ญปน 日本

ปรบปรงขอมลลาสดเมอเดอนกนยายน ๒๕๕๔

สารบญ ๑. ขอมลทวไป .............................................................................................................................................. ๑

๑.๑ ลกษณะทางภมศาสตร ............................................................................................................................ ๑ ๑.๒ ประชาชน ................................................................................................................................................ ๓ ๑.๓ รฐบาล ..................................................................................................................................................... ๔ ๑.๔ การเปนสมาชกองคกรระหวางประเทศ ................................................................................................... ๖ ๑.๕ การจดท าขอตกลงทางการคา .................................................................................................................. ๖

๑.๕.๑ สรปผลการเจรจาแลว .................................................................................................................... ๖ ๑.๕.๒ อยระหวางการเจรจา ..................................................................................................................... ๖ ๑.๕.๓ อยระหวางการศกษา ..................................................................................................................... ๗

๒. ขอมลเศรษฐกจพนฐาน ............................................................................................................................ ๘ ๒.๑ โครงสรางเศรษฐกจ ................................................................................................................................. ๘ ๒.๒ ดชนเศรษฐกจ ......................................................................................................................................... ๙ ๒.๓ ขอมลการคาระหวางประเทศของญปน.................................................................................................... ๙ ๒.๔ ขอมลทางการคากบประเทศไทย .......................................................................................................... ๑๐ ๒.๖ ขอมลอน ๆ .......................................................................................................................................... ๑๒

๓. การเมองและสงคม ................................................................................................................................ ๑๓ รายชอคณะรฐมนตรญปนชดท ๙๕ รฐบาลนาย Yoshihiko NODA (รบต าแหนงเมอวนท ๒ กนยายน) ....... ๑๕

๔. นโยบายเศรษฐกจ .................................................................................................................................. ๑๗ ๔.๑ นโยบายเศรษฐกจของรฐบาล Naoto kan ........................................................................................... ๑๗ ๔.๒ นโยบายเศรษฐกจ ................................................................................................................................. ๑๘

๔.๒.๑ ยทธศาสตรการเตบโตใหม (New Growth Strategy) ................................................................ ๑๘ ๔.๒.๒ นโยบายการลงทนของประเทศญปน........................................................................................... ๒๑ ๔.๒.๓ นโยบายสงแวดลอมของประเทศญปน ........................................................................................ ๒๒ ๔.๒.๔ นโยบายปรบโครงสรางอตสาหกรรมของประเทศญปน ............................................................... ๒๓ ๔.๒.๕ นโยบายปฏรปภาคเกษตร........................................................................................................... ๒๔ ๔.๒.๖ นโยบายดานการคาระหวางประเทศและการคาเสรของญปน...................................................... ๒๕

๔.๓ มาตรการทางการคา ............................................................................................................................. ๓๒ ๔.๓.๑ มาตรการดานภาษ ...................................................................................................................... ๓๒ ๔.๓.๒ มาตรการทมใชภาษ/มาตรการอน ๆ เชน การอดหนนการผลต การคาและการลงทน ................ ๓๒

๔.๔ ปญหาและอปสรรค/ประเดนทางการคาและการลงทนกบไทย ............................................................. ๓๒ ๔.๕ ความสมพนธระหวางญปนกบประเทศไทย ........................................................................................... ๓๓

- ๑ -

Japan Country Profile

๑. ขอมลทวไป ๑.๑ ลกษณะทางภมศาสตร ญปนตงอยดานฝงตะวนออกของทวปเอเชย หรอทางตอนเหนอของมหาสมทรแปซฟกทางดานตะวนออกตดกบคาบสมทรเกาหลและสาธารณรฐประชาชนจน โดยมทะเลญปนกน สวนทศเหนอ ตดกบประเทศรสเซย มทะเลโอฮอลคเปนเสนแบงแดน หมเกาะญปนทอดตวเปนรปโคงเหมอนพระจนทรเสยว จากทางตอนเหนอทละตจด ๔๕ องศา ๓๓ ลปดาเหนอ มาทางใตทละตจด ๒๐ องศา ๒๕ ลปดาเหนอ โดยมความยาวทงสน ๓,๘๐๐ กโลเมตร พนท ประมาณ ๓๗๗,๘๓๕ ตารางกโลเมตร1 เปนประเทศทมขนาดใหญเปนอนดบ ๖๐ ของโลก(ขนาด

๐.๗๖ เทาของไทย) ประกอบดวยพนดน ๓๗๔,๗๔๔ ตารางกโลเมตร และผนนา ๓,๐๙๑ ตารางกโลเมตร สวนพนทชายฝงทะเลยาวประมาณ ๒๙,๗๕๑ กโลเมตร

ภมประเทศ เปนประเทศหมเกาะประกอบดวยเกาะใหญนอยประมาณ ๓,๙๐๐ เกาะ โดยมเกาะใหญทสาคญ ๔ เกาะ คอ(๑) ฮอกไกโด มพนท ๘๓,๕๑๗ ตารางกโลเมตร (๒) ฮอนช มพนท ๒๓๑,๐๑๒ ตารางกโลเมตร (๓) ชโกก มพนท ๑๘,๘๐๐ ตารางกโลเมตร และ (๔) ควช มพนท ๔๔,๓๗๙ ตารางกโลเมตร โดยรอยละ ๗๑ ของพนททงหมดของญปนเปนภเขาซงไมสามารถอาศยหรอทาการเพาะปลกได ในขณะทมพนทราบเพยงรอยละ ๒๕ ซงใชเปนพนททางการเกษตรไดเพยงรอยละ ๑๑ เทานน ญปนมภเขาไฟมากประมาณ ๑ ใน ๑๐ ของทงโลก โดยมภเขาฟจเปนภเขาทสงทสดในประเทศ (๓,๗๗๖ เมตร) และเปนภเขาไฟทสงบอยแตยงไมดบ และจากการทญปนอยในเขตทมภเขาไฟมาก และตงอยบนวงแหวนแหงไฟแปซฟกซงมรอยเลอนตาง ๆ มากมาย ทาใหมแผนดนไหวเกดขนเสมอ

ภมอากาศ ม ๔ ฤดหลก ดงน

1 CIA-The World Factbook – Japan (http://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/print/ja.html)

Japan ญปน

- ๒ -

Japan Country Profile

ฤดใบไมผล(มนาคม-พฤษภาคม) อากาศอบอน ฤดรอน (มถนายน-สงหาคม) อากาศรอนชนโดยมชวงฤดฝนสน ๆ ประมาณ๑ เดอน ในชวง

ตนฤด และรอนจดในชวงสงหาคม-กนยายน ฤดใบไมรวง (ตลาคม-พฤศจกายน) อากาศอบอน โดยมพายไตฝนมากในชวงเดอนกนยายน ฤดหนาว (ธนวาคม-กมภาพนธ) อากาศหนาว มหมะตกโดยเฉพาะทางภาคเหนอของประเทศ

และฝงทะเลญปนสวนทางใตและฝงมหาสมทรแปซฟก อากาศจะอบอน

เขตของภมอากาศม ๖ เขต คอ ฮอกไกโด: เหนอสดของประเทศ มสภาพอากาศทหนาวเยนตลอดทงป ทะเลญปน: ตงอยชายฝงทะเลทางฟากตะวนตกของญปน ในชวงฤดหนาวมหมะตกมาก และ

ในชวงฤดรอนอากาศจะเยนกวาฝงมหาสมทรแปซฟก ทสงตอนกลาง: อณหภมระหวางฤดและกลางวนกลางคนมความแตกตางมาก ทะเลเซะโตะ: มอากาศชนตลอดทงป ชายฝงมหาสมทรแปซฟก: ตงอยชายฝงมหาสมทรทางตะวนออกของประเทศ ในฤดหนาวม

อากาศทหนาวเยนแตไมคอยมหมะตก ในฤดรอนมอากาศรอนและชน หมเกาะตะวนตกเฉยงใต: หมเกาะรวกวมอณหภมกงเขตรอน คออนในฤดหนาวและรอนใน

ฤดรอน มฝนตกมากและมไตฝนผานมาในชวงเปลยนฤด ฤดฝนหลกเรมตนขนในตนเดอนพฤษภาคมทโอะกนะวะ และจงคอย ๆ ไลขนไปจนถงฮอกไกโดในปลายเดอนกรกฎาคม บนเกาะฮอนชฤดฝนจะเรมในกลางเดอนของเดอนมถนายน มระยะเวลาประมาณเดอนครง สวนอกชวงทมฝนตกคอชวงเปลยนฤดระหวางฤดใบไมผลเปนฤดรอน และฤดรอนเปนฤดใบไมรวง

เมองเศรษฐกจส าคญ / สนคาส าคญในแตละเมอง

เมองหลวง

สนคา/บรการ เมองทา

สนคา/บรการ เมอง

เศรษฐกจส าคญอน ๆ

สนคา/บรการ

โตเกยว - เปนทตงของหนวยงานรฐบาลกลาง ศนยกลางธรกจ การศกษาระดบสง และการสอสารโทรคมนาคมของประเทศ

โอซากา - ส งทอ เคร อ งแ ต ง ก า ย ส ว น ป ร ะ ก อ บอเลกทรอนกส

เขตชบ - ฐานการผลตอตสาหกรรมหนก เชน รถยนต เหลก และศนยกลางเทคโนโลย

โยโกฮามา - ศ น ย ก ระจายสนคา

เขตควช - ฐานการผลต Semi-conductor เหลกกลา ยานยนต การตอเรอ และการวจยและพฒนาในดาน Nuclear fusion, Robotics, และ Ceramic materials

โกเบ - ศ น ย ก ระจายสนคา

เขตฮอกไกโดและโตโฮก

- ฐานการเกษตรสาคญ เชน นาตาลจากหวบต ผลตภณฑจากนมและขาว การประมง

- ๓ -

Japan Country Profile

เมองหลวง กรงโตเกยว (Tokyo) ซงเปนเมองทมประชากรพานกอยมากทสดในประเทศ ประมาณ ๑๒.๕๘ ลานคน2

เมองส าคญ โตเกยว โยโกฮามา โอซากา นาโกยา โกเบ ฟกโอกะ คาวาซาก ฮโรชมา เวลาทองถน GMT+๗ (เรวกวาประเทศไทย ๒ ชวโมง) ทรพยากรธรรมชาตทสาคญของประเทศ ไดแก แรธาต (เชน ทองคา เงน ตะกว ทองแดง ซเมนต) กาซธรรมชาต

ถานหน และพลงงานจากนา (Hydropower) เปนตน ระบบคมนาคม

ทางนามทาเรอสาคญทบรการดานการเดนเรอรวมทงสน ๒๑ แหง กระจายอยตามเมองตาง ๆ ทวประเทศ และมหนวยงานดานศลกากรประจาอย ทาเรอทสาคญ คอ Tokyo, Yokohama, Chiba, Kawasaki, Nagoya, Osaka, Kobe และ Kita Kyushu

ทางบก ทางหลวงสายสาคญ - National Express Way ๔,๘๖๙.๔ กโลเมตร - National Way ๔๗,๐๐๐ กโลเมตร

ทางรถไฟ ระยะทางของรถไฟทวประเทศ รวมทงสน ๒๖,๙๗๓.๘ กโลเมตร ทางอากาศมทาอากาศยานนานาชาตทวประเทศ ๑๕ แหง ทสาคญ คอ ทาอากาศยาน Narita (Tokyo),

Nagoya, Fukuoka, Sendai, Sapporoและ Osaka รวมทงมทาอากาศยานภายในประเทศจานวน ๓๒ แหง สาหรบเทยวบนไป-กลบจากไทยและญปน มออกจากสวรรณภมไปเมองตาง ๆ ของญปนคอ โตเกยว (สนามบนนารตะและสนามบนฮาเนดะ) ฟกโอกะ โอซากา และนาโกยา

๑.๒ ประชาชน จ านวนประชากรประมาณ ๑๒๖.๕ ลานคน (๒๕๕๔3) อตราการขยายตวของประชากรคอ รอยละ -๐.๒๗๘4 เชอชาต ญปนรอยละ ๙๙ อน ๆ รอยละ ๑5 ในทางประวตศาสตรเชอกนวาโดยทวไป บรรพบรษของชาว

ญปน ไดแก กลมเผาพนธหนงทเรยกในปจจบนวา เผาพนธยามาโตะ ผสมกบคนทอพยพมาจากแผนดนใหญ ไดแก จนและเกาหล ปจจบนคนตางชาตกลมใหญทอยในญปน ไดแก ชาวเกาหลและชาวจน รวมทงเผาไอน ทงน ญปนไมถอวาประเทศของตนมชนกลมนอย

ศาสนา ศาสนาใหญ ๆ ม ๒ ศาสนา คอ ศาสนาพทธและชนโต (รอยละ ๘๔) นอกจากนนยงมศาสนาอน ๆ อก ไดแก ศาสนาครสตและลทธขงจอ

ภาษา ภาษาญปนเปนภาษาราชการ โครงสรางอาย ญปนเปนสงคมคนสงอาย (Aging society) เปนประชากรสงอาย (อาย ๖๕ ปขนไป) จานวน

๒๖.๘๒ ลานคน หรอเทากบรอยละ ๒๑ ของประชากรทงหมด ๐-๑๔ ป รอยละ ๑๓.๑ (ชาย ๘,๕๒๑,๕๗๑/หญง ๘,๐๗๖,๑๗๓) ๑๕-๖๔ ป รอยละ ๖๔ (ชาย ๔๐,๘๑๕,๘๔๐/หญง ๔๐,๑๒๘,๒๓๕) ๖๕ ปขนไป รอยละ ๒๒.๙ (ชาย ๑๒,๒๗๕,๘๒๙/ หญง๑๖,๖๕๘,๐๑๖) (ประมาณการป ๒๕๕๔)

2 “Statistical Handbook of Japan” by Statistics Bureau, Japan 3 ตวเลขประมาณการโดย Economist Intelligence Unit (EIU), ๒๐๑๑ 4 Source: CIA World Factbook, ๒๐๑๑ 5 Thai Embassy in Japan (http://www.thaiembassy.jp/TJcommunity-t/aboutJP.htm )

- ๔ -

Japan Country Profile

สดสวนประชากร แรกเกด ๑.๐๕๖ ชาย/หญง นอยกวา ๑๕ ป ๑.๐๖ ชาย/หญง ๑๕-๖๔ ป ๑.๐๒ ชาย/หญง ๖๕ ปขนไป ๐.๗๔ ชาย/หญง ประชากรทงหมด ๐.๙๕ ชาย/หญง (ประมาณการ ป ๒๕๕๔) การศกษา ภาคบงคบ ๙ ป (ประถมศกษา ๖ ป และมธยมศกษาตอนตน ๓ ป) อตราการรหนงสอ รอยละ ๙๙.๙ ๑.๓ รฐบาล วนชาต ๒๓ ธนวาคม ของทกป ประเภทของรฐบาล ระบอบเสรประชาธปไตยโดยมรฐสภาเปนสถาบนสงสดของรฐ และมนายกรฐมนตรเปน

หวหนารฐบาล(นายกรฐมนตรไดรบเลอกจากสมาชกรฐสภา)นอกจากนรฐธรรมนญฉบบปจจบนไดมการบญญตไววาสมเดจพระจกรพรรดทรงเปนสญลกษณของประเทศมใชองคประมขและไมมอานาจในการบรหารประเทศ

การแบงสวนบรหาร ญปนแบงเขตการปกครองทองถนออกเปน ๔๗จงหวด (Prefecture) ซงรวมกรงโตเกยว (Tokyo Metropolis) ดวยการปกครองสวนทองถนภายในจงหวดแยกออกเปน นคร เมอง และหมบานยกเวนกรงโตเกยวทมเขตการปกครอง เฉพาะในสวนใจกลาง ๒๓เขตนอกเหนอไปจากเขตชานกรง ซงประกอบดวย ๒๗ นคร ๕ เมอง และ ๘ หมบาน รฐบาลญปนไดพยายามกระจายอานาจการปกครองไปสทองถน โดยผวาราชการจงหวดนายกเทศมนตรของนครขนาดใหญของเมองและของหมบานตลอดจนสมาชกสภาสวนทองถนทกระดบมาจากการเลอกตง

รฐธรรมนญ ประกาศใชเมอวนท ๓ พฤษภาคม ๒๔๙๐ (ค.ศ. ๑๙๔๗) ระบบการเมอง ระบบการเมองของญปน ยดหลกการแยกอานาจนตบญญต อานาจบรหาร และอานาจ

ตลาการออกจากกน อ านาจบรหาร กลมบคคลทมอานาจสงสดในการบรหารประเทศ คอ คณะรฐมนตร ซงจดตงโดย

นายกรฐมนตร ใหมหนาทรบผดชอบในการใชกฎหมายในการบรหาร การเสนอรางพระราชบญญตงบประมาณ และรางพระราชบญญตอน ๆ และการรายงานทงเรองภายในและภายนอกประเทศ ตอสภาไดเอท รฐมนตรมหนาทบงคบบญชา และควบคมดแลกระทรวงตาง ๆ ทง ๑๒ กระทรวง

อ านาจตลาการ ประกอบดวย ศาลฎกา และศาลลาง ซงแบงออกเปนศาลภาค มทงหมด ๘ แหงศาลจงหวด มทงหมด ๕๐ แหง ศาลแขวง มทงหมด ๕๗๕ แหง และศาลครอบครว การดาเนนคดทเกยวของกบประชาชน และการพจารณาคดตามกฎหมายอน ๆ เปนหนาทของขาราชการอยการ ซงอยภายใตการบงคบของอธบดกรมอยการ

รฐสภา เรยกชอวา “สภาไดเอท” ซงเปนสภาสงสดในการบรหารประเทศ และทาหนาทเปนตวแทนของประชาชนญปนทงหมด ประกอบดวยสภาผแทนราษฎร (House of Representatives)หรอสภาลางซงมสมาชก ๔๘๐คน มาจากการเลอกตงทวประเทศมวาระการดารงตาแหนง ๔ ป ยกเวนในกรณทมการยบสภาไดเอทกอนหมดวาระและวฒสภา (House of Councillors) หรอสภาสง ซงมสมาชก ๒๔๒คน มวาระในการดารงตาแหนง ๖ปโดยจะมการเลอกตงจานวนครงหนงสลบกนไปทก ๓ปอานาจหลก

- ๕ -

Japan Country Profile

ของสภาไดเอท คอ การออกเสยงลงคะแนนรางพระราชบญญตตาง ๆ มอานาจในการเสนอชอนายกรฐมนตร หรอลงคะแนนไมไววางใจนายกรฐมนตร

- ประธานสภาผแทนราษฎร (Speaker of the House of Representatives) นายทากาฮโร โยโกมจ (Takahiro Yokomichi, ตงแตวนท ๑๖ กนยายน ๒๕๕๒) - ประธานวฒสภา (Speaker of the House of Councillors) นายทาเคโอะ นชโอกะ (Takeo Nishioka,ตงแตวนท ๓๐ กรกฎาคม ๒๗ สงหาคม ๒๕๕๓) ระบบการเลอกของทง ๒ สภา เปนการผสมผสานระหวางระบบแบงเขต (District) จาก ๔๗ จงหวดของญปน กบระบบสดสวน (Proportional representation) จากเขตเลอกตง ๑๑ เขต

การเลอกตง สภาผแทนราษฎรมการเลอกตงครงลาสดเมอวนท ๓๐ สงหาคม ๒๕๕๒ และวฒสภามการเลอกตงครงลาสด ไปเมอวนท ๑๑ กรกฎาคม ๒๕๕๓

ประมข สมเดจพระจกรพรรดอากฮโตะ (His Majesty Emperor AKIHITO) เสดจฯ ขนครองราชยในป ๒๕๓๒ เปนจกรพรรดองคท ๑๒๕ ในราชวงศ ใชชอรชสมยวาเฮเซ (Heisei) จกรพรรดของญปนสบเชอสายมาจากจกรพรรดจมม เมอ ๖๖๐ ปกอนครสตกาล

นายกรฐมนตร นายโยชฮโกะ โนดะ (Yoshihiko NODA) ไดรบแตงตงเปนนายกรฐมนตรญปนคนท ๖๒ ลาดบท ๙๕ เมอเดอนสงหาคม ๒๕๕๔ (รฐบาลพรรคประชาธปไตยแหงญปน: DPJ)

รฐมนตรวาการกระทรวงเศรษฐกจ การคาและอตสาหกรรม นายยคโอะ เอดาโนะ (Yukio EDANO) (พรรคประชาธปไตยแหงญปน: DPJ)

รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ นายโคอจโร เกมบะ (Koichiro GEMBA) (พรรคประชาธปไตยแหงญปน: DPJ)

พรรคการเมองทส าคญ ไดแก พรรคประชาธปไตยญปน (Democratic Party of Japan: DPJ : Minshuto) แกนนารฐบาล มทนงใน

สภาผแทนราษฎร ๓๐๘ ทนง ในวฒสภา ๑๐๖ ทนง หวหนาพรรคคอโยชฮโกะ โนดะ (Yoshihiko NODA) ซงปจจบนดารงตาแหนงนายกรฐมนตร

- ๖ -

Japan Country Profile

พรรคเสรประชาธปไตย (Liberal Democratic Party: LDP) เปนพรรคแกนนาพรรรคฝายคาน มทนงในสภาผแทนราษฎร ๑๑๙ ทนง ในวฒสภา ๘๔ ทนง หวหนาพรรคคอนายซาดะคาส ทานกาค (Sadakazu TANIGAKI)

พรรคนว โคเมโต (New Komeito) เปนพรรคฝายคานมทนงในสภาผแทนราษฎร ๒๑ ทนง ในวฒสภา ๑๙ ทนงหวหนาพรรคคอนายนทสโอะ ยามากจ (Natsuo YAMAGUCHI)

พรรคสงคมประชาธปไตยญปน (Social Democratic Party of Japan: SDP) เปนพรรครวมรฐบาล มทนงในสภาผแทนราษฎร ๗ ทนง ในวฒสภา ๔ ทนง หวหนาพรรคคอนางมสโฮ ฟคชมา (Mizuho FUKUSHIMA)

พรรคประชาชนใหม (People's New Party: PNP) เปนพรรครวมรฐบาลมทนงในสภาผแทนราษฎร ๓ ทนง ในวฒสภา ๓ ทนง หวหนาพรรคคอนายชสกะ คาเมอ (Shizuka KAMEI)

๑.๔ การเปนสมาชกองคกรระหวางประเทศ

AfDB, APEC, APT, ARF, AsDB, ASEAN (dialogue partner), Australia Group, BIS, CE (observer), CERN (observer), CP, EAS, EBRD, FAO, G-๕, G-๗, G-๘, G-๑๐, IADB, IAEA, IBRD, ICAO, ICC, ICRM, IDA, IEA, IFAD, IFC, IFRCS, IHO, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO, ITU, ITUC, LAIA, MIGA, NEA, NSG, OAS (observer), OECD, OPCW, OSCE (partner), Paris Club, PCA, PIF (partner), SAARC (observer), SECI (observer), UN, UN Security Council (temporary), UNCTAD, UNDOF, UNESCO, UNHCR, UNIDO, UNITAR, UNMOVIC, UNRWA, UNWTO, UPU, WCL, WCO, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WTO, ZC

๑.๕ การจดท าขอตกลงทางการคา ปจจบนญปนไดจดทาและอยระหวางการจดทาความตกลงการคาเสร จานวนทงสน ๒๒ ฉบบประกอบดวย

๑.๕.๑ สรปผลการเจรจาแลว ๑) Japan-Singapore Economic Agreement for a New-Age Partnership (ใชบงคบ พ.ย. ๒๕๔๕) ๒) Japan-Mexico Economic Partnership Agreement (ใชบงคบ เม.ย. ๒๕๔๘) ๓) Japan-Malaysia Economic Partnership Agreement (ใชบงคบ ก.ค. ๒๕๔๙) ๔) Japan-Chile Economic Partnership Agreement (ใชบงคบ ก.ย. ๒๕๕๐) ๕) Japan-Thailand Economic Partnership Agreement (ใชบงคบ พ.ย. ๒๕๕๐) ๖) Japan-Brunei Economic Partnership Agreement (ใชบงคบ ก.ค. ๒๕๕๑) ๗) Japan-Indonesia Economic Partnership Agreement (ใชบงคบ ก.ค. ๒๕๕๑) ๘) ASEAN-Japan Comprehensive Economic Partnership Agreement (ใชบงคบ ธ.ค. ๒๕๕๑) ๙) Japan-Philippines Economic Partnership Agreement (ใชบงคบ ธ.ค. ๒๕๕๑) ๑๐) Japan-Switzerland Economic Partnership Agreement (ใชบงคบ ก.ย. ๒๕๕๒) ๑๑) Japan-Vietnam Economic Partnership Agreement (ใชบงคบ ต.ค. ๒๕๕๒) ๑๒) Japan-India Economic Partnership Agreement (ใชบงคบ ส.ค. ๒๕๕๔) ๑๓) Japan-Peru Free Trade Agreement (ลงนาม พ.ค. ๒๕๕๔)

๑.๕.๒ อยระหวางการเจรจา ๑๔) Japan-Korea Economic Partnership Agreement (เรมเจรจา ธ.ค. ๒๕๔๖)

- ๗ -

Japan Country Profile

๑๕) Japan-Gulf Cooperation Council Free Trade Agreement (เรมเจรจา ก.ย. ๒๕๔๙) ๑๖) Japan-Australia Economic Partnership Agreement (เรมเจรจา เม.ย. ๒๕๕๐)

๑.๕.๓ อยระหวางการศกษา ๑๗) East Asia Free Trade Agreement (ASEAN+๓) (เรมการศกษา เม.ย. ๒๕๔๘) ๑๘) Comprehensive Economic Partnership in East Asia (ASEAN+๖) (เรมการศกษา ม.ย. ๒๕๕๐) ๑๙) Japan-PRC-Korea Economic Partnership Agreement (เรมศกษา พ.ค. ๒๕๕๓) ๒๐) Japan-Mongolia Economic Partnership Agreement (เรมศกษา ม.ย. ๒๕๕๓) ๒๑) Japan-EU Economic Partnership Agreement (เรมศกษา ก.ค. ๒๕๕๓) ๒๒) Japan-Canada Economic Partnership Agreement (เรมศกษา ม.ค. ๒๕๕๔)

- ๘ -

Japan Country Profile

๒. ขอมลเศรษฐกจพนฐาน ๒.๑ โครงสรางเศรษฐกจ

Source: The Economist Intelligence Unit, ๒๐๑๑ และ GTA

4.1 3.9

1.5

-2.3

3.8 3 3.2

5.7 6.4

2.8

0.4

6.5

3.8 5.1

2 2.3

-1.2

-6.3

4

-0.5

2.5

-7

-5

-3

-1

1

3

5

7

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2021

GDP (%) World Asia & Australia Japan

3.2 2.9

3.8

-0.3

1.6

2.7 2.1

2.2 2.3

3.5

0.8

2

2.7 2.1

0.3 0.1

1.4

-1.3 -0.7

0.6 0.7

-2

-1

0

1

2

3

4

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

CPI (%) US EU27 Japan

702.4 771.1

857.6

635.2

830.6 936.7

1,005.8

648.4 697.9 849.9

620.6 768.1

934.7 959.8

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Trade Statistic (Bil US$)

Export

Import

-6.8

22.2 24.6 11.8

-1.4 3.8 7.6

50.2

73.5

130.8

74.6

57.2

96.2 104.7

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

FDI Statistic (Bil US$)

Inward FDI

Outward FDI

China 19%

US 15%

South Korea 8% Taiwan

7% Hong Kong

7%

Thailand 5%

Other 40%

Main destination of Export, 2010

China 22%

US 10%

Australia 7% Saudi Arabia

5% UAE 4%

Thailand 3%

Other 49%

Main destination of Import, 2010

- ๙ -

Japan Country Profile

๒.๒ ดชนเศรษฐกจ6 ขอมลพนฐานทางเศรษฐกจ

ป GDP

(Billion US$) Real GDP

Growth (%∆) GDP per Cap

(US$) ประชากร (Million)

เงนเฟอ (%∆)

การวางงาน (%∆)

อตราแลกเปลยน (yen/US$)

๒๕๕๐ ๔,๓๗๗.๑ ๒.๓ ๓๔,๓๔๘.๐ ๑๒๗.๔ ๐.๑ ๓.๘ ๑๑๗.๘ ๒๕๕๑ ๔,๘๗๙.๗ -๑.๒ ๓๘,๓๓๖.๐ ๑๒๗.๓ ๑.๔ ๓.๙ ๑๐๓.๔ ๒๕๕๒ ๕,๐๓๑.๖ -๖.๓ ๓๙,๕๙๕.๐ ๑๒๗.๑ -๑.๓ ๕.๐ ๙๓.๖ ๒๕๕๓ ๕,๔๖๐.๓ ๔.๐ ๔๓,๐๖๑.๐ ๑๒๖.๘ -๐.๗ ๕.๐ ๘๗.๘ ๒๕๕๔ ๕,๗๙๒.๐ -๐.๕ ๔๕,๗๙๕.๐ ๑๒๖.๕ ๐.๖ ๔.๘ ๘๒.๐ ทมา : The Economist Intelligence Unit, ๒๐๑๑

๒.๓ ขอมลการคาระหวางประเทศของญปน

การคาระหวางประเทศของญปน มลคา: ลานเหรยญสหรฐฯ

ป มลคาสงออก มลคาน าเขา ดลการคา การเปลยนแปลงจากปกอน (%)

การสงออก การน าเขา ดลการคา ๒๕๔๙ ๖๔๖,๔๔๑.๐๖ ๕๗๘,๗๘๓.๐๙ ๖๗,๖๕๗.๙๗ ๘.๕๙ ๑๒.๑๒ -๑๔.๔๓ ๒๕๕๐ ๗๑๔,๑๒๖.๐๑ ๖๒๒,๐๗๒.๔๙ ๙๒,๐๕๓.๕๓ ๑๐.๔๗ ๗.๔๘ ๓๖.๐๖

๒๕๕๑ ๗๘๑,๙๕๒.๓๔ ๗๖๒,๔๘๗.๗๒ ๑๙,๔๖๔.๖๒ ๙.๔๙ ๒๒.๕๗ -๗๘.๘๕ ๒๕๕๒ ๕๘๐,๔๖๕.๓๘ ๕๕๑,๗๘๗.๘๘ ๒๘,๖๗๗.๕๐ -๒๕.๗๗ -๒๗.๖๓ ๔๗.๓๓ ๒๕๕๓ ๗๗๐,๐๔๖.๐๔ ๖๙๔,๒๙๖.๙๖ ๗๕,๗๔๙.๐๗ ๓๒.๖๖ ๒๕.๘๓ ๑๖๔.๑๔ ๒๕๕๔

(ม.ค.-ม.ย.) ๓๙๒,๑๓๙.๘๖ ๔๐๓,๑๑๗.๔๖ -๑๐,๙๗๗.๖๐ ๘.๒๗ ๒๓.๗๓ -๑๓๐.๑๘ ทมา: Global Trade Atlas, ๒๐๑๑

ทมา: Global Trade Atlas, ๒๐๑๑

6 EIU Forecast ๒๐๑๑

สนคาสงออกหลก ๒๕๕๔ (๖ เดอนแรก) สดสวน (%) สนคาน าเขาหลก ๒๕๕๔ (๖ เดอนแรก) สดสวน (%) เครองจกรกล ๒๑.๔ นามนและผลตภณฑ ๓๑.๕ ยานยนต ๑๖.๑ เครองจกรไฟฟา ๑๐.๙ เครองจกรไฟฟา ๑๕.๘ เครองจกรกล ๗.๗ เหลกและผลตภณฑ ๕.๔ สนแร ๔.๕ อปกรณวทยาศาสตรและการแพทย ๕.๔ อปกรณวทยาศาสตรและการแพทย ๓.๐

ตลาดสงออกหลก ๒๕๕๔ (๖ เดอนแรก) สดสวน (%) แหลงน าเขาหลก ๒๕๕๔ (๖ เดอนแรก) สดสวน (%) จน ๒๐.๐ จน ๒๑.๑ สหรฐฯ ๑๔.๔ สหรฐฯ ๙.๐ เกาหลใต ๘.๕ ออสเตรเลย ๖.๓ ไตหวน ๖.๗ ซาอดอาระเบย ๖.๐ ฮองกง ๕.๒ สหรฐอาหรบเอมเรตส ๕.๑

- ๑๐ -

Japan Country Profile

สนคาสงออก/ สนคาน าเขาหลก ของประเทศญปน

สนคาสงออกหลก สงออกไปยงประเทศ สนคาน าเขาหลก น าเขาจากประเทศ เครองจกรกล จน สหรฐฯ เกาหลใต ไตหวน และ

ไทย นามนและผลตภณฑ

ซาอดอาระเบย สหรฐอาหรบเอมเรตส ออสเตรเลย กาตาร และอนโดนเซย

ยานยนต สหรฐฯ จน รสเซย ออสเตรเลย และไทย

เครองจกรไฟฟา จน ไตหวน เกาหลใต สหรฐฯ และมาเลเซย

เครองจกรไฟฟา จน สหรฐฯ ฮองกง ไตหวน และเกาหลใต

เครองจกรกล จน สหรฐฯ ไทย เกาหลใต และเยอรมน

เหลกและผลตภณฑ เกาหลใต จน ไทย ไตหวน และอนโดนเซย

สนแร ออสเตรเลย บราซล ชล อนโดนเซย และเปร

อปกรณวทยาศาสตรและการแพทย

จน สหรฐฯ เกาหลใต ไตหวน และเยอรมน

อปกรณวทยาศาสตรและการแพทย

สหรฐฯ จน เยอรมน ไอรแลนด และไทย

ทมา: Global Trade Atlas, ๒๐๑๑ ๒.๔ ขอมลทางการคากบประเทศไทย

ภาวะการคาของไทย-ญปน ระหวางป ๒๕๕๑ – ๒๕๕๔ มลคา : ลานเหรยญสหรฐ

ป ปรมาณการคารวม ไทยสงออก ไทยน าเขา

ดลการคา มลคา สดสวน % มลคา % มลคา %

๒๕๕๑ ๕๓,๖๒๗.๘๙ ๑๕.๐๒ ๑๕.๓๓ ๒๐,๐๙๓.๖๔ ๑๐.๙๐ ๓๓,๕๓๔.๒๕ ๑๘.๑๖ -๑๓,๔๔๐.๖๑ ๒๕๕๒ ๔๐,๗๔๗.๑๑ ๑๔.๒๔ -๒๔.๐๒ ๑๕,๗๒๓.๖๘ -๒๑.๗๕ ๒๕,๐๒๓.๔๒ -๒๕.๓๘ -๙,๒๙๙.๗๔ ๒๕๕๓ ๕๘,๒๗๑.๘๔ ๑๕.๔๓ ๔๓.๐๑ ๒๐,๔๑๕.๗๑ ๒๙.๘๔ ๓๗,๘๕๖.๑๓ ๕๑.๒๘ -๑๗,๔๔๐.๔๒ ๒๕๕๓

ม.ค.–ม.ย. ๒๗,๑๐๔.๙๗ ๑๕.๐๘ ๕๗.๖๐ ๙,๓๙๗.๗๗ ๓๒.๐๔ ๑๗,๗๐๗.๒๐ ๗๕.๖๕ -๘,๓๐๙.๔๓ ๒๕๕๔

ม.ค.–ม.ย. ๓๒,๙๓๒.๔๕ ๑๔.๕๔ ๒๑.๕๐ ๑๒,๕๑๑.๗๙ ๓๓.๑๔ ๒๐,๔๒๐.๖๗ ๑๕.๓๒ -๗,๙๐๘.๘๘ ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สานกงานปลดกระทรวงพาณชย โดยความรวมมอจากกรมศลกากร

การคารวม : ญปนเปนประเทศคคาสาคญของไทย โดยในชวง ๓ ปทผานมา (๒๕๕๑-๒๕๕๓) มมลคา

การคาเฉลยปละ ๕๐,๘๘๒.๒๘ ลานเหรยญสหรฐฯ และในป ๒๕๕๔ (ชวงเดอน ม.ค.-ม.ย.) การคารวมระหวางไทยกบญปนมมลคา ๓๒,๙๓๒.๔๕ ลานเหรยญสหรฐฯ อตราการเตบโตเพมขนจากป ๒๕๕๓ (ชวงเดอน ม.ค.-ม.ย.) คดเปนรอยละ ๒๑.๕๐

การสงออก : ญปนเปนประเทศคคาสาคญของไทย โดยในชวง ๓ ปทผานมา (๒๕๕๑-๒๕๕๓) มมลคาการคาเฉลยปละ ๕๐,๘๘๒.๒๘ ลานเหรยญสหรฐฯ และในป ๒๕๕๔ (ชวงเดอน ม.ค.-ม.ย.) การคารวมระหวางไทยกบญปนมมลคา ๓๒,๙๓๒.๔๕ ลานเหรยญสหรฐฯ อตราการเตบโตเพมขนจากป ๒๕๕๓ (ชวงเดอน ม.ค.-ม.ย.) คดเปนรอยละ ๒๑.๕๐

สนคาสงออกสาคญของไทยไปญปน ไดแก ยางพารา, รถยนต อปกรณและสวนประกอบ, เครองคอมพวเตอร อปกรณและสวนประกอบ, ปลาสดแชเยนหรอแชแขง, เมดพลาสตก, ไกแปรรป, แผงวงจรไฟฟา, อาหารทะเลกระปองและแปรรป, เครองจกรกลและสวนประกอบของเครองจกรกล, และผลตภณฑพลาสตก

- ๑๑ -

Japan Country Profile

สถตการสงออกสนคาของไทยไปญปน มลคา : ลานเหรยญสหรฐฯ

ชอสนคา มลคา อตราขยายตว (รอยละ) สดสวน (รอยละ)

๒๕๕๑ ๒๕๕๒ ๒๕๕๓ ๒๕๕๔ มค-มย ๒๕๕๑ ๒๕๕๒ ๒๕๕๓ ๒๕๕๔

มค-มย ๒๕๕๑ ๒๕๕๒ ๒๕๕๓ ๒๕๕๔ มค-มย

ยางพารา ๑,๐๑๓.๔ ๔๕๗.๓ ๑,๐๙๑.๕ ๙๘๔.๙ ๑๗.๔๐ -๕๔.๘๘ ๑๓๘.๗๐ ๙๔.๘๑ ๕.๐๔ ๒.๙๑ ๕.๓๕ ๗.๘๗ รถยนตและสวนประกอบ ๙๕๒.๖ ๕๕๕.๕ ๑,๒๐๓.๓ ๕๕๕.๐ ๑๙.๒๘ -๔๑.๖๙ ๑๑๖.๖๒ ๑๙.๒๕ ๔.๗๔ ๓.๕๓ ๕.๘๙ ๔.๔๔ เครองคอมพวเตอรและสวนประกอบ ๑,๐๘๕.๑ ๑,๐๑๓.๐ ๑,๒๓๑.๖ ๕๒๔.๖ -๖.๙๘ -๖.๖๕ ๒๑.๕๘ -๖.๕๖ ๕.๔๐ ๖.๔๔ ๖.๐๓ ๔.๑๙ ปลาสด แชเยน แชแขง ๒๘.๓ ๓๒.๕ ๓๗.๘ ๔๔๑.๑ ๖๓.๒๗ ๑๔.๗๐ ๑๖.๑๙ ๓,๑๕๑.๐๗ ๐.๑๔ ๐.๒๑ ๐.๑๘ ๓.๕๓ เมดพลาสตก ๓๓๑.๔ ๒๗๔.๖ ๔๓๕.๐ ๔๓๒.๙ ๑๘.๒๖ -๑๗.๑๓ ๕๘.๔๑ ๑๒๑.๒๗ ๑.๖๕ ๑.๗๕ ๒.๑๓ ๓.๔๖ ไกแปรรป ๖๗๒.๖ ๖๖๕.๐ ๗๔๑.๗ ๔๑๐.๑ ๙๔.๑๑ -๑.๑๓ ๑๑.๕๔ ๒๓.๔๖ ๓.๓๕ ๔.๒๓ ๓.๖๓ ๓.๒๘ แผงวงจรไฟฟา ๑,๐๘๘.๑ ๘๘๘.๖ ๙๖๐.๕ ๓๗๑.๘ -๑๒.๖๔ -๑๘.๓๔ ๘.๑๐ -๑๙.๗๕ ๕.๔๒ ๕.๖๕ ๔.๗๐ ๒.๙๗ อาหารทะเลกระปอง/แปรรป ๕๖๐.๐ ๕๔๗.๐ ๕๘๘.๐ ๓๕๒.๐ ๒๔.๑๙ -๒.๓๓ ๗.๕๐ ๒๘.๗๑ ๒.๗๙ ๓.๔๘ ๒.๘๘ ๒.๘๑ เครองจกรกลและสวนประกอบ ๕๑๕.๗ ๓๓๗.๕ ๕๒๘.๒ ๓๓๗.๘ -๕.๗๘ -๓๔.๕๕ ๕๖.๔๙ ๓๑.๖๘ ๒.๕๗ ๒.๑๕ ๒.๕๙ ๒.๗๐ ผลตภณฑพลาสตก ๕๑๗.๙ ๔๕๑.๓ ๕๖๗.๔ ๓๓๒.๘ ๒๖.๑๕ -๑๒.๘๖ ๒๕.๗๓ ๒๓.๘๕ ๒.๕๘ ๒.๘๗ ๒.๗๘ ๒.๖๖ รวม ๑๐ รายการ ๖,๗๖๕.๑ ๕,๒๒๒.๒ ๗,๓๘๕.๐ ๔,๗๔๒.๙ ๑๐.๔๒ -๒๒.๘๑ ๔๑.๔๒ ๔๒.๑๙ ๓๓.๖๗ ๓๓.๒๑ ๓๖.๑๘ ๓๗.๙๑ อน ๆ ๑๓,๓๒๘.๖ ๑๐,๕๐๑.๕ ๑๓,๐๒๖.๙ ๗,๗๖๘.๘ ๑๑.๑๔ -๒๑.๒๑ ๒๔.๐๕ ๒๘.๑๖ ๖๖.๓๓ ๖๖.๗๙ ๖๓.๘๒ ๖๒.๐๙ รวมทงสน ๒๐,๐๙๓.๖ ๑๕,๗๒๓.๗ ๒๐,๔๑๑.๘ ๑๒,๕๑๑.๘ ๑๐.๙๐ -๒๑.๗๕ ๒๙.๘๒ ๓๓.๑๔ ๑๐๐ ๑๐๐ ๑๐๐ ๑๐๐ ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สานกงานปลดกระทรวงพาณชย โดยความรวมมอจากกรมศลกากร

การน าเขา : ญปนเปนแหลงนาเขาอนดบท ๑ ของไทย การนาเขาของไทยจากญปนในชวง ๓ ปทผานมา (๒๕๕๑-๒๕๕๓) มมลคาเฉลยปละ ๓๒,๑๓๗.๙๓ ลานเหรยญสหรฐฯ และในป ๒๕๕๔ (ชวงเดอน ม.ค.-ม.ย.) ไทยนาเขาจากญปนมลคา ๒๐,๔๒๐.๖๗ ลานเหรยญสหรฐฯ อตราการเตบโตเพมขนรอยละ ๑๕.๓๒ เมอเทยบกบปกอนหนาในชวงเวลาเดยวกน

สนคานาเขาสาคญของไทยจากญปน ไดแก เครองจกรกลและสวนประกอบ, เหลก เหลกกลาและผลตภณฑ, เครองจกรไฟฟาและสวนประกอบ, สวนประกอบและอปกรณยานยนต, เคมภณฑ, แผงวงจรไฟฟา, เครองมอเครองใชทางวทยาศาสตร การแพทย, สนแรโลหะ เศษโลหะอน ๆ, ผลตภณฑโลหะ, และเครองเพชรพลอย อญมณ เงนแทง และทองคา

ดลการคา ไทยเปนฝายขาดดลการคามาโดยตลอด โดยในชวง ๓ ปทผานมา (ป ๒๕๕๑-๒๕๕๓) ขาดดลการคาเฉลยปละ ๑๓,๓๙๓.๕๙ ลานเหรยญสหรฐฯ ในป ๒๕๕๓ และ ๒๕๕๔ (ชวงเดอน ม.ค.-ม.ย.) ไทยขาดดลการคากบญปนคดเปนมลคา ๘,๓๐๙.๔๓ และ ๗,๙๐๘.๘๘ ลานเหรยญสหรฐฯ ตามลาดบ

สถตการน าเขาสนคาจากญปน

มลคา : ลานเหรยญสหรฐฯ

ชอสนคา มลคา อตราขยายตว (รอยละ) สดสวน (รอยละ)

๒๕๕๑ ๒๕๕๒ ๒๕๕๓ ๒๕๕๔ มค-มย ๒๕๕๑ ๒๕๕๒ ๒๕๕๓ ๒๕๕๔

มค-มย ๒๕๕๑ ๒๕๕๒ ๒๕๕๓ ๒๕๕๔ มค-มย

เครองจกรและสวนประกอบ ๖,๕๖๕.๗ ๔,๗๒๔.๐ ๗,๑๒๖.๒ ๓,๘๘๖.๒ ๒๔.๒๒ -๒๘.๐๕ ๕๐.๘๕ ๒๐.๔๕ ๑๙.๕๘ ๑๘.๘๘ ๑๘.๘๒ ๑๙.๐๓ เหลกและผลตภณฑ ๕,๓๗๗.๕ ๒,๙๗๗.๐ ๕,๒๗๓.๘ ๒,๗๖๙.๗ ๔๕.๑๘ -๔๔.๖๔ ๗๗.๑๕ ๑๒.๙๕ ๑๖.๐๔ ๑๑.๙๐ ๑๓.๙๓ ๑๓.๕๖ เครองจกรไฟฟาและสวนประกอบ ๓,๐๔๖.๗ ๒,๓๙๑.๙ ๓,๔๘๕.๓ ๑,๘๖๒.๐ ๖.๙๙ -๒๑.๔๙ ๔๕.๗๑ ๑๗.๒๓ ๙.๐๙ ๙.๕๖ ๙.๒๑ ๙.๑๒ สวนประกอบ/อปกรณยานยนต ๒,๔๒๙.๔ ๒,๐๕๔.๙ ๓,๗๔๕.๕ ๑,๘๕๓.๐ ๑๖.๗๐ -๑๕.๔๒ ๘๒.๒๗ ๗.๙๘ ๗.๒๔ ๘.๒๑ ๙.๘๙ ๙.๐๗ เคมภณฑ ๒,๗๗๑.๗ ๑,๘๘๕.๗ ๒,๗๗๐.๗ ๑,๕๗๕.๗ ๒๓.๒๗ -๓๑.๙๗ ๔๖.๙๓ ๑๘.๒๗ ๘.๒๗ ๗.๕๔ ๗.๓๒ ๗.๗๒ แผงวงจรไฟฟา ๒,๖๓๔.๖ ๒,๔๐๐.๗ ๒,๘๙๑.๘ ๑,๔๒๙.๘ -๑๐.๔๓ -๘.๘๘ ๒๐.๔๖ ๓.๐๔ ๗.๘๖ ๙.๕๙ ๗.๖๔ ๗.๐๐ เครองมอวทยาศาสตร/การแพทย ๑,๑๕๖.๑ ๙๑๘.๑ ๑,๓๖๕.๙ ๗๕๙.๘ ๒๐.๔๓ -๒๐.๕๙ ๔๘.๗๙ ๑๘.๙๘ ๓.๔๕ ๓.๖๗ ๓.๖๑ ๓.๗๒ สนแรโลหะอนและผลตภณฑ ๑,๓๔๖.๗ ๘๘๗.๒ ๑,๔๐๐.๙ ๗๔๒.๔ ๒๑.๑๖ -๓๔.๑๒ ๕๗.๘๙ ๖.๕๗ ๔.๐๒ ๓.๕๕ ๓.๗๐ ๓.๖๔ ผลตภณฑโลหะ ๑,๐๐๐.๙ ๗๖๓.๒ ๑,๑๔๓.๐ ๖๒๙.๑ ๓๐.๙๘ -๒๓.๗๕ ๔๙.๗๗ ๒๓.๘๓ ๒.๙๘ ๓.๐๕ ๓.๐๒ ๓.๐๘ เพชรพลอยและอญมณ ๕๘๕.๑ ๒๗๐.๗ ๖๗๘.๘ ๖๐๔.๒ ๕๕.๙๕ -๕๓.๗๔ ๑๕๐.๘๒ ๔๒.๕๒ ๑.๗๔ ๑.๐๘ ๑.๗๙ ๒.๙๖ รวม ๑๐ รายการ ๒๖,๙๑๔.๔ ๑๙,๒๗๓.๔ ๒๙,๘๘๑.๙ ๑๖,๑๑๑.๙ ๒๐.๕๙ -๒๘.๓๙ ๕๕.๐๔ ๑๕.๓๓ ๘๐.๓ ๗๗.๐ ๗๘.๙ ๗๘.๙๐ อน ๆ ๖,๖๑๙.๙ ๕,๗๕๐.๐ ๗,๙๗๔.๒ ๔,๓๐๘.๗ ๙.๒๑ -๑๓.๑๔ ๓๘.๖๘ ๑๕.๒๙ ๑๙.๗ ๒๓.๐ ๒๑.๑ ๒๑.๑๐ รวมทงสน ๓๓,๕๓๔.๓ ๒๕,๐๒๓.๔ ๓๗,๘๕๖.๑ ๒๐,๔๒๐.๖๗ ๑๘.๑๖ -๒๕.๓๘ ๕๑.๒๘ ๑๕.๓๒ ๑๘.๑๗ ๑๘.๗๒ ๒๐.๗๕ ๑๘.๓๑ ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สานกงานปลดกระทรวงพาณชย โดยความรวมมอจากกรมศลกากร

- ๑๒ -

Japan Country Profile

๒.๖ ขอมลอน ๆ ปงบประมาณ ๑ เมษายน - ๓๑ มนาคม สกลเงนตรา (รหสยอ) เยน (YEN: JPY) อตราแลกเปลยนเงนเยนตอเหรยญสหรฐฯ ๘๐.๔๕ (ม.ย. ๒๕๕๔) ๘๓.๔๙ (ก.ย. ๒๕๕๓) ๙๐.๓๓ (ม.ค. ๒๕๕๓), ๘๙.๙๓ (ก.พ. ๒๕๕๓), ๙๐.๕๘ (ธ.ค. ๒๕๕๒), ๑๐๓.๔๑ (๒๕๕๑), ๑๐๘.๘๑ (๒๕๕๐)

- ๑๓ -

Japan Country Profile

๓. การเมองและสงคม

หลงจากนายยกโตะ ฮาโตยามา นายกรฐมนตรญปนจากพรรค DPJ ประกาศลาออกเพอแสดงความรบผดชอบตอกรณไมสามารถทาการรณรงคเรยกรองใหกองทพสหรฐออกจากเกาะโอกนาวาไดซงดารงตาแหนงไดเพยง ๘ เดอน ทางพรรค DPJ กไดโหวตเลอกนายกรฐมนตรคนใหม ผลคอ นายนาโอโตะ คน (Naoto Kan) ไดเปนนายกรฐมนตรคนใหมของญปน

นายนาโอโตะ คน เคยดารงตาแหนงรองนายกรฐมตร และ รมว. คลงในคณะรฐมนตรของฮาโตยามา กลายเปนนายกรฐมนตรญปนคนทหาในรอบสามปลาสด และเคยมบทบาทอยางสงในการเปดโปงคดทจรตเลอดทเปอนเชอ HIV ในชวงครสตทศวรรษ ๑๙๙๐ปจจบนเขามอาย ๖๕ ป ซงเปนบคคลสาคญของพรรคประชาธปไตย โดยไดรวมกอตงพรรค DPJ รวมกบนายยกโอะ เมอชวงยคป ๒๕๓๔ และดารงบทบาทสาคญของพรรค ซงกอนหนาไดดารงตาแหนงเปนรองนายกรฐมนตรและเปนหวหนาสานกงานยทธศาสตรแหงชาต และชวงตนเดอนมกราคม ๒๕๕๓ ไดรบตาแหนงเปนรฐมนตรกระทรวงการคลง

ผลงานทผานมาของเขาคอ การสนบสนนนโยบายเงนเยนออน และจใหธนาคารกลางเพมมาตรการฉดเศรษฐกจของประเทศจากภาวะเศรษฐกจดถดถอยทหนกหนาทสดรวมทงยงผลกดนนโยบายรดเขมขดงบประมาณ และการขนภาษเพอลดภาวะขาดดลสาธารณะในระดบสงเกอบรอยละ ๒๐๐ ของยอด GDP ซงถอวาสงทสดในประเทศโลกอตสาหกรรม

เมอวนท ๑๔ กนยายน ๒๕๕๓ พรรค DPJ ไดมการเลอกตงหวหนาพรรคซงเปนการเลอกตงตามวาระของพรรคทก ๒ ป โดยนายนาโอโตะ คน นายกรฐมนตรและหวหนาพรรค DPJ คนปจจบนไดรบเลอกตงใหเปนหวหนาพรรคอกวาระหนง โดยสามารถเอาชนะนายอชโร โอซาวา อดตเลขาธการพรรคผมอทธพลทางการเมองภายในพรรค แตมภาพพจนไมโปรงใสเรองเงนบรจาคทางการเมอง ดวยคะแนน ๗๒๑ ตอ ๔๙๑ คะแนน เมอวนท ๑๗ กนยายน ๒๕๕๓ รฐบาลชดนไดมการปรบคณะรฐมนตรโดยมรฐมนตรเกาจากรฐบาลคนชดแรก จานวน ๘ คน (จากทงหมด ๑๘ คน) และมรฐมนตรใหมถง ๑๐ คน โดยไดแตงตงใหนายเซจ มาเอฮารา เปนรฐมนตรวาการกระทรวงตางประเทศคนใหม แทนนายคทสยะ โอคาดะ ซงไดรบการแตงตงใหเปนเลขาธการพรรคซงเปนตาแหนงทสาคญรองจากตาแหนงหวหนาพรรค นายมาเอฮารา เดมดารงตาแหนงเปนรฐมนตรวาการกระทรวงทดน สาธารณปโภค คมนาคมและทองเทยว และรฐมนตรพเศษประจาสานกงานคณะรฐมนตรดแลโอกนาวาและอาณาเขตตอนเหนอ (ในชวงรฐบาลคนชดแรก) และมผลงานในการพยายามผลกดนขายเทคโนโลยรถไฟความเรวสงใหแกสหรฐฯ และเวยดนาม รวมทงมสวนเขาไปชวยเหลอในการปรบโครงสรางบรษทเจแปนแอรไลนทเผชญปญหาภาวะลมละลายดวย ทงนปญหาเรงดวนทนายมาเอฮาราจะตองหาทางแกไขในชวงเวลานทสาคญคอ ปญหากรณพพาทกบจนในนานนาทะเลจนตะวนออก (ปญหาเกาะเตยวหย/เกาะเซนคาข) และปญหาการยายฐานทพของสหรฐฯ บนหมเกาะโอกนาวาซงกยงไมคลคลาย อนงนายมาเอฮารา เคยดารงตาแหนงหวหนาพรรค DPJ เมอป ๒๕๔๘ และไดลาออกจากตาแหนงในป ๒๕๔๙ เพอแสดงความรบผดชอบในกรณทสมาชกพรรค DPJ ใชอเมลปลอมเปนหลกฐานในการกลาวหาสมาชกพรรคเสรประชาธปไตย ( Liberal Democratic Party: LDP) แกนนารฐบาลในสมยนนวารบสนบนจากบรษท Live Door ซงทงนายโอคาดะ และนายมาเอฮารา ไดรบการจบตามองจากบคคลในแวดวงการเมองระดบสงของญปนวามโอกาสทจะเปนนายกรฐมนตรของญปนในอนาคต ขอทนาสงเกตของรฐบาลชดนคอ นายคนไมอาจนงนอนใจไดเนองจากพรรค DPJ มจานวนเสยงในวฒสภานอยกวากงหนง(มเพยง ๑๑๐ เสยง จากทงหมด ๒๔๒ เสยง) รฐบาลจงยงคงตองเผชญกบการทาทายในการผานรางกฎหมายในรฐสภา โดยจาเปนตองใชความพยายามในการทาความเขาใจกบประชาชนและโนมนาววฒสมาชกเพอใหการผลกดนกฏหมายตาง ๆ ผานรฐสภาเปนไปไดอยางราบรน นอกจากนกลมผสนบสนนนายโอซาวาภายในพรรค DPJ ยงคงมจานวนมากดงนนอาจมผลกระทบตอเสถยรภาพของรฐบาลไดเชนกน

- ๑๔ -

Japan Country Profile

ปญหาททาทายรฐบาลของนายกรฐมนตรนาโอโตะ คน คอ การกระชบความสมพนธกบสหรฐอเมรกาและการโยกยายฐานทพอเมรกนในโอกนาวะ ปญหาเงนฝดทเกดจากกาลงซอถดถอยและเศรษฐกจซบเซา ปญหาหนสาธารณะทสงกวารอยละ ๒๐๐ ของ GDP สงมากทสดในโลก ตลอดกนนนายกรฐมนตร คน ไดประกาศตง Policy Research Committee ของพรรคขนมาอกครงหลงจากขอเสนอนถกคดคานจากนายโอซาวา อดตเลขาธการของพรรค ซงลาออกจากตาแหนงไปพรอม ๆ กบอดตนายกรฐมนตรฮาโตยามา โดยไดแตงตงนายโคอจโร เกมบะ (Mr. Koichiro Gemba) นกการเมองรนใหม ซงเปนประธานคณะกรรมาธการดานการคลงของสภาผแทน มาดารงตาแหนงน เพอใหเปนโยงความสมพนธและชวยทาใหการประสานงานระหวางคณะรฐมนตรกบพรรคเปนไปโดยราบรน นายกรฐมนตร คน ไดวางแนวนโยบายเพอผลกดนใหเกดการเตบโตทางเศรษฐกจ ๓ แนวทาง คอ

แนวทางท ๑) การดาเนนนโยบายทางการเงน ดวยการเพมอปสงคผานโครงการของรฐ เชน การกอสรางถนนและเขอน ซงเปนนโยบายท อดตพรรครฐบาล Liberal Democratic Party of Japan (LDP) ใชมาหลายทศวรรษ

แนวทางท ๒) การปฏรปโครงสรางและกฎระเบยบ โดยการเพมภาษผบรโภค เพอเปนเงนทนสาหรบจดสรรใหกบบรการดานสขภาพ เชนการแพทยและการพยาบาล การเสรมสรางความแขงแกรงของภาคเอกชน และเพอใหการใชจายของภาครฐสงผลอยางกวางขวางมากขนตอเศรษฐกจของทงประเทศ นโยบายการปฏรปโครงสรางนเปนนโยบายเดยวกบทอดตนายกรฐมนตรโคอซม จนอจโร (Mr. Junichiro Koizumi) ใช โดยมเปาหมายทจะทาใหรฐบาลมขนาดเลกลง

แนวทางท ๓) การสงเสรมระบบประกนสงคม โดยใชเงนรายไดจากภาษทสงขนเพอลดความกงวลของประชาชนเกยวกบอนาคตและทาใหบรโภคมากขน กระตนการเตบโตทางเศรษฐกจซงนายกรฐมนตร คน จะยงคงสานตอสงทรฐบาลฮาโตยามา ไดเรมไว โดยยงใหความสาคญตอการผลกดนความรวมมอไปสการเปนประชาคมเอเชยตะวนออก การเพมบทบาทของญปนในภมภาคเอเชยและอาเซยน การฟนฟความสมพนธและเจรจาเอฟทเอ สามฝายระหวางญปน จนและเกาหลใต และการสรางพนธมตรธรกจใหม ๆ เพอขยายตลาดสนคาและการลงทนของ SME ของญปนในตางประเทศเพอทดแทนตลาดภายในทหดตวลง เมอวนท ๑๔ มกราคม ๒๕๕๔ นายนาโอโตะ คน ไดประกาศปรบคณะรฐมนตรเปนครงท ๒ โดยสาเหตสาคญของการปรบคณะรฐมนตร ครงน คอ คะแนนนยมทตกตาเหลอเพยงรอยละ ๒๕ (ธนวาคม ๒๕๕๓) เมอเปรยบเทยบกบรอยละ ๕๙ สมยเขารบตาแหนง (มถนายน ๒๕๕๓) อนสบเนองจากประชาชนขาดความมนใจในเสถยรภาพในพรรค DPJ ภายใตการนาของนายนาโอโตะ คน และปญหาดานการบรหารประเทศทนายนาโอโตะ คน ยงไมสามารถสรางผลงานไดตรงตามเปาหมาย ทงน จากผลสารวจโดยหนงสอพมพ YOMIURI หลงการปรบคณะรฐมนตรพบวา คะแนนนยมตอรฐบาลนายคนไดเพมขนเปนรอยละ ๓๔ ณ วนท ๑๖ มกราคม ๒๕๕๔ อยางไรกด ผลการสารวจเมอตนเดอนมนาคม ๒๕๕๔ ปรากฏวา คะแนนนยมไดกลบลดลงเหลอเพยงรอยละ ๒๔ สะทอนใหเหนวา ความพยายามในการปรบคณะรฐมนตรไมไดสงผลใหประชาชนมความเชอมนในรฐบาล เมอวนท ๗ มนาคม ๒๕๕๔ ทประชมคณะรฐมนตรญปนมมตอนมตการลาออกของนายเซจ มาเอฮารา จากตาแหนงรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ เพอแสดงความรบผดชอบตอการรบเงนบรจาคจากสภาพสตรสญชาตเกาหลใตทมถนพานกทกรงเกยวโต ซงฝายคานไดโจมตวา ถอเปนความผดตาม Political Funds Controls Law ทหามนกการเมองรบเงนบรจาคจากชาวตางชาต โดยเมอวนท ๙ มนาคม ๒๕๕๔ นายนาโอโตะ คน นายกรฐมนตรไดแตงตงนายทาเคอาก มทสโมโต รฐมนตรชวยวาการกระทรวงการตางประเทศนท ๑ ซงเปนผทมความเชยวชาญดานความมนคง ใหเขารบตาแหนงรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศแทนนายเซจ มาเอฮารา เพอใหมความตอเนองของนโยบายการตางประเทศเปนหลก ทงน นายมาเอฮาราเปนผทมคะแนนนยมสงสดในบรรดาสมาชกพรรครฐบาล และทผานมา เปนทจบตามองวานาจะมโอกาสไดรบเลอกเปนหวหนาพรรค DPJ และดารงตาแหนงนายกรฐมนตรแทนนายนาโอโตะ คน มากทสด

- ๑๕ -

Japan Country Profile

เหตการณภยพบตแผนดนไหวและสนามทเกดขนเมอวนท ๑๑ มนาคม ๒๕๕๔ รวมถงวกฤตนวเคลยรทขณะยงไมสามารถแกไขได กอใหเกดผลกระทบอยางยงตอการเมองในประเทศ โดยเมอตนเดอนมถนายน ๒๕๕๔ มการเปดอภปรายไมไววางใจรฐบาล แตนายนาโอโตะ คนกไดรบการโหวตไววางใจ โดยมสญญากบฝายคานวาจะลาออกหลงจากวกฤตนวเคลยรผานพนไป ซงตอมาเมอวนท ๓๐ สงหาคม ๒๕๕๔ คณะรฐมนตรของนายนาโอโตะ คนไดประกาศลาออกจากตาแหนงแลว หลงจากไดรบการแตงตงใหเปนคณะรฐมนตรทมอายกวา ๔๔๙ วน เมอวนท ๒ กนยายน ๒๕๕๔ รฐสภาญปนไดลงคะแนนเสยงเลอกใหนายโยชฮโกะ โนดะ (Yoshihiko NODA) เปนนายกรฐมนตรคนใหมของญปนแลว โดยนายโยชฮโกะ โนดะไดดารงตาแหนง รฐมนตรวาการกระทรวงการคลงในสมยของนายนาโอโตะ คงมากอนทจะไดรบเลอกใหเปนนายกรฐมนตรของญปนคนท ๖๒ หรอเปนายกรฐมนตรของญปนลาดบท ๙๕ รายชอคณะรฐมนตรญปนชดท ๙๕ รฐบาลนาย Yoshihiko NODA (รบต าแหนงเมอวนท ๒ กนยายน) Prime Minister Mr. Yoshihiko NODA สส Minister for Internal Affairs and Communications Minister of State for Okinawa and Northern Territories Affairs Minister of State for Promotion of Local Sovereignty Minister for Regional Revitalization

Mr. Tatsuo KAWABATA สส

Minister of Justice Mr. Hideo HIRAOKA สส Minister for Foreign Affairs Mr. Koichiro GEMBA สส Minister of Finance Mr. Jun AZUMI สส Minister of Education, Culture, Sports, Science and Technology Mr. Masaharu

NAKAGAWA สส

Minister of Health, Labour and Welfare Ms. Yoko KOMIYAMA สส Minister of Agriculture, Forestry and Fisheries Mr. Michihiko KANO สส Minister of Economy, Trade and Industry Minister for Nuclear Incident Economic Countermeasures

Mr. Yukio EDANO สส

Minister of Land, Infrastructure, Transport and Tourism Minister for Ocean Policy

Mr. Takeshi MAEDA สว

Minister of Environment Minister for the Restoration from and Prevention of Nuclear Accident Minister of State for the Corporation in support of Compensation for Nuclear Damage

Mr. Goshi HOSONO สส

Minister of Defense Mr. Yasuo ICHIKAWA สว Chief Cabinet Secretary Mr. Osamu FUJIMURA สส Chairman of the National Public Safety Commission Minister of State for Consumer Affairs and Food Safety Minister for the Abduction Issue

Mr. Kenji YAMAOKA สส

Minister for Postal Reform Minister of State for Financial Services

Mr. Shozaburo JIMI สว

Minister for National Policy Mr. Motohisa สส

- ๑๖ -

Japan Country Profile

Minister of State for Economic and Fiscal Policy Minister of State for Science and Technology Policy Minister for Total Reform of Social Security and Tax Minister for Space Policy

FURUKAWA

Minister of State for Government Revitalization Minister of State for the New Public Commons Minister of State for Measures for Declining Birthrate, and Gender Equality Minister for Civil Service Reform

Ms. RENHO สว

Minister for Reconstruction in response to the Great East Japan Earthquake Minister of State for Disaster Management

Mr. Tatsuo HIRANO สว

- ๑๗ -

Japan Country Profile

๔. นโยบายเศรษฐกจ ๔.๑ นโยบายเศรษฐกจของรฐบาล Naoto kan

สภาพแวดลอมทางเศรษฐกจในปจจบนของญปนอยในภาวะทออนแอ และจากการทเงนเยนแขงคาขนอยางมากในชวงน ถอเปนสญญาณอนตราย เนองจากอาจสงผลใหการฟนตวของเศรษฐกจญปนทออนแออยแลวยงชะลอตวไปอก นายนาโอโตะ คน แสดงความวตกอยางยงตอการแขงคาขนอยางมากของเงนเยน หลงจากทเมอวนท ๑๔ ตลาคม ๒๕๕๓ ทผานมา คาเงนเยนขนไปแตะทระดบสงสดครงใหมในรอบ ๑๕ ปเมอเทยบเหรยญสหรฐฯ ซงการทเงนเยนแขงคาถอเปนปญหาสาคญทสงผลกระทบตอเศรษฐกจญปนทพงพาการสงออกเปนหลก เพราะจะลดทอนอานาจการแขงขนของสนคาสงออกญปนในตลาดตางประเทศ และยงลดมลคาผลกาไรของบรษทญปนทมกจการในตางประเทศเมอมการแปลงมลคาสกลเงนทองถนนน ๆกลบมาเปนเงนเยน ดานกระทรวงการคาของญปนเปดเผยวาความตองการดานการบรการในเดอนสงหาคม ของญปนปรบตวลงเปนครงแรกในรอบ ๓ เดอน ซงเปนหลกฐานลาสดทบงชวาการฟนตวของเศรษฐกจญปนเปนไปอยางลาชา ทงน ดชนความตองการในภาคบรการของญปน (tertiary index) ประจาเดอนสงหาคม ลดลงรอยละ ๐.๒ หลงจากพงขนรอยละ ๑.๖ ในเดอนกรกฎาคม

รฐบาลนายนาโอโตะ คน ไดประกาศจะใชงบประมาณ ๙.๒๐ แสนลานเยนจากกองทนสารองในปงบประมาณ ๒๕๕๓ เพอออกมาตรการกระตนเศรษฐกจรอบใหมภายในชวงสนเดอนกนยายน ๒๕๕๓ นายกรฐมนตร ไดตกลงอนมตแผนการดงกลาวเพอตอสกบเงนเยนทแขงคา รวมถงเพอรบมอกบการชะลอตวของเศรษฐกจตางประเทศ โดยเฉพาะสหรฐและหลายประเทศในยโรป ซงเปนตลาดสงออกสนคาของญปน โดยรฐบาลญปนจะใหความสาคญกบการสรางงานและกระตนการใชจายของผบรโภคเปนลาดบแรก ซงหนงในมาตรการทจะนามาใชเพอใหบรรลเปาหมายดงกลาวไดแก การใหความชวยเหลอบรษททรบบณฑตจบใหมเขาทางาน และการสนบสนนบรษทขนาดเลกใหรบคนอายนอยทเพงสาเรจการศกษาเขาทางาน นอกจากน รฐบาลจะขยายโครงการ “eco-point” ออกไปจนถงเดอนมนาคม ๒๕๕๔ จากเดมทจะหมดอายลงในเดอนธนวาคม ป๒๕๕๓น เพอสนบสนนการซออปกรณประหยดพลงงานและเปนมตรตอสงแวดลอม สวนธนาคารกลางญปน (บโอเจ) ไดประกาศขยายวงเงนกดอกเบยตาระยะ ๖ เดอนแกธนาคารพาณชยในประเทศ อก ๑๐ ลานลานเยน (๑.๑๗ แสนลานเหรยญสหรฐฯ) เพมจากทเคยปลอยเงนกระยะ ๓ เดอน มลคา ๒๐ ลานลานเยนไปเมอเดอนธนวาคมปทแลวแบงกชาตญปนคาดหวงวา การผอนคลายนโยบายการเงนเพมเตมจะทาใหมกระแสเงนทนจานวนมาก ซงจะทาใหอตราดอกเบยพนธบตรรฐบาลและอตราดอกเบยตราสารหนของภาคเอกชนมแนวโนมลดลง สงผลใหเงนเยนออนคาลง ขณะเดยวกนความเคลอนไหวดงกลาวจะชวยใหภาคธรกจสามารถเขาถงแหลงเงนกไดงายขนและมการใชจายดานทนเพมขน นอกจากน ผบรโภคกจะเขาถงแหลงเงนทนไดงายขนเชนกน ซงจะชวยกระตนการใชจายสวนบคคลใหเพมขนดวย

เมอวนท ๑๘ มถนายน ๒๕๕๓ รฐบาลนายนาโอโตะ คน ใหความเหนชอบตอ “แผนยทธศาสตรใหมเพอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ (New Growth Strategy)” เพอฟนฟและกระตนเศรษฐกจ แกไขปญหาหนสาธารณะและนาไปสการมระบบประกนสงคมทเขมแขง โดยมเปาหมายหลก ๓ ประการ ไดแก (๑) การเพมอตราการเตบโตทางเศรษฐกจจากรอยละ ๑ ในชวงทศวรรษทผานมาใหเปนรอยละ ๓ (Nominal Growth) และรอยละ ๒ (Real Growth) ภายในป ๒๕๖๓ (๒) การหลดพนภาวะเงนฝด โดยตงเปาใหดชนผบรโภคเพมเปนบวกในปงบประมาณ ๒๕๕๔ (เมษายน ๒๕๕๔-มนาคม ๒๕๕๕) และ (๓) การแกปญหาการวางงานจากรอยละ ๕ ในปจจบนใหเหลอรอยละ ๓-๔

- ๑๘ -

Japan Country Profile

แผนยทธศาสตรดงกลาวมเปาหมายทจะตองบรรลใหไดภายในป ๒๕๖๓ รวมทงสน ๗ ดาน คอ (๑) นวตกรรมทเปนมตรกบสงแวดลอม (๒) นวตกรรมเกยวกบครภาพชวต (๓) ภมภาคเอเชย (๔) ทองเทยวและชมชนทองถน (๕) วทยาศาสตรและเทคโนโลย (๖) การจางงานและทรพยากรมนษย และ (๗) ภาคการเงน๗

สถานะลาสด เมอวนท ๕ มกราคม ๒๕๕๔ นายนาโอโตะ คน ไดกลาวสนทรพจนในโอกาสเปดประชมสภา โดยยาถง

ความสาคญของการเปดประเทศญปนเพอสงเสรมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ การพฒนาระบบประกนสงคม และการปฏรประบบภษ ยาความสาคญของการเขารวมเจรจาเพอจดทาความตกลงหนสวนเศรษฐกจขามแปซฟก (Trans-Pacific Partnership : TPP) โดยในทประชมเศรษฐกจโลกทเมองดาวอส สมาพนธรฐสวส เมอวนท ๒๙ มกราคม ๒๕๕๔ นายนาโอโตะ คน ไดประกาศวา ญปนจาเปนตองเปดประเทศเปนครงท ๓ ภายหลงการเปดประเทศครงแรกในสมยการปฏรปเมจเมอครสตศตวรรษท ๑๘ และครงท ๒ หลงสนสดสงครามโลกครงท ๒ โดยจะสงเสรมความเปนหนสวนทางเศรษฐกจแบบรอบดาน (Comprehensive Economic Partnership) กบประเทศตาง ๆ และจะตดสนใจภายในเดอนมถนายน ๒๕๕๔ วา ญปนจะเขารวมการเจรจาเพอเขา TPP หรอไม

เมอวนท ๑๗ มกราคม ๒๕๕๔ ธนาคารกลางญปนประกาศวาจะคงนโยบายทางการเงนแบบผอนคลายเนองจากการฟนตวของเศรษฐกจญปนยงอยในภาวะเปราะบางและตลาดการเงนของโลกอยในภาวะผนผวน และรฐบาลญปนมแผนจะเสนอรางแนวทางในการพฒนาระบบประกนสงคม และการปฏรประบบภาษซงจะรวมถงประเดนการขนภาษผบรโภคเพอใชรองรบคาสวสดการสงคมภายในเดอนมถนายน ๒๕๕๔ อยางไรกด จาเปนตองพจารณาทบทวนแผนการลดภาษนตบคคลเพอดงดดนกลงทนจากตางประเทศตามทคณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบเมอเดอนธนวาคม ๒๕๕๓ และมกาหนดจะใหเรมผลตงแตเดอนเมษายน ๒๕๕๔ ซงเปนเดอนเรมตนปงบประมาณของญปน เนองจากไมผานความเหนชอบจากวฒสภา โดยจะพจารณาทบทวนแผนการดงกลาวในฐานะเปนสวนหนงของแผนการฟนฟประเทศภายหลงเหตการณแผนดนไหว

เมอวนท ๑๙ พฤษภาคม ๒๕๕๔ สานกงานคณะรฐมนตรญปนไดประกาศอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทแทจรง (Real Growth) ของญปนในไตรมาสท ๑ (มกราคม-มนาคม ๒๕๕๔) วา ลดลงจากไตรมาสท ๔ ของป ๒๕๕๓ รอยละ ๐.๙ เนองจากการลดลงของอปสงคภายในประเทศและมลคาการเกนดลการคาระหวางประเทศ สงผลใหการฟนตวของเศรษฐกจอยในภาวะเปราะบางเนองจากความผนผวนของตลาดเงนทน ราคาน ามน โลกท ปรบต วส งข น รวมท ง ได ร บผลกระทบจากเหตการณแผนดน ไหวขนาดใหญทางภาคตะวนออกเฉยงเหนอของญปนเมอวนท ๑๑ มนาคม ๒๕๕๔๘ โดยเฉพาะการฟนฟประเทศจากเหตการแผนดนไหวดงกลาวสงผลใหญปนตองชะลอการดาเนนงานตามแผนยทธศาสตรใหมเพอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ

๔.๒ นโยบายเศรษฐกจ

นโยบายเศรษฐกจมหภาคและเศรษฐกจรายสาขาทส าคญของญปน ดงน ๔.๒.๑ ยทธศาสตรการเตบโตใหม (New Growth Strategy) นโยบายพนฐาน (Basic Policy) ทส าคญทสดของญปนในปจจบนและครอบคลมแนวนโยบายของ

เศรษฐกจ มหภาคและรายสาขาของรฐบาล ไดแก ยทธศาสตรการเตบโตใหม (New Growth Strategy) ทประกาศใชเมอเดอนมถนายน ๒๕๕๓ ภายใตกรอบระยะเวลา ๑๐ ป เรมตนในป ๒๕๕๓ และสนสดป ๒๕๖๓ ซงเปนนโยบายเศรษฐกจทมวตถประสงคหลกเพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชน สรางการจางงานโดยเพมความตองการใหมมลคา ๑ ลานลานเยนภายในป ๒๕๖๓ จากการยกระดบการพฒนาอตสาหกรรมดาน

๗ หนงสอกระทรวงการตางประเทศ ท กต ๑๓๐๕/ว ๕๓๗๐ ลงวนท ๒๙ ธนวาคม ๒๕๕๓ ๘ หนงสอกระทรวงการตางประเทศ ท กต ๑๓๐๕/ว ๑๐๒๘ ลงวนท ๓ มถนายน ๒๕๕๔

- ๑๙ -

Japan Country Profile

สงแวดลอม สขภาพ และการทองเทยว และเชอมโยงความสมพนธอยางใกลชดกบประเทศในเอเชย โดยอาศยจดแขงของญปนดานความเปนผน าดานอตสาหกรรมผลตสนคาและบรการดานสงแวดลอม วทยาศาสตรและเทคโนโลย พลงงาน สขภาพ และศกยภาพใหมทเตบโตขนของตลาดเอเชย อตสาหกรรมทองเทยวของญปน และความแขงแกรงของชมชนญปน

ภายใตยทธศาสตรการเตบโตใหม ประกอบดวยกลยทธส าคญ ไดแก (๑) กลยทธการพฒนาญปนสมหาอ านาจดานสงแวดลอมและพลงงานดวยการใชนวตกรรมสเขยว

(Green Innovation) โดยก าหนดเปาหมายไวในป ๒๕๖๓ ใหญปนมตลาดใหมทเกยวกบสงแวดลอมมลคามากกวา ๕ แสนลานเยน มการจางงานใหมในธรกจดานสงแวดลอม ๑.๔ ลานต าแหนง GDP มอตราเตบโตขนโดยเฉลยรอยละ ๐.๔ ตอป และลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดสชนบรรยากาศไดไมนอยกวา ๑.๓ พนลานตน โดยใชเทคโนโลยจากนวตกรรมของภาคเอกชนญปน

ญปนไดวางแผนออกมาตรการตาง ๆ เพอบรรลเปาหมายทก าหนด ไดแก สนบสนนการใชและการขยายตวของเทคโนโลยพลงงานทดแทน (Renewable Energy) โดยสงเสรม

การลงทนและการใหสนเชออตราดอกเบยต าพเศษแกธรกจผลตเทคโนโลยทน ากลบมาใชใหมได สนบสนนการพฒนาเทคโนโลยการเกบรกษาพลงงาน เชน แบตเตอรบรรจพลงงาน รถยนตรน

ใหมทใชระบบผสม (ไฮบรด) และปรบปรงประสทธภาพโรงงานไฟฟาพลงงานความรอน และการผลตอปกรณไฟฟาและอเลกทรอนกสทประหยดไฟฟา

สงเสรมครวเรอนและธรกจเอกชนเปลยนรปแบบการขนสงจากเดมทใชการขนสงสวนบคคลมาเปนการขนสงสาธารณะ และการเปลยนแปลงรปแบบการขนสงสนคาทางถนนมาเปนการขนสงทางรางและทางน าเพอประหยดตนทนและรกษาสงแวดลอม

สงเสรมการสราง ปรบปรง ดดแปลงบาน อาคาร ส านกงาน และโรงงานใหไมมการปลอยกาซเรอนกระจก (Eco Housing) และการสรางเมองในอนาคตทเปนมตรตอสงแวดลอม (Future City)

ปฏรประบบภาษสงแวดลอมเพอกระตนใหประชากรหนมาใหความสนใจกบการรกษาสงแวดลอมและพลงงานมากขน

(๒) กลยทธการพฒนาญปนสมหาอ านาจดานสขภาพดวยการใชนวตกรรมชวต (Life Innovation) โดยสงเสรมการเตบโตดานการแพทย การรกษาพยาบาล การบรการอน ๆ ทเกยวกบสขภาพใหทนตอความตองการดานสขภาพ โดยก าหนดเปาหมายไวในป ๒๕๖๓ ใหญปนมตลาดใหมทเกยวกบสขภาพมลคา ๕ แสนลานเยน มการจางงานใหมในธรกจสขภาพ ๒.๘๔ ลานต าแหนง และ GDP มอตราเตบโตขนโดยเฉลยรอยละ ๐.๓ ตอป

ญปนไดวางแผนออกมาตรการตาง ๆ เพอบรรลเปาหมายทก าหนด ไดแก สงเสรมการลงทนของภาคเอกชนและผใหบรการรายใหมในอตสาหกรรมทเกยวกบการแพทย

การรกษาพยาบาล และบรการทเกยวของกบสขภาพ เพอพฒนาปรมาณ คณภาพ และความหลากหลายของบรการ รวมทงปรบปรงกฎระเบยบเพอใชประชาชนญปนทกคนสามารถเขาถงบรการทางการแพทยและการรกษาพยาบาล

สงเสรมการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมทางเภสชกรรม การแพทย และการรกษาพยาบาลทเปนของญปน โดยเฉพาะเทคโนโลยส าหรบการดแลรกษาคนชรา และการสรางหนยนตเพอการรกษาพยาบาล

สงเสรมการขยายตวของอตสาหกรรมดานการแพทย การรกษาพยาบาล และบรการอน ๆ ทเกยวกบสขภาพไปยงตลาดเอเชยทมก าลงซอสงและตลาดตางประเทศ โดยเฉพาะการเชอมโยงระหวางการทองเทยวกบการรกษาสขภาพ

- ๒๐ -

Japan Country Profile

พฒนาโครงสรางพนฐานและบคลากรทใหบรการดานการแพทยและการรกษาพยาบาล โดยเพมจ านวนและปรบคาตอบแทนของบคลากรผใหบรการดานการแพทยและรกษาพยาบาล และเพมจ านวนโรงพยาบาลและสถานอนามยทวประเทศ

(๓) กลยทธเชอมโยงเศรษฐกจญปนกบตลาดเอเชย (Asia Economic Strategy) โดยก าหนดเปาหมายจดท าเขตการคาเสรเอเชยแปซฟก (Free Trade Area of the Asia Pacific - FTAAP) รวมทงปฏรปการเคลอนยายสนคา คน และเงนใหสอดคลองกบการเตบโตของตลาดเอเชย ซงจะชวยใหญปนสามารถขยายตลาดไดเพมขนอก ๑.๒ แสนลานเยน มการวาจางงานเพมขนอก ๑๙๐,๐๐๐ ต าแหนง และ GDP มอตราเตบโตขนโดยเฉลยรอยละ ๐.๒ ตอป

ญปนไดวางแผนออกมาตรการตาง ๆ เพอบรรลเปาหมายทก าหนด ไดแก สงเสรมการเปดเสรและการอ านวยความสะดวกทางการคาและการลงทนอยางเตมท โดยเฉพาะ

กบกลมประเทศในเอเชยแปซฟก โดยใหญปนเปนชาตประตการคาสเอเชย (Japan as Bridge Nation to Asia)

ลดอตราภาษนตบคคลและสงเสรมใหญปนเปนศนยกลางอตสาหกรรมของเอเชย สงเสรมใหประเทศในเอเชยและประเทศอน ๆ ยอมรบทรพยสนทางปญญาและมาตรฐานสนคา

ของญปน เชน มาตรฐานรถยนตพลงงานไฟฟาและไฮบรด อาหารปลอดภย สนคาอเลกทรอนกส และสนคาพลงงาน และสนคาสงแวดลอมอน ๆ เพอเพมโอกาสในการกระจายสนคาไปยงตลาดเอเชยมากขน

ผลกดนใหภาครฐและภาคเอกชนในเอเชยเปดโอกาสใหญปนไปรบงานกอสรางโครงสรางพนฐาน รวมทงการพฒนาเมองใหมทเปนมตรกบสงแวดลอม

ทบทวนกฎระเบยบทเปนอปสรรคตอการเคลอนยายสนคา คน และเงนระหวางประเทศ

(๔) กลยทธพฒนาญปนสชาตผน าการทองเทยว โดยออกมาตรการตาง ๆ เชน ผอนคลายกฎระเบยบดานการออก วซานกทองเทยวส าหรบนกทองเทยวจากเอเชย เปนตน

(๕) กลยทธสงเสรมการเตบโตของเมองในชนบทโดยการเรงใชประโยชนจากทรพยากรของทองถน

และพฒนาหวเมองใหญเปนกลไกผลกดนการเตบโตของชนบท โดยใชประโยชนจากทรพยากรของทองถนใหมากทสด เพมบทบาทของทองถน และด าเนนการลงทนดานโครงสรางพนฐานการขนสงทางบก น า และอากาศในหวเมองใหญ

(๖) กลยทธปรบเปลยนเกษตรกรรม ปาไม และประมงเปนอตสาหกรรมทมการเตบโต โดยเพม

ความสามารถของญปนในการพงพาตนเองดานอาหาร (Food Self Sufficiency) ใหไมนอยกวารอยละ ๕๐ ของปรมาณอาหารทบรโภคภายในประเทศ

(๗) กลยทธการพฒนาญปนสชาตผน าดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพอสนบสนนการเตบโตดาน

นวตกรรมเขยว (Green Innovation) และนวตกรรมชวต (Life Innovation) โดยสงเสรมใหกจการขนาดกลางและยอมใชประโยชนจากทรพยสนทางปญญา การสงเสรมใหประชาชนน าใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมาใชประโยชนในชวตประจ าวน และสงเสรมใหภาคเอกชนน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมาใชประโยชนในการลดตนทนการผลต

- ๒๑ -

Japan Country Profile

(๘) กลยทธการพฒนาทรพยากรมนษยและการจางงาน โดยมวตถประสงคเพอลดจ านวนประชากรทวางงาน สงเสรมการวาจางผสงอายและคนพการเขาท างาน โดยก าหนดเปาหมายการลดอตราการวางงานในป ๒๕๕๓ ทมรอยละ ๕ ใหเหลอรอยละ ๓ ในป ๒๕๖๓ และการเพมศกยภาพของเดกและเยาวชน และ GDP มอตราเตบโตขนโดยเฉลยรอยละ ๐.๓ ตอป

๔.๒.๒ นโยบายการลงทนของประเทศญปน นโยบายการลงทนของญปนอยในความรบผดชอบของกระทรวงเศรษฐกจ การคา และอตสาหกรรม

(METI) โดยองคการการคาภายนอกญปน (Japan External Trade Organization - JETRO) เปนหนวยงานหลกด าเนนโยบายสงเสรมการลงทนในญปน (Investing in Japan) โดยจดขายทญปนใชในการดงดดใหตางชาตเขามาลงทนประกอบดวย

(๑) การมตลาดเศรษฐกจขนาดใหญอนดบสามของโลก (๒) ผบรโภคมก าลงซอสงและมความพถพถนในการเลอกซอสนคา/บรการ (๓) ญปนเปนประเทศทมบรษทขนาดใหญชนน าของโลกมาตงอยจ านวนมาก (๔) ธรกจขนาดกลางและยอมมเทคโนโลยเฉพาะและมความรความเขาใจในการท าตลาดภายในประเทศญปน (๕) ญปนเปนประตการคาสตลาดเอเชย เชน จน อาเซยน และเอเชยตะวนออกเฉยงเหนอ ฯลฯ และ (๖) สภาพแวดลอมและการด ารงชวตมความปลอดภยและความสะดวกสบาย JETRO จดตงศนยบรการเบดเสรจเพอใหขอมลและอ านวยความสะดวกแกนกธรกจตางประเทศในการมา

จดตงธรกจในญปน โดยน าหนวยงานภาครฐและเอกชนทเกยวของมาตงอยในสถานทเดยวกน (One Stop Business Support) ซงพรอมใหค าปรกษาดานการลงทนในญปนในกรงโตเกยวและเมองหลกของญปน เชน โยโกฮามา นาโกยา โอซากา โกเบ และฟกโอกะ เปนตน การจดงานแสดงสนคาและโครงการสมมนาเพอใหผลงทนตางชาตมาท าความรจกกบผประกอบการญปน โดยสาขาธรกจทรฐบาลมนโยบายสงเสรมการลงทน ไดแก การผลตชนสวนยานยนต บรการคาปลก (เชน หางสรรพสนคา รานสะดวกซอ รานจ าหนายสนคาราคาแพง) การผลตสนคาและบรการดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (เชน บรการโทรศพทเคลอนท ผลตแผงวงจรไฟฟาและอปกรณคลนความถดวยวทย บรการตลาดออนไลน และเกมส) การผลตสนคาเทคโนโลยชวภาพ การผลตสนคาและบรการดานสขภาพ (เชน ผลตยา อปกรณการแพทย อาหารเพอสขภาพ และบรการทางการแพทย) และการท าธรกจผลตสนคาและบรการสงแวดลอม (เชน การสรางเมองสงแวดลอม) ทงน ทผานมา หลงจากทญปนไดเรมนโยบาย Investing in Japan นน มนกธรกจตางชาตทสนใจและเขาไปลงทนในญปนมากแลว ไดแก สหรฐอเมรกา จน องกฤษ เยอรมน และไตหวน เปนตน โดยทผานมามนกธรกจไทยไปลงทนในญปนแลวโดยผานการสนบสนนของ JETRO ไดแก บรษท IPSTAR จ ากด กอตงธรกจในกรงโตเกยวตงแตป ๒๕๕๐ ท าธรกจดานใหบรการระบบสอสารดาวเทยม บรอดแบนด (Broadband Satellite System) เชอมโยงจากดาวเทยมไทยคม ๔ ของบรษท ไทยคม จ ากด (มหาชน) ของไทย

ภายใตกฎหมายญปนไดสงเสรมใหคนตางชาตจดตงธรกจในญปนใน ๔ รปแบบ ไดแก (๑) ส านกงานตวแทน (Representative Office) ท าหนาทเปนตวแทนท าสญญาหรอธรกรรมแทน

ส านกงานใหญในตางประเทศหรอบรษทในเครอ โดยจ ากดหนาทเปนเพยงผประสานงาน รวบรวมขอมล วจยตลาด ประชาสมพนธโฆษณากจการ แตไมไดเปนผท าการขายสนคา/บรการเอง ทงนญปนอนญาตใหตางชาตตงส านกงานตวแทนไดโดยไมตองจดทะเบยนพาณชย

(๒) ส านกงานสาขา (Branch Office) โดยญปนก าหนดใหตางชาตทจดตงส านกงานสาขาตองจดทะเบยน (๓) บรษทจ ากด โดยตางชาตจะตองเลอกทจะจดตงบรษทในเครอในลกษณะเปนบรษทรวมทน

(Kabushiki-Kaisha) บรษทในเครอ (Subsidiary Company) หรอบรษทจ ากด (Godo-Kaisha) ซงการจดตงบรษทในเครอทกประเภทในญปนจะตองจดทะเบยนพาณชย และ

- ๒๒ -

Japan Country Profile

(๔) หางหนสวน ไดแก หางหนสวนจ ากด (Goshi-Kaisha) และหางหนสวนสามญ (Gomei-Kaisha) ซงการจดตงหางหนสวนจ ากดตองมการจดทะเบยนพาณชย โดยหนวยงานของญปนทรบจดทะเบยนพาณชย ไดแก ส านกนตการ (Legal Affairs Bureau) และหากกจการมก าไร จะเสยภาษนตบคคลและภาษตางๆ ทเกยวของ เชน ภาษบ ารงทองท ภาษโรงเรอน และภาษธรกจในอตรากาวหนา กลาวคอ เสยภาษฯ ในอตรารอยละ ๒๔.๘๗ ส าหรบธรกจทมก าไรไมเกน ๔ ลานเยน และเสยภาษฯ ในอตรารอยละ ๒๖.๔๘ ส าหรบธรกจทมก าไรตงแต ๔-๘ ลานเยน และเสยภาษฯ ในอตรารอยละ ๔๐.๘๗ ส าหรบธรกจทมก าไรเกนกวา ๘ ลานเยน

นอกจากน การจดตงธรกจในญปนอยางนอยทสดตองปฏบตตามกฎหมายส าคญทเกยวของ ไดแก กฎหมายมาตรฐานแรงงานซงก าหนดมาตรฐานขนต าและสภาพการท างานทนายจางตองจดใหลกจาง (ปจจบนญปนก าหนดใหแรงงานท างานไมเกนสปดาหละ ๔๐ ชวโมง หรอ ๘ ชวโมง/สปดาห ยกเวนบางธรกจทอนญาตใหแรงงานท างานไดไมเกนสปดาหละ ๔๔ ชวโมง เชน หางสรรพสนคา รานเสรมสวย โรงภาพยนตร โรงพยาบาล รานอาหาร และสถานบนเทง เปนตน) กฎหมายความปลอดภยในอตสาหกรรมและสขอนามยซงก าหนดมาตรฐานขนต าเกยวกบสขอนามยและความปลอดภยในสถานประกอบการ กฎหมายความเสมอภาคในการท างานซงนายจางตองเปดโอกาสใหชายและหญงไดรบโอกาสเทาเทยมกนในการไดรบการวาจางเขาท างาน กฎหมายคาจางขนต า (ปจจบนคาแรงขนต าในกรงโตเกยวอยท ๘๒๑ เยน/ชวโมง) กฎหมายประกนสขภาพ และกฎหมายเครองหมายการคา

๔.๒.๓ นโยบายสงแวดลอมของประเทศญปน ภายใตยทธศาสตรการเตบโตใหม ญปนใหความส าคญอยางมากตอการพฒนาสงแวดลอมโดยไมไดจ ากด

เปาหมายการพฒนาสงแวดลอมอยเพยงการท าใหสภาพแวดลอมดขนเทานน แตยงรวมถงการพฒนาสนคาและบรการดานเทคโนโลยสงแวดลอมเพอจ าหนายในตลาดภายในประเทศและตลาดตางประเทศ โดยในประเทศญปนเองทงรฐบาลญปน เอกชน และผบรโภคตางมบทบาทส าคญในการรวมพฒนาสงแวดลอม ทงนนโยบายและมาตรการดานสงแวดลอม แบงเปน ๒ สวน ไดแก

(๑) การควบคมและก ากบดแล เชน การก าหนดมาตรฐานการปลอยกาซของโรงงานและรถยนต การก าหนดมาตรฐานเทคโนโลย การออกกฎหมายควบคมการรไซเคลเครองใชไฟฟาและรถยนต การควบคมการผลตและการคาสารทท าลายชนโอโซนตามพธสารมอนทรออล และการออกกฎระเบยบใหผประกอบการในเมองใหญทใชพลงงานมากตองก าหนดมาตรการลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด โดยก าหนดอตราการลดปรมาณคารบอนไดออกไซดทแตกตางกนออกไปตามประเภทธรกจ

(๒) การจงใจ โดยก าหนดมาตรการจงใจทงผบรโภคและผประกอบการดานสงแวดลอม ไดแก การออกมาตรการสนบสนนเงนทนสวนหนงส าหรบการพฒนาเทคโนโลยทเกยวของกบการควบคม

ปรมาณการปลอยกาซส าหรบทกอตสาหกรรม และออกระเบยบของกระทรวงเศรษฐกจ การคา และอตสาหกรรม (METI) เพอสงเสรมระบบการซอพลงงานจากแสงอาทตยแบบใหมและลดการใชพลงงานจากฟอสซล

การจงใจผประกอบการเพอสงเสรมใหเกด Emission Rights Trading Systems ภายใตกลไกของพธสารเกยวโต โดยรฐบาลญปนใหเงนสนบสนนผประกอบการในการปรบปรงอาคารสงกอสร างเพอลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดดวยการใชเทคโนโลยประหยดพลงงานและใชพลงงานทางเลอกอนแทนน ามนปโตรเลยม ซงชวยใหการคาขายโควตา Emission Quotas เกดขนได

กลไกการพฒนาทสะอาด (Clean Development Mechanism - CDM) ภายใตกลไกของพธสารเกยวโต โดยรฐบาลญปนสงเสรมใหภาคเอกชนไปลงทนในโครงการลดการปลอยกาซเรอนกระจกในประเทศก าลงพฒนาเพอใชปรมาณกาซทลดไดในการค านวณใหไดเปาหมายการลดการปลอยกาซ

- ๒๓ -

Japan Country Profile

เรอนกระจกของตน โดยรฐบาลญปนจะใหการสนบสนนเรองการฝกอบรมพฒนา การศกษาความเปนไปได การสนบสนนดานการเงน และการซอสทธ Emission Rights

การยกเวนภาษส าหรบรถยนตทเปนมตรกบสงแวดลอม (Eco Friendly Cars) มาตรการนเรมตงแตเดอนเมษายน ๒๕๕๒ จนถงสนเดอนมนาคม ๒๕๕๕

๔.๒.๔ นโยบายปรบโครงสรางอตสาหกรรมของประเทศญปน หากพจารณาโครงสรางอตสาหกรรมของญปน พบวา ญปนพงพาอยกบอตสาหกรรมเพยงไมกประเภท

เชน ยานยนต และอเลกทรอนกส ประกอบกบในอตสาหกรรมประเภทเดยวกนกมผแขงขนอยมากรายท าใหแขงขนตดราคากนเอง ตวอยางเชน อตสาหกรรมผลตโทรทศน LCD: กรณของญปนจะมผน าตลาดจ านวนมาก ไดแก Sony, Sharp, และ Panasonic และ Funai Electric ขณะทกรณของตลาดอเมรกาเหนอจะมผน าตลาดเพยงรายเดยว คอ Vizio (สหรฐอเมรกา) กรณของตลาดยโรปจะมผน าตลาดเพยงรายเดยว คอ Philips (เนเธอรแลนด) และกรณตลาดเกาหลใตจะมผน าตลาดอย ๒ ราย ไดแก Samsung และ LGE ท าใหการแขงขนระหวางผผลตในประเทศญปนมความเขมขนมากกวาเมอเทยบกบในตลาดอเมรกาเหนอ ยโรป และเกาหลใต

หลงจากการประกาศยทธศาสตรการเตบโตใหม ท าใหมการก าหนดนโยบายปรบโครงสรางอตสาหกรรมของญปน มวตถประสงคเพอใหญปนผานพนวกฤตเศรษฐกจตกต าและกลบมาเปนผน าอตสาหกรรมของโลกและเปนอตสาหกรรมทสอดคลองกบกระแสการเปลยนโลก โดยภาครฐประกาศนโยบาย ดงน

(๑) นโยบายเพอพฒนาญปนใหเปนศนยกลางอตสาหกรรมของเอเชย จงใจใหตางชาตมาลงทนในญปน โดยเฉพาะธรกจทเกยวของกบการวจยและพฒนา ธรกจทใช

วทยาศาสตรและเทคโนโลยชนสง และธรกจทตองการใชญปนเปนประตการคาเชอมกบภมภาคเอเชย

พฒนาสความเลศในการพฒนาทรพยากรมนษยระหวางประเทศเพอรองรบการเตบโตของอตสาหกรรมใหม เชน อตสาหกรรมทใชวสดขนสง นาโนเทคโนโลย

ปรบปรงระบบและโครงสรางพนฐานการขนสงและโลจสตกส รวมทงสงเสรมนโยบายเปดเสรการบน การลงทนเพมขนในโครงสรางพนฐานทาเรอเพอใหสามารถขนถายสนคาจากเรอขนาดใหญ และการผลกดนใหมการยอมรบมาตรฐานสนคา/บรการดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

จดตงศนยประสานเพอผลกดนโครงการดานอตสาหกรรมเปาหมาย (Strategic Center) เชน ศนยการสงเสรมการจดท าชมชนอจฉรยะ (Smart Communities) การจดตงศนยสงเสรมอตสาหกรรมทเกยวกบชวตและสขภาพ และศนยนวตกรรมและการออกแบบ เปนตน

(๒) นโยบายสงเสรมการปรบโครงสรางอตสาหกรรมและการควบกจการ สงเสรมการควบรวมกจการเพอใหธรกจญปนอยรอดในระยะยาวทสอดคลองกบนโยบายแขงขน

ทางการคา สนบสนนการพฒนาฝมอแรงงานในสถาบนอาชวะศกษา และการเพมงบประมาณอดหนนภาค

ธรกจในการวาจางผไมมงานท าใหเขาไปท างานเพมขน ใหความชวยเหลอทางการเงนแกธรกจเพอปรบโครงสราง

(๓) นโยบายการตางประเทศ

ผลกดนใหภมภาคเอเชยยอมรบมาตรฐานสนคา/บรการเปาหมายของญปน อาท รถยนต เครองใชไฟฟา อปกรณอเลกทรอนกส ซอฟแวร และอาหาร

- ๒๔ -

Japan Country Profile

ยกระดบความสมพนธกบประเทศในเอเชย โดยใชการท าความตกลงหนสวนเศรษฐกจ (EPA) และความตกลงการคาเสร (FTA) กบตางประเทศ ตลอดจนสงเสรมนกธรกจไปรบงานการกอสรางโครงสรางพนฐานและวศวกรรมและขยายธรกจในเอเชย

พฒนาระบบใหมเพอใชเปนกลไกบรหารการปลอยกาซเรอนกระจก โดยผลกดนใหประเทศผใชพลงงานจะตองมสวนรวมในการลดการปลอยกาซเรอนกระจก

(๔) นโยบายยกระดบและรกษาความสามารถอตสาหกรรมหลก สงเสรมการลงทนภายในประเทศ โดยเฉพาะการลงทนในธรกจสรางกาซคารบอนต า พฒนาวชาชพในระดบปฏบตการ โดยจดตงวทยาลยอาชวะในภมภาค สงเสรมใหผเชยวชาญดาน

ทกษะการปฏบตงานในภาคอตสาหกรรมมาถายทอดความรและประสบการณ สงเสรมความรวมมอระหวางภาคอตสาหกรรมและภาควชาการเพอรวมกนพฒนานวตกรรมทใชประโยชนไดในเชงพาณชย

รกษาความตอเนองในการสรางเครอขายวสาหกจ (Cluster) เพอใหธรกจทเกยวของกนมาท างานอยในพนทเดยวกนเพอใชประโยชนจากโครงสรางพนฐานรวมกน

(๕) นโยบายสงเสรมการวจยและพฒนาเพอสรางคณคาใหม (New Values) สงเสรมอตสาหกรรมสรางสรรค (Creative Industry) โดยจดตงส านกงานสงเสรมอตสาหกรรม

สรางสรรค เชน ธรกจออกแบบผลตภณฑ แอนเมชน ภาพยนตร บนเทง การแสดง การทองเทยว และแฟชน และสงเสรมแนวคดนยมความเปนญปน (Cool Japan) ส าหรบตลาดภายในประเทศและตลาดตางประเทศ

๔.๒.๕ นโยบายปฏรปภาคเกษตร ภาคเกษตรเปนสาขาทมความส าคญตอสงคมและวฒนธรรมของญปน โดยเฉพาะขาวซงเปนอาหารหลก

และเปนสนคาออนไหวในการเปดการคาเสรของญปนในทกเวทการคา อยางไรกตาม ในดานเศรษฐกจ ภาคเกษตรมความส าคญไมมากนกเนองจากญปนเปนประเทศอตสาหกรรม โดยมสดสวนตอ GDP ลดลงตามล าดบ โดยป ๒๕๐๓ ภาคเกษตรของญปนมสดสวนรอยละ ๒๗ ของ GDP และในป ๒๕๓๓ และป ๒๕๕๓ ไดมสดสวนลดลงเหลอเพยงรอยละ ๖ และ ๔ ของ GDP ตามล าดบ

หากเปรยบเทยบดานดลการคาระหวางประเทศ พบวา ญปนเปนประเทศทน าเขาสนคาเกษตรสทธ (Net Import) โดยมมลคาการน าเขาสนคาเกษตรมากกวาการสงออกสงถง ๒๒ เทาตว ซงเปนสวนสะทอนวา ทผานมา ญปนเปนชาตทขาดความมนคงทางอาหาร (Food Security) โดยสนคาเกษตรทญปนน าเขามาก ไดแก เนอหม ขาวโพด ผลไมสดและแหง เนอวว ถวเหลอง ขาวสาล กาแฟ และผกแชเยน เปนตน สวนแหลงน าเขาหลกมาจากสหรฐอเมรกา สหภาพยโรป จน ออสเตรเลย และไทย ขณะทสนคาเกษตรและอาหารทญปนสงออก ไดแก แปงสาล ขนมท าจากแปงและธญพช ผลไมสดและแหง มะนาว บะหมส าเรจรป ซอสถวเหลอง และชาเขยว เปนตน สวนตลาดทญปนสงออกมาก ไดแก ไตหวน สหรฐอเมรกา ฮองกง เกาหลใต จน และสหภาพยโรป

รฐบาลไดออกนโยบายเพอปฏรปภาคเกษตร ดงน ประชาสมพนธใหครวเรอนใหเพมประสทธภาพและเทคโนโลยท าเกษตรครวเรอนเพอเพมรายได

แกเกษตรกร สงเสรมการน าทรพยากรธรรมชาตในทองถนมาท าใหเกดประโยชนในเชงพาณชยมากขน รวมทงผลกดนการปรบเปลยนภาคเกษตรกรรม ปาไม และประมงใหเปนอตสาหกรรมทมการเตบโตดวยการบรณาการการท างานเชงหนสวนรวมกนระหวางเกษตรกร พอคา โลจสตกส และอตสาหกรรม เพอใหญปนสามารถพงพาอาหารทผลตไดภายในประเทศไมนอยกวารอยละ ๕๐ ของปรมาณอาหารทงหมดทบรโภคในญปน

- ๒๕ -

Japan Country Profile

ก าหนดใหสนคาเกษตร เชน ขาว เปนสนคาสงวน ทมการก าหนดอตราภาษสง และการน าเขาจะตองอยภายใตโควตาทเปนการซอและบรหารโดยส านกนโยบายทวไปดานอาหาร (General Food Policy Bureau) กระทรวงเกษตรและปาไมญปน นอกจากน ญปนยงก าหนดใหสนคาเกษตรอกหลายรายการยงคงภาษสงในทกเวทการเจรจาการคาระหวางประเทศ เชน น าผงธรรมชาต ไขนก ธญพช พชน ามน แปง และน าตาล เปนตน

ก าหนดมาตรฐานดานอาหารปลอดภย (Food Safety) เพอคมครองผบรโภค โดยใชการประเมนความเสยงการตรวจอาหารทน าเขาโดยใชเกณฑทก าหนดจากหลกฐานทางวทยาศาสตรและใชมาตรการเขมงวดในการก าหนดมาตรฐานสขอนามยและสขอนามยพช (SPS)

สงเสรมการใชกลไกสหกรณการเกษตร (Agricultural Cooperative) ในการสรางความรวมมอระหวางสมาชกสหกรณการเกษตรตามความสมครใจ รวมทงใหสหกรณการเกษตรเปนเครองมอในการลดตนทนและเพมความสามารถทางแขงขนของสมาชก

สงเสรมใหมการควบคมฟารมและพนทเพาะปลกของเกษตรกรรายยอยเพอใหมการผลตในพนททใหญมากขนและเกดการประหยดจากขนาดการผลต

ขยายการสงออกสนคาเกษตร ปาไม และประมงโดยใชการเจรจาการคาเสรและการยอมรบมาตรฐานการตรวจสอบสนคาของญปน การเปดชองทางการคาและกระจายสนคาใหมในตลาดตางประเทศ และอน ๆ

๔.๒.๖ นโยบายดานการคาระหวางประเทศและการคาเสรของญปน

ญปนเปนประเทศทสงเสรมการเปดเสรการคาระหวางประเทศและมความพยายามในการผลกดนการเชอมโยงความสมพนธทางการคากบตางประเทศทงในเวทพหภาค ภมภาค และทวภาค โดยภายใตเวทพหภาค WTO ในรอบโดฮา นน ญปนไดใชความพยายามในการชกจงใหประเทศสมาชก WTO มความคบหนาการเจรจาอยในการประชมทกครงทงดานการคาสนคาเกษตร สนคาอตสาหกรรม และบรการ ตลอดจนพยายามเสนอการเจรจาเรองใหม เชน การลงทน การแขงขนทางการคา และการเชอมโยงระหวางการคากบสงแวดลอม โดยในสวนการเจรจาสนคาเกษตร นน ประเดนทญปนใหความสนใจในการเจรจาประกอบดวยการยกใหทกประเทศยกเลกการเกบภาษสงออก การเขาสตลาด และการสนบสนนภายในประเทศ โดยเฉพาะเรองการสนบสนนภายในประเทศนน ญปนใหความส าคญมากทสดเนองจากตองการใหประเทศสามารถพงพาตนเองไดในทางอาหาร (Self Sufficiency) และการรกษาสทธของตนในการพฒนาภาคเกษตรและอาหารของประเทศ และการคงสทธของประเทศในการก าหนดมาตรฐานสนคาอาหารและเกษตร สวนในดานภาคสนคาอตสาหกรรม นน ญปนผลกดนใหสมาชก WTO มการเปดตลาดมากขน รวมทงสมาชก WTO ขอใหยกเลกกฎระเบยบตอบโตการทมตลาด (Anti Dumping) ส าหรบสนคาอตสาหกรรม และผอนคลายกฎระเบยบเพออ านวยความสะดวกดานการคาใหรวดเรวและโปรงใสมากขน อาท พธการศลกากร พธการสนคาผานแดนและขามแดน เปนตน เนองจากญปนเปนประเทศผน าดานการสงออกสนคาอตสาหกรรมหลกทมศกยภาพของโลก เชน ยานยนต อปกรณอเลกทรอนกส เครองจกรกลไฟฟา และเครองคอมพวเตอร

สวนในภาคบรการนน ญปนพยายามผลกดนใหสมาชก WTO โดยเฉพาะประเทศก าลงพฒนาเปดตลาดบรการมากขนเนองจากภาคบรการมสดสวนมากถงกวารอยละ ๖๐ ของ GDP และญปนมความสามารถในการสงออกบรการและการลงทนไปตางประเทศมาก โดยเฉพาะบรการดานโทรคมนาคม การจดจ าหนาย การกอสราง การขนสงและโลจสตกส การเงน และบรการคอมพวเตอร นอกจาก WTO แลว ญปนยงใหความส าคญกบการเจรจาเปดตลาดในลกษณะความตกลงการคาเสร (FTA) และความตกลงหนสวนเศรษฐกจ (EPA) ในระดบภมภาค เชน Comprehensive Economic Partnership in East Asia (CEPEA) East Asia Free Trade Agreement (EAFTA) และ Free Trade Area of the Asia

- ๒๖ -

Japan Country Profile

Pacific (FTAAP) และทวภาค๙ ซงเปนการเปดตลาดในระดบทลกและครอบคลมมากกวา WTO (WTO Plus) ซงความตกลงการเปดตลาดสวนใหญจะครอบคลมทงการเปดเสรการคาสนคาและบรการ รวมถงการลงทน การแขงขน ทรพยสนทางปญญา และความรวมมอทางเศรษฐกจสาขาตางๆ ซงญปนเหนวา นาจะเปนกลไกทเรวและเหนผลเปนรปธรรมมากกวา WTO

นอกจากการลดภาษภายใต WTO และ FTA/EPA แลว ญปนเปนประเทศทใหสทธพเศษทางภาษศลกากรเปนการทวไป (Generalized System of Preferences - GSP) โดยไดเรมใหสทธพเศษฯ ส าหรบสนคาทน าเขาจากประเทศก าลงพฒนามาตงแตป ๒๕๑๔ โดยปจจบน ญปนให GSP ส าหรบการน าเขาผลตภณฑเกษตรและประมงจ านวน ๓๓๗ ราย และผลตภณฑอตสาหกรรมจ านวน ๓,๒๑๕ (ตามพกด ๙ หลก) โดยสนคาทไดรบประโยชนจะตองเปนสนคาทซอขายโดยตรงระหวางญปนกบประเทศก าลงพฒนาจ านวน ๑๔๑ ประเทศ และ ๑๔ ดนแดน ทงนประเทศทมการใชสทธประโยชนฯ GSP ในการสงออกไปญปนมากทสด ไดแก จน อนโดนเซย ฟลปปนส ไทย เวยดนาม แอฟรกาใต อนเดย บราซล และพมา ตามล าดบ ในภาพรวมของการคาสนคาเกษตรและอตสาหกรรม เครองมอทใชบรหารนโยบายการคาระหวางประเทศทส าคญของญปนยงคงเปนการก าหนดอตราภาษน าเขา อยางไรกตาม หากเทยบแลว โครงสรางอตราภาษของญปนยงอยในระดบต ามาก ซงจากขอมลของ WTO พบวา อตราภาษทวไปเฉลยส าหรบการน าเขาสนคา (Applied MFN Rate) ในป ๒๕๕๑ ของญปนมคารอยละ ๖.๑ ซงปรบลดจากป ๒๕๔๙ ซงมคารอยละ ๖.๕ โดยอตราภาษส าหรบสนคาเกอบทกรายการจะผกพนเทากบอตราภาษทวไปเฉลย (ยกเวนสนคาบางกลม เชน รองเทา อาหารแปรรป ผก สงทอ เสอผา อาวธ สงมชวต ฯลฯ) ซงสะทอนถงทาทการเปดตลาดการคาของญปนทคอนขางเสร ขณะทในสวนของสทธประโยชน GSP นน ญปนก าหนดอตราภาษเฉลยส าหรบการน าเขาสนคาจากประเทศก าลงพฒนาในป ๒๕๕๑ มคารอยละ ๔.๙ ซงต ากวาอตราภาษทวไป ขณะทญปนก าหนดอตราภาษเฉลยส าหรบประเทศทท า FTA ทวภาคกบญปน เชน สงคโปร มาเลเซย บรไน และไทยไวในชวงรอยละ ๓.๓ ถง ๓.๙ ซงหากเทยบภาษน าเขาทญปนผกพนไวภายใต FTA จะมระดบภาษต ากวาภายใต GSP และอตราภาษทวไป นอกจากน ญปนยงคงมการใชมาตรการทมใชภาษ (NTM) โดยก าหนดรายการสนคาทน าเขาภายใตโควตา (เชน ปลา) สนคาหามน าเขา (เชน ของปลอม ของเลยนแบบ) การก าหนดมาตรฐานสนคาอตสาหกรรมของญปน การก าหนดเงอนไขการขอรบใบอนญาตน าเขาเพอปกปองสขภาพและความอยดกนดของผบรโภคญปน และรกษาความมนคงของชาต และสขอนามยพชและสตว และในสวนของการสงออก นน ญปนมการใหสนเชอเพอการสงออก การประกนการสงออก และการค าประกนสนเชอเพอการสงออก และการสงเสรมการสงออกสนคาอตสาหกรรมและเกษตร ในภาพรวม ทาทการเปดตลาดการคาเสรของญปนในเวทการเจรจา FTA/EPA กบทกประเทศจะใชแนวทางแบบ WTO Plus แตยงมสนคาบางรายการทญปนผกพนเปดตลาดภายใต FTA/EPA นอยกวาทเปดตลาด

๙ ปจจบนญปนท า FTA/EPA แลวกบหลายประเทศและภมภาคประกอบดวย (๑) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน-ญปน (AJCEP) มผลใชบงคบกบญปนเมอเดอนธนวาคม ๒๕๕๑ และไทยเมอเดอนมถนายน ๒๕๕๒ (๒) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจญปน-บรไน (BJEPA) มผลใชบงคบเมอกรกฎาคม ๒๕๕๑ (๓) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจญปน-อนโดนเซย (JIEPA) มผลใชบงคบเมอกรกฎาคม ๒๕๕๑ (๔) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจญปน-มาเลเซย (JMEPA) มผลใชบงคบเมอกรกฎาคม ๒๕๔๙ (๕) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจญปน-ฟลปปนส (JPEPA) มผลใชบงคบเมอธนวาคม ๒๕๕๑ (๖) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจญปน-สงคโปร (JSEPA) มผลใชบงคบเมอพฤศจกายน ๒๕๔๕ (๗) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) มผลใชบงคบเมอพฤศจกายน ๒๕๕๐ (๘) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจญปน-เวยดนาม (JVEPA) มผลใชบงคบเมอตลาคม ๒๕๕๒ (๙) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจญปน-ชล (JCEPA) มผลใชบงคบเมอกนยายน ๒๕๕๐ (๑๐) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจญปน-เมกซโก (JUMSEPA) มผลใชบงคบเมอเมษายน ๒๕๔๘ (๑๑) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจญปน-อนเดย (IJCEPA) มผลใชบงคบเมอเดอนสงหาคม ๒๕๕๔ (๑๒) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจญปน-เปร มการลงนามเมอเดอนพฤษภาคม ๒๕๕๔ และคาดวาจะมผลใชบงคบภายในป ๒๕๕๔ (๑๓) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจญปน-สวตเซอรแลนด มผลใชบงคบเมอเดอนกนยายน ๒๕๕๒ นอกจากนญปนยงอยระหวางการเจรจาเพอจดท าความตกลงหนสวนเศรษฐกจ (EPA) กบออสเตรเลย เกาหลใต และมองโกเลย เปนตน

- ๒๗ -

Japan Country Profile

ใหตามระบบ GSP โดยญปนใชการเจรจาเชงรกเพอใหประเทศคเจรจาเปดตลาดสนคา ไดแก กลมรถยนตทกประเภทใหญปน (รถเกง รถต และรถเฉพาะกจ เชน รถพยาบาล รถตรวจการณ) รองลงมา คอ สนคาเหลก และชนสวนยานยนต สวนบรการทญปนเจรจาเชงรก ไดแก บรการสาขาขนสงและโลจสตกส จดจ าหนาย กอสรางและบรการทางวศวกรรม สอสาร และเนนใหตางชาตอ านวยความสะดวกในการเดนทางแกนกธรก จญปน ขณะเดยวกน ญปนมทาทการเจรจาเชงรบ โดยไมผกพนเปดเสรสนคาเกษตรประเภทขาวสาล เมสลน ขาวบารเลย ขาว ตลอดจนตงก าแพงภาษสงส าหรบสนคาเกษตรและอาหาร เนอสตว (เนอหม เนอวว หอย ปลาแหง) ผกและผลไม (หอม หนอไมฝรง กลวย สบปะรด สม) อาหารอนๆ (น าตาล ไอศกรม น าผลไม หมากฝรง แปงขาวเจา สตารช อาหารปรงแตงทใชเลยงทารก ขนมปงขง เสนหมพรอมปรง) ขณะเดยวกนญปนเปดเสรสนคาอตสาหกรรมเกอบทงหมด ยกเวนสนคาบางประเภท เชน เครองหนง รองเทา นาฬกาสายหนง และเฟอรนเจอรหนง ตลอดจนเปดเสรการคาบรการในระดบทสง โดยสวนใหญจะอนญาตใหคนตางชาตไปลงทนท าธรกจไดโดยถอหนขางมาก ยกเวนการท าธรกจบางประเภททอนญาตใหตางชาตถอหนไดแตตองปฏบตตามกฎหมายเฉพาะ ไดแก บรการทางกฎหมาย บญช กายภาพบ าบด บรการทเกยวเนองกบการผลตบางประเภท (อากาศยาน เครองหนง อาวธ อวกาศ การจดสงพลงงาน การท าเหมอง) โทรคมนาคม คาปลก การศกษาภาคบงคบ การเดนเรอ อเรอ ทาเรอ สถานตสนคา ตวแทนรบจดการขนสงสนคา การขนสงทางถนน และการขนสงทางทอ ในสวนของการการพฒนาความสมพนธทางเศรษฐกจกบตางประเทศ นน ญปนใหความส าคญกบการพฒนาความรวมมอทางเศรษฐกจและการคาในกรอบตางๆ ไดแก

(๑) อาเซยนบวกสาม (อาเซยน ญปน จน และเกาหลใต) ซงเขตกรอบทประเทศภาคมแนวคดตองการสงเสรมใหจดท า FTA ระหวางกน และการอ านวยความสะดวกดานการลงทน การคา และการท าธรกจระหวางกน

(๒) กรอบญปน จน และเกาหลใต ซงหนวยงานตวแทนของสามประเทศขางตน ไดแก National Institute for Research Advancement (NIRA) ของญปน Development Research Center of the State Council ของจน และ Korean Institute for International Economic Policy (KIEP) ของเกาหลใตไดท าการศกษารวมกนและเสนอใหรฐบาลของญปน จน และเกาหลใตจดท า FTA ระหวางกน ซงผน าของสามประเทศไดเหนชอบและขอใหเรมตนดวยการเจรจาความตกลงการลงทนสามฝายเพอสงเสรม อ านวยความสะดวก และคมครองการลงทนระหวางกน

(๓) กรอบอาเซยนบวกหก (อาเซยน ญปน จน เกาหลใต ออสเตรเลย นวซแลนด และอนเดย) ซงญปนไดพยายามใหผน าอาเซยนและบวกเหนชอบจดตงสถาบนวจยเศรษฐกจ Economic Research Institute for ASEAN and East Asia (ERIA) เพอชวยจดท าขอมลและขอเสนอแนะเพอใหเกดการรวมกลมเศรษฐกจในเอเชยตะวนออกเรวยงขน

(๔) กรอบความรวมมอทางเศรษฐกจเอเชยแปซฟก (APEC) เพอกระชบความรวมมอทางเศรษฐกจและเปนกลไกทชวยเสรมการเปดตลาดการคาและการลงทน การอ านวยความสะดวกทางการคาและการเดนทาง ในเอเชยแปซฟกใหเรวขน โดยญปนรวมกบประเทศอนๆ ไดแก ออสเตรเลย บรไน ชล มาเลเซย นวซแลนด เปร สงคโปร สหรฐอเมรกา และเวยดนามมบทบาทน าในการผลกดนการจดตงเขตการคาเสรในเอเชยแปซฟก (Free Trade Area of the Asia Pacific – FTAAP ซงทจะขยายสมาชกตอเนองจากเดมทอยภายใตความตกลงหนสวนยทธศาสตรทางเศรษฐกจภาคพนแปซฟก Trans Pacific Strategic Economic Partnership Agreement – TPP ซงในปจจบนมสมาชกอย ๙ ประเทศ ไดแก นวซแลนด สงคโปร ชล บรไน ออสเตรเลย เปร สหรฐอเมรกา เวยดนาม และมาเลเซย โดยลาสดสมาชกทแสดงความสนใจวาจะเขารวมเจรจาดวย ไดแก ญปน แคนาดา เกาหลใต จน ฟลปปนส และอนโดนเซย) เพอลดอปสรรคในการเคลอนยายสนคา บรการ ทน และแรงงาน และชวยใหมมาตรการในการท าธรกจในภมภาคงายขน รวดเรวขน และถกลง

(๕) การประชมเอเชย-ยโรป (ASEM) โดยญปนใชเวทการประชม ASEM ในการผลกดนเรองการอ านวยความสะดวกดานการคาและพธการศลกากร พาณชยอเลกทรอนกส การบงคบใชกฎหมายทรพยสนทางปญญา

- ๒๘ -

Japan Country Profile

ระหวางสมาชกในเอเชยและยโรป การใหความส าคญกบการสรางความหลากหลายทางชวภาพ และการกระตนใหมการจดท า FTA ระหวางเอเชยกบยโรป

(๖) การประชมสดยอดญปน-สหภาพยโรป (Japan – EU Summit Meeting) โดยญปนและยโรปมประเดนทสนใจจดท าความรวมมอระหวางกน ไดแก การปกปองทรพยสนทางปญญา การสงเสรมการวจยและนวตกรรม การคมครองความปลอดภยของผบรโภค การศลกากร และการสงเสรมการลงทนระหวางกน

(๗) ความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางญปนกบจน โดยปจจบนจนไดกาวขนเปนประเทศคคาทใหญทสดของญปน และมนกธรกจญปนเขาไปลงทนในจนจ านวนมาก โดยในเวทการพฒนาความรวมมอระหวางญปนกบจน นน ทงจนและญปนมความสนใจสรางความรวมมอทางเศรษฐกจในสาขาดานการคา เกษตรกรรมและสขอนามยพชและสตว การขนสงทางอากาศ พาณชยนาว การคมครองสทธบตร ภาษ การลงทน ประมง และการศลกากร

(๘) ความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางญปนแอฟรกา โดยญปนตองการสงเสรมการคาและการลงทนกบแอฟรกาเพมขน นอกจากน ญปนไดสงเสรมการสงออกผลตภณฑของญปนในโครงการหนงผลตภณฑหนงหมบาน (One Village One Product - OVOP) เชน อาหาร เครองดม เสอผา และผาผนไปตลาดแอฟรกาเพมขน ในปจจบน ผลจากการทสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจและการคาของโลกและญปนเปลยนแปลงอยางรวดเรว โดยเฉพาะบทบาทน าของญปนดานเศรษฐกจเรมลดลง ขณะทหลายประเทศ เชน จน อนเดย รสเซย และอาเซยนเรมมบทบาททางเศรษฐกจสงมากขน ขณะเดยวกนการเจรจาการคาระหวางประเทศในเวทพหภาค WTO รอบโดฮาไมมความคบหนาเทาทควร และประเทศทเปนคแขงทางการคาของญปนไดมนโยบายเชงรกในการจดท าความตกลงการคาเสร (FTA) และความตกลงหนสวนอยางใกลชด (EPA) กบประเทศคคาส าคญของญปน ท าใหญปนลาหลงและเสยเปรยบในการแขงขนทงดานการคา การลงทน และการสรางความดงดดนกธรกจของตางประเทศในการท าการคากบญปน และทายสดจะสงผลกระทบตอโอกาสการจางงานของคนญปนในภาพรวม

ดงนนเมอวนท ๙ พฤศจกายน ๒๕๕๓ คณะรฐมนตรญปนไดมมตเหนชอบนโยบายพนฐานวาดวยการเปนหนสวนเศรษฐกจอยางกวางขวาง (Comprehensive Economic Partnership) ขนซงเปนมตทสอดคลองกบยทธศาสตรการเตบโตใหม (New Growth Strategy) ทรฐบาลญปนเหนชอบเมอวนท ๑๘ มถนายน ๒๕๕๓ เพอกระชบความสมพนธทใกลชดยงขนกบเอเชย ประเทศตะวนตก และประเทศเศรษฐกจใหมทมศกยภาพในการขยายตลาดและเปนแหลงทรพยากรธรรมชาต โดยเฉพาะเอเชยแปซฟก ขณะเดยวกนญปนกมความหวงกงวลดานผลกระทบจากการเปดเสรกบภาคเกษตรกรรม รวมทงปญหาการมประชากรผสงอายมากในภาพเกษตรและทายาทรนหลงไมตองการสบทอดการท าธรกจเกษตรกรรมของครอบครว ท าใหเกดความไมมนคงของภาคเกษตรกรรมในอนาคต อยางไรกตาม รฐบาลญปนยนยนการใหความส าคญอยางมากตอการรกษาศกยภาพของภาคเกษตรกรรมญปนและจะปรบขดความสามารถในการแขงขนของภาคเกษตรกรรมเพมขนทงการผลตเพอบรโภคภายในประเทศและการสงออกไปตลาดตางประเทศ

ทางดานการจดท า FTA/EPA ใหม ญปนใหความส าคญกบภมภาคเอเชยแปซฟกมาก เนองจากเกยวพนกบมตดานการเมอง เศรษฐกจ และความมนคง และเปนตลาดทมการขยายตวสงทสดในโลก โดยเหนวา หากจดท าเขตการคาเสรเอเชยแปซฟก (Free Trade Area of the Asia – Pacific: FTAAP) จะชวยใหญปนสามารถเชอมโยงการคากบตลาดหลกไดเพมขน รวมทงชวยเสรมบทบาทการเปนผน าของญปนในภมภาคดวย นอกจากน ในขณะเดยวกน ญปนจะใชนโยบายเชงรกสนบสนนการจดท า EPA ทวภาคกบ ๒๑ ประเทศในภมภาคเอเชยแปซฟก ทงน รฐบาลญปนเหนชอบมาตรการทควรด าเนนการ๑๐ ดงน

มาตรการทใชในภมภาคเอเชยแปซฟก: คณะรฐมนตรเหนชอบใหเพมความพยายามในการสรปผลเจรจา EPA กบเปรและออสเตรเลยเพอชดเชยกบโอกาสทสญเสยไปจากการชะงกงนของการเจรจา EPA ระหวางญปนกบเกาหลใต ขณะเดยวกนคณะรฐมนตรเหนชอบใหผลกดนการเจรจา FTA ระดบ

๑๐ ขอมลจาก http://www.kantei.go.jp/foreign/kan/topics/20101109basicpolicyepa.pdf

- ๒๙ -

Japan Country Profile

ภมภาค ไดแก (๑) เขตการคาเสรจน เกาหลใต และญปน (๒) เขตการคาเสรเอเชยตะวนออก (EAFTA) ประกอบดวยจน เกาหลใต ญปน และอาเซยน (๓) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทกวางขวางในเอเชยตะวนออก (CEPEA) ประกอบดวยจน เกาหลใต ญปน อนเดย ออสเตรเลย นวซแลนด และอาเซยน นอกจากน เหนชอบใหญปนศกษาความเปนไปไดในการเจรจา EPA กบมองโกเลย สวนดานกลไกตดตามผลการด าเนนการตามมาตรการฯ น รฐบาลเหนชอบใหจดตงคณะกรรมการรฐมนตรเพอพจารณาเรองเขตการคาเสรในเอเชยแปซฟก (Ministerial Meeting for Realization of a Free Trade Area in the Asia Pacific)

มาตรการทใชกบประเทศคคาหลกอนทอยนอกเอเชยแปซฟก: คณะรฐมนตรเหนชอบใหเจรจาเปดตลาดกบกลมประเทศความรวมมออาวอาหรบ (Gulf Cooperation Council – GCC) ซงประกอบดวยประเทศบาหเรน คเวต โอมาน กาตาร ซาอดอาระเบย และสหรฐอาหรบเอมเรตส รวมทงศกษาความเปนไปไดในการเจรจาเปดตลาดและควรเรงเจรจากบสหภาพยโรปในโอกาสแรกทเปนไปได โดยในระหวางน ขอใหหนวยงานภาครฐทเกยวของเรงปฏรปกฎระเบยบภายในประเทศทเปนมาตรการทมใชภาษเพอรองรบกอนการเจรจากบสหภาพยโรป

มาตรการทใชกบประเทศอนๆ: คณะรฐมนตรเหนชอบใหท างานเชงรกเพอกระชบความสมพนธทางเศรษฐกจและจดท า EPA กบประเทศอนๆ ในเอเชย ประเทศมหาอ านาจใหม และประเทศทมทรพยากรธรรมชาตมาก โดยด าเนนการควบคไปทงดานการทตและการคา

มาตรการปรบตวของภาคเกษตร: คณะรฐมนตรเหนชอบใหจดตงส านกงานสงเสรมการปฏรปโครงสรางภาคเกษตรกรรม (Headquarters for Promotion of Agriculture Structural Reform) โดยมนายกรฐมนตรเปนประธาน และรฐมนตรกระทรวงเกษตร ปาไม และประมงเปนรองประธานฯ เพอสงเสรมการปรบปรงประสทธภาพและความมนคงทางอาหารของญปน ฟนฟและเพมขดความสามารถการแขงขนของภาคเกษตรและเกษตรอตสาหกรรม การพฒนาปาไมอยางยงยน และการปรบตวเพอรองรบ EPA รวมทงทบทวนมาตรการกดกนการคาทงมาตรการภาษและมาตรการทมใชภาษ (NTM) ส าหรบสนคาเกษตร โดยคณะรฐมนตรก าหนดใหส านกงานฯ จดท านโยบายพนฐานดานการเกษตรใหเสรจในเดอนมถนายน ๒๕๕๔

มาตรการการเคลอนยายบคคล: รฐบาลจะทบทวนมาตรการทเกยวกบการรบคนตางชาตเขามาท างาน เชน พยาบาล และผดแลคนปวยและคนสงอาย โดยมวตถประสงคเพอสงเสรมการจางงานและการพฒนาทรพยากรมนษย ในขณะเดยวกนกตองพจารณาสภาพแนวโนมประชากรและผลกระทบของการท างานของคนตางชาตทมตอเสถยรภาพทางเศรษฐกจและสงคมของญปน โดยขอใหจดท าตงคณะท างานขนเพอศกษารายละเอยดผลกระทบและขอเสนอแนะเรองการเคลอนยายบคคลตางชาตเขามาท างาน โดยมอบใหรฐมนตรดานการวางแผนชาตเปนผรบผดชอบจดท านโยบายใหแลวเสรจภายในเดอนมถนายน ๒๕๕๔

(๑) หลงเหตการณภยพบตแผนดนไหวและซนาม เมอวนท ๑๑ มนาคม ๒๕๕๔

หลงเหตการณภยพบตแผนดนไหวและซนามบรเวณภาคตะวนออกเฉยงเหนอของญปน เมอวนท ๑๑ มนาคม ๒๕๕๔ สงผลกระทบตอนโยบายดานเศรษฐกจของญปน ดงน

ผลกระทบตอนโยบายดานพลงงาน อบตเหตโรงงานนวเคลยรสงผลใหญปนทบทวนนโยบายดานพลงงานใหมเพอกระจายความเสยงและ

เสรมสรางความมนคงทางพลงงานใหมากขน โดยรฐบาลก าหนดใหพลงงานหมนเวยนเปนอกหนงแหลงพลงงาน

- ๓๐ -

Japan Country Profile

หลกในแผนการดานพลงงาน (จากเดมทพงพาเพยงพลงงานนวเคลยรและพลงงานฟอสซลเปนหลกส าคญ) และจะสงเสรมนโยบายการประหยดพลงงานอยางจรงจงควบคไปดวย โดยญปนไดประกาศเพมสดสวนการใชพลงงานหมนเวยนจากเดมรอยละ ๙ ของปรมาณการใชพลงงานทงหมดในปจจบน เปนรอยละ ๒๐ ภายในป ๒๕๖๓ โดยเรมจากการพฒนาประสทธภาพการผลตพลงงานจากแสงอาทตย และมเปาหมายจะลดตนทนการผลตพล งงานแสงอาทตยลงเปนรอยละ ๖๐ ภายในป ๒๕๖๓ และใหไดรอยละ ๘๐ ภายในป ๒๕๗๓ รวมทงมแผนจะตดตงอปกรณและแผนผลตพลงงานแสงอาทตยบนหลงคาอาคารบานเรอนในญปนจ านวน ๑๐ ลานหลงคาเรอนดวย

ผลกระทบตอนโยบายดานเศรษฐกจตอเอเชย ญปนยงคงยนยนทจะด าเนนนโยบายดานเศรษฐกจทส าคญตามทคณะรฐมนตรญปนมมตเหนชอบไวเมอป

๒๕๕๓ ไดแก แผนยทธศาสตรใหมเพอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ (New Growth Strategy) และนโยบายพนฐานส าหรบการเปนหนสวนทางเศรษฐกจแบบรอบดาน (Basic Policy on Comprehensive Economic Partnership) ตลอดจนการสนบสนนการจดท าความตกลงหนสวนเศรษฐกจแบบรอบดานในเอเชยตะวนออก (Comprehensive Economic Partnership in East Asia: CEPEA) การสงเสรมการหารอของคณะท างานของอาเซยนเพอพจารณาจดตงเขตการคาเสรเอเชยตะวนออก (East Asia Free Trade Area: EAFTA) ในกรอบอาเซยน+๓ การสนบสนนดานการเงนและทรพยากรบคคลส าหรบการด าเนนกจกรรมของสถาบนวจยเศรษฐกจอาเซยนและเอเชยตะวนออก (Economic Research Institute for ASEAN and East Asia: ERIA) รวมทงการสงเสรมการเปนหนสวนทางเศรษฐกจและด าเนนการตามยทธศาสตรการเจรญเตบโตของเอเปค (APEC Growth Strategy) ภายใตวสยทศนโยโกฮามา (Yokohama Vision) ทไดรบความเหนชอบจากทประชมผน าเอเปคครงท ๑๘ เมอเดอนพฤศจกายน ๒๕๕๓ ทประเทศญปน

ผลกระทบตอการตดสนใจเขารวมการจดท าความตกลงหนสวนเศรษฐกจขามแปซฟก (Trans-Pacific

Partnership: TPP) เมอวนท ๑๗ พฤษภาคม ๒๕๕๔ รฐบาลญปนไดประกาศวาจะตดสนใจเรองกรอบเวลาในการเขารวม

TPP ของญปนโดยพจารณาจากปจจยรอบดาน ซงเปนการชะลอการตดสนใจในเรองน จากเดมทรฐบาลญปนไดเคยประกาศไวกอนเกดเหตการณภยพบตวาจะตดสนใจเรองนในเดอนมถนายน ๒๕๕๔ สงผลใหภาคธรกจไดออกมาแสดงความกงวลวา การชะลอการตดสนใจอาจท าใหผประกอบการมแนวโนมยายฐานการผลตออกนอกประเทศมากขนซงจะสงผลใหอตสาหกรรมภายในประเทศทวความออนแอลง อยางไรกด รฐบาลญปนยงคงเชอวาจะสามารถหาขอสรปเกยวกบกรอบเวลาไดกอนเดอนพฤศจกายน ๒๕๕๔ ซงเปนชวงเวลาท ๙ ประเทศ จะเปดการเจรจาการจดท าความตกลง TPP รอบใหม จากผลกระทบทางเศรษฐกจทเกดขน ท าใหรฐบาลญปนออกนโยบายฟนฟทางเศรษฐกจทส าคญ ดงน

(๒) นโยบายฟนฟเศรษฐกจ ๑) มาตรการดานการเงนและการคลง รฐบาลญปนไดอนมตงบประมาณฉกเฉนงวดแรก จ านวน ๔ ลานลานเยน เพอน าไปใชบรณะ

พนททไดรบผลกระทบ โดยจ านวน ๑.๒ ลานลานเยน จะน าไปใชซอมแซมสงกอสรางสาธารณะและสาธารณปโภค และอก ๗ แสนลานเยน จะน าไปใชในการกอสรางทอยอาศยชวคราวและท าความสะอาดฟนฟแหลงทพก

นอกจากน ธนาคารกลางแหงญปน (Bank of Japan: BOJ) ไดประกาศจะใหเงนกเบองตนจ านวน ๗.๔๑ หมนลานเยน แกสถาบนการเงนทมสาขาตงอยในเขตทไดรบผลกระทบโดยตรงจากภยพบต โดยก าหนดวงเงนกสงสดทสถาบนการเงนสามารถกไดไวท ๑ ลานลานเยน และคดอตราดอกเบยรอยละ ๐.๑ ตอป

- ๓๑ -

Japan Country Profile

๒) มาตรการในการสงเสรมการจางงาน ในเดอนเมษายน ๒๕๕๔ รฐบาลญปนไดเสนอรางแผนในการสงเสรมการจางงานใหมในพนทท

ไดรบผลกระทบรนแรง ซงเนนงานเกยวกบการท าความสะอาดและเคลอนยายซากปรกหกพง ตลอดจนงานกอสรางทอยอาศยชวคราว นอกจากน เมอวนท ๑๑ พฤษภาคม ๒๕๕๔ รฐบาลญปนไดประกาศเกยวกบความพยายามของรฐบาลในการสรางงานจ านวน ๕๑,๙๐๐ ต าแหนงทวประเทศ นอกจากน รฐบาลมมาตรการใหเงนชวยเหลอผวางงานโดยผวางงานทมสาเหตจากภยพบต หรอถกใหออกจากงานชวคราวเนองจากบรษทไมสามารถด าเนนธรกจไดดวยผลกระทบจากภยพบต จะไดรบเงนชวยเหลอเปนจ านวนรอยละ ๕๐-๘๐ จากจ านวนเงนเดอน/เงนตอบแทนทเคยไดรบเปนระยะเวลา ๓๖๐+๖๐ วน

๓) มาตรการในการสงเสรมการทองเทยว รฐบาลญปนไดอนมตงบประมาณจ านวน ๗ พนลานเยน เพอประชาสมพนธและดงดด

นกทองเทยวตางประเทศใหเดนทางมาญปนเพมขน โดยจะเรมจากการชแจงและสรางความเขาใจทถกตองเกยวกบอบตเหตโรงไฟฟานวเคลยร และการโฆษณาดงดดนกทองเทยว ตลอดจนการจดประชม Global Travel and Tourism Summit ในเดอนเมษายน ๒๕๕๕

(๓) ขอสงเกตและขอสนเทศเพมเตม ๑) การฟนฟประเทศญปนในระยะกลางและระยะยาวอาจสงผลกระทบตอเสถยรภาพดาน

การเงนการคลงของญปน โดยขนอยกบแหลงทมาของเงนงบประมาณฟนฟงวดทสองวาจะมาจากการออกพนธบตรรฐบาลเพมเตมหรอการใชเงนทนส ารองระหวางประเทศ หากเปนกรณแรกกจะสงผลกระทบตอสถานะหนสาธารณะของญปนซงปจจบนมระดบสงกวารอยละ ๒๐๐ ของ GDP อยแลว ในขณะทการใชเงนทนส ารองระหวางประเทศอาจสงผลกระทบตอเสถยรภาพและทศทางอตราแลกเปลยนในตลาดการเงนได โดยเงนเยนอาจออนตวลงอก

๒) ผลกระทบระยะสนจากการชะงกงนของหวงโซอปทาน อาจสงผลใหเกดปญหาการขาดแคลนวตถดบทไทยจ าเปนตองน าเขาจากญปนบางประเภท เชน เหลกคณภาพสง ชนสวนยานยนต เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส คอมพวเตอร และอาหาร ในขณะทสนคาสงออกของไทยทอาจไดรบผลกระทบ ไดแก ชนสวนคอมพวเตอร ยานยนตและชนสวนยานยนต ยางพารา ทงน อตสาหกรรมยานยนตของไทยไดรบผลกระทบโดยตรง ท าใหจ าเปนตองเลอนการผลตอปกรณและชนสวนส าคญตลอดจนการสงมอบรถยนตออกไป แตคาดวาจะกลบมาขยายตวไดอกครงในชวงครงหลงของป ๒๕๕๔ โดยดชนการผลตภาคอตสาหกรรม (Manufacturing Production Index: MPI) ของไทยโดยรวมในเดอนเมษายนลดลงรอยละ ๗.๘ เมอเทยบกบชวงเดยวกนของป ๒๕๕๓ ซงในสวนของ MPI ของอตสาหกรรมยานยนตลดลงประมาณรอยละ ๕๐

๓) ผลกระทบในระยะยาว สนคาทอาจไดรบประโยชนจากค าสงซอทมากขน ไดแก ยานยนต กลมวสดทใชในการกอสราง (ผลตภณฑเหลก อลมเนยม พลาสตก) เครองจกรกลประเภทลฟท บนไดเลอน (ซงญปนใชไทยเปนฐานการผลต) ยางพารา และเครองไฟฟา รวมทงสนคาประเภทปโตรเลยม อาหาร (ไกแชแขง กงตมแชแขง และปลาทนากระปอง) นอกจากน ในระยะยาว ผผลตญปนอาจมแนวโนมจะยายฐานการลงทนมาทไทยและประเทศในอาเซยนมากขนเพอกระจายความเสยงตอเหตการณภยธรรมชาตในญปน ดงนน ภาครฐและภาคเอกชนของไทยควรตดตามอยางใกลชดเพอหาแนวทางใชประโยชนจากแนวโนมการยายฐานการผลตดงกลาว รวมทงก าหนดแผนและมาตรการดงดดการลงทนจากญปน ตลอดจนแผนการผลตและสงออกสนคาไปญปนอยางเหมาะสม

- ๓๒ -

Japan Country Profile

๔.๓ มาตรการทางการคา ๔.๓.๑ มาตรการดานภาษ อตราภาษสนคาเกษตรและอาหารอยในระดบสง เชน ขาว แปงมนสาปะหลง นาตาล สบปะรดกระปอง

ปลากระปอง เนองจากทางการญปนใหการปกปองเกษตรกรในประเทศ รวมทงการควบคมปรมาณการนาเขาดวย เชน ขาว แปงมนสาปะหลง สบปะรด ญปนมอตราภาษนาเขาอย ๔ อตรา ดงน

๑) อตราทวไป (General Rate) เปนอตราปกตสาหรบสนคานาเขาจากประเทศทวไป เปนอตราสงสด ๒) อตราภายใตสทธพเศษ (Preferential Rate) สาหรบสนคานาเขาจากประเทศกาลงพฒนาและพฒนา

นอย โดยอตราภาษภายใตสทธ GSP มตงแตลดหยอนจนถงการยกเวนภาษทงหมด ๓) อตราทผกพนไวกบองคการการคาโลก (WTO Rate) สาหรบสนคานาเขาจากประเทศสมาชก WTO

ซงสวนใหญจะตากวาอตราทวไป แตสงกวาอตราภายใตสทธพเศษ ๔) อตราชวคราว (Temporary Rate) เปนอตราทกาหนดขนเปนการชวคราวและสามารถเปลยนแปลง

หรอยกเลกไดในเวลาทเหมาะสม ทงน หากอตราทผกพนไวกบ WTO สงกวาอตราชวคราวจะใชอตราชวคราว แตหากตากวาอตราชวคราว จะใชอตราทผกพนไวกบ WTO

นอกจากน ญปนยงมการกาหนดอตราภาษสาหรบประเทศทไดจดทาความตกลงการคาเสรกบญปนดวย โดยปจจบน ญปนบงคบใชอตราภาษตามความตกลงการคาเสรกบประเทศตาง ๆ รวม ๑๒ ความตกลง เชน สงคโปร เมกซโก มาเลเซย ชล ไทย และอาเซยน เปนตน

๔.๓.๒ มาตรการทมใชภาษ/มาตรการอน ๆ เชน การอดหนนการผลต การคาและการลงทน ๑) มาตรการสขอนามยและสขอนามยพชและสตว ๒) มาตรการอปสรรคทางเทคนค สามารถดรายละเอยดไดทเวบไซตของกรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย หรอ link ไดท

http://www.dft.go.th/

๔.๔ ปญหาและอปสรรค/ประเดนทางการคาและการลงทนกบไทย การสงออก ญปนจากดการนาเขาสนคาเกษตรประเภทผกสดและผลไม ทาใหการขยายการสงออกสนคาเกษตรไป

ยงญปนมขอจากดมาก โดยกาหนดวาตองผานการตรวจสอบสารพษตกคางจากกรมวชาการเกษตร กอนสงออกไปประเทศญปน สาหรบพชผกผลไมทญปนอนญาตใหนาเขา ไดแก

- ผกสด ๒๑ ชนด ไดแก คนชาย คะแยง กะหลาใบ คะนา ยหรา สมปอย/ชะอม ผกชฝรง ผกชลาว ผกช โหระพา ใบกะเพรา ใบสะระแหน ใบบวบก ใบแมงลก ใบมะกรด แพรว ถวลนเตา ตะไคร ผกเปด กระเจยบเขยว และผกกระเฉด

- ผลไมสด ๖ ชนด ไดแก ทเรยน กลวย สบปะรด มะพราว มงคด มะมวง (๕ พนธ คอ มหาชนก แรด หนงกลางวน พมเสนแดง และนาดอกไม)

มการควบคมปรมาณการนาเขา โดยกาหนดโควตาภาษสาหรบสนคาเกษตร เชน แปงมนสาปะหลง ขาว สบปะรดกระปอง เปนตน และสนคาอตสาหกรรม เชน ยางสงเคราะห ผาทอจากไหม รองเทา เปนตน

หลกเกณฑการไดถนกาเนดสะสม (Accumulation rules) ภายใต GSP คอนขางเขมงวด และยงยาก ไมสอดคลองกบรปแบบการผลตสนคาในปจจบน

- ๓๓ -

Japan Country Profile

ลทางทางการคาและการลงทน ความรวมมอระหวางภาคธรกจญปนกบบรษทตางชาตเพอพฒนาสนคาและบรการ และสรางสรรเทคโนโลยและนวตกรรมใหม ๆ มเ พมมากขนในปจจบน โดยญปนเปนแหลงลงทนทมความสนใจ โดยนอกเหนอไปจากตลาดทมขนาดใหญเปนอนดบสองของโลกและผบรโภคมกาลงซอสง ทางการญปนยงไดดาเนนการปรบ Co-operate Law เมอเดอนมถนายน ๒๕๔๘ เพอทการเขามาลงทนจดตงบรษทในญปนจะเปนไปไดงายขน โดยยกเลกเงอนไขในการกาหนดเงนทนขนตา และไดปรบกฎเกณฑในการบรหารจดการบรษทและการควบรวมกจการใหมความยดหยนมากขน นอกจากน การเดนทางเขาประเทศและระยะเวลาการพกอาศยในญปนไดมการปรบปรงแกไขใหมความยดหยนมากขน โดยทการขยายตวของประชากรทมอายตงแต ๖๕ ขนไป คดเปนสดสวนถงรอยละ ๒๐ ของประชากรในประเทศ และในป ๒๕๕๐ ประชากรในยค Baby boom จะเกษยณอายประมาณ ๖.๙ ลานคน ซงกลมคนเหลานคาดวาจะไดรบบานาญรวมกนปละประมาณ ๑๕ ลานลานเยน สงผลใหตลาดสาหรบสนคาและบรการเกยวกบสขภาพ เชน ยารกษาโรค อาหารเพอสขภาพ อาหารเสรม การรกษาพยาบาล และธรกจเกยวกบการเดนทางทองเทยวและกจกรรมสนทนาการตาง ๆ มลทางทด ๔.๕ ความสมพนธระหวางญปนกบประเทศไทย ความสมพนธกบไทย ไทยสถาปนาความสมพนธทางการทตกบญปน เมอวนท ๒๖ กนยายน ๒๔๓๐ เอกอครราชทตไทยประจ าญปน นายวระศกด ฟตระกล เอกอครราชทตญปนประจ าไทย นายเซอจ โคจมะ ( H.E. Mr. Seiji Kojima) กลไกความสมพนธ

๑) การประชมหนสวนทางการเมองไทย -ญปน (Japan-Thailand Political Partnership Consultations : JTPPC)

๒) การประชมประจาปทวภาคดานการเมองและการทหารทวภาคระหวางกระทรวงกลาโหมและกระทรวงการตางประเทศของไทยกบญปน (Bilateral Political and Military Meeting)

๓) การประชมความรวมมอทางวชาการประจาปไทย-ญปน ความรวมมอทางการคา กบประเทศไทย ภาครฐบาล - ขอตกลงทางการคา เมอป ๒๕๐๐ - คณะกรรมการรวมทางการคาไทย-ญปน จดตงเมอเดอนตลาคม ๒๕๑๑ สาหรบการประชมครงสดทาย

คอ การประชมครงท ๑๒ เมอวนท ๗-๑๐ ตลาคม ๒๕๓๐ ณ กรงโตเกยว - การประชมในกรอบ Policy Dialogue ระดบอธบดมาแลว ๕ ครง ลาสดเมอวนท ๙ กรกฎาคม ๒๕๓๙

ณ กรงโตเกยว - โครงการสทธพเศษทางภาษ GSP เรมตงแตป ๒๕๑๔ ลาสดอยในระยะท ๕ วนทเรมใหสทธ ๑ เมษายน

๒๕๕๔- ๓๑ มนาคม ๒๕๖๔ - การประชม ASEAN-Japan Summit ในระดบผนาประเทศ จดขนปละครง - การจดทาความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) ไดมการลงนามเมอวนท ๔ เมษายน ๒๕๕๐

และมผลบงคบใชแลวเมอวนท ๑ พฤศจกายน ๒๕๕๐ - การจดทาความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน-ญปน (AJCEP) ไทยลงนามเมอวนท ๑๑ เมษายน ๒๕๕๑

และมผลบงคบใชแลวเมอวนท ๑ มถนายน ๒๕๕๒

- ๓๔ -

Japan Country Profile

ภาคเอกชน - คณะกรรมการรวมทางการคาและเศรษฐกจไทย-ญปน (Japan-Thailand Trade and Economic

Committee) ระหวางสมาพนธองคกรเศรษฐกจแหงญปน (Keidanren) กบ ๓ สถาบนภาคเอกชนของไทย (กกร.)

ความสมพนธดานเศรษฐกจกบประเทศไทย ดานเศรษฐกจ

๑. การคาระหวางญปนกบไทยมสดสวนการสงออกรอยละ ๑๐.๕ และนาเขารอยละ ๒๐.๖ การลงทนโดยตรงจากญปน (๒๕๕๓) ทไดรบการอนมตจากคณะกรรมการสงเสรมการลงทนแหงประเทศไทย (BOI) คดเปนประมาณรอยละ ๓๕.๙ ของมลคาการลงทนทงหมดจากตางประเทศ การชวยเหลอเพอการพฒนาอยางเปนทางการของรฐบาลญปน (ODA) ตอไทยในรปทวภาค คดเปนประมาณรอยละ ๔๑.๙๔ ของการชวยเหลอทงหมดทประเทศไทยไดรบจากกลมประเทศทพฒนาแลวทใหความชวยเหลอแกประเทศกาลงพฒนา หรอประเทศกลม DAC

๒. สงทฝายไทยใหความสนใจ นอกจากการสงเสรมการลงทน ทางการคา ฯลฯ โดยเฉพาะการทมเทใหแกการสงเสรมการสงออกดงเชนในปจจบน เพอฟนฟสภาพเศรษฐกจจากภาวะวกฤต ฝายไทยใหความสนใจในเรองการสงออกไปญปนมาก

ดานการพาณชย

๑. ประเทศไทยนาเขาสนคาจากประเทศญปนมากเปนอนดบ ๑ ขณะทการสงออกของไทยไปญปนมปรมาณสงเปนอนดบ ๒ รองจากการสงออกไปจน ในอกดานหนง เมอมองจากทางฝายญปน การสงออกและนาเขาตอไทย มสดสวนดงน คอ สงออกรอยละ ๔.๕ (สงออกมาประเทศไทยเปนอนดบท ๖) และนาเขารอยละ ๓.๐ เทานน (นาเขาจากประเทศไทยเปนอนดบท ๑๐) (๒๕๕๓)

๒. โดยสภาพรวมแลว ญปนไดเปรยบดลการคาสงมากตอเนองมา ตงแตครงหลงของครสตทศวรรษท ๑๙๘๐ (พ.ศ. ๒๕๒๘-๒๕๓๒) จากการเตบโตทางเศรษฐกจของไทยและการลงทนโดยตรงของญปน ทเพมขนอยางรวดเรว ทาใหการนาเขาสนคาเพอการผลต และสนคากงสาเรจรปเพมมากขน สงผลใหความไมสมดล ทางการคา ขยายตวออกไปอก

๓. โดยโครงสรางแลว ญปนสงออก เครองจกร อปกรณโลหะ และผลตภณฑจากโลหะ เคมภณฑ เปนตน ใหไทย (โดย ๓ รายการทกลาวมาคดเปนประมาณรอยละ ๙๐ ของการสงออกทงหมด) เดมทสนคาทนาเขาจากไทย จะเปนประเภทอาหาร (เชน กงแชแขง เนอไก นาตาล) และวตถดบ เปนตน แตในระยะหลง การนาเขาสนคาจาพวก เครองจกรอปกรณ เพมขน

ดานการลงทน

๑. การลงทนของญปนในประเทศไทย คดเปนสดสวนประมาณรอยละ ๓.๙ ของการลงทนของญปนทวโลก และเปนอนดบ ๔ ในเอเชย รองจากจน สงคโปร และอนเดย (๒๕๕๐) แตหากมองจากฝายไทย โดยพจารณาจาก ยอดการไดรบอนมตสงเสรมการลงทนจากคณะกรรมการสงเสรมการลงทนแหงประเทศไทย (BOI) ประเทศญปนครองอนดบ ๑ (คดเปนรอยละ ๓๕.๙ ของยอดการลงทนจากตางประเทศทงหมด ในป ๒๕๕๔ รองลงมาคอ เนเธอรแลนด (รอยละ ๙.๒) สเปน (รอยละ ๘.๐) และหมเกาะเคยแมน (รอยละ ๗.๖)

๒. เพอรบมอกบคาเงนเยนแขงตวหลงเดอนกนยายน ๒๕๒๘ บรษทญปนตาง ๆ ไดมการเคลอนไหวทจะยายฐานการผลตออกสตางประเทศ และเรมการยายฐานผลตอยางจรงจงตงแตป ๒๕๒๙ ในขณะนนสภาวะการ

- ๓๕ -

Japan Country Profile

ลงทนในไทยอยในสภาพดเดน การลงทนของญปนในไทยจงเรมขยายตวอยางเหนไดชด โดยเฉพาะชวงครงหลงของทศวรรษท ๘๐ (๒๕๒๘-๒๕๓๒) เปนการลงทนในอตสาหกรรมการผลตเพอการสงออก และในชวงครงแรกของทศวรรษท ๙๐ (๒๕๓๓-๒๕๓๗) เปนการลงทนในอตสาหกรรมตอเนอง (supporting industries) เพอผลตชนสวนตาง ๆ ไดเพมขน ตอมา รฐบาลญปนมนโยบายทสงเสรมใหผประกอบการขนาดเลกและขนาดยอม รวมทงบรษทเอกชนในสาขาการกอสรางโครงสรางพนฐานออกไปลงทนตางประเทศมากยงขนตามแผนยทธศาสตรใหมเพอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ แตกตองชะลอแผนการดาเนนการในเรองออกไป เนองจากผลกระทบจากเหตการณแผนดนไหวเมอเดอนมนาคม ๒๕๕๔

- ๓๖ -

Japan Country Profile