แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

1

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

2

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖ – ๒๕๕๙สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

National Institute for Emergency Medicine

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖ – ๒๕๕๙ISBNพมพครงแรก ตลาคม ๒๕๕๕

จ�านวนพมพ ๒,๐๐๐ เลม

พมพททปรกษา นพ.จรล ตฤณวฒพงษ, นายสพจน ฤชพนธ,

นพ.วทยา ชาตบญชาชย, นายสรยะ อรณรง,

นพ.ศราวธ สนตนนนตรกษ, นพ.สรเชษฐ สถตนรามย,

นพ.อนชา เศรษฐเสถยร, พอ.นพ.สรจต สนทรธรรม,

รศ.ดร.ศรอร สนธ , นพ.นพพร นวฒนนนท,

นพ.ชาตร เจรญชวะกล, นพ.ประจกษวช เลบนาค,

นพ.ไพโรจน บญศรค�าชย, รศ.ดร.วงศา เลาหศรวงศ,

ผศ.ดร.สงครามชย ลทองด, ผศ.ดร.จระศกด เจรญพนธ

บรรณาธการ นพ.สญชย ชาสมบต

ผชวยบรรณาธการ นายทรงศกด ภมสายดร นางธณณจรา ธนาศรธชนนท

นางกรองกาญจน บญใจใหญ

นางนฤมล พาพพลา

นายสวภทร อภญญานนท

นางสาวกลยา จตอน

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ ป ๒๕๕๖ – ๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

3

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาตฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖ - ๒๕๕๙สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

National Institute for Emergency Medicine

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ ป ๒๕๕๖ – ๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

4

introductionคำนำ

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

5

introductionคำนำ“ ”

ความกาวหนาทางเทคโนโลยท�าใหเกดการขยายตวทางเศรษฐกจ การคา และการลงทน และเปนปจจย

ส�าคญทสงผลกระทบอยางรนแรงตอการท�าลายสงแวดลอมของโลก ท�าใหโลกตองเผชญกบวกฤตดานทรพยากร

ธรรมชาตและสงแวดลอม โดยเฉพาะสถานการณภาวะโลกรอน ไดสงผลท�าใหสาธารณภยมแนวโนมทจะทวความถ

ของการเกด และมระดบความรนแรงเพมมากขน นอกจากนยงสงผลถงการเจบปวยฉกเฉน ประชาชนใหมแนวโนม

สงขน โดยจากขอมลขององคการอนามยโลก ในป ๒๕๔๕ รอยละ ๒๕ ของการตายเกดจากสาเหตโรคหวใจ และ

หลอดเลอดภาวะเสนโลหตในสมองตบหรอแตก (Stroke) และมะเรง ในสวนของประเทศไทย พบวามการใชบรการ

หองฉกเฉนในโรงพยาบาลทวประเทศ ปละประมาณ ๑๒ ลานครง และประมาณไดวามผทจ�าเปนตองไดรบบรการ

การแพทยฉกเฉนวกฤต ประมาณปละ ๔ ลานครง ซงในจ�านวนนท�าใหมผเสยชวตนอกโรงพยาบาลประมาณ

๖๐,๐๐๐ คน

จากขอมลดงกลาวจงมความจ�าเปนทจะตองมการบรหารจดการการแพทยฉกเฉน ใหมความสอดคลองกบ

สถานการณและสามารถปองกนความเสยหายทอาจเกดขน คณะกรรมการการแพทยฉกเฉน โดยคณะอนกรรมการ

ก�ากบและขบเคลอนยทธศาสตร สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ไดเลงเหนถงความส�าคญของปญหาดงกลาว

จงรวมกบภาคเครอขายทกภาคสวน จดท�าแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

ขนเพอใช เปนกรอบการด�าเนนงานของภาคเครอขายทกภาคสวน ตงแตระดบทองถนจนถงระดบประเทศใหสามารถ

ปฏบตงานดานการแพทยฉกเฉน รวมกนไดอยางเปนระบบ แบบบรณาการ มทศทางเดยวกน โดยน�าแผนหลก

การแพทยฉกเฉนแหงชาตฉบบท ๑ พ.ศ.๒๕๕๑-๒๕๕๓ และพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. ๒๕๕๑

มาเปนพนฐาน คณะกรรมการการแพทยฉกเฉนไดมมตอนมตใหด�าเนนการตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต

ฉบบท ๒ เมอวนท ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕ และเสนอตอคณะรฐมนตร เพอขออนมตใหหนวยงานทเกยวของด�าเนนการ

จดท�าหรอปรบปรงแผนปฏบตการและงบประมาณรองรบ ใหสอดคลองกบภารกจและเหมาะสมกบสภาพสงแวดลอม

และสภาพทรพยากรของหนวยงานและแตละทองท รวมทงมการตดตามและประเมนผลการด�าเนนงานอยางเปนระบบ

และตอเนองเพอใหเกดผลสมฤทธในการสรางความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชนและของรฐ ตอไป

คณะกรรมการการแพทยฉกเฉน หวงเปนอยางยงวาภายใตแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒

นจะท�าใหการบรหารจดการการแพทยฉกเฉนของประเทศไทยบงเกดประสทธภาพ สามารถเตรยมพรอมทรพยากร

ทกดานในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยประเภทตางๆ ไดเปนอยางด ตลอดจนสามารถปองกนและลดความ

สญเสยทงดานชวตและทรพยสนของประชาชนทอาจเกดขนใหมนอยทสด

(นายจรล ตฤณวฒพงษ)

ประธานคณะอนกรรมการก�ากบและขบเคลอนยทธศาสตร

สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

ก

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

6

introductionคำนยม

introductionคำนยม

๒๕๕๖-

๒๕๕๙

“ ” จากการทไดรวมงานกบคณะกรรมการการแพทยฉกเฉน และสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

รวมทงภาคเครอขายทกภาคสวนในการดแลพนองประชาชนทไดรบความทกขจากการเจบปวยฉกเฉน ทงจาก

โรค และจากสาธารณภยตางๆ ในชวงทผานมา โดยเฉพาะในชวงมหาอทกภยของประเทศ ผมมความ

ประทบใจและชนชมการท�างานของทมงานและเครอขายเปนอยางมาก และเมอรบทราบวาจะไดมสวนส�าคญ

ในการจดท�าแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ ซงจะเปนแผนก�ากบการด�าเนนงานการแพทย

ฉกเฉนของประเทศในชวงพ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙ โดยแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาตฉบบนเปนแผนท

ทกภาคสวนทเกยวของไดรวมกนด�าเนนการจดท�าขนจากประสบการณการปฏบตงานตามแผนหลก

การแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๑ รวมถง สถานการณการเจบปวยฉกเฉนและสาธารณภยของ

ประเทศ ตลอดจนแนวโนมของภมภาคโดยเฉพาะประชาคมอาเซยน และสถานการณทวโลก ท�าใหมนใจ

ในระบบการแพทยฉกเฉนของไทยวาสามารถรองรบภาวะการเจบปวยฉกเฉนของพนองทงคนไทย และ

เพอนบานทเขามาในประเทศไทยไดเปนอยางด

ขอเปนแนวรวมกบทกภาคเครอขายในการขบเคลอนแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒

นใหบรรลตามวสยทศน “ประเทศไทยมระบบการแพทยฉกเฉนทไดมาตรฐานซงบคคลเขาถงไดอยางทวถง

และเทาเทยม ทงในภาวะปกตและสาธารณภย โดยมการจดการอยางมสวนรวม” ดวยความจรงใจ

(นายวทยา บรณศร)

รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข

ประธานคณะกรรมการการแพทยฉกเฉน

ข

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

7

introductionคำนยม

introductionคำนยม

๒๕๕๖-

๒๕๕๙

” แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต เปนสงส�าคญอยางยงในการก�าหนดทศทางการด�าเนนงานการแพทยฉกเฉน

ของชาต โดยรฐไดใหความส�าคญโดยตราไวในพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๑๕ (๑)

ไดใหสถาบนสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ด�าเนนการจดท�าแผนหลกเกยวกบการแพทยฉกเฉนเสนอตอ

คณะกรรมการการแพทยฉกเฉน(กพฉ.) เพอเหนชอบและใชเปนแนวทางในการด�าเนนงานการแพทยฉกเฉนของ

ประเทศทสอดคลองกบสถานการณ โดยมวตถประสงคเพอใหการชวยเหลอผปวยฉกเฉนได มาตรฐานสามารถลด

การบาดเจบ รวมทงลดการเสยชวตโดยไมสมควรของประเทศลง นบตงแตพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ.

๒๕๕๑ มผลบงคบใช คณะกรรมการการแพทยฉกเฉนไดมการจดท�าแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๑

ขน เปนแนวด�าเนนการการแพทยฉกเฉนในชวง ป ๒๕๕๓-๒๕๕๕ ซงเมอสนสดการด�าเนนการตามแผนหลกการ

แพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๑ พบวามผลการปฏบตยงไมสามารถบรรลผลไดเทาทควร เนองจากการสนบสนน

งบประมาณ และการมสวนรวมจากหนวยงานทเกยวของ ไมเปนไปตามแผน รวมทงการก�าหนดวตถประสงคใน

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๑ ทมลกษณะเปนตวชวดทเปนภาพรวมของการท�างานจากหลายภาคสวน

ซงท�าใหยากตอการประเมนผล

เพอใหเปนไปตามเจตนารมณของกฎหมาย และแกไขขอคนพบจากแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต

ฉบบท ๑ สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ไดจดท�าแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

ขนโดยการมสวนรวมจากทกภาคสวน ครอบคลมทกมตการด�าเนนการการแพทยฉกเฉนของประเทศ โดยใหเนน

การพฒนาการปฏบตการฉกเฉนทกขนตอนทงกอนชดปฏบตการไปถงผปวยฉกเฉน ระหวางชดปฏบตการน�า

ผปวยฉกเฉนถงสถานพยาบาล และการปฏบตการฉกเฉนในสถานพยาบาล ตลอดทงการสงตอผปวยฉกเฉน

ระหวางสถานพยาบาล ทไดมาตรฐานใหทวถงและเทาเทยม นอกจากนยงเนนการมสวนรวมในการพฒนาการ

การบรหารจดการ ระบบการแพทยฉกเฉนใหมประสทธภาพในทกระดบทงทองถน ระดบชาต และระดบภมภาค

และนานาชาต

แผนนจะประสบผลส�าเรจไดตองอาศยความรวมมอจากทกภาค และทกภาคสวนทงภาครฐ ทองถน มลนธ

เอกชน เครอขายนกวชาการ และภาคสวนของการเมองในการรวมกนขบเคลอนอยางจรงจง ในบทบาทของฝาย

ปฏบตการ ตองขอขอบคณในความรวมมอจากทกภาคสวนทจะรวมกนด�าเนนงานการแพทยฉกเฉนของชาต

ใหบรรลวสยทศน “ประเทศไทยมระบบการแพทยฉกเฉนทไดมาตรฐานซงบคคลเขาถงไดอยางทวถงและเทาเทยม

ทงในภาวะปกตและสาธารณภย โดยมการจดการอยางมสวนรวม” อนจะสงผลใหเกดความสขและเจรญของชาต

ในภาพรวมตอไป

(นายชาตร เจรญชวะกล)

เลขาธการสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

ค

บทสรปสำหรบผบรหาร จากมาตรา ๑๕ (๑) แหงพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. ๒๕๕๑ ไดใหสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

ด�าเนนการจดท�าแผนหลกเกยวกบการแพทยฉกเฉนเสนอตอ คณะกรรมการการแพทยฉกเฉน(กพฉ.)เพอเหนชอบและ

ใชเปนแนวทางในการด�าเนนงานการแพทยฉกเฉนของประเทศในชวงเวลาทก�าหนด ประกอบกบใน ป พ.ศ. ๒๕๕๕

เปนปทสนการด�าเนนการตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๑ เพออนมตใหเปนไปตามกฎหมาย

คณะกรรมการการแพทยฉกเฉน ไดแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙ ขน

โดยศกษาและวเคราะหจากผลการด�าเนนการตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๑ สถานการณ

และแนวโน มสาธารณภยประกอบการรบฟงความคดเหนจากภาคเครอข าย ทวประเทศกว าสพนคน

สงเคราะหเปนวสยทศนการแพทยฉกเฉนของประเทศในชวงป ๒๕๕๖-๒๕๕๙ ดงน “ประเทศไทยมระบบ

การแพทยฉกเฉนทไดมาตรฐานซงบคคลเขาถงไดอยางทวถงและเทาเทยม ทงในภาวะปกตและสาธารณภย

โดยมการจดการอยางมสวนรวม” โดยม พนธกจเพอใหบรรลสวสยทศนดงกลาว ๕ ประการประกอบดวยการพฒนา

ระบบการแพทยฉกเฉนใหไดมาตรฐานซงบคคลเขาถงไดอยางทวถงและเทาเทยม การสงเสรมภาคเครอขายใหม

ความเขมแขงและมการบรหารกจการทดอยางมสวนรวม การพฒนาการแพทยฉกเฉนใหพรอมรบภาวะ

สาธารณภย การพฒนาระบบการเงนเพอสนบสนนการแพทยฉกเฉนใหเพยงพอและยงยน และการประสาน

ความรวมมอดานการแพทยฉกเฉนกบประชาคมอาเซยนและนานาชาต ซงจากพนธกจดงกลาวไดแปลงเปน

เปาหมายในการด�าเนนงานประกอบดวย การท�าให ทกทองถนและพนทมระบบการแพทยฉกเฉนทไดมาตรฐาน

ซงบคคลเขาถงไดอยางทวถงและเทาเทยม ทกหนวยงานหรอองคกรทเกยวของมการบรหารกจการดาน

การแพทยฉกเฉนตามหลกเกณฑทก�าหนด ทกจงหวดมการเตรยมการดานการแพทยฉกเฉนใหพรอมรบสาธารณภย

มการบรณาการระบบงบประมาณของหนวยงานหรอองคกรทเกยวของกบระบบการแพทยฉกเฉนใหด�าเนนตาม

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาตไดอยางเพยงพอและยงยน และมการประสานความรวมมอระดบชาตในดาน

การแพทยฉกเฉนกบประชาคมอาเซยนและนานาชาต ตอไป

ทงนไดก�าหนดกลยทธทตอบสนองตอเปาหมายไว ๗ กลยทธประกอบดวย ๑)การพฒนาระบบ

ปฏบตการฉกเฉนใหไดมาตรฐานอยางทวถงและเทาเทยม ๒)การพฒนาหลกเกณฑ กลไก และการบรหาร

กจการการแพทยฉกเฉนทด ๓)การพฒนาการเตรยมการดานการแพทยฉกเฉนใหพรอมรบสาธารณภย

๔)การพฒนาระบบการเงนและงบประมาณใหมประสทธภาพ ๕)การประสานความรวมมอกบประชาคมอาเซยน

และนานาชาต ๖)การพฒนาระบบสารสนเทศและการสอสารใหรองรบการตดสนใจเชงนโยบาย การบรหารจดการ

การปฏบตการ และการประเมนผลได และ ๗) การสรางเสรมบทบาทการมสวนรวมและการจดการความร

ง

บทสรปสำหรบผบรหาร การด�าเนนการเพอขบเคลอนใหบรรลตามแผนทส�าคญคอ การประสานการมสวนรวมเปนเจาของแผนหลกฯ

ของหนวยงานทเกยวของ การก�าหนดวตถประสงคของแผนทมชดเจนและอยในขอบเขตการแพทยฉกเฉนและ

น�าชแจงตอภาคทเกยงของเพอใหเกดการบรณาการกจกรรมงบประมาณ และรวมเปนเจาภาพผลกดนการด�าเนน

การตามแผนอยางจรงจง มการก�ากบตดตามจากคณะกรรมการการแพทยฉกเฉนแหงชาต (กพฉ.) อยางชดเจน

และตอเนอง

จ

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

10

สารบญContent

คำนำ ก

คำนยมประธานคณะกรรมการการแพทยฉกเฉน ข

คำนยมเลขาธการสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ค

บทสรปสำหรบผบรหาร ง

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙ ๑

หลกการและเหตผล ๑

วสยทศน แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙ ๑

พนธกจ แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙ ๑

เปาหมาย แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙ ๒

กลยทธทตอบสนองตอเปาหมาย ๒

กลยทธท ๑ การพฒนาระบบปฏบตการฉกเฉนใหไดมาตรฐานอยางทวถงและเทาเทยม ๓

วตถประสงค กลยทธท ๑ ๓

เปาหมาย กลยทธท ๑ ๓

วธการ กลยทธท ๑ ๓

ตวชวด กลยทธท ๑ ๔

กลยทธท ๒ การพฒนาหลกเกณฑ กลไก และการบรหารกจการการแพทยฉกเฉนทด ๕

วตถประสงค กลยทธท ๒ ๕

เปาหมาย กลยทธท ๒ ๕

วธการ กลยทธท ๒ ๕

ตวชวด กลยทธท ๒ ๖

กลยทธท ๓ การพฒนาการเตรยมความพรอมดานการแพทยฉกเฉนใหพรอมรบสาธารณภย ๗

วตถประสงค กลยทธท ๓ ๗

เปาหมาย กลยทธท ๓ ๗

วธการ กลยทธท ๓ ๗

ตวชวด กลยทธท ๓ ๘

กลยทธท ๔ การพฒนาระบบการเงนและงบประมาณใหมประสทธภาพ ๙

วตถประสงค กลยทธท ๔ ๙

เปาหมาย กลยทธท ๔ ๙

วธการ กลยทธท ๔ ๙

ตวชวด กลยทธท ๔ ๑๐

กลยทธท ๕ การประสานความรวมมอกบประชาคมอาเซยนและนานาชาต ๑๑

วตถประสงค กลยทธท ๕ ๑๑

เปาหมาย กลยทธท ๕ ๑๑

วธการ กลยทธท ๕ ๑๑

ตวชวด กลยทธท ๕ ๑๑

กลยทธท ๖ การพฒนาระบบจดการสารสนเทศ ๑๒

วตถประสงค กลยทธท ๖ ๑๒

เปาหมาย กลยทธท ๖ ๑๒

วธการ กลยทธท ๖ ๑๒

ตวชวด กลยทธท ๖ ๑๒

กลยทธท ๗ การสรางเสรมบทบาทการมสวนรวมและการจดการความร ๑๓

วตถประสงค กลยทธท ๗ ๑๓

เปาหมาย กลยทธท ๗ ๑๓

วธการ กลยทธท ๗ ๑๓

ตวชวด กลยทธท ๗ ๑๔

การแปลงยทธศาสตรไปสการปฏบต ๑๕

ภาคผนวก ๒๑

ความเปนมาของการจดทำแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ ๒๓

พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

ผลการดำเนนการตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๑ ๒๔

พ.ศ. ๒๕๕๓-๒๕๕๕

ขอเสนอแนะทนำไปสการปรบปรงการดำเนนงานในแผนหลก ๓๖

การแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒

สถานการณการแพทยฉกเฉนประเทศไทย ๓๗

ความกาวหนาระบบปฏบตการการแพทยฉกเฉนของไทย ๓๙

การเตรยมความพรอมและความสามารถในการจดการภาวะภยพบต ๔๓

แนวคดทศทางการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนประเทศไทย ๔๕

กระบวนการและขนตอนในการจดทำแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ๔๗

ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

นยามศพท ๕๑

บรรณานกรม ๖๓

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

11

สารบญContent

คำนำ ก

คำนยมประธานคณะกรรมการการแพทยฉกเฉน ข

คำนยมเลขาธการสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ค

บทสรปสำหรบผบรหาร ง

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙ ๑

หลกการและเหตผล ๑

วสยทศน แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙ ๑

พนธกจ แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙ ๑

เปาหมาย แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙ ๒

กลยทธทตอบสนองตอเปาหมาย ๒

กลยทธท ๑ การพฒนาระบบปฏบตการฉกเฉนใหไดมาตรฐานอยางทวถงและเทาเทยม ๓

วตถประสงค กลยทธท ๑ ๓

เปาหมาย กลยทธท ๑ ๓

วธการ กลยทธท ๑ ๓

ตวชวด กลยทธท ๑ ๔

กลยทธท ๒ การพฒนาหลกเกณฑ กลไก และการบรหารกจการการแพทยฉกเฉนทด ๕

วตถประสงค กลยทธท ๒ ๕

เปาหมาย กลยทธท ๒ ๕

วธการ กลยทธท ๒ ๕

ตวชวด กลยทธท ๒ ๖

กลยทธท ๓ การพฒนาการเตรยมความพรอมดานการแพทยฉกเฉนใหพรอมรบสาธารณภย ๗

วตถประสงค กลยทธท ๓ ๗

เปาหมาย กลยทธท ๓ ๗

วธการ กลยทธท ๓ ๗

ตวชวด กลยทธท ๓ ๘

กลยทธท ๔ การพฒนาระบบการเงนและงบประมาณใหมประสทธภาพ ๙

วตถประสงค กลยทธท ๔ ๙

เปาหมาย กลยทธท ๔ ๙

วธการ กลยทธท ๔ ๙

ตวชวด กลยทธท ๔ ๑๐

กลยทธท ๕ การประสานความรวมมอกบประชาคมอาเซยนและนานาชาต ๑๑

วตถประสงค กลยทธท ๕ ๑๑

เปาหมาย กลยทธท ๕ ๑๑

วธการ กลยทธท ๕ ๑๑

ตวชวด กลยทธท ๕ ๑๑

กลยทธท ๖ การพฒนาระบบจดการสารสนเทศ ๑๒

วตถประสงค กลยทธท ๖ ๑๒

เปาหมาย กลยทธท ๖ ๑๒

วธการ กลยทธท ๖ ๑๒

ตวชวด กลยทธท ๖ ๑๒

กลยทธท ๗ การสรางเสรมบทบาทการมสวนรวมและการจดการความร ๑๓

วตถประสงค กลยทธท ๗ ๑๓

เปาหมาย กลยทธท ๗ ๑๓

วธการ กลยทธท ๗ ๑๓

ตวชวด กลยทธท ๗ ๑๔

การแปลงยทธศาสตรไปสการปฏบต ๑๕

ภาคผนวก ๒๑

ความเปนมาของการจดทำแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ ๒๓

พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

ผลการดำเนนการตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๑ ๒๔

พ.ศ. ๒๕๕๓-๒๕๕๕

ขอเสนอแนะทนำไปสการปรบปรงการดำเนนงานในแผนหลก ๓๖

การแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒

สถานการณการแพทยฉกเฉนประเทศไทย ๓๗

ความกาวหนาระบบปฏบตการการแพทยฉกเฉนของไทย ๓๙

การเตรยมความพรอมและความสามารถในการจดการภาวะภยพบต ๔๓

แนวคดทศทางการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนประเทศไทย ๔๕

กระบวนการและขนตอนในการจดทำแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ๔๗

ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

นยามศพท ๕๑

บรรณานกรม ๖๓

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖ – ๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

12

introductionคำนำ

สารบญตารางสารบญแผนภม

Content

สารบญตาราง

ตารางท ๑ ความครอบคลมของหนวยบรการการแพทยฉกเฉนในองคกรปกครองสวนทองถน ๓๙

สารบญแผนภม

แผนภมท ๑ ผลการปฏบตการฉกเฉน ป ๒๕๔๗-๒๕๕๔ และแนวโนมป ๒๕๕๕-๒๕๕๖ ๓๘

แผนภมท ๒ จำนวนผปวยฉกเฉนทไดรบการปฏบตการการแพทยฉกเฉนทางอากาศยาน ๔๐

ป ๒๕๕๒-๒๕๕๕

แผนภมท ๓ จำนวนผปวยฉกเฉนทไดรบการปฏบตการการแพทยฉกเฉนทางนำ ๔๑

ป ๒๕๕๓-๒๕๕๕

แผนภมท ๔ จำนวนผปวยฉกเฉนทมาดวยระบบการแพททยฉกเฉนจำแนกตามประเภท ๔๒

ป ๒๕๕๓-๒๕๕๕

แผนภมท ๕ รอยละของผเขารวมประชมระดมความคดเหนจากภาคเครอขายในการจดทำ ๔๗

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๕-๒๕๕๙

แผนภมท ๖ สรปแนวคดและความเชอมโยงของแผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ ๕๐

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖ – ๒๕๕๙

1แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

introductionคำนำ

สารบญตารางสารบญแผนภม

Content

สารบญตาราง

ตารางท ๑ ความครอบคลมของหนวยบรการการแพทยฉกเฉนในองคกรปกครองสวนทองถน ๓๙

สารบญแผนภม

แผนภมท ๑ ผลการปฏบตการฉกเฉน ป ๒๕๔๗-๒๕๕๔ และแนวโนมป ๒๕๕๕-๒๕๕๖ ๓๘

แผนภมท ๒ จำนวนผปวยฉกเฉนทไดรบการปฏบตการการแพทยฉกเฉนทางอากาศยาน ๔๐

ป ๒๕๕๒-๒๕๕๕

แผนภมท ๓ จำนวนผปวยฉกเฉนทไดรบการปฏบตการการแพทยฉกเฉนทางนำ ๔๑

ป ๒๕๕๓-๒๕๕๕

แผนภมท ๔ จำนวนผปวยฉกเฉนทมาดวยระบบการแพททยฉกเฉนจำแนกตามประเภท ๔๒

ป ๒๕๕๓-๒๕๕๕

แผนภมท ๕ รอยละของผเขารวมประชมระดมความคดเหนจากภาคเครอขายในการจดทำ ๔๗

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๕-๒๕๕๙

แผนภมท ๖ สรปแนวคดและความเชอมโยงของแผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ ๕๐

หลกการและเหตผล ดวยพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. ๒๕๕๑ มเจตนารมณในการท�าใหผปวยฉกเฉน

ไดรบการคมครองสทธในการเขาถงระบบการแพทยฉกเฉนอยางทวถง เทาเทยม มคณภาพมาตรฐาน

โดยไดรบการชวยเหลอและรกษาพยาบาลทมประสทธภาพและทนตอเหตการณมากขน เพอลดและ

ปองกนความสญเสยจากการทผปวยฉกเฉนตองสญเสยชวต อวยวะ หรอเกดความบกพรองในการ

ท�างานของอวยวะส�าคญ รวมทงท�าใหการบาดเจบหรออาการปวยรนแรงขนโดยไมสมควร ทงในภาวะ

ปกตและภาวะสาธารณภย โดยมคณะกรรมการการแพทยฉกเฉนท�าหนาทก�าหนดมาตรฐาน หลกเกณฑ

และวธปฏบตเกยวกบการแพทยฉกเฉน และมสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาตเปนหนวยรบผดชอบ

การบรหารจดการ การประสานระหวางหนวยงานทเกยวของ ทงภาครฐและเอกชน ทงในประเทศและ

ตางประเทศ ตลอดจนสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนมบทบาทในการบรหารจดการ ใหเกด

ความรวมมอในการปฏบตงานดานการแพทยฉกเฉนรวมกนอยางยงยน

เพอปฏบตตามเจตนารมณดงกลาว คณะกรรมการการแพทยฉกเฉนจงอาศยอ�านาจหนาท

ตามมาตรา ๑๕ (๑) แหงพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. ๒๕๕๑ ใหความเหนชอบ

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๖ – ๒๕๕๙) ไวดงตอไปน

วสยทศน ประเทศไทยมระบบการแพทยฉกเฉนทไดมาตรฐานซงบคคลเขาถงไดอยางทวถงและเทาเทยม

ทงในภาวะปกตและสาธารณภย โดยมการจดการอยางมสวนรวม

พนธกจ ๑. พฒนาระบบการแพทยฉกเฉนใหได มาตรฐานซงบคคลเขาถงไดอยางทวถงและ

เทาเทยม

๒. สงเสรมภาคเครอขายใหมความเขมแขงและมการบรหารกจการทดอยางมสวนรวม

๓. พฒนาการแพทยฉกเฉนใหพรอมรบภาวะสาธารณภย

๔. พฒนาระบบการเงนเพอสนบสนนการแพทยฉกเฉนใหเพยงพอและยงยน

๕. ประสานความรวมมอดานการแพทยฉกเฉนกบประชาคมอาเซยนและนานาชาต

ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

2ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

เปาหมาย ๑. ทกทองถนและพนทมระบบการแพทยฉกเฉนทไดมาตรฐานซงบคคลเขาถงไดอยาง

ทวถงและเทาเทยม

๒. ทกหนวยงานหรอองคกรทเกยวของมการบรหารกจการดานการแพทยฉกเฉน

ตามหลกเกณฑทก�าหนดตามมาตรา ๓๓ วรรคสอง แหงพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน 

พ.ศ. ๒๕๕๑ 

๓. ทกจงหวดมการเตรยมการดานการแพทยฉกเฉนใหพรอมรบสาธารณภย

๔. มการบรณาการระบบงบประมาณของหนวยงานหรอองคกรทเกยวของกบระบบ

การแพทยฉกเฉนใหด�าเนนตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ไดอยางเพยงพอและยงยน

๕. มการประสานความรวมมอระดบประเทศในดานการแพทยฉกเฉนกบประชาคม

อาเซยนและนานาชาต

กลยทธทตอบสนองตอเปาหมาย ๑. การพฒนาระบบปฏบตการฉกเฉนใหไดมาตรฐานอยางทวถงและเทาเทยม

๒. การพฒนาหลกเกณฑ กลไก และการบรหารกจการการแพทยฉกเฉนทด

๓. การพฒนาการเตรยมการดานการแพทยฉกเฉนใหพรอมรบสาธารณภย

๔. การพฒนาระบบการเงนและงบประมาณใหมประสทธภาพ

๕. การประสานความรวมมอกบประชาคมอาเซยนและนานาชาต

๖. การพฒนาระบบสารสนเทศและการสอสารใหรองรบการตดสนใจเชงนโยบาย

การบรหารจดการ การปฏบตการ และการประเมนผลได

๗. การสรางเสรมบทบาทการมสวนรวมและการจดการความร

1 ตามมาตรา ๓๓ วรรคสอง แหงพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. ๒๕๕๑

>>

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

3ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

กลยทธท ๑ การพฒนาระบบปฏบตการฉกเฉนใหไดมาตรฐานอยางทวถงและเทาเทยม

วตถประสงค ๑. เพอพฒนาการปฏบตการฉกเฉน (กอนชดปฏบตการไปถง, กอนถงสถานพยาบาล, ณ สถานพยาบาล

และการสงตอระหวางสถานพยาบาล) ใหไดมาตรฐานอยางทวถงและเทาเทยมกนในทกทองถน

และพนท

เปาหมาย ๑. ทกทองถนและพนทมการปฏบตการฉกเฉน (กอนชดปฏบตการไปถง, กอนถงสถานพยาบาล,

ณ สถานพยาบาล และการสงตอระหวางสถานพยาบาล) ทไดมาตรฐานซงบคคลเขาถงไดอยางเทาเทยม

๒. มองคกรและหลกสตรการศกษาหรอฝกอบรมทมขดความสามารถผลตและพฒนาคณภาพ

ผปฏบตการทปฏบตการแพทยขนสงและปฏบตการอ�านวยการทไดมาตรฐานอยางเพยงพอ

วธการ ๑. ประกาศก�าหนดหลกเกณฑ เงอนไข และมาตรฐานการปฏบตการฉกเฉน (ทงกอนชดปฏบตการ

ไปถง, กอนถงสถานพยาบาล, ณ สถานพยาบาล และการสงตอระหวางสถานพยาบาล) ตามมาตรา ๒๙

แหงพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. ๒๕๕๑ รวมทงก�าหนดเกยวกบพนทและพนทพเศษให

ชดเจน รวมทงสรางเสรมการปฏบตการฉกเฉนในทกทองถนและพนทใหมคณภาพตามหลกเกณฑ

เงอนไข และมาตรฐานทก�าหนดดงกลาว

๒. สงเสรมสนบสนนใหมองคกรการศกษาและฝกอบรมทมขดความสามารถผลตและพฒนา

คณภาพผปฏบตการทไดมาตรฐานอยางเพยงพอ

๓. สงเสรมและสนบสนนใหมการผลตบคลากรการแพทยฉกเฉนใหเพยงพอ

๔. สงเสรมใหมกลไกการพฒนาความร ทกษะ ประสบการณ ของบคลากรในระบบการแพทย

ฉกเฉนอยางตอเนอง ทกระดบ

“”

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

4ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ตวชวด ๑. รอยละของผปวยฉกเฉนวกฤตทเรมไดรบปฏบตการฉกเฉนภายใน ๘ นาท นบจาก

การแจงการเจบปวยฉกเฉน

๒. รอยละของผ ปวยฉกเฉนวกฤตทงหมดทมาดวยระบบการแพทยฉกเฉนนอก

โรงพยาบาล

๓. รอยละของผปวยฉกเฉนวกฤตทแจงดวยเลขหมายฉกเฉนท กพฉ. ก�าหนดเทยบกบ

ผปวยวกฤตฉกเฉนทงหมดทมารบบรการการแพทยฉกเฉน

๔. ร อยละของผ ป วยฉกเฉนทมแนวทางการปฏบตการฉกเฉนอยางรวดเรว

(fast track) ทกประเภท (เชน การบาดเจบ โรคหลอดเลอดหวใจ โรคหลอดเลอดสมอง) ทได

รบการบ�าบดเจาะจงทนเวลาทก�าหนดในมาตรฐาน

๕. จ�านวนองคกรการศกษาและฝกอบรมผปฏบตการ ประเภทปฏบตการอ�านวยการ

และประเภทปฏบตการการแพทย ทได รบการรบรองตามหลกสตรหลกแหงข อบงคบ

คณะกรรมการการแพทยฉกเฉน วาดวยการรบรององคกรและหลกสตรการศกษาหรอ

ฝกอบรมผปฏบตการและการใหประกาศนยบตรหรอเครองหมายวทยฐานะแกผผานการศกษา

หรอฝกอบรม พ.ศ. ๒๕๕๔ และประกาศคณะกรรมการการแพทยฉกเฉน เรอง การให

ประกาศนยบตรและการปฏบตการฉกเฉนของผปฏบตการ พ.ศ. ๒๕๕๔

๖. จ�านวนผปฏบตการแตละประเภทและระดบทไดรบประกาศนยบตรและตออาย

>>

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

5ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

วตถประสงค ๑. เพอพฒนาการบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉน ทงระดบประเทศ ภมภาค และทองถน

ใหมประสทธภาพ

๒. เพอสงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนผบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนทด

ในทองถน

๓. เพอพฒนาระบบการกระจายและการธ�ารงรกษาผ ปฏ บตการให คงอย ในระบบ

การแพทยฉกเฉนอยางเหมาะสมและเพยงพอ

เปาหมาย ๑. มโครงสรางและกลไกการบรหารจดการเพอสนบสนนการปฏบตการฉกเฉนระดบประเทศ

ภมภาค และทองถน ทมประสทธภาพ

๒. มองคกรปกครองสวนทองถนเปนผบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนในทองถนตามหลกเกณฑ

ท กพฉ. ก�าหนดขนตามมาตรา ๓๓ วรรคสอง แหงพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. ๒๕๕๑

๓. ผปวยฉกเฉนวกฤตในทกทองถนไดรบปฏบตการฉกเฉนนอกโรงพยาบาล โดยมจ�านวน

และการกระจายผปฏบตการอยางเพยงพอตามหลกเกณฑทก�าหนด

วธการ ๑. ก�าหนดมาตรฐานและหลกเกณฑเกยวกบผปฏบตการ หนวยปฏบตการ และสถานพยาบาล

รวมทงสงสนบสนนตางๆ ในการบรหารและอ�านวยการระบบการแพทยฉกเฉนทงระดบประเทศ

ภมภาค และทองถน ในภาวะปกตและสาธารณภย รวมทงมกลไกผลกดนใหมการด�าเนนการตาม

หลกเกณฑทก�าหนด

๒. มการประชมรวมกนระหวางผบรหารระดบประเทศและระดบเขตอยางสม�าเสมอ

๓. ผลกดนใหมการจดการระบบการแพทยฉกเฉนในทองถนและพนทใหเปนไปตามหลก

เกณฑทก�าหนด

๔. ปรบปรงหลกเกณฑให องค กรปกครองส วนท องถนเป นผ บรหารจดการระบบ

การแพทยฉกเฉนในทองถน

กลยทธท ๒ การพฒนาหลกเกณฑ กลไก และการบรหารกจการการแพทยฉกเฉนทด“

”

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

6ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

๕. พฒนาข อ บงคบและประกาศให เอ ออ� านวยต อการบรหารจดการระบบ

การแพทยฉกเฉนในระดบทองถนและพนท รวมทงพฒนากลไกเพอผลกดนใหมการด�าเนนการ

ตามขอบงคบและประกาศดงกลาว

๖. ประสานหนวยงานทเกยวของเพอผลกดนใหองคกรปกครองสวนทองถนบรหาร

จดการไดตามหลกเกณฑ

๗. จดสรรกองทนการแพทยฉกเฉน สนบสนนการบรหารจดการ การบญชาการ

การสนบสนน และการปฏบตงานดานการแพทยฉกเฉน เพอสงเสรมใหมการกระจายอยางทวถง

๘. ผลกดนใหหนวยงานทเกยวของมการจดสวสดการและแรงจงใจใหแกผปฏบตการ

ตามความเหมาะสม

ตวชวด ๑. จ�านวนครงของการประชมเพอการขบเคลอนการปฏบตการฉกเฉน ระหวางสถาบน

การแพทยฉกเฉนแหงชาตกบตวแทนภมภาคและทองถน

๒. จ�านวนครงของการประชมและมผลรายงานการประชมของคณะอนกรรมการ

จงหวด

๓. จ�านวนองคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) หรอองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบ

พเศษ ทมการบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนในทองถนตามเกณฑทก�าหนด

๔. จ�านวนจงหวดทมทองถนมากกวารอยละ ๗๕ ซงผปวยฉกเฉนวกฤตในเขตทองถนนน

ไดรบปฏบตการฉกเฉนกอนถงโรงพยาบาล

๕. รอยละของจงหวดทมผปฏบตการทปฏบตการแพทยขนสงไดตามเปาหมาย

>>

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

7ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

กลยทธท ๓ การพฒนาการเตรยมการดานการแพทยฉกเฉนใหพรอมรบสาธารณภย

วตถประสงค ๑. เพอใหมแผนและการจดการดานการแพทยฉกเฉนในภาวะสาธารณภยทเปนเอกภาพ ทงใน

ระดบประเทศ ภมภาค และทองถน

๒. เพอพฒนาผปฏบตการ หนวยปฏบตการ และสถานพยาบาล รวมทงชมชน ใหพรอมรบ

สาธารณภย ตามแผน

เปาหมาย ๑. มแผนและการจดการดานการแพทยฉกเฉนในภาวะสาธารณภยทเปนเอกภาพ ทงใน

ระดบประเทศ ภมภาค และทองถน

๒. มผปฏบตการ อปกรณ สงอ�านวยการ และวธการปฏบตของหนวยปฏบตการและสถาน

พยาบาล รวมทงชมชน ทพรอมรบสาธารณภยตามแผน

๓. มการปฏบตการหรอฝกซอมตามแผน รวมทงการประชาสมพนธผานสอตางๆ เพอใหบคคล

มความตระหนกทงในระดบชมชน ทองถน ภมภาค ประเทศ และนานาชาต

๔. มระบบการประสานงานกบหนวยงานหรอองคกรทเกยวของในการจดการสาธารณภย ทงใน

ระดบนานาชาต ประเทศ ภมภาค และทองถน

๕. มระบบการบงคบบญชาดานการแพทยฉกเฉนในสถานการณสาธารณภยทงในระดบ

ประเทศ ภมภาค และทองถน

๖. มระบบขอมล สารสนเทศ และการสอสารทมประสทธผลในสถานการณสาธารณภย

๗. ทกจงหวดมการประเมนความพรอมดานการแพทยฉกเฉนในการตอบสนองสาธารณภย

วธการ ๑. ประสานและบรณาการแผนการแพทยฉกเฉนในภาวะสาธารณภยใหเปนเอกภาพและจดให

มการฝกซอมตามแผนรวมกน รวมทงมการประชาสมพนธผานสอตางๆ เพอใหเกดการตระหนกร

ทงในระดบชมชน ทองถน ภมภาค ประเทศ และนานาชาต

“”

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

8ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

๒. พฒนาวธการเตรยมการและปฏบตการฉกเฉนในภาวะสาธารณภยใหเปนมาตรฐาน

เดยวกน

๓. จดใหมการอบรมผ ปฏบตการทกประเภทและทกระดบใหพรอมปฏบตการใน

ภาวะสาธารณภย

๔. สงเสรมและสนบสนนใหหนวยปฏบตการและสถานพยาบาลมเวชภณฑ ครภณฑ

และวสดภณฑ ทพรอมรบสาธารณภย

๕. สงเสรมและสนบสนนใหมการปฏบตการหรอฝกซอมตามแผนสาธารณภยทงใน

ระดบนานาชาต ประเทศ ภมภาค และทองถน

๖. ประสานงานกบหนวยงานหรอองคกรทเกยวของในการจดการสาธารณภย ทงใน

ระดบนานาชาต ประเทศ ภมภาค และทองถน

๗. พฒนาและสงเสรมใหมระบบการบงคบบญชาดานการแพทยฉกเฉนในสถานการณ

สาธารณภยทงในระดบประเทศ ภมภาค และทองถน

๘. พฒนาและสงเสรมใหมระบบขอมล สารสนเทศ และการสอสารทสามารถเชอมโยง

กบหนวยงานหรอองคกรทเกยวของในการจดการสาธารณภยไดอยางมประสทธภาพ

ตวชวด ๑. จ�านวนจงหวดทผานเกณฑการบรหารจดการเตรยมความพรอมดานการแพทยฉกเฉน

รองรบสาธารณภยตามทก�าหนดตามเกณฑทดดแปลงจาก EMS Incident Response Readiness

Assessment (EIRRA)

๒. รอยละของพนททมและใชแนวปฏบตในการบงคบบญชาการแพทยฉกเฉน (EMS

Incident Command System) ในภาวะสาธารณภยตามหลกเกณฑทก�าหนด

>>

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

9ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

กลยทธท ๔ การพฒนาระบบการเงนและงบประมาณใหมประสทธภาพ

วตถประสงค ๑. เพอใหมการบรณาการระบบงบประมาณของหนวยงานหรอกองทนหรอองคกรทเกยวของ

กบระบบการแพทยฉกเฉนใหด�าเนนตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ไดอยางเพยงพอและ

ยงยน

เปาหมาย ๑. มการบรณาการระบบงบประมาณของหนวยงานหรอกองทนหรอองคกรทเกยวของกบระบบ

การแพทยฉกเฉนเพอสามารถด�าเนนตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ไดอยางเพยงพอ

๒. มงบประมาณและรายไดอนอยางเพยงพอในการปฏบตการและพฒนาระบบการแพทยฉกเฉน

ใหไดมาตรฐานและเหมาะสมกบสถานการณและพนท

๓. มการบรหารระบบการเงนทด มประสทธภาพ ยงยน และเหมาะสมกบสถานการณและ

พนท รวมทงมงบประมาณส�ารองจายส�าหรบภาวะฉกเฉนและภาวะสาธารณภย

๔. มการพฒนากลไกการจายเงนสนบสนนการปฏบตงานดานการแพทยฉกเฉนทเหมาะสม

มประสทธภาพ และควบคมคาใชจายได

วธการ ๑. จดท�าแผนงบประมาณของหนวยงานหรอกองทนหรอองคกรท เกยวของกบระบบ

การแพทยฉกเฉนรวมกนภายใตแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต โดยใหหนวยงานของรฐและกองทน

ทมวตถประสงคหรอเกยวของกบการจดบรการดานสาธารณสขหรอการแพทย เปนผด�าเนนการ

จดใหมงบประมาณเพอเปนคาใชจายในการปฏบตการฉกเฉนส�าหรบบคคลผมสทธในขอบเขตของ

หนวยงานของรฐหรอกองทนนน

๒. วเคราะหแหลงรายได รวมถงพฒนากลไกการจดการเพอใหมเงนสนบสนนการปฏบตงาน

ดานการแพทยฉกเฉนอยางเพยงพอ

๓. วเคราะหและประเมนผลประสทธภาพการจายเงนสนบสนนการปฏบตงานดานการแพทย

ฉกเฉน เพอปรบปรงวธการบรหารการเงนและเปนขอมลปอนกลบใหเหมาะสมกบสถานการณและ

พนท รวมทงการตงงบประมาณส�ารองจายส�าหรบภาวะฉกเฉนและภาวะสาธารณภย

“”

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

10ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ตวชวด ๑. จ�านวนรายรบประจ�าปของสถาบนการแพทยฉกเฉนทไดรบการสนบสนนและจดหามา

๒. รอยละของจ�านวนเงนทจายเพอสนบสนนการด�าเนนงานตามแผนหลกแตละกลยทธ

๓. จ�านวนงบประมาณทมส�ารองไวใชในสถานการณสาธารณภยอยางพอเพยง

๔. จ�านวนจงหวดทมประสทธภาพในการบรหารงบประมาณตามเกณฑทก�าหนด

๕. จ�านวนจงหวดทมกองทนสนบสนนการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉน

>>

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

11ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

กลยทธท ๕การประสานความรวมมอกบประชาคมอาเซยนและนานาชาต

วตถประสงค ๑. เพอใหมการประสานความรวมมอระดบประเทศในดานการแพทยฉกเฉนกบประชาคม

อาเซยนและนานาชาต

๒. เพอเตรยมความพรอมดานการแพทยฉกเฉนรองรบผปฏบตการจากประชาคมอาเซยนและผปวย

ฉกเฉนชาวตางชาต

เปาหมาย ๑. มการประสานความรวมมอระดบประเทศในดานการแพทยฉกเฉนกบประชาคมอาเซยน

และนานาชาต

๒. มความพรอมในการรบผลจากการเปดเสรอาเซยนทงดานผปฏบตการและผปวยฉกเฉน

ระหวางชาต

๓. มศนยประสานความรวมมอระดบประเทศดานการแพทยฉกเฉนกบประชาคมอาเซยนทาง

ดานวชาการ การปฏบตการฉกเฉน ขอมลสารสนเทศและการสอสาร รวมทงการรบภยพบต

วธการ ๑. ประสานความรวมมอระดบประเทศในดานการแพทยฉกเฉนกบประชาคมอาเซยนและ

นานาชาต ทงทางดานวชาการ การปฏบตการฉกเฉน ขอมลสารสนเทศและการสอสาร รวมทงการรบ

ภยพบต

๒. พฒนาระบบการแพทยฉกเฉนใหชาวตางชาตเขาถงไดสะดวกขน รวมทงการลดอปสรรค

ดานภาษา

ตวชวด ๑. จ�านวนครงของการเขารวมประชมและการจดประชมความรวมมอทางการแพทยฉกเฉน

ระหวางประเทศ

๒. ผลการประสานความรวมมอระดบประเทศดานการแพทยฉกเฉนกบประชาคมอาเซยนทาง

ดานวชาการ มาตรฐานการปฏบตการฉกเฉน ขอมลสารสนเทศและการสอสาร รวมทงการรบภยพบต

“”

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

12ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

วตถประสงค ๑. เพอพฒนาระบบจดการขอมลสารสนเทศ โดยมการวเคราะหและสงเคราะหเพอใช

ในการตดสนใจเชงนโยบาย การบรหารจดการ และการปฏบตการฉกเฉนไดอยางทนทวงท

๒. เพอใหมระบบขอมลสารสนเทศทสามารถเชอมโยงและใชรวมกนกบหนวยงานและ

องคกรทเกยวของกบการปฏบตงานดานการแพทยฉกเฉน

เปาหมาย ๑. มระบบจดการขอมลสารสนเทศทใชในการตดสนใจเชงนโยบาย การบรหารจดการ

และการปฏบตการฉกเฉนไดอยางทนทวงท

๒. มระบบขอมลสารสนเทศทเชอมโยงและใชร วมกนกบหนวยงานและองคกร

ทเกยวของกบการปฏบตงานดานการแพทยฉกเฉนได

๓. มระบบขอมลสารสนเทศทสามารถน�าไปใชประโยชนไดอยางทนทวงท

วธการ ๑. พฒนาและสงเสรมการใชชดขอมลมาตรฐานในการปฏบตการฉกเฉน

๒. จดใหมระบบจดการขอมลสารสนเทศในการตดสนใจเชงนโยบาย การบรหาร

จดการ และการปฏบตการฉกเฉนไดอยางทนทวงท

๓. พฒนาระบบขอมลสารสนเทศใหเชอมโยงและใชรวมกนกบหนวยงานและองคกร

ทเกยวของกบการปฏบตงานดานการแพทยฉกเฉนได

ตวชวด ๑. จ�านวนรายงานทใชขอมลสารสนเทศในการตดสนใจเชงนโยบายและการบรหาร

จดการ

๒. มสรปรายงานเปรยบเทยบทรพยากร ผลการปฏบตงานดานการแพทยฉกเฉน และดาน

อนๆ ทเกยวของกบสถานการณการแพทยฉกเฉนทงระดบประเทศและรายจงหวดรายป ทเผยแพร

ตอสาธารณะ

๓. จ�านวนรายงานทเกดจากการเชอมโยงระบบขอมลระหวางหนวยงานทงระดบ

ประเทศ ระดบภมภาคและทองถน

กลยทธท ๖การพฒนาระบบการจดการสารสนเทศ“

”

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

13ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

วตถประสงค ๑. เพอใหมการสรางและประมวลองคความรหลกแหงชาตทางการแพทยฉกเฉนทผเกยวของ

น�าไปใชประโยชนในการพฒนาและการปฏบตงานดานการแพทยฉกเฉนได

๒. เพอสงเสรมและสนบสนนใหหนวยงานของรฐ สภากาชาดไทย องคกรปกครองสวนทองถน

สมาคม มลนธ องคกรเอกชนและภาคเครอขายอนๆ ในการด�าเนนการการแพทยฉกเฉนอยางมสวนรวม

อยางยงยน

๓. เพอใหทกภาคมสวนรวมในการปองกนการเจบปวยทเกดขนฉกเฉน

เปาหมาย ๑. มการสรางและประมวลองคความรหลกแหงชาตทางการแพทยฉกเฉนทผเกยวของน�าไปใช

ประโยชนในการพฒนาและการปฏบตงานดานการแพทยฉกเฉน

๒. สงเสรมและสนบสนนใหหนวยงานของรฐ สภากาชาดไทย องคกรปกครองสวนทองถน

สมาคม มลนธ องคกรเอกชนและภาคเครอขายอนๆ มบทบาทในการด�าเนนการการแพทยฉกเฉน

อยางยงยน ทกภาคมบทบาทในการปองกนการเจบปวยทเกดขนฉกเฉน

๓. สรางเสรมความตระหนก รวมทงเผยแพรความรและสอสารขอมลขาวสารดานการแพทยฉกเฉน

สกลมเปาหมายไดอยางครอบคลมดวยการใชเทคโนโลยทเหมาะสม

๔. บคคลทวไปมความสามารถแจงการเจบปวยฉกเฉน รองขอความชวยเหลอ และให

การปฐมพยาบาลแกผปวยฉกเฉนได

วธการ ๑. สราง วเคราะห และสงเคราะหเพอประมวลองคความรหลกแหงชาตทางการแพทยฉกเฉน

๒. เผยแพรความรการแพทยฉกเฉนผานสอทเหมาะสม และสงเสรมการแลกเปลยนเรยนร

ระหวางภาคเครอขายใหน�าไปใชประโยชนในการพฒนาและการปฏบตงานดานการแพทยฉกเฉน

๓. จดตงศนยการเรยนรทางการแพทยฉกเฉน

๔. ด�าเนนการใหมการวจยและพฒนา รวมทงสงเสรมและสนบสนนเครอขายนกวจยและ

พฒนาทางการแพทยฉกเฉน

๕. จดใหมงบประมาณเพอการวจยและพฒนาอยางเพยงพอ

กลยทธท ๗การสรางเสรมบทบาทการมสวนรวมและการจดการความร“

”

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

14ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

๖. สงเสรมการมสวนรวมเชงรกของภาค ชมชน และครอบครวใหมอาสาฉกเฉนชมชน

ตามเปาหมาย

๗. สงเสรมใหมการท�างานรวมกนระหวางภมภาคและทองถนกบมลนธ สมาคม และ

องคกรเอกชนในการด�าเนนงานการแพทยฉกเฉน

๘. สงเสรมใหองคกรปกครองสวนทองถนมบทบาทในการด�าเนนงานการแพทยฉกเฉน

ในทองถน

๙. สงเสรมใหมกองทนระดบจงหวดเพอสนบสนนการปฏบตงานดานการแพทยฉกเฉน

ตวชวด ๑. มประมวลองคความรหลกแหงชาตทางการแพทยฉกเฉน (National EMS Core Content)

ทคณะอนกรรมการฝกอบรมและสอบความรความช�านาญในการประกอบวชาชพเวชกรรม

สาขาเวชศาสตรฉกเฉนใหความเหนชอบ

๒. จ�านวนผลงานวจยและพฒนาทางการแพทยฉกเฉนทไดรบการน�าไปใชในการตดสน

ใจเชงนโยบาย การบรหารจดการ และการปฏบตการฉกเฉน ทงในระดบประเทศและแตละเขต

๓. จ�านวนหนวยงานหรอองคกรทมบทบาทด�าเนนงาน และปองกนการเจบปวยทเกดขน

ฉกเฉนในระดบประเทศและระดบจงหวด

๔. จ�านวนอาสาฉกเฉนชมชนในแตละทองถน

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

15ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

เพอใหแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙ บรรลตาม

วตถประสงค และเปาหมายอยางเปนรปธรรมชดเจน จงใหองคกรและหนวยงาน ทกภาคสวน

ทเกยวของใหความส�าคญกบ แนวทางการด�าเนนการ ดงตอไปน

๑. สรางความรความเขาใจในสาระส�าคญของแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒

พ.ศ ๒๕๕๖-๒๕๕๙ โดยมกระบวนการสรางความรความเขาใจ และรบแผนไปด�าเนนการตอหนวย

การปฏบตของภาครฐ และเอกชน ทงในสวนกลาง สวนภมภาคและองคกรปกครองสวนทองถนดวย

การชแจง การรณรงคประชาสมพนธอยางเปนระบบในหลากหลายรปแบบ

๒. การพจารณายทธศาสตรตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ ๒๕๕๖-๒๕๕๙

เปนภารกจและกจกรรมหลกดานการปองกนการบาดเจบ และเจบปวยฉกเฉนของหนวยงานทเกยวของ

เนนการบรณาการน�ายทธศาสตรไปสการปฏบต โดยยดพนทตามภารกจอยางมสวนรวมของทกฝาย

๓. พฒนาระบบการประสานงานโดยทกฝายรวมกนรบผดชอบ และรบประโยชนรวมกน

ระหวางหนวยงานสวนกลาง สวนภมภาค และองคกรปกครองสวนทองถน ตลอดจนพฒนาระบบ

ขอมลทใชเชอมโยงหนวยงานกลางท�างานดานแผนงาน แผนเงน แผนคน และหนวยงาน ตรวจสอบ

ตดตามและประเมนผล

๔. การสรางความเขมแขงทางวชาการ โดยเฉพาะการวจยทกปจจยทกสาเหตทเกยวของ

อยางเปนองครวม รวมทงการอบรมเจาหนาททเกยวของเพอน�าแผนไปสการปฏบต การจดท�าแผนปฏบตการ

การฝกซอมแผน การตดตามประเมนผลของหนวยงานตางๆ ทงหนวยงานราชการในสวนกลาง

สวนภมภาค องคกรปกครองสวนทองถน องคกรเอกชน และประชาชนใหมความรความเขาใจ และ

สามารถด�าเนนงาน ไปในทศทางเดยวกน

กลไกและบทบาทของภาคสวนตางๆ การปองกนการบาดเจบ และการเจบปวยฉกเฉน เปนเรองทเกยวของกบทงปจเจกบคคล

ครอบครว ชมชน ภาครฐ ภาคเอกชน องคกรเอกชน นกวชาการ สอสารมวลชน ซงมบทบาท แตกตางกน

ไปตามภารกจ การน�ามาบรณาการ โดยยดพนท (Area Base) และหรอยดอ�านาจหนาท (Function

Base) ในการรวมมอกนอยางเปนเครอขายทงในระดบชาต ระดบทองถน และระดบชมชน จะเปนกลไก

ส�าคญในการน�ายทธศาสตรไปสการปฏบต โดยแตละภาคสวนควรมบทบาท ดงน

๑.หนวยงานภาครฐสวนกลาง

๑.๑ คณะกรรมการการแพทยฉกเฉน และอนกรรมการทกคณะ ก�าหนดนโยบาย มาตรการ

แนวทาง และแผนงานการปองกนอบตภยใหสอดคลองตามสถานการณ และใหการอนมต และเสนอ

ตอคณะรฐมนตร เพอทราบและก�าหนดใหมผลตอหนวยงานทเกยวของ

๑.๒ คณะอนกรรมการทกคณะ วางกรอบหรอเกณฑ และก�ากบดแลการประสานนโยบาย

และแผนงานไปสการปฏบตเพอใหแผนงาน แผนเงน และแผนคนเปนไปในทศทางเดยวกนตามอ�านาจ

หนาท และภารกจของหนวยงาน

การแปลงยทธศาสตรไปสการปฏบต

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

16ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

๑.๓ สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ประสานนโยบายและงานไปสการปฏบต ทง

ภาครฐ และเอกชน โดยใชระบบการจดการพนทกบภารกจของหนวยงาน และการมสวนรวม

ของประชาชนเปนตวก�าหนด

๑.๔ สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต สงเสรมการวเคราะหวจยปจจยทเกยวของกบ

การพฒนาระบบการแพทยฉกเฉน และแนวคดระบบทเออตอความปลอดภย โดยใหความ

ส�าคญกบความกาวหนา สวสดการของบคลากรดานการวจย

๑.๕ บงคบใชกฎหมาย และเสนอแนะการปรบปรงกฎหมายทลาสมยหรอไมเอออ�านวย

ตอการด�าเนนงานดานการปองกนการบาดเจบและเจบปวยฉกเฉน ตลอดจนสาธารณภยตางๆ

รวมทงการปรบปรงกฎหมายใหสอดคลองกบสภาพสงคม และระบบสากล ตดตามการพฒนา

กฎหมายเกยวกบการปองกนอบตภย และมาตรฐานดานความปลอดภยของตางประเทศ

เพอน�ามาปรบใชกบประเทศไทยไดอยางเหมาะสม

๑.๖ สงเสรมและพฒนาบคลากรใหมความรความเขาใจในระบบการแพทยฉกเฉนเพอ

การปองกนการบาดเจบ และเจบปวยฉกเฉน ตลอดจนสาธารณภย เพอใหมแนวความคด

พนฐานอยางถกตอง และสามารถน�าไปใชเปนกลไกในการด�าเนนการปองกนการบาดเจบ

และเจบปวยฉกเฉนตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ไดอยางมประสทธภาพ

๒. สวนภมภาค (จงหวด อ�าเภอ)

๒.๑ ใหคณะอนกรรมการการแพทยฉกเฉนประจ�าจงหวดด�าเนนงานควบคม ปองกน

การบาดเจบ และเจบปวยฉกเฉน ตลอดจนสาธารณภย ในจงหวด เพอบรณาการด�าเนนงาน

กบทกเครอขายในจงหวด กลมจงหวด และอ�าเภอ รวมทงประสานเชอมโยงการปฏบตกบ

คณะกรรมการปองกนอบตภยจงหวด และคณะกรรมการปองกนอบตภยแหงชาต

๒.๒ ใหจงหวดจดท�าแผนปฏบตการการแพทยฉกเฉนในระดบจงหวด โดยยดกรอบ

แนวทางตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต

๒.๓ จดใหมการรณรงคประชาสมพนธ ฝกอบรมสมมนา การศกษา และสรางวทยากร

ทเกยวของกบการปองกนอบตภย ตงแตระดบจงหวด ระดบอ�าเภอ จนถงระดบชมชน

๒.๔ เปนศนยสถตขอมลขาวสาร และองคความรในการปองกนอบตภย

๓ องคกรปกครองสวนทองถน

มหนวยงานทเกยวของ ไดแก องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล องคการบรหาร

สวนต�าบล กรงเทพมหานคร เมองพทยา และองคกรปกครองสวนทองถนอนทมกฎหมายจดตง

โดยมบทบาทหนาท ดงน

๓.๑ จดท�าแผนปฏบตการการแพทยฉกเฉนองคกรปกครองสวนทองถน ใหสอดคลอง

รองรบ กบแผนแผนปฏบตการการแพทยฉกเฉนระดบอ�าเภอ และจงหวด รวมทงกรอบแนวทาง

แผนปฏบตการการแพทยฉกเฉนแหงชาต โดยเปดโอกาสใหประชาชนไดเขามามสวนรวมใน

การวางแผนปฏบตการ การด�าเนนการตามแผนปฏบตการ และการประเมนผลการด�าเนนงาน

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

17ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ตามแผนปฏบตการ

๓.๒ วางกรอบ หรอเกณฑการประสานแผนและการปฏบตการทงภายในองคกร และภายนอก

องคกร เพอใหแผนงาน แผนเงน และแผนคนเปนไปในทศทางเดยวกน

๓.๓ จดใหมการปฏบตการฝกซอมเตรยมพรอมตามแผน โดยเฉพาะในพนทส�าคญทเปนแหลง

ชมชน อาคารสง หรอทเสยงตอการเกดอบตภยอยางสม�าเสมอ และตอเนองพรอมทงตดตามประเมน

ผลเพอใหทราบถงความกาวหนา ปญหาอปสรรค และผลกระทบทเกดขน อนจะเปนการชวยในการ

คนหาวธการปรบปรงแกไขแผนปฏบตการใหเกดประสทธผล และประสทธภาพมากทสด

๓.๔ จดฝกอบรมเชงปฏบตการเตรยมพรอมชวยเหลอ ระงบ และกภยในพนทใหแกบคคล

ทเกยวของทงในสวนของภาครฐ และเอกชน

๓.๕ ปรบปรงและจดหาเครองมออปกรณปองกนอบตเหต อบตภย และการเจบปวยฉกเฉน

ใหพรอม ทนสมย และมประสทธภาพอยเสมอ เพอเตรยมพรอมในการเขาชวยเหลอ ระงบ กภย และ

กชพไดตลอดเวลา

๔ ภาคประชาชน อาสาสมคร องคการสาธารณกศล และสมาคมวชาชพตางๆ

๔.๑ มสวนรวมในการจดท�าแผนปฏบตการระดบทองถน การฝกซอมตามแผน และสนบสนน

การปฏบตการของหนวยงานในพนท

๔.๒ มสวนรวมในการพจารณา และตดสนใจในโครงการทเปนปจจยหรอองคประกอบทน�าไป

สการเกดอบตเหต อบตภย และการเจบปวยฉกเฉน

๔.๓ ตรวจสอบและตดตามผลการด�าเนนงานตามแนวทาง และมาตรการองคประกอบทน�าไป

สการเกดอบตเหต อบตภย และการเจบปวยฉกเฉน

๔.๔ ด�าเนนชวตประจ�าวนอยางมระเบยบวนย ไมประมาทหลกเลยงการปฏบตตนทจะน�าไปส

การเกดอบตเหต อบตภย และการเจบปวยฉกเฉน

๕ ภาคธรกจเอกชน

๕.๑. มสวนรวมในการปฏบตตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต และการตดตามประเมน

ผลการปองกนการเกดอบตเหต อบตภย และการเจบปวยฉกเฉน

๕.๒ มสวนรวมในการแลกเปลยนขอมล และใหขอเสนอแนะเกยวกบการปองกนการเกด

อบตเหต อบตภย และการเจบปวยฉกเฉน

๕.๓ ใหการสนบสนนในการพฒนาองคความร และบคลากรในการปองกนเกดอบตเหต

อบตภย และการเจบปวยฉกเฉน รวมทงทรพยากรทจ�าเปนในการปองกนเกดอบตเหต อบตภย และ

การเจบปวยฉกเฉน

๖ นกวชาการ

๖.๑ ใหความชวยเหลอทางวชาการ โดยเฉพาะการวจยและพฒนา การจดท�าเครองชวดในการ

ตดตามประเมนผลการด�าเนนงานตามแผน

๖.๒ เผยแพรขอมลขาวสารความรเกยวกบการปองกนเกดอบตเหต อบตภย และการเจบปวย

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

18ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ฉกเฉนแกนกเรยน นกศกษา และประชาชนทวไป

๖.๓ สรางความรความเขาใจเกยวกบแนวคดและสาระส�าคญของแผนหลกการแพทย

ฉกเฉนแหงชาต

๖.๔ สรางเครอขายประสานความร และแลกเปลยนทางวชาการดานการแพทยฉกเฉน

กบหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน และองคกรระหวางประเทศ

๖.๕ มสวนรวมในกระบวนการพฒนาระดบทองถน โดยเขารวมเปนกรรมการของสวน

ราชการตางๆ ตามความเหมาะสม

๖.๖ มบทบาทในการวจยพฒนา และเผยแพรผลงานดานการแพทยฉกเฉน

๗. สอสารมวลชน

๗.๑ เผยแพรขอมลขาวสาร และผลตสอทเปนประโยชน และเออตอการพฒนางานดาน

การเกดอบตเหต อบตภย และการเจบปวยฉกเฉน

๗.๒ เปนสอกลางในการสรางความรวมมอและสรางเครอขายระหวางภาคการพฒนา

งานดาน การแพทยฉกเฉน

๗.๓ เปนเครองมอในการถายทอดความรเกยวกบการปองกนเกดอบตเหต อบตภย

และการเจบปวยฉกเฉน ความปลอดภยไปสประชาชน และสะทอนปญหาความตองการของ

ประชาชนสสาธารณะ เพอใหมการตอบสนองอยางเหมาะสม

๘ องคกรระหวางประเทศ

๘.๑ เผยแพรและเสรมสรางความเขมแขงในการสรางความรวมมอระหวางองคกร

ระหวางประเทศ ระดบประเทศในภมภาคเดยวกน และนอกภมภาคเพอรวมกนพฒนาระบบ

การแพทยฉกเฉน

๘.๒ สนบสนนความรวมมอทางวชาการเพอพฒนาเครอขายผเชยวชาญ

๘.๓ พฒนาและแลกเปลยนองคความร เครองมอเทคโนโลยเพอการลดการเกด

อบตเหต อบตภย และการเจบปวยฉกเฉน

การตดตามและประเมนผล เพอใหสามารถตดตามตรวจสอบ และประเมนผลทงกระบวนการวางแผน สภาพของ

แผนการน�าแผนไปสการปฏบต และผลของการปฏบตงานทน�าไปสการปรบปรงมาตรการใน

แผน และวธการท�างาน อยางเหมาะสมของหนวยงานทเกยวของทกระดบมแนวทางด�าเนนงาน

ดงน

๑. ก�าหนดระดบการตรวจตดตาม และประเมนผลควรจะตรวจตดตามและประเมนผล

ในทกระดบ ตงแตระดบชาต ระดบภมภาค ระดบทองถน ระดบชมชนจนถงระดบครวเรอน

๒. ก�าหนดหนวยงานกลาง แตงตงคณะท�างานหรอจางทปรกษาเพอท�าหนาทเปน

ผตรวจตดตามและประเมนผลในแตละระดบ และบทบาทหนาทในการตรวจตดตาม และ

ประเมนผล โดยมหนวยงานภาครฐเปนผก�ากบดแล เชน การประสานกบหนวยงานทรบผดชอบ

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

19ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ระบบเครอขายฐานขอมลดานการจดการสาธารณภย และหนวยงานท�าหนาทในการวเคราะหแปรผล

ขอมลดงกลาว เพอใหการจดเกบขอมลสอดคลอง กบการน�าไปใชในการประเมนผล รวมถง

อาจน�าเสนอ หรอชแนะรปแบบการจดเกบการวเคราะหทจะไดมา ซงขอมลทชดเจนตรงประเดน

เกดประโยชนสงสดตอการน�าขอมลมาใชก�าหนดเกณฑการวด ก�าหนดหลกเกณฑในการตรวจตดตาม

และประเมนผล

๓. ก�าหนดหลกการรองขอเอกสารขอมลหลกฐานทใชประกอบการตดสนใจ เชน บนทกสถต

ขอมล การเกดภย งบประมาณ การใชจายงบประมาณ รายละเอยดของโครงการทสงเสรมสนบสนน

แผน ขอมลการด�าเนนงานปรบปรงพฒนาการเกดอบตเหต อบตภย และการเจบปวยฉกเฉนจากทก

หนวยงานทเกยวของ

๔. ทบทวนนโยบายวตถประสงค และเปาหมาย และเอกสารอนๆ ทจ�าเปนกอนการตรวจ

ตดตาม และการประเมนผล เพอใหสามารถประสานไดลวงหนา

๕. สรปผลการตรวจตดตาม และผลการประเมนใหทกฝายทเกยวของทราบสรปแนวทางใน

การด�าเนนการใหหนวยงานทรบผดชอบรบทราบ เพอการปรบปรงวธการปฏบตงานและพฒนาใหเปน

ไปตามทศทางของแผน

๖. ก�าหนดรปแบบแนวทางการประเมน และสงทจะประเมนตลอดจนระยะเวลา ความถใน

การตรวจตดตาม เพอควบคมใหการด�าเนนงานเปนไปในทศทาง และบรรลวตถประสงคของแผน

๗. ก�าหนดเกณฑการวดทเปนเครองมอทบงบอกถงความส�าเรจ การบรรลเปาหมาย

วตถประสงค ทวางไวตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ซงจะเปนประโยชนอยางยงในการ

ตดตามงาน การประเมนผลงาน และการปรบปรงแผน เพอใหบรรลเปาหมายไดชดเจนมากยงขน

การจดท�าระบบฐานขอมล ๑. จดท�าระบบฐานขอมลเกยวกบอบตเหต อบตภย และการเจบปวยฉกเฉนตางๆ โดยให

ความส�าคญกบสาเหตปจจย การเกดอบตภย ความถ พนทเสยง ตงแตระดบทองถนจนถงระดบ

ประเทศพฒนาระบบรปแบบขอมลใหไดมาตรฐาน ทนสมย และมความตอเนอง เพอใหสามารถสราง

ความเขาใจระหวางผทเกยวของ และน�ามาใชประโยชนรวมกนได

๒. สรางเครอขายเชอมโยงฐานขอมลระหวางหนวยงานกลางทรบผดชอบกบหนวยงาน ทเกยวของ

เพอรวมกนจดวางระบบฐานขอมลอบตเหต อบตภย ซงครอบคลมตงแตการจดเกบขอมล บนทก

ขอมล ประมวลผล รายงาน วเคราะหขอมล และใชประโยชนจากขอมลใหเปนเกณฑ และมาตรฐาน

เดยวกน รวมทงเปดโอกาสใหผมสวนเกยวของ และประชาชนทวไปเขาถงขอมลหรอใชประโยชนจาก

ขอมลได

๓. สนบสนนใหมการน�าขอมลทไดจากการตดตาม และประเมนผลมาใชประโยชน และ

ปรบปรงแผนงาน โครงการประจ�าปอยางตอเนอง โดยประชาสมพนธ และเผยแพรขอมลสารสนเทศ

ดานสาธารณภย การเจบปวยฉกเฉน ใหประชาชนมความรความเขาใจตรงกน เพอสนบสนนกระบวน

การมสวนรวมในการปองกน

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

20ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

การสรางตวชวด การสรางตวชวดเพอเปนเครองมอบงบอกถงความส�าเรจและผลกระทบของการด�าเนน

งาน ตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ซงเปนประโยชนตอการตดตาม และประเมนผล

และการปรบปรงแผนใหสามารถบรรลเปาหมายไดชดเจนยงขน ซงการสรางตวชวดตองครอบคลม

ทงดานปจจยทเปนปญหา สาเหตของปญหา กระบวนการด�าเนนงาน ผลส�าเรจ และผลกระทบ

ของการปฏบตตามแผน โดยมผมสวนไดสวนเสย และผมสวนรวมในการปฏบตการตามแผน

ควรมบทบาทส�าคญในการรวมกนก�าหนดตวชวด และใหประชาชนไดมสวนรวมในการตดตาม

และประเมนผล ตลอดจนการใชขอคดเหนในการปรบปรงการด�าเนนงานของหนวยงานท

เกยวของ ทงนสามารถก�าหนดกรอบตวชวดเบองตนได ๔ ระดบ คอ

๑. การวดผลกระทบขนสดทายของการปฏบตการตามแผนเปนเครองมอส�าคญทสด

ในการตดตามประเมนผลความกาวหนาทแทจรงของการปฏบตการตามแผนโดยมสวนรวมใน

ทกๆดาน วาสามารถด�าเนนการบรรลวตถประสงค และเปาหมายของแผนไดมากนอยเพยงใด

๒. การวดประสทธภาพของการปฏบตตามแผนในแตละยทธศาสตร ซงจะชวยใหทราบ

ถงความส�าเรจ และการเปลยนแปลงทเกดขนจากการปฏบตการตามแผนเพอน�าไปใชปรบปรง

และก�าหนด แนวทางการพฒนาแผนงาน โครงการในแตละดานใหเกดประสทธภาพมากยงขน

๓. การวดประสทธภาพขององคกรเพอเปนตวชวดความสามารถขององคกรทรบผดชอบ

การด�าเนนการตามแผนทกระดบ ตามแนวทางการประสานแผน และความรวมมอกบทกฝายท

เกยวของ เพอประโยชนในการปรบปรงองคกรตอไป

๔. การรวบรวมขอมลเชงสถต หรอขอมลพนฐานเกยวกบอบตภยดานตางๆ เพอน�ามาใช

ในการสรางตวชวดความส�าเรจ หรอประสทธผลของแผนงาน โครงการในการปฏบตตาม

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาตในระดบตางๆ ตอไป

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

21ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ภาคผนวก

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

22

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

23ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

นบตงแตพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. ๒๕๕๑ มผลบงคบใช และในพระราชบญญต

ดงกลาวไดก�าหนดไวใน มาตรา ๑๕ (๑) ใหก�าหนดใหสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาตจดท�าแผนหลก

เกยวกบการแพทยฉกเฉนเสนอตอคณะกรรมการการแพทยฉกเฉน (กพฉ.) เพออนมต ซงสถาบน

การแพทยฉกเฉนแหงชาต ไดด�าเนนการจดท�าแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๑

พ.ศ. ๒๕๕๓-๒๕๕๕ เสนอตอ กพฉ.อนมตและเสนอ ตอคณะรฐมนตรอนมตและเหนชอบให

หนวยงานทเกยวของ ๑๕ แหงรบทราบ และถอปฏบตเมอวนท ๒๙ มถนายน ๒๕๕๓ ซงจาก

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๑ กอใหเกดการจดระบบงานหลายประการทเกยวกบ

การแพทยฉกเฉน ซงมการด�าเนนการมาในหลากหลายรปแบบ หลายหนวยงาน โดยอาศยแผน

หลกทก�าหนดไว ในพระราชบญญตทมยทธศาสตรเปนการก�ากบทศทางในการพฒนาระบบการแพทย

ฉกเฉนในการสนองตอการคมครองสทธในการเขาถงบรการการแพทยฉกเฉนของประชาชนอยางทวถง

เทาเทยม และมคณภาพมาตรฐาน ตลอดระยะเวลา ๓ ปของแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต

ฉบบท ๑ งานการแพทยฉกเฉนมความชดเจน และกาวหนาเปนล�าดบ ดวยการขบเคลอนของสถาบน

การแพทยฉกเฉนแหงชาต ภายใตการก�ากบดแลของคณะกรรมการการแพทยฉกเฉน

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ป ๒๕๕๓-๒๕๕๕ ภายใตพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน

พ.ศ. ๒๕๕๑ ถอเปนแผนหลกฯ ฉบบแรกของระบบการแพทยฉกเฉนของประเทศไทย โดยสาระส�าคญ

ของแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ไดก�าหนดใหมการพฒนาและปรบปรงระบบการแพทยฉกเฉน

ใหครอบคลมทกมต ทงดานการปองกนการเจบปวยฉกเฉน ใหเกดขนนอยทสด รวมไปถงการปรบปรง

การแพทยฉกเฉนนอกโรงพยาบาลและในโรงพยาบาลทงในภาวะปกตและภยพบต ทงนเพอให

ประชาชนไดรบบรการทไดมาตรฐานและมประสทธภาพอยางทวถงและเทาเทยม โดยมเปาประสงคหลก

ทส�าคญ ๒ ประการคอ

ความเปนมาของการจดท�าแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖ - ๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

24ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

๑. การปองกนใหการเจบปวยฉกเฉนเกดขนนอยทสด

๒. การจดการใหผ ป วยฉกเฉนไดรบการปฎบตการฉกเฉนทไดมาตรฐานจนพน

ภาวะฉกเฉน หรอไดรบการบ�าบดรกษาเฉพาะอยางทนทวงท

องคประกอบของแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ป ๒๕๕๓-๒๕๕๕ จะประกอบ

ไปดวยการพฒนาระบบการแพทยฉกเฉนภายใตยทธศาสตร ๕ ดาน ไดแก (๑) ยทธศาสตร

การสรางและการจดการความรและการพฒนาระบบสารสนเทศ (๒) ยทธศาสตรการพฒนา

ระบบการเงนการคลง (๓) ยทธศาสตรการพฒนาระบบปฏบตการฉกเฉน (๔) ยทธศาสตร

การสงเสรมศกยภาพและการมสวนรวม และ (๕) ยทธศาสตรการพฒนาโครงสราง กลไก

การจดการและการอภบาล โดยแตละยทธศาสตรจะก�าหนดไวอยางชดเจน ทงยทธวธแนวทาง

ด�าเนนการและหนวยงานทรบผดชอบ ทงทเปนหนวยงานหลกซงมทง สพฉ. และภาคสวนอน

และทเปนหนวยงานสนบสนน

จากการด�าเนนงานตามแผนหลกฯ ฉบบท ๑ มผลทเกดขน และขอเสนอแนะทน�าไปส

การปรบปรงการด�าเนนงานในแผนหลกฯ ฉบบท ๒ ดงน

ผลการด�าเนนการตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๑ ๑. การแปลงแผนไปสการปฏบต

หลงจากทคณะรฐมนตรไดอนมตแผนหลกฯ ตามท สพฉ. น�าเสนอในวนท ๒๙ มถนายน

๒๕๕๓ พรอมกบเหนชอบใหหนวยงานทเกยวของถอปฏบตตามและใหจดท�าแผนปฏบตการ

และงบประมาณรองรบแผนดงกลาว โดยส�านกเลขาธการคณะรฐมนตรไดมหนงสอแจงเวยน

หนวยงาน ๑๕ แหงเพอทราบ เปนทเรยบรอยแลว สพฉ. ไดมการด�าเนนการเพอใหเกดการน�าแผน

ไปสการปฏบต ดงน

๑.๑ กระบวนการสนบสนนภายในส�านกงาน

(๑) อาศยกลไกของคณะอนกรรมการทเกยวของภายใต กพฉ. ๕ ชด เปนหนวย

สนบสนนและประสานความรวมมอจากภาคสวนอนทเกยวของเพอด�าเนนการและจดท�าแผน

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

25ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ปฎบตการรองรบการด�าเนนงานตามยทธศาสตร

ทก�าหนดในแผนหลกฯ และจดท�าตวชวดภายใต

ยทธศาสตร โดยมการรายงานความคบหนาตอ กพฉ.

เปนระยะ ทงน คณะอนกรรมการ ๕ ชดประกอบไป

ดวยคณะอนกรรมการ (๑) ดานกฎหมาย (๒) ดาน

สาธารณภย (๓) ดานการพฒนาระบบปฏบตการ

ฉกเฉน (๔) ดานการพฒนาระบบการจดการความร

และการสงเสรมศกยภาพและการมสวนรวม (๕) ดาน

พฒนานโยบายและยทธศาสตร แตตอมาในป ๒๕๕๔

ในการประชมครงท๑ ๑/๒๕๕๔ และครงท ๖/๒๕๕๔

กพฉ.ไดมการแตงตงคณะอนกรรมการเพมเตมอกสอง

ชด ไดแก คณะอนกรรมการแพทยฉกเฉนจงหวด และ

คณะอนกรรมการในคณะอนกรรมการรบรององคกร

และหลกสตรการศกษาและฝกอบรมผปฏบตการ และ

การใหประกาศนยบตรหรอเครองหมายวทยฐานะแก

ผ ผานการศกษาหรอฝกอบรม (อศป.) พรอมกบให

ประธานคณะอนกรรมการทกชดประชมรวมกนในการ

ด�าเนนการตามยทธศาสตร

๑.๒ ก�าหนดตวชวดทสอดคลองกบแผนหลกฯ

เพอใชเปนกรอบทศทางการด�าเนนงานและการก�ากบ

ตดตามงานของ สพฉ. ในแตละป โดยตวชวดของ สพฉ.

ในป ๒๕๕๔ จะเหมอนกบตวชวดของ TRIS เพยงแตไมมตวชวดในดานการบรหารจดการซงเปนตวชวด

ภาคบงคบของ TRIS สวนป ๒๕๕๕ สพฉ. จะใชตวชวดเดยวกนกบตวชวดของ TRIS ทงหมด

แตจะตางกนทการใหคาน�าหนกคะแนนเทานน

๑.๓ ด�าเนนการออกขอบงคบ ระเบยบ ประกาศ ตามทพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน

พ.ศ. ๒๕๕๑ ก�าหนดและรองรบการด�าเนนงานตามทก�าหนดในแผนหลกฯ พรอมกบแจงเวยนให

หนวยงานทเกยวของถอปฏบต เชน การก�าหนดเกณฑและวธปฏบตฉกเฉนตามมาตรฐานและหลกเกณฑ

ท กพฉ.ก�าหนด การรบรององคกรและหลกสตรการศกษาหรอฝกอบรมผปฏบตการ หลกเกณฑ

และวธการเกยวกบการประสานงานและการรายงานของหนวยปฏบตการ และสถานพยาบาลในการ

ปฏบตการฉกเฉน รวมทงความพรอมเกยวกบบคลากร พาหนะ สถานทและอปกรณในการปฏบต

การฉกเฉนและการรบผปวยฉกเฉน หลกเกณฑใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนผด�าเนนงานและ

บรหารจดการระบบแพทยฉกเฉนในระดบทองถนหรอพนท และการไดรบการอดหนนจากกองทน

ฯลฯ

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

26ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

๑.๔ กระบวนการขบเคลอนแผนหลก

(๑) ประสานความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของ

มการประชมหารอรวมกบกระทรวงสาธารณสข และส�านกงานหลกประกนสขภาพ

แหงชาตเปนหลก เพอก�าหนดแนวทางความรวมมอในการด�าเนนงานตามแผนหลกฯ และ

จดท�าบนทกขอตกลงการด�าเนนงานและการบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนระหวาง

ส�านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข และ สพฉ. โดยกระทรวงสาธารณสขจะมบทบาทในการ

ก�ากบดแลโรงพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสขทวประเทศ และจดใหมชดปฏบตการ

ฉกเฉนใหบรการผปวยฉกเฉน โดยมส�านกงานสาธารณสขจงหวดเปนหนวยบรหารจดการ

ควบคม ก�ากบดแล และจายคาตอบแทนปฏบตการฉกเฉน ดงนน งานดานการแพทยฉกเฉน

ในระดบจงหวดจงฝากไวในโครงสรางของส�านกงานสาธารณสขจงหวด ซงจะมเจาหนาทรบผดชอบ

งานการแพทยฉกเฉน และในระดบโรงพยาบาลจะมพยาบาลหวหนาศนยปฏบตการฉกเฉน

เปนผดแลศนยรบแจงเหตทหองฉกเฉนของโรงพยาบาล

สวนการด�าเนนงานรวมกบหนวยงานอนนอกกระทรวงสาธารณสข เชน กรมสงเสรม

การปกครองสวนทองถน กระทรวงกลาโหม ส�านกงานต�ารวจแหงชาต หนวยงานภาคเอกชน

ฯลฯ สพฉ.จะอาศยการท�าบนทกขอตกลงความรวมมอเชนเดยวกน รวมไปถงการจดเวทประชม

ของเครอขายตางๆ

(๒) จดตงคณะอนกรรมการการแพทยฉกเฉนจงหวด

กพฉ. มมตแต งตงคณะอนกรรมการการแพทยฉกเฉนจงหวด ในการประชม

ครงท ๑/๒๕๕๔ วนท ๒๘ ตลาคม ๒๕๕๓ เพอใหท�าหนาทก�าหนดนโยบายและแผนในการด�าเนน

งานระบบบรการการแพทยฉกเฉนในระดบจงหวด และประสานความรวมมอกบหนวยงาน

ตางๆ ตลอดจนแกไขปญหาระหวางหนวยงานทเกยวของ โดยมผวาราชการจงหวดเปนประธาน

และมนายแพทยสาธารณสขจงหวดเปนอนกรรมการและเลขานการ

(๓) บรรจตวชวด ใหอยในแผนปฏบตราชการระดบกระทรวง

เพออาศยความรวมมอและกลไกของกระทรวงสาธารณสขในการด�าเนนงานตาม

แผนหลก จงตองเชอมโยงการด�าเนนงานตามแผนหลกใหอยในการด�าเนนงานระดบกระทรวง

และการด�าเนนงานในระดบจงหวด โดย

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

27ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

• ป ๒๕๕๓ มการบรรจตวชวด ๑ ตวในการด�าเนนงานตามนโยบายและยทธศาสตรของ

กระทรวงสาธารณสขภายใตโครงการพฒนาระบบบรการการแพทยฉกเฉน ประจ�าปงบประมาณ

พ.ศ. ๒๕๕๓ (อตราการตายของผปวยทมาในระบบการแพทยฉกเฉนลดลง)

• ป ๒๕๕๔ บรรจตวชวดในแผนปฏบตการกระทรวงสาธารณสข ประจ�าปงบประมาณ ๒๕๕๔

จ�านวน ๒ ตวชวด (จ�านวนผปวยฉกเฉนระดบวกฤตซงมาดวยระบบการแพทยฉกเฉน เพมขนไม

นอยกวารอยละ ๘ ของป ๒๕๕๓ และจ�านวนผปวยฉกเฉนไดรบบรการการแพทยฉกเฉนทมคณภาพ

ไดมาตรฐาน ๑,๐๐๐,๐๐๐ ครง) และถกบรรจ อยในประเดนการตรวจราชการกระทรวงดานการ

มประสทธภาพในการบรหารงานระบบปฏบตการการแพทยฉกเฉนประจ�าจงหวดประกอบไปดวย

๓ ตวชวดยอย (สดสวนผปวยวกฤตทมารบบรการ โดยระบบ EMS ตอจ�านวนฉกเฉนทงหมดทมา

รบบรการโดยระบบ EMS ท ER > รอยละ ๑๔, การแจงเหตเจบปวยฉกเฉนดวยหมายเลข ๑๖๖๙>

รอยละ ๗๕ และ อปท.ทเขารวมการจดระบบการแพทยฉกเฉน > รอยละ ๙๐)

• ป ๒๕๕๕ ตวชวดในแผนปฏบตราชการ ๔ ป พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๕๘ ยงคงใชตวชวดเชงปรมาณ

๒ ตวเดม ทเคยก�าหนดในป ๒๕๕๔ ในเรองการเพมจ�านวนผปวยระดบวกฤตซงมาดวยระบบการ

แพทยฉกเฉน และจ�านวนผปวยฉกเฉนไดรบบรการการแพทยฉกเฉนทมคณภาพไดมาตรฐาน โดย

ได ก� าหนดเป าหมายผลผลต ให

มากขนสวนตวช วดในระดบจงหวด

ประกอบไปดวย ๗ ตวชวด แยกเปน

ตวชวดผลการด�าเนนงานดานปฏบต

การ และการตอบสนองประโยชนตอ

ผมสวนไดสวนเสย

(๔) การสงการ

เพอใหหนวยงานปฏบตตามแผน สพฉ.

จะใช วธการประสานความรวมมอ

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

28ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

เนองจาก สพฉ. มไดมบคลากรประจ�าในพนทและมไดเปนหนวยปฏบต โดย สพฉ.จะใชการ

ประชมชแจงผตรวจราชการกระทรวง และเชญจงหวด ผปฏบตงานมารวมรบฟง เปนหลก

๑.๕ การก�ากบตดตามการด�าเนนงานตามแผนหลกฯ

(๑) ระดบชาต

ดงทไดกลาวมาแลววา ในการบรหารยทธศาสตรตามแผนหลก สพฉ.จะอาศย

กลไกของคณะอนกรรมการภายใต กพฉ.ทมการปรบโครงสรางขนใหม ตามมต กพฉ. ใน

เดอนกมภาพนธ ๒๕๕๓ โดยคณะอนกรรมการทเกยวของกบแผนหลกฯ จะมอย ๑ ชด

ประกอบไปดวย (๑) อนกรรมการดานกฎหมาย (๒) อนกรรมการดานสาธารณภย (๓)

อนกรรมการดานการพฒนาระบบปฏบตการฉกเฉน (๔) อนกรรมการดานการพฒนาระบบ

การจดการความร และการสงเสรมศกยภาพและการมสวนรวม (๕) อนกรรมการดานพฒนา

นโยบายและยทธศาสตร

อยางไรกด บทบาทหนาทของอนกรรมการทง ๕ ชด ซงมรฐมนตรวาการ

กระทรวงสาธารณสขเปนผลงนามในค�าสงมไดมการก�าหนดบทบาทไวอยางชดเจน ทจะใหคณะ

อนกรรมการทง๕ ชดตองก�ากบตดตามการด�าเนนการตามแผนหลกฯ ยกเวนคณะอนกรรมการ

สองชด คอ (๑) อนกรรมการดานการพฒนาระบบการจดการความร และการสงเสรมศกยภาพ

และการมสวนรวม ซงไดก�าหนดไวชดเจนใหมการก�ากบตดตามแผนปฏบตการตามแผนหลกฯ

ใหมการปฏบตจรง และ (๒) อนกรรมการดานพฒนานโยบายและยทธศาสตร ซงถอเปน

อนกรรมการชดเดยวทตองท�าหนาทในการประสานงานกบหนวยงานทเกยวของจดท�าแผน

ปฏบตการ เพอพฒนาโครงสราง กลไกการจดการและการอภบาลระบบการแพทยฉกเฉน และ

ระบบการเงนการคลงตามแผนหลกฯ และใหครอบคลมในดานการพฒนาระบบก�ากบ ตดตาม

และประเมนผลการด�าเนนงานตามแผนหลกฯ

(๒) ระดบพนท สพฉ.จะมบคลากรประจ�าในสวนกลาง ซงไดรบมอบหมายให

เปนผประสานเขต ซงม ๑๘ เขต แบงตามเขตกระทรวงสาธารณสข ท�าหนาทในการประสานงาน

ตดตาม รวบรวมผลการด�าเนนงาน และดแลทกระบบในพนทรวมทงอาศยกลไกการตรวจ

ราชการ โดย สพฉ.จะประสานไปยงส�านกตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข เพอใหตวชวด

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

29ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ดานการแพทยฉกเฉนอยในระบบการตรวจราชการกระทรวง และใชในการนเทศ/ก�ากบตดตามผล

การด�าเนนงานของผตรวจราชการกระทรวง

โดยสรป ในระดบชาตบทบาทหลกของการก�ากบตดตามการด�าเนนงานตามแผนหลกฯ จะเปน

หนาทโดยตรงของอนกรรมการดานพฒนานโยบายและยทธศาสตร ซงตองมการรายงานตอ กพฉ.

เปนระยะ สวนอนกรรมการดานอนๆ จงเปนเพยงอนกรรมการสนบสนน แตจากการทบทวนผล

การด�าเนนงานของอนกรรมการชดตางๆ และรายงานการประชมคณะกรรมการการแพทยฉกเฉนป

๒๕๕๓-๒๕๕๕ วนท ๒๓ มกราคม ๒๕๕๕ ซงมการประชมไปทงสน ๒๗ ครง พบวาวาระการประชม

ทเกยวของกบการด�าเนนงานตามแผนหลกฯ หลงจากท ครม.ไดอนมตแผนหลกแลว สวนใหญจะเนน

หนกไปทการพจารณาการจดท�าตวชวดภายใตยทธศาสตร ๕ ดาน และแผนงบประมาณ รวมไปถง

การรายงานผลการด�าเนนงานตามตวชวด ซง สพฉ.จะด�าเนนการรวบรวมทกป โดยผานกลไกของ

ผประสานเขตและส�านกตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเปนผตดตามตามตวชวดทก�าหนด (ตวชวด

ดงภาคผนวก) นอกนนจะเปนวาระเพอทราบและเพอพจารณางาน/โครงการ ท สพฉ. น�าเสนอเฉพาะเรอง

ซงสวนใหญจะเปนงานท สพฉ. มบทบาทเปนเจาภาพหลกและเปนงานตอเนองทมการด�าเนนการมา

กอนหนาทคณะรฐมนตร จะอนมตแผนหลก เชน การก�าหนดมาตรฐานหลกเกณฑ เงอนไข เพอเปน

แนวทางปฏบตของหนวยงานตางๆ การสนบสนนทองถนใหเขามามสวนรวมในการปฏบตการแพทย

ฉกเฉน การศกษาตนทนคาบรการการแพทยฉกเฉน ฯลฯ สวนงานโครงการใหมทไดด�าเนนการตาม

แผนหลกฯ ทเหนไดชดในการวาระการพจารณาของ กพฉ. จะมในเรองความรวมมอระหวางประเทศ

การพฒนาระบบปฏบตการ และการรองรบภยพบต โดยภาพรวมหนวยงานทมบทบาทหลกในการ

ขบเคลอนแผนหลกฯ คอ สพฉ.และกระทรวงสาธารณสขเปนหลก

๓. ความกาวหนาและการบรรลเปาหมายตามทก�าหนดในยทธศาสตร ๕ ดาน

จากการประเมนผลตามตวชวดความส�าเรจในการด�าเนนงานดานแพทยฉกเฉนในภาพรวม

ตามรายงานการประเมนแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ป ๒๕๕๓-๒๕๕๕ ยงไมพบวา ผลการ

ด�าเนนงานตามแผนหลกจะมผลตอการเปลยนแปลงในระดบผลกระทบ (impact) ทจะสงผลตอกลม

คน หรอสงคม หรอเกดประโยชนหรอคณคาตอสงคมแตการด�าเนนงานในชวงทผานมาสวนใหญจะ

เหนผลในดานผลผลต (output) และผลลพธ (outcome) โดยสรปดงน

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

30ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

๒.๑ ยทธศาสตรการสรางและจดการความรและการพฒนาระบบสารสนเทศ

ในดานการสรางและจดการความร พบวามการจดการจนไดองคความรทเปนหลกฐาน

เชงประจกษอยางเปนระบบ แตการด�าเนนงานวจยยงคงอยในวงจ�ากดงานวจยมจ�านวนนอย

และเปนประเดนวจยในระดบพนทมากกวาการวจยเชงระบบทจะน�าไปสการพฒนาระบบ

ตามแผนหลกฯ รวมถงขาด การวเคราะหสงเคราะหขอมลอยางเปนระบบอนจะน�ามาสการ

ก�าหนดโจทยการวจยเชงระบบเพอน�าไปสเปาหมายทก�าหนดในแผนหลกฯ ขาดเครอขาย

นกวจยทางการแพทยฉกเฉน และการใชประโยชนจากงานวจยยงขาดความเชอมโยงและบรณาการ

ระหวางหนวยงานทเกยวของ เชนการศกษาวจยเกยวกบภยพบต ซงมหลายหนวยงานทด�าเนน

การอย ปจจบนเปนลกษณะตางคนตางท�า ไมสามารถใชประโยชนจากงานวจยรวมกนได

นอกจากนดานการเชอมโยงความรส การพฒนาระบบการแพทยฉกเฉน ยงอยในรปการจด

กจกรรมการจดประชมและอบรมทจดโดย สพฉ. หรอหนวยงานทเกยวของเพอชแจงแนวทาง

การด�าเนนงานเปนสวนใหญยงไมเปนรปแบบการจดการความรอยางแทจรง และยงไมพบวา

กระบวนการจดการความรทด�าเนนการอยจะสามารถน�ามาสการแกปญหาเชงนโยบายหรอ

ยทธวธเพอบรรลเปาหมายตามแผนหลกไดจรง

ดานการพฒนาระบบสารสนเทศ พบวาเปนการพฒนามาจากระบบการแพทยฉกเฉน

เดมทอยในสงกดส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) มการพฒนาโปรแกรมตอ

เนองจากงานเดมกอนมแผนหลกฯ ภายใตการสนบสนนของ สปสช.เพอพฒนาระบบการแพทย

ฉกเฉน (IT for EMS: ITEMS) ใหครอบคลมทวประเทศ (ยกเวน กทม.) เพอใหเกดฐานขอมล

การแพทยฉกเฉนและระบบ มมาตรฐาน โดยครอบคลมตงแตการรายงาน การรบแจงเหต

การสงการ ประเภทปฏบตการ ขอมล ผเจบปวย/ฉกเฉน ผลการกษา โดยเชอมระบบ GPS

ในการคนหาพนทเพมความรวดเรวในการปฏบตงาน มระบบสารสนเทศรองรบระบบรองเรยน

รองทกขผานชองทางตางๆ อยางไรกตามแมจะมการพฒนาระบบฐานขอมล แตยงไมพบ

การน�าขอมลมาวเคราะหเพอตดตามความกาวหนา ในการด�าเนนนโยบายตามแผนหลกฯ

แตอยางใด

๒.๒ ยทธศาสตร การพฒนา

ระบบการเงนการคลง

แมแผนหลกฯ ดงกลาว

จะไดรบความเหนชอบจาก ครม. แต

ปรากฏวามไดรบงบประมาณสนบสนน

ในการด�าเนนการตามยทธศาสตรทงหา

ดานของแผนหลกฯ อยางเปนรปธรรม

นอกจากนนงบประมาณท สพฉ. ไดรบ

รวมถงงบบรการกมแนวโนมลดลงเปน

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

31ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ล�าดบระหวางป ๒๕๕๑-๒๕๕๕ ในขณะทจ�านวนการรบสงผปวยอบตเหตฉกเฉนมแนวโนมเพมขนทกป

สบเนองจากขอจ�ากดในจ�านวนงบประมาณทไดรบในแตละปท�าใหมผลกระทบตอการด�าเนน

งานตามแผนหลกฯ แนวทางการบรหารจดการของ สพฉ. จงเปนไปตามล�าดบความส�าคญและ

สถานการณทเกดขนเฉพาะหนา งบประมาณดานการบรหารท สพฉ.ไดรบสวนใหญถกใชไปกบการ

พฒนา การวางรากฐานระบบและการจายประจ�าและทส�าคญคอ สพฉ. ยงไมสามารถขบเคลอนเพอ

ใหเกดการตดสนใจในระดบนโยบายของรฐบาล เพอใหมขอผกพนดานงบประมาณและการจดเงน

อดหนนในลกษณะการเหมาจายรายหวประชากรในบรการการแพทยฉกเฉนทชดเจน และยงไมมการ

ศกษาตนทนทชดเจนในรปแบบดงกลาว

แหลงรายรบนอกเหนอจากเงนอดหนนจากงบประมาณรายจายประจ�าปยงไมมความชดเจน

เชนกน แตอยางไรกตามพบวามความพยายามในการเจรจากบกองทนอนๆ ในการเรยกเกบคาบรการ

และการด�าเนนการของ สพฉ. (สปสช. และส�านกงานประกนสงคม) สวนการจดหารายไดเพมจาก

แหลงตางๆ จะอยในรปของการขอรบการสนบสนนงบประมาณตามแผนงานโครงการ เชน จาก สสส.

WHO ฯลฯ สวนการมสวนรวมของ อปท.ในการจดสรรงบประมาณหรอสมทบเพอการบรหารจดการ

ระบบการแพทยฉกเฉนในพนท พบวา สพฉ.ประสานความรวมมอกบกรมสงเสรมการปกครองสวน

ทองถนเพอใหทองถนสามารถบรหารจดการงานแพทยฉกเฉนในพนทไดโดยเบกจายจากงบประมาณ

ปกตขององคกรปกครองสวนทองถนได

การจดระบบการบรหารกองทนทผานมาจะเนนการจายชดเชยตามระบบขอมลทมการบนทก

ผานโปรแกรม ITEMS และจายหนวยปฏบตการตางๆ ตามรายครงของการน�าสงในอตราทตางกน

ระหวางหนวยปฏบตการประเภทตางๆ การจายเงนกองทนกวารอยละ ๙๐ เปนไปเพอการชดเชยการ

ปฏบตการฉกเฉนดวยรถปฏบตการระดบตางๆ และภาระการจายสวนใหญเปนการน�าสงในการปฏบต

การระดบพนฐาน (First Responder: FR) ทงนจากงานวจยทผานมา พบวาอตราการน�าสงโดยรถกชพ

ประเภทตางๆ มความแตกตางกนมากระหวางพนท ท�าใหเกดขอค�าถามเกยวกบประสทธภาพของการ

ใชรถกชพดงกลาว

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

32ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

๒.๓ ยทธศาสตรการพฒนาระบบปฏบตการ

พบวาในระบบการจดการฉกเฉนนอกโรงพยาบาล (pre-hospital) มการพฒนา

ระบบอยางตอเนอง ทงในสวนทด�าเนนการเองและการสงเสรมสนบสนนใหหนวยงานอนท

เกยวของ เชนระบบปฏบตการฉกเฉนทางบก การกภยโดยอากาศยาน การตงชดปฏบตการ

ส�าหรบองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) และการก�าหนดมาตรฐานและหลกเกณฑเกยวกบ

ระบบปฏบตการแพทยฉกเฉนฯลฯ สวนการพฒนาชดปฏบตการใหไดมาตรฐานครอบคลม

ทกพนท ยงมปญหาในดานนโยบายและรปแบบการท�างานของแตละหนวยงานไมตรงกน ท�าให

การท�างานพฒนาระบบฯในระดบชาต เปนไปอยางลาชา ไมเปนเอกภาพ นอกจากนการสง

ปฏบตการยงขาดความเปนเอกภาพ และขาดการวเคราะหขอมลเพอการตดตามความกาวหนา

ของการใหผปวยฉกเฉนไดรบปฏบตการฉกเฉนทไดมาตรฐาน และการบ�าบดรกษาเฉพาะ

ทนทวงทอยางทวถง

ในดานการพฒนาระบบบรการฉกเฉนในโรงพยาบาล มการออกประกาศหลกเกณฑ

การประเมนเพอคดแยกระดบความฉกเฉนและมาตรฐานการปฏบตฉกเฉน พ.ศ. ๒๕๕๔

และมการประสานกบหนวยงานทเกยวของในการจดท�าเกณฑและวธปฏบตการคดแยกระดบ

ความฉกเฉนของผปวยฉกเฉนเพอเปนมาตรฐานกลางใหโรงพยาบาลทกแหงใช แตยงไมมการ

ก�าหนดและประเมนมาตรฐานหองฉกเฉนของโรงพยาบาลและขาดระบบการรายงานขอมล

อตราปวยตายในรพ.เหตจากการบาดเจบจากสาเหตภายนอกในทกกลมอาย

ส�าหรบการพฒนาระบบปฏบตการในภาวะภยพบต พบวามการด�าเนนการตามแผน

ทกกจกรรม แตยงขาดการตดตามและประเมนประสทธผลของการด�าเนนงาน ตวอยาง

เชน การจดท�าคมอในการปฏบตงานตามสถานการณในแตละภยพบตตางๆ จะพบเฉพาะใน

โรงพยาบาลศนย/ทวไป แตกจะท�าเฉพาะภยทพนทมความเสยงกอน ไมมคมอทเปนรปแบบ

มาตรฐานจากสวนกลาง และไมมการประเมนจากสวนกลางถงคมอทพนทท�า สวนคมอเตรยม

ความพรอมส�าหรบประชาชนยงกระจายไมทวถง

๒.๔ ยทธศาสตรการสงเสรมศกยภาพและการมสวนรวม

มการพฒนาก�าลงคนนอกระบบราชการทงในรปแบบอาสาสมครและผปฏบต

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

33ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

การฉกเฉนเบองตนทครอบคลม สวนดานการสงเสรมการผลตผปฏบตการ แมจะมบคลากรเพมขน

แตกยงไมเพยงพอ ยงมปญหาดานการกระจาย โดยเฉพาะแพทยเวชศาสตรฉกเฉนทปฏบตงานใน

โรงพยาบาล ทการกระจายยงหนาแนนอยในบางพนท แตกพบวามการประสานงานกบหนวยงานท

เกยวของในการก�าหนด กรอบอตราผปฏบตการฉกเฉนในหนวยงานและการสรางความมนคงในสาย

วชาชพของ ผปฏบตการในองคกรปกครองสวนทองถน

ในดานการสงเสรมศกยภาพบคลากร/องคกรใหมสวนรวมในระบบการแพทยฉกเฉน พบวาม

ผลการด�าเนนงานทชดเจน มการออกประกาศ กพฉ. เพอการผลตผปฏบตการฉกเฉนอยางมคณภาพ

และมการใหประกาศนยบตร และการปฏบตการฉกเฉนของผปฏบตการ โดยจ�าแนกประเภท ระดบ

ของผปฏบตการ และใหผปฏบตการสามารถปฏบตการไดอยางมคณภาพและมาตรฐาน รวมไปถงการ

สรางแรงจงใจ ดวยการจดประกนชวตใหผปฏบตการฉกเฉนในกรณเสยชวต การมอบเขมเชดชเกยรต

สวนการสงเสรมบทบาทการมสวนรวมของทองถน พบวาองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) ม

การใหบรการครอบคลมต�าบลมากกวารอยละ ๙๐ ของต�าบลทงหมด แตม อปท. ทจดระบบการแพทย

ฉกเฉนจรงไมถงรอยละ ๗๐ และในปงบประมาณ๒๕๕๕ พบวาใน อปท. ทมชดปฏบตการฉกเฉนท

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

34ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ผานการอบรมฯ พบวามการปฏบตงานจรงประมาณรอยละ ๕๐ ของชดปฏบตการทงหมด และ

ผปฏบตสวนใหญจะเปนผปฏบตในระดบเบองตน (FR)

๒.๕ ยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางกลไกการจดการและการอภบาล

มการจดโครงสรางการด�าเนนการแพทยฉกเฉนและการเชอมโยงเครอขายการ

ท�างานระหวางระบบโครงสรางเดมและระบบใหม แมวาอยในชวงเรมตนกมผลการด�าเนนงาน

ไดดระดบหนงและมกลไกการจดการ และการอภบาลระบบระดบชาตและระดบจงหวดโดยผาน

การก�ากบ/ตดตาม จาก กพฉ. และคณะอนกรรมการภายใต กพฉ. สวนการพฒนาชองทางการ

รบเรองรองเรยน การสบสวน ไตสวน ฯลฯ ยงไมชดเจนมากนก ตลอดจนกลไกการประสาน

และบรณาการงานกบหนวยงานอนในแนวราบยงไมชดเจนซงรวมไปถงการบรณาการแผนรวม

กบหนวยงานอน

การน�าแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ป ๒๕๕๓-๒๕๕๕ ไปปฏบต

ยงไมสามารถบรรลผลไดเทาทควร อนเนองดวยขอจ�ากดหลายประการ ตงแตเรองมไดรบ

งบประมาณตามแผนทวางเอาไว การด�าเนนการตามยทธศาสตรแผนหลกฯ ยงคงเปนการด�าเนนการ

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

35ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

โดย สพฉ. และกระทรวงสาธารณสขเปนหลก ในขณะทหนวยงานอนทเกยวของยงมบทบาทจ�ากด

โดยเฉพาะในการปองกนและลดอบตเหต อยางไรกตามอปสรรคส�าคญของการแปลงแผนหลก

ฉบบแรกไปสการปฏบต สามารถกลาวไดวามาจากปจจยส�าคญ ๔ ประการ คอ

(๑) การขาดกระบวนการมสวนรวมในระดบกระทรวง ทบวง กรม ทเกยวของ (เมอเทยบเคยง

กบการจดท�าแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต) ในการก�าหนดกรอบ ทศทาง และยทธศาสตร

ของแผนหลก ตลอดจนการก�าหนดตวชวดรวมกน รวมถงการก�าหนดหนวยงานรบผดชอบตวชวด

แตละตว ซงจ�าเปนตองมผทรบผดชอบในดานการจดท�าแผนงาน/แผนงบประมาณ ของหนวยงานท

เกยวของมารวมจดท�า เพอใหแผนหลกทเกดขนมความสอดคลองกบแผนงานปกตของหนวยงานท

เกยวของ รวมทง มงบประมาณด�าเนนการในหนวยงานตางๆ อยางชดเจน ซงจะเปนผลดตอการให

ความรวมมอเมอแผนมผลไปสการปฏบต รวมทงการปฏบตตามแผนหลกของหนวยงานทเกยวของจะ

มความชดเจนมากยงขน

(๒) การด�าเนนงานการแพทยฉกเฉนเปนงานทตองอาศยความรวมมอจากหนวยงานอน ถงแม

จะมการท�าบนทกขอตกลงความรวมมอฯ กตาม แตการจดล�าดบความส�าคญในการใหความรวมมอ

มกขนกบความสนใจของหนวยงานนนๆ ประกอบกบการไมมกรอบอตราก�าลงของผปฏบตงานใน

ส�านกงานสาธารณสขจงหวด และในศนยรบแจงเหตฯ เนองจากเปนงานฝาก จงท�าใหการท�างานใน

ระดบพนทมขอจ�ากด

(๓) การขาดการก�ากบ ตดตาม อยางเปนระบบทงในสวนของ สพฉ. เอง และการตดตาม

การด�าเนนงานของหนวยงานหลกทเกยวของ นอกจากนประสทธผลของการด�าเนนงานตามแผนกยง

จ�าเปนทจะตองมการตดตาม

(๔) การขาดการน�าขอมลมาวเคราะห เพอการวางแผน แกไขปญหา และการก�าหนดนโยบาย

ดวยขอจ�ากดของระบบสารสนเทศทยงอยในระหวางการพฒนา ซงปญหาเหลานสมควรอยางยงทจะ

ตองน�ามาพจารณาทบทวนในการจดท�าแผนหลก ฉบบท ๒ ตอไป

ส�าหรบความกาวหนาในการด�าเนนงานตามแผนหลกนน หากเทยบเคยงผลการด�าเนนงานของ

แตละยทธศาสตรแลว จะพบวายทธศาสตรการพฒนาระบบปฏบตการมความกาวหนามากทสดในเชง

การพฒนาระบบเนองจากด�าเนนการโดย สพฉ.เอง แตยงไมสามารถบรรลเปาหมายเชงผลลพธและ

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

36ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ผลกระทบทก�าหนด ยทธศาสตรการสงเสรมศกยภาพและการมสวนรวมกเปนอกยทธศาสตร

ทมความกาวหนาคอนขางมากโดยเฉพาะการมสวนรวมของสถานพยาบาลและองคกรปกครอง

สวนทองถน สวนยทธศาสตรทมความกาวหนานอยทสดเหนจะเปนยทธศาสตรการพฒนา

ระบบการเงนการคลง ถดมาเปนยทธศาสตรการพฒนากลไกการจดการและการอภบาลระบบ

ดงจะเหนไดจากไมสามารถขบเคลอนใหหนวยงานทเกยวของมารวมรบผดชอบและด�าเนนการ

ตามแผนหลกฯ

ขอเสนอแนะทน�าไปสการปรบปรงการด�าเนนงานในแผนหลกฯ ฉบบท ๒ ๑. การประสานการมสวนรวมเปนเจาของแผนหลกฯ ของหนวยงานทเกยวของเปน

ปจจยส�าคญ ทท�าใหการขบเคลอนแผนหลกฯ ถกด�าเนนการ โดย สพฉ. และกระทรวงสาธารณสข

เปนหลก ทงนตองใหความส�าคญกบกระบวนการมสวนรวมของทกภาคสวนในการจดท�าแผนหลกฯ

รวมถงการก�าหนดหนวยงานรบผดชอบตวชวดแตละตวของแผนหลก นอกจากนนแผนหลก

การแพทยฉกเฉนแหงชาต ควรตองเปนสวนหนงของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

เพอใหหนวยงานทเกยวของยดถอปฏบต และใชเปนกรอบในการขอตงงบประมาณของสวนท

รบผดชอบ

๒. การก�าหนดวตถประสงคในแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ควรอยในขอบเขต

ของการแพทยฉกเฉน แตหากจะมขอบเขตรวมไปถงการปองกนการเจบปวยฉกเฉนควรตองม

ยทธศาสตรทเกยวของกบการปองกนการเจบปวยฉกเฉน ซงตองการความรวมมอจากหลาย

ภาคสวน รวมถงตองมมาตรการตางๆ อยางรอบดาน

๓. ควรมเจาภาพส�าหรบตวชวดตามแผนหลกอยางจรงจง เพอท�าใหมการตดตามความ

ความกาวหนาในแผนหลก

๔. คณะกรรมการการแพทยฉกเฉนแหงชาต (กพฉ.) ควรก�ากบใหมการด�าเนนงานตาม

แผนหลกฯ ตามทก�าหนดในอ�านาจหนาทของพรบ. การแพทยฉกเฉนแหงชาต คอ มอ�านาจ

หนาทในการก�าหนดมาตรฐานและหลกเกณฑเกยวกบการแพทยฉกเฉน เสนอแนะรฐมนตร

เกยวกบนโยบายการแพทยฉกเฉน ก�ากบการด�าเนนงานของ สพฉ. รวมถงประสานขอความ

รวมมอจากหนวยงานทเกยวของ ไมควรก�ากบการด�าเนนงานของหนวยงานในขอบเขตกวางกวา

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

37ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ท พรบ.ก�าหนด

๕. สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต (สพฉ.) ควรตองพฒนาบทบาทในเชงนโยบายและ

ยทธศาสตร ก�าหนดและก�ากบมาตรฐานตางๆ ทเกยวกบบรการการแพทยฉกเฉน รวมถงการขบเคลอน

หนวยงานทเกยวของใหมการด�าเนนการตามแผนหลกฯ มากขน

สถานการณการแพทยฉกเฉนประเทศไทย การเจบปวยฉกเฉนนบวาเปนสาเหตการตายอนดบหนงของโลก ดงจะเหนไดจากขอมลของ

องคการอนามยโลกใน พ.ศ. ๒๕๔๕ หนงในสของการตายทงหมดในโลก เกดจากโรคหวใจหลอด

เลอด โรคมะเรง ภาวะ Stroke และการบาดเจบ ซงท�าใหเกดความสญเสยสขภาพทสงผลกระทบตอ

บคคล และครอบครวอยางรนแรง นอกจากนยงกอใหเกดการสญเสยทางเศรษฐกจ เปนจ�านวนมาก

ในภาพรวม

ในประเทศไทย มขอมลการใชบรการหองฉกเฉนของโรงพยาบาลตางๆ ทวประเทศ พบผปวย

ฉกเฉนจ�านวนประมาณ ๑๒ ลานครงตอป มผเจบปวยวกฤต และเรงดวนประมาณ รอยละ ๓๐ คาดวา

มผทจ�าเปนตองไดรบบรการการแพทยและสาธารณสขฉกเฉน เพอรกษาชวต อวยวะ หรอการท�างาน

ของระบบอวยวะส�าคญทจ�าเปนตอสขภาพ และการด�ารงชวตประมาณ ปละ ๔ ลานครง ในจ�านวนนม

ผเจบปวยฉกเฉนเสยชวตนอกโรงพยาบาลประมาณ ๖๐,๐๐๐ คน หากมระบบบรการการแพทย และม

ประสทธภาพจะสามารถชวยรกษาชวตผเจบปวยฉกเฉนดงกลาวไดประมาณปละ ๙,๐๐๐-๑๒,๐๐๐ คน

(สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต,๒๕๕๒.) นอกจากน จากการศกษาพบวาในประเทศไทยมความ

สญเสยทางดานเศรษฐกจนน จากการบาดเจบและเสยชวตของประชาชนจากอบตเหต ซงเปนสวน

หนงของการเจบปวยฉกเฉน มมลคาสงถง ๑๓๔,๑๙๗

ลานบาทตอป ( วรเวศน สวรรณระดา และคณะ,๒๕๔๘. )

จากทไดกลาวมา จะเหนไดวาการเจบปวยฉกเฉน

ไดสงผลตอสขภาพของประชากร รวมทงเศรษฐกจ และ

สงคม ดงนน การใหความชวยเหลอผเจบปวยฉกเฉน

และอบตเหตในระยะกอนถงโรงพยาบาล จงเปนสงส�าคญ

อยางยง จากความส�าคญดงกลาว รฐบาลจงไดตรา

พระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. ๒๕๕๑ ขน และ

พระราชบญญตดงกลาวก�าหนดใหมสถาบนการแพทย

ฉกเฉนแหงชาต (สพฉ.) เปนหนวยรบผดชอบการบรหาร

จดการระบบการแพทยฉกเฉนของชาตรวมทงประสาน

ระหวางหนวยงานทเกยวของทงภาครฐ และเอกชนให

เขามามบทบาทในการบรหารจดการระบบบรการแพทย

ฉกเฉนรวมกน ภายใตวสยทศนคอจดใหมระบบบรการ

การแพทยฉกเฉนทมคณภาพไดมาตรฐานสากล ททกคน

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

38ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

เขาถงไดอยางเทาเทยม ซงในระยะเวลาทผานมาสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาตไดรวมกบ

ภาคเครอขายด�าเนนการตามวสยทศน และเจตนารมณแหงกฎหมายอยางเขมขน ท�าใหมแนวโนม

การใชบรการของผปวยฉกเฉนเพมขนตงแตป ๒๕๔๖ เปนตนมา โดย มการออกปฏบตการชวย

เหลอผปวยฉกเฉน ๗,๗๓๖ ครง ในป ๒๕๔๗ เพมสงขนเปน ๖๔,๙๙๖ ครง (๘.๔ เทาของ

ป ๒๕๔๖) หลงจากนนตงแตป ๒๕๔๘-๒๕๕๑ แนวโนมของปฏบตการฉกเฉนเพมขนเปน ๒

เทา ระหวางป ๒๔๔๒-๒๕๕๕ มแนวโนมการปฏบตการฉกเฉนเพมสงขนรอยละ ๒๐-๓๐ ตอป

โดยในป ๒๕๕๒ มการปฏบตการฉกเฉน จ�านวน ๑,๐๖๓,๐๖๒ ครง ในป ๒๕๕๓ มการ

ปฏบตการฉกเฉน จ�านวน ๑,๒๑๒,๘๗๕ ครง และป ๒๕๕๔ มการปฏบตการฉกเฉน จ�านวน

๑,๔๗๓,๘๗๗ ครง ท�าใหมการคาดการณวา ในปงบประมาณ๒๕๕๕ และปงบประมาณ๒๕๕๖

จ�านวนการปฏบตการฉกเฉน มโอกาศสงถง ๑,๗๘๒,๗๒๒ และ ๒,๑๑๘,๘๖๒ ครง ตามล�าดบ

ดงแผนภมท ๑

แผนภมท ๑ ผลการปฏบตการฉกเฉน ป ๒๕๔๗-๒๕๕๔ และแนวโนมป ๒๕๕๕-๒๕๕๖ 

แหลงทมา : สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต, ขอมล ณ ๓๑พฤษภาคม ๒๕๕๕

ส�าหรบสาเหตของความตองการใชบรการทเพมสงขน เนองมาจากการประชาสมพนธ

ของหนวยงานและเครอขาย รวมทงจ�านวนหนวยปฏบตการฉกเฉนทมครอบคลมพนทมากขน

ดวยความรวมมอขององคกรปกครองสวนทองถน มลนธ และภาคเอกชนอนๆ ทเขารวมจดตง

หนวย/ชดปฏบตการฉกเฉนกระจายอยทวทกพนท ท�าใหประชาชนสามารถเรยกใชบรการตาม

ความตองการและจ�าเปนไดมากขน ดงตารางท ๑

๓๐

๓๐ ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แหลงทมา : สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต, ขอมล ณ ๓๑พฤษภาคม ๒๕๕๕ ส าหรบสาเหตของความตองการใชบรการทเพมสงขน เนองมาจากการประชาสมพนธของ

หนวยงานและเครอขาย รวมทงจ านวนหนวยปฏบตการฉกเฉนทมครอบคลมพนทมากขนดวยความรวมมอขององคกรปกครองสวนทองถน มลนธ และภาคเอกชนอน ๆ ทเขารวมจดตงหนวย/ชดปฏบตการฉกเฉนกระจายอยทวทกพนท ท าใหประชาชนสามารถเรยกใชบรการตามความตองการและจ าเปนไดมากขน ดงตารางท ๑

ตารางท ๑ ความครอบคลมของหนวยบรการการแพทยฉกเฉนในองคกรปกครองทองถน(อปท.)

แหลงทมา : สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ธนวาคม ๒๕๕๓

ความกาวหนาระบบปฏบตการการแพทยฉกเฉนของไทย จากแนวโนมของปฏบตการฉกเฉนทเพมขนเปนผลสบเนองจากการมงมนในการพฒนาระบบการแพทย

ฉกเฉนของทกองคกร และเครอขาย ทงองคกรปกครองสวนทองถน มลนธ และภาคเอกชนตางๆ ซง นอกจากจะมการจะมการจดบรการการแพทยฉกเฉนโดยการใหบรการดวยรถปฏบตการการแพทยฉกเฉนเปนสวนใหญ

พ.ศ. จ านวน อปท. ทงหมด(แหง) จ านวน อปท.ทจดระบบEMS (แหง) รอยละ อปท. ทจดระบบ EMS

๒๕๕๑ ๗,๘๕๒ ๔,๓๑๗ ๕๔.๙๗

๒๕๕๒ ๗,๘๕๒ ๔,๖๔๘ ๕๙.๑๕

๒๕๕๓ ๗,๘๕๒ ๔,๘๙๗ ๖๒.๓๗

๒๕๕๔ ๗,๘๕๒ ๕,๓๙๗ ๖๘.๗๓

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

39ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ตารางท ๑ ความครอบคลมของหนวยบรการการแพทยฉกเฉนในองคกรปกครองสวนทองถน(อปท.) 

     แหลงทมา : สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ธนวาคม ๒๕๕๓

ความกาวหนาระบบปฏบตการการแพทยฉกเฉนของไทย จากแนวโนมของปฏบตการฉกเฉนทเพมขนเปนผลสบเนองจากการมงมนในการพฒนาระบบ

การแพทยฉกเฉนของทกองคกร และเครอขาย ทงองคกรปกครองสวนทองถน มลนธ และภาคเอกชน

ตางๆ ซงนอกจากจะมการจดบรการการแพทยฉกเฉนโดยการใหบรการดวยรถปฏบตการการแพทย

ฉกเฉนเปนสวนใหญและไดมการจดใหมการปฏบตการแพทยฉกเฉนครอบคลมทกพนทโดยการใช

ยานพาหนะฉกเฉนประเภทตางๆ ดงน

  การปฏบตการฉกเฉนทางอากาศยาน

การจดใหมปฏบตการฉกเฉนทางอากาศยาน เพอใหบรการผปวยฉกเฉนทไดรบบาดเจบหรอ

ปวยอยในขนวกฤตและฉกเฉน ทมอาการและอาการแสดงทเปนอนตรายตอชวต รวมทงผปวยฉกเฉน

อยในพนททรกนดาร หางไกล หรอพนททไมสามารถเคลอนยายดวยยานพาหนะปกตได ใหสามารถ

เคลอนยายไดโดยใชอากาศยานเปนพาหนะล�าเลยงผปวย โดยเรมด�าเนนการมาตงแตป ๒๕๕๒ ท�าให

ประชาชนคนไทยไดรบบรการทมคณภาพโดยไมมคาใชจายเปนอปสรรค สถาบนการแพทยฉกเฉน

แหงชาต จงไดลงนามบนทกความรวมมอและท�าขอตกลงกบหนวยงานตางๆ ทมทรพยากรพรอมใน

ดานอากาศยานและจดงบประมาณกองทน จ�านวน ๑๐ หนวยงาน ไดแก กองทพบก กองทพเรอ

กองทพอากาศ กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

โรงพยาบาลกรงเทพ ส�านกงานต�ารวจแหงชาต กองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต ส�านกงานหลก

ประกนสขภาพแหงชาต และกระทรวงสาธารณสข รวมทงประสานความรวมมอกบสถาบนเวชศาสตร

การบน กองทพอากาศ ด�าเนนการจดท�าหลกสตรและฝกอบรมการล�าเลยงผปวยทางอากาศเบองตน

ใหกบบคลากรดานการแพทยฉกเฉนแกโรงพยาบาลและหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและเอกชน

ทหารต�ารวจและพลเรอน จ�านวน ๑๓ รน มผผานการอบรม ทงสน ๔๖๘ คน และไดพฒนาระบบ

ปฏบตการแพทยฉกเฉนทางอากาศ ทเรยกวา “Sky Doctor” ใน ๕ ภมภาค รวม ๖ จงหวด ไดแก

จงหวดแมฮองสอน จงหวดสราษฎรธาน จงหวดเชยงใหม กรงเทพมหานคร จงหวดนครราชสมา และ

จงหวดปตตาน โดยการจดฝกซอมเตรยมความพรอมกบหนวยงานท MOU และโรงพยาบาลตนทาง/

โรงพยาบาลปลายทางทเกยวของในป ๒๕๕๕ ตอเนองจากปทผานมา ส�าหรบผลงานการปฏบตการ

๓๐

๓๐ ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แหลงทมา : สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต, ขอมล ณ ๓๑พฤษภาคม ๒๕๕๕ ส าหรบสาเหตของความตองการใชบรการทเพมสงขน เนองมาจากการประชาสมพนธของ

หนวยงานและเครอขาย รวมทงจ านวนหนวยปฏบตการฉกเฉนทมครอบคลมพนทมากขนดวยความรวมมอขององคกรปกครองสวนทองถน มลนธ และภาคเอกชนอน ๆ ทเขารวมจดตงหนวย/ชดปฏบตการฉกเฉนกระจายอยทวทกพนท ท าใหประชาชนสามารถเรยกใชบรการตามความตองการและจ าเปนไดมากขน ดงตารางท ๑

ตารางท ๑ ความครอบคลมของหนวยบรการการแพทยฉกเฉนในองคกรปกครองทองถน(อปท.)

แหลงทมา : สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ธนวาคม ๒๕๕๓

ความกาวหนาระบบปฏบตการการแพทยฉกเฉนของไทย จากแนวโนมของปฏบตการฉกเฉนทเพมขนเปนผลสบเนองจากการมงมนในการพฒนาระบบการแพทย

ฉกเฉนของทกองคกร และเครอขาย ทงองคกรปกครองสวนทองถน มลนธ และภาคเอกชนตางๆ ซง นอกจากจะมการจะมการจดบรการการแพทยฉกเฉนโดยการใหบรการดวยรถปฏบตการการแพทยฉกเฉนเปนสวนใหญ

พ.ศ. จ านวน อปท. ทงหมด(แหง) จ านวน อปท.ทจดระบบEMS (แหง) รอยละ อปท. ทจดระบบ EMS

๒๕๕๑ ๗,๘๕๒ ๔,๓๑๗ ๕๔.๙๗

๒๕๕๒ ๗,๘๕๒ ๔,๖๔๘ ๕๙.๑๕

๒๕๕๓ ๗,๘๕๒ ๔,๘๙๗ ๖๒.๓๗

๒๕๕๔ ๗,๘๕๒ ๕,๓๙๗ ๖๘.๗๓

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

40ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ฉกเฉนทางอากาศยาน ในปงบประมาณ๒๕๕๕ มจ�านวน ทงสน๑๔๖ เทยวบน สามารถล�าเลยง

เพอชวยเหลอผปวยฉกเฉน จ�านวน ๒๔๓ ราย เมอพจารณา ผลงานนบตงแตเรมด�าเนนการใน

ป ๒๕๕๒ จนถงปปจจบน จะเหนวา มแนวโนมการใชบรการเพมสงขน ดงแสดงในแผนภมท ๒

แผนภมท ๒ จ�านวนผปวยฉกเฉนทไดรบการปฏบตการการแพทยฉกเฉนทางอากาศยาน 

ตงแต ป ๒๕๕๒-๒๕๕๕  

แหลงทมา : สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ขอมล ณ ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๕๕

หมายเหต ป ๒๕๕๕ ผลงาน ๘ เดอน

การปฏบตการฉกเฉนทางน�า

การปฏบตการฉกเฉนทางน�า เรมออกปฏบตการชวยเหลอผปวยฉกเฉนทางน�า ตงแต

ป ๒๕๕๓-๒๕๕๕ มผปวยฉกเฉนทล�าเลยงทางน�า จ�านวนทงสน ๗๑ ครง ๔๐๘ ครงและ

๑๔๙๓ ครง ตามล�าดบ จะเหนวา จ�านวนครงของการปฏบตการฉกเฉนทางน�าพงสงขนมาก

ในป ๒๕๕๕ แมจะมชวงระยะเวลาของการด�าเนนงานเพยง ๘ เดอน เทานน แตเนองจากชวง

ตนปงบประมาณ ๒๕๕๕ ประเทศไทยประสบกบสถานการณอทกภย ท�าใหระบบปฏบตการ

ฉกเฉนทางน�า ซงใชเรอเปนพาหนะเปนสงจ�าเปนในการล�าเลยงผปวยฉกเฉนทประสบภย และ

จากเหตการณอทกภยดงกลาว ท�าใหเหนถงศกยภาพและความพรอมของการพฒนาระบบ

ปฏบตการฉกเฉน โดยเฉพาะทางน�าทมการเตรยมความพรอมรองรบเหตการณ ดวยการ

ท�าความรวมมอกบเครอขายเตรยมระบบการแพทยฉกเฉน โดยจะเหนวาตองจดใหมระบบ

ปฏบตการการแพทยฉกเฉนทางน�า แตพฒนาศกยภาพของบคลากรเพอใหการชวยเหลอผปวย

ฉกเฉนทางน�า โดยประสานความรวมมอกบภาคเครอขายทเกยวของ ท�าใหมผลงานปรากฏ

ดงแสดงในแผนภมท ๓

๓๒

๓๒ ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แหลงทมา : สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ขอมล ณ๓๑ พฤษภาคม๒๕๕๕ หมายเหต ป ๒๕๕๕ ผลงาน๘ เดอน

การปฏบตการฉกเฉนทางน า การปฏบตการฉกเฉนทางน า เรมออกปฏบตการชวยเหลอผปวยฉกเฉนทางน า ตงแตป ๒๕๕๓ -๒๕๕๕ มผปวยฉกเฉนทล าเลยงทางน า จ านวนทงสน ๗๑,๔๐๘ และ ๑๔๙๓ ครงตามล าดบ จะเหนวา จ านวนครงของการปฏบตการฉกเฉนทางน าพงสงขนมาก ในป ๒๕๕๕ แมจะมชวงระยะเวลาของการด าเนนงานเพยง ๘ เดอน เทานน แตเนองจากชวงตนปงบประมาณ ๒๕๕๕ ประเทศไทยประสบกบสถานการณอทกภย ท าใหระบบปฏบตการฉกเฉนทางน า ซงใชเรอเปนพาหนะเปนสงจ าเปนในการล าเลยงผปวยฉกเฉนทประสบภย และจากเหตการณอทกภยดงกลาว ท าใหเหนถงศกยภาพและความพรอมของการพฒนาระบบปฏบตการฉกเฉน โดยเฉพาะทางน าทมการเตรยมความพรอมรองรบเหตการณ ดวยการท าความรวมมอกบเครอขายเตรยมระบบการแพทยฉกเฉน โดยจะเหนวา ระบบปฏบตการฉกฌฉนทางเรอตองใชแตพฒนาศกยภาพของบคลากรเพอใหการชวยเหลอผปวยฉกเฉนทางน า โดยประสานความรวมมอกบภาคเครอขายทเกยวของ ท าใหมผลงานปรากฏ ดงแสดงในแผนภมท ๓

แผนภมท ๓ แสดงจ านวนผปวยฉกเฉนทไดรบการปฏบตการการแพทยฉกเฉนทางน า ตงแต ป ๒๕๕๓-๒๕๕๕

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

41ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

๓๓

๓๓ ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แหลงทมา : สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ขอมล ณ ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๕๕ หมายเหต ป๒๕๕๕ ผลงาน๘ เดอน

นอกจากนสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาตประสานความรวมมอกบหนวยงานตางๆ ทงภาครฐและเอกชน เชน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงกลาโหม กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ส านกงานต ารวจแหงชาต กรมเจาทา กระทรวงมหาดไทยในการแกไขปญหาการจมน าของเดกในประเทศไทย ซงพบวา เดกไทยอาย๐-๑๗ ป เสยชวตจากการจมน าปละ๑๖๒๔ ราย คดเปนอตราการตาย รอยละ ๒๗ ของการเสยชวตจากการบาดเจบใน กลมทารกและกลมวยรนอกดวย

ผปวยฉกเฉนทมาโรงพยาบาลดวยระบบการแพทยฉกเฉน

ผปวยฉกเฉนทมาโรงพยาบาลดวยระบบการแพทยฉกเฉน หมายถง ผทไดรบบาดเจบหรอม อาการปวยกระทนหนซงเปนภยอนตรายตอชวตหรอการท างานของอวยวะส าคญจ าเปนตองไดรบการประเมน การจดการ และการบ าบดอยางทนทวงท ดแลรกษาอยางทนทวงท ถกน าสงโรงพยาบาลดวยชดปฏบตการฉกเฉน ส าหรบการคดแยกผปวยฉกเฉน ปจจบนจ าแนกเปน ๒ ประเภท คอ ๑) ประเภทฉกเฉน ๒) ประเภทไมฉกเฉน และในระดบของประเภทฉกเฉน ยงไดแบงออกเปน ๓ ระดบ คอ ๑) ผปวยฉกเฉนวกฤต ๒) ผปวยฉกเฉนเรงดวน และ ๓) ผปวยฉกเฉนไมรนแรง ผปวยฉกเฉนวกฤตจะใชรหสสแดง ผปวยฉกเฉนเรงดวนใชรหสสเหลอง และผปวยฉกเฉนไมรนแรงใชรหสสเขยว ส าหรบจ านวนผปวยฉกเฉนทมาโรงพยาบาลดวยระบบการแพทยฉกเฉนในปงบประมาณ ๒๕๕๕ มดงน ผปวยฉกเฉนวกฤต (รหสสแดง) จ านวน ๑๓๗,๔๔๙ ราย

ผปวยฉกเฉนเรงดวน (รหสสเหลอง) จ านวน ๑๕๖,๑๘๐ ราย ผปวยฉกเฉนไมรนแรง (รหสสเขยว) จ านวน ๔๗๙,๑๔๖ ราย ผปวยฉกเฉนทยงไมจ าแนกระดบความฉกเฉน จ านวน ๐ ราย

รวมทงสน ๗๗๒,๗๗๕ ราย เมอพจารณาเปรยบเทยบผลการด าเนนงานตงแตปงบประมาณ๒๕๕๓ ถงปงบประมาณ ๒๕๕๕ ปรากฏผลดงแสดงในแผนภมท ๔

แผนภมท ๔ ผปวยฉกเฉนทมาดวยระบบการแพทยฉกเฉนจ าแนกตามประเภทป ๒๕๕๓-๒๕๕๕

แผนภมท ๓ แสดงจ�านวนผปวยฉกเฉนทไดรบการปฏบตการการแพทยฉกเฉนทางน�า ตงแต  

ป ๒๕๕๓-๒๕๕๕ 

แหลงทมา : สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ขอมล ณ ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๕๕

หมายเหต ป ๒๕๕๕ ผลงาน ๘ เดอน

นอกจากน สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาตประสานความรวมมอกบหนวยงานตางๆ ทงภาครฐ

และเอกชน เชน กระทรวงสาธารณสข กระทรวงกลาโหม กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวง

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ส�านกงานต�ารวจแหงชาต กรมเจาทา กระทรวงมหาดไทยในการ

แกไขปญหาการจมน�าของเดกในประเทศไทย ซงพบวา เดกไทยอาย ๐-๑๗ ป เสยชวตจากการจมน�า

ปละ ๑,๖๒๔ ราย คดเปนอตราการตาย รอยละ ๒๗ ของการเสยชวตจากการบาดเจบใน กลมทารก

และกลมวยรนอกดวย

ผปวยฉกเฉนทมาโรงพยาบาลดวยระบบการแพทยฉกเฉน

ผปวยฉกเฉนทมาโรงพยาบาลดวยระบบการแพทยฉกเฉน หมายถง ผทไดรบบาดเจบหรอม

อาการปวยกระทนหนซงเปนภยอนตรายตอชวตหรอการท�างานของอวยวะส�าคญจ�าเปนตองไดรบการ

ประเมน การจดการ และการบ�าบดอยางทนทวงท ดแลรกษาอยางทนทวงท ถกน�าสงโรงพยาบาล

ดวยชดปฏบตการฉกเฉน ส�าหรบการคดแยกผปวยฉกเฉน ปจจบนจ�าแนกเปน ๒ ประเภท คอ ๑)

ประเภทฉกเฉน ๒) ประเภทไมฉกเฉน และในระดบของประเภทฉกเฉน ยงไดแบงออกเปน ๓ ระดบ

คอ ๑) ผปวยฉกเฉนวกฤต ๒) ผปวยฉกเฉนเรงดวน และ ๓) ผปวยฉกเฉนไมรนแรง ผปวยฉกเฉน

วกฤตจะใชรหสสแดง ผปวยฉกเฉนเรงดวนใชรหสสเหลอง และผปวยฉกเฉนไมรนแรงใชรหสสเขยว

ส�าหรบจ�านวนผปวยฉกเฉนทมาโรงพยาบาลดวยระบบการแพทยฉกเฉนในปงบประมาณ ๒๕๕๕

มดงน

ผปวยฉกเฉนวกฤต (รหสสแดง) จ�านวน ๑๓๗,๔๔๙ ราย

ผปวยฉกเฉนเรงดวน (รหสสเหลอง) จ�านวน ๑๕๖,๑๘๐ ราย

ผปวยฉกเฉนไมรนแรง (รหสสเขยว) จ�านวน ๔๗๙,๑๔๖ ราย

ผปวยฉกเฉนทยงไมจ�าแนกระดบความฉกเฉน จ�านวน ๐ ราย

รวมทงสน ๗๗๒,๗๗๕ ราย

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

42ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

๓๔

๓๔ ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แหลงทมา : สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ขอมล ณ ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๕๕

จากแผนภมท ๔ พบวา จ านวนผปวยฉกเฉนวกฤต ทไดรบการดแลและมาดวยระบบการแพทย ฉกเฉน มจ านวนเพมขนจาก ๘๒,๘๙๕ ราย ในป ๒๕๕๓ เพมเปน ๑๓๗,๔๔๙ ราย ในป๒๕๕๕ ของผปวยฉกเฉนทหองฉกเฉนทงหมด หรอ เพมขนรอยละ ๖๕.๘๑ จากป๒๕๕๓ เชนเดยวกบจ านวนผปวยฉกเฉนไมรนแรง ซงเพมขนจาก๒๖๓,๖๔๖ ราย ในป๒๕๕๕๓ เพมเปน๔๗๙,๑๔๖ ราย ในป๒๕๕๕ หรอเพมขน รอยละ ๖๕.๑๑ การเตรยมความพรอมและความสามารถในการจดการภาวะภยพบต การด าเนนงานในสถานการณภยพบต

ผลงานดานการบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนในสถานการณอทกภย การเกดภยพบต ไดเปนบทพสจนถงขดความสามารถและความพรอมในการบรหารจดการ ท

ส าคญคอ ไดเหนขดความสามารถและความพรอมในการบรหารจดการ ดงเชน เหตการณมหาอทกภยทเกดขนเมอปลายป ๒๕๕๔ อนเปนเหตการณทหลายคนไมคาดคดมากอน ความรนแรงของอทกภยครงนน ทวความรนแรงเพมมากขนจนท าใหเกดน าทวมสงในหลายพนท ซงสงผลกระทบตอการปฏบตงานดานการแพทยฉกเฉน

เมอพจารณาเปรยบเทยบผลการด�าเนนงานตงแตปงบประมาณ ๒๕๕๓ ถงปงบประมาณ

๒๕๕๕ ปรากฏผลดงแสดงในแผนภมท ๔

แผนภมท  ๔ ผ ป วยฉกเฉนทมาด วยระบบการแพทยฉกเฉนจ�าแนกตามประเภท 

ป ๒๕๕๓-๒๕๕๕ 

แหลงทมา : สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ขอมล ณ ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๕๕

จากแผนภมท ๔ พบวา จ�านวนผปวยฉกเฉนวกฤต ทไดรบการดแลและมาดวยระบบ

การแพทยฉกเฉน มจ�านวนเพมขนจาก ๘๒,๘๙๕ ราย ในป ๒๕๕๓ เพมเปน ๑๓๗,๔๔๙ ราย

ในป ๒๕๕๕ ของผปวยฉกเฉนทหองฉกเฉนทงหมด หรอ เพมขนรอยละ ๖๕.๘๑ จากป

๒๕๕๓ เชนเดยวกบจ�านวนผปวยฉกเฉนไมรนแรง ซงเพมขนจาก๒๖๓,๖๔๖ราย ในป ๒๕๕๓

เพมเปน ๔๗๙,๑๔๖ ราย ในป ๒๕๕๕ หรอเพมขน รอยละ ๖๕.๑๑

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

43ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

การด�าเนนงานในสถานการณภยพบต

ผลงานดานการบรหารจดการระบบการแพทยฉกเฉนในสถานการณอทกภย

การเกดภยพบต ไดเปนบทพสจนถงขดความสามารถและความพรอมในการบรหารจดการ

ทส�าคญคอ ไดเหนขดความสามารถและความพรอมในการบรหารจดการ ดงเชน เหตการณมหาอทกภย

ทเกดขนเมอปลายป ๒๕๕๔ อนเปนเหตการณทหลายคนไมคาดคดมากอน ความรนแรงของอทกภย

ครงนน ทวความรนแรงเพมมากขนจนท�าใหเกดน�าทวมสงในหลายพนท ซงสงผลกระทบตอการปฏบต

งานดานการแพทยฉกเฉนเปนอยางมาก การบรหารจดการดวยความพรอมอยางเปนระบบ เพราะไดม

การวางแผนรองรบไวอยางเปนขนตอนมาโดยตลอด ท�าใหเมอตองเผชญกบเหตการณจรงระบบปฏบต

การฉกเฉนทกอยางสามารถรองรบไดอยางทนทวงท ดงผลปรากฏเปนผลงาน ดงน

ศนยบรณาการการประสานการปฏบตการดานการแพทยฉกเฉนตอบโตภยพบตแหงชาต

เฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว๘๔ พรรษาหรอเรยกชอยอวา “ศนยการแพทยฉกเฉน

ดอนเมอง ๘๔” มภารกจหลกส�าคญ คอ มงเนนเรองการเตรยมความพรอมในการชวยเหลอผประสบภย

ฉกเฉน ทงภาวะปกตและภยพบต และใชเปนศนยประสานงานการระดบชาตเปนครงคราวตาม

สถานการณความรนแรง โดยมวตถประสงคเพอ

๑. เปนศนยบรณาการประสานการปฏบตการดานการแพทยฉกเฉนเมอเกดภย ใหสามารถ

เคลอนยายและล�าเลยงผปวยสงตอดวยอากาศยาน รถยนต รถไฟ และเรอในภาวะภยพบต

๒. บรหารจดการการฝกอบรม

๓. เปนศนยกลางประสานกบภาครฐและเอกชนทงในและตางประเทศเกยวกบการแพทยฉกเฉน

๔. เปนศนยรวมผทปฏบตหนาทเกยวกบการแพทยฉกเฉนดวยจตอาสากอนเดนทางไปชวยเหลอ

ผประสบภยพบตทงในและตางประเทศ

๕. เปนศนยกลางในการบรหารจดการใหความชวยเหลอดานปจจยสของภาครฐ ภาคเอกชน

มลนธ และภาคเครอขายตางๆ (Public and Private Partnership for People : PPP) เพอบรรเทา

ความเดอดรอนและเปนการปองกนความสญเสยชวตและความพการของประชาชนทประสบภยพบต

ภายใน ๒๔-๗๒ ชวโมงแรก

ในคราวเหตการณเผชญเหตอทกภย ศนยนท�าหนาทเปนศนยบรณาการประสาน

เพอใหสามารถเคลอนยายและล�าเลยงผปวย สงตอดวยอากาศยาน รถยนต รถไฟ และเรอในภาวะ

ภยพบต เปนการจดตงศนยขนในเวลาทสอดคลองกบสถานการณโดยมองคประกอบและภาระหนาท

ทแสดงใหเหนถงการบรณาการอยางแทจรง สามารถเตมเตมภารกจการดแลผปวยฉกเฉนอยางครบ

วงจร ท�าใหภาพการดแลประชาชนและผปวยในดานตาง ๆ ของระบบสาธารณสขชดเจนยงขน ท�าให

เหนภาพการระดมบคลากรดานสาธารณสขเปนจ�านวนมากมาชวยกนปฏบตหนาทชวยเหลออยาง

เขมแขงเกดความรวมมออยางดยงจากกระทรวงสาธารณสข กรงเทพมหานคร กระทรวงมหาดไทย

กระทรวงกลาโหม กระทรวงศกษาธการ มลนธตาง ๆ หนวยงานเอกชน จตอาสา และหนวยงานอน ๆ

ท�าใหมนวตกรรมใหม ๆ เกดขนหลายอยาง ไดประสบการณและเกดรปแบบบรการมาเปน

การเตรยมความพรอมและความสามารถในการจดการภาวะภยพบต

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

44ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ประโยชนสามารถน�าไปพฒนาตอยอดในอนาคต และน�ามาซงมาตรฐานและคณภาพบรการ

ชนแนวใหมตอไป

ระบบบญชาการเหตการณ (Incident Command System : ICS) ถกน�ามาใช

ในการจดระบบบญชาการเหตการณของศนยการแพทยดอนเมอง ๘๔ เพอการสงการ ควบคม

และประสานงานความรวมมอของแตละหนวยงานในการบรหารสถานการณฉกเฉน โดยระบบ

ดงกลาวน เปนระบบปฏบตการเพอการระดมทรพยากรไปยงทเกดเหต หรอบรหารจดการเหต

ฉกเฉนใหสามารถปกปองชวต ทรพยสนและสงแวดลอมไดตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

45ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

การเจบปวยฉกเฉนนบวาเปนสาเหตการตายอนดบหนงของโลก ดงจะเหนไดจากขอมลของ

องคการอนามยโลกใน พ.ศ. ๒๕๔๕ หนงในสของการตายทงหมดในโลก เกดจากโรคหวใจหลอดเลอด

โรคมะเรง ภาวะ Stroke และการบาดเจบ ซงท�าใหเกดความสญเสยสขภาพทสงผลกระทบตอบคคล

และครอบครวอยางรนแรง

ในประเทศไทย มขอมลการใชบรการหองฉกเฉนของโรงพยาบาลตางๆ ทวประเทศ พบผปวย

ฉกเฉนจ�านวนประมาณ ๑๒ ลานครงตอป มผเจบปวยวกฤต และเรงดวนประมาณ รอยละ ๓๐

คาดวามผทจ�าเปนตองไดรบบรการการแพทยและสาธารณสขฉกเฉน เพอรกษาชวต อวยวะ หรอการ

ท�างานของระบบอวยวะส�าคญทจ�าเปนตอสขภาพ และการด�ารงชวตประมาณ ปละ ๔ ลานครง

ในจ�านวนนมผ เจบปวยฉกเฉนเสยชวตนอกโรงพยาบาลประมาณ ๖๐,๐๐๐ รฐบาลไทยจงได

ตราพระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ. ๒๕๕๑ ขน และพระราชบญญตดงกลาวก�าหนดใหม

สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต (สพฉ.) เปนหนวยรบผดชอบการบรหารจดการระบบการแพทย

ฉกเฉนของชาตรวมทงประสานระหวางหนวยงานทเกยวของทงภาครฐ และเอกชนใหเขามามบทบาท

ในการบรหารจดการระบบบรการแพทยฉกเฉนรวมกน ใหมแนวโนมการใชบรการของผปวยฉกเฉน

เพมขนตงแตป ๒๕๔๖ เปนตนมา

การปฏบตการฉกเฉนทเพมขนเปน ผลสบเนองจากการมงมนในการพฒนาระบบการแพทย

ฉกเฉนของทกองคกร และเครอขาย ทงองคกรปกครองสวนทองถน มลนธ และภาคเอกชนตางๆ ซง

มการพฒนาการบรการทงเทคนค วชาการ วธการด�าเนนการ รวมทงระบบโครงขายขอมลขาวสาร

รบปฏบตการฉกเฉน อยางกาวกระโดด มการยกระดบการใหบรการจากรถปฏบตการการแพทยฉกเฉน

สการปฏบตการดวยพาหนะอน เชน อากาศยาน เรอ ครอบคลมพนทมากขน มการพฒนาแนวทาง

การคดแยกผปวยทชดขน มการยกระดบและพฒนาศกยภาพของผปฏบตการฉกเฉนอยางตอเนอง

จากการเปลยนแปลงของสภาพสงคมเศรษฐกจ และสงแวดลอมของโลกและประเทศไทยจะ

สงผลตอการเปลยนแปลงของโครงสรางประชากร การด�าเนนชวต รวมถงการเกดภยพบตทมความถ

และรนแรงมากขน ตลอดจนการเปดเขตการคาเสร และการรวมกลมกนของกลมประเทศตางๆ ท�าให

สถานการณการเจบปวยฉกเฉน ของประชาชนจากโรค และจากอบตภยตางๆมากขน ระบบการแพทย

ฉกเฉนของไทยจ�าเปนอยางยงทตองปรบตวเพอตอบสนองตอการเปลยนแปลงตางๆได นนคอตองม

ระบบการวางแผนเพอรองรบอยางมประสทธภาพ มระบบงบประมาณทเหมาะสมเพยงพอตามความ

จ�าเปน มทมบคลากร มเครอขาย และมระบบบรหารจดการทมประสทธภาพ รวมทงมเทคโนโลยท

เหมาะสม เชน ระบบเครอขายการแจงเหตแบบเบอรเดยว ระบบสงขอมลภาพ และเสยงของผปวย

ในรถปฏบตการฉกเฉนเชอมโยงกบแพทยทโรงพยาบาล การเชอมโยงระบบการแพทยฉกเฉนของไทย

กบประเทศในภมภาคและนานาชาตสงเหลานเปนทศทางและแนวโนมทสถาบนการแพทยฉกเฉนและ

เครอขายตองรวมมอกนในการพฒนาในอนาคต

แนวคดและทศทางการพฒนาการแพทยฉกเฉนประเทศไทย

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

46

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

47ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

คณะกรรมการการแพทยฉกเฉนแหงชาต ไดมมตให สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต จดท�า

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙ ขน สถาบนการแพทยฉกเฉน

แหงชาต ไดด�าเนนการในขนตอนท ๑ คอการประชมระดมความเหนจากภาคเครอขายในการจดท�า

แผนฯดงกลาว โดยจดประชมในวนท ๑๘ พฤษภาคม ๒๕๕๕ ทกรงเทพฯ พรอมกบจดประชมใน

สวนภมภาคทง ๔ ภาคคขนานกนไป ซงในขนตอนนมผ เขารวมกวาสพนคน จากทวประเทศดง

รายละเอยดตามแผนภมท ๕

  แผนภมท ๕ รอยละของผเขารวมประชมระดมความเหนจากภาคเครอขายในการจดท�า

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙  

โดยแนวคดในการประชมคอ เปดเวทสาธารณะ รบฟงความคดเหนสรปความตองการ (needs)

เปนประเดนทางยทธศาสตร (Strategic issues) ประมวลผลการด�าเนนงานจากแผนหลกฯ ฉบบ ๑

และสถานการณปจจบน เปนวสยทศนระบบการแพทยฉกเฉนในอนาคต และ รวมกบเครอขายก�าหนด

แนวทางการบรรลสวสยทศนใหม

ผลจากการจดประชมไดขอคนพบเพอประกอบการจดท�าแผนประกอบดวย

- ควรเพมความครอบคลมของชดปฏบตการ

- ควรมกรอบอตราก�าลงของผปฏบตการ/ศนย/ส�านก

- ควรมการพฒนาศกยภาพของผปฏบตการ

- ควรพฒนาระบบการเงนการคลงใหสอดคลอง

- ควรพฒนาระเบยบ ประกาศ ใหเหมาะสม

- ควรจดระบบปฏบตการใหมประสทธภาพ

- ตวชวดมาก กวาง และใกลเกนไป

- ควรสงเสรมการมสวนรวมของทองถน/ประชาชน

กระบวนการและขนตอนในการจดท�าแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๓๗

๓๗ ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

กระบวนการและขนตอนในการจดท าแผนหลกการแพทยฉกเฉน

ฉบบท ๒ ป ๒๕๕๖-๒๕๕๙

คณะกรรมการการแพทยฉกเฉนแหงชาต ไดมมตให สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต จดท าแผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙ ขน สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ไดด าเนนการในขนตอนท ๑ คอการประชมระดมความเหนจากภาคเครอขายในการจดท าแผนฯดงกลาว โดยจดประชมในวนท ๑๘ พฤษภาคม ๒๕๕๕ ท กรงเทพฯ พรอมกบจดประชมในสวนภมภาคทง๔ ภาคคขนานกนไป ซงในขนตอนนมผเขารวมกวาสพนคน จากทวประเทศดงรายละเอยดตามแผนภมท ๕

แผนภมท ๕ รอยละของผเขารวมประชมระดมความเหนจากภาคเครอขายในการจดท าแผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

48ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ขนตอนท ๒ การยกรางแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ คณะอนกรรมการก�ากบและขบเคลอนยทธศาสตร สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

ไดรวบรวมความคดเหน จากขนตอนท ๑ เปนประเดนยทธศสาตรในการยกรางแผนหลกฯดงกลาว

ซงในขนตอนนด�าเนนการในวนท ๑๘-๑๙ มถนายน ๒๕๕๕ ณ จงหวดพระนครศรอยธยา

ในขนตอนนไดประเดนทก�าหนดเปนวสยทศน และพนธกจ รวมทงยทธศาสตรการพฒนาดงน

วสยทศน ประเทศไทยมระบบการแพทยฉกเฉนทมมาตรฐานทงในภาวะปกตและภาวะภยพบต

ทประชาชนเขาถงไดอยางทวถงเทาเทยมและมการจดการอยางมสวนรวม

พนธกจ

๑. พฒนาระบบการแพทยฉกเฉนใหมมาตรฐานเขาถงไดอยางทวถง เทาเทยม

๒. พฒนาภาคเครอขายใหมความเขมแขง มการจดการอยางมส วนรวมและม

ธรรมาภบาล

๓. พฒนาระบบการบรหารจดการดานการแพทยฉกเฉนใหมความพรอมเพอรองรบ

สาธารณภย

๔. พฒนาระบบการเงนการคลงดานการแพทยฉกเฉนใหเพยงพอ ยงยน และทน

สถานการณ

๕. ประสานความรวมมอดานการแพทยฉกเฉนกบประชาคมอาเซยนและนานาชาต

ขนตอนท ๓ การน�ารางแผนหลกฯ รบฟงความคดเหนจากผเกยวของ คณะอนก�ากบฯ มอบหมายให สพฉ. จดท�าเปนรางแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต

ฉบบท ๒ โดยประมวลผลจากผลการด�าเนนงานจากแผนฉบบ ๑ ประเดนทางยทธศาสตร

จากเวทการรบฟงความเหน และสถานการณปจจบน ประมวลเปนรางแผนหลกการแพทย

ฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ เสนอเพอรบฟงขอเสนอแนะจากผมสวนเกยวของทกภาคสวนใน

วนท ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๕๕ ณ จงหวดนนทบร

ขนตอนท ๔ การปรบปรงรางแผนหลกฯ ตามขอเสนอแนะจากทประชม รบฟงความคดเหน คณะอนก�ากบฯ น�าขอเสนอแนะจากเวทรบฟงขอเสนอแนะในขนท ๓ ปรบปรงเปนราง

แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๕-๒๕๕๙ ในวนท ๒๒-๒๔ สงหาคม ๒๕๕๕

ณ โรงแรมเขาใหญครธารทพย อ.ปากชอง จ.นคราชสมา เปนรางสดทายเพอเสนอตอ 

คณะกรรมการแพทยฉกเฉน เพอเหนชอบและ กพฉ. จะไดน�าเสนอตอ ครม. เพอรบทราบ

และอนมตใหหนวยงานในก�ากบทเกยวของด�าเนนการสนบสนนตอไป

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

49ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

สรปสาระส�าคญและความเชอมโยงของแผนหลกฯ ฉบบท ๒ เปนการจดใหมระบบการแพทย

ฉกเฉนทสอดคลองกบแนวคดการจดการองคกรแนวใหม (new public management) ทสามารถ

ตอบสนองตอสถาการณ และสงแวดลอมไดอยางมประสทธภาพ จ�าเปนอยางยงททกยทธศาสตรตอง

สอดคลองเชอมโยงกน เพอใหบรรลสวสยทศน โดยมคานยมหลก (Core values) การแพทยฉกเฉน

เปนกรอบและม มาตรการรองรบทส�าคญ ไดแก การระวงและพบเหตเรว ประสานการชวยเหลอเรว

การออกปฏบตการชวยเหลอเรว การปฏบตการฉกเฉน ณ จดเกดเหตด การดแลระหวางน�าสงด สง

หนวยปฏบตการทเหมาะสม (Detection Reporting Response On scene care & Care in transit.

Transfer to definitive care ) ทด�าเนนการรวมกบเครอขายทเปนทางการและเครอขายจตอาสา

อยางสอดคลองเชอมโยงกน ดงแผนภมท ๖

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

50ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แผนภมท ๖ สรปแนวคดและความเชอมโยงของแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต 

ฉบบท ๒ พ.ศ.  ๒๕๕๕-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

51ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

นยามศพท

การแพทยฉกเฉน หมายความวา การปฏบตการฉกเฉน การศกษา การฝกอบรม

การคนควาและการวจยเกยวกบการประเมน การจดการ การบ�าบดรกษาผปวยฉกเฉน และการ

ปองกนการเจบปวยทเกดขนฉกเฉน

ผปวยฉกเฉน หมายความวา บคคลซงไดรบบาดเจบหรอมอาการปวยกะทนหน ซงเปน

ภยนตรายตอการด�ารงชวตหรอการท�างานของอวยวะส�าคญ จ�าเปนตองไดรบการประเมน การจดการ

และการบ�าบดรกษาอยางทนทวงทเพอปองกนการเสยชวตหรอการรนแรงขนของการบาดเจบหรอ

อาการปวยนน

  สถานพยาบาล หมายความวา สถานพยาบาลของรฐ สถานพยาบาลสภากาชาดไทยสถาน

พยาบาลตามกฎหมายวาดวยสถานพยาบาล และสถานพยาบาลอนตามทรฐมนตรประกาศก�าหนด

  สถานพยาบาลของรฐ ใหหมายความรวมถงสถานพยาบาลในก�ากบของรฐดวย

ปฏบตการฉกเฉน หมายความวา การปฏบตการดานการแพทยฉกเฉนนบแตการรบร

ถงภาวะการเจบปวยฉกเฉนจนถงการด�าเนนการใหผ ปวยฉกเฉนไดรบการบ�าบด รกษาใหพน

ภาวะฉกเฉนซงรวมถงการประเมน การจดการ การประสานงาน การควบคม ดแล การตดตอ

สอสาร การล�าเลยงหรอขนสงการตรวจวนจฉย และการบ�าบดรกษาพยาบาลผปวยฉกเฉนทงนอก

สถานพยาบาลและในสถานพยาบาล

  หนวยปฏบตการ หมายความวา หนวยงานหรอองคกรทปฏบตการฉกเฉน

  ผปฏบตการ หมายความวา บคคลซงปฏบตงานเกยวกบการแพทยฉกเฉนตามทคณะ

กรรมการการแพทยฉกเฉนก�าหนด

สถาบน หมายความวา สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

กองทน หมายความวา กองทนการแพทยฉกเฉน

กรรมการ หมายความวา กรรมการการแพทยฉกเฉน

  เลขาธการ หมายความวา เลขาธการสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

  พนกงาน หมายความวา พนกงานของสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

  ลกจาง หมายความวา ลกจางของสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

  รฐมนตร หมายความวา รฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตน

  ผปฏบตการ หมายถง ผทผานการฝกอบรมผปฏบตการและการไดรบประกาศนยบตรหรอ

เครองหมายวทยฐานะตามประกาศ คณะอนกรรมการรบรององคกรและหลกสตรการศกษาและฝก

อบรมผปฏบตการ และการใหประกาศนยบตรหรอเครองหมายวทยฐานะแก ผผานการศกษาหรอ

ฝกอบรม (อศป.)ก�าหนดไว ดงน

๑. นกปฏบตการฉกเฉนการแพทย

๒. เจาพนกงานฉกเฉนการแพทย

๓. พนกงานฉกเฉนการแพทย

๔. อาสาสมครฉกเฉนการแพทย

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

52ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

๕. แพทยอ�านวยการปฏบตการฉกเฉน

๖. ผก�ากบการปฏบตการฉกเฉน

๗. ผจายงานปฏบตการฉกเฉน

๘. ผประสานปฏบตการฉกเฉน

๙. พนกงานรบแจงการเจบปวยฉกเฉน

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

53ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ในการด�าเนนงานตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาตนนเนองจากเปนกจกรรมทเกยวของ

และเชอมโยงกบหลายหนวยงาน องคกร และทกหนวยงาน องคกรกมกฎระเบยบทเปนกรอบแนวทาง

ในการด�าเนนงานทแตกตางกน ดงนนเพอใหเกดการมสวนรวมในการใหบรการประชาชนอยางเปน

เอกภาพ และเปนรปธรรม จ�าเปนตองก�าหนดหนวยงาน องคกร ตางๆทเกยวของเปนเบองตนในการท

จะรวมกนบรณาการกจกรรม และทรพยากรในการขบเคลอนการด�าเนนงานตามแผนหลกการแพทย

ฉกเฉนแหงชาต ฉบบท ๒ ดงน

ตารางท  ๒  หนวยงาน  องคกร  ทเกยวของในการด�าเนนงานตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต 

ฉบบท ๒ 

หนวยงานทเกยวของในการผลกดนและขบเคลอนการด�าเนนงานตามแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต

ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

54ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

55ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

56ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

57ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

58ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

59ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

60ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

61ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

ประกาศคณะกรรมการการแพทยฉกเฉนเรอง นโยบายและแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต 

(ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖ – ๒๕๕๙)

พ.ศ. ๒๕๕๕

-------------------------------------------

เพอปฏบตตามความในมาตรา ๑๑ (๒) และ (๔) และมาตรา ๑๕ (๑) แหงพระราชบญญตการ

แพทยฉกเฉน พ.ศ. ๒๕๕๑ ประกอบความในมาตรา ๗ (๒) แหงพระราชบญญตขอมลขาวสารของ

ราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ และประกาศคณะกรรมการการแพทยฉกเฉน เรอง การลงนามในประกาศ

ขอบงคบ ระเบยบ หรอค�าสง ลงวนท ๒๕ สงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ คณะกรรมการการแพทยฉกเฉน

ไดมมตใหประกาศนโยบายและแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต (ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖ – ๒๕๕๙)

โดยความเหนชอบของคณะรฐมนตรไว ดงมรายละเอยดตอทายประกาศน

ทงน ใหมผลตงแตวนท ๑ ตลาคม ๒๕๕๕ เปนตนไป

ประกาศ ณ วนท … พ.ศ. ๒๕๕๕

(นายชาตร เจรญชวะกล)

เลขาธการสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ปฏบตหนาทแทน

ประธานกรรมการการแพทยฉกเฉนประธานกรรมการการแพทยฉกเฉน

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

62ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

63ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย กระทรวงมหาดไทย. (๒๕๓๓). แผนหลกการปองกน

อบตภยแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๓-๒๕๕๗. 

กระทรวงสาธารณสข.(๒๕๕๕). รางแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท ๑๑ (พ.ศ.๒๕๕๕-

๒๕๕๙).

พระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พทธศกราช ๒๕๕๑. (๒๕๕๕). พมพครงท ๔

ส�านกงานสภาความมนคงแหงชาต.(๒๕๕๓) แผนผนกก�าลงและทรพยากรเพอการปองกน

ประเทศ.

ส�านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (๒๕๕๕). แผนพฒนาเศรษฐกจ 

และสงคม แหงชาตฉบบทสบเอด พ.ศ. ๒๕๕๕ – ๒๕๕๙.

สงครามชย ลทองด.(๒๕๕๕) การประเมนผลแผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ๒๕๕๓-๒๕๕๕.

สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต. แผนหลกการแพทยฉกเฉนแหงชาต ป ๒๕๕๓-๒๕๕๕.  

พมพครงท ๑ : หจก.รกษพมพ กทม.

สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต.(๒๕๕๔). รายงานการปฏบตงานประจ�าป ๒๕๕๔.   

บรรณานกรม

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

64ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

แผนหลกการแพทยฉกเฉน ฉบบท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๕๙

๒๕

๕๖-

๒๕

๕๙

65ผานมต กพฉ. เมอ ๒๙ สงหาคม ๒๕๕๕