การบรรณาธิกรวารสารสนเทศCJR : 2203

“ภาษาไทยในงานบรรณาธิกร”

การบรรยายครั้งที่ 6

ผูชวยศาสตราจารยสุรสิทธิ์ วิทยารัฐ

หัวขอบรรยายวันนี้

ภาษาไทย กับ การบรรณาธิกร

การใชคํา

• การใชคําใหตรงกับความหมาย

เชน กิริยา - กิริยามารยาท

กริยา - คาํกริยา

พันธุ – เผาพันธุ (เช้ือสายคน) พันธุไม

พัน – ผูกพัน (ความสัมพันธ)

เชน - ใชในกรณียกตัวอยางมาเปนบางสวน

ไดแก - ใชในกรณียกตัวอยางท้ังหมด

การใชคําใหตรงกับความหมาย (ตอ)

• การใชคําใหตรงกับความหมาย (ตอ)

ไมใช คําวา “ตัวอยางเชน” “อาทิเชน”

ควรแกเปน โดยเลือกใชเพียงคําใดคําหน่ึง คือ

- ตัวอยาง

- เชน

- อาทิ

การใชคําใหตรงกับความหมาย (ตอ)

• ตัวอยางประโยคท่ีส่ือความหมายมัดตัวเองมากไป

“ความปรารถนาอันยิ่งใหญของนักเรยีนทุกคนท่ีเรยีนจบช้ัน

มัธยมศึกษาตอนปลาย คือ ตองไดศึกษาตอระดับอุดมศึกษา”

ควรแกเปน

“ความปรารถนาอันยิ่งใหญของนักเรียนสวนมากท่ีเรียนจบช้ัน

มัธยมศึกษาตอนปลาย คือ ควรไดศึกษาตอระดับอุดมศึกษา”

การใชตัวสะกด

• การใชตัวสะกด

เชน “วิธีคิดแบบน้ีดูเหมือนวาจะแสดงความอลังการของ

มนุษย” ความหมายของคํา อลังการ – ประดับ แตงใหดูดีมาก

อหังการ – ความหยิ่งทะนง ความถือตัว

ความเชือ่มั่น

การใชคําใหเหมาะสมกับตนฉบับ

• การใชคําใหเหมาะสมกับตนฉบับ

เชน ทางการ ไมทางการ

ประสงค อยาก

จําหนาย ขาย

การแกไขภาษาในเน้ือหา พึงระวังวา ตองใหสํานวนและลีลา

ที่ตัดแตงแกไขเขากันไดในภาพรวม

การใชคําใหถูกหนาท่ี

- ลักษณะนาม

ตัวอยาง

หาประเทศมหาอํานาจตะวันตกกําลังพยายามทําใหสงคราม

ในประเทศอิรักสงบลง

ควรแกเปน –

ประเทศมหาอํานาจ 5 ประเทศ

การใชคําใหถูกหนาท่ี

• คําสันธาน

ตัวอยาง

นอกจากจะมีเน้ือหาสาระบริบูรณแลว หนังสือเร่ืองน้ีก็อาน

สนุกมาก

ควรแกเปน

นอกจาก……………แลว…..ยัง……………

การใชคําใหถูกหนาท่ี

• คําบุพบท

กับ – ใชในความหมาย 2 ฝาย

แก – ใชเม่ือประธานทํากริยาฝายเดียว

แด - ใชเม่ือยกยองอีกฝาย

ตอ - ใชแสดงออกความสัมพันธ เชน ย่ืนตอ (ประจันหนา)

ตัวอยาง - ริกเตอร ฮูโก รูจักกับถนนสายนั้นมาตลอดชีวิต

ควรแกเปน - รูจัก

การใชคํา – สํานวนตางประเทศ

• ควรใชคํา – สํานวนเทาท่ีจําเปนเทานั้น

ตัวอยาง -

สถาบันการเงินภายใตการดูโดยรัฐบาล

ควรแกเปน -

สถาบันการเงินท่ีดูแลโดยรฐับาล

การทับศัพทท่ีควรแปลความ

• ตัวอยาง

บริษัทโนเกีย จํากัด จะจัดการแถลงขาวและเลี้ยงรับรองสื่อมวลชนเพื่อโปรโมทโปรดักทชนิดใหมของบริษัท

• ควรแกเปน

โปรโมท – สงเสริมการขาย

โปรดักท - ผลิตภัณฑ

การใชภาษาตางประเทศ

• ตัวอยาง

นักศึกษาใหความสําคัญแกความตระหนักมากเทาๆ

กับการใช reason• ควรแกเปน

นักศึกษาใหความสําคัญแกความตระหนักมากเทาๆ

กับการใชเหตุผล

การกํากับภาษาตางประเทศ

• การกํากับภาษาตางประเทศไวในวงเล็บเปนสิ่งจําเปน โดยเฉพาะอยางย่ิง ถาเปนคําศัพทเฉพาะวงการ

• ถาความหมายงายๆ ก็ไมควรเขียนภาษากํากับอีก

• ตัวอยาง

การคนพบ (discovery) การสราง (construction)

การทับศัพทภาษาตางประเทศ

• ตองระบไุวในคูมอืบรรณาธิกร (style book)

• จะเขียนเปนภาษาไทย แลววงเล็บ

ภาษาอังกฤษ

• หรอื เขียนทับศัพทเสียงอานในภาษาอังกฤษ

ประโยค สั้น หรือยาวดี

• ประโยคยาวมีขอดี – อธิบายความไดมาก แต

ขอเสียคือ ถาเรียงลาํดับไมดี สวนขยายมาก ทํา

ใหอานเขาใจยาก สบัสน

• ควรแกไข - โดยเติมประธานเขาไป

• ในการเขียนควรมีทั้งประโยคสัน้ - ประโยคยาว

ประโยค สั้น หรือยาวดี

• การวางสวนขยายไมจําเปนตองวางใกลสวนที่ถูกขยาย

• ถาวางไวหางจากคาํที่ขยายแลว ทาํใหความหมายผิด ก็ควรแกไข

• ในการใชภาษาเขียน พึงระวังกวาภาษาพูด เพราะภาษาพูดแมวางสวนขยายผิด ยงัอาจเขาใจไดงาย

การเวนวรรคตอน

• หลักเกณฑการเวนวรรค

- เวนวรรคเล็ก ใชในกรณีคําในวงเล็บ

- เวนวรรคใหญ ใชในกรณรีะหวาง

ประโยค

การเวนวรรคตอน

ตัวอยาง

ชีวิตเราลาํบากยากจนเหลือเกิน ปากกัดตีน ถีบอยูตลอดเวลา

ควรแกเปน

ชีวิตเราลาํบากยากจนเหลือเกิน ปากกัดตีนถีบอยูตลอดเวลา

เคร่ืองหมายทวิภาค (:)

• (:) อานวา “ตอ”•หมายความวา

ขอความที่อยูหลังเครื่องหมาย : เปนสวนขยาย

เคร่ืองหมายจุลภาค (,)

• สามารถใชในภาษาไทยได หากใชแลวความดีกวาไมใช

• ตัวอยาง

- ใชค่ันตัวเลข 3 หลักขึ้นไป

- ใชค่ันคําท่ีตอกัน 3 คําขึ้นไป

แตไมใชอยูหนาคําวา และ - หรือ

หลักการแบงยอหนา

• ยอหนาที่ดีควรมีความคิดสําคัญเพียงความคิด

เดียว และควรมีหลกั 3 ประการคือ

- หลักเอกภาพ

- หลักสัมพนัธภาพ

- หลักสารัตภาพ

หลักการแบงยอหนา

• บรรณาธิการมีบทบาทในการชวยกําหนดยอหนา เพื่อชวยใหผูอานไดอานงายข้ึน

• การยอหนาในหนังสอืพิมพ เชน ขอเขียนท่ีเปนคอลัมน จะมียอหนามากกวาตํารา เพราะมีความกวางของคอลัมนนอยกวาตํารา

• ยอหนาบอย ทําใหผูอาน อานงายข้ึน

ขอพึงระวังในการตรวจแกภาษา

1. ภาษาเหมาะสมกับ ความรู และประสบการณของผูอาน

2. เนื้อหามีความถูกตอง และครบถวนตามกฎเกณฑการใชภาษา

3. ความคงเสนคงวา ท้ังการใชถอยคํา - รูปแบบ

4. ควรแกไขภาษา โดยคงลีลาของผูเขียนไว

5. ความหมายไมซ้ําซอน

ตัวอยาง• ขอความ

สงโคกสงยิ้ม ควรแกเปน สงโคกสงยิ้ม

กรณีถอดคํามาจากภาษาอังกฤษ ตามหลักภาษาไทยจะไมใส

วรรณยุกต ยกเวน ไมใสแลวไมสามารถส่ือความหมายได หรือส่ือ

ความหมายผดิ

อยาลืมทบทวนบทเรียน

ขอใหโชคดี