มกราคม - มนาคม 55

ปท 2 ฉบบท 7

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

เรองเดนในฉบบ• เรองเลาความสำเรจACCCRN• เปดตวโครงการM-BRACE

ปรบตวรบมอ

M-BRACE

2 3

FO

R

MO

RE

G

RA

PH

IC

D

ES

IG

N

FR

EE

BI

ES

:

VI

SI

T

WW

W.

DE

SI

GN

FR

EE

BI

ES

.O

RG F

OR

M

OR

E

GR

AP

HI

C

DE

SI

GN

F

RE

EB

IE

S:

V

IS

IT

W

WW

.D

ES

IG

NF

RE

EB

IE

S.

OR

G

2

สารบญ City Focus...

3 เรองเลาความสำ�เรจจาก�ACCCRN

5 แนะนำ�โครงการ�M-BRACE

รอบรวกจกรรม

7 ประชมคณะทปรกษาโครงการ�M-BRACE

8 การประชมรบฟงความคดเหนโครงการ�แมนำ�กกนอยสายใน-เชยงราย�

11 สารพดจดมาเลา

12 Did U Know? กบภาษาClimateวนละคำกจกรรมลนรางวล

โครงการเครอขายเมองในเอเชยเพอรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Asian Cities Climate

Change Resilience Network หรอ ACCCRN) ไดเรมดำาเนนการในประเทศไทยมาอยางตอเนองตงแตกลางป 2552 ปจจบนการดำาเนนโครงการอยในระยะท 3 ซงมสถาบนสงแวดลอมไทยเปนองคกรหลกในการขบเคลอนโครงการฯภายใตการสนบสนนจากมลนธ

รอกกเฟลเลอร โดยมเมองเชยงรายและหาดใหญเปนเมองนำารองในการดำาเนนโครงการภายใตกรอบเปาหมาย เพอเสรมศกยภาพ สรางความร ความเขาใจ ความตระหนก เรองการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ความเสยง ความเปราะบาง และผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพ ภมอากาศทจะมตอเมองใหกบภาคเครอขายในพนท และนำาไปสการจดทำาแผนยทธศาสตรการรบมอ ปรบตวกบผลกระทบดงกลาว และแปลงแผนฯ สการปฏบต รวมทงผลกดนแผนฯเขาสระดบนโยบายภาครฐ เพอใหเกดการสนบสนนการดำาเนนโครงการอยางยงยน

ปรบตวรบมอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

สวสดทานผอานทกทาน มาพบกนอกครงกบ “สารปรบตว รบมอ การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ” ปท 2 ฉบบท 7 ประจำาเดอนมกราคม ถง มนาคม 2555 ฉบบแรกของป 55 ฉบบพเศษ ททกทานจะพบกบความเปลยนแปลงหลายอยางจากการปรบโฉม รปเลมใหม แตยงคงเนอหาสาระทเขมขนเชนเดมซงมาพรอมกบการเปดตวโครงการใหมอกหนงโครงการทสนบสนนการเพมศกยภาพของเมองเพอรบมอกบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพ ภมอากาศ “โครงการเสรมสรางการรบมอของเมองกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Mekong-Building Climate Resilient Asian Cities) หรอ M-BRACE” พรอมนำาเสนอกจกรรมในพนทจากโครงการ ACCCRN เชนเคย

เรมตนกบ City Focus คอลมนในชอใหมแตสาระคงเดมกบเรองเลาความสำาเรจจากการดำาเนนงานทผานมาของโครงการ ACCCRN ซงขณะนการดำาเนนโครงการอยในระยะท 3 พรอมกบแนะนำาโครงการนองใหมดานเมองกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ M-BRACE สวนในรอบรวกจกรรม เกาะตดการประชมรบฟงความคดเหนโครงการ ใหมในพนทเมองเชยงราย และรายงานกจกรรมทเกดขนในพนททง ACCCRN และ M-BRACE ปดทายดวยการรวบรวมคำาศพทนาร ใน DidU Know? กบภาษา Climate วนละคำา และรวมสนกกบ กจกรรมลนรางวล คอลมนใหมตอนรบการเขาสปท 2 ของสารปรบตว..รบมอ..การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ รายละเอยดสามารถตดตามไดในฉบบและสวนสงทายหากทานผอานมขอเสนอแนะหรอขอตชมใดๆ สงขอคดเหนของทานมาไดท thaicityclimate@hotmail.com แลวพบกนใหมฉบบหนานะคะ สวสดคะ

สารปรบตว...รบมอ...การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศปท�2�ฉบบท�7�ประจำ�เดอนมกราคม�-�มนาคม�2555�

ทปรกษา ดร.จำเนยรวรรตนชยพนธ ดร.ผกามาศถนพงงา

กองบรรณาธการ กรณาคำสงหนอก กรองจตกตกาศ วรรโณบลควรอาจ สวรรณภาหอมชน กนกวรรณหอมชะเอม รจนานลมานนท อำมาตยไชยทววงศ ศรลกษณบอสราง ขวญเรอนยอดคำ ดวงกมลกระแสรเดน

จดทำ�โดยโครงการเครอขายเมองในเอเชยเพอรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ(AsianCitiesClimateChangeResilienceNetwork-ACCCRN)

โครงการเสรมสรางการรบมอของเมองกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ(MekongBuildingClimateResilientAsianCities-M-BRACE)

โดยความรวมมอระหวาง� สถาบนสงแวดลอมไทยเทศบาลนครเชยงรายเทศบาลนครหาดใหญเทศบาลนครภเกตเทศบาลอดรธานISET

เรองเลาความสำ�เรจ

ความทาทาย� จากขอมลการตรวจวด การวเคราะหขอมลในอดต และการศกษาการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศในอนาคต เมองในประเทศไทยกำาลงประสบปญหากบการเปลยนแปลงและความแปรปรวนของสภาพภมอากาศเหมอนกบทอกหลายเมองทวโลกกำาลงเผชญอย ดงนนการลดผลกระทบและเพมขดความสามารถในการรบมอ ปรบตวเปนสงทตองเรงดำาเนนการ อยางไรกตามความร ความเขาใจในเรองการรบมอและการปรบตวของเมองตอผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศสำาหรบประเทศไทยยงเปนเรองใหม และยงไมมวธการหรอแนวทางทชดเจนวาระบบเมองมความสามารถในการรบมอและปรบตวไดดมากนอยแคไหน เพราะระบบเมองของประเทศไทยเปนระบบทมความซบซอน มองคประกอบ มความสมพนธและพงพงระบบอนทอยภายนอกเมองสงประกอบกบ ยงไมสามารถระบผลกระทบทชดเจนจากการเปลยนแปลงสภาพ ภมอากาศทำาใหการมองปญหาระยะยาวทำาไดยากเนองจากสวนใหญจะเนนการรบมอกบภยธรรมชาตเฉพาะหนา เชน อทกภย

ผลลพธความสำ�เรจโครงการดานการรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพ

ภมอากาศทเกดขนจากการตอยอดโครงการโดยคณะทำางานในพนทเมองนำารองหาดใหญและเชยงราย มภาคเครอขายการดำาเนนงานทเขมแขง นบเปนอกกาวของผลสำาเรจทเกดขน ซงการถอดบทเรยนความสำาเรจทโครงการไดรบจากการดำาเนนโครงการฯ ทผานมา สามารถสรปประเดน ไดดงตอไปน

City Focus...เรองเลาความสำ�เรจกบACCCRN

เมองหาดใหญ

เมองเชยงราย

อทกภยป 53 - หาดใหญ

4 5

FO

R

MO

RE

G

RA

PH

IC

D

ES

IG

N

FR

EE

BI

ES

:

VI

SI

T

WW

W.

DE

SI

GN

FR

EE

BI

ES

.O

RG F

OR

M

OR

E

GR

AP

HI

C

DE

SI

GN

F

RE

EB

IE

S:

V

IS

IT

W

WW

.D

ES

IG

NF

RE

EB

IE

S.

OR

G

รจกโครงการ โครงการเสรมสรางการรบมอของเมองกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ หรอ M-BRACE เกดขนโดยการสนบสนนขององคการเ พ อ ก า ร พ ฒ น า ร ะ ห ว า งประเทศของสหรฐฯ (หรอ United States Agency for International Development - USAID) ในวตถประสงคเพอเพมการสรางศกยภาพในการปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศใหแกเมองตางๆ ในเอเชย

โดยใหการสนบสนนดานเงนทนแกองคกร ISET เพอดำาเนนโครงการในพนทของ 2 ประเทศในเอเชย ไดแก ประเทศไทย และ เวยดนาม ซงมระยะเวลาดำาเนนโครงการทงสน 3 ป (กลางป 2554 ถง 2557)

เปาหมายหลกของโครงการฯ คอ การสรางความพรอมในการรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศใหแกเมอง เทศบาล และทองถน สำาหรบประเทศไทย มสถาบนสงแวดลอมไทยเขารวมในฐานะผดำาเนนโครงการหลก

เมองนำ�รองเมองอดรธาน และเมองภเกต

วตถประสงคโครงการ เพอพฒนาศกยภาพ เสรมสรางความรและความเขาใจ เรองการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ความเสยงและผลกระทบทอาจเกดขน รวมทงการพฒนาเมอง เพอใชในการกำาหนดประเดนยทธศาสตรวาดวยผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ พรอมนำาไปสการกำาหนดแผนยทธศาสตรและผลกดนสการปฏบตในระดบเมอง เพอใหเกดการสนบสนนการดำาเนนโครงการอยางยงยน

สงทเมองจะไดรบจากการดำ�เนนโครงการ� ไดเขารวมกจกรรมเสรมสรางศกยภาพและกระบวนการวางแผนรบมอกบ

การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศอยางมประสทธภาพ

ไดรบองคความร ทกษะ และเครองมอทจำาเปนในการประเมนผลกระทบและวางแผนรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

เพมศกยภาพการรบมอและปรบตวในระดบชมชนและเมองทมตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยธรรมชาต

เกดกระบวนการเรยนร การรบมอ ปรบตวของเมอง การนำากระบวนการมาใชเพอสรางความร ความเขาใจ

เพอใหไดซงแผน/ยทธศาสตร/ผลลพธ ตามความตองการดวย SLD (Shared Learning Dialogue) ซงเปนกลยทธทใชในการสรางและใหความร ระดมความคดเหนของคณะทำางานในพนทเพอใหเกดกระบวนการเรยนรดานการรบมอ ปรบตวตอผลกระทบทเกดขนจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

ทงนการจดการองคความรแกเมองเปนเรองทสำาคญทจะตองสงเสรมใหเกดกระบวนการตางๆ เหลานน ไมวาจะเปนขอเสนอ/แผน ทตองการใหรฐรวมมอและสนบสนน การสรางเครอขายภาคประชาชน การสรางศนยเรยนรดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ การบรหารจดการของเมองเพอใหเกดความสามารถในการรบมอ ปรบตวและมงสวถการพฒนาทยงยน

ภาคเครอขายทเขมแขง การบรณาการความรวมมอจากทกภาคสวนทงจาก

หนวยงานรฐ เอกชน ภาคธรกจและสถาบนการศกษาในพนทซงเวบไซต www.hatyaicityclimate.org เปนตวอยางของศนยกลางการแลกเปลยนความรดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และเฝาระวงอทกภยของเมองหาดใหญทรวมเครอขายจาก 12 องคกรทงภาครฐ เอกชน และภาคประชาชน ซงจากจำานวนตวเลขผเขาชมกวาหนงลานคน หลงจากการเปดตวเวบไซตอยางเปนทางการไดไมนานสะทอนใหเหนถงความสำาเรจไดเปนอยางด

การขยายผลโครงการฯ การนำาประสบการณ บทเรยน และกระบวนการทได

จากการดำาเนนโครงการฯ ในพนทไปปรบใชกบโครงการดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศอนๆ เชน M-BRACE

การปรบเปลยนกระบวนทศนของคณะทำางานในพนท มมมองและประสทธภาพของคณะทำางานในพนท

มความสำาคญมากตอการขบเคลอนโครงการทยงยน การผลกดนใหเกดการมสวนรวม การมองเปาหมายรวมกนของคณะทำางานฯ เปนปจจยสำาคญททำาใหการดำาเนนโครงการในพนทประสบผลสำาเรจ

ความสอดคลองกบบรบทของเมอง การดำา เ นนโครงการฯ ทสอดคลองกบบรบท

ของเมองทำาใหการตอยอดโครงการฯ ตลอดจนการดำาเนนกจกรรมในพนทดำาเนนไปไดและประสบความสำาเรจ

แผนยทธศาสตรการรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

ทไดจากกระบวนการจดทำายทธศาสตรการรบมอตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Resilience Strategy) เพอนำาไปสการปฏบต โดยใหเมองเครอขายกำาหนดยทธศาสตรการรบมอท เหมาะสมกบสถานการณและศกยภาพของเมอง รวมถงมการผลกดนยทธศาสตรทจดทำาขนในระดบเมองเขาสระดบนโยบายภาครฐ และจดทำาโครงการยอยทมงเนนเชอมโยงความสมพนธระหวางการพฒนาเมองกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

หนองประจกษ - อดรธาน

City Focus...แนะนำ� M-BRACE (Mekong-Building Climate Resilient Asian Cities)

คลองอตะเภา - หาดใหญ

หนองปง - เชยงราย

6 7

FO

R

MO

RE

G

RA

PH

IC

D

ES

IG

N

FR

EE

BI

ES

:

VI

SI

T

WW

W.

DE

SI

GN

FR

EE

BI

ES

.O

RG F

OR

M

OR

E

GR

AP

HI

C

DE

SI

GN

F

RE

EB

IE

S:

V

IS

IT

W

WW

.D

ES

IG

NF

RE

EB

IE

S.

OR

G

กจกรรมโครงการ

1 . การเสวนาเพอแลกเปล ยนเรยนร ร วมกน (SLD - Shared Learning Dialogue) ระหวางภาคของเมองทสำาคญ เชน หนวยงานภาครฐ เอกชน สถาบนการศกษาและภาคประชาสงคม

2. การประเมนความเปราะบาง / ความเสยงของเมองตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Vulnerability Assessment)

3 . การวางแผนรบมอกบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Resilience Strategy Planning)

4. การสรางแนวทางการดำาเนนงานเพอรบมอ กบผลกระทบจากการเปล ยนแปลงสภาพภมอากาศ (Intervention Planning) และนำาแนวทางการดำาเนนงานไปปฏบต (Implementing Resilience Strategy)

ภาคโครงการ- องคกรปกครองสวนทองถนไดแก เทศบาลนครอดรธาน และเทศบาลนครภเกต

- หนวยงานราชการระดบจงหวดทเกยวของ เชน ผวาราชการจงหวด, สำานกงานปองกนและบรรเทา สาธารณภยจงหวด, สำานกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวด, โครงการชลประทานจงหวด

- องคการบรหารสวนจงหวดและองคกรปกครอง สวนทองถนทอยขางเคยงกบเทศบาลนคร

- สถาบนการศกษาในพนท

- หอการคาจงหวด และองคกรธรกจภาคเอกชน

- องคกรพฒนาเอกชนในพนท

- ชมชนในพนท

คณะทำ�ง�นโครงก�ร ACCCRN และ M-BRACE ภ�ยใตก�รดำ�เนนง�นของสถ�บนสงแวดลอมไทย จดก�รประชมคณะทปรกษ�โครงก�รฯ เมอวนท 2 กมภ�พนธ 55 ณ หองประชมบรรพต สถ�บนสงแวดลอมไทย โดยมจดมงหม�ยเพอรวมระดมคว�มคดเหน และกำ�หนดแนวท�งในก�รประเมนคว�มเปร�ะบ�ง/คว�มเสยงตอก�รเปลยนแปลงสภ�พ ภมอ�ก�ศของเมองใหมคว�มชดเจน ง�ยตอคว�มเข�ใจและเหม�ะสมตอบรบทของประเทศไทย ซงก�รประชมในครงนไดรบเกยรตจ�กผเชยวช�ญ และผทรงคณวฒในส�ข�ต�งๆ ทงด�นผงเมอง ก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ สงแวดลอม สงคมศ�สตรและมนษยศ�สตร ม�รวมแลกเปลยนทศนะ กำ�หนดคว�มหม�ย และแนวท�งรวมกน ทงยงเปนก�รขย�ยเครอข�ยคว�มรวมมอท�งวช�ก�รในก�รดำ�เนนง�นอกดวย

ประเดนสำาคญจากการประชม

1. ก�รนย�มคำ�ว� “เมอง” (Urban) ในบรบทของประเทศไทย สรป (โดยยอ) ต�มกฎหม�ยผงเมองรวมปจจบน หม�ยถง พนททมความเจรญระดบหนงทปรากฏชดเจน มการอยอาศย มความพรอมพฒนาทางเศรษฐกจ ทไมใชการเกษตรกรรม ไมใชปาไม และมองคประกอบของเมองทชดเจน เชน มระบบส�ธ�รณปโภค หรอโครงสร�งพนฐ�น นอกจ�กน จำ�นวนคน บทบ�ทหน�ทเมอง และสภ�พแวดลอม ยงเปนเกณฑในก�ร จดลำ�ดบชนของเมองดวย และบ�งกรณอ�จแบงเมองไดจ�กอตร�ก�รใชพลงง�น เชน ปรม�ณก�รใชนำ�มน อตร�ก�รใชไฟฟ� หรอนำ�ประป� เปนตน

2. “ความเปราะบาง” ในบรบทของประเทศไทย คว�มเปร�ะบ�งส�ม�รถแบงเปน 2 ด�น คอ คว�มเปร�ะบ�ง

ท�งก�ยภ�พและคว�มเปร�ะบ�งท�งสงคมซงไมมเงอนต�ยตว อย�งไรกต�มก�รประเมนคว�มเปร�ะบ�งตองศกษ�ในหล�กหล�ยแงมม เพอชวยใหก�รประเมนมคว�มครบถวน ซงความเปนเมอง หรอ Urbanization เปนปจจยทสงผลใหเกดคว�มเปร�ะบ�ง รวมไปถงปจจยท�งด�นก�รเมอง เศรษฐกจ

ก�รประเมนคว�มเปร�ะบ�งยงเปนสงทเข�ใจไดย�ก ดงนน ก�รถ�ยทอดประเดนดงกล�ว ควรมก�รใชภ�ษ�และยกตวอย�งประกอบใหเข�ใจไดง�ยและตรงกน ทงนก�รวเคร�ะหคว�มเปร�ะบ�งของชมชน/เมองควรนำ�ปจจยด�นคว�มเปนอยทด (Well-being) เข�ม�รวมในก�รวเคร�ะหดวย

ควรสร � งคว�มตระหน กและจ ตสำ �น ก ในก�รร บม อกบก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ ดวยวธท ถกตองและ เหม�ะสม โดยไมเนนเฉพ�ะกลมเปร�ะบ�ง หรอกลมใด กลมหนง เปนสำ�คญ

อย�งไรกต�มก�รดำ�เนนโครงก�รด�นก�รเปลยนแปลงสภ�พ ภมอ�ก�ศ ตองคำ�นงถงก�รเชอมโยงองคคว�มรในทกมตและเพมคว�มสำ�คญในมตของชมชน/ทองถน ก�รสร�งเครอข�ย ก�รศกษ�และพนทในก�รแลกเปลยนคว�มรด�นก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศใหเพมม�กขน รวมถงผลตง�นวจยและเผยแพรออกสส�ธ�รณะอย�งตอเนองเพอเปนก�รสร�งองคคว�มร ทแขงแกรง เพร�ะปจจบนประเทศไทยยงมสถ�บนก�รศกษ�ทมหลกสตรก�รเรยนก�รสอน และง�นวจยทเก ยวของกบด�นนนอยม�ก

รอบรวกจกรรม

แหลมพรมเทพ - ภเกต

ACCCRN/M-BRACE จดการประชม คณะทปรกษาโครงการฯ มงกำาหนดทศทาง

การดำาเนนงานดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศรวมกน

ภาพบรรยากาศการประชม

8 9

FO

R

MO

RE

G

RA

PH

IC

D

ES

IG

N

FR

EE

BI

ES

:

VI

SI

T

WW

W.

DE

SI

GN

FR

EE

BI

ES

.O

RG F

OR

M

OR

E

GR

AP

HI

C

DE

SI

GN

F

RE

EB

IE

S:

V

IS

IT

W

WW

.D

ES

IG

NF

RE

EB

IE

S.

OR

G

9

จ�กก�รประชมระดมแนวคด และสรปขอมลเพอดำ�เนนโครงก�ร พบว�พนทแมนำ�กกนอยส�ยในซงอยภ�ยในเขตเทศบ�ลนครเชยงร�ยในอดตเปนท�งนำ�เดมของแมนำ�กกส�ยใหญททอดตวอยในเขตเทศบ�ลฯ ประม�ณ 2 กโลเมตร จนกระทงปจจบนลำ�นำ�กกนอยส�ยในมสภ�พเสอมโทรมและไมเหลอรองรอยคว�มอดมสมบรณเลยแมแตนอย ทสำ�คญพบว�พนธไมและพนธปล�หล�ยชนดไดห�ยไปจ�กสภ�พ ทเหนอยในปจจบน และจ�กคำ�บอกเล�ของผอ�วโสในชมชน ทเข�รวมก�รประชมต�งกล�วเปนเสยงเดยวกนว� ในอดตนนแมนำ�กกนอยส�ยใน คอแหลงทรพย�กรทสมบรณทสดททกคน ไดใชประโยชนทงในแงของก�รอปโภคและบรโภค

โครงก�รฟนฟฯ น เกดจ�กคว�มรวมมอระหว�ง

เทศบ�ลนครเชยงร�ยและสถ�บนสงแวดลอมไทย ภ�ยใตโครงก�ร ACCCRN โดยมวตถประสงคเพอศกษ�คว�มเปนไปไดของโครงก�รเพอใหไดม�ซงขอเสนอแนะในก�รฟนฟระบบนเวศใหสอดคลองกบคว�มตองก�รของชมชน ทงยงเปนก�รถ�ยทอดและเสรมสร�งองคคว�มรด�นก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศใหกบเทศบ�ลนครเชยงร�ย เพอก�รดำ�เนนโครงก�รอนๆ ตอไปในอน�คต ทงนมก�รกำ�หนดแผนก�รดำ�เนนโครงก�รดงกล�วไวประม�ณ 9 เดอน

อย�งไรกต�มจดไดว�เปนโอก�สทดของจงหวดเชยงร�ย โดยเฉพ�ะพนองประช�ชนในเขตเทศบ�ลทจะไดเข�ม�มสวนรวมในก�รฟนฟ ดแลแมนำ�กกนอยส�ยในใหกลบม�อย คชมชน/เมองเชยงร�ยสบตอไป ซงสงสำ�คญคอตองเรงสร�งคว�มตระหนกใหกบประช�ชนในทองถนตลอดจนภ�คต�งๆ ใหเหนถงคว�มสำ�คญ โดยเฉพ�ะในประเดนยทธศ�สตร ก�รสร�งเครอข�ยในก�รปองกนและรบมอกบภยต�งๆ ซงเปนผลม�จ�กก�รเปลยนแปลงของสภ�พภมอ�ก�ศ ทกำ�ลงทวคว�มรนแรงอยในปจจบน

คณะทำ�ง�น ACCCRN เชยงร�ย นำ�โดย เทศบ�ลนครเชยงร�ยจดก�รประชมชแจงและรบฟงคว�มคดเหนก�รดำ�เนนง�นในพนทของ “โครงการฟนฟระบบนเวศและสงเสรมวฒนธรรมชมชน พนทแมนำากกนอยสายใน” ซงจดขน ณ สวนส�ธ�รณะชมชนเก�ะลอย เมอวนองค�รท 14 กมภ�พนธ 55 โดยม น�ยสมพงษ กลวงค น�ยกเทศมนตรนครเชยงร�ย เปนประธ�นเปดง�น รวมดวย น�งสนตย อองฬะ ปลดเทศบ�ลนครเชยงร�ยและประธ�นคณะทำ�ง�น ACCCRN คณะทำ�ง�นจ�กโครงก�รฯ จ�ก สถ�บนสงแวดลอมไทย นำ�โดย ดร.จำ�เนยร วรรตนชยพนธ ผอำ�นวยก�รอ�วโส และดร.ผก�ม�ศ ถนพงง� ผจดก�รโครงก�รฯ

ก�รจดเวทรบฟงคว�มคดเหนโครงก�รฯ ในครงน เปนก�รลงพนทของคณะทำ�ง�นฯ เพอแลกเปลยนขอมลและรวมถงก�รชแจงก�รดำ�เนนโครงก�รฯ เพอเตรยมพรอมรบมอกบเปลยนแปลงของสภ�พภมอ�ก�ศทอ�จเกดขน ซงไดรบคว�มสนใจอย�งม�กจ�กประช�ชนทง 5 ชมชนโดยรอบ ไดแก ชมชนเทดพระเกยรต ชมชนเกาะลอย ชมชนกองยาว ชมชนรวเหลกเหนอ ชมชนรวเหลกใต และผสนใจทวไปเข�รวมรบฟงกว�รอยคน รวมดวยนกวช�ก�รผทรงคณวฒจ�กสถ�บนก�รศกษ� และตวแทนจ�กหนวยง�นทเกยวของ รวมถงชมชนต�งๆ ในเขตเทศบ�ลฯ ไดเข�ม�มสวนรวมในก�รระดมคว�มคดเหน ตลอดจนแลกเปลยนเรยนร เพอดำ�เนนก�รปรบปรงสภ�พ ภมทศนของแมนำ�กกนอยส�ยในใหกลบคนม�เหมอนเมอครง ในอดต

คณะทำางาน ACCCRN – หาดใหญรวมพดคยผาน วทย FM 88 มอ.

มงประเดนประสทธภาพแผนรบมออทกภย

เมอวนท 6 มกราคม ทผานมา คณะทำางานโครงการ ACCCRN เมองหาดใหญรวมพดคยแลกเปลยนความคดเหน และใหสมภาษณผานรายการสภากาแฟ รายการวทย FM 88 มอ. รวมกบชมชนวดหาดใหญใน ในประเดน “การใชแผนรบมออทกภยของชมชนวดหาดใหญใน” ซงเปน 1 ใน 3 ชมชนนำารองจากโครงการนำารอง “เครอขายบรหารจดการอทกภยในพนทลมนำาคลองอตะเภา” จากการพดคยกลาวถงประสทธภาพจากการใชแผนรบมอฯ เมอครงอทกภยทผานมานน พบวาแผนทจดทำาขนทำาใหชมชนไดรบความเสยหายทงชวตและทรพยสนนอยลง เพราะแผนทจดทำาขนเกดจากการมสวนรวมของชมชน จงไดแผนทเหมาะสมกบวถชวต ทำาใหชมชนมความเขาใจเกยวกบแผนและสามารถปฏบตตามแผนทตนเองวางไวไดเปนอยางด อยางไรกตามมการตงขอสงเกตวาอาจเปนเพราะอทกภยในปนไมรนแรงมากนก การใชแผนจงไมสามารถวดประสทธภาพไดรอยเปอรเซนต แตในภาพรวมจดวามประสทธภาพ ทงนในอนาคตจะตองมการปรบและพฒนาแผนฯ ตอไปตามสถานการณทเกดขนจรง เพอการใชงานทมประสทธภาพมากขนและสามารถขยายผลนำาไปปรบใชกบพนทอนๆ ทมความเสยงตอไป

เทศบาลนครหาดใหญเปดบานตอนรบคณะอบต.คงนำาวน เพอรวมแลกเปลยนและบรณาการความร

การดำาเนนโครงการดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

เมอเรวๆ น คณะจากองคการบรหารสวนตำาบลคงนำาวน จงหวดราชบร เดนทางมาศกษาดงาน ในพนทเทศบาลนครหาดใหญ โดยม นายดเรกฤทธ ทวะกาญจน ผอำานวยการสวนชางสขาภบาลและเลขานการคณะทำางาน ACCCRN-หาดใหญ นำาเสนอกรณตวอยางการบรณาการ/การทำางานรวมกนของหลายภาคสวนจากการดำาเนนโครงการ ACCCRN ในพนทเมองหาดใหญ และการจดทำาแผนชมชนเพอรบมออทกภยในพนทนำารอง ไดแก ชมชนวดหาดใหญใน ชมชนประธานครวฒน และชมชนตนลง ซงการเดนทางเยยมชมของคณะอบต.คงนำาวน ในครงนทำาใหเกดการบรณาการองคความรและแลกเปลยนประสบการณรวมกนเพอนำาไปปรบใชในพนทของตนตอไป

สถาบนสงแวดลอมไทยรวมกจกรรมเครอขายความรวมมอการปรบตวโลกรอน

คณะทำางานโครงการ ACCCRN สถาบนสงแวดลอมไทย รวมจดนทรรศการ แลกเปลยนเรยนรประสบการณและสรปบทเรยน จากการดำาเนนโครงการสนบสนนเมองในการรบมอกบความผนผวนและการเปลยนแปลงภมอากาศ ซงเปน 1 ใน 10 ของโครงการนำารองทดำาเนนงานดานการปรบตวของเมองภายใตการสนบสนนจากมลนธสายใยแผนดนในงานเครอขายความรวมมอการปรบตวโลกรอน เมอวนท 23 – 24 กมภาพนธ ทผานมา ซงภายในงานนอกจากสวนของเวทวชาการแลว ยงมการจดนทรรศการและกจกรรมสาธตจากแตละพนทเพอ แลกเปลยนประสบการณระหวางกนและสามารถนำาความร ทไดรบไปปรบใชหรอตอยอดจากองคความรเดมในพนท ทงยงเปนการขยายเครอขายการดำาเนนงานในวงกวางอกดวย

ACCCRN - เชยงราย เดนหนาจดโครงการในพนทอยางตอเนอง

มงเสรมศกยภาพการรบมอ กบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

สภาพปจจบนของแมนำากกนอย - เชยงราย

บรรยากาศการประชมชแจงฯ

10 11

FO

R

MO

RE

G

RA

PH

IC

D

ES

IG

N

FR

EE

BI

ES

:

VI

SI

T

WW

W.

DE

SI

GN

FR

EE

BI

ES

.O

RG F

OR

M

OR

E

GR

AP

HI

C

DE

SI

GN

F

RE

EB

IE

S:

V

IS

IT

W

WW

.D

ES

IG

NF

RE

EB

IE

S.

OR

G

10

M-BRACE จดประชมเปดตวโครงการในพนทเมองภเกตและอดรธาน

เมอเรวๆ น โครงการ M-BRACE รวมกบองคกร

ISET จดการประชมเชงปฏบตการเตรยมความพรอม ดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศแกเมองภเกตและอดรธาน เมองนำารองโครงการฯ พรอมชแจงรายละเอยดและสรางความเขาใจในโครงการฯ เพอใหการดำาเนน งานรวมกนในพนทเกดประสทธผลและเปนประโยชน ตอเมองมากทสด ภายใตหวขอการประชม “ยอนอดต มองปจจบน เพอวนพรงน...” ซงในแตละพนทมผแทนจากองคกรปกครองสวนทองถน หนวยงานภาครฐ ภาคการศกษา ภาคธรกจ และองคกรพฒนาเอกชนในพนทใหความสนใจเขารวมการประชมกนพรอมหนา

การประชมดงกลาวเปนการสรางความร ความเขาใจ เพอใหเกดการแลกเปลยนขอมลและเรยนรรวมกนเกยวกบการพฒนาเมอง ตงแตอดตจนถงปจจบนและนำาไปสการวางแผนพฒนาเมองทย งยนในอนาคต ภายใตการคำานงถงบรบทของการเปลยนแปลงสภาพ ภมอากาศและผลกระทบใหแกหนวยงานทเกยวของและภาคสวนตางๆ ในจงหวด โดยมการแบงปนขอมลความรและประสบการณทมอยระหวางหนวยงาน รวมถงเปนการเปดรบความร ขอมลใหมๆ ในประเดนของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศตอการพฒนาเมอง

สธ.เตรยมความพรอม 7 มาตรการรบมอผลกระทบจากเหตภมอากาศโลกแปรปรวน

กระทรวงส�ธ�รณสข ตงคณะกรรมก�รวจย ศกษ� รวบรวมขอมล เพอเตรยมคว�มพรอมเกยวกบระบบส�ธ�รณสขของไทย และกำ�หนด 7 ม�ตรก�ร เพอรบมอกบปญห�สขภ�พทเกดขนจ�กก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศและสนบสนนแผนแมบทรองรบก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ พ.ศ.2553 – 2562 เนองจ�กก�รเปลยนแปลงของสภ�พ ภมอ�ก�ศโลกและภ�วะโลกรอน เปนปญห�สงแวดลอมทสงผลกระทบตอประช�กรโลกในทกภมภ�ค ไมว�จะอยในภ�คอตส�หกรรม หรอเกษตรกรรม รวมทงเกดผลกระทบด�นสขภ�พอน�มยของประช�ชนทกคน และประเทศไทยมแนวโนมทจะไดรบผลกระทบรนแรงจ�กก�รเปลยนแปลงของปจจยท�งสภ�พภมอ�ก�ศ ดงนนกระทรวงส�ธ�รณสข จงมนโยบ�ยในก�รพฒน�ระบบเฝ�ระวงเตอนภย ก�รจดก�รทมประสทธผล และทนก�รณเมอเกดภยพบตหรอมโรคระบ�ดและภยสขภ�พทอ�จจะเกดขนจ�กหล�ยส�เหต รวมถงก�รเตรยมรบมอกบ ผลกระทบทเกดจ�กภมอ�ก�ศโลกเปลยนแปลงดวย จ�กก�รสมมน�วช�ก�รทโรงแรมรชมอนด นนทบร เพอสนบสนนก�รจดทำ�ขอเสนอนโยบ�ยด�นสขภ�พทเกยวเนองกบปญห�ก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศในประเทศไทยโดยเตรยมคว�มพรอมเกยวกบระบบส�ธ�รณสขของไทย และสนบสนนแผนแมบทรองรบก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ พ.ศ.2553 – 2562 มทงหมด 7 ม�ตรก�ร ไดแก

1. ปรบระบบก�รเฝ�ระวงโรค โดยเฉพ�ะโรคตดตอทเกดจ�กก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ

2. ปรบระบบบรก�รสขภ�พใหส�ม�รถรองรบผปวยโรคจ�กก�รเปลยนแปลงภมอ�ก�ศ

3. สร�งระบบเฝ�ระวงในพนทเสยง 4. ประยกตใชระบบขอมลภมศ�สตรส�รสนเทศ เพอรองรบก�ร

เปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ 5. สนบสนนก�รวจยเพอก�รปองกนและคมครองด�นสขภ�พ6. พฒน�บคล�กรส�ธ�รณสขใหมคว�มรเกยวกบมตด�นก�ร

เปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศกบปญห�สขภ�พทอ�จเกดขน และ 7. รณรงคใหประช�ชนมคว�มเข�ใจปญห�ด�นสขภ�พทเกดจ�กก�รเปลยนแปลงของสภ�พภมอ�ก�ศและปรบตวเพอใหอยรอดในสภ�พแวดลอมทเปลยนแปลง

ทมา : สำานกสารนเทศและประชาสมพนธ กระทรวงสาธารณสข

ชาวสวนลำาไยตนตวตงรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

มห�อทกภยป 54 ไมเพยงแตสงผลกระทบเฉพ�ะเขตเพ�ะปลก ในภ�คเหนอตอนล�งและภ�คกล�งเท�นนแตพ�ยฝนในชวงเดอนกรกฎ�คม – สงห�คมทผ�นม� ยงสงผลตอเหตก�รณนำ�ทวมสวนลำ�ไยในเขตภ�คเหนอ ทำ�ใหช�วสวนมคำ�ถ�มว�ก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ จะสงผลกระทบตอก�รว�งแผนก�รผลตหรอไมและควรเตรยมก�รตงรบอย�งไร แมว�ในชวง 2-3 ปทผ�นม� เกษตรกรส�ม�รถจะจดก�รผลผลตไดต�มตำ�ร�และก�รฝกอบรมพรอมสงสมประสบก�รณ แตขณะนเกษตรกรและเครอข�ยมสเตอรลำ�ไยภ�ยใตก�รนำ�ของ ผศ.พ�วน มะโนชย ผกอตงศนยเครอข�ยวจยและพฒน�ลำ�ไยแมโจ-สกว. ซงเปนกลมทตดต�มขอมลวช�ก�รของลำ�ไยม�อย�งตอเนอง เรมสงเกตว�อณหภมและฝนฟ�เปลยนแปลงไปทำ�ใหค�ดเด�สถ�นก�รณย�ก บ�งครงร�ดส�ร เรงดอกแลวฝนม�กเสยโอก�สของรนนนไป เกษตรกรจงอย�กไดคว�มรทชดเจนเรองก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศว�ขอสงเกตต�งๆ นนมเหตผลหรอคำ�อธบ�ยรองรบหรอไม และเพอใหนกวช�ก�รด�นโลกรอนและก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศไดมโอก�สรบฟงขอมลจ�กช�วสวนรวมทงไดตอบขอของใจ ดงนนสกว.จงสนบสนนใหท�งศนยเครอข�ยวจยและพฒน�ลำ�ไยแมโจ-สกว. จดประชมเสวน�วช�ก�รเรอง “การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ : การตงรบและการปรบตวของเกษตรกรชาวสวนลำาไย” ณ มห�วทย�ลยแมโจ ในก�รเสวน�ครงนช�วสวนลำ�ไยไดแลกเปลยนขอมล คว�มรและสงคำ�ถ�มถงนกวช�ก�ร บ�งประเดนผ�นตอไปยงรฐบ�ล เชน ลำ�ไยพนธใด ททนท�นตอก�รเปลยนแปลงสภ�พอ�ก�ศ (ทงนำ�ทวม ภยแลง และพ�ย) จะว�งแผนจดก�รก�รผลตอย�งไร ชวงเวล�ใดทเหม�ะสมตอก�รร�ดส�ร โพแทสเซยมคลอเรต ห�กอณหภมและปรม�ณฝนเปลยนแปลงจะสงผลอย�งไรตอก�รออกดอก ตดผล และผลกระทบทเกดขนรฐบ�ล มม�ตรก�รชดเชยอย�งไร อย�งไรกต�ม ผศ.พ�วนมขอคดทงท�ยว� “แมสภาพภมอากาศจะเปนปจจยทเราไมสามารถกำากบและควบคมได แตสามารถใชขอมลสถตของการเปลยนดนฟาอากาศยอนหลงมาเปนตวบนทกและตรวจสอบ รวมกบการใชความรและประสบการณผนวกเขากบความเปนมออาชพของเกษตรกรมาใชในการวางแผนการผลตและจดการความเสยงได”

ด�น รศ.ดร.จนทรจรส เรยวเดชะ ผอ.ฝ�ยเกษตร สกว. ใหคว�มเหนว� ขณะนช�วสวนลำ�ไยกำ�ลงก�วผ�นก�รจดก�รเทคโนโลยเกษตรแมนยำ� (Precision Agricultural Technology) ดงปร�กฏผล “ลำาไยสงได...ออกไดทกเวลาทตองการ” และก�วเข�สขนตอนก�รค�ดก�รณก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศซงเปนประเดนสำ�คญทวโลก รวมทงผลกระทบทอ�จเกดขนในอน�คต ดงนนก�รเตรยมบนทกขอมลทกชนดในแปลง ตนตวทจะเรยนรขอมลใหม คว�มรและข�วส�รใหม จงเปนนมตหม�ยทดว�ภ�คเกษตรของเร�ก�วทนและก�วลำ�พรอมเดนไปกบภ�ควช�ก�รเพอรบมอคว�มเสยงใหมไดอย�งแนนอน

ทมา : เคหการเกษตร ขอมล ฝายวชาการ สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย

11

สารพดจดมาเลา

M-BRACE จบมอ SEEK มงพฒนาภเกตอยางยงยน

เมอเรวๆ น คณะทำางานโครงการ M-BRACE ในพนทเมองภเกต และสถาบนสงแวดลอมไทย รวมกบ องคกร SEEK PhUKET จดการประชมเชงปฏบตการเพอรวมกำาหนดแนวทางการดำาเนนงานรวมกน และระดมความคดเหนเพอแลกเปลยนมมมองดานการพฒนาเกาะภเกต โดยมงสวถยงยนทงดานสงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม ใหเชอมโยงถงผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทอาจจะเกดขนตอเมองในอนาคตเพอใหการดำาเนนโครงการในพนทตรงกบสภาพปญหาทเกดขน ทงยงเปนการสรางเครอขายทเขมแขงในทกภาคสวนไดอยางเปนรปธรรม

อนงองคกร SEEK PhUKET เปนองคกรไมแสวงหาผลกำาไร ซงสมาชกสวนใหญมาจากภาคธรกจตางชาตขนาดใหญในเมองภเกตทมบทบาทในการสนบสนนความรวมมอเพอใหภเกตเปนแหลงทองเทยวทเตบโตอยางตอเนอง ยงยน และมชมชนทเขมแขง

สารพดจดมาเลา

FO

R

MO

RE

G

RA

PH

IC

D

ES

IG

N

FR

EE

BI

ES

:

VI

SI

T

WW

W.

DE

SI

GN

FR

EE

BI

ES

.O

RG

...กบภาษาClimateวนละค�า

สถาบนสงแวดลอมไทย16/151 เมองทองธาน ถ.บอนดสตรท ต.บางพด อ.เมอง จ.นนทบร 11120โทร. (66 2) 503 3333 ตอ 304 แฟกซ (66 2) 504 4826-8

http://www.tei.or.th

http://www.thaicity-climate.org

http://www.acccrn.org

http://www.facebook.com/ACCCRNTHAILAND

http://www.facebook.com/M-BRACE

Exposure - การเปดรบในทน คอ โอกาสทจะไดรบผลกระทบจากภยธรรมชาต เชน นำาทวม วาตภย และผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

Sensitivity - ความออนไหวคอ ระดบทระบบไดรบผลกระทบไมวาจะเปนในทางด หรอทางราย โดยตวกระตนทเกยวของกบสภาวะอากาศ

ถายดดมรางวลให...

ตอนรบก�รก�วเข�สปท 2 ของส�รปรบตว.. รบมอ ..ก�รเปลยนแปลงสภ�พภมอ�ก�ศ ฉบบนทมง�นมกจกรรมดดม�ใหท�นผอ�นไดรวมสนกและลนของร�งวล เพยงรวมสงภ�พถ�ยในหวขอ “Adaptation: ปรบตวกบอทกภยใสภาพถาย” สงภ�พพรอมชอ-ทอย เบอรโทรศพท และอเมล ม�ท thaicityclimate@hotmail.com หรอใสซองพรอมระบ “รวมกจกรรมลนรางวลโครงการ ACCCRN และ M-BRACE” สงม�ทสถ�บนสงแวดลอมไทยต�มทอยด�นล�ง ภ�ยในวนท 10 มถนายน 2555 กตกางายๆ1. เปนบคคลทวไป รกก�รถ�ยภ�พ ไมจำ�กดเพศ อ�ย2. เปนภ�พทสอคว�มหม�ยถงก�รปรบตวจ�กอทกภย (มตวอย�งภ�พด�นขว�มอ)3. เปนภ�พทถ�ยเอง ไมคดลอกภ�พจ�กสอ หรอจ�กผอน

ผทสงภ�พถ�ยโดนใจ ถกตองต�มกตก� ลนรบเสอคอโลโปสสนสดใส จำ�นวน 5 ร�งวลร�ยชอผโชคด 5 ท�น ทไดรบคดเลอกจะประก�ศในฉบบตอไป ...

Adaptive Capacity - ความสามารถในการปรบตวคอ ความสามารถของระบบทจะปรบตวเมอเผชญกบการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศ/ความรนแรงของสภาวะอากาศทำาใหลดระดบความเสยหายทอาจจะเกดขนได ซงหมายรวมถงความสามารถของบคคล ครวเรอน ชมชนและเมองในการเลอกใชยทธศาสตรเพอสรางทางเลอกและตอบสนองตอโอกาสเพอจดการกบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทงทางตรง และทางออม

กจกรรมลนรางวล

Did You Know