พื้นฐาน ไคเซ็นด้วยกลไก (ค ร...

2
Creative & Idea 12 Creative & Idea 12 การไคเซ็นโดยใช้ กลไกคำรำคุริ หมายถึง เครองจักรหรือเครองมือที่ท�ำให้ขับเคลอนได้ ตำมที่ก�ำหนดโดยไม่ใช้แหล่งพลังงำนขับเคลอนหรือใช้พลังงำนเพียงเล็กน้อย รวมถึง กำร ท�ำงำนโดยใช้กำรเคลอนที่ของเครองจักรอน ไคเซ็นด้วยกลไก (ค�ร�คุริไคเซ็น) ความรู พื ้นฐาน ไคเซ็น กล่าวได้ว่า กลไกคาราคุริ คือ เครื่องจักรหรือเครื่องมือที่ท�าให้เกิดการขับเคลื่อนแม้ จะไม่มีแหล่งพลังแรงขับเคลื่อนในตัวเอง เช่น มอเตอร์หรือเครื่องยนต์ อะไรท�าให้ กลไกคาราคุริ ท�างานได้ ? สิ่งนั้น คือ แรง โดยธรรมชาตินั่นเอง ซึ่ง แรง โดยธรรมชาติ ได้แก่ แรงที่ท�าให้ของตกหรือลื่นไหล (แรงโน้มถ่วง) แรงยืดหยุ่น แรงลอยตัว แรงดัน แรงเสียดทาน และแรงสมดุล ล้วนเป็น แหล่งพลังงานแรงขับเคลื่อน ของกลไกคารา คุริ ถ้าใช้ กลไก ของคาน ข้อเหวี่ยง รอก เฟือง และลูกตุ้ม จะท�าให้ขนาดและทิศทางของ แรง เหล่านั้นเปลี่ยน และสามารถเปลี่ยน แรง โดยธรรมชาติเป็น การขับเคลื่อน หรือ การท�างาน ที่มีประโยชน์ได้ กลไกคาราคุริถือเป็นภูมิปัญญาของญี่ปุ่นที่มีมานาน เช่น ตุ๊กตากลเสิร์ฟชา ที่เมื่อวางชาลงในถาดแล้วจะเคลื่อนที่ไปด้านหน้าโดยอัตโนมัติ ด้วยการท�างานของเฟืองท�าให้ น�้าหนักของถ้วยชาเปลี่ยนเป็นแรงผลักให้เคลื่อนไปด้านหน้า ตัวอย่างการใช้แรงคานที่ใกล้ตัว เช่น การท�างานของน�้าตกไม้ไผ่ สามารถพบ กลไกคาราคุรินี้ในการแจกจ่ายชิ้นส่วนที่หน้างานการผลิตบ่อย ใช้ปัญญ� ไม่เสียเงิน กลไกคาราคุริ แบบนี้ท�าใหไม่ต้องใช้แรงขับเคลื่อน หรือใช้แรงน้อยมาก เราคุ ้นเคย กับวิธีคิดพื้นฐานในการไคเซ็นทีใช้ปัญญาโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย หลักการใช้ กลไกคาราคุริ เพียงแค่มีความรู้ทางวิทยาศาสตร์ระดับการศึกษาภาคบังคับ เช่น หลักการของคานงัด หรือ พลังงานแม่เหล็ก ก็เพียงพอแล้ว ไม่จ�าเป็นต้องใช้เทคนิคที่ยุ่งยากแต่อย่างใด “กลไกคำรำคุริ” และ “กำรไคเซ็นงำน” ค�าว่า กลไกคาราคุริ อาจหมายถึงการไคเซ็นเครื่องจักรโดยรวม ในกรณีนี้สามารถแบ่ง ออกเป็น v ไคเซ็นเครื่องจักร = กลไกคำรำคุริ v ไคเซ็นกำรท�ำงำนของมนุษย์ = ไคเซ็นงำน

Upload: others

Post on 12-Sep-2019

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Creative & Idea 12 Creative & Idea 12

การไคเซนโดยใช กลไกคำรำคร หมายถง เครองจกรหรอเครองมอทท�ำใหขบเคลอนได

ตำมทก�ำหนดโดยไมใชแหลงพลงงำนขบเคลอนหรอใชพลงงำนเพยงเลกนอย รวมถง กำร

ท�ำงำนโดยใชกำรเคลอนทของเครองจกรอน

ไคเซนดวยกลไก (ค�ร�ครไคเซน)

ความรพนฐานไคเซน

กลาวไดวา กลไกคาราคร คอ เครองจกรหรอเครองมอทท�าใหเกดการขบเคลอนแมจะไมมแหลงพลงแรงขบเคลอนในตวเอง เชน มอเตอรหรอเครองยนต

อะไรท�าให กลไกคาราคร ท�างานได ? สงนน คอ แรง โดยธรรมชาตนนเอง ซง แรง โดยธรรมชาต ไดแก แรงทท�าใหของตกหรอลนไหล (แรงโนมถวง) แรงยดหยน แรงลอยตว แรงดน แรงเสยดทาน และแรงสมดล ลวนเปน แหลงพลงงานแรงขบเคลอน ของกลไกคาราคร ถาใช กลไก ของคาน ขอเหวยง รอก เฟอง และลกตม จะท�าใหขนาดและทศทางของ แรง เหลานนเปลยน และสามารถเปลยน แรง โดยธรรมชาตเปน การขบเคลอน หรอ การท�างาน ทมประโยชนได กลไกคาราครถอเปนภมปญญาของญปนทมมานาน เชน ตกตากลเสรฟชา ทเมอวางชาลงในถาดแลวจะเคลอนทไปดานหนาโดยอตโนมต ดวยการท�างานของเฟองท�าใหน�าหนกของถวยชาเปลยนเปนแรงผลกใหเคลอนไปดานหนา

ตวอยางการใชแรงคานทใกลตว เชน การท�างานของน�าตกไมไผ สามารถพบ กลไกคาราครนในการแจกจายชนสวนทหนางานการผลตบอย ๆ

ใชปญญ� ไมเสยเงน

กลไกคาราคร แบบนท�าให ไมตองใชแรงขบเคลอน หรอใชแรงนอยมาก เราคนเคยกบวธคดพนฐานในการไคเซนท ใชปญญาโดยไมเสยคาใชจาย หลกการใช กลไกคาราคร เพยงแคมความรทางวทยาศาสตรระดบการศกษาภาคบงคบ เชน หลกการของคานงด หรอ พลงงานแมเหลก กเพยงพอแลว ไมจ�าเปนตองใชเทคนคทยงยากแตอยางใด

“กลไกคำรำคร” และ “กำรไคเซนงำน”

ค�าวา กลไกคาราคร อาจหมายถงการไคเซนเครองจกรโดยรวม ในกรณนสามารถแบงออกเปน v ไคเซนเครองจกร = กลไกคำรำคร

v ไคเซนกำรท�ำงำนของมนษย = ไคเซนงำน

13Vol.6 No.65 February 2012

น�าหนกของถงโดยรวมจะลดลง ดวยแรงจากลกตมท�าใหดนถงเอยงไปดานหนา

คาราคร

เอยงถงไดอตโนมตดวยหลกการไมกระดก

ดวยเซนไค

กลไก

① ท�าใหสมดลในสภาพน

② เมอมปรมาณนอยลง

ลกตม

จดหมน