การจัดท...

1

หนวยท 7

การจดท าแผนกลยทธเพอพฒนาคณภาพการศกษา

ผเขยน

ชอ ผชวยศาสตราจารย ดร.ประยงค เนาวบตร

วฒ กศ.บ., กศ.ม., Ph.D. (Educational Administration)

U. of Missouri-Columbia

ต าแหนง ขาราชการบ านาญ

หนวยทเขยน หนวยท 7

2

หนวยท 7

การจดท าแผนกลยทธเพอพฒนาคณภาพการศกษา

เคาโครงเน อหา

ตอนท 7.1 แนวคดเกยวกบการจดท าแผนกลยทธ เรองท 7.1.1 ความหมายและความส าคญของแผนกลยทธ เรองท 7.1.2 การวางแผนเพอจดท าแผนกลยทธ เรองท 7.1.3 ปจจยทเกยวของกบการจดท าแผนกลยทธ ตอนท 7.2 องคประกอบและกระบวนการจดท าแผนกลยทธ

เรองท 7.2.1 องคประกอบของแผนกลยทธ เรองท 7.2.2 การวเคราะหสภาพแวดลอมและการก าหนดกลยทธ

เรองท 7.2.3 การน ากลยทธไปสการปฏบต เรองท 7.2.4 การประเมนความส าเรจของแผนกลยทธ

ตอนท 7.3 ผบรหารกบการจดท าแผนกลยทธเพอพฒนาคณภาพการศกษา

เรองท 7.3.1 แผนกลยทธเพอพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา เรองท 7.3.2 บทบาทและหนาทในการจดท าแผนกลยทธของผบรหารสถานศกษา

แนวคด

1. แผนกลยทธจดท าขนเพอเปนทศทางการด าเนนงานขององคการใหสอดคลองกบสภาพการ

เปลยนแปลงทจะเกดขนในอนาคต โดยสมาชกภายในหนวยงานทกฝายทกระดบจะตองมสวนรวม

ในการวางแผน การก าหนดกลยทธ และการก าหนดโครงการหรอกจกรรมเพอใหกลยทธการ

ด าเนนงานทก าหนดขนบรรลผลส าเรจตามเปาหมาย

3

2. แผนกลยทธมองคประกอบและกระบวนการในการการจดท า จ าแนกเปน 3 สวน ไดแก การวเคราะหสภาพแวดลอมเพอน าไปก าหนดเปนกลยทธการด าเนนงาน การน ากลยทธไปปฏบตให

บรรลผลส าเรจตามเปาหมาย และการควบคมและประเมนกลยทธ 3. การจดท าแผนกลยทธในระดบสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาเปนผมบทบาทส าคญในการ

วางแผนและก าหนดกลยทธของสถานศกษา การน ากลยทธไปปฏบต และการประเมนผลส าเรจ

ของแผนกลยทธ

วตถประสงค

เมอศกษาหนวยท 7 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. อธบายความหมาย ความส าคญของแผนกลยทธ การวางแผนการจดท า และปจจยทเกยวของใน

การจดท าแผนได 2. ระบองคประกอบของแผนกลยทธและกระบวนการจดท าแผนกลยทธโดยละเอยดได 3. วเคราะหบทบาทในการจดท าแผนกลยทธระดบสถานศกษาของผบรหารได 4. เสนอแนะแนวทางในการน าแนวคดและกระบวนการจดท าแผนกลยทธไปประยกตใชในหนวยงาน

หรอสถานศกษาได 5. เสนอแนะแนวทางเกยวกบการวางแผนและการจดท าแผนกลยทธใหมประสทธภาพมากยงขนได

4

ตอนท 7.1

แนวคดเกยวกบการจดท าแผนกลยทธ

โปรดอานแผนการสอนประจ าตอนท 7.1 แลวจงศกษาเนอหาสาระในแตละเรองโดยละเอยด

หวเรอง เรองท 7.1.1 ความหมายและความส าคญของแผนกลยทธ

เรองท 7.1.2 การวางแผนเพอจดท าแผนกลยทธ เรองท 7.1.3 ปจจยทเกยวของกบการจดท าแผนกลยทธ

แนวคด 1. แผนกลยทธจดท าขนเพอเปนทศทางในการบรหารองคการในอนาคตใหสอดคลองกบการ

เปลยนแปลงทเกดขน โดยผเกยวของทกฝายทกระดบจะตองมสวนรวมในการวางแผน การก าหนด

กลยทธ และการจดท ารายละเอยดของแผนกลยทธ 2. การจดท าแผนกลยทธมขนตอนการจดท าเชนเดยวกบการจดท าแผนโดยทวไปคอ การวางแผนการ

จดท าหรอการเตรยมการกอนการจดท าแผน การจดท ารายละเอยดตามโครงสรางและ

องคประกอบของแผนกลยทธระดบองคการ การน ากลยทธไปสการปฏบตโดยจดท าเปน

แผนปฏบตการของหนวยงานระดบตางๆ ภายในองคการ และการประเมนความส าเรจของแผน

กลยทธ 3. ปจจยส าคญทเกยวของกบการจดท าแผนกลยทธ ไดแก บคลากร การมสวนรวมของผเกยวของ

ขอมลสารสนเทศ เวลา และแผนการจดท าแผน

วตถประสงค เมอศกษาตอนท 7.1 จบแลว นกศกษาสามารถ

1. อธบายความหมายและความส าคญของแผนกลยทธได 2. เปรยบเทยบขอแตกตางระหวางแผนกลยทธกบแผนโดยทวไปได 3. วเคราะหความสมพนธระหวางหลกและกระบวนการวางแผนกบขนตอนการจดท าแผนกลยทธได 4. วเคราะหความส าคญของปจจยทเกยวของกบการจดท าแผนกลยทธได 5. เสนอแนะแนวทางในการจดท าแผนกลยทธใหมประสทธภาพยงขนได

5

ความน า

การบรหารองคการสมยใหมใหเปนองคการชนน าหรอเปนองคการทมศกยภาพสงสดในการแขงขน

ผบรหารองคการจ าเปนตองใชกลยทธและแผนกลยทธเปนเครองมอในการบรหารงานใหบรรลผลส าเรจ ซง

การใชกลยทธและแผนกลยทธดงกลาว อาจจ าแนกตามลกษณะขององคการได 2 ลกษณะคอ องคการทมง

แสวงหาก าไรกบองคการทไมมงแสวงหาก าไร ซงองคการทงสองลกษณะนมเปาหมายและกระบวนการในการ

ก าหนดกลยทธและการจดท าแผนกลยทธแตกตางกน กลาวคอ องคการทมงแสวงหาก าไรซงสวนใหญเปน

องคการภาคธรกจหรอบรษทขนาดใหญมกเลอกใชกลยทธทมงใหไดเปรยบเหนอคแขงขนและใหความส าคญ

กบเรองการเงนเปนอนดบแรก ในขณะทองคการทไมมงแสวงหาก าไรซงสวนใหญเปนองคการภาครฐหรอ

องคการมหาชนมกมงเนนการใหบรการทมประสทธภาพเปนอนดบแรก สวนวธการจดท าแผนกลยทธของ

องคการทงสองลกษณะกมจดเนนแตกตางกนเชนกน กลาวคอ องคการทมงแสวงหาก าไรมกเนนใหผบรหาร

สงสดขององคการเปนผก าหนดกลยทธและแผนกลยทธขององคการ สวนองคการทไมแสวงหาก าไรมกเปด

โอกาสใหผเกยวของหรอผมสวนไดสวนเสยทกภาคสวนมสวนรวมในการจดท าแผนกลยทธขององคการ

ส าหรบเนอหาสาระเกยวกบการจดท าแผนกลยทธเพอพฒนาคณภาพการศกษาในหนวยน จะกลาวถง

แนวคดเกยวกบการจดท าแผนกลยทธตามแนวทางขององคการภาครฐและหนวยงานทางการศกษาเปนส าคญ

ดงรายละเอยดตามหวเรองซงจะไดกลาวถงตามล าดบตอไป

เรองท 7.1.1 ความหมายและความส าคญของแผนกลยทธ

1. ความหมายของแผนกลยทธ

แผน (plan) เปนเครองมอส าคญในการบรหารองคการใหบรรลผลส าเรจตามเปาหมายอยางม

ประสทธภาพ แผนมหลายประเภท หลายลกษณะ ขนอยกบเกณฑทน ามาใชในการจ าแนก เชน จ าแนกตาม

ระยะในการด าเนนการ จ าแนกตามเนอหาสาระ จ าแนกตามโครงสรางการบรหารงานขององคการ เปนตน

ดงนน แผนจงมชอเรยกแตกตางกนไปตามเกณฑทใชในการจ าแนกเปนส าคญ เชน แผนระยะยาว แผน

ระยะปานกลาง แผนเฉพาะกจ แผนแมบท แผนกลยทธ แผนปฏบตการ เปนตน

แผนกลยทธ (strategic plan) หรอแผนยทธศาสตร (strategy plan) เดมเปนชอแผนซงรจกกนอยาง

แพรหลายเฉพาะในกจการดานการทหาร จนกระทงถงชวงทศวรรษท 1960 บรษทเจนเนอรลอเลคทรก

(General Electric) จงไดน าแนวคดเกยวกบการวางแผนยทธศาสตรไปประยกตใชในการบรหารธรกจจนท าให

บรษทประสบความส าเรจอยางงดงามในการด าเนนงานใหบรรลผลส าเรจตามเปาหมายทก าหนดไว หลงจาก

นนแนวคดเกยวกบการจดท าแผนยทธศาสตรหรอการวางแผนกลยทธ และการบรหารเชงกลยทธจงไดแพร

ขยายไปสองคการทงภาคเอกชนและภาครฐมากขนตามล าดบ

6

“แผนกลยทธ” หรอ “แผนยทธศาสตร” เปนแผนการด าเนนงานซงใชในความหมายเดยวกน แต

องคการบางแหงโดยเฉพาะองคการภาครฐนยมใชค าวา แผนยทธศาสตรเพอใชเรยกแผนระยะปานกลางใน

ระดบองคการทจดท าขนเพอเปนทศทางในการด าเนนงานและการประสานความรวมมอระหวางหนวยงานทก

ระดบภายในองคการ โดยหนวยงานแตละหนวยตองน ายทธศาสตรขององคการ (กลยทธหลก) ไปจดท าเปน

แผนกลยทธของหนวยงาน (กลยทธระดบปฏบตการและหรอระดบหนาท) ใหสอดคลองเชอมโยงกบภาพรวม

ขององคการ อยางไรกตาม ในสวนขององคการภาคเอกชนหรอในทางธรกจนยมใชค าวา แผนกลยทธ ไมวา

จะเปนแผนในระดบองคการหรอแผนในระดบหนวยงานยอยภายในองคการ

ส าหรบเอกสารหนวยนจะใชค าวา “แผนกลยทธ” ทกกรณเพอไมใหเกดความสบสน ซงความหมาย

ของแผนกลยทธ มผอธบายไวดงน

เฮลรเกลและสโลคม (Hellriegel & Slocum 1982: 184) กลาววา แผนกลยทธเปนแผนซงเกดขน

จากกระบวนการวเคราะหสภาพแวดลอม การวเคราะหธรรมชาตขององคการ การก าหนดจดมงหมาย และการ

จ าแนก ประเมน และเลอกแนวปฏบตส าหรบองคการ โดยผลลพธ (outputs) ทไดจากกระบวนการนคอ

จดหมายและกลยทธซงจะน าไปใชเปนปจจยปอนในกระบวนการจดท าแผนปฏบตการ (operational plan)

เพอแปลงจดหมายและกลยทธขององคการใหเปนกลยทธการปฏบตงานทมความละเอยดชดเจนยงขน

เคทซโอลอยดส (Katsioloudes 2006: 13-14) กลาววา แผนกลยทธประกอบดวยกลยทธทก าหนด

ขนเพอขบเคลอนการด าเนนการใหสอดคลองกบขดความสามารถขององคการ และบรบทหรอสภาพแวดลอม

ภายนอก

รอบบนสและคลเตอร (Robbins and Coulter 2012: 235) กลาววา แผนกลยทธเปนแผนการ

ด าเนนงานขององคการทครอบคลมเปาหมายความส าเรจทงหมดขององคการ โดยมแผนการปฏบตการเปน

แผนในการด าเนนงานเฉพาะสวนใหเปนไปดวยความเรยบรอย แผนกลยทธกบแผนปฏบตการมขอแตกตาง

กนอยางชดเจนคอแผนกลยทธเปนแผนในลกษณะกวางในขณะทแผนปฏบตการเปนแผนในลกษณะแคบหรอ

เจาะจง

อทศ ขาวเธยร (2550: 3-4) กลาววา แผนกลยทธเปนแผนชแนะยทธวธทางปฏบตเฉพาะทมการ

จดล าดบความส าคญเพอใหสามารถด าเนนการไดอยางสอดรบกบสภาพแวดลอม โดยเปนแผนทยกรางจาก

กระบวนการทมสวนรวมและระดมสมองของสมาชกในองคการ

ศรวรรณ เสรรตน และคนอนๆ (2546: 41) กลาววา แผนกลยทธเปนแผนการด าเนนงานในระดบ

องคการซงระบถงภารกจและทศทางในอนาคต เปาหมายในการท างานทงในระยะสนและระยะยาว และกลยทธ

หรอกลวธในการท างานเพอใหบรรลผลส าเรจตามเปาหมายทก าหนดไว

ยบล เบญจรงคกจ(2548: 114) กลาววา แผนกลยทธเกดขนจากกระบวนการตดสนใจอยาง

ตอเนอง เปนระบบเพอจะท าใหหนวยงานสามารถบรหารจดการสถานการณใดๆ ทจะเกดขนและมผลกระทบ

ตอหนวยงานในอนาคต รวมถงการจดการเพอใหแผนทวางไวด าเนนการไดตามก าหนด โดยมการก าหนด

ตวชวดผลงานทจะไดจากการด าเนนงานตามแผนเพอใชในการประเมนและปรบปรงแผนการด าเนนงานตอไป

7

เสนาะ ตเยาว (2551: 99) กลาววา แผนกลยทธเปนแผนทรวมทกอยางซงสามารถระบทศทางของ

การด าเนนงานในอนาคตได สามารถก าหนดการใชทรพยากรขององคการใหบรรลตามภารกจและ

วตถประสงค จนสามารถแขงขนกบคแขงอนๆ ได

จากความหมายดงทน ามากลาวไวขางตน สรปไดวา แผนกลยทธเปนทศทาง กระบวนการหรอขนตอน

การด าเนนงานทก าหนดขนเพอใหองคการสามารถด าเนนกจการตามภารกจหลกและความผดชอบไดอยางม

ประสทธภาพ สอดคลองกบสภาวะการเปลยนแปลงทเกดขนอยางตอเนองทงภายในและภายนอกองคการ

2. ความส าคญและประโยชนของแผนกลยทธ

แผนกลยทธมความส าคญหรอมประโยชนตอองคการ (Robbins and Coulter 2012: 253-254;

Simerson 2011: 4-5; Wheelen and Hunger 2010: 54; พรยะ ผลพรฬห 2551: 3-4; อนวช แกวจ านงค

2551: 3-4) ดงน

1. ท าใหการก าหนดเปาหมาย วตถประสงค และทศทางในการด าเนนงานขององคการในอนาคต

ชดเจนและสอดคลองกบการเปลยนแปลงทเกดขนรอบดาน

2. ท าใหการด าเนนงานทกสวนภายในองคการเปนไปอยางมเอกภาพและมงสเปาหมายเดยวกน

3. ท าใหผเกยวของทกระดบมสวนรวมในการรเรมสรางสรรคและพฒนาองคการใหมความกาวหนา

มประสทธผลและประสทธภาพมากยงขน

4. ท าใหองคการสามารถคาดคะเนปญหาทคาดวาจะเกดขน และเสาะหาเทคนควธในการ

เปลยนแปลงปญหาใหเปนโอกาส เพอใหการด าเนนงานเปนไปอยางราบรนและบรรลผลส าเรจตรงตาม

เปาหมาย

5. ท าใหผบรหารทกระดบมวสยทศนชดเจน ตรงกน สามารถตดสนใจไดอยางรอบคอบ และลด

ความเสยงในการด าเนนงาน

3. ขอแตกตางระหวางแผนกลยทธกบแผนโดยทวไป

แผนกลยทธกบแผนโดยทวไป มขอแตกตางกน ดงน

1. แผนกลยทธก าหนดขนโดยค านงถงบรบททเปนสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกองคการ

เชน สภาวะดานการแขงขน การสรางโอกาส และการสรางความไดเปรยบในการแขงขนในระยะยาว เปนตน

สวนแผนโดยทวไปเนนการแกปญหาทก าลงเผชญอย หรอการปฏบตตามขนตอนการด าเนนงานปกต เชน การ

วางแผน การจดองคการ การจดคนเขาท างาน การน า (leading) และการควบคม เปนตน

2. แผนกลยทธค านงถงความตองการและความส าคญของผทมสวนไดสวนเสย (stakeholders)

ในขณะทแผนโดยทวไปค านงถงเฉพาะความตองการขององคการหรอหนวยงาน เปนส าคญ

3. แผนกลยทธก าหนดขนเพอเปนเครองมอในการน าองคการไปสภาพลกษณใหมในอนาคตตาม

วสยทศนทก าหนดขน การวางแผนกลยทธจงเปนการวางแผนในภาพรวมขององคการโดยกลยทธทก าหนดขน

ทกกลยทธมเปาหมายสดทายคอ การบรรลผลส าเรจตามวสยทศนขององคการ ในขณะทแผนโดยทวไป

8

ก าหนดขนเพอใชเครองมอในการแกปญหา การปองกนปญหา หรอการพฒนาผลผลตขององคการ โดยม

เปาหมายสดทายคอเพอใหการด าเนนงานตามโครงการตาง ๆ ทก าหนดขนบรรลผลส าเรจอยางมประสทธภาพ

4. แผนกลยทธมงเนนการบรรลเปาหมายโดยรวมขององคการ โดยหนวยงานภายในองคการทก

หนวยตองก าหนดเปาหมายระดบหนวยงานใหสอดคลองกบเปาหมายรวมขององคการ

5. แผนกลยทธเปนการหลอมรวมการปฏบตหนาทของฝายตาง ๆ ภายในองคการเขาดวยกน ไม

เนนความช านาญเฉพาะดาน แตเปนการจดการทสามารถรวมและประสานความเชยวชาญในแตละสาขาเขาไว

ดวยกนเพอใหสามารถปฏบตตามกลยทธใหส าเรจตามวตถประสงค

4. ประเภทของแผนกลยทธ

แผนกลยทธเปนแผนการด าเนนงานทจดท าขนเพอเปนทศทางในการบรหารงานใหบรรลผลส าเรจ

ตามเปาหมายหรอตามวสยทศนทก าหนดไว แผนกลยทธจ าแนกตามลกษณะและเปาหมายในการด าเนนงาน

ได 3 ลกษณะ (Robbins and Coulter 2012: 256-262; Hill and Jones 2011: 8-10; ธนชย ยมจนดา

2554: 10-11; อนนต เกตวงศ 2541: 63) คอ

1. แผนกลยทธองคการ (strategic plan) เปนแผนซงก าหนดขนเพอใชเปนเปาหมายในการ

ด าเนนงานของทกหนวยงานภายในองคการ โดยแผนกลยทธดงกลาวมขอบเขตครอบคลมทรพยากร กจกรรม

และเปาหมายขององคการ

2. แผนยทธวธ (tactical plan) เปนแผนซงก าหนดชวงระยะในการด าเนนงานใหบรรลผลผลส าเรจไว

สนกวาแผนกลยทธ และเปนสวนหนงของแผนกลยทธ โดยยทธวธหรอกลวธ (tactics) ทก าหนดขนตองมง

สนบสนนกลยทธหลกขององคการใหบรรลผลส าเรจ ลกษณะของกลวธทนยมใชในทางธรกจโดยทวไป

จ าแนกไดเปน 4 ลกษณะคอ

2.1 การเปดจองลวงหนา (preemption) เปนกลวธทใชการเปดโอกาสลวงหนาแกลกคาเพอให

เขาถงบรการหรอผลตภณฑกอนคแขงขนรายอนหรอกอนก าหนดการทระบไวอยางเปนทางการ ซงจะท าให

ลกคาพงพอใจเนองจากไดรจกผลตภณฑหรอไดรบบรการกอน และท าใหอ านาจในการแขงขนหรอการท า

ก าไรสงขน

2.2 การยบยง (deterrence) หมายถง เปนกลวธในการท าใหคแขงขนรายอนไมกลาเขามาแขงขน

ดวย อนเปนภยคกคามไมใหผอนท าตามดวยการสรางขอจ ากด ท าใหคแขงขนเหนวามก าไรนอย ไมอยากมา

แขงขนดวย

2.3 การโจมต (attack) เปนกลวธตอสโดยตรงกบคแขงขนเพอรกษาสถานภาพของตวเองให

เหนอกวาคแขงขนในเรองราคา ภาพลกษณ การจดจ าหนาย สรางลกคา และการขยายสวนตลาด การโจมต

มกจะเสยคาใชจายสง และอาจท าใหผรวมแขงขนทงหมดเสยหายได

2.4 การตอบโต (response) เปนกลยทธในการปองกนตว อาจท าไดหลายวธตงแตการตอส

โดยตรงกบคแขงขนทมาโจมตกอน การด าเนนวธการตามแบบคแขงขนหรอเลยนแบบอยางใกลชด การถอน

9

ตวดวยการหาวธการอนมาตอบโตหรอซมเงยบดวยการหาวธไมใหคแขงขนร และรวมทงการเลกกจการหรอ

ออกจากตลาดกได

3. แผนปฏบตการ (operational plan หรอ action plan) เปนแผนซงก าหนดขนเพอรองรบกลยทธ

หรอยทธวธ โดยมรายละเอยดเปนแผนงาน โครงการหรอกจกรรมทตองด าเนนการในระดบหนวยหรอระดบ

บคคลในองคการ และมระยะเวลาในการด าเนนงานสนกวาแผนยทธวธ

แผนกลยทธนอกจากจ าแนกเปน 3 ลกษณะดงกลาวขางตนแลว ยงอาจจ าแนกตามระดบการบรหาร

ไดอกหลายลกษณะ ขนอยกบขนาดขององคการเปนส าคญ กลาวคอ องคการขนาดเลกอาจจ าแนกแผนกล

ยทธเปน 3 ระดบ คอ แผนกลยทธระดบองคการ (ระดบนโยบาย) แผนกลยทธส าหรบหนวยงานระดบรอง

(ระดบกจการ/ธรกจ) และแผนกลยทธระดบงานหรอระดบผปฏบต (ระดบหนาท/ปฏบตการ) สวนองคการ

หรอบรษทขนาดใหญและใหญมากอาจจ าแนกแผนกลยทธเปน 4 หรอ 5 ระดบ แลวแตกรณคอ แผนกลยทธ

ระดบองคการ (บรษท) แผนกลยทธระดบหนวย (ธรกจ) แผนกลยทธระดบหนาท แผนกลยทธระดบงาน

และแผนกลยทธระดบสงคม ตามล าดบ

เรองท 7.1.2 การวางแผนเพอจดท าแผนกลยทธ

การจดท าแผนเปนขนตอนหนงของกระบวนการวางแผน (planning process) ดงนน การจดท าแผน

กลยทธจงตองมการวางแผนในการจดท าเชนเดยวกบการจดท าแผนประเภทอนๆ ส าหรบแนวคดเกยวกบ

การวางแผน กระบวนการวางแผน และขนตอนการจดท าแผนกลยทธ จะไดกลาวถงตามล าดบดงน

1. การวางแผนและกระบวนการวางแผน

การวางแผนเปนกระบวนเกยวกบการตดสนใจเพอการก าหนดสงทจะตองปฏบตในอนาคตวาจะท า

อะไร ท าอยางไร และใครเปนผปฏบต ซงผลลพธทไดจากการวางแผน กคอ “แผน” ซงเปนขอก าหนดหรอ

แนวทางในการปฏบตเพอใหเกดผลส าเรจตามเปาหมายทตองการ ส าหรบแนวคดเกยวกบการวางแผนและ

กระบวนการวางแผน ไดมนกวชาการกลาวไวดงน

รอบบนส และฮกส (Robbins 1997: 130; Hicks 1981: 248) กลาววา การวางแผนเปนวธการ

ตดสนใจลวงหนาเพออนาคตขององคการวาจะใหใคร ท าอะไร ทไหน อยางไร โดยมการก าหนดขนตอน

ด าเนนงานและทรพยากรทตองการใชในการบรหารเพอใหบรรลวตถประสงคและเปาหมายไวอยางชดเจน อาจ

กลาวอกนยหนงไดวา การวางแผนจงเปนการตอบค าถามส าคญ 3 ประการ คอ ปจจบนองคการอยทไหน

อนาคตตองการจะไปทใด และท าอยางไรจงจะไปถงเปาหมายตามทตองการ

ดรอร (Dror 1989: 99-100) กลาววา การวางแผนเปนกระบวนการเกยวกบการจดเตรยมแนว

ทางการตดสนใจส าหรบการด าเนนการในอนาคตขององคการโดยเสาะหาแนวทางหรอวธการทดทสด การ

วางแผนมลกษณะส าคญ 7 ประการ คอ

10

1. การวางแผนเปนกระบวนการ (planning is the process) หรอกจกรรมทตองด าเนนการอยาง

ตอเนอง มการน าเขาทรพยากรและพลงความสามารถตาง ๆ เพอใหด าเนนงานขององคการเปนไปอยาง

ราบรน

2. การวางแผนเปนกระบวนการในการจดเตรยมแนวทางการตดสนใจเพอเสนอขออนมตและน าไป

ปฏบตโดยหนวยงานภายในองคการ

3. การวางแผนตองมงเนนทรปแบบหรอแนวทางในการตดสนใจ

4. การวางแผนตองมงสการกระท า การปฏบต หรอการด าเนนการไมใชมงสวตถประสงคอน

5. การวางแผนตองสผลลพธหรอเปาหมายทตองการใหเกดขนในอนาคต

6. การวางแผนตองก าหนดเปาหมายหรอความส าเรจทตองการไวอยางชดเจน

7. การวางแผนตองเปนกระบวนการในการเสนอแนะวธการทดทสดเพอใหบรรลเปาหมาย โดย

เลอกใชกลยทธทดทสด

ทองอนทร วงศโสธรและธตรตน วศาลเวทย (2537: 38) ไดประมวลหลกเบองตนในการวางแผนไว

ดงน

1. การวางแผนเปนกระบวนการเฉพาะทตองการความกวางไกลส าหรบการเตบโตในอนาคต ซงเปน

ทรจกกนในความหมายของวสยทศน

2. การวางแผนจะตองไมเปนกระบวนการทก าหนดตวเองอยกบปญหาประจ าวน หากแตตองให

ความสนใจในการเสาะแสวงหาแนวทางในการปองกนปญหาทเผชญอยไมใหเกดขนซ าซากในอนาคตไดอก

3. การวางแผนเปนกระบวนการทจะพยากรณถงววฒนาการขององคการในอนาคต ภายใตเงอนไข

ตาง ๆ การเลอกใชเทคนคการพยากรณทเหมาะสมจงเปนปจจยส าคญของการวางแผนพฒนาองคการ

4. การวางเปนกระบวนการในการก าหนดแนวทางและเงอนไขในการตดสนใจกรณตางๆ ทคาดวาจะ

เกดขนในอนาคต

ณรงควทย แสนทอง (2553?: 17) อธบายวา การวางแผนเปนกระบวนการศกษาขอมล วเคราะห

ประเมน และก าหนดสงทตองด าเนนการในอนาคตไวลวงหนา การวางแผนจะตองตอบค าถามส าคญ คอ 1) ม

แผนงานขนมาเพออะไร 2) จะตองท าอะไรบาง 3) จะตองท าอะไรกอนหลง 4) จะตองท าเมอไหร 5) จะตอง

ใชทรพยากรอะไรบาง เทาไหร เมอไหร 6) ใครเปนผรบผดชอบ 7) แตละเรองอาจจะมความเสยง ปญหา

อปสรรคอะไรบาง และ 8) จะมแนวทางรบมอกบความเสยงหรอปญหาอปสรรคอยางไร

เสนาะ ตเยาว (2551: 83) อธบายวา การวางแผนเปนกระบวนการในการก าหนดวตถประสงคและ

วธการวาจะท าอยางไรใหบรรลวตถประสงคนน หากพจารณาในแงของสถานการณ การวางแผนเปนการ

ก าหนดสงทจะตองท าไวลวงหนาเพอใหไดผลตามทตองการ โดยมการก าหนดจดหมายปลายวาคออะไรและ

ก าหนดวธการวาจะท าอยางไร

สภาพร พศาลบตร (2543: 56-59) ไดน าเสนอตวแบบการวางแผน (planning model) หรอกรอบ

ของกระบวนการวางแผน (conceptual framework) จ าแนกเปน 4 ขนตอนหลก คอ

11

1. การทบทวนขอมลเบองตน เปนการประเมนสถานการณในบรบทหรอภาวะแวดลอมทเปนอยและ

ทเปนแนวโนมในชวงระยะเวลาทแผนงานครอบคลมไว โดยการประเมนเชนนมงไปทตวแปรตาง ๆ ทเกยวของ

ไดแก ปญหา บคลากรผปฏบตงาน องคการทเกยวของกบการด าเนนงาน ตวแปรดานกายภาพ เชน สภาพภม

ประเทศ การคมนาคม ตลอดจนตวแปรดานสงคมในเชงจตวทยา เศรษฐกจ สงคม และการเมอง ซงการ

ทบทวนดงกลาวจะท าใหทราบถงความเปนมา ความส าคญ ขอบเขต และเปนทมาของขอสรปแนวคดในเชง

ปญหาหรอประเดนในการพฒนาหรอแนวโนมในการด าเนนงานตอไป ซงผลของการทบทวนขอมลครงนจะ

เปนพนฐานทส าคญในการก าหนดวสยทศน พนธกจ เปาหมาย และวตถประสงค

2. การประมวลทางเลอกในการแกไขปญหาหรอพฒนา โดยขอมลเบองตนทไดรบจากการศกษา

ทบทวนจะถกน ามาใชประกอบการพจารณาถงแนวทางในการด าเนนงาน ทมกเรยกวา “กลยทธ” ซง

จ าเปนตองมการประมวลทางเลอกทมอยแลวและมการเลอกสรรตามเกณฑตาง ๆ ทก าหนดอยางเหมาะสม

เพอใชในการแกไขปญหาหรอพฒนางานตอไป

3. การก าหนดการอ านวยการ เปนการก าหนดเงอนไขตาง ๆ ทจะเอออ านวยตอการปฏบตงานตาม

แนวทางหลกหรอกลยทธ โดยเงอนไขดงกลาว ไดแก เงอนไขดานบคลากร การเงน การพสด ทรพยากร และ

เงอนไขดานเวลา ผลลพธในองคประกอบนกคอ แผนการบรหารจดการนนเอง

4. การก าหนดการควบคมก ากบงาน เปนองคประกอบทมการสรางเงอนไขเพอการตรวจสอบ แกไข

และปรบปรงในขณะทมการปฏบตการตามแผน สงทเกดขนกคอ แผน กจกรรมตาง ๆ ตามจดมงหมายน เชน

แผนการก ากบงาน แผนการนเทศงาน แผนการปรบปรงงาน เปนตน

จากทกลาวมาสรปไดวา การวางแผนเปนกระบวนการในการก าหนดแนวทางการตดสนใจเกยวกบสงท

ตองด าเนนการหรอกระท าเพอขบเคลอนองคการใหเกดผลส าเรจตามเปาหมายทตองการในอนาคต การ

วางแผนมขอบขายครอบคลมปจจยทใชในการด าเนนงาน รปแบบ วธการ หรอกลยทธในการด าเนนงาน และ

ผลลพธทตองการใหเกดขน

2. ขนตอนการจดท าแผนกลยทธ

การจดท าแผนแมจะเปนสวนหนงของกระบวนการวางแผน แตจะเกดขนหลงจากทมการก าหนด

ทศทางหรอเปาหมายในการด าเนนงานขององคการไวอยางชดเจนแลว ส าหรบแนวคดเกยวกบการจดท าแผน

และการจดท าแผนกลยทธ มขนตอนในการด าเนนการดงน

2.1 ขนตอนการจดท าแผน

เดสเลอร (Dessler 1985: 32) อธบายวา ขนตอนในการจดท าแผน ม 4 ขนตอน คอ 1) การ

คาดการณและก าหนดสมมตฐานในการวางแผน 2) การก าหนดวตถประสงค 3) การก าหนดทางเลอก

เพอใหบรรลวตถประสงค และ 4) การตดสนใจเลอกทางเลอก

มนด ชารปลน และฟลปโป (Mondy, Sharplin, and Flippo 1988: 94) กลาววา การจดท า

แผนคอการก าหนดวาจะท าอะไร เมอใด ดงนน การจดท าแผนจงเปนกระบวนการตอบปญหาส าคญ คอ 1) ม

12

กจกรรมอะไรทตองท าเพอใหบรรลวตถประสงค 2) กจกรรมเหลานนควรจะกระท าเมอใด 3) ใครควรจะ

รบผดชอบสวนใด 4) กจกรรมเหลานนจะกระท าทไหน และ 5) การกระท าควรจะแลวเสรจเวลาใด

สตรอบ (Straub 1979: 127-131) จ าแนกขนตอนการจดท าแผน เปน 5 ขนตอนคอ

1. การจดรางท าแผน (design)

2. การชแจงแผน (communication)

3. การปรบแผน (flexibility)

4. การน าแผนไปใช (implementation)

5. การควบคมแผน (control)

ดลก บญเรองรอด (2534: 137) และอญชล โพธทอง (2543: 95-97) อธบายวา การจดท า

แผนเปนขนตอนหนงของกระบวนการวางแผน ซงม 6 ขนตอนคอ

1. ขนเตรยมการกอนการวางแผน (pre-planning) เปนการก าหนดวธการในการวางแผน

การก าหนดโครงสรางการจดแผน การจดเตรยมขอมลสารสนเทศทเกยวของ และการแตงตงมอบหมายผม

หนาทรบผดชอบ

2. ขนการวางแผน (planning) ประกอบดวยขนตอนยอยคอ การวนจฉยสภาพการด าเนนงาน

การก าหนดนโยบาย การก าหนดวงเงนคาใชจายในอนาคต การจดล าดบความส าคญและการก าหนดเปาหมาย

และการทดสอบความเปนไปได

3. ขนการจดท าแผน (plan formulation) เปนการเสนอกระบวนการตดสนใจตอผบรหารและ

เปดโอกาสใหผเกยวของมสวนรวมในการจดท าแผนปฏบตการ

4. ขนการจดท ารายละเอยดของแผน (plan elaboration) ประกอบดวยกจกรรมส าคญคอ

การจดท าแผนงาน และการจดท าโครงการอยางละเอยดสามารถน าไปปฏบตได

5. ขนการน าแผนไปปฏบต (plan implementation) เปนการกระท าหรอการน าสงทได

วางแผนไวไปด าเนนการใหเกดผลส าเรจตามเปาหมาย

6. ขนการประเมนผล การปรบแผนและการจดท าแผนใหม (evaluation revision and re-

planning) เปนการตรวจสอบผลทเกดขนวาตรงกบวตถประสงคและเปาหมายทก าหนดไวเพยงใด ซงจะท าให

ไดขอมลสารสาสนเทศทจะน าไปใชในการตดสนใจวางแผนและจดท าแผนในรอบถดไปใหเกดประสทธภาพ

มากยงขน

ทองอนทร วงศโสธร และคณวฒ คนฉลาด (2537:102- 103) อธบายวา ขนตอนการจดท า

แผน จ าแนกเปน 2 ลกษณะ คอ การจดท าแผนตามกระบวนการวางแผนแบบครบวงจร และการจดท าแผน

ตามขนตอนหลกของกระบวนการวางแผน ซงมสาระส าคญดงน

1. การจดท าแผนตามกระบวนการวางแผนแบบครบวงจรหรอการวางแผนทงระบบ เปนการ

จดท าแผนซงครอบคลมแผนทกระยะ คอ แผนระยะยาว แผนระยะปานกลาง และแผนระยะสน โดยแผนทก

ระยะขางตนจะตองมความสอดคลองเชอมโยงซงกนและกนอยางแนบแนน หรอกลาวอกนยหนงคอ แผนระยะ

ยาวเปนทมาของแผนระยะปานกลาง และแผนระยะปานกลางเปนทมาของแผนระยะสนหรอแผนปฏบตการ

13

ประจ าป ตามล าดบ อยางไรกตาม การจดท าแผนในลกษณะดงทกลาวไวน ในทางปฏบตมกปรากฏใหเหนนอย

มาก หรอปรากฏเฉพาะในทางอดมคตเทานน

2. การจดท าแผนตามขนตอนหลกของการวางวางแผน ซงม 2 ขนตอนคอ 1) ขนการก าหนด

ปณธาน วตถประสงค และนโยบาย และ 2) ขนการก าหนดแผนงานและโครงการใหสอดคลองกบปณธาน

วตถประสงค และนโยบาย

การจดท าแผนทง 2 ลกษณะดงกลาว สามารถจ าแนกเปนขนตอนหรองานทตองด าเนนการได

5 ขนตอนคอ 1) การประเมนผลการด าเนนงานหรอสภาพทเกดขน 2) การก าหนดวตถประสงค ปณธานหรอ

วสยทศน นโยบาย และเปาหมาย 3) การจดท ารางแผน แผนงานและโครงการ 4) การพจารณาแผน และ 5)

การอนมตแผน

2.2 การจดท าแผนกลยทธ

จทซม (Jitsumu 2548; 34-41) กลาววา ขนตอนในการจดท าแผนกลยทธม 3 ขนตอนหลก

คอ

1. การแตงตงคณะผรบผดชอบในการจดท า (project team) ประกอบดวยดวยผเกยวของทก

ระดบในองคการ นบตงแตผบรหารระดบสง ผบรหารระดบหวหนาฝาย หวหนางาน และผปฏบตจรงของแต

ละงาน

2. การจดท าก าหนดการในการจดท าแผนกลยทธ เชน ก าหนดการในการประชมคณะท างาน

และผเกยวของเพอจดรายละเอยดตาง ๆ การรายงานผลการด าเนนงาน การจดท าแผนปฏบตการ เปนตน

3. การด าเนนการจดท ารายละเอยดตางๆ ใหแลวเสรจหรอเปนไปตามก าหนดการทวางไว เชน

การวเคราะหสภาพแวดลอม การก าหนดกลยทธ การจดท าแผนปฏบตการในระดบหนวยงานและระดบผ

ปฏบต เปนตน

ฮลลและโจนส (Hill and Jones 2009: 10-11) จ าแนกขนตอนในการจดท าแผนกลยทธเปน

5 ขนตอนคอ

1. ขนการก าหนดพนธกจและเปาหมายขององคการ

2. ขนการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคการเพอคนหาโอกาสและภยคกคาม

3. ขนการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในองคการเพอคนหาจดแขงและจดออน

4. ขนการก าหนดกลยทธเพอสรางความเขมแขงใหแกองค โดยกลยทธทก าหนดขนตอง

สอดคลองกบพนธกจและเปาหมายขององคการ

5. ขนน ากลยทธไปสการปฏบต

14

กระทรวงศกษาธการ (2541: 6-9) ไดจ าแนกขนตอนการจดท าแผนกลยทธ ไว 9 ขนตอน

คอ

1. ขนการรวบรวมขอมลความตองการจ าเปน

2. ขนการวเคราะหและทบทวนภารกจ

3. ขนการวเคราะหองคการ

4. ขนการก าหนดประเดนปญหาและความตองการพฒนา

5. ขนการก าหนดวสยทศนและพนธกจ

6. ขนการก าหนดวตถประสงคและเปาหมาย

7. ขนการก าหนดกลยทธและแผนกลยทธ

8. ขนการน ากลยทธไปสการปฏบต

9. ขนการประเมนผล

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2554: 13-89) ไดจ าแนกขนตอนการจดท าแผนกล

ยทธเปน 5 ขนตอน ไดแก ขนการศกษาสถานภาพของหนวยงาน ขนการก าหนดทศทางของหนวยงาน

ขนการก าหนดกลยทธ ขนการก าหนดตวชวดความส าเรจ และขนการจดท าแผนทกลยทธ

ขนตอนการจดท าแผนกลยทธดงทกลาวมา อาจสรปเปนขนตอนส าคญได 3 ขนตอนคอ ขนการ

วเคราะหสภาพแวดลอม ขนการก าหนดกลยทธ และขนการควบคมและประเมนกลยทธ โดยในแตละ

ขนตอนยงสามารถจ าแนกเปนขนตอนยอยไดอกหลายรายการ ดงรายละเอยดซงจะไดกลาวถงในตอนท 7.2

ตอไป

เรองท 7.1.3 ปจจยทเกยวของกบการจดท าแผนกลยทธ

การวางแผนและการจดท าแผน ไมวาจะเปนแผนกลยทธหรอแผนอนใดกตาม ลวนตองอาศยปจจยท

เกยวของคลายคลงกน เชน บคลากร การมสวนรวมของผเกยวของ ขอมลสารสนเทศ เวลา และแผนการใน

การจดท าแผน เปนตน ซงปจจยเหลานมความสมพนธหรอเกยวของกบการจดท าแผนในลกษณะตางๆ

(เฉลมพงศ มสมนย 2551: 8-49; ทองอนท วงศโสธร และคณวฒ คนฉลาด 2537: 104-108 ) ดงน

1. บคลากร ผเกยวของกบการจดท าแผนกลยทธในระดบองคการประกอบดวยบคลากรทกระดบ

นบตงแตผบรหารระดบสง ผบรหารระดบรองลงมา และเจาหนาทผปฏบตงานในแผนกตาง ๆ บคลากรเหลาน

แมจะมบทบาทและความรบผดชอบแตกตางกน แตทกคนตองมหนาทและมบทบาทในการจดท าแผนรวมกน

อยางไรกตาม ผทมความส าคญตอการจดท าแผนกลยทธมากทสด กคอ ผบรหารในระดบสง ซงเปนกลไก

ส าคญในการผลกดนใหการจดท าแผนบรรลผลส าเรจตามเปาหมายหรอแลวเสรจทนตามก าหนดเวลา โดย

ผบรหารและผเกยวของทกระดบ จะตองมคณลกษณะหรอคณสมบตในดานตาง ๆ ทส าคญคอ

15

1) ดานความรความสามารถของผบรหารองคการระดบสง ซงมหนาทและความรบผดชอบตอ

การจดการเชงกลยทธ จะตองเปนผทมคณลกษณะและบทบาทส าคญคอ (1) เปนผรเรมและตดสนใจเกยวกบ

วสยทศน เปาหมาย และเทคนควธในการด าเนนการ (2) เปนผประเมนและจงใจผบรหารในระดบตางๆ

รวมทงบคลากรภายในองคการ และ (3) เปนผก ากบตดตามการด าเนนงานของผเกยวของทกฝายใหเปนไป

ตามขนตอนโดยค านงถงความสอดคลอง ประสาน กลมกลน เหมาะสม และทนตอเหตการณ

2) ดานการมวสยทศนและคณลกษณะของนกวางแผนทด กลาวคอ ผบรหารทกระดบภายใน

องคการจะตองมคณลกษณะทส าคญคอ มการคดอยางเปนระบบ มความเชอมนในตนเอง และมความตงใจ

และเอาใจใสงานในหนาททรบผดชอบอยางสม าเสมอ

3) ดานการวเคราะหปญหาและการตดสนใจเชงกลยทธของผเกยวของทกระดบ จ าแนกเปน 2

ลกษณะ คอ (1) ความสามารถในการวเคราะหปญหาเพอใหทราบสาเหตของปญหาอยางแทจรง ซงจะน าไปส

การแกปญหาไดอยางตรงจด หรอตรงตามประเดนปญหา และ (2) ความสามารถในการตดสนใจแบบมอง

การณไกล โดยพจารณาถงบรบททเกยวของทกดานอยางรอบคอบ แลวน ามาใชเพอคาดการณอนาคตอยาง

ถกตองหรอใกลเคยงกบความเปนจรงมากทสด

2. การมสวนรวมของผเกยวของ แผนงานทดคอแผนงานทบคลากรผเกยวของทกฝายทกระดบม

สวนรวมในการวางแผน ซงจะสงผลใหบคลากรมความผกพนและมความรสกเปนเจาของ วธการมสวนรวม

สามารถท าไดหลายรปแบบ เชน จดใหมการประชมสมมนาเพอเปดโอกาสใหบคลากรเสนอความคดเหน

จดตงคณะท างานเปนฝายตาง ๆ จดใหมการประชมระหวางคณะกรรมการและหนวยงานทเกยวของ เปนตน

โดยผรบผดชอบในการวางแผนควรก าหนดไวลวงหนาวาจะใหผใดหรอกลมบคคลใด มสวนรวมในเรองอะไร

อยางไร และเวลาใด

3. ขอมลสารสนเทศ ขอมลสารสนเทศมความส าคญและจ าเปนตอการวางแผนมาก คณลกษณะ

ขอมลสารสนเทศทตองการคอ มความทนสมย ถกตอง สมบรณ ทนเวลา และสมพนธกบปญหาหรอสภาพจรง

ขอมลสารสนเทศหากไมสมบรณจะท าใหการวางแผนเกดความผดพลาดหรอไมสามารถน ามาใชประโยชนใน

การตดสนใจได โดยขอมลสารสนเทศทจ าเปนตองใชในการวางแผนควรประกอบดวย (1) ขอมลสารสนเทศ

เกยวกบเปาหมายขององคการ (2) ขอมลสารสนเทศเกยวกบกจกรรมทตองด าเนนการเพอใหบรรลผลตาม

พนธกจขององคการ (3) ขอมลสารสนเทศเกยวกบโครงสรางขององคการ (4) ขอมลสารสนเทศเกยวกบ

เทคโนโลยทใชในองคการ และ (5) ขอมลสารสนเทศเกยวกบทรพยากรมนษยและทรพยากรอนๆ ของ

องคการ

4. เวลา การจดท าแผนตองมเวลาเพยงพอ การวางแผนและจดท าแผนแบบเรงรดหรอรบรอนจะท า

ขาดใหประสทธภาพ นกวางแผนทดจงตองด าเนนการวางแผนลวงหนา ระยะเวลาในการจดท าแผนจะมากหรอ

นอยเพยงใดนนขนอยกบประเภทหรอระดบของแผน ขนาดขององคการ และจ านวนผทมสวนเกยวของกบการ

จดท าแผน เชน การจดท าแผนกลยทธขององคการอาจตองใชเวลานานกวาแผนกลยทธในระดบฝายหรอ

ระดบแผนก แผนระยะยาวอาจตองใชเวลามากกวาแผนระยะปานกลางและแผนระยะสน เปนตน

16

5. แผนการจดท าแผน เปนการเตรยมการทงหมดทเกยวของกบการจดท าแผนไวลวงหนา โดย

ก าหนดเปนกจกรรมทตองปฏบตตามล าดบขนตอน นบตงแตขนเรมแรกไปจนกระทงแผนแลวเสรจและไดรบ

การอนมต ซงแผนการจดท าแผนดงกลาวนอาจจดท าเปนแผนภมแกนทชารทหรอจดท าเปนปฏทนปฏบตงาน

รปแบบอนตามทเหนเหมาะสมกได ส าหรบแผนการจดท าแผน อาจประกอบดวยขนตอนหรอกจกรรมและ

ระยะเวลา ดงตวอยางทแสดงไวตารางท 7.1

ตารางท 7.1 แสดงขนตอนและระยะเวลาในการจดท าแผนกลยทธ

ขนตอน/กจกรรม ระยะเวลาด าเนนการ

1. วเคราะห/ประเมนสภาพสภาพแวดลอมและหนวยงาน

2. ก าหนดปณธาน วสยทศน วตถประสงค และเปาหมาย

3. จดท ารายละเอยดเกยวกบกลยทธและโครงการ

4. พจารณาแผนฉบบสมบรณ

5. เสนอแผนเพอขออนมตและน าแผนไปสการปฏบต

มกราคม-กมภาพนธ

มนาคม-เมษายน

พฤษภาคม- กรกฎาคม

สปดาหแรกของเดอนสงหาคม

สปดาหแรกของเดอนกนยายน

และตามกรอบเวลาทก าหนดไว

หลงจากศกษาเน อหาสาระตอนท 7.1 แลว โปรดปฏบตกจกรรม ในแนวการศกษา หนวยท 7 ตอนท 7.1

17

ตอนท 7.2

องคประกอบและกระบวนการจดท าแผนกลยทธ


หวเรอง เรองท 7.2.1 องคประกอบของแผนกลยทธ เรองท 7.2.2 การวเคราะหสภาพแวดลอมและการก าหนดกลยทธ

เรองท 7.2.3 การน ากลยทธไปสการปฏบต เรองท 7.2.4 การประเมนความส าเรจของแผนกลยทธ

แนวคด 1. องคประกอบของแผนกลยทธ จ าแนกเปน 3 สวนคอ สถานภาพปจจบนขององคการและความ

ตองการทจะบรรลถงในอนาคต กลยทธทใชในการด าเนนงานเพอใหองคการกาวสเปาหมายทตองการ และ

เปาหมายความส าเรจในการด าเนนงานซงจะน าไปเปนประโยชนในการประเมนความส าเรจของแผนกลยทธ 2. การวเคราะหสภาพแวดลอมเปนการประเมนสถานภาพขององคการโดยเลอกใชเทคนคการ

วเคราะหทเหมาะสม เพอประโยชนในการตดสนใจเลอกกลยทธในการด าเนนงานใหสอดคลองกบสถานการณ

มากทสด 3. กลยทธทก าหนดขนจะประสบความส าเรจไดเมอมการน าไปปฏบต โดยมแผนปฏบตการ โครงการ

และกจกรรมรองรบอยางชดเจนเปนรปธรรม 4. การประเมนความส าเรจของแผนกลยทธ เปนการตรวจสอบผลลพธของแผนกลยทธและ

กระบวนการในการน าแผนกลยทธไปปฏบต เพอใหไดขอมลสารสนเทศทเปนประโยชนตอการปรบปรงและ

พฒนาแผนกลยทธใหมประสทธภาพและประสทธผลมากยงขน


1. อธบายองคประกอบและรายละเอยดของแผนกลยทธได 2. ระบวธการวเคราะหสภาพแวดลอมและการก าหนดกลยทธทได 3. ระบขนตอนและรายละเอยดในการด าเนนการเพอน ากลยทธไปสการปฏบตได

4. เสนอแนะแนวทางในการประเมนความส าเรจของแผนกลยทธได

18

ความน า

แผนกลยทธทจดท าขนเปนเอกสารเพอใชเปนเครองมอในการบรหารงานใหบรรลผลส าเรจนน ถอ

เปนสวนหนงของการบรหารตามแนวคดการบรหารเชงกลยทธ (strategic management) ซงมกระบวนการ

บรหารทส าคญ จ าแนกเปน 3 ขนตอนคอ ขนการวเคราะหสภาพแวดลอม ขนการก าหนดกลยทธ และขน

การน ากลยทธไปสการปฏบตและการควบคม ส าหรบองคประกอบและกระบวนการในการจดท าแผนกล

ยทธทจะกลาวถงตอไปน ไดจ าแนกสาระส าคญตามกระบวนการบรหารเชงกลยทธโดยก าหนดเปน 4 หวเรอง

ไดแก องคประกอบของแผนกลยทธ การวเคราะหสภาพแวดลอมและการก าหนดกลยทธ การน ากลยทธไปส

การปฏบต และการประเมนความส าเรจของแผนกลยทธ โดยมสาระส าคญดงทจะกลาวถงเรยงตามล าดบ

(Robbibs and Coulter 2012: 252-264; Simerson 2011: 89-188; Wheelen and Hunger 2510: 141-

376; พรยะ ผลพรฬ 2552: 94) ดงน

เรองท 7.2.1 องคประกอบของแผนกลยทธ

แผนกลยทธเปนเครองมอการบรหารทสะทอนทศทางการตดสนใจอยางเปนระบบเพอใหหนวยงาน

สามารถบรหารจดการภายใตสถานการณทจะเกดขนและมผลกระทบตอหนวยงานในอนาคตใหบงเกด

ผลส าเรจตามเปาหมายและกลยทธทวางไว

แผนกลยทธควรมรายละเอยดหรอมองคประกอบส าคญอยางครบถวน และควรเขยนไวเปนลาย

ลกษณอกษรหรอจดท าเปนเอกสารเพอใหสามารถน ามาทบทวน ปรบปรง และยนยนกบสงทไดก าหนดไวกอน

เรมด าเนนการ และเมอด าเนนการเสรจสนแลวยงคงตองน าแผนหรอกลยทธทวางไวมาประเมนผลหรอทวน

สอบเพอการปรบปรงแกไขตอไป

นกวชาการดานการวางแผนไดกลาวถงองคประกอบส าคญของแผนโดยทวไปและแผนกลยทธไวดงน

แอคคอฟฟ (Ackoff. 1970: 5-6) กลาววา แผนใดใดกตาม จะตองมองคประกอบทส าคญจ าแนก

เปน 5 สวน คอ

1. จดหมาย (ends) เปนองคประกอบทแสดงถงวตถประสงค ความมงหวง หรอจดมงหมายของแผน

ทไดก าหนดขน โดยอาจชถงสภาพปญหาหรอความเปนมาหรอภมหลงทตองท าใหมการวางแผน และรวมถง

ประโยชนทจะเกดขนจากการวางแผนนน

2. วธการ (means) เปนองคประกอบทแสดงถงการน าขอมลมาวเคราะห แลวก าหนดเปนทางเลอกไว

หลายทางเลอก เพอน าไปสการปฏบตใหบรรลถงจดหมายทไดก าหนดไวแลวเปนองคประกอบแรก

3. ทรพยากร (resources) เปนองคประกอบทแสดงถงประเภท ปรมาณ และคณภาพของทรพยากร

เชน คน เงน วสดอปกรณ และวธการจดการทจะตองจดสรรใหกบวธการหรอทางเลอกทไดก าหนดไว

4. การน าแผนไปใช (implementation) เปนองคประกอบทระบถงวธการหรอการตดสนใจ เพอเลอก

ทางเลอกหรอแนวทางทดทสดในการปฏบตใหเปนไปตามแผนและวตถประสงคของแผนซงไดก าหนดไว

19

ทางเลอกในการด าเนนงานจะตองมลกษณะทประหยดและใหผลประโยชนทเหมาะสม จงจะถอวาเปนทางเลอก

และการด าเนนงานทด

5. การควบคม (control) เปนองคประกอบทแสดงถงการตรวจสอบและการประเมนผลการ

ด าเนนงานของแผนวาเปนไปดวยดมประสทธภาพมากนอยเพยงใด มปญหาอปสรรคอยางไรบาง และมการ

ปรบปรงหรอหาทางปรบปรงแกไขอยางไร การควบคมจะตองเปนไปทกขนตอนทกระยะการด าเนนงานและ

เปนไปอยางตอเนอง

ไมเนอร (Miner 1978: 212-213) กลาววา แผนประกอบดวยขอความหรอสาระส าคญ 5 สวนคอ

1. ความมงหมายและวตถประสงค

2. กลยทธในการด าเนนงานใหบรรลผลส าเรจ

3. เปาหมายความส าเรจทงปรมาณและคณภาพ

4. เงอนไขความส าเรจ

5. แผนงานและโครงการ

ยบล เบญจรงคกจ (2548: 148-152) กลาววา แผนกลยทธทจดท าเปนเอกสาร ควรประกอบดวย

สาระส าคญดงน

1. การตรวจตดตามสถานภาพขององคการ โดยท าการศกษาและวเคราะหจดแขงและจดออน

องคการตามเทคนคการวเคราะหแบบ “สวอท” (SWOT analysis)

2. การวเคราะหสภาพแวดลอมขององคการ โดยการศกษาและวเคราะหสถานการณแวดลอมทเปน

ภาวะคกคาม และสภาพแวดลอมทควรใหความสนใจตดตาม เชน สถานการณดานเศรษฐกจ ความกาวหนา

ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย สภาวการณทางสงคม การเมอง สงแวดลอม เปนตน

3. การวเคราะหเปรยบเทยบศกยภาพการแขงขน โดยการประเมนสถานภาพของคแขงทกมตเพอ

น ามาใชประกอบการตดสนใจเลอกใชกลยทธทเหมาะสมกบสถานการณทเกดขน

4. การก าหนดกลยทธ- ความเปนไปไดและขอจ ากด การก าหนดกลยทธคอการตอบค าถามทส าคญ

3 ประการ ไดแก สถานภาพขององคการในปจจบนเปนอยางไร องคการตองการจะเปนอะไรในอนาคต และ

จะตองท าอะไรบางจงจะกาวไปสอนาคตทตองการนน ซงองคการโดยทวไป มงานทตองด าเนนอย 3 ลกษณะ

คอ งานทด าเนนการตามปกต งานทตองพฒนาใหเกดขน และงานทมงท าใหเกดผลส าเรจเปนกรณพเศษ

ส าหรบงานทตองก าหนดเปนกลยทธ กคอ งานในสองรายการสดทาย โดยกลยทธขององคการ ม 3 ลกษณะ

คอ กลยทธเชงเปาหมาย กลยทธเชงทศทาง และกลยทธเชงวธการ กลยทธในแตละลกษณะดงกลาวยงสามารถ

จ าแนกเปนลกษณะยอยๆ ไดอกหลายรายการเชนกน

5. ทรพยากรเพอสนบสนนการพฒนากลยทธ ประกอบดวย งบประมาณ เวลา บคลากร เทคโนโลย

และอนๆ โดยจะตองวางแผนการจดสรรทรพยากรเหลาน ใหเกดคณคาและประโยชนสงสดตอองคการ

6. ขอความแสดงพนธกจ เปนขอความทแสดงหรอการอธบายเกยวกบหลกการ เปาหมายและ

บทบาทหนาทขององคการ

20

7. กลยทธทดทสดและทางเลอก เปนการระบวาองคการเลอกใชกลยทธใดในการขบเคลอนไปส

เปาหมายทตองการ โดยกลยทธทก าหนดขนนนจะตองผานการวเคราะห สงเคราะห และใครครวญไตรตรอง

มาแลวเปนอยางด

8. วตถประสงคของแผนกลยทธ เปนการระบสงทตองการใหเกดขนในอนาคตเพอใหผเกยวของรบร

และน าไปปฏบตใหบรรลผลส าเรจตามเปาหมายทตองการ

9. มาตรการหรอกลวธทใชเปนกลไกในการผลกดนใหองคการเกดการเปลยนแปลงจากสภาพ

ปจจบนไปสสภาพในอนาคตทตองการ

10. แผนส ารอง (contingency plan) เปนการเตรยมทางเลอกรองรบในกรณเกดปญหา ไมสามารถ

ด าเนนการตามแผนกลยทธทวางไว กสามารถน าแผนส ารองทเตรยมไวมาใชไดทนท

11. การก าหนดวธการประเมนผลและตวชวด การประเมนผลอาจเลอกใชรปแบบการวจย หรอ

รปแบบอนตามความเหมาะสม สวนตวชวดเปนสงทใชบอกใหรวา สงทตองการมอยหรอไม เชน ความรวดเรว

เปนตวชวดประสทธภาพของการบรการ เปนตน

วโรจน มโนพโมกษ (2554: 56) กลาววา องคประกอบของแผนหรอสงทควรบรรจไวในแผน กล

ยทธ ม 3 สวน ดงภาพท 7.1

ภาพท 7.1 องคประกอบของแผนกลยทธ

ทมา: วโรจน มโนพโมกษ (2554) การน านโยบายสการปฏบต คนคนจาก

www.mpa1tru.com/web_mpa1/Education/MPA602/715-1.pp

A สถานภาพขององคกร

-พนธกจ/อ านาจหนาท -โครงสราง/ระบบ -การสอสาร -แผนงาน/การบรการ -บคลากร/ความช านาญการ -งบประมาณ -สงสนบสนน

B สถานภาพทตองการ

-พนธกจ/อ านาจหนาท -โครงสราง/ระบบ -การสอสาร -แผนงาน/การบรการ -บคลากร/ความช านาญการ -งบประมาณ -สงสนบสนน

C ไปถงไดอยางไร

-แผนยทธศาสตร -แผน IT และ HR -สอสาร -จางบคลากร /ฝกอบรม -ปรบองคกร

-จดสรรงบประมาณ

วสยทศน/พนธกจ /เปาหมาย

การด าเนนตามกลยทธ

การก าหนดกลยทธ

ประเดนกลยทธ/ยทธศาสตร

21

จากภาพท 7.1 แสดงใหเหนวา แผนกลยทธมองคประกอบทแสดงสาระส าคญเกยวกบสภาพและสงท

เปนความตองการ จ าแนกเปน 3 สวนคอ สถานภาพขององคการในปจจบน (A) สถานภาพขององคการท

ตองการในอนาคต (B) และวธด าเนนงานเพอใหบรรลถงสถานภาพทตองการ (C) โดยองคประกอบหลกแต

ละรายการเหลาน ยงมรายละเอยดปลกยอยอนๆ อก

จากแนวคดเกยวกบองคประกอบของแผนกลยทธดงทน าเสนอมาตามล าดบ สามารถสรปไดวา แผน

กลยทธมองคประกอบส าคญ จ าแนกเปน 3 สวน ไดแก 1) การวเคราะหสภาพแวดลอมและการก าหนดกล

ยทธ ซงครอบคลมขนตอนการจดท าแผนตงแตขนการยกรางแผนไปจนถงขนการอนมตแผน 2) การน ากล

ยทธไปสการปฏบต ซงครอบคลมขนตอนการจดท าแผนปฏบตการ การด าเนนกจกรรมตามแผนงานและ

โครงการ และการบรหารแผนงานและโครงการ และ 3) การประเมนความส าเรจของแผนกลยทธ ซง

ครอบคลมการประเมนผลลพธหรอผลสมฤทธของแผนกลยทธ การประเมนกระบวนการวางแผนกลยทธ และ

การปรบปรงแผนกลยทธ

องคประกอบของแผนกลยทธตามขอสรปขางตนน หากพจารณาในแงกระบวนการหรอขนตอนการ

จดท าแผนกลยทธอาจจ าแนกไดเปน 3 ขนตอนหลก ไดแก ขนการวเคราะหสภาพแวดลอมและการก าหนด

กลยทธขององคการ ขนการน ากลยทธไปสการปฏบต และขนการประเมนความส าเรจความส าเรจของแผนกล

ยทธ โดยมรายละเอยดดงจะไดกลาวถงในหวเรองถดไปตามล าดบ

เรองท 7.2.2 การวเคราะหสภาพแวดลอมและการก าหนดกลยทธขององคการ

การวเคราะหสภาพแวดลอมและการก าหนดกลยทธขององคการซงจะกลาวถงตอไปน มสาระส าคญ

จ าแนกเปน 2 หวขอคอ การวเคราะหสภาพแวดลอมขององคการและการก าหนดกลยทธขององคการ โดยม

รายละเอยด ดงน

1. การวเคราะหสภาพแวดลอมขององคการ

1.1 รปแบบและวธการวเคราะหสภาพแวดลอม

การวเคราะหสภาพแวดลอมหรอบางแหงเรยกวา การประเมนสภาพแวดลอมเปนการวเคราะห

สถานการณโดยใชเทคนคการวเคราะหแบบสวอท (SWOT analysis) จ าแนกเปน 2 ลกษณะ คอ การ

วเคราะหสภาพภายในและการวเคราะหสภาพภายนอกองคการ

การวเคราะหสภาพในองคการเปนการคนหาจดแขง (strengths) จดออน (weaknesses) หรอสง

ทอาจเปนปญหาส าคญในการด าเนนงานสสภาพทตองการในอนาคต เพอใหรตนเอง (รเรา) รสภาพแวดลอม

(รเขา)ชดเจนมากยงขน การวเคราะหสภาพการณภายในองคการอาจน าตวแบบการวเคราะหอยางใดอยาง

หนงทเหมาะสมกบองคการมาใชกได เชน ตวแบบการวเคราะหของแมคคนเซย ตวแบบการวเคราะหของ

เปนตน

22

ตวแบบการวเคราะหของแมคคนเซย (The 7s McKinsey model) จ าแนกปจจยภายในองคการ

ไว 7 ประการไดแก โครงสรางองคการ (structure) ระบบ(system) กลยทธ (strategy) ทมงาน (staff) วธการ

ท างาน (style) ทกษะหรอความสามารถ (skill) และคานยมรวม (shared value) ของบคลากรในองคการ ตว

แบบอนๆ นอกนน นกศกษาสาสมารถศกษาเพมเตมไดจากประมวลสาระของชดวชานหรอเอกสารทเกยวของ

อนๆ

การวเคราะหสภาพภายนอกองคการเปนคนหาโอกาส (opportunities) และภยคกคามหรอ

อปสรรค (threats) ในการด าเนนงานขององคการ การวเคราะหสภาพนอกองคการ อาจจ าแนกเปนการ

วเคราะหสภาพแวดลอมโดยทวไป (general environment) และสภาพแวดลอมทเกยวกบการด าเนนงานของ

องคการโดยตรง (operational environment) โดยอาจพจารณาน าตวแบบการวเคราะหทเหมาะสมมาใชในการ

วเคราะหกได เชน ตวแบบของปอรทเตอร (Michael E. Porter) ซงก าหนดตวแปรทควรน ามาพจารณาไว 5

รายการ (five–force model) ไดแก ลกคา คแขงขน ผจ าหนายสนคา คแขงขนรายใหม และสนคาทดแทน

เปนตน

เมอด าเนนการวเคราะหสภาพแวดลอมขององคการและไดผลลพธจากการวเคราะหดงกลาวแลว

สงทตองด าเนนการในขนตอไปคอ การน าขอมลสารสนเทศทไดจากการวเคราะหสภาพแวดลอมไปใช

ประโยชนในการก าหนดวสยทศน พนธกจ และเปาประสงคขององคการ ตอไป

1.2. การก าหนดวสยทศน พนธกจ และเปาประสงคขององคการ

1.2.1 การก าหนดวสยทศน

วสยทศน(vision) คอ ภาพในอนาคตขององคการทผบรหารและสมาชกทกคน

รวมกนก าหนดหรอจนตนาการขนจากผลการวเคราะหสถานการณในปจจบน ผนวกกบวตถประสงค ภารกจ

และคานยมขององคการ โดยพรรณนาใหเหนถงเปาหมายหรอความมงมนทองคการตองการบรรลผลส าเรจไว

อยางชดเจน

วสยทศนทดควรเขยนเปนขอความพรรณนาภาพอนาคตขององคการทปรารถนาให

เกดขนโดยมองคประกอบส าคญ 3 ประการ คอ

1. ความคาดหวง ซงอาจเปนภาพลกษณขององคการทพงประสงคในอนาคต

ความสามารถเฉพาะทโดดเดน แนวคดหลกการทชน าองคการ ตวแบบกระบวนการทพงประสงค เทคโนโลยและ

เครองมอในอนาคต สภาพแวดลอม หรองานทตรงกบตามความตองการของลกคา ผรบบรการหรอผมสวนได

สวนเสย

2. พนธกจขององคการ หรอภาระหนาทซงองคการจะตองด าเนนการใหบรรลผล

ส าเรจตามวสยทศนทก าหนดไว

3. คานยมรวม หรอคณคาหลก ปรชญา ความเชอทยดถอรวมกนในองคการ

23

หากพจารณาในแงการวางแผน วสยทศน คอความคาดหวงหรอภาพฝนในอนาคต

ขององคการ ภายในชวงระยะเวลาใดเวลาหนง ซงอาจก าหนดไวเปน 5, 10 หรอ 15 ปขางหนา ดงนนการ

ก าหนดวสยทศนจงควรเขยนเปนขอความทมคณลกษณะ ดงน

1. สรางแรงกระตนหรอแรงบนดาลใจใหแกสมาชกในองคการ

2. ขยายขดจ ากดไปสความกาวหนาขององคการ

3. ชดเจน ไมคลมเครอ

4. เปนสงทท าไดจรง ไมเพอฝน

5. สอดคลองกบคานยมส าคญขององคการ

6. สอความหมายไดชดเจน หรอเขาใจงาย

ส าหรบกระบวนการในการสรางวสยทศนขององคการ อาจด าเนนการตามขนตอน

ดงน

1. จดประชมคณะท างานออกแบบสรางวสยทศนโดยใหแตละคนระบเหตการณ

หรอการตดสนใจในอดตทเคยขนกบองคการ ประมาณ 4-8 รายการ

2. ใหสมาชกแตละคนเขยนวตถประสงคในการท างานใหกบองคการโดยใหแสดง

ถงความผกพนดานจตใจหรอความรบผดชอบทมตองานทท า

3. ใหสมาชกรวมกนจนตนาการวาในอนาคต (อาจระบเปนชวงเวลาใหชดเจน เชน

5, 10, หรอ 15 ปขางหนา เปนตน) องคการควรจะประสบความส าเรจในดานใด มชอเสยงดานใด บรรล

วตถประสงคอะไรบาง หรอยงมขอบกพรองในดานใดบาง

4. ใหสมาชกรวมกนพจารณาวา ลกษณะขององคการทคาดหวงไวนนสอดคลองกบ

ภารกจและหนาทขององคการมากนอยเพยงใด

5. น าขอคดทไดทงหมดมาเขยนเปนขอความพรรณนาเกยวกบภาพอนาคตหรอ

วสยทศนขององคการ

1.2.2 การก าหนดพนธกจขององคการ

พนธกจ (mission) หมายถง ทศทางในการด าเนนงานขององคการทสมาชกรวมกน

ก าหนดขนเปนขอความทแสดงใหเหนเกยวกบวตถประสงค การตดสนใจ เปาหมาย และ/หรอยทธศาสตรของ

องคการ

พนธกจขององคการตามความหมายทกลาวไวขางตนควรสอดคลองกบหนาทหรอ

ภารกจขององคการ ซงองคการทกแหงมหนาททตองปฏบต จ าแนกเปน 2 ลกษณะ คอ

1. ภารกจตามบทบาทหนาทขององคการซงเปนหนาทหลก (mandate) ทองคการ

นนตงขนเพอใหบรการตอสงคม และเปนหนาททตองรบผดชอบหรอถอปฏบตตลอดไป

24

2. ภารกจทองคการจะตองด าเนนการเพอใหบรรลผลส าเรจตามวสยทศนทก าหนด

ไว หรอเรยกอกอยางหนงวา พนธกจ (organizational mission) ซงสามารถปรบเปลยนใหเหมาะสมไดตาม

สถานการณ แตควรใหสอดคลองกบภารกจ หนาท หรอวตถประสงคหลกขององคการ

1.2.3 การก าหนดเปาประสงคขององคการ

เปาประสงคขององคการ (organizational goal) หมายถง สภาพความส าเรจของการ

ด าเนนงานในขนตอนสดทาย โดยระบสงทองคการตองการท าใหเปนผลส าเรจ หรอสงทองคการตองการจะ

เปนภายในชวงระยะเวลาทก าหนดไวซงอาจก าหนดเปนเปาประสงคในระยะสน หรอเปาประสงคในระยะยาว ก

ได

เปาประสงค จ าแนกเปน 3 ระดบ ดงน

1. เปาประสงคของแผนกลยทธหรอเปาประสงคในระดบองคการ ซงก าหนดเปน

ผลลพธโดยรวมขององคการ

2. เปาประสงคของแผนยทธวธหรอเปาประสงคในระดบหนวยปฏบต เปนเปาหมาย

ทก าหนดขนเพอใหการด าเนนงานของหนวยงานแตละแหงบรรลผลส าเรจตามเปาหมายเชงกลยทธของ

องคการ

3. เปาประสงคของแผนปฏบตการ หรอเปาประสงคในระดบหนาท เปนเปาหมายท

ก าหนดขนเพอใหแผนกหรอบคลากรในแตละแผนกเปนผปฏบตใหบรรลผลส าเรจ

ในการก าหนดเปาประสงคขององคการทกระดบดงทกลาวมา ควรมคณลกษณะดงน

1. สามารถวดหรอตรวจสอบได

2. มความเปนไปไดหรอมโอกาสทจะท าใหบรรลผลส าเรจได

3. สามารถยดหยนหรอปรบเปลยนได เนองจากในชวงเวลาทมการก าหนด

เปาประสงคนน อาจมปจจยบางประการทยงไมสามารถควบคมได ดงนน เปาประสงคทก าหนดขนจงควร

สามารถปรบเปลยนใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไปไดดวย

4. มความสอดคลองเชอมโยงกบกลยทธในการด าเนนงาน

2. การก าหนดกลยทธขององคการ

2.1 แนวทางในการก าหนดกลยทธ

เมอก าหนดวสยทศน พนธกจและเปาประสงคขององคการไวชดเจน เปนทยอมรบแลว ขนตอน

ตอมากคอ การก าหนดกลยทธขององคการ โดยกลยทธทก าหนดขนนหากเปนองคการขนาดใหญมากอาจ

เรยกวา กลยทธหลกหรอประเดนทางยทธศาสตรโดยรวมกลยทธไวเปนกลมๆ ทงนเพอใหสมาชกทกระดบใน

องคการเขาใจตรงกน

กลยทธขององคการเปนแนวทางหรอวธการทจะท าใหองคการบรรลผลส าเรจตามวสยทศนทได

ก าหนดไว การก าหนดกลยทธขององคการมแนวทางในการด าเนนการ ดงน

25

2.1.1 การก าหนดกลยทธโดยใชเทคนคแบบสวอท

การก าหนดกลยทธขององคการโดยใชเทคนคการวเคราะหสภาพแวดลอมแบบสวอท ม

ขนตอนในการด าเนนการและประเดนการพจารณาคอ

1) การพจารณาโอกาส ตองเสาะแสวงหาวธการทจะน าจดแขงขององคการไปใชใหเปน

ประโยชนแตตองค านงถงจดออนควบคดวย เพราะองคการอาจมจดออนทเปนอปสรรคท าใหไมสามารถน าเอา

จดแขงทมอยมาใชในการแสวงหาโอกาสทเกดขนได เชน เมอเศรษฐกจเฟองฟ องคการทมขดความสามารถ

ดานการผลตสงยอมมความไดเปรยบ แตถาหากองคการนนมจดออนอยทการตลาดหรอการใหบรการกจะท า

ใหไมสามารถใชจดแขงดานความสามารถในการผลตไดอยางเตมท เปนตน

2) การพจารณาถงภยคกคามทส าคญ ตองเสาะแสวงหากลยทธทสามารถน าเอาจดแขงท

มอยมาใชในการปองกนตว หรอน าจดแขงนนไปใชหาโอกาสอนเพมขน เชน เมอมคแขงทมความเขมแขงเขา

มาในตลาดทเราครองอย กอาจตองใชจดแขงของเรา ซงอาจเปนความสนทสนมกบตวแทนจ าหนายในพนท

เปนเครองปองกนตว เปนตน

การก าหนดกลยทธองคการโดยการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในและภายนอกองคการ

ดงทกลาวมา มแนวทางในการเลอกใชกลยทธใหเหมาะสมกบสภาพทเกดขน ดงขอสรปในตารางท 7.2

ตารางท 7.2 การวเคราะหสภาพแวดลอมเพอน ามาก าหนดเปนกลยทธขององคการ

โอกาส ภย

คกคาม จดแขง จดออน กลยทธทใช

มาก นอย มาก นอย

ควรใชกลยทธในเชงรก (aggressive) เพอเพมจ านวน

ผรบบรการ หรอพฒนาวธการ/ผลตภณฑขนใหมเพอเปน

ชองทางในการขยายบรการใหเพมมากขน

มาก นอย นอย มาก ควรใชกลยทธการพฒนาองคการ (turnaround) เพอแกไข

จดออน และเพมโอกาสใหมากขน

นอย มาก มาก นอย

ควรใชกลยทธการปองกนตว (defensive) เพอน าจดแขงมา

ใชตอตานกบภยคกคาม หรอการแตกตว (diversification)

เพอน าจดแขงไปใชในการสรางโอกาสในดานอน

นอย มาก นอย มาก

ควรใชกลยทธการประคองตวหรอถอยฉาก (retrenchment)

หรอหาทางหนเหไปท ากจการอยางอนทมความเหมาะสม

มากกวา

ทมา : ด ารงค วฒนา (2551) คมอการจดท าแผนยทธศาสตรส าหรบหนวยงานภาครฐ คนคนจาก

http:// www.ops.moc.go.th/pcni/strategie%20manaul.htm

การก าหนดกลยทธองคการ นอกจากจะก าหนดโดยใชผลการวเคราะหสภาพแวดลอม ดงทน าเสนอใน

ตารางท 7.2 แลว อาจก าหนดกลยทธโดยใชตารางการวเคราะหสถานการณแบบเมทรกซ (SWOT matrix)

ดงตารางท 7.3 ดงน

26

ตารางท 7.3 การก าหนดกลยทธองคการโดยใชตารางวเคราะหสถานการณแบบเมทรกซ

โอกาส ภยคกคาม

O1 O2 O3 T1 T2 T3

จดแขง

S1 กลยทธ

S1O2

S2 กลยทธ

S2O3

กลยทธS2T2

จดออน

W1 กลยทธ

W1O1

W2 กลยทธ

W2T1

ทมา : ธตรฐ ธนะสมบรณ (2549) หลกและวธการจดท าแผนยทธศาสตร คนคนจาก http://

www.dld.go.th/audit/mpamppm.ppt

จากตารางท 7.3 การก าหนดกลยทธขององคการโดยใชตารางวเคราะหสถานการณแบบเมทรกซ

(SWOT matrix) มหลกในการพจารณาดงน

1. ใชกลยทธเชงรก (SO strategy) เมอตองการน าจดแขงและโอกาสทเปดกวางไปใชใหเปนประโยชน

2. ใชกลยทธเชงรบ (ST strategy) เมอตองการน าจดแขงไปจดการกบภยคกคามจากภายนอกหรอใช

จดแขงใหเปนประโยชน แตเลยงภยคกคาม

3. ใชกลยทธเชงปรบ (WO strategy) เมอตองการลดจดออนและใชโอกาสใหเปนประโยชน เนองจาก

เหนโอกาสภายนอก แตภายในยงมปญหา

4. ใชกลยทธเชงถอย (WT strategy) เมอตองการลดจดออนและภยคกคามใหเหลอนอยทสด ในบาง

สถานการณองคการอาจจ าเปนตองตอสเพอความอยรอด ดงนนจงควรเลอกใชกลยทธการพลกวกฤตใหเปน

โอกาส (retrenchment strategy)

อนง กลยทธทก าหนดขนตามตารางวเคราะหสถานการณแบบเมทรกซขางตน กลยทธในแตละดาน

อาจก าหนดเปนกลยทธหลกเพยงกลยทธเดยวหรอก าหนดใหมมากกวาหนงกลยทธกไดตามความเหมาะสม

2.1.2 การก าหนดกลยทธโดยใชเทคนคมมมองแบบสมดล

แคปลานและนอรตน (Robert S. Kaplan and David P. Norton) ไดเสนอแนวคด

เกยวกบ “มมมอง”(perspective) เพอใชในการก าหนดเปนกลยทธขององคการ จ าแนกเปน 4 มมมอง โดย

เรยกวา “บาลานซสกอรการด” (balanced scorecard - -BSC) หรอมมมองแบบสมดล ไดแก มมมองดาน

การเงน มมมองดานกระบวนการภายใน มมมองดานลกคาหรอผรบบรการ และมมมองดานการเรยนรและ

เตบโตขององคการ โดยแตละมมมองมประเดนในการพจารณาเพอก าหนดเปนกลยทธขององคการ ดงน

27

1. มมมองดานการเงน (financial perspective) เชน การเพมรายได ประสทธภาพในการผลต การหาแหลงเงนทนทมตนทนตา การเพมขนของกาไร เปนตน

2. มมมองดานกระบวนการภายใน (internal process perspective) เชน การจดโครง สรางองคการทมประสทธภาพ การประสานงานภายในองคการ การจดการดานการผลตทมประสทธภาพ การประชาสมพนธ ระบบและเครองมอในการดาเนนงานททนสมย และการใชเทคโนโลยสมยใหมเพอยกระดบคณภาพผลตภณฑใหดขน เปนตน

3. มมมองดานลกคาหรอผรบบรการ (customer perspective) เชน ความพงพอใจของลกคาหรอผรบบรการ ภาพลกษณขององคการ กระบวนการดานการตลาด การจดการดานลกคาสมพนธ เปนตน

4. มมมองดานการเรยนรและการเตบโต (learning and growth perspective) เชน การพฒนาความรความสามารถของบคลากร ความพงพอใจ ขวญ และกาลงใจของบคลากร การพฒนาระบบอานวยความสะดวกและสงแวดลอมในการทางาน ทกษะในการทางาน และระบบสารสนเทศททนสมย เปนตน

การก าหนดกลยทธองคการโดยใชมมมองแบบสมดลนอกจากจะก าหนดโดยพจารณาตาม

ประเดนทน าเสนอไวขางตนแลว อาจก าหนดกลยทธองคการโดยน าผลการวเคราะหสภาพแวดลอมแบบสวอท

และแบบมมมองสมดลมาบรณาการเปนกลยทธหลกหรอประเดนยทธศาสตร ดงตารางท 7.4

28

ตารางท 7.4 การก าหนดกลยทธโดยน าผลการวเคราะหสถานการณและการวเคราะหตามมมมองแบบ

สมดลมาบรณาการเปนกลยทธหลก หรอประเดนยทธศาสตรขององคการ

S W O T

กลยทธหลก (theme)

1 2 3

Financial

Customer

Internal Process

L&G

ทมา : ธรรมชย เชาวปรชา (2548) BSC/KPI คนคนจาก http://www.e-center/

จากตารางท 7.4 การก าหนดกลยทธหลกขององคการ จ าแนกตามมมองในแตละดาน โดยแตละ

มมมองอาจก าหนดเปนกลยทธหลก เพยง 1 ประเดนหรอมากกวากได ตามความเหมาะสม จากนนจงน ากล

ยทธหลกขององคการไปก าหนดรายละเอยดทเกยวของ เชน เปาประสงค ตวชวดผลส าเรจ เปาหมาย และสง

ทจะท า โดยบนทกลงในแตละชองรายการตามแบบฟอรมในตารางท 7.5

ตารางท 7.5 แบบฟอรมในการก าหนดรายละเอยดทเกยวของกบกลยทธ จ าแนกตามมมมอง

มมมอง (perspective)

เปาประสงค (goal)

ตวชวดผลส าเรจ (measure)

เปาหมาย (target) จ าแนกเปนรายป

สงทจะท า (initiative) แผนงาน/โครงการ

ดานการเงน 1. 2.

ดานลกคา/ผ รบบรการ 1. …

ดานกระบวนการภายใน 1. 2.

ดานการเรยนรและเตบโต 1. …

29

จากตารางท 7.5 รายการในแตละชอง มความหมายดงน

เปาประสงค หมายถง สงทองคการตองการใหบรรลผลหรออยากไปถง

ตวชวดผลส าเรจ หมายถง ตวชวดเปาประสงคแตละดาน ซงใชเปนมาตรวดความส าเรจในการ

ด าเนนงานขององคการ

เปาหมาย หมายถง ตวเลขทองคการตองการจะบรรลตามตวชวดทก าหนดไว

สงทจะท า หมายถง วธด าเนนการเพอใหบรรลผลส าเรจตามเปาหมายทก าหนดขน โดยสงทจะท าน

อาจเปนแผนงาน โครงการ กจกรรม หรอกลยทธระดบปฏบตการกได

2.2 การก าหนดผลส าเรจทพงประสงค

ผลส าเรจทพงประสงคของแผนกลยทธ หรอมาตรวดผลส าเรจ (measures) ม 2 ลกษณะ คอ

ปจจยความส าเรจ และตวชวดผลงาน ซงมรายละเอยด ดงน

2.2.1 ปจจยความส าเรจ (critical success factor –CSF) คอ แนวทางทเปนรปธรรมในการยด

โยงการปฏบตงานทกหนวยงานในองคการใหมงไปในทศทางเดยวกน หรอแนวทางทท าใหบคลากรและ

ผบรหารขององคการรวาตองท าสงใดบางเพอใหเกดผลสมฤทธตามวสยทศนขององคการ ปจจยความส าเรจไม

จ าเปนตองวดผลได แตตองสามารถชน าหรอเปนหลกหมายส าคญในการบรรลผลส าเรจตามวสยทศน

ในการก าหนดปจจยความส าเรจ ควรใหสอดคลองกบวสยทศนหรอพนธกจขององคการและ

ควรมลกษณะ ดงน

1. มงเนนทผลผลตและหรอผลลพธ

2. เชอมโยงกบวสยทศน พนธกจ หรอวตถประสงคขององคการ

3. มลกษณะเฉพาะเจาะจง และเขาใจไดงาย

4. ผบรหารระดบสงขององคการยอมรบ

5. องคการสามารถควบคมผลใหเกดขนไดจรงในทางปฏบต

2.2.2 ตวชวดผลงาน (key performance indicator - KPI) เปนขอความหรอคาทางสถตทใช

บอกความส าเรจหรอผลงานโดยก าหนดใหสมพนธกบปจจยความส าเรจ และสามารถวดไดเปนเชงตวเลขหรอ

สงทวดได ตวชวดผลงานจะตองเปนผลงานทเกดขนจรง และสามารถใชแสดงความกาวหนาในการบรรลผล

ตามปจจยความส าเรจดวยการเปรยบเทยบกบเปาหมายทตงไวได

ตวชวดผลงานอาจเขยนเปนขอความซงประกอบดวย ค าบอกลกษณะนาม+ค านาม+ปรมาณ

หรออาจเขยนเปนขอความทบงบอกถงคณลกษณะและมาตรฐานเทยบเคยง (benchmark) ส าหรบบงบอกถง

ความส าเรจจากการด าเนนการ ตวชวดผลงานทดควรมลกษณะดงตอไปน

1. เปนวตถ สงของ หรอคณลกษณะทสามารถสงเกตเหนและวดไดในเชงปรมาณ

2. มประจกษพยานทชใหเหนวาการด าเนนงานไดกอใหเกดผลผลตและผลลพธทคาดหมาย

3. สามารถน าคาทไดจากวดผลการปฏบตงานทเกดขนจรงไปใชแสดงความกาวหนาของการ

บรรลผลตามแผนกลยทธหรอน าไปเทยบกบเปาหมายทไดตงไวได

30

4. เปนผลงานหรอเปนสงทเกดขนจากการน าเอาทรพยากร (input) มาใชในการด าเนน

กจกรรม (activity/process)

5. สามารถระบหนวยการวดอยางใดอยางหนงไดอยางชดเจน เชน จ านวน รอยละ คาเฉลย

อตราสวน สดสวน เปนตน

นอกจากน การก าหนดตวชวดผลงานควรค านงถงบรบททเกยวของดงน

1. สมพนธเชอมโยงกบวสยทศนขององคการ

2. สอดคลองกบปจจยความส าเรจ

3. สะทอนผลสมฤทธของการด าเนนงาน (output - outcome)

4. สามารถควบคมได

5. เชอมโยงกบการเปาหมาย/จดหมาย

6. สามารถเปรยบเทยบได

7. สามารถเกบรวมรวมขอมลไดทนเวลาและประหยด

8. สามารถท าความเขาใจไดงาย

9. เปนทยอมรบของผทเกยวของทกฝาย

10. วดไดชดเจน บดเบอนไดยาก

11. สามารถแสดงใหเหนเกยวกบปจจยทเปนเหต (leading indicators) และปจจยทเปนผล

(lagging indicators or outcomes) ได

ตวอยางการเขยนปจจยความส าเรจและตวชวดผลงาน ปรากฏดงรายละเอยดในตารางท 7.6

31

ตารางท 7.6 ตวอยางปจจยความส าเรจและตวชวดผลงานของครสภา

เปาประสงค CSF KPI เปาหมาย

การพฒนาวชาชพคร - ครรวมกจกรรมการ

พฒนาวชาชพ

- ครปฏบตตามมาตรฐาน

และจรรยาบรรณวชาชพ

- ครไดรบใบประกอบ

วชาชพ

- รอยละของครทรวมกจกรรม

พฒนาวชาชพตามเกณฑ

- รอยละของครทประพฤตผด

จรรยาบรรณ

- รอยละของครทไดรบใบ

รบรองวชาชพ

90

5

95

สงเสรมสวสดการ

และสวสดภาพคร

- ครทกคนไดรบการ

สงเสรมสขภาพ

- ครมคณภาพชวตทด

- ครไดรบสวสดการอยาง

ทวถง

- ครไดรบการคมครองจาก

องคการ

- รอยละของครทไดรบการ

ตรวจสขภาพประจ าป

- รอยละเฉลยผลการประเมน

คณภาพชวตคร

- รอยละของครทพงพอใจใน

สวสดการ

- รอยละของครทไดรบความ

คมครองทางวชาชพ

100

70

85

95

ทมา : ครสภา (2549) มาตรฐานวชาชพคร คนคนจาก http://www.kuruspa/ html

2.2.3. การจดท าแผนทกลยทธ

แผนทกลยทธหรอแผนทยทธศาสตร (strategy map) คอ แผนภาพทแสดง

ความสมพนธเชงเหตและผลกนตามมตหรอมมมองแบบสมดล ไดแก มมมองดานการเงน ดานลกคา ดาน

กระบวนการภายใน และดานการพฒนาองคการ โดยแผนทกลยทธจะเปนเสมอนแผนททจะคอยน าทาง

หนวยงานใหสามารถปฏบตงานจนบรรลเปาหมายตามกลยทธทก าหนดไว

การจดท าแผนทกลยทธ มขนตอนในการด าเนนการ ดงน

ขนท 1 การยนยนวสยทศนหรอยนยนทศทางการพฒนาทหนวยงานตองการจะเปน

ภายในระยะทก าหนด เปนการยนยนจดหมายปลายทางรวมกนทกฝายทเกยวของในองคการ ท าใหเกดความ

เขาใจตรงกนทวทงองคการ

ขนท 2 การก าหนดประเดนกลยทธ(ยทธศาสตร)หรอสงทตองค านงถง เปนประเดน

หลกในการน าไปสวสยทศน การก าหนดประเดนกลยทธจะชวยใหหนวยงานบรรลวสยทศนทตงไว โดยประเดน

กลยทธไมควรมมากจนเกนไปเพราะจะท าใหขาดจดเนนทส าคญ

ขนท 3 การก าหนดเปาประสงคทตองการบรรล เรยงตามประเดนกลยทธ โดยใชเสน

เชอมโยงเพอแสดงถงความเปนเหตและผลกน โดยน าเปาประสงคทเปนผลไปไวดานปลายลกศร

ขนท 4 การรวมเปนแผนทกลยทธขององคการ เมอจดท าแผนทกลยทธในแตละประเดน

กลยทธจนครบทกมตทกมมมอง จากนนจงน าแผนทกลยทธในแตละประเดนมารวมกนเปนแผนภาพเดยวกน

http://www.kuruspa/

32

หากเปาประสงคทจดท าขนในมความคลายคลงกน อาจยบรวมใหเปนเปาประสงคเดยว ดงตวอยางในภาพท

7.2

ภาพท 7.2 ตวอยางโครงรางแผนทกลยทธขององคการ

ทมา : การจดท าแผนยทธศาสตรพฒนาหนวยงานตามแนวทางของส านกงาน ก.พ.ร. (2552) คนคนจาก

http://opdc.go.th/content.php?menu_id=5&content_id=1833

เรองท 7.2.3 การน ากลยทธไปสการปฏบต

การน ากลยทธสไปปฏบตเปนการน าสงทคดหรอก าหนดขนเปนกลยทธไปจดกระท าใหบงเกดผลลพธ

ตามเปาหมาย โดยการก าหนดเปนแผนงาน โครงการ และกจกรรมเพอใหผรบผดชอบแตละสวนน าไป

ด าเนนการใหบรรลผลผลส าเรจตามกรอบเวลาและตามเงอนไขทก าหนดไว

การน ากลยทธไปสปฏบตซงจะกลาวถงตอไปน จ าแนกเปน 2 หวขอคอ การจดท าแผนปฏบตการ

และการบรหารบรหารแผนงานและโครงการ โดยมสาระส าคญ ดงน


33

1. การจดท าแผนปฏบตการ

แผนปฏบตการ (operational plan หรอ action plan) ในบางแหงอาจเรยกวา แผนปฏบตการประจ าป

หรอแผนงบประมาณรายป โดยแผนปฏบตการทจดท าขนนตองสมพนธกบผลการวเคราะหในขนการก าหนด

กลยทธ โดยน ารายการทระบไวในชอง “สงทตองการท า (initials)” มาจดท าเปนรายละเอยดตามหวขอดงน

1. ชอแผนงาน หรอชอกลยทธ

2. วตถประสงค หรอเปาหมายของแผนงานซงสามารถก าหนดเปนตวชวดผลส าเรจ (key

performance indicators) เพอใชในการตดตามประเมนความส าเรจของการด าเนนงานขององคการ

3. ชอโครงการ งานหรอกจกรรมในแผนงานนน

4. วตถประสงค เปาหมายและ/หรอตวชวดผลส าเรจของโครงการ กจกรรมทสามารถใชในการ

ตดตามประเมนผลงานได

5. เงอนเวลาทแสดงใหเหนเกยวกบล าดบกอนหลงในการด าเนนการ

6. ผรบผดชอบในการด าเนนโครงการ

7. งบประมาณ และปจจยน าเขาตางๆ เชน วสดอปกรณทจ าเปนส าหรบการด าเนนงานใหประสบ

ผลส าเรจ

ส าหรบแนวทางในการจดท าแผนปฏบตการตามตามหวขอทกลาวไวขางตน อาจจดท าตามแบบฟอรม

ซงประกอบดวยรายการทเกยวของ ดงตารางท 7.7

ตารางท 7.7 แสดงสาระส าคญเกยวกบแผนงาน (1) และโครงการ (2)

(1) ชอแผนงาน……………………….. หนวยงานทรบผดชอบ……………………….

เปาประสงค/วตถประสงค มาตรวดผลส าเรจ 1. 1. 2. 2. 3. 3.

(2) โครงการ/กจกรรม

โครงการ/กจกรรม ตวชวดผลส าเรจ ก าหนดเวลา ผรบผดชอบ งบประมาณ 1. 2. 3.

การจดท าแผนปฏบตการ ควรใหมองคประกอบและสาระส าคญตามแนวทางตอไปนคอ

1. ชอแผนปฏบต เนองจากแตละปมแผนงาน/โครงการคอนขางมาก ดงนน จงควรตงชอ

แผนปฏบตการใหชดเจนและทส าคญควรจะตงชอโดยอาศยแนวคดทางการตลาดเขามาดวย เพราะจะชวยให

34

ทกคนทเกยวของสามารถจดจ าแผนปฏบตการนนไดดยงขน เปนการสรางคณคาหรอเอกลกษณแกแผนปฏบต

การนนๆ

2. ขนตอนหลก ในแผนปฏบตการ ควรก าหนดขนตอน/กระบวนการหลกๆ ไวใหชดเจนโดยเรม

จากกระบวนการแรกจนถงกระบวนการสดทาย เชน ขนตอนแรกจดฝกอบรมใหความร ขนตอนทสอง

ประชมเชงปฏบตการ ขนตอนทสามการเกบรวบรวมขอมล เปนตน

3. โครงการ/กจกรรม เมอไดขนตอนหรอกระบวนการหลกแลว ควรก าหนดโครงการ/กจกรรม

ยอยๆ ของแตละขนตอนวามอะไรบาง เชน ขนตอนการฝกอบรม มกจกรรมทตองด าเนนการ ประกอบดวย

การก าหนดหลกสตรฝกอบรม การตดตอวทยากร การแจงก าหนดการฝกอบรมใหหนวยงานตางๆ รบทราบ

เปนตน

4. วธการหรอแนวทางในการปฏบต เพอปองกนปญหาในการน ากจกรรมไปปฏบต ควรระบ

แนวทางในการปฏบตตามแตละกจกรรมใหชดเจน เชน ประชาสมพนธโดยใชการตดประกาศ ใชอเมล ใช

เสยงตามสาย และมการตดตามผลทกสปดาห เปนตน

5. ก าหนดวนเวลาสถานท โดยระบวากจกรรมแตละรายการจะท าเมอไร และหากสามารถระบวน

เวลาและสถานทไดกจะยงดมากเพราะจะท าใหสามารถดภาพรวมของแผนปฏบตการไดวามกจกรรมใดบางท

สามารถท าไปพรอมกนไดหรอกจกรรมใดทตองรอใหกจกรรมอนเสรจสนกอนจงจะด าเนนการได

6. ความเสยงของขนตอนหรอกจกรรม เพอใหแผนปฏบตการเปนแผนทสามารถน าไปปฏบตให

บงเกดผลไดอยางมประสทธภาพ จงควรมการวเคราะหความเสยงหรอปญหาอปสรรคของขนตอนหรอ

กจกรรมไวดวย เชน ความเสยงของกจกรรมการจดฝกอบรมคอหนวยงานตางๆ มภาระงานมากไมสามารถ

สงบคลากรเขารบการฝกอบรมทงหมดไดในคราวเดยว เปนตน

7. แผนปฏบตการส ารอง ควรมมาตรการรองรบปญหาฉกเฉนทอาจเกดขนโดยน าเอาความเสยง

หรอปญหาอปสรรคทอาจเกดขนมาก าหนดเปนแนวทางในการปองกนแกไขเพอผอนหนกใหเปนเบาหรอลด

ผลกระทบตอแผนปฏบตการโดยรวม เชน จดเตรยมแผนส ารองในการฝกอบรมโดยแบงผเขารบการ

ฝกอบรมออกเปนกลมยอยๆ หรอก าหนดชวงเวลาในการฝกอบรมใหเรวขน หรอทยอยจดฝกอบรมเปนรนๆ

ตลอดป เปนตน

8. งบประมาณ ควรมการวเคราะหและก าหนดงบประมาณจากทกกจกรรมเพอใหแผนปฏบตการม

ความใกลเคยงกบความเปนจรงมากทสดเพราะถาหากสามารถประมาณการงบประมาณไดละเอยดมากเทาใด

โอกาสทงบประมาณโดยรวมจะผดพลาดกยอมมนอยลง

9. ผรบผดชอบ ควรมการก าหนดต าแหนงหรอชอบคคลผทรบผดชอบแผนปฏบตหลก (action

plan leader/owner) ไวหนงคน และในแตละกจกรรมควรก าหนดผรบผดชอบใหชดเจนเชนเดยวกน ทงนเพอ

จะไดพจารณาดวา บคลากรผใดมงานรบผดชอบมากเกนไปหรอนอยเกนไป และคนทรบผดชอบมความ

เหมาะสมกบกจกรรมนนๆ หรอไม

35

2. การบรหารแผนงานและโครงการ

การบรหารแผนงานและโครงการมวตถประสงคเพอใหงานแลวเสรจตรงตามเวลา โดยใชงบประมาณ

และเกดผลงานตรงตามทก าหนดไว โดยมกจกรรมหรอขนตอนการบรหารทส าคญ จ าแนกเปน 3 ขนตอนคอ

การวางแผนบรหารโครงการ การควบคมโครงการ และการอ านวยการ (ไตรรตน โภคพลากรณ 2551ก

:20-26, 50-52) ซงมสาระส าคญดงน

2.1 การวางแผนบรหารโครงการ ประกอบดวยกจกรรมส าคญคอ การแปลงสงทคดและวางแผนไวมา

เปนกจกรรมหรอขนตอนการท างานโดยมการวางแผนปองกนขอผดพลาดทอาจเกดขนจากสถานการณท

เปลยนแปลงไปอยางไมคาดฝน โดยน าเทคนคดานการวางแผนมาประยกตใชเปนเครองมอในการด าเนนงาน

และเปนหลกประกนความส าเรจของโครงการ เชน เทคนคการวเคราะหขายงาน เทคนคการท าแผนปฏต

การโดยใชแผนภมแกนทชารท (Gatt chart) แผนภมเพรท (PERT - program evaluation and review

Technique) แผนภมซพเอม (CPM - critical path method) เปนตน

การวางแผนบรหารแผนงานและโครงการ จะกอใหเกดประโยชนทส าคญตอการด าเนนโครงการ

คอ ชวยเพมประสทธภาพในการด าเนนงานใหสงขน และชวยขจดสงทอาจเปนอปสรรคหรอท าใหเกดความ

ผดพลาด ความไมแนนอนตางๆ ใหลดเหลอนอยลง

2.2 การควบคมการบรหารแผนงานและโครงการ ประกอบดวยกจกรรมส าคญคอ 1) การควบคม

เวลาเพอใหงานแลวเสรจภายในระยะเวลาทก าหนด 2) การควบคมคาใชจายทงทเปนคาใชจายของโครงการ

และคาใชจายของบคคลหรอหนวยงานทเกดขนอนเนองมาจากการปฏบตใหเปนไปตามเปาหมายของโครงการ

ซงคาใชจายดงกลาวอาจเปนคาใชจายทางตรงหรอทางออมกได และ 3) การควบคมงานหรอการควบคมผล

การปฏบตงานของบคลากรเพอใหไดคณภาพและปรมาณตามทตองการ

2.3 การอ านวยการในการบรหารแผนงานและโครงการ โดยผบรหารโครงการจะตองใชความรความ

สามารถในการบรหารอยางเหมาะสม เชน ภาวะผน า การจงใจ การสอสาร และการประสานงาน เปนตน จง

จะสงผลใหบคลากรทไดรบมอบหมายสามารถปฏบตงานใหบรรลผลส าเรจอยางมประสทธภาพ ประสทธผล

และประหยด

เรองท 7.2.4 การประเมนความส าเรจของแผนกลยทธ

การประเมนความส าเรจของแผนกลยทธเปนการตรวจสอบผลสมฤทธหรอผลลพธทเกดขนเพอน าไป

เปรยบเทยบกบวตถประสงคหรอเปาหมายทคาดหวงไว จากนนจงประเมนองคประกอบอนๆ ของแผนกล

ยทธเพอคนหาขอเทจจรงตาง ๆ ซงจะน าไปใชประโยชนหรอใชเปนขอมลสารสนเทศในการตดสนใจเพอ

ปรบเปลยนกลยทธขององคการใหเหมาะสม สอดคลองกบสถานการณ และบรรลผลส าเรจตามเปาหมายมาก

ยงขน

36

การประเมนความส าเรจของแผนกลยทธทจะกลาวถงตอไปน จ าแนกเปน 2 หวขอ คอ 1) การ

ประเมนผลสมฤทธของแผนกลยทธ และ 2) การประเมนกระบวนการวางแผนกลยทธ โดยมสาระส าคญ

ดงน

1. การประเมนผลสมฤทธของแผนกลยทธ

การประเมนผลสมฤทธของแผนกลยทธ เปนการประเมนคณคาของผลลพธทเกดขนจากการ

ด าเนนการวา บรรลผลส าเรจตามเปาหมายทคาดหวงไวมากนอยเพยงใด วธการประเมนผลสมฤทธของแผน

กลยทธสามารถกระท าไดหลายวธ เชน การประเมนโดยใชเทคนคมมมองแบบสมดล เทคนคการเทยบเคยง

เทคนคการประเมนคณคา เทคนคแบบหวงโซอปทาน เปนตน อยางไรกตาม การประเมนโดยใชเทคนค

มมมองแบบสมดลเปนวธการประเมนซงไดรบความนยมอยางแพรหลายทงในหนวยงานภาครฐและภาคธรกจ

การประเมนโดยใชเทคนคมมมองแบบสมดล มขนตอนการด าเนนการ เรยงตามล าดบดงน

1. การก าหนดผลสมฤทธและตวชวดผลส าเรจของงานทจะประเมน

2. การก าหนดกลยทธและแผนการประเมน

3. การเตรยมการประเมน

4. การด าเนนการประเมน

5. การรายงานการประเมน

6. การทบทวนการประเมน

ส าหรบรายละเอยดเกยวกบการประเมนผลสมฤทธของแผนกลยทธตามขนตอนขางตน ในทนจะ

กลาวถงเฉพาะขนตอนแรกเทานน สวนขนตอนอนๆ นอกนนจะไมน ามากลาวไวเนองจากมแนวทางในการ

ประเมนเชนเดยวกนกบการประเมนแผนและโครงการโดยทวไป ซงนกศกษาสามารถศกษาเพมเตมไดจาก

หนวยอนๆ ในเอกสารประมวลสาระชดวชานหรอศกษาจากเอกสารทเกยวของอนๆ

การก าหนดผลสมฤทธและตวชวดผลส าเรจของงาน มแนวทางในการด าเนนการจ าแนกตามระดบ

ความรบผดชอบหรอลกษณะโครงสรางการบรหาร คอ

1. การก าหนดผลสมฤทธและตวชวดผลส าเรจในระดบองคการ จ าแนกตามมมมอง ดงน

1.1 มมมองดานการเงน สงทควรก าหนดเปนตวชวดส าคญ เชน การเพมขนของก าไร (increase

margin) การเพมขนของรายได (increase revenue) การลดลงของตนทน (reduce cost) เปนตน

1.2. มมมองดานกระบวนการภายใน สงทควรก าหนดเปนชวดส าคญ เชน ผลตภาพ

(productivity) ทกษะของบคลากร (employee skill) คณภาพ (quality) วงจรเวลา(cycle time) การ

ปฏบตงาน(operations) เปนตน

1.3 มมมองดานลกคาหรอผรบบรการ สงทควรก าหนดเปนตวชวดส าคญ เชน ความพงพอใจของ

ผรบบรการ/นกเรยน (customer satisfaction) สวนแบงตลาด (market share) การรกษาฐานลกคา/

ผรบบรการเดม (customer retention) การเพมลกคา/ผรบบรการใหม (customer acquisition) เปนตน

37

1.4 มมมองดานการเรยนรและการเตบโตขององคการ สงทควรก าหนดเปนตวชวดทส าคญ เชน

ความพงพอใจและเจตคตของบคลากร (satisfaction and attitude of employee) ทกษะของบคลากร อตรา

การลาออกของบคลากร (turnover) เปนตน

2. การก าหนดผลสมฤทธและตวชวดผลส าเรจในระดบบคคล

การประเมนผลงานระดบบคคลเปนการแปลงตวชวดขององคการใหเปนตวชวดของบคคล

(personal scorecard) ซงตวชวดทง 2 ระดบนตองสอดคลองกน มการก าหนดรวมกน โดยอาจก าหนดใหม

4 มมมองกได แตตวชวดระดบบคคลไมควรมจ านวนมากเกนไป และตวชวดของแตละบคคลตองสนบสนน

ซงกนและกน แตอาจแตกตางกนบางตามระดบของความรบผดชอบ เชน ตวชวดของผบรหารตองรวมการ

พฒนาระบบงานหรอพฒนาผใตบงคบบญชาไวดวย เปนตน

2. การประเมนกระบวนการวางแผนกลยทธ

การประเมนกระบวนการวางแผนกลยทธ เปนการตรวจสอบและทบทวนผลทเกดขนจากการ

ด าเนนการในแตละขนตอนของการจดท าแผน ไดแก ขนการวเคราะหสภาพแวดลอมและการก าหนด

วสยทศน ขนการก าหนดกลยทธ และขนการน ากลยทธไปสการปฏบต ซงมสาระส าคญดงน (จนตนา บญบง

การ และณฏฐพนธ เขจรนนทน 2550: 65-81)

1. การประเมนการวเคราะหสภาพแวดลอมและการก าหนดวสยทศน มสงทตองพจารณา จ าแนก

เปน 2 ลกษณะคอ

1.1 การทบทวนและปรบปรงการวเคราะหสภาพแวดลอม สงทควรน ามาตรวจสอบและ

พจารณาทบทวน เชน ความสมบรณ ถกตอง และทนสมยของขอมลสารสนเทศเกยวกบสภาพแวดลอมทง

ภายในและภายนอกองคการ เทคนคทใชในการวเคราะหสภาพแวดลอม ความสอดคลองหรอความสมพนธ

ระหวางผลการวเคราะหสภาพแวดลอมกบสถานการณและการก าหนดกลยทธ การมสวนรวมในกระบวนการ

วเคราะหสภาพแวดลอมของบคลากรฝายตางๆ ความถกตองในการคาดการณเกยวกบการเปลยนแปลงของ

สภาพแวดลอม เปนตน

1.2 การทบทวนและปรบปรงวสยทศน สงทควรน ามาตรวจสอบและพจารณาทบทวน เชน

ความส าเรจหรอภาพฝนทตองการในอนาคต ความเปนไปไดของวสยทศน ความชดเจนของขอความวสยทศน

เปนตน นอกจากนอาจประเมนวสยทศนโดยน าแนวคดเกยวกบคณลกษณะทดของวสยทศนมาใชเปนเกณฑใน

การประเมนกได เชน 1) เปนภาพฝนในอนาคต 2) มความดงดดและนาสนใจ 3) มความยดหยนตอการ

เปลยนแปลงทเกดขนในอนาคต และ 4) สามารถสอสารหรอเขาใจงาย เปนตน

2. การประเมนกลยทธทก าหนดไว สงทควรน ามาตรวจสอบและพจารณาทบทวน ประกอบดวย

ความเหมาะสมสอดคลองระหวางกลยทธทก าหนดขนกบความตองการและสถานการณขององคการ

ประโยชนของกลยทธทมตอองคการทงในระยะสนและระยะยาว และกลยทธทก าหนดขนนนถอเปนทางเลอก

ทดทสดส าหรบองคการหรอไม

38

3. การประเมนการน ากลยทธไปสการปฏบต สงทควรน ามาตรวจสอบและพจารณาทบทวน จ าแนก

เปน 2 ลกษณะ คอ

3.1 การเตรยมทรพยากรบคคลใหเกดความพรอมกอนน ากลยทธไปสการปฏบต เชน

ความรและทกษะของผน าแผนกลยทธไปปฏบต สงทผปฏบตจะตองกระท าหรอด าเนนการ และวธการทผ

ปฏบตจะตองด าเนนการเพอใหเกดผลส าเรจตามเปาหมาย เปนตน

3.2 การปรบเปลยนระบบและปจจยทเกยวของอนๆ เชน ระบบการจงใจบคลากร

โครงสรางการบรหาร ภาวะผน า วฒนธรรมองคการ การตดตอสอการ กลไกในการก ากบตดตามผล

เปนตน


39

ตอนท 7.3

ผบรหารกบการจดท าแผนกลยทธเพอพฒนาคณภาพการศกษา


หวเรอง

เรองท 7.3.1 แผนกลยทธเพอพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา

เรองท 7.3.2 บทบาทและหนาทในการจดท าแผนกลยทธของผบรหารสถานศกษา

แนวคด

1. แผนกลยทธเพอพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาเปนแผนการด าเนนงานทจดท าขน

อยางมระบบบนพนฐานขอมลของสถานศกษา โดยมองคประกอบส าคญ ไดแก การวเคราะหสถานภาพของ

สถานศกษา การก าหนดทศทางของสถานศกษา และการก าหนดกลยทธในการด าเนนงาน

2. ผบรหารสถานศกษาเปนผมบทบาทและหนาทในการจดท าแผนกลยทธและการน ากลยทธของ

สถานศกษาไปปฏบตใหเกดผลส าเรจ โดยมบทบาทส าคญ จ าแนกเปน 2 ลกษณะ คอ บทบาทในการ

วางแผนกลยทธ และบทบาทในการบรหารแผนกลยทธ


1. อธบายรปแบบและองคประกอบของแผนกลยทธในระดบสถานศกษาได

2. อธบายหนาทและบทบาทในการจดท าแผนกลยทธของผบรหารสถานศกษาได

3. ระบขนตอนในการจดท าแผนกลยทธในระดบสถานศกษาได

3. วเคราะหจดเดนจดดอยของแผนกลยทธในระดบสถานศกษาได

4. เสนอแนะเพอการปรบปรงและพฒนาแผนกลยทธในระดบสถานศกษา

5. เสนอแนะเกยวกบหนาทและบทบาทของผบรหารในการจดท าและการบรหารแผนกลยทธใน

ระดบสถานศกษาใหมประสทธภาพมากยงขนได

40

เรองท 7.3.1 แผนกลยทธเพอพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา

แผนกลยทธเพอพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาหรอแผนกลยทธของสถานศกษาเปน

แผนการด าเนนงานทจดท าขนอยางเปนระบบบนพนฐานขอมลสารสนเทศของสถานศกษา ประกอบดวย

วสยทศน พนธกจ เปาหมาย กลยทธ และแผนปฏบตการหรอรายละเอยดเกยวกบแผนงาน โครงการและ

กจกรรมทจดท าขนเพอรองรบกลยทธทวางไว

ส าหรบรปแบบและองคประกอบ ขนตอนการจดท าแผนกลยทธ และการแปลงกลยทธเปนโครงการ

และกจกรรม จะกลาวถงเรยงตามล าดบหวขอดงน (คมอการจดท าแผนยทธศาสตรพฒนาการศกษาขนพนฐาน

ระดบสถานศกษา 2556: 1-51; ผไท อทมสกลรตน 2554: 4-18; มยร อนมานราชธน 2548:52-66)

1. รปแบบและองคประกอบของแผนกลยทธในระดบสถานศกษา

แผนกลยทธของสถานศกษาเกดขนจากการวางแผนตามกระบวนการวางแผนและการบรหารเชง

กลยทธของผบรหารสถานศกษา คร และผเกยวของ โดยมขนตอนหลกในการจดท า จ าแนกเปน 3 ขนตอนคอ

1. การศกษาสถานภาพของสถานศกษา ซงมกจกรรมส าคญทตองด าเนนการ ไดแก การศกษา

วเคราะหภารกจของสถานศกษา ผลผลตหลก สภาพแวดลอมภายนอก และสภาพแวดลอมภายในของ

สถานศกษา

2. การก าหนดทศทางของสถานศกษา ซงมกจกรรมส าคญทตองด าเนนการ ไดแก การก าหนด

จดหมายและแนวทางการด าเนนงานในอนาคตของสถานศกษาโดยค านงถงสถานภาพของสถานศกษาและ

ความตองการของสงคม

3. การก าหนดกลยทธของสถานศกษา ซงมกจกรรมส าคญทตองด าเนนการ ไดแก การก าหนดวธการ

ปฏบตงานของสถานศกษาโดยค านงถงความเหมาะสมสอดคลองกบสภาพแวดลอมภายนอก สถานภาพของ

สถานศกษา ทศทางในอนาคตของสถานศกษา กลมเปาหมายทไดรบผลประโยชน ลกษณะงานทท า และ

ทางเลอกทเหมาะสม

การด าเนนการจดท าแผนกลยทธตามขนตอนขางตน สถานศกษาตองจดท าเปนเอกสารซง

ประกอบดวยสาระส าคญและรายละเอยดทเกยวของ จ าแนกเปนสวนหรอเปนตอน เรยงตามล าดบดงน

สวนท 1 ภาพรวมของสถานศกษา มสาระส าคญประกอบดวยภมหลงของสถานศกษาโดยยอทงท

เปนเหตการณ พฒนาการส าคญทผานมา และสภาพปจจบนของสถานศกษา ในประเดนตางๆ คอ

1. ประวตความเปนมาของสถานศกษา

2. ภารกจ โครงสรางการบรหาร

3. อตราก าลงบคลากร

4. ผลการด าเนนงานตามแผนปฏบตการทผานมา

5. ขอมลทดนและสงกอสราง

41

6. ขอมลดานนกเรยน เชน ประชากรวยเรยนในเขตบรการ จ านวนนกเรยน อตราการเขาเรยน

อตราการเรยนตอ เปนตน

7. ผลสมฤทธทางการเรยน ผลการทดสอบระดบชาต

8. ผลการประเมนคณภาพการศกษา (SAR) และ ผลการประเมนของ สมศ.

9. สภาพชมชน

10. ขอมลอนๆ

สวนท 2 สรปผลการวเคราะหสภาพแวดลอม มสาระส าคญประกอบดวย

1. ผลการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก ระบผลสรปการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกท

เปนโอกาส และอปสรรค

2. ผลการวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน ระบผลสรปการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในท

เปนจดแขง จดออน

3. ผลการประเมนสถานภาพของสถานศกษา ระบต าแหนงสถานภาพของสถานศกษาอนเปน

ผลจากการประเมนสงเคราะหผลการวเคราะหสภาพแวดลอม ซงแสดงใหเหนถงสภาพปจจบนและแนวโนม

ของสถานศกษาทเปนจดวกฤตในการก าหนดทศทางและกลยทธ

สวนท 3 ทศทางการจดการศกษา มสาระส าคญประกอบดวย 1. ปรชญา

2. วฒนธรรมองคกร

3. คานยม

4. วสยทศน/ค าอธบายวสยทศน

5. พนธกจ

6. ประเดนยทธศาสตร/กลยทธ

7. กรอบยทธศาสตร(เปาประสงค ตวชวด เปาหมาย กลยทธ)

8. แผนทยทธศาสตร/กลยทธ ครอบคลมทกมต

สวนท 4 แผนปฏบตการ ระยะ 4 ป ทประกอบดวยรายละเอยดดงตารางท 7.8

ประเดนยทธศาสตรท…

เปาประสงคท...

โครงการ/กจกรรม วตถประสงค เปาหมาย

งบประมาณปทด าเนนการ

ผรบผดชอบ

255. 255 255 255

1. ……..

2. ………

42

สวนท 5 การบรหารแผนไปสการปฏบต มสาระส าคญประกอบดวยหลกการและแนวทางของ

สถานศกษาในการควบคมประเมนผลและรายงานผลการด าเนนงานตามแผนกลยทธโดยค านงถงการมสวน

รวม

สวนท 6 ภาคผนวก ควรประกอบดวยเอกสารทสถานศกษาตองการแสดงรายละเอยดหรอระบขอมล

ส าคญอน ๆ ทเกยวของกบแผนเพอประโยชนในการอางอง โดยจดไวเปนหมวดหม เรยงตามล าดบคอ

1. ตารางขอมลพนฐาน

2. คณะกรรมการ/คณะทา งานจดทา แผน

3. อนๆ

2. ขนตอนการจดท าแผนกลยทธของสถานศกษา

การจดท าแผนกลยทธของสถานศกษา สามารถจ าแนกเปนขนตอนการด าเนนการทส าคญ 4 ขนตอน

ดงน

ขนท 1. การวเคราะหและประเมนสถานภาพสถานศกษา เปนการศกษาวเคราะหภารกจและผลผลต

หลก สภาพแวดลอมภายนอกและภายใน รวมทงการประเมนสถานภาพของสถานศกษาในดานโอกาส

อปสรรค จดแขงและจดออนของสถานศกษาเพอน าไปใชในการก าหนดทศทางของสถานศกษาตอไป

ขนท 2. การก าหนดทศทางของสถานศกษา เปนการก าหนดจดหมายแนวทางการด าเนนงานใน

อนาคตของสถานศกษาใหสอดคลองกบผลการวเคราะหและประเมนสถานภาพของสถานศกษา จ าแนกเปน

วสยทศน พนธกจ เปาประสงค และเปาหมายในการจดการศกษาของสถานศกษา

ขนท 3. การก าหนดกลยทธของสถานศกษา เปนการตดสนใจเลอกวธการด าเนนงานของสถานศกษา

ใหเหมาะสมสอดคลองกบสภาพแวดลอมและสถานภาพของสถานศกษาทไดศกษาไว

ขนท 4. การน ากลยทธไปจดท าเปนแผนปฏบตการประจ าป โดยก าหนดเปนแผนงาน โครงการ

กจกรรม งบประมาณ ผรบผดชอบ และรายละเอยดทเกยวของอนๆ เพอใหสามารถปฏบตใหเกดผลส าเรจ

ตามกลยทธทวางไว

เนองจากแผนปฏบตการของสถานศกษาขนพนฐานของรฐ ตองจดท าใหสมพนธเชอมโยงกบกรอบ

การบรหารงบประมาณแผนดน และมระยะเวลาในการด าเนนการหนงปงบประมาณ ดงนน แผนปฏบตการ

ของสถานศกษาจงมชอเรยกอยางอนอกหลายชอ เชน แผนปฏบตการประจ าป แผนปฏบตการรายป

แผนปฏบตการประจ าปแบบมงเนนผลงาน เปนตน

การจดท าแผนปฏบตการประจ าปตามระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงาน จ าแนกเปน 2 ขนตอน

หลก คอ

1. ขนการศกษากรอบเงอนไขประจ าปจากหนวยงานตนสงกด ไดแก กรอบนโยบาย กรอบเปาหมาย

ของผลผลตหลกทตองการ และกรอบวงเงนงบประมาณทไดรบจดสรร

43

2. ขนการแปลงแผนกลยทธเปนแผนปฏบตการประจ าป จ าแนกเปน 5 ขนตอนยอย คอ

2.1 การทบทวนสาระส าคญของแผนกลยทธเพอปรบปรงเปลยนแปลงใหสอดคลองกบ

สถานการณ

2.2 การก าหนดเปาหมายและผลผลตหลกประจ าปของสถานศกษา

2.3 การจดท ารายละเอยด แผนงาน โครงการและกจกรรมใหเชอมโยงกบกลยทธ

2.4 การจดสรรงบประมาณตามแผนงานและโครงการและก าหนดผรบผดชอบโครงการ

2.5 การจดท าแผนก ากบตดตาม ประเมนผล และรายงาน

การจดท าแผนปฏบตการประจ าปตามระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานของสถานศกษา ม

ขนตอนการปฏบต ปรากฏดงภาพท 7.3

ทมา “แนวปฏบตการจดท าแผนปฏบตการประจ าปของสถานศกษา” (2554) คนคนจาก www.sakonarea1.com/obecsmis/plan_act54.doc

ขนตอนการจดท าแผนปฏบตการประจ าปของสถานศกษา

1. กรอบนโยบาย 2. กรอบเปาหมายผลผลต 3. กรอบวงเงนทไดรบจดสรร

1. ศกษากรอบเงอนไขของ หนวยงานตนสงกด

1. ทบทวนแผนกลยทธ 2. ก าหนดเปาประสงคและผลผลตหลกประจ าป 3. ก าหนดโครงการ 4. จดสรรงบประมาณและก าหนดผรบผดชอบ 5. จดท าแผนก ากบ ตดตาม ประเมนผลและ

รายงาน

2 แปลงแผนกลยทธ เปนแผนปฏบตการประจ าป

44

3. การแปลงกลยทธเปนโครงการและกจกรรม

การจดท าโครงการและกจกรรมเปนการด าเนนในขนการน ากลยทธไปปฏบตโดยแปลงกลยทธไปเปน

โครงการและกจกรรม ทงนเนองจาก กลยทธใดใดกตามทสถานศกษาก าหนดขนจะบรรลผลส าเรจไดตาม

เปาหมายกตอเมอสถานศกษามโครงการและกจกรรมรองรบไวอยางชดเจนเทานน ส าหรบการจดท าโครงการ

และกจกรรมในทนจะกลาวถงเฉพาะแนวการเขยนโครงการโดยสงเขปดงน

1. ชอโครงการ ควรแสดงถงลกษณะงานทปฏบต ระยะเวลา สถานทและกลมเปาหมาย

2. หนวยงานหรอผรบผดชอบโครงการ ใหระบหนวยงานหรอบคคลทมหนาทรบผดชอบในการ

จดท าและด าเนนโครงการ โดยพจารณาจากความเหมาะสมทกดาน เชน หนาททรบผดชอบ ความร

ความสามารถ ประสบการณ เปนตน

3. ความส าคญและทมา หรอหลกการและเหตผล สงทควรน ามากลาวไว ไดแก แนวคดพนฐาน

เกยวกบโครงการ ความส าคญของโครงการ และความจ าเปนเรงดวนหรอความสมพนธเชอมโยงระหวาง

โครงการกบกลยทธทวางไว

4. วตถประสงคของโครงการ ตองระบใหชดเจนวาตองการท าอะไร โดยอาจระบเปนเชงปรมาณหรอ

ตวเลขเพอใหสามารถวดและประเมนผลลพธทเกดขนอยางแทจรงได วตถประสงคของโครงการในบาง

หนวยงานอาจใชค าวา เปาหมาย (target) หรอ จดหมายปลายทาง (goal) แทนกได

5. ขอบเขตของโครงการ อาจระบเงอนไขหรอขอจ ากดของโครงการในลกษณะใดลกษณะหนง เชน

ขอบเขตดานระยะเวลาในการด าเนนโครงการนบตงแตเรมตนจนกระทงสนสด ขอบเขตในทางปฏบตซงอาจ

เปนปญหาหรออปสรรคทคาดวาจะเกดขน ขอบเขตดานขอจ ากดของความรทางวชาการ ทฤษฎ หรอ

เทคโนโลยทใชในการปฏบตงาน เปนตน

6. วธด าเนนงานโครงการ โดยระบกจกรรมทจะตองปฏบตเพอใหเกดผลส าเรจตามวตถประสงค

โครงการหนงอาจมวธด าเนนการหรอกจกรรมทตองปฏบตหลายลกษณะแตน าไปสผลลพธทเปนเปาหมาย

อยางเดยวกน ขนตอนในการด าเนนงานอาจจ าแนกตามกจกรรมและชวงเวลาทตองปฏบตหรออาจจดท าเปน

แผนภมหรอตารางเวลาการด าเนนงานเพอประโยชนในการก ากบตดตามและประเมนผลกได

7. ทรพยากรหรองบประมาณ ใหระบตามประเภทของทรพยากรทตองการใหชดเจน เชน ทรพยากร

ทเปนก าลงคนหรอจ านวนบคลากรในการปฏบตงาน ทรพยากรในการด าเนนงานหรอคาใชจายประเภทตาง ๆ

อาท คาวสด คาตอบแทน คาสาธารณปโภค และทรพยากรการลงทน อาท ครภณฑ ทดน สงปลกสรางทกชนด

ทตองใชในโครงการ เปนตน

8. การประเมนผลโครงการ ใหระบวธการควบคมหรอวธการก ากบตดตาม วธการประเมน

ระยะเวลา และผรบผดชอบใหชดเจน

45

เรองท 7.3.2 บทบาทและหนาทในการจดท าแผนกลยทธของผบรหารสถานศกษา

การจดท าแผนกลยทธในระดบสถานศกษาเปนหนาทและความรบผดชอบโดยตรงของผบรหาร

สถานศกษา ในฐานะหวหนาสถานศกษาซงเปนผบงคบบญชาสงสดของหนวยงานระดบปฏบต การจดท า

แผนกลยทธในระดบสถานศกษาใหเปนอยางมประสทธภาพและบงเกดประโยชนสงสด ผบรหารสถานศกษา

จะตองมบทบาทส าคญ จ าแนกเปน 2 ลกษณะ ไดแก บทบาทในการวางแผนกลยทธ และบทบาทในการ

บรหารแผนกลยทธ ซงมสาระส าคญดงน

1. บทบาทในการวางแผนกลยทธ

บทบาทในการวางแผนกลยทธของผบรหารสถานศกษา สามารถจ าแนกตามขนตอนของการวางแผน

กลยทธเปน 2 ลกษณะ คอ

1.1 ในขนการวางแผนหรอวางกลยทธ ซงมกจกรรม ประกอบดวย การรวบรวมขอมลและขอเทจจรง

การระบปญหาและความตองการ การวเคราะหสาเหตปญหาและความตองการ การก าหนดวตถประสงคและ

เปาหมาย และการก าหนดกลยทธหรอวธการแกปญหา

บทบาทของผบรหารสถานศกษาในขนตอนน ไดแก บทบาทการเปนทปรกษา การเปนนกเจรจา

ตอรอง การเปนผประสานงาน และการเปนผอ านวยความสะดวก

1.2 ในขนปฏบตการหรอด าเนนการใหเกดผลส าเรจตามกลยทธ ซงมกจกรรมประกอบดวย การ

ก าหนดกจกรรมทตองปฏบต การก าหนดเวลาระยะในการท ากจกรรม การก าหนดทรพยากรและคาใชจาย การ

ก าหนดผรบผดชอบกลยทธ แผนงานและโครงการ การชแจงผเกยวของในการน าแผนกลยทธไปสการปฏบต

และการด าเนนการเพอใหเกดผลส าเรจตามกลยทธทวางไว

บทบาทของผบรหารสถานศกษาในขนตอนน ไดแก บทบาทในการเปนผกระตน การเปนผเชอม

สมพนธ และการเปนนกสอสาร

2. บทบาทในการบรหารแผนกลยทธ

ผบรหารสถานศกษามหนาทรบผดชอบในการบรหารแผนกลยทธของสถานศกษาใหเกดผลส าเรจตาม

วตถประสงคและเปาหมาย โดยตองมบทบาทในการบรหารแผนกลยทธของสถานศกษา จ าแนกเปน 3

ลกษณะ คอ บทบาทในการบรหารโครงการ บทบาทในการบรหารความเสยง และบทบาทในการเปนผน าการ

เปลยนแปลง โดยมสาระส าคญ (Jitsumu 2548: 234-241; ไตรรตน โภคพลากรณ 2551ข: 13 – 44)

ดงน

2.1 บทบาทในการบรหารโครงการ

46

โครงการทสถานศกษารบผดชอบ ม 2 ลกษณะคอ โครงการทจดท าขนตามกลยทธของ

หนวยงานตนสงกด และโครงการทจดท าขนตามกลยทธของสถานศกษา ซงโครงการทงสองลกษณะดงกลาว

ผบรหารสถานศกษาจะตองมบทบาทในการบรหารโครงการ คอ

1) เปนผเรงรดโครงการ (projet expediter) โดยท าหนาทเปนตวแทนของหนวยงานตนสงกดใน

การเรงรด ก ากบและตดตามงานใหส าเรจตามเปาหมายภายในระยะเวลาทก าหนดไว

2) เปนผประสานโครงการ (project coordinator) โดยท าหนาทเปนหวหนาคณะผปฏบตงาน ใช

ความเปนผน าในการตดสนใจตามกระบวนการท างานและตดตอสมพนธกบผอน เพอกอใหเกดเอกภาพในการ

ควบคม และ

3) เปนผสรางความเปนอนหนงอนเดยวกน (project confederation) โดยท าหนาทเปนผม

อ านาจอยางเตมทนบตงแตการวางแผน การอ านวยการ และการควบคมโครงการเพอมเอกภาพในการ

ด าเนนงานใหบรรลผลส าเรจตามเปาหมาย

2.2 บทบาทในการบรหารความเสยง

ผบรหารสถานศกษาตองมบทบาทในการบรหารความเสยง ในลกษณะตอไปน

1. เปนผสนบสนนการปฏบตตามกรอบการบรหารความเสยง โดยกระตน โนมนาวใหครและ

บคลากรในสถานศกษาเขาใจความส าคญและเหนคณคาของการบรหารความเสยง

2. เปนผสรางเจตคตทดตอการเปลยนแปลง โดยชแจงใหครและบคลากรทกคนรบรความ

จ าเปนทตองมการเปลยนแปลงระบบและกระบวนการบรหารงานเพอใหการปฏบตงานเกดประสทธภาพและ

เกดผลลพธตามเปาหมายทตองการทงในระดบสถานศกษาและระดบบคคล

3. เปนผสามารถสอสารอยางมประสทธผล เพอใหมนใจไดวา ผบรหารจะไดรบขอมลเกยวกบ

ความเสยงอยางถกตองและทนเวลา ซงจะสงผลใหผบรหารสามารถตดสนใจจดการความเสยงตามล าดบ

ความส าคญ หรอตามการเปลยนแปลงหรอความเสยงทเกดขนใหม และ ผบรหารสามารถตดตามแผนการจด

ความเสยงไดอยางตอเนอง เพอน ามาใชปรบปรงการบรหารสถานศกษาและจดการความเสยงตางๆ เพอให

สถานศกษามโอกาสในการบรรลวตถประสงคไดมากทสด

4. เปนผประเมนการบรหารความเสยง ใน 2 รปแบบ คอ การประเมนความเสยงในรปแบบ

ของผลกระทบและโอกาสทอาจเกดขน การบรหารความเสยงทประสบความส าเรจ จะชวยใหความเสยงอยใน

ระดบทสถานศกษายอมรบได และการประเมนความส าเรจของการบรหารความเสยง โดยอาศยดชนวดผลการ

ด าเนนงานซงอาจก าหนดเปนระดบสถานศกษา ฝายงาน หรอของแตละบคคล การใชดชนวดผลการ

ด าเนนงานนอาจปฏบตรวมกบกระบวนการดานทรพยากรบคคล

5. เปนผสรางกลไกดานทรพยากรบคคล โดยครและบคลากรทกคนในสถานศกษาควรตอง

ไดรบการฝกอบรมเพอใหเขาใจกรอบการบรหารความเสยงและความรบผดชอบของแตละบคคลในการจดการ

ความเสยงและสอสารขอมลเกยวกบความเสยง การฝกอบรมในสถานศกษาควรตองค านง คอ ความแตกตาง

47

กนของระดบความรบผดชอบในการบรหารความเสยง และความรทเกยวกบความเสยงและการบรหารความ

เสยงทมอยแลวในสถานศกษา

6. เปนผก ากบตดตามกระบวนการบรหารความเสยง โดยก าหนดวธทเหมาะสมในการตดตาม

การบรหารความเสยง รวมทงการรายงานและการสอบทานขนตอนตามกระบวนการบรหารความเสยง

2.3. บทบาทในการเปนผน าเปลยนแปลง

การเปลยนแปลงของสงคมโลกยคโลกาภวตน ท าใหมนษยตองพงพาเทคโนโลยในการ

ด ารงชวตเพมมากขน โดยเทคโนโลยทมความจ าเปนตอมนษยยคใหมมากทสดกคอ เทคโนโลยสารสนเทศ

ทงนเนองจากมนษยในทกสงคมตางตองการความสะดวกสบายและความฉบไวในการตดตอสอสารกบผอน

การทมนษยตองพงพาเทคโนโลยสมยใหมเพมมากขน ท าใหตองมการพฒนาเทคโนโลย

สารสนเทศ รวมทงเทคโนโลยทเกยวของอนๆ อยางตอเนองตลอดเวลา ซงเทคโนโลยยคใหมเหลานได

กอใหเกดผลกระทบบคคลและสงคมอยางกวางขวางทงในดานการด ารงชวต การตดสอสอการ และการท างาน

ดงนน สถานศกษาจงมความจ าเปนทตองปรบปรงรปแบบ กระบวนการ และวธการบรหารสถานศกษาให

สอดคลองกบการเปลยนแปลงดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยยคใหม โดยผบรหารสถานศกษาจะตองม

บทบาทในฐานะผน าการเปลยนแปลงดานเทคโนโลยหรอมภาวะผน าทางเทคโนโลย (e – leadership) ( สมชาย

เทพแสง 2547: 16-17) ดงน

1. ตองมวสยทศนอยางชดเจน (envision) มความคดสรางสรรคและจนตนาการเกยวกบน า

เทคโนโลยและความกาวหนาทางวทยาศาสตรมาประยกตใชในการบรหารและจดการในสถานศกษา

2. ตองมความสามารถในการบรหารและจดการ (enable) โดยน าเทคโนโลยมาใชเปนเครองมอ

ในการจดการคณภาพของสถานศกษา

3. ตองมความเขาใจและหยงร (empowerment) ความสามารถของครและบคลากรใน

สถานศกษาไดเปนอยางด และสามารถขบเคลอนใหการปฏบตงานเปนไปตามเปาหมาย

4. ตองมความสามารถในการสรางพลง (energize) เพอคอยกระตนครและบคลากรใน

สถานศกษาใหมพลงในการท างาน และปฏบตงานอยางมความสข

5. ตองตงใจและจดจอตอการท างาน (engage) โดยมงมนอยางแรงกลาเพอใหงานประสบ

ความส าเรจ

6. ตองสามารถยกระดบผลการปฏบตงาน (enhance) ใหเกดความเจรญกาวหนาอยางตอเนอง

เปนไปตามมาตรฐาน

7. ตองกระตนและแรงจงใจ (encourage) ใหครและบคลากรหรอผรวมงานสามารถปฏบตงาน

อยางมความสข

8. ตองมความมนคงทางอารมณ (emotion) สามารถหยงรจตใจผรวมงาน อานใจคนได สขม

รอบคอบ สามารถควบคมอารมณไดเปนอยางด

48

9. ตองท างานใหเปนรปธรรม (embody) ชวยใหการสอสารประสบความส าเรจและเกดความ

ผดพลาดนอย

10. ตองมองไกล (eagle) โดยเนนในภาพรวมกวาการมองรายละเอยดหรอมองเปาหมายและ

ผลงานเปนหลก


49

บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ (2541) แผนกลยทธการสงเสรมประสทธภาพในสวนราชการ ส านกงานปลดกระทรวง

ศกษาธการ.ศนยปฏบตการโครงการสงเสรมประสทธภาพในสวนราชการ

“การจดท าแผนยทธศาสตรพฒนาหนวยงานตามแนวทางของส านกงาน ก.พ.ร.” (2552) คนคนวนท 2

พฤษภาคม 2556 จากhttp://opdc.go.th/content.php?menu_id=5&content_id=1833

ครสภา (2549) มาตรฐานวชาชพคร คนคนวนท 2 มถนายน 2555 จาก http://www.kuruspa/ html

“คมอการจดท าแผนยทธศาสตรพฒนาการศกษาขนพนฐานระดบสถานศกษา” (2556) ส านกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษาสตล คนคนวนท 4 พฤษภาคม 2556 จาก 202.143.160.5/plan/wp-

content/uploads/.../StratigicPlanningManual.pd

จนตนา บญบงการ และณฏฐพนธ เขจรนนทน (2550) การจดการเชงกลยทธ กรงเทพฯ เมดทรายพรนต ง

เฉลมพงศ มสมนย (2551) “วธการและเทคนคการวางแผน” ในเอกสารการสอนชดวชาการวางนโยบาย โครงการ

และการบรหารโครงการ หนวยท 8 หนา 1- 64 ปรบปรงครงท 1 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

สาขาวชารฐศาสตร

ณรงควทย แสนทอง (2548). การบรหารทรพยากรมนษยสมยใหม (ภาคปฏบต) พมพครงท5. กรงเทพฯ . เอช

อารเซนเตอร

ณรงควทย แสนทอง (2553?) การจดท าแผนปฏบตการทมประสทธภาพ คนคนวนท 5 มกราคม 2553 จาก

[email protected] www.peoplevalue.co.th

ด ารงค วฒนา (2551) คมอการจดท าแผนยทธศาสตรส าหรบหนวยงานภาครฐ คนคนวนท 4 กรกฎาคม 2554

จาก http:// www.ops.moc.go.th/pcni/strategie%20manaul.htm

ดลก บญเรองรอด (2534) การวางแผนการศกษา กรงเทพฯ โรงพมพการศาสนา

ไตรรตน โภคพลากรณ (2551ข) “การบรหารโครงการ” ในเอกสารการสอนชดวชาการวางนโยบาย โครงการ

และการบรหารโครงการ หนวย 13 หนา 1-55 ปรบปรงครงท 1 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

สาขาวชารฐศาสตร

ไตรรตน โภคพลากรณ (2551ก) การบรหารการคลงและงบประมาณสาธารณะ: แนวคดและทฤษฎ.

กรงเทพ: มสเตอรกอปป (ประเทศไทย) จ ากด

ทองอนทร วงศโสธร และคณวฒ คนฉลาด (2537) “การจดท าแผน” ในประมวลสาระชดวชานโยบายและการ

วางแผนการศกษา หนวยท 7 หนา 97-180 นนทบร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชา

ศกษาศาสตร

ทองอนทร วงศโสธร และธตรตน วศาลเวทย (2537) “แนวคดและหลกการเกยวกบการวางแผน” ในประมวล

สาระชดวชานโยบายและการวางแผนการศกษา หนวยท 6 หนา 1-81 นนทบร

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาศกษาศาสตร

ธงชย สนตวงษ (2533) การบรหารเชงกลยทธ กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช

ธตรฐ ธนะสมบรณ (2549) หลกและวธการจดท าแผนยทธศาสตร คนคนวนท 4 มถนายน 2554 จาก http://

www.dld.go.th/audit/mpamppm.ppt


http://www.kuruspa/

mailto:[email protected]

http://www.peoplevalue.co.th/

50

ธนชย ยมจนดา (2554) “ความรทวไปเกยวกบการวางแผนกลยทธและการควบคม” ในประมวลสาระชดวชาการ

จดการตลาดและการจดการเชงกลยทธ หนวยท 8 หนา 1-49 นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

สาขาวชาวทยาการจดการ

ธรรมชย เชาวปรชา (2548) BSC/KPI คนคนวนท 25 กมภาพนธ 2549 จาก http://www.e-center/

นพ ศรบญนาค (2549) ยทธศาสตรการจดการ กรงเทพฯ: สตรไพศาล

“แนวปฏบตการจดท าแผนปฏบตการประจ าปของสถานศกษา” (2554) คนคนวนท 10 พฤษภาคม 2555 จาก

www.sakonarea1.com/obecsmis/plan_act54.doc

บญเกยรต ชวะตระกลกจ (2548) การจดการเชงยทธศาสตรส าหรบCEO พมพครงท 4 กรงเทพฯ: สขมและบตร

ผไท อทมสกลรตน (2554) การจดท าแผนกลยทธของสถานศกษา ปงบประมาณ 2554-2557 เอกสาร

ประกอบการประชมปฏบตการโรงเรยนนนทบร กลมนโยบายและแผนพฒนาคณภาพการศกษา

พรยะ ผลพรฬ (2552) การวางแผนกลยทธและการวเคราะหโครงการ กรงเทพฯ: โครงการสงเสรมและพฒนา

เอกสารวชาการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

มยร อนมานราชธน (2548) การบรหารโครงการ พมพครงท 5 เชยงใหม : คนงนจ

ยบล เบญจรงคกจ (2548) “การจดท าแผนกลยทธ” ในเอกสารการสอนชดวชากลยทธการประชาสมพนธ หนวยท

4 หนา140-181 นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชานเทศศาสตร

รงสรรค ประเสรฐศร (2553) “แนวคดเกยวกบการบรหารองคการ” ในประมวลสาระชดวชานโยบายสาธารณะ

หนวยท 12 หนา 1-43 นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สาขาวชาวทยาการจดการ

รงสรรค ประเสรฐศร (2549) การจดการสมยใหม กรงเทพฯ: ธรรมสาร

วโรจน มโนพโมกษ (2554) การน านโยบายสการปฏบต คนคนวนท 10 ตลาคม 2554 จาก

www.mpa1tru.com/web_mpa1/Education/MPA602/715-1.pp

ศรวรรณ เสรรตน และคนอนๆ (2546) การจดการเชงกลยทธและกรณศกษา กรงเทพฯ: ธรรมสาร

สมคด จาตศรพทกษ (2535) คดเชงกลยทธ กรงเทพฯ : เอช-แอน

สมชาย เทพแสง (2547). “E-Leadership: ผน าการศกษาในยคดจตอล” วทยาจารย 5 (กรกฎาคม) , 12 – 14

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2554) การวางแผนเชงกลยทธ เอกสารประกอบการอบรมการ

บรหารจดการเชงกลยทธการจดการศกษาขนพ นฐาน ส านกนโยบายและแผนการศกษาขนพ นฐาน คนคน

วนท 2 มถนายน 2556 จาก http://www.ubon5.go.th/ubn5/index.php?option=com_kunena&func

=view&catid=8&id=498&Itemid=294

สภาพร พศาลบตร (2543) กรอบแนวคดกกระบวนการวางแผน คนคนวนท 10 พฤษภาคม 2555 จาก

http://www.edu.nu.ac.th/selfaccess/researches/admin/upload/106051010132828is.pdf

เสนาะ ตเยาว . (2543) หลกการบรหาร: การวางแผน กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

เสนาะ ตเยาว (2551) หลกการบรหาร พมพครงท 4 กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อนนต เกตวงศ (2541) หลกและเทคนคการวางแผน พมพครงท 7 กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อนวช แกวจ านงค (2551) การจดการเชงกลยทธ สงขลา: น าศลป

อญชล โพธทอง (2543) การวางแผน กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยรามค าแหง

อทศ ขาวเธยร. (2544). การวางแผนกลยทธ. กรงเทพมหานคร: การศาสนา.

http://www.ubon5.go.th/ubn5/index.php?option=com_kunena&func%20=view&catid=8&id=498&Itemid=294

http://www.ubon5.go.th/ubn5/index.php?option=com_kunena&func%20=view&catid=8&id=498&Itemid=294

http://www.edu.nu.ac.th/selfaccess/researches/admin/upload/106051010132828is.pdf

51

อทศ ขาวเธยร (2550) การวางแผนกลยทธภาครฐ เอกสารประกอบการบรรยายการวางแผนกลยทธ คนคน

วนท 10 พฤษภาคม 2555 จาก www.kmitl.ac.th/plandiv/plan%20web2/samina.html

Ackoff, Russell L. (1970), A concept of corporate planning. New York: John Wiley and Sons

David,Fred R. (2005) Strategic management concepts 10th ed. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson

Prentice Hall

Dessler, Gary (1985) Management Fundamentals: Modern Principles and Practices 4th.ed. Reston, Va. :

Prentice-Hall International

Dror, Yehezkel (1989), Public policy-making: re-examined, 3rded. New Brunswick, NJ : Transaction Publishing

Hellriegel, Don and Slocum, John W. (1982) Management 3rd ed. Sydney: Addison-Wesley.

Hicks, Herbert G. (1981) Management 4th ed. New York: McGraw-Hill

Hill, Chales W., and Jones, Gareth R. (2009) Theory of strategic management with cases 8th. ed. np:

South-Western International student edition

Jeston, John and Nelis Johan (2008) Management by process : A roadmap to sustainable business process

management Boston: Elsevier

Katsioloudes, Marios I. (2006) Strategic management: global culture perspectives for profit and non-profit

organizations Berlington, MA: Elsevier

Lunenburg, Fred C. and Ornstein, Allan C. (2008) Educational Administration: Concepts and practices 5th

ed. Belmont, CA: Thomson Brooks

Mello, Jeffrey A. (2006) Strategic human resouce management 2nd ed. Mason, Ohio: Thomson Soutth-

Western

Miner, John B. (1978) The management process: theory research and practice New York: Mcmillan

Mondy, Wayne, Shaplin, Arthur, and Flippo, Edwin (1988) Management Concepts and Practices, London:

Allyn and Bacon, Inc,

Rebore, Ronald W. (2007) Human resources administration in education : A management approach 8th

ed. Boston: Pearson A and B

Robbins, Stephen P. (1997). Management Today 2nd ed. New Jersey: Prentice-Hall,

Robbins, Stephen P., and Coulter, Mary (2012) Management 11th ed. Boston: Pearson

Simerson, Byron Keith (2011) Strategic planning: a practical guide tostrategy formolationand execution

San Barbara, California: Praeger

Strategic management (254x) โดย Hitt, Ireland, and Hoskisson, Thomson south-western แปลโดย เอกชย อภ

ศกดกล และ ทรรศนะ บญขวญ กรงเทพฯ:โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

Straub, Joseph T. (1979), Applied Management. Cambridge, MA: Winthrop Publishers, Inc.

http://www.kmitl.ac.th/plandiv/plan%20web2/samina.html

52

The Strategic Planning คมอเชงปฏบต วธการจดท าแผนกลยทธ (1999) โดย Jitsumu Nyumon Jigyo

Keikakusho no Tsukurikata แปลโดย รงสรรค เลศในสตย พมพครงท 5 กรงเทพฯ : สมาคมสงเสรม

เทคโนโลยไทย-ญปน

Thompson, Arthur A., and Strickland A. J. (2003) Strategic management: concepts and cases 13th ed.

Boston: McGraw-Hill

Wheelen, Thomas L., and Hunger, David J. (2010) Strategic management and business policy achieving

sustainability International Edition 12 th ed. Saddle River, New Jersey: Pearson

Wong, Kenneth K. and Nicotera Anna (2007) Successful schools and educational accountibility: Concepts

and skills to meet leadership challenges Boston: Pearson A and B

--------------------

การจัดท...

Documents