ข้อเสนอ bcg in action: the new sustainable growth engine ... · 1...

66
พฤศจิกายน 2562 ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine โมเดลเศรษฐกิจสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน

Upload: others

Post on 11-Jul-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

พฤศจกายน 2562

ขอเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine โมเดลเศรษฐกจสการพฒนาทยงยน

Page 2: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

1

บทสรปผบรหาร ในรอบ 10 ปทผานมา อตราการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศไทยมคาเฉลยเพยงรอยละ 3

ตอป ดวยอตราการเตบโตดงกลาวไมเพยงพอในการนำพาประเทศไทยใหกาวขาม “กบดกประเทศรายไดปานกลาง” และลดความเหลอมลำ ประเทศไทยจงจำเปนตองปรบเปลยนรปแบบการพฒนาเศรษฐกจและสงคม โดยอาศยฐานความเขมแขงของประเทศอนประกอบดวยความหลากหลายทางชวภาพและความหลากหลายทางวฒนธรรม สงเสรมและพฒนาใหประเทศไทยเปนเจาของสนคาและบรการมลคาสง ท ยกระดบมลคาในหวงโซการผลตสนคาและบรการ นำเทคโนโลยนวตกรรมดจทลสมยใหมทชวยทลายขอจำกด ใหเกดการกาวกระโดดของการพฒนาตอยอด และสรางการเตบโตทางเศรษฐกจอยางยงยน กระจายรายได โอกาส และความมงคงแบบทวถง (Inclusive Growth) ดวยการใชโมเดลเศรษฐกจใหมทเรยกวา “BCG Model” ซงเปนการพฒนา 3 เศรษฐกจ คอ เศรษฐกจชวภาพ (Bioeconomy) เศรษฐกจหมนเวยน (Circular Economy) และเศรษฐกจสเขยว (Green Economy) ไปพรอมๆ กน เพอใหเกดการขบเคลอนประเทศไทยอยางเปนรปธรรม ทงน BCG Model มความสอดคลองกบเปาหมายการพฒนาทยงยน (SDGs) และสอดรบกบหลกการของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง (SEP) ซงเปนหลกสำคญในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย

1. โอกาสและความทาทายในการพฒนาประเทศไทย ภาคเกษตรเกยวของกบคนมากกวา 12 ลานคน แตมากกวารอยละ 90 ของพนทเพาะปลกของ

ประเทศไทยปลกพชเพยง 6 ชนด คอ ขาว ยางพารา มนสำปะหลง ออย ขาวโพด และปาลมนำมน ซงเปนสนคาโภคภณฑ (Commodity) ราคาสนคาเกษตรเหลานมความผนผวนตามสภาพภมอากาศและอปทานในตลาดโลก สงผลใหเกษตรกรมรายไดเฉลยอยในเกณฑตำ การเพมรายไดของเกษตรกรดวยการเพมปรมาณผลผลตนนตองแลกดวยการใชทรพยากรเปนจำนวนมาก กอใหเกดความเส อมโทรมของทรพยากรและสงแวดลอม ไมสอดคลองกบโครงสรางของแรงงานภาคเกษตรทมอายมากขน ดงนน การยกระดบผลผลตทางการเกษตรใหมคณภาพ มความปลอดภย และสรางมาตรฐานเพอจดแบงประเภทของสนคาตามคณภาพ จะชวยสรางความแตกตาง คณคาและมลคาเพมใหกบผลผลตทางการเกษตร เชน เนอววทวไปมราคาจำหนาย 250 บาท/กโลกรม แตเนอววโพนยางคำราคา 750 บาท/กโลกรม จงเปนวธการเปลยนรปแบบจากการ “ผลตมากแตสรางรายไดนอย” (More for Less) ไปสการผลตสนคาพรเมยมท “ผลตนอยแตสรางรายไดมาก” (Less for More) ใชเทคโนโลย Internet of Things (IoT) ในการควบคมการเพาะเลยง เพาะปลกททำใหลดตนทน และเพมประสทธผลของวตถดบการเกษตรใหสงขน ทงยงเปนการรกษาเสถยรภาพของสนคาเกษตรบนพนฐานของความหลากหลายทางชวภาพ ทำใหประเทศสามารถเพ มความหลากหลายของสนคาเกษตรเศรษฐกจอนๆ อาท สมนไพร ผลไม เมลดพนธ ไมดอก ไมเศรษฐกจ ไผ แมลง และแพะ เปนตน

การเพมปรมาณผลผลตทางการเกษตรดวยระบบโรงเรอน (Greenhouse) และการเพมมลคาผลผลตทางการเกษตรดวยการดงสารสำคญหรอคณสมบตพเศษทมอยในสนคาเกษตรและพชสมนไพร เพอเปลยนจากการ “ขายเปนตน” เปนการ “ขายเปนกโลกรม” หรอกรม เปนอกแนวทางทสำคญ ตวอยางเชน สารสกดจากขาวราคา 2,400 บาท/กโลกรม และสารสกดแคปไซซนจากพรก 30,000 บาท/กโลกรม เปนตน รวมถงการปรบเปลยนสนคาเกษตรไปสการผลตอาหารและเครองดมเพอสขภาพ ซงเปนกลมทมอตราการเตบโตสง โดยป พ.ศ. 2560 มลคาตลาดของผลตภณฑอาหารและเครองดมเพอสขภาพอยท 2 แสนลานบาท ผลตภณฑ

Page 3: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

2

เปนทตองการของตลาด คอ กลมอาหารฟงกชน (Functional Food) อาท อาหารทมสวนชวยเพมภมคมกนโรค บำรงสมอง ลดความเสอมของระบบตางๆ ภายในรางกาย เปนตน

ในป พ.ศ. 2560 ประเทศไทยมคาใชจายดานสขภาพ ประมาณ 4 แสนลานบาท โดยคาดการณวาคาใชจายดานสขภาพจะเพมเปน 1.4 ลานลานบาท เมอประเทศไทยกาวสสงคมสงวยโดยสมบรณ ในแตละป ประเทศไทยนำเขาผลตภณฑเวชกรรมและเภสชกรรมรวมกนกวา 1 แสนลานบาท ซง 3 ใน 4 สวนเปนการนำเขายารกษาโรค ผลตภณฑในกลมชวเภสชภณฑ (Biopharmaceutical) เชน วคซน โปรตนเพอการรกษาและแอนตบอด เปนผลตภณฑทมราคาสงมากและประเทศไทยตองพงพาการนำเขา เชน ยา Pembrolizumab ทใชรกษาโรคมะเรงหลายชนด มคาใชจาย 150,000 บาทตอครง ซงผปวยตองรบยาทก 3 สปดาห ตดตอกนเปนเวลา 2 ป จากความกาวหนาทางการวจยดานจโนม ประเทศไทยไดพฒนาวธการรกษาโรคธาลสซเมยใหหายขาดดวยวธการใชยนบำบด (Gene Therapy) และมศกยภาพในการพฒนาวธการรกษาสำหรบโรคอนๆ เพมเตม นอกจากสขภาพของคนไทยจะดขนแลว ดวยความพรอมของการบรการทดมมาตรฐาน บคลากรทางการแพทยมคณภาพ ประเทศไทยยงมศกยภาพในการเปนศนยกลางการใหบรการทางการแพทยและสขภาพอนดบตนๆ ของเอเชย รวมถงการเปนศนยกลางการวจยทางคลนกซงมความสำคญมากสำหรบการขนทะเบยนผลตภณฑทางการแพทยและผลตภณฑสขภาพ โดยในป พ.ศ. 2558 ประเทศไทยมรายไดจากการวจยทางคลนกมากถง 8.8 พนลานบาท ทงน หากมการบรหารจดการทดรายไดดงกลาวมโอกาสเพมขนเปนเทาตว

พลงงานเปนปจจยสำคญในการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศ ประเทศไทยจงจำเปนตองจดหาแหลงพลงงานใหเพยงพอตอความตองการของประเทศในระยะยาว ซงกอนการจดทำแผนพฒนาพลงงานทดแทน พ.ศ. 2551 ประเทศไทยนำเขาพลงงานในสดสวนรอยละ 60 ของความตองการใชพลงงานภายในประเทศ ซงสดสวนการนำเขามแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง ขณะทประเทศไทยมศกยภาพในการผลตพลงงานทดแทนในระดบสง เนองจากมผลผลตทางการเกษตร ขยะ และของเสยจากกระบวนการผลตจำนวนมาก รวมถงพลงงานจากแสงอาทตยทเออตอการผลตเปนพลงงานทดแทนใหเพมขนจากรอยละ 15.5 ในป พ.ศ. 2561 เปนรอยละ 30 ของปรมาณการใชพลงงานภายในป พ.ศ. 2579

ผลตภณฑชวภาพ (Biobased products) เปนผลตภณฑสกดจากวตถดบธรรมชาต เปนมตรตอสงแวดลอม มความตองการของตลาดสง ผลตภณฑชวภาพหลายประเภทสามารถทดแทนผลตภณฑทผลตจากปโตรเลยมได มการคาดการณวาตลาดผลตภณฑชวภาพจะเพมจาก 4 แสนลานเหรยญสหรฐฯ ในป พ.ศ. 2563 เปน 4.87 แสนลานเหรยญสหรฐฯ ในป พ.ศ. 2567 จงเปนโอกาสสำหรบประเทศไทยในการสรางมลคาเพ มอกหลายเทาตว เชน ชานออยกโลกรมละ 1 บาท เม อพฒนาเปนสารประกอบทใชในการผลตเครองสำอางและอาหาร มลคาจะเพมเปนกโลกรมละ 260 บาท และเพมเปนกโลกรมละ 1,000 บาท เมอพฒนาเปนสารประกอบในการผลตยา หรอใชเปนสารตงตนในการผลตพลาสตกชวภาพ (Bioplastic) หรอการนำกาซคารบอนไดออกไซดทปลอยจากภาคอตสาหกรรมหรอการผลตกาซชวภาพ ไปใชในการเพาะเลยงสาหรายทสามารถนำชวมวลไปใชประโยชนไดอยางหลากหลาย หรอใชเปนวตถดบในการผลตไบโอเมทานอล (Biomethanol) ทใชในการผลตไบโอดเซล รวมทงใชเปนโครงสรางเรมตน (Building Block) ในการผลตสารเคม หรอชวเคมมลคาสงหลายชนด ซงวธการขางตนเปนการปรบเปลยนจากระบบ “เศรษฐกจเชงเสนตรง” (Linear Economy) คอ ใชทรพยากร ผลตสนคา ใชงานและกำจด (Take-Make-Use-Dispose) มาเปนระบบ “เศรษฐกจหมนเวยน” (Circular Economy) ไดอยางสมบรณ ผานกระบวนการ ผลตสนคา ใชงาน และนำกลบมาใชใหมหรอใชเปนวตถดบรอบทสอง (Make-Use-Return/Recycle)

Page 4: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

3

ความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายของระบบนเวศ ทำใหประเทศไทยเปนแหลงทองเทยวทมชอเสยงและเปนจดมงหมายของนกทองเทยวทวโลก ในป พ.ศ. 2561 มนกทองเทยวตางชาตเดนทางมายงประเทศไทยมากกวา 35 ลานคน สรางรายไดจากการทองเทยว 3 ลานลานบาท มากเปนอนดบ 4 ของโลก แตรายไดดงกลาวกระจกตวอยในบางพนทเทานน (รอยละ 80 กระจกตวอยเพยง 8 จงหวด) ผลทตามมาคอ ภาวะจำนวนนกทองเทยวเกนขดความสามารถในการรองรบ (Carrying Capacity) ของแหลงทองเทยว ทำใหทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดรบความเสยหาย กระทบตอวถชวต วฒนธรรมอนดงามของทองถน มการแยงชงทรพยากรจากคนในพนท จงจำเปนตองตองฟนฟทรพยากรและสงแวดลอมทเส อมโทรมในแหลงทองเทยวเดมอยางเรงดวน รวมทงพฒนาแหลงทองเทยวใหมโดยกระจายแหลงทองเทยวสเมองรอง ดวยการบรหารจดการทด การใหความสำคญกบการทองเทยวทยงยน (Sustainable Tourism) ดวยการชอตลกษณของแตละพนท เชอมโยงกบจดแขงของประเทศ เชน การสงเสรมการทองเทยวเชงเกษตร การพฒนาแหลงทองเทยวคารบอนตำ และการทองเทยวเชงความร ซงการทองเทยวเหลานไมเพยงทำใหเกดกระจายรายไดสชมชนแลวยงเปนการเชอมโยงสภาคเศรษฐกจอนๆ เปนการสรางตวคณทางรายไดอยางยงยน การบรหารจดการการทองเทยวทมประสทธภาพทงระบบดวยเทคโนโลยทเหมาะสม สามารถเพมการใชจายของนกทองเทยวตอรายใหสงขนมาก นอกจากน การพฒนาระบบ Public Payment Gateway สำหรบการทองเทยวเพอใหไดขอมลการใชจายของนกทองเทยวเพอนำมาใชในการวางแผนบรหารจดการการทองเทยวยคใหม สามารถบรณาการ One Payment System อำนวยความสะดวกใหนกทองเทยวในการใชบตรหรอระบบจายเงนเดยว เพอเขาชมพพธภณฑ ใชบรการรถโดยสารสาธารณะ และอน ๆ ไดทำใหทราบถงขอมลการใชจายทงหมด พฤตกรรมและเสนทางการเดนทางภายในประเทศของนกทองเทยวโดยออม เปนการใชประโยชนขอมลทไดในการบรหารจดการ การสรางกจกรรมสงเสรมการขายและการใหบรการ โดยรฐสามารถรวมลงทนกบภาคธรกจการทองเทยว การโรงแรม และธรกจบรการทเกยวของไดอยางครบวงจร

เทคโนโลยดจทลสมยใหมเปนสงสำคญในการสรางความเขมแขงและความสามารถในการแขงขนของประเทศทไมสามารถหลกเลยงได เมอประเทศมผลตภณฑทเปนทตองการของตลาด เชน กลมอาหารฟงกชน ทำใหสามารถสรางมลคาใหม (Value Creation) ตลอดหวงโซของผลตภณฑ โดยยดหลกเศรษฐกจแบงปน (Sharing Economy) และเศรษฐกจหมนเวยนได ตวอยางเชน วเคราะหขอมล (Data Analytic) ผบรโภคในกลมอาหารเพอสขภาพทมสวนแบงตลาดมากทสดของโลก ใชขอมลจากโซเชยล (Social Feed; RSS) ทำใหสามารถคาดการณผลตภณฑอาหารฟงกชนไดตรงตามความตองการ เกดเปนความตองการวตถดบตนทางจากการเกษตรท งแบบด งเดม (สมนไพร) และสมยใหม (โปรตนจากแมลง) ท มการควบคมคณภาพตามมาตรฐานสากล การใชเทคโนโลย IoT ในการจดทำสมารทฟารม (Smart Farm) สราง Blockchain เพอระบตวตนเกษตรกรและทมาของผลผลตจากการทำเกษตรแมนยำสง (Precision Agriculture) ลดตนทนการเพาะปลกโดยการใหสารอาหารและนำเทาทพชตองการ ตดตามและควบคมผลผลตทางการเกษตรไดแบบเรยลไทม ใชบรรจภณฑฉลาด (Smart Packaging) รวมกบระบบการขนสงคณภาพสง (Smart Logistic) ทำใหสามารถตดตามความสดใหมของสนคาไดตลอดเสนทางการขนสง มการเชอมตอขอมลนำ สภาพอากาศ พนทปาไม ผบรโภค กระแสสอโซเชยล ผานเครอขายยคหนา 5G และดจทลแพลตฟอรม เพอนำมาประมวลผลและวเคราะหดวยระบบปญญาประดษฐ (Artificial Intelligence, AI) เพ อคาดการณโรคระบาดหรอภยธรรมชาตไดลวงหนา จงสามารถปองกนหรอลดความสญเสยใหแกเกษตรกร การใชระบบดจทลในการตรวจสอบทมาทไปของผลผลตทางการเกษตรและการบรหารจดการแรงงานทถกตอง จะชวยใหประเทศหลดพนจากปญหาการกดกนทางการคาระหวางประเทศได นอกจากนเทคโนโลยดจทลสมยใหม เชน ระบบปญญาประดษฐ การสรางคอมพวเตอรสมรรถนะความเรวสงยคใหม (Super Computer) จะชวยลด

Page 5: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

4

ระยะเวลาของการวจยและพฒนางานทางดาน Omics สขภาพและการแพทย หรอการคนหาคำตอบใหมทางชวภาพไดอยางไรขดจำกด สดทายเทคโนโลยดจทลยงชวยเสรมสรางฐานเศรษฐกจเดมทางดานการทองเทยวใหกบประเทศ เชน อปกรณสรางประสบการณการทองเทยวโบราณสถานโดย ทำใหโบราณสถานกลบมามชวตยอนประวตศาสตรเสมอนจรง (Virtual Reality) อกคร ง การเช อมระบบสารสนเทศการทองเท ยวแบบเรยลไทมชวยสรางแผนการทองเทยวพรอมการสำรองทพกและตวเดนทางดวยระบบปญญาประดษฐ ใหตรงกบไลฟสไตลของนกทองเทยวแตละคน ทำใหเกดการทองเทยวเมองรอง และสงเสรมใหเกดจำนวนของนกทองเทยวเชงคณภาพมากขน รวมถงการหาโมเดลธรกจทองเทยวสำหรบผสงอาย ทายทสดเมอเกดการใชเทคโนโลยดจทลสมยใหมในสภาพแวดลอมทเหมาะสมจะกอใหเกดเศรษฐกจดจทลและธรกจดจทลสำหรบเทคโนโลยชวภาพใหม

2. BCG Model มงการเตบโตทางเศรษฐกจเชงคณภาพ กระจายอยางทวถงและการพฒนาทยงยน BCG มความสำคญตอประเทศสงทงในมตดานสงคมเศรษฐกจ และสงแวดลอม เนองจากเกยวของกบการจางงานมากถงครงหนงของจำนวนการจางงานรวม มมลคาเพมทางเศรษฐกจรวมกน 3.4 ลานลานบาท คดเปนรอยละ 21 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ซงครอบคลม 4 สาขา คอ เกษตรและอาหาร สขภาพและการแพทย พลงงาน วสดและเคมชวภาพ และการทองเทยวและเศรษฐกจสรางสรรค ซงมศกยภาพในการเพ มมลคาเปน 4.4 ลานลานบาทหรอคดเปนรอยละ 24 ของ GDP ในอก 5 ปขางหนา โดยทง 4 สาขายทธศาสตรดงกลาวสามารถพฒนาอยางอสระ แตการเชอมโยงและพฒนาไปพรอมกนทง People-Planet-Profit จะกอใหเกดประโยชนสงสด โดยมแนวทางในการดำเนนการทสำคญในแตละสาขา ดงน

2.1 การเกษตรและอาหาร

ในระยะ 5 ปทผานมา มลคา GDP ของสาขาเกษตรเตบโตในอตราตดลบ การปรบโครงสรางการผลตสนคาเกษตรทงระบบจะทำใหมศกยภาพในการเพม GDP ของภาคเกษตรไดสงขนเปน 1.7 ลานลานบาท ดวยการเพ มความหลากหลายของผลผลตทางการเกษตร มระบบสนบสนนการตดสนใจจากเทคโนโลยการวเคราะหความตองการของผบรโภค (Customer Behavior Analytics) กอใหเกดการผลตแมนยำสอดคลองกบความตองการของตลาด ลดของเหลอท ง (Optimized Wasted Production) ตรวจสอบและตดตามผลผลตไดแบบเรยลไทม ลดการบกรกผนปา (Forest Management) เนองจากมการบรหารจดการพนทเพาะปลกตามความเหมาะสมของพ นท ไดอยางมประสทธภาพ การใชเทคโนโลยระบบการผลตและเครองจกรกลทเหมาะสมโดยคำนงถงความยงยน การยกระดบสนคาเกษตรสสนคาปลอดภย การสรางความหลากหลายของผลตภณฑ (Product Diversification) การสรางความแตกตางใหกบผลตภณฑ (Product Differentiation) การมระบบตรวจสอบยอนกลบ (Traceability) และการพฒนามาตรฐานสนคาเกษตรใหทเปนทยอมรบในระดบสากล

ในสวนของผลตภณฑอาหารมศกยภาพในการเพมมลคา GDP จาก 0.6 ลานลานบาท เปน 0.9 ลานลานบาท ดวยการพฒนาตอยอดจากพนฐานความพรอมของผประกอบการไทยในการยกระดบคณภาพ สรางมาตรฐานและความปลอดภยของผลตภณฑ การสรางผลตภณฑใหมโดยเฉพาะในกลมอาหารเพอสขภาพ อาหารสำหรบแตละชวงวย หรอการพฒนาเปนสารประกอบมลคาสง (Functional Ingredient) ซ งเปนผลตภณฑทตลาดเตบโตอยางมาก

Page 6: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

5

2.2 สขภาพและการแพทย

ในปจจบน ประเทศไทยมศกยภาพในการพฒนาผลตภณฑดานสขภาพและการแพทยโดยเฉพาะในกล มผลตภณฑยาและเวชภณฑมมลคาประมาณ 40,000 ลานบาทเทาน นเน องจากการขาดการพฒนาอตสาหกรรมรวมถงการสรางบคลากรดานนอยางจรงจงและตอเนอง ความเขมแขงของบคลากรวจยทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยการแพทยของประเทศไทยสวนใหญอยในตนนำของหวงโชอตสาหกรรมการแพทย ประเทศไทยจงขาดศกยภาพในการสรางมลคาเพมดวยการพฒนานวตกรรมเพอใหไดผลตภณฑยาและเวชภณฑทมคณภาพและมาตรฐานสากล ประเทศไทยจงตองเรงรดการพฒนาขดความสามารถดานการสรางนวตกรรม ยา วคซน ยาชววตถ อปกรณทางการแพทย รวมถงการวจยทางคลนคและการบรหารจดการขอมลวทยาศาสตรการแพทยรองรบการขนทะเบยนผลตภณฑ เพอลดการนำเขา ใหความสำคญกบนโยบายปองกนการเกดปญหาสขภาพดานการแพทย (Preventive Medicine) มากกวานโยบายดานการรกษา การขยายบรการดานสขภาพไปสการใหบรการทางการแพทยเฉพาะบคคล (Precision Medicine) ดวยการใชประโยชนจากขอมลพนธกรรม รวมถงการสรางแพลตฟอรมการวจยทางคลนกของประเทศประกอบการสอดประสานการทำงานกบฝายกำกบดแลของรฐ (Regulatory Body) ดวยแนวทางดงกลาว รฐจะสามารถเพมมลคา GDP ในหมวดน เปน 90,000 ลานบาท

2.3 พลงงาน วสดและเคมชวภาพ

มลคา GDP ของสาขาพลงงาน วสดและเคมชวภาพ มมลคารวมกนประมาณ 9.5 หมนลานบาท ในกลมนจดเปนกลมทมศกยภาพในการเตบโตสงจากนโยบายภาครฐ ทตองการเพมสดสวนการใชพลงงานทดแทนเพมเปนรอยละ 30 ในป พ.ศ. 2579 ในสวนของพลงงาน มศกยภาพในการสรางมลคาเพมดวยการพฒนานวตกรรมการผลตพลงงานทมประสทธภาพสงสามารถรองรบของเสยทหลากหลายทงชนดและคณสมบต เชน ขยะจากอตสาหกรรม ครวเรอน รวมถงของเหลอทงทางการเกษตร ของเสยเหลาน เปนทรพยากรทสามารถนำกลบมาใชใหมในรปของแหลงพลงงานหมนเวยนหรอพลงงานทดแทน (Renewable Energy) ไดแก การผลตเชอเพลงจากขยะ (Refuse Derived Fuel, RDF) กาซชวภาพ ทนำไปสการสราง Site Reference ของโรงไฟฟาชมชน (Community-based Biomass Power Plant) ทมแหลงพลงงานทดแทนในพนท (Distributed Energy Resources, DERs) เชน พลงงานจาก แสงอาทตย ชวมวล (รวมขยะ) และกาซชวภาพ ทเพยงพอ โรงไฟฟาชมชนสามารถสรางรายไดจากการขายไฟฟาผานการเชอมตอระบบดวย Smart Microgrid และใชเทคโนโลย Blockchain เปนแพลตฟอรมในการบรหารจดการ ทงนจำเปนตองมการพฒนาเทคโนโลยและระบบการจดเกบพลงงาน (Energy Storage System) เนองจากมความสำคญตอเสถยรภาพของระบบไฟฟาทผลตจากพลงงานทดแทน

ในสวนของวสดและเคมชวภาพมศกยภาพในการพฒนาตอยอดผลผลตทางการเกษตรและของเสยไปเปนสารประกอบ หรอผลตภณฑเคมและวสดชวภาพทมมลคาสง อาท พลาสตกชวภาพ ไฟเบอร เภสชภณฑ ดวยแนวทางทงหมดดงกลาวขางตนมศกยภาพในการเพมมลคา GDP มากกวา 2.6 แสนลานบาท

2.4 การทองเทยวและเศรษฐกจสรางสรรค (Creative Economy)

การทองเทยวเปนแหลงสรางรายไดหลกของประเทศดวยมลคา GDP ประมาณ 1 ลานลานบาท และมศกยภาพในสรางมลคาเพมเตมดวยการกระจายแหลงทองเทยวสเมองรอง โดยการพฒนาโครงสรางพนฐานการ

Page 7: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

6

คมนาคม ระบบดจตล สนคาและบรการซงดำเนนการดวยชมชนทองถน เนนตลาดคณภาพ สรางมาตรฐาน ความสะดวก สะอาด ปลอดภย รวมกบการชอตลกษณของแตละพนท โดยการนำเทคโนโลยและนวตกรรมมาใชบรหารจดการและดแลระบบนเวศอยางเปนระบบ รวมถงการพฒนาสแบบแผนการทองเทยวทยงยนดวยการจดทำระบบมาตรฐานการทองเทยวทยงยน การจดทำ National Guideline ดานขดความสามารถในการรองรบของแหลงทองเทยว จดทำระบบบญชตนทนทรพยากรและสงแวดลอมในเขตพฒนาการทองเทยวทสำคญ รวมถงการปรบพฤตกรรมของนกทองเทยว และการฟนฟและพฒนาแหลงเสอมโทรมทางธรรมชาตเปนแหลงทองเทยวเชงสรางสรรค รวมทงการเตรยมความพรอมของผประกอบการเพอลดผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Climate Change) ทมตอการดำเนนธรกจ

การพฒนาเศรษฐกจสรางสรรคอย บนพนฐานของการสราง การใชองคความร และความคดสรางสรรค เชอมโยงกบทนทางปญญา ทนทางวฒนธรรม และความหลากหลายทางชวภาพ เพอรงสรรคเปนผลตภณฑหรอบรการรปแบบใหมทมมลคาเพมสง สามารถตอบสนองความตองการของกลมลกคาเปาหมาย การพฒนาใน 3 สาขายทธศาสตรขางตน สามารถเชอมโยงกบการทองเทยวผานระบบเศรษฐกจสรางสรรคได อาท การใหประสบการณกบนกทองเท ยวผานการทองเท ยวเชงอาหารไทย การทองเทยวเชงกฬา การทองเทยวเชงสขภาพทเชอมโยงกบการแพทยแผนไทย การทองเทยวเชงศลปและวฒนธรรม การทองเทยวเชงเกษตร เปนตน รวมถงการพฒนาเพอสงออกสนคาและบรการเหลาน ผานของขวญ ของฝากทสรางสรรคอยางมอตลกษณ การจดการดานระบบและมาตรฐานทกำกบธรกจทเกยวของทวโลก เชนเดยวกบการมสมาพนธทางดานกฬา การจดมหกรรมระดบโลก เปนตน สงเสรมและรวมมอกบภาคธรกจการทองเทยว ไดแก โรงแรม รานอาหาร และธรกจบรการ ในการสรางนวตกรรมดจทลรองรบการเขาสสงคมผสงอายทจะสงผลกระทบโดยตรงกบการทองเทยวในอก 5-10 ปขางหนา ผลของการดำเนนการดงกลาวมศกยภาพในการเพม GDP เปน 1.4 ลานลานบาท

3. ยทธศาสตรการขบเคลอน การผลกดนการพฒนา BCG ตองเปนการผนกกำลงในการทำงานในรปแบบของ “จตรภาค”

(Quadruple Helix) ซ งเปนการทำงานรวมกนระหวาง ภาครฐ-เอกชน/ชมชน/สงคมมหาวทยาลยสถาบนวจย และหนวยงานตางประเทศ เพอดงความร ความสามารถและวทยาการเขามาปรบใชใหเหมาะสมกบบรบทในประเทศ

กลไกการพฒนา BCG ประกอบดวย “4 การขบเคล อน X 4 การสงเสรม” (4 Drivers X 4 Enablers) ดงน

3.1 4 การขบเคลอน (4 Drivers)

3.1.1 การพฒนาสาขายทธศาสตร BCG (BCG Sectoral Development)

สาขายทธศาสตรภายใต BCG ทตองไดรบการพฒนาใหมความสามารถทสงขน ไดแก 1) สาขาเกษตรและอาหาร มงสการผลตสนคาเกษตรและอาหารจากการผลตมากแตสรางรายไดนอย ไปสการผลตสนคาทเปนพรเมยมทผลตนอยแตสรางรายไดสง รวมถงการเพมความหลากหลายของสนคาเกษตรเศรษฐกจ 2) สาขาสขภาพและการแพทย มงเนนการสรางความสามารถในการพงพาตนเอง ทางดานการผลตยาและชวเภสชภณฑ อปกรณทางการแพทยและวสดฝงในรางกาย พฒนาแนวปฏบตและรปแบบการรกษา ปรบเปลยน

Page 8: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

7

รปแบบการรกษาไปสการแพทยแมนยำ การเปนศนยกลางการใหบรการดานสขภาพและการวจยดานคลนกชนนำของโลก 3) สาขาพลงงาน วสดและเคมชวภาพ มงเนนการเพมความมนคงดานพลงงานและการตอยอดสผลตภณฑเคมและวสดชวภาพมลคาสง ดวยการใชประโยชนจากทรพยากรใหเกดความคมคามากทสด 4) สาขาการทองเทยวและเศรษฐกจสรางสรรค มงพฒนาสการทองเทยวทยงยนดวยการใชจดแขงของพนทมาสรางอตลกษณของตนเอง ควบคกบการบรหารจดการทมประสทธภาพสงในการรองรบนกทองเทยว ฟนฟและปองกนปญหาความเส อมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอม ควบคกบการพฒนาเศรษฐกจสรางสรรค ทเนนการคนหารากเหงาทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน และเนอหาอตลกษณเชงพนทมาตอยอดผลตภณฑและบรการใหมมลคาทสงขน

3.1.2 การเตรยมกำลงคน ผเชยวชาญ และผประกอบการ BCG (BCG Talent & Entrepreneur Development)

กล มคนเปาหมายท ต องพฒนาเพ มเตมเพ อเปนกำลงสำคญในการขบเคล อนเศรษฐกจ BCG ประกอบดวย 6 กลม คอ 1) กลมสตารทอพ (Startups) 2) กลมผประกอบการเชงนวตกรรม (Innovation-Driven Enterprises: IDEs) 3) กลมสมารทฟารมเมอร (Smart Farmers) 4) กลมผใหบรการมลคาสง (High Value Service Providers) 5) กลมผพฒนาเทคโนโลยขนสง (Deep Technology Developers) และ 6) กลมผประกอบการสรางสรรค (Creative Entrepreneurs)

3.1.3 การพฒนาเชงพนท BCG (BCG Area-based Development)

สรางการเตบโตอยางทวถงดวยการเชอมโยงและมงเนนการพฒนาความสามารถในระดบภมภาคควบคไปดวยกน ประกอบดวย 1) ระเบยงเศรษฐกจภาคเหนอ (NEC) เนนการพฒนาระบบการเกษตรปลอดภย มมลคาสง สงเสรมการแปรรปเปนผลตภณฑอาหาร และตอยอดเศรษฐกจดวยทนทางวฒนธรรมลานนา (Creative Lanna) 2) ระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (NEEC) เนนแกไขปญหาสขภาพหลกของประชากรในพนท เชน พยาธใบไมตบ รวมถงสงเสรมการผลตสตวเศรษฐกจชนดใหม เชน โคอสานวากว และแมลงทรบประทานได พรอมกบการสงเสรมการทองเทยวเชงวฒนธรรมรมฝงโขง 3) ระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก (EEC) มงเนนการพฒนาผลผลตทางดานการเกษตรโดยเฉพาะกลมไมผล รวมถงการพฒนาตอยอดสอตสาหกรรมอนาคต 4) ระเบยงเศรษฐกจภาคใต (SEC) มงเนนการสงเสรมการเพาะเลยงสตวนำดวยเทคโนโลยสมยใหม การแปรรปผลผลตเปนอาหารทมมลคาสง สงเสรมการทองเทยวปกษใตยคใหม และสงเสรมพนทสรางสรรคเชงพหวฒนธรรม

3.1.4 การพฒนาเทคโนโลยและองคความรขนแนวหนา BCG (BCG Frontier Research/ Knowledge)

เทคโนโลยและองคความรขนแนวหนา เปนแรงขบเคลอนทมความสำคญยงตอความสำเรจและการสรางรากฐานทม นคงและย งยนตอการพฒนาเศรษฐกจ BCG ตวอยางของเทคโนโลยท สำคญ อาท 1) Complex Microbiota กบสขภาพมนษย สตว และพช เนองจากกลมจลนทรยท ซบซอนทอาศยอยในรางกายหรอผวหนงมนษยและสตวมสวนสำคญในการกำหนดสขภาพทด และกลมจลนทรยในพชและในดนทปลกกมหลกฐานวาจะเปนตวกำหนดความแขงแรงของพชเชนกน ความรนยงอยในระดบพนฐานและประเทศไทยมโอกาสในการเปนผนำไดในบางเรอง 2) เทคโนโลยโอมกส (OMICs) ชวยใหเกดความร ความเขาใจตอหนาทและการแสดงออกของยนและผลผลตของยนในสงมชวต สรางความรสำคญทสามารถพฒนาเทคโนโลยอยางกาวกระโดดทงในดานการเกษตร การแพทย และอตสาหกรรมชวภาพ 3) วศวกรรมกระบวนการทาง

Page 9: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

8

ชวภาพ (Bioprocess Engineering) เปนเทคโนโลยพ นฐานสำคญในการพฒนาตอยอดชวมวลเปนผลตภณฑมลคาสงหลากหลายประเภท 4) Gene Editing และ Synthetic Biology เพ อปรบเปล ยนพนธกรรมหรอสรางสงมชวตใหมลกษณะตามตองการ โดยเฉพาะจลนทรยสำหรบอตสาหกรรมและในเซ ลลเพอการผลตยาชววตถ 5) เทคโนโลยในยานความถเทราเฮรต (Terahertz Technology) เพอประโยชนในดานการตรวจ และการวนจฉย สามารถใชประโยชนในทางการแพทยและการตรวจสอบผลตภณฑ 6) เทคโนโลยการผลตแบบคารบอนตำ (Decarbonization) สำหรบเศรษฐกจหมนเวยนและเศรษฐกจสเขยว 7) เทคโนโลยประมวลความเรวสงดวยระบบปญญาประดษฐยคใหม เพอสรางคอมพวเตอรสมรรถนะสง พลงงานตำ ราคาถก รองรบการทำงานของระบบปญญาประดษฐขน Deep Learning สำหรบการพฒนาเทคโนโลย เกษตรอาหาร สขภาพและการแพทยทมความแมนยำสง 8) เทคโนโลยดจทลแพลตฟอรมขนสง เปนการพฒนาแพลตฟอรมนวตกรรมดจทลขนสงทเปนแนวหนาของโลกสำหรบยคของการเปลยนแปลง โดยรวมมอกบบรษทเทคโนโลยช นนำระดบโลก ในการเช อมตอยคหนา (5G Connectivity) พฒนาระบบปญญาประดษฐข นสงสด (Artificial Intelligent System) ทนำไปใชในยานยนตไรคนขบ (Autonomous Vehicle) ระบบประมวลผลคอมพวเตอรเสมอนประสาทสมอง (Neuron Computer) และระบบสำรวจใตนำ เปนตน

3.2 4 การสงเสรม (4 Enablers)

3.2.1 กฎหมาย กฎระเบยบ ทเกยวของกบ BCG (BCG Regulatory Framework)

ปลดลอคขอจำกดทางกฎหมายและกฎระเบยบตางๆ ใหเอออำนวยตอการพฒนา BCG พฒนาระบบนเวศนวตกรรม (Innovation Ecosystem) เพอการทดลองทดสอบ (Sandbox) สงเสรมการประเมนวฏจกรผลตภณฑ (Product Life Cycle Assessment) เพอประเมนคาผลกระทบของผลตภณฑทมตอสงแวดลอมซงเปนขอมลพนฐานสำคญทจะชวยใหผบรโภคตดสนใจเลอกซอผลตภณฑทกอใหเกดผลกระทบนอย หรอเปนขอมลพนฐานใหภาคเอกชนดำเนนการปรบเปลยนกระบวนการผลตเพอใหมผลกระทบตอสงแวดลอมตำสด ปองกนการกดกนทางการคา

3.2.2 โครงสรางพนฐานสำคญและสงอำนวยความสะดวกสนบสนน BCG (BCG Infrastructure & Facility Development)

โครงสรางพ นฐาน และส งอำนวยความสะดวกท สำคญ อาท 1) ธนาคารทรพยากรชวภาพ (Biobank) เปนแหลงกลางของประเทศในการเกบรกษาทรพยากรชวภาพนอกถนกำเนดไดอยางปลอดภยและมคณภาพ เพอการใชประโยชนอยางยงยน (Ex Situ Conservation for Sustainable Utilization) โดยการตอยอดในการสรางผลตภณฑนวตกรรมทมมลคาสง รวมกบการเชอมโยงฐานขอมลกลาง เปน Portal ใหเหนขอมลทงประเทศ ซงในสวนของ Biobank นน จะตองครอบคลมทงในสวนทเปน Preservation Biobank เพอจดเกบวสดชวภาพและฐานขอมลชวภาพระยะยาว และ Working Collection Biobank ทจดเกบและใหบรการวสดชวภาพพรอมทงขอมลชวภาพเพอการวจยหรอใชพฒนาเชงพาณชย ทงนอาจสนบสนนใหมหาวทยาลยในพนทเปนผดำเนนการเพอใหสามารถเชอมโยงกบทองถนได พรอมทงสงเสรมใหมการวจยตอยอดร วมกบภาคเอกชน 2) โครงสร างพ นฐานทางดานคณภาพของประเทศ (National Quality Infrastructure: NQI) ซ งเปนโครงสรางพ นฐานสำคญในการนำสนคาเขาส ตลาดโลก โดยเฉพาะตลาดประเทศพฒนาแลว ผานการสรางการยอมรบในความปลอดภยและความเชอมนในคณภาพของสนคาและบรการ เพมขดความสามารถในการแขงขนใหกบสนคาไทย โดยเฉพาะสนคากลม BCG ซงเปนกลมทเนนทมา

Page 10: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

9

ของวตถดบ ความสามารถทจะหมนเวยนกลบมาใชใหมและกระบวนการผลตทคำนงถงความปลอดภยของสงแวดลอมและมนษย ดงนนความสามารถในการพสจนทมาของวตถดบในเช งวทยาศาสตร และการรบรองกระบวนการผลต การสามารถหมนเวยนกบมาใชใหมและการยอยสลายไดในธรรมชาตจงเปนสงทจำเปนทใชยนยนความเปนผลตภณฑ BCG ทแทจรง NQI ยงเปนกลไกหลกในทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการคมครองผบรโภค และสงเสรมการวจยและพฒนานวตกรรม 3) โรงงานตนแบบระดบขยายขนาด (Pilot Plant) และโรงงานสาธต (Demonstration Plant) เปนโครงสรางพนฐานสำคญทนำไปสการพฒนาตอยอดสนวตกรรมจากผลงานวจยในประเทศ และชวยลดการพงพาเทคโนโลยและนวตกรรมจากตางชาต ลดความเส ยงของเอกชน หรอผ ประกอบการในการผลตเพ อจำหนายเชงพาณชย 4) ระบบการคำนวณสมรรถนะสง (High Performance Computing: HPC) เปนโครงสรางพนฐานการคำนวณสมรรถนะสงเพอรองรบ AI & Big Data เรงรดใหเกดการพฒนานวตกรรมตางๆ ไดในระยะเวลาทสนลงและตอบสนองตอกลมเปาหมายไดแมนยำมากขน โดยเนนการรวมทนกบบรษทเทคโนโลยชนนำของโลกในรปแบบ PPP ใหมการตงระบบการคำนวณสมรรถนะสงและทเกบขอมลขนาดใหญของประเทศไทย โดยใหเอกชนรวมบรหารจดการเพอใหเกดประสทธภาพและไดมาตรฐานระดบโลก 5) ระบบโครงขายการเชอมตอความเรวสงราคาถก เพอใชเชอมตอขอมลจาก Smart Devices หรอ เซนเซอร จากสรรพสงตางๆ เชน โครงขายการเชอมตอ 5G ทสามารถใชการรวมทนระหวางตางประเทศจากจนหรอกลมยโรป กบ เอกชนทางดานโทรคมนาคมของไทยได

3.2.3 การยกระดบความสามารถของกำลงคน BCG (BCG Capacity Building)

การยกระดบความสามารถของกำลงคนเพอรองรบเศรษฐกจ BCG จำเปนตองดำเนนการในหลายระดบเพอเสรมความรและสรางทกษะ BCG อาท การพฒนาบคลากรวชาชพเฉพาะ เชน นกอนกรมวธาน (Taxonomist) และนกนเวศวทยา เพอสำรวจและคนหาสงมชวตชนดใหมและเขาใจธรรมชาต สงแวดลอมและระบบนเวศ เพ อการอนร กษในพ นท และใช ประโยชน อย างย งย น (In Situ Conservation for Sustainable Utilization) ปรบปรงหรอเพมหลกสตรทเกยวของรองรบความตองการของทงนสต นกศกษา บคคลทวไป หรอแมกระทงบคลากรทปฏบตงานอยในปจจบน ทตองการเพมพนความรและทกษะเฉพาะดานเพอใหกาวทนตอการเปลยนแปลงของโลก อาท System Biology, Bioinfomatics, Life Science ทางดานการเกษตร และอณชววทยา เปนตน นกนวตกรรมดจทลบรณาการศาสตรวศวกรรมและวทยาศาสตรคอมพวเตอรพฒนาเทคโนโลยดจทลสำหรบ BCG เพอสรางการเปลยนแปลงในประเทศและแขงขนในโลก รวมถงการสรางเสนทางอาชพในระบบเศรษฐกจ BCG ทงนการเสรมความรและการพฒนาทกษะดงกลาวสามารถดำเนนการไดทงในระบบการศกษาและนอกระบบการศกษา

3.2.4 การยกระดบเครอขายพนธมตรตางประเทศ BCG (BCG Global Network)

การเชอมโยงเครอขายตางประเทศเปนปจจยสงเสรมการพฒนาเศรษฐกจ BCG โดยประเทศไทยตองสรางความรวมมอกบองคกรระหวางประเทศ สถาบนการศกษาชนนำระดบโลก สถาบนการวจยชนนำ และบรษทเทคโนโลยดจทลชนนำของโลก เพอเลอกรบ พฒนาตอยอด ดงความรวมมอ การลงทน และ ปรบใชองคความรและเทคโนโลยใหเหมาะสมกบบรบทของไทย

ดวยการดำเนนการดงกลาวจะนำพาใหประเทศไทยกาวสความมนคง มงคง และยงยน

Page 11: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

10

สารบญ

บทสรปผบรหาร............................................................................................................................................................. 1

สารบญ ......................................................................................................................................................................... 10

ขอเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine โมเดลเศรษฐกจสการพฒนาทยงยน .. 11

1. วสยทศนและเปาหมายเชงยทธศาสตร ........................................................................................ 13

2. ยทธศาสตรการขบเคลอน ........................................................................................................... 17

3. โอกาสในการสรางมลคาเพม ผานการเชอมโยง BCG ใน 3 ระดบ ............................................... 25

4. เงอนไขทจำเปนตอการขบเคลอน BCG Model ใหเกดผลสมฤทธ .............................................. 31

5. กลไกการขบเคลอน BCG Model ............................................................................................... 32

6. แผนการดำเนนงาน (Roadmap & Milestone) ....................................................................... 35

ภาคผนวก 1 แนวทางการพฒนาสาขายทธศาสตร BCG

ภาคผนวก 2 แนวคดเศรษฐกจหมนเวยนของประเทศไทยตอการบรหารจดการขยะ

Page 12: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

11

ขอเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine โมเดลเศรษฐกจสการพฒนาทยงยน

BCG หรอ Bio-Circular-Green Economy (เศรษฐกจชวภาพ-เศรษฐกจหมนเวยน-เศรษฐกจ

สเขยว) เปนโมเดลเศรษฐกจใหมในการขบเคลอนการเตบโตของเศรษฐกจและการพฒนาสงคมของประเทศทนำหลกการและลำดบความสำคญจากยทธศาสตรชาตและวสยทศน “Thailand 4.0” เปนตวตง ผสมผสานกบ “หลกคดของเศรษฐกจพอเพยง” (Sufficiency Economy Philosophy, SEP) และ “เปาหมายของการพฒนาทยงยน” (Sustainable Development Goals, SDGs) พฒนา 3 เศรษฐกจ คอ เศรษฐกจชวภาพ (Bioeconomy) เศรษฐกจหมนเวยน (Circular Economy) และเศรษฐกจสเขยว (Green Economy) ไปพรอมๆ กน เพอขบเคลอนประเทศไทยอยางเปนรปธรรม (ดงแสดงในรปท 1) โดยการผนกพลง ภาครฐ-เอกชน/ชมชน/สงคม-มหาวทยาลย/สถาบนวจย-เครอขายตางประเทศในล กษณะ “จต รภาค ” (Quadruple Helix) เพ อ “เปล ยนข อได เปร ยบเช ง เปร ยบเท ยบ (Comparative Advantage) ทไทยมความหลากหลายทางชวภาพและวฒนธรรม ใหเปนความสามารถในการแขงขน (Competitive Advantage) ดวยวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม (Science, Technology & Innovation, STI) เพอใหเกดเศรษฐกจ BCG ทเตบโต แขงขนไดในระดบโลก พรอม ๆ กบการกระจายรายไดลงสชมชน ลดความเหลอมลำ ชมชนเขมแขง มความเปนมตรกบสงแวดลอม นำไปสการพฒนาทยงยน”

รปท 1: BCG Model ภายใตยทธศาสตรการขบเคลอนประเทศไทย

Page 13: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

12

รปท 2: หลกคดของ BCG Model

BCG Model เปนกลไกขบเคลอนการเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศรปแบบใหม ทมงเนน “การ

เตบโตเชงคณภาพ” สรางความสมดลของเศรษฐกจทเนนการสรางมลคา (Value-based Economy) การเตบโตทเนนการมสวนรวม (Inclusive Growth) และสงคมทมการหมนเวยนการใชทรพยากร (Circular Society) (ดงแสดงในรปท 2)

Page 14: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

13

1. วสยทศนและเปาหมายเชงยทธศาสตร BCG Model ได ครอบคล มห วงโซ ค ณค า (Value Chain) ของ 4 อตสาหกรรมหล ก ได แก

อตสาหกรรมการเกษตรและอาหาร สขภาพและการแพทย พลงงาน วสดและเคมชวภาพ และการทองเทยวและเศรษฐกจสรางสรรค บรณาการเขาดวยกน เปนฐานการสรางมลคาเพมขนาดใหญของประเทศ (ดงแสดงในรปท 4) ซงในปจจบนมสดสวนใน GDP ถงรอยละ 21 และเกยวของกบอาชพและการจางงานของคนในประเทศมากกวา 16.5 ลานคนในปจจบน

หวใจสำคญของ BCG Model คอการพฒนาแบบคขนาน ทงในสวน “ยอดปรามด” ซงหมายถง ผประกอบการหรอเกษตรกรทมความพรอมสง มกำลงในการลงทนดานเทคโนโลย พรอมรบความเส ยง สามารถเขาถงความกาวหนาทางวทยาการระดบสงสำหรบผลตสนคาและบรการทมมลคาสงมากๆ เชน สนคาเกษตรมลคาสง สวนประกอบอาหารสขภาพ ชววตถ การแพทยสมยใหม/แมนยำ สารเคมชวภาพมลคาสง หรอการทองเทยวมลคาสงเฉพาะกลม แมกลมนจะมจำนวนนอยแตสรางมลคาเพมไดสง และจะเปนกำลงสำคญของเศรษฐกจไทยในอนาคต

รปท 4: การสรางมลคาใน 4 อตสาหกรรมหลก BCG

BCG ในสวน “ฐานปรามด” เปนการยกระดบ “ผลตภาพ” และ “มาตรฐาน” ใหกบผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม เกษตรกรรายยอยและภาคชมชน ซงแมไมไดใชเทคโนโลยขนสงแตสงผลกระทบสง เนองจากเกยวของกบคนจำนวนมากทเปนรากฐานเศรษฐกจสำคญของประเทศ โดยการพฒนาทงหมดจะตองเสรมความเขมแขงใหกบทนทางสงคม อนไดแก ภมปญญาและวฒนธรรมทองถ น ตลอดจนทนทางทรพยากรธรรมชาต ตามแนวคดของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ทจะขยายผลไปสเปาหมายการพฒนาทยงยนของสหประชาชาต (SEP for SDGs) ทมงพฒนาโดยไมทำลายสงแวดลอมและเพมโอกาสใหทกคน

BCG Model เปนกลไกทสำคญในการยกระดบคณภาพชวตของคนในประเทศอยางทวถง สามารถกระจายโอกาสและลดความเหลอมลำไดอยางมประสทธภาพ รวมถงการตอบสนองตอปญหาทางดานสงแวดลอม และสขภาพของคนไดในหลายมต ในขณะเดยวกนสามารถสรางใหประเทศไทยกาวขนเปนผนำระดบโลกในบางสาขา จงไดกำหนดเปาหมายเชงยทธศาสตรของประเทศเพอใชในการขบเคลอน BCG Model ดงน

Page 15: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

14

1) มลคาเพมทางเศรษฐกจของอตสาหกรรมเปาหมาย BCG เพมขนจากสดสวน 21% ของ GDP เปน 24% ของ GDP ใน 5 ป (จาก 3.4 ลานลานบาท เปน 4.4 ลานลานบาท)

2) เพมรายไดเกษตรกรและชมชน 240,000 บาทตอครวเรอนตอป ภายใน 5 ป 3) เกดการจางงานในพนทเพมขนโดยเฉพาะแรงงานทมทกษะสงในพนทในระยะเวลา 5 ปไมนอย

กวา 2 ลานตำแหนง 4) กระจายรายไดทเปนธรรมและทวถงไปยงชมชนและครวเรอนทวประเทศ ไมนอยกวา 10 ลานคน 5) ดชนความมนคงทางอาหารของไทยตดอนดบ 1 ใน 5 ของโลก ภายใน 5 ป 6) ลดความเหลอมลำจากการเขาถงยาและเวชภณฑราคาสงอยางนอย 300,000 คน/ป ภายใน 5 ป 7) ลดความเสยงจากโรคตดเชอในคน สตว และพช รวมถงการลดความเสยงจากการเปลยนแปลง

ของสภาพภมอากาศและสงแวดลอม 8) เกดอตสาหกรรมเทคโนโลยเกษตรขนสง อตสาหกรรมอาหารเพอสขภาพและสวนประกอบ

อาหารมลคาสง อตสาหกรรมชวภาพ อตสาหกรรมเคมชวภาพ อตสาหกรรมสขภาพการแพทย ทมความเขมแขง ตอบสนองความตองการของตลาดในและตางประเทศ เปนแหลงจางงานทกษะสงและรายไดสงเพมขน 10 ลานตำแหนง ภายใน 10 ป

9) อตสาหกรรมทองเทยวมความยงยน มระบบบรหารจดการทองเทยว โดยเฉพาะแหลงทองเทยวเชงนเวศและวฒนธรรม และคอนเทนตทองเทยวทดทสด Top 3 ของเอเชยแปซฟก

10) เกดสตารทอพและ IDEs (Innovative Driven Enterprises) ทเกยวของกบ BCG 10,000 ราย 11) ลดการใชทรพยากรลง 2 ใน 3 จากปจจบน 12) ลดปรมาณขยะลง 16.5 ลานตนตอป 13) เกดความมนคงทางพลงงานและลดการปลอยกาซเรอนกระจกไดไมนอยกวา 50 ลานตน

คารบอนไดออกไซด หรอคดเปน 1 ใน 3 ของคาเปาหมายในป 2573 14) ลดปญหาของฝนละอองขนาดเลกลงไดในนอยกวาครงหนงเมอเปรยบเทยบกบการใชเชอเพลง

จากปโตรเลยม 15) ลดการเสยชวตของสตวทะเลหายากจากการกนพลาสตก ลดการสญเสยของสตวทะเลหายาก

สรางภาพลกษณทดและสนบสนนการทองเทยวทางทะเล 16) ฟนฟทรพยากรธรรมชาตทถกทำลายใหฟนกลบมาใชประโยชนใหมไดอกครง เชน ปาชายเลน

สตวนำ ปะการง เปนตน 17) ยกระดบคณภาพชวตทดขน ทงในเรองของการผลตอาหารมคณภาพ ความปลอดภย รวมถง

สขภาพและการแพทย ไมนอยกวา 300,000 คนตอป 18) สรางสงคมฐานความร ซงจะกระจายความรและเทคโนโลยไปสกลมคนอนในวงกวาง สรางใหคน

ไทยมภมคมกนตอการรบมอจากการเปลยนแปลงไดอยางเทาทน รวมถงการนไปสการสรางมลคาเพมใหกบสนคา บรการภายใตระบบการผลตทยงยน

19) สรางนกพฒนาทสามารถสรางรายไดตอหวตอปท 22,000 เหรยญสหรฐฯ เพอใหประเทศไทยหลดพนจากกบดกรายไดปานกลาง แนวทางในการพฒนาประเทศตามโมเดลของ BCG นนจำเปนทจะตองมตวเชอมโยง (Link) เพอ

สราง Closed Loop ของหวงโซคณคา BCG ทำใหสามารถบรหารจดการไดครบวงจร เทคโนโลยดจทลและไอโอท เปนตวการสำหรบสรางการเชอมตอใหเกดเปนหวงโซทงขาไป (Supply Chain) และขากลบ (Reversed

Page 16: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

15

Supply Chain) รวมถงการเชอมตอไปยงสวนอนทเกยวของ จากรปท 5 แสดงถงเทคโนโลยดจทลและIoT ทมสวนในหวงโซมลคาของ BCG ทกอใหมลคาทางเศรษฐกจ ทใชการขบเคลอนไปมาไดจากทง Demand Pull หรอ Supply Push ทำใหสามารถสรางระบบชวยการตดสนใจสำหรบบรหารงานภาพรวมทงสองดาน ผานการเชอมโยงขอมลและระบบตงแตกระบวนการผลตวตถดบตนทาง (Smart or Precision Agriculture) การเกบเกยวหรอการขนสง การแปรรป (Industry 4.0) สนคาและบรการ (Smart Retail, Smart CRM) ในแตละกระบวนการถ กเช อมต อเข าส BCG Digital Platform ท ใช เทคโนโลย IoT, Big Data และระบบปญญาประดษฐ ผานการเชอมตอเครอขายทงแบบเดมเชน Fiber, WiFi, LoRaWAN, Sixfog, 4G หรอระบบใหมเชน NB-IoT (Narrow Band IoT) หรอ 5G เปนตน นอกจากน BCG Digital Platform ยงเชอมโยงไปสประชาชนและสงคมผานทางระบบเมองนาอยเชน ระบบบรหารจดการพลงงานทางเลอก ระบบการศกษา ระบบการดแลผสงอาย ระบบความเปนอยปลอดภย ระบบการขนสงคน และระบบดแลสงแวดลอม การเชอมตอทสมบรณจะกอใหเกดทง Local Economy, Sharing Economy และ New Ecosystem ทจะชวยสงเสรมและสนบสนนการสรางเศรษฐกจฐานชวภาพหรอ BCG ของประเทศอยางยงยน

รปท 5: ดจทลแพลทฟอรมเพอการยกระดบหวงโซมลคา BCG

เศรษฐกจสเขยวและเศรษฐกจหมนเวยน มหลกการสำคญ คอ การเรงหาแนวทางการพฒนาระบบเศรษฐกจใหมสเขยวและสะอาดมากขนจากทเปนอย (Greener & Cleaner) โดยเศรษฐกจสเขยวจะตองมงเนนการมองเชงระบบ (Systematic Approach) และใชดจทลแพลตฟอรมรวมกบเทคโนโลยหลากหลายมาชวยในการบรหารจดการ ลดภาระงาน และลดตนทนในการผลตตงแตตนทางไปจนถงปลายทาง เพอใหเกดประสทธภาพในการใชทรพยากรไดสงทสด โดยใชตนทนทางสงแวดลอมใหนอยทสด พรอมกบเนนการลดของเสย รวมทงลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกจากกระบวนการผลต เพอการเปนสงคมคารบอนตำ (Low Carbon Society) เกดการกระจายความมงคงอยางทวถง ในขณะทเศรษฐกจหมนเวยนจะเนนสงเสรมระบบเศรษฐกจทมการวางแผนใหทรพยากรในระบบการผลตทงหมดสามารถกลบคนสสภาพเดมและนำกลบมาใช

Page 17: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

16

ใหมได เพอรบมอกบปญหาการขาดแคลนทรพยากรในอนาคต ทจะมความตองการใชทรพยากรเพอการผลตเพมมากขนจากการขยายตวทางเศรษฐกจและความตองการสนคาและบรการของผบรโภค ดงนน เศรษฐกจหมนเวยน จงมงเนนการใชทรพยากรใหม (Virgin material) ใหนอยทสด การคงคณคาผลตภณฑใหนานทสด การเปลยนรปแบบการใชงานผานโมเดลธรกจใหม การสรางของเสยในปรมาณทตำทสด และใหความสำคญกบการจดการของเสยจากการผลตและบรโภค ดวยการนำวตถดบท ผ านการผลตและบรโภคแลวเขาสกระบวนการผลตใหม (Secondary raw material) เชน การเปลยนของเหลอทงใหเปนสารมลคาเพมสง การใชนวตกรรมเพ อเพ มประสทธภาพของระบบกำจดขยะตนทาง กลางทาง และปลายทาง การสงเสรมอตสาหกรรมรไซเคลวสดท สำคญ การสงเสรมการออกแบบผลตภณฑและรปแบบธรกจท เอ อตอระบบเศรษฐกจหมนเวยน เปนตน ซงการดำเนนกจกรรมเหลานจะมแนวคดทตางจากระบบเศรษฐกจแบบดงเดมทเนนการใชทรพยากร การผลต และการสรางของเสย ในรปแบบเศรษฐกจท เปนเสนตรง หรอ Linear Economy

รปท 3: เปรยบเทยบหลกการ Linear Economy และ Circular Economy

ทงนในการดำเนนการทงหมด ตองอาศยการพจารณาทงระบบแบบองครวม (Holistic View) ทมอง

ต งแตตนทางจนถงปลายทางของกจกรรมหรอเทคโนโลยน น ๆ หลกการดงกลาวเรยกวา “ Life Cycle Assessment หรอ LCA” โดยมไดมองเฉพาะผลกระทบโดยตรงเทานน หากแตยงมองผลกระทบโดยออมในดานตาง ๆ ดวย ซงในการดำเนนการควรจะตองผสมผสานระหวางการบรหารจดการ (Housekeeping) ควบคกบการใชเทคโนโลยทเหมาะสมควบคกนไป

Page 18: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

17

2. ยทธศาสตรการขบเคลอน BCG Model เปนการปรบเปลยนกระบวนทศนในการพฒนาเศรษฐกจสงคม และสงแวดลอมของ

ประเทศ ซงจะนำไปสการเปลยนแปลงทยงยน โดยการผลกดนการพฒนาภายใต BCG Model ตองผนกกำลงการทำงานในรปแบบของ “จตรภาค” (Quadruple Helix) ซ งเปนการทำงานรวมกนระหวางภาครฐ- เอกชน/ชมชน/สงคม-มหาวทยาลย/สถาบนวจย-เครอขายตางประเทศ เพอเลอกรบ พฒนาตอยอด และปรบใชองคความรและเทคโนโลยใหเหมาะสมกบบรบทของไทย ซ งมองคประกอบสำคญ 2 สวน คอ 4 การขบเคลอน X 4 การสงเสรม (4 Drivers X 4 Enablers) (ดงแสดงในตารางท 1)

ตารางท 1: 4x4 Matrix ของ BCG Model

4 การขบเคลอน (4 Drivers)

การพฒนา 4 สาขา ยทธศาสตร

- เกษตรและอาหาร - สขภาพและการแพทย - พลงงาน วสดและเคม ชวภาพ - การทองเทยวและ เศรษฐกจสรางสรรค

การเตรยมกำลงคน เชยวชาญ และ ผประกอบการ - BCG สตารทอพ - ผประกอบการเชง นวตกรรม - สมารทฟารมเมอร - ผใหบรการมลคาสง - ผพฒนาเทคโนโลยขนสง - ผประกอบการเชง สรางสรรค

การพฒนาเชงพนท

- ระเบยงเศรษฐกจ ภาคเหนอ (NEC) - ระเบยงเศรษฐกจภาค ตะวนออกเฉยงเหนอ (NEEC) - ระเบยงเศรษฐกจภาค ตะวนออก (EEC) - ระเบยงเศรษฐกจภาคใต (SEC)

การพฒนา เทคโนโลยและ องคความรขนแนวหนา - Complex Microbiota - OMICs - Bioprocess Engineering - Gene Editing & Synthetic Biology - Terahertz - Decarbonization - Advance Digital Platform - ฯลฯ

4 การสงเสรม (4 Enablers)

ปลดลอคขอจำกด

- Regulatory Sandbox - วฏจกรชวตผลตภณฑ - พรบ. ความหลากหลาย

ทางชวภาพ - พรบ. สงเสรมการใช

ประโยชนผลงานวจยและนวตกรรม

ฯลฯ

โครงสรางพนฐาน สำคญและสงอำนวย

ความสะดวก - ธนาคารทรพยากรชวภาพ (Biobank) - โครงสรางพนฐานทาง คณภาพของประเทศ (NQI) - โรงงานตนแบบระดบขยาย ขนาด (Pilot Plant) และ

โรงงานสาธต (Demondtration Plant)

- ระบบการคำนวณสมรรถนะ สง (High Performance Computing) รองรบการ ประมวลผล AI & Big Data - โครงขายการเชอมตอ อนเตอรเนตความเรวสง เชน 5G หรอการเชอมตอ ยคหนา เปนตน - ฯลฯ

การสรางความ สามารถของ กำลงคน - เสนทางอาชพ BCG - ชดทกษะ BCG - หลกสตร BCG - หลกสตร Non-degree Programs - สรางนวตกร Digital Deep Tech พลกโลก รวมกบบรษทชนนำของ โลก

เครอขายตางประเทศ

- เวทระดบโลกทเกยวของ กบ BCG - องคกรระหวางประเทศ - สถาบนการศกษาชนนำ ระดบโลก - สถาบนวจยชนนำระดบ โลก - บรษทเทคโนโลยดจทลชน นำของโลก

D1

E1 E2 E3 E4

D2 D3 D4

Page 19: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

18

4 การขบเคลอน (4 Drivers)

D1 การพฒนาสาขายทธศาสตร BCG (BCG Sectoral Development) สาขายทธศาสตรภายใต BCG ตองพฒนาใหมความสามารถสงขนและมความหลากหลายเพมขน ดงน สาขาเกษตรและอาหาร มงสการผลตสนคาเกษตรและอาหาร จากการผลตมากแตไดนอยไปสการ

ผลตสนคาทเปนพรเมยมทผลตนอยแตสรางรายไดสง รวมถงเพมความหลากหลายของผลผลตทางการเกษตรและอาหาร โดยตองปรบโครงสรางการผลตทงระบบ อาศยระบบสนบสนนการตดสนใจจากเทคโนโลยการวเคราะหความตองการของผบรโภค (Customer Behavior Analytics) กอใหเกดการผลตแมนยำสอดคลองกบความตองการของตลาด ลดของเหลอท ง (Optimized Wasted Production) ตรวจสอบและตดตามผลผลตไดแบบเรยลไทม ลดการบกรกผนปา (Forest Management) เนองจากมการบรหารจดการพนทเพาะปลกไดอยางมประสทธภาพในการผลตตามศกยภาพใหสอดคลองกบความตองการของตลาด ใชเทคโนโลยระบบการผลตและเครองจกรกลทเหมาะสมโดยคำนงถงความยงยน ยกระดบสนคาเกษตรและอาหารสสนคาปลอดภย สรางความแตกตางใหกบผลตภณฑ มระบบตรวจสอบยอนกลบแบบเรยลไทม (Real-Time Traceability) และพฒนามาตรฐานสนคาใหเปนทยอมรบในระดบสากล พฒนาเทคโนโลยการเกษตรอจฉรยะสำหรบเกษตรกรรายยอยเพอใหเกษตรกรทกระดบสามารถเขาถงได ยกระดบเกษตรกรรายยอยสวสาหกจ/ธรกจเกษตรทเชอมตอกบอตสาหกรรม เกดการกระจายรายไดตลอดหวงโซ และมงสการสงออกเทคโนโลยเกษตรอจฉรยะ

สาขาสขภาพและการแพทย สรางมลคาเพมดวยการพฒนานวตกรรมจากผลตภณฑสมนไพรและเครองสำอางจากธรรมชาต ใหไดคณภาพและมาตรฐานเพอการสงออก มขอมลทางวทยาศาสตรรองรบการขนทะเบยนผลตภณฑ รวมถงการพฒนาผลตภณฑในกลม ยา วคซน ยาชววตถ อปกรณทางการแพทย เวชภณฑและวสดฝงในรางกายใหไดมาตรฐานสงออก และม งเนนการสรางความสามารถในการพ งพาตนเองได ปรบเปลยนรปแบบการรกษาไปสการแพทยแมนยำและการแพทยเฉพาะบคคลดวยการใชประโยชนจากขอมลพนธกรรม การเปนศนยกลางการใหบรการดานสขภาพและการวจยดานคลนกชนนำของโลก

สาขาพลงงาน วสดและเคมชวภาพ มงเนนการเพมความมนคงดานพลงงาน เพมสดสวนการใชพลงงานทดแทน พฒนานวตกรรมการผลตพลงงานทมประสทธภาพสงสามารถรองรบของเสยทหลากหลายทงชนดและคณสมบต เชน ขยะจากอตสาหกรรม ครวเรอน รวมถงของเหลอทงทางการเกษตร ของเสยเหลานเปนทรพยากรทสามารถกลบมาใชใหมในรปของแหลงพลงงานหมนเวยนหรอพลงงานทดแทน (Renewable Energy) ไดแก การผลตเชอเพลงจากขยะ (Refuse Derived Fuel, RDF) กาซชวภาพ ทนำไปสการสราง Site Reference ของโรงไฟฟาชมชน (Community-based Biomass Power Plant) ทมแหลงพลงงานทดแทนในพนท (Distributed Energy Resources, DERs) เชน พลงงานจาก แสงอาทตย ชวมวล (รวมขยะ) และกาซชวภาพ ทเพยงพอ โรงไฟฟาชมชนสามารถสรางรายไดจากการขายไฟฟาผานการเชอมตอระบบดวย Smart Microgrid และใชเทคโนโลย Blockchain เปนแพลตฟอรมในการบรหารจดการ ทงนจำเปนตองมการพฒนาเทคโนโลยและระบบการจดเกบพลงงาน (Energy Storage System) เนองจากมความสำคญตอเสถยรภาพของระบบไฟฟาทผลตจากพลงงานทดแทน ในสวนของวสดและเคมชวภาพ ตองพฒนาการใชประโยชนจากทรพยากรใหเกดความคมคามากทสด ตอยอดผลผลตทางการเกษตรและของเสยไปเปนสารประกอบ หรอผลตภณฑเคมและวสดชวภาพทมมลคาสง เชน พลาสตกชวภาพ ไฟเบอร เภสชภณฑ เปนตน

สาขาการทองเทยวและเศรษฐกจสรางสรรค มงพฒนาสการทองเทยวทยงยนดวยการใชจดแขงของความหลากหลายทางชวภาพ ความหลากหลายทางวฒนธรรม และทนทางปญญา มาสรางอตลกษณของ

Page 20: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

19

ตนเอง สรางมลคาเพมเตมดวยการกระจายแหลงทองเทยวสเมองรอง เนนตลาดคณภาพ สรางมาตรฐาน ความสะดวก สะอาด ปลอดภย อตลกษณของแตละพนท นำเทคโนโลยและนวตกรรมมาใชบรหารจดการและดแลระบบนเวศอยางเปนระบบ รวมถงการพฒนาสระบบการทองเทยวทยงยนดวยการจดทำระบบมาตรฐานการทองเทยวทยงยน การจดทำ National Guideline ดานขดความสามารถในการรองรบของแหลงทองเทยว จดทำระบบบญชตนทนทรพยากรและส งแวดลอมในเขตพฒนาการทองเท ยวท สำคญ รวมถงการปรบพฤตกรรมของนกทองเทยว และการฟนฟแหลงเสอมโทรมทางธรรมชาตใหเปนแหลงทองเทยวเชงสรางสรรคควบคกบการบรหารจดการทมประสทธภาพสงในการรองรบนกทองเทยวและปองกนปญหาความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมทงการเตรยมความพรอมของผประกอบการเพอลดผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศตอการดำเนนธรกจ

การพฒนาเศรษฐกจสรางสรรคอยบนพนฐานของการพฒนาการใชองคความร ความคดสรางสรรค เชอมโยงกบทนทางปญญา ทนทางวฒนธรรม และความหลากหลายทางชวภาพ เพอรงสรรคเปนผลตภณฑหรอบรการรปแบบใหมทมมลคาเพม สามารถตอบสนองความตองการของกลมลกคาเปาหมาย การพฒนาใน 3 สาขายทธศาสตรขางตน สามารถเชอมโยงกบการทองเทยวผานระบบเศรษฐกจสรางสรรคได อาท การใหประสบการณกบนกทองเทยวผานการทองเทยวเชงอาหารไทย การทองเทยวเชงกฬา การทองเทยวเชงสขภาพทเชอมโยงกบแพทยแผนไทย การทองเทยวเชงศลปและวฒนธรรม การทองเทยวเชงเกษตร เปนตน รวมถงการพฒนาเพอสงออกสนคาและบรการเหลาน ผานของขวญ ของฝากทสรางสรรคอยางมอตลกษณ การจดการดานระบบและมาตรฐานเพอเปนผนำในอตสาหกรรมการทองเทยว เชนเดยวกบการมสมาพนธทางดานกฬา การจดมหกรรมระดบโลก เปนตน

ทงนการพฒนา 4 สาขายทธศาสตรดงกลาวสามารถพฒนาอยางอสระ แตการวางแผน เชอมโยงและพฒนาไปพรอมกนจะกอใหเกดประโยชนสงสด โดยสามารถอาศยนวตกรรมทางดานดจทลในรปแบบตาง ๆ เพอรวบรวมขอมลหลากหลายมต จากทกภาคสวนเปนขอมลขนาดใหญ (Big Data) นำมาวเคราะหและประมวลผล (Data Analytic) เพอประกอบการตดสนใจ รวมถงการใชระบบปญญาประดษฐ (AI) ทเหมาะสมเพอเพมประสทธภาพในทกมต

D2 การเตรยมกำลงคน ผ เช ยวชาญ และผ ประกอบการ เทคโนโลย BCG (BCG Talent & Entrepreneur Development)

กล มคนเปาหมายท ต องพฒนาเพ มเตมเพ อเปนกำลงสำคญในการขบเคล อนเศรษฐกจ BCG ประกอบดวย 6 กลม ซงบคลากรทจะชวยพฒนา BCG economy ดงตอไปน ตองมความเขาใจวาการพฒนาเศรษฐกจนจะไมมการใชทรพยากรธรรมชาตอยางสนเปลอง และไมทำลายสงเวดลอม แตจะเปนการพฒนาอยางยงยน

สตารทอพ (Startups) แมประเทศไทยจะมจำนวนผประกอบการในกลมสตารทอพจำนวน 1,700 ราย แตสวนใหญยงมศกยภาพไมมากนก ประเทศสามารถพฒนาสตารทอพเพมเตมในหลากหลายสาขา อาท การพฒนาอปกรณเพอรองรบการทำเกษตรแมนยำ นวตกรรมอาหารและผลตภณฑสมนไพร บรการสขภาพครบวงจรสำหรบผสงอาย อตสาหกรรมบนเทงสำหรบผสงอาย การสรางมลคาเพมใหกบขยะ/ของเหลอทง (Upcycling) พฒนาแอพพลเคชนสำหรบการเกษตร/การทองเทยว การทองเทยวรปแบบใหม และธรกจการพฒนาทกษะทจำเปนสำหรบ BCG เชน การบรหารธรกจแนวใหม การดแลสขภาพของผสงอาย

ผประกอบการเชงนวตกรรม (Innovation-Driven Enterprises: IDEs) ยกระดบผประกอบการจากทมงเนนการแขงขนทางดานราคา เปนผประกอบการทม งเนนการแขงขนทางดานคณภาพ มาตรฐาน

Page 21: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

20

คณประโยชน และการนำเสนอสงใหม ๆ ใหลกคา โดยอาศยการวจย พฒนาและสรางนวตกรรม เพอปรบปรงกระบวนการผลต กระบวนการบรหาร กระบวนการสงมอบ และผลตภณฑหรอบรการทสรางประสบการณใหม ๆ ใหลกคา รวมถงการสรางผประกอบการใหมสำหรบผลตภณฑหรอบรการนวตกรรม อาท อตสาหกรรมผลตสารประกอบมลคาสงจากสนคาเกษตรและสมนไพร (Functional Ingredient) การพฒนาวสดทมความเปนมตรตอสงแวดลอม ผลตภณฑอาหารทเหมาะสมในแตละชวงวย ชดตรวจ ยาชววตถ โปรตนเพอการรกษา

สมารทฟารมเมอร (Smart Farmers) ยกระดบเกษตรกรจากการใชแรงงาน และอาศยธรรมชาตในการทำเกษตรกรรม เปนเกษตรกรทใชองคความร พฒนาและตอยอดภมปญญาดงเดม ผสมผสานกบการใชเทคโนโลยสมยใหมประกอบดวย IoT หรอ โดรน หรอ Farmbot เปนตน สามารถพฒนาการทำเกษตรกรรมตามศกยภาพใหไดผลผลตทมคณภาพสงตรงตามความตองการของตลาด ลดตนทน ลดระยะเวลาการผลต สามารถใชปจจยการผลตทเหมาะสม มความรความเขาใจกลไกตลาดและการบรหารจดการทเหมาะสม รวมถงการพฒนาเกษตรกรทผลตสนคาเกษตรทมความจำเพาะ อาท ผกสำหรบผปวยปอนในโรงพยาบาล การปลกผกดวยระบบโรงเรอนหรอผกออแกนคสงขายโดยตรงใหแกรานอาหาร ภตตาคาร โรงแรมทตองการพฒนาธรกจสเขยวดวยการจดใหมระบบการตรวจสอบยอนกลบ ผลตเมลดพนธและทอนพนธคณภาพดปลอดโรคดวยเทคโนโลยสมยใหม ระบบนเวศตนทางของฟารมเพาะเลยงสตวนำ ระบบเลยงสตวนำแมนยำ (Precision Aquaculture) ระบบผลตโปรตนทางเลอกจากพชและแมลง รวมถงการพฒนาเกษตรกรร นใหม ท ใชเทคโนโลยเปนพนฐานสำคญในการทำเกษตรกรรม เชน การปลกพชมลคาสงในระบบปดทสามารถควบคมสภาพแวดลอมได (Plant Factory) โดยกลมนจะตองเชอมตอเขากบ Thai Agriculture Digital Platform เพอรบการเชอมตอขอมลสภาพอากาศ ระบบบรหารจดการนำ ระบบปญญาประดษฐสำหรบการเกษตร ระบบชวยตดสนใจเลอกชนดพชเพาะปลกหรอเลอกเพาะเล ยงสตวนำจากระบบ Data Analytics ท กำหนดพฤตกรรมของผบรโภคทงในและนอกประเทศไดอยางแมนยำ เปนตน ทำให สรางผลผลตไดตรงกบความตองการในปรมาณทเหมาะสม ไมเหลอทง (Optimized Food Waste)

ผใหบรการมลคาสง (High Value Service Providers) พฒนาผประกอบใหมทมความสามารถในการบรณาการองคความรหลากหลายสาขา เพอการใหบรการรองรบอตสาหกรรมและเกษตรกรรมทเกยวของกบ BCG อาท บรณาการองคความรทางดานพช/สตว การบรหารจดการ เซนเซอร IoT Data Analytics ซอฟตแวร เพอใหบรการระบบเกษตรแมนยำหรอเกษตรอจฉรยะ บรณาการองคความรทางดานสขภาพ อาหาร การออกกำลงกาย การฟนฟ ความงาม ความบนเทง เพอสรางอตสาหกรรมบรการผสงอาย รวมถงการพฒนาผประกอบการทใหบรการการผลตระดบขยายขนาด (Scale up) สำหรบผลตภณฑนวตกรรมเพอรองรบกลม SMEs บรการแพทยแมนยำเฉพาะบคคล การใหบรการวจยทางคลนก บรการวเคราะหทดสอบ คณภาพ มาตรฐานผลตภณฑในระดบสากล บรการออกแบบเชงสรางสรรค และบรการเนอหา (Content Providers) ในดานตาง ๆ

ผพฒนาเทคโนโลยขนสง (Digital Deep Technology Developers) พฒนานกคด นกออกแบบและสรางเทคโนโลยขนสงเพอนำไปใชในการขบเคลอนโมเดล BCG ใน 4 ดาน ประกอบดวย เกษตร-อาหาร สขภาพ-การแพทย พลงาน-วสดชวภาพ และการทองเทยว กลมนมจำนวนนอยและขาดแคลนเปนทตองการของทงในและตางประเทศ ซงจำเปนทจะตองมศกยภาพสงในศาสตรวทยาการทางดานคอมพวเตอร และจะตองเขาใจหรอทำงานอยางใกลชดรวมกบกลมเฉพาะทางทง 4 ดาน เพอออกแบบและสรางนวตกรรมดจทลสมยใหมใหท ง 4 สาขาใน BCG ใชงาน ประกอบดวย นกพฒนาเซนเซอรหรออปกรณอจฉรยะ (Smart Devices) สรางอปกรณจบรสชาต กล น ของอาหาร คล นสมอง (Sensory Device) เปนตน นกพฒนาอลกอรทมหรอโปรแกรมการคำนวณขนสง เชน DNA Matching, Sequencing Algorithm (ทำใหประมวลผล

Page 22: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

21

ไดเรวทสด) หรออลกอรทมวเคราะหหาความผดปกตในฟลมเอกซเรย ระบบบำบดคนปวยทางไกล ระบบรกษาความปลอดภยขนสง พฒนา Blockchain เปนตน นกพฒนาคอมพวเตอรขนสงสำหรบการประมวลผลแบบปญญาประดษฐขนสงสด Artificial Intelligent System ดวยความเรวสงสด แตใชพลงงานตำ หรอ Neuron Computer เปนตน นกพฒนาการเชอมตอความเรวสงพลงงานตำ เชนเทคโนโลย 5G สำหรบอปกรณขนาดเลก หรอ การเชอมตอแบบไรสายยคหนา เปนตน และ กลมเหลานจะสามารถกอใหเกดการเคลอนตวไปทำการ Disrupt ธรกจเดม หรอสรางธรกจใหม ทเรยกวา Digital Disruption เหมอนกลม Deep Tech Startup ในซลคอนวลเลย (Silicon Valley) โดยอาศยการเตบโตทางฐานเศรษฐกจชวภาพในประเทศเปนจดเรมตนของการสรางปรมาณและเปน Site References เพอการ Scale-up ไปสตลาด AEC และ ตลาดโลกตามลำดบ สำหรบการพฒนาคนในกลมนเปนการรวมมอระหวางมหาวทยาลยไทย กบบรษทเทคโนโลยชนนำของโลกเชน Google หรอ Microsoft หรอ Huawei ทำหลกสตรหรอจดตงสถาบนผลตคนรวมกน มเปาหมายใหนกพฒนากลมนสามารถรายไดใหสงถง 22,000 เหรยญสหรฐฯ ตอคนตอป

ผ ประกอบการเชงสรางสรรค (Creative Entrepreneurs) สงเสรมและพฒนากระบวนการความคดสรางสรรค (Creative Thinking) และการคดเชงออกแบบ (Design Thinking) ใหกบกลมเยาวชน แรงงาน และผประกอบการทวไป เพอชวยยกระดบใหสามารถสรางมลคาเพมในตวธรกจและบรการเพมมากขนได ในขณะเดยวกนตองมการพฒนาศกยภาพและมาตรฐานการทำงานของกลมผประกอบการในสาขาอตสาหกรรมสรางสรรคตางๆ ใหมขดความสามารถในการคนหารากเหงาทางวฒนธรรมและภมปญญาทมอย และนำสรางสรรคเปนเนอหา (Contents) เรองราว (Story) ใหรวมสมย พรอมกบนำแกนหรอองคประกอบตางๆ มาตอยอดไปสสนคาและบรการทมใหมมลคาเพมสงขน

D3 การพฒนาเชงพนท BCG (BCG Area-based Development) BCG สรางการเตบโตอยางทวถงดวยการเชอมโยงและมงเนนการพฒนาความสามารถในระดบภมภาค

ควบคไปดวยกน ประกอบดวย ระเบยงเศรษฐกจภาคเหนอ (NEC) เนนการพฒนาระบบเกษตรปลอดภย มมลคาสง และสงเสรมการ

แปรรปเปนผลตภณฑอาหาร การจดการสงแวดลอมทเปนผลลพธจากการเกษตร รวมถงการนำเอาคณคาทางวฒนธรรมเชงพนท เชน วฒนธรรมลานนา มาสรางเปนพนทสรางสรรค และตอยอดไปสสนคาและบรการอนๆ ตอไป

ระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (NEEC) เนนแกไขปญหาสขภาพหลกของประชากรในพนท เชน พยาธใบไมตบ และสงเสรมการผลตสตวเศรษฐกจชนดใหม เชน โคอสานวากว และแมลง การบรหารจดการทรพยากรนำ และการสงเสรมการทองเทยวตามวถชวต วฒนธรรม และความเชอรมฝงโขง

ระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก (EEC) มงเนนการพฒนาผลผลตทางดานการเกษตรโดยเฉพาะกลมไมผล รวมถงการพฒนาตอยอดสอตสาหกรรมอนาคต และกจกรรมการทองเทยวรปแบบใหม

ระเบยงเศรษฐกจภาคใต (SEC) มงเนนการสงเสรมการเพาะเลยงสตวนำดวยเทคโนโลยสมยใหม การแปรรปผลผลตเปนอาหารทมมลคาสง รวมถงการนำเสนอเรองราวของปกษใตยคใหม พฒนาพนทและกจกรรมสรางสรรคเชงพหวฒนธรรม

ทง 4 ภมภาคมศกยภาพอยางมากในการเชอมโยงการพฒนา BCG ควบคไปกบการทองเทยวและเศรษฐกจสรางสรรคดวยความหลากหลายของทนทางปญญา ทนทางศลปและวฒนธรรม วถชวต และทนจากความหลากหลายทางชวภาพ

Page 23: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

22

D4 การพฒนาเทคโนโลยและองคความรขนแนวหนา BCG (BCG Frontier Research/ Knowledge)

เทคโนโลยและองคความรขนแนวหนา เปนแรงขบเคลอนทมความสำคญยงตอความสำเรจและการสรางรากฐานท ม นคงและย งยนตอการพฒนาเศรษฐกจ BCG ตวอยางของเทคโนโลยท สำคญ อาท 1) Complex Microbiota กบสขภาพมนษย สตว และพช เนองจากกลมจลนทรยทซบซอนทอาศยอยในรางกายหรอผวหนงมนษยและสตวมสวนสำคญในการกำหนดสขภาพทด และกลมจลนทรยในพชและในดนทปลกกมหลกฐานวาจะเปนตวกำหนดความแขงแรงของพชเชนกน ความรนยงอยในระดบพนฐานและประเทศไทยมโอกาสในการเปนผนำไดในบางเรอง 2) เทคโนโลยโอมกส (OMICs) ชวยใหเกดความร ความเขาใจตอหนาทและการแสดงออกยนและผลผลตของยนในสงมชวต สรางความรสำคญทสามารถพฒนาเทคโนโลยอยางกาวกระโดดท งในดานการเกษตรและการแพทย 3) เทคโนโลยวศวกรรมกระบวนการทางชวภาพ (Bioprocess Engineering) เปนเทคโนโลยพนฐานสำคญในการพฒนาตอยอดชวมวลเปนผลตภณฑมลคาสงหลากหลายประเภท 4) Gene Editing และ Synthetic Biology เพ อปรบเปล ยนพนธกรรมหรอสรางสงมชวตใหมลกษณะตามตองการ โดยเฉพาะจลนทรยสำหรบอตสาหกรรมและในเซลลเพอการผลตยาชววตถ 5) เทคโนโลยในยานความถเทราเฮรต (Terahertz Technology) เพอประโยชนในดานการตรวจ และการวนจฉย สามารถใชประโยชนในทางการแพทยและการตรวจสอบผลตภณฑ 6) เทคโนโลยการผลตคารบอนตำ (Decarbonization) สำหรบเศรษฐกจหมนเวยนและเศรษฐกจสเขยว 7) เทคโนโลยประมวลความเรวสงดวยระบบปญญาประดษฐยคใหม เพ อสรางคอมพวเตอรสมรรถนะสง พลงงานตำ ราคาถก ดวยสถาปตยกรรม RISC-V รองรบการทำงานของระบบปญญาประดษฐขน Deep Learning สำหรบการพฒนาเทคโนโลย เกษตร-อาหาร และสขภาพการแพทยแมนยำสง 7) เทคโนโลยดจทลแพลตฟอรมขนสง เปนการพฒนาแพลตฟอรมนวตกรรมดจทลขนสงทเปนแนวหนาของโลกสำหรบยคของการเปลยนแปลง รวมมอกบบรษทเทคโนโลยชนนำระดบโลก ไดแก การเชอมตอยคหนา (5G Connectivity) ระบบปญญาประดษฐขนส งส ด (Artificial Intelligent System) ท นำไปใชในยานยนตไร คนขบ (Autonomous Vehicle) ระบบประมวลผลคอมพวเตอรเสมอนประสาทสมอง (Neuron Computer) และระบบสำรวจใตนำ เปนตน

4 การสงเสรม (4 Enablers) E1 กฎหมาย กฎระเบยบ ทเกยวของกบ BCG (BCG Regulatory Framework) ปลดลอคขอจำกดทางกฎหมายและกฎระเบยบตางๆ ใหเอออำนวยตอการพฒนา BCG อาท การ

เรงรดผลกดน พ.ร.บ. ความหลากหลายทางชวภาพ พ.ศ…. ทกำกบดแลเพอใหเกดการอนรกษและใชประโยชนทรพยากรอยางยงยน มการแบงปนผลประโยชนอยางเปนธรรมใหแกเจาของพนธกรรม รวมถงการใชประโยชนจากสงมชวตดดแปลงพนธกรรม พ.ร.บ. สงเสรมการใชประโยชนผลงานวจยและนวตกรรม การอำนวยความสะดวกในการขออนญาตผลตและขนทะเบยนผลตภณฑ การรบซอไฟฟาทผลตจากชวมวล ทบทวน พ.ร.บ. การหามนำของเสยออกจากโรงงาน รวมถงการพฒนาระบบนเวศนวตกรรมเพ อการทดลองทดสอบ (Sandbox) การสงเสรมการประเมนวฏจกรผลตภณฑ (Product Life Cycle Assessment) เพอประเมนคาผลกระทบของผลตภณฑทมตอสงแวดลอมซงเปนขอมลพนฐานสำคญททำใหผบรโภคเลอกซอผลตภณฑทกอใหเกดผลกระทบนอย หรอเปนขอมลพนฐานใหภาคเอกชนดำเนนการปรบเปลยนกระบวนการผลตเพอใหมผลกระทบตอสงแวดลอมตำสด

Page 24: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

23

E2 โครงสรางพนฐานสำคญและสงอำนวยความสะดวก BCG (BCG Infrastructure & Facility Development)

โครงสรางพนฐานสำคญ และสงอำนวยความสะดวก อาท 1) ธนาคารทรพยากรชวภาพ (Biobank) เปนแหลงกลางของประเทศในการเกบรกษาทรพยากรชวภาพนอกถนกำเนดไดปลอดภยและมคณภาพ เพอการใชประโยชนอยางยงยน (Ex Situ Conservation for Sustainable Utilization) โดยการตอยอดในการสรางผลตภณฑนวตกรรมทมมลคาสง รวมกบการเชอมโยงฐานขอมลกลาง เปน Portal ใหเหนขอมลทงประเทศ ซงในสวนของ biobank นน จะตองครอบคลมทงในสวนทเปน Preservation biobank เพอจดเกบวสดชวภาพและฐานขอมลและวสดชวภาพระยะยาว และ Working collection biobank เพอจดเกบและใหบรการวสดชวภาพพรอมทงขอมลชวภาพเพอการวจยหรอใชพฒนาเชงพาณชย ทงนอาจเปนการสนบสนนใหมหาวทยาลยในพนทเปนผดำเนนการเพอใหสามารถเชอมโยงกบทองถนได พรอมสงเสรมใหมการวจยตอยอดร วมก บภาคเอกชน 2) โครงสร างพ นฐานทางค ณภาพของประเทศ (National Quality Infrastructure : NQI) ซงเปนโครงสรางพนฐานสำคญในการสรางความเชอมนในคณภาพของสนคาและบรการ ชวยเพมขดความสามารถในการนำสนคาเขาสตลาดโลก โดยเฉพาะตลาดประเทศพฒนาแลว ผานการสรางการยอมรบในความปลอดภยและความเชอมนในคณภาพของสนคาและบรการ เพมขดความสามารถในการแขงขนใหกบสนคาไทย โดยเฉพาะสนคากลม BCG ซงเปนกลมทเนนทมาของวตถดบ ความสามารถทจะหมนเวยนกลบมาใชใหมและกระบวนการผลตทคำนงถงความปลอดภยของสงแวดลอมและมนษย ดงนนความสามารถในการพสจนท มาของวตถดบในเชงวทยาศาสตร การรบรองกระบวนการผลต ตลอดจนความสามารถหมนเวยนกบมาใชใหมและการยอยสลายไดในธรรมชาต จงเปนสงทจำเปนทใชยนยนความเปนผลตภณฑ BCG ทแทจรง ตวอยางเชน มาตรฐานผลตภณฑแบบ Circular (Circular Product) ทกำหนดลกษณะของ Circular Product ทชดเจน ผผลตและผบรโภคเขาใจตรงกนและยอมรบรวมกน และการทดสอบการยอยสลายไดในธรรมชาตของผลตภณฑ BCG เพอใหสนคา BCG ไทยมผลการทดสอบทนาเชอถอไปแสดงตอผบรโภคสามารถเพอใหเลอกสนคานน นอกจากน NQI ยงเปนกลไกหลกในทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการคมครองผบรโภค และสงเสรมการวจยและพฒนานวตกรรม 3) โรงงานตนแบบระดบขยายขนาด (Pilot Plant) ) และโรงงานสาธต (Demonstration Plant) เปนโครงสรางพนฐานสำคญทนำไปสการพฒนาตอยอดสนวตกรรมจากผลงานวจยในประเทศ และชวยลดการพงพาเทคโนโลยและนวตกรรมจากตางชาต ลดความเสยงของเอกชน หรอผประกอบการในการผลตเพอจำหนายเชงพาณชย 4) ระบบการคำนวณสมรรถนะสง (High Performance Computing: HPC) เปนโครงสรางพนฐานการคำนวณสมรรถนะสงเพอรองรบ AI และ Big Data เรงรดใหเกดการพฒนานวตกรรมตางๆ ไดในระยะเวลาทสนลงและตอบสนองตอกลมเปาหมายไดแมนยำมากขน ทเนนการรวมทนกบเอกชนชนของโลกดวยโมเดล PPP 5) โครงขายการเชอมตอยคหนา (Next Generation Communication) เปนโครงสรางพ นฐานของการเช อมตอเครอขายอนเตอรเนตความเรวสง การเชอมตอ IoT ในปรมาณสง และการทะลายขอจำกดในการพฒนานวตกรรมอนๆ ตวอยางของการเชอมตอยคหนาในปจจบนคอ Fifth Generation Network (5G)

E3 การยกระดบความสามารถของกำลงคน BCG (BCG Capacity Building) การยกระดบความสามารถของกำลงคนเพอรองรบเศรษฐกจ BCG จำเปนตองดำเนนการในหลาย

ระดบเพอเสรมความรและสรางทกษะ BCG อาท การพฒนาบคลากรวชาชพเฉพาะ เชน นกอนกรมวธาน และนกนเวศวทยา เพอสำรวจและคนหาสงมชวตชนดใหมและเขาใจธรรมชาตเพอดแลอนรกษ ปรบปรงหรอเพมหลกสตรทเกยวของรองรบความตองการของทงนสตนกศกษา บคคลทวไป หรอแมกระทงบคลากรทปฏบตงานอยในปจจบน ทตองการเพมพนความรและทกษะเฉพาะดานเพอใหกาวทนตอการเปลยนแปลงของโลก อาท

Page 25: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

24

System Biology, Bioinfomatics, Life sciences, ทางดานการเกษตร และอณชววทยา เปนตน รวมถงการเสรมความร และสรางทกษะเพ อสรางเสนทางอาชพในระบบเศรษฐกจ BCG อาท สตารทอพ (Startups) ผประกอบการเชงนวตกรรม (Innovation-Driven Enterprise, IDEs) สมารทฟารมเมอร (Smart Farmers) ผให บร การม ลค าส ง (High Value Service Providers) ผ สร างเทคโนโลยด จ ท ลข นส ง (Digital Deep Technology Developers) ผประกอบการเชงสรางสรรค (Creative Entrepreneurs) ทงน การเสรมความรและสรางทกษะดงกลาวสามารถดำเนนการไดทงในระบบการศกษาและนอกระบบการศกษา

E4 การยกระดบเครอขายพนธมตรตางประเทศ BCG (BCG Global Network) การเชอมโยงเครอขายตางประเทศเปนปจจยสงเสรมการพฒนาเศรษฐกจ BCG โดยประเทศไทยตอง

สรางความรวมมอกบองคกรระหวางประเทศ สถาบนการศกษาชนนำระดบโลก และ สถาบนการวจยชนนำ เพอเลอกรบ พฒนาตอยอด และปรบใชเทคโนโลยใหเหมาะสมกบบรบทของไทย ตลอดจนการแสดงศกยภาพความเปนผนำในเวทระดบโลก อาท การจดประชมระดบนานาชาตวาดวย BCG Model เพอการพฒนาทยงยน (BCG for SDGs) ทมลกษณะคลายกบการประชม Global Bioeconomy Summit ของประเทศเยอรมนซงผรวมประชมประกอบดวยผนำระดบสงทงผบรหาร นกวจย นกธรกจ และผแทนจากองคกรระหวางประเทศทเกยวของกบการพฒนาเศรษฐกจชวภาพ หรอ Science and Technology for Society (STS) Forum ของประเทศญปน ซงเปนการประชมทรวมนกวทยาศาสตร นกวจย และผบรหารระดบสงททำหนาทกำกบดแลงานดานนโยบายการพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมจากทวโลก ดวยการรวมทน รวมมอในการพฒนาเทคโนโลยกบบรษทชนนำระดบโลก

Page 26: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

25

3. โอกาสในการสรางมลคาเพม ผานการเชอมโยง BCG ใน 3 ระดบ 3.1 ความเชอมโยงกบเศรษฐกจฐานราก (Local Economy) • การสนบสนนใหเกษตรกรนำเทคโนโลยเกษตรอจฉรยะมาปรบใช จะชวยเพมประสทธภาพ โดย

สามารถเพมผลผลตไดกวาเทาตว และลดตนทนไดกวารอยละ 30 จากการลดการใชปย และสารเคมปราบศตรทางการเกษตร ซงเปนตนทนหลกของเกษตรกรไทย (ปจจบนไทยนำเขาปยปละ 60,000 ลานบาท โดยมอตราผปวยจากพษสารเคมกำจดศตรพช 5,000 คนตอป และเสยชวตปละ 600 ราย) และทำใหผลตผลทไดมคณภาพ มความปลอดภยตรงตามความตองการของตลาด โดยจะตองสงเสรมการพฒนาเกษตรปลอดภยโดยการนำระบบการปฏบตทางการเกษตรทด (Good Agricultural Practices, GAP) มาใชใหมากขน การผลตผลผลตทางการเกษตรทหลากหลาย และการปลกพช/ เล ยงสตวเฉพาะทองถ น อาท การปลกไผ กาแฟ ชา และโกโก การเล ยงแพะ แกะ แมลง การเพาะเลยงสตวนำในระดบครวเรอน รวมทงการพฒนาพนธท เหมาะสมและมมลคาสง สามารถปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมตลอดจนการนำผลผลตมาแปรรปใหมมลคาสงขน โดยมเปาหมายเพมผลตอบแทนทยงยนใหกบเกษตรกรได 240,000 บาท/ครวเรอน/ป

• สงเสรมการใชประโยชนจากสตวเศรษฐกจในชมชนโดยการพฒนาเทคโนโลยการผลตสตวเศรษฐกจตางๆในระดบครวเรอนโดยไมเนนการทำในระดบอตสาหกรรม ควรศกษาวาควรมขนาดเทาไรทเหมาะสมในระดบชมชน เชน เทคโนโลยการเลยงปมา เทคโนโลยการเลยงจงหรด เทคโนโลยการเลยงปนา

• การสนบสนนใหเกดอตสาหกรรมแปรรปผลผลตเกษตรเปนผลตภณฑทมมลคาเพมสง เชน สารใหความหวาน สารแตงกลนรส สารออกฤทธทางชวภาพ แอลกอฮอลบรสทธ พลาสตกชวภาพ อาหารเสรมสขภาพหรออาหารสำหรบคนปวยโดยเฉพาะ (Functional Food) เปนตน ซงจะชวยดดซบผลผลตทางการเกษตรสวนเกนในตลาด บรรเทาปญหาราคาตกตำในพชเศรษฐกจทสำคญของไทย เชน ออย (ราคาสงออกลดลงจาก 17.20 บาท/กโลกรม ในป 2555 เหลอ 9.80 บาท/กโลกรม ในป 2561) มนสำปะหลง ยาง และปาลม (ราคาสงออกลดลงจาก 32.34 บาท/กโลกรม ในป 2555 เหลอ 20.43 บาท/กโลกรม ในป 2561) ซงการปลกพชเศรษฐกจดงกลาวเกยวของกบเกษตรกรกวา 6 ลานครวเรอน

• การสนบสนนใหเกดอตสาหกรรมแปรรปวสดเหลอทงทางการเกษตรและขยะในรปแบบตางๆ เพอเปนเชอเพลงชวมวลคณภาพสง โดยนำไปใชเปนวตถดบในการผลตพลงงานสำหรบโรงไฟฟาชวมวล เชน การผลตกาซไบโอมเทนอด (CBG) การผลตสารเคมชวภาพมลคาสงจากกลเซอรน และเอทานอล

• การผลตยาชววตถ วคซน ชดตรวจวนจฉย เครองมอ อปกรณ วสด และเวชภณฑทางการแพทย ทจำเปนไดเองภายในประเทศ ทำใหสามารถวนจฉยและรกษาโรคทเปนโรคจำเพาะของทองถนและเฉพาะบคคลไดอยางรวดเรว ในราคาสมเหตสมผล ซงจะสงผลใหผปวยเขาถงยาและเวชภณฑทมราคาแพงไดเพมขน 2 ลานคน/ป และลดการนำเขายาและเวชภณฑอยางนอย 5 พนลานบาท/ป (ปจจบน การนำเขายาและเครองมอและอปกรณทางการแพทยคดเปนรอยละ 60 ของ GDP ดานการแพทย) ปจจบนประเทศไทยมความสามารถในการพฒนาเครองมอ วสดอปกรณทางการแพทย เชน เครองเอกซเรยคอมพวเตอรสามมต วสดทดแทนกระดกสำหรบปลกถายในรางกายมนษย เครองตรวจวดสขภาพอตโนมต เครองลางไต เปนตน

Page 27: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

26

• การพฒนาแหลงหรอกจกรรมการทองเทยวใหมจากความหลากหลายทางชวภาพและวฒนธรรม ตลอดจนระบบบรหารสถานททองเทยวดวยสารสนเทศซงขบเคลอนโดยชมชนและสถานศกษาในพนท (Destination Management System: DMS) มาเชอมดวยการนำเทคโนโลยดจทล IoT Data Analytics และ AI มาชวยใหทองถนสามารถสรางเนอหา การทองเทยว ตลอดจนบรหารจดการเสนทาง และจำนวนนกทองเทยวไดดวยตนเอง อกทงสามารถเชอมตอกบระบบของสวนกลางได ทำใหเกดแหลงทองเทยวคณภาพแหลงใหม หรอกจกรรมการทางเทยวแบบใหม เชน การดและศกษาวถชวตของสตวและสงแวดลอมของสตว หรอการทองเทยวเชงธรณวทยา และฟอซซล ทจะชวยกระจายนกทองเทยวสเมองรองหรอชมชนทองถน ชวยแกปญหาการกระจกตวของนกทองเทยว ซงการพฒนาระบบดงกลาวจะกอใหเกดการจางงาน การพฒนาผลตภณฑทแสดงอตลกษณของทองถน การกระตนเศรษฐกจในพนท โดยการเพมรายไดของชมชน จะสงผลใหการยายถนฐานของประชาชนในชนบทมาทำงานในเมองใหญลดลง คณภาพชวตและสภาพทางสงคมของทองถนดขน อกทงยงเปนการฟนฟแหลงทองเทยวเสอมโทรมและปรบพฤตกรรมนกทองเทยว ทำใหเกดเมองนาอย และนาเทยวไปพรอมกน มงสการพฒนาทยงยน

• พจารณาการสงเสรมการทองเทยวควบคไปกบการพนฟชายฝง อาท การสรางปะการงเทยม หรอสงเสรมการบรหารจดการทรพยากรในพนท (Resource Management) เพอใหเกดการใหบรการไดอยางไมสญเสยระบบธรรมชาต ไมเกน Carrying Capacity เพราะการแกไขหลงการสญเสยสมดลยระบบนเวศ เชน การปดเกาะเพอใหธรรมชาตฟนตว สงผลกระทบทางเศรษฐกจเชงลบตอประชาชนทเกยวของ ควรพฒนามาตรการปองกนและอนรกษปาชายเลนในบางชวงเวลา เพอใหธรรมชาตไดฟนฟ รวมถงการนำเทคโนโลยมาปรบใชในการทองเทยวเชงธรรมชาตและเชงอนรกษ ทตระหนกถงคณคาความงามของธรรมชาตและคณคาของของสงแวดลอมไปพรอมๆ กน (Aesthetic and Ecological Value)

• สงเสรมการคนหาและสรางเรองราวของพนท (Story Telling) และผลตภณฑในแตละพนท อาท สงบงชทางภมศาสตร (Geographical Indication, GI) ผลตภณฑพนเมอง หรอผลตภณฑ OTOP เพอสรางอตลกษณเฉพาะ และสรางมลคาเพมใหกบผลตภณฑ อนจะนำมาสการกระจายรายไดในพนทตางๆ ทวประเทศได

• การสรางระบบเศรษฐกจหมนเวยนทเนนการแปลงของเสย (ปจจบนขยะมลฝอย 7.5 ลานตน ซงกวารอยละ 27 กำจดไมถกวธ) ใหเปนแหลงรายไดในอนาคต สรางมลคาเพมใหกบผประกอบการเดมในระบบ รวมทงสรางโอกาสทางเศรษฐกจแกผประกอบการรายใหมทจะเขามาปดชองวางใหการใชทรพยากรของประเทศมประสทธภาพมากขน และเปนการแกปญหาขยะทเพมขนในแหลงทองเทยว จากจำนวนนกทองเทยวทเพมขนในพนท ซงสงผลเสยตอสงแวดลอมและความอดมสมบร ณของทรพยากรธรรมชาต หรอแมกระทงการทำ Land Reclamation ทเปลยนพนทเหมองแรเดม มาเปนปา หรอพนทสนทนาการของชมชน ผานการสราง Artificial Land/Forest/Lake เพอใหสงมชวตกลบเขามาอยในพนทได

• การตอยอดไปสอตสาหกรรมอนๆ ทเกยวเนองอนเกดจากการขบเคลอนอตสาหกรรมในกลม BCG เชน ธรกจการออกแบบ (สำหรบคนสงอาย หรอคนปวย) อตสาหกรรมบรรจภณฑและการขนสงสนคา (เกษตร อาหาร และเวชภณฑ) หรอแมแตการบรการอนๆ เปนตน

Page 28: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

27

• กลมอตสาหกรรมดจทลถอเปนกลมอตสาหกรรมใหมทจะเกดขนจากการขบเคลอนโมเดลการพฒนาประเทศแบบ BCG สามารถแบงออกเปน 1) กลมสมองกลฝงตวหรอ Smart Devices (Sensors, Microelectronic) ทำใหเกดการขยายตวของผออกแบบ ผผลต ของคนไทยเพมสงขน เนองจากเกดการใชงานในประเทศ และการสงออก ตวอยางเชน เซนเซอรวดฝน PM2.5, PM10 เซนเซอรวดความช นในดน , Electronic Implant ในสตว เล ยง ระบต วตนแบบคล นว ทย (RFID) ตดตาม (Tracking) ในอตสาหกรรมการขนสง อปกรณ IoT สอสารทงแบบ 5G, High Speed Wifi เปนตน อปกรณพกพาสวมใสวดสญญาณชพ (Wearable Devices) เซนเซอรตรวจคลนกลามเนอ คลนสมอง เซนเซอรในยานยนต และอปกรณประมวลผลสมองกลขนาดเลกประสทธภาพสง ปจจบนมสมาคมสมองกลฝงตวไทย (Thai Embedded System Association; TESA) ในการชวยกนขบเคลอน 2) กลมโปรแกรมหรอผสรางซอฟตแวรแบบแพลตฟอรม เชอมโยงและตอยอดไปทงดานการเกษตร -อาหาร สขภาพการแพทย พลงงานและวสดชวภาพ และการทองเทยว เกดเปนบรษท System Solution หรอ System Integration (SI) ตวอยางระบบทสามารถสรางมลคาทางเศรษฐกจไดในปจจบน ประกอบดวย ระบบ Labor Tracker ทำใหหนวยงานรฐสามารถตดตามทอยและควบคมการใชแรงงานตามกฏหมายไดอยางมประสทธภาพ ระบบตดตามและเฝาระวงปาไมและสตวปา ระบบวางแผนและจองต ว หองพก ทวร สำหรบการทองเท ยวดวยระบบปญญาประดษฐตาม Life Style ของนกทองเทยวแตละคน หรอระบบความปลอดภยทางทะเลสำหรบนกทองเทยว เปนตน 3) กลมนวตกรรมใหมทเปน Deep Technology เชน ผสรางและใหบรการ AI as a Service ทางดานความปลอดภย AI as a Service คาดการณการระบาดของโรค AI as a Service ของการทำนายพฤตกรรมผบรโภค ผสรางและผลตรานคาอตโนมต (Humanless Retail) ผ สรางระบบ Smart Hotel เตรยมรองรบการขาดแคลนแรงงานดานการบรการ ผสรางตเยนอจฉรยะ สามารถตรวจสอบวาของในตเยนอะไรทจะตองซอเพม ประมวลผลกบความตองการและพฤตกรรมการใชของคนในครอบครว และนำเสนอการซอและจดสงถงบานใหกบผบรโภค Right Product on the Right Time (ทเชอมกบ Smart Farm ของประเทศ) ผสรางระบบบญช AI ระบบการ Trading หนหรอพอรตการลงทนดวย Deep Learning (ปจจบนมใชในตางประเทศ ท สงคโปร พฒนาโดย Startup คนไทย) นกกฏหมายเสมอนจรงดวย AI ใหคำปรกษาและสรางเอกสารทางกฏหมายอตโนมต รถยนตไรคนขบทใชในนคมอตสาหกรรมทำใหสามารถทำงานในเวลากลางคนใชแรงงานคนนอยลง หรอระบบชวยคนขบ (Semi-Autonomous หรอ Remoted Vehicle) ในกรณทคนขบไมมความพรอมทำใหชวยลดอบตเหต

3.2 การเชอมโยงกบเศรษฐกจภมภาค • ระเบยงเศรษฐกจภาคเหนอ (NEC): การดำเนนการ BCG ในภมภาคจะชวยใหประชากรในพนท

ภาคเหนอมคณภาพชวตทดขน จากการลดใชสารเคมทางการเกษตรและลดปญหาหมอกควนทเกดจากการเผาขยะมลฝอยจากชมชน การเผาปาเพอทำไร การเผาทำลายวสดเหลอใชจากการปลก การเผากำจดวชพชในพนท โดยจะสงผลใหเกษตรกรมรายไดเพมขนจากระบบเกษตรปลอดภย ไมนอยกวารอยละ 10-37 ตอป หรอคดเปนรายได 72,000 – 260,000 บาทตอครวเรอนตอป และสงเสรมการปลกพชเศรษฐกจมลคาสง ทดแทนการปลกขาวโพดเลยงสตว รวมทงจะสรางมลคาจาก การจดการขยะ สรางรายไดจากเศรษฐกจหมนเวยนคดเปนมลคาไมนอยกวา 1,000 ลานบาท ภายใน 5 ป นอกจากน ในการดำเนนการ BCG ในภาคเหนอจะสงเสรมการพฒนาเศรษฐกจตลอดโซคณคาของพชสำคญในพนท เชน กาแฟ กลวย และมะมวง ตงแตการพฒนาเกษตรกรในการเพาะปลกแบบ

Page 29: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

28

เกษตรอจฉรยะ การแปรรปขนตนเพอเปนอาหาร อาหารสตว จนกระทงการแปรรปขนสงเพอเปนอาหารเสรม เปนสวนผสมของอาหาร รวมถงการนำเรองราวและประวตความเปนมาของลานนา (Creative Lanna) มาตอยอดและสรางเรองราว พฒนาเปนพนทสรางสรรค และตอยอดผานสนคาและบรการตางๆ เพอเพมรายไดและลดความเหลอมลำของประชาชนในพนท

• ระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (NEEC): การดำเนนการ BCG ในภมภาคน โดยการพฒนาระบบแกไขปญหาและปองกนโรคพยาธใบไมในตบ จะชวยขจดปญหาโรคพยาธใบไมตบ ในประชากรกลมเสยงทมมากถง 8-10 ลานคน ภายในระยะเวลา 10 ป สามารถประหยดคาใชจายดานสขภาพของประเทศ นอกจากน BCG จะชวยสรางความมนคงดานนำใหกบภมภาค ผานระบบบรหารจดการแหลงนำขนาดเลก ทำใหการใชนำเพอการเกษตรกรรมมประสทธภาพ และเกดประโยชนหรอผลตภาพการใชนำสงขน ในดานสตวเศรษฐกจใหม ภายใต BCG จะทำการสงเสรมการพฒนาตลอดโซคณคาของ สตวเศรษฐกจใหม เชน โคอสานวากว และแมลง เปนตน ในโคอสานวากว จะสงเสรมการเพาะเลยงแบบเกษตรอจฉรยะ การพฒนาอาหารสตว เพอใหเกษตรกรสามารถเพาะเลยงและแปรรปเปนผลตภณฑมลคาสง ในดานแมลง จะสงเสรมตงแตการเพาะเลยงแบบเกษตรอจฉรยะ การแปรรปเปนอาหารเพอเปนแหลงโปรตนใหมของมนษย การแปรรปเปนอาหารสตว การใชแมลงในการกำจดขยะอนทรย การสกดสารประกอบอนทรย มลคาสงจากแมลงเพอเปนสารตงตนในเวชสำอางและทางการแพทย ซงสตวเศรษฐกจใหมนจะชวยแกปญหาความเหลอมลำของประชากรในภมภาค เชน เกษตรกรผเลยงจงหรด และหนอนแมลงวนลายเปนรายไดเสรม จะมรายไดเฉลยเพมขนไมนอยกวา 700,000 บาทตอครวเรอนตอป การมแหลงอาหารโปรตนใหมเพมขนเพอสรางคณภาพชวตทดขนของคนในพนท และการเชอมโยงเรองราวทางประวตศาสตร วฒนธรรม และความเชอพนเมองรมฝงโขงกบประเทศเพอนบานมาตอยอดและพฒนาดานการทองเทยว และบรการทเกยวเนองเพอสรางรายไดใหกบคนในพนทเพมเตม

• ระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก (EEC): เปนพนท ท มความหลากหลายของผลผลตทางดานการเกษตรโดยเฉพาะผลไมทมชอเสยงระดบโลกหลายชนด รวมถงการเปนพนทอตสาหกรรมทสำคญของประเทศและมเขตเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก (EEC) ในการดำเนนการภายใต BCG จะสงเสรมการพฒนาเศรษฐกจตลอดหวงโซคณคาของผลไมทสำคญ เชน ทเรยน ตงแตการสงเสรมเกษตรกรในการเพาะปลกแบบเกษตรอจฉรยะ การแปรรปเพอเปนอาหาร อาหารสตว การสกดสารมลคาสงในทเรยนเพอใชเปนเวชสำอาง เปนตน นอกจากนจากการทภาคตะวนออก เปนพนทอตสาหกรรมทมการเคลอนยายหมนเวยนของประชากรในพนททงในและตางประเทศจำนวนมาก จงมงสงเสรมและพฒนาตลอดหวงโซคณคาของการทองเทยวในพนท ทงดานการทองเทยวทางธรรมชาต การทองเทยวเชงวฒนธรรม หรอแมแตการสรางแหลงและกจกรรมการทองเทยวรปแบบใหมในลกษณะ Man-Made ขนมา เพอสรางรายไดใหกบทงเกษตรกรและประชาชนในพนท มเปาหมายใหประชากรในภาคตะวนออก มรายไดเพมขนไมนอยกวารอยละ 10 ตอป

• ระเบยงเศรษฐกจภาคใต (SEC): ภายใต BCG จะทำการสงเสรมการเพาะเล ยงสตวนำดวยเทคโนโลยสมยใหม (Precision Aquaculture) เนองจากความตองการของภาคอตสาหกรรมอาหารมความตองการอาหารทะเลเพมขนจำนวนมาก และเรองความวตกกงวลในประเดนของ bioplastic ในสตวนำ การใชเทคโนโลยสมยใหมมาชวยในการเพาะเลยงสตวนำจะชวยเพมมลคาและขยายโอกาสสงออกใหกบอาหารทะเล อกทงยงทำใหอตสาหกรรมการเพาะเลยงสตวนำเปนมตรกบสงแวดลอมมากยงขน เชน การพฒนาเศรษฐกจตลอดโซคณคาของปทะเล ปนม ตงแตการเพาะเลยง

Page 30: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

29

แบบเกษตรอจฉรยะการแปรรปเพอเปนอาหาร อาหารเสรม หรอสวนผสมของอาหาร (Ingredient) ตลอดจนการสกดสารประกอบอนทรยจากกระดองปเพอใชประโยชนในอตสาหกรรม เปนตน นอกจากน ภายใต BCG จะสนบสนนการผลตและบรการภายใตหลกการฮาลาล เชน ผลตภณฑอาหาร ผลตภณฑอาหารสตว ผลตภณฑเพอสขภาพ และการบรการการทองเทยว ซงจะชวยสรางโอกาสในตลาดมสลมซงปจจบนไทยสงออกอาหารฮาลาล 175,000 ลานบาท อตราเตบโตรอยละ 12.5 การดำเนนงาน BCG จะมงเนนเทคโนโลยทเปนมตรตอสงแวดลอม และใชแนวทางเศรษฐกจแบงปน ตลอดจนการยกระดบแหลงทองเทยวใน 3 จงหวดภาคใตใหเปนแหลงทองเทยวทมมลคาสง ผานการนำเสนอเรองราวของความเปนปกษใตยคใหม และความหลากหลายทางดานพหวฒนธรรมและศาสนาทหลอมรวมเปนหนงเดยวในพนท มเปาหมายใหประชากรในภาคใตมรายไดเพมขนไมนอยกวารอยละ 30 ตอป หรอเพมขนไมนอยกวา 100,000 บาทตอครวเรอนตอป

3.3 การเชอมโยงกบเศรษฐกจโลก การดำเนนการพฒนาเศรษฐกจตามแนวทาง BCG จะทำใหผ ประกอบการไทยมโอกาสสงออก

สนคาเขาสตลาดประเทศเศรษฐกจใหม อาท อาเซยน จน อนเดย แอฟรกา ตลอดจนตลาดในประเทศทตองการคณภาพและมาตรฐานระดบสง ตวอยางเชน

• ดานเกษตรและอาหาร ผประกอบการไทยมความเชยวชาญในเครองจกรกลเกษตรขนาดเลก การสงเสรมใหมการทดสอบและรบรองคณภาพจะทำใหผ ประกอบการไทยสามารถสงออกสนคาไดในทนท ในขณะทการสงเสรมใหผประกอบการไทยสามารถผลตอาหารเพอสขภาพหรอสวนประกอบอาหารมลคาสงทปลอดภยและไดมาตรฐาน จะเปนโอกาสใหผประกอบการไทยเขาสตลาดอาหารสขภาพซงมการเตบโตสง ซงในป 2561 มมลคาตลาดรวมกวา 7.47 แสนลานเหรยญสหรฐฯ

• ดานสขภาพการแพทย ประเทศไทยมความเขมแขงในการวจยและพฒนายาและการรกษาโรคเขตรอน ตลอดจนมฐานผปวยในการทดสอบทางคลนก การสนบสนนการพฒนายาชววตถและหนวยบรหารจดการการวจยทางคลนก (Clinical Research Organization: CRO) ขนในประเทศไทย จะทำใหประเทศไทยสามารถเขาสตลาดอาเซยน และขยายไปสตลาดใหม เชน ตลาดลาตนอเมรกาซงมมลคาตลาดกวา 1 แสนลานบาทตอป

• ดานการทองเทยวและเศรษฐกจสรางสรรค ประเทศไทยมศกยภาพดานการทองเทยวสงจากทนทางวฒนธรรมและความหลากหลายของภมประเทศและทรพยากรธรรมชาต การส งเสรมการทองเทยวในเมองรองของภมภาคตางๆ ของประเทศ จะสนบสนนใหมแหลงทองเทยวทางเลอกเพมขน เกดการกระจายรายไดจากเมองใหญสเมองรอง และสงผลตอการเพมปรมาณนกทองเทยวจากตางประเทศ และยงสามารถเชอมตอเสนทางการทองเทยวกบประเทศอนในอาเซยนไดอกดวย ปจจบนประเทศไทยอยใน 5 อนดบแรกของการทองเทยวในภมภาคเอเชยแปซฟค ซงสามารถพฒนาใหอนดบสงขนไดโดยการพฒนาแหลงทองเทยวทมคณภาพใหเพมมากขน โดยเฉพาะอยางยงการทองเทยวเชงประสบการณ ซงนกทองเทยวนยมวางแผนการทองเทยวดวยตนเองผานระบบขอมลสารสนเทศแทนบรการของบรษทนำเทยว ซงจะเพมโอกาสในการกระจายรายไดสทองถนเพมขน นอกจากนยงสามารถนำเอาวฒนธรรมของไทยทมมาพฒนาสรางเร องราวใหเช อมโยงกบโลก (Global-Thai) เพอใหผ คนจากทวโลกสามารถจบตองได พรอมนำคณคาเหลานนมาตอยอดกบผลตภณฑและบรการตางๆ ของไทย เพอใหเกดกระแสการรบรและการยอมรบในวงกวาง อนจะนำมาสการขยาย Soft Power ของประเทศไทยตอไป สงเสรมเศรษฐกจทองเทยวยคใหมสำหรบ

Page 31: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

30

ส งคมผ ส งอาย เช น Smart Slow Life Community for Ageing Tourists สร างระบบความปลอดภยทางดานสขภาพ ความเปนอย และจตใจ ในเมองรอง โดยอาศยความไดเปรยบในดานพทธศาสนาทสอนเรอง Meditation และปรชญา เจาะกลมนกทองเทยวทมรายไดสง อาท ยโรป ญปน หรอ จน เปนตน

• ดานดจทล ผประกอบการดจทลทผลตนวตกรรมสำหรบเศรษฐกจฐานชวภาพซงเปนสงสำคญของทกประเทศบนโลก จงถอเปนโอกาสทางเศรษฐกจใหมทจะสรางมลคาใหกบประเทศดวยนวตกรรม IoT, Smart Devices, AI เปนตน โดยรวมมอกบพนธมตรเอกชนช นนำของโลกเชน CISCO, Microsoft, Google, Hauwei เปนตน การขบเคลอน Digital Ecosystem บนโลกทมสงคมของการแบงปน (Sharing) นนอกจากจะชวยขบเคลอนประเทศแลวยงถอเปนกระบวนการหนงในการขบเคลอนเทคโนโลยดจทลของโลก ทกำลงขาดแคลนกำลงคนอยางรนแรง จนทำใหเกดการสราง AI เขามาทำหนาทแทนมนษยทมศกยภาพ กอใหเกดเศรษฐกจแบบไรพรมแดน อลกอรทมวเคราะหโรคระบาดในไรออย ถกเรยกใชโดยภาคอตสาหกรรมในเวยดนามหรออนโดนเซย ชดตรวจวเคราะหโรคของคนเอเซยถกเรยกใชโดยแพทยผเชยวชาญในประเทศอเมรกา ผานการซอขายบน Cloud AI as a Service Platform หนยนตดแลผสงอายถกนำไปใชในกลมประเทศสแกนดเนเวยผานการซอบน Thai Digital Store

Page 32: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

31

4. เงอนไขทจำเปนตอการขบเคลอน BCG Model ใหเกดผลสมฤทธ

4.1 มโครงสรางการบรหารทมอำนาจตดสนใจเบดเสรจและมกฎหมายรองรบ • มอำนาจในการปลดลอคกฎหมาย และกฎระเบยบทเปนอปสรรค • มอำนาจในการกำหนดพนททดลองทางนวตกรรม (Sandbox) • มอำนาจสงการใหเกดการดำเนนงานขามกระทรวงได • มอำนาจในการเสนอการออกกฎ ระเบยบ ประกาศ ทสงเสรมการปฏบตใหเกดผลเปนรปธรรม • ปรบเปลยนการบรหารจดการจากการสงการ “Top Down” เปนการบรหารจดการแบบ “จตรภาค”

4.2 มการลงทนรวมรฐ เอกชน และชมชน (Public Private People Partnership) • รฐลงทนโครงสรางพ นฐาน ระบบมาตรฐาน การวจยและพฒนา การยกระดบศกยภาพ

โดยมงเนนใหผประกอบ เกษตรกรและชมชน สามารถเขาถงบรการและโครงสรางพนฐานตางๆ ไดอยางเทาเทยม

• รฐบาลจดตงกองทนสงเสรม SMEs ในการปรบเปลยนจาก Linear Economy ส Circular Economy

• เอกชนลงทนตอยอดเทคโนโลย โดยรฐจดใหมการอำนวยความสะดวกใหกบนกลงทนสำหรบโครงการภายใต BCG Model เปนการเฉพาะ มกลไกสนบสนนให SMEs ไดรบสทธประโยชนจากการลงทนภายใต BCG Model ในอตราทเพมขน รวมถงการใชกลไกตลาดภาครฐในการสงเสรมการสรางนวตกรรม BCG ของคนไทย

• สรางเครอขายพนธมตรตางประเทศ สรางความเชอมนเพอดงดดผเลนระดบโลกทมความเขมแขง เพอผลกดนใหประเทศไทยเปน Global Research and Innovation และ Global Market Place ดาน BCG

• พฒนาระบบตวช ว ดของเศรษฐกจหมนเวยน (Circular Economy) ท งระบบ โดยจดทำ Economic Accounting เปน Input/Output (I/O) Table เพอศกษาวาระบบในปจจบนม Waste อยทสวนไหนบาง และม Waste Input–Output ในระบบอยเทาใด

Page 33: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

32

5. กลไกการขบเคลอน BCG Model เนองจากการดำเนนงานตาม BCG Model เกยวกบของกบหลายภาคสวน ทงภาครฐ เอกชน/ชมชน/

สงคม มหาวทยาลย/สถาบนวจย และเครอขายพนธมตรตางประเทศ ในภาครฐ ภารกจการสนบสนนและการกำกบดแลในเรองทเกยวกบ BCG เปนหนาทของหลายกระทรวง การประสานงานขามกระทรวงและเชอมโยงหนวยงานตางๆ ใหทำงานอยางมเอกภาพจงเปนเรองสำคญ นอกจากนน BCG Model ยงเปนเครองมอในการปฏรปและพฒนาประเทศตามแนวทางของยทธศาสตรชาต แผนปฏรปประเทศ และแผนอนๆ ทเกยวของ โดยเสนอใหมการจดตงโครงสรางในการขบเคลอนไวเปน 3 ระดบ (ดงแสดงในรปท 6)

รปท 6: โครงสรางคณะกรรมการขบเคลอน BCG

5.1 คณะกรรมการนโยบายระดบชาตวาดวยการพฒนาเศรษฐกจ BCG ทำหนาทกำหนดนโยบาย

ผลกดนและขบเคลอนเชงนโยบายในลกษณะเดยวกบคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก เพอใหเกดการบรณาการในการทำงานทเปนเอกภาพและเปนการดำเนนงานทมงไปสการบรรลเปาหมายเดยวกน โดยมนายกรฐมนตรเปนประธาน และมอบหมายใหหนวยงานทมอยในปจจบนทมความพรอมหรอจดตงสำนกงานพฒนาเศรษฐกจ BCG เพอทำหนาทเลขานการคณะกรรมการฯ

5.2 สำนกงานพฒนาเศรษฐกจ BCG ทำหนาทเลขานการคณะกรรมการฯ ประสานความรวมมอกบกระทรวงและภาคสวนตาง ๆ ทเกยวของ ทงในดานการสรางความสามารถทางดานการวจย เทคโนโลยและนวตกรรมปรบเปลยนจากผใช เปนผพฒนา และผสรางเทคโนโลยและนวตกรรมทเหมาะสมสำหรบประเทศไทย สงเสรมใหเกดการการนำวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมมาใชเพอการยกระดบการพฒนาทกสาขาของเศรษฐกจ BCG ใหมความแขงแกรง สรรหาเทคโนโลยทเหมาะสม สงเสรมภาคอตสาหกรรมและผประกอบการทกระดบ รวมถงการลงทน และการพฒนากำลงคนทกระดบเพอการขบเคลอนเศรษฐกจ BCG ใหเกดความยงยน ประสานการทำงาน ตดตามและประเมนผลการทำงานรวมกบ หนวยบรหารจดการโครงการ ดำเนนการวจยเชงระบบเพอใหมความเขาใจปญหาและขอจำกดอยางถองแทในการพฒนาเศรษฐกจ BCG โดยผลการวจยเชงระบบจะนำไปสการกำหนดนโยบาย การจดสรรงบประมาณ รวมถงการกำหนดแผนปฏบตการทเหมาะสม

5.3 หนวยบรหารจดการโครงการยทธศาตร (Strategic Unit) ตามสาขาของเศรษฐกจ BCG ไดแก 1) เกษตร 2) อาหาร 3) การแพทยและสขภาพ 4) พลงงาน 5) วสดและเคมชวภาพ 6) ทองเทยวบรการและเศรษฐกจสรางสรรค 7) เศรษฐกจหมนเวยน และ 8) ดจทลแพลทฟอรม การดำเนนของแตละ SU เปนไปอยางอสระ ภายใตกรอบนโยบายของคณะกรรมการฯ แตมการเชอมโยงและพฒนาการทำงานไปพรอมกนภายใตการประสานงานของสำนกงานพฒนาเศรษฐกจ BCG การดำเนนการโครงการตาง ๆ ตองขบเคลอนดวยกลไก

คณะกรรมการนโยบาย BCG

(นรม. เปนประธาน)

SU เกษตร SU อาหารSU การแพทย

และสขภาพSU พลงงาน

SU วสด

และเคมชวภาพ

SU ทองเทยวบรการและเศรษฐกจสรางสรรค

SU เศรษฐกจหมนเวยน

SU ดจทล

แพลทฟอรม

ส านกงานพฒนาเศรษฐกจ BCG

Page 34: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

33

จตรภาคซงมองคประกอบจาก 4 ภาคสวน ทงภาครฐ ภาคเอกชน/ชมชน มหาวทยาลย/สถาบนวจย และเครอขายพนธมตรตางประเทศ ปรบเปลยนการทำงานจากการสงการแบบรวมศนย เปนการบรหารแบบมสวนรวม การพฒนาโครงการและการดำเนนงานใหเปนบทบาทของจตภาค เพอใหเกดความคลองตว สามารถตอบสนองความตองการและสอดคลองกบความพรอมและศกยภาพของแตละสาขา/พนทไดอยางแทจรง

จากนโยบายการขบเคลอน Thailand 4.0 และการพฒนาเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก รฐบาลไดมอบใหกระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรม ดำเนนการพฒนาเขตนวตกรรมระเบยงเศรษฐกจพเศษภาคตะวนออก หรอ EECi เพอเปนศนยกลางการพฒนานวตกรรมของประเทศนน ปจจบนภาครฐไดลงทนเฟสแรกแลว 1,100 ลานบาท กระตนใหเกดการลงทนในพนทแลวอยางนอย 2,643 ลานบาท โดยรฐบาลมแผนการลงทนเพมในเฟสท 2 อก 3,410 ลานบาท เพอพฒนา Biopolis ในพนท EECi การพฒนาดงกลาวสอดรบกบการขบเคลอนการพฒนาประเทศภายใตระบบเศรษฐกจ BCG ดงนนเพอใหการขบเคลอนระบบเศรษฐกจ BCG สามารถดำเนนการไดทนท โดยอาศยฐานการลงทนทดำเนนการอยในปจจบน จงควรปรบแผนการลงทน EECi ใหเปนฐานสำคญของการพฒนานวตกรรมเพอสนบสนนและสงเสรมการขบเคลอนระบบเศรษฐกจ BCG

5.4 การจดสรรงบประมาณเพอขบเคลอน BCG เศรษฐกจ BCG มศกยภาพในการเพมมลคา GDP จากสดสวน 21% ของ GDP เปน 24% ของ GDP หรอจากมลคา 3.4 ลานลานบาทเปน 4.4 ลานลานบาทใน 5 ป การเพมมลคา GDP จำนวน 1 ลานลานบาท จำเปนทประเทศตองลงทนเพมเตมโดยใหมความสอดคลองกบมลคาเพมของแตละสาขา ทผานมาสนคาเกษตรและอาหารกอใหเกดมลคาเพมประมาณรอยละ 40 ของมลคาผลผลต ขณะทผลตภณฑในสาขาอนๆ มมลคาเพมประมาณรอยละ 30 ของมลคาผลผลต อยางไรกด การนำวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมไปใชรวมกบความคดสรางสรรคมศกยภาพในการเพมมลคาของทกสาขาเพมขนรอยละ 5-20 จากมลคาผลตภณฑและบรการรปแบบเดม ในปงบประมาณ 2563 กระทรวงการอดมศกษา วทยาศาสตร วจยและนวตกรรมไดจดสรรงบประมาณจำนวน 2,500 ลานบาทสำหรบการขบเคลอน BCG อยางไรกตาม เพอใหเกดความตอเนองจำเปนทรฐบาลตองใหการสนบสนนงบประมาณเพมเตมโดยมงเนนในสาขาทกอใหเกดมลคาทางเศรษฐกจเพมขนมากและสงผลกระทบในวงกวาง (ดงแสดงในตารางท 2)

Page 35: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

34

ตารางท 2: ประมาณการมลคาการลงทนเพอการพฒนาเศรษฐกจ BCG ระหวางภาครฐและภาคเอกชน ป ประมาณการ

GDP ประเทศไทย

(ลานลานบาท)

มลคาเพมจากปกอน

(ลาน ลานบาท)

มลคาการ ลงทนรวม (ลานบาท)

การลงทนจากภาครฐ การลงทนภาคเอกชน สดสวน (%) (ลานบาท) สดสวน (%) (ลานบาท)

2564 3.6 0.15 37,500 30 11,250 70 26,250 2565 3.8 0.2 50,000 30 15,000 70 35,000 2566 4.0 0.2 50,000 30 15,000 70 35,000 2567 4.3 0.3 75,000 25 18,750 75 56,250 2568 4.6 0.3 75,000 20 15,000 80 60,000 2569 4.9 0.3 75,000 20 15,000 80 60,000 2570 5.3 0.4 100,000 15 15,000 85 85,000 2571 5.7 0.4 100,000 15 15,000 85 85,000 2572 6.1 0.4 100,000 15 15,000 85 85,000 2573 6.5 0.4 100,000 15 15,000 85 85,000

หมายเหต : มลคาการลงทน 25 % ของมลคา GDP เพมขนจากคาเฉลยของประเทศ ณ ป 2560 ทมคาอยท 23 % โดยปกตสดสวนการลงทนของภาครฐตอเอกชน 25 : 75 แตพอใหเกดการขบเคลอน BCG ใหเรวขน ดงนนใน 3 ป แรกจงใหสดสวนการลงทนของภาครฐตอภาคเอกชน คอ 30 : 70 หลงจากนนรฐลงทนในสดสวนทลดลง

Page 36: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

35

6. แผนการดำเนนงาน (Roadmap & Milestone) 6.1 เกษตร

6 – 12 เดอน Quick Win

1-3 ป เพมผลตภาพ คณภาพ มาตรฐานสากล

3-5 ป นวตกรรมผลตภณฑและบรการเปาหมายและอตสาหกรรมใหม

5-10 ป โครงสรางเกษตรทงระบบ

ถกปรบเปลยน ตวอยางการสรางมลคาเพม Value Creation

• ขยายผลเทคโนโลยระบบบรหารจดการการเกษตรออกสตลาด

• ขยายผลชดตรวจทางเกษตรโรคพช/ โรคสตว

• สารชวภณฑ (biocontrol) เพอกำจดศตรพช

• พฒนาและขยายผลเทคโนโลยระบบบรหารจดการการเกษตรออกสตลาด อยางตอเนอง

• จกรกลการเกษตรมาตรฐานสงออก • พชเศรษฐกจใหมมลคาสงคณสมบตตรงตามความ

ตองการตลาด • ชมชนตนแบบเกษตรอจฉรยะดานการผลตพช และ

สตวนำ • แหลงโปรตนชนดใหมจากพชและแมลง • การแปรรปเพอเพมมลคาผลตภณฑนม • สตารทอพ/ธรกจบรการเกษตรอจฉรยะ • สารทำหมนสตวจากธรรมชาต

• วคซนสตวเศรษฐกจ • ผลตภณฑมลคาสงจากพชสมนไพร

เชน เวชสำอาง • พนธพชและสตวชนดใหมทตรงตาม

ความตองการของตลาดและตอบสนองการพฒนาทยงยน

• อตสาหกรรมเมลดพนธ (ผลตเมลดพนธคณภาพสง บรหารจดการเชอพนธกรรม พฒนาบคลากรดานการปรบปรงพนธพช)

• วธการตรวจโรคพชอยางรวดเรว

• การเกษตรแนวตง (Vertical Farming)

• ระบบเกษตรอจฉรยะทใหผลผลตสง มความปลอดภยและตรวจสอบยอนกลบได

โครงการรเรมสำคญ High Impact Initiative

• พฒนาแพลตฟอรมสมารทฟารมแหงชาต พรอมกลไกสนบสนนแกวสาหกจ หรอเกษตรกรทตองการทดลองใชเทคโนโลยสมารทฟารม เชน เงนกยมดอกเบยตำ และอดหนนทนวจยใหแกผประกอบการทตองการถอดแบบเพอปรบปรงเทคโนโลยสมารทฟารมขนสงจากตางประเทศ รวมถงสทธประโยชนสำหรบอตสาหกรรมผลตหรอธรกจบรการสมารทฟารมทลงทนในประเทศ

• การปรบเพมบทบาทภารกจของหนวยงานใหคำปรกษาเพอใหบรการชมชน ลกษณะเดยวกบการใหคำปรกษา SMEs • ขยายผลการใช Agri-Map เพอเพมความหลากหลายของสนคาเกษตร ลดตนทน เพมผลผลต (yield) และประสทธภาพการผลตโดยทำงานรวมกบเครอขายเกษตรกร

รนใหม เพอใหการผลตสอดคลองกบความตองการตลาด • พฒนาศนยทดสอบเครองจกรกลการเกษตร ใหสามารถรบรองมาตรฐานสากล

Page 37: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

36

การขบเคลอน

ผเชยวชาญและผประกอบการ Talent & Entrepreneur Development

• สมารทฟารเมอร • วสาหกจเกษตรทเขมแขง • วสาหกจเพอสงคม

• สมารทฟารเมอร • บรษททปรกษาหรอผใหบรการเทคโนโลยเกษตร • ภณฑารกษอาชพและนกปรบปรงพนธ ดานพนธพช

สตวและจลนทรย • นกเทคโนโลยเมลดพนธ

• สตารทอพเทคโนโลยเกษตรขนสง • อตสาหกรรมเทคโนโลยเกษตรขน

สง

• สตารทอพเทคโนโลยเกษตรขนสง

• อตสาหกรรมเทคโนโลยเกษตรขนสง

การพฒนาศกยภาพ Capacity Building

• Non-degree: หลกสตรระยะสนสำหรบเกษตรกร และศนยเรยนรเกษตรกรอจฉรยะในทกมหาวทยาลย ใหเกษตรกรเขาถงองคความรได

• Degree: ปฏรปหลกสตรวชาเกษตรและเศรษฐศาสตรเกษตร เนนเรองระบบเกษตรอจฉรยะและการคาระหวางประเทศ • Post doc/post grad program: โปรแกรมสนบสนนเงนเดอนใหกบนกวจยระดบ ป.เอก และ ป.โท ททำงานวจยดาน

ปรบปรงพนธหรอสมารทฟารมรวมกบภาคอตสาหกรรม • Maker space/ Incubator: สำหรบนกศกษา นกวจย หรอบคคลทวไป • Reskill/upskill โปรแกรมยกระดบความสามารถของนกเทคโนโลย เชน การสราง system integrator ดานเกษตร

การวจยและพฒนา Research & Technology Localization

สมารทฟารมพนฐาน • การวจยเชงระบบเพอปฏรปภาค

เกษตร • การศกษาตลาด • การบรหารจดการฟารม • การยดอายผลผลตและชดตรวจ • เทคโนโลยแปรรปผลผลตขนตนท

ไดมาตรฐาน เชน GMP • การพฒนาปจจยการผลตชวภาพ

เชน ปย สารกำจดศตรพช ในเชงพาณชย ท ได ประส ทธ ภาพและมาตรฐาน

สมารทฟารมขนสงและเกษตรแมนยำ • การปรบปรงพนธพช สตว จ ล นทรย ตามความ

ตองการตลาด • การศกษาสรระวทยาและการตอบสนองของพชตอ

สงแวดลอม • การพฒนาแบบจำลองการเตบโตของพชเศรษฐกจ

และแมลงศตรพชทสำคญ (Crop & Insect growth model)

• การรวบรวมและวเคราะหผลจากแปลงทดลองเกษตรอจฉรยะทงหมดในประเทศไทย

• เทคโนโลยตดตามสภาวะในแปลง (Data Collection & Monitoring) เชน Yield monitoring sensor

เกษตรอจฉรยะ เชน การใชขอมลเพอควบคมจกรกลเกษตร • การจดการขอมล (Data Storage &

Integration & Processing) • ระบบแปรผลขอมล (Task

Advisory) เชน Prescription map, Yield forecasting, Early warning system

• จกรกลเกษตรอตโนมต (Automation & Machine Control) เชน Variable Rate

เกษตรอจฉรยะรปแบบใหมหรอ disruptive technology ดานเกษตร

Page 38: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

37

• อปกรณ IoT และมาตรฐานการเชอมตอ (interface) และการทำงานรวมกน (interoperation) ของระบบ IOT สำหรบเกษตรอจฉรยะ

Technology (VRT), GNSS/GPS tractor guidance ฯลฯ

การสนบสนน

กฎระเบยบและมาตรฐาน Regulatory Framework

• อำนวยความสะดวกในการขออนญาตผลตและขนทะเบยนปจจยการผลตทางการเกษตร ซงผลตดวยเทคโนโลยชวภาพ (เชน สารชวภณฑ ปยชวภาพ) • อำนวยความสะดวกในการขออนญาตผลตและขนทะเบยนอาหาร อาหารสตว และยาใหมจากสมนไพรหรอพชทไมเคยนำมาบรโภคมากอน • ปลดลอคการผลตพชดดแปลงพนธกรรมในระบบปด เชน พชผลตวคซนทกนได (edible vaccine) และไมดอก ไมประดบ (พ.ร.บ.ความปลอดภยทางชวภาพ) • การกำหนดแนวทางหรอมาตรฐานสำหรบอปกรณ IoT ภาคเกษตร

โครงสรางพนฐาน Facility & Infrastructure

• ศนยบรการทดสอบมาตรฐานปจจยการผลต และสนคาเกษตรระดบสากลแบบครบวงจร • เครอขายธนาคารเชอพนธกรรมเพอการปรบปรงพนธทมบรการไดมาตรฐานในระดบสากล • โครงสรางพนฐานเพอการศกษา ประเมนลกษณะและสรรวทยาทรวดเรว แมนยำ (Plant phenomics) • ศนยทดสอบและรบรองดานความปลอดภย ความนาเชอถอและประสทธภาพการใชงานผลตภณฑทใชในระบบเกษตรอจฉรยะและเครองจกรการเกษตร

มาตรการจงใจ Incentive

• กองทนพฒนาสมารทฟารมและสตารทอพดานการเกษตร 50,000 ลานบาท สำหรบการสนบสนนเงนกปลอดดอกเบย โดยรฐชดเชยดอกเบย • สทธประโยชนทางภาษเพอสนบสนนผประกอบการททดลองใชเทคโนโลย • ยกเวนภาษนำเขาจกรกลเกษตรเพอการทดสอบทดลอง หรออดหนนเกษตรกรทตองการลงทนในจกรกลเกษตร

เครอขายระดบโลก Global Networks

เกษตรอาหาร : DMS (Netherland), Cornell University, UC Davis, Rutger University (USA); NARO (Japan); PPP network of the Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality, Wageningen University, Twente University (The Netherlands); The Austrian Centre of Industrial Biotechnology (Austria); Fraunhofer, Hohenheim University (Germany); Montpellier SupAgro, AgroSup Dijon (France); China Agriculture University, Jiangnan University (China); CSIRO (Australia), Mitr Phol, DMS (Netherland), Thai Wah วคซนสตว : University of Kent (UK), National Key Laboratory of Agricultural Microbiology (China) Plant Factory: Norman, Chiba University (Japan)

Page 39: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

38

6.2 อาหาร 6 – 12 เดอน

Quick Win 1-3 ป

3-5 ป

5-10 ป

ตวอยางการสรางมลคาเพม Value Creation

• ขยายผลผลตภณฑอาหารสขภาพมลคาสง

• การขยายผลเทคโนโลยการยดอายผลตภณฑสด

• สวนผสมอาหารมลคาสงจากความหลากหลายทางชวภาพ

• เครองจกรกลอจฉรยะในอตสาหกรรมอาหารมาตรฐานสากล

• ผลตภณฑโปรตนทางเลอกจากแมลงและพช

• อตสาหกรรมอาหารเพอสขภาพเฉพาะกลมผบรโภคเพอการบรโภคในประเทศและการสงออก

• เกดอตสาหกรรมใหมขนาดกลางในการผลตสวนผสมอาหารมลคาสง เชน สารใหกลนรสเพอการสงออก

• อตสาหกรรมใหมขนาดใหญในการผลตสวนผสมอาหารมลคาสงเพอการสงออก

• โภชนเภสช (Nutraceuticals) อาหารฟงกชน (Functional food) สำหรบทกชวงวย • ผลตภณฑมลคาสงจากพชสมนไพรเพอเปนสวนผสม

อาหาร

โครงการรเรมสำคญ High Impact Initiative

• สรางตลาดกลางและตลาดสนคาเกษตรลวงหนาสำหรบสารออกฤทธทางชวภาพ ของไทย ทเชอมโยงกบแพลตฟอรมการผลตและพฒนามาตรฐานสนคา • โครงการพฒนาแพลตฟอรมเพอการขบเคลอนผลตภณฑอาหารเพอสขภาพและสวนประกอบอาหารสขภาพมลคาสง

การขบเคลอน (Drivers) การสรางผเชยวชาญและผประกอบการ Talent & Entrepreneur Development

ยกระดบผประกอบการอาหารเดม

IDEs ผประกอบการอาหารมลคาสง IDEs อตสาหกรรมสนบสนนอาหารมลคาสง เชน ผผลตเครองจกร ผผลตสวนผสม ผผลตบรรจภณฑ

IDEs/Startups ผผลตโภชนเภสช อาหารฟงกชน และผลตภณฑมลคาสงจากพชสมนไพร

การพฒนาศกยภาพ Capacity Building

• การเพมจำนวนและคณภาพนกวจยดานอาหารสขภาพทผานการรบรองจากสถาบนทไดรบการยอมรบ

การวจยและพฒนา (Frontier) Research & Technology

• การวจยและพฒนากระบวนการทดสอบประสทธภาพ (Efficacy) และความปลอดภยของอาหารและสวนผสมอาหารทไดมาตรฐาน • การวจยผลตภณฑอาหารและบรรจภณฑใหม ทเชอมโยงการทำงานของนกวจย นกโภชนาการ และนกออกแบบอาหาร บรรจภณฑ เพอใหสามารถนำเสนอ

รปแบบของอาหารทผสมผสานทงศาสตรและศลป แขงขนไดในระดบโลก

Page 40: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

39

• การวจยและพฒนาวสดเพอการบรรจภณฑและการถนอมอาหารเพอการขนสง • การผลตและแปรรปโปรตนคณภาพสงจากพช/ แมลง

การสนบสนน (Enablers)

กฎระเบยบและมาตรฐาน Regulatory Framework

• อำนวยความสะดวกในการขออนญาตผลตและขนทะเบยนอาหาร อาหารสตว และอาหารใหมจากสมนไพรหรอพชทไมเคยนำมาบรโภคมากอน

โครงสรางพนฐาน Facility & Infrastructure

• การพฒนาหนวยงานททำงานวจยละพฒนาผลตภณฑอาหาร และบรรจภณฑ • การประสานการทำงานแบบครบวงจรระหวางศนยทดสอบสนคาตามมาตรฐานสากล ทอยในกระทรวงตางๆ • การกำหนดมาตรฐานและพฒนาศนยทดสอบเครองจกรกลแปรรปอาหารสำหรบ SMEs • การกำหนดมาตรฐานและพฒนาศนยทดสอบคณคาทางโภชนาการ ปรมาณและคณสมบตของสารประกอบในอาหารสขภาพ • ระบบประมวลผล Big Data ดานอาหารของประเทศทเปนมาตรฐานเดยวกน และเปนแบบระบบเปด (Open source) เพอใหเกษตรกรหรอบรษทสตารทอพ

สามารถเขามาใชขอมล รวมทงสามารถเพมเตมขอมลได • โรงงานตนแบบ GMP สำหรบอาหารและสวนประกอบอาหารสขภาพ • โรงงานตนแบบผลตอาหารระดบขยายขนาด เพอการทดสอบตลาด (pre-market) ตอบโจทย SMEs

มาตรการจงใจ Incentive

• กองทนพฒนาผประกอบการดานอาหารเพอสนบสนนเงนกปลอดดอกเบย โดยรฐชดเชยดอกเบย

เครอขาย Global Networks

เกษตรอาหาร : DMS (Netherland), Cornell University, UC Davis, Rutger University (USA); NARO (Japan); PPP network of the Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality, Wageningen University, Twente University (The Netherlands); The Austrian Centre of Industrial Biotechnology (Austria); Fraunhofer, Hohenheim University (Germany); Montpellier SupAgro, AgroSup Dijon (France); China Agriculture University, Jiangnan University (China); CSIRO (Australia), Mitr Phol, DMS (Netherland), Thai Wah Plant Factory: Norman, Chiba University (Japan) Nutri-neuroscience and molecular sensory lab: Technical University Munich, Liebniz Association (Germany)

Page 41: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

40

6.3 สขภาพการแพทย 6 – 12 เดอน

Quick Win 1-3 ป 3-5 ป 5-10 ป

ตวอยางการสรางมลคาเพม Value Creation

• การลงทนจดตงหนวยบรหารจดการการวจยทางคลนก (CRO) ระหวางรฐและเอกชน

• ชดตรวจและวนจฉยโรค

• สารสกดจากพช สตว จลนทรยและสมนไพร

• ชดตรวจวนจฉยโรคเอดสและไวรสตบอกเสบทไดมาตรฐาน

• วคซนปองกนและรกษาโรค • อตสาหกรรมบรการทดสอบทางคลนกสำหรบยา

อาหารเสรม และเวชภณฑมนษย • สทธบตรและ Certificate of Analysis (COA) สาร

ออกฤทธทางการแพทยใหม • ชดตรวจตดตามโรค NCD • ชดตรวจโรคทไดมาตรฐานสากล • เครองสำอาง/เวชสำอางเพอการชะลอวย

• ชววตถและวคซนสำหรบรกษาโรคมะเรง

• สารสกดสมนไพรเพอการสงออก

• ธรกจบรการตรวจยน • วธการรกษาดวยยนและเซลล • วธการตรวจโรคตดเชอทไม

ทราบสาเหต

• ยาชววตถ วคซนชนดใหม และชววตถคลายคลง (Biosimilars)

• ยาจากสารสกดธรรมชาตและสมนไพร • การแพทยแมนยำสำหรบโรคจากพน

ธรกรรม • วสดและเครองมอแพทยทใชภายใน

รางกาย • อปกรณการแพทยมลคาสง ในกลม

อำนวยความสะดวก และปองกน • ระบบนำสงยาตานมะเรงแบบมงเปา • อาหารเสรมเพอการชะลอวย

โครงการรเรมสำคญ High Impact Initiative

• การจดตงหนวยบรหารจดการการวจยทางคลนก (Clinical Research Organization: CRO) และการผลกดนใหเกดศนยทดสอบยาและเวชภณฑ • โครงการพฒนายาชววตถและระบบทดสอบผลตภณฑทางการแพทยเพอการขนทะเบยน • การคนหาตวยาจากสารสกดธรรมชาต สมนไพรไทย โดยใชเทคโนโลยตรวจคดกรองสารออกฤทธพรอมกนในปรมาณมาก (High-throughput Screening) • การจดตงศนยนวตกรรมสารสกดสมนไพรเพอผลตเครองสำอาง/เวชสำอางอยางครบวงจร

Page 42: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

41

การขบเคลอน

การสรางผเชยวชาญและผประกอบการ Talent & Entrepreneur Development

• ผเชยวชาญดานการบรหารหวงโซคณคาและเทคโนโลยดานการแพทย • ผเชยวชาญดาน Bioinfomatics, System biology ฯลฯ • ผใหบรการมลคาสง (High Value Added Service Provider) เชน ผใหบรการการแพทยแมนยำเฉพาะบคคล

การพฒนาศกยภาพ Capacity Building

• Non-degree (License): พฒนาวชาเลอกหรอการทำ Attachment Program (Internship) กบองคกรในตางประเทศ • Degree: หลกสตรสรางบคคลากรทมประสบการณอตสาหกรรม มความเขาใจเรองระบบมาตรฐาน (Regulatory Scientist) และเขาใจ Compliance ตาง ๆ

เชน Biosafety, Bio-law, สทธบตร ฯลฯ • Post doc/post grad: เงนเดอนหรอทนสำหรบแพทยนกวจย การฝกอบรมระยะสนเพอศกษาความรในตางประเทศ

การวจยและพฒนา (Frontier) Research & Technology

• การทำ High-throughput Screening เพอคนหาตวยาใหม • การพฒนากระบวนการผลตและตนแบบวคซนเพอการทดสอบในสตวทดลองและในอาสาสมคร • Candidate ชววตถและวคซนสำหรบรกษาโรค • วธการรกษาดวยยน/เซลล (Advanced Gene and Cell Therapy) ไดแก โรคทางพนธกรรม โรคมะเรง โรคแพภมตวเอง เปนตน • วธการตรวจโรคตดเชอทไมทราบสาเหต • ยาชววตถ วคซนชนดใหม และชววตถคลายคลง (Biosimilars) • วคซนปองกนโรคเฉพาะถน • ยา และ Nutraceuticals จากสารสกดธรรมชาตและสมนไพร

การสงเสรม

กฎระเบยบและมาตรฐาน Regulatory Framework

• ปลดลอคการถอครองเมลดพนธกญชา เพอการปรบปรงพนธ และจดเกบเชอพนธกรรมระยะยาว • เรงรดผลกดนกฎหมาย พ.ร.บ.ความหลากหลายทางชวภาพ เพอสงเสรมการใชและควบคมกำกบการปลดปลอยของเสยจากโรงงานทใชจเอม • เรงรดผลกดนกฎหมาย พ.ร.บ.สงเสรมการใชประโยชนผลงานวจยและนวตกรรม • ออกกฎหมายทเกยวของกบการกำกบดแลรกษาดวยเซลลบำบด ทเออตอการวจยและพฒนา และสามารถกำกบดแลการนำวธการรกษาไปใหบรการผปวยได

อยางถกตอง

Page 43: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

42

• ออกกฎหมาย กฎ ระเบยบ ทสนบสนนใหเกดการพฒนาสตารทอพและวสาหกจเพอสงคม • อำนวยความสะดวกในการขออนญาตผลตและขนทะเบยนอาหาร อาหารสตว และยาใหมจากสมนไพรหรอพชทไมเคยนำมาบรโภคมากอน

โครงสรางพนฐาน Facility & Infrastructure

• โรงงานตนแบบ GMP/PICs ชววตถ • หองปฏบตการมาตรฐาน GXP เลยงเซลลสตวเพอการรกษา • หองปฏบตการหรอศนยตรวจสอบและออกใบรบรองมาตรฐานสารสกดทไดมาตรฐาน ISO17025 • หองปฏบตการวเคราะหทดสอบเกยวกบกญชาทไดมาตรฐาน ISO17025 (NATA) • หองปฏบตการหรอศนยผลตชดตรวจทางการแพทยมาตรฐาน ISO13485 • ศนยสตวทดลองเพอทดสอบความเปนพษมาตรฐาน GLP • หองปฏบตการทดสอบอปกรณเครองมอแพทยและอปกรณทใชภายในรางกายทไดมาตรฐานสากล (ISO) • Data bank และ Bio bank ของ Omics จากพช สตว คน จลชพ

มาตรการจงใจ Incentive

• อดหนนการตอยอดหรอถายทอดเทคโนโลยจากตางประเทศผานการอนญาตใชสทธเทคโนโลย หรอการลงทนรวม เพอตอยอดงานวจยสการผลตเชงอตสาหกรรม • เอออำนวยความสะดวกในการวจยเรองกญชา กญชง และกระทอม

เครอขาย Global Networks

ยา, ชววตถ, ชดตรวจวนจฉย : BioCuba Pharma (Cuba), Orachure (U.S.A.), Hameln (Germany), Syneos Health (Global), BiotechRabbit (Germany), Takeda (Japan), Eisai (Japan) สตวทดลอง : CLEA Japan, Nomura Jimusho Inc. ธรกจบรการตรวจยน : BGI (China) วธการรกษาดวยยน : JTEC ในเครอบรษท Fuji (Japa), Bluebirdbio (USA), Novatis (Switzerland) ผลตภณฑมลคาสงจากพชสมนไพร : Cosmax,KRISS (Korea), Mattek (Slovakia), Karlsruhe Institute of Technology (Germany) อปกรณการแพทยมลคาสงในกลม Assistive medical devices: Teijin Nakashima Medical (Japan)

Page 44: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

43

6.4 พลงงาน วสด และเคมชวภาพ 6 – 12 เดอน

Quick Win 1-3 ป

Thailand Biorefinery Hub 3-5 ป

5-10 ป

Biorefinery hub แหงเอเชย ตวอยางการสรางมลคาเพม Value Added

• พลงงานชวภาพจากวสดเหลอทงทางการเกษตรและของเสยในกระบวนการผลตจากอตสาหกรรม

• โรงงานผลตพลงงานชวภาพ ขนาดเลก

• พลงงานจากขยะของแขงชมชน (Municipal Solid Waste)

• เชอเพลงชวภาพคณภาพสง เชน ไบโอดเซล B100 ไบโอเอทานอล และกาซไบโอมเทนอด มาตรฐาน Euro 5

• ไบโอแกส ปย อาหารสตว จากขยะอนทรยในระดบอตสาหกรรม

• ไบโอพลาสตกและคอมพาวนทสลายตวไดตามธรรมชาต

• คารบอนนาโนทป • สารลดแรงตงผว

• เชอเพลงชวภาพสำหรบเรอ ทดแทนเชอเพลงซลเฟอร

• สารชวภณฑและสารมลคาสงจากขยะอนทรย

• แอลกอฮอลทมความบรสทธสงเพอการใชงานในอตสาหกรรมทมมลคาเพมสง

• กระบวนการผลตโอลโอเคมภณฑมลคาสงระดบอตสาหกรรม

• เครองมอแพทยจากพลาสตกชวภาพ

• ไฟเบอรละลายในนำ หรอโปรตนไฟเบอร

• แบตเตอรอเลกโทรดจากคารบอนนาโนทป

• ถานคารบอนกมมนต

• นาโนเซลลโลส • ตวเรงปฏกรยาเคมและกระบวนการผลต

เคมภณฑมลคาสงสำหรบอตสาหกรรมปโตรเคม

• อตสาหกรรมไบโอรไฟเนอรทเปน Hub ระดบเอเชย

• เชอเพลงชวภาพสำหรบเครองบนทไดรบการรบรองมาตรฐาน

• พลาสตกชวภาพจากพอลเอทลนฟแรโนส (PEF)

• คารบอนไฟเบอร, กราฟน

• เซลลแบตเตอรจากคารบอนนาโนทป • สารมลคาสงจาก CO2 เพอใชเปนพลงงาน

และสารตวกลางในอตสาหกรรม

โครงการรเรมสำคญ High Impact Initiative

• โครงการบรหารจดการชวมวลและขยะชมชน เพอพลงงานและลดการเผาวสดเหลอทงจากการเกษตร

• สรางศนยกลางอตสาหกรรมชวภาพเพอลดระยะทางขนสง และนำวตถดบทางการเกษตรมาเพมมลคาใหสงขน

• โครงการพฒนาผลตภณฑพลาสตกยอยสลายไดทางชวภาพ เพอทดแทนพลาสตกใชครงเดยวทง • โครงการบรการโรงงานตนแบบและวจยรวมภาคอตสาหกรรม

Page 45: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

44

การขบเคลอน การสรางผเชยวชาญและผประกอบการ Talent & Entrepreneur Development

• IDEs คอนเวอรเตอรและคอมพาวเดอรพลาสตกชวภาพ

• IDEs เคมชวภาพมลคาสง

• วศวกรกระบวนการผลตทางชวภาพ (Bioprocess)

• ผเชยวชาญดาน Biosynthetic, Pretreatment, Enzyme, Downstream Processing การพฒนาศกยภาพ Capacity Building

• Non-degree: หลกสตรฝกอบรมระยะสนเพอฝกอบรมผประกอบการทางดานเทคนคการขนรปพลาสตกชวภาพ • Degree: หลกสตรสรางวศวกรระดบปรญญาโทรวมกบภาคเอกชน เชน โครงการ Engineering practice school (MIT)/RDI • Degree: หลกสตรสรางบคคลากรทมประสบการณอตสาหกรรม มความเขาใจเรองระบบมาตรฐาน (Regulatory Scientist) และเขาใจ Compliance ตาง

ๆ เชน Biosafety, Bio-law, สทธบตร ฯลฯ • Non-degree (License): พฒนาวชาเลอกหรอการทำ Attachment Program (Internship) กบองคกรในตางประเทศ • Post doc/post grad: เงนเดอนหรอทนสำหรบนกวจยระดบสงเพอการฝกอบรมระยะสนเพอศกษาความรในตางประเทศ

การวจยและพฒนา (Frontier) Research & Technology

• วจยพฒนาประสทธภาพการผลตพลงงานชวภาพและวสดชวภาพ

• พฒนาโรงงานตนแบบสำหรบผลตพลงงานชวภาพจากขยะ หรอของเสยในชมชน มงเนนของเสยทเปนวสดยอยยาก หรอมคณสมบตไมเหมาะสม หรอไมสมำเสมอ

• พฒนาการผลตแอลกอฮอลทมความบรสทธสงเพอการใชงานในอตสาหกรรมทมมลคาเพมสง

• วจยพฒนาผลตภณฑสารตวกลาง (Intermediate & building block) เคมชวภาพชนดใหม

• พฒนาเชอเพลงชวภาพสำหรบเครองบนและเรอ • พฒนาการตรง CO2 เพอการผลตพลงงานและ

สารมลคาสง

การสนบสนน กฎระเบยบและมาตรฐาน Regulatory Framework

• อนญาตใหผลตและจำหนายเคมชวภาพมลคาสง • ปลดลอคผงเมองทเออตอการพฒนาอตสาหกรรมชวภาพ การสรางไบโอรไฟเนอร และธรกจรไซเคล ควบคการสนบสนนจากองคกรปกครองสวนทองถน • ใหการรบซอไฟฟาชวมวลทเออตอการขายไฟฟาจากโรงงานไฟฟาชวมวลขนาดเลก และปรบแผนพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก (AEDP) ให

สอดคลองกบแผนของอตสาหกรรมออยและนำตาลทราย • ปลดลอคการวจยเชอมโยงสการผลตเชงวศวกรรม

Page 46: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

45

• แกไขกฎระเบยบเพอใหสามารถนำของเหลอมาเปนวตถดบในโรงงานไดโดยสะดวก • ผลกดนระบบการตรวจสอบยอนกลบโดยการพฒนา Fingerprint นำมนปาลมดบ เพอปองกนการลกลอบนำเขาจากตางประเทศ • เรงรดการกำหนดมาตรฐานกลาง การรบรองคณภาพ และฉลากผลตภณฑจากเศรษฐกจชวภาพและเศรษฐกจหมนเวยน อาท ไบโอพลาสตกและพลาสตก

รไซเคล และผลตภณฑทพฒนาขนจากผลงานวจยในประเทศ โครงสรางพนฐาน Facility & Infrastructure

• ศนยขอมลมาตรฐานเรองการจดการอตสาหกรรมชวภาพ • หองปฏบตการทดสอบพลาสตกยอยสลายไดทางชวภาพ • ศนยทดสอบและรบรองผลตภณฑสำหรบใชงานในระบบเกบกกพลงงาน เชน แบตเตอร อนเวอรเตอรฯ • โรงงานตนแบบ/ศนยสาธตเทคโนโลยในมหาวทยาลยในพนท เชน การเพม yield สำหรบการผลต และการสรางมลคาเพมจาก by product • โรงงานตนแบบขยายขนาดดานไบโอรไฟเนอร • โรงงานตนแบบขยายขนาดการขนรปนาโนไฟเบอร และเสนใยเมมเบรน

มาตรการจงใจ Incentive

• มาตรการลดใชพลาสตกและมาตรการสงเสรมการใชพลาสตกชวภาพและผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม • การลดภาษนตบคคลแกผประกอบการแปรรปพลาสตกรายยอยทตองการเปลยนไปผลตพลาสตกชวภาพ

เครอขาย Global Networks

พลงงาน Bangkok Industrial Gas, Cristal Union (France), Mitr Phol วสด Corbion-Total (Netherland) เคมชวภาพ Corbion (Netherland), Fraunhofer (Germany), Bio Base Europe (Belgium), Chempolis (Finland), Natureworks (USA), Global Green Chemical,

Page 47: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

46

6.5 ทองเทยวบรการและเศรษฐกจสรางสรรค 6 – 12 เดอน

Quick Win 1-3 ป

World’s TOP1 #30 3-5 ป

World’s TOP #25 5-10 ป

World’s TOP #20 ตวอยางการสรางมลคาเพม Value Added

• แหลงทองเทยวเดม o มาตรฐานความสะอาด

ปลอดภย o เสนทางทองเทยวเชง

ประสบการณ o MICE/Event

• แหลงทองเทยวเดม + เมองรอง o Signature (GI) & Story o เสนทางทองเทยวเชง

ประสบการณ

• แหลงทองเทยวใหม • Man-made • แหลงทองเทยวเชงอนรกษ • แหลงทองเทยวเชงสรางสรรค

• เมองนาอย/นาเทยว • ยานธรกจสรางสรรค

โครงการรเรมสำคญ High Impact Initiative

• การพฒนาบคลากรในทองถนเพอสามารถบรหารการทองเทยวและพฒนาแหลงทองเทยว การสรางเนอหาขอมล และผลตภณฑทองถน

• การพฒนาระบบบรหารจดการแหลงทองเทยวดวยสารสนเทศชมชน (DMS/DMO)

• การพฒนา National Guideline ของการประเมนความสามารถในการรองรบของพนท (Carrying Capacity)

การขบเคลอน การสรางผเชยวชาญและผประกอบการ Talent & Entrepreneur Development

• ผประกอบการทองเทยวเดม เชน บรษททวร บรษทขนสง โรงแรม ทมความรดานการตลาดดจตล

• ชมชนนวตกรรม/วสาหกจชมชน/องคกรทองถน (DMO2) ดานการทองเทยว

• ผใหบรการ IT/software บรหารจดการขอมลลกคา

การพฒนาศกยภาพ Capacity Building

• Non-degree (Reskill/Upskill) สำหรบผประกอบการทองเทยวเดม • Non-degree: การพฒนาบคลากรในทองถนเพอสามารถบรหารการทองเทยวและพฒนาแหลงทองเทยว การสรางเนอหาขอมล และผลตภณฑ

ทองถนผานการใหทนนกวจยชาวบาน

1 Travel & Tourism Competitiveness Index ของ World Economic Forum ป 2019 ประเทศไทย จดอยในอนดบท 31 จาก 140 ประเทศ 2 Destination Management Organization: Organization which coordinates the many constituent elements of the tourism product; provides visitor services and the necessary information structure to market the destination in a most democratic way to enhance residents’ well-being

Page 48: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

47

• การตลาดดจตล, บรการดจตล (cashless tourism), ภาษาตางประเทศ, ทกษะความเปนผประกอบการ, Lean & Green เพอลดตนทน, การจดเกบฐานขอมลลกคา, ความสามารถในการสรางสรรค, การประเมนผลกระทบและเตรยมพรอมรบมอจากกจกรรมทองเทยว (สงแวดลอม อตลกษณวฒนธรรม)

การวจยและพฒนา (Frontier) Research & Technology

• Cultural/natural heritage • การพฒนาผลตภณฑ/เสนทาง/แหลงทองเทยวจากอตลกษณพนถน • ระบบรกษาความปลอดภยนกทองเทยว • IoT/Big data เพอวเคราะหพฤตกรรมนกทองเทยว • แผนการลงทนและการจดการขดความสามารถ การรองรบ (Carrying Capacity) ในทกระดบ

การสนบสนน

กฎระเบยบและมาตรฐาน Regulatory Framework

• ระบบมาตรฐานการทองเทยวอยางยงยน (National Guideline สำหรบการประเมน Carrying Capacity ของประเทศ) • กฎระเบยบทสนบสนนใหเกดการพฒนา Startup และวสาหกจเพอสงคม

โครงสรางพนฐาน Facility & Infrastructure

• ขนสงสาธารณะทองถนพลงงานสะอาด • ศนยแปรรปผลตภณฑและทดสอบมาตรฐาน • ธนาคารทรพยากรชวภาพชมชน (Community Biobank) • Big Data สำหรบขอมลเชงอตลกษณและเชงพนท • ระบบ IoT ในแหลงทองเทยวชมชนเพอสนบสนนการทองเทยวแบบเดนเทาและการทองเทยวเชงประสบการณ

มาตรการจงใจ Incentive

• มาตรการทางภาษทเออตอการจดตงวสาหกจเพอสงคมทสงเสรมและสนบสนนธรกจทองเทยวชมชน • สทธประโยชนจากเขตเศรษฐกจพเศษสงเสรมการทองเทยวชมชน

เครอขาย Global Networks

• BRITISH COUNCIL, Global Creative District Network, UNESCO Creative City Network, Knowledge Capital (Japan), Taiwan Design Center

Page 49: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

48

6.1 ดจตลเทคโนโลย 6 – 12 เดอน

Quick Win 1-3 ป

3-5 ป

5-10 ป

ตวอยางการสรางมลคาเพม Value Creation

• IoT devices และแพลตฟอรมทางดานเกษตร/อาหารของประเทศ

• IoT devices และแพลตฟอรมทางดานสขภาพการแพทย ของประชากรตลอดชวงชวต

• IoT devices และแพลตฟอรมเพอสนบสนนการทองเทยวของประเทศ

• National AI Platform เพอรองรบการสรางนวตกรรมบรการ BCG

• National AI as Services สำหรบการใชงานดานเกษตร/อาหาร สขภาพการแพทย พลงงาน สงแวดลอมและการทองเทยว

• National Data as Services ใหบรการกบหนวยงานรฐ สมาชก Consortium ของการพฒนาประเทศ

• เกด Startup / SME ทางดานดจทล โอกาสใหมทางธรกจทเกดจากดจทลเทคโนโลย

• ระบบบรหารจดการการพฒนา BCG ดวย National BCG Data Platform เชอมโยงจาก เกษตร/อาหาร สขภาพการแพทย พลงงานและวสด การทองเทยว และเศรษฐกจหมนเวยน

• เกด Ecosystem ของ Sharing Digital Economy ระหวางบรษทชนนำของโลก, Corporate และ Local Startup/SME

• Unicorn หรอการสรางมลคาทางเศรษฐกจใหมบนพนฐานของ BCG ทใชเทคโนโลยดจทลในการขบเคลอน

โครงการรเรมสำคญ High Impact Initiative

• ขยายผลการใช Agri-Map เพอลดตนทน เพมผลผลต (yield) และประสทธภาพการผลตโดยทำงานรวมกบเครอขายเกษตรกรรนใหม (Young Smart Farmer) และครอบคลมสนคาเกษตรใหหลากหลายมากขน เพอใหการผลตสอดคลองกบความตองการตลาด เปนแพลตฟอรมเกษตร/อาหารแหงชาต บรณาการขอมลภาพถายดาวเทยม ขอมลนำ และอนๆ (iTPAF; IoT Thai precision agri-aqua farm) เชอมโยงขอมล BCG 5 ภมภาค (เหนอบน เหนอลาง อสาน ตะวนออก และภาคใต) รวมถงรองรบการทำ food traceability

• National BCG Data Consortium & Platform สำหรบบรณาการขอมลทง 4 กลม 5 ภมภาคและเทคโนโลยฐาน (เศรษฐกจหมนเวยน) เขาดวยกน • แพลตฟอรมทางดานสขภาพการแพทยสำหรบประชากรตลอดชวงชวต

Page 50: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

49

• National AI as Services สำหรบงานทางดานสขภาพ เกษตร อาหาร และการทองเทยว • ผลต Generic IoT Devices for Smart Farming

การขบเคลอน การสรางผเชยวชาญและผประกอบการ Talent & Entrepreneur Development

• Startup/SME/IDEs ทางดานดจทล หรอธรกจใหมทเกดจากดจทลเทคโนโลย • ผเชยวชาญดาน System integrator, Data scientist, Data engineer, Electronic engineer, Domain expert (hybrid), Software engineer,

Application developer, AI scientist (Frontier)

การพฒนาศกยภาพ Capacity Building

• Degree: หลกสตร data scientist ระดบปรญญาโทสำหรบผเชยวชาญในธรกจหรออตสาหกรรม BCG (programming, statistic, domain) • Non degree (Reskill/Upskill) (License): เชน Enrichment program สำหรบ data scientist, System integrator จากวศวกรไฟฟาเดม

การวจยและพฒนา (Frontier) Research & Technology

• ระบบประมวลผล Big data ดานการเกษตรของประเทศทเปนมาตรฐานเดยวกน และเปนแบบระบบเปด (Open innovation) เพอใหเกษตรกรหรอบรษทสตารทอพสามารถเขามาใชขอมล รวมทงสามารถเพมเตมขอมลได

• การพฒนามาตรฐานการเชอมตอ (Interface) และการทำงานรวมกน (Interoperation) ของระบบ IoT สำหรบ Smart farming และออกแบบอปกรณ IoT สำหรบ Smart farming ใหอยบนมาตรฐานเดยวกน เพอใหขอมลเชอมเขาสระบบ Big data ได

การสนบสนน

กฎระเบยบและมาตรฐาน Regulatory Framework

• เรงรดผลกดนกฎหมาย พ.ร.บ.สงเสรมการใชประโยชนผลงานวจยและนวตกรรม • ออกกฎหมาย กฎ ระเบยบ ทสนบสนนใหเกดการบนทกและจดทำขอมลตามโมเดลการพฒนาประเทศดวย BCG • สงเสรม และปลดลอคระเบยบการจดซอจดจางเทคโนโลยดจทลทเปนของคนไทย หรอ Startup

โครงสรางพนฐาน Facility & Infrastructure

• โครงขายการสอสาร 4G, 5G การเชอมตออนเตอรเนต เปนตน • ศนยทดสอบและรบรองอปกรณ IoT ในพนท Science Park ภมภาค • ศนยผลตอปกรณ Smart devices (Microelectronic Fabrication) ในพนท Science park ภมภาค (รวมทนกบเอกชน) สนบสนน Smart devices

ทใชใน Smart farming, Smart health, Smart environment, Smart tourism และ Smart city • Data center ของประเทศ สำหรบเกบและบรหารจดการ BCG Data อาจจะเปนทางกายภาพหรอโครงสรางเสมอน (Cloud platform) แตจะตอง

ตงอยในประเทศไทย

Page 51: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

50

• ศนยบรการคอมพวเตอรศกยภาพสงเพอการคำนวณ (High Performance Computing Center) เพอรองรบการประมวลผล Big data และการพฒนา AI

• ระบบประมวลผล Big Data ดานการเกษตรของประเทศทเปนมาตรฐานเดยวกน และเปนแบบระบบเปด (Open source) เพอใหเกษตรกรหรอบรษทสตารทอพสามารถเขามาใชขอมล รวมทงสามารถเพมเตมขอมลได

มาตรการจงใจ Incentive

• อดหนนการตอยอดหรอถายทอดเทคโนโลยดจทลของไทย

เครอขาย Global Networks

• Microsoft Cisco (USA), Infineon (Germany), Nokia (Finland), TELESTE (Finland), Hauwei (China) Morse Mocro (Australia) AAEON, iii.org.tw (Taiwan)

Page 52: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

51

6.2 เศรษฐกจหมนเวยน 6 – 12 เดอน

Quick Win 1-3 ป

3-5 ป

5-10 ป

ตวอยางการสรางมลคาเพม (Value Added)

• ขยายผลนวตกรรมการบรหารจดการของเสยระดบชมชน สพนทตาง ๆ แตละภมภาค

• สรางแพลตฟอรมและเครอขายเศรษฐกจหมนเวยนของไทย

• เกด Startups / SMEs ดานเศรษฐกจหมนเวยนอยางแพรหลาย

• แพลทฟอรม Circular economy solution ครบวงจร เพอการออกแบบและการพฒนาธรกจ

• ขยายผลตนแบบการผลตพลงงานทดแทน เชน เชอเพลงขยะ (RDF) การผลตพลงงานความรอนจากขยะชมชน ตามศกยภาพของพนท

• สารมลคาสงจากของเหลอทงจากของเหลอทงภาคการเกษตร/อตสาหกรรมเกษตร

• พฒนานวตกรรม/ศนยการคดแยกขยะอเลคทรอนคสชมชนมารไซเคลเพอสรางมลคาเพม เชน ทองคำขาว และ ทองแดงเปนตน

• พฒนาอตสาหกรรมรไซเคลวสดมลคาสง เชน การผลตเกลดพลาสตก เสนใยพลาสตก เพอใหเกดการใชทหลากหลาย อาท บรรจภณฑเครองดมและอาหารปลอดภย

• พฒนาผลตภณฑมลคาเพมจากของเหลอทงภาคการเกษตรหรอของเสยจากการผลตในภาคอตสาหกรรมตาง ๆ เชน สารทดแทนโพลเมอร สารบำบดนำเสย เปนตน

• ขยายผลตนแบบการผลตพลงงานความรอน และ ไฟฟาจากขยะชมชนเพอชมชน • เทคโนโลยและนวตกรรมการ

จดการขยะทะเลและชายฝง

• อตสาหกรรมรไซเคลวสดและเคมภณฑมลคาสง เชน ขยะอเลคทรอนคส

• แพลตฟอรมการแลกเปลยนของเสยและการซอขายวสดรอบสอง (Secondary raw material) • การขยายผลโรงไฟฟาจากขยะ

ชมชน

โครงการรเรมสำคญ High Impact Initiative

• ยกระดบโครงการตนแบบเพอเปน Thailand Circular Hub โดยมการพฒนาระบบนเวศสำหรบเศรษฐกจหมนเวยน ในพนทบางกะเจา จ.สมทรปราการ และพนทบานโปง จ.ราชบร เพอใหเกดกลไกการขบเคลอนการลงทนระบบจดการและระบบแยกขยะแบบครบวงจรดวยนวตกรรมใหมๆ และเกดการใชผลตภณฑบนฐานเศรษฐกจหมนเวยนอยางแพรหลาย โดย 34 องคกรรฐ-เอกชน-ทองถน-NGOs พรอมรวมขบเคลอนการดำเนนงาน

• จดตงศนยจดการขยะมลฝอยชมชนดวยเทคโนโลยการแปรรปขยะเปนเชอเพลง ในรปแบบประสานพลงประชารฐขบเคลอนนวตกรรมไทย

การขบเคลอน

การสรางผเชยวชาญและผประกอบการ

• Startup/SE: สนบสนนใหเกดสตารทอพและผประกอบการเพอสงคมดานเศรษฐกจหมนเวยน โดย National Startup Committee • IDEs: ผประกอบการธรกจรไซเคล ผประกอบการอตสาหกรรมเดมทตองการเปลยนผาน

Page 53: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

52

Talent & Entrepreneur Development

• Creative Enterpreneur: ผประกอบการสรางสรรคผลตภณฑ Eco-design, Upcycling • ชมชนจดการขยะตนแบบ • ผเชยวชาญดานการจดซอจดจางสเขยว

การพฒนาศกยภาพ Capacity Building

• Reskill/Upskill: ผประกอบการทตองการเปลยนผานไปสการทำธรกจเศรษฐกจหมนเวยน • Degree: บรรจแนวคดเศรษฐกจหมนเวยน เปนสวนหนงของหลกสตรภาคบงคบ • Non-Degree/incubator: หลกสตรฝกอบรมหรอศนยบมเพาะผประกอบการดาน Circular Economy

การวจยและพฒนา (Frontier) Research & Technology

• การพฒนาระบบทวนสอบขอมล รบรองขอมล และมาตรฐานฟตพรนทสงแวดลอมของผลตภณฑทไดมาตรฐานสากล • การวจยและพฒนาตวชวดและออกแบบผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม • การพฒนาแพลตฟอรมการบรณาการเครอขายความรวมมอพฒนาคลงขอมลวฏจกรชวตผลตภณฑของประเทศ • การพฒนาแพลตฟอรมการบรณาการเครอขายความรวมมอพฒนาเทคโนโลยการออกแบบเชงนเวศน การจดการของเสย การพฒนาธรกจใหม หรอการ

แลกเปลยนวสดเหลอใชระหวางธรกจและอตสาหกรรม

การสงเสรม

กฎระเบยบและมาตรฐาน Regulatory Framework

• ปลดลอคผงเมองทเออตอการพฒนาธรกจรไซเคล ควบคการสนบสนนจากองคกรปกครองสวนทองถน • แกไขกฎระเบยบเพอใหสามารถนำของเหลอมาเปนวตถดบในโรงงานไดโดยสะดวก • บงคบใชกฎหมายหามทงขยะรวมทงของเสยอตสาหกรรมสสงแวดลอมอยางเครงครด และสรางความตระหนกวาขยะมมลคา • การบงคบใชกฎหมายหามทงขยะลงแหลงนำอยางเครงครด • เรงรดการกำหนดมาตรฐานกลาง การรบรองคณภาพ และฉลากผลตภณฑจากเศรษฐกจชวภาพและเศรษฐกจหมนเวยน อาท ไบโอพลาสตกและพลาสตก

รไซเคล และผลตภณฑทพฒนาขนจากผลงานวจยในประเทศ • กำหนดมาตรฐานการรไซเคลและมาตรฐานการออกแบบสนคาทเออตอการรไซเคล ตลอดจนมาตรฐานฉลากผลตภณฑทสามารถแยกประเภทไดอยาง

ชดเจน (Recyclable, non-recyclable) • กำหนดมาตรฐานบรรจภณฑมลคาสง จากพลาสตกรไซเคลสำหรบบรรจเครองดมและอาหาร • กำหนดฉลากผลตภณฑ ขอมล วธการจดการรไซเคลตามประเภทวสด

โครงสรางพนฐาน • โรงงานตนแบบหรอศนยพฒนาเทคโนโลยดานการจดการและการนำของเสยกลบมาใชใหม

Page 54: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

53

Facility & Infrastructure • ระบบบรหารจดการของเสยตงแตตนทางถงปลายทาง ศนยจดการขยะมลฝอยชมชน เพอแยกขยะเปยกและแหง ลดการฝงกลบ • โรงงานแปรรปขยะพลาสตกดวยเทคโนโลยเพอสรางมลคาเพมใหกบขยะและวสดเหลอทง

มาตรการจงใจ Incentive

• มาตรการลดใชพลาสตกและมาตรการสงเสรมการใชพลาสตกชวภาพ • อดหนนการตอยอดหรอถายทอดเทคโนโลยจากตางประเทศผานการอนญาตใชสทธเทคโนโลย หรอการลงทนรวม เพอตอยอดงานวจยสการผล ตเชง

อตสาหกรรม • สนบสนนผประกอบการ BCG รายใหมและผประกอบการทตองการเปลยนผาน เชน การลดภาษนตบคคลแกผ ประกอบการทตองการปรบเปลยน

เครองจกรใหทนสมย การทำธรกจรบจดการขยะสรางมลคาเพม • ใหสทธประโยชนสำหรบอตสาหกรรม BCG เชน กจการแปรรปขยะดวยเทคโนโลยชนสง ใหเทากนทกพนท • ผลกดนใหเกดตลาดผลตภณฑจากเศรษฐกจหมนเวยน

เครอขาย Global Networks

• UNEP, IUCN, Terracycle, Ecoelf Foundation, UNIDO, EU-CE Hotspot

Page 55: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

54

ภาคผนวก 1 แนวทางการพฒนาสาขายทธศาสตร BCG

ทศทางการพฒนา 4 สาขายทธศาสตร มรายละเอยดดงน เกษตรและอาหาร ตองมงสการผลตสนคาเกษตรและอาหารจากการผลตมากแตไดนอย ไปสการ

ผลตสนคาทเปนพรเมยมทผลตนอยแตสรางรายไดสง รวมถงเพมความหลากหลายของผลผลตทางการเกษตรและอาหาร โดยตองปรบโครงสรางการผลตทงระบบ อาศยระบบสนบสนนการตดสนใจในการผลตตามศกยภาพใหสอดคลองกบความตองการของตลาด อาท การขยายผลการใช Agri-Map การใชเทคโนโลยการบรหารจดการนำทางการเกษตรเพอใหการใชนำเกดประสทธภาพอยางสงสด การใชภาพถายดาวเทยมเพอการบรหารจดการ การปกปองผนปาตามธรรมชาต (Forest Management) วางแผนการผลต การตดตามโรคระบาด การเกบเกยวและการจำหนายใหเหมาะสมยงข น โดยมการเชอมโยงกบแพตลฟอรม Digital BCG Value Chain ททำใหเกดความเชอมโยงเปน Closed Loop ในหวงโซดวยแพตลฟอรมดจทล ทำใหขอมลทางฝงผบรโภค สงคม หรอ สอสงคมออนไลนทงโลก ถกดงเขาส BCG Big Data เพอการวเคราะหขอมลแบบแมนยำ ทำใหเกด Footprint ของพฤตกรรมผบรโภค เปนปจจยนำเขา (Input) ใหกบระบบสนบสนนการตดสนใจในการผลต การใชเทคโนโลยระบบการผลตและเครองจกรกลทเหมาะสมโดยคำนงถงความยงยน อาท เทคโนโลยโรงเรอน เทคโนโลยการปลกพชมลคาสงในระบบปด (Plant Factory) เทคโนโลยการเลยงสตวนำหนาแนนในระบบปด เทคโนโลยเกษตรแมนยำและเกษตรอจฉรยะ เครองจกรกลขนาดเลกทเหมาะสมตอสภาพภมประเทศและลกษณะเกษตรกรรมของไทย ยกระดบสนคาเกษตรสสนคาปลอดภย ลดการใชสารเคมควบคไปกบการจดการและรกษาสงแวดลอมดวยการสงเสรม GAP สรางความแตกตางใหกบผลตภณฑ มระบบตรวจสอบยอนกลบแบบเรยลไทม (Real-time Traceability) และพฒนามาตรฐานสนคาใหเปนทยอมรบในระดบสากล พฒนาสนคาเกษตรเศรษฐกจใหม อาท สมนไพร ผลไม ไมดอก ไมเศรษฐกจ ไผ แมลง แกะ และแพะ ตลอดจนถงการพฒนาอตสาหกรรมเมลดพนธ3 และการขยายไปสการใชประโยชนในพนททางทะเล โดยเฉพาะบรเวณนอกชายฝงซงมพนทรวมกนมากถง 200 ลานไร แตปจจบนมการใชประโยชนเพอการเพาะเลยงสตวนำเพยง 1.33 ลานไร เทานน ถอวามศกยภาพอกมากในการใชประโยชนเพอแกไขขอจำกดของพนททางการเกษตร และดวยปรมาณผลผลตทเทากนการเพาะเลยงสตวนำใชพนทและปลอยกาซเรอนกระจกในสดสวนทนอยกวา รวมถงโปรตนจากสตวนำมผลดตอสขภาพและมราคาถก การใชระบบเพาะเลยงสตวนำเปนสงสำคญอนเนองมาจากปญหาการปนเปอนจากไมโครพลาสตก (Microplastic) ททำใหผบรโภคขาดความมนใจในสตวนำตามธรรมชาต นอกจากนระบบการเพาะเลยงสตวนำหรออตสาหกรรมอาหารทะเลทเชอมโยงดวยดจทลแพลตฟอรมจะสามารถบรหารจดการแรงงานในระบบ ทำใหประเทศไทยกาวพนจากการกดกนทางการคาทสงผลกระทบตอภาคการสงออกไทย

3 การพฒนาอตสาหกรรมเมลดพนธ การพฒนาอตสาหกรรมเมลดพนธ แตเดมอตสาหกรรมเมลดพนธมอตราการขยายตวเพยงรอยละ 3 ตอป แตหลงจากการทำงานรวมกนในลกษณะจตรภาค ประกอบดวยหนวยงานภาครฐ ไดแก กระทรวงเกษตรและสหกรณ (กรมวชาการเกษตร) กระทรวงการอดมศกษา วทยาศาตร วจยและนวตกรรม ประกอบดวยสถาบนวจย (สวทช. วว.) และสถาบนการศกษา ( ม. เกษตร ม. ขอนแกน ม. เชยงใหม และ มทร. ลานนา) ทำงานรวมกบผผลต ผสงออกและเกษตรกรผผลตเมลดพนธ ทกหนวยงานรวมกนกำหนดยทธศาสตรเพมมลคาการสงออกเมลดพนธจาก 5 พนลานบาทในป พ.ศ. 2559 เปน 1 หมนลานบาทในป พ.ศ. 2565 โดยการทำงานในลกษณะจตรภาคดงกลาว มความรวมมอกบสถาบนวจยและหนวยงานในประเทศจนผาน China Asean Technology Transfer Center (CATTC) สงผลใหอตราการเตบโตของการสงออกเมลดพนธเพมขนจากรอยละ 3 เปนรอยละ 10 ตอป คาดวาป พ.ศ. 2562 มลคาการสงออกอาจเพมเปน 8 พนลานบาทและสามารถจะบรรลเปาหมายการสงออก 1 หมนลานบาทไดกอนป พ.ศ. 2565

Page 56: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

55

การดำเนนการดงกลาวมศกยภาพในการเพม GDP ของภาคเกษตรไดสงขนเปน 1.7 ลานลานบาท ใน 5 ป

ในสวนของผลตภณฑอาหารมศกยภาพในการเพมมลคา GDP จาก 0.6 ลานลานบาท เปน 0.9 ลานลานบาท ใน 5 ป ดวยการพฒนาตอยอดจากพนฐานความพรอมของผประกอบการไทยดวยการยกระดบคณภาพ สรางมาตรฐาน และความปลอดภยของผลตภณฑอาหาร การสรางผลตภณฑใหมโดยเฉพาะในกลมอาหารเพ อสขภาพ อาหารสำหรบแตละชวงวย หรอการพฒนาเปนสารประกอบมลคาสง (Functional Ingredient) ซ งเปนผลตภณฑท ตลาดเตบโตอยางมาก รวมถงการสรางความม นคงทางอาหาร (Food Security) ดวย

สขภาพและการแพทย ดวยวทยาการความกาวหนาทางเทคโนโลยดานการแพทย พนฐานความพรอมของบคลากรทางการแพทย ประเทศไทยจงมศกยภาพในการสรางมลคาเพ มดวยการการพฒน านวตกรรมจากผลตภณฑสมนไพร ยาจากธรรมชาตและเคร องสำอางใหไดคณภาพและมาตรฐาน มขอมลวทยาศาสตรรองรบการขนทะเบยนผลตภณฑ รวมถงพฒนาอตสาหกรรมในกลมวคซน ชดตรวจ ยาชววตถ การรกษาโรคดวย Gene Therapy/Cell Therapy อาท การรกษาโรคมะเรงเมดเลอดขาว โรคเซลลตนกำเนดเยอบผวกระจกตาบกพรอง เครองมอ อปกรณ วสด และเวชภณฑทางการแพทยเพอเพมคณภาพชวตของคนไทย อาท Dentii Scan เพอการใชงานดานทนตกรรมและศลยกรรมบรเวณชองปากและใบหนา รากฟนเทยม เครองฟอกไต และเครองมอ/อปกรณการแพทยอจฉรยะ ซงสามารถผลตในระดบอตสาหกรรมไดภายในประเทศ การขยายบรการดานสขภาพไปสการใหบรการทางการแพทยเฉพาะบคคลดวยการใชประโยชนจากขอมลพนธกรรม รวมถงการเปนศนยกลางการวจยทางคลนกของภมภาค ยกระดบสการเปน Medical Hub แหงเอเชย ดวยแนวทางดงกลาวมศกยภาพในการเพมมลคา GDP จาก 4 หมนลานบาท เปน 9 หมนลานบาท ใน 5 ป นอกจากนตองสงเสรมใหคนไทยมองคความรและวฒนธรรมการดแลสขภาพทมงเนนการปองกนกอนการรกษา ผปวยตองสามารถเขาถงบรการ ยาและเวชภณฑไดอยางเทาเทยม

พลงงาน วสดและเคมชวภาพ มงเนนการเพมความมนคงดานพลงงาน โดยเพมสดสวนการใชพลงงานทดแทน ดวยเทคโนโลยกระบวนการไฮโดรจเนชนบางสวนของไบโอดเซล (Partially Hydrogenated Fatty Acid Methyl Ester หรอ “H-FAME”) เพอการผลตไบโอดเซล (B100) หรอไบโอเอทานอล ซงมสวนในการลดปญหาฝนขนาดเลก อาท PM 2.5 การพฒนาระบบการผลตกาซชวภาพประสทธภาพสงรองรบของเสยทหลากหลายทงในดานชนดและคณสมบต ตวอยางความสำเรจทผานมา คอการนำนำเสยจากกระบวนการผลตแปงมาผลตเปนกาซชวภาพทำใหโรงงานลดตนทนดานพลงงานไดมากกวา 600-1,000 บาท/ตนแปงหรอคดเปนรอยละ 15 ของตนทนการผลตแปงมนสำปะหลง นอกจากนยงมงเนนการพฒนาพลงงานทดแทน ทงความรอน เชอเพลงและไฟฟา จากขยะหรอของเสยตางๆ เชน การผลตเชอเพลงจากขยะ (Refuse Derived Fuel, RDF) การมแหลงพลงงานทดแทนในชมชน (Distributed Energy Resources, DERs) เชน พลงงานจาก แสงอาทตย ชวมวล (รวมขยะ) และกาซชวภาพ ทเพยงพอในพนท นำไปสศกยภาพในการสรางโรงไฟฟาชมชน (Community-based Power Plant) ทสามารถสรางรายไดจากการขายไฟฟาผานการเชอมตอระบบดวย Smart (Micro) Grid และใชเทคโนโลย Blockchain เปนแพลตฟอรมในการบรหารจดการ ปจจบนโรงงานทมศกยภาพทกแหงลงทนระบบการผลตกาซชวภาพจากนำเสยและเรมขยายสการจดการของเสยประเภทอน เชน การผลตกาซชวภาพจากกากมนสำปะหลง รวมถงการพฒนาเทคโนโลยในการจดเกบพลงงาน ซงมความจำเปนอยางยงเนองจากพลงงานทดแทนมกมความผนผวน จำเปนตองอาศยเทคโนโลยในการจดเกบพลงงานเพอสรางเสถยรภาพ ทงนประเทศไทยมศกยภาพในการพฒนาสการเปน ASEAN Bioenergy Hub

Page 57: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

56

ผ านแพลตฟอร มของ ASEAN Network of Excellent Centre of Biomass Conversion Tecnology (ANEC)

ในสวนของวสดและเคมชวภาพ ตองพฒนาการใชประโยชนจากทรพยากรใหเกดความคมคามากทสด ตอยอดผลผลตทางการเกษตรและของเสยไปเปนสารประกอบ หรอผลตภณฑเคมและวสดชวภาพทมมลคาสง อาท พลาสตกชวภาพ ไฟเบอร เภสชภณฑ ยกระดบสการเปน Biorefinery Hub แหงเอเชย

ดวยแนวทางดงกลาวมศกยภาพในการเพมมลคา GDP ภาคพลงงาน วสดและเคมชวภาพ จาก 9.5 หมนลานบาท เปนกวา 2.6 แสนลานบาท ใน 5 ป

การทองเทยวและเศรษฐกจสรางสรรค การทองเทยวเปนแหลงสรางรายไดหลกของประเทศดวยมลคา GDP ประมาณ 1 ลานลานบาท และมศกยภาพในสรางมลคาเพมเตม ดวยการกระจายแหลงทองเทยวสเมองรอง เนนตลาดคณภาพ สรางมาตรฐาน ความสะดวก สะอาด ปลอดภย อตลกษณของแตละพนท มงเนนการพฒนาทองถนในมตตางๆ ควบคไปกบการสงเสรมการทองเทยวเชน การพฒนาโครงสรางพนฐานเพอความเปนอยทดขน ทงดานสงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอม ของคนในทองถนควบคไปกบคณภาพการทองเทยว สามารถตอยอดใหเกดเปนการทองเท ยวท ย งยนโดยทองถ นมสวนรวม (Sustainable and Inclusive Tourism) ชมชนมขดความสามารถในการบรหารจดการแหลงทองเทยวอยางสมดลไดดวยตนเอง เปนไดทง “เมองนาอย” สำหรบคนในทองถนทยงคงไวซงอตลกษณทางวฒนธรรมและความหลากหลายทางชวภาพ และ “เมองนาเทยว” ทสะดวกปลอดภยสำหรบผมาเยอน นำเทคโนโลยและนวตกรรมมาใชบรหารจดการและดแลระบบนเวศอยางเปนระบบ โดยเฉพาะอยางยงสำหรบพนททะเลและชายฝงซงเปนแหลงสรางรายไดประมาณครงหนงของ GDP ภาคการทองเทยวในภาพรวม แตทผานมาทรพยากรทางทะเลและชายฝงไดรบการรบกวนจากกจกรรมของมนษย ทำใหทรพยากรธรรมชาตไดรบความเสยหายเปนอนมาก ดงนน จงจำเปนตองเรงฟนฟสภาพแวดลอมทเสอมโทรมเพอใหกลบมาเปนแหลงทองเทยวแหงใหม เชน การฟนฟปะการงฟอกขาว การปลกปาชายเลนเพอลดการกดเซาะชายฝง การฟนฟปาชายเลนโดยโกงกางเทยม การพฒนาความสมบรณของสงมชวตในระบบนเวศ ซงครอบคลมตงแตการศกษาวถชวตของสตวปา ไปจนถงการศกษาทางดานธรณวทยาและฟอซซล การแกไขปญหาขยะทะเลซงทวความรนแรงมากขน ประเทศไทยเปนททงขยะลงทะเลมากเปนอนดบ 5 ของโลก ไมเพยงกระทบตอการเสยชวตของสตวทะเลหายาก แตยงสงผลกระทบตอภาพลกษณการทองเทยวของไทยดวย ดงนนการพฒนาทองเทยวไทยสระบบการทองเทยวทย งยนดวยการจดทำระบบมาตรฐานการทองเทยวทยงยน การจดทำ National Guideline ดานขดความสามารถในการรองรบของแหลงทองเทยว การจดทำระบบบญชตนทนทรพยากรและสงแวดลอมในเขตพฒนาการทองเทยวทสำคญ รวมถงการปรบพฤตกรรมของนกทองเทยว และการฟนฟแหลงเสอมโทรมทางธรรมชาตเปนแหลงทองเทยวเชงสรางสรรค จงเปนสงสำคญทตองเรงดำเนนการ

การพฒนาเศรษฐกจสรางสรรคอยบนพนฐานของการสราง ใชองคความร ความคดสรางสรรค เชอมโยงกบทนทางปญญา ทนทางวฒนธรรม และความหลากหลายทางชวภาพ โดยจะตองใหความสำคญกบการศกษาและคนควารากเหงาทางวฒนธรรมของประเทศ และเรองราวทเปนอตลกษณเฉพาะของแตละพนท เพอนำมารงสรรคเปนผลตภณฑหรอบรการรปแบบใหมทมมลคาเพม และสามารถตอบสนองความตองการของกลมลกคาเปาหมาย การพฒนาใน 3 สาขายทธศาสตรขางตน สามารถเชอมโยงกบการทองเทยวผานระบบเศรษฐกจสรางสรรคได อาท การใหประสบการณกบนกทองเทยวผานการทองเทยวเชงอาหารไทย การทองเทยวเชงกฬา การทองเทยวเชงสขภาพทเชอมโยงกบแพทยแผนไทย การทองเทยวเชงศลปและวฒนธรรม การทองเทยวเชงเกษตร การทองเทยวเชงธรรมชาต อาท ทองเทยวชมนกเหยยว ทองเทยวชมปาชายเลน ชม

Page 58: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

57

แหลงหญาทะเล รวมถงการพฒนาตอยอดผลตภณฑพนบานทเปน “สงบงชทางภมศาสตร” (Geographical Indications, GI) สนคา OTOP ของขวญ ของฝากทสรางสรรคอยางมอตลกษณ การจดการดานระบบและมาตรฐานเพอเปนผนำในอตสาหกรรมการทองเทยว เชนเดยวกบการมสมาพนธทางดานกฬา การจดมหกรรมระดบโลก เปนตน นอกจากน อาหารไทย สตรทฟด ศลป การละเลน กฬา ซงเปนทนทางปญญา และทนทางวฒนธรรม สามารถสรางมลคาเพมภายใตเศรษฐกจสรางสรรคไดอยางมาก ผลของการดำเนนการดงกลาวมศกยภาพในการเพม GDP จากการทองเทยวและเศรษฐกจสรางสรรค จาก 1.0 ลานลานบาท เปน 1.4 ลานลานบาท ใน 5 ป

Page 59: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

58

ภาคผนวก 2 แนวคดเศรษฐกจหมนเวยนของประเทศไทยตอการบรหารจดการขยะ

สามารถขบเคลอนแนวทางได 4 ดาน มดงน 1. ดานการผลตภาคอตสาหกรรม (Production) การใชนวตกรรมและเทคโนโลยในการผลตผลตภณฑทมความทนทาน มอายการใชงานนาน และสามารถนำมาซอมแซมหรอรไซเคลใหมได โดยระบบการผลตควรมการวางแผนทงการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ (Ecodesign) ในการนำเศษวสดหรอสนคาทผานการใชงาน นำมาผลตหรอแปรสภาพเปนผลตภณฑใหม ทมคณภาพและมมลคาสงขน โดยการใหการสนบสนนกบการผลต สนคาฉลากเบอร 5 ฉลากเขยว โดยใชหลกการ EPR (Extended Producer Responsibility) ในการจดการซากผลตภณฑ เชน เครองใชไฟฟาตางๆ 2. ดานการใชงานและบรโภค (Consumption) กลไกดานการขบเคลอนการใชงานและบรโภคตอการขบเคลอนเศรษฐกจหมนเวยน ควรเนนใหมการจดซอจดจางสเขยว (Green Procurement) โดยการพฒนาการบงชทงผลตภณฑทแสดงการปลดปลอยกาซเรอนกระจก (CO2) หรอทเรยกวาคารบอนฟตพรนท (Carbon Footprint) หรอการประเมนวฏจกรชวตของผลตภณฑ (Life-cycle Assessment, LCA) 3.ดานการจดการขยะหรอของเสย (Waste Management)

จากขอมลกรมควบคมมลพษป 2561 พบวา ประเทศไทยมปรมาณขยะมลฝอยสง 27.82 ลานตน แบงเปนกำจดอยางถกตอง 10.88 ลานตนตอป กำจดไมถกตอง 7.36 ลานตนตอป และนำกลบมาใชประโยชนใหม 9.58 ลานตนตอป โดยประเทศไทยไดตงเปาหมายในระยะยาวดวยการสงเสรมใหมการลงทนในดานการจดการขยะ โดยปลดลอคพระราชบญญตการใหเอกชนรวมลงทนในกจการของรฐ การลดการกำจดขยะดวยวธฝงกลบ (Landfill) เชน กรงเทพ มแผนกำจดขยะมลฝอยในระหวางป พ.ศ. 2558-2578 ใหลดปรมาณขยะฝงกลบเหลอเพยงรอยละ 38 ภายในป พ.ศ. 2578สงเสรมใหมการรไซเคลทงขยะบานเรอนและบรรจภณฑ โดยการปรบปรงประสทธภาพการจดการขยะ สงเสรมใหมการรไซเคล โดยสรางความตระหนกใหเกดการคดแยกโดยใชหลกการ 3Rs หลกเลยงการจดการขยะทมการใชพลงงานเกนความจำเปน

Page 60: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

59

ซงระบบการบรหารจดการขยะจงเปนหารสรางความตระหนกใหเกดแรงจงใจ เพอลดการผลตขยะ เลกการใชวสดชนดใชครงเดยวทง และการใชนวตกรรมตอการคดแยกขยะอยางถกวธ 4. ดานการใชวตถดบรอบสอง (Secondary Raw Materials)

มาตรการดานการจดการขยะหรอของเสย โดยการใชนวตกรรมเพอจดการใหเกดวตถดบรอบสอง พบวา ควรมการพฒนากฎหมาย ขอบงคบดานการจดการขยะ โดยกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดจดทำรางพระราชบญญตการจดการซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอปกรณอเลกทรอนกส (Waste Electrical and Electronic Equipment, WEEE) มาตรา 19 กำหนดใหมการปรบปรงการออกแบบผลตภณฑทงายตอการนำกลบมาใชใหมและเพมสดสวนการใชงานของวสดหรอชนสวนทไดจากการนำกลบมาใชใหม ดวยกระบวนการรไซเคลโดยกำหนดเพมการใชวสดรไซเคล ภาครฐไดมการสงเสรมการใชงาน และพฒนาวตถดบทดแทนทไดจากการรไซเคลจากขยะหรอของเสย โดยกรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร (กพร.) และควรจดทำจดทำมาตรฐานการใชวตถดบรไซเคล และควบคมการปนเปอนของสนคารไซเคล ประกาศเรองการจดการมลฝอย พ.ศ. 2560 กำหนดใหมการจดภาชนะรองรบมลฝอยเพอแยกประเภทมลฝอย (ทวไป/อนทรย/รไซเคล/อนตราย) โดยกรมควบคมมลพษ

5. โมเดลการจดการขยะชมชนดวยปรชญาเศรษฐกจพอเพยงสการพฒนาทยงยน โดย BCG Model

ปญหาขยะมลฝอยชมชนของประเทศไทย (Municipal solid waste) นบเปนปญหาสำคญตงแตอดต จนถงปจจบน จากขอมลสถานการณขยะมลฝอยในป 2561 พบวา ทวประเทศมปรมาณ ถง 27.8 ลานตน ไดรบการจดการอยางถกตองเพยง 10.88 ลานตน (คดเปนรอยละ 39) ทเหลอเปนการกำจดขยะมลฝอยทไมถกตองตามหลกวชาการ 7.36 ลานตน (รอยละ 27) โดยมปรมาณขยะมลฝอยทถกดงนำกลบมาใชประโยชนใหม ซงสามารถนำกลบมาใชประโยชนไดเพยง 9.58 ลานตน (คดเปนรอยละ 34) จากขอมลกรมควบคมมลพษ ในป 2558 พบวา ทวประเทศมสถานทกำจดขยะมลฝอยอยทงหมด 2,490 แหง เปนสถานททมการกำจดขยะมลฝอยแบบถกตองทงในรปแบบการเผา และการฝงกลบ อยางปลอดภยเพยง 466 แหง (คดเปนการกำจด รอยละ19) และยงคงมสถานทกำจดขยะมลฝอยแบบไมถกตอง เชน การเทกองกลางแจง หรอการเผาในทโลง เปน

• สนบสนนการผลตผลตภณฑจากการใชวตถดบรอบสองจากขยะหรอของเหลอทง

• ผลตภณฑททนทานและรไซเคลไดใหมคณสมบตเหมอนผลตภณฑใหม

• วจยและพฒนาการนำเศษวสดสรางผลตภณฑใหม และสรางมลคาเพม

• สนบสนนการจดทำ LCA, Biolabel • สนบสนนการจดทำฉลากสเขยว

• นวตกรรมการรไซเคล หรอผลตพลงงานจากขยะ เชน กาซชวภาพ

• นวตกรรมการคดแยก • งานวจยใชพลาสตกรไซเคลผลตเปน

ผลตภณฑมลคาเพม • สนบสนนงานวจยในการนำขยะอนทรย

ผลตปย • สนบสนนนวตกรรมผลตมลคาเพมจาก

ขยะหรอของเหลอทงภาคการเกษตร

Page 61: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

60

ตน อยถง 2,024 แหง (คดเปนแนวทางการกำจดรอยละ 81) ในขณะทพนทเพอจดการขยะยงคงเดม โดยภาครฐกำหนดนโยบายการลดจำนวนบอขยะลงเหลอ 300-400 แหง จาก 2,500 แหง จากเหตผลดงกลาวทำใหเกดปรมาณขยะมลฝอยสะสมตกคางเพมขนสงอยางตอเนอง จนเกดเปนปญหาขยะลนเมอง กอใหเกดปญหาสงแวดลอม และสงผลกระทบตอสขอนามยของประชาชน

โดยทวไปขยะชมชน สามารถจำแนกตามองคประกอบ 4 ประเภท ไดแก ขยะยอยสลาย ขยะรไซเคล ขยะอนตราย และขยะทวไปรอยละ 64 , 30, 3 และ 3 ของปรมาณขยะทงหมด ตามลำดบ (ปยชาต ศลปะสวรรณ. 2557) โดยขยะแตละประเภทจะตองไดรบการจดการอยางเหมาะสม โดยมขนตอนวธดำเนนการ อนประกอบไปดวย 1) การลดและการคดแยก ณ แหลงกำเนด 2) การเกบรวบรวม 3) การเกบกก 4) การขนสง 5) การแปรสภาพ 6) การกำจดหรอทำลายดวยวธการทถกตองเหมาะสมถกตองตามหลกสขาภบาล ภายใตหลกการ การลดปรมาณขยะและการใชซำ (Reduce and Reuse) การนำกลบมาใชใหม (Recycling) การผลตพลงงาน (Energy Recovery) และการกำจดขนตอนสดทาย (Final Disposal) ในการดำเนนการแกไขปญหาขยะมลฝอยชมชนทผานมา องคกรปกครองสวนทองถน ซงเปนหนวยงานหลกในการดำเนนการภายใตการสนบสนนของกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดกำหนดแนวทางการแกไขโดยมสาระสำคญ ดงน

1) สงเสรมและสนบสนนระบบการจดการ ขยะมลฝอยชมชนแบบครบวงจรและระบบศนยรวม

2) สนบสนนและขยายผลใหประชาชนลดปรมาณการเกดขยะมลฝอยจากบานเรอนโดยหลกการ 3Rs (Reduce Reuse and Recycle)

3) สรางแรงจงใจดานรายไดใหกบประชาชนในการรวมกนคดแยกขยะมลฝอยตงแตบานเรอน

4) สงเสรมธรกจรไซเคล หรอการแปรรปใชใหมทเปนมตรกบสงแวดลอม

5) จดทำระบบการเรยกคนซากของเสยอนตรายจากผลตภณฑทใชแลว

6) ใหองคความรและปลกจตสำนกแกผ ประกอบการท นำเอาซากผลตภณฑประเภทตางๆ มาชำแหละเพอขาย

7) จดสรรงบประมาณเพอสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนดำเนนการจดใหมระบบหรอสถานทกำจดขยะมลฝอย

8) สงเสรมการใชพลงงานสะอาดและพฒนาพลงงานทางเลอกโดยสนบสนนและสรางมาตรการจงใจเพอใหนโยบายการแปรรปขยะมลฝอยเปนพลงงาน

9) กำหนดระเบยบขอบงคบเกยวกบหลกเกณฑการจดการขยะมลฝอย

10) เรงรดการออกกฎกระทรวงภายใตพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 กำหนดอตราคาธรรมเนยมการใหบรการกำจดมลฝอยเพอใหองคกรปกครองสวนทองถนนำไปออกขอบญญตทองถนในการจดเกบคาธรรมเนยมเพอใหมรายไดเพยงพอในการเดนและบำรงรกษาระบบอยางตอเนอง

Page 62: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

61

11) สรางความรความเขาใจของประชาชนเกยวกบปญหาและความจำเปนในการดำเนนการจดใหมระบบหรอสถานทกำจดขยะมลฝอย มลฝอยตดเชอ และของเสยอนตรายชมชน ซงแนวทางดงกลาวสอดคลองกบหลกการจดการขยะเหลอศนย (zero waste management)

ปจจบนพบวาขยะพลาสตกมมากถง 1.93 ลานตนตอปมการนำกลบมาใชใหม (Recycle) เพอเปนวตถดบรอบสองคดเปน 0.39 ลานตน/ป จงมปรมาณขยะพลาสตกบางสวนทไมไดนำกลบมาใชประโยชน ซงเปนขยะพลาสตกหรอบรรจภณฑทมการปนเปอนกบขยะอนทรย จงทำใหมขยะพลาสตกบางสวนอยทบอขยะและเกยวเนองลงสแหลงนำ ซงหากมแนวทางหรอนวตกรรมการจดการขยะพลาสตกสวนนจะสามารถเพมสดสวนการนำขยะรไซเคลกลบมาใชประโยชนใหมไดอยางเปนรปธรรม จากความสำคญของปญหาขยะชมชนทมปญหาตอการจดการขยะตกคางสะสมหรอขยะเกาประมาณ 30 ลานตน โดยแบงเปน 3 ระยะ ดำเนนการในพนทเปาหมาย 11 จงหวด กำจดขยะเกา 6 จงหวด จาก 619 องคการบรหารสวนทองถน (อปท.) และนำรองรปแบบใหม 5 จงหวด จาก 13 อปท. โดยแบงการจดการเปน 3 ขนาด คอ เลก-กลาง-ใหญ “ขนาดใหญ” เมอขยะเกน 100-300 ตนตอวน “ขนาดกลาง” ปรมาณขยะ 50-100 ตนตอวน และ “ขนาดเลก” ปรมาณนอยกวา 50 ตนตอวน เปนตน นอกจากน การแบงขนาดของหนวยงานทองถนจากจำนวนประชากร ในรปองคการบรหารสวนตำบลมากถง 5,765 แหง แบงเปนระดบทองถนทมขนาดใหญเพยง 42 แหง และขนาดกลาง 218 แหง และขนาดเลก 5,505 แหง

โดยทวไปแนวทางการกำจดขยะชมชนทมขนาดใหญ (ปรมาณขยะเกน 100 ตนตอวน) มกตองพงพาการใชเทคโนโลยขนสงจากตางประเทศ ดวยวธการเผาไหมเพอใหเกดพลงงาน (Waste to Energy) ซงเทคโนโลยขนสงมกตองใชงบประมาณในการลงทนทงเครองจกรและบคลากร ในขณะทเทคโนโลยตอการจดการขยะขนาดกลาง (ปรมาณขยะ 50-100 ตนตอวน) สามารถใชเทคโนโลยตางๆ เชน เทคโนโลยการคดแยก เทคโนโลยทางกลชวภาพ และเทคโนโลยผสมผสานเพอจดการชมชนเหลานใหสามารถสรางมลคาเพมและผลตพลงงานได (Waste to Energy and Waste to Value) แตอยางไรกตามเมอพจารณาการจดการขยะชมชนขนาดเลกทครอบคลมถงการจดการขยะทตนทาง เชน ขยะครวเรอน (ปรมาณขยะนอยกวา 50 ตนตอวน) มสดสวนผผลตขยะจำนวนมากกวา 5,000 แหง ซงพบวาสามารถบรหารจดการขยะชมชนไดดวยตนเอง หากทำใหชมชนหรอบานเรอนทตนทางสามารถตระหนกและรบรใหเกดการคดแยกขยะรไซเคลอยางถกวธ เชน ขยะพลาสตกแตละประเภทเพอกอใหเกดรายได เพอนำกลบมาใชใหม เนองจากพลาสตกแตละประเภทหากไมคดแยกพลาสตกแตละประเภทออก จะไมสามารถนำพลาสตกเหลานกลบมาผลตเปนวตถด บรอบสองหรอพลาสตกรไซเคลทมมลคาสงเทยบคณภาพกบพลาสตกใหมได ดงนนการสรางนวตกรรมชมชนใหมๆ เพอใหเกดการคดแยกชนดพลาสตกจงเปนการใชนวตกรรมตอการจดการขยะพลาสตกชมชนใหมมลคาสงขน ขยะพลาสตกเกา รวมถงขยะพลาสตกทมในขยะทวไปยงสามารถนำกลบมาผลตเปนเชอเพลงขยะซงมมลคารองจากการแปรรปเปนพลาสตกรไซเคล การคดแยกขยะแตละประเภทออกจากขยะรไซเคลจงสามารถขบเคลอนการสรางรายไดจากขยะรไซเคลในการนำกลบมาเปนวตถดบรอบสองทมคณภาพเทยบเคยงกบวตถดบใหม นอกจากนแนวทางการใชประโยชนจากขยะอนทรยในรปแบบตางๆ เชน ทำปยหมก นำหมกชวภาพ ปยมลไสเดอน และ ทำกาซชวภาพ รวมถง การจดการขยะเกาหรอของเหลอทงในการสรางมลคาเพม ในรปแบบตางๆ ดวยนวตกรรม เพอใหเกดแรงจงใจในการคดแยกขยะทตนทาง เชน บานเรอน รวมถงการจดการขยะชมชนขนาดเลก ซงเปนการผลกดนกลไกการคดแยกทตนทาง การสรางรายไดระดบครวเรอน

Page 63: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

62

ชมชน ระดบธรกจรไซเคลหรอธรกจอนๆ ในพนท ตงแตธรกจอตสาหกรรมระดบเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญในการใชประโยชนจากขยะชมชนเพอสรางมลคาเพม (Waste to Value) อกทงเปนการใชประโยชนจากขยะเพอการผลตพลงงาน (Waste to Energy)

ดงนนแนวทางการสรางความร ความเขาใจตอการใชเทคโนโลยทเหมาะสมตอการบรหารการจดการขยะแตละประเภทใหแกภาครฐในรปองคการปกครองสวนทองถนและประชาชน จงเปนการขบเคลอนยทธศาสตรการจดการดานขยะโดยใชงบประมาณภาครฐทมไมมากนก โดยมงเนนการใชเทคโนโลยและการสรางมลคาเพมจากขยะทงเกาและใหม (Waste to Value) เพอเปนแรงผลกดนใหแกหนวยงานขนาดกลางและเลก ใหสามารถบรหารจดการขยะเพอกลบมาเปนรายได และการนำขยะบางประเภทนำกลบมาใชเพอผลตพลงงาน (Waste to Energy) โดยไมพงพางบประมาณจากภาครฐ อกทงสนบสนนการดำเนนนโยบายสวนกลางในการแกไขปญหาการจดการขยะชมชน ในดานลดปรมาณการเกดขยะมลฝอยจากบานเรอนดวยหลกการ 3Rs (Reduce Reuse and Recycle) และสรางรายไดเพอใหเกดแรงจงใจใหกบประชาชนในการรวมกนคดแยกขยะมลฝอยตงแตบานเรอน อกทงสงเสรมธรกจรไซเคลทองถนถงระดบอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอม หรอการแปรรปใชใหมทเปนมตรกบสงแวดลอม เกดเปนระบบการจดการขยะมลฝอยชมชนแบบครบวงจรและระบบศนยรวม และขยายผลใหประชาชนระดบทองถ น รปแบบการใชนวตกรรมและเทคโนโลยทเหมาะสมตอการบรหารจดการขยะแตละประเภทสามารถสรปได ดงตารางท 1

Page 64: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

63

ตารางท 1 แนวทางการใชประโยชนจากขยะประเภทตางๆ ของเหลอทงภาคการเกษตรและของเสยภาคอตสาหกรรม

รายละเอยด แนวทางการใชประโยชนจากขยะ/ของเหลอทง/ ของเสยภาคอตสาหกรรม

ขยะรไซเคล ขยะอนทรย/ของเหลอ

ทงภาคการเกษตร ขยะทวไป ขยะอนตราย

ขยะหรอของเสยภาคอตสาหกรรม

การสรางมลคาเพม จากขยะ

การคดแยกเพอนำกลบมาเปนวตถดบรอบสองกลบคนเขาสโรงงาน ขยะรไซเคลเกามกนำมาผลตเปนเชอเพลงขยะ

การสรางมลคาเพมเปนผลตภณฑตางๆ เชน ถานเชอเพลง ถานกมมนต ไบโอชาร ปยหมก ปยมลไสเดอน นำหมกชวภาพ และ ปยอนทรย เปนตน

การคดแยกเพอนำกลบมาเปนวตถดบรไซเคล หรอ การนำขยะทวไปบางสวนผลตเปนเชอเพลงขยะ

การคดแยกเพอนำกลบมาเปนวตถดบรอบสอง เชน ทองคำขาว ดบก และตะกวเปนตน

การคดแยกขยะหรอของเสยจากการผลตอตสาหกรรม บางประเภทถกนำมาใชเปนเชอเพลงชวมวล การแปรรปเปนสารมลคาเพม เชน การนำกากตะกอนในระบบบำบดนำเสยมาผลตเปนปยเปนตน

การใชประโยชนในรปพลงงาน

การผลตเปนเชอเพลงขยะ การผลตนำมนไพโรไลซสจากขยะพลาสตกเปนตน ในการผลตพลงงานความรอนและไฟฟา

การผลตกาซชวภาพ การผลตกาซชวภาพอดถง ในการผลตพลงงานความรอน ไฟฟา และเชอเพลงสำหรบยานยนต เปน ตน

บางสวนถกนำมาผลตเปนเชอเพลงขยะ และนำมนไพโรไลซส

การใชเทคโนโลยเผาไมแบบพลาสมา และ เตาเผาในการผลตพลงงานความรอนและไฟฟา

ขยะทเผาไหมไดมกนำมาใชเปนเชอเพลงเพอผลตเปนพลงงานความรอน หรอไฟฟา

การปลดลอคกฎหมาย ระเบยบ และการกำหนดมาตรฐาน

- กฎหมายเพอสนบสนนการใชประโยชนจากขยะทมในประเทศอยางมประสทธภาพ - ควรปลดลอคผงเมอง และสนบสนนใหมกลไกดานภาษเพอสนบสนนธรกจรไซเคลโดยเฉพาะกลมรไซเคลขยะพลาสตก - ควรออกมาตรการและสนบสนนกลไกดานภาษเพอสรางแรงจงใจในการทำ

- ควรวางระเบยบการเผาไหมของเหลอทงในทโลงแจง

- บงคบใชกฏหมายหามทงขยะและของเสยอตสาหกรรมสสงแวดลอมอยางเครงครด

- บงคบใชกฏหมายหามทงขยะและของเสยอตสาหกรรมสสงแวดลอมอยางเครงครด

- แกไขระเบยบเพอสามารถนำขยะหรอของเหลอทงเคลอนยายมาเปนวตถดบใหมของอกโรงงาน - กำหนดใหมการใชนวตกรรมและเทคโนโลยจากผลการวจยในการผลตผลตภณฑทมความทนทาน มอายการใชงานนาน และสามารถนำมาซอมแซมหรอรไซเคลใหมได โดยใชเศษวสด หรอสนคาทผานการใชงาน

Page 65: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

64

รายละเอยด แนวทางการใชประโยชนจากขยะ/ของเหลอทง/ ของเสยภาคอตสาหกรรม

ขยะรไซเคล ขยะอนทรย/ของเหลอ

ทงภาคการเกษตร ขยะทวไป ขยะอนตราย

ขยะหรอของเสยภาคอตสาหกรรม

ผลตภณฑทเปนมตรแกสงแวดลอม เชน การใชรปแบบบรรจภณฑใหมเพอทดแทนพลาสตกทไมใหมการใช เชน ถงหว เพอสามารถใหอตสาหกรรมพลาสตกมการใชนวตกรรมในการผลตบรรจภณฑทสามารถนำกลบมารไซเคลอยางงายได เพอเปนการหามาตรการเยยวยากลมอตสาหกรรมพลาสตกทไดรบผลกระทบจากการเลกใชเนองจาก รไซเคลยาก - แกไขระเบยบเพอสามารถนำขยะหรอของเหลอทงเคลอนยายมาเปนวตถดบใหมของอกโรงงาน

- เรงรดการกำหนดโดยเนน เนนใหมการจดซอจดจางสเขยว Green Procurement) โดยการพฒนาการบงชทงผลตภณฑทแสดงการปลดปลอยกาซเรอนกระจก (CO2) หรอทเรยกวาคารบอนฟตพรนท Carbon Footprint) หรอการประเมนวฏจกรชวตของผลตภณฑ Life-cycle Assessment, LCA) ของผลตภณฑในโรงงานอตสาหกรรม

Page 66: ข้อเสนอ BCG in Action: The New Sustainable Growth Engine ... · 1 บทสรุปผู้บริหาร ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา

65