หน่วยที่ 1 ระบบเศรษฐกิจโลก ·...

มสธ มสธ

มสธ มสธ ม

สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

1-1ระบบเศรษฐกจโลก

หนวยท 1

ระบบเศรษฐกจโลก

รองศาสตราจารย ดร.สมจนต สนถวรกษ

ชอ รองศาสตราจารยดร.สมจนตสนถวรกษวฒ ศ.บ.(เกยรตนยมด),M.Sc.(Agr.Econ),Ph.D.(Economics)ต�าแหนง นกเศรษฐศาสตรหนวยทปรบปรง หนวยท1

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

1-2 ไทยในเศรษฐกจโลก

แผนการสอนประจ�าหนวย

ชดวชา ไทยในเศรษฐกจโลก

หนวยท 1 ระบบเศรษฐกจโลก

ตอนท 1.1ภาพรวมเศรษฐกจโลก1.2การผลตและการคาในระบบเศรษฐกจโลก1.3เปรยบเทยบเศรษฐกจขนาดใหญในระบบเศรษฐกจโลก

แนวคด1.ระบบเศรษฐกจโลกมกฎเกณฑการคาทเนนตลาดเสรและการแขงขนทเปนธรรม มระบบ

การเงนทชวยใหการประกอบกจกรรมทางเศรษฐกจมเสถยรภาพมระบบการลงทนขามชาตทนกลงทนเกดความมนใจ แมวาแตละประเทศจะใชระเบยบกฎเกณฑของตนเองเพอควบคมเศรษฐกจภายในแตเมอเชอมโยงกบเศรษฐกจระหวางประเทศกตองใชระบบทประเทศในโลกสรางขน ในสวนแรก ประเทศยอมเชอมโยงกบประเทศอนทางดานการคาเนองจากตองการ สงออกสนคาทผลตในปรมาณมากเพอสรางรายไดในภาพรวมมศกยภาพในการน�าเขาสนคาทตองการและดงดดการลงทนจากตางประเทศเพอการสรางงานและเพมรายไดโดยระบบการคาโลกใชระเบยบกฎเกณฑขององคการการคาโลกเปนหลก

2.การผลตเปนกจกรรมหลกทางเศรษฐกจการตดสนใจลงทนเพอผลตเปนเรองทผประกอบการเอกชนตดสนใจดวยความประสงคทจะใหไดผลตอบแทนจากการลงทนมากทสดเมอผลตแลวกสงออกเพอกระจายสนคาออกไปสผบรโภคแตเนองจากมการเปดเสรการคาระหวางประเทศการสงออกจะเพมขนกตอเมอผประกอบการเอกชนของประเทศมความสามารถในการแขงขนกบผประกอบการในประเทศอน และผลผลตตองไดมาตรฐานทก�าหนดโดยประเทศทน�าเขาการบรการเปนภาคการผลตทมความส�าคญในหลายประเทศ การท�าความตกลงการคาเสร การคาบรการระหวางประเทศจะใชกฎเกณฑขององคการการคาโลกเปนฐานในการเจรจา

3.ทวปตางๆในโลกมประเทศซงมความหลากหลายทางเศรษฐกจในทวปยโรปประเทศสวนใหญเปนประเทศพฒนาแลวจงมรายไดคอนขางสง ประเทศในทวปยโรปมประวตศาสตรในดาน การเปนผน�าการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจสงคมและการเมองมายาวนานจงยงคงมอทธพลสงประเทศทส�าคญคอประเทศทรวมกลมเปนสหภาพยโรปและประเทศสหพนธรฐรสเซย ทวปอเมรกามขนาดใหญทสดและแบงเปน3สวนไดแก(1)อเมรกาเหนอซงรวมถงสหรฐอเมรกา

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


และแคนาดา (2)อเมรกากลางและ (3)อเมรกาใตซงมประเทศขนาดใหญและมบทบาทในโลกสงไดแกบราซลและอารเจนตนาแตประชากรสวนใหญยงยากจนทวปเอเชยมประชากรมากทสด ดานบทบาทในเศรษฐกจโลก ประเทศในเอเชยมสวนอยางมากในการผลตสนคา เพอสงออกไปยงตลาดโลกในเอเชยมประเทศพฒนาแลวทมอ�านาจซอสงคอญปนสวนทเหลอเปนประเทศก�าลงพฒนาทเจรญกาวหนาอยางรวดเรวไดแกจนอาเซยนอนเดยทวปแอฟรกาแมจะมขนาดใหญแตประเทศในทวปนทกประเทศมเศรษฐกจทคอนขางลาหลงและประชากรคอนขางยากจนสวนในทวปออสเตรเลยซงรวมหมเกาะทใกลเคยงมประเทศออสเตรเลยและนวซแลนดทมสถานะเปนประเทศพฒนาแลวและประชากรมอ�านาจซอสง

วตถประสงคเมอศกษาหนวยท1จบแลวนกศกษาสามารถ1.อธบายกลไกการท�างานของระบบเศรษฐกจโลกได2.อธบายการผลตและการคาและกฎระเบยบโลกซงท�าใหการคามการแขงขนเสรได3.อธบายและเปรยบเทยบเศรษฐกจทส�าคญในทวปตางๆได

กจกรรมระหวางเรยน1.ท�าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนหนวยท12.ศกษาเอกสารการสอนตอนท1.1-1.33.ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในเอกสารการสอน4.ฟงซดเสยง(CD)ประจ�าชดวชา5.ท�าแบบประเมนผลตนเองหลงเรยนหนวยท1

สอการสอน1.เอกสารการสอน2.แบบฝกปฏบต3.เทปเสยงประจ�าชดวชา

การประเมนผล1.ประเมนผลจากแบบประเมนผลตนเองกอนเรยนและหลงเรยน2.ประเมนผลจากกจกรรมและแนวตอบทายเรอง3.ประเมนผลจากการสอบไลประจ�าภาคการศกษา

เมออานแผนการสอนแลว ขอใหท�าแบบประเมนผลตนเองกอนเรยน

หนวยท 1 ในแบบฝกปฏบต แลวจงศกษาเอกสารการสอนตอไป

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ความน�า

ในหนวยท1จะไดอธบายใหเหนภาพรวมของระบบเศรษฐกจโลกเพอเปนพนฐานในการท�าความเขาใจบทบาทของเศรษฐกจไทยในดานตางๆ ประเทศไทยเปนเพยงประเทศหนงในโลก ซงหากใชขอมลจ�านวนประเทศสมาชกองคการสหประชาชาตเปนหลกในการนบจ�านวนของประเทศทงหมด มอยางนอย193ประเทศอยในโลกนประเทศไทยกเปนเชนเดยวกบประเทศอนๆทระบบเศรษฐกจตองเกยวโยงสมพนธกบเศรษฐกจของประเทศตางๆทวโลกจดมงหมายหลกของหนวยนกคอการวาดภาพใหผทยนอยทใดทหนง ในจกรวาลแลวมองมาทโลก เหนวาระบบเศรษฐกจโลกท�างานอยางไร การน�าเศรษฐกจของประเทศใด ประเทศหนงเขาเชอมตอหรอเขารวมในกจกรรมทางเศรษฐกจของโลกจะท�าไดอยางไร

ในการอธบาย จ�าเปนตองแยกสวนเพอจะไดมองเหนรายละเอยด แตเมอศกษาในแตละสวนแลวสงทผศกษาควรท�าคอการน�าแตละสวนมาวเคราะหรวมกนใหเหนการท�างานทงระบบนอกจากนเพอใหเหน ภาพทชดเจน ไดใชขอมลทเปนสถตมาประกอบการบรรยายดวย ขอมลตวเลขเหลานชวยใหการเปรยบเทยบ ชดเจนแตขอมลสถตเปลยนแปลงตลอดเวลาการรขนาดและแนวโนมเปนจดมงหมายของการน�าตวเลขมาแสดงในการศกษาหากเขาใจขนาดในเชงเปรยบเทยบเชนระบบเศรษฐกจของประเทศหนงใหญกวาของอกประเทศหนงกเพยงพอในการท�าความเขาใจหนวยนจงไมไดมงหวงใหมการจดจ�าตวเลขแตตองการใหเขาใจการเปรยบเทยบและเขาใจแนวโนมทเกดขนและทอาจจะเกดในอนาคต

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตอนท 1.1

ภาพรวมเศรษฐกจโลก

โปรดอานหวเรองแนวคดและวตถประสงคของตอนท1.1แลวจงศกษารายละเอยดตอไป

หวเรอง1.1.1ภาพรวมการท�างานของระบบเศรษฐกจโลก1.1.2ระบบเศรษฐกจของแตละประเทศ1.1.3การเชอมโยงประเทศกบระบบเศรษฐกจโลก

แนวคด1.ระบบเศรษฐกจโลกมกฎเกณฑและกลไกทประเทศในโลกรวมกนสรางขนเพอใหความ

สมพนธทางเศรษฐกจระหวางประเทศสรางรายไดและเปนประโยชนแกประเทศทม การผลตอยางมประสทธภาพท�าใหขอจ�ากดทางการคาระหวางประเทศลดลงจนตลาดโลก กลายเปนตลาดเสรและมการแขงขนทเปนธรรม มระบบการเงนระหวางประเทศทชวยใหการประกอบกจกรรมทางเศรษฐกจมเสถยรภาพ มระบบการลงทนขามชาตทนกลงทน เกดความมนใจมระบบการผลตและการคาบรการทท�าใหการคาบรการในโลกเสรยงขน

2.แตละประเทศสามารถทจะใชระเบยบกฎเกณฑของตนเองในการควบคมการประกอบกจกรรมทางเศรษฐกจภายในตามหลกการของระบบเศรษฐกจทใชอย แตเมอเชอมตอไปตางประเทศ กจกรรมทางเศรษฐกจทผานพรมแดนไปจะตองเปนไปตามระเบยบกฎเกณฑสากลซงอาจมหลกการคลอยตามแนวคดทนนยม จนในทสดประเทศทใหความส�าคญกบการประกอบกจกรรมทางเศรษฐกจระหวางประเทศกจะปรบตวโดยใหการผลตและการตลาดภายในสอดคลองกบแนวทางของระบบเศรษฐกจโลกเพอใหการเชอมโยงกบเศรษฐกจโลกมผลดตอการเพมรายไดจนประเทศสวนใหญใชระบบเศรษฐกจแบบผสม

3.โดยหลกการ ประเทศยอมเชอมโยงกบประเทศอนทางดานการคาเนองจากตองการ สงออกสนคาทผลตในปรมาณมากเพอสรางรายไดในภาพรวมและมศกยภาพในการน�าเขาสนคาทตองการในขณะเดยวกนกตองการดงดดการลงทนจากตางประเทศเพอการสรางงานและเพมรายไดในดานการคาประเทศสวนใหญในโลกเปนสมาชกขององคการการคาโลกระบบการคาโลกจงใชระเบยบกฎเกณฑขององคการในการควบคมใหประเทศตางๆเปดตลาดและท�าใหการแขงขนเปนธรรมในสวนของการลงทนประเทศตางๆทประสงคจะดงดดการลงทนตองท�าใหบรรยากาศการลงทนเปนประโยชนกบนกลงทน ตางชาตโดยทวไปจะท�าความตกลงกบประเทศทมศกยภาพในการลงทนซงความตกลงจะมขอผกพนทตองเปดเสรการคาใหการคมครองการลงทนมความสะดวกในการลงทนและสงเสรมใหการลงทนจากตางชาตสามารถลดตนทนของการลงทนได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


วตถประสงคเมอศกษาตอนท1.1จบแลวนกศกษาสามารถ1.อธบายภาพรวมการท�างานของระบบเศรษฐกจโลกได2.อธบายความแตกตางของระบบเศรษฐกจทประเทศทวไปใชได3.อธบายแนวทางและสาเหตของการเชอมโยงประเทศสระบบเศรษฐกจโลกได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


เรองท 1.1.1

ภาพรวมการท�างานของระบบเศรษฐกจโลก

1. ความหมายของระบบเศรษฐกจโลกระบบเศรษฐกจโลกมความหมายกวาง มความซบซอน และมการเปลยนแปลงตอเนอง ในหนวยน

จะอธบายระบบเศรษฐกจโลกในภาพรวมเชงพนฐานเพอการศกษาในเชงลกในหนวยอน โดยทวไป เมอกลาวถงระบบเศรษฐกจของประเทศนกเศรษฐศาสตรจะมงเนนไปทระบบซงประเทศเลอกใชในการบรหารจดการทางเศรษฐกจตวอยางของระบบเศรษฐกจทแตละประเทศจะเลอกใชไดแกระบบทนนยม(Capitalism)ระบบสงคมนยม(Socialism)ระบบคอมมวนสต(Communism)เปนตนแตเมอกลาวถงระบบเศรษฐกจของโลกหรอระบบเศรษฐกจในระดบโลกความหมายเปลยนไปเปนกลไกหรอกระบวนการทประเทศในโลกใชในการเชอมโยงสมพนธกนทางเศรษฐกจระหวางประเทศประเทศในโลกมจ�านวนมาก แตละประเทศมอ�านาจอธปไตยในการปกครองและมอสระในการบรหารจดการทางเศรษฐกจของตนเองระบบภายในจงไมจ�าเปนตองเหมอนกนทกประเทศอยางไรกตามประเทศในโลกตองขนอยตอกน(Interdependence)และพงพากนเพอความเจรญเตบโตของแตละประเทศจงตองมระบบเศรษฐกจในระดบโลกทท�าใหการเชอมโยงสมพนธกนทางเศรษฐกจราบรนแมระบบเศรษฐกจภายในประเทศจะแตกตางกนกตาม

โดยสรประบบเศรษฐกจโลกหมายถงระบบเศรษฐกจของโลกทมกฎเกณฑและกลไกหรอแนวทางซงประเทศในโลกรวมกนสรางขนหรอใหการยอมรบ และน�ามาปฏบตเพอใหความเชอมโยงสมพนธทางเศรษฐกจระหวางประเทศเปนไปในลกษณะทกอใหเกดประโยชนในรปของรายไดทเพมขนในประเทศตางๆตามศกยภาพ ตามประสทธภาพในการผลตและการคา และตามความสามารถในการแขงขนในตลาดโลกของแตละประเทศ

2. การเกดขนและการท�างานของระบบเศรษฐกจโลกดงทไดกลาวแลววา ระบบเศรษฐกจโลกมความซบซอน เพอการท�าความเขาใจจงตองแบงเปน

ระบบยอย เมอเขาใจแตละระบบยอยแลวกจะสามารถมองเหนการท�างานรวมกนของระบบเศรษฐกจโลกในภาพรวมไดระบบเศรษฐกจโลกประกอบดวยระบบยอย5ระบบดงน

1) ระบบการคาระหวางประเทศโดยหลกการพนฐานการท�างานของเศรษฐกจในแตละประเทศกคอการผลตและการแลกเปลยนสนคาและบรการการผลตเปนการเปลยนปจจยการผลตทงหลายซงไดแกแรงงาน วตถดบ โดยใชเครองจกรเครองมอ และทรพยสนทางปญญา ใหเปนสนคาและบรการทมมลคามากขนเมอผลตแลวผประกอบการกน�าไปจ�าหนายไดเงนมาเปนรายไดซงแบงปนระหวางผประกอบการและแรงงานทมสวนในการผลตรวมถงเจาของทรพยสนทางปญญาทกฝายทไดเงนรายไดมาจะจดสดสวนเปนรายไดเพอการบรโภคและรายไดเพอการออม โดยน�าสวนทเปนรายไดเพอการบรโภคนไปซอสนคา

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


และบรการมาบรโภค เพอความกนดอยดของชวตการซอการขายกคอการแลกเปลยนสนคาและบรการทผลตไดนนเอง

ในโลกทมการเปดตลาด การผลตและการแลกเปลยนไมไดมขอบเขตอยเพยงในประเทศ ใน การวางแผนการผลตผประกอบการยอมทราบวาส�าหรบขนาดโรงงานทมอยนน ระดบหรอปรมาณทผลตตองเปนเทาใดจงท�าใหการผลตมประสทธภาพจากการประหยดตอขนาด(EconomiesofScale)และยอม ทราบวาตลาดภายในประเทศมความตองการในระดบใดบางรายกผลตเพอสนองความตองการในประเทศเทานน แตบางรายผลตเพอจ�าหนายภายในประเทศและน�าบางสวนหรอทงหมดสงออกไปจ�าหนายในประเทศอนแมในการผลตภาคเกษตรซงเกษตรกรบางสวนอาจไมไดวางแผนผลตเพอสงออกแตในระดบประเทศเมอมปรมาณสนคาเกษตรมากเกนความตองการภายในกจะมผประกอบการคาด�าเนนภารกจน�าผลตผลการเกษตรสวนเกนไปจ�าหนายตางประเทศไดเชนกน ในขณะเดยวกน ผประกอบการคาสวนหนงเหนความตองการของการบรโภคสนคาและบรการทผลตในตางประเทศกน�าเขาสนคาและบรการเหลานนมาจากตางประเทศเพอจ�าหนายในประเทศ ในระดบมหภาค การแลกเปลยนระหวางประเทศกคอการน�าเขาและการสงออก ทเรยกรวมกนวาการคาระหวางประเทศ ซงเปนการเชอมโยงสมพนธทางเศรษฐกจในระบบเศรษฐกจโลก

ระบบการคาระหวางประเทศทเปนจรงในปจจบนมพฒนาการมายาวนานแตชวงทมผลตอระบบในปจจบนเรมจากยคซงรฐบาลของประเทศในยโรปตางพากนก�าหนดนโยบายการคาระหวางประเทศของตนโดยใชแนวคดพาณชยนยม(Mercantilism)เปนฐานซงอยในชวงครสตศตวรรษท 16ถง19ในยคนนประเทศในยโรปนยมท�าการคาตางประเทศเพอสะสมทองค�าไวเตรยมกองทพใหเขมแขงเพอการลาอาณานคมและเตรยมปองกนประเทศในยามสงครามและในเวลาเดยวกนกจะใชนโยบายปดกนการน�าเขาจากตางประเทศเพอไมใหทองค�าไหลออกแตตอมาแนวคดเรองการคาเสรทน�ามาเผยแพรโดยอดมสมธ(AdamSmith)นกเศรษฐศาสตรชาวองกฤษกเขามามอทธพลมากขนประกอบกบทกประเทศเรมจะสงออก ไมไดเพราะประเทศอนกปดกนการน�าเขาเชนกน จนกระทงตอมาสหรฐอเมรกาเรมมอทธพลมากขนกไดรวมกบสหราชอาณาจกรเปนผน�าในการใชนโยบายการคาเสร

ไดกลาวแลววาการคาระหวางประเทศเปนการเชอมโยงสมพนธทางเศรษฐกจระหวางประเทศตางๆในโลกแตในระยะตงแตครสตศตวรรษท 19 เปนตนมาแมประเทศตางๆ ไดยกเลกแนวคดพาณชยนยมไปแลวกตาม ประเทศทวโลกกยงคงใชมาตรการเกบภาษศลกากรและมาตรการทไมใชภาษศลกากรอนๆในการจ�ากดการน�าเขาสนคาจากตางประเทศเพอคมครองอตสาหกรรมภายในจากการแขงขนกบสนคาจากตางประเทศ และเนองจากประเทศตางๆ เปนรฐอสระทสามารถเปลยนแปลงขอจ�ากดการน�าเขาไดตลอดเวลา ท�าใหการคาระหวางประเทศมความไมแนนอน ท�าใหผผลตไมอาจพงการคาระหวางประเทศในการสรางรายไดทมนคงหลงจากสงครามโลกครงท2สหรฐอเมรกาและประเทศในยโรปอนจงไดรวมกนเจรจาเพอลดระดบอตราภาษศลกากรใหนอยลงและรวมกนท�าความตกลงระหวางประเทศเพอก�ากบมใหประเทศทรวมความตกลงเพมมาตรการทจ�ากดการคามากขนกวาทไดตกลงกนไวความตกลงนเรยกวาความตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคา (GeneralAgreementonTariffsandTradeหรอGATT)มผลบงคบตงแตวนท 1มกราคมค.ศ. 1948นบเปนกฎเกณฑสากลฉบบแรกทควบคมมาตรการการจ�ากด

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


การคาของระบบเศรษฐกจโลกทมประเทศตางๆรวมเปนภาคความตกลงมากทสดจงท�าใหความเชอมโยงสมพนธทางเศรษฐกจระหวางประเทศในดานการคามความแนนอนมากขนในระดบนโยบายของรฐ หลงจากนนการคาระหวางประเทศทงในดานสนคาและบรการไดขยายตวมากขนแตหลายประเทศกยงคงจ�ากด การคา ประเทศตางๆ ไดเหนความจ�าเปนทจะตองขยายขอบเขตการจ�ากดการคาสนคาและบรการ จงไดเจรจาลดขอจ�ากดการคาภายใตความตกลงGATTอกหลายรอบจนกระทงในค.ศ.1994ประเทศทเปนภาคคสญญาของความตกลงGATTจงไดตกลงกนจดตงองคการการคาโลก(WorldTradeOrganization)ซงมความตกลงทางการคาและบรการหลายฉบบทประเทศสมาชกองคการการคาโลกตองยดเปนกฎเกณฑของระบบการคาระหวางประเทศในระดบภาครฐ โดยสมาชกทกประเทศตองก�าหนดนโยบายการคาและ จดระเบยบและใชมาตรการทางการคาของตนเองใหสอดคลองกบความตกลงภายใตองคการการคาโลก

2) ระบบการเงนระหวางประเทศการแลกเปลยนไมวาทใดสวนใหญจะใชเงนเปนสอกลางหากเปนการคาภายในประเทศ ผขายเมอไดรบเงนแลวกสามารถน�าไปใชไดทนทเพราะในประเทศเดยวกน มเงนสกลเดยวแตถาเปนการคาระหวางประเทศประเทศของผสงออกกบประเทศของผน�าเขาโดยทวไปใชเงนตางสกลกนเมอผสงออกไดเงนมาจากผน�าเขาเปนคาสนคากจะน�าเงนทไดไปแลกเปลยนเปนเงนสกลของประเทศเชนผสงออกไทยสงสนคาไปญปนผน�าเขาของญปนกสงเงนเยนหรอเงนดอลลารสหรฐอเมรกา มาให ผสงออกไทยตองน�าเงนทไดไปแลกเปนเงนบาทในอตราแลกเปลยนทก�าหนดโดยตลาดเงนตรา ตางประเทศในกรณทประเทศไทยใชระบบการเคลอนไหวของอตราแลกเปลยนแบบเสร หรอในอตราทธนาคารแหงประเทศไทยก�าหนดในกรณทประเทศไทยใชระบบอตราแลกเปลยนคงท

อตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศจงเปนเรองส�าคญทจะท�าใหการเชอมโยงสมพนธระหวางประเทศเปนไปในทางบวกหรอลบกได ประเทศตางๆ โดยทวไปกตองการใหดลช�าระเงนระหวางประเทศอยางนอยกมสมดลซงหมายถงวาจ�านวนเงนทไหลเขากบจ�านวนเงนทไหลออกเทากนแตถาขาดดลระยะยาวประเทศกไมมเงนตราตางประเทศจายคาสนคาน�าเขา ดงนน ภาครฐของแตละประเทศอาจตดสนใจลด คาเงน (Depreciate theValue) ของตนเพอไมใหมการน�าเขามาก ยกตวอยางเชน ในเวลาปกตอตราแลกเปลยนเงนเปโซของฟลปปนสเทากบ 43 เปโซตอ 1 ดอลลารสหรฐอเมรกา แตหากรฐบาลฟลปปนสตองการลดการน�าเขากลดคาเงนโดยก�าหนดอตราแลกเปลยนใหมเปน50เปโซตอ1ดอลลารสหรฐอเมรกาดงนนผน�าเขาตองใชเงนมากขนในการช�าระคาสนคาทเคยซอมากอนในทางกลบกนการสงออกกจะสงขนเพราะผสงออกน�าเงน 1 ดอลลารสหรฐอเมรกาทไดจากการสงออกไปแลกเปนเปโซไดมากขน จงพรอมทจะลดราคาสนคาออกเพอดงดดผซอในตางประเทศ

ถาทกประเทศในโลกสามารถเปลยนคาเงนโดยไมมขอจ�ากด เศรษฐกจโลกกจะปนปวนเพราะมความไมแนนอนสงในทศวรรษท1930เมอเกดเศรษฐกจตกต�าครงใหญประเทศตางๆกลดคาเงนเพอลดการน�าเขาท�าใหเศรษฐกจโลกยงตกต�ามากขนเพราะจ�าหนายสนคาในตลาดโลกไมไดสหรฐอเมรกาซงไดรบผลกระทบนอยทสดใน ค.ศ. 1934 ไดก�าหนดคาของทองค�า 1 ออนซ (Ounce) เทากบ 35 ดอลลารสหรฐอเมรกาซงหมายความวาเงนดอลลารสหรฐอเมรกาสามารถเปลยนเปนทองค�าไดตลอดเวลาประเทศตางๆจงหนมาก�าหนดเงนตราของตนเทยบกบเงนดอลลารสหรฐอเมรกาซงมคาแนนอนเมอสนสงครามโลกครงท2ในภาคพนยโรปสหรฐอเมรกาอเมรกาและองกฤษเปนผน�าในการพยายามสรางระบบการเงนโลก

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ทอตราแลกเปลยนจะไมเปลยนแปลงหากไมมความจ�าเปน โดยจดใหมการประชมทเมองเบรตตน วดส(BrettonWoods)ทมลรฐนวแฮมปเชยร(NewHampshire)ในสหรฐอเมรกาและผลสดทายประเทศตางๆกตกลงรวมกนจดตงกองทนการเงนระหวางประเทศ(InternationalMonetaryFundหรอIMF)ขนเมอวนท1มนาคมค.ศ.1947ประเทศทรวมลงนามในความตกลงจดตงIMFไดตกลงทจะรกษาอตราแลกเปลยนเงนสกลชาตใหคงทโดยก�าหนดคาเสมอภาคของเงนสกลชาตเทยบกบเงนดอลลารสหรฐอเมรกาเพราะสหรฐอเมรกามจ�านวนทองค�าสะสมมากทสดและไดประกาศใหเงน 35 ดอลลารสหรฐอเมรกาม คาเทากบทองค�า1ออนซระบบนตอมาเรยกกนวาระบบอตราแลกเปลยนคงทนอกจากนยงไดตกลงกนจดตงธนาคารโลก(WorldBank)เพอชวยเหลอประเทศตางๆในการบรณะประเทศจากความเสยหายทเกดจากสงครามโลกครงท 2 ผลทงหมดนท�าใหเกดระบบการบรหารจดการการเงนโลกซงบางครงกเรยกวา ระบบเบรตตนวดส(BrettonWoodsSystem)ตามชอเมองทประชมตกลงกน

ตอมาประเทศทวไปเหนวารฐบาลสหรฐอเมรกาไดใชจายจ�านวนมากรวมทงการใชจายในสงครามเวยดนาม เกดการขาดดลช�าระเงนระหวางประเทศทกป เมอสหรฐอเมรกาขาดดลการช�าระเงนระหวางประเทศแสดงวาจะมประเทศอนมดลช�าระเงนระหวางประเทศเกนดลประเทศเหลานเกบสะสมเงนดอลลารสหรฐอเมรกาไวเพอความแขงแกรงทางการเงน แตเมอสหรฐอเมรกาขาดดลมากขนๆประเทศเหลานเรมไมแนใจวาสหรฐอเมรกาจะสามารถแลกเงนคนเปนทองค�าไดเพยงพอตามทประกาศไวเพราะถงจะมทองค�าจ�านวนมากหากทกประเทศพรอมกนแลกเงนดอลลารสหรฐอเมรกาเปนทองค�ากอาจจะไมพอจงรบน�าเงนดอลลารสหรฐอเมรกาไปแลกทองค�ามาเกบไวแทนจนจ�านวนทองค�าทสหรฐอเมรกามอยลดนอยลงมากในทสดในเดอนสงหาคมค.ศ.1971รฐบาลสหรฐอเมรกากประกาศงดการแลกเปลยนเงนดอลลารสหรฐอเมรกาเปนทองค�าประเทศทวโลกจงไดรวมตกลงกนในการประชมท IMF เปลยนระบบการแลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศ จากระบบอตราแลกเปลยนคงทเปนระบบอตราแลกเปลยนแบบลอยตว (Floating Ex-changeRateSystem)ซงหมายถงวาอตราแลกเปลยนของเงนแตละสกลจะเปลยนแปลงตามอปสงคและอปทานของเงนตราตางประเทศในตลาด บางประเทศกใชระบบอตราแลกเปลยนลอยตวโดยการจดการ(ManagedFloatingExchangeRateSystem)ซงหมายถงวาอตราแลกเปลยนของเงนจะเปลยนแปลงไดตามภาวะตลาดแตธนาคารกลางของประเทศจะควบคมไมใหเปลยนแปลงรวดเรวหรอในระดบสงจนขาดความมนคงทางการเงนเพอไมใหการคาและเศรษฐกจทวไปมปญหา

เมอมการเปลยนแปลงระบบอตราแลกเปลยนในระบบเศรษฐกจโลก บทบาทหนาทของ IMF กเปลยนแปลงไปดวย ในอดตเมอประเทศตางๆ ใชระบบอตราแลกเปลยนคงท IMF จะมบทบาทในการควบคมไมใหประเทศสมาชกเปลยนอตราแลกเปลยนใหมเกนความจ�าเปนหรอบอยเกนไปมาเปนเพยงใหความชวยเหลอใหกเงนตราตางประเทศแกประเทศทมการขาดดลการเงนระหวางประเทศจ�านวนมาก จนไมอาจจายคนเงนกใหประเทศเจาหน หรอไมมเงนตราตางประเทศพอเพยงทจะซอสนคาจากตางประเทศโดยเฉพาะประเทศขนาดเลกไมอาจจะน�าเงนสกลทองถนของตนเองไปจายคาสนคาและบรการทน�าเขาจากประเทศอน เพราะคนทอยตางประเทศเมอไดรบเงนสกลทองถนของประเทศนนกไมอาจน�าไปใชจายทอนได ถาปลอยใหเหตการณนเกดขน ประเทศทไมมเงนสกลตางประเทศซงเปนทยอมรบในตลาดโลกกตองปดประเทศ คอน�าเขาไมไดหรอเปดเทาทการสงออกของประเทศจะสามารถน�าเงนตราตางประเทศมาให

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ดงนน IMF จงเปนองคการระหวางประเทศทมความส�าคญและบทบาทในการท�าใหระบบเศรษฐกจโลกเคลอนไหวตอไป เงนท IMF มอยเพอปลอยกนกคอเงนทประเทศสมาชกจายเปนคาสมาชกนนเอง คาสมาชกจะมากหรอนอยขนอยกบขนาดทางเศรษฐกจของประเทศสมาชกทมขนาดใหญในเชงเศรษฐกจมGDPสง ไดยนยอมทจะจายคาสมาชกในสดสวนทสงหากมขนาดGDPนอยกจายในสดสวนทนอยกวาแสดงวาการด�ารงอยของIMFขนอยกบความตองการรวมกนของประเทศในโลกทตองการใหระบบเศรษฐกจโลกท�างานตอไปอยางตอเนองรวมกนแกไขวกฤตทางการเงนของประเทศใดประเทศหนงเพอไมใหลกลามไปทวโลก

จะเหนไดวาระบบการเงนระหวางประเทศเปนระบบทอาศยความเชอมนเชอใจวาเงนทกสกลมคาเมอไดมาแลวสามารถน�าไปแลกเปนสนคาหรอบรการได สามารถน�าไปช�าระหนหรอท�าธรกรรมทางการเงนได แตถงกระนน การท�าธรกรรมทางการเงนในตลาดโลกกยงไมอาจใชเงนสกลใดกได ผประกอบการยงคงเลอกใชเงนสกลทเชอไดวามคาจรงและเปนทยอมรบกนทวไปในระยะทผานมาระบบการเงนระหวางประเทศมการเปลยนแปลงเปนระยะๆ ทงนเพราะอ�านาจทางการเงนของประเทศขนาดใหญเปลยนแปลงเมอสหรฐอเมรกามความมงคงทางการเงนสงมาก ประเทศสวนใหญกเชอมนวาเงนสกลดอลลารสหรฐอเมรกามคา สามารถใชในการแลกเปลยนสนคาและบรการอยางนอยกจากประเทศสหรฐอเมรกา ตอมาเมอประเทศอนเพมความมงคงมากขนการแลกเปลยนสนคาและบรการระหวางประเทศกไดใชเงนสกลอนในการแลกเปลยนบางเชนเงนยโรของสหภาพยโรปเงนเยนของญปนและเงนหยวนของจนเปนตนดงนนทงภาครฐและภาคเอกชน จ�าเปนจะตองศกษาและตดตามภาวะเศรษฐกจของประเทศทมบทบาททางเศรษฐกจสงอยางใกลชดเพอใหสามารถปรบตวไดทนกบการเปลยนแปลงทางการเงนทจะเกดขนในอนาคต

3) ระบบการลงทนระหวางประเทศ ประเทศในโลกเกยวโยงสมพนธดวยการลงทนระหวางประเทศเชนกนกลาวโดยกวางๆการลงทนระหวางประเทศม2ประเภทคอ

(1) การลงทนเพอเอาก�าไรจากการซอขายหน (Portfolio Investment) เปนการทนกลงทนของประเทศหนงไปซอหนของบรษทในอกประเทศหนง โดยทวไปเปนการซอผานตลาดหลกทรพย นกลงทนนไมไดตงใจจะไปบรหารจดการการผลตในบรษทดงกลาว จงขายทนททเหนวาไดก�าไรเพยงพอไมวาจะเปนก�าไรจากเงนปนผลหรอก�าไรจากการทราคาหนสงกวาราคาทซอ นกลงทนบางรายอาจซอหนในบรษทเดยวจ�านวนมากและเขาไปมสวนรวมในการตดสนใจในฐานะผถอหนแตกไมลงไปบรหารจดการการผลตเตมท เมอซอหนของบรษทในประเทศใด กตองปฏบตตามกฎหมายของประเทศนน การลงทนประเภทนจงไมมประเดนทางดานนโยบายของภาครฐทกระทบกระเทอนความสมพนธทางเศรษฐกจระหวางประเทศ เพราะนกลงทนตองตดสนใจเองวาควรมาลงทนประเภทนในประเทศใดทกฎหมายภายในเหมาะสมเชน ไมมการจ�ากดจ�านวนเงนทยายโอนในแตละครง เปนตน นอกจากน การซอหรอขายหนจ�านวนมากในแตละชวงเวลา อาจจะกระทบกบอตราแลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศมากจนไปกระทบกบการคาระหวางประเทศไดเชนกน ประเทศนนจงตองก�าหนดมาตรการทปองกนกรณนได แตส�าหรบนกลงทน ตางชาตมาตรการปองกนนอาจเปนขอจ�ากดในการโอนเงน

(2) การลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (Foreign Direct Investment)เปนการทนกลงทนในประเทศหนงเขามาลงทนประกอบกจการในอกประเทศหนงมการเขามาตงโรงงานผลตสนคาหรอบรการ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


นกลงทนประเภทนจงตองเขามาควบคมและบรหารการผลตการคาอยางเตมทเพอใหไดก�าไรตามทตง เปาหมายไว การลงทนประเภทนเกยวโยงกบนโยบายทางเศรษฐกจของประเทศทใหชาวตางชาตเขามาลงทนและเกยวโยงกบการรกษาผลประโยชนของนกลงทนตางชาตซงสวนใหญเปนเอกชน จงตองมกลไกทท�าใหระบบเศรษฐกจโลกท�างานโดยไมมขอขดแยง

แตการลงทนโดยตรงระหวางประเทศมลกษณะพเศษตรงทประเทศตางๆยงคงถอวานโยบายและมาตรการเกยวกบการควบคมการลงทนเปนสงทแตละประเทศตองการด�าเนนการเองอยางอสระไมตองการใหมความตกลงพหภาคอยางเชน ความตกลงทางดานการคามาจ�ากดการก�าหนดนโยบายมากเกนไป แมจะทราบดวาการมเงนลงทนจากตางประเทศเขามาสรางโรงงานเพอผลตสนคาหรอบรการ จะเปนประโยชนกบประเทศโดยท�าใหมการจางงานเพมขนและรายไดของประชาชนสงขนแตประเทศก�าลงพฒนาสวนใหญเคยตกเปนอาณานคมของประเทศตะวนตก จงมประสบการณและความรสกวา ผประกอบการของประเทศเหลานนทเขามาในชวงยงเปนอาณานคมไดอาศยอ�านาจเอาเปรยบเอาทรพยากรธรรมชาตของตนไปโดยไดรบผลตอบแทนต�าหรอไมไดเลยในชวงกอนทศวรรษท1990จงยงคงมมาตรการทควบคมการลงทนจากตางประเทศอยางเขมงวดเชนมกฎหมายใหสทธพเศษแกบรษทของคนในชาตเหนอคนตางชาตบงคบใหบรษทตางชาตใชสวนประกอบของสนคาทผลตโดยคนในชาต และใหสทธพเศษแกนกลงทนจากบางชาตเหนอชาตอนเปนตน

ตอมามตวอยางใหเหนจากสงคโปร ไตหวน ฮองกง วาการลงทนโดยตรงจากตางประเทศมสวนท�าใหเศรษฐกจของประเทศเหลานเตบโตรวดเรว และประกอบกบการทประเทศพฒนาแลวตองการผลตสนคาทใชตนทนต�าเพอการแขงขนในตลาดโลก จงหนไปลงทนในประเทศก�าลงพฒนาทคาแรงงานและคาวตถดบยงมระดบคอนขางต�าเมอประเทศก�าลงพฒนาเหนความตองการเชนนจงไดเรมสงเสรมการลงทนจากตางประเทศมากขนตามล�าดบและดวยความตองการทจะใหมการเขามาลงทนมากขนนเอง จงได ผอนปรนการควบคมจากตางประเทศลง อยางไรกตาม นกลงทนจากตางชาตกตองการความมนใจวาประเทศทไปลงทนจะไมใชมาตรการทท�าใหเกดความเสยหายตอทนจ�านวนมาก เชน มการยดโรงงาน มการใหสทธพเศษกบคนในชาตสงกวาท�าใหเกดการเสยเปรยบในการคาสนคาทผลต หรอแมแตการจ�ากดการสงเงนกลบประเทศจงไดผลกดนใหภาครฐของชาตตนมาท�าความตกลงกบภาครฐของประเทศทจะไปลงทนเรยกกนทวไปวาความตกลงทวภาคทางดานการลงทน(BilateralInvestmentAgreement)โดยเนอหาสาระของความตกลงดงกลาว จะเกยวกบการสญญาวาจะไมมการยดโรงงานหรอทรพยสนของนกลงทนตางชาตมการสญญาวาจะไมจ�ากดการโอนเงนออกนอกประเทศไมท�าใหนกลงทนตางชาตเสยเปรยบนกลงทนในชาตและมการก�าหนดกระบวนการยตขอพพาททอาจเกดขน เปนตนดงนนในปจจบนการลงทนโดยตรงจากตางประเทศมความตกลงทวภาครองรบและท�าใหเกดความเชอมโยงสมพนธทางเศรษฐกจในโลกอยางราบรน แมวาสาระส�าคญของความตกลงทประเทศตางๆ ท�าจะคลายคลงกน แตบางประเทศอาจมความตกลงทแตกตางกนไดอนแสดงถงความเปนอสระในการด�าเนนการเกยวกบการลงทนระหวางประเทศ

ดวยเหตทการลงทนจากตางประเทศมประเดนเกยวกบสทธพเศษและความเทาเทยมกนระหวาง ผลงทนจากตางประเทศและผลงทนภายใน และมประเดนเกยวกบการยดโรงงานและการชดใชคาเสยหาย

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


อนเนองจากการทภาครฐตองการใชพนทของโรงงาน จงอาจมขอพพาทเกดขนระหวางนกลงทนจาก ตางประเทศและภาครฐของประเทศทใหนกลงทนตางชาตเขามาลงทนประกอบกจการโดยเฉพาะใน ชวงเวลาทประเทศเจาบานยงเปนกงวลกบการลงทนจากตางประเทศ จงจ�าเปนตองมกลไกยตขอพพาทระหวางประเทศซงทางธนาคารโลกไดด�าเนนการใหมขอตกลง(Convention)ซงเปนทยอมรบของประเทศตางๆทวโลกเปนขอตกลงทเกยวกบกระบวนการและกฎเกณฑในการยตขอพพาทโดยใหมศนยระหวางประเทศทางดานการยตขอพพาททางดานการลงทน(InternationalCentreforSettlementofInvest-mentDisputes:ICSID)ซงเรมงานตงแตค.ศ.1966ศนยนมภารกจในการประสานงานใหคกรณมายตขอพพาทและมผลททงคพอใจ

4) ระบบการผลตและการคาบรการการบรการเปนกจกรรมทางเศรษฐกจทมขอบเขตกวางขวางมากแมกระทงกอนท�าการผลตบรการผผลตยงตองใชการศกษาซงเปนการบรการเพอใหมความรในดานความเปนไปไดในการลงทน ตองอาศยการบรการทางดานการขนสงวสดอปกรณมาตงโรงงาน เมอผลตสนคาแลวการกระจายของสนคาตองอาศยการบรการเพอใหสนคาถงมอผบรโภคโดยการขนสงการขายสงการขายปลกดงนนการบรการจงเปนกจกรรมพนฐานทางเศรษฐกจททกประเทศตองมในหลายประเทศภาคการบรการเปนกจกรรมทางเศรษฐกจทสรางรายไดวดเปนผลตภณฑมวลรวมประชาชาต (GrossNationalProduct:GNP)ในสดสวนทสงกวาภาคอตสาหกรรมและภาคเกษตรกรรม

นอกจากจะมขอบเขตกวางขวางแลวการบรการยงมลกษณะพเศษตรงทการบรโภคเกดขนพรอมกบการผลต เมอเขาไปใชบรการในรานอาหาร ผขายบรการคอผปรงอาหารจะผลตอาหารใหบรโภคทนทในบางกรณ การบรโภคอาจเกดขนชากวาการผลตบาง เปนบรการทฝงอยในสนคา เชน ซอฟตแวรคอมพวเตอรซงอดอยในแผนดสก เพอใหเหนภาพความเชอมโยงสมพนธระหวางประเทศทางดานการคาบรการ จงแบงแนวทางการท�าการคาบรการตามทอยของผผลตและผบรโภค เปน 4 แนวทาง (Mode)ดงน

(1)การบรการขามแดน(Cross-bordersupply)เปนการบรการทผผลตบรการอยในเขตประเทศหนงใหบรการขามพรมแดนมาใหผบรโภคในอกประเทศหนงเชนการขนสง

(2)การบรโภคในตางแดน (Consumption abroad) เปนการบรการทผบรโภคเดนทางขามพรมแดนไปบรโภคในพรมแดนของผผลต เชน นกทองเทยวมาเชาหองพกในอกประเทศหนงหรอ การสงเครองมอไปซอมแซมในอกประเทศหนง

(3)การจดตงธรกจเพอใหบรการ (Commercialpresence) เปนการบรการทผใหบรการมาจดตงธรกจในประเทศหนงเพอใหบรการแกผบรโภคในประเทศนน การมาจดตงธรกจอาจท�าในรปของบรษทหางหนสวนจ�ากดหรอรปแบบอนทบญญตไวในกฎหมายของประเทศทธรกจตงอยเชนการทผคาปลกในตางประเทศมาตงรานคาปลกในประเทศอน

(4)การใหบรการโดยบคคลธรรมดา(Presenceofnaturalperson)เปนบรการทบคคลเดนทางไปใหบรการดวยตนเองในอกประเทศหนงซงอาจไปใหบรการเองหรอใหธรกจในประเทศอนสงมากไดเชนนกบญชทเขาไปรบจางตรวจบญชในอกประเทศหนงดวยตนเอง

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


เนองจากการคาบรการเปนกจกรรมทมการจางงานคนในประเทศสงมากและการคาบรการยง เกยวโยงกบการเคลอนยายคนระหวางประเทศดวยท�าใหประเทศสวนใหญมนโยบายกดกนการคาบรการทมแหลงผลตจากตางชาตการคาบรการระหวางประเทศในอดตจงเนนอยทแนวทางท 1และ2และไมม กฎเกณฑระหวางประเทศทจะชวยใหการคาบรการระหวางประเทศเปนระบบยงขนจนกระทงเมอมการเจรจา เพอจดตงองคการการคาโลกประเทศพฒนาแลวจงไดน�าเรองการคาบรการเขามารวมอยในการเจรจาเพอก�าหนดกฎเกณฑสากลและเปนชองทางใหประเทศตางๆ เจรจาเปดการคาบรการใหเสรยงขนในท�านองเดยวกบการคาสนคา

ในทสด ประเทศทรวมเจรจาตงองคการการคาโลกกจดท�าความตกลงวาดวยการคาบรการ(AgreementonTrade inServices) เปนสวนหนงของกฎเกณฑการคาภายใตองคการการคาโลกซงสาระส�าคญกคอ หากประเทศใดไดตกลงทจะเปดตลาดการคาบรการในเรองใด กตองเปดตลอดไปโดยไมเลอกปฏบตระหวางชาตตางๆทส�าคญกคอความตกลงนไดสรางกลไกการเจรจาการคาบรการและการท�าขอผกพนการเปดการคาบรการขนซงหลงจากนนเปนตนมาการเจรจาเปดการคาบรการระหวางประเทศไมวาในระดบทวภาคหรอพหภาคกไดใชกลไกนเปนหลก

ดงนนกฎเกณฑการคาบรการในโลกม2สวนสวนแรกเปนความตกลงทประเทศสมาชกองคการการคาโลกตองปฏบตตามซงไดแกการปฏบตเยยงชาตทไดรบอนเคราะหยงในสาขาบรการทมขอผกพนเปดตลาดและการบงคบใชกฎหมายภายในอยางเทาเทยมกนระหวางคนในชาตกบคนตางชาตในสาขาบรการทไดเปดตลาดแลว

สวนทสองเปนการจดท�าตารางขอผกพน(Scheduleofcommitments)ทแตละประเทศระบวามสาขาบรการใดบางทเปดตลาดและเปดมากเทาใดในแตละแนวทางการคาบรการ มสาขาใดบางทไมม ขอจ�ากดทางดานการปฏบตเยยงคนชาตและถามจะมมากเทาใด

5) ระบบอน ๆไดกลาวแลววาการแบงระบบเศรษฐกจโลกเปนระบบยอยกเพอการท�าความเขาใจการท�างานของภาพรวม ระบบยอยเหลานมมากและการโยงใยของทกระบบชวยใหเศรษฐกจโลกท�างานอยางทเปนอยดวยขอจ�ากดของเวลาในการศกษาในชนนจงเลอกกลาวถงระบบมาตรฐานแรงงานนกศกษาทสนใจอาจคนควาและน�าระบบอนมาวเคราะหเพมเตมเพอการเรยนรตอไป

การน�าระบบมาตรฐานแรงงานมากลาวกเพราะวาในระบบเศรษฐกจแรงงานเปนปจจยการผลตทส�าคญทงในดานการผลตสนคาและการผลตบรการเมอเปนปจจยส�าคญจงเปนตวทก�าหนดตนทนการผลตและเกยวโยงไปถงการแขงขนโดยผผลตในตลาดภายในประเทศและตลาดโลก นอกจากน แรงงานคอทรพยากรมนษยในสงคม หากผประกอบการใชแรงงานอยางเอาเปรยบเพอเปาหมายก�าไรสงสดของ ผประกอบการกมผลใหสงคมเสอมเสยเมอคนในสงคมถกกดขในการท�างานกจะไรความสขท�าใหคนงานแสดงออกดวยพฤตกรรมทรนแรงนอกทท�างานจนกระทบกบความเปนอยของคนอนในสงคมดงนนประเดนเกยวกบแรงงานจงมทงดานเศรษฐกจและดานสงคมโดยเฉพาะประเดนทางศลธรรม

ในทางประวตศาสตร การใชแรงงานอยางเอาเปรยบเกดขนมานาน ตอมาเมอมการปฏวตอตสาหกรรมในยโรปเมอค.ศ.1411มการใชแรงงานรวมกบเครองจกรกลในการผลตแมจะท�าใหแรงงานมรายไดสงขนแตกยงคงมการใชแรงงานอยางไมเหมาะสมเชนการใชแรงงานผหญงในอตสาหกรรมเสอผา

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


และเครองนงหมโดยใหคาแรงต�ากวาแรงงานผชายการใชแรงงานเดกเพอจายคาจางต�าทงๆทเดกควรจะไปโรงเรยนเพอศกษาการกดขแรงงานในแตละประเทศอาจจะไมเหมอนกนแตมวตถประสงคหลกเพอลดตนทนและเพอการแขงขนในการสงออกสนคาหลงสงครามโลกครงท 1ประเทศทชนะสงครามไดใชโอกาสนจดตงองคการแรงงานระหวางประเทศ (International Labour Organization หรอ ILO) เพอจดท�ามาตรฐานแรงงานระหวางประเทศใหประเทศสมาชกขององคการน�าไปใช เพราะเหนวาประเทศผผลตม แนวโนมทจะลดตนทนแรงงานโดยลดมาตรฐานแรงงานเพอใหความสามารถในการแขงขนเปรยบเทยบ สงกวาประเทศอนจนท�าใหชวตประจ�าวนของแรงงานมความล�าบากในเรองความเปนอยไมมความปลอดภย ในการท�างานและขาดเกยรตภมซงจะน�าไปสความไมสงบของสงคมในทสด

องคการแรงงานระหวางประเทศไดมการพฒนามาตามล�าดบและไดเปนสวนหนงขององคการสหประชาชาต วธการในการท�าใหทกประเทศใชมาตรฐานแรงงานเดยวกนทวโลกกคอ การจดท�า ความตกลงในเรองแรงงานเปนรายประเดนเชนประเดนสวสดการประเดนการพกงานเปนตนโดยองคการแรงงานระหวางประเทศจะเปนเจาภาพจดการใหมผแทนของแรงงานผแทนของผประกอบการและผแทนภาครฐของประเทศสมาชกแตละประเทศมารวมเจรจาเพอใหไดความตกลงในแตละประเดนดงกลาว หลงจากนน กเรยกรองใหรฐบาลของประเทศสมาชกยนสตยาบนรบรองความตกลงในแตละความตกลงแลวน�าไปออกกฎหมายหรอบรหารจดการในประเทศตนเองใหมาตรฐานแรงงานสอดคลองกบความตกลงทไดยนสตยาบนแลว ปญหากคอ เมอมความตกลงแลวสมาชกแตละประเทศขององคการแรงงานระหวางประเทศจะน�าไปผานกระบวนการภายในประเทศเพอพจารณาการยนสตยาบนโดยเฉพาะอยางยงผาน การตดสนใจของรฐสภาเนองจากหากยนสตยาบนแลวประเทศนนๆตองด�าเนนการตามความตกลงหากกระบวนการภายในเหนวายงไมถงเวลาทจะยนสตยาบนประเทศนนกไมยนความตกลงทมผลบงคบส�าหรบแตละประเทศจงไมไดครอบคลมทกประเดนนอกจากนความตกลงเหลานระบเปนหลกการกวางๆไมไดลงรายละเอยดเพราะประเทศตางๆ มโครงสรางและสถานะแตกตางกน ดงนน แมจะมมาตรฐานแรงงานระหวางประเทศแตกฎหมายบงคบใชและรายละเอยดการปฏบตในแตละประเทศจะแตกตางกน

ยกตวอยางเชนความตกลงวาดวยการก�าหนดคาจางขนต�า(MinimumWageFixingConvention)ซงมผลบงคบตงแตวนท 29 เมษายน ค.ศ. 1972 ก�าหนดใหประเทศทยนสตยาบน ตองมการก�าหนด คาจางขนต�าทครอบคลมแรงงานทกกลมอยางเหมาะสม และมกฎหมายลงโทษผจางทจายคาจางต�ากวา คาจางขนต�าทก�าหนด สวนคาจางขนต�าจะอยทระดบใด กเปนเรองทแตละประเทศจะก�าหนดตามสถานะเศรษฐกจและสงคมของตนเอง ซงถาประเทศมสหภาพแรงงานกจะท�าใหทางฝายแรงงานมอ�านาจการ ตอรองสงขนเพอการก�าหนดคาจางขนต�าทเปนธรรม

เพอใหแนใจวาประเทศสมาชกปฏบตตามความตกลงทไดยนสตยาบนแลวองคการแรงงานระหวางประเทศไดสรางกลไกการตดตามการปฏบตตามความตกลงทเรยกวากลไกในการดแล (Supervisorymechanism)ไว2อยางดงน

1) ระบบการดแลตามปกต ภายใตระบบน องคการแรงงานระหวางประเทศจดตงคณะกรรมการ ผเชยวชาญซงมาจากภมภาคตางๆ ขนมาพจารณารายงานการปฏบตตามความตกลงทภาครฐของแตละประเทศจดท�าเสนอหรอจากการทฝายแรงงานหรอฝายนายจางของประเทศนนอาจจะยนขอสงเกตเขามา

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


โดยพจารณาอยางเปนกลางรวมทงท�าการส�ารวจดวย จากนนกจะท�ารายงานทมขอสงเกตยนใหคณะกรรมการสามฝายทประกอบดวยผแทนของแตละฝายจากสมาชกทกประเทศพจารณา เมอคณะกรรมการสามฝายพจารณารายงานดงกลาวแลวกจะท�าขอสรปและขอเสนอแนะใหรฐบาลของประเทศทเหนวายงไมไดปฏบตตามความตกลงไดด�าเนนการ กลไกนกเปนการกดดนใหประเทศสมาชกท�าตามความตกลงโดยไมตกหลน

2) ระบบพเศษทใหฝายแรงงานหรอฝายผประกอบการหรอคณะกรรมการในองคการแรงงานระหวางประเทศสามารถรองเรยนองคการแรงงานระหวางประเทศเพอใหพจารณาในกรณทมความเหนวาภาครฐของประเทศหนงประเทศใดมการปฏบตทขดกบความตกลงหรอมขอกฎหมายภายในทไมสอดคลองกบความตกลง ทางองคการแรงงานระหวางประเทศจะตงคณะกรรมการขนพจารณากรณเหลานนเพอใหค�าแนะน�าตอไป

นอกจากการด�าเนนการผานองคการแรงงานระหวางประเทศแลวประเทศทมเศรษฐกจขนาดใหญและประเทศอนตองการเขาสตลาดกมกฎหมายและกลไกทจะจ�ากดการน�าเขาสนคาจากประเทศทประเทศขนาดใหญนตดสนวาไมไดปฏบตตอแรงงานอยางเหมาะสมอกดวย เปนการกดดนใหประเทศทตองการ สงสนคาไปจ�าหนายในประเทศตนตองปฏบตตอแรงงานตามมาตรฐานทประเทศขนาดใหญมอย ดงนนมาตรฐานแรงงานจงเปนมาตรการทท�าใหประเทศในโลกเชอมโยงกนโดยไมมขอขดแยงระหวางกน

กจกรรม 1.1.1

ใหวเคราะหโดยสรปความเชอมโยงระหวางระบบการคาระบบการเงนและระบบการลงทนระหวางประเทศในการท�างานของระบบเศรษฐกจโลก

แนวตอบกจกรรม 1.1.1

เศรษฐกจของแตละประเทศขยายตวไดดวยการผลตและการคาเมอมผลผลตจ�านวนมากเกนความตองการภายในกตองสงออกและสวนใดทผลตไมไดกตองน�าเขาแตการสงออกและน�าเขาตองท�ากบประเทศอนซงแตละประเทศตางกมอ�านาจอธปไตยของตนเอง จงมสทธใชมาตรการใดกได ดงนน จงตองรวมกนสรางระบบการคาระหวางประเทศททกประเทศสามารถสงออกและน�าเขาโดยเสรเมอการคาเพมการผลตกเพมน�ามาซงรายไดแตการคาเปนการแลกเปลยนระหวางประเทศประเทศสงออกกตองการเงนคาสนคาส�าหรบสนคาทสงไปแลว ถาประเทศน�าเขาสงเงนทไมมคาหรอมการเปลยนแปลงของคาเงนรนแรง ตลอดเวลาผสงออกกไมสามารถน�าเงนสกลตางประเทศไปแลกเปลยนเปนเงนของประเทศตนเองไดหรอแลกไดแตมความไมแนนอนวาอตราแลกเปลยนจะเปนเทาใดกจะท�าการคาระหวางประเทศไมได จงตองมระบบการเงนระหวางประเทศทมการควบคมใหทกประเทศเกดความมนใจทจะท�าการคาส�าหรบการลงทนกเกยวของกบการเงนและการคา นกลงทนน�าเงนไปลงทนในประเทศอนเพอผลตและคาขาย จงตองม ความมนใจวาเงนลงทนไมสญหายและการคาไมถกปดกน และไมตองการใหประเทศทตนไปลงทนม การปฏบตทล�าเอยงใหนกลงทนจากทอนไดสทธประโยชนมากกวาตนจนแขงขนไมไดดงนนจงตองมระบบ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


การลงทนระหวางประเทศทสรางความมนใจในเรองเหลาน นอกจากการคาแลว นกลงทนกตองการให เงนทนหรอก�าไรทไดสามารถแลกเปลยนเปนเงนสกลชาตของตนดวย การลงทนจงเชอมโยงกบระบบการเงนระหวางประเทศดวย


ระบบเศรษฐกจของแตละประเทศ

ไดกลาวในเรองท 1.1.1 แลววา ระบบเศรษฐกจโลกมกลไกการท�างาน มกฎเกณฑ มระเบยบแบบแผนสากลซงเปนทยอมรบและใชปฏบตรวมกนทกประเทศ จนท�าใหเศรษฐกจประจ�าวนในระดบโลกเคลอนไหวเปนพลวตโดยไมมขอขดแยงเมอมกจกรรมทางเศรษฐกจเกดขนในโลกกจกรรมนจะเชอมโยงประเทศอยางนอย2ประเทศหากประเทศใดประเทศหนงไมยอมรบกลไกหรอกฎเกณฑสากลอกประเทศกจะปฏเสธทจะเชอมโยงสมพนธดวย โดยทวไป ประเทศตางๆ ตองการเขาสเศรษฐกจโลกเนองจากเปนทางเลอกทท�าใหประเทศสามารถรกษาสมดลทางเศรษฐกจและสามารถเพมความเจรญทางเศรษฐกจได จงตองด�าเนนการทางการปกครองใหประเทศใชกลไกหรอกฎเกณฑสากลอยางนอยทสดเมอตองท�ากจกรรมทางเศรษฐกจระหวางประเทศทกลาวเชนนกหมายความวา แตละประเทศมอธปไตยเหนอดนแดนและมพรมแดนของประเทศ ภาครฐของประเทศมทางเลอกทจะไมใชกลไกหรอกฎเกณฑสากลภายในพรมแดนแตสรางกฎระเบยบของตนเองเพอบงคบใชกบกจกรรมทางเศรษฐกจทเกดขนภายในพรมแดนของตนเองแตหากเปนกจกรรมระหวางประเทศ ภาครฐกจ�าเปนตองสรางระบบทควบคมใหประชากรของตนเองท�ากจกรรมระหวางประเทศตามกลไกและกฎเกณฑสากล

ขอยกกรณการคาระหวางประเทศเปนตวอยางในเรองน เชนผน�าเขาจากประเทศหนงตองการซอเครองจกรจากอกประเทศหนงดวยเหนวามคณภาพเหมาะสมกบราคาทจายไดจงสงซอแลวใชระบบการเงนระหวางประเทศสงจายคาสนคา ในประเทศผสงออก เมอไดรบค�าสงซอกด�าเนนการผลตตามระบบทตนใชอยคอภาครฐหรอรฐวสาหกจเปนผประกอบการใหคาแรงงานในอตราทต�ากวาในประเทศผน�าเขาโดยจายเปนคปองทเบกอาหารประจ�าวนไดแตเบกเปนเงนไมได และเมอสนคาเสรจ กสงผานพรมแดนไปยงประเทศผสงออกโดยใชกลไกสากลเพอสงมอบใหผสงออกตามก�าหนดในค�าสงซอพรอมกบมการรบประกนสงส�าคญคอพรมแดนของสองประเทศผน�าเขาไมไดสนใจวาการจายคาแรงท�ากนอยางไรตราบเทาทไดรบสนคาตามกระบวนการสากล กพงพอใจ ภาครฐของประเทศผน�าเขามหนาทเกบภาษศลกากรในอตราทผกพนไวในองคการการคาโลก ไมอาจจะปฏเสธการน�าเขาดวยเหตผลทไมเหนดวยกบการก�าหนดคาแรงทต�าแนนอนวาตวอยางทยกมานเปนตวอยางงายๆทงนเพยงเพอใหเหนประเดนวาระบบเศรษฐกจของแตละประเทศอาจจะไมเหมอนกนแตประเทศกมความสมพนธทางเศรษฐกจระหวางกนไดตราบเทาทยอมรบและใชกลไกหรอกฎเกณฑสากลในการปฏบตตอกน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


เพอใหการสอความหมายชดเจนมากขนอาจกลาวไดวาแตละประเทศสามารถทจะเลอกใชระบบเศรษฐกจ (Economic System) ทตางกน เมอระบบเศรษฐกจตางกน โดยทวไปกจะท�าใหโครงสรางการเมองการปกครองและสงคมตอเนองไปจนถงกฎหมายระเบยบกฎเกณฑทควบคมการผลตการคาการลงทนทตางกนดวยแตหากประเทศตองการเขาสระบบเศรษฐกจโลกเพอปฏสมพนธกบประเทศอนกตองสรางกลไกทเชอมโยงระบบภายในกบระบบภายนอกใหได เพอใหเขาใจความแตกตาง จงอธบายระบบเศรษฐกจทพบเหนทวไปไดแกระบบเศรษฐกจทนนยมระบบเศรษฐกจสงคมนยมและเศรษฐกจแบบผสม

1. ระบบเศรษฐกจทนนยม (Capitalist Economic System)ลกษณะเดนของระบบเศรษฐกจทนนยมกคอเศรษฐกจของประเทศท�างานโดยใชกลไกตลาดเสรใน

การจดสรรทรพยากรภาครฐไมไดเขาแทรกแซงตลาดเลยภาครฐท�าหนาทเพยงรกษาความสงบและความมนคงของประเทศเทานน เมอใชกลไกตลาดเสรกหมายความวาภาคเอกชนมเสรภาพเตมทในการเลอกประกอบการบรษทเอกชนและปจเจกบคคลเปนเจาของการผลตทงหมดการตดสนใจในการผลตสนคาและบรการใชขอมลจากตลาดกลาวคอ

(1) สนคาและบรการทควรผลต ผประกอบการตดสนใจชนดของสนคาและบรการทควรผลตโดยใชความตองการของผบรโภคเปนตววดเพอตดสนใจผลตชนดของสนคาหรอบรการทมความตองการในตลาด นอกจากน สนคาและบรการทราคาตลาดมแนวโนมสงขนแสดงวาอปสงคมมากกวาอปทาน จงนาจะผลตจ�าหนาย

(2) กระบวนการผลต ผประกอบการจะเลอกกระบวนการผลตทท�าใหตนทนต�า เพอก�าไรทสงและเพอการแขงขนในตลาดเสรเพราะตองแขงขนกบผประกอบการอาชพเดยวกนเพอการคงอยในตลาดดงนน เอกชนรายใดทแขงขนไดดกจะไดก�าไรสง มทรพยสนสะสมจ�านวนมาก สวนเอกชนรายทไมอาจแขงขนไดกตองเสยทรพยสนหรอออกไปจากวงการผลต

(3) ราคาทจ�าหนาย ตลาดเปนกลไกทก�าหนดราคา ผประกอบการทก�าหนดราคาสงกวาราคาตลาดจะจ�าหนายไมไดถาก�าหนดราคาต�ากวาราคาตลาดอาจดงใหผบรโภคหนมาซอไดชวคราวเพราะในทสดผประกอบการอนกจะลดราคาดวย จงตองใชราคาตลาด นนคอ ราคาสนคาก�าหนดโดยอปสงคและอปทาน

ส�าหรบผทตองการรบจาง กตองรบจางในกจการทใหคาจางสงสดตามความสามารถของตน จงตองแขงขนกบผสมครรายอนคาจางก�าหนดโดยตลาด

นกเศรษฐศาสตรทชนชมระบบทนนยมจะสนบสนนวาระบบทใชก�าไรและรายไดเปนแรงจงใจในการท�างานจะท�าใหภาคเอกชนตองปรบปรงบรษทใหมประสทธภาพในทกดานเพอมใหตนทนสงเพอใหสามารถแขงขนไดตลอดไป ดงนนผบรโภคจะไดรบประโยชนเตมท ในภาพรวมเศรษฐกจของประเทศจะเจรญเตบโต รายไดประชาชาตสง นอกจากน แรงจงใจทางการเงนจะมสวนใหภาคเอกชนคนคดสงใหมๆจนมนวตกรรมทเดนเหนอประเทศอน ท�าใหประเทศเหลานเขาสระบบเศรษฐกจโลกไดอยางมนคงและมอ�านาจในการเจรจาระหวางประเทศ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


แตหากวเคราะหในมมกวางกจะมองเหนขอบกพรองของระบบเศรษฐกจแบบน โดยเฉพาะอยางยงผลกระทบของการใชกลไกตลาดเสรและการแขงขนเปนกลไกหลกในการท�างานของระบบเศรษฐกจทมตอระบบการเมองและสงคมของประเทศในดานตอไปน

(1)การใชก�าไรและอตราผลตอบแทนเปนเครองจงใจในการท�างานและภาครฐไมไดมบทบาทในการควบคมตลาดเสรจะท�าใหการกระจายรายไดไมเปนธรรม(InequalityofIncomeDistribution)เพราะโดยธรรมชาตปจเจกบคคลยอมมโอกาสและความสามารถไมเทากนคนทมโอกาสและความสามารถสงจะมรายไดและทรพยสนสงกวาคนอนโดยไมมขอจ�ากดแมภาครฐจะใหการศกษาอยางเทาเทยมกนกตามเปนททราบกนวา ในสงคมทการกระจายรายไดแตกตางกนมากจะมผลทางสงคมหลายอยาง เชน ความแตกแยกในหมประชากรการใชก�าลงเงนในการเขาสอ�านาจทางการเมองเปนตน

(2)ดวยเหตผลใกลเคยงกนกบการกระจายรายไดทไมเปนธรรมผประกอบการหรอบรษททมความสามารถสงในการแขงขน จะครอบครองตลาดในสดสวนทสงมาก น�าไปสการผกขาดทางธรกจและในทสดการท�างานของเศรษฐกจกจะขาดประสทธภาพอนเนองจากผประกอบการไมเหนความจ�าเปนทจะตองใชกระบวนการผลตทมตนทนต�าเพราะดวยอ�านาจผกขาดกสามารถทจะกดกนไมใหมคแขงในตลาด

(3) เมอผประกอบการและปจเจกบคคลมองเพยงการผลตทใหก�าไรและคาตอบแทนสง ในทสดเศรษฐกจจะไมมการคาบรการบางอยางทโดยกลไกตลาดไมสามารถไดรบก�าไรและคาตอบแทนทสงเชน บรการของแรงงานไรฝมอ อนเปนสาเหตของการน�าเขาแรงงานจากตางประเทศ หรอหากมองในอกดานหนงถาสงคมยอมจายคาตอบแทนทสงมากเพอจงใจใหมการบรการประเภทนผประกอบการกจะละทงการใหบรการอนแลวหนมาใหบรการประเภทนแทน

(4)การทรฐบาลไมมบทบาทเลยอาจน�าไปสสถานการณทผบรโภคบางสวนซงไมไดบรโภคสนคาบางอยางเลยแตตองรบภาระหรออนตรายทเกดจากการผลตสนคานนยกตวอยางเชนในกระบวนการผลตเหลกกลาโรงงานตองปลอยมลพษไปสอากาศทงๆทสามารถควบคมไดแลวน�าตนทนในการควบคมมาเพมในราคาใหผบรโภคเหลกกลารบภาระ แตทไมควบคมกเพอใหราคาต�าแขงขนได ผบรโภคทใชเหลกกลาจงไดประโยชนจากราคาทต�า แตผบรโภคทไมใชเหลกกลาตองรบมลพษ เนองจากภาครฐไมไดควบคม

ในความเปนจรง ไมมประเทศใดทใชระบบเศรษฐกจทนนยมทสดขวอยางทกลาวขางตนโดยภาครฐไมมบทบาทเลยอาจจะมบางประเทศทมระบบเศรษฐกจใกลเคยงกบระบบเศรษฐกจทนนยมทสดขวแตไดเพมบทบาทของภาครฐเทาทจ�าเปนในการรกษาความปลอดภย เพอลดปญหาเศรษฐกจและสงคมและเพอใหเศรษฐกจของประเทศมนคงยาวนานบทบาทของภาครฐเหลานไดแก

(1) การปองกนการผกขาดดวยการออกกฎหมายบงคบใหบรษททมสดสวนการครองตลาดสงตองแยกบรษทใหผประกอบการรายอน

(2)จดเกบภาษเพมจากผมรายไดสงเพอลดภาวะการกระจายรายไดทไมเปนธรรมและน�าภาษทไดมาใหประชาชนในรปสวสดการผปวย ผทพพลภาพ และผสงวย รวมทงการชวยเหลอผวางงานชวคราว

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


(3) การดแลรกษาภาวะการเงนและการคาระหวางประเทศ แกไขปญหาดลช�าระเงนหากมการขาดดล

(4)ควบคมสงแวดลอมไมใหมภาวะมลพษ

2. ระบบเศรษฐกจสงคมนยม (Socialist Economic System)ในระบบเศรษฐกจสงคมนยม ภาครฐเปนเจาของการประกอบการทงหมด การตดสนใจเรองการ

ผลตและการกระจายผลผลตเปนภารกจของภาครฐ ดงนน ภาครฐจะวางแผนดวยการตงขอสมมตในเรองความตองการของผบรโภค เมอวางแผนปรมาณผลผลตทตองการแลวภาครฐกจะตดสนใจวาควรใชกระบวนการผลตแบบใดจงจะเหมาะสม หลงจากนนกก�าหนดราคาทจะจ�าหนายใหผบรโภค ในประเทศทใชระบบเศรษฐกจสงคมนยม ตลาดมความหมายเพยงสถานทซงกระจายสนคา การแขงขนไมมเพราะประชากรเปนเจาของการผลตรวมกนเนองจากการวางแผนเปนจดเรมตนในการท�างานของระบบเศรษฐกจจงมผเรยกระบบเศรษฐกจนอกชอหนงวาระบบเศรษฐกจแบบวางแผน(PlannedEconomicSystem)

หลกการส�าคญของระบบสงคมนยมคอการเปนเจาของรวมกนและการท�างานรวมกน(Collectivism)โดยภาครฐท�าการวางแผนในการผลตเมอท�างานรวมกนไดผลผลตมาแลวกกระจายแบงปนตามกฎเกณฑทยอมรบเนองจากทกคนมสวนในการผลตการกระจายแบงปนจงควรจะเทาเทยมกนจนขจดความไมเทาเทยมกนของการกระจายรายไดการทภาครฐสวนกลางเขามามบทบาทมากในดานการวางแผนและกระจายแผนไปสทองถน ท�าใหการวางแผนเปนกลไกทจะท�าใหมการผลตสอดคลองกนทวประเทศ เพราะถาใหหนวยยอยในทองถนเชนจงหวดมณฑลตดสนใจในการเลอกผลตเองกจะท�าใหมสนคาไมตรงกบความตองการของทงประเทศหรอมการขาดแคลนและการลนเหลอของสนคาและบรการจนเกดความเดอดรอนขนไดดงนนเมอภาครฐสวนกลางวางแผนการผลตแลวกกระจายแบงงานกนไปสสวนตางๆของประเทศไปสหนวยยอยทประกอบการผลต ซงอาจจะอยในรปของภาครฐในทองถนหรออยในรปของสหกรณกไดซงแนนอนวาหนวยยอยเหลานจะน�าแผนมาปรบปรงเลกนอยเพอแกปญหาทไมไดคาดหมายโดยสวนกลาง

อยางไรกตามในระยะทผานมาการน�าระบบเศรษฐกจสงคมนยมมาใชในบางประเทศเปนผลจากการยดอ�านาจทางการเมองเมอยดอ�านาจแลวผน�าของประเทศมกจะใชกลยทธในการรกษาอ�านาจดวยการท�าใหประชากรยอมรบสงทผน�าประกาศหรอยอมรบนโยบายและการวางแผนจากสวนกลางโดยไมมการโตแยง ท�าใหการสงแผนการผลตจากสวนกลางไปสทองถนนนเปน “ค�าสง” และในบางประเทศผน�าไดออกแบบใหผผลตหนวยยอยในทองถนเปนภาครฐระดบต�าบลทเรยกวาCommune มผควบคมทดแลทงเรองการผลตและการรกษาอ�านาจผน�าในสวนกลางดวย โดยเรยกระบบสงคมนยมในลกษณะนวาระบบคอมมวนสต(Communism)

บทบาทของภาครฐในสวนกลางในระบบเศรษฐกจสงคมนยมมสงมากภาครฐเปนผก�าหนดกจกรรมทางเศรษฐกจทงหมดเปนผวางแผนและตดสนใจเรองวธการผลตในกจกรรมทางเศรษฐกจทกกจกรรมภาครฐทท�าหนาทวางแผนและควบคมใหมการปฏบตตามแผนทงในสวนกลางและสวนทองถนเปนนายจางของคนท�างานทงหมดไมมชองทางใหเอกชนประกอบการและไมไดใชตลาดเปนกลไกในการตดสนใจบทบาทเชนนท�าใหการผลตเปนการผลตเพอความตองการบรโภคไมใชผลตเพอก�าไรหรอการสรางรายไดเพมเตม

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


การวางแผนท�าใหการผลตในระยะยาวสอดคลองกบความตองการทเพมขนจากการเพมขนของประชากรสามารถดแลเรองสงแวดลอม ใหสวสดการแกประชาชนอยางทวถง จงท�าใหการกระจายรายไดเปนธรรมแตการควบคมเบดเสรจและการใชหลกการรวมกนเปนเจาของและรวมกนผลตเชนน อาจท�าใหเกดปญหาทางเศรษฐกจและสงคมไดเชนกน

กลายเปนจดดอยของระบบโดยเฉพาะอยางยงในเรองตอไปน(1) ทกอยางเกดจากการวางแผน ซงผวางแผนอาจผดพลาดไดเสมอ ถาวางแผนผดท�าให

เกดการขาดแคลนสนคากจะเกดความเดอดรอนตอสงคม หากวางแผนจนเกดสนคาลนเหลอและไมมชองทางระบายกจะเกดความสญเปลาของทรพยากร

(2)ส�าหรบประเทศทไมประสงคจะใหพลเมองของตนตดตอซอขายกบตางประเทศโดยเฉพาะประเทศทใชระบบสงคมนยมดวยเหตทไมตองการใหพลเมองไดเหนความแตกตางในการบรโภคกตองพงทรพยากรในประเทศทงหมด ปญหาคอคงไมมประเทศใดในโลกทมทรพยากรภายในครบถวนจนสามารถพฒนาเศรษฐกจใหเจรญเตบโตในระยะยาวได

(3)ประชากรทอยในระบบนไมมแรงจงใจในรปของรายไดและทรพยสนเพราะทกอยางตองเปนเจาของรวมกนจงขาดความกระตอรอรนทจะประดษฐคดคนสงใหมๆหรอหาวธผลตทมประสทธภาพมากกวาเดมแรงจงใจหลกเปนเรองของการกาวขนสอ�านาจทางการเมอง

(4)ระบบเศรษฐกจทอาศยการวางแผนทกระดบมกจะมการวางระเบยบกฎเกณฑทเขมงวดเพอหวงผลใหมการปฏบตตามแผน ท�าใหมการใชระบบบรหารทมกฎระเบยบมากและมการบงคบบญชาหลายระดบ (Bureaucracy) สงเหลานจะท�าใหการท�างานของระบบเศรษฐกจขาดความคลองตวจนไมมประสทธภาพในการผลตและการกระจายสนคา

ในโลกจรงประเทศทใชระบบสงคมนยมลกษณะนกตองเขาสระบบเศรษฐกจโลกดวย เพราะตองมการซอสนคาจากตลาดโลกและจ�าหนายสนคาใหตลาดโลกเพอใหมเงนสกลททวโลกยอมรบในการช�าระคาสนคาน�าเขาเมอถงจดนประเทศเหลานจะมปญหาทนทโดยเฉพาะอยางยงส�าหรบประเทศทมโครงสรางการผลตเดมกอนหนมาใชระบบสงคมนยมไมเขมแขงพอทจะแขงขนในตลาดโลกการจ�ากดการน�าเขาสนคาจากตางประเทศเปนมาตรการทไมสอดคลองกบกฎเกณฑสากลและท�าใหไมมประเทศใดทใชระบบตลาดเสรตองการเชอมตอสมพนธประเทศเหลานจงตองเปลยนแปลงแนวทางการบรหารจดการเศรษฐกจสวนใหญตองยอมใหมตลาดเพอการแลกเปลยนและก�าหนดราคาเพอเปนสญญาณในการตดสนใจแมจะไมใชตลาดเสรเพราะมการควบคมราคาสนคาทจ�าเปนตอการครองชพ ตองยอมใหภาคเอกชนมสวนรวมใน การผลตแมจะยงใหภาครฐในทองถนทตองการเปนผประกอบการไดด�าเนนการตอไป โดยภาครฐอาจจะวางแผนและวางแนวทางใหประเทศเนนการผลตสนคาบางชนดมากกวาชนดอนและตองออกกฎหมายเกบภาษรายไดในอตราทสงเพอใหการกระจายรายไดยงเทาเทยมกน

3. เศรษฐกจแบบผสม (Mixed Economy)เปนทชดเจนแลววาหากประเทศใชระบบเศรษฐกจทนนยมหรอระบบเศรษฐกจสงคมนยมอยางใด

อยางหนงเพยงระบบเดยว ประเทศจะมปญหาทางดานเศรษฐกจและสงคมอยางแนนอน ดงนน เพอให

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


สามารถพฒนาเศรษฐกจตอไปได แตละประเทศจงใชแนวทางผสมทมทงการใชตลาดเสรเปนกลไกชน�า ผประกอบการเอกชนและในขณะเดยวกนกใหภาครฐมบทบาทในการควบคมและชน�าเศรษฐกจรวมมากขนการใชแนวทางผสมนไมมหลกการทชดเจนมากพอทจะเรยกวาเปนอกระบบหนงประเทศจะเลอกสวนผสมทเหมาะกบตนเองบางประเทศกใหตลาดเสรเปนกลไกในสดสวนทสงกวาการใหรฐบาลเปนผวางแผนและชน�า บางประเทศกเลอกสวนผสมในลกษณะทกลบกน และสดสวนกไมไดคงท มากบางนอยบางตามทตองการจงเรยกวาเศรษฐกจแบบผสม

ขอใหสงเกตวาในเชงประวตศาสตรเศรษฐกจการเขามาแทรกแซงโดยภาครฐในลกษณะนเรมตนดวยการแทรกแซงทางเศรษฐกจซงเพมขนจากเดมทแทรกแซงเฉพาะในดานความมนคงในระบบเศรษฐกจแบบทนนยมกลาวคอกอนทจะเกดภาวะเศรษฐกจตกต�าทวโลกในค.ศ. 1929ประเทศทเศรษฐกจเจรญมากในยโรปและอเมรกาเหนอไดใชระบบเศรษฐกจทนนยมโดยใหตลาดและราคาตลาดเปนกลไกใน การตดสนใจของผประกอบการโดยการประกอบการเนนการท�าก�าไรและการสะสมทนและเชอวาเศรษฐกจของประเทศจะอยทจดดลภาพเสมอตามกลไกอปสงค-อปทาน ตอมาไดเกดภาวะเศรษฐกจตกต�าทวโลกแมวานกเศรษฐศาสตรหลายกลมหลายความคดจะอธบายสาเหตของการเกดภาวะเศรษฐกจตกต�าครงนนแตกตางกนแตนกเศรษฐศาสตรเรมมความเหนวาภาครฐจะตองเขามาแทรกแซงตลาดใหมากขนเพอกระตนเศรษฐกจใหเจรญเตบโต รวมทงเหนวาการปลอยใหระบบเศรษฐกจเขาสดลยภาพดวยกลไกตลาดเพยงอยางเดยวจะไมพอเพยงทจะท�าใหเกดเสถยรภาพทางเศรษฐกจภาครฐตองเขามามบทบาทดแลใหเศรษฐกจมเสถยรภาพทงทางดานการเงน การคลง และการคาระหวางประเทศ จงไดมการเรยกวาเศรษฐกจทเพมบทบาทของภาครฐวาเปนเศรษฐกจแบบผสมแตในปจจบนค�าวาเศรษฐกจแบบผสมรวมถงเศรษฐกจทเดมใชระบบสงคมนยมและตอมาไดน�ากลไกตลาดเสรมาเปนสวนประกอบการท�างานของระบบเศรษฐกจดวยและภาครฐไดแทรกแซงการท�างานของกลไกตลาดนอยางไรกตามความแตกตางของนโยบายและมาตรการของภาครฐจะแตกตางกนระหวางประเทศทเรมจากการใชหลกการของระบบทนนยมไปสเศรษฐกจแบบผสมกบประเทศทเรมตนจากการใชหลกการของระบบสงคมนยมไปสเศรษฐกจแบบผสมความแตกตางซงเปนทสงเกตไดนแมจะไมใชกฎตายตวเพราะมขอยกเวนเชนกน แตกท�าใหเหนแนวโนมของลกษณะนโยบายเศรษฐกจได

กลาวไดวา ทกประเทศในโลกมเศรษฐกจแบบผสมทงสน ตวอยางของประเทศทเรมจากการใชหลกการของระบบทนนยมไดแกสหรฐอเมรกาสหราชอาณาจกรญปนไทยเปนตนสวนประเทศทเรมจากการใชหลกการของระบบสงคมนยม ไดแก จน เวยดนามควบา เปนตน ไดกลาวแลววาแมประเทศเหลานจะเปนเศรษฐกจแบบผสม แตนโยบายและมาตรการเศรษฐกจทภาครฐเขามามบทบาทจะแตกตางกนเปนการทวไปนโยบายและมาตรการทแตกตางกนท�าใหการเขาสระบบเศรษฐกจโลกหรอการเชอมโยงสมพนธกบประเทศอนทางดานการคาระหวางประเทศของประเทศเหลานยากงายตางกนดงน

1) การประกอบการของภาคเอกชน

(1)ส�าหรบประเทศทเรมจากการใชหลกการของระบบทนนยมนโยบายกคอภาคเอกชนเปนเจาของการผลตส�าหรบสนคาทวไปโดยผประกอบการเอกชนตดสนใจเองวาจะผลตสนคาชนดใดและผลตอยางไรเพอใหมประสทธภาพ สวนภาครฐ หากเขามาผลตดวยจะจ�ากดขอบเขตในการผลตและจ�าหนายเฉพาะสนคาสาธารณปโภคไดแกไฟฟาประปาการขนสงมวลชน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


อยางไรกตาม ส�าหรบสนคาบางชนดทภาครฐเหนวาจ�าเปนตองเพมการผลตหรอตองใหมการผลตสม�าเสมอ ภาครฐจะแทรกแซงดวยการใหการอดหนนการผลตหรอการประกนราคาซงเมอเขาสระบบการคาระหวางประเทศ กไดเปรยบในการแขงขนเหนอผประกอบการจากประเทศทภาครฐไมม งบประมาณเพยงพอทจะใชมาตรการอดหนนในลกษณะเดยวกนความตกลงขององคการการคาโลกจงไดจ�ากดขอบเขตของการแทรกแซงในเรองน

(2) ส�าหรบประเทศทเรมจากการใชหลกการของระบบสงคมนยม แมจะยอมใหเอกชนประกอบการผลตไดแตกไมไดหามมใหภาครฐเขามาเปนเจาของการผลตสนคาทวไปไดและใหภาครฐผลตและจ�าหนายสนคาสาธารณปโภคอกดวย ในกรณน มความเปนไปไดวาภาครฐผลตสนคาดวยตนทนทต�าเนองจากภาครฐเปนเจาของวตถดบเอง หรอมฉะนนกก�าหนดราคาจ�าหนายสนคาโดยไมไดใชตนทนเปนฐานการค�านวณดวยเหตทไมไดสนใจเรองก�าไรหรอมวตถประสงคอนนอกเหนอจากก�าไร เมอเขาสระบบการคาระหวางประเทศ สนคาจากประเทศนจะมราคาต�าและแยงสวนแบงตลาดของประเทศอนไดโดยงายท�าใหภาครฐของประเทศอนซงตองการใหการสงออกสงขนไมพอใจและเพมขอจ�ากดทางการคาเพอโตตอบ

2) การเปดตลาด

(1) ส�าหรบประเทศทเรมจากการใชหลกการของระบบทนนยมซงมหลกการเปดเสรตลาดภาครฐไมแทรกแซงตลาด ไมมการก�าหนดราคาสนคาโดยภาครฐ และไมเกบภาษศลกากรจากการน�าเขาหรอเกบในอตราทต�าผประกอบการจงตองแขงขนกบสนคาจากตางประเทศอยางเตมทดวยเหตนภาครฐของประเทศเหลานจงไดเขามามบทบาทสงในการผลกดนใหประเทศทวโลกลดหรอเลกขอจ�ากดทางการ น�าเขาเพอใหตลาดโลกเปนตลาดเสรและประเทศทเรมจากการใชหลกการของระบบทนนยมไมเสยเปรยบในการแขงขน

(2) ส�าหรบประเทศทเรมจากการใชหลกการของระบบสงคมนยม ภาครฐอาจใชมาตรการแทรกแซงตลาดในหลายดานโดยเฉพาะอยางยงมมาตรการจ�ากดการน�าเขามการเกบภาษศลกากรจากการน�าเขาในอตราทสงมการใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรเชนการหามน�าเขาการก�าหนดโควตาน�าเขาทงนเพอใหผประกอบการภายในยงอยตอไปโดยไมตองเลกกจการเนองจากแขงขนกบสนคาภายนอกไมได การเลกประกอบการจะท�าใหประชากรวางงานและมการกระจายรายไดทไมเปนธรรม แตเมอเขาสระบบเศรษฐกจโลกซงความตกลงระหวางประเทศทงหมดมความประสงคใหทกประเทศเปดเสรการคาประเทศทมขอจ�ากดการน�าเขาสงจะตองถกกดดนใหลดและเลกมาตรการจ�ากดการน�าเขา

3) การสนบสนนการลงทนจากตางประเทศ ประเทศทมทนภายในมากเพยงพอจะไมมนโยบายสนบสนนการลงทนจากตางประเทศเปนพเศษแตส�าหรบประเทศทมทนภายในไมเพยงพอกตองการใหนกลงทนตางชาตเขามาลงทนเพอการสรางงานและการเพมผลผลต โดยทวไป ไมวาจะเปนประเทศททนพอเพยงหรอไมพอเพยง หากนกลงทนตางชาตเหนวาภาวะเศรษฐกจเอออ�านวยใหไดประโยชนกจะเขาไปลงทนแตภาครฐกอาจใชมาตรการแทรกแซงเพอใหมผลตามนโยบายทตองการไดการแทรกแซงของภาครฐในการลงทนม2ประการ

(1) การใชมาตรการจ�ากดการลงทนในภาคการผลตทตองการสงวนใหคนในชาตเทานนมาตรการลงทนมตงแตหามการลงทนจากตางชาต ไปจนถงการจ�ากดการถอหนของคนตางชาตใหอยใน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


สดสวนทท�าใหคนในชาตมบทบาทในการตดสนใจเชนใหคนตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ49ของทนจดทะเบยนทงหมด

(2)การใชมาตรการสงเสรมการลงทนทใหสทธประโยชนพเศษแกนกลงทนตางชาตเพอดงดดใหเขามาลงทนในภาคการผลตทตองการ เชน การยกเวนภาษเงนไดนตบคคลในชวงเวลาหนงใหกบการลงทน หรอแมกระทงยกเวนจากมาตรการจ�ากดการลงทนทกลาวในขอ (3.1) ภาครฐเขามามบทบาทเนองจากบรรยากาศการลงทนทมอยไมดเพยงพอทจะดงดดการลงทนในภาคการผลตทประสงคนน

เมอประเทศเขาสระบบเศรษฐกจโลก เรองทตองด�าเนนการกคอการท�าขอตกลงกบประเทศอนทจะคมครองการลงทนและอนญาตใหมการโอนผลประโยชนจากการลงทนไปตางประเทศ เมอเกดปญหาความรนแรงในประเทศจนการลงทนเสยหาย เชน เกดจลาจลท�าใหโรงงานถกไฟไหม กตองมขอสญญาทจะชดใชความเสยหายมฉะนนนกลงทนตางชาตจะลงเลใจหรอไมกจดใหประเทศนนมความเสยงสงมาก

4. แนวโนมการยอมรบระบบเศรษฐกจในประเทศทวโลกไดกลาวในตอนตนแลววาแตละประเทศในโลกมอธปไตยเหนอดนแดนและมพรมแดนของประเทศ

ภายในพรมแดนประเทศหนงๆมทางเลอกทจะใชระบบเศรษฐกจใดกไดมกฎระเบยบของตนเองเพอบงคบใชกบกจกรรมทางเศรษฐกจทเกดขนภายในพรมแดนของประเทศทแตกตางจากประเทศอน แตทนททตองการท�ากจกรรมระหวางประเทศ ประเทศนนกตองหนไปใชกฎเกณฑสากลทถกก�าหนดขนเพอบรหารจดการใหความเชอมโยงสมพนธทางเศรษฐกจระหวางประเทศไมมปญหาขอขดแยงในเรองท1.1.1ไดชใหเหนวาระบบเศรษฐกจทท�าใหเกดการเชอมโยงสมพนธระหวางประเทศตางๆ มากทสดกคอระบบการคาระหวางประเทศและระบบการเงนระหวางประเทศ ในดานการคาระหวางประเทศ กฎเกณฑสากลทไดรบการพฒนาขนมาหลงสงครามโลกครงท 2 ซงกคอความตกลง GATT และตอมามการจดตงองคการ การคาโลกทบรหารจดการการปฏบตตามความตกลงระหวางประเทศในดานการคาสนคาและบรการหลายฉบบและในดานการเงนไดมการจดตงกองทนการเงนระหวางประเทศขนหลงสงครามโลกครงท2เชนกนเพอใหระบบการเงนในโลกมเสถยรภาพใหความชวยเหลอแนะน�าทางการเงนแกประเทศสมาชกทมปญหาการขาดดลการคาตอเนองยาวนานจนไมมเงนจายคาสนคาและบรการทน�าเขาในขณะเดยวกนประเทศสมาชกแตละประเทศตองจดระบบการเงนในประเทศและควบคมดแลใหได

ความตกลงระหวางประเทศทส�าคญเหลาน มลกษณะเปนสนธสญญา ดงนนจงผกพนใหภาครฐของประเทศสมาชกตองปฏบตดวยการออกกฎหมายภายในใหภาคเอกชนตองปฏบตตามอกทอดหนงภาครฐจงตองแทรกแซงอยางหลกเลยงไมไดแตโดยทวไปการแทรกแซงของภาครฐนเปนการท�าใหภาคเอกชนตองเพมประสทธภาพการผลตของตนเองเพอใหสามารถแขงขนไดในตลาดโลกความตกลงระหวางประเทศในระบบเศรษฐกจโลกซงเรยกรวมๆ กนวากฎเกณฑสากลมาโดยตลอดนน จงกดดนใหทงภาครฐและ ภาคเอกชนของประเทศทเขาสระบบเศรษฐกจโลกตองปรบเปลยนทงแนวคดและวธการในการผลตไปสแนวคดและวธการของเศรษฐกจแบบผสมทใชหลกการของระบบทนนยมในทสดแมบางประเทศอาจจะใชเวลานานกวาประเทศอนกตาม

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ประเดนกคอท�าไมกฎเกณฑสากลในโลกจงมแนวทางทเนนหลกการของระบบเศรษฐกจทนนยมสาเหตหลกกคอ ประเทศทรวมกนจดท�าหรอรวมกนเจรจาความตกลงระหวางประเทศเปนประเทศทมเศรษฐกจแบบผสมซงเรมจากการใชหลกการของระบบทนนยมแทบทงสนประเทศเหลานมอทธพลสงเพราะในทางประวตศาสตรเปนประเทศทรวมสรบและชนะในสงครามโลกครง 2 และเปนประเทศทมเศรษฐกจขนาดใหญซงประเทศตางๆตองการมความสมพนธทางเศรษฐกจดวยทงสนดงนนในปจจบนจงเหนวาประเทศตางๆทเขาสระบบเศรษฐกจโลกจงใชเศรษฐกจแบบผสมแมมขอยกเวนบางแตมนอยมาก


ดวยเหตใดประเทศสวนใหญในโลกใชระบบเศรษฐกจแบบผสม(MixedEconomy)


การใชระบบเศรษฐกจทนนยมซงภาครฐจะไมเขามาแทรกแซงระบบเศรษฐกจแตปลอยใหภาคเอกชนไดท�าการผลตและการคาบนหลกการแขงขนเสรและการหาก�าไรสงสดจะน�าไปสการผกขาดในทสดจนเกดการกระจายรายไดทไมเปนธรรม และในระบบเศรษฐกจโลกทมประเทศทมศกยภาพสงเมอภาคเอกชนไมสามารถแขงขนไดในตลาดโลก กจะเกดวกฤตทางเศรษฐกจไดเพราะภาครฐไมไดมบทบาทในการเสรม ความแขงแกรงใหภาคเอกชน

สวนการใชระบบเศรษฐกจสงคมนยมหรอระบบทอาศยการวางแผนและควบคมของรฐบาลใน สวนกลางอยางเตมทกมจดออนทอาจเกดการวางแผนผดพลาดจนมการใชทรพยากรอยางไมมประสทธภาพเกดการสญเสยทรพยากร และการควบคมอยางเขมงวดในแตละกระบวนการท�างานโดยภาคเอกชนไมมสวนในการตดสนใจกจะท�าใหการท�างานลาชาไมสามารถแขงขนกบเอกชนในประเทศอนนอกจากนการเชอมโยง กบเศรษฐกจโลกจะท�าไดล�าบากเพราะเอกชนในตางประเทศขาดความไววางใจและไมตองการท�าธรกจรวม

ดวยเหตนประเทศสวนใหญจงใชระบบเศรษฐกจแบบผสมซงใหภาคเอกชนตดสนใจท�าการผลตและการคาบนฐานเปาหมายทางดานผลประโยชนตอบแทนของตนเองภาครฐเขาไปมบทบาทในการสรางสาธารณปโภคพอประโยชนสวนรวมเขาไปเสรมสรางความแขงแกรงของศกยภาพของภาคเอกชนใหแขงขนในตลาดโลกไดโดยใชนโยบายรฐชวยเหลอธรกจทออนแอใหฟนตวไดและการเขาไปเชอมโยงกบเศรษฐกจโลกกกระท�าไดเพราะกลไกและกฎเกณฑในเศรษฐกจโลกสรางขนเพอใหประเทศทใชระบบเศรษฐกจแบบผสมสามารถปรบตวไดรวดเรว

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



การเชอมโยงประเทศกบระบบเศรษฐกจโลก

1. การเชอมโยงกบประเทศอนเพอการคาและการลงทนในเรองนจะเนนการเชอมโยงกบประเทศอนของประเทศทมเศรษฐกจแบบผสมทเปนประเทศก�าลง

พฒนาขนาดกลางเนองจากเปนกรณทมสวนคลายกบประเทศไทยเปาหมายหลกทางดานเศรษฐกจของทกประเทศทมเศรษฐกจแบบผสมคอนขางเหมอนกน คอ

การขยายตวทางเศรษฐกจในรปของการเพมผลผลตจนท�าใหสามารถจางงานไดเตมทและการมเสถยรภาพของเศรษฐกจทเจรญเตบโตทงนเพราะหากเศรษฐกจขยายตวรายไดของประชากรกสงขนมการกนดอยดในขณะเดยวกนเมอรายไดสงขนแลวกตองการใหระดบรายไดทสงขนนมความมนคงไมลดลงอกหรอไมขนๆลงๆจนไมอาจวางแผนชวตประจ�าวนไดและรายไดจะตองไมถกกดกรอนลดลงอนเนองจากราคาทสงขนจนท�าใหมลคาทแทจรงลดลงบางประเทศไดใหความส�าคญกบการกระจายรายไดดวยกมเปาหมายทจะใหรายไดทเพมขนนตกสประชากรในสดสวนทท�าใหไมเกดความเหลอมล�าของรายไดในประชากร

ภาครฐเปนสวนทก�าหนดเปาหมายแตเมอภาคเอกชนเปนผผลตภาครฐกตองมภารกจเพมขนดงน1)สรางบรรยากาศทางเศรษฐกจทดงดดใหภาคเอกชนลงทนผลตเพมเตมและสรางสาธารณปโภค

เพอรองรบใหเพยงพอ2)น�าประเทศเขาสระบบเศรษฐกจโลกเพอใหเอกชนมตลาดตางประเทศทจะซอผลผลตทเพมขน

ในขณะเดยวกน ตองพรอมใหภาคเอกชนซอวตถดบและเทคโนโลยจากตางประเทศเพอใชในการผลตในสถานการณทมวตถดบและเทคโนโลยไมเพยงพอภายในประเทศ

3)หากการลงทนภายในมไมเพยงพอกตองเปดโอกาสใหตางชาตเขามาลงทนได การลงทนของตางชาตนอกจากมการน�าเงนทนเขามาแลว นกลงทนตางชาตอาจน�าเทคโนโลยใหมเขามาดวยเพอใชกบการผลตทมาลงทนและมความเปนไปไดทนกลงทนจะสรางตลาดในตางประเทศใหกบสนคาหรอบรการทจะผลตดวย

การเชอมโยงเขาสระบบเศรษฐกจโลกโดยจะเนนเปนพเศษการเชอมโยงทางดานการคาระหวางประเทศนน เปนเรองทมความสมพนธกบการผลตอยางชดเจน โดยเฉพาะในประเทศทมขนาดเลก มประชากรจ�านวนนอยและมอ�านาจซอต�าอปสงคภายในไมเพยงพอทจะท�าใหการผลตมประสทธภาพแบบการประหยดตอขนาดการเพมผลผลตจงตองการตลาดตางประเทศเปนทระบายในระยะทผานมาเศรษฐกจของประเทศจ�านวนมากในโลก ไดขยายตวอยางรวดเรวเพราะการคาระหวางประเทศ สดสวนของมลคาการสงออกตอGDPมคาสงโดยเฉพาะประเทศทมขนาดเลกและปานกลางสวนประเทศทมขนาดใหญซงมประชากรจ�านวนมาก อาจพงพาการคาตางประเทศนอยลงเพราะตลาดภายในสามารถรองรบผลผลตทเพมขนได ตาราง 1.1 แสดงใหเหนวา ทงประเทศทพฒนาแลวในยโรปและประเทศก�าลงพฒนาในเอเชยตางกตองพงตลาดตางประเทศ เชน เนเธอรแลนดซงเปนประเทศพฒนาแลวในยโรป มสดสวนของมลคา

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


การสงออกตอGDPรอยละ70.08สงคโปรและมาเลเซยเปนประเทศก�าลงพฒนาในเอเชยมสดสวนของมลคาการสงออกตอGDPรอยละ218.19และ109.54ตามล�าดบสวนไทยมสดสวนของมลคาการสงออกตอGDPรอยละ70.79เปนตน

ตารางท 1.1 สดสวนการคาระหวางประเทศตอ GDP ราคาปจจบน

(ใชขอมลเฉลยพ.ศ.2543-2552)

ประเทศ การสงออก การน�าเขา ประเทศ การสงออก การน�าเขา

เบลเยยม 79.32 75.72 มาเลเซย 109.54 88.65

แคนาดา 36.99 34.25 เนเธอรแลนด 70.08 62.72

ชล 40.90 33.00 นอรเวย 44.69 28.68

จน 37.48 30.62 ฟลปปนส 44.10 45.52

เดนมารก 49.31 45.02 เกาหลใต 41.61 39.59

ฟนแลนด 42.47 36.87 สงคโปร 218.19 194.67

เยอรมน 40.96 36.05 สวเดน 48.61 41.35

อนโดนเซย 30.79 26.27 ไทย 70.79 65.05

ไอรแลนด 85.69 73.17 สหรฐอเมรกาอเมรกา

10.80 15.39

อตาล 26.62 26.54 เวยดนาม 69.91 79.46

ทมา:ค�านวณจากขอมลทเผยแพรโดยUNCTAD

2. การเชอมโยงกบระบบการคาระหวางประเทศ1) แนวทาง การมความสมพนธทางการคากบประเทศอนอาจเรมตนงายๆดวยการทภาคเอกชน

สงสนคาไปจ�าหนายตางประเทศหรอการทบรษทใดบรษทหนงน�าสนคาเขามาจากตางประเทศ ดวยเหตทวาหากผบรโภคในตางประเทศมความตองการบรโภคสนคาจากประเทศใดประเทศหนง ผประกอบการเอกชนในตางประเทศกคงขวนขวายน�าเขาสนคานนไปจ�าหนายภายใน กรณเชนนคงเกดขนจรงในหลายประเทศ โดยทภาครฐไมจ�าเปนตองเขามาเกยวของหรอมบทบาทแตถาพจารณาถงความสมพนธในเชงระบบซงหมายถงการคาระหวางประเทศทมความแนนอนผสงออกมความเชอมนวาประเทศคคาไมปฏบตตอสนคาทตนสงออกอยางล�าเอยง ใชมาตรการจ�ากดการน�าเขาสนคาจากแตละประเทศไมเหมอนกน ภาครฐกมบทบาทในการน�าประเทศเขาสระบบการคาระหวางประเทศเชนกนทงนเพราะวาแมภาคเอกชนเปนสวนทประกอบกจกรรมทางการคาหลกแตภาคเอกชนไมสามารถบงคบใหประเทศอนเปดตลาดใหน�าสนคาเขาได แตละประเทศมนโยบายการคาของตนเองและใชมาตรการทางดานการน�าเขาทสอดคลองกบ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


นโยบายการคาบางประเทศอาจจะมนโยบายจ�ากดการคาจากตางประเทศจงจ�ากดการน�าเขาดวยการเกบภาษศลกากรในอตราสงหรอมฉะนนกใชมาตรการทไมใชภาษศลกากร เชน การหามน�าเขา การก�าหนดโควตาน�าเขาบางประเทศแมจะมนโยบายเปดเสรการคาและไมจ�ากดการน�าเขาแตประเทศเหลานอาจจะใชมาตรการจ�ากดการน�าเขาเปนการชวคราวโดยทผสงออกทราบเมอสนคาถกขนสงไปถงทาเรอแลวกไดหรออาจจะเปลยนอตราภาษศลกากรกลบไปกลบมาตามทภาครฐเหนเหมาะสมถาการคาระหวางประเทศไมมความแนนอนกจะกระทบกบการผลตภายในประเทศและมผลเสยตอเนองไปถงเศรษฐกจของประเทศภาครฐจงจ�าเปนตองเขามามบทบาทดวยการท�าความตกลงกบประเทศอนในการเปดการคาระหวางกนและใหสญญาทจะสรางความแนนอนในการเปดตลาด

ดงนนประเทศเขาสระบบเศรษฐกจโลกทางดานการคาได2ทางทางใดทางหนงหรอทงสองทางดงน

(1) การเขาเปนสมาชกองคการการคาโลกไดกลาวไวแลวในเรองท1.1.1วาจดเรมตนของWTO1เกดขนเมอประเทศตางๆดวยการน�าของสหรฐอเมรกาสหราชอาณาจกรและฝรงเศสท�าความตกลง ทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคามผลบงคบตงแตวนท1มกราคมค.ศ.1948โดยความตกลงนมจดประสงคเพอควบคมมใหประเทศคสญญาเพมการจ�ากดการคามากกวาเดมและใหประเทศเหลานมแนวทางในการเจรจาลดขอจ�ากดทางการคา หลงจากทมผลบงคบใชเปนตนมา กไดมประเทศตางๆ เขาเปนภาคความตกลงมากขนและมการใชมาตรการทางการคาทหลากหลายมากขนประเทศภาคเดมของความตกลงGATTจงรวมกนเจรจาท�าความตกลงเพมเตมแลวจดตงเปนองคการการคาโลกตงแตค.ศ.1994เปนตนมาจนถงค.ศ. 1994มประเทศสมาชกทงสน 159ประเทศหรอรอยละ81ของประเทศในโลกประเทศสมาชกรวมถงประเทศเศรษฐกจขนาดใหญเชนสหรฐอเมรกาสหภาพยโรปญปนจนรสเซยซงมตลาดขนาดใหญ และประเทศก�าลงพฒนาจ�านวนมากจนกลาวไดวา ประเทศทท�าการคาระหวางประเทศอยางจรงจงในโลกนไดเขาเปนสมาชกทงหมดแลวยงเหลอเพยงประเทศทไมพรอมเจรจาการคา

ประเดนคอท�าไมประเทศตางๆจงตองการเขาเปนสมาชกของWTOทงนเพราะวาทนททเปนสมาชกWTOประเทศนนกจะเขาสระบบการคาระหวางประเทศท

มกฎเกณฑการคาสากลทมงใหสมาชกทกประเทศเปดตลาดเสร พรอมทงใหการเปดเสรนนมนคงไมเปลยนแปลง และมกฎเกณฑการคาสากลทท�าใหการแขงขนในตลาดโลกเปนการแขงอยางเสรปราศจากการแทรกแซงของภาครฐในประเทศอนทมเจตนาใหผผลตของตนเองไดเปรยบในการแขงขน แตแนนอนวา กฎเกณฑทกลาวถงนเกดจากการเจรจาระหวางประเทศจ�านวนมาก จงยงไมไดท�าใหระบบการคาโลกมการแขงขนเสรสมบรณแบบการเจรจายงด�าเนนตอไปเปนระยะๆเพอใหไดกฎเกณฑการคาทไมเปดชองวาง ใหประเทศใดประเทศหนงเอาเปรยบคคา

ผลประโยชนทจะเกดขนใชหลกการของกฎหมายระหวางประเทศทแตละประเทศตองท�าตามค�ามนสญญาทไดผกพนไวจากการเจรจาสรปดงน

1ในชดวชานอาจจะมการใชค�าวาองคการการคาโลกในบางทซงหมายถงWTOเชนกน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ก.การเปดตลาดเสรในดานการลดหรอเลกอตราภาษศลกากรกอนทจะมสถานะเปนสมาชก แตละประเทศตองผานการเจรจากบประเทศอน เพอลดหรอเลกอตราภาษศลกากรทเกบจากการน�าเขาเชน ประเทศ ก. มความตองการทจะขายสนคาใหประเทศ ข. แตตดขดทตองเสยภาษศลกากรท�าใหเขาตลาดไดนอยกขอเจรจากบประเทศข.ซงจะกดดนใหประเทศก.ลดอตราภาษศลกากรเปนการตอบแทนเชนกน เมอถงระดบทพอใจของทงสองฝาย ทงสองประเทศจะท�าตารางอตราภาษศลกากรทมผลผกพนตลอดไปไมสามารถเพมขนไดอกหลงจากนตารางอตราภาษศลกากรใหมทอตราลดลงจากเดมจะใชกบสนคาจากทกประเทศสมาชก ไมใชเพยง 2 ประเทศทเจรจา ตามหลกการประตบตเยยงชาตทไดรบอนเคราะหยง2(Most-favoured-nationTreatment)ซงหมายความวาตารางอตราภาษศลกากรของทงสองประเทศจะมผลกบประเทศสมาชกอนทกประเทศอยางเทาเทยมกน แตในทางตรงขามถาประเทศ ท.ทไมไดเปนสมาชกองคการการคาโลกประเทศสมาชกขององคการการคาโลกสามารถทจะเรยกเกบภาษศลกากรจากการน�าเขาสนคาจากประเทศท.ในอตราทสงกวาทผกพนไดดงนนประเทศสมาชกจะไดรบประโยชนจากการทตลาดเปดกวางขนจากประเทศสมาชกทกประเทศและมความแนนอนในอตราภาษศลกากรทเรยกเกบ

ข.การเปดตลาดเสรดวยการเลกใชมาตรการทไมใชภาษศลกากร นอกจากน ใน ความตกลงของWTO ไดหามมใหประเทศสมาชกจ�ากดการน�าเขาดวยมาตรการทไมใชภาษศลกากรมาตรการทรจกกนดคอมาตรการหามน�าเขายกเวนสนคาทเกยวกบความมนคงสนคาอนตรายมาตรการก�าหนดโควตาการน�าเขาเปนตน

ค.การเปดตลาดการคาบรการสมาชกแตละประเทศจะจดท�าตารางขอผกพนทก�าหนดวาจะเปดตลาดการคาบรการสาขาใดบาง เปดโดยมเงอนไขอยางไร เชน เปดใหตางชาตเขามาตงบรษทขายบรการได แตบรษทนนตองมคนในชาตรวมถอหนดวยจ�านวนหนง เปนตน สมาชกทกประเทศกจะมโอกาสในการเขาไปขายบรการตามขอผกพนของแตละประเทศ

ง. การแขงขนในตลาดโลกทไมเสยเปรยบมความตกลงในหลายเรองทตองการใหการแขงขนระหวางประเทศสมาชกไมมความไดเปรยบเสยเปรยบเกนจากการท�าธรกจของภาคเอกชนเองเชน

ภาครฐของสมาชกแตละประเทศไมสามารถใหการอดหนนการสงออกแกผสงออกของตนเองเพราะจะท�าใหสนคาจากผสงออกนมราคาต�ากวาสนคาประเภทเดยวกนจากประเทศทไมไดอดหนนนอกจากนแมจะไมหามการอดหนนภายในเชนในรปของการยกเวนการเกบภาษรายไดนตบคคลแตถาพบวาสนคาทน�าเขามการอดหนนภายในเกนขอบเขตประเทศทน�าเขาสามารถเกบภาษเพมไดหรอแมแตในกรณทภาคเอกชนผสงออกใชวธการทมตลาด(Dumping)สนคาเขาไปโดยมราคาทต�ากวาตนทนมากประเทศทน�าเขากมสทธทจะเกบภาษปกปองอตสาหกรรมภายในของตนไดเชนกน

2 ค�าวา “การประตบตเยยงชาตทไดรบอนเคราะหยง” เปนค�าทใชในสนธสญญาระหวางประเทศ ในปจจบน ไดมผใช ค�าวา“การปฏบตเยยงชาตทไดรบอนเคราะหยง”แทนซงมความหมายททดแทนกนไดในท�านองเดยวกนในหนวยท1นไดมการใช ค�าวา“การประตบตเยยงคนชาต”และไดอธบายความหมายไวในเรองทเกยวของมการใชค�าวา“การปฏบตเยยงคนชาต”แทนไดเชนกน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


จ.การยตขอพพาทในWTOมกระบวนการยตขอพพาททางการคาทอาจเกดขนไดเสมอเชนประเทศน�าเขาเกบภาษศลกากรในอตราทผกพนไวแตตอมาไดเพมคาธรรมเนยมอยางอนท�าใหการน�าเขาถกจ�ากด ประเทศทเสยหายกสามารถน�าเรองนเขาสกระบวนการยตขอพพาทซงมผแทนจากประเทศสมาชกทไมมผลประโยชน 3-5 คน ท�าหนาทพจารณาวาผดความตกลงหรอไม หากพบวาผดประเทศทผดตองยกเลกมาตรการนทนท หากไมยกเลก ประเทศทเสยหายจะเปนฝายยกเลกขอผกพนทท�าใหประเทศทท�าผดไมไดประโยชนอกตอไปรวมทงตองไดรบการวพากษวจารณในเชงลบในทประชม

ฉ.การใหสทธพเศษแกประเทศก�าลงพฒนาและประเทศพฒนานอยทสดความตกลงของWTOใหขอยกเวนแกประเทศทพฒนาแลวสามารถลดอตราภาษศลกากรลงใหนอยกวาอตราทผกพนเพอใชเกบจากการน�าเขาสนคาเฉพาะจากประเทศก�าลงพฒนาและพฒนานอยทสด

(2) การท�าความตกลงการคาเสรกบประเทศหรอกลมประเทศทตองการขยายการคา

ประเทศทงหลายทงทเปนสมาชกองคการการคาโลกและทไมไดเปนอาจเขาสระบบการคาระหวางประเทศไดดวยการท�าความตกลงการคาเสรแบบทวภาคกบประเทศอนหรอความตกลงแบบสองฝายซงหมายความวาท�าความตกลงกบประเทศคคาเพยงประเทศเดยว หรอท�าความตกลงรวมกบประเทศอนมากกวา 1ประเทศพรอมกนหรอความตกลงหลายฝายแตการด�าเนนการในทางเลอกนประเทศจะเขาสตลาดทแคบกวาการเปนสมาชกWTOนอกเสยจากวาไปท�าความตกลงกบทกประเทศในโลกซงมความเปนไปไดต�ามากเพราะโดยทวไปการเจรจาท�าความตกลงทวภาคกบประเทศหนงประเทศใดในลกษณะนจะใชเวลาไมต�ากวา2ป

ก.ในกรณของประเทศทไมไดเปนสมาชกขององคการการคาโลก เรองแรกทประเทศทตองการท�าความตกลงการคาเสรกบประเทศใดกตามตองท�า คอยนขอเสนอตอประเทศคเจรจา ซงหากประเทศทไดรบขอเสนอไมเหนประโยชนอนใดทจะเกดขน กสามารถปฏเสธได แตถาตกลง กระบวนการเจรจากเรมตนขนดวยการท�ากรอบของความตกลง ซงกคอขอบเขตของการเจรจาวาควรรวมเรองใดบางในระยะทผานมา ความตกลงการคาเสรแบบทวภาคหรอแบบหลายฝายน3 โดยทวไปมเรองทตองท�า ความตกลงดงน

-การเปดตลาดดวยการลดหรอเลกการเกบภาษศลกากรจากการน�าเขา-การเปดตลาดดวยการเลกใชมาตรการทไมใชภาษศลกากร-การสรางเงอนไขจ�ากดการใชมาตรการตางๆ ทจะท�าใหผผลตของประเทศ

หนงไดเปรยบผผลตของประเทศคสญญาแตการเจรจาในเรองนมขอจ�ากดมากเพราะแตละประเทศตางกใชมาตรการทหลากหลายในการใหการอดหนนผประกอบการหรอใหสทธประโยชนเปนพเศษแกผประกอบการ ในประเทศประเทศคเจรจาจะตองมขอมลวาในอกประเทศใชมาตรการอะไรบาง

-การเปดตลาดการคาบรการ-การลงทน

3เพอมใหมขอความยาวเกนไปในหลายทจงยกตวอยางเพยงความตกลงทวภาคแตทงความตกลงทวภาคและความตกลงหลายฝายตางกมรปแบบคลายคลงกน จงสามารถน�าเรองทอธบายในกรณความตกลงทวภาคมาประยกตใชในกรณของความตกลงหลายฝายได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


-การยตขอพพาทโดยใชอนญาโตตลาการ-จ�านวนปทจะใหความตกลงมผลบงคบ

ข. ในกรณของประเทศทเปนสมาชกองคการการคาโลกท�าความตกลงการคาเสรกบประเทศอนทเปนสมาชกเชนกนเนองจากประเทศคเจรจาตางกเขาสระบบการคาระหวางประเทศของWTOแลว การท�าความตกลงในกรณนมความหมายวา ประเทศคเจรจาตองการทจะเปดตลาดระหวางกนใหมากกวาทไดท�าพนธะสญญาเปดตลาดไวแลวในWTOซงเรองนความตกลงในWTOไดเปดชองทางไวเปนขอยกเวนทางดานหลกการประตบตเยยงชาตทไดรบอนเคราะหยงซงอธบายไดดงนประเทศช.และป. ตองการท�าความตกลงทวภาค ประเทศ ช. ไดผกพนในWTO ทจะลดอตราภาษศลกากรใหเหลอ รอยละ 10 ดงนนการน�าเขาสนคาจากทกประเทศสมาชกตองเสยภาษศลกากรในอตรารอยละ 10 และประเทศป.กไดสทธนอยแลวแตหลงจากการท�าความตกลงทวภาคกบประเทศป.ปรากฏวาประเทศช.ตกลงลดอตราภาษศลกากรเหลอรอยละ5ดงนนเฉพาะการน�าเขาสนคาทผลตจากประเทศป.เทานนทเสยภาษศลกากรรอยละ5สวนการน�าเขาสนคาจากประเทศสมาชกอนของWTOยงตองเสยภาษศลกากรในอตราทผกพนรอยละ10เชนเดมจงไมไดปฏบตเทาเทยมกนการทWTOยกเวนใหประเทศท�าความตกลงทวภาคไดเพราะสมาชกWTOหลายประเทศไมสามารถยกเลกการเกบภาษศลกากรเปนการทวไปใหทกประเทศแตสามารถยกเลกการเกบภาษศลกากรจากการน�าเขาสนคาจากประเทศทไดลดอตราภาษศลกากรตอบแทนถงระดบทนาพอใจเทานน นอกจากน กมการรวมกลมประเทศทตองการเปดประเทศระหวางกนใหมากกวาทเปนอยในWTOอยแลวกอนทจะจดตงWTOเชนสหภาพยโรปดงนนจงจ�าเปนตองมขอยกเวน นอกจากน กเปนทคาดหวงวาการเปดตลาดภายใตความตกลงทวภาคจะน�าไปสการเปดตลาดทมากขนกวาเดมส�าหรบประเทศสมาชกอนของWTOในการเจรจาครงตอๆไป

ในการท�าความตกลงทวภาคระหวางสมาชกองคการการคาโลก สาระของความตกลงคงเหมอนกบสาระความตกลงทกลาวไวในกรณของประเทศทไมไดเปนสมาชกขององคการการคาโลก แตระดบการเปดตลาดจะสงกวาในกรณทประเทศไมไดเปนสมาชกองคการการคาโลกเพราะประเทศเหลานมการเปดตลาดระหวางกนอยแลวในฐานะทเปนสมาชกองคการการคาโลกดวยกน

2) การสมครเปนสมาชกองคการการคาโลก การสมครเปนสมาชกองคการการคาโลกมกระบวนการขนตอนทสมาชกเดมไดก�าหนดไว แมจะมองวาขนตอนการสมครเปนเรองปลกยอย แตกระบวนการขนตอนมนยยะชดเจนวาประเทศทตองการเขาเปนสมาชกWTO ตองปรบเปลยนนโยบายการคาระหวางประเทศใหเนนไปในทางการแขงขนเสรและมความพรอมทจะเปดตลาดของประเทศขนตอนการสมครเหมอนกนทกประเทศแตในความเปนจรงระยะเวลาของกระบวนการตงแตเรมยนความจ�านงไปจนไดรบความเหนชอบจากทประชมใหญของสมาชกWTOของแตละประเทศไมเทากนขนอยกบความพรอม ของประเทศ ส�าหรบจน กอนทกระบวนการจะเสรจสนใชเวลาถง 8 ป เปรยบเทยบกบประเทศอนทเปนเศรษฐกจแบบผสมจะใชเวลาเพยงประมาณ2ปเทานน

ขนตอนมดงนก. การเขาเปนสมาชกเรยกภาษาทางการวาAccession เปนกระบวนการเจรจา เรมดวย

ประเทศทประสงคจะเขายนความจ�านงตอทประชมใหญซงประกอบดวยผแทนของประเทศสมาชกเดมเมอ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


เหนวาประเทศทยนสมครมการปกครองตนเองและมนโยบายเศรษฐกจของตนเอง กจะตงคณะท�างานขนพจารณาค�าขอสมาชกประเทศใดทมความสมพนธทางการคามากอนตองการเขารวมพจารณาค�าขอเพอมบทบาทในการเจรจากสามารถสมครได

ข. หลงจากนน ประเทศผยนตองเตรยมเอกสารทระบรายละเอยดของระบบการคาตางประเทศโดยเฉพาะอยางยงนโยบายการคาและมาตรการจ�ากดการคากฎหมายทเกยวของหนวยงานทเกยวของกบการคาระหวางประเทศ อตราภาษศลกากรของรายการสนคา และสถตขอมลทางดานการคาระหวางประเทศ เพอสงใหคณะท�างานพจารณา คณะท�างานจะสอบถามเพมเตมเพอใหเกดความชดเจนกได

ค. เมอเหนวานโยบายทชแจงมาคอนขางชดเจน สมาชกในคณะท�างานซงกคอผแทนของประเทศสมาชกWTO จะเรมเจรจาการคากบประเทศทยนโดยเจรจาในรปของความตกลงทวภาค ขอสงเกตกคอ ประเทศทเปนสมาชกอยเดมแลว ตางกมขอผกพนลดอตราภาษศลกากรอยเดม จงน�าขอผกพนเดมนไปเจรจากบประเทศทสมครใหม เพอใหประเทศสมครใหมลดอตราภาษศลกากรลงจนเปนทพอใจและเจรจาทางดานการเปดตลาดการคาบรการในท�านองเดยวกนการเจรจานจะใชเวลาคอนขางนานเพราะประเทศสมาชกในคณะท�างานมหลายประเทศ ตางกเจรจากบประเทศทสมครแบบทวภาคคอสองตอสองประเทศทสมครจะถกกดดนใหลดอตราภาษศลกากรลงจนคณะท�างานเหนวาประเทศสมาชกเดมไดประโยชน สมน�าสมเนอกบทประเทศสมครใหมจะไดรบประโยชนจากการเปดตลาดของประเทศสมาชกเดมซงมจ�านวนมากแลวจงสรปการเจรจา

ง.เมอเจรจาเสรจคณะท�างานกจะจดท�ารายงานขอเสนอแนะวาควรรบเขาเปนสมาชกหรอไมและจดท�าเอกสารทเรยกวาProtocolofAccessionหรอ“พธสารในการเขาเปนสมาชก”ซงมฐานะเปนสนธสญญาเบองตนซงระบวาใหประเทศทยนสมครนนเปนสมาชกไดพรอมทงตารางขอผกพนการลดอตราภาษศลกากรและตารางการเปดตลาดการคาบรการ แลวน�าเสนอตอทประชมใหญ เพอพจารณาให ความเหนชอบ

จ.หากสองในสามของทประชมใหความเหนชอบใหเปนสมาชกได ประเทศนนจะตองน�าพธสารดงกลาวเสนอรฐสภาในประเทศของตนเองใหความเหนชอบจากนนภาครฐกจะยนสตยาบนกลบมาทWTOเพอแสดงวายอมรบพธสารและการเปนสมาชกกจะเรมเมอครบสามสบวนหลงจากการยนสตยาบน

นบจากนนเปนตนไปสมาชกของWTOทกประเทศกสามารถจะสงสนคาและบรการไปยงประเทศสมาชกใหมโดยการน�าเขาสนคาจะเสยภาษศลกากรในอตราทลดลงตามทไดผกพนไวและประเทศสมาชกใหมกไดรบประโยชนจากขอผกพนการเปดตลาดของสมาชกเดมทกประการ ไมใชเฉพาะสมาชกทอยในคณะท�างานและรวมเจรจาแบบทวภาค กระบวนการเจรจาทกลาวขางตนนเปนไปตามพธการทางการทตและประเทศสมาชกตองด�าเนนการตามพนธะสญญาตามหลกสากลแมจะมรายละเอยดมากแตสาระส�าคญกคอนบตงแตเรมตนสมครประเทศทสมครจะตองแสดงใหเหนวานโยบายและมาตรการทางการคาทใชอยมงเนนการเปดตลาด แมจะเปดอยางคอยเปนคอยไป หากมนโยบายการคาทปดประเทศอยางแขงกราวและไมสอแววทจะยอมเปดประเทศจากการเจรจาประเทศสมาชกเดมของWTOกคงจะไมยอมรบการสมคร กไดนอกจากนเมอไดเปนสมาชกแลวกมพนธะสญญาทจะตองปรบเปลยนกฎระเบยบภายในประเทศให

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


สอดรบกบความตกลงระหวางประเทศของWTO ดงนน การเลอกใชนโยบายการคาแนวเปดเสรจงเปนเรองส�าคญ

3) นโยบายการคาระหวางประเทศ โดยหลกการทวไป แนวทางในการก�าหนดนโยบายการคาระหวางประเทศม2แนวคอ

(1) นโยบายการคาระหวางประเทศแนวเปดเสร (Liberalization Trade Policy) เมอประกาศวาประเทศมนโยบายการคาแนวเปดเสร ประเทศนนจะไมมขอจ�ากดการคาระหวางประเทศ ไมมการเกบภาษศลกากรการน�าเขาสนคาทวไปหรอมในอตราทต�ามากไมใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรอาจจ�ากดการน�าเขากเฉพาะสนคาทมอนตรายและไมปลอดภยเชนอาวธยาเสพตดสนคาทกอใหเกดมลภาวะและกไมจ�ากดการสงออกในท�านองเดยวกน ประเทศทใชนโยบายแนวเปดเสรสงเสรมใหตลาดภายในและตลาดโลกมการแขงขนเตมท ผประกอบการเอกชนภายในประเทศตองมศกยภาพในการแขงขนสง สนคาทผลตภายในตองแขงขนกบสนคาน�าเขาทงในดานราคาและคณภาพถาแขงขนไมไดกตองปดกจการ

ผทสนบสนนแนวทางนเชอวาการแขงขนจะท�าใหภาคเอกชนเขมแขง ตองหากระบวนการผลตทมประสทธภาพสง ลดตนทนได มนวตกรรมทน�าไปสการผลตทมประสทธภาพ และผทสนบสนนแนวทางนไมไดคาดหวงวาประเทศจะผลตสนคาไดทกชนด หากสนคาใดทแขงขนกบสนคาทผลตในตางประเทศไมได กจะมการน�าเขา และมการสงออกสนคาทแขงขนได โดยธรรมชาตของการประกอบการในระบบนผประกอบการภายในยอมประกอบกจการทผลตสนคาทมก�าไรสงมลคาสงรายไดของประเทศจงสงไปดวยน�ามาซงความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศ แตเงอนไขส�าคญทจะท�าใหประเทศซงใชนโยบายนประสบความส�าเรจดงกลาวกคอประเทศตองมศกยภาพทางการผลตสงมากมแรงงานเทคโนโลยการบรหารจดการทรองรบการแขงขนไดเปนอยางด

(2)นโยบายการคาระหวางประเทศแนวปกปอง(ProtectionistTradePolicy)ประเทศทมนโยบายการคาแนวนจะปดประเทศดวยการใชมาตรการจ�ากดการน�าเขาภาษศลกากรมอตราสงหากจะปดตลาดโดยสนเชงกจะหามน�าเขาสนคาทกชนดหรอถาไมปดโดยสนเชงกไมหามน�าเขาเพราะการเกบภาษศลกากรในอตราสงกยอมสกดกนการน�าเขาได สนคาทน�าเขาไดตองมราคาต�ามากหรอมฉะนนกม ความตองการภายในสงมากจนอตราภาษศลกากรกจ�ากดไมได ผลของการใชนโยบายแนวนกคอเมอ ผประกอบการไมจ�าเปนตองแขงขนกบผผลตจากตางประเทศ กจะกลายเปนผผกขาดทางการตลาดได จงคาดหมายไดวาราคาสนคาโดยทวไปในประเทศทจ�ากดการน�าเขาจะมแนวโนมทสงกวาประเทศทสนบสนนการแขงขน

เหตผลทสนบสนนการใชนโยบายนกคอผประกอบการภายในไมมศกยภาพเพยงพอในการแขงขนจงผลตดวยตนทนทสง หากไมปกปอง จะมการน�าเขาสนคาจากตางประเทศจ�านวนมากจนท�าใหดลการช�าระเงนขาดดลจนเกดวกฤตการเงนเพราะประเทศไมมเงนเพยงพอทจะจายซอสนคาจากตางประเทศเมอผประกอบการภายในไดพฒนาจนมประสทธภาพมากขนจงอาจปรบเปลยนนโยบายดวยการลดขอจ�ากดทางการน�าเขาลงตามสภาพความสามารถในการแขงขน

ในความเปนจรง มการผลตสนคาหลายประเภทเพอสนองตอบอปสงคทงภายในประเทศและ ตางประเทศ แตละประเทศมความสามารถในการแขงขนแตกตางกนในแตละประเภทสนคา และเปน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ความสามารถในการแขงขนเปรยบเทยบเพราะมหลายประเทศทผลตได การก�าหนดนโยบายการคานนนอกจากจะพจารณาความสามารถในการแขงขนเปรยบเทยบแลวประเทศยงตองการความแนนอนในดานอปทานของสนคาดวย โดยเฉพาะอยางยงสนคาอาหาร หากใชแนวทางทวาการผลตอาหารเองไมมประสทธภาพกใหมการน�าเขาจากตางประเทศเพยงหนทางเดยวความเสยงจากการทมอาหารไมพอเพยงกจะสงมากเชนหากเกดสภาวะผดปกตในประเทศผสงออกจนผลตอาหารไดนอยประเทศผสงออกกยอมจะใหความส�าคญกบตนเองดวยการจ�ากดการสงออกเพอใหเพยงพอกบการบรโภคในประเทศผสงออก ดวยเหตน จงมความจ�าเปนตองใชมาตรการปกปองผผลตส�าหรบสนคาบางประเภทใหสามารถผลตตอไปแมตนทนจะสงกตาม นโยบายการคาทแตละประเทศใชอยจงไมไดใชแนวทางใดแนวทางหนงเพยงอยางเดยว และดวยแรงกดดนทงภายในประเทศและจากประเทศคคา นโยบายการคาของประเทศสวนใหญจะใชแนวทางการเปดเสรทไมสมบรณ กลาวคอ มนโยบายทจะสนบสนนการคาเสร อตราภาษศลกากรทใชอยในระดบต�า ยกเวนบางรายการสนคาทอตราอยในระดบสงเนองจากมความจ�าเปนตองชวยเหลอ ผประกอบการภายในไปพลางกอน

นโยบายการคาทสนบสนนการคาเสรนเปนนโยบายทจะท�าใหการเขาสระบบการคาระหวางประเทศมความเปนไปไดสงขนในการสมครเขาเปนสมาชกWTOสมาชกเดมจะเหนความเปนไปไดทจะเจรจาลดระดบการจ�ากดการน�าเขาทมประโยชนอยางแทจรงกบประเทศซงมนโยบายสงเสรมการคาเสรดวยเหตทอตราภาษศลกากรอยในระดบไมสง แตถาประเทศทสมครมนโยบายปกปองการคา อตราภาษศลกากรทใชมระดบสงมากการเจรจากคงจะไมท�าใหประเทศนลดอตราภาษศลกากรลงจากเดมมากพอทจะเปดชองทางใหมการน�าเขาไดอยางไรกตามการเขาสระบบการคาระหวางประเทศดวยการเปนสมาชกWTOนเปนเพยงการเปดโอกาสใหผประกอบการของประเทศไดใชความสามารถในการขยายตลาดการสงออกเทานน สวนผประกอบการจะท�าไดตามโอกาสทเปดนหรอไมนน ขนอยกบปจจยอนๆ ดวย โดยเฉพาะอยางยงศกยภาพของประเทศในการผลตอยางมประสทธภาพและในการกระจายสนคาไปสสวนตางๆของโลกดงนนภาครฐควรจะตองเพมบทบาทในการเพมศกยภาพของประเทศในดานทกลาวถงนดวยตอไปนเปนเพยงตวอยางหรอขอแนะน�าในการเพมศกยภาพ

- การสรางและปรบปรงสาธารณปโภคใหเออตอการผลตทมประสทธภาพ ภาครฐควรใหล�าดบความส�าคญสงกบการสรางและปรบปรงสาธารณปโภคเชนระบบการสอสารททนสมยการขนสงทรวดเรวและตนทนต�าทาเรอขนสงสนคาทใชอปกรณชวยใหขนยายสนคาไดรวดเรว

- การอดหนนการท�าวจยเพอเพมประสทธภาพในการผลตใหแกผประกอบการขนาดเลก

3. การเชอมโยงกบระบบการลงทนระหวางประเทศในบรบทของระบบเศรษฐกจโลกระบบการลงทนระหวางประเทศยงไมมความตกลงระหวางประเทศ

หรอองคการระหวางประเทศทจะมบทบาทท�าใหการลงทนมระเบยบกฎเกณฑในท�านองเดยวกบการคาระหวางประเทศหรอการเงนระหวางประเทศนบตงแตสนสงครามโลกครงท2เปนตนมาไดมความพยายามทจะจดท�าความตกลงพหภาคและองคการระหวางประเทศขนมาดแลเรองการลงทนแตไมประสบความส�าเรจแมในองคการการคาโลก ประเทศสมาชกจะไดพยายามน�าเรองการลงทนมารวมอยดวย แตกท�าไดมาก

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ทสดเพยงการท�าความตกลงวาดวยมาตรการลงทนทเกยวกบการคา (Agreement on Trade-relatedInvestmentMeasures)ซงมสาระวาประเทศสมาชกจะตองไมมมาตรการทบงคบใหผผลตตองใชวตถดบภายในในการผลตและตองไมมมาตรการทบงคบใหผผลตตองจ�ากดจ�านวนวตถดบทน�าเขาในการผลตกลาวกนโดยทวไปวาการทประเทศตางๆยงไมยอมรบความตกลงพหภาคทควบคมการลงทนกเนองมาจากการลงทนระหวางประเทศมความซบซอนและผลประโยชนทแตละประเทศจะไดรบจากการลงทนตางประเทศมหลากหลายตามลกษณะเฉพาะของประเทศจนยากทจะหาเกณฑมาตรฐานมาก�าหนดเปนกฎเกณฑสากลได

ดงนน การเชอมโยงในดานการลงทนกคอการทนกลงทนหรอผประกอบการภาคเอกชนภายในประเทศไปลงทนในตางประเทศและการยนยอมใหนกลงทนหรอผประกอบการเอกชนจากตางประเทศเขามาลงทนในประเทศ ซงในทนจะเนนเฉพาะเรองการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (Foreign Direct Investment) สวนภาครฐกมบทบาทดวยการท�าความตกลงแบบทวภาคกบประเทศตางๆ เพอคมครอง ผลประโยชนใหนกลงทนของตนเอง

ในความเปนจรงระบบการคาและการเงนระหวางประเทศทมอยไดชวยสนบสนนใหเกดการลงทนโดยตรงในหลายๆ ประเทศ โดยเฉพาะอยางยงในประเทศก�าลงพฒนา เนองจากประเทศก�าลงพฒนา สวนใหญขาดแคลนเงนทนในประเทศจงตองการใหมเงนจากตางประเทศเขามาเพอลงทนในกจกรรมทางเศรษฐกจเพอสรางรายไดและการจางงาน ในขณะเดยวกนนกลงทนในประเทศทมเงนทนจ�านวนมาก กตองการไปลงทนสรางผลตอบแทนทคมคาในประเทศทคาจางแรงงานต�า แตเนองจากแตละประเทศมกฎหมายและนโยบายทางดานการลงทนจากตางชาตไมเหมอนกนนกลงทนไมวามาจากชาตใดจะตองการใหภาครฐท�าความตกลงระหวางประเทศเพอคมครองผลประโยชนของตนเองใหมนคงและลดความเสยงดวยความตองการทสอดคลองกนเชนนโดยไมเลอกประเทศเมอประเทศใดตองการเชอมโยงกบประเทศอนในดานการลงทนเพอเปดโอกาสใหนกลงทนตางชาตเขามาลงทนและนกลงทนของตนเองไปลงทนใน ประเทศอนประเทศนนกสามารถทจะตดตอยนขอเสนอขอท�าความตกลงการลงทนทวภาคซงหมายความวาหากตองการเปดโอกาสในกประเทศกตาม กตองยนขอเจรจาท�าความตกลงกบทกประเทศเหลานน ทกประเทศนอกจากนในกรณทประเทศไดยนขอเจรจาท�าความตกลงการคาเสรกอาจใชโอกาสเดยวกนรวมเรองการลงทนไวดวยกไดเชนกน

โดยทวไปความตกลงการลงทนมสาระทส�าคญ4ประการไดแก1) การเปดเสร ซงกคอพนธะสญญาทใหนกลงทนตางชาตสามารถเขามาจดตงนตบคคลเพอ

ประกอบกจการอยางสะดวก เมอถงเวลากสามารถขยายกจการได และในการด�าเนนกจการดงกลาวประเทศเจาของพนทจะตองใหการประตบตเยยงคนชาต (National Treatment) คอใหการประตบตท เทาเทยมกนกบนกลงทนในชาตและไมมการเลอกปฏบต และจะตองใหการประตบตเยยงชาตทไดรบอนเคราะหยงคอใหการประตบตทเทาเทยมกนกบนกลงทนจากประเทศนอกความตกลง

2) การคมครอง ซงกคอพนธะสญญาทประเทศคสญญาจะตองใหการคมครองการลงทนและ ผลตอบแทนของนกลงทนจากอกประเทศหนง ใหนกลงทนสามารถโอนยายทนและผลตอบแทนไปทอนใหการชดเชยการลงทนทประสบความเสยหายเนองจากความขดแยงในประเทศ การจลาจล การตอตานรฐบาล ใหหลกประกนการแลกเปลยนทนและผลตอบแทนใหเปนเงนสกลอนอยางเสร หากมขอพพาทอนเนองจากการผดพนธะสญญาของภาครฐกใหมกระบวนการระงบขอพพาทโดยอนญาโตตลาการ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3) การอ�านวยความสะดวกคอพนธะสญญาทจะตองสรางสงอ�านวยความสะดวกเพอใหการลงทนเกดขนอยางรวดเรวมประสทธภาพ

4) การสงเสรม คอ พนธะสญญาทจะตองใหการสงเสรมการลงทนดวยการใหสทธประโยชนในระยะตนของการลงทนเชนการลดอตราภาษเงนไดนตบคคลทนกลงทนตางชาตตองจายเปนตน

อยางไรกตาม ในระยะทผานมา ความตกลงการลงทนมกจะไมมการบรรจพนธะสญญาทง 4ประการ ในความตกลงเดยวกน โดยเฉพาะอยางยง การสงเสรมการลงทนซงบอยครงเปนการใหสทธประโยชนเปนพเศษเฉพาะโครงการทภาครฐเหนความส�าคญ จงไมนยมทจะใสไวในความตกลงเพราะจะท�าใหการใชมาตรการสงเสรมการลงทนไมคลองตวเพราะตองค�านงถงความตกลงทท�าไปแลว ดงนนขอบเขตความครอบคลมของความตกลงจงขนอยกบนโยบายของภาครฐทท�าความตกลงและขนอยกบความตองการการลงทนจากประเทศคสญญาหากมความตองการมากกจะใหสทธประโยชนเปนพเศษมากขน

เชนเดยวกบทไดกลาวไวในเรองนโยบายการคาระหวางประเทศการท�าความตกลงการลงทนเปนเพยงการเปดโอกาสใหนกลงทน แตการตดสนใจเขามาลงทนขนอยกบปจจยอนดวย โดยเฉพาะอยางยงสทธประโยชนพเศษในการสงเสรมการลงทนและการบรหารจดการภาครฐทเออตอการประกอบการและไมมการคอรรปชน

4. การเชอมโยงกบระบบการเงนระหวางประเทศประเทศใดประเทศหนงจะท�าการคากบประเทศอนหรอไปลงทนในประเทศอนไดกตอเมอประเทศ

นนไดเชอมโยงกบระบบการเงนระหวางประเทศดวยดงไดกลาวมากอนแลววาการเงนเปนเรองทตองอาศยความเชอมนและความไววางใจเปนหลกการเชอมโยงกบระบบการเงนระหวางประเทศจะส�าเรจไดกตอเมอประเทศนนไดแสดงใหประเทศอนเหนวาตนมระบบและแนวปฏบตทางการเงนทไดมาตรฐาน ภาครฐม นโยบายและมาตรการทางการเงนทท�าใหเศรษฐกจมนคงมเสถยรภาพนาเชอถอมกฎระเบยบของประเทศทก�ากบและควบคมใหภาคธรกจไดประกอบธรกรรมทางการเงนอยางตรงไปตรงมา ไมคดโกงจนท�าให ผประกอบการในประเทศอนเสยหาย

ในระบบเศรษฐกจโลกมกองทนการเงนระหวางประเทศหรอ IMFทประเทศตางๆสามารถเขาเปนสมาชกไดโดยสมครใจ ประเทศอาจเชอมโยงกบระบบการเงนระหวางประเทศไดดวยการเปนสมาชกของIMFทจรงแลวประเทศใดๆกสามารถเชอมโยงกบระบบการเงนระหวางประเทศไดโดยไมตองเปนสมาชกของ IMF หากประเทศนนไดท�าใหประเทศอนมความเชอมนและมความไววางใจในระบบการเงนของประเทศแตการเปนสมาชกของ IMFจะท�าใหประเทศอนมความเชอมนมากขนทงนเพราะในฐานะของประเทศสมาชกของIMFประเทศมพนธะสญญาทจะตองด�าเนนการตามความตกลงของIMFหลายอยางทมจดประสงคเพอก�ากบดแลใหประเทศสมาชกตองบรหารจดการการเงนใหเกดความมนคงในสถานะการเงนของประเทศ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



ท�าไมประเทศทเปนเศรษฐกจแบบผสม(MixedEconomy)จะสามารถเชอมโยงกบระบบการคาระหวางประเทศไดงายกวาประเทศทใชระบบสงคมนยม


ระบบเศรษฐกจแบบผสมมหลกการทใหกลไกตลาดท�าหนาทจดสรรทรพยากรและการตดสนใจผลตเกดขนโดยภาคเอกชน ภาครฐเขาไปบรหารจดการในกจการทมการลงทนสง เชนระบบสาธารณปโภค ซงประเทศทใชระบบเศรษฐกจนไดแสดงใหเหนวาสามารถท�าใหเศรษฐกจเตบโตรวดเรวกวาระบบอนนอกจากน การเชอมโยงไปสเศรษฐกจโลกกท�าไดงายเพราะระบบเศรษฐกจโลกมหลกการของการแขงขนเสรและภาครฐแทรกแซงนอยทสด

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตอนท 1.2

การผลตและการคาในระบบเศรษฐกจโลก


หวเรอง1.2.1การผลตทไมมพรมแดน1.2.2การคาสนคาในตลาดโลก1.2.3การผลตและการคาบรการ

แนวคด1.การผลตเปนกจกรรมส�าคญทางเศรษฐกจ การตดสนใจลงทนเพอผลตเปนเรองท

ผประกอบการเอกชนตดสนใจดวยความประสงคทจะใหไดผลตอบแทนจากการลงทนมากทสดโดยจะตองค�านงถงปจจยหลายอยางรวมทงขนาดของตลาดและก�าลงซอของผบรโภควธการผลตประเภทแรงงานทตองการสถานภาพการแขงขนในตลาดการลงทน ผลตอาจท�าในประเทศหรอในตางประเทศและในรปแบบการรวมทน การซอกจการทมอยแลวหรอการเปนบรษทขามชาตแตการผลตจะตองไดมาตรฐานขององคกรในระดบโลกจงจะสามารถเขาถงผบรโภคในตลาดโลกได

2.การคาระหวางประเทศมการเปลยนแปลงอยางตอเนองทงรปแบบ ปรมาณ และแหลงทมาของสนคาเนองจากปจจยหลกเปลยนแปลงโดยเฉพาะอยางยงการเปลยนแปลงของขนาดประชากรโลกรายไดในประเทศก�าลงพฒนาระดบการลงทนทรพยากรธรรมชาตเทคโนโลยการเปลยนแปลงในนโยบายการคาและการใชมาตรการจ�ากดการคาประเทศทตองการขยายตวทางเศรษฐกจดวยการเพมการสงออกตองเขาใจวาสงส�าคญคอ ความสามารถในการแขงขนของผประกอบการเอกชนของประเทศ เพราะตลาดโลกมแนวโนมเปนตลาดเสรเนองจากมแรงกดดนทงจากองคการการคาโลกและจากประเทศ คคาทท�าความตกลงการคาเสรท�าใหทกประเทศตองลดการจ�ากดการน�าเขาในรปแบบตางๆและในขณะเดยวกนการอดหนนการสงออกกถกจ�ากดดวย

3.การบรการเปนภาคการผลตทมความส�าคญในหลายประเทศมานานแตกฎเกณฑสากลของโลกเกยวกบการเปดเสรการคาบรการเกดขนพรอมกบการจดตงองคการการคาโลกหลงจากนน เมอมการเจรจาการคาเสรการคาบรการ ประเทศคเจรจากจะใชกฎเกณฑดงกลาวเปนฐานในการเจรจาการคาบรการระหวางประเทศม4แนวทางไดแก1)การสง บรการขามพรมแดน 2) การขามพรมแดนไปบรโภคการบรการ 3) การจดตงหนวยธรกจของตางประเทศเพอใหบรการในประเทศเจาบาน และ 4) การใหบรการโดยผคาบรการตางชาตทเขามาชวคราวดงนนในการลดขอจ�ากดทางการคาบรการวธปฏบต

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


กคอแตละประเทศจะจดท�าตารางขอผกพนทระบวาในแตละสาขาการบรการประเทศไดลดขอจ�ากดทางการคาบรการในแตละแนวทางอยางไร การคาบรการในตลาดโลกจงมแนวโนมทจะเตบโตขนและการแขงขนระหวางประเทศจะมมากขน

วตถประสงคเมอศกษาตอนท1.2จบแลวนกศกษาสามารถ1.อธบายปจจยทผประกอบการผลตตองค�านงถงเมอตองการลงทนผลตได2.อธบายการเปลยนแปลงในดานการคาระหวางประเทศของโลกได3.อธบายแนวทางการคาบรการของโลกและการเปดเสรได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



การผลตทไมมพรมแดน

1. การตดสนใจประกอบการผลตในตลาดเสรเมอประเทศก�าลงพฒนาทระบบเศรษฐกจมลกษณะเศรษฐกจแบบผสมเขาสระบบเศรษฐกจโลกก

เปนการเปดโอกาสใหภาคเอกชนในประเทศไดเหนวาตลาดตางประเทศเปดกวางขนเพราะขอจ�ากดทาง การคาลดลงในประเทศสวนใหญของโลก ในขณะทภาครฐตองปรบเปลยนระบบการบรหารจดการภายในประเทศในสวนทเกยวของกบนโยบายและมาตรการการคาใหสอดคลองกบพนธะสญญาทใหไวในองคการการคาโลกรวมทงการปรบปรงสงอ�านวยความสะดวกเพอรองรบการคาระหวางประเทศทคาดหมายวาจะขยายตว พรอมทงสนบสนนใหภาคเอกชนไดผลตสนคาและบรการเขาสตลาดโลกมากขน ผประกอบการในภาคเอกชนกจะคนหารวบรวมขอมล รวบรวมเงนทนเพอใชประโยชนจากตลาดทกวางขนน แตไมใชเฉพาะผประกอบการหรอนายทนภายในประเทศเทานนทคดหาทางใชประโยชนดงกลาว ผประกอบการและนายทนในตางประเทศกจะวางแผนเขามาลงทนและขยายกจการในประเทศนดวยการแขงขนทางธรกจจงเปนเรองทผประกอบการผลตตองค�านงถงและเพมศกยภาพการแขงขนของตนเอง จงเปนภารกจของภาครฐทจะตองปรบปรงนโยบายและมาตรการใหการคาระหวางประเทศสงผลถงการสรางรายไดของประเทศและขจดความยากจนในทสด

ในอดต เมอกลาวถงการประกอบการผลต ภาพทน�าเสนอคอ ผประกอบการในประเทศรวบรวมเงนทนแลวตงโรงงานผลตสนคาเพอจ�าหนายภายในประเทศและสงออกสวนเกนไปตางประเทศ นกลงทนตางชาตกเขามาลงทนเพอใชขอไดเปรยบจากการทคาจางแรงงานมอตราต�าหรอมวตถดบธรรมชาตภายในอยางเหลอเฟอทตองใชในการผลตโดยการหาหนสวนภายในประเทศทมาลงทนแลวจดตงโรงงานเพอผลตและจ�าหนายภายในประเทศและสงออกเชนกนแตในปจจบนแนวทางการประกอบการผลตและการบรหารจดการการผลตระหวางประเทศไมไดมรปแบบเพยงแบบเดยวเชนในอดต แตไดพฒนาจนมความซบซอนและมรปแบบทหลากหลายมากขน การปรบเปลยนรปแบบการประกอบการ ท�าไปเพอใชประโยชนจากสภาพแวดลอมและศกยภาพทางดานการผลตของแตละประเทศดวยความประสงคทจะใหไดผลตอบแทนจากการลงทนมากทสด

ในการตดสนใจลงทนประกอบการผลตนกลงทนตองค�านงถงปจจยหลายประการทจะกลาวตอไปนไมไดมจดประสงคเพอใชเปนขนตอนในการวางแผนธรกจของผทตองการเรมประกอบการแตมจดมงหมาย ทจะใหเหนภาพรวมของการท�างานของระบบเศรษฐกจโลกซงทงภาคเอกชนและภาครฐตองเขาใจเพอ การด�าเนนนโยบายและมาตรการทางการคาทใหประโยชนมากทสดปจจยเหลานไดแก

1) ขนาดของตลาดและก�าลงซอของผบรโภคทจะซอสนคาและบรการซงผประกอบการตองการผลต ผผลตตองรวาผบรโภคเปนประชากรประเภทใด และอยในตลาดใดบาง ตวอยางเชน ผผลตขาว คงไมมองไปทตลาดยโรปวาเปนตลาดหลกมก�าลงซอสงเพราะคนในแถบนนไมไดบรโภคขาวเปนอาหาร

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ประจ�าวน ตรงกนขาม ผตองการผลตอะไหลรถยนตจะมองเหนตลาดในยโรปวามขนาดใหญและก�าลงซอสงแตกตองเปนอะไหลรถยนตทมคณภาพสงดวย

2)วธการผลตทมประสทธภาพสง การตดสนใจในเรองนขนอยกบชนดของสนคาและเทคโนโลยทมอยยกตวอยางเชนหากเปนสนคามความตองการสม�าเสมอและคงทกตองใชการผลตทใหผลผลตตลอดเวลา(Flowproduction)แตถาเปนสนคาทจ�าหนายตามสงกตองใชการผลตเปนครงๆ(Batchproduction)สวนเทคโนโลยกตองสอดคลองกบวธการผลต ซงอาจจะเปนการควบคมการผลตโดยแรงงานฝมอ หรอ การควบคมโดยคอมพวเตอร

3) ประเภทของแรงงานและจ�านวนทตองการใชในการผลต ประเภทสนคาและเทคโนโลยใน การผลตก�าหนดประเภทแรงงานและจ�านวนแรงงานทตองการ ในประเทศทมนโยบายคอนขางเปดทาง ดานการยายถนของแรงงาน จ�านวนแรงงานจะไมใชขอจ�ากดเพราะมแรงงานจากประเทศอนเขามาไดเมอขาดแคลนโดยทวไปคณภาพของแรงงานมกเปนปญหาหลกทตองหาทางแกไข

4)วตถดบและวสดทใชเปนปจจยในการผลตและแหลงปจจยการผลตเมอทราบวาตองการสนคาประเภทใดและประเภทของเทคโนโลยทใช กตองประเมนวาแหลงวตถดบและวสดทใชในการผลตอยทใดและจะสามารถปอนสงเหลานไดเพยงพอกบความตองการหรอไมดวยตนทนระดบใดในประเทศทมนโยบาย การคาทเปดเสรการหาแหลงวตถดบอาจจะไมใชปญหาหลกเนองจากสามารถน�าเขาจากแหลงใดกไดแตปญหาอยตนทนในการจดหาดงนนผประกอบการยงคงไปผลตในประเทศทเปนหรออยใกลเคยงกบแหลงวตถดบ

5)เงนทนทตองใชและแหลงเงนทนการประกอบการผลตตองการเงนทนจ�านวนมากโดยเฉพาะในการผลตทใชเทคโนโลยระดบสงและการผลตในประเทศทมสาธารณปโภคไมพอเพยงผประกอบการจงตองมนใจเรองแหลงเงนทนซงมทงจ�านวนผถอหนและการกยมจากแหลงเงนทนอยางถกกฎหมาย

6)สภาพการแขงขนในตลาด หากมคแขงขนจ�านวนมาก โอกาสการเขาสตลาดกมนอยลงและก�าไรตอชนของสนคากจะลดลงดวย ผประกอบการตองประเมนความเปนไปไดทจะท�าใหสนคาทจะผลตแตกตางและมจดเดนเฉพาะตวซงกจะเกยวกบศกยภาพของผประกอบการทจะคดคนและสรางนวตกรรม

7)ความเขมงวดของตลาดในดานการควบคมสงแวดลอมทเกดจากการบรโภคสนคาความตกลงระหวางประเทศทางดานสงแวดลอมเปนสวนหนงของระบบการคาระหวางประเทศแตบางประเทศอาจออกกฎหมายหรอขอบงคบทเขมงวดกวาความตกลงกไดตราบเทาทจะไมกลายเปนมาตรการจ�ากดการน�าเขาโดยทางออมผประกอบการจงตองท�าความเขาใจอยางจรงจงเพอปฏบตตามใหไดนอกจากนการควบคมสงแวดลอมในประเทศทเปนแหลงผลตกมความส�าคญเชนกนเพราะการควบคมทเขมงวดท�าใหตนทนใน การผลตสง

8) ความเขมงวดในดานการควบคมอนามยและสขอนามยของตลาดทจะขาย สนคาเกษตรและสนคาอาหารจะตองผลตใหสอดคลองกบกฎหมายและระเบยบในเรองอนามยและสขอนามยเพอใหไดรบอนญาตใหน�าเขาได ภาครฐตองเขามาจดตงหนวยงานตรวจสอบทไดมาตรฐานสากลเพอออกใบรบรอง ทางดานอนามยและสขอนามย

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


จะเหนวามปจจยทตองค�านงถงจ�านวนมาก และปจจยแตละขอกเกยวโยงกน ผประกอบการทตองการผลตเพอสงออก จงตองมความรอบรในดานสนคาทตองการผลต ทงในลกษณะของสนคาและ ตลาดส�าหรบสนคานนทส�าคญคอตองมความมงมนอยางแรงกลาทจะท�าใหส�าเรจมขอสงเกตวาประเทศทประสบความส�าเรจทางเศรษฐกจอยางรวดเรวภาครฐมกเขามาใหการสนบสนนเปนอยางดในดานขอมลในดานการสงเสรมการลงทนและในดานการปรบปรงสงอ�านวยความสะดวกในขนตอนการสงออกทงนเพอชกจงใหผประกอบการไดด�าเนนการโดยไมมอปสรรคเมอประเทศเขาสระบบเศรษฐกจโลก

2. การลงทนเพอผลตทงในประเทศและในตางประเทศเมอตดสนใจผลต ผประกอบการอาจจะเรมตนในประเทศทตนเองอาศยเนองจากความคนเคยกบ

กฎหมายทเกยวกบการประกอบการ แตจากการทหลายประเทศใชนโยบายการคาทเปดเสร ท�าใหม ความเปนไปไดทผประกอบการผลตจะไปเรมตนดวยการลงทนในประเทศอนซงสภาพแวดลอมในการลงทนและการสนบสนนของภาครฐท�าใหเหนลทางทจะประสบความส�าเรจในขณะเดยวกนกมผประกอบการอนทด�าเนนการผลตอยแลวเมอประเทศเขาสระบบเศรษฐกจโลกและเปดโอกาสในดานการตลาดและการลงทนทกวางขน กอาจจะปรบเปลยนหรอพฒนาองคกรใหสามารถขยายตวดวยการไปประกอบการผลตใน ตางประเทศอกดวยในปจจบนการขยายตวไปลงทนผลตในตางประเทศมทางเลอกหลายทางหากน�ามากลาวรวมกบการลงทนผลตภายในประเทศ กจะพบวาผประกอบการหรอหนวยการผลตมทางเลอกทจะลงทนผลตดงน

1) การลงทนผลตภายในประเทศ ผประกอบการอาจเรมตนในประเทศตนเอง ดวยการจดตงหนวยผลตทกฎหมายภายในเปดชองทาง เชน จดตงเปนบรษท หรอหางหนสวนจ�ากด เมอผลตแลวกด�าเนนการจ�าหนายสนคาในประเทศและสงออกไปตางประเทศ

2) การลงทนโดยการรวมทน (Joint venture) การรวมทนมทางเปนไปไดทงในดานทนกลงทนในประเทศชกชวนใหนกลงทนตางชาตเขามารวมทนเพอการผลต และในดานทนกลงทนตางชาตชกชวนใหนกลงทนในประเทศเขาไปรวมทนแตผลทไดไมแตกตางกนการรวมทนม2แบบ

(1) นกลงทนรวมทนกนเพอตงโรงงานใหมเพอผลตสนคากรณนเกดขนเมอนกลงทนตางชาตตองการนกลงทนภายในทคนเคยกบกฎหมายภายในและสภาพเศรษฐกจและสงคมอนจะเปนประโยชนในการจดบรษทใหม นอกจากน กฎหมายของบางประเทศตองการสงวนการผลตสนคาบางชนดใหอยในอ�านาจการตดสนใจของคนในประเทศ กจะบญญตใหการลงทนผลตสนคาเหลานนตองมคนในประเทศถอหนในสดสวนหนงเชนคนตางชาตถอหนไดไมเกนรอยละ49ของทนจดทะเบยนเปนตนท�าใหนกลงทนตางชาตตองรวมทนกบนกลงทนภายใน

(2) บรษทในตางประเทศเขามารวมทนกบบรษทในประเทศในกรณนวตถประสงคของการรวมทนจะมหลากหลาย เชน ทงสองบรษทผลตสนคาทสนบสนนกน ทงคผลตชนสวนสนคาทเมอมาประกอบกนกจะไดสนคาอกชนดหนงทตลาดตองการ หรอ บรษทตางชาตมศกยภาพในการเขาถงแหลงวตถดบหายากทบรษทในประเทศตองการ จงรวมทนเพอผลตสนคาทใชวตถดบนน โดยไมจ�าเปนตองตงโรงงานผลตใหมเปนตน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3) บรษทตางชาตเขามาซอกจการของบรษทในประเทศ (Acquisition)เมอซอกจการแลวบรษททซออาจใชเทคโนโลยและกระบวนการผลตทบรษทในประเทศด�าเนนการอยแลวแตเปลยนชอหรอลกษณะเดนของสนคาใหเปนไปตามลกษณะสนคาของบรษทตางชาตกไดแตการซอกจการท�าใหบรษททซอไมตองเรมตนลงทนใหมและไดอาศยตลาดทบรษทเดมครองอย

4) การเขามาในลกษณะบรรษทขามชาต (Transnational corporation) เปนการทบรษทใน ตางประเทศเขามาเปดสาขาในประเทศโดยสาขาเหลานมภารกจตามทส�านกงานใหญในตางประเทศก�าหนดตอมารปแบบของการเขามาลงทนเปลยนไปจงมการเรยกบรษทในตางประเทศทเขามาประกอบการในประเทศเจาบานวาบรษทขามชาต(Multinationalcorporation)ซงบรษทเหลานแมจะมบรษทแมควบคมนโยบายหลก แตกจะยอมใหบรษทขามชาตปฏบตหนาทโดยค�านงถงสภาพแวดลอมของประเทศเจาบานดวยเชนการชวยพฒนาบคลากรของประเทศเจาบานเปนตนในอดตประเทศในยโรปโดยเฉพาะสหราชอาณาจกรและเนเธอรแลนด ไดไปจดตงสาขาของบรษทของตนในอาณานคมเพอน�าวตถดบปอนใหกบส�านกงานใหญ จงมประเดนของการเขาไปตกตวงผลประโยชนโดยไมชอบธรรมของบรษทตางชาต ทางองคการสหประชาชาตจงไดน�าเรองนมาศกษาโดยเฉพาะและเรยกบรษทตางชาตในรปแบบนวาTransna-tionalcorporationและในชวงนนไทยไดแปลค�านวา“บรรษทขามชาต”อยางไรกตามนบตงแตทศวรรษท1980เปนตนมามบรษทตางชาตเขาไปลงทนในประเทศก�าลงพฒนามากขนโดยเขาไปผลตสนคามากกวาทจะเขาไปขดคนทรพยากรเพยงอยางเดยว เพราะประเทศเจาบานกมกฎหมายทควบคมการใชทรพยากรมากขนดงนนประเทศในองคการสหประชาชาตจงลดความสนใจในการศกษาผลกระทบของบรรษทขามชาตลง และเอกสารทางวชาการตางๆกไดเรยกบรษทตางชาตนวาMultinational corporation โดยมความหมายรวมถงTransnational corporationดวยหนวยท 1นจงใชค�าวา “บรษทขามชาต”4ซงมความหมายวาเปนบรษทตางชาตขนาดใหญซงผลตสนคาทมยหอซงรจกกนดทวโลก ตองการกระจายโรงงานผลตไปในแหลงทคาแรงต�า มวตถดบจ�าเปนจ�านวนมาก เพอใหตนทนต�า อาศยหลกการทวาทนและเทคโนโลยเคลอนยายไดแตแรงงานและวตถดบเคลอนยายล�าบาก เมอผลตแลวกจะมงจ�าหนายสนคาในประเทศทเขาไปผลตตามนโยบายของบรษทแมทงนเพราะประเทศทไปตงสาขามกจะใชนโยบายการคาทปดตลาดมอตราภาษศลกากรคอนขางสงสนคาน�าเขาจงแขงขนไมไดแตหลงจากทประเทศตางๆ เรมเปดตลาดเสรมากขนและใชกฎหมายแรงงานทบงคบใหมคาแรงขนต�า บรษทเหลานกเรมเปลยนแปลง รปแบบการบรหารจดการประกอบกบไดมการวพากษวจารณกนมากถงการเอาเปรยบแรงงานในประเทศทบรษทเหลานไปตงสาขา การเปลยนแปลงกคอการใหคนในประเทศทมาลงทนสามารถเขาไปถอหนในสดสวนทสงขนมสวนรวมในการบรหารจดการมากขนจนถงขนทแตละสาขาสามารถปรบแนวสนคาใหเขากบสภาพของประเทศทมาลงทน โดยบรษทแมเพยงก�าหนดนโยบาย ใหเทคโนโลย และตดตามผล การด�าเนนงานและสามารถประกอบกจการอยางอนในประเทศทไปลงทนดวยเชนการขายการวจยและพฒนาการขนสงเปนตน

4 พจนานกรมราชบณฑตยสถานฉบบพ.ศ.2552และฉบบอนกอนหนาไดใหความหมายของค�า“บรรษท”วา(แบบ;แผลงมาจากบรษท)น.หม,ผแวดลอม;การรวมกนเขาหนสวนท�าการคาขาย;(กฎ)นตบคคลทมฐานะอยางเดยวกบบรษทจ�ากดซงมกฎหมายจดตงขนโดยเฉพาะ.(อ.corporation).ดงนนค�าวา“บรษท”จงมความหมายทกวางและรจกกนโดยทวไป

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ส�าหรบองคกkรสหประชาชาต เรองของบรษทขามชาตอยภายใตการดแลของUNCTAD ผล การศกษาของUNCTADพบวาจ�านวนของบรษทขามชาตเพมขนอยางรวดเรวและเมอรวมกนแลวพบวาสนคาทอยในตลาดและทมการสงออกนน ผลตโดยบรษทขามชาตเปนสวนใหญ ประเทศก�าลงพฒนา ทงหลายตางกตองการใหบรษทขามชาตเขามาลงทนในประเทศตน จงมการสงเสรมการลงทนใหบรษท เหลานไดสทธประโยชนเปนพเศษ แมวาบรษทเหลานซงไปลงทนแลวทวโลกจะมทรพยสนและเงนทนจ�านวนมหาศาลแลวกตามบรษทขามชาตจงมบทบาทมากในระบบเศรษฐกจของแตละประเทศ

3. การผลตสนคาทไดมาตรฐานผบรโภคไดน�าค�าวา “มาตรฐาน” ไปใชในวาระตางๆ โดยมความหมายทแตกตางกนไปในแตละ

วาระเชนหากกลาววาสนคาใดไดมาตรฐานกมกจะหมายถงวาสนคานนมคณภาพดพอกบความตองการหรอหากตองการเปรยบเทยบกจะกลาววาสนคานมมาตรฐานต�ากวาสนคาทนยมบรโภคเปนตนกฎหมายทเกยวกบมาตรฐานกไดบญญตความหมายไวละเอยดแตมขอบเขตครอบคลมกวางขวาง เชน ในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511 ค�าวา “มาตรฐาน” คอ ขอก�าหนดรายการอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางเกยวกบ

1)จ�าพวกแบบรปรางมตการท�าเครองประกอบคณภาพชนสวนประกอบความสามารถความทนทานและความปลอดภยของผลตภณฑอตสาหกรรม

2)วธท�า วธออกแบบ วธเขยนรป วธใช วตถทจะน�ามาท�าผลตภณฑอตสาหกรรม และความปลอดภยอนเกยวกบการท�าผลตภณฑอตสาหกรรม

3)จ�าพวก แบบ รปราง มตของหบหอ หรอสงบรรจชนดอนรวมตลอดถงการท�าหบหอหรอ สงบรรจชนดอนวธการบรรจหมหอหรอผกมดและวตถทใชในการนนดวย

4)วธทดลองวธวเคราะห วธเปรยบเทยบวธตรวจวธทดสอบและวธชงตวงวดอนเกยวกบผลตภณฑอตสาหกรรม

5)ค�าเฉพาะค�ายอสญลกษณเครองหมายสเลขหมายและหนวยทใชในทางวชาการอนเกยวกบ ผลตภณฑอตสาหกรรม

6)ขอก�าหนดรายการอยางอนอนเกยวกบผลตภณฑอตสาหกรรม ตามทรฐมนตรประกาศหรอตามพระราชกฤษฎกา

เพอทจะท�าใหสามารถเขาใจความหมายของค�าวา “มาตรฐาน” ในบรบทของการคาระหวางประเทศไดดในทนจะสรปวามาตรฐานสนคาคอขอก�าหนดลกษณะและคณสมบตของสนคาในดานตางๆทแสดงวาสนคามคณภาพตามทประสงคหากเปนมาตรฐานอยางอนกมความหมายในท�านองเดยวกน เชนมาตรฐานกระบวนการผลตทไมท�าลายสงแวดลอมคอขอก�าหนดลกษณะและคณสมบตของกระบวนการผลตในดานตางๆทแสดงวาการผลตมคณภาพตามทประสงคมาตรฐานเปนเสมอนเกณฑคณภาพขนต�าทสนคาพงมแตไมไดจ�ากดหากสนคามคณภาพทสงกวามาตรฐาน

แตละประเทศตองการคมครองผบรโภคภายในประเทศใหบรโภคสนคาทปลอดภยตอสขภาพและทรพยสนของผบรโภค จงไดก�าหนดมาตรฐานเพอเปนแนวทางใหผผลตและผจ�าหนายสนคาทผลตตาม

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


มาตรฐานทก�าหนด และส�าหรบสนคาบางชนดกถงขนบงคบมใหผลตหรอจ�าหนายสนคาทไมไดมาตรฐานปญหาในดานการคาระหวางประเทศทเกดขนกคอ

1)บางประเทศไดก�าหนดมาตรฐานทเออตอการผลตของผประกอบการภายในประเทศ เชน ใหสนคาบางชนดมสวนประกอบของวตถดบทอยในประเทศเทานนท�าใหผน�าเขาไมสามารถน�าเขาสนคาชนดเดยวกนจากตางประเทศซงไมไดใชวตถดบตามทก�าหนดเปนการจ�ากดการน�าเขาโดยปรยาย

2)มาตรฐานสนคาของแตละประเทศอาจไมเหมอนกนแมส�าหรบสนคาชนดเดยวกน หากผผลตตองการสงออกกตองผลตสนคาทไดมาตรฐานแตกตางกนในทางเศรษฐศาสตรกจะท�าใหมตนทนสงเพราะไมไดมการประหยดตอขนาด(ไมมEconomiesofscale)ท�าใหตองก�าหนดราคาสงหรอหากผผลตจะผลตตามมาตรฐานสงสดเพอใหสามารถสงออกไปทกประเทศ กเปนการผลตทมตนทนสงและไมสามารถแขงขนทางดานราคากบผผลตภายในประเทศทใชอกมาตรฐานเชนกน

เมอเหนวาอาจมปญหาเชนนประเทศตางๆจงไดตกลงใหองคการระหวางประเทศทมอยแลวเปนผก�าหนดมาตรฐานระหวางประเทศ หรอหากยงไมมองคการทเกยวของกรวมกนจดตงองคการระหวางประเทศทมภารกจรวมในการแกไขปญหาทางดานมาตรฐานทส�าคญไดแก

1) องคการมาตรฐานโลก (International Organization for Standardization หรอ ISO)

องคการมาตรฐานโลกตงขนในค.ศ. 1947โดยประเทศทเรมตนม25ประเทศหลงจากนนมสมาชกเพมขนจนในปจจบนไมต�ากวา162ประเทศทวโลก(รวมประเทศไทย)เปนสมาชกมส�านกงานอยทเมองเจนวาประเทศสวตเซอรแลนดค�ายอISOนทางสมาชกทกอตงไดก�าหนดขนเพอไมใหเมอแปลเปนภาษาอนแลวค�ายอจะตางกนจนสบสน ค�ายอมาจากภาษากรก isos แปลวาเทาเทยมกน สมาชกกอตงตองการสอ ความหมายวาแตละประเทศสมาชกมความเทาเทยมกนในการรวมกนจดท�ามาตรฐาน

ภารกจหลกขององคการมาตรฐานโลกคอการพฒนาและก�าหนดมาตรฐานสนคาและบรการทกชนดทประเทศสมาชกหรอผประกอบการในโลกเหนวาควรมมาตรฐานเพอใหการผลตและการบรโภคปลอดภยนาเชอถอและมคณภาพทพงประสงคการพฒนาและก�าหนดมาตรฐานเรมจากการทประเทศสมาชกซงเปนภาครฐหรอผประกอบธรกจเอกชน เสนอรายการสนคาหรอบรการใหองคการก�าหนดมาตรฐาน ประเทศสมาชกทงหมดกจะพจารณาความเหมาะสมและความจ�าเปน หากเหนวาสมควรก�าหนด องคการกจะเรมพฒนาดวยการฟงความเหนและขอมลจากทกประเทศทวโลกรวมถงองคกรเอกชนทมสวนเกยวของการพฒนาและก�าหนดมาตรฐานนท�าโดยผเชยวชาญในตวสนคาและบรการอยางแทจรงจากทวโลกไมใชเพยงองคกรของรฐเพยงองคกรเดยวและประเทศสมาชกทกประเทศตองเหนชอบกบมาตรฐานทก�าหนดจงจะประกาศเผยแพรไปใหภาครฐและผประกอบการน�าไปใชไดโดยไมมคาใชจาย

ในการก�าหนดมาตรฐานองคการมาตรฐานโลกจะรวมมอกบองคกรระหวางประเทศอนๆทมภารกจในท�านองเดยวกน ดงจะไดกลาวขางลาง เพอไมใหมขอขดแยงเกดสถานการณ 2 มาตรฐาน องคการมาตรฐานโลกจะย�าเสมอวามาตรฐานทก�าหนดขนน ภาครฐและภาคเอกชนสามารถน�าไปใชไดตาม ความสมครใจดงนนมเรองทควรทราบกคอเมอภาครฐของประเทศใดเหนดวยกบมาตรฐานทก�าหนดขนกจะน�าไปใชในทางใดทางหนงคอ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


(1)ประกาศเชญชวนใหผผลตผขายผบรโภคเลอกผลตเลอกขายเลอกบรโภคเฉพาะสนคาทไดมาตรฐานแตไมมความผดหากใครไมท�าตามหรอ

(2)ประกาศใหผผลตและผขายตองผลตและขายสนคาทไดมาตรฐานหรอสงกวามาตรฐานเทานนเรยกวามาตรฐานบงคบ(Mandatorystandards)ในความตกลงระหวางประเทศขององคการการคาโลกมาตรฐานบงคบรวมถงการก�าหนดรายการทางเทคนค(Technicalregulations)

2) คณะกรรมาธการระหวางประเทศวาดวยเทคนคทางดานอเลกทรอนกส (International

Electrotechnical Commission หรอ IEC) IECตงขนเมอค.ศ.1906เปนองคกรเอกชนประเภทไมหาก�าไร ตงอยทเจนวา ประเทศสวตเซอรแลนด มภารกจหลกคอการก�าหนดมาตรฐานสนคาอเลกทรอนกสทกชนดสนคาไฟฟาและกจกรรมการผลตในสนคาเหลานในดานการบรหารองคกรนมสมาชก2ประเภทคอสมาชกเตมขน (Fullmember) ซงมสทธเขารวมในทกกจกรรมรวมถงการรวมก�าหนดมาตรฐาน ในปจจบนมไมนอยกวา59ประเทศและสมาชกรวม(Associatemember)ซงมสทธเขารวมไดเฉพาะบางกจกรรม ในปจจบนมไมนอยกวา 23 ประเทศ สมาชกทกประเทศตองเสยคาบ�ารงทค�านวณโดยมปจจยหลายขอ หนงในนนคอปรมาณการบรโภคสนคาอเลกทรอนกสของประเทศ เนองจากเปนองคกรเอกชนจงตองมวธการเปนสมาชกดวยวธพเศษกลาวคอหากหนวยงานของภาครฐหรอภาคเอกชนในประเทศใดเหนความส�าคญของการเขารวมก�าหนดมาตรฐานกจะรวบรวมองคกรทเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนตงขนเปนคณะกรรมการระดบชาต (National Committee) แลวสมครเขาเปนสมาชก ประเทศหนงม คณะกรรมการไดเพยงคณะเดยว

การท�างานของ IEC เหมอนกบ ISO คอก�าหนดมาตรฐานเมอมผประกอบการรองขอ เมอท�าเสรจกเปนมาตรฐานทประเทศใดกไดไมจ�าเปนตองสมาชกสามารถน�าไปใชและIECกอาจจะรบรองวาสนคาของผผลตไดมาตรฐานของIECเมอผผลตขอใหด�าเนนการท�าใหผผลตรายนนสามารถใชการรบรองในการแจงขอมลตอผบรโภคสวนใหญการก�าหนดมาตรฐานจะก�าหนดรวมกบ ISOเพอไมใหเกดการท�างานซ�ากนจนม2มาตรฐาน

3) สหภาพโทรคมนาคมระหวางประเทศ (International Telecommunication Union หรอ

ITU) สหภาพโทรคมนาคมระหวางประเทศกอตงขนในกรงปารสในค.ศ. 1865 เดมชอวา InternationalTelegraphUnionเพราะในขณะนนมการตดตอระหวางประเทศดวยโทรเลขตอมาในค.ศ.1947จงไดเขาไปเปนองคกรเชยวชาญเฉพาะกจในองคการสหประชาชาตตงอยทเจนวาประเทศสวตเซอรแลนดในการด�าเนนงานตามภารกจไดแบงภารกจออกเปน3สวนไดแก

(1)ภารกจทางดานการสอสารวทย(Radiocommunications)ภารกจในสวนนคอการบรหาร แถบคลนความถวทยระหวางประเทศและวงโคจรของดาวเทยม

(2)ภารกจทางดานการจดท�ามาตรฐาน (Standardization) ไดแก การก�าหนดมาตรฐานทางดานโทรคมนาคมซงรวมถงโทรศพทอนเทอรเนตท�าใหมการเชอมตอกนไดในระหวางประเทศ

(3)ภารกจทางดานการพฒนา(Development) เปนการสงเสรมใหทกประเทศการเขาถงสารสนเทศและเทคโนโลยสารสนเทศไดอยางเทาเทยม

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


สหภาพโทรคมนาคมระหวางประเทศมประเทศสมาชกไมนอยกวา193ประเทศนอกจากสมาชกทเปนภาครฐของแตละประเทศแลว สหภาพโทรคมนาคมระหวางประเทศยงไดเปดโอกาสใหองคกรใน ภาคเอกชนและมหาวทยาลยเปนสมาชกไดดวย

ในท�านองเดยวกบองคกรทก�าหนดมาตรฐานอนๆ การก�าหนดมาตรฐานทางดานโทรคมนาคมท�าใหผผลตสนคาประเภทนแขงขนกนไดภายใตระบบมาตรฐานเดยวกนเพราะหากมหลายมาตรฐานตนทนในการผลตกจะสงเปนภาระของผบรโภคแลวยงท�าใหการตดตอสอสารเพอท�าธรกจระหวางผประกอบการภาคเอกชนเปนไปอยางจ�ากดอกดวย

4) คณะกรรมาธการ Codex Alimentarius (Codex Alimentarius Commission) ความหมายของชอนกคอ คณะกรรมาธการทก�าหนดมาตรฐานอาหารโลก เปนองคกรทเกดจากความรวมมอระหวางองคการอาหารและเกษตร (Food andAgriculture Organization) กบองคการอนามยโลก (WorldHealthOrganization) จดตงขนใน ค.ศ. 1963 มส�านกงานอยทกรงโรม ประเทศอตาล ประเทศทเปนสมาชกขององคการอาหารและเกษตรหรอองคการอนามยโลกสามารถเขาเปนสมาชกไดนอกจากนยงเปดกวางใหองคกรอนเขารวมเปนสมาชกสงเกตการณไดดวยในปจจบนมสมาชกไมต�ากวา186รายสมาชกสงเกตการณอกมากกวา 225 ราย เปนองคกรทไมใชของรฐ และหนวยงานขององคการสหประชาชาตกเขารวมได

ภารกจหลกกคอการก�าหนดมาตรฐานส�าหรบสนคาเกษตรและอาหารรวมถงวตถดบยารกษาโรคดวยวธการก�าหนดมาตรฐานเปนไปในท�านองเดยวกบองคการมาตรฐานโลกคอสมาชกสามารถทจะเสนอรายการสนคาทควรมมาตรฐานตอคณะกรรมาธการ ซงกจะหารอถงความจ�าเปน หากยอมรบกจะด�าเนนการพฒนามาตรฐานตอไป ในการก�าหนดมาตรฐานน บางรายการสนคาอาจตองใชเวลานานถง 2-3 ปและในการพฒนากจะฟงขอมลหรอขอโตแยงจากทวโลกทงภาครฐและภาคเอกชนผเชยวชาญการท�างานจงมระบบและโปรงใสเมอไดมาตรฐานแลวประเทศใดๆกสามารถน�าไปใชไดทงทเปนการสมครใจและน�าไปใชก�าหนดมาตรฐานทบงคบใหทกฝายตองด�าเนนการผลตตามมาตรฐาน

แตกมความเปนไปไดทบางประเทศจะเอามาตรฐานทไดจากองคกรก�าหนดมาตรฐานเหลานมา เพมเตมลกษณะบางประการโดยอางวาเปนความจ�าเปนเฉพาะประเทศเพอทจะแอบแฝงการจ�ากดการน�าเขาดงนนเพอดแลไมใหประเทศตางๆใชมาตรฐานเปนเครองมอในการจ�ากดการน�าเขาองคการการคาโลกมความตกลง2ฉบบทเปนสญญาผกพนใหประเทศสมาชกตองปฏบตตามไดแก

(1) ความตกลงวาดวยขอจ�ากดทางเทคนคทมตอการคา (Agreement on Technical BarrierstoTrade)ความตกลงฉบบนมรายละเอยดมากมายดงนนในทนจะน�าเฉพาะประเดนส�าคญมาอธบายเทานน

ค�าทส�าคญคอค�าวา “ขอบงคบทางดานเทคนค (Technical regulations)” ซงเปนค�าทความตกลงนใชในการก�าหนดพนธะสญญาไมใหประเทศสมาชกใชขอบงคบทางดานเทคนคจนเกดการจ�ากดทางการคาหรอจ�ากดการน�าเขาค�านมความหมายตางกบค�าวา“มาตรฐาน”ตรงทวาเมอก�าหนดมาตรฐานผผลตและผคาจะท�าตามมาตรฐานหรอไมกไดแตถาภาครฐประกาศขอบงคบทางดานเทคนคหมายความวาผผลตและผคาตองผลตและคาสนคาทมคณลกษณะตามขอบงคบทางดานเทคนคเทานนจะหลกเลยงไมได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


แตวาประเทศสวนใหญเมอออกกฎหรอระเบยบทบงคบใหผลตและจ�าหนายเฉพาะสนคาทปลอดภยตอรางกายหรอตอสขภาพปลอดสารพษไมท�าลายสภาพแวดลอมหรอไมมฉลากทหลอกลวงผบรโภคประเทศเหลานจะไมเรยกวาเปนขอบงคบทางดานเทคนค แตจะเรยกวาขอบงคบทางมาตรฐานสนคา โดยก�าหนดมาตรฐานสนคาแลวบงคบใหผผลตและผคาตองผลตและคาสนคาทไดมาตรฐานเทานนดงนนมาตรฐานทบงคบจงเทากบขอบงคบทางเทคนค

ขอบงคบทางมาตรฐานทอาจจะกระทบการสงออกของประเทศทผลตเพอสงออกม2สวนสวนแรก กคอมาตรฐานสนคาถาสนคามคณสมบตและคณภาพตามมาตรฐานสนคาประเทศ

ทน�าเขากหามน�าเขาไมไดจงไมกระทบตอการสงออกของประเทศทผลตเพอสงออกมาตรฐานสนคาทควรใชกคอมาตรฐานทก�าหนดโดยองคการระหวางประเทศทกลาวขางตน แตถาประเทศน�าเขาก�าหนดคณลกษณะของสนคาทสงเกนความจ�าเปนตอการคมครองผบรโภคใหปลอดภยกถอไดวาเปนขอบงคบทจ�ากดการคาเชนก�าหนดใหเตาเสยบปลกไฟฟาตองท�าดวยพลาสตกหนา5นวหรอถาก�าหนดมาตรฐานบงคบทเหนไดชดวาจะไมมทางมผลตอวตถประสงคทเหมาะสม เชน วตถประสงคคอใหอาหารกระปองปลอดสารพษ แตก�าหนดมาตรฐานบงคบวากระปองทใชตองมรปทรงแปดเหลยมเทานน เปนตน ดงนนความตกลงจงใหประเทศสมาชกไมออกขอบงคบทางเทคนคทจ�ากดการคาโดยไมจ�าเปน

สวนทสอง คอการประเมนวาสนคามคณสมบตตรงกบขอบงคบทางเทคนคหรอไมกฎระเบยบ ทประเทศน�าเขาใหผสงออกประเมนคณสมบตของสนคากเปนหนทางทอาจจ�ากดการน�าเขาได ดงนน ความตกลงจงก�าหนดไมใหประเทศน�าเขาใชวธประเมนคณสมบตทเกนความจ�าเปนยกตวอยางเชนหากตองการประเมนวาหลอดไฟฟามคณสมบตตามทตองการหรอไมประเทศผน�าเขาอาจก�าหนดวาใหผสงออกสงหลอดไฟมาใหทดลองไมต�ากวารอยละ 10 ของจ�านวนหลอดไฟทสงออก ซงเปนจ�านวนทสงมากเกนจ�าเปน หรอมฉะนนกอาจออกระเบยบการทดสอบทใชเวลานาน กอนทผน�าเขาจะไดรบการยนยนใหน�าสนคาออกจากคลงสนคาททาเรอเปนตน

ผประกอบการสงออกทตองเผชญกบปญหาทสงออกไปบางประเทศไมไดเพราะมการก�าหนดขอบงคบทางเทคนคกควรแจงภาครฐในประเทศทตนอาศยผลตเพอภาครฐจะไดด�าเนนการตามกระบวนการยตขอพพาททางการคาในองคการการคาโลกใหประเทศนนยกเลกขอบงคบดงกลาว

(2) ความตกลงวาดวยมาตรการสขอนามยและสขอนามยพช (Agreement on the ApplicationofSanitaryandPhytosanitaryMeasuresหรอSPS)องคการการคาโลกมความตกลงวาดวยมาตรการสขอนามยและสขอนามยพชเพอมใหประเทศสมาชกใชมาตรการทางดานสขภาพของคนสตว และพชเพอจ�ากดการน�าเขาในท�านองเดยวกบความตกลงวาดวยขอจ�ากดทางเทคนคทมตอการคาเพยงแตเนนสนคาอาหารและสนคาเกษตรการคาระหวางประเทศทางดานสนคาอาหารและเกษตรมความส�าคญกบประเทศก�าลงพฒนาเนองจากประชากรสวนใหญของประเทศก�าลงพฒนามอาชพท�าการเกษตรเปนหลก รายไดของประชากรสวนใหญมาจากการผลตและจ�าหนายสนคาเกษตร แตวาการผลตมกจะมประสทธภาพต�า ภาครฐในประเทศก�าลงพฒนาจงไมตองการใหมการน�าเขาสนคาเกษตรมาแขงขนใน ตลาดภายในสวนในประเทศทพฒนาแลวแมประชากรสวนนอยจะมอาชพเกษตรแตเกษตรกรในประเทศเหลานไดรวมกลมกนไดดจนผลกดนทางการเมองใหภาครฐใหการสนบสนนการเกษตรดงนน ในระยะท

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ผานมา ประเทศสวนใหญตางกใชมาตรการภาษศลกากรในการจ�ากดการน�าเขาสนคาเกษตร ตอมาเมอมแรงกดดนในโลกทจะตองเปดตลาดมากขนจงมความเปนไปไดทประเทศตางๆโดยเฉพาะประเทศพฒนาแลวอาจจะใชมาตรการทางดานสขอนามยและสขอนามยพชทเขมงวดเกนความจ�าเปนกบการน�าเขาอาหารและสนคาเกษตร โดยใชขออางทไมมใครปฏเสธไดวาไมถกตอง นนคอความตองการใหประชากรของตนมความปลอดภยจากการบรโภคอาหารและไมมการระบาดของเชอโรคศตรพชและโรคภยตางๆมาสระบบการเกษตรภายใน

หลกการส�าคญทความตกลงก�าหนดเพอปองกนการจ�ากดการน�าเขาโดยแฝงอยในมาตรการสขอนามยและสขอนามยพชกคอประเทศสมาชกมสทธในการก�าหนดมาตรฐานสนคาอาหารและเกษตรแตจะตององอยกบหลกฐานทางวทยาศาสตร และจะตองไมเขมงวดเกนความจ�าเปนในการคมครองปกปอง สขอนามยของคนชวตและสขอนามยของสตวและพชนอกจากนความตกลงตองการใหมความกลมกลนของมาตรการนในทกประเทศ (Harmonization) เพราะวาหากมาตรการของทกประเทศเหมอนกน กจะไมมประเทศใดเดอดรอน วธการกคอการขอใหประเทศสมาชกก�าหนดมาตรการสขอนามยและสขอนามยพชโดยองอยกบมาตรฐานทก�าหนดโดยองคการระหวางประเทศแหงใดแหงหนงหรอทงสามแหง ไดแกคณะกรรมาธการCodexAlimentarius,องคการโลกทางดานอนามยสตว (WorldOrganizationforAnimal Health) และสนธสญญาการคมครองพชระหวางประเทศ (International Plant ProtectionConvention)ซงอยภายใตองคการอาหารและเกษตร

นอกจากนจากการทประเทศสมาชกยงมสทธทจะก�าหนดมาตรฐานของตนเองความตกลงก�าหนดวาหากประเทศผสงออกสามารถแสดงใหเหนวามาตรการทใชในประเทศผสงออกมผลเชนเดยวกบมาตรการทใชในประเทศผน�าเขา ประเทศผน�าเขากควรจะยอมรบสนคาทสงมาจากประเทศผสงออก และในการประเมนหรอพสจนวาสนคาอาหารและเกษตรมความปลอดภยตามมาตรฐานประเทศผน�าเขาตองไมก�าหนดกระบวนการทมหลายขนตอนเกนความจ�าเปนและตองไมใชเวลามากเกนไปในการประเมน

อยางไรกตามดวยสาเหตทอาหารและสนคาเกษตรมผลโดยตรงตอสขภาพของผบรโภคประเทศตางๆ กยงคงมมาตรการทเขมงวด และเมอมโรคระบาดเกดขนกจะใชมาตรการเดดขาดเสมอนอกจากนในปจจบน เกดปญหาใหมทบรษทเอกชนผ น�าเขาก�าหนดมาตรฐานสนคาทตองการเองซงมระดบ ความปลอดภยสงกวามาตรฐานของภาครฐและอาจจะเปนประเดนทองคการการคาโลกตองเจรจากนใหมเพอใหมความตกลงทควบคมมาตรฐานของเอกชนดวยเพอไมใหมผลตอการคาระหวางประเทศ


สนคาทตองการสงออกไปตางประเทศตองมคณสมบตอยางไรและในระบบการคาระหวางประเทศยงมปญหาอะไรทเกยวกบการสงออกตามคณสมบตทกลาวน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



สนคาทผลตตองไดมาตรฐานของประเทศทน�าเขา เพราะแตละประเทศตองการคมครองผบรโภคภายในประเทศใหบรโภคสนคาทปลอดภยตอสขภาพและทรพยสนของผบรโภคจงไดก�าหนดมาตรฐานเพอเปนแนวทางใหผผลตและผจ�าหนายสนคาผลตตามมาตรฐาน

แตบางประเทศไดอาศยการก�าหนดมาตรฐานเปนเครองมอในการจ�ากดการน�าเขา เชน ก�าหนดมาตรฐานทเขมงวดมากเกนไปหรอมฉะนนกตรวจคณภาพทดานอยางเขมงวดเชนตองการตวอยางจ�านวนมากจากผสงออกทงหมดนท�าใหตนทนการสงออกสงจนแขงขนไมไดกบผผลตภายในประเทศทน�าเขา


การคาสนคาในตลาดโลก

1. การเปลยนแปลงทางดานการคาระหวางประเทศในเชงประวตศาสตรเศรษฐกจในระยะ200ปทผานมาเรมตนจากการคาทประเทศในยโรปโดย

เฉพาะสหราชอาณาจกรเนเธอรแลนดฝรงเศสไดสงกองเรอออกหาทรพยากรธรรมชาตเชนแรชนดตางๆเพอน�ามาไปปอนใหประเทศตน การคาในยคแรกจงเนนทรพยากรธรรมชาต หลงจากนน การปฏวตอตสาหกรรมทเรมตนในสหราชอาณาจกรและขยายตวไปประเทศอนในยโรปแลวเขาสสหรฐอเมรกากเปนจดเปลยนแปลงครงใหญท�าใหสนคาทไหลเวยนในตลาดโลกมมากชนดขนเมอมการขดคลองสเอซทท�าใหยโรปน�าสนคามาจากเอเชยโดยตนทนทถกลงกยงท�าใหการคามปรมาณมากขนกอนสงครามโลกครงท2ประเทศทเปนแหลงผลตสนคาอตสาหกรรมไดแกประเทศในยโรปและสหรฐอเมรกาตอมาหลงสงครามโลกครงท 2 กไดเพมญปน และนบจากนนอกไมนาน โลกไดเหนการเปลยนแปลงของแหลงผลตทมาอยในประเทศก�าลงพฒนาในเอเชยเชนไตหวนสงคโปรและสาธารณรฐเกาหลนบตงแตค.ศ.2000เปนตนมาจนอนเดยและอาเซยนไดพฒนาตนเองไปอยในระดบแนวหนาของประเทศทเปนฐานการสงออกของโลกองคการการคาโลกในค.ศ.2013ไดเปดเผยวาในชวงค.ศ.1980ถงค.ศ.2011มลคาการสงออกไดเพมขนจาก 2.03 ลานลานดอลลารสหรฐอเมรกา เปน 18.26 ลานลานดอลลารสหรฐอเมรกา เพมขนรอยละ 899.50 ในชวง 30 ป หรอเพมโดยเฉลยรอยละ 7.3 ตอปเมอค�านวณดวยคาปจจบนของ ปทท�าการคานอกจากการเพมในมลคาแลวกมการเปลยนแปลงในสดสวนของแหลงสงออกดวยเมอ30ปกอนสหภาพยโรปสหรฐอเมรกาญปนคอแหลงน�าในการสงออกในอก30ปตอมาแมประเทศทงสามยงคงสงออกในสดสวนสงแตสดสวนดงกลาวไดลดลงมากเพราะสดสวนของการสงออกจากประเทศก�าลงพฒนาไดสงขนจากเดมมากหากแยกสหภาพยโรปเปนรายประเทศกจะพบวาจนคอประเทศทมมลคาของการสงออกสงสดสงกวาสหรฐอเมรกาและญปนอกดวย

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


การคาระหวางประเทศเปลยนแปลงเพราะปจจยทเกยวของกบการคาเปลยนแปลง ผผลตและ ผสงออกตองเขาใจปจจยหลกทมสวนเกยวของเหลานเพอใชประกอบการคาดหมายทศทางการเปลยนแปลงลวงหนาเพอทราบความตองการของตลาดโลกปจจยหลกเหลานไดแก

1) การเปลยนแปลงของขนาดประชากรโลก การเพมขนของประชากรท�าใหปรมาณความตองการสนคาสงขนโดยเฉพาะสนคาอาหารแตอตราการเพมขนของจ�านวนประชากรในอนาคตจะไมสงเทาอตราการเพมในอดตเนองจากภาครฐในประเทศตางๆ ไดใชนโยบายชกจงใหประชากรในประเทศลดขนาดของครอบครวในสวนของประเทศพฒนาแลวประชากรของประเทศเหลานตางกสมครใจลดขนาดของครอบครวอยเดมแลวเพราะการศกษาท�าใหประชากรในประเทศเหลานเขาใจปญหาของการมครอบครวขนาดใหญเมอประเทศก�าลงพฒนาไดปรบเปลยนเปนประเทศพฒนาแลวมากขน จ�านวนประชากรในประเทศเหลานจงขยายตวไมมากองคการการคาโลกคาดหมายวาประชากรโลกจะมจ�านวน8.3พนลานคนในค.ศ.2030และเพมเปน9.3พนลานคนในค.ศ.2050

การเพมขนของประชากรเกดขนในประเทศก�าลงพฒนาเปนหลกจ�านวนประชากรทเพมขนท�าใหปรมาณแรงงานมมากขนจนท�าใหสดสวนของแรงงานตอทนสงขน ประเทศเหลานจะมการผลตสนคาทใชแรงงานมากสงขน เชน สนคาเสอผาเครองนงหม ซงกระทบการคาระหวางประเทศเพราะความตองการ น�าเขาสนคาทมสดสวนแรงงานสงจะลดลงและในทางตรงขามความตองการน�าเขาสนคาทมสดสวนทนสงจะเพมขนแตถาในประเทศทประชากรเพมขนมากนไมมอาชพเพมขนกจะมการยายถนฐานไปประเทศอนทขาดแคลนแรงงานการยายถนฐานนจะท�าใหประเทศทขาดแคลนแรงงานกลบผลตสนคาทมสดสวนแรงงานสงไดจนการน�าเขาสนคาโดยประเทศพฒนาแลวไมไดเปลยนแปลงหรอลดลงอยางทคาดหมาย

นอกจากน ในขณะทอตราการเพมของประชากรอยในระดบต�าสดสวนของคนสงอายหรอ65ปขนไปในแตละประเทศกลบสงขนอยางเหนไดชดเพราะระดบสขอนามยของโลกสงขนคนมอายยนมากขนรปแบบของความตองการสนคาในตลาดโลกจงเปลยนแปลงเชนกน โดยทวไป กลมประชากรทสงอายมแนวโนมทจะใชจายในการซอบรการทางดานการทองเทยวและการรกษาพยาบาล ความตองการสนคาทเกยวของกบการบรการดงกลาวจงมแนวโนมสงขน

2) การเปลยนแปลงของรายไดในประเทศก�าลงพฒนา ประเทศก�าลงพฒนาสวนใหญมประชากรจ�านวนมากในระยะทผานมาประเทศเหลานมความพยายามอยางเตมททจะเขามามบทบาทในเศรษฐกจโลกดวยการเรงพฒนาเศรษฐกจ เมอประเทศก�าลงพฒนาไดพฒนามากขน รายไดประชาชาตจะสงขน ในขณะเดยวกนประชากรในประเทศเหลานตางกตองการมการศกษาสงขนเพอท�างานในอาชพทมรายไดสงหากประเทศมนโยบายและมาตรการในการกระจายรายไดทมประสทธภาพพอเพยง รายไดเฉลยของประชากรจะอยในระดบทสงขนท�าใหมความตองการบรโภคสนคาสงขนตลาดเหลานจงเปนตลาดทผสงออก ใหความสนใจ

3) การเปลยนแปลงการลงทน การลงทนในแตละประเทศมผลตอการคาระหวางประเทศของประเทศนนคอนขางชดเจนแตเนองจากการลงทนมหลายรปแบบโดยเฉพาะการลงทนโดยตรงจากตางชาตซงอาจจะเปนบรษททจดทะเบยนในตางประเทศมาลงทนตงสาขาการผลต หรออาจจะเปนนกลงทนมา รวมทนผลตสนคายหอใหมกไดท�าใหผลของการลงทนมความหลากหลายดวย ในทนจงยกมากลาวเพยงบางประเดน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


(1)การลงทนของภาครฐเพอสรางสาธารณปโภคทมงเพมประสทธภาพการผลตและเพอใหการสงออกคลองตวมตนทนต�า เชน การสรางถนนทท�าใหตนทนการขนสงต�าลง การสรางทาเรอเพอใหการสงออกคลองตวการสรางระบบโทรคมนาคมและการสอสารทท�าใหการตดตอกบตางประเทศรวดเรวทนสมยและเออตอการหาขอมลทถกตองของผผลต การลงทนเหลานยอมมสวนในการเพมการสงออกในภาพรวม

(2)การลงทนของภาครฐทางดานการศกษาเพอใหมแรงงานฝมอจ�านวนมากขน กอาจเปลยนสภาพแวดลอมของประเทศไปสประเทศทมความพรอมในการผลตและสงออกสนคาทเนนฝมอเชนสนคาประเภทอเลกทรอนกส เครองใชไฟฟา เครองประดบทใชฝมอและความช�านาญในการตกแตงใหสวยงาม

(3)การลงทนโดยตรงจากตางประเทศทมงผลตสนคาปอนตลาดภายในจะท�าใหการน�าเขาสนคาทเคยน�าเขาลดลงเพราะถกทดแทนโดยสนคาชนดเดยวกนทผลตภายใน

(4)การลงทนโดยบรษทขามชาตทมสาขาในหลายประเทศ กอาจจะเปลยนสวนประกอบ(Composition) ของประเภทสนคาทสงออกหรอน�าเขาได ยกตวอยางเชน ในกรณทบรษทขามชาตเหนวาประเทศใดมความพรอมในการผลตชนสวนดวยเครองจกร กจะเขามาลงทนผลตชนสวนของอปกรณส�าเรจรปเพอสงตอใหบรษทเดยวกนในอกประเทศหนงน�าชนสวนนและชนสวนอนๆประกอบเปนอปกรณส�าเรจรปและสงออกในกรณนประเทศกสงออกชนสวนเปนรายการหลกหรอในกรณทบรษทผลตรถยนตเหนวาประเทศใดมแรงงานฝมอในการประกอบรถยนตจ�านวนมากกเขามาลงทนเพอประกอบรถยนตโดยการน�าเขาชนสวนทผลตจากบรษทเดยวกนทมสาขาในประเทศอนดงนนรายการสงออกหลกจงเปนรถยนตทประกอบแลว

(5)ในกรณทมการถายทอดเทคโนโลยจากบรษทขามชาตทเขามาลงทนประกอบชนสวนใหเปนอปกรณส�าเรจรปดวยการน�าเขาชนสวนจากตางประเทศ กอาจจะชกจงใหนกลงทนภายในลงทนผลตชนสวนประเภทและมาตรฐานเดยวกนแตราคาต�าลงท�าใหบรษททประกอบชนสวนใหเปนอปกรณส�าเรจรปหนมาซอชนสวนภายในประเทศโดยหยดการน�าเขาในกรณเชนนกจะท�าใหการน�าเขาชนสวนลดลง

4) การเปลยนแปลงในทรพยากรธรรมชาตและเทคโนโลยเศรษฐศาสตรระหวางประเทศไดชใหเหนวาความไดเปรยบเปรยบเทยบ(Comparativeadvantage)ของประเทศมความส�าคญตอการแขงขนในตลาดโลก และประเทศจะมความไดเปรยบเปรยบเทยบสงถามทรพยากรธรรมชาตทเปนประโยชนตอการผลตสงเชนหากมน�ามนหรอแกสธรรมชาตทใชเปนเชอเพลงในการผลตกจะท�าใหตนทนสวนนต�ากวาประเทศอน อยางนอยกไมมคาขนสง หรอหากมแรธาตทใชเปนวตถดบของการผลตสนคาบางประเภทตนทนในการซอวตถดบกจะลดลงเมอตนทนลดลงผสงออกกสามารถก�าหนดราคาทต�ากวาคแขงในตลาดโลกไดจงมความไดเปรยบเปรยบเทยบแตทรพยากรธรรมชาตนนเมอใชไปจ�านวนกรอยหรอลงจนหมดในทสดการพบแหลงใหมเทานนจงจะท�าใหความไดเปรยบเปรยบเทยบกลบมาเหมอนเดมนอกจากนในขอเทจจรงจะพบวาประเทศทมทรพยากรทเปนแหลงพลงงานไมไดเปนผผลตสนคาอยางอนเพอสงออกไปตลาดโลก เพราะประเทศเหลานเนนแตจะขดทรพยากรออกมาจ�าหนายเพยงอยางเดยว ดงนนจงไมไดใชประโยชนจากความไดเปรยบเปรยบเทยบในการผลตสนคาอนองคประกอบของสนคาออก(Composition

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ofexport)จากประเทศเหลานจงมสดสวนของทรพยากรธรรมชาตสงกวาสนคาอนสวนประเทศทสงออกสนคาอนและไมมทรพยากรจงตองน�าเขาสนคาวตถดบและทรพยากรทเปนพลงงานมาจากประเทศอน

แตในโลกปจจบนเทคโนโลยททนสมยกลายเปนสงทท�าใหประเทศมความไดเปรยบเปรยบเทยบสงขนได เพราะเทคโนโลยจะชวยใหกระบวนการผลตมประสทธภาพและสนคาทมเทคโนโลยอยในสนคาก�าลงเปนทตองการของตลาดโลก สนคาทางดานโทรคมนาคมสอสารเปนตวอยางทดของสนคาทมเทคโนโลยในตวและมปรมาณอปสงคสงมากในตลาดโลก เทคโนโลยจงมสวนเปลยนแปลงการคาระหวางประเทศทงในดานมลคาทสงขนและในดานสดสวนการคา เทคโนโลยขยายตวทงในดานแนวนอนและ แนวตง การขยายตวในแนวนอนกคอการกระจายไปตามประเทศตางๆ อยางกวางขวาง ประเทศเหลานรจกเทคโนโลยและน�าเทคโนโลยมาใชประโยชนในทางใดทางหนงทท�าใหการคาขยายตว การขยายตวในแนวนอนเกดจากแนวทางตอไปน

(1) การรวมมอกนระหวางประเทศมากขนในการพฒนาเทคโนโลย นกวทยาศาสตรและวศวกรเดนทางขามแดนไปรวมเผยแพรเทคโนโลยอยางงายดาย

(2) เมอประเทศหนงซอสนคาทมเทคโนโลยในตว กจะน�าไปเลยนแบบหรอท�าความรจกจนเชยวชาญพอทจะพฒนาเปนของตนเอง

(3) บรษทขามชาตลงทนในหลายประเทศเพอผลตสนคารวมกบบรษทภายในประเทศเนองจากบรษทภายในประเทศเหลานมศกยภาพในการผลตแตขาดเทคโนโลย ดงนนบรษทขามชาตจงถายทอดเทคโนโลยใหบรษทภายในประเทศ

(4) บางบรษททตองการพฒนาตวเองแบบกาวกระโดดอาจใชวธซอสทธบตรเทคโนโลยเพอมาผลตสนคาของตนเองบางบรษททมทนมากกอาจใชวธซอกจการบรษททผลตสนคาทมเทคโนโลยในตวแลวผลตตอไปภายใตเครองหมายการคาเดม

นอกจากนเทคโนโลยอาจขยายตวในแนวตงซงหมายถงการใชเทคโนโลยเดมเปนฐานในการวจย และพฒนาใหทนสมยกวาเดมหากประเทศใดท�าใหเทคโนโลยขยายตวในแนวตงกจะเพมความไดเปรยบ เปรยบเทยบในการผลตสนคาททนสมยกวาและน�าหนาประเทศอนในตลาดโลกไดอยางไรกตามการวจยและพฒนานอกจากตองใชทนสงแลวยงตองมนกวชาการทเชยวชาญจ�านวนมากพอดวยดงนนบรษททจะสามารถวจยและพฒนาจนประสบความส�าเรจมกจะเปนบรษทขนาดใหญและประเทศทมบรษทใหญเพยงพอกจะเปนประเทศพฒนาแลวในยโรและสหรฐอเมรกาเปนหลกในเอเชยประเทศญปนจนและสาธารณรฐเกาหลกมศกยภาพเชนกน

โดยสรปเทคโนโลยและการคาระหวางประเทศมความเกยวของกนการเปลยนแปลงของเทคโนโลย-จะมสวนท�าใหตนทนการผลตลดลงและการสงออกสงขนเชนนวตกรรมทางดานการสอสารท�าใหการช�าระเงน หรอการโอนเงนระหวางธนาคารท�าไดรวดเรวตนทนจงต�าลงการผลตโดยใชเทคโนโลยคอมพวเตอรท�าใหการผลตครงละจ�านวนมากเกดขนไดและตนทนตอหนวยลดลง การลดลงของตนทนสงผลใหการ สงออกเพมขนส�าหรบสนคาทมเทคโนโลยในตวกสามารถสรางตลาดใหมไดในอกทางหนงการคาระหวางประเทศกมสวนท�าใหมการพฒนาเทคโนโลยททนสมยยงขน เชน ส�าหรบสนคาทมตลาดแนนอนแตการแขงขนสง ผประกอบการจะหาชองทางในการเพมความไดเปรยบเปรยบเทยบดวยการลงทนพฒนาเทคโนโลยในการผลตใหทนสมย

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


5) การเปลยนแปลงในนโยบายการคาและการใชมาตรการจ�ากดการคา ปจจยทมสวนอยางมากในการเพมหรอลดระดบการคาในตลาดโลกกคอ นโยบายการคาและการใชมาตรการจ�ากดการคาของประเทศตางๆถาประเทศในโลกเปลยนแปลงนโยบายการคาโดยหนไปใชนโยบายปดตลาดและใชมาตรการจ�ากดการคาทใหผลรนแรงการคาระหวางประเทศกเกดขนไมไดในทางตรงขามถาทกประเทศเปดตลาดเสรการคาระหวางประเทศกจะคลองตวมการน�าเขาและสงออกระหวางประเทศมากขนการคาระหวางประเทศจะมมลคาและปรมาณสงขนในระยะทผานมาการคาระหวางประเทศสงขนมากในรอบ30ปปจจยทมองขามไมไดกคอการทประเทศทวโลกไดลดมาตรการจ�ากดการคามากขนมาตรการจ�ากดการคาทกลาวถงนม2ประเภทคอมาตรการการเกบภาษศลกากรและมาตรการทไมใชภาษศลกากรเชนการก�าหนดใหผน�าเขาตองขออนญาตกอนน�าเขาทกอใหเกดความไมแนนอนวาจะอนญาตหรอไม ในระยะทผานมา ส�าหรบประเทศทมอตราภาษศลกากรในระดบสงและมการใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรหลายมาตรการภาครฐในประเทศเหลานตางกไดรบแรงกดดนทงจากภายในและจากประเทศอนใหลดหรอเลกมาตรการจ�ากดเหลานแรงกดดนจากภายในมาจากผประกอบการทตองการน�าเขาวสดหรออปกรณทใชในการผลตเพราะตนทนในการผลตอยในระดบสงอนเนองจากการเกบภาษศลกากรจากการน�าเขาวสดหรออปกรณหรอจากผบรโภคอนเนองจากการทใชมาตรการทไมใขภาษศลกากรจนเกดการขาดแคลนการทตนทนสงเปนสาเหตใหไมสามารถแขงขนกบผผลตจากประเทศอนและมผลท�าใหการสงออกลดลง ภาครฐทตองการสงเสรมการสงออกจงตองหนไปลดหรอเลกมาตรการจ�ากดนอกจากนภาครฐทเคยใชนโยบายคมครองผผลตภายในโดยกดกนการน�าเขาสนคาเดยวกน กพบวาการคมครองดงกลาวท�าใหราคาสนคาภายในสงขนดวยเพราะ ผประกอบการตองการใชโอกาสนท�าก�าไรจงไมยอมลดราคาใหใกลเคยงกบตนทน จงตองลดการจ�ากด การน�าเขาเพอใหราคาลดลงตามนโยบายลดคาครองชพ

แตโดยทวไปแรงกดดนภายในมกจะมผลนอยกวาแรงกดดนจากภายนอกหรอจากชาตอน ในทางการคาโลกการลดขอจ�ากดทางการคามาจากการเจรจาแลกเปลยนเมอประเทศก.ตองการเขาสตลาดประเทศข.แตเขาไมไดเพราะตดเรองภาษศลกากรของประเทศข.มอตราสงประเทศก.กตองขอเจรจาและประเทศข.จะลดอตราภาษศลกากรใหกตอเมอประเทศก.ยอมลดอตราภาษศลกากรของตนลงดวยทงสองประเทศกเขาใจดวาการเปดตลาดเปนการเปดโอกาสใหผประกอบการภายในเขาสตลาดตางประเทศไดมากขน แมจะไมมความแนนอนในขณะเจรจาวาผประกอบการของตนจะแขงขนกบผประกอบการจากประเทศอนไดหรอไมแตกตองเสยงดวยการเปดโอกาสในระบบเศรษฐกจโลกการเจรจาลดขอจ�ากดทางการคาม 3 เวท คอการเจรจาภายใตองคการการคาโลกทเรยกวาการเจรจาแบบพหภาค ซงเมอเจรจาเสรจกตองเปดเสรตามทไดตกลงไวใหแกประเทศสมาชกทกประเทศ และการเจรจาแบบทวภาค ซงประเทศ 2ประเทศเจรจากนเองผลของการเจรจาตกอยกบ2ประเทศนเทานนนอกจากนกมการเจรจาเพอรวมกลมประเทศในระดบภมภาคโดยรวมกลมกนเจรจาเปดเสรระหวางประเทศในกลม ซงจะมการเปดเสรตามผลการเจรจาระหวางประเทศทรวมเจรจาเทานนไมรวมถงประเทศทไมเขารวมการเจรจา

ในระยะทผานมา ประเทศตางๆ ทวโลกไมต�ากวา 155 ประเทศ กไดรวมเจรจาลดขอจ�ากดทาง การคาภายใตองคการการคาโลกซงท�าใหมการลดขอจ�ากดทางการคาไปไดระดบหนงนอกจากน กมการเจรจาแบบทวภาคและการรวมกลมภมภาคอกจ�านวนมาก ส�าหรบสมาชกองคการการคาโลก เมอไดท�า

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ความตกลงการคาเสรแบบทวภาคหรอแบบรวมกลมแลว ตองแจงองคการการคาโลกเพอเปนขอมลใหทกประเทศทราบนบถงเดอนมกราคมค.ศ.2014องคการการคาโลกไดรบแจงวามการท�าความตกลงการคาเสรทมผลบงคบแลว377ความตกลงซงเปนจ�านวนทสงมากแมผลประโยชนหรอการเปดตลาดจะตกอยกบประเทศทท�าความตกลงแตในภาพรวมการเปดตลาดทงหมดนเปนปจจยส�าคญทท�าใหการคาระหวางประเทศสงขนอยางตอเนองและคาดหมายไดวาการท�าความตกลงการคาเสรจะยงคงด�าเนนตอไปในอนาคต

2. การแขงขนในตลาดโลกในภาพรวมทงระบบเศรษฐกจโลกไดเหนแลววาการคาระหวางประเทศเปลยนแปลงในเชงพลวต

ทงในดานมลคากบปรมาณและในดานสวนประกอบหรอชนดของสนคาทซอขายจากการเปลยนแปลงของปจจยตางๆ ทมผลตอการคาโลก ในระดบประเทศ แตละประเทศตางกมสวนในการท�าใหการคาระหวางประเทศเปลยนแปลงผานทางปจจยเหลานน มากบางนอยบางตามสภาพของแตละประเทศ แตสงททกประเทศตองการกคอการเพมการสงออก โดยหลกการ ภาครฐจะตองสนบสนนการปรบความสามารถในการแขงขนของผประกอบการในประเทศและด�าเนนการเพมโอกาสในตลาดโลกใหแกสนคาของประเทศดวยการเจรจาลดขอจ�ากดทางการคาของประเทศคคาซงจะไดกลาวถงในขอตอไป

ประเดนคอความสามารถในการแขงขนซงในทนหมายถงความสามารถในการทจะจ�าหนายสนคาทผบรโภคไดรบความพงพอใจในราคาทต�ากวาคแขงขนและยงสามารถมก�าไรทคมคาการลงทนผลต เมอผประกอบการในประเทศผลตสนคาทไดมาตรฐานแลวกมงสงบางสวนออกไปจ�าหนายในตลาดตางประเทศแตผ ผลตเพอสงออกสนคาแตละชนดไมไดมเพยงผเดยว ผประกอบการอนในประเทศเดยวกนและ ผประกอบการในประเทศอนตางกผลตไดและมงสงออกทงสน อาจมบางกรณหรอบางชนดของสนคาทม ผผลตเพยงรายเดยวหรอเพยง2-3รายในโลกแตมสนคาประเภทนนอยมากดงนนผประกอบการตองเผชญกบการแขงขนในตลาดโลกมทฤษฎและหลกคดทางเศรษฐศาสตรทพยายามอธบายวามปจจยใดบางทจะท�าใหประเทศหนงประเทศใดมความสามารถในการแขงขนสงกวาประเทศอนปญหากคอการคาระหวางประเทศในปจจบนมความซบซอนมากขนและเกยวโยงกบปจจยหลายประการในขณะททฤษฎและหลกคดทมอยผกโยงความสามารถในการแขงขนกบปจจยเพยงไมกอยางเทานน ในหลายกรณจงไมอาจน�ามาใชอธบายไดอยางชดเจน

ในทางเศรษฐศาสตร ประเทศทมความสามารถในการแขงขนสงจะมความไดเปรยบเปรยบเทยบสงเดวดรคารโด(DavidRicardo)นกเศรษฐศาสตรการเมองชาวองกฤษไดน�าเรองนมาอธบายวาประเทศ2ประเทศอาจท�าการคากนไดโดยไดรบประโยชนทงคหากแตละประเทศจะสงออกเฉพาะสนคาทมความไดเปรยบเปรยบเทยบสงกวาของอกประเทศ ความไดเปรยบเปรยบเทยบนวดดวยประสทธภาพในการผลตของแรงงาน ตอมากมนกเศรษฐศาสตรหลายคนทพยายามอธบายปจจยทก�าหนดความไดเปรยบเปรยบเทยบทรจกกนดคอทฤษฎของเฮคเชอร-โอลน(Hechscher-Ohlin)ซงอธบายวาความไดเปรยบเปรยบเทยบของสนคาขนอยกบปจจยการผลตทประเทศมมากและใชในการผลตสนคานน ในระยะหลง ไมเคลพอรตเทอร (Michael Porter) นกเศรษฐศาสตรธรกจชาวอเมรกนไดสรางทฤษฎอธบายความไดเปรยบเปรยบเทยบของประเทศซงไมไดใชแนวทางทวาความมากหรอนอยของปรมาณปจจยการผลตทมอยใน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ประเทศเปนปจจยส�าคญทก�าหนดความไดเปรยบเปรยบเทยบแตมปจจยอนหลายอยางทผสมกลมกลนจนท�าใหประเทศกลายเปนฐานการผลตของอตสาหกรรมบางประเภทและอตสาหกรรมนกมความไดเปรยบเปรยบเทยบในการคาระหวางประเทศ ในความเหนของพอรตเทอรซงองทฤษฎทคดคนขนจากขอมลเชงประจกษการพดวาประเทศใดมความไดเปรยบเปรยบเทยบนนอาจจะท�าใหเขาใจผดวาประเทศนนสามารถผลตสนคาประเภทใดกไดและมความสามารถในการแขงขนสงกวาในทกประเภทสนคาเพราะเทาทปรากฏไมมประเทศทมลกษณะเชนน ดงนน ความไดเปรยบเปรยบเทยบของประเทศจงหมายความวาเปน ความไดเปรยบเปรยบเทยบในการผลตและคาสนคาของอตสาหกรรมบางประเภทตามขอมลเชงประจกษพบวาประเทศทมอตสาหกรรมใดอตสาหกรรมหนงมความไดเปรยบเปรยบเทยบในตลาดโลกอตสาหกรรมนน จะมบรษทจ�านวนหนงทมความสามารถในการสงออกพอกนมกจะไมไดมเพยงบรษทเดยว

ความไดเปรยบเปรยบเทยบเปนสงทสรางขนมาได ในความเหนของพอรตเทอร ปจจยทท�าใหประเทศมสภาพแวดลอมทเออใหบรษทตางๆมความไดเปรยบเปรยบเทยบไดแก

1) สถานะทางดานปจจยการผลต ปจจยการผลตรวมถง(1)ทรพยากรมนษยความเชยวชาญของทรพยากรไปทางดานใดการศกษาอยในระดบสง

หรอไม ทางดานการคนควาหรอทางดานชางฝมอ ผประกอบการจะคาดหมายไดวาดวยทรพยากรมนษยทมอยนนเหมาะทจะลงทนผลตสนคาประเภทใด

(2)ทรพยากรธรรมชาตจ�าพวกสนแรแหลงน�าปาไมหรอแมกระทงทตงของประเทศกมสวนในการก�าหนดความไดเปรยบเปรยบเทยบ เพราะทตงของประเทศหากไกลจากตลาดกยอมจะท�าใหตนทนการขนสงสงมากในดานสนแรถาประเทศมแรเหลกอยในประเทศโอกาสทจะมอตสาหกรรมเหลกทมความไดเปรยบเปนตน

(3)ทรพยากรทสรางความร ประเทศมมหาวทยาลยทเชยวชาญทางดานใด มการสงเสรมการวจยระดบไหนทผานมามการสะสมความรมากนอยเพยงใด

(4)เงนทนประเทศมเงนทนมากเพยงใดมการเขาถงแหลงทนมากนอยเพยงใดอตสาหกรรม บางอยางกตองใชเงนทนมากหากไมมการเขาถงแหลงทนขนาดใหญโอกาสทจะสรางอตสาหกรรมนนกไมม

(5)สาธารณปโภคและสงอ�านวยความสะดวก ไดแก ถนน ทาเรอสนามบน ระบบสอสารระบบการโอนเงนระหวางประเทศระบบการรกษาพยาบาล

สถานะทางดานปจจยการผลตจะท�างานเปนระบบ เชนถาประเทศมแรเหลกอยในประเทศโอกาสทจะมอตสาหกรรมเหลกทมความไดเปรยบเปรยบเทยบกสงแตกหมายความวาปจจยการผลตอนกตองมความพรอมทจะสอดรบดวยเชนทรพยากรมนษยมความรเพยงพอทจะท�างานในอตสาหกรรมนมความรสะสมทจะใชเปนฐานในการพฒนามเงนทนทสามารถใหกยมและมระบบถนนและทาเรอทดพอกบการขนสงสนคาทมน�าหนกเชนนถาไมมปจจยสนบสนนทงอตสาหกรรมกอาจเกดขนไมได

2) สถานะทางดานความตองการบรโภคของตลาดภายใน ความตองการภายในประเทศทมสวนในการท�าใหเกดความไดเปรยบเปรยบเทยบเปนเรองของคณภาพไมใชปรมาณ กลาวคอความตองการภายในจะใหขอมลแกผผลตถงลกษณะของสนคาทตองการถาผผลตสนใจและพยายามปรบปรงและพฒนาสนคายอมน�ามาซงการเตบโตของความตองการของตลาดภายในและหากมกลไกทจะถายทอดความนยม

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ชมชอบของตลาดภายในไปสตลาดตางประเทศ ในทสดตลาดตางประเทศจะสนใจและการขยายตวการคากเกดขน ถาความตองการภายในมความละเอยดซบซอนและผผลตไดน�าสงทเรยนรจากตลาดภายในไปปรบปรงสนคา ผผลตกจะไดสนคาทมลกษณะเฉพาะทไมเหมอนกบผผลตในประเทศอน ความไดเปรยบเปรยบเทยบกจะเกดขนเชนเครองส�าอางประเภทน�าหอมจากฝรงเศสหรอเครองจกรทใชขดเจาะอโมงคทประเทศสวตเซอรแลนดตองการใชเพราะเปนประเทศทมภเขามากกจะสอใหตางประเทศหาซอเครองจกรแบบเดยวกนมาใช

3) การมอยของอตสาหกรรมสนบสนนและอตสาหกรรมทเกยวของ ปจจยนกคอถาประเทศมอตสาหกรรมทเกยวของอยแลวและเปนอตสาหกรรมทสามารถสงออกแขงขนกบอตสาหกรรมเดยวกนในประเทศอนไดโอกาสและความเปนไปไดทจะสรางความไดเปรยบเปรยบเทยบใหกบอตสาหกรรมหลกกมมากขนเชนอตสาหกรรมผลตรองเทาหนงในอตาลมชอเสยงไปทวโลกเพราะอตาลมโรงงานแปรรปหนงสตวโรงงานทผลตเครองมอเยบรองเทาโรงงานทผลตสวนประกอบของรองเทาและมนกออกแบบรองเทาซงถาโรงงานทเกยวของทงหลายไดมการตดตอสมพนธแลกเปลยนขอมลกนสม�าเสมอ การพฒนาสนคาใหมคณภาพสงขนเรอยๆหรอมรปแบบใหมเพอดงดดผบรโภคกจะเกดขน

4) โครงสรางและกลยทธของบรษท และคแขงในตลาดภายในบรษทวางกลยทธเพอเขาสเปาหมาย ของตนเอง ในความเปนจรงการทจะสรางความไดเปรยบเปรยบเทยบใหส�าเรจส�าหรบอตสาหกรรมตางๆมกจะตองใชความพยายามสงบคลากรตองมเปาหมายในชวตในทศทางเดยวกบเปาหมายของบรษทดงนนการวางกลยทธจงมสวนในการก�าหนดความไดเปรยบเปรยบเทยบในดานโครงสรางกมสวนในการน�าความส�าเรจใหบรษทโครงสรางทท�าใหการบรหารงานตองผานหลายระดบท�าใหการท�างานลาชาและบคลากรจะไมมความเดดขาดในการตดสนใจพอรตเทอรเองกไมสามารถบอกไดวาโครงสรางและการวางกลยทธแบบใดทจะน�าไปสความไดเปรยบเปรยบเทยบอยางแนนอนทงนเพราะแตละอตสาหกรรมอาจตองการตางกนแตทพอรตเทอรตองการชใหเหนคอ การวางโครงสรางบรษทและการก�าหนดกลยทธขนอยกบวธคดของทรพยากรมนษยในแตละประเทศประเทศทประสบความส�าเรจสวนใหญทรพยากรมนษยจะมความมงมนในการท�างานสงมวสยทศนและไมไดตองการท�างานไปเพยงเพอเลยงชวต

อกปจจยยอยกคอคแขงของบรษทในตลาดภายในประเทศทมความไดเปรยบเปรยบเทยบในบางอตสาหกรรม มกจะมบรษททผลตสนคาแบบเดยวกนแขงขนกนอยางเขมขน การแขงขนในตลาดภายในกดดนใหบรษทตองปรบปรงสนคาใหไดนอกจากนแรงกดดนภายในจะท�าใหบรษทตองหาทางสงออกเพอใหบรษทเตบโตความสามารถในการแขงขนภายในประเทศท�าใหบรษทสามารถแขงขนไดในตลาดโลก

ในความเหนของพอรตเทอรตองมองการมบทบาทของปจจยทง4ในลกษณะการท�างานรวมกนอยางเปนระบบและในแตละอตสาหกรรมบทบาทของแตละปจจยกจะตางกนดวยแมจะไมสามารถสรปไดวาอตสาหกรรมใดตองการบทบาทของแตละปจจยอยางไรแตเนองจากมการแยกลกษณะปจจยตางๆออกมากคงท�าใหภาครฐในแตละประเทศเหนวาการทจะเพมความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมของประเทศนโยบายและมาตรการทควรสนบสนนกคอนโยบายและมาตรการทผลกดนใหแตละปจจยไดมสวนเขามาท�างานจนมผลในเชงบวกโดยทวไปการเพมความสามารถในการแขงขนเปนภาระของภาคเอกชนเปนหลก

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3. ขอจ�ากดทางการคาระหวางประเทศโดยทวไปภาคเอกชนเปนผประกอบการการคาระหวางประเทศซงมทงการสงออกและการน�าเขา

ภาครฐในระบบเศรษฐกจแบบผสมอาจท�าการคาระหวางประเทศบางในบางประเทศจะยงคงมรฐวสาหกจทท�าการคาเสมอนบรษทสงออกหรอน�าเขาสนคาในบางประเทศจะมเพยงการคาระหวางรฐบาลตอรฐบาลทเรยกวา Government-to-Government ซงรฐบาลของสองประเทศตกลงซอขายสนคาผานหนวยงานของรฐ สวนมากเปนการซอขายสนคาเกษตรและอาหารโดยการก�าหนดราคาพเศษทแตกตางจากราคาตลาด เนองจากการคาโดยภาครฐมเพยงสวนนอย ในทนจงพดถงการคาระหวางประเทศทคาโดยภาคเอกชน

แตละประเทศมทงน�าเขาสนคาจากตางประเทศและสงออกสนคาไปตางประเทศประเทศทสงออกมากกวาน�าเขา เงนทเขาประเทศกจะมากกวาทสงออกไปซอสนคา ภาครฐจงตองการใหมการสงออกมากกวาการน�าเขา นอกจากน หากมการน�าเขาสนคาทผลตในตางประเทศชนดเดยวกนกบทมผลตในประเทศ กแสดงวาผประกอบการภายในตองแขงขนกบผประกอบการในตางประเทศ ถาแขงขนไมได กตองเปลยนการประกอบการเปนอยางอนแตในกรณนแสดงวาผบรโภคไดประโยชนเพราะผบรโภคคงเลอกซอเฉพาะสนคาทราคาต�ากวาและคณภาพเทากนหรอสงกวา ภาครฐตองด�าเนนนโยบายทท�าใหการคาระหวางประเทศไมกระทบกระเทอนทงผบรโภคและผผลต มภาครฐในหลายประเทศทตองการคมครอง ผผลตภายในดวยการจ�ากดการน�าเขาโดยมแนวคดวาการคมครองเปนเรองชวคราวเพอใหผผลตปรบตวจนเหนวาสามารถแขงขนกบสนคาจากตางประเทศไดจงจะมาเปดเสรตลาดภายในแตในขณะเดยวกนประเทศคคากไมตองการเสยเปรยบถาประเทศสงออกจ�ากดการน�าเขาสนคาจากประเทศอน กจะท�าใหประเทศทผลตสนคาน�าเขานนสงออกไมไดเชนกนทงสองประเทศจงตองเจรจาลดหรอยกเลกมาตรการจ�ากดการน�าเขา

มาตรการจ�ากดการน�าเขาม 2 ประเภทใหญๆ คอมาตรการทก�าหนดอตราภาษศลกากรใหอยในอตราสงเพอใหสนคาน�าเขามราคาแพง และมาตรการจ�ากดการน�าเขาทไมใชภาษศลกากร มาตรการเหลาน มความรนแรงตงแตการหามน�าเขาไปจนถงการตองขออนญาตน�าเขาแตจะใหน�าเขาโดยอตโนมตการเกบภาษศลกากรท�าไดงายเชนเมอก�าหนดวาอตราภาษศลกากรของรถยนตเทากบรอยละ60ของมลคาสนคาเมอมการน�าเขารถยนตจากตางประเทศ ผน�าเขากแสดงหลกฐานวาไดน�าเขาในราคาเทาใด แลวเสยภาษศลกากรในอตราดงกลาว แตมาตรการจ�ากดการน�าเขาทไมใชภาษศลกากร มหลากหลายและมผลตอ การน�าเขาในหลายระดบมากบาง นอยบาง ขนอยกบวามการใชมาตรการนนๆ โดยตรงตอการน�าเขาเพยงใด จงไดยกตวอยางมาตรการทใชกนทวไปดงน

1)มาตรการหามน�าเขามาตรการนประเทศผน�าเขาจะประกาศรายการสนคาทหามน�าเขาดงนนจงมผลโดยตรงตอการน�าเขารายการสนคาทหาม รายการทหามน�าเขามกจะเปนสนคาอาวธ ยาเสพตดอปกรณไฟฟาใชแลวหรอสนคาอนตรายอนๆ

2)มาตรการโควตาเปนมาตรการทภาครฐก�าหนดวาในแตละปหรอในแตละชวงเวลาหนงจะใหน�าเขาสนคาแตละรายการไดเปนจ�านวนเทาใดเชนใหน�าเขารถยนตไดปละไมเกน300คนกหมายความวาเมอมการน�าเขาครบ300คนแลวตงแตเดอนท7ของปกไมอนญาตใหน�าเขาอกจนครบ1ปแลวจงนบใหม รายการทมการก�าหนดโควตาจะเปนรายการทผประกอบการภายในตองการใหคมครอง หรอในบาง

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


กรณเปนสนคาทอาจกอมลพษจงจ�ากดการใช หรอในกรณสนคาเกษตร เมอถงฤดเกบเกยวกตองจ�ากดการน�าเขาเพอไมใหราคาตก

3)มาตรการขออนญาตกอนน�าเขามาตรการนม 2 แบบคอขออนญาตหากไมอนญาตกน�าเขาไมไดมกใชกบรายการสนคาทตองควบคมคณภาพเปนพเศษเชนสารเคมยารกษาโรคสวนอกแบบเปนเพยงตองการตรวจปรมาณจงขออนญาตเมอขอแลวกน�าเขาไดโดยอตโนมต

4)มาตรการการเกบคาธรรมเนยมพเศษนอกเหนอจากการเกบภาษศลกากร เพอเปนการเพมตนทนการน�าเขาเชนเกบคาธรรมเนยมสราตามระดบแอลกอฮอล

5)มาตรการกระบวนการทางศลกากร มาตรการนกคอส�าหรบสนคาบางชนดทตองการจ�ากดการน�าเขา ประเทศนนกจะสรางขนตอนในการน�าเขาทย งยาก มตนทนสง และเสยงตอการไมผานกระบวนการเชนใหมการตรวจวดคณภาพโดยใชตวอยางจ�านวนมากหรอใหเกบไวในคลงสนคาเฉพาะทคาเกบรกษามอตราสง

6)มาตรการประเมนคาเพอการเกบภาษศลกากร ตามปกตสนคาน�าเขาจะตองมใบสงสนคาทแสดงมลคาของสนคาทซอขายจรงเพอใหทางศลกากรน�าไปประเมนภาษน�าเขาหรอภาษศลกากรทตองจายแตถาประเทศใดใชมาตรการประเมนคาโดยใชราคาททางศลกากรก�าหนดขนเอง กถอไดวาเปนการจ�ากดการน�าเขาเพราะราคาทศลกากรก�าหนดมกจะท�าใหตองเสยภาษน�าเขาสงกวาปกต

4. การลดอตราภาษศลกากรและการควบคมการใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรภายใต

องคการการคาโลกไดกลาวแลววาประเทศสมาชกขององคการการคาโลกทกประเทศตองเจรจาลดอตราภาษศลกากร

เมอแตละประเทศตกลงทจะลดอตราภาษศลกากรลงเหลอเทาใดแลวกไมสามารถเพมไดอกและอตราทลดนจะใชกบการน�าเขาสนคาทมาจากทกประเทศสมาชกตามหลกการประตบตเยยงชาตทไดรบอนเคราะหยงดงนน การเขาเปนสมาชกขององคการการคาโลกจงเปนการเขาสตลาดโลกทเปดเสรมากขนกวาเดม ผประกอบการกมโอกาสสงออกหากมความสามารถในการแขงขนเพยงพอแตการเกบภาษน�าเขาเปนเพยงมาตรการจ�ากดการน�าเขาหลกมาตรการหนงเทานนถาปลอยใหมการใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรโดยอสระกอาจไมมผลในการเปดตลาดอยางแทจรงดงนนองคการการคาโลกจงมความตกลงระหวางประเทศทควบคมการใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรดวยแตขอทควรสงเกตกคอความตกลงระหวางประเทศทอยภายใตองคการการคาโลกนนเกดจากการเจรจาระหวางประเทศสมาชกจ�านวนมาก จงตองมสาระของ การควบคมทมความยดหยนเพอใหทกประเทศยอมรบไดความตกลงจงมขอยกเวนบางโดยหลกการหากประเทศใดใชขอยกเวนเกนความจ�าเปนจนประเทศอนเดอดรอน ประเทศทเดอดรอนกยอมใชขนตอนขององคการการคาโลกทจะน�าไปสการหารอกนและตดทอนสงทเกนความจ�าเปนลง ตอไปนจะไดกลาวถง การควบคมการใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรขององคการการคาโลกโดยจะกลาวเฉพาะหลกการทวไปและหลกเลยงขอปลกยอยทงนเพอความเขาใจในเบองตนดงน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


1) มาตรการหามน�าเขาและมาตรการโควตา ความตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคาหามไมใหใชมาตรการหามน�าเขาและมาตรการโควตา ขอยกเวนคอ ใหใชมาตรการหามน�าเขาหรอโควตาในกรณตอไปนได

- เพอควบคมหรอจ�ากดการน�าเขาสนคาทเกยวกบความปลอดภยอาวธยาอนตราย- เพอแกไขปญหาดลช�าระเงนขาดดลแตตองยกเลกเมอดลช�าระเงนเขาสภาวะปกต- เพอใชมาตรการปกปองซงเกดขนในกรณทหลงจากลดอตราภาษศลกากรของรายการ

สนคาบางรายการแลวการน�าเขาของรายการเหลานไดสงขนอยางรวดเรวโดยผประกอบการภายในยงปรบตวไมทนแตกใชไดเพยงชวคราว

แตถาเปนสนคาเกษตร จะมความตกลงวาดวยการเกษตร (Agreement onAgriculture) ซงหามการใชมาตรการโควตาแตอนญาตใหใชมาตรการโควตาภาษ (Tariff-rate quota) ได มาตรการนกคอการก�าหนดจ�านวนโควตาน�าเขาทจะถกเรยกเกบภาษน�าเขาในอตราต�าแตสวนทน�าเขาเกนจากจ�านวนโควตากจะเกบภาษน�าเขาในอตราสง แตตองไมหามน�าเขา เชน ประเทศก�าหนดวาสนคารายการ ก. ใหน�าเขาได10ตนโดยเสยภาษน�าเขาในอตรารอยละ5แตการน�าเขาสวนทเกน10ตนตองเสยภาษในอตรารอยละ80ในระยะทผานมาประเทศสมาชกใชมาตรการโควตาภาษกบสนคาเกษตรบางชนดไมไดใชกบทกชนด

2) มาตรการขออนญาตกอนน�าเขา องคการการคาโลกมตกลงวาดวยวธด�าเนนการออกใบอนญาตน�าเขา(AgreementonImportLicensingProcedures)ซงไมไดหามการใชมาตรการขออนญาตกอนน�าเขาเพยงแตก�าหนดวาในการออกใบอนญาตน�าเขาจะตองไมมขนตอนมากตองอนญาตภายใน30วนหลงจากทไดรบค�าขอ และตองไมมวธการทสอไปในทางตองการจ�ากดการน�าเขา และหากใชกบสนคาใดสมาชกตองท�ารายงานอยางละเอยดของขนตอนเพอแจงใหประเทศสมาชกทกประเทศทราบหากประเทศใด มขอวจารณกท�าไดและประเทศทใชมาตรการจะตองตอบขอวจารณดงนนจงมการควบคมการใชมาตรการเพอใหการใชมเหตผล

3) มาตรการการเกบคาธรรมเนยมพเศษนอกเหนอจากการเกบภาษศลกากรและมาตรการ

กระบวนการทางศลกากร ความตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคาก�าหนดวาคาธรรมเนยมพเศษควรจะใกลเคยงกบตนทนจรงทเกดจากการใหบรการทดานศลกากรและไมควรจะก�าหนดจนเปนการจ�ากดการน�าเขาและกระบวนการทางศลกากรควรจะสนทสดและเอกสารทตองใชกตองไมยงยากในการจดเตรยมเพอการน�าสนคาใหผานกระบวนการศลกากร

4) มาตรการประเมนคาเพอการเกบภาษศลกากร เดมความตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคามขอก�าหนดเกยวกบการประเมนคาศลกากร แตเนองจากไมชดเจนและรดกมพอ จงมการจดท�า ความตกลงเพอขยายความเรองนโดยเฉพาะความตกลงนก�าหนดวาการประเมนคาสนคาตองใชราคาทซอขายจรงเทานน(Transactionvalues)ตามระบบการซอขายในตลาดโลกถาเหนวาการซอขายไมเปนไปตามครรลองของการซอขายปกต เชน บรษทแมซอจากบรษทลก กใหใชราคาตลาดของผน�าเขาคนอนท น�าเขาสนคาชนดเดยวกนในเวลาทใกลเคยงกนทสดเปนตน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


การควบคมการจ�ากดการน�าเขาโดยการใชมาตรการทไมใขภาษซงพบเหนกนทวไปน ท�าใหม การเปดตลาดมากขนในระดบหนงโดยประเทศสมาชกตางๆขององคการการคาโลกจะใชมาตรการจ�ากดเหลานนอยลงหรอในบางกรณกเลกใช แตคาดไดวา ส�าหรบประเทศทมแนวโนมทจะใชนโยบายคมครอง ผผลตภายในกจะหาแนวทางอนๆในการจ�ากดการน�าเขาดงนนองคการการคาโลกจงไดตดตามการใชมาตรการการคาระหวางประเทศของประเทศสมาชกอยางสม�าเสมอดวยการสงผเชยวชาญไปศกษาโดยหมนเวยนไปประเทศตางๆและท�ารายงานทเรยกวาการทบทวนนโยบายการคา(TradePolicyReview)ของประเทศทศกษามารายงานในทประชมขององคการการคาโลก

การใชมาตรการอดหนนผประกอบการภายในในบางประเทศ ภาครฐตองการชวยเหลอผประกอบการภายในของบางอตสาหกรรมดวยการให

เงนโดยตรง หรอยกเวนการเกบภาษรายได หรอใหเปลาวตถดบในการผลต หรอใหเงนชดเชยจากการท ผประกอบการจ�าหนายณราคาตลาดทภาครฐเหนวาต�าเกนไปดงนนเมอไดรบการชวยเหลอทางใดทางหนงเชนนในหลกการผประกอบการกยอมจะสามารถลดราคาจ�าหนายใหแกลกคาไดเชนในประเทศก.ผประกอบการผลตสนคาชนดหนงตามปกตมตนทนการผลตชนละ200บาทถาภาครฐใหเงนอดหนนชนละ50บาทผประกอบการกสามารถทจะเสนอขายหรอสงออกในราคาทนอยกวา200บาทสวนในประเทศข.ภาครฐไมไดใหเงนอดหนนและผประกอบการมตนทนการผลตเทากบชนละ200บาทเชนกนถาเปนเชนนผบรโภคในประเทศข.ยอมจะซอสนคาชนดเดยวกนนจากประเทศก.แทนทจะซอจากผประกอบการในประเทศเดยวกน หรอในอกลกษณะหนง ภาครฐในประเทศ ก. ไมไดใหเงนอดหนนภายใน แตตองการเรงการสงออกจงใชมาตรการใหเงน50บาทตอชนแกผประกอบการในประเทศก.ทนททสงออกได1ชนดงนนเมอจ�าหนายในประเทศผประกอบการจ�าหนายในราคา200บาทแตเมอสงออกสามารถลดราคาใหผบรโภคในตางประเทศเหลอ 150 บาทตอชน การอดหนนจงเปนมาตรการทท�าใหผประกอบการในประเทศทไมอดหนนเสยเปรยบในการแขงขนในตลาดโลก

เพอควบคมการใชมาตรการการอดหนน องคการการคาโลกจงมความตกลงวาดวยมาตรการ การอดหนนและมาตรการตอบโต(AgreementonSubsidiesandCountervailingMeasures)โดยมสาระดงน

1)ความตกลงควบคมการอดหนนในกรณทภาครฐใหการอดหนนแกอตสาหกรรมใดอตสาหกรรมหนงโดยเฉพาะหรอใหแกผประกอบการรายใดหรอกลมใดโดยเฉพาะแตถาใหทกอตสาหกรรมในประเทศกไมมการควบคมการอดหนน

2)หามไมใหประเทศใดใหการอดหนนการสงออกและหามไมใหอดหนนภายในหากการอดหนนนนมเงอนไขวาผประกอบการตองใชวสดหรอชนสวนทผลตจากแหลงผลตภายในประเทศเทานน ไมใหใชวสดหรอชนสวนทน�าเขา(หมายความวาถาผประกอบการใชวสดหรอชนสวนจากตางประเทศกจะไมไดรบการอดหนน)

3)ประเทศสมาชกสามารถใชมาตรการอดหนนภายในทมลกษณะแตกตางจากการอดหนนทหามในขอ2)แตถาเมอใดทการอดหนนทใหมผลเสยหายกบผลประโยชนของประเทศสมาชกอนกตองมการแกไข ดงตอไปน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


(1)ถาประเทศก.ใหเงนอดหนนแกผผลตและผผลตสงสนคาไปจ�าหนายทประเทศข.จนผผลตสนคาแบบเดยวกนในประเทศ ข. (ซงไมไดรบการอดหนน) ตองเสยหายคอเลกกจการหรอม แนวโนมวาจะตองเลกกจการ ประเทศ ข. กมสทธทจะเรยกเกบภาษพเศษจากการน�าเขาสนคาทไดรบ การอดหนนนไดคอสามารถตอบโตได

(2)ถาอตสาหกรรมของประเทศก.ทใหการอดหนนสงสนคาไปจ�าหนายทประเทศค.ท�าใหสนคาประเภทเดยวกนทผลตในประเทศ ข. (ซงไมไดรบการอดหนน) แขงขนไมไดในตลาดประเทศ ค.ประเทศข.กสามารถทจะยนเรองใหองคการการคาโลกตงคณะลกขนพจารณาความถกตองถาคณะลกขนตดสนวาประเทศก.ผดจรงประเทศก.ตองหยดใหการอดหนนทนท

(3)ถาสนคาจากประเทศข.สงเขาไปในประเทศก.แตแขงขนกบสนคาชนดเดยวกนทผลตในประเทศก.ไมไดเนองจากประเทศก.ใหการอดหนนอตสาหกรรมภายในของตนประเทศข.สามารถทจะยนเรองใหองคการการคาโลกตงคณะลกขนพจารณาความถกตองถาคณะลกขนตดสนวาประเทศก.ผดจรงประเทศก.ตองหยดใหการอดหนนทนท

6. การใชมาตรการตอบโตการทมตลาดการอดหนนเปนเรองทภาครฐด�าเนนการ แตในกรณการทมตลาด ภาคเอกชนเปนสวนทด�าเนน

การการทมตลาดกคอการทผผลตในประเทศหนงสงสนคาเขาไปยงอกประเทศหนง(ซงผน�าเขาในประเทศนเปนผน�าเขาจรง)ในราคาทต�ากวาราคาซงผผลตททมตลาดนจ�าหนายใหผบรโภคในประเทศเดยวกนยกตวอยางเชน ผผลตในประเทศ ก. สงสนคาออกไปยงประเทศ ข. ในราคา 50 บาทตอชน แตผผลตในประเทศก.จ�าหนายในประเทศก.ในราคา110บาทตอชนพฤตกรรมของผผลตรายนเปนการทมตลาดเขาประเทศข.

การท�าธรกจแบบนเปนการท�าความเสยหายใหผผลตในประเทศทน�าเขาดงนนความตกลงวาดวยการทมตลาดจงควบคมการท�าธรกจแบบนโดยการอนญาตใหประเทศทไดรบความเสยหายตอบโตได แตกอนทจะตอบโตประเทศทไดรบความเสยหายตองท�าการศกษาวามการทมตลาดจรงและความเสยหายมาจากการทมตลาด แลวค�านวณอตราการเกบภาษตอบโต หากมการทมตลาดจรงกเกบภาษตอบโตเฉพาะสนคาทน�าเขามาจากผผลตรายนททมตลาดเทานน จะไมเกบจากผผลตรายอนทไมไดทมตลาด ซงการตอบโตเชนนเปนการละเวนหลกการประตบตเยยงชาตทไดรบอนเคราะหยงและไมตองลดอตราภาษศลกากรใหกบการน�าเขาจากผผลตททมตลาดแตการตอบโตท�าไดชวคราวจนการทมตลาดหมดไป

7. การเปดตลาดโดยการท�าความตกลงการคาเสรในระดบทวภาคหรอระดบภมภาคการท�าความตกลงเพอเปดตลาดเสรในแบบองคการการคาโลกนเรยกวาความตกลงพหภาค

(Multilateral trade agreement) เนองจากมหลายประเทศทมารวมกน เมอมความตกลงทจะลดอตราภาษศลกากรและจ�ากดการใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรระหวางกนแลว ความตกลงจะมผลกบ ทกประเทศอยางเทาเทยมกน แตเนองจากเกยวของกบหลายประเทศบางประเทศทยงไมพรอมกจะเปด

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


เสรไมมากนก ประเทศทพรอมกยนดจะเปดเตมท แตถายงมบางประเทศทไมสามารถเปดไดเตมท กจะไมมประเทศใดยอมเลกการเกบภาษน�าเขาเพราะไมตองการใหมการเอาเปรยบโดยประเทศทไมพรอมทจะแลกการเปดตลาดในบางกรณบางประเทศตองการใหตลาดทคาดหมายวามอปสงคในสนคาทตนสามารถผลตได ใหเปดตลาดมากกวาทเปดในองคการการคาโลก ดงนน ประเทศทตองการใหบางตลาดเปดเสรมากขนจงตองเจรจาโดยตรงกบประเทศเปาหมาย เพอท�าความตกลงการคาเสรตางหากจากความตกลงพหภาคถาท�าความตกลงกนเพยงสองประเทศกเรยกวาความตกลงทวภาค(Bilateraltradeagreement)นอกจากนกยงมกรณทกลมประเทศทอยใกลเคยงกนตองการรวมกลมทางเศรษฐกจเพอใหการคาระหวางกนคลองตว ไมมขอจ�ากดทางการคา จงไดท�าความตกลงทเรยกวาความตกลงระดบภมภาค (Regionaltrade agreement) ตวอยางทดของความตกลงระดบภมภาคคอสหภาพยโรป ซงมประเทศรวมกน 28ประเทศและอาเซยนทม10ประเทศ

โดยหลกการประเทศทท�าความตกลงการคาเสรไมวาคสญญาจะมกประเทศกตามจะมขอตกลงรวมกนลดขอจ�ากดทางการคาระหวางกนทมากกวาทมพนธสญญาในองคการการคาโลก ยกตวอยางเชนประเทศ ก. และ ประเทศ ข. ไดลดอตราภาษศลกากรลงภายใตความตกลงขององคการการคาโลกโดยเฉลยเหลอเพยงรอยละ5ดงนนเมอน�าเขาสนคาจากประเทศสมาชกประเทศใดกตามกจะเกบภาษน�าเขาเพยงรอยละ 5 ตอมาเมอทงสองประเทศท�าความตกลงการคาเสรและในความตกลงนทงสองประเทศลดอตราภาษศลกากรลงเหลอรอยละ 0 ทกรายการสนคา ดงนน การน�าเขาสนคาระหวางกนจงไมเกบภาษศลกากรแตการน�าเขาจากประเทศสมาชกอนยงคงตองเกบภาษน�าเขาในอตรารอยละ5เชนเดม

ความตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคาขององคการการคาโลกยนยอมใหประเทศตางๆท�าความตกลงการคาเสรระหวางกนได ซงหมายถงวาความตกลงทวไปนไดยกเวนหลกการการประตบตเยยงชาตทไดรบอนเคราะหยงใหแกประเทศทรวมท�าความตกลงการคาเสรซงลดอตราภาษศลกากรระหวางกนมากกวาทไดลดใหกบประเทศนอกความตกลง ความตกลงทวไปมเงอนไขเพยงวาในกรณทมกลม ประเทศใดกตามไดรวมกนท�าความตกลงการคาเสรมากอนทจะเขาเปนสมาชกองคการการคาโลกเมอเขามาเปนสมาชกแลวจะตองไมผกพนอตราภาษศลกากรภายใตองคการการคาโลกในอตราทสงกวาอตราทประเทศเหลานใชกอนเขารวมองคการการคาโลก นอกจากน เมอประเทศสมาชกใดท�าความตกลงการคาเสรทวภาคแลวตองแจงใหองคการการคาโลกทราบและตองเปดเผยสาระความตกลงดวย


ความตกลงในองคการการคาโลกไดชวยลดอปสรรคทางการคาในตลาดโลกในทางใดและอยางใดบาง


1. หามไมใหใชมาตรการหามน�าเขาและมาตรการโควตา ยกเวนสนคาทเกยวกบความมนคงปลอดภยสนคาอนตรายตอสขภาพ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


2.ใหประเทศสมาชกเจรจากนเพอลดอตราภาษศลกากรโดยเมอลดแลวแตละประเทศตองผกพนไมเพมขนอก

3.การใชมาตรการขออนญาตกอนน�าเขาตองใชเพอตองการรวบรวมขอมลเทานนแตหามปฏเสธการน�าเขายกเวนในกรณจ�าเปนทตองแจงทประชมองคการการคาโลกกอน

4.หามใชมาตรการการเกบคาธรรมเนยมพเศษนอกเหนอจากการเกบภาษศลกากรและกระบวนการทางศลกากรตองไมยงยากจนตนทนสง

5.ไมใหใชมาตรการประเมนคาเพอการเกบภาษศลกากรในทางทจะลดการน�าเขา


การผลตและการคาบรการ

1. การผลตและการคาบรการในระบบเศรษฐกจในการค�านวณรายไดประชาชาตทางดานการผลตของแตละประเทศ โดยทวไป มการแบงภาค

การผลตทสรางรายไดประชาชาตออกเปน5ภาคไดแกภาคการเกษตรภาคเหมองแรภาคอตสาหกรรมภาคสาธารณปโภคและภาคบรการในประเทศสวนใหญภาคทผลตรายไดในสดสวนทสงสดคอภาคบรการซงแสดงวาประชากรสวนใหญของประเทศท�าอาชพผลตและคาบรการภาคบรการจงมความส�าคญมากในฐานะผบรโภคการใชชวตประจ�าวนของประชากรสวนใหญโดยเฉพาะทอาศยในเขตเมองกตองบรโภคการบรการในสดสวนทสงเชนกน เชน ตนเชากเขารานอาหารเพอซอบรการการปรงอาหาร ขนรถประจ�าทางไปท�างานกเปนการบรโภคการบรการขนสงเขาไปซอสนคากเปนการบรโภคการบรการการคาปลกเมอใชโทรศพทกเปนการบรโภคการบรการโทรคมนาคมเปนตนเมอการบรการเปนแหลงรายไดทส�าคญหลายประเทศทมศกยภาพทางดานการคาบรการจงตองการทจะสงออกการบรการไปตางประเทศเพอใหมรายไดเขาประเทศนอกเหนอจากการคาสนคา ในขณะเดยวกน ประเทศทเหนวาภาคบรการของตนมศกยภาพนอยกวาประเทศอนผประกอบการภาคเอกชนอาจจะแขงขนกบผประกอบการบรการจากประเทศอนไมไดจงใชนโยบายและมาตรการทจ�ากดการน�าเขาบรการ มปญหาคลายคลงกบการจ�ากดการน�าเขาสนคาประเทศทวโลกจงไดเขามาท�าความตกลงสรางกฎเกณฑสากลในการใชมาตรการทเกยวกบการคาบรการดงไดกลาวไวในเรองท1.1.1

ตามทไดเกรนไวเชนกนวาการคาบรการมลกษณะพเศษดงนนเพอความเขาใจเรองการผลตและการคาบรการในตลาดโลกจงตองขยายความในเรองการผลตและการคาบรการเพมเตมจากทไดกลาวไวแลวการคาบรการแตกตางกบการคาสนคาอยางสนเชง สนคาจบตองได ผผลตผลตแลวกเกบไวในคลงสนคา รอเวลาขนสงไปยงผขาย ในดานการคาระหวางประเทศ ทนททสนคาผานพรมแดนจากประเทศทผลตไป

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ยงประเทศทซอสนคาเหลานนจะถกเรยกวาเปนสนคาสงออกในขณะเดยวกนสนคาทผานพรมแดนเขามาในประเทศทซอกจะถกเรยกวาเปนสนคาน�าเขาแตในดานการบรการบรการเปนสงจบตองไมไดโดยหลกการการผลตและการคาบรการเกดขนพรอมกนผบรโภคซอบรการโดยตรงจากผผลตตวอยางเชนหากผบรโภคตองการซอบรการทางดานการแสดงผบรโภคตองซอตวแลวเขาไปในโรงละครเมอมการแสดงกหมายถงวาผแสดงผลตบรการและขายบรการใหผบรโภคในทนทในบางกรณและดวยเทคโนโลยททนสมยการบรการบางประเภทอาจจะมรปแบบทเกบไวได เชน การอดรายการละครไวในแผนบนทก เมอผบรโภคซอ แผนบนทกแลวน�าไปเปดดทบานพก ผบรโภคจงไดบรโภคการแสดง หรอแมแตการใหบรการตรวจสอบบญชผประกอบการทตองการซอการบรการตรวจบญช ตองสงบญชทไดท�าไวแลวสงใหผตรวจบญชด�าเนนการซงวนและเวลาทผตรวจประทบตรารบรองบญชอาจจะแตกตางจากวนและเวลาทผประกอบการไดเหน ตราประทบ อยางไรกตาม เมอพจารณาในดานการคาระหวางประเทศ หลกการทวาผบรโภคซอบรการโดยตรงจากผผลตท�าใหเหนไดวาการคาบรการระหวางประเทศจะเกดขนในกรณทผบรโภคขามพรมแดนไปบรโภคหรอในกรณทผผลตขามพรมแดนเขามาขายบรการกไดมขอสงเกตวาเนองจากการคาบรการไมไดผานพรมแดนในลกษณะเดยวกบการคาสนคาการบนทกขอมลการคาบรการจงไมสมบรณประเทศสวนใหญจะน�าขอมลการคาบรการมาจากหลกฐานการโอนเงนระหวางประเทศทผโอนตองระบวตถประสงคในการโอน ถาโอนไปเพอช�าระการซอบรการกจะน�ามาเปนขอมลของการน�าเขาบรการหลกฐานเหลานจดเกบโดยธนาคารทมหนาทตองดแลการช�าระเงนระหวางประเทศดงนนการแยกแยะการน�าเขาและการสงออก บรการจงใชหลกผพ�านกอาศย(Resident)ดวยกไดกลาวคอหากมการโอนเงนจากผทไมไดพ�านกอาศย(Non-resident) ไปยงผพกอาศยในประเทศหนงเพอจายคาบรการ กถอไดวามการสงออกบรการ ไมวาผทไมไดพ�านกอาศยจะอยทประเทศใดกตามยกตวอยางเชนคนจากประเทศก.มาทองเทยวในประเทศข.โดยเชาโรงแรมในประเทศข. คาหองพกทประเทศข. ไดรบเปนคาสงออกการบรการหองพกใหประเทศก.เปนตน

โดยยดหลกการทวาการบรโภคบรการเกดขนในสถานททผบรโภคอย ณ เวลาทบรโภคดงกลาวองคการการคาโลกไดจ�าแนกแนวทางการคาบรการวาเกดขนได4แนวทางหรอ4Mode

Mode 1: Cross-border supply หมายถง การสงการบรการขามพรมแดนของผผลตไปยงผซอในตางประเทศ ผผลตบรการจงไมไดอยในประเทศผบรโภค ดงนน บรการทซอขายกนในแนวทางนจงมคอนขางจ�ากด หากจะมกตองเปนบรการประเภททไมจ�าเปนตองบรโภคในเวลาเดยวกบทผลต ตวอยางเชน คนไทยสงใหนกเขยนโปรแกรมคอมพวเตอรในจนผลตโปรแกรมทมลกษณะเฉพาะตามทคนไทยตองการนกโปรแกรมคอมพวเตอรเขยนเสรจกจะสงมาใหคนสงซอในไทยทางอเมลหรอบนทกในแผนดสกสงมาใหทางเมลอกตวอยางคอคนไทยตองการสรางสนามกอลฟจงใหนกออกแบบในสหรฐอเมรกาเดนทาง มาดสถานทแลวเดนทางกลบไปเขยนแบบในสหรฐอเมรกาเสรจแลวกสงมาใหคนไทยการเขยนโปรแกรมคอมพวเตอรและการเขยนแบบเปนบรการทสงขามแดนกนได

Mode 2: Consumption abroad หมายถง การบรการทผบรโภคเดนทางไปบรโภคการบรการดงกลาวในตางประเทศ ตวอยางเชน นกทองเทยวจากประเทศ ก. เดนทางไปตางประเทศ ไปใชบรการโรงแรมในตางประเทศจงเปนการซอบรการในตางประเทศหรอกลาวไดเชนกนวาประเทศก.น�าเขาบรการ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


จากตางประเทศ หรอถาคนของประเทศ ง. ไปรบการรกษาตวในโรงพยาบาลของประเทศ ก. กแสดงวาประเทศก.สงออกการบรการรกษาพยาบาลไปประเทศง.หรออกตวอยางกคอเจาของเรอในประเทศก.สงเรอไปซอมทอในตางประเทศการบรการนกเปนConsumptionabroadแมสวนทไปคอทรพยสนของผบรโภคสวนเจาของเรอยงอยในประเทศก.

Mode 3: Commercial presence หมายถง การบรการทผลตโดยผผลตบรการตางชาตทมาตงกจการในประเทศอนแลวคาบรการใหผทอยในประเทศนนตวอยางเชนผประกอบการในประเทศก.ไปลงทนเปดรานขายปลกในประเทศ ข. เพอจ�าหนายสนคาใหคนในประเทศ ข. ซงกคอการบรการคาปลกหรออกตวอยางหนงคอบรษทประกนภยในประเทศก.ไปตงสาขาขายประกนในประเทศข.กเปนการใหบรการตามแนวทางท 3 แนวทางการใหบรการน คนใหบรการเปนผขามพรมแดนเขามาอยในประเทศเดยวกนกบผบรโภคค�าวา“กจการ”ในทนครอบคลมทงบรษทตวแทนบรษทบรษทรวมทนองคกรแบบอนดวยคอตองเปนองคกรประกอบการทจดทะเบยนตามกฎหมายในประเทศทมาลงทนจะมาเพยงผผลตบรการ เชน เปนแพทยชาวตางชาตมารกษาผปวยโดยไมไดสงกดโรงพยาบาลหรอคลนกในประเทศทมารกษากไมใชCommercialpresenceแตเปนแนวทางท4

Mode 4: Presence of a natural person หมายถงการบรการของผใหบรการทเปนบคคลตางชาตทเขามาใหบรการในประเทศอน รวมทงบคคลทเปนลกจางตางชาตทบรษททผลตบรการจางไวใหบรการสวนส�าคญอยตรงทวาคนตางชาตเปนผใหบรการเอง เชน ผตรวจบญชตางชาตเดนทางมาในประเทศ ก.เพอตรวจบญชเองโดยพ�านกอยในไทยชวคราว และไมจ�าเปนตองสงกดบรษทใดในไทย อกตวอยางคอพยาบาลตางชาตเขามาใหบรการทางดานสาธารณสขโดยเปนลกจางของโรงพยาบาลในไทยสวนส�าคญคอวาผใหบรการเขามาพ�านกเปนการชวคราวไมไดมการยายถนฐาน

2. หลกการของกฎเกณฑสากลในอดตแมการคาบรการระหวางประเทศจะมความส�าคญทงในดานการท�างานรวมกบการคาสนคา

ระหวางประเทศและในดานมลคาทมระดบสงแตไมมกฎเกณฑสากลซงเปนทยอมรบกวางขวางทจะควบคมไมใหภาครฐของแตละประเทศเขามาแทรกแซงตลาดเกนความจ�าเปนจนมผลใหเกดการจ�ากดการคาบรการไดการคาบรการระหวางประเทศจงไมมโอกาสทจะขยายตวอยางมเสถยรภาพตอมาเมอมการจดตงองคการการคาโลกใน ค.ศ. 1995 กไดจดท�าความตกลงทวไปวาดวยการคาบรการ ขนมาท�าหนาทเปนกฎเกณฑสากลทใหสมาชกขององคการการคาโลกตองมงทจะเปดการคาเสรทางดานบรการและใชมาตรการทน�าไปสการแขงขนอยางเปนธรรมหลงจากนนกไดท�าใหการคาบรการระหวางประเทศมการขยายตวอยางเหนไดชดการคาบรการไดกลายเปนเรองทประเทศตางๆตองค�านงถงและตองจดระเบยบทเกยวกบการจ�ากดการคาบรการใหเปนไปตามความตกลงทวไปวาดวยการคาบรการ เมอประเทศตางๆ ท�าความตกลงการคาเสรระหวางกน การคาบรการจะเปนเรองส�าคญเรองหนงทตองตกลงกนโดยใชแนวทางการเจรจาทองอยกบแนวทางขององคการการคาโลก

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ความตกลงทวไปวาดวยการคาบรการมความครอบคลมและหลกการโดยสรปดงน1)ครอบคลมการคาบรการทกอยางและมาตรการของภาครฐหมายถงมาตรการของภาครฐทก

ระดบตงแตสวนกลางไปถงสวนทองถนการบรการทยกเวนคอการบรการทท�าโดยภาครฐและไมไดด�าเนนการ เชงพาณชยซงหมายถงการใหบรการฟรโดยภาครฐหรอใหบรการโดยเกบคาบรการไมเกนตนทน

2) ในการใชมาตรการใดกตามทมผลตอการคาบรการ ภาครฐของแตละประเทศจะตองยดหลกการ ประตบตเยยงชาตทไดรบอนเคราะหยง ซงมความหมายวาเมอภาครฐใชมาตรการใดกตามทเกยวกบ การคาบรการ กตองบงคบใชมาตรการนนกบการคาบรการของทกประเทศอยางเทาเทยมกน จะใหสทธประโยชนแกผประกอบการจากประเทศใดเหนอผประกอบการจากประเทศอนทเปนสมาชกขององคการการคาโลกเชนกนไมได

3) เมอประเทศใดมขอผกพนทจะเปดใหผประกอบการอนคาบรการในประเทศตามแนวทางใดแนวทางหนง ใน 4 แนวทางดงกลาวแลว ประเทศนนกตองไมมการใชวธการบรหารจดการทมลกษณะบดเบอนการคา ท�าใหผประกอบการจากประเทศอนเขาสตลาดไมไดหรอไดแตใชตนทนสงจนท�าใหไมมความเปนไปไดทจะประกอบการเชนเมอประเทศก.ผกพนทจะเปดใหผประกอบการจากประเทศอนเขามาลงทนตงบรษทคาบรการ หากมผประกอบการจากประเทศ ข. เขามาลงทน กตองไมถวงเวลาการ จดทะเบยนหรอมเงอนไขพเศษเพมเตมโดยไมจ�าเปนจนท�าใหผประกอบการจากประเทศข.ตองมตนทนทสงจนไมอาจเขาสตลาดได

4) ประเทศสมาชกตองบงคบใชมาตรการตางๆทเกยวกบการคาบรการโดยใชหลกการประตบตเยยงคนชาต ความหมายกคอตองปฏบตกบผประกอบการตางชาตเทาเทยมกบผประกอบการในชาตตวอยางเชน มผประกอบการตางชาตจากประเทศ ก. เขาไปลงทนตงกจการคาบรการประเภทหนงในประเทศข.ซงตามกฎหมายของประเทศข.ผใหบรการประเภทนตองจดทะเบยนเปนบรษทและมทนไมต�ากวา 5 ลานบาท ดงนนผประกอบการของประเทศ ข. กจดทะเบยนและมทนตามกฎหมาย แตเมอ ผประกอบการจากประเทศก.มาจดทะเบยนนายทะเบยนบอกวาตองมทนไมต�ากวา10ลานถาเปนเชนนกเกดการปฏบตทไมเทาเทยมกนความตกลงไมใหท�าเชนน

5) ในการใชมาตรการใดทเกยวกบการคาบรการ ประเทศสมาชกตองมความโปรงใสในการใชมาตรการเหลานน เชน ตองมการประกาศแนวปฏบตในรายละเอยดอยางชดเจน มการเผยแพรขอมล เกยวกบมาตรการอยางกวางขวาง

6) ความตกลงจดใหมกระบวนการยตขอพพาทส�าหรบใชในกรณทประเทศหนงเหนวามาตรการทอกประเทศหนงใชนนขดกบความตกลงกจะน�ามาฟองรองใหองคการการคาโลกตงคณะท�างานขนมาพจารณาขอรองเรยน หากคณะท�างานเหนวามาตรการนนขดกบความตกลงจรงและขดอยางรนแรง กจะอนญาตใหประเทศทรองและประเทศอนๆยกเลกขอผกพนซงรวมถงการเปดตลาดใหแกการคาบรการจากประเทศทใชมาตรการทขดกบความตกลงไดซงในทางปฏบตประเทศทใชมาตรการขดกบความตกลงกมกจะยอมยกเลกมาตรการเพอยตขอขดแยง

แตการบงคบใชความตกลงตองท�าควบคกบตารางขอผกพนทแตละประเทศท�าไว ซงไดอธบายความหมายไวในหวขอ “แนวทางการลดขอจ�ากดการคาบรการในระบบการคาบรการระหวางประเทศ”

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ขางลางเพราะตารางขอผกพนเปนสงทบอกวาแตละประเทศจะเปดเสรมากนอยเพยงใดถาตารางขอผกพนก�าหนดเงอนไขใหผประกอบการบรการจากตางประเทศตองมคณสมบตมากกวาทผประกอบการภายในประเทศตองท�าโดยมเหตผลประกอบเรองความมนคงภายในกสามารถท�าได

3. สาขาการคาบรการในระบบการคาบรการระหวางประเทศการผลตและการคาบรการเปนกจกรรมทางเศรษฐกจทเกดขนทวโลกและประเทศตางๆกตองการ

ท�าการคาบรการกบประเทศอน ในขณะเดยวกน ภาครฐของแตละประเทศกมกฎหมายและขอบงคบทควบคมการคาบรการ องคการระหวางประเทศทงหลายตางกมสวนเกยวของในเรองการคาบรการ ดงนนจงจ�าเปนตองมการก�าหนดชอทใชเรยกสาขาบรการเพอจะไดพดถงเรองเดยวกนทงโลก ในระยะทผานมาคณะกรรมาธการทางดานสถตของสหประชาชาต(UnitedNationsStatisticalCommission)ไดพฒนาและเผยแพรการก�าหนดรายการประเภทของสนคาและบรการเพอการจดเกบสถตทสอดคลองกนทวโลกเรยกวาการจ�าแนกรายการผลตภณฑกลาง(CentralProductClassification)เมอมความตกลงทวไปวาดวยการคาบรการ ทางองคการการคาโลกกไดจ�าแนกสาขาการคาบรการโดยน�ามาจากการจ�าแนกรายการผลตภณฑกลางเพอใหประเทศสมาชกไดใชเหมอนกน โดยมการเผยแพรในเอกสารทมหมายเลขMTN.GNS/W/120เมอวนท10กรกฎาคมค.ศ.1991จงน�ามากลาวสรปเฉพาะสาขาหลกดงน

1)สาขาบรการธรกจ(BusinessServices)เปนสาขาบรการทางดานธรกจทวไปประกอบดวยสาขายอยดงน

(1)บรการวชาชพ (Professional Services) เชน การบรการทางดานกฎหมาย การท�าบญช การบรการการแพทยและทนตแพทย การบรการรบใชในบาน เปนตน เปนบรการทใหโดยบคคลทมวชาชพเฉพาะ

(2)บรการทางดานคอมพวเตอรและงานทเกยวของ(ComputerandRelatedServices)เชนการบรการใหค�าปรกษาการบรการตดตงโปรแกรมการรวบรวมขอมลการประมวลขอมล

(3)บรการวจยและพฒนา(ResearchandDevelopmentServices)(4)บรการดานอสงหารมทรพย(RealEstateServices)เชนการใหเชาบานอาคารหรอ

การจดการทรพยสน(5)บรการใหเชาหรอใหเชาซอ(Rental/LeasingServiceswithoutOperators)เชนการ

เชารถการเชาเครองมอเครองจกร(ไมรวมการใหขบเคลอนหรอท�างาน)(6)บรการธรกจอน (OtherBusinessServices) เชน การโฆษณา การบรหารสถานท

การพมพการจดประชมการท�าความสะอาดอาคาร2)บรการดานสอสาร(CommunicationServices)ประกอบดวยสาขายอยดงน

(1)บรการไปรษณย(Postalservices)(2)บรการสงขาวสาร(Courierservices)(3)บรการโทรคมนาคม (Telecommunicationservices) เชน การตอบรบโทรศพท

การท�าจดสงขอมลทางโทรศพท

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


(4)บรการโสตทศน(Audiovisualservices)เชนการสรางภาพยนตรการจดท�ารายการโทรทศนการอดเสยง

3) บรการกอสรางและบรการทางดานวศวกรรมทเกยวของกบการกอสราง (Constructionand Relatedengineeringservices)ประกอบดวยสาขายอยดงน

(1)บรการกอสรางอาคาร(Generalconstructionworkforbuildings)(2)บรการวศวกรรมโยธา(Generalconstructionworkforcivilengineering)(3)บรการตดตงและประกอบ(Installationandassemblywork)(4)บรการตกแตง(Buildingcompletionandfinishingwork)

4)บรการจดจ�าหนาย(DistributionServices)ประกอบดวยสาขายอยดงน(1)บรการนายหนา(Commissionagents'services)(2)บรการขายสง(Wholesaletradeservices)(3)บรการขายปลก(Retailingservices)(4)บรการแฟรนไชส(Franchising)

5)บรการการศกษา(EducationalServices)ประกอบดวยสาขายอยดงน(1)บรการการศกษาขนประถมศกษา(Primaryeducationservices)(2) บรการการศกษาขนมธยมศกษา(Secondaryeducationservices)(3)บรการการศกษาขนอดมศกษา(Highereducationservices)(4)บรการศกษาผใหญ(Adulteducation)

6)บรการดานสงแวดลอม(EnvironmentalServices)ประกอบดวยสาขายอยดงน(1) บรการขดลอกทอ(Sewageservices)(2)บรการเกบและขจดขยะ(Refusedisposalservices)(3)บรการดานความสะอาดเพอสขอนามย(Sanitationandsimilarservices)

7)บรการการเงน(FinancialServices)ประกอบดวยสาขายอยดงน(1)บรการทางดานการประกน (Allinsuranceandinsurance-relatedservices) เชน

การประกนชวตการประกนรถยนตการรบประกนตอ(2) บรการการธนาคารและการเงนอน (Bankingandotherfinancial services) เชน

การรบฝากเงนการใหกยมบรการค�าประกน8)บรการดานสขภาพและสงคม (HealthRelatedandSocialServices)ประกอบดวยสาขา

ยอยดงน(1)บรการโรงพยาบาล(Hospitalservices)(2)บรการสขภาพคนแบบอน(OtherHumanHealthServices)เชนบรการรถฉกเฉน

บรการพยาบาลทบานบรการตรวจเลอดแบบหองทดลองเฉพาะแตไมรวมสตกรรมซงอยใน8.1(3)บรการทางดานสงคม(SocialServices)

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


9)บรการทองเทยวและการเดนทาง(TourismandTravelRelatedServices)ประกอบดวยสาขายอยดงน

(1)บรการโรงแรมและรานอาหาร(รวมการจดท�าอาหาร)(Hotelsandrestaurants(incl.Catering))

(2)บรการจดทองเทยว(Travelagenciesandtouroperatorsservices)(3)บรการน�าทองเทยว(Touristguidesservices)

10)บรการสนทนาการวฒนธรรมและกฬา(Recreational,CulturalAndSportingServices)สาขานไมรวมบรการโสตทศนในขอ2.4ขางตนประกอบดวยสาขายอยดงน

(1) บรการดานการบนเทง(Entertainmentservices)รวมถงการจดละครจดคอนเสรตละครสตว

(2)บรการส�านกขาว(Newsagencyservices)(3)บรการหองสมด จดเกบเอกสาร พพธภณฑ และบรการวฒนธรรมอน (Libraries,

archives,museumsandotherculturalservices)(4)บรการจดแขงขนกฬาและสนทนาการอน (Sportingandother recreationalser-

vices)11)บรการการขนสง (TransportServices) (ทงคนพช สตว สนคา)ประกอบดวยสาขายอย

ดงน(1) บรการขนสงทางทะเล(MaritimeTransportServices)(2)บรการขนสงทางน�าภายใน(InternalWaterwaysTransport)(3)บรการขนสงทางอากาศ(AirTransportServices)(4)บรการขนสงทางอวกาศ(SpaceTransport)(5)บรการขนสงทางรถไฟ(RailTransportServices)(6)บรการขนสงทางบก(RoadTransportServices)(7)บรการขนสงทางทอ(PipelineTransport)(8) บรการทเกยวเนองกบการขนสงทกแบบขางตน (Servicesauxiliarytoallmodes

oftransport)12)บรการอนๆทไมไดระบขางตน(OtherServicesNotIncludedElsewhere)

4. การจ�ากดการคาบรการทใชกนทวไปไดกลาวแลววาการคาบรการมความเกยวของกบความเปนอยของประชากรเปนอยางมาก

และส�าหรบหลายประเทศการคาบรการคอภาคการผลตทรองรบการเพมของประชากรเปนอยางด ภาครฐจงเขามาดแลควบคมภาคบรการในแนวทางทจะสงวนไวใหคนในประเทศเปนผประกอบการ นอกจากน การทการคาบรการจบตองไมได การจ�ากดการเขาสตลาดของการบรการจากตางประเทศจงคอนขางซบซอนและวดหรอใชสตรในการกดดนใหเปดเสรไมไดตอไปนจะยกตวอยางขอจ�ากดการคาบรการทพบเหน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


โดยทวไปทงทเปนขอจ�ากดไมรนแรงและรนแรงซงภาครฐของประเทศตางๆใชควบคมการเขาสตลาดของบรการจากตางประเทศในแตละแนวทาง

1)ในแนวทางท 1: Cross-border supply หรอการสงบรการขามพรมแดน เพอจ�ากดการคาบรการในแนวทางท 1ภาครฐจะใชมาตรการหรอขอบงคบตามตวอยางทพบเหนคอขอจ�ากดอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางรวมกนตอไปน

(1)ก�าหนดใหผคาในตางประเทศทจะสงบรการเขามาจ�าหนายในประเทศตองมาจดทะเบยนในฐานะผผลตบรการในตางประเทศ หรอมฉะนนกตองมผแทนขายในประเทศและมทอยของผแทนขายทชดเจนผลของขอบงคบกคอผคาบรการในตางประเทศไมสามารถโฆษณาใหสงซอโดยตรงจากตางประเทศถาอยากคาบรการใหประเทศนกตองลงทนมาจดทะเบยนหรอจางคนใหเปนผแทนขายส�าหรบบรษทใหญและมลกคามากคงไมเปนปญหาแตถาเปนบรษทเลกคงจะตดสนใจไมลงทน

(2)ก�าหนดใหการซอขายตองไดรบอนญาตมฉะนนจะไมใหโอนเงนไปตางประเทศ การก�าหนดเชนนท�าใหเกดความไมแนนอนวาเมอขออนญาตน�าเขาจากภาครฐแลว จะไดรบอนญาตหรอไมท�าใหเกดความไมแนนอนทางการคา

2)ในแนวทางท 2:Consumption abroadหรอการขามพรมแดนไปบรโภคการบรการ ถาภาครฐ อนญาตใหคนในประเทศสามารถเดนทางไปทองเทยวตางประเทศไดโดยเสรกจะไมอาจจ�ากดการบรโภคในตางประเทศได แตมาตรการทอาจมผลจ�ากดบางกคอการจ�ากดจ�านวนเงนทผเดนทางจะถอไปใช หรอการใชบตรเครดตในตางประเทศตองไดรบอนญาตจากภาครฐ

3)ในแนวทางท 3:Commercial presenceหรอการจดตงหนวยธรกจของตางประเทศเพอใหบรการในประเทศเจาบาน

ในประเทศสวนใหญ แนวทางการคาบรการนเปนแนวทางทประเทศเจาบานจะก�าหนดขอจ�ากดมากทสด โดยเปนขอจ�ากดทผประกอบการภายในไมตองปฏบต แตผประกอบการภายนอกตองปฏบตตวอยางทพบเหนคอขอจ�ากดอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางรวมกนตอไปน

(1)ในการเขามาตงกจการคาบรการโดยผประกอบการตางชาต ผประกอบการตองพสจนใหภาครฐเหนกอนวาผประกอบตางชาตมความมนคงทางทรพยสน ท�าใหผประกอบการอาจตองหาคนประกนหรอตองแสดงขอมลทรพยสนทงหมดแมจะไมเกยวกบการลงทนคาบรการเลย แตผประกอบการภายในประเทศทลงทนคาบรการประเภทเดยวกนไมตองท�าการพสจน

(2)มการจ�ากดประเภทของการคาบรการทผประกอบการตางชาตจะใหบรการไมได เชนไมใหประกอบการบรษททองเทยวไมใหประกอบการขนสงทางบกเปนตน

(3)มข อบงคบใหผ ประกอบการตางชาตตองประกอบการในลกษณะทประเทศได ผลประโยชนจรง เชน ใหผประกอบการตองจางแรงงานภายในเทานน ตองถายทอดเทคโนโลย หรอตองลงทนเพมเมอประกอบการไปไดสกระยะหนง

(4)ในการประกอบการตองมหนสวนทเปนคนภายในถอหนมากกวาคนตางชาตและตองมคนภายในอยในคณะบรหารจดการ

(5)ผประกอบการตางชาตตองรวมทนกบบรษทภายในประเทศซงผประกอบการตางชาตตองเสยงกบการไดคลงทนทไมด

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


(6)เมอไดรบอนญาตใหประกอบการ จะขยายเปนสาขาไมได หรอใหมสาขาไดในจ�านวนจ�ากด

4)ในแนวทางท4:PresenceofNaturalPersonหรอการใหบรการโดยผคาบรการตางชาตทเขามาชวคราว

เนองจากแนวทางนเปนการใหคนตางชาตเขามาคาบรการโดยคนเหลานนเองภาครฐจงมกจะน�าเรองนไปสมพนธกบเรองการยายถนพ�านกท�าใหกลายเปนแนวทางทแตละประเทศมขอจ�ากดเขมงวดทสดยกตวอยางเชน

(1)กอนการอนญาตผคาบรการตางชาตตองผานการทดสอบทางดานอาชพทบรการโดยสถาบนระดบชาตหรอผเชยวชาญทภาครฐมอบหมายบางประเทศอาจก�าหนดดวยวาการทดสอบจะตองใชภาษาทองถนของประเทศทผคาบรการตองการเขามา เชน ผตรวจสอบบญชตางชาตจะตองทดสอบมาตรฐานทางการตรวจบญชกบสมาคมผตรวจบญชระดบชาต ซงอาจจะมความเขมงวดเปนพเศษในการทดสอบ

(2)การยายลกจางตางชาตทท�าการคาบรการจากส�านกงานใหญในอกประเทศหนงมาท�าการคาบรการในสาขาของบรษทในประเทศจะท�าไดเมอภาครฐเหนวาไมมคนภายในชาตทมสามารถคาบรการแบบเดยวกน และภาครฐมกจะตงหลกเกณฑในการตดสนความขาดแคลนเองโดยไมไดหารอบรษททขอยายลกจาง

(3)บรษททคาบรการในประเทศมลกจางทเปนตางชาตไดไมเกนจ�านวนขนต�าเชน2คนและตองผานการทดสอบวชาชพอยางเขมงวด

(4)บางประเทศกไมอนญาตใหนกวชาชพเชนนกบญชแพทยสถาปนกวศวกรตางชาตทไมสงกดบรษทใดท�าการคาบรการในประเทศ

5. แนวทางการลดขอจ�ากดการคาบรการในระบบการคาบรการระหวางประเทศการลดขอจ�ากดการคาบรการเปนการด�าเนนการโดยภาครฐซงหากประเทศใดมนโยบายทตองการ

ลดขอจ�ากดของตนเองลงเพอเปดตลาดการคาบรการใหเสรมากขนภาครฐของประเทศนนกสามารถท�าไดเองดวยการลดความเขมงวดของขอจ�ากดลงหรอยกเลกขอจ�ากด แตการด�าเนนการเองโดยสมครใจเชนนมกจะไมเกดขน การทจะใหประเทศใดลดหรอเลกขอจ�ากดมกจะตองท�าโดยการเจรจาระหวางประเทศ จะเปนการเจรจาสองฝายหรอการเจรจาภายใตความตกลงการคาเสรระดบภมภาคหรอภายใตองคการการคาโลก กไดในการเจรจาประเทศทตองการจะใหอกประเทศหนงหรอประเทศคเจรจาเปดเสรการคาบรการในสาขาใดจะตองยอมเปดเสรการคาบรการดวยเปนการตอบแทนในสาขาบรการทคเจรจาตองการ เมอตกลงกนไดทงสองประเทศคาดวาจะไดรบผลประโยชนภาครฐจงยนยอมลดหรอเลกขอจ�ากดการคาบรการ

ไดกลาวแลววา การคาบรการไมเหมอนการคาสนคา ดงนน ขอจ�ากดการคาจงตางกน ในดาน การคาขอจ�ากดหลกกคอการเกบภาษศลกากรจากการน�าเขาสนคา เมอตองการลดขอจ�ากดลงกท�าไดงายเพยงลดอตราภาษศลกากรลงใหเหลอนอยทสดหรอเหลอศนยการน�าเขากท�าไดสะดวกขนแตในดานการคาบรการ ขอจ�ากดถกจดท�าเปนขอบงคบเพอการปฏบตตาม ในสาขาบรการหนงซงการคาเกดขนไดถง

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


4 แนวทางโดยอาจมขอบงคบทง4แนวทางกไดดงนนการลดขอจ�ากดจงตองใชรปแบบทตางจากกรณของการคาสนคาซงรปแบบนสมาชกผกอตงองคการการคาโลกไดจดท�าขนและมผลบงคบพรอมการจดตงองคการการคาโลกและไดกลายเปนแบบฉบบทประเทศตางๆใชในการท�าความตกลงการคาบรการระหวางกนตลอดมาในทกเวทการเจรจา

วธการกคอแตละประเทศจะจดท�าตารางขอผกพน(ScheduleofCommitments)ซงเปนตารางทจะบอกวาในสาขาบรการตางๆนนประเทศยอมทจะลดขอจ�ากดทางการคามากนอยเพยงใดทจรงแลวการเจรจาเพอลดขอจ�ากดการคาบรการอาจท�าได2แนวแนวแรกเรยกวาNegativeApproachในแนวนประเทศทรวมเจรจาจะระบสาขาบรการทไมตองการเปดเสรอยางสมบรณเทานนหากไมไดระบสาขาบรการใดกแสดงวาประเทศนนเปดเสรในทกแนวทางโดยไมมขอจ�ากดอกตอไป อกแนวเรยกวา Positive Approach5 ในแนวน ประเทศคเจรจาจดท�าตารางขอผกพนเชนกน แตจะระบวาจะลดขอจ�ากดในสาขาบรการใดบางและลดอยางไรสาขาบรการใดทไมถกระบไวกหมายถงวาประเทศยงไมสญญาวาจะเปดเสรสาขาบรการเหลานน ในระยะทผานมาการจดท�าขอผกพนจะใชแนวPositiveApproachแทบทงหมดโดยเฉพาะในการเจรจาภายใตองคการการคาโลกและการเจรจาในเวทอนของไทยดงนนการอธบายตอไปนจะอธบายในแนวPositiveApproach

การจดท�าตารางขอผกพนตามแบบขององคการการคาโลกมรายละเอยดจ�านวนมากซงสามารถศกษาไดจากเอกสารขององคการการคาโลกในwww.wto.orgแตในทนขอน�ามาอธบายเฉพาะจดส�าคญทควรเขาใจเทานนตารางขอผกพนทจดท�าไวในตาราง1.2เปนตารางสมมตเพอประกอบการอธบาย

ในการจดท�าตารางขอผกพน แตละประเทศจะระบวา ไดยอมรบพนธะสญญาทจะลดขอจ�ากด การคาบรการในสาขาบรการใดบาง และในแตละสาขาบรการ จะลดในแตละแนวทาง (Mode) ของการจ�าหนายบรการแตกตางกนอยางไรโดยมการระบพนธสญญาใน2เรองไดแก

1)การเปดเสรใหบรการของตางชาตเขาสตลาดการเขาสตลาด(MarketAccess)กคอการเปดใหผผลตตางชาตไดขายบรการใหแกผบรโภคในชาตได หากประเทศใดเปดเสรเตมทในสาขาบรการใดกหมายความวาประเทศนนมพนธสญญาทจะไมมมาตรการใดๆ ทจ�ากดการขายบรการของผผลตบรการ ตางชาตใหแกผบรโภคในชาต หรอมองในอกดานหนงกคอจะตองไมมมาตรการใดทจ�ากดการซอบรการโดยผบรโภคในชาตจากผผลตบรการตางชาตในตารางขอผกพนแตละประเทศจะเรมตนดวยการระบสาขาบรการทจะเปดเสรจากนนในแตละแนวทางการคาบรการกระบขอผกพน

ในตาราง 1.2 สมมตวาประเทศหนงจดท�าขอผกพนในสาขาการคาปลก ในแนวทางท 1 เดมนนประเทศนมขอบงคบวาการซอบรการจากตางประเทศตองไดรบอนญาตจากธนาคารกลางเสยกอน จงจะซอและโอนเงนไปช�าระคาบรการไดถาประเทศยนยอมเปดเสรเตมทกจะระบในขอ1ในคอลมนขอจ�ากดการเขาสตลาด วา “None” (แปลวาไมม) ซงหมายความวาตอไปนประเทศจะไมมขอจ�ากดใดๆ ในการซอ บรการจากตางประเทศในแนวทางท1อกและเนองจากเปนขอผกพนจากการเจรจาตกลงประเทศนตองไมคนค�าหากในวนหนาเกดมความจ�าเปนตองจ�ากดการคาในแนวท1กตองเจรจากนใหม

5 ยงไมมค�าแปลทเขาใจงายส�าหรบค�าวา “Negativeapproach”และ“Positiveapproach” ในวารสารวชาการจงยงคงใชภาษาองกฤษในทนความหมายงายๆกคอถาNegativeหมายถงสงไมดคอยกมาเฉพาะสาขาทยงไมเปดถาPositiveคอสงทดยกมาเฉพาะสาขาทจะเปดตลาด

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตอมาในการคาตามแนวทางท 2 เดมมขอบงคบวาคนในประเทศทเดนทางไปตางประเทศจะถอเงนออกไปไดครงละไมเกน2,000เหรยญหลงจากการเจรจาประเทศนยอมลดขอจ�ากดโดยการเพมจ�านวนเงนทผเดนทางจะถอไดเปน10,000เหรยญกจะระบไวในขอ2ของคอลมนตามตวอยาง

ในสวนของการคาบรการตามแนวท3ประเทศไมตองการใหคนตางชาตเขามาลงทนคาบรการในสาขาขายปลกจงมขอจ�ากดวาหากคนตางชาตเขามาประกอบการคนตางชาตตองรวมทนกบคนในประเทศและใหถอหนไดไมเกนรอยละ 49 ซงจะท�าใหคนในประเทศมอ�านาจในการบรหาร หลงจากการเจรจาประเทศยอมทจะเปดกวางขนจงระบวา“คนตางชาตถอหนไดไมเกน51%”

ตารางท 1.2 ตวอยางการจดท�าตารางขอผกพน

สาขาบรการ ขอจ�ากดดานการเขาสตลาด ขอจ�ากดดานการประตบตเยยงคนชาต

สาขาการขายปลก 1)ซอบรการจากตางประเทศตองไดรบอนญาตจากธนาคารกลางกอนจง โอนเงนได

1)ใชขอบงคบเดยวกนกบคนในประเทศ

2)ใหคนเดนทางไปตางประเทศถอเงนไดครงละไมเกน2,000เหรยญ

2)ไมมขอบงคบ

3)ใหรวมทนกบคนในประเทศโดยคนตางชาตถอหนไดไมเกน49%

3)เงนชวยเหลอในภาวะวกฤตใหแก ผประกอบการภายในเทานน

4)คนตางชาตทเขามาตรวจบญชใหบรษทตองผานการทดสอบขนสงจากสถาบนนกบญชของประเทศ

4)คนภายในทผานการสอบวชาชพแลวไมตองสอบอก

สวนขางบนแสดงขอจ�ากดเดมสวนขางลางคอตารางขอผกพนทเปนสวนหนงของความตกลงเปดเสร

ServiceSector LimitationsonMarketAccess LimitationsonNationalTreatment

สาขาการขายปลก 1)None 1)None

2)เพมจ�านวนเงนทถอไดเปน10,000เหรยญ 2)None

3)คนตางชาตถอหนไดไมเกน51% 3)Unbound

4)Unbound 4)Unbound

1)=Cross-border2)=Consumptionaboard3)=Commercialpresence4)=Movementofnaturalpersonsทมา: จดท�าขนเปนตวอยางโดยอาศยแนวทางทองคการการคาโลกก�าหนด

ในสวนของการคาบรการแนวทางท 4ประเทศนมขอบงคบวา คนตางชาตทเขามาตรวจบญชใหบรษททวไปรวมถงบรษททท�าการคาปลกตองผานการทดสอบขนสงจากสถาบนนกบญชของประเทศแต

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ถาเปนผตรวจบญชทเปนคนในประเทศซงผานการสอบวชาชพบญชแลว กไมตองรบการทดสอบอก หลงจากการเจรจา ประเทศนไมยนยอมทจะเปดตลาดใหกวางขน จงตองระบไววา “Unbound” ซง หมายถงวาไมตองการผกพนนอกจากยงคงใชมาตรการเดมแลวกอาจเพมการจ�ากดใหสงขนในอนาคตได

2)การเปดเสรโดยการใหการประตบตเยยงคนชาต(NationalTreatment)ทตองมการเปดเสรทางดานนดวยกเพราะวาบางประเทศอาจจะไมมการจ�ากดการเขาสตลาดแตในขณะเดยวกนกมมาตรการทท�าใหผคาบรการตางชาตตองเสยเปรยบในการแขงขนกบผประกอบทเปนคนในประเทศนซงใหบรการในสาขาบรการเดยวกนในประเทศค�าวา“การประตบตเยยงคนชาต”หมายถงวาประเทศจะตองไมมขอบงคบทใหสทธพเศษแกคนในชาตเหนอคนตางชาตซงจะมผลท�าใหคนตางชาตเสยเปรยบในการแขงขนดงนนในการเจรจาลดขอจ�ากดทางการคาบรการจงตองใหประเทศคเจรจาท�าตารางขอผกพนวาจะสามารถลดขอจ�ากดนไดเพยงใด

ในคอลมนท3ของตาราง1.2แสดงการท�าขอผกพนในดานนจะเหนไดวาในการคาแนวทางท1เดมประเทศนไมไดใหสทธคนภายในเหนอคนชาตอน หลงจากการเจรจา จงเปดเสรโดยระบในขอผกพนวา“None”แสดงวาผกพนทจะไมก�าหนดขอบงคบใดๆทจะใหสทธคนภายในเหนอคนตางชาต

สวนการคาบรการในแนวทางท2นนในความเปนจรงการจ�ากดไมใหคนตางชาตซอบรการจากประเทศอนนนอาจจะไมสามารถควบคมไดและไมอาจจะใหสทธคนภายในเหนอคนตางชาตจงผกพนทจะไมมขอจ�ากดเพมขนจากเดมดวยการใสค�าวา“None”

ส�าหรบการคาบรการในแนวทางท 3 ประเทศนมขอบงคบทจะใหเงนชวยเหลอเมอประเทศอยในภาวะวกฤตแกผประกอบการทเปนคนภายในเทานน จงเกดการไมเทาเทยมกบผประกอบการตางชาต หลงจากการเจรจาประเทศนกยงยนยนทจะคงสทธทจะใหความชวยเหลอแกผประกอบการทเปนคนภายในเชนเดมจงระบวา“Unbound”

ในการคาบรการในแนวทางท4ประเทศนมขอบงคบวาในกรณทผตรวจบญชเปนคนในประเทศซงผานการสอบวชาชพบญชแลวกไมตองรบการทดสอบอกซงตางกบคนตางชาตทยงตองผานการทดสอบอกครงอยางไรกตามหลงการเจรจาประเทศนยงคงยนยนทจะจ�ากดการเขามาของคนตางชาตจงระบวา“Unbound”


การคาบรการระหวางประเทศแบงไดเปนกแนวทางอะไรบางใหระบชอแนวทางทงภาษาองกฤษและภาษาไทยและในแตละแนวทางใหยกตวอยางมาตรการซงประเทศทตองการปดกนการน�าเขาการคาบรการอาจจะใช


การคาบรการระหวางประเทศแบงไดเปน4แนวทาง

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


แนวทางท1:Cross-bordersupplyหรอการสงบรการขามพรมแดนตวอยางมาตรการคอก�าหนดใหการซอขายตองไดรบอนญาตมฉะนนจะไมใหโอนเงนไปตางประเทศท�าใหเกดความไมแนนอนวาเมอขออนญาตแลวจะไดรบอนญาตหรอไม

แนวทางท 2: Consumption abroad หรอการขามพรมแดนไปบรโภคการบรการ ตวอยางมาตรการคอการจ�ากดจ�านวนเงนทผเดนทางจะถอไปใช

แนวทางท3:Commercialpresenceหรอการจดตงหนวยธรกจของตางประเทศเพอใหบรการในประเทศเจาบาน ตวอยางมาตรการจ�ากดคอ ตองมหนสวนทเปนคนภายในถอหนมากกวาคนตางชาตและตองมคนภายในอยในคณะบรหารจดการ

แนวทางท4:PresenceofNaturalPersonหรอการใหบรการโดยผคาบรการตางชาตทเขามาชวคราว ตวอยางมาตรการจ�ากดคอ ตองไดรบอนญาตใหท�างานแตกอนการอนญาตผคาบรการตางชาตตองผานการทดสอบทางดานอาชพทบรการ บางประเทศอาจก�าหนดดวยวาการทดสอบจะตองใชภาษา ทองถนของประเทศทผคาบรการตองการเขามา

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตอนท 1.3

เปรยบเทยบเศรษฐกจขนาดใหญในระบบเศรษฐกจโลก


หวเรอง1.3.1เศรษฐกจทวปยโรป1.3.2เศรษฐกจทวปอเมรกา1.3.3เศรษฐกจทวปเอเชย1.3..4เศรษฐกจทวปแอฟรกาและออสเตรเลย

แนวคด1.ทวปยโรปมประชากรจ�านวนมากและประเทศสวนใหญเปนประเทศพฒนาแลวจงม

รายไดคอนขางสง ประเทศในทวปยโรปมประวตศาสตรในดานการเปนผ น�าการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคม และการเมองมายาวนาน จงยงคงมอทธพลสง อาจแบงประเทศในยโรปเปน3กลมใหญๆไดแก 1)สหภาพยโรป มประเทศทมบทบาทสง ในระบบเศรษฐกจโลกและมการรวมตวกนถงระดบทใชเงนสกลเดยวกนและมการตดสนใจ ทางเศรษฐกจการเมองรวมกน2)สหพนธรฐรสเซยเปนประเทศผน�าทางดานสงคมนยมมานานแตตอมารฐทเคยรวมตวกนเปนสหภาพสาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตไดแยกตวออกไปสวนทยงคงเปนรสเซยจงตองปรบเปลยนระบบการปกครองภายในประเทศและไดน�าระบบตลาดเสรมาใช3)กลมประเทศอนซงมจ�านวนไมมากโดยมประเทศทส�าคญคอสวตเซอรแลนดและนอรเวย

2.ทวปอเมรกามขนาดใหญทสดและแบงเปน3สวนไดแก1)อเมรกาเหนอซงรวมถงสหรฐอเมรกาและแคนาดาเปนกลมประเทศทมบทบาทสงทางเศรษฐกจโลกโดยเฉพาะสหรฐอเมรกาทมจ�านวนประชากรสงและอ�านาจซอกสงดวย2)อเมรกากลางประเทศในสวนนมขนาดเลกยกเวนเมกซโก 3) อเมรกาใต มประเทศขนาดใหญทมบทบาทในโลกสงแตประชากรสวนใหญยงยากจนส�าหรบสหรฐอเมรกาซงในเชงประวตศาสตรเปนดนแดนทประชากรสวนใหญยายถนฐานมาจากยโรป มเศรษฐกจทแขงแรงท�าใหกลายเปนผน�าในระดบโลกทางดานเศรษฐกจและประเทศก�าลงพฒนาตางกตองการทจะเขาถงตลาดภายในประเทศนสวนในอเมรกาใตประเทศบราซลอารเจนตนาปารากวยอรกวยเวเนซเอลาและโบลเวยไดรวมกลมเปนตลาดรวมอเมรกาใตตอนลางแตระดบการรวมกลมไมไดสงเชนสหภาพยโรป

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3.ทวปเอเชยมประชากรมากทสดในดานบทบาทในเศรษฐกจโลกประเทศในเอเชยมสวนอยางมากในการผลตสนคาเพอสงออกในตลาดโลกโดยเฉพาะสนคาอปโภคบรโภค อนเนองจากประเทศในเอเชยมแนวทางการพฒนาทเนนการสงออกสนคาและมศกยภาพในการผลตดวยตนทนต�า ในเอเชยมประเทศพฒนาแลวทมอ�านาจซอสงคอญปน สวนท เหลอเปนประเทศก�าลงพฒนาทเจรญกาวหนาอยางรวดเรว ไดแก จน ประเทศในกลมอาเซยนอนเดย

4.ทวปแอฟรกาแมจะมขนาดใหญ แตประเทศในทวปนทกประเทศมเศรษฐกจทคอนขางลาหลงและประชากรคอนขางยากจน รวมทงมปญหาความขดแยงทงภายในและกบประเทศอนในทวปเดยวกนประชากรจงมอ�านาจซอต�าประเทศทมเศรษฐกจขนาดใหญไดแกไนจเรยแอฟรกาใตสวนในทวปออสเตรเลยซงรวมหมเกาะทใกลเคยงมประเทศออสเตรเลยและนวซแลนดทมสถานะเปนประเทศพฒนาแลวและประชากรมอ�านาจซอสงแตทงสองประเทศมประชากรจ�านวนนอยและมนโยบายเขมงวดในดานการน�าเขาสนคาเกษตรกรรมและอาหารเนองจากเหนวาเปนประเทศทมดนแดนไมตดตอกบประเทศอนจงไมตองการใหมการตดตอโรคพชและโรคสตวจากประเทศอน

วตถประสงคเมอศกษาตอนท1.3จบแลวนกศกษาสามารถ1.อธบายและเปรยบเทยบในเชงเศรษฐกจจดเดนและจดดอยของประเทศหรอกลมประเทศ

ทส�าคญในทวปยโรปได2.อธบายและเปรยบเทยบในเชงเศรษฐกจจดเดนและจดดอยของประเทศหรอกลมประเทศ

ทส�าคญในทวปอเมรกาได3.อธบายและเปรยบเทยบในเชงเศรษฐกจจดเดนและจดดอยของประเทศหรอกลมประเทศ

ทส�าคญในทวปเอเชยได4.อธบายและเปรยบเทยบในเชงเศรษฐกจจดเดนและจดดอยของประเทศหรอกลมประเทศ

ทส�าคญในทวปแอฟรกาและออสเตรเลยได

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



เศรษฐกจทวปยโรป

1. พรมแดน ประชากร และรายไดประชาชาตของทวปยโรปในทางภมศาสตรเขตแดนของทวปยโรปตดตอกบทวปเอเชยบางประเทศในทวปยโรปจงมพนท

อยในเอเชยดวย เชน รสเซย ตรก การนบจ�านวนประเทศทอยในยโรปจงแตกตางกนบางขนอยกบวาจะเนนดานใดยกตวอยางเชนในดานการเมองระหวางประเทศอสราเอลจะนบตนเองวาเปนประเทศในทวปยโรป แตในดานพนทจะเหนชดเจนวาอยในตะวนออกกลางซงเปนสวนหนงของเอเชย ดงนน บนพนฐานทางภมศาสตรมประเทศทอยในทวปยโรป50ประเทศจากขอมลของคณะกรรมการเศรษฐกจแหงยโรป(United Nations Economic Commission on Europe หรอ UNECE) พนทของประเทศเหลาน รวมกนมประมาณ26ลานตารางกโลเมตรและประชากรรวมกนมากกวา600ลานคน

ตารางท 1.3 เปรยบเทยบขอมลเศรษฐกจของทวปยโรปและทวปอน

ทวปGDP การสงออก การน�าเขา ประชากร

2012-2014 2012-2014 2012-2014 2012-2014

ยโรปอเมรกาเหนออเมรกากลางและหมเกาะแครบเบยนอเมรกาใตแอฟรกาเอเชยออสเตรเลยและหมเกาะใกลเคยง

21,182,14818,716,2611,627,7304,310,3152,339,44625,357,1921,756,905

7,151,1652,045,330471,890639,279598,963

7,612,052299,754

6,817,7372,836,015543,608607,696631,636

7,112,582303,647

675.52356.28206.09409.771,126.684,304.66

38.18

หมายเหต: 1.หนวยของGDPการสงออกและการน�าเขา:ลานดอลลารสหรฐอเมรกาสวนหนวยของประชากร:ลานคน

2.ไดน�าตารางนเสนอไวในทกเรองของตอนท 1.3 เพอความสะดวกในการเปรยบเทยบโดยน�าดวยทวปทกลาวถง

3.ขอมลทปรากฏเกดจากการน�าขอมลรายประเทศมารวมกนโดยใชค�าจ�ากดความทวปของสหประชาชาต

ทมา: มลคาและจ�านวนเฉลย3ปค�านวณจากขอมลทเผยแพรโดยUNCTAD

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ประเทศในทวปยโรปสวนใหญเปนประเทศพฒนาแลว ดงนน มลคา GDP รวมของทกประเทศและเฉลยในค.ศ.2012-2014จงสงถง21,182,148ลานดอลลารสหรฐอเมรกานบวาสงเปนล�าดบสองรองจากทวปเอเชยแตหากค�านงถงจ�านวนประชากรดวยกจะพบวาดวยจ�านวนประชากรทนอยกวาทวปเอเชยถง6เทารายไดของประชากรตอคนจงสงกวารายไดของประชากรตอคนในทวปเอเชยและถอไดวาสงทสดในโลกดวยนอกจากนบทบาทของทวปยโรปทางดานการคาระหวางประเทศกอยในระดบสงมากมการสงออก และน�าเขาทมลคาสงรองจากทวปเอเชยเพยงเลกนอยดงนนตลาดในยโรปจงเปนตลาดทประเทศอนในโลกตองการเขาถงเพราะประชากรมอ�านาจซอสง สวนบทบาทในระบบการเงนของโลกนน หลายประเทศในทวปยโรปกมบทบาทสงมานานในการสรางระบบการเงนทมความนาเชอถอ ท�าใหทวโลกใชเงนสกลของ สหราชอาณาจกรและเงนยโรของสหภาพยโรปในการท�าธรกรรมทางการเงนทวไป

2. อทธพลของประเทศในยโรปทมตอเศรษฐกจ สงคม และการเมองของประเทศนอกทวปในเชงประวตศาสตรประเทศในยโรปไดน�าความสามารถและความเชยวชาญในดานตางๆไปขยาย

อทธพลในสวนอนของโลกมานานน�าโดยองกฤษโปตเกสสเปนเนเธอรแลนดอตาลและฝรงเศสประเทศเหลานใชความเชยวชาญในการตอเรอและเดนเรอออกหาทรพยากรธรรมชาตทยโรปมนอยหรอไมมเลยมาใชสรางความเจรญทางเศรษฐกจของตนเอง เชน การเสาะหาทองค�า ซงเปนสอในการซอขายแลกเปลยนสนคาในสมยนนในขณะเดยวกนกน�าสนคาทมใชในยโรปไปจ�าหนายแลกเปลยนกบวตถดบทยโรปตองการเมอพบแหลงวตถดบทเจาของพนทไมยอมใหหรอแลกเปลยนงายๆ กใชก�าลงทหารทมยทโธปกรณเหนอกวาเขายดเปนอาณานคมสงผลใหเกดการเปลยนแปลงทางสงคมและการเมองในประเทศเหลานนเพราะเมอเปนอาณานคมแลวประเทศในยโรปกน�ากฎหมายทใชอยมาดดแปลงบงคบใชในอาณานคมมการเปลยนภาษาทใชสอสารจากภาษาพนเมองเปนภาษาของประเทศตนประเทศในยโรปเรมตนแผอทธพลไปททวปแอฟรกาซงใกลทสดหลงจากนนกแผอทธพลไปทวปอเมรกาและเอเชยการแผอทธพลไปทวปอเมรกาซงมพนทมหาศาลแตมคนพนเมองจ�านวนนอย ไดชกน�าใหมการยายถนฐานของคนยโรปไปตงรกรากททวปอเมรกาทงเหนอและใตจนเกดประเทศใหมๆทตอมามอทธพลตอสงคมโลกเชนกนนอกจากนการคนพบทวปอเมรกาท�าใหคนพบแหลงการเกษตรทด โดยเฉพาะวตถดบในดานสงทอและเสอผา จนท�าใหเกดอตสาหกรรมสงทอขนในหลายประเทศเกดการปฏวตอตสาหกรรมในองกฤษในเวลาตอมาและกระจายไปทวโลกซงการปฏวตอตสาหกรรมนไดเปลยนลกษณะรปแบบการผลตทเปนพนฐานของการประกอบการอตสาหกรรมในปจจบน แตการคนพบแหลงการเกษตรในทวปอเมรกากท�าใหเกดปญหาทางสงคมเชนกนโดยเกดการซอขายทาสจากทวปแอฟรกาไปท�าการเกษตรและเกดการแบงชนชนและปญหาสงคมในบางประเทศเปนเวลานาน

แตภายในทวปยโรปเอง ประเทศในทวปนกไดมการแกงแยงอ�านาจกนมาโดยตลอด การเกดสงครามโลกถง2ครงในอดตกเรมตนททวปยโรปเกดความเสยหายมากมายการน�าระบบการเมองและเศรษฐกจสงคมนยมมาใชอยางเปนระบบเปนครงแรกกเกดขนในทวปยโรปแลวขยายไปในทวปอนๆสรางความขดแยงทงภายในประเทศและระหวางประเทศแตความขดแยงตางๆทมมาเปนเวลานานกไดท�าใหประเทศในยโรปเรมคดเหนวาประเทศในยโรปควรจะไดหยดความขดแยงและหนหนาเขาหากนเพอท�างาน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


รวมกนใหเศรษฐกจเตบโตตอเนอง ดงนน เมอเสรจสนสงครามโลกครงทสองเปนตนมา ประเทศทมอาณานคมกไดยนยอมใหอาณานคมในสวนอนของโลกกลบมาเปนประเทศทมอธปไตยของตนเองประเทศทเคยขดแยงกนในยโรปไดรเรมรวมกลมทางเศรษฐกจจนพฒนาไปเปนสหภาพยโรปกระตนใหประเทศอนๆเหนประโยชนของการรวมกลมภมภาค เมอมแนวโนมทจะมความสงบผน�าของบางประเทศทใชระบบเศรษฐกจสงคมนยมกเรมเหนความส�าคญของการใชระบบเศรษฐกจแบบตลาด เชน มคาอล กอรบาชอฟ(Mikhail Gorbachev) ประธานาธบดของรสเซยซงไดรเรมเปดกวางทางการเมองและการเขามามสวนมากขนของภาคเอกชนในการเพมความรงเรองทางเศรษฐกจและตอมานโยบายเหลานน�าไปสการแยกตวของรสเซยทมชนชาตตางกนแตรวมกนในอดตดวยเหตผลทางลทธการเมอง จากเดมสหภาพสาธารณรฐสงคมนยมโซเวยต ไดมการแยกตวเปน 15ประเทศอสระในปลายค.ศ. 1991 ไดแก ยเครน (Ukraine),สหพนธรฐรสเซย(theRussianFederation),เบลารส(Belarus),อารเมเนย(Armenia),อาเซอรไบจาน(Azerbaijan),คาซคสถาน(Kazakhstan),ครกซ(Kyrgyz),มอนโดวา(Moldova),เตรกเมนสถาน(Turkmenistan),ทาจกสถาน(Tajikistan),อซเบกซสถาน(Uzbekistan),ลตเวย(Latvia),ลทวเนย(Lithuania),เอสโตเนย(Estonia)และจอรเจย(Georgia)ในท�านองเดยวกนประเทศยโกสลาเวยกไดแยกออกมาเปน6ประเทศไดแกบอสเนยและเฮอรเซโกวนา(BosniaandHerzegovina),โครเอชย(Croatia)มอนเตเนโกร(Montenegro),สโลวเนย(Slovenia),มาซโดเนย(Macedonia)และเซอรเบย(Serbia)

3. ความส�าคญและบทบาทของประเทศและกลมเศรษฐกจในทวปยโรปแมวาประเทศในทวปยโรปโดยทวไปมเศรษฐกจทสรางรายไดในระดบสงแตประเทศเหลานกยงม

ความแตกตางกนในดานการมสวนรวมและบทบาทในระบบเศรษฐกจระหวางประเทศเพอการเปรยบเทยบในภาพรวมจงจดประเทศในทวปนเปนกลมดงน

1) สหภาพยโรป (European Union) สหภาพยโรปเปนการรวมกลมภมภาคทอยในระดบสหภาพเศรษฐกจ (EconomicUnion)และสหภาพการเงน (MonetaryUnion)ซงหมายถงมการใชนโยบายเศรษฐกจหลกรวมกนใชอตราภาษศลกากรเดยวกนในการเกบจากการน�าเขาสนคาจากประเทศนอกสหภาพแตซอขายสนคาและบรการอยางเสรและไมมพรมแดนระหวางประเทศในกลม ประชากรและแรงงาน เคลอนยายโดยเสรและใชเงนสกลเดยวกนสหภาพยโรปเรมตนดวยการรวมกลมอตสาหกรรมถานหนและเหลกกลาในค.ศ.1957โดยมประเทศสมาชกเรมตน6ประเทศคอเบลเยยมฝรงเศสอตาลลกเซมเบรกเนเธอรแลนดและเยอรมนจากนนกไดพฒนาเปนการรวมกลมเศรษฐกจมจ�านวนประเทศขยายตวมากขนและในทสดกไดยกระดบเปนสหภาพยโรปทมการใชเงนสกลเดยวกนในค.ศ.2002ถงแมวาประเทศสมาชกทตกลงใชเงนสกลเดยวกนนยงไมครบทกประเทศแตกมจ�านวนมากกวาครงหนงของจ�านวนสมาชกทงหมดซงการใชเงนสกลเดยวกนนเปนจดเดนของการรวมกลมภมภาคเนองจากท�าใหสหภาพยโรปเปนตลาดเดยวอยางแทจรงสหภาพยโรปจงเปนการรวมกลมประเทศในระดบสหภาพแหงเดยวในโลกและในค.ศ.2002กมการมอบรางวลโนเบลใหแกสหภาพยโรปในฐานะทมบทบาทสงในการสรางความเปนอนหนงเดยวกนในทวปยโรปมาโดยตลอดตงแตเสรจสนสงครามโลกครงท2

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ในค.ศ.2013ประเทศสมาชกของสหภาพยโรปมจ�านวน28ประเทศไดแกออสเตรย(Austria),เบลเยยม(Belgium),บลแกเรย(Bulgaria),โครเอเชย(Croatia),ไซปรส(Cyprus),เชก(Czech),เดนมารค (Denmark), เอสโตเนย (Estonia), ฟนดแลนด (Finland), ฝรงเศส (France), เยอรมน(Germany),กรซ(Greece),ฮงการ(Hungary),ไอรแลนด(Ireland),อตาล(Italy),ลตเวย(Latvia),ลทวเนย(Lithuania),ลกเซมเบรก(Luxembourg),มอลตา(Malta),เนเธอรแลนด(theNetherlands),โปแลนด (Poland), โปรตเกส (Portugal), โรมาเนย (Romania), สโลวาเกย (Slovakia), สโลวเนย(Slovenia),สเปน(Spain),สวเดน(Sweden)และสหราชอาณาจกร(UnitedKingdom)มพนทรวมกน4.38ลานตารางกโลเมตรหรอรอยละ15ของพนททวปยโรปทงหมดมประชากรรวมทงสนไมต�ากวา500ลานคนหรอมากกวาครงหนงของประชากรในทวปยโรปและมรายไดวดดวยGDPรวมกนอยในระดบผน�าของโลกสหภาพยโรปจงเปนตลาดทใหญทสดในทวปยโรปและการทมประเทศสมาชกมากกวาครงใชเงนสกลเดยวกนกท�าใหการไหลเวยนของสนคาคลองตวยงขนเพราะผประกอบการไมมตนทนทางดานอตราการแลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศและท�าใหการแขงขนทางดานการคาและบรการมความเขมขนมากขน

สมาชกในสหภาพยโรปใชนโยบายการคาระหวางประเทศเดยวกนสวนขอปฏบตอาจแตกตางกนในแตละประเทศ นโยบายการคาหลกกคอการสงเสรมการคาเสรและการใหความส�าคญกบคณภาพสนคาทงทผลตภายในและสนคาน�าเขาโดยเฉพาะอยางยงสนคาเกษตรและอาหารในการน�าเขาสนคาอาหารจากตางประเทศสหภาพยโรปจะมกฎระเบยบทเขมงวดในเรองสขอนามยยกตวอยางเชนสหภาพยโรปจะสงคณะผเชยวชาญมาตรวจสอบโรงงานแปรรปอาหารในประเทศทตองการสงออกไปสหภาพยโรปและสนคาจากโรงงานทไดมาตรฐานเทานนจงจะไดรบอนญาตใหน�าเขาได ซงแมวาบางประเทศอาจมองวาเปนมาตรการจ�ากดการน�าเขาทซอนเรนแตในอกดานหนงกเปนการกดดนใหประเทศอนไดพฒนาใหมาตรฐานการผลตและการแปรรปสงขน

สหภาพยโรปมบทบาทสงในการก�าหนดกฎเกณฑสากลในระบบเศรษฐกจโลกโดยเฉพาะทางดานการคาระหวางประเทศประเทศสมาชกของสหภาพยโรปหลายประเทศไดแกฝรงเศสองกฤษเบลเยยมลกเซมเบรกเชกไอรแลนดและเนเธอรแลนดไดรวมกนรเรมจดท�าความตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคาซงเปนตนก�าเนดขององคการการคาโลก ตอจากนนกไดมสวนอยางมากในการจดตงองคการการคาโลก

2) สหพนธรฐรสเซย (Russian Federation) ชอเดมคอ สหภาพสาธารณรฐสงคมนยมโซเวยต(UnionofSovietSocialistRepublics)ตงขนเมอค.ศ.1921 เปนประเทศสงคมนยมในยโรปตอมาใน ค.ศ. 1991 หลงจากเกดความขดแยงในประเทศและเกดวกฤตเศรษฐกจ รวมทงมความพยายามของประธานาธบด มคาอล กอรบาชอฟ ทจะน�าระบบตลาดมาใชในการแกปญหาเศรษฐกจ ประเทศสหภาพสาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตนกแยกตวออกเปน 15 ประเทศทมอธปไตยของตนเองไดแก ยเครนสหพนธรฐรสเซย เบลารส อารเมเนย อาเซอรไบจาน คาซคสถาน ครกซ มอนโดวา เตรกเมนสถาน ทาจกสถานอซเบกซสถานลตเวยลทวเนย เอสโตเนยและจอรเจยตามทไดกลาวแลวประเทศทใหญทสดในทง 15 ประเทศดงกลาวกคอสหพนธรฐรสเซย ซงมพนท 17 ลานตารางกโลเมตร หรอมสดสวน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


รอยละ61ของพนททวปยโรปทงหมดมประชากรมากกวา140ลานคนจงเปนประเทศทมขนาดใหญทสดในยโรป

เมอเรมตนเปนสหพนธรฐรสเซย กไดมการเปลยนโครงสรางเศรษฐกจจากระบบสงคมนยมซง ภาครฐของสวนกลางมอ�านาจวางแผนเศรษฐกจทงหมดมาเปนเศรษฐกจแบบผสม โดยเฉพาะอยางยง การเปลยนวธการบรหารกจการขององคกรการผลตจากเดมเปนของรฐมาเปนของภาคเอกชนแตเนองจากเปนการเปลยนแปลงแบบพลกผน เกดขนในชวงทประเทศก�าลงมปญหาเศรษฐกจและรฐบาลมอ�านาจไมเพยงพอจงท�าใหเกดปญหาทจรตคอรรปชนในการเขาเปนเจาขององคกรการผลตเกดการกออาชญากรรมระบาดไปทวประเทศ กฎหมาย ขอบงคบ และสถาบนทางเศรษฐกจทจดท�าใหมจงมโครงสรางทไมมนคงประเทศอนยงคงไมมนใจในเสถยรภาพทางเศรษฐกจของสหพนธรฐรสเซย

เศรษฐกจของสหพนธรฐรสเซยขนอยกบทรพยากรธรรมชาตทมมากมาย รวมถงน�ามนเชอเพลงกาซธรรมชาตถานหนปาไมและแรธาตอนๆการผลตทางดานนยงอยในความควบคมของภาครฐสนคาออก หลกกคอน�ามนเชอเพลงและกาซธรรมชาตทองค�า เพชรนอกจากนกเปนสนคายทโธปกรณดาวเทยมเครองบนโรงงานนวเคลยเพอผลตพลงงานไฟฟาซงเปนความช�านาญเฉพาะของประเทศทมมานานและสนคาประมง รายไดในภาพรวมอยในระดบผน�าในโลก แตกมระดบต�ากวาสหภาพยโรปหลายเทาตวสหพนธรฐรสเซยไมไดมบทบาทสงในการก�าหนดกฎเกณฑสากลทางดานการคาระหวางประเทศ และไดเปนสมาชกองคการการคาโลกใน ค.ศ. 2012 ในการผกพนอตราภาษศลกากรทองคการการคาโลก โดยทวไปสหพนธรฐรสเซยยงคงมการจ�ากดการน�าเขาโดยเฉพาะสนคาเกษตรและอาหาร

3) กลมประเทศทเหลอ

นอกเหนอจากสหภาพยโรปและสหพนธรฐรสเซยแลวยงมประเทศอนในยโรปอก16ประเทศมพนทรวมกน 5 ลานตารางกโลเมตร สวนใหญเปนประเทศทมาจากการสลายประเทศสหภาพสาธารณรฐสงคมนยมโซเวยตมประเทศทเปนตลาดส�าคญ2ประเทศคอนอรเวยและสวตเซอรแลนด


ใหอธบายศกยภาพของสหภาพยโรปในการเปนตลาดโลก


สหภาพยโรปมประเทศสมาชกถง 28 ประเทศและมประชากร 500 ลานคน ประเทศสมาชก สวนใหญเปนประเทศพฒนาแลว จงมอ�านาจซอสง นอกจากน การทเมอมการน�าเขาแลว สนคาสามารถเคลอนยายไปประเทศใดกไดท�าใหไมมตนทนทางดานภาษศลกากรทตองจายเมอผานประเทศหนงๆอยางไรกตามสหภาพยโรปก�าหนดมาตรฐานสนคาคอนขางสงการผลตเพอสงออกไปสหภาพยโรปตองมมาตรฐานสง

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



ทวปอเมรกา

1. พรมแดน ประชากร และรายไดประชาชาตของทวปอเมรกาทวปอเมรกามพนทใหญทสดในบรรดา 6 ทวปในโลก มพนทประมาณ 42 ลานตารางกโลเมตร

และมประชากรมากกวา950ลานคนมประเทศไมนอยกวา55ประเทศประเทศเหลานมความหลากหลายมากทงในดานจ�านวนประชากรในดานความเจรญทางเศรษฐกจและในดานวฒนธรรมสงคมและการเมองจงแบงตามสภาพภมศาสตรไดเปน3สวนไดแก

1)อเมรกาเหนอมพนทมากทสดประมาณ21.9ลานตารางกโลเมตรประชากรประมาณ350ลานคนประเทศในสวนนมขนาดใหญและมความส�าคญทางเศรษฐกจกบมบทบาทสงในระบบเศรษฐกจระหวางประเทศประเทศทมความส�าคญดงกลาวนคอสหรฐอเมรกาอเมรกาและแคนาดา

2)อเมรกากลางและหมเกาะในทะเลแครบเบยน มพนทประมาณ 2.7 ลานตารางกโลเมตร มประชากรประมาณ 200 ลานคน ประเทศในอเมรกากลางรวมประเทศทอยในสวนเชอมตอระหวางอเมรกาเหนอและอเมรกาใตและประเทศทตงอยในหมเกาะตางๆในทะเลแครบเบยนสวนมากเปนประเทศขนาดเลกมเศรษฐกจขนาดเลกพนทในสวนนมความเสยงตอการอบตภยทรนแรงทางธรรมชาตคอนขางสงในระยะทผานมาจะมภเขาไฟระเบดและแผนดนไหวซงท�าใหมคนเสยชวตจ�านวนมาก

3)อเมรกาใต มพนทประมาณ 18.5 ลานตารางกโลเมตรและมประชากรประมาณ400ลานคนประเทศในสวนนของอเมรกาเปนประเทศก�าลงพฒนาทงหมดแตมบทบาทส�าคญในระบบเศรษฐกจโลกมการรวมกลมทางเศรษฐกจในภมภาคทเรยกวาตลาดรวมอเมรกาใตตอนลาง(SouthernCommonMarket)ซงมค�ายอภาษาสเปนวาMERCOSUR(อานวาเมอรโคซร)ประกอบดวยบราซลอารเจนตนาปารากวยอรกวยเวเนซเอลาและโบลเวย

ความเจรญทางเศรษฐกจของแตละสวนแตกตางกนมาก ในสวนของอเมรกาเหนอมระดบความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจสงสด ในระหวาง ค.ศ. 2012-2014 มมลคา GDP เฉลยถง 18,716,261 ลานดอลลารสหรฐอเมรกาและมสวนรวมในระบบการคาระหวางประเทศในระดบสงคอในชวงเวลาเดยวกนมมลคาสงออกเฉลยถง 2,045,330 ลานดอลลารสหรฐอเมรกา และมลคาการน�าเขาเฉลย 2,836,015 ลานดอลลารสหรฐอเมรกาแมวาระดบการคาระหวางประเทศจะต�ากวาระดบของทวปยโรปและเอเชยคอนขางมาก แตเมอพจารณาถงจ�านวนประเทศทมอยเพยง 5 ประเทศ และประชากรรวมเพยง 350 ลานคน กเรยกไดวาสวนนของทวปมตลาดขนาดใหญทประเทศทวโลกตองการเขาถง

ในสวนของอเมรกากลางซงไดรวมหมเกาะในทะเลคารบเบยนทอยในแถบเดยวกนดวยนนมระดบความเจรญคอนขางต�าซงเหนไดจากระดบGDPเฉลย3ปอยท1,627,730ลานบาทนอกจากเมกซโกแลว ประเทศอนในแถบนเปนประเทศเลกมก�าลงซอคอนขางต�า มสวนรวมในการคาระหวางประเทศนอยในสวนของอเมรกาใตซงมประเทศขนาดใหญเชนบราซลและอารเจนตนามประชากรสงสดในทวปอเมรกา

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


แตประเทศทงหมดในสวนของอเมรกาใตยงคงเปนประเทศก�าลงพฒนาทมรายไดไมสงมาก ระดบGDPเฉลยอยท4,310,315ลานดอลลารสหรฐอเมรกาและมสวนรวมในระบบการคาระหวางประเทศสงกวาสวนของอเมรกากลางและหมเกาะแครบเบยนไมมากนก

ตารางท 1.4 เปรยบเทยบขอมลเศรษฐกจของทวปอเมรกาและทวปอน


2012-2014 2012-2014 2012-2014 2012-2014

อเมรกาเหนออเมรกากลางและหมเกาะคารบเบยนอเมรกาใตแอฟรกาเอเชยยโรปออสเตรเลยและหมเกาะใกลเคยง

18,716,2611,627,7304,310,3152,339,44625,357,19221,182,1481,756,905

2,045,330471,890639,279598,963

7,612,0527,151,165299,754

2,836,015543,608607,696631,636

7,112,5826,817,737303,647

356.28206.09409.771,126.684,304.66675.5238.18



3.ขอมลทปรากฎเกดจากการน�าขอมลรายประเทศมารวมกนโดยใชค�าจ�ากดความทวปของสหประชาชาต


2. อทธพลของประเทศในทวปอเมรกาทมตอเศรษฐกจโลกในเชงประวตศาสตร ส�าหรบคนยโรป ทวปอเมรกาเปนแผนดนทเพงคนพบ แตทจรง กอนทคน

ยโรปจะคนพบกมคนพนเมองทเรยกวาชาวโปลโออนเดยน (Poleoindians) อาศยอยแลว คนพนเมองเหลาน กระจายอยในบรเวณทกวางใหญแตละเผาหรอกลมตางกสรางวฒนธรรมและประเพณของตนทรจกกนกคอกลมทเรยกวาชาวแอซเทค (Aztecs)ทอยในพนททเปนประเทศเมกซโกในปจจบน กบกลมทเรยกวาชาวมายา(Maya)ซงอยแถบอเมรกากลางและชาวอนคา(Inca)ในเปรตอมาตงแตครสตศตวรรษท16คนในยโรปกเรมมาทวปน โดยเฉพาะชาวสเปน หลงจากทนกส�ารวจสเปนชอ ครสโตเฟอร โคลมบส(ChristopherColumbus)ไดคนพบทวปอเมรกาสเปนกสงกองเรอเขามายดครองสวนทเปนอเมรกากลางและสวนทเปนเมกซโกในปจจบนนอกจากนสเปนยงไดรวมมอกบโปรตเกสในการแบงพนทในอเมรกาใตเพอยดครองโดยสเปนยดครองสวนทเปนอารเจนตนาและโปรตเกสไดสวนทเปนบราซลไปสวนสหราชอาณาจกร ไดยดสวนทเปนภาคตะวนออกของสหรฐอเมรกาและบางสวนของแคนาดา ฝรงเศสเขายดครองใน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ภาคตะวนออกของแคนาดาซงในปจจบนคอรฐควเบคทยงใชภาษาฝรงเศสเปนภาษาทางการและเกาะตางๆในทะเลแครบเบยน

วธการแผอทธพลของมหาอ�านาจในสมยนนกคอการสนบสนนใหประชากรของตนยายถนมาในสวนทยดครองเพอคนหาทรพยากรและท�าการคาโดยสงกลบไปยงประเทศตนก�าเนดเมอประชากรเขามามากขน คนพนเมองแมจะตอตานแตกตองรบประเพณและวฒนธรรมของประเทศจากยโรป จนในทสดยงคงมประเพณและวฒนธรรมดงเดมเหลออยนอยมาก เมอมาอยนานประชากรทมาตงรกรากใหมกคนเคยกบพนทและตงเปนประเทศส�าหรบปกครองตนเองโดยตอสกบประเทศทยดพนทเพอประกาศเอกราชเปนอสระ และกลายมาเปนประเทศตางๆในปจจบน แตประเทศเหลานกไดใชภาษาเดมสบเนองกนมาและมแนวทางการครองชพคลายคลงกบประชากรในประเทศทเคยยดพนทซงกคอยโรป ดงนน ภาษาหลกทใชในทวปอเมรกาคอภาษาฝรงเศสในบางสวนของแคนาดาและในบางประเทศทเปนหมเกาะในทะเลแครบเบยนภาษาองกฤษในสหรฐอเมรกาและแคนาดา ภาษาสเปนในประเทศเมกซโกและสวนใหญของอเมรกากลางและอเมรกาใตและภาษาโปรตเกสในบราซล

3. ความส�าคญและบทบาทของเศรษฐกจทส�าคญในทวปอเมรกา1) สหรฐอเมรกา เดมเปนอาณานคมของสหราชอาณาจกร ตอมาไดประกาศอสรภาพใน ค.ศ.

1776และหลงจากการสงบศกกบสหราชอาณาจกรไดจดตงเปนสหรฐอเมรกาค.ศ.1783และไดพฒนาจนเปนประเทศทมระบบเศรษฐกจขนาดใหญ โดยประกอบดวยมลรฐตางๆ 50 มลรฐ เปนประเทศผน�าทางเศรษฐกจการเมองและเทคโนโลยระดบโลกประเทศนมระบบเศรษฐกจแบบทนนยมมาโดยตลอดในระยะเรมแรกของการพฒนาประเทศ สหรฐอเมรกาเปนพนทซงประชากรบางสวนในยโรปใชเปนแหลงสรางตวเอง โดยเหนวาเปนแผนดนใหมทยงไมมใครเปนเจาของจงมประชากรในยโรปจากหลายประเทศหลายชาตพนธยายถนฐานเขามา และเมอมประชากรมากขน กมความจ�าเปนตองสรางระบบการเมองการปกครองและเศรษฐกจขนเพอควบคมใหการปฏสมพนธทางธรกจระหวางผประกอบการเปนไปในทางสรางเสรมเศรษฐกจเนองจากพนทของสหรฐอเมรกาทรพยากรธรรมชาตมากมาย เศรษฐกจจงมความเจรญอยางรวดเรว จนกลายเปนประเทศอตสาหกรรมทมระบบการผลตททนสมยเปนผน�าทางเศรษฐกจตลอดมาเมอรายไดของประเทศเพมขน คาจางแรงงานกสงขน จนดงดดใหมแรงงานจากประเทศอนอพยพเขามาจ�านวนมากจงมประชากรไมต�ากวา300ลานคนในปจจบน

อนเนองจากเศรษฐกจทแขงแรง สหรฐอเมรกาไดสรางกองทพทมแสนยานภาพสง เมอเกดสงครามโลกครงทสองซงเรมตนเปนสงครามระหวางเยอรมนกบสหราชอาณาจกรและฝรงเศสแลวลกลามไปทวยโรปและแอฟรกาจนดงสหรฐอเมรกาเขามารวมเปนพนธมตรกบสหราชอาณาจกรและฝรงเศสและตอมาญปนกรกรานประเทศในเอเชย ปรากฏวากองทพสหรฐอเมรกามก�าลงและยทโธปกรณททนสมย ไดมสวนอยางมากในการท�าใหฝายพนธมตรชนะสงครามในทสดแตในฐานะทเปนผชนะสงครามกไดกลายเปนประเทศผน�าในการสรางระบบเศรษฐกจของโลกรวมกบประเทศพนธมตรอน โดยเฉพาะอยางยงการจดตงองคการสหประชาชาต ธนาคารโลก กองทนการเงนระหวางประเทศ ความตกลงทวไปวาดวยภาษศลกากรและการคาซงตอมาไดพฒนาเปนองคการการคาโลก

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


สหรฐอเมรกามบทบาทสงในดานการเงนโลกในปลายสงครามโลกครงทสองสหรฐอเมรกาไดเปนเจาภาพจดประชมทางการเงนระหวางประเทศพนธมตร 44 ประเทศ และไดตกลงกนสรางระบบการเงนระหวางประเทศทมกองทนการเงนระหวางประเทศและธนาคารระหวางประเทศเพอการบรณะและพฒนา(InternationalBankforReconstructionandDevelopment)หรอธนาคารโลกในระบบนประเทศตางๆ จะก�าหนดอตราแลกเปลยนเงนตราระหวางประเทศโดยโยงกบเงนดอลลารสหรฐอเมรกาเพอใหสามารถเปรยบเทยบกนไดในสวนของสหรฐอเมรกากไดประกาศวาเงนดอลลารสหรฐอเมรกาสามารถแลกทองค�าไดในอตรา 35 ดอลลารสหรฐอเมรกาตอ 1 ออนซ ดงนน ทกประเทศกเกดความเชอมนและไดใชเงนดอลลารสหรฐอเมรกาในการซอขายแลกเปลยนสนคาตลอดมา แมวาในเวลาตอมาใน ค.ศ. 1971สหรฐอเมรกาไดประกาศยกเลกการแลกเปลยนเงนดอลลารสหรฐอเมรกาเปนทองค�าแลวกตาม

ระบบเศรษฐกจของสหรฐอเมรกาใกลเคยงกบระบบเศรษฐกจทนนยมมาก เพราะผประกอบการเอกชนมอสระในการประกอบการและในการตดสนใจผลตโดยมระบบศาลสถตยตธรรมทเขมแขงท�าใหการประกอบการไดรบความคมครองตามกฎหมายผประกอบการจงพรอมทจะลงทนในการประดษฐคดคนเพอผลตสนคาททนสมยและมคณภาพสง สหรฐอเมรกาจงมบทบาทสงในดานการประดษฐคดคนผลตภณฑใหมๆ และดวยเหตน ท�าใหสหรฐอเมรกาเปนผน�าในเรองการบงคบใชกฎหมายสทธบตรระหวางประเทศเพอคมครองสทธประโยชนของเจาของสทธบตรอกดวย

ตลาดของสหรฐอเมรกาคอนขางเปดเพราะอตราภาษศลกากรของสหรฐอเมรกาอยในระดบต�ามากและผบรโภคมรายไดสงจงเปนตลาดททกประเทศใหความสนใจประเทศก�าลงพฒนาทกประเทศตองการสงออกไปสหรฐอเมรกาในขณะเดยวกนสหรฐอเมรกามประชากรจากหลายชาตพนธท�าใหความตองการสนคาน�าเขามความหลากหลายโดยเฉพาะสนคาอาหารเพอสนองความตองการบรโภคของประชากรหลายชาตพนธอยางไรกตามในระยะทผานมาสหรฐอเมรกาไดผกโยงนโยบายทางดานอนของตนเขากบนโยบายการคาดวย โดยการกดดนใหประเทศอนทตองการสงออกสนคามายงสหรฐอเมรกา ใหด�าเนนการตามนโยบายของสหรฐอเมรกายกตวอยางเชนเรองการคามนษยสหรฐอเมรกามกฎหมายหามการคามนษยและชวยเหลอคนทถกท�าราย จงไดท�าการประเมนประเทศตางๆ ในแตละปวาไดปราบปรามเรองการคามนษยอยางจรงจงเพยงใด หากเหนวาประเทศใดไมมมาตรการปราบปรามการคามนษยอยางเขมงวด ผประเมนกจะเสนอแนะใหประธานาธบดตดสนใจใชมาตรการหามน�าเขาสนคาจากประเทศนนได โดยมกฎหมายชอTheCustomsandFacilitationsandTradeEnforcementReauthorizationActof2009 ทใหอ�านาจการตดสนใจเชนนนได ซงประเทศสงออกตางกทราบดวาหากมการหามน�าเขาเพยง ปเดยวตลาดสหรฐอเมรกากจะถกยดครองโดยประเทศอนซงเปนคแขงขนทนทจงไดด�าเนนการกวาดลางขบวนการคามนษยอยางจรงจง

2) ตลาดรวมอเมรกาใตตอนลาง (MERCOSUR) ตลาดรวมอเมรกาใตตอนลางจดตงเมอวนท1มกราคมค.ศ.1995มสมาชกดงเดมคอบราซลอารเจนตนาปารากวยและอรกวยตอมาไดเพมสมาชกอก2ประเทศไดแกเวเนซเอลาและโบลเวยตลาดรวมอเมรกาใตตอนลางอยในอเมรกาใตมพนททงหมด13.8 ลานตารางกโลเมตรหรอรอยละ78ของอเมรกาใตทงหมดมประชากรรวมกนไมต�ากวา285ลานคนโดยมบราซลเปนประเทศใหญทสดทงในดานพนทและจ�านวนประชากรเมอเปนตลาดรวมสนคาทซอขาย

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ระหวางประเทศสมาชกจงไมมภาษน�าเขาแตสนคาจากประเทศอนทสงไปจ�าหนายในตลาดรวมอเมรกาใตตอนลางตองเสยภาษศลกากรในอตราเฉลยรอยละ20ซงถอวามขอจ�ากดการน�าเขาสงการเปนตลาดรวมดงดดใหประเทศในอเมรกาใตอนๆแสดงความสนใจทจะเขารวมเปนสมาชกหลายประเทศ

แตประเทศสมาชกดงเดมของตลาดรวมอเมรกาใตตอนลางทงหมดเปนประเทศทมรายไดต�าประชากรสวนใหญยงยากจนและมอาชพเกษตรเปนหลก ดงนน รฐบาลของแตละประเทศกตองพยายามก�าหนดนโยบายเศรษฐกจทเนนเรองการเพมรายไดของประเทศเพอหวงผลวารายไดในภาพรวมจะกระจายไปสประชากรทยากจนดวย ซงนโยบายเหลานมกจะขดกบการเปดเสรของประเทศ เชน การคมครองการเกษตรภายในประเทศดวยการคงอตราภาษศลกากรในระดบสง หรอการใชนโยบายรฐสวสดการทอดหนนผผลตและสนบสนนทางการเงนแกประชากรแมแตการเปดประเทศระหวางสมาชกดวยกนเองกยงตองด�าเนนการอยางคอยเปนคอยไปตลาดภายในทใหญโตจงไมไดเปดเสรใหกบประเทศนอกกลมเทาทควร

นอกจากนประเทศสมาชกของตลาดรวมอเมรกาใตตอนลางกมความขดแยงกนเสมอตวอยางขอขดแยงทมมานานและยงไมสามารถยตไดกคอขอขดแยงระหวางอารเจนตนากบอรกวย โดยอรกวยไดตงโรงงานผลตกระดาษตรงแมน�าทเปนพรมแดนของประเทศทงสอง อารเจนตนากลาวหาวาโรงงานดงกลาวสรางมลพษและกระทบอารเจนตนาหรอในกรณของการเขามาเปนสมาชกของเวเนซเอลาซงมแหลงน�ามนทใหญโตประเทศสมาชกอนตองการใหเวเนซเอลาเขาเปนสมาชกรวมถงรฐบาลของปารากวยแตวฒสภาของปารากวยไมยอมผานกฎหมายทรบรองใหเวเนซเอลาเขาเปนสมาชกมาโดยตลอดหลายป ครนเมอ ค.ศ.2012เมอวฒสภาของปารากวยลงมตกลาวโทษประธานาธบดของปารากวยเปนเหตใหประธานาธบดและคณะรฐบาลตองลาออกเกดสญญากาศทางการเมองชวงกอนทจะแตงตงใหมท�าใหสถานะสมาชกของปารากวยในตลาดรวมอเมรกาใตตอนลางตองหมดไปเปนการชวคราวตามสนธสญญาจดตงตลาดรวมอเมรกาใตตอนลาง ประเทศสมาชกอนของตลาดรวมอเมรกาใตตอนลางกไดใชชวงนประชมรบรองเวเนซเอลาใหเปนสมาชกได ท�าใหเกดความบาดหมางระหวางปารากวยกบประเทศสมาชกอน โดยสรปสถานะของตลาดรวมอเมรกาใตตอนลางยงไมมเสถยรภาพเมอเทยบกบการรวมกลมสหภาพยโรป

3) ประเทศอนๆ ในทวปอเมรกา จะเปนประเทศขนาดเลกทงพนทและจ�านวนประชากร ยกเวนแคนาดาทมพนทมากกวาสหรฐอเมรกาเลกนอยและมประชากรมากกวา35ลานคนและเมกซโกทมพนทประมาณ1.9ลานตารางกโลเมตรและประชากรไมต�ากวา125ลานคนและทงหมดยกเวนแคนาดาและเมกซโก ยงมสถานะเปนประเทศก�าลงพฒนา ในจ�านวนประเทศเลกๆ เหลาน มบางหมเกาะทอยภายใตการปกครองของสหราชอาณาจกร เชน หมเกาะเคยแมน (Cayman Islands) หมเกาะบรตชเวอรจน(BritishVirginIslands)มนโยบายการเงนเสรไมมขอจ�ากดใดในเรองการโอนยายเงนตราตางประเทศจงเปนสถานททนกธรกจจากทวโลกใชเปนศนยการโอนยายเงน ในแงของการตลาดสนคาสงออกประเทศในกลมท3นทมตลาดคอนขางใหญและเปดเสรคอแคนาดารองลงมาคอเมกซโก

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



ใหเปรยบเทยบศกยภาพในการน�าเขาสนคาจากตลาดโลกของอเมรกาเหนอและอเมรกาใต


อเมรกาเหนอมประเทศทพฒนาแลวขนาดใหญ 2 ประเทศ ไดแก สหรฐอเมรกาและแคนาดาประเทศทงสองมสวนรวมในการคาระหวางประเทศในระดบทสงพอควรและทงสองประเทศมอ�านาจซอสงโดยเฉพาะสหรฐอเมรกาทมประชากรจ�านวนมาก แตในอเมรกาใต ทกประเทศไดรบการจดกลมใหเปนประเทศก�าลงพฒนา แมจะมอารเจนตนาและอรกวยซงมรายไดคอนขางสง แตกจดไดวามอ�านาจซอนอยกวาประเทศในอเมรกาเหนอนอกจากน ในระยะทผานมาอเมรกาใตมสวนรวมในการคาระหวางประเทศไมมากจงคาดวามศกยภาพในการน�าเขาไมสงเทาอเมรกาเหนอ


ทวปเอเชย

1. พรมแดน ประชากร และรายไดประชาตของทวปเอเชยทวปเอเชยมพรมแดนตดตอกบทวปยโรปพนทของทวปเอเชยมขนาดใกลเคยงกบทวปยโรปคอ

ประมาณ31.8ลานตารางกโลเมตรแตมประชากรประมาณ4,300ลานคนหรอสงกวายโรปประมาณ6เทามประเทศตางๆ รวม 50 ประเทศ ประเทศสวนใหญยงมสถานะเปนประเทศก�าลงพฒนา โดยมญปนทมระดบการพฒนาสงทสดนอกจากนกมกลมประเทศก�าลงพฒนาทมระดบรายไดสงกวาประเทศก�าลงพฒนาทวไปไดแกสาธารณรฐเกาหลสงคโปรฮองกงและไตหวนในทวปเอเชยประเทศตางๆมขนาดแตกตางกนมาก โดยมประเทศจนและอนเดยทแตละประเทศมประชากรสงกวา 1,300 คน และมประเทศบรไนดารสซาลามและมลดฟทมประชากรนอยกวา4แสนคน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ตารางท 1.5 เปรยบเทยบขอมลเศรษฐกจของทวปเอเชยและทวปอน


2012-2014 2012-2014 2012-2014 2012-2014

เอเชยอเมรกาเหนออเมรกากลางและหมเกาะคารบเบยนอเมรกาใตแอฟรกายโรปออสเตรเลยและหมเกาะใกลเคยง

25,357,19218,716,2611,627,7304,310,3152,339,44621,182,1481,756,905

7,612,0522,045,330471,890639,279598,9637,151,165299,754

7,112,5822,836,015543,608607,696631,636

6,817,737303,647

4,304.66356.28206.09409.771,126.68675.5238.18



3.ขอมลทปรากฎเกดจากการน�าขอมลรายประเทศมารวมกนโดยใชค�าจ�ากดความทวปของสหประชาชาต


ในระดบทวป เอเชยมระดบ GDP สงสด โดยมลคาเฉลยในชวง ค.ศ. 2012-2014 เทากบ25,357,192 ลานดอลลารสหรฐอเมรกา มสวนรวมในระบบการคาระหวางประเทศสงทสด การสงออกในชวงเดยวกนสงถง 7,612,052 ลานดอลลารสหรฐอเมรกา และการน�าเขา 7,112,582 ลานดอลลารสหรฐอเมรกาซงสงกวายโรปไมมากนกอยางไรกตามเนองจากมประชากรจ�านวนมากรายไดตอประชากรหนงคนจงคอนขางต�าแสดงใหเหนวาประเทศสวนใหญในเอเชยเปนประเทศยากจนแตวาในภาพรวมเอเชยเปนทวปทมการขยายตวทางเศรษฐกจรวดเรวมากประเทศทมระบบเศรษฐกจขนาดใหญและเปนผมบทบาทสงในระบบเศรษฐกจโลกกคอญปนและจนเงนสกลทองถนของทงสองประเทศไดรบความเชอมนจากประเทศตางๆทวโลกในการท�าธรกรรมทางการเงน

2. ความส�าคญและบทบาทของเศรษฐกจทส�าคญในทวปเอเชย1) จน ประเทศจนมประชากรมากทสดในโลก ไมต�ากวา 1,300 ลานคน และมอาณาเขตกวาง

ขวางมพรมแดนตดตอกบ 14 ประเทศ ไดแก อฟกานสถาน ภฏาน เมยนมาร อนเดย คาซคสถานเกาหลเหนอครกซสถานสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว (หรอสปป.ลาว)มองโกเลย เนปาลปากสถานรสเซยทาจกสถานและเวยดนามในเชงประวตศาสตรจนมความเจรญทางอารยธรรมมานาน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


กอนประเทศอนหลายๆ ประเทศ แตเนองจากมพนทกวางใหญท�าใหในหลายยคหลายสมย การปกครองในระดบมณฑลมอทธพลตอความเปนอยของประชากรมากกวาอทธพลจากสวนกลางเกดการแยงชงอ�านาจเสมอระหวางกลมตางๆในพนทหางไกลจากเมองหลวงความไมมนคงทเกดขนเมอสะสมมานานท�าใหจนออนแอในชวงเวลาทประเทศในยโรปก�าลงลาอาณานคม ในครสตศตวรรษท 19 จนตองเสยบางสวนใน ตอนใตของจนใหอยภายใตการปกครองของประเทศในยโรปแตในชวงเวลาเดยวกนซงภาครฐในสวนกลางไมสามารถควบคมภาวะเศรษฐกจและสงคมใหเจรญเตบโตอยางมเปาหมาย คนจนจ�านวนมากกเดนทางไปเสาะแสวงหาลทางการเพมรายไดในประเทศอน คนจนเหลานไดน�าวฒนธรรมประเพณ และแนวทาง การด�ารงชวตของจนไปปฏบตในทซงตองการไปตงรกรากใหมนดวย จงท�าใหในหลายประเทศมการผสมผสานประเพณวฒนธรรมการด�ารงชพของจนกบของคนพนเมองในประเทศทคนจนไปตงรกรากดวยอทธพลของจนจงแพรหลายไปทวโลก

การเปลยนแปลงระบบการปกครองประเทศของจนในกลางครสตศตวรรษท19เปนการเปลยนแปลง ทรนแรง เปนการน�าระบบคอมมวนสตเขามาใชในการปกครองประเทศ ท�าใหรฐบาลในขณะนนตองน�าประชากรสวนหนงหนไปตงประเทศทมระบบการปกครองทแตกตางกนในเกาะฟอรโมซา และตอมาไดมการเรยกประเทศนโดยทวไปวาไตหวนแตในระหวางทในประเทศจนซงมพนทกวางใหญก�าลงปรบตวเพอใหระบบเศรษฐกจสงคมนยมแบบคอมมวนสตสงผลใหประชากรมความกนดอยด กเกดการแยงชงอ�านาจในดานการเมองและการปกครองอยเสมอ ท�าใหตองสญเสยเวลาไปกบการปรบตวนานไมต�ากวา 30 ปไตหวนซงไดรบการสนบสนนจากประเทศในตะวนตก ไดฟนตวอยางรวดเรว มการผลตทางอตสาหกรรมททนสมยจนมความเจรญทางเศรษฐกจเหนอประเทศก�าลงพฒนาอนๆ ในเอเชย สวนฮองกงซงยงคงอยภายใตการปกครองของสหราชอาณาจกร กพฒนาในทศทางเดยวกนจนมความเจรญทางเศรษฐกจมากเชนกนตอมาจนไดน�าไตหวนฮองกงและมาเกาเขาเปนสวนหนงของจนเฉพาะในดานการเมองระหวางประเทศแตกยอมใหทงสามสวนนมอสระในการด�าเนนนโยบายเศรษฐกจและการคา

อยางไรกตามหลงจากการปรบตวมานานผน�าจนในระยะหลงไดเรมเหนความส�าคญของการเขาส ระบบเศรษฐกจโลก จงไดเรมผอนปรนใหภาคเอกชนท�าหนาทเปนผผลตแทนภาครฐเพอใหสามารถปรบ วธการผลตทสนองตอบตลาดโลกไดคอการผลตทเนนการประหยดตอขนาดในการลดตนทนเพอการแขงขนในตลาดโลก และจนไดเขารวมในองคการระหวางประเทศทก�าหนดกฎเกณฑสากลในดานการคาระหวางประเทศมากขนตามล�าดบ และดวยเหตทเปนประเทศใหญ ประชาคมโลกกสนบสนนการเขาสระบบเศรษฐกจโลกของจนยอมรบสนคาจากจนซงมราคาต�าเพราะตนทนต�าทงเนองจากคาจางแรงงานทต�าและเนองจากระบบสงคมนยมทภาครฐมบทบาทมากในการสรางสาธารณปโภคแลวใหประชากรรวมผประกอบการไดใชประโยชนในราคาต�าในดานการอดหนนผผลตภายในจนใหการอดหนนทงจากสวนกลางและในระดบมณฑลนอกจากนการผลตสนคาบางประเภทเพอสงออกยงคงด�าเนนการโดยภาครฐในรปรฐวสาหกจท�าใหสามารถก�าหนดราคาทเนนการแขงขนและการครองตลาดมากกวาเนนก�าไรสนคาของจนจงกระจายไปทวโลกจนในปจจบนประเทศสวนใหญในโลกน�าเขาสนคาจากจนมากเปนล�าดบแรกของบรรดาประเทศทเปนแหลงสนคาน�าเขาทงหมด

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


การทจนมประชากรจ�านวนมากและเศรษฐกจขยายตวมากขนอยางเหนไดชดท�าใหประเทศก�าลงพฒนาอนๆมองวาตลาดทมขนาดใหญของจนจะสามารถรองรบสนคาออกของประเทศเหลานไดแตสนคาทจนน�าเขาสวนใหญเปนสนคาทจนผลตไมไดหรอผลตไดแตยงมคณภาพต�า สนคาออกของประเทศก�าลงพฒนาโดยทวไปจะเปนประเภทเดยวกนกบทจนผลตไดดงนนการสงออกไปจนจงตองเผชญกบการแขงขนกบสนคาทผลตในจนเอง นอกจากน จนยงคงมขอจ�ากดทางการคาในรปของอตราภาษศลกากรทอยในระดบปานกลางส�าหรบสนคาอตสาหกรรม แตอตราอยในระดบคอนขางสงส�าหรบสนคาเกษตรและอาหารนอกจากนจนยงมขอจ�ากดในรปมาตรการทไมใชภาษศลกากรเชนมาตรการขออนญาตน�าเขาทไมใชแบบอตโนมตและกระบวนการศลกากรทไมโปรงใสประเทศตางๆจงสนใจท�าความตกลงการคาเสรกบจนมากขนเพอพยายามลดอปสรรคทางการคาเหลานอาเซยนเองกไดท�าความตกลงการคาเสรกบจนท�าใหอปสรรคการคาลดลงมากแตกยงมรายการสนคาทจนแยกไวเปนรายการออนไหวทไมยกเลกการเกบภาษน�าเขา

2) อนเดย เปนประเทศทมพนทขนาดใหญ ประมาณ 1.252 ลานกโลเมตรและมประชากรไมต�ากวา 1,250ลานคนซงเปนจ�านวนทมากเปนทสองของโลกรองจากจน ในท�านองเดยวกบจนอนเดยเปนแหลงก�าเนดอารยธรรมแหงหนงของโลกและเปนแหลงก�าเนดลทธศาสนาความเชอหลายอยางเนองจากประชากรมความหลากหลายทางดานเผาพนธลทธศาสนาและความเชอสงคมของอนเดยจงมวฒนธรรมประเพณทหลากหลายเชนกน ประเพณวฒนธรรมและศาสนาทก�าเนดในอนเดยไดแพรหลายไปสประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใต ซงประชากรในประเทศเหลานไดน�าไปรวมกบสงทมอยเดมจนเปนประเพณวฒนธรรมของประเทศเหลานในปจจบน

ตอมาเมอถงยคลาอาณานคมของประเทศในยโรปสหราชอาณาจกรกเขามาตงบรษทอสตอนเดย(EastIndiaCompany)เพอเสาะแสวงหาทรพยากรธรรมชาตสงไปปอนประเทศของตนแตดวยความทอนเดยในขณะนนมการแบงชนชนวรรณะกลมคนทอยในวรรณะสงซงเปนผมอ�านาจในแควนตางๆไดใหความรวมมอกบบรษทน ท�าใหสหราชอาณาจกรซงมก�าลงทหารทแขงแกรงกวาเหนชองทางในการเขาควบคมระบบเศรษฐกจของอนเดยจงเขามาควบคมทงทางดานการศกษาการบรหารของภาครฐของอนเดยจนในทสดสหราชอาณาจกรกเขามาปกครองอนเดยโดยไมตองอาศยบรษทอสตอนเดยอกตอไป

อนเดยอยภายใตการปกครองขององกฤษอยนานประมาณ 100 ป ในระหวางนนคนอนเดยไดพยายามหาทางเอาอธปไตยของชาตคนมาโดยตลอด แตมาส�าเรจภายใตการน�าของมหาตมะคานธใน ค.ศ.1947เมอสงครามโลกครงท2จบลงไมนานและประเทศทรวมกอสงครามตองรบปรบปรงเศรษฐกจของประเทศอยางไรกตามเมอไดเอกราชแลวการแยงชงอ�านาจทางการเมองระหวางพรรคการเมองท�าใหอนเดยตองใชเวลานานในการปรบระบบเศรษฐกจของประเทศเพอการเพมรายไดอนเดยจงตองใชเวลาตอมาอกหลายปเพอแกไขปญหาเศรษฐกจโดยเฉพาะอยางยงความยากจนอนเนองจากประชากรมมากแตไมสามารถสรางงานมารองรบไดหมดนอกจากนอนเดยยงตองใชทรพยากรจ�านวนมากในการท�าสงครามกบประเทศเพอนบานโดยเฉพาะปากสถาน

ปญหาหลกของอนเดยคอความยากจน ประชากรสวนใหญของอนเดยมรายไดต�า ระบบสาธารณปโภคไมเพยงพอตอความตองการของประเทศ ดวยความทมจ�านวนประชากรจ�านวนมากและกระจายกนอยทวประเทศ การพฒนาเศรษฐกจในอดตจงลาชา แตวา นบตงแต ค.ศ. 2002 เปนตนมา

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ดวยสภาพเศรษฐกจของโลกทเอออ�านวย การจดตงองคการการคาโลกทกดดนใหมการเปดเสรการคาในประเทศตางๆ มากขน ท�าใหเศรษฐกจของอนเดยขยายตวอยางรวดเรว มเงนทนจากตางประเทศเขามาลงทนมากขนเพราะอนเดยมแรงงานจ�านวนมากและมการผลตบคลากรทมความรทางเทคโนโลยสารสนเทศและโทรคมนาคมจ�านวนมากท�าใหตางประเทศใชอนเดยเปนฐานการผลตสนคาเทคโนโลยสารสนเทศและโทรคมนาคม เมอการผลตและการสงออกสงขน อตราคาจางขนต�ากไดรบการยกระดบ แตดวยเหตทมประชากรจ�านวนมากรายไดตอหวของอนเดยยงคงต�าท�าใหอ�านาจซอสงขนชาสขภาพของประชากรยงมปญหา

ในภาคการคาระหวางประเทศ อนเดยสงออกไดมากขน สนคาส�าคญของอนเดยคอเสอผาและ สงทอซงในตลาดโลกอนเดยเปนแหลงผลตสนคาเสอผาและสงทอในล�าดบตนของโลกนอกจากนกมน�ามนเชอเพลง เครองประดบ โปรแกรมคอมพวเตอร สารเคม เครองหนง และสนคาอเลคทรอนกส แตใน ขณะเดยวกนกยงคงน�าเขาจ�านวนมากสนคาน�าเขาส�าคญไดแกน�ามนดบเครองจกรวตถดบส�าหรบการท�า เครองประดบปยเคมและสารเคม

3) ญปน เปนประเทศทตงอยบนหมเกาะ มพนท 377,923 ตารางกโลเมตรพนทสวนใหญเปนภเขาทไมเหมาะกบการเกษตรหรอการอยอาศย ดงนน ประชากรสวนใหญจงอาศยอยตามรมทะเล และเนองจากญปนมประชากรไมต�ากวา127ลานคนระดบความหนาแนนของพลเมองในเขตทอยอาศยจงสงมาก แตญปนมความสามารถในการพฒนาทางเศรษฐกจแมจะมทรพยากรจ�ากด ประชากรสวนใหญจงมรายไดสงญปนจงเปนตลาดส�าคญแหงหนงของโลก

ญปนเปนประเทศพฒนาแลวในทวปเอเชยแตประเทศก�าลงพฒนาในเอเชยจะมความสมพนธกบญปนมากกวาประเทศพฒนาแลวในทวปอนๆเพราะญปนเปนทงประเทศคคาทส�าคญและเปนประเทศทไดเขาไปลงทนในประเทศก�าลงพฒนามานาน แมวาในเวลาตอมา เกาหลใตและจนจะเขาไปลงทนผลตมากขนแตโครงการลงทนทญปนมอยเดมกเปนสวนส�าคญในการเพมการจางงานในประเทศทญปนไปลงทน

ญปนมนโยบายการคาเสรไดยกเลกการเกบภาษน�าเขาจากการน�าเขารายการสนคาประมาณครงหนงของทกรายการ แตยงคงเกบภาษน�าเขาในอตราสงส�าหรบสนคาเกษตรและสนคาอาหารแปรรปเนองจากญปนตองการคมครองเกษตรกรภายในเชนเดยวกบประเทศพฒนาแลวอนๆญปนไดใหสทธพเศษทางการคาแกประเทศก�าลงพฒนามากกวา100ประเทศรวมอาเซยนดวยการลดอตราภาษศลกากรส�าหรบสนคาทน�าเขาจากประเทศเหลาน

ในดานมาตรการทไมใขภาษ ญป นยงคงใชมาตรการหามน�าเขาสนคาบางชนดดวยเหตผล ความมนคงและความปลอดภยทางสาธารณสขนอกจากนกมมาตรการตองขออนญาตกอนน�าเขาสวนมากเปนสนคาประมงและอาหารสนคาประมงเปนสนคาอาหารประจ�าวนของประชากรญปนภาครฐจงเขมงวดในการน�าเขานอกจากสนคาประมงแลวสนคาประเภทไกและไขกตองผานระบบการตรวจสอบคณภาพและสขอนามยอยางเขมงวดเชนกน

สนคาสงออกทส�าคญคอสนคาทเกยวกบการขนสงเหลกชนสวนอปกรณรถยนตและสารกงตวน�า(semiconductor)สนคาน�าเขาทส�าคญไดแก เชอเพลงสนคาอาหารผลตภณฑเคมสงทอและวตถดบส�าหรบปอนอตสาหกรรมภายในแตมขอสงเกตวาญปนจะมมาตรการทเปนอปสรรคตอการน�าเขาขาวและธญพชมานานเพราะมการคมครองภาคเกษตรประเภทนมาโดยตลอด

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


4) อาเซยน (AssociationofSoutheastAsianNationsหรอASEAN)เปนการรวมกลมของ10ประเทศไดแกไทยมาเลเซยอนโดนเซยฟลปปนสสงคโปรบรไนดารสซาลามเวยดนามกมพชาเมยนมารและสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว(สปป.ลาว)เดมนน5ประเทศแรกทกลาวขางตนไดตกลงจดท�าประกาศจดตงอาเซยนเมอวนท 8สงหาคมค.ศ. 1967 โดยมงประสงคทจะใหเปนการรวมมอภมภาคทางดานเศรษฐกจสงคมการศกษาและดานอนๆและตองการสนบสนนใหมความสงบสขและเสถยรภาพในภมภาคหลงจากนนประเทศอนๆทเหลอกไดเขามารวมเปนสมาชกดวย

ในระยะแรก ประเทศสมาชกในอาเซยนเนนกจกรรมทางดานเศรษฐกจเปนหลก โดยเฉพาะการเจรจาเพอการลดอปสรรคทางการคาระหวางกนหลงจากนนกไดพฒนาเพมความรวมมอโดยในค.ศ.2003ไดจดตงประชาคมอาเซยน(ASEANCommunityหรอAC)เพอรวมมอใน3ดานไดแกประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนประชาคมเศรษฐกจอาเซยนและประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยนโดยตงเปาทจะใหบรรลผลในค.ศ.2015และตอมาไดเลอนเปนค.ศ.2016ทงนเพราะเหนวาสถานการณในโลกไดเปลยนแปลงอยางรวดเรวจงจ�าเปนทประเทศสมาชกจะตองรวมมอกนในการปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงเพอความสงบสขและความอยดกนดของประชากรอยางไรกตามความรวมมอในดานเศรษฐกจมการพฒนามากทสด

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEANEconomicCommunityหรอAEC)มจดมงหมายทจะใหอาเซยนเปนตลาดเดยวและฐานผลตเดยว โดยใหมการเคลอนยายสนคา บรการ การลงทน เงนทนและแรงงานฝมออยางเสร มการสรางความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของอาเซยน มการพฒนาเศรษฐกจอยางเสมอภาค ลดชองวางรายได และรวมกนในการบรณาการเขากบเศรษฐกจโลก ดวยจดมงหมายเชนนอาเซยนจงไดจดท�าความตกลงการคาเสรของอาเซยนและไดลดอตราภาษศลกากรของสนคาน�าเขาทกชนดจนเหลอ0ตงแต1มกราคมค.ศ.2010ยกเวนรายการสนคาทแตละประเทศถอวามความออนไหวไมสามารถเปดเสร และใหประเทศเวยดนาม กมพชา เมยนมาร และสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวเปดเสรชากวาประเทศอนนอกจากนกไดมความตกลงการคาบรการของอาเซยนซงก�าหนดใหประเทศสมาชกทยอยเปดตลาดการคาบรการ ทส�าคญคอไดมการจดท�าขอตกลงการยอมรบรวมทางคณสมบตวชาชพโดยอาเซยนไดตกลงไปแลวอยางนอยส�าหรบนกวชาชพ7สาขาคอทนตแพทยแพทยวศวกรสถาปนกนกบญชชางส�ารวจพยาบาลซงหมายความวาบคลากรวชาชพดงกลาวสามารถเคลอนยาย ไปประกอบอาชพในประเทศใดกไดหากมการจาง แตการเปดเสรการคาบรการอาจจะชากวาการเปดเสรการคาสนคาคอนขางมากและมการจดท�าความตกลงวาดวยการลงทนอาเซยนทก�าหนดใหประเทศสมาชกเปดการลงทนเสรและใหมการปฏบตตอนกลงทนจากประเทศอาเซยนดวยกนเยยงคนชาตทเปนเจาของประเทศในสาขาการผลตทางดานการเกษตรปาไมประมงเหมองแรและอตสาหกรรม

ในดานของศกยภาพการตลาด ประชากรในอาเซยนมทงหมดประมาณ 600 ลานคน โดยอนโดนเซยมประชากรมากทสดและบรไนดารสซาลามมนอยทสดประเทศสมาชกทมการพฒนาสงมากกวาประเทศอนและมก�าลงซอสงไดแกสงคโปรมาเลเซยอยางไรกตามส�าหรบประเทศไทยการสงออกไปอาเซยนมสดสวนสงทสดมาโดยตลอดแสดงถงความส�าคญของอาเซยนทมตอไทย

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ



ใหวเคราะหจดเดนและจดดอยของจนและอนเดยในการเขาไปมบทบาทเปนผน�าทางเศรษฐกจ ของโลก


การเปนผน�าทางเศรษฐกจ หมายถง การทประเทศอนตองเฝามองการใชนโยบายทางเศรษฐกจของประเทศผน�าเพอใหเศรษฐกจของประเทศอนเหลานนไดรบผลประโยชนหรออยางนอยกไดรบผลกระทบนอยทสด

ส�าหรบจนจดเดนคอขนาดของเศรษฐกจทนบวนจะขยายตวมากขนๆจนอาจจะอยในระดบสงสดของโลก หากระดบเศรษฐกจขยายตวกจะท�าใหประเทศอนตองพงพาในฐานะตลาดน�าเขาสนคา หรอเปนแหลงเงนทนใหตางประเทศกเพอการลงทนดวยระดบอตราดอกเบยทต�าซงในอนาคตอนใกลเงนหยวนของจนกจะถกใชเปนเงนทประเทศอนใชท�าธรกรรมทางการเงน แตจดดอยกคอยงไมชดเจนวาการก�าหนดนโยบายเศรษฐกจใชหลกการกลไกตลาดเสรหรอไมท�าใหประเทศอนไมอาจใหความเชอมนไดเตมท

ส�าหรบอนเดย จดเดนคอเปนประเทศใหญและมการพฒนาเศรษฐกจรวดเรวตามกลไกตลาดเสรแตจดดอยคอการจดการเศรษฐกจภายในประเทศทยงตองปรบปรงระบบสาธารณปโภคและการจดการกบความยากจนของประชากร


ทวปแอฟรกาและทวปออสเตรเลย

1. พรมแดน ประชากร และรายไดประชาชาตของทวปแอฟรกาและออสเตรเลยทวปแอฟรกามพนทประมาณ27ลานตารางกโลเมตรซงเปนทวปขนาดใหญเปนทสามของโลก

รองจากเอเชยและอเมรกามประชากรรวมทงสนไมต�ากวา1,000ลานคนมประเทศ50ประเทศแสดงถงความหลากหลายของชาตพนธของประชากรในทวปน และในแตละประเทศเองกยงมหลายชาตพนธซงความแตกตางในชาตพนธไดกอใหเกดความขดแยงในดานการปกครองบอยครงทวปแอฟรกามอารยธรรมทเกาแกมากจนเชอกนวามนษยก�าเนดในทวปนดวยในประวตศาสตรประชากรในทวปแบงเปนเผาตางๆจ�านวนมาก เมอถงยคลาอาณานคม ประเทศในยโรปไดแก เบลเยยม เยอรมน สเปน ฝรงเศส สหราชอาณาจกรอตาลและโปรตเกสตางกรบเขามาแยงพนทในทวปและเขาครอบครองทกรฐยกเวนเอธโอเปยและไลบเรยแตรฐตางๆในขณะนนยงไมมขอบเขตพรมแดนทชดเจนประเทศในยโรปเหลานจงจดการเรองพรมแดนตามอ�านาจทมอยโดยไมดความสมพนธของเผาพนธตางๆทมมากมายในพนทแมในระยะตอมา

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


ประเทศในยโรปจะไดท�าความตกลงกนในเรองพรมแดนทเปนฐานของพรมแดนประเทศในปจจบนแตเมอมการใหอสรภาพแกประเทศทยดครอง ประเทศสวนใหญในแอฟรกากยงมความขดแยงระหวางชาตพนธมการแยกประเทศและแยงอ�านาจระหวางกลมตางๆ จนประเทศเหลานไมมโอกาสในการพฒนาเศรษฐกจอยางตอเนองจงท�าใหประเทศสวนใหญมความยากจนยกเวนบางประเทศเชนแอฟรกาใตอยปตไนจเรยแอลจเรย เมอเปรยบเทยบกบไทย ประเทศในทวปแอฟรกาม GDP นอยกวาไทยทกประเทศ ยกเวนไนจเรยและแอฟรกาใต

ในสวนของทวปออสเตรเลยและรวมหมเกาะอนๆทอยใกลเคยง เปนทวปทเลกทสดมพนทรวมประมาณ8.5ลานตารางกโลเมตรประชากรกมนอยทสดประมาณ36ลานคนมหมเกาะตางๆขนาดเลกทอยใกลเคยงและทกระจายอยในมหาสมทรแปซฟกดานลางของเสนศนยสตรระหวางทวปเอเชยและทวปอเมรกาประเทศทส�าคญในทวปนกคอออสเตรเลยและนวซแลนด

ขนาดเศรษฐกจของทวปแอฟรกาทวดดวย GDP สงกวาทวปออสเตรเลยและหมเกาะใกลเคยงเลกนอย โดยGDPในชวงค.ศ.2012-2014มมลคาเฉลย2,339,446ลานดอลลารสหรฐอเมรกาสวนทวปออสเตรเลยและหมเกาะใกลเคยงมGDPในชวงเดยวกน1,756,905ลานดอลลารสหรฐอเมรกาแตดวยเหตททวปแอฟรกามประชากรถง1,126ลานคนเปรยบเทยบกบทวปออสเตรเลยและหมเกาะใกลเคยงซงมประชากร38ลานคนกจะเหนไดวารายไดของประชากรในแอฟรกาอยในระดบต�ามากทกประเทศในทวปนจงมประชากรสวนใหญอยในภาวะยากจน การมสวนรวมในระบบการคาระหวางประเทศทวดดวยมลคาการสงออกและน�าเขาในภาพรวมมระดบสงกวาทวปออสเตรเลยและหมเกาะใกลเคยงแตเนองจากระดบรายไดตอคนทต�าทวปแอฟรกาจงมขนาดของตลาดคอนขางเลกส�าหรบทวปออสเตรเลยและหมเกาะใกลเคยงนน การมสวนรวมในระบบการคาระหวางประเทศมนอยเพราะนอกจากประชากรทมจ�านวนนอยแลวภาครฐของประเทศในทวปนมนโยบายการคาระหวางประเทศทคอนขางเขมงวดกบการน�าเขาสนคาเกษตรและอาหาร

ตารางท 1.5 เปรยบเทยบขอมลเศรษฐกจของทวปแอฟรกา ออสเตรเลยและหมเกาะใกลเคยงและทวปอน


2012-2014 2012-2014 2012-2014 2012-2014

แอฟรกา

ออสเตรเลยและหมเกาะใกลเคยง

อเมรกาเหนออเมรกากลางและหมเกาะแครบเบยนอเมรกาใตเอเชยยโรป

2,339,446

1,756,905

18,716,2611,627,7304,310,315

25,357,19221,182,148

598,963

299,754

2,045,330471,890639,279

7,612,0527,151,165

631,636

303,647

2,836,015543,608607,6967,112,5826,817,737

1,126.68

38.18

356.28206.09409.77

4,304.66675.52

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ




3.ขอมลทปรากฏเกดจากการน�าขอมลรายประเทศมารวมกนโดยใชค�าจ�ากดความทวปของสหประชาชาต


2. ประเทศทส�าคญในทวปแอฟรกา1) ไนจเรย ประเทศไนจเรยมขนาดใหญทสดในทวปแอฟรกามพนทประมาณ923,768ตารางกโลเมตร

มประชากรประมาณ177ลานคนในเมองใหญเชนลากอสจงมความแออดมากไนจเรยเปนอาณานคมของสหราชอาณาจกรมานาน สหราชอาณาจกรไดวางโครงสรางการปกครองไว อยางไรกตาม เมอไดรบอสรภาพจากสหราชอาณาจกรใน ค.ศ. 1960 ไนจเรยกไมมความสงบ มสงครามกลางเมองและความขดแยงทางการเมองตลอดมา ในปจจบนความขดแยงลดนอยลงมากจงเปนประเทศทคาดวาจะมความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจสงในอนาคต เพราะไนจเรยเปนแหลงน�ามนและกาซธรรมชาตขนาดใหญระดบโลกรายไดของประเทศเกอบครงมาจากการผลตน�ามนเชอเพลง การสงออกน�ามนเชอเพลงจงท�ารายไดใหประเทศเปนอยางมากอยางไรกตามเนองจากประชากรมจ�านวนมากการพฒนาประเทศและการกระจายรายไดไปสประชากรสวนใหญยงท�าไมไดดเทาทควรความยากจนยงมทวไประบบสาธารณสขยงไมทวถงมโรคตดตอรายแรงเชนมาเลเรยเกดขนเปนระยะๆ

ในดานการคาระหวางประเทศ การสงออกของไนจเรยเกอบทงหมดเปนการสงออกน�ามนดบและกาซธรรมชาต และมลคาการสงออกรวมกนอยกวาของไทยประมาณเทาตว และการน�าเขาของไนจเรยกนอยกวาการสงออกมากท�าใหไนจเรยมดลการคาเกนดลมาโดยตลอดแสดงใหเหนถงศกยภาพในการน�าเขา ทมไมมากของตลาดไนจเรย ในดานมาตรการจ�ากดการคา อตราภาษศลกากรยงอยในระดบสงปานกลางโดยเฉพาะภาษน�าเขาของสนคาเกษตรยงคงอยในระดบสงโดยทวไปและอตราภาษศลกากรทเรยกเกบจรงจากการน�าเขาสนคาอตสาหกรรมไมมความแนนอนเพราะไนจเรยผกพนไวในองคการการคาโลกในสดสวนทต�ามากนอกจากน ไนจเรยยงมภาษอนๆทเรยกเกบจากการน�าเขาสนคาอกดวย เชนภาษการพฒนาทาเรอภาษพเศษของการน�าเขารถยนตเปนตนท�าใหการน�าเขามขอจ�ากดคอนขางสงส�าหรบมาตรการทไมใชภาษศลกากร ไนจเรยมมาตรการหามน�าเขา 2อยางคอ (1)มาตรการหามน�าเขาทหากมเหตผลและความจ�าเปนจงจะอนญาตใหน�าเขาตามค�าขอสนคาทอยในรายการนอาจเพมหรอลดกไดสวนใหญใชเหตผลทางดานสขอนามย เชน การหามน�าเขาไกสด เนอสด แตบางรายการเหตผลกไมชดเจน เชน ผงซกฟอกทบรรจส�าหรบขายปลก(2)มาตรการหามน�าเขาโดยเดดขาดซงมรายการทเปนอาวธสารเคมเสอผาใชแลว เปนตนสวนมาตรการทไมใชภาษศลกากรอยางอน เปนมาตรการตอบโตการทมตลาดและมาตรการตอบโตการอดหนน

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


2) แอฟรกาใต อยทางใตสดของทวปแอฟรกา มพนทประมาณ 1.2 ลานตารางกโลเมตรและประชากรประมาณ53ลานคนสวนใหญเปนคนแอฟรกาจะมชาวแอฟรกาผวสอนทบรรพบรษอพยพมาจากยโรปประมาณรอยละสบของประชากรทงหมดแตในอดตชาวแอฟรกาทบรรพบรษอพยพมาจากยโรปสวนนเปนสวนทปกครองประเทศสบเนองจากการเปนอาณานคมของสหราชอาณาจกรแมตอมาจะไดเปนประเทศทมอธปไตยของตนเอง ชาวแอฟรกาผวขาวเหลานกยงปกครองประเทศ โดยใชนโยบายแบงสผวอยางรนแรงและใหคนแอฟรกาผวขาวไดรบสวสดการเหนอคนแอฟรกาผวด�าในทกดานจงเกดกระบวนการตอตานมาโดยตลอดโดยการตอตานมใชเกดภายในประเทศเทานนแตมาจากองคกรสากลและประเทศอนดวย จนในทสด ตองยนยอมเปลยนแปลงและมการเลอกตงทวไปใน ค.ศ. 1994 ซงเนลสน แมนเดลา(NelsonMandela)ผน�าการตอตานไดรบการเลอกตงเปนประธานาธบดอยางไรกตามแอฟรกาใตกยงคงมประชากรหลายชาตพนธอาศยอยรวมกน จนท�าใหตองมภาษาทางการถง 7 ภาษา ความขดแยงในทางการเมองและสงคมจงเกดขนเปนระยะ

ในดานเศรษฐกจแอฟรกาใตมความเจรญทางเศรษฐกจเมอวดดวยรายไดประชาชาตเปนทสองในทวปแอฟรการองจากไนจเรย แตเศรษฐกจไมไดขนอยกบทรพยากรธรรมชาตเหมอนไนจเรย แอฟรกาใตสงออกทงสนคาเกษตรและสนคาอตสาหกรรมในดานสนคาเกษตรสวนใหญเปนอาหารและไวนในดานสนคา อตสาหกรรมจะมทงเหลกกลา รถยนต สงทอ และเครองมอเครองจกร แอฟรกาใตมความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนทยอมรบในสากล เปนประเทศทรเรมการเปลยนหวใจ การผลตวคซนไขเหลอง และการเอกซเรยดวยคอมพวเตอร ผลตยานอวกาศ และระเบดนวเคลยร แตการเปลยนแปลงโครงสรางทางเศรษฐกจจากชวงทปกครองโดยชนกลมนอยมาเปนชนพนเมองกลมใหญตองใชเวลานานเพราะเดมมการวางงานสงมากในกลมประชากรแอฟรกาพนเมองและมความแตกตางทางดานรายไดในประชากรกสงเชนกน

ในดานการคาแอฟรกาใตเปนสมาชกของสหภาพศลกากรแหงแอฟรกาตอนใต(SouthernAfricanCustomsUnion)ซงประเทศสมาชกอก4ประเทศไดแกบอสวานา(Botswana)เลโซโท(Lesotho)นามเบย (Namibia) และสวาซแลนด (Swaziland) ซงทงหมดเปนประเทศเพอนบานโดยเลโซโทเปนประเทศทอยภายในแอฟรกาใต ดงนน แอฟรกาใตจงใชอตราภาษศลกากรรวมกบประเทศสมาชกของสหภาพยโรปน แตประเทศเหลานยงไมไดใชมาตรการทไมใชภาษศลกากรรวมกน โดยทวไปอตราภาษศลกากรส�าหรบสนคาอตสาหกรรมอยในระดบไมสงมากยกเวนสนคาสงทอและเสอผานอกจากนสมาชกสหภาพศลกากรแหงแอฟรกาตอนใตยงคงคมครองการเกษตรจงมอตราภาษศลกากรคอนขางสงโดยเฉพาะ อยางยงใบยาสบผลตภณฑนมเครองดม

ส�าหรบมาตรการทไมใชภาษศลกากร แอฟรกาใตมการจ�ากดการน�าเขาโดยการหามน�าเขาสนคาทเกยวกบความมนคง เชน ยทโธปกรณ นอกจากนนกเปนการจ�ากดการน�าเขาทผน�าเขาตองขออนญาตและเมอไดรบอนญาตจงน�าเขาได เหตผลคอการควบคมสขอนามยและความปลอดภยของสาธารณชนประเดนกคอภาครฐสามารถก�าหนดรายการสนคาทตองขออนญาตเมอมความจ�าเปนโดยเพยงการประกาศของภาครฐเทานนไมจ�าเปนตองไดรบความเหนชอบจากรฐสภาจงมความไมแนนอนสงนอกจากมาตรการการขออนญาตแลวแอฟรกาใตไดใชมาตรการโควตาภาษส�าหรบสนคาเกษตรและอาหารหลายชนด

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


3) ออสเตรเลย ประเทศออสเตรเลยมขนาดใหญ มพนทกวางขวางประมาณ 7.7 ลานตารางกโลเมตร แตมประชากรนอยเพยงประมาณ 23 ลานคน ความหนาแนนของประชากรจงต�า และพนท สวนใหญใชไปในการท�าเกษตร

ออสเตรเลยมนโยบายทจะเปดเสรการคาโดยมการลดอตราภาษศลกากรดวย แตออสเตรเลยยง คงอตราภาษศลกากรในระดบปานกลางส�าหรบสนคาประเภทรถยนตโดยถอเปนสนคาฟมเฟอย นอกจากนในดานสนคาเกษตรและอาหาร ออสเตรเลยมระบบตรวจสอบทไมใชเพยงเพอสขอนามยแตเพอคมครองพนธพชและสตวในออสเตรเลยโดยออสเตรเลยถอวาประเทศเปนเกาะทไมมการแพรพนธพชและสตวทมลกษณะดอยเขามาไดจงตองเขมงวดมากดวยการตงเกณฑสงทมผลเทากบการหามน�าเขาตอมามการศกษา หลายชนทแนะน�าภาครฐของออสเตรเลยใหเขาใจวาการใชมาตรการกกบรเวณสนคาเกษตรน�าเขา (Quarantine)ทมจดมงหมายใหมความเสยงเทากบศนยเปนสงทไมถกตองออสเตรเลยจงไดเรมปรบปรงกระบวนการทใชหลกการความปลอดภยทางชวภาพ(Biosecurity)แทน

ในสวนของมาตรการทไมใชภาษศลกากรออสเตรเลยกมการหามน�าเขาสนคาทมผลตอความมนคงของประเทศเชนเดยวกบประเทศทวๆไปและยงไดหามน�าเขาสนขพนธดรายดวยนอกจากนกมมาตรการจ�ากดการน�าเขาซงหมายถงผน�าเขาตองขออนญาตกอนน�าเขาสนคาอกหลายชนดดวยเหตผลของความปลอดภยของสาธารณชนทนาสงเกตคอมการจ�ากดการน�าเขาสนคาดวยเหตผลของสวสดการสตวและการคมครองสงแวดลอมเชนเฟอรทท�าจากสนขและแมวปลอกคอสนขทมเครองอเลกทรอนกสทตบยงเครองชเลเซอรทใชในการน�าเสนอสไลดเปนตน

โดยสรปตลาดออสเตรเลยไมกวางขวางมากเพราะประชากรมไมมากและเปนประเทศทท�าการเกษตร เปนหลกรวมทงภาครฐมความเปนกงวลเรองสขอนามยและสขอนามยพชคอนขางมากตลาดจงไมรองรบสนคาเกษตรและอาหารเทาทควร


ใหเปรยบเทยบศกยภาพของทวปแอฟรกาและทวปออสเตรเลยในการเปนตลาดโลก


ในสวนของทวปแอฟรกา แมจะมประชากรจ�านวนมาก แตดวยรายไดประชาชาตทต�าและปญหาการเมองภายในของหลายประเทศทยงมความขดแยง ท�าใหทวปแอฟรกาไมมศกยภาพในการเปนตลาดโลกแมจะมขอยกเวนส�าหรบประเทศใหญบางประเทศเชนแอฟรกาใตและไนจเรย

ในสวนของทวปออสเตรเลยซงประเทศพฒนาแลวสองประเทศหลกคอออสเตรเลยและนวซแลนดมรายไดประชาชาตสง จงมศกยภาพในการเปนตลาดโลกส�าหรบสนคาทไมใชสนคาเกษตรและอาหาร ซงมการควบคมการน�าเขาทเขมงวดอยางไรกตามจ�านวนประชากรรวมสองประเทศทมเพยงประมาณ40ลานคนท�าใหตลาดไมกวาง

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ

มสธ มสธ


สธ


สธ

มสธ มสธ


บรรณานกรม

การจดท�าเนอหาองคความร SMEs ภายใตงานพฒนาศนยขอมล. (2556). มาตรฐานผลตภณฑ. กระทรวงอตสาหกรรม.

EuropeanUnion.(2011). Technical Regulation of the Customs Union. TRCU021/2011.Brussels:EU.

GATTSecretariat.(1994). Final Act, Embodying the Results of the Uruguay Round of Multilateral Trade Negotiations. Geneva:GATTSecretariat,

InternationalOrganization for Standardization and International Electrotechnical Commission.(2007).Using and Referencing ISO and IEC Standards for Technical Regulations.Geneva,

InternationalTelecommunicationUnion. ITU: Committed to Connecting the World. Geneva:ITU,nodatespecified.

Jackson,JohnH.(1997).The World Trading System(2nded.).Massachusetts:theMITPress,Krugman, Paul R.,Obstfeld, Maurice Inernational Economics: Theory and Policy (4th ed.).

Massachusetts:Addison-Wesley.Porter,MichaelE.(1998). The Competitive Advantage of Nations. NewYork:Palgrave,SecretariatoftheJointFAO/WHOFoodStandardsProgramme.(2006). Understanding the CODEX

Alimentarius (3thed.).Rome:FAO.

หน่วยที่ 1 ระบบเศรษฐกิจโลก ·...

Documents