ชดความร ๖ อกษรธรรมภาษาไทยอสาน

เรยบเรยงโดย วฒน ศรสวาง

ตอนท ๑ รปลกษณอกษรธรรมอสาน

ความนา อกษรธรรม ทางภาคเหนอเรยกวา "อกษรตวเมอง" สวนภาคอสานเรยกวา "อกษรธรรมอสาน"

ทงสองแบบมลกษณะคลายกน จากการศกษาของนกวชาการพบวาเปนตวอกษรทพฒนามาจากอกษรมอญโบราณ ตวอกษรมรปแบบเฉพาะ และเปนอกษรทใชเฉพาะกลมชนภาคเหนอและภาคอสานเทานน ไมปรากฏอกษรชนดนในภาคกลางหรอภาคใตเลย (เพญพกตร ลมสมพนธ. ๒๕๒๗ : ๑) อกษรธรรมอสาน มการใช ๒ ลกษณะ คอ ใชเขยนภาษาบาล และ ใชเขยนภาษาถนอสาน มความแตกตางกนทงพยญชนะ สระ และอกขรวธ ในชวงแรกนจะเปรยบเทยบการใชพยญชนะและสระ เพอใหเหนภาพรวมของรปลกษณอกษรธรรมอสาน ในชวงตอไปจะนาเสนออกขรวธของอกษรธรรมภาษาไทยอสาน และอกษรธรรมภาษาบาล

เปรยบเทยบพยญชนะ สระ ทใชเขยนภาษาบาลกบภาษาถนอสาน ภาษาบาล ภาษาถนอสาน

๑. พยญชนะ ม ๕ วรรค และ เศษวรรค ๘ ตว วรรค ก d - 8 a ' ก ข ค ฆ ง วรรค จ 0 c = G e จ ฉ ช ฌ ญ

วรรค ฏ q { f n w ฏ ฐ ฑ ฒ ณ

วรรค ต 9 5 m t o ต ถ ท ธ น

วรรค ป x z r 4 , ป ผ พ ภ ม

เศษวรรค p i ] ; l s > v ย ร ล ว ส ห ฬ อ

๑. พยญชนะ แบงเปน ๓ หม คอ อกษรกลาง d 0 f 9 [ x v Q ก จ ด ต บ ป อ อย อกษรตา 8 ' = p m o r a , i ] ; V ค ง ช ย ท น พ ฟ ม ร ล ว ฮ อกษรสง - 5 z / l s ข ถ ผ ฝ ส ห สรปคอ มการสรางเพมใหพอกบเสยงภาษาถน ๖ ตว คอ f [ / a V Q ขณะทพยญชนะภาษาบาล๘ ตวไมนยมใชในการเขยนภาษาถน ไดแก a c G e q { w > หมายเหต ในวรรณกรรมอสานสวนมากจะมคาปะปนกนทงภาษาถนและบาล ดงนนจงมการใชปะปนกนได

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๒

เปรยบเทยบพยญชนะ สระ ทใชเขยนภาษาบาลกบภาษาถนอสาน (ตอ) ภาษาบาล ภาษาถนอสาน

๒. ตวอกษรพเศษ ไดแก [ K นา วา ๓. มหลกการอกษรสงโยค คอเมอมตวสะกดจะมตวตามเสมอ ในการเขยนภาษาลดวยอกษรธรรมอสาน ตวสะกดจะใชตวเตม สวนตวตามจะเขยนซอนไวใตตวสะกด ตวตามนนจะเขยนได ๒ ลกษณะคอ เขยนรปลกษณเดยวกบตวเตม หรอตดมาบางสวนเรยกวา "ตวเฟอง" เชน ภ t,< l,&@gmTk lgdDk ภกข ธมม สมพทโธ สกโก la\k BQu 1xXJk ;97@ สฆา อตถ อปปชฌา วตถ เปนตน (ดรายละเอยดในชดความรอกษรธรรมบาล เรอง อกษรสงโยค) ๔. สระ ภาษาบาลมสระ ๘ เสยง แบงเปน ๒ ลกษณะ คอ สระลอยและสระจม สระลอย ไดแก v vk B U 1 ! h gvk อะ อา อ อ อ อ เอ โอ สระจม ม ๗ รป ไดแก |k |b |u |6 | g| g|k อา อ อ อ อ เอ โอ หมายเหต พยญชนะทใชเขยนภาษาบาลมพนเสยงเปนเสยง อะ จงไมตองมสระ อะ กากบอก ๕. เครองหมายพเศษ (สาหรบพมพพระไตรปฎกฉบบอกษรธรรมอสาน) ไดแก 2 3 22 33 y " ฯ V . / ? ฅ ช ฝ ผ ป ท ม

(ศกษารายละเอยดในชดความร "อกษรธรรมภาษาบาล")

๒. ตวอกษรพเศษ ไดแก [ K นา วา ๓. ตวเฟองและตวซอน ใชเมอเปนตวสะกด และในคาควบกลา - เมอเปนตวสะกด ๘ มาตรา ไดแก ฃ O ฃ"\ ฃD ฃF ฃX ฃ< ฃP ฃ: น ง ก ด บ ม ย ว - เมอใชในคาควบกลา เชน s< sO s" s} sP s: -: d: หม หน หง หล หย หว ขว กว ๔. สระ ภาษาถนอสานมสระดงน ฃt ฃk ฃb ฃu ฃ7 ฃn ฃ6 ฃ gฃt gฃ อะ อา อ อ อ อ อ อ เอะ เอ cฃt cฃ Hฃt Hฃ gฃkt ฃY ฃN แอะ แอ โอะ โอ เอาะ ออ ออ gฃyPt gฃyP gฃ 7Nt gฃnN gฃ b gฃu เอยะ เอย เออะ เออ เออะ เออ ฃA:t ฃA: ฃe wฃ gฃAk อวะ อว อา ไอ เอา หมายเหต ภาษาถนบางคามรากคาภาษาบาล กใชสระลอยได เชน 1[A} 1fNi UlkO อบล อดร อสาน เปนตน ๕. สระพเศษและเครองหมาย ภ ? A y ๒ รอ ออย ไมกง ไมกน ไมซา

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๓

สรปรปลกษณอกษรธรรมอสานเรยงตามลาดบอกษรไทย

ไทย ตวเตม ตวตาม ไทย ตวเตม ตวตาม

๑ ก d $D ๒๑ บ [ ${

๒ ข - $_ ๒๒ ป x ${

๓ ค 8 $* ๒๓ ผ z $ Z

๔ ฆ S $ฆ ๒๔ ฝ / ฅ

๕ ง ' $" $\ ๒๕ พ r $&

๖ จ 0 $) ๒๖ ฟ a ฅ

๗ ฉ C $ฉ ๒๗ ภ 4 $ ภ

๘ ช = $+ ๒๘ ม , $B

๙ ฌ ฌ $ จ ๒๙ ย p $q $P

๑๐ ญ แ $ ญ ๓๐ ร i โ$

๑๑ ฏ ฏ $ ต ๓๑ ล ] $| $}

๑๒ ฐ ฐ $ ฦ ๓๒ ว ; $:

๑๓ ฒ < $ฒ ๓๓ ส l $X

๑๔ ฑ ด f $F ๓๔ ห s $ห

๑๕ ณ I $ณ ๓๕ ฬ > ฅ

๑๖ ต 9 $( ๓๖ อ v $U

๑๗ ถ 5 $% ๓๗ ฮ V ฅ

๑๘ ท m $M ๓๘ อย 2 ฅ

๑๙ ธ T $? ๒๐ น o $N

หมายเหต อกษรธรรมอสานไมมตว ศ ษ เพราะภาษาบาลไมมอกษร ๒ ตวน พยญชนะพเศษทใชสาหรบเขยนอกษรสงโยค ไดแก E (ญญ) L (สส) Q (ฏฐ) J (ชฌ) (โสรจ นามออน. ๒๕๔๙) ศกษารายละเอยดในชดความรอกษรธรรมบาล เรอง อกษรสงโยค

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๔

ตอนท ๒ อกขรวธอกษรธรรมภาษาไทยอสาน

เรองท ๑ การประสมสระ แม ก กา การประสมสระ แม ก กา มการวางสระคลายภาษาไทย ดงตวอยางตอไปน

ธรรม ไทย ตวอยาง คาอาน

$t อะ dt ot ;t Wr กะ นะ วะ พระ

$k อา 2k 9k ว ;K ยา ตา วา วา

$b อ ,b xb 0b ด ม ป จ อ

$u อ fu zu ก ด ผ อ

$7 อ m7 /7 97 l7 ท ฝ ต ส

$n ออ 8n ,n zn ]n คอ มอ ผอ ลอ

$6 อ l6 -6 =6 ส ข ซ

$^ อ l^ ,^ = ส ม ซ

g$t เอะ g]t gxt g9t เละ เปะ เตะ

g$ เอ gl g= gx เส เซ เป

c$t แอะ cat crt c9t แฟะ แพะ แตะ

c$ แอ cV ci co แฮ แร แน

G$t โอะ G9t Glt G,t โตะ โสะ โมะ

G$ โอ G4 Gm Gl โภ โท โส

g$kt เอาะ gdkt g,kt gpkt เกาะ เมาะ เยาะ

$Y ออ sBY sNY rY s:Y หมอ หนอ พอ หวอ

g$b เออะ grb gxb g]b เพอะ เปอะ เลอะ

g$u เออ gvu g0u gVu เออ เจอ เฮอ

g$yqt เอยะ gryqt g-yqt gs|yยt เพยะ เขยะ เหลยะ

g$yq เอย g,yq g0yq gsByย เมย เจย เหมย

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๕

การประสมสระ แม ก กา (ตอ) $A:t อวะ 9ฤ:t pฤ:t sฤB;t ตวะ ยวะ หมวะ

$A: อว oA: 0A: s|A; นว จว หลว

g$7U เออะ g-7U g]7U gs ง7v เขอะ เลอะ เหงอะ

g$nU เออ gVnU glnU gs|nv เฮอ เสอ เหลอ

w$ ไอ wv wf wsB ไอ ได ไหม

g$Ak เอา gdฤk g[ฤk 1Ak เกา เบา เอา

$e อา 9e -e sงe ตา ขา หงา

คายอ เปนลกษณะคาพเศษทเขยนอยางรวบรด ไมเหมอนกบการประสมคาทวไป เปนอกขรวธอกแบบหนง

ของอกษรธรรมอสานซงไมมกฎเกณฑวางไว ตองจดจาเปนพเศษ

คายอทมกใชในการเขยนอกษรธรรมภาษาไทยอสานมมากมาย เชน dY_k dY บ duF dMe 8n:k 8uB 8 ถk dYBk 8}u wsk

กขา กบ กด กะทา คอวา กม คาถา กมา คล ใหหา =}u =}A =n:k โf^k wfAk f}u 5uN cm} [uB [uF

ชะล ชะแล ชอวา ดรา ไดเอา ดหล ถะหน แทแล บม บด โxqk wx ๆk zb:k ]A ]At ]ANk ]uk l}k glu ๆ wN

ผยา ไปมา ผวา แล และ และนา ลลา สาลา เสมอ ใน wfu wf^ Wf^ ;)K x ณk xYBk wxY fuBky ,uBky fu|kP

ไดด ไดด ดกร วาจา ปาณา บมา บไป ดมาก มมาก ดหลาย ,u:k c,uP ]A: c]A: m:k g-A:k wz:k wz^ gVuP ws|y'

มวา แมเมย แลว แลวแล ทวา เขาวา ไผวา ไผผ เอย ไหลหลง Vu 8y:k c,:k ,y:k g-U\k my}k

อนวา คนวา แมนวา มกวา เขาของ ทงหลาย

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๖

ฝกอานคาทประสม แม ก กา

๑ ๒ ๓ ๔

๑ dt[t กะบะ gsNnvak เหนอฟา .0glyq ใจเสย c0tgduU แจะเกอ

๒ ,t]b มะล 8K;K คาวา g,yq.sB เมยใหม gluU8YBk เสอกมา

๓ ดf^ อด dkg;Ak กาเวา wd:v^ ไกวอ กdk อกา

๔ 2fu อยด g,Akgs|Ak เมาเหลา 4^g-Ak ภเขา l}k8uB ศาลากม

๕ ;b=k วชา g5Akcd เถาแก gs ฤ|klY เหลาสอ WrduF พระกด

๖ T6it ธระ rYc, พอแม 0 าgdkt เจาเกาะ [uB5uN บมถะหน

๗ gdtdt เกะกะ 3=k รอชา gskt,k เหาะมา cm=}u แทชะล

๘ g;}k เวลา c0/k แจฝา Wxqkfu ผยาด ,uB8 ถk บมคาถา

๙ c;t,k แวะมา =n:k ซอวา [kWlu บาศร 8YBkglBu กมาเสมอ

๑๐ xusNk ปหนา 2ksNu อยาหน [uB]A บมแล =nl ๆY ชอสมอ

๑๐๑ 9kfe ตาดา -u9A:t ขตวะ ]ANk และนา wlๆ.s ๆ สมยใหม

๑๐๒ 0e1Ak จาเอา .lvA: ใสอว Wf^k ดรา gl ชsk เสนหา

๑๐๓ g-AkO เขานา w,s|A; ไมหลว wx ๆk ไปมา pkโ8^ ยาคร

๑๐๔ x}k8Y ปลาคอ sA:Gx หวโป zb:k ผวา 2k86 ยาค

๑๐๕ sYg-Ak หอเขา 2tGl ยะโส dMeO กะทานา 5^,n ถมอ

๑๐๖ OYgOA นาเนา G,Gs โมโห l}k[uF ศาลาบด 5nGv ถอโอ

ฝกอานเพมเตม

๑ฬ -kwfdMecm=}u ๖ฬ g-Ak8YBkmuou=xu ๑๐๑ฬ g0 ฤkwxskpkW8^[Y

๒ฬ g0Aki7lu2mul}k ๗ฬ g0Ak,uWxqkfucm} ๑๐๒ฬ gl ชkg/Akg0Akak

๓ฬ gVAk=n:kl6,k]u ๘ฬ zb:kg0AkwfdMecm ๑๐๓ฬ Wr3lu,u8 ถkgxAksA:

๔ฬ mewlNgf0twfrY ๙ฬ 8eou,ucm=}u]A ชk ๑๐๔ฬ z^ou-u9A:tcm}

๕ฬ .sg0Ak0e1Ak8 ถkouw; ๑๐ฬ g0Ak0t[YwxdY บ;Kc9g=Ak ๑๐๕ฬ -NZwxws:WrW8^.sq

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๗

เรองท ๒ การประสมสระกบตวสะกดแม กน รปลกษณ o $ช ตว น เตม ตว น เฟอง

การประสมสระกบตวสะกดแม กน มหลกการดงน ๑. ปกตสะกดดวยตว น เฟอง $ช ทบรรทดลาง

ตวอยาง dAN dyN dkN [bN xNu xNn g-Ny c-N G-N คาอาน กน กน กาน บน ปน ปน เขน แขน โขน

๒. ถาบรรทดลางไมวาง เนองจากตดสระหรอตวอกษรอน จงสะกดดวย ร ๒.๑ สระทตดไดแก $6 $^ $U $: g$nU (อ อ ออ อว เออ)

ตวอยาง [6i l^i vUi p:i gVnUi คาอาน บน สน ออน ยวน เฮอน

๒.๒ ตวอกษรทตดคออกษรประสม (อกษรนาและอกษรควบกลา) ไดแก sN sB s" s| s: sq d: r| r}

ตวอยาง csNi sByi cs"i gs|yi cs:i Gsqi 8:yi gs|ui r}yi

คาอาน แหนน หมน แหงน เหลน แหวน โหยน ควน เหลน พลน ๓. ตว ว เมอเปนสระ และเปนอกษรควบ มขอแตกตางทเครองหมายกากบ ดงน ๓.๑ เมอเปนสระ อว แม ก กา oA: lA: sA:

นว สว หว ๓.๒ เปนสระ อว มตวสะกด o:i l:i s:i

นวน สวน หวน ๓.๒ เปนตวควบ l:yi s:yi

สวรรค หวน ๔. สระทมตว ว อ เปนสวนประกอบ ปกตจะเขยนดวยตวเฟอง แตเมอประสม กบอกษรประสม จะเขยนดวยตวเตม เชน

ตวอยาง s|A; s|;" s|vN gs|nv gs|nv" gsBnv" คาอาน หลว หลวง หลอน เหลอ เหลอง เหมอง

๕. คายอในแม กน ม ๓ คา คอ Vu 8:yk c,:k (อนวา คนวา แมนวา)

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๘

รปแบบการประสมสระกบตวสะกดแม กน อกษรเดยว ตวอยาง คาอาน อกษรประสม ตวอยาง คาอาน

$ ฿ช 9AN ตน $ ท฿i sBAi หมน

$yN xyN ปน $yทi s:yi หวน

$kN -kN ขาน $ ทkN s:kN หวาน

$bN sbN หน $bทi sqbi หยน

$uN 9uN ตน $uทi s|ui หลน

$7N 07N จน $7ทi sB7i หมน

$nN pnN ยน $ ทni s|ni หลน

$6i s6i หน $6i sq@i หยน

$^i x^i ปน $^i s:#i หวน

g$yN gxyN เปน g$yทi gs|yi เหลน

c$N cfN แดน c$ ทi cs:i แหวน

G$N G0N โจน G$ ทi GsNi โหนน

$Ui vUi ออน $ ทvN s|vN หลอน

$:i l:i สวน $ ท;N s";N หงวน

$qน ;q น เวยน $ ทยน s|ยน เหลยน

g$nUi gVnUi เฮอน g$ ทnvN gsBnvN เหมอน

g$bN grbN เพน g$ ทbi gs:bi เหวน

g$uN gduN เกน g$ ทui gsu"i เหงน

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๙

ฝกอานคาทประสม มาตราแม กน

๑ ๒ ๓ ๑ dbN=uN กนซน /k/nN ฝาฝน cxt0:i แปะจวน ๒ 9uNGrN ตนโพน 2nN-7N ยนขน -:kN[kN ขวานบาน ๓ G9Ng9yN โตนเตน sBniclN หมนแสน -7Nl:yi ขนสวรรค ๔ gxyNG0N เปนโจร c,:k แมนวา d:kN[kN กวานบาน ๕ OY/AN นาฝน sNkvUi หนาออน VkNgdAk ฮานเกา ๖ 9AN9kN ตนตาล vUi=Ui ออนซอน g-BAk8:yi เขมาควน ๗ [kNgVAk บานเฮา .[sBvN ใบหมอน x:ixyN ปวนปน ๘ g-Akx6i เขาปน s|vN;K หลอนวา sByilลUi หมนสมร ๙ [6imkN บญทาน vk:lkN อาวสาน fUig5nUi ดอนเถอน ๑๐ 2kNlyN ยานสน xkNg-nUi ปานเขอน grnUis|bi เพอนหลน ๑๐๑ s|kNgs|yi หลานเหลน gVUniwa เฮอนไฟ ดi=u อนทร ๑๐๒ gxyNsByi เปนหมน wrrAN ไพพน xuoyฯ บนน ๑๐๓ sByirqน หมนเพยร 9AN8^i ตนคน ONgsyN นานเหน ๑๐๔ VqนvkN เฮยนอาน sB#isBvN หมนหมอน suN,kN หนมาร ๑๐๕ dkN'kN การงาน vYiv:i อรอวน [K8KN บาคาน ๑๐๖ fkNsNk ดานหนา 8:i]A ควรแล vkiyNpk อารนยา

ฝกอานเพมเตม

๑ฬ z^.fsByiVqน-qนvkN O ฯwx0twfgxyNlBยน ๘ฬ vk0kNlUi;K czNfbNsB@i

๒ฬ .sg0AksByicdNclNxugmuN ๙ฬ 9AN8^i]A9AN9kNgsyN2^.ol:i

๓ฬ mkN2kwff^sBbig-Ak ๑๐ฬ z^.fdMe[6i.smkN0twf-7Nl:yi

๔ฬ ;KNougVAkgsANg-Byi]At0uN,ks|biOYs|kN ๑๐๑ฬ d6i=tGilkNsBAivkiyNpkskdbN

๕ฬ z^.fmedkNfu0twf-nNg'bNgfnUi ๑๐๒ฬ cscsNWrg0AkczNfbN

๖ฬ gVAkgsNymtskNsBniskrNy8AN ๑๐๓ฬ g-Ak1AkcsN,kgdnUsB#

๗ฬ 8Nyg0AksB7i-k3c-N.s1AkOY,Nyc8mk ๑๐๔ฬ [kNgVAk1Ak[6idbNg-Akx6i

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๑๐

เรองท ๓ การประสมสระกบตวสะกดแม กง รปลกษณ ' $ง $\ ตว ง เตม ตวเฟอง และไมองแลน การประสมสระกบตวสะกดแม กง มหลกการดงน ๑. ปกตสะกดดวยตว ง เฟองลาง ตวอยาง dy" 07" c-" G8" คาอาน กง จง แขง โคง ๒. ถาบรรทดลางไมวางเนองจากตดสระอน จะสะกดดวยตวเฟองบน ๒.๑ สระทตดไดแก $6 $^ $U $: $q (อ อ ออ อว เอย) ตวอยาง ]6\ l^\ lU\ p:\ V\q คาอาน ลง สง สอง ยวง เฮยง ๒.๒ ถาตดอกษรประสม จะสะกดดวยตวเตม ยกเวนสระอา จะสะกดดวยตวเฟองลาง ตวอยาง csN' GsB' s"u' s|u' s:b' s ๆk" d:k" คาอาน แหนง โหมง หงง หลง หวง หมาง กวาง ๒.๓ อกษรประสม เมอประสมกบสระ อว ออ เออ จะเปลยนตว ว ซอน และตว อ เฟองเปนตวเตม จงสามารถสะกดดวยตว ง เฟองลางได ตวอยาง s|;" sNv" gs|nv" คาอาน หลวง หนอง เหลอง ๓. เมอประสมกบตวอกษรทมหางกดขวางและตดสระลาง จะสะกดดวย ง เตม ตวอยาง /^' a6' 2^' คาอาน ฝง ฟง ยง ๔. คายอในแม กง ไดแก g-U\k อานวา เขาของ

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๑๑

รปแบบการประสมสระกบตวสะกด แม กง อกษรเดยว ตวอยาง คาอาน อกษรประสม ตวอยาง คาอาน

$ ฿ง 'A ง งง $ ท฿' s|A' หลง $yง xyง ปง $yท' s:y' หวง $kง -k ง ขาง $ ทkง s:kง หวาง $bง sbง หง $bท' sqb' หญง $uง 9uง ตง $uท' s|u' หลง $7ง 07ง จง $7ท' s ช7' หนง $nง pnง ยง $ ทn' s|n' หลง $6\ s6\ หง $ ท@' sN@' หนง $\ l\ สง $ ท#' s:#' หวง g$yง gly ง เสง g$yท' gs|y' เหลง c$ ง cfง แดง c$ ท' cs:' แหวง G$ ง G0 ง โจง G$ ท' Gs|' โหลง $U\ vU\ ออง $ ทv ง s|v ง หลอง $:\ l:\ สวง $ ท;ง s|; ง หลวง $q\ ;q\ เวยง $ ทย \ sNย \ เหนยง

g$nU' gVnU' เฮอง g$ ทnv ง gsBnv ง เหมอง g$bง gsbง เหง g$ ทb' gs|b' เหลง g$uง gdu ง เกง g$ ทu' gsqu' เหยง

หมายเหต ๑. คาทประสมสระ เออง ในหนงสอตางๆ อาจพบวาเขยนเปนสระ เอง เชน g,nU' gsBnv" gs|uv" เขยนเปน g,b" gsBb' gs|b'

เมอง เหมอง เหลอง เมง เหมง เหลง ๒. คาวา sNv" sBv" s|v" อาจเขยน sNฮ\ s ลU\ s|ฮ\

หนอง หมอง หลอง

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๑๒

ฝกอานคาทประสม มาตราแม กง ๑ ๒ ๓ ๑ oy"]A" นงลง gsb"ON เหงนาน 8ANcd" คนแกง

๒ s|A'.s| หลงใหล lkNdt[6\ สานกะบง g0Akc-:' เจาแขวง

๓ db"w, กงไม ,6\gVnUi มงเฮอน c5}'w- แถลงไข

๔ .sql^\ ใหญสง grnUicr" เพอนแพง .[mU\s|k" ใบทองหลาง

๕ /^']b" ฝงลง cs ช';K แหนงวา c9"โlk" แตงสราง

๖ =b"O\ ซงนาง lBv"sNk สมองหนา O\Gr" นางโพง

๗ d:y'wd: กวงไกว -:k"sNk ขวางหนา โmA'=k" ทรงซาง

๘ .99\q ใตเตยง OgsBuv" นาเหมอง [y"mb" บงทง

๙ =q\sBย \ เซยงเหมยง gVuU'gVuU เฮองเฮอ 8bN'g5b" คนงเถง

๑๐ oUiVP\ นอนเฮยง gVuUl:\ เฮอสวง g8b"sN7' เคงหนง

๑๐๑ 8q\-k" เคยงขาง s|;"Wr[k" หลวงพระบาง dn"]A" กงลง

๑๐๒ d:k"zk กวางผา -:k"g0Ak ขวางเจา aU'aA" ฟองฟง

๑๐๓ 2k9u" อยาตง g-U\k เขาของ Gl"sNy' โสงหนง

๑๐๔ s|b'g[b" หลงเบง sBv"sBAi หมองหมน my"oyฯ ทงนน

ฝกอานเพมเตม

๑ฬ .sg0Akoy"]A"2k2nN[y"z^.sq ๘ฬ [kNg,nU'[YV6\gVnU'5k,u8ANGd"

๒ฬ g[b"/^']b"g9yNw9gmb"db"w,l^\ ๙ฬ =q\sBย \gxyN8ANWxqkfu

๓ฬ rqk=k"c9"โlk"sYWxk".sO\2^ ๑๐ฬ pk"mk"wd.s1Ak[y"mb".lOYdbN;K"mK"

๔ฬ .[,:\.[mU\s|k",u2^-k"GV"Vq น ๑๑ฬ lU\ruoU\oUixkfA"fUi

๕ฬ g,nU's|;"Wr[k"2^gmb"g,nU'=q\-:k" ๑๒ฬ O\Gr"V^gsyNcs".0[k

๖ฬ โrWlul6TANs|b'gsyNO\,tGoik ๑๓ฬ sbNa^OYomus|;".s|]U\

๗ฬ lq\cl"lq\8U\lq\GVlq\VU\l}v"g0AklNyig,b" ๑๔ฬ g'bNmU\g-U\k9U\c["g8b"w;2k.=gxnU'

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๑๓

เรองท ๔ การประสมสระกบตวสะกดแม กก รปลกษณ d $D $y $ะ ตว ก เตม ตว ก ซอน ไมอน และจดค

การประสมสระกบตวสะกดแม กก มหลกการดงน ๑. ใชไมอน แทนตว ก เมอประสมกบสระ $yk $y6 $y^ G$y $yU $y: $yq

ตวอยาง 0yk ]6y ]y^ G]y vUy r:y Vyq คาอาน จาก ลก ลก โลก ออก พวก เฮยก ๒. สะกดดวยตวซอน ใชไดกบสระในขอ ๑ และสระอนๆ ยกเวน g $nU d

ตวอยาง 0yD 0kD G]D xuD o7D sAD g]bD g]uD gxnUd คาอาน จก จาก โลก ปก นก หก เลก เลก เปอก ๓. ถาตาแหนงลางไมวาง เพราะตดสระหรอตวอกษรอน จะสะกดดวยตวเตม ตวอยาง sBAd sNyd sqbd gs|yd g'nUd s|Ad คาอาน หมก หนก หยก เหลก เงอก หลก ๔. ใชเครองหมาย "สองจด" วางไวใตอกษรหลก สวนใหญใชกบสระเสยงสน ตวอยาง 0A ะ ]A ะ xA ะ oA ะ sA ะ คาอาน จก ลก ปก นก หก ๕. คายอในแม กก ไดแก ,:yk อานวา "มกวา" ๖. คาทประสม g $nUd อาจพบวาเขยนเปน g $bD เชน g]nUd gs|nvD เขยนเปน g]bD gs|bd (เลอก เหลอก) (เลก เหลก)

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๑๔

รปแบบการประสมสระกบตวสะกดแม กก

อกษรเดยว ตวอยาง คาอาน อกษรประสม ตวอยาง คาอาน $AD oAD นก $A ทd s|Ad หลก $yD xyะ ปก $yทd s|yd หลก $yk ,ky มาก $ ทyk s|yk หลาก $bD 0bD จก $bทd sqbd หยก $uD xuD ปก $uทd s|ud หลก $7D /7D ฝก $7ทd sB7d หมก $nD dnD กก $ ทnd sNnd หนก $6y x6y ปก $ ท@y sB@y หมก $^y xy ปก $ ท#y s:y# หวก g$yD g-yD เขก g$yทd gs|yd เหลก c$D c-D แขก c$ ทd cs:d แหวก G$y G0y โจก G$ ทy Gsqy โหยก $Uy vUy ออก $ ทvD s|vD หลอก $:y l:y สวก $ ท;D sB;D หมวก $qy ;qy เวยก $ ทย y sNร y เหนยก

g$nUd gsnUd เหอก g$ ทnvD gs|nvD เหลอก g$bD g]bD เลก g$ ทbd gsqbd เหยก g$uD g]uD เลก g$ ทud gs|ud เหลก

หมายเหต คาวา "จก" เหนเขยน ๒ อยาง คอ 0yD 0y

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๑๕

ฝกอานคาทประสม มาตราแม กก ๑ ๒ ๓

๑ ]yoAD ลกนก l7Dlk ศกษา cd"sq;D แกงหยวก

๒ xADxyะ ปกปก zkxqy ผาเปยก ryDr:y พรรคพวก

๓ 0y9Uy จกตอก Vqy]y เฮยกลก ':kDsk งวากหา

๔ fUy0bD ดอกจก z^ygs|yd ผกเหลก 'A:gznUd งวเผอก

๕ sqbdsqvy หยกหยอก g]yDsAD เลขหก g-AkgxnUd เขาเปอก

๖ vUyc-D ออกแขก -kGsqy ขาโหยก sA:Gxy หวโปก

๗ csDxky แหกปาก wdGvy ไกโอก dtGs|y กะโหลก

๘ 9kyxuD ตากปก glnUGdy เสอโกก Glym6y โศกทกข

๙ s|udg;yN หลกเวน xkyG0y ปากโจก x}kf6y ปลาดก

๑๐ gxyNl6y เปนสข sBAdV:y หมกฮวก -AN]6y ขนลก

๑๑ xyzyะ ปกผก s^sN;D หหนวก ]y0ky ลกจาก

๑๒ xkydnD ปากกก ]Dys ล: y ลกหมวก ,:yk มกวา

ฝกอานเพมเตม

๑ฬ c,oAD0UydAD]ysADG92^.oV"ygmb"dAD0bD ๘ฬ wdGvydbNg-AkgxUndoUy]ADOYwdc0

๒ฬ ]bgdvUyc-Dcs ะxkylq\f"ysN;ys^ ๙ฬ x}kf6yskdbN2^OYg]bDd:kx}kG0y

๓ฬ oyDVq นoyDl7Dlk9U\rkDrq น.s,ky Q ๑๐ฬ r:ygVAk,yะdbNzyDsNvy]AtzyDdUy0exANx}kxky

๔ฬ cd"sq;y.lx}kcfD]At2kO\ ๑๑ฬ 9esBkyV6\.lsBkygvbDl6y]UygxnUd.sdq\

๕ฬ 8ANs^sN;D-kGsqy.lsB;yxqy ๑๒ฬ ;KNou-Z]A"gVnUwxg[b"[y"waWrqkOymuOY-U\

๖ฬ VuVyะ0yrk.sm6yGly[YgxNyl6y ๑๓ฬ O\dU\lux^y9ANfUyVDyw;oUyl:i0eo:i,ky

๗ฬ sBk0Uywx=Uy]Dywddk"gfbDm6y8nN ๑๔ฬ OpADmDylbNsA:sNkryDwmVyDwmwxg,nU'oUy

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๑๖

เรองท ๕ การประสมสระกบตวสะกดแม กด รปลกษณ f $F ตว ด เตม และตว ด ซอน

การประสมสระกบตวสะกดแม กด มหลกการดงน ๑. สะกดดวยตว ด ซอน ตวอยาง 0yF 0kF G]F xbF duF sAF gsFy g]uF คาอาน จด จาด โลด ปด กด หด เหด เลด ๒. ถาตาแหนงลางไมวางเนองจากตดสระอน จะสะกดดวยตวเตม ๒.๑ สระทตด ไดแก $6 $ $U $: $q g$nU ตวอยาง d6f d^f dUf d:f dqf gdUnf คาอาน กด กด กอด กวด เกยด เกอด ๒.๒ สระ อว ออ เออ ปกตจะเขยนดวยตวซอนและตวเฟอง สะกดดวยตวเตม เมอประสมกบอกษรประสม จะเขยน ว อ ดวยตวเตม แลวสะกดดวยตวซอน ตวอยาง sN;F s|vF gsBnvF คาอาน หนวด หลอด เหมอด ๒.๓ สระอนๆ ทประสมกบอกษรประสม จะสะกดดวยตวเตม ยกเวนสระอา ตวอยาง sNnf GsBf s"yf s|@f s:bf d:yf r|yf d:kF คาอาน หนด โหมด หงด หลด หวด กวด พลด กวาด

รปแบบการประสมสระกบตวสะกดแม กด

อกษรเดยว ตวอยาง คาอาน อกษรประสม ตวอยาง คาอาน $AF dAF กด $A ทf s|Af หลด $yF xyF ปด $yทf s|yf หลด $kF ,kF มาด $ ทkF s|kF หลาด $bF sbF หด $bทf s:bf หวด $uF -uF ขด $uทf s|uf หลด

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๑๗

รปแบบการประสมสระกบตวสะกดแม กด (ตอ)

อกษรเดยว ตวอยาง คาอาน อกษรประสม ตวอยาง คาอาน $7F a7F ฟด $7ทf sB7f หมด $nF dnF กด $ ทnf sNnf หนด $6f x6f ปด $ ท@f sB@f หมด $^f x^f ปด $ ท#f s:#f หวด g$yF g-yF เขด g$yทf gs|yf เหลด c$F cVF แฮด c$ ทf cs"f แหงด G$F GzF โผด G$ ทf Gsqf โหยด $Uf vUf ออด $ ทvF s|vF หลอด $:f l:f สวด $ ท;F sB;F หมวด $qf ;qf เวยด $ ทยf sNยf เหนยด g$nUf gsnUf เหอด g$ ทnvF gsBnvF เหมอด g$bF g]bF เลด g$ ทbf gsBbf เหมด g$uF gduF เกด g$ ทuf gs|uf เหลด

หมายเหต อาจารยมนส สขสาย (มหาชนก ๒๕๔๔ ) สะกดแมกด ดวย ตว ส เฟอง เชน vA"vkX องอาจ xb96SkX ปตฆาต grX เพศ lbX ศษย gmgmX เทเทศ ,bXCk มจฉา oyDxkX นกปราชญ l"yg;X สงเวช v]yX=u อลชช GpX โยชน บางคาสะกดดวย ช เชน ik= (ราช) และเขยน "กษตรย" ได ๓ แบบ คอ dX9 dX9ibแ dlX

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๑๘

ฝกอานคาทประสม มาตราแม กด ๑ ๒ ๓ ๑ xkdAF ปากด sBkygzyF หมากเผด sBkys^f หมากหด

๒ ,AFcf" มดแดง grktgsyF เพาะเหด v^f0u อดจ

๓ d:yfcd:' กวดแกวง g0yF-uF เจดขด zugzFy ผเผด

๔ cd"-qf แกงเขยด sBkys:uf หมากหวด gVyFGrF เฮดโพด

๕ [qf[qน เบยดเบยน VuF8U\ ฮตคอง WxGpX ประโยชน

๖ วF-q น วาดเขยน lU\06f สองจด 2ฤF2k หยดยา

๗ s|ยน[kF เหลยนบาท f6fcV" ดดแฮง x:f-k ปวดขา

๘ oDyxkX นกปราชญ cd"0nF แกงจด x}ks|kF ปลาหลาด

๙ gxyNrqkX เปนพยาธ vnFvkF อดอาด d:frqkF กวดพยาธ

๑๐ r}kFwx พลาดไป lk,kF สามารถ d:kF[kN กวาดบาน

๑๐๑ 27Fw; ยดไว lkFzn สาดผอ ;yNr6f วนพธ

๑๐๒ -NkF.sq ขนาดใหญ ,nd6f มอกด ]AF-6f ลดขด

๑๐๓ w]gxyF ไลเปด 9UysB@f ตอกหมด sBvN-bF หมอนขด

๑๐๔ fUygdFy ดอกเกด C6f]ky ฉดลาก vkmbX อาทตย

ฝกอานเพมเตม

๑ฬ O\OF,u8:kBlk,kF9elkFzn ๘ฬ xyFd:kF[kN.sltvkFWxkXl0kygVUnf

๒ฬ ;yNvkmbF ]AFf6f0t,k-6ffbN ๙ฬ 9es|;FgxAksBkys:uf0kF8AN9k[Uf

๓ฬ c,-U\g0ABkgVyFsBvN-bF-NkF.sq ๑๐ฬ ]:yzDygsBnvF xAN-qf gxyNvkskNWxgluF

๔ฬ ]\,oyFwx=bFg[yF wfx}ks|Af]Atx}ks|kF ๑๐๑ฬ 8ANl}kFwxskcrFd:frqkFgxyNWx0e

๕ฬ cd"0nFzyDdkF [Y9U\.lsBkygzyF ๑๐๒ฬ wx9}kF=nlulqf]At,"y86fg0yFcxF-uF

๖ฬ g]nUffy"vUy 2k9kycfF g]nUf0t[Ysq@f ๑๐๓ฬ cd"gsFy[AFgzyFiAX0Fy.l.[s^flAF Q

๗ฬ fUygdFgduF2^g-F;yF[kNsbN]kF ๑๐๔ฬ Wr,skdX9g0Ak WmA"o8UiW8U'ik=

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๑๙

เรองท ๖ การประสมสระกบตวสะกดแม กบ รปลกษณ [ $บ ${ ตว บ เตม ตว บ ซอน และ ตว บ เฟอง

การประสมสระกบตวสะกดแม กบ มหลกการดงน ๑. สะกดดวยตวเฟอง ตวอยาง 0A{ 0y{ 0k{ G]{ fb{ ]u{ gsy{ คาอาน จบ จบ จาบ โลบ ดบ ลบ เหบ ๒. ถาตาแหนงลางไมวาง เพราะตดสระหรอตวอกษรอน จะสะกดดวยตวเตม ๒.๑ สระทตด คอสระ ออ อว เอย เออ $U $: $q g$Un

ตวอยาง dU[ d:[ dq[ gdUn[ คาอาน กอบ กวบ เกยบ เกอบ ๒.๒ สระ อว ออ เออ ปกตจะเขยนดวยตวเฟอง (ด ๒.๑) เมอประสมกบอกษรประสม จะเขยน ว อ ดวยตวเตม แลวสะกดดวยตวเฟอง ตวอยาง sq;{ s|v{ g- ๆnv{ คาอาน หยวบ หลอบ เขมอบ ๒.๓ ถาตดอกษรประสม จะสะกดดวยตวเตม ตวอยาง s|n[ sNu[ sqy[ s|@[ lNy[ คาอาน หลบ หนบ หยบ หลบ สนบ ๒.๔ สระ อ อ อาจสะกดดวยตวเฟอง ตวอยาง s6พ d6พ T^พ V^พ คาอาน หบ กบ ธป ฮป หรอสะกดดวยตวเตมกได ตวอยาง s6[ d6[ T^[ V^[ คาอาน หบ กบ ธป ฮป

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๒๐

รปแบบการประสมสระกบตวสะกดแม กบ อกษรเดยว ตวอยาง คาอาน อกษรประสม ตวอยาง คาอาน

$A{ dA{ กบ $A ท[ s|A[ หลบ $y{ xy{ ปบ $yท[ s|y[ หลบ $k{ ,k{ มาบ $ ทk{ s|k{ หลาบ $b{ sb{ หบ $bท[ sqb[ หยบ $u{ 9u{ ตบ $uท[ s|u[ หลบ $7{ ]7{ ลบ $7ท[ sN7[ หนบ $n{ 8n{ คบ $ ทn[ s|n[ หลบ $6[ m6พ ทบ $ ท@[ sq@[ หยบ $^[ V^พ ฮบ $ ท#[ s|#[ หลบ g$y{ g0y{ เจบ g$yท[ gsNy[ เหนบ c${ cd{ แกบ c$ ท[ csN[ แหนบ G${ Gd{ โกบ G$ ท[ Gsq[ โหยบ $U[ sU[ หอบ $ ทv{ๅ s|v{ หลอบ $:[ l:[ สวบ $ ท;{ sB;{ หมวบ $q[ mq[ เทยบ $ ทย[ sqย[ เหยยบ

g$nU[ๅๅ gvnU[ เออบ g$ ทnv{ gs|nv{ เหลอบ g$b{ g]b{ เลบ g$ ทb[ gs งb[ เหงบ g$u{ gdu{ เกบ g$ ทu[ gs งu[ เหงบ

หมายเหต ๑. คา "หมอบ หลอบ" อาจสะกดดวยตว บ ซอนกได เชน sBv บ s|v บ ๒. คาทประสม "เออบ" ในหนงสอตางๆ มกเขยนเปน "เอบ" เชน gdnU[ g=nU[ เขยนเปน gdu{ g=u{ เปนตน (เกอบ เซอบ) (เกบ เซบ)

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๒๑

ฝกอานคาทประสม มาตราแม กบ

๑ ๒ ๓ ๑ 0y{dA{ จบกบ mA:m:u[ ทวทวป oUisB#[ นอนหมบ

๒ 9A{,n ตบมอ su{vZ หบออย vพmU\ อบทอง

๓ 5nfk{ ถอดาบ VZ]7{ ฮอยลบ g0y{mU\ เจบทอง

๔ -k{Wr ขาบพระ lb{8n{ สบคบ VU\-y{ ฮองขบ

๕ WxdU[ ประกอบ g-Aks|n[ เขาหลบ gmy{]y{ เทปลบ

๖ oA{oU[ นบนอบ ln{l:i สบสวน ry{rq[ พบเพยบ

๗ 0U[sk จอบหา mA{m:i ทบทวน sBky-q[ หมากเขยบ

๘ 9ksb{ ตาหบ l:i[:[ สวนบวบ glyqxq[ เสยเปยบ

๙ sBkyfb{ หมากดบ -:[xu ขวบป sqย[gdu{ เหยยบเกบ

๑๐ 0b{0k{ จบจาบ m6พ9u ทบต c9Dgsu{ แตกเหบ

๑๑ sNy'sqk{ หนงหยาบ s|A[sNu หลบหน g0u{sNu เจบหน

๑๒ g-yFs|k{ เขดหลาบ zuxU[ ผปอบ -ug-y{ ขเขบ

๑๓ Wdk{]k กราบลา gdy{dU[ เกบกอบ g]y{-A{ เลบขบ

๑๔ vk=u{ อาชบ -U[V^พ ขอบฮบ vA{fbN อบดน

ฝกอานเพมเตม

๑ฬ o"yry{rq[-k{Wr2k"oA{oU[ ๘ฬ d:k"akN,yDs|A[2^.oxk97{

๒ฬ oAD0Uy0y{2^-U[V^พdy{oAD0b{0k{ ๙ฬ oyDVA{ryNlqA[G]y0A{mq\8nN

๓ฬ O\0u{sqย[-ug-y{gmb"dU\-ucd{ ๑๐ฬ gdy{sBky-q[]At[:[.ldtlU[

๔ฬ fk{f:\ou8ABfucm} ๑๑ฬ g;}k]AB,ky9U\s|#[dAF

๕ฬ c9ou9Ywx-Z-Yg-yFs|k{ ๑๒ฬ rY8kgdy{g'bN8kgdu{

๖ฬ oUi[Ys|y[pUisU\8y{c8{ ๑๓ฬ g-AkG8{g-Ak-q[.sBdbNc={fu

๗ฬ 2kdbNsBky,:\fb{ 0tg0y{mU\ ๑๔ฬ dMelb".f9U\.siU[8U[

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๒๒

เรองท ๗ การประสมสระกบตวสะกดแม กม รปลกษณ , $ม $ๆ ตว ม เตม ม ซอน และ ม เฟอง การประสมสระกบตวสะกดแม กม มหลกการดงน ๑. อกษรเดยว สะกดดวยตวเฟอง เชน อกษรธรรม 0AB 0kB rbB 8uB g9By gluB lq ฟ คาอาน จม จาม พม คม เตม เสม เสยม ๒. ถาตาแหนงลางไมวางเนองจากตดสระลาง จะสะกดดวยตวเตม สระทตด คอสระ อ อ ออ อว เออ $6 $^ $U $: g$Un อกษรธรรม d6, 9^, dU, d:, g]Un, คาอาน กม ตม กอม กวม เลอม ๓. อกษรประสม จะสะกดดวยตวเตม ยกเวนสระ อา สะกดดวยตวเฟอง เชน อกษรธรรม s|b, s ง b, s|@, GsB, lNb, s|kB sqkB lNkB คาอาน หลม หงม หลม โหมม สนม หลาม หยาม สนาม ๔. สระ อว ออ เออ ปกตจะเขยนดวยตวเฟอง และสะกดดวยตวเตม (ด ๒) แตเมอประสมกบอกษรประสม จะเขยน ว อ ดวยตวเตม แลวสะกดดวยตวเฟอง อกษรธรรม s|;B s|vB gs|nvB คาอาน หลวม หลอม เหลอม

รปแบบการประสมสระกบตวสะกดแม กม

อกษรเดยว ตวอยาง คาอาน อกษรประสม ตวอยาง คาอาน $AB dAB กม $A ท, s|A, หลม $,ๆ T, ๆ ธมม* ฅ ฅ - $kB 'kB งาม $ ทkB s|kB หลาม $bB sbB หม** $bท, sqb, หยม $uB 9uB ตม $uท, s|u, หลม

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๒๓

รปแบบการประสมสระกบตวสะกดแม กม (ตอ)

$7B 87B คม $7ท, sN7, หนม $nB ]nB ลม $ ทn, s|n, หลม $6, m6, ทม $ ท@, sq@, หยม $^, 0^, จม $ ท#, s|#, หลม g$yB g8yB เคม g$yท, gsNy, เหนม c$B cdB แกม c$ ท, csN, แหนม G$B GdB โกม G$ ท, Gsq, โหยม $U, sU, หอม $ ทvB s|vB หลอม $:, l:, สวม $ ท;B sB;B หมวม $qฟ mqฟ เทยม $ ทย, s|ย, เหลยม

g$nU, gvnU, เออม*** g$ ทnvB gs|nvB เหลอม g$bB g]bB เลม g$ ทb, gs งb, เหงม g$uB g9uB เตม g$ ทu, gs งu, เหงม

หมายเหต ๑. คา $,B ใชเฉพาะคาทมาจากภาษาบาลเทานน เชน d,B (กมม) T,BgmlNk (ธมมเทสนา) สวนคาทออกเสยง อา ทเปนภาษาถน ใชสระ e เชน fe-e de,n =nVe meO dMefu ดาขา กามอ ซอฮา ทานา กะทาด ๒. คา sBb sBu csB อาจอานวา หม หรอ หม หม หรอ หม แหม หรอ แหม ขนอยกบใจความของเรองเปนสาคญ ๓. คาทออกเสยง "เออม" อาจเขยนเปน "เอม" เชน g]nU, gs|nvB เขยนเปน g]bB gs|b, (เลอม เหลอม) (เลม เหลม)

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๒๔

ฝกอานคาทประสม มาตราแม กม

๑ ๒ ๓

๑ su:zAB หวผม -AB5bB ขมถม glyqs|ย, เสยเหลยม

๒ dAB-k{ กมขาบ 2bBc2B ยมแยม 2q ฟ2kB เยยมยาม

๓ sk{skB หาบหาม cs|,8AB แหลมคม sBky-k ๆ หมากขาม

๔ OB[yF นามบด 0AB]A" จมลง ๓ m6, สามทม

๕ ryF]AB พดลม lA"gluB สงเสรม -6fs|@, ขดหลม

๖ zABfe ผมดา glBudyN เสมอกน 96,GVB ตมโฮม

๗ 'kB-e งามขา 8:kB/yN ความฝน w,GdB ไมโกม

๘ [k{d,B บาปกมม 0yNc0B จนทรแจม g9NyGsq, เตนโหยม

๙ T,Bfk ธมมดา sYcsN, หอแหนม G8Bwa โคมไฟ

๑๐ ak87B ฟาคม cdBsU, แกมหอม 5NvBw; ถนอมไว

๑๑ s|A']nB หลงลม s|vB8e หลอมคา w,sU, ไมหอม

๑๒ pnB8uB ยมคม '^s|kB งหลาม vU,V:y ออมฮวก

๑๓ sbBrkN หมพาน fnBOY ดมนา 0U,x:y จอมปวก

๑๔ s:kNvAB หวานอม fkBlq ฟ ดามเสยม l:,s ล:y สวมหมวก ฝกอานเพมเตม ๑ฬ 8:kBm6yousykgxNy-\UT,Bfkcs"8AN.oG]y ๘ฬ dkNs|A']nB8uB2m6y8ANgxyNT,Bfk

๒ฬ c-D=Uy0k"8AN,kskBglAkginUi ๙ฬ 2km6,5q\dyN.soNygonU'

๓ฬ Wr,tgsluWmA'WrOB;Kl6,k]u ๑๐ฬ muO-U\9klu,us|@,x}kf6y

๔ฬ 8:kB/yNou[k"mu8Y5nDcm ๑๑ฬ sByk9^,gxNy2kcdmU\-7N

๕ฬ 0A"dbNg-Ak]AtfnBOY.svuBg9BydUi0b"vUywx ๑๒ฬ z^.f0FydkNg-yBc-y" 0twfiy{8:kB=U[

๖ฬ -Z-Y2nB8uBoADg8Ak-U\g0Akcf ๑๓ฬ =k"lyDg,bD=ng-By,kgVFygs|y,

๗ฬ c,-U\-Z=ng-AksNA,,k.sg0AklkBdUi ๑๔ฬ sBvBx}k[7Dc={d:ksBvBx}kg]uB

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๒๕

เรองท ๘ การประสมสระกบตวสะกดแม เกย รปลกษณ p $q $P ตว ย เตม และ ย เฟองสองแบบ การประสมสระกบตวสะกดแม เกย จะสะกดดวยตว ย เฟองในทกกรณ

รปแบบการประสมสระกบตวสะกด แม เกย

อกษรเดยว ตวอยาง คาอาน อกษรประสม ตวอยาง คาอาน $kq 2kq ยาย $ทkq s|kq หลาย $7q ,7q มย $7ทย sB7ย หมย $nq ]nq ลย $ ทnย s|nย หลย $6ย m6ย ทย $ ท@ย sq@ย หยย $^ย 0^ย จย $ท#ย s|#ย หลย G$q Gdq โกย G$ ทย Gs"ย โหงย $:ย l:ย สวย $ท;q sB;q หมวย g$nUย gvnUย เออย g$ทnvq gs|nvq เหลอย g$bq g]bq เลย g$ทbย gsงbย เหงย g$uq g9uq เตย g$ทuย gl:uย เสวย

หมายเหต ๑. มบางสระทไมมศพทคาใดในภาษาไทยอสานทสะกดดวยแม เกย ๒. คายอในแม เกย คอ my}k อานวา ทงหลาย ๓. มสญญลกษณพเศษทใชเขยนสระออย คอ Z เชน -Z lZ oZ s|Z (ขอย สอย นอย หลอย) ดงนน ในการเขยนอกษรธรรม จงใชสญญลกษณนในการเขยนสระ "ออย" เสมอ ๔. บางตารา เขยน ย เฟอง อยางน P ๕. ตว ย เฟอง นอกจากใชเปนตวสะกดแลว ยงใชเปนสระ "เอย" ดวย

เชน -qน VP\ (เขยน เฮยง) ๖. ฝกอาน แม เกย อยรวมกบ แม เกอว ในเรองตอไป

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๒๖

เรองท ๙ การประสมสระกบตวสะกดแม เกอว รปลกษณ ; $: ตว ว เตม และ ว ซอน

การประสมสระกบตวสะกดแม เกอว มหลกการดงน ๑. อกษรเดยว สะกดดวยตว ว ซอน เชน อกษรธรรม 0k: sb: 8u: gs:y cd: คาอาน จาว หว คว เหว แกว ๒. อกษรประสม จะสะกดดวยตว ว เตม ยกเวนสระ อา สะกดดวยตว ว เฟอง เชน อกษรธรรม s|b; s งb; Gsq; s|k: sNk : คาอาน หลว หงว โหยว หลาว หนาว

รปแบบการประสมสระกบตวสะกด แม เกอว

อกษรเดยว ตวอยาง คาอาน อกษรประสม ตวอยาง คาอาน

$k: pk: ยาว $ ทk: s|k: หลาว

$b: sb: หว $bท; sqb; หยว

$u: -u: ขว* $uท; s|u; หลว

g$y: giy: เรว g$yท; gs|y; เหลว

c$: cv: แอว c$ ท; cs|; แหลว

G$: Gp: โยว G$ ท; Gsq; โหยว

$q; mq; เทยว $ ทย; s|ย; เหลยว

g$u: gdu: เกว g$ ทu; gs งu; เหงว หมายเหต ๑. มบางสระทไมมศพทคาใดในภาษาไทยอสานทสะกดดวยแม เกอว ๒. คายอในแม เกอว คอ ]:A อานวา แลว ๓. -:u l:u s:u อาจอานเปน ขว หรอ ขว สว หรอ สว หว หรอ หว ตองพจารณาตามใจความของเรองเปนสาคญ

วฒน ศรสวาง อกษรธรรมภาษาไทยอสาน ๒๗

ฝกอานคาทประสม มาตราแม เกย และ แม เกอว

๑ ๒ ๓ ๑ /kq-k: ฝายขาว czgxuUย แผเปอย g-AksNย; เขาเหนยว

๒ 0k:rk: จาวพาว '^g]nUย งเลอย s|ย;]A เหลยวแล

๓ pkBsNk: ยามหนาว g,nUย]A: เมอยแลว c,sBkq แมหมาย

๔ lk:oZ สาวนอย กcs|; อแหลว v:kqsNk อวายหนา

๕ ]ZOY ลอยนา 0ec0: จาแจว sN;q9k หนวยตา

๖ 8u:fe ควดา c0:rkq แจวพาย Gsqsk โหยหา

๗ me]kq ทาลาย vkqlq; อายเสยว fkxZ ดาปอย

๘ g0AkOq เจานาย -q;gl:uย เขยวเสวย 0ZG= จอยโซ

๙ 5:kqcd: ถวายแกว x}kl:kq ปลาสวาย Gsq;g;uq โหยวเวย

๑๐ cv:db: แอวกว mNkq8:kB ทนายความ ]eg9uq ลาเตย

๑๐๑ ou:,n นวมอ sNkBg9uq หนามเตย gvuqlZ เอยสอย

๑๐๒ =ns:ย ซอหวย gxuFgzuq เปดเผย Gfq-NZ โดยขนอย

๑๐๓ d:kยv^ กวายอ g'uqsNk เงยหนา OqVZ นายฮอย

๑๐๔ sB#gvnUย หมเออย ;Kd}k: วากลาว sZs|k: หอยหลาว ฝกอานเพมเตม ๑ฬ =k"Vq\gduq[u]tlU\8y" ๘ฬ oU\=kq-U\-ZgxNyrqkFou: sq;[YvUy

๒ฬ [kNs:Pltgs|uแ2^c-:'sA:ryN ๙ฬ -Z[Y=k"gxAk-ย c9;K=k"gxAkc8N

๓ฬ g0AkOqgl:uยg-Ak ๑๐ฬ z^c9"c[{iq นgs|y,ou=n:k=q\z^ย

๔ฬ c,8k-kq-U\297Dc5: ๑๑ฬ vkq,ug,yq]:A2k,kxkys:kN.l-Z

๕ฬ 0A"v:kqsNkg-Akl^mk"[6i ๑๒ฬ -Yg0Akmy}k0A"2^fudbNfu2k,uG4qw4q

๖ฬ [Y2ykgxNyc,sBkqg;Nsyk0U\0egxNy ๑๓ฬ ]6\-U\-Zg0y{sN;q9ks|kq;yN]A:

๗ฬ 0A"xk:VU\.s,tsk=AV^m:AdyN ๑๔ฬ mk:8elUigxyN=k:g,nU'rkik

เอกสารอางอง ดบรรณานกรม