รหัสวิชา โดย อ ปิยะวุฒิ ปัญญาพี่ ·...

1

เทคนคการประดษฐงานตามสมยนยม

โดย อ.ปยะวฒ ปญญาพ

รหสวชา 3406-2002

2

ค ำน ำ

เอกสารประกอบการเรยน เปนเครองมอส าหรบผสอนในการจดกระบวนการเรยนการสอนใหมประสทธภาพ เหมาะกบวชาชพของผเรยน และสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรทก าหนดไวในหลกสตร ผสอนไดท าการวเคราะหค าอธบายรายวชา ผลการเรยนรทคาดหวง ทงดานความร ดานทกษะกระบวนการ ดานคณธรรมจรยธรรมและคณลกษณะอนพงประสงค สาระการเรยนรและกระบวนการจดการเรยนรตลอดภาคเรยน เพอจดท าแผนการสอนทมงเนนกระบวนการนกเรยนเปนส าคญ รวมทงการบรณาการความร สอตาง ๆ และแหลงการเรยนร ตลอดจนการวดผลประเมนผลตามสภาพจรงและเศรษฐกจพอเพยง แผนการสอนฉบบน เปนแผนการสอนในรายวชาเทคนคงานประดษฐตามสมยนยม รหสวชำ 3406-2002 ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง ซงถอวาเปนวชาพนฐานชวต นอกจากผเรยนจะน าไปใชในชวตประจ าวนแลวยงสามารถน าไปประกอบเปนอาชพ หรอน าความรทไดรบไปเผยแพรแกบคคลทวไปไดอกดวย เปนการสรางคณภาพชวตอยางยงยน

ผสอนหวงเปนอยางยงวาแผนการสอนฉบบนจะสามารถใชในการพฒนาความรความสามารถของผเรยนไดอยางเตมทและเกดประโยชนสงสด

ปยะวฒ ปญญาพ 2 เมษายน 2561

ก

3

สำรบญ

เรอง หนำ ค าน า ก สารบญ ข

หนวยการเรยนรท 1 เรองความรทวไปเกยวกบงานประดษฐตามสมยนยม 4 หนวยการเรยนรท 2 เรองการออกแบบงานประดษฐตามสมยนยม 14 หนวยการเรยนรท 3 เรองวสดและอปกรณทใชในงานประดษฐตามสมยนยม 24 หนวยการเรยนรท 4 เรองการประดษฐชนงานตามสมยนยม 31 หนวยการเรยนรท 5 เรองบรรจภณฑ 41 หนวยการเรยนรท 6 เรองการค านวณตนทน ก าหนดราคาขาย และจดจ าหนาย 51

ข

4

1.1 ควำมหมำยของงำนประดษฐตำมสมยนยม

ประดษฐ แปลวา คดท าขน งานประดษฐ หมายถง การน าเอาวสดตางๆ มาท าเปนผลตภณฑใหมเพอประโยชนใชสอยดานตางๆ

เชน เปนของเลน ของใช หรอเพอความสวยงาม ดงนน งานประดษฐตามสมยนยม หมายถง การน าเอาวสดตางๆ มาท าเปนผลตภณฑใหมเพอ

ประโยชนใชสอยในดานตางๆ โดยมการคดคนมาใหม หรอทางวชาการเรยกวา นวตกรรม (Innovation)

1.1.1 ประโยชนของงำนประดษฐ 1. เปนการใชเวลาวางใหเกดประโยชน 2. มความภมใจในผลงานของตน 3. มรายไดจากผลงาน 4. มความคดรเรมสรางสรรคผลงานใหมๆ 5. เปนการฝกใหรจกสงเกตสงรอบๆ ตว และน ามาใชใหเกดประโยชน

1.1.2 ลกษณะของงำนประดษฐ 1. งานประดษฐทวไป เปนงานทบคคลสรางขนมาจากความคดของตนเองโดยอาศยการเรยนรจากสงรอบๆ ตว น ามาดดแปลง หรอเรยนรจากต ารา เชน การประดษฐของใชจากเศษวสด การประดษฐดอกไม 2. งานประดษฐทเปนเอกลกษณไทย เปนงานทไดรบการสบทอดมาจากบรรพบรษในครอบครวหรอในทองถน หรอท าขนเพอใชงานหรอเทศกาลเฉพาะอยาง เชน มาลย บายศร งานแกะสลก

1.1.3 ประเภทของงำนประดษฐ งานประดษฐตางๆ สามารถเลอกท าไดตามความตองการและประโยชนใชสอย ซงอาจแบง

ประเภทของงานประดษฐตามโอกาสใชสอยดงน 1. ประเภทใชเปนของเลน เปนของเลนทผใหญในครอบครวท าใหลกหลานเลนเพอความ

เพลดเพลน เชน งานปนดนเปนสตว สงของ งานจกสานใบลานเปนโมบาย งานพบกระดาษ 2. ประเภทของใช ท าขนเพอเปนของใชในชวตประจ าวน เชน การสานกระบง ตะกรา การ

ท าเครองใชจากดนเผา จากผาและเศษวสด 3. ประเภทงานตกแตง ใชตกแตงสถานท บานเรอนใหสวยงาม เชน งานแกะสลกไม การท า

กรอบรป ดอกไมประดษฐ 4. ประเภทเครองใชในงานพธ ประดษฐขนเพอใชในงานเทศกาลหรอประเพณตางๆ เชน

การท ากระทงลอย ท าพานพม มาลย บายศร

หนวยกำรเรยนรท 1

ชอวชำ เทคนคการประดษฐงานตามสมยนยม ชอหนวย ความรทวไปเกยวกบงานประดษฐตามสมยนยม

สอนครงท 1-2 จ านวน 10 ชวโมง

ชอเรอง ความหมายของงานประดษฐตามสมยนยม งานประดษฐของไทยจากอดตสปจจบนตอการพฒนางานประดษฐ

5 1.2 งำนประดษฐของไทยจำกอดตสปจจบนตอกำรพฒนำงำนประดษฐ งานประดษฐของไทยแตอดตกมตนก าเนดมาจากคนสมยโบราณ โดยเรมจากการมชางสบหม ทเปนชอของกลมงานทรวบรวมชางตางๆเอาไวอยดวยกน 10 กลม หรอหมชางดงกลาวเปนชางฝมอของไทยทมลกษณะหนาทการท างานตางกน ชางสบหมนนเขาใจวามมาตงแตสมยกรงศรอยธยา แตไมมการบนทกเปนหลกฐาน จนในสมยกรงรตนโกสนทรตอนตนจงไดมการจดชางเปนหมวดหมตามลกษณะงานอยางเปนกจจะลกษณะ

ชางสบหม หรอ บรรดาชางท าการศลปกรรมประเภทตางๆ ซงจะมค าอธบาย งานของชางแตละหมตอไป ขางหนาน จดวาเปนกลมบคคล ทมความส าคญในการสรางสรรคแบบแผนของรปลกษณะ ศลปะลกษณะ ขนบนยม และ ประเพณนยมขนในงานศลปกรรมแตละประเภท บรการแกสงคม สมยนยม และ คานยมในหมคนทวไป ในสงคม มกไดรบการชน า หรอ ก าหนดขนจากแบบแผนทางรปลกษณะ ของงานศลปกรรมทบรรดาชางตางๆ สรางสรรค แสดงออก และ น าเสนอตอสงคมแตละสมย ชางสบหมแตละพวกๆ อาจด าเนนการสรางสรรคงานศลปกรรมดวยวสด ทตางกน ระเบยบวธสรางงานทตางกนกด และ เนอหาสาระทน าเสนอตางๆ กนกด แตมประเดนหนงทควรพจารณา คอ สาระส าคญทางดาน “รปลกษณะ” ทบรรดาชางใชเปน “สอ” แสดงออกความนกคด นกเหนใหปรากฏเปน “รปธรรม” จะไดรบการแสดงออกดวย “รปลกษณะ” เปนไปตาม “ขนบ และ ประเพณนยม” ตามๆ กนไปทงสน

“รปลกษณะ” ของงานชางสบหมน ยงมประเดนทส าคญ ซงควรอธบายตอไปอกประเดนหนง คอ คตความเชอ หรอ ประเพณนยมเนองดวยรปแบบ และ ลกษณะของรปแบบ ซงแสดงออกในงานชางสบหม ประเภทตางๆ ซงพงสงเกต เหนไดจากรปลกษณะของรปแบบ ภาพมนษย ภาพสตว ภาพไมใบ และไมดอก ภาพภเขา และพนน า ภาพปราสาท และบานเรอน เปนตน ลวนแตเปนรปลกษณะ ทไดรบการสรางสรรคขนตามคตความเชอหรอ ประเพณนยมเปนขอก าหนด โดยถอการสรางรปลกษณะขนใหม ( reform) จากรปลกษณะเปนปรกตตามธรรมชาต (natural form) เปนตนแบบแหงความดลใจ (source of inspiration) ใหเกดการสรางสรรค (created) อนประกอบไปดวยรปลกษณะเหนอความเปนจรงตามธรรมชาต และ ความงามตามอดมคต (ideal) หรอ ประเพณนยม (traditional) แหงสงคมไทย ดงน รปลกษณะของสรรพสงทงหลาย ทไดรบการสรางสรรคขนใหม เชน รปลกษณะประเภทลวดลาย ภาพมนษย ภาพสตว ภาพตนไม และเขามอ ภาพบานเมอง เปนตน แลวถายทอดลงไว ในงานศลปกรรมตางๆ เปนตน งานเขยนภาพ งานปน งานแกะ งานสลก ฯลฯ จงเปนแตรปลกษณะทเปน “รปแบบประดษฐ” (invented form) และ เปนรปลกษณะทเปนไปตามคตความเชอ หรอ ประเพณนยมตามระบบ “อดมคตนยม” (idealism) โดยแท

อนง งานศลปกรรม ทไดรบการสรางขนบรการแกสงคมไทย ทมมาแตอดตสมย และ ในภายหลงเปนล าดบ มานนกลวนแตไดใชรปลกษณะ ทเปนรปแบบประดษฐ ตามระบบอดมคตนยมตามกลาวน ด งน ศลปกรรม ทไดรบการ สรางขนโดยเฉพาะ บรรดาชางสบหมกด ชางหลวง ชางเชลยศกด พระภกษชางกด จงไดรบการขนานนามเรยกชอวา “ศลปกรรมแบบไทยประเพณ” (Thai Traditional Art) งานของชางสบหม หรอ งานชางในกรมชางสบหมเดม ล าดบตามความส าคญของหมชาง ในท าเนยบทเปนมาแตอดต มชางตางๆ จดล าดบขนไวดงน

1.2.1.ชำงเขยน ชางเขยน คอ บคคลทมฝมอ และ ความสามารถกระท าการชาง ในทางวาดเขยน และ ระบายส ใหเกดเปนลวดลาย หรอ รปภาพตางๆ ไดอยางงดงาม เปนทพศวง และ เปนสงนาพงตาพอใจแกผไดพบเหน ชางเขยนแตโบราณ หรอ แตละพนถนสยามประเทศ ไดมค าเรยกตางกนออกไป อาท ชางแตม ชางเขยนส น ากาว ชางเขยนลายรดน า เปนตน

6 1.2.2. ชำงปน ชางปน คอ บคคลประเภทหนง ทมทงฝมอ และ ความสามารถเปนชาง อาจกระท าการประมวลวสด

ตางๆ อาท ดน ปน ขผง อยางใดอยางหนง มาประกอบเขาดวยกน สรางเปนรปทรงทมศลปะลกษณะ พรอมอยในรปวตถทไดสราง ขนนนไดเปนอยางด และ มคณคาในทางศลปกรรม

งานปน และ ชางผท างานปนน เมอสมยโบราณทลวงๆ ไปนนเรยกวา “งานปน” และ “ชางปน” แตในปจจบน “งานปน” เปลยนไปเปน “ประตมากรรม” ซงมนยวา มาแตค าภาษาบาลวา ปฏมากรรม หรอในภาษาสนสกฤตวา ปรตมากรม สวนค าวา “ชางปน” กไดรบความนยม เรยกวา “ประตมากร”

ชางปน อาจกลาวไดวา เปนชางทมความส าคญ จดอยในล าดบรองถดลงมาแตชางเขยน ความส าคญของงานปน และ ชางปน จงเปนรองงานเขยน และ ชางเขยน กระนนกด ชางปน และ งานปนกยงมความส าคญ หรอ มอทธพล เหนองานชางประเภทอนอยหลายประเภทดวยกน ทงนเนองดวยงานชางบางประเภท ตองอาศยวธการบางอยาง ของชางปนน าไปเปนแบบ ด าเนนการท างานชางประเภทนนๆ ใหส าเรจลลวงไปได

งานปนแบบไทยประเพณ ทบรรดาชางปนแตอดต ไดสรางสรรคขนไวนน มอยดวยกนหลายประเภท งานปน แตละประเภทยงประกอบการขนเปนงานปน ดวยวธการ และ กระบวนการตางๆ กน ซงขนตอนการท างานของชางปน และ งานปนประเภทตางๆ มดงตอไปน

1.2.3 ชำงแกะ ชางแกะ เปนชางประเภทหนง ในจ าพวกชางสบหม จดเปนผทมความสามารถ และ ฝมอในการชาง

อาจท าการสรางสรรครปลกษณ ทประกอบไปดวยศลปลกษณะ ประเภทลวดลาย หรอ รปภาพใหปรากฏขนดวยวธการ “แกะ”

ค าวา “แกะ” ซงเปนวธการท างานของชางแกะ หมายถง การสรางท าใหเกดเปนลวดลาย หรอ รปภาพขน ดวยวธใชเครองมอ ทเรยกวา “มดแกะ” แกะ แคะ ควก ไปตามวธการของชางประเภทน

งานของชางแกะ มกจะเปนงานขนาดเลก เปนของทตองการความละเอยดประณตมาก และ มลกษณะ ศลปภณฑทไดใชวสดตางๆ เชน ไม งาชาง หน มน เผอก ฟกทอง เปนสอส าหรบถายทอดความคด ความเชอ ความงาม และ ความสามารถของฝมอชางแกะใหปรากฏ

1.2.4.ชำงสลก ชางสลก เปนชางประเภทหนง ในจ าพวกชางสบหม เปนผมความสามารถ และฝมอในการชางท า

ลวดลาย หรอรปภาพตางๆ ขนดวยวธการทเรยกวา “สลก” ค าวา “สลก” อาจเรยกวาจ าหลก หรอ ฉลกกม เปนวธการของชาง ท าใหเปนลวดลาย หรอรปภาพ โดยวธใช “สว” เจาะเปนตน

งานของชางสลก เปนไปในลกษณะศลปภณฑ ทท าขนดวยการใชวสดเหลาน คอ ไม หน หนง กระดาษ เปนสอส าหรบถายทอดความคด ความเชอ ความงาม และ ความสามารถของฝมอ ใหปรากฏอาจแสดงออกเปน รปลกษณดวยลกษณะเปนงานสลกรปลอยตว งานสลกรปกงลอยตว งานสลกรปกงพนราบ และ งานสลกรปบนพน ราบ เปนมาเชนนโดยล าดบแตโบราณกาล

งานของชางสลก และ วธการของชางสลก ทเปนมาตามแบบแผน ซงเปนขนบนยมและอยางโบราณวธ การสลก นนมอยดวยกนหลายประเภท และ ตางวธในการปฏบตงาน ซงแตกตางออกไปบางเลกนอย เปนความรทจดเปนภมปญญา ในดานการสรางสรรคงานศลปกรรม แบบไทยประเพณอยางส าคญสาขาหนง งานสลกตางๆ มดงตอไปน

งำนสลกไม งานสลกไม คอ งานทใชไมเนอด มคณภาพคงทนถาวรเหมาะสมทจะน ามาสลก ท าขนเปน

รปทรงสงตางๆ ลวดลาย หรอ รปภาพใหคงรปอยเชนนนไดนานๆ งานสลกไมในทางปฏบตโดยขนบนยมอยางโบราณวธสลกไม

7 ไม เปนวตถดบพงหามาไดจากธรรมชาต ไมแตละชนดทจะน ามาใชท าการสลกขนเปนลวดลาย

กด รปภาพกด ตองไดรบการคดเลอกเอาแตเนอไมทคณภาพด ไมใหมตาไม ไมยอนเสยน หรอ มยางตกคางอยมากในเนอไมนน จากนจงน าไมมาผงในทรมใหเนอไมแหงสนท ถาไดเนอไมผงคางป กจะเปนเนอไมทคณภาพด จงน าไมนน มาตดแบงเปนทอน หรอ เปนแผนตามขนาด ทประสงคจะน ามาใชงานสลกไม

1.2.5. ชำงหลอ ชางหลอ เปนชางสรางศลปกรรมประเภทวจตรศลป งานของชางหลอ เปนงานทเกยวเนองกน กบงาน

ปน ชางหลอจ านวนไมนอย มกเปนผทมความสามารถในการปนอยดวย หรอไมกเปนทงชางปน และชางหลออยในคน เดยวกน ทงนเนองดวยงานปน ทเปนประตมากรรมแบบไทยประเพณ เปนตนวา พระพทธปฏมากร เทวปฏมากร รปฉลองพระองค พระมหากษตรย ฯลฯ เมอจะท าเปนรปอยางโลหะหลอ กจะตองจดการปนหนรปนนๆ ขนเสยกอน ดวยขผง แลวจงท าการเปลยนสภาพรปหนนน แปรไปเปนรปโลหะหลอ ซงกระบวนการแตละขนตอน ของงานประเภทน ยอมมความสมพนธแกกนและกนทกขนตอน ดงน ชางหลอจงมกเปนชางปนอยในตวเปนขนบนยม เชนนมาแตโบราณ

งานหลอ ทเปนงานของชางในจ าพวกชางสบหมน หมายถงการสรางงานประตมากรรม หรอ รปปฎมากรรม ใหมขนดวยการหลอมโลหะ ใหละลายเปนของเหลว แลวเทกรอกเขาไปในแมพมพทไดจดท าขน บงคบใหโลหะเหลวขงอยในนน เมอโลหะคลายความรอน และ คนตวแขงดงเดม กจะเปนรปทรงตามแมพมพนน บงคบใหเปนไป พอแกะ หรอ ท าลายแมพมพออกหมด กจะไดรปโลหะหลอ ตามรปตนแบบ หรอ รปหนทไดท าขนเปนแบบกอนทจะถายถอนท าแมพมพ หรอ ท าแมพมพขนหมหนนน

งานชางหลอ หรอ งานหลอโลหะ ดวยวธ และกระบวนการทเปนขนบนยมอยางโบราณวธ มชอเรยกโดยเฉพาะวา วธหลอโลหะอยางสญขผง (Lost Wax Process) เปนวธหลอโลหะวธหนง

งานของชางหลอโลหะ มกแบงงานเปน 2 ตอนดวยกน คอ การขนหนตอนหนง กบการหลอโลหะอกตอนหนง

การขนหน งานขนหนแกนทราย

1.2.6. ชำงกลง

ชางกลง เปนชางฝมอประเภทหนง ในจ าพวกชางสบหม งานชางของชางประเภทน คอ การสรางท าสงของ บางสงขนจากวสดธรรมชาต โดยวธการกลง เปนรปทรงตางๆ มรปลกษณทประกอบดวยศลปลกษณะ เปนงานสราง ท าเครองอปโภค และ เครองส าหรบประดบตกแตงซงโดยมากเปน ลกษณะทรงกลม ทรงกระบอก หรอรปทรงกรวย กลม จดเปนงานประณตศลปะอกประเภทหนง

งานกลง และ วธการกลงของชางกลง ทเปนศลปกรรมแบบไทยประเพณ มขนตอน และวธการเปนล าดบไป

1.2.7. ชำงหน ชางหน เปนชางฝมอพวกหนง ในจ าพวกชางสบหม ชางหมน ท าการชางในดานการสรางรปตางๆ ท

ประกอบ ไปดวยศลปลกษณะนานาชนด ทเปนลกษณะรปจ าลอง แทนสงทเปนจรงพวกหนง กบไดท าสงทใชเปนหนโครงราง ของสงทใชเปนหนโครงราง ของสงทจะท าการตกแตงรปทรงใหสมบรณ และสวยงามตอไป

งานของชางหน ทเปนมาโดยขนบนยม ในการศลปกรรมแบบไทยประเพณ อาจจ าแนกออกตามลกษณะของ งานชางหนไดเปน 3 ลกษณะงานดวยกน คอ ชางหนตออยาง ชางหนรป และชางผกหน

8 การงานของชางผกหนน ทเปนงานโดยขนบนยมแตกาลกอนม 2 ประเภท คอ

1 งำนผกหนรปภำพ การงานของชางผกหน และหนรปภาพน คอ หนทไดท าขนเปนรปมนษย อมนษย เทวดา และ

สตวหมพานต เปนงานประณตศลป ทสรางขนเนองดวยคตความเชอตามประเพณนยม ในการพระราชพธส าคญบางคราวบางโอกาส เชน คตความเชอเนองในพระราชพธถวายเพลงพระศพพระเจาแผนดนในอดตสมย ในการพระราชพธม ธรรมเนยมวาจะตองผกหนท าเปนรปภาพ อมนษย ครฑ นาค และ สตวหมพานตนานาชนด ท าเปนรปภาพขนาดสง ใหญเทาคนเปนๆ อาการยนประจ าแทนตดลกลอ ใหคนชกลากไปได และ บนหลงหนรปยงจดตงมณฑปโถงขนาดเลก ส าหรบทอดผาไตรของหลวงไวในนน โดยเจาพนกงาน จะน าไปเขากระบวนแหในการอญเชญพระบรมศพไปยงพระเมรมาศ ครนเมอเชญพระบรมศพขนประดษฐานบนพระจตกาธาน ในพระเมรมาศแลว เจาพนกงานจะน าเอาหนรปภาพตางๆ ตงแตงเรยงรายรอบเชงพระเมรมาศ สมมตเปนอมนษย สตวจตบาท สตวทวบาททมในจงหวด ณ เชงเขาพระสเมรนน

หน หรอ หนรปภาพน ท าขนโดยอาศย ไมไผบาง หวายบาง ทางมะพราว ทางหมากบาง น ามาผกขนเปนโครงรางของรปภาพ ทจะท าขนนนชนหนงกอน จงบผา หรอบกระดาษหมหอโครงรางนนขนเปนรปเปนราง มสวนละเอยด พอสมควรแลวจงขนดวยรกสมกท ารายละเอยด หรอ ชางจะตกแตงใหเปนไปตามแตจะเหนงาม

2 งำนผกหนเขำจ ำลอง งานผกหนประเภทหลงน เปนการผกหนท าเปนภเขาจ าลองขนาดยอมบาง ขนาดใหญและสง

บาง ส าหรบใชในการพระราชพธส าคญๆ บางงาน อาท หนเขาไกรลาส ส าหรบพระราชพธโสกนต หนเขาพระสเมรส าหรบพระราชพธออกเมร หนเขาวงกตในพธเทศนมหาชาต

งานผกหนเขาจ าลองน ชางหนจะใชไมจรง ตอกนขนเปนรางรานใหมขนาดกวาง ยาว และสงตามประสงค จะท าหนภเขาขน ณ ทนนโดยเฉพาะหนภเขา ทสรางขนใหคนขนไปไดบนภเขาหนน เชน ภเขาไกรลาสในพระราชพธโสกนต จะตองท ารางรานใหแขงแรงมนคง พอจะรบน าหนกคนทจะขนไป และสงปลกสราง คอมณฑปและเครองตงแตงขนบนเขานนไดพอ

เมอท ารางรานขนมนคง ตามขนาดทก าหนดไดแลว จงใชไมไผผาเปนซกๆ ยาวตามขนาด น ามาตงเปนโครงรปภเขาหมรางรานโดยขดไม และผกดวยเชอกปอ จดและดดใหเปนรปทรงก อนหนใหญนอย เรยงสลบทบเทนกนขนไปเปนภเขา ตามขนาด และรปทรงทก าหนด

ครนผกท าโครงรางขนไดดงก าหนดแลว จงใชเสอล าแพนบทบลงบนโครงรางท าเปนผวของกอนหนภเขาใหทว จดแตงเสอล าแพนใหเขารปไดลกษณะจ าลองหนผา มาจากภเขาจรง งานขนตอไป ค อ การปดกระดาษทบลงบน เสอล าแพนไดบทบโครงรางท าเปนโครงกนหนภเขานน โดยใชกระดาษฟางทาแปงเปยกปดทบเสอล าแพนนน ประมาณ 4–6 ชน เพอท าเปนผวของกอนหนและภเขา ปดกระดาษหนภเขาจ าลองนใหทวหมด และพกไวสกระยะ หนงใหกระดาษทปดแหงพอกระดาษทปดหนภเขาจ าลองนแหงแลว จงระบายสหนภเขาดวยสฝน เขยนระบายสใหดคลายภเขาหนจรงๆ ทงหนภเขาจ าลอง

1.2.8.ชำงรก

ค าวา “ชางรก” เปนค าเรยกชางประเภทหนง ซงอาศย “รก” เปนวตถปจจยส าคญ ส าหรบประกอบงาน ศลปกรรม เนองดวยการตกแตง ทลกษณะของงานเปนไปในลกษณะประณตศลป หรอ มณฑนศลป เปนตน

รก หรอ ยางรก มคณลกษณะเปนยางเหนยว สามารถเกาะจบพนของสงใดสงหนง ทประสงคจะทา หรอ ถมทบ หรอ เคลอบผวไดด มคณสมบตทท าใหผวพนซงทา หรอ เคลอบรก เปนผวมนภายหลงรกแหงสนท มคณภาพคงทนตอ ความรอน ความชน กรด หรอ ดางออนๆ และ ยงเปนวสดทใชเชอมสมก หรอ สเขา

9 ดวยกน เชอมระหวางผวพนกบวสด ส าหรบตกแตง เชน กระจกส เปลอกหอย และ ยงใชผสมสเขาดวยกน มาแตโบราณกาล งานศลปกรรมทประกอบดวยรก ลกษณะใดลกษณะหนงตามทกลาวมาน เรยกวา “เครองรก” หรอ “งานเครองรก”

“รก” เปนชอยางไมชนดหนง เปนวสดทไดจาก “ตนรก” [lac tree (ภาษาพฤกษศาสตร ; melanorrhoea usitata)] คอ ตนไมยนตนขนาดยอม การน ายางรกจากตนรกมาใช ท าดวยการกรด หรอ สบดวยมดทล าตนรก ใหเปนรอยยาวๆ ยางรกจะไหลออกมาตามรอยทกรด หรอสบนน น าภาชนะเขารองรบน ายางรกเปนคราวๆ เกบรวบรวมไว ใชงานตามขนาดทตองการ ยางรกนบางแหงเรยกวา “น าเกลยง” หรอ “รกน าเกลยง” กม “รก หรอ ยางรก” แตละชนดทชางรก ใชประกอบงานเครองรก มคณลกษณะดงน

รกดบ คอ ยางรกสด ทไดจากการกรด หรอ สบจากตนรก ลกษณะเปนของเหลวสขาว เมอทงไวสกระยะหนงจะ เปลยนเปนสน าตาล และ จะกลายเปนสน าตาลไหม รกดบนจะตองผานการกรองใหปราศจากสงสกปรกปะปน และ จะตองไดรบการขบน าทเจออยตามธรรมชาตในยาง ใหระเหยออกตามสมควรกอน จงน าไปใชประกอบงานเครองรก

รกน าเกลยง คอ รกดบทผานการกรอง และ ไดรบการขบน าเรยบรอยแลว เปนน ายางรกบรสทธ จงเรยกวา "รกน าเกลยง" เปนวสดพนฐาน ในการประกอบงานเครองรกชนดตางๆ เชน ผสมสมก ถมพนทาผว

รกสมก คอ รกน าเกลยงผสมกบ “สมก” มลกษณะเปนของเหลวคอนขางขน ใชส าหรบอดแนวทางลงพน และ ถมพน

รกเกลย คอ รกน าเกลยงผสมกบสมกถานใบตองแหงปน บางทเรยกวา “สมกดบ” ใชเฉพาะงาน อดรยารอง ยาแนวบนพนกอนทารก ส าหรบปดทองค าเปลว รกเชด คอ รกน าเกลยง น ามาเคยวบนไฟออนๆ เพอไลน าใหระเหยออกมากทสด จนไดเนอรกขน และเหนยว จด ส าหรบใชแตะ ทา หรอ เชดลงบนพนแตบางๆ เพอปดทองค าเปลว หรอ ท าชกเงาผวหนางานเครองรก

รกใส คอ รกน าเกลยงทผานกรรมวธสกดใหสออนจาง และเนอโปรงใสกวารกน าเกลยง ส าหรบใชผสม สตางๆ ใหเปนรกส

1.2.9 ชำงบ ชางบ เปนชางฝมอประเภทหนง ในจ าพวกชางสบหม ไดใชฝมอท าการชาง ในลกษณะตกแตงผว

ภายนอก ของงานประเภทศลปภณฑ ครภณฑ และ สถาปตยกรรมบางลกษณดวยงานบ ใหมคณคาสวยงาม และมงคงถาวร

ค าวา “บ” เปนค ากรยาอยางหนง หมายถง การเอาของบางๆ หรอ อกนยหน งคอ การตใหเขารป เชน บขนทองลงหน เปนตน

ชางบ ทเปนชางหลวง อยในจ าพวกชางสบหม มาแตโบราณกาล คอ ชางประเภททท าการบโลหะ ใหแผออกเปนแผนบางๆ แลวน าไปหมคลมปดเขากบ “หน” ชนดตางๆ เพอปดประดบท าเปนผวภายนอกของ “หน” ทท าขนดวยวตถตางๆ เชน ไม ปน โลหะ หน เปนตน ใหเกดความงาม มคณคา และ ความคงทนถาวรอยไดนานป

งานบโลหะ ท าขนส าหรบหมหอปดคลมหนชนดตางๆ อาจท าแกสงทเรยกวาหนขนาดยอมๆ ไปจนกระทงท า แกหนขนาดใหญมาก ดงตวอยางงานบในแตละสมยตอไปน

เมอสมยสโขทย มความในจารกบนหลกศลาบางหลกระบเรอง การตโลหะแผเปนแผน แลวบหมพระพทธปฏมากรอยหลายความ หลายแหงดวยกน เปนตนวา จารกศลาวดชางลอม ระบความวา

“…จงมำเอำสรอยทองแถวหนงตโสมพอกพระเจำ…”

10 สมยลานนา มความวา ตองการชางบนบนทกเขาไวในต านาน การสถาปนาศาสนสถานส าคญมความ

ตอน หนงใน ชนกาลมาลปกรณ วาดวยการบโลหะหมพระมหาเจดย ณ วดเจดยหลวง กลางเมองเชยงใหม เมอรชกาล พระเจาตโลกราช

ตอมาถงสมยอยธยา พระพทธปฏมากรจ านวนไมนอย ทไดรบการสถาปนาขนในชวงสมยอนยาวนาน ถง ๔๐๐ ป กไดรบความนยม ใชโลหะมคาหมหอหมองคพระใหสวยงาม และมคณคาเพมขน พระพทธปฏมากรส าคญองคหนง ไดรบการบดวยทองค า คอ พระพทธปฏมาพระศรสรรเพชญ

ครนมาถงสมยรตนโกสนทร การชางบ ยงไดรบการผดงรกษาใหมอยตอมาในหมชางหลวง จ าพวกชางสบหม ไดท าการบโลหะ เปนเครองประดบตกแตงตางๆ เชน บโลหะประดบฐานเบญจา บท าพระลองประกอบพระโกศ บธารพระกร บฝกพระแสง ฝกดาบ และมงานบโลหะชนส าคญยงชนหนง คอ บษบกทประดษฐานพระพทธมหามณรตนศาสดาราม ในพระบรมมหาราชวง เปนบษบกทท าโครงสรางดวยไม แลวบหมดวยทองค าทงองค ในจดหมายเหตการปฏสงขรณ วดพระศรรตนศาสดาราม เมอรชกาลพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว มความบอกลกษณะบษบก ไววา

“…และพระมหาบษบกนน ยอเหลยมไมสบสอง สงแปดศอกคบแผสวรรณธรรมชาต หมคงแตเชงฐานปทมขน ไปถงสดยอด”

1.2.10.ชำงปน

ชางปน เปนชางประเภทหนง ในจ าพวกชางสบหม งานของชางปน เปนงานสราง ท าอาคารสถานชนดเครองกอ ประเภท เจตยสถาน และศาสนสถานตางๆ เชน พระสถปเจดย พระพทธปรางคเจดย พระอโบสถ พระวหาร ฐานชกช ซมคหา กบไดท าพระมหาปราสาท พระราชมณเฑยร แทนฐาน เกยราชยาน ประต เครองยอดตางๆ ใบเสมา ก าแพงและปอมปราการ เปนตน และ งานของชางปนยงเนองดวยการปนปนอกดวย

งานปน จดเปนงานชางเกาแกจ าพวกหนงทในสยามประเทศน ทงนพงเหนไดจากซากโบราณสถานประเภท เจตยสถาน ชนดเครองกออฐถอปน ท าลวดบวประกอบสวนตางๆ อยางประณตแสดงฝมอ และความสามารถชางปน ชนสง แตทวาหลกฐานความเปนมา ของชางปนรนเกาๆ นนไมสมหลกฐานสงอนๆ แสดงใหทราบไดวาเปนชางพวกใดเปนผสรางท า นอกเสยจากรปแบบทแสดงฝไมลายมอฝากไวเทานน งานปน หรอ งานชางปนแตสมยกอน มชอเรยกเปนค าเกา อกอยางหนงวา “สทายปน” งานของชางปน อาจจ าแนก ลกษณะงานของชางปนออกไดเปน 2 ลกษณะ ดวยกนคอ

1. ชางปนงานกอ ชางปนจ าพวกน ท างานในลกษณะการกอวสดชนดตางๆ เชน อฐ หน ศลาแลง เปนตน ขนเปนรปทรงสง ตางๆ ตงแตขนาดเลก เชน กอเขามอขนอาง ไปจนกระทงกอพระสถปเจดย กอพระพทธปรางคเจดย หรอ ไดท าการในดานบรณะปฏสงขรณ เครองหน เครองอฐกอทช ารดใหคนดขนดงเดม

2. ชางปนงานลวดบว ชางปนจ าพวกน ท างานในลกษณะการถอปน ท าผวเปนลวดบวแบบตางๆ เชน บวคว า บวหงาย บวหลงเจยด บวปากปลง บวลกแกว บวอกไก ส าหรบประกอบท าฐานลกษณะตางๆ เปนตนวา ฐานเชงบาตร ฐานเทาสงห ฐานปทม ฐานเฉยง ฐานบวจงกล ฯลฯ หรอท าการถอปนจบเหลยมเสาแบบตางๆ คอ เสาแปดเหลยม เสายอมมไมสบสอง เสากลม เปนตน

งานปน ทเปนงานในหนาทของชางปนดงกลาว มวตถปจจยส าคญส าหรบงาน คอ ปน ซงชางปนไดใชในงาน กอ ฉาบ และ ถอปนเปนสงตางๆ มาแตโบราณ การผสมปนน ชางปน บางคนไดผสมเนอปน ใหมคณภาพเหนยว และ คงทนถาวรอยไดนานป บางคนใชกระดาษฟางบาง หวบบก หวกลอยบาง แมหวตนกระดาษ กใชต าผสมเขากบเนอปน เพอชวยเสรมความเหนยว และยดตวด ทงนขนอยกบความเชอ และประสบการณของชางปนแตละคน

งานชางปนน เมอจะท าการคราวหนงๆ จงท าปนขนเฉพาะงานคราวนน จะท าเตรยมไวลวงหนานานเปนแรมเดอนไมได การท าปนเตรยมไวส าหรบงานกอ ฉาบ จบ ถอปนเปนงานคอนขางหนกแรง

11 เพราะตองใชแรงต าปนกบ สงทผสมรวมกนนานกวาจะเขาเปนเนอเดยว และเหนยวไดท ในการงานชวงน มกเปนภาระหนาทของลกมอ ชางปน ต าปนใหแกชางปน แตในบางกรณทชางปนไดท างานกอ งานปฏสงขรณวดวาอาราม ทเปนงานของหลวง อปถมภการพระศาสนา มกมชาวบานสมครมาชวยต าปน เปนการรวมท าบญสรางกศล ดวยการโขลกต าปนถวายวด บญกรยาเชนน จงเกดเปนธรรมเนยมขนในสมยกอน เมอมการสราง หรอ ซอมปชนยสถาน หรอ ศาสนสถานอยางหนง อยางใดทเปนชนดเครองกอขนในวด ชาวบานวยหนมวยสาว จะสมครมาชวยกนต าปนเตรยมไว ส าหรบชางปน จะไดใชงานต าปนน จะท ากนในตอนหวค าภายหลงเสรจธระประจ าวนแลว ตงครกต าปนเรยงรายกนหลายๆ ลกครก ต าปนนโดยมากใชครกกระเดอง ซงจะชวยผอนแรงต าไดมาก เมอต าปนเหนยวไดทครกหนงๆ กตกเอาไปพกไวในอางดน เอาผาหรอฟางชบน าคลมปดไวใหปนชน พอแกเวลาทชางปนจะมาเอาไปใชในวนรงขน อนง ปนทจดการโขลกต าเตรยมไวนยงไมตองใสเชอน าตาล จะใสเชอน าตาลกตอเมอชางปนจะใชปน จงใสเชอดงกลาวเอาเองตามสวน หรอขนาดทเขาใจ ธรรมเนยมชาวบานชวยต าปนถวายวดน นอกเสยจากเปนบญกรยาแลว ยงอาจกลาวไดวา เปนโอกาสส าหรบคนหนมสาว ไดมาสมาคมกนไดโดยผใหญไมสเดยดฉนท

12

ใบงำน หนวยกำรเรยนรท 1 แผนผงควำมคด (Mind Map)




มอบหมำยงำน 1.ใหนกเรยนศกษาตาม ใบความรและใบงาน ดงน 1.1 อธบายงานประดษฐไทยทใชในประเพณโดยแสดงงานออกมาแบบแผนผงความคด (Mind Map) 2.ใหนกเรยนแตละคนออกมาน าเสนองานคนละ 5 นาท 3.ใหนกเรยนแตละคนชวยกนแสดงความคดเหนแลกเปลยนความรกนในกลม 4.ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลท าแบบทดสอบหลงเรยนหนวยท 1 เรองความรทวไปเกยวกบงานประดษฐตามสมยนยม

ตวอยำงใบงำนท 1

2

13

ใบงำน หนวยกำรเรยนรท 1.2 แบบทดสอบหลงเรยน


หนวยท 1 สอนครงท 1-2

จ านวน 10 ชวโมง


1.ขอใดคอ ความหมายของค าวา “ประดษฐ” ก.มขนอยแลว ข.คดคนท าขนมา ค.พฒนา ง.ถกทงขอ ก และ ค

2.การน าเอาวสดตางๆ มาท าเปนผลตภณฑใหม ตรงกบขอใด ก.งานประดษฐ ข.งานคดคน ค.งานปรบปรง ง.งานพฒนา

3.ขอใดไมใช ชางทจดอยในชาง 10 หม ก.ชางรก ข.ชางบ ค.ชางประดษฐประดอย ง.ชางกลง

4. จากภาพจตกรรมฝาผนง วดทาสทธาวาส จงหวดอางทอง เปนงานของชางใด ก.ชางรก ข.ชางบ ค.ชางกลง ง.ชางเขยน

5.งานแกะสามารถแบงออกเปนกประเภท ก. 2 ประเภท ข. 3 ประเภท ค. 5 ประเภท ง. 7 ประเภท

6.ขอใดไมใชวสดธรรมชาตทเปนของสด มลกษณะเนอออน สามารถน ามาแกะสลกได คอขอใด ก.ผลไม ข.หนออน ค.หวพชบางชนด ง.หยวกกลวย

7.ขอใดไมใชวสดของชางสลกในการท าผลตภณฑ ก.ไม ข.หน ค.หนง ง.ถกทกขอ

8.จากขอความ “หนแบบทมแตศรษะ ประกอบกบไมกระบอกท าเปนแกนตวหน และถงผาคลมตางเสอ ตดมอเขาทมมกนถงทงสองขาง หนแบบนเรยกวาหนประเภทใด” ก.หนชก ข.หนเชด ค.หนกระบอก ง.หนละครเลก

9.ขอใด คอความหมายของ ยางรกสด ก.รกสมก ข.รกดบ ค.รกน าเกลยง ง.รกเกลย

10.จากบทความ “บษบกทประดษฐานพระพทธมหามณรตนศาสดาราม ในพระบรมมหาราชวง เปนบษบกทท าโครงสรางดวยไม แลวบหมดวยทองค าทงองค” ตรงกบชางใดทมสวนเกยวของในประดษฐชนงานครงน ก.ชางสลก ข.ชางบ ค.ชางกลง ง.ชางเขยน

14


ชอวชำ เทคนคการประดษฐงานตามสมยนยม ชอหนวย การออกแบบงานประดษฐตามสมยนยม


ชอเรอง ความหมายของการออกแบบ หลกการออกแบบงานประดษฐ การควบคม ดแล และตรวจสอบการผลตชนงานอยางปลอดภย

การออกแบบ หมายถง การถายทอดรปแบบจากความคดออกมาเปนผลงาน ทผอนสามารถมองเหน รบร หรอสมผสได เพอใหมความเขาใจในผลงานรวมกน แบบทคดออกมาอาจเปนสงทเปนไปไดจรง หรอแบบทเปนลกษณะเพอฝน เปนเพยงนามธรรมกได ผทออกแบบจะเรยกวา นกออกแบบ ซงหมายถงคนทท างานวชาชพในสาขาการออกแบบทแตกตางกนไป เชน นกออกแบบแฟชน, นกออกแบบแนวความคด หรอนกออกแบบเวบไซต

การออกแบบนนมความจ าเปนทตองพจารณาดาน สนทรยศาสตร ประโยชนใชสอย หลกเศรษฐศาสตร และมมมองสงคมการเมอง ทงในสงทออกแบบและขนตอนการออกแบบ การออกแบบอาจเกยวของกบการคนหาขอมล ความคด การท าแบบจ าลอง การปรบเปลยนใหท างานรวมกนได และอาจมการออกแบบใหม ขณะทความหลายหลายของการออกแบบอาจรวมไปถง เสอผา สวนตอประสานกราฟกกบผใช ตกระฟา เอกลกษณกลมบรษท ขนตอนการท าธรกจ หรอแมกระทงขนตอนการออกแบบเอง

การท างานศลปะควรมการออกแบบกอนทจะท างานจรง เพราะการออกแบบเปนกระบวนการคดอยางเปนระบบ ท าใหมวธการและรปแบบการสรางงานใหมๆ ขน งานศลปะตองใชการออกแบบใหเปนไปตามความตองการกอนทจะสรางงานจรง เชน การจะวาดภาพ จะตองค านงถงจดสนใจทอยในภาพ วาจะอยทตรงไหน เนนอยางไรจงจะนาสนใจ มอะไรแปลกใหม จะใชสอยางไร เปนตน ถาไดคดวางแผนการจดวางรปแบบไวกอน จะท าในการออกแบบใหไดงานทสมบรณแบบ ตอบสนองตอความตองการของตนเองและสงคมได

2.1 ควำมหมำยของกำรออกแบบ กำรออกแบบ คอ กระบวนการท างานอยางสรางสรรคของมนษย โดยมทศนธาตและหลกทางทศนศลปเปนองคประกอบ โดยใชหลกการจดองคประกอบเปนแนวทางในการจดวางรปแบบอยางมจดมงหมาย ท าใหเกดรปแบบใหมๆ ในการสรางสรรคตามขนตอนในการท างาน ทจะตองค านงถงการจดสวนประกอบตางๆ ในการออกแบบ ใหมความงามสมพนธกบประโยชนใชสอยทางดานวสด และการผลตผลงาน ทงนเพอสนองตอบความตองการของตนเองและคนในสงคม นอกจากนงานออกแบบยงเปนการแสดงออกซง ความคด ความงาม ทสมพนธระหวางความตองการของตนเอง ความตองการของผอน และสภาพแวดลอมทแสดงออกถงวฒนธรรมและพฤตกรรมของคนในสงคม อนประกอบดวยหลก 2 ประการ คอ

1 ความงามในรปแบบ ทปรากฏเปนความตางของทศนธาต น ามาจดองคประกอบโดยใชกรรมวธหรอเทคนคและการถายทอดอยางเหมาะสม ปรากฏเปนความงามอนสมบรณทางกายภาพของงานออกแบบ

2 ความงามในเนอหา เปนการก าหนดเรองราวในการแสดงออก ความรสกประทบใจหรอสงทสอใหผอนรบร ทก าหนดขนโดยผออกแบบเนอหาอาจเปนเรองราวทางสงคม สงแวดลอม ความรสกประทบใจตอสงตางๆ ตลอดจนความเชอทางสงคมและศาสนา สามารถสอความหมายหรอบอกเลาเรองราวถงความงามในเนอหาอยาง

15 งายหรอซบซอม เชน งานศลปกรรมไทยทกแขนงทผสรางสรรคผลงานไดแฝงความคด คตธรรม ถาไดศกษาและเขาใจกจะท าใหสามารถเขาใจวถชวตของคนไทยไดเปนอยางด เปนตน กำรออกแบบ หมายถง การรจกวางแผนจดตงขนตอน และรจกเลอกใชวสดวธการเพอท าตามทตองการนน โดยใหสอดคลองกบลกษณะรปแบบและคณสมบตของวสดแตละชนดตามความคดสรางสรรค และการสรางสรรคสงใหมขนมา เชน เราจะท าเกาอนงซกตวจะตองวางแผนไวเปนขนตอนโดยตองเรมเลอกวสดทจะใชท าเกาอนนจะใชวสดอะไรทเหมาะสม วธการตอยดนนควรใชกาว ตะปนอต หรอใชขอตอแบบใด ค านวณสดสวนการใชงานใหเหมาะสม ความแขงแรงของเกาอนงมากนอยเพยงใด สสนควรใชสอะไรจงจะสวยงาม และทนทานกบการใชงาน โดยมการออกแบบมการใชความคดเชงสรางสรรค 4 ลกษณะ 1.ความคดรเรม 2.ความคลองในการคด 3.ความยดหยนในการคด 4.ความคดละเอยดละออ

2.1.1 กำรพฒนำ ศพททางภาษาองกฤษวา Improvement หมายถง การปรบปรงเปลยนแปลงบาง แตถาใชค าวา Development หมายถงการปรบปรงเปลยนแปลงใหดขน ส าหรบค าหลงดเหมอนจะตรงกบภาษาไทยมากกวา

2.1.2 ผลตภณฑ หมายถง สงทมนษยคนควาออกแบบ ประดษฐขนเพออ านวยความสะดวกสบายในการด ารงชพการพฒนาผลตภณฑ หมายถง กระบวนการคนควา คดออกแบบ แกไขและปรบปรงเพอใหไดมาซงผลตภณฑทดขน

2.1.3 กำรออกแบบผลตภณฑอตสำหกรรม หมายถง การออกแบบผลตภณฑทผลตขนดวยกรรมวธทางดานอตสาหกรรม และสงแวดลอมตางๆทเกยวกบอตสาหกรรม โดยมการวเคราะหหาขอมลตางๆเกยวกบหนาทใชสอยของผลตภณฑ ขอมลเกยวกบตลาดแลวน ามาปรบปรงผลตภณฑเพอผลตเปนจ านวนมากๆใหอยในความนยมของตลาดในราคาพอสมควร

2.1.4 ปจจยทเกยวกบกำรออกแบบผลตภณฑ การออกแบบผลตภณฑมปจจยทเกยวของ 4 ประการคอ

1.การออกแบบทสมพนธกบคณภาพของผลตภณฑ 2.การออกแบบทสมพนธกบวสดและกระบวนการผลต 3.การออกแบบทสมพนธกบความตองการของผบรโภค

3.1ความตองการทสอดคลองกบความเปนอย 3.2ความสอดคลองกบสภาพเศรษฐกจ

4.การออกแบบทมคณคาทางความสวยงาม 2.1.5 ควำมส ำคญของกำรออกแบบผลตภณฑ

1. ความส าคญ ในดานคณคาทาง ศลปะ งานออกแบบทดท าใหผลตภณฑ มความงามดงดดใจ สามารถตอบสนอง รสนยมของผบรโภคได

2. มประสทธภาพทางอตสาหกรรม มการเลอกวสดทดเพอน าเขาส กระบวน การผลตทมประสทธภาพลงทนนอย แตมปรมาณผลผลตทเพมขน

3. มคณภาพทางการบรโภค ผลตภณฑทมการออกแบบทด มการใชวสดทดมกระบวนการผลตอยางมประสทธภาพจะท าใหผลตภณฑมความคงทนและ มความปลอดภยในการใชสอย

16 4. มศกยภาพในการแขงขนทางพาณชย ผลตภณฑทมความงาม ความ คงทนและความ

ปลอดภยจะเปนทตองการของตลาดท าใหมยอดขายสงสามารถแขงขน ทางการคากบผลตภณฑชนดเดยวกนของบรษทอน

5. มการพฒนาผลตภณฑใหม เมอบรษทมก าไรจากการขายผลตภณฑ ทมการออกแบบทด บรษทจะน าผลก าไรมาลงทนเพอพฒนาผลตภณฑใหม โดยการ ปรบปรงผลตภณฑเดมหรอสรางผลตภณฑใหมทคลายคลงกบผลตภณฑเดม

6. มศกยภาพในการรกษาลกคาเดม การปรบปรงผลตภณฑเดมหรอการสรางผลตภณฑใหมทเกยวพนกนขนดวยการออกแบบทดจะชวยใหบรษทสามารถรกษาลกคาเดมไวได ในขณะเดยวกนบรษทยงสามารถดงดดลกคาใหมทมรสนยมอยางเดยวกนไดดวย

7. มการพยากรณทด เปนทคาดหมายกนวาสนคาทมการออกแบบไมด จะไมคอยไดรบการยอมรบของประชาชนในทางตรงกนขามสนคาทมการออกแบบ ทดจะไดรบการยอมรบ ท าใหการพยากรณเปนไปในทางทพงประสงค

8. มการรบรองคณภาพตามระบบ ISO 9000 ผลตภณฑของบรษททไดรบ ประกนคณภาพ มการควบคมการออกแบบกระบวนการผลตการตรวจและการทดสอบลกษณะและคณลกษณะโดยรวมของผลตภณฑและแสดงใหเหนได ท าใหผบรโภคเกดความพงพอใจ

9. มการคดคนสงใหม เมอมความตองการพฒนาผลตภณฑใหม หรอ ตองการผลตภณฑทมความแปลกและแตกตางไปจากเดมตงแตระดบเลกนอยจนถงระดบมาก เปนตนวา บรษทผลตรถยนตจะมการเปลยนแปลงเลกนอยกบรถยนตรนเดมอยเสมอ เพอใหกลายเปนรถยนตรนใหมพรอมกบราคาทเพมสงขน

10. มการพฒนาทมงานในการออกแบบ เปนการท างานรวมกนระหวาง นกออกแบบดวยกน และท างานรวมกบบคลากรฝายการตลาด วศวกร ฝายผลต คนงานรวมทงผบรหารองคการ ซงท าใหม 2.2 หลกกำรของกำรออกแบบ

หลกการของการออกแบบโดยอาศยพนฐานและสวนประกอบขององคประกอบศลป คอ จด เสน รปราง รปทรงน าหนก ส และพนผว น ามาจดวาง เพอใหเกดความสวยงาม โดยมหลกการ ดงน

1.ควำมเปนหนวย (Unity) ในการออกแบบ ผออกแบบจะตองค านงถงงานทงหมดใหอยในหนวยงานเดยวกนเปนกลมกอนหรอมความสมพนธกนทงหมดของงานนนๆและพจารณาสวนยอยลงไปตามล าดบ

2.ควำมสมดลหรอควำมถวง (Balancing) เปนหลกทวๆไปของงานศลปะทจะตองดความสมดลของงานความรสกทางสมดลของงานน เปนความรสก ทเกดขนในสวนของความคดในเรองของความงามในสงนนๆ ซงมหลกความสมดล อย 3 ประการคอ

2.1 ความสมดลในลกษณะเทากน (Symmetry Balancing) คอ มลกษณะเปนซาย-ขวา บน-ลางเปนตน ความสมดลในลกษณะนดและเขาใจงาย

2.2 ความสมดลในลกษณะไมเทากน (Non - Symmetry Balancing) คอ มลกษณะสมดลกนในตวเองไมจ าเปนจะตองเทากน แตดในดานความรสกแลวเกดความสมดลกนในตว ลกษณะการสมดล แบบนผออกแบบจะตองมการประลองดใหแนใจในความรสกของผพบเหนดวย ซงเปนความสมดลทเกดในลกษณะทแตกตางกนได เชน ใชความสมดลดวยผว (Texture) ดวยแสง-เงา (Shade) หรอดวยส (Colour)

2.3 จดศนยถวง (Gravity Balance) การออกแบบใดๆทเปนวตถสงของและจะตองใชงานการทรงตวจ าเปนทผออกแบบ จะตองค านงถงจดศนยถวง ไดแก การไมโยกเอยง หรอใหความรสกไมมนคงแขงแรง ดงนน สงใดทตองการจดศนยถวงแลว ผออกแบบ จะตอง ระมดระวงในสงนใหมาก ตวอยางเชน เกาอจะตองตงตรง ยดมนทงสขาเทาๆกน การทรงตวของคน ถายน 2 ขากจะตองมน าหนกลงทเทาทง 2 ขางเทาๆกนถายน

17 เอยงหรอพงฝา น าหนกตวกจะลงเทาขางหนงและสวนหนงจะลงทหลงพงฝา รปปนคนในทาวง จดศนยถวงจะอยทใด ผออกแบบจะตองร และ วางรปไดถกตอง เรองของจดศนยถวง จงหมายถง การทรงตวของวตถสงของนนเอง

3.ควำมสมพนธทำงศลปะ ( Relativity of Arts) ในเรองของศลปะนน เปนสงทจะตองพจารณากน หลายขนตอนเพราะเปนเรองความรสกทสมพนธกนอน ไดแก

3.1 กำรเนนหรอจดสนใจ (Emphasis or Centre of Interest) งานดานศลปะ ผออกแบบจะตองมจดเนนใหเกดสงทประทบใจแกผพบเหนโดยมขอบอกกลาว เปนความรสกรวมทเกดขนเองจากตวของศลปกรรมนนๆ ความรสกนผออกแบบจะตองพยายามใหเกดขนเหมอนกน

3.2 จดส ำคญรอง (Subordinate) คงคลายกบจดเนนนนเอง แตมความส าคญรองลงไปตามล าดบความรสกนผออกแบบจะตองพยายามใหเกดขนเหมอนกน ซงอาจจะเปนรองสวนท 1 สวนท 2 กได สวนนจะชวยใหเกดความลดหลนทางผลงานทแสดงผออกแบบจะตอง ค านงถงสงนดวย

3.3 จงหวะ (Rhythem) โดยทวๆ ไป สงทสมพนธกนในสงนนๆยอมมจงหวะระยะหรอความถหางในตวมนเองกดหรอสงแวดลอม ทสมพนธอยเพอเปนเสน ส เงา หรอชวงจงหวะของการตกแตง แสงไฟ ลวดลาย ทมความสมพนธกนในทนนจะเปนความรสกของผพบเหนหรอผออกแบบจะรสกในความงามนนเอง

3.4 ควำมตำงกน (Contrast) เปนความรสกทเกดขนเพอชวยให มการเคลอนไหวไมซ าซากเกนไปหรอ เกดความเบอหนาย จ าเจ ในการตกแตงกเชนกน ปจจบนผออกแบบมกจะหาทางใหเกดความรสกขดกน ตางกน เชน การจดชดเกาอสมยใหมกมเกาอสมยรชกาลท 5 อยดวย 1 ตว การจดเชนน ผพบเหนจะเกดความรสกแตกตางกน ท าใหเกดความรสก ไมซ าซาก มรสชาตแตกตางออกไป

3.5 ควำมกลมกลน ( Harmomies) ความกลมกลนในทนหมายถง พจารณาในสวนรวมทงหมด แมจะมบางอยางทแตกตางกนการใชสทตดกนหรอการใชผวใชเสนทขดกนความรสกสวนนอยนไมท าใหสวนรวมเสยกถอวาเกดความกลมกลนกนในสวนรวมความกลมกลนในสวนรวมนถาจะแยกกไดแกความเนนไปในสวนมลฐานทางศลปะ อนไดแก เสน แสงเงา รปทรง ขนาด ผว ส นนเอง

ชลอ บญกอ และคณะ (2548 : 216) กลาวถง หลกการออกแบบพนฐานทวไป (Principles of design) วามจดมงหมายเพอใหเกด สงทดกวาในดานของประโยชนใชสอยและความสวยงาม นกออกแบบทจะสรางผลงานออกมามการแขงขนเพอผลตผลงานของตนใหมความแปลกใหม เปนทสนใจของผบรโภค เหมาะสมกบประโยชนใชสอยและมรปแบบอยในความนยมใชงานไดนานๆ หลกการออกแบบ มหลกการตางๆ มากมายทสามารถปฏบตตามไดตามหลกและวธการ

2.2.1 ลกษณะของกำรออกแบบทด ประกอบดวย 1.ควำมสมดล (Balance) คอ ความทรงตวอยนงมนคง เปรยบเหมอนกบตาชงอยในสภาพท

เทากนทงสองขางทความสมดลอาจเกดจากตามแนวนอนและแนวตงกได เชน ชนงานเตยงนอนเปนความสมดลในแนวนอนตเกบของเปนความสมดลในแนวตง ฯลฯ

2.สดสวน (Proportion) คอ การไดสดสวนกนของรปลกษณะความสมพนธระหวางขนาดและพนทผลตภณฑทมสดสวนดจะชวยใหสวนประกอบ รปลกษณะ และรปทรงมความสมพนธกลมกลนอยางเหมาะสมงดงาม การใชสดสวนแบงออกเปน 2 พวก คอการใชสดสวนใหสมพนธกบตวมนเอง เชน ผลตภณฑเครองเรอนทมสดสวนของตวและขาสมพนธกน

3.กำรใชสดสวนใหสมพนธกบสงแวดลอม เชน โตะส าหรบใชในหองรบแขกจ าเปนตองเปนโตะทวางแลวสมพนธกบขนาดของหอง ไมเลกหรอใหญเกนไป และขนาดของโตะมความสมพนธกบขนาดของผใช ฯลฯ

18 4.ควำมกลมกลน (Hamony) คอ ความประสานกลมกลนของการออกแบบ สภาพชนสวน

ตางๆ ของวตถเหมาะสมและเขากนได ซงหลกของงความกลมกลนมอย 3 ลกษณะ คอ 4.1 ความกลมกลนในดานความคดการออกแบบ 4.2 ความกลมกลนของรปทรง ส เสน และผว 4.3 ความกลมกลนกบธรรมชาต

5.ควำมแตกตำง (Contrast) คอ ความรสกทตองการใหเกดความรสกขดกนเพอแกไขการซ าซากจ าเจจนเกนไป เชน มรปราง ส แตกตางกนออกไป ฯลฯ ความแตกตาง ตรงกนขามกบความกลมกลนความแตกตางจงเปนผลทกอใหเกดการพกผอนของสมองและความรสก เชน การมองเหนแสงไฟทรอนแรง แลวมองเหนน าทสงบนง

6.ชวงจงหวะ (Rhythrm) คอ การเคลอนไหวทมจงหวะ เสน ส แสง และเงา เปนความรสกใหความเคลอนไหวโดยทวไปความสมพนธกบสงของตาง ๆ ยอมมจงหวะ ระยะ หรอความหางในตว สงแวดลอมทสมพนธกนกจะเปนเสน รปทรง ส เชน การท าขนาดใหเลกลง หรอเพมขนาดใหใหญขน ฯลฯ

7.กำรเนนใหเกดจดเดน (emphasis) คอ การเนนองคประกอบทส าคญของศลปะใหมความเดน แจมชดกวาการเนนใหเกดจดเดนควรเนนใหเหมาะสมกบจดประสงค เขาใจงาย ไมยงยากจนเกนไปและแลดสวยงาม จดเดนเปนศนยกลางของความสนใจชนสวนของวตถอาจท าใหเดนขนจากรปรางของวตถ การใชส หรอการตกแตงวตถนน ๆผออกแบบตองคดวาจะเนนจดเดนมากนอยเพยงใดและจะวางจดส าคญ ณ ทใดจงจะเกดความสวยงาม

ดงนน สรปไดวาหลกการออกแบบพนฐานทวไป นกออกแบบทดนนจะตองยดหลกการ งานดานศลปะเปนส าคญ กลาวคอ ตองค านงถง การใช จด เสน รปราง รปทรง น าหนก ส และพนผวน ามาจดวางเพอใหเกดความสวยงาม และมคณคาดานประโยชนใชสอย

2.2.2 คณสมบตของนกออกแบบทด ประกอบดวย 1.เปนผมทกษะในการออกแบบ และประสบการณสงมความคดสรางสรรค และมหลกการตาง

ๆ ทจะน ามาใชในการออกแบบ ควรไดมาจากประสบการณจรงในชวตทเกดจากความเชอมนในตนเอง 2.เปนผทรจกสงเกตและท าความเขาใจกบสงแวดลอมทงสภาพทางธรรมชาตและสงตาง ๆ ท

มนษยสรางสรรคขน เพอความตองการของมนษย และการออกแบบทดตองมาจากประสบการณจรงหรอความเปนจรงโดยจะตองสนองตอความตองการของมนษยในแตละยคสมยได

3.มความรจรง เขาใจเรองวสดชนดตาง ๆ และกระบวนการท างานเปนอยางด 4.มความคดรเรมสรางสรรค และเปนผทตดตามการเปลยนแปลงและความเคลอนไหวของงาน

ออกแบบสรางสรรคทกสาขาอยเสมอเพอสรางผลงานดวยความสามารถของตวเองและมเอกลกษณเฉพาะตว 5.เปนผทมความสนใจศกษาความเชอ และผลงานทออกแบบตามความเชอในยคตาง ๆ ทผาน

มาเพอน ามาใชเปนพนฐานในการออกแบบสรางสรรคใหกาวหนาตอไปในปจจบนและอนาคต 6.เปนผทเขาใจสภาพแวดลอมของสงคม และความตองการของประชาชนเพอใหการออกแบบ

สอดคลองกบความตองการ 7.ตองถายทอดความคดของตนเองออกมาในรปของหนจ าลองเพอใหผอนสามารถเขาใจได 8.เปนผทมความเขาใจงานออกแบบแตละชนด เพอใหการออกแบบตอบสนองไดตรงตาม

จดประสงคของงานออกแบบนน ๆ เชน การออกแบบโฆษณามจดประสงคในการจงใจเปนตน

19 2.3 กำรควบคม ดแล และตรวจสอบกำรผลตชนงำนอยำงปลอดภย

การควบคม การดและ และการตรวจสอบชนงานอยางปลอดภย จะตองค านงถงปจจยทมอทธพลตอการก าหนดองคประกอบของ และการออกแบบผลตภณฑมปจจย (Design factors) มากมายทนกออกแบบทตองค านงถง แตในทนจะขอกลาวเพยงปจจยพนฐาน 10 ประการ ทนยมใชเปนเกณฑในการพจารณาสรางสรรคผลงานเชงอตสาหกรรม ซงปจจยดงกลาวเปนปจจยทสามารถควบคมได และเปนตวก าหนดองคประกอบของงานออกแบบผลตภณฑทส าคญ ไดแก

1.หนำทใชสอย (Function) ผลตภณฑทกชนดจะตองมหนาทใชสอยถกตองตามเปาหมายทตงไว คอสามารถตอบสนองประโยชนใชสอยตามทผบรโภคตองการไดอยางมประสทธภาพ ในหนงผลตภณฑนนอาจมหนาทใชสอยอยางเดยวหรอกลายหนาทกได แตหนาทใชสอยจะดหรอไมนน ตองใชงานไประยะหนงถงจะทราบขอบกพรอง ตวอยาง เชน การออกแบบโตะอาหารกบโตะท างาน โตะท างานมหนาทใชสอยยงยากกวา มลนชกส าหรบเกบเอกสาร เครองเขยน สวนโตะอาหารไมจ าเปนตองมลนชกเกบของ ระยะเวลาของการใชงานสนกวา แตตองสะดวกในการท าความสะอาด

2.ควำมสวยงำมนำใช (Aesthetics or sales appeal) ผลตภณฑทออกแบบมานนจะตองมรปทรง ขนาด สสนสวยงาม นาใช ตรงตามรสนยมของกลมผบรโภค

เปาหมาย เปนวธการเพมมลคาผลตภณฑทไดรบความนยมและไดผลด เพราะความสวยงามเปนความพงพอใจแรกทคนเราสมผสไดกอนมกเกดมาจากรปรางและสเปนหลก การก าหนดรปรางและสในงานออกแบบผลตภณฑนน ไมเหมอนกบการก าหนดรปรางและสในงานจตรกรรม ซงสามารถทจะแสดงหรอก าหนดรปรางและสไดตามความนกคดของจตกร แตในงานออกแบบผลตภณฑนน จ าเปนตองยดขอมลและกฎเกณฑผสมผสานของรปรางและสสน ระหวางทฤษฎทางศลปะและความพงพอใจของผบรโภคเขาดวยกน ถงแมวามนษยแตละคนมการรบรและพงพอใจในเรองของความงามไดไมเทากน

3.ควำมสะดวกสบำยในกำรใช (Ergonomics) การออกแบบผลตภณฑทดนนตองเขาใจกายวภาคเชงกลเกยวกบขนาด สดสวน ความสามารถและ

ขดจ ากดทเหมาะสมส าหรบอวยวะตางๆ ของผใช การเกดความรสกทดและสะดวกสบายในการใชผลตภณฑ ทงทางดานจตวทยา(Psychology)และสรระวทยา(Physiology) ซงแตกตางกนไปตามลกษณะเพศ เผาพนธ ภมล าเนา และสงคมแวดลอมทใชผลตภณฑนนเปนขอบงคบในการออกแบบ

การวดคณภาพทางดาน กายวภาคเชงกล(ergonomics) พจารณาไดจากการใชงานไดอยางกลมกลนตอการสมผส ตวอยางเชน การออกแบบเกาอตองมความนมนวล มขนาดสดสวนทนงแลวสบาย โดยองกบมาตรฐานผใชของชาวตะวนตกมาออกแบบเกาอส าหรบชาวเอเชย เพราะอาจเกดความไมพอดหรอไมสะดวกในการใชงาน ออกแบบปมบงคบ ดามจบของเครองมอและอปกรณตาง ๆ ทผใชตองใชรางกายไปสมผสเปนเวลานาน จะตองก าหนดขนาด (dimensions) สวนโคง สวนเวา สวนตรง สวนแคบของผลตภณฑตางๆ ไดอยางพอเหมาะกบรางกายหรออวยวะของผใชผลตภณฑนนๆ เพอท าใหเกดความถนดและความสะดวกสบายในการใช รวมทงลดอาการเมอยลาเมอใชไป นานๆ

4.ควำมปลอดภย (Safety) ผลตภณฑทเกดขนเพออ านวยความสะดวกในการด ารงชพของมนษย มทงประโยชนและโทษในตว

การออกแบบจงตองค านงถงความปลอดภยของชวตและทรพยสนของผบรโภคเปนส าคญ ไมเลอกใชวสด ส กรรมวธการผลต ฯลฯ ทเปนอนตรายตอผใชหรอท าลายสงแวดลอม ถาหลกเลยงไมไดตองแสดงเครองหมายเตอนไวใหชดเจนและมค าอธบายการใชแนบมากบผลตภณฑดวย ตวอยางเชน การออกแบบผลตภณฑ

20 เครองใชไฟฟา ควรมสวนปองกนอบตเหตทอาจเกดขนไดจากความเมอยลาหรอพลงเผลอ เชน จากการสมผสกบสวนกลไกท างาน จากความรอน จากไฟฟาดด ฯลฯ จากการสมผสกบสวนกลไกท างาน จากความรอน จากไฟฟาดด ฯลฯ หลกเลยงการใชวสดทงายตอการเกดอคคภยหรอเปนอนตรายตอสขภาพ และควรมสญลกษณหรอค าอธบายตดเตอนบนผลตภณฑไว การออกแบบผลตภณฑส าหรบเดก ตองเลอกใชวสดทไมมสารพษเจอปน เผอปองกนเวลาเดกเอาเขาปากกดหรอออม ชนสวนตองไมมสวนแหลมคมใหเกดการบาดเจบ มขอความหรอสญลกษณบอกเตอน เปนตน

5.ควำมแขงแรง (Construction) ผลตภณฑทออกแบบมานนจะตองมความแขงแรงในตว ทนทานตอการใชงานตามหนาทและ

วตถประสงคทก าหนดโครงสรางมความเหมาะสมตามคณสมบตของวสด ขนาด แรงกระท าในรปแบบตางๆ จากการใชงาน ตวอยางเชน การออกแบบเฟอรนเจอรทดตองมความมนคงแขงแรง ตองเขาใจหลกโครงสรางและการรบน าหนก ตองสามารถควบคมพฤตกรรมการใชงานใหกบผใชดวย เชน การจดทาทางในการใชงานใหกบผใชดวย เชน การจดทาทางในการใชงานใหเหมาะสม สะดวกสบาย ถกสขลกษณะ และตองรจกผสมความงามเขากบชนงานไดอยางกลมกลน เพราะโครงสรางบางรปแบบมความแขงแรงดมากแตขาดความสวยงาม จงเปนหนาทของนกออกแบบทจะตองเปนผผสานสองสงเขามาอยในความพอดใหได นอกจากการเลอกใชประเภทของวสด โครงสรางทเหมาะสมแลว ยงตองค านงถงความประหยดควบคกนไปดวย

6.รำคำ (Cost) การออกแบบผลตภณฑควรมการก าหนดกลมเปาหมายทจะใชวาเปนกลมใด อาชพอะไร ฐานะเปน

อยางไร ซงจะชวยใหนกออกแบบสามารถก าหนดแบบผลตภณฑและประมาณราคาขายใหเหมาะสมกบกลมเปาหมายไดใกลเคยงมากขน การจะไดมาซงผลตภณฑทมราคาเหมาะสมนน สวนหนงอยทการเลอกใชชนด หรอเกรดของวสด และวธการผลตทเหมาะสม ผลตไดงายและรวดเรว แตในกรณทประมาณราคาจากแบบสงกวาทก าหนดกอาจตองมการเปลยนแปลงหรอพฒนาองคประกอบดานตางๆ กนใหมเพอลดตนทน แตทงนตองคงไวซงคณคาของผลตภณฑนน

7.วสด (Materials) การออกแบบควรเลอกวสดทมคณสมบตดานตางๆ ไดแก ความใส ผวมนวาว ทนความรอน ทนกรดดาง

ไมลน ฯลฯ ใหเหมาะสมกบหนาทใชสอยของผลตภณฑนนๆ นอกจากนนยงตองพจารณาถงความงายในการดแลรกษา ความสะดวกรวดเรวในการผลต สงซอและคงคลง รวมถงจตส านกในการรณรงคชวยกนพทกษสงแวดลอมดวยการเลอกใชวสดทหมนเวยนกลบมาใชใหมได (recycle) กเปนสงทนกอกแบบตองตระหนกถงในการออกแบบรวมดวย เพอชวยลดกนลดปรมาณขยะของโลก

8.กรรมวธกำรผลต (Production) ผลตภณฑทกชนดควรออกแบบใหสามารถผลตไดงาย รวดเรว ประหยดวสด คาแรงและคาใชจายอนๆ

แตในบางกรณอาจตองออกแบบใหสอดคลองกบกรรมวธของเครองจกรและอปกรณทมอยเดม และควรตระหนกอยเสมอวาไมมอะไรทจะลดตนทนไดรวดเรวอยางมประสทธภาพ มากกวาการประหยดเพราะการผลตทละมากๆ

9.กำรบ ำรงรกษำและซอมแซม (Maintenance) ผลตภณฑทกชนดควรออกแบบใหสามารถบ ารงรกษา และแกไขซอมแซมไดงาย ไมยงยากเมอมการ

ช ารดเสยหายเกดขน งายและสะดวกตอการท าความสะอาดเพอชวยยดอายการใชงานของผลตภณฑ รวมทงควรมคาบ ารงรกษาและการสกหรอต า ตวอยางเชน ผลตภณฑประเภทเครองมอ เครองจกรกล เครองยนต และเครองใชไฟฟาตางๆ ทมกลไกภายในซบซอน อะไหลบางชนยอมมการเสอมสภาพไปตามอายการใชงานหรอ

21 จากการใชงานทผดวธ การออกแบบทดนนจะตองศกษาถงต าแหนงในการจดวางกลไกแตละชน เพอทจะไดออกแบบสวนของฝาครอบบรเวณตางๆ ใหสะดวกในการถอดซอมแซมหรอเปลยนอะไหลไดโดยงาย นอกจากนนการออกแบบยงตองค านงถงองคประกอบอนๆ รวมดวย เชน การใชชนสวนรวมกนใหมากทสด โดยเฉพาะอปกรณยดตอการเลอกใชชนสวนขนาดมาตรฐานทหาไดงาย การถอดเปลยนไดเปนชดๆ การออกแบบใหบางสวนสามารถใชเกบอะไหล หรอใชเปนอปกรณส ารบการซอมบ ารงรกษาไดในตว เปนตน

10.กำรขนสง (Transportation) ผลตภณฑทออกแบบควรค านงถงการประหยดคาขนสง ความสะดวกในการขนสง ระยะทาง เสนทาง

การขนสง (ทางบก ทางน าหรอทางอากาศ ) การกนเนอทในการขนสง (มตความจ กวาง ´ ยาว ´ สง ของรถยนตสวนบคคล รถบรรทกทวไป ตบรรทกสนคา ฯลฯ) สวนการบรรจหบหอตองสามารถปองกนไมใหเกดการช ารดเสยหายของผลตภณฑไดงาย กรณทผลตภณฑทท าการออกแบบนนมขนาดใหญ อาจตองออกแบบใหชนสวนสามารถถอดประกอบไดงาย เพอท าใหหบหอมขนาดเลกลง ตวอยางเชน การออกแบบเครองเรอนชนดถอดประกอบได ตองสามารถบรรจผลตภณฑลงในตสนคาทเปนขนาดมาตรฐานเพอประหยดคาขนสงรวมทงผซอสามารถท าการขนสงและประกอบชนสวนใหเขารปเปนผลตภณฑไดโดยสะดวกดวยตวเอง

งานออกแบบผลตภณฑทดจะตองผสมผสานปจจยตางๆ ทงรปแบบ(form) ประโยชนใชสอย(function) กายวภาคเชงกล(ergonomics)และอนๆ ใหเขากบวถการด าเนนชวต แฟชน หรอแนวโนมทจะเกดขนกบผบรโภคเปาหมายไดอยางกลมกลนลงตวมความสวยงามโดดเดน มเอกลกษณเฉพาะตว ตงอยบนพนฐานทางการตลาด และความเปนไปไดในการผลตจ านวนมาก สวนการใหล าดบความส าคญของปจจยตางๆ ขนอยกบจดประสงคและความซบซอนของผลตภณฑนนๆ เชน การออกแบบเสอผา กระเปา รองเทาตามแฟชน อาจพจารณาทประโยชนใชสอย ความสะดวกสบายในการใช และความสวยงาม เปนหลก แตส าหรบการออกแบบยานพาหนะ เชน จกรยาน รถยนต หรอเครองบน อาจตองค านงถงปจจยดงกลาวครบทกขอหรอมากกวานน

22

ใบงำน หนวยกำรเรยนรท 2.1 แผนผงควำมคด (Mind Map)




มอบหมำยงำน 1.ใหนกเรยนศกษาตาม ใบความรและใบงาน ดงน 1.1 ออกแบบงานประดษฐไทย โดยก าหนดใหใชสญลกษณดงน เสนตรง เสนโคง และจด 2.ใหนกเรยนแตละคนออกมาน าเสนองานคนละ 5 นาท 3.ใหนกเรยนแตละคนชวยกนแสดงความคดเหนแลกเปลยนความรกนในกลม 4.ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลท าแบบทดสอบหลงเรยนหนวยท 2 เรองการออกแบบงานประดษฐตามสมยนยม

ตวอยำงใบงำนท 2.1

2

23






1.ขอใดคอ “การถายทอดรปแบบจากความคดออกมาเปนผลงาน ทผอนสามารถมองเหน รบร หรอสมผสได” ก.ผลตภณฑ ข.บรรจภณฑ ค.การออกแบบ ง.การพฒนา

2.การออกแบบมการใชความคดเชงสรางสรรคแบงออกไดกลกษณะ ก. 3 ลกษณะ ข. 4 ลกษณะ ค. 6 ลกษณะ ง. 7 ลกษณะ

3.ขอใดคอความหมายตรงกบค าวา “Improvement” ก.ผลตภณฑ ข.บรรจภณฑ ค.นวตกรรม ง.การพฒนา

4.ขอใดคอความหมายตรงกบค าวา (Symmetry Balancing) ก.ความสมดลในลกษณะเทากน ข.ความสมดลในลกษณะไมเทากน ค.จดศนยถวง ง.ความสมพนธทางศลปะ

5.ขอใดคอความหมายตรงกบค าวา (Non - Symmetry Balancing) ก.ความสมดลในลกษณะเทากน ข.ความสมดลในลกษณะไมเทากน ค.จดศนยถวง ง.ความสมพนธทางศลปะ

6.ขอใดคอความหมายตรงกบค าวา (Gravity Balance) ก.ความสมดลในลกษณะเทากน ข.ความสมดลในลกษณะไมเทากน ค.จดศนยถวง ง.ความสมพนธทางศลปะ

7.ขอใด “คอสงทสมพนธกนในสงนนๆยอมมจงหวะระยะหรอความถหางในตวมนเองกดหรอสงแวดลอม ทสมพนธอยเพอเปนเสน ส เงา” ก.จดส าคญรอง ข.จงหวะ ค.ความตางกน ง.ความกลมกลน

8.ขอใด “คอความรสกทเกดขนเพอชวยให มการเคลอนไหวไมซ าซากเกนไปหรอ เกดความเบอหนาย จ าเจ” ก.จดส าคญรอง ข.จงหวะ ค.ความตางกน ง.ความกลมกลน

9.ปจจยพนฐานในการควบคม ดแล และตรวจสอบการผลตชนงานอยางปลอดภย มทงหมดกประการ ก. 7 ประการ ข. 9 ประการ ค. 10 ประการ ง. 12 ประการ

10.จากบทความ “การออกแบบผลตภณฑควรมการก าหนดกลมเปาหมายทจะใชวาเปนกลมใด อาชพอะไร ฐานะเปนอยางไร ซงจะชวยใหนกออกแบบสามารถก าหนดแบบผลตภณฑและประมาณราคาขายใหเหมาะสมกบกลมเปาหมายไดใกลเคยงมากขน” ตรงกบขอใด ก.วธการผลต (Production) ข.วสด (Materials) ค.การขนสง (Transportation) ง.ราคา (Cost)

24


ชอวชำ เทคนคการประดษฐงานตามสมยนยม ชอหนวย วสดและอปกรณทใชในงานประดษฐตามสมยนยม


ชอเรอง ความหมายของวสด ความหมายของอปกรณ การเกบรกษาวสด อปกรณ และท าความสะอาดเครองมอเครองใชอยางถกตอง

การประดษฐชนงานใหทมคณภาพ จ าเปนตองเลอกใชวสดและอปกรณอยางถกตองเหมาะสม การรจกใชและบ ารงรกษาวสดอปกรณในงานประดษฐจะท าใหเกดความปลอดภย ประหยดและรกษาสงแวดลอม เครองมอ เครองใชในการประดษฐ

3.1 วสด วสด คอ สสารตาง ๆ ทมนษยน ามาประกอบขนหรอผลตขนใหเปนผลตภณฑ , เครองมอเครองใช,

สงประดษฐ, สงกอสรางตาง ๆ โดยไดจากธรรมชาต หรอมนษยประดษฐขน โดยผคนในยคแรกใชวสดจากธรรมชาต เชน หน ไม เสนใยพช กระดกและหนงสตว ตอมามนษยเรมเรยนรวธการสรางวสดใหม ๆ ขนมา มนษยน าดนมาปนเปนหมอ และน าไปเผาในอณหภมสงเพอเพมความแขงแกรง และยงคนพบวธการน าเหลก สมฤทธ ทองแดง และโลหะชนดอน ๆ มาใช แกวถกสรางขนมาเมอประมาณ 5,000 ปมาแลว ปจจบนนเรามวสดตาง ๆ ใชมากกวาแตกอนรวมถงพลาสตกหลายหลากชนด

ประเภทของวสดทใชในงำนประดษฐ แบงไดดงน 1.วสดธรรมชำต เชน ผกตบชวา กระจด กก ปานศรนารายณ กลวย ไผ มะพราว ฟาง

ขาว หญาแฝก หญาสามเหลยม เปลอกขาวโพด เปลอกหอย เกลดปลา รงไหม กอนหน กงไม ใบไมแหง น ามาประดษฐเปนของใชของตกแตง ไดหลายรปแบบ เชน ดอกไมจากรงไหม กลองกระดาษช าระจากผกตบชวา ทใสของจากกะลามะพราว ตกตาจากเปลอกขาวโพด กระเปาจากเชอกกลวย โคมไฟสานจากไมไผ เสอจากกระจด กระตบขาวจากไมไผ เครองแขวนเคลอนไหวจากเปลอกหอย เขมกลดตดเสอจากเกลดปลา เปนตน

2.วสดสงเครำะห เชน กระดาษ ผา พลาสตก โลหะ ยาง ปนปลาสเตอร เปนวสดทเกดจากการสงเคราะหสารเคมหรอน าวสดธรรมชาตมาดดแปลงดวยกรรมวธตาง ๆ

3.เศษวสดเหลอใช อาจเปนวสดธรรมชาตหรอวสดสงเคราะหทเหลอจากการใชงานแลว เชน เศษกระดาษ ลงกระดาษ เศษไม ไหมพรม ดาย เศษผา เศษโฟม ขวดน า พลาสตก เปนตน เศษวสดหรอวสดเหลอใชน ามาประดษฐเปนสงของเครองใชไดมากมาย เชน ทใสปากกาจากแกนกระดาษช าระ ตะกราสานจากสมดโทรศพท ทรองแกวจากเศษผา กระเปาจากถงผงซกฟอก เปนตน

วสดทใชปะตดชนงาน ไดแก กาวลาเทกซ กาวยาง แปงเปยก กาวชนดตดทนนาน (กาวพลงชาง) กาวซลโคนชนดหลอด กาวซลโคนชนดแทง ปนยาแนวกระเบองและปนปลาสเตอร ซงแตละชนดจะมลกษณะการใชงานเฉพาะทแตกตางกน

วสดทใชตกแตงชนวาน ไดแก กระดาษทราย สโปสเตอร สน ามน สอะครลก สยอม แลกเกอร น ามนวานช

25 3.1.1 วสดประเภทของเลน ไดแก กระดาษแขง กระดาษลกฟก กระดาษโปสเตอร กระดาษปก

นตยสาร ไม เชอก ลวด ส กาว ขวดพลาสตก ขวดแกว กลองกระดาษ กลองพลาสตก เศษผา กระปอง วสดเหลานสามารถน ามาประดษฐเปนของเลนตาง ๆ ไดมากมาย มทงชนดทเลนไดชวคราวและชนดทคงทนถาวร บางชนดสามารถท าใหเกดความเพลดเพลน และใหความรความคดสรางสรรคไดดวย

1.คณสมบตของวสด ไดแกความทนทานตอน า ทนตอความฉกขาด ความยดหยนความนม แขง ความหยาบ เรยบ ความมนวาว ดาน ซงขนอยกบชนดของวสด

2.อปกรณทใชในงานประดษฐไดแก มด กรรไกร คม เลอย เขม ดาย แปรงทาส ตะป คอน ซงขนอยกบชนดของเครองเลน และวสดทใชในการท า

3.1.2 วสดประเภทเครองใช ไดแก หวาย ไมไผ ไม เชอก ลวด ปนปลาสเตอร กระดาษแขง ผา พลาสตก ส กาว เศษเหลก แลกเกอร วสดเหลาน สามารถน ามาประดษฐ เปนของใชไดมากมาย เชนตะกราหว ตะกราผลไม กระจาด กระดง ไมแขวนเสอ แจกน ทคนหนงสอ

1.คณสมบตของวสด ไดแกความแขงแรง ทนทาน ความสวยงาม ลวดลายความออนนม ความเหนยว

2.อปกรณทใชในการประดษฐไดแกมด กรรไกร คม เลอย และอปกรณทใชเฉพาะงานไดแกเลอยตดไม เหลกหมาด มดโต เหลกกดลวดลาย มดขดผว เหลกน าหวาย มดจกตอก มดลบเหลยม กญแจเลอน มดเหลา การเลอกใชและบ ารงรกษาอปกรณตาง ๆ ตองมความละเอยดรอบคอบมากขนเพราะวสดมความเหนยว ความแขงและคม อาจเกดอนตรายได จงตองท าความรจกและศกษาวธการใชอปกรณอยางละเอยดรอบคอบกอนลงมอใช และตองค านงถงความปลอดภยและการดแลรกษาดวย

3.1.3 วสดประเภทของประดบตกแตง ไดแก ผาชนดตาง ๆ เยอใบบว ไม ไมไผ หวาย เปลอกหอย แกว ส กระดาษ พลาสตก และลวด วสดเหลาน สามารถน ามาประดษฐเปนของประดบตกแตงไดมากมายเชน โคมไฟ กรอบรป ภาพวาด ภาพประดษฐ งานแกะสลก งานประดษฐดอกไม โมบาย

1.คณสมบตของวสดไดแกความแขง ทนทาน ยดหยน ออนไหว มนวาว ซงขนอยกบชนดของวสด

2.อปกรณทใชตองเหมาะสมกบชนดของวสด ทน ามาประดษฐ เชน โคมไฟจากกะลามะพราว จะตองมเลอยฉล ทเจาะเครองขดมน มดและแปรงทาส การเลอกใชและบ ารงรกษาอปกรณ ตองเหมาะสมกบชนดของงาน ชนดของแบบและวสด ตองใชดวยความระมดระวงและดแลรกษาเครองมออยางสม าเสมอ

3.1.4 วสดประเภทเครองนงหม ไดแก ผา เชอก ลกปด พลอยส ดายไหมปก ไหมพรม ส เทยน สารเคมตาง ๆ จกร กรรไกร และสายวด วสดเหลานสามารถน ามาประดษฐ เปนเครองนงหมตาง ๆ ไดมากมาย เชนปลอกหมอน หมอนอง ผาปโตะ ผาหม ผาคลมเตยง กระเปา หมวก ผาพนคอ ผาโพกหว เขมขด สรอยคอ สรอยขอมอและก าไล

1.คณสมบตของวสด ไดแกความสวยงาม ทนทาน ความสดใส มนวาว ความนมหนาความโปรงบาง เบา เยนสบาย ความประกาย

2.อปกรณใชในงานประดษฐประเภทน ไดแก จกรเยบผา จกรปก เขมเยบ เขมปก สะดง กรรไกร เครองเจาะ คมตาง ๆ เชน อปกรณทใชท าปลอกหมอน ไดแกจกรเยบ จกรปก กรรไกร กรรไกร เตารด สะดง เขมถก การเลอกใชและบ ารงรกษาอปกรณตองใชอปกรณดวยความระมดระวง และดแลรกษาอยางสม าเสมอ ใชแลวเกบใหเปนท และตรวจสอบจ านวนใหครบถวน เพราะอาจหลงลมตดไปกบชนงานได

26 3.1.5 วสดประเภทเครองใชในงำนพธ ไดแก ดอกไม ใบไม ทงสดและแหง ดาย เขมเยบ เขมรอย

รบบน พาน ไมไผ ลวด เชอก โฟม เทปกาว และหยวกกลวย วสดเหลานสามารถน ามาประดษฐเปนเครองใชในงานพธ เชน พวงมาลย บาวสาว มาลยแบน มาลยตม มาลยตวสตว พานพม เครองแขวน บายศร

3.2 อปกรณ อปกรณ คอ เครองมอ วสดอปกรณ เครองไมเครองมอ เครองใชไมสอย ทไมสามารถมวนหมดไป

ยกเวนการเสอมตามสภาพการใชงาน ตวอยางอปกรณไดแก มด กรรไกร คมตดลวด คมดดลวด คอน เลอย ประแจ ไขควง สวาน คมตดสายไฟ คมปากนกแกว คมปากจงจก ทวางหวแรง เปนตน

อปกรณทจ าเปนในงานประดษฐ ไดแก ไมบรรทดเหลก ไมบรรทดพลาสตก ดนสอ ยางลบ กระดาษเปลา กรรไกรตดผา กรรไกรตดกระดาษ กรรไกรตดโลหะ คตเตอร มดโต มดจกตอก มดเจยน มดแกะสลก เลอยฉล เลอยรอ คอนและตะป คมจบ คมจบและคมตด สวานมอ สวานไฟฟา เขมมอ เขมรอยมาลย ดาย พกน แปรง เกรยง แบบหรอแมพมพ เปนตน

ตวอยำงอปกรณทใชในงำนประดษฐตำมสมยนยม

ไขควงปากแบน หรอปากตรง

ใชขนสกรหวแบน

คมตดสายไฟ ใชตดสายไฟฟาขนาดตาง ๆ ตามตองการ

คมตดและคมจบ ใชปลายปากจบชนงาน และดานในใชตดสายไฟ

คมปากจงจก ใชตดและจบชนงานเลก ๆ

27

กรรไกร ใชตดงานโลหะแผน

หวแรงบดกร ใชบดกรตอเชอมตวน าไฟฟา

ทวางหวแรงบดกร

ใชวางหวแรงขณะพกการบดกร

สวานไฟฟา ใชเจาะรขนาดตาง ๆ ตองใชคกบดอกสวาน (ใชไฟฟาเปนพลงงาน)

ดอกจ าปา ใชขนหวสวาน ในการใสดอกสวานใหแนน

ดอกสวาน ใชเจาะรกลม ๆ ขนาดตาง ๆ

28

คอนหงอน ใชตอกตะปงานชางไม

เลอยเหลก ใชตดโลหะ

เลอยลนดา ใชตดไมขนาดตาง ๆ

ตลบเมตร ใชวดความยาวของสงของตาง ๆ

3.3 กำรเกบรกษำวสด อปกรณ และท ำควำมสะอำดเครองมอเครองใชอยำงถกวธ

ในการปฏบตงานทกครง ผปฏบตงานอาจไดรบบาดเจบตลอดเวลา โดยเกดจากความประมาทในการใชเครองมออปกรณ การแตงกายไมเหมาะสม อคคภยและสภาพแวดลอมในขณะปฏบตงาน ดงนน เพอความปลอดภยในชวตและทรพยสน ควรปฏบตงานตามแนวทางตอไปน

1.ขณะปฏบตงาน ควรสวมเสอผาใหรดกม รวบผมใหเรยบรอย สวมผากนเปอนรองเทา และผาปดปากทกครง ไมควรสวมเครองประดบ เชน สรอย นาฬกา แหวน เปนตน

2.ปฏบตตามค าแนะน าการใชเครองมออปกรณอยางเครงครด 3.ตรวจสอบสภาพการใชงานของเครองมออปกรณเปนประจ า ถาช ารดตองรบซอมแซมกอนใชงาน 4.เลอกใชเครองมออปกรณใหเหมาะสมกบลกษณะงาน 5.จดวางเครองมออปกรณใหเปนระเบยบเรยบรอย ทงในขณะใชงานและหลงใชงานไมควรใหคมของ

เครองมออปกรณกระทบกน และหนคมออกจากตวผปฏบตงานเสมอ 6.มสมาธในขณะปฏบตงาน และไมหยอกลอกนเลนขณะถอเครองมออปกรณชาง 7.หากเกดอบตเหตในขณะปฏบตงาน ใหรบแจงคร ผปกครอง หรอผใหญทอยใกลทสด เพอจะได

ชวยเหลอและปฐมพยาบาล

29





มอบหมำยงำน 1.ใหนกเรยนศกษาตาม ใบความรและใบงาน ดงน 1.1 วสดทใชในงานประดษฐตามสมยนยม 10 ชนด 1.2 อปกรณทใชในงานประดษฐตามสมยนยม 10 ชนด 2.ใหนกเรยนแตละคนออกมาน าเสนองานคนละ 5 นาท 3.ใหนกเรยนแตละคนชวยกนแสดงความคดเหนแลกเปลยนความรกนในกลม 4.ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลท าแบบทดสอบหลงเรยนหนวยท 3 เรองวสดและอปกรณทใชในงานประดษฐตามสมยนยม

ตวอยำงใบงำนท 3.1

30






1.ขอใดคอ “สสารตาง ๆ ทมนษยน ามาประกอบขนหรอผลตขนใหเปนผลตภณฑ” ก.อปกรณ ข.บรรจภณฑ ค.การออกแบบ ง.วสด

2.ขอใดไมใชวสดจากธรรมชาต ก.หน ไม ข.เสนใยพช ค.พานพลาสตก ง.กระดกและหนงสตว

3.ขอใดไมใชวสดสงเคราะห ก.หน ไม ข.ผา ค.โลหะ ง.พลาสตก

4.ขอใดคอวสดประเภทเครองใช ก.กระดาษแขง ข.ผา ค.โลหะ ง.พลาสตก

5.ขอใดคอความหมายตรงกบค าวา “เครองมอ วสดอปกรณ เครองไมเครองมอ เครองใชไมสอย ทไมสามารถมวนหมดไป ยกเวนการเสอมตามสภาพการใชงาน” ก.อปกรณ ข.บรรจภณฑ ค.การออกแบบ ง.วสด

จำกขอท 6-10 ใหดภำพแลวตอบค ำถำม

6.ใชวางหวแรงขณะพกการบดกร 7.วสดทใชส าหรบขนสกรหวแบน 8.ใชตดและจบชนงานเลก ๆ 9.ใชวดความยาวของสงของตาง ๆ 10.ใชเจาะรขนาดตาง ๆ ตองใชคกบดอกสวาน (ใชไฟฟาเปนพลงงาน)

ก.ไขควงปากแบน หรอปากตรง

ข.คมปากจงจก

ค.ทวางหวแรงบดกร ง.สวานไฟฟา จ.ตลบเมตร

31


ชอวชำ เทคนคการประดษฐงานตามสมยนยม ชอหนวย การประดษฐชนงานตามสมยนยม


ชอเรอง ความรทวไปเกยวกบการประดษฐชนงานตามสมยนยม

งำนประดษฐ แปลวา คดท าขน งานประดษฐ จงหมายถง การน าเอาวสดตางๆ มาท าเปนผลตภณฑใหมเพอประโยชนใชสอยดานตางๆ เชน เปนของเลน ของใช หรอเพอความสวยงาม

สมยนยม แปลวา ความนยมในแตละสมย (ความหมายตามพจนานกรมไทย)

ดงนน งานประดษฐตามสมยนยม จงไดใหความหมายวา ผลตภณฑ หรอชนงานทน าวตถดบทนยมใชในแตละสมยมางานประดษฐเปนชนงานใชสอยดานตางๆ

5.1 ควำมหมำยของกำรประดษฐชนงำนตำมสมยนยม การประดษฐชนงานตามสมยนยม เกดจากการผสมผสานจากงานประดษฐของไทยทคงมอยแลวเพยงแตน ามาดดแปลงใหเขาตามยคตามสมย แตเดมการประดษฐงานตางๆ ใชวสดทหาไดงายตามทองถน มราคาถก และมอายการใชงานทมระยะสน แตเนองดวยปจจบนการประดษฐชนงานมกระบวนการ และขนตอนในการประดษฐทพถพถนมาก มนษยจงรจกดดแปลงวตถดบทมในปจจบน (ตามสมยนยม) น ามาทดแทน เชน พานพมใบตองสด เปลยนเปนพานพมทท าจากผาออแกซา โดยมการยอมสใหมลกษณะคลายกบสของใบตอง ดอกพดส าหรบรอยมาลย ดอกรกสด มการดดแปลงจากน าดนไทยมาปนมอายการใชงานทยาวนาน วตถดบเหลานจงน ามาดดแปลงใหเกดชนงานทเรยกวา “งานประดษฐตามสมยนยม”

ภำพท 4.1 เครองอปสมบท (ทคลมไตร)

(ทมา. ชาลม . บนทกเมอ วนท 2 พฤษภาคม 2559)

32 2.วธกำรประดษฐชนงำนดวยวธกำรมด เยบ และปก

งำนประดษฐตำมสมยนยม

1.เทคนคกำรมด

ค ำอธบำยหนวยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency) หนวยสมรรถนะนใชทกษะและความรในการออกแบบและวางแผนประดษฐงานตามสมยนยม เพอแจกแจง ขอบเขต ก าหนดรปแบบ รางแบบ และสวนประกอบในการมด และความสามารถในการเลอกใชวสดอปกรณ เครองมอการปฏบตงาน เพอใหบรรลผลส าเรจตามรายละเอยดของงานทก าหนด

สมรรถนะยอย Element of Competency

เกณฑในกำรปฏบตงำน Performance Criteria

1. ออกแบบและวางแผนประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการมด

1.1 แจกแจงขอบเขตของการประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการมด 1.2 ท าความเขาใจรายละเอยดของงาน 1.3 วางแผนแนวคดประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการมดโดยค านงถงการใชงาน 1.4 ก าหนดรปแบบโดยการรางแบบและสวนประกอบ

2. เลอกวสดอปกรณส าหรบการประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการมด

2.1 เลอกวสดในการมดใหเหมาะสมกบเทคนคการมด 2.2 เลอกวสดอปกรณและเครองมอใหเหมาะสมกบเทคนคการมด

3. เตรยมวสดอปกรณส าหรบการประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการมด

3.1 เตรยมวสดทใชในการมดอยางถกวธ 3.2 เตรยมวสดอปกรณและเครองมอทใชในการมด

4. การประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการมด

4.1 ประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการมดโดยค านงถงหลกการออกแบบและองคประกอบศลป

5. น าเสนอและการประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการมด

5.1 ตรวจสอบความสวยงาม 5.2 เลอกวสดบรรจภณฑทเหมาะสม 5.3 จดเกบเอกสารทเกยวของ

33 2.เทคนคกำรรอย

ค ำอธบำยหนวยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency) หนวยสมรรถนะนใชทกษะและความรในการออกแบบและวางแผนประดษฐงานตามสมยนยม เพอแจกแจง ขอบเขต ก าหนดรปแบบ รางแบบ และสวนประกอบในการรอย และความสามารถในการเลอกใชวสดอปกรณ เครองมอการปฏบตงาน เพอใหบรรลผลส าเรจตามรายละเอยดของงานทก าหนด



1. ออกแบบและวางแผนประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการรอย

1.1 แจกแจงขอบเขตของการประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการรอย 1.2 ท าความเขาใจรายละเอยดของงาน 1.3 วางแผนแนวคดประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการรอย โดยค านงถงการใชงาน 1.4 ก าหนดรปแบบโดยการรางแบบและสวนประกอบ

2. เลอกวสดอปกรณส าหรบการประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการรอย

2.1 เลอกวสดในการรอย ใหเหมาะสมกบเทคนคการรอย 2.2 เลอกวสดอปกรณและเครองมอใหเหมาะสมกบเทคนคการรอย

3. เตรยมวสดอปกรณส าหรบการประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการรอย

3.1 เตรยมวสดทใชในการรอย อยางถกวธ 3.2 เตรยมวสดอปกรณและเครองมอทใชในการรอย

4. การประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการรอย

4.1 ประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการรอย โดยค านงถงหลกการออกแบบและองคประกอบศลป

5. น าเสนอและการประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการรอย


34 3.เทคนคกำรเยบ

ค ำอธบำยหนวยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency) หนวยสมรรถนะนใชทกษะและความรในการออกแบบและวางแผนประดษฐงานตามสมยนยม เพอแจกแจง ขอบเขต ก าหนดรปแบบ รางแบบ และสวนประกอบในการเยบ และความสามารถในการเลอกใชวสดอปกรณ เครองมอการปฏบตงาน เพอใหบรรลผลส าเรจตามรายละเอยดของงานทก าหนด



1. ออกแบบและวางแผนประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการเยบ

1.1 แจกแจงขอบเขตของการประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการเยบ 1.2 ท าความเขาใจรายละเอยดของงาน 1.3 วางแผนแนวคดประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการเยบโดยค านงถงการใชงาน 1.4 ก าหนดรปแบบโดยการรางแบบและสวนประกอบ

2. เลอกวสดอปกรณส าหรบการประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการเยบ

2.1 เลอกวสดในการรอย ใหเหมาะสมกบเทคนคการเยบ 2.2 เลอกวสดอปกรณและเครองมอใหเหมาะสมกบเทคนคการเยบ

3. เตรยมวสดอปกรณส าหรบการประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการเยบ

3.1 เตรยมวสดทใชในการรอย อยางถกวธ 3.2 เตรยมวสดอปกรณและเครองมอทใชในการเยบ

4. การประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการเยบ

4.1 ประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการเยบโดยค านงถงหลกการออกแบบและองคประกอบศลป

5. น าเสนอและการประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการเยบ


35 4.เทคนคกำรตด

ค ำอธบำยหนวยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency) หนวยสมรรถนะนใชทกษะและความรในการออกแบบและวางแผนประดษฐงานตามสมยนยม เพอแจกแจง ขอบเขต ก าหนดรปแบบ รางแบบ และสวนประกอบในการตดและความสามารถในการเลอกใชวสดอปกรณ เครองมอการปฏบตงาน เพอใหบรรลผลส าเรจตามรายละเอยดของงานทก าหนด



1. ออกแบบและวางแผนประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการตด

1.1 แจกแจงขอบเขตของการประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการตด 1.2 ท าความเขาใจรายละเอยดของงาน 1.3 วางแผนแนวคดประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการตดโดยค านงถงการใชงาน 1.4 ก าหนดรปแบบโดยการรางแบบและสวนประกอบ

2. เลอกวสดอปกรณส าหรบการประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการตด

2.1 เลอกวสดในการรอย ใหเหมาะสมกบเทคนคการตด 2.2 เลอกวสดอปกรณและเครองมอใหเหมาะสมกบเทคนคการตด

3. เตรยมวสดอปกรณส าหรบการประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการตด

3.1 เตรยมวสดทใชในการรอย อยางถกวธ 3.2 เตรยมวสดอปกรณและเครองมอทใชในการตด

4. การประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการตด

4.1 ประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการตดค านงถงหลกการออกแบบและองคประกอบศลป

5. น าเสนอและการประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการตด


36 5.เทคนคกำรปก

ค ำอธบำยหนวยสมรรถนะ (Description of Unit of Competency) หนวยสมรรถนะนใชทกษะและความรในการออกแบบและวางแผนประดษฐงานตามสมยนยม เพอแจกแจง ขอบเขต ก าหนดรปแบบ รางแบบ และสวนประกอบในการปกและความสามารถในการเลอกใชวสดอปกรณ เครองมอการปฏบตงาน เพอใหบรรลผลส าเรจตามรายละเอยดของงานทก าหนด



1. ออกแบบและวางแผนประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการปก

1.1 แจกแจงขอบเขตของการประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการปก 1.2 ท าความเขาใจรายละเอยดของงาน 1.3 วางแผนแนวคดประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการปกโดยค านงถงการใชงาน 1.4 ก าหนดรปแบบโดยการรางแบบและสวนประกอบ

2. เลอกวสดอปกรณส าหรบการประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการปก

2.1 เลอกวสดในการปกใหเหมาะสมกบเทคนคการตด 2.2 เลอกวสดอปกรณและเครองมอใหเหมาะสมกบเทคนคการปก

3. เตรยมวสดอปกรณส าหรบการประดษฐงานตามสมยนยม โดยใชเทคนคการปก

3.1 เตรยมวสดทใชในการปกอยางถกวธ 3.2 เตรยมวสดอปกรณและเครองมอทใชในการปก

4. การประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการปก

4.1 ประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการปกค านงถงหลกการออกแบบและองคประกอบศลป

5. น าเสนอและการประดษฐงานตามสมยนยมโดยใชเทคนคการปก


37

ใบงำน หนวยกำรเรยนรท 4

ชอวชำ เทคนคการประดษฐงานตามสมยนยม ชอหนวย การประดษฐงานตามสมยนยม


4.1. ชอเรอง การประดษฐแจกนดอกไมประดษฐดวยวสดตามสมยนยม (10 ชวโมง)

มอบหมำยงำน 1.ใหนกเรยนศกษาตาม ใบความรและใบงาน ดงน 1.1 เตรยมวสดอปกรณในการประดษฐชนงาน 1.2 ประดษฐแจกนดอกไมประดษฐดวยวสดตามสมยนยม ตามล าดบขนตอน 2.ใหสมาชกแตละกลม สงตวแทนน าเสนอผลงานพรอมอธบายลงในใบงาน 3.ใหสมาชกในกลมชวยกนแสดงความคดเหนแลกเปลยนความรกนในกลม 4.ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลการท ากจกรรมตามใบงานท 4.1 เรองการประดษฐแจกนดอกไมประดษฐดวยวสดตามสมยนยม

สวนประกอบของกำรประดษฐแจกนดอกไมประดษฐดวยวสดตำมสมยนยม มดงน 1.ดอกดาราภรมณ โดยใชวธการเยบกลบ จ านวน 5 กลบ ประกอบดวย กลบกลม 5 กลบ แลวน ามาประกอบเขาดอกดวยกน 2.ดอกขาประดษฐ โดยใชวธการมดดอกขาแบบตม และดอกบาน ใชส าหรบตกแตง 3.มาลยตม โดยใชวธการรอยโดยน าผาทมอยในทองถนมารอยมาลยตม ใสยอดดวยดอกรกดนไทย โดยเรยงตามขนาดใหญไปหาขนาดเลก 4.จดลงในภาชนะหรอแจกน ตกแตงใหสวยงาม

38

4.2. ชอเรอง การประดษฐกระเชาใบตองผสมผสานวสดธรรมชาต (10 ชวโมง)

มอบหมำยงำน 1.ใหนกเรยนศกษาตาม ใบความรและใบงาน ดงน 1.1 เตรยมวสดอปกรณในการประดษฐชนงาน 1.2 ประดษฐกระเชาใบตองผสมผสานวสดธรรมชาต ตามล าดบขนตอน 2.ใหสมาชกบอกการประดษฐกระเชาใบตองผสมผสานวสดธรรมชาต แลวอภปรายกระเชาใบตองผสมผสานวสดธรรมชาต ของกลมตวเองพรอมอธบายลงในใบงาน 3.ใหสมาชกในกลมชวยกนแสดงความคดเหนแลกเปลยนความรกนในกลม 4.ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลการท ากจกรรมตามใบงานท 4.2 เรองการประดษฐกระเชาใบตองผสมผสานวสดธรรมชาต

สวนประกอบของกำรประดษฐกระเชำใบตองผสมผสำนวสดธรรมชำต มดงน 1.กระเชาใบตอง โดยใชวธการพส และการเยบดวยกลบการเวก แลวตกแตงใหสวยงาม 2.ดอกขาประดษฐ โดยใชวธการมดดอกขาแบบบาน ใชส าหรบตกแตง 3.ตาขาย ประดษฐดวยการน าลกปดไขมกมารอยใหเกดลวดลายตางๆ ของขวดโหลทจดในกระเชา 4.ตกแตงกระเชาใหสวยงามดงภาพตวอยาง

39

4.3. ชอเรอง การประดษฐพานพมดอกบวจากดอกโสน (10 ชวโมง)

มอบหมำยงำน 1.ใหนกเรยนศกษาตาม ใบความรและใบงาน ดงน 1.1 เตรยมวสดอปกรณในการประดษฐชนงาน 1.2 ประดษฐพานพมดอกบวจากดอกโสน ตามล าดบขนตอน 2.ใหสมาชกแตละกลมเขยนรายละเอยดของชนงานการประดษฐพานพมดอกบวจากดอกโสน ลงในใบงาน 3.ใหสมาชกในกลมชวยกนแสดงความคดเหนแลกเปลยนความรกนในกลม 4.ใหแตละกลมสงตวแทนกลมออกมาน าเสนองาน โดยบอกแนวคดในการประดษฐผลงาน ขนตอน การน าไปใช การดแลรกษา ใหเพอนในหอง และครฟง 5.ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลการท ากจกรรมตามใบงานท 4.3 เรองการประดษฐพานพมดอกบวจากดอกโสน

สวนประกอบของกำรประดษฐพำนพมดอกบวจำกดอกโสน มดงน 1.ดอกโสน โดยน าดอกโสนส าเรจมาตดลงบนพมขนาด 6 นว โดยเรยงขนาดของดออกจากดอกตม ดอกแยม และดอกบานตดใหเตมพม 2.อบะ โดยใชดอกโสนส าเรจรอยเรยงขนาดแบบตม และดอกบาน 3.รอยตาขาย โดยใชดอกพดดนไทยใชวธการปนดน ตากใหแหง 4.พาน โดยใชเชอกกลวย (เชอกส าเรจ) พดรอบพานใหเปนวสดธรรมชาตทงพาน 5.พานพม ตกแตงใสสวนประกอบตางๆ ใหครบและตกแตงใหสวยงาม

40

4.4. ชอเรอง การประดษฐชดพานสนสอดแบบวนเทส (10 ชวโมง)

มอบหมำยงำน 1.ใหนกเรยนศกษาตาม ใบความรและใบงาน ดงน 1.1 เตรยมวสดอปกรณในการประดษฐชนงาน 1.2 การประดษฐชดพานสนสอดแบบวนเทส ตามล าดบขนตอน 2.ใหสมาชกแตละกลมเขยนรายละเอยดของชนงานการประดษฐชดพานสนสอดแบบวนเทส ลงในใบงาน 3.ใหสมาชกในกลมชวยกนแสดงความคดเหนแลกเปลยนความรกนในกลม 4.ใหแตละกลมสงตวแทนกลมออกมาน าเสนองาน โดยบอกแนวคดในการประดษฐผลงาน ขนตอน การน าไปใช การดแลรกษา ใหเพอนในหอง และครฟง 5.ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลการท ากจกรรมตามใบงานท 4.4 เรองการประดษฐชดพานสนสอดแบบวนเทส

สวนประกอบของกำรประดษฐชดพำนสนสอดแบบวนเทส มดงน 1.ดอกโสน น ามาเสรมกานทงขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ ใชส าหรบจดบรเวณรอบพาน 2.อบะ โดยใชลกไมลายวนเทสตกแตงบรเวณรอบพาน 3.ตวกระทง โดยใชรบบนขนาด 1.5 นว สครมพบและเยบเปนหวนกลายเปยรอบภาชนะ โดยใชความยาว 36 นว 4.มาลยกลมพด โดยใชดอกพดพลาสตดตดกาวเหมอนรอยมาลยกลมทวไป 5.พานสนสอด ประกอบชนสวนตางๆ ใหครบและตกแตงใหสวยงาม

41


ชอวชำ เทคนคการประดษฐงานตามสมยนยม ชอหนวย บรรจภณฑ


ชอเรอง ความหมายของท าบรรจภณฑ ความส าคญของบรรจภณฑ ลกษณะของบรรจภณฑ ประเภทของบรรจภณฑ การออกแบบ การสรางบรรจภณฑส าหรบงานประดษฐตามสมยนยม

กระดาษ คอ ของแปรรปทไดรบความนยมมาก เพราะสามารถใชงานไดหลากหลาย และยงมราคาทถก ท าใหผประกอบการหลายคนหนมาใช บรรจภณฑกระดาษ เพอประหยดตนทนแตจะมสกกคนทรวากระดาษนนมกประเภท ซงวนนเรากจะมอธบาย ประเภทของ บรรจภณฑกระดาษกน

บรรจภณฑหรอการบรรจหบหอ หมายถงศาสตรและศลปทใชในการบรรจสนคาโดยใชเทคโนโลยททนสมยและเปนมตรกบสงแวดลอม เพอการคมครองปกปองสนคาจากผผลตจนถงมอลกคาอยางปลอดภยดวยตนทนการผลตทเหมาะสม 5.1 ควำมหมำยของบรรจภณฑ

บรรจภณฑเปนสวนหนงของกระบวนการทางการตลาด โดยเฉพาะปจจบนทการผลตสนคา หรอบรการไดเนนหรอใหความส าคญกบผบรโภค (Consumer Oriented) และจะไดเหนวาการบรรจภณฑมบทบาทมากขนเพราะล าพงตวสนคาเองไมมนวตกรรม (Innvoation) หรอการพฒนาอะไรใหมอกแลว ฉกแนวไมออกเพราะไดมการวจยพฒนากนมานานจนถงขนสดยอดแลว จงตองมาเนนกนทบรรจภณฑกบการบรรจหบหอ (Packaging) บรรจภณฑกบหบหอ (Package) ถอวาเปนค าค าเดยวกน ทงนสดแลวแตผใดประสงคหรอชอบทจะใชค าใด

ความหมายของการบรรจภณฑหรอการบรรจหบหอ (Packaging) ไดมผใหค าจ ากดความไวมากมายพอสรปไดดงน

5.1.1. Packaging หมายถง งานเทคนคทตองอาศยความช านาญ ประสบการณและความคดสรางสรรค ในอนทจะออกแบบและผลตหบหอใหมความเหมาะสมกบสนคาทผลตขนมา ใหความคมครองสนคา หอหมสนคาตลอดจนประโยชนใชสอย อาทเชน ความสะดวกสบายในการหอบหว พกพาหรอการใช เปนตน

5.1.2. Packaging หมายถง กลมของกจกรรมในการวางแผนเกยวกบการออกแบบ การผลตภาชนะบรรจหรอสงหมหอสนคาบรรจภณฑ ซงเปนสงทมความเกยวพนอยางใกลชดกบฉลาก (Label) และตรายหอ (Brand name)

5.1.3. Packaging หมายถง ผลรวมของศาสตร (Science) ศลป (Art) และเทคโนโลยของการออกแบบ การผลตบรรจภณฑส าหรบสนคา เพอการขนสงและการขายโดยเสยคาใชจายทเหมาะสม

5.1.4. Packaging หมายถง การใชเทคโนโลยและเศรษฐศาสตรเพอหาวธการรกษาสภาพเดมของสนคาจนกวาจะถงมอผบรโภคคนสดทาย เพอใหยอดขายมากทสดและตนทนต าสด

5.1.5. Packaging หมายถง กจกรรมทงหมดทเกยวของกบการออกแบบและผลตรปรางหนาตาของภาชนะบรรจ สงหอหมตวผลตภณฑหรอบรรจภณฑ

42 5.1.6. Packaging เปนทงศลปะและวทยาศาสตร ซงถกมองในหลายแงโดยบคคลฝายตาง ๆ ใน

กระบวนการผลตสนคา กลาวคอ ฝายเทคนคจะคดถงปฏกรยาระหวางภาชนะบรรจกบผลตภณฑและสงแวดลอม ฝายผลตจะพจารณาตนทนและประสทธภาพของระบบการบรรจ ฝายจดซอจะค านงถงตนทนของวสดทางการบรรจ และฝายขายจะเนนถงรปแบบและสสนทสะดดตา ซงจะชวยในการโฆษณาผลตภณฑ ดวยเหตน Packaging ทมประสทธภาพและเหมาะสมจะเกดขนไดจากการประนประนอมของทกฝายทเกยวของ เพอใหไดภาชนะบรรจซงมน าหนกเบาและราคาตนทนต า แตในขณะเดยวกนมรปแบบสวยงาม และใหความคมครองอยางเพยงพอแกผลตภณฑภายในได

5.1.7. Packaging หมายถง กจกรรมตาง ๆ ทเกดขนตลอดในขบวนการทางตลาดทเกยวเนองกบการออกแบบสรางสรรคภาชนะบรรจหรอหบหอใหกบผลตภณฑ

5.1.8. Packaging หมายถง การน าเอาวสด เชน กระดาษ พลาสตก แกว โลหะ ไม ประกอบเปนภาชนะหมหอสนคา เพอประโยชนในการใชสอยมความแขงแรง สวยงาม ไดสดสวนทถกตอง สรางภาพพจนทด มภาษาในการตดตอสอสาร และท าใหเกดผลความพงพอใจจากผซอสนคา

ควำมหมำยของ “ หบหอ ” “ บรรจภณฑ ” หรอ “ ภำชนะบรรจ ” (Package) มผใหค าจ ากดความไวมากมายเชนกน ซงพอสรปไดดงน

1. Package หมายถง สงหอหมหรอบรรจภณฑ รวมทงภาชนะทใชเพอการขนสงผลตภณฑจากแหลงผผลตไปยงแหลงผบรโภค หรอแหลงใชประโยชน หรอวตถประสงคเบองตนในการปองกนหรอรกษาผลตภณฑ ใหคงสภาพตลอดจนคณภาพใกลเคยงกนกบเมอแรกผลตใหมากทสด

2. Package หมายถง สงทท าหนาทรองรบหรอหมผลตภณฑ เพอท าหนาทปองกนผลตภณฑจากความเสยหายตาง ๆ ชวยอ านวยความสะดวกตาง ๆ ในการขนสงและการเกบรกษา ชวยกระตนการซอตลอดจนแจงรายละเอยดของผลตภณฑ

นอกจำกนยงมค ำอก 2 ค ำ ทเกยวของกบกำรบรรจภณฑ และบรรจภณฑ คอ 1. กำรบรรจภณฑ (Packing) หมายถง วธการบรรจผลตภณฑ โดยการหอหม หรอใสลงใน

บรรจภณฑปด หรอสงอน ๆ ทปลอดภย 2. ตขนสงสนคำ (Container) หมายถง ตขนาดใหญทใชขนสงสนคา ซงมขนาดและรปแบบ

แตกตางกนตามวธการขนสง ( ทางเรอหรอทางอากาศ ) โดยทวไปจะมขนาดมาตรฐานเปนสากล ค าวา “ Container ” นอาจใชในความหมายทใสของเพอการขนสงและจดจ าหนาย ในปจจบน 5.2 ควำมส ำคญของกำรบรรจภณฑ

ประเทศของเรามสนคามผลตผลทางดานการเกษตรกรรม และการประมงมากมาย เชนผกสด ผลไมสด และสนคาทเปนอาหารจากทะเล สงทกลาวมานจะไดรบความเสยหายมากเนองจากสภาวะของอากาศการบรรจหบหอ และการขนสงทเหมาะสมมสวนทจะชวยลดความเสยหายเหลานนลงไดซงเปนการชวยใหผลผลตทกลาวถงมอผบรโภคในสภาพทด และจะท าใหขายไดในราคาทสงอกดวย

นอกจากนแลวผลตภณฑอน ๆ รวมทงผลตภณฑจากอาหารแปรรปถาการบรรจภณฑและการขนสงทเหมาะสมมสวนทจะชวยลดความเสยหายและสามารถ จ าหนายไดในราคาทสงเชนกน

จะเหนไดวาการบรรจภณฑนนมความส าคญเปนอยางยงตอผลผลต ทงหลายซงสามารถสรปเปนรายละเอยดเปนขอ ๆ ได ดงน

1. รกษาคณภาพ และปกปองตวสนคา เรมตงแตการขนสง การเกบให ผลผลตหรอผลตภณฑเหลานนมใหเสยหายจากการปนเปอนจากฝนละออง แมลง คน ความชน ความรอน แสงแดด และการปลอมปน เปนตน

43 2. ใหความสะดวกในเรองการขนสง การจดเกบมความรวดเรวในการ ขนสง เพราะสามารถรวมหนวย

ของผลตภณฑเหลานนเปนหนวยเดยวได เชน ผลไมหลายผลน าลงบรรจในลงเดยว หรอเครองดมทเปนของเหลวสามารถบรรจลงในกระปองหรอขวดไดเปนตน

3. สงเสรมทางดานการตลาด บรรจภณฑเพอการจดจ าหนายเปนสงแรกทผบรโภคเหน ดงนนบรรจภณฑจะตองจะท าหนาทบอกกลาวสงตางๆของตวผลตภณฑโดยการบอกขอมลทจ าเปนทงหมดของตวสนคา และนอกจากนนจะตองมรปลกษณทสวยงามสะดดตาเชญชวนใหเกดการตดสนใจซอซงการท าหนาทดงกลาวของบรรจภณฑนนเปนเสมอนพนกงานขายทไรเสยง 5.3 ลกษณะของบรรจภณฑกระดำษ

1.ซองกระดำษ ซองกระดาษเหมาะส าหรบการบรรจสนคาทมขนาดเลกถงปานกลาง โดยการเลอกใชขนาดและชนดของซองกระดาษจะขนอยกบชนดของสนคา และความแนนหนาตามทตองการ กระดาษทใชท าซองหอหม ตองคดพจารณาถงความปลอดภย รปราง และราคาเปนหลก

2. ถงกระดำษ ถงกระดาษมทงแบบแบนราบและแบบขยายขางและกนทเอาไวใสของชนเลกๆ ส วนแบบทผนกทง 4 ดาน สวนมากน าไวใชบรรจสนคาทมปรมาณและน าหนกมาก เชน กาแฟหรอเครองเทศ โดยจะตองใชกระดาษทเหนยว เพราะจะมคาการตานแรงดนสง สวนสนคาทมความชนสง จะตองใชกระดาษทมคาการดดซมน าต า

3.ถงกระดำษหลำยชน ถงกระดาษหลายชน เหมาะส าหรบการขนสงสนคาทมน าหนกมากกวา 10 กโลกรม สนคาทนยมน าไปใชสวนมากคอ ปนซเมนต อาหารสตว โดยถงกระดาษประเภทน จะมทงแบบปากเปด และแบบมลน แตละแบบกอาจจะมสวนขยายดานขางดวยกได วสดทใชท าถงกระดาษประเภทน มาจากกระดาษเหนยวทท ามาจากเยอเสนใย เพอใหตวกระดาษมความเหนยวสง ถาหากตองการเพมการปองกนความชน กอาจเคลอบกระดาษดวยพลาสตก

4.กลองกระดำษลกฟก กลองกระดาษลกฟกเปนกลองทมน าหนกเบา และสามารถออกแบบใหมรปทรงทมความแขงแรงไดตามตองการ โดยทวไปกลองกระดาษลกฟก จะท าหนาทในการขนสง แตเรากสามารถออกแบบกลองเพอน าไปขายปลกได โดยโครงสรางของกลองกระดาษลกฟกจะขนอยกบจ านวนแผนของกระดาษลกฟกนน กระดำษลกฟก เปนกระดาษทประกอบไปดวยกระดาษแผนเรยบ 2 แผน ตดกาวประกบกนไวกบกระดาษลกฟก โดยจะตดเปนชนเดยว 2 ชน หรอ 3 ชนกได ตามความตองการ และคณสมบตทวๆ ไปของกระดาษลกฟกกจะคลายๆ กบกลองกระดาษแขงธรรมดา คอ มราคาถก สามารถท าเปนรปรางตางๆ ได แถมยงรบน าหนกไดมากกวากลองกระดาษแขงอกดวย

5.กระปองกระดำษ กระปองกระดาษเปนบรรจภณฑรปทรงกระบอก ทมาจากการพนกระดาษหลายๆ ชน โดยอาจพนเปนเกลยวหรอพนเปนแนวตรง ซงถาใชเปนกระดาษเหนยวอยางเดยว เราจะเรยกวา Paper Can ซงนยมใชบรรจของแหง แตถาใชวสดสองอยางจะเรยกวา Composite Can ซงมกนยมใชบรรจอาหารประเภทขนมขบเคยว โดยฝากระปองสวนใหญมกเปนโลหะหรอพลาสตก

6.ถงกระดำษ ถงกระดำษ เปนกระดาษทมลกษณะเดยวกนกบ กระปองกระดาษ แตถงกระดาษจะมขนาดทใหญกวา โดยจะใชส าหรบการขนสงเปนหลก และสนคาทนยมบรรจคอ สารเคม เมดพลาสตก โดยการเลอกใชถงกระดาษควรค านงความแขงแรงของกระดาษดวย เพราะเมอซอนกน คาแรงตานกจะมมากขน

7.กลองกระดำษแขง กลองกระดาษแขงเปนบรรจภณฑ ทไดรบความนยมสงสด โดยกลองกระดาษสามารถท าจากกระดาษแขงไดหลากหลายชนด โดยรปแบบของกลองกระดาษแขง แบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ กลองกระดาษแขงแบบพบได และกลองกระดาษแขงแบบคงรป สวนกระดาษแขงทใชท ากลองม 2 ประเภทดงน

44 5.4 ประเภทของบรรจภณฑกระดำษ

การเลอกใชและการประดษฐบรรจภณฑจะตองเรมจากมความรความเขาใจเกยวกบวสด คอกระดาษและคณสมบตของผลตภณฑทจะน ามาบรรจหรอใส บรรจภณฑกระดาษทนยมใชในปจจบนมกจะแบงเปนประเภท ดงน

1.กลองกระดำษแขงแบบพบได เปนกลองกระดาษแขงทขนรปและจดสงเปนแบบพบราบเมอถงโรงงานสามารถกางออกและบรรจได ในบางครงตวกลองอาจจะทากาวไวเรยบรอย บรรจแลวสามารถปดฝากลองไดทนท ตวอยางเชน กลองเบเกอร กลองเคก เพอความสะดวกและลดพนทในการขนสง

2.กลองกระดำษแบบคงรป เปนกลองทขนรปและแปรรปเปนกลองเรยบรอยแลว ตวอยางเชน กลองรองเทาทมฝาครอบ กลองสนคาพรเมยม ในการผลตกลองคงรปจะใชเวลานานกวากลองกระดาษแขงพบไดท าใหมราคาตอหนวยสง กลองประเภทนสามารถใชงานไดนาน ถามการออกแบบทดจะดงดดความสนใจและเสรมคณคาใหกบสนคาทบรรจภายในดวย

3.บรรจภณฑกำรด เปนประเภทของบรรจภณฑทประกอบดวย กระดาษแผนหนงและพลาสตกอกแผนหนงซงขนรปมากอนหรอไมกไดท าโดยการแนบหรอเชอมกระดาษและแผนพลาสตกเขาดวยกน

4.บรรจภณฑกระดำษแบบเคลอบหลำยชน ดวยเหตทบรรจภณฑกระดาษมจดออนคอรพรนของกระดาษ จงมการปรบปรงโดยการเคลอบพลาสตกและเปลวอลมเนยมซงสามารถบรรจของเหลวได บรรจภณฑชนดนไดรบความนยมสงในการบรรจอาหารและเครองดม

5.กลองกระดำษลกฟก เปนบรรจภณฑประเภทกลองกระดาษทมคณลกษณะแขงแรงมาก นยมใชในการขนสงสนคา เพราะนอกจากจะชวยปกปองสนคาใหปลอดภยแลวยงสามารถออกแบบไดตามความตองการทงขนาดและรปลกษณและพมพไดความสวยงาม สวนความแขงแรงขนอยกบโครงสรางของลอนกระดาษ

ภำพท 5.4.1 กลองกระดาษลกฟก (ทมา. http://www.mew6.com/composer/package/package_0.php)

http://www.mew6.com/composer/package/package_0.php

45 5.5 กำรออกแบบ กำรสรำงบรรจภณฑส ำหรบงำนประดษฐตำมสมยนยม

การออกแบบการบรรจภณฑ จงเรมเขามามบทบาทส าคญตอการคาและการบรการ ในฐานะของสงทชวยอ านวยความสะดวกแกการขนสงสนคา (Aid Transportation) โดยท าหนาทขนพนฐานอนดบแรกคอ ปกปอง คมครองสนคาใหปลอดภยจากความเสยหาย อนเนองมาจากการกระทบกระเทอน และปองกนสงปนเปอนทไมพงประสงค (To Prevent Spillage And Contamination) ทอาจจะเกดขนในระหวางการขนสงสนคาผลตภณฑจากโรงงานผลตไปจนกระทงถงมอผบรโภค ซงบทบาทนมผลท าใหรปแบบของบรรจภณฑ (Package Form) มการพฒนาขนมารบรอง มการออกแบบภาชนะบรรจแบบปด (Closed Container) เชน ถงไม (Barrel) การรจกปดผนกบรรจภณฑ (Container Closure) เชน มฝาจกปดขวด (Bottle Plug Seals) ฯลฯ เปนตน เทคนคและกรรมวธการบรรจทพฒนาขนตามหนาทใชสอยเหลาน จงเปนผลท าใหเกดการพฒนารปแบบบรรจภณฑทหลากหลายลกษณะตามกาลเวลา และการคนพบวสดหรอเทคโนโลยทน ามาใช

ในราว ค . ศ . 1200 รปแบบของการบรรจภณฑ ทปรากฏเปนหลกฐาน ไดแก วสด (Materials) รปแบบและการใช (Package Form And Use) หนง (Leather) การหอ พบเปน กระเปา ถงผา (Cloth)

5.5.1 กำรออกแบบบรรจภณฑ การออกแบบบรรจภณฑ อาจแบงประเภทลกษณะการออกแบบได 2 ประเภท คอ การออกแบบลกษณะโครงสราง และการออกแบบกราฟฟค

กำรออกแบบลกษณะโครงสรำง หมายถง การก าหนดรปลกษณะ โครงสรางวสดทใชตลอดจนกรรมวธการผลต การบรรจ ตลออดจนการขนสงเกบรกษาผลตภณฑและบรรจภณฑนบตงแตจดผลตจนถงมอผบรโภค

กำรออกแบบกรำฟฟค หมายถง การสรางสรรคลกษณะสวนประกอบภายนอกของโครงสรางบรรจภณฑใหสามารถสอสาร สอความหมาย ความเขาใจ (To Communicate) ในอนทจะใหผลทางดานจตวทยา (Psychological Effects) ตอผบรโภค และอาศยหลกศลปะการจดภาพใหเกดความประสานกลมกลนกนอยางสวยงาม ตามวตถประสงค

ขนตอนกำรวำงแผนออกแบบบรรจภณฑ การวางแผนเรมตนดวยจดประสงคของการพฒนา พรอมดวยขอจ ากดตางๆรายละเอยดการวางแผน

ตองประกอบดวยองคประกอบตอไปน

ขนตอนท 1 : กำรวำงแผน 1.1 ก าหนดเวลา 1.2 ผลงานทจะไดรบในแตละขนท างาน 1.3 รายละเอยดของตราสนคา (Branding) 1.4 ผรบผดชอบในแตละขนตอน

ขนตอนท 2 : กำรรวบรวมขอมล 2.1 ขอมลการตลาด 2.2 สถานะการแขงขน จดแขง จดออน โอกาส ขอจ ากด (SWOT: Strength,

Weakness, Opportunity , Treat) 2.3 ขอมลจากจดขาย 2.4 ความตองการของกลมเปาหมาย / พฤตกรรมผบรโภค 2.5 เทคโนโลยใหม ๆ ทางดานวสดบรรจภณฑ ระบบบรรจภณฑและเครองจกร

46 ขนตอนท 3 : กำรออกแบบรำง

3.1 พฒนาความคดรเรมตาง ๆ ทเกยวของ 3.2 รางตนแบบ ประมาณ 3-5 แบบ 3.3 ท าตนแบบ ประมาณ 2-3 แบบ

ขนตอนท 4 : กำรประชมวเครำะหปรบตนแบบ 4.1 วเคราะหความเปนไปไดทางเทคนค 4.2 วเคราะหการสนองความตองการของกลมเปาหมาย 4.3 เลอกตนแบบทยอมรบได

ขนตอนท 5 : กำรท ำแบบเหมอนรำง 5.1 เลอกวสดทจะท าแบบ 5.2 ออกแบบกราฟฟกเหมอนจรง พรอมตราสนคาและสญลกษณทางการคา 5.3 ขนแบบ

ขนตอนท 6 : กำรบรหำรกำรออกแบบ เรมจากการตดตอโรงงานผผลตวสดบรรจภณฑจนถงการควบคมงานผลตใหไดตาม

แบบทตองการ พรอมทงจดเตรยมรายละเอยดการสงซอ (Specification) เพอใหบรรจภณฑทออกแบบสามารถผลตไดตามตองการ ขนตอนสดทายเปนการตดตามผลของบรรจภณฑทออกแบบไปแลววาสามารถสนองตามจดมงหมายของการออกแบบและบรรลถงวตถประสงคขององคกรเพยงใดการออกแบบกราฟฟค บรรจภณฑ

กำรออกแบบกรำฟฟก บรรจภณฑเปนตวแทนของกระบวนการสงเสรมการขายทางดานการตลาด ณ จดขายทสามารถจบ

ตองได ท าหนาทเปนสอโฆษณาไดอยางดเยยม ณ จดขาย รปทรงของบรรจภณฑเปรยบไดกบตวโครงรางกายของมนษย สทออกแบบบรรจภณฑเปรยบเสมอนผวหนงของมนษย ค าบรรยายบนบรรจภณฑเปรยบไดกบปากทกลาวแจงแถลงสรรพคณ การออกแบบอาจจะเขยนเปนสมการอยางงาย ๆ ไดดงน การออกแบบ = ค าบรรยาย + สญลกษณ + ภาพพจน เนองจากการออกแบบภาพพจนเปนศลปะอยางหนงซงอาจแสดงออกไดดวย จด เสน ส รปวาด และรปถาย ผสมผสานกนออกมาเปนพาณชยศลปบนบรรจภณฑ ดวยหลกการงาย ๆ 4 ประการ คอ SAFE ซงมความหมายวา

S = Simple เขาใจงาย สบายตา A = Aesthetic มความสวยงาม ชวนมอง F = Function ใชงานไดงาย สะดวก ตนทนหรอคาใชจายทเหมาะสม E = Economic

47

ภำพท 5.4.1 การออกแบบลายกราฟฟก (ทมา. http://cdn.trendhunterstatic.com/phpthumbnails/135/135063/135063_5_800.jpeg)

กำรออกแบบพฒนำบรรจภณฑยงมบทบำทชวยเสรมกจกรรมตำง ๆ ทำงดำนกำรตลำด ดงน บรรจภณฑมบทบาทในสวนผสมการตลาดในการท าหนาทเสรมกจกรรมการตลาดในแตละขนตอน

ของวฏจกรชวตผลตภณฑ รายละเอยดปลกยอยในการชวยเสรมกจกรรมตาง ๆ มดงตอไปน 1. กำรใชโฆษณำ บรรจภณฑจ าตองออกแบบใหจ าไดงาย ณ จดขาย หลงจากกลมเปาหมาย

ไดเหนหรอฟงโฆษณามาแลว ในกลยทธนบรรจภณฑมกจะตองเดนกวาคแขงขนหรอมกราฟฟกทสะดดตาโดยไมตองใหกลมเปาหมายมาองหา ณ จดขาย

2. กำรเพมชองทำงกำรจดจ ำหนำย ชองทางการจดจ าหนายทเปลยนแปลงไปอาจจ าเปนตองมการออกแบบปรมาณสนคาตอหนวยขนสงใหมเพอลดคาใชจาย หรอมการพฒนาบรรจภณฑส าหรบจดขายใหม การเพมหง ณ จดขายทเรยกวา POP (Point of Purchase) อาจมสวนชวยสงเสรมการขายเมอเปดชองทางการจดจ าหนายใหม

3. เจำะตลำดใหม มความจ าเปนอยางยงทตองออกแบบบรรจภณฑใหมในการเจาะตลาดใหมหรอกลมเปาหมายใหม ในบางกรณอาจจ าเปนตองเปลยนตราสนคาใหมอกดวย

4. ผลตภณฑใหม ถาผลตภณฑใหมเปนสนคาทเกยวเนองกบสนคาเกา เชน เปลยนจากการขายกลวยตากแบบเกา เพมผลตภณฑใหมมาเปนกลวยตากชบน าผง อาจใชบรรจภณฑเกาแตเปลยนสใหมเพอแสดงความสมพนธกบสนคาเดมหรออาจใชเทคนคของการออกแบบบรรจภณฑยนฟอรมดงจะกลาวตอไปในบทน แตในกรณทเปนสนคาใหมถอดดามจ าตองออกแบบบรรจภณฑใหมหมด แตอาจคงตราสนคาและรปแบบเดมไวเพอสรางความสมพนธกบลกคากลมทเคยเปนลกคาประจ าของสนคาเดม

5. กำรสงเสรมกำรขำย จ าเปนอยางยงตองมการออกแบบบรรจภณฑใหม เพอเนนใหผบรโภคทราบวามการเพมปรมาณสนคา การลดราคาสนคา หรอการแถมสนคา รายละเอยดบนบรรจภณฑยอมมสวนชวยกระตนใหผบรโภคมความอยากซอมากขน

6. กำรใชตรำสนคำ เปนสงจ าเปนอยางยงทจะตองมเพอสรางความทรงจ าทดตอสนคาบรรจภณฑทมตราสนคาใหมควรจะไดรบการออกแบบใหมดวยการเนนตราสนคา รายละเอยดในเรองนจะไดกลาวตอไปในหวขอตราสนคา

48 7. เปลยนขนำดหรอรปทรงของบรรจภณฑ โดยปกตสนคาแตละชนดมวฏจกรชวตของตว

มนเอง (Product Life Cycle) เมอถงวฏจกรชวตชวงหนง ๆ จ าเปนตองมการเปลยนโฉมของบรรจภณฑเพอยดอายของวฏจกร ในบางกรณ การเปลยนขนาดอาจเกดจากนวตกรรมใหมทางดานบรรจภณฑ เชน การเลอกใชวสดใหมจงมการเปลยนรปทรงหรอขนาด ไมวาจะเปนสาเหตใดกตามมความจ าเปนอยางยงทจะตองมการออกแบบบรรจภณฑใหมเพอรกษาหรอขยายสวนแบงการตลาด

49



สอนครงท 15-16



มอบหมำยงำน 1.ใหนกเรยนศกษาตาม ใบความรและใบงาน ดงน 1.1 ออกแบบบรรจภณฑส าหรบงานประดษฐดวยวสดตามสมยนยม 1.2 เตรยมวสด อปกรณในการท าบรรจภณฑ ปฏบตการท าบรรจภณฑส าหรบงานประดษฐดวยวสดตามสมยนยม 2.ใหนกเรยนสงตวแทนกลมออกมาน าเสนองานกลมละ 5 นาท 3.ใหนกเรยนแตละคนชวยกนแสดงความคดเหนแลกเปลยนความรกนในกลม 4.ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลท าแบบทดสอบหลงเรยนหนวยท 5 เรองบรรจภณฑ

ตวอยำงใบงำนท 1

กำรออกแบบบรรจภณฑส ำหรบใสคกก

2

50



หนวยท 5 สอนครงท 15-16จ านวน 10 ชวโมง


1.ขอใดตรงกบ “บทบาทของบรรจภณฑ” ก. Consumer Oriented ข. Innovation

ค. Package ง. Packaging

2.ขอใดตรงกบ “การพฒนาบรรจภณฑ” ก. Consumer Oriented ข. Innovation


3.ขอใดตรงกบ “การบรรจหบหอ” ก. Consumer Oriented ข. Innovation


4.ขอใดตรงกบ “บรรจภณฑกบหบหอ” ก. Consumer Oriented ข. Innovation


5.ขอใดตรงกบความหมาย “ขนาดใหญทใชขนสงสนคา ซงมขนาดและรปแบบแตกตางกนตามวธการขนสง” ก. Consumer Oriented ข. Container ค. Package ง. Packaging

6.ขอใด ไมใชความส าคญของบรรจภณฑ ก.สงเสรมทางดานการตลาด ข.ใหความสะดวกในเรองการขนสง ค.รกษาคณภาพ และปกปองตวสนคา ง.สรางความสมพนธทางศลปะ

7.ลกษณะของบรรจภณฑกระดาษ มกชนด ก. 7 ชนด ข. 9 ชนด ค. 10 ชนด ง. 12 ชนด

8.บรรจภณฑ ทเหมาะสมกบงานคหกรรมศาสตรทเหมาะแกการขนสงและรองรบน าหนกเยอะพอสมควรควรเลอกใชบรรจภณฑลกษณะใด ก.ซองกระดาษ ข.ถงกระดาษ ค.กลองกระดาษลกฟก ง.กระปองกระดาษ

9.ขนตอนการวางแผนออกแบบบรรจภณฑ ทจะตองค านงถงสถานะการแขงขน จดแขง จดออน โอกาส ขอจ ากด (SWOT: Strength, Weakness, Opportunity , Treat) ตรงกบขนใดในการวางแผนออกแบบบรรจภณฑ ก.การวางแผน ข.การรวบรวมขอมล ค.การท าแบบเหมอนราง ง.การบรหาร

10.ขอใดไมใช “การออกแบบพฒนาบรรจภณฑยงมบทบาทชวยเสรมกจกรรมตาง ๆ ทางดานการตลาด”ตรงกบขอใด ก.สงเสรมทางดานการตลาด ข.การเพมชองทางการจดจ าหนาย ค.การสงเสรมการขาย ง.การใชตราสนคาของคนอนมาเปนของตนเองในการขายสนคา

51


ชอวชำ เทคนคการประดษฐงานตามสมยนยม ชอหนวย การค านวณตนทน ก าหนดราคาขาย และจดจ าหนาย


ชอเรอง ความรทวไปเกยวกบการค านวณตนทน ก าหนดราคาขาย และจดจ าหนาย

การค านวณตนทน ก าหนดราคาขาย และจดจ าหนายหลกการคดตนทน ก าไร ราคาขาย หรอบรการ เปนการจดจ าหนายผลตภณฑ จ าเปนทผผลตจะตองมความรดานการคดตนทนก าไร เพอชวยใหการจ าหนายไมขาดทน หรอไดก าไรตามทตองการ ดงนนผผลตจะตองรความหมายของค า และหลกการคดตนทน ก าไร และราคาขาย

1.ควำมหมำยของค ำตำงๆ ในกำรคดตนทน ก ำไร และรำคำขำย

1.1.ตนทน หมายถง การใชจายตาง ๆ ในการด าเนนกจกรรมทงในสวนของวสด อปกรณ เครองมอ คาสกหรอ คาสถานท คาใชจายตาง ๆ และคาแรง

- คาวสด หมายถง รายการใชจายตาง ๆ ทใชในการประดษฐชนงาน - คาแรง หมายถง คาใชจายใหลกจาง ลกนอง ผผลตเอง - คาสกหรอ หมายถง คาเสอมของเครองมออปกรณ เชน ปนยงกาว กรรไกร ฯลฯ - คาสถานท หมายถง หรอคาสถานทตงจ าหนาย - คาใชจายอน ๆ เชน คาน า คาไฟ คาพาหนะ คาโทรศพท

2.ก ำไร หมายถง เงนสวนทไดรบเกนจากทน หรอจะกลาววา ก าไร คอ เงนทไดจากการ ขายสนคาทหกตนทนออกแลว

3.รำคำขำย หมายถง มลคาของสนคา ซงรวมคาใชจายตาง ๆ และก าไรซงตราคาเปนตว เงนการคดตนทน ผขายจะตองคดจากราคาสนคาทงหมดรวมกบคาสกหรอของเครองใช คาแรง คาขนสง คาพาหนะ คาน า คาไฟ คาโทรศพท คาภาษ คาเชาท ถาเปนหองแอรกคดคาแอรดวย

การคดก าไร ขนอยกบผผลตวาตองการก าไรเทาไหร เชน 40% 50% หรอ 60%

การก าหนดราคาขาย ผขายตองคดตนทนทงหมด บวกดวยก าไรทตองการ กจะเปนราคาขาย

การก าหนดราคาขายบางครงตองมกลยทธ มฉะนนอาจจะขายของไมได การก าหนดราคาขายจงควรค านงถงสถานการณ และสภาพความตองการของตลาด ถาผบรโภคมก าลงซอสง มความตองการมาก กควรก าหนดราคาใหสง เพอจะไดมก าไรมาก

52 2.กำรจดจ ำหนำยสนคำ เปนภาระกจหนงทผประกอบธรกจ จะตองมความรความเขาใจ ซงจะสงผลใหธรกจนนส าเรจไดผลด การจดจ าหนายสนคา ผขายจะตองเลอกปฏบต ในสงตอไปน

1.การก าหนดวธขาย ใชวธเรขาย แผงลอย เปดรานคา และบรการ หรอขายผปกครอง ซงนกเรยนควรเลอกใหเหมาะสมกบสภาพของทองถน

2.การหาตลาด การหาตลาดเพอจดจ าหนาย สามารถจดหาไดจากแหลงตอไปน -รานขายของกฟชอปทวไป -ศนยการคาตาง ๆ

3.การเลอกท าเลจ าหนาย ควรเลอกสถานททมผคนสญจรไปมา มากเพยงพอ หรอเปนแหลงทสะดวกตอการไปมาของผซอ

4.การโฆษณา ในสภาพของนกเรยน อาจใชวธการโฆษณา เชน -บอกเพอน ๆ ใหชวยถามความตองการของผปกครอง -สอบถามตามบานผปกครองดวยตนเอง -ท าแผนปลวแจกภายในโรงเรยน

3.วธปฏบตในกำรจดจ ำหนำย

การปฏบตในการจ าหนายผลผลต ผจ าหนายควรปฏบต ดงน 1.ส ารวจความตองการของตลาด โดยวธการสอบถามดวยตนเอง หรอท าแผนใบปลวโฆษณากบสงของ

ฝากเพอนนกเรยน โดยสอบถามชนงานทตองการ ระยะเวลาของการใช ราคาทตองการไวดวย 2.สรปความตองการชนงาน ดวาผปกครอง หรอบคคลในชมชนตองการงานประดษฐอะไร นกเรยน

สามารถท าไดหรอไม ถาท าไดกตอบใหผปกครอง หรอผซอทราบ 3.ลงมอปฏบตชนงาน 4.จดบรรจหบหอใหเรยบรอย 5.จดสงใหกบผซอ 6.บนทกผลการปฏบต และรายรบ รายจาย เพอสรป ประเมน และปรบปรงผล

กำรปฏบตงำน คณธรรม จรยธรรมของผจดจ าหนาย หรอผใหบรการผประกอบธรกจตาง ๆ ควรมคณธรรม จรยธรรมท

ดงาม เพราะจะชวยใหผอยากซอ ซงจะเปนเหตผลหนงทท าใหธรกจประสบความส าเรจ

คณสมบตของผจดจ ำหนำย ควรมลกษณะ ดงน 1.แตงกายสะอาดเรยบรอย 2.หนาตายมแยมแจมใส พดจาไพเราะ แสดงกรยามารยาทดวยอธยาศยทดงาม 3.มความซอสตย สจรต ไมหลอกลวงผซอ ไมคาก าไรเกนควร ไมปดบงซอนของเสยไวไมทอนเงนผด ไม

คดราคาเกน ไมผดนดหมาย 4.มความขยนขนแขง ไมแสดงความเกยจครานใหผอนเหน 5.ไมพดมากเกนไป

53

ใบงำน หนวยกำรเรยนรท 6.1




มอบหมำยงำน 1.ใหนกเรยนศกษาตาม ใบความรและใบงาน ดงน 1.1 บอกวธการค านวณตนทน ก าหนดราคาขาย และการจดจ าหนาย 1.2 อธบายขนตอนการค านวณตนทน ก าหนดราคาขาย และการจดจ าหนายตามล าดบความถกตอง 2.ใหสมาชกแตละคนบอกวธการค านวณตนทน ก าหนดราคาขาย และการจดจ าหนาย แลวอภปรายคนละ 1 ชนด พรอมอธบายลงในใบงาน 3.ใหสมาชกในกลมชวยกนแสดงความคดเหนแลกเปลยนความรกนในกลม 4.ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลการท ากจกรรมตามใบงานท 6

แบบทดสอบหลงเรยน


หนวยท 6 สอนครงท 17-18 จ านวน 10 ชวโมง


ค ำสง จงเตมขอความดงตอไปนใหประโยคสมบรณ

1. จงอธบายวธการ การค านวณตนทน ก าหนดราคาขาย และจดจ าหนาย มาพอเขาใจ

2

54 บรรณำนกรม

กญจนา ตษยาธคม. การวเคราะหตนทนและตนทนตอหนวยบรการของโรงพยาบาลตรง ปงบประมาณ 2541.

คณะพยาบาลศาสตร, มหาวทยาลยสงขลานครนทร, 2542 ชลอ บญกอ และคณะ. หลกการออกแบบพนฐานทวไป. กรงเทพฯ: 2548. ดวงมณ โกมารทต และคณะ. การบญช บรหาร. กรงเทพฯ: แมคกรอ-ฮล/ทอป, 2547. ลลดา ดวงรตน. งานประดษฐตามสมยนยม. กรงเทพฯ: 2559 วจตรา พลเพมทรพย. หลกการบญชตนทน. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2541. สถาบนพฒนาฝมอแรงงาน. กรเทพฯ: ม.ป.ท. ส านกงานชางสบหม กรมศลปากร สวนชย พงษสกจวฒน. วสด. ภาควชาวศวกรรมโลหะการ. มหาวทยาลยจฬาลงกรณราชวทยาลย

กรงเทพฯ: 2555. อฐญา ศรสงค. หลกการออกแบบผลตภณฑ. กองการศกษา สงกดส านกงานเทศบาลเมองแพร, โรงเรยน

เทศบาลวดเหมอนแดง, 2542 www.mew6.com/composer/package/package_0.php www.cdn.trendhunterstatic.com/phpthumbnails/135/135063/135063_5_800.jpeg

รหัสวิชา โดย อ ปิยะวุฒิ ปัญญาพี่ ·...

Documents