นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช...

38
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชุดที่ 2 อัตราส่วนตรีโกณมิติ จัดทาโดยนางจีรภา ดุงศรีแก้ว โรงเรียนประจวบวิทยาลัย นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ตาแหน่ง ครู วิทยฐานะครูชานาญการ โรงเรียนประจวบวิทยาลัย สานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 10 b a c C B A ด้านตรงข้ามมุมฉาก ด้านตรงข้ามมุม A ด้านประชิดมุม A Opposite (opp) Hypotenuse (hyp) Adjacent (adj)

Upload: others

Post on 07-Feb-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

นางจรภา ดงศรแกว

ต าแหนง คร วทยฐานะครช านาญการ

โรงเรยนประจวบวทยาลย

ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 10

b

a

c

C B

A

ดานตรงขามมมฉาก

ดานตรงขามมม A

ดานประชดมม A

Opposite (opp)

Hypotenuse (hyp)

Adjacent (adj)

Page 2: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร เรอง อตราสวนตรโกณมต ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 จดท าขนเพอเปนเครองมอในการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรอง อตราสวนตรโกณมต ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ใหสงขน โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E ก าหนดกจกรรมการเรยนรสอดคลองตามกรอบสาระการเรยนร และมาตรฐานการเรยนร กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร โดยมเนอหาและกจกรรมการเรยนการสอนทหลากหลายสอดคลองตามหลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 ทเนนผเรยนเปนส าคญ จดเรยงเนอหาวชาจากงายไปยาก เนนใหผเรยนใชวธการสบเสาะ หาความร กระตนใหผเรยนไดมความสนใจและสนกกบการเรยน คนพบองคความรจากการท ากจกรรมในชดกจกรรมการเรยนร และสรางองคความรดวยตนเอง โดยมครเปนผแนะแนวทาง กระตนใหนกเรยนเกดการเรยนร ตลอดจนผเรยนสามารถน าความรทไดไปแกปญหาตางๆ

ผจดท าหวงเปนอยางยงวา ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรน จะเปนประโยชนตอผเรยนและครผสอนในชนมธยมศกษาปท 5 ทน าไปใช สามารถน าไปเปนสอการเรยนรทชวยสงเสรมและพฒนาการเรยนรของผเรยน ใหมผลสมฤทธทสงขน และใหผเรยนประสบผลส าเรจตามเปาหมายของหลกสตรตอไป

จรภา ดงศรแกว

Page 3: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

เรอง หนา ค าน า ก สารบญ ข ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนร 1 ขอเสนอแนะในการใชชดกจกรรมการเรยนร 1 สวนประกอบของชดกจกรรมการเรยนร 1 เวลาทใช 2 ค าแนะน าส าหรบคร 2 ค าแนะน าส าหรบนกเรยน 3 แผนผงแสดงขนตอนการเรยนโดยใชชดกจกรรมการเรยนร 4 มาตรฐานการเรยนร 5 ตวชวด 5 จดประสงคการเรยนร 5 สาระส าคญ 6 เอกสารแนะแนวทางท 1 8 ใบกจกรรมท 2 ส ารวจสามเหลยม 11 ใบความรท 1 อตราสวนตรโกณมต 18 บตรค าถามท 1 อตราสวนตรโกณมต 22 ใบงานท 2 25 แบบฝกทกษะท 2 28 แบบทดสอบประจ าชดกจกรรมท 2 30 บรรนาณกรม 34

Page 4: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนร

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร เรอง อตราสวนตรโกณมต ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 เปนชดกจกรรมการเรยนรทสรางขน เพอใชควบคกบการจดการเรยนการสอน รายวชาคณตศษสตร 3 (ค32101) ทเนนการจดการเรยนร ดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E มทงหมด 6 ชด ซงประกอบดวย

ชดท ชอชดกจกรรม จ านวนคาบ

1 ความรพนฐานเกยวกบรปสามเหลยมคลายและทฤษฎพทาโกรส 3 2 อตราสวนตรโกณมต 3 3 อตราสวนตรโกณมตของมม และ 3 4 ความสมพนธของดาน ความสมพนธของมม และความสมพนธระหวาง

อตราสวนตรโกณมต 2

5 คาของอตราสวนตรโกณมตของมมจากตาราง 3 6 การประยกตของอตราสวนตรโกณมต 4

ซงชดกจกรรมการเรยนรทนกเรยนจะศกษาตอไปน เปน ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

ขอเสนอแนะในการใชชดกจกรรมการเรยนรชดท 2 ควรใชควบคกบแผนการจดการเรยนท 2

สวนประกอบของชดกจกรรมการเรยนรท 2 เรองอตราสนตรโกณมต ประกอบดวย

สวนประกอบดงน 1. ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนร 2. โครงสรางของชดกจกรรมการเรยนร 3. เอกสารแนะแนวทางท 1 4. ใบกจกรรมท 2 ส ารวจสามเหลยม

1

Page 5: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

5. ใบความรท 2 อตราสวนตรโกณมต 6. บตรค าถามท 1 7. ใบงานท 2 8. แบบฝกทกษะท 2 9. แบบทดสอบประจ าชดกจกรรมท 2

เวลาทใช 3 คาบ

ค าแนะน าส าหรบครผสอน

1. ศกษารายละเอยดเกยวกบแผนการจดการเรยนร เนอหาทสอน ชดกจกรรมการเรยนร และค าชแจงตางๆใหเขาใจกอนด าเนนกจกรรมการเรยนร

2. เตรยมสออปกรณในการจดกจกรรมการเรยนรใหเพยงพอ เหมาะสม เรยงตามล าดบการ ใชกอน – หลง

3. กอนจดกจกรรมการเรยนร ครควรแจงใหนกเรยนเขาใจถงบทบาทในการท ากจกรรม ตางๆ แนะน าขนตอนการใชชดกจกรรมการเรยนร แนวปฏบตในระหวางการด าเนนกจกรรม

4. ขณะทนกเรยนท ากจกรรม ครคอยใหความชวยเหลอ แนะน า กระตนใหนกเรยนท า กจกรรมอยางกระตอรอรน และตอบขอสงสยตางๆระหวางเรยน พรอมทงสงเกตและประเมนพฤตกรรมการท างานของนกเรยน

5. หลงจากนกเรยนปฏบตกจกรรมครบตามขนตอนแลว ครรวมกบนกเรยนเฉลยกจกรรม ตางๆ อภปรายค าตอบรวมกบนกเรยน แลวบนทกผลการประเมนทกดานตามเกณฑการใหคะแนน และสะทอนผลใหนกเรยนทราบ

6. เกบชดกจกรรมการเรยนรใหเรยบรอย เพอสะดวกในการใชครงตอไป

2

Page 6: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

ค าแนะน าส าหรบนกเรยน

1. รบทราบจดประสงคการเรยนรจากครผสอน เพอทราบวาจบกจกรรมการเรยนรแลว นกเรยนจะตองมความรความเขาใจและทกษะกระบวนการในเรองใดบาง

2. เมอมอบหมายใหมการแบงกลม นกเรยนควรจดกลม และแตละกลมนงเปนกลมดวย ความเปนระเบยบ ตงชอกลม เลอกประธาน และเลขานการของกลมใหเรยบรอย

3. รวมกจกรรมการเรยนการสอน และปฏบตกจกรรมตามค าชแจงในชดกจกรรม ดวยความ ตงใจ กระตอรอรน ไมเลน หรอคย หรอท ากจกรรมอนใดทไมเกยวของกบการเรยนการสอนในเรองทก าลงศกษา

4. ปฏบตกจกรรมตางๆในชดกจกรรมดวยความซอสตย ตรงตอเวลาตามทก าหนด 5. หากมขอสงสยในการปฏบตกจกรรมใหปรกษาหารอกนภายในกลม หรอหากยงไมเขาใจ

ควรสอบถามครผสอน 6. เมอนกเรยนท ากจกรรมตามชดกจกรรมการเรยนร เรยบรอยแลว ใหนกเรยนรวมกบคร

ตรวจสอบความถกตอง เพอประเมนผลการเรยนรของตนเอง 7. ใหนกเรยนทดสอบความรหลงเรยน หลงจากทนกเรยนเรยนโดยใชชดกจกรรมการ

เรยนร จบแลว ดวยแบบทดสอบประจ าชดกจกรรมท 2 8. เมอนกเรยนผานเกณฑการประเมน ใหนกเรยนศกษาชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร

ชดท 3 ตอไป แตในกรณทนกเรยนไมผานเกณฑการประเมน ใหครชวยสอนซอมเสรม แนะน าใหค าปรกษา ใหนกเรยนศกษารายละเอยดเรยนร และฝกปฏบตอกครง จนกวาจะผานเกณฑการประเมน

9. เมอสนสดการปฏบตกจกรรม นกเรยนควรตรวจสอบและเกบชดกจกรรมการเรยนรให เรยบรอย แลวสงครผสอน

10. ศกษาความรเพมเตมดวยตนเอง

3

Page 7: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

ศกษาชดกจกรรมการเรยนร

- ท าเอกสารแนะแนวทางท 1

- ท าใบกจกรรมท 2 สามเหลยมใกลตว

- ศกษาใบความรท 2 อตรสวนตรโกณมต

- ตอบค าถามจากบตรค าถามท 1

- ท าใบงานท 2

- ท าแบบฝกทกษะท 2

ท าแบบทดสอบประจ าชดท 2

ไมผาน ผาน

ศกษาชดกจกรรมการเรยนรชดท 3 ตอไป

ประเมนผล

4

Page 8: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

ม.4-6/1 ใชความรเรองอตราสวนตรโกณมตของมมในการคาดคะเนระยะทางและความสง ม.4-6/1 แกโจทยปญหาเกยวกบระยะทางและความสงโดยใชอตราสวนตรโกณมต

ดานความร : นกเรยน 1. อธบายสมบตของรปสามเหลยมมมฉากได 2. หาอตราสวนของความยาวของดานของรปสามเหลยมมมฉากได 3. อธบายอตราสวนตรโกณมตได 4. สามารถหาอตราสวนตรโกณมตของมมจากรปสามเหลยมมมฉากได ดานทกษะกระบวนการ : นกเรยน 1. มความสามารถในการคด 2. มความสามารถในการแกปญหา 3. มความสามรถในการสอสาร ดานคณลกษณะอนพงประสงค : นกเรยน 1. มระเบยบวนย 2. ใฝเรยนร 3. มงมนในการท างาน

ค 2.1 เขาใจพนฐานเกยวกบการวด วดและคาดคะเนขนาดของสงทตองการวด ค 2.2 แกปญหาเกยวกบการวด

มาตรฐานการเรยนร

ตวชวด

จดประสงคการเรยนร

5

Page 9: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

เมอ ABC เปนสามเหลยมมมฉาก ทมมม C เปนมมฉาก ดงรป

จะไดอตราสวนตรโกณมต ดงน

ไซน (sine) ของมม A = = c

a

เขยนแทนดวย sinA

โคไซน (cosine) ของมม A = = c

b

เขยนแทนดวย cosA

แทนเจนต (tangent) ของมม A = = b

a

เขยนแทนดวย tanA

ซแคนต (secant) ของมม A = =b

c

เขยนแทนดวย secA

สาระส าคญ

b

a

c

C B

A

ดานตรงขามมมฉาก

ดานตรงขามมม A

ดานประชดมม A

ความยาวของดานตรงขามมม ความยาวของดานประชดมม

ความยาวของดานตรงขามมม

ความยาวของดานตรงขามมมฉาก

ความยาวของดานประชดมม ความยาวของดานตรงขามมมฉาก

ความยาวของดานตรงขามมมฉาก ความยาวของดานประชดมม

6

Page 10: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

โคซแคนต (cosecant) ของมม A = =a

c

เขยนแทนดวย cosecA

โคแทนเจนต (cotangent) ของมม A = =a

b

เขยนแทนดวย cotA

ความยาวของดานตรงขามมมฉาก ความยาวของดานตรงขามมม

ความยาวของดานประชดมม ความยาวของดานตรงขามมม

7

Page 11: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

BC

A

C

BA

O

M

N

1. ก าหนดรปสามเหลยมมมฉากดงรป จงบอกชอดานตามชอทก าหนด

รปสามเหลยม ชอของดาน

(1) ดานตรงขามมมฉาก คอ ดาน AC ดานตรงขามมม A คอ ดาน BC ดานประชดมม A คอ ดาน AB ดานตรงขามมม C คอ ดาน AB ดานประชดมม C คอ ดาน BC

(2)

ดานตรงขามมมฉาก คอ ดาน ………………

ดานตรงขามมม A คอ ดาน ………………

ดานประชดมม A คอ ดาน ………………

ดานตรงขามมม B คอ ดาน ………………

ดานประชดมม B คอ ดาน ………………

(3)

ดานตรงขามมมฉาก คอ ดาน ………………

ดานตรงขามมม O คอ ดาน ………………

ดานประชดมม O คอ ดาน ………………

ดานตรงขามมม M คอ ดาน ………………

ดานประชดมม M คอ ดาน ………………

เอกสารแนะแนวทางท 1

8

Page 12: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

Q

P

R

Z

Y

X

U

T

S

รปสามเหลยม ชอของดาน

(4)

ดาน PQ คอ ดานตรงขามมมฉาก ดาน PR คอ ดานตรงขามมม Q ดาน RQ คอ ดานตรงขามมม P ดาน PR คอ ดานประชดมม P ดาน RQ คอ ดานประชดมม Q

(5)

ดาน XZ คอ ……………………………….. ดาน YZ คอ …………………………..มม Z ดาน XY คอ …………………………..มม Z ดาน XY คอ …………………………..มม X ดาน YZ คอ …………………………..มม X

(6)

ดาน SU คอ ……………………………….. ดาน ST คอ …………………………..มม U ดาน UT คอ …………………………..มม U ดาน ST คอ …………………………..มม S ดาน UT คอ …………………………..มม S

9

Page 13: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

เมอ ABC เปนสามเหลยมมมฉาก ทมมม C เปนมมฉาก ดงรป จะได

a

bc

C B

A

ดานตรงขามมมฉาก ดาน…………………………….

ดาน……………………………..

ดาน…………………..……....

ดาน…………………………...

ชวยกนสรปนะคะ

10

Page 14: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

ใบกจกรรมท 2

ส ารวจสามเหลยม

จดประสงคการเรยนร

1. นกเรยนอธบายสมบตของรปสามเหลยมมมฉากได 2. นกเรยนหาอตราสวนของความยาวของดานของรปสามเหลยมมมฉากได

ค าชแจงชดท 1

1. ประธานกลมรบซองกจกรรม ชดท 1 โดยในแตละซองประกอบดวย

- รปสามเหลยมมมฉาก 3 รป

- ไมบรรทด 12 นว

- แบบบนทกกจกรรมท 2.1 ชดท 1 2. สมาชกในกลมรวมกนคนหาค าตอบจากใบกจกรรม โดยชวยกนหาความยาวของดาน AB ท

ไดจากการวด แลวรวมกนหาอตราสวน บนทกลงในแบบบนทกกจกรรม 3. เวลาทใชในกจกรรม 15 นาท 4. สมาชกในกลมรวมกนอภปรายและแลกเปลยนความคดเหน พรอมสรปความรทได

ค าชแจงชดท 2

1. ประธานกลมรบซองกจกรรม ชดท 2 โดยในแตละซองประกอบดวย

- รปสามเหลยมมมฉาก 1 ใบ

- ไมบรรทด 12 นว

- แบบบนทกกจกรรมท 2.1 ชดท 2 2. สมาชกในกลมรวมกนคนหาค าตอบจากใบกจกรรม โดยชวยกนหาความยาวของดานประชด

มม A ทไดจากการวด และใชทฤษฎบทพทาโกรส หาความยาวดานตรงขามมมฉาก แลวรวมกนหาอตราสวนระหวางความยาวดานของรปสามเหลยมมมฉาก และบนทกลงในแบบบนทกกจกรรม

3. เวลาทใชในกจกรรม 15 นาท 4. สมาชกในกลมรวมกนอภปรายและแลกเปลยนความคดเหน พรอมสรปความรทได

11

Page 15: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

อปกรณทใชในการท ากจกกรม

ส ารวจสามเหลยม ชดท 1

1. รปสามเหลยมมมฉาก ABC ทมมม C เปนมมฉาก และมม A มขนาด 30 จ านวน 3 รป

2. ไมบรรทด

ภาพโดย นางจรภา ดงศรแกว

3. ไมโปรแทรกเตอรครงวงกลม

ภาพโดย นางจรภา ดงศรแกว

12

Page 16: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

แบบบนทกใบกจกรรมท 2

ส ารวจสามเหลยม ชดท 1

กลมท………………ชอกลม………………………………………

รายชอสมาชกในกลม 1)……………………………….…………………เลขท………… ประธาน

2)…………………………………………………เลขท………… สมาชก

3)…………………………………………………เลขท………… สมาชก

4)………………………………..………………เลขท………… สมาชก

5)……………………………….………………เลขท………… เลขานการ

รปสามเหลยม ขนาดมม A (องศา)

ความยาวดาน BC

(ซม.)

ความยาวดาน AB

(ซม.) AB

BC

13

Page 17: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

รปสามเหลยม ขนาดมม A (องศา)

ความยาวดาน BC

(ซม.)

ความยาวดาน AB

(ซม.) AB

BC

จากรปสามเหลยมมมฉาก 3 รปทมขนาดของมมเทากน

AB

BC

สงเกตเหนวาอตราสวนของความยาวของดานของรปสามเหลยมมมฉาก 3 รปนเปนอยางไร

………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ความยาวของดานตรงขามมม

ความยาวของดานตรงขามมม

14

Page 18: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

อปกรณทใชในการท ากจกกรม

ส ารวจสามเหลยม ชดท 2

1. รปสามเหลยมมมฉากทมขนาดของมม A เทากน

2. ไมบรรทด

ภาพโดย นางจรภา ดงศรแกว

3. ไมโปรแทรกเตอรครงวงกลม

ภาพโดย นางจรภา ดงศรแกว

15

Page 19: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

แบบบนทกใบกจกรรมท 2

ส ารวจสามเหลยม ชดท 2

กลมท………………ชอกลม………………………………………

รายชอสมาชกในกลม 1)……………………………….…………………เลขท………… ประธาน

2)…………………………………………………เลขท………… สมาชก

3)…………………………………………………เลขท………… สมาชก

4)………………………………..………………เลขท………… สมาชก

5)……………………………….………………เลขท………… เลขานการ

รปสามเหลยม

มมฉาก

ขนาด มม A (องศา)

ความยาวดานประชด

มม A (ซม.) (ชด)

ความยาวดานตรงขามมม A (ซม.)

(ขาม)

ความยาวดานตรงขามมมฉาก (ซม.)

(ฉาก)

ABI Δ

ACH Δ

ADG Δ

AEF Δ

ขาม

ฉาก

ชด

ฉาก

ขาม

ชด

16

Page 20: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

จากรปสามเหลยมมมฉากรปทมขนาดของมมเทากน

สงเกตเหนวา

1. อตราสวนระหวางความยาวของดานตรงขามมม A กบดานตรงขามมมฉากของรปสามเหลยม

มมฉากเปนอยางไร

………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. อตราสวนระหวางความยาวของดานประชดมม A กบดานตรงขามมมฉากของรปสามเหลยม

มมฉากเปนอยางไร

………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. อตราสวนระหวางความยาวของดานตรงขามมม A กบดานประชดมม A ของรปสามเหลยม

มมฉากเปนอยางไร

………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ชวนกนสรปสงทไดจาก

การท ากจกรรมกนนะ

ครบ

17

Page 21: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

ใบความรท 2

เมอ ABC เปนสามเหลยมมมฉาก ทมมม C เปนมมฉาก ดงรป

จะไดอตราสวนตรโกณมต ดงน

อตราสวน หาไดจาก ชออตราสวน สญลกษณ

c

a

ไซน (sine) ของมม A

sinA

อตราสวน หาไดจาก ชออตราสวน สญลกษณ

c

b

โคไซน (cosine) ของมม A

cosA

อตรสวน หาไดจาก ชออตราสวน สญลกษณ

b

a

แทนเจนต (tangent) ของมม A

tanA

b

a

c

C B

A

ดานตรงขามมมฉาก

ดานตรงขามมม A

ดานประชดมม A

Opposite

(opp)

Hypotenuse

Adjacent

ความยาวของดานตรงขามมม

ความยาวของดานตรงขามมมฉาก

ความยาวของดานประชดมม ความยาวของดานตรงขามมมฉาก

ความยาวของดานตรงขามมม ความยาวของดานประชดมม

18

Page 22: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

z

x

y

ZY

X

อตราสวน หาไดจาก ชออตราสวน สญลกษณ

b

c

ซแคนต (secant) ของมม A

secA

อตราสวน หาไดจาก ชออตราสวน สญลกษณ

a

c

โคซแคนต (cosecant) ของมม A cosecA

อตราสวน หาไดจาก ชออตราสวน สญลกษณ

a

b

โคแทนเจนต (cotangent) ของมม A

cotA

ตวอยางท 8 จงหาคา seccosec,tan,cos,sin, และ cot ของมม X และ มม Z

y

xsinX

y

zcosX

z

xtanX

x

ycosecX

z

ysecX

x

zcotX

y

zsinZ

y

xcosZ

x

ztanZ

z

ycosecX

x

ysecX

z

xcotX

ความยาวของดานตรงขามมมฉาก ความยาวของดานประชดมม

ความยาวของดานตรงขามมมฉาก ความยาวของดานตรงขามมม

ความยาวของดานประชดมม ความยาวของดานตรงขามมม

19

Page 23: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

3

5

BO

A

ตวอยางท 9 จงหาคา seccosec,tan,cos,sin, และ cot ของมม A และ มม B

เราจงไดวา

5

3sinA

5

4cosA

4

3tanA

3

5cosecA

4

5secA

3

4cotA

5

4sinB

5

3cosB

3

4tanA

4

5cosecA

3

5secA

4

3cotA

โดย ทฤษฎบทพทาโกรส

20

Page 24: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

7

9

ตวอยางท 10 ก าหนด 9

7cosθ จงหาคาอตราสวนตรโกณมตทเหลอของมม θ

จากโจทย เราสามารถสรางรปสามเหลยมไดดงน

เราจะไดอตราสวนทเหลอดงน

9

24 sinθ

7

24 tanθ

8

29

24

9

sinA

1cosecA

7

9

cos

1secA

8

27

24

7

tanA

1cotA

สมมตใหความยาวดานทเหลอเทากบ

โดยทฤษฎบทพทาโกรส จะไดวา

ขาม

ฉาก

ขาม

ชด

21

Page 25: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

บตรค าถามท 1 เรอง อตราสวนตรโกณมต

ขอ 1 นาฬกาวงกลม ขนาดรศม 14.30 เซนตเมตร บอกเวลา 09.00 น.

ภาพโดย นางจรภา ดงศรแกว

เมอพจารณารปสามเหลยมมมฉาก ABC โดยมมม C เปนมมฉาก ดาน ba, และ c เปน ดานตรงขามมม BA, และ C ตามล าดบ จงหาความยาวดาน c และอตราสวนตรโกณมตของมม A

ขอ สามเหลยม ABC ความยาวดาน (เซนตเมตร)

a b c 1.

9 7

C

B

A

9

7

22

Page 26: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

C

B

A

27.5

16

บตรค าถามท 1 เรอง อตราสวนตรโกณมต

ขอ 2 หมอนพงสามเหลยม

ภาพโดย นางจรภา ดงศรแกว

เมอพจารณารปสามเหลยมมมฉาก ABC โดยมมม C เปนมมฉาก ดาน ba, และ c เปน ดานตรงขามมม BA, และ C ตามล าดบ จงหาความยาวดาน c และอตราสวนตรโกณมตของมม A

ขอ สามเหลยม ABC ความยาวดาน (เซนตเมตร)

a b c 2.

27.5 16

23

Page 27: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

CB

A

15

16.5

บตรค าถามท 1 เรอง อตราสวนตรโกณมต

ขอ 3 เหลกดดตดหนาตางหองเรยน

ภาพโดย นางจรภา ดงศรแกว

เมอพจารณารปสามเหลยมมมฉาก ABC โดยมมม C เปนมมฉาก ดาน ba, และ c เปน ดานตรงขามมม BA, และ C ตามล าดบ จงหาความยาวดาน c และอตราสวนตรโกณมตของมม A

ขอ สามเหลยม ABC ความยาวดาน (เซนตเมตร)

a b c 3.

16.5

15

24

Page 28: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

B C

A

R

Q

P

Z Y

X

ใบงานท 2

1. จากอตราสวนตรโกณมตของรปสามเหลยมทก าหนดให จงเตบค าตอบใหสมบรณ

รปสามเหลยม อตราสวนของความยาวดาน

(1)

sinC

AC

AB

cosC

AC

BC

tanC

BC

AB

(2)

X....................XZ

XY X,....................

XZ

YZ

..Z..................XZ

XYX,....................

XY

YZ

Z....................YZ

XY .Z,....................

XZ

YZ

(3)

.O....................MO

NO O,....................

MO

MN

.M....................MN

NO O,....................

MN

NO

.M....................MN

NO O,....................

MN

NO

(4)

....................sinQ........,..........sinP

....................cosQ........,..........cosP

....................tanQ........,..........tanP

O

M

N

ความยาวของดานตรงขามมม ความยาวของดานตรงขามมมฉาก

ความยาวของดานประชดมม ความยาวของดานตรงขามมมฉาก

ความยาวของดานตรงขามมม ความยาวของดานประชดมม

25

Page 29: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

12

513

AC

B

2. จงหาคาไซน โคไซน แทนเจนต ซแคนต โคซแคนต และโคแทนเจนต ของมม A และมม B จากรปตอไปน

1)

.............................sinA

.............................cosecA

.............................cosA

.............................secA

.............................tanA

.............................cotA

.............................sinB

.............................cosecB

.............................cosB

.............................secB

.............................tanB

.............................cotB

26

Page 30: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

2 1

1

A

CB

2)

.............................sinA

.............................cosecA

.............................cosA

.............................secA

.............................tanA

.............................cotA

.............................sinB

.............................cosecB

.............................cosB

.............................secB

.............................tanB

.............................cotB

26

Page 31: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

41

45

B

A

C

3)

.............................sinA

.............................cosecA

.............................cosA

.............................secA

.............................tanA

.............................cotA

.............................sinB

.............................cosecB

.............................cosB

.............................secB

.............................tanB

.............................cotB

27

Page 32: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

แบบฝกทกษะท 2

1. จากรปและคาของอตราสวนตรโกณมตขของ x ทก าหนด จงหาวา x คอ มม A หรอมม B

1) AB

BCsin x ดงนน x คอ มม ………….

2) AB

ACsin x ดงนน x คอ มม ………….

3) AB

AC xcos ดงนน x คอ มม ………….

4) AB

BC xcos ดงนน x คอ มม ………….

5) BC

ACtan x ดงนน x คอ มม ………….

6) AC

BCtan x ดงนน x คอ มม ………….

A

CB

28

Page 33: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

2. จงหาวาอตราสวนตรโกณมตทก าหนดใหตอไปน เปนคาไซน โคไซน แทนเจนต ซแคนต โคซแคนต และโคแทนเจนต ของมมทก าหนดให

1) c

a...A.......... 2)

c

a...B.......... 3)

b

c...A..........

4) b

c...B.......... 5)

b

a...A.......... 6)

b

a...B..........

3. ก าหนด 11sin

61 จงหาคาอตราสวนตรโกณมตทเหลอของมม

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………

b

c

a

BA

C

29

Page 34: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

B

CA

แบบทดสอบประจ าชดกจกรรมท 2 เรอง อตราสวนตรโกณมต

ค าชแจง: ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองเพยงค าตอบเดยวเทานน แลวท าเครองหมาย X ลงในกระดาษค าตอบ จากรป ใหนกเรยนตอบค าถามขอท 1 – 4

1. ดาน BC มชอเรยกตามขอใด

ก. ดานตรงขามมม A ข. ดานตรงขามมม B

ค. ดานประชดมม C ง. ดานตรงขามมมฉาก

2. ขอใดเปนอตราสวนของ Asin

ก. BC

AC ข. AB

AC ค. AC

BC ง. AB

BC

3. ขอใดเปนอตราสวนของ A cos

ก. BC

AC ข. AB

AC ค. AC

BC ง. AB

BC

30

Page 35: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

108

6C B

A

13

12

5

Z

Y

X

25

247

R

Q

P

4. ขอใดเปนอตราสวนของ Btan

ก. BC

AC ข. AB

AC ค. AC

BC ง. AB

BC

5. จากรป คาของ B sec ตรงกบขอใด

6. จากรป คาของ Y cosec ตรงกบขอใด

7. จากรป คาของ Pcot ตรงกบขอใด

ก. ข.

ค. ง.

ก. ข.

ค. ง.

ก. ข.

ค. ง.

31

Page 36: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

O N

M

40

9

8. จากรป คาของ Asin ตรงกบขอใด

9. จากรป คาของ N cos ตรงกบขอใด

10. ก าหนด 4

1θ cos แลวคาของ θtan ตรงกบขอใด

ก. 7 ข. 15 ค. 7

1 ง. 15

1

1539

C B

A

ก. ข.

ค. ง.

ก. ข.

ค. ง.

32

Page 37: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

กระดาษค าตอบประจ าชดกจกรรมท 2

เรอง อตราสวนตรโกณมต

ชอ – สกล ………………………..…………………………………..ชน…………….เลขท…………

ค าชแจง: ใหท าเครองหมาย X ลงในชองทเลอกตอบ

ผาน ไมผาน

ขอ ก ข ค ง 1

2

3 4

5

6 7

8 9

10

คะแนน

เตม 10

ได

33

Page 38: นางจีรภา ดุงศรีแก้ว ต าแหน่ง ...ม.4-6/1 ใช ความร เร องอ ตราส วนตร โกณม ต ของม

ชดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตร ชดท 2 อตราสวนตรโกณมต

จดท าโดย…นางจรภา ดงศรแกว โรงเรยนประจวบวทยาลย

บรรณานกรม กนกวล อษณกรกล. (2553). แบบฝกหดและประเมนผลการเรยนร คณตศาสตรพนฐาน ชนมธยมศกษา

ปท 4 – 6 เลม 2. กรงเทพฯซ เดอะบคส. กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551. กรงเทพฯ:

โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. กลมพฒนากระบวนการเรยนร ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษาส านกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน. (2555). แนวทางการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาทกษะการคดตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ระดบมธยมศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2551). ทกษะ/กระบวนการทางคณตศาสตร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ส เจรญ การพมพ.

-----------. (2555). คมอการวดผลประเมนผลคณตศาสตร. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน. -----------. (2556). คมอครกลมสาระการเรยนรพนฐานคณตศาสตร เลม 2 ชนมธยมศกษาปท 4 – 6

กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: สกสค. ลาดพราว.

-----------. (2556). หนงสอเรยนรายวชาพนฐานคณตศาสตร เลม 2 ชนมธยมศกษาปท 4 – 6 กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: สกสค. ลาดพราว.

สมบต การจนารกพงค. (2549). เทคนคการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทเนนพฒนาทกษะการคด ขนสง กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร. กรงเทพฯ: ธารอกษร

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษาส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2551). ตวชวดและ สาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐานพทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาการศกษา. (2553). แนวการจดการเรยนรตามมาตรา 22 ของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. แกไขเพมเตม (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553. สบคนเมอ 8 เมษายน 2557, จาก https://person.mwit.ac.th/01-Statutes/NationalEducation.pdf

34