ศักยภาพต าบลและประเด็นการ...

รายงานกรณศกษา

ศกยภาพต าบลและประเดนการวจยและพฒนา : ต าบลตะกาดเงา อ าเภอทาใหม จงหวดจนทบร

ดลใจ จองพานช พรฤด นธรตน ปนนเรศ กาศอดม พทธยา เกดกล จารณ ตฤณมยทพย นศารตน รวมวงษ พฒตาล มสรรพวงค จนทรเพญ อามพฒน อารรตน วเชยรประภา บศรน เอยวสหยก นภาวรรณ รตนานนท

วทยาลยพยาบาลพระปกเกลา จนทบร สถาบนพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสข

ไดการสนบสนนจาก “ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)” ภายใตแผนงานพฒนาระบบสขภาพชมชนโดยชมชนเพอชมชน

สถาบนวจยและพฒนาระบบการพยาบาล (สวพ.) สภาการพยาบาล

สารบญ หนา สรปขอมลศกยภาพต าบลและประเดนการวจยและพฒนา : ต าบลตะกาดเงา อ าเภอทาใหม จงหวดจนทบร

1

สวนท 1 ขอมล 4 ชดหลก 2 หลกการ 2 วธการรวบรวมขอมล 2 ขอมลผน า คนส าคญ ผน า คนเกง อาสาสมคร 3 ขอมลการสอสาร การไดรบขอมล การใหขอมล การเขาถงขอมล 5 ขอมลการดแลสขภาพ ปญหาสขภาพและบรการ 6 ขอมลประชากร 12 ขอมลสงแวดลอม 15 ขอมลเศรษฐกจ 17 ขอมลการเมองการปกครอง 19 ขอมลชดวเคราะห ขอมลชดการจดการ ขอมลชดผลลพธ 20 สวนท 2 การจดการสขภาวะต าบล 24 หลกการ 24 วตถประสงค 24 ขอมลการจดการสขภาวะต าบลของระบบยอยตางๆ 25 สวนท 3 การวเคราะหศกยภาพต าบล 33 หลกการ 33 วตถประสงค 33 การวเคราะหงานเดนของต าบล 33

1

สรปขอมลศกยภาพต าบลและประเดนการวจยและพฒนา : ต าบลตะกาดเงา อ าเภอทาใหม จงหวดจนทบร

การจดทากรณศกษา ฉบบ น มวตถประสงคเพอ นาเสนอขอมลทไดจากการลงพนท ซง

ขอมล ประกอบดวย ขอมลโครงสรางของตาบล ขอมลการจดการสขภาวะตาบล และขอมลปญหา/การหาทางออกของตาบล แบงเปน 3 สวน ดงน

สวนท 1 ขอมล 4 ชดหลก สวนท 2 การจดการสขภาวะชมชน สวนท 3 ขอมลศกยภาพของพนท

โดยมรายละเอยดของขอมล ดงน

2

สวนท 1 ขอมล 4 ชดหลก หลกการ

การจดการสขภาวะชมชน จาเปนตองมขอมลชดหลกของชมชนเพอองคกรหลกในระดบพนท (อปท.-หนวยบรการสขภาพ-องคกรภาคประชาชน) สามารถนาไปวางแผนพฒนาและออกแบบบรการ/กจกรรมใหมประสทธภาพตามผลลพธทอยากได ขอมลสาคญ 4 ชดหลก ประกอบดวย

1) ขอมลชด 7 สวน เปนขอมลทแสดงถงองคประกอบคน และสงแวดลอมทมความเชอมโยงกนและสงผลกระทบตอวถชวตและสขภาพของคนในพนท ไดแก ขอมลศกยภาพทนทางสงคม การสอสาร การดแลสขภาพ ขอมลประชากร สงแวดลอม เศรษฐกจ และการเมองการปกครอง

2) ขอมลชดวเคราะห เปนขอมลทแสดงใหเหนปญหาสขภาพของประชากรเปาหมาย โดยผานการวเคราะหและความสมพนธของขอมลชด 7 สวน ทกอใหเกดหรอชวยในการจดการปญหาในชมชน

3) ขอมลชดการจดการ เปนขอมลทแสดงใหเหนรปธรรมการทางานของการจดการปญหาในชมชน ไดแก องคกรการจดการ แนวทางการจดการ กลไกการจดการ และเวทการสอสาร

4) ขอมลชดผลลพธ เปนขอมลทแสดงใหเหนผลลพธทเกดขนจากการจดการกบปญหาของชมชนทเปนการดาเนนงานรวมกนขององคกรหลกในพนท

วธการรวบรวมขอมล

1. ประชมทมผศกษาเพอทาความเขาใจกอนลงพนทในการเกบรวบรวมขอมล 2. ศกษาเอกสาร แนวทางการเทยบเคยงประสบการณ : สรปขอมลศกยภาพตาบลและประเดน

การวจยและพฒนา ของแผนงาน เพอการเกบรวบรวมขอมล 3. เกบรวบรวมขอมล จากการศกษาเอกสาร การประชมเชงปฏบตการ การสนทนากลม และการ

สมภาษณเชงลก ตามกรอบการรวบรวมขอมลดงน 1) ขอมลผนา คนสาคญ ผนา คนเกง อาสาสมคร 2) ขอมลการสอสาร การไดรบขอมล การใหขอมล การเขาถงขอมล 3) ขอมลการดแลสขภาพ ปญหาสขภาพและบรการ 4) ขอมลประชากร 5) ขอมลสงแวดลอม 6) ขอมลเศรษฐกจ 7) ขอมลการเมองการปกครอง 8) ขอมลชดวเคราะห ขอมลชดการจดการ ขอมลชดผลลพธ

3

ขอมลผน า คนส าคญ ผน า คนเกง อาสาสมคร

คนส าคญ ผน า คนเกง อาสาสมคร เรองทมความช านาญ

1. ลงจนต (ม.7) - รกษาโรคผวหนง ฝ หนอง งสวด เรม แบบแผนโบราณ โดยการใชสมนไพร พน เปา

2. หมอปาย (ม.9) - รกษากระดกหก ตอกระดก โดยใชนามน และพธกรรม - รกษาโรคผวหนง ฝ หนอง งสวด เรม แบบแผนโบราณ - ทาพธตงศาลพระภมได - เปนหมอด

3. นายฉลวย (ลงกง) พลพทกษ - รกษากระดกหก ตอกระดก โดยใชนามน และพธกรรม - จบเสนรกษาอาการปวดเมอย เคลดขด ยอก

4. พระปง วดคลองตาสงข - รกษากระดกหก ตอกระดก โดยใชนามน และพธกรรม 5. นายวลลพ โอภาโส 6. หมอนช (ลกชายลกมก)

- กวาดยารกษาโรคในเดก เชน อาการไข

7. ผใหญประมวล มงคลสวน (ม. 1) - จดระบบเครอขายกองทนหมบาน - สรางกลมอาชพการแกะหอยนางรมใหคนในชมชน - มความรเรองพธกรรมทางพทธศาสนา เปนผนาการทาพธทางสงฆได

8. ผใหญวสนต พจารณ (ม. 5) - เปนผนาเรองหนวยกภย และบรการสาธารณภยในชมชน - เปนวทยากรกชพ - เปนผนาการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ทาโครงการปลกปาเฉลมพระเกยรต

9. อสม.ปารมณ โอภาโส (ม.5) - เปนผนาดานสขภาพ รณรงคการออกกาลงกาย - เปนผนาเตนแอโรบกในชมชน - สรางทมเตนแอโรบกทเขาประกวดและไดรบรางวลมากมาย - นาทมแอโรบกเปนตวแทนตาบลเขารวมกจกรรมทงนอกและในตาบล

10. ลงเฮยง นยมทอง อดตผใหญบรรทม พรรคอนนต

- เชดหนงตะลง - พากยหนงตะลง

11. นางทองสข ฟวงศ (ม. 5) 12. นายจกรวาล (ม. 6) 13. นายทก ซอนศร (ม. 6) 14. นายตง ไชยบตร (ม. 4)

- มความสามารถดานการแสดงละครชาตร หรอ “ละครเทงกก” ซงเปนการแสดงพนเมองของจงหวดจนทบร - แสดง และสอนการแสดงละครชาตร ใหเยาวชนทเปนนกเรยนของโรงเรยนในชมชน

15. นายไสว เฉลมชย (ม. 10) - เปนประธาน อสม. - เปนประธานชมรมผสงอาย ม. 10 - เปนเลขาชมรมผสงอายของตาบล - เปนวทยากรดานสขภาพและผสงอาย - ทางานกชพตาบล

16. น.ส. อรวสา ฟวงศ - สอนการเตน (Dancer) ใหเยาวชนในชมชน - สรางกลมนกเตน ทาใหเยาวชนในชมชนมอาชพ /รายไดเสรม

17. นางนนทา วงศแววด (ม. 9) - เปนผนากลมฌาปนกจ

4

คนส าคญ ผน า คนเกง อาสาสมคร เรองทมความช านาญ

- เปนประธานกลมสตรอาสา - เปนผใหความชวยเหลอคนในชมชนไดด ชวยแกไขปญหาใหคนในชมชน

18. นายเสนาะ สวรรณราช (ม. 3) 19. นายทองยอย ฟคณะ (ม. 9)

- ประกอบพธทางศาสนาพราหมณได - ตงศาลพระภม

20. คณพทธชาด ฟสกล (ม.4) - เปนผนากลมสจจะออมทรพย - เปนผนาดาเนนการจดสวสดการใหคนในชมชน เปนสวสดการตงแตเกดจนตาย

21. ด.ญ. ชญาณ โชตโสภณ - เปนนกเรยนดเดนทนพระราชทานสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ - เปนนกจดรายการวทย - มความสามารถดานการพดในทชมชน - เปนแบบอยางใหกบเดกในชมชน

22. เจาอาวาสวดใต - เปนพระทคนในชมชนเคารพนบถอ - เปนเจาคณะตาบลเขาบายศร - เปนเลขาเจาคณะจงหวด

5

ขอมลการสอสาร การไดรบขอมล การใหขอมล การเขาถงขอมล

ผสงสาร ผรบสาร ชองทางการสอสาร ประเภทของขอมล อบต. ประชาชน - ประชาคม

- หอกระจายขาว - จดหมายเวยน - ตดประกาศ

- การประชม /การทาประชาคม

- โครงการตาง ๆ - ขาวสารเกยวกบอาชพ - ขาวสารทวไป - แจงการรบเบยยงชพ - การเลอกตง

เจาหนาทสถานอนามย

ผรบบรการ ผปวย

- ประชาคม - หอกระจายขาว - บอกตอ - ผานบรการ

- ขอมลสขภาพ - ความรการดแลตนเอง การ

ใหคาแนะนาเกยวกบการดแลตนเอง

- การจดรณรงคปองกนโรคระบาด

อสม. - การประชมประจาเดอน - การอบรม

ผใหญบาน ประชาชนทวไป - ประชาคม - ประชม - หอกระจายขาว - โทรศพท - บอกตอ

- ขาวสารทวไป - งานบญประเพณ - กจกรรมสงเสรมสขภาพ - หนงสอขอความรวมมอ - ขาวสารจากทางราชการ - แจงเตอนภยธรรมชาต - งานศพ งานแตงงาน งานบญ - เชญรวมการประชาคม

อสม.

ประชาชนทวไป - หอกระจายขาว - โทรศพท - บอกตอ

- ขาวสารสขภาพ - เชญชวนรวมกจกรรม - การตรวจสขภาพ

ประจาเดอน ประชาชน หนวยกภย - โทรศพท

- วทยสอสาร - เหตดวนเหตราย - การเจบปวย - อบตเหต

พระสงฆ

ผใหญบาน - โทรศพท - ขาววด - สายบณฑบาตตามเทศกาล

พเศษ ประชาชนทวไป - การเทศน

- การบอก - หลกธรรม

6

ขอมลการดแลสขภาพ ปญหาสขภาพและบรการ

ปญหาสขภาพทพบ การดแล/การรกษา ผใหการดแล การเขาถงบรการ/

สวสดการ

ปญหาสขภาพของวยผใหญและผสงอาย

- การปวดเมอยรางกายจากการประกอบอาชพ

- การมพฤตกรรมสขภาพทไมเหมาะสม - โรคเรอรง ไดแกโรคเบาหวาน โรคหวใจ และความดนโลหตสง สาเหตเนองมาจาก พฤตกรรมการบรโภคอาหารหวาน มน และเคมจด รบประทานอาหารทะเลเปนประจ า และขาดการออกก าลงกาย

การดแลทเปนทางการ

1. ดแลโดยระบบบรการของรฐบาล โดยเจาหนาทสอ. ท าการคด

กรองผปวย และท าแฟมประวตครอบครวไว

2. เจาหนาทสอ. ออกเยยมบานผปวยโรคเรอรงทตองการการดแลท

บาน

3. เจาหนาทสอ. ด าเนนการใหชมชนตนตวเรองการออกก าลงกาย

การดแลทเปนของประชาชนเอง ลกษณะการชวยเหลอเกอกล

1. อสม. มการตดตามเยยมบาน

2. มการจดตงชมรมผสงอายในชมชน

3. มการตงกลมเตนแอโรบค จดใหมการแขงขน เพอสนบสนนให

คนออกก าลงกาย

- เจาหนาทสถานอนามย - อสม. - ประชาชนในชมชน - อบต.

1. การจดงานวน

สงกรานตเพอแสดง

ความกตญแกผสงอาย

ในชมชน ท าบญและ

มอบของขวญส าหรบ

ผสงอาย

2. การใหเงนสวสดการ

รายเดอนแกผสงอาย

3. สทธบตรทอง

รกษาพยาบาลฟร

ปญหาสขภาพของวยรน

-การมพฤตกรรมทางเพศทไมเหมาะสม เชน การแตงกายเปดเผยเกนไป การถกเนอตองตวกน และการทเพศสมพนธกอนวยอนควร เปนตน


1. เนองจากเดกวยรนสวนใหญอยในระบบการศกษาจงไดรบการ

ดแลโดยระบบของโรงเรยน

2. อบต. สรางสนามกฬาในชมชน และจดใหมการแขงขนฟตบอล

เปนประจ าทกป เปนการสงเสรมใหวยรนใชเวลาวางใหเปนประโยชน

- โรงเรยน - อบต. - บดามารดา ครอบครว - ประชาชนในชมชน

- สามารถใชอปกรณกฬาและลานกฬาชมชน ทสนบสนนโดย อบต.

7

ปญหาสขภาพทพบ การดแล/การรกษา ผใหการดแล การเขาถงบรการ/สวสดการ

- กลม “เดกแวน” ทชอบท าพฤตกรรมเสยงบนทองถนน


เปนในรปการสอดสองดแล เมอพบวาเดกวยรนในชมชนมพฤตกรรมเสยง เชน การประพฤตตวไมเหมาะสมดานเพศ พฤตกรรมการใชสารเสพตด เปนตน กจะมการน าขอมลไปบอกผปกครอง

ปญหาสขภาพของผพการ และผดอยโอกาส - ผพการ 112 คน

- กลมผปวยโรคเอดส จ านวน 30-

40 คน (เฉพาะทเปดเผยตว) - แรงงานตางดาว


1. กาชาดจงหวดจนทบรไดเขาไปเยยมผพการ และใหการชวยเหลอเงน

และดานอปกรณในการด าเนนชวต เชน ขาเทยม รถเขนส าหรบผพการ

เปนตน ขณะนมผพการไดรบเงนชวยเหลอเดอนละ 800 บาท จากกาชาด

จงหวดจนทบร

2. กาชาดจงหวดจนทบรรวมกบพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

จงหวด ไดสรางบานใหผพการ 1 หลง

3. อบต.สนบสนนเบยเลยงชพผปวยเอดสทกคนเปนรายเดอน เดอนละ

800 บาท

4. อบต. มอบงบประมาณปละ 20,000 บาท แกชมชมรมเพอนผรใจของ

โรงพยาบาลทาใหม ซงเปนชมรมดแลผปวยเอดส มผปวยของชมชนเปน

สมาชกชมชมรมจ านวนมาก การเขารวมชมรมท าใหผปวยไดรบยาอยาง

ตอเนอง และไดท ากจกรรมตาง ๆ ทสงเสรมคณภาพชวต

- กาชาดจงหวดจนทบร - อบต. - เจาหนาทสถานอนามย - ครอบครว - เพอนบาน

- สวสดการทไดรบ

1. ผพการไดรบอปกรณ

ชวยเหลอในการด าเนน

ชวต และไดเงนชวยเหลอ

รายเดอน เดอนละ 800

บาท

2. ผปวยเอดสไดรบได

เงนชวยเหลอรายเดอน

เดอนละ 800 บาท

3. แรงงานตางดาวใหรบ

การรกษาพยาบาลทสถาน

อนามยฟร เหมอนคนไทย

8


5. อบต. มอบงบประมาณปละ 10,000 บาท ใหกองทนเอดสของอ าเภอ

ทาใหม

6. อบต. เบยยงชพรายเดอนใหผสงอาย

7. อบต. ดแลชวยเหลอครอบครวทยากล าบาก โดยใหเงนชวยเหลอ

และสงเสรมใหครอบครวชวยเหลอตนเองได เชน ชวยเหลอเงนเพอการ

ประกอบอาชพ เปนตน

8. เจาหนาทสอ. ตดตามเยยมผพการ และพทกษสทธผพการและ

ผดอยโอกาส เชน การแนะน าเรองสทธทพงมพงไดใหผพการทราบ การ

ชวยด าเนนการใหไดสทธดงกลาว เปนตน

9. เจาหนาทสอ. จดอบรมผดแลผพการทบานใหแกผดแลในชมชน และ

บคคลอนทสนใจ

10. ประชาสมพนธใหแรงงานตางดาวรวาสามารถมารบบรการทสอ.ได

11. ส ารวจลกแรงงานตางดาวและใหการวคซนครอบคลม 100%

- การดแลทเปนของประชาชนเอง ลกษณะการชวยเหลอเกอกล

1. อสม. มการตดตามเยยมบานผพการ และผดอยโอกาส อสม.ม

บทบาทมากในการท าใหผตดเชอเอดสเปดเผยตว และไปเขาชมชมรม

เพอนผรใจ เพอใหไดรบยาอยางตอเนอง

2. การดแลชวยเหลอในชวตประจ าวน โดยครอบครว และเพอนบาน

9


อบตเหตและการเจบปวยฉกเฉน


1. ม อพปร. ทไดรบการอบรมแลวของชมชน เปนผชวยเหลอและ

น าสงผปวยอบตเหต และผปวยฉกเฉนในชมชน โดยไมคดคาบรการ

2. มสมาชกของชมชนเขารวมเปนหนวยกภยของสมาคมสวางกตญ

ซงจะคอยดแลเปนผชวยเหลอและน าสงผปวยอบตเหต และผปวยฉกเฉน

ในชมชน โดยไมคดคาบรการ

3. เจาหนาทสถานอนามย ใหการรกษาพยาบาลเบองตนกอนการสงตอ

ผปวย ในกรณอบตเหตรนแรง และดแลผปวยอยางตอเนองเมอผปวยถก

สงกลบมายงชมชน

4. อบต.ส ารวจเสนทางทเสยงตอการเกดอบตเหตบนทองถนน และ

ด าเนนการปรบปรงเพอเพมความปลอดภย เชน การซอมถนนทช ารด

การตดไฟในบรเวณทมด การตดปายสญญาณจราจร เปนตน


1. อสม. ไปเยยมผปวยทโรงพยาบาล และมการตดตามเยยมบานอยาง

ตอเนองเมอผปวยถกสงกลบมายงชมชน

2. การดแลกนเองโดยครอบครวและเพอนบาน

- อพปร. - สมาคมสวางกตญญธรรมสถาน - เจาหนาทสถานอนามย - อสม. - ครอบครว - เพอนบาน

- ไดรบบรการนาสงผปวยอบตเหต / ฉกเฉนฟร

10


โรคระบาดตามฤดกาล

- ไขเลอดออก

- ไขหวดนก


1. สถานอนามยรวมกบะอบต. ท าการปองกนไขเลอดออกเปนประจ าทก

ป โดยการพนหมอกควน และการใสทรายอะเบท

2. สถานอนามยรวมกบอบต. ปฏบตการควบคมโรค และเฝาระวง

ไขหวดนกในชมชน


1. อสม. รณรงคเรองการก าจดลกน ายงลาย

2. ประชาชนรวมเปนเครอขายเฝาระวงโรค แจงขอมลขาวสาร

- เจาหนาทสถานอนามย - อบต. - อสม. - ครอบครว

ครวเรอนไดรบทรายอะเบทฟร

พฤตกรรมการดมสราและการสบบหร การดแลทเปนทางการ

1. การตดปายรณรงคการลด ละ เลก อบายมข ในชมชน

2. การตงกตกาชมชนใหงดท าเครองดมแอลกอฮอลเขาวด

3. ใหพระภกษสงฆในชมชนเปนผน าการลด ละ เลก อบายมข ใน

ชมชน โดยการเทศสงสอนประชาชนทไปวด


การพดคย ตกเตอน แนะน ากนเองภายในชมชน

- เจาหนาทสถานอนามย - อบต. - พระภกษสงฆ - เพอนบาน

__

11


พฤตกรรมการใหใชสารเสพตด

พบวามการใชสารเสพตดประเภทกญชา และยาบา ในชมชน แตจ านวนไมมาก กลมประชากรทใชสารเสพตดสวนใหญเปนกลมแรงงานตางดาวจากเขมร และเดกวยรน


1. จดอบรมคณะกรรมการผประสานพลงแผนดน หมบานละ 10 คน

คณะกรรมการมหนาทสอดสองดแลในชมชน หากพบผใชสารเสพตดให

แจงทางอ าเภอเพอน าตวผใชไปรบการบ าบด

2. อบต. สรางลานกฬาในชมชน และสนบสนนอปกรณกฬา

3. อบต.จดการแขงขนกฬาตานยาเสพตดเปนประจ าทกป เปนการ

สนบสนนใหเดกวยรนไดใชเวลาวางใหเปนประโยชน

การดแลทไมเปนทางการ

1. การดแลกนเองในครอบครว 2. การอบรมสงสอนจากผปกครอง และคร

- คณะกรรมการผประสานพลงแผนดน - อบต. - ครอบครว - คร

__

12

ขอมลประชากร

ประเภทขอมลประชากร รายละเอยด ประชากรและลกษณะของประชากร

แบงตามหมบาน หมบาน ชาย หญง รวม

หม 1 บานตะกาดเงา 428 466 894



หม 4 บานหนองคน 364 403 767

หม 5 บานทาใต 587 550 1,137

หม 6 บานศรอาวธ 377 357 734

หม 7 บานถนนมะกอก 221 249 470

หม 8 บานคลองตาสงข 610 588 1,198

หม 9 บานปากน าแขมหน 597 610 1,207

หม 10 บานสามงาม 191 195 386

รวมทงต าบล ตะกาดเงา 3,768 3,867 7,635

แบงตามกลมอายและเพศ ชวงอาย ชาย หญง รวม

< 1 ป 1 - 2 ป 3 - 5 ป 6 - 11 ป

12 - 14 ป

15 - 17 ป

18 - 49 ป

50 - 60 ป

> 60 ปเขนไป

4

24

80

244

135

118

1,359 359

347

9

37

70

208

132

123

1,449 362

359

13

61

150

452

267

241

2,808 721

706

รวมทงหมด 2,670 2,749 5,419

ผทตองการการดแลชวยเหลอ ผสงอาย จ านวน 259 คน

ไดรบการชวยเหลอ จ านวน 200 คน

ยงไมไดการชวยเหลอ จ านวน 59 คน

13

ประเภทขอมลประชากร รายละเอยด ผพการรางกาย จ านวน 112 คน

ไดรบการชวยเหลอ จ านวน 104 คน

ยงไมไดรบการชวยเหลอ จ านวน 8 คน

ผพการทางสมอง จ านวน 2 คน

สงไปทรพ.ราชานกล (ครอบครวสง) จ านวน 1 คน

อยในชมชนดแลโดยครอบครว จ านวน 1 คน

ผปวยเอดส จ านวน 30-40 คน (เฉพาะทเปดเผยตว) ซงเปนทงคนในพนท และแรงงานตางดาวทมาท างานประมง ผปวยกลมนสวนใหญเปนชาวประมง คนทเปดเผยตวจะไดรบยาอยางตอเนอง และไดเขากลมท ากจกรรมกบโรงพยาบาลทาใหม

ครอบครวยากจน จ านวน 27 ครอบครว

ไดรบความชวยเหลอ จ านวน 10 ครอบครว

ยงไมไดรบการชวยเหลอ จ านวน 17 ครอบครว

ครอบครวยากจนมปญหาหลก 2 ดาน คอ 1. ปญหาดานทอยอาศย ไดแก ไมมทอยอาศยเปนของตนเอง ทอยอาศยช ารดทรดโทรม

2. ปญหาดานการมงานท า ไดแก ปญหาการวางงาน รายไดนอยไมเพยงพอกบการจาย ปญหาหนสน

การนบถอศาสนา ประชาชนในชมชนนบถอศาสนาพทธทงหมด มพระธาตเจดยบญแจมฟา เปนพระ

ธาตเกาแกทเปนสงยดเหนยวจตใจของคนในชมชน ในแตละปจะมการจดงานบญในวนส าคญทางศาสนา ท าใหคนในชมชนไดมกจกรรมรวมกน มประเพณเผาขาวหลาม เปนประเพณชวงเดอนสามหรอเดอนกมภาพนธ ท าบญกลางทงหรอกลางหมบาน โดยเผาขาวหลามในเดอน 3 แลวน าไปท าบญ ประเพณเผาขาวหลาม เปนประเพณทท ารวมกบการท าบญสงทงของชมชนท านา และมหอพระไตรปฎกวดตะกาดเงา เปนหอพระไตรปฎกกลางน ามอายเกอบ 200 ป

การเคลอนยายแรงงาน มแรงงานตางดาวชาวกมพชา เขามาทางานเปนลกจางเรอประมงของคนในพนท เนองจากแรงงานตางดาวมคาแรงถกวาแรงงานชาวไทย แรงงานสวนใหญเปนแรงงานทหลบหนเขามาทางานโดยผดกฎหมาย แรงงานตางดาวยายถนบอย ท าใหนายจางไมอยากน าแรงงานไปขนทะเบยนใหถกกฎหมาย เพราะการขนทะเบยนมคาใชจายประมาณ 5,000 บาทตอคน

14

ประเภทขอมลประชากร รายละเอยด การจดบรการการศกษา ต าบลตะกาดเงามโรงเรยน จ านวน 4 แหง คอ

- โรงเรยนวดตะกาดเงา

- โรงเรยนวดหนองคน

- โรงเรยนบานสงขทอง

- โรงเรยนวดแขมหน บรการทจดใหนกเรยน ไดแก

1. บรการนม UHT ดมทโรงเรยน สนบสนนโดย อบต.

2. บรการอาหารกลางวนฟรทโรงเรยน สนบสนนโดย อบต.

โรงเรยนวดหนองคนไดเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเงน จงมการดแล

สขภาพนกเรยนดกวาโรงเรยนอน ๆ โดยโรงเรยนนหามจ าหนายอาหารทอาจท าลาย

สขภาพนกเรยน เชน น าอดลม ขนมกรบกรอบ เปนตน

มศนยพฒนาเดกเลกขององคการบรหารสวนต าบล 1 แหง ใหบรการดงน

1. ใหเดกเรยนฟร พรอมแจกเครองแบบนกเรยน อาหารกลางวน อาหารวางและ

นม โดยเปดใหบรการแกเดกในพนทเปนหลก แตหากม และอบต.ใกลเคยง รบเดก

อาย 2 ปครง ถง 4 ป ขณะนมเดกในศนยฯทงสน 60 คน ขณะนทางอบต.ไดสงคน

ไปศกษาตอดานการศกษาประถมวย เพอใหมาเปนครผดแลศนยฯ

2. มบรการการดแลเดกเลก (ชนอนบาล 1-3) ทโรงเรยน 4 แหงในชมชน รบเดก

อายตงแต 4 ปขนไป

3. เจาหนาทสอ.ไดรบงบประมาณสวนหนงจาก อบต. เพอการเขาพนทไปประเมน

และสงเสรมการเจรญเตบโตและพฒนาการวยกอนเรยนในชมชน

4. มทนตาภบาลมาตรวจสขภาพในชองปากเดกทศนยฯ ปละ 1 ครง

15

ขอมล สงแวดลอม

ประเภทขอมลสงแวดลอม

รายละเอยด

สภาพสงแวดลอมทางกายภาพ

- พนทเปนทเนนเขาเตย และทราบชายน าเคม บางแหงเหมาะแกการท านาและการปลกพชไดบางเลกนอย สวนใหญท าการเลยงสตวน า เชน กงกลาด า หอย ป ปลา ฯลฯ และท าการประมง บางพนทไมสามารถเพาะปลกได เนองจากเปนน าเคมดนมลกษณะเคมเปรยว และตดชายฝงทะเลอาวไทย เหมาะส าหรบทจะพฒนาสงเสรมสนบสนนใหเปนสถานททองเทยว - ขณะนพบปญหาการท าลายสงแวดลอมคอการท าลายเขา ตดไมและขดดนลกรงไปขาย ท ม. 4 ม. 5 ม. 6 และม. 7 ท าใหน าธรรมชาตในดนไมพอใหขดบอบอดาลได

แหลงประโยชน เชน วด ศนยเดกเลก โรงเรยน แหลงทองเทยว

ชายทะเล

ต าบลตะกาดเงา มลกษณะทางภมศาสตรเปนพนทตดชายทะเล มพนทชายทะเลยาวประมาณ 4 กโลเมตร บรเวณบานปากน าแขมหน ดานตะวนออกมคลองทาใหมเชอมคลองปากน าแหลมสงหเพอออกสทะเล ดานตะวนตกมคลองทาใหมเชอมคลองปากน าแขมหนเพอออกสทะเล มปาชายเลนทคอนขางอดมสมบรณ บอน าตน 243 แหง สระน า 7 แหง คลองธรรมชาต 13 แหง ต าบลตะกาดเงาเปนทตงของชาดหายทมชอเสยงทสดของจงหวดจนทบร คอหาดแหลมเสดจ และหาดเจาหลาว ในแตละปมนกทองเทยวมาเทยวจ านวนมาก ครวเรอนในชมชนจ านวนหนงไดมโอกาสคาขายกบผมาทองเทยว นอกจากนนการเปนชมชนตดทะเล ท าใหครวเรอนสวนใหญประกอบอาชพประมง หรออาชพทเกยวของกบทรพยากรทมอยในทะเล จงกลาวไดวาทรพยากรธรรมชาตสนบสนนระบบเศรษฐกจของชมชนใหดขน

ทะเลเปนแหลงโอโซนธรรมชาต ชมชนเชอวาอากาศทสะอาดบรสทธจากทะเลใหประโยชนดานสขภาพกบคนในชมชน นอกจากนนความอดมสมบรณของทรพยากรในทะเลยงเปนแหลงอาหารทมคณคาของคนในชมชนดวย

วด

วด/ส านกสงฆ จ านวน 6 แหง เปนทประกอบศาสนกจ เปนศนยรวมจตใจ - วดทาใต - วดตะกาดเงา - วดหนองคน

- วดคลองตาสงข - วดปากน าแขมหน - ส านกสงฆถนนมะกอก

สถานอนามย - สถานอนามยตะกาดเงา - สถานอนามยปากน าแขมหน

หนวยธรกจในเขตองคการบรหารสวนต าบล - โรงแรม/รสอรท จ านวน 1 แหง

- ปมน ามน จ านวน 8 แหง

16

ประเภทขอมลสงแวดลอม


- โรงส จ านวน 2 แหง

- โรงงานอตสาหกรรม(โรงงานแกะป) จ านวน 1 แหง

สขาภบาลสงแวดลอม

- การก าจดขยะในชมชนท าโดยการน าขยะไปก าจดทเทศบาล ท าใหเกดความไมสะดวก ประชาชนหลายครวเรอนนยมเผาขยะ ท าใหเกดควน เขมาฝนปนในอากาศ - ประชาชนไมตระหนกเรองการแยกขยะ - ถนนบางแหงในชมชนมน าขงเมอฝนตกหนกระบายไมทน เนองจากการสรางบานถมทงกวาถนน - ครวเรอนมยงมาก มยงลายและมผปวยไขเลอดออก - หม 5 มสนขจรจดมาก

สาธารณปโภค (ไฟฟา นาประปา โทรศพทสาธารณะ ฯลฯ)

- ถนนในหมบานเกอบทกสายเปนถนนคอนกรต มไฟฟารมทาง ยกเวนบางสวนทเปนถนนลกรง ยงไมมไฟรมทาง - ไฟฟาเขาถงทกครวเรอน - นาประปาเขาถงทกครวเรอน - โทรศพท TOT เขาถงทกหมบาน - มตโทรศพทสาธารณะหมบานละ 1 ต สวนใหญเดกวยรนในชมชนจะใช และใชครงละนาน ๆ บางครงมปญหาวาคนอนไมมโอกาสไดใช - มสญญาณโทรศพทมอถอทวชมชน

อปโภคบรโภค

- มรานคาเปนลกษณะรานขายของชาทกหมบาน มสนคาประเภทของใชในชวตประจาวน เชน เครองปรง เครองดม ของใชสวนตว อาหาร ขนม ฯลฯ

- มการจาหนายสรา ผใหญมกใหเดกมาซอสรา เหลาทขายดคอ 285 นอกจากนนรานคาในชมชนยงมการขายเหลาขาวดวย

- ขนมกรบกรอบ ขายดเพราะผปกครองซอใหลกหลานกอนไปโรงเรยน - นาอดลม นาตาลทราย ผงชรส เปนสนคาทขายด - มการจาหนายบหร มทงยาเสนและบหรซอง ผทมาซอสวนใหญจะผใหญ และวยรน - มตลาดนดหมนเวยนกนไปเกอบทกหมบาน ทาใหมตลาดนดทกวนในตาบล ตลาดนก

ขายทกอยางทงเนอสตว ผก ผลไม อาหารแหง อาหารปรงสาเรจ ตลอดจนสงของเครองใชในชวตประจาวน เชน เสอผา เครองสาอาง อปกรณครว เปนตน ชาวบานในชมชนกนาของทตนเองมมาขายทตลาดนดดวย โดยเฉพาะผกปลอดสารพษ

17

ขอมลเศรษฐกจ

ประเภทขอมลเศรษฐกจ


อาชพหลกและอาชพเสรม

อาชพหลก

- การประกอบอาชพสวนใหญประกอบอาชพการเลยงสตวน า เชน กงกลาด า ปลาเกา ปลากะพง เปนตน การประมง และรบแกะหอยนางรม - การท าการเกษตร พนทการเกษตรทงหมด 3,347 ไร หรอคดเปนรอยละ 12.42 (พนทในต าบลมทงหมด 26,938 ไร) ครวเรอนเกษตรกรมทงหมด 792 ครวเรอน หรอคดเปนรอยละ 40 (จ านวนครวเรอนทงหมด 1,988 ครวเรอน) สวนใหญท านา สวนสวนยางเพาะปลกไดบางบางสวน

ภาวะหนสน

รายไดของประชากรในชมชนเปนดงน

อยางไรกตามครวเรอนจ านวนมากรายไดนอยไมเพยงพอกบการจาย มปญหาหนสน แหลง

เงนกหลก ไดแก กลมสจจะสะสมทรพย สหกรณทาใหม กลมสงเสรมอาชพ และ กองทน

หมบาน 10 หม

หม ชอหมบาน รายไดเฉลย /คน / ป (บาท)

ล าดบของต าบล จากนอยไปหามาก

1

2 3

4

5

6

7

8

9

10

ตะกาดเงา ตะกาดเงา ตะกาดเงา หนองคน

ทาใต

ศรอาวธ ถนนมะกอก

คลองตาสงข

ปากน าแขมหน

สามงาม

25,241 28,268 36,488 34,005 22,519 23,826 21,945 26,530 25,028 20,345

6

8 10

9

3

4

2

7

5

1

18

ประเภทขอมลเศรษฐกจ


การออมเงน

สมาชกในชมชนออมเงนกบกลมกองทนเงนออมตาง ๆ ในชมชน ดงน 1. กลมสจจะสะสมทรพย มสมาชก 1,035 คน

2. กลมสหกรณทาใหม มสมาชก 150 คน

3. กลมสงเสรมอาชพ มสมาชก 200 คน

4. กลมกองทนหมบาน 10 หม มสมาชก 3,500 คน

การทาลายแหลงอาชพ

ขณะนพบวาชาวประมงจานวนมากใชอวนตาถเกนไป ทาใหสตวนาขนาดเลกเขามาตดอวนและตาย สตวนาโตไมทน จานวนจงลดลงมาก ขณะนยงไมมมาตรการทจะจดการ เคยมการพยายามแกไขปญหา โดยการหามใหอวนตาถ แตชาวประมงไปประทวงกบผวาราชการจงหวด ใหเหตผลวาชาวประมงสวนใหญยากจนจงจาเปนตองจบสตวนาใหไดจานวนเพยงพอกบการหารายไดมาดารงชพ

19

ขอมลการเมองการปกครอง

สถานการณการเมองการปกครอง การจดการ ทะเลาะววาท - ประชาชนในชมชนมความรกใคร ไมมความขดแยงรนแรงถงขนทะเลาะ

ววาท - ประชาชนสวนใหญเปนคนดงเดมในพนท ลกษณะรอมชอม

การเลอกตงในพนท - คณะกรรมการเลอกตง ประชมชแจงการด าเนนการเลอกตง - ประชาสมพนธการเลอกตง เรองสถานทและหลกฐานทจะน าไป

ตรวจสอบสทธตางๆ - เจาหนาท อบต.การดแลใหการเลอกตงมความบรสทธยตธรรม - ประชาชน ไปใชสทธเลอกตง เขารวมประชมและแสดงความคดเหน

ประชาสมพนธการเลอกตง และประชาธปไตย - ความเหนทางการเมองของคนในชมชนไมตรงกนบาง เชน สนบสนน

ผสมครรบเลอกตงคนละคนกน เปนตน แตไมมความขดแยงทรนแรง แมจะมลกษณะแนวโนมวาจะเปนการเมองผกขาดส าหรบคนบางกลม ประชาชนเชอมนในผลการตดสนของคณะกรรมการเลอกตง ไมเคยเกดขอรองเรยนใด ๆ เหตผลส าคญทไมเกดการขดแยงทรนแรงคอ นกการเมองทองถนดแลสขทกขของประชาชนด และมผลงานดานการดแลทองถนเปนทประจกษ ท าใหประชาชนยอมรบได

การทาแผนตาบล - ผใหญบาน และกรรมการหมบานแตละหม จดเวทประชาคมในหมบาน

เพอพดคยแลกเปลยนและคนหาปญหาตางๆในหมบานของตนเอง - ผใหญบานเปนตวแทนน าขอมลจากหมบานตนเอง มาประชมรวมกบ

นายก และ สภา อบต. แกนนาหมบาน เปนการประชาคมตาบล และประชมจดทาแผนตาบล

- สรปเปนแผนตาบลและกาหนดพนทดาเนนการพรอมผรบผดชอบ - ประชาสมพนธใหประชาชนทกหมรแผนตาบล

20

ขอมลชดวเคราะห ขอมลชดการจดการ ขอมลชดผลลพธ

ขอมลชดวเคราะห ขอมลชดการจดการ ขอมลชดผลลพธ

ปญหาชมชนทพบ การจดการ ผใหการดแล/จดการกบปญหา

และบทบาทหนาท ผลทเกดจากการดาเนนการ

1. ปญหาแรงงานตางดาว หนเขา

เมองผดกฎหมาย ไมมารบบรการท

สถานบรการของรฐ เนองจากกลว

ถกจบกม ท าให

- เกดปญหาโรคระบาด

- ลกแรงงานตางดาวไมไดรบ

วคซน

- ขอความรวมมอใหเจาของกจการนาแรงงานตางดาว

หลบหนเขาเมองไปขนทะเบยน

- ประชาสมพนธใหแรงงานตางดาวรวาสามารถมารบ

บรการทสอ.ได

- ส ารวจลกแรงงานตางดาวและใหการวคซนครอบคลม

100%

คนหลก อบต. ประสานงานกบเจาของกจการขอความรวมมอ คนรวม เจาหนาทสถานอนามย คนหาแรงงานตางดาว และใหขอมลการรบบรการสขภาพ

- ยงไมคอยมแรงงานตางดาวมารบ

บรการทสอ. สวนมากจะไปท

คลนกทเปดไมเปนทางการใน

หมบาน

- ลกแรงงานตางดาวไดรบวคซน

ครบ 100%

2. ปญหาโรคเรอรงในชมชน ไดแก เบาหวาน และความดนโลหตสง นอกจากนนหญงวยเจรญพนธไมรบการตรวจมะเรงปากมดลก และไมตรวจมะเรงเตานมอยางสม าเสมอ

- พฤตกรรมการบรโภคอาหาร

- ขาดการออกก าลงกาย

- ตระหนกถงการดแลสขภาพเรองมะเรงเตานมและมะเรงปากมดลก

- เจาหนาทสอ. และ อสม. แนะน าการดแลสขภาพ - รณรงคการออกก าลงกาย โดยตงกลมออกก าลงกาย - รณรงคการตรวจมะเรงเตานม และการตรวจ Pap smear

- สอนการตรวจมะเรงเตานมดวย - ดาเนนการตงกลมผสงอายเพอทากจกรรมสงเสรมสขภาพ - ดาเนนการตงกลมสตรในชมชนเพอการดแลคณภาพชวตสตร

คนหลก เจาหนาทสถานอนามย ขอมลและการบรการสขภาพ คนรวม อสม. ใหขอมลดานสขภาพ กระตนใหประชาชนมพฤตกรรมสขภาพทด - สมาชกชมรมผสงอาย รวมกลมกนทากจกรรมตาง ๆ - สมาชกกลมสตร ดแลสขภาพสตร

- ยงไมไดผลเทาทควร คนยงไมเปลยนพฤตกรรมการบรโภคและพฤตกรรมการออกก าลงกาย

- การตรวจมะเรงปากมดลกยงไมครอบคลมเปาหมายทกระทรวงสาธารณสขก าหนด

- ยงไมเหนความส าคญของการตรวจมะเรงเตานม

21



3. วยรนมแนวโนมท าพฤตกรรมเสยงทางเพศมากขน และบางคนมเพศสมพนธกอนวยอนควร เกดจาก

- การเขาถงสอทเกยวของกบเพศ

- คานยมตะวนตก และการท าตาม

กระแสแฟชน

- การขาดการอบรมเลยงดทดจาก

ครอบครว

- การท าพฤตกรรมตามกลมเพอน

- ผใหญในชมชนสอดสองและตกเตอน - บอกใหแตละครอบครวดแลลกหลานตนเอง (ยงไมมการแกไขปญหาในระดบชมชน) ชมชนมแนวคดวาจะจดโครงการขนในโรงเรยน เปนโครงการเพอปองกนพฤตกรรมเสยงทางเพศ และการมเพศสมพนธกอนวยอนควร

คนหลก ผปกครอง ครอบครว ใหการอบรมดแลลกหลาน คนรวม โรงเรยน สอนเรองเพศศกษา ปลกฝงคานยมรกนวลสงวนตว

- ปญหาวยรนท าพฤตกรรมเสยงทางเพศมาก และการมเพศสมพนธกอนวยอนควรยงพบอย

4. เดกเลกในชมชนชอบรบประทานขนมกรบกรอบ ท าใหเสยงตอการเกดภาวะน าหนกเกน และมโรคตาง ๆ ตามมา เกดจาก - ผปกครองขาดความรความเขาใจ

ในการเลยงด

- ในโรงเรยนมการขายขนมกรบ

กรอบ

- ยงไมมการด าเนนการแกไขปญหา แตชมชนเรมตระหนกและมแนวคดวาจะแกปญหา โดยเรมจากการใหความรกบพอแม และการขอความรวมมอกบโรงเรยน

คนหลก -- คนรวม --

------

22



5. ครวเรอนก าจดขยะดวยการเผากลางแจง และไมมการแยกขยะ

- แนะนาเรองการแยกขยะ และขอความรวมมอไมใหเผาขยะกลางแจง - ใหทกบานทงขยะในถง และนาไปกาจดทเทศบาล

- ชมชนตองการมตาเผาขยะแบบไรควนในชมชน - อบต.ตงงบประมาณ

- ประชาคมเรองสถานทสรางเตาเผาขยะของชมชน - จดตงธนาคารขยะในโรงเรยน 1 แหง

คนหลก อบต. จดสรรงบประมาณสรางเตาเผาขยะ คนรวม ผใหญบาน แนะนาเรองการแยกขยะ

- อสม. รณรงคเรองการกาจดขยะอยางถกวธ - โรงเรยนทาธนาคารขยะ

- ยงไมมเตาเผาขยะ เพราะยงไมมงบประมาณและสถานทจดสรางทเหมาะสม - ประชาชนยงไมเหนความสาคญของการแยกขยะ และไมตระหนกถงผลเสยของการเผาขยะกลางแจง

6. มการทาลายเขา ตดไม และขดดนลกรงไปขาย ทาใหขาดนาธรรมชาต ขดบอบาดาลไมได เกดจาก - การขาดจตสานกของคนทเปนเจาของทดนทเปนเนนเขา - ขาดการดแลจากเจาหนาท

- แจงเจาหนาทปาไมใหดาเนนการทางกฎหมาย - ประชาชนชวยสอดสองดแล

คนหลก ผใหญบาน แจงปาไม เมอมการทาลายเขา คนรวม ชาวบาน สอดสองดแล

- การดาเนนการยงไมไดผล เพราะเจาของทดนมเอกสารสทธในพนท และพนทไมไดถกกาหนดใหเปนภเขา แตเปนเนนดน ทาใหขดไดตามกฎหมาย - เจาหนาทปาไมไมไดดาเนนการดแลอยางจรงจงโดยใหเหตผลวาการดแลภเขาไมอยในความรบผดชอบโดยตรง เจาหนาทปาไมรบผดชอบดแลปาชายเลน

23

ปญหาชมชนทพบ การจดการ ผใหการดแล/จดการกบปญหา และบทบาทหนาท

ผลทเกดจากการดาเนนการ

7. ชาวประมงจานวนมากใชอวนตาถเกนไป ทาใหสตวนาขนาดเลกเขามาตดอวนและตาย สตวนาโตไมทน จานวนจงลดลงมาก

- ขอความรวมมอไมใหใชอวนตาถ - มาตรการหามการจบสตวนาดวยอวนตาถ

คนหลก อบต. ขอความรวมมอ คนรวม ผใหญบาน ขอความรวมมอ

- ยงไมสามารถแกปญหาได เพราะประชาชนสวนใหญยากจน ตองการจบสตวนาใหไดจานวนมาก

24

สวนท 2 การจดการสขภาวะต าบล หลกการ

การจดการสขภาวะตาบล เปนกระบวนการการจดการระบบยอยตางๆ ทมอยในตาบล ประกอบดวย 4 มต ไดแก 1) การจดการขอมล โดยกระบวนการคนหา นาเสนอเพอแลกเปลยน และนาไปเปนฐานของการพฒนางาน พฒนานโยบาย/ขอตกลง ในการทางานตาบล 2) การจดการทน (คนและทรพยากรในตาบล) แสดงถงการคนหา(ทนทางสงคม คนทมศกยภาพ ศกยภาพตาบล) การคดเลอก(ทรพยากรของตาบล) การใชทน(การใชศกยภาพตาบลในการจดการงานตาบล หรอสรางงานในตาบล) การพฒนาทน(การเสรมศกยภาพทนทางสงคม การพฒนาแหลงทรพยากร) การพฒนากลไกหลอเลยงทน(ระบบสวสดการ ระบบยกยองภมปญญา ระบบผนา) การพฒนาระบบจดการทรพยากร(ระบบการใชทรพยากรรวมกน การอนรกษทรพยากร การเฝาระวงผลกระทบจากสงแวดลอม เปนตน) 3) การจดการกองทน (กองทนตาบล กองทนกลมอาชพ กลมออมทรพย แสดงใหเหนศกยภาพการบรหารเงนและประโยชนสาหรบคนในพนท และ 4) การจดการงาน ไดแก งานเดยว(งานเฉพาะตามภารกจขององคกรไมสานหรอเชอมกบองคกรอน) งานรวม(เปนงานทมการสานกบองคกรอน เชน กลมประชากรเปาหมายเดยวกน ปญหาเดยวกน) งานเชอม(การเชอมประสานศกยภาพ วธการทางาน และ ภารกจ ของหลายองคกรหลกในตาบลทาใหเกดผลกระทบตองานอนๆเปนโซการพฒนาหลายระบบยอยในตาบล) วตถประสงค

เพอรวบรวมขอมลการจดการสขภาวะตาบลของระบบยอยตางๆ ทมอยในตาบล ในประเดนของทมาของการพฒนา หลกการ/วธการทางาน การจดการคน/งาน/ขอมล/ทรพยากร ผเกยวของ และผลลพธ

25

ขอมลการจดการสขภาวะต าบลของระบบยอยตางๆ

ระบบยอย ทมา หลกการ/วธการท างาน การจดการคน/งาน/ทรพยากร/ขอมล ผเกยวของ ผลลพธ 1.ระบบการจดการโรคเรอรง

จากขอมลการใชบรการทสถานอนามยบานพบวาประชาชนเจบปวยดวยโรคเบาหวาน ความดนและโรคมะเรง จากการคดกรองโรคเบาหวานและความดนโลหตสงมประชากรกลมเสยงมแนวโนมสงขน

1. ดแลโดยระบบบรการของรฐบาล

โดยเจาหนาทสอ. ทาการคดกรอง

ผปวย และทาแฟมประวต

ครอบครวไว การคนหาและใช

ขอมล เปนขอมลการเจบปวยของ

ประชาชนในพนทรวมถงขอมลทได

จากการสารวจกลมเสยงของ

โรคเบาหวานและความดนโลหตสง

ขอมลการเจบปวยฉกเฉนจากภาวะ

นาตาลในเลอดตาในกลมผปวย

เบาหวาน

2. เจาหนาทสอ. และ อสม. ออกเยยม

บานผปวยโรคเรอรงทตองการการดแล

ทบาน เพอตดตามการรบประทานยา

การลดภาวะแทรกซอน และสมภาษณ

การดแลสขภาพตนเองของผปวย

โรคเบาหวานและความดนโลหตสงเพอ

คนหาและคดเลอกคนตนแบบ

เบาหวาน/ความดนโลหตสงจดกจกรรม

1. การจดการขอมล - กระบวนการไดมาของขอมลมาจากการสารวจ คดกรองกลมเสยงของโรคเบาหวานและความดนโลหตสง และขอมลสถตการเจบปวยดวยโคเบาหวานและความดนโลหตสง - การนาใชขอมลเพอการสงเสรมสขภาพ และการรกษาพยาบาล 2.การจดการทนคน - กระบวนการจดการทนคน โดยการใชทนเดมในพนทซงเปนอสม.เปนแกนนาในการตรวจคดกรองเบาหวาน การคนหาคนตนแบบเพอเปนแกนนาในการใหความรแกผปวยโรคเบาหวานและกลมเสยง - การนาใชทนเพอการคดกรองโรค และเปนแกนนาในการออกกาลงกาย - การพฒนาศกยภาพทนคนโดยการอบรมการคดกรองใหแกอสม. การใหความรแกประชาชนเกยวกบการปรบเปลยนพฤตกรรม

องคกรหลก ไดแกสถานอนามยบานตะกาดเงา และสถานอนามยแขมหน - อบต.ตะกาดเงาสนบสนนงบประมาณ

- องคกรชมชน: อสม. : ปฏบตการเยยมบาน คดกรองกลมเสยง ใหความรคาแนะนา ประสานงาน

- เกดระบบการเฝาระวงในกลมเสยงไดแก การคดกรองโรค การกระตนใหออกกาลงกาย การเตอนในเรองพฤตกรรมการกน - ยงไมไดผลเทาทควร คนยงไมเปลยนพฤตกรรมการบรโภคและพฤตกรรมการออกกาลงกาย

- การตรวจมะเรงปากมดลกยงไมครอบคลมเปาหมายทกระทรวงสาธารณสขกาหนด

- ยงไมเหนความสาคญของการตรวจมะเรงเตานม

26

ระบบยอย ทมา หลกการ/วธการท างาน การจดการคน/งาน/ทรพยากร/ขอมล ผเกยวของ ผลลพธ 2. สรางการมสวนรวมของ

ประชาชนโดยการจดประชมและจด

กจกรรมจดกจกรรมใหชมชนตนตว

เรองการออกกาลงกาย

4. มการจดตงชมรมผสงอายใน

ชมชน

5. รณรงคการตรวจมะเรงเตานม และการตรวจ Pap smear และจดบรการตรวจมะเรงเตานมทสถานอนามย 6. อบรม อสม. เพอใหไปสอนการตรวจมะเรงเตานมดวยตนเอง 7. เปนการทางานตามภารกจของสถานอนามย ในการดแลผปวยโรคเรอรง และอบต.สนบสนนงบประมาณ

3.การจดการทนทรพยากร - แหลงทนมาจากงบประมาณมาจากอบต.ในสวนของเงนทจายสมทบในเงนกองทนหลกประกนสขภาพ งบ ประมาณจากกรมอนามย - เวชภณฑ อปกรณในการตรวจเบาหวาน เครองวดความดนโลหต มาจากสถานอนามย 4. การจดการงาน - ลกษณะการทางานเปนการทางานรวมกนของ 3 องคกรหลก ไดแก อบต. สถานนามย และกลมอสม. - งานทเปนการตรวจคดกรองโรค การดแลผปวยโรคเบาหวาน ความดนโลหตสงและมะเรง การพฒนาอาสาสมครในการตรวจคดกรองโรค

2.ระบบการชวยเหลอฉกเฉน

- ประชาชนมภาวะเจบปวยฉกเฉนได แก บาดเจบจากอบตเหต เชน อบตเหตบนทองถนน และการเจบปวยฉกเฉนในยามวกาล

1. การคนหาและใชทนทางสงคมในพนท โดยการชวยเหลอกนเองในหมบาน เชนใชยานพาหนะของเพอนบาน ของผใหญบาน หรอของนายกอบต.ในการนาสงผปวยฉกเฉนไปโรงพยาบาล 5. ม อพปร. ทไดรบการอบรมแลว

ของชมชน เปนผชวยเหลอและ

1. การจดการทนคน - ทมาของทนคนคอการสมครใจ และการคดเลอกอปพร. - การนาใชทนคนเพอดแลชวยเหลอเมอเจบปวยฉกเฉน 2. การจดการทนทรพยากร - งบประมาณสนบสนนจากอบต.เชนคา

องคกรหลก ไดแก - สถานอนามย : ใหการดแลรกษาเบองตนกรณฉกเฉน และประสานงานสงตอ - อบต.ตะกาดเงา : สนบสนนงบประมาณ/อปกรณ - องคกรชมชน ไดแก อปพร.

1. เกดกลมดแลชวย เหลอกนเอง 2. ประชาชนไดรบการชวยเหลอทรวดเรวเมอเกดกรณฉกเฉน 3. เกดการทางานทประสานงานกบเครอขายนอกพนทในการชวยเหลอประชาชน

27

ระบบยอย ทมา หลกการ/วธการท างาน การจดการคน/งาน/ทรพยากร/ขอมล ผเกยวของ ผลลพธ - สถานอนามยขาดอปกรณในการชวยฟนคนชพ - อบต.ยงไมมรถใหบรการนาสงรพ. - มเครอขายกชพในพนทใกลเคยง

นาสงผปวยอบตเหต และผปวย

ฉกเฉนในชมชน โดยไมคด

คาบรการ

6. มสมาชกของชมชนเขารวมเปน

หนวยกภยของสมาคมสวางกตญญ

ธรรมสถาน ซงจะคอยดแลเปน

ผชวยเหลอและนาสงผปวยอบตเหต

และผปวยฉกเฉนในชมชน โดยไม

คดคาบรการ

7. เจาหนาทสถานอนามย ใหการ

รกษาพยาบาลเบองตนกอนการสง

ตอผปวย ในกรณอบตเหตรนแรง

และดแลผปวยอยางตอเนองเมอ

ผปวยถกสงกลบมายงชมชน

8. อสม. ไปเยยมผปวยท

โรงพยาบาล และมการตดตาม

เยยมบานอยางตอเนองเมอผปวย

ถกสงกลบมายงชมชน

9. การดแลกนเองโดยครอบครว

และเพอนบาน

นามนเชอเพลงใหแกมลนธกชพในการนาสงผปวยไปโรงพยาบาล 3. การจดการงาน - เปนการดแลประชาชนในพนทรวมกนระหวาง 4 องคกรหลก - เปนงานดแลสขภาพประชาชนในเรองการเจบปวยฉกเฉน

ปฏบตการเฝาระวง ดแลชวยเหลอเมอเกดกรณฉกเฉน องคกรรวม ไดแก - อสม. : ใหการดแลเยยมผปวยเมอกลบจาก รพ. - ผนาชมชน : สนบ สนนการปฏบตกจกรรม

- หนวยกภยของสมาคมสวางกตญญธรรมสถาน

28

ระบบยอย ทมา หลกการ/วธการท างาน การจดการคน/งาน/ทรพยากร/ขอมล ผเกยวของ ผลลพธ 3. ระบบการดแลผสงอาย

- มจานวนผสงอายคดเปนรอยละ 13.08 ของประชากรทงหมด - ผสงจานวน 259 คน เปนผดอยโอกาส ในจานวนน ยงม 59 คน ยงไมไดรบการดแล - นโยบายกาหนดใหอบต.จายเบยยงชพใหแกผสงอาย

1. การคนหาและใชขอมล โดยอบต.สารวจจานวนผสงอาย สถานอนามยเสนอขอมลการเจบปวยของผสงอาย 2. การหาและใชทนทางสงคมโดยการจดตงชมรมผสงอายเพอรวมกลมกนทากจกรรม

3. การพฒนาศกยภาพ โดยสถานอนามยใหความรในการดแลตนเองของผสงอาย 4. การออกแบบบรการไดแก - การดแลรกษาในคลนก - ทาการคดกรองผปวย และทาแฟม

ประวตครอบครวไว

- การสงเสรมสขภาพเชงรก : มการดาเนนกจกรรมไดแก การเยยมบาน ตรวจสขภาพทวไป เชนการวดความดนโลหต ตรวจเบาหวาน ใหคาปรกษา ใหบรการทบาน - การชวยเหลอดานสวสดการ โดย - เจาหนาทพฒนาชมชนของอบต.ออกสารวจผสงอาย และจดสรรสวสดการเบยยงชพใหแกผสงอายทกคนทมอาย 60 ปขนไปคนละ 500 บาท/ตอเดอน โดยจายเปนรายงวด 3 เดอนตอครง

1. การจดการทนคน - ทมาของทนคน คอทนเดมทเปนอสม.ในพนท - การนาใชทนคนโดยการชวยเหลอดแล ออกเยยมบานผสงอาย สารวจจานวนผสงอาย 2. ทนทรพยการ - ทมาของทนทรพยากรมาจาก อบต.สนบสนนเบยยงชพ ใหของขวญในวนสงกรานต และพมจ.ใหสวสดการตางๆ - การนาใชทนทรพยากรเพอชวยเหลอคาใชจายในครวเรอน การใหการดแลชวยเหลอดานการสงเสรมสขภาพ 3. การจดการงาน - ลกษณะงานเปนการทางานรวมกนของ 3 องคกรหลกในพนท ไดแก อบต . สถานอนามย และผนาชมชน - การดาเนนงานเปนการดแลดานสขภาพในการรกษาไดแก การรกษาเมอเจบปวย การสงเสรมสขภาพเชนการออกกาลงกาย การใหการปรกษาในการดแลนเอง การจดสวสดการเบยยงชพและอนๆ เชน การสงเสรม

องคกรหลก - สถานอนามยบาน: ใหการดแลดานสขภาพการเจบปวย - อบต.ตะกาดเงา สนบสนนสวสดการ - องคกรชมชน : อสม. : ปฏบตการเยยมบาน ชมรมผสงอาย : รวมกลมจดกจกรรม

- เกดชมรมผสงอาย - ผสงอายไดรบการดแลทงดานสขภาพและดานชวตคามเปนอย

29

ระบบยอย ทมา หลกการ/วธการท างาน การจดการคน/งาน/ทรพยากร/ขอมล ผเกยวของ ผลลพธ - อบต.สนบสนนสวสดการอนๆไดแก การจดกจกรรมใหผสงอายเขารวมกจกรรมในงานประเพณทองถนตางๆเชนงานประเพณรดนาดาหวเนองในวนสงกรานต และมอบของขวญใหแกผสงอาย

วฒนธรรมประเพณ เชนรดนาดาหวผสงอายในวนสงกรานต

4. การจดการขอมล - โดยการสารวจขอมลผสงอายในชมชน

4.ระบบสวสดการ

- เปนความตองการของประชาชน - นโยบายของอบต.ในการชวยเหลอผตองการความชวยเหลอ

1.การคนหาและใชขอมล โดยการสารวจคนหาผตองการความชวยเหลอในชมชน 2.การจดบรการตามภารกจของ อบต.ไดแก

- เดกสามารถเรยนทศนยเดกเลก

โดยไมเสยคาใชจาย

- บรการนม UHT ดมทโรงเรยน

- บรการอาหารกลางวนฟร และอาหารวางทโรงเรยน

- การจดของขวญใหแกผสงอายในวนสาคญ และใหเงนสวสดการรายเดอน - ใหอปกรณชวยเหลอผพการในการดาเนนชวต และไดเงนชวยเหลอรายเดอน เดอนละ 800 บาท - ใหเงนชวยเหลอผปวยเอดสรายเดอน เดอนละ 800 บาท

- จดอปกรณกฬาและลานกฬาชมชน

1. การจดการทนทรพยากร - ทมาของแหลงทน คองบประมาณจาก

อบต. - ลกษณะของทน เชน เบยยงชพ

ผสงอาย ผพการ สงอานวยความสะดวกตางๆ 2. การจดการขอมล

- โดยกระบวนการไดมาของขอมลจากการสารวจผตองการความชวยเหลอ

- อบต.สนบสนนงบประมาณ - ผนาชมชน แกนนาอสม.สารวจผตองการความชวยเหลอ - ภาคประชาชน ชวยเหลอดแล

- เกดกลมชวยเหลอกน - ผตองการความชวยเหลอไดรบการดแล - เกดระบบสวสดการและการเงนในชมชน

30

ระบบยอย ทมา หลกการ/วธการท างาน การจดการคน/งาน/ทรพยากร/ขอมล ผเกยวของ ผลลพธ 5.ระบบสอสารในตาบล

- เพอใหประชาชนไดรบขอมลขาวสารในตาบล

1. การคนหาและใชขอมล โดยการนาขอมลขาวสารจากแหลงตางๆในตาบล เชน ขอมลความรดานสขภาพจากสถานอนามย ขอมลดานขาวสารตางๆ จากอบต. ขอมลประกาศจากทางราชการ การขอความรวมมอ การแจงขางบญประเพณผานผใหญบาน 2. การออกแบบบรการเชน

- การจดชองทางการสอสารในตาบล โดยการจดเวทประชาคมในหมบาน การประชมผใหญบาน การแจงขอมลโดยอสม. การประกาศทางหอกระจายจาว การตดประกาศ และการใชจดหมายขาว - ตดตงหอกระจายขาวตามหมบาน - การใชโทรศพทในกรณการสอสารเรองเรงดวน

1. การจดการชองทางการสอสาร - โดยการประชาสมพนธทางสอหอกระจายขาว - การทาประชาคมเพอสรางความเขาใจและหาขอตกลงรวมกน - การตดประกาศ - การใชจดหมายขาว - การบอกตอ - การใชโทรศพท 2. การจดการทนคน - โดยการนาทนทางสงคมในพนทใหเปนผสอสาร

- สถานอนามย เกบรวบรวมขอมล นาเสนอขอมลสถตการเจบปวยของประชาชน - อบต.สอสารขอมลเพอใหประชาชนรบทราบ - ผใหญบานสอสาร ประชาสมพนธขอมล - อสม.แกนนาภาคประชาชน ถายทอดขอมลแจงขาวแกประชาชน

- ประชาชนไดรบขอมลขาวสารจากองคกรตางๆทงในและนอกพนท - ประชาชนยงตองการมวทยชมชน เพราะสามารถสงขาวถงทกพนทไดในเวลาในรวดเรว และสามารถใหขอมลขาวสารมาก ตอเนอง ตอลดวน

6.ระบบเศรษฐกจชมชน

- ประชาชนตองการเงนทนในการประกอบอาชพ - ประชาชนตองการออมเงน

การหาและใชทนทางสงคม สนบสนนใหจดตงกลมกองทน และบรหารจดการกองทนใหมประสทธภาพ

1. การจดการขอมล - สอบถามความตองการเงนทน 2. การจดการทนคน - การหาแกนนาในการจดตงกลมและบรหารกองทน 3. การจดการทนทรพยากร

องคกรหลก : อบต. ตะกาดเงา องคกรรวม : ผใหญบาน

- ประชาชนในพนทมเงนกหมนเวยนในการประกอบอาชพ - เกดเงนหมนเวยนในชมชน

31

ระบบยอย ทมา หลกการ/วธการท างาน การจดการคน/งาน/ทรพยากร/ขอมล ผเกยวของ ผลลพธ - แหลงทมาของทนทรพยากรไดแก งบประมาณจากอบต. และงบประมาณจากรฐบาล 4. การจดการงาน - เปนลกษณะการทางานรวมกนของอบต. และผนาชมชน

7.ระบบการดแลสขภาพแมและเดก

- มกลมประชากรเดก 0- 5 ปคดเปนรอยละ 4.13 ของประชากรทงหมด - เปนภารกจหลกขอสถานอนามยในการดแลกลมเปาหมาย

1. การคนหาและใชขอมล - กระบวนการไดมาของขอมลโดยการสารวจนาหนกทารกแรกคลอด การตดตามเยยมมารดาหลงคลอด

2. การหาและใชทนทางสงคม - ทมาของทนทางสงคมคอทนเดมทเปนอสม. - การพฒนาศกยภาพทนทางสงคมโดยการอบรมการเลยงลกดวยนมแมและการดแลหญงตงครรภ 3. การทางานตามภารกจหลกของสถานอนามยในการดแลสขภาพแมละเดกโดยระบบบรการของรฐบาล เมอมการฝากทองครงแรก จะใหหญงตงครรภไปฝากครรภทโรงพยาบาลทาใหม เพอใหมโอกาสพบแพทย หลงจากนนจะมการสงตอมาใหสถานอนามยในพนทบรการฝากครรภตอจนครบ 4 ครง รวมทง

1. การจดการขอมล - การคนหาขอมลโดยการสารวจนาหนกทารกแรกเกด การเยยมมารดาหลงคลอด และหญงตงครรภ 2. การจดการทนทรพยากร 3. การจดการงาน - เปนการทางานรวมกนของสถานอนามย อบต.ผนาชมชน และแกนาภาคประชาชน อสม.

องคกรหลก ไดแก - สถานอนามยบาน : ใหการดแลสงเสรมสขภาพ เชนการฝากครรภ - องคกรชมชน: อสม. เปนผทมความรเรองการดแลหญงมครรภ การคลอด และหญงหลงคลอด ทาหนาทรวมกบเจาหนาทสถานอนามย ในการเยยมหญงมครรภและหญงหลงคลอดในละแวกบานทอาสาสมครนมแมรบผดชอบ รวมทงใหคาปรกษาทถกตองแกหญงมครรภและหญงหลงคลอดในหมบาน

- เกดระบบการดแลสขภาพแมและเดกในชมชน

32

ระบบยอย ทมา หลกการ/วธการท างาน การจดการคน/งาน/ทรพยากร/ขอมล ผเกยวของ ผลลพธ ใหมารดาไดรบวคซนบาดทะยกครบตามทกระทรวงกาหนด 4 จดอบรม อสม. เพอใหดแลหญงหลงคลอดทบาน

5. การออกแบบบรการโดยการทางานรวมกนขององคกรหลกในพนท ไดแก - ตดตามเยยมบานหญงตงครรภโดยอสม. และเจาหนาทสถานอนามย - มการดแลใหคาแนะนาการปฏบตตวจากเพอนบานทมประสบการณการตงครรภ - ครอบครวและเพอนบานมบทบาทในเรอง การอยไฟหลงคลอด และการรบประทานอาหารหลงคลอด บางครอบครวยงมการประคบทองหญงหลงคลอดดวยสมนไพร เรยกวา “ทบหมอเกลอ” - การดแลใหเดกไดรบวคซนครบตามวย โดยมบรการ Well-baby clinic ทสอ. - อสม. มการตดตามเยยมบานเดกทารก พรอมกบหญงหลงคลอดเพอประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการ และใหคาแนะนาตาง ๆ

33

สวนท 3 การวเคราะหศกยภาพต าบล

หลกการ ขอมลศกยภาพตาบล เปนการแจกแจงใหเหนการดาเนนงานของตาบลใหเหนในภาพรวมวาแตละตาบลมการจดการระบบยอยตางๆ และงานเดนทไดรบรางวลหรอเปนแหลงศกษาดงาน หรอมการดาเนนงานมาอยางตอเนอง

วตถประสงค เพอแจกแจงขอมลศกยภาพตาบลโดยการเทยบเคยงขอมลจากการจดทากรณศกษาของแตละพนท

ศกยภาพของต าบลตะกาดเงา จากการศกษาในเบองตน พบวามศกยภาพในระบบยอย ดงน 1. ระบบขอมล 2. ระบบการดแลผสงอาย 3. ระบบการการดแลแมและเดก 4. ระบบการจดการโรคเรอรง 5. ระบบการดแลผตองการความชวยเหลอ 6. ระบบการเฝาระวงและปองกนโรค 7. ระบบสวสดการ 8. ระบบการสงเสรมอาชพ/เศรษฐกจชมชน 9. ระบบการจดการสงแวดลอมและการจดการขยะ 10. ระบบการสอสาร 11. ระบบการชวยเหลอฉกเฉน 12. ระบบการเรยนรเพอเดกและเยาวชน

การวเคราะหงานเดนของต าบล

งานเดนของตาบลตะกาดเงา จากการศกษาในเบองตน พบวามงานเดน ดงน 1. การสงเสรมคณภาพชวตผสงอาย 2. การดแลชวยเหลอผพการและผปวยเรอรงในชมชน 3. การสงเสรมอาชพ/เศรษฐกจชมชน 4. การใชภมปญญาในการดแลสขภาพ 5. การอนรกษ ประเพณวฒนธรรมและสงแวดลอมของชมชน

ศักยภาพต าบลและประเด็นการ...

Documents