คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ ·...

37
คาชี ้แจงการใช ้ชุดฝึกทักษะปฏิบัติ เล่มที่ 1 เรื่อง สืบสานงานบายศรี การใช้ชุดฝึ กทักษะปฏิบัติ เล่มที่ 1 เรื่อง สืบสานงานบายศรี จะเกิดประโยชน์ สูงสุด นักเรียนควรปฏิบัติดังนี 1. นักเรียนทาแบบทดสอบก่อนเรียน เพื่อวัดความรู้พื ้นฐานของตนเอง จานวน 10 ข้อ ตรวจคาตอบแล้วบันทึกคะแนนที่ได้ 2. นักเรียนแต่ละกลุ่มวางแผนศึกษาใบความรู้ที่ 1 เรื่อง สืบสาน งานบายศรี จากชุดฝึกทักษะปฏิบัติ เล่มที่ 1 เรื่อง สืบสานงานบายศรี ให้เข้าใจ และจดบันทึกข้อสรุปลงในใบกิจกรรมที่ 1.1 เรื่อง งานบายศรี 3. ทากิจกรรมในใบกิจกรรมที่ 1.2 เรื่อง วาดภาพบายศรี 4. ทาแบบฝึกหัดที่ 1 เรื่อง สืบสานงานบายศรี 5. เมื่อศึกษาชุดฝึกทักษะปฏิบัติ เล่มที่ 1 เรื่อง สืบสานงานบายศรี จบทั ้งชุด นักเรียนทาแบบทดสอบหลังเรียน จานวน 10 ข้อ ตรวจคาตอบ แล้วบันทึกคะแนนที่ได้ เปรียบเทียบกับคะแนนทดสอบก่อนเรียน เพื่อดู ความก้าวหน้าและวัดความเข้าใจของตนเอง สิตา บัวขาว สืบสานงานบายศรี 1 เผยแพร่บนเว็บไซต์ www.kroobannok.com

Upload: others

Post on 07-Mar-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

ค าชแจงการใชชดฝกทกษะปฏบตเลมท 1 เรอง สบสานงานบายศร

การใชชดฝกทกษะปฏบต เลมท 1 เรอง สบสานงานบายศร จะเกดประโยชนสงสด นกเรยนควรปฏบตดงน

1. นกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน เพอวดความรพนฐานของตนเอง จ านวน 10 ขอ ตรวจค าตอบแลวบนทกคะแนนทได

2. นกเรยนแตละกลมวางแผนศกษาใบความรท 1 เรอง สบสานงานบายศร จากชดฝกทกษะปฏบต เลมท 1 เรอง สบสานงานบายศร ใหเขาใจ และจดบนทกขอสรปลงในใบกจกรรมท 1.1 เรอง งานบายศร

3. ท ากจกรรมในใบกจกรรมท 1.2 เรอง วาดภาพบายศร 4. ท าแบบฝกหดท 1 เรอง สบสานงานบายศร

5. เมอศกษาชดฝกทกษะปฏบต เลมท 1 เรอง สบสานงานบายศร จบทงชด นกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน จ านวน 10 ขอ ตรวจค าตอบ แลวบนทกคะแนนทได เปรยบเทยบกบคะแนนทดสอบกอนเรยน เพอดความกาวหนาและวดความเขาใจของตนเอง

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 1

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 2: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

จดประสงคการเรยนร

เมอนกเรยนศกษา ชดฝกทกษะปฏบต เลมท 1 เรอง สบสานงานบายศรจบแลว นกเรยนสามารถแสดงพฤตกรรมตอไปนได

1. อธบายความเปนมา คณคาของงานบายศรได2. บอกลกษณะของบายศรได3. จ าแนกประเภท รปแบบของบายศรได4. อธบายประโยชนและคตธรรมทไดจากการท างานบายศรได

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 2

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 3: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

ประโยชนในการใชชดฝกทกษะปฏบตเลมท 1 เรอง สบสานงานบายศร

1. นกเรยนไดศกษาคนควาดวยตนเอง2. นกเรยนสามารถสรปความเปนมาของงานบายศรได3. นกเรยนสามารถวาดภาพระบายส บายศรทนกเรยนสนใจได4. นกเรยนมความมงมนท างานจนส าเรจ มความประณต รอบคอบ

ท างานอยางมความสข

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 3

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 4: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

ค าชแจง แบบทดสอบมทงหมด 10 ขอ รวม 10 คะแนนใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว โดยท าเครองหมาย x ลงในกระดาษค าตอบ

1. ค าวา “บาย” เปนค าเขมรมความหมายตรงกบขอใดก. ขาวสกข. ขาวเจาค. ขาวดบง. ขาวเหนยว

2. ค าวา “สร” ในภาษาบาลมความหมายวาอยางไร ก. แปลวา อมเอม ข. แปลวา ขาวสกค. แปลวา ศรมงคลง. แปลวา มงขวญ

3. บายศร สนนษฐานกนวาไดรบอทธพลมาจากลทธใด ก. ลทธชวา ข. ลทธพราหมณค. ลทธอนเดย ง. ลทธมอญ

รายวชา ง 30239 งานประดษฐใบตอง ชวงชนท 3 ชน มธยมศกษาปท 2 เรอง สบสานงานบายศร เวลา 10 นาท

แบบทดสอบกอนเรยน

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 4

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 5: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

4. บายศรแบงเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอขอใดก. บายศรปากชาม บายศรของราษฎรข. บายศรของราษฎร บายศรหางหงสค. บายศรของราษฎร บายศรของหลวงง. บายศรของหลวง บายศรตองรองทองขาว

5. ขอใดคอสวนประกอบหลกของบายศรปากชามทงหมดก. ตวบายศร แมงดา กระทงขาวข. ตนกลวย ตวบายศร ดอกไมชอเปนมงคลค. ตวบายศร กรวยขาว ดอกไมชอเปนมงคลง. ตวบายศร แมงดา กรวยขาว

6. ขอใดคอการน าบายศรไปใชประโยชนในพธเกยวกบสถานทก. การท าขวญขาวข. การสขวญค. การบวงสรวงเทวดาง. การสบชะตาแบบลานนา

7. การบวงสรวงเทพยดาในทก ๆ พธกรรมจะขาดบายศรใดไมได ก. บายศรปากชามข. บายศรเทพค. บายศรพรหม ง. บายศรบลลงก

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 5

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 6: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

8. ขอใดคอบายศรปากชามทงหมดก. บายศรสวรรณ บายศรกรณาข. บายศรปวณา บายศรวลยภรณค. บายศรประไพพศ บายศรจรญญาง. บายศรวราภรณ บายศรประไพพศ

9. พานบายศรบอกถงคตธรรมทางพทธศาสนา 2 ประการ คอขอใดก. ขนต โสรจจะข. ฉนทะ วรยะค. สจธรรม อนจจงง. มทตา อเบกขา

10. ขณะเปนนกเรยน การเรยนท าบายศรใหส าเรจและด เปนศรแกตว และวงศตระกล ควรท าอยางไร ก. ซอต ารามาหดเอง ข. ท าบญใสบาตรอทศสวนกศลใหแกครบายศรค. ท าพธบวงสรวงครบาอาจารย ง. ไมตองท าอะไรเลย

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 6

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 7: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สบสานงานบายศร 7สตา บวขาว

ชอ............................................................................. ชน................... เลขท................

กระดาษค าตอบเรอง สบสานงานบายศร

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

สรปผล

คะแนนเตม คะแนนทได

รวม 10 คะแนน

เกณฑการประเมนคะแนน 8 - 10 = ดมากคะแนน 5 - 7 = พอใชคะแนน 0 - 4 = ปรบปรง

ผาน ไมผาน

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 8: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สบสานงานบายศร 8สตา บวขาว

เฉลยค าตอบแบบทดสอบกอนเรยนเรอง สบสานงานบายศร

ขอ ค าตอบ

1 ก

2 ง

3 ข

4 ค

5 ง

6 ง

7 ก

8 ง

9 ค

10 ขเผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 9: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สบสานงานบายศร 9สตา บวขาว

บาย เปนค าเขมร แปลวา ขาวสกบาย ภาษาถนอสาน แปลวา จบ สมผส จบตองศร เปนค ามาจากภาษาสนสกฤตตรงกบภาษาบาลวา สร

แปลวา มงขวญ

รวมความค าวา บายศร แปลวา ขาวอนเปนสร ขาวขวญ ภาชนะใสเครองสงเวยในพธท าขวญ หรอสงทท าใหสมผสกบความดงามตามความหมายของชาวอสาน

รายวชา ง 30239 งานประดษฐใบตอง ชวงชนท 3 ชน มธยมศกษาปท 2 เรอง สบสานงานบายศร เวลา 1 ชวโมง 30 นาท

ใบความรท 1

ความเปนมาของงานบายศร

ภาพท 1.1 บายศรใหญ(ชชาต นาโพตอง, 2549)เผย

แพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 10: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สบสานงานบายศร 10สตา บวขาว

บายศร เปนสงทอยคกบวถชวตคนไทย โดยเฉพาะเรองขวญ เรามกไดยนค าวา บายศรสขวญ ควบคกนไปเสมอ ความเชอเกยวกบขวญตามคตของคนไทย เชอวาขวญในตวคนมอย 32 ขวญ เปนสงทเชอวาอยกบเนอกบตวมาตงแตเกด จะท าใหมความสขไมเปนโรคภย แตถาขวญหายไป อาจจะท าใหเกดความไมสบาย ไมรงเรอง หรออาจถงแกความตายได จงมกจะมพธการบายศรสขวญ ตามเรองตาง ๆ เชน ท าขวญเดอน ท าขวญเวลาเจบปวย ท าขวญนาค

การสขวญ เปนพธการทมการสบทอดมาจากศาสนาพราหมณ เพราะบรรพบรษของไทย มการนบถอทงศาสนาพทธและศาสนาพราหมณ แตศาสนาพราหมณจะมความเชอถอเรองผสางเทวดา ถอวาเปนเทพเจา และสงศกดสทธ แตพธกรรมในศาสนาพทธ จะไมมบายศรเขามาเกยวของ

บายศรไมมหลกฐานทชดเจนวา มแหลงก าเนดมาจากสมยใด อาจจะเปนเพราะบายศรประดษฐขนมาจากใบตองและดอกไมสด มอายการใชงานสน จงอาจเปนสาเหตหนงทท าใหไมมหลกฐานหลงเหลออยเพอการสบคนขอมล

งานบายศร เปนสงทเคยงคกบคนไทยมาเนนนาน และสภาพสงคมยงคงนยมใหการเคารพบชาบายศร เพราะถอวาเปนของสง บายศรจงมคณคา ดงน

1. ใชในพธการตาง ๆ ตามประเพณนยม2. ชวยพฒนาจตใจใหสงบเยอกเยน3. สบสานและพฒนาศลปวฒนธรรมของชาต4. เปนอาชพสรางรายได

คณคาของบายศร

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 11: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สบสานงานบายศร 11สตา บวขาว

ลกษณะของบายศร

บายศร เปนเครองเชญขวญหรอรบขวญ ท าดวยใบตองรปคลายกระทงเปนชน ๆ มขนาดใหญเลก สอบขนไปตามล าดบ เปน 3 ชน 5 ชน 7 ชน 9 ชน มเสาปกตรงกลางเปนแกน มเครองสงเวยวางอยในบายศรและมไขขวญเสยบอยบนยอด บายศรมหลายอยาง เชน บายศรปากชาม บายศรใหญ

บายศรอาจจะมรปแบบใดกไดทมความสวยงามเปนพเศษ สามารถใสของมงคลตาง ๆ ได หรอของสวยงาม จดตกแตงขนตามรปแบบโบราณนยม หรอการสรางสรรครปแบบใหม โดยมของมงคลตาง ๆ ใสภาชนะวางไวรอบ ๆ บายศรกได

ภาพท 1.2 บายศรใหญ วดบางออใน(สตา บวขาว, 2549)

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 12: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

ประเภทของบายศร

บายศร แบงตามการใชงานได 2 ประเภท คอ1. บายศรของหลวง2. บายศรของราษฎร

บายศรของหลวง หรอของพระมหากษตรย ทรงใชในพระราชพธตาง ๆ ตามพระราชประเพณสบเนองมาแตโบราณ ม 3 ชนด คอ

1. บายศรส ารบเลก ประกอบดวย บายศรแกว มลกษณะเปนพานแกว 3 ชน บายศรทอง มลกษณะคลายพานทอง 3 ชน และบายศรเงน มลกษณะเปนพานเงนซอนกน 3 ชน เปนขนาดเลก ตงบายศรแกวไวกลาง บายศรทองอยขางขวา และบายศรเงนอยขางซายของผรบท าขวญ (เจาของขวญ) ส าหรบท าขวญในงานเลก ๆ

2. บายศรส ารบใหญ ประกอบดวย บายศรแกว บายศรทอง และบายศรเงน มลกษณะเหมอนกน แตมขนาดใหญ มชดละ 5 ชน ส าหรบท าขวญสมโภชในการอยางใหญ

3. บายศรตองรองทองขาว คอบายศรใหญ แตเปลยนแปนไมของชนและแกนไม เปนทองขาวเทานน

บายศรของหลวง

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 12

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 13: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

บายศรของราษฎร หรอบายศรทใชในพธของราษฎร มตงแตขนาดเลกไปจนถงขนาดใหญ โดยปกตใชใบตองตานมาพบและเยบแบบตาง ๆ แบงตามขนาดไดดงน

1. บายศรปากชาม เปนบายศรขนาดเลก ใชชามใบยอม ๆ ใบงาม ๆ เชน ชามเบญจรงค ถาหาชามทสวยไมได กใชตนกลวยตดเปนทอนแทนชาม เมอเสรจพธกน าไปจ าเรญ หรอทงไปเลย ใชในงานพธตามฐานะของครอบครว หรอขนาดของโรงพธ ซงเปนงานของหมคณะ เชน พธบวงสรวง สงเวย บชาคร เทพยดา อารกษ ทว ๆ ไป

บายศรของราษฎร

ภาพท 1.3 บายศรปากชาม(สตา บวขาว, 2550)

2. บายศรใหญ หรอบายศรสขวญหรอบายศรเชญขวญ บางทเรยกวา บายศรรบขวญ เปนบายศรขนาดใหญ จดใส พาน โตก จะท าหลายชนซอนกนกไดตามขนาดของพธ

ภาพท 1.4 บายศรใหญ อบรมงานใบตอง ม.ราชภฏราชนครนทร(ชชาต นาโพตอง, 2548)

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 13

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 14: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน1. ตวบายศร2. แมงดา3. กรวยขาว4. ดอกไมประดบตกแตง เชน มาลยตม มาลยซก อบะ ตาขาย ดอกบว

ดอกดาวเรอง ดอกรก ดอกพด5. เครองประกอบ เชน ไขขวญ แตงกวา กลวยน าวา ขนมตม

สวนประกอบของบายศรราษฎร

บายศรปากชาม

ตวบายศรแมงดา

กรวยขาว

ไขขวญ

ดอกไมประดบ

บายศรปากชาม

ภาพท 1.5 บายศรปากชาม(สตา บวขาว, 2550)

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 14

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 15: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

บายศรใหญ

ประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน1. ภาชนะหรอฐานบายศร2. ตวบายศร3. ยอดบายศร4. ดอกไมประดบตกแตง เชน ดอกบว ดอกดาวเรอง ดอกรก ดอกพด

อบะ และดอกไมประดษฐตาง ๆ5. เครองประกอบ

บายศรใหญ

ตวบายศร

ภาชนะ

ยอดบายศร

ดอกไมประดบ

ฐาน

ภาพท 1.6 บายศรใหญ(สตา บวขาว, 2549)

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 15

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 16: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 16

บายศรใหญ แบงออกได 2 ลกษณะ1. บายศรตน บายศรตง หรอบายศรชน 2. บายศรใหญ หรอบายศรสขวญ

ภาพท 1.7 บายศรใหญแบบตาง ๆ(สตา บวขาว, 2551)

บายศรสวรรณบายศรปวณา

บายศรวลยภรณ บายศรจรญญา

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 17: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

มวธการนบชนของตวบายศร ดงน1. นบเฉพาะตวรอง หรอนมสาว (บางคนเรยกตวลกหรอนมแมว)2. นบรวมกบตวยอด หรอตวแม

ทงน เพอใหไดจ านวนค 3 ชน 5 ชน 7 ชน หรอ 9 ชน ซงถอวา เปนเลขสวยและเปนมงคล

3 ชน อปมาดงพระรตนตรย มองค 3 หรอเทพเจา 3 พระองค5 ชน อปมาดงภาคทง 5 ของพระพรหม7 ชน อปมาดงภาคทง 7 ของพระพรหม9 ชน ชอเปนมงคลสงสดในการด าเนนชวต จะไดกาวหนารงเรอง

ไมวาจะท าการใด ๆ มกนยมเลข 9 มากกวาเลขอน

รปแบบของบายศรปากชาม

ภาพท 1.8 บายศรปากชามแบบตาง ๆ(สตา บวขาว, 2550)

บายศรวราภรณบายศรประไพพศบายศรกรณา

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 17

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 18: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

บายศร ใชในงานพธตาง ๆ ของราษฎร ดงน

1. พธทเกยวกบคน

เปนพธการทมความสอดคลองกบวถการด าเนนชวตของคนไทย เชน การท าขวญแรกเกด การท าขวญเดอน การท าขวญตดจก-โกนจก การท าขวญบวชเณร บวชนาค การท าขวญบาวสาว การท าขวญเมอเจบปวย การสขวญ

2. พธทเกยวกบสถานท

พธการทมความสอดคลองกบการอยอาศยของคนไทย เชน พธ ยกศาลพระภม การยกเสาเอก การวางศลาฤกษ การสบชะตาแบบลานนา การบชาเตาท ามดของจงหวดพระนครศรอยธยา

ภาพท 1.9 พธวางศลาฤกษศาลาเฉลมพระเกยรต 80 ป(สตา บวขาว, 2549)

การน าไปใชประโยชน

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 18

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 19: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

3. พธทเกยวกบสตว

พธการทมความสอดคลองกบการท ามาหากนของคนไทยทเกยวของกบสตว เชน การท าขวญควาย การท าขวญชาง

4. พธทเกยวกบพช

พธการทมความสอดคลองกบการท ามาหากนของคนไทยทเกยวของกบพช เชน การท าขวญขาว

5. พธทเกยวกบสงลลบ

พธการทมความสอดคลองกบความเชอของคนไทย เชน การไหวครดนตร โขน ละคร การบวงสรวงเทวดา

ภาพท 1.10 พธบวงสรวง งานหลอพระหลวงพอใหญ วดบางออใน(สตา บวขาว, 2549)

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 19

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 20: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

พธกรรมบางอยาง มเพอจดประสงคเปนอบายในการสงสอนลกหลาน เพอใหมธรรมะ มสต มความอดทน ความศรทธา ความสามคค เปนการปลกฝงคณธรรม ทงความกตญญ ความออนนอมถอมตน ความจงรกภกด ความรบผดชอบความสามคค การรหนาทแหงตน การใหก าลงใจซงกนและกน ฯลฯ จงไมควรมองขามภมปญญาของบรรพบรษไทย หรอเหนวาเปนเรองงมงาย

ภาพท 1.11 พธไหวครศลปกรรม มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร(ชชาต นาโพตอง, 2549)

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 20

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 21: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

พานบายศร เปนสงทบงบอกคตธรรมทางพทธศาสนา 2 ประการ คอ สจธรรม ความจรงแทแนนอน กบ อนจจง ความไมเทยงแท ไมแนนอน ไมถาวรมนคง ไมจรงย งยน นราศสพรรณของสนทรภรอยกรองไววา

เหมอนบายศร มงาน ทานถนอม เจมแปงหอม กระแจะจนทร ใหหรรษา พอเสรจงาน ทานทง ลงคงคาตองลอยมา ลอยไป เปนใบตอง

(ชวงเปนใบตอง ระยะเวลายาวนาน ชวงเปนบายศรระยะเวลาสน เพราะฉะนน อยาทะนงตวหรอทะนงศกดในชวงทเปนบายศร)

ปกตการท าบายศร จะตองท าจากใบตองตาน อาศยความประณต อดทน ผสมทงศาสตรและศลปในตว ผท าบายศรตองไมกลาวค าหยาบ (บายศรทใชในพธกรรมทางพราหมณ ผท าตองถอศล 8 จงจะท าใหบายศรนน ๆ ศกดสทธ) มความหมายทางธรรมะวา การท าความดนนท าไดยาก ตองอดทน รกด ใฝด ตองมสต มสมาธ เมอเราเตรยมใบตอง ฉกใบตอง เชดใบตอง มวนนวบายศร ประกอบตวบายศร และแมแตการแตงตวบายศรดวยดอกไมมงคลนาม ตองท าอยางใจเยน เบามอ ใบตองจะไดไมแตกจนเสยงาน นนคอการฝกสมาธ ตองมสต และสามคค ตลอดเวลาจงจะส าเรจ

จะเหนไดวา บายศร แทจรงคอ อบายสงสอนลกหลาน ปลกฝงธรรมะความออนนอม ความจงรกภกด ความรบผดชอบ ความสามคค ฯลฯ ซงเราควรชนชมในภมปญญาบรรพชนไทยของเรา

คตธรรมจากบายศร

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 21

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 22: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สตา บวขาว

1. ความหมายของบายศร............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. ลกษณะของบายศร............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. คณคาของงานบายศร............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ชอ / กลม ................................................................. ชน............... เลขท..................

ค าชแจงใหนกเรยนแตละกลม วางแผนศกษาใบความรท 1 ตามหวขอ

ทก าหนด และน าขอมลทสรปได จดบนทกลงในใบกจกรรมท 1.1

สบสานงานบายศร 22

งานบายศร

ใบกจกรรมท 1.1 วชา ง 30239ครสตา บวขาว

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 23: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 23

4. ประเภทของบายศร...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. สวนประกอบของบายศร.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. รปแบบของบายศรราษฎร.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. การน าบายศรไปใชประโยชน.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. คตธรรมจากบายศร.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 24: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สตา บวขาว

ชอ / กลม ................................................................. ชน............... เลขท..................

ค าชแจงใหนกเรยนวาดภาพบายศรทกลมสนใจ และระบายสใหสวยงาม

พรอมทงบรรยายใตภาพถงลกษณะบายศร วสดทใชในการท าบายศร

สบสานงานบายศร 24

บรรยายลกษณะบายศรและวสดอปกรณทใช..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

วาดภาพบายศร

ใบกจกรรมท 1.2 วชา ง 30239ครสตา บวขาว

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 25: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

1. ค าวา “บาย” ในภาษาอสานหมายถงขอใดก. ขาวข. ภาชนะค. ความดง. จบตอง สมผส

2. ศาสนาใดมความเชอถอเรองวาผสางเทวดาเปนสงศกดสทธก. พทธข. พราหมณค. อสลามง. ครสต

3. ขอใดเปนการใชประโยชนของบายศรทไมเหมาะสมก. ใชประดบตกแตงโตะอาหารข. ใชในพธไหวครดนตรไทยค. ใชในพธท าขวญเดอนง. ใชในพธแกบน

สตา บวขาว

ค าชแจงนกเรยนศกษาใบความรท 1 และฝกปฏบตแลว ใหท าแบบฝกหด

ตอไปน จ านวน 10 ขอ รวม 10 คะแนน โดยเลอกค าตอบทถกทสดและท าเครองหมาย x ลงในกระดาษค าตอบ

สบสานงานบายศร 25

สบสานงานบายศร

แบบฝกหดท 1 วชา ง 30239ครสตา บวขาว

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 26: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สตา บวขาว

4. บายศรแบงเปน 2 ประเภทคอขอใดก. บายศรปากชาม บายศรสขวญข. บายศรส ารบเลก บายศรส ารบใหญค. บายศรของหลวง บายศรของราษฎรง. บายศรของราษฎร บายศรตองรองทองขาว

5. บายศรใหญของราษฎร เรยกอกอยางหนงวาอยางไรก. บายศรตองรองทองขาวข. บายศรส ารบใหญค. บายศรปากชามง. บายศรสขวญ

6. นมแมวเปนสวนประกอบของบายศร มชอเรยกหลายอยางยกเวนขอใดก. ตวลกข. ตวรองค. ตวยอดง. นมสาว

7. ขอใดคอบายศรใหญก. บายศรจรญญาข. บายศรวราภรณค. บายศรประไพพศง. บายศรกรณา

สบสานงานบายศร 26

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 27: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สตา บวขาว

8. พธวางศลาฤกษศาลาเฉลมพระเกยรต 80 ป เปนการน าบายศรไปใชประโยชนในพธการทเกยวของกบเรองใดก. สงลลบข. สถานทค. พชง. คน

9. พธการใดเกยวของกบสงลลบก. การไหวครดนตรข. การบชาเตาท ามดค. การยกเสาเอกง. การสบชะตา

10. พานบายศรสอความหมายทางธรรมะ ขอใดถกตองทสดก. อยาดงตนกลาใหโตไว ๆข. สงศกดสทธคมครองคนดค. การท าความด ตองใชความอดทนง. หากลมลง อยากลวกบการลกขนใหม

สบสานงานบายศร 27

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 28: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สตา บวขาว

ชอ............................................................................. ชน................... เลขท................

กระดาษค าตอบแบบฝกหดท 1 เรอง สบสานงานบายศร

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

สรปผล

คะแนนเตม คะแนนทได

รวม 10 คะแนน

เกณฑการประเมนคะแนน 8 - 10 = ดมากคะแนน 5 - 7 = พอใชคะแนน 0 - 4 = ปรบปรง

ผาน ไมผาน

สบสานงานบายศร 28

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 29: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สตา บวขาว

เฉลยค าตอบแบบฝกหดท 1เรอง สบสานงานบายศร

ขอ ค าตอบ

1 ง

2 ข

3 ก

4 ค

5 ง

6 ค

7 ก

8 ข

9 ก

10 ค

สบสานงานบายศร 29

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 30: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

ค าชแจง แบบทดสอบมทงหมด 10 ขอ รวม 10 คะแนนใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว โดยท าเครองหมาย x ลงในกระดาษค าตอบ

1. ค าวา “บาย” เปนค าเขมรมความหมายตรงกบขอใดก. ขาวเหนยวข. ขาวเจาค. ขาวสกง. ขาวดบ

2. ค าวา “สร” ในภาษาบาลมความหมายวาอยางไร ก. แปลวา ศรมงคล ข. แปลวา มงขวญค. แปลวา ขาวสกง. แปลวา อมเอม

3. บายศร สนนษฐานกนวาไดรบอทธพลมาจากลทธใด ก. ลทธชวา ข. ลทธอนเดยค. ลทธมอญง. ลทธพราหมณ

รายวชา ง 30239 งานประดษฐใบตอง ชวงชนท 3 ชน มธยมศกษาปท 2 เรอง สบสานงานบายศร เวลา 10 นาท

แบบทดสอบหลงเรยน

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 30

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 31: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

4. บายศรแบงเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอขอใดก. บายศรของหลวง บายศรของราษฎรข. บายศรของหลวง บายศรตองรองทองขาวค. บายศรของราษฎร บายศรปากชามง. บายศรของราษฎร บายศรหางหงส

5. ขอใดคอสวนประกอบหลกของบายศรปากชามทงหมดก. ตวบายศร กรวยขาว ดอกไมชอเปนมงคลข. ตวบายศร แมงดา กระทงขาวค. ตวบายศร แมงดา กรวยขาวง. ตนกลวย ตวบายศร ดอกไมชอเปนมงคล

6. ขอใดคอการน าบายศรไปใชประโยชนในพธเกยวกบสถานทก. การสบชะตาแบบลานนาข. การสขวญค. การบวงสรวงเทวดาง. การท าขวญขาว

7. การบวงสรวงเทพยดาในทก ๆ พธกรรมจะขาดบายศรใดไมได ก. บายศรเทพข. บายศรพรหม ค. บายศรบลลงกง. บายศรปากชาม

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 31

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 32: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

8. ขอใดคอบายศรปากชามทงหมดก. บายศรวราภรณ บายศรประไพพศข. บายศรสวรรณ บายศรกรณาค. บายศรปวณา บายศรวลยภรณง. บายศรประไพพศ บายศรจรญญา

9. พานบายศรบอกถงคตธรรมทางพทธศาสนา 2 ประการ คอขอใดก. ขนต โสรจจะข. ฉนทะ วรยะค. มทตา อเบกขาง. สจธรรม อนจจง

10. ขณะเปนนกเรยน การเรยนท าบายศรใหส าเรจและด เปนศรแกตว และวงศตระกล ควรท าอยางไร ก. ซอต ารามาหดเอง ข. ท าพธบวงสรวงครบาอาจารย ค. ท าบญใสบาตรอทศสวนกศลใหแกครบายศรง. ไมตองท าอะไรเลย

สตา บวขาว สบสานงานบายศร 32

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 33: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สบสานงานบายศร 33สตา บวขาว

ชอ............................................................................. ชน................... เลขท................

กระดาษค าตอบเรอง สบสานงานบายศร

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

สรปผล

คะแนนเตม คะแนนทได

รวม 10 คะแนน

เกณฑการประเมนคะแนน 8 - 10 = ดมากคะแนน 5 - 7 = พอใชคะแนน 0 - 4 = ปรบปรง

ผาน ไมผาน

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 34: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สบสานงานบายศร 34สตา บวขาว

เฉลยค าตอบแบบทดสอบหลงเรยนเรอง สบสานงานบายศร

ขอ ค าตอบ

1 ค

2 ข

3 ง

4 ก

5 ค

6 ก

7 ง

8 ก

9 ง

10 คเผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 35: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สตา บวขาว

บรรณานกรม

การศกษานอกโรงเรยน, กรม, กระทรวงศกษาธการ. เสนทางสอาชพ ชางดอกไมสด. กรงเทพฯ : โรงพมพไทยวฒนาพาณช, 2544.

จนทนา เพชรสงคราม. งานใบตอง. กรงเทพฯ : โรงพมพไทยวฒนาพาณช, 2543.

ภทราวธ ทองแยม. บายศร. กรงเทพฯ : แมบาน, ม.ป.ป.______. วฒนธรรมการจดพานไหวคร. กรงเทพฯ : แมบาน, ม.ป.ป.มณรตน จนทนะผะลน. หนงสอชดมรดกไทย เลมท 3 ฉบบปรบปรง

งานใบตอง. กรงเทพฯ : อมรนทร พรนตง กรฟ, 2531.ศกรนทร หงสรตนาวรกจ. งานใบตอง ชดภาชนะใบตอง. กรงเทพฯ :

อนเตอรลงค โปรซายน, 2547.ศภลกษณ ทบทว. กระทงลอย. กรงเทพฯ : วาดศลป, 2550.

สบสานงานบายศร 35

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 36: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

ค าน า

ชดฝกทกษะปฏบต ประกอบการเรยนการสอน รายวชา ง 30239 งานประดษฐใบตอง ชดใบตองบายศร เลมท 1 เรอง สบสานงานบายศร เลมน จดท าขนเพอใหนกเรยนไดศกษา คนควา ปฏบตตามขนตอนในชดฝกทกษะปฏบต นกเรยนไดลงมอปฏบต เพอใหเกดทกษะการท างานไดดวยตนเอง น าหลกเศรษฐกจพอเพยง มาประยกตใชกบการเรยนการสอน สรางทศนคตทด ชใหเหนคณคาของภมปญญาการประดษฐของทองถนไทย ทสบทอดกนมายาวนาน

การเรยนรในปจจบน นกเรยนสามารถศกษาหาความรและฝกปฏบตตามขนตอนได โดยมครใหค าแนะน า ใหค าปรกษา เพอใหนกเรยนปฏบตไดดวยตนเอง จนเกดทกษะ สามารถน าความรไปใชในชวตประจ าวน และใชในการประกอบอาชพในอนาคตได

ผจดท าหวงเปนอยางยงวา ชดฝกทกษะปฏบต ประกอบการเรยนการสอน ชดใบตองบายศร เลมท 1 เรอง สบสานงานบายศร เลมน จะกอใหเกดประโยชนแกนกเรยนและผทสนใจไดเปนอยางด

ขอขอบพระคณทกทานทกรณาใหค าปรกษาแนะน า อกทง ผเขยนต าราทกทาน ทผจดท าไดน ามาเปนหลกฐานอางอง ศกษา คนควา เพอรวบรวมเปนความรทบรรจในเอกสารเลมนจนส าเรจ

สตา บวขาว

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com

Page 37: คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ · 2010-09-16 · คาช้ีแจง ารใช้ชุดฝึ ท ัษะปฏิบัติ

สารบญ

หนา

ค าชแจงการใชชดฝกทกษะปฏบต 1จดประสงคการเรยนร 2ประโยชนในการใชชดฝกทกษะปฏบต 3แบบทดสอบกอนเรยน 4กระดาษค าตอบกอนเรยน 7เฉลยค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน 8ใบความรท 1 เรอง สบสานงานบายศร 9ใบกจกรรมท 1.1 เรอง งานบายศร 22ใบกจกรรมท 1.2 เรอง วาดภาพบายศร 24

แบบฝกหดท 1 เรอง สบสานงานบายศร 25กระดาษค าตอบแบบฝกหด 28เฉลยค าตอบแบบฝกหดท 1 เรอง สบสานงานบายศร 29แบบทดสอบหลงเรยน 30กระดาษค าตอบหลงเรยน 33เฉลยค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน 34บรรณานกรม 35

เผยแพรบนเวบไซต

www.kroobannok.com