พฤกษศาสตร ป าไม · 2011-06-28 · plant morphology...

นางสาวโสมนัสสา แสงฤทธิ์ นักวิชาการปาไมปฏิบัติการสํานักงานหอพรรณไม

กรมอุทยานแหงชาติ สัตวปา และพันธุพืช

Forest H

erbariu

m

พฤกษศาสตรปาไม

Plant Morphology(สัณฐานวิทยาของพืช)

Plant Ecology(นิเวศวิทยาของพืช)

Plant Physiology(สรีรวิทยาของพืช)

Plant Cytology(เซลลวิทยาของพืช)

Plant Anatomy(กายวิภาคศาตรของพืช)

Plant Taxonomy(อนุกรมวิธานพืช)

Plant Pathology(โรคพืช)

Plant Genetics(พันธุศาสตรของพืช)

Forest H

erbariu

m

พฤกษศาสตร

Botany

Plant Morphology(สัณฐานวิทยาของพืช)

Plant Ecology(นิเวศวิทยาของพืช)

Plant Physiology(สรีรวิทยาของพืช)

Plant Cytology(เซลลวิทยาของพืช)

Plant Anatomy(กายวิภาคศาตรของพืช)

Plant Taxonomy(อนุกรมวิธานพืช)

Plant Pathology(โรคพืช)

Plant Genetics(พันธุศาสตรของพืช)

Forest H

erbariu

m

พฤกษศาสตรปาไม

Botany

Forest H

erbariu

m

โครงสรางภายนอกของพืช (Plant Morphology)

Source: http://home.earthlink.net

1. ราก (Root)

2. ลําตน (Stem)

3. ใบ (Leaves)

4. ดอก (Flowers)

5. ผล (Fruits)

Source: http://www.nana-bio.com , http://www.promma.ac.th

Forest H

erbariu

m

Plant Morphology (root)

- Primary root (taproot)

- primary root system (taproot system)

Seed germination

- Secondary root

pericycle

Forest H

erbariu

m


Adventitious roots : lateral roots coming from organs other than main root system, such as the stem

Fibrous roots system

Source: http://www.promma.ac.thClimbing root

Photosynthetic root

source : http://dnp.go.th/botany

Forest H

erbariu

m


Pneumatophore : erect (breat ing) root protruding above the soil,encountered especiallly in mangroves


Prop root : root growing out of the lower stem or branch and into the soil; = Stilt root

Aerial roots : roots emerging from the plant wholly above the ground surface

beetroot

storage root

houstorium

Forest H

erbariu

m


parasitic root

Forest H

erbariu

m

Plant Morphology (stem)- Aerial stem- Underground stem

http://www.tutorvista.com/topic/cotyledon

dicotyledon monocotyledon

วิสัยของพืช (plant habit) : แบงออกเปน 4 ประเภทหลัก ไดแก- ไมลมลุก (Herb) - ไมพุม (Shrub)- ไมเถา (Climber) - ไมตน (Tree)

Forest H

erbariu

m

Plant Morphology (stem)

1. ไมลมลุก (Herb) : มีลําตนออนนุม เนื่องจากประกอบดวยเนื่อเยื่อที่เปนเนื้อไมเพียงเล็กนอย ลําตนจะตายไปเมื่อหมดฤดูเจริญเติบโต

: พืชที่มีเนื้อไม ลําตนมีขนาดเล็กหรือขนาดกลาง มีลําตนหลักส้ันมีการแตกก่ิงใกลระดับผิวดิน ทําใหมีลักษณะเปนกอหรือเปนพุม

: พืชที่ไมสามารถทรงตัวอยูไดดวยตัวเอง ตองอาศัยวัตถุหรือพืชอื่นเปนหลักใหยึดเกาะ

2. ไมพุม (shrub)2. ไมพุม (shrub)

3. ไมเถา (climber)3. ไมเถา (climber)

Forest H

erbariu

m


4. ไมตน (tree)4. ไมตน (tree)

พืชที่มีเนื้อไม ลําตนขนาดใหญ มีลําตนหลักชัดเจน มักแตกก่ิงกานสาขาในระดับสูงจากพื้นดินมากกัลปพฤกษ (Cassia bakeriana Craib)กัลปพฤกษ (Cassia bakeriana Craib)

Forest H

erbariu

m


Aerial stemAerial stem1.1 Stolon : vegetative shoot spreading along the surface of the ground and rooting at

the nodes, where it may give rise to new plantlets

1.2 Climbing stem : a plant that grows upwards by attaching itself to other structures which it uses as supports; by contrast, a scrambler does not attach itself to its supports

Forest H

erbariu

m


source : http://www2.mcdaniel.edu/Biology/

Climbing root


Stolon

http://www.whimspot.blogspot.com/

Forest H

erbariu

m


http://ouyangxiuling.wordpress.com

Tendril : slender coiling structure derived from branch, leaf or inflorescence and used in climbing

cladode

thorn

spine

prickle

: single node or internode of stem or branch that is flattened and expanded to serve the functions of a leaf

CladodeCladode

Forest H

erbariu

m


Underground stemUnderground stemF

orest Herba

rium


1. Rhizome : underground stem, distinguished from root by its nodes, bud or scale-like leaves

node

internode

shoot

Underground stemUnderground stem

2. Tuber : a thickened branch of an underground stem, serving as storage organ, destinguished by bearing leaves/leaf scars and axillary bud

shootbud F

orest Herba

rium


3 Bulb : underground storage organ; the bud(s) enchosed by fleshy scale leaves and/or leaf bases

Forest H

erbariu

m



scale leafstem

New leaves

shootnode

internode

Forest H

erbariu

m


4. Corm : short underground swollen stem, a storage stem


Leaf compositionLeaf compositionF

orest Herba

rium

Plant Morphology (leaves)

M

Forest H

erbariu

m


Stipule : leaf-like, spine-like or scale-like appendages of the leaf, usually in pairs at the base of the petiole

Araliaceae Magnoliaceae, Moraceae Polygonaceae

Rubiaceae

Forest H

erbariu

m


Petiole : leaf stalk, the basal and usually narrowly cylindrical part of the leaf which carries the vascular bundles and is intermediate in position between stem and blade

Source : http://www.botany.hawaii.edu/

Leaf sheath

Wing petiole

PhyllodeBulbous petiole

leaf morphologyleaf morphologyประกอบดวย รูปรางแผนใบ ( leaf shape) ปลายใบ ( leaf apex) โคนใบ ( leaf base)

ขอบใบ ( leaf margin) ผิวใบ (leaf surface) เนื้อใบ (leaf texture) และการเรียงเสนใบ (leaf venation)

leaf shapeleaf shape

ovate lanceolate cordate

กลุมใบรูปไข

1:2 ถึง 2:3 1:5 ถึง 1:3

Forest H

erbariu

m


leaf shapeleaf shape

obovateoblanceolate

spathulate elliptic orbicular rhomboid oblong linear

กลุมใบรูปไขกลับ กลุมใบรูปรี กลุมใบรูปขอบขนาน

- รูปไขกลับ (obovate)- รูปใบหอกกลับ (oblanceolate)- รูปชอน (spathulate)

- รูปรี (elliptic)- รูปกลม (orbicular)- รูปส่ีเหลี่ยมขาวหลามตัด (rhomboid)

- รูปขอบขนาน (oblong)- รูปแถบ (linear)

Forest H

erbariu

m


1:121:2 ถึง 2:31:2 ถึง 2:3 1:2 ถึง 2:3 1:11:5 ถึง1:3

Leaf apexLeaf apexF

orest Herba

rium


Forest H

erbariu

m


Leaf apexLeaf apex

Leaf baseLeaf baseF

orest Herba

rium


Leaf marginLeaf margin

ขอบเรียบ (entire) ขอบเปนคลื่น (undulate) ขอบหยักมน (crenate) ขอบจักซี่ฟน (dentate)

ขอบจักฟนเลื่อย (serrate)ขอบเวาเปนคลื่น (sinuate)

ขอบเวาเปนพู (lobed)ขอบเวาลึก (cleft)

ขอบเปนแฉก (parted)

Forest H

erbariu

m


Forest H

erbariu

m

Plant Morphology (leaves)Leaf surfaceLeaf surfaceGlabrous (เกล้ียง) : smooth and without hairs, scales or other trichomesGlaucous (มีนวล) : covered with a waxy bluish grey or sea-green bloom, which

rubs off easily

Hispid (ขนสาก) : covered with long stiff hairs or bristles, more sharply bristly than hirsute.

Strigose (ขนแข็งเอน) : covered with sharp stiff hairs lying + parallel to and close to the surface

Forest H

erbariu

m


Leaf surface

Pubescent (ขนส้ันนุม) : covered with dense fine, short, soft hairs; downy

Tomentose (ขนส้ันหนานุม) : densely covered in short soft hairs, somewhat matted

เสนใบ (vein)เสนใบ (vein)

เสนกลางใบ (midrib) กลุมของเนื้อเยื่อทอลําเลียงที่ตอมาจากสวนกานใบ

เสนแขนงใบ ( lateral vein) กลุมของเนื้อเยื่อทอลําเลียงที่แยกออกจากเสนกลางใบ

เสนใบยอย (veinlet) กลุมของเนื้อเยื่อทอลําเลียงที่แยกออกจากเสนแขนงใบ

Forest H

erbariu

m


Forest H

erbariu

m


Leaf venationLeaf venation

การเรียงเสนใบแบบขนาน (parallel venation) : การจัดเรียงเสนใบที่ขนานกัน มีระยะหางเทา ๆ กัน

parallel pinnate venation parallel palmate venation

Forest H

erbariu

m


Leaf venationLeaf venation

การเรียงเสนใบแบบรางแห (reticulate venation) : การจัดเรียงเสนใบยอยที่มีการแยกแขนง และเชื่อมตอของเสนใบคลายรางแห

reticulate pinnate venation reticulate palmate venation

• ขอสังเกต– สังเกตตาขางท่ีบริเวณซอกใบ

– สังเกตความแก ออน ของใบ ใบยอยของใบประกอบจะมีความแกออน สี และขนาดที่สม่ําเสมอกัน

Simple leafSimple leafมะยม (Phyllanthus acidus (L.)Skeelsมะยม (Phyllanthus acidus (L.)Skeels

Forest H

erbariu

m


ใบเดี่ยวและใบประกอบใบเดี่ยวและใบประกอบ

palmately compound leaf : leaflets originate from one central point

pinnately compound leaf : leaf blades having leaflets arranged on both sides of a rachis

pinnately compound leaf palmately compound leaf

compound leafcompound leafF

orest Herba

rium


Phyllotaxy : arrangement of leaves on a stem or branchPhyllotaxy : arrangement of leaves on a stem or branch

alternate spiral

Forest H

erbariu

m


distichous basal rosette

Forest H

erbariu

m

Plant Morphology (leaves)PhyllotaxyPhyllotaxy

decussateopposite

whorl fasiculateDwarf shoot

Needle leaf

ดอก (flowers)ดอก (flowers)F

orest Herba

rium

Plant Morphology (flowers)

t

ดอกเพศผู (staminate flower) คือ ดอกท่ีมีเฉพาะวงเกสรเพศผูดอกเพศเมีย (pistilate flower) คือ ดอกท่ีมีเฉพาะวงเกสรเพศเมีย

ดอกสมบูรณ (complete flower) คือ ดอกท่ีมีองคประกอบครบทั้ง 4 วงดอกไมสมบูรณ (incomplete flower) คือ ดอกท่ีมีองคประกอบไมครบทั้ง 4 วง

ดอกสมบูรณเพศ (perfect flower) คือ ดอกท่ีมีวงเกสรเพศผู และวงเกสรเพศเมียดอกไมสมบูรณเพศ (imperfect flower) คือ ดอกท่ีมีวงเกสรเพศผูหรือวงเกสรเพศเมีย

อยางใดอยางหน่ึง

Forest H

erbariu

m

Plant Morphology (flowers)FlowersFlowers

Floral SymmetryFloral Symmetry

radial symmetry bilateral symmetry

Forest H

erbariu

m


CorollaCorolla

รูปดอกหางนกยูง (caesalpinaceous form)รูปกากบาท (cruciform)

Forest H

erbariu

m


- Polypetalous flower

- Gamopetalous flower

Polypetalous flower

ดอกรูปดอกถ่ัว (papilionaceous form)

ดอกรูปดอกกลวยไม(orchidaceous form)

Forest H

erbariu

m


ดอกที่มีกลีบดอกเชื่อมติดกัน (synpetalous flower)

rotate salverform

tubular form campanulate

รูปกงลอ (rotate) หลอดกลีบดอกสั้น แฉกกลีบดอกแผต้ังฉากหรือหลอดกลีบดอกเชื่อมกันแลวแผออกไมเปนหลอดชัดเจน

รูปดอกเข็ม (salverform) หลอดกลีบดอกแคบยาว แฉกกลีบดอกกางต้ังฉากกับหลอดกลีบดอก

รูปหลอด (tubular form) หลอดกลีบดอกแคบหรือยาวคลายรูปดอกเขม็ แตแฉกกลบีดอกสั้นและไมกางตั้งฉากกันหลอดกลีบดอก

รูประฆัง (campanulate) หลอดกลีบดอกคอนขางกวาง สวนปลายหลอดคอย ๆ ผายออกในตอนปลายไปสูสวนแฉกกลบีดอก

Forest H

erbariu

m


ดอกที่มีกลีบดอกเชื่อมติดกัน (synpetalous flower)

funnelform urceolate

liguliform bilabiate form

รูปกรวย (funnelform) โคนหลอดกลีบดอกแคบและคอย ๆ ผายออกสูตอนปลายไปสูแฉกกลีบดอก

รูปโถ (urceolate) โคนหลอดกลีบดอกกวางและคอดแคบทางดานบน แฉกกลีบดอกส้ัน

รูปลิ้น (liguliform) หลอดกลีบดอกสั้นมาก ปลายกลีบดอกแผออกเปนรูปลิ้น เชนดอกวงนอก (ray flower) ของพืชหลายชนิดในวงศ Asteraceae

รูปปากเปด (bilabiate form) แฉกกลบีดอกแยกออกเปนแฉกกลีบบน (upper lip) และแฉกกลีบลาง (lower lip) ที่มีขนาดและรูปรางตางกัน

Forest H

erbariu

m


Position of ovaryPosition of ovaryF

orest Herba

rium


InflorescencesInflorescencesกลุมของดอกยอย (florets) ที่เกิดอยูบนกานชอดอก (peduncle) เดียวกัน แบงตามการเจริญของดอก

ไดเปน 2 กลุมใหญ

ชอดอกแบบชอกระจุก (cymose, determinate inflorescence)

1. ชอดอกแบบชอกระจุกดานเดียว (monochasium) มีการแยกแขนงของชอดอกออกไปทางดานขางเพียงดานเดียว

- ชอกระจุกดานเดียวเดี่ยว (simple monochasium)

Forest H

erbariu

m


ชอดอกแบบชอกระจะ (racemose, indeterminate inflorescence)

2. ชอดอกแบบชอกระจุกสองดาน (dichasium) : มีการแยกแขนงของชอดอกออกไปทั้งสองขางของดอกยอยที่อยูกลางชอ ในระดับเดียวกัน

- ชอกระจุกสองดานเดี่ยว (simple dichasium)

- ชอกระจุกสองดานประกอบ (compound dichasium)

InflorescencesInflorescencesF

orest Herba

rium


InflorescencesInflorescencesชอดอกแบบชอกระจะ (racemose, indeterminate inflorescence)

1. Raceme (ชอกระจะ) : a monopodialinflorescence in which the flowers are borne on pedicels along a central axis,with the terminal flowers being the youngest and last to open

2. Corymb (ชอเชิงหล่ัน) : a more or less flat-topped, racemose inflorescence in which the branches or the pedicel start from differents points but all reach to about the same level

Forest H

erbariu

m



3. Spike (ชอเชิงลด) : a racemoseInflorescence with the flowers al ternate and sessile along a common unbranchedaxis, flower single or (less precisely) in short clusters

4. Catkin (ชอดอกแบบหางกระรอก): a slender, often pendulous, cylindrical racemose or spicate inflorescence with crowded (sub) sessile unisexual apetalous flowers, falling as a whole after fruiting;=ament(um)

Forest H

erbariu

m



6. capitulum, head (ชอกระจุกแนน) :a compact cluster of + sessile flowers; The capitulum may be surrounded by specialised bracts, the involucre

Forest H

erbariu

m


5. Umbel (ชอซี่รม) : an inflorescence withbranches arising from more or less the same point on a common peduncle


7. Panicle (ชอแยกแขนง) : an inflorescence in which the main axis has several lateral branches, each of which is branched.

8. Spadix (ชอเชิงลดมีกาบ) : unbranchedinflorescence with fleshy or thickened axis inwhich the flowers are (partly) sunken(as in Araceae)

Forest H

erbariu

m


ผนังผลชั้นกลาง (mesocarp) มักจะมีลักษณะเปนเนื้อนุม เชนเนื้อของพุทรา มะปราง มะมวง หรือมีลักษณะเปนเสนใย เชน มะพราว

ผนังผลชั้นใน (endocarp) เปนชั้นในสุดที่ติดกับเมล็ด อาจมีลักษณะเปนเนื้อนุม เชน มะเขือเทศ มีลักษณะบาง เหนียว เชนเงาะ มีลักษณะหนาและแข็ง เชน กะลามะพราว หรือหนาเหนียว และแข็ง เชนมะมวง

FruitsFruitsรังไขที่เปล่ียนแปลงไปหลังเกิดการปฏิสนธิ (fertilization) มีสวนประกอบที่สําคัญ 2 สวน

ไดแก ผนังผล (pericarp) และเมล็ด (seed)

ผนังผล คือสวนท่ีเจริญมาจากผนังรังไข (ovary wall) แบงออกเปน 3 ชั้น

ผนังผลชั้นนอก (exocarp) มักจะบางและเหนียว ทําหนาที่เปนเปลือกของผล เชน เปลือกพุทรา มะมวง

exocarp

mesocarp

endocarp

Forest H

erbariu

m

Plant Morphology (fruits)

Polyalthia sp.

Aggregate fruitAggregate fruit

Rubus sp.

1. ผลเด่ียว (simple fruit) : ผลที่เจริญมาจากรังไขของดอก 1 ดอก ที่มีเกสรเพศเมียเพียง 1 อัน ซึ่งอาจเปนเกสรเพศเมียเดี่ยวหรือเกสรเพศเมียประกอบก็ได จํานวนเมล็ดมีไดตั้งแต 1 ถึงหลายเมล็ด

2. ผลกลุม (aggregate fruit) : ผลที่เจริญมาจากรังไขหลายอันของดอก 1 ดอก หรือดอกเดี่ยวที่มีเกสรเพศเมียแบบคารเพลแยก รังไขแตละอันเจริญไปเปนผลยอยหนึ่งผลติดบนฐานดอกเดียวกัน ซ่ึงอาจเชื่อมหรือไมเชื่อมตดิเปนเนื้อเดียวกันก็ได

Forest H

erbariu

m


หมอน (Morus sp.)หมอน (Morus sp.)

ไทร (Fucus sp.)ไทร (Fucus sp.)

3. ผลรวม (multiple fruit) : ผลที่เจริญมาจากรังไขของดอกยอยจํานวนมากในดอกชอ เมื่อรังไขเจริญเปนผลผนังรังไขอาจเชื่อมติดกันหรือผลเบียดกันแนนจนมีลักษณะคลายผลหนึ่งผล

ยอ (Morinda sp.)ยอ (Morinda sp.)

Forest H

erbariu

m


แบงผลตามลักษณะของตัวผล ออกเปน 2 กลุมแบงผลตามลักษณะของตัวผล ออกเปน 2 กลุม1. ผลมีเนื้อ (fleshy fruit)

1.1 drupe (ผลแบบผนังชั้นในแข็ง) : a stone fruit (e.g. plum, cherry), fleshy indehiscentfruit with the seed(s) enclosed in a stony endocarp

มะมวง (Mangifera indica L.)มะมวง (Mangifera indica L.)

drupe

exocarpmesocarpendocarpseed

Forest H

erbariu

m


1.2 Berry (ผลมีเนื้อหนึ่งถึงหลายเมล็ด) : an indehiscent simple fruit wi th one to many seeds immersed in a fleshy pulp, supported by an endocarp less than 2 mm thick, the pericarp not differentiated internally by a hardened endocarp or airspace

ผลแบบสม (Hesperidium) a fleshy berry with a leathery rind, the fleshy part divided into segments (like an orange) and multiple seeds, each with a hard testa

exocarp

mesocarp

endocarpexocarp

1. ผลมีเนื้อ (fleshy fruit)1. ผลมีเนื้อ (fleshy fruit)F

orest Herba

rium


ฟกขาว (Momordica cochinchinensis (Lour.) Spreng.)ฟกขาว (Momordica cochinchinensis (Lour.) Spreng.)

1. ผลมีเนื้อ (fleshy fruit)1. ผลมีเนื้อ (fleshy fruit)

Pepo (ผลแบบแตง) inferior fruit of the Cucurbitaceae, berry-like with a hard rind (exocarp) and parietal placentation

Forest H

erbariu

m


Pome (ผลแบบแอปเปล ) indehiscent simple fruit in which the receptacle or hypanthiumhas enlarged to enclose the ripened ovary

pome

Syzygium sp.

กลีบเลี้ยง

ผลที่แทจริง

เมล็ด

เนื้อผลเจริญจากฐานรองดอก

1. ผลมีเนื้อ (fleshy fruits)1. ผลมีเนื้อ (fleshy fruits)F

orest Herba

rium


2. ผลแหง (dry fruit)2. ผลแหง (dry fruit)

2.1 dry indehiscent fruit

Achene (ผลแหงเมล็ดลอน ) : a small dry thin-Walled fruit, not splitting when ripe, and containing a single seed

Caryopsis (ผลแหงเมล็ดติด , ผลแบบธัญพืช): the fruit in Gramineae/Poaceae, a small dry thin-walled fruit, with the single seedfused to the pericarp; a types of achene

Forest H

erbariu

m


บัวหลวง (Nelumbo nucifera Gaertn.)บัวหลวง (Nelumbo nucifera Gaertn.)

� ��

Nut (ผลเปลือกแข็งเมล็ดเดียว) a one-seeded indehiscent fruit with a hard dry pericarp(the shell) that is derived from a one-loculed ovary


Forest H

erbariu

m


Samara (ผลปกเดียว) : type of frui t in which a flattened wing of fibrous, papery tissuedevelops from the ovary wall


Forest H

erbariu

m


Source : http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Acer_fruit

2.2 dry dehiscent fruit

Bauhinia sp.

legumelegume legumelegume

มะกล่ําตาหนู (Abrus precatorius L.)มะกล่ําตาหนู (Abrus precatorius L.)

ตอยติ่ง

Legume (ฝกแบบถั่ว) : the fruit pod of the Leguminosae/Fabaceae, derived from a single carpel, usually (though with many exceptions) opening along a suture into two halves, usually dry

Lomentum (ฝกหักขอ) the fruit pod, common in Leguminosae/Fabaceae, constricted between each seed and falling apart at the constrictions into single-seeded units

lomentumlomentum Forest H

erbariu

m


follicle

พุงทะลาย (Scapium sp.)

Follicle (ผลแตกแนวเดียวหรือผลแบบฝกรัก) : a pod arising from a single carpel, opening along the inner (adaxial) suture to which the seeds are attached


Siliqua (ผลแหงแตกออกแบบผักกาด): a fruit divided into two cell by a thin partition, opening by two valves which fall away from a frame on which the seeds are bone; more than three times as long as wide (e.g. in Cruciferae/ Brassicaceae)

Forest H

erbariu

m


บัวทอง (Hypericum sp.)บัวทอง (Hypericum sp.) Torenia sp.

Capsule (ผลแหงแตก) : a dry dehiscent fruit composed of two or more united carpels, opening by valves, slits or pores


septicidal capsule loculicidal capsule

Forest H

erbariu

m


Source : http://www.life.illinois.edu/ Source : http://www.backyardnature.net/

Forest H

erbariu

m


- poricidal capsule - circumscissile capsule


ผลแหงแตกแบบฝาเปดผลแหงแตกเปนรู

กองกานดา ชยามฤต. 2545. คูมือจําแนกพรรณไม. บริษัท ประชาชน จาํกัด. กรุงเทพฯ. 232 หนา.

ชุมพล คุณวาส.ี 2551. สัณฐานวิทยาเบื้องตนในการระบชุื่อวงศพืชดอกสามัญ (Basic Morphology for Identification of Common Flowering Plant Families). สํานักพิมพแหงจุฬาลงกรณ-มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ. 142 หนา.

ราชบัณฑิตยสถาน. 2546. ศัพทพฤกษศาสตร อังกฤษ-ไทย ไทย-อังกฤษ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน.หางหุนสวนจํากัด อรณุการพิมพ. กรุงเทพฯ. 300 หนา.

ราชบัณฑิตยสถาน. 2547. อนุกรมวิธานพืชอักษร ข. หจก. อรุณการพิมพ, กรุงเทพฯ. 263 หนา.

วันเพ็ญ ภูติจันทร, 2540. พฤกษศาสตร (BOTANY). โอเดียนสโตร, กรุงเทพฯ. 264 หนา.

Beentje, H. 2010. The Kew Plant Glossary. Kew Publishing, Royal Botanic Garden, Kew

��

Thank you for your attentionF

orest Herba

rium

พฤกษศาสตร ป าไม · 2011-06-28 · plant morphology...

Documents