สรุปสาระส าคัญ รายงานผลการพัฒนา...

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำกำรเศรษฐกจและสงคมแหงชำต

สรปสาระส าคญ

เศรษฐกจและสงคมของประเทศ

ป แผนพฒนาฯ ฉบบท 11

รายงานผลการพฒนา

(2555 -2559)

กรกฎำคม 2560

ค ำน ำ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) เปนยทธศาสตรการพฒนาประเทศระยะปานกลาง ทเกดจากการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคมไทย และไดนอมน า “ปรชญำของเศรษฐกจพอเพยง” มาเปนปรชญาน าทางในการพฒนาประเทศ ภายใตแนวคด “คนเปนศนยกลำงกำรพฒนำ” เพอมงใหเกดภมคมกนและเตรยมความพรอมใหแกคน สงคม และระบบเศรษฐกจของประเทศสามารถปรบตวรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงไดอยางเหมาะสม ก าหนดวสยทศนมงส “สงคมอยรวมกนอยางมความสข ดวยความเสมอภาค เปนธรรม และมภมคมกนตอการเปลยนแปลง” น าไปสการพฒนาเพอประโยชนสขทยงยนของคนและสงคมไทย

การตดตามประเมนผลการพฒนาประเทศตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เปนภารกจหลกของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ซงไดด าเนนการมาอยางตอเนอง และเผยแพรใหสาธารณชนไดรบรในการประชมประจ าปของส านกงานฯ ทกป ส าหรบในป 2560 การด าเนนงานภายใตแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ไดสนสดลง และเปนปแรกของการพฒนาประเทศตามแนวทางของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ส านกงานฯ จงไดจดท า “สรปสาระส าคญ รายงานผลการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ 5 ป ของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11” เพอรายงานผลการด าเนนงานประกอบดวย การตดตามประเมนผลการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง การประเมนผลกระทบการพฒนาดวยดชนความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย การประเมนผลส าเรจของยทธศาสตรภายใตแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ทง 6 ยทธศาสตร และแนวทางการตดตามประเมนผลแผนพฒนาฯ ฉบบท 12

ส านกงานฯ หวงเปนอยางยงวาเอกสาร “สรปสาระส าคญ รายงานผลการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ 5 ป ของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11” ฉบบน จะสรางความร ความเขาใจในการตดตามประเมนผลการพฒนาประเทศ และน าไปสการมสวนรวมในกระบวนการพฒนาประเทศใหเกดขนกบทกภาคส วนของสงคม มงสการพฒนาทยงยน ประเทศมความมนคง และมความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำกำรเศรษฐกจและสงคมแหงชำต กรกฎาคม 2560

ส ร ป ส ำ ร ะ ส ำ ค ญ

รำยงำนผลกำรพฒนำเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ในระยะ 5 ป ของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11

1 บทน ำ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ.2555-2559) ประกาศใชเมอวนท 1 ตลาคม

2554 เปนยทธศาสตรการพฒนาประเทศระยะปานกลาง ก าหนดวสยทศนการพฒนาส “สงคมอยรวมกนอยำงมควำมสข ดวยควำมเสมอภำค เปนธรรม และมภมคมกนตอกำรเปลยนแปลง” และไดนอมน าหลก “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” มาเปนปรชญาน าทางในการพฒนาประเทศ และยด “คน” เปนศนยกลางของการพฒนา มวตถประสงคและเปาหมายในการสรางความแขงแกรงของระบบและโครงสรางตางๆ ภายในประเทศใหสามารถพงตนเองไดมากขน และสรางภมคมกนทดของประเทศตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและบรหารการพฒนาประเทศใหอยบนหลกธรรมาภบาลและประชาธปไตย เพอน ามาซงความอยเยนเปนสขรวมกนของสงคมไทยและความยงยนของการพฒนา ก าหนดยทธศาสตรการพฒนา 6 ยทธศาสตร ไดแก ยทธศาสตรการสรางความเปนธรรมในสงคม ยทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน ยทธศาสตรความเขมแขงภาคเกษตร ความมนคงของอาหารและพลงงาน ยทธศาสตรการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพและยงยน ยทธศาสตรการสรางความเชอมโยงกบประเทศในภมภาคเพอความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม และยทธศาสตรการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน

การพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศในระยะ 5 ป ของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ประเทศไทยตองเผชญกบการเปลยนแปลงหลายประการ อาท ผลกระทบจากวกฤตน าทวมใหญในปแรกของแผนฯ การชะลอตวของเศรษฐกจโลกและเศรษฐกจคคา ภยพบตทางธรรมชาตทงภยแลงและน าทวม ขณะท ในช วงกลางแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ความไมมเสถยรภาพของการเมองภายในประเทศ สงผลกระทบตอเศรษฐกจภายในประเทศ การใชจายภาคครวเรอนและการลงทนภาคเอกชนชะลอตว อยางไรกตาม ในชวงปลายแผนฯ รฐบาลไดพยายามวางรากฐานการพฒนาประเทศในระยะยาว โดยจดท ากรอบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป และแผนการปฏรปประเทศ เพอใชในการขบเคลอนการพฒนาประเทศสความมนคง มงคง และยงยน ประกอบกบเสถยรภาพทางเศรษฐกจอยในเกณฑคอนขางด มการเรงลงทนในโครงสรางพนฐานของภาครฐ สงผลใหเศรษฐกจคอยๆ ฟนตวดขน ซงปจจยดงกลาวเปนทงโอกาสและขอจ ากดตอการพฒนาประเทศ

ดงนน ในป 2559 การพฒนาประเทศภายใตแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ไดสนสดลงแลว ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต จงไดจดท ารายงานผลการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ในระยะ 5 ป ของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ขน ทสะทอนถงความส าเรจของการพฒนาประเทศทเชอมโยงกนใน 3 ระดบ ประกอบดวย การตดตามประเมนผลการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เพอสะทอนถงความส าเรจในการนอมน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชทงในการด ารงชวต

2

ของประชาชนและการพฒนาประเทศตามแนวทางการพฒนาภายใตแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 การประเมนผลกระทบในภาพรวม จากการพฒนาตามแผนฯ ทสงผลตอระดบการเปลยนแปลงของความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย ดวยดชนความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย และการประเมนผลส าเรจระดบยทธศาสตร เพอประเมนการบรรลผลส าเรจตามเปาหมาย ผลการพฒนาและผลการด าเนนงานภายใตแนวทางการพฒนาตามยทธศาสตรของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ดงน

2 กำรพฒนำประเทศในระยะ 5 ป ของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11 2.1 กำรตดตำมประเมนผลกำรประยกตใชปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงในระยะ 5 ป

ของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเนนการสรางความเขมแขงภายในเพอเปนภมคมกนตอผลกระทบจากภายนอก สามารถใชเปนแนวทางในการก าหนดนโยบายของประเทศ เพอใหอยไดในสงแวดลอมทผนผวน ตงแตวกฤตเศรษฐกจป 2540 เปนตนมา ประกอบกบไดมการนอมน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาเปนหลกในการพฒนาประเทศในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 ตอเนองมาจนถงแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 รวมทงปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงยงถกระบไวในวสยทศนของกรอบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560-2579) ซงใชเปนกรอบวสยทศนของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ดวยวา ประเทศไทยมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ผลของการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในปท 5 ของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 มความกาวหนาดงน

2.1.1 ภำพรวมกำรประยกตใชปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงในปท 5 ของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11 ผลจากการส ารวจการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในชวง 5 ปของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) พบวา กลมตวอยางเกอบทงหมด รจกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และกลมตวอยางทประเมนตนเองวาไมรจกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมสดสวนนอยและแนวโนมลดลง กลมตวอยางสวนใหญประเมนตนเองวา มการรบรและเขาใจในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในระดบปานกลาง และรองลงมามความรความเขาใจในระดบ รบรและเขาใจมาก ขณะท ผลการประเมนความรความเขาใจในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงดวยการตอบแบบทดสอบ ระบวา กลมตวอยางสวนใหญ ทงในภาพรวมและในทกภาค มความรความเขาใจในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในระดบ รบรและเขาใจนอย แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญทประเมนวาตนเองเขาใจปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในระดบปานกลางหรอมากนน ในความเปนจรง สวนใหญกลบมความเขาใจอยในระดบนอยเทานน ดงนน ความเขาใจของผทประเมนตนเองวามความเขาใจมาก อาจยงเปนความเขาใจทไมถกตอง นอกจากนน กลมตวอยางทประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสวนใหญไดรบการฝกอบรม ศกษาดงาน หรอเรยนรเกยวกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงจ านวน 1-5 ครงมสดสวนมากทสด และผทไมเคยไดรบการอบรมหรอศกษาดงานเลยมสดสวนสงเปนอนดบ 2 ขณะทการเรยนรปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนการเรยนรจากสอตางๆ อาท โทรทศน วทย หนงสอพมพ นตยสาร อนเตอรเนต มากทสด และส าหรบวธการประชาสมพนธเพอสงเสรมการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทไดผลมากทสด และกลมตวอยางยงเหนวาควรใชวธการยกตวอยางจากกรณทเกดขนจรงใหเหนเปนรปธรรมวาน าไปใชในชวตจรงไดอยางไรมากทสด

3

กลมตวอยางสวนใหญมการน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกต ใช มเพยงสวนนอยเทานนทไมประยกตใช ซงสาเหตส าคญของการไมประยกตใชคอ การไมรวธน าไปประยกตใช สวนใหญเรมประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงตงแตตนแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555) ซงผทประยกตใชเกนครง ประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนประจ าจนเปนวถชวต หรอเปนการประยกตใชในระดบ “เขาถง” ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงอยางแทจรง1 โดยประยกตใชกบวธปฏบตในการท างานมากทสด และมวตถประสงคหลกของการประยกตใชคอ เพอการด าเนนชวตตามหลกคณธรรม จรยธรรม และการพงตนเองไดมากขน เมอประยกตใชแลว สวนใหญบรรลผลตามวตถประสงคหลกทตงไวในระดบปานกลาง ส าหรบปญหา/อปสรรคของการประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงของกลมตวอยางสวนใหญคอ การขาดความรในการประยกตใช ขณะทปญหาการขาดความรความเขาใจเกยวกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง รวมทงปญหาทศนคต คานยมของคนในองคกร/คนรอบขางทไมเหนดวยกบการประยกตใช ซงอาจเกดจากความเขาใจผดในเรองหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง สะทอนไดจากผลการประเมนตนเองในเรองความรความเขาใจปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปรยบเทยบกบการตอบแบบทดสอบยงชใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญทประเมนวาตนเองเขาใจปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในระดบปานกลางหรอมากนน ในความเปนจรง สวนใหญกลบมความเขาใจอยในระดบนอยเทานน ซงแสดงใหเหนวาความเขาใจของผทประเมนตนเองวามความเขาใจมาก อาจยงเปนความเขาใจทไมถกตอง ส าหรบปจจยแหงความส าเรจทส าคญทสดของการประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงคอ การมความเขาใจในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงอยางแทจรง

2.1.2 กำรประยกตใชปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงของภำคกำรพฒนำ

1) ภำครฐมควำมรควำมเขำใจหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงในระดบนอยสงทสด และเรยนรปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงจำกภำครฐดวยกนมำกกวำภำคอนๆ ผลส ารวจพบวา บคลากร/องคกรภาครฐในกลมตวอยางสวนใหญประเมนตนเองวา มความรความเขาใจปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในระดบปานกลาง ขณะทผลการประเมนจากการตอบแบบทดสอบระบวา ภาครฐมความรความเขาใจในระดบนอย ซงเปนสดสวนทสงทสดเมอเทยบกบภาคอนๆ ผลส ารวจกลมภาครฐสวนใหญเรยนรปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงจากหนวยงานภาครฐดวยกนเองมากทสด ส าหรบการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง กลมตวอยางภาครฐมสดสวนผประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงสงกวาทกภาค โดยประยกตใชกบวธปฏบตในการท างานมากทสด มวตถประสงคหลกเพอด าเนนชวตตามหลกคณธรรม จรยธรรมมากทสด สวนใหญประยกตใชในระดบเปนประจ าจนเปนวถชวต (ระดบเขาถง) และเมอประยกตใชแลวไดผลบรรลตามวตถประสงคหลกทตงไวในระดบปานกลาง และมความยงยน เชนเดยวกบภาคอนๆ ส าหรบปญหา/อปสรรคของการประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงของกลมตวอยางภาครฐ ทส าคญทสดคอ การขาดความรในการประยกตใช ส าหรบปจจยแหงความส าเรจทส าคญทสดคอ การมความเขาใจในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงอยางแทจรง

2) ภำคเอกชนมควำมรควำมเขำใจในหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงในระดบมำกต ำทสด และมผไมไดรบกำรศกษำดงำนเลยมำกทสด ผลส ารวจบงชวา บคลากร/องคกรในกลมตวอยางภาคเอกชนสวนใหญประเมนตนเองวามความร ความเขาใจในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงใน

1 ศ.ดร.อภชย พนธเสน แบงระดบความเขาใจปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงออกเปน 3 ระดบ ไดแก 1) “เขาขาย” เปนขนเรมตนมวธการทสามารถสรางภมคมกนใหแกตนเองได 2) “เขาใจ” เปนขนทเขาใจแนวคดของเศรษฐกจพอเพยงแลว และเรมประยกตใชใชหลกการของความพอประมาณ และ 3) “เขาถง” เปนขนทเขาใจเหตผล และน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทงหมดมาประยกตใชจนเปนวถชวต อานรายละเอยดเพมเตมไดท ศ. ดร.อภชย พนธเสน, “เหลยวหลงเพอการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยงในทศวรรษหนา (2556-2565)”

4

ระดบปานกลาง และผลการประเมนจากการตอบแบบทดสอบระบวา ภาคเอกชนสวนใหญมความรความเขาใจในระดบนอย ทงน ภาคเอกชนมสดสวนการไมเคยศกษาดงานดานเศรษฐกจพอเพยงเลยสงกวาทกภาค โดยการเรยนรเรองปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสวนใหญเปนการเรยนรจากสอตางๆ อาท โทรทศน วทย หนงสอพมพ นตยสาร/อนเตอรเนต มากทสด วธการประชาสมพนธเพอสงเสรมการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทไดผลมากทสดคอ การยกตวอยางจากกรณทเกดขนจรงใหเหนเปนรปธรรมวาน าไปใชในชวตจรงอยางไร เหมอนกบภาคอนๆ ภาคเอกชนไดใหความส าคญกบสอโซเชยลมเดยเปนอนดบสองเชนเดยวกบภาครฐ และเหนวาควรประชาสมพนธโดยใชสอสงคมออนไลนใหมากขน อาท Facebook Youtube Instagram Twitter และ Line ส าหรบการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ภาคเอกชนมสดสวนการไมประยกตใชสงกวาภาคอนๆ สาเหตทไมประยกตใชทส าคญทสดคอ มความจ าเปนตองแขงขน อาท ท ายอดขาย เพมก าไรใหถงเปาหมาย ส าหรบผทประยกตใช มการประยกตใชในเรอง การบรหารองคกรในฐานะเปนผบรหารมากทสด วตถประสงคทส าคญทสดคอ เพอการสรางความมนคงในชวต ภาคเอกชนประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนประจ าจนเปนวถชวต (ระดบเขาถง) มากทสด เมอประยกตใชแลวจะบรรลวตถประสงคทตงไวในระดบมาก และผลทไดมความยงยน ส าหรบปญหา/อปสรรคของการประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงของกลมตวอยางภาคเอกชนสวนใหญคอ การขาดความรในการประยกตใช ปจจยแหงความส าเรจทส าคญทสดคอ การมความเขาใจในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงอยางแทจรง

3) ภำคประชำสงคมมสดสวนกำรศกษำดงำนเรองปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงสง และมสดสวนกำรประยกตใชสง ผลส ารวจระบวา บคลากร/องคกรในกลมตวอยางภาคประชาสงคมสวนใหญประเมนตนเองวามความร ความเขาใจในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในระดบปานกลาง และมสดสวนผรบรและเขาใจในระดบมาก สงกวาทกภาค ขณะทผลการประเมนจากการตอบแบบทดสอบกลบระบวา ภาคประชาสงคมมสดสวนผรบรและเขาใจในระดบมาก ต ากวาทกภาค นอกจากน ภาคประชาสงคมมสดสวนของผทเคยฝกอบรม/ศกษาดงานดานเศรษฐกจพอเพยงมากกวา 20 ครง สงกวาภาคอนๆ ขณะทมสดสวนการประยกตใชสง โดยมสดสวนการไมประยกตใชต ากวาภาคอนๆ โดยมการประยกตใชในเรองวธปฏบตในการท างาน และการลดรายจาย/เพมรายไดมากทสด มวตถประสงคหลกเพอสรางความมนคงในชวตมากทสด ภาคประชาสงคมประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนประจ าจนเปนวถชวต (ระดบเขาถง) มากทสด มสดสวนสงกวาทกภาค เมอประยกตใชแลวไดผลบรรลตามวตถประสงคหลกทตงไวในระดบมากเชนเดยวกบภาคเอกชน และผลทไดมความยงยน ส าหรบปญหา/อปสรรคของการประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงของกลมตวอยางภาคประชาสงคมทส าคญทสดคอ เรองทศนคต คานยมของคนในองคกร/คนรอบขางทไมเหนดวยกบการประยกตใชมากทสด ปจจยแหงความส าเรจทส าคญทสดคอ ผประยกตใชมความตงใจจรง มคณธรรม จรยธรรม

4) ภำคกำรศกษำมควำมเขำใจในหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงมำกกวำทตนเองคด แตมสดสวนกำรประยกตใชต ำ ผลส ารวจระบวา บคลากร/องคกรในกลมตวอยางภาคการศกษาสวนใหญประเมนตนเองวามความร ความเขาใจในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในระดบปานกลาง ขณะทผลการประเมนจากการตอบแบบทดสอบระบวา มผมความร ความเขาใจในระดบมาก สงทสดเมอเทยบกบทกภาค นอกจากน ภาคการศกษามสดสวนการไมประยกตใชสงและมสดสวนการประยกตใชจนถงปจจบนต าเปนอนดบสองรองจากภาคเอกชน ผทประยกตใชในภาคการศกษาสวนใหญประยกตใชในเรองวธปฏบตในการท างานมากทสด กลมตวอยางภาคการศกษาเปนภาคเดยวทมการประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงบอยแตไมสม าเสมอมากทสด โดยมวตถประสงคเพอสรางความมนคงในชวต เมอประยกตใชแลวสวนใหญไดผลบรรลตาม

5

วตถประสงคหลกทตงไวในระดบปานกลาง และผลทไดมความยงยน แตมสดสวนต าทสดเมอเทยบกบภาคอนๆ ส าหรบปญหา/อปสรรคของการประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงของกลมตวอยางภาคการศกษาทส าคญทสด คอ การขาดความรในการประยกตใช ส าหรบปจจยแหงความส าเรจทส าคญทสดของการประยกตใชของกลมตวอยางภาคการศกษาคอ การมความเขาใจในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงอยางแทจรง

2.1.3 ขอเสนอแนะ

1) สงเสรมกำรใหควำมรควำมเขำใจในเรองปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงทถกตอง และกำรประยกตใช ใหทวถงทกกลมมำกยงขน รวมทงแกไขประเดนทเขำใจผดในทกกลม จากผลการส ารวจการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในปท 5 ของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ปญหาทส าคญทสดของการประยกตใชหลกปรชญาฯ คอการขาดความรในการประยกตใช ขาดความเขาใจเกยวกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง รวมทงคนรอบขางมทศนคตหรอคานยมทไมเหนดวยกบการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เชนเดยวกบกลมตวอยางทไมประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงกไดใหเหตผลทส าคญทสดคอ ไมรวธการน าไปประยกตใช และมความจ าเปนตองแขงขน อาท ท ายอดขาย เพมก าไรใหถงเปาหมาย แสดงใหเหนวากลมตวอยางเหลานยงมความเขาใจคลาดเคลอนตอหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง อกทงกลมตวอยางสวนใหญทประเมนวาตนเองเขาใจปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในระดบปานกลางหรอมากนน ในความเปนจรง สวนใหญกลบมความเขาใจอยในระดบนอยเทานน ซงแสดงใหเหนวา ความเขาใจของผทประเมนตนเองวามความเขาใจมาก อาจยงเปนความเขาใจทไมถกตอง ดงนน จงควรสงเสรมการสรางความร ความเขาใจทถกตอง รวมถงวธการน าไปประยกตใช โดยการประชาสมพนธผานสอตางๆ ใหมากขน และเนนในเรองการแกไขประเดนทมกเขาใจผดในเรองปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เชน ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไมสามารถท าก าไรหรอแขงขนได เปนเร องของการเกษตรเทานน เปนตน เพอเปนการกระตนใหประชาชนเหนถงความส าคญของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทสามารถน าไปปรบใชไดในทกสภาวะและทกระดบ

2) สงเสรมกำรศกษำดงำนเกยวกบปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงใหครอบคลมมำกขน จากการส ารวจการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในปท 5 ของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ในภาพรวมมกลมตวอยางทไมเคยไดรบการอบรม/ศกษาดงานเกยวกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงถง รอยละ 24.20 และกลมตวอยางทเคยประยกตใชแลวเลก มสาเหตมากจากการขาดความรในการแกปญหาทเกดขนเมอประยกตใช ในขณะทกลมภาครฐมสดสวนผประยกตใชมากทสด และมสดสวนของผทเคยไดรบการอบรม/ศกษาดงานเกยวกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสงกวากลมภาคอนๆ แสดงใหเหนวา การอบรมหรอศกษาดงานท าใหเกดความรความเขาใจในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไดมากขน และจะน าไปสการสนใจน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใช ดงนน จงควรสงเสรมการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงโดยการศกษาดงานจากผประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทประสบความส าเรจโดยตรง จะท าใหสามารถเรยนรถงวธการน าไปประยกตใชจากประสบการณตรงอยางถกตอง และน าไปใชในทางปฏบตไดอยางแทจรง

3) กำรสงเสรมกำรประยกตใชในแตละภำค ควรด าเนนการโดยมจดเนนตางกน ดงน

3.1) ภำครฐ : ใหควำมส ำคญกบคณภำพของกำรจดฝกอบรมเกยวกบปรชญำของเศรษฐกจพอเพยง ภาครฐมผลจากการตอบแบบทดสอบในเรองความรความเขาใจในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในระดบนอยสงกวาทกภาค ขณะทมการฝกอบรม/ศกษาดงาน/เรยนรเกยวกบปรชญาของ

6

เศรษฐกจพอเพยงจากหนวยงานราชการสงกวาทกภาค โดยมสดสวนผไมเคยไดรบการอบรมหรอศกษาดงานต ากวาทกภาค แสดงใหเหนวา แมภาครฐจะไดรบการฝกอบรม/ดงานอยางทวถง แตการฝกอบรมจากภาครฐกลบไมท าใหความรความเขาใจในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเพมขนมากเทาทควร ทงๆ ทกลมตวอยางสวนใหญเหนวาการฝกอบรมจากภาครฐเปนแหลงการเรยนรปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทส าคญมากเปนอนดบสองรองจากสอตางๆ ดงนน จงควรใหความส าคญกบการตดตามประเมนผลการฝกอบรม/ดงานดานปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทภาครฐจดขน โดยมการตดตามผลวาผเขารบการอบรม/ดงาน มความรความเขาใจกอนและหลงการอบรมแตกตางกนหรอไม และสามารถน าไปประยกตใชหรอขยายผลไดมากนอยเพยงใด เพอใหคณภาพของการฝกอบรมอยในเกณฑทไดมาตรฐาน สามารถบรรลวตถประสงคในการเพมพนความรความเขาใจและการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไดอยางแทจรง

3.2) ภำคเอกชน : แกไขประเดนทยงเขำใจผด รวมทงใหควำมรทถกตองและสนบสนนกำรประยกตใชโดยยกตวอยำงใหเหนจรง จากผลการส ารวจการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในปท 5 ของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ในภาคเอกชนยงมแนวโนมเดยวกนกบปทผานมา ซงในปน ภาคเอกชนกลมตวอยางมสดสวนการไมประยกตใชสงทสดในทกกลมภาค และมสดสวนการประยกตใชจนถงปจจบนต ากวาภาคอนๆ นอกจากน ผลการส ารวจยงพบอกวา ภาคเอกชนมสดสวนการไมเคยอบรม/ศกษาดงานดานเศรษฐกจพอเพยงถงรอยละ 34.55 สงกวาทกภาค และในขณะทมการศกษาดวยตนเองเปนอนดบสอง ทงน อาจเปนเพราะภาคเอกชนยงมความเขาใจคลาดเคลอนในเรองปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง สงเกตไดจากการส ารวจทกลมตวอยางภาคเอกชนระบสาเหตทไมประยกตใชสงทสดคอ มความจ าเปนตองแขงขน อาท ท ายอดขาย เพมก าไรใหถงเปาหมาย จงควรแกไขประเดนทเขาใจผดเกยวกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และใหความรความเขาใจทถกตองแกภาคเอกชน ซงผลการส ารวจพบวา ภาคเอกชนมการเรยนรปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงผานการยกตวอยางใหเหนเปนรปธรรมมากทสดเปนอนดบหนง และจากการใชสอสงคมออนไลนมสดสวนสงกวาภาคอนๆ ดงนน การสงเสรมการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทไดผลมากทสดส าหรบภาคเอกชนคอ การสงเสรมความรความเขาใจในเรองปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงโดยยกตวอยางใหเปนรปธรรม ผานการจดการฝกอบรม/ศกษาดงาน/เรยนรดานเศรษฐกจพอเพยง และการใชสอสงคมออนไลนใหมากขน อาท Facebook Youtube Instagram Twitter และ Line

3.3) ภำคประชำสงคม : เนนกำรคดกรองสอทเผยแพรเรองปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงตอภำคประชำสงคมใหมควำมถกตอง ภาคประชาสงคมประเมนตนเองวามความรความเขาใจในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในระดบมากสงกวาทกภาค แตในความเปนจรง ผลจากการตอบแบบทดสอบ กลบมสดสวนความรความเขาใจในระดบมากต ากวาทกภาค แสดงถงความเขาใจทผดในเรองปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ทงทภาคประชาสงคมมสดสวนของผทเคยฝกอบรม/ศกษาดงาน/เรยนรเกยวกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงจากการศกษาดวยตนเอง และการเรยนรจากสอตางๆ มากกวา 20 ครง สงกวาภาคอนๆ นอกจากน ภาคประชาสงคมยงเหนวาวธการประชาสมพนธทไดผลมากทสดคอการใชสอสงคมออนไลนสงเปนอนดบสองรองจากการยกตวอยางจากกรณทเกดขนจรง ซงแสดงใหเหนวา การสอสารดวยสอตางๆ โดยเฉพาะสงคมออนไลน เพอใหบคคลทวไปสามารถศกษาไดดวยตนเอง แมจะสามารถเขาถงกลมเปาหมายไดอยางกวางขวางและรวดเรว แตอาจมการคดกรองเนอหาทสอสารไดนอย ซ งอาจท าใหเกดความเขาใจทผดพลาดไดงาย ดงนน จงควรเนนในเรองการคดกรองความถกตองของเนอหาความรทเผยแพรสภาคประชาสงคมผานสอเหลานดวย

7

3.4) ภำคกำรศกษำ : สนบสนนกำรศกษำดงำนกรณศกษำปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงเพอสงเสรมกำรประยกตใช ภาคการศกษาเปนภาคเดยวทมผลการประเมนตนเองในเรองความรความเขาใจในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในระดบปานกลาง แตผลจากการตอบแบบทดสอบกลบมความรความเขาใจอยในระดบมาก ขณะทมสดสวนการไมประยกตและสดสวนการประยกตใชจนถงปจจบนต า และมสดสวนผไมเคยการศกษาดงานเรองเศรษฐกจพอเพยงเลยมากเปนอนดบสองรองจากภาคเอกชน แสดงใหเหนวา ภาคการศกษาคดวาตนเองมความรความเขาใจในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงต ากวาความเปนจรง ท าใหไมมนใจในการน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใช ดงนน จงควรสงเสรมใหบคลากรในภาคการศกษาไดมโอกาสศกษาดงานจากกรณศกษาทประสบผลส าเรจ และไดลองปฏบตจรง เพอใหเขาใจวธน าไปประยกตใชอยางแทจรง พรอมทงเกดความมนใจในการประยกตใชและ ผลทจะไดรบ

2.2 ควำมอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย

2.2.1 ควำมอย เยนเปนสขรวมกนในสงคมไทยเพมขนตอเนอง ในระยะ 5 ปของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) มระดบกำรพฒนำอยในระดบปำนกลำง โดยคาดชนความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทยเพมขนจากรอยละ 70.48 ในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 (พ.ศ. 2554) เปนรอยละ 71.54 ในป 2555 ซงเปนปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 และเพมขนเปนรอยละ 78.26 ในป 2559 หรอปสดทายของแผนฯ มระดบการพฒนาอยในระดบปานกลาง โดยปจจยเกอหนนทสงผลใหความอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทยเพมขน ไดแก ชมชนมความเขมแขง จากการทชมชนสามารถพงตนเองและมการรวมกลมชวยเหลอเกอกลกน เศรษฐกจไทยมความเขมแขงและเปนธรรมเพมขน จากปญหาความเหลอมล าและความยากจนลดลง เศรษฐกจขยายตวเพมขน สภาพแวดลอมและระบบนเวศสมดลปรบตวดขน จากระบบนเวศทมความอดมสมบรณมากขน ขณะทคนไทยมสขภาวะทดขน เนองจากคนไทยมสตปญญาและใฝรเพมขน สวนปจจยบนทอนทสงผลกระทบตอความอยเยนเปนสขในสงคมไทย ไดแก ความอบอนในครอบครวลดลง เนองจากสมพนธภาพในครอบครวทมความเปราะบาง การหยารางเพมขน และผสงอายอยคนเดยวมากขน ขณะท สงคมประชาธปไตยทมธรรมาภบาลยงอยในระดบทตองเรงแกไข โดยเฉพาะดานความสมานฉนททางสงคม และการมจตส านกประชาธปไตย

ตำรำงท 2 ดชนควำมอยเยนเปนสขรวมกนในสงคมไทย ป 2550 – 2559 หนวย : รอยละ

องคประกอบหลก แผนพฒนำฯ ฉบบท 10 แผนพฒนำฯ ฉบบท 11

2550 2552 2554 2555 2556 2557 2558 2559 1. การมสขภาวะ 70.16 69.63 72.11 71.52 72.60 73.09 72.48 72.90 2. ครอบครวอบอน 61.65 63.18 65.17 68.31 65.58 65.53 66.52 67.98 3. ชมชนเขมแขง 46.38 60.89 76.47 81.00 86.35 88.43 84.67 97.76 4. เศรษฐกจเขมแขงและเปนธรรม 73.07 71.05 76.16 78.99 77.82 77.59 84.06 84.71 5. สภาพแวดลอมและระบบนเวศสมดล 75.16 69.78 73.97 68.14 64.52 66.03 68.86 79.12 6. สงคมประชาธปไตยทมธรรมาภบาล 70.45 60.37 53.75 55.56 57.26 57.48 53.75 51.60 ภำพรวมดชนควำมอยเยนเปนสข 67.48 66.21 70.48 71.54 71.96 72.73 73.24 78.26 ทมา : ส านกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต หมายเหต : ระดบดมาก = รอยละ 90.0 - 100 ระดบด = รอยละ 80.0 - 89.9

ระดบปานกลาง = รอยละ 70.0 - 79.9 ระดบตองปรบปรง = รอยละ 60.0 - 69.9 ระดบเรงแกไข < รอยละ 59.9

8

2.2.2 ชมชนมควำมเขมแขง เศรษฐกจมควำมเขมแขงและเปนธรรม เพ มข น สภำพแวดลอมและระบบนเวศสมดลเพมขน และคนไทยมสขภำวะทดขน

1) ควำมเขมแขงของชมชนปรบเพมขนอยำงมำก คาดชนทเพมขนอยางตอเนองในชวงตนแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 จากรอยละ 81.00 ในป 2555 เปนรอยละ 88.43 ในป 2557 แมจะลดลดลงเปนรอยละ 84.67 ในป 2558 แตเมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 กไดปรบเพมขนเปนรอยละ 97.76 จาก ชมชนมการรวมกลมเพอชวยเหลอกนและเชอมโยงเปนเครอขายเพมขน ประชาชนในชมชนรวมตวเปนองคกรชมชนเพมจาก 143,632 แหง ในป 2555 เปน 157,621 แหง ในป 2557 และเพมเปน 169,331 แหง ในป 2559 ซงสวนใหญเปนกลมธรกจชมชนและอาชพ สหกรณและกลมเกษตรกรท มเสถยรภาพทางการเงนโดยรวมในระดบมนคงดมากและระดบมนคงด2แมวาจะมจ านวนลดลงในป 2558 เนองจากสถานการณภยแลง และราคาพชผลทางการเกษตรตกต า รวมทง เศรษฐกจของประเทศทยงชะลอตว สงผลตอธรกจภาคสหกรณ แตในภาพรวมเพมขนจากรอยละ 19.29 ในป 2555 เปนรอยละ 51.39 ในป 2559 โดยเฉพาะระดบมนคงด เพมขนอยางมากในป 2559 อกทง ภาวะเศรษฐกจทางการเงนของภาคสหกรณไทยในภาพรวมมความสามารถในการบรหารจดการไดดพอสมควร จะเหนไดจากทนด าเนนงานจ านวน 2.53 ลานลานบาท และขยายตวเพมขนรอยละ 7.38 โดยจ าแนกเปนทนของสหกรณรอยละ 43.26 เปนเงนรบฝากจากสมาชกรอยละ 30.04 และเปนหนเงนกยมจากภายนอกรอยละ 25.55 พฒนาการของสหกรณออมทรพยไทยในชวง 5 ปทผานมา พบวา ขนาดสนทรพยของสหกรณออมทรพยเพมขนอยางรวดเรวจาก 1.5 ลานลานบาท ณ สนป 2554 มาอยทระดบ 2.4 ลานลานบาท ในเดอนกนยายน 2559 หรอคดเปนการเตบโตเฉลยทรอยละ 9.9 ตอป มสมาชกและคนในครวเรอนรวมแลวมากกวา 40 ลานคน มสนทรพย 2.2 ลานลานบาท มสหกรณมากกวา 6,000 แหง ทท าหนาทในฐานะเปนองคการธรกจฐานสงคมกระจายอยทกอ าเภอทวประเทศ

ส าหรบการจดการความรและรวมกนแกไขปญหาตางๆของชมชน การเรยนรในชมชนเพมจากรอยละ 42.70 ของหมบานทงหมด ในป 2555 เปนรอยละ 53.38 ในป 2557 แตลดลงเปน รอยละ 45.52 ในป 2559 แมจะมการสงเสรมกระบวนการเรยนรของภาคตางๆ ผานศนยการเรยนร แหลงเรยนรของชมชนหรอศนยสาธตของหมบาน อาท การจดท าแผนชมชนและการสงเสรมวสาหกจชมชน สงผลใหชมชนมการพฒนาในดานตาง ๆ อาท การพฒนาอาชพ การออมทรพย การศกษาเพอชมชน การอนรกษศลปวฒนธรรม การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และเปนตนแบบใหชมชนอนๆ อาท ศนยการเรยนรไอซทชมชนประมาณ 1,980 แหงทวประเทศ เสรมสรางความรในการด าเนนกจกรรมทางการเกษตรและฝกปฏบตผานกจกรรมสาธตแบบมสวนรวมใหผเขารวมโครงการฯ มความรในการด าเนนกจกรรมทางการเกษตรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง โดยมศนยเรยนรเศรษฐกจพอเพยงชมชนทเขารวมโครงการ 110 แหง ทวประเทศ

การจดสวสดการของชมชนมการด าเนนการอยางตอเนอง โดยครวเรอนทมคนในครวเรอนเปนสมาชกองคกรชมชนทจดสวสดการมจ านวน 163.00 ครวเรอนตอพนครวเรอน ในป 2558 เพมขนจาก 72.91 ครวเรอนตอพนครวเรอน ในป 2555 องคกรชมชนทจดสวสดการและสามารถบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพ มการจดตงกองทนสวสดการชมชนทวประเทศจ านวน 5,960 กองทน มสมาชกกวา 5 ลานราย มเงนกองทนรวมกนมากกวา 1 หมนลานบาท ทงนเครอขายสวสดการชมชน 2 กลมทมเสถยรภาพทางการเงนในระบบมนคงดมาก หมายถง สามารถรบผลกระทบจากความผนผวนของภาวะธรกจไดด สวนกลมทมเสถยรภาพ

ทางการเงนในระบบมนคงด หมายถง สามารถรบผลกระทบจากความผนผวนทางธรกจได แตไมเตมททกดาน ซงตองระมดระวงความเสยงทอาจเกดขนในบางดาน

9

ทวประเทศไดตงเปาหมายขยายสมาชกใหครอบคลมทวประเทศไมนอยกวา 10 ลานคน ภายในป 2561 กองทนสวสดการชมชนสามารถจดสวสดการพนฐานแกสมาชกโดยครอบคลมทกชวงชวต อาท การรบขวญเดกแรกเกด ทนการศกษา การรกษาตวในโรงพยาบาล บ านาญผสงอาย จดงานศพ ทนประกอบอาชพ และ ภยพบต ในสวนของการเขาถงแหลงทนมการสนบสนนการสรางโอกาสใหคนจนและผมรายไดนอยเขาถงแหลงทนในระบบเพอสรางความมนคงดานอาชพและรายได ผานกองทนหมบานและชมชนเมองจ านวน 79,225 กองทน แบงเปนกองทนหมบาน 74,989 กองทน กองทนชมชนเมอง 3,528 กองทน กองทนชมชนทหาร 738 กองทน มสมาชกรวม 12,801,444 คน มเงนทนหมนเวยนรวมกนไมนอยกวา 218,899.74 ลานบาท ซงสามารถเปนแหลงเงนทนของชมชน และลดการกเงนนอกระบบ นอกจากน มมาตรการสงเสรมความเปนอยระดบหมบาน โดยการตอยอดกองทนหมบานและชมชนเมอง และสงเสรมกจกรรม “รานคาประชารฐเพอชมชน” เพมความเขมแขงของเศรษฐกจฐานราก จ าหนายสนคาของกองทนหมบาน โดยในป 2559 มรานคาประชารฐเพอชมชนประมาณ 20,000 แหง และจะผลกดนใหรานคาชมชนเปนสถานทรวบรวมผลผลตของชมชน และกระจายไปยงตลาดกลางตอไป

2) ควำมเขมแขงและเปนธรรมทำงเศรษฐกจปรบตวจำกระดบปำนกลำงขนมำอยในระดบด ในชวงปลำยแผนพฒนำฯ ฉบบท 11 โดยดชนเศรษฐกจเขมแขงและเปนธรรมเพมขนจากรอยละ 78.99 ในป 2555 ซงเปนปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 และมระดบการพฒนาอยในระดบปานกลาง เปน รอยละ 84.06 ในป 2558 และรอยละ 84.71 ในป 2559 ซงเปนปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 โดยระดบการพฒนาปรบตวขนมาอยในระดบด เปนผลจากความเปนธรรมทางเศรษฐกจปรบตวเพมจากปญหาความยากจนและความเหลอมล าลดลง การมสมมาชพปรบตวดขนจากระดบปานกลางมาอยในระดบด จากอตราการวางงานอยในระดบต า ขณะท เศรษฐกจมความเขมแขงลดลง เมอเทยบกบในปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ระดบการพฒนาปรบลดลงจากระดบปานกลางมาอยทระดบตองปรบปรง เนองจากประสทธภาพการผลตรวมและสดสวนการออมยงอยในระดบต า

ความเปนธรรมทางเศรษฐกจปรบตวดขน คาดชนเพมขนอยางตอเนองจาก รอยละ 77.95 ในป 2555 เปนรอยละ 98.50 ในป 2559 เนองจากปญหาความยากจนมแนวโนมลดลง โดยสดสวนคนจนลดลงจากรอยละ 12.64 ในป 2555 มาอยทรอยละ 7.21 ในป 2558 คดเปนจ านวนคนจนประมาณ 4.8 ลานคน สวนหนงเปนผลจากนโยบายของรฐบาลทใหความส าคญกบการพฒนาคณภาพสนคาเกษตรสมาตรฐาน และการลดรายจาย ลดตนทนการผลต และชวยเหลอดานหนสน ทงน ความยากจนยงคงกระจกตวอยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอมากทสด มสดสวนคนจนรอยละ 10.30 รองลงมา ไดแก ภาคใตรอยละ 9.92 และภาคเหนอรอยละ 8.78 ตามล าดบ ซงคนยากจนสวนใหญมระดบการศกษาต า มอาชพหลกอยในภาคเกษตร และเปนแรงงานนอกระบบในสดสวนทสง ขณะท ปญหาความเหลอมล าดานรายไดลดลงเชนเดยวกน โดยชองวางรายไดระหวางกลมคนจนทสดกบคนรวยทสดลดลงจาก 11.81 เทา ในป 2555 เปน 10.31 เทา ในป 2558 โดยกลมคนทรวยทสดรอยละ 20 มสดสวนการถอครองรายไดรอยละ 50.76 ของรายไดทงหมด ขณะท กลมคนจนทสดรอยละ 20 ถอครองรายไดเพยงรอยละ 4.92 อยางไรกตาม แมความเหลอมล าดานรายไดมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง แตความเหลอมล าดานอนๆ ยงคงเปนปญหาในสงคมไทย อาท ความเหลอมล าดานสนทรพยทางการเงน การถอครองทดน และโอกาสการเขาถงการศกษา

การมสมมาชพของคนไทยเพมขนตอเนองในระยะแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 คาดชนเพมขนจากรอยละ 82.48 ในป 2555 เปนรอยละ 86.24 ในป 2559 เนองจากอตราการวางงานอยในระดบต า แตมแนวโนมเพมขนตอเนองจากรอยละ 0.67 ในป 2555 เปนรอยละ 0.99 ในป 2559 โดยจ านวนผม

10

งานท าเทากบ 37.69 ลานคน ในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 อยางไรกตาม แรงงานไทยจะตองปรบตวเพอเตรยมพรอมรองรบกบการเขาสประเทศไทย 4.0 ในอนาคต ซงจะมผลตอการเปลยนแปลงของความตองการแรงงานทงคณสมบตและผลตอบแทนของแรงงาน ส าหรบการสรางหลกประกนและสวสดการในการท างานของคนไทยเพมขนตอเนอง โดยผมหลกประกนและสวสดการในการท างานเฉพาะผอยในระบบเพมขนจากรอยละ 32.48 ในป 2555 เปนรอยละ 36.24 ในป 2559 แมจะมสดสวนผมหลกประกนและสวสดการเพยง 1 ใน 3 ของก าลงแรงงาน แตจะเหนวาการขยายประกนสงคมและกองทนการออมแหงชาต (กอช.) อยางตอเนอง ท าใหแรงงานนอกระบบมหลกประกนทางสงคมครอบคลมมากขน โดยในป 2559 จ านวนผประกนตนเพมขนเปน 14.04 ลานคน และผประกนตนตามมาตรา 40 ซงเปนแรงงานนอกระบบมจ านวน 2.24 ลานคน ขณะท กองทนการออมแหงชาตมสมาชกทงสน 524,317 คน สวนใหญมอาชพเกษตรกร คาขาย และไมประกอบอาชพ

ความเขมแขงของเศรษฐกจไทยลดลงในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 เมอเปรยบเทยบกบในชวงตนแผนฯ คาดชนลดลงจากรอยละ 76.54 ในป 2555 ระดบการพฒนาอยในระดบ ปานกลาง มาอยทรอยละ 67.42 ในป 2558 และเพมขนเลกนอยเปนรอยละ 69.39 ในป 2559 ระดบการพฒนาปรบตวลดลงมาอยในระดบตองปรบปรง เนองจากดชนขององคประกอบยอยเศรษฐกจเตบโตอยางมคณภาพ ยงอยในระดบตองปรบปรง โดยคาดชนคอนขางผนผวนในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 จากรอยละ 64.87 ในปแรกของแผนฯ ลดลงเปนรอยละ 49.99 ในชวงกลางแผนฯ แตเพมขนเปนรอยละ 65.00 ในป 2559 ซงเปนปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 เปนผลจากเศรษฐกจในชวงปลายแผนฯ เรมฟนตวอยางคอยเปนคอยไป อตราการขยายตวทางเศรษฐกจจากทเพมขนสงถงรอยละ 7.32 ในป 2555 ชะลอตวลงเปน รอยละ 0.80 ในป 2557 จากปญหาความไมสงบทางการเมอง แตขยายตวเพมขนเปนรอยละ 2.9 ในป 2558 และรอยละ 3.2 ในป 2559 เปนผลมาจากการขยายตวของภาคการทองเทยว การบรโภคภาคเอกชนและการใชจายของภาครฐทขยายตวตอเนอง โดยเฉพาะการลงทนในโครงสรางพนฐานดานคมนาคม นอกจากน ประสทธภาพการผลตรวม (TFP) ยงอยในระดบต า

ขณะท การพงตนเองทางเศรษฐกจ แมจะปรบตวเพมขน แตยงอยในระดบตองปรบปรง คาดชนเพมขนจากรอยละ 64.74 ในป 2555 เปนรอยละ 68.18 ในป 2559 จากการทอปสงคในประเทศตอภาคเศรษฐกจระหวางประเทศปรบตวเพมขนจากรอยละ 61.40 เปนรอยละ 65.23 ในชวงเวลาเดยวกน เนองจากการขยายตวของอปสงคในประเทศ ตามการขยายตวของการบรโภคภาคเอกชนและการใชจายภาครฐ อยางไรกตาม สดสวนการออมของประเทศคอนขางทรงตวไมเปลยนแปลงและยงอยในระดบต าประมาณรอยละ 28 ส าหรบเสถยรภาพทางเศรษฐกจ มคาดชนอยในระดบปานกลาง และดชนมแนวโนมปรบตวลดลงจากรอยละ 100.00 ในปแรกของแผนฯ มาอยทรอยละ 75.00 ในปสดทายของแผนฯ เนองจากอตราเงนเฟอลดลงตอเนองจากรอยละ 3.00 ในป 2555 จนตดลบรอยละ 0.9 ในป 2558 แตปรบตวขนมาเปนบวกทรอยละ 0.2 ในป 2559 เปนผลจากราคาน ามนในประเทศลดลงตามการปรบลดลงของราคาน ามนในตลาดโลกในชวงตนแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 อยางไรกตาม ในปสดทายของแผนฯ ราคาพลงงานในประเทศมเสถยรภาพมากขนและปรบสงขนตามราคาน ามนในตลาดโลก สวนหนสาธารณะลดลงจากรอยละ 43.66 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ในป 2555 เปนรอยละ 41.22 ในป 2559 แตยงอยในกรอบวนยทางการคลงทก าหนดใหไมเกนรอยละ 60

3) ดชนดำนสภำพแวดลอมและระบบนเวศสมดลปรบตวสงขนมำอยในระดบปำนกลำง ในชวง 5 ปของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ดชนดานสภาพแวดลอมและระบบนเวศสมดลเพมขนจาก

11

รอยละ 68.14 ในป 2555 เปนรอยละ 79.12 ในป 2559 ปจจยทสงผลใหคาดชนเพมขนคอ ความปลอดภยในชวตและทรพยสนปรบขนมาอยในระดบดมาก จ านวนคดอาชญากรรมและคดยาเสพตด ในป 2559 มสดสวนลดลงและบรรลเปาหมาย อตราจ านวนคดอาชญากรรมลดลงเหลอ 0.39 คดตอประชากรพนคน จ านวนคด ยาเสพตดลดลงเหลอ 1.53 คดตอประชากรพนคน สาเหตเนองมาจากการทภาครฐใหความส าคญกบการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด มงเนนการสรางการมสวนรวมจากทกภาคสวนเพอน าไปสการแกปญหา ยาเสพตด รวมทงการปองกนอาชญากรรมเชงรกดวยการใหชมชน/ประชาชนเขามามสวนรวมในการปองกนอาชญากรรมและการใหความรกบประชาชนใหรเทาทนคนรายและอาชญากรรม

อยางไรกตาม คณภาพสงแวดลอมยงอยในระดบทตองเรงแกไข คาดชนมแนวโนมลดจากระดบตองปรบปรงในป 2555 รอยละ 61.15 มาอยในระดบเรงแกไขรอยละ 59.91 ในป 2559 แสดงใหเหนวาการด าเนนการแกปญหามลพษยงด าเนนการไดนอย คณภาพอากาศยงมปญหาจากฝนละอองขนาดเลกเกนมาตรฐาน โดยมสดสวนเพมสงขนจากรอยละ 39.68 ในป 2555 เปนรอยละ 53.33 ในป 2559 จากการขยายตวของภาคขนสงและพลงงาน สงผลใหปรมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดตอหวประชากรในป 2559 เพมสงขนเปน 3.90 ตนตอคน ภาคการผลตไฟฟามสดสวนการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดสงสดคอรอยละ 38 รองลงมาเปนภาคขนสง และอตสาหกรรม คณภาพน าผวดนทอยในเกณฑพอใชขนไปลดลงเลกนอยเหลอรอยละ 80 ในป 2559 จากรอยละ 82 ในป 2555 สาเหตสวนใหญมาจากการเพมขนของประชากร การขยายตวของชมชนเมอง และนาเสยจากภาคอตสาหกรรมทมมากเพมขนและลกลอบระบายนาเสยทมปรมาณความสกปรกสงลงสแหลงนา อกทง ยงมปรมาณขยะมลฝอยชมชนเพมสงขนประมาณ 27.06 ลานตน หรอประมาณ 74,130 ตนตอวน สามารถก าจดไดอยางถกตองเพยงรอยละ 36 คดแยกเพอน าไปใชประโยชนเพยง 5.76 ลานตน หรอรอยละ 21

ความอดมสมบรณของระบบนเวศลดลงมาอยในระดบปานกลาง คาดชนลดลงเปนรอยละ 77.43 ในป 2559 จากรอยละ 79.13 ในป 2555 เนองมาจากความอดมสมบรณของทรพยากรประมงลดลง พบวาปรมาณปลาหนาดนทจบไดในอาวไทยมปรมาณลดลงเหลอ 5.70 กโลกรมตอชวโมง สาเหตเกดจากกจกรรมของมนษย โดยเฉพาะการท าประมงทมงหวงผลตอบแทนทางเศรษฐกจสง พนทปาไมมสดสวนลดลงเหลอเพยงรอยละ 31.62 ซงต ากวามาตรฐานความสมดลของระบบนเวศ สาเหตจากไฟไหมปาทมาจากกจกรรมของมนษย เชน การหาของปา การลาสตว และการเผาไร เปนตน สงผลกระทบใหเกดภยธรรมชาต ทงอทกภยและภยแลง

4) สขภำวะของคนไทยในระยะของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11 ปรบตวเพมขน อนเนองมำจำกอตรำกำรเรยนรของคนไทยมแนวโนมเพมสงขน สงผลใหดชนสขภาวะในภาพรวมปรบตวเพมขนจากรอยละ 71.52 ในป 2555 ซงเปนปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 เปนรอยละ 72.90 ในปสดทายของแผนฯ (ป 2559) กลาวคอคนไทยอาย 15 ป ขนไปทจบการศกษาภาคบงคบ หรอมการศกษาในระดบมธยมศกษาปท 3 หรอเทยบเทา ซงเปนระดบทสามารถอาน เขยน คด วเคราะห และค านวณมแนวโนมเพมสงขนจากรอยละ 47.36 ในป 2555 เปนรอยละ 50.99 ในป 2559 แมวาจะมปญหาดานคณภาพการศกษาทยงต ากวารอยละ 50 โดยคณภาพการศกษาของเดกและเยาวชนไทยมคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนเพมขนจาก รอยละ 35.54 ในป 2555 เปนรอยละ 37.78 ในป 2558 แลวปรบตวลดลงเหลอรอยละ 37.36 ในป 2559 ซงคะแนนเฉลยมสดสวนทลดลงในทกระดบชน โดยเฉพาะวชาคณตศาสตรและวทยาศาสตร

12

ขณะท คนไทยมอตราการเจบปวยดวยโรคทปองกนไดเพมขน โดยเพมจาก 3,116.45 คนตอประชากรพนคนในป 2555 เปน 3,160 คนตอประชากรพนคน ในป 2558 และอตราการฆาตวตายยงคงเพมสงขน โดยเพมจาก 6.20 คนตอประชากรแสนคน ในป 2555 เปน 6.47 คนตอประชากรแสนคน ในป 2558 อยางไรกตาม คนไทยมความปลอดภยในชวตและทรพยสนเพมขน เนองจากอตราคดอาญาตอประชากรแสนคนลดลงจาก 170.67 คดตอประชากรแสนคน ในป 2555 เหลอ 50.43 คดตอประชากรแสนคน ในป 2559

2.2.3 ครอบครวมควำมอบอนลดลง และสงคมประชำธปไตยทมธรรมำภบำลยงอยในระดบทตองเรงแกไข

1) ครอบครวมควำมอบอนลดลงเมอเปรยบเทยบกบปแรกของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11 และอยในระดบทตองปรบปรง โดยคาดชนลดลงจากรอยละ 68.31 ในป 2555 ปแรกของแผนพฒนาฯ เปนรอยละ 67.98 ในป 2559 ซงเปนปสดทายของแผนฯ และยงอยในระดบตองปรบปรงทรงตวตลอดชวงของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 เนองจากองคประกอบยอยบทบาทหนาทของครอบครวลดลงจาก รอยละ 73.85 เปนรอยละ 72.13 ในชวงเวลาเดยวกน จากการทผสงอายทอยคนเดยวหรอถกทอดทงใหอยตามล าพงมแนวโนมเพมขนตอเนองจากรอยละ 6.64 ของผสงอายทงหมด ในป 2555 เปนรอยละ 7.90 ในป 2559 ซงเปนปญหาสงคมทตองรวมกนเรงแกไข เพราะสงคมไทยก าลงกาวเขาสสงคมผสงอายโดยสมบรณ (Aged Society) นอกจากน สดสวนครอบครวทมสมาชกทมรายไดสามารถท างานหาเลยงสมาชกทกคนใหมความสขลดลงจากรอยละ 74.36 ในป 2555 เปนรอยละ 73.80 ในป 2559 อยางไรกตาม เดกไดรบการเลยงดทเหมาะสมจากครอบครวมแนวโนมดขน เมอพจารณาจากอตราคดเดกและเยาวชนทถกด าเนนคดโดยสถานพนจมอตราลดลงจาก 3.55 คนตอเดกและเยาวชนพนคน ในป 2555 เปน 3.38 คนตอเดกและเยาวชนพนคน ในป 2559 โดยเดกและเยาวชนทถกด าเนนคดสวนใหญจะถกด าเนนคดในความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษ

ส าหรบดชนองคประกอบยอยสมพนธภาพในครอบครวมคาคะแนนคอนขางทรงตว ไมเปลยนแปลงมากนก โดยคาดชนลดลงเลกนอยจากรอยละ 57.88 ในป 2555 เปนรอยละ 57.24 ในป 2559 แตระดบการพฒนาอยในระดบตองเรงแกไข เนองจากสมพนธภาพในครอบครวมความเปราะบาง ท าใหเกดปญหาการแยกทางหยารางสง จากขอมลกรมการปกครอง พบวา ในป 2559 มอตราการหยารางของคสมรส 5.56 คตอพนครวเรอน โดยกรงเทพมหานครเปนจงหวดทมการหยารางมากทสดคอ 16,081 ค คดเปนรอยละ 13.56 ของจ านวนคสมรสทมการหยารางทวประเทศ 118,539 ค สาเหตการหยารางพนฐานมาจาก ทง 2 ฝายถกกดดนทงจากความเครยดจากงานและคานยมใหมทสามารถพงตนเองไดจงมความอดทนนอยลง ส าหรบครอบครวขยายมสดสวนลดลงเลกนอยจากรอยละ 35.90 ในป 2555 เปนรอยละ 35.30 ในป 2559 ทงน จะเหนวาสภาพสงคมและเศรษฐกจในปจจบนเปลยนแปลงไป ท าใหสภาพครวเรอนตางจากอดต ครอบครวขยายทมพอ แม ลก ป ยา พนองอยรวมกนลดลง จ านวนครอบครวเดยวทอยรวมกนเฉพาะ พอ แม ลกเพมขน

ดชนองคประกอบการพงพงตนเองของครอบครวมคาคะแนนเพมขนจากรอยละ 73.21 ในป 2555 เปนรอยละ 74.57 ในป 2559 โดยครอบครวทสามารถพงพงตนเองได มรายไดสงกวารายจายไมนอยกวารอยละ 10 มสดสวนเพมขนจากรอยละ 64.28 ในป 2555 เปนรอยละ 68.13 ในป 2558 นอกจากน ครอบครวมปจจยพนฐานในการด ารงชวตดขน โดยสดสวนครวเรอนทมน าประปาใชในครวเรอนเพมขนจากรอยละ 77.74 ในป 2555 เปนรอยละ 83.03 ในป 2559 เนองจากไดมการเพมก าลงผลต

13

น าประปาและขยายทอสงและจายน าประปาในประเทศอยางทวถงมากขน อยางไรกตาม สดสวนครอบครวทมบานเปนของตนเองกลบลดลงจากรอยละ 77.60 ในป 2555 เปนรอยละ 72.56 ในป 2559

2) สงคมประชำธปไตยทมธรรมำภบำลในชวงแผนพฒนำฯ ฉบบท 11 ลดต ำลงและอยในระดบตองเรงแกไข โดยในชวงระหวางตนแผนพฒนาฯ ฉบบท 11ถงกลางแผนฯ ดชนสงคมประชาธปไตยทมธรรมาภบาลมทศทางทดขนเลกนอย เมอเปรยบเทยบกบปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 โดยคาดชนเพมขนอยางตอเนองจากรอยละ 53.75 ในป 2554 เปนรอยละ 55.56 ในป 2555 และรอยละ 57.48 ในป 2557 กอนทจะลดลงเปนรอยละ 51.60 ในป 2559 หรอปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 เนองจากคาดชนขององคประกอบยอยการมจตส านกประชาธปไตย และสงคมทมธรรมาภบาลลดลง

เมอพจารณาองคประกอบยอยของดชนสงคมประชาธปไตยทมธรรมาภบาลซงประกอบดวย (1) การมจตส านกประชาธปไตย (2) สงคมทมธรรมาภบาล และ (3) ความสมานฉนท พบวา องคประกอบยอยทมคะแนนลดลงอยางมนยยะส าคญในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 คอ “การมจตส านกประชาธปไตย” โดยมคะแนนลดลงจากรอยละ 65.50 ในป 2555 หรอปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 คงเหลอเพยงรอยละ 49.20 เมอสนแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ระดบการพฒนาลดลงจากระดบ “ตองปรบปรง” เปน “เรงแกไข” สาเหตส าคญคอ ความขดแยงทางการเมองภายในประเทศททวความรนแรงขน สงผลใหคาคะแนนดชนประชาธปไตยลดลงจาก 6.55 คะแนน ในป 2555 เปน 4.92 คะแนน ในป 2559 อยในอนดบท 100 จาก 167 ประเทศ ประเทศไทยถอเปนประเทศทมการปกครองแบบผสม (ประชาธป ไตยและเผดจการ) โดยปจจยทมคะแนนลดลง คอ หนาทของรฐบาลและวฒนธรรมทางการเมอง และปจจยทมคะแนนต าสดคอ เสรภาพพลเมองทมคะแนนเพยง 3.93 คะแนน

ส าหรบองคประกอบยอยสงคมทมธรรมาภบาลทมคาดชนเพมขนในชวงกลางแผนฯ จากรอยละ 74.00 ในป 2555 เปนรอยละ 76.00 ในป 2557 และกลบลดลงเปนรอยละ 70.00 ในปสดทายของแผนฯ ทงนเนองจากคะแนนดชนภาพลกษณคอรรปชนของไทย จากการจดอนดบขององคกรเพอความโปรงใสนานาชาต (Transparency International) พบวา คาคะแนนเพมขนจาก 37 คะแนนในป 2555 เปน 38 คะแนน (คะแนนเตม 100) ในป 2558 อยในอนดบท 76 จาก 168 ประเทศ แตลดลงมคาคะแนน 35 คะแนน อยในอนดบท 101 จาก 176 ประเทศ ในปสดทายของแผนฯ ทงน คาคะแนนและการจดอนดบดชนภาพลกษณคอรรปชนพจารณาขอมลจาก 9 แหลงขอมล ส าหรบประเทศไทย พบวา ไทยไดคะแนนเพมขน 3 แหลงขอมล คะแนนเทาเดม 1 แหลงขอมล และคะแนนลดลง 4 แหลงขอมล และมการเพมแหลงขอมลใหมเปนการวดเกยวกบความหลากหลายของประชาธปไตย เมอเปรยบเทยบในภมภาคอาเซยน ไทยมคะแนนดชนภาพลกษณคอรรปชนอยในอนดบท 5 รองจากสงคโปร บรไน มาเลเซย และอนโดนเซย ส าหรบคะแนนองคประกอบยอยความสมานฉนท มคาดชนรอยละ 35.61 ในป 2559 เพมขนเลกนอยจากรอยละ 27.18 ในปแรกของแผนฯ แตยงคงอยในระดบเรงแกไข

2.2.4 ขอเสนอแนะ

1) เรงแกไขปญหำกำรทจรตและประพฤตมชอบ และสรำงธรรมำภบำลในสงคม โดยบงคบใชกฎหมายอยางเครงครด และไมเลอกปฏบต เพอสรางบรรทดฐานรวมของสงคม ท าใหคนในสงคมยอมรบและปฏบตตามกฎหมาย รวมทงปฏรปกฎหมายทไมสอดคลองกบบรบทสถานการณในปจจบน โดยเฉพาะกฎหมายเกยวกบการอนมต อนญาต และกฎหมายทเปดใหเจาหนาทใชดลพนจอยางกวางขวาง นอกจากนนควรสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนใหเกดขนจรงในทกระดบ ทงการมสวนรวมในการออก

14

กฎหมายตามมาตรา 77 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2560 และการมสวนรวมของประชาชนในนโยบาย และการด าเนนการของรฐโดยเฉพาะทเกยวของกบประชาชนโดยตรง อาท ยกระดบการมสวนรวมของประชาชนในการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมและสขภาพ การผงเมอง และการจดการทรพยากร เปนตน

2) เรงกระบวนกำรพฒนำระบอบประชำธปไตย เตรยมการใหมความพรอมสการเลอกตงทเรยบรอย มสวนรวมอยางทวถงและเปนธรรม เพอสรางความมนใจใหกบทกภาคสวนในสงคมไทย นอกจากนนควรสงเสรมใหทกภาคสวนในสงคมไดมโอกาสแสดงความคดเหน และความตองการของตนไดอยางเตมทเพอเปนการสรางบรรยากาศของความสมานฉนทอนจะน ามาซงการปฏรปประเทศสเปาหมายรวมของทกภาคสวนไดอยางแทจรง

3) เรงพฒนำคณภำพกำรศกษำ และสงเสรมกระบวนกำรเรยนรตลอดชวต ควบคไปกบการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และ “การคดเปน ท าเปน” โดยมงพฒนาใหเดกและเยาวชนมจต 5 ประการ ไดแก จตแหงวทยาการ จตแหงการสงเคราะห จตแหงการสรางสรรค จตแหงความเคารพ และ จตแหงคณธรรม ควบคกบการเรยนในรปแบบสะเตมศกษา (Science, Technology, Engineering and Mathematics Education: STEM Education) คอ แนวทางการศกษาทบรณาการความรระหวางศาสตรวชาตางๆ ไดแก วทยาศาสตร (S) เทคโนโลย (T) วศวกรรม (E) และคณตศาสตร (M) ในทกระดบชนการศกษา รวมถงการศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศย

4) เรงด ำเนนกำรลดและควบคมมลพษตงแตตนทำงเพอสรำงสภำพแวดลอมทด สนบสนนใหเกดการบรหารจดการมลพษเชงพนท อาท ลดการเกดขยะมลฝอยและของเสยอนตราย ณ แหลงก าเนด การคดแยกและน าขยะมลฝอยและของเสยอนตรายมาใชประโยชนใหมใหมากทสด ผลกดนใหเกดการแปรรปขยะมลฝอยเปนพลงงาน เพอลดการใชเชอเพลงฟอสซลและชวยลดการปลอยกาซเรอนกระจก การดแลรกษาแหลงน าในพนทของตนเอง การปรบแกไขกฎระเบยบหรอกฎหมายภายใตพระราชบญญตควบคมอาคารเพอควบคมการจดการน าเสยจากชมชน การมมาตรฐานควบคมการระบายน าทงเฉพาะส าหรบอตสาหกรรมเฉพาะประเภท เชน ปโตรเลยม น าทะเล เยอและกระดาษ ฟอกหนง สงทอ และแปงมนส าปะหลง เปนตน

5) อนรกษ ฟนฟ ทรพยำกรธรรมชำตและระบบนเวศเพอเตรยมพรอมรบมอกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศและภยพบต โดยใหมมาตรการการรกษาปาธรรมชาตใหคงสภาพสมบรณ และฟนฟปาเสอมโทรมในเขตตนน าและลมน าสาขาใหกลบคนเปนแหลงน า ตนน าตามธรรมชาตดงเดม เพอลดผลกระทบจากภยพบตทอาจเกดขน ตลอดจนสงเสรมใหชมชนมสวนรวมในการอนรกษและฟนฟระบบนเวศทมความเปราะบางตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ อาท พนทแนวปะการง ปาชายเลน พนทชมน า รวมถงพนททไดรบการขนทะเบยนเปนมรดกโลก พฒนาเครองมอและกลไกในการอนรกษ ฟนฟ และลดผลกระทบจากสภาวะโลกรอนตอสงมชวต เชน การส ารวจทางไกล การส ารวจทางอากาศ ความรทางสถต และการสรางแบบจ าลองเพอการคาดการณในอนาคตอยางสม าเสมอ

6) ปรบปรงและเพมประสทธภำพในกำรบงคบใชกฎระเบยบทมอยโดยกำรมสวนรวมของชมชน และใหความส าคญกบการสรางแรงจงใจในการมสวนรวมและการแบงปนผลประโยชนระหวางผไดรบประโยชนและผด าเนนงาน อาท สนบสนนการจดตงปาชมชน ใหกบชมชนทมความพรอมในการดแลทรพยากรเพอใหชมชนสามารถใชประโยชนจากการดแลทรพยากรนนอยางเปนธรรม เปนแนวทางทท าใหสามารถอนรกษทรพยากรธรรมชาตไดอยางมประสทธภาพและตนทนนอยกวาการดแลจากสวนกลาง

15

7) เสรมสรำงครอบครวใหอบอน และเปนรำกฐำนส ำคญในกำรบมเพำะสมำชก โดยเฉพำะเดกและเยำวชนใหเปนคนด โดยสงเสรมใหสมาชกตระหนกถงบทบาทของตนและดแลเอาใจใสเดกและผสงอาย ใหความรความเขาใจเกยวกบการด าเนนชวตครอบครวเพอเตรยมความพรอมกอนสรางครอบครว รวมทงชมชนควรสงเสรมกจกรรมปฏสมพนธในครอบครวอยางตอเนอง

8) เสรมสรำงใหเศรษฐกจมควำมเขมแขง มกำรเตบโตทำงเศรษฐกจอยำงมคณภำพและพงตนเองอยำงยงยน โดยเรงปรบโครงสรางการผลตภาคเกษตรกรรม อตสาหกรรมและบรการ เพมประสทธภาพการผลตบนพนฐานของการใชองคความร วทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม และการใชประโยชนจากยคเศรษฐกจดจทล (Digital Economy) ตลอดจนเรงพฒนาสมรรถนะการแขงขนของประเทศ สรางความเชอมนในระบบเศรษฐกจเพอกระตนอปสงคในประเทศใหเขมแขงและรกษาสมดลระหวางเศรษฐกจภายในและระหวางประเทศในระยะยาว และเรงสงเสรมการออมเพอการพงพาตนเองอยางยงยน

2.3 ผลกำรพฒนำตำมยทธศำสตรของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11

การพฒนาภายใต 6 ยทธศาสตรของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 มผลการด าเนนงานในดานการบรรลเปาหมาย และผลการพฒนาตามแนวทางยทธศาสตร ดงน

2.3.1 กำรสรำงควำมเปนธรรมในสงคม

1) กำรบรรลเปำหมำยกำรสรำงควำมเปนธรรมในสงคม ในชวง 5 ปของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ชองวางรายไดระหวางกลมคนและพนทตางๆ ลดลงเลกนอยเมอเปรยบเทยบกบในชวงปลายแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 โดยคาสมประสทธความไมเสมอภาคดานรายได (Gini coefficient) ลดลงจาก 0.484 ในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 เหลอ 0.465 ในชวงกลางแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 และ 0.445 เมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 เปนไปในทศทางเดยวกบความแตกตางของรายไดของกลมคนรอยละ 20 ทรวยทสดและจนทสดซงลดลงจาก 11.81 เทาในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 เหลอ

10.31 เทาเมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ในขณะทเศรษฐกจฐานราก และผประกอบการรายยอยไดรบประโยชนจากการพฒนามากขน สะทอนจากสดสวนของมลคาผลผลตวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (รอยละผลตภณฑและบรการของ SMEs ตอ GDP) ทเพมสงขนจากรอยละ 36.6 ในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 เปนรอยละ 42.1 เมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 11

ในขณะเดยวกนการคมครองทางสงคมในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ครอบคลมมากขน โดยเฉพาะแรงงานนอกระบบสามารถเขาถงระบบสวสดการเพมขน โดยสดสวนของแรงงานนอกระบบประกนสงคมทเขาถงระบบสวสดการสงคมของก าลงแรงงานทงหมดเพมขนจากรอยละ 3.7 ในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 เปนรอยละ 10.75 เมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ในขณะทหลกประกนสขภาพมความครอบคลมประชาชนมากกวารอยละ 99 ไมแตกตางกนในชวงแผนพฒนาฯ ทง 2 ฉบบ อยางไรกตามสตรและผสงอายมโอกาสทางอาชพลดลง สะทอนจากอตราการมสวนรวมในก าลงแรงงานของสตรทลดลงจาก รอยละ 64.33 ในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 เปนรอยละ 60.61 เมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 และอตราการมสวนรวมในก าลงแรงงานของผสงอายทลดลงจากรอยละ 37.46 เหลอรอยละ 35.96 ในชวงเวลาเดยวกน ในขณะท การเกบขอมลสดสวนผหญงในระดบบรหารหรอในระดบการตดสนใจไมมการเกบขอมลอยางตอเนองในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ท าใหไมสามารถประเมนความเปลยนแปลงของโอกาสในการด ารงต าแหนงในระดบบรหารและระดบการตดสนใจของสตรในชวงดงกลาวได

16

ในสวนของเปาหมายทมการพฒนาเพมขนอยางมนยยะส าคญในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 คอการสงเสรมใหคนยากจนและดอยโอกาสมคณภาพชวตดขน มภมคมกนและสามารถปรบตวตอการเปลยนแปลงไดดขน โดยพจารณาจากชมชนซงเปนสถาบนทางสงคมทมความส าคญในการท าหนาทโอบอมดแลคนยากจนและดอยโอกาส โดยดชนชมชนเขมแขงเพมขนอยางตอเนองจากรอยละ 76.47 ในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 เปนรอยละ 97.76 เมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 โดยมสาเหตส าคญจากความเขมแขงขององคกรในชมชนทมคะแนนสงขนอยางตอเนองโดยเฉพาะในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11

ส าหรบเปาหมายทไมสามารถบรรลไดในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ไดแก การสงเสรมใหประชาชนรบรสทธและหนาทและเขาถงบรการของหนวยงานกระบวนการยตธรรมไดอยางสะดวกและรวดเรว มการบงคบใชกฎหมายอยางเสมอภาคและเปนธรรม ภาคการพฒนาตางๆ มสวนรวมในกระบวนการยตธรรม โดยดชนสนตภาพโลก (Global Peace Index) ซงใชวดระดบความสงบสขของประเทศตางๆ โดยพจารณาจากปจจยส าคญ ไดแก ความสมพนธกบประเทศเพอนบาน ระดบความสมพนธภายในประเทศ เสถยรภาพทางการเมอง งบประมาณดานความมนคง การเคารพสทธมนษยชน รวมทงอาชญากรรมและการกอการราย บงชวาสถานการณความสงบสขของประเทศไทยลดลง โดยมคะแนนเพมจาก 2.247 คะแนนในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 เปน 2.312 คะแนน เมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 (คะแนนเพมขนหมายถงความสงบสขลดลง) และมอนดบลดลงจากอนดบท 107 เปนอนดบท 125 ของโลกในชวงเวลาเดยวกน ในขณะทดชนความสงบสข (Positive Peace Index) ซงเปนดชนชวดปจจยตางๆ ทจะน าไปสความสงบสขในสงคม ประกอบดวยตวชวดการท าหนาทรฐบาล สภาพแวดลอมทางธรกจ การกระจายทรพยากร การเคารพในสทธของผอน ความสมพนธกบประเทศเพอนบาน การเผยแพรขอมลขาวสาร ระดบการศกษา และระดบภาพลกษณการทจรตประพฤตมชอบ สะทอนวาประเทศไทยมแนวโนมทจะมความสงบสขลดลงในอนาคตเนองจากปจจยดงกลาวขางตนมแนวโนมถดถอยลง ท าใหคะแนนดชนความสงบสขของไทยมคะแนนสงขนในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 (คะแนนสงขนหมายถงปจจยทจะน าไปสความสงบสขมแนวโนมลดลง) โดยประเทศไทยมคะแนน 2.982 (อนดบท 66) ในปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 และมคะแนน 2.987 (อนดบท 71) เมอสนแผนฯ

อกเปาหมายหนงทไมสามารถบรรลไดอยางเปนรปธรรมในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 คอการบรหารจดการทโปรงใสและมประสทธภาพ และเพมการมสวนรวมของทกภาคในการพฒนาประเทศทแมวาประเทศไทยมคะแนนดชนภาพลกษณการทจรตประพฤตมชอบเพมขนจาก 3.4 (จากคะแนนเตม 10 คะแนน) ในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 เปน 38 (จากคะแนนเตม 100 คะแนน) ในชวงกลางแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 กอนทจะลดลงเปน 35 คะแนนเมอสนสดแผนฯ แตเมอเปรยบเทยบกบประเทศตางๆ ทเขารบการจดอนดบ พบวา ประเทศไทยมอนดบลดลงจากอนดบท 80 ในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 เปนอนดบท 101 เมอสนสดแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 สะทอนวาปญหาการทจรตคอรรปชนยงคงเปนปญหาส าคญทตองไดรบการแกไขอยางจรงจงและตอเนอง

17

ตำรำงท 3 กำรสรำงควำมเปนธรรมในสงคม 5 ปของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11

เปำหมำย ตวชวด แผนพฒนำฯ ฉบบท 10 แผนพฒนำฯ ฉบบทฯ 11

2550 2552 2554 2555 2556 2557 2558 2559 1. ลดชองวางรายไดระหวาง

กลมคนและพนทตางๆ รวมทงเสรมสรางความแขงแกรงใหเศรษฐกจฐานรากและสรางโอกาสทางเศรษฐกจใหผประกอบการรายยอยและชมชน

1. คาสมประสทธความไมเสมอภาค (Gini coefficient) ดานรายไดของประเทศไทย

0.499 0.490 0.484 - 0.465 - 0.445 -

2. สดสวนของมลคาผลผลตวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (รอยละผลตภณฑและบรการของ SMEs ตอ GDP)

38.7 37.8 36.6 37.0 37.4 39.6 41.1 42.1

2. ประชาชนไดรบการคมครองทางสงคมทมคณภาพและครอบคลมอยางทวถง รวมทงมความเทาเทยมทางเพศมากขน ทงในเรองรายได โอกาสทางอาชพ และโอกาสในการด ารงต าแหนงในระดบบรหารและระดบการตดสนใจ

1. อตราการมสวนรวมในก าลงแรงงาน: - ผสงอาย - สตร

37.71 64.17

38.51 64.66

37.46 64.33

38.47 64.31

37.92 63.2

37.65 61.9

36.60 61.55

35.96 60.61

2. ส ดส วนประชากรทสามารถเข าถ งการคมครองทางสงคมทมคณภาพ :

- ความครอบคลมหลกประกนสขภาพ

98.75

99.47

99.95

99.90

99.87

100

100

99.95

3. สดสวนของแรงงานนอกระบบประกนสงคมทเขาถงระบบสวสดการสงคมของก าลงแรงงานทงหมด

- - 3.7 5.8 6.8 9.4 9.7 10.75

4. สดสวนผหญงในระดบบรหารหรอในระดบการตดสนใจ : - ภาครฐ - ภาคเอกชน - ภาคการเมอง

ระดบชาต - ภาคการเมองระดบ

ทองถน

22.18 35.37 11.70

4.68

24.18 -

12.00

4.22

24.81 45.00 15.8

5.58

-

39.00 -

6.43

29.96 - -

5.55

- -

5.71 -

- - - -

- - - -

3. ประชาชนรบรสทธและหนาทและเขาถงบรการของหนวยงานกระบวนการยตธรรมไดอยางสะดวกและรวดเรว มการบงคบใชกฎหมายอยางเสมอภาคและเปนธรรม ภาคการพฒนาตางๆ มสวนรวมในกระบวนการยตธรรม

1. ดชนความสงบสข (Positive Peace Index)

- - - 2.982 (อนดบท 66)

2.95 (อนดบท 63)

- 2.987 (อนดบท 71)

2.987 (อนดบท71)

2. ดชนสนตภาพโลก

(Global Peace Index)

2.491 (อนดบท 105)

2.353 (อนดบท 118)

2.247 (อนดบท 107)

2.303 (อนดบท 126)

2.378 (อนดบท 130)

2.395 (อนดบท 126)

2.303 (อนดบท 126)

2.312 (อนดบท 125)

18

เปำหมำย ตวชวด แผนพฒนำฯ ฉบบท 10 แผนพฒนำฯ ฉบบทฯ 11

2550 2552 2554 2555 2556 2557 2558 2559 4. คนยากจนและดอยโอกาสม

คณภาพชวตดขน มภมคมกนและสามารถปรบตวตอการเปลยนแปลงไดดขน

1. ดชนชวดความเขมแขงของชมชน

46.38 60.89 76.47 81.00 86.35 88.43 84.67 97.76

5. มการบรหารจดการทโปรงใสและมประสทธภาพ และเพมการมสวนรวมของทกภาคในการพฒนาประเทศ

1. ดชนภาพลกษณการทจรตประพฤต มชอบ

3.3 (84/179)

3.4 (84/180)

3.4 (80/182)

37

(88/174) 35

(102/175) 38

(85/174) 38

(76/168) 35

(101/176)

2) กำรด ำเนนกำรและผลกำรพฒนำตำมแนวทำงยทธศำสตร

2.1) กำรสรำงควำมมนคงทำงเศรษฐกจและสงคมใหทกคนในสงคมไทย และเสรมสรำงขดควำมสำมำรถในกำรจดกำรควำมเสยงและสรำงโอกำสในชวตใหแกตนเอง โดยผลกดนใหเศรษฐกจฐานรากใหมความหลากหลายและแขงแกรงมากขน ผานการเสรมสรางความเขมแขงของเศรษฐกจชมชน ซงมโครงการส าคญ อาท โครงการจดท าแผนปฏบตการขบเคลอนการพฒนาทองเทยวโดยชมชนอยางยงยนและสรางสรรค โครงการเงนอดหนนเครอขายการทองเทยวโดยชมชน โครงการสงเสรมและพฒนา โฮมสเตยไทย ส าหรบแนวทางการเพมโอกาสในการมงานท าทเหมาะสม ซงมโครงการส าคญ ไดแก โครงการนดพบตลาดงานเชงคณภาพ โครงการพฒนาระบบบรการจดหางานอยางยงยน โครงการเผยแพรขอมลขาวสารตลาดแรงงาน โครงการ 3 ม. (มงาน มเงน มวฒการศกษาเพม) โครงการขยายศนยบรการจดหางานเพอคนไทย (Smart Job Center) โครงการบรการจดหางานแกกลมคนพเศษและโครงการแนะแนวอาชพแกนกเรยน นกศกษา ผวางงาน ผทรอฤดกาล ผประสบภยธรรมชาต และผดอยโอกาส รวมทงยกระดบฝมอแรงงาน เพอใหแรงงานไดรบคาตอบแทนสงขน โดยมโครงการส าคญ อาท โครงการพฒนาฝมอเพอเพมโอกาสในการประกอบอาชพ โครงการพฒนา/สงเสรมการประกอบอาชพอสระเพอสรางโอกาสใหกบแรงงานไดมอาชพใหม ตามความถนดและสนใจของแรงงาน และโครงการสงเสรมอาชพดานการเกษตรในจงหวดชายแดนภาคใต นอกจากนนยงมการด าเนนการเพอสงเสรมการใชสทธแรงงานขนพนฐานในสถานประกอบการ อาท โครงการก ากบ ดแลและสนบสนนใหแรงงานไดรบความรและการคมครองตามกฎหมายคมครองแรงงาน โครงการปองกนและแกไขปญหาการคามนษยดานแรงงานและการใชแรงงานเดกในรปแบบทเลวราย โครงการรณรงคสงเสรมใหสถานประกอบกจการและรฐวสาหกจมการบรหารแรงงานสมพนธดวยระบบทวภาค โครงการแรงงานสมานฉนท สรางสรรคเศรษฐกจไทย และโครงการจดระบบแรงงานตางดาวสญชาตเมยนมา ลาว และกมพชา

นอกจากการเสรมสรางความเขมแขงของเศรษฐกจฐานรากแลว การด าเนนการทส าคญอกดานหนง คอ การสงเสรมการจดสรรทรพยากรและสทธทางทรพยสนใหเกดความ เปนธรรม โดยเรงแกไขปญหา กรณราษฎรหรอชมชนทไดรบความเดอดรอนจากการอยอาศยและท ากนใน เขตปาโดยไมถกตองตามกฎหมายมาเปนระยะเวลานาน โดยการจดทดนใหแกราษฎรกลมนตามหลกเกณฑและเงอนไขทคณะกรรมการนโยบายทดนแหงชาตก าหนด ซงสามารถใชประโยชนพนทในรปแบบสหกรณ แตไมใหกรรมสทธ เนองจากเปนทดนของรฐ และมหนวยงานรบผดชอบเรองการสงเสรมและพฒนาอาชพ และการด าเนนการจดหาทดนท ากนใหแกชมชนทอาศยอยในปาชายเลนตามนโยบายของคณะกรรมการนโยบาย

19

ทดนแหงชาต เนอท 11,000 ไร ในจงหวดนครศรธรรมราช รวมทงยกระดบความครอบคลมของการคมครองทางสงคมโดยมโครงการส าคญ ไดแก โครงการก าหนดสถานะและใหสญชาตไทยตามกฎหมายแกเดกนกเรยนไรสญชาตในประเทศไทย เพอเรงรดการก าหนดสถานะบคคลและลงรายการสญชาตไทยใหแกเดกนกเรยนไรสญชาตในประเทศไทยซงมคณสมบตทจะไดสญชาตไทยตามกฎหมาย เพอแกไขปญหาเรองสทธในการประกอบอาชพ สทธในการรกษาพยาบาล และสทธขนพนฐานอนๆ ทเดกควรไดรบความคมครองจากรฐ โครงการตรวจพสจนสารพนธกรรมแกราษฎรไรสถานะ และประสบปญหาสถานะทางทะเบยนราษฎร และโครงการพฒนาระบบประกนสขภาพบคคลทมปญหาสถานะและสทธเพอใหความคมครองสทธของบคคลท มถนอาศยถาวรในประเทศไทย ในการรบบรการสาธารณสข

2.2) กำรจดบรกำรทำงสงคมใหทกคนตำมสทธขนพนฐำน และเนนกำรสรำงภมคมกนระดบปจเจกและสรำงกำรมสวนรวมในกระบวนกำรตดสนใจในกำรพฒนำประเทศ โดยสงเสรมใหบคคลเขาถงการบรการสาธารณสขไดอยางทวถงและมประสทธภาพดวยโครงการกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาตทครอบคลมประชาชน 48,211,577 คน การขยายพนทบรการไปยงบรเวณทไมมน าประปาใชในเขตความรบผดชอบของการประปานครหลวงใหเตมพนททวชมชนเมอง รวมทงการเสรมสรางภมคมกนทางดานการเงนของชมชนโดยการตรวจสขภาพทางการเงนและสงเสรมใหมการบรหารจดการตามหลกธรรมาภบาลของกลมออมทรพยเพอการผลตจ านวน 25,937 กลม นอกจากนน มการเสรมสรางเจตคตดานความเสมอภาคระหวางหญงและชายโดยการจดงานรณรงคสงเสรมสทธแรงงานสตรในวนสตรสากลโดยมผรวมกจกรรมจ านวน 6,371 คน

2.3) กำรเสรมสรำงพลงใหทกภำคสวนสำมำรถเพมทำงเลอกกำรด ำเนนชวตในสงคมและสรำงกำรมสวนรวมในเชงเศรษฐกจ สงคม และกำรเมองไดอยำงมคณคำและศกดศร โดยการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนในกจการของรฐตามโครงการด าเนนการรบฟงความคดเหนของประชาชนตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการรบฟงความคดเหนของประชาชน พ.ศ. 2548 การจดสมมนารบฟงความคดเหนรางอนบญญตออกตามรางพระราชบญญตคมประพฤต พ.ศ. .... เปนตน รวมทงเพมศกยภาพและขดความสามารถของชมชนในการจดการปญหาของชมชนดวยตนเองผานโครงการส าคญ อาท โครงการสงเสรมสนบสนนการแกไขปญหาและพฒนาจงหวดชายแดนภาคใตซงจดสรรงบประมาณเงนอดหนนเฉพาะกจแกองคกรปกครองสวนทองถนเปาหมาย 349 แหง เพอเปนเงนอดหนนส าหรบชดเชยรายไดทลดลงของประชาชนจากเหตการณความไมสงบ โครงการอบรมการจดท าและประสานแผนพฒนาทองถน พ.ศ. 2559 เพอใหมความรความเขาใจในการจดท าแผนพฒนาทองถนสปและสามารถน าไปปฏบตไดอยางถกตอง การตรวจประเมนมาตรฐานการปฏบตราชการขององคกรปกครองสวนทองถนจ านวน 7,852 แหง การสนบสนนกองทนแมของแผนดนเพอเปนกองทนส าหรบการปองกน เฝาระวง และแกไขปญหายาเสพตดแบบยงยนในหมบาน/ชมชน การสนบสนนการด าเนนงานกองทนพฒนาบทบาทสตรเพอเปนแหลงเงนทนหมนเวยนดอกเบยต า เปนแหลงเงนทนเพอการสงเสรมบทบาทและพฒนาศกยภาพสตรและเครอขายสตร เปนแหลงเงนทนเพอการสงเสรม สนบสนนการจดกจกรรมในการพฒนาบทบาทสตร การสรางภาวะผน าการพฒนาองคความร เพอเสรมสรางความเขมแขงทางดานสงคมใหแกสตรและองคกรของสตร และการสงเสรมและสนบสนนการพฒนาศกยภาพสถานศกษาและองคกรเครอขายชมชนในการปองกนปญหาพฤตกรรมและการกระท าผดของเดกและเยาวชน

นอกจากนน ยงมการเพมและปรบปรงชองทางใหประชาชนเขาถงขอมลขาวสารการปฏบตงานภาครฐ การด าเนนโครงการขนาดใหญ การจดสรรทรพยากร และมสวนรวมในการ

20

ตรวจสอบการใชจายภาครฐ โดยการด าเนนโครงการส าคญ เชน โครงการประชาสมพนธสงเสรมความเชอมนในนโยบายรฐบาลผานวทย โทรทศน และสอใหม อาท รายการ “รอบภมภาค” รายการ “คนความสขใหคนในชาต” รายการ “รวมสรางประเทศไทย” เปนตน

2.4) กำรเสรมสรำงควำมสมพนธของคนในสงคมใหมคณคำรวมและตระหนกถงผลประโยชนของสงคม และเสรมสรำงกำรบรหำรรำชกำรแผนดนทมประสทธภำพ โปรงใส และมระบบกำรตรวจสอบและกำรรบผดชอบทรดกม มการด าเนนทส าคญดงน

การเสรมสรางระบบบรหารราชการใหเขมแขงมประสทธภาพ มระบบถวงดลอ านาจการตรวจสอบทเขมงวดและรอบดาน โดยมโครงการส าคญ ไดแก โครงการพฒนาขอมลสถตและสารสนเทศของหนวยงานภาครฐ 21 สาขา เพอใหมชดขอมลสถตทางการทสนบสนนการก าหนดนโยบายการพฒนาประเทศและการด าเนนงานตามภารกจของหนวยงาน รวมทงสนบสนนขอมลเพอการจดท าตวชวด ขดความสามารถประเทศ และตวชวดขององคการตางประเทศ โครงการประเมนผลการปฏบตราชการของสวนราชการและจงหวด เพอใหมการตดตามและประเมนผลการปฏบตราชการของสวนราชการและจงหวด อยางมคณภาพและเปนมาตรฐานเดยวกน โครงการปรบปรงระบบบรการประชาชนเชงรกเพอยกระดบสมรรถนะการใหบรการภาครฐเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ โครงการพฒนาระบบบรหารจดการของหนวยงานภาครฐใหมขดสมรรถนะสง (PMQA) โครงการพฒนาระบบการตรวจสอบและประเมนผลภาคราชการเพอใหสวนราชการและจงหวดมระบบการก ากบดแลตนเองทด และรายงานผลการประเมนตนเองของคณะกรรมการตรวจสอบและประเมนผลภาคราชการคณะตาง ๆ มประสทธภาพเพมมากยงขน รวมทงการใชเทคโนโลยเพอลดโอกาสในการทจรต เชน โครงการใหบรการประชาชนในการค านวณคาธรรมเนยม คาภาษ คาอากร และคาภาษธรกจเฉพาะดวยตนเอง (เฉพาะบางประเภท) เพอใหบรการประชาชนในการค านวณคาใชจายตาง ๆ ในการจดทะเบยนสทธและนตกรรมดวยตนเอง ณ ส านกงานทดนจงหวดและสาขาในเขตพนทกรงเทพมหานคร จงหวดนนทบร ปทมธาน และจงหวดสมทรปราการ 29 แหง การรบช าระคาธรรมเนยมจดทะเบยนสทธและนตกรรมดวยบตรธรกจธนาคารเพอลดความเสยงในการรบช าระเงนคาธรรมเนยมเปนเงนสดของส านกงานทดน เปนตน นอกจากนนมการด าเนนการเพอพฒนาขาราชการใหมคณภาพสง มคณธรรม จรยธรรมทางอาชพ และมความรบผดรบชอบ มโครงการส าคญ ไดแก โครงการการพฒนาระบบเงนเดอน คาตอบแทน สงจงใจ และคณภาพชวตเจาหนาทของรฐเพอปรบปรงระบบคาตอบแทนขาราชการและผปฏบตงานของรฐใหเหมาะสมเปนธรรม และโครงการพฒนานกบรหารการเปลยนแปลงรนใหมเพอเปนชองทางใหมในการดงดดบคคลผมความร ความสามารถสงเขาสระบบราชการ และพฒนาขาราชการในโครงการใหมสมรรถนะในการเปนผน าการเปลยนแปลง

การคมครองสทธ และสงเสรมใหประชาชนเขาถงกระบวนการยตธรรมมการด าเนนการส าคญ ไดแก โครงการเผยแพรประชาสมพนธการด าเนนงานของศนยด ารงธรรม การด าเนนการเรองราวรองทกข ผานชองทางการรองทกข 5 ชองทาง ไดแก สายดวน 1111 เวบไซต 1111 (www.1111.go.th) ต ปณ.1111 จดบรการประชาชน 1111 และ Mobile Application (PSC 1111) โครงการขบเคลอนแผนงานการปองกนและแกไขปญหาการคามนษย พ.ศ. 2559 โครงการฝกอบรมหลกสตรพฒนาประสทธภาพการบงคบใชกฎหมายของเจาหนาทรฐในจงหวดชายแดนภาคใตเพอเสรมสรางความรเรองกฎหมายและสทธมนษยชนทควรทราบแกเจาหนาทรฐทปฏบตงานดานการบงคบใชกฎหมายในพนทจงหวดชายแดนภาคใต โครงการสงเสรมการระงบขอพพาทโดยการไกลเกลยในชมชน โครงการคลนกยตธรรมใหความชวยเหลอประชาชนทางกฎหมาย 28,522 ราย รวมทงกองทนยตธรรมไดสนบสนนเงนหรอคาใชจายเกยวกบการใหความชวยเหลอประชาชนดาน

21

กฎหมาย การฟองรอง การด าเนนคด หรอการบงคบคด การคมครองสทธและเสรภาพของผทไดรบความเดอดรอนหรอไมไดรบความเปนธรรม หรอการคมครองสทธและเสรภาพของประชาชนตามทบญญตไวในรฐธรรมนญ รวมถงผกระท าการใดๆ เพอปกปอง คมครอง หรอรกษาทรพยากรธรรมชาต หรอสงแวดลอม 1,758 ราย จากผยนค าขอทงสน 4,529 ราย การรบเรองรองเรยน รองทกข ปรกษากฎหมาย แจงเบาะแส ตรวจสอบเรองทเกยวของเพอชวยเหลอประชาชนทไมไดรบความเปนธรรมเกยวกบการด าเนนคด 725 เรอง การจายคาตอบแทนผเสยหาย และคาทดแทนและคาใชจายแกจ าเลยในคดอาญาเพอชวยเหลอเยยวยาผเสยหายซงไดรบความเสยหายเนองจากการกระท าความผดอาญาของผอนโดยตนมไดมสวนเกยวของกบการกระท าความผด และจ าเลยในคดอาญาทถกคมขงระหวางการพจารณาคด 6,198 ราย นอกจากนนมการด าเนนแผนงานโครงการไกลเกลยหลงค าพพากษา (ชนบงคบคด) และโครงการเผยแพรความรดานการบงคบคดและภารกจของกรมบงคบคด เพอเพมประสทธภาพในการบงคบคด

2.3.2 กำรพฒนำคนสสงคมแหงกำรเรยนรตลอดชวตอยำงยงยน

1) กำรบรรลเปำหมำยกำรพฒนำคนสสงคมแหงกำรเรยนรตลอดชวตอยำงยงยน ในชวงของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 พบวา ดานคณภาพการศกษา ยงไมเปนไปตามเปาหมายทตงไว แมวาคนไทยจะไดรบโอกาสทางการศกษาอยางตอเนอง โดยปการศกษาเฉลยของคนไทยมแนวโนมเพมสงขนจาก 8.0 ป ในป 2555 เปน 8.5 ป ในป 2559 จากเปาหมาย 12 ป แมวาสดสวนประชากรไทยทสามารถเขาถงโครงขายคมนาคมและอนเทอรเนตความเรวสงยงไมเปนไปตามเปาหมายทก าหนดใหประชากรรอยละ 80.0 ของประชากรทวประเทศสามารถเขาถงโครงขายคมนาคมและอนเทอรเนตความเรวสง แตสดสวนประชากรทใชอนเตอรเนตมแนวโนมเพมสงขนจากรอยละ 26.46 ในป 2555 เปนรอยละ 47.50 ในป 2559 และสดสวนบคลากรทางดานการวจยและพฒนาเพมขนจาก 7.9 คนในป 2554 เปน 10.50 คนในป 2556 และเพมเปน 13.6 คนในป 2558 แตยงต ากวาเปาหมายทก าหนดไว 15 คนตอประชากร 10,000 คน อยางไรกตาม อตราการเพมของผลตภาพแรงงานเฉลยบรรลเปาหมายทก าหนดไวไมใหต ากวารอยละ 3.0 ตอป กลาวคอ อตราการเพมของผลตภาพแรงงานไทยอยทรอยละ 4.12 ในป 2559

เมอพจารณาดานสขภาพ พบวา สดสวนคนไทยทเจบปวยดวยโรคทปองกนไดทส าคญ 5 โรค (โรคหวใจ เบาหวาน หลอดเลอดสมอง ความดนโลหตสง และมะเรงและเนองอกทกชนด) ยงคงเพมขน และอตราการดมเครองดมแอลกอฮอลของคนไทยมแนวโนมเพมขนจากรอยละ 31.5 ในป 2554 เปนรอยละ 32.22 ในป 2556 และเพมเปนรอยละ 34.00 ในป 2558 อยางไรกตาม อตราการบรโภคยาสบมสดสวนลดลงจากรอยละ 21.40 ในป 2554 เปนรอยละ 19.90 ในป 2558 สอดคลองกบเปาหมายทก าหนดใหอตราการบรโภคลดลง นอกจากน เยาวชนมพฤตกรรมเสยงทางเพศลดลง โดยสดสวนเยาวชนระดบมธยมศกษาปท 5 และระดบ ปวช. ปท 2 มแนวโนมในการใชถงยางอนามยเมอมเพศสมพนธครงแรกเพมขนทงหญงและชาย

สวนสถาบนครอบครวไทยยงคงมความเปราะบาง คาดชนความอบอนในครอบครวอยในระดบทตองปรบปรง คอ ต ากวารอยละ 70 และมแนวโนมลดลง แมวาเหตการณความรนแรงในครอบครวลดลงจาก 1,284 เหตการณ ในป 2555 เหลอ 846 เหตการณ ในป 2559 สอดคลองกบเปาหมาย ขณะทคนในชมชนมการเรยนรเพมขน โดยสดสวนผใชคอมพวเตอรและอนเตอรเนตมการเรยนรเพมขนจากรอยละ 59.06 ในป 2555 เปนรอยละ 65.39 ในป 2559 นอกจากน คนในครวเรอนทมสวนรวมท ากจกรรมสาธารณะของหมบานและชมชนมสดสวนมากกวารอยละ 90

22

ตำรำงท 4 กำรพฒนำคนสสงคมแหงกำรเรยนรตลอดชวตอยำงยงยน 5 ปของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11

เปำหมำยเชงยทธศำสตร ตวชวดและ คำเปำหมำย

แผนพฒนำฯ ฉบบท 10 แผนพฒนำฯ ฉบบท 11 2550 2552 2554 2555 2556 2557 2558 2559

1. คนไทยทกคนมคณภาพเพมขนทงทางรางกาย จตใจ และสตปญญา รวมทงมอนามยการ เจรญพนธทเหมาะสมในทกชวงวย

1. อตราเจรญพนธรวมของประชากรไทยไมต ากวา 1.6 (หนวย : คน)

1.64 1.61 1.62 1.62 1.62 1.62 1.62

2. ระดบคาเฉลยเชาวปญญาของเดกไมต ากวาคากลางมาตรฐานสากลทระดบ 100 (หนวย : รอยละ)

- 91 98.59 - - - - -

2. คณภาพการศกษาไดรบการยกระดบสมาตรฐานสากล ตอยอดองคความรสนวตกรรม และโอกาสการเขาถงการศกษาและการเรยนรในรปแบบทหลากหลายเพมมากขน

1. ปการศกษาเฉลยของคนไทยเพมขนเปน 12 ป (หนวย : ป)

7.9 8.1 8.2 8.0 8.0 8.10 8.5 8.5

2. ผเรยนทกระดบการศกษามคณธรรม จรยธรรม และมความเปนพลเมอง

n/a n/a n/a n/a n/a n/a n/a n/a

3. เพมสดสวนประชากรทสามารถเขาถงโครงขายคมนาคมและอนเทอรเนตความเรวสงใหไดรอยละ 80.0 ของประชากรทวประเทศ

- จ านวนประชากรอาย 6 ปขนไปทใชอนเตอรเนต

15.54

20.12

23.67

26.46

28.94

34.89

39.32

47.50

4. จ านวนบคลากรดานการวจยและพฒนาเพมขนเปน 15 คนตอประชากร 10,000 คน

6.76 9.01 7.9 - 10.50 12.90 13.6 -

5. อตราเพมของผลตภาพแรงงานเฉลยไมต ากวารอยละ 3.0 ตอป

3.79 -2.51 -0.28 5.93 2.82 3.11 3.11 4.12

3. โอกาสในการเขาถงระบบสขภาพทมคณภาพเพมขน และปจจยเสยงตอสขภาพลดลงอยางเปนองครวม

1. อตราเพมของการเจบปวยดวยโรคหวใจ เบาหวาน หลอดเลอดสมอง ความดนโลหตสง และมะเรงลดลง(หนวย:รอยละ)

- โรคหวใจ 11.25 5.80 10.78 2.05 -7.11 -4.70 19.66 - - โรคเบาหวาน 10.84 8.99 7.09 23.72 2.97 -4.51 19.46 - - โรคหลอดเลอดสมอง 9.13 4.89 12.30 27.63 3.47 -3.96 22.02 - - โรคความดนโลหตสง 17.97 14.06 12.12 4.93 30.20 5.50 11.12 - - โรคมะเรง และเนองอกทกชนด 5.12 -0.87 7.25 5.00 4.63 -8.08 23.76 -

2.อตราการบรโภคเครองดมแอลกอฮอล ยาสบ และการมเพศสมพนธทไมปลอดภยลดลง

- เครองดมแอลกอฮอล3 (หนวย : รอยละ)

29.30 32.00 31.50 - 32.22 32.29 34.00 -

- ยาสบ (หนวย : รอยละ)

18.50 20.70 21.40 - 19.94 20.72 19.90 -

3 ตวชวดรายงานภาวะสงคม http://social.nesdb.go.th/social/Default.aspx?tabid=131

23



- การใชถงยางอนามยเมอมเพศสมพนธครงแรกทเพมขนสะทอนการมเพศสมพนธทไมปลอดภยลดลง (หนวย : รอยละ) นกเรยน ม.2

เพศชาย เพศหญง

นกเรยน ม.5 เพศชาย เพศหญง

นกเรยนปวช.ชนปท 2 เพศชาย เพศหญง

50.0 50.0

49.7 46.3

48.3 41.3

50.7 41.5

51.5 47.6

51.4 47.3

55.1 44.9

51.1 54.1

55.0 50.0

57.9 50.0

56.4 53.4

56.2 54.6

- -

61.2 64.1

59.3 58.8

- -

65.0 64.2

61.2 62.3

- -

70.3 71.1

64.6 65.9

4. สถาบนทางสงคม โดยเฉพาะสถาบนครอบครว สถาบนการศกษา สถาบนศาสนา และสถาบนชมชน มบทบาทในการบมเพาะและหลอหลอมเดก เยาวชนและคนไทยใหเปนคนดมคณธรรมและจรยธรรมอยางเขมแขงมากขน

1. ดชนครอบครวอบอนอยในระดบดขน และจ านวนผถกกระท าดวยความรนแรงในครอบครวไดรบความชวยเหลอคมครองเพมขน

- ดชนครอบครวอบอนมระดบดขน (หนวย : รอยละ)

61.65 63.18 65.17 68.31 65.58 65.53 65.34

- จ านวนเหตการณความรนแรงในครอบครว (เหตการณ)

- 362 1,096 1,284 1,295 911 1,209 846

2. การเรยนรของคนในชมชนเพมขน - สดสวนผใชคอมพวเตอรและ

อนเตอรเนตในการเรยนร [ท างาน เรยน อานหนงสอ/หาความร (e-book) ใชงานอนเตอรเนต]

29.43

39.41

45.23

59.06

64.48

70.59

71.26

65.39

3. คนในครวเรอนมสวนรวมท ากจกรรมสาธารณะของหมบานและชมชนเพมขน(หนวย : รอยละ)

95.27

98.40

99.03

99.74

99.39 98.60 98.73 98.67


2.1) กำรปรบโครงสรำงและกำรกระจำยตวประชำกรใหเหมำะสม โดยกระทรวงสาธารณสขจดท าโครงการสงเสรมการจดบรการสขภาพทเปนมตรและพฒนาเครอขายอนามยการเจรญพนธในวยรน สามารถตงคลนกบรการทเปนมตรกบวยรนและเยาวชนไดเพมขนจากรอยละ 48.9 ในป 2557 เปนรอยละ 75.12 ของโรงพยาบาลทเขารวมโครงการในป 2559 มอ าเภอทผานเกณฑการประเมนมาตรฐานอ าเภออนามยการเจรญพนธเพมขนจากรอยละ 33.5 ในป 2557 เปนรอยละ 65.49 ของอ าเภอทเขารวมโครงการในป 2559 และอตราการคลอดของหญง อาย 15 -19 ป ตอหญงอาย 15-19 ป 1,000 คนมแนวโนมลดลงจาก 53.4 คน ในป 2555 เหลอ 44.8 คนในป 2558 ขณะทการคลอดซ าของแมอาย 15-19 ป มแนวโนมเพมขนจากรอยละ 11.9 ในป 2555 เปนรอยละ 12.5 ในป 2558

24

2.2) กำรพฒนำคณภำพคนไทยใหมภมคมกนตอกำรเปลยนแปลง มผลการด าเนนงาน ดงน

2.2.1) พฒนำเดกปฐมวยอยำงเปนองครวมท งดำนสตปญญำ อำรมณ คณธรรม และจรยธรรม โดยกระทรวงสาธารณสขไดจดท าโครงการตางๆ อาท โครงการขยายและพฒนาความรวมมอศนยเครอขายการเรยนการสอนส าหรบเดกปวยในโรงพยาบาลดวยเทคโนโลยสารสนเทศอยางตอเนองและยงยน ตามแนวพระราชด าร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร สงเสรมพฒนาการและการเรยนรของเดกเจบปวยในโรงพยาบาลในเครอขายรวม 25,304 คน และจดอบรมถายทอดองคความรใหแกครหรอผทเกยวของ 120 คน โครงการเสรมสรางพฒนาการเดกลาชา ใหเดกปฐมวยทมพฒนาการสงสยลาชาและลาชาไดรบการสงเสรมพฒนาการ โดยจงหวดรอยละ 98.69 มแผนภมเครอขายบรการกระตนพฒนาการเดกฯ โครงการเดกไทยสายตาดเพอเพมโอกาสการเรยนรตามนโยบาย “ลดเวลาเรยน เพมเวลาร” ตรวจวดสายตาเดกวยเรยนชนอนบาล 1 และประถมศกษาปท 1 ทวประเทศ สามารถตรวจคดกรองสายตานกเรยนชน ป. 1 ปการศกษา 2558 ไดรอยละ 37.6 พบวา ผดปกตรอยละ 1.7 และไดรบแวนสายตา 3,744 คน คดเปนรอยละ 75.3 กระทรวงแรงงานจดท าโครงการการพฒนาคนตลอดชวงชวต (การพฒนาเดกแรกเกด/ปฐมวย (0-5 ป) เพอใหสถานประกอบกจการ หรอหนวยงานมความพรอมในการจดตงศนยเลยงเดกในสถานประกอบกจการส าหรบเดกปฐมวยบตรผใชแรงงาน ปจจบนมผใชแรงงานสนใจสงบตรเขารบการดแลและพฒนาเพมขนจาก 1,400 คนในป 2558 เปน 1,580 คนในป 2559 นอกจากน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยไดจดท าโครงการวยใสใสใจท าด เพอพฒนาศกยภาพแกนน าเดกและเยาวชนในการขบเคลอนการพฒนาคณภาพเดกและเยาวชนในพนท

2.2.2) พฒนำเดกวยเรยนใหมควำมรทำงวชำกำร และสตปญญำทำงอำรมณทเขมแขงสำมำรถศกษำหำควำมรและตอยอดองคควำมรไดดวยตนเอง โดย

1) พฒนำหลกสตรและปรบกระบวนกำรเรยนกำรสอนทเออตอกำรพฒนำผเรยนอยำงรอบดำนทเชอมโยงกบภมสงคม กระทรวงการทองเทยวและกฬาจดท าโครงการอยคายพกแรมลกเสอ-ยวกาชาด เพอใหนกเรยนโรงเรยนกฬา 2,043 คน มคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงคของสงคม

2) เนนครผสอนใหมวฒตรงตำมวชำทสอน มระบบ กระบวนกำรผลตและพฒนำครทมคณภำพ กระทรวงมหาดไทยพฒนาเทคนควธการเสรมสรางผลสมฤทธทางการเรยน (O - NET) ใหสงขนอยางมคณภาพ สมาตรฐานสากล และรองรบการเขาสประชาคมอาเซยนของสถานศกษาสงกดองคกรปกครองสวนทองถน ใหแกครในสถานศกษาในสงกดองคกรปกครองสวนทองถน 1,466 แหง ใหครมความรความเขาใจเทคนควธการสอนอยางมคณภาพ และพฒนาการเรยนของนกเรยนใหสงขน

3) เสรมสรำงทกษะชวตและพฤตกรรมสขภำพทเหมำะสมและถกตองใหแกเดก โดยกระทรวงการทองเทยวและกฬาด าเนนโครงการทหลากหลาย อาท โครงการการจดการแขงขนกฬาโรงเรยนแหงประเทศไทย ใหนกเรยนไดรบการสงเสรมและพฒนาทกษะกฬา และมประสบการณจากการแขงขนกฬา ตลอดจนมน าใจนกกฬา รแพ รชนะ รอภย ในป 2559 มผเขารวมการแขงขนรวม 6,693 คน โครงการสงเสรมกฬาภาคฤดรอน “รอนนมกฬาเพอลกรก” มนกเรยน นกศกษา และเยาวชน เขารวมโครงการทงสน 241,000 คน โครงการแขงขนกฬานกเรยนคนพการแหงชาต มนกเรยนคนพการไดเลนกฬาและเขารวมแขงขน 2,676 คน กระทรวงสาธารณสขจดท าโครงการพฒนาสตปญญาเดกไทย

25

เดกนกเรยนทมความเสยงตอปญหา ไอคว/อคว ในโรงเรยนเปาหมายไดรบการดแลชวยเหลอเพมขนจากรอยละ 97.85 ในป 2558 เปนรอยละ 99.97 ในป 2559 และนกเรยนกลมเสยง/มปญหาฯ ทเกนความสามารถของโรงเรยนไดรบการดแลชวยเหลอ/สงตอเขาสระบบสาธารณสขถงรอยละ 96.37 และ โครงการรณรงคปองกนและแกไขปญหายาเสพตด (TO BE NUMBER ONE) มผเขารบบรการในศนยเพอนใจ TO BE NUMBER ONE ในป 2559 เพมขนรอยละ 7 แกนน าเยาวชนทเขารวมโครงการฯ มความรและทกษะในการเสรมสรางภมคมกนทางจตแกเยาวชนเพมขนจากรอยละ 79.9 ในป 2558 เปนรอยละ 89.6 ในป 2559 และกระทรวงวฒนธรรมจดท าโครงการศนยเรยนรและพฒนาหนงสอไทย เดกและเยาวชน ประชาชนทวไปไดฝกการคด การเขยน การอาน พรอมทงน าขอคด ความรทไดจากการอานมาปรบใชในชวตประจ าวนไดอยางมความสข

2.2.3) พฒนำก ำลงแรงงำนใหมควำมรและสมรรถนะทสอดคลองกบโครงสรำงกำรผลตและบรกำรบนฐำนควำมรและเศรษฐกจสรำงสรรค โดย

1) พฒนำก ำลงแรงงำนในภำคเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณด าเนนโครงการ/กจกรรมส าคญ อาท สรางเกษตรกรปราดเปรอง (Smart Farmer) ใหมความรในเรองทท า มขอมลประกอบการตดสนใจ ตระหนกถงคณภาพสนคาและความปลอดภยของผบรโภค มความรบผดชอบตอสงแวดลอม และมความภมใจในความเปนเกษตรกร มเกษตรกรเขารวม 14,385 ราย คดเปนรอยละ 104.24 ของเปาหมาย เกษตรกรไดรบการสงเสรมและพฒนาศกยภาพ มศนยเรยนรการเลยงสตวทมคณภาพ 290 ศนย เพอเปนแหลงศกษาดงานและอบรมใหความรแกเกษตรกรและผสนใจ และโครงการสงเสรมการปลกยางพนธดและไมยนตนทมความส าคญทางเศรษฐกจ โดยการอบรมครยางภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 5,600 ราย ใหมความร ทกษะ ดานยางพาราครบวงจร เพมเตมทกษะดานการปฏบตงานภาคสนามแกครยาง ใหสามารถน าความรและทกษะไปปฏบตงานใหค าแนะน าแกเกษตรกรไดอยางถกตองและมประสทธภาพ ทงนมครยางภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอทผานการอบรม 4,994 ราย

2) พฒนำก ำลงแรงงำนระดบกลำง กระทรวงแรงงานมผลการด าเนนงาน อาท โครงการสรางงาน สรางบญ เพอความปรองดองสมานฉนท จดการทอดผาปาสามคคในชมชน มผเขารวมโครงการเพมขนจาก 4,002 คนในป 2558 เปน 7,286 คนในป 2559 โครงการสงเสรมการบรหารจดการดานแรงงานอยางเปนมาตรฐานรองรบการเคลอนยายแรงงานเสรอาเซยน อาท สงเสรมใหสถานประกอบกจการเอกชนและรฐวสาหกจมความเปนเลศดานการบรหารจดการแรงงานสมพนธของประเทศไทย 146 แหง 21,607 คน ทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน แรงงานไดรบการทดสอบมาตรฐานเพมขนจาก 36,910 คนในป 2558 เปน 72,025 คนในป 2559 พฒนาศกยภาพแรงงานเพอเตรยมความพรอมในการเขารบการประเมนความรความสามารถตาม พ.ร.บ.สงเสรมฯ พ.ศ. 2545 มแรงงานทอยในสถานประกอบกจการ หรอประชาชนทสนใจเขารบการยกระดบทกษะฝมอสเกณฑมาตรฐานฝมอแรงงาน 6,571 คน สงเสรมและสนบสนนใหสถานประกอบกจการด าเนนการฝกอบรมฝมอแรงงาน ตามพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ. 2545 มแรงงานไทยไดรบการฝกอบรมเพมขนจาก 3,227,600 คนในป 2556 เปน 3,809,648 คนในป 2559 และโครงการพฒนาทรพยากรแรงงาน โดยนายจาง ลกจาง เครอขายแรงงาน และบคคลทเกยวของ ไดรบองคความรดานตางๆ เพมขน

3) จดใหมกำรวำงแผนและพฒนำทรพยำกรมนษยในองคกรภำครฐอยำงเปนระบบและตอเนอง หนวยงานภาครฐมผลการด าเนนงานทส าคญ อาท กระทรวงมหาดไทยด าเนนโครงการประกวดการจดการความร พฒนากระบวนงาน และนวตกรรม เพอพฒนาศกยภาพบคลากร

26

ของการประปานครหลวง กระทรวงยตธรรมจดท าโครงการจดท าสมรรถนะประจ าต าแหนง (Functional Competency) ของทกสายงาน เปนเครองมอในการวดและประเมนพฤตกรรมการปฏบตงานของขาราชการ บคลากรของกรมคมประพฤต กระทรวงแรงงานจดอบรมขาราชการในสงกด อาท โครงการฝกอบรมนกบรหารแรงงานระดบกลาง โครงการฝกอบรมขาราชการใหมของกระทรวงแรงงาน และโครงการพฒนาการบรหารจดการความรในองคกรของส านกงานปลดกระทรวงแรงงาน เพอใหบคลากรสามารถน าองคความรทไดรบไปปรบใชในการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ นอกจากน กระทรวงการตางประเทศจดฝกอบรมภาษาองกฤษเพอการสอสารระหวางประเทศ หลายหลกสตร เชน หลกสตรภาษาองกฤษเพอการปฏบตงาน (Intensive Language Course: ILC) หลกสตรภาษาองกฤษเพอการน าเสนอและการพดในทประชม (Oral Communication Course: OCC) เปนตน

2.2.4) พฒนำผสงอำยใหมควำมมนคงทำงเศรษฐกจและสงคม มคณภำพ มคณคำ สำมำรถปรบตวเทำทนกำรเปลยนแปลง เปนพลงในกำรพฒนำสงคม

1) สงเสรมกำรสรำงรำยไดและกำรมงำนท ำในผสงอำย โดยกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจดท าโครงการสงเสรมสงคมคณภาพเพอผสงอาย ขบเคลอนเครอขายจดกจกรรมทสอดคลองกบภมสงคมเพอสงเสรมศกยภาพผสงอาย

2) ส ง เ ส ร ม แ ล ะ ส น บ ส น น ใ ห ม ก ำ ร น ำ ค ว ำ ม ร แ ล ะประสบกำรณของผสงอำยท เปนคลงสมองของชำตมำใชประโยชนในกำรพฒนำชมชน ทองถน และประเทศ โดยกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยด าเนนโครงการเสรมพลงภมปญญาผสงอาย สงเสรมการท างานหรอสรางอาชพสรางรายไดเสรมใหแกผสงอายและประชาชนทกวย มผสงอายขนทะเบยนเปนภมปญญาพรอมท าประโยชนใหสงคม 15,000 รายทวประเทศ ผสงอายทขนทะเบยนเปนภมปญญาไมนอยกวารอยละ 20 มสวนรวมด าเนนกจกรรมเพอพฒนาคนทกชวงวยทงทางดานเศรษฐกจและสงคม ประชาชนไดรบประโยชนไมนอยกวา 120,000 ราย และผเขารวมกจกรรมภมปญญาทงทเปนผไดรบการถายทอดความร 12,000 รายทวประเทศ

3) สงเสรมใหผ ส งอำยสำมำรถพ งตนเอง โดยกระทรวงสาธารณสขไดพฒนาระบบดแลระยะยาวดานสาธารณสขส าหรบผสงอายทมภาวะพงพงในพนทต าบล เพอใหผสงอายมคณภาพชวตทดขน โดยพฒนาศกยภาพผจดการดแลผสงอาย 3,564 คน และผดแลผสงอาย 29,768 คน ครอบคลมผสงอายกลมตดบาน/ตดเตยงและผอยในภาวะพงพง 197,584 คน และกระทรวงการทองเทยวและกฬาด าเนนโครงการสงเสรมกฬาและออกก าลงกายผสงอาย สงเสรมการเลนกฬาและออกก าลงกายของผสงอาย อาท กรฑา กอลฟ แบดมนตน หมากรกไทย สปดาหละ 2–3 วน มผสงอายเขารวม 3,974 คนทวประเทศ และโครงการสงเสรมกจกรรมนนทนาการผสงอาย โดยจดกจกรรมสบสานประเพณไทยและนนทนาการสานใยสงวยสชมชน มประชาชนเขารวมกจกรรมเพมขนจาก 1,570 คน ในป 2557 เปน 56,060 คน ในป 2559

2.2.5) สอดแทรกกำรพฒนำคนทกชวงวยดวยกระบวนกำรเรยนรสวฒนธรรมกำรเกอกล หนวยงานภาครฐมผลการด าเนนงานทส าคญ ไดแก กระทรวงวฒนธรรมจดท าโครงการทหลากหลาย อาท โครงการเยาวชนรกบานเกด ปกษใตบานเรา เพอสงเสรมการทองเทยว เพอใหนกเรยน เยาวชน ไดมโอกาสเรยนเทคนค แลกเปลยนแนวคด และเผยแพรประสบการณ ดานศลปวฒนธรรม วถชวต แหลงทองเทยว ซงเกดจากมมมองความคดของตนเอง ผานการถายทอดเรองราว การน าเสนอขอความ

27

ภาพถาย คลปวดโอ รวมทงสอมลตมเดยตางๆ และปฏบตตามแนวทาง “รกบานเกด” ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลท 9 ในป 2559 มเยาวชนเขารวม 240 คน มภาพถายพรอมค าบรรยายภาพ 200 ผลงาน และคลปวดโอ แนะน าสถานททองเทยวทางวฒนธรรม แหลงทองเทยวตามธรรมชาต หรอสถานทส าคญๆ ของจงหวด 20 ผลงาน และมผชมคลปวดโอกวา 10,000 ราย และโครงการสงเสรมและพฒนางานเรขศลป เพอสงเสรมและสนบสนนใหเกดการตอยอดการสรางสรรคดานเรขศลป (กราฟก) และเผยแพรใหประชาชนทวไปและผสนใจไดใชเปนขอมล เปนประโยชนในงานดานเรขศลปตอไป สวนกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจดท าโครงการสงเสรมพฒนาศกยภาพทกษะดานอาชพของคนพการ ผานการจดสรรงบประมาณอดหนนกจกรรม สงผลใหคนพการไดรบการสงเสรมการรวมกลมประกอบอาชพ และเขาถงสทธดานอาชพ มรายไดเพมขน คณภาพชวตทด เกดเครอขายในการสงเสรมอาชพคนพการ สงผลใหกลมอาชพคนพการเขมแขงและมความยงยน

2.2.6) สรำงจตส ำนกของประชำชนใหมควำมรบผดชอบตอสงคม สถำบนชำต สถำบนศำสนำ และสถำบนพระมหำกษตรย โดยกระทรวงวฒนธรรมด าเนนโครงการทส าคญ ไดแก โครงการเฉลมพระเกยรตสมเดจพระเจาอยหว 5 ธนวาคม เพอใหประชาชนไดรวมนอมร าลกใน พระมหากรณาธคณ และแสดงความจงรกภกดเปนราชสกการะแดพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทไดสรางคณประโยชนแกประเทศชาตอยางอเนกอนนต และศาสนกชนทกศาสนาไดรวมสบทอดศาสนาและปฏบตศาสนกจน าหลกธรรมทางศาสนาไปสการปฏบตในชวตประจ าวน มประชาชนเขารวม 500,000 คน โครงการเฉลมพระเกยรตสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ 12 สงหาคม สงเสรมใหศาสนกชนน าหลกธรรมทางศาสนาไปสการปฏบตในชวตประจ าวน ยดมนในคณธรรม จรยธรรม ใหเปนคนด มคณธรรมจรยธรรม และรกษาวฒนธรรมอนดงามของชาตใหคงอยสบตอไป และศกษา เรยนรพระราชกรณยกจ พระราชด ารส ของสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถและนอมน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาปฏบตในชวตประจ าวน โดยศาสนกชนศาสนาตางๆ เขารวมกจกรรมเพมขนจาก 1,200 คนในป 2556 เปน 100,000 คนในป 2559 โครงการเฉลมพระเกยรตสมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร 28 กรกฎาคม มประชาชนเขารวมกจกรรมเพมขนจาก 1,000 คนในป 2556 เปน 40,000 คน ในป 2559 และโครงการเฉลมพระเกยรตสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร 2 เมษายน พระภกษและพทธศาสนกชนไดเขารวมเพมขนจาก 14,360 รป/คนในป 2556 เปน กวา 50,000 รป/คน ในป 2559

ส านกงานปลดส านกนายกรฐมนตรจดท าโครงการจดท าละครโทรทศนเฉลมพระเกยรต ชด “คาของแผนดน Pride and Dignity of Thais” ไดผลตละครโทรทศนเฉลมพระเกยรตฯ โครงการจดแสดงละครเวท “เสยงแหงความจงรกภกด : Sounds of Love” เฉลมพระเกยรต พระบาทสมเดจพระเจาอยหว เนองในโอกาสมหามงคลเสดจเถลงถวลยราชสมบตครบ 70 ป 9 มถนายน 2559 ในมหาวทยาลย 9 แหง รวม 9 ครง และกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม จดอบรมเสรมศกยภาพเยาวชนรนใหม รเทาทนภยไซเบอร (Mentor the Master Program) ครอาจารย บคลาการทางการศกษา และนกเรยนในสถานศกษาไดรบความรความเขาใจในการใชงานอนเตอรเนตอยางปลอดภย และสามารถปองกนภยคกคามทางอนเตอรเนตในเบองตนได รวมทงเกดคานยมในการเทดทน จงรกภกด รวมทงพทกษและปกปองสถาบนพระมหากษตรย

28

2.3) กำรสงเสรมกำรลดปจจยเสยงดำนสขภำพอยำงเปนองครวม สรางเสรมสขภาวะควบคกบการพฒนาคณภาพระบบบรการสาธารณสข

2.3.1) กำรสรำงเสรมสขภำวะคนไทยใหมควำมสมบรณแขงแรงทงรำงกำยและจตใจ หนวยงานภาครฐมผลการด าเนนงานทส าคญ ดงน กระทรวงสาธารณสขด าเนนโครงการทส าคญ อาท โครงการผลตแพทยเพอชาวชนบท เปนความรวมมอระหวางกระทรวงสาธารณสขและกระทรวงศกษาธการ เมอนกศกษาแพทยส าเรจการศกษากลบไปปฏบตงานเปนแพทยทจงหวดพนทภมล าเนาเดมหรอพนทใกลเคยง แพทยเหลานนจะปฏบตงานไดอยางมความสขเนองจากอยใกลครอบครว มความเขาใจวฒนธรรม ขนบธรรมเนยม ประเพณ วถชวตของชมชน ท าใหปฏบตงานในพนทไดนานและมความสข ในป 2559 รบนกศกษาใหม 1,037 คน นกศกษาปจจบนทก าลงศกษาชนปท 2 – 6 จ านวน 5,076 คน และจะมแพทยในระบบสาธารณสขไทยเพมขน 993 คน โครงการฟนเทยมพระราชทานและการสงเสรมสขภาพชองปากผสงอาย สนบสนนการจดบรการใสฟนเทยมทงปาก หรอเกอบทงปากแกผสงอายทวประเทศไดเพมขนจาก 34,717 คน ในป 2555 เปน 51,573 คนในป 2559 รวมถงพฒนาหนวยบรการระดบต าบลจดบรการเสรมปองกน ไดแก การตรวจสขภาพชองปาก การฝกทกษะการท าความสะอาดฟน การใชฟลออไรดปองกนรากฟนผ 1,430 แหง และในป 2559 มหนวยบรการสาธารณสขจดบรการสงเสรมปองกนโรคในชองปากผสงอาย (แหงใหม) 295 แหง และสนบสนนใหชมรมผสงอายจดกจกรรมดานการสงเสรมสขภาพชองปากแกสมาชก 138,211 คน ใน 4,190 ชมรม โครงการตรวจคดกรอง เพอสงเสรมสขภาพ พระภกษ -สามเณร เนองในโอกาสทสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ เฉลมพระชนมพรรษา ครบ 84 พรรษา ในป 2559 ไดตรวจคดกรองสขภาพพระสงฆสามเณรไทยอาย 35 ป ขนไปในกรงเทพฯ รวม 404 วด พระสงฆ-สามเณร 6,206 รป เพอใหพระภกษสงฆไดรบการสงเสรมสขภาพไดอยางเหมาะสม โครงการสขอนามยเฉลมพระเกยรต 60 พรรษา สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร สามารถพฒนาและปรบปรงสวมสขอนามยในโรงเรยนในถนทรกนดารในพนทเปาหมาย ตามพระราชด าร 39 แหง ไดแก โรงเรยนต ารวจตระเวนชายแดน 19 แหง โรงเรยนพระปรยตธรรม 12 แหง และศนยการเรยนชมชนชาวไทยภเขาแมฟาหลวง 8 แหง ครอบคลมพนท 18 จงหวด โครงการมอบแขนขาเทยมใหคนพการทางการเคลอนไหวทวประเทศ ไดจดหนวยบรการเคลอนท/ เชงรก ท ากายอปกรณเทยมและอปกรณเครองชวยคนพการและใหบรการซอมแซมแขน - ขาเทยม และเปลยนกายอปกรณทช ารดใหแกผพการ 2,184 ราย

กระทรวงการทองเทยวและกฬาด าเนนโครงการพฒนาผน าการออกก าลงกาย กฬาและนนทนาการ จดอบรมผน าการออกก าลงกาย กฬาและนนทนาการ ในป 2556 มผเขารบการอบรม 1,700 คน ป 2557 ม 1,895 คน สวนป 2559 มผเขารบการอบรม 1,300 คน นอกจากน กระทรวงมหาดไทยด าเนนโครงการเพอลดอบตเหตบนทองถนนหลากหลายโครงการ/กจกรรม อาท โครงการปองกนและลดอบตเหตทางถนนชวงเทศกาลปใหม และเทศกาลสงกรานต จดงานวนปองกนอบตภยแหงชาต และโครงการประชาสมพนธใหความรและเสรมสรางจตส านกดานความปลอดภยทางถนน

2.3.2) พฒนำระบบบรกำรสำธำรณสขใหมคณภำพอยำงทวถง โดยกระทรวงสาธารณสขจดท าโครงการทส าคญ อาท โครงการเฉลมพระเกยรต 57 พรรษา มหาวชราลงกรณ: หมบานปรบเปลยนพฤตกรรมลดโรคมะเรง โรคความดนโลหตสง โรคหวใจและหลอดเลอด โครงการพฒนาสถานบรการสขภาพภาครฐใหผานเกณฑมาตรฐานระบบบรการสขภาพ โครงการสงเสรมสนบสนนการบรการสขภาพผสงอายโดยการตรวจคดกรอง/ประเมนและการสงตอเพอดแลอยางบรณาการเชอมโยงจากสถานพยาบาลสชมชนทองถน โครงการการพฒนาระบบการดแลผปวยแบบประคบประคองและระยะทาย

29

(Palliative Care) โครงการพฒนาระบบบรการโรคไตเรอรง โครงการพฒนากลไกสนบสนนการพฒนาอ าเภอควบคมโรคเขมแขงแบบยงยน เพอใหประชาชนไทยไดรบบรการสาธารณสขทมคณภาพและมาตรฐาน

2.4) กำรสงเสรมกำรเรยนรตลอดชวต

2.4.1) พฒนำและเปดโอกำสใหประชำชนและชมชนไดใชประโยชนจำกแหลงเรยนรทวไป หนวยงานภาครฐมผลการด าเนนงานทส าคญ โดยกระทรวงวฒนธรรมด าเนนโครงการ/กจกรรมตางๆ อาท แหลงเรยนรและแหลงศลปวฒนธรรมไดรบการพฒนา และไดรบการอนรกษ ปกปอง คมครองใหคงอยในสภาพมนคงแขงแรง ในป 2559 มแหลงเรยนรและแหลงศลปวฒนธรรมไดรบการพฒนา 18 แหง อทยานประวตศาสตร 9 แหง พพธภณฑสถานแหงชาต 41 แหง หอสมดแหงชาต 12 แหง และ หอจดหมายเหตแหงชาต 11 แหง รวมถงการพฒนาระบบสารสนเทศ โครงการบรหารจดการหออครศลปน เพอเผยแพรพระเกยรตคณ “อครศลปน” เทดพระเกยรต “วศษฏศลปน” และเผยแพรผลงานภมปญญาของศลปนแหงชาตใหปรากฎในวงการศลปะ สสาธารณชนอยางกวางขวาง โครงการยกยองเชดชเกยรตสถานศกษาดเดนทางวฒนธรรมดานดนตรไทยและดนตรพนบาน เพอสงเสรม สนบสนนใหเกดการอนรกษ สบสาน ถายทอดดนตรไทยและดนตรพนบานใหคงอย มการยกยองเชดชเกยรตสถานศกษาในป 2557 จ านวน 206 แหง ป 2558 จ านวน 189 แหง และป 2559 จ านวน 197 แหง และกระทรวงการคลงจดท าโครงการขยายพนทจดแสดงเครองประดบและอญมณในพพธภณฑศาลาเครองราชอสรยยศฯ กวา 400 ชน เพอเผยแพรความรเกยวกบทรพยสนมคาของแผนดนใหเปนทภาคภมใจของประชาชนชาวไทย และชาวตางประเทศไดรวมชนชมและทราบขอมลในวงกวาง

2.4.2) สรำงโอกำสในกำรเรยนรและกำรพฒนำคนทกคนอยำงตอเนอง หนวยงานภาครฐมผลการด าเนนงานทส าคญ โดยกระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมจดกจกรรมอบรมความรดาน ICT เพอสงเสรมความเทาเทยม ภายใตโครงการการเตรยมความพรอมภาคประชาชนสเศรษฐกจดจทล สงเสรมใหผดอยโอกาสในสงคม ไดแก คนพการ ผสงอาย เดก สตรทดอยโอกาสไมนอยกวา 647 คนไดรบความรทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารและเปนชองทางในการเขาถงขอมลความรทกวางขวางมากขน และโครงการสงเสรมความเชอมนในการท าธรกรรมอเลกทรอนกส (Thailand e-Commerce Sustainability) โดยสรางและจดกจกรรมกระตนการซอขายผาน Thaiemarket.com อยางตอเนอง ปจจบนมรานคาออนไลนเขาสระบบ e-Directory 1,435 รานคา กระทรวงแรงงานจดท าโครงการการพฒนาคนตลอดชวงชวต (การพฒนาวยแรงงาน (15-59 ป)) ใหความรในเรองตางๆ แกแรงงานกลมพเศษ ไดแก แรงงานสงวย แรงงานพการ แรงงานขามชาต และแรงงานหญงวยเจรญพนธ สามารถใหความรแกแรงงานกลมพเศษ 11,544 คน โดยเปนแรงงานสงอาย 3,744 คน

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดจดโครงการน านกเรยนเขาเรยนรในสวนสตว สงเสรมใหเยาวชนไดมการเรยนรตลอดชวต ปลกฝงและพฒนาเดกและเยาวชนทเขารวมโครงการดานความรบผดชอบตอสงแวดลอมครอบคลมนกเรยนจาก 76 จงหวดทวทกภาคของประเทศ มนกเรยนเขารวมโครงการเพมขนจาก 400,266 คนในป 2557 เปน 669,000 คน ในป 2559 และกระทรวงมหาดไทยใหทนสนบสนนงานวจยและนวตกรรม เพอเพมประสทธภาพการปฏบตงาน น าไปสการเรยนรและพฒนาองคกร

30

2.5) กำรเสรมสรำงควำมเขมแขงของสถำบนทำงสงคม สงเสรมใหทกภาคสวนน าคานยมและวฒนธรรมทดงามของไทยเปนฐานในการพฒนาคนและสงคม

2.5.1) เสรมสรำงควำมเขมแขงของสถำบนครอบครวในกำรบมเพำะใหคนมศลธรรม คณธรรม จรยธรรมในวถชวต โดยกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยไดเสรมสรางความเขมแขงใหกลไกศนยพฒนาครอบครวในชมชน โดยสนบสนนใหศนยพฒนาครอบครวในชมชนท าหนาทในการเรงรดและผลกดนการพฒนาครอบครวในแตละชวงวย เสรมสรางความเขมแขงของครอบครวตามความจ าเปนและความส าคญของปญหาครอบครว

2.5.2) พฒนำชมชนทองถนใหเขมแขงและสำมำรถสรำงภมคมกนใหคนในชมชน โดยกระทรวงวฒนธรรมจดท าโครงการสมชชาคณธรรม จดเวทสมชชาคณธรรมในระดบจงหวด ระดบชาต มเครอขายองคกรภาคเขารวมขบเคลอนกระบวนการสมชชาคณธรรมในระดบตางๆ เพมขนจาก 1,490 คน จาก 341 องคกรในป 2558 เปน 3,050 คน จาก 478 องคกรในป 2559 และโครงการพฒนาองคความรและนวตกรรมสงเสรมคณธรรมความดทเหมาะสมกบสงคมไทย ประกอบดวย การศกษาวจย การพฒนาและจดการความร เวททางวชาการ การถอดบทเรยนกรณศกษาตางๆ โดยในป 2559 สามารถพฒนาได 18 เรอง

กระทรวงการทองเทยวและกฬา สนบสนนงบประมาณใหจดท าโครงการพฒนาการใหบรการทางการกฬาในสวนภมภาคไปสความเปนเลศ มผมาใชบรการเพมขนจาก 9,691,646 รายในป 2558 เปน 13,997,468 ราย (เพมขน รอยละ 10.74) ในป 2559 และโครงการพฒนา กกท. ใหมศกยภาพในการจดบรการทางการกฬา กกท. ไดด าเนนการพฒนาศนยบรการทางการกฬาของ กกท. เพอใหไดมาตรฐานในระดบสากลอยางตอเนองเปนประจ าทกป และกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยด าเนนโครงการสนบสนนการจดตงและพฒนากจการสภาองคกรชมชน ทมศกยภาพและความสามารถในการบรหารจดการตนเองในการแกไขปญหา และพฒนาชมชนทองถนไดอยางยงยน ทงในระดบต าบล จงหวด และภาค สามารถจดตงและพฒนากจการสภาองคกรชมชนต าบล 2,115 ต าบล

2.5.3) ฟนฟบทบำทของสถำบนศำสนำในกำรสงเสรมศลธรรมและเปนทพงในวถชวต กระทรวงวฒนธรรมมผลการด าเนนงานทส าคญ เพอสงเสรมใหศาสนสถานเปนศนยการจดกจกรรมทางศาสนา สงเสรมการเรยนรหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง สบสานประเพณ วฒนธรรมอนดงาม และถายทอดภมปญญาทองถน รวมทงเปนศนยรวมใจรวมเทดทนสถาบนชาต สถาบนศาสนา สถาบนพระมหากษตรย อาท โครงการบรรพชาอปสมบทพระภกษสามเณรและบวชศลจารณภาคฤดรอนเฉลมพระเกยรตสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร โครงการจดงานสปดาหสงเสรมพระพทธศาสนาเนองในเทศกาลมาฆบชา โครงการจดงานสปดาหสงเสรมพระพทธศาสนาเนองในเทศกาลวสาขบชา โครงการจดงานสปดาหสงเสรมพระพทธศาสนาเนองในเทศกาลอาสาฬหบชาและวนเขาพรรษา โครงการลานธรรม ลานวถไทย โครงการคายเยาวชนสมานฉนท โครงการศนยอบรมศาสนาอสลามและจรยธรรมประจ ามสยด โครงการธรรมะสคนทงมวล

2.3.3 ควำมเขมแขงภำคเกษตร ควำมมนคงของอำหำรและพลงงำน

1) กำรบรรลเปำหมำยควำมเขมแขงภำคเกษตร ควำมมนคงของอำหำรและพลงงำน พบวา ในเรองความเขมแขงภาคเกษตรยงไมสามารถบรรลตามเปาหมายของแผนทวางไวได โดยสดสวนมลคาสนคาเกษตรและอตสาหกรรมเกษตรลดลงตอเนองจากรอยละ 16.8 ของผลตภณฑมวลรวมใน

31

ประเทศ ในป 2554 เปนรอยละ 14.5 ในป 2557 และลดลงเปนรอยละ 13.5 ในป 2558 ต ากวาเปาหมายทก าหนดรอยละ 16.0 ขณะท ปรมาณการผลตสนคาเกษตรมแนวโนมเพมขน โดยเฉพาะพชเศรษฐกจ อาท ยางพารา มนส าปะหลง อยางไรกตาม ตนทนการผลตมแนวโนมเพมขน สงผลกระทบตอความสามารถในการแขงขนในตลาดโลก ในดานความมนคงดานรายไดของเกษตรกรยงมปญหา โดยสดสวนรายไดเงนสดสทธทางการเกษตรตอรายไดเงนสดสทธของครวเรอนเกษตรลดลงตอเนองจากรอยละ 39.22 ในป 2554 เปนรอยละ 29.57 ในป 2558 และรอยละ 28.91 ในป 2559 ซงเปนความเสยงตอความมนคงของครวเรอนในภาคการเกษตร เนองจากตนทนการผลตทางการเกษตรเพมสงขนอยางตอเนอง ในสวนของคณภาพมาตรฐานและความปลอดภยของสนคาเกษตร พบวา จ านวนฟารมทไดรบรองมาตรฐานมแนวโนมลดลงเลกนอย แตพนทการท าเกษตรอนทรยเพมขน

ส าหรบความมงคงดานพลงงานมการพฒนาจนสามารถบรรลเปาหมายของแผนพฒนาฉบบท 11 ได โดยการผลตพลงงานทดแทนมปรมาณเพมขน ไดแก เอทานอล ผลตเพมขนจาก 1.40 ลานลตร/วน ในป 2554 เปน 3.84 ลานลตร/วน ในป 2559 และไบโอดเซล ผลตเพมขนจาก 1.71 ลานลตร/วน เปน 3.67 ลานลตร/วน รวมทงมการผลตพลงงานไฟฟาจากชวมวล กาซชวภาพ ของเสยจากครวเรอน วสดเหลอใชจากภาคเกษตร เพมจาก 1,975 พนตนเทยบเทาน ามนดบ/ป ในป 2554 เปน 3,976 พนตนเทยบเทาน ามนดบ/ป ในป 2559

ตำรำงท 5 กำรพฒนำควำมเขมแขงภำคเกษตร ควำมมนคงของอำหำรและพลงงำน 5 ปของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11



1.เพมสดสวนมลคาสนคาเกษตรและอตสาหกรรมเกษตรไมต ากวารอยละ 16.0 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

1. สดสวนมลคาสนคาเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร ตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (รอยละ)

13.3 14.5 16.8 15.8 15.5 14.5 13.5 n/a

2.ปรมาณการผลตสนคาเกษตรและอาหารเพยงพอตอความตองการของตลาด พฒนาคณภาพมาตรฐานและความปลอดภยของสนคาเกษตรและอาหารอยางตอเนอง โดยเพมพนทการท าเกษตรกรรมยงยน

1. ผลผลตและตนทน การผลตตอหนวยของสนคาเกษตร

1.1 ผลผลต (ลานตน) - ขาว - ยางพารา - ออยโรงงาน - มนส าปะหลง - ปาลมน ามน

32.48 3.22 64.37 26.92 6.39

32.40 3.09 66.82 30.09 8.16

38.10 3.35 95.95 21.91 10.78

38.00 4.14 98.40 29.84 11.31

36.84 4.31

100.01 30.23 12.38

33.81 4.43

103.69 30.02 12.50

27.06 4.12

106.33 32.36 12.05

31.96 4.39 94.06 31.16 10.99

32



อยางนอยรอยละ 5.0 ตอป รวมทงผบรโภคสามารถเขาถงอาหารทมคณคาทางโภชนาการ และปลอดภยไดอยางทวถงในราคาทเหมาะสมและเปนธรรม

1.2 ตนทนการผลต - ขาวนาป (บาท/ตน) - ขาวนาปรง (บาท/ตน) - ยางแผนดบ (บาท/ตน) - ออยโรงงาน (บาท/ตน) - มนส าปะหลง (บาท/ตน) - ปาลมน ามน (บาท/ตน)

5,985

6,696

34,733

572

824

1,836

8,349

7,993

41,473

672

1,229

2,713

10,399

8,233

52,431

663

1,682

2,775

10,521

8,736

64,204

711

1,734

2,847

10,706

9,238

65,252

787

1,813

2,645

10,885

9,094

63,080

822

1,871

2,838

10,292

8,059

64,753

1}097

1,876

3,127

9,060

7,353

63,528

983

1,915

3}095

2. จ านวนฟารมทไดรบรองมาตรฐาน ในแตละปเพมขน

2.1 ฟารมสกร 2.2 ฟารมไกเนอ 2.3 ฟารมไกไข 2.4 ฟารมเพาะเลยงสตว

น า 3. พนทท าเกษตรกรรม

ยงยน 3.1 พนทเกษตรอนทรย

(ลานไร)

3,326 7,428 2,253 35,321

0.120

3,584 7,310 2,275 31,091

0.192

3,560 6,841 2,091 32,864

0.219

3,501 6,975 1,915 32,364

0.205

3,594 6,735 1,925 32,148

0.213

3,415 5,770 1,803 32,141

0.236

3,594 6,735 1,925 32,143

0.284

n/a n/a n/a n/a

n/a

3.เกษตรกรมหลกประกนทมนคงดานอาชพและรายได มความสามารถในการช าระหนสนเพมขน รวมทงเกษตรกรรนใหมเขาสภาคเกษตรอยางตอเนอง

1. สดสวนรายไดเงนสดสทธทางการเกษตรตอรายไดเงนสดสทธของครวเรอนเกษตร (รอยละ)

38.98 39.58 39.22 36.56 36.23 28.76 29.57 28.51

2. สดสวนเกษตรกรรนใหมตอเกษตรกรทงหมด

3. สดสวนเกษตรกรพงพาตนเองทางอาหารจากไรนา และสดสวนเกษตรกรทมความเสยงและไมปลอดภยจากสารเคมการเกษตร

4. ระบบประกนภยพชผลทสามารถชวยเหลอเกษตรกรไดอยางทวถง

-- ยงไมมการเกบขอมลอยางเปนทางการ --



33



4.เพมปรมาณการผลตพลงงานทดแทนจากพชพลงงาน ไดแก เอทานอล และ ไบโอดเซล ในป 2559 ไมนอยกวา 6.2 และ 3.6 ลานลตรตอวน ตามล าดบ และเพมผลผลตพลงงานไฟฟา และพลงความรอนจากชวมวล กาซชวภาพ ของเสยจากครวเรอน วสดเหลอใชจากภาคเกษตร และอตสาหกรรมเกษตร ไมนอยกวา 3,440 เมกะวตต และ 5,564 พนตนเทยบเทาน ามนดบ ในป 2559 ตามล าดบ และสงเสรมการใชอยางมประสทธภาพ

1. ปรมาณผลผลตพลงงานทดแทนจากพชพลงงาน และผลผลตพลงงานไฟฟาและพลงความรอนจากชวมวล กาซชวภาพ ของเสยจากครวเรอนและวสดเหลอใชจากภาคเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร

1.1 เชอเพลงชวภาพ - เอทานอล (ลานลตร/วน) - ไบโอดเซล (ลานลตร/วน)

1.2 ปรมาณการผลตพลงงานทดแทน (ชวมวล กาซชวภาพ และขยะ) ในการผลตไฟฟา (เมกะวตต)

- ชวมวล - กาซชวภาพ - ขยะ 1.3 ปรมาณการใช

พลงงานความรอน (แสงอาทตย ชวมวล และขยะ(พนตนเทยบเทาน ามนดบ/ป)

0.48

0.19

n/a

n/a n/a n/a n/a

1.25

1.67

1,695

1,618 70 7

3,557

1.40

1.71

1,975

1,790 159 26

5,129

1.79

2.45

2,196.7

1,960 193 43.7 5,718

2.62

2.84

2,634.2

2,321 265.7 47.5 5,279

2.90

3.21

2,829

2,451.8 311.5 65.7 5,775

3.50

3.30

3,231

2,726.6 373 132 6,579

3.84

3.67

3,976

3,165.6 452.8 358.0 7,181


2.1) กำรผลตภำคเกษตรไดรบกำรสงเสรมใหมประสทธภำพและศกยภำพมำกขน ไดมการก าหนดเขตเหมาะสมส าหรบการเพาะปลก อาท ขาว มนส าปะหลง ยางพารา ปาลมน ามน และออยโรงงาน ท าใหเกษตรกรสามารถลดตนทนในการท าการเกษตร เนองจากมการใชปจจยการผลตอยางมประสทธภาพ เหมาะสมกบพชแตละชนด ผลผลตมปรมาณและคณภาพเพมขน ท าใหรายไดสทธจากการจ าหนายผลผลตเพมขน การจดทดนและมอบสทธการใชประโยชนทดนเกษตรกรรมในทดนของรฐ ทงทดนเกษตรกรรม ทชมชน และการจดท าประโยชนในทดนเอกชนรวมทงประเทศ 35,698,595 ไร ผไดรบผลประโยชน 2,796,252 ราย เปนกลไกในการกระจายการถอครองทดนอยางเปนธรรม และด าเนนการใหเกษตรกรมกรรมสทธในทดนเพอประกอบเกษตรกรรมอยางทวถง การเสรมสรางองคความรทางการเกษตรผานชองทางตางๆ อาท ศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยการเกษตรประจ าต าบลทกระจายอยในทกต าบล เพอเปนแหลงใหความรและเทคโนโลยทถกตองเหมาะสมแกชมชน จดตงศนยเรยนรปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและเกษตรทฤษฎใหมประจ าต าบลในทกต าบล จ านวน 7,424 แหง เพอใหชมชนใชเปนศนยการ

34

เรยนรเรอง หลกการเศรษฐกจพอเพยงและเกษตรทฤษฎใหม โดยใช กศน.ต าบล ซงกระจายอยทวประเทศเปนศนยการเรยนรของประชาชน พรอมทงจดสรรคร กศน.ต าบล ขบเคลอนโดยคณะกรรมการบรหารศนยฯ ทประกอบดวยภาคสวนตางๆ ผทรงคณวฒ และปราชญชาวบาน ด าเนนการจดกจกรรมการเรยนรในรปแบบทหลากหลาย อาท การอบรม การศกษาดงาน การแลกเปลยนความรและประสบการณ โดยคร กศน.ต าบล จะท าหนาทประสานความรวมมอเพอน าไปสการสรางกระบวนการเรยนร และความตระหนกรเรองปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงใหกบประชาชนทกคน ใหสามารถน าไปประยกตใชใหเหมาะสมกบพนทของตน เพอแกปญหาและสรางภมคมกนรวมทงยกระดบคณภาพชวตใหเกดขนอยางยงยนตอไป

2.2) ผลผลตทำงกำรเกษตรไดรบกำรสงเสรมใหมมลคำเพม พรอมกบกำรพฒนำมำตรฐำนสนคำ โดยพฒนาสนคาเกษตรและอาหารดวยภมปญญาทองถนไดรบการยอมรบ โดยรายไดจากการจ าหนายสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑ (OTOP) ทวประเทศมากกวา 109 ลานบาท และผลการคดสรรสนคาหนงต าบลหนงผลตภณฑในป 2559 มการสงผลตภณฑหนงต าบลหนงผลตภณฑ คดเลอกกวา 8 หมนรายการ 5 ประเภท คอ อาหาร เครองดม ผา สมนไพร และของทระลก พบวา มผลตภณฑทผานระบบคดสรรพเศษประมาณ 1.1 หมนรายการเทานน เปนระดบ 5 ดาว ประมาณ 1,000 รายการ และเปนผลตภณฑทอยระดบกลางเปนสวนใหญ ด าเนนการยกระดบมาตรฐานการผลตอาหารดวย Primary GMP ไดแก อาหารทวไปทเปนของฝาก อาหารพนเมอง และสนคา OTOP ใหมความปลอดภยตอผบรโภค และมการรบรองมาตรฐานผลตภณฑชมชน (มผช.) และมผลตภณฑชมชนไดรบการรบรอง จ านวนทงหมด 786 มาตรฐาน จ านวนผไดรบการรบรองทงหมด 13,549 ราย

การสงเสรมดานการตลาดของผลตภณฑใหเปนทยอมรบอยางแพรหลายและสรางความมนใจใหกบผบรโภคในการเลอกซอผลตภณฑชมชนทงในประเทศและตางประเทศ มการตรวจรบรองมาตรฐานฟารมปศสตวและฟารมเพาะเลยงสตวน าไดรบรองมาตรฐาน มความปลอดภย วธการเลยงเปนไปตามหลกวชาการ ทงรปแบบของโรงเรอน ชนดและประเภทของอาหาร รวมถงยาทใชในการเลยง ปศสตว เพอใหไดผลผลตทมคณภาพและปลอดภยตอผบรโภค นอกจากน ไดด าเนนโครงการเมองเกษตร สเขยว ท าใหเกษตรกรลดการใชปยเคมและสารเคมในกระบวนการผลตลง ปรบเปลยนมาใชปยอนทรย และน าหมกชวภาพแทน

2.3) เกษตรกรตองเผชญกบปญหำดำนควำมมนคงในอำชพและรำยได เนองจำกรำยไดทำงกำรเกษตรและหนสนยงไมมควำมสมดล ครวเรอนเกษตรกรมรายไดเงนสดสทธทางการเกษตร 57,625 บาทตอครวเรอน ในปเพาะปลก 2555/56 แตลดลงเหลอ 48,470 บาท ในปเพาะปลก 2556/57 และเพมเปน 57,091 บาท ในป 2558/2559 ในสวนหนสนของครวเรอนเกษตรเพมขนอยางตอเนองจาก 76,697 บาท เปน 117,346 บาท ในปเพาะปลก 2558/59 จะเหนวาแมเกษตรกรจะไดรบความชวยเหลอในรปแบบตางๆ แตกยงประสบปญหาความไมมนคงในอาชพและรายได จากการทมรายไดลดลง แมวาในป 2559 ไดมการจดท าเกษตรแบบแปลงใหญ 9 ประเภทสนคา 32 ชนดสนคา จ านวน 600 แปลง ในพนทกวา 1,538,398 ไร เกษตรกรเขารวมโครงการ จ านวน 96,554 ราย โดยผลการด าเนนงานทงหมดสามารถลดตนทนไดรอยละ 17.9 สามารถเพมผลผลตไดรอยละ 15.6 แตกยงไมเพยงพอและตองด าเนนการอยางตอเนอง ในสวนของการด าเนนการสรางและพฒนาเกษตรกรรนใหม ไดมสรางและพฒนาเกษตรกรรนใหมเปนโครงการความรวมมอระหวางกระทรวงเกษตรและสหกรณกบกระทรวงศกษาธการ ในการพฒนาก าลงคนภาคการเกษตรทมความรเพอใหสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศเขามาชวยบรหารจดการการตลาด และสามารถน าความร ขอมล ขาวสาร มาวางแผนเพอพฒนาอาชพการเกษตรในอนาคตได แบงเปนหลกสตร

35

การพฒนาผน าเกษตรกรรนใหมระยะเวลา 6 เดอน หลกสตรการพฒนาเกษตรกรมออาชพยคใหม (ระดบ ปวช. ปวส. ปรญญาตร) และหลกสตรการพฒนาเกษตรกรอยางยงยน ส าหรบสหกรณและวสาหกจชมชนยงคงเปนกลไกสนบสนนการพงพาตนเองของเกษตรกร โดยในป 2559 มจ านวนสหกรณ 11,297 แหง สมาชกมากกวา 12.4 ลานคน นอกจากน มการรวมกลมในรปแบบของวสาหกจชมชนเพมขนอยางตอเนอง แสดงใหเหนวาเกษตรกรสามารถรวมกลมเพอพงพาตนเองในเชงเศรษฐกจของชมชนมากขน เพอสรางความเขมแขงและสรางอ านาจตอรองทางเศรษฐกจ

2.4) ควำมมนคงดำนอำหำรและพฒนำพลงงำนชวภำพในระดบครวเรอนและชมชนมควำมกำวหนำ พนทปาชมชนเพมขนอยางตอเนอง โดยตงแตป 2543 มการจดปาชมชนทงสน 10,080 หมบาน พนทมากกวา 5,093,911 ลานไร ท าใหสามารถรกษาสมดลของระบบนเวศทเปนฐานการผลตดานการเกษตร และเกดความมนคงดานอาหาร มการถายทอดความรและเทคโนโลยการผลตผานเครอขายปราชญชาวบาน ท าใหเกษตรกรสามารถพงพาตนเองในเชงของปรมาณ คณภาพ โภชนาการ และความปลอดภยดานอาหาร มศนยขาวชมชนเปนศนยกลางในการถายทอดเทคโนโลยการพฒนาการผลตขาวและชาวนา และผลตเมลดพนธขาวพนธดไวใชเองอยางเพยงพอในชมชน นบเปนอกแนวทางหนงในการแกปญหาการขาดแคลนเมลดพนธดผานธนาคารเมลดพนธขาวชมชน จ านวน 55 แหง สงเสรมการผลตกาซชวภาพระดบครวเรอนซงสามารถสรางโมลบอผลตกาซชวภาพไดมากกวา 400 ระบบ

2.5) กำรใชพลงงำนชวภำพในรปแบบของควำมรอนและเชอเพลงเพมขนอยำงตอเนองและขยำยไปสระดบชมชน โดยในป 2554 การใชความรอนจากพลงงานชวภาพจ านวน 5,129 พนตนเทยบเทาน ามนดบ เพมขนเปน 7,181 พนตนเทยบเทาน ามนดบในป 2559 และมการใชเชอเพลงชวภาพ 3.11 ลานลตรตอวน ในป 2554 เพมขนเปน 7.51 ลานลตรตอวน ในป 2559 จากการทภาครฐมนโยบายผลกดนใหมการใชพลงงานทดแทนเพมขนอยางตอเนอง นอกจากนยงไดด าเนนงานโครงการสงเสรมการผลตพลงงานทดแทนในระดบชมชนหรอโครงการประชารฐ รวม 26 โครงการใน 6 ประเภทพลงงานทดแทน ไดลงทนในโครงการผลตพลงงานทดแทนรวมกบภาครฐ สามารถผลตพลงงานทดแทนไดถง 931 กโลวตต มงเนนการลดรายจายดานพลงงานและชวยเพมรายไดใหแกชมชน ดวยการน าทรพยากรหรอสงเหลอใชในทองถนมาผลตเปนพลงงานทดแทน โดยกระทรวงพลงงานไดสนบสนนงบประมาณคดเปนรอยละ 30-70 วงเงนรวมกวา 20 ลานบาท สวนทเหลอชมชนจะเปนผลงทนเอง

2.3.4 กำรปรบโครงสรำงเศรษฐกจสกำรเตบโตอยำงมคณภำพและยงยน

1) ในระยะของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11 เศรษฐกจไทยเผชญกบปจจยลบทสงผลกระทบใหเศรษฐกจชะลอตว ทงปญหำภยแลง ภำวะซบเซำของภำคกำรสงออก สถำนกำรณกำรเปลยนแปลงทำงกำรเมองในตำงประเทศ และควำมผนผวนของตลำดกำรเงนโลกทสงขน ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศจากทขยายตวสงรอยละ 7.32 ในป 2555 ซงเปนปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ไดชะลอตวลงเปนรอยละ 2.9 ในป 2558 แตขยายตวเพมสงขนเปนรอยละ 3.2 ในป 2559 มอตราการขยายตวเฉลยรอยละ 3.41 ตอป ในระยะ 5 ป ของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ปจจยทมผลตอการขยายตวของเศรษฐกจในป 2559 เปนผลมาจากภาคการทองเทยวทเตบโตไดด การบรโภคภาคครวเรอนทขยายตวรอยละ 3.1 ปรบตวดขนจากการขยายตวรอยละ 2.2 ในป 2558 โดยไดรบปจจยสนบสนนจากการเรมปรบตวดข นของฐานรายไดภาคเกษตรและมาตรการกระตนการใชจายและการทองเทยวในชวงปลายป นอกจากนยงมปจจยพเศษทกระตนการจบจายใชสอยของผบรโภค อาท มาตรการกระตนเศรษฐกจของภาครฐ และการใชจายภาครฐยงคง

36

ขยายตวตอเนอง โดยเฉพาะดานการลงทนในโครงสรางพนฐานดานการคมนาคม ซงพบวา การลงทนรวมขยายตวรอยละ 2.8 โดยการลงทนภาครฐขยายตวรอยละ 9.9 และการลงทนภาคเอกชนขยายตวรอยละ 0.4 สวนการสงออกปรบตวดขนในป 2559 ทรงตวอยทรอยละ 0.0 เมอเทยบกบการหดตวรอยละ 5.6 ในป 2558 เนองจากอปสงคตางประเทศทปรบตวดขนในหลายสนคา และการปรบตวขนของราคาสนคาในตลาดโลก นอกจากน รฐบาลไดออกมาตรการกระตนเศรษฐกจ และมาตรการเพอพฒนาและเสรมสรางความเขมแขงแกภมภาคของประเทศ อาท โครงการยกระดบศกยภาพหมบานเพอขบเคลอนเศรษฐกจฐานรากตามแนวทางประชารฐ มาตรการภาษเพอสงเสรมผประกอบการรายใหม (New Start-up) โครงการสงเสรมและพฒนาตลาดสนคาภมภาค และมาตรการชวยเหลอวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม เปนตน

ส าหรบ เสถยรภาพเศรษฐกจและการเงนยงอยในเกณฑด อตราเงนเฟอโดยทวไปเรมกลบเปนบวกเนองจากราคาพลงงานในประเทศมเสถยรภาพมากขนและทยอยปรบตวสงขนตามราคาน ามนในตลาดโลก ขณะทอตราเงนเฟอทวไปทตดลบรอยละ 0.9 ในป 2558 ไดปรบเพมขนเปนรอยละ 0.2 ในป 2559 ซงไมเปนไปตามกรอบเปาหมายอตราเงนเฟอทวไปเฉลยรายปทรอยละ 2.5 ± 1.54 แตอยางไรกตาม พบวา ในระยะ 5 ปของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 อตราเงนเฟอเฉลยรอยละ 1.27 ตอป ยงอยในกรอบเปาหมายทก าหนดไวในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ไมเกนรอยละ 3.5 ตอป สวนผลตภาพการผลตรวมปรบตวลดลงเปนรอยละ 1.73 ในป 2558 เมอเทยบกบรอยละ 3.76 ในป 2555 ซงเปนปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ซงยงคงต ากวาเปาหมายทใหเพมขนไมต ากวารอยละ 3 ตอป สวนผลตภณฑมวลรวมสาขาเกษตรและอตสาหกรรมเกษตรลดลงตอเนองจากรอยละ 15.8 ในป 2555 เปนรอยละ 13.5 ในป 2558 ต ากวาเปาหมายทก าหนดใหไมต ากวารอยละ 16.0 และสดสวนมลคาภาคบรการขยายตวอยางตอเนองจากรอยละ 60.35 ในป 2555 เปนรอยละ 64.24 ในป 2559 เปนไปตามเปาหมายทก าหนดใหไมต ากวารอยละ 50.0 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

ตำรำงท 6 กำรปรบโครงสรำงเศรษฐกจสกำรเตบโตอยำงมคณภำพและยงยน 5 ปของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11

เปำหมำย ตวชวด แผนพฒนำฯ ฉบบท 10 แผนพฒนำฯ ฉบบท 11

2550 2552 2554 2555 2556 2557 2558 2559 1. เศรษฐกจขยายตวอยางม

คณภาพและยงยน

1.1 เ ศ รษ ฐก จ ข ย า ยต วอยางเหมาะสม มเสถยรภาพ และอตราเงนเฟอเฉลย ไม เกนรอยละ 3.5 ตอป

1. อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ (รอยละ) (CVM)

5.44 -0.74 0.83 7.32 2.81 0.8 2.9 3.2

2. อตราเงนเฟอ (รอยละ) 2.20 -0.90 3.80 3.0 2.18 1.89 -0.9 0.2

1.2 ผลตภาพการผลตรวมเพมขนเฉลยไมต ากวารอยละ 3.0 ตอป

1. ผลตภาพการผลตรวม (รอยละ)

2.16 -4.23 -1.51 3.76 1.28 0.20 1.73 -

1.3 เพมสดสวนมลคาภาคเกษตรและอตสาหกรรม เกษตรใหไดไมต ากวาร อ ย ล ะ 1 6 . 0 ข อ ง

1. มลคาผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (CVM)

ณ ราคาประจ าป 5

(ลานลานบาท)

9.076 9.654 11.300 12.349 12.901 13.132 13.533 14.361

4 กนง. และรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงเหนชอบรวมกนในการก าหนดใหอตราเงนเฟอทวไปเฉลยทงปทรอยละ 2.5 ± 1.5 เปนเปาหมายเงน

เฟอส าหรบป 2559 และเปนเปาหมายนโยบายการเงนระยะปานกลาง 5 ขอมลผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) และทเกยวเนอง เปนอนกรมใหม แบบปรมาณลกโซ (GDP CVM)

37


2550 2552 2554 2555 2556 2557 2558 2559 ผลตภณฑมวลรวมในป ร ะ เ ท ศ แ ล ะ เ พ มส ด ส ว น ม ล ค า ภ า คบรการใหไดไมต ากวาร อ ย ล ะ 5 0 . 0 ข อ งผลตภณฑมวลรวมในป ร ะ เ ท ศ ร ว ม ท งยกระดบอตสาหกรรมสการผลตทเปนมตรกบส ง แ วดล อม ช มช น และมมลคาสง

1.1 สดสวนผลตภณฑมวลรวมสาขาเกษตรตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (รอยละ)

9.35 9.79 11.60 11.51 11.39 10.23 9.14 8.34

1.3 สดสวนผลตภณฑมวลรวมสาขาอตสาหกรรมตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ(รอยละ)

30.75 29.63 29.15 28.13 27.69 27.57 26.92

27.43

1.4 สดสวนผลตภณฑมวลรวมสาขาบรการและอนๆ ตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (รอยละ)

59.90 60.58 59.25 60.35 60.92 62.20 63.94 64.24

1.2 สดสวนผลตภณฑมวลรวมภาคเกษตรและอตสาหกรรมเกษตรตอ ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ(รอยละ)

13.3 14.5 16.8 15.8 15.5 14.5 13.5 -

1.4 พ ฒ น า ส น ค า แ ล ะบรการสรางสรรคใหมอตราการขยายตวไมต ากวารอยละ 5.0 ตอป

1. อตราการขยายตวของสนคาและบรการสรางสรรค (รอยละ)

2.8 -3.9 0.4 0.4 n/a n/a n/a n/a

2. เลอนอนดบความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของประเทศโดย IMD เปนอนดบ 16 ของโลกและเพมอนดบความสามารถในการประกอบธรกจใหเปน 1 ใน 10 ของโลก

1. อนดบความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของประเทศทจดท าโดย IMD

33 26 27 30 27 (60

ประเทศ)

29 (60

ประเทศ)

30 (61

ประเทศ)

28 (61

ประเทศ)

2. อนดบความสามารถในการประกอบธรกจโดยธนาคารโลก

18 (175

ประเทศ)

13 (181

ประเทศ)

19 (183

ประเทศ)

17 (183

ประเทศ)

18 (185

ประเทศ)

18 (189

ประเทศ)

466

(189 ประเทศ)

46 (190

ประเทศ)

3. เพมสดสวนคาใชจายการลงทน เพ อการวจ ยและพฒนา เป น ไ ม น อ ย กว า รอยละ 1.0 และเพมขนเปนไมนอยกวารอยละ 2.0 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศในระยะตอไป โดยมสดสวนการลงทนวจยและพฒนาของภาคเอกชนตอภาครฐเพมขนเปน 70:30

1. สดสวนคาใชจายการลงทนเพอการวจยและพฒนา ตอ GDP (รอยละ)

0.21 0.25 0.37 0.26 0.47 0.48

0.62 -

2. สดสวนการลงทนวจยและพฒนาของภาคเอกชนตอภาครฐ

45:55

41:59 51:49 - 47:53 54:46 70:30 -

4. ลดสดสวนตนทนโลจสตกสตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศใหต ากวารอยละ

1. สดสวนตนทนโลจสตกสตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (รอยละ)

17.14 15.14 14.72 14.41 14.19 14.21 13.99 13.86

6 ธนาคารโลกมการมการปรบเปลยนทงวธการวดใหมและเปลยนแปลงเพมเตมตวชวดของการจดอนดบความยาก-งายในการประกอบธรกจในป 2558

38


2550 2552 2554 2555 2556 2557 2558 2559 15.0 และเพมสดสวนการขนสงทางรางเปนรอยละ 5.0

2. สดสวนการขนสงทางราง (รอยละ)

2.2 2.0 1.97 2.11 2.12 1.89 1.90 -

5. เพมสดสวนการใชพลงงานท ด แ ท น แ ล ะ พ ล ง ง า นทางเลอกตอปรมาณการใชพลงงานขนสดทายไมนอยกวารอยละ 19.0 ลดสดสวนการน า เข าพล ง งานจากตางประเทศลงไมนอยกวารอยละ 3.0 และลดความเขมการใชพลงงานลงรอยละ 2.0

1. สดสวนการใชพลงงานทดแทนตอปรมาณการใชพลงงานขนสดทาย ( ไมรวม NGV) (รอยละ)

5.4 7.0 9.21 9.95 10.94 11.91P 12.94

13.82

2. สดสวนมลคาการน าเขาพลงงานตอ GDP (รอยละ)

9.2 8.2 10.9 11.7

10.99

10.66 6.75

5.32

3. ประสทธภาพการใชพลงงาน (Energy Intensity)(พนตนเทยบเท�าน ามนดบ/พนล�าน บาท)

8.56 8.71 8.50 8.23 8.22 8.21 8.22 8.15


2.1) กำรปรบโครงสรำงเศรษฐกจสกำรพฒนำทมคณภำพและยงยน มความกาวหนาระดบหนง ดงน

2.1.1) มลคำกำรสงออกสนคำของไทยทรงตวเปนปแรกหลงจำกหดตวอยำงตอเนองในระยะ 4 ป ของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11 และปรมาณสนคาสงออกบางสนคาปรบตว ดขน แตอยางไรกตามปจจยถวงมาจากสถานการณเศรษฐกจของประเทศคคาทฟนตวอยางชาๆ และเศรษฐกจไทยยงคงมปญหาเชงโครงสราง จากการท อตราการสงออกขยายตวรอยละ 3.1 ในป 2555 ซงเปนปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ไดหดตวลงเปนรอยละ 5.6 ในป 2558 และปรบตวดขนเปนรอยละ 0.0 ในป 2559 มมลคาการสงออกรวม 214,112 ลานดอลลาร สรอ. โดยปรมาณการสงออกเพมขนรอยละ 0.1 ในขณะทราคาสนคาสงออกลดลงรอยละ 0.1 เนองจากความไมแนนอนจากการด าเนนนโยบายการเงนของกลมประเทศหลก ผลประชามตของสหราชอาณาจกร (Brexit) และการขยายก าลงการผลตเพอรองรบการยายฐานการผลตและการขยายตลาดอตสาหกรรมยานยนตและชนสวน เครองปรบอากาศ และการฟนตวของอปสงคสนคาอเลกทรอนกสในตลาดโลก ตามกระแส Internet of Things ท าใหการสงออกสนคาของประเทศในภมภาคเอเชยฟนตว โดยประเทศไทยสงออกไปยงอาเซยนมากทสด สดสวนรอยละ 25.9 ของการสงออกรวม รองลงมาไดแก อาเซยน (5) รอยละ 14.2 และจนรอยละ 13.0 นอกจากนการสงออกไปยงตลาดสหรฐอเมรกา สหภาพยโรป (15) และญปนขยายตวรอยละ 2.7 รอยละ 2.6 และรอยละ 11.5 ตามล าดบ

2.1.2) เงนทนเคลอนยำยไหลออกตอเนองและดลบญชเดนสะพดเกนดล ในป 2559 เงนทนเคลอนยายไหลออกสทธ 24.8 พนลานดอลลาร สรอ. เพมขนจากการไหลออกสทธ 18.1 พนลานดอลลาร สรอ. ในป 2558 สาเหตมาจากการออกไปลงทนในตางประเทศของนกลงทนไทยทงการลงทนโดยตรงและการลงทนในอสงหารมทรพย ในป 2559 การลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (Foreign Direct Investment : FDI) มมลคา 2,553 ลานดอลลาร สรอ. ลดลงกวารอยละ 70 จากป 2558 ทมมลคาการลงทน 9,004 ลานดอลลาร สรอ. จากการทนกลงทนไทยเขาซอธรกจคาปลกในไทยจากนกลงทนตางชาต อยางไรกตาม เงนลงทนยงไหลเขาตอเนองในธรกจอสงหารมทรพย ธรกจผลตผลตภณฑอาหาร และการคมนาคม จากนกลงทนสญชาตสงคโปร ฮองกง และญปน เนองจากนกลงทนตางชาต ยงคงมความเชอมนตอ

39

การขยายตวของเศรษฐกจไทย ส าหรบการลงทนโดยตรงของไทยในตางประเทศเพมขน มมลคาการลงทน 14,228 ลานดอลลาร สรอ. ในป 2559 เพมขนจากป 2558 ทมมลคา 4,991 ลานดอลลาร สรอ. เนองจากมการออกไปลงทนโดยตรงในตางประเทศอยางตอเนองของนกลงทนไทย (Thai Direct Investment : TDI) โดยเฉพาะจากธรกจบรการทางการเงน การผลตน ามนดบและกาซธรรมชาต โดยรวมแลวดลการช าระเงนเกนดล 12.8 พนลานดอลลาร สรอ. ในป 2559 เพมขนจากป 2558 ทเกนดล 5.9 พนลานดอลลาร สรอ. และดลบญชเดนสะพดเกนดล 46,419 ลานดอลลาร สรอ. (1,640,576 ลานบาท) ในป 2559 เพมขนจากป 2558ทเกนดล 32,149 ลานดอลลาร สรอ. (1,104,350 ลานบาท)

2.1.3) ผลตภำพกำรผลตรวมขยำยตวเพมขนในป 2558 โดยผลตภาพการผลตรวมขยายตวลดลงจากรอยละ 3.76 ในป 2555 เปนรอยละ 1.28 ในป 2556 และรอยละ 0.20 ในป 2557 และกลบมาขยายตวดขนรอยละ 1.73 ในป 2558 ขยายตวเฉลยรอยละ 1.74 ตอป ในระยะ 4 ปของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 โดยยงไมบรรลเปาหมายทก าหนดใหไมต ากวารอยละ 3 แตอยางไรกตามเปนการเพมขนในภาคบรการ ขณะทภาคเกษตร และภาคอตสาหกรรมหดตวจากการทภาคอตสาหกรรมยงเนนการใชแรงงานหรอใชเทคโนโลยขนพนฐาน มการพฒนาเทคโนโลยระดบสงคอนขางจ ากด

2.1.4) กำรผลตภำคเกษตรกรรมและอตสำหกรรมและบรกำร ขยำยตวเพมขน โดยสดสวนการผลตภาคเกษตรกรรมลดลงจากรอยละ 11.51 ในป 2555 เปนรอยละ 9.14 ในป 2558 และปรบตวลดลงเปนรอยละ 8.34 ในป 2559 อยางไรกตามรายไดเกษตรกรขยายตวเปนครงแรกหลงจากหดตวตอเนองในชวง 4 ปของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 จากราคาสนคาเกษตรทปรบตวสงขน ทงนดานปรมาณผลผลตสนคาเกษตรทงปยงคงหดตว เนองจากสภาพอากาศทแปรปรวนคอนขางมาก อยางไรกตาม โดยรวมในป 2559 การผลตภาคเกษตรกรรมขยายตวรอยละ 0.6 สวนการผลตภาคเกษตรและอตสาหกรรมเกษตรลดลงตอเนองจากรอยละ 15.8 ในป 2555 เปนรอยละ 13.5 ในป 2558 เนองจากการขาดแคลนวตถดบและการสงออกลดลง ขณะท การผลตภาคอตสาหกรรมมแนวโนมขยายตวเลกนอย ในป 2559 ตามภาวะเศรษฐกจทฟนตวอยางคอยเปนคอยไป จากรอยละ 28.13 ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ ในป 2555 เปนรอยละ 26.29 ในป 2558 และรอยละ 27.43 ในป 2559 โดยมอตราการขยายตวรอยละ 1.4 ในป 2559 อตสาหกรรมทมการผลตขยายตว อาท หลอดอเลกทรอนกสและสวนประกอบอเลกทรอนกส เหลกและผลตภณฑเหลกกลาขนมลฐาน และผลตภณฑทไดจากการกลนน ามนปโตรเลยม อตสาหกรรมทมการผลต หดตว อาท ยานยนต สวนประกอบและอปกรณประกอบส าหรบยานยนตและเครองยนต และเฟอรนเจอร

ส าหรบ ภาคบรการโดยรวมขยายตวตอเนอง และเปนการขยายตวในเกอบทกสาขาบรการ โดยเฉพาะบรการทเกยวเนองกบภาคทองเทยว ในป 2559 มสดสวนอยท รอยละ 64.24 เพมขนจากรอยละ 60.35 ในป 2555 และรอยละ 63.94 ในป 2558 และเปนแหลงจางงานสงประมาณรอยละ 50 ของก าลงแรงงาน อยางไรกตาม ไทยยงไมสามารถเพมสดสวนภาคบรการตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศใหอยในระดบสงเชนเดยวกบประเทศทพฒนาแลว อาท สหรฐอเมรกา ญปน และสงคโปร ทมสดสวนของภาคบรการสงถงรอยละ 70 - 80 แตอยางไรกตามภาคบรการยงคงเปนแรงขบเคลอนหลกของเศรษฐกจไทย โดยเฉพาะสาขาทเกยวเนองกบการทองเทยว โดยในปสดทายของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 มจ านวนนกทองเทยวตางชาตเพมขนมากกวา 2 เทา เมอเทยบกบในชวงตนแผนฯ จากจ านวนนกทองเทยว 15.9 ลานคนในป 2553 เปน 32.6 ลานคนในป 2559 รายรบรวมจากการทองเทยวอยท 2.51 ลานลานบาท เพมขนรอยละ 11.1 จากป 2558 แบงเปนรายรบจากนกทองเทยวตางประเทศ 1.64 ลานลานบาท และรายรบจากนกทองเทยวตางประเทศสงสด 5 อนดบแรก ไดแก จน รสเซย มาเลเซย อเมรกา และ

40

ออสเตรเลย และรายรบจากนกทองเทยวชาวไทย 0.86 ลานลานบาท ทงนไดรบปจจยสนนสนนมาจากมาตรการสงเสรมการทองเทยวภายในประเทศ

2.2) คำใชจำยและกำรลงทนเพอกำรวจยและพฒนำเพมขนอยำงตอเนอง และภำคเอกชนมกำรลงทนวจยและพฒนำสงกวำภำครฐ โดยสดสวนคาใชจายและการลงทนเพอการวจยและพฒนาเพมขนจากรอยละ 0.37 ตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ในป 2554 เปนรอยละ 0.48 ในป 2557 และรอยละ 0.62 ในป 2558 ซงยงไมบรรลเปาหมายทก าหนดใหไมนอยกวารอยละ 1.0 ภายในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ทงน จากสถตขององคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา หรอ OECD พบวา ในป 2558 ไทยมสดสวนคาใชจายและการลงทนเพอการวจยและพฒนาต ากวาประเทศพฒนาแลว อาท เกาหลใตอยทรอยละ 4.23 ญปนรอยละ 3.49 สหรฐอเมรการอยละ 2.79 ออสเตรเลยรอยละ 2.11 และจนรอยละ 2.07 นอกจากน ในกลมประเทศอาเซยน ไทยมคาใชจายและการลงทนเพอการวจยและพฒนาต ากวา สงคโปรอยทรอยละ 2.2 (ป 2557) และมาเลเซยอยทรอยละ 1.26 (ป 2557)

อยางไรกตามในป 2558 ภาคเอกชนมการลงทนวจยและพฒนาสงกวาภาครฐโดยมอตราเทากบ 70:30 เพมขนจากอตรา 51:49 ในป 2554 และอตรา 54:46 ในป 2557 ซงบรรลเปาหมายการพฒนาทก าหนดไวในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 คอก าหนดใหสดสวนการลงทนวจยและพฒนาของภาคเอกชนตอภาครฐ เปน 70 :30 โดยในป 2558 ภาคเอกชนมการลงทนวจยและพฒนาเ พมขน รอยละ 73 คาใชจาย 59,442 ลานบาท โดยภาคการผลตทลงทนวจยและพฒนาสงสด 5 สาขาแรกในป 2558 คอ อาหาร (12,063 ลานบาท) ยานยนต (10,726 ลานบาท) เคม (4,789 ลานบาท) ปโตรเลยม (3,432 ลานบาท) และแรอโลหะ แกว (3,154 ลานบาท) โดยในป 2559 งบประมาณดานการวจยและพฒนาทงภาครฐและเอกชนคดเปนสดสวนรอยละ 3.80 ของงบประมาณรวมของภาครฐ และงบประมาณดานการวจยและพฒนามแนวโนมทจะเพมขนอยางตอเนอง เมอเทยบกบรอยละ 3.68 ในป 2558 ส าหรบค าขอรบสทธบตรและจ านวนสทธบตรการประดษฐ ในป 2559 มการยนขอสทธบตรในประเทศไทยทงสน 12,743 ราย เปนการยนขอของไทย 4,664 ราย และการยนของตางชาต 8,079 ราย โดยเปนการยนขอจดทะเบยนดานสทธบตรการประดษฐ 7,820 ราย เปนการยนขอของไทย 1,098 ราย คดเปนรอยละ 8.62 ของดานการประดษฐทงหมด ทงน มสทธบตรทไดรบการจดทะเบยนรอยละ 43.89 ของจ านวนทยนขอทงหมด หรอเปนจ านวน 5,593 ราย โดยเปนสทธบตรการประดษฐ 1,838 ราย และเปนของไทยเพยง 61 ราย อยางไรกตาม ในป 2559 รฐบาลมนโยบายสงเสรมใหภาคเอกชนลงทนดานการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมเพมมากขน ซงจะสงผลตอการพฒนาเศรษฐกจโดยรวมและชวยยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ โดยมมาตรการยกเวนภาษเงนไดนตบคคลส าหรบคาใชจายดานการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรม โดยสามารถหกคาใชจายจากการวจยและพฒนา ได 3 เทา ในชวงป 2558-2562 เพอสงเสรมและจงใจใหภาคเอกชนมการวจยและพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมมากขน

2.3) กำรพฒนำขดควำมสำมำรถในกำรแขงขนทมประสทธภำพ เทำเทยม และเปนธรรม มผลการพฒนากาวหนา ดงน

2.3.1) ขดควำมสำมำรถในกำรแขงขนของไทยมอนดบดขน 2 อนดบมำอยอนดบท 28 ในป 2559 ขณะท อนดบควำมยำกงำยในกำรท ำธรกจอยอนดบท 46 สถาบนการจดการนานาชาต�หรอ สถาบน IMD จดอนดบความสามารถในการแขงขนของไทย พบวา ในป 2559 ความสามารถในการแขงขนของไทยมอนดบดขนมาอยอนดบท 28 จากอนดบท 30 ในป 2558 ปจจยทไทยม

41

อนดบดทสด คอ สมรรถนะทางเศรษฐกจอยในอนดบท 13 จาก 61 ประเทศ ปจจยยอยทมอนดบดขน ไดแก เศรษฐกจภายในประเทศ เนองจากการจดท า พ.ร.บ.อ านวยความสะดวกในการพจารณาอนญาตของทางราชการพทธศกราช 2558 และการสงเสรมการลงทนทางดานการวจยและพฒนา นอกจากน ปจจยยอยมการปรบอนดบสงขน คอ ดานการคาระหวางประเทศและการลงทนระหวางประเทศ ขณะท ปจจยดานประสทธภาพของภาครฐมอนดบดขนถง 4 อนดบ จากอนดบท 27 ในป 2558 เปนอนดบท 23 ในป 2559 โดยทกปจจยยอยมอนดบดขน โดยเฉพาะกฎหมายดานธรกจ จากการทภาครฐใหการสนบสนนเพออ านวยความสะดวกใหแกภาคเอกชนทางดานการแขงขน มาตรการทางดานภาษ และสทธประโยชนตางๆ ดานการลงทน

สวนดานประสทธภาพของภาคธรกจมอนดบลดลง 1 อนดบ มาอยอนดบท 25 เนองจากปจจยยอยดานการเงนและการบรหารจดการลดลง ขณะท ปจจยยอยทมอนดบดขน ไดแก ผลตภาพและประสทธภาพ ตลาดแรงงาน และทศนคตและคานยม ส าหรบโครงสรางพนฐานยงอยในอนดบคอนขางต าและมอนดบลดลง 3 อนดบมาอยอนดบท 49 ในป 2559 โดยปจจยยอยทมอนดบลดลง ไดแก ดานสาธารณปโภคพนฐานและดานการศกษา สวนปจจยยอยทมอนดบดขน ไดแก โครงสรางพนฐานดานเทคโนโลย จากการลงทนดานบรอดแบนดอนเตอรเนต การสงออกสนคาไฮเทค และดานสขภาพและสงแวดลอม อยางไรกตาม ประเดนทยงตองพฒนาตอไปของโครงสรางพนฐาน อาท การเพมจ านวนบคลากรทางการแพทยตอประชากร การประหยดพลงงาน และการพฒนาความสามารถดานภาษาของบคลากร นอกจากน เมอเปรยบเทยบกบ 5 ประเทศอาเซยนไดแก สงคโปร มาเลเซย ไทย ฟลปปนส และอนโดนเซย ไทยเปนประเทศเดยวทมอนดบดขน ขณะท ประเทศอนๆ มอนดบลดลง 1 - 6 อนดบ อยางไรกตาม สงคโปรและมาเลเซยมอนดบความสามารถในการแขงขนดกวาไทยอยในอนดบท 4 และอนดบท 19 ตามล าดบ

ควำมยำกงำยในกำรประกอบธรกจอยในอนดบท 497 ในป 2559 ปรบลดจำกอนดบท 46 ในป 2558 ผลการจดอนดบความยากงายในการประกอบธรกจ (Doing Business) โดยธนาคารโลก ในป 2559 ไทยอยในอนดบท 49 จาก 189 ประเทศทวโลก อนดบลดลงจากอนดบท 46 ในป 2558 เมอเปรยบเทยบกบป 2558 ปจจยยอยเกอบทกดานมอนดบลดลง มเพยงดานการขออนญาตกอสรางทมอนดบดขน สวนดานการขอใชไฟฟาและการจดทะเบยนทรพยสนมอนดบไมเปลยนแปลง เมอเปรยบเทยบกบกลมประเทศในเอเชย ไทยอยในอนดบท 9 และเปนอนดบ 3 ในภมภาคอาเซยน รองจากสงคโปรทอยในอนดบ 1 และมาเลเซยทอยในอนดบท 18

ดงนน อนดบความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของประเทศโดย IMD และอนดบความสามารถในการประกอบธรกจ ไมบรรลเปาหมายทก าหนดในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ทก าหนดใหเปนอนดบท 16 ของโลก และเปน 1 ใน 10 ของโลก ตามล าดบ

2.3.2) ก ำลงแรงงำนมแนวโนมลดลงในระยะแผนพฒนำฯ ฉบบท 11 อตรำกำรวำงงำนเพมขน แตยงอยในระดบต ำ ขณะท ผลตภำพแรงงำนเพมขนตอเนอง ในป 2559 มก าลงแรงงาน 37.91 ลานคน ลดลงจาก 38.75 ลานคน ในป 2555 ซ งเปนปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 เปน ผมงานท า 37.69 ลานคน ลดลงจากปกอนรอยละ 0.9 เปนการลดลงจากภาคเกษตรรอยละ 4.3 จากการท

7 การจดอนดบ Doing Business 2015 ธนาคารโลกมการเปลยนแปลงวธการวดใหมใน 2 เรองหลกทมผลตอการจดอนดบ คอ การเปลยนการวดเปนแบบ

Distance to frontier (DTF) หรอพจารณาจากระยะหางของผลการพฒนาประสทธภาพของการปฏบตงานของหนวยงานรฐในแตละตวชวดยอยเทยบกบประเทศทด าเนนการดทสด ( Best Practices) และครอบคลมดชนชวด 10 ดาน (เดมครอบคลม 5 ดาน) และมการปรบขอบเขตการวดใน 3 ดาน ไดแก ดานการไดรบสนเชอ ดานการคมครองผลงทน และดานการแกปญหาการลมละลาย

42

กจกรรมทางการเกษตรลดลงเนองจากผลกระทบภยแลงในชวงปลายป 2558 ถงกลางป 2559 สวนการจางงานนอกภาคเกษตรเพมขนรอยละ 0.8 ในสาขากอสราง การขายสง/ปลก และสาขาโรงแรมภตตาคาร เพมขนรอยละ 3.1 2.5 และ 3.2 ตามล าดบ ขณะท อตราการวางงานเพมขนตอเนองจากรอยละ 0.66 ในป 2555 เปนรอยละ 0.88 ในป 2558 และรอยละ 0.99 ในป 2559 เปนจ านวนผวางงาน 3.7 แสนคน ทงน ก าลงแรงงานรอยละ 63.8 มการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนและต ากวา ขณะท มก าลงแรงงานเพยงรอยละ 16.5 ทจบการศกษาระดบมหาวทยาลย อยางไรกตาม ผลตภาพแรงงานมแนวโนมเพมขน จาก 228,471 บาทตอคน8 ในป 2555 เปน 249,139 บาทตอคน ในป 2558 และ 253,624 บาทตอคน ในป 2559 เพมขน รอยละ 1.8 ซงผลตภาพแรงงานไทยยงต ากวาประเทศสงคโปรและมาเลเซย เนองจากผมงานท าสวนใหญมการศกษาต า ซงเปนขอจ ากดตอการพฒนาทกษะและไมสามารถปรบตวไดทนตอการปรบเปลยนไปสอตสาหกรรมและบรการทเนนการใชเทคโนโลย และทกษะแรงงานขนสง

2.3.3) สดสวนตนทนโลจสตกสตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศลดลงตอเนอง ในระยะ 5 ป ของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11 จากรอยละ 14.41 ในป 2555 เปนรอยละ 13.99 ในป 2558 และรอยละ 13.86 ในป 2559 จากการจดการระบบโลจสตกสทมประสทธภาพมากขน เมอพจารณาโครงสรางตนทนโลจสตกส พบวา ในป 2559 ตนทนคาขนสงสนคามสดสวนมากทสดรอยละ 7.50 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ลดลงจากรอยละ 7.58 ในป 2555 รองลงมา คอตนทนการเกบรกษาสนคาคงคลงมสดสวนรอยละ 5.10 ลดลงจากรอยละ 5.53 ในป 2555 สวนตนทนการบรหารจดการดานโลจสตกสมสดสวนรอยละ 1.26 ส าหรบรปแบบการขนสงสนคาภายในประเทศ ในป 2558 เปนการขนสงทางถนนมากทสดรอยละ 80.86 รองลงมาเปนการขนสงทางชายฝงทะเลรอยละ 8.70 การขนสงทางน าภายในประเทศ รอยละ 8.53 การขนสงทางรางรอยละ 1.90 และทางอากาศรอยละ 0.01 ตามล าดบ

โดยสดสวนตนทนโลจสตกสตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศบรรลเปาหมายทก าหนดในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ใหต ากวารอยละ 15.0 แตอยางไรกตามสดสวนการขนสงทางรางไมเปนไปตามเปาหมายทก าหนดใหเพมเปนรอยละ 5.0

เมอพจารณาประสทธภาพดานโลจสตกสของไทย จากดชนวดประสทธภาพดานโลจสตกส (Logistics Performance Index: LPI) 9 ของธนาคารโลก พบวา ในป 2559 ประเทศไทยอยในอนดบท 45 จาก 160 ประเทศ (คะแนน 3.26 จากคะแนนเตม 5.00) และเปนล าดบท 3 ในอาเซยน รองจากประเทศสงคโปรอนดบท 5 (คะแนน 4.14) มาเลเซยอนดบท 32 (คะแนน 3.43) และเวยดนามอนดบท 64 (คะแนน 2.98) ไทยมอนดบและคะแนนดในมตความสะดวกในการขนสงระหวางประเทศ สวนการสงมอบตรงเวลามคาคะแนนและอนดบอยในระดบต า

2.3.4) กำรใชพลงงำนทดแทนเพมขนตอเนอง กำรน ำเขำพลงงำนเพมขน และประสทธภำพกำรใชพลงงำนดขน ในป 2559 ไทยมการใชพลงงานขนสดทายปรมาณ 79,923 พนตนเทยบเทาน ามนดบ เพมขนรอยละ 2.6 จากป 2558 คดเปนมลคาการใชพลงงานรวมกวา 868,105 ลานบาท โดยมการใชพลงงานเชงพาณชย สดสวนรอยละ 84.2 ของการใชพลงงานขนสดทายทงหมด พลงงาน

8 ค านวณจากขอมล GDP chain volume measures [reference year = 2002] (original) 9 ดชนวดประสทธภาพดานโลจสตกส (Logistics Performance Index: LPI) โดยธนาคารโลก เพอวดประสทธภาพดานโลจสตกสของประเทศตาง ๆ ใน 6

ปจจย ไดแก 1. ประสทธภาพของพธศลกากร (customs) 2. คณภาพโครงสรางพนฐาน (infrastructure) 3. ความสะดวกในการขนสงระหวางประเทศ (international shipment) 4. ความสามารถของธรกจโลจสตกสในประเทศ (lotistics competence) 5. ความสามารถในการตดตามและสบคนสนคาระหวางการขนสง (tracking and tracing) และ 6. การสงมอบตรงเวลา (timeliness)

43

หมนเวยนและพลงงานหมนเวยนดงเดม รอยละ 9.0 และ 6.8 ตามล าดบ เปนการใชในสาขาขนสงมากทสดรอยละ 37.8 ขยายตวเพมขนรอยละ 5.4 รองลงมาเปนสาขาอตสาหกรรมและบานอยอาศย ส าหรบการใชพลงงานทดแทน รฐบาลมมาตรการและนโยบายสนบสนนการใชพลงงานทดแทนเพมขน สงผลใหการใชพลงงานทดแทนเพมขนอยางตอเนอง จากรอยละ 9.9 ของการใชพลงงานขนสดทาย ในป 2555 เปนรอยละ 12.94 ในป 2558 และรอยละ 13.82 ในป 2559 เปนการใชพลงงานทดแทน 11,051 พนตนเทยบเทาน ามนดบ เพมขนรอยละ 9.7 จากป 2558 เปนการใชในรปความรอนมากทสดรอยละ 65.0 ของการใชพลงงานทดแทน รองลงมาคอในรปไฟฟา รอยละ 19.2 ของการใชพลงงานทดแทน สงผลใหการน าเขาพลงงานลดลงอยางตอเนองจากสดสวนรอยละ 11.7 ตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ ในป 2555 เปนรอยละ 6.75 ในป 2558 และรอยละ 5.32 ในป 2559 คดเปนมลคาการน าเขาพลงงาน 763,856 ลานบาท รวมทงการเพมประสทธภาพการใชพลงงานดขน โดยลดความเขมการใชพลงงานลงจาก 8.23 พนตนเทยบเทาน ามนดบ/พนล�านบาท ในป 2555 เปน 8.22 พนตนเทยบเท�าน ามนดบ/พนล�านบาท ในป 2558 และเปน 8.15 พนตนเทยบเท�าน ามนดบ/พนล�านบาท ในป 2559 หดตวเฉลยรอยละ 0.79 ตอป ในระยะ 5 ป ของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 เปนผลจากการด าเนนงานตามแผนอนรกษพลงงานของประเทศไทย 20 ป (2554 - 2573) ในการสนบสนนการด าเนนโครงการดานอนรกษพลงงาน พลงงานทดแทน การศกษาวจย สรางความรความเขาใจ เกยวกบการอนรกษพลงงาน

โดยสดสวนการใชพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอกตอการใชพลงงานขนสดทาย สดสวนการน าเขาพลงงานจากตางประเทศ และความเขมขนการใชพลงงาน ไมเปนไปตามเปาหมายทก าหนดในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ทก าหนดใหเพมขนไมนอยกวารอยละ 19.0 ลดลงไมนอยกวารอยละ 3.0 และรอยละ 2.0 ตามล าดบ

2.4) หนสำธำรณะปรบลดลงในป 2559 และอตรำเงนเฟออยในระดบต ำ สดสวนหนสาธารณะตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศจากรอยละ 40.18 ในป 2555 ปรบเพมขนมาอยท รอยละ 44.37 ในป 2558 และปรบลดลงเปนรอยละ 41.22 ในป 2559 โดยหนสาธารณะลดลงสทธ 22,514.64 ลานบาท แตยงอยภายใตกรอบความยงยนทางการคลงทก าหนดใหไมเกนรอยละ 60 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ โดยเปนการกเงนเพอชดเชยการขาดดลในปงบประมาณ 2559 และเพอด าเนนโครงการเงนกเพอวางระบบบรหารจดการน า และระบบขนสง เพอจดท าโครงการรถไฟฟาสายสเขยว สายส น าเงน และสายสมวง พรอมทงโครงการกอสรางรถไฟทางค และรถไฟชานเมอง ทงน ณ ธนวาคม 2559 มหนสาธารณะคงคางรวม 5,921,722.13 ลานบาท ซงเปนเงนกภายในประเทศ 5,592,496.7 ลานบาท (รอยละ 39.8 ของ GDP) และเงนกจากตางประเทศ 329,225.5 ลานบาท (รอยละ 2.3 ของ GDP) แบงออกเปนหนของรฐบาล 4,458,417.7 ลานบาท หนของรฐวสาหกจทไมใชสถาบนการเงน 977,551.2 ลานบาท และหนรฐวสาหกจทเปนสถาบนการเงน (รฐบาลค าประกน) 466,247.3 ลานบาท คดเปนรอยละ 75.3 รอยละ 16.5 และรอยละ 7.9 ของหนสาธารณะคงคางทงสน ตามล าดบ สวนอตราเงนเฟอทวไป ลดลงตอเนองจากรอยละ 3.02 ในป 2555 ซงเปนปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ตดลบรอยละ 0.9 ในป 2558 และปรบเพมขนเปนรอยละ 0.2 ในป 2559 สอดคลองกบการปรบตวเพมขนของราคาน ามน ในขณะทดชนราคาในหมวดอาหารและเครองดมชะลอตวลงตามราคาอาหารสด สวนอตราเงนเฟอพนฐานยงทรงตวอยในระดบต าตอเนอง ตามภาวะเศรษฐกจทฟนตวอยางคอยเปนคอยไป จากรอยละ 2.09 ในป 2555 เปนรอยละ 1.05 ในป 2558 และรอยละ 0.70 ในป 2559

44

2.3.5 กำรสรำงควำมเชอมโยงกบประเทศในภมภำคเพอควำมมนคงทำงเศรษฐกจและสงคม

1) กำรบรรลเปำหมำยกำรสรำงควำมเชอมโยงกบประเทศในภมภำคเพอควำมมนคงทำงเศรษฐกจ จากการจดอนดบควำมสำมำรถกำรอ ำนวยควำมสะดวกทำงกำรคำ (Enabling Trade Index: ETI) โดย The World Economic Forum (WEF) ในป 2559 ไทยมคะแนนรวมเปน 4.4 คะแนน เปนอนดบท 63 จาก 136 ประเทศ ซงมคะแนนรวมสงกวาป 2558 โดยในชวงปลายแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 ถงปลายแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 (ป 2558) ไทยมคะแนนรวม 4.2 คะแนนมาโดยตลอด และเพมขนเปน 4.4 ในป 2559 โดยดชนชวดยอยในดานความสามารถในการบรหารจดการ ณ จดผานแดน และดชนชวดยอยความสามารถดานโครงสรางพนฐานของประเทศมคะแนนเพมขน

อนดบควำมยำก-งำยในกำรประกอบธรกจของประเทศไทย จากการจดอนดบโดยธนาคารโลก ไทยอยในอนดบทต าลง คอ ในป 2554 อยในอนดบท 19 จาก 183 เขตเศรษฐกจ และ ในป 2555 มอนดบดขน คออยในอนดบท 17 จาก 183 เขตเศรษฐกจ ส าหรบในป 2558 มอนดบทต าลง เปนอนดบท 46 จากทงหมด 189 เขตเศรษฐกจ และในป 2559 อนดบตกลงมาเปนอนดบท 49 จากจ านวนทงหมด 189 เขตเศรษฐกจ อยในอนดบท 9 ของเอเซย และอนดบท 3 ของอาเซยน โดยปจจยยอยสวนใหญมอนดบทต าลง มผลการด าเนนงานดขนเพยงดานเดยว คอดานการขออนญาตกอสราง

กำรใชสทธประโยชนจำกควำมตกลงทำงกำรคำเสร (Free Trade Area : FTA) ตอมลคำสงออกรวมมสดสวนต ำลงกวำป 2558 แตเปนไปตำมเปำหมำยทก ำหนดไวในแผนพฒนำฯ ฉบบท 11 โดยปลายแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 (ป 2554) มสดสวนการใชสทธประโยชนจากความตกลงการคาเสรตอมลคาสงออกรวมรอยละ 51.18 และเรมมสดสวนทเพมขนในป 2556 เปนรอยละ 70.70 ส าหรบในป 2558 สดสวนเพมขนอกเลกนอยเปนรอยละ 72.21 แตกลบมาลดลงในป 2559 ซงมสดสวนรอยละ 56.47

โดยมมลคาการสงออกของรายการสนคาทไดรบสทธประโยชน FTA รวม 92,907.52 ลานดอลลาร สรอ. แตมมลคาการขอใชสทธ FTA การสงออกรวมเพยง 52,465.57 ลานดอลลาร สรอ. อยางไรกตาม ถอวาสดสวนดงกลาวเปนไปตามเปาหมายทก าหนดไวในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ทก าหนดใหมสดสวนการใชสทธประโยชนจากความตกลงการคาเสรตอมลคาสงออกรวมเปนรอยละ 50.0 ในป 2559

อตรำกำรเตบโตของมลคำกำรคำชำยแดนไทยกบกลมประเทศเพอนบำน (มาเลเซย เมยนมา ลาว และกมพชา) ยงไมบรรลเปำหมำยทก ำหนดไวในแผนพฒนำฯ ฉบบท 11 โดยมอตราการเตบโตลดลงจากปลายแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 (ป 2554) ทมอตราการเตบโตรอยละ 15.65 โดยในป 2555-2556 มอตราเตบโตเฉลยประมาณรอยละ 1.91 และ ในป 2559 มอตราเตบโตรอยละ 0.71 ซงต ากวาเปาหมายทก าหนดไวในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 คอรอยละ 15.0 ตอป อยางไรกตาม อตรำกำรเตบโตของมลคำกำรลงทนโดยตรงของไทยในประเทศเพอนบำนกลบบรรลเปำหมำยทก ำหนดไว ถงแมมอตราการเตบโตลดลงจากปลายแผนพฒนาฯ ฉบบท 10 (ป 2554) ทมอตราการเตบโตรอยละ 44.56 และลดลงอยางมากในชวงระหวางป 2555 - 2556 ทมอตราการเตบโตเฉลยรอยละ 20.08 ส าหรบในป 2559 มอตราการเตบโตรอยละ 21.68 อยางไรกตาม อตราการเตบโตของมลคาการลงทนโดยตรงของไทยในประเทศเพอนบานถอวาไดบรรลเปาหมายทก าหนดไวในแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 ทใหการลงทนโดยตรงของไทยในกลมประเทศเพอนบานขยายตวเพมขนรอยละ 10.0 ตอป

45

ตำรำงท 7 กำรสรำงควำมเชอมโยงกบประเทศในภมภำคเพอควำมมนคงทำงเศรษฐกจและสงคม 5 ปของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11


2550 2552 2554 2555 2556 2557 2558 2559 1. ระบบหวงโซอปทำน

ในอนภมภำคมควำมเชอมโยงระหวำงกนเพอรองรบกำรพฒนำทำงเศรษฐกจอยำงตอเนอง

1. ดชนความสามารถในการอ านวยความสะดวกทางการคา (Enabling Trade Index) (คะแนน)

- 4.1 4.2 4.2 4.2 4.2 4.2 4.4

1.1 ดชนชวดยอยความ สามารถในการบรหารจดการ ณ จดผานแดน

- 4.6 4.4 4.4 4.7 4.7 4.7 5.1

1.2 ดชนชวดยอยความสามารถดานโครงสรางพนฐานของประเทศ

- 4.2 4.3 4.3 4.3 4.3 4.3 4.4

2. ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย มบทบำททส ำคญในดำนกำรคำและกำรลงทนในภมภำค บนพ น ฐ ำ น ข อ งผลประโยชนและควำมมนคงรวมกน

1. อนดบความยาก-งายในการประกอบธรกจ

(เขตเศรษฐกจ)

18 (175)

13 (181)

19 (183)

17 (183)

18 (185)

18 (189)

46* (189)

49 (189)

1.1 ดานการเรมตนธรกจ 28 44 95 79 86 91 91 96 1.2 ดานการไดรบสนเชอ 33 68 72 67 71 73 90 97 1.3 ดานการคาระหวางประเทศ

103 10 12 20 25 24 55 56

1.4 ดานการด าเนนการใหเปนไปตามขอตกลง

44 25 25 26 22 22 57 57

1.5 ดานการขออนญาตกอสราง

3 12 12 13 13 14 47 39

3. เพมสดสวนกำรใชสทธประโยชนจำกควำมตกลงกำรคำเสรตอมลคำสงออกรวมเพมขนเปนรอยละ 50.0 ในป 2559

1. สดสวนการใชสทธประโยชนจากความตกลงการคาเสรตอมลคาสงออกรวม (รอยละ)

- 61.42 51.18 58.01 70.70 70.51 72.21 56.47

4. เพ มม ลค ำกำรค ำชำยแดนและกำรลงทนโดยตรงของไทยในกลมประเทศเ พ อ น บ ำ น ใ หขยำยตวเพมขนรอยละ 15.0 และรอยล ะ 1 0 . 0 ต อ ปตำมล ำดบ

1. อตราการเตบโตของมลคาการคาชายแดนระหวางไทยกบประเทศในอนภมภาค** (รอยละ)

- -10.53 15.65 2.14 1.68

7.07 1.61 0.71

2. อตราการเตบโตของมลคาการลงทนของผประกอบการไทย (ยอดคงคางเงนลงทนโดยตรงของไทยในตางประเทศ) 2.1 ในประเทศ

อนภมภาค

-19.54

45.24

44.56

18.57

21.59

13.36

22.82

21.68

2.2 ในภมภาคอาเซยน -6.76 30.79 55.60 14.24 4.51 9.00 10.46 36.11 หมายเหต * มการเปลยนแปลงเพมเตมตวชวดของการจดอนดบความยาก-งายในการประกอบธรกจจากป 2557 ** ประเทศในอนภมภาค ไดแก ประเทศเพอนบาน คอ มาเลเซย สปป.ลาว กมพชา และเมยนมา

46


2.1) กำรพฒนำควำมเชอมโยงดำนกำรขนสงและระบบโลจสตกสภำยใตกรอบควำมรวมมอในอนภมภำคในภมภำคอำเซยน โดยพฒนำบรกำรขนสงและโลจสตกสทมประสทธภำพ ไดแก (1) การขยายทางหลวงเพอรองรบการขนสงสนคาผานชายแดนไทย/ลาว ไทย/กมพชา และ ไทย/มาเลเซย เพอสนบสนนการคาชายแดน และเสรมสรางศกยภาพโลจสตกสระหวางกลมประเทศลมน าโขงและกลมประเทศเขตเศรษฐกจสามฝายอนโดนเซย-มาเลเซย-ไทย (IMT-GT) อาท โครงการทางหลวงเชอมโยงระหวางประเทศ ทล.212 สาย อ.โพนพสย - บงกาฬ ตอน 1 จ.หนองคาย โครงการทางหลวงเชอมโยงระหวางประเทศ ทล.408 สาย อ.นาทว – ดานประกอบ จ.สงขลา และโครงการทางหลวงเชอมโยงระหวางประเทศ ทล.214 สาย อ.ปราสาท - ชองจอม ตอน 1 จ.สรนทร โดยการด าเนนงานของกระทรวงคมนาคม (2) การเพมและปรบปรงเสนทางเดนรถโดยสารระหวางประเทศ โดยปจจบนบรษทขนสง จ ากด ไดรบใบอนญาตประกอบการขนสงในการเดนรถโดยสารระหวางประเทศ จ านวน 15 เสนทาง ประกอบดวย เสนทางเดนรถระหวางประเทศไทย – สปป.ลาว จ านวน 13 เสนทาง และเสนทางเดนรถระหวางประเทศไทย –กมพชา จ านวน 2 เสนทาง สงผลใหเกดความสะดวกในการเดนทาง ทงดานการทองเทยว การเคลอนยายแรงงาน และการตดตอคาขายเพมขน (3) ปรบปรงโครงสรางพนฐานขนาดใหญ เพอเพมขดความสามารถในการรองรบผ โดยสารทเพมขนตอเนองทกป เชน บรษท ทาอากาศยานไทย จ ากด (มหาชน) (ทอท.) ไดด าเนนการพฒนาทาอากาศยานสวรรณภม และทาอากาศยานภเกต กระทรวงการคลงไดด าเนนโครงการปรบปรงสนามบนปากเซ (ระยะท 2) เพอใหไดมาตรฐาน ICAO ซงจะท าใหสนามบนดงกลาวรองรบเทยวบนทงภายในและตางประเทศไดดยงขน และจะสงเสรมใหการเดนทางและการทองเทยวในภมภาคขยายตว (4) พฒนาระบบเชอมโยงขอมลเพออ านวยความสะดวกดานการผานแดน โดยกระทรวงคมนาคมไดพฒนาระบบเชอมโยงฐานขอมลและการบรการแบบบรณาการโดยใชสถาปตยกรรม Service - Oriented Architecture (SOA) ของระบบงานตางๆ ภายในการทาเรอแหงประเทศไทย และหนวยงานภายนอกทเกยวของตามนโยบาย e-Logistics National Single Window ขณะนอยในขนตอนการพฒนาโปรแกรม นอกจากนน กระทรวงมหาดไทยไดด าเนนการเพมประสทธภาพการใหบรการประชาชนในการออกหนงสอ ผานแดนดวยระบบอเลกทรอนกส (E - Border Pass) เพอสนบสนนภารกจดานการรกษาความมนคงชายแดนเกยวกบการพสจนทราบตวบคคลใหมประสทธภาพยงขนและพฒนาคณภาพการใหบรการประชาชนใน การออกหนงสอผานแดนใหไดรบความสะดวก รวดเรว ประหยดเวลา และคาใชจาย โดยไดรบการตดตงระบบการออกหนงสอผานแดนดวยระบบอเลกทรอนกสดานสหพนธรฐมาเลเซยเพมเตมอก 15 แหง และเปดใหบรการแลว

ส าหรบกำรพฒนำบคลำกรในธรกจกำรขนสงและโลจสตกส กระทรวงการตางประเทศไดด าเนนโครงการการพฒนาทรพยากรมนษยภายใตกรอบ GMS ACMECS และ IMT-GT โดยบคลากรของประเทศสมาชก GMS , ACMECS , IMT- GT ไดรบการฝกอบรมในสาขาตางๆ เพอใหประเทศสมาชกสามารถปฏบตงานตามแผนงานความรวมมอภายใตกรอบความรวมมอระดบภ มภาคตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ และเปนการสรางเครอขายความรวมมอระดบบคคลระหวางไทยกบบคลากรจากประเทศเพอนบาน

2.2) กำรพฒนำฐำนลงทนโดยเพมขดควำมสำมำรถในกำรแขงขนในระดบอนภมภำคและภมภำคอำเซยน ไดแก (1) พฒนาพนทในภมภาคตางๆ ของประเทศใหเชอมโยงกบประเทศ เพอนบานและภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต โดยกระทรวงการตางประเทศ ด าเนนการจดท าแผนแมบทวา

47

ดวยความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน ค.ศ. 2025 (Master Plan on ASEAN Connectivity 2025 (MPAC 2025) โดยมการประชมเพอยกรางแผนแมบทฯ และจดท าแผนแมบทฯ เพอใหประเทศสมาชกอาเซยนมแนวทางทชดเจนรวมกนในการขบเคลอนความเชอมโยงในดานตาง ๆ อยางสอดคลองและสามารถน าไปด าเนนการตอได โดยก าหนดยทธศาสตรการด าเนนงาน 5 ดาน ไดแก โครงสรางพนฐานทยงยน นวตกรรมดจทล โลจสตกสไรรอยตอ ความเปนเลศดานกฎระเบยบ และการเคลอนยายของประชาชน ซงการประชมสดยอดอาเซยน ครงท 28 เมอวนท 6 กนยายน 2559 นายกรฐมนตร (พลเอกประยทธ จนทรโอชา) ไดเขารวมการประชมและไดรบรองแผนแมบทฯ ดงกลาว (2) พฒนาเขตเศรษฐกจชายแดนและเมองชายแดนใหมบทบาทการเปนประตเชอมโยงเศรษฐกจกบประเทศเพอนบาน โดยกระทรวงมหาดไทย ไดด าเนนการสนบสนนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ โดยไดออกแบบวางผงพนทเฉพาะในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ ยกรางกฎหมายดานทดนและอาคารในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ และการเตรยมพนทภาครฐ เพอใชประโยชนในการพฒนาเขตฯ นอกจากนน การประปาสวนภมภาค ยงไดด าเนนการกอสรางปรบปรงขยายระบบประปาแกประชาชนในพนทเขตเศรษฐกจพเศษ ในอ าเภอแมสอด จงหวดตาก อ าเภอเมอง จงหวดมกดาหาร อ าเภอ อรญประเทศ จงหวดสระแกว อ าเภอสะเดา จงหวดสงขลา และอ าเภอเมอง จงหวดหนองคาย เพอแกปญหาดานสาธารณปโภค และรองรบความตองการใชน าทเพมขน กระทรวงการคลงไดด าเนนโครงการก าหนดมาตรการภาษเพอรองรบเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษและคลสเตอร ตลอดจนกระทรวงพาณชย ไดจดท าโครงการขยายการคาการลงทนชายแดนและเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ โดยหารอกบหนวยงานภาครฐและเอกชนของไทยกบประเทศเพอนบานในพนทจงหวดชายแดนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ เพอขยายการคาชายแดนและสรางเครอขายเวทสงเสรมความรวมมอดานการคาชายแดน การจดสมมนาเพอสงเสรมการคาการลงทนและเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษรวม 1,028 ราย และจดงานมหกรรมการคาชายแดน รวมทงจดคณะผแทนการคาการลงทนเยอนประเทศเพอนบานและภมภาครวม 56 ค

เมอวนท 28 มถนายน 2559 คณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบหลกการโครงการพฒนาระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก และมอบหมายใหรองนายกรฐมนตร (นายสมคด จาตศรพทกษ) รวมกบกระทรวงคมนาคม กองทพเรอ และหนวยงานทเกยวของพจารณาจดท าแผนการด าเนนโครงการและงบประมาณคาใชจายในปงบประมาณ พ.ศ. 2560-2561 ใหแลวเสรจ เพอน าเสนอคณะรฐมนตรตอไป และตอมารองนายกรฐมนตร (นายสมคด จาตศรพทกษ) มบญชาใหส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ประสานและบรณาการขอมลจากหนวยงานทเกยวของ เพอจดท าแผนงานพฒนาระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก (พ.ศ. 2560-2564) ซง สศช. ไดด าเนนการจดท าแผนฯ ดงกลาวแลวเสรจในเดอนพฤศจกายน 2559 โดยแผนการพฒนาระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก (พ.ศ. 2560-2564) จะเปนการพฒนาฐานการลงทนในประเทศ สนบสนนการยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ สงเสรมการขยายตวทางเศรษฐกจ เพมการจางงาน และยกระดบคณภาพชวตและรายไดของประชาชน โดยมพนทเปาหมายแรก คอ จงหวดชลบร ระยอง และฉะเชงเทรา

2.3) กำรสรำงควำมพรอมในกำรเขำสประชำคมอำเซยน โดยการพฒนาบคลากรทกภาคสวน รวมทงผประกอบการ ใหมทกษะทกดาน ทงดานภาษา ทกษะการผลตและการบรหาร พรอมรบประชาคมอาเซยน อาท กระทรวงแรงงานรวมกบสถาบนสอนภาษา จดฝกอบรมบคลากรใหไดรบความรไดรบการพฒนาความรและทกษะภาษาองกฤษ จดอบรมเชงปฏบตการ หลกสตร “หลกพธการทต การรบรองแขกตางประเทศ และมารยาทสากล” หลกสตรการฝกยกระดบฝมอแรงงาน ในสาขาทเกยวของ เปนตน อกทงกระทรวงเกษตรและสหกรณไดพฒนาศกยภาพดานหมอนไหมเพอรองรบประชาคมอาเซยน

48

โดยจดกจกรรมตางๆ เพอเสรมสรางความเขมแขงใหกลมเครอขายผผลต และผประกอบการรายยอยดานหมอนไหมใหพรอมเขาสประชาคมอาเซยน นอกจากนน กระทรวงพาณชย ไดจดงานเสรมสรางความรตลาดอญมณและเครองประดบอาเซยนแกผประกอบการไทย จดอบรม /การบมเพาะผเขาอบรมหลกสตรการพฒนารปแบบเครองประดบส AEC กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ไดจดโครงการพฒนาความรวมมอดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรม (วทน.) กบประชาคมอาเซยน โดยรวมกนพจารณาขอเสนอโครงการความรวมมอดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรม ไดขอเสนอทงสนจ านวน 16 โครงการ เชน โครงการเสรมสรางสมรรถนะการใชประโยชนขอมลภาพถายดาวเทยมเพอรบเหตการณฉกเฉนในกลมประเทศ CLMV เปนตน รวมทงพฒนาความรวมมอกบประเทศตาง เพอยกระดบ วทน. ของประเทศในอาเซยนและเวทนานาชาต ตลอดจนส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค ไดวางระบบการเยยวยาความเสยหายใหกบผบรโภค พรอมกบการฝกอบรมระดบภมภาคดานการคมครองผบรโภคในอาเซยน และสนบสนนศนยเยยวยาผบรโภคขามแดน อยางไรกตาม อปสรรคในการด าเนนการคอ บคลากรและงบประมาณไมเพยงพอตอการด าเนนงานไดทกพนท ดงนน ควรปรบกลยทธในการด าเนนการ โดยบรณาการรวมกบเครอขายเพอใหครอบคลมกลมเปาหมายเพมมากขน

2.4) กำรสรำงควำมเปนหนสวนทำงเศรษฐกจในภมภำคดำนกำรพฒนำทรพยำกรมนษย กำรเคลอนยำยแรงงำน และกำรสงเสรมแรงงำนไทยในตำงประเทศ โดยเรงด าเนนการดานความรวมมอในการก าหนดมาตรฐานฝมอระหวางประเทศ อาท กระทรวงแรงงาน จดฝกอบรมทกษะฝมอแรงงานของประเทศเพอนบานในสาขาทสอดคลองและตอบสนองความตองการของการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษบรเวณชายแดนระหวางไทยกบประเทศเพอนบาน ส าหรบการสงเสรมผประกอบการไทยในการขยายการลงทนไปสตางประเทศ กระทรวงการตางประเทศ ไดจดสมมนาสงเสรมโอกาสและความรวมมอดานการคาการลงทนกบเมยนมา ในหวขอ “ไขประตสการลงทนในเมยนมา” เพอไดรบขอมลและมมมองเกยวกบภาพรวมและทศทางศกยภาพทนาคนหาของเศรษฐกจเมยนมา กลมธรกจทมศกยภาพและพนฐานทจ าเปน ในการลงทนในเมยนมา กฎระเบยบทส าคญ และการลงทนในเขตเศรษฐกจพเศษในเมยนมา กระทรวงแรงงานไดจดโครงการจดตงศนยบรการแบบเบดเสรจ (One Stop Service) ดานแรงงานตางดาวเพอสนบสนนเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ โดยไดใหบรการพจารณาอนญาตคนงานตางดาวท างานแบบเบดเสรจในเขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ จ านวน 34,254 คน อยางไรกตาม การด าเนนงานยงไมเปนไปตามเปาหมาย เนองจากแรงงานทเขามาท างานในลกษณะไป - กลบ หรอตามฤดกาล ตามมาตรา 14 มเพยงประเทศกมพชาและประเทศ เมยนมาทสามารถด าเนนการได (มขอตกลงขามแดนเมอวนท 24 มถนายน 2559)

ส าหรบแนวทางการคมครองและสงเสรมสทธและผลประโยชนของคนไทยและแรงงานไทยในตางประเทศ กระทรวงแรงงานไดด าเนนการโครงการตางๆ อาท โครงการเผยแพรความรเพอปองกนการหลอกลวงคนหางาน และโครงการเคาะประตบานเพอปองกนการหลอกลวงคนหางานไปท างานตางประเทศ

2.5) กำรมสวนรวมส ำคญในกำรปองกนภยจำกกำรกอกำรรำยและอำชญำกรรม ยำเสพตด ภยพบต และกำรแพรระบำดของโรคภย กระทรวงการตางประเทศไดด าเนนโครงการสรางความตระหนกและเตรยมความพรอมส าหรบโรคตดตอและโรคอบตใหมตามแนวชายแดน ไทย – กมพชา – เมยนมา – สปป.ลาว เพอลดความเสยงของโรคตดตอขามแดน เสรมสรางขดความสามารถในการดแลสขภาพของประชากรตามแนวชายแดน สงเสรมความรวมมอดานสาธารณสขชายแดน และยกระดบคณภาพชวตของประชากรตามแนวชายแดน โดยการสรางความตระหนกเชงปองกน และการจดตง

49

ศนยประสานงาน และศนยแลกเปลยนขอมล (Information Exchange Centres) ในพนทเปาหมายตาม แนวชายแดน

2.6) กำรเสรมสรำงควำมรวมมอทดระหวำงประเทศในกำรสนบสนน กำรเจรญเตบโตทำงเศรษฐกจอยำงมจรยธรรมและไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม กระทรวงการคลงไดด าเนนการเสนอพระราชบญญตควบคมแลกเปลยนเงน (ฉบบท 2) พ.ศ. 2559 เพอใหประเทศไทยมกฎหมายและกระบวนการตรวจสอบในการปองกนปราบปรามการฟอกเงนและการตอตานการสนบสนนทางการเงนแกการกอการรายใหเปนไปตามมาตรฐานสากล ซงไดประกาศในราชกจจานเบกษา เมอวนท 11 ธนวาคม 2559

2.7) กำรสงเสรมใหนกลงทนตำงชำตใชประเทศไทยเปนฐำนธรกจในภมภำคเอเชยและกำรสนบสนนบทบำทขององคกรระหวำงประเทศทไมแสวงหำก ำไร ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร (สนข.) ด าเนนโครงการศกษาออกแบบรายละเอยดศนยคมนาคมพหลโยธนและการพฒนาตนแบบการพฒนา พนทโดยรอบศนยกลางคมนาคม เพอสงเสรมใหนกลงทนตางชาตใชเปนฐานธรกจ ซงไดด าเนนการศกษาแลวเสรจเมอวนท 29 กรกฎาคม 2559 โดย สนข. ไดรายงานผลการศกษาตอรฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม เพอทราบและพจารณาสงการการรถไฟแหงประเทศไทยน าเสนอคณะกรรมการการรถไฟแหงประเทศไทยพจารณา รวมทงน าสงรายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมโครงการระบบขนสงมวลชนขนาดรอง (BRT) ใหส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.) เพอพจารณาด าเนนการตอไป ซงหากโครงการศนยคมนาคมพหลโยธนแลวเสรจ ทดนภายในศนยคมนาคมพหลโยธนจะถกก าหนดใหเปนพนทพฒนาระบบการเชอมตอการเดนทางบรเวณศนยคมนาคมฯ รวมกบการจดสรรเปนพนทเชงพาณชย โดยมวสยทศนเปน “ศนยกลางมหานครแหงใหมระดบอาเชยน” ทดงดดการลงทนจากตางชาตไดอยางมาก

2.3.6 กำรจดกำรทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมอยำงยงยน

1) กำรบรรลเปำหมำยกำรจดกำรทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมอยำงยงยน ในชวง 5 ปของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 มผลการด าเนนงานในการรกษาความอดมสมบรณของพนทปาอนรกษเปนไปตามเปาหมาย สดสวนพนทอนรกษตอพนทประเทศในป 2559 มรอยละ 20.66 เพมขนสงกวาเปาหมายของแผนฯ ทก าหนดใหพนทอนรกษตอพนทประเทศไมนอยกวารอยละ 19 ขณะทพนทปาไมมสดสวนรอยละ 31.60 ของพนทประเทศ ต ากวาเปาหมายทก าหนดใหเพมพนทปาไมใหไดรอยละ 40 ของพนทประเทศ�ในสวนของการขยายพนทชลประทานเพอลดปญหาการขาดแคลนน าและบรรเทาอทกภย สามารถด าเนนการเพมพนทชลประทานได 300,357 ไร สงกวาเปาหมายทก าหนดใหเพมพนทชลประทานเฉลยปละ 200,000 ไร ท าใหในป 2559 มพนทชลประทานทงหมด 30.78 ลานไร มปรมาณน าทสามารถเกบกกและใชงานไดตอจ านวนประชากรเปน 1,177 ลกบาศกเมตรตอคน

อยางไรกตาม ปรมาณขยะมลฝอยชมชนยงเพมสงขนจากป 2558 ประมาณ 190,000 ตน หรอรอยละ 0.7 สามารถก าจดไดอยางถกตองเพยงรอยละ 36 น าไปคดแยกเพอน าไปใชประโยชนเพยง 5.76 ลานตน หรอรอยละ 21 ไมสามารถบรรลเปาหมายของแผนฯ ทก าหนดใหมการจดการขยะชมชนถกหลกสขาภบาลเพมขนมากกวารอยละ 50.0 ของปรมาณขยะมลฝอยทเกดขน และมการน าขยะกลบมาใชใหมไมนอยกวารอยละ 30.0 ส าหรบคณภาพน าในแหลงน าหลกและแมน าสายส าคญทอยในเกณฑตงแตพอใชขนไปมสดสวนรอยละ 80 ลดลงจากรอยละ 82 ในป 2555 สาเหตเกดจากการขยายตวของชมชนเมอง เชน เทศบาลเมอง เทศบาลนคร รวมถงกจกรรมตางๆ ภายในชมชนมผลท าใหปรมาณน าเสยเพมขน

50

ตำรำงท 8 กำรจดกำรทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมอยำงยงยน 5 ปของแผนพฒนำฯ ฉบบท 11

เปำหมำย ตวชวด แผนฯ 10 แผนฯ 11

2550 2552 2554 2555 2556 2557 2558 2559 1. เพมความอดมสมบรณของฐาน

ทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพ โดยรกษาพนทอนรกษไวไมนอยกวารอยละ 19.0 เพมพนทปาไมใหไดรอยละ 40.0 ของพนทประเทศ และเพมพนทปาชายเลนไมนอยกวาปละ 5,000 ไร

1. สดสวนพนทปาไม (รอยละ)

- 33.56 33.56 33.65 31.57 31.62 31.60 n/a

2. สดสวนพนทอนรกษตอพนทประเทศ (รอยละ)

18.70 19.99 20.01 20.40 20.39 20.44 20.44 20.66

3. พนทปลกปาชายเลน (ไร) 1,070 6,257 869 1,797 8,602 - 2,660 3,000

2. เพมประสทธภาพการ บรหารจดการน าทงระบบเพอลดปญหาการขาดแคลนน าและการบรรเทาอทกภย รวมทงเพมพนทชลประทานเฉลยปละ 200,000 ไร เพอสนบสนนความมนคงดานอาหาร

1. สดสวนจ านวนหมบานทขาดแคลนน าตอจ านวนหมบานทงประเทศ (รอยละ)

8.65 8.64 3.17 - 7.19 - 8.24 -

2. สดสวนจ านวนหมบานทประสบอทกภยตอจ านวนหมบานทงประเทศ

17.14 45.16 71.22 16.03 50.82 2.78 3.41 0.86

3. พนทชลประทาน (ลานไร)

28.14 28.72 29.60 29.73 29.94 30.26 30.48 30.78

4. ปรมาณกกเกบน าตอจ านวนประชากร (ลบ.ม./คน)

1,165 1,159 1,153 1,199 1,194 1,189 1,178 1,177

3. สรางคณภาพสงแวดลอมทด ลดมลพษและผลกระทบตอสขภาพของประชาชนจากการพฒนา โดยควบคมคณภาพน าในแหลงน าหลกและแมน าสายส าคญใหอยในเกณฑตงแตพอใชขนไปไมนอยกวา รอยละ 80.0 ฟนฟคณภาพน าทะเลชายฝงโดยเฉพาะบรเวณอาวไทยตอนในไมใหอยในเกณฑเสอมโทรมมาก คณภาพอากาศในเขตเมองและเขตอตสาหกรรมอยในเกณฑมาตรฐาน การจดการขยะชมชนถกหลกสขาภบาลเพมขนมากกวารอยละ 50.0 ของปรมาณขยะมลฝอยทเกดขน และมการน าขยะกลบมาใชใหมไมนอยกวารอยละ 30.0

1. สดสวนคณภาพน าในแหลงน าหลกและแมน าสายส าคญทอยในเกณฑตงแตพอใชขนไป (รอยละ)

78 71 85 82 77 78 74 80

2. สดสวนคณภาพน าทะเลชายฝงทอยในเกณฑเสอมโทรมมาก (รอยละ)

1 5 3 1 13 1 3 2

3. ปรมาณ PM10 เฉลยรายป (ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร)

52.89 43.65 39.22 42.40 44.35 43.43 42.39 43.23

4. อตราการก าจดขยะชมชนถกหลกสขาภบาล (รอยละ)

32.1 25 22 24 27 30 31.06 36

5. อตราการน าขยะกลบมาใชใหม (รอยละ)

22 16 16 21 19 18 18.39 21

4. เพมขดความสามารถในการปรบตวเพอรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยพบตใหมความพรอมทงระดบประเทศ พนท และชมชน

1. เครองมอและกลไกในการบรหารจดการรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

จดท ายทธศาสตรแหงชาตวาดวยการจดการการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ พ.ศ. 2551-2555 จดตงคณะกรรมการนโยบายการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศแหงชาต จดตงองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (องคการมหาชน) จดตงศนยเตอนภยพบตแหงชาต จดท าฐานขอมลดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ฯลฯ

มแผนแมบทรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ พ.ศ. 2557 – 2593 จดท าระบบปองกนและเตอนภยธรณวทยาสงแวดลอมและธรณพบตภย พฒนาประสทธภาพการปฏบตการเตอนภย มระบบสารสนเทศภมศาสตร พรอมระบบไรสาย

51

เปำหมำย ตวชวด แผนฯ 10 แผนฯ 11

2550 2552 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2. ฐานขอมลและแผนท

แสดงพนทเสยงภยจากผลกระทบของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ทงระดบประเทศ ภมภาค และจงหวด

ฐานขอมลและแผนทแสดงพนทเสยงภยธรรมชาตดานน าปาไหลหลาก โคลนถลม พนทเสยงอทกภย ในระดบประเทศ จดท าแผนการบรหารจดการและพฒนาลมน าทง 25 ลมน า มฐานขอมลพนททมความออนไหวดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

แผนทพนทเสยงภยพบตทงระดบประเทศ และพนท พฒนาระบบฐานขอมล และระบบการสอสารโทรคมนาคมดานการจดการภยพบตใหเปนมาตรฐานเดยวกน บรณาการระบบคลงขอมลเพอน าไปสคลงขอมล สาธารณภยแหงชาต การพฒนาระบบศนยคลงขอมลน าและภมอากาศแหงชาต

3. กลไกการเฝาระวงและระบบเตอนภยลวงหนาในพนททไดรบผลกระทบและพนทเสยงภยธรรมชาต

ในป 2554 มการตดตงเครอขายเฝาระวง 43 จงหวด จากจงหวดทเปนพนทเสยง 75 จงหวด มหอกระจายขาวและระบบแจงเตอนภยในพนทเสยงภยสนาม มเครอขายชมชนในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมทงอาสาสมครสาธารณสข ซงหากบรณาการและปรบปรงระบบการท างานของหนวยงานตางๆ ใหมากขน จะสามารถสรางระบบการเฝาระวงและเตอนภยในพนทเสยงดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมและสาธารณสขได

มเครอขายเฝาระวงแจงเตอนธรณพบตภยในพนทเสยงภยเพมขนเปน 48 จงหวด จากจงหวดทเปนพนทเสยง 75 จงหวด เพมขนอกไมนอยกวา 55 ต าบล มระบบพยากรณและเตอนภยดานน าและการจดการแผนเผชญเหตเฉพาะพนท ระบบเตอนภยลวงหนา (Early Warning) พนทเสยงอทกภย-ดนถลม 1,095 สถาน มระบบเตอนภยลวงหนา รวม 4,046 หมบาน การจดชดเฝาระวงและตดตามสถานการณสาธารณภยในพนทเสยงภย

4. ปรมาณและมลคาความเสยหายจากภยพบตทางธรรมชาต (ลานบาท)

2,120 5,568 24,080 1,121 1,918 n/a n/a n/a

5. เพมประสทธภาพการลดการปลอยกาซเรอนกระจก

1. สดสวนการปลอยกาซเรอนกระจกตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ

- 27.20 27.04 27.08 26.50 27.14 26.78 26.23


2.1) อนรกษ ฟนฟ และสรำงควำมมนคงของฐำนทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม มการด าเนนโครงการตางๆ ดงน การพฒนาระบบดาวเทยมส ารวจเพอการพฒนา (THEOS-2) พฒนาระบบศนยคลงขอมลน าและภมอากาศแหงชาต พฒนาระบบภมสารสนเทศน าระดบต าบลกวา 1 ,900 แหง การอนรกษและฟนฟพนทปาตนน าล าธารใหคนสามารถอยรวมกบปาโดยไมบกรกท าลายปา 13 ,300 ไร จดกจกรรมจดการทดนปาไม เพอลดความขดแยงในการใชประโยชนทรพยากรทดนและปาไมระหวางรฐกบราษฎร อนรกษและฟนฟทรพยากรอทยานแหงชาตทางทะเล อนรกษฟนฟ ปรบปรง พฒนาแหลงน าและบรหารจดการน า ส าหรบบรรเทาปญหาอทกภยในชวงฤดฝน ฟนฟแหลงน าธรรมชาตทเสอมโทรมใหกลบคนสความอดมสมบรณ สามารถเพมปรมาตรกกเกบน า รวม 1,081 ลานลกบาศกเมตร ผลตและปลอยพนธสตวน าลงในแหลงน าธรรมชาต 1,709.08 ลานตว รวมทง การส ารวจความหลากหลายทางชวภาพของพชใหเปนแหลงอางองตวอยางและฐานขอมลความหลากหลายพรรณไมในประเทศไทย จดท าระบบบญชรายการทรพยากรพนธกรรมททรงคณคา เพอพฒนาและปรบปรงระบบฐานขอมลทรพยากรชวภาพใหมประสทธภาพ

2.2) เตรยมควำมพรอมสกำรเปนเศรษฐกจและสงคมคำรบอนต ำและเปนมตรกบสงแวดลอม โดยการพฒนาเมองและชมชนเพอมงสสงคมคารบอนต า เสรมสรางศกยภาพชมชนทองถนใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคสเขยวทเปนมตรกบสงแวดลอม การสงเสรมการมสวนรวม

52

ดานการผลต การบรการ และการบรโภคทเปนมตรกบสงแวดลอมในสถานประกอบการ OTOP สถานประกอบการประเภทโรงแรม ผลตภณฑจากวสดเหลอใชทเปนมตรกบสงแวดลอม G-Upcycle Carbon Footprint การสงเสรมโรงงานอตสาหกรรมใหมความรบผดชอบตอสงคมและอยรวมกบชมชนไดอยางยงยน โดยมกลมโรงงานอตสาหกรรมทมศกยภาพไดรบเกยรตบตรและรางวล CSR-DIW จ านวน 58 โรงงาน สงเสรมใหผประกอบการเหมองแรและอตสาหกรรมพนฐานน าเกณฑมาตรฐานความรบผดชอบตอสงคม (CSR-DPIM) ไปประยกตใชในสถานประกอบการ ท าใหในป 2559 มสถานประกอบการจ านวน 11 ราย ทผานการทวนสอบมาตรฐานความรบผดชอบตอสงคมของอตสาหกรรมเหมองแร

2.3) กำรยกระดบขดควำมสำมำรถในกำรรบมอและปรบตวตอกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศเพอใหสงคมมภมคมกน มการด าเนนงานตางๆ ดงน การพฒนาแนวทางการด าเนนงานในการลดกาซเรอนกระจกทเหมาะสมของประเทศไทยเพอศกษาวเคราะหรายละเอยดในระดบมาตรการ แผนงานโครงการทจะด าเนนการลดกาซเรอนกระจกภายใตกรอบการด าเนนงาน NAMAs เฉพาะในภาคพลงงาน อตสาหกรรม ของเสย คมนาคมขนสง และอาคารทมศกยภาพและความพรอมสงสดในการด าเนนมาตรการลดกาซเรอนกระจก การวจยพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมเพอเพมระดบความพรอมรบมอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและลดการปลอยกาซเรอนกระจก รวมทง การบรหารจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝงเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาวะภมอากาศ ส าหรบประเมนปรมาณการสงเคราะหแสงและการปลดปลอยกาซเรอนกระจกจากปาชายเลน ใหทราบถงความสามารถของไมปาชายเลนในการดดซบกาซคารบอนไดออกไซดในการผลตคารบอน (carbon stock) ในพนทปาชายเลนของประเทศไทย

2.4) กำรเตรยมควำมพรอมและพฒนำระบบกำรจดกำรภยพบตมควำมครอบคลมมำกยงขน โดยด าเนนการขบเคลอนแผนแมบทปองกนและบรรเทาภยแลง จดตงศนยปฏบตการพยากรณอากาศ (WAR ROOM) ส าหรบเฝาระวงตดตามสภาวะอากาศตลอด 24 ชวโมง พฒนาระบบตดตาม เตอนภยมลพษ และภยพบตทางทะเลครอบคลมพนททงอาวไทยและอนดามน ตดตงระบบเตอนภยลวงหนา (Early Warning) ส าหรบพนทเสยงอทกภย - ดนถลมในพนทลาดชนและพนทราบเชงเขา รวม 1,095 สถาน 4,046 หมบาน ลดความสญเสยตอชวตและทรพยสนทอาจเกดขนในอนาคต การปรบปรงประสทธภาพและบ ารงรกษาสถานโทรมาตรอตโนมต ใหมเสถยรภาพพรอมใชงานไดตลอดเวลา (ไมมการ down) นอกจากนน ยงไดมการจดตงเครอขายระวงแจงเตอนธรณพบตภยในพนทเสยงภยครอบคลมทงระบบ ตนน า กลางน า และปลายน าไมนอยกวา 55 ต าบล ฝกอบรมเครอขายอาสาสมครเตอนภย “มสเตอรเตอนภย” ในการเฝาระวงและแจงเตอนภยในพนทเสยงภยดนโคลนถลมทกหมบาน โดยจดตงคณะกรรมการหมบาน/ชมชน และเตรยมพรอมในการปองกนและบรรเทาสาธารณภยอยางเปนระบบ มเปาหมายประชาชนในพนทเสยงภย 912 ชมชน/หมบาน

2.5) เรงพฒนำภมคมกนดำนกำรคำจำกเงอนไขดำนสงแวดลอมและวกฤตจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ โดยด าเนนการพฒนาการตลาดของฉลากคารบอนใหมความเขมแขงยงขน ไดแก คารบอนฟตพรนทของผลตภณฑ ฉลากลดโลกรอน และฉลากคลโหมด ใหสามารถรองรบความตองการของผประกอบการไทยไดมากขน และเปนศนยกลางการรบรองในระดบอาเซยน สงเสรมใหผประกอบการไทยมการด าเนนงานฉลากคารบอนเพอเปนเครองมอชวยเพมขดความสามารถในการแขงขนของสนคาไทยในตลาดโลก โดยใชฉลากคารบอนเปนกลยทธรบมอกบมาตรการกดกนทางการคาระหวางประเทศดานสงแวดลอม ปจจบน มจ านวนผลตภณฑทขนทะเบยนฉลากคารบอนรวม 1,943 ผลตภณฑ ประกอบดวย คารบอนฟตพรนทของผลตภณฑ 1,790 ผลตภณฑ จาก 416 บรษท ผลตภณฑทขนทะเบยน

53

ฉลากลดโลกรอน 153 ผลตภณฑจาก 36 บรษท สามารถลดกาซเรอนกระจกได 890,772 ตนคารบอนไดออกไซดเทยบเทา ส าหรบคลโหมดมโครงสรางผาทไดขนทะเบยน 58 รายการจาก 12 บรษท

2.6) กำรเพมบทบำทประเทศไทยในเวทประชำคมโลกทเกยวของกบกรอบควำมตกลงและพนธกรณดำนสงแวดลอมระหวำงประเทศ โดยด าเนนการหารอความรวมมอระหวางประเทศในการอนรกษปาและสตวปาระหวางประเทศไทยและสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ผลการด าเนนการป 2559 สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวไดเหนชอบหลกการการจดท าบนทกความเขาใจรวมกนระหวางสองประเทศ เกดแนวทางความรวมมอระหวางประเทศเพอสงเสรมความรวมมอในการอนรกษปาและสตวปารวมกน เกดการแลกเปลยนประสบการณและเสรมสรางเครอขายการอนรกษระหวางประเทศไทยและสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว

2.7) ด ำเนนกำรลดและควบคมมลพษ ด าเนนการฟนฟคณภาพสงแวดลอมในพนทวกฤตดานมลพษ จดการมลพษทเหมาะสมกบสภาพปญหาและสภาพพนท สงเสรมการมสวนรวมของชมชนในการคดแยกขยะทตนทาง เปลยนขยะใหเปนผลประโยชนของประชาชน ดวยการใชซ า การน ากลบมาใชใหมตามหลกการ 3Rs โดยใชสอและกจกรรมทเขาถงทกกลมเปาหมาย รณรงคประชาสมพนธเสรมสรางจตส านกเพอปรบเปลยนพฤตกรรมของผบรโภค การขบเคลอนส Zero Waste Society ผานเครอขายอาสาสมครพทกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมหมบาน องคกรปกครองสวนทองถน และภาคเครอขายทเกยวของทงในโรงเรยน ชมชน ศาสนสถานและสถานประกอบการ มการขยายผลครอบคลมทวประเทศ

2.8) สงเสรมสทธชมชนในกำรเขำถงและใชประโยชนทรพยำกรธรรมชำตอยำงสมดลและยงยน ด าเนนการเสรมสรางความเขมแขงเครอขายทกภาคสวนในการดแลสงคมและสงแวดลอม ไดแก เครอขายอนรกษและใชประโยชนความหลากหลายทางชวภาพ พฒนาเครอขายอาสาสมครเฝาระวงและฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (เครอขาย ทสม.) เพอสรางความตระหนกร ความเขาใจ และสรางแนวรวมภาคประชาชน ใหเขามามสวนรวมในการเฝาระวงและฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จ านวน 15,660 คน 100 หมบาน พฒนาเครอขายองคกรเอกชนดานการคมครองสงแวดลอมและอนรกษทรพยากรธรรมชาตและเครอขายองคกรชมชน ป 2559 มจ านวน 265 องคกร

2.4 ประเดนกำรพฒนำในระยะตอไป

การพฒนาเศรษฐกจและสงคมในระยะ 5 ปของแผนพฒนาฯ ฉบบท 11 แมจะมความกาวหนาเมอเปรยบเทยบกบเปาหมายในหลายประเดนการพฒนา แตกยงคงมประเดนการพฒนาทตองเรงรดด าเนนการในระยะของแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 ตอไป ดงน

2.4.1 เรงด ำเนนกำรลดควำมเหลอมล ำอยำงตอเนอง โดยเพมโอกาสใหกบกลมเปาหมายประชากรรอยละ 40 ทมรายไดต าสดใหสามารถเขาถงบรการทมคณภาพของรฐ และมอาชพ ทงในดานการศกษาในระดบทสงขน การไดรบขยายการคมครองทางสงคม และสวสดการทเหมาะสมอยางทวถงและเปนธรรม และการพฒนาทกษะฝมอเพอประกอบอาชพและยกระดบรายได รวมทงลดความเหลอมล าระหวางพนทโดยกระจายความเจรญและโอกาสทางเศรษฐกจไปสภมภาคอยางทวถงมากขน

2.4.2 ใหควำมส ำคญกบกำรปกปองสทธเสรภำพของประชำชน บงคบใชกฎหมำยอยำงเสมอภำค สงเสรมกระบวนกำรยตธรรมทเปนมตรกบประชำชน และเสรมสรำงควำมปรองดองของคนใน

54

ชำต โดยปลกฝงคานยมและเสรมสรางความรความเขาใจของการอยรวมกนบนพนฐานความแตกตางทางความคดและอดมการณทางการเมอง ความเชอทางศาสนา และชาตพนธ พฒนากระบวนการยตธรรมใหประชาชนสามารถเขาถงไดงาย มคาใชจายนอย สามารถอ านวยความยตธรรมไดอยางมประสทธภาพ และใหความเสมอภาคในการอ านวยความยตธรรม รวมทงปฏรปกฎหมายใหสอดคลองกบบรบทของสงคม และเศรษฐกจโดยยกเลกกฎหมาย กฎ ระเบยบ และขอบงคบ ทลาสมย ไมเปนธรรม รวมทงมกระบวนการในการวเคราะหผลกระทบของกฎหมายตอประชาชนทงกอน และหลงจากบงคบใช

2.4.3 เพมประสทธภำพของภำครฐ และลดกำรทจรตคอรรปชน โดยก าหนดภารกจ ขอบเขตอ านาจหนาทของราชการบรหารสวนกลาง สวนภมภาค และทองถนใหชดเจน ไมซ าซอน และเกดการบรณาการ รวมทงเรงปฏรปการด าเนนการของภาครฐในทกระดบใหเปดเผย โปรงใส ประชาชนสามารถมสวนรวมและตดตาม ก ากบ ตรวจสอบได รวมทงลดอ านาจของขาราชการในการใชดลพนจอนมต อนญาต ซงเปนโอกาสในการทจรต นอกจากนนควรสนบสนน และปกปองเสรภาพของประชาชน และสอในการม สวนรวมในการตดตาม และตรวจสอบการทจรต คอรรปชน

2.4.4 เรงพฒนำคณภำพกำรศกษำทกระดบ รวมทงอำชวศกษำ ควบคกบกำรปรบภำพลกษณอำชวศกษำ ตลอดจน กำรปลกฝงคณธรรม และจรยธรรมใหแกเดกและเยำวชน มงพฒนาใหเดกและเยาวชนสามารถคดเปน ท าเปน และมความเขมแขงทางวชาการ อาท ภาษาไทย ภาษาองกฤษ วทยาศาสตร คณตศาสตร สงเสรมใหเดกไทยหนมาเรยนสายอาชวะเพมขน โดยปรบทศนคตใหสงคมเหนความส าคญและความจ าเปนของการศกษาสายอาชวะ และเรงพฒนาคณภาพบคลากรทางการศกษา และหลกสตรการศกษาใหสามารถพฒนาสมรรถนะและทกษะของเยาวชนและแรงงานไทยใหรองรบการแขงขนของประเทศ พรอมทงปลกฝงใหเดกและเยาวชนมคณธรรม จรยธรรม วฒนธรรม และคานยมทดงาม เปนคนทสมบรณดวยกาย วาจา และใจ

2.4.5 สงเสรมใหคนไทยปรบพฤตกรรมใหหนมำปองกนและดแลสขภำพ ลด ละ เลกพฤตกรรมเสยงทสงผลตอสขภาพรางกายและจตใจ และลดงบประมาณในดานสาธารณสขของรฐ โดยปรบพฤตกรรมสขภาพตามหลก 3 อ. (อาหาร/ ออกก าลงกาย/ อารมณ) 2 ส. (ไมสบบหร/ ไมดมสรา) เพอลดอตราปวยตายและผลกระทบจากโรคไมตดตอเรอรง ตลอดจนสรางกลไกในการจดท านโยบายสาธารณะทตองค านงถงผลกระทบตอสขภาพตามแนวคดทกนโยบายหวงใยสขภาพทบรณาการการท างานทกภาคสวนและ มความเชอมโยงตงแตนโยบายระดบชาต พนท และชมชน ทจะน าไปสการสรางสภาพแวดลอมใหเออตอการ มสขภาพด

2.4.6 เรงปรบโครงสรำงเศรษฐกจของไทยใหสำมำรถรองรบกำรเตบโตไดอยำงมคณภำพและยงยน เรงปรบโครงสรางการผลตทงการผลตภาคเกษตรกรรมใหมมลคาเพมสงขน โดยสงเสรมการวจยพฒนาปจจยการผลต เทคโนโลยการผลตและรปแบบผลตภณฑเกษตรแปรรปใหมๆ ปรบโครงสรางภาคอตสาหกรรม ใชเทคโนโลยททนสมย ไมกอใหเกดผลกระทบทางลบตอสงคมและสงแวดลอม และเสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนของภาคบรการใหเตบโตอยางมศกยภาพ ยกระดบไปสความเปนภาคบรการใหมมากขน ใชประโยชนจากภาคการทองเทยวเชอมโยงไปสการพฒนาภาคบรการในสาขาอน อาท การรกษาพยาบาล การขนสงและโทรคมนาคม เรงรดการสงออกใหสามารถขยายตวไดเตมศกยภาพ ปรบปรงแกไขกฎหมายและกฎ ระเบยบ เพอสงเสรมการคาทเปนธรรมและอ านวยความสะดวกการคา การลงทน

55

2.4.7 สงเสรมกำรพฒนำและลงทนดำนวทยำศำสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรมอยำงจรงจงและตอเนอง พรอมทงพฒนำระบบคมครองทรพยสนทำงปญญำ โดยมงเนนใหเกดความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน สงเสรมใหเอกชนลงทนวจยและพฒนามากขน ปรบปรงและเพมสทธประโยชนและมาตรการการจงใจทงดานการเงนและการคลง ปรบกฎระเบยบทเปนอปสรรค บรหารจดการทรพยสนทางปญญาอยางมประสทธภาพ สงเสรมการสรางองคความร นวตกรรม เทคโนโลย และสงประดษฐใหมๆ ปรบระบบการท างานในเชงบรณาการระหวางผผลตงานวจยและผใชประโยชนในรปแบบเครอขายวจย เรงผลตบคลากรดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และนกวจยใหมปรมาณและคณภาพสอดคลองกบทศทางการพฒนา ตลอดจนใหความส าคญกบการพฒนาระบบทรพยสนทางปญญาใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล เพอใหนกวจยและผประกอบการสามารถน าทรพยสนทางปญญาทหมดอายไปพฒนาตอยอดและใชประโยชนในเชงพาณชยไดมากขน และสรางจตส านกในการใชสนคาทมลขสทธถกกฎหมาย

2.4.8 สรำงควำมมนคงดำนพลงงำน เรงรดกำรลงทนดำนโครงสรำงพนฐำนและระบบ โลจสตกส สงเสรมการอนรกษพลงงานและเพมประสทธภาพการใชพลงงาน เพอลดการปลอยกาซเรอนกระจก ในภาคพลงงาน เพมศกยภาพการบรหารจดการ การผลต และการใชพลงงานทดแทนและพลงงานสะอาด มการบงคบใชกฎหมายและกฏระเบยบทเกยวของกบการอนรกษพลงงานและการเพมประสทธภาพการใชพลงงานอยางจรงจง เรงรดการลงทนเพอเพมปรมาณและปรบปรงคณภาพโครงสรางพนฐานและระบบ โลจสตกสใหสอดคลองกบความตองการและเพมขดความสามารถในการแขงขน

2.4.9 สรำงควำมเขมแขงใหภำคกำรเกษตร โดยเสรมสรางฐานการผลตใหเขมแขงและยงยน ยกระดบการผลตสนคาเกษตรใหมมาตรฐานและสอดคลองกบความตองการของตลาด เชน มคณภาพมาตรฐานความปลอดภยอาหาร ผลตสนคาเกษตรอนทรย เปนตน ตลอดจนเสรมสราง ขดความสามารถในการผลตหวงโซอตสาหกรรมเกษตร สงเสรมและเรงขยายแนวคดการท าการเกษตรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และพฒนาปจจยสนบสนนในการบรหารจดการภาคเกษตร

2.4.10 เรงพฒนำระบบกำรขนสงและโลจสตกส โดยการสรางมาตรฐานการขนสงเพอใหเกดการเชอมโยงของภาคการขนสงทงทางบก น า และอากาศ และปรบปรงและแกไขกฎหมายทลาสมยหรอ ทขดขวางตอการเพมศกยภาพการแขงขน ตลอดจนสงเสรมการน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศตางๆ มาใชในการบรหารจดการเพอเพมศกยภาพของการขนสงและระบบโลจสตกสในอนภมภาคและภมภาคอาเซยนใหมประสทธภาพมากขน

2.4.11 พฒนำศกยภำพของภำคธรกจใหสำมำรถใชโอกำสจำกกำรเปดตลำดเสรอำเซยนและตลำดโลกไดอยำงเตมท โดยการอ านวยความสะดวกดานการเงนและการประกนภยสนคาตางๆ ทมสวนสนบสนนและเพมบทบาทส าคญในการคาระหวางประเทศ ตลอดจนจดท ามาตรการปองกนผลกระทบทอาจเกดขนตอภาคธรกจไทย โดยเฉพาะกบผประกอบการขนาดกลางและขนาดยอม เพอเสรมสรางโอกาสทางเศรษฐกจและเพมระดบความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยในเวทระหวางประเทศ

2.4.12 มมำตรกำรในกำรปองกนและลดกำรเกดมลพษ ลดการเกดขยะมลฝอยและของเสยอนตราย ณ แหลงก าเนด ปรบปรงและพฒนากระบวนการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอม สงเสรมใหมการคดแยกและน าขยะมลฝอยและของเสยอนตรายมาใชประโยชนใหมใหมากทสด โดยผลกดนใหเกดการแปรรปขยะ

56

มลฝอยเปนพลงงาน เพอลดการใชเชอเพลงฟอสซลและชวยลดการปลอยกาซเรอนกระจก มการก าหนดประเภทและจ านวนอตสาหกรรมใหสอดคลองกบสภาพพนท เพอควบคมการระบายมลพษตงแตเรมกระบวนการไปจนถงการบ าบดทสามารถเชอมโยงกบฐานขอมลของหนวยงานภาครฐ นอกจากน ควรปรบปรงกฎหมายในการบรหารจดการปญหามลพษใหเปนเอกภาพ เพอใหเกดการปฏบตรวมกน รวมทงควรน าหลกการผไดรบผลประโยชนเปนผจาย (Beneficial Pays Principle) เพอใหเกดความเปนธรรมตอผไดรบผลกระทบจากแหลงก าเนดมลพษ และผทไดรบผลประโยชน

2.4.13 สรำงจตส ำนกใหประชำชนเกดควำมตระหนกถงควำมส ำคญของทรพยำกร ธรรมชำตและสงแวดลอม การเรงพฒนาจตส านกดานสงแวดลอมใหกบประชาชนเปนพนฐานส าคญทจะท าใหเกดความตระหนกทจะไมกระท าการใดๆ ทสงผลกระทบตอสงแวดลอม โดยเรมทระดบเยาวชนผานกระบวนการศกษาในระดบตางๆ จดท าหลกสตรดานสงแวดลอมและการอนรกษทรพยากรธรรมชาตในโรงเรยน มการใชสอประชาสมพนธใหค าแนะน าในการสรางสงคมทมความรบผดชอบตอสงแวดลอมรวมกน เชน การรณรงคในเรองของการใชน าและพลงงานอยางรคณคา การคดแยกและลดปรมาณขยะมลฝอย การใหความส าคญกบพนทอนรกษ เปนตน

2.4.14 พฒนำกฎหมำยดำนทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมใหสอดคลองกบกำรเปลยนแปลงทำงเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ทผานมากฎหมายทเกยวกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดเกดขนหลายฉบบ แตการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตทส าคญหลายประเภทยงเปนไปตามกฎหมายเดมในอดต จงควรเรงปรบปรงใหแลวเสรจ รวมทงออกกฎหมายใหมและพฒนากลไกทางการเงนการคลงเพอสรางแรงจงใจใหมการดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางมประสทธภาพมากขน กลไกทางการเงนการคลงทควรพฒนา ไดแก ระบบภาษทดนในรปก าไรสวนเพม (Capital Gain Tax) และภาษทดนส าหรบพนทสเขยวเพอน าไปสการเพมพนทสเขยวในเมอง การปรบปรงกองทนสงแวดลอมดานแหลงทมาของรายไดและบทบาทหนาทของกองทนสงแวดลอม รวมทง การจดสรรผลประโยชนอยางเปนธรรมจากสมปทานแร การเกบคาธรรมเนยมการใชน าตามตนทนทแทจรงหรอการก าหนดอตราการรบซอไฟฟาจากพลงงานหมนเวยนทน าไปสการพฒนาพลงงานหมนเวยนโดยใชตนทนต า เปนตน

3 แนวทำงกำรตดตำมประเมนผลกำรพฒนำของแผนพฒนำฯ ฉบบท 12 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 ประกาศใชเมอวนท 1 ตลาคม 2559 จดท าบน

พนฐานของยทธศาสตรชาต 20 ป (พ.ศ. 2560 – 2579) ซงเปนแผนแมบทหลกของการพฒนาประเทศ ทไดก าหนดเปาหมายอนาคตประเทศไทยในระยะ 20 ป พรอมทงประเดนยทธศาสตรและแนวทางหลกทจะขบเคลอนไปสเปาหมายระยะยาวของประเทศ โดยแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 จะสอดรบกบกรอบยทธศาสตรชาต ในลกษณะของการถายทอดยทธศาสตรระยะยาวลงสการปฏบตในชวงเวลา 5 ป นอกจากน ยงไดค านงถงเปาหมายการพฒนาทยงยน (Sustainable Development Goals: SDGs) รวมทงการปรบโครงสรางประเทศไทยไปสประเทศไทย 4.0 ตลอดจนประเดนการปฏรปประเทศ ใหความส าคญกบการมสวนรวมของภาคการพฒนาทกภาคสวน

การพฒนาประเทศภายใตแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 จงเปนจดเปลยนส าคญในการเชอมตอกบยทธศาสตรชาต 20 ป ประกอบดวยยทธศาสตรการพฒนา 10 ยทธศาสตร แตละยทธศาสตรไดก าหนดประเดนการพฒนา

57

พรอมทงแผนงาน/โครงการส าคญทตองด าเนนการใหเหนผลเปนรปธรรมในชวง 5 ปแรกของการขบเคลอนยทธศาสตรชาต เพอเตรยมความพรอมคน สงคม และระบบเศรษฐกจของประเทศใหสามารถปรบตวรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงไดอยางเหมาะสม ขณะเดยวกน ยงไดก าหนดแนวคดและกลไกการขบเคลอนและการตดตามประเมนผลทชดเจน เพอก ากบใหการพฒนาเปนไปอยางมทศทางและเกดประสทธภาพ น าไปสการพฒนาเพอประโยชนสขทยงยนของสงคมไทย

3.1 ระบบกำรประเมนผลกระทบกำรกำรด ำเนนงำนตำมยทธศำสตรส ำคญของประเทศ

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) รวมกบศนยบรการวชาการจฬาลงกรณมหาวทยาลย10 ศกษาการวางระบบการตดตามประเมนผลกระทบการด าเนนงานตามยทธศาสตรส าคญของประเทศ เพอใหสามารถน าไปประยกตใชเปนเครองมอในการตดตามประเมนผลแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 โดยเปนการประเมนผลกระทบการด าเนนทเชอมโยงจากระดบยทธศาสตร ระดบภารกจหรอระดบกระทรวง และระดบพนท ทงน การตดตามประเมนผลในระดบพนทและระดบกระทรวงมงประเมนความส าเรจของแผนงาน/โครงการของจงหวดและกระทรวง โดยพจารณาปจจยน าเขา กระบวนการ ผลผลต ผลลพธ และผลกระทบโดยใชโมเดลเชงตรรกะ (Logic Model) เปนเครองมอ สวนการตดตามประเมนผลในระดบยทธศาสตรทมงประเมนความส าเรจของการด าเนนงานตามยทธศาสตรส าคญของประเทศ จะใชทฤษฎการเปลยนแปลง (Theory of Change) เปนเครองมอ ส าหรบศกษาเปรยบเทยบการประเมนผลลพธ และผลกระทบระหวางคาทเกดขนจรงกบคาทคาดหวงในแตละตวชวด ทงน การตดตามประเมนผลในแตละระดบทงระดบยทธศาสตร ภารกจ พนท จะตองแสดงใหเหนความเชอมโยงในแตละระดบ

3.1.1 โมเดลเชงตรรกะ เปนโมเดลการอธบายปจจยความส าเรจ โดยเชอมโยงความสมพนธระหวาง ผลผลต ผลลพธ และผลกระทบ โมเดลเชงตรรกะมแนวความเชอในเชงระบบ โดยเชอวา ผลกระทบจะเกดขนกตอเมอการด าเนนงานโครงการ/แผนงานเกดผลลพธตามทตองการ และผลลพธจะเกดขนกตอเมอเกดผลผลตตามทตองการ ดงภาพท 1

แผนภำพท 1 โมเดลเชงตรรกะ

ทมา : รางรายงานการศกษาฉบบสมบรณ โครงการประเมนผลกระทบการด าเนนงานตามยทธศาสตรส าคญของประเทศ ศนยบรการวชาการ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย มถนายน 2560

3.1.2 ทฤษฎกำรเปลยนแปลง ใชในการวเคราะหผลกระทบทเกดขนจากการด าเนนงานตามยทธศาสตรส าคญของประเทศ เนองจากผลกระทบเปนผลปลายทางหรอเปาหมายสงสดทตองการใหเกดขน การประเมนผลกระทบจะเปนการศกษาการเปลยนแปลงทเกดขน โดยการวเคราะหความแตกตาง (Gab

10 รางรายงานการศกษาฉบบสมบรณ โครงการประเมนผลกระทบการด าเนนงานตามยทธศาสตรส าคญของประเทศ ศนยบรการวชาการจฬาลงกรณมหาวทยาลย มถนายน 2560

ผลผลต (Outputs)

ผลลพธ (Outcomes)

ผลกระทบ (Impacts)

58

Analysis) ระหวางผลผลตทคาดหวง (Desired Outputs) ผลลพธทคาดหวง (Desired Outcomes) และผลกระทบทคาดหวง (Desired Impacts) กบผลผลต ผลลพธ และผลกระทบทเกดขนจรง การใชทฤษฎการเปลยนแปลง คอ การทนกประเมนมงหาค าอธบายเกยวกบการเปลยนแปลงทเกดขนระหวางสงทคาดหวงกบสงทเปนจรง เพอใหเกดความเขาใจถงความส าเรจและความลมเหลวในการด าเนนงานตามยทธศาสตรส าคญ ดงภาพท 2

แผนภำพท 2 ทฤษฎกำรเปลยนแปลง (Theory of Change)

ทมา : รางรายงานการศกษาฉบบสมบรณ โครงการประเมนผลกระทบการด าเนนงานตามยทธศาสตรส าคญของประเทศ ศนยบรการวชาการจฬาลงกรณมหาวทยาลย มถนายน 2560

3.1.3 กำรตดตำมประเมนผลโดยใชระบบกำรประเมนผลกระทบกำรด ำเนนงำนตำมยทธศำสตรส ำคญ โดยใชรปสามเหลยมในตวแบบ เปนการประเมนใน 2 มต คอ มตท 1 ระดบยทธศาสตร ซงเปนระดบทเปนเปาหมายทคาดหวงจะพฒนาประเทศ เปนจดสงสดของรปสามเหลยมทตองการใหเกด ในมมมองมตระดบยทธศาสตร จะเปนการมองผลผลตทคาดหวง (Desired Outputs) ผลลพธทคาดหวง (Desired Outcomes) และผลกระทบทคาดหวง (Desired Impacts) และมตท 2 ระดบกระทรวง (Function Based) และระดบพนท (Area –Based) ซงเปนฐานของรปสามเหลยม เนองจากเปนขอมลทน าไปสการวเคราะหผลกระทบในระดบยทธศาสตรตอไป มตท 2 นเปนระดบปฏบตการทน าโครงการ/แผนงาน กจกรรมและมาตรการตาง ๆ ทเกดขนจากการน าแนวทางการพฒนาของยทธศาสตรไปสการปฏบต เปนการมอง ผลผลต ผลลพธ และผลกระทบทเกดขนจร ง ความส าเรจในระดบยทธศาสตรจะเกดขนได จ าเปนตองอาศยความส าเรจจากการด าเนนงานของโครงการ/แผนงาน กจกรรมและมาตรการตางๆ ทงในระดบกระทรวง (Function Based) และระดบพนท (Area –Based) ดงภาพท 3

ผลผลต (Outputs)

ผลลพธ (Outcomes)

ผลกระทบ (Impacts)

ผลผลตทคำดหวง (Desired Outputs)

ผลลพธทคำดหวง (Desired Outcomes)

ผลกระทบทคำดหวง (Desired Impacts)

Gap

Analysis Gap

Analysis Gap

Analysis

59

แผนภำพท 3 โมเดลกรอบกำรตดตำมประเมนผล

ทมา : รางรายงานการศกษาฉบบสมบรณ โครงการประเมนผลกระทบการด าเนนงานตามยทธศาสตรส าคญของประเทศ ศนยบรการวชาการจฬาลงกรณมหาวทยาลย มถนายน 2560

3.2 ขอเสนอแนวทำงกำรด ำเนนงำนในระยะตอไป 3.2.1 ปรบปรงระบบตดตำมและประเมนผลทใชอยในปจจบนใหเปนกำรตดต ำม

ประเมนผลแบบถำยทอดระดบ (Cascade) เพอน าไปประยกตใชตงแตแผนฯ ฉบบท 12 เปนตนไป โดย

1) ระดบกระทรวง (Function-based) และระดบพนท (Areas-based) โดยกระทรวงรวมกบพนทจงหวดท าหนาทจดท ารายงานตดตามประเมนผลแผนงาน/โครงการ ทงในระดบผลผลต ผลลพธ และผลกระทบ เพอใชเปนขอมลประกอบการประเมนผลแผนพฒนาฯ ฉบบท 12 และยทธศาสตรชาต

2) ระดบยทธศำสตร (Strategic-based) โดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต รวมกบ ส านกงบประมาณ และส านกงานคณะการพฒนาระบบราชการ จดท ารายงานตดตามประเมนผลแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ทเชอมโยงกบแผนงาน/โครงการทงในระดบกระทรวงและพนท และเชอมโยงกบยทธศาสตรชาต โดยการใชตวชวดผลผลตรวม (Output JKPI)

60

ตวชผลลพธรวม (Outcome JKPI) ตวชวดผลกระทบรวม (Impact JKPI) เปนเครองมอวดผลการพฒนาในภาพรวมของประเทศ

3.2.2 วำงระบบกำรตดตำมประเมนผล 3 ระยะเวลำ

1) กำรประเ มนผลกอนกำรปฏบต กำรหรอกอน เร มโครงกำร (Ex-ante Evaluation) อยางถกตองตามหลกวชาการ เปนการประเมนสถานการณและส ารวจขอเทจจรง สมมตฐานความเปนไปไดในขนตอนการจดเตรยมนโยบายทงรปกฎหมายและมใชกฎหมายเพอกลนกรองโครงการ เชน ศกยภาพในการพฒนาพนท ตนทนการด าเนนงาน

2) กำรประเมนผลระหวำงด ำเนนกำร (On-Going Evaluation) เปนการตดตามประเมนผลความกาวหนาในระยะทก าลงด าเนนนงานเพอศกษาวามปญหาอปสรรคใดบางในการด าเนนงานทงจากปจจยภายในและภายนอกทมผลกระทบตอการด าเนนงาน

3) กำรประเมนผลหลงกำรด ำเนนงำน (Ex-Post Evaluation) เปนการประเมนผลเพอสรปเมอสนสดแผนแลวไดรบความส าเรจตามวตถประสงคและเปาหมายทก าหนดไวมากนอยเพยงใด มผลผลต ผลลพธ และผลกระทบทเกดขนภายหลงจากสนสดแผนเมอเทยบกบทออกแบบไวในตอนเรมตน

3.2.3 พฒนำระบบตรวจสอบระบบตดตำมประเมนผล (Evaluation Audit) เพอปรบระบบตดตามประเมนผลใหมมาตรฐานสากล โดย ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ควรมบทบาทในการท าหนาทเปนผตรวจสอบ (Auditor) ระบบประเมนผล เพอสรางความรความเขาใจเกยวกบระบบการตดตามประเมนผล และเพอใหระบบการตดตามประเมนผล เปนมาตรฐานเดยวกน ทงน รวมทง การมเครอขายดานการตดตามประเมนผล เพอใหมการแลกเปลยนเรยนรอยางตอเนอง

3.2.4 ตงหนวยวจยและฝกอบรม เพอพฒนาระบบตดตามประเมนผลใหมมาตรฐานสากลและทนสมย รวมทงฝกอบรม เทคนค วธการ หลกการ แนวคดในการประเมนผลแผนงาน/โครงการ ใหกบหนวยงานปฏบต ใหมความรความสามารถในการตดตามประเมนผลแผนงาน/โครงการ

3.2.5 พฒนำกระบวนกำรมสวนรวม เพอเปดโอกาสใหผมสวนไดสวนเสยเขามามสวนรวม รบฟงความคดเหน และตรวจสอบแผนงาน/โครงการ

สวนรำชกำรทไดใหควำมอนเครำะหขอมล ผลกำรด ำเนนงำนโครงกำรส ำคญตำมยทธศำสตรแผนพฒนำฯ ฉบบท 11

1 กระทรวงกลาโหม

2 กระทรวงการคลง

3 กระทรวงการตางประเทศ

4 กระทรวงการทองเทยวและกฬา

5 กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

6 กระทรวงเกษตรและสหกรณ

7 กระทรวงคมนาคม

8 กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

9 กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

10 กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

11 กระทรวงพาณชย

12 กระทรวงมหาดไทย

13 กระทรวงยตธรรม

14 กระทรวงแรงงาน

15 กระทรวงวฒนธรรม

16 กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

17 กระทรวงสาธารณสข

18 กระทรวงอตสาหกรรม

19 ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน

20 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ

21 ส านกนายกรฐมนตร

คณะทปรกษำ 1. นายปรเมธ วมลศร เลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

2. นางปทมา เธยรวศษฎสกล รองเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

คณะผจดท ำ 1. นางสาวมารยาท สมทรสาคร ผอ านวยการส านกประเมนผลและเผยแพรการพฒนา

2. นางสาววณา เตชะพนาดร นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการพเศษ

3. นางนสวนต พชญด ารง นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการพเศษ

4. นางณจยา หนนภกด นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการ

5. นางสาวอมราวรรณ ทวถนอม นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการ

6. นางสาวปภานน วรวฒนสกล นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการ

7. นายสธมมะ ธรรมศกด นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการ

8. นายณฐวฒ กรก าจายฤทธ นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการ

9. นางสาวพรรณภา พลมาก นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการ

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำกำรเศรษฐกจและสงคมแหงชำต 962 ถนนกรงเกษม เขตปอมปราบศตรพาย กรงเทพฯ 10100

โทร 0-2282-4841-2 โทรสาร 0-2281-9705

สรุปสาระส าคัญ รายงานผลการพัฒนา...

Documents