“โลกใบนี้ ไม่มีขยะ”... (จริงเหรอ!! ?) ผมไดย้นิคำพดูประโยคนีจ้ากปากใครกจ็ำไมไ่ดแ้ลว้ และแลว้

วันหนึ่งผมได้มีโอกาสไปเดินโต๋เต๋ที ่ อ.ด่านซ้าย จ.เลย กเ็ลยลองทำตวัใหเ้ศรา้ เปน็คนอกหกัรกัคดุเดนิเหงาๆ

ใหเ้หมอืนพระเอก MV (ทัง้ทีไ่มเ่คยอกหกัเพราะมอีปุสรรคตรงหนา้ตา) และในฉับพลันทันใดเมื่อผมได้ไปป๊ะกับหน้ากากผีตาโขนแห่งร้านเอริธ ์ & โอมห ์เขา้เทา่นัน้แหละผมถงึตอ้งรอ้งออ๋!...บนโลกใบนีไ้มม่ขียะจรงิๆ ดว้ย

คล้ายจมูกของคนธรรมดาทั่วไป แต่ในปัจจุบันมักทำในลักษณะยาว

แหลมคล้ายงวงช้าง โดยทำจากไม้นุ่นซึ่งเป็นไม้เนื้ออ่อน นำมาแกะ

เป็นรูปทรงต่างๆ ส่วนเขาทำมาจากปลีมะพร้าวแห้ง นำมาตัดเป็น

ขนาดและรปูทรงตามทีต่อ้งการ การประกอบสว่นตา่งๆ ของหนา้กากนัน้

ส่วนหัว หน้า และเขา ก็จะใช้เชือกเย็บติดให้เข้าด้วยกัน การตกแต่ง

ลวดลายต่างๆ ในปัจจุบันนิยมใช้สีน้ำมัน สมัยก่อนจะใช้สีจาก

ธรรมชาติ เช่น ขมิ้น ปูนขาว ขี้เถ้า ปูนแดง เขม่าไฟ เมื่อตกแต่ง

ลวดลายเสร็จแล้ว ด้านหลังจะใช้เศษผ้าเย็บต่อจากหน้ากากและหวด

ให้คลุมถึงส่วนคอ หรือไม่ก็ยาวถึงขา

ส่วนวิธีทำนั้นผมได้ไปจีบพี่ปฎิวัติ เชื้อบุญมีหนุ่มสุดเท่มาด

เซอร์เจ้าของ ร้านเอริธ์ & โอมห์ มาเป็นผู้ถ่ายทอดวิชาให้ อันดับ

แรกพี่เขาบอกว่าให้หาอุปกรณ์เหล่านี้มาให้พร้อม ซึ่งประกอบไปด้วย

กาบมะพร้าว หวดนึ่งข้าวเหนียว ไม้ไผ่ชนิดบาง (ไผ่เหี๊ยะ) สีน้ำมัน

เศษผ้า ด้าย เข็ม ซึ่งอุปกรณ์ต่างๆ เหล่านี้หาได้จากรอบตัวเราไม่

จำเป็นต้องซื้อหา

เมื่ออุปกรณ์พร้อม ก็มาเริ่มสู่วิธีการทำกันเลย

...หน้ากากผีตาโขน ทำเงินจากวัสดุรอบๆ ตัวด้วย

เรื่อง/ภาพ : พูลังคน

ทำไมนะหรือ ก็เพราะว่าหน้ากากผีตาโขนของพี่เขาล้วนแต่

ประดิษฐ์คิดค้นมาจากวัสดุอุปกรณ์ที่อยู่รอบๆ ตัวเราเกือบ 100%

ด้วยเหตุนี้นี่เองเขาถึงว่าโลกนี้ไม่มีขยะ เพราะไม่ว่าจะเป็นเศษผ้า

เศษไม้ หวดเก่าๆ (อุปกรณ์นึ่งข้าวเหนียว) ก็สามารถนำมาแปรเป็น

งานศิลป์ให้เปลี่ยนเป็นเงินได้

หน้ากากผีตาโขน หลายคนอาจสงสัยว่ามันคืออะไร และ

มันจะทำเงินเข้ากระเป๋าเราได้อย่างไร ถ้าอยากหายสงสัยผมก็จะขอ

เลา่ใหฟ้งั (อา่น) ถา้ใครรูแ้ลว้กถ็อืเสยีวา่รูไ้วใ้ชว่า่ใสบ่า่แบกหามนะคา้บบบ

ประเพณีแห่ผีตาโขน (ซึ่งงานนี้แหละหน้ากากผีตาโขนจะ

เป็นช่วงพีคขายดิบขายดี) จัดเป็นส่วนหนึ่งในงานบุญประเพณีใหญ่

หรือที่เรียกว่า “งานบุญหลวง” หรือ “บุญเผวส” (ผะ-เหวด) ของ

ชาวอำเภอด่านซ้าย ซึ่งตรงกับเดือน 7 จัดเป็นการละเล่นที่ถือเป็น

ประเพณีที่เกี่ยวโยงกับงานเทศน์มหาชาติ และพระธาตุเจดีย์สองรัก

ต้นกำเนิดผีตาโขน กล่าวกันว่า การแห่ผีตาโขนเกิดขึ้นเมื่อ

ครั้งที่พระเวสสันดรและนางมัทรีจะเดินทางออกจากป่า กลับเข้าเมือง

บรรดาผีป่าหลายตนและสัตว์นานาชนิดอาลัยรักจึงพาแห่แหนแฝงตัว

แฝงตน มากบัชาวบา้นเพือ่มาสง่ทัง้สองพระองคก์ลบัเมอืง เรยีกกนัวา่

“ผีตามคน” หรือ “ผีตาขน” จนกลายมาเป็น “ผีตาโขน” อย่างใน

ปัจจุบัน

เมื่อรู้ที่มาที่ ไปของผีตาโขนแล้ว มารู้จักกับส่วนที่ เป็น

หน้ากากผีตาโขนกันต่อซึ่งหน้ากากนี้มักจะทำด้วยหวดนึ่งข้าวเหนียว

นำมาหักพับขึ้นให้มีลักษณะคล้ายหมวก ส่วนหน้าทำจากกาบมะพร้าว

ดัดเป็นรูปหน้ากาก แล้วเจาะช่องตา ส่วนจมูกนั้น ในสมัยก่อนจะมี

ขนาดเล็ก

โคมไฟผีตาโขน กรอบรูปผีตาโขน ผีตาโขนแดนซ์

คุณปฏิวัติ เชื้อบุญ

เซียนอาชีพ

86 : March 2011

ผีตาโขนฮูลาฮูบ

ปากกาผีตาโขน ผีตาโขนขี่ฮาเล่ อุปกรณ์

นำกาบมะพร้าวเอาไปแช่น้ำทิ้งไว้ประมาณ 1 อาทิตย์ เพื่อ

ให้นิ่ม แล้วนำมาดัดให้เข้าโครงโดยการมัดกับกระป๋องสีตากแดดทิ้งไว้

ประมาณ 1 อาทิตย์

1. นำกาบมะพร้าวที่เข้าโครงที่แห้งดีแล้ว มาเย็บประกบ

เข้ากับหวด ให้ได้รูปเป็นโครงหน้า

2. เจาะตา

3. ติดจมูก ที่ทำจากไม้งิ้วหรือต้นนุ่น รูปแบบจมูกก็แล้วแต่

จะจินตนาการ

4. ลงสีพื้นด้วยสีขาว แล้วลงลายตามจินตนาการ ส่วนใหญ่

จะเน้นเป็นลายไทย และลายกนก

5. เย็บผ้าคลุม

คณุปฏวิตัยิงับอกกลเมด็เคลด็ลบัตา่งๆ แบบไมป่ดิบงัตอ่ไปวา่

หน้ากากผีตาโขนนั่นสามารถนำมาอะแด็บแอ็บพลายดัดแปลงให้เป็น

สินค้าได้หลากหลายไม่ว่าจะเป็นของฝากหรือของขวัญ อย่างหน้ากาก

ขนาดใหญ่ไว้ประดับบ้าน เป็นโคมไฟก็ดูดีมีรสนิยม เป็นกรอบรูปก็ดู

กิ๊บเก๋ เป็นที่ใส่นามบัตรก็ดูไม่ธรรมดา หรือถ้าจะซื้อเป็นของฝากให้กับ

ญาติสนิทมิตรสหายที่เป็นนักบิดก็ต้องนี้เลยผีตาโขนขี่ฮาเลย์ หรือถ้า

อยากให้แฟนลดหุ่นก็ต้อเป็นผีตาโขนฮูลาฮูบ ต้องบอกว่าถ้ามีความ

ชำนาญแล้วเราสามารถดัดแปลงเจ้าหน้ากากผีตาโขนให้เป็นสินค้าได้

หลากหลายในสไตลท์ีเ่ปน็เอกลกัษณเ์ฉพาะตวั หาเงนิเขา้กระเปา๋ไดง้า่ยๆ

คุณปฏิวัติแอบกระซิบกับผมว่าฝากบอกถึงคนที่สนใจงานของพี่เขา

หรืออยากจะได้หน้ากากผีตาโขนในรูปแบบไหนก็สามารถออเดอร์เข้า

มาได้พี่ท่านสามารถทำให้ได้ทุกแบบชนิดที่ว่าไม่แคร์สื่อ หรือจะมารับ

ไปขายต่อ หรือจะพาพี่เขาไปออกงานพี่เขาก็บอกว่ายินดี เรื่อง

สนนราคาก็สามารถเจรจาพาทีกันได้

คุณปฏิวัติ เชื้อบุญ ร้านเอริธ์ & โอมห์ เลขที่ 30 ม.3

ต.ด่านซ้าย อ.ด่านซ้าย จ.เลย โทร. 08-7944-3510, 08-1369-

5950 e-mail:gg_io008@hotmail.com

- ต้นทุนพวงกุญแจ,แม่เหล็กติดตู้เย็น,ปากกาประมาณ

10 บาท ขาย 25 บาท ขึ้นไป

- หน้ากากตัวใหญ่ต้นทุนประมาณ 350-700 บาท ขาย

2,000 บาท ขึ้นไป

- หนา้กากตวัเลก็ตน้ทนุประมาณ 100 บาท ขาย 250 บาท

ขึ้นไป

...หน้ากากผีตาโขน ขั้นตอนการทำ

ผีตาโขน 1 4 2

4

3

5