เอกสารแนบ สรปผลการรบฟงความคดเหน หมายเลข ๓ สรปผลการรบฟงความคดเหนของผเกยวของ (การรบฟงความคดเหนรางพระราชบญญตฯ) การรบฟงความคดเหนของผเกยวของของรางพระราชบญญตหลกเกณฑการจดท ารางกฎหมายและการประเมนผลสมฤทธของกฎหมาย พ.ศ. .... สรปไดดงน

๑. ในชนกอนการเสนอเรองตอคณะรฐมนตร ส านกเลขาธการคณะรฐมนตรไดมหนงสอสอบถามความเหนไปยงหนวยงานของรฐ จ านวน ๒๘ แหง เพอเปนการรบฟงความคดเหนประกอบการพจารณาของคณะรฐมนตร ในการน มหนวยงานของรฐ จ านวน ๒๖ แหง เสนอความเหน ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร ไดสงความเหนดงกลาวมายงคณะกรรมการพฒนากฎหมายเพอน ามาประกอบการพจารณาแกไขเพมเตมรางฯ กอนเสนอคณะรฐมนตร

๒. คณะกรรมการพฒนากฎหมายไดพจารณาความเหนของหนวยงานของรฐตามขอ ๑ แลว ไดแกไขเนอหาของรางฯ เพมเตม ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาจงจดใหมการรบฟงความคดเหนของผเกยวของเพมเตม ดงน

(๑) การสมมนา เรอง หลกเกณฑการจดท ารางกฎหมายและการประเมนผลสมฤทธของกฎหมายตามมาตรา ๗๗ ของรฐธรรมนญแห งราชอาณาจกรไทย โดยรวมกบคณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอรบฟงความคดเหนของเจาหนาทจากหนวยงานของรฐ องคกรภาคเอกชน ผแทนมลนธตาง ๆ และประชาชนผสนใจ เมอวนท ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๖๑

(๒) การสมมนา เรอง รางพระราชบญญตหลกเกณฑการจดท ารางกฎหมายและการประเมนผลสมฤทธของกฎหมาย พ.ศ. .... กบการปฏรปประเทศดานกฎหมาย เพอรบฟงความคดเหนจากเจาหนาทส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เมอวนท ๒๕ กรกฎาคม ๒๕๖๑

(๓) การสมมนา เรอง รางพระราชบญญตหลกเกณฑการจดท ารางกฎหมายและการประเมนผลสมฤทธ พ.ศ. .... กบการปฏรปประเทศ ดานกฎหมาย เพอรบฟงความคดเหนจากผแทนหนวยงานของรฐ ไดแก ผแทนกระทรวงทง ๒๐ กระทรวง ผแทนองคกรอสระตามรฐธรรมนญ ผแทนองคกรฝายนตบญญต และผแทนองคกรฝายตลาการ เมอวนท ๘ สงหาคม ๒๕๖๑

(๔) การสมมนา เรอง การเตรยมความพรอมของหนวยงานของรฐตามกฎหมายวาดวยหลกเกณฑการจดท ารางกฎหมายและการประเมนผลสมฤทธของกฎหมาย เพอรบฟงความคดเหนจากเจาหนาทส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เมอวนท ๑๕ สงหาคม ๒๕๖๑

๓. ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาไดจดสมมนาเพอการเตรยมความพรอมและซกซอมความเขาใจเกยวกบการปฏบตของหนวยงานของรฐตาม รางพระราชบญญตหลกเกณฑการจดท ารางกฎหมายและการประเมนผลสมฤทธของกฎหมาย พ.ศ. .... โดยเชญผบรหารของสวนราชการระดบกรมของทกกระทรวง ผแทนส านกงานศาลยตธรรม ผแทนส านกงานศาลปกครอง ผแทนศาลทหาร ผแทนส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ผแทนส านกงานเลขาธการวฒสภา และผแทนองคกรอสระตามรฐธรรมนญ เมอวนท ๑๓ กนยายน ๒๕๖๑ ทงน เพอเปนการเตรยมความพรอมใหแกหนวยงานของรฐและเปนการรบฟงความคดเหนของผเกยวของเพมเตม

๒

คณะกรรมการพฒนากฎหมายไดพจารณาความเหนของหนวยงานของรฐและผเกยวของตาง ๆ ขางตนแลว ไดน ามาประกอบการพจารณา

แกไขเพมเตมรางฯ โดยมความเหนและเหตผลในการแกไขหรอไมแกไขเพมเตมในแตละประเดนดงน

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

๑. รางมาตรา ๓ ส านกงาน ก.พ. รางมาตรา ๓ บทนยามค าวา “หนวยงานของรฐ” มขอสงเกตวา ไมมความชดเจนวารวมถงองคกรปกครองสวนทองถนดวยหรอไม

เหนวา รางมาตรา ๓ บทนยามค าวา “หนวยงานของรฐ” ครอบคลมรวมถงองคกรปกครองสวนทองถนดวยแลว

๒. รางมาตรา ๕

ส านกงานเลขาธการวฒสภา

การก าหนดใหหน วยงานของรฐด าเน นการใหประชาชนเขาถงตวบทกฎหมายไดโดยสะดวก ควรบญญตใหการรบรองสทธในการเขาถงตวบทกฎหมายของประชาชนใหครอบคลมถงผพการทางการมองเหนดวย

เหนดวยกบการก าหนดใหการเขาถงตวบทกฎหมายจะตองครอบคลมถงผพการทางการมองเหน อยางไรกด ยงมผซงมขอจ ากดในการเขาถง ในลกษณะอน ๆ อก ซงสามารถก าหนดหลกการนไวในหลกเกณฑเกยวกบการจดท าและเผยแพรขอมลตวบทกฎหมายไดอยแลว และจะท าใหครอบคลมถงผซงมขอจ ากดในการเขาถงในลกษณะอน ๆ ไดดวย

เจาหนาทส านกงาน เลขาธการสภา ผแทนราษฎร

๑. การด าเนนการเกยวกบการรบฟงความคดเหนกบการวเคราะหผลกระทบทอาจเกดขนจากกฎหมายตามกฎหมายนตองด าเนนการเปนล าดบกอนหรอหลงหรอไม อยางไร

เหนวา รางพระราชบญญตนมไดก าหนดในลกษณะทจะเปนขนตอนวาการรบฟงความคดเหนหรอการวเคราะหผลกระทบทอาจเกดขนจากกฎหมาย อยางใดตองท ากอนหลงกน แตก าหนดใหตองท าทงสองอยาง ทงน เนองจากในทางปฏบตอาจด าเนนการไปพรอม ๆ กนได เชน ในการรบฟงความคดเหนตองมการเผยแพรขอมลเกยวกบผซงอาจไดรบผลกระทบจากกฎหมาย ภาระทจะเกดขนแกประชาชน ซงในการจดท าขอมลดงกลาว หนวยงานของรฐยอมตองมการวเคราะหผลกระทบเปนการเบองตน ดวยอยแลว

๓

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

๒. ทกครงทมการแกไขเพมเตมรางกฎหมายท งใน ชนของคณะกรรมการกฤษฎกาและในชนกรรมาธการจ าเปนตองรบฟงความคดเหนใหมทกครงและตองวเคราะหผลกระทบทอาจเกดขนจากกฎหมายใหมทกครง หรอไม

เหนวา การรบฟงความคดเหนเปนไปเพอใหไดขอมลความคดเหน ทรอบดานและครอบคลมผมสวนไดเสยทกภาคสวน หากไดมการด าเนนการดงกลาวครบถวนและไดขอมลเพยงพอทจะน ามาประกอบการพจารณา ในการตรากฎหมายแลว กรณทมการแกไขเพมเตมรางฯ ซงเกดจากการน าขอมลทไดมาประกอบการพจารณา กไมจ าเปนตองจดใหมการรบฟงความคดเหนเพมเตมอก แตหากในกระบวนการตรากฎหมายไมวาในขนตอนใด หากจ าเปนตองไดขอมลหรอรบฟงความคดเหนของผมสวนได เสย ซงยงด าเนนการมาไมครบถวนเพยงพอ กรณเชนนตองจดใหมการรบฟงความคดเหนเพมเตมเพอน ามาประกอบการพจารณา

๓. รางมาตรา ๖ ส านกงานเลขาธการ วฒสภา

๑. การก าหนดใหศาลยตธรรมสามารถตรวจสอบบทบญญตแหงกฎหมายทมโทษอาญาทจะบงคบแกคด ใหศาลมดลพนจทจะไมลงโทษหรอจะลงโทษนอยกวา ทกฎหมายก าหนดไวกได การด าเนนการในลกษณะน มลกษณะคลายกบการตรวจสอบบทบญญตความชอบดวยรฐธรรมนญของกฎหมายวาขดหรอแยงตอรฐธรรมนญหรอไม นน ตามมาตรา ๒๑๒ ประกอบกบมาตรา ๑๙๔ วรรคหนง ของรฐธรรมนญ ก าหนดให เปนหนาทและอ านาจของ ศาลรฐธรรมนญ (รางมาตรา ๖)

เหนวา หลกการในเรองนมไดมผลเปนการใหอ านาจศาลยตธรรม เปนผใชอ านาจในการวนจฉยความชอบดวยรฐธรรมนญของกฎหมาย แตเปนการใหอ านาจแกศาลในการใชดลพนจเพอก าหนดโทษกรณทกฎหมายซงก าหนดโทษอาญา โทษทางปกครอง หรอโทษอยางอน ทจะใชบงคบแกคดนนมลกษณะเปนกฎหมายซงหมดความจ าเปน ไมสอดคลองกบสภาพการณ หรอเปนอปสรรคตอการด ารงชวตหรอการประกอบอาชพ ของประชาชนโดยไมสมควร เพอเปนการบรรเทาและเยยวยาผลรายทจะเกดขนแกประชาชนในระหวางทยงมไดมการยกเลกหรอแกไขกฎหมายดงกลาว

๔

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

๒. ภายหลงจากทศาลมค าวนจฉยวาบทบญญตใด ไมสอดคลองกบมาตรา ๕ วรรคหนง แลว สมควรก าหนดกระบวนการใหศาลแจงไปยงฝายนตบญญตเพอทราบ หรอเพอด าเนนการอนตอไป เชน ด าเนนการยกเลกหรอแกไขเพมเตมบทบญญตนนหรอไม

เหนวา การด าเนนการในสวนนสามารถใชวธการในการบรหารราชการด าเนนการตอไปได โดยการประสานเพอสงขอมลเกยวกบ ค าวนจฉยของศาลตามมาตราน อาจประสานไปยงหนวยงานของรฐผ รบ ผ ดชอบบ งคบ ใช กฎหมาย ผ ตรวจการแผนด น หรอรฐสภา เพอด าเนนการในสวนทเกยวของตอไปกได

ส านกงานเลขาธการ สภาผแทนราษฎร

รางมาตรา ๖ วรรคทาย มขอสงเกตวา สมควรก าหนดกรอบระยะเวลาททประชมใหญศาลฎกา ทประชมใหญ ตลาการพระธรรมนญในศาลทหารสงสด หรอทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด จะออกระเบยบเพอปฏบตการตามมาตรานไวใหชดเจน ส าหรบในชวงระยะเวลาทยงมไดออกระเบยบ สมควรก าหนดบทเฉพาะกาลโดยก าหนดให ศาลรอพจารณาคดไปกอนจนกวาจะมการออกระเบยบ และใหศาลพจารณาวนจฉยไปตามระเบยบวาดวยการนนตอไป

เหนวา หลกการในเรองนเปนเรองใหมและการด าเนนการเพอใหเปนไปตามในเรองนจ าเปนตองมการเตรยมความพรอมและวางระเบยบ ในสวนทเกยวของ ซงการด าเนนการของทประชมใหญศาลฎกา ทประชมใหญตลาการพระธรรมนญในศาลทหารสงสด หรอทประชมใหญตลาการ ในศาลปกครองสงสด อาจมรายละเอยดและระยะเวลาในการด าเนนการดงกลาวแตกตางกน การทมไดก าหนดระยะเวลาทตองด าเนนการใหแลวเสรจจงนาจะเหมาะสมและสอดคลองกบขอเทจจรงในทางปฏบตแลว

เจาหนาทส านกงาน เลขาธการสภา ผแทนราษฎร

เหตใดกรณตามรางมาตรา ๖ จงไมก าหนดใหครอบคลมถงกรณทมโทษอนดวย เชน โทษทางแพง

เหนดวยกบขอสงเกตดงกลาว และไดแกไขรางมาตรา ๖ ใหครอบคลมกรณดงกลาวแลว

๕

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

เจาหนาทส านกงาน ศาลรฐธรรมนญ และเจาหนาท ส านกงานคณะกรรมการ ก ากบหลกทรพยและตลาด หลกทรพย

กลไกตามมาตรา ๖ ควรครอบคลมถงประกาศ หรอค าสงของคณะปฏวตทมการก าหนดโทษและมสถานะเทยบเทาพระราชบญญตดวยหรอไม

เหนดวยกบขอสงเกตและไดแกไขใหเปนไปตามขอสงเกตแลว

ส านกงานศาลปกครอง รางมาตรา ๖ วรรคสาม มขอสงเกตวา ควรก าหนดใหศาลปกครองมอ านาจด าเนนการไดเชนเดยวกบศาลยตธรรม กลาวคอ ใหศาลปกครองสามารถสงความเหนตอประธานศาลปกครองสงสดเพอเสนอตอทประชมใหญตลาการ ในศาลปกครองสงสดเพอวนจฉย ในระหวางนนใหศาลด าเนนการพจารณาตอไปได แตใหรอการพพากษาคดไวชวคราวจนกวาจะมค าวนจฉยของทประชมใหญตลาการ ในศาลปกครองสงสด ในกรณททประชมใหญดงกลาววนจฉยวาบทบญญตแหงกฎหมายนน ไมสอดคลองกบ มาตรา ๕ วรรคหนง ศาลจะไมลงโทษหรอจะลงโทษนอยกวา ทกฎหมายก าหนดไวกได

เหนวา รางมาตรา ๖ วรรคหนง เปนการใหอ านาจแกศาลยตธรรม ในการใชดลพนจเพอก าหนดโทษหรอสภาพบงคบทเปนผลรายอนแกคความ ในคด ซงการพจารณาพพากษาคดของศาลปกครองจะไมมกรณดงกลาว จงมไดแกไขตามขอสงเกต

๖

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

เจาหนาทส านกงาน ศาลปกครอง

๑. รางมาตรา ๖ วรรคสาม บญญตวา “ในกรณท ศาลปกครองเหนวาบทบญญตแหงกฎหมายทจะใชบงคบ แกคดใดไมสอดคลองกบมาตรา ๕ วรรคหน ง ใหศาลปกครองส งความเห นพรอมด วยเหตผลไปย งผ ตรวจ การแผนดนเพอด าเนนการตามหนาทและอ านาจตอไป” โดยไมไดระบวา ศาลสามารถด าเนนการพจารณาคดตอไปได หรอตองรอการพพากษาคดไวชวคราว จงยงไมชดเจนวา ศาลปกครองจะตองด าเนนการตอไปเชนไร จะสามารถพจารณาคดตอไปและมค าพพากษาไดหรอไม สมควรก าหนดการด าเนนการในเรองนไวใหชดเจน

เหนดวยกบขอสงเกตและไดแกไขใหเปนไปตามขอสงเกตแลว

๒. กรณทก าหนดใหศาลปกครองสามารถสงความเหนวาบทบญญตแหงกฎหมายทจะใชบงคบแกคดใดไมสอดคลองกบมาตรา ๕ วรรคหนง นน สมควรหรอไมทควรก าหนดใหตองสงความเหนตอทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสดกอน เชนเดยวกบกรณของศาลยตธรรมทตองเสนอเรอง ตอทประชมใหญศาลฎกา

เหนวา การสงความเหนกรณทศาลปกครองเหนวาบทบญญต แหงกฎหมายทจะใชบงคบแกคดใดไมสอดคลองกบมาตรา ๕ วรรคหนง เปนการสงเรองเพอใหผตรวจการแผนดนพจารณาด าเนนการตามหนาท และอ านาจในการเสนอแนะแกหนวยงานของรฐเพอใหมการปรบปรงกฎหมาย กฎ ขอบ งคบ หรอระเบยบ ท กอให เกดความเดอดรอน หรอไมเปนธรรมแกประชาชนหรอเปนภาระแกประชาชนโดยไมจ าเปน หรอเกนสมควรแกเหตตอไป ซงแตกตางจากกรณของศาลยตธรรมทตองเสนอเรองตอทประชมใหญศาลฎกาเพอพจารณาวนจฉยและศาลตองน า ค าวนจฉยมาประกอบการพจารณาพพากษาคดนน จงมไดแกไขเพมเตมรางฯ ตามขอสงเกต

๗

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

เจาหนาทส านกงาน ศาลยตธรรม

มขอสงเกตตอรางมาตรา ๖ วรรคหนง วา ในกรณท ทประชมใหญศาลฎกาไดมค าวนจฉยวาบทบญญตแหงกฎหมายใดไมสอดคลองกบมาตรา ๕ วรรคหน ง แลว ค าวนจฉยนนจะมผลผกพนกบทกคดทศาลจะพจารณาตอไปหลงจากททประชมใหญศาลฎกาไดมค าวนจฉยแลว หรอไม ถาม สมควรบญญตกรณนไวใหชดเจนในรางมาตราน

เหนดวยกบขอสงเกตและไดแกไขใหเปนไปตามขอสงเกตแลว

ส านกนายกรฐมนตร รางมาตรา ๖ มขอสงเกตวา โดยทมาตรา ๗๗ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยมไดบญญตใหเหนเปนแนวทางในลกษณะทจะใหอ านาจในทประชมใหญศาลฎกาหรอองคกรอนใดเปนผตดสนวากฎหมายใดมความจ าเปนหรอไมจ าเปน ประกอบกบในรางกฎหมายน มการประเมนผลสมฤทธของกฎหมายเพอยกเลกหรอปรบปรงกฎหมายทหมดความจ าเปนหรอไมทนสมยอยแลว การมอบอ านาจใหทประชมใหญศาลฎกาตรวจสอบจงยงไมเหมาะสม

เหนวา หลกการในเรองนเหมาะสมแลว เนองจากเปนการใหอ านาจแกศาลในการใชดลพนจเพอก าหนดโทษกรณทกฎหมายซงก าหนด โทษอาญา โทษทางปกครอง หรอสภาพบงคบทเปนผลรายอนแกผฝาฝนหรอไมปฏบตตาม ทจะใชบงคบแกคดนนมลกษณะเปนกฎหมายซงหมดความจ าเปน ไมสอดคลองกบสภาพการณ หรอเปนอปสรรคตอการด ารงชวตหรอการประกอบอาชพของประชาชนโดยไมสมควร เพอเปนการบรรเทาและเยยวยาผลรายทจะเกดขนแกประชาชนในระหวางทยงมได มการยกเลกหรอแกไขกฎหมายดงกลาว หรอรอผลจากการด าเนนการจากการประเมนผลสมฤทธของกฎหมาย

กระทรวงการคลง รางมาตรา ๖ วรรคหนง ทก าหนดกลไกเกยวกบการ

โตแยงหรอตรวจสอบบทบญญตทมโทษอาญานน อาจมประเดนเกยวกบความสอดคลองกบหลกการแบงแยกอ านาจ ท งน อาจก าหนดกลไกในการถวงดลอ านาจ ในลกษณะท ใหฝายนตบญญต เปนผ พจารณาทบทวนกฎหมายนนหรออาจใชกลไกการโตแยงหรอตรวจสอบตาม

เหนวา หลกการตามมาตรานมใชการตรวจความชอบดวยกฎหมายของรฐธรรมนญซงจะเปนอ านาจของศาลรฐธรรมนญ หากแตเปนการก าหนดหลกการเพอใหศาลสามารถใชดลพนจในการก าหนดโทษกรณ มบทบญญตแหงกฎหมายทจะใชบงคบกบคดนนไมสอดคลองกบหลกการตามมาตรา ๕ วรรคหนง จงไมเปนขดหรอแยงกบหลกการแบงแยกอ านาจตามทรฐธรรมนญก าหนดไว

๘

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

รฐธรรมนญ เชน ศาลรฐธรรมนญหรอผตรวจการแผนดน เนองจากหลกการตามมาตรา ๕ วรรคหนง เปนหลกการเดยวกบทก าหนดในมาตรา ๗๗ ของรฐธรรมนญ

๔. รางมาตรา ๗ ส านกงานเลขาธการ

วฒสภา การด าเนนการจดท ารายงานเกยวกบการปฏบต ตามพระราชบญญตน ควรก าหนดให เปนหนาท ของคณะกรรมการพฒนากฎหมายทจะตองจดท ารายงาน การปฏบตตามกฎหมายและควรก าหนดระยะเวลาทตองด าเนนการไวใหชดเจน

เหนวา การจดท ารายงานตามรางมาตรา ๗ มไดมลกษณะเปนการจดท ารายงานประจ าปทจะตองก าหนดระยะเวลาด าเนนการทชดเจน แตการจดท ารายงานด งกล าวน เปนการม งเนนการรายงานเพอมขอเสนอแนะเกยวกบปญหา อปสรรค หรอแนวทางการด าเนนการ เพอประโยชนในการด าเนนการตามพระราชบญญตน เพอทคณะรฐมนตรจะไดพจารณาตามทเหนสมควรตอไป

ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร

รางมาตรา ๗ วรรคสาม บญญตใหเมอมเหตอนสมควรคณะกรรมการพฒนากฎหมายจะจดท ารายงานเกยวกบ การปฏบตตามพระราชบญญตน เสนอคณะรฐมนตร เปนครงคราวตามความเหมาะสมกได รางมาตรา ๑๗ บญญตใหการรายงานการวเคราะหผลกระทบใหจดท าตามแนวทางทคณะกรรมการพฒนากฎหมายก าหนดโดยความเหนชอบของคณะรฐมนตร และรางมาตรา ๓๕ วรรคหนง บญญตใหการประเมนผลสมฤทธใหหนวยงานของรฐกระท าตามแนวทางทคณะกรรมการพฒนากฎหมายก าหนดโดยความเหนชอบของคณะรฐมนตร นน เหนวา อาจเปนการเพมภาระแกคณะรฐมนตรโดยไมจ าเปน สวนการรายงานการวเคราะหผลกระทบและการประเมนผลสมฤทธดงกลาว

เหนวา เนองจากแนวทางการวเคราะหผลกระทบทอาจเกดขนจากกฎหมายและการประเมนผลสมฤทธของกฎหมาย เปนกลไกส าคญในการด าเนนการตามพระราชบญญตน และจะม ผลท าใหหนวยงานของรฐ ทกองคกรตองปฏบตตาม การก าหนดให ตองเสนอใหคณะรฐมนตร เปนผพจารณาใหความเหนชอบกอนทจะมการใชบงคบจงเหมาะสมแลว ส าหรบการก าหนดใหคณะกรรมการพฒนากฎหมายสามารถเสนอรายงานเกยวกบการปฏบตตามพระราชบญญตนตอคณะรฐมนตรนน เปนการมงเนนการรายงานเพอมขอเสนอแนะเกยวกบปญหา อปสรรค หรอแนวทางการด าเนนการเพอประโยชนในการด าเนนการตามพระราชบญญตน เพอทคณะรฐมนตรจะไดพจารณาตามทเหนสมควรตอไป มใชการเสนอรายงานในลกษณะรายงานประจ าปซงจะเปนการเพมภาระตอคณะรฐมนตร โดยไมจ าเปน

๙

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

อาจก าหนดให เปนไปตามระเบยบหรอหลกเกณฑทคณะกรรมการพฒนากฎหมายก าหนดกนาจะเหมาะสม

๕. รางมาตรา ๘ ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร และกระทรวงการคลง

รางมาตรา ๘ วรรคสอง ยงไมมความชดเจนวา “ในสวนท เปนสาระส าคญ” มความหมายหรอมกรอบ การพจารณาอยางไร และหากส านกเลขาธการคณะรฐมนตร น าเรองเสนอคณะรฐมนตรและคณะรฐมนตรมมตอนมตหลกการรางกฎหมายน นแล ว และตอมาปรากฏวา รางกฎหมายดงกลาวด าเนนการไมครบถวนในสวนทเปนสาระส าคญซงท าใหรางกฎหมายนนเสยไปจะมผลกระทบตอคณะรฐมนตรหรอส านกเลขาธการคณะรฐมนตรหรอไม

เหนวา ค าวา “ในสวนทเปนสาระส าคญ” หมายถง ขนตอนหรอการด าเนนการทพระราชบญญตนก าหนดใหตองด าเนนการ โดยหนวยงาน ท ม ห น าท ต รวจสอบ การด า เน น การใน แต ล ะข น ตอน ซ ง ได แ ก ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา สภาผแทนราษฎร วฒสภา หรอทประชมรวมกนของรฐสภา จะเปน ผ พ จ ารณ าว าการด า เน น การท ผ านมาในแต ล ะข น ตอน สมควร ตองด าเนนการเรองใดเรองหนง เชน การรบฟงความคดเหนของผเกยวของ การวเคราะหผลกระทบทอาจเกดขนจากกฎหมายเพมเตมเพอด าเนนการใหครบถวนย งขน อย างไรกด หากมกรณ ท ม การโตแย งวาม ไดม การด าเนนการดงกลาว ซงเปนสวนทเปนรายละเอยดทจะก าหนดไวใน แนวทางการด าเนนการแตละเรอง เพอใหกระบวนการในการตรากฎหมายในเรองนนไมเสยไป จงก าหนดหลกการตามมาตราน ไวเพอรบรองกรณดงกลาว

๖. รางมาตรา ๑๑ ส านกงานเลขาธการ วฒสภา

รปแบบการระบชอหมวดกฎหมายและการแกไขถอยค าเลกนอย โดยเหนควรระบชอหมวดกฎหมายทอางถงในทกมาตราทมการอางหมวด และควรเพมค าวา “ยกเลก” ในรางมาตรา ๑๑ (๖) เพอใหสอดคลองกบมาตรา ๕ วรรคหนง

เหนดวยและไดแกไขใหเปนไปตามขอสงเกตแลว

๑๐

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

ส านกงานพฒนารฐบาล ดจทล (องคการมหาชน)

ตามรางมาตรา ๑๑ และรางมาตรา ๓๗ ทก าหนดให สพร. ด าเนนการจดท า บ ารงรกษา และพฒนาระบบกลาง รวมทงก าหนดหลกเกณฑ วธการ และรปแบบการน าขอมลเขาสระบบกลางรวมกบส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา นน เหนวา การก าหนดชอหนวยงานผรบผดชอบลงไป ในรางกฎหมายจะท าใหกฎหมายขาดความยดหยน และความคลองตวในการด าเนนงาน หากภายหลงมการเปลยนแปลงหนวยงานผรบผดชอบหรอมหนวยงานอน ๆ ทรวมรบผดชอบเพมเตม ซงอาจตองมการแกไขเพมเตมกฎหมายจงอาจท าใหเกดความลาชาและสงผลกระทบตอการจดท าระบบกลาง

เห น ว า การก าหนดหน วยงานของร ฐซ งจะต องร บผ ดชอบ การจดใหมระบบกลางไวในรางพระราชบญญตน จะท าใหเกดความชดเจนในทางปฏบต และจะสอดคลองกบการก าหนดหนวยงานของรฐตามทแผนการปฏรปประเทศดานกฎหมายก าหนดไว

๗. รางมาตรา ๑๓ กระทรวงการคลง รางมาตรา ๑๓ ทก าหนดใหรบฟงความคดเหนผานระบบกลางและอาจใชวธอนตามทเหนสมควร ควรก าหนดหลกการใหหนวยงานของรฐพจารณาวธการรบฟงความคดเหน โดยค านงถงสาระส าคญของกฎหมายรวมถง กลมบคคลผไดรบผลกระทบดวย

เหนวา รายละเอยดในสวนนสมควรก าหนดไวในแนวทางการรบฟงความคดเหนของผ เกยวของประกอบการจดท ารางกฎหมายและการประเมนผลสมฤทธของกฎหมายทจะก าหนดขนตามรางพระราชบญญตนจะเหมาะสมกวา

เจาหนาทมลนธนตธรรม เพอสงแวดลอม

รางมาตรา ๑๓ ควรก าหนดมาตรฐานในการรบฟงความคดเหนไวหรอไม เชน ควรก าหนดระยะเวลาขนต า ในการรบฟงความคดเหน เปนตน

เหนวา การก าหนดระยะเวลาขนต าในการรบฟงความคดเหนนน เปนรายละเอยดในทางปฏบตซงสามารถน ามาก าหนดไวในแนวทาง การรบฟงความคดเหนของผเกยวของได ประกอบกบในรางพระราชบญญตนไดก าหนดกลไกใหส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาอาจด าเนนการเอง หรอขอใหหนวยงานของรฐเจาของเรองจดใหมการรบฟงความคดเหนเพมเตมได ท งน เพอใหการรบฟงความคดเห นเปนไปโดยครบถวน และมความชดเจนยงขน

๑๑

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

๘. รางมาตรา ๑๔ ส านกงานเลขาธการ วฒสภา

ระยะเวลาในการรบฟ งความคดเห น ควรก าหนดระยะเวลาขนต าในการรบฟงความคดเหนไวใหชดเจน เพอใหหนวยงานของรฐไดรบทราบระยะเวลาขนต าและสามารถประกาศก าหนดระยะเวลาทเหมาะสมใหเพยงพอในการ รบฟงความคดเหนของผเกยวของไดอยางรอบดาน

เหนวา การก าหนดระยะเวลาขนต าในการรบฟงความคดเหนนน เปนรายละเอยดในทางปฏบตซงสามารถน ามาก าหนดไวในแนวทาง การรบฟงความคดเหนของผเกยวของได ทงน ในรางพระราชบญญตฉบบน ไดก าหนดใหส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาอาจด าเนนการเองหรอขอใหหนวยงานของรฐเจาของเรองจดใหมการรบฟงความคดเหนเพมเตม เพอใหการรบฟงความคดเหนเปนไปโดยครบถวนยงขน

๙. รางมาตรา ๑๕ กระทรวงการคลง มาตรา ๑๕ วรรคสอง ทก าหนดใหหนวยงานของรฐ ซงรบผดชอบในการปฏบตหรอบงคบการตามกฎหมาย หรอจะเสนอรางกฎหมาย ให รวบรวมผ เกยวของกบกฎหมายนนพรอมดวยทอยทตดตอไดทางอเลกทรอนกส และแจงใหส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาทราบ อาจท าใหหนวยงานของรฐมภาระทตองด าเนนการเกนสมควร

เหนวา หลกการในเรองนมงหมายทจะใหหนวยงานของรฐพยายามรวบรวมผเกยวของซงสมควรรบฟงความคดเหนใหครอบคลมผมสวนไดเสย การด าเนนการในเรองน จงเปนเรองทหนวยงานของรฐจะพจารณาด าเนนการเทาทจะสามารถด าเนนการไดตามความมงหมายของหลกการ ในเรองน

๑๐. รางมาตรา ๑๙ ส านกงานเลขาธการ วฒสภา

การวนจฉยชขาดกรณรางกฎหมายทไดรบการยกเวนใหมการรบฟงความคดเหนทแตกตางไปจากทพระราชบญญตนบญญตไว และกรณการไมเปดเผยสรปผลการรบฟงความคดเหนหรอรายงานวเคราะหผลกระทบ หรอกรณการเปดเผยตามทเหนสมควร โดยเหนวาสมควรก าหนดกลไกในการ หาขอยตหรอองคกรทจะท าหนาทในการวนจฉยชขาดวา รางกฎหมายใดเปนรางกฎหมายตามมาตรา ๑๙ ไวใหชดเจนในพระราชบญญตนหรอไม

เหนวา ความในหมวด ๔ การตรวจสอบผลการรบฟงความคดเหน และการวเคราะหผลกระทบ ไดก าหนดใหส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาท าหนาทตรวจสอบการรบฟงความคดเหนทหนวยงานของรฐจดท าขนอยแลว จงสามารถพจารณาและมความเหนในกรณดงกลาวไดอยแลว ส าหรบในชนการพจารณารางกฎหมายของรฐสภา รฐสภายอมมอ านาจทจะพจารณาเกยวกบการรบฟงความคดเหนและการวเคราะหผลกระทบทอาจเกดขนจากกฎหมายได ซงจะเปนไปตามมตหรอขอบงคบทจะตราขน นอกจากน ในชนการพจารณากอนการเสนอเรองตอคณะรฐมนตร ส านกเลขาธการคณะรฐมนตรจะมหนาทในการกลนกรองเรองท เสนอวาไดด าเนนการตามกฎหมายท เกยวของครบถวนแลวหรอไม ซงรวมถงการตรวจสอบและกลนกรองตามพระราชบญญตนดวย

๑๒

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

ส านกเลขาธการ คณะรฐมนตร

รางมาตรา ๑๙ บญญตใหการจดท ารางกฎหมาย บางประเภทตามทกฎหมายก าหนดไมตองเปดเผยสรปผลการรบฟงความคดเหนหรอรายงานการวเคราะหผลกระทบ แตโดยทมาตรา ๗๗ วรรคสอง บญญตใหกอนการตรากฎหมายทกฉบบ รฐพงจดใหมการรบฟงความคดเหนของผเกยวของ วเคราะหผลกระทบทอาจเกดขนจากกฎหมาย รวมทงเปดเผยผลการรบฟงความคดเหนและการวเคราะหนนตอประชาชน

เหนวา โดยลกษณะของกฎหมายตามทก าหนดไวในรางมาตรา ๑๙ อาจมขอจ ากดในการเปดเผยขอมลเกยวกบการรบฟงความคดเหนของผ เกยวของ หรอการวเคราะหผลกระทบทอาจเกดขนจากกฎหมาย เนองจากอาจกระทบตอความมนคงของประเทศหรอความมนคงในทางเศรษฐกจของประเทศ ซ งเปนส งส าคญท รฐจะตองพทกษรกษาไว การก าหนดหลกการตามรางมาตรา ๑๙ จงไม เปนการขดหรอแยง กบมาตรา ๗๗ ของรฐธรรมนญ ทก าหนดใหรฐพงเปดเผยขอมลในเรองนเทาทจะสามารถกระท าได อยางไรกด เหนดวยกบขอสงเกตในเรองนวา การไมเปดเผยขอมลนนตองกระท าเพยงเทาทจ าเปน โดยหนวยงานของรฐเจาของเรอง ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร และส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาจะตองพจารณากลนกรองใหการด าเนนการทจะเขากรณ ตามรางมาตรา ๑๙ เปนไปเพยงเทาทจ าเปนเทานน

กระทรวงการคลง รางมาตรา ๑๙ มไดก าหนดใหกฎหมายเกยวกบภาษ

อากรทมผลกระทบตอประชาชนโดยตรง แตรฐจ าเปนตองจดเกบภาษเพอประโยชนและความมนคงในทางเศรษฐกจของประเทศ ใหไดรบยกเวนจากหลกเกณฑในการรบฟงความคดเหน การเปดเผยสรปผลการรบฟงความคดเหนหรอรายงานผลกระทบดงกลาว จงอาจกอใหเกดปญหาในทางปฏบตและการตความกฎหมายได ดงนน เพอใหเกดความชดเจนจงเหนควรก าหนดใหกฎหมายลกษณะดงกลาวไดรบการยกเวนตามมาตรานดวย

เหนวา รางกฎหมายตามขอสงเกตของกระทรวงการคลงเปนกฎหมายทไดรบยกเวนตามมาตรา ๑๙ อยแลว เนองจากมเหตเกยวกบประโยชนและความมนคงในทางเศรษฐกจของประเทศ

๑๓

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

กระทรวงการคลง และเจาหนาทส านกงาน คณะกรรมการ ปฏรปกฎหมาย

บคคลใดจะเปนผชขาดวากฎหมายฉบบใดจะเปนกฎหมายทไดรบการยกเวนตามรางมาตรา ๑๙

เหนวา หนวยงานทจะพจารณาวารางกฎหมายใดไดรบยกเวนตามมาตรา ๑๙ หรอไม ไดก าหนดไวในกลไกการตรวจสอบในขนตอนตาง ๆ ตามหมวด ๔ ซงไดแก ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร และส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ใหมหนาทในเรองนแลว

ส านกงบประมาณ สมควรก าหนดใหชดเจนหรอไมวา พระราชบญญต

งบประมาณรายจายประจ าป เปนกฎหมายทไดรบยกเวนตามมาตรา ๑๙ เพราะในทางปฏบตหากตองด าเนนการ รบฟงความคดเหนตามทก าหนดไวในรางน จะสามารถด าเนนการไดยาก และอาจเปนชองทางใหมผรองเรยนวาตนเปนผมสวนได เสยแต ไมมการรบ ฟงความคด เหน เพอประกอบการพจารณาจดท างบประมาณ

เหนวา ในทางปฏบตส านกงบประมาณสามารถก าหนดรปแบบ หรอวธการรบฟงความคดเหนท เหมาะสมกบกระบวนการการจดท า รางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจ าปไดอยแลว

คณะกรรมการปฏรป ประเทศดานกฎหมาย

การใชดลพนจในการรบฟงความคดเหนจากหนวยงานทเกยวของเพยงเทาทจ าเปนส าหรบรางกฎหมายกรณพเศษตามทก าหนดไวในรางมาตรา ๑๙ ตองพจารณาใหครอบคลมและควรน ามาใชอยางจ ากดโดยพจารณาตามความจ าเปนและเหมาะสมตามเงอนไขทก าหนดเทานน

เหนดวยกบขอสงเกตในเรองน และจะน ามาพจารณาก าหนดไวใน แนวทางการรบฟงความคดเหนของผเกยวของ

๑๔

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

เจาหนาทส านกงาน คณะกรรมการ ก ากบหลกทรพย และตลาดหลกทรพย

ตามรางมาตรา ๑๙ การก าหนดลกษณะของกฎหมาย ตามรางมาตราน เนอหาบางสวนจะคลายคลงกบเงอนไข ในการตราพระราชก าหนด ในทางปฏบตจะมกฎหมาย ทตราขนในระดบพระราชบญญตทมเงอนไขเดยวกบการตราพระราชก าหนดดวยหรอไม อยางไร

เหนวา เปนเรองในทางนโยบายทฝายบรหารจะเปนผพจารณารปแบบของการเสนอรางกฎหมาย ซงอาจเกดขนไดในทางปฏบต

๑๑. รางมาตรา ๒๐ ส านกงานเลขาธการ วฒสภา

การรบฟงความคดเหนและการวเคราะหผลกระทบเพอประกอบการพจารณารางกฎหมายของสภาผแทนราษฎรหรอวฒสภา โดยมขอสงเกตวา (๑) ควรก าหนดหนวยงานของรฐทมหนาทรบผดชอบการตรวจสอบความจ าเปน ในการตรากฎหมาย การรบฟงความคดเหน และการวเคราะหผลกระทบทอาจเกดขนจากกฎหมาย กรณเปน รางพระราชบญญตทเสนอโดยสมาชกสภาผแทนราษฎร หรอผมสทธเลอกตง ไวใหชดเจนดวย (๒) ควรก าหนดใหการฟงความคดเหนและการวเคราะหผลกระทบทอาจเกดขนจากกฎหมายครอบคลมถงกรณทประชมรวมกนของรฐสภาเปนผพจารณาดวย (รางมาตรา ๒๐)

เหนวา มาตรา ๑๒๘ ของรฐธรรมนญ บญญตใหสภาผแทนราษฎรและวฒสภามอ านาจตราขอบงคบการประชมเกยวกบการเสนอและพจารณารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญและรางพระราชบญญต ดงนน กรณรางกฎหมายทเสนอโดยสมาชกสภาผแทนราษฎรกด หรอเสนอโดยผมสทธเลอกตงกด จะด าเนนการเปนประการใดกยอมเปนไปตามมต ของสภาผแทนราษฎร วฒสภา ทประชมรวมกนของรฐสภา หรอขอบงคบทจะตราขน ส าหรบขอสงเกตตาม (๒) ไดแกไขเพมเตมใหเปนไปตามขอสงเกตแลว

๑๕

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

ส านกงานเลขาธการ สภาผแทนราษฎร และเจาหนาทส านกงาน คณะกรรมการปฏรป กฎหมาย

ตามรางพระราชบญญตนมการก าหนดใหรางกฎหมายทเสนอโดยประชาชนจะตองด าเนนการรบฟงความคดเหนและวเคราะหผลกระทบทอาจเกดขนจากกฎหมายดวยหรอไม อยางไร (รางมาตรา ๒๐)

เหนวา เนองจากกรณการเสนอรางกฎหมายโดยประชาชนจะเปนการเสนอตอสภาผแทนราษฎรเพอพจารณารบหลกการ การจะก าหนดใหรางฯ ท เสนอน น ต องด าเน นการอย างไรบ าง น น ย อมเป นอ านาจของ สภาผแทนราษฎรทจะตราขอบงคบในเรองน ประกอบกบการเขาชอเสนอกฎหมายของประชาชนจะเปนไปตามกฎหมายวาดวยการนน ซงอาจพจารณาก าหนดเกยวกบการรบฟงความคดเหนและการว เคราะหผลกระทบทอาจเกดขนจากกฎหมายไวไดตามทเหมาะสมกบการใชสทธของประชาชนในเรองน

คณะกรรมการปฏรป

ประเทศดานกฎหมาย การออกขอบงคบเกยวกบการรบฟงความคดเหน

และการวเคราะหผลกระทบเพอประกอบการพจารณา รางกฎหมายของสภาผแทนราษฎรหรอวฒ สภาตาม รางมาตรา ๒๐ ตองพจารณาใหสอดคลองตามหลกเกณฑและแนวทางการด าเนนการทก าหนดไวในรางกฎหมาย ฉบบนดวย โดยอาจก าหนดใหครอบคลมถงกรณทเปนการพจารณารางกฎหมายโดยทประชมรวมกนของรฐสภาดวย

เหนวา ขอสงเกตในสวนน เปนความเหนทจะใชในการประกอบการด าเนนการของสภาผแทนราษฎร วฒสภา และทประชมรวมกนของรฐสภาตอไป

๑๖

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

๑๒. รางมาตรา ๒๒ ส านกงานเลขาธการ วฒสภา

การสนผลของกฎหมายทม ไดมการออกกฎหรอด าเนนการอยางหนงอยางใดเพอใหประชาชนสามารถปฏบตการตามกฎหมาย โดยเหนวาควรใหมมาตรการในการเรงรดผมหนาทรบผดชอบในการด าเนนการจะเปนการเหมาะสมมากกวาการก าหนดใหกฎหมายสนผลไปหรอไม เชน การก าหนดใหผมหนาทรบผดชอบพนจากต าแหนงทด ารงอย เปนตน

เหนวา ในกรณทผมหนาทรบผดชอบมไดด าเนนการตามระยะเวลา ทกฎหมายก าหนดและมผลใหกฎหมายสนผลไปตามรางมาตรา ๒๒ ยอมจะตองมความรบผดชอบตามกฎหมาย เชน ความรบผดทางวนย อยแลว หากไมมเหตผลท เพยงพอทไมสามารถด าเนนการดงกลาวได จงไมจ าเปนตองระบมาตรการไวเปนการเฉพาะ ส าหรบหลกการตาม รางมาตรา ๒๒ นน มความมงหมายทจะเปนการคมครองสทธและเสรภาพ ของประชาชนในกรณทรฐมไดด าเนนการในการออกกฎหรอด าเนนการ อยางหนงอยางใด เพอใหประชาชนสามารถปฏบตตามกฎหมายนนได

ส านกงานเลขาธการ สภาผแทนราษฎร

รางมาตรา ๒๒ วรรคสอง มขอสงเกตวา เหนดวยกบหลกการตามมาตราน โดยมขอเสนอเพมเตมวา เพอใหเกดความยดหยนในการบงคบใชอาจก าหนดใหหนวยงานของรฐขอขยายระยะเวลาการออกกฎออกไปไดคราวละไมเกนหนงปแตรวมแลวไมเกนสามป

เหนวา โดยหลกการแลวหนวยงานของรฐทเสนอรางกฎหมายตองเตรยมความพรอมในการออกกฎหรอด าเนนการอยางหนงอยางใด เพอใหประชาชนสามารถปฏบตตามกฎหมายนนไดไปพรอมกบกระบวนการ ตรากฎหมาย การก าหนดระยะเวลาตามรางมาตรา ๒๒ วรรคสอง จงเหมาะสมและยดหยนพอทหนวยงานของรฐจะด าเนนการดงกลาวไดทน ประกอบกบตามรางมาตรา ๒๒ วรรคแปด ไดเพมหลกการใหหนวยงานของรฐสามารถเสนอเรองตอคณะรฐมนตรเพอพจารณาอนมตหลกการของรางกฎทตองออกในวนกอนวนทกฎหมายนนจะมผลใชบงคบ หนวยงานของรฐ จงมระยะเวลาทเพมขนส าหรบการด าเนนการในเรองนแลว

๑๗

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

เจาหนาทส านกงาน เลขาธการสภา ผแทนราษฎร

รางมาตรา ๒๒ วรรคสอง วรรคสาม วรรคส และวรรคหา เปนกรณ เกยวกบการบงคบใชกฎหมายซงไมใชขนตอน ในการตรวจสอบเน อหาของรางกฎหมายตามหมวด ๓ การตรวจสอบเนอหาของรางกฎหมาย สมควรน าความในสวนนไปก าหนดไวในหมวดอนหรอไม

เหนวา รางมาตรา ๒๒ ก าหนดไวในหมวด ๓ การตรวจสอบเนอหาของรางกฎหมาย มความเหมาะสมแลว

ส านกงานศาลปกครอง รางมาตรา ๒๒ มขอสงเกตวา ในรางมาตรานยงไมชดเจนวาการสนผลของกฎหมายจะสนผลบงคบบางสวนหรอ ทงฉบบ และกระบวนการหรอวธการทจะท าใหทราบไดวากฎหมายนนสนผลบงคบ รวมทงเหนวาระยะเวลาสนผลบงคบของกฎหมายทจะบงคบกบหนวยงานของรฐทตองออกกฎควรเปนเวลาทครบก าหนดสองปหรอสามปในกรณ มการขยายเวลา สวนระยะเวลาสนผลบงคบของกฎหมาย ทจะบงคบกบประชาชนจะควรเปนอกเวลาหน งเมอมขนตอนการประกาศใหประชาชนไดทราบแลว

เหนดวยกบหลกการตามขอสงเกต จงไดก าหนดใหมกลไกในการพจารณาวนจฉยการสนผลบงคบของบทบญญตแหงกฎหมาย และใหม การประกาศค าวนจฉยในสวนทเกยวกบการสนผลบงคบของกฎหมาย ในราชกจจาน เบกษาเพอใหประชาชนทราบถงการสนผลบงคบของบทบญญตแหงกฎหมาย

เจาหนาทส านกงาน คณะกรรมการ ก ากบหลกทรพย และตลาดหลกทรพย

ตามรางมาตรา ๒๒ วรรคสอง กรณทมการวนจฉย การสนผลของบทบญญตแหงกฎหมาย โดยมไดเปนคดทจะด าเนนการตอไปตามวรรคสาม วรรคส และวรรคหา ถาผมอ านาจบงคบใชกฎหมายวนจฉยการสนผลดงกลาวแลว กเปนอนใชไดใชหรอไม

เหนวา ตามรางมาตรา ๒๒ วรรคสอง เปนอ านาจของผบงคบใชกฎหมายทจะพจารณาวนจฉย

๑๘

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

เจาหนาทส านกงานต ารวจ แหงชาต

ภายหลงเมอรางพระราชบญญตนมผลใชบงคบแลว จะสามารถก าหนดใหออกกฎภายหลงทกฎหมายนนมผล ใชบงคบแลวเกนกวาสองปไดหรอไม เชน ใหออกกฎภายในหาปนบแตวนทกฎหมายนนมผลใชบงคบ

เหนวา หลกการตามรางมาตรา ๒๒ ทก าหนดใหหนวยงานของรฐ ตองด าเนนการออกกฎภายในสองปนบแตวนทพระราชบญญตนนมผล ใชบ งคบ มความม งหมายทจะก าหนดให ในการจดท ารางกฎหมาย หนวยงานของรฐตองจดใหมการออกกฎภายในระยะเวลาดงกลาว ดงนน การจะก าหนดใหออกกฎภายในหาปนบแตวนทกฎหมายนนมผลใชบงคบ จงไมสอดคลองกบหลกการตามรางมาตรา ๒๒

เจาหนาทส านกงาน ศาลรฐธรรมนญ

๑. โดยทบทนยามค าวา “กฎหมาย” ตามมาตรา ๓ หมายความถง พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ จงมขอสงเกตวา กลไกการสนผลใชบงคบทก าหนดไว ในมาตรา ๒๒ จะใชไดกบกฎหมายระดบพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญหรอไม หากรวมถงการก าหนดใหพระราชบญญตมผลเปนการยกเลกหรอแกไขเพมเตมพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญได จะขดหรอแยง กบรฐธรรมนญหรอไม หากจะก าหนดกลไกในเรองน โดยใชกบพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ สมควรก าหนดแนวทางอนมาใชจะเหมาะสมหรอไม เชน ก าหนดสภาพบงคบทเปนผลรายกบองคกรอสระซงไมด าเนนการออกกฎภายในระยะเวลา

เหนดวยและไดแกไขใหเปนไปตามขอสงเกตดงกลาวแลว

๑๙

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

๒. ในกรณทกฎมไดออกโดยฝายบรหาร อ านาจในการขยายระยะเวลาสองปเปนสามป สมควรก าหนดใหองคกรอนซงมใชคณะรฐมนตรเปนผมอ านาจขยายระยะเวลา เชน กฎหมายทองคกรฝายตลาการ หรอองคกร อสระ เปนผรกษาการตามกฎหมาย สมควรใหประธานศาลฎกา หรอองคกรอสระเปนผมอ านาจ

เหนวา การก าหนดใหคณะรฐมนตรเปนผพจารณาขยายระยะเวลาเหมาะสมแลว เนองจากเปนผรบผดชอบหลกในการบรหารราชการแผนดนและการบงคบใชกฎหมาย

๓. ในกรณทบทเฉพาะกาลรองรบกฎหมายล าดบรองทก าหนดใหใชกฎเดมไปพลางกอน เชน มาตรา ๑๖๖ แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ บญญตให บรรดาประกาศหรอค าสงทออกตามประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๑๐๓ ลงวนท ๑๖ มนาคม พ.ศ. ๒๕๑๕ ใหยงคงใชไดตอไปเทาทไมขดหรอแยงกบพระราชบญญตน ทงน จนกวาจะมกฎกระทรวง ระเบยบ และประกาศทออกตามพระราชบญญตน ใชบงคบ บทบญญตลกษณะนจะอยภายใตบงคบระยะเวลาสองปตามมาตรา ๒๒ ดวยหรอไม

เหนวา กรณเชนนอยภายใตบงคบของหลกการตามมาตรา ๒๒

๑๓. รางมาตรา ๒๕ ส านกเลขาธการ คณะรฐมนตร

รางมาตรา ๒๕ บญญตใหการเสนอรางกฎหมายหรอหลกการของรางกฎหมายตอคณะรฐมนตร จะตองเสนอเอกสาร ไดแก รางกฎหมายหรอหลกการและสาระส าคญของรางกฎหมาย สรปผลการรบฟงความคดเหน และรายงานการวเคราะหผลกระทบ เหนวากรณนไมจ าเปนตองบญญตไว เพราะในทางปฏบตหนวยงานของรฐเจาของเรอง

เหนวา เอกสารตามรางมาตรา ๒๕ เปนเอกสารเฉพาะทเกยวของกบการด าเนนการตามมาตรา ๗๗ ของรฐธรรมนญ ซงจ าเปนตองก าหนดไวใหชดเจนในรางพระราชบญญตน ส าหรบเอกสารอน ๆ นน เหนดวยกบขอสงเกตวา สามารถน าไปก าหนดไวในพระราชกฤษฎกาวาดวยการเสนอเรองตอคณะรฐมนตรและระเบยบวาดวยหลกเกณฑและวธการเสนอเรองตอคณะรฐมนตรได

๒๐

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

จะตองด าเนนการตามพระราชกฤษฎกาวาดวยการเสนอเรองตอคณะรฐมนตรและระเบยบวาดวยหลกเกณฑ และวธการเสนอเรองตอคณะรฐมนตรอยแลว ประกอบกบเรองน เปนเรองภายในของฝายบรหาร การก าหนดไว ในกฎหมายระดบพระราชบญญตอาจจะไมเหมาะสม

๑๔. รางมาตรา ๒๖

(เดม) ส านกเลขาธการ คณะรฐมนตร

รางมาตรา ๒๖ บญญตใหในกรณทส านกเลขาธการคณะรฐมนตรไดตรวจสอบเอกสารตามมาตรา ๒๕ และ เหนวาหนวยงานของรฐยงมไดด าเนนการใหครบถวน ตามหมวด ๒ ใหสงเรองคนหนวยงานของรฐเจาของเรองเพอด าเนนการใหครบถวน เหนวา แมไมก าหนดอ านาจดงกลาวไว ส านกเลขาธการคณะรฐมนตรกสามารถด าเนนการได ประกอบกบการให เปนดลพนจของส านกเลขาธการคณะรฐมนตรในการพจารณาสงเรองคนไดตามเหตผล ความจ าเปนของแตละกรณนาจะมความยดหยนและเหมาะสมมากกวา

เหนดวยกบขอสงเกตดงกลาว จงไดตดรางมาตรา ๒๖ เดมออก

๑๕.

รางมาตรา ๒๗ ส านกงานเลขาธการ วฒสภา

การเสนอรางกฎหมายตอรฐสภา มขอส งเกตวา (๑) นอกจากเอกสารทก าหนดไวในรางมาตรา ๒๘ (เดม)แลว ควรก าหนดใหตองเสนอเอกสารหรอหลกฐานทแสดงถงการเปดเผยผลการรบฟงความคดเหนและการวเคราะหผลกระทบตอประชาชนเพมขนดวย และ (๒) ควรก าหนดใหคณะรฐมนตรจดสงเอกสารบนทกความเหนของส านกงาน

เหนดวยกบขอสงเกตตาม (๑) จงไดแกไขเพมเตมรางมาตรา ๒๗ โดยก าหนดใหตองมการเปดเผยเอกสารดงกลาวไวในระบบกลางดวย ส าหรบขอสงเกตตาม (๒) เอกสารทส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาจดท าขนเพอประกอบการพจารณารางกฎหมายของรฐสภา ซงไดแก บนทกวเคราะหสรปสาระส าคญของรางกฎหมาย ตารางเปรยบเทยบรางกฎหมาย เปนเอกสารทเสนอตอรฐสภาอยแลว

๒๑

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

คณะกรรมการกฤษฎกาท เกย วของกบการพจารณา รางกฎหมายดงกลาวมายงรฐสภา ทงน เพอประโยชน ในการพจารณาของรฐสภาดวย

๑๖.

รางมาตรา ๒๙ ส านกงานเลขาธการ วฒสภา และเจาหนาท ส านกงานคณะกรรมการปฏรปกฎหมาย

รางมาตรา ๒๙ มขอสงเกตวา กฎหมายทไดรบยกเวน ไม ต องด าเน นการประเม นผลส มฤทธ ของกฎหมาย มขอสงเกตวา เหตใดจงยกเวนใหประมวลกฎหมายไมตองด าเนนการประเมนผลสมฤทธของกฎหมาย และกรณดงกลาวนจะสอดคลองกบรางพระราชบญญตการจดท าประมวลกฎหมายแบบตอเนองเพอใหประชาชนเขาถง ไดโดยสะดวก พ.ศ. .... ทส านกงานคณะกรรมการปฏรปกฎหมายด าเนนการอยหรอไม อยางไร

เหนวา ประมวลกฎหมายเปนกฎหมายทมลกษณะเฉพาะ ซงในปจจบน มการทบทวนความเหมาะสมอยโดยตลอด โดยคณะกรรมการปรบปร งประมวลกฎหมาย การก าหนดใหมการประเมนผลสมฤทธ เปนรอบระยะเวลาเหมอนกบพระราชบญญตทวไปจงไมสอดคลองกบสภาพ ความจ าเปน นอกจากน หลกการหรอเนอหาของประมวลกฎหมายทเปนหลกพนฐานในทางกฎหมายหรอเปนกฎหมายสารบญญตซงกระบวนการประเมนผลสมฤทธของกฎหมายตามทก าหนดไวในพระราชบญญตน อาจไมเหมาะสมทจะน ามาใชกบบทบญญตในลกษณะดงกลาว ส าหรบการทบทวนความเหมาะสมหรอการประเมนผลสมฤทธของประมวลกฎหมายแบบตอเนองตามรางพระราชบญญตการจดท าประมวลกฎหมายแบบตอเนองเพอใหประชาชนเขาถงไดโดยสะดวก พ.ศ. .... จะเปนประการใดกอาจก าหนดไวในรางพระราชบญญตดงกลาวเปนการเฉพาะได

ส านกงบประมาณ รางมาตรา ๒๙ มขอสงเกตวา ควรก าหนดบทยกเวน การประเมนผลส มฤทธ ตามมาตราน ให ครอบคลมถ งพระราชบญญตวาดวยงบประมาณรายจายดวย เนองจากตามรางพระราชบญญตวธการงบประมาณ พ.ศ. .... ไดก าหนดหลกเกณฑและวธการเกยวกบการประเมนผลสมฤทธของการใชจายงบประมาณไวเปนการเฉพาะไวแลว

เหนวา รางมาตรา ๒๙ (เดม) สอดคลองกบขอสงเกตแลว

๒๒

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

๑๗.

รางมาตรา ๓๐ กระทรวงการตางประเทศ มขอเสนอแกไขรางมาตรา ๓๐ (๒) ซงมรายละเอยดดงน “(๒ ) การพฒนากฎหมายใหสอดคลองกบหลกกฎหมายระหวางประเทศและแนวปฏบตสากล รวมทงพนธกรณระหวางประเทศทประเทศไทยตองปฏบตตามภายใตบงคบของกฎหมายระหวางประเทศ”

เหนวา รางมาตรา ๓๐ (๒) มสาระส าคญครอบคลมเนอหาตามขอสงเกตแลว

๑๘. รางมาตรา ๓๕ ส านกเลขาธการ คณะรฐมนตร

รางมาตรา ๓๕ วรรคสอง บญญตใหเมอปรากฏจากผลการประเมนผลสมฤทธวา กฎหมายใดมไดกอใหเกดผลสมฤทธตามวตถประสงคของการตรากฎหมายนน หรอไมคมคากบภาระทเกดขนแกรฐหรอประชาชน หรอมผลกระทบอนอนกอใหเกดความไมเปนธรรมแกประชาชนอยางรายแรง ใหหนวยงานของรฐทรบผดชอบด าเนนการเพอใหมการยกเลก ปรบปรง หรอแกไขเพมเตมกฎหมายนนโดยทนท การก าหนดบทบญญตเชนนจะมผลบงคบตอการใชดลพนจของคณะรฐมนตรใหมมตอนมตหลกการตามทหนวยงานของรฐเสนอหรอไม และเหนสมควรแกไขเพมเตมบทบญญตดงกลาวเพอใหคณะรฐมนตรมอ านาจในการตดสนใจและพจารณาเปนอยางอนไดตามทเหนสมควร

เหนวา รางมาตรา ๓๕ วรรคสอง เปนการก าหนดหนาท ของหนวยงานของรฐผรบผดชอบการประเมนผลสมฤทธใหตองด าเนนการยกเลก ปรบปรง หรอแกไขเพมเตมกฎหมาย หากแตคณะรฐมนตร จะพจารณาเหนชอบใหด าเนนการตามทหนวยงานของรฐดงกลาวเสนอหรอไม เพยงใด ยอมขนอยกบเหตผลและมตของคณะรฐมนตรทจะพจารณาไดตามทเหนสมควร

๒๓

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

๑๘. รางมาตรา ๓๖ กระทรวงการตางประเทศ มขอเสนอแกไขรางมาตรา ๓๖ (๒) จาก “ค าแปล ของกฎหมายเปนภาษากลางอาเซยน” เปน “ค าแปลของกฎหมายเปนภาษาองกฤษ” ทงน เพอใหเกดความชดเจนและสอดคลองกบถอยค าในกฎบตรอาเซยน ขอ ๓๔ “ภาษาทใชในการท างานของอาเซยน คอ ภาษาองกฤษ”

เหนดวยและไดแกไขใหเปนไปตามขอสงเกตแลว

กระทรวงการคลง มาตรา ๓๖ ก าหนดใหหนวยงานของรฐทรบผดชอบบงคบใชกฎหมายจะตองด าเนนการจดใหมค าแปลของกฎหมายและเผยแพรขอมลดงกลาวไวในระบบกลาง ควรจะตองมหนวยงานกลางทจะใหการรบรองความถกตอง ของค าแปลหรอไม เพอใหค าแปลของกฎหมายใชอางองอยางเปนทางการไดตอไป

เหนวา การจดใหมค าแปลกฎหมายตามหลกการของรางมาตราน เปนไปเพอประโยชนในการเขาถงและเขาใจกฎหมายไทยของชาวตางประเทศ หนวยงานของรฐจงสามารถจดใหมค าแปลของกฎหมายและเผยแพร ขอมลดงกลาวไดเอง อนง ในกรณทหนวยงานมความจ าเปนอยางยงทตองมการอางองค าแปลกฎหมายอยางเปนทางการ เชน ตองสงค าแปลกฎหมายใหแกหนวยงานของรฐบาลตางประเทศหรอองคการระหวางประเทศ กอาจสงค าแปลกฎหมายใหส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาตรวจสอบและรบรองได

คณะกรรมการปฏรป ประเทศดานกฎหมาย

เพอใหการด าเนนการเกดผลอยางมประสทธภาพ และเปนรปธรรม คณะรฐมนตรควรพจารณาก าชบใหหนวยงานทจะเสนอรางกฎหมายและหนวยงานผรกษาการตามกฎหมายถอปฏบตตามหลกเกณฑการด าเนนการ ทก าหนดไวตามรางพระราชบญญตนอยางเครงครด เพอใหการด าเนนการตามมาตรา ๗๗ ของรฐธรรมนญ เกดผล อยางเปนรปธรรม โดยใหส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาด าเน นการสรางความร ความเข าใจในการด าเน นการ

เหนดวยกบขอสงเกตในเรองน โดยในสวนของส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาไดมการพฒนาหลกสตรเกยวกบการฝกอบรมนกกฎหมายของหนวยงานของรฐ และก าหนดใหมการจดการฝกอบรมเพอสรางความรความเขาใจในการด าเนนการตามรางพระราชบญญตนแลว

๒๔

ท รางมาตรา หนวยงานของรฐ/

เจาหนาททมขอสงเกต ความเหนของหนวยงานของรฐ/เจาหนาท ผลการพจารณาของคณะกรรมการพฒนากฎหมาย

เพอเตรยมความพรอมส าหรบการปฏบตเมอมการประกาศใชเปนกฎหมายตอไป

๒๐. คณะรกษาความสงบ

แหงชาต กระบวนการจดท าร างกฎหมายและการประเมน

ผลสมฤทธของกฎหมายจดเปนเรองใหมทจะมผลใชบงคบ กบการด าเนนการของหนวยงานของรฐทกหนวยงาน ดงนน ส านกเลขาธการคณะรฐมนตรและส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา จะตองมการสรางความรความเขาใจ รวมทง ปรบแนวปฏบตของหนวยงานทบงคบใชกฎหมาย เพอใหส าม ารถด า เน น ก าร ได อ ย า งถ กต อ งต ามกฎ ห มาย มประสทธภาพในการบงคบใชกฎหมายใหสามารถรกษาป ระ โยชน ส าธารณ ะ และอ าน วยความ เป น ธรรม แกประชาชนไดสมดงเจตนารมณทรางพระราชบญญตนบญญตไว

เหนดวยกบขอสงเกตดงกลาว และจะน ามาใชประกอบการพจารณาก าหนดแนวทางตามรางพระราชบญญตนตอไป