1. ดโฆษณาแลวตอบค าถามตอไปน

1.1 จดเดนของสอโฆษณา..?

1.2 ความชอบและไมชอบในสอโฆษณา..?

1.3 ความนาสนใจและเราความสนใจในการตดสนใจซอ..?

ค าถาม

ความหมาย

• การโฆษณา (Advertising)

หมายถง การกระท าไมวาวธใดๆ เพอใหประชาชนเหนหรอรบทราบขอความ

เพอประโยชนในการคา เปนการน าเสนอตอสาธารณชน (Public Presentation)

บอกขาวสารสนคาแกคนจ านวนมากไมเจาะจงเฉพาะตวหรอกลมขาวสารตองมความ

เปนสากล เขาใจไดท วไป กระตนใหเกดการรบร และพฤตกรรมการซอ และเปน

วธการน าเสนอตอสาธารณชนโดยไมใชตวบคคล (Nonpersonal Presentation)

ระบชอสนคา บรการ หรอองคกรทเปนเจาของสนคาอยางชดเจน น าเสนอโดยการ

ผานสอตางๆ ซงลวนแตตองใชงบประมาณคาใชจายทงสน

• สอโฆษณา (Advertising media)

หมายถง สงทใชเปนสอในการโฆษณา เชน หนงสอพมพ สงพมพ

วทย โทรทศน โทรศพท ปายโปสเตอร หรอกลาวไดวา การโฆษณา คอการ

เผยแพร ชกจงในเรองเกยวกบผลตภณฑ การผลตดวยขอความโดยการ

ผานสอประเภทตางๆ ดวยจดมงหมายเพอชวยในการจ าหนายสนคา

ไปถงมอผบรโภคโดยเรว

ความหมาย

• สอโฆษณาเกยวกบสขภาพ

หมายถง สอโฆษณาทใชกบผลตภณฑสขภาพ ตางๆ ไมวาจะ

เปนสนคาหรอบรการ ไดแก ยา เครองส าอาง อาหาร วตถเสพตดใหโทษ

วตถออกฤทธตอจตและประสาท สารเคม รงส ตลอดจนบรการทาง

การแพทย โดยผานชองทางตางๆ เชน สอสงพมพ สอมวลชนตางๆ

รวมทงสอในลกษณะอนๆ ทงนเพอใหผบรโภครบรขอมลขาวสารดาน

สขภาพ เพอกระตนจงใจใหผบรโภคซอหรอใชสนคาหรอบรการนน

ความหมาย

• ผลตภณฑสขภาพ (Health products)

เปนผลตภณฑทมความเกยวของกบชวตประจ าวนของบคคลทวไป

ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณะสข เปนหนวยงานซงม

หนาทหลกในการก ากบดแลและสงเสรมการผลต การจ าหนาย การส งน าเขามาใช

ในราชอาณาจกร และการโฆษณาผลตภณฑสขภาพตางๆ ทอยในความควบคม

ไดแก อาหาร เครองส าอาง วตถอนตราย ยา เครองมอแพทย สารเสพตดใหโทษ

ใหเปนไปตามกฎหมายทเกยวของเพอคมครองผบรโภคใหไดรบความปลอดภย

ความเหมาะสม ไดรบประโยชนจากการใชและการบรโภคผลตภณฑดงกลาว

ความหมาย

1. สอทางตรง

การโฆษณาโดยตรงผานทางสอตางๆ เชน หนงสอพมพ

โทรทศน วทย นตยสาร เปนตน จะมค าอธบายถง

ประโยชนหรอคณคาของสนคาอยางชดเจน

สอทางตรง

2. สอแอบแฝง

เปนวธการสงขอมลอยางแนบเนยนของสนคาไปสผบรโภค

โดยโฆษณาไปพรอมๆ กบรายการโทรทศน

สอแอบแฝง

วธการโฆษณาแฝงในละคร เชน

• การแฝงผานสปอตส น หรอ VTR ทงกอนและหลงละครจบ

• การแฝงผานกราฟฟกทเปนภาพคตเอาทสลบระหวางฉาก

• การแฝงวตถ เชน การน าสนคามาวางประกอบฉาก

• การแฝงบคคล โดยก าหนดใหนกแสดงมการหยบ จบ และใชสนคา

• การโฆษณาผานรายการโทรทศน ดงดดมากทสด เพราะสอสารไดท ง

ภาพเคลอนไหวและเสยง อาจใชผมชอเสยงมาสรางความนาสนใจ แตอาจได

ขอมลเพยงไมกวนาท ซงสวนใหญจะเกนจรง

• สอทมโฆษณาแฝงอยมาก คอ รายการบนเทง ละคร ภาพยนตร เกมโชว

• ส านกงานสงเสรมสขภาพ (สสส.) รวมกบเครอขายตางๆ เหนถงความจ าเปนให

มการควบคมการโฆษณาแฝงในสอ มขอเสนอตอแนวทางแกไขวาไมควรม

โฆษณาแฝงในรายการขาวและรายการเดก

• ส าหรบรายการทมโฆษณาแฝงมากควรก ากบการโฆษณาแฝงใหมนอยทสด

ไมเอาเปรยบผบรโภค ซงในแนวทางควบคม ควรมการลงโทษ และปรบ

• หากมโฆษณาแฝงในรายการทหาม คณะกรรมการคมครองผบรโภค (สคบ.)

มอ านาจในการส งปรบสถาน หากพบวามการโฆษณาแฝงในรายการทหาม

2. สอโฆษณามผลตอการเลอกซอสนคาอยางไร?

3. ความตองการหรออยากรอยากลองผลตภณฑทเหนจาก

สอโฆษณา ถอเปนอทธพลของสอโฆษณาหรอไม?

ค าถาม

การเลอกรบสอโฆษณามผลตอสขภาพดงน

1. ดานสขภาพรางกาย

เชน ดมนมแลวเกดอาการทองเสย ผงซกฟอกบางยหอ ซกแลวเกดการ

แพอยางรนแรง ดงนนสอโฆษณาจงมอทธพลใหคนตดสนใจซอผลตภณฑหรอใช

บรการตางๆ ซงสงผลตอสขภาพรางกายของผบรโภคโดยตรง

2. ดานสขภาพจต

เชน มการใชสนคาทมคณภาพ มคณสมบตเปนจรงตามค าโฆษณายอม

สงผลใหเกดความพงพอใจ สวนสนคาและบรการตางๆ ทผบรโภคเลอกใชม

คณภาพไมเปนจรงตามทผผลตโฆษณา สงผลเสยหายและเปนอนตรายตอสขภาพ

ยอมท าใหเกดความไมพงพอใจในสนคาและบรการตางๆ

3. ดานสขภาพสงคม

สอทมความสรางสรรคจะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมสขภาพในทางทพง

ประสงค ในขณะทสอทน าเสนอพฤตกรรมสขภาพทไมเหมาะสม แตพยายามน าเสนอวาเปนคานยม

ของสงคมทจะสงผลใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมสขภาพในทางทไมพงประสงค

4. ดานสขภาพปญญา

สอโฆษณาจ านวนมากทใชกลวธการโฆษณาเปนการสงเสรมคานยมหรอแบบแผนการ

ด าเนนชวตทเปนวตถนยม แทนทจะเปนการใชชวตแบบพอเพยง เชน การทเราจะซอสนคาชนหนงเรา

จะตองตดสนใจอยางมเหตมผลทเหมาะสมวาสมควรซอหรอไม ความรจกพอประมาณ คอซอในจ านวน

เทาทจ าเปน ในราคาทเหมาะสม การมสตสมปชญญะกอนการตดสนใจซอ ไมหลงใหลหรอตกเปน

เหยอของค าโฆษณา หรอสงจงใจใดๆ เพราะจะท าใหเราตดสนใจซอสนคานนดวยความตองการทาง

จตวทยามากกวาเปนการตดสนใจซอโดยใชเหตผลและปญญา

1. เพอแนะน าสนคา หรอบรการ ใหเปนทรจกเผยแพร และ

สงเสรมการขายสนคานน

2. เพอทราบขอมลขาวสารเกยวกบสนคาหรอบรการนนวาการ

พฒนาไปอยางไร

3. เพอสรางแรงจงใจใหเกดความตองการใชสนคานนๆ

4. เพอแสวงหาการจ าหนาย หรอคงรกษา และเพมยอดในการ

จ าหนายและบรการ

หลกการประเมนสอโฆษณาเกยวกบสขภาพ1) เพมพนความรในการเลอกซอผลตภณฑสขภาพ

2) ไมรบฟงเฉพาะขอมลทไดจากการโฆษณาแตเพยงอยางเดยว

3) สนใจทจะอานหรอหรอฟงขาวตางๆ เกยวกบปญหาทเกดกบการใชผลตภณฑสขภาพทมผรองเรยนผานสอมวลชนหรอเวบบไซตตางๆ

4) พงระลกไววาของทมราคาแพงอาจไมใชของทมคณภาพดเสมอไป

5) พจารณาขอมลใหละเอยดและถถวนกอนตดสนใจซอ

การเลอกซอผลตภณฑสขภาพ1) ตรวจดฉลากของผลตภณฑ

2) สอบถามขอเทบจจรงเกยวกบคณภาพของผลตภณฑจากผทเคยใชแลว

3) อยาหลงเชอค าโฆษณา ควรศกษาเงอนไข หรอขอจ ากดของผลตภณฑใหเขาใจกอน

4) หากพบวาโฆษณาเกนจรง หรอสงสยวาอาจเปบ นอนตรายตอสขภาพ ควรขอรองใหหนวยงานมาตรวจสอบ

1. ฝกแยกแยะสอทางบวกและทางลบ

• สอทางบวก คอ สอทมการสงเสรมพฤตกรรมสขภาพ

พฒนาความคดในเชงสรางสรรค

• สอทางลบ คอสอทมผลกระทบตอสขภาพ กระตนใหม

พฤตกรรมทไมถกตอง

2. ค านงถงความเปนจรง

3. มความไวในการรบสอ

4. ไมหลงเชองาย

คอนแทคเลนส (Contact Lenses)• เลนสสมผส (Contact Lens) หมายความวา ผลตภณฑทผลตจากโพลเมอร หรอวสด

อนมลกษณะเปบ นแผนใชครอบบนกระจกตา (Cornea) เพอแกไขความผดปกตของสายตา รกษาโรคทเกยวของกบตา ความสวยงาม หรอวตถประสงคอน

• บกอายคอคอนแทคเลนสชนดหนง ใชในทางการแพทยมานานแลว บกอายไมไดหมายความวาใสแลวตาด าจะโตขน เพยงแตใสแลวจะท าใหดตาด าใหญขน วสดทท าสทท าใหตาด าใหญขนจะเปบ นสลกษณะพเศษทมลกษณะทสวางเหบนภาพมนวาว

• วตถประสงคหลกใหญๆ ในการใชคอนแทคเลนสจะมอย 3 อยาง

1. การใชเพอการแกไขภาวะสายตาผดปกต เชน สายตาสน สายตาเอยง

2. การใชเพอการรกษาโรคทางกระจกตาบางอยาง เชน กระจกตาบาง กระจกตาเอยง

3. การใชเพอการสวยงาม สมยกอนเรมแคการมคอนแทคเลนสส เชน สน าตาล สฟา

**ขอควรระวงในการใชคอนแทคเลนส**1. การใชคอนแทคเลนสควรไดรบการส งใชและตรวจตดตามทกปโดยจกษแพทย

2. ผทมสภาวะของดวงตาผดปกต เชน ตอเนอ ตอลม ตาแดง กระจกตาไวตอความรสก

ลดลง ตาแหง กระพรบตาไมเตมท ไมควรใชคอนแทคเลนส

3. ควรใชน ายาลางเลนสสมผสทใหม และเปลยนน ายาฆาเชอโรคส าหรบเลนสสมผสทก

คร งทแชเลนสสมผส และแมไมใสเลนสสมผส ควรเปลยนน ายาใหมในตลบทกวน

4. ควรเปลยนตลบใสคอนแทคเลนสทกสามเดอน

5. ลางมอฟอกสบใหสะอาดทกคร งกอนสมผสเลนส

6. ไมควรใสคอนแทคเลนสทกชนดเวลานอน ถงแมจะเปนชนดใสนอนไดกตาม

7. ไมควรใสคอนแทคเลนสขณะวายน า เพราะอาจท าใหเกดการตดเชอทตาได

8. หากเกดอาการผดปกต เชน เจบหรอปวดตาเปนอยางมากรวมกบอาการแพแสง ตามว

น าตาไหลมากหรอตาแดง ใหหยดใชคอนแทคเลนสทนท และรบพบจกษแพทยโดยเรว

• ส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต หรอ กสทช. ไดใหความรกบผบรโภคสอวทย-โทรทศน วาเราจะตองม "สตและปญญา" ในการเลอกรบขาวสารเพอใชขอมลเหลานนใหเกดประโยชน

• มทางเลอกมากขนในการบรโภคและการใชชวตประจ าวน

• ชวยควบคมความเชอและพฤตการณสวนตวของเราได เชน ไมเชอตามโฆษณาผวขาวหรอผมสวย แตพจารณาจากคณภาพสนคา

• นอกจากนยงการรเทาทนสอยงน าไปสการตระหนกในสทธการสอสารของประชาชน

ด...ท าไมถงตองรเทาทนสอ...

***หากสงสย ไมชดเจน หรอสอบถามไดท ส านกงานสาธารณสขจงหวด

หรอโรงพยาบาลทกท หรอ รองเรยนทส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.)

ศนยเฝาระวงและรบเรองรองเรยนผลตภณฑสขภาพ ไดโดยทาง

• สายดวน 1556

• จดหมาย/หนงสอรองเรยนท ต ปณ.52 ปณจ.นนทบร 11000

• หรอ E-mail : complain@fda.moph.go.th

• รองเรยนดวยตนเอง (กรณทมตวอยางมามอบให) ไดทฝายบรการเรองรองเรยน

4. การเลอกซอสนคาจากสอโฆษณาตางๆ

ควรมหลกในการพจารณาอยางไร?

ค าถาม

พระราชบญญตคมครองผบรโภค พ.ศ.2522 เเละแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2541

ไดบญญตใหความคมครองผบรโภคไว 5 ประการ ดงน

1. สทธจะไดรบขาวสารรวมทงค าพรรณนาคณภาพทถกตองเพยงพอกบสนคา

และบรการ

2. สทธทจะมอสระในการเลอกซอสนคาและบรการ

3. สทธทจะไดรบความปลอดภยจากการใชสนคาและบรการ

4. สทธทจะไดรบความเปนธรรมทางสญญา

5. สทธทจะไดรบความพจารณา และชดเชยความเสยหาย

อย. เตอนคลนกเสรมความงามอยาโฆษณาเกนจรง!!สถานเสรมความงาม• การโฆษณา เชน มขอความวา

“มเครองเลเซอร เครองอลตราซาวด ไออนโต (Ionto) อนฟราเรด IPL เทอรมาจ ลดน าหนก โดยใชคลนวทยทมความถสง (RF) ในการเสรมความงาม”

ขอความนจดเปบ นการโฆษณาเครองมอแพทยทตองขออนญาตจาก อย. กอน จงจะน ามาใชบรการได หากฝาฝนตองระวางโทษจ าคกไมเกน 6 เดอน หรอปรบไมเกน 50,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ• การประกอบวชาชพเวชกรรมโดยไมไดขนทะเบยนและรบอนญาต ตองมโทษจ าคกไมเกน

3 ป หรอปรบไมเกน 30,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ• การประกอบกจการและด าเนนการสถานพยาบาลโดยไมไดรบอนญาต มโทษจ าคกไมเกน 3

ป หรอปรบไมเกน 60,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

กรณศกษาเกยวกบกฎหมายคมครองผบรโภค

เครองส าอาง สารหามใชในเครองส าอาง เชน

x สารไฮโดรควโนน มคณสมบตในการฟอกสผว (Skin bleaching agent)

x กรดเรตโนอก เปนสารทชวยใหเกดการแบงตวของเซลลผวหนง และหลดลอกได

(peecling agent)

x ปรอทและแอมโมเนย ออกฤทธรบกวนการท างานของเอนไซม tyrosinase ท าให

ลดการสรางเมดสผวเมลานน จงชวยใหผวขาวขน

หากพบมสารหามใช มโทษจ าคกไมเกน 1 ป หรอปรบไมเกน 60,000 บาท หรอท งจ าท งปรบ

หากพบแสดงฉลากไมถกตอง มโทษจ าคกไมเกน 3 เดอน หรอปรบไมเกน 20,000 บาท

หรอทงจ าท งปรบ

หากพบวาโออวดสรรพคณเกนจรง มโทษจ าคกไมเกน 6 เดอน หรอปรบไมเกน 30,000 บาท

หรอทงจ าท งปรบ

กรณศกษาเกยวกบกฎหมายคมครองผบรโภค(ตอ)

ผลตภณฑเครองส าอางทกชนดจะไมมเครองหมาย อย. แสดงบนฉลาก แต

จะตองแสดงเลขทใบรบแจง เปนตวเลข 10 หลก เชน 10-1-5512345 พรอมท งฉลาก

ภาษาไทยมรายละเอยดดงน

ฉลากเครองส าอาง

**ดงนน เลข อย. เครองส าอาง เปนเพยงเลขแสดงการ "จดแจง" ไมใชการ "รบรอง"

…สญลกษณตางๆ บอกอะไร ?...

สญลกษณรไซเคล หมายถง บรรจภณฑชนนสามารถน าไปรไซเคลไไ

ชวยลไโลไกร อนไ อกทางหนง

สญลกษณหนงสอ หรอหนงสอพร อมมมอช หมายถง ผ ใชช ควรอานาลไาก

ใชห ลไะเอยกอนใชช เพราะอาจมค าเตอนหรอข อควรระวงใชนการใชช

ผลไตภณฑระบอยทาลไาก

สญลกษณกระปองเปด แลไ วมตวเลไขก ากบไว ตาม วย M (Month)

หมายถง ผลไตภณฑนมอายเทาไร (ระบเปนจ านวนเอน) นบตงแต

เปใชห เนอผลไตภณฑสมผสอากาศ

ค าศพททพบบอยในผลตภณฑเสรมความงาม

Antioxidant = สารตานอนมลอสระ ทชวยปกปองและลบเลอนรวรอย

Non - Comedogenic = ไมมสวนผสมทท าใหรขมขนอดตนอนเปบ นสาเหตของสว

Clinically Proven = ผานการทดสอบจากคลนกของเครองส าอางยหอนนๆ แลว

Dermatologist - Tested = ผานการทดสอบจากแพทยผวหนงแลว

Hypo - Allergenic = มความเสยงทจะเกดอาการแพไดนอย จงเหมาะส าหรบผทมผวแพงาย

Retinol A = สวนผสมทชวยลบเลอนรวรอย รองลก

Broad spectrum = ชวยปกปองผวจากรงสยวบ ( UVB ท าใหผวไหม )

Oil free = ปราศจากน ามนทกชนด

ขอความลกษณะน...โฆษณาไมได

• เครองปรบอากาศ “ฆาเชอโรค เชอรา ไวรส แบคทเรย”

• ผงซกฟอก “ขาวสะอาดทนใจ”

กรณศกษาเกยวกบกฎหมายคมครองผบรโภค(ตอ)

เปนขอความทจะกอใหเกดความเขาใจผดในสาระส าคญเกยวกบสนคาหรอบรการ

ไม วาจะกระท าโดยใชหรออางองรายงานทางวชาการสถต หรอสงใดสงหนงอนไมเปน

ความจรงหรอเกนความจรง หรอไมกตาม

ตองระวางโทษจ าคกไมเกน 3 เดอน หรอปรบไมเกน 30,000 บาท หรอ

ทงจ าท งปรบ

5. หากนกเรยนซอสนคาชนดหนงมาใช ซงโฆษณาวา

จะชวยใหผวหนาขาวใสภายใน 7 วน หลงใชแลวหนาของ

นกเรยนมผนแดงขน และปวดแสบปวดรอน ในฐานะทเปน

ผบรโภค นกเรยนจะปฏบตอยางไรในการคมครองผบรโภค

ใหกบตนเอง จงอธบาย

ค าถาม

ใหนกเรยนจดกลม กลมละ 4-5 คน และจดท าเอกสารใหความรเกยวกบสอโฆษณากบ

สขภาพ โดยเลอกสอโฆษณาประเภทตางๆ แลวน ามาวเคราะหอทธพลของสอโฆษณาเกยวกบ

สขภาพเพอการเลอกบรโภค พรอมระบขอปฏบตตนตามสทธของผบรโภค

โดยใหครอบคลมประเดนตามทก าหนด ดงน

• การวเคราะหอทธพลของสอโฆษณาเกยวกบสขภาพ

• การบอกแนวทางการเลอกบรโภคสนคาจากสอโฆษณาอยางฉลาดและปลอดภย

• การระบสทธข นพนฐานของผบรโภคและกฎหมายทเกยวของกบการคมครองผบรโภค

• การบอกประโยชนทไดรบจากการวเคราะหอทธพลของสอโฆษณาเกยวกบสขภาพ