ปีงบประมาณ พ.ศ. 25543.10...

แนวทางการบรหารจดการทรพยากรแรแมงกานส

ปงบประมาณ พ.ศ. 2554

โดย

นายจ าลอง ปนตาวงศ

นายอานนท นนทโส

นายสถาพร กาวเนตร

กรมทรพยากรธรณ

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

อธบดกรมทรพยากรธรณ นายอดศกด ทองไขมกต

ผอ านวยการส านกทรพยากรแร

นายอดชาต สรนทรค า

ผอ านวยการสวนอนรกษและจดการทรพยากรแร นายจ าลอง ปนตาวงศ

เอกสารเผยแพร

จดท าโดย : ส านกทรพยากรแร กรมทรพยากรธรณ ถนนพระราม 6 เขตราชเทว กรงเทพมหานคร 10400 โทรศพท 0-2621-9758 โทรสาร 0-2621-9753

กนยายน 2554

สารบญ

บทาดยอ ............................................................................................................. 1

1. ขอมลทวไป ..................................................................................................... 2

1.1 าวามเปนมา ......................................................................................... 2

1.2 วตถประสงา ......................................................................................... 3

1.3 กจกรรมหลก ........................................................................................ 3

1.4 พนทปฏบตงาน ..................................................................................... 3

1.5 ขอมลการส ารวจธรณฟสกสทางอากาศ ...................................................... 3

2. แรแมงกานส .................................................................................................... 4

2.1 าณสมบตของโลหะและแรแมงกานส ........................................................ 4

2.2 การใชประโยชนแรแมงกานส ................................................................... 6

2.3 าวามเปนพษของแรแมงกานส ................................................................. 8

3. แหลงแรแมงกานสและการผลต .......................................................................... 10

3.1 แหลงแรแมงกานสของโลก...................................................................... 10

3.2 การท าเหมองแรแมงกานสก .................................................................... 10

3.3 ปรมาณผลผลตแรแมงกานสของโลก ........................................................ 15

3.4 สถานการณราาาสนแรแมงกานสของโลก .................................................. 18

3.5 แหลงแรแมงกานสในประเทศไทย ............................................................ 20

3.6 การผลตแรแมงกานสของไทย .................................................................. 20

3.4 การสงออกและการน าเขาสนแรแมงกานส .................................................. 27

3.8 สถานการณราาาสนแรแมงกานสของไทย .................................................. 27

3.9 การผลตโลหะแมงกานสและโลหะผสม ...................................................... 27

3.10 มลพษจากแหลงแรแมงกานสทประเทศเมกซโก ....................................... 28

4. แนวทางการบรหารจดการทรพยากรแรแมงกานส .................................................. 29

4.1 แนวทางการบรหารจดการดานอนรกษแหลงแร .......................................... 29

4.2 แนวทางการบรหารจดการดานสนบสนนขอมลทางวชาการ ........................... 29

4.3 แนวทางการบรหารจดการดานสงแวดลอมและสงาม................................... 30

4.4 แนวทางการบรหารจดการระดบภมภาา .................................................... 32

5. ขอเสนอแนะในการส ารวจหาแหลงแร .................................................................. 33

5.1 แหลงแรแมงกานสบานพราว-บานาลองยาง อ.วฒนานาร จ.สระแกว ........... 33

5.2 แหลงแรแมงกานสบานปางกวาง อ.แมแตง จ.เชยงใหม ............................... 33

5.3 แหลงแรแมงกานสหวยาต อ.หวยาต จ.อทยธาน ....................................... 34

5.4 แหลงแรแมงกานสพญาเมงราย อ.พญาเมงราย จ.เชยงราย .......................... 34

5.5 แหลงแรแมงกานสบานล าโชา อ.ศรสชนาลย จ.สโขทย ................................ 35

แนวทางการบรหารจดการทรพยากรแรแมงกานส

โดย นายจ าลอง ปนตาวงศ

บทคดยอ

กรมทรพยากรธรณมภารกจในการสงวน อนรกษ ฟนฟ และบรหารจดการดาน

ธรณวทยาและทรพยากรธรณของประเทศ ไดเลงเหนถงการใชประโยชนทรพยากรแรแมงกานสในพนท

จงหวดตางๆ ซงจะมสวนชวยใหเศรษฐกจของประเทศดขน เนองจากประเทศไทยมแหลงแรแมงกานส

ในหลายจงหวด เชน เชยงราย เชยงใหม ล าพน สโขทย เลย และสระแกว ในอดตมการท าเหมองแร

แมงกานสหลายแหงในพนทอ าเภอแมแตง และอ าเภอแมแจม จงหวดเชยงใหม อ าเภอล จงหวดล าพน

และอ าเภอเชยงาาน จงหวดเลย จนกระทงประทานบตรแรแมงกานสเหลานนหมดอายไป รวมทง

ปรมาณส ารองแรแมงกานสในแหลงแรลดนอยลงหรอหมดไป แตจากลกษณะธรณวทยาแหลงแรใน

บรเวณเหมองแรเกาในจงหวดตางๆ บงชวาปรมาณส ารองแรแมงกานสยงางเหลออยอกมาก สามารถท

จะพฒนาใหเปนเหมองแรไดอก โดยปจจบนมพนทประทานบตรแรแมงกานสเหลอเพยง 3 แปลง

เทานน ท าใหปรมาณการผลตแรแมงกานสของประเทศลดนอยลงมาก จากทเายมการผลตแรแมงกานส

ไดปละมากกวา 100,000 เมตรกตน จากการส ารวจตรวจสอบลกษณะธรณวทยาแหลงแรแมงกานส

รวม 18 แหลง ในพนท 11 จงหวด ประกอบดวย จงหวดเชยงราย เชยงใหม แมฮองสอน ล าพน สโขทย

แพร อทยธาน เลย สระแกว ระยอง และฉะเชงเทรา พบวาแหลงแรแมงกานสมปรมาณทรพยากรแร

ตงแต 10,000-12,500,000 เมตรกตน รวมทงหมดประมาณ 18 ลานเมตรกตน และมาวามสมบรณ

ของโลหะแมงกานสตงแตรอยละ 10-60 าวามสมบรณเฉลยรอยละ 25-35 โดยแหลงแรสวนใหญ

ตงอยในเขตปาสงวนแหงชาต มเพยงบางสวนทตงอยในเขตปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม และทดน

กรรมสทธ

แนวทางการบรหารจดการทรพยากรแรแมงกานสทไดจดท าขนประกอบดวย

3 แนวทางหลก าอ แนวทางดานอนรกษแหลงแร แนวทางดานสนบสนนขอมลทางวชาการ และ

แนวทางดานสงแวดลอมและสงาม รวมทงแนวทางการบรหารจดการระดบภมภาา (ภาาตะวนออก)

โดยพจารณาถงาวามเหมาะสมในดานตางๆ เพอใหมการใชทรพยากรแรใหเกดประโยชนอยางยงยน

ใหประชาชนในทองถนมสวนรวมในการดแลสงแวดลอม และไดรบการจดสรรผลประโยชนอยาง

เปนธรรม พรอมทงไดรวบรวมผลการส ารวจตรวจสอบลกษณะธรณวทยาแหลงแรแมงกานสในบาง

แหลงซงเปนสวนหนงของแหลงแรทงหมด เพอแสดงใหเหนถงทรพยากรแรแมงกานสของประเทศท

กระจายอยในพนทจงหวดตางๆ และเปนขอมลส าหรบภาาเอกชนทสนใจในการส ารวจหาแหลงแร

แมงกานสทจะพฒนาขนมาใชประโยชนในอนาาตตอไป

1. ขอมลทวไป

1.1 ความเปนมา

การจดท าแนวทางการบรหารจดการทรพยากรแรแมงกานส เปนงานทไดรบงบประมาณ

ประจ าป พ.ศ. 2554 ภายใตแผนงาน : การอนรกษและบรหารจดการทรพยากรธรรมชาต ผลผลต 1 :

การบรหารจดการทรพยากรธรณ กจกรรมหลก 2 : การจดท านโยบาย แผน มาตรการและแนวทางการ

บรหารจดการทรพยากรธรณ งาน/โารงการ : การจดท าแนวทางการอนรกษและจดการทรพยากรแร

กจกรรมยอย : การจดท าแนวทางการบรหารจดการทรพยากรแรแมงกานส ซงรบผดชอบด าเนนการโดย

สวนอนร กษและจดการทรพยากรแร ส านกทรพยากรแร กรมทรพยากรธรณ กระทรวง

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

กรมทรพยากรธรณ ตระหนกถงาวามส าาญของการบรหารจดการทรพยากรแร ของ

ประเทศอยางเปนระบบ เพอน าไปสการบรหารจดการทเออตอการพฒนาอยางยงยน การใชประโยชน

ทรพยากรแรอยางามาาเหมาะสมกบภาวะเศรษฐกจทนตอการเปลยนแปลงของโลกในยาโลกาภวฒน

พรอมทงมาวามสมดลในการใชประโยชน การอนรกษ ทมผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสด และได

ประโยชนสงสด การบรหารจดการทรพยากรแรทเปนระบบ จ าเปนตองมาวามพรอมหลายดานไดแก

การมขอมลทรพยากรแรทารบถวนสมบรณและพรอมใชงาน การสรางาวามร าวามเขาใจแกประชาชนใน

ดานการพฒนาแหลงทรพยากรแร รวมทงการรกษาาณภาพสงแวดลอมและการฟนฟสภาพพนทการ

ท าเหมองแร การวจยและพฒนาดานทรพยากรแร และการเพมมลาาทรพยากรแร

ประเทศไทยมแหลงแรแมงกานสในหลายจงหวด เชน เชยงราย เชยงใหม ล าพน

แมฮองสอน สโขทย แพร อทยธาน เลย และสระแกว ในอดตเายมการผลตสนแรแมงกานสเปน

ปรมาณมากในจงหวดเชยงใหมและจงหวดล าพน จนกระทงปรมาณแรส ารองไดลดนอยลงไป

มาก ในปจจบนประเทศไทยมการผลตสนแรแมงกานสไดเพยงเลกนอย แตาาดวายงางเหลอปรมาณ

ทรพยากรแรแมงกานสอกมากในจงหวดทเายมการผลตแร และแหลงแรในจงหวดอนๆดงกลาว แต

แหลงแรสวนใหญตงอยในเขตปาเพอการอนรกษ (Zone C) ในเขตปาสงวนแหงชาต และในพนทชน

าณภาพลมน าชนท 1A และบางแหลงอยในเขตปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม นอกจากนแรแมงกานสเปน

แรทกอใหเกดมลพษตอสงแวดลอม และสขภาพได การพฒนาแหลงแรแมงกานสในพนทตางๆ จงตอง

พจารณาถงผลดผลเสยในทกดานอยางรอบาอบ

กรมทรพยากรธรณ ในฐานะหนวยงานทมหนาทในการน าเสนอนโยบายและแนวทาง

การบรหารจดการทรพยากรธรณของประเทศ จงไดมแผนงานการจดท าแนวทางการบรหารจดการ

ทรพยากรแรแมงกานสของประเทศไทยอยางเหมาะสม ถกตองตามหลกวชาการและามาาสงสด

โดยา านงถงปจจยทเกยวของในทกดาน ซงจะน าไปสการพฒนาแหลงแรทมาวามขดแยงนอยทสดและ

สงามอยรวมกนไดกบการพฒนาแหลงแร ใหมการจดสรรผลประโยชนทรพยากรแรระหวางรฐ

ผประกอบการ และผมสวนไดสวนเสยในทองถนอยางเปนธรรม

2

1.2 วตถประสงค

เพอส ารวจ ตรวจสอบและประเมนแหลงแรแมงกานสในจงหวดตางๆ ทวประเทศ ส าหรบ

เปนขอมลลกษณะธรณวทยาแหลงแร รวมกบขอมลพนฐานตางๆ ขอมลทางดานเศรษฐกจ สงาม

สงแวดลอม และเทาโนโลยการผลต รวมทงขอมลแรแมงกานสประกอบดวย การผลต การน าเขา

การสงออก และการใชประโยชน เพอประมวลผลและจดท าแนวทางการบรหารจดการทรพยากรแร

แมงกานสของประเทศ

1.3 กจกรรมหลก

กจกรรมหลก ของการจดท าแนวทางการบรหารจดการทรพยากรแรแมงกานส

ประกอบดวย กจกรรมตามขนตอนตางๆ ดงน

1) ศกษาหาแนวทางการบรหารจดการทรพยากรแรแมงกานส

2) รวบรวมและประมวลผลขอมลพนฐาน

3) ส ารวจ ตรวจสอบ และประเมนแหลงแรและพนทศกยภาพแรแมงกานส

4) ศกษาขอมลดานเศรษฐกจ สงาม และสภาพแวดลอม แลวน าเสนอผลการ

ด าเนนงานในทประชมสมมนาระดมาวามาดเหน

1.4 พ นทปฏบตงาน

พนทปฏบตงานอยในทองทจงหวดทมแหลงแรแมงกานส ประกอบดวยจงหวด

เชยงราย เชยงใหม แมฮองสอน ล าพน สโขทย แพร อทยธาน เลย สระแกว ระยอง และฉะเชงเทรา รวม

11 จงหวด ในแผนทภมประเทศ มาตราสวน 1: 50,000 ล าดบชด L7018 จ านวน 13 ระวาง าอ

ระวางอ าเภอพญาเมงราย (5048 IV) ระวางอ าเภอแมแตง (4744 II) ระวางอ าเภอล (4744 I)

ระวางอ าเภอทงเสลยม (4943 IV) ระวางอ าเภอศรสชนาลย (4944 II) ระวางอ าเภอวงชน (4944

IV) ระวางอ าเภอบานไร (4939 III) ระวางบานนาาอ (5344 I) ระวางอ าเภอปากชม (5345 II)

ระวางอ าเภอวงน าเยน (5435 IV) ระวางอ าเภอวฒนานาร (5436 II) ระวางบานเขาฉกรรจ (5436

III) ระวางอ าเภอนายายอาม (5435 IV) และระวางอ าเภอทาตะเกยบ (5435 IV) ในเขต UTM

ZONE 47 N และ 48 N

พกดต าแหนง (UTM Coordinate) ทอางถงในแนวทางการบรหารจดการทรพยากรแร

แมงกานสน ก าหนดจากแผนทภมประเทศ มาตราสวน 1:50,000 ล าดบชด L7018 ของกรมแผนท

ทหารดงกลาวขางตน ซงใชหลกฐานแผนท (Map Datum) ในระบบ WGS 84 (World Geodatic

System 1984) ดงนน ในการใชเารองหาพกดต าแหนงระบบดาวเทยม (GPS) เพอก าหนดต าแหนงลง

บนแผนทภมประเทศดงกลาว จะตองตงขอมลของเารองหาพกดต าแหนงใหอยในระบบ WGS 84

เทานนจงจะไดต าแหนงทถกตอง ถาจะน าาาพกดต าแหนงแหลงแรแมงกานสในรายงานนไปก าหนดลง

ในแผนทภมประเทศ มาตราสวน 1:50,000 ล าดบชด L7017 ซงเปนแผนทแบบเกา จะตองท าการ

เปลยนาาพกดใหอยในระบบ Indian/Thailand (Indian 75) กอน จงจะไดต าแหนงทถกตอง

3

2. แรแมงกานส

2.1 คณสมบตของโลหะและแรแมงกานส

แมงกานส (Manganese) เปนธาตโลหะ มสญลกษณทางเามาอ Mn หมายเลขอะตอม

25 โลหะแมงกานสมสขาวเงน แขง และเปราะ ธาตแมงกานสเกดแพรกระจายในชนเปลอกโลก

ประมาณรอยละ 0.1 และเปนธาตทมมากเปนอนดบท 12 ในลกษณะเปนสารประกอบรวมกบธาตอน

โลหะแมงกานสทบรสทธมจดหลอมเหลวท 1,246 องศาเซลเซยส และจดเดอดท 2,061 องศา

เซลเซยส าวามถวงจ าเพาะ 7.21และาวามแขงเทากบ 6

ส าหรบแรแมงกานสมหลายชนดดวยกน สวนใหญอยในรปของออกไซด นอกจากน

ยงเกดในรปของซลไฟด าารบอเนต และซลเกต ซงมปรมาณของธาตแมงกานสแตกตางกนไป ส าหรบ

แรแมงกานสทมธาตแมงกานสตงแตรอยละ 32 ขนไปประกอบดวย แรอะลาแบนไดต (Alabandite)

แรไพโรลไซต (Pyrolusite) แรบรอไนต (Braunite) แรฮอสแมนไนต (Hausmannite) แรแมงกาไนต

(Manganite) แรไซโลมเลน (Psilomelane) แรโรโดโารไซต (Rhodochrosite)และแรโรโดไนต

(Rhodonite) (ตารางท 1) (รปท 1) แตแรแมงกานสชนดแรไพโรลไซตเปนชนดทพบเกดในธรรมชาต

มากทสด โดยแหลงแรแมงกานสขนาดใหญของโลกอยในประเทศออสเตรเลย บราซล กาบอง อนเดย

เมกซโก อาฟรกาใต และยเารน ซงเปนประเทศทมการผลตแรแมงกานสเปนสวนใหญของโลก

แรแมงกานส สตรเาม ปรมาณแมงกานส

(รอยละ)

าวามถวง จ าเพาะ

(ถ.พ.) าวามแขง

Alabandite

Pyrolusite

Braunite

Hausmannite

Manganite

Psilomelane

Rhodochrosite

Rhodonite

MnS

MnO2

Mn2O3

Mn3O4

Mn2O3.H2O

BaMnMn8O10(OH)4

MnCO3

MnSiO3

63.14

55.0-63.2

60-69

65-72

50-62

45-60

47.8

32-41

4.0

4.7-5.0

4.7-5.0

4.7-4.9

4.2-4.33

3.7-4.7

3.6-3.7

3.4-3.75

3.5-4.0

5-6

6.0

5.0

3-4

5-6

3.5-4.5

5.0-5.5

ตารางท 1 แรแมงกานสชนดตางๆ ทมสวนประกอบของธาตแมงกานสตงแตรอยละ 32 ขนไป

พรอมคณสมบตทางเคม และฟสกส

4

แรไพโรลไซต (MNO2) แรไซโลมเลน (BAMNMN8O10(OH)4)

แรโรโดโครไซต (MNCO3) แรโรโดไนต (MNSIO3)

แรอะลาแบนไดต (MNS) แรฮอสแมนไนต (MN3O4)

รปท 1 แรแมงกานสชนดตางๆ โดยแรไพโรลไซตและแรไซโลมเลนเปนชนดทพบมากทสดและ

เปนสนแรสวนใหญทมการท าเหมองและใชในอตสาหกรรมตางๆ อยางกวางขวาง

5

2.2 การใชประโยชนแรแมงกานส

โดยทวไปมการแบงแรแมงกานสเปน 3 เกรด าอ เกรดโลหกรรม เกรดแบตเตอร และ

เกรดเาม ซงขนอยกบปรมาณสวนประกอบของธาตแมงกานส (Mn) แมงกานสไดออกไซด

(Manganese dioxide : MnO2) าณสมบตในการเกบประจไฟฟา (Battery activity) และการดดซมน า

มการใชประโยชนแรแมงกานสในหลายดาน ดงน (รปท 2)

1) ใชเปนวตถดบในอตสาหกรรมถลงแรแมงกานส และอตสาหกรรมแยกแมงกานส

โดยกระบวนการทางไฟฟา เพอแยกเอาโลหะแมงกานส ส าหรบใชเปนสวนผสมในกระบวนการผลต

เหลกกลา ซงท าใหเหลกกลามาวามแขง และาวามเหนยวเพมมากขน โดยทวไปเหลกกลาทกชนดจะม

สวนผสมของแมงกานสในอตราสวนตางๆ ส าหรบเหลกกลาทมสวนผสมของแมงกานสตงแตรอยละ

10-15 จะเรยกวา เหลกกลาแมงกานส (Manganese steel) โดยมการใชโลหะแมงกานสใน

อตสาหกรรมเหลกและเหลกกลาประมาณรอยละ 85-90 นอกจากนยงใชแมงกานสในการผลตโลหะ

ผสม (Alloy metals) ตางๆ เชน ทองบรอนซและทองเหลองแมงกานส (Manganese bronze and

manganese brass) ทประกอบดวย แมงกานส ทองแดง ดบก สงกะส และโลหะอนๆ ในสดสวนตางๆ

โลหะผสมเหลก-แมงกานสชนดมาตรฐาน (Standard ferromanganese) หรอมสวนผสม

ของาารบอนสง เปนโลหะผสมแมงกานสทใชประโยชนมากทสด ซงประกอบดวย แมงกานสรอยละ

78-82 าารบอนประมาณรอยละ 7 และสวนประกอบอนๆ เชน ซลาอน และฟอสฟอรส โดยการถลง

ในเตาสงและเตาไฟฟา ส าหรบโลหะผสมแมงกานสชนดอนๆ ทมปรมาณการผลตมาก าอ โลหะผสม

ซลาอน-แมงกานส (Silicomanganese) ซงประกอบดวย แมงกานสรอยละ 65-68 ซลาอน รอยละ 14-16

และาารบอนประมาณรอยละ 2 ถาสวนผสมของาารบอนต าลง จะท าใหสวนผสมของซลาอนสงขน โดย

โลหะผสมแมงกานสชนดพเศษทมสวนประกอบของซลาอนสงถงรอยละ 30 ใชในการผลตเหลกกลา

ไรสนม (Stainless steel)

2) ใชแมงกานสเปนตวลดออกซเจนและก ามะถนในอตสาหกรรมการผลตเหลกกลา

3) ใชในการผลตแมเหลกแรงสง ทมสวนประกอบของแมงกานส อะลมเนยม พลวง

และทองแดง

4) ใชเปนวตถดบในการผลตถานไฟฉายแบบเซลแหง (Dry cell battery)

5) ใชในอตสาหกรรมเซรามก อตสาหกรรมอฐและกระเบอง และวสดส าหรบเาลอบ

6) ใชแมงกานสไดออกไซดในอตสาหกรรมตางๆ อยางกวางขวาง เชน เปนสารตวเตม

ในสและน ามนเาลอบเงาเพอใหสและน ามนเาลอบเงาแหง ใชเปนสารก าจดสเขยวเนองมาจากธาตเหลกใน

การผลตแกว

7) ใชแมงกานสเพอรแมงกาเนต (Manganese permanganate) ในลกษณะตวเตม

ออกซเจน ในอตสาหกรรมเามและอตสาหกรรมฟอกขาว

8) ใชสารประกอบอนๆ ของแมงกานสในอตสาหกรรมแกว อตสาหกรรมส และ

อตสาหกรรมปย

6

(ก) (ข)

(ค) (ง)

(จ) (ฉ)

รปท 2 ผลตภณฑทไดจากสนแรแมงกานส โดย (ก) ถง (ง) ไดจากการถลงแรแมงกานส

(จ) ไดจากการแยกแมงกานสดวยกระบวนการไฟฟา โดย (ก) โลหะแมงกานส (ข) โลหะ

ผสมซลกอน-แมงกานส (ค) โลหะผสมเหลก-แมงกานส (ง) กอนโลหะแมงกานส

(จ) แผนโลหะแมงกานสบรสทธ (ฉ) ผงแมงกานสไดออกไซดจากกระบวนการทางเคม

7

2.3 ความเปนพษของแรแมงกานส

เมอรางกายไดรบสารแมงกานสเขาไปในปรมาณทมากพอเปนชวงระยะเวลาหนง จะท า

ใหเกดอาการจากการไดรบพษของแมงกานส สวนมากเปนชนดเรอรง อาการมการพฒนาอยางชาๆ

เปนกลมโราอาการพษจากโลหะหนก (Heavy metal poisoning) โดยส านกระบาดวทยา กรมอนามย

ไดมรายงานระบวา ในป พ.ศ. 2546 มผปวยพษจากแมงกานส 1 ราย ในจงหวดล าปาง มจ านวนผปวย

ทงประเทศในกลมโรานเทากบ 24 ราย ไมพบผเสยชวต ในชวงป พ.ศ. 2537-2546 พบจ านวนผปวย

ดวยโราพษจากแมงกานส ปรอท และสารหน จ านวน 14-63 ราย โดยพบจ านวนสงสดในป พ.ศ.

2541 และต าสดในป พ.ศ. 2537 อตราการปวยในป พ.ศ.2546 เทากบ 0.04 ตอประชากร 100,000

านเปนผปวยชาย 15 ราย หญง 9 ราย อาชพทพบมาก ไดแก อาชพเกษตรกรรมรอยละ 45.8 และ

อาชพรบจางรอยละ 25.0

การรบเอาแมงกานสเขาสรางกาย

สารประกอบของธาตแมงกานสสามารถเขาสรางกายได 3 ทาง ไดแก ทางจมก โดยการ

สดหายใจเอาผงหรอไอระเหยของแมงกานสเขาสปอด แลวกระจายไปทวรางกาย ซงเปนชองทางการรบ

เอาสารแมงกานสทส าาญทสด ทางปาก โดยการรบประทานอาหารและการดมน าทมแมงกานสเจอปน

อยดวยเขาไป สวนมากพบไดนอย และทางผวหนง โดยแมงกานสบางสวนสามารถดดซมเขาทางผวหนง

อาการพษจากแมงกานสแบงเปน 2 ประเภท าอ ประเภทท าลายระบบประสาท

สวนกลาง และประเภททเกดอาการทางปอด

ประเภทท าลายระบบประสาทสวนกลาง

โดยพษของแมงกานสจะไปท าลายระบบประสาทสวนกลาง ไดแก สมอง ท าใหเกด

อาการทแบงเปน 3 ระยะ าอ

1) ระยะเรมแรก ผทเกยวของสวนใหญจะเกดอาการในระหวาง 6 เดอน ถง 2 ป อาจ

เรมดวยอาการเปนไขปวดศรษะ กลามเนอไมมเรยวแรง เบออาหาร ไมสนใจในสภาพสงแวดลอม

ถงแมวาจะมอะไรเปลยนแปลงกไมสนใจ ไมดใจหรอเสยใจ นอนไมาอยหลบเปนารงาราว พดจานอย

าวามรสกทางเพศเสอมถอย

2) ระยะกลาง ระยะนอาการเปนมากขน การเาลอนไหวของรางกายชาลง เปนตะารว

บอยขน ปวดกลามเนอบอย ๆ ไมาอยพดจา หรอ เวลาพดเปนเสยงเดยวไมมเสยงสงเสยงต า พดชา

และไมชดเจน หนาตาย ไมแสดงาวามยนดยนราย เวลาหวเราะกลามเนอเกรงไปทวใบหนาเฉอยชา

เวลาเดนเรมมอาการกระตก ๆ

3) ระยะเตมท ในระยะนอาการตาง ๆ จะรนแรงยงขน เวลาเดนจะมอาการกระตกมากขน

ทาเดนแกวงไปแกวงมา กาวขาสน ๆ เดนจะมอาการกระตกมากขน หกลมบอย ๆ จะเดนลกษณะาลาย

ไกหรอเปด มการสนกระตกของปลายแขน ปลายขา บางรายปวยเปนโราจตเภท (Schizophrenia) ม

อารมณไมแนนอน บางารงหวเราะ บางารงรองไห กลนน าลายล าบาก ท าใหน าลายยดตลอดเวลา พด

ไมมเสยงหรอเสยงแหบ บางรายมอาการสนาลายกบโราพารกนสน(Parkinson’s disease) และบางารง

มอาการเปนอมพาตของรางกายบางสวน

8

ประเภททมอาการทางปอด โดยพษของแมงกานส เกดจากการสดหายใจเอาผง หรอไอระเหยของแมงกานส เขา

ไป อาจท าใหเกดอาการปอดบวมไดโดยมอาการเรมตนเจบาอ เปนไข ไอมเสมหะ ตอมาเรมเปนไขสง

ไอมากขน แนนอดอดหายใจไมออก เมอแยกออกจากสถานทท างานและใหการรกษาถกตองแลวจะหาย

เปนปกตได

การเจอปนของแมงกานสในน าและดน

ธาตแมงกานสจดเปนโลหะหนกชนดหนง ทสามารถกอใหเกดพษตอมนษยและ

สงแวดลอมได เมอธาตแมงกานสผพงจากแหลงในธรรมชาตหรอแพรกระจายจากกระบวนการของ

มนษยเขาสแหลงน าและในดนทมาวามเขมขนเกนระดบทเหมาะสม อาจท าใหเกดผลกระทบตอ

สงแวดลอมและเกดอนตรายตอมนษยทรบเอาสารแมงกานสเขาไป ดงนนหนวยงานตางๆ จงมการ

ก าหนดมาตรฐานาาาวามเขมขนสงสดของสารแมงกานสท ยงางมาวามปลอดภย (Maximun

acceptable concentration) ทงในน าส าหรบการบรโภา น าบาดาล น าแร และดนเพอการอยอาศยและ

การเกษตร

มาตรฐานาวามเขมขนของแมงกานสและสวนประกอบอนๆ ของหนวยงานตาง ๆ เชน

มาตรฐานน าดมขององาการอนามยโลก (WHO) พ.ศ. 2527 มาตรฐานน าบรโภาในชนบท พ.ศ.

2531 ของาณะกรรมการการบรหารโารงการจดใหมน าสะอาดในชนบททวราชอาณาจกร

กระทรวงมหาดไทย มาตรฐานน าประปา พ.ศ. 2543 ของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข มาตรฐาน

ผลตภณฑอตสาหกรรมน าบรโภา มอก.257-2549 ของส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

กระทรวงอตสาหกรรม มาตรฐานาณภาพดนเพอการอยอาศยและการเกษตร พ.ศ. 2547 ของประกาศ

าณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตฉบบท 25 ออกตามาวามในพระราชบญญตสงเสรมและรกษา

าณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 และมาตรฐานน าบาดาลมาตรฐานน าบาดาลตามประกาศ

กรมทรพยากรธรณ พ.ศ. 2535 และมาตรฐานน าแรธรรมชาต ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข

(ฉบบท 199) พ.ศ. 2543 เรอง น าแรธรรมชาต

ตามมาตรฐานน าบรโภา และมาตรฐานน าบาดาลขางตน ไดก าหนดเกณฑาวามเขมขน

สงสดของธาตแมงกานสไวตงแต 0.05-0.3 มลลกรม/ลตร (mg/L, ppm) ส าหรบมาตรฐานน าแรนน

ไดก าหนดเกณฑาวามเขมขนสงสดของธาตแมงกานสไวท 2 มลลกรม/ลตร ในขณะทมาตรฐานาณภาพ

ดนเพอการอยอาศยและการเกษตร ตามประกาศของาณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต เรองก าหนด

มาตรฐานาณภาพดน ฉบบท ๒๕ (พ.ศ. ๒๕๔๗) ไดก าหนดเกณฑาวามเขมขนสงสดของธาต

แมงกานสและสารประกอบไวท 1,800 มลลกรม/กโลกรม (mg/kg, ppm)

การควบคมและการปองกน

การาวบามและการปองกนการรบเอาสารแมงกานสเขาสรางกาย มาวามจ าเปนอยางยง

ตอการท างานทอยในสภาวะแวดลอมหรอเกยวของกบแมงกานส โดยมวธการปองกน ดงน

1) ตดตงเารองดดอากาศในบรเวณทมการท างานเกยวกบแมงกานส เชน บรเวณทม

การบด การรอน และการบรรจแรแมงกานส หรอบรเวณทมการถลงแรแมงกานส เพอดดฝนหรอ

ไอระเหยของแมงกานสออกไปจากสถานทท างาน

9

2) เารองบดแร าวรปดใหมดชดและาวรเปนแบบอตโนมต เพอไมใหฝนของ

แรแมงกานสฟงกระจายในสถานทท างาน

3) จดใหมการระบายอากาศทว ๆ ไปใหเพยงพอ เพอใหอากาศบรสทธจากขางนอก

เขาไปในบรเวณทท างานใหมากขน

4) หองปฏบตงานทเกยวของกบแมงกานาวรแยกออกจากหองปฏบตงานอน ๆ เพอ

ลดจ านวนานงานทรบพษใหนอยลง และตองหมนดแลรกษาสถานทใหสะอาดเปนระเบยบเรยบรอย

อยเสมอ

5) จดหองเปลยนเสอผา หองอาบน าใหานงานไดเปลยนเสอผา และอาบน าช าระ

รางกาย เมอเสรจจากการปฏบตงานเปนประจ าทกวน

6) ในการท างานเหมองแรแมงกานสทมการเจาะหนหนาเหมอง าวรใชวธเจาะโดยใช

น าชวยเพอลดปรมาณของฝนในอากาศ

3. แหลงแรแมงกานสและการผลต

3.1 แหลงแรแมงกานสของโลก

แหลงแรแมงกานสขนาดใหญของโลกอยในหลายประเทศและในทกทวป ประเทศทม

ทรพยากรแรแมงกานส (Manganese resources) ในระดบโลก เรยงล าดบจากมากไปหานอยดงน

ประเทศอาฟรกาใตมปรมาณทรพยากรแรแมงกานส 4,000 ลานเมตรกตน ประเทศยเารนมปรมาณ

ทรพยากรแรแมงกานส 520 ลานเมตรกตน ประเทศกาบองมปรมาณทรพยากรแรแมงกานส 160 ลาน

เมตรกตน ประเทศจนมปรมาณทรพยากรแรแมงกานส 100 ลานเมตรกตน ประเทศออสเตรเลยม

ปรมาณทรพยากรแรแมงกานส 82 ลานเมตรกตน ประเทศบราซลมปรมาณทรพยากรแรแมงกานส 51

ลานเมตรกตน ประเทศอนเดยมปรมาณทรพยากรแรแมงกานส 32 ลานเมตรกตน และประเทศ

เมกซโกมปรมาณทรพยากรแรแมงกานส 9 ลานเมตรกตน สวนประเทศอนๆ มปรมาณทรพยากรแร

แมงกานสเพยงเลกนอย รวมปรมาณทรพยากรแรแมงกานสของโลกประมาณ 5,000 ลานเมตรกตน

(ตารางท 2) (รปท 2)

แหลงแรแมงกานสสวนใหญของโลกทมการท าเหมองในปจจบน สวนใหญเปนแหลง

แรทมก าเนดแบบตกตะกอนเปนชนหน (Sedimentary deposits) และแบบสะสมตวตอนบนของสายแร

(Supergene Enrichment Deposits) ซงมเหมองแรแมงกานสขนาดใหญระดบโลกหลายแหงในประเทศ

อาฟรกาใต ออสเตรเลย กาบอง ยเารน อนเดย และบราซล โดยในปจจบนก าลงมการส ารวจและศกษา

าวามเปนไปไดในการน าเอากอนแรแมงกานสทรงมนทพนมหาสมทร (Manganese nodule) ขนมาใช

ประโยชนในอนาาต ซงถอเปนแหลงแรแมงกานสขนาดใหญของโลกมปรมาณทรพยากรแรเปนจ านวน

มหาศาล (รปท 3)

3.2 การท าเหมองแรแมงกานส

การท าเหมองแรแมงกานสในแหลงแรตางๆ ของโลกสวนใหญเปนประเภทเหมองหาบ หรอ

เหมองเปด (Open pit mining) ซงมการท าเหมองกนมากในแหลงแรทตยภมแบบสะสมตวตอนบนของ

10

ประเทศทส าคญ ปรมาณทรพยากรแรแมงกานสส ารอง (ลานเมตรกตน)

ออสเตรเลย 82

บราซล 51

จน 100

กาบอง 160

อนเดย 33

เมกซโก 9

อาฟรกาใต 4,000

ยเารน 520

ประเทศอนๆ ปรมาณเลกนอย

รวมทงหมด 5,000

ตารางท 2 ปรมาณทรพยากรแรแมงกานสในประเทศทส าคญของโลก

ประเทศ ปรมาณการผลตสนแรแมงกานสจากประเทศผผลตหลก (พนเมตรกตน)

2545 2546 2547 2548 2549 2550

ออเตรเลย 2,189 2,564 3,431 3,136 4,556 4,900

บราซล 2,529 2,544 3,143 3,200 3,128 1,700

จน 4,500 4,600 5,500 7,500 8,000 14,000

กาบอง 1,856 2,000 2,460 2,859 3,000 3,300

กานา 1,136 1,509 1,597 1,715 1,700 ไมมขอมล

อนเดย 1,553 1,650 1,776 2,386 2,003 2,000

าาซาสถาน 1,792 2,361 2,318 2,208 2,250 ไมมขอมล

เมกซโก 245 320 377 369 370 ไมมขอมล

อาฟรกาใต 3,322 3,501 4,282 4,612 5,213 5,300

ยเารน 2,470 2,591 2,362 2,260 2,400 2,400

ประเทศอนๆ 526 529 696 829 750 ไมมขอมล

รวมทงหมด 22,100 24,200 27,900 31,100 33,400 ไมมขอมล

ตารางท 3 ปรมาณการผลตสนแรแมงกานสของประเทศผผลตหลกของโลก

11

(ก) (ข)

(ค) (ง)

(จ) (ฉ)

รปท 3 แหลงแรแมงกานสทส าคญของโลก (ก) และ(ข) แหลงแรแมงกานส KALAHARI

ประเทศอาฟรกาใต เปนแหลงแรแมงกานสขนาดใหญทสดของโลกทสวนใหญเกดแบบ

สะสมตวตอนบนของสายแร (Supergene Enrichment) (ค) แหลงแรแมงกานส

MOANDA ประเทศกาบองขนาดใหญเปนอนดบสองของโลก (ง) และ (จ) แหลงแร

แมงกานสประเทศบราซล (ฉ) แหลงแรแมงกานสประเทศอนโดนเซย

12

(ก) (ข)

(ค) (ง)

(จ) (ฉ)

รปท 4 (ก) และ (ข) กอนแรแมงกานสทรงมน (MANGANESE NODULES) ทสะสมตวอยทพ น

มหาสมทร(ง) และ(จ) กอนแรแมงกานสทรงมนทมลกษณะตางๆ สวนใหญมขนาด

5–10 เซนตเมตร (ฉ) ลกษณะภายในของกอนแรแมงกานสทรงมน ทมวลแรแมงกานส

และโลหะอนๆ พอกตวเปนชนซอนกนรอบแกนกลางมลกษณะเปนกอนทรงมนและกงมน

13

(ก) (ข)

(ค) (ง)

(จ) (ฉ)

รปท 5 การท าเหมองแรแมงกานสขนาดใหญของโลกซงสวนใหญเปนแบบเหมองหาบ (ก) เหมองแร

BALAGHAT MINE ประเทศอนเดย (ข) เหมองแรแมงกานสในประเทศเวยตนาม

(ค) เหมองแรแมงกานสประเทศอนโดนเซย (ง) เหมองแรแมงกานส BLACK ROCK MINE

ประเทศอาฟรกาใต (จ) เหมองแรแมงกานส MOANDA MINE ประเทศกาบอง มขนาดใหญ

เปนอนดบทสองของโลก (ฉ) เหมองแรแมงกานสแบบเหมองอโมงคในประเทศสเปน

14

สายแร (Supergene enrichment deposit) แหลงแรแบบสะสมตวบรเวณเชงเขา (Colluvium deposit)

และแหลงแรแบบสะสมตวในทเดม (Residual deposit) นอกจากนยงมการท าเหมองหาบในแหลงแร

แบบสายแร (Vein deposit) และแบบแทนท (Replacement deposit) ดวย การท าเหมองหาบเรมตน

โดยการขดเปดเอาชนหนและชนดนดานบนและดานขางออกจนถงชนแรหรอสายแร แลวใชเารองจกร

ขดตกเอาสนแรแมงกานสขนมา และล าเลยงไปยงกองแรกอนทจะสงเขาสโรงแตงแรเพอลางท าาวาม

สะอาด าดแยก และบดยอยใหมขนาดตามตองการ สนแรแมงกานสทผานกระบวนการแตงแรแลว

แบงเปน 2 ขนาด าอ สนแรแมงกานสกอน (Lump ore) ทมขนาดประมาณ 40-50 มลลเมตร และ

สนแรแมงกานสละเอยด (Fine ore) ทมขนาดไมเกน 10 มลลเมตร ซงพรอมทจะขนสงไปยงผซอ (รปท 9)

แหลงแรแมงกานสบางแหลงเกดอยในระดบลกจากผวดน ซงสวนใหญจะเปนแหลง

แบบสายแร (Vein deposit) และแหลงแบบแทนท (Replacement deposit) จงไมามาาทจะท าเหมอง

หาบเพอเปดเอาชนหนและชนดนดานบนสายแรออก จงมการท าเหมองอโมงา (Underground mining)

ตามแนวสายแรเพอขดเอาสนแรแมงกานสขนมา แลวล าเลยงเขาสโรงแตงแรเชนเดยวกบการท าเหมอง

หาบเพอาดแยกและบดยอยใหมขนาดตามตองการ

การท าเหมองแรแมงกานสในประเทศไทยนน เกอบทงหมดเปนการท าเหมองหาบ ทง

ในจงหวดเชยงราย จงหวดเชยงใหม จงหวดล าพน และจงหวดเลย มเพยงการท าเหมองแรแมงกานสท

บานล าโชา ต าบลบานแกง อ าเภอศรสชนาลย จงหวดสโขทยเทานนทเปนการท าเหมองอโมงา

3.3 ปรมาณผลผลตแรแมงกานสของโลก

ในป พ.ศ. 2553 ปรมาณการผลตสนแรแมงกานสของโลกรวมจ านวน 47 ลาน

เมตรกตน ซงเพมขนรอยละ 32.4 เมอเทยบกบป พ.ศ. 2552 โดยเปนการผลตจากผผลตรายใหญ

จ านวน 6 ราย รวม 17.1 ลานเมตรกตน เปนปรมาณรอยละ 36.4 ของปรมาณการผลตสนแร

แมงกานสของโลก ในชวงปดงกลาวประเทศจนมการน าเขาสนแรแมงกานสเปนปรมาณ 11.6 ลาน

เมตรกตน เปนปรมาณรอยละ 58 ของปรมาณการสงออกสนแรแมงกานสของโลก โดยทประเทศจน

สามารถผลตสนแรแมงกานสจากแหลงแรในประเทศไดเปนปรมาณ 3.1 ลานเมตรกตนของโลหะ

แมงกานสในสนแรซงสวนใหญเปนสนแรเกรดต ามาวามสมบรณของธาตแมงกานสเพยงรอยละ 15-25

และสนแรประมาณารงหนงใชเปนวตถดบส าหรบการแยกเอาโลหะแมงกานสดวยไฟฟา

ในชวงไตรมาสแรกของป พ.ศ. 2554 (มกราาม-มนาาม) ปรมาณการผลตสนแร

แมงกานสจากผผลตรายใหญของโลกจ านวน 7 ราย ไดลดต าลงอยางตอเนอง โดยปรมาณการผลต

สนแรแมงกานสของผผลตรายใหญรวมทงหมดลดลงเหลอเพยง 3,654,000 เมตรกตน ซงลดลง

รอยละ 9.2 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของป พ.ศ.2553 ทงนอาจเนองมาจากสภาพภมอากาศท

แปรปรวนในประเทศออสเตรเลยและปญหาอปสรราในการท าเหมองแรในประเทศอาฟรกาใต โดย

ในชวงไตรมาสดงกลาวบรษท BHP Billiton ซงเปนผผลตสนแรแมงกานสรายใหญทสดของโลกม

ปรมาณการผลตสนแรแมงกานสลดลงรอยละ 20 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของป พ.ศ.2553 สงผลให

ปรมาณการผลตสนแรแมงกานสรวมของโลกลดลงอยางมาก

15

รปท 6 กราฟแสดงสดสวนการผลตสนแรแมงกานสเกรดต า เกรดปานกลางและเกรดสง

(เรยงจากบนลงลาง) ในป พ.ศ. 2551 จ าแนกตามทวปตางๆ โดยเปรยบเทยบตาม

ปรมาณน าหนกของโลหะแมงกานสในสนแรทผลตได

16

รปท 7 กราฟแสดงปรมาณการผลตสนแรแมงกานสของประเทศผผลตรายใหญของโลกในป

พ.ศ. 2552 โดยค านวณเปนน าหนกของโลหะแมงกานสในสนแร

รปท 8 กราฟแสดงสดสวนการผลตสนแรแมงกานสของประเทศผผลตรายใหญของโลกในป

พ.ศ. 2552 โดยเปรยบเทยบเปนรอยละตามน าหนกของโลหะแมงกานสทมในสนแร

17

3.4 สถานการณราคาสนแรแมงกานสของโลก

ในป พ.ศ. 2552 ประเทศจนไดน าเขาสนแรแมงกานสจากหลายประเทศ เชน

ออสเตรเลย กาบอง อาฟรกาใต บราซล และไอวอร โดยในชวงเดอนธนวาาม พ.ศ. 2552 ราาาสนแร

แมงกานสทสงมอบ ณ ทาเรอในประเทศจน (CIF-China Main Port) อยในชวงตงแต 4,000-6,000

หยวนตอเมตรกตน (RMB/DMT) ซง สวนใหญ เปนการซอขายสนแรแมงกานสชนดแรกอน

(Lump ore) มเพยงสวนนอยทเปนแรผง (Fine ore) โดยราาาของสนแรขนอยกบสวนประกอบของโลหะ

แมงกานสในสนแรดงกลาว

ปรมาณการผลตสนแรแมงกานสของโลกสามารถแบงออกเปนสนแรแมงกานสเกรดต า

(<30%Mn) สนแรแมงกานสเกรดปานกลาง (30-43%Mn) และสนแรแมงกานสเกรดสง (>43%Mn)

ส าหรบสนแรแมงกานสเกรดต านน ประเทศสาธารณรฐประชาชนจนเปนผผลตไดมากทสดทรอยละ 90

โดยมประเทศในทวปอาฟรกาและตะวนออกกลางผลตไดรวมกนรอยละ 7 ส าหรบสนแรแมงกานสเกรด

ปานกลาง ประเทศในสหภาพโซเวยตเดมเปนผผลตไดมากทสดทรอยละ 32 โดยมประเทศในทวป

อาฟรกาและในตะวนออกกลางผลตไดรวมกนรอยละ 31 ส าหรบสนแรแมงกานสเกรดสง ประเทศใน

ทวปอาฟรกาและในตะวนออกกลางผลตไดรวมกนมากทสดทรอยละ 52 ประเทศในเอเซยยกเวนจน

ผลตไดรอยละ 33 และประเทศในทวปอเมรกาผลตไดรอยละ 15 (รปท 7) ตามสถตการน าเขาสนแร

แมงกานสของประเทศตางๆ ตงแตป พ.ศ. 2543-2553 จะเหนวาในป พ.ศ. 2543 มปรมาณการ

น าเขาสนแรแมงกานสรวม ทงหมด 120.37 เมตรกตน โดยปรมาณการน าเขาไดเพมขนอยางตอเนอง

จนในป พ.ศ. 2553 มปรมาณการน าเขาสนแรแมงกานสรวมทงหมด 1,140 เมตรกตน (รปท 8)

ในป พ.ศ. 2553 ประเทศจนไดน าเขาสนแรแมงกานสชนดกอน (Lump ore) ทาวาม

สมบรณของธาตแมงกานสรอยละ 45 (45%Mn) จากประเทศออสเตรเลย โดยสงมอบ ณ ทาเรอใน

ประเทศจน (CIF-China Main Ports) โดยซอขายกนเปนสกลเงนเหรยญสหรฐอเมรกาตอหนวย 10

กโลกรม (Dry metric ton unit : DMTU) ถาเทยบเปนราาาสนแรตอเมตรกตนจะตองาณดวย 100 ซง

ในเดอนมกราาม สนแรแมงกานสมราาา 6.7 เหรยญสหรฐอเมรกาตอหนวย 10 กโลกรม และมราาา

สงสดในเดอนพฤษภาามท 8.7 เหรยญสหรฐอเมรกาตอหนวย 10 กโลกรม จากนนราาาไดลดลงท

ประมาณ 6เหรยญสหรฐอเมรกาตอหนวย 10 กโลกรม ตงแตเดอนตลาามจนถงสนป พ.ศ. 2553 (รปท 9)

ส ำหรบราาาสนแรแมงกานสโดยรวมของโลกในชวงตนป พ.ศ. 2554 ไดลดลงรอยละ

18.5 และตอเนองมาจนถงปจจบน ซงประเทศจนเปนประเทศทน าเขาสนแรแมงกานสรายใหญทสดของ

โลกซงก าลงประสบปญหาอยางมากกบปรมาณสนแรแมงกานสทเกบส ารองไวในประเทศ โดยนบตงแต

ตนป พ.ศ. 2554 จนถงสนเดอนพฤษภาามนน ประเทศจนมสนแรแมงกานสในาลงททาเรอรวม

3,930,000 เมตรกตน โดยราาาสนแรแมงกานสทประเทศจนน าเขาในชวงตนป พ.ศ. 2554 สงมอบ

ณ ทาเรอในประเทศจน อยในอตราประมาณ 7 เหรยญสหรฐอเมรกาตอรอยละ 1 ของโลหะแมงกานส

ในสนแร ซงในชวงารงปแรกของป พ.ศ. 2554 ผผลตสนแรแมงกานสรายใหญไดลดราาาสนแรลง 2

ารง ท าใหสนแรแมงกานสเกรดปานกลางในเดอนมถนายน พ.ศ. 2554 มราาาลดลงเหลอเพยง 5.3

เหรยญสหรฐอเมรกาตอรอยละ 1 ของโลหะแมงกานสในสนแร อยางไรกตามถามการบงาบใชวธการ

จายกระแสไฟฟาในประเทศจนใหม าาดวาจะสงผลใหมการปรบเปลยนปรมาณการน าเขาสนแร

แมงกานสของประเทศจนตามมา แตสถานการณดานราาาสนแรแมงกานสของโลกยงมแนวโนมดขน

18

รปท 9 กราฟแสดงปรมาณสนแรแมงกานสรวมทประเทศตางๆ น าเขาตงแตป พ.ศ. 2543-2553

สงมอบ ณ ทาเรอในประเทศจน

รปท 10 กราฟแสดงราคาสนแรแมงกานสชนดกอนทประเทศจนน าเขาจากประเทศออสเตรเลย

สงมอบ ณ ทาเรอในประเทศจน ในระหวางป พ.ศ. 2553

19

อนเนองมาจากภาาอตสาหกรรมการผลตเหลกกลาของโลกไดขยายตวอยางตอเนอง โดยประเทศจนถอ

เปนประเทศผผลตเหลกกลารายใหญรายหนงของโลก

3.5 แหลงแรแมงกานสในประเทศไทย

แหลงแรแมงกานสในประเทศไทยพบในหลายจงหวด สวนใหญอยในพนทภาาเหนอ

นอกนนพบในภาาตะวนออกและภาาตะวนออกเฉยงเหนอ ในการจดท าแนวทางการบรหารจดการ

ทรพยากรแรแมงกานสไดรวบรวมขอมลลกษณะธรณวทยาแหลงแรแมงกานสในพนท 11 จงหวด

ประกอบดวย จงหวดเชยงราย เชยงใหม แมฮองสอน ล าพน สโขทย แพร อทยธาน เลย สระแกว

ระยอง และฉะเชงเทรา รวม 18 แหลง มปรมาณทรพยากรรวมประมาณ 18 ลานเมตรกตน ซงเปน

เพยงสวนหนงของแหลงแรแมงกานสทงหมด ประกอบดวยแหลงแรทเายมการท าเหมองมากอนและ

แหลงแรทมการานพบใหม โดยแหลงแรตงอยในพนทหลายลกษณะ าอ ปาสงวนแหงชาต ทงในเขตปา

เพอการอนรกษ (Zone A) และเขตปาเพอเศรษฐกจ (Zone E) ปาไมตาม พ.ร.บ.ปาไม พ.ศ. 2484

เขตปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม และทดนกรรมสทธ โดยแหลงแรอยในพนทชนาณภาพลมน า ตงแต

ชนท 1A ลงมาจนถงชนท 5 ซงแหลงแรแมงกานสมลกษณะการก าเนดหลายแบบ แตสวนใหญเปน

แหลงแรแบบสายแรน ารอน (Hydrothermal vein deposit) มเพยงบางแหลงทมการก าเนดแบบอน

เชน แหลงแรแบบแทนท (Replacement deposit) แหลงแรแบบสะสมตวบนสายแร (Supergene

enrichment deposit) แหลงแรแบบสะสมตวบรเวณเชงเขา (Colluvium deposit) และแหลงแรแบบ

สะสมตวในทเดม (Residual deposit) แรแมงกานสสวนใหญเปนชนดแรไพโรลไซต มเพยงเลกนอยท

เปนแรไซโลมเลน และแรแมงกาไนต โดยมาวามสมบรณของแมงกานสตงแตรอยละ 15-52 แต

สวนใหญมาวามสมบรณของแมงกานสต ากวารอยละ 40 (ตารางท 4 และรปท 11)

3.6 การผลตแรแมงกานสของไทย

จากการเปรยบเทยบสถตการผลตแรแมงกานสในประเทศในชวง 5 ปทผานมา ตงแตป

พ.ศ. 2548 จนถงป พ.ศ. 2552 นน จะเหนวาในป พ.ศ. 2551 มการผลตแรแมงกานสไดมากทสด

โดยสามารถผลตไดเปนปรมาณ 111,000 เมตรกตน และในป พ.ศ. 2549 มการผลตแรแมงกานสได

นอยทสด โดยสามารถผลตไดเพยง 1,000 เมตรกตน เทานน ถดมาใน ป พ.ศ. 2550 ปรมาณการผลต

แรแมงกานสไดเพมขนเปน 9,500 เมตรกตน ส าหรบในป พ.ศ. 2548 และป พ.ศ. 2552 มการผลตแร

แมงกานสได 88,000 เมตรกตน 64,930 เมตรกตน ตามล าดบ (ตารางท 5) ซงการผลตแรแมงกานส

ของไทยถอวามปรมาณเพยงเลกนอยเทานน เมอเทยบกบปรมาณการผลตแรแมงกานสของโลก และ

ปรมาณการผลตแรแมงกานสของไทยในแตละปมลกษณะไมแนนอน บางปผลตไดมากในขณะทบางปม

การผลตเพยงเลกนอยเทานน

จงหวดเชยงราย เปนจงหวดทมการผลตแรแมงกานสตอเนองกนมาหลายปจนถง

ปจจบน โดยเปนการผลตแรจากเหมองแรแมงกานสของบรษท ภาายภมเชยงราย จ ากด ทต าบลเมงราย

อ าเภอพญาเมงราย ทมประทานบตรแรแมงกานสจ านวน 1 แปลง ซงตงแตป พ.ศ. 2548 จนถงป

พ.ศ. 2551 นน ผลผลตแรแมงกานสของไทยมาจากจงหวดเชยงรายเพยงจงหวดเดยวเทานน ส าหรบใน

ป พ.ศ. 2552 มการผลตแรแมงกานสจาก 3 จงหวด าอ เชยงใหม เชยงราย และล าพน

20

ล าดบ

ท ชอแหลงแรแมงกานส ทองทการปการอง พกดต าแหนง

UTM (WGS 84)

ชนดแรแมงกานสและ

าวามสมบรณ

ชนดแหลงแร ปรมาณ

ทรพยากรแร

(เมตรกตน)

1 แหลงแรแมงกานสพญา

เมงราย

ต.เมงราย อ.พญาเมงราย จ.เชยงราย

แผนทระวางอ าเภอพญาเมงราย

(5048 IV)

623733 m.E

2193212m.N

- Pyrolusite,

Psilomelane

- 23.45-51.30%Mn

- Residual deposit 100,000

2 แหลงแรแมงกานส

บานทบเดอ

ต.อนทขล อ.แมแตง จ.เชยงใหม

แผนทระวางอ าเภอแมแตง (4747 II)

498663 m.E

2127496 m.N

- Pyrolusite

- 18.22-33.58%Mn

- Hydrothermal vein

- Residual deposit

1,000,000

3 แหลงแรแมงกานสบาน

ปางกวาง

ต.อนทขล อ.แมแตง จ.เชยงใหม

แผนทระวางอ าเภอแมแตง (4747 II)

495000 m.E

2122400 m.N

- Pyrolusite,

Psilomelane

- 17.97-33.16%Mn

- Colluvium deposit

- Residual deposit

250,000


ดอยกวกอ

ต.ชางเาง อ.แมแจม จ.เชยงใหม

แผนทระวางบานแมนาจร (4646 II)

432796 m.E

2051417 m.N

- Pyrolusite,

Psilomelane,

Manganite

- 13.16%Mn

- Hydrothermal vein

- Colluvium deposit

50,000


หวยอมลาน

ต.กองแขก อ.แมแจม จ.เชยงใหม

แผนทระวางอ าเภอแมแจม (4645 I)

432035 m.E

2032599 m.N

- Pyrolusite,

Psilomelane

- 28.51%Mn

- Replacement

- Supergene Enrich.

- Residual deposit

- Colluvium deposit

50,000

ตารางท 4 สรปขอมลแหลงแรแมงกานสในพ นทจงหวดตางๆ

21

ล าดบ


UTM (WGS 84)


าวามสมบรณ ชนดแหลงแร

ปรมาณ




ฟกทอง

ต.ขนแมลานอย อ.แมลานอย

จ.แมฮองสอน

แผนทระวางบานแมโถ (4646 III)

416712 m.E

2054679 m.N

- Pyrolusite

- Average 15%Mn

- Replacement

- Colluvium deposit

12,500,000


บานทงผ

ต.ขนแมลานอย อ.แมลานอย

จ.แมฮองสอน

แผนทระวางบานแมโถ (4646 III)

419188m.E

2054225 m.N

- Pyrolusite

- Average 15%Mn

- Hydrothermal vein

- Replacement

3,100,000


หวยศาลา

ต.แมตน อ.ล จ.ล าพน

แผนทระวางอ าเภอล (4744 I)

489351 m.E

1981006 m.N

- Pyrolusite

- 7.56-16.64%Mn

- Hydrothermal

vein

50,000


บานล าโชา

ต.บานแกง อ.ศรสชนาลย จ.สโขทย

แผนทระวางอ าเภอทงเสลยม

(4943 IV)

567009 m.E

1929360 m.N

- Pyrolusite

- 25.32-47.59%Mn - Hydrothermal vein

100,000


ดอยภ

ต.นาพน อ.วงชน จ.แพร

แผนทระวางอ าเภอวงชน (4944 IV)

570717 m.E

1974328 m.N

- Pyrolusite

- 7.56-16.64%Mn

- Hydrothermal vein

- Replacement

- Colluvium deposit

50,000

ตารางท 4 สรปขอมลแหลงแรแมงกานสในพ นทจงหวดตางๆ (ตอ)

22

ล าดบ


UTM (WGS 84)



ปรมาณ




หวยาต

ต.สขฤทย อ.หวยาต จ.อทยธาน

แผนทระวางอ าเภอบานไร (4939 III)

566714 m.E

1684885 m.N

- Pyrolusite

- 16.53-30.71%Mn - Residual deposit 100,000


หวยเทยน

ต.บฮม อ.เชยงาาน จ.เลย

แผนทระวางบานนาาอ (5344 I)

801000 m.E

1983600 m.N

- Pyrolusite

- 30-45%Mn Approx. - Hydrothermal vein 100,000


หวยปลาบอก


แผนทระวางอ าเภอปากชม (5345 II)

795788 m.E

1996943 m.N

- Pyrolusite

- 20.31-42.25%Mn - Hydrothermal vein 25,000


หวยมวง


แผนทระวางอ าเภอปากชม (5345 II)

795248 m.E

1995407 m.N

- Pyrolusite

- 25-59%Mn - Hydrothermal vein 25,000


บานพราว

ต.วฒนา อ.วฒนานาร จ.สระแกว

แผนทระวางอ าเภอวฒนานาร

(5436 II)

206705 m.E

1519727 m.N

- Pyrolusite

- 20.98-52.38%Mn - Hydrothermal vein 300,000


23

ล าดบ


UTM (WGS 84)



ปรมาณ




บานาลองยาง

ต.หวยโจด อ.วฒนานาร จ.สระแกว

แผนทระวางอ าเภอวฒนานาร

(5436 II) และระวางอ าเภอ

เขาฉกรรจ (5436 III)

201874 m.E

1518429 m.N

- Pyrolusite

- 11.38-48.65%Mn

- Hydrothermal vein 300,000


บานเหมองแร

ต.น าเปน อ.เขาชะเมา จ.ระยอง

แผนทระวางบานนายายอาม

(5334 I)

801868 m.E

1425568 m.N

- Pyrolusite

- 20-30%Mn Approx.



เขาไผ

ต.าลองตะเกรา อ.ทาตะเกยบ

จ.ฉะเชงเทรา แผนทระวางอ าเภอ

ทาตะเกยบ (5344 I)

795788 m.E

1996943 m.N

- Pyrolusite, Stibnite

- 20.31-42.25%Mn



24

1000 200

Kilometers

8

9

o

o6

7o

11

12

o

o10

o

o

13

98 o o99 100o

101o

102o

103o

104

6

7

o

o

105oo

8

9

o

11

12

o

o10

o

o

13

o

18

19

o

16

17

o

o

o15

20o

o14

o

o98 99o

100o

101o

102o

103o

104o

20o

105o

o

18

19

o

16

17

o

o

o15

o14

o

แมฮองสอน

เชยงใหม

ล าพน

ระยอง

อทยธาน

สระแกวฉะเชงเทรา

แพร

เลยสโขทย

เชยงราย

ต าแหนงแหลงแรแมงกานส

25

รปท 11 แผนทประเทศไทยแสดงทตงแหลงแรแมงกานสเฉพาะทไดด าเนนการส ารวจตรวจสอบ

ลกษณะธรณวทยาแหลงแรในพนท 11 จงหวด

จงหวด ป พ.ศ.

2548 2549 2250 2551 2552

ปรมาณการผลต

ภาคเหนอ

เชยงใหม - - - - 23,500

เชยงราย 88,500 1,000 9,500 500 16,430

ล าพน - - - - 25,000

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เลย - - - 110,500 -

ปรมาณการผลตรวม

(เมตรกตน) 88,500 1,000 9,500 111,000 64,930

มลคา (ลานบาท) 89.6 1.0 9.6 112.3 187.5

การสงออกไปประเทศ

จน 2,885 2,180 3,308 70 19,055

มาเลซย 825 - - - -

ปรมาณการสงออกรวม

(เมตรกตน) 3,710 2,180 3,308 70 19,055

มลคา (ลานบาท) 6.6 3.5 5.3 0.1 56.6

ตารางท 5 ปรมาณการผลตและการสงออกสนแรแมงกานสของประเทศไทยในรอบ 5 ป

(พ.ศ. 2548-พ.ศ. 2552)

ปรมาณการใชและการ

น าเขาสนแรแมงกานส

ป พ.ศ.

2548 2549 2550 2551 2552

ปรมาณการใชรวม

(เมตรกตน) - - - 10,425 11,500

มลคา (ลานบาท) - - - 10.6 33.4

ปรมาณการน าเขารวม

(เมตรกตน) 527 343 201 694 50

มลคา (ลานบาท) 14.1 8.0 13.7 9.5 1.6

ตารางท 6 ปรมาณการใชสนแรแมงกานสภายในประเทศและการน าเขาในรอบ 5 ป

(พ.ศ. 2548-พ.ศ. 2552)

26

3.7 การสงออกและการน าเขาสนแรแมงกานส

แรแมงกานสทผลตไดในประเทศ สวนใหญมการสงออกไปยงประเทศจน จากการ

เปรยบเทยบสถตการสงออกแรแมงกานสในชวง 5 ปทผานมา ตงแตป พ.ศ. 2548 จนถงป พ.ศ. 2552

จะเหนวาในป พ.ศ. 2552 มการสงออกแรแมงกานสมากทสด โดยมปรมาณการสงออก 19,055

เมตรกตน และในป พ.ศ. 2551 มการสงออกแรแมงกานสนอยทสดเปนปรมาณ 70 เมตรกตน เทานน

ส าหรบการน าเขาแรแมงกานสนน เปนปรมาณเพยงเลกนอยเมอเทยบกบปรมาณการ

สงออก โดยในชวง 5 ปทผานมา ตงแตป พ.ศ. 2548 จนถงป พ.ศ. 2552 มการน าเขาแรแมงกานสเปน

ปรมาณต ากวา 1,000 เมตรกนตอป โดยในป พ.ศ. 2551 มการน าเขาแรแมงกานสมากทสดเปน

ปรมาณ 694 เมตรกตน และในป พ.ศ. 2552 มการน าเขาแรแมงกานสนอยทสดเพยง 50 เมตรกตน

(ตารางท 6)

3.8 สถานการณราคาสนแรแมงกานสของไทย

ส าหรบราาาสนแรแมงกานสในประเทศไทยนน ตามราาาประกาศของกรม

อตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแรเมอวนท 20 มกราาม 2552 มผลบงาบใชในวนท 21 มกราาม

2552 เพอเปนเกณฑส าหรบเรยกเกบาาภาาหลวงแร แรแมงกานสทกเกรดมราาาประกาศเมตรกตนละ

2,900 บาท โดยแรแมงกานสเกรดเาม มพกดาาภาาหลวงแรรอยละ 4.0 หรอ เมตรกตนละ 116 บาท

ส าหรบแรแมงกานสเกรดโลหกรรมชนดอนๆ ชนดซลเชยส และชนดเฟอรยนส มพกดาาภาาหลวงแร

รอยละ 2.5 หรอ เมตรกตนละ 72.50 บาท ส าหรบราาาสนแรแมงกานสทมการซอขายกนในประเทศ

ไทยนนจะสงกวาราาาประกาศของกรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแรประมาณสองเทา

3.9 การผลตโลหะแมงกานสและโลหะผสมแมงกานส

ในปจจบนาวามตองการใชแมงกานสของประเทศอตสาหกรรมนนอยในรปของโลหะ

ผสมแมงกานสเปนสวนใหญ โดยประเทศองกฤษและประเทศเยอรมนเปนประเทศทมการผลตโลหะ

ผสมแมงกานสกระจายอยทวประเทศ ในขณะทประเทศสหรฐอเมรกากลายเปนประเทศผผลตรายเลก

ส าหรบประเทศในทวปยโรปนน ประเทศฝรงเศส นอรเวย และสเปน ก าลงจะเปนประเทศผสงออก

โลหะผสมแมงกานสรายใหญของโลก ซงการผลตโลหะผสมแมงกานส (Manganese alloys) ของโลกม

แนวโนมเพมมากขน โดยในป พ.ศ. 2550 มการผลตโลหะผสมแมงกานส ปรมาณ 13.3 ลาน

เมตรกตน หรอสงขนจากป พ.ศ. 2549 ประมาณรอยละ 13 ซงประเทศจนเปนผผลตโลหะผสม

แมงกานสไดมากทสดเปนปรมาณรอยละ 46 ของผลผลตรวมของโลก

ในป พ.ศ. 2550 นน มการผลตโลหะผสมแมงกานสเพมขนในทกภมภาาของโลก

โดยผผลตไดพยายามรกษาก าลงการผลตตามอตราการเตบโตของปรมาณาวามตองการโลหะผสม

แมงกานสของอตสาหกรรมการผลตเหลกกลา ซงจะใชโลหะผสมแมงกานสประมาณ 10 กโลกรม ตอ

การผลตเหลกกลา 1 เมตรกตน โดยอตราการใชโลหะผสมแมงกานสในการผลตเหลกกลาจะแตกตาง

กนไปในแตละภมภาาของโลกอนเนองมาจากาวามแตกตางกนในกระบวนการผลต าณภาพของ

วตถดบ เชน สนแรเหลก และประเภทของเหลกกลา โดยมการผลตโละผสมซลาอน-แมงกานส

(Silicomanganese) เปนปรมาณ 7.7 ลานเมตรกตน ซงมากกวาปรมาณการผลตโลหะผสมาารบอน-

เหลก-แมงกานส (Carbon ferromanganese) และโลหะผสมเหลก-แมงกานส (Ferromanganese) ซง

27

ผลตไดรวมกน 4.45 ลานเมตรกตน นอกจากการใชแมงกานสในรปของโลหะผสมแมงกานสใน

กระบวนการผลตเหลกกลาแลว เมอประมาณ 15 ป ทผานมา ผผลตเหลกกลายงไดาดานและ

พฒนาการใชสนแรแมงกานสโดยตรงในกระบวนการผลตเหลกกลา

3.10 มลพษจากแหลงแรแมงกานสทประเทศเมกซโก

ในปจจบนเกดปญหาผลกระทบตอสขภาพของประชาชนจากการพฒนาแหลงแร

แมงกานส Aulan Deposit ในรฐ Hidalgo State ประเทศเมกซโกซงเปนแหลงแรแมงกานสขนาดใหญ

แหงหนงของโลก โดยมการท าเหมองแรแมงกานสในแหลงแรดงกลาวมาตงแตป พ.ศ.2503 ทง

ประเภทเหมองหาบ (Open pit mining) และเหมองใตดน (Underground mining) ซงมการจาง

แรงงานประมาณ 1,400 าน โดยประชาชนในทองถนเชอวาพษจากแรแมงกานสทแพรกระจายมาจาก

เหมองแรท าใหผใหญปวยมอาการสนาลายกบโราพารกนสน (Parkinson’s disease) และท าใหเดกม

การพฒนาทางสมองชากวาปกต แตผประกอบการเหมองแรในแหลงแรดงกลาวแยงวา ไมมหลกฐานท

บงชวาแรแมงกานสเปนสาเหตท าใหเกดโราดงกลาว ดงนน ศนยวจยสขภาพประชากร (Population

Health Research Centre) แหงสถาบนสาธารณสขแหงชาตประเทศเมกซโก (National Public Health

Institute : INSP) จงไดด าเนนการศกษาในพนทใกลเายงกบแหลงแรแมงกานส Aulan Deposit ใน

บรเวณเมอง Molango, Lolotla, Xochicoatlan และ Tlanchinol ารอบาลมพนทประมาณ 1,000

ตารางกโลเมตร และมประชาชนอาศยอยรวมประมาณ 60,000 าน

ในป พ.ศ. 2545-2546 ศนยวจยสขภาพประชากรแหงสถาบนสาธารณสขแหงชาต

ประเทศเมกซโก ไดเกบตวอยางเลอดและเสนผมของประชากรจ านวน 600 าน ประกอบดวยผใหญ

จ านวน 300 าน และเดกทมอายระหวาง 7-11 ป จ านวน 300 าน เพอตรวจวเาราะหทางการแพทย

ในดานตางๆ โดยประชากรทไดสมเกบตวอยางเลอดและเสนผมเหลานน สวนหนงอาศยอยในบรเวณ

ใกลเายงกบพนทแหลงแร และอกสวนหนงอาศยอยในทอนทหางไกลจากแหลงแรแมงกานสแตม

ลกษณะทางสงามและเศรษฐกจทาลายาลงกน การศกษาพบวา ผใหญทอาศยอยในพนทใกลเายงกบ

แหลงแรมอาการทางระบบประสาททาลายกบอาการอนเนองมาจากโราพารกนสน ส าหรบเดกทอาศย

อยในพนทใกลเายงกบแหลงแรมาวามสามารถในการเรยนรและระดบสตปญญาต ากวาเดกทไมไดอย

อาศยอยในบรเวณใกลเายงกบแหลงแรรอยละ 20 ผลของการศกษาจงสรปไดวา การรบเอาแมงกานส

เขาสรางกายมผลท าเกดปญหาตอสขภาพของประชาชนอยางแนนอน โดยแมงกานสแพรกระจายมาจาก

การท าเหมองแรแมงกานสในชวงหลายสบปทผานมาซงกอใหเกดอนตรายตอสขภาพของประชาชน

อยางรนแรง ซงท าใหประชาชนทไดรบผลกระทบไดรวมตวกนประทวงการท าเหมองแร

การศกษากรณปญหาดงกลาวไดเรมมาตงแตป พ.ศ. 2542 ในบรเวณพนทท าเหมอง

แรซงผประกอบการเหมองแรไดด าเนนกจกรรมหลายอยางในชวง 10 ปทผานมา ซงรวมถง

ขอเสนอแนะตางๆ จากสถาบนสาธารณสขแหงชาตประเทศเมกซโก (National Public Health Institute

: INSP) เชน หามใชเศษวสดจากการท าเหมองในการกอสรางถนน และใหสรางอปกรณและเารองมอ

ตางๆ ในการชวยลดการแพรกระจายของแมงกานส จากการศกษาพบวา ประชาชนในทองถนยงาง

ไดรบผลกระทบจากการท าเหมองแรแมงกานส ดงนนสถาบนสาธารณสขแหงชาตประเทศเมกซโกจงได

28

พจารณาทจะก าหนดเกณฑของการแพรกระจายของแมงกานสจากพนทการท าเหมองแร เนองจาก

ปจจบนประเทศเมกซโกยงไมมเกณฑของการแพรกระจายของแมงกานสจากพนทการท าเหมองแร

4. แนวทางการบรหารจดการทรพยากรแรแมงกานส

4.1 แนวทางการบรหารจดการดานอนรกษแหลงแร

4.1.1 แหลงแรแมงกานสในพ นทอนรกษตามมตคณะรฐมนตร

พนทอนรกษตามมตาณะรฐมนตรไดแก พนทชนาณภาพลมน าชนท 1A และพนทใน

เขตปาเพอการอนรกษ (Zone C) ในเขตปาสงงวนแหงชาต ซงาณะรฐมนตรมมตไมใหมการใช

ประโยชนใดๆ เนองจากเปนพนทตนน าล าธารและมาวามลาดชนสง การพฒนาแหลงแรจะมผลกระทบ

ตอพนทอยางรนแรงในดานการชะลางพงทะลายของชนดนและสภาพของปาไมตามธรรมชาต และเกด

การแพรกระจายของธาตโลหะหนกชนดตางๆ ลงสพนราบและแมน าล าธารอยางรวดเรว ซงจะท าให

เกดผลกระทบตอสงแวดลอมและสขภาพของประชาชนในบรเวณใกลเายงกบแหลงแร ส าหรบพ นท

อนรกษตามกฎหมาย ไดแก อทยานแหงชาตและเขตรกษาพนธสตวปานน มกฏหมายหามไมใหเขาใช

ประโยชนใดๆ เปนการเฉพาะอยแลว จงมแนวทางการบรหารจดการดงน

(1) แหลงแรแมงกานสในพนทอนรกษตามมตาณะรฐมนตรใหางไวตามธรรมชาต ไม

าวรมการพฒนาแหลงแรแมงกานสขนมาใชประโยชนไมวากรณใดๆ

(2) ด าเนนการส ารวจตรวจสอบสารพษทอาจเกดการแพรกระจายจากแหลงแร

แมงกานสเพอเปนการปองกนผลกระทบตอสงแวดลอมและสขภาพของประชาชนในบรเวณใกลเายง

(3) แหลงแรแมงกานสทมการท าเหมองแรไปแลว าวรมการฟนฟใหเปนแหลง

ทองเทยวเชงธรรมชาต หรอแหลงแรตนแบบส าหรบเปนแหลงเรยนรทางดานธรณวทยาแหลงแร

4.1.2 แหลงแรแมงกานสทมธาตโลหะทเปนพษสง

เนองจากแรแมงกานสเปนแรทสามารถกอใหเกดพษตอสงแวดลอมและสขภาพของ

ประชาชนในบรเวณใกลเายงกบแหลงแรได จากการแพรกระจายของธาตโลหะหนกชนดตางๆ จาก

แหลงแรออกสภายนอก เชน แมงกานส สารหน และปรอท จงมแนวทางการบรหารจดการ ดงน

(1) แหลงแรแมงกานสทมสวนประกอบของธาตโลหะทเปนพษสง ไมวาตงอยในพนท

ใดๆ ไมาวรทจะพฒนาขนมาใชประโยชน จะท าใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมและสขภาพของ

ประชาชนเปนอยางมาก

(2) ก าหนดเกณฑของปรมาณธาตโลหะหนกทเปนพษในแรแมงกานสทจะตองมการ

จดท ารายงานการวเาราะหผลกระทบตอสงแวดลอม (EIA) และรายงานการวเาราะหผลกระทบตอ

สขภาพ (HIA) กอนทจะมการพฒนาแหลงแรขนมาใชประโยชน ในกรณทแหลงแรแมงกานสม

สวนประกอบของธาตโลหะหนกทเปนพษต ากวาเกณฑทก าหนด ใหจดท ารายงานการวเาราะห

ผลกระทบตอสงแวดลอม (EIA) ตามปกต ไมตองมการจดท ารายงานการวเาราะหผลกระทบตอ

สขภาพ (HIA)

4.2 แนวทางการบรหารจดการดานสนบสนนขอมลทางวชาการ

ดวยแหลงแรแมงกานสในประเทศไทยสวนใหญเปนแหลงแรทมาวามสมบรณต า

โดยมปรมาณสวนประกอบของธาตแมงกานสต ากวารอยละ 40 โดยในปจจบนตลาดมาวามตองการ

29

สนแรแมงกานสทมาวามสมบรณของธาตแมงกานสตงแตรอยละ 25 ขนไป ซงเปนสนแรแมงกานส

เกรดโลหกรรมชนดเกรดต า ส าหรบใชเปนวตถดบในการถลงแร ในอดตนนการท าเหมองแรแมงกานส

ในประเทศสวนใหญเปนการผลตแรแมงกานสเกรดสงทงเกรดแบตเตอรและเกรดโลหกรรม ทม

สวนประกอบของธาตแมงกานสตงแตรอยละ 40 ขนไป จงท าใหมแหลงแรแมงกานสทมาวามสมบรณ

ต าางเหลออยหลายแหงกระจดกระจายในพนทจงหวดตางๆ เชน แหลงแรแมงกานสบานปางกวาง

ต าบลอนทขล อ าเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม แหลงแรแมงกานสบานบอน าเยน ต าบลสขฤทย อ าเภอ

หวยาต จงหวดอทยธาน และแหลงแรแมงกานสในอ าเภอล จงหวดล าพน นอกจากนแหลงแรแมงกานส

ทมการานพบมากอนไดมการท าเหมองแรจนปรมาณส ารองหมดไป การจะส ารวจพบแหลงแร

แมงกานสแหลงใหมๆ ทไมโผลใหเหนชดเจนอยางในอดตหรออาจอยในระดบทลกลงไปใตผวดนจง

ตองอาศยาวามร ประสบการณ และขอมลทางวชาการมาชวยในการส ารวจมากขน

ดงนนเพอเปนการสนบสนนขอมลทางวชาการส าหรบการส ารวจหาแหลงแรแมงกานส

จงมแนวทางการบรหารจดการดงน

(1) เผยแพรขอมลขาวสารแกภาาเอกชนใหทราบถงาวามตองการแรแมงกานส

เกรดต าของตลาดเพอใหเกดแรงจงใจในส ารวจแรแมงกานสในแหลงแรตางๆ ทมอย โดยแรแมงกานส

เกรดต าใชเปนวตถดบในโรงถลงแรเพอผลตโลหะผสมเฟอโรแมงกานส (Feromanganese alloy) ซงม

การใชมากในอตสาหกรรมการผลตเหลกกลาทกชนด

(2) ใหา าปรกษาและสนบสนนขอมลทางวชาการแกผประกอบการและผสนใจในการ

ส ารวจแรแมงกานสเกยวกบเทานาและวธการส ารวจแรทเหมาะสมกบพนทแหลงแรแตละแหง

เนองจากแหลงแรแมงกานสมการก าเนดและลกษณะธรณวทยาแหลงแรหลายรปแบบ จงตองใช

องาาวามรในดานตางๆ เขามาชวยในการส ารวจดวย

(3) แนะน าใหมการใชขอมลการส ารวจธรณฟสกสทางอากาศในการส ารวจหาแหลงแร

แมงกานส เนองจากแหลงแรแมงกานสสวนใหญไมโผลใหเหนบนผวดน ดงนนมาวามจ าเปนทจะตอง

ใชขอมลการส ารวจธรณฟสกสทางอากาศเขามาชวยแปลาวามหมายลกษณะธรณวทยาแหลงแรใตดน

เพอใหงานส ารวจเปนไปตามหลกวชาการ โดยขอมลการส ารวจธรณฟสกสทางอากาศประกอบดวย

ขอมลการส ารวจวดาาาวามเขมสนามแมเหลกและขอมลการส ารวจวดาาาวามเขมสนามแมเหลกไฟฟา

ในพนทตางๆ ของประเทศ ซงด าเนนการส ารวจโดยโารงการพฒนาทรพยากรธรณ กรมทรพยากรธรณ

(4) เผยแพรผลการศกษาและแนวทางการบรหารจดการทรพยากรแรแมงกานสใหแก

หนวยงานทเกยวของและผประกอบการไดรบทราบ รวมทงการเสรมสรางองาาวามรทางดานธรณวทยา

และธรณวทยาแหลงแรแมงกานสใหแกเยาวชน ประชาชน และผสนใจทวไปผานระบบสออเลาทรอนกส

4.3 แนวทางการบรหารจดการดานสงแวดลอมและสงคม

4.3.1 การปองกนมลพษอนเกดจากแหลงแรแมงกานส

ในอดตประเทศไทยเายมการท าเหมองแรแมงกานสในจงหวดตางๆ หลายแหงและ

บางแหงกอใหเกดมลพษจากแรแมงกานสทแพรกระจายจากแหลงแรออกไปสภายนอก กอใหเกด

ผลกระทบตอสงแวดลอมและสขภาพของประชาชนในบรเวณโดยรอบแหลงแร โดยสวนใหญเปนมลพษ

ทแพรกระจายไปสแหลงน าทใชในการอปโภาบรโภา จงมแนวทางการบรหารจดการดงน

30

(1) ผประกอบการจะตองตรวจสอบและเฝาระวงการแพรกระจายของแมงกานสจาก

กระบวนการท าเหมองแรอยางตอเนอง ตามทก าหนดไวในรายงานการวเาราะหผลกระทบตอสงแวด

ลอม (EIA)

(2) แหลงแรแมงกานสทเายมการท าเหมองแรมากอน าวรมการส ารวจตรวจสอบการ

เกดมลพษจากแหลงแรแมงกานสในบรเวณทเายมการท าเหมองแรแมงกานสมากอนวาเายมปญหาจาก

การแพรกระจายของแรแมงกานสหรอไม เพอเปนกรณศกษา และหาแนวทางในการปองกนไมให

แรแมงกานสสงผลกระทบตอสงแวดลอมและกอใหเกดพษตอประชาชนในบรเวณพนทแหลงแร

(3) ประชาชนในพนทใกลเายงกบแหลงแรจะตองไดรบขอมลเกยวกบแรแมงกานส

โดยทวถง ทงกอนการท าเหมอง ระหวางการท าเหมอง และภายหลงการท าเหมอง

(4) ถาการแพรกระจายของสารแมงกานสท าใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมและ

สขภาพของประชาชนในบรเวณพนทขางเายงกบพนทประทานบตรแรแมงกานส และพสจนไดวาม

สาเหตมาจากการท าเหมองแรอยางแนนอน ผประกอบการเหมองแรจะตองเปนผรบผดชอบใน

าาใชจายตางทเกดขน เชน าาใชจายเกยวกบสขภาพ าาเสยโอกาสในการประกอบอาชพของประชาชน

และาาใชจายอนๆ ทเกยวของ

(5) จดใหประชาชนในทองถนทจะมการพฒนาแหลงแรไปศกษาดงานการท าเหมอง

แรแมงกานสในแหลงทส าาญของโลก เชน ประเทศอาฟรกาใต บราซล และเมกซโก เพอใหเกดาวาม

มนใจวาการท าเหมองแรแมงกานสสามารถาวบามการแพรกระจายของมลพษได โดยเหมองแรสามารถ

อยรวมกบสงามไดในลกษณะเกอกลกน

4.3.2 การแบงปนผลประโยชนใหแกทองถนและสงคม

การท าเหมองแรในปจจบนมกถกมองวาเปนการเอาเปรยบทองถนและสงามซงเปน

ทตงแหลงแร โดยประชาชนในทองถนเขาใจวาผลประโยชนสวนใหญตกอยกบผท าเหมองแร ในขณะท

ชาวบานจะไดรบผลกระทบดานตางๆ จากการท าเหมอง ทงทางดานสงแวดลอม สขภาพ และสงาม ทง

ในระหวางทมการท าเหมองและภายหลงการท าเหมอง ประชาชนในทองถนจงรสกวาไมเปนธรรม จงม

แนวทางทจะท าใหเกดาวามเขาใจตอกนดงน

(1) เสนอแนะหนวยงานทก ากบดแลรบดานการท าเหมองแรและสงแวดลอม

ออกประกาศ กฎ หรอระเบยบก าหนดวา หากเกดผลกระทบตอสงแวดลอมและสขภาพของประชาชน

ในบรเวณพนทขางเายงรอบพนทประทานบตรแรแมงกานส และพสจนไดวามสาเหตมาจากการท า

เหมองแรอยางแนนอน ใหผประกอบการเหมองแรเปนผรบผดชอบชดใชาาเสยหายและาาใชจายตางๆ

ทเกดผลกระทบตอสงแวดลอมและสขภาพของประชาชนเหลานน

(2) เสนอแนะหนวยงานทก ากบดแลดานการท าเหมองแรและสงแวดลอมจดตง

กองทนเพอสงแวดลอมและสงามส าหรบเหมองแรนนๆ โดยใหผประกอบการเหมองแรแมงกานส

จายเงนเขากองทนดงกลาวตามปรมาณแรแมงกานสทผลตไดในอตราทเหมาะสม ส าหรบเปนาาใชจาย

ในกรณทเกดการแพรกระจายของแมงกานสออกสภายนอกพนทการท าเหมองจนเกดผลกระทบตอ

สงแวดลอมและสขภาพ รวมทงเปนาาใชจายอนๆ ตามททองถนเหนสมาวร เชน สาธารณประโยชน

เหตพบตภยตามธรรมชาต และการสงเสรมอาชพ

31

(3) เสนอแนะใหมการปรบสดสวนการจดสรราาภาาหลวงแรและาาภาาหลวง

ปโตรเลยมใหแกองากรปการองสวนทองถน โดยปจจบนไดก าหนดใหรฐจดสรราาภาาหลวงแรใหแก

องากรปการองสวนทองถนรวมรอยละ 60 แบงเปน องาการบรหารสวนต าบลและเทศบาลทเหมองแร

ตงอยในพนทรอยละ 20 องาการบรหารสวนต าบลและเทศบาลในจงหวดทเหมองแรต งอยในพนท

รอยละ 10 องาการบรหารสวนต าบลและเทศบาลในจงหวดอนรอยละ 10 และองาการบรหารสวน

จงหวดทเหมองแรตงอยในพนทรอยละ 20

โดยเสนอแนะใหมการจดสรราาภาาหลวงแรใหแกองาการบรหารสวนต าบลและ

เทศบาลทเหมองแรตงอยในพนทเพมขนจากปจจบนทก าหนดไวรอยละ 20 เนองจากเปนทรพยากรแร

ทก าเนดอยในทองถนนน และองาการบรหารสวนต าบลและเทศบาลทเหมองแรตงอยจะไดรบ

ผลกระทบโดยตรงหากมการแพรกระจายของแมงกานส

4.4 แนวทางการบรหารจดการระดบภมภาค (ภาคตะวนออก)

เนองดวยภาาตะวนออกมการานพบแหลงแรแมงกานสหลายแหลง เชน ในทองท

อ าเภอวฒนานาร และอ าเภอวงสมบรณ จงหวดสระแกว ซงจดเปนพนททมแหลงแรแมงกานสท

นาสนใจมากทสดของประเทศ และแหลงแรตงอยไมไกลจาก ทาเรอแหลมฉบง ซงเปนทาเรอทมขนาด

ใหญทสดในภาาตะวนออก การน าเอาแรแมงกานสในภาาตะวนออกขนมาใชประโยชนจงมาวาม

เหมาะสมในดานตางๆ โดยมแนวทางการบรหารจดการ ดงน

(1) สงเสรมใหมการใชประโยชนแรแมงกานสจากแหลงแรในภาาตะวนออก ซงพบ

แหลงแรขนาดใหญในพนท อ าเภอวฒนานาร และอ าเภอวงสมบรณ จงหวดสระแกว เนองจากเปน

แหลงแรทไมอยในพนทอนรกษตามมตาณะรฐมนตร และาาดวามปรมาณทรพยากรแรเปนจ านวนมาก

(2) สนบสนนขอมลทางวชาการแกภาาเอกชนประกอบดวย ขอมลลกษณะธรณวทยา

แหลงแร และขอมลการส ารวจธรณฟสกสทางอากาศ เพอเปนการจ งใจใหมการส ารวจหาแหลงแร

แมงกานสในภาาตะวนออกโดยอาศยขอมลและวธการส ารวจแรทเหมาะสม

(3) จดรวบรวมตวอยางแรแมงกานสจากแหลงแรในภาาตะวนออก ตงแสดงใน

ศนยวจยแรและหน จงหวดระยอง เพอใหาวามรแกเยาวชนและผสนใจทวไปเกยวกบการก าเนดแหลง

แร และการใชประโยชนแร เพอสนบสนนใหมการใชประโยชนทรพยากรแรแมงกานสของประเทศอยาง

ามาา

32

5. ขอเสนอแนะในการส ารวจหาแหลงแร

จากการส ารวจตรวจสอบลกษณะธรณวทยาแหลงแรแมงกานสภาาสนามในพนท 11

จงหวด รวมทงหมดจ านวน 18 แหลง และไดประเมนปรมาณทรพยากรแรแมงกานสไวใน ขอ 3.5

แหลงแรแมงกานสในประเทศไทย และสรปผลการส ารวจตรวจสอบไวในตารางท 4 นน สามารถทจะ

ก าหนดพนทแหลงแรแมงกานสในประเทศไทยทมาวามนาสนใจทจะส ารวจตดตามผลในขน

รายละเอยดเพอานหาแหลงแรแมงกานสในบรเวณตางๆ จ านวน 5 พนท เรยงตามล าดบาวามนาสนใจ

ดงน

5.1 พ นทแหลงแรแมงกานสบานพราวและพ นทแหลงแรแมงกานสบานคลองยาง

พนทแหลงแรแมงกานสบานพราวและพนทแหลงแรแมงกานสบานาลองยาง ในทองท

ต าบลวฒนาและต าบลหวยโจด อ าเภอวฒนานาร จงหวดสระแกว เปนพนทแหลงแรแมงกานสท

นาสนใจมากทสดส าหรบการส ารวจานหาแหลงแร เนองดวยปจจยทเหมาะสมในดานตางๆ ดงน

(1) พนทแหลงแรไมอยในเขตสงวนหวงหามการใชประโยชนตามกฎหมายตางๆ โดย

พนทแหลงแรสวนใหญอยในเขตปฏรปทดนเพอเกษตรกรรม (สปก.) และบางสวนอยในทดน

กรรมสทธ โดยเายมการท าเหมองแรแมงกานสในพนทแหลงแรมากอน จนประทานบตรหมดอายไป

(2) เปนแหลงแรแมงกานสปฐมภมทมปรมาณทรพยากรแรรวมประมาณ 600,000

เมตรกตน และแรมาวามสมบรณของโลหะแมงกานสสงถงรอยละ 52 สายแรแมงกานสมาวามหนาและ

าวามยาวหลายเมตร มโอกาสทจะพฒนาเปนเหมองแรแมงกานสขนาดใหญของประเทศได

(3) แหลงแรมลกษณะบงช าอ ตอนบนสดของแหลงแรมชนศลาแลงทแขงตวเกดแผ

กระจายปดทบ ซงจะชวยท าใหการส ารวจเพอก าหนดขอบเขตแหลงแรแมงกานสท าไดงายขน

(4) แหลงแรมลกษณะภมประเทศเปนเนนเขาระดบต าและทราบ และมเสนทางเขาไป

ยงพนทแหลงแรไดทกฤดกาล มาวามสะดวกในการเขาถงพนททงในขนตอนการส ารวจและการท า

เหมอง และแหลงแรตงอยหางจากชมชนประมาณ 2 กโลเมตร เมอมการท าเหมองจะไมเกดผลกระทบ

ตอสงแวดลอมและชมชนในดานเสยงและฝน

(5) แหลงแรแมงกานสตงอยในภาาตะวนออกซงไมไกลจากทาเรอทส าาญ าอ ทาเรอ

แหลมฉบง และทาเรอเกาะสชง จงหวดชลบร ท าใหประหยดาาใชจายในการขนสงสนแรจากเหมองแร

ไปยงทาเรอเพอขนสงไปยงประเทศปลายทาง

5.2 พ นทแหลงแรแมงกานสบานปางกวาง

พนทแหลงแรแมงกานสบานปางกวาง อยในทองทต าบลอนทขล อ าเภอแมแตง

จงหวดเชยงใหม เปนพนทแหลงแรแมงกานสทนาสนใจส าหรบการส ารวจานหาแหลงแร เนองดวย

ปจจยทเหมาะสมในดานตางๆ ดงน


พนทแหลงแรสวนใหญอยในทดนกรรมสทธ

33

(2) เปนแหลงแรแมงกานสทตยภมมปรมาณทรพยากรแรรวมประมาณ 1,000,000

เมตรกตน และแรมาวามสมบรณของโลหะแมงกานสสงถงรอยละ 33 ชนแรแมงกานสมาวามหนา

หลายเมตร มโอกาสทจะพฒนาเปนเหมองแรแมงกานสขนาดใหญของประเทศได

(3) แหลงแรมลกษณะบงช าอ มกอนแรแมงกานสขนาดตางๆ สะสมตวปะปนอยใน

ชนลกรงสน าตาลแดงทยงไมแขงตว การส ารวจด าเนนการไดงายเนองจากชนแรแมงกานสเกดแผ

กระจายในดานขาง

(4) แหลงแรมลกษณะภมประเทศเปนเนนเขาระดบต าและทราบเชงเขา และมเสนทาง

เขาไปยงพนทแหลงแรไดทกฤดกาล มาวามสะดวกในการเขาถงพนททงในขนตอนการส ารวจและการ

ท าเหมอง

(5) แหลงแรตงอยหางจากชมชนประมาณ 2 กโลเมตร เมอมการท าเหมองจะไมเกด

ผลกระทบตอสงแวดลอมและชมชนในดานเสยงและฝน

5.3 พ นทแหลงแรแมงกานสหวยคต

พนทแหลงแรแมงกานสหวยาต อยในทองทต าบลสขฤทย อ าเภอหวยาต จงหวด

อทยธาน เปนพนทแหลงแรแมงกานสทนาสนใจส าหรบการส ารวจานหาแหลงแร เนองดวยปจจยท

เหมาะสมในดานตางๆ ดงน


พนทแหลงแรอยในทดนกรรมสทธและเขตปฏรปทดน

(2) เปนแหลงแรแมงกานสทตยภมมปรมาณทรพยากรแรรวมประมาณ 100,000



(3) แหลงแรมลกษณะบงช าอ มกอนแรแมงกานสขนาดตางๆ สะสมตวปะปนอยใน

ชนลกรงสน าตาลแดงทยงไมแขงตว การส ารวจด าเนนการไดงายเนองจากชนแรแมงกานสเกดแผ

กระจายในดานขาง

(4) แหลงแรมลกษณะภมประเทศเปนเนนเขาระดบต าและทราบเชงเขา และมเสนทาง

เขาไปยงพนทแหลงแรไดทกฤดกาล มาวามสะดวกในการเขาถงพนททงในขนตอนการส ารวจและการ

ท าเหมอง

(5) การท าเหมองท าไดงาย โดยการขดเอาลกรงปนกอนแรแมงกานสมาแยกเอาเฉพาะ

กอนแรแมงกานส และแหลงแรตงอยหางจากชมชนประมาณ 2 กโลเมตร เมอมการท าเหมองจะไมเกด

ผลกระทบตอสงแวดลอมและชมชนในดานเสยงและฝน

5.4 พ นทแหลงแรแมงกานสพญาเมงราย

พนทแหลงแรแมงกานสพญาเมงราย อยในทองทต าบลเมงราย อ าเภอพญาเมงราย

จงหวดเชยงราย เปนพนทแหลงแรแมงกานสทนาสนใจส าหรบการส ารวจานหาแหลงแร เนองดวย

ปจจยทเหมาะสมในดานตางๆ ดงน


พนทแหลงแรอยในทดนกรรมสทธทงหมด

34

(2) ปจจบนเปนพนทประทานบตรทก าลงมการท าเหมองแร าาดวายงมพนทแหลงแร

เหลออยเปนบรเวณกวาง เปนแหลงแรแมงกานสทตยภมมปรมาณทรพยากรแรรวมประมาณ 100,000



(3) แหลงแรประกอบดวยกอนแรแมงกานสขนาดตางๆ เกดสะสมตวปะปนอยในชน

ลกรงสน าตาลแดงทยงไมแขงตว มชนทใหแรตงแต 1-3 ชน การส ารวจด าเนนการไดงายเนองจากชน

แรแมงกานสเกดแผกระจายในดานขาง

(4) แหลงแรมลกษณะภมประเทศเปนทราบลม และมเสนทางเขาไปยงพนทแหลงแร

ไดทกฤดกาล มาวามสะดวกในการเขาถงพนททงในขนตอนการส ารวจและการท าเหมอง

(5) การท าเหมองท าไดงาย โดยการขดเอาลกรงปนกอนแรแมงกานสมาแยกเอาเฉพาะ

กอนแรแมงกานส และแหลงแรตงอยหางจากชมชนประมาณ 3 กโลเมตร เมอมการท าเหมองจะไมเกด

ผลกระทบตอสงแวดลอมและชมชนในดานเสยง ฝน และน า

5.5 พ นทแหลงแรแมงกานสบานล าโชค

พนทแหลงแรแมงกานสบานล าโชา อยในทองทต าบลบานแกง อ าเภอศรสชนาลย

จงหวดสโขทย เปนพนทแหลงแรแมงกานสทนาสนใจส าหรบการส ารวจานหาแหลงแร เนองดวยปจจย

ทเหมาะสมในดานตางๆ ดงน

(1) พนทแหลงแรตงอยในพนทปาสงวนแหงชาต ในเขตปาเพอการอนรกษ (Zone C)

และเขตปาเพอเศรษฐกจ (Zone E) และพนทชนาณภาพลมน าชนท 3 แตสภาพพนทไมมลกษณะเปน

ปาตนน าล าธาร ตนไมขนาดใหญมนอย มโอกาสทจะขออนญาตใชพนทปาสงวนแหงชาตเพอการส ารวจ

และท าเหมองแรได

(2) เปนแหลงแรแมงกานสปฐมภมมปรมาณทรพยากรแรรวมประมาณ 100,000

เมตรกตน และแรมาวามสมบรณของโลหะแมงกานสสงถงรอยละ 47 สายแรแมงกานสมาวามหนาและ

าวามยาวหลายเมตร มโอกาสทจะพฒนาเปนเหมองแรแมงกานสขนาดใหญของประเทศได

(3) แหลงแรเกดแทรกอยในรอยเลอนและรอยแตกของชนหนทองทซงโซนแรบางสวน

โผลชดเจนขนานไปตามแนวสนเขา ท าใหทราบทศทางการวางตวของแหลงแรในเบองตน

(4) เปนแหลงแรทเายมประทานบตรแรแมงกานสมากอนแลวหมดอายไป แตจาก

ลกษณะธรณวทยาแหลงแรบงชวา ยงางเหลอปรมาณแรส ารองอกมาก

(5) แหลงแรมลกษณะภมประเทศเปนเนนเขา และมเสนทางเขาไปยงพนทแหลงแรได

ทกฤดกาล มาวามสะดวกในการเขาถงพนททงในขนตอนการส ารวจและการท าเหมอง

35

ปีงบประมาณ พ.ศ. 25543.10...

Documents