แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม...

86

Upload: others

Post on 29-Dec-2019

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ
Page 2: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

แนวทางการด าเนนกจกรรมตามยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชน 1 ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2562

สงเขป/เนอหาวชา

การด าเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 7

การสรางแรงจงใจในการปรบพฤตกรรมทางการเงน 19

การวเคราะห/วางแผนการใชจายทางการเงน 32

สงเสรมการออม 44

การจดท าบญชครวเรอน 63

การสงเสรมการบรหารจดการหน 71

Page 3: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

ดวยสถานการณปจจบนสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ สงผลใหประชาชนตองดนรนเพอความอยรอด เมอปญหาปากทองในการด ารงชพของประชาชนมมากขน ท าใหตองเกดการหาแหลงเงนทนเพอน ามาเปนทนในประกอบอาชพ เมอไดแหลงทนกยมทดแตไมมการวางแผนการใชจายเงนทด ขาดการวางแผนชองทางการตลาดในการประกอบอาชพ ขาดความรในการตอยอดอาชพ ยงยดตดสงทท าตอ ๆ กนมา ผลทตามมาคอการลงทนทลงไปไมเสมอตวกขาดทน ปญหาทตามมากคอการกยมวนเวยนซ า ๆ หมนเวยนตอเนองไปทกป เขาสวงจรการเปนหน เกดปญหาหนสนครวเรอน และปญหานสนภาคครวเรอนถอเปนปญหาหลกทขดขวางการพฒนาหมบาน/ชมชน

กรมการพฒนาชมชนซงมภารกจเกยวกบการสงเสรมสนบสนนกระบวนการเรยนร การมสวนรวมของประชาชน สงเสรมและพฒนาเศรษฐกจฐานรากใหมความมนคงและมเสถยรภาพ ไดใหความส าคญใน การบรหารจดการเงนทนชมชนใหมประสทธภาพ และเปนระบบ จงไดสงเสรมใหหมบาน/ชมชนมการจดตง “ศนยจดการกองทนชมชน” เพอแกไขปญหาหนสนภาคครวเรอนดวยคนในชมชนเอง โดยมคณะกรรมการ ศนยจดการกองทนชมชนเปนกลไกส าคญในการขบเคลอนและบรณาการเชอมโยงกลม/องคกร/กองทนการเงนในหมบาน/ชมชน ใหเกดการบรหารจดการเงนทนชมชนอยางเปนระบบ และเปนเครองมอในการแกไขปญหาหนสนของประชาชน โดยการสรางการเรยนร การบรหารจดการหนสนของครวเรอนใหสามารถบรหารจดการหน ของตนเองได เกดทกษะในการบรหารจดการหนของตนเอง รจดการวางแผนการใชเงนทนใหเกดประสทธภาพสงสด และมเปาหมายในการบรหารจดการหน น าไปสผลสมฤทธในการบรหารจดหน คอ ลดหน และปลดหนไดในทสด

ทงน เพอลดความเหลอมล าและยกระดบคณภาพชวตของประชาชนในระดบฐานรากใหไดรบบรการทางการเงนทดขนระยะยาว มแหลงเงนทนในการประกอบการ สงเสรมใหองคกรการเงนระดบฐานรากและชมชนมความเขมแขง กลายเปนแรงขบเคลอนทส าคญของระบบเศรษฐกจ รวมทงปองกนความเสยงทอาจเกดขนตอระบบการเงนของประเทศ ภายใตยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชน พ.ศ. 2560 – 2564 ยทธศาสตรท 3 : เสรมสรางทนชมชนใหมประสทธภาพและมธรรมาภบาล เพอบรรลวสยทศน “เศรษฐกจฐานรากมนคงและชมชนสามารถพงตนเองได”

ยทธศาสตรท 3 เสรมสรางทนชมชนใหมประสทธภาพและมธรรมาภบาล

1. การเชอมโยง

1.1) ตอบสนองยทธศาสตรการสรางความสามารถในการแขงขน

1.2) ตอบสนองยทธศาสตรการสรางโอกาสความเสมอภาค

1.3) ตอบสนองนโยบายดานการเพมศกยภาพทางเศรษฐกจของประเทศ

1.4) ตอบสนองนโยบายดานการลดความเลอมล าของสงคมและการสรางโอกาสเขาถงบรการภาครฐ

1.5) ตอบสนองนโยบายรฐบาลดานความรกษาความมนคงของฐานทรพยากรและการสรางความสมดล

ระหวางการอนรกษกบการใชประโยชนอยางยงยน

Page 4: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

2. ความทาทายเชงยทธศาสตร

2.1) ทนชมชนทบรหารจดการโดยประชาชนสามารถน ามาสรางอาชพและเพมรายไดอยางมนคง

2.2) ศนยจดการกองทนชมชนมศกยภาพในการบรหารจดการหนสนของประชาชนไดอยางม ประสทธภาพ

3. เปาประสงคยทธศาสตร : ชมชนสามารถจดการทนชมชนเพอเปนฐานในการพฒนาเศรษฐกจและสงคม

4. กลยทธ : การพฒนาระบบบรหารจดการและการเขาถงแหลงทนชมชน 4.1) เปาหมาย : ชมชนสามารถจดการทนชมชนเพอเปนฐานในการพฒนาเศรษฐกจและสงคม 4.2) ตวชวด : จ านวนครวเรอนทสามารถบรหารจดการหน 4.3) กระบวนงาน : บรหารจดการหนของครวเรอน ตงศนยจดการกองทนชมชนเพอบรหารจดการหนครวเรอนใหมประสทธภาพ สงเสรมกระบวนการบรหารจดการหนใหแกคณะกรรมการศนยจดการกองทนชมชน แกปญหาหนสนดวยแนวคด “ส านกด แผนด บรหารหนได”

Page 5: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

การบรณาการกองทนชมชนเพอสงเสรมอาชพและสรางรายไดใหกบคนในชมชน ถอเปนบทบาทส าคญของคณะกรรมการศนยจดการกองทนชมชนในการสงเสรมสนบสนนใหครวเรอนเขาสกระบวนการบรหารจดการหนผานกระบวนการ ๑ ครวเรอน ๑ สญญา รวมทงใหสามารถใชเงนทนอยางคมคา เกดประโยชนสงสดในการสรางงาน สรางรายได และตอยอดอาชพของครวเรอน ซงในปงบประมาณ พ.ศ. 2562 กรมการพฒนาชมชนไดก าหนด กจกรรมตามยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชน ประจ าปงบประมาณ พ.ศ.2562 ใหสวนภมภาค (ระดบจงหวดและอ าเภอ) ด าเนนการ 2 กจกรรม เพอสงเสรมสนบสนนการบรหารจดการหน และเสรมสรางความรดานการเงน ในการบรหารจดการหน รวมทงสรางวนยทางการเงนใหกบครวเรอน ดงน

วตถประสงค : 1. เพอสรางความรความเขาใจแนวทางการด าเนนงานศนยจดการกองทนชมชนแกผขบเคลอนงาน

ศนยจดการกองทนชมชน ใหสามารถขบเคลอนการบรหารจดการหนไปส 1 ครวเรอน 1 สญญา

2. เพอพฒนาและสรางกระบวนการเรยนรแกผขบเคลอนการด าเนนงานศนยจดการกองทนชมชน

ในเรองการบรหารจดการหนไดอยางมประสทธภาพ

รายละเอยดการด าเนนกจกรรม

จงหวดวางแผนและเตรยมความพรอมการประชมเชงปฏบตการขบเคลอนการบรหารจดการหน พรอมทงแจงกลมเปาหมายเขารวมประชมฯ

จงหวดจดประชมเชงปฏบตการฯ โดยมประเดนเนอหา ดงน

- ทบทวนการด าเนนงานทผานมาของการด าเนนงานศนยจดการกองทนชมชน

- เตมเตมเทคนคการบรณาการกองทนชมชน การประนอมหน และการบรหารจดการหน

ทมประสทธภาพ

- การสรางวนยทางการเงน

- เทคนคการเปนทปรกษาดานการบรหารจดการหน

- ทศทางการด าเนนงานศนยจดการกองทนชมชน ในป 2562

- การประเมนผลการจดระดบการพฒนาศนยจดการกองทนชมชน

จงหวดสรปรายงานผลการด าเนนกจกรรมประชมฯ ใหกรมฯ ทราบ ภายในเดอนธนวาคม 2561

และบนทกผลการด าเนนงานในระบบ Budget and Project Management (BPM) ภายในเดอนธนวาคม 2561

Page 6: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

กลมเปาหมาย : ด าเนนการ จ านวน 76 จงหวด 878 อ าเภอ ๆ ละ 8 คน ประกอบดวย 1) เจาหนาทพฒนาชมชนอ าเภอ ๆ ละ 1 คน 2) คณะกรรมการศนยจดการกองทนชมชน อ าเภอละ 3 คน 3) คณะท างานกองทนชมชน อ าเภอละ 2 คน 4) คณะกรรมการกลมออมทรพยเพอการผลต อ าเภอละ 1 คน 5) คณะกรรมการโครงการแกไขปญหาความยากจน (กข.คจ.) อ าเภอละ 1 คน

ระยะเวลาด าเนนการ : ไตรมาส 1 (เดอนพฤศจกายน 2561) จ านวน 1 วน

หนวยด าเนนการ : ส านกงานพฒนาชมชนจงหวด

สถานทด าเนนการ : สถานทเอกชนในเขตพนทจงหวด

ตวชวดกจกรรม : รอยละ 80 ของกลมเปาหมายทเขารวมประชมฯ มความรความเขาใจในแนวทาง และกระบวนการบรหารจดการหน

วตถประสงค : 1. เพอเสรมสรางความรดานการเงนในการบรหารจดการหนสนและสรางวนยทางการเงนใหแกประชาชน 2. เพอสงเสรมการบรหารจดการหนไปส 1 ครวเรอน 1 สญญา

รายละเอยดการด าเนนกจกรรม

อ ำเภอก ำหนดแผนกำรด ำเนนกจกรรมศนยจดกำรกองทนชมชนบรหำรจดกำรหน “ส ำนกด แผนด

บรหำรหนได” และรำยงำนใหจงหวดทรำบ

จงหวดรวบรวมและรำยงำนแผนกำรด ำเนนกจกรรมศนยจดกำรกองทนชมชนบรหำรจดกำรหน

“ส ำนกด แผนด บรหำรหนได” ใหกรมกำรพฒนำชมชนทรำบ

อ ำเภอและคณะกรรมกำรศนยจดกำรกองทนชมชนเตรยมควำมพรอมด ำเนนกำรตำมขนตอน ดงน 1) อ าเภอประสานและสนบสนนใหคณะกรรมการศนยจดการกองทนชมชน มการเตรยมความพรอม ในการด าเนนการบรหารจดการหน 2) คณะกรรมการศนยจดการกองทนชมชน ประชมวางแผนการขบเคลอนการด าเนนงานศนยจดการ กองทนชมชนและมอบภารกจงานใหแกคณะกรรมการศนยจดการกองทนชมชน 3) คณะกรรมการศนยจดการกองทนชมชน ด าเนนการส ารวจ/ตรวจสอบขอมลลกหนทงหมดของกลม /

กองทนการเงนทเปนสมาชกของศนยจดการกองทนชมชน พรอมทงจดท าฐานขอมลลกหนของคนในชมชนเปนรายครวเรอน

4) คณะกรรมการศนยจดการกองทนชมชนวเคราะหขอมลลกหนและจดประเภทลกหน 5) คณะกรรมการศนยจดการกองทนชมชนคดเลอกครวเรอนเปาหมายทเปนหน ลงทะเบยนครวเรอนเพอ

เขาสกระบวนการบรหารจดการหน

Page 7: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

รายละเอยดการด าเนนกจกรรม

อ าเภอและคณะกรรมการศนยจดการกองทนชมชนด าเนนการเขาสกระบวนการบรหารจดการหน โดยวธการปรบโครงสรางหน พรอมทงจดเวท “ส านกด แผนด บรหารหนได” เพอชแจงเกณฑการเขาส

กระบวนการบรหารจดการหนใหแกกลมเปาหมาย จ านวน 3 วน ดงน 1) อบรมใหความรการสรางวนยทางการเงน “ส านกด แผนด บรหารหนได” ตามหวขอดงน

การวเคราะห/วางแผนการใชจายทางการเงน การสรางแรงจงใจในการปรบพฤตกรรมทางการเงน การสงเสรมการออม การด าเนนชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง การสงเสรมการบรหารจดการหน - เทคนคการลดหน (รสภาพหน,เทคนคการยบ/ยาย/ขยายเพอลดหน) - การวางแผนหนสนแบบเชงรก

2) ประชมวางแผนการบรหารจดการหนรวมกน 3) คณะกรรมการศนยจดการกองทนชมชนด าเนนการปรบโครงสรางหนใหกบกลมเปาหมาย ใหเปน 1 ครวเรอน 1 สญญา โดยมขนตอนดงน - เจรจาตอรองการปรบหน ระหวางลกหนกบเจาหน (กองทนชมชน) - โอนภาระหนสนของลกหนใหมาอยกลม/กองทนเพยงกลม/กองทนเดยว (ทเปนสมาชกของศนย จดการกองทนชมชน) - ปรบสญญาเงนกทงหมดใหเหลอ 1 สญญา รวมเงนตนทงหมด พรอมดอกเบยใหเปน 1 ครวเรอน 1 สญญา

จดท าแผนการบรหารจดการหนตามความตองการของครวเรอนเปาหมาย โดยด าเนนการเปนกลม ตงแต 5 คนขนไป และตองเปนกจกรรมทกอใหเกดประโยชน และกอใหเกดรายไดในครวเรอนเพมขน (เงนทนคนกลม)

ศนยจดการกองทนชมชนเสนอโครงการตามแผนบรหารจดการหน

อ าเภอเสนอรายละเอยดโครงการ/กจกรรมแจงจงหวดเพอขออนมตด าเนนการจากจงหวด ในวงเงน งบประมาณแหงละ 40,000 บาท

คณะกรรมการศนยจดการกองทนชมชนด าเนนการสนบสนนกจกรรมตามแผนบรหารจดการหน

กรมฯ/จงหวดตดตามสนบสนน/ประเมนผลการด าเนนงาน

การรายงาน

อ าเภอสรปรายงานผลการด าเนนงานและรายงานผลใหจงหวดทราบ

จงหวดรวบรวมและสรปรายงานผลใหกรมฯ ทราบ - ศนยจดการฯ เดม (จดตงป พ.ศ. 2551 – 2556) บนทกในระบบ BPM ภายในเดอนมนาคม 2562 - ศนยจดการฯ ทจดตงในป พ.ศ. 2560 บนทกในระบบ BPM ภายในเดอนพฤษภาคม 2562

กลมเปาหมาย : ครวเรอนเปาหมายทเปนหนทไดรบการคดเลอกและลงทะเบยนครวเรอนกบ

คณะกรรมการศนยจดการกองทนชมชน จ านวน 924 แหง ๆ ละ 30 คน

รวมทงสน 27,720 คน

Page 8: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

ระยะเวลาด าเนนการ : ด าเนนการในไตรมาส 2 – 3 จ านวน 3 วน - ศนยจดการกองทนชมชนทจดตงขนในป พ.ศ. 2551 - 2556 จ านวน 479 แหง ใหด าเนนการใหแลวเสรจในไตรมาสท 2 ภายในเดอนกมภาพนธ 2562

- ศนยจดการกองทนชมชนทจดตงขน ในป พ.ศ. 2560 จ านวน 445 แหง ใหด าเนนการในไตรมาสท 3 เดอนเมษายน 2562

งบประมาณ : สนบสนนการด าเนนงานศนยจดการกองทนชมชน จ านวน 924 แหง ๆ ละ 60,100 บาท

โดยมรายละเอยด แบงออกเปน 2 สวน ดงน 1) ประชมเชงปฏบตการบรหารจดการหน “ส านกด แผนด บรหารจดหนได” จ านวน 924 แหง ๆ ละ 20,100 บาท

2) สนบสนนกจกรรมการบรหารจดการหนตามแผน จ านวน 924 แหง ๆ ละ 40,000 บาท

หนวยด าเนนการ : ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอ

พนทด าเนนการ : พนทตงของศนยจดการกองทนชมชน จ านวน 924 แหง

ผลทคาดวาจะไดรบ : 1. ครวเรอนเปาหมายมความรความเขาใจในการบรหารจดการหนและการสรางวนย ทางการเงน

2. ศนยจดการกองทนชมชนสามารถสงเสรมการบรหารจดการหน

ตวชวด : จ านวนครวเรอนทสามารถบรหารจดการหนได 12,000 ครวเรอน

หมายเหต : การฝกอบรมตามโครงการประชมเชงปฏบตการศนยจดการกองทนชมชนบรหารจดการหน

“ส านกด แผนด บรหารหนได” สามารถเวนระยะเวลาของแตละวนในการอบรมได โดยไมจ าเปนตองอบรมตอเนองตดตอกน จ านวน 3 วน แตทงน ตองด ำเนนกำรใหครบตำมจ ำนวนวน และภำยในไตรมำสทก ำหนดไว

Page 9: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

รฐบาลใหความส าคญกบการนอมน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจ พระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชฯ มาเปนแนวทางในการพฒนาประเทศ และไดมอบหมายใหกระทรวงมหาดไทยนอมน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปเผยแพรสรางความเขาใจทกพนททวทงประเทศ จนน าไปส การนอมน าไปปฏบตจนเปนวถชวต ซงเศรษฐกจพอเพยงมไดหมายความเพยงแตใหบคคลพงพาตนเองได (Self-Sufficiency) แตยงสามารถใชไดกบบคคล กลมบคคล ชมชน องคกรทงภาครฐและภาคเอกชน โดยมล าดบขนการด าเนนการ ๓ ระดบ คอ ระดบท ๑ เศรษฐกจพอเพยงแบบพนฐาน เนนความพอเพยงในระดบบคคลและครอบครว ยดถอหลกการทวา “ตนเปนทพงแหงตน” คอ การทสมาชกในครอบครวพอม พอกน สามารถสนองความตองการพนฐานหรอปจจยสของครองครว พงตนเองได ระดบท ๒ เศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนา คอ ยกระดบความพอเพยงดวยการรวมกลม มการรวมคด รวมมอ รวมรกษาผลประโยชน เรยนร แลกเปลยน และแกปญหารวมกน เพอมงไปสความเขมแขงภายในกลมชาวบาน/ชมชน ระดบท ๓ เศรษฐกจพอเพยงแบบกาวไกล การสรางเครอขายความรวมมอระหวางชมชน กลม องคกร ภาคเอกชน เพอประโยชนของสวนรวมรวมกน

กรมการพฒนาชมชนไดนอมน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาเชอมโยงกบการด าเนนงานตามวาระกรมการพฒนาชมชน (CDD Agenda) โดยการก าหนดแนวทางการขบเคลอนเศรษฐกจฐานรากภายใตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนบนได ๓ ขน ตงแตเศรษฐกจพอเพยงแบบพนฐาน คอ ระดบบคคลหรอครวเรอน และระดบเศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนา คอ ระดบการรวมตวเปนกลม และระดบความรวมมอกนเปนเครอขาย รวมถงการบรณาการกองทนภายในชมชนเพอหนนเสรมการประกอบอาชพของประชาชน

๑. เพอใหผเขาอบรมไดรบทราบและเขาใจความหมายทแทจรงของปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ๒. เพอใหผเขาอบรมไดศกษาและเรยนรการประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงจนเปนวถชวต

๑. ความหมายของหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ๒. การประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และตวอยางความส าเรจในการนอมน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใช

Page 10: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

2.0๐ ชวโมง (120 นาท)

๑. การบรรยาย ๒. การตงค าถามเพอการแลกเปลยนประสบการณ ๓. การเสรมความชดเจนของเนอหาดวยสไลด กรณศกษา และคลป ๔. การเตมเตมใหขอคด ขอเสนอแนะ

๑. สไลด PPT ๒. กรณศกษา ๓. คลป

๑. การสงเกตพฤตกรรม ๒. การประเมนการถายทอด ๓. การประเมนรายวชา

การไดเกดเปนคนไทยถอเปนเรองทโชคดอยางมาก เพราะเมอมปญหา เรากมพระราชาททรงคดหาทางแกไขใหอยเสมอ ไมมพนทแหงไหนในประเทศไทยทพระราชาของเราไมเคยเสดจฯ ไป แมวาพนทนนจะมความยากล าบาก ทรกนดารเพยงใดกตาม จะเหนไดวาเกอบทกทในประเทศไทยทมปญหาท ากน รอความชวยเหลอ พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช เสดจพระราชด าเนนไปเพอทรงชแนะแนวทางแกไขในทกเรองในแตละพนท ไมวาจะเปนเรองของดน ฟา ปา ฝน น า ความยากจน ความแตกแยก และปญหานบหมนนบแสน จนเกดเปนโครงการพระราชด ารทงขนาดเลกไปจนถงใหญมากมายกวา ๔,๐๐๐ โครงการ ท าใหเมองไทย จงเปรยบเสมอนหองเรยนขนาดใหญทมพระองคทรงเปนครของแผนดน ชน าศาสตรพระราชา หรอค าสอนของพระองคชวยพฒนาประเทศ

พระราชด ารส สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร จากหนงสอพระมหากษตรยนกพฒนาเพอประโยชนสขสปวงประชา พทธศกราช ๒๕๕๔, หนา ๒๘-๒๙

Page 11: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

ทมา www.สานตอทพอท า.com

Page 12: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๑๐

เมอพจารณาจากโครงการกวา ๔,๐๐๐ โครงการทในหลวงทรงคดและท า จะพบวาสวนใหญเกยวกบการหาน าและแกปญหาดนทงนน โดยมเปาหมายสงสดเพอใหประชาชนสามารถเพาะปลกและเลยงสตวไดเพราะอาหารคอสงจ าเปนพนฐานทคนเราตองม ครนคนเรามอาหารไวบรโภคจนทองอมแลว กจะมก าลงและความสขเพยงพอส าหรบตอยอดไปท าการงานอน ๆ ไดอกมาก ในเมอรแลววาปากทองเปนของจ าเปนระดบคอขาดบาดตาย ในหลวงจงทรงทมสรรพก าลงเพอศกษาเรองการผลตอาหารเปนหลก สรางความมนคงทางอาหารใหประชาชนผลตอาหารไดดวยตวเอง พระองคถงกบเปลยนสวนจตรลดาทเปนบานของตวเองใหกลายเปนพนทเกษตรขนาดยอมเพอทดลองและวจยเพอหาวาวตถดบอะไรคอ อาหารทชาวบานจะสามารถผลตไดงายและยงมคณคาทางสารอาหารในปรมาณทพอด ทรงลงมอปลกขาว ปรบปรงดน และยงท าบอเพาะเลยงปลานลททรงรบมาจากจกรพรรด อากฮโตะแหงญปน รวมถงท าฟารมโคนม ดวยเหนวาเปนอาหารทมคณคา

นอกจากนนยงทรงวางแผนตอไปดวย วาหากนมโคทผลตมปรมาณมากจนเกนความตองการ กยงน ามาแปรรปเปนผลตภณฑอน ๆ ไดอกมาก ทงนมผง เนยแขง โยเกรต ไปจนถงนมอดเมดจตรลดาทโดงดงไปถงตางประเทศ และทรงตอยอดไปถงการสรางระบบสงคมทด ดวยความเชอวาถาคนรจกกน ชวยเหลอกน พงพาอาศยซงกนและกน เรากจะสามารถใชชวตทมความสขได

ความสขคอสงทในหลวงทรงเนนย าเสมอมา วาเปนเปาหมายสงสด พระองคทดลองสรางเมองในฝนขนท ‘หบกะพง’ พรอมลองออกแบบวธการด าเนนชวต รวมไปถงจด

วางระบบตาง ๆ เพอเปนตนแบบ จดสรรแบงปนพนทใหเกษตรกรตวอยางกลมหนง ลองแบงทดนเพอเพาะปลกตามแนวคดของพระองค คอ มสวนทเพาะปลก สวนทเปนระบบชลประทาน และสวนอยอาศย พรอมทงแนะใหชาวบานรวมกลมกนเปนสหกรณ จะไดชวยเหลอซงกนและกน

อก ๒๐ ปตอมา ในหลวงกเสนอแนวคด ‘ทฤษฎใหม’ ข นมาแทน

ทฤษฎใหมนมความคลายคลงกบสหกรณหบกะพงอยบาง เนองจากพดถงเรองเกษตรกรรมและการอยเปนชมชนเหมอนกน แตทฤษฎใหมจะเนนการพงพาตวเองของปจเจกบคคลแทนทจะโฟกสทการชวยเหลอกน เปนอนดบแรกแบบหบกะพงดวยความคดทวา ถาหากทกคนพงตวเองได การรวมกลมกจะเขมแขงเอง

ในหลวงทรงเรมตนจากแปลงทดลองกอน พระองคจงเอาพนทเฉลยทเกษตรกรไทยมคอ ๑๕ ไร มาแบงเปนพนทปลกขาว โดยค านวณใหปรมาณขาวเพยงพอจะมกนทงป, พนทปลกพชผก, พนทสระ ส ารองน าไวใชทงปและสดทายคอแบงมาปลกบานและเลยงสตวดเผน ๆ แลวเหมอนวาทฤษฎใหมจะเนนไปทการเกษตรเปนหลก แตความจรงแลวมนคอการจดสรรสงทจ าเปนตอการด ารงชวตของปจเจกบคคลแตละคนตางหาก และเมอไหรทหนวยยอยทสดของสงคมอยางปจเจกบคคลเขมแขง อยไดดวยตวเองแลว การรวมกลมเขาดวยกนกจะเพมพลงใหการท างานอน ๆ ไดอยางแนนอน หลงเกดวกฤตเศรษฐกจเมอป ๒๕๔๐ ในหลวงทรงน าเสนอแนวคดใหม ทเหมอนจะสรปแนวคด ทพระองคไดจากการทรงงานตลอดชวตทผานมา กลายเปนหลกทฤษฎชอวา ‘ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง’

แลวพอเพยงคออะไร? ใชชวตอยางพอเพยง อาจไมใชการทงชวตทเคยมทเคยเปน แลวออกไปท าเกษตรเพอยงชพเพยงอยางเดยว

แตพดงาย ๆ วาคอการพจารณาคดเฟนหาวาอะไรคอสงทชวตเราตองม แลวพฒนามนใหเราอยไดอยางสะดวก ทส าคญคอ พงตวเองใหมาก และละเวนการเบยดเบยนซงผอนและตวเอง พฒนาตอเตมวชาชพและชวตไปตามโอกาสทม

Page 13: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๑๑

หลกการนไมไดครอบคลมแตดานการเกษตรเทานน แตทรงตงใจใหคนหนมาจดการกบชวตของตวเองอยางเหมาะสม โดยทรงอธบายวา

ประเทศไทยนนตองการพฒนา แตรากฐานกลบมปญหาเพราะมวแตสนใจ ตวเลขทางเศรษฐกจมากกวาพนฐานอยางการกนอยของคนในประเทศ

หรอลองมองกลบมาทชวตคนทไมใชเกษตรกรกนบาง ชวตการงานของบางคนอาจจ าเปนตองมรถ บางคนไมจ าเปน บางคนอาจจ าเปนตองมอนเทอรเนต แตบางคนไมไดจ าเปนขนาดนน บางคนอาจจ าเปนตองมเสอผาสวย ๆ ใหม ๆ แตบางคนกไมไดจ าเปนตองมขนาดนน เพราะความจ าเปนของเราไมเหมอนกน เราคงตดสนแทนคนอนไมได วาสงทเขาอยากไดมาครอบครอง เปนสงทตองม หรอแคสงทตองการ

เราท าไดแคเรมมองจากหนวยทางสงคมทเลกทสดกอน นนคอ ตวเรา

สงทเราตองการ มนกคอสงทตองมจรงหรอ? ถาไมใช แลวเรามทรพยสนในมอเพยงพอจะฟมเฟอยไปกบความตองการทไมตองมไดมากแคไหน

ถาพอจะมใชได การตามใจความตองการของตวเองเสยบาง กไมมปญหาอะไร แตถาไมมพอจะใชจายตาม ความตองการ แลวยงซอของตามใจตวเอง นนแหละทเรยกวาไมพอเพยง

เวลาพดถงเศรษฐกจพอเพยง หลายคนคดวาจะตองลาออกจากงานไปอยนาอยสวนเทานนถงจะพอเพยงได ทจรงแลวเศรษฐกจพอเพยงไมไดจ ากดอยแคการท าเกษตรเทานน แตเปนแนวคดทสามารถน าไปปฏบตไดจรง

ไมวาคณจะเปนใครกตาม ‘เศรษฐกจพอเพยง’ จะท าใหคณเขาใจไดอยางเหนภาพมากขน ทามกลางวกฤตเศรษฐกจในป ๒๕๔๐ หรอทรจกกนในชอวกฤตการณตมย ากง เปนครงแรกทคนไทยไดยนค าวา “เศรษฐกจพอเพยง” ซงในหลวง ร.๙ ตรสขนเพอเตอนสตคนไทยทก าลงเสยขวญใหกลบมาลกขนสอกครงหนง

เศรษฐกจพอเพยง คอขอแนะน าวธการด าเนนชวต โดยมหวใจอยทการจดล าดบความส าคญและ ท าชวตใหสมดล สงใดจ าเปนตอชวตกควรใหความส าคญกอน สงใดเปนเพยงแคความตองการกควรมาทหลง มหลายเหตการณทในหลวงทรงพบเจอทแสดงใหเหนวาแนวคด ‘พอเพยง’ เปนสงจ าเปน

เศรษฐกจพอเพยง จงเปนการกลบมาทบทวนวาอะไรคอสงจ าเปนในชวตของเรา อะไรเปนเพยง ความตองการ และจดล าดบความส าคญอยางเหมาะสม โดยไมท าเกนตวดวยความประมาท ใจทยดมนแนวคดพอเพยง แบบนแหละทจะท าใหเรามฐานทแขงแรงเพยงพอทกาวผานวกฤตใด ๆ ไปไดอยางราบรน

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนทงหลกคดและแนวทาง การปฏบตตนในการด าเนนชวต โดยเนนการปฏบตตน บนทางสายกลาง เพอใหสามารถพงตนเองไดและรอดพน จากวกฤตตาง ๆ ทอาจเกดขน โดยคณลกษณะทส าคญ ของความพอเพยง ม ๓ ประการ คอ

Page 14: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๑๒

๑. ความพอประมาณ หมายถง ความพอดตอความจ าเปนและเหมาะสมกบฐานะตนเอง ไมนอยเกนไป ไมมากเกนไป ไมเบยดเบยนตนเองและผอน ซงเมอพจารณาจากสภาพสงคมและวฒนธรรมไทย จะพบวา ความพอประมาณนน นบเปนแนวปฏบตทมมายาวนานแลว สงเกตไดจากการด าเนนชวตของคนไทย “พออย พอกน” “พงตนเอง” “ประหยด เรยบงาย และไดประโยชนสงสด” โดยมงเนนใหมการใชทรพยากรทตนเอง มอยหรอทชมชนทองถนของตนมอยอยางมประสทธภาพสงสด กอนทจะแสวงหาแหลงทน วตถดบ หรอสงของจากภายนอก มการวางแผนการใชใหเหมาะสมกบสภาวะเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม เปนการใชอยางรคณคา ดแลรกษาสงทมและพฒนาตอยอดใหดยงขน

๒. ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยง และการด าเนนการอยางพอเพยงนนตองเปนไปอยางมเหตผลตามหลกวชาการ หลกกฎหมาย หลกคณธรรม และวฒนธรรมทดงาม โดยค านงถงปจจยทเกยวของ ตลอดจนค านงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระท านน ๆ อยางรอบคอบ ถวนถ “รจดออน จดแขง โอกาส อปสรรค” และคาดการณผลทจะเกดขนอยางรอบคอบ “รเขา รเรา รจกเลอกน าสงทดและเหมาะสมมาประยกตใช” ทงน ความมเหตผลในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มความหมายทสะทอนถงความเขาใจผลทอาจเกดขนจากการกระท า ณ สถานการณใด สถานการณหนง โดยความมเหตผลจะเกดขนไดตองอาศยการสงสมความรและประสบการณมาอยางตอเนอง มการศกษาขอมลอยางเปนระบบและรวธประมวลปจจยทซบซอนมาประยกตใชในการตดสนใจ เพอใหความคดและการกระท าอยในกรอบทถกตองตาม หลกเหตผล ดงนน ความมเหตผลในหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เนนการตดสนใจและการปฏบตบนพนฐานของความรและประสบการณ

๓. การมภมคมกนทดในตวเอง หมายถง การไมประมาทในการด าเนนชวต มการเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอมและวฒนธรรม จากทงในประเทศและตางประเทศ เพอใหสามารถบรหารความเสยง ปรบตว และรบมอไดอยางทนทวงท โดยค านงถงความเปนไปไดของสถานการณตาง ๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคต ทงในระยะสนและระยะยาว ทงน การมภมคมกนในตวทด อาจเกดขนเองตามธรรมชาตหรอเกดจากความไมประมาท ซงตองด าเนนไปพรอม ๆ กบความมเหตผล และความพอประมาณ หลกเลยงความตองการทเกนพอดของแตละบคคล เปนการสรางวนยในตวเองใหเกดขนในระดบบคคล เพอปกปองตวเองจากกระแสบรโภคนยม หรอความเปลยนแปลงทเกดขนจากกระแสโลกาภวตนตาง ๆ เปนกลไกการรองรบผลกระทบจากสถานการณตาง ๆ โดยด าเนนการอยางเปนขนเปนตอน เรมจากการ “แกไขปญหาทจดเลก” หรอ คด Macro ท า Micro

ในการด าเนนชวตใหอยในระดบพอเพยงนน ตองอาศยทงเงอนไขความรและคณธรรมเปนพนฐาน ดงน

ความร คอ ความรเกยวกบวชาการตาง ๆ อยางรอบดาน ซงจะชวยพฒนาทกษะการประกอบอาชพและการด าเนนชวตไดอยางมคณภาพ โดยจ าเปนตองมความรอบคอบในการน าความรเหลานน มาพจารณาใหเชอมโยงสมพนธกน เพอการวางแผน และความระมดระวงในการน าไปประยกตใชใหเกดผลในทางปฏบตทกขนตอน โดยน าหลกวชาและความรเทคโนโลยทเหมาะสมมาใช ทงในขนการวางแผนและปฏบตอยางรอบร รอบคอบ ระมดระวง กลาวคอ น าวชาการตาง ๆ ทเกยวของมาศกษาอยางรอบดาน และมความรอบคอบทจะน าความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกนเพอประกอบการวางแผน ตลอดจนมความระมดระวงในขนของการปฏบต

Page 15: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๑๓

คณธรรม คอ ความซอสตย สจรต มความอดทน มความเพยร และใชสตปญญา ในการด าเนนชวต ซงถอเปนพนฐานในการเสรมสรางความเขมแขงของบคคล สงคม และประเทศชาต

เมอมการนอมน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชทงในระดบบคคล ครอบครว ชมชน/หมบาน องคกร และสงคมไทย จะน าไปสการพฒนาทสมดลพรอมรบการเปลยนแปลงทอาจเกดขน และมความยงยน ทงในดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมสบไป (ประมวลจาก...ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการประยกตใช โดย ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, ๒๕๖๐; เศรษฐกจพอเพยง รวมเรยนร สานขาย ขยายผล โดย ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย, ๒๕๔๙, หนา ๑๐-๑๑; และรวมเรยนรปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและเกษตรทฤษฎใหมเพอการพฒนาทยงยน โดย ส านกงาน กศน., หนา ๓-๔)

ทฤษฎใหม คอ ตวอยางทเปนรปธรรมของ การประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงทเดนชดทสด ซงพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชไดพระราชทานพระราชด ารน เพอเปนการชวยเหลอเกษตรกรทมกประสบปญหาทงภยธรรมชาตและปจจยภายนอกทมผลกระทบตอการท าการเกษตร ใหสามารถผานพนชวงเวลาวกฤต โดยเฉพาะการขาดแคลนน าไดโดยไมเดอดรอนและยากล าบากนก ความเสยงทเกษตรกรมกพบเปนประจ า ประกอบดวย

๑. ความเสยงดานราคาสนคาเกษตร ๒. ความเสยงในราคาและการพงพาปจจยการผลตสมยใหมจากตางประเทศ ๓. ความเสยงดานน า ฝนทงชวง ฝนแลง ๔. ภยธรรมชาตอน ๆ และโรคระบาด ๕. ความเสยงดานแบบแผนการผลต ๖. ความเสยงดานโรคและศตรพช ๗ ความเสยงดานการขาดแคลนแรงงาน ๘. ความเสยงดานหนสนและการสญเสยทดน

ทฤษฎใหมจงเปนแนวทางหรอหลกการในการบรหารการจดการทดนและน าเพอการเกษตรในทดนขนาดเลกใหเกดประโยชนสงสด

ความสาคญของทฤษฎใหม มการบรหารและจดแบงทดนแปลงเลก

ออกเปนสดสวนทชดเจน เพอประโยชนสงสดของ เกษตรกร ซงไมเคยมใครคดมากอน มการค านวณโดยใชหลกวชาการ เกยวกบปรมาณน าทจะกกเกบใหพอเพยง ตอการเพาะปลกไดอยางเหมาะสมตลอดป มการวางแผนทสมบรณแบบส าหรบ เกษตรกรรายยอย โดยมถง ๓ ขนตอน คอ

Page 16: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๑๔

ทฤษฎใหมขนตน ใหแบงพนทออกเปน ๔ สวน ตามอตราสวน ๓๐:๓๐:๓๐:๑๐ ซงหมายถง พนทสวนทหนง ประมาณ ๓๐% ใหขดสระเกบกกน าเพอใชเกบกกน าฝนในฤดฝน และใชเสรมการปลกพชในฤดแลง ตลอดจนการเลยงสตวและพชน าตาง ๆ พนทสวนทสอง ประมาณ ๓๐% ใหปลกขาวในฤดฝนเพอใชเปนอาหารประจ าวนส าหรบครอบครวใหเพยงพอตลอด ป เพอตดคาใชจายและสามารถพงตนเองได พนทสวนทสาม ประมาณ ๓๐% ใหปลกไมผล ไมยนตน พชผก พชไร พชสมนไพร ฯลฯ เพอใชเปนอาหารประจ าวน หากเหลอบรโภคกน าไปจ าหนาย พนทสวนทส ประมาณ ๑๐% เปนทอยอาศย เลยงสตว ถนนหนทาง และโรงเรอนอน ๆ ทฤษฎใหมขนทสอง เมอเกษตรกรเขาใจในหลกการและไดปฏบตในทดนของตนจนไดผลแลว กตองเรมขนทสอง คอ ใหเกษตรกรรวมพลงกนในรป กลม หรอ สหกรณ รวมแรงรวมใจกนด าเนนการในดาน การผลต (พนธพช เตรยมดน ชลประทาน ฯลฯ) ซงเกษตรกรจะตองรวมมอในการผลต โดยเรม ตงแตขนเตรยมดน การหาพนธพช ปย การจดหาน า และอน ๆ เพอการเพาะปลก การตลาด (ลานตากขาว ยง เครองสขาว การจ าหนายผลผลต) เมอมผลผลตแลว จะตองเตรยมการตาง ๆ เพอการขายผลผลตใหไดประโยชนสงสด เชน การเตรยมลานตากขาวรวมกน การจดหายง รวบรวมขาว เตรยมหาเครองสขาว ตลอดจนการรวมกนขายผลผลตใหไดราคาดและลดคาใชจายลงดวย การเปนอย (กะป น าปลา อาหาร เครองนงหม ฯลฯ) ในขณะเดยวกนเกษตรกรตองมความเปนอยทดพอสมควร โดยมปจจยพนฐานในการด ารงชวต เชน อาหารการกนตาง ๆ กะป น าปลา เสอผา ทพอเพยง สวสดการ (สาธารณสข เงนก) แตละชมชนควรมสวสดภาพและบรการทจ าเปน เชน มสถานอนามยเมอยามปวยไข หรอมกองทนไวกยมเพอประโยชนในกจกรรมตาง ๆ ของชมชน การศกษา (โรงเรยน ทนการศกษา) ชมชนควรมบทบาทในการสงเสรมการศกษา เชน มกองทนเพอการศกษาเลาเรยนใหแกเยาวชนของชมชนเอง สงคมและศาสนา ชมชนควรเปนทรวมในการพฒนาสงคมและจตใจ โดยมศาสนาเปนทยดเหนยว โดยกจกรรมทงหมดดงกลาวขางตน จะตองไดรบความรวมมอจากทกฝายทเกยวของ ไมวาสวนราชการ องคกรเอกชน ตลอดจนสมาชกในชมชนนนเปนส าคญ

ทฤษฎใหมขนทสาม เมอด าเนนการผานพนขนทสองแลว เกษตรกร หรอกลมเกษตรกรกควรพฒนากาวหนาไปสขนทสามตอไป คอตดตอประสานงาน เพอจดหาทน หรอแหลงเงน เชน ธนาคาร หรอบรษท หางรานเอกชน มาชวยในการลงทนและพฒนาคณภาพชวต ทงน ทงฝายเกษตรกรและฝายธนาคาร หรอบรษทเอกชนจะไดรบประโยชนรวมกน กลาวคอ เกษตรกรขายขาวไดราคาสง (ไมถกกดราคา) ธนาคารหรอบรษทเอกชนสามารถซอขาวบรโภคในราคาต า

(ซอขาวเปลอกตรงจากเกษตรกรและมาสเอง) เกษตรกรซอเครองอปโภคบรโภคไดในราคาต า เพราะรวมกนซอจ านวนมาก (เปนรานสหกรณราคาขายสง) ธนาคารหรอบรษทเอกชนจะสามารถกระจายบคลากร เพอไปด าเนนการในกจกรรมตาง ๆ ใหเกดผลดยงขน

Page 17: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๑๕

เศรษฐกจพอเพยงมไดหมายความเพยงแตบคคลพงพาตนเองได (self-sufficiency) แตสามารถใชไดทงกบบคคล กลมบคคล ชมชน องคกรทงภาครฐและภาคเอกชน โดยมล าดบขนการด าเนนงาน ดงน ระดบท ๑ เศรษฐกจพอเพยงแบบพนฐาน: เนนความพอเพยงในระดบบคคลและครอบครว ยดถอหลกการทวา “ตนเปนทพงแหงตน” คอ การทสมาชกในครอบครวพอม พอกน สามารถสนองความตองการพนฐานหรอปจจยสของครอบครว พงตนเองได ระดบท ๒ เศรษฐกจพอเพยงแบบกาวหนา: คอ ยกระดบความพอเพยงดวยการรวมกลม มการรวมคด รวมมอ รวมรกษาผลประโยชน เรยนร แลกเปลยน และแกปญหารวมกน เพอมงไปสความเขมแขงภายในกลมชาวบาน/ชมชน ระดบท ๓ เศรษฐกจพอเพยงแบบกาวไกล: การสรางเครอขายความรวมมอระหวางชมชน กลมองคกร ภาคเอกชน เพอประโยชนของสวนรวมรวมกน ดงนน การนอมน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาปฏบต จงเปนการสรางภมคมกนใหชวต ครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาตใหสามารถอยรอดทามกลางความเปลยนแปลง ทงจากภายนอกและภายใน ทเกดขนอยางรวดเรว และหากไดปฏบตตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงอยางตอเนอง จะน าไปสการด ารงชวตอยางมความสขในทสด

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช พระราชทานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เพอทจะใหพสกนกรชาวไทย ไดเขาถงทางสายกลางของชวต และเพอคงไวซงการพฒนาทยงยน จดเดนของปรชญาน คอ แนวทางทสมดล เราอาจคดวาปรชญานเปนเรองไกลตว เปนเรองเฉพาะเกษตรกร ชาวนา ชาวสวน แตยงมบคคลหลากหลายอาชพ หลายเพศ หลายวย องคกรทงภาครฐและภาคเอกชนไดนอมน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปปฏบตอยางจรงจง จนประสบความส าเรจ สามารถด ารงตนอยได แมจะไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงในดานตาง ๆ จงไดน าเรองราวความส าเรจของความพอเพยงมาถายทอด พอสงเขป ดงน

Page 18: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๑๖

ปญหาใหญของเกษตรกรคอการมความคดทวา “ท ามาก ไดมาก” จงมงเนนการปลกพชเชงเดยว มการใชสารเคมและปยปรมาณมาก ซงลวนตองซอจากนายทนทงสน ประกอบกบการประสบปญหาการขาดน า ในหนาแลง น าทวมในหนาฝน จงสงผลใหเกษตรกรประสบปญหาหนสน ปญหาสขภาพทเกดจากการใชสารเคมปรมาณมาก และภาวะยากจน ต าบลคลองจนดา อ าเภอสามพราน จงหวดนครปฐม เปนพนทราบลม มดน น า อดมสมบรณ เหมาะแกการปลกผก ผลไมอยางยง แตหลายสบปทผานมา กลบไดรบผลกระทบจากการใชสารเคม โดยมการใชปยเคม และยาฆาแมลงสงถง ๗๐ ลานบาทตอป สงผลใหสขภาพของคนในชมชนถดถอย สภาพแวดลอมย าแย แตดวยความตระหนกรในปญหาทชมชนประสบอย สมาชกใน ๑๐ ครวเรอน จากจ านวนทงสน ๒,๐๐๐ ครวเรอนของชมชนคลองจนดาทงหมด จงไดรวมตวกนใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในการประกอบอาชพ โดยท าการเกษตรแบบปลอดสาร มงเนนการปลกผกหลากชนด เพอใหเกดการพงพงกนตามธรรมชาต ลด และเลกการใชสารเคม ซงการปรบตวเขาสการเกษตรแบบปลอดสารนน ตองใชเวลา ดงนน สวนของสมาชกจงม ๓ รปแบบ คอ สวนทลดการใชสารเคม สวนทเลกใชสารเคม และเมอสามารถปรบตวได กจะน าไปสสวนทปลอยใหธรรมชาตดแลกนเอง โดยทไมตองใสปย ใสยาไดในทสด นอกจากน แนวคดหลกของกลม คอการมงเนนใหเกดวถการพงพงกนตามธรรมชาต ซงเปนภมปญญาทองถน เชน การปลกใบพลกบตนทองหลาง เมอใบทองหลางรวงลงดนแลวยอยสลาย จะท าใหดนอดมสมบรณ ใบพลงามสะพรง หรอการพงพากนของตนมะนาวกบตนกระถนณรงค มะนาวเปนพชทไมชอบน าขง ขณะทกระถนณรงคมคณสมบตดดซบน า ท าใหเกดความพอด และใบกระถนกเปนปยใหตนมะนาวมลกใหญ หรอการปลกตนพรกไวใกลตนกลวย ถอเปนการสรางสมดลกนของพช เพราะพรกเปนพชทชอบน า สวนตนกลวยมน ามาก แมวาผกผลไมปลอดสารจะเปนทตองการของตลาดมาก แตกลมเกษตรคลองจนดา กผลตตามก าลงทมเทานน ส าคญ คอ ไมตองมการรบประกนความปลอดภยจากหนวยงานใด แตการนตดวยความซอสตยของผผลตเทานน

บรษท บาธรม ดไซน จ ากด เรมกอตงขนเมอ ๑๖ ปทแลว เปนธรกจน าเขาสนคาในหองน าจากตางประเทศ แตเนองจากการพงพาสนคาจากตางประเทศเพยงอยางเดยว ท าใหเมอเกดวกฤตตมย ากง ธรกจจงประสบความเสยหายอยางหนก มปญหาหนสนจ านวนมาก ในชวงนนเอง นายวชรมงคล เบญจธนะฉตร ประธานกรรมการ บรษท บาธรม ดไซน จ ากด ไดมโอกาสฟงการบรรยายของ ดร.สเมธ ตนตเวชกล เกยวกบการนอมน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใช ซงในตอนแรกเขาใจวาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงใชไดเฉพาะผทท าการเกษตรเทานน แตแทจรงแลว หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสามารถน ามาประยกตใชไดกบทกธรกจ ทกกจการ ดวยการพฒนาอยางสมดลทง ๔ มต คอ มตท ๑ คอ ธรกจหรอองคกรตองเรยนรทจะอยอยางสมดล มความพอประมาณ คอ รเรา รวาเราเกงหรอถนดอะไร จะพฒนาองคกรอยางไร ดงนน บรษท บาธรม ดไซน จ ากด ซงประสบปญหาจากการน าเขาสนคาตางประเทศ จงไดมงท าธรกจทตนถนด โดยเรมสรางแบรนดของตนเอง มการออกแบบและผลตอางอาบน าทมงอ านวยความสะดวกใหกบลกคาดวยการน าไอเทคโนโลยทคดคนขนเอง มาใชในการสงการระบบเปดปดน าในอางอาบน าผานโทรศพทมอถอ มระบบ Recycle น าทลนจากอางน าวนเพอน ากลบมาใชใหม และมการคดคนนวตกรรมเพอพฒนาสนคาอยางตอเนอง ท าใหไดรบรางวลมากกวา ๔๐ รางวล จากทงในและตางประเทศ และมสนคาสงออกไปขายมากกวา ๓๐ ประเทศทวโลก

Page 19: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๑๗

มตท ๒ คอ ความมเหตมผล คอ รเขา ดวยการใหความรกกบคนอนใหเหมอนกบคนในครอบครว ซงจะท าใหธรกจพฒนามาตรฐานสนคาใหดทสด เพอสรางความประทบใจใหกบลกคา และรกพนกงานทกคนเหมอนเปนพนองกน ดงนน จงมการเลยงอาหารกลางวนฟรใหกบพนกงานประมาณ ๕๐๐ คน เปนประจ าทกวน เพอชวยลดคาใชจายในชวตประจ าวน จดพนทบรเวณหลงโรงงานใหพนกงานสลบกนใชหลงเลกงาน เพอท านา ปลกผกไฮโดรโปนกส เลยงปลา เลยงกบ เพอจ าหนายภายในโรงงานเปนรายไดเสรม ใหทนการศกษากบบตรของพนกงานทกคนจนจบระดบปรญญาตร และจดกจกรรมสงคมสงเคราะหทกวนพธใหพนกงานสลบกนไปชวยงานสงคมสงเคราะหทสถานเลยงเดกก าพรา สถานเลยงดคนชรา แลวใหกลบมาเลาสกนฟงวาความสขจากการใหนนมความสขยงกวาการไดรบ

มตท ๓ องคกรตองมเปาหมาย ไมใชเพยงแคเงนหรอผลก าไรสงสด แตตองมงสรางความสขจากการแบงปน เพอใหคนรอบขางมความสข

มตท ๔ การแบงปนประโยชนอยางสมดลกบผทเกยวของ คอ พนกงาน ลกคา ชมชน สงคม และสงแวดลอม ซงนายวชรมงคล เบญจนะฉตร ไดเนนย าวา สงทเรยนรจากหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง คอ การสรางความสมดลระหวางความสขกบความส าเรจ และระหวางความรกบคณธรรม สงทส าคญ คอ องคกรตองมคนเกงและคนด จงจะสมดล ดงนน จงไดก าหนดใหการเขารวมกจกรรมชวยเหลอสงคม มน าใจ การแบงปน เปนหนงในตวชวดในการประเมนขนเงนเดอนของพนกงาน กลาวไดวาเปาหมายสงสดของบรษท บาธรม ดไซน จ ากด คอ การเปนองคกรแหงความสข ทมความสขจากการแบงปนประโยชนกลบคนสชมชนและสงคม

คนสวนมากมกละเลยการจดบนทกในชวตประจ าวน เชน บญชครวเรอน บญชคาขาย ปฏทนการเกษตร โดยอางวา “ไมมเวลา” หรอ “จดแลวทอ เมอเหนรายรบนอยกวารายจาย” แตนายประวทย แขนงาม จากบานยอด ต าบลบานยอด อ าเภอสองแคว จงหวดนาน กลบเหนความส าคญของการจดบนทกดงกลาว ท าใหสงเกตเหนความไมสมดลของรายไดกบตนทนจากการปลกขาวโพดเลยงสตว โดยพบวาตนเองปลกขาวโพดเลยงสตว ๑๑ ไร มตนทนสงถง ๑๘,๐๐๐ – ๒๐,๐๐๐ บาท/ไร แตขายไดเพยง ๕๐,๐๐๐ บาท/ไร ยงไมไดรวมคาแรงตนเองแตอยางใด ขอมลดงกลาว ท าใหนายประวทย แขนงาม ตดสนใจปรบเปลยนไปสการเกษตรแบบผสมผสาน โดยปลกมะนาว มะแขวน ขาว มะมวงหมพานต เงาะ และพชผกสวนครว

ดวยความอยากเรยนร นายประวทย แขนงาม จงไดเรมจดบนทกทกครงทมการประชมประชาคมรวมกนระหวางโครงการปดทองหลงพระฯ กบชาวบาน เพราะมองวาสาระจากการพดคยกนในวงประชม คอโอกาสทท าใหรวา “ปดทองมโครงการอะไร จะไปท าฝายตรงไหน ตองการแรงงานชาวบานกคน” กลาวไดวาเปนการพฒนาจากการจดบนทกเพอประโยชนของตนเอง มาเปนการจดบนทกเพอรกษาผลประโยชนของหมบาน และไดรบการคดเลอกใหเปนผชวยผใหญบานบานยอด ในป พ.ศ.๒๕๕๗

เทคนคทนายประวทย แขนงาม ใชในการจดบนทก คอ (๑) อยามองการจดบนทกเปนหนาท แตเปนสงทท ายามวาง (๒) ใชการทยอยจด แทนการจดแบบรวดเดยว เพอปองกนความเบอหนายและการหลงลม (๓) ไมจ าเปนตองจดลงแบบฟอรมทราชการแจกให เพราะสาระของการจดอยทการเขาใจในขอมลทจด เชน จดบนสมด กระดาษ หรอบางรายกจดทขางฝาบาน (๔) หากเปนการจดเรองนดหมาย ควรจดในปฏทน แตถาจดรายรบรายจายควรจดบนสมด

Page 20: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๑๘

หากเกษตรกรรความแตกตางระหวางตนทนกบรายรบ กจะสามารถใชเปนขอมลในการพฒนาการเกษตรใหมประสทธภาพมากขน เชน หากสดสวนระหวางตนทนกบรายไดมนอยกควรหาพชทางเลอกอน แตหากเปนในทางตรงขาม สดสวนมมาก กจะชวยใหเกษตรกรมแรงกาย แรงใจทจะท ากจกรรมนนใหดตอไป

ต าบลอโมงค อ าเภอเมองล าพน จงหวดล าพน มลกษณะภมประเทศเปนทราบลมตามแนวชายฝงตะวนตกของแมน ากวง มสภาพดนเปนดนรวนซย เหมาะแกการประกอบอาชพเกษตรกรรม มจดเดนทคนในชมชนมการรวมตวกนเพอชวยเหลอซงกนและกนอยางเขมแขง ใหความส าคญกบการอนรกษและสบสานวฒนธรรมทองถน การสงเสรมภมปญญาทองถนและปราชญชาวบาน โดยมการนอมน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในกจกรรมการด าเนนงานทส าคญ ดงน ๑. การจดสวสดการชมชน เปนการออมในลกษณะการใหสจจะตอตนเอง ตอชมชน ดวยการออมเพยงวนละ ๑ บาท ภายใต “กลมออมทรพยสวสดการประชาชนต าบลอโมงค” โดยมการน าเงนออมมาจดสวสดการใหกบสมาชก ครอบคลมตงแตการเกด แก เจบ และตาย ใน ๘ ลกษณะ คอ การเกด ทนการศกษา การบวช เกณฑทหาร การท าบญตามประเพณ บ านาญผสงอาย การเจบปวย และการเสยชวต ภายใตหลกการทวา “ใหอยางมคณคา รบอยางมศกดศร” ๒. การจดการสงแวดลอม โดยเนนการจดการขยะทถกวธ เพอดแลสขภาพของคนในชมชน โดยแกนน าชมชนรวมกบเทศบาลต าบลอโมงค ใชสอทมในชมชน คอ วทยชมชน ใหความรเกยวกบปญหาขยะทมในชมชน จนชมชนเกดความร ความเขาใจ และใหความรวมมอในการคดแยกขยะในครวเรอน โดยมการจดตงกลมธนาคารขยะ เพอใหคนในชมชนมรายไดจากการขายขยะทคดแยก การอนรกษพนธปลา การประดษฐเตาประหยดพลงงาน และการท าโครงการหมบานสเขยว ๓. การจดการศกษา โดยใหความส าคญกบการพฒนาเดกกอนวยเรยน และการพฒนาศกยภาพครผสอนใหมคณภาพอยางตอเนอง โดยมงใหมการเรยนรการด าเนนชวตตามแนวทางปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และการสบทอดภมปญญาทองถน โดยเนนใหผปกครองและชมชนมสวนรวมในกจกรรมตาง ๆ ซงกอใหเกดความผกพนระหวางศนยพฒนาเดกเลก ผปกครอง และชมชน ๔. การพฒนาอาชพ เพอสรางรายไดเสรมใหแกคนในต าบลอโมงค เนองจากผลผลตล าไยเปนผลผลตหลกในพนท ในชวงฤดกาลเกบเกยวจะมผลผลตออกมากจนลนตลาด ดงนน แมบานในพนทจงรวมตวกนจดตงเปนกลมแมบานเกษตรกรบานไร และจดทะเบยนจดตงเปนกลมวสาหกจชมชนล าไยอบแหงเนอสทองบานไร เพอด าเนนกจกรรมแปรรปล าไยสดเปนล าไยแหงเนอสทอง นอกจากน ยงมการสงเสรมใหมการปลกพชไรดน (Hydroponics) โดยเปลยนจากดนมาใชเปลอกมะพราวและปยอนทรยควบคกน เพอลดการใชสารเคมใหนอยทสด และการปลกพชผกผลไมปลอดสารพษ เพอใหคนในชมชนมสขภาพรางกายทแขงแรงขน

แนวทางการพฒนาของเทศบาลต าบลอโมงค เรมตนจากจดเลก ๆ และสงเสรมใหกระจายไปเตมพนทดวยหลกการพงตนเอง และการชวยเหลอเกอกลซงกนและกน โดยยดแนวทางการพฒนาแบบองครวมดวยการนอมน าปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชรวมกนหลกธรรมค าสอนตามวถพทธ เพอสราง การเปลยนแปลงของคนในต าบลในทกมต

Page 21: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๑๙

เนอหำเนนกำรบรรยำย แลกเปลยนประสบกำรณดวยกรณศกษำ และกำรตงค ำถำมประกอบสอกบผเขำอบรม เรองหลกกำรกำรสรำงวนยทำงกำรเงน ทระบถงเหตผลทตองวำงแผนทำงกำรเงน, วนยทำงกำรเงน,พฤตกรรมทำงกำรเงน นสยในกำรสรำงวนยทำงกำรเงน พรอมทงสอดแทรกเทคนคกำรปรบพฤตกรรมทำงกำรเงนสกำรลดหน และปลดหน ซงสำมำรถน ำไปปรบใชไดเปนอยำงด

เพอใหผเขำอบรมไดเรยนรถงหลกกำรสรำงวนยทำงกำรเงนและแลกเปลยนประสบกำรณทงกบ ผเขำอบรมดวยกนเองและกบวทยำกร ซงสำมำรถน ำไปเปนแนวทำงในกำรประยกตใชในในชวตประจ ำวน และเกดกำรปรบเปลยนพฤตกรรมกำรใชจำยทำงกำรเงน เพอช ำระหน สกำรลดหนและปลดหนใหส ำเรจ

๑. เรมตนสรางวนยทางการเงนใหกบตวเอง ๒. จะสรางวนยทางการเงนส าหรบตวเองไดอยางไร? ๓. จะสรางวนยทางการเงนส าหรบชมชนไดอยางไร? (แนวทางการจงใจใหเกดการปรบเปลยน “แนวคดเชงพฤตกรรมทางการเงน” เพอสรางวนยทางการเงน ๔. การสรางวนยทางการเงน: ภมคมกนส าหรบปญหาหน (วนยในการใชจายและหารายได, วนยการออม, วนยในการกอหน, วนยในการปลดหน) 5. วธการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชจายทางการเงน 6. เทคนคการปรบพฤตกรรมทางการเงนสการลดหน และปลดหนใหส าเรจ

๓.๐๐ ชวโมง (๑๘๐ นำท)

๑. กำรบรรยำย ๒. กำรตงค ำถำมเพอกำรแลกเปลยนประสบกำรณ ๓. กำรเสรมควำมชดเจนของเนอหำดวยสไลด กรณศกษำและคลป ๔. กำรเตมเตมใหขอคด ขอเสนอแนะ

๑. สไลด PPT ๒. กรณศกษำ ๓. กระดำษฟลปชำรทพรอมปำกกำเคม ๔. คลป VDO ๑. กำรสงเกตพฤตกรรม ๒. กำรประเมนกำรถำยทอด ๓. กำรประเมนรำยวชำ

Page 22: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๒๐

เรำทกคนสำมำรถทจะออมเงนไดอยำงมประสทธภำพเพมมำกขน ถำหำกคณเรมตนทจะสรำงวนยทำงกำรเงนทดใหกบตวคณเอง ซงกำรสรำงวนยทำงกำรเงนทดนนไมใชเรองยำก

ถำหำกคณเปนคนทมควำมตงใจจะเรมหรอท ำอยำงแทจรง โดยอำจจะเรมตนขนดวยวธกำรงำยๆ อยำงเชนกำรสรำงแรงบนดำลใจใหกบตวเอง หรอกำรตงเปำหมำยพรอมทงน ำเปำหมำยเหลำนนเขยนตดตวของคณ เพอใหคณสำมำรถน ำเอำเปำหมำยทคณเขยนไวขนมำอำนไดบอย ๆ เพอเปนกำรย ำเตอนจดมงหมำยของตวคณเอง เพอใหคณไมลมควำมตองกำรของตวคณเอง ขอยกตวอยำงขอควำมสรำงแรงบนดำลใจงำยๆอยำงเชน “ภายในปนหรอภายในเดอนนเราจะเกบเงนไปเทยวในททอยากไป” เปนตน

ซงขอดของกำรสรำงแรงบนดำลใจในลกษณะแบบน จะชวยใหเกดแรงจงใจจำกภำยในจตใจของคณเอง นอกจำกนคณยงสำมำรถสรำงวนยทำงกำรเงนทดไดอกหลำกหลำยรปแบบ ซงทกรปแบบลวนเปนจดเรมตนทจะชวยใหคณ สำมำรถมเงนเกบหรอเงนกอนไดอยำงทคณตงใจไดไมยำก ดงนนวธกำรสรำงกำรยอมรบจำกบคคลอนหรอกำรบอกตอคนอนวำคณมวนยทำงกำรเงนเปนอยำงไร จงนบเปนวธทดและนำสนใจอกทำงหนงเชนกน เพรำะขอดของกำรทคณแชรหรอกำรทคณบอกตอคนอน ๆนน กเพอทจะคณไดรบก ำลงใจทด ไดรบแรงผลกดน จำกผคนทคณบอกตอ และเพอเปนกำรสรำงกำรยอมรบจำกคนอนไดด แทนทคณจะเกบเทคนคตำง ๆในกำรสรำงวนยเหลำนนเอำไวเพยงคนเดยว กำรแชรหรอบอกตออำจจะชวยใหคณไดพบกบผคนทก ำลงสรำงวนยทำงกำรเงนทดเหมอนกบคณได ท ำใหคณไดแลกเปลยนแนวคดและประสบกำรณตำง ๆ และรสกดทมผคนจ ำนวนมำกเหนดวยกบแนวคดของคณ

การสรางวนยทางการเงนทดอกรปแบบหนงคอการเพมเงนเกบในกองทนส ารองเลยงชพ หรอการฝากเงนเพอเปาหมายบางอยางผานบญชทไมสามารถเบกถอนไดงายๆซงกำรสรำงวนยทำงกำรเงนทดใหกบตวเองดวยวธนนน แมจะดยำกส ำหรบใครหลำยๆคนไปสกหนอย แตตองขอบอกและยอมรบวำ วธนจะใหผลตอบแทนทำงกำรเงนทนำพงพอใจใหกบคณไดสงทเดยว ซงผลตอบแทนนจะกลำยเปนแรงดงดดและแรงขบเคลอนวนยหรอพฤตกรรมทำงกำรเงนทดของคณ ใหอยกบคณไดตลอดไป ซงถอเปนขอดในระยะยำว ใครทเลอกสรำงวนยทำงกำรเงนใหกบตวเองดวยวธน ขอใหมควำมอดทนและมงมนแลวคณจะไดรบผลตอบแทนทดทเดยว

นอกจำกกำรสรำงวนยทำงกำรเงนทดใหกบตนเองดวยวธงำยทเรำแนะน ำไปแลว ยงมวธกำรสรำงวนยทำงกำรเงนทดใหกบตนเองไดอกมำกมำย เชน กำรบรหำรเงนเพอกำรศกษำหำควำมรตำง ๆ เพมเตม ซงวธนนอกจำกจะชวยสรำงวนยทำงกำรเงนทดใหกบตนเองในทำงออมไดแลว ยงจะเปนวธทจะชวยใหคณมควำมรควำมสำมำรถและมทกษะในดำนตำง ๆ เพมยงขน แมแตกำรใชจำยเงนของคณไปกบคำใชจำยตำง ๆ ในชวตประจ ำวน อยำงเชน คำอำหำร คำยำรกษำโรค หรอคำเสอผำแตถำหำกคณจดสรรและปนสวนตำง ๆ ใหลงตวอยำงสม ำเสมอ เปนระบบระเบยบ กนบวำเปนวนยทำงกำรเงนทดอยำงหนงไดเชนกน

Page 23: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๒๑

วนยทดทำงกำรเงนไมไดหมำยควำมวำคณจะตองเกบหอมรอมรบ ประหยดอดออมแตเพยงอยำงเดยว

โดยไมใชจำย เพรำะกำรท ำอยำงนนกไมไดเปนวนยทำงกำรเงนทดเชนกน ดงนนแคคณยอมรบพฤตกรรมกำรใชเงน คดทบทวนถงวธกำรใชจำยของคณทงทดและไมดอยเสมอ กถอเปนกำรสรำงวนยทำงกำรเงนทดใหกบตวคณเองได แมวำกำรฝกวนยทำงกำรเงนอำจจะเปนเรองยำกในตอนแรก แตถำหำกคณเรมตนและท ำอยำงสม ำเสมอดวยควำมตงใจจรง กจะท ำใหเกดเปนนสยทเคยชน และกลำยเปนเรองทไมยำกเกนไปส ำหรบคณไดเชนกน แมวำพฤตกรรมหลำยอยำงอำจท ำใหคณรสกฝนใจตวเอง แตถำคณท ำอยำงสม ำเสมอและลองมองวธกำรเหลำนนใหเปนเรองสนกส ำหรบคณ กำรฝกวนยทำงกำรเงนทดใหกบตวคณเอง กจะกลำยควำมสขและควำมสนกใหกบคณได และเมอวนยทำงกำรเงนไดกลำยเปนพฤตกรรมทดและเปนพฤตกรรมทคณท ำอยำงสม ำเสมอจนเคยชนแลว กจะไมใชเรองทตองฝนใจท ำอกตอไป ดงนนหำกคณเปนคนหนงทอยำกเรมฝกหรอสรำงวนยทำงกำรเงนใหกบตวคณเอง คณสำมำรถน ำแนวทำงดงกลำวเหลำนทเรำแนะน ำ ไปปรบใชกบตวคณเองได เวบไซตของเรำเชอวำคนเรำทกคนจะสำมำรถสรำงวนยทำงกำรเงน ใหกบตวคณเองไดอยำงแนนอน เพอเปนบนไดไปสเปำหมำยไดอยำงแนนอน ขอเพยงแคมควำมตงใจจรงทจะเรมตน และเมอคณไดเรมแลวกตองมควำมสม ำเสมอในกำรสรำงวนยเหลำนนใหกบตวเองดวย เพยงเทำนคณกจะสำมำรถกลำยเปนคนทมวนยทำงกำรเงนทดไดโดยไมยำกจนเกนไป ตรำบใดทคณยงไมเรมสรำง นสย และวนยทำงกำรเงน คณกไมมวนทจะไดรจกกบค ำวำ “อสรภำพทำงกำรเงน” อยำงแทจรง

๑. มาวางแผนการเงนกนเถอะ ๑.๑ เหตผลทตองวำงแผนกำรเงน (๑) คนอำยยนขน คอปจจบนมอำยเฉลย ๗๑ ป (๒) โครงสรำงสงคมเปลยนไป (๓) คำครองชพในอนำคตสงขนมำก (๔) สวสดกำรของรฐไมเพยงพอ (๕) ผลตภณฑทำงกำรเงนมควำมซบซอนมำกขน (๖) เกษยณอำยไดเรวขน (๗) รองรบควำมเสยงของชวตไดมำกขน ๑.๒ ขนตอนกำรวำงแผนกำรเงน (๑) ประเมนฐานะทางการเงนของตนเอง เพอใหเหนภำพรวมทงเรองทศนคตและสถำนะทำงกำรเงนของตนเองไดอยำงชดเจน ซ งวดไดจำกกำรท ำแบบทดสอบสขภำพทำงกำรเงน ซงเปนกำรวดทศนคตและพฤตกรรมกำรใชจำยเงน และงบกำรเงนสวนบคคล ซงม ๒ สวน คอ งบดลสวนบคคลและงบรำยไดและคำใชจำยสวนบคคล เปนกำรวดสถำนะและควำมมงคงทำงกำรเงน นนคอ “กำรตรวจสอบสขภำพทำงกำรเงนโดยรวม” กอนน ำไปสกำรวำงแผนกำรเงนในดำนอน ๆ

Page 24: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๒๒

ตวอยางการท างบดลสวนบคคล

สนทรพย หนสน สนทรพยสภำพคลอง (เงนสด เงนออมฉกเฉน ฯลฯ)

๒๗๗,๐๘๘ หนสนระยะสน (ไมเกน ๑ ป) ๖๔,๐๐๐

สนทรพยกองทน (เงนฝำก หน กองทน ฯลฯ)

๗๕๒,๔๑๐ หนสนระยะยำว (เกนกวำ ๑ ปขนไป)

๒,๒๐๖,๑๐๐

สนทรพยสวนตว (บำน ทดน ทอยอำศย รถยนต ฯลฯ)

๓,๑๙๐,๐๐๐ หนสนรวม (๒) ๒,๒๗๐,๑๐๐

สนทรพยรวม (๑) ๔,๒๑๙,๔๙๘ ควำมมงคงสทธของคณ (๑) – (๒) ๑,๙๔๙,๓๙๘

ตวอยางงบรายได-คาใชจายสวนบคคล รำยกำร ตอเดอน ตอป

รำยได รำยไดจำกกำรท ำงำน ๓๒,๐๐๐ ๓๘๔,๐๐๐ รำยไดจำกสนทรพยลงทน (คำเชำบำน เลนหน ฯลฯ) ๘๗,๐๐๐ ๑,๐๔๔,๐๐๐ รำยไดรวม (๑) ๑๑๙,๐๐๐ ๑,๔๒๘,๐๐๐

รำยจำย คำใชจำยเพอออมและลงทน ๑๔,๐๐๐ ๑๖๘,๐๐๐ คำใชจำยคงท (ผอนบำน ผอนรถ ผอนสหกรณ ผอนกองทน ฯลฯ)

๑๕,๐๐๐ ๑๘๐,๐๐๐

คำใชจำยผนแปร (คำอำหำร คำเดนทำง ฯลฯ) ๒๐,๐๐๐ ๒๔๐,๐๐๐ รำยจำยรวม (๒) ๔๙,๐๐๐ ๕๘๘,๐๐๐ เงนสดคงเหลอ (ขำด) (๑) – (๒) +๗๐,๐๐๐ +๘๔๐,๐๐๐

ส ำหรบกำรท ำบญชรบ-จำย อยำงงำยๆ สำมำรถท ำไดดงน - เกบใบเสรจจำกกำรซอสนคำและบรกำรทกชนด - ท ำบญชทกวนทมกำรรบ-จำยเงน - กรณทมรำยรบระหวำงเดอนเพมเตม ใหบนทกไวในรำยกำรรำยรบดวย - บนทกตำมรำยกำรทเกดขนในแตละวน - แบงซองเงนตำมประเภทรำยจำย

Page 25: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๒๓

(๒) ตงเปาหมายทางการเงน กำรวำงแผนกำรใชจำยเงนเปนปจจยส ำคญทท ำใหคนมควำมมงคงทำงเศรษฐกจ ซงตองมกำรก ำหนดเปำหมำยกำรใชจำยเงนใหชดเจน มกำรจดล ำดบควำมส ำคญของเปำหมำยใหสอดคลองกบสภำพทำงกำรเงนในชวงเวลำนน ๆ และปฏบตจนเปนนสยในกำรวำงแผนกำรใชจำยเงนใหตนเองไดอยำงเหมำะสม ในกำรก ำหนดเปำหมำยทำงกำรเงนนน มวธกำรโดยสรปดงน แยกระหวำง “สงทอยำกได” (Want) และ “สงทจ ำเปนตองม” (Need) และตองเขำใจไวเสมอวำ “สงทอยำกได” กบ “สงทจ ำเปนตองม” ของแตละคนนนไมเหมอนกน น ำสงท “จ ำเปนตองม” มำก ำหนดเปนเปำหมำยกอน เพรำะสงท “จ ำเปนตองม” เปนปจจยพนฐำนในกำรด ำรงชวตของมนษย สวนสงท “อยำกได” เปนสงทแมวำมนษยไมม กสำมำรถทจะด ำรงชวตอยได แตกำรพจำรณำวำอะไรคอสงทจ ำเปนหรอสงทอยำกไดของแตละคนนน กขนอยกบเหตผลและพนฐำนในกำรด ำเนนชวตของแตละคน กำรซอสงของหรอบรกำรใด ๆ กตำมทผำนกำรพจำรณำอยำงรอบคอบ จะกอใหเกดกำรฝกนสยกำรบรหำรจดกำรเงนหรอทรพยำกรทมอยไดอยำงมประสทธภำพและเกดประโยชนสงสด เปำหมำยทดตองเปนไปตำมหลก SMART ดงน S = Specific ชดเจน M = Measurable วดผลได A = Accountable ท ำส ำเรจได R = Realistic สำมำรถบรรลผลได T = Time Bound มก ำหนดเวลำ (๓) จดท าแผนสเปาหมาย เมอก ำหนดเปำหมำยชวตและเปำหมำยทำงกำรเงนเรยบรอยแลว เรำตองเขยนแผนกำรเงน พรอมระบวธทจะท ำใหบรรลเปำหมำยอยำงชดเจน ซงม ๒ วธหลกๆ คอ เพมรำยไดและลดรำยจำย ซงคนสวนใหญมกจะเลอกทจะ “ลดรำยจำย” มำกกวำ “เพมรำยได” เพรำะท ำไดงำยกวำ คอ แคเรมจำกกำรปรบพฤตกรรมกำรใชจำยของตนเอง ดงนนกำรวำงแผนกำรใชจำยและกำรบรหำรหนสน จงเปนพนฐำนส ำคญในกำรวำงแผนกำรเงน ตวอยำงเชน เรำตงเปำหมำยไววำ “เรำตองกำรเกบเงน ๒๐๐,๐๐๐ บำท เพอดำวนบำนในอก ๓ ปขำงหนำ” นนกแสดงวำเรำจะตองเกบออมเงนเดอนละประมำณ ๕,๖๐๐ บำท เปนเวลำ ๓๖ เดอน ซงหำกเรำจะท ำกำรลดรำยจำยและเพมรำยได กอำจท ำไดดงน - ลดรำยจำย โดยลดรำยจำยทไมจ ำเปนลง เชน คำเสอผำทเกนจ ำเปน งำนสงสรรค หรอใชวธกำรบรหำรหนสน โดยกำรจำยหนทมดอกเบยสงๆ ออกไปกอน เพอลดภำระดอกเบยทจำยในแตละเดอน - เพมรำยได โดยกำรหำรำยไดเสรม เชน ขำยของตำมตลำดนด สรำงรำยไดจำกสนทรพยทมอย เชน ใหเชำบำน หรอเพมผลตอบแทนจำกเงนออมทมอยเดม เชน ซอทอง ลงทนในหน ลงทนในพนธบตร เปนตน (๔) ปฏบตตามแผนทวางไว สงทจะตองค ำนงถงในกำรปฏบตตำมแผนกคอกำรยดหลก SMART นนคอยดเปาหมายเปนหลก แลวตงใจเดนไปสเปำหมำยนนอยำงมวนย (๕) ตรวจสอบและปรบปรงแผน ควรตองหมนทบทวน ตรวจสอบ และปรบปรงแผนกำรเงนอยำงสม ำเสมออยำงนอยทก ๆ ๖ เดอน เพอใหแผนสอดคลองกบสถำนกำรณปจจบนและตรงตำมควำมเปนจรง

Page 26: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๒๔

จากปจจยทกลาวมาขางตน ไมวาจะเปนปจจยสนบสนนหรอปจจยทบนทอน วนย หากเราท าความเขาใจอยางถองแท จะชวยใหเราสามารถรกษาวนยทางการเงน หรอ สรางวนยทางการเงนได โดยอาจแบงไดเปน ๖ ขอ ดงน (๑) สรางแรงบนดาลใจ:การเขยนขอความระบเปาหมาย ตดตว หรอตดไวในททจะพบเหนไดบอย ๆ เชนทหนาคอมพวเตอรทท างาน หรอทกระจกแตงหนาในหอง หรอทหนาจอโทรศพทมอถอ เชน“เกบเงนเดอนละ ๒๐,๐๐๐ บาท สงลกเรยนอเมรกา”หรอ“ มบาน ๑๐ ลาน ภายในป ๒๐๒๐”เปนตน ขอนจะเปนการสรางก าลงใจอนเกดจากภายในของเราเอง แตทส าคญกวาการสรางคอ การคงความเปนก าลงใจใหอยกบเราโดยไมถกแทรกแซงงายๆ ดวยกเลสตาง ๆ (๒) สรางการยอมรบจากภายนอก:การสอสารถงพฤตกรรมทดทมวนยของตนเอง ตอสมาชกในครอบครว เพอน หรอคนรอบขาง โดยเฉพาะตอคนทมนสยใหก าลงใจ และมองโลกในแงด นอกจากจะไดรบก าลงใจทดตอบกลบตอพฤตกรรมทดทท าแลว ยงเปนการสรางการยอมรบอนจะเปนตวขบเคลอนพฤตกรรมทจะรกษาวนยเอาไวไดอยางสม าเสมอ แทนทจะท าคนเดยวและเกบไวคนเดยว ชนชมคนเดยว หรอลมเลกไปงาย ๆ คนเดยว (๓) ก าหนดการผกมดทปรบเปลยนยาก:เชน การเพมเงนเกบในกองทนส ารองเลยงชพ หรอ การฝากเงนเพอเปาหมายบางอยาง ผานบญชทไมสามารถเบกถอนไดงาย ๆ การบงคบตดบญชเงนฝากกบรายจายประจ าส าคญ เชน คาเบยประกนภย คาบตรเครดต คาผอนบาน เปนตน (๔) ยอมรบพฤตกรรมทดและไมด:การตระหนกถงพฤตกรรมทเปนอปสรรค หรอ สงคมทมคานยมทเปนอปสรรคตอการสรางวนยทด เครองเตอนภยทด ส าหรบการหลกเลยง ถาเราตระหนก (การไดคดกอนท าพฤตกรรมนน ๆ) ถงการกระท าใด ๆ วาไมด จะชวยใหเราท าการกระท านน ๆ ลดลง หรอหยดท าไดในทสด (๕) ใหรางวลส าหรบชวตทมวนยบาง:ชวตทเขมงวดเกนไป แขงตงเกนไป เกนกวาภาวะปกตของตวเองจะท าใหการสรางวนยของเราเปนงานทเหนอยและยงยาก ดงนนส าหรบใครกตามทมแนวโนมวนยทางการเงนออนแอ กควรทจะหมนใหรางวลกบการมวนยทางการเงนบาง เชน เมอสามารถมวนยในการเกบเงน หรอการใชเงนมาสก ๖ เดอน หรอ ๑ ป กควรทจะใหรางวลกบตวเอง ดวยการหาความบนเทง หรอความสขจากเงนเลก ๆ นอย ๆ ใสตวดวยการผอนการมวนยลงบาง (แตตองไมแสวงหาความสขจนเกนไปแลวท าใหเกดภาวะการมวนยทางการเงนทหยอนยานขนเดดขาด) (๖) ออกหางจากกเลสทงปวง:การพาตวเองเขาใกลกเลสแหงการใชเงนทงหลาย นอกจากจะบนทอนวนยทางการเงนของเปาหมายอน ๆ ในชวตแลว ยงเสยงตอความลมเหลวในการจดการการเงนในภาวะปกตดวย ดงนน ทางเลอกทดทสดคอ การน าตวออกหางจากกเลสทงปวง เชน ไมผานไปยงหางสรรพสนคาในชวงเทศกาลลดราคา ลดการเขารวมวงสนทนาทมแนวโนมเชญชวนใหซอ ไมยงเกยวกบอบายมข เชน การพนน วงสงสรรคทเนนการดมกนทมความถมาก และใชคาใชจายสงเกนจ าเปน แนวทางทง ๖ คงไมสามารถน าไปใชไดดกบทกคน ในการสรางวนยทางการเงน เพราะความตองการภายในของแตละคนมทมาทตางกน มแรงขบและแรงผลกทแตกตางกน กเลสของคนหนงไมใชกเลสของอกคนหนง ดงนน การท าความเขาใจถงทมาทไป และเหตผลของการน าเสนอทางออกทบทความนไดพยายามสอใหกบทกคน จะท าใหสดทายแลว ผอานทมความตงใจจะมวนยทางการเงนจรง ๆ จะสามารถพาตวเองไปยงเปาหมายทตองการไดงายกวาทเคย

ทมา:วระพล บดรฐรองผอ านวยการฝายวางแผนและใหค าปรกษาลกคาบคคลธนาคารกสกรไทย จ ากด (มหาชน)

Page 27: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๒๕

นสยทง ๘ ขอตอไปน อยในตวเราทกคน อยทวาเราจะปลกมนขนมาไดหรอไม และใหจ าและยดมนไวเสมอวา“ไมมความส าเรจไหนในชวต ทเกดขนไดงาย ๆ โดยทไมตองพยายาม”

ยดหลกความพอเพยง พอประมาณ และรอบคอบ สมาชกครอบครวรวมกนท าบญชครวเรอนเปน กจวตร ใชจายใหนอยกวารายได ไมฟมเฟอย เมอพบวามรายไดไมเพยงพอ ใหเรงหารายไดเสรม เมอการประกอบอาชพ การคา การลงทน เรมม ปญหา ตองรบปรกษาผร อยาปลอยใหขาดทนสะสม หรอหมนหนไปเรอย

ปรบควำมคดใหม “ตองออมกอนใช” เมอมรำยได ใหแบงเปนเงนออมกอนรำว ๑ ใน ๔ สวน ออมเงนไวเผอใชจำยกรณฉกเฉน ใหไดเปนจ ำนวน เทำกบ ๓ - ๖ เทำของคำใชจำยตอเดอน

พงระลกเสมอวา “เมอเปนหนตองใชหน” คดกอนเปนหน สรางหนเมอจ าเปนเทานน การกยมเงนในระบบอาจจะมขนตอนยงยากกวา อนมตชากวาแตเปนธรรมกวากยมนอกระบบ ใชเงนตามวตถประสงคทกยมเงนมาเทานน และ ตงใจช าระหนใหตรงตามเวลา เพอรกษาประวตทด ทางการเงน หลกเลยงการขายฝากทดนกบนายทน เพราะ สมเสยงตอการสญเสยทดนไดโดยงาย

หยดสรางหนเพม เรงส ารวจหนทกรายการ เจรจากบเจาหนแตละรายเพอลดอตราดอกเบยหรอ ขยายเวลาการผอนช าระ หรอลดเงนงวดทตอง ช าระ เปนตน ขอความชวยเหลอเพมเตมไดจากภาครฐ

(๑) ออมเงนใหเปนสนดาน ................

ค าวา "ออมเงนใหเปนสนดาน" หมายถง“ออมเงนอยางมวนยตอเนองกน อยางนอยในสดสวน ๑๐% ของรายได” และตงเปาหมายเลยวาเราตองออมใหไดอยาง นอย ๑๐ ป เพราะถาเร าค ดอยากจะมอสรภาพทางการเงน เราตองเรมจาก "วนย" ทดกอน

(๒) หยดลางผลาญ กบการใชจาย

................

หยดใชจายมวซว หยดลางผลาญในสงทไมควรใชลด ละ เลกในสงทยวยวนจตใจ เพราะกเลสในวนนอาจจะท าใหเราไมมเงนใชในวนหนาโดยไมรตว

(๓) สรางรายไดหลาย ๆ ทาง................

มเงนออม ลดรายจาย สดทายคอเพมรายได ดงนนเราตองพยายามสรางรายไดใหมากข นกวารายไดประจาลองถามตวเองดครบวา "ถาวนนไมมงานท า แลวเราจะท ายงไงเพอใหมรายไดเลยงตวเอง" ถาหากยงไมมค าตอบในใจ ถอวาอนตราย

Page 28: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๒๖

แนวทางการจงใจใหเกดการปรบเปลยน “แนวคดเชงพฤตกรรมทางการเงน” เพอสรางวนยทางการเงนโดย “จดกจกรรมการเรยนรแบบมสวนรวม”

การด าเนนการเพอทจะใหแตละคนเกดการปรบเปลยนพฤตกรรม ทางการเงนเพอน าไปสการสรางวนยทางการเงนนน ตองเปนสงทมผลตอการปรบเปลยนพฤตกรรมทางการเงน จ าเปนทจะตองใหแตละคนเกดแนวคดและมความรความเขาใจเกยวกบวธการจดกจกรรมการเรยนรเพอการปรบเปลยนพฤตกรรมทางการเงน ซงมหลากหลายวธการ เพราะกระบวนการใหความรอยางเดยวคงไมเพยงพอ จ าเปนตองกระตนใหทกคนรวมคด รวมก าหนดแนวทาง เพอน าไปสการปรบเปลยนพฤตกรรมทดกวาเดมรวมกน

วธการทจะท าใหเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมไดนอกจากใหมความรและเขาใจแลว จะตองมสงมากระตนใหเกดการเปลยน เชน ใหทราบถงโทษทรายแรงตอชวตและครอบครว หากไมเรมออมวนนวถชวตจะอบจนตลอดไป หรอเปลยนไดเพอคนทเรารก เชน พอแม เกบออมเพอหวงถงอนาคตของลก หรอแนวทางการบงคบใหเปลยน เชน ทกคนตองมการออม หากไมออมกไมสามารถขอความชวยเหลอคาสวสดการจากภาครฐได หรอหากไมมการออมกไมสามารถเปนสมาชกของกลมในชมชนได ฯลฯ แตสงส าคญกคอตองใหทกคนมสวนรวม

(๔) หยดอางวาท าไมได ................

หลงจากอานขอ ๑-๒-๓ ไปแลว หลายคนอาจจะบอกวา "มนจะยากไปไหน" เพราะภาระและหนาทแตกตางกน แตทส าคญเราตองไมยอมแพ หยดอาง หยดบน หยดทอแท แลวลกข นมาแกไขกนดกวา

(๕) กระจายการลงทน ................

เมอเงนออมมมากถงระดบหนง กไดเวลาทเราจะนาเงนออมไปลงทน แตการลงทนมความเสยงทแตกตางกน ดงนน การพจารณากระจายการลงทนใหเหมาะสม และเรองนถอวาเรองส าคญทเราตองใสใจดวย

(๖) มงมนหาความรในสายอาชพ ................

หากเรายงไมเกงเรองลงทน หรอยงไมมนใจทจะลงทน กลวความเสยง อาจจะเมยงมองวธการอนในการลงทน เชน เลอกทจะลงทนในตวเอง เพอสรางความรความสามารถทจะแขงขนในสายอาชพของเราแทนก ถ อ ว า เ ป น อ กทางเลอกหนงทไมเลวนก แตถาท าไปพรอม ๆ กนไดทงสองทางแลวละก รบประกนวาความส าเรจคงไมไกลอยางแนนอน

(๗) เรมตนใหเรว ................

การ"เรมตนต งแตวนน "ในทก ๆ เรอง ทงเรองการออม การลงทน การศกษาหาความร แมจะไมมวนสาย แตถาหากใครเรมตนกอน รบรองไดวามชยไปกวาครง

(๘) ไมเพอเจอคอยวาสนา ................

อยาลงโทษตวเองดวยความผดพลาด หรอดาดวยค าวา เราไมดพอ เราไมเกงจรง เราท าไมไดหรอก เราไมโชคดเหมอนคนอนเขา เพราะยงบนยงวาตวเองมากแคไหน เรากยงพายแพมากแคนนสงเดยวททาไดคอลกข นส ตอโชคชะตาเพราะวาคนส าเรจทงหลายนน เคาไมบนคอยวาสนากนหรอก

ถาเราอยากประสบความส าเรจ สงเดยวทท าได คอ"หยดบนแลวลงมอทา"

Page 29: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๒๗

ในการคด การสรางวนยทางการเงนดวยพฤตกรรมการเกบออม จะตองใหทกคนรวมกนก าหนดเปาหมายในการออม ใหเหนประโยชนทหลากหลายของการออม แนะน าวธการหาเงนมาออม เชน ออมจากการจดสรรรายไดของตวเองหรอจากการลดคาใชจาย โดยมการก าหนดเปาหมายในการออมทชดเจน หากบอกใหออม แตไมมชองทางในการหาเงนมาออม กไมมประโยชน ตวอยาง การออมทมาจากการลดรายจายทไมจ าเปน เชน - งดสบบหร ๑ ซอง/วน เกบออมได ๕๕ บาท - งดดมสรา ๑ ขวด/วน เกบออมได ๑๒๐ บาท - ใชโทรศพทใหนอยลง ๑๐ บาท/วน เกบออมได ๑๐ บาท - ลดจ านวนครงการใชรถจกรยานยนต/รถยนต ลดการใชลงได ๓ ครง/วน ครงละ ๒๐ บาท เกบออมได ๖๐ บาท - ปรบลดการบรโภคอาหารทไมจ าเปน วนละ ๕๐ บาท เกบออมได ๕๐ บาท การสรางกระบวนการมสวนรวมของชมชนเพอเปนใชเปน “กลไกของชมชนเองในการถายทอดความรทางการเงนและดแลชวยเหลอซงกนและกน” จะน าไปสการเปดใจ รวมคด รวมท า โดย (1) ใชตวอยางจากแกนน าของชมชนคนส าคญเปนตวอยาง เชน การยกยองปราชญชาวบาน ทสามารถรวมกอตงชมชนตนแบบจนประสบความส าเรจ เปนผถายทอดความรทางการเงนจนเกดทกษะใน การค านวณดอกเบย การท าบญชรบ-จายในครวเรอน การจดรายการตนทนและการประกอบอาชพ เปนตน นบเปนการสงเสรมใหเกดแรงจงใจและสรางเครอขาย การเรยนรรวมกนในชมชนไดเปนอยางด

(2) สรางกระแสในการปรบทศนคตโดยมงเนนประเดนทเปนปญหา เชน การสรางกระแสการออม การลดภาระหนนอกระบบทเปนภาระหนก อาจจะสรางกระแสจากตวอยางนกทวงหนสายโหด เพอใหเกดกระแสความกลว เปนตน เพอมงเนนใหประชาชนมความตระหนกรถงโทษของการเปนหนนอกระบบ และกระแสความส าคญของการออม ใหเหนถงประโยชนของการออมตอตนเอง ผลตอฐานะของครอบครว สงคม และประเทศชาต ใหเกดความมนคงดานการเงน เปนตน

(3) การจดกจกรรมผานเครอขายผน าชมชนประเภทองคกรการเงนชมชน เพอเปนวธการน าไปสกลมเปาหมายในแตละชมชน เชน กลมการเงนขนาดเลก กลมวสาหกจชมชน กองทนหมบานและชมชนเมอง กองทนพฒนาบทบาทสตร เครอขายสถาบนสหกรณ ฯลฯ การจดกจกรรมตาง ๆ เปนวธการทสามารถเขาถงกลมเปาหมายไดโดยตรง เพอชวยเปนแรงผลกดน สนบสนน และใหความรไปสกลมเปาหมายทขาดความรทางการเงนหรอผมรายไดนอยได ศนยจดการกองทนชมชนควรประสานหนวยงานทเกยวของ เพอขอผเชยวชาญหรอเจาหนาททเกยวของไปใหความรผานกลมผน าหรอเจาหนาท ชมชนทเกยวของ และใหผแทนกลมผน าหรอเจาหนาทน าไปถายทอดและขยายผลตอ ตวอยางเชน กรมตรวจบญชสหกรณจดรณรงคสงเสรมใหเกษตรกร ประชาชน และเยาวชนนกเรยน มภมปญญาทางบญช

(4) เลอกใชชองทางหรอสอทใชส าหรบการรณรงคและถายทอดความรทางการเงนทสามารถเขาถงกลมเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ เชน การใหความรโดยการสอดแทรกไปกบการใชชวตประจ าวน ไวในใหคมอส าหรบเปนแนวทางการปลดหนและอบรมเมอขอสนเชอ การใหความรผานเสยงตามสาย/วทยชมชน แนะน าใหดละคร หนงสน เรยลลตโชว ทสอดแทรกความรทางการเงน และเปนชองทางทอาจท าใหเกดแรงบนดาลใจใหเรยนรได

Page 30: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๒๘

(๕) การรณรงคโดยผานผประกอบการในภาคธรกจเอกชนทตงอยในพนทของตนเอง เพอเปน การใหความรทางการเงน โดยสงเสรมใหผประกอบการเหนความส าคญและจดท าโครงการเพอเผยแพรความรทางการเงน ซงถอวาเปนสวนหนงของงานดานการบรหารบคคลทมความส าคญ ตวอยางเชน บรษท ซพแรม จ ากด ไดใหความส าคญกบพนกงาน โดยการน าหลก “Happy Workplace” ของส านกงานกองทนสนบสนนการเสรมสรางทางการเงน (สสส.) ๘ ดานมาปรบใช ซงหนงในนนคอโครงการ Happy Money ซงเปน การสงเสรมใหพนกงานรจกบรหารการใชจายของตนเองและครอบครว อยางถกวธ การด าเนนการตามกระบวนการน หากในพนทของทานมบรษททมพนกงานมากและมความมนคงอยแลว ทานอาจหาชองทางในการประสานใหสมาชกในชมชนเขารวมกจกรรมของบรษทดวยกได หรอหากในพนทมผประกอบการระดบ SMEs และทานตองการใชกระบวนการนในการรณรงคเกยวกบความรทางการเงนและการบรหารจดการหนใหกบพนกงานของ SMEs ดงกลาว ทานกอาจสรางเครอขายของ SMEs ดงกลาวรวมกบผประกอบการแลวใชชองทางนในการรณรงคกได

(๖)คนหาบคคลตนแบบหรอเชญศลปนหรอนกแสดงทมชอเสยงและภาพพจนดมาเปนตนแบบและสรางแรงบนดาลใจในการสรางวนยทางการเงนดวยการบนทกบญชและลดความฟมเฟอย ใชจายอยางพอเพยง ท าใหมเงนออม สงผลใหครอบครวมสขอยางยงยน เปนตน

ทมา:ดร.กตตชย นวลทอง ศนยวจย ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ศวจ.) ธ.ก.ส.

ถาเรารตววาเราก าลงเปนหนอยและรวามนมแนวโนมจะมากขนเรอย ๆ กตองอยาลมวาการเกบหอมรอมรบและการบรหารจดการเงนทองของเรามนเปนเรองทส าคญมาก ไมไดตางกบการบรหารรายจายทตองท าควบคกนไป เปนการปรบพฤตกรรมของชวตในการใชจายเพอใหสอดคลองกบภาระหนทมอย

1. ใหความส าคญกบเงนจ านวนนอย ๆ หลายครงทเราใชจายอะไรขนมาโดยไมไดใหความส าคญกบเงนเลกเงนนอย คดวามนไมกบาท แตถา

หลาย ๆ ครงมนกเปนเงนเยอะไมนอยเลย การทเราเกบเลกผสมนอย ๒๐ บาท จ านวน ๑๐ ครงก ๒๐๐ บาทแลวหากเราไมไดใสใจกบมนกอาจจะกลายเปนคาใชจายทเราใชไปอยางไมรตวกได เพราะฉะนนลองส ารวจเงนทมนนอย ๆ ดวาเราสามารถเกบมนมากขนไดขนาดไหน

2. ปรบเปลยนวถชวตและไลฟสไตลของตวเอง มนไมใชเรองงายเลยทจะสามารถปรบเปลยนนสยเดมของเราไดในทนท แตเราควรนกถงเสมอวา

การใชจายทมากเกนไปจะกอใหเกดปญหาในอนาคต หากวนนงเงนหมดกตองเปนหน หรอหากเปนหนเดมอยแลวกจะเปนหนมากขนไปเรอย ๆ การปรบไลฟสไตลสามารถท าใหคณมเงนมากขนได ไมใชวาเราจะตองเปลยนวถชวตเราไปเลย อยางเชนถาคณชอบออกก าลงกาย จากเดมเคยจายคาฟตเนสรายเดอนเยอะ ๆ เรากสามารถตดรายจายระยะยาวทท าใหเรามโอกาสเกดหนไดเชนกน และเปลยนมาวงตามสวนสาธารณะแทน ซงในแงของการไดออกก าลงกายกยงคงท าไดเหมอนเดม พงระลกถงเสมอวาควรด ารงชวตแบบใชจายไมเกนตว

3. แกนสยการตอบสนองความตองการตลอดเวลา ในชวตประจ าวนเราพบผคนมากมาย ปฏเสธไมไดวาบางคนทพบเจอรจกจะมาจากครอบครวทมฐานะ ท าใหเราซมซบหรอน าตวเองไปเปรยบเทยบกบเขา ท าใหเกดความอยากมอยากได มความรสกนกคดวา ไม

Page 31: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๒๙

อยากใชรปแบบชวตทมขอจ ากด ตองการตอบสนองความตองการของตนเพอใหทดเทยมคนอน ดงนน สงทควรปฏบตคอ ไมน าตวเองไปเปรยบเทยบกบใคร ค านงถงรายไดวาเพยงพอกบความตองการหรอไม

4. จดบนทกการใชจาย ตองวางแผนการใชจายใหดวาจะใชจายอยางไร ท าบญชรายรบรายจาย จดระเบยบการใชเงนเพอจะไดไม

ตองน าเงนในอนาคตมาใชกอนท าใหเสยดอกเบยมากการจดบนทกรายรบ-รายจายเปนเรองทมประโยชนและมความส าคญอยางยง เพราะเปนสงทชวยเปลยนพฤตกรรมการใชจายของบคคล สมดจดบนทกรายรบ-รายจาย ชวยใหคณท าใหทราบพฤตกรรมการใชเงนไปกบสงตาง ๆ ชวยหาจดดอยของการใชเงนและปรบพฤตกรรมเหลานนทงเสย อกทงยงมประโยชนอยางมากส าหรบคนทมปญหาทางการเงนเสมอ เคลดลบงาย ๆ คอการเกบใบเสรจทงหมดไวค านวณรายจาย บนทกทกรายการในแตละวน จดท าเปนรายสปดาห รายเดอน และรายป การแบงซองเงนแยกตามประเภทรายจายในแตละเดอนเพอก าหนดงบประมาณคาใชจายเพอไมใหเกนงบประมาณทตงไว วธนเหมาะส าหรบผทขาดวนยในการใชจายอยางมาก

5. ปรบเปลยนวถการจบจายเพอใหมเงนเหลอใช การปรบเปลยนพฤตกรรมในการใชเงนเปนทางเลอกหนงทท าใหเราสามารถลดหนสนได หลายๆคน

อาจจะชอบจบจายใชสอย ทานอาหารตามภตตาคาร ถาหากเราก าลงอยในชวงเวลาทมความเสยงทจะกอหนมากขนเรอย ๆ กอาจตองลดคาใชจายในสวนนมากขน อาจจะเปลยนเปนนาน ๆ ครง ลองหาอะไรททดแทนได เชนปกตเราอาจจะชอบทานกาแฟราคาแพงตอนเชาๆ กลองเปลยนเปนกาแฟชงเองทมราคาถกลง เปนตน

6. แบงเงนมาออมอยางจรงจง วางระเบยบการออมเงนดวยการฝากเงนไวในบญชธนาคาร ตองจดสรรเงนเพอการใชจาย ชวยใหมสภาพคลอง

และมเงนใชเพยงพอ สวนหนงเปนเงนออมซงเปนเงนเกบไวใชยามแก อกสวนเปนเงนเผอเวลาฉกเฉน โดยส ารองเงนไวอยางนอย ๓-๖ เดอน และสดทายเปนเงนออมเพอการลงทน ซงสรางผลตอบแทนไดดกวาเงนฝากธนาคาร โดยเฉพาะในกรณทมหนกอนใหญทส าคญ เชน คาผอนบาน ผอนรถ ถอเปนการใชจายเงนทส าคญมากในชวต จงตองเรยนรการออมเงนและการบรหารเงนหลายรปแบบเพอใหเกดความมนคงและความมงคงในอนาคต

เมอเรารวธการปรบเปลยนพฤตกรรมทางการเงนเพอเตรยมความพรอมในการช าระหนแลว เสมอนเปนการอดรรวของชองทางการไหลออกของเงนทไมจ าเปน ทราบถงรายจายทออกไปวารายจายไหนคอรายจายทไมเกดประโยชน หรอฟมเฟอย ขนตอไปคอการช าระหนทมอยของเรา โดยเรมตนจากการท าใหหนลดลง ไปจนถงสามารถช าระหนหมดปลดหนไดในทสด ตอไปนคอขนตอนไปสการปลดหน รบรองวาหากไมสามารถปลดหนไดในระยะเวลาอนสน กท าใหยอดหนลดลงและหมดหนไปในทสดไดอยางแนนอน

ขนตอนท ๑ ตองมความมงมนตงใจ ทกอยางมนเรมจากทใจหากใจบอกยอมแพท ายงไงมนกเปนไปไมได ดงนนลกขนมาบอกตวเองวา “เรา

ท าได เราตองปลดหนได” เมอใจมนส มนอยากลางหน กจะมความมงมนไปใหถงจดหมาย และทส าคญหามเครยด เขาวดฟงธรรม ท าจตใจใหสงบ เพราะความเครยดไมเคยท าอะไรใหดขน เมอใจสงบแลวมงมนเชอเถอะ “คณท าได” แลวด าเนนการขอตอไป

Page 32: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๓๐

ขนตอนท ๒ รวบรวมหนสนทมออกมาทงหมด เมอเราพรอมกจดการหยบสมดปากกาขนมาแลวเขยนกอนหนทมในขณะน ปจจบนมนเปนเทาไร หามบอกวา

หนกอนนไมใชกได หนกอนนเอาไวกอนไมเอา ถงแมวาบางคนพยายามจะลม ไมอยากคดถง แตตองท า ยงเปนคนกนเองคนทเราไวใจ อยางหน พอ แม หนพนอง หนเพอนหรอคนรจกยงตองรบจดไว เพราะเขาคอบคคลทส าคญในชวตเรามาก ๆ เพราะถาจะตดวงจรหนออกจากชวตใหสนซาก จงตองเชคและมองเหนภาพรวมของหนทงหมดทงในระบบและนอกระบบทม จากนนน ามาเรยงล าดบความจ าเปนทจะตองใชหนกอนหลง แจงเรยงจากดอกเบยสดโหดกได เพราะหนพวกนไมคอยมเวลาใหเราตอลมหายใจเทาไร รวบรวมความกลาจดการทบทวนโดยแยกออกเปน ๒ สวน คอ หนสนทจ าเปน เชน บาน รถ การศกษา เปนตน และ หนสนทไมจ าเปน เชน บตรเครดต คาโทรศพทมอถอ เปนตน

ขนตอนท ๓ ท าประมาณการรายไดทเขามา ใน ๑ เดอน ๓ เดอน และ ๑ ป ส าหรบคนท างานประจ าประมาณไดงาย และในสวนของคนท าอาชพ

อสระ ใหลองประมาณจากรายไดเดม รวมถงการดรายไดเสรมทงหมดทมเขามา เพอตรวจสอบดภาวะการเงนของเรา ในสวนนมความจ าเปนมาก เพราะจะไดทราบวาตองเปดโอกาส และชองทางการเงนใหมๆใหเขามาในชวตอกมลคาเทาไร การมองเหนความไมชดถงทมาทไปของเงน มนเปนจดออนท าใหเราชะลาใจ

ขนตอนท ๔ หารายไดพเศษ/อาชพเสรม ถาหากเรารแลววาอาชพทท าอยไมสามารถสงหนไดแนนอน จงจ าเปนตองหารายไดพเศษ หรออาชพเสรม เพอเพมขน ซงอาชพทวากเชน ขายของออนไลน ขายของตลาดนด อาชพทเราถนด (หากมความสามารถในเรองหตกรรม กสามารถสานตะกรา ทอผา เปนตน) ถาหาของทไหนไมไดกเกบของ ทไมจ าเปนตองใชหรอคณไมไดใชออกมาขายกอน เดยวนแหลงขายมมากมาย (เรมชวตจากศนย ดกวามชวตตดลบ) นอกจากนกมอาชพอยางเชน รบสอนพเศษ สารพดอาชพ ความรความสามารถเฉพาะตวลองดวาเราเหมาะกบอะไร และระหวางน “หาม”สรางหนใหมท “ฟมเฟอย” เดดขาด หนาทของเราคอ ท างาน ประหยด รดเขมขด แลวน าเงนมาใชหน

ขนตอนท ๕ หยดกอหนเพม การกอหนเพมคอสงทจะท าใหไมมวนหลดจากวงจรหน เราตองสกบตวเองดวยความอดทน ทจะไมหา

เหตผลมารองรบวาท าไมเราจงตองกอหนเพม เพอใหเราสบายใจกบการเปนหนใหมเรอย ๆ

ขนตอนท ๖ รดเขมขด ใชจายเทาทจ าเปน ยงเราใชจายฟมเฟอยมากเทาไร เกนเงนทเราหามาไดเทาไร หนสนกจะมเพมมากขนเทานน และเมอมหนจากชวตทเคยสงบ สบาย ๆ ชล ๆ มนกจะยงเครยดยงทกข ดงนน สงเดยวทจะแกทกขทสาเหตไดกคอ การรดเขมขดและไมใชเงนเกนตว ตองหดสะกดค าวา “พอเพยง” ใหได หากยงนกไมออก อาจเรมทการท ากบขาวจากทบานไปกนทท างาน งดกนหรมอละหลายรอยหลายพน งดกนกาแฟแกวแพง ๆ หากบานใกลทท างานกปนจกรยานไปท างาน หรอเดนไปท างานกได สวนวนหยดทเคยออกชอปปงตอนนหนมาท างานพเศษหรออานหนงสอออกก าลงกายอยบาน อยาลมเรยนรจากประสบการณหน ทผานมา แลวสรางภมตานทานจากประสบการณนน

ขนตอนท ๗ เปลยนเปนคนใหมใสใจสขภาพ คงคดใชมยวามนเกยวอะไรดวย ก าลงจะบอกวาเดยวนการเปนโรคแตละโรคลวนตองใชเงนมาใชจาย

เปนคาหมอ คายา คานอนโรงพยาบาล คาคนเฝามากมาย ยงเปนโรครายคาใชจายยงแพงใหญ

Page 33: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๓๑

ดงนน สงทเราท าไดคอการท ายงไงกไดไมใหปวย นนคอ การทานอาหารทดตอสขภาพ การออกก าลงกาย

ครงละครงชวโมง อาทตยละ ๓-๔ ครง การอยในทมอากาศด ๆ การพกผอนนอนหลบใหไดอยางนอยวนละ๖-๘ ชวโมง การดมน าเปลาใหไดวนละ ๖-๘ แกว ไมเครยด จตใจสบาย การรกษาสขอนามยเบองตนทด เชอเถอะท าแคนเปนประจ ากชวยใหสขภาพดขนเยอะแลว เอาเงนสวนนไปใชหนดกวาจะไดหมดเรว ๆ

ขนตอนท ๘ เจรจากบเจาหนและจดการหนสนทมความจ าเปนกอน เจรจากบเจาหน ถาหาเงนกอนไมทนเงนผอนไดไหม เดอนละเทาไรด ส าหรบหนทพอจะรไฟแนนซไดใหท าเลยเพอทไดมเวลาตอลมหายใจใชหนไปอกเราไมไดโกง เราใชทกคน แตอนไหนมนตอเวลาไดใหท า (ยงมหนหลายกอน จนไมสามารถหาคนไดไว ๆ ยงตองท า เชอเถอะไมมเจาหนคนไหนไมตองการเงนคน ยงผอนระยะยาวขนกไดดอกเบยเพมขน เขายงชอบ! แลวยงเราเขาไปคยแบบนเขายงเอนดและเหนความตงใจจรง อาจมการลดหนใหบางกไดใครจะไปรดรายไดทไดรบแตละเดอน สามารถผอนช าระตามงวดกยมไดเพยงพอ นคอ สงทจ าเปนตองบรหารจดการดวยตวเราเอง และเราท ามนได หยดพดวา ฉนท าไมได...... เพราะมนจะมเหตผลอกมากมายตามมารองรบสงทเราท า สดทายเราจะจมอยกบกองหนตอไป คดใหมท าใหม เราท าได ทองไวในใจ เราท าได หากเปนหนของกลม/กองทน/กองทนการเงนในหมบาน/ชมชน ใหเขาสกระบวนการบรหารจดการหนไปส ๑ ครวเรอน ๑ สญญา ของศนยจดการกองทนชมชน

ขนตอนท ๙ สามารถจดการหนสนสวนทจ าเปนได เมอเราสามารถดแลหนสนสวนทมความจ าเปนในชวตไดเรยบรอยแลว ขนตอนตอมาสวนทไมมความ

จ าเปน ไมวามนจะมมลคาสงแคไหน เรากจะสามารถจดการมนได เราไดเอาชนะพชตหนไดอยางเตมภาคภม ณ นาทนน มนจะเกดปตอยางทสด เหมอนขนสวรรค พรอมกบปฏญาณกบตวเองวา ขาพเจาจะไมกอหนอกแลว! และพดไดเตมปากวา “ขอบคณนะ ฉนมอสรภาพทางการเงนเรยบรอยแลว”

ขนตอนท ๑๐ เปลยนพฤตกรรมมาเปนนกออมมออาชพ “การออม” คอสงหนงทจะชวยท าใหใชหนไดส าเรจ วธของเราคอ เงนเดอนออกมากนเปนเงนออมไว

เลยกอนหนงเทากนทกเดอน จากนนจงคอยน าเงนทเหลอมาเฉลยใชจาย วางกระปกหมออมสนไวหลาย ๆ ทมโอกาสเมอไรกหยอน มเงนเหลอจากซออะไรกหยอน ถงจะวนละ ๑ บาท เดอนหนง ปหนงกไดหลายบาทพอเปดกระปกมาอาจรองวาว! เลยกได แลวหยดสกทกบพฤตกรรมการใชจายเกนตว ใชจายฟมเฟอย จ าไววาเราก าลงหาเงนใชหน อะไรประหยดได อะไรออมไดใหท า ไวหมดหนกอนคอยวากน

การเปนหนไมใชสงตองหาม แตตองท าดวยความรความเขาใจและท าอยางเปนประโยชน คมคา ไมใชเปนหนเพอตอบสนองความตองการของตนเอง หรอเหอตามกระแสสงคม การเปนหนนน เดยวนเปนกนงายๆ แตการจะหมดหนนนไมใชเรองงายเลย เพราะธรรมชาตของมนษยนน ไมรจกพอ หากไมรจกขมใจกจะมเรองใหเราไดใชจายไดอยางไมมวนหมด

...หลกการงาย ๆ จาไวใหข นใจ หากยงไมพรอม ตองไมสรางหน …

Page 34: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๓๒

เนอหาเนนการบรรยาย แลกเปลยนประสบการณเพอใหเหนถงการวางแผนการใชจายทางการเงน และการตงค าถามประกอบสอกบผเขาอบรม เรองท าไมถงตองมการวางแผนการใชจายทางการเงน

เพอใหผเขาอบรมเกดการปรบเปลยนพฤตกรรมการวางแผนใชจายทางการเงน เพอเตรยมความพรอมในการช าระหน

๑. วธการปรบเปลยนพฤตกรรมในการวางแผนการใชจายทางการเงน ๒. การวเคราะหเพอการวางแผนการใชจายทางการเงน

3 ชวโมง (180 นาท)

๑. กำรบรรยำย ๒. กำรตงค ำถำมเพอกำรแลกเปลยนประสบกำรณ ๓. กำรเสรมควำมชดเจนของเนอหำดวยสไลด กรณศกษำและคลป ๔. กำรเตมเตมใหขอคด ขอเสนอแนะ

๑. สไลด PPT ๒. กรณศกษำ ๓. กระดำษฟลปชำรทพรอมปำกกำเคม ๑. กำรสงเกตพฤตกรรม ๒. กำรประเมนกำรถำยทอด ๓. กำรประเมนรำยวชำ

Page 35: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๓๓

การวางแผนทางการเงนเปนเครองมอทชวยเตรยมความพรอมและน าชวตไปสความมนคงทางการเงน ซงควรเรมจากการปลกฝงนสยทางการออมและการใชเงนอยางสมเหตสมผลตงแตวยเดก เพอมบมเพาะวนย ทางการเงนไวกอน เมอเขาสวยท างานกจ าเปนตองรวธการวางแผนการจดสรรรายไดใหเพยงพอกบการออมเงนตามเปาหมายและรายจายตาง ๆ อยางเหมาะสม เมอมครอบครวกจ าเปนตองดแลทงตนเองและคนในครอบครว ท าใหความรบผดชอบและภาระทางการเงนยงเพมขน ซงสงผลใหการวางแผนทางการเงนมความส าคญมากขน แมกระทงเมอยามอายมากขนเขาสวยชรา กยงตองวางแผนทางการเงน เพราเปนวยทรายไดลดลง แตคาใชจายสวนใหญยงคงอย หรออาจสงขนในบางหมวด เชน การรกษาพยาบาล ซงหากไมมการวางแผนทดกอาจเกดปญหาได

๑. "มเงนนอย วางแผนการเงนไมได" นแปลวำคณเขำใจไปเองวำ "วางแผนการเงน = จายเงน" และเมอตองจำยเงนกแปลวำ มเงนเหลอกบตวนอยลง สภำพคลองนอยลง มเงนจบจำยใชสอยนอยลง แลวกำรเงนจะฝดเคอง จงเกดควำมกลวทเงนจะตองออกจำกกระเปำหรอบญชของตวเอง แลวจะไมมเงนใช ถำคดแบบน แสดงวำ เรำก ำลง "ตดกบดกทางสภาพคลอง" เรำตองกำรมเงนสดอยกบตวเยอะๆ เพรำะมนรสกวำเรำรวย ปลอดภยด มเงนใชคลองมอ แตหำรไมวำ ถำเรำมเงนสดเยอะไป คำของเงนของเรำจะคอยๆ ลดลงเพรำะถกเงนเฟอกดกน แถมวนยทำงกำรเงนกเสย เพรำะนกอยำกจะใชเงนเมอไหรกใชได ควบคมตวเองยำก สดทำยปลำยชวตกแทบไมเหลอเงนเกบ เหมอนกบทอยในหมอตมน ำ กวำจะรตว กถกตมจนสกไปเรยบรอย ท ำไมไมลองคดอกมมวำ กเพรำะเรำมเงนนอยนะส ถงตองรวธบรหำรจดกำร ใหเรำมวนย มควำมมงคงเพมขน โดยทเรำยงมสภำพคลองทเหมำะสมอย มนอย กบรหำรนอย มมำก กบรหำรมำก ไมใชคดวำ มนอย ไมตองบรหำร คดแบบนนเมอไหรจะมละ? ๒. "รวยอยแลว ไมตองวางแผน" ลองคดดวำบรษทอยำง โคก ตองวำงแผนธรกจไหม? กเกล ตองวำงแผนกำรเงนของบรษทไหม? เฟสบค ตองจดกำรเรองก ำไรของธรกจไหม? โคก กเกล เฟสบค กคงมเงนไมใชนอย แตเขำกยงตองวำงแผนเรองเงนกนอยเลย ฉะนนกำรวำงแผนไมไดเกยวกบปรมำณเงนหรอกครบ มนเกยวกบวำเรำจดกำรทรพยสนอยำงชำญฉลำดแคไหนตำงหำก รวยอยแลว แตถำไมรจกกำรวำงแผน ไมรจกวธบรหำรจดกำรเงนอยำงมประสทธภำพ วนหนงเงนกหมดไปได ถำเรำใชเงนไมเปน อกอยำงชวตของเรำเตมไปดวยควำมไมแนนอน ถำเรำไมรจกวำงแผนรบมอลวงหนำไว วนหนงเกดเหตไมคำดฝนขนมำ กอำจท ำใหเรำสญเสยเงนจ ำนวนมำก จนควำมมงคงทเรำมหดหำยไปจนหมดกเปนไปได

๓. การวางแผนการเงน = การวางแผนลงทน/การท าประกนชวต คนสวนใหญมกจะเขำใจแบบน ทงทจรง ๆ แลวกำรวำงแผนกำรเงนกวำงกวำนนมำก เพรำะเรองเงนไมไดมแคเรองลงทนหรอประกนเทำนน หลกกำรทำงกำรเงนบคคลนน ตองมลกษณะเหมอนประมด จำกฐำนลำงขนบน

Page 36: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๓๔

โดยทฐำนลำงคอรำกฐำนส ำคญของกำรเงนบคคล ทจะตองมกอนเปนอนดบแรก คอ "เงนเกบ" จงเกยวกบเรองของกำรจดกำรสภำพคลอง บรหำรรำยรบรำยจำย กำรวำงแผนจดกำรหนสน และกำรวำงแผนกำรออม เพอสรำงวนยทำงกำรเงนทดเสยกอน เพรำะถำไมมเงนเกบ กไมตองพดเรองลงทนเลย ขนตอไปทควรท ำ เมอมเงนเหลอเกบแลว กคอกำร "ปกปอง" เงนของเรำ กคอ กำรจ ำกดควำมเสยงทจะสญเสยเงนจ ำนวนมำก ใหเหลออยในขอบเขตแคทเรำก ำหนด ทเหนไดชดเจนกคอเรอง "รกษาพยาบาล" เพรำะเรำไมสำมำรถรลวงหนำ วำเรำจะเจบปวย หรอจะเกดอบตเหตรำยแรงขนเมอไหร แลวถำมนเกดขน เรำจะทรำบไดยงไงวำตองเสยคำรกษำเทำไหร? เกดตองเสยเปนลำน จะท ำยงไง? ถำไมจ ำกดควำมเสยงตรงน บำงทเงนทองทเรำอตสำหหำมำทงชวตอำจหำยไปกบตำ เรำจงตองจ ำกดขอบเขตควำมสญเสยดวยกำรท ำ "ประกนสขภาพและอบตเหต" นอกจำกนน ถำมภำระทำงกำรเงนอน ๆ รวมถงหนสน เรำจงตองปกปองครอบครว ดวยกำรท ำประกนชวตอกดวย

เมอเรำมเงนแลว และปกปองเงนทมแลว ขนตอไปเรำถงมำวำงแผนเพมควำมมงคง ไดอยำงสบำยใจ ซงกำรวางแผนลงทน กอยในสวนนแหละ นอกจำกลงทน ยงมเรองเกยวกบเพมควำมมงคงอกหลำยทำง เชน การวางแผนภาษ ซงกำรลงทนน กเปนสวนหนงของกำรวำงแผนกำรเงนตำง ๆ เชน วำงแผนเกษยณ วำงแผนซอบำน หรอวำงแผนกำรศกษำบตร เปนตน สดทาย เมอเรำแกตวลง มทรพยสนจำกกำรลงทนเหลอใชเปนมรดกใหลกหลำน เรำกวำงแผนถำยโอนควำมมงคง วางแผนมรดก ใหทำยำทของเรำตอไป ดงนน เหนแลวนะครบวำ กำรวำงแผนกำรเงน ไมไดมแควำงแผนกำรลงทนแตเพยงอยำงเดยว

๔. "การวางแผนการเงน เปนเรองของคนทเรมมอาย คนหนมสาวอยางเรายงไมจ าเปน" ถำเรำจะเกษยณอก ๕ ป แตเพงคดจะมำวำงแผนเกษยณ จะเกบเงน จะลงทน ทนไหม? ถำเรำคดจะแตงงำน จะมลก แตไมมเงนเกบเลย คดวำครอบครวจะไปรอดรเปลำ? กำรไปสควำมส ำเรจในเปำหมำยตำง ๆ ของเรำตองอำศยเวลำ ดงนน ยงเตรยมตวไดเรวเทำไหร แถมหำกเกดเหตไมคำดฝน เรำยงมโอกำส มเวลำปรบเปลยน แกตวทน แตถำไปเรมตอนอำยมำก เหลอเวลำนอยแลว จะเอำเวลำทไหนไปแกไขทนกน

๕. "ไมมพนความรทางการเงนมากอน วางแผนการเงนเปนเรองยาก ฉนท าไมได" ทกอยำงอยทควำมตงใจ คนเรำไมมใครรมำตงแตเกด ถำขวนขวำยหำควำมร ใสควำมพยำยำม ยงไงก

เกดผล แถมเดยวนควำมรเรองกำรเงนทด ๆ หำไดฟรเตมไปหมด อยทเรำเองวำจะศกษำรเปลำ

ทมำ: InsurangerJun 1, 2016

Page 37: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๓๕

ประเมนฐานะการเงนสงทสะทอนฐานะ ทางการเงนทแทจรง ของบคคลไมใช สนทรพยทมอย แตเปน “ความมงคงสทธ” ซงสามารถ ประเมนไดโดยการจดท าบญชสนทรพยและหนสนแลวน ามาค านวณ ดงน

นอกจากน ควรจดบนทกรายรบรายจายประจ าวน ชวยใหเราเหนพฤตกรรมทางการเงนของตนเองอยางชดเจนขน เพราะทงรายไดและคาใชจายแตละรายการจะถกแจงออกมา ท าใหเราตระหนกไดวาคาใชจายประเภทใดสงเกนไป หรอไมมความจ าเปน ทราบวารายไดทางใดนอยเกนไป หรอสามารถหาทางเพมไดอก ขอมลเหลานจะชวยใหเราสามารถวางแผนทางการเงนไดอยางเหมาะสมมากขน

ตงเปาหมายใหชดเจนควรมการตงเปาหมายและก าหนดเวลาทจะพชตเปาหมายใหชดเจน รวมถงมการจดล าดบความส าคญของเปาหมายใหสอดคลองกบความสามารถทางการเงนในชวงเวลานน ๆ เชน หากในขณะนเรามรายไดนอยหรอภาระทางการเงนมาก กอาจเลอนเปาหมายทไมส าคญออกไป เพอใหบรรลเปาหมายทส าคญหรอเรงดวนกอน

ควรน า “สงทจ าเปนตองม” มาก าหนดเปนเปาหมายกอน “สงทอยากได” โดยเปาหมายทด ตองเปนไปตามหลก SMART คอ ตองมคณสมบตดงน

จดท าแผนทางการเงนควรมการจดท าแผนการบรหารเงนและทรพยสนตาง ๆ เชน เราจะใชจายเงนอยางไร หารายไดเพมเตมจากแหลงไหน หรอน าไปลงทนอยางไรเพอใหบรรลเปาหมายทวางไวโดยตองจดสรรระยะเวลาของแผนใหสมพนธกบรายไดและภาระทางการเงน เพอใหสามารถบรรลเปาหมายตามทก าหนดไว และไมกดดนตวเองจนเกนไป

ด าเนนการตามแผนอยางเครงครดสงทส าคญทสดคอความมงมนและมวนย เพราะหากขาดการปฏบตทจรงจงและตอเนอง กยากทจะบรรลเปาหมายได

ตรวจสอบและปรบแผนตามสถานการณ ควรหมนตรวจสอบอยางสม าเสมออยางนอยทก ๆ ๖ เดอนวาทกอยางเปนไปตามแผนทวางไว หรอไมหากไมกตองหาสาเหตวา เกดจากตวเราหรอมเหตการณทไมคาดคดทท าใหไมเปนไปตามแผน แลวปรบแผนใหสอดคลองกบสถานการณทเปลยนแปลงไป หากท าเชนนไปเรอย ๆ

กจะท าใหเกดวนยทางการเงนและมความมนคงทางการเงนอยางแนนอน

Page 38: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๓๖

เรามาลองท าแบบประเมนความรรอบตวทางการเงน เพอทดสอบวาปจจบนคณมความมนคงทางการเงน

มากนอยแคไหน มทกษะการจดการเงนสวนบคคลอยางไร และความรพนฐานดานการเงนเพยงพอหรอไม เพอใชเปนขอมลประกอบการวางแผนทางการเงนตอไป(หามแอบดความหมายกอนนะ)

๑.คณทราบไหมวาขณะนคณมเงนสด ทรพยสนอน ๆ และหนสนอยมากเทาไหร ฉนพอจะทราบคราว ๆ วามทรพยสนและหนสนเทาไหร เพราะท าบญชทรพยสนหนสนสม าเสมอ

หมายถง คณเปนคนทเยยมมาก สงนสะทอนวาคณมการจดการดานการเงนอยางเปนระบบ และมขอมลเพยงพอส าหรบการวางแผนและการตดสนใจทางการเงน อยางไรกด คณสามารถเพมเตมทกษะ การวางแผนการเงนโดยศกษาไดจากหนงสอรรอบเรองการเงน ตอน วางแผนการเงนอยางชาญฉลาด

ตอนนตอบไมได ตองขอกลบไปส ารวจกอน หมายถง การจดท ารายการทรพยสน-หนสน และปรบปรงขอมลใหเปนปจจบนอยางสม าเสมอ

นอกจากจะปองกนการหลงลมแลว ยงท าใหคณทราบฐานะทางการเงนทแทจรงของตนเอง และใชประกอบการวางแผนและตดสนใจดานการเงนดวย

๒. คณออมเงนอยางสม าเสมอหรอไม ใชเลย ไดเงนมาเมอไหร ฉนกออมเมอนน

หมายถง คณเปนคนทเยยมมาก เพราะเมอมรายไดเขามา คณควรกนเงนสวนทตองการออมไวกอนเปนอนดบแรก สวนทเหลอจงคอยน าไปใชจาย เมอท าเชนนไดอยางสม าเสมอ คณกจะมเงนออมกอนโตไดภายในเวลาไมนาน

พอท าไดบาง เพราะเมอไหรทมเงนเหลอ ฉนกน ามาออม

หมายถง คณโชคดทพอจะมเงนออมอยบาง เพราะโดยทวไปคนจะน าเงนไปใชจายจนหมด ท าใหไมเหลอเงนไวเกบออม การออมกอนจายจงเปนสงทควรกระท า ดงนน คณควรตงเปาหมายการออมไวและเมอมรายไดเขามา ใหคณกนเงนสวนทตองการออมไวกอนเลย ทเหลอจงคอยน าไปใชจาย วธนจะชวยใหคณสามารถเกบออมไดอยางสม าเสมอ

ไมเคยออมเงนไดเลย เปนเรองไกลเกนฝนจรง ๆ หมายถง ทกความฝนสามารถเปนจรงไดดวยการลงมอท า เพยงแคคณตงเปาหมายในการออม

โดยเรมตนดวยจ านวนเงนนอย ๆ กอนกได เชน ออมวนละ 10-20 บาท และกนเงนสวนทตองการออมไวกอน เงนสวนทเหลอจงคอยน าไปใชจายในเรองทจ าเปน เมอครบปคณกจะมเงนออมหลายพนบาทแลวนะ

๓. คณท าอยางไรกบการใชจายในแตละเดอน ตงงบประมาณคาใชจายในแตละเรองไว และพยายามใชจายใหไมเกนงบประมาณนน

หมายถง ดเยยม การตงงบประมาณไวลวงหนา และการรกษาวนยทางการเงน โดยใชจายตามงบประมาณทตงไว จะชวยใหคณควบคมคาใชจายไดเปนอยางด

ตงงบประมาณไว เพอจะไดทราบรายจายอยางคราว ๆ แตอาจใชจายเกนงบประมาณทตงไวไปบางในบางเดอน

หมายถง คณท าดแลวทตงงบประมาณไวลวงหนา แตถาจะใหดยงขน ตองพยายามรกษาวนยทางการเงนและใชจายตามงบประมาณทตงไวดวย จะท าใหคณสามารถควบคมคาใชจายไดเปนอยางด ขอใหทองไวใหขนใจ “ไมวาราคาจะถกแคไหน ถาไมใช กไมควรซอ”

Page 39: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๓๗

มคาใชจายอะไรกจาย ๆ ไป ไมเหนจ าเปนตองตงงบประมาณอะไรเลย

หมายถง คณเชอหรอไมวา การตงงบประมาณและใชจายตามงบประมาณทตงไว จะชวยใหคณสามารถควบคมรายจายไดเปนอยางด แถมยงชวยใหคณมเงนเกบออมเพมขนอกดวย และขอใหทองไวใหขนใจวา “ไมวาราคาจะถกแคไหน ถาไมใช กไมควรซอ”

๔. คณมวธเลอกซอสนคาหรอบรการอยางไร ฉนคดถงความจ าเปน ประโยชนใชสอย คณภาพ และราคากอนซอทกครง

หมายถง เยยมมาก คณสามารถควบคมคาใชจายไดด และยงไดใชของทมคณภาพราคาประหยด บางครงทฉนเหนสนคาแลวตดสนใจซอทนท โดยทอาจไมเคยไดใชมนเลย หรอพบในภายหลงวา

สนคามคณภาพและราคาไมเหมาะสม

หมายถง กอนซอของคณควรใชเวลาพจารณานานขนอกสกหนอย โดยอาจเดนไปทอนกอนกได แลวลองถามตวเองอกสกรอบวาจ าเปนตองซอของนนหรอไม ถาจ าเปนจงคอยเดนกลบมาซอกยงทน

ทกครงทฉนเหนของทชอบกจะซอทนท แลวกมาพบวาฉนมของทไมไดใชงานอยเปนจ านวนมาก หรอมาพบภายหลงวาของนนมคณภาพและราคาไมเหมาะสม

หมายถง นาเสยดายเงนทถกใชจายโดยไมไดประโยชน หากคณควบคมตนเองทจะไมซอของไมได คณอาจตองใชวธลดการไปหางสรรพสนคาโดยไมมเปาหมาย ใชจายดวยเงนสดแทนบตรเครดต ใชเวลามากขน ในการซอของแตละชน เพอทบทวนความจ าเปนตองซอ เพอเปรยบเทยบคณภาพ ราคา กอนทจะจายเงน

๕. ลองนกดวา ถาอยด ๆ กเกดเหตไมคาดฝนท าใหคณขาดรายไดกะทนหน เชน ถกไลออกจากงานหรอประสบอบตเหตจนไมสามารถท างานได คณมเงนส ารองเพยงพอทจะด ารงชพอยโดยไมมรายไดนานทสด

ไมเกน ๓ เดอน

หมายถง เงนส ารองเผอฉกเฉนของคณยงนอยเกนไป คณควรทยอยออมเงนเผอฉกเฉนเพมขนเพอใหครอบคลมรายจายประจ าอยางนอย ๖ เดอน เพราะชวตมความไมแนนอนจงอาจเกดเรองฉกเฉนทคณไมคาดคดมากอนไดเสมอ การมเงนส ารองไวใหมากพอ จะชวยบรรเทาความเดอดรอนลงได

ประมาณ ๓-๖ เดอน

หมายถง เงนส ารองของคณอยในระดบพอใชได แตอยางไรกด คณควรออมเงนเผอฉกเฉนใหครอบคลมรายจายทเกดขนเปนประจ าอยางนอย ๖ เดอน เพราะอาจเกดเรองฉกเฉนทไมคาดคดมากอนได

ประมาณ ๖ เดอน – ๑ ป หมายถง คณมเงนส ารองอยในระดบทด เงนจ านวนนจะชวยบรรเทาความเดอดรอนทเกดจาก

ความไมแนนอนหรอเรองฉกเฉนทไมคาดคดมากอนไดเปนอยางด และเมอใชเงนกอนนไปแลว ควรสะสมเงนออมเผอฉกเฉนขนมาใหมใหครอบคลมรายจายประจ าอยางนอย ๖ เดอน เพอเตรยมพรอมรองรบเหตฉกเฉน ทอาจเกดขนอกในคราวตอไป

มากกวา ๑ ป

หมายถง คณมเงนส ารองอยในระดบทดมาก แตกมขอควรค านงถงกคอ การเกบออมไวในบญชเงนฝากออมทรพยเปนจ านวนมาก ท าใหคณเสยโอกาสทจะไดรบผลตอบแทนทเพมสงขน ดงนน ถามเงนออมแบบนมาก ๆ คณควรแบงเงนบางสวนไปไวในทางเลอกอน ๆ บาง เพอใหไดรบผลตอบแทนทดสงขนภายใตความเสยงทคณยอมรบได เชน เงนฝากออมทรพยพเศษ เงนฝากประจ า กองทนรวม ทงน สงทคณควรตระหนกไวกคอ เงนจ านวนนอาจมสภาพคลองทต าลง และมความเสยงทสงขน ดงนน คณจงควรศกษาและใชวจารณญาณอยางรอบคอบกอนตดสนใจลงทน

๖. คณเตรยมตวส าหรบการเกษยณอาย หรอ ยามแกชรา ไวอยางไรแลวบาง

Page 40: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๓๘

ฉนมเงนเกบทเพยงพอกบการใชจายแลว

หมายถงคณเปนผทมการเตรยมตวอยางยอดเยยม ในยามเกษยณหรอยามแกชราคณสามารถพกผอน มเวลาวางส าหรบท ากจกรรมทโปรดปราน และดแลสขภาพ โดยมเงนใชอยางเพยงพอ จงไมจ าเปนตองวตกกงวลเรองการเงน ถอเปนรางวลส าหรบการทคณทมเทใหกบการท างาน และบรหารเงนดวยความรอบคอบตลอดชวต

ฉนวางแผนไวแลว และก าลงท าตามแผน เพอใหฉนมความพรอมทางการเงนในวนเกษยณอาย หรอยามแกชรา

หมายถง คณเปนผทมการเตรยมตวอยางด การเกษยณหรอแกชราอยางมความพรอมทางการเงนตองอาศยการวางแผน และด าเนนตามแผนตงแตเนน ๆ ขอเปนก าลงใจส าหรบการท างานอยางขยนขนแขง และการรกษาวนยทางการเงนอยางสม าเสมอ เพอการเกษยณอยางมความสขของคณ

ฉนยงไมแนใจวาฉนจะสามารถมเงนใชในยามเกษยณหรอยามแกชราไดอยางเพยงพอ

หมายถงการเตรยมตวเพอเขาสวยเกษยณหรอยามแกชราเพอลดความกงวลทางการเงน ตองอาศยการวางแผน และด าเนนตามแผนตงแตเนน ๆ คณควรเรมออมเงนเพอการเกษยณหรอยามแกชรา และศกษาเกยวกบการท าประกนใหครอบคลมกบความเสยงทอาจเกดขนไวเสยตงแตวนนเลย

ไมวาจะอยในยคทเศรษฐกจก าลงรงเรองหรอถดถอยการ วางแผนทาง

การเงน สวนบคคลกเปนเรองทส าคญเทากน ไมวาจะมเงนระดบหมนบาทหรอรอยลานบาทกตองอาศยการวางแผนการจดการทดเทานนจงจะท าใหบคคลมความมงคงและยงรบประกนความเสยงตาง ๆ ทอาจจะเกดขนกบเงนออม นอยคนนกทจะไดรบการเรยนการสอนเกยวกบการวางแผนทางการเงนสวนบคคล เมอเรยนจบมาท างานมรายไดแลว กลบไมสามารถจดการดานการเงนของตนเองไดดนก จงเปนเรองทคนเราควรแสวงหาความรดานนใหมากขนและมองเหน

ความส าคญของการวางแผนการเงน เพราะบคคลคอหนวยยอยทสดในระบบการหมนเวยนของกระแสเงนสด ทงระบบ

หากทกคนมการจดการดานการเงนทด กจะท าใหเศรษฐกจของประเทศด าเนนไปไดดเชนเดยวกน ประโยชนส าคญของการวางแผนทางการเงน ดงน

คนเราไมมทางรไดเลยวาตนเองมสถานะการเงนอยางไร หากไมแจกแจงออกมา หากใครทตองการวางแผน

การเงน การรสถานะทงหมดจงเปนเรองทตองท าเปนอนดบแรกวาคณมเงนสด หน ทรพยสนและรายรบอยเปนจ านวนเทาใด คณสามารถใชโปรแกรมค านวณในการชวยบนทกขอมล ตงแตการบนทกคาใชจายประจ าวนและสรปเปนรายเดอนเพอเปรยบเทยบระหวางเดอน คณมรายรบจากดานใดบางในแตละชวงเวลาของป เชน เงนเดอน คาเชา ดอกเบย เงนปนผลจากหน และคณมรายจายอะไรบางนอกจากรายจายในชวตประจ าวน เชน คาประกนชวต คาประกนรถยนต คาผอนสงบานหรอรถยนต เงนออมกองตาง ๆ

เมอท ารายละเอยดลงตารางไวแลวกงายตอการบวกลบและค านวณตวเลขเพอจะไดรวาในแตละเดอนของคณนนเมอหกลบรายได รายจายแลวมเงนเหลอหรอขาดเงนอยเทาใด ตารางนจะใชเปนแมแบบเพอการจดการดานการเงนตาง ๆ และมประโยชนเพอการตรวจสอบและเหนแนวโนมของสถานะทางการเงนของคณ

Page 41: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๓๙

จากการท าตารางบนทกรายการคาใชจายดานตาง ๆ ถาคณบนทกไดดลงรายละเอยดวามการใชจาย

ดานตาง ๆ เชน คาอาหาร คาเดนทาง คาดหนง ฟงเพลง ชอปปงเสอผาสนคาอน ๆ อยางไร สงเหลานคณจะจ าไมไดเลยถาไมไดมการบนทกเอาไว หากใชบตรเครดตกจะเหนเพยง Statement รายเดอนเทานน หลายรายการไมสามารถใชบตรเครดตได เชน ซอน าดมในรานสะดวกซอ ทแนะน าใหบนทกอยางละเอยดเพราะวาอาจจะมบางรายการทคณเผลอใชเงนเปนนสยและใชมากกวาปกตและเกนงบประมาณ เชน การทานอาหารนอกบาน หรอการชอปปงสนคาทมราคาแพง เพราะหลายครงคนเราแมจะทราบวามเงนจ ากดในแตละเดอนแตเมอเหนสนคาลดราคาแลวอดใจไมไหวจงซอกม การจดบนทกจะเปนเหมอนมเตอรทเตอนใหคณรวาคาใชจายในหมวดใดทคณใชเงนเกนจ าเปนแลว สวนจะลดรายการใชจายอยางไรกอยทดลยพนจของแตละบคคล การจดบนทกคาสาธารณปโภคกมประโยชนเชนกน เชน เหนคาไฟฟาหรอคาน าขนสงผดปกตจากคาเฉลย กตองมองหาจดทมไฟฟารวหรอน าประปารว หรอปรบลดพฤตกรรมการใชกระแสไฟฟาลง

เพราะคนเราไมไดมสถานะอยเหมอนเดมตลอดไป ตามอายทเพมขน คณกจะตองเกษยณในอนาคต

และหลงจากเกษยณแลวคณจะหารายไดอยางไรตอไป จะมแหลงรายไดอะไรบางทมาค าจนในวนทไมไดท างานตามปกตแลว หรอคณก าลงวางแผนทจะมครอบครว แตงงานและมบตรกจะมเรองการเงนเขามาเกยวของเพมเตมอกทงคาเลยงดและการศกษาคาเลาเรยนตาง ๆ การวางแผนทางการเงนจะท าใหรวาคณมเงนเหลอพอทจะหาความสขในชวต เชน ไปทองเทยวไดอยางไร มงบทจะไปเรยนตอไดหรอไม สงเหลานสามารถท าไดโดยการวางแผนทางการเงนเพอใหคณจดการเงนรายไดและรายจายอยางเหมาะสม

เมอเหนประโยชนทส าคญของการวางแผนทางการเงนสวนบคคลแลว เชอวาหลายคนคงจะตองหนกลบมาตระหนกถงความจ าเปนทจะตองวางแผนทางการเงนอยางจรงจง เพอใหสามารถลดรายจายทไมจ าเปนและรวาตองหารายไดเพมอยางไรบางจงจะเพยงพอตอรายจายตาง ๆ ทอาจจะเกดขนในอนาคต โดยการก าหนดเปาหมายและบนทกรายการทรพยสนในแตละเดอนและแตละป ตลอดจนการลงทนทเปนการเพมแหลงรายไดและทรพยสนทจะชวยเสรมสรางความอนใจวาจะมเงนเพยงพอตอการด ารงชวตเพอความสขของตนเองและครอบครวตอไปในอนาคต

สภาวะสนคาทงอปโภคและบรโภคทตางกพากนขนราคา ท าใหเหลา

มนษยเงนเดอนและพอคาแมคา หรอแมกระทงในนกธรกจรายใหญ กลวนแลวแตจะตองมการบรหารการเงนทเปนการดแลการเงนใหมความเรยบรอยและรอบคอบเขาไวกอนในกรณทฉกเฉนเมอตองมการใชเงนในอนาคต

การวางแผนทางการเงน ถอวาเปนขอทควรจะปฏบตเปนอยางแรกททกคนสมควรทจะตองท า ทงวธวางแผนการเงนของตวเองและครอบครวใหมความเหมาะสม ประกอบไปดวยการส ารวจตวเอง การก าหนดเปาหมายการจดสวนของการบรหารเงนโดยจะตองมการจดงบดลในการคมเรองคาใชจายสวนตว ทจะตองมการรวบรวมตวเลขรายไดทมอยทงหมด, รวบรวมและจดบนทกรายจายในแตละเดอน วาจะตองมการใชจายไปกบเรองใดบาง คาดคะเนรายจายทมอยในอนาคต เพอท าสรปงบประมาณ วธวางแผนการเงน กตองเรมทจะมการออม โดยทการออมนนควรทจะมการแยกบญชเงนฝากออกมาเปน 3 บญช ไดแก

Page 42: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๔๐

บญชการใชจายเผอยามฉกเฉน บญชเงนออม ตวบญชเพอการลงทน

เปนอกทางหนงทจะสามารถหนกบดกทางการเงน เปนไปตามสภาษตวา“การไมมหนถอวาเปนลาภอนประเสรฐ” ซงตวหนนนกมทงแบบ หนดและหนฟมเฟอย ทจะขนอยกบวตถประสงควธการทดทสดในการลดหน คอ การทพยายามใสเงนในจ านวนมากทสด โดยทจะไมกระทบกบรายจายประจ าทจ าเปนเพอเปนการช าระหนสนทถกคดดอกเบยเอาไวแพงทสด

เปนวธการงาย ๆ ทสรรหาค าตอบของการลดหยอนภาษ ทประกอบไปดวย ดอกเบยการกซอบาน เงนบรจาค และการท าประกนชวต เปนตน และการวางแผนทางการเงนของคสมรสทจะตองมแผนทางการเงนในอนาคตทมระยะยาวถง 10 ป และสามารถทจะจดแยกเงนออกมาเปนหลายบญช ตามวตถประสงคของการใชเงนในแตละประเภท

ถาตองการหรอจ าเปนทจะตองมสงเหลาน รถยนตกตองมแผนในการซอรถยนต ทคาใชจายในการซอรถไมควรทจะเกนอตรา ๑๕% ของรายได

ของครอบครวเพอทจะไมเกดสภาวะการใชเงนหรอภาระการผอนสงทเกนตว บานแผนการเงนเพอการซอบานกใหเลอกโครงการทดทมคาใชจายทต าสด กเงนใหนอยทสดและมการ

ผอนช าระใหเรวทสดอกดวย ลกเมอตองมลกกตองมแผนการเงนเพอการมลก โดยใหเรมจากการส ารวจคาใชจายเฉลยในการคลอด

บตร และคาเลยงดบตรตอเดอน ซงคาใชจายทงหมดนสามารถทจะจดการได คอ เมอพอเรมทจะตงครรภกตองเรมทจะเกบเงน และบรหารเงนทด

การศกษา แผนการเงนเพอการศกษา ตองค านวณหาคาเลาเรยนทตองคดจากตวคาเงนในปจจบนและอนาคต โดยใหรวมอตราการเพมของคาเทอมหรอเงนเฟอเฉลยไปตอปทประมาณ ๕% เขาไปดวย

เกษยณแผนการเงนในการเกษยณเมอตอนเกษยณตองมการค านวณดวยการเอา ๑ หารดวย ๑๐แลวน าเอามาคณดวยอายปจจบน และคณรายไดทงป ถามเงนออมทนอยกวาทค านวณได กตองมการเกบเงนในสดสวนทมากยงขน จงจะสามารถพอตอคาใชจายในอนาคตได

นอกจากนยงมวธการคดในการแบงเงนเอาไวส าหรบการใชจายในกรณฉกเฉน และกนเอาไวส าหรบสรางหลกประกนทเรยบรอยแลว เงนทเหลอจะเปนเงนในสวนทน าเอามาลงทนได ซงกจะเปนประเภทของบรหารเงนการลงทน ทมตงแตตวหน ตราสารหน กองทนรวมและตวเงนฝาก การลงทนเหลานผลงทนจะตองมการศกษาขอมลอยางละเอยดกอนการลงทนในทก ๆ ครง การจดการเงนออมในแตละเดอนใหกลายเปนเหลอเกบกอนคอยเอาไปใช หรอเหลอจายกอนคอยเอาไปเกบ จะมการจดขนมาเปนสมการทนาสนใจของการออมเงนทตองลองมาดวาการออมแบบใดทจะเหมาะสมกบตวเอง คอ

รายได – เงนออม = รายจาย (เหลอเกบแลวกคอยเอาไปใช) รายได – รายจาย = เงนออม (เหลอจาย คอยเอาไปเกบ)

Page 43: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๔๑

สมการการออมเงนทดตองเปนไปในรปแบบแรก คอ การหกออมเอาไวกอน ทเหลอจงคอยน าไปใชจาย

ไดตามทตองการ เพอทจะกนเงนส าหรบการออมททอยอยางสม าเสมอในแตละเดอน แตส าหรบคนทมการมองหาความมงคง สมการนกถอวายงไมมความเพยงพอ ตองเลอกเปนรปแบบของสมการเศรษฐแทนนนคอ

รายได – เงนออม – เงนลงทน = รายจาย

โดยหลงจากการหกเงนออมแลว ยงจะตองมการแบงเงนในสวนหนงไวส าหรบลงทนดวย เพอใหเงนเปนตวท างาน เงนทท าการลงไปจะไดงอกเงยขนมาเรอย ๆ แตกอนทจะท าการลงทน กควรทจะตองมการส ารวจตนเองเพอดวา สามารถทจะยอมรบตอความเสยงในการลงทนนนมมากนอยแคไหน ปจจบนเหลาสถาบนทางการเงนตาง ๆ มรปแบบของการทดสอบในการวดระดบความเสยงส าหรบลกคากอนการตดสนใจในการลงทนกอนทกครง เพอเปนการเลอกวดระดบความเสยงทลกคาแตละรายจะสามารถยอมรบได และเลอกประเภทของการลงทนทมความเหมาะสม และเปาหมายในการลงทน พรอมความเหมาะสมของการลงทนในแตละคน

ดงนน สงแรกทเราควรท าในการวางแผนทางการเงนกคอ “การก าหนดเปาหมายหรอก าหนดสงทเราตองการกอน” ซงเปาหมายนนอาจจะแตกตางกนไปตามความตองการของแตละบคคล ไมวาจะเปนการซอบานใหม คอนโดฯ ใหม หรอรถคนใหม การไปทองเทยวทงในประเทศและตางประเทศ หรอการอยากคดทจะเกษยณตงแตอายยงนอย ไมวาจะมความตองการแบบใดกตามใหลองเลอกมาสกขอ สองขอแลววางแผนทจะไปถงมนใหได กจะชวยใหเรามก าลงใจในการด าเนนการตามแผนทวางไวมากขน

โดยทเปาหมายนจะท าใหเราเหนถงความตองการของตวเองอยางชดเจน และจะชวยใหสามารถคาดคะเนระยะเวลาทเราจะตองเกบออม หรอลงทน เพอใหบรรลเปาหมายทวางไว และยงเปนตวก าหนดใหเรารจกคดค านวณลวงหนาวาเราจะวางแผนใชเงนอยางไร จะกระทบกบแผนทเราวางไวหรอไม โดยการก าหนดเปาหมาย ควรแบงออกเปน “เปาหมายระยะสน” และ “เปาหมายระยะยาว”

เปาหมายระยะสน คอ การวางแผนสนๆ ไมเกน 1 ปเพราะถาเราวางแผนเฉพาะระยะยาวเพยงอยางเดยวแลว เราอาจจะเกดอาการทอขนมาได เนองจากวาระยะเวลาทนานเกนไป และไมบรรลเปาหมายสกท ดงนน การตงเปาหมายระยะสน เปนเหมอนการใหรางวลชนเลก ๆ แกตวเราเพอใหเรามก าลงใจทจะท าตามแผนตอไป ตวอยางเปาหมายระยะสน กอยางเชน การไปทองเทยวตามสถานทตาง ๆ ทงในและตางประเทศ การเปลยนโทรศพทมอถอเครองใหม แมกระทงการเปลยนเฟอรนเจอรตกแตงบานใหม เปนตน

เปาหมายระยะยาว คอ การวางแผนการเงนส าหรบสงทเราตองการในอนาคตขางหนา โดยทเปาหมายมระยะเวลาตงแต 1 ปขนไป ซงอาจจะเปน 2 ป 5 ป 10 ป หรอมากกวานน โดยเปาหมายระยะยาวถอเปนเปาหมายหลกทท าใหเราตองมาลงมอท าเรองการวางแผนทางการเงน เพราะความตองการเหลานนเปนสงทตองใชเงนเยอะ ยงถาเราตองการความสขมากเทาไหรเรากตองการเงนเยอะขนเทานน เราจงตองมแผนการออม การลงทน ทรดกมและรอบคอบมากยงขน โดยทเปาหมายระยะยาว กอยางเชน การซอรถยนต บาน คอนโดฯ การสงลกไปเรยนตางประเทศ รวมถงการเกบเงนส าหรบแตงงาน เปนตน

โดยเมอเราตงเปาหมายไดทงระยะสน และระยะยาวแลว เราจะพบวารายการไหนทเราตองการท ากอนหลง เลอกจดเรยงแบงประเภท แลวท าการวางแผนทางการเงนไดเลย โดยมขนตอนการวางแผนทางการเงนใหเราประสบความส าเรจไดอยางงายๆ เพยง 4 ขนตอน ดงน

Page 44: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๔๒

ขนตอนแรก การเขาใจและส ารวจความตองการของตวเอง สงทจะตองยอมรบใหไดเปนอนดบแรกก

คอ การยอมรบตวเอง การรจกนสยทางการเงนตวเอง เงอนไข ขอจ ากด และความพรอมทจะรบความเสยงไดมากหรอนอยเพยงใด เมอทราบแลวจะไดมาปรบใชในการวางแผนการเงน ไมวาจะเปนการออม และการลงทนทเหมาะสม เชน ถาคณเปนคนทพนฐานการเงนไมแนน แตเลอกการลงทนทมความเสยงสง กตองใชความระมดระวงเปนอยางสง ประกอบกบความรความเขาใจเปนอยางมาก ไมอยางนนกอาจจะท าใหเรามโอกาสสญเสยเงน

ขนตอนทสอง ก าหนดระยะเวลาและเปาหมายทแนนอน ควรก าหนดสงทสามารถเปนจรงได ไมเพอฝน เชน “จะเปนคนรวยทสดในประเทศภายใน ๓ ป” เปนการก าหนดเปาหมายทไมสามารถเปนไปได และจะท าใหเปาหมายของเราลมเหลวตงแตยงไมเรมตน การก าหนดเปาหมายและระยะเวลาทดนนตองค านงถงวาเราตองการอะไร เราจะตองใชเงนเทาไร มเวลาในการหาเงนอกเทาไร เขยนรายการเหลานออกมา เชน อยากจะไปเทยวประเทศยโรป ซงตองใชเงนประมาณ ๑๕๐,๐๐๐ บาท เรากอาจจะตงเปาหมายวา ใน ๓ ปนเราจะบรหารเงนใหไดมากกวา ๑๕๐,๐๐๐ บาท โดยการเกบเงนเดอนละประมาณ ๔,๕๐๐ บาท แตถาตองการไปภายใน ๒ ป กอาจจะหาวธลงทนทมผลตอบแทนมากกวาเพอใหส าเรจตามทตองการ เปนตน

ขนตอนทสาม ก าหนดสดสวนเพอใชเงนอยางเหมาะสม เมอเรามเปาหมาย กจะท าใหเรามตวเลขเงนทอยในใจ ตองหาวธทใหไดเงนกอนนนมา โดยพนฐานแลวสงส าคญทสดคอการจดสดสวนรายได รายจายใหเหมาะสม โดยคาใชจายอาจจะแบงเปน คาใชจายทเกดขนประจ า เชน คาอาหาร คาเดนทาง คาผอนรถ คาน า คาไฟ คาบตรเครดต เปนตน อยางหนงเราจะเรยกวา คาใชจายพเศษ เชน คาเครองแตงกาย คารกษาพยาบาล คาใชจายในการเขาสงคม เปนตน ซงคาใชจายสวนนจะจ าเปนนอยกวาคาใชจายสวนแรก เมอมรายไดเขามาเราควรกนเงนไวใหคาใชจายประจ าทจ าเปนกอน สวนรายจายเพอความสขเอาไวทหลง

ขนตอนสดทาย ลงมอและปรบแผน รวมไปถงการปรบตวตามแผน คนเราเมอมความคดด ๆ กตองลงมอท าดวยจงจะประสบความส าเรจ ในขนตอนนถอวาส าคญทสด เพราะไมวาเราจะวางแผนดเพยงใด ถาหากไมลงมอท าแลวกเหมอนรถทไมไดวง เชน การลดคาใชจายในบางรายการ หรอการลดเพดานเปาหมายลง ทงนจะตองอยบนพนฐานทวาจะตองเปนไปไดและมความสขทงตอนนและในอนาคต

การมสภาพคลองทางการเงนตองดนนหมายความวามรายไดเขามา

เพยงพอรายจายทจายออกไปโดยทเราสามารถควบคมการเงนนได ซงสภาพคลองทางการเงนดนเปนสงทบงบอกวาเรามสขภาพการเงนทดอยในปจจบน

สขภาพทางการเงนทดตองมความสามารถใชจายจายหนสนได โดยสามารถจายโดยไมลาชา และไมใชการจายไดแคขนต าเทานน ถามสามารถในการใชจายหนไดกแสดงวาเรามสขภาพการเงนทดอยนนเอง

ถาเราเกดเหตการณไมคาดฝนเชน การเจบปวย หรอ ออกจากงานกะทนหนแลวเรายงสามารถมทนส ารองในการด ารงชพไดประมาณกเดอนเปนอยางนอย ถาเราเกดเหตการณไมคาดฝนดงกลาวเรากควรมเงนส ารองไวชกประมาณ ๓ เดอนขนไปจะดมาก

Page 45: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๔๓

สงทบงบอกวาเรามสขภาพการเงนทดนนเรากควรมเงนเกบไวใชชวงหลงเกษยณอายเปนชวงทไมสามารถหางานท าไดงาย และรางกายจะไมแขงแรงเหมอนเดมแลวนนเอง

คณควรวางแผนการใชจายใหเหมาะสมกบรายไดทเขามา โดยพจารณาจากคาใชจายทจ าเปนมอะไรบาง แลวกนรายไดสวนหนงไวส าหรบเงน

ออม และคาใชจายทจ าเปน หากพบวารายไดทเขามาไมเพยงพอ กควรหาทางออกโดยการลดคาใชจาย หรอเพมรายไดชองทางอน ๆ

ควรเตรยมรบมอกบความไมแนนอน มเงนออมเผอไวใชในยามฉกเฉนทครอบคลมคาใชจายจ าเปนอยางนอย ๖ เดอนตรวจสอบสวสดการและประกนสขภาพทมอยวาครอบคลมแคไหน หากไมเพยงพอกควรท าประกนสขภาพเพมเตม กอนตดสนใจกยมเงนทกครงควรค านงถงรายไดทจะเขามาเพอเพมความสามารถในการช าระหนไดหมด อาจจะหาแหลงรายไดเสรม หรอน าสนทรพยทมไปลงทนใหงอกเงยขนกได

เมอคณรวาในอนาคตตองการใชเงนจ านวนมาก ควรเรมวางแผนเกบเงนเตรยมไวแตเนน ๆ บรหารเงนออมใหงอกเงย อยางเชน การฝากธนาคาร ซอพนธบตร ซอประกนสะสมทรพย ซอกองทนรวม ฯลฯ ทงน ควรศกษาและท าความเขาใจรปแบบการออม ความเสยง รวมถงตองตดตามขาวภาวะเศรษฐกจทอาจส งผลกระทบ อยางเชน ภาวะเงนเฟอ อตราดอกเบยเพอประกอบการตดสนใจดวย

การใชบตรเครดต หรอสนเชอสวนบคคล ควรใชอยางมวนย จดเกบใบเสรจเพอตรวจสอบ และจายเงนใหตรงก าหนด เพอจะไดไมตองเสยดอกเบยโดยไมจ าเปน

การกอหนไมใชสงทนากลว หากมการบรหารจดการทด และเลอกกอหนทเปนประโยชนในอนาคต อยางเชน การกซอบาน หรอกเพอประกอบอาชพ อยางไรกตาม คณควรประเมนความสามารถในการช าระคนกอน โดยภาระการช าระคนเงนตน และดอกเบยของหนทกประเภทในแตละเดอนรวมกน ไมควรเกน ๑ ใน ๓ ของรายไดตอเดอน

หากคณมหนสนเกนตว กตองพยายามปลดหนดวยการประหยด คอย ๆ ผอนช าระ โดยเฉพาะหนนอกระบบ และหนทมดอกเบยสง ทส าคญไมควรกอหนเพม หากไมสามารถช าระคนได กควรเจรจากบทางเจาหนเพอหาทางออกรวมกน

นอกจากน การวางแผนการเงนทดควรเรมท าตงแตเรมมรายไดเขามา ยงมการวางแผนไดเรวเทาไหร ในอนาคตคณกจะมเงนไวใชมากขนเทานน ขอใหมความสขกบการวางแผนการเงนในแบบของคณ

Page 46: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๔๔

เนอหาเนนการบรรยาย ถายทอดความรการสรางแรงบนดาลใจในการออม โดยการยกเรองราวตาง ๆ เกยวกบการออม ของพระมหากษตรยนกออมเงน กรณศกษา ผทออมจนเปนกระแสโดงดงในโลกโซเชยล พรอมทงขอคดทไดจากเรองนน ๆ ใหผเขารบอบรมไดรบร และแลกเปลยนประสบการณเพอใหเหนถงแนวทางการออมเงน และการตงค าถามประกอบสอกบผเขาอบรม พรอมทงสอดแทรกเทคนคการทายใจกรปเลอดกบนสยการออม มาใชในการอบรม เพอสรางบรรยากาศการรบรไดมากขน

เพอใหผเขาอบรมไดเรยนรถงหลกการสงเสรมการออมและแลกเปลยนประสบการณทงกบผเขาอบรมดวยกนเองและกบวทยากร ซงสามารถน าไปเปนแนวทางในการออมในชวตประจ าวนได

๑. พระมหากษตรยนกออมเงน ๒. การสงเสรมการออม

๓. กรปเลอดกบนสยการออม 4. เรยนรผานกรณศกษา เรองใกลไมไกลตว “ออมเงน ใคร ๆ กท าได”, สดยอดขาวสรางแรงบนดาลใจ 5. 7 ไอเดยใชเงนใหมเงนออม , 4 สญญาณทบอกวาเงนออมของเราก าลงวกฤต, 5 เหตผลทคณควรมเงนออมฉกเฉน

1.30 ชวโมง (9๐ นาท)

๑. การบรรยาย ๒. การตงค าถามเพอการแลกเปลยนประสบการณ ๓. การเสรมความชดเจนของเนอหาดวยสไลด กรณศกษาและคลป ๔. การเตมเตมใหขอคด ขอเสนอแนะ

๑. สไลด PPT ๒. กรณศกษา ๓. กระดาษฟลปชารทพรอมปากกาเคม ๔. คลป VDO

๑. การสงเกตพฤตกรรม ๒. การประเมนการถายทอด ๓. การประเมนรายวชา

Page 47: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๔๕

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทรงเปนแรงบนดาลใจของพสกนกรชาวไทย ในหลาย ๆ เรอง และหนงในสงททกคนใหการยกยองพระองคเปนตนแบบ กคอ การเปน "พระมหากษตรยนกออมเงน" ซงเปนพระราชจรยวตรทพระองคทรงปฏบตใหเหนเปนแบบอยางเปนประจ าเสมอมา ตามแนวทสมเดจยาทรงสงสอน โดยเปนแนวคดงายๆ เกยวกบวธการออมและการลงทนททกคนสามารถน าไปประยกตใชไดอยางเหมาะสม เพอใหเกดประโยชนตอตนเองและครอบครว ดงพระราชด ารสเมอวนท ๕ เมษายน ๒๕๕๙ ณ อาคารเฉลมพระเกยรต โรงพยาบาลศรราช ดงน สมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน ทรงสอนพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชในเรองการบรหารเงน โดยสรปเปน ๕ เรองของพระมหากษตรยนกออมเงน ไดดงน ๑. สมเดจยาทรงปลกฝงวธการจดการเงน เรองเงนเปนเรองทตองสอนและไดรบการปลกฝงมาตงแตเดกสมเดจยามวธการสอนอยางไร เพอใหเปนพระมหากษตรยนกออมเงน ตดตามจากหนงสอ“สมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนนกบการพฒนาคณภาพประชากร”สมเดจพระเจาพนางเธอเจาฟากลยาณวฒนา ทรงมพระด ารสดงขอความในหนงสอความวา

สรปแนวคดดานการเงนของสมเดจยา

วธการสอนของสมเดจยา เพอสรางพระมหากษตรยนกออมเงนนน เปนวธทแตละครอบครว ควรนอมน าไปปฏบตตามอยางยง เพราะเปนแนวทางทเหนแลววาเปนประโยชนและท าไดจรง แนวคดทไดจากเรองน คอ ๑.๑ ใหเงนรายเดอนหรอรายสปดาห “ในหลวงไดเงนคาขนมสปดาหละครง” วธการใหเงนนนส าคญ บางครอบครวเดกโตแลวยงใหเงนเปนรายวน ท าใหเดกไมรจกวธแบงเงนไวใชเพราะรวาพรงกไดเงน ไมตองรอนานหากเปลยนวธการใหเงนเปนรายสปดาหหรอรายเดอน เดกจะรวาตนเองควรมวธใชเงนอยางไร เพอใหมเงนเหลอหรอเพยงพอใชกอนทจะไดรบเงนรอบใหม

Page 48: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๔๖

๑.๒ ใหเกบเงนสะสมซอของเลนเอง “ซอหนงสอหรอของเลนซงของพวกนตองซอเองเพราะของเลนนนสวนมากแลวแมจะไมไดซอให” เดกกบของเลนนนเปนของคกน เวลาเดกอยากไดอะไรกรองบอกใหผปกครองซอใหจนบางครงท าใหเดกเสยนสย ตดวธการไดของเลนมางายๆ แลวกทงไปงายๆ เชนกนเมอสมเดจยาไมซอของเลนใหพระองคกตองสะสมเงนซอเอง หรอประดษฐของเลนเองจากสงของทมอยรอบตว ท าใหมความคดตอยอดออกไปเรอย ๆ จงกระทงกลายเปน“กษตรยนกประดษฐ” อกดวย

๑.๓ ใหของขวญในวนพเศษ “ในวนปใหมและวนเกด จะไดของเลนทส าคญและใหญโต เราอยากไดอะไรกขอไป บอกวาอยากไดของเลนพวกน ทานกบอกวาถงวนเกดจะซอให จะไมซอพร าเพรอ” การใหของขวญพเศษไมควรใหพร าเพรอ เพอฝกความอดทน ใหเดกเกดการรอคอยและเหนคณคาของขวญทไดรบดงนน ควรเลอกใหของขวญในวนพเศษจรง ๆ เทานน อาจจะเปนชวงปใหมและวนเกดกได ไมควรตามใจเดกโดยการซอของขวญใหบอยมากเกนไป จนเหมอนทกวนเปนวนพเศษ

๑.๔ สอนใหฝากเงนในธนาคาร “ทานกสอนใหเอาเงนไปฝากธนาคาร เมอมจ านวนพอแลว”

เมอเกบเงนไดสวนหนงแลว กตองน าไปหาทเกบรกษาเงนเพอใหเงนเตบโต เพอฝกใหเดกท าเปนนสยซงสมยกอนอาจจะเปนการฝากเงนในธนาคาร แตปจจบนแตกตางกบสมยกอนมาก เพราะมสนทรพยทางการเงน เกดขนมากมายใหเลอกลงทนเมอเดกเตบโตจนกระทงเรยนเรองการค านวณเกยวกบอตราดอกเบยไดแลว ควรท าใหเดกรวาทก าลงเรยนอยนใชในชวตประจ าวนไดจรง ๆ ไมใชเรยนเพอสอบแลวกลมไปเทานน

เราอาจจะน าตวเลขในสมดบญชธนาคารแบบออมทรพยหรอฝากประจ า แลวกสอนการค านวณจากตวอยางจรง เพอใหรวาการเงนเปนเรองทอยใกลตวเรา

๒. ทรงเกบออม เพอซอของใชสวนพระองค

สรปแนวคดดานการเงน

Page 49: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๔๗

ของใชสวนพระองคหลายชน เชน เครองดนตร กลองถายรป จกรยาน ของเลน ทรงซอจากเงนออมทเหลอจากเงนคาขนมหากไดรบเงนในโอกาสพเศษจากสมเดจพระพนวสสาฯ พระองคกทรงเกบสะสมไว สงของบางชนสมเดจยากทรงชวยโดยการสมทบเงนออมเพม เพอจะไดซอของทอยากไดเรวขน ซงสามารถน าวธนมาประยกตใชกบตวเราได คอ ซอของเมอเงนเราพรอม โดยตองม“วนย”ทเตมเปยมไปดวยความตงใจ มงมน เพอใหเกดความคมคาและเกดความภมใจในตวเองทสด การเกบสะสมเงนนนเปนกลยทธทยงปนนดเดยวไดนกหลายตว คอ ๑) รจกกระเปาตนเองวาของสงนจ าเปนทจะตองซอแลวหรอยง (การเรยงล าดบความส าคญ) ๒) ไมตองมานงเสยดอกเบยจากการกยม (กรณผอนบตรเครดตแลวไมมเงนไปช าระหน) ๓) ชวงเวลาสะสมเงนมเวลาตดสนใจวา เราตองการของสงนนจรง ๆ หรอไม ไมใชการซอเพราะอารมณ ๔)เราอาจจะไดของชนใหมทดและถกกวาเดม เพราะแตละบรษทกตองผลตแขงกน ชวงเวลาสะสมเงน เราจะมเวลาหาขอมลเพอประกอบการตดสนใจซอมากขน

๓. การสรางรายไดและปลกฝงการรจกให

สรปแนวคดดานการเงน เราสามารถน าเรองราวนมาประยกตใชกบตนเองไดในเรองของการสรางรายได โดยเรมจากสงเลก ๆ กอน เมอท าจนประสบความส าเรจ แลวมก าไร กคอยๆ ขยายใหเตบโตมากขน ขณะนโลกออนไลนเปนชองทางการสรางรายไดทกวางมากและตนทนต ามากดวย

เคลดลบสวนตวทเราสรางรายไดจากโลกออนไลน คอ สรางงานจากสงทตวเองรก และทส าคญตองเปนตวของตวเอง ถาเรามเปาหมายชดเจนวาจะท า เดยววธการกจะตามมาเอง “คอรสสมมนาหรอหนงสอสอนรวย” ชวยเราไดเพยงแนวความคดเทานน สดทายกตองขนอยกบตวเราวาจะน ามาประยกตใชประโยชนไดอยางไร

การบรจาคหรอการใหนน เปนการชวยเหลอ แบงปนผอน ท าใหเราลดความเหนแกตว ลดความอยากได เมอเราบรจาคแลว จะท าใหอมใจจากรอยยมของผรบ ไดรบความนบถอและท าใหเรามเงน มโอกาสด ๆ เขามาในชวต เรองการใหนน กมความส าคญ ในสงคมจะมแตผรบอยางเดยวไมได จะตองมผใหดวย เพราะคนเราไมไดอยตามล าพง เราใหตามก าลงทรพยทม และไมจ าเปนตองใชเงนเสมอไป มนเปนเรองงายๆ ทเรมท าได เชน ลกใหคนแก คนทองนง ชะลอรถใหคนขามถนน อานหนงสอเสยงใหคนตาบอด ฯลฯ

Page 50: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๔๘

๔. การประหยด

เรองราวเหลานทพระองคทรงปฏบตนน ท าใหเรารวาการประหยดเปนวธการทเราเรมท าไดทนท โดยการใชของทมใหหมด ใชใหคมคาทสด ถาเราจะน าปรบใช เชน ๑) เราใสเสอผาคมคาหรอยง ลองรอตเสอผามาดวามชนไหนทใสไดบาง กน ามาดดแปลงเปนของใหม หากชดไหนใสไมไดกบรจาค ๒) เครองบ ารงผว หลายทานซอเพราะโปรโมชน แรงกระแทกใจ ซอ ๒ แถม ๑ รบจดไปอยาใหเสย แตรไหมวาอาจจะกลายเปนขยะในบาน ใชไมทนเพราะหมดอายไปกอน ทางทดเราควรซอทละอยาง พอหมดแลวคอยซอใหม โปรโมชนนซอไมทน กรอรอบหนาทอาจจะลดราคายงกวาเดมกได หลายครงทเราใชจายซอสงของบางอยางทไมจ าเปน แลวกอยากซอเพอจะไดเหมอนคนอน แตอยาลมวาถาเราเลอกคบเพอนจากสงของ ในวนทสงของเปลยนไป เพอนจะยงอยกบเราหรอไม ลองมองอกดานหนงวาถาเราคบกนเพราะนสยหรอคณคาจากความคดของเรา ความเปนเพอนจะอยยนนานกวา เพราะ “เปลอกไมส าคญเทากบสงทอยในเปลอก”

๕. เงนคาไถบานเมองของรชกาลท ๓ ๕.๑ เรมตนเงนถงแดง ในสมยรชกำลท ๒ ในขณะทรชกำลท ๓ ทรงเปนพระเจำลกยำเธอกรมหมนเจษฎำบดนทร ทรงท ำกำรคำเกงมำก ๆ ดวยกำรสรำงเรอส ำเภำหลวง และเรอส ำเภำสวนพระองคสงของไปคำขำยกบเมองจน ร ำรวยจนถงขนทพระรำชบดำทรงเรยกวำ “เจำสว” รชกำลท ๓ ก ำไรทไดจำกกำรคำขำย กไมไดใชจำยฟมเฟอย หรอยกใหลกหลำนตำมใจชอบ ทงทพระองคทรงมสทธจะท ำได แตทรงน ำผลก ำไรทไดมำใส “ถงแดง” แยกไวเปนถง ๆ ละ ๑๐ ชง ตตรำปดปำกถงเกบไวในหบก ำปนขำงหองพระบรรทม ซงมจ ำนวนมำกถงสำมหมนชง (๒,๕๐๐,๐๐๐ ฟรงก) เปนเหรยญทองรปนกของเมกซกน (เปนเงนตรำตำงประเทศทเปนตวกลำงซอชำยสนคำในเมองไทย) มผไปกรำบทลถำมวำจะเกบไวท ำไม ใชกไมใช ทรงรบสงวำ “สวนหนงใหเกบไวเพอเปนทนส าหรบสรางและท านบ ารงวดวาอารามตาง ๆ ทงในและนอกพระนคร อกสวนหนงยกใหแผนดนเกบรกษาไวใชในยามจ าเปน”

Page 51: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๔๙

เมอประชวรหนกใกลสวรรคต กยงเปนหวงเรองควำมสงบสขของบำนเมอง ถงกบพระรำชทำนพระบรมรำโชวำทแกขนนำง ขำรำชบรพำรทเขำเฝำเปนครงสดทำยวำ “...การทสงครามขางญวน ขางพมา กเหนจะไมมแลว จะมอยกแตขางพวกฝรง ใหระวงใหด อยาใหเสยทแกเขาได การงานสงใดของเขา ทคด ควรจะเรยนร าเอาไว กเอาอยางเขา แตอยาใหนบถอเลอมใสไปทเดยว...”

๕.๒ กำรออกลำอำณำนคม ในสมยพระบำทสมเดจพระจลจอมเกลำเจำอยหว รชกำลท ๕ ขณะนนฝรงเศสและองกฤษเปนมหำอ ำนำจ ก ำลงออกลำอำณำนคม องกฤษไดพมำ มลำย อนเดย ไปเรยบรอยแลว สวนญวน (เวยดนำม) กตกเปนของฝรงเศส ประเทศเพอนบำนของไทยตกเปนอำณำนคมขององกฤษกบฝรงเศสกนหมดแลว เหลอแตประเทไทยทอยในภำวะเสยงทจะถกลำเปนอำณำนคม มควำมขดแยงเกยวกบดนแดนของไทยกบฝรงเศสเกดขน จนบำนปลำยกลำยเปนวกฤตกำรณ ร.ศ.๑๑๒ (พ.ศ.๒๔๓๖) ทกรงเทพฯ ถกยดครองดวยกองเรอรบ ตดอำวธของฝรงเศส ขอเรยกรองของฝรงเศส (บางสวน) ๑) ใหไทยถอนทหำรจำกฝงซำยของแมน ำโขง (ลำว เขมร) ภำยใน ๑ เดอน ๒) จ ำนวนเงนคำปรบไหม ๒ ลำนฟรงก ประมำณ ๑๕,๐๐๐ ชง ส ำหรบใชท ำขวญใหคนฝรงเศส (3) จำยเงน ๓,๐๐๐,๐๐๐ ฟรงก เพอจะเปนประกนในกำรทจะใชคำท ำขวญและปรบไหมน ถำไมไดเงนกจ ำน ำภำษอำกรในหวเมองพระตะบองและเสยมรำฐแทน ไทยยอมรบเงอนไข ประเทศไทยจะตองใหค ำตอบกบฝรงเศสภำยใน ๔๘ ชวโมง หำกไมท ำตำมน กระสนจำกปนใหญบนเรอรบ ๓ ล ำททนสมยทสดจะบกเขำมำในแมน ำเจำพระยำ จะสงใหระดมยงเขำไปในพระทนงจกร มหำปรำสำท และฝรงเศสจะน ำเรอมำปดปำกอำวไทย

หลงจำกใชวธเจรจำทำงกำรทต ๒ เดอนกวำ ไมเปนผล รชกำลท ๕ ทรงเหนวำไมมทำงออกแลว เพอรกษำอธปไตยและลดกำรสญเสยเลอดเนอ จงท ำตำมเงอนไขของทำงฝรงเศส ดงน ๑) ถอนทหำรออกจำกดนแดนฝงซำยแมน ำโขง ๒) จำยเงนมดจ ำ ๓ ลำนฟรงก แบงออกเปน ๒ สวน คอ เงนในทองพระคลง (เงนถงแดง) มลคำ ๒,๕๐๐,๐๐๐ ฟรงก น ำไปมอบใหฝรงเศส ณ เรออำลเอตต และเงนทเหลออก ๕๐๐,๐๐๐ ฟรงก จำยเปนเชค โดยไทยสงใหธนำคำรฮองกงและเซยงไฮสงจำยธนำคำรเมองไซงอน

ทมา: หนงสอวกฤตการณสยาม ร.ศ.๑๑๒

เมอไทยท ำตำมเงอนไขของฝรงเศสแลว กำรเจรจำทำงกำรทตกด ำเนนกำรตอไปได ผลจำกเหตกำรณนท ำใหไทยเสยดนแดนฝงซำยของแมน ำโขงใหฝรงเศส น ำเงนถงแดงรวมกบเงนสวนพระองคและ พระบรมวงศำนวงศ ขำรำชบรพำร เพอมำไถบำนเมอง โดยหมอมเจำหญงพนพสมย ดศกล ทรงนพนธไวในเรอง “เหตกำรณ ร.ศ.๑๑๒ และเรองเสยเขตแดนใน ร.๕” มวำ

Page 52: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๕๐

สรปแนวคดดานการเงน ถำนบตงแตปทรชกำลท ๓ ทรงสวรรคตเมอป ๒๓๙๔ จนถงปทน ำเงนถงแดงออกมำใชไถบำนเมองในรชกำลท ๕ ในป ๒๔๓๖ จะเหนวำเงนถงแดงเกบไวเปนเวลำกวำ ๔๒ ป จำกเหตกำรณน ท ำใหเรำรวำ ชวงเกดวกฤต เรำจะตองชวยเหลอตนเอง (ตอนนนไมมประเทศไหนยนมอเขำมำชวยเหลอไทยเลย) และจะตองเกบเงนฉกเฉนไวดวย วธกำรกนเงนไวใชในยำมจ ำเปนของรชกำลท ๓ โดยแบงเงนแยกไวตำงหำก จะใชกตอเมอเกดเหตกำรณจ ำเปนเทำนน จงคลำยกบวธกำรแบงกระปกเงนออมตำมเปำหมำย เพอควำมมระเบยบในกำรใชเงน จำกเรองน เรำจะเหนชดเจนเลยวำ กำรแบงรำยไดจำกกำรคำขำยหรอแบงเงนเดอนมำออมนนส ำคญมำก ๆ เพรำะเรำไมรวำวกฤตจะเกดขนเมอไหร กำรมเงนฉกเฉนไวกจะท ำใหแบงเบำควำมรนแรงของวกฤตนนลงไดบำง

ตวอยาง การแบงกระปกเงนออมในชวตจรงของเรา อาจจะแบงมากหรอนอยกวานกได ขนอยกบเปาหมายทวางแผนไว เคลดลบท าใหส าเรจ คอ การแบงสดสวนเงนไวอยางชดเจน

ทมา: ๑) www.dhammathai.org/king-rama9/เรยนรหลกการบรหารเงน-จากพระมหากษตรยนกออมเงน ๒) https://aommoney.com/stories/pajaree/พระมหากษตรยนกออมเงนฝ14069#j92e5ori66

Page 53: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๕๑

๑. ความหมายของการออม

เงนออม หมายถง สวนของรายไดทเหลออย หรอทกนเอาไวไมน ามาใชจายในการบรโภคและอปโภคในปจจบน โดยมจดประสงคเพอเกบไวใชจายในอนาคต เชน ในยามปวยไข เมอแกชราหรอลงทน เปนตน ถาเกบไวกบตวเองเฉยๆ เชน ใสตมฝงดนไว หรอเกบใสตนรภยไว เงนจ านวนนจะไมหมนเวยนในระบบเศรษฐกจจนกวาจะไดมการน ามาใชจายเกดขน เงนออมไมจ าเปนตองถกเกบไวเฉยๆเสมอไป เพราะนอกจากจะไมใหประโยชนงอกเงยแลวยงอาจจะขาดทนอกดวย ในภาวะเงนเฟอ เงนทเกบอยเฉยๆ จะมคาลดนอยลงไปทกท เมอราคาของสนคาและบรการสงอยตลอดเวลา อ านาจของเงนจะลดลงเรอยๆ เปนอตราสวนกลบกบอตราเงนเฟอ คนในสมยน เมอรายไดมากกวารายจายและมเงนออมจงไมนยมเกบใสไหฝงดนไวหรอเกบใสไวใตหมอนอกตอไป แตหาทางท าใหเงนออมนนเกดประโยชน อาจจะดวยการน าไปฝากไวกบสถาบนการเงน ผฝากเงนจะไดรบผลตอบแทนเปนดอกเบยและสถาบนการเงนทรบฝากเงนจะน าเงนนนไปใหผลงทนหรอผบรโภคก ตอไป บางครงจงเรยกการน าเงนออมไปฝากสถาบนการเงนวา เปนการลงทนทางออม ในบางกรณผมเงนออมอาจจะท าการลงทนเพอประกอบธรกจเองกได ในกรณนถอเปนการลงทนทางตรง ๒. วตถประสงคของการออม

๓. หลกการออม ๓.๑ ผบรโภคสวนมากมความคดทจะออมทรพยเพอไวใชจายในอนาคต มเฉพาะบางคนเทานนทสามารถรออมทรพยดงทตนปรารถนา ฉะนนผบรโภคควรจะตองรจกวธการออมทรพยทจะกอใหเกดประโยชนตอตนเองและตอระบบเศรษฐกจสวนรวมซงผบรโภคจะตองปฏบตตามหลกการออมทรพย ๓ ประการ ดงน รจกเพมพนรายไดผบรโภคตองมความกระตอรอรน ขยนขนแขง มานะอดทนในการประกอบอาชพรจกหาทางเพมพนรายไดตลอดเวลา เพราะโดยทว ๆ ไปแลว ผทมรายไดมากยอมมโอกาสออมทรพยไดมากกวาผทมรายไดนอย รจกใชจายเงนอยางประหยดและฉลาดผบรโภคควรจะไดมการวางแผนการใชเงนและปฏบตตามแผน นอกจากนยงจะตองฝกใหสมาชกในครอบครวรจกการใชเงนจนเปนนสยและมความตงใจแนวแนทจะท าการออมทรพยหากท าไดเชนนแลวครอบครวกจะมเงนออมไวใชจายในอนาคตตามตองการ รจกสงเคราะหผอนหรอสงคมเทาทจ าเปนทงนเพราะผบรโภคทกคนตางกเปนสวนหนงของสงคมทกคนกควรจะมรายไดเพอสงคมบางตามความจ าเปน เชน เพอการกศล ไดแกงานศพ งานบวชนาค ชวยผประสบอทกภย เปนตน หรอเพอสาธารณประโยชน ไดแก ออมเงนซอมถนนหรอซอยเขาหมบานออกเงนซอเครองดบเพลง เปนตน

Page 54: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๕๒

๔. ปจจยทมผลตอการออม ๔.๑ รายได เปนปจจยส าคญทจะก าหนดขดความสามารถในการออมทรพยของผบรโภคโดยปกต ผมรายไดยอมมเงนเหลอและออมไดมากกวา ผทมรายไดนอย ๔.๒ คาใชจาย เปนปจจยส าคญอกอนหนงในการก าหนดการออมทรพยคาใชจายของผบรโภค แตละคน หรอแตละครอบครวขนอยกบนสยการใชเงน จ านวนสมาชกในครอบครว สขภาพของคนในครอบครวโดยทวไปแลว ถาบคคลหรอครอบครวใดมคาใชจายมาก จะท าใหมเงนเหลอนอยและออมทรพยไดนอย ๔.๓ สถาบนการลงทน สถาบนอ านวยความสะดวกแกผออมทรพยมากนอยเพยงใด หากใหบรการด มความมนคงสง กจะเปนแรงจงใจใหมผออมทรพยมากขน ๔.๔ อตราดอกเบยถาหากอตราดอกเบยเงนฝากสง กจะเปนแรงจงใจใหผบรโภคลดการใชจายลง และน าเงนมาออมทรพยมากขน ๔.๕ โอกาสในการลงทน ถามโอกาสมากในการลงทนและมผลตอบแทนด กจะเปนการจงใจใหมการออมมากขน ๔.๖ ขนบธรรมเนยมประเพณบางอยางมอทธพลตอการใชจายและการออมทรพยไดมากเชนกนขนบธรรมเนยมประเพณบางอยางท าใหมการใชจายเงนกนมา เชน งานบวชนาค งานศพ งานแตงงานในบางทองทมการแขงขนกนมาก ตองจดงานเลยงหลายวน มมหรสพ เลยงกนทงหมบานใชจายเงนทเกบหอมรอมรบมาหลายปจนหมด บางรายถงกบตองเปนหนเปนสนไปอกนาน ๕. ประโยชนของการออม ๕.๑ ประโยชนตอตนเอง มความอบอนใจและไมมความกงวลใจเรองตาง ๆ สามารถเตรยมพรอมมเหตการณฉกเฉน ท าใหมสขภาพจตด ผบรโภคอาจใชเงนซอสงของทมมลคาสง และมคณภาพด มาใชตามความพอใจได เปนการสรางความมนคงในการด าเนนชวตและครอบครว สามารถน าเงนไปลงทนในกจการ เพอใหเกดรายไดเพมเตมขนได ๕.๒ ประโยชนสวนรวม เพอใหเกดการลงทนเพมขน เพราะสถาบนการเงนทผบรโภคเอาเงนไปฝากนน จะน าไปใหพอคาแมคาและนกธรกจกเพอเอาไปลงทนอกตอหนง เมอผบรโภคออมทรพยมาก ปรมาณการลงทนกมากดวย เมอมการลงทนเพมขน ประชาชนกมงานท า มรายไดมากขน มาตรฐานการด ารงชพของประชาชนจะดขน เมอประชาชนมความกนดอยดแลว เศรษฐกจและสงคมของประเทศจะดขน ท าใหเกดความสมดลทางการคา และการช าระเงนกบตางประเทศ เพราะสามารถผลตสนคาเพอสงไปขายตางประเทศไดมากขน และมความจ าเปนตอง ซอจากตางประเทศนอยลง

๖. สดสวนทเหมาะสมในการออม โดยทวไปควรออมเงนประมาณ๑ ใน ๔ ของรายไดแตละเดอนอยางไรกตามอตราสวนนสามารถปรบเปลยนไดตามความเหมาะสมขนอยกบรายไดปจจบนและแผนทางการเงนทวางไวเชนหากเรามแผนทจะใชเงนกอนใหญในระยะเวลาอนใกลอาจจ าเปนตองออมเงนมากกวา ๑ ใน ๔ เพอใหเราถงเปาหมายทางการเงนเรวขน แตถาเรามรายไดนอยและหนสนเยอะ กอาจลดการออมลง เพอน าเงนจ านวนนไปทยอยผอนช าระหนสนทมใหหมดกอน แลวคอยออมเพมขน เปนตน

Page 55: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๕๓

ไหนจะคาบาน คารถ คาน า คาไฟ คาโทรศพท แถมบางคนยงมคาเทอมลกอก แลวจะเอาเงนทไหนมาออม หลายคนคดวาการออมเงนคอการเปดบญชและเอาเงนเขาไปฝากกบธนาคารเทานน แตทจรงแลวการออมเงนเกดไดตลอดเวลา เพราะหวใจของการออมเงนคอ การใชเงนอยาง “ชาญฉลาด” หรอพดงายๆกคอ ถาใชเงนใหดกออมเงนไดแลว แลวเราตองใชเงนยงไงละ? มาดไอเดยใชเงนเจงๆทจะชวยใหเงนในกระปกของเราเตมเรวขน ไอเดยท ๑ รวาตวเองจายอะไรไปบาง สงแรกทเราตองรเมอตองการออมเงนคอ เราตองรวาเงนของเราหายไปไหน เรองนท าไดงายทสดโดยการตงงบคาใชจาย ไมวาจะใชแอพพลเคชน, จดรายรบ-รายจาย, หรอจะจดลงเศษกระดาษทอยในกระเปาสตางค แคขอใหเรารวาเราใชเงนไปกบอะไรบางถอเปนใชได บางคนคดวารายจายเลก ๆ ไมตองจดกไดบอกเลยวาถาเปนเรองเงนๆทองๆแลวไมเปนไรไมได!!! ยงเราใสใจเงนของตวเองมากเทาไหร เรากยงใชเงนนอยลง ไอเดยท ๒ อยารสกวาเราตองโอเคกบเรองเงน 'ปลอดภยไวกอน' ค านใชไดกบทกเรอง ถาเราไปแฮงเอาทกบเพอนบอย ๆ เราคดวานดหนอยเอง แตพอเอารายจายทงหมดมารวมกนกลบเปนรายจายกอนโตได ดงนนบางครงเรากตองปฏเสธบาง หรอเราอาจจะพาเพอนมาเทยวบานเราแทนไปเทยวทอนกเปนอกไอเดยทจะชวยเราประหยด ไอเดยท ๓ ดใหดวาอะไรคอกบดกทางการเงน บางครงแค 'ปลอดภยไวกอน' อาจไมเพยงพอ แตเราตองรดวยวาอะไรคอกบดกทางการเงนของเรา เราเปนนกชอปเพอระบายอารมณรเปลา? รตองซออปกรณใหมๆตลอดเวลา? ไมวาจดออนของเราคออะไรกตาม ใหวางแผนเตรยมรบมอกบจดออนนนใหด บางทเราอาจลองวางแผนหาสงทดแทนเพอลดรายจาย เชน ถาคณท างานไมไดถาไมดมลาเตอนๆสกแกวในตอนเชา กลองหาทางท าลาเตดวยตวเองทบานแทนทจะซอมาดม แบบนกชวยลดรายจายแถมเพมทกษะการชงกาแฟใหตวเองเกๆอกดวย ไอเดยท ๔ สรางบญชตองหาม คนรวยเรมตนการเกบออมเงนแลวกใชจายเลกนอยไปกบสงจ าเปน ท าใหพวกเขามงมนเกบออมตอไปได แตการออมแบบนอาจจะยากไปหนอยส าหรบมอใหมหดออม ลองเรมตนดวยการโอนเงนสวนทตองการออมจากบญชเงนเดอนของเราไปยงบญชทเราถอนออกไดยากแทน แตเรากมอกวธทนาสนใจไมแพกนนนกคอการลงทน เพราะการลงทนจะท าใหเงนของเรางอกเงยขนมา ไอเดยท ๕ จดระเบยบ ไมวาจะเปนอนเทอรเนต, โทรศพท, รถยนต หรอทก ๆ บลทเราตองจาย เราเขาใจวาการจดจ ารายการและวนทตองจายนนเปนเรองยงยาก แตถาเราลมจายสกบล คาปรบทตองจายกไมใชเรองเลนๆ หากจ าไมไดวาตองจายบลวนไหน ลองใชวธหกบญชจายอตโนมต เรากจายคาบลไดตรงเวลาไมตองเสยคาปรบอกตางหาก ไอเดยท ๖ อยาลมสรางเปาหมายทางการเงน เพราะนนจะชวยใหคณหกใจไมซอกางเกงยนสทเราเลงเอาไว หรอไมไปแฮงเอาทกบเพอนๆ ควรเรมตนดวยการสรางเปาหมายเลก ๆ ใชเวลาสนๆ (เชนภายใน ๖ เดอนตองเกบเงนใหได ๓ เทาของเงนเดอนเปนเงนฉกเฉน) ไอเดยท ๗ ไมมค าวาอายนอยเกนไปส าหรบการเกษยณ หลายคนคดวาการเกษยณเปนเรองไกลตว ลองคดดใหด หากเราเรมลงทนตอนอาย ๓๕ ไมลงทนตอนอาย ๒๕ ถอวาเราเสยเวลา ๑๐ ปทจะรวบรวมเงนเพอการลงทน ลองหาขอมลเกยวกบกองทนรวม RMF ทนอกจากจะใชเงนจ านวนไมมากในการลงทนแลวยงสามารถน าไปใชลดหยอนภาษไดอกดวย

ทมา:MONEY IDEASJul 20, 2017

Page 56: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๕๔

๑.ใชเงนเดอนชนเดอน

ผานตนเดอนมาไมกวน ไมรวาเงนเดอนของเราสญสลายหายไปไหนหมด จากใบแบงกพนทจายสนกมอชวงกอนหนาน มนเหลอแคเศษเหรยญกลงไปมาทกนกระเปา รชะตากรรมเลยวาอกครงเดอนทเหลอจะตองอาศยมามากบน าเปลาประทงชวตแน ๆ วธแกอาการ :ม ๒ วธ คอ ๑) จดรายจายจะไดรวาเงนหายไปไหนบาง รวาอะไรควรซอ ไมควรซอหรอวารออกแปบนงคอยซอ ๒) แบงเงนออกเปน ๓ สวนตงแตวนเงนเดอนออกเลยกไดวากอนไหนท าอะไรบาง คอ เงนออม หนสนและรายจายสวนตว เมอไดรบเงนเดอนมาแลวกน าไปออมกอนเลย ๑๐% ของรายได แตถาไมไหวจรง ๆ กออม ๒-๓% ของรายได หลงจากนนกจายหนสนทตดคางไว สดทายเหลอเงนเทาไหรกใชเทานน แลวกใชชวตตามขนาดกระเปาของเรา

สมการอภนหารเงนออม ⇒ รายได - เงนออม - หน สน = รายจายสวนตว

๒. ไมมเงนส ารอง หากเราใชเงนจนหมด ไมเคยแบงเงนบางสวนเกบออมไวเลย ถาวนหนงเราจ าเปนจะตองใชเงนเรงดวน เชน บรษทเลกกจการท าใหเราตกงาน รถเสยตองซอม ลกปวยตองจายเงนคารกษา ฯลฯ ถาไมมเงนออม กไมพนการกยมเงนอยางแนนอน อยาโทษเวรกรรมทท าใหเรองเลวรายเกดขนพรอมกน แตควรโทษตวเองทไมเคยเตรยมความพรอมมากกวา

วธแกอาการ :สรางกองทน “เงนฉกเฉน” เพราะเงนสวนนจะเขามาชวยใหเราผานพนวกฤตเลวรายออกมาได เราควรเกบเงนฉกเฉนไว ๓-๖ เทาของคาใชจายแตถาใครกงวลวานอยเกนไปกอาจจะเกบเกนไป ๑๒ เทาของคาใชจายกได แลวควรเกบไวททมความเสยงต าเพอรกษาเงนตน เชน ออมทรพย กองทนรวมตลาดเงน กองทนรวมตราสารหน

๓. เรมหยบยมคนใกล เมอไมมเงนออมแตจ าเปนจะตองใชเงนเรงดวน หนทางแรกๆทหลายคนเลอกใช คอ ยมเงนจากคนใกลตว (เหยอของเรา คอ ญาต เพอนสนท เพอนรวมงาน) มนเปนวธทตองใชเครดตความเชอมนสวนตว และความสมพนธระหวางกนเปนเดมพน ถายมแลวคนครบทกบาททกสตางค มนกจบแบบแฮปป แตมนจะกลายเปนโศกนาฏกรรมไปทนท ถายมแลวหายเขากลบเมฆ ไมคนเลย แบบนมเคองจนถงขนเลกคบกนไดทนท วธแกอาการ :ถาตองยมเงนคนอนจรง ๆ ควรสรางเครดตใหตวเองดวยการ “ยมแลวตองคน” ควรยมเฉพาะชวงทจ าเปนจรง ๆ เทานน แลวอยาขอยมบอยจนท าใหคนรอบขางล าบากใจ

๔. ใชบตรกดเงนสด บางครงเรามดแปดดานหนไปทางไหนกไมมใครใหยมเงนเลย ท าไมถงไดโหดรายกบเราแบบน ระหวางทเดนคดวธหาทางออกอยพกใหญ กไดยนเสยงโฆษณาบตรกดเงนสดดงแววเขามา คดวานแหละทางออกของเรา แตวา!! ถาเราจดการหนไมได ทางออกดวยการใชบตรกดเงนสดนกอาจจะพาเราไปสเสนทางใหม ทหายนะกวาเดมกบวงจรหนสนกอนโตกได เพราะบตรกดเงนสดจะคดดอกเบยตงแตวนทเรากดเงนสดออกมาใช (คดดอกเบยรอยละ ๒๘ ตอป) ดงนน กดเงนสดออกมาแลวจะตองรบคนหนใหเรวทสด ไมงนดอกเบยจายเบงบานกลายเปนภาระหนกขนไปอก

Page 57: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๕๕

วธแกอาการ :ตองเปรยบเทยบทมาของเงนสดทน ามาใชจาย วาแตละชองทางนนเราเสยคาใชจายอะไรบาง ตวอยาง เราตองการเงนสด ๕,๐๐๐ บาทมาใชจาย ๑ เดอน จากภาพเราจะเหนวาม ๕ ชองทางทเราจะมเงนสดมาใชจาย คอ เงนออมของเรา ยมเงนคนอน โรงรบจ าน า ใชบตรกดเงนสดและการใชบตรเครดตมากดเงนสด

๑. เพราะชวตคนเราลวนไมแนนอน ชวตเราทกคนน นเกดมาลวนตองตายแตความทกขไมใชเกดขนเมอเราตายไปเทานนแตมนจะทกขสด ๆ ถาใชเงนหมดแลวดนไมตาย “ชวตคนเรานนลวนไมแนนอน” บางครงเราอาจจะมชวงเวลาใดเวลาหนงทตองใชเงนอยางเรงดวนซงถาหากไมเตรยมตวเผอไวกอน เมอถงตอนนนกคงไมทนแลว ๒. ตอนชวงเวลาส าคญนนตองใชเงนเสมอ แนวคดทวา “ชวตคนเรานนเงนไมไดส าคญทสด” “เงนไมไดสาคญทสดนะ... คดถกแลว แตเราตองไมลมวาทกเวลาสาคญของชวตน น เราตองใชเงนดวย” ๓. เราอาจเจอเหตการณความไมสงบในประเทศ บางครงประเทศของเราอาจจะเกดเหตการณไมสงบบางอยางขนมาเมอเกดเรองแลว อาจจะมเหตจ าเปนท าใหเราตองใชเงนฉกเฉนดงนนควรมเงนออมในสวนนเกบไวบาง

๔. ชวตอาเพศ ตกงานโดยไมรตว บางคนโชคด ตกงานแลวไดเงนคาตกใจสก ๑๐

เดอนกยงพอไหวแตทเจอมาส าหรบบางคนนน วกฤตชวตชดๆ เพราะบรษทปดหนลกนองแลวถาเราไมมเงนออมฉกเฉนไว จะไปหาเงนทไหนมาใชจาย

๕. อาจซวยเจอคนชวมาขโมยเงน เราอาจจะโชครายแบบสดๆ เจอคนไมดขโมยเงนไปชวยใชแลวทนชวตจะด าเนนตอไป

ทมำ : บทควำมชวตงำยไมมเงบกบเงนฉกเฉน

Page 58: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๕๖

อยางไรกตาม.. ผเชยวชาญการเงนทงหลายมกจะแนะน าวาเงนออมฉกเฉนควรส ารองไว ๓-๖ เทาของรายจายตอเดอนเชน ถาหากเราใชจายเดอนละ ๒๐,๐๐๐ บาท อยางนอยเราควรมเงนออมฉกเฉน ๖๐,๐๐๐ - ๑๒๐,๐๐๐ บาทเพอใหอนใจวาสามารถมชวตอยตอไปได ถาหากมเรองฉกเฉนเกดขนมาจรง ๆ ขอแนะน าเพมเตมวา นอกจากการออมเงนฉกเฉนแลวเราควรมเปาหมายเงนออมตอไปในระยะยาว ทมา : www.trick2u.com/กรปเลอดกบวธการออ/, www.krungsri.com

นอกจากราศเกดทเปนตวบงบอกนสยหรอท านายอนาคตของเราๆ แลว รหรอเปลาวาเจากรปเลอดของเรากสามารถเปนตวบอกนสยใจคอของแตละคนไดเหมอนกน คนกรป A B O AB มนสยทตางกนแบบเรยกไดวาสดๆ เลย ไมใชแคนสยในเรองทวไปอยาง ความรก เพอนฝง การท างาน หรอทศนคตเทานน แตเรองการจดการบรหารเงนๆ ทองๆ กยงไมเหมอนกนอกดวย พดไปกอยากรแลวใชไหมละวาจะแมนหรอเปลา ไปดกนเลยดกวาจา แอบกระซบบอกวา แมนเกน

กรป A ชอบพฒนาตนเองอยเสมอ เกลยดการย าอยกบทเปนทสด มความเปนผน าสง มนใจในตวเอง แอบหลง

ตวเองนดๆ พอนารก เสยสละ อดทน เปนผใหญมากมาก สามารถปรบตวเขากบสถานการณใหมๆ หรอผคนใหมๆ ไดอยางงายดาย เพราะแบบนถงเปนผน าทมแตคนอยากตาม

นสยของคนกรป A เกยวกบเรองเงนๆ ทองๆ เนองจากมความเปนผน าสง มระเบยบในชวตเปะ จงเกบเงนเกงอยาบอกใครเลยเชยว มเงนเลก ๆ นอย ๆ เหลอจากอะไรนอยาหวงวาจะรอด เกบหมด เรยกไดวาเปนบคคลตวอยางเรองการเกบหอมรอมรบเลย สงเดยวทเธอแพคอเวลาชอปปงนแหละเรยกวาถงไหนถงกน ทเกบๆ มาเมอก ไปหมดเลยจา เพราะนสยชนชอบของแบรนดเนมท าใหถงแมวาพวกเธอจะมเงนเกบเยอะกหมดทละเยอะๆ เชนกน อกอยางหนงคอชาวกรป A เปนพวกไมกลาทวงเงน เพราะเกรงใจคนทยมไปเปนทสด ถงจะจ าไดกเถอะวาใครยมไปเทาไหรบาง เกรงใจ เกรงใจ วธการออมเงนทดทสดส าหรบคนกรป A คอแยกบญชเงนออกและเงนชอปปงชดเจน จะไดไมแตะตองเงนออมของตนอก เสอผา กระเปา รอได อยาใจรอน ๆ

กรป B เปนคนตสท ๆ มความคดสรางสรรคแบบบรรเจดมาก เพราะเปนคนไมสมาธสง แตดวยความตสทของ

ชาวกรป B กท าใหอารมณแปรปรวนงาย เดยวงอน เดยวหาย ปวดหวเปนทสด ทงขนอยใจทงขเหงา ตองการคนมาดแลสดๆ แตถงจะเปนแบบนกชอบนสยตวเองนะ ไมคดจะเปลยนดวย

Page 59: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๕๗

การเงนของคนกรป B บอกไดค าดยววาขนๆ ลงๆ เหมอนนสยพวกเธอเลย ชาวกรป B ชอบใชอารมณในการตดสนใจใชเงน เรยกไดวาถาเหนแลวปง ถกใจ เงนกแทบจะลอยออกจากกระเปาทนทเลย จะซออะไรตองคดใหด ๆ กอน ไมงนระวงจะแยเอา คนกรป B เรยกไดวาถาเจอสงทอยากไดจรง ๆ แลวมเงนอยในมอกจะซอเดยวนน ใครหามกไมฟงดวย แตถาตอนนนไมมเงนกจะประหยดเกบหอมรอมรบจนกวาจะมเงนพอไปซอกอยากไดอะ ทางทดชาวกรป B ควรออมพวกฝากประจ าดทสดจะไดมอะไรมาเปนเครองยดเหนยวไว ไมเสยเงนไปกบอารมณชววบจา

กรป AB ตวแสบและแปลกทสดประจ ากรปเลอดทง ๔ คนกรป AB ยอมท าทกอยางเพอใหตนเองส าเรจชอบ

หรอไมชอบกท าหมด กอยากชนะนนา เปนคนมเซนสแถมยงพดตรงมาก ๆ จนอาจะท ารายจตใจคนฟงไปแบบไมรตวเลยทเดยว ไมท าตามกฎเกณฑ หวแขงแตโดดเดนนะ ถงจะเขาถงยากไปหนอยแตถาเปดใจแลวกสนทกนแบบตวตดกนไปเลย

กรป AB ดวยความทเปนคนแปลกกวาคนอนท าใหคดเยอะมาก ๆ ไมวาจะท าอะไร จะฝากเงนแบบไหนดนะ ซอกองทนตวไหน หรอหนตวไหนด คนกรป AB จะคดวนซ าไปซ ามาอยอยางนนจนกวาจะพอใจจรง ๆ หาขอมลแนนปกแบบนดแลวจะไดมนใจวาเงนทลงทนไปไดผลตอบแทนดคมคาจรง ๆ

กรป O เปนคนเจตนาดแตมกถกเขาใจผดอยบอย ๆ เนองจากเปนคนไมตามใจคนอน ใหโอกาสคนอนเสมอ

มงมนและรกศกดศรเปนทสด ค าไหนค านน เวลาท าอะไรกจะพยายามท าใหมนออกมาดทสด แตขลมมาก บางทขนาดเพงลกขนมาจะหยบของ พอเดนเขาหองปบกลมวาจะมาหยบอะไร พอจะขอายกขอายสดๆ แตพอจะกลากแทบจะพงเขาไปเลย เดาใจยากจรง ๆ ชาวกรป O เปนคนมวนยเรองการใชเงนอยางหาตวจบยากเรยกไดวาค านวณหมดจดหมดวาตวเองจายอะไรไปบาง แตพอถงเรองเลก ๆ นอย ๆ ทชาวบานเขาไมเสยกน คนกรป O กจะจายออกไปแบบงง มกเสยเงนไปกบพวกของกระจกกระจกทงหลายมากทสด แตดวยความทชาวกรปO เปนคนมวนยมาก เรองแคนไมสะทานจา เปนคนมเงนกอนเกบในธนาคารมากทสด กเลนเปะซะขนาดนนนเนอะ แตถาสะสมเงนกอนไดเยอะพอสมควรแลว ควรเอาไปลงทนในสนทรพยทใหผลตอบแทนมากกวานะจะ จะไดงอกเงยมากขน แตไมวาจะเปนชาวกรปไหนการวางแผนทางการเงนทดกเปนทางเลอกทดทสดจา ดงนนกอนจะใชเงนท าอะไรคดใหดกอนเสมอและหมนท าบญชรายรบรายจายเพอดวาการใชเงนของเราสมเหตสมผลไหม จะไดควบคมไดงายๆ ถาท าแบบนรบรองวามกนมใช ไมมวนขาดมอแนนอน ผลของการออมเงนทท าใหใครหลายๆคนเหนแลวรบรองวาตองมแรงฮดทอยากจะออมเงนมากขน!! คนแรก: นกเรยน นกออม สะสมเงนคาขนมมาจายคาเทอมเพอแบงเบาภาระของพอแม คนทสอง: พอคานกออม หยอดกระปกออมสน ๑ ป ไดเงนเกอบ ๔ แสนบาท เปนของขวญปใหมใหพอแม คนทสาม: หมปงรอยลาน ขายและสะสมเงนจนกระทงมเงนสรางโรงงานหมปงทไดมาตรฐาน ถาใครทคดวาชาตนเราออมเงนไมไดหรอออมเงนไปแปบนงแลวมกพายแพตอสงรอบตว จนตองหยบเงนออมออกมาใชจนหมดเกลยงอยากใหลองดวธการออมเงนของ ๓ บคคลตวอยาง

Page 60: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๕๘

คนแรก: นกเรยน นกออม

ขอมลจาก FB (https://goo.gl/kEwozj)

ในชวงเดอนเมษายน ๒๕๖๐ เชอวาหลายคนนาจะเคยเหนการแชรเรองราวบน FB และสอโทรทศน ของนกเรยนคนหนงทออมเงนจากคาขนมมาจายคาเทอมจ านวน ๖,๓๘๐ บาท เรามาดกนวาเขาเปนใครมาจากไหนและมวธการออมเงนอยางไร นองคนน ชอ นายกานต พานช หรอ ปอป อาย ๑๘ ป อยทจ.ฉะเชงเทรา เรยนทวทยาลยการอาชพพนมสารคาม สาขาชางกลโรงงาน ตงใจวาจะน าความรทไดมาพฒนาการท าเกษตรของทบาน ครอบครวท าอาชพเกษตรกรรม ปลกผกไวขาย เชน มนส าปะหลง ถว และแตง ไมคอยจะมเงนมากนก เพราะบานกบโรงเรยนอยหางกนประมาณ ๗๐ กโลเมตร ท าใหตองจายคารถรบสงเดอนละ ๑,๗๐๐ บาท และตองตนไปโรงเรยนตงแตตสทกวน การออมเงน:ตองการเกบเงนเพอแบงเบาภาระของพอแมและเกบเอาไวใชจายในยามจ าเปน จงเรมออมเงนใสกระปกออมสนทท าจาก กระบอกไมไผ (ตดมาจากขางบาน)และขวดน าพลาสตก เงนทน ามาหยอดนนเปนเงนคาขนมทแมใหวนละ ๑๐๐ บาท พอเหลอกลบมากจะหยอดทกวนๆ ละ ๕-๑๐ บาท ขอคดทเราไดจากเรองราวของนองปอบ… การตงใจเรยนเพอน าความรทไดรบมาสรางรายไดใหตนเองและดแลครอบครว การปลกฝงนสยออมเงนตองเรมตนจากครอบครว เชน ไดรบเงนคาขนมแลวแบงไปออมเกบไว ถาเราสามารถจดการกบเงนกอนเลก ๆ ได ความรตรงนกจะท าใหเราจดการกบเงนกอนโตทเราจะไดรบในอนาคตไดเชนกน ส าหรบคนวยท างานอาจจะน าแนวคดนมาปรบใชได คอ “ออมกอนใช” เมอไดรบเงนเดอนมาแลวควรไปเกบออมไวกอน เหลอจากนนคอยน ามาใชจาย

Page 61: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๕๙

คนทสอง: พอคานกออม ทมา FB ประทป ประทป อะวะรมย (https://goo.gl/WiLc3K)

ชวงวนปใหมป ๒๕๖๐ มการแชรคลปทาง

สอออนไลนของพอคาหนมคนหนง แบงเงนทขายของไดมาหยอดกระปกออมสนเพอเปนของขวญปใหมใหพอกบแม สะสมเงน ๑ ป มเงนออมกวา ๓๘๐,๐๐๐ บาท เรามาดกนวากวาจะมวนนเขาตองผานอะไรมาบางและมวธการออมเงนอยางไร หนมคนน ชอ คณประทป อะวะรมย อาย ๓๑ ป เปนหนมบรรมยอดตเคยถกหลอกไปลงทนแชรลกโซและกหนยมสน ซงพอชวยเหลอเขาโดยการน าทนาไปจ านอง เพอน าเงนไปซอรถ แตงตว และออกไปหาลกทม ใชเงนกวา ๑,๐๐๐,๐๐๐ บาท เขาเลาวาพอหาลกทมได ๑-๒ คน กรสกวาไมใช ยงท า

ยงจน ไมมเงน แตมหน ถงขนาดกนบะหมกงส าเรจรปกตองหกครง แตยงแตงตวดออกไปหาลกทม เลยรสกวาถกหลอก เคยรองเรยนใหหนวยงานทเกยวของตรวจสอบแตไมมความคบหนา การออมเงน:ตองการหยอดกระปกออมสนเปนขวญปใหมตอบแทนบญคณพอกบแม เงนทน ามาหยอดนไดมาจากธรกจขายเสอผาตามตลาดนดและขายสนคาออนไลน แบงเงนทขายของไดรอยละ ๕-๑๐ ในแตละวน มายอดกระปกเปนระยะเวลา ๑ ป วธจดการรายได:ตอนนมรายไดจากธรกจ แตกตองประหยดดวยการแบงเงนเดอน ๑๕,๐๐๐ บาทใหตนเอง ไมเอาเงนทรานมาใช ขณะนเขาไมมหนสนแลวและเตรยมสรางบานใหมใหพอแม ขอคดทเราไดจากเรองราวของคณประทป… แมวามเงนมากแคไหน กหมดตวไดเพราะแชรลกโซ ซงปจจบนใชวธการหลอกลวงทเปลยนไป เราควรตดตามขาวสารตลอดเวลา ทางทดอะไรทบอกวาไดผลตอบแทนสงๆ ความเสยงต า ลงทนปบ ๓-๗ วนไดเงนกลบมาทนทหรอวาไดเงนงายๆ กควรระมดระวงไว แมวาอาชพคาขายจะตองมเงนหมนตลอดเวลา แตกตองแบงเงนออมเกบไวดวย เผอไวใชในชวงขายของไมดจะไดน าเงนออมออกมาใชได โดยไมตองกยมใหเสยดอกเบย ทางทดควรแยกบญชสวนตวและบญชของรานออกจากกน เพอจะไดไมใชเงนปะปนกน เมอเราท างานมรายไดแลวควรแบงเงนท าบญกบพระในบานดวยการใหเงนพอแมดวย แตควรใหอยางมขอบเขตเพราะบางครอบครวพอหรอแมตดการพนน เอาเงนทลกใหไปเสยพนนจนหมด แบบนลกอาจจะไมใหกได จากประสบการณทเคยเจอเปนแมของเพอนตดหวย ลกใหเงนลานกวาบาทกหมดเกลยง สดทายลกจ าเปนตองเลกใหเงนชวยเหลอพอแม

Page 62: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๖๐

คนทสาม: หมปงรอยลาน

เฮยนพ หนมนครสวรรค ทลมเหลวกบหลายๆ อาชพจนกระทงไดมาเจอสตรหมนมเจาเดดขายด มยอดขายกวา ๘๐๐,๐๐๐ ไมตอสปดาห สงขายทวประเทศ สรางรายไดกวา ๒๐๐ ลานบาทตอป แตกวาจะมวนนไดตองผานอปสรรคมากมาย คณชวพจน ชหรญ หรอเฮยนพ ปจจบนอาย ๔๙ ป มพนอง ๔ คน พอเรยนจบ ม.๓ กไมไดเรยนตอ ประสบการณในอดต เรมท างานกอสรางมาตงแตอาย ๑๕ ป พออาย ๑๗ ปเขา กทม. มาท างานเปนชางทาส ท าเฟอรนเจอร ป ๒๕๓๓ บรษทเปดใหมแถวปทมฯเปดรบพนกงานวฒ ม.๓ กเลยไปสมครเปนลกจางรายวนๆ ละ ๗๐ บาท ท างานมาเกอบ ๑๐ ปเหนวาดเพราะมสวสดการด เชน มรถรบสง มโรงอาหาร ป ๒๕๔๐ เกดวกฤตตมย ากงกถกเลกจางไดเงนกอน มา ๒ – ๓ หมนบาท ตอนนนอาย ๓๐ ป สมครงานทไหนไมคอยมคนรบ กเลยหนมาขายของตามตลาดนด ท าน ายาลางจานขาย ขายไอตมกะทสด ขายเสอผาเดก ขายตนไมมงคล ขบแทกซ รปภ. แตกยงลมเหลว สดทายบานถกยดและเลยงชพดวยการขบวน มอเตอรไซค

เรมท าหมปง กลมแมบานต ารวจทท าหมปงขายวาจางเฮยนพทขบวนมอเตอรไซคใหไปสงหมปงหลายๆ ท จนกระทงนองสาวเรมขายหมปง ในขณะทเฮยนพชวยผลตหมปง จดพลกอยทป ๒๕๕๔ น าทวมใหญ ผผลตหมปงคนอน ๆ หยดผลตกนหมดเพราะหนน าทวม แตเฮยนพไมหยดเพราะคดวามนไมมอะไรจะเสยอกแลว จากวกฤตกกลายเปนโอกาส ท าใหเฮยนพไดทงลกคาและลกนองของผผลตรายอน ๆ มาในชวงน าทวม การสะสมเงน เมอขายไดเงนมาแลวกจะหกคาใชจายตาง เชน เนอหม คาแรง ฯลฯ เหลอเงนเทาไหรคอยน าไปหยอนตฝากธนาคารเกบไว เกบไปเรอย ๆ กไมรวาตวเองมเงนเกบเทาไหร จนกระทงวนหนงจ าเปนจะตองซอรถเพอขบสงของ เพราะคนเกามนสภาพไมคอยด เปดดเงนในบญชกตกใจเพราะมเงนเกอบ ๓ ลานบาท!! แมวามรายไดเยอะ แตกยงใชชวตเหมอนเดม ปจจบนกยงอยบานเอออาทร ขยายกจการจากเงนออม เมอพนเกาทใชผลตหมปงถกน าไปสรางศนยอาหาร จงตองยายคนงานรอยกวาคนไปเชาโรงงานเกาๆ เดอนละ ๓๐,๐๐๐ บาท สวนเงนทสะสมไวตงใจวาจะน าไปซอทดนเพอตงโรงงานจะไดไมตองจายคาเชาโรงงาน แตกถกญาตพนองต าหนเพราะลงทนเปนลานไมรวาจะไดคนตอนไหน และคดวาหมปงใคร ๆ กท าได คนอนท าอยรมถนนเตมไปหมด สาเหตทตดสนใจท าโรงงานเพราะธรกจมนดขนเรอย ๆ ลกคาไมเคยมปญหา ถาเรามสจจะท าตามทใหสญญากบลกคาไว รกษาเวลา รกษาคณภาพกจะมลกคามากขน

Page 63: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๖๑

เคลดลบความส าเรจ ตงแตตกงานป ๒๕๔๐ ใชเวลา ๑๒ ป กวาจะเจอสตรหมปงทท าใหประสบความส าเรจ ซงจะตองใชความตงใจ มสตและความอดทนเปนอยางมากในการดนรนเพอหนความล าบาก เนนทางดานคณภาพในการสรางจดแขงใหตวเองและสรางความเชอมนใหกบลกคา โดยท าใหโรงงานไดรบมาตรฐาน อย. เขามองวาถาของมคณภาพ ลกคากจะไมเกยงราคา เฮยนพมองการขายหมปงออกเปน ๒ มม คอ ท าเพอหาเชากนค า ขายเองไดเงนวนตอวนกพออยได แตมนไมเตบโต ท าเปนธรกจ คอ ท าใหเตบโตโดยการพยายามเพมสาขาไปเรอย ๆ หาคนมาขายแทนเราแลวยงชวยเหลอใหคนอนมงานท าอกดวย

ขอคดทเราไดจากเรองราวของเฮยนพหมนม… ชวตของทกคนลวนมปญหา ถาเรามสตและมความอดทนมากพอกจะผานมนมาได เรองการออมเงนไมมสตรส าเรจตายตว ควรปรบใหเขากบชวตของตวเราเอง เฮยนพท าอาชพคาขาย รายไดไมแนนอน จงใชวธจายกอนแลวคอยออมเงน ถาเรามรายไดแนนอนแลวอยากปรบวธนมาใชกบตวเองควรจะเปน“การออมกอนใชจาย”กได เมอเราพอมรายไดบางแลว ควรชวยเหลอสงคมดวย เชน การท าใหคนอนมงานท าเพอเขาจะไดชวยเหลอตวเองได ธรกจทคนอนท าแลวส าเรจ เราท าตามแลวอาจจะส าเรจหรอไมส าเรจกได ทางทปลอดภยถาเรายงไมแนใจวาจะส าเรจเหมอนคนอน ๆ หรอไม ควรเรมท าจากเลกแลวคอยๆ เตบโตขนไปเรอย ๆ จากเงนออมของตวเอง ถาท าแลวเหนก าไร มนเรมเสถยรแลวกอาจจะใชวธการกยมเงนเขามาชวย เพอท าใหธรกจของเราเตบโตไดเรวขน วธออมเงนทแสนจะธรรมดา แตไดผลดเกนคาด ไมวาจะเปนการหยอดกระปกออมสนหรอการฝากเงนเขาธนาคารผานตรบฝากเงนซงสงททง ๓ คนมเหมอนกน คอ วนยในการออมเงนทท าอยางสม าเสมอ บคคลตวอยางทง ๓คนนนาจะท าใหหลายๆ คนมแรงฮดและมก าลงใจทจะออมเงนมากขน

ทมา: อภนหารเงนออมSep 16, 2017

ชอขาว : สดโรแมนตก อากงน าเงนออมจากอาชพเกบขยะมาหลายป ซอแหวนเพชรใหภรรยา เวบไซตขาวเซยงไฮอสตรายงานถงประเดนทก าลงไดรบความสนใจในเวยปอเครอขายสงคมออนไลนยอดฮตของจน โดยเรองราวดงกลาวโพสตโดยผใชชอวา @zhelishixinjiang พรอมกบรายงานวา ชายคนนอายเกน 70 ปขนมา พาภรรยาวยใกลเคยงกนมาทหางในเมองคอรลา เพอเลอกซอแหวนเพชรทถกใจ เมอสอบถามชายชราคนนกลาววา สะสมเงนมานานหลายปแลว ชายชรากลาววา

"พวกเราผานชวตยากล าบากมามาก ฉนกอยากจะใหอะไรเมยฉนบาง"

Page 64: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๖๒

หลกการออมเงนเปาหมายการออมเงนชดเจนวาตองการใชเงนซอความสขใหกบคชวต ท าใหมความอดทนและมงมนทจะท าใหส าเรจ ส าหรบคนทมขออางสารพดวาออมเงนไมได อยากจะใหดความพยายามของคณปคนนเปนตวอยาง เงนเพยงนอยนด ถาเกบสะสมกนเรอย ๆ กจะกลายเปนเงนกอนใหญขนมาได ดงนน อยาดหมนเงนนอย เพราะเงนกอนเลก ๆ นแหละทจะท าใหเรามชวตไมล าบากในอนาคต

หลกการออมเงนเรามองเรองนได ๓ มมมอง คอ มมมองท ๑ เรองการลงทน

การลงทนเปนสงส าคญจะเปนการลงทนอะไรกไดทท าใหเงนเตบโตขน สงทนางหยท า คอ น าเงนทเกบออมไวมาตอยอดสรางรายไดเพมจากคาเชา โดยหาเงนเพอสรางสนทรพยใหเตบโตไปเรอย ๆ สวนเรองการถกเวนคนนนเปนจงหวะททางการตองการน าทดนไปพฒนาสรางประโยชนใหแกประเทศตอไป ซงการเวนคนทดนทไดรบเงนมหาศาลแบบน เราไมสามารถคาดการณไดแมนย าวาสวนไหนจะถกเวนคนและไดรบเงนแบบนบาง

รบคาเชา ==> การสรางประโยชนจากสนทรพยโดยการสรางบานและแบงพนทปลอยเชาไดหองละ ๕๐ หยวน (๒๕๐ บาท) เมอไดเงนมากขนกจะสรางบานเพอปลอยเชาเพมขนดวยเชนกน ก าไรจากการขาย ==>เมอทางการจนส ารวจเวนคนทดนในป ๒๐๐๒ ท าใหทดนของนางหยไดรบการเสนอซอคนบางสวน ท าใหไดรบเงนคาเวนคนสงถง ๑๐ ลานหยวน (๕๐,๐๐๐,๐๐๐ บาท) มมมองท ๒ เรองการใชชวตสมถะ

หลายคนทไดเงนไปกจะใชจายซอสงของทตนเองไมมเพอสรางความสขใหตนเอง แตความสขของคนเราแตกตางกน ถงแมวานางหยไดรบเงนจนถงขนเปนเศรษฐน แตยงคงใชชวตเหมอนเดม โดยท าอาชพกวาดถนนทไดรบเงนเดอนละ ๑,๔๒๐ หยวน (หรอจ านวน ๑,๔๒๐ x ๕ = ๗,๑๐๐ บาท)เหมอนเดม และประหยดโดยการขจกรยานไปท างาน โดยความสขของนางหยอยทตองการสอนใหลกเหนถงคณคาของเงนจากการท าตวเปนแบบอยาง มมมองท ๓ เรองการเลยงลก

ถาตนฉบบถกตอง ส าเนากจะถกตองดวย นางหยท าตวใหลกดเปนแบบอยางวาเงนนนมคณคา ถาอยากไดเงนกตองท างาน เพอเปนการปลกฝงคานยมการรจกหาเงน รจกใชเงนอยางถกตองไมมอะไรไดมาอยางงายๆและไมฟงเฟอ ถาใหเงนลกใชอยางฟมเฟอยจะท าใหคดวา ไดเงนมางายๆ แลวใชจายหมดไปอยางรวดเรวเพราะรวยแลวจะขอเงนซออะไรกได หลกการออมเงน

การมวนยการออมเงนทท าสม าเสมอทกวนนนเปนหลกการส าคญของการออมเงน ส าหรบคนทวไปทไดรบเงนรายเดอนอาจจะดดแปลงวธนเปนการออมเงนในวนทเงนเดอนออกทกเดอนกได สวนผทท างานอสระ เปนเจาของกจการนนจะไดรบเงนเปนกอน จ านวนไมเทากน ในแตละเดอนอาจจะมากบางหรอนอยบางกอาจจะออมเงนโดยตดเงนไปบญชการออมในวนทลกคาจายเงน เพอเกบไวใชในชวงไมมผจางงานหรอเกบไวในชวงทมปญหาทางธรกจ

Page 65: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๖๓

เนอหำเนนกำรบรรยำย แลกเปลยนประสบกำรณ และฝกปฏบตจรง เพอเสรมทกษะใหเกดวนยทำงกำรเงน พรอมทงสอดแทรกเทคนคและวธกำรจดท ำบญชครวเรอนทงำยตอกำรปฏบต และน ำไปใชในชวตประจ ำวนไดจรง

๑. เพอใหผเขำอบรมรจกกำรบนทกรำยไดและคำใชจำยในครวเรอน ๒. เพอใหผเขำรวมโครงกำรเขำใจวธกำรควบคมคำใชจำยรจกกำรวำงแผนกำรใชจำยเงนซงจะชวยให

สถำนกำรณกำรเงนของครอบครวดขน ๓. เพอสงเสรมกำรเรยนรและเสรมสรำงควำมเขมแขงใหชมชน

๑. บญชครวเรอนและประโยชนของกำรจดท ำบญช ๒. หลกกำรท ำบญชครวเรอน ๓. ขนตอนกำรจดท ำบญชรบ – จำย ๔. วธกำรบนทกบญชรบ – จำย

2.0๐ ชวโมง (๑๒๐ นำท)

๑. กำรบรรยำย ๒. กำรตงค ำถำมเพอกำรแลกเปลยนประสบกำรณ ๓. กำรเสรมควำมชดเจนของเนอหำดวยสไลด และคลป ๔. ฝกปฏบต ๕. กำรเตมเตมใหขอคด ขอเสนอแนะ

๑. สไลด PPT ๒. กระดำษฟลปชำรทพรอมปำกกำเคม ๓. คลป VDO

๑. กำรสงเกตพฤตกรรม ๒. กำรประเมนกำรถำยทอด ๓. กำรประเมนรำยวชำ

Page 66: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๖๔

ควำมรสกของหลำยคน เมอตองท ำบญชรบจำยครวเรอนนนเปนภำระท (แสน) นำเบอและจกจก แตกเปนวธทดทสดทจะท ำใหเรำบรรลเปำหมำยทำงกำรเงนอยำงทตงไว โดยจะชวยใหรวำเรำใชเงนตำมแผนทวำงไวหรอไม

กำรท ำบญชครวเรอนนนจะไมจ ำเปนเลย ๑) หำกมเงนสดพรอมจำยอยในมอตลอดเวลำ ๒) มควำมทรงจ ำด จนจ ำไดวำเงนบำท (ยำย) จำกกระเปำของเรำไปอยทไหน แตเพรำะไมมคณสมบตทงสองประกำร เรำจง ควรท ำบญชครวเรอนนใหเปนเรองเปนรำวเสยท ถง

กำรท ำงบคำใชจำยของครอบครวจะเปนเรองนำเบอ แตกมผลดในเรองกำรสรำงวนยทำงกำรเงนทจะกลำยเปนนสยถำวรทด ๆ อกขอหนงของเรำ ชวยใหเรำควบคมคำใชจำยจนถงฝงฝนได แตเรำตองผำนภำวะท (แสนจะ) นำเบอในชวงสองสำมเดอนแรกไปใหได

กำรจดบนทกรำยกำรรบ-จำยเงนในชวตประจ ำวน เปนกำรชวยเตอนควำมจ ำ ท ำใหทรำบรำยรบ รำยจำยของครอบครว ท ำใหทรำบวำเงนคงเหลอ ณ วนใดวนหนงของ ครอบครว และฐำนะกำรเงนของครอบครว

ท ำใหครอบครวมกำรบรหำรจดกำรดำนกำรเงนอยำง เปนระบบ ชวยแกไขปญหำหนสน รจกกำรวำงแผนกำรใชจำยเงนอยำงเหมำะสม รจกกำรออมเงน รผลก ำไร หรอ ขำดทนจำกกำรประกอบอำชพ ชวยในกำรวำงแผนกำรลงทนในครงตอไป

ประกอบดวย ๓ ขนตอน ๑. ท ำบญชรำยรบ รำยจำยปจจบน ๒. ประเมนกำรใชจำยและตงเปำหมำยและก ำหนดแผนกำรลงทนเพอใหบรรลตำมเปำทตงไว ๓. ทบทวนรำยกำรคำใชจำย เพอใหมนใจวำกำรใชกำรจำยเปนไปตำมแผน

๑. กำรจดบนทกรำยกำรทเกดขนในแตละวนวำรบ-จำยเปนเงนเทำไร ๒. น ำขอมลมำจดรวมกนเปนหมวดหม เชน หมวดรำยได หมวดคำใชจำย เพอควำมสะดวกในกำรคนหำ๓. สรปผลกำรน ำขอมลทบนทกไวมำสรปยอดรวมวำในเดอนหนงๆ มรำยไดและคำใชจำยทงสนเทำไร ๔. กำรวเครำะหตควำม กำรน ำผลสรปมำวเครำะหควำมสำมำรถในกำรหำรำยไดทเพมขน

กำรประหยดคำใชจำยทฟมเฟอย ถำมเงนเหลอควรจะออมไวยำมจ ำเปนเทำใด

Page 67: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๖๕

กำรละเลยรำยละเอยดรำยจำยเลก ๆ นอย ๆ หลำยรำยกำร โดยมำกเรำจะก ำเงนสดเอำไวกอนหนง เพอเปนคำสนองควำมตองกำรในแตละวน ไปเรอย ๆ พอถงเวลำลงบญช เรำจะลมรำยละเอยด เลยเหมำรวมเปนคำใชจำย เบดเตลด ควรจะน ำเงนสวนนมำค ำนวณ แลวเทยบหำคำวำเงนกอนนคดเปนกเปอรเซนตของคำใชจำยทงหมด ถำเกนรอยละ ๕ นำจะกลบไปท ำบญชอยำงละเอยดชนดวนตอวน เรำจะไดควบคมคำใชจำยไดดขนวำคำใชจำยในบำนทควรจะเปนนน เปนอยำงไร

ใหน ำบญชครวเรอนทผำนมำในระยะเวลำ ๑ เดอน มำพจำรณำดวำ รำยรบ-รำยจำย มควำมสมดลกนหรอไม รบมำกกวำจำย หรอ จำยมำกกวำรบ โดยเฉพำะครอบครวทมปญหำเรองหนสน รำยจำยมกจะมำกกวำรำยรบ จงตองใหควำมส ำคญในกำรพจำรณำรำยจำยใหดวำ พอจะมรำยกำรไหนทพอจะลดหรอตดออกได(รำยกำรทฟมเฟอย) กใหหำทำงปรบลดหรอตดรำยกำรรำยจำยเหลำนออกไป

Page 68: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๖๖

Page 69: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๖๗

กอนอน...เรำจะเรมตนงำยๆ จำกกำรแบงประเภท "รายรบ" และ "รายจาย" ของเรำกอนวำมอะไรบำง

(ขอมลจาก www.aommoney.com)

รายรบ รายจาย รายรบ คอ สงทบงบอกถงควำมสำมำรถในกำรหำเงนของเรำวำมำจำกทำงใดบำงไดแก รายรบหลก เชน เงนเดอน คำแรงทไดรบ ในแตละเดอน รายรบอน ๆ หรอ รายรบเสรม เชน รำยรบจำกอำชพเสรมตำง ๆ หรอ ผลตอบแทน จำกกำรลงทน

รายจาย คอ สงทบงบอกถงกำรใชจำยของตวเรำ วำไดใชเงนไปอยำงไรบำง โดยจะแบงออกเปน รายจายคงท คอ รำยจำยทเกดขนแนนอนและสม ำเสมอในทก ๆเดอน เชน คำเชำหอพก คำเดนทำง คำอำหำร (ตำมควำมจ ำเปน) คำใชจำยในกำรดแลครอบครว เปนตน

รายจายผนแปร คอ รำยจำยทมกำรเปลยนแปลงขนลง ไมเทำกนในแตละเดอน เชน คำงำนเลยงสงสรรค คำรกษำพยำบำล คำทองเทยว สนทนำกำรตำง ๆ เปนตน

โดยผลตำงระหวำงรำยรบและรำยจำย จะเปนตวสะทอนใหเหนวำ ตวเรำนนมควำมสำมำรถในกำรบรหำร

จดกำรเงนดแคไหน ถำเงนเหลอถอวำดมำก แตถำเงนขำดถอวำ...........

Page 70: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๖๘

เพอใหเขำใจงำยขน...เรำลองมำดวธกำรบนทกรำยกำรรำยรบและรำยจำยพรอมตวอยำงประกอบกนเลย

Page 71: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๖๙

สมมตวา เรำไดรบรำยรบ (เงนเดอน) มำจ ำนวน ๑๐,๐๐๐บำท วธกำรบนทกรำยกำร มดงน ๑. เรมตนออมเงนกอน ๑๐% ของรำยรบทนท ๑,๐๐๐ บำท

๒. น ำเงนสวนทเหลอ ๙,๐๐๐ บำท มำลงบนทกในบญช เปน รายรบ ๓.เมอมรำยกำรใชจำยตำง ๆ กน ำมำจดบนทกไวเปน รายจาย อยำงตอเนองสม ำเสมอ เชน

- คำอำหำร ๒,๕๐๐ บำท - คำใชจำยสวนตว ๒,๐๐๐ บำท - คำเดนทำง ๑,๐๐๐ บำท - คำสงสรรค ปำรต ๑,๐๐๐ บำท - คำกำแฟ ๑,๐๐๐ บำท

๔. ตรวจสอบดสรปยอดรำยกำรทกสนเดอน

ขอแนะน า เรำควรเรมตนบนทกรำยกำรใชจำยในแตละเดอนไว แลวส ำรวจดวำ มรำยจำยสวนไหนทสำมำรถลดลงไดบำง อะไรคอสงไมจ ำเปน แมไมมครอบครองหรอไดมำชวตกยงด ำรงอยได เรำตองรบท ำกำรตดรำยจำยเหลำนนทงไปใหหมด เพอทเรำจะไดมเงนเหลอเพมขนในแตละเดอนยงไง

หรอไมกลองดดนสยตวเอง โดยทกครงทคดจะใชจำยไปกบเรองทไมส ำคญ ใหลองเปลยนมำเปน "ออมเงน" แทนในทก ๆ ครง เชอไดเลยวำภำยใน ๒-๓ ป เรำจะตกใจมำก ๆ ทเรำมเงนเหลอเพมขนไดขนำดน จะท ำยงไงดหละ? ไมอยำกจดบญชรำยรบรำยจำย แตอยำกควบคมรำยจำยและมเงนออม

ส ำหรบผทตองกำรมเงนออมแตไมอยำกจดบญชรำยรบรำยจำยเพรำะรสกหวำดผวำและสะเทอนใจทกครงทเหนยอดรำยจำยรวมของตนเองซงบำงครงแทบเปนลม เวลำสรปยอดจำยรำยเดอน จนท ำใหยกเลกจดบญชเพรำะท ำใจยอมรบไมได แนนอนวำกำรจดบญชเปนทำงออกทดทท ำใหรจกรรวของรำยจำยทดทสด แตใชวำทกคนจะท ำไดเพรำะควำมออนไหวและควำมขยนของแตละคนนนแตกตำงกน

นำจะมวธอนทไมตองจดบญชแลวสำมำรถจดระเบยบรำยจำย แถมมเงนออมอกดวย วธนประยกตมำจำกวธกำรตงงบประมำณรำยจำยโดยมแนวคดวำจะใชจำยอะไรกไดแตตองอยภำยใตงบประมำณเหลำนเทำนน จงใชชอวธนวำ “ตงงบสยบรายจาย”

รำยได - เงนออม - รำยจำยหำมเบยว = รำยจำยลนลำ

รายจายจะแบงออกเปน 3 สวน คอ==>เงนออม (กระปกเงนออม) คอ รำยจำยเพอเปำหมำยของตนเองและสรำงควำมมงคงในอนำคต ซงควรออมอยำงนอยทสด 10% ของรำยไดทกเดอน ==>รายจายคงท(รายจายหามเบยว) คอ รำยจำยแบบมภำระผกพนทตองจำยอยำงสม ำเสมอ ไมสำมำรถปรบลดรำยจำยสวนนได มฉะนนจะสงผลเสยหำยรำยแรง เชน คำผอนบำน คำผอนรถ ถำไมจำยจะถกยดบำน ยดรถ

Page 72: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๗๐

==>รายจายผนแปร(รายจายลนลา) คอ รำยจำยภำยในชวตประจ ำวนทวไป มควำมยดหยนเพมขนหรอลดลงได ถำเรำตองกำรตดลดรำยจำยจะเรมทรำยจำยสวนน

วธการตงงบสยบรายจายม ๓ ขนตอน คอ

ขนตอนท ๑ สรปภำพรวมของรำยจำยตนเองตำม

เปำหมำยกำรใชเงน วำจะแบงรำยจำยแตละสวนไวใชท ำอะไรบำง โดยเปดบญชตำง ๆ แยกไวตำงหำก เชน มบญชเงนเดอนกบธนำคำร B กเปดบญชธนำคำรเพมอก ๒ บญช คอ บญชกระปกเงนออมและบญชรำยจำยหำมเบยว สรปวำเรำจะมบญชธนำคำร ๓ บญช (ถำเปนนกลงทนกอำจจะใชบญชกระปกเงนออมเปน พอรตหน กองทนรวม ออมทอง ใหเชำคอนโด ฯลฯ กได)

ขนตอนท ๒

ตงงบประมำณวำ “กระปกเงนออมและรายจายหามเบยว” นนเปนก % ของรำยได ตงงบทตองจำยออกมำกอนเพอจะไดรวำเหลอเงนเทำไหรทจะน ำมำใชจำยในชวตประจ ำวน (รำยจำยลนลำ)

ขนตอนท ๓

เปดบญชแยกตำมเปำหมำยกำรใชเงน จดใหแตละบญชพวงกบบญชเงนเดอน โดยใชระบบตดเงนอตโนมต เมอถงวนทเงนเดอนเขำ ระบบจะจดกำรโอนงนออกจำกบญชเงนเดอนไปยงบญชตำงๆทเปดเตรยมไวทนท เราจะเหนและใชเฉพาะยอดเงนทเหลอในบญชเงนเดอนเทานน

แหลงขอมล : เพจอภนหำรเงนออม/www.aommoney.com

Page 73: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๗๑

เนอหำเนนกำรบรรยำย แลกเปลยนประสบกำรณ และฝกปฏบตจรง เพอเสรมทกษะ เสรมเทคนค กำรลดหน (ยบ ยำย ขยำย(เวลำ) เพอลดหนรวมถง กำรวำงแผนหนสนแบบเชงรกใหสำมำรน ำไปใชในชวตประจ ำวน ไดจรง และลดหนปลดหนไดในทสด

๑. เพอใหผเขำอบรมรจกกำรวำงแผนหนสนของตนเอง ๒. เพอใหผเขำรวมโครงกำรรถงเทคนค วธกำรทจะชวยในกำรบรหำรจดกำรหนของตนเอง ๓. เพอใหผเขำรวมโครงกำรสำมำรถบรหำรจดกำรหนของตนเองไดอยำงมประสทธภำพ

๑. เทคนคกำรลดหน (รสภำพหน ยบ(รำยจำย/ยบหน) ยำย (หนไปกองทนทตนเองมควำมสำมำรถในกำรช ำระหน) ขยำย(ระยะเวลำในกำรช ำระหน)

๒. กำรวำงแผนหนสนแบบเชงรก

3.0๐ ชวโมง (๑๘๐ นำท)

๑. กำรบรรยำย ๒. กำรตงค ำถำมเพอกำรแลกเปลยนประสบกำรณ ๓. กำรเสรมควำมชดเจนของเนอหำดวยสไลด และคลป ๔. ฝกปฏบต ๕. กำรเตมเตมใหขอคด ขอเสนอแนะ

๑. สไลด PPT ๒. กระดำษฟลปชำรทพรอมปำกกำเคม ๓. คลป VDO

๑. กำรสงเกตพฤตกรรม ๒. กำรประเมนกำรถำยทอด ๓. กำรประเมนรำยวชำ

Page 74: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๗๒

“หน” มนมอย 2 ประเภทคอ (1) หนด คอหนทกอประโยชน กอก าไร หรอมประโยชนในเชงภาษ เชน หนสนเชอเรมธรกจ (กอ

รายได) และหนบาน (ลดหยอนภาษและเปนหนทเกดขนเพอสรางความมนคง) (2) หนไมด คอหนทเกดจากการใชจายฟมเฟอย ไมกอรายไดหรอประโยชนทางการเงนใด ๆ เชน หน

บตรเครดตทเกดจากการชอปปง หรอหนทเกดจากการพนนครบ ดงนน การทเรามความตงใจทจะลดหน และปลดหน นอกเหนอจากความตงใจแลว สงส าคญอกอยาง คอตองมการวางแผน และเทคนคทด เพอใหการลดหน ปลดหน สามารถประสบความส าเรจไดเรวขน

เมอเปนหนแลว จตใจกจะเปนทกข เศราหมอง อยากปลดหนใหเรวทสด จะมวธบรหารหนอยางไร ใหใจเปนสขได อนดบแรกคงตองดมลหนทเรามกอนวาเปนหนทเหมาะสมแลวหรอไม แลวจ านวนหนทเหมาะสมคอเทาไร คดอยางไรส าหรบจ านวนหนทเหมาะสมคอ จ านวนหนทมแลว สามารถผอนช าระได ขนอยกบรายไดของแตละคน โดยทวไประดบหนทสามารถท าใหการเงนไมตงเกนไปคอ ระดบการผอนช าระ ทไมเกนกวา 35-40% ของรายได เมอรระดบหนทเหมาะสมแลว มาดวธการจดการหนสนกนดกวา

การจดการหน ทงระยะสนและระยะยาว ขนแรก จะตองมขอมลรายไดและรายจายกอน โดยทวไปแลวรายจายไมควรเกนรายรบ กรณทม

รายจายมากกวารายรบ กตองพยายามหารายไดเพมเตม หรอ ลดคาใชจายลง เพอใหมสภาพคลองไวใชจายในการด าเนนชวตประจ าวน

ขนทสอง ควรทจะรถงฐานะทางการเงนของตวเองวาม “ความมงคงสทธ” เทาไร จากการส ารวจทรพยสนสทธทงหมด หกออกดวยหนสนทงหมด โดยเฉพาะสนทรพยเพอการลงทน เชน เงนออม เงนลงทน ควรส ารวจวาไดรบผลตอบแทนเปนอยางไรบาง

ขนทสาม บรหารหนสนหรอบรหารความมงคง โดยการประเมนความสามารถในการช าระคนของตวเอง ถาอตราผอนช าระเกนกวา 50% ของรายไดแลวจะมความเสยงเปนหนถาวร คอ อาจไมพนวงจรการเปนหนได ตองหาทปรกษาอยางเรงดวน

ขนทส ช าระหนคนเพม หากประเมนแลวมความสามารถในการช าระคนเพมขน ใหเลอกช าระหนทมอตราดอกเบยสงกอน แลวคอยเรยงล าดบไลลงมายงหนทมอตราดอกเบยต า

ขนทหา จดการหนสน โดยเทคนคการ ยบ ยาย และขยาย

Page 75: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๗๓

ยบ (รายจาย/ยบหน)

ยบ ในทน หมายถง การยบรายจายทไมจ าเปน และจายคนหนใหหมด หากมเงนออมทไดรบอตราดอกเบยต ากวาอตราดอกเบยเงนก กควรทจะน ามาช าระหน หรอมทรพยสนทไดรบผลตอบแทนต ากวาอตราดอกเบยของหนสน หากไมไดใชประโยชนจากทรพยสนน ควรขายสนทรพยเพอมาคนหน

อกนยหนงคอทยอยยบหนใหหมดไปทละกอน หากมหนหลายกอนใหเนนหนทดอกเบยแพงทสดกอนเพอลดภาระดอกเบย สวนกอนอน ๆ หากจายขนต าไดกจายขนต าไปกอน หลงจากทไลยบหนทดอกเบยแพงๆ ไปไดหมดแลว หากเหลอหนทดอกเบยใกลเคยงกน กใหยบหนทมยอดนอยสดกอน เพอเตมก าลงใจใหตวเองเมอเหนวาหนคอยๆ หายไปทละกอนครบ แตหากมหนบานและหนรถ ใหเลอกโปะหนบานกอน เพราะถงแมหนบานจะมอนตราดอกเบยทถกกวาแตเปนแบบ “ลดตนลดดอก” นนคอยงเราเรงโปะใหเงนตนลดลง กยงจายดอกนอยลงดวย นบวาชวยใหมภาระดอกเบยจายนอยลงครบ สวนหนรถจะคดดอกเบยแบบ “คงท” โดยคดรวมกบราคารถแลวหารจ านวนงวดผอน ดงนนถงจะเรงโปะไป กไมไดประโยชนในเชงดอกเบย

ยาย (หนไปกองทนทตนเองมความสามารถในการช าระหน) ยาย ในทนหมายถงยายหนจากแหลงเงนกทคดดอกเบยแพงไปสแหลงทดอกเบยถกกวา กรณทเรา

สามารถลดรายจายเรองดอกเบยได หากเรายายการกจากแหลงเงนกทมดอกเบยสงไปยงดอกเบยต า เชน การยายหนนอกระบบเขาสหนสถาบนทางการเงน หรอ กองทนนชมชน เปนตน ตวอยางเชน นายสมศกดเปนหนเฮยหม (นอกระบบ) อย 50,000 บาท ทดอกเบย 20% ตอเดอน (240% ตอป) นายสมศกดสามารถยายหนมาอยในระบบไดดวยการกเงนจากองทนในชมชน จ านวน 50,000 บาทเพอไปยบหนเฮยหมและยายมาเปนหนกองทนในชมชนแทนทอตราดอกเบย 1% ตอเดอน (12% ตอป) ซงนบวาลดภาระดอกเบยไดหลายเทาตว ขยาย (ระยะเวลาช าระหน) ขยาย ในทนหมายถง หากการช าระหนสนทเราเปนหนอย มระยะเวลาสน เหตทกเงนในตอนนนเพราะความจ าเปนเรงดวน เมอเราผานวกฤตการใชเงนแลว อปสรรคตอมาคงหนไมพนการผอนช าระหน ซงเมอถงระยะเวลาช าระจรง ๆ เปนยอดหนทสง อาจสงผลใหเราตองกยมเงนอกทหนงเพอมาช าระหนทเดม ซงจะท าใหเกดหนสะสมวนไปไมรจบ ดงนน เราตองตงสต มองหากองทนทมชองทางระยะเวลาในการช าระหนทยาวขน หรอกองทนทตรงกบความสามารถในการช าระหนของตนเอง ซงจะท าใหเราไมเปนหนหมนเวยน เกดหนสนเพมขนแบบไมรจบ ซงหากมระยะเวลาในการช าระหนทสบายขน จะท าใหเราช าระหนแบบมความสขในการใชชวต แตตองยอมรบเงอนไขวา เมอช าระนานขนดอกเบยทตองเสยกมากขนตามไปดวย ใหคดเสยวาดกวาตองหยบยมหาเงนทอนมาโปะหนวนไปไมรจบ อยางนอยหนกอนนยงมวนหมด

หากทานใดทก าลงประสบปญหาหนสน แตมการวางแผนหนสนทดในการลดหนสน จะสามารถลดหนสนอยางเหนผล สวนจะมวธใดบางนน มดงน 1. สรางแรงจงใจ การสรางแรงจงใจใหคณพรอมลกขนมาปลดหนไมใชเรองยาก เพราะการสรางแรงจงใจจะท าใหคณมจดมงหมายอยางชดเจนขน แมวาการปลดหนนนจะยากล าบาก แตทองเอาไววา อดทน อยาไดลมเลกกลางคนโดยเดดขาด ไมเชนนนคณจะไมมวนรวยมากกวาเดมแนนอน

Page 76: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๗๔

2. จงมความมงมนในสงทท า ความมงมนกเหมอนแรงกระตนชนเลศ ยงคณมงมนมากเทาไหร ความส าเรจกจะตามมาเทานน จงอยาทงความมงมนไวกลางทางขณะทก าลงปลดหน และหากคดจะปลดหนใหหมดในเรววน และเปนอสระจากหนกอนนน ตองมความมงมนทจะท าใหไดตามเปาหมาย เพยงเทานไมกเดอน กปคณกจะไดรบอสระแลว

3. วางแผนการเงน การวางแผนการเงน คอ การวางล าดบขนตอน เพอจดสรรหนทงหมด และปดชองโหวในขณะทก าลง ช าระหน ปองกนความผดพลาดหรอหยดชะงกกะทนหน พรอมทงวางแผนเพอเรงหาเงนมาช าระหนใหไดตามแผนทตวเองวางไว

4. หาก าลงใจ ก าลงใจจากพอแม คนในครอบครว และจากเพอน ถอวาเปนยาชก าลงชนดท าใหจตใจเขมแขง มแรงใจในการช าระหนสนไดเปนอยางด เพราะก าลงใจนนสามารถชวยใหคณกาวขามผานอปสรรคทอาจเกดขนระหวางเสนทางการช าระหนได นอกจากนก าลงใจยงชวยใหเรามความพยายามทจะช าระหนมากขน

5. ท าตามแผนอยางเครงครด ถาแผนการของคณอยแคในกระดาษ หรอในความคด กไมมประโยชนอะไร เปรยบเสมอนกบเราซอหนงสอมาเลมหนง แตไมเคยเปดอาน ดงนน ควรเอาแผนการนนมาปฏบตจรงใหไดตามทวางไว เพยงเทานหนทงหมดกมโอกาสหมดไดภายในเวลาอนรวดเรวแลว

6. เสยสละใหไดความส าเรจ คณอาจจะตองเสยสละบางสงเพอทจะไดมาซงความส าเรจ เชน เสยสละความอยาก ทจะไมซอของลอตาลอใจทไมมความจ าเปนกบชวต การลด ละ เลกใชจายเพอความบนเทงตาง ๆ เพอเกบเงนไวช าระหน ทงน การสละความตองการบางอยาง จะน าเราไปสเสนทางของการช าระหนไดอยางรวดเรว ถอเปนการตดสงทไมจ าเปนออกจากชวตนนเอง แมในชวงแรกๆอาจจะยากล าบากสกหนอย แตเมอปฏบตจนเปนนสย กจะเคยชนกบสงเหลานเอง

7. ไมยอมแพงาย ๆ คณจะตองสอยางสดใจ และอยายอมแพ แมบางครงหนทางจะดยากล าบากเสยเหลอเกน แตไมมอะไรทยากเกนความพยายาม หากคณยอมแพตงแตเนน ๆ นนกเทากบวาหนของคณกยงคงอย แถมยงมดอกเบยเพมพนขนอกดวย ดงนน อยายอมแพตงแตตน เรงช าระหนเพออสรภาพทางการเงนดกวา

8. ทกคนมขดจ ากด คณตองคดไวเสมอวา เดอนนจะใชเทาไหรใหเพยงพอกบความเปนอย และยงมเหลอไวช าระหน เพอใหคณรวา มก าลงทจะใชจายแคไหน เพอใหการบรหารเงนเปนไปอยางราบรน สามารถจดสรรการคาใชจายไดอยางรดกม นอกจากน การหารายไดเพมยงท าใหมเงนใชเพยงพอในแตละเดอนอกดวย ใครทมความสามารถพเศษดานอน ๆ จากงานประจ าทท าอย ลองหารายไดเสรมเพอเปนตวชวยในการช าระหน

9. มองดก าลงตวเอง ทกวนนเชอวา ทกคนตางมปญหากนทงนน โดยเฉพาะเรองของหนสน ไมวาจะเปนหนบตรเครดต คาเงนก ผอนรถ ดงนน สงแรกทตองท าคอ ลด ละ เลก การใชเงนจากในอนาคต เพราะสงของบางอยางไมมความจ าเปน เพยงแตคณมความตองการมนมากเทานนเอง ถาตดความอยากเหลานไปได คณกจะไมมหนแนนอน

10. หยดสรางหนเพม ถาตอนนคณก าลงอยในหลม สงแรกทตองท าคอ อยาขดหลมใหลกลงไปกวาน ตองหยดก หยดยม หยดใชเงนของคนอนนบจากวนน ถามปญหาเกยวกบการใชบตรเครดต เรมตงแตวนน หามไปยงเกยวกบมน เพราะมนจะกลายเปนภาระในยามทคณไมมเรยวแรงท างานหาเงนนะซ เดยวเจอคกไมรตว

11. ออมเงนฉกเฉน ออมเงนไวใชในยามฉกเฉน โดยการหกเกบจากเงนเดอนในทก ๆ เดอน ประมาณ 30-40% ของเงนเดอนทงหมด เพราะเวลาทคณตองการใชเงนจะไดมาหยบเงนในสวนน แถมไมตองเปนหน

Page 77: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๗๕

12. ตดใจขายของบางอยาง สงของทเกดขนจากเงนในอนาคตไมวาจะเปนบตรเครดต เงนคนอน สงเหลานอยกบคณกไมมความสขเพราะมนชวยสรางความสขใหแคทางกายเทานน แตจตใจคณรดวา เงนทยมมาซอสงของเหลานจะตองใชคนไมวนใดกวนหนง ดงนน ถาไมอยากใหดอกเบยสงเทาเงนตน ตองหกหามใจขายของบางสงบางอยางทง เพอน าเงนมาช าระหน

13. ค านวณหนตวเอง หลายคนค านวณหนแลว แตกยงไววางใจทจะสรางหนตอ เพยงแคคดวา “ไมเปนไร เดยวคอยหาเงนใชหน” แตถาคณคดเชนนไปเรอย ๆ จากหนหลกพนจะกลายเปนหลกแสน เมอทบกบดอกเบยแลวอาจกลายเปนหลกลานกได ดงนน ค านวณใหด ใชหนใหเรว แลวพยายามหาเงนดวยตนเองเพอซอของ

14. ทยอยจาย เมอคณดก าลงตวเองแลวรวา มแรงเทาน สามารถช าระหนไดเทาน กใหทยอยจายตาม มตามเกด อยางนอยคณกไดพยายามใชหนดวยตนเอง เพราะในเมอคณยมเงนมา กตองมจตส านกทจะใชเงนคนดวย

15. ประนอมหน บางคนหยบยมเงนจากคนอนมาเพราะมความจ าเปนในชวต แตหนกคอหน คณตองใชเงนคนใหเขา ดงนน เมอคณไมสามารถใชหนไดทงหมดในเวลาอนรวดเรว หรอไมมเงนช าระหนจรง ๆ ตองเขาไปประนอมหน ขอผอนผนตามก าลงทตวเองไหว เพราะอยางนอยแสดงใหเหนแลววา คณมความพยายาม ทจะช าระหน

16. ท างานเพมขน เงนไดจากการท างาน ยงท างานมากเทาไหร ยงไดเงนมากเทานน ฉะนนแลวส าหรบใครทตองการช าระหนใหเหลอ 0 ตองรจกท าเงนเพมมากกวา 1 งาน ดวยการท างานตามทตวเองถนด ไดเงนพเศษวนละ 100 บาทกยงด ถา 30 วนกเปนเงน 3,000 บาทแลว คณกสามารถน าเงนสวนนไปช าระหน แถมไมตองมาเดอนรอนเงนเดอนจากงานประจ าอกดวย

17. ไมสรางหนใหม ในเมอหนเกายงไมหมด อยาพยายามสรางหนใหมขนมา ดงนน ช าระหนเกาใหหมดเสยกอน สวนหนใหมกอยาเพงไปคดถงมน หนเกาคณยงสามารถช าระหนไดดวยแรงของตวเอง และเหตใดคณจะหาเงนใชดวยตนเองไมได โดยทไมตองสรางหนใหม

18. หาแหลงท าเงน แหลงท าเงนทด คอ การลงทนท าธรกจเพม นนหมายความวา ลองน าเงนเดอน ทไดรบมาลงทนท าอาชพเลก ๆ นอย ๆ อาจจะเรมขายของวนหยดเสาร-อาทตย หรอผลตสนคาอปโภคบรโภคขายสงตามรานคาทวไป โดยใชชวงทตวเองมเวลาวาง แตกอยางลมเลอกในสงทตวเองถนดดวย

19. แบงกน แบงเกบ ส าหรบใครทเปนหน ตองรจกแบงกน แบงเกบ ตามก าลงทตวเองม เพราะถาคณไดเงนมาเทาไหรกใชหมดเทานน เชอไดเลยวา หนของคณจะเพมพนยงกวางบประมาณทางหลวงเสยอก ดงนน ถาคณรจกแบงกน แบงเกบไปช าระหน พอหนกอนนนหมด คณกจะมกนไดอยางมความสข

20.จดตารางใชหน สดทายน การจดตารางใชหน คอ คณสมบตของคนทมความตงใจช าระหนอยางจรงจง ดวยการท าตารางวา ตอนนหนทงหมดมอยเทาไหร เงนเดอนเทาไหร จะใชหนเดอนละเทาไหร เพอใหพอกบคาใชจายสวนตว แลวใหหมนช าระหนตามตารางทตวเองก าหนดในแตละเดอนอยางเครงครด

Page 78: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๗๖

ค าวา “หนสน” คอสงทผลกชวตของใครหลายคนใหหางไกลจากค าวาอสรภาพ ทงอสรภาพทางการเงน ทางการบรหารจดการเวลา และการใชชวต ทงน เพราะเมอหาเปนหนสนแลว เงนทองทควรจะใชจายอยางมความสข กลบตองมาจายเปนคาผอนช าระหนสนเสยทงหมด เวลาทควรจะไดใชไปกบการพกผอน กจะตองใชไปกบการท างานอยางหนกเพอหาเงนมาใชหนสน และชวตทจะใชอยางมความสขกบตองมาคอยเปนทกข เปนกงวลกบหนสนตลอดเวลา อยางไรกตาม แมอาจจะฟงดนากลว แตแทจรงแลวกไมใชสงทยากเกนกวาจะใชความพยายามในการผลกตวใหหลดพนจากมนได

การเตรยมตวและลงมอในการลดภาระหนสนแบบเชงรก นนคอ “การแสวงหารายไดเพอน ามาปลดหรอแบงเบาภาระหนสนทมอย” โดยอนดบแรกกคอการส ารวจตนเองวามชองทางใดทสามารถท าเงนไดบาง เชน ตงค าถามกบตนเองวามความถนดทางธรกจหรอไม มเงนทนเทใด หรออาจจะเรมจากค าถามทวาทกวนนมเวลาวางเหลอจากการท างานมากนอยเพยงใด และจะใชเวลาทเหลอแสวงหารายไดจากชองทางใดไดบาง เชน หากเปนพนกงานประจ า กควรหาโอกาสในการท างานลวงเวลามากขน หรออาจพยายามหาอาชพอสระนอกเหนอจากเวลางานประจ าเพอเปนชองทางในการแสวงหารายไดเสรม จากนนจงเรมลงมอท าอยางไมรอชา ขนตอนดงกลาว ถงแมในระยะแรกจะท าใหเกดความรสกเหนอยมากกตาม เนองจากตองแบกรบภาระงานทมากยงขนกวาปกต แตหากมองในระยะยาวกนบวาเปนการลงทนลงแรงทมความคมคา เพราะการเรงแสวงหารายไดเพอน ามาลดภาระเงนตนของหนสนทตองผอนช าระ หากสามารถท าไดเสยแตโดยเรวมากเทาไหร กจะท าใหเสยดอกเบยลดลงเทานน ซงจะชวยใหภาระหนสนลดลงอยางรวดเรวขนมาก

หวใจส าคญทชวยในการลดหนไดอยางรวดเรวมากยงขน คอ การพยายามไมเพมหนสนหรอไมปลอยหนสนคงอยอยางเรอรง ปจจบน ลกหนจ านวนมากจะกเงนแบบเตมวงเงน เมอผอนช าระไปไดสกระยะหนง กเรมเหนวาตนนนมก าลงพอสามารถผอนช าระไดโดยไมยากนก จงขอกเงนเพมเพอน ามาใชจาย จนท าใหหนสนกลบมาเตมวงเงนอยเรอยไป การกระท าเชนนเองทเปนปญหาส าคญซงสงผลใหภาระหนสนไมหมดเสยท ในทางกลบกน หากอดทนสกนดโดยการจ ากดรายจายและผอนช าระหนใหหมดเสยกอน จากนนจะสามารถใชจายไดอยางอสระ วธเชนนนอกจากจะชวยลดภาวะตงเครยดจากการมหนสนแลว ยงชวยใหไมตองสญเงนอยางเปลาประโยชนกบอตราดอกเบยอกตางหาก

เมอเกดเหตการณคบขนเกนทตงไว เชน การเกดอบตเหต การเจบปวยเข าโรงพยาบาล คนในครอบครวเสยชวต แลวถงชวงเวลาทถงรอบการช าระหนสนพอด เงนทเคยมใชอยทกเดอนตองชะงก หากไมช าระผลทตามมาจะยงสงผลใหเกดปญหาหนก วธการแกไขปญหาเมอหาเงนจายหนไมทน สามารถท าไดดงน

1. อยาหนหนและอยาไปพงหนนอกระบบ ขณะเดยวกน ตองไมสรางหนเพม โดยการประหยดใหมากทสด ซอแตสงของจ าเปนจรง ๆ ยงไมตองมสงอ านวยความสะดวกเนองจากวาขณะนไมสะดวกจาย

2. จดบนทกรายรบรายจาย ควรจดบนทกอยางละเอยด เพอใหรสถานการณการเงนของตวเอง ในบนทกจะฟองวาอะไรเปนรายจายจ าเปน อะไรเปนรายจายทตดทงไปได ตอไปกพยายามกนเงนสวนหนงจายหนใหมากทสดในแตละเดอน

Page 79: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๗๗

3. ปลดหนกอนใหญใหหมด ถาช าระหนแบบเตมวงเงนแลวยงมเงนเหลอพอด ารงชวตตอไปในแตละ

เดอนหรอไม พยายามใชหนใหสงกวาจายขนต า เพอจะไดไมตองใชหนกนยาวนาน ถาไมไดกตองทนจายขนต าไป มเมอไหรกคอยรบมาโปะเพม

4. ยดหน ถาใชหนแลวเหลอเงนไมพอใชสอยในชวตประจ าวน คยประนประนอมเพอยดหนออกไป อยาไปตกหลมพรางหาแหลงเงนกทดอกเบยสงกวาหนเกา เพราะนอกจากไมชวยแลวยงเพมหนเขาไปอก

5. หาแหลงเงนกดอกเบยต า หรอถามวนยการใชหน การหนหนาไปพงพาคนในครอบครวกเปนอกทางหนง ไมใชวายมแลวท าใหเขากนไมไดนอนไมหลบไปดวยคงไมดแน

6. ปร บโครงสร างหน ซ งคอการท าสญญาใหมท จะรวมเงนตน ดอกเบ ย เบ ยปร บท งหมด คาธรรมเนยมการตดตามหน ขอดกคอชวยยดระยะเวลาช าระหนออกไปแตระยะเวลาผอนช าระจะนานขน ดอกเบยทเสยไปจะมากขน แตจะไมท าใหเกดหนเสย

6 เคลดลบ ปลดหน ถงจะแนะทางออกเมอเงนไมพอใชหนให แตสงทดทสดกคอการจดการใหหนทมอยหายไปโดยเรว มหลายคนทเปนหนแลวสามารถปลด หนสนหมดได ตองใชก าลงใจและความอดทน คณโจ มณฑาณ ตนตสข กเปนคนหนงทโดนวกฤตทางเศรษฐกจ หนสนทวมตวถกฟองเกอบลมละลาย แตในทสดกสามารปลดหน 3 ลานกวาได เธอเขยนหนงสอทบอกเลาจากประสบการณจรงของตวเองบวกกบการหาขอมลรอบ ดาน ชอ "เงน เรองใหญทโรงเรยนไมเคยสอน”

ในหนงสอเลมนมหลกการปฏวตนสยทางการเงน 6 ขอ ทนาสนใจ 1. แยกแยะใหไดระหวาง "อยากได" กบ "จ าเปน"

2. รสถานการณการเงนของคณอยางด ทงตวเลขในบญช ใบแจงหน ยอดช าระ เปนตน 3. ตองเรมท าบนทกการเงนตงแตวนน เพอปองกน "เงนฉนหายไปไหน?" 4. ใหรางวลตวเองดวยการออม 5. ฝกนสย "มเงนสดคอยซอ" 6. ทงมนษยพษทบนทอนสขภาพเงนของเรา แตใหสะสมมนษยยอดเยยมเกบไว

จาก : ModernMom เรยบเรยง: Momypedia

Page 80: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๗๘

เนอหำเนนกำรบรรยำย ทบทวนกำรจดท ำแผนพฒนำชวต โดยกำรแลกเปลยนประสบกำรณเพอให

ทรำบถงปญหำอปสรรคในกำรด ำเนนกำรตำมแผนพฒนำชวตทวำงไว พรอมยกตวอยำงกำรประเมนตนเองและใหครวเรอนเปำหมำยประเมนตนเอง ล ำดบเหตกำรณทมผลกระทบตอกำรด ำเนนชวตวเครำะหสำเหต ปญหำตำง ๆ รวมถงกำรเปนหนสนของครวเรอน และทกษะในกำรประกอบอำชพ ส ำหรบกำรวำงแผนกำรเพม รำยได ลดรำยจำย กำรลดหน ปลดหน และเตมเตมควำมรเกยวกบกำรจดท ำแผนพฒนำชวต กำรก ำหนดเปำหมำยและแผนชวต และใหฝกปฏบต เพอใหเหนถงกำรปรบพฤตกรรมทำงกำรเงน และสำมำรถน ำไปใชไดในชวตประจ ำวน

เพอใหผเขำอบรมสำมำรถวเครำะหสำเหตของปญหำตำง ๆ ในกำรด ำเนนชวตและกำรมหน สน

ครวเรอน และสรำงควำมตระหนกและก ำหนดเปำหมำยเพอหำทำงออกปญหำใหสำมำรถจดท ำแผนพฒนำชวต และสำมำรถปฏบตไดจรง

๑. กำรก ำหนดเปำหมำยและแผนชวต ๒.กำรประเมนตนเอง ๓. กำรจดท ำแผนพฒนำชวต

๑.๓๐ ชวโมง (๙๐ นำท)

๑. กำรบรรยำย ๒. กำรตงค ำถำมเพอกำรแลกเปลยนประสบกำรณ ๓. กำรเสรมควำมชดเจนของเนอหำดวยสไลด ๔. กำรฝก/ลงมอปฏบต ๕. กำรเตมเตมใหขอคด ขอเสนอแนะ

๑. สไลด PPT ๒. กระดำษฟลปชำรทพรอมปำกกำเคม

๑. กำรสงเกตพฤตกรรม ๒. กำรประเมนกำรถำยทอด ๓. กำรประเมนรำยวชำ

Page 81: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๗๙

แผนชวต คอกำรก ำหนดเปำหมำยของชวตในดำนตำง ๆ ซงเปนกระบวนกำรบรหำรจดกำรไวลวงหนำวำจะท ำอะไร ท ำอยำงไร ใชวสดอปกรณอะไรบำง

งบประมำณเทำไหร ซงเปนแนวทำงส ำหรบปฏบตใหส ำเรจตำมเปำหมำยหรอวตถประสงคทวำงไว มแนวทำงทแนนอนประกอบดวยหลกกำรและเหตผลทมประสทธภำพ ท ำใหบคคลเกดควำมมนใจทจะท ำใหกำรด ำเนนชวตเปนไปอยำงตอเนอง หำกไมไดมกำรวำงแผนชวตไวเหมอนกบชวตขำดเปำหมำยและอำจพบปญหำมำกมำย หรอบำงครงเรำก ำหนดเปำหมำยและแผนชวตไวเปนอยำงดแลวแตกไมสำมำรถไปถงเปำหมำยทวำงไวได มอปสรรคเกดขนจนได แตเรำกสำมำรถตรวจสอบไดอยำงรวดเรววำทเรำปฏบตนนมขนตอนไหนผดไปจำกแผนทก ำหนดไว และสำมำรถหำแนวทำงแกไขปญหำไดทน

ควรพจำรณำจำกชวงวยทเหมำะสม ดงน ๑. วยกอนท างาน (๐ – ๒๐ ป) ในวยนเปนวยทก ำลงอยในระหวำงกำรศกษำเลำเรยน ทมำของรำยไดสวนใหญจะเปนลกษณะกำรพงพำพอแมเพรำะยงไมมรำยไดเปนของตวเอง และในขณะเดยวกนคนในวยนสวนมำกจะยงไมมภำระหนสน โดยเปำหมำยในกำรใชจำยสวนใหญของคนในวยนกคอ เพอซอของใชสวนตว เทยวกบเพอน หรอ ชอปปง เปนตน ดงนนกำรวำงแผนทำงกำรเงนทส ำคญของคนในวยนกควรจะตองเนนกำรสรำงวนยกำรออมเพอ

อนำคตทมนคง เพรำะหำกคนวยนมวนยกำรออมทดแลว จะท ำใหในชวงอำย ตอ ๆ ไป สำมำรถวำงแผนทำงกำรเงนไดงำยและเปนไปตำมเปำหมำยทตงใจไว ในสวนกำรวำงแผนกำรลงทนของคนในชวงนกจะเนนเปนกำรฝำกเงนไวกบธนำคำรทงในรปแบบออมทรพย หรอฝำกประจ ำเพรำะยงไมมเงนลงทนมำกนก

๒. ชวงวยเรมท างาน (๒๑ - ๓๐ ป) ส ำหรบวยเรมท ำงำนนเปนวยเรมตนของกำรมภำระหนำท และมรำยไดเปนของตนเอง ซงแนนอนวำเมอเรมตนกำรท ำงำน กจะมเงนเดอนหรอรำยไดตำง ๆ เขำมำ ซงกอำจจะยงไมสงมำกนกแตกเปนจดเรมตนทดทจะสำมำรถเกบออมเพอน ำเงนไปลงทนตอได ทงนในสวนของคำใชจำย หรอภำระหนสนของคนในวยนอำจยงไม สงมำกนกเชนกน เพรำะเปนวยทเพ งเรมสรำงเนอสรำงตว

โดยเปำหมำยในกำรใชจำยสวนใหญของคนในวยนกคอกำรซอสนคำททนสมยตำมกระแส กำรทองเทยว เปดประสบกำรณ ซอของใชสวนตว หรอซอรถยนตทมมลคำไมแพงมำก ดงนน กำรวำงแผนกำรเงนของคนในวยนจะตองเนนกำรใหควำมส ำคญกบกลยทธกำรบรหำรเงน โดยจะตองมกำรบรหำรคำใชจำยและรำยไดใหเพยงพอ และสำมำรถมเงนเกบออมเพอน ำไปลงทนเพอสรำงมลคำเพมได ในสวนกำรวำงแผนกำรลงทนของคนในชวงวยน เนองจำกยงมระยะเวลำในกำรหำรำยไดเพมอกนำน ดงนนกำรวำงแผนกำรลงทนจงสำมำรถลงทนในควำมเสยงทคอนขำงสงได เพรำะหำกมควำมผดพลำดเกดขนจำกกำรลงทน กยงมระยะเวลำทจะสำมำรถหำเงนกลบมำเพอลงทนสรำงผลตอบแทนอกได แตอยำงไรกตำมในกำรลงทนแตละประเภทกควรจะตองมกำรศกษำและท ำควำมเขำใจใหดกอนนะครบ นอกจำกนในชวงอำยนควรมกำรเพมควำมร กำรลงทนเพม เพอประสทธภำพในกำรลงทนของตวเองอกดวย

Page 82: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๘๐

๓. วยเรมสรางครอบครว (๓๑ – ๔๐ ป) ส ำหรบคนทอยในชวงอำยนเปนวยทตองเพมพนควำมมงคงใหกบตนเองและเรมทจะสรำงครอบครว โดยมรำยไดและรำยจำยอยในระดบสงแลว หนำทกำรงำนของคนในวยนก ำลงกำวหนำ โดยเปำหมำยในกำรใชจำยสวนใหญของคนในวยนจะมงไปทกำรสรำงครอบครว และออมเงนไวเพออนำคต อกทงก ำลงมองหำสนทรพยทใหญขน อยำกไดรถยนตหรหรำขน ดงนนกำรวำงแผนกำรเงนของคนในวยนจะตองใหควำมส ำคญกบควำมเสยงทก ำลงเผชญ เชน ภำระหนสนกอนโต และทส ำคญคอปญหำเรองสขภำพและอบตเหต ดวย

เหตนกำรวำงแผนกำรเงนจงควรตองกระจำยควำมเสยง เพรำะมภำระทำงกำรเงนสงขน และควรเพมในสวนของแผนภำษ แผนกำรออมและกำรลงทนเพอวยเกษยณ

๔.วยการงานมนคง (๔๑ – ๕๕ ป) ในวยนเปนวยทหนำทกำรงำนและฐำนะทำงกำรเงนมควำมมนคงแลว และสวนใหญจะมรำยไดสง ในขณะทภำระทำงกำรเงนเรมลดลง ลกษณะสวนใหญของคนในวยนจะหนมำใสใจเรองสขภำพมำกขน โดยเปำหมำยในกำรใชจำยสวนใหญของคนในวยนจะเปนเรองของกำรวำงแผนกำรศกษำใหกบบตร ซงตองรกษำควำมมนคงทำงกำรเงนและยงจะตองระวงเรองกำรกอหน รวมถงปญหำสขภำพ

และอบตเหตอกดวย ทส ำคญคนในวยนจะตองใหควำมจรงจงกบกำรวำงแผนเกษยณเพรำะเหลอระยะเวลำในกำรหำรำยไดอกไมนำน ดงนนกำรวำงแผนกำรเงนส ำหรบคนในวยนนน จะเนนเรองกำรวำงแผนภำษและกำรวำงแผนเกษยณอยำงเปนระบบ ซงจะตองมกำรกระจำยกำรลงทน และเรมลดสดสวนในสนทรพยทมควำมเสยงสงลง

๕. วยเกษยณอาย (๕๕ ปขนไป) ส ำหรบคนทอยในชวงอำยนเปนวยของผทก ำลงจะกำวสสงคมผสงอำย ซงจะไมมรำยไดประจ ำ ในขณะทภำระทำงกำรเงนกลดลง คำใชจำยทเกดขนสวนใหญจะเปนเรองคำใชจำยประจ ำวนและคำรกษำสขภำพ โดยเปำหมำยทำงกำรเงนสวนใหญนน จะเปนเรองของกำรมองหำรำยรบเพอน ำมำใชจำยประจ ำวน กำรทองเทยวพกผอนและเกบออมไวใหลกหลำน และใหควำมส ำคญในกำร

วำงแผนเพอสงมอบทรพยสนไปใหลกหลำนดวย ดงนนส ำหรบรำยรบจำกกำรวำงแผนกำรเงนในวยน จะมำจำกเงนบ ำเหนจ -บ ำนำญ เงนออม และผลตอบแทนจำกกำรออมและกำรลงทนตงแตวยท ำงำนอย ดวยเหตน หำกตองกำรลงทนเพอเพมรำยได กำรวำงแผนทำงกำรเงนจงตองเนนผลตภณฑกำรเงนทมควำมเสยงต ำเพอรกษำเงนตน แตยงสำมำรถสรำงผลตอบแทนสม ำเสมอ

แผนชวตตามโครงการศนยจดการกองทนชมชน “บรหารจดการหน ส านกด แผนดบรหารหนได” จดท าขนโดยมวตถประสงค ดงน ๑. เพอใหครวเรอนเปำหมำยสำมำรถวเครำะหสำเหตของปญหำตำง ๆ ในกำรด ำเนนชวตและกำรมหนสนครวเรอน ๒. เพอสรำงควำมตระหนกและก ำหนดเปำหมำยเพอหำทำงออกปญหำ ๓. ครวเรอนเปำหมำยมแผนชวต

Page 83: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๘๑

๑. จ ำแนกครวเรอนเปำหมำยตำมศกยภำพ และชวงอำย

๒. ครวเรอนเปำหมำยประเมนตนเอง ล ำดบเหตกำรณส ำคญ ทมผลกระทบตอกำรด ำเนนชวต

วเครำะหสำเหตปญหำตำง ๆ รวมถงกำรเปนหนสนของครวเรอน และทกษะในกำรประกอบอำชพ ส ำหรบกำรวำง

แผนกำรเพมรำยได ลดรำยจำย กำรลดหน ปลดหน

๓. ครวเรอนก ำหนดเปำหมำย

๔. จดท ำแผนชวต

ใหครวเรอนเปำหมำยนกถงล ำดบเหตกำรณทส ำคญ ๆ ล ำดบเหตกำรณส ำคญตำง ๆทผำนมำซงมผลกระทบตอกำรเปลยนแปลงในชวต ทงกำรเปลยนแปลงไปในทำงทด และกำรเปลยนแปลงทท ำใหทกขกำยทกขใจ สำเหตของควำมสข สำเหตของควำมทกข และกำรทไดเรยนรจำกเหตกำรณนน

ป พ.ศ. เหตกำรณทเกดขนในชวต ผลกระทบทเกดขนในชวต

๑) อะไรทท ำใหเรำมควำมสขจำกเหตกำรณนน.............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ๒) อะไรทท ำใหเรำมควำมทกขจำกเหตกำรณนน .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ๓) เรำไดเรยนรอะไรจำกเหตกำรณนน .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

Page 84: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๘๒

กำรตงเปำหมำยกไมใชเรองกำรและกำรไปใหถงเปำหมำยกไมใชเรองงำย แตทงสองอยำงนนสำมำรถท ำไปพรอม ๆ กนได สงแรกคอกำรตดสนใจอยำงแนนอนวำคณตองกำรอะไรจรง ๆ ถำเปนเปำหมำยใหญตองแยกยอยเปนเปำหมำยขนำดเลกลง แบงยอยออก จำกนนตองก ำหนดขอบเขตของเวลำ ควรก ำหนดเปำหมำยออกเปนดำนกำรงำน ดำนกำรเงน ดำนกำรศกษำ ดำนสขภำพ ดำนสงคม

หลำยคนเคยตงเปำหมำยในชวตไวหลำยเรอง และหลำยครงแลวแตเปนหำทเกดขนคอ

ท ำใหหมดก ำลงใจ ไมอยำกท ำตำมเปำหมำยทก ำหนดไว เพรำะท ำเทำไหรกคงไมบรรลเปำหมำย

ไมตองท ำอะไรกไดตำมเปำหมำยอยแลว

หลำยเรอง ไมรจะท ำเรองอะไรกอน สดทำยไมท ำสกเรอง

ยงไมทนท ำอะไรกมเปำหมำยใหมมำอก เหมอนชวต มเปำหมำยเยอะแยะสดทำยกไมตำงอะไรกบคนทไมมเปำหมำย

ดงนนจงใชชวตแตละเดอนแตละวน ผำนเลยไปโดยไมท ำอะไร เพรำะมวมองแตเปำหมำยระยะยำวเพยงอยำงเดยว

ประเภทไดอยำงเสยอยำง หรออยำกไดแตไมกลำเสยง เทคนค กำรตงเปำหมำยทก ำหนดงำยและสำมำรถท ำได เพอเปนจดเรมตนสควำมส ำเรจในชวตไดอยำงมประสทธภำพ

เพอเปนจดเรมตนสความส าเรจในชวตไดอยางมประสทธภาพ

ก ำหนดเปำหมำยงำย ๆ ในชวตประจ ำวน

เลอกท ำทละเรองกอนเพอใหเกดควำมเคยชน

เลอกเปำหมำยทมโอกำสประสบควำมส ำเรจ

แตกเปำหมำยใหญออกมำเปนเปำหมำยยอย

เปลยนจำกเปำหมำย ทเปนผลลพธสดทำย

มำตงเปำหมำย ทกจกรรม

หำคนรอบขำง มำเปนพยำนและ

กองเชยร

Page 85: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๘๓

ชวตดำน เปำหมำยทตองกำร

(สำมำรถวดควำมส ำเรจได) ระยะเวลำ (ภำยในกป)

กำรงำน

- อำชพเสรมเพอเพมรำยได - มต ำแหนงงำนทสงขน

๑ ป ๓ ป

กำรเงน/ทรพยสน

- เงนออม ๕๐๐,๐๐๐บำท - ช ำระหนสน ๓๐,๐๐๐ บำท ใหหมดภำยใน ๓ ป - ซอทนำ - ท ำประกนชวต

๑๐ ป ๓ ป ๕ ป ๑๕ ป

สขภำพ

- ออกก ำลงกำย สปดำหละ ๓ วน - ทำนอำหำรสขภำพ - สวดมนต นงสมำธ

๑ ป ๑ ป ๑ ป

ครอบครว - สงลกเรยนถงปรญญำตร - พำครอบครวไปพกผอน

๑๐ ป ๑ ป

สงคม

- บรจำคสงของ - ท ำบญ - มสวนรวมกจกรรมในหมบำน

๑ ป ๑ ป ๑ ป

เมอเรำก ำหนดเปำหมำยไดแลวจะตองจดล ำดบควำมส ำคญ และใสรำยละเอยดวำเรำจะตองท ำอะไรบำง เชน ถำเรำตองกำรเลอกซอทนำเปนอนดบแรก ตองก ำหนดเวลำทตองท ำ ถงแมวำเรำจะรแลววำเรำจะตองท ำอะไรบำงเพอใหบรรลเปำหมำยแตจะไมสำมำรถลงมอท ำอะไรไดเลยถำเรำไมรวำจะตองท ำอะไรกอนหลงหรอตองท ำอะไรเมอไหร ดงนนใหเอำกจกรรมทงหมดมำจดท ำล ำดบควำมส ำคญ ประเมนควำมเปนไปไดและก ำหนดระยะเวลำวำจะด ำเนนกำรใหส ำเรจภำยในกป

ตวอยางท ๑ กจกรรม : ซอทดน (ทนำ) ปท ๑ ปท ๒ ปท ๓ ปท ๔ ปท ๕

๑. หำท ำเลซอทดน /ประมำณกำรรำคำ ๒. เกบเงนซอทดน ๓. ศกษำขอมลกำรซอทดน ๔. ด ำเนนกำรซอทดน ๕. ด ำเนนกำรซอทดน ๖. ฟนฟบ ำรงดน สรำงระบบน ำในกำรเกษตร

Page 86: แนวทางการด าเนินกิจกรรมตาม ...fund.cdd.go.th/wp-content/uploads/sites/107/2018/11/...๑ ด วยสถานการณ ป จจ

๘๔

กำรประเมนควำมเปนไปได เมอมองเหนแผนชวตในภำพรวมแลว ใหลองประเมนดวำมเรองไหนบำง ทเปนไปไดยำก เชน กำรทเรำจะเกบเงนออมเพออนำคต ๕๐๐,๐๐๐ บำท ช ำระหนสน ๓๐,๐๐๐ บำท ใหหมดภำยใน ๓ ป เกบเงนทดน และกำรท ำประกนชวตเรำตองค ำนวณวำแตละเดอนเรำตองเกบเงนทงหมดเทำไหร และจะท ำไดหรอไม หำกไมสำมำรถท ำไดใหปรบแตงกจกรรมใหเหมำะสมและมโอกำสเปนไปได

เปาหมาย สงทตองท า/แนวทางบรรลเปาหมาย ปท

๑ ๒ ๓ ดานการงาน - มอำชพเสรมภำยใน ๑ ป

ศกษำขอมลอำชพเสรมทสนใจ โดยค ำนงถงทกษะ และควำมชอบ

เตรยมวสดอปกรณ /ทดลองเพอทดสอบควำมเปนไปได

ลงมอท ำโดยเรมจำกเลก ๆ เพอเกบเกยวประสบกำรณ

ดานการเงน ช ำระหนสนให

หมดภำยใน ๓ ป

ส ำรวจหนสนภำยในครวเรอน

ศกษำขอมลของกำรกำรบรหำรจดกำรหนฯ

สมครเขำรวมโครงกำรฯ และท ำตำมขนตอนของศนยจดกำรกองทนชมชน

พฒนำรำยไดหลก และท ำอำชพเสรม

จดท ำบญชครวเรอน /แผนชวต

สขภาพ ออกก ำลงกำย สปดำหละ ๓ วน ครอบครว พำครอบครวไปพกผอน ปละ ๒ ครง

สงคม ใหควำมรวมมอกจกรรมสวนรวมในหมบำน/ชมชน

กำรเขยนแผนชวตดเหมอนจะยงยำก แตถำเรำใหเวลำและควำมส ำคญกบแผนชวตใหมำก นอกจำก จะชวยใหเวลำทอำจจะสญเสยไปในระหวำงเสนทำงของชวตแลว ยงจะชวยรบประกนควำมส ำเรจใหเรำไดอก ทำงหนงดวย แตถำใครคดวำกำรวำงแผนชวตเปนภำระและเปนเรองทยงยำกมำก กขอแนะน ำใหเรมเขยน แผนชวตแลวคอย ๆ เปนคอย ๆ ไปกได

******************************************