ววฒนาการ (evolution)

ววฒนาการ เปนการเปลยนแปลง

ลกษณะทางพนธกรรมในประชากรของ

สงมชวต ลกษณะทางพนธกรรมท

เปลยนแปลงไป นาไปสการ

เปลยนแปลงโครงสราง รปราง ลกษณะ

ของสงมชวต เมอมการสะสมปรมาณ

มากขน นาไปสการเกดสงมชวตชนด

ใหมหรอ species family

order phylum ใน

ทสด

แนวคดเกยวกบวฒนาการของสงมชวต

แนวคดเกยวกบวฒนาการของ Lamarck

Jean Baptiste de Lamarck

1. Law of use and disuse

2. Law of inheritance of acquired

characteristic

แนวคดสนบสนน กฎการใชและไมใชของ Jean Baptiste de Lamarck

Jean Baptiste de Lamarck

August Weismann

แนวคดเกยวกบวฒนาการของ Darwin

Charles Darwin

Natural selection

การเปลยนแปลงใดๆ ทเกดขนเนองจากกระบวนการววฒนาการ

ทสงผลใหสงมชวตสามารถปรบตวไดดในสงแวดลอมทตนเองอาศย

อย จะทาใหสงมชวตนนมโอกาสทจะมชวตอยรอดและถายทอด

ลกษณะทางพนธกรรมใหกบรนตอๆไปได

ถกเลอกโดยธรรมชาต

การคดเลอกตามธรรมชาต (Natural selection)

เปรยบเทยบแนวคดของ Lamark กบ Dawin

ความหลากหลายทางชวภาพ

Biodiversity

ความหลากหลายทางชวภาพ

หมายถง การมชนดพนธของสงมชวตหลากหลายชนดมาอยรวมกน ณ

สถานทหนงหรอระบบนเวศใดระบบนเวศหนง

ความหลากหลายทางชวภาพม 3 ระดบ

1. Genetic diversity หมายถง ลกษณะทางพนธกรรมทสงมชวตแตละ

ชวตไดรบการถายทอดมาจากรนพอแม และสงตอไปยงรนถดไป

2. Species diversity หมายถงจานวนชนด และจานวนหนวยสงมชวตท

เปนสมาชกของแตละชนดทมอยในแหลงทอยอาศยของประชากรนนๆ หรอหมายถง

ความหลากหลายของชนดสงมชวต (species) ทมอยในพนทหนงนนเอง

3. Ecological diversity หมายถง ความซบซอนของลกษณะพนทท

แตกตางกนในแตละภมภาคของโลก

Genetic Diversity

ความหลากหลายของยน (genes) ทงดานจานวนและการผสมผสานของยนทแตกตางกน ทสงผลใหสงมชวตแตละชนด

แตกตางกน หรอสงมชวตชนดเดยวกนแตกตางกน

สงมชวตชนดทมความใกลเคยงกนทางพนธกรรมมากจะมลกษณะท

คลายคลงกนมากกวาสงมชวตทมความหางไกลกนในทางพนธกรรม

ความแตกตางกนทางพนธกรรมสามารถพบไดระหวางพนอง

เชน พนองอาจมสผม สผว และสของนยนตาทแตกตางกน

พชแตละตนกมความแตกตาง

กนทางพนธกรรมถงแมวาจะ

ไดมาจากการผสมพนธ

ของตนพอแมเดยวกน

พชในระบบเกษตร ถกคดเลอกมาเพอลกษณะพเศษบางอยางทมนษย

ตองการ (Artificial selection) และทงพชทมลกษณะท

ไมตองการไป เมอเวลาผานไปทาใหฐานพนธกรรมของพชเกษตรแคบลง เมอ

เปรยบเทยบกบพชปาทไมถกเลอกเกบโดยมนษยแตถกเลอกโดยภาวะแวดลอมทาง

ธรรมชาต

สาเหตการเกดความหลากหลายทางพนธกรรม

• Natural selection• Migration• Mutation ในระดบ gene หรอในระดบ chromosome• Recombination• Biotechnology• Breeding• Artificial selection เชน ขาวหอมมะล 105 -> ฉายรงส ->

ขาวเหนยว กข6 กข15

Species diversity

โลกของเรามสงมชวตหลากหลายชนดกวา 1.5 ลานชนด เพอความสะดวกในการศกษาจงมการจดแบงออกเปนกลมๆ โดยในแตละกลมทม

การจดกลมยอยทเลกลงไปตามลาดบจนถงกลมยอยพนฐานทสดในระบบ

จาแนกสงมชวตเรยกวา สปชส ( species )

species คอ กลมสงมชวตทเปนประชากรเดยวกนผสมพนธกนแลวไดลกหลานสบทอดตอไป

Species diversity

Homo sapiens Poecilia wingei

ระบบนเวศแตละระบบเปนแหลงทอยอาศยของสงมชวตมากมาย หลายชนด โดยม

สภาวะทเหมาะสมกบสงมชวตแตละชนด โดยทระบบนเวศจะมความหลากหลายท

สามารถแยกออกได 4 ลกษณะ คอ

ระบบนเวศแหลงนาจด

ระบบนเวศในทะเล

ระบบนเวศปาชายเลน

ระบบนเวศปาไม

Ecological diversity

ระบบนเวศแหลงนาจด

ระบบนเวศในทะเล

ระบบนเวศปาชายเลน

ระบบนเวศปาไม

ผลของ Biodiversity

1. ผลทมตอมนษย ทาใหมนษยสามารถคดเลอกสายพนธพชและสตวมาใชประโยชนตามตองการได

2. ผลทมตอสตวและพช ทาใหสตวและพชอยรวมกนในธรรมชาตอยางสมดล เชน แบบองอาศย หรอ ภาวะปรสต

3. ผลทมตอสงแวดลอม ความหลากหลายทางชวภาพ ทาใหสงแวดลอมมความสมดลทงทางอากาศ ดน และนา

สาหตการสญเสยความ Biodiversity

1. การเปลยนแปลงรปแบบการผลตและบรโภค ททาการเกษตรแบบมงเนนการคา

มการใชสารเคมมากขนในการเกษตร เชน ยาฆาแมลงและยาปราบศตรพช เกด

สารพษตกคางในดนและแหลงนา กระทบตอสงมชวตขนาดเลกในดน และสตวนา

2. การเตบโตของประชากรและการกระจายตวของประชากร ทาใหเกดการรกลา

เขาไปในพนททมความหลากหลายทางชวภาพสง ซงกระทบตอความสมดลของ

ระบบนเวศ

3. การทาลายถนทอยอาศยตามธรรมชาตของสตวนานาพนธ เชน การทาลายปา การลาสตว

4. มการนาทรพยากรธรรมชาตไปใชประโยชนมากเกนไป

5. การตกตวงผลประโยชนจากชนดพนธของพชและสตวปา เพอผลประโยชนทางการคา โดยการคาขายสตวและพชปาแบบผดกฎหมาย

6. การนาเขาชนดพนธตางถน ซงมผลกระทบตอการทาลายสายพนธทองถน

7. การสรางมลพษตอสงแวดลอม เชน มลพษทางนา มลพษทางอากาศ และขยะ เปนตน

สาเหตการสญเสยความ Biodiversity

การจดหมวดหมของสงมชวต

การจาแนกสงมชวตตามลกษณะทางธรรมชาต

อาศยลกษณะทางธรรมชาต ลกษณะภายนอกหรอลกษณะตางๆ ทสงเกตเหนได

เชน ลกษณะทางกายวภาคศาสตร สรรวทยา การเจรญเตบโตของตวออน เปนตน

ปลา ซาลามานเดอร กระตาย มนษย

การจาแนกสงมชวตโดยอาศยลกษณะทางพนธกรรม อาศยลกษณะทางพนธกรรมและการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

การจาแนกสงมชวต

• ลกษณะภายนอกและโครงสรางภายในของรางกาย: ใชแบงสงมชวตออกเปนกลมใหญๆ

• แบบแผนของการเจรญเตบโต: ใชหลกงายๆ คอ สงมชวตใดทมลกษณะของตวออน

คลายคลงกนมาก ยอมมววฒนาการใกลกนมากดวย

• ซากดกดาบรรพ: สงมชวตใดทมความสมพนธใกลชดกน ยอมมซากดกดาบรรพ

คลายคลงกน และอาจทาใหทราบถงบรรพบรษของสงมชวตนนๆ ดวย

ลกษณะทใชในการจดจาแนกสงมชวต

• โครงสรางของเซลลและออรแกเนลล: เปนการศกษาในระดบเซลลและสวนประกอบ

ของเซลล

• สรรวทยาและการสงเคราะหสารเคม: สงมชวตแตละชนดจะมโครงสรางทางสรรวทยา

ตางกน ดงนนการสงเคราะหสารตางๆ ในรางกายยอมตางกนดวย

• ลกษณะทางพนธกรรม: เปนวธทมกระบวนการซบซอนและยงยาก

• ไดโคโตมสคย เปนเครองมอทใชจดจาแนกสงมชวตออกเปนกลมยอย โดยพจารณา

โครงสรางทแตกตางกนเปนคๆ ทละลกษณะ ซงทาใหการพจารณางายขน

• สงมชวตแตละกลมจะมไดโคโตมสคยทใชแยกกลมยอยของสงมชวตนนๆ

เกณฑในการจดจาแนกสงมชวต

1. ก. มขน..........................................ดขอ 2.

ข. ไมมขน..................................... ดขอ 3.

2. ก. ขนเปนเสน...................................................สตวเลยงลกดวยนม

ข. ขนเปนแผงแบบขนนก..................................สตวปก

3. ก. มครบค มชองเหงอก............................................สตวนาพวกปลา

ข. ไมมครบค.........................................................ดขอ 4.

4. ก. ผวหนงมเกลด.......................................................สตวเลอยคลาน

ข. ผวหนงไมมเกลด.....................................สตวสะเทนนาสะเทนบก

สปชส (Species)

จนส (Genus)

แฟมล (Family)

ออรเดอร (Order)

คลาส (Class)

ไฟลม (Phylum) หรอดวชน (Division)

อาณาจกร (Kingdom)

คาโรลส ลนเนยส นกธรรมชาตวทยาชาวสวเดน ไดรเรมการจดจาแนกสงมชวต

โดยการคดเลอกประเภททมความใกลเคยงกนไวดวยกน ซงจะเรมจากขอบเขตทกวาง

แลวคอยๆ แคบลง

ลาดบในการจดจาแนกสงมชวต

การจดหมวดหมของสงมชวต (Taxonomic category)

การจดจาแนกสงมชวตออกเปนหมวดหม มลาดบขนจากกลมใหญลงไปหากลมเลก

จนถงระดบสงมชวตแตละชนด แตละลาดบขนเรยกวา Taxonomic rank หรอ

Taxonomic unit

อาณาจกร (Kingdom)

หมวด (Division/Phylum)

ชน (Class)

อนดบ (Order)

วงศ (Family)

สกล (Genus)

ชนด (Species)

ชอสามญ • ชอทเรยกกนทวไป ตามลกษณะหรอรปรางของสงมชวตชนดนน ตวอยางเชน ดาวทะเล

วานหางจระเข ทากบก เปนตน

ชอวทยาศาสตร• ชอทกาหนดขนตามหลกสากลและเปนทยอมรบกนในกลมนกวทยาศาสตร ซง

คาโรลส ลนเนยส เปนผรเรมการใชชอวทยาศาสตร โดยกาหนดใหสงมชวตทกชนด

ประกอบดวยชอ 2 ชอ โดยชอหนา คอ ชอสกล และชอหลง คอ คาระบชนด

• การเรยกชอดงกลาวเรยกวา การตงชอแบบทวนาม

ชอของสงมชวต

มะมวงหมพานต ชอวทยาศาสตร:

Anacardium occidentale L.

ขาว ชอวทยาศาสตร: Oryza sativa L.

หลกเกณฑการตงชอแบบทวนาม

• อกษรตวแรกของชอสกลตองเปนภาษาองกฤษตวพมพใหญ ตวอกษรทเหลอเปน

ตวพมพเลกทงหมด

• การเขยนจะตองแตกตางจากอกษรตวอน โดยการเขยนตวเอน ตวหนา หรอขดเสนใต

อยางใดอยางหนง

โลมาปากขวด ชอวทยาศาสตร:

Tursiops truncatus (Montagu, 1821)

ลงแสม ชอวทยาศาสตร:

Macaca fascicularis (Raffles, 1821)

ไกฟาพญาลอ ชอวทยาศาสตร:

Lophura diardi (Bonaparte, 1856)

อารสโตเตล จดจาแนกสงมชวต ออกเปน 2 กลมใหญ

1. กล มพช ใชอายและความสงเปน

เกณฑ แบงออกเปน 3 กลม คอ ไมยนตน

ไมพม และไมลมลก

2. กลมสตว ใชสของเลอดเปนเกณฑ

แบงออกเปน 2 กลม คอ กลมทมเลอดสแดง

และกลมทไมมเลอดสแดง

แนวคดการจดจาแนกสงมชวต

เอรนสต แฮคเกล จดจาแนกสงมชวต เปน 3 อาณาจกร

1. อาณาจกรพช คอ พวกทสามารถสราง

อาหารเองได และเคลอนทดวยตวเองไมได

2. อาณาจกรสตว คอ พวกทไมสามารถ

สรางอาหารเองได และเคลอนทดวยตวเองได

3. อาณาจกรโพรทสตา คอ พวกทกากง

ระหวางพชและสตว มโครงสรางไมซบซอนนก

เชน ยกลนา พารามเซยม เปนตน

เฮอรเบรต โคปแลนด จดจาแนกสงมชวต เปน 4 อาณาจกร1. อาณาจกรมอเนอรา คอ สงมชวตทม

เซลลแบบโพรแครโอต (ไมมเยอหมนวเคลยส) ไดแก แบคทเรย และสาหรายสเขยวแกมนาเงน

2. อาณาจกรโพรทสตา คอ สงมชวตทมเซลลแบบยแครโอต (มเยอหมนวเคลยส) แตเซลลยงไมรวมกลมกนเปนเนอเยอและอวยวะ ไดแก โพรโตซว รา สาหราย และราเมอก

3. อาณาจกรพช คอ สงมชวตทมเซลลแบบยแครโอต ซงมเซลลหลายเซลลทางานรวมกนเปนระบบเกดเปนเนอเยอและอวยวะ และสามารถสงเคราะหดวยแสงได

4. อาณาจกรสตว คอ สงมชวตทมเซลลแบบยแครโอต ไมสามารถสงเคราะหดวยแสงได จงตองไดรบอาหารจากสงมชวตอน

รอเบรต วตเทเกอร จดจาแนกสงมชวต เปน 5 อาณาจกร ซง

เปนทนยมในปจจบน

1. อาณาจกรมอเนอรา คลายกบแนวคด

ของโคปแลนด

2. อาณาจกรโพรทสตา คอ กลมสงมชวต

ทมลกษณะแตกตางกนมาก และมลกษณะกากง

ระหวาพชและสตว

3. อาณาจกรฟงไจ คอ กลมสงมชวตท

ไมสามารถสรางอาหารเองได ไดรบอาหารจาก

การดดซมจากภายนอก โดยการปลอยเอนไซม

ไปยอยอาหารภายนอกเซลล4. อาณาจกรพช คอ กลมสงมชวตทมลกษณะคลายกบแนวคดของโคปแลนด

5. อาณาจกรสตว คอ กลมสงมชวตทมลกษณะคลายกบแนวคดของโคปแลนด

สงมชวตในอาณาจกรนมโครงสรางงาย ๆ ไมซบซอน อาจมเซลลเดยว

หรอประกอบดวย หลายเซลลกไดแตยงไมรวมเปนเนอเยอ เซลลไมมเยอหม

นวเคลยส (Prokaryote cell) สารพนธกรรมไดแกกรดนวคลอคประกอบดวย DNA

และ RNA กระจายอยในไซโทพลาซม ภายในเซลลมไรโบโซมขนาดเลก ไมม

ระยะเอมบรโอ บางชนดสามารถสงเคราะหดวยแสงได แตคลอโรฟลลไมไดอยใน

คลอโรพลาสต

อาณาจกรของสงมชวต

อาณาจกรโมเนอรา (Kingdom Monera)

สงมชวตในอาณาจกรโปรตสตา เรยกรวม ๆ วา กลมโปรตสต

ลกษณะของสงมชวตในอาณาจกรโปรตสตา คอ

•เปนเซลลแบบ Eukaryotic Cell

* สวนใหญประกอบดวยเซลลเพยงเซลลเดยว หรอมหลายเซลล ไมมการ

จดตวเปนเนอเยอ

* มลกษณะของทงพช และสตว คอ

มคลอโรฟลลเชนเดยวกบพช และมโครงสราง

ทใชในการเคลอนท เชนเดยวกบสตว

อาณาจกรโพรทสตา (Kingdom Protista)

หมายถงสงมชวตพวกเหดรา ตวอยางเชน ราขนมปง ยสต ราเขยว ราดา เหต

ตาง ๆ มบทบาทสาคญในระบบนเวศโดยทาหนาทเปนผยอยสลายอนทรยสาร ทาใหม

การหมนเวยนในระบบนเวศ

ลกษณะสาคญของสงมชวตในอาณาจกฟงไจ

* เซลลเดยว เชน ยสต แตสวนใหญเปนพวกหลายเซลล

* พวกหลายเซลล ประกอบดวยกลมเซลล

ทมลกษณะเสนใย เสนใยแตละเสนเรยกวา

ไฮฟา(Hypha) ไฮพามกรวมกนเปนกระจก

เรยกวาไมซเลยม(mycelium) ไฮฟามไรซอยด

ชวยยดเหดราใหตดแนนกบท และบางสวนของ

ไฮฟาทาหนาทสรางสปอร

อาณาจกรฟงไจ (Kingdom Fungi)

พชเปนสงมชวตหลายเซลล เซลลเปนชนดยแครโอต มสารสเพอการ

สงเคราะหดวยแสงเรยกวาคลอโรฟลล ซงมหลายชนด มผนงเซลลเปนสาร

เซลลโลส สบพนธทงแบบอาศยเพศและไมอาศยเพศ มวฏจกรชวตแบบ

สลบ (alternation of generation) การจาแนกเปนไฟลมหรอดวชนใชลกษณะ

วฏจกรชวตแบบสลบทมระยะแกมโทไฟต (gemetophyte) และสปอโรไฟต

(sporophyte) การมทอลาเลยงอาหารและนา มรากและใบ และมดอก (fower)

หรอไมมดอก

อาณาจกรพช (Kingdom Plantae)

สงมชวตหลายเซลล ประกอบดวยเซลลชนดยแครโอต การจาแนกเปน

ไฟลมตางๆใชลกษณะสาคญคอ จานวนชนของเนอเยอ ชองภายในตว ปลองขา

ลาตว ชนดของทอทางเดนอาหาร สมมาตร (symmetry) ของลาตว และชนดของ

ระบบไหลเวยน

อาณาจกรสตว (Kingdom Animalia)