ชิลีเล่มที่ 1 บทที่ 1thaifta.com/trade/study/cl1_chap1.pdf · @ % h...

เลมท� 1 ภาพรวมเศรษฐกจและการคาของประเทศชล

1

บทท� 1

ภาพรวมทางเศรษฐ กจและสภาพแวดลอมทางธรกจของประเทศ

1.1 รายงานขอมลท�วไปทางการปกครอง และทางภมศาสตร

1.1.1 ภาพรวมทางเศรษฐกจ

ประเทศชลมขนาดเศรษฐกจคอนขางเลกแตมเสถยรภาพ มกถกกลาวอางถงในฐานะเปน

ตวอยางหน�งของประเทศท�ประสบผลสาเรจในการใชกลไกตลาดเปนตวจกรสาคญในการดาเนนนโยบาย

ทางเศรษฐกจแบบเสร โดยรฐบาลมนโยบายท�ชดเจนในการปฏรปใหชลเปนเขตการคาและการลงทนเสร

อยางตอเน�องมาไมต�ากวา 15 ปนบต�งแตสมยรฐบาล Pinochet

ในชวง 5 ปท�ผานมา (2543-2547) เศรษฐกจของชลเตบโตดวยรายไดจากการสงออก ซ�งม

อตราการขยายตวเฉล�ยรอยละ 13.8 ตอป ในขณะท�การบรโภคท�งภาครฐและเอกชนรวมกนมอตราการ

ขยายตวเพยงรอยละ 2.32 ในดานการลงทน ชลไดช�อวาเปนประเทศหน�งท�ประสบความสาเรจอยางมากใน

การดงดดเงนลงทนตางประเทศเขาไ ปในชล จานวนเงนลงทนตางประเทศในชลมมลคารวมในป พ.ศ.

2547 สงถงรอยละ 60.5 ของ GDP ซ�งจดวาเปนประเทศท�มสดสวน FDI ตอ GDP สงกวาประเทศกาลง

พฒนาโดยเฉล�ย

ในป 2547 ชลมอตราการเตบโตทางเศรษฐกจรอยละ 6.1 และมอตราเงนเฟออยท�ระดบ

รอยละ 2.9 ซ�งอยในระดบเปาหมายท�ธนาคารกลางต�งไวคอรอยละ 2-4 ชลมอตราการวางงานคอนขางสง

คอสงถงรอยละ 8.8 ในป 2547 แตกคาดวาจะลดลงเหลอรอยละ 7.9 ในป 2548

นโยบายการเปดเสรท�งเศรษฐกจไดมสวนชวยใหประเทศชลมดลการค าท�เกนดลอยาง

ตอเน�อง แตมกมดลบรการท�ขาดดล สงผลใหชลขาดดลบญชเดนสะพด ในบางป ถงแมวาชลจะมหน�จาก

ตางประเทศจานวน 43,764 ลานเหรยญสหรฐฯในป 2547 หรอประมาณรอยละ 46 ของ GDP แตกไมม

ปญหาตอเสถยรภาพทางเศรษฐกจ เพราะชลมฐานเงนทนสารองระหวางประเทศ เม�อป 2547 จานวน

16,016 เหรยญสหรฐฯ และเปนประเทศท�เกนดลท�งดลการคาและดลบญชเดนสะพดเปนสวนใหญ (ภาพท�

1.1.1 และ ตารางท�1.1.1) นอกจากน�นหน�ตางประเทศสวนใหญของชล รอยละ 82.3 เม�อป 2547 เปนหน�

ระยะปานกลางถงยาว โดยหน�ระยะส�นท�งหมดเปนหน�ของภาคเอกชน


2

-3,000

0

3,000

6,000

9,000

ลานเหรยญสหรฐฯ

ภาพท � 1.1.1 ดลการคาและดลบญชเดนสพดของประเทศชล

ดลบญชเดนสะพด -1,564 -2,492 1,690 1,400 999 1,685 2,905 8,438

ดลการคา -1,428 -2,040 2,427 2,119 1844 2,386 3,522 9,019

2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547

ท�มา: Statistical Yearbook, 2003, Economic Commission for Latin America and the Caribbean

ตารางท� 1.1.1: ขอมลพ�นฐานทางเศรษฐกจของชล

รายการ 2543 2544 2545 25461 25471

GDP ราคาปจจบน (ลานเหรยญสหรฐฯ) 75,516 66,450 67,912 70,153 97,000

GDP ราคาปจจบน(ลานบาท) 3,032,723 2,955,497 2,920,216 2,913,454 3,906,190

อตราการขยายของ GDPณ ราคาป 25392 4.5 3.4 2.2 3.7 6.1

อตราแลกเปล�ยน (บาท/us$ bid)3 40.2 44.5 43.0 41.5 40.3

ประชากร (ลานคน)4 15 15.2 15.4 15.1 15.98

GDPตอคน (บาท) 202,181 194,440 189,624 192,944 244,442

อตราเงนเฟอ (รอยละ) 3.3 3.8 3.6 2.5 2.9

อตราการวางงาน (รอยละ) 9.8 9.2 9 8.5 8.8

มลคาการสงออก (ลานเหรยญสหรฐฯ) 19,210 18,272 18,177 21,046 30,901

มลคาการนาเขา (ลานเหรยญสหรฐฯ) 17,091 16,428 15,921 18,031 22,339

ดลการคา (ลานเหรยญสหรฐฯ) 2,119 1,844 2,386 3,522 9,019

เงนทนสารองระหวางประเทศ(ลานเหรยญ

สหรฐฯ) 14,946.00 15,110.00 14,400 15,351 16,020

อตราดอกเบ�ยเงนฝากตอป (รอยละ) 8.6 9.2 6.2 3.8 8.5

อตราดอกเบ�ยเงนกตอป (รอยละ) 12.6 14.8 11.9 7.8 13.5

ท�มา: Central Bank of Chile และ The World Fact bock 2 June, 2005

หมายเหต : 1. ตวเลขป 2546-2547 เปนประมาณการเบ�องตน

2. ใช local currency ของชล ณ ราคา 2539 ในการคานวณ

3. ตวเลขจากธนาคารแหงประเทศไทย

4. ตวเลขป 2545 เปนตวเลขจากสามะโนประชากร ตวเลขกอนป 2545 เปนตวเลขประมาณการ

ภาพท� 1.1.1 ดลการคาและดลบญชเดนสะพดของประเทศชล


3

ชลมประชากรประมาณ 16 ลานคนในป 2547 เทยบเทา 1 ใน 4 ของไทย แตมผลตภณฑ

มวลรวมในประเทศ (GDP) นอยกวาไทยประมาณ 1 เทาตว สงผลใหชลมรายได (GDP) ตอหวในป 2547

เทากบ US$ 6,070 (244,442 บาท) ซ�งเปนจานวนท�สงเกอบ 4 เทาตวของไทย แตการกระจายรายไดยงม

ความไมเทาเทยมกน และจากการศกษาลาสดในป 2548 พบวารอยละ 80 ของประชากรมหน�ท�เกดจาก

การบรโภค ซ�งไมเปนผลดตอเสถยรภาพทางเศรษฐกจในระยะยาว

1.1.2 ลกษณะท�วไปทางการปกครองและทางภมศาสตร

สถานท�ต�งและภมประเทศ

ชลต�งอยรมฝ�งตะวนตกเฉยงใตของทวปอเมรกาใตระหวางเทอกเขาแอดกบมหาสมทร

แปซฟค ทศเหนอตดประเทศเปร ทศใตตดข�วโลกใต ดานทศตะวนออกตดประเทศโบลเวยและอารเจนตนา

และดานทศตะวนตกตดมหาสมทรแปซฟค เปนประเทศท�มลกษณะภมประเทศหลากหลาย โดยมท�งทะเล

ทรายท�แหงแลงท�สดแหงหน�งของโลกไปจนถงมพ�นท�หบเขาท�อดมสมบรณ

ภมประเทศมลกษณะเปนแผนดนแคบๆทอดเปนระยะทางยาวกวา 4,300 กโลเมตร โดย

ทางดานกวางของประเทศไมมสวนใดของประเทศท�มพ�นท�กวางเกน 240 กโลเมตร ดานทศตะวนออกม

เทอกเขาแอนดสทอดยาวจากเหนอจรดใต ระหวางกลางของเทอกเขากบมหาสมทรประกอบดวยท�ราบลม

แคบๆ ข�นไปทางเหนอพ�นท�จะคอยๆสงข�นและแหงแลงมากข�นเร�อยๆจนไปจรดทะเลทรายอะตาคามา ซ�ง

เปนพ�นท�ท�แหงแลงท�สดแหงหน�งของโลก พ�นท�ภาคกลางเปนหบเขายาวท�อดมสมบรณ มแมน�ากวางเปน

แนวยาวประมาณ 500 กโลเมตร ประกอบดวยไรองนและฟารมขนาดใหญอยในตอนเหนอ สวนตอนใต

ประกอบดวยปาดกดาบรร พและทะเลสาป มลกษณะเปนหมเกาะหลายแหง

ชลมหมเกาะท�นาสนใจอยในบรเวณมหาสมทรแปซฟค 2 แหง คอ หมเกาะฮอนแฟรนน

เดซ และเกาะอสเตอร ท�งสองเกาะถกจดใหเปนปาสงวนแหงชาต หมเกาะฮอนแฟรนนเดซต�งอยหางจาก

ชายฝ�งชลประมาณ 670 กโลเมตร ในขณะท�เกาะอสเตอรอยหางไป 3,700 กโลเมตรจากฝ�ง

ภมอากาศ

ดวยสภาพภมประเทศท�ทอดยาวด�งจากเหนอลงใต ชลจงมภมอากาศเกอบทกแบบ ยกเวน

อากาศรอนช�นแบบประเทศแถบเสนศนยสตร ภมอากาศโดยท�วไปไมหนาวจด ความช�นโดยเฉล�ยรอยละ 50

มฤดกาล 4 ฤด ฤดรอนอยระหวางปลายธนวาคม-มนาคม มอณหภมโดยเฉล�ย 13-29 องศาเซลเซยส ฤด

ใบไมรวงอยระหวางปลายมนาคม-มถนายน มอณหภมโดยเฉล�ย 8-23 องศาเซลเซยส ฤดหนาวอยระหวาง

ปลายมถนายน-กนยายน มอณหภมโดยเฉล�ย 4-16 องศาเซลเซยส และฤดใบไมผลระหวางปลายกนยายน-

ธนวาคม อณหภมโดยเฉล�ยคอ 8-22 องศาเซลเซยส


4

1.1.3 การปกครอง

ระบบการปกครอง

ชลมการปกครองระบอบสาธารณรฐประชาธปไตย ปจจบนอยภายใตรฐธรรมนญ ฉบบป

พ.ศ. 2525 (ค.ศ. 1982) มประธานาธบดมาจากการเลอกต�งเปนท�งประมขแหงรฐและหวหนารฐบาล ม

วาระการดารงตาแหนง 4 ป รฐสภา (Congress) ประกอบดวย 2 สภาคอ (1) สภาผแทนราษฎร (Chamber

of Deputies) มสมาชก ซ�งไดจากเลอกต�งท�วไป 120 คน มวาระการดารงตาแหนง 4 ป และ (2) วฒสภา

(Senate) มจานวน 48 คนซ�งมาจากการเลอกต�งเชนกน ระบบศาลแยกเปนอสระ และมองคกรอสระตางๆ

อกหลายหนวยงานท�ทาหนาท�คอยควบคมตรวจสอบรฐบาล เชน สานกงานอยการสงสดของสาธารณรฐ

ศาลรฐธรรมนญ และคณะกรรมการปองกนแหงรฐ กฎหมายท�ใชมพ�นฐานมาจากสเปน ฝร�งเศส และ

ออสเตรย

เขตการปกครอง

เขตการปกครองแบงออกเปน 13 ภาค (Regions) ดงแสดงในตาราง 1.2.1 ปกครองโดย

ผวาการภมภาค (Intendente) ซ�งแตงต�งโดยประธานาธบด แตละภาคประกอบดวยจงหวดตาง ๆ รวม

ท�งส�น 50 จงหวด ปกครองโดยผวาราชการจงหวด (Governor) ซ�งแตงต�งโดยประธานาธบดเชนกน

นอกจากน�น แตละจงหวดยงแบงออกเปนอาเภอ (Municipality) ซ�งมท�งส�น 341 อาเภอ ปกครองโดย

นายกเทศมนตร (Alcalde) ซ�งมาจากการเลอกต�งทก ๆ 4 ป

ระบบศาล

ระบบศาลของชลประกอบดวยศาลช�นตน ศาลอทธรณ และศาลฎกา ท�งน� ผพพากษาศาล

ฎกาไดรบการแตงต�งโดยประธานาธบด และอยในตาแหนงตลอดชพ

คณะรฐบาล

ประธานาธบดลาสดเปนหญงช�อ Michelli Bachelet Jeria ไดรบแตงต�งเม�อ 11 มนาคม

2549 เปนรฐบาลเสยงขางมากดวยคะแนนรอยละ 53.5 ในขณะท�คแขงคอ Sebastian Pinera Echeniqve

ไดคะแนนเลอกต�งรอยละ 46.5

การทหาร

ชลมทหารท�งส�นประมาณ 93,000 คน และมกองกาลงตารวจ (Carabineros) 35,000 คน


5

1.1.4 ประวตศาสตรและวฒนธรรม

ประเทศชลเคยอยภายใตการปกครองของสเปน และไดรบเอกราชจากสเปนในวนท� 18

กนยายน 1810 (พ.ศ. 2353) ซ�งถอวาเปนวนชาตของชลตราบจนทกวนน� เมองหลวงอยท�กรงซานตอาโก

(Santiago) ต�งข�นโดยกปตนเรอชาวสเปนช�อ เปโดร เด วาลดเวย (Pedro de Valdivia) เม�อวนท� 12

กมภาพนธ 1541 (พ.ศ. 2084)

ถงแมวาชลจะไดรบเอกราชจากสเปนและมระบบการปกครองแบบประชาธปไตย แตกม

การตอสแยงชงอานาจทางการเมองมา โดยตลอด และไดสงบลงเม�อพลเอกออกสโต ปโนเชท อกาเต

(General Augusto Pinochet Ugarte) โดยความชวยเหลอของซไอเอ สหรฐอเมรกา สามารถยดอานาจการ

ปกครองจากรฐบาลมารกซสตภายใตการนาของ ดร. ซลวาดอร อลเลนเด เม�อ ปค.ศ. 1973 (พ.ศ. 2516)

และปกครองประเทศชลตอเน�องมานานถง 15 ป ในป ค.ศ. 1990 (พ.ศ. 2533) ปโนเชทแพการเลอกต �ง

และนายแพทรกซโอ อายลวน อาโซการ (Patricio Aylwin Azocar) ผชนะเลอกต�งไดเปนประธานาธบด

คนตอมา บรรยากาศทางการเมองต�งแตน�นมาอยในภาวะม�นคงข�นอยางตอเน�อง

ประชากรของชล ประกอบดวยชาว Mestizos เปนสวนใหญ คนเหลาน�สบทอดมาจากการ

แตงงานระหวางชาวสเปนกบคนพ�นเมองของชล ชาวพ�นเมองท�ยงหลงเหลออยในปจจบนประกอบดวย

Aymara ซ�งอยทางตอนเหนอ และชาวมาปเซ ซ�งยงคงอาศยตรงบรเวณท�มปาไมทบแถบทะเลสาบ

นอกจากน�นยงมผอพยพจากแทบทกประเทศของยโรปเขามาอาศยอย ท�สาคญไดแก ประเทศเยอรมน

องกฤษ อตาล และยโกสลาเวย ดวยเหตท�ชาว Mestizos เปนชนกลมใหญของประเทศ จงมปญหาเช�อ

ชาตนอยกวาปญหาชนช�น ซ�งยงเปนปญหาท�ทาใหเกดความตงเครยดไมนอย คนสวนใหญของประชาชน

ชลอาศยอยในหบเขาภาคกลาง ใชภาษาสเปนเปนภาษาราชการ

ในดานศาสนาน�น รอยละ 76.7 นบถอศาสนาครสตนกายโรมนคาธอลก รอยละ 13.25 นบ

ถอนกายโปรเตสแตนต รอยละ 4.3 เปนผนบถอศาสนาอ�น และรอยละ 5.8 ไมนบถอศาสนาใด ๆ

1.1.5 การพฒนาทางสงคม

ในดานการศกษา

National Census ของชลเม�อป 2535 และ 2545 มรายงานวาอตราการรหนงสอของ

ประชากรชลไดเพ�มข�นรอยละ 1.2 จากรอยละ 94.6 ในป พ.ศ. 2535 เปนรอยละ 95.8 ในป พ.ศ. 2545

ประชาชนสวนใหญรอยละ 90.0 มการศกษาถงระดบมธยมศกษา และรอยละ 31.4 มการศกษาระดบอาชวะ

และมหาวทยาลย จานวนนกวชาการ นกวทยาศาสตร และชางเทคนค ไดเพ�มข�นถงรอยละ 124.6 ในชวง

พ.ศ. 2535 – 2545 (ตาราง 1.2.1)


6

รฐบาลชลมนโยบายสงเสรมใหชาวชลมความรภาษาองกฤษอยางท �วถง โดยในป 2546

รฐบาลชลมโครงการ “English Open Doors” ซ�งเปนโครงการท�กาหนดใหนกเรยนทกคนท�ตองการจบ

การศกษาระดบมธยมตองผานการทดสอบภาษาองกฤษท�เรยกวา Preliminary English Test (PET) โดย

ขอสอบท�ใชในการทดสอบเปนขอสอบท�ออกโดยคณาจารยจากมหาวทยาลยบรดจ ประเทศองกฤษ

นอกจากน�นยงมโครงการลดชองวางของสงคม โดยสงเสรมการเรยนรและการใชส�อ

อเลกทรอนกสผานแผนปฏบตการช�อ “Chile Digital”

ในดานสขอนามย

รฐบาลมโครงการรกษาพยาบาลฟรแกประชาชนท�วไป คณภาพดานการรกษาพยาบาล

ของชลดข�นในชวงท�ผานมา โดยพบวาอตราการตายของเดกทารกเกดใหมไดลดลงมากจากรอยละ16.4 ใน

2533 เหลอเพยงรอยละ 7.8 ในป 2545 ซ�งจดวาเปนอตราท�ต�าเปนท� 4 ในทวปอเมรการองจากคานาดา ควบา

และสหรฐอเมรกา ท�งๆท�คาใชจายในการรกษาพยาบาลตอคนของชลมสดสวนเพยง 1 ใน 4 ของคนอเมรกน

1.1.6 ขอมลพ�นฐานอ�น ๆ

เมองหลวง กรงซานตอาโก (Santiago) เปนเมองหลวงต�งอยทางตอนเหนอของประเทศ

เปนศนยกลางธรกจการคา การเงนและการธนาคารท�สาคญท�สดของประเทศ

ตลอดจนเปนท�ต�งท�ทาการรฐบาลและหนวยงานเอกชนท�สาคญ มประชากร

6.1 ลานคน

เมองสาคญ เมองวาลปาไรโซ (Valparaiso) เปนเมองทาท�ใหญท�สด และเปนเมองตาก

อากาศชายทะเล อยหางจากกรงซานตอาโกไปทางทศตะวนตกประมาณ 120

กโลเมตร มประชากร 1.6 ลานคน

เมองคอนเซฟซออน (Concepcion) เปนเมองอตสาหกรรมท�ใหญท�สด อยทาง

ตอนใตของประเทศ หางจากกรงซานตอาโกประมาณ 520 กโลเมตร ม

ประชากร 1.9 ลานคน

เมองอกเก (Iquique) เปนท�ต�งเขตการคาเสรท�สาคญ (ZOFRI Free Trade

Zone) อยทางภาคเหนอเกอบจะเหนอสดของประเทศ ซ�งอยหางจากกรงซานต

อาโก 1,850 กโลเมตร มประชากรประมาณ 400,000 คน


7

วนหยดราชการ วนหยดราชการท�กาหนดไวแนนอน

วนท� 1 มกราคม เปนวนปใหม

วนท� 1 พฤษภาคม เปนวนแรงงาน

วนท� 21 พฤษภาคม เปนวน Navy Day

วนท� 18 กนยายน เปนวนชาต (Independence Day)

วนท� 19 กนยายน เปนวน Army Day

วนท� 12 ตลาคม เปนวน Columbus Day

วนท� 1 พฤศจกายน เปนวน All Saints’ Day

วนท� 8 ธนวาคม เปนวน Annunciation

วนท� 25 ธนวาคม เปนวนครสตมาส

วนหยดท�ไมกาหนดวนไวแนนอนโดยผนแปรไปในแตละป ไดแก

Good Friday, Easter Monday, Corpus Christi, St Peter and St. Paul, Assumption

of Virgin Mary โดยสวนใหญชวงท�มวนหยดหลกคอในชวงมกราคมถงตนมนาคม

วน/เวลาทาการ หนวยราชการ 09.00-13.00 น. และ 14.00-17.30 น. หยดวนเสาร-อาทตย

ธนาคาร 09.00-14.00 น. หยดวนเสาร-อาทตย

ไปรษณย 08.30-18.00 น. วนเสาร 08.30-14.00 น. หยดวนเสาร-อาทตย

บรษทเอกชน 09.00-13.00 น. และ 14.30-18.30 น. หยดวนเสาร-อาทตย

รานคาปลก 09.00-20.00 น. วนเสาร 09.00-14.00 น. หยดวนอาทตย

ศนยการคา 11.00-21.00 น.

ซปเปอรมารเกต 08.00-22.00 น.เปดตลอดสปดาห

ภาษมลคาเพ�ม รอยละ 19 เทากนท�วประเทศ

ระบบไฟ 220 วตต โดยใชหวปล�กแบบยโรป

น�าด�ม สามารถด�มจากกอกได

สกลเงน เปโซ

ภาษาราชการ สเปน


8

1.2 ประชากรและแรงงาน

1.2.1 ลกษณะประชากร

ประเทศชลมพลเมองประมาณ 15.1 ลานคน ในป 2545 มความหนาแนนของประชากร

20.1 คนตอตารางกโลเมตร อตราการเกดของประชากรเฉล�ย รอยละ 1.2 ตอป ประชากรมอายเฉล�ย 76.7

ป สดสวนประชากรชายตอหญง คอ 49.3 ตอ 50.7 (ตารางท� 1.2.1) มากกวารอยละ 60 ของประชากรท�ง

ประเทศอยในวยทางานคอ มอาย 15-65 ป กลมอายระหวาง 0–14 ป มสดสวนเพยงรอยละ 28.5 และ

กลมคนสงอาย (มากกวา 65) มสดสวนต�าสด คอ รอยละ 7.2 (ภาพท� 1.2.1)

ประเทศชลแบงตามภมศาสตรออกเปน 13 ภาค ตารางท� 1.2.2 ไดแสดงใหเหนถง

จานวนประชากรในแตละภาคของประเทศ โดยประชากรสวนใหญประมาณรอยละ 40.1 ของประชากร

ท�งประเทศอาศยอยในภาคท� 13 คอ Greater Santiago ซ�งเปนท�ต�งของเมองหลวง และเปนศนยกลางท�ง

ดานเศรษฐกจ และการเมองของประเทศชล ประชากรท�อาศยอยในเมองมสดสวนรอยละ 86.6 ของ

ประชากรท�งหมดของชล และคาดวาในป 2548 จะเพ�มเปนรอยละ 86.9 (ตารางท� 1.2.1)

ท�มา: National Statistics Bureau, Chile (www.ine.cl)

โครงสรางประชากรของประเทศชล

0-14 29%

15-34 31%

35-49 21%

50-64 12%

65 and over7%

ภาพท� 1.2 1 โครงสรางประชากรของประเทศชล (2545)


9

ตารางท� 1.2.1 ขอมลท�วไปเก�ยวกบประชากรและแรงงานของประเทศชล (2545)

Population 15.1 million

Female population 50.7%

Male population 49.3%

Population growth rate 1.2%

Population density 20.1 inhabitants/km2

Urban population 86.6%

Rural population 13.4%

Workforce 6.1 million

Literacy 95.8%

Educational coverage

Pre-school 32.4%

Primary 98.6%

Secondary 90.0%

Higher 31.4%

Average labor-force schooling 10.5 years

Life expectancy 76.7 years

Infant mortality rate 7.8/1,000

Income per capita (nominal) US$ 4,557

Income per capita (at PPP) US$ 9,992

Income distribution (Gini coefficient) 57.1

ท�มา : National Census 2002 (www.censo2002.cl): National Statistics Bureau, INE (www.ine.cl), March 2004;

Ministry of Education (www.mineduc.cl), 2002; World Health Organization (www.who.int), 2002;

International Monetary Fund (www.imf.org), 2003; United Nations Development Program, 2004;

หมายเหต: Gini coefficient is on a scale of 0100, where zero represents perfect equality (www.undp.org).


10

ตารางท� 1.2.2 ประชากรของชลจาแนกตามภาค (Region), 2545

Region Number of Inhabitants %

I Tarapaca 428,594 2.84

II Antofagasta 493,984 3.27

III Atacama 254,336 1.68

IV Coquimbo 603,210 3.99

V Valparaiso 1,539,852 10.19

VI O'Higging 780,627 5.16

VII EI Maule 908,097 6.01

VIII EI Bio Bio 1,861,562 12.31

IX La Araucania 869,535 5.75

X Los Lagos 1,073,135 7.10

XI Aysen 91,492 0.61

XII Magallanes and Chilean Antarctic territory 150,826 1.00

Greater Santiago 6,061,185 40.10

TOTAL 15,116,435 100.00

ท�มา : National Statistics Bureau, INE (www.ine.cl)

1.2.2 การแบงประชากรตามภาคการผลต

ชลมประชากรท�อยในวยทางาน 6.1 ลานคน ประชากรมากกวารอยละ 60 ทางานใน

ภาคบรการซ�งประกอบดวย การคา การขนสง การส�อสาร บรการดานสงคมและการเงน รองลงมาไดแก

ภาคอตสาหกรรมและภาคเกษตรกรรม ซ�งมสดสวนกาลงแรงงานในป 2546 รอยละ 23.8 และ 13.2

ตามลาดบ ภาคอตสาหกรรมในท�น�หมายถ◌ง เหมองแร การผลตสนคาอตสาหกรรม กอสรางและ

สาธารณปโภค สวนภาคเกษตรกรรมประกอบดวยสาขาเกษตร ปาไม การลาสตวและประมง (ตารางท�

1.2.3)


11

ตารางท� 1.2.3 โครงสรางการจางงานจาแนกตามสาขาการผลตของประเทศชล (2546)

สาขาการผลต รอยละของจานวนแรงงาน

ภาคเกษตรกรรม 13.20

ภาคบรการ 62.90

บรการสงคม 27.40

บรการการเงน 8.00

ขนสงและการส�อสาร 8.50

การพาณชย 19.00

อตสาหกรม 23.80

กอสราง 7.70

สาธารณปโภค 0.60

การผลตสนคาอตสาหกรม 14.30

เหมองแร 1.20

ท�มา: National Statistics Bureau, INE (www.ine.cl)

1.2.3 อตราการวางงาน

ในป 2547 ชลมประชากรท�เปนกาลงแรงงาน 6.2 ลานคน มอตราการวางงานรอยละ

8.8 ซ�งนบวาต�าเม�อเปรยบเทยบกบปอ�นต�งแต 2542-2547 (ตารางท� 1.2.4) ในป 2548 อตราการวางงาน

จากตวเลขรายงานเบ�องตนไดลดลงเหลอรอยละ 7.7

ตารางท� 1.2.4 กาลงแรงงาน และอตราการวางงานของประเทศชล

ป กาลงแรงงาน (พนคน) อตราการวางงาน (%)

2542 5,827 9.8

2543 5,847 9.2

2544 5,861 9.1

2545 5,914 9.0

2546 6,062 8.5

2547 6,199 8.8

ท�มา: National Statistics Bureau (INE), Chile

หมายเหต: กาลงแรงงานของชลวดจากประชาชนท�มอายต�งแต 15 ปข�นไป


12

1.3 ผลตภณฑมวลรวมประชา ชาต และการขยายตวทางเศรษฐกจ

ประเทศชลมผลตภณฑมวลรวมในประเทศเฉล�ย 75,406 ลานเหรยญสหรฐฯ ตอปในชวง

2543-2547 (ตารางท� 1.1.1) ชลเคยเปนประเทศ ท�มอตราการขยายตวทางเศรษฐกจสงประเทศหน�งในชวง

ป 2533 ถง 2539 คอมการขยายตวทางเศรษฐกจในอตรารอยละ 7 ตอปโดยเฉล�ย อตราการเตบโตได

ลดลงนบต�งแตป 2538 เปนตนมา ถงแมอตราเตบโตของ GDP จะเพ�มข�นอกคร�งหน�งในป 2543 แต

อตราการเตบโตในปตอ ๆ มากไมเคยเกนรอยละ 4 เหมอนชวงทศวรรษ 1990 (2533-2539) ทางการชลให

ความเหนวาปจจยท�ทาใหอตราการเตบโตของ GDP ชาลง ไดแก ราคาทองแดงตกต�า ราคาน�ามนสงข�น

และผลกระทบจากวกฤตการณทางการเงนของประเทศในแถบ เอเชยตะวนออก อารเจนตนา และบราซล

ภาพท� 1.3.1 แสดงถงอตราการขยายตวทางเศรษฐกจของชล ในป 2541 และ 2547 โดยในป 2547 ชลม

อตราการขยายตวทางเศรษฐกจรอยละ 6.1 ซ�งดข�นมากนบต�งแตป 2541 เปนตนมา และคาดวาอตราการ

ขยายตวของ GDP จะเพ�มข�นเปนรอยละ 6.3 ในป 2548

ภาพท� 1.3.1 อตราการขยายตวทางเศรษฐกจ ณ ราคาคงท�

-202468

รอย

ละ

อตราการขยายตวทางเศรษฐก จ ณ ราคาคงท�

3.2 -0.8 4.5 3.4 2.2 3.7 6.1

2541 2542 2543 2544 2545 2546(1) 2547(2)

ท�มา: Economic Commission for Latin America and the Caribbean (ECLAC)

หมายเหต: ป 2546-2547 เปนตวเลขประมาณการ


13

ถาแบงโครงสรางทางเศรษฐกจของชลออก ตามภาคการผลตท�สาคญ คอ ภาคเกษตร

ภาคอตสาหกรรม และภาคบรการ พบวา ชลเปนประเทศท�มภาคบรการใหญกวาภาค เกษตรและ

ภาคอตสาหกรรม ดวยสดสวน เฉล�ยรอยละ 55 รอยละ 31 และรอยละ 6 ตามลาดบ ในชวง 2543-

2547 (ภาพท� 1.3.2)

ภาพท� 1.3.2 สดสวนใน GDP จาแนกตามภาคการผลตท�สาคญ

(เฉล�ย 2543-2547)

ภาคเกษตร

6%ภาคอตสาหกรรม

31%

ภาคบรการ

55%

อ�นๆ

8%

ท�มา : Central Bank of Chile.

หมายเหต : อ�น ๆ ประกอบดวยสนคาท�ไมแยกประเภทและทอง

1.3.1 ภาคการผลตสนคา

ภาคการผลตสนคา หมายถง ภาคเศรษฐกจท�ไมใชภาคบรการประกอบดวยสาขาเกษตร

การเหมองแรและสาขาอตสาหกรรม สาหรบชล สาขาการผลตในภาคสนคาท�ใหญท�สดของชลคอสาขา

อตสาหกรรม (Manufacturing) ซ�งมมลคาเฉล�ย 6,044 ลานเหรยญสหรฐฯ ในชวง 2543-2547 คดเปน

สดสวนเฉล�ยรอยละ 31.4 ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ แตสาขาการผลตท�มความสาคญตอประเทศ

ชลกลบเปนสาขาเกษตรกรรม และการทาเหมองแร เพราะสรางรายไดจากการสงออกและทางจางงาน

มากกวา (ตาราง 1.3.1)


14

ตาราง 1.3.1 โครงสราง GDP ของชลจาแนกตามภาคการผลตท�สาคญ (เฉล�ย 2543-2547)

สาขาการผลต รอยละของ GDP(ณ.ราคา 2539) Kind of activity

ภาคสนคา 39.46 Production Sector

สาขาเกษตร 5.9 Agricultural sector

กสกรรม 4.6 Agriculture

ประมง 1.3 Fishing

การทาเหมอง 7.6 Mining

สนคาอตสาหรรม 15.9 Manufacturing

กอสราง 8 Construction

อ�นๆ* 2.1 Others

ภาคบรการ 60.54 Service Sector


หมายเหต: * อ�นๆ หมายถง สนคาท�ไมแยกประเภทและทอง

สาขาเกษตรกรรมมสดสวนเพยงรอยละ 5.9 ของ GDP โดยเฉล�ย และสรางงานไดเพยง

รอยละ 13.6 ของจานวนแรงงานรวมกน แตกเปนสาขาการผลตท�สรางรายไดจากเงนตราตางประเทศสงถง

รอยละ 28.76 เทยบกบรอยละ 15.5 ในสาขาอตสาหกรรม เน�องจากชลเปนประเทศผสงออกรายใหญของ

ทวปอเมรกาใต ในดานผลไม ปลา ปลาปน ผลตภณฑปาไม และปลาซาลมอน (ตารางท� 1.3.2)

สาขาเหมองแร ถงแมวาจะมสดสวนใน GDP เพยงรอยละ 7 แตกเปนสาขาท�สามารถทา

รายไดจากการสงออกไดมากท�สดของประเทศ คอ รอยละ 42 ของรายไดจากการสงออกรวม และยงเปนตว

ดงดดการลงทนจากตางประเทศไดมากท�สดอกดวย (ตารางท� 1.3.2)


15

ตารางท� 1.3.2 ความสาคญของภาคเกษตรกรรมชลเปรยบเทยบกบภาคอตสาหกรรมและเหมองแร

สาขาการผลต สดสวนสงออก (1) สดสวนแรงงาน (2) สดสวนใน GDP (1)

ภาคอตสาหกรรม 15.51 23.8 31.44

ภาคเกษตร 28.76 13.2 5.91

ภาคเหมองแร 42.00 1.2 7.00

ท�มา : International Trade Centre; National Statistics Bureau, INE (www.ine.cl)

หมายเหต : (1) ตวเลขเฉล�ยป 2543-2547

(2) ตวเลขป 2546

1.3.2 ภาคบรการ

(1) โครงสรางภาคบรการ

ภาคบรการของชลมมลคาเฉล�ย 34,290 ลานเหรยญสหรฐฯ ในชวง 2543-2547 จดเปน

ภาคท�ใหญท�สดของประเทศชล คอ มสดสวนเฉล�ยรอยละ 60.5 ใน GDP สาขาบรการทางการเงนเปน

สาขาท�สาคญท�สดดวยสดสวนเฉล�ยรอยละ 12.7 ของ GDP ในชวง 2543-2547 รองลงมาไดแก สาขาการคา

โรงแรมและภตตาคาร สดสวนรอยละ 10.7 และสาขาบรการดานสขภาพ การศกษาและอ�นๆ รอยละ 10.4

ของ GDP (ภาพท� 1.3.3)

0

10

20

30

40

ภาพท� 1.3.3 สดสวนของภาคบรการใน GDP ของประเทศชล (เฉล �ย 2543-2547)

รอยละ 39.46 10.66 2.83 7.53 10.44 3.79 7.08 12.66 5.5

ภาคสนคา การคา ไฟฟา อสงหารม สขภาพ สาธารณป คมนาคม/ การเงน อ�นๆ



16

(2) แนวโนมภาคบรการ

ภาคบรการของชลมมลคาเพ �มข�นอยางตอเน�องจาก 36,552 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป

2543 เปน 37,527 ลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2547 แตสดสวนของภาคบรการในระบบเศรษฐกจได

ลดลงบางจากรอยละ 55.5 ของ GDP ในป 2543 เหลอรอยละ 54.0 ในป 2547 สาขาภาคบรการท�ม

สดสวนตอ GDP สงข�น ไดแก สาขาการเงนสาขาเดยว สวนสาขาอ�นลวนมสดสวนใน GDP ลดลง

(ภาพท� 1.3.4 และตารางท� 1.3.3)

ภาพท� 1.3.4 สดสวนของภาคบรการในGDP

53.0

54.0

55.0

56.0

รอยล

ะ

สดสวนในGDP 55.5 55.0 55.4 55.2 54.0

2543 2544 2545 2546 2547



17

ตารางท� 1.3.3 โครงสรางสาขาการผลตภาคบรการของชล

สาขาการผลตภาคบรการ 2543 2544 2545 2546(1) 2547(1) 2543 2544 2545 2546(1) 2547(1)

ลานเหรยญสหรฐฯ สดสวนใน GDP (รอยละ)

การคา โรงแรมและ

ภตตาคาร 7,113 6,135 5,841 6,041 7,115 10.8 10.6 10.7 10.7 10.5

ไฟฟา กาซ และน�า 1,910 1,950 1,993 2,035 2,080 2.9 2.9 2.9 2.8 2.7

อสงหารมทรพย 4,939 5,117 5,276 5,445 5,766 7.5 7.5 7.6 7.5 7.5

บรการดานสขภาพ และ

การศกษา 7,047 6,114 5,759 5,859 6,794 10.7 10.6 10.6 10.4 10.0

สาธารณปโภค 2,503 2,195 2,077 2,140 2,528 3.8 3.8 3.8 3.8 3.7

คมนาคม/ขนสง 4,808 4,155 3,902 3,962 4,586 7.3 7.2 7.2 7.0 6.8

การเงน (2) 8,232 7,227 6,920 7,226 8,659 12.5 12.5 12.7 12.8 12.8

รวมภาคบรการใน GDP 36,552 32,894 31,769 32,708 37,527 55.5 55.0 55.4 55.2 54.0

GDP ราคาคงท�ป 2539 65,859 57,872 54,509 56,323 67,806 100 100 100 100 100

ท�มา: Central Bank of Chile.

หมายเหต: (1) หมายถงเปนตวเลขประมาณการ

(2) รวมบรการดานการเงน ประกนภย คาเชาอาคารสถานท� และบรการตางๆแกสานกงาน

1.3.3 ความสาคญทางเศรษฐกจจาแนกตามเขตการปกครอง

ชลมเขตการปกครอง 13 ภาค (Region) แบงเปน 3 เขต (Zones) คอ Central Zone,

Northern Zone และ Southern Zone (ตาราง 1.2.1)

Central Zone ประกอบดวย 3 เขตคอ Santiago, Coquimbo (Region IV) และ Valparaiso

(Region V) จดเปนภาคท�มความสาคญท�สดของชล เพราะเปนท�ต�งของเมองหลวง และทาเรอนานาชาต

ทาเรอนานาชาตท�สาคญของประเทศคอ Valparaiso and San Antorio Ports ซ�งเปนทาเรอท�มสนธสญญา

รวมกบทาเรอใหญในอเมรกาเหนอ อเมรกากลาง อเมรกาใต ทาเรอทางตอนเหนอของยโรป เขต

เมดเตอรเรเนยน เอเชย และโอเชยนเนย จดเปนทาเรอนานาชาตท�ประเทศเพ�อนบานกไดมาใชบรการทาเรอ

น�ดวย ท�สาคญคอ ประเทศอารเจนตนา

ซานตอาโกเปนเขตท�สาคญท�สดของประเทศ เพราะเปนท�ต�งของเมองหลวง มประชากร

อาศยอยประมาณรอยละ 40 และมผลตภณฑมวลรวมรอยละ 40 ของประเทศ สวน Coquimbo และ

Valparaiso กจดเปนเขตท�สาคญของประเทศเพราะต�งอยใจกลางของประเทศ Valparaiso เปนเมองทาท�


18

สาคญ เพราะเปนท�ต�งของทาเรอนานาชาต Valparaiso และ San Antonio ทาเรอท�งสองจดเปนทาเรอท�ม

ความสาคญ 1 ใน 3 ของลาตนอเมรการองจากทาเรอ Callao ของเปร และทาเรอ Guayaquil ของเอควดอร

Northern Zone ประกอบดวย 3 Regions คอ Tapaca (Region I), Antofagasta (Region

II) และ Atacama (Region III) จดเปนภาคท�แหงแลงท�สดของชล เปนท�ต�งของทะเลทราย Atacama ซ�งจด

กนวาแหงแลงท�สดแหงหน�งของโลก มประชากรประมาณ 982,000 คนหรอรอยละ 7.4 ของประชากรท�ง

ประเทศ ประชากรในเขต I และเขต II สวนใหญจะอาศยอยตามรมฝ�งทะเล สวนประชากรในเขตIII สวน

ใหญอาศยอยในใจกลางเมอง Copiapo ถงแมจะเปนภาคท�มภมอากาศแหงแลง แตกไมยากจน เพราะม

รายไดเฉล�ยตอคนสงกวาคาเฉล�ยในระดบประเทศ เน�องจากเปนเขตท�มการทาเหมองแรเพ�อสงออก มFree

Trade Zone 2 แหงคอ อกเก (IQUIQUE) และอารกา (ARICA) ต�งข�นเพ�อสงเสรมตลาดการคากบ

ประเทศเพ�อนบาน เชน อารเจนตนา โบลเวย เปร บราซลและปารากวย และการลงทนในภมภาค

ผลผลตอตสาหกรรมท�สาคญของภาคเหนอคอ แรโลหะและ เคร�องจกรเคร�องกล บรษท

ท�มาลงทนในภาคเหนอน�จะไดรบสทธพเศษจากการไดเงนอดหนนและยกเวนภาษภายใต Arica I Law แร

ธาตตางๆ และสารเคม เชน ทองแดง โลหะ ทอง เงน โมลบเดนม เหลก หนสวยงาม (Non metallic

Apatites) แบไรท เบนโทไนท ไลมสโตน ลเธยมคารบอเนท โดโลไมต มารมอล เกลอ โซเดยมซลเฟท

ทาลค พลาสเตอร ไอโอดน ฯลฯ ในจานวนแรธาตท�งหมด ทองแดงจดเปนแรธาตท�สาคญท�สดของภาคและ

ของประเทศ พบวารอยละ 60 ของแรทองแดงในประเทศชลมาจาก Region II (Antofagasta) ซ�งเปนท�ต�ง

ของบรษททาเหมองสาคญๆของประเทศและของโลก เชน Escondida และ Chuquicamata โดย

Chuquicamata จดเปนบรษททาเหมองเปดท �ใหญท�สดของโลก

ผลผลตทางการเกษตรท�เดนของภาคน�คอมะเขอเทศและโอลฟ ซ�งไดเทคนคการปลกจาก

สเปนและอสราเอลและเปนผลพวงจากการพฒนาระบบชลประทาน

ผลผลตทางประมงท�สาคญคอหอยนางรม ซ�งเล�ยงกนแพรหลายในภาคเหนอ

Southern Zone เปนภาคท�มภมอากาศหนาวและช�น มพ�นท�ครอบคลม 8 เขตท�เหลอดง

แสดงในตารางท� 1.2.2 จดเปนภาคท�อดมสมบรณดวยทรพยากรธรรมชาต และผลตผลทางเกษตรท�สาคญ

ท�สดของประเทศ โดยมพ�นท�ทาเกษตรรอยละ 75 ของพ�นท�ท�ใชเพาะปลกท�งประเทศ เปนแหลงผลตขาว

โอตและขาวสาลท�ใหญท�สดของชล และมการเล�ยงโคเน�อ โคนม และแกะอยางเปนล�าเปนสน เปนแหลง

เพาะเล�ยงและผลตสนคาประมงท�สาคญของชล สนคาประมงท�สาคญของภาคใตคอ ปลาเทราท ปลาซา

ลมอน และปลาซารดน นอกจากน�นยงเปนแหลงผลตพลงงานของประเทศ

Easter Island ซ�งเปนหมเกาะท�มช�อเสยงของชลต�งอยในมหาสมทรแปซฟค ของ Southern

Zoneน� หางจากฝ�ง 3,000 ไมล กจกรรมทางเศรษฐกจท�สาคญคอการทองเท�ยว


19

1.4 ฐานะทางการเงนและการคลง

1.4.1 นโยบายดานการคลง

รฐบาลชลมเปาหมายในการดาเนนนโยบายการคลงแบบเกนดล โดยไดต�งเปาท�จะให

งบประมาณประจาปมยอดเกนดลเทากบรอยละ 1 ของ GDP ทกป การบรรลเปาหมายดงกลาวเปน

เร�องท�ไมงาย เน�องจากฐานะทางการคลงของประเทศข�นอยกบราคาทองแดงซ�งเปนสนคาสงออกหลก

ของประเทศ และรายไดจากการจดเกบภาษศลกากรมแนวโนมลดลงตามนโยบายการเปดเสรทางการคา

นอกจากน�นรฐบาลยงมรายจายในโครงการท�ใหบรกา รรกษาพยาบาลฟรแกประชาชน ท�วไป และ

โครงการลดจานวนคนจน ในการแกไขปญหาดงกลาว รฐบาลไดลดความผนผวนในรายรบโดยนาระบบ

กองทนเพ�อเสถยรภาพทองแดง (Copper Stabilization Fund) มาใชต�งแตป 2540 เพ�อใหเกดความ

แนใจ วาการคลงในระยะปานกลางจะมเสถยรภาพ นอกจากน�นยงมการเพ�มรายไดดวยการข�น VAT

จนถงรอยละ 19 เม�อป 2547 และตดคาใชจายของรฐบาล

1.4.2 ฐานะดานการคลง

นบต�งแตป 2540 เปนตนมา จนถงป 2546 ชลมดลการคลงท�ต�ากวาเปาหมายท�วางไว

คอ รอยละ 1 ของ GDP และมงบประมาณท�ขาดดลอย 3 ป (ภาพท� 1.4.1) สาเหตสาคญเกดจาก (1)

นโยบายการเปดการคาเสรของชล ซ�งสงผลใหสดสวนภาษศลกากรในยอดรายรบรวมของรฐบาลม

แนวโนมลดลงจากมากกวารอยละ 12 ในป 2539 เหลอเพยงรอยละ 6 ในป 2545 (2) ภาวะเศรษฐกจท�

ถดถอยในป 2542 ทาใหภาษมลคาเพ�มท�เกดจากสนคาเขา 3.7 พนลานเหรยญสหรฐในป 2541 ลดลงเหลอ

2.9 พนลานเหรยญสหรฐในป 2545 สงผลใหสดสวนของงบประมาณรายรบของรฐบาลจากการคา

ระหวางประเทศ ลดลงจากรอยละ 40.3 ในป◌ 2539 เปนรอยละ 35.1 ในป 2545 สาหรบปท�ขาดดลการ

คลง รฐบาลใชแหลงเงนทนจากภายนอกประเทศมาชดเชยสวนขาดดลน�น (ตารางท� 1.4.1)

เม�อป 2547 รฐบาลชลมรายรบ 21.53 พนลานเหรยญสหรฐฯ และมรายจายรวม 19.95

พนลานเหรยญสหรฐฯ ทาใหชลมการคลงท�เกนดล 1.58 พนลานเหรยญสหรฐฯ (ขอมลจาก CIA-World

Fact Book)


20

ภาพท� 1.4.1 สดสวนดลการคลงตอ GDP ของประเทศชล

-2-1.5

-1-0.5

00.5

11.5

2

รอยละ

ดลการคลง/GDP 1.8 0.4 0.4 -1.4 0.1 -0.3 -0.8 -0.8 1.6

2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547

ท�มา: Ministry of Finance

หมายเหต: ขอมลป 2547 เปนตวเลขประมาณการจาก CIA-World Fact Book

ตารางท� 1.4.1 งบประมาณรายไดของรฐบาลท�เก�ยวโยงกบการนาเขา

หนวย: ลานเหรยญสหรฐฯ

ป 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545

ภาษศลกากร 1,528 1,615 1,597 1,033 1,067 862 711

ภาษมลคาเพ�มจากสนคาเขา 3,303 3,591 3,687 2,738 3,225 3,007 2,936

ภาษเฉพาะจากสนคาเขา 102 172 192 139 162 169 204

รวมภาษจากสนคาเขา 5,091 5,261 4,971 4,012 4,456 4,080 3,882

รายไดรวมของงบประมาณ 12,623 13,543 12,955 11,437 12,269 13,039 11,045

สดสวนภาษศลกากร/รายไดรวม

ของงบประมาณ (%)

12.1 11.9 12.3 9.0 8.7 6.6 6.4

สดสวนภาษจากสนคาเขา /รายได

รวมของงบประมาณ (%)

40.3 38.8 38.4 35.1 36.3 31.3 35.1

ท�มา : Chilean authorities.


21

1.4.3 หน�ตางประเทศ

ชลมหน�ตางประเทศเพ�มข�นอยางตอเน�องจาก 29.0 พนลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2540

เปน 43.8 พนลานเหรยญสหรฐฯในป 2547 แตมแนวโนมท�ลดลงจากท�เคยเพ�มข�นมากกวารอยละ 10.5

ในชวง 2540-2541 เหลอรอยละ 0.85 ในป 2547 (ภาพท� 1.4.2)

ภาพท� 1.4.2 หน�ตางประเทศของชลและแนวโนม

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

หน�

ตางป

ระเท

ศ

0.00

2.00

4.00

6.00

8.00

10.00

12.00

14.00

อตรา

การเ

พ�ม

ของห

น� ตา

งประ

เทศ

พนลานเหรยญสหรฐฯ 29.0 32.6 34.8 37.2 38.5 40.7 43.4 43.8

อตราการขยายตว(%) 10.51 12.25 6.65 6.96 3.66 5.55 6.69 0.85

2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547

ท�มา: Central Bank of Chile.

ถงแมวาชลจะมหน�จากตางประเทศประมาณรอยละ 46 ของ GDP แตกไมมปญหาตอ

เสถยรภาพทางเศรษฐกจ เพราะชลมฐานเงนทนสารองระหวางประเทศ เม�อป 2547 จานวน 16,016

เหรยญสหรฐฯ และเปนประเทศท�เกนดลบญชเดนสะพดเปนสวนใหญ นอกจากน�นหน�ตางประเทศสวน

ใหญของชล รอยละ 82.3 เม�อป 2547 เปนหน�ระยะปานกลางถงยาว โดยหน�ระยะส�นท�งหมดเปนหน�ของ

ภาคเอกชน (ภาพท� 1.4.3 และภาพท� 1.4.4)


22


ภาพท� 1.4.3 หน�ตางประเทศของชลจาแนกตามแหลงเงนก

ลาน

เหรยญ

สหรฐฯ

ยอดรวมหน�ตางประเทศ

หน�บรษทในประเทศ

หน�บรษทตางประเทศ

หน�รฐบาล


23


1.5 ระดบราคาและอตราแลกเปล�ยน

1.5.1 มาตรการและนโยบายการเงน

สถาบนท�รบผดชอบนโยบายการเงนของประเทศชลตามกฎหมาย คอ ธนาคารกลาง โดย

รฐธรรมนญมาตรา 97 และ 98 และกฎหมายการจดต�งธนาคารกลาง (กฎหมายฉบบ 18.840 ณ วนท� 10

ตลาคม 2532) กาหนดใหธนาคารเปนสถาบนอสระ คณะกรรมการธนาคารกลางเปนคณะบคคลท�มอานาจ

สงสดในการกาหนดนโยบายการเงนของชล คณะกรรมการธนาคารกลางประกอบดวยสมาชก 5 คน เสนอ

แตงต�งโดยประธานาธบด และอนมตโดยวฒสภามวาระคราวละ 10 ป สามารถดารงตาแหนงตดตอกนได

ประธานาธบดเปนผเสนอแตงต�งผวาการธนาคารกลางจากหน�งในสมาชกคณะกรรมการดงกลาวโดยมวาระ

คราวละ 5 ป ผวาการธนาคารกลางจะดารงตาแหนงประธานคณะกรรมการธนาคารดวย

ธนาคารกลางมหนาท�กากบดแลระบบการเงนของประเทศ สภาพคลองทางการเงนและ

นโยบายทางการเงน สถาบนการเงนของชลสวนใหญเปนของตางประเทศ มการแขงขนท�คอนขางสง

ประกอบดวย ธนาคาร บรษทประกน บรษทเชาซ�อ ตลาดหน สานกจดลาดบความเส�ยง (credit

rating agency) และเงนกองทนตางประเทศ

1.5.2 การควบคมอตราเงนเฟอ

ภาพท� 1.4.4 โครงสรางหน�ตางประเทศของชล

0. 010. 020. 030. 040. 050. 0พนเหรยญสหรฐฯ

Gross foreign debt 26 .3 29 .0 32.6 34.8 37.2 38.5 40.7 43.4 43.8

Short term 7. 0 5. 5 5.1 4.3 6.2 5.3 5.8 7.5 7.7

Long term 19 .2 23 .5 27.5 30.4 31.0 33.2 34.9 35.9 36.1

2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547


24

ธนาคารกลางชลประสบผลสาเรจในการตอสภาวะเงนเฟอชวงตนครสต ทศวรรษ 1990

โดยสามารถทาใหอตราเงนเฟอลดลงจากรอยละ 27.3 ในป 2533 เหลอรอยละ 2.4 ในป 2547 ต�งแต

เดอนมกราคม 2544 เปนตนมา ธนาคารกลางชลดาเนนนโยบายกาหนดเปาหมายเงนเฟอใหอยระหวาง

รอยละ 2 ถงรอยละ 4 โดยเลงท�รอยละ 3 และใชดชนราคาผบรโภคเปนตววดสาหรบป 2547 ธนาคาร

กลางชลคาดวาอตราเงนเฟออยท�รอยละ 4.0 (ภาพท� 1.5.1) ซ�งอยในขอบเขตของเปาหมายเงนเฟอท�กาหนด

ท�มา: Statistical Yearbook 2003, Economic Commission for Latin America and the Caribbean

หมายเหต : ขอมลป 2547 มาจาก Website ของ CIA-World Fact Book

1.5.3 อตราแลกเปล�ยน

ตามมาตรา 3 ของกฎหมายลก ท�ออกตามบทบญญตของรฐธรรมนญ ธนาคารกลางม

หนาท�ตองปกปองเสถยรภาพของคาเงนเปโซ และปกปองระบบดลการชาระเงนท�งในประเทศและระหวาง

ประเทศใหทาหนาท�ไดอยางปกต ในทางปฏบตจากการยนยนโดยเจาหนาท�ของรฐพบวาความมเสถยรภาพ

ทางดานราคาสนคาเปนเปาหมายหลกของธนาคารกลาง

ชลมตลาดแลกเปล�ยนเงนตราตางประเทศ 2 ตลาด คอ แบบทางการและแบบไมเปน

ทางการ อตราแลกเปล�ยนของตลาดท�งสองจะเปนอตราเดยวกน และตวแทนคาเงนตราตางประเทศ

สามารถซ�อขายเงนตราตางประเทศไดท�งสองตลาดโดยไมผดกฎหมาย ยกเวนธระกรรมท�เปนเงนทนเขา

ออก ซ�งตองนาผานตลาดทางการ ตลาดเงนตราตางประเทศประกอบดวยธนาคารพาณชย และนตบคคล

ท�ธนาคารกลางอนญาต

ต�งแตเดอนกนยายน 2542 ธนาคารกลางชลไดใชระบบอตราแลกเปล�ยนลอยตว

และใหอานาจธนาคารกลางในการเขาแทรกแซงตลาดแลกเปล�ยนเงนตราตางประเทศในบางคร�งหาก

ภาพท� 1.5.1 อตราเงนเฟอของประเทศชล

0.00 2.00 4.00 6.00

รอยละ

อตราเงนเฟอ 5.10 3.30 3. 80 3.60 2. 50 2.40

2542 2543 2544 2545 2546 2547


25

เกดความผนผวนอยางรนแรงจนทาใหเศรษฐกจหดตว ภาพท� 1.5.2 แสดงใหเหนคาของเงนเปโซ

ชลเม�อเทยบกบดอลลารสหรฐฯ มแนวโนมออนคาลง โดยเฉพาะอยางย�งในชวงป 2544-2546

เพราะเกดภาวะวกฤตการณทางการเงนของเงนหลายสกล อยางไรกตาม การไหลเขาของเงนทน

ตางประเทศไดชวย ประคองการลดลงของคาเงนเปโซ และอตราแลกเปล�ยนเทากบ 609.37 เปโซตอ

หน�งเหรยญสหรฐ ณ ส�นป 2547

ภาพท� 1.5.2 อตราแลกเปล�ยนเฉล�ย (Ch$/US$)

0

200

400

600

800

อตราแลกเปล�ยน

539.59 634.94 688.94 691.43 609.37

2543 2544 2545 2546 2547

ท�มา : The World Factbook, 20 June 2005

1.5.4 อตราดอกเบ�ย

อตราดอกเบ�ยของชลมแนวโนมลดลงมาตลอด อตราดอกเบ�ยเงนฝากลดลงจากรอยละ 5.8

ในป 2542 ลงมาอยท�รอยละ 1.07 ในป 2547 และอตราดอกเบ�ยเงนกไดลดลงจากรอยละ 8.19 ในป

2542 เหลอเพยงรอยละ 3.17 ในป 2547 สวนตางอตราดอกเบ�ยระหวางเงนกและเงนฝากอยระหวางรอย

ละ 2.10-2.59 ในชวง 2542-2547 (ภาพท� 1.5.3)

เม�อเดอนกนยายน 2548 ท�ผานมามขาววาธนาคารกลางชลไดเพ�มอตราดอกเบ�ยมาตรฐาน

(base rate) จากรอยละ 3.5 เปนรอยละ 3.75 เพ�อลดอตราเงนเฟอท�เพ�มสงข�นเกนอตราเงนเฟอเปาหมาย

คอรอยละ 4 เม�อเดอนกรกฎาคม 2548


26

ภาพท� 1.5.3 อตราดอกเบ�ยเงนฝากและเงนกของชล

0.001.002.003.004.005.006.007.008.009.00

รอยล

ะ

อตราดอกเบ�ยเงนฝากตอป 5.87 5.17 3.73 1.94 1.76 1.07

อตราดอกเบ�ยเงนกตอป 8.19 7.48 6.32 4.39 4.30 3.17

2542 2543 2544 2545 2546 2547

ท�มา : Central Bank of Chile

หมายเหต : เปนอตราดอกเบ�ย UF -indexed operations

1.6 การลงทนจากตางประเทศ

1.6.1 ภาพรวมดานการลงทนของชล

นบต�งแตปพ.ศ. 2517 ถง 2547 ชลมเงนลงทนจากตางประเทศรวมท�งส�นประมาณ

57, 146 ลานเหรยญสหรฐฯ คดเปนรอยละ 60.5 ของ GDP ตลอดชวงระยะเวลา 30 ปท�ชลเปดประตการ

ลงทนใหตางชาต พบวา ชลมเงนลงทนจากตางชาตไหลเขาไปลงทนในชลมากกวาเงนทนท �ไหลออก (ภาพ

ท� 1.6.1)

ภาพท� 1.5.3 อตราดอกเบ�ยเงนฝากและเงนกของชล

รอยละ


27

ท�มา: (1) Foreign Investment Committee

(2) Central Bank of Chile, figures for Other capital are not available for the period 1995-1999

มลคาการลงทนจากตางประเทศท�เขาไปในชลไดเพ�มข�นอยางตอเน�อง และเร�มชะลอตว

นบต�งแตหลง ป พ.ศ. 2542 เปนตนมา โดยลดลงจาก 9.9 พนลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2542 เหลอเพยง

2.6 พนลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2546 สาเหตเกดจากเศรษฐกจโลกเขาสสภาวะตกต�าอยางรนแรงซ�งม

ผลกระทบตอการลงทนตางประเทศในเกอบทกประเทศยกเวนประเทศจน เงนลงทนจากตางชาตเร�มเพ�ม

มากข�นเปน 7.1 พนลานเหรยญสหรฐฯ ในป 2547 และคาดวาจะเพ�มข�นอก 6 พนลานเหรยญสหรฐฯ ในป

2548 เงนทนท�ไหลเขาชลในระยะหลงสวนใหญเปนการนากาไรจากการลงทนในเหมองทองแดงกลบมา

ลงทนเพ�ม (ภาพท� 1.6.1) เปนการสะทอนถงความเช�อม�นของนกธรกจตางชาตตอภาวะเศรษฐกจและ

นโยบายของรฐบาลชล

เงนลงทนท�ไหลเขาประเทศชลแบงออกไดเปน 2 ประเภทคอเงนทนท�เขาไปเพ�อถอหนใน

กจการตาง ๆ (Equity contributions) และเงนทนท�เขาไปในลกษณะอ�น เชน การลงทนในสนคาทน เงนทน

ท�ไหลเขาชลในชวง 2538- 2547 รอยละ 77.7 เปนการไหลเขาไปลงทนในการถอหน และเงนลงทนท�ไหล

ออกจากชลสวนใหญเปนเงนลงทนท�เกดจากการลงทนอ�น และการโอนกาไรสทธจากการถอหนในกจการ

ตาง ๆ (ตารางท� 1.6.1)

0.00

5.00

10.00

พนลาน

เหรยญสหรฐฯ

ภาพท� 1.6.1. การไหลเขาและออกของเงนลงทนจากตางประเทศในชล

TOTAL F.D.I. 3.44 5.28 6.15 6.58 9.87 4.97 6.05 5.04 2.62 7.15

TOTAL REMITTANCES 0.66 0.64 0.82 0.92 1.33 1.43 2.24 3.51 1.73 5.94

2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547


28

ตารางท� 1.6.1 เงนลงทนจากตางชาตท�ไหลเขาและออกในประเทศชล

Instrument 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547

CAPITAL INFLOW 3,440.70 5,279.80 6,145.90 6,578.30 9,874.40 4,969.60 6,054.00 5,035.60 2,619.80 7,148.10

2,212.60 4,409.10 4,723.60 4,908.00 9,279.80 3,216.70 5,058.30 3,335.50 2,240.20 5,040.50 5,040.50

1,228.10 870.7 1,422.30 1,670.30 594.6 1,752.90 995.7 1,700.10 379.6 2,107.60 2,107.60

REMITTANCES 663.60 636.60 818.40 924.50 1331.80 1427.30 2240.00 3513.30 1728.50 5943.80

396.10 333.60 375.50 443.80 281.80 541.30 948.00 1751.10 264.20 3653.30 3653.3

267.50 303.00 442.90 480.70 1050.00 886.00 1292.00 1762.20 1464.30 2290.50 2290.5

Net FDI 2777.10 4643.20 5327.50 5653.80 8542.60 3542.30 3814.00 1522.30 891.30 1204.30 1204.3

1816.50 4075.50 4348.10 4464.20 8998.00 2675.40 4110.30 1584.40 1976.00 1387.20 1,387.20

960.60 567.70 979.40 1189.60 -455.40 866.90 -296.30 -62.10 -1084.70 -182.90 -182.90

ท�มา: Foreign Investment Committee

1.6.2 การลงทนตางประเทศจาแนกตามสาขาการผลต

สาขาการผลตท�ดงดดเงนลงทนจากตางชาตไดมากท�สดคอสาขาเหมองแร ซ�งมสดสวน

เงนลงทนจากตางประเทศสงถงรอยละ 33.3 ของยอดรวม รองลงมาไดแก ไฟฟา กาซและประปารอยละ

19.4 สาขาการใหบรการซ�งประกอบดวยการคาสงคาปลก บรการทางการเงน และบรการอ�นๆ รอยละ 19.3

อตสาหกรรม รอยละ 12.8 การขนสงและการคมนาคม รอยละ 11.4 กอสราง รอยละ 2.4 และสาขาอ�นๆซ�ง

ประกอบดวยการลงทนในภาคเกษตรเปนสวนใหญรอยละ 1.4 (ภาพท� 1.6.2 และตารางท� 1.6.2)

ท�มา: Foreign Investment Committee.

ภาพท� 1.6.2 เงนลงทนจากตางประเทศในชลตาม D.L. 600 ณ ส�นป 2548

Mining 33 . 3 %

Construction 2 .4 %Industry

12 .8 %Electricity, Gas &

Water

19 .4 %

Services19 .3 %

Transport & Communications

11 .4 %

Others1 .4 %


29

ตารางท� 1.6.2 การลงทนจากตางประเทศภายใตกฎหมาย D.L 600 จาแนกตามสาขาการผลต

สาขาการผลต

2517-2543 2544 2545 2546 2547 2548 รวม

หนวย: ลานเหรยญสหรฐฯ

Mining 15,273 1,136 2,003 392 350 646 19,800

Industry 5,889 809 209 234 428 41 7,610

Electricity, Gas & Water 7,768 908 473 150 2,193 69 11,561

Construction 956 164 138 29 119 4 1,410

Transport & Communications 3,015 1,281 336 340 1,797 33 6,802

Services 10,312 702 219 130 117 27 11,507

Wholesale & Retail Trade 1,076 110 82 43 17 3 1,331 Financial Services 5,863 121 59 44 12 8 6,107 Insurance 1,623 265 20 4 49 3 1,964 Other Services 1,750 206 58 39 39 13 2,105 Agriculture & Livestock 772 16 3 11 0 8 810

Agriculture & Livestock 250 10 2 0 0 1 263 Fishing & Aquaculture 281 5 0 10 0 0 296 Forestry 241 1 1 1 0 7 251 TOTAL 43,985 5,016 3,381 1,286 5,004 828 59,500

หมายเหต: Materialized investments include amounts authorized each year and in all forms accepted under

the Foreign Investment Statute

ท�มา: Foreign Investment Committee.

1.6.3 การลงทนตางประเทศจาแนกตามประเทศท�ลงทน

ในระหวางป พ.ศ. 2517 ถง 2548 รอยละ 26.9 ของเงนลงทนตางประเทศ (ภายใต

กฎหมาย D.L. 600) มาจากประเทศสหรฐอเมรกา ตดตามดวยสเปน รอยละ 23.2 คานาดา รอยละ 14.1

สหราชอาณาจกร รอยละ 9.1 ออสเตรเลย รอยละ 4.4 และญ�ปน รอยละ 3.0 (ภาพท� 1.6.3)


30

ภาพท� 1.6.3 สดสวนจานวนเงนลงทนจากตางประเทศของชลตาม D.L. 600

จาแนกตามประเทศผลงทนในชวง 2517-2548

U.S.A.

31%

Netherlands

3%Spain

19%

Japan

3%

Canada

16%

UK

10%

Italy

3%Others

11%

Australia

4%

ท�มา: Foreign Investment Committee, Chile

หมายเหต: ป 2548 เปนตวเลขประมาณการ

1.6.4 เงนลงทนจากตางประเทศจาแนกตามพ�นท�ลงทน

ในการพจารณา เงนลงทนจากตางประเทศจาแนกตามพ�นท�ลงทน พบวา รอยละ 37 ของ

เงนลงทนในชลกระจกตวอยท�โครงการรวมในหลาย ๆ ภาค (Multi-regional projects) รอยละ 30 เปนการ

ลงทนท�เมองหลวง คอ Great Santiago และอกรอยละ 14.3 กระจกตวท�ภาค I และ II ซ�งอยทางเหนอ

ของชล เงนลงทนท�เหลออกรอยละ 6.2 กระจายอยท�วไปตามภาคตาง ๆ ท�เหลอ (ภาพท� 1.6.4)


31

ภาพท� 1.6.4 เงนลงทนจากตางประเทศในภาคบรการตาม D.L. 600

จาแนกตามภาคในชวง 2517-2546

G_Santiago

29.7%

Others

4.1%

Multi-regional

36.6% V

1.8%

I

5.8%

XII

1.8%

IV

3.5%

III

3.2%II

13.5%

ท�มา: Foreign Investment Committee, Chile

1.7 สรปภาพรวมทางเศรษฐกจและสภาพแวดลอมทางธรกจ

ชลเปนประเทศท�มอาณาเขตตดตอกบประเทศเปรทางตอนเหนอ โบลเวยทางดาน

ตะวนออก สวนทางดานทศใตตดตอกบข �วโลกใต และดานตะวนตกตดตอกบมหาสมทรแปซฟค

ภาคเหนอเปนพ�นท�ท�อดมดวยแรธาตและทรพยากรทางทะเล ภาคกลางเปนเมองหลวง

และเมองทา เปนแหลงผลตสนคาเกษตรและอตสาหกรรมท�สาคญของประเทศ สวนทางภาคใตเปนพ�นท�ท�

รฐบาลสงวนไวพฒนาการประมงและปาไมของประเทศ

ประเทศชลมขนาดเศรษฐกจภายในประเทศคอนขางเลก มประชากรเพยง 15 ลานคนในป

2547 เทยบเทา 1 ใน 4 ของไทย แตมผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) นอยกวาไทยเพยง 1 เทาตว

สงผลใหชลมรายไดตอหวในป 2547 เทากบ US$ 6,070 (244,442 บาท) ซ�งเปนจานวนท�สงเกอบ 4 เทาตว

ของไทย ตวเลขน�มไดสะทอนถงความอยดกนดของชาวชลในภาพรวม เพราะชลยงมปญหาการกระจาย

รายไดท�ไมเทาเทยมกน มคาครองชพสงกวาไทย และรฐบาลเกบภาษมลคาเพ�มสงถงรอยละ 19 ประชากร

สวนใหญของประเทศอาศยอยในภาคท� 13 คอ Greater Santiago ซ�งเปนท�ต�งของเมองหลวง และเปน

ศนยกลางท�งดานเศรษฐกจ และการเมองของประเทศ ประชากรสวนใหญคอรอยละ 86.6 อาศยอยในเขต

เมอง


32

ชลมประชากรวยทางาน 6.1 ลานคน มากกวารอยละ 60 ประกอบอาชพอยในภาคบรการ

รองลงมาไดแกภาคอตสาหกรรมและภาคเกษตรกรรม ซ�งมสดสวนกาลงแรงงานในป 2546 รอยละ 23.8

และ 13.2 ตามลาดบ

ชลเปนประเทศท�มเสถยรภาพทางดานการเมองและสงคม เม�อ 2547 ชลมผลตภณฑมวล

รวมในประเทศ 97 พนลานเหรยญสหรฐฯ มอตราการเตบโตทางเศรษฐกจรอยละ 6.1 และมอตราเงนเฟอ

รอยละ 2.9 ซ�งนบวายงอยในระดบเปาหมายท�ธนาคารกลางไดต�งไวใหอยในชวงรอยละ 2-4 แตมอตราการ

วางงานคอนขางสง คอสงถงรอยละ 8.8 ในป 2547

การท�รฐบาลชลมนโยบายปฎรปประเทศใหเปนเขตการคาและการลงทนท�เสรจดวา

เปนกลยทธท�ดกลยทธหน�งของการขยายตลาดอปสงครวม และแกไขจดออนของประเทศท�มขนาด

ตลาดภายในเลก โดยพบวาในชวง 5 ปท�ผานมา (2543-2547) เศรษฐกจของชลเตบโตดวยรายไดจาก

การสงออก ซ�งขยายตวเฉล�ยรอยละ 13.8 ตอป ในขณะท�การบรโภคท�งภาครฐและเอกชนรวมกนม

อตราการขยายตวเพยงรอยละ 2.32

นโยบายการเปดเสรท�งเศรษฐกจ และการเงนไดมสวนชวยใหประเทศช ลมดลการคาท�

เกน ดลอยางตอเน�อง แตมกมดลบรการท�ขาดดล สงผลใหชลขาดดลบญชเดนสะพด ในบางป ถงแมวา

ชลจะมหน�จากตางประเทศจานวน 43,764 ลานเหรยญสหรฐฯในป 2547 หรอประมาณรอยละ 46

ของ GDP แตกไมมปญหาตอเสถยรภาพทางเศรษฐกจ เพราะชลมฐานเงนทนสารองระหวางประเทศ

เม�อป 2547 จานวน16,016 เหรยญสหรฐฯ และเปนประเทศท�เกนดลบญชเดนสะพดเปนสวนใหญ

นอกจากน�นหน�ตางประเทศสวนใหญของชล รอยละ 82.3 เม�อป 2547 เปนหน�ระยะปานกลางถงยาว

โดยหน�ระยะส�นท�งหมดเปนหน�ของภาคเอกชน

สาหรบดานการลงทนจากตางประเทศ ถงแมวา ชลจะไดช�อวาเปนประเทศหน�งท�ม

สดสวน FDI ตอ GDP สงกวาประเทศกาลงพฒนาโดยเฉล�ย โดย จานวนเงนลงทนตางประเทศท�เขาไป

ลงทนในชลมมลคารวม ณ ส�นป 2547 สงถงรอยละ 60.5 ของ GDP ตลอดชวงระยะเวลา 30 ปท�ชลเปด

ประตการลงทนใหตางชาต พบวาชลมเงนลงทนจากตางชาตไหลเขาไปลงทนในชลมากกวาเงนทนท�ไหล

ออก (ภาพท� 1.6.1)

สาขาการผลตท�ดงดดเงนลงทนจากตางชาตไดมากท�สด 3 อนดบแรก ไดแก สาขาเหมอง

แร สาธารณปโภค และการคาสงคาปลก ดวยสดสวนรอยละ 33.3, 19.4 และ 19.3 ของยอดเงนลงทน

ไหลเขาตามลาดบ ประเทศท�ลงทนในชลภายใต (D.L 600) มากท�สดคอ สหรฐอเมรกา สเปน และคา

นาดา รอยละ 60 ของเงนลงทนกระจกตวอยในโครงการ Multi-regional projects และท�ซานตอาโก

……………………………………….…………..

ชิลีเล่มที่ 1 บทที่ 1thaifta.com/trade/study/cl1_chap1.pdf · @ % h...

Documents