๑

x

ภทรวรรณ มาทอง ครช านาญการ

โรงเรยนด ารงราษฎรสงเคราะห ส านกงานเขตพนทการมธยมศกษา เขต ๓๖

ชดท ๑

ชดกจกรรมฝกอานคดวเคราะห

วชาภาษาไทย ท๓๓๑๐๑ ชนมธยมศกษาปท ๖

การอานคดวเคราะหเบองตน

www.kroo

bann

ok.co

m

๒

ชดกจกรรมการอานคดวเคราะห วชาภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท๖ ชดท ๑ หลกการอานคดวเคราะหเบองตน ไดจดขนเพอใชในการฝกทกษะดานการอานคดวเคราะห ซงจะท าใหนกเรยนสามารถประเมนสงทอานและตดสนใจวาสงทผเขยนน าเสนอมเหตผล นาเชอถอหรอไมเพยงใด ทงนจะชวยใหผอานรจกวเคราะห ตรวจสอบ และเลอกรบขอมลขาวสารตาง ๆ ในโลกปจจบนไดอยางมเหตผล ขณะเดยวกนกยงท าใหนกเรยนมความสข สนกสนาน เพลดเพลน เสรมสรางนสยรกการอาน และมความภมใจในผลงานของตนเอง นอกจากนกเรยนจะไดน าไปฝกทกษะแลว ครผสอนสามารถน าไปใชทบทวนเนอหาทนกเรยนไดเรยนไปแลว และใชสอนซอมเสรมนกเรยนทม ความบกพรองในทกษะการอานดวย หวงวา ชดกจกรรมการอานคดวเคราะห ชดท ๑ น คงเออประโยชนแกนกเรยน ครผสอน และผทสนใจไดเปนอยางด ภทรวรรณ มาทอง ๒๘ กภาพนธ ๒๕๕๕

ค าน า

www.kroo

bann

ok.co

m

๓

เรอง หนา

ค าน า ๒ สารบญ ๓ ค าชแจง ๔ ชดกจกรรมการอานคดวเคราะห แบบทดสอบกอนเรยน กจกรรมท ๑ ฝกสมองประลองปญญา กจกรรมท ๑.๑ ฝกจากภาพปรศนาท ๑ กจกรรมท ๑.๒ ฝกจากภาพปรศนาท ๒

ใบความรท ๑ การอานคดวเคราะห ใบความรท ๒ การคดแกปญหาแบบ ๕Ws ๑H ใบความรท ๓ แผนภาพความคด (Mind Map) กจกรรมท ๒ จดท าแผนภาพความคด (Mind Map) กจกรรมท ๒.๑ ฝกท าแผนภมแกปญหาแบบ ๕Ws ๑H กจกรรมท ๒.๒ ฝกท าเทคนคการแกปญหา ใบความรท ๔ ขอเทจจรงและขอคดเหน

กจกรรมท ๓ ตอบค าถามจากขอความ กจกรรมท ๓.๑ แบบฝกหดแยกขอเทจจรงและขอคดเหน กจกรรมท ๓.๒ ฝกวเคราะหขอความ กจกรรมท ๔ ตอบค าถามจากขอความ แบบทดสอบหลงเรยน

ภาคผนวก เฉลยแบบทดสอบกอน เฉลยและแนวการตอบ กจกรรมท ๑ – ๔ แบบประเมนความสามารถในการเขยนแสดงความคด บรรณานกรม

สารบญ

www.kroo

bann

ok.co

m

๔

\

ค าชแจง

ชดกจกรรมการอานคดวเคราะห วชาภาษาไทยพนฐาน ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๖ มทงหมดจ านวน ๗ ชด ดงน

ชดท ๑ หลกการอานคดวเคราะหเบองตน ชดท ๒ สบคน วเคราะห เจาะขาว

ชดท ๓ สงเคราะหเรองราวจากบทเพลง ชดท ๔ คดเกงคดสรางสรรคจากบทความ ชดท ๕ วเคราะหวจารณสารคด ชดท ๖ บทรอยกรองมคณคา ชดท ๗ พจารณาวรรณคด ชดกจกรรมการอานคดวเคราะห วชาภาษาไทยพนฐาน ชนมธยมศกษาปท ๖ ชดนเปนชดท ๑ เรอง หลกการอานคดวเคราะหเบองตน ประกอบดวยใบความร และกจกรรมจ านวน ๔ กจกรรม

www.kroo

bann

ok.co

m

๕

เทคนคการคดวเคราะห

ทฤษฎทน ามาใชในการจดท าชดกจกรรมการอานคดวเคราะห

ทฤษฏการคดวเคราะห

ทฤษฏของการคดของบลม (Bloom’s taxonomy) สวฒน ววฒนานนท. (๒๕๕๐: ๕๑) ไดก าหนดจดมงหมายทางการศกษา (Bloom’s Taxonomy of Educationl Objectives) เปน 3 ดานไดแก ดานการรคด ดานจตพสย และดานทกษะพสย ของผเรยนสงผลตอความสามารถทางการคดทบลมจ าแนกไวเปน ๖ ระดบค าถาม ในแตละระดบมความซบซอนแตกตางกน ไดแก

ระดบท ๑ ระดบความรความจ า แยกเปนความรในเนอหา เชน ความรในศพททใช และ ความรในขอเทจจรงเฉพาะความรในวธด าเนนการ ระดบท ๒ ระดบความเขาใจ แยกเปนการแปลความ การตความ และการขยายความ ระดบท ๓ ระดบการน าไปใช แยกเปนการประยกต ระดบท ๔ ระดบการวเคราะห แยกเปนการวเคราะหสวนประกอบ การวเคราะห ความสมพนธ และการวเคราะหหลกการ ระดบท ๕ ระดบการสงเคราะห แยกเปนการสงเคราะหการสอความหมาย การสงเคราะห แผนงานและสงเคราะหความสมพนธ ระดบท ๖ ระดบการประเมนคา แยกเปนการประเมนคาโดยอาศยขอเทจจรงภายใน และ การประเมนคา โดยอาศยขอเทจจรงภายนอก การทผเรยนจะมทกษะใน การแกปญหา และการตดสนใจ ผเรยนจะตองสามารถวเคราะหและเขาใจ สถานการณใหม หรอขอความจรงใหมได

สวทย มลค ำ (๒๕๔๗ : ๒๑-๒๒) ไดเสนอเทคนคกำรคดวเครำะหอยำงงำย คอ ๕W ๑H ไวดงน ๑. What (อะไร) ปญหำหรอสำเหตทเกดขน ๒. Where (ทไหน) สถำนทหรอต ำแหนงทเกดเหต ๓. When (เมอไร) เวลำทเหตกำรณนนเกดขนหรอจะเกดขน ๔. Why (ท ำไม) สำเหตหรอขอมลทท ำใหเกดขน ๕. Who (ใคร) บคคลส ำคญเปนตวประกอบหรอเปนผเกยวของทจะไดรบผลกระทบทง ดำนบวกและดำนลบ ๖. How (อยำงไร) รำยละเอยดของสงทเกดขนแลวหรอก ำลงจะเกดขนวำมควำมเปนไป ไดในลกษณะใด

www.kroo

bann

ok.co

m

๖

ชดกจกรรมการอานคดวเคราะห วชาภาษาไทยพนฐาน ชนมธยมศกษาปท ๖ ใช

ประกอบการฝกทกษะการอานคดวเคราะห ในรายวชาภาษาไทยพนฐาน ชนมธยมศกษาปท ๖

หนวยการเรยนรท ๑ อยอยางพอเพยง แผนการจดการเรยนร ท ๑ ชดกจกรรมท ๗ วนจฉยบทรอย

กรอง เวลาในการสอนจ านวน ๒ คาบ (๑๐๐ นาท) ใชสอนในขนกจกรรมการเรยนการสอน

ตลอดจนถงการวดผล และประเมนผล ส าหรบการน าชดกจกรรมไปใช จะยดตามสาระการเรยนร

ในแตละหนวยการเรยนร ทง ๗ ชด จ านวนคาบสอนทงหมด ๑๔ คาบ สามารถน าไปใชไดทง

เวลาเรยนและนอกเวลา หรอท าเปนการบานเพอเปนการฝกทกษะในการเรยนรเรอง การอานคด

วเคราะห

กอนการท าชดกจกรรม นกเรยนควรไดรบค าแนะน า และค าชแจงจากครใหเขาใจถงขนตอน และวธการท าชดกจกรรมกอน แลวจงลงมอปฏบตตามค าชแจงในแตละชดกจกรรม

ขอสงเกต

ชดกจกรรมการอานคดวเคราะห วชาภาษาไทยพนฐาน ชนมธยมศกษาปท ๖ สวนใหญ

จะเปนกจกรรมทเขยนแสดงความคดเหน ดงนน แนวการเขยนตอบแสดงความคดเหนของนกเรยน

ครผสอนควรใชดลยพนจในการตรวจค าตอบเมอตรวจแลว ควรแจงใหนกเรยนทราบผลทนทเพอ

นกเรยนจะไดมก าลงใจและครจะไดน าไปพฒนาการจดการเรยนการสอนตอไป

www.kroo

bann

ok.co

m

๗

ทฤษฎทน ามาใชในการจดท าชดกจกรรมการอานคดวเคราะห ทฤษฏการคดวเคราะห ทฤษฏของการคดของบลม (Bloom’s taxonomy) สวฒน ววฒนานนท. (๒๕๕๐: ๕๑) ไดก าหนดจดมงหมายทางการศกษา (Bloom’s Taxonomy of Educationl Objectives) เปน 3 ดานไดแก ดานการรคด ดานจตพสย และดานทกษะพสยของผเรยนสงผลตอความสามารถทางการคดทบลมจ าแนกไวเปน ๖ ระดบค าถาม ในแตละระดบมความซบซอนแตกตางกน ไดแก

ระดบท ๑ ระดบความรความจ า แยกเปนความรในเนอหา เชน ความรในศพททใช และ ความรในขอเทจจรงเฉพาะความรในวธด าเนนการ ระดบท ๒ ระดบความเขาใจ แยกเปนการแปลความ การตความ และการขยายความ ระดบท ๓ ระดบการน าเอาไปใช แยกเปนการประยกต ระดบท ๔ ระดบการวเคราะห แยกเปนการวเคราะหสวนประกอบ การวเคราะห ความสมพนธ และการวเคราะหหลกการ ระดบท ๕ ระดบการสงเคราะห แยกเปนการสงเคราะหการสอความหมาย การสงเคราะห แผนงานและสงเคราะหความสมพนธ ระดบท ๖ ระดบการประเมนคา แยกเปนการประเมนคาโดยอาศยขอเทจจรงภายใน และ การประเมนคา โดยอาศยขอเทจจรงภายนอก การทผเรยนจะมทกษะใน การแกปญหา และการตดสนใจ ผเรยนจะตองสามารถวเคราะหและเขาใจ สถานการณใหม หรอขอความจรงใหมได

เทคนคการคดวเคราะห สวทย มลค ำ (๒๕๔๗ : ๒๑-๒๒) ไดเสนอเทคนคกำรคดวเครำะหอยำงงำย คอ ๕W ๑H ไวดงน ๑. What (อะไร) ปญหำหรอสำเหตทเกดขน ๒. Where (ทไหน) สถำนทหรอต ำแหนงทเกดเหต ๓. When (เมอไร) เวลำทเหตกำรณนนเกดขนหรอจะเกดขน ๔. Why (ท ำไม) สำเหตหรอขอมลทท ำใหเกดขน ๕. Who (ใคร) บคคลส ำคญเปนตวประกอบหรอเปนผเกยวของทจะไดรบผลกระทบทง ดำนบวกและดำนลบ ๖. How (อยำงไร) รำยละเอยดของสงทเกดขนแลวหรอก ำลงจะเกดขนวำมควำมเปนไป ไดในลกษณะใด

www.kroo

bann

ok.co

m

๘

ชดกจกรรมการอานคดวเคราะห วชาภาษาไทยพนฐาน ชนมธยมศกษาปท ๖ ใช

ประกอบการฝกทกษะการอานคดวเคราะห ในรายวชาภาษาไทยพนฐาน ชนมธยมศกษาปท ๖

หนวยการเรยนรท ๑ อยอยางพอเพยง แผนการจดการเรยนร ท ๑ ชดกจกรรมท ๑ การอานคด

วเคราะห เวลาในการสอนจ านวน ๒ คาบ (๑๐๐ นาท) ใชสอนในขนกจกรรมการเรยนการสอน

ตลอดจนถงการวดผล และประเมนผล ส าหรบการน าชดกจกรรมไปใช จะยดตามสาระการเรยนร

ในแตละหนวยการเรยนร ทง ๗ ชด จ านวนคาบสอนทงหมด ๑๔ คาบ สามารถน าไปใชไดทง

เวลาเรยนและนอกเวลา หรอท าเปนการบานเพอเปนการฝกทกษะในการเรยนรเรอง การอานคด

วเคราะห

กอนการท าชดกจกรรม นกเรยนควรไดรบค าแนะน า และค าชแจงจากครใหเขาใจถง

ขนตอน และวธการท าชดกจกรรมกอน แลวจงลงมอปฏบตตามค าชแจงในแตละชดกจกรรม

ขอสงเกต

ชดกจกรรมการอานคดวเคราะห วชาพนฐานภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๖ สวนใหญ

จะเปนกจกรรมทเขยนแสดงความคดเหน ดงนน แนวการเขยนตอบแสดงความคดเหนของนกเรยน

ครผสอนควรใชดลยพนจในการตรวจค าตอบเมอตรวจแลว ควรแจงใหนกเรยนทราบผลทนทเพอ

นกเรยนจะไดมก าลงใจและครจะไดน าไปพฒนาการจดการเรยนการสอนตอไป

www.kroo

bann

ok.co

m

๙

สวนประกอบของชดกจกรรมการอานคดวเคราะห

วชาภาษาไทยพนฐาน ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท ๖ สวนท ๑ ประกอบดวย

๑. แบบทดสอบหลงเรยน จ านวน ๑๐ ขอ

๒. ใบความร

๓. กจกรรม จ านวน ๔ กจกรรม

๓.๑ ม 2 ลกษณะ คอ ๓.๑.๑ ฝกสมองประลองปญญา (กระตนใหคด) ๓.๑.๒ กจกรรมฝกทกษะ

๓.๒ กจกรรมการฝกอานการคดวเคราะห ม ๖ ระดบ ระดบท ๑ ความรความจ า

ระดบท ๒ ความเขาใจ ระดบท ๓ การน าไปใช

ระดบท ๔ การวเคราะห ระดบท ๕ การสงเคราะห ระดบท ๖ การประเมนคา

สวนท ๒ ประกอบดวย

๑. ภาคผนวก

๑.๑ เฉลยแบบทดสอบกอน-หลงเรยน

๑.๒ เฉลยและแนวการตอบกจกรรม

๒. บรรณานกรม

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๐

จดประสงคของการฝก

๑. บอกความส าคญของวธคดและอานคดวเคราะหได ๔. สามารถปฏบตตามหลกและวธการอานคดวเคราะหได ๔. สามารถวเคราะห ตรวจสอบ ประเมนและตดสนใจสงทอานวาน าเสนอมความ

นาเชอถอสมเหตสมผลหรอไมและเลอกรบขอมลขาวสารตาง ๆในโลกปจจบนไดอยางมเหตผล

สาระการเรยนร

๑. ความหมาย ความส าคญและแนวทางการคดและการอานคดวเคราะห ๒. หลกการอานคดวเคราะห ล าดบการฝก

๑. นกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน ๘. นกเรยนท าชดกจกรรมการอานคดวเคราะห วชาภาษาไทยพนฐาน ส าหรบนกเรยนชน

มธยมศกษา ปท ๖ ชดท ๑ หลกการอานคดวเคราะหเบองตนแลวตรวจค าตอบ พรอมเฉลยทละกจกรรมจนครบทง ๔ กจกรรม

๘. ครสงเกตพฤตกรรมการท ากจกรรมของนกเรยนขณะท าชดกจกรรมพรอมบนทกผลการสงเกต

๘. นกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน ๘. ครและนกเรยนรวมประเมนผลการปฏบตงานของนกเรยนจากการท ากจกรรมและ

แบบทดสอบ

๘. นกเรยนน าผลงานเกบไวในแฟมสะสมผลงาน

เรอง หลกการอานคดวเคราะหเบองตน

ชดกจกรรมการอานคดวเคราะห

วชาภาษาไทยพนฐาน ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๖

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๑

สอประกอบการฝก

๑. ชดกจกรรมท ๑ เรอง การอานคดวเคราะห ๒. ใบความรเรอง การอานคดวเคราะห ๓. ใบความรเรอง การคดแกปญหาแบบ ๕Ws ๑H ๔. ใบความรเรอง แผนภาพความคด (Mind Map)

การวดผลประเมนผล

การวดผล

สงทตองการวด วธวด เครองมอวด

๑.การอานเพอวเคราะห ตรวจสอบ ประเมนและตดสนใจสงทอานวาสงใด ขอความใด มความเปนจรงนาเชอถอสมเหตสมผลหรอไม ๒.เจตคตทดตอการเรยนวชาภาษาไทย

๑.ตรวจผลงานจากกจกรรม แบบทดสอบ การอานคดวเคราะห ๒.สงเกตพฤตกรรมการเรยนร

๑. ชดกจกรรมคดวเคราะห วชาภาษาไทยพนฐาน ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท ๖ ๒.แบบสงเกตพฤตกรรม

การเรยน

เกณฑการประเมนผล

ดมาก หมายถง ไดคะแนนรอยละ ๘๐-๑๐๐ ด หมายถง ไดคะแนนรอยละ ๗๐-๗๙ พอใช หมายถง ไดคะแนนรอยละ ๖๐-๖๙ ปรบปรงแกไข หมายถง ไดคะแนนรอยละ ๕๙ ลงมา

การประเมนผล

จากการวดและประเมนผล นกเรยนทถอวาผานเกณฑ ตองไดคะแนนรวมทกรายการ รอยละ ๘๐ ขนไป

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๒

เพอนๆ คะ กอนทเราจะไดเรยนร

เกยวกบการอานคดวเคราะห

เรามาลบคมใหกบสมองกนกอนนะคะ

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๓

จากรปภาพขางบน มภาพคน...................คน

กจกรรมท ๑.๑

กจกรรมท ๑ ฝกสมองประลองปญญา

ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาภาพตอไปนวามหนาคนกหนา โดยแยกหนาผหญงและผชายเวลา ๓ นาท

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๔

กจกรรมท ๒.๑

ตวอยาง วทย โทรทศน ตเยน พดลม ถวย ค าตอบ ถวย

ค าชแจง ๑. กจกรรมชดนมทงหมด ๑๐ ขอ เวลา ๕ นาท ๒.ใหพจารณาค าทก าหนดให ค าใดไมเขาพวก

๑. จมก ปาก ห ตา ขา ค าตอบ .......................................................................................

๒. วนย กฎ ระเบยบ ฝาฝน ขอบงคบ ค าตอบ .......................................................................................

๓. รนเรง สนกสนาน วนวาย เฮฮา ครนเครง ค าตอบ .......................................................................................

๔. กลวย ออย มะมวง ขาวโพด แตงกวา ค าตอบ .......................................................................................

๕. ถวย ชอน ชาม กะละมง จาน ค าตอบ .......................................................................................

๖. เคารพ รก เรยบรอย นบถอ บชา ค าตอบ .......................................................................................

๗. ระลกถง หวงหา เวทนา อาวรณ คดถง ค าตอบ .......................................................................................

๘. โกโก โอวลตน ชา ปาลม กาแฟ ค าตอบ .......................................................................................

๙. ตกแก จงจก จระเข จงเหลน กงกา ค าตอบ .......................................................................................

๑๐. สถาบน บาน โรงเรยน วทยาลย วด ค าตอบ .......................................................................................

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๕

เปนไงบางคะ สนกไหมเอย.......เราไดฝก

สมองใหคดคลองแคลวขนแลว

ทนมาเขาสเนอหากนเลยนะคะ

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๖

ความหมายของการคดวเคราะห

สวทย มลค า (๒๕๔๗: ๑๒๗) ไดใหความหมายของการคดวเคราะหไววา การคดวเคราะห หมายถง ความสามารถในการจ าแนกแยกแยะองคประกอบตาง ๆ ของสงใดสงหนง ซงอาจจะเปนวตถสงของเรองราวหรอเหตการณและหาความสมพนธเชงเหตผลระหวางองคประกอบเหลานน เพอคนหาสภาพความเปนจรงหรอสงส าคญของสงทก าหนดให

ทฤษฏการคด ทฤษฏของการคดของบลม (Bloom’s taxonomy) สวฒน ววฒนานนท. (๒๕๕๐: ๕๑)

ไดก าหนดจดมงหมายทางการศกษา (Bloom’s Taxonomy of Educationl Objectives) เปน 3 ดาน ไดแก ดานการรคด ดานจตพสยและดานทกษะพสยของผเรยน สงผลตอความสามารถทางการคดทบลมจ าแนกไวเปน ๖ ระดบค าถามในแตละระดบมความซบซอนแตกตางกน ไดแก

ระดบท ๑ ระดบความรความจ า แยกเปนความรในเนอหา เชน ความรในศพททใชและ ความรในขอเทจจรงเฉพาะความรในวธด าเนนการ

ระดบท ๒ ระดบความเขาใจ แยกเปนการแปลความการตความและการขยายความ ระดบท ๓ ระดบการน าเอาไปใช แยกเปนการประยกต ระดบท ๔ ระดบการวเคราะหแยกเปนการวเคราะหสวนประกอบ การวเคราะห

ความสมพนธและการวเคราะหหลกการ ระดบท ๕ ระดบการสงเคราะหแยกเปนการสงเคราะหการสอความหมาย การสงเคราะห

แผนงานและสงเคราะหความสมพนธ ระดบท ๖ ระดบการประเมนคา แยกเปนการประเมนคาโดยอาศยขอเทจจรงภายในและ

การประเมนคาโดยอาศยขอเทจจรงภายนอก การทผเรยนจะมทกษะในการแกปญหา และ การตดสนใจ ผเรยนจะตองสามารถวเคราะหและเขาใจสถานการณใหมหรอขอความจรงใหมได

ใบความรท ๑ การคดวเคราะห

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๗

คณสมบตของบคคลทเออตอการคดวเคราะห ๑. มความรความเขาใจเรองทจะวเคราะห การคดวเคราะหทดผคดตองมความรพนฐานในเรองนน ๆ เพราะจะชวยใหก าหนดขอบเขตของการวเคราะห จ าแนกแจกแจงองคประกอบ จดหมวดหม ล าดบความส าคญหรอสาเหตของเรองราวเหตการณไดชดเจน ๒. ชางสงเกต ชางสงสยชาง ซกถาม เปนคนชอบตงค าถามเกยวกบสงทเกดขนอยเสมอเพอไปขบคดหรอคนหาความจรงในเรองนน ค าถามทใชกบความคดวเคราะห คอ ๕Ws๑H ประกอบดวย

What (อะไร) Where (ทไหน) When (เมอไหร) Why (ท าไม) Who (ใคร) How (อยางไร)

๓. ความสามารถในการตความการตความเกดจากรบขอมลเขามาทางประสาทสมผสสมองจะท าการตความขอมล โดยวเคราะหเทยบเคยงกบความทรงจ าหรอความรเดมทเกยวกบเรองนน ๔. ความสามารถในการหาความสมพนธเชงเหตผล การวเคราะหจะเกดขนเมอพบสงทม

ความคลมเครอ เกดขอสงสยตามมาดวยค าถาม ตองคนหาคาตอบหรอความนาจะเปนวา

มความเปนมาอยางไรเหตใดจงเปนเชนนน จะสงผลกระทบอยางไรซงสมองจะพยายาม

คดเพอหาขอสรปความรความเขาใจอยางสมเหตสมผล

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๘

กระบวนการคดวเคราะห

กระบวนการคดวเคราะหประกอบดวย ๕ ขนตอน (สวทย มลค า. ๒๕๔๗ : ๙ – ๑๙)

ขนท ๑ ก าหนดสงทตองการวเคราะห เปนการก าหนดวตถสงของ เรองราวหรอเหตการณตาง ๆ ขนมา เพอเปนตนเรองจะใช

วเคราะห เชน พช สตว หน ดน รปภาพ บทความ เรองราว เหตการณหรอสถานการณขาว ของจรงหรอสอเทคโนโลยตาง ๆ เปนตน ขนท ๒ ก าหนดปญหาหรอวตถประสงค

เปนการก าหนดประเดนขอสงสยจากปญหาของสงทตองการวเคราะห ซงอาจจะก าหนดเปนค าถามหรอเปนการก าหนด วตถประสงคของการวเคราะหเพอคนหาความจรงสาเหต ความส าคญ เชน บทความนตองการสอหรอบอกอะไรทส าคญทสด ขนท ๓ ก าหนดหลกการหรอกฎเกณฑ

เปนการก าหนดขอก าหนดส าหรบใชแยกสวนประกอบของสงทก าหนดให เชน เกณฑในการจ าแนกสงของทมความหมายเหมอนกนหรอแตกตางกน หลกเกณฑในการหาลกษณะความสมพนธเชงเหตผล อาจเปนลกษณะความสมพนธทมความคลายคลงกนหรอขดแยงกน ขนท ๔ พจารณาแยกแยะ

เปนการพนจพเคราะหท าการแยกแยะกระจายสงทก าหนดใหออกเปนสวนยอยๆโดยอาจใชเทคนค๕Ws1H ประกอบดวย What (อะไร) Where (ทไหน) When (เมอไร) Why(ท าไม) Who (ใคร) How(อยางไร) ขนท ๕ สรปค าตอบ

เปนการรวบรวมประเดนทส าคญเพอหาขอสรป เปนค าตอบปญหาของสงท ก าหนดให

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๙

กอนเชอสงใดใหพสจนกอนเชอสงใดใหพสจนกอนเชอสงใดใหพสจน กอนพดยงคดวนจฉยกอนพดยงคดวนจฉยกอนพดยงคดวนจฉย

กอนท ำกจกำรงำนสงใดกอนท ำกจกำรงำนสงใดกอนท ำกจกำรงำนสงใด คดใหรอบคอบจงชอบกำรคดใหรอบคอบจงชอบกำรคดใหรอบคอบจงชอบกำร

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๐

ใบความรท ๒ แผนภาพความคดแบบ ๕Ws๑H

แผนภาพความคดแบบ๕Ws๑H หมายถง การจ าแนกแยกแยะองคประกอบตาง ๆ ของ

สงใดสงหนงซงอาจจะเปนวตถสงของเรองราวหรอเหตการณ และหาความสมพนธเชงเหตผลขององคประกอบเหลานนเพอคนหาสภาพความเปนจรงหรอสงส าคญของสงทก าหนดใหโดยตงค าถาม และ ตอบค าถามวาใคร (Who) ท าอะไร (What) ทไหน (Where) เมอไร (When) เพราะเหตใด (Why) และอยางไร (How)

Who (ใคร) บคคลส าคญทเปนตวประกอบหรอเปนผทเกยวของทจะไดรบผลกระทบเชน ใครอยในเหตการณบาง

ใครนาจะเกยวของกบเหตการณน ใครนาจะเปนคนทท าใหสถานการณนเกดขน เหตการณทเกดขนนใครไดประโยชน ใครเสยประโยชน

What (ท าอะไร) เกดอะไรขน มอะไรเกยวของกบเหตการณน สาเหตทท าใหเกดเหตการณนคออะไร Where (ทไหน) เรองนเกดทไหน เหตการณนนาจะเกดขนทใด When (เมอไร) เวลาทเกดเหตการณนน เชน เหตการณนนนาจะเกดขนเมอไรเวลาใดบางทสถานการณเชนนจะเกด

ขนได Why (ท าไม)

สาเหตหรอมลเหตทท าใหเกดขน เชน เพราะเหตใดเหตการณนจงเกดขนท าไมจงเกดเรองน How (อยางไร)

รายละเอยดของสงทเกดขนแลวหรอก าลงจะเกดขนวามความเปนไปไดในลกษณะใด เชน เขาท าสงนอยางไรล าดบเหตการณนดวาเกดขนอยางไรบางเหตการณนเกดขนไดอยางไร

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๑

การอบรมสงสอนลกทเครงครดมากเกนไป กอาจเปนผลรายไดเหมอนกน เพราะฉะนนวธ

เลยงลกทดกคอ เดนตามทางสายกลาง อยาใหตงหรอหยอนเกนไปควรเปดโอกาสใหลกไดใชความคด ไดทดลอง ไดมประสบการณตางๆ ไดรวธชวยเหลอ ตวเอง

หนกบแมวเปนศตรกนหวงจะครอบครองความเปนใหญเหนอทงนาจนกระทงวนหนงทงสองตางตกลงใจทจะใชดาบเชาประหตประหารกนขณะทมนทงสองก าลงท าการตอสกนอยอยางดเดอดนนเอง นกเหยยวทบนผานทางมาพบเขากบนโฉบเอารางของสตวทงสองไปกน ในทสดสตวทงสองกจบชวตลง เพราะความเขลาโดยแท

๑.ใคร : พอแม

๒. ท าอะไร : เลยงดลก

๓. ท าไม : อยาใหตงหรอหยอนจนเกนไป

๔. อยางไร : วธทดคอ เดนตามทางสายกลาง ควรเปด

โอกาส ใหลกไดใชความคดไดรวธชวยตวเอง

๕. เพราะอะไร: อาจเปนผลราย

๑. ใคร : กบกบหนนา

๒. ท าอะไร : ตอสกนโดยใชดาบ

๓. ทไหน : เหนอทงนา

๔. ท าไม/เพราะอะไร : ความโงเขลาตองการเปนใหญเหนอทงนา

๕. ผลเปนอยางไร : นกเหยยวบนมาโฉบเอาสตวทงสองไปกน

ตวอยาง

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๒

บายวนหนงทตลาดขายผลไม ขณะทแมคาขายผลไมใหแกลกคาอยนน

มคนขอทานหญงสงอายผหนงเดนเขามาขอขาวแมคาผลไมและไดบอกวาตนไมมพนอง อยในกรงเทพฯ ขาดทพกอาศยยงมไดกนขาวเลยตงแตเชาแลว จะขอขาวกนสกมอและ ขออยอาศยดวย จะชวยท าความสะอาดบานและดแลบานให แมคาฟงแลวสงสารคด ชวยเหลอจงสงอาหารใหคนขอทานกน และรบคนขอทานไวในบาน วนรงขน ขณะทแมคานงขายของอยทตลาด ไดมคนขางบานมาบอกวา คนขอทานทแมคารบมาอยดวยไดน าหอผาใสของออกจากบานเกรงวาจะลกขโมยของใน บานไปแมคาผนจงรบกลบบาน เมอตรวจดของในบาน พบวา ของมคาหลายอยางได หายไป จงน าความไปแจงแกต ารวจ ต ารวจออกตดตามคนขอทาน ไมชากพบคนขอทาน นงอยทเชงสะพานแหงหนงจงไดจบกมพรอมหอของทลกมาจากบานของแมคา คนขอทานไดสารภาพวา ไดลกของมาจรง ต ารวจสอบสวนและบนทกถอยค าเปน หลกฐานและสงฟองศาลในเวลาตอมา ต ารวจจงกลาวกบแมคาวา การชวยเหลอคนโดย ไมพจารณาใหดยอมมภยเกดขนเสมอ

ใคร ท าอะไร ทไหน เมอไหร อยางไร ท าไม/เพราะ

อะไร แมคาขายผลไม

ใหอาหารแกคนขอทานและใหทพกอาศย

ทตลาดและทบานของแมคา

บายวนหนงและเชาวนรงขน

คนขอทานลกขโมยของในบานไป

ชวยเหลอคนโดยไมพจารณาไตรตรองใหดกอน

การใชตารางการแกปญหาแบบ ๕Ws๑H

เรอง แมคากบขอทาน

เรอง แมคากบขอทาน

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๓

หลกส าคญในการท าแผนภาพความคด ( Mind Map) ๑. อยาเขยนประโยคยาวๆ เพราะพนทจ ากด ใหเขยนใจความสน ๆ หรอ วลเทานน หากม

ประโยคยาว ๆ ใหกลมชวยกนสรปเปนค าสน ๆ ๒. ใหเขยนดวยปากกาหลาย ๆ ส ๓. สามารถแสดงความคดเหนไดเตมท

แผนภาพความคด (Mind Map) คอ การถายทอดความคด หรอขอมลตาง ๆ ทมอยในสมองลงกระดาษ โดยการใชภาพส เสนและการโยงใยแทนการจดยอแบบเดมทเปนบรรทด ๆ เรยงจากบนลงลาง ขณะเดยวกนกชวยเปนสอน าขอมลจากภายนอก เชน หนงสอ ค าบรรยาย การประชม สงเขาสมองใหเกบรกษาไวไดดกวาเดม ซ ายงชวยใหเกดความคดสรางสรรคไดโดยงาย เนองจากเหนเปนภาพรวมและเปดโอกาสใหสมองไดเชอมโยงตอขอมล หรอความคดตาง ๆ เขาหากนไดงายกวา “ใชแสดงการเชอมโยงขอมลเกยวกบเรองใดเรองหนงระหวางความคดหลก ความคดรอง และความคดยอยทเกยวของสมพนธกน”

การสราง แผนภาพความคด (Mind Map) ๑. เขยน/วาด มโนทศนหลกตรงกงกลางหนากระดาษ ๒. เขยน/วาด มโนทศนรองทสมพนธกบมโนทศนหลกไปรอบ ๆ ๓. เขยน/วาด มโนทศนยอยทสมพนธกบมโนทศนรองแตกออกไปเรอย ๆ ๔. ใชภาพหรอสญลกษณสอความหมายเปนตวแทนความคดใหมากทสด ๕. เขยนค าส าคญ (Key word) บนเสนและเสนตองเชอมโยงกน ๖. กรณใชส ทงมโนทศนรองและยอยควรเปนสเดยวกน

๗. คดอยางอสระมากทสดขณะท า

ใบความรท ๓ แผนภาพความคด (Mind Map)

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๔

การน าแผนภาพความคดไปใชในการอธบาย เลาเรอง เปนการฝกคดวเคราะหและการสงเคราะหขอมล

ชวยใหเกดการพจารณาองคประกอบตาง ๆ ของเรองไดครบถวนและจดระบบจดล าดบความตอเนองไดเปนอยางด สรศกด หลาบมาลา ไดน าเสนอรปรางลกษณะและวธการใชแผนภาพความคดดงน

๑. แผนภมใยแมงมม (ASpiderMap)ใชบรรยายแนวคดหลกอนมสวนประกอบปลกยอย อนๆ เชน จงหวดประกอบดวย อ าเภอ

๒. แผนภมล าดบเหตการณ (Series of Events Chain) ใชบรรยายขนตอนของสงใดสงหนง เชน การเจรญเตบโตของไหม กระบวนการท าสงใดสงหนง โดยมจดเรมตนและจดสนสด เรมจากไหนมความยาวเทาไร

๓. แผนภมรปวงกลมทบเหลอม (Overlapping Circles Map) เสนอการเปรยบเทยบสองสง หรอสองเรองมลกษณะเหมอนกนหรอตางกน

๔. แผนภมวงจร (A Circle Map) น าเสนอโดยการเขยนเปนแผนผงเพอเสนอความสมพนธเปนขนตอนตาง ๆ ทสมพนธกนเรยงล าดบเปนวงกลม

๕. แผนภมกางปลา (A Fishbone Map) ใชแสดงสาเหตของเหตการณทซบซอน โดยเขยน ประเดนหรอเรองหลกแลวเสนอสาเหตและผลตาง ๆ ทเกยวของ

๖. แผนภมพฤกษา (Network Tree)ใชแสดงสาเหตแหงผลทเกดขน ล าดบของตระกล สาขาของความตอเนอง แนวคดคออะไร อะไรคอสวนหลก อะไรคอสวนรอง และมความเกยวพนอยางไร

๗. แผนภมเปรยบเทยบ (A Compare Table Map) การเขยนเปนตารางเพอเปรยบเทยบสอง สงหรอสองเรองในประเดนทก าหนด

๘. แผนภมตอเนอง (Continue / Scale) ใชแสดงความตอเนองของเวลา ระดบ ความส าคญของสงใดสงหนง ซงตองมจดเรมตน จดสนสด เชน อาย เหตการณในประวตศาสตร

๙. แผนภมวฏจกร (Cycle) ใชแสดงล าดบเหตการณทเกยวพนกน อนน าไปสผลอนหนง ซงเกดแลวเกดอก เชน น าระเหย กอนเมฆ ฝนตก

๑๐. แผนภมแกปญหา (Problem/Solution Out Line) ใชในการแสดงปญหา วธการแกปญหา และผลทไดแนวคด อะไรคอปญหา ใครมปญหา ท าไมจงเกดปญหา วธแกปญหามอะไร ผลออกมาอยางไร

การสรางแผนภาพความคดมหลายลกษณะ

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๕

ประโยชน ของ Mind Map ท าใหจ าไดงายขน ทกคนไดมสวนรวม

ไดความเหนของทกคน สามารถน าเสนอไดดและท าใหผเขารวมสนใจ

เพอนๆ คงพอจะเขาใจเรอง

แผนภาพความคดกนบางแลว ใชไหมคะ ทนลองมาด

ตวอยางสกหนงแบบนะคะ

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๖

ใคร :แมคาขายผลไม

อะไร :ถกขโมยของ

ท าไม :ชวยเหลอคนโดยไมพจารณาไตรตรองใหดกอน

ปญหา

วธการ ผล

๑. อยาไวใจคนแปลกหนา ๑. ไมถกหลอก

๒. ไมควรใหคนแปลกหนาเขาบาน ๒. ไมโดนขโมยของ ๓. กอนจะชวยเหลอคนควรจะ ๓. ไมชวยเหลอคน

ชวพจารณาใหดกอน

ไมสญเสยทรพยสน

ผลลพธ

ตวอยางการแสดงแผนภมแกปญหา(Problem/Solution Out Line) จากเรอง แมคากบขอทาน

แนวทาง

แกปญหา

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๗

กจกรรมท ๒

นดเดยว

วนหนงมหญงสาวผหนงเดนอยบนบาทวถแหงหนงในกรงเทพมหานครชวงเวลา

นนยงเชาตร ผคนยงไมพลกพลาน ขณะยนรอจะขามถนน พลนสายตาเหลอบไปเหนหอ

กระดาษเลก ๆ สสวยสดใสใจของเธอนกวาคงมใครท าหอทอฟฟตกไว เธอเปนคนชอบ

อมทอฟฟอยแลว จงนกวาไมสกปรกหรอกเพราะกระดาษหอมดชด เธอจงหยบกระดาษ

นนขนมา ใชอกมอหนงปดฝ นทกระดาษออกไปตงใจจะใชมอฉกกระดาษ แตไมทนใจ เธอ

ใชฟนกดแลวฉกกระดาษออกทนท ยงมทนทเธอจะดงกระดาษออกจากปากกบงเกดเสยง

กกกองขนในปากทนทนนกระพงแกมฉกขาด เลอดไหลทะลกหยดลงตามตว เธอตกใจ

แทบสนสต รางกายบาดเจบสาหส ผพบเหนการณน าเธอสงโรงพยาบาลทนท สงทเธอคด

วาเปนทอฟฟแตแทจรงแลวคอประทดลมอยางทเดกซอมาขวางเลนกน บทเรยนครงน

นบวารนแรงมาก เพราะเธอตองกลายเปนคนทพพลภาพไปตลอดชวต เหตการณครงนน

นบเปนบทเรยนแกพวกเราวา กอนจะท าอะไรตองพจารณาไตรตรองใหรอบคอบอยางมสต

และตองใชปญญาคดใหถถวน เพอมใหเกดอนตรายใดๆ มาสตวเรา

( เกบความบางตอนจาก นายต ารา ณ เมองใต ๒๕๔๙ : ๑๐๒ )

ค าชแจง ๑. ใหนกเรยนจบกลม กลมละ ๔ – ๕ คน ๒. อานเรอง นดเดยว แลวจดท าแผนภาพความคดแบบ ๕Ws๑H

กจกรรมท ๒.๑

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๘

แผนภาพความคดแกปญหาแบบ ๕Ws๑H จากเรอง นดเดยว

ใคร : ………………………………….. ………………………………………………………………………..

ทไหน :………………………………. ……………………………………….. …………………………………………..

อยางไร :………………………… …………………………………………………………………….

ท าอะไร :………………………… …………………………………………………………………….

ท าไม:………………………… …………………………………………

เมอไหร :……………………………. ……………………………………….

นดเดยว

กจกรรมท ๒.๒

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๙

.

………………………………………………………………………………………….

อะไร :……………………………………………………… ท าไม :…………………………………………………….

วธการ ผล ๑…………………….. ๑.......................................... ๒……………………. ๒………………………….

……………………………………………………………..

จดท าแผนภมแกปญหา (Problem/Solution Out Line)

แผนภมแกปญหา จากเรอง นดเดยว

ปญหา

แนวทางแกปญหา

ผลลพธ

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๐

ความแตกตางระหวางขอเทจจรงและขอคดเหน

ขอเทจจรง ขอคดเหน

๑. มความเปนไปไดเสมอ ๑. แสดงความรสก

๒. มความเปนจรง ๒. แสดงการคาดคะเน

๓. มหลกฐานอางองพสจนได ๓. เปนขอเสนอแนะ

๔. มความสมเหตสมผล ๔.แสดงความคดเหนของผเขยนเอง

๕. เปนความเชอทไมสมเหตสมผล

ใบความรท ๔ ขอเทจจรงและขอคดเหน

ความหมายของขอเทจจรงและขอคดเหน

ขอเทจจรงพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ (๒๕๔๖ : ๑๐๗๑ ) ไดใหความหมายไววา หมายถง “ขอความหรอเหตการณทเปนมาหรอเปนอยตามจรง” ขอคดเหนนน พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ (๒๕๔๖ : ๑๐๗๑ ) ไดใหความหมายไววา หมายถง “ความเหน” ขอเทจจรง คอ ขอความหรอเหตการณทมความเปนไปได มความสมจรงมหลกฐานเชอถอได มความสมเหตสมผล

เชน ถาฝนตกในเวลาทแดดออกเราจะมองเหนรงกนน า ขอความนเปนขอเทจจรง เพราะมความสมจรง เปนไปได

พสจนได

ขอคดเหน เปนขอความทแสดงความรสก แสดงความคาดคะเนหรอขอความทแสดงทรรศนะของผพดทสอดแทรก

เขาไปในขอความทพดเพอแสดงความคดเหนสวนตว เชนชวตทมแตความสขเพยงอยางเดยวเปนชวตทนาเบอหนาย

มากขอความนเปนขอคดเหน เพราะเปนความรสกหรอความคดเหนสวนตว

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๑

กจกรรมท ๓

ตวอยางขอความทเปนขอเทจจรง ๑. การท าสะพานขามถนน ชวยใหการจราจรคลองตวขน ๒. วตามนซ มอยในผกสด ผลไมสด สม มะเขอเทศ และสบปะรด ๓. จมกขาวมสาระส าคญมากมาย เชน วตามนบ วตามเอ โพแทสเซยม ฟอสฟอรส และทนาสนใจอกชนดหนง คอ เลซทนทชวยบ ารงสมอง ๔. ปลาทะเลมธาตไอโอดน ซงชวยปองกนโรคคอพอก ตวอยางขอความทเปนขอคดเหน

๑. เงนสามารถซอสงทเราตองการไดทกอยาง ๒. หากฝงกาบนมาจบหลงคาบาน เปนลางบอกเหตวาจะมเรองรายเกดขนแตผเปนเจาของบาน ๓. ความรกเปรยบเหมอนน าอมฤต ชวยชบชวตใหสดชนมชวตชวา ๔. ถาเพมเงนเดอนใหขาราชการทกคนมาก ๆ รบรองวาจะไมมการทกจรตตอหนาทหรอ ฉอราษฎบงหลวงอยางในปจจบน เพราะทกคนมกนมใชพอแลว

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๒

กจกรรมท ๓.๑

ตอนท ๑ ใหบอกวาขอความตอไปนเปนขอเทจจรงหรอขอคดเหน( ๕ คะแนน)

๑. ถาตนขนมาตอนเชาแลวดมน าสก 2 - 3 แกว จะท าใหสดชอและผวหนงเตงตง ………………………………………………………………

๒. วนหนง ๆ ควรดมน าอยางนอย 6-8 แกว ซงจะชวยใหผดหนงเตงตง ไตขบถายของเสยจากกระแส เลอดออกไดด กระแสเลอดไหลเวยนด

……………………………………………………………… ๓. ชวตคอการตอส ศตรคอยาชก าลง

……………………………………………………………… ๔. ถาใหประชาชนเลอกผแทนเขตเดยวไดเบอรเดยว จะไมมการซอเสยงอยางแนนอน เพราะประชาชนตองเลอกคนท

เขาเหนวาดทสดเพยงคนเดยวไดเบอรเดยวทานน ………………………………………………………………

๕. ธงของไทยสมยโบราณอยางหนงมพนสแดงใจกลางของแผนธงเปนรปหนมานเรยกวากบธชกบอกอยาง หนงเปนรปครฑแดงพนเหลองเรยกกนวา“พระครฑพาห”อนหมายถงครฑทเปนพาหนะ

……………………………………………………………… ๖. การตนมาเฝารอพระอาทตยขนบางคนบอกวามนคอความสขอยางหนงในชวต

……………………………………………………………… ๗. คนดตกน าไมไหลตกไฟไมไหม

……………………………………………………………… ๘. รฐบาลยงไมใจกวางพอทจะใหสอมเสรภาพ

……………………………………………………………… ๙. คนรนหลงจะไมไดเหนศลปวฒนธรรมไทยถาคนรนปจจบนยงลมหลงวฒนธรรมตางประเทศ

……………………………………………………………… ๑๐. ตนสนขนเรยงรายตลอดแนวชายหาดแมล าพง

………………………………………………………………

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๓

ตอนท ๒ ใหแยกขอเทจจรงและขอคดเหนจากขอความตอไปน( ๕ คะแนน)

ไสเดอนเขยนจดหมายถงมนษย

ธรรมชาตของไสเดอน เมอเกดขนมาในโลกมแตสรางประโยชนใหแกโลก มนชวยพรวนดนใหตนไมตนหญาไดงอกงาม ไสเดอนเปนสตวทอยในดนกจรง แตเมอมนจะตาย มนจะขนมาตายบนพนดนเปนประโยชนแกไกแกนก ไดจกกนเปนอาหาร แตกอนทมนจะตายยงไดเขยนรองรอยเอาไวอก รองรอยอนนแหละคอ จดหมายทมนเขยนฝากเอาไวใหกบมนษย เพอมนษยจะไดอาน ไดศกษาเรองราวของชวต

ขอเทจจรง ไดแก............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ขอคดเหน ไดแก........................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๔

๑. ๒. สาเหตจากอะไร

………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………

ดาวตดสนใจ ดาวไมสบายใจทเธอมทงสวและฝาขนทใบหนา เธอพยายามหาหา

ครมรกษาสวฝาจากการแนะน าของเพอนๆ อยเสมอแตกไมไดผล วนหนงเธอไปเดนซอของทตลาด เหนคนมงดสนคาแผงลอยแนนมาก เธอจงเขาไปด เหนหญงสาวสวยคนหนงโฆษณาครมแกสวฝา หญงผนนอธบายสรรพคณพรอมสาธตใหดทบรเวณหลงฝามอใหดลกษณะการทาครม แลวดวาผวเธอเนยนสวยขน ดาวตดสนใจซอครม ๑ ชด ทงๆ ทราคาคอนขางแพง ดาวทดลองทาครมอย ๓ – ๔ วนปรากฏวาผวของเธอยงเปนสวฝามากกวาเดมดาวยงไมสบายใจมากกวาเดม

กจกรรมท ๓.๒

ตอนท ๑ อานเรอง ดาวตดสนใจ แลวตอบค าถาม ( ๕ คะแนน)

๑. ปญหาของดาวคออะไร …………………………………………………………………………………………......... ………………………………………………………………………………………….........

๒. สาเหตจากอะไร …………………………………………………………………………………………........ ………………………………………………………………………………………….......

๓. ถานกเรยนเปนดาว นกเรยนจะมวธการแกไขอยางไร …………………………………………………………………………………………....... ………………………………………………………………………………………….......

๔. เมอแกไขตามวธการในขอ ๓ แลว คาดวาผลทไดรบจะเปนอยางไร อธบายเหตผล …………………………………………………………………………………………......... ………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………….

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๕

ตอนท ๒ อานขอความตอไปน แลวตอบค าถาม ( ๕ คะแนน)

ขางบานของนองแนนมปาตมเชาบานอย สภาพบานด คาเชาเดอนละ ๕,๐๐๐ บาท ปาตมมอาชพขายสมต า ฝมอการปรงไมด รสชาตไมอรอย ลกคาจงไมคอยม ปาตมจงตองยมเงนลงเสรมทปลอยเงนกโดยเกบรายวน ลงเสรมจะขจกรยานมาทวงเงนทกวน ปาตมกบสามไมมเงนจายกจะหลบไปทอนและใหหลานตะโกนบอกลงเสรมวาปากบลงไมอย ปาตมและครอบครวจะอยอยางไมมความสข เปนทกขทตองหลบเจาหน คาเชาบานกไมคอยมใหเจาของบาน ในทสดปาตมกสบเสาะหาวธการปรงสมต าใหอรอย จนมลกคาเพมมากขน และใหสามไปขบรถมอเตอรไซครบจาง และใหนองสาวรบเลยงเดกในบาน นอกจากนนยงแบงหองใหเชา จงมรายไดเพมขนหลายทาง ปาตมทยอยใชหนลงเสรมจนหมด ปาตมเรมมฐานะดขนและไมตองกเงนชาวบานอกตอไป

๑. ขอใดเปนสาเหตของการเปนหนของปาตม

.............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

๒. เพราะเหตใดปาตมจงไมตองกยมเงนผอนอก .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................

๓. หากนกเรยนเปนปาตมนกเรยนจะมวธปองกนไมใหเปนหนอยางไรบาง .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๖

กจกรรมท ๔

กจกรรมท ๑

ตอบค าถามจากการอาน ( ๑๐ คะแนน)

อานขอความตอไปนแลวตอบค าถามขอ ๑ – ๘

นายมา ท าด ไดตงรานขายเสอผาทสะพานใหม เปนรานคา ๑ คหา เมอตนปพ.ศ. ๒๕๕๐ โดยมลกหลานหลายคนชวยกนด าเนนกจการ ครอบครวของนายมาเอาใจใสตอการคานมาก กจการมก าไรมาโดยตลอดและสามารถเพมสนคาทจะใหบรการแกลกคาไดมากยงขนเรอย ๆ ดวย รานชงชยเปนรานขายเสอผา ๒ คหา อยตดกบรานของนายมา รานนนายชงชยเปนเจาของกจการและด าเนนการดวยตนเอง โดยจางพนกงาน ๑๐ คน ตงแตนายมามาตงรานตดกน กจการของนายชยกคอย ๆ เสอมลงนายมาใหบรการทดกวา เมอตนป ๒๕๕๑ นายชงชยไดตดสนใจขายกจการของเขาใหนายมา หลงการซอกจการรานชงชยมาแลวลกชายคนโตของนายมาซงเปนผด าเนนกจการ งานทส าคญไดเดนทางไปศกษาวชาชพแพทยท จ. เชยงใหม นายมาจงไดจางพนกงานมาท างาน ๕ คน ปรากฏวาพนกงานแตละคนไมคอยรวาตวเองมหนาททตองรบผดชอบเรองอะไรแน บางครงกถกดวาไมชวยงาน บางครงกถกต าหนวาท างานผดจงท าใหพนกงานไมคอยพอใจ เมอกลางป ๒๕๕๑ มหางสรรพสนคาตงขนหนงแหงใกลเคยงกบรานของนายมา นายมาจงตองพยายามใชวธการตางๆในการดงดดลกคาเพอรกษารายไดสทธใหเทาเดม และกเรมมหางสรรพสนคาเปดเพมขนจนนายมารสกกลมใจมากและไมรจะท าอยางไรด

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๗

๑. การทรานชงชยตองประสบความลมเหลวในการคา เพราะเหตใด ๑. เพราะรานชงชยมพนกงานมากเกนไป ๒. เพราะนายชงชยไมเอาใจใสตอกจการของตนเอง ๓. เพราะสนคาในรานชงชยมนอยกวารานนายมา ๔. เพราะพนกงานของรานชงชยใหบรการแกลกคาสรานนายมาไมได

๒. สาเหตส าคญทพนกงานรานนายมาไมคอยพอใจ เพราะสาเหตใด ๑. เพราะพนกงานไมเตมใจท างาน ๒. เพราะมสวสดการทไมด ๓. เพราะนายมามกดและต าหนพนกงาน ๔. เพราะครอบครวนายมาขาดการบรหารทด ๓. ในขณะนครอบครวของนายมา ควรท าสงใดเปนล าดบแรก ๑. ขายกจการทงหมดแลวไปหาทตงใหม ๒. หาบคคลอนมารวมลงทนโดยซอกจการบางสวน ๓. ขายสนคาในราคาถกแลวตงเปนรานขายอาหาร ๔. ท าวจยสถานการณทเกดขนเพอเปนพนฐานในการตดสนใจ

อานขอความตอไปนแลวตอบค าถามขอ ๔ – ๘

“หลงจากพอสงลกเขาสถานพยาบาลแลว พอกกลบทพกพรอมกบคณหมอ แกเลาใหฟงถงเรองการรกษา

พอรสกภมใจมากเพราะลกตองหายขาด ๑๐๐ เปอรเซนตในทางกาย แตพอยงเปนหวงทางใจของลกวาจะลมมน

ไดไหมเทานน สวนเรองการงานลกไมตองเปนหวง พอจะพยายามหาใหลกภายหลง พอกลบมาถงโรงแรมทพก

พรอมกบน าตานองหนา พอรองไหคนเดยวไมทราบวาน าตามนไหลมาจากไหน ใจหนงกภาคภมทลกจะไดพน

จากการทรมาน ใจหนงกคดถงบาน อกใจหนงกคดถงเรองเงนทพอตองบากหนาไปกยมเขามาถง ๑๐๐,๐๐๐ บาท

หลายคนคงจะดหมนดแคลนพอ แตจะท าอยางไรได เพอชบชวตของลกจะเปนอยางไรพอกยอมทกอยางพอจะ

กลบบานวนน ขออวยพรใหลกจงหายวนหายคนและขอใหสงศกดสทธทงหลายจงคมครองลกใหเปนสขเปนสข

เถด

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๘

๔. ขอความนจดเปนขอความประเภทใด ๑. ขาว ๒. บทความ ๓. จดหมาย ๔. บนทกความจ า ๕. ขอความนมใจความโดยยอตรงกบขอใด ๑. เงนทองเปนของบาดใจไมเคยชวยใหใครมความสข ๒. หมอมความสามารถรกษาความเจบปวยหายทกอยาง ๓. น าตาลกผชายเปรยบเสมอนหยาดน าใจยากทจะไดเหนบอยครง ๔. ไมมความรกใดในโลกจะเทากบความรกของพอแม ๖. ขอความนควรตงชอเรยกวาอยางไรจงจะเหมาะสมทสด ๑. ไฟสมทรวง ๒. คลายกงวล ๓. ชวตและน าตา ๔. ความหวงของพอ ๗. ขอความขางตนใหขอคดตรงกบส านวนใด ๑. รกววใหผก รกลกใหต ๒. ความประมาทเปนทางแหงความตาย ๓. หลงทางเสยเวลา หลงตดยาเสยอนาคต ๔. ระยะทางพสจนมา กาลเวลาพสจนคน ๘. ทายทสดของเหตการณนนาจะเปนอยางไร ๑. หมอรกษาผปวยใหหายขาด ๒. ครอบครวผปวยมความสขมากขน ๓. ทกคนเขาใจสภาพชวตของพอไดด ๔. ยงสรปแนนอน

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๙

อานขอความตอไปนแลวตอบค าถามขอ ๙ – ๑๐

“คงร าคาญแมลงวนทตอมแผลเนาเตมทน รฐบาลทานเลยปราม ๆ หนงสอพมพใหเตม “ความรกชาต” ลงไปในความรบผดชอบใหมากกวาทเปนอยซกหนอย จะเขยนขาวจะพาดหวตวโปงๆ ควรนบหนงถงสบ ค านงถงความมนคงของบานเมองเปนสรณะไอทวาเศรษฐกจเสอม ธรกจการคาโทรมอะไรท านองนนเลยงไดกเลยงเลยงไมไดกใหเบาๆ”

๙. “แมลงวน” ในทนหมายถงขอใด ๑. นกขาว ๒. หนงสอพมพ ๓. ผเขยนบทความ ๔. สมาชกสภาผแทนราษฎร ๑๐. “แผลเนา” หมายถงอะไร ๑. ความเลวของรฐบาล

๒. เรองราวทเปนความลบ ๓. เรองราวทตองปกปด ๔. ความลมเหลวของทางเศรษฐกจ

www.kroo

bann

ok.co

m

๔๐

แบบทดสอบหลงเรยน

ค าชแจง ๑. แบบทดสอบหลงเรยนฉบบนใชทดสอบความสามารถในการอานคดวเคราะห

หลงการฝกกจกรรมการอานคดวเคราะหชดท ๑ เรองหลกการการอานคดวเคราะหเบองตน เปนแบบทดสอบปรนยแบบเลอกตอบ ๔ ตวเลอกจ านวน ๑๐ ขอขอละ ๑ คะแนน ใชเวลาในการทดสอบ ๑๕ นาท

๒. ใหนกเรยนอานขอค าถามและค าตอบใหละเอยดแลวเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบ เดยวแลวน าไปตอบลงในกระดาษค าตอบโดยท าเครองหมาย X ลงในชองตวเลอกทตองการ

๓. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบใหครบทกขอ

อานขอความตอไปนแลวตอบค าถามขอ ๑ – ๓ แมลงบางชนดในทองททมการพนยาฆาแมลงจ านวนมาก สามารถสรางความตานทานตอฤทธยาไดดกวา

แมลงในทองททไมเคยพนยาฆาแมลงเลย แมจะเปนแมลงชนดเดยวกน ทงนเพราะแมลงเคยชนตอฤทธยา ม ความทนตอยาหรอดอยานนเอง ความตานทานเกดขนไดจากหลายสาเหต เชน พษยาอาจซมซาบเขาไปในรางกายแมลงไดชาลง ระบบสรรวทยาของแมลงสามารถสะสมพษของยาไวในไขมนในรปทไมสามารถแสดงฤทธกเปนได ดงนนแมลงทหลงเหลอรอดตายหลงจากทถกปองกนก าจดดวยยาฆาแมลงกคอ แมลงทมความสามารถทนทานเปนพเศษตอยาฆาแมลงดงกลาวมาแลวขางตนนนเอง ๑. ขอความนกลาวถงเรองใด

๑. สาเหตทแมลงดอยา ๒. การก าจดแมลงดอยา

๓. ผลจากการพนยาฆาแมลง ๔. ระบบสรรวทยาของแมลง

๒. จากขอความน ถามแมลงตานทานฤทธยามาก ๆ จะเปนอยางไร

๑. ตองเสยคาใชจายในการซอยาฆาแมลงมากขน

๒. แมลงเหลานตองหวนกลบมาระบาดใหม ๓. พษยาฆาแมลงอาจกลบมาท ารายมนษย

๔. จะไมมสงใดมาท าลายแมลงไดอก

www.kroo

bann

ok.co

m

๔๑

๓. สาเหตส าคญทแมลงดอยา คออะไร

๑. แมลงบางชนดมภมคมกนฤทธยา

๒. แมลงสรางความตานทานตอฤทธยาได

๓. แมลงบางชนดยงไมเคยถกฤทธยาฆาแมลงมากอน

๔. ถกทกขอ

๔. สภาพทผหญงไมไดรบความเปนธรรมในปจจบนไมเพยงแตเปนปญหาของผหญงเทานน หากเปนปญหาของผชายดวย เชนการทสงคมมคานยมใหความส าคญแกผชายมากกวาผหญงหรอก าหนดบทบาทผหญงแยกจากกนโดยเดดขาด ท าใหมลกษณะผดธรรมชาตผชายกจะกลายเปนคนทหลงตวเอง คบแคบผหญงกกลายเปนคนทชวยตวเองไมคอยไดใชอารมณมากกวาเหตผล................. (พลงผหญงสรางสรรคทยงไมไดมบทบาทเตมท : วทยากร เชยงกร) ขอความขางตน จดเปนการเขยนประเภทใด ๑. ค าอธบาย ๒. ขอคดเหน ๓. ขอเทจจรง ๔. ค าวจารณ อานขอความตอไปนแลวตอบค าถามขอ๕ - ๗

บางสงมคาโดยไมมราคาและบางสงมราคาโดยไมมคา แตทง คา และ ราคาลวนแตเปนค าทโลกสมมตขนจะตางกนกตรงทวาเมอพดถง ราคา เราสมผสหรอวดดวยเงนแตเมอพดถง คา เราวดและสมผสมนดวยใจ ดวยความความรสกบางครงดอกไมเลก ๆ รมทางหรอน าเยน ๆ สกขนทหยบยนดวยใจ กเปนสงทมคาตอผรบอยางประมาณมได แมมนจะไมมราคาคางวดตรงกนขามสรานอกจบละสองหมนขวดละสองแสนอยางทเคยเปนขาวแมจะมราคาสงยงแตกมแนใจวามนจะเปยมดวย คา ทสมผสไดสกเสยวหนงของน าเยนหนงขนทไมมราคานนในสงคมทวดความสมพนธระหวางมนษยดวยราคา เราจะพบวาบคคลทมราคาโดยไมมคาและบคคลทมคาโดยไมมราคานนมใหเหนไดกลาดเกลอนจะเจบปวดอยบางกตรงคนทมราคานนเปนทยอมรบมากกวาคนทมคาคนทมความรสง ๆ ชนดทสามารถขายความรความช านาญไดในราคาดเปนเงนเดอนเรอนหมนเรอนแสนเปนทชนชมอยากจะเอาอยางกนโดยไมมค าถามวาความรราคาแพงหรอผลงานราคาแพงเหลานนท าใหคนผนนม คา ไดจรงหรอไมในขณะเดยวกนบคคลทมคาแตไมมราคาเพราะไมเคยขายความคดหรอหลกการแมจะมผพยายามซออยตลอดเวลากตามนนเปนบคคลทสงคมเราตระหนกถงมากนอยแคไหนในเมอ คา ในยคสมยนสบสนปนเปวด คา ดวยราคาของเงนทงนน

www.kroo

bann

ok.co

m

๔๒

๕. ขอเขยนนเปนขอความลกษณะใด

๑. ใหความร ๒. ใหคตสอนใจ ๓. สงเสรมความคด ๔. สงเสรมการแสดงความคดเหน

๖. หลกเกณฑการวด คาของคนของผเขยนคอขอใด ๑. คาของคนอยทใจ ๒. คาของคนอยทผลของงาน ๓. คาของคนอยทความดงาม ๔. คาของคนอยทความคดและหลกการ

๗. ทานคดวาทรรศนะของผเขยนนาเชอถอมากนอยเพยงไร ๑. นาเชอถอเพราะเปนเรองจรงซงพบไดในสงคมทวไป

๒. ยงไมนาเชอเพราะขอสนบสนนยงไมชดเจนเทาทควร ๓. ยงไมนาเชอเพราะเปนเพยงความคดเหนสวนตว ๔. นาเชอเพราะผเขยนใหขอเทจจรงทถกตอง

๘. “ทกวนนบานเมองของเราก าลงอยในระหวางการพฒนาทกดาน สตรซงมจ านวนมากกวาครงของจ านวนพลเมองทงหมดจะตดอยแตวาจะท าตวเปนเพยง ดอกไมอยางทเคยคดหรอเคยไดยนไมไดอกแลว” ขอความทขดเสนใตหมายความวาอยางไร

๑. ท าตวใหคนทพบเหนชนชมอยเสมอ ๒. ท าตวเปนคนออนแอทตองดแลเปนพเศษ ๓. ท าตวเปนหญงใจงาย ใครๆ กชมเชย ๔. ท าตวสวยงามเพอดงดดความสนใจ

www.kroo

bann

ok.co

m

๔๓

อานขอความตอไปนแลวตอบค าถามขอ ๙ – ๑๐ ในการแขงขนกฬาสของโรงเรยน กองเชยรสเหลองกบสแดงแสดงความพรอมเพรยงและ รองเพลงเชยรไดเดนกวาสอน ๆ ตางฝายตางพยายามหาทางแสดงออกใหเดนกวากน มการรองเพลงวากระทบกนใหอกฝายหนงไมพอใจ ในทสดกองเชยรสเหลองไดน ากอนอฐปาเขาไปในกองเชยร สแดง ทงสองฝายเขาชกตอยกน กองเชยรกฬาตองยตลง ฝายปกครองของโรงเรยนไดเรยกคกรณมาสอบสวน ๙. สาเหตของปญหาคออะไร

๑. การแขงรองเพลง ๒. ตองการรางวลเชยรกฬา ๓. การรองเพลงวากระทบกน ๔. การแสดงความเดนของกองเชยร

๑๐. มวธปองกนไมใหเกดปญหา อยางไร ๑. ยกเลกการแขงขนกองเชยร ๒. โรงเรยนประกาศงดการแขงขนกฬาในปตอไป ๓. เพมบทลงโทษผกอตงกอการทะเลาะววาทใหมากขน

๔. ทกฝายตองปฏบตตามกตกาการแขงขนกองเชยร

เย....... www.kroo

bann

ok.co

m

๔๔

ภาคผนวก

www.kroo

bann

ok.co

m