ตามรอยพทธะ ๑

©2015 www.sa-ngob.com

ตามรอยพทธะ พระอาจารยสงบ มนสสนโต

เทศนบนศาลา วนท ๘ ตลาคม ๒๕๕๗

ณ วดปาสนตพทธาราม (วดปาเขาแดงใหญ) ต.หนองกวาง อ.โพธาราม จ.ราชบร

เราตงใจฟงธรรมะเนาะ วนนวนออกพรรษา วนมหาปวารณา วนออกพรรษา เขาท ากจกรรมกน โดยทวไปเขาตกบาตรเทโว การตกบาตรเทโวของเขาแลวแตพนถนของเขา เวลาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาจากดาวดงสลงมา ไปจ าพรรษาบนดาวดงสแลวลงมา ลงมา เขาเปนประเพณวฒนธรรม วนออกพรรษา ถาวนออกพรรษานะ แตละพนถนเขาท าไมเหมอนกน

ประเพณชกพระ ประเพณไหลเรอไฟ ประเพณชกพระทางน า ทางบก ประเพณ ประเพณทงนน สงทวาเปนประเพณ ประเพณเปนสงทดงาม ดงามเพราะอะไร เพราะเราเปนชาวพทธไง เราเปนชาวพทธเราจะตองรจก รจกวาเรามศลมธรรม ถามศลมธรรมเวลาถงประเพณ เรายงระลกถงไง เรากลบบานท าบญ กลบบานไปหาพอหาแม กลบบานไปท านกขตฤกษ กลบบาน การกลบบานไปมนครอบครวอบอน ความอบอนของครอบครว ถาความอบอนของครอบครวนะ คนเราจตใจถามนชมชน จตใจมนมความอบอน มนกมความสข

แตถาจตใจคนแหงแลงละ คนแหงแลงเพราะอะไร คนแหงแลงเพราะเขาหางไกลศาสนาไง เขาหางไกลศาสนาทงๆ ทวาในทะเบยนบานเขาบอกเขาเปนชาวพทธ ถาเปนชาวพทธนะ ชาวพทธคออะไร ชาวพทธกเรองแตมกอยากร าอยากรวย อยากมศกยภาพตามแตความคดของๆ ตว แลวความคดของตวไง แตถาเราเปนชาวพทธ เรามประเพณวฒนธรรม เรายงคดถงนะ คดถงบาน คดถงเรอน คดถงสงคมของเรา ถาบานเรอนสงคมของเราเขามไวเพอความมนคงของสงคม ถามไวเพอความมนคงของสงคม เวลาออกพรรษาเขาเขาครกครน เขามความสนก เขามความเพลดเพลนกน

แตในวงกรรมฐานเรา ในวงกรรมฐานเราเขาบอกวาในการประพฤตปฏบต ครบาอาจารยทานสงสอนมาไมใหอางเลห หนาวนกกไมท างาน รอนนกกไมท างาน ทไหนมการละเลนฟอน

ตามรอยพทธะ ๒

©2015 www.sa-ngob.com

ร าไปทงหมด เพราะเขาถอศล ๕ แตถาเราถอศล ๘ เขาไมดการละเลนฟอนร า เขาไม อดอาหารเยน เขาเพออะไร กเพอจะเขาสสจธรรม

ถาเพอเขาสสจธรรมนะ เราบวชใหมๆ เวลาไปอยกบครบาอาจารยมนอบอนนะ ถาไปอยกบครบาอาจารยททานมธงน า ถาทานมธง มธงหมายถงวาทานมคณธรรม ถาทานมคณธรรมนะ จะท าสงใดกแลวแต ท างานหนาทการงานกมบางเลกนอย สดทายแลวจะจบลงดวยกลบมาภาวนา ไมทงการภาวนา ไมทงขอวตรปฏบต ถาครบาอาจารยทานมคณธรรมในหวใจนะ จะพาลกวด จะพาสทธวหารกคอลกศษยลกหาจะท าหนาทการงาน มนตองมหนาทการงานนะ

เวลาอยปาอยเขา เวลากอนจะเขาพรรษาเขาตองหาฟน หาฟนไวใชตลอดพรรษา ตองหาไมตาดไวท าไมกวาดเพอเราจะท าขอวตรของเรา เวลาเขาพรรษาแลวตางคนตางถอธดงค ตงสจจะวาควรจะเรงความเพยรขนาดไหน อยกบครบาอาจารยทมคณธรรมมนอบอน มนอบอน อบอนเพราะอะไร ทานมธงน า ทานมธงของทาน ทานมธงของทานคอทานมคณธรรมของทาน

ถามคณธรรมของทานนะ เราจะประพฤตปฏบต เรามนใจนะ เรามนใจวาเราปฏบตไปเหมอนคนไข คนไขพอไปถงโรงพยาบาลแลวมนสบายใจ ถาถงโรงพยาบาลแลวนะ หมอดแลรกษาคนไขนนมโอกาสรอด ถาคนไขนะ ดส เราประสบอบตเหตอยขางทาง เขายงไมมาชวยเหลอเรา เราตองนอนทน นอนทนของเรานะ เราอยขางทางเจบไขไดปวยขนาดไหน เรากพยายามใหใครมาชวยเหลอเพอจะพาไปสงโรงพยาบาล เพอไปสงใหถงหมอ ถาถงมอหมอแลว ใชไหม ถามอหมออยางนอยหมอกพยายามดแลเรา

ถาเราบวช เราไปอยกบครบาอาจารยททานมธง มนมหมอ มหมอถาเราประพฤตปฏบตมนกอนใจนะ พออนใจขนมาเราเรงความเพยรเราไดเตมทเลย เรงความเพยรไดเตมท เพราะเรงความเพยรไปแลว มนจะมอปสรรค เวลาท าไมจตเราไมลงสมาธ ท าไมเราท าสมาธแลวท าไมได แลวท าไมไดท าไมจตเราเรารอนอยางนน ท าไมจตใจของครบาอาจารยทานพด ทานเลนกบเรานะ พดยม พดหวนะ ทานมความอบอนในหวใจ เพราะอะไร เพราะทานมธง มธรรมไง

ถาทานมธรรมจะท าสงใดแลวแต ทานไมทงจากธรรม จะท างานเสรจแลวกจะกลบมาประพฤตปฏบต ใครท างานๆ เพอประโยชนกบสวนรวมทานกใหท า ถาท าเสรจแลวนะ ถาท าจรงจงเกนไปทานกดงกลบมา หลวงตาทานจะพดบอย เวลาเราไมมธงไง เราไมมธงคอหวใจเราไมมหลก เราท าสงใดเรากเรมตนท ากท าเพอเปนเครองอย

ตามรอยพทธะ ๓

©2015 www.sa-ngob.com

ค าวา ธรรมเปนเครองอย พอท าสงใดท าแลวมนพอใจ ธรรมเปนเครองอย ถาไมท าแลวมนร าคาญ ตองท าเพราะมเครองอย แตท าไปๆ นมนตดละ พอตดไมท ามนร าคาญละ มนจะไป ทานจะเตอนประจ าๆ ถาครบาอาจารยทมธง จะท าสงใดกแลวแตจะยอนกลบมา ยอนกลบมาในแนวทางประพฤตปฏบต ยอนกลบมาหางานหลกของใจ ถามธงจะพาเราไปสงทด ถาไมมธงพาออกนอกลนอกทาง พาไปออกนอกลนอกทางถล าไปทางใดทางหนงกแลวแต

ดส เวลาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเทศธมมจกฯ เทวเม ภกกขเว ทาง ๒ สวนทเธอไมควรเสพ อตตกลมถานโยค กามสขลลกานโยค กามสขลลกานโยค ดส ท าสงใดท าความพอใจถามความสข วาอบอนของเรา อบอนของกเลสนะ กามสขลลกานโยค อยกบความสข อยกบความสะดวก อยกบความสบาย กามสขลลกานโยค อตตกลมถานโยคมนกพากนอลยฉยแฉก พากนไปนะ พาไปทางไหนเพราะไมมธง ไมมธงมนจะท าอยางไร

แตถาครบาอาจารยทมธง มชฌมาปฏปทาความสมควร ความพอด พอดอยางไร พอดในการประพฤตปฏบต เดกนอย เดกนอยกฝกใหมนเดนได เดกนอยกฝกใหรบผดชอบเฉพาะสงทวาเขาจะด ารงชวตไมตองใหเปนภาระของคนอน ถาโตขนมาโตขนมากมภาระความรบผดชอบขนมากใหดแลรกษานอง ดแลรกษาไป ถาโตขนมาจนเปนวยท างาน วยท างานกตองมความรบผดชอบขนมา จตใจของคนเวลามนพฒนา มนพฒนามาอยางนน เราเหนกนอยอยางนทกคนมกายกบใจ ทกคนมฉลาด มปญญาทงนน ปญญาทางโลกไง

เวลาจะเขามาวดมาวา เวลาจะปฏบต ปฏบตไมเปน ท าไมถก เดกนอย มนเดกนอยทไหน มนเดกนอยทธงทธรรมทในหวใจนะ มนไมรวาอะไรเปนจรงและอะไรไมจรง ฉะนนสงทวามชฌมาปฏปทา มชฌมาปฏปทาของใคร ถาเดกนอยๆ กดแลเขา ดแลเขาใหเขาท าตามความเปนจรงของเขา ใหพยายามใหเขารกษาตวของเขาใหได ถาโตขนมา วยประถมวยกดแลนอง ดแลตวเองดวย ท าความรบผดชอบตวเองดวย วยท างานวยทรบผดชอบ ถามธงนะ มชฌมาปฏปทาๆ แบบน ดส คนทมวฒภาวะมากนอยแคไหน คนทจะท าคณงามความดไดมากนอยแคไหน จตใจของคนมนสงสงขนมา ถาจตใจสงสงขนมามนดดดม เวลาไปโรงพยาบาลถงหมอแลวเรารอด

นกเหมอนกนครบาอาจารยทมธง อยางใดๆ กแลวแต ไมพาออกนอกทางแนนอน ถาพาเขาออกนอกทาง นนเวลาเขาพรรษาสวนใหญไปท าวตรครบาอาจารย ทานจะเทศนเรองพระจกขบาล สวนใหญเปนพระจกขบาล เพราะพระจกษบาล เวลาเขาพรรษาทานไดอธษฐานพรรษาของ

ตามรอยพทธะ ๔

©2015 www.sa-ngob.com

ทาน ทานเฝาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาขอกรรมฐานแลวเขาปาไป เขาปาไปอยกบชาวบานเขา อยกบชาวบานปาเขา แลวทานประพฤตปฏบตของทาน พระจกขบาล ทานถอเนสชชกทานถงไมนอน

นนละ แลวทานกพยายามประพฤตปฏบตของทาน ออกพรรษานะ เวลาออกพรรษานะทานวกฤตอกฤษฏของทาน ท าปฏบตของทานดวยความเปนจรงของทาน ในพรรษาๆ หนง เรมตนจากอธษฐานพรรษา แลวทานประพฤตปฏบตของทานตามความเปนจรงของทาน ทานตอสกบกเลสของทาน เวลาทานตอสกบความงวงเหงาหาวนอน ทานตอสกบความอยากจะขดเนสชชกนะ อยากจะใหมนประสบความส าเรจ สกบกเลสนะ แลวมนกเวรมกรรมไง มเวรมกรรม มเวรมกรรมวาเปนโรคตาขนมา หมอเขามารกษานะ หมอรกษาบอกถาจะรบการรกษาตองนอน พอนอนขนมายามนจะซมไปทงหมด มนจะรกษาดวงตานได

แตทานถอเนสชชกทานไมยอม ทานนงหยอดตา หยอดตามนไมหาย พอไมหายหมอเขา เสยชอเสยงของเขา หมอมาหาเขาเลยนะ มาหาพระจกขบาลบอกวาถาไมท าตามทเขาบอก ขอใหบอกเขานะ วารกษาดวยตวเอง อยาเอยชอหมอนน เพราะกลวจะเสยชอของเขา พระจกขบาลกรบปากจะไมบอกวาหมอรกษา เขาจะรกษาตวเขาเอง เขาตอสของเขา ตอสกบทกขเวทนา ตอสกบกเลสตณหาความทะยานอยาก ตอสกบความเรยกรองในใจ

เพราะเราจะหาธรรม สจธรรมความเปนจรง ปฏบตๆ ไปถงทสด มนวกฤตขนมาถงเวลาตาบอด ตาเสยไปเลย แตพอตาบอดขนมามนดวยเหตการณทไดสตปญญาพจารณาของทาน ของทานไปนนนะ มนไปสวางโพรงในใจ ตาบอดแตสวางโพรงในใจ ทานถงท าของทาน ในพรรษาครบาอาจารยทานเอาเรองนมาเปนคตใหเวลาไปท าวตรจะเทศนสอนใหเรามก าลงใจไง

พระจกขบาลในพรรษาๆ หนง ตงแตเรมเขาพรรษา อธษฐานพรรษานะวาจะถอเนสชชกไมนอน ไมนอนจะถออรยาบถ ๓ ยน เดน นง อยอยางนนแตไมนอน ตอสกบกเลสๆ ในใจของตน พรรษาๆ หนง ตงแตเขาพรรษา ออกพรรษาเปนพระอรหนตขนมา เปนพระอรหนตขนมา แตดวยความเขมแขงของทาน ประวตในธรรมบท ประวตของพระจกขบาลมนยงมตอเนองไปอกมากมายเลยในชวตของพระจกขบาล มนมเรองอะไรแปลกๆ เยอะมาก

เวลาจะกลบบาน เวลาจะกลบถนของตน พระทไปปฏบตดวย เปนพระอรหนตตางๆ เขากกลบของเขาได แตพระจกขบาลกลบไมได กใหหมคณะไปถงนนไปบอกใหหลานบวช บวช

ตามรอยพทธะ ๕

©2015 www.sa-ngob.com

เสรจแลวฝกหดจนช านาญแลวจะมารบพระจกขบาลกลบไป มนมเกรด มสงตางๆ ใหเหนวา เวลาพระจกขบาลเปนพระอรหนต แตโลกเขาไมเชอ เวลากลบไปถงวดแลว เขาท าให เพราะวาพชายญาตพนองเขาท าทางจงกรมไวให ใหเดนจงกรมเพราะวามวหารธรรม พระอรหนต พระอรหนตตาบอด แตเปนพระอรหนต

เขาเดนจงกรม ฝนตกอยางนแมลงมาเตมเลย แลวเหยยบแมลงเพราะตาบอดไมเหน เวลามพระตางถนมา เขาไปเหนเขาโจษวาเวลาตาดกขเกยจไมท า เวลาตาบอดกอวดขยน แลวกมาเหยยบสตวตาย ปรบอาบตปาจตตยเพราะเหยยบสตวตาย เขาโจษกน โจษไปถงองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาบอกวาเปนปาปมต เขาพนแลว สตวนย มนไมมอาบต ทงๆ ทเปนอย ถาเปนอาบต อาบตคอการเหยยบ เราท าชวตสตวใหตายไป มนกเปนอาบตปาจตตยอยแลว เราฆาสตวโดนเจตนาหรอไมเจตนากแลวแต เพราะเราตองอาบต ตองเพราะไมร อาบตตองเพราะถาเปนอาบตตามอาบตไป ถาสงสยธรรมเปนอาบต แลวถาท าโดยขาดสตกเปนอาบต ถาเปนนะ

แตนพระอรหนต บอกวาไมเปน องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาตดคดความน ดบไฟอนนไวไมใหมนกระจายออกไป พระอรหนต เพราะในพรรษาๆ หนง เขาประพฤตปฏบตของเขาตามความไดจรง ถาตามความเปนจรงอยางนน จะเปนความจรงอยางนน

ถาครบาอาจารยททานมธงของทาน ทานพยายามชกน าเราใหเขาสสจธรรม แตถาครบาอาจารยของเราทานไมมธง ถาไมมธงมนเหลวไหล แลวเวลาท าขนไป ดสในสมยปจจบนนเราประพฤตปฏบตกน เราปฏบตมาจากไหน มาจากต ารบต ารา เวลาเราศกษาธรรม ศกษา ศกษาเปนภาคปรยตนะ ศกษาแลวมาปฏบตคอรองรอย ธรรมและวนยขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเปนศาสดาของเรา

เวลาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจามชวตอย นนนะตวศาสดาแท ตวองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจามชวตอยเทศนาวาการดวยมขปาฐะ ดวยปากของทาน ทานแสดงธรรมของทาน พระอานนท พระอบาล เปนผทรงจ าวนยและทรงจ าธรรมนไว เวลาท าสงคายนาท าสงคายนาสงนมาเปนธรรมและวนย พอธรรมวนย เปนรองเปนรอย

เราจะตามรอยธรรม ตามรอยธรรมอนน ถาเราจะตามรอยธรรมอนน ถามครบาอาจารยทมธงจรง ทานจะพาเราเขาสสจจะความจรง ถาเราไมมครบาอาจารยทเปนสจจะความจรง เราได

ตามรอยพทธะ ๖

©2015 www.sa-ngob.com

แตรองรอย เวลาปฏบตกน ปฏบตพอเปนพธ ปฏบตกนตามความรองรอยนน แลวตามรองรอยนน กถอเครง ถอเครงตามนน ถอเครงตามทวาทเราศกษามา

ดส เวลาออกพรรษา เวลาตกบาตรเทโวแตละพนถนเขากท าไมเหมอนกน ถาท าไมเหมอนกนเพราะอะไร เพราะมนเปนภมประเทศ ภมประเทศ ถาเขามภเขา เขาเดนลงมาจากเขา ถาเขามวดขนมาเขาลงมาจากโบสถ ทางถนนยมของทางภาคใตเขานยมการชกพระ ดสทางน าเขากชกเรอทางน า มนอยทภมประเทศไง แลวมนมาจากไหนละ กมาจากองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาลงมาจากดาวดงส ลงมาจากดาวดงส ลงมา ไปจ าพรรษาบนดาวดงส ไปโปรดมารดา จนสดทายแลวออกพรรษากลงมาจากดาวดงส

มนมจรงไหม มนมจรงอยในพระไตรปฎก แลวชาวพทธเราเชอจรงไหม แลวชาวพทธเชอตามประเพณๆ เขากท าตามประเพณ ประเพณตกบาตรเทโว ประเพณเขามอยแลว เราไมไดตวาประเพณมนผด เราไมไดวาประเพณมนผด แตเราจะบอกวา พนถนตามภมประเทศเขายงท าของเขาเพอใหสมกบการกระท าของเขาดวยศรทธาความเชอของเขา แตมาดวยเหตผลเดยวกน องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาลงมาจากดาวดงส แลวลงมาจากดาวดงส เราเปนนกวทยาศาสตรกนในปจจบนน เราเชอไหม เขาถงบอกวาศาสนากบวทยาศาสตรมนจะมความโตแยงกน ทางวทยาศาสตรบอกเปนไปไดไมได มนเปนไปไดหรอเปลา มนจะพสจนตรวจสอบกนอยางไร

แตในทางธรรม ในทางธรรมเราเชอไหม เราเชอ ใครจะวาโงจะวาฉลาด เรากเชอของเรา เราเชอของเรา เราเชอเพราะวาเวลาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจานะ ตามรอยธรรมขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เวลาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเกดมาเปนเจาชายสทธตถะ เวลาจะไดขนครองราชบลลงก เวลาออกบวช ออกบวชเหนคนเกด คนแก คนเจบ คนตาย แสวงหา ตามรอยแสวงหาธรรมะ แสวงหาธรรมะอย ๖ ป ทานแสวงหาธรรมะอย ๖ ป ไปศกษากบเจาลทธตางๆ

ดสในพระไตรปฎก พวกเดยรถย นครนถ สญชยตางๆ เขากปฏญาณตนวาเขาเปนศาสดา เขาเปนพระอรหนต พวกนนเขาพยายามแสวงหา แลวเขาแสวงหาไดเปนความจรงของเขาหรอไม เวลาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาไปศกษากบเจาลทธตางๆ กไปศกษากบเขา ตามรองรอย รอยอนนน มนรอยอะไรละ เพราะวาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจายงไมตรสรธรรม

ตามรอยพทธะ ๗

©2015 www.sa-ngob.com

ธรรมะมนมาจากไหน มนตามรอยธรรม มนไมมรอยใหตาม มนไมมรองไมมรอยใหตามเลย ไปศกษากบเจาลทธตางๆ ไปศกษากลบมาแลวกมความร มความรมความเหนเสมอเขาทงนน พระสารบตร พระโมคคลลานะไปเรยนกบสญชย สญชยสอนจนหมดพงแลว มนไมมรองไมมรอยใหตามนะส

ถามนไมมรองใหตามนะ เวลาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาไปคนควาอย ๖ ป ๖ ป มนไมม เวลาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจานะ เวลาประพฤตปฏบตเวลามาคนควาดวยตวขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเอง เวลามาคนควาดวยตวขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาดวยวชชา ๓ บพเพนวาสานสตญาณรองรอยทมนสรางสมบญญาธการมามนยาวไกลขนาดไหน กวาจะเปนพระโพธสตว กวาทสรางสมบญญาธการมาเพราะสรางสมบญญาธการมาขนาดนน บพเพนวาสานสตญาณยอนอดตชาตไป เวลากลบมา จตปปาตญาณถามนท าไมได มนจะไปอนาคตนน

แตยอนกลบมา อาสวกขยญาณท าลายอวชชาในใจขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา ตวธรรม ถาไดสจจะความจรงขนมาในใจขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา ไดฆา ไดท าลายอวชชา ไดฆาพญามารในใจขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเสรจสนไป เสวยวมตตสขๆ วมตตสขมนเปนสขเหนอโลก มนเปนสขพนจากโลก ไมมดวงใจดวงใดเคยไดสมผส ไมมดวงใจดวงใดเคยไดเหน

เวลาเราประพฤตปฏบตกน เวลาคนเหนนมต เหนตางๆ จนตนาการตางๆ ไดทงนน แตจนตนาการนพพานไมได จนตนาการถงความสนกเลสไปเปนชนเปนตอนไมได เวนไวแตผทปฏบตจรงรจรงตามความเปนจรงอนนน เขาจะรไดตามความจรงของเขา ถาเรารตามจรงไมได มนเพราะอะไร เพราะองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาตรสรธรรมขนมา เพราะองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาบรรลธรรม ตรสรธรรม

พอตรสรธรรมขนมา สจธรรมความจรงอนนตางหากละ ความจรงๆ อนน ตวธรรมแทๆ เพราะองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาตรสรธรรมมรตนะ ๒ คอมองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจากบพระธรรม แลวคนควาๆ คนควาอย ๖ ป ค าวา ๖ ปไปศกษากบเจาลทธตางๆ ลทธตางๆ มสงใดทมนมธรรมบางละ มนไมมอยไง เพราะมนไมมอยไง แลวไปศกษากบเจาลทธทเขาปฏญาณตนวาเขาเปนๆ มนกเปนฌานโลกยทงนน มนกเปนฌานโลกยเปนมจฉาทฏฐ เปน

ตามรอยพทธะ ๘

©2015 www.sa-ngob.com

ความเหนผด แตความเชอ ดความเชอเชอกอนทองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาจะไปศกษากบเขา แลวกเชอจนมาปานน

ดส เวลาศาสนา ศาสนาพทธของเราเจรญรงเรองนะ ครอบคลมไปทวทงทวป เวลาเขาไปขดคนทางประวตศาสตร ไปขดคนทางศลปวฒนธรรม ขดคนมาแตละพนทนะ เวลาพทธศาสนาเจรญครอบง าไปหมด เพยงแตวาศาสนาพทธมนศาสนาทใชปญญา ศาสนาทมคณธรรม แลวมคณธรรมนะ ศาสนาแหงสนตภาพไมรกรานไมท าลายใคร โลกธรรม ๘ ถอวาสงนนเปนโลกธรรม ๘ เรารกษาใจของเรา เราฟนฟของเรา แตลทธอนมนไมคดอยางนนส เวลาลทธอน เผาทงหมด ท าลายทงหมด ท าลายมาทงหมด จนศาสนามนยบยอบไป ยบยอบไปนะ

แลวองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาพดไวในพระไตรปฎกอยแลว ในธรรมวนย กงพทธกาลศาสนาจะเจรญอกหนหนง เจรญอกหนหนง ความเจรญ เรามาฟนฟกน คดดวามนทงทวปแลวมนหายไปจนอยชายขอบ ชายขอบกในพนถนของพวกเรานไง ถาในพนถนของพวกเรานะ แลวเวลาพนถนของพวกเรา มนดวยประเพณดวยวฒนธรรม เราขดคนกน แตละวด แตละโบราณสถานตางๆ มนยงใหญทงนน มนยงใหญเพราะคนเรามศรทธา คนมศรทธานะ พอมนมศลมธรรมขนมา ดสในเมอการกสกรรม การตางๆ มนอดมสมบรณ อดมสมบรณหมดดวยศรทธาความเชอ เขาทมเท เขาท าของเขาดวยความอลงการ เวลาเขาขดคนไป

สงนนมนเปนเพราะวาเกดจากน าใจของผทมศรทธาความเชอนะ เกดขนมาจากสงนน แตเวลาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาผทตรสรธรรมตามความเปนจรง แลววางธรรมวนยนไว มนเปนรองเปนรอย แลวถาเปนรองเปนรอยนะ ถามคนบญมาเกด มครบาอาจารยทดมาเกด ทานประพฤตปฏบตของทานตามความเปนจรงของทาน ถาเปนความจรงของทานขนมาในหวใจของทาน มนท าใหคนเชอถอศรทธา แลวพยายามจะแสวงหาบญกศลของเขา ท าคณงามความดของเขา ถาคณงามความดของเขา นนมนเปนเรองของประเพณวฒนธรรมเปนเรองของโลก

ฉะนน เวลาเราเกดมา เราเกดมาทามกลาง เราเกดมาทามกลางทวาเวลาครบาอาจารยทานรอคนออกมา รอคนของทานขนมา แลวถาเปนความจรงของทานขนมา ทานมธงของทาน ทานถงพยายามสงสอนพวกเราไง สงสอนพวกเราดวยคณธรรมในใจนะ แลวเวลาสงสอนพวกเราดวยคณธรรมในใจ ใหมศรทธา ใหมความเชอมนในพทธศาสนา ใหเชอมนกอนวาพระพทธ

ตามรอยพทธะ ๙

©2015 www.sa-ngob.com

พระธรรม พระสงฆมอยจรง แลวใหเชอมนอยสจธรรมความจรงมนแกโรคแกภยในใจเราได แกโรคในหวใจของเราคอโรคอวชชา โรคอวชชา โรคความไมรในใจของเรา เพราะมนปดตาของเรา เราถงไดเวยนวายไดเกดอยอยางน การเวยนวายตายเกดอยอยางน เวลาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาบพเพนวาสานสตญาณยอนอดตชาตไป เพราะไดสรางบญญาธการมาขนาดน ๔ อสงไขย ๘ อสงไขย ๑๖ อสงไขย ถงมเชาวนมปญญามการรอคนในใจขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาแลวเปนสจธรรมขนมาตามความเปนจรง

แลวในสมยปจจบนน เราเกดมากงพทธกาล เราเกดมากงพทธกาล เราตองสรางบญญาธการของเรามาเหมอนกน ถาเราไมสรางบญญาธการมา เราจะไมมจตใจฝกใฝ ดส เวลาคนเขาอยทางโลก แมแตหนาทการงานของเขา เขากมความภาระรบผดชอบของเขาจนลนเหลออยแลว เขาจะมเวลาอะไรไปท าสงใดอก ท าไมพวกเรามเวลาลนเหลอ ท าไมมเวลาทมาคนควาความเปนจรงในใจของเราละ เวลาลนเหลอมนลนเหลอมาจากไหน ลนเหลอมาจากวาถาเราแบงปนเวลาได มนกจะมเวลาใหประพฤตปฏบต ถาเราแบงปนเวลาไมได เราแบงปนเวลาไมได เรากเลสมนครอบง าอยนะ มนกสงนมความจ าเปนๆ

ทนเวลาเรามาประพฤตปฏบตขนมา เวลาปฏบตตามความเปนจรงแลวมนกยงอางเลหเลย เดยวเราตองมหนาทการงาน เดยวเราม ทงๆ ทมนกมอยจรงนนแหละ แตมนอยทอ านาจวาสนาของคน อยทอ านาจวาสนาของใจมนแบงเวลาเปนไหม ในเมอเวลาท างานเรากไดท ามาแลว งานมาเราไมเคยท ามาเหรอ เรากท ามาทกๆ คน ทกคนกมหนาทการงานทงนน แมแตเปนพระ

ครบาอาจารยทมธง ทานจะพาท างานสงใดกพาท างานเพอ เพอสงคม เพอสงฆะ เพอความเปนอยในวดนน พอท าใหความเปนอย พระกมาจากคน พระมาจากคน พระกตองมทอยทอาศย ตองมปจจยเครองอาศย ถาเครองอาศยกเพอแคอาศย อาศยไวเพอประพฤตปฏบต ไมใชอาศยแลวกจะไปตดความอาศยสงนนวามนเปนความจรงขนมา จะเอาสงนนมาเปนเครองอย เครองอยท าไปๆ มนจะท าไปอยางไร แมแตพระเขากตองมหนาทการงานของเขา แตเขากแบงเวลาของเขาเปน เวลาท าสงใดเขาจะชกกลบมาๆ ในประพฤตปฏบต

นกเหมอนกน เราเปนฆราวาส เรามหนาทการงานของเรา เรากท าหนาทการงานของเรา แตเรากมศรทธามความเชอ เรากแบงปนเวลาใหไดวาเราจะตองมาประพฤตปฏบต ในทางขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาบอก ทางฆราวาสเปนทางคบแคบ คบแคบเพราะเวลาเราจะ

ตามรอยพทธะ ๑๐

©2015 www.sa-ngob.com

ปฏบตกหาไดยาก แลวกเลสมนยงควบคมหวใจอยอก มนยงควบคมหวใจ มนยงบอกมความจ าเปนๆ มความจ าเปนไปหมด มความจ าเปนตอเมอเวลาท าหนาทการงานนะ เวลามาประพฤตปฏบตแลวมนกยงซอนตวเขามา เวลาปฏบตโนนกจ าเปน นกจ าเปน มนท าใหเราคลอนแคลนอยตลอดเวลา เวลาทเราแบงปนเวลา แลวเวลามาประพฤตปฏบต เวลามาประพฤตปฏบตจะเอาความจรงของเราละ

ตามรอยธรรมๆ ตามรอยธรรมทองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจารอคนมา ตามรอยธรรมทองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเปนผประพฤตปฏบตขนมาตามความเปนจรง เขาบอกถามนโดยกเลสตณหาความทะยาน ธรรมะมนมอยแลว ท าไมมนตองมาท าใหมนทกขมนยาก เราท าตามรอยนนไป ท าใหเหมอน มนกจะเปนความจรง ท าแบบไมท า

ถาจะท าขนมาจะเปนความทกข ถาจะท าขนมามนกเปนหนาทการงาน มนกเปนความล าบาก กบอกวาไมตองท าอะไรเลย ก าหนดไวเฉยๆ มนกจะเปนนพพาน เพราะนพพานเปนความวาง มนกเปนความวางแลว เราตามรอยธรรม รอยนนคอวธการปฏบตนะ รอยนนไมใชความจรงนะ เราเหนรอย เราเหนรอย ดส นายพรานเขาลาสตว เขาเหนรอยเทาของสตว เขาไดสตวไหม แตเขาเหนรอยของมนเขากยงด ยงดเพราะเหนรอยละ ถาเหนรอยมนตองม ตองมดนะ เขากตองพยายามจะลาสตวนนใหไดถามนมรอย

ถาไมมรอยเลย องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาไมม รองรอยนไมมเลย ไปแสวงหากบเจาลทธตางๆ วาถาเราจะลาสตว มรอยสตวจะไดสตว นกเหมอนกน เวลาบอกเราจะประพฤตปฏบต เรามเปาหมายวาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจามเปาหมายไวจะประพฤตปฏบต จะช าระลางกเลสใหไมเกด ไมแก ไมเจบ ไมตาย ไปศกษากบเขา เขากพาออกนอกลนอกทาง ท าทกรกรยา ท าวามนจะเปนไป มนออกนอกลนอกทาง ออกนอกรองรอยไปเลย ปฏบตจนถงทสดแลวทงหมดเลย รอยกหาไมได สตวกไมม แลวจะไปเอาทไหน แตในปจจบนนธรรมะมอยโดยดงเดม ธรรมะมนมอยแลว มนมอยแลวเพราะเราเกดมาเปนสาวกสาวกะ เราเกดมาเปนชาวพทธ เราเกดมา สมบต สมบตๆ ธรรมะเปนขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา

ในสมยพทธกาลนะ องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเปนคนบญญตเอง บญญตวาไมใหพระแสดงฤทธแสดงเดช ไมใหแสดงอภญญาเพอใหเขาเหนวาเปนผวเศษ แลวเวลามพวกเดยรถยมาทา มาทาวามฤทธมเดชจรงหรอเปลา พระทกองคบอกวาจะ.. พระโมคคลลานะ พระ

ตามรอยพทธะ ๑๑

©2015 www.sa-ngob.com

อนรทธะ ครบาอาจารยททานมฤทธมเดชเปนผขอเองวาจะทดสอบกบพวกเดยรถย องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาไมอนญาต ไมอนญาตใหทดลองกบพวกเดยรถย

แตองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเปนผรบทาเอง พอไปรบทาเอง พวกฆราวาส พวกลกศษยลกหาไปถามองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาวา องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเปนผ บญญตเอง วาไมใหแสดงฤทธแสดงเดช ถาแสดงออกมาแลวมนเปนปาราชกเลยละ ขาดจากความเปนพระ ถาผไมมอยในตนปาราชก ๔ อวดอตรมนสสธรรม แตองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจากถามโยมกลบ บอกวาเราเปนเจาของสวนมะมวง เรามสทธกนมะมวงไหม คนอนไมใชเจาของมะมวง คนอนเขาจะเขามาในสวนเรา เขาจะมาเดดมะมวงเรา เขาลกหรอเปลา เขาลกอยแลว แตถาเราเปนเจาของสวน มะมวงเปนของเรา ถาเราจะกนมะมวงในสวนเรา ไดไหม ได

องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาบอกกเราเปนเจาของสวน กเราเปนเจาของธรรม เราเปนคนรอคนขนมา ธรรมะ ธรรมะ ทเราวามอยแลว มอยแลว องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาตรสรธรรมขนมามนถงม ถาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาไมตรสรขนมา พระปจเจกพระพทธเจาเทานนทตรสรเองโดยชอบ นอกนนเปนไปไมได

แตเพราะเราเกดมา สาวกสาวกะมนจะทกขจะยากขนาดไหน เราจะม เราจะไมมอ านาจวาสนาขนาดไหน แตเรากเกดมาพบพระพทธ พระธรรม พระสงฆ สจธรรม สจธรรมทเราเกดมา เราไดมาพบ เราไดมารมาเหนเราสาวกสาวกะไดยนไดฟงแลว ไดยนไดฟงรองรอย รองรอยสตวๆ แตยงหาตวสตวไมเจอ แตมนรองรอยสตว นคออะไร รองรอยของธรรม รองรอยของธรรม ตามรอยธรรม ตามหาใหมนเจอส ตามรอยธรรมๆ เอาแตรอยมน สตวไมเคยเหน เหนแตรอยสตว

นกประพฤตปฏบตกท ากนอยอยางนน เดนจงกรม นงสมาธภาวนากท าตามเขาไปประเพณวฒนธรรมใครชวนท าอยางไรกเชอตามเขาไป มนรองรอยทงนน จะวามนผดหรอ ผดมนจะมอยในพระไตรปฎกเหรอ อาว กนงสมาธภาวนามนมอยไหม มนกมอยในพระไตรปฎก มทงนน การสอน เพราะการสอน ดส เวลาจตของคน ถามนยงเปนเดกนอย กพยายามจะใหมนรกษาตวของมนเองใหไดเพอไมเปนภาระคนอน แตถามนเปนเดกชนประถม มนรกษาตวมนเองไดแลว มนหาอยหากนเปน กเลยงนองดวย ถาวยท างาน วยท างานแลวกรบผดชอบมากขน ถาเปนผใหญๆ ผมรตตญญ ผทอยมานานมประสบการณ กใหค าแนะน าใหค าสงสอนคน

ตามรอยพทธะ ๑๒

©2015 www.sa-ngob.com

จตใจของคนมนตองพฒนาขนมาเปนชนเปนตอนขนมา มนจะเอามาจากไหนวาธรรมะมอยแลวๆ กเขาขางตวเอง นนละ เอาแตรอย ไดแตรอยของสตว แตเวลาครบาอาจารยทานสอน ดส หลวงตาทานบอกใหก าหนดพทโธๆ ตามรอยโค พทโธๆ เราไปเรอย ตามรองรอยของมนไป พทโธๆๆ ตามรอยโค พทธะไง พทโธๆ หายใจเขานกพท หายใจออกนกโธ รองรอย รองรอยเพราะยงไมเปนความจรงไง ก าหนดพทโธไมเปนความจรง

แตถาคนทมอ านาจวาสนา พทโธชดๆ เขาพทใหชดๆ โธใหชดๆ เพราะจตใจของเขาถามนสงบลง พทโธๆๆ จนพทโธไมได เดนตามรอยนนไปๆ พยายามตามรอยนนไป ตามรอยสตวใหได สตวมนมรองรอยมนตองมตวของมน แลวรอยเการอยใหม ถารอยมนเกามนจะไปคนความนอยอกยาวไกล แตถารอยมนยงใหมๆ สดๆ รอนๆ ตามมนไปๆ มนตองเจอตวมน พทโธๆ มนตองเขาไปสใจแนนอน เพราะมนคดมาจากไหนๆ

เพราะองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเปนเจาของธรรม เพราะองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเปนเจาของธรรม เพราะองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาถงไดบอกวธการ ไดบอกวธการขนมาแลวเรากไปเอาวธการนน เอารองรอยนนมาเปนสมบตของเรา เรยนมากเรยนนอยแคไหนกวามความร กมนรองรอยทงนน มนวธการขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เรยนมาเทาไรกวามความรมากเทานนๆ แตไมเคยเหนสตวเลย

นไงครบาอาจารยทไมมธง ถาครบาอาจารยทมธง ใหท าไป เพราะครบาอาจารยทานลาสตว ทานเหนสตว ทานเลยงสตว ทานมฟารมสตว ทานมสตวทกชนดททานจะเอามาแนะน าเรา ทานเปนเจาของสวนสตว สวนสตวสตวชนดใดละ จตชนดใด จรตนสยเปนอยางไร สตวประเภทใด รอยเทาเปนอยางใด สตวประเภทใด ไกกรอยเทาหนง เกง กวาง เสอสาง มนกเปนรอยเทา มนไมเหมอนกน

เวลาประพฤตปฏบตขนไปพทโธกได ธมโมกได สงโฆกได เวลาปญญาอบรมสมาธ เราพยายามท าของเราขนมา ตามรอยมน ตามรอยหวใจ ครบาอาจารยเวลาทานสอน ดส เวลาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาบอก เราเปนแคบอกวธการเทานน เราเปนคนบอกทางเทานน พวกเธอตางหากจะตองหาเอง พวกเธอตางหากตองประพฤตปฏบตตามความจรงอนนน

นกเหมอนกน ถาครบาอาจารยมธงนะ ถาครบาอาจารยไมมธงมนไมรเหนอรใต คนเขาปามนไมมเขมทศ มนไมรทศเหนอ-ทศใต แลวมนจะผานปานนออกมาไดอยางไร คนเขาปานะ

ตามรอยพทธะ ๑๓

©2015 www.sa-ngob.com

เขาช านาญมาก เขามองดาวเขาก าหนดเขาออก เขาช านาญของเขา แลวสตวปาในปาเราเคยผาน เรานกลาในปา เรารไปหมด มนอยทไหน มนมจ านวนเทาไร แลวเราจะดกอยางไร จะใชอยางไร เปนประโยชนกบเรา แลวฝกฝนพวกเรา หาใหเจอ ถาเราหาเจอเราจะเปนเดกนอย ทารก ทารกเกดมาพอแมใหนม ทารกเกดมาพอแมใหนม เลยงดมา

นกเหมอนกน องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเปนศาสดา จตใจของเราเราหาไมเจอ เราหาใจของเราไมเจอแลวจะท าสงใดกน สงทบอกวาศกษาธรรมมา ประพฤตปฏบตพอเปนวธเทานน นนรองรอยทงนน เอารองรอยมาเปนความจรง มนจะเปนความจรงไปไดไหมละ เรากศกษามาในภาคปรยต ปรยต ปฏบต ปฏเวธ ถาเราศกษามาภาคปรยตแลว ปรยตเรยนมากเรยนมาเพอทจะปฏบต เราไมใชเรยนมาวาจะมาเปนสมบตของเรา ถาเรยนมาเพอเปนสมบตของเรา ใช เรยนจบมาแลวเขาใหใบประกาศ เขามวฒวาเราศกษา เราจบ แต แตเรารอะไรละ จบแลวมนยงเวยนวายตายเกดอยหรอไม จบแลวเรารจกจตของเราหรอไม

เวลาฟงธรรมพระกรรมฐาน เขาบอกกรรมฐานพดไมมทมาทไป มนไมมทมาทไปทไหน มนมทมาทไปจากจต มนมทมาทไปจากคณธรรมอนนน เพราะทานมธงของทาน ทานมความจรงของทาน เราตางหากอยในรองรอย แลวกเอารองรอยมาเทยบกน ตวสตวกบรองรอยสตวมนแตกตางกน รองรอยรอยเทาของมน ดส ดกระทง รอยเทามนกแคกบมนนนแหละ ดตวมนส ตวมนน าหนกเปนตน

นกเหมอนกน พทโธๆ รองรอยของมนเขาไปสใจใหได ถามนเขาไปสใจ ถาไปถงใจมนมหศจรรย โอ เพราะไปถงตว เราตามรอยไป ตามรอยไป ตามรอยไปจนไปถงตว พอถงตวแลว เราจะเอาสตวนนมาเปนของเราไดอยางไร พอถงตว เหนสตวกมความปลมใจ เหนสตวกมความสขใจเพราะเราไปถงตวมน ตวมนกคอตวเรา ตวมนกคอตวจต ถาตวจต ตวจตกเขาไปสถงจต ไปสถงจต เรามความสข มความสขนะ

เพราะใครท าความสงบของใจได มนจะมความมนใจวาศาสนานมจรง แตถาเรายงท าความสงบของใจเราไมได เรากเชอของเราดวยศรทธา ศรทธาความเชอเราเปนชาวพทธ พทธมาฆกะเชอในพระพทธ พระธรรม พระสงฆ จะไมเชอมงคลตนขาว เปนความเชอของเรา แตเรายงไมเคยเจอตวจรงของเรา เรามความเชอ เรากยงมาประพฤตปฏบต คนทเขมแขงคนทมสจจะม

ตามรอยพทธะ ๑๔

©2015 www.sa-ngob.com

ความจรง เรากพยายามประพฤตปฏบตของเรา ปฏบตถามนจตเราลงไมได เรากปฏบตบชาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา

เวลาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา พดถงวาในการประพฤตปฏบต ใหทานรอยหนพนหนไมเทากบถอศลบรสทธหนหนง เวลาถอศลบรสทธรอยหนพนหนไมเทากบท าสมาธไดหนหนง ถาท าสมาธไดรอยหนพนหนไมเกดเทากบภาวนามยปญญาขนมาหนหนง มนมคณประโยชนขนาดนน แตถาเราท าบญกศลของเรา เรากพยายามสรางอ านาจวาสนาของเรา ดเวลาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา ๔ อสงไขย ๘ อสงไขย ๑๖ อสงไขย ทานสรางสมบญญาธการของทานมามากมายขนาดนน แลวเวลามาคนควาอก ๖ ป กคนความาเพอใหเหนจรงวา

ในโลกนลทธหรอความเชอตางๆ เรากไดพสจนมาแลวๆ วาธรรมะมอยโดยดงเดมกตองเจอส องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาไปหาอก ๖ ปไมเจออะไรเลย มนดงเดมอยทไหน แตเวลามนจะดงเดมมนคนลงไปในใจขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาไง เพราะอะไร เพราะการเวยนวายตายเกดในวฏฏะ ผลของวฏฏะๆ ทเราเกดกนมา ผลของวฏฏะ เวลามนกระทบกระเทอนกนบาง กระทบกระทงกนบาง มนกระทบกระเทอนกนเรากแยกจากไป มนเหมอนสวะลอยไปกบกระแสน า แลวกไปกระทบกระเทอนกนแลวกแยกออกจากกน เพราะน ามนพดพาไป

นกเหมอนกน จตดวงนเวยนวายตายเกดในวฏฏะ กเวยนวายตายเกดมาแบบน ถาเวยนวายตายเกดมาในวฏฏะกท า กระแสน า สวะ สวะมนไปตามน า มนกไปสะเปะสะปะของมนไป กเหมอนกน เวยนวายตายเกด ๔ อสงไขย ๘ อสงไขย ๑๖ อสงไขย องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาพยากรณแลวสรางแตคณงามความด สรางแตความเปนประโยชนทงนน ถาเปนประโยชนทงนน เพราะอ านาจวาสนาอยางนนไปศกษากบเขามา มนยงมปฏภาณไหวพรบในหวใจ เวลาปฏบตมาแลวสงใดถาไมถก ไมถกกวางไว ไมถกกวางไว ไดไปศกษามากบเจาลทธตางๆ ศกษามาวาในโลกมนมอยจรงหรออยไมจรง

เวลาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาจะตรสรกกลบมาตรสรเองโดยชอบ ตรสรเองโดยชอบแลววางธรรมและวนยนไว เวลาเราเกดมามนถงมคณคาไง ถามคณคา บอกวาพระกรรมฐานไมเคารพครบาอาจารย ไมเคารพองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา อาว มนยงกวาเคารพอกละ มนเคารพจากหวใจ เวลาครบาอาจารยทานกราบพระ กราบพระ ทานกราบมาจาก

ตามรอยพทธะ ๑๕

©2015 www.sa-ngob.com

ใจนะ เวลาถาบรรลธรรมขนมา มนไปเหน เพราะไปเหนไง เราลมลกคลกคลานมานะ ตามรอยธรรมๆ ปฏบตแสนทกขแสนยาก แลวกวาจตมนจะสงบขนมาได พอสงบแลวเราพยายามฝกหดวปสสนา วปสสนาใหเปนตามความเปนจรง

อยา อยาคาดหมาย การคาดหมายนน เราศกษามาศกษามาเปนรองเปนรอย ธรรมและวนยเปนรองเปนรอย แตยงไมเปนธรรม เวลาครบาอาจารยทานปฏบตของทานมา ทานกแบบลมลกคลกคลานมา ทานกทกขยากของทานมา ทานเทศนาวาการ เรากไปยดอนนนวามนจะเหมอนเราๆ ท าไมจะตองไปเหมอน

ความสขของเขา เขามความสข กสาธ แตเราอยากไดความสขของเรา ท าไมตองเอาความสขของเราไปเหมอนกบคนอน ของคนอนเขาเปนความสข เราดคนอนเขามความสขเรากปลมใจนะ เวลาเขาบอกวาใหอนโมทนา เวลาเรามทกขมยาก เวลาเราไมมก าลงพอทจะท าสงนนได เวลาคนอนเขาท าสงนนได เขาท ามความสขของเขา เรากอนโมทนา อนโมทนาบญ เราไมสามารถท าบญกศลไดขนาดนน เขาท าบญกศลไดขนาดนน เขามความสข เรากอนโมทนาไปกบเขา แคอนโมทนามนกยงเปนบญกศลได แลวเวลาเขามความสขๆ ความสขเขาท าของเขา เขามบญกศลของเขา

แตความสขของเราละ เราอยากไดความจรงของเรา เวลาเราประพฤตปฏบตขนมา เราจะใหเปนความจรงของเรา ถาเปนความจรงของเราเราตงสตของเราไว ก าหนดพทโธๆ ถาจตมนสงบเขามามนกเปนของเราขณกสมาธกรได ถารได ถามนเสอมสภาพไป เวลาเราจะท าอยางไรใหมนเกดขนมา ธรรมทงหลายมาแตเหต เรากสรางเหตของเราใหมนคงขนมา มนรองรอยทงนน มนวธการทงนน มนวธการเขาไปหาตวจรง มนวธการ จากตามรอยโคเขาไปหาโค เราพทโธๆ ขนมา เราไปหาพทธะ หาพทธะในหวใจของเรา ถาหาพทธะในหวใจของเรา ถามนเปนจรงขนมา ตวจรงๆ ตวจรงกบวธการแตกตางกน

รองรอยๆ คอวธการทงนน องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาวางวธการไวให วธการไวให แตเราปฏบตจรง มนปฏบตจรง มนกเปนการกระท าจรงขนมา ผลมนกมขนมา ทกษะๆ ของใจมนจะเกดขน แลวเวลามนผดพลาดไปมนจะมประสบการณของมน เราจะตามรอยธรรมๆ เราตามของเราจรงๆ นะ เราตามของเรา เราพยายามหาของเรา เราพยายามประพฤตปฏบตของเราขนมา

ตามรอยพทธะ ๑๖

©2015 www.sa-ngob.com

เกดมาเปนมนษยไมเสยชาตเกด สมบตทเขาหากนทางโลกมนเปนสมบตสาธารณะ จะมเศรษฐโลกกคนกแลวแต ทกคนกท าอาชพแลวกมเงนมทองขนมาทงนน ใครๆ กมสทธ ใครๆ กมท าได แตเวลาเราประพฤตปฏบตธรรม เราท าของเราดวยความจรงของเรา ดวยสจจะ ขาวของเงนทองตางๆ มนแลกเปลยนไมได ซอไมได ตมลคาไมได จะเอาสงนมาตมลคา มนมมลคาเทากบสามโลกธาต ดโลกธาตเปนจกรวาล ดโลกใบนใหญเทาไร ไอนมนมมลคา มความส าคญใหญกวาโลกน โลกทเราเกดมาเหยยบมนอยน มนกเปนของสาธารณะ ใครๆ กมสทธมาเกดมา ใครกมสทธมาเหยยบมน แตธรรมในหวใจของเราละ

ถาเราจรงขนมามนกเปนจรงขนมา ฉะนน ถาเรามนคงของเรา เราพยายามท าของเรา เราตองการความสขของเรา ความสขของผอน อนโมทนา สาธ เขาไดของเขาเปนสมบตสวนตนของเขา เราท าไมไดเรากอนโมทนากบเขา ชนใจไปกบเขา พอใจไปกบเขา แตเรากอยากไดของเรา เราไปอยกบครบาอาจารยนะ ถาครบาอาจารยทานมธง อบอนนะ มนมนใจ มนมนใจวาจะมคนชกน าเราไป ถาเราผดพลาด เราท าไปแลว กเลสมนจะชกจงไปขนาดไหน กเลสมนชกจงไปจรงๆ

เวลาจตมนวบลง จตมนมการวบลงแลวไปรไปเหนสงใด มนแปลก มนแปลกๆ แลวมนรสกวาเราเกง รสกวาเรามความสามารถ แตความจรงมนไมใชเลย ความจรงไมใช พอความจรงไมใช แลวพอครบาอาจารยทานจะชกน าเราไปอยางไร รองรอยของมนจะท าใหเราตความผดวารองรอยมนจะไปทางซายหรอทางขวา รองรอยรอยนมนจะไปทางไหน แลวจะเจอตวมนไหม ถาเจอตวมนกตวหวใจ ตวพทธะ พทธะโดนครอบง าไวดวยตวอวชชา เวลาเราเขาไปถงตวมน เรากเหนตวมน เวลามนสลดจากเราไปแลวมนกเดนหน

จตเราสงบแลวเดยวมนกเสอม จตเราสงบเพราะธรรมชาตไง ธรรมชาต คนเราเกดมามธาต ๔ และขนธ ๕ ขนธ ๕ คอ รป เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ รวมกนเปนอารมณความรสก อารมณความรสกนมนตองมทเกดทดบ เวลามนเกด มนเกดบนใจ เกดบนจต เวลา เกดบนจต เวลาปฏสนธจต ปฏสนธจตเวลาเกดแลวมนตวาปฏจจสมปบาท มนละเอยดๆ ลกซง เปนแบบเหมอนจตใตส านก

แตเวลาเราศกษาธรรมะขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา ศกษารองรอย รองรอยนธรรมะขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาวางไว เรากทองกนปากเปยกปากแฉะ อวชชาปจจ

ตามรอยพทธะ ๑๗

©2015 www.sa-ngob.com

ยา สงขารา สงขาราปจจยา วญญาณ วญญาณปจจยา สฬายตน แลวกเขยนออกมานะ เปนแผนทเขยนออกมาเปนต ารบต ารา เขยนออกมา ตดทรองรอยไง รอย รอยวาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาบอก องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาบอกไวในพระไตรปฎก มนมรองมรอยอย แลวเรากไปเอารอยรอยมาขยายความ พอขยายความขนมาพอมาภาวนาขนไป เรากสรางภาพ มนตดอยในรอยนน มนไมมเขาไปสตวธรรม

ถามนเขาไปสตวธรรมนะ พอจตมนสงบ โอโฮ มนมหศจรรยเวลามนคายตวออกมา คายตวออกมากสสามญส านก คอเรามความคดมอารมณความรสกไง เวลามนสงบเขาไป พทโธๆ กอารมณความรสก พทโธคอค าบรกรรม พทโธ ปญญาอบรมสมาธคอความคด ความคดมนกพจารณาแยกแยะของมน มนปลอย มนปลอย มนปลอย มนปลอยอารมณความรสก มนเขาไปสตวมนเอง ถาตวมนเองกเปนหนง แตถาตวเอง ธรรมชาต ธรรมชาตทร ธาตรมนมของมนอย ความคดเกดอยบนน พอคดออกมามนกเปนสอง เปนสองคอความคดกบเรา กบอารมณความรสกอนนน มนเปนสอง พทโธๆ กเปนความคดเหมอนกน

แตไง จากรองรอยจะเขาสตวจรง พอเขาสตวจรงแลวโดยสญชาตญาณของมนษย ใจมนท างานอยางน โดยธรรมชาตใจมนท างานอยางน ฉะนนใจมนท างานอยางน แลวเรากเอารองรอย เอาความคดไปศกษาธรรมะ แลวพอไปศกษาธรรมะขนมาแลวมนกมเทยบเคยง มจนตมยปญญา มจนตนาการวาใหเปนอยางนนๆ เอารองรอยเทยบรองรอย รองรอยแลวกขยายความไป มนไมเขาสธรรม

ตามรอยธรรมๆ เราตองการธรรม เราไมตองการรองรอย แตรองรอยนเปนวธ รองรอยเปนทางทองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาสงสอน มคโคๆ ทางอนเอก มนเปนหนทาง ถาเปนหนทางเรากท าตามหนทางนน ถาตามหนทางนน ท าอยางนมนจะเขาไปสธรรมๆ สมาธธรรม ถาจตเขาสสมาธเขาสความเปนจรง เปนสมาธจะมความสขความสงบของใจนน

เวลามนเสอมสภาพมา เสอมสภาพมาเรากรไดวาเสอมสภาพมาแลวมนหนกหนวง จตใจมนไมเบา ไมเบาสบาย จตใจไมเปนอสระ จตใจไมเปนหนงอยางทเราเคยเปน ถาเราไมเคยเปน มนเปนเพราะเหตใด เปนเพราะวาเรามความเพยรชอบ ความเพยร ความวรยะ ความอตสาหะ แลวความเพยรมนเกดจากไหน เกดจากสต ความเพยรของใจ ไมใชความเพยรแบบท างานดวย

ตามรอยพทธะ ๑๘

©2015 www.sa-ngob.com

อาบเหงอตางน าแบบโลกเขา โลกเขาเขาอาบเหงอตางน าเพราะเขาตองท าหนาทการงานของเขา แลวแตวชาชพของใคร

แตเวลาเราประพฤตปฏบตขนมา เดนจงกรมเวลาขยบขนาดไหนกเพอความสงบของใจ นงสมาธกเพอความสงบของใจ ค าบรกรรมตางๆ สญญาอารมณตางๆ ใชปญญาอบรมสมาธเขาไปสตวใจนน ถาเขาไปสความสงบตวใจนน ช านาญในวสๆ ช านาญในการเขาและการออก เราจะตามรอยนไป จะเขาสธรรมถาเปนสมาธธรรม สมาธธรรมยกขนสวปสสนา ถายกขนสวปสสนา นอมไปเหนกาย เหนเวทนา เหนจต เหนธรรมตามความเปนจรง

ถานอมไปเหนจตเหนธรรมตามความเปนจรง จากทวาเปนทารกนอย มนกจะเปนเดกประถม มนจะเปนเดกทพอหงหาอาหารได พอท าเพอใหเปนประโยชนได จากทวาเราทรงตวไดถาเราทรงตวได เราทรงเขาสจตของเรา ถาจตเราทรงตวได จตเราท างาน วปสสนาเกดอยางน ธรรมะขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เวลาประพฤตปฏบตขนมา เขาบอกวามรรคเวลาสมมาอาชวะ เวลาเราเปนฆราวาส แลวเราท า เรามสมมาอาชวะ เราท าเพอประโยชนกบเรา มนเปนฆราวาสธรรม มนเปนเรองโลก

แตถาเวลาปฏบตถาจตมนสงบ เวลามนเสวยอารมณนนแหละ นแหละสมมาอาชวะ มจฉาอาชวะ ถามจฉามนกไปยดรองรอยวาเปนจรง แลวถามนสงออกไปฌานโลกยมนยงไปเหนนมตตางๆ มนเปนมจฉาไปแลว ถาสมมาๆ เลยงชพชอบๆ ถามนเขาสสจจะเขาสความจรง ความจรงทมนเกดขนๆ ไมใชต ารา ความจรงทมนเกดขนไมใชฟงจากใคร ถาฟงมาฟงมาเปนแนวทาง พยายามทกอยางหาแนวทางมาทงนน

แตถาเวลามนเปนจรง มนเปนมาจากไหน จากรอยรอยสธรรม ตามรอยธรรมๆ เราจะเขาไปสธรรม สมาธธรรม แลวเกดปญญา เกดปญญา เกดมรรค ถาเกดมรรคเกดวปสสนาของเรา ถาวปสสนาเราท าความเปนจรงของเราขนมา คนเปนมนรนะ ครบาอาจารยทมธงทานร ถามธงกมธรรมไง มธรรมกเปนผชน าไง มธรรมบอก

เวลาเราอยกบครบาอาจารยทมธงธรรม โห มนอบอน อยางวาเหมอนกบคนไขอยกบหมอ คนไขอยกบหมอมนจะกลวอะไร แลวคนไขมนกรอยเปนไขใชไหม คนไขกมอวชชาไง คนไขกพยายามจะฟนฟตวเองอย คนไขเจบไขไดปวย เขาพยายามจะหาหยกหายามาเพอจะฟนฟ

ตามรอยพทธะ ๑๙

©2015 www.sa-ngob.com

เรา ธรรมโอสถๆ แลวธรรมโอสถมนกไปเอาทตยากไมได จะไปเอาจากพระไตรปฎกกไมม เวลายาขนมา เรากตองปรงขนมาเอง

สต สมาธ ปญญา เราตองหายา เราตองพยายามกระท าของเราขนมา ยากคอรองรอยแหละ แลวรองรอยขนมา เราปรงยาของเราขนมา ถาจตมนเหนกาย เหนเวทนา เหนจต เหนธรรมตามความเปนจรง มนใชสตปญญาแยกแยะ ถาพจารณา พจารณาขนธ ๕ ขนธ ๕ คออารมณความรสก อารมณความรสกมนกมทกๆ คน แลวอารมณความรสกมนเปนอารมณทมนไมมสตควบคมเวลามนโกรธ มนโลภ มนหลง มนกออกมาเปนสญชาตญาณ มนกออกมาเปนเรองโลก

แตเวลาเรามสต เราใชปญญาอบรมสมาธ แลวจตมนเขาสสมาธแลว จากรองรอยกสตวสมมาสมาธ ถาสมมาสมาธเหนจตอาการของจตเวลาเสวยอารมณ เวลามนเสวยๆ มนกเสวยความคด เวลามนจบความคดได มนแยกแยะของมน แยกแยะของมนนะ

ในความคดมนประกอบไปดวยมนเกดไดอยางไร ความคดมนมาไดอยางไรๆ มนมทมาทไปทงนน เวลามนแยกเขาไปดวยสตปญญา มนแยกเขาไป มนกผดขนมาจากใจ ถามนผดขนมา ถามสตปญญามนยบย งได แตมนยบย งไดมนกเปนสมาธใชไหม แตเวลาเราจะพจารณาของเรา เราตองใหมนผดขนมา ผดขนมาแลวมนจบได แลวจบอารมณเราได ดส เวลาเราลงไป แมน า เราไปจบไดงเหา เรากคดวาปลาไหล โอ วนนไดปลาไหลเนาะ เดยวกลบบานไปจะไปแกงปลาไหล เวลายกโผลพนน าขนมามนเหนเปนงมนสลดทงเลย อารมณความรสกเราคดวาเปนปลาไหล ถามนเปนธรรมมนกเปนปลาไหล เปนปลาไหลหมายถงวาเรากไดงาน เรากไดพจารณาของเรา เรากไดอมหมพมนในมอนน

แตถามนเปนกเลสนะ มนเปนงเหามนฉกเอา มนฉก มนกดนะ อารมณความรสกของเรา ถาเปนกเลสตณหาความทะยานอยาก มนฉก มนกด มนเจบ มนตาย ตายอะไร ตายไปจากวปสสนาไง ตายไปจากคณธรรมไง แตจตมนไมตาย ไมตายหรอก จตมนเปนนามธรรมมนจะตายอะไร มนกอยของมนอยางนน แต แตเวลามนเกดเปนอารมณขนมา ดส มนฉก มนกด เจบปวดถงกบสนชวตได สนชวตจากคณงามความด สนชวตจากทเราจะประพฤตปฏบต สนชวตจากการจะวปสสนา การกระท าใหเขาสธรรมนน มนกไดแครอย ตองฝกหดๆ อยอยางน ถามนพจารณาของมน เวลามนผดขนมา เราจบได จตเหนอาการของจต แลววปสสนาแลว

ตามรอยพทธะ ๒๐

©2015 www.sa-ngob.com

แยกแยะของเราไป ถาแยกแยะมนเปนคณธรรมขนมา มนกปลอย ปลอยมนกตทงคปหานมความสขนะ

เวลาเรามความคดดบๆ แลวความคดนครอบง าหวใจ ถาเรามสตปญญายบย งมนได ปญญาอบรมสมาธเรากวามนมหศจรรยอยแลวแหละ แตเราท าบอยครงเขาจนมงคงขน มงคงขนหมายถงวามวฒภาวะ ถามวฒภาวะแลวมอ านาจวาสนา มนจะเหนจตเสวยอารมณ จตเสวยอารมณ อารมณคอความรสก ถาจตมนเสวยอารมณ จตเหนอาการของจต ถาไมเหนจตและเสวยอารมณของจต เราจะไมรตนสายปลายเหต เราจะไมรทมาทไป เราตามรอยโคไป เราไดโคนนมา นสยโคตวนเปนแบบใด เราจะเอาโคนนมาใชประโยชนสงใด ถาเราเอาโคตวนนมาใชประโยชนได เราจะเกดการกสกรรม เราจะเกดการะกระท า เราจะไดมรรคไดผล ถาเกดการท ากสกรรม เราจะไดผกไดหญา ไดทกอยางขนมาเปนสมมาอาชวะเลยงชพได

นกเหมอนกนเราพทโธๆ เขาไปถงตวโคนน ตวโคนนมจรตมนสยมการกระท าอยางใด นไง จตเหนอาการของจต มนเหน มนร มนเหนขนมา มนเอามาวปสสนา มนท าคณงามความดของเรา ท าคณงามความดแยกแยะใหเหน วปสสนาคอการรแจง ปญญาทรแจง ปญญารแจงในตวโคนน ตวโคคอตวใจไง ถาตวใจมนมอะไรละ สกกายทฏฐความเหนผด มนมความเหนผดเพราะมนมอวชชา มนถงท าใหสวะนนไดหมนไปในวฏฏะ ไดไปตามกระแสน านนกระทบกบเขาทวไปหมด เพราะความเหนผด เราพยายามจะใหเกดปญญาเกดวปสสนาใหการรแจง ใหรแจงใหถอดถอนความเหนผดอนน แลวความเหนผดอนนมนอยทไหนละ

ถาตามรอย รอยกวาอยางนน รอยกบอกวาความคดปญญาของเรา ถาปญญาเกด เกดปญญาญาณกเปนธรรมจกร ธรรมจกรมนกจะส ารอก มนกจะคาย แลวมนคายทไหนละ เวลาเราประพฤตปฏบตขนไป มนจะไปรแจงกลางหวใจนะ เวลาองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาบอกวาธรรมะไมมก ามอในเรา สจธรรมทองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเทศนาวาการ สงทวาเปนรองรอยเปนวธการไมมก ามอในเราถกตองดงามหมด นนเปนขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เพราะองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาตรสรธรรมขนมาในใจขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา

พดจรงท าจรงเปนความจรงทงนน แตมนเปนวธการ เปนรองรอย แลวเรากเอารองรอยนนเปนของเรา มนจะไดอะไรละ ถาเราเอารอยรอยนนมาเปนวธการ ปฏบตเหมอนกน ปฏบต

ตามรอยพทธะ ๒๑

©2015 www.sa-ngob.com

สจจะความจรง เวลาจตสงบเขาไปแลวเขาไปสใจของตว แลวใจของตว จตเหนอาการของจต วปสสนาไป มนไปรแจงกลางหวใจไง มนแบกลางหวใจไง มนเปนสนทฏฐโกไง มนถอดถอนอยางนไง พอมนรแจงขนไปมนจะมสงใดไปปดบงหวใจไง นไงตามรอยธรรมๆ เราจะเอาธรรมอนนน

เราตามรอย รอยกวธการ รอยคอความหมนเพยร รอยคอความเพยรชอบ คนเราจะลวงพนทกขดวยความเพยร ความเพยร ความวรยะ ความอตสาหะนเกดจากกรยาของใจ เกดจากการกระท าของใจ ไมใชความเพยรทมความมมานะ มความมมานะท าหนาทการงานอนนน ความเพยรอยางนนความเพยรเลยงชพ ถาวปสสนาความเพยรมนจะอยในหวใจ ความเพยรเวลาปญญา ปญญาญาณเกดขนจากจต ไมใชเกดขนจากสมอง เวลาความรสกนกคดสมองความรสก สงทสงการๆ กสมองมนคด สมองคดเพราะจตพลงงานมนสงสมอง ถาสมองไมมพลงงาน ทางวทยาศาสตรเขาพสจนวาสมองท างานอยางไร เวลาท างานแลวมนมกระแสไฟฟา กระแสไฟฟาเขาเทยบมาเปนกระแสไฟฟา

แตถาเราปฏบตละ พลงงานของใจ ใจเปนอยางไร ถาปฏบตมนจะรของมน มนจะเหนของมนนะ วาเวลาถามนสงออกมนเปนแบบวทยาศาสตรทเขาก าลงพสจนกน เวลาสมองมนคดสมองสวนไหนเปนผคด มนสมองสวนไหนเปนสมองขางซายสมองขางขวาสวนใดไดใชประโยชน ไมไดใชประโยชน เดยวมนฝอหมดนะ นนโลกเขาพยายามจะใหคนเราไมเปนอลไซเมอร ไมเปนผหลงลมไง แตในวฏฏะการเวยนวายตายเกดมนสะสมลง อวชชาปจจยา สงขารา สงขาราปจจยา วญญาณ ขนธอนละเอยดอนนน

หลวงตาทานใชวาขนธ ๔ ไมมรป ขนธอนละเอยดอนนนนะ ปฏสนธจตมนซบลงทนน ถามนไมซบลงทนน องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจายอนไปบพเพนวาสานสตญาณตรงไหน องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจายอนไปตงแตพระเวสสนดร มนมาจากไหน ถามนไมซบซอนลงมาสใจดวงนน ถามนไมซบซอนลงมาสใจดวงนนมนกไมเกดบารมกบใจดวงนนส เพราะใจดวงนน ๔ อสงไขย ๘ อสงไขย ๑๖ อสงไขย แลวใจดวงนนปฏสนธจตดวงนนมาเกดเปนเจาชายสทธตถะ ดวยความพรอม อ านาจวาสนาบารมพรอมมา มาเกดเปนเจาชายสทธตถะไปเทยวสวนเหนคนเกด คนแก คนเจบ คนตาย ยงเศราเลย ตองหาฝงตรงขาม หาตรงขามนะ

ตามรอยพทธะ ๒๒

©2015 www.sa-ngob.com

สงทออกแสวงหา ออกแสวงหา ตามจะคนหาธรรมะ คนหาสจจะความจรง ไอเรากบอกวาธรรมะมอยโดยดงเดม มอยโดยดงเดมกเดนชนมนเลย แตมนไมม มนจะม มนตองมสงทวธการทจะเขาไปสสจธรรมอนนน เราจะขดดน เราจะขดหาแรธาต เราตองมเครองมอทขดหาแรธาตนนขนมา ถาแรธาตมนมอยแลว กคอของมนมอยแลวนนแหละ แตเราไมมเครองมอไปขด เรมแรกมนจะไดอยางนน อนนพดถงแรธาตเปนวตถนะ

แตนพดถงใจ ใจของคนมนมอ านาจวาสนา ใจของคนมนมสงทวาคนทมบญกศล คนทมเชาวนปญญาสงสง ใจทมนหยาบ ใจทมนดอดาน ใจทมนไมยอมรบอะไร ใจทมนมดบอด ใจทงนน ใจของคนมนมระดบแตกตางกนมหาศาลเลย แลวถามแตกตางกนมหาศาลเลย ฉะนนเวลาเราประพฤตปฏบตขนมา เราไมตองหวงเลยวาจะเหมอนใคร จะใหเหมอนใครไมตองหวง เอาความจรง เอาความจรง แลวความจรงอนนมนจะตามรอยไปสธรรมใหได ถาตามรอยไปสธรรม

วปสสนาจตสงบแลวฝกหดใชปญญา เวลาปญญาถามนเกดนะ ปญญาทเกดอยางน มนทงมนองนะ เพราะคนเรามนกร เราเคยมความคด เราเคยมปญญาวาเรานฉลาดมาก เราหวงไปหมดเลยวาเราจะไมร ศกษาธรรมะ ศกษาตางๆ มา พยายามเกบหอมรอมรบกลวตวเองจะผดพลาด กลวตวเองจะไมมความร กลวตวเองจะไมทนคน มนไปขนมาหมดเลยวาตวเองฉลาด แตเวลาจตมนสงบแลวนะ เวลาภาวนามยปญญามนเกด มนงงเลย เออ ออ ภาวนามยปญญามนเปนแบบน มนเปนปญญาเกดจากจตมนไวมาก แลวการรกษาไวนแสนยาก

ถาจตมนสงบ จตมก าลง เวลาฝกหดวปสสนามนกแจมชด เวลาจตมนเสอมคอก าลงมนนอยลง ใชปญญามนจะไมกาวเดน มนจะอด พอมนอดแลวมนพจารณาไป มนไมไปแลว ถาไมไปนะ ถายงฝนท าอยจตมนจะเสอมไปเรอยๆ ครบาอาจารย ทเปนหมอๆ ทานจะบอกเลย ใหวางไวกอน ใหกลบมาสความสงบ แลวถาบอก ถาวางแลวมนจะไดปญญาอยางไรละ สมาธมนฆากเลสไมได มนตองใชปญญาๆ

ไอเรากโลภมาก โลภมาก ดวนได อยากใหมนเปนจรง เพราะวามนยงไมเคยเหนเสอมไง มนไมเคยเหนวาถาจตท าอยางนมนจะถอยกรดๆ ไป แลวถาถอยถงกรดๆ ไป เขนครกขนภเขา ครกมนหลนจากภเขามามนจะทบเรา แลวเวลาลงไปถงตนเขาแลว แลวจะเขนขนใหมมนยาก

ตามรอยพทธะ ๒๓

©2015 www.sa-ngob.com

กวานนะ แลวถามนเขนขนมา เขนครกขนภเขา ถงกลาง หรอเกอบถงยอดถามนไมไหวเอาหนยนไวกอน แลวพทโธๆ ใหมนมก าลงจะไดเขนขนไปอก

ครบาอาจารยททานท า ทานมธง ทานร เพยงแตวาไอคนท ามนดอ มนคดวามนเกง คนไขมนเกงกวาหมอ หมอตองรกษาอยางนนะ หมอฉดยาเลย หมอตองท าอยางนนะๆ คนไขมนเกงกวาหมอ นไงเพราะเวลาปฏบตมนปฏบตอยางนนนะ แตถาเรามหมอ อยางไรๆ กมหมอ หมอเขาร คนไขมนดอ คนไขมนตองเปนอยางนน กปลอยมนไปๆ ใหมนแบบวาไขมนขนมา เดยวมนรเอง ถามธงกยงดมหมอคอยควบคม ควบคมในปญญาของเรา

นอยกบครบาอาจารยนะ ถาเปนทานร ถามนพจารณาไปแลวปญญาทมนไปไมได ถายงดอยงท าตอไปเดยวเสอมหมด แลวพอเสอมไปแลวนะ กมานงเสยดายภายหลง เพราะถาเสอมแลว ถาเรมตน เรมตนกตองไปพทโธขนมาใหมไง เรมตนกไปท าใหจตใจมนสงบไง เรมตน เราจะเอารองรอยมาเปนความจรงไมได ความจรงคอความจรง ธรรมะเปนแบบน ธรรมะเปนนามธรรมใชไหม ความรสกนกคดเปนนามธรรมใชไหม

เวลาเราเกดปฏสนธจตเกดในไข เกดในน าคร า เกดในครรภ เกดในโอปปาตกะ เราถงได มาเปนมนษย พอเปนมนษยมนมกาย มรางกายหยาบๆ แลวจตใจมนอยในน เวลาเขาเกดเปนเทวดา เปนอนทร เปนพรหมละ เวลาเกดในนรกอเวจละ เขาไมมรางกาย เขามแตจตใจกไปเกดในสถานะอยางนนทเราไมเหนไง ถาเราไมเหนดวยตาเนอของเรา แตวาเราวามหรอไมมละ ถาเราวามหรอไมมกถามความรสกของเราส จตเรามไหม ถาพอเรามาเกดเปนคน มนสถานะของความเปนคนถงรองรบหวใจดวงนไวไง

แตเวลาท าสมาธ เวลาเราปฏบตมนไมมสงใดไปรองรบสถานะของใจใหคงทไง ถาปฏบตไปๆ พจารณาของเราไปซ าแลวซ าเลา ซ าแลวซ าเลา จากทวาตทงคปหาน มนปลอยวางๆ มนปลอยวางชวคราวๆ พจารณาบอยครงเขาๆ ดวยความช านาญ ดวยมรรคะทสามคค มรรคะทมนประพฤตปฏบตมนมรรคสามคค มรรคมนเปนมชฌมาปฏปทาดวยความสมดลของมน ซ าแลวซ าเลาๆ พจารณาซ าๆ อยไป ค าวาซ าคอขยนหมนเพยร นกกฬานกกฬาอาชพชนดใดกแลวแต ทเขาเปนนกกฬาเพราะเขาขยนซอม ถามนไมขยนซอม มนไมมความฟต นกกฬาคนนนจะอยไมได นกกฬาทยงมอาชพเปนนกกฬาอาชพอย ยงมชอเสยงอย เขาขยนซอมของเขา

ตามรอยพทธะ ๒๔

©2015 www.sa-ngob.com

หวใจของเรา เราจะประพฤตปฏบตของเรา เอาความจรงของเรา ถาเราขเกยจเราท าของเราสะเพราเราท าของเราดวยเขาขางตวเอง เอารองรอยธรรมะขององคสมเดจพระสมมาสมพทธเจามาเปนความจรงของเรา ไมม พจารณาซ าๆ คอหมนซอม ซ าๆ คอขยนหมนเพยร ซ าๆ ถงทสด เวลามนขาด อกปปธรรม ค าวาอกปปธรรม ตามรอยธรรม ตามรอยธรรมจนมธรรม ถามธรรมอนนมนมสถานะมารองรบใจดวงน

ใจของเรา เวลาประพฤตปฏบตขนไป เจรญแลวเสอมๆ ทกขยากมาก ถาเสอมมากเสอมมาเปนปถชนเรา เสอมมาเปนปถชนเปนคนเหมอนเรา แต แตจตมนกยงอยเพราะมนไมใชคนตาย คนตายนะ หมดวาระของความเปนมนษย จตนออกจากราง เขากตองเวยนวายตายเกดในวฏฏะ สวะอนน เกดมาเปนมนษยผลของวฏฏะมากระทบกระทง มาอยดวยกน มาอยรวมกน มาเชดชกน มาเบยดเบยนกน สดทายแลวใครสรางเวรสรางกรรมขนาดไหน มนกจะหมนเวยนไปตอไป

แตเวลาเราประพฤตปฏบตเราซ าแลวซ าเลา หมนซอมๆ จนเวลามนขาด พอมนขาดขนมาอกปปธรรม เปนโสดาบน เปนสกคา เปนอนาคา ถงทสดไดส าเรจเปนพระอรหนต อกปปธรรม อกปปธรรมแตละชนแตละตอน ในการสวดสงฆคณ บคคล ๘ โสดาปตตมรรค- โสดาปตตผล สกคามรรค-สกคาผล อนาคามรรค-อนาคาผล อรหตตมรรค-อรหตตตผล มรรค ๔ ผล ๔ บคคล ๘ สบคคล ๔ ค มรรค ๔ ผล ๔ นพพาน ๑ สถานะทมารองรบ ตามรอยธรรมเราตองการธรรมแบบน เราตองการธรรมแบบนแลวครบาอาจารยททานมธง

โสดาปตตมรรคเปนอยางไร บคคลท ๑ หนาตาเปนอยางไร บคคลท ๑ มสวนประกอบดวยอยางไรถงเปนบคคลท ๑ บคคลท ๒ เขาท าสงใดเขาถงส าเรจเปนบคคลท ๒ เขามความสามารถอยางใด เขาถงไดท าสกคามมรรคเปนบคคลท ๓ ถาเขาเปนบคคลท ๓ เขาท าสงใด เขาท าอยางไร เขามคณสมบตอยางใด เขาถงส าเรจเปนบคคลท ๔ บคคลท ๔ เขามคณธรรมอยางใด เขามความสามารถอยางใด เขาถงยกจตใจของเขาใหขนเปนบคคลท ๕ ได บคคลท ๕ เขามคณสมบตอยางใด เขามการกระท าอยางใด เขามวฒภาวะอยางใด ถงเปนบคคลท ๕ แลววฒภาวะอนนมความสามารถ มใชมหาสตมหาปญญาพจารณาอยางไรถงเปนบคคลท ๖ แลวถาเปนบคคลท ๖ เขามคณสมบตอยางใด เขามความสามารถอยางใด เขามวฒภาวะแคไหน เขาถงเปนบคคลท ๗ แลวถาเขามความสามารถอยางใด เขามคณสมบตอยางใด เขามวฒภาวะอยางใดเขามความสามารถอยางใด เขาถงท าใหเขาถงเปนบคคลท ๘ ได

ตามรอยพทธะ ๒๕

©2015 www.sa-ngob.com

ครบาอาจารยททานมธง เขาฟนธงได เขารของเขาตามความเปนจรง เราอยกบครบาอาจารยทมธง มนอบอน คนไขทมหมอ เราเกดมาเปนชาวพทธ เกดมาพบพทธศาสนา ศาสนาจะเจรญขนมาอกหนหนง ในกงพทธกาลศาสนาจะเจรญขนมาอกหนหนง เจรญมาจากหลวงป เสาร หลวงป มน เพราะหลวงป เสาร หลวงป มนทานประพฤตปฏบตของทานตามความเปนจรงของทานมา เพราะตามความเปนจรงของทานมา ทานถงไดสรางศาสนทายาทดวย ดวยตวอยาง ใชชวตของทานทงชวตอยในปาในเขา ทงๆ ทวาทานมคณธรรม ทานมความสข

ถาครบาอาจารยของเราบางองค เวลาทานสนสดแหงการประพฤตปฏบตพนจากทกข ทานกอยของทานดวยความเปนสะดวกสบายตามแตจรตนสยของทาน แตครบาอาจารยททานมคณธรรม ทานท า เหมอนกบพระกสสปะ องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาถามพระกสสปะนะ กสสปะเอย เธอกอายปานเรา ๘๐ เทากน เธอกเปนพระอรหนตแลว ท าไมเธอตองถอธดงคอยอยางนน เพราะองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจาเหนพระกสสปะ ใชผาสงฆาฯ เกบบงสกลปะเยบ เยบปะสงฆาฯ ถง ๗ ชน องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา เธอท าท าไม เธอกเปนพระอรหนตแลว อายกแกปานเรา อาย ๘๐ แลว

พระกสสปะบอกวา ขาพเจาไมไดท าเพอตวขาพเจาเอง พระอรหนตขาดแคลนอะไร พระอรหนตตองการอะไร พระอรหนตอยากไดอะไร พระอรหนตตองการใหคนนบหนาถอตาหรอ พระอรหนตตองการใหคนยกยองหรอ ทานไมตองการอะไรเลย แลวเธอท าท าไมละ ขาพเจาท าเพอเปนคตแบบอยาง ใหอนชนรนหลง ใหอนชนรนหลงไดมคตมแบบอยาง มรองมรอยเพอกาวเดนตาม นพระกสสปะตอบองคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา

ครบาอาจารยของเรา ดวยแบบอยาง หลวงป เสาร หลวงป มน ทานท าตวทานเปนแบบอยาง หลวงป เสารทานพดบอย เขาถามวา หลวงป ท าไมหลวงป ไมสงไมสอน สงสอนอะไร ท าใหมนด มนยงไมเอาเลย หลวงป เสารทานเทศนอยางนบอยๆ เวลาขนธรรมาสนนะ ท าเปนตวอยางนะ ท าด ละชว ลงจากธรรมาสน หลวงป เสารทานเทศนอยางนน

กรยาของอดตพระปจเจกพระพทธเจา กรยาของหลวงป มน กรยาของผทปรารถนา โพธสตว ทานปญญาแตกตางกวางขวาง แลวท าตวเปนตวอยาง ตวอยางในการด ารงชวตของทาน ทงๆ ททานมความสขในใจเตมเปยม พระอรหนตไมมความทกขอะไรเขาไปในใจของทาน

ตามรอยพทธะ ๒๖

©2015 www.sa-ngob.com

เลย ในใจของทานสะอาดบรสทธ ในใจของทานมแตความสข ท าไมตองมาท าอยปาอยเขาเพอเปนประโยชนละ

กประโยชนมาจนถงเดยวนไง ๔ ชวอายคน ผใดประพฤตปฏบตกยงระลกถงคณของทาน บญคณของทานททานคนความา แลววางเปนแนวทางขอวตรปฏบตใหเรากาวเดน ตามรอยธรรม ตามรอยธรรม ตามรอยธรรมมาเพอหวใจของเรา ใหหวใจของเราเปนธรรม เราจะถงทสดแหงทกข เอวง