และวัฒนธรรม...

U T Q - 0 2 1 2 2 ก ล ม ส า ร ะ ก า ร เ ร ย น ร ส ง ค ม ศ ก ษ า ศ า ส น า แ ล ะ ว ฒ น ธ ร ร ม สา ห ร บ ผ ส อ น ร ะ ด บ ม ธ ย ม ศ ก ษ า

1 | ห น า

คานา

เอกสารหลกสตรอบรมแบบ e-Training กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมสาหรบผสอนระดบมธยมศกษา เปนหลกสตรฝกอบรมภายใตโครงการพฒนาหลกสตรและดาเนนการฝกอบรมคร ขาราชการพลเรอนและบคลากรทางการศกษา ดวยหลกสตรฝกอบรมแบบ e-Training สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยความรวมมอของสานกงานคณะ กรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอพฒนาผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษาใหสอดคลองกบความตองการขององคกร โดยพฒนาองคความร ทกษะทใชในการปฏบตงานไดอยางมคณภาพ โดยใชหลกสตรและวทยากรทมคณภาพ เนนการพฒนาโดยการเรยนรดวยตนเองผานเทคโนโลยการสอสารผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถเขาถงองคความรในทกททกเวลา

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย หวงเปนอยางยงวาหลกสตรอบรมแบบ e-Training กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบผสอนระดบมธยมศกษา จะสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาตามเปาหมายและวตถประสงคทกาหนดไว ทงนเพอยงประโยชนตอระบบการศกษาของประเทศไทยตอไป


2 | ห น า

สารบญ

คานา 1 หลกสตร “กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบผสอน ระดบมธยมศกษา”

3

รายละเอยดหลกสตร 4 คาอธบายรายวชา 4 วตถประสงค 4 สาระการอบรม 4 กจกรรมการอบรม 4 สอประกอบการอบรม 5 การวดผลและประเมนผลการอบรม 5 บรรณานกรม 5 เคาโครงเนอหา 7 ตอนท 1 หลกสตรและสาระการเรยนร 9 ตอนท 2 การจดการเรยนรสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม 19 ตอนท 3 การจดการเรยนรสาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวต ในสงคม

23

ตอนท 4 การจดการเรยนรสาระท 3 เศรษฐศาสตร 26 ตอนท 5 การจดการเรยนรสาระท 4 ประวตศาสตร 29 ตอนท 5 การจดการเรยนรสาระท 5 ภมศาสตร 32 ใบงานท 1 36 ใบงานท 2 37 ใบงานท 3 38 ใบงานท 4 39 ใบงานท 5 40 ใบงานท 5 41 แบบทดสอบกอนเรยน/หลงเรยนหลกสตร 42


3 | ห น า

หลกสตร

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบผสอนระดบมธยมศกษา

รหส UTQ-02122 ชอหลกสตรรายวชา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบผสอนระดบมธยมศกษา

ปรบปรงเนอหาโดย

คณาจารยภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผทรงคณวฒตรวจสอบเนอหา นางวนเพญ สทธากาศ ดร.เฉลมชย พนธเลศ นางสาวกตยาภรณ ประยรพรหม นางหทยา เขมเพชร ผศ.ดร.วลย อศรางกร ณ อยธยา


4 | ห น า

รายละเอยดหลกสตร คาอธบายรายวชา ความหมายและสญลกษณของหลกสตรองมาตรฐาน มาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนาธรรม กระบวนการวดและการประเมนผลการเรยนรกลมสาระสงคมศกษาฯ กจกรรม สอและแหลงการเรยนรเรอง ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม, หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม, เศรษฐศาสตร, ประวตศาสตร และภมศาสตร วตถประสงค

เพอใหผเขารบการอบรมสามารถ 1. บอกความหมายและลกษณะสาคญของหลกสตรองมาตรฐานได 2. บอกมาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมได 3. อธบายกระบวนการวดและประเมนผลการเรยนรกลมสาระการเรยนร สงคมศกษา 4. อธบายกจกรรมการเรยนรสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรมได 5. บอกสอและแหลงเรยนรในสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรมได 6. อธบายกจกรรมการเรยนรสาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม

ได 7. บอกสอและแหลงเรยนรในสาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตใน

สงคมได 8. อธบายกจกรรมการเรยนรสาระท 3 เศรษฐศาสตรได 9. บอกสอและแหลงเรยนรในสาระท 3 เศรษฐศาสตรได 10. อธบายกจกรรมการเรยนรสาระท 4 ประวตศาสตรได 11. บอกสอและแหลงเรยนรในสาระท 4 ประวตศาสตรได 12. อธบายกจกรรมการเรยนรในสาระท 5 ภมศาสตรได 13. บอกสอและแหลงเรยนรในสาระท 5 ภมศาสตรได

สาระการอบรม

ตอนท 1 หลกสตรและสาระการเรยนร ตอนท 2 การจดการเรยนรสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม ตอนท 3 การจดการเรยนรสาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม ตอนท 4 การจดการเรยนรสาระท 3 เศรษฐศาสตร ตอนท 5 การจดการเรยนรสาระท 4 ประวตศาสตรและสาระท 5 ภมศาสตร

กจกรรมการอบรม

1. ทาแบบทดสอบกอนการอบรม 2. ศกษาเนอหาสาระการอบรมจากสออเลกทรอนกส 3. ศกษาเนอหาเพมเตมจากใบความร 4. สบคนขอมลเพมเตมจากแหลงเรยนร


5 | ห น า

5. ทาใบงาน/กจกรรมทกาหนด 6. แสดงความคดเหนตามประเดนทสนใจ 7. แลกเปลยนเรยนรระหวางผเขารบการอบรมกบวทยากรประจาหลกสตร 8. ทาแบบทดสอบหลงการอบรม

สอประกอบการอบรม

1. บทเรยนอเลกทรอนกส 2. ใบความร 3. วดทศน 4. แหลงเรยนรทเกยวของ 5. กระดานสนทนา (Web board) 6. ใบงาน 7. แบบทดสอบ

การวดผลและประเมนผลการอบรม

วธการวดผล 1. การทดสอบกอนและหลงอบรม โดยผเขารบการอบรมจะตองไดคะแนนการทดสอบหลง

เรยนไมนอยกวา รอยละ 70 2. การเขารวมกจกรรม ไดแก สงงานตามใบงานทกาหนด เขารวมกจกรรมบนกระดาน

สนทนา


6 | ห น า

หลกสตร UTQ-2122 ชอหลกสตร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบผสอนระดบมธยมศกษา

เคาโครงเนอหา ตอนท 1 หลกสตรและสาระการเรยนร

แนวคด การจดการเรยนรรายวชาสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม จาเปนตองเขาใจธรรมชาต

ของสาระ เพอจะไดวางแผนการจดการเรยนร ใหสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร ตวชวด และสาระการเรยนรแกนกลางอยางมคณภาพใหเกดประโยชนแกผเรยน วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมเปนสาระทวาดวยการเรยนรเรองของโลก และทกสงทกอยางทเกดขนในโลกสาระเนอหาจงไรของเขตจากด และเนองจากเหตการณและทกสงทกอยางในโลกทงทเกดขนเองตามธรรมชาต และสงทมนษยสรางขนมการเปลยนแปลงตลอดเวลา สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมจงตองเปลยนแปลง ตลอดเวลาเทากบการเปลยนแปลงของโลก

วตถประสงค 1. บอกความหมายและลกษณะสาคญของหลกสตรองมาตรฐานได 2. บอกมาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมได 3. อธบายกระบวนการวดและประเมนผลการเรยนรกลมสาระการเรยนร สงคมศกษา

ศาสนา และวฒนธรรม ตอนท 2 การจดการเรยนรสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม แนวคด สาระสาคญของสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขน

พนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรสงคม ศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ไดกาหนดสาระและมาตรฐานการเรยนรไวดงน สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม มาตรฐาน ส 1.1 ร และเขาใจประวต ความสาคญ ศาสดา หลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอและศาสนาอน มศรทธาทถกตอง ยดมน และปฏบตตามหลกธรรม เพออยรวมกนอยางสนตสข มาตรฐาน ส 1.2 เขาใจ ตระหนกและปฏบตตนเปนศาสนกชนทด และธารงรกษาพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ

วตถประสงค 1. อธบายกจกรรมการเรยนรสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรมได 2. บอกสอและแหลงเรยนรในสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรมได


7 | ห น า

ตอนท 3 การจดการเรยนรสาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม

แนวคด กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามหลกสตรแกนกลางการศกษา

ขน พนฐาน พทธศกราช 2551ไดกาหนดมาตรฐานการเรยนรสาระท 2 ไวดงน สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม มาตรฐาน ส 2.1 เขาใจและปฏบตตนตามหนาทของการเปนพลเมองด มคานยมทดงาม และ ธารงรกษาประเพณและวฒนธรรมไทย ดารงชวตอยรวมกนในสงคมไทย และ สงคมโลกอยางสนตสข

มาตรฐาน ส 2.2 เขาใจระบบการเมองการปกครองในสงคมปจจบน ยดมน ศรทธา และธารงรกษาไวซงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

วตถประสงค 1. อธบายกจกรรมการเรยนรสาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตใน

สงคมได 2. บอกสอและแหลงเรยนรในสาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตใน

สงคมได

ตอนท 4 การจดการเรยนรสาระท 3 เศรษฐศาสตร แนวคด ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดกาหนดมาตรฐานการ

เรยนร สาระท 3 เศรษฐศาสตร ไวดงน มาตรฐาน ส.3.1 เขาใจและสามารถบรหารจดการทรพยากรในการผลตและการบรโภคการใช ทรพยากรทมอยจากดไดอยางมประสทธภาพและคมคา รวมทงเขาใจ หลกการของเศรษฐกจพอเพยง เพอการดารงชวตอยางมดลยภาพ

มาตรฐาน ส.3.2 เขาใจระบบ และสถาบนทางเศรษฐกจตาง ๆ ความสมพนธทางเศรษฐกจ และความจาเปนของการรวมมอกนทางเศรษฐกจในสงคมโลก

วตถประสงค 1. อธบายกจกรรมการเรยนรสาระท 3 เศรษฐศาสตรได 2. บอกสอและแหลงเรยนรในสาระท 3 เศรษฐศาสตรได ตอนท 5 การจดการเรยนรสาระท 4 ประวตศาสตร ตอนท 5 การจดการ

เรยนรสาระท 4 ประวตศาสตรและสาระท 5 ภมศาสตร แนวคด หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551ไดกาหนดมาตรฐานการเรยนร

สาระท 4 ประวตศาสตรไว ดงน มาตรฐาน ส 4.1 เขาใจความหมาย ความสาคญของเวลาและยคสมยทางประวตศาสตร สามารถใชวธการทางประวตศาสตรมาวเคราะหเหตการณตางๆ อยางเปนระบบ


8 | ห น า

มาตรฐาน ส 4.2 เขาใจพฒนาการของมนษยชาตจากอดตจนถงปจจบน ในดานความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณอยางตอเนอง ตระหนกถงความสาคญและสามารถ วเคราะหผลกระทบทเกดขน

มาตรฐาน ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรม ภมปญญาไทย มความรก ความภมใจและธารงความเปนไทย

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551ไดกาหนดมาตรฐานการเรยนร ในสาระท 5 ภมศาสตรไวดงน มาตรฐาน ส 5.1 เขาใจลกษณะของโลกทางกายภาพ และความสมพนธของสรรพสงซงมผล ตอกนและกนในระบบของธรรมชาต ใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตร ในการคนหาวเคราะห สรป และใชขอมลภมสารสนเทศอยางมประสทธภาพ มาตรฐาน ส 5.2 เขาใจปฏสมพนธระหวางมนษยกบสภาพแวดลอมทางกายภาพทกอใหเกด การสรางสรรควฒนธรรม มจตสานก และมสวนรวมในการอนรกษ ทรพยากรและสงแวดลอม เพอการพฒนาทยงยน

วตถประสงค 1. อธบายกจกรรมการเรยนรสาระท 4 ประวตศาสตรได 2. บอกสอและแหลงเรยนรในสาระท 4 ประวตศาสตรได 3. อธบายกจกรรมการเรยนรในสาระท 5 ภมศาสตรได 4. บอกสอและแหลงเรยนรในสาระท 5 ภมศาสตรได


9 | ห น า

ตอนท 1 หลกสตรและสาระการเรยนร ธรรมชาตของสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม การจดการเรยนรรายวชาสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม จาเปนตองเขาใจธรรมชาตของสาระ เพอจะไดวางแผนการจดการเรยนร ใหสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร ตวชวด และสาระการเรยนรแกนกลางอยางมคณภาพใหเกดประโยชนแกผเรยน วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมเปนสาระทวาดวยการเรยนรเรองของโลก และทกสงทกอยางทเกดขนในโลกสาระเนอหาจงไรของเขตจากด และเนองจากเหตการณและทกสงทกอยางในโลกทงทเกดขนเองตามธรรมชาต และสงทมนษยสรางขนมการเปลยนแปลงตลอดเวลา สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมจงตองเปลยนแปลง ตลอดเวลาเทากบการเปลยนแปลงของโลก จอหน ย ไมเคลลส (John U. Michaelis) ไดใหความหมายของวชาสงคมศกษาวา เปนวชาทชวยใหผเรยนมความรเกยวกบสงคมมนษย เศรษฐกจ กจกรรมทางการเมองทงในอดต ปจจบนและอนาคต ตลอดจนสงแวดลอมทมอทธพลตอมนษยการเปลยนแปลงสงมชวตเพอนามาใชประโยชนการแกปญหาในเชงปรชญาและความเชอแบบตางๆสรปไว 5 ประเภท ดงนคอ 1. สงคมศกษาในฐานะการถายทอดความเปนพลเมองด (Social Studies as Citizenship Transmission) 2. สงคมศกษาในฐานะการศกษาทางสงคมศาสตร (Social Studies as Social Science Education) 3. สงคมศกษาในฐานะการคดไตรตรอง (Social Studies as Reflective Thinking) 4. สงคมศกษาในฐานะเปนการวพากษสงคมและการปฏบตการ (Social Studies as Social Criticism and Action) 5. สงคมศกษาในฐานะเปนการพฒนาเอกตบคคล (Social Studies as Personal Development of The Individual) สมน อมรววฒนและคณะ ไดใหความหมายของสงคมศกษา หมายถง ประมวลการเรยนในชนประถมศกษาและมธยมศกษาซงเนนถงเรองความสมพนธทมนษยมตอกนและมตอสงแวดลอมทงทางธรรมชาตและทางสงคม จากทศนะของนกสงคมศกษา ทาใหเราทราบวาวชาสงคมศกษามขอบเขตกวางขวาง มระยะเวลายาวนาน สงผลถงการคาดการณในอนาคตถงความสมพนธทางดาน สภาพแวดลอมทางสงคมความสมพนธระหวางมนษย ปรากฏการณทางธรรมชาตซงกอใหเกดทศนะทกวางไกล ไรขอบเขต ดงนน ความสาคญของวชาสงคมศกษา อาจจาแนกไดหลายประการกลาวคอ 1. การศกษาเรองราวในอดต อนเกยวของกบประวตศาสตร วฒนธรรมประเพณ ศาสนา อาชพของมนษยชาตสามารถนาความรมาพฒนาตนเองและสงคมทงในปจจบนและอนาคต 2. การศกษาอทธพลของความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบประชากรใหมความเปนอยทด มความปลอดภยสงผลใหมสขภาพทงดานรางกายและจตใจทสมบรณ 3. เปนการพฒนาทกษะคานยม เจตคต การจดองคการตางๆทางเศรษฐกจ สงคม 4. พฒนาแนวคดดานการเมองการปกครอง การเปนพลเมองดในวถประชาธปไตยเขาใจบทบาทหนาทของตนเอง รจกใชสทธ หนาท เสรภาพ มบทบาททางสงคมโดยยดหลกการของประชาธปไตยมาบรณาการในชวตประจาวนอยางเหมาะสม


10 | ห น า

5. การศกษาความรดานคณธรรมจรยธรรมมาใชการปรงแตงสภาพจตใจนาความรคคณธรรมมาใชในชวตประจาวนอนจะสงผลกระทบตอสงคม สรางสรรคคณคาใน การดารงตนในสงคมใหมคณภาพมากขน 6. การศกษาความรขาวสารทงดานอนเกยวกบเหตการณตางๆทางสงคม ทาใหเกดแนวคดในการพฒนาคณภาพชวตของตนเอง มความรบผดชอบตอตนเองและสงคมมากขนทาใหสงคมมมาตรฐานดขน 7. กอใหเกดกระบวนการและทกษะทางสงคมคอการฝกใหผเรยนเกดทกษะทางสงคมเชนทกษะการอยรวมกน ทกษะการแกปญหา ทกษะการศกษาหาความร ทกษะกระบวนการทกษะการทางานกลม ฯลฯ ทาใหมการอยรวมกนในสงคมอยางสนต มอสรภาพ มเสรภาพ มเหตผล มวจารณญาณในการตดสนใจ อนจะเปนรากฐานในการพฒนาระบอบประชาธปไตยใหเจรญกาวหนา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ไดกาหนดสาระตางๆไวดงน สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม สาระท 3 เศรษฐศาสตร สาระท 4 ประวตศาสตร สาระท 5 ภมศาสตร ความหมายและลกษณะสาคญของหลกสตรองมาตรฐาน หลกสตรองมาตรฐาน (Standards-based curriculum) หมายถง หลกสตรทมมาตรฐานเปนเปาหมายในการพฒนาผเรยน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดกาหนดมาตรฐานการเรยนรซงเปนคณภาพทคาดหวงใหเกดขนในตวผเรยน ดงนน การพฒนาหลกสตรตลอดแนวตงแตระดบชาต ระดบทองถน ระดบสถานศกษา ตลอดจนถงระดบชนเรยน จะมลกษณะเปนหลกสตรองมาตรฐาน คอ ยดมาตรฐานการเรยนรเปนเปาหมายและเปนกรอบทศทางในการกาหนดโครงสราง เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน ตลอดจนการวดและประเมนผลการเรยนร กลาวโดยรวมกคอ การกาหนดมาตรฐานการเรยนรนาไปสการพฒนาหลกสตรองมาตรฐาน (Standards-based curriculum) การเรยนการสอนองมาตรฐาน (Standards-based instruction) และการประเมนผลองมาตรฐาน (Standards-based assessment) การกาหนดมาตรฐานการเรยนรเพอเปนเปาหมายในการพฒนาการศกษาเปนเรองสาคญ แตมาตรฐานการเรยนรจะไมกอใหเกดการเปลยนแปลงใดๆไดเลย หากไมมการเชอมโยงมาตรฐานไปสการปฏบตอยางจรงจง การสรางหลกสตรทสมพนธหรอองกบมาตรฐานการเรยนรอยางชดเจน จะชวยพฒนาใหผเรยนมความรและทกษะทจาเปน ในการจดทาหลกสตรและจดการเรยนการสอนเพอพฒนาผเรยนไปสมาตรฐาน ครผสอนและผมสวนเกยวของในการจดทาหลกสตร จาเปนตองเขาใจแนวคด หลกการ และแนวปฏบตของหลกสตรองมาตรฐานซงมลกษณะทสาคญ คอ 1. มาตรฐานเปนจดเนนของการพฒนาหลกสตรในทกระดบ ในระบบการศกษาทมมาตรฐานเปนเปาหมายนน กระบวนการพฒนาหลกสตรตลอดแนว ตงแตระดบชาต ระดบทองถน ระดบสถานศกษา ตลอดจนถงระดบชนเรยนจะตองเนนและยดมาตรฐานการเรยนรเปนหลกและเปาหมายสาคญ นกการศกษา และนกพฒนาหลกสตรในยคปจจบนเชอวา การนามาตรฐานการเรยนรไปสหลกสตรสถานศกษา และการเรยนการสอนในชนเรยน


11 | ห น า

เปนเรองทสาคญทสด เพราะเปนขนตอนของการนาสงทคาดหวงในระดบชาตไปกอใหเกดผลในการพฒนาผเรยน ดงนนการจดทาหลกสตรการเรยนการสอนใหเชอมโยงกบมาตรฐาน จงเปนเรองททกฝายควรใหความสนใจอยางจรงจง โดยเฉพาะอยางยงหลกสตรสถานศกษาและการจดการเรยนการสอนในชนเรยนนน มผลโดยตรงตอผเรยน จาเปนทครผสอนตองเอาใจใสเปนพเศษวาเปาหมาย กจกรรมการเรยนการสอน สอการเรยนการสอน หรอวธการประเมนผล เชอมโยงสมพนธกบมาตรฐานการเรยนรหรอไมเพยงไร 2. องคประกอบของหลกสตร เชอมโยงกบมาตรฐาน นกการศกษาและนกพฒนาหลกสตรในยคปจจบนเชอวา การนามาตรฐานการเรยนรไปสหลกสตรสถานศกษาและการเรยนการสอนในชนเรยนเปนเรองทสาคญทสด เพราะเปนขนตอนของการนาสงทคาดหวงในระดบชาต ไปกอใหเกดผลในการพฒนาผเรยน ดงนนการจดทาหลกสตรการเรยนการสอนใหเชอมโยงกบมาตรฐาน ทกองคประกอบของหลกสตรไมวาจะเปนเนอหาสาระทสอน กจกรรมการเรยนร ชนงาน/ภาระงานทผเรยนตองปฏบต เกณฑการวดและประเมนผล สอการเรยนร ตองเชอมโยง สะทอนสงทตองการพฒนาผเรยนทระบไวในมาตรฐานการเรยนร ในการออกแบบหลกสตรและจดการเรยนการสอนทมคณภาพ ผเกยวของและครผสอนตองวเคราะหคาสาคญ (Key word) วามาตรฐานและตวชวดนนระบวานกเรยนควรรอะไร และทาอะไรได หรอตองการใหผเรยนมคณลกษณะ เจตคต คณธรรมจรยธรรมอะไร ขอมลจากการวเคราะหนจะเปนขอมลสาคญในการกาหนดองคประกอบของหลกสตรดงกลาวตอไป 3. หนวยการเรยนรคอหวใจของหลกสตร การออกแบบหนวยการเรยนร ถอเปนขนตอนทสาคญของการจดทาหลกสตรองมาตรฐาน เพราะหนวยการเรยนรจะมรายละเอยดของเนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการเรยน การวดและประเมนผล ซงจะนามาตรฐานไปสการปฏบตในในการจดการเรยนการสอนในชนเรยนอยางแทจรง ปรชญาการศกษาในยคทผานมานนมกจะเนนการสอนเนอหาสาระ ดงนนรปแบบหลกสตรการเรยนการสอนในยคกอนจงมลกษณะเปนหลกสตรองเนอหา การวดประเมนผลในหลกสตรรปแบบนกเนนทการจดจาเนอหาใหไดมากทสด และเกณฑการวดประเมนผลกกาหนดเปนจดประสงคเชงพฤตกรรม การจดทาหลกสตรลกษณะนใหความสาคญกบการเรยนรเนอหา และการทองจา หลกสตรแบบองมาตรฐานเนนการออกแบบหนวยการเรยนรทมมาตรฐานเปนเปาหมาย (Standards-based unit) มการกาหนดแกนเรองของหนวย (Theme) ซงเออตอการหลอมรวมเนอหาของศาสตรสาขาตางๆ เขาดวยกนเปนหนวยการเรยนรบรณาการ และกาหนดงานใหผเรยนปฏบตเพอฝกฝนและเปนรองรอยสาหรบประเมนวาผเรยนมความรความสามารถถงระดบทกาหนดไวเปนมาตรฐานหรอไม ดงนนมาตรฐานทเปนเปาหมายในแตละหนวยการเรยนรอาจมไดหลายมาตรฐาน และอาจมาจากหลากหลายสาขาวชา และอาจมทงมาตรฐานทเปนเนอหา มาตรฐานทเนนทกษะกระบวนการ การจดการเรยนรเปนหนวยลกษณะน เนอหาสาระ และกจกรรมจงเปนเพยงหนทาง ทจะนาพาผเรยนไปถงหลกชย คอมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด ผเรยนอาจบรรลถงมาตรฐานเดยวกนดวยเนอหาและวธการทแตกตางกนได นกวชาการ และนกพฒนาหลกสตรในยคปจจบนเชอวา หลกสตรลกษณะนสอดคลองกบความตองการของผเรยนและทองถนอยางแทจรง


12 | ห น า

4. กระบวนการ และขนตอนการจดทาหลกสตรมความยดหยน ในการออกแบบหลกสตรการเรยนการสอนองมาตรฐานนน สามารถทาไดหลายรปแบบ เพอพฒนาผเรยนใหบรรลถงเปาหมายเดยวกน มไดมการกาหนดหรอจดลาดบขนตอนทแนนอนตายตว ขนอยกบเหตผล วตถประสงค และความจาเปนของแตละบรบท เชน อาจเรมตนจากการวเคราะหมาตรฐานการเรยนร หรออาจเรม จากการกาหนดหวขอ/ประเดนปญหาทนาสนใจ หรอเรมจากบทเรยนทมอยเดมแลว โดยเชอมโยงหวขอหรอบทเรยนนนๆ วาสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรใดบาง 5. การประเมนผลสะทอนมาตรฐานอยางชดเจน มาตรฐานและการประเมนผลมความสมพนธกนอยางใกลชด การวดและประเมนผลถอวาเปนจดทสาคญทสดขนตอนหนงของการจดทาหลกสตรแบบองมาตรฐาน แนวคดดานการศกษาในยคปจจบนไดปรบเปลยนจากยคทเนนพฤตกรรมนยมซงวดประเมนผลการเรยนรตามจดประสงคยอย เปนยคทใหความสาคญแกการประเมนในองครวมโดยเทยบเคยงกบมาตรฐานเปนสาคญ นกวชาการในยคของการปฏรปการศกษาทมมาตรฐานเปนเปาหมาย ตางมความเหนสอดคลองกนวาการจะพฒนาคณภาพการศกษาไดอยางประสบความสาเรจนน มาตรฐานตองเปนตวเทยบเคยง ทสาคญในการวดและประเมนผลการเรยนรในทกระดบ ไมวาจะเปนระดบชาต ระดบทองถนหรอเขตพนทการศกษา และทสาคญทสดคอ ระดบสถานศกษา และระดบชนเรยน ดงนนเกณฑตางๆ หรอรองรอยหลกฐานในการประเมนผลการเรยนจะตองเชอมโยงและสะทอนมาตรฐานการเรยนรอยางชดเจน และมความชดเจนในการทจะบงชไดวาผเรยนบรรลถงมาตรฐานหรอไม เพยงใด หากยงไมบรรลมจดใดบางทจะตองพฒนา ขอมลจากการประเมนผลการเรยนรของผเรยนน นบเปนขอมลสาคญมากในการประกนคณภาพการศกษา เพอพฒนาเยาวชนของชาตใหมคณภาพตามทมงหวงตอไป มาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดกาหนดสาระและมาตรฐานการเรยนรตางๆไวดงน สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม แนวคดพนฐานเกยวกบศาสนา ศลธรรม จรยธรรม หลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ การนาหลกธรรมคาสอนไปปฏบตในการพฒนาตนเอง และการอยรวมกนอยางสนตสข เปนผกระทาความด มคานยมทดงาม พฒนาตนเองอยเสมอ รวมทงบาเพญประโยชนตอสงคมและสวนรวม และในหลกสตรไดกาหนดมาตรฐานการเรยนรเปนเปาหมายสาคญของการพฒนาคณภาพผเรยน ในสาระศาสนา ศลธรรม จรยธรรม คอ มาตรฐาน ส 1.1 ร และเขาใจประวต ความสาคญ ศาสดา หลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอและศาสนาอน มศรทธาทถกตอง ยดมน และปฏบตตามหลกธรรม เพออยรวมกนอยางสนตสข มาตรฐาน ส 1.2 เขาใจ ตระหนกและปฏบตตนเปนศาสนกชนทด และธารงรกษาพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม ระบบการเมองการปกครองในสงคมปจจบนการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ลกษณะและความสาคญ การเปนพลเมองด ความแตกตางและความหลากหลายทางวฒนธรรม คานยม ความเชอ ปลกฝงคานยมดานประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข สทธ หนาท


13 | ห น า

เสรภาพการดาเนนชวตอยางในสงคมไทยและสงคมโลก และในหลกสตรไดกาหนดมาตรฐานการเรยนรเปนเปาหมายสาคญของการพฒนาคณภาพผเรยน ในสาระหนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม คอ มาตรฐาน ส 2.1 เขาใจและปฏบตตนตามหนาทของการเปนพลเมองด มคานยมทดงาม และ ธารงรกษาประเพณและวฒนธรรมไทย ดารงชวตอยรวมกนในสงคมไทย และ สงคมโลกอยางสนตสข


สาระท 3 เศรษฐศาสตร การผลต การแจกจาย และการบรโภคสนคาและบรการ การบรหารจดการทรพยากรทมอยอยางจากดอยางมประสทธภาพ การดารงชวตอยางมดลยภาพ และการนาหลกเศรษฐกจพอเพยงไปใชในชวตประจาวน และในหลกสตรไดกาหนดมาตรฐานการเรยนรเปนเปาหมายสาคญของการพฒนาคณภาพผเรยน ในสาระเศรษฐศาสตร คอ มาตรฐาน ส 3.1 เขาใจและสามารถบรหารจดการทรพยากรในการผลตและการบรโภค การใช ทรพยากรทมอยจากดไดอยางมประสทธภาพและคมคา รวมทงเขาใจหลกการของเศรษฐกจพอเพยง เพอการดารงชวตอยางมดลยภาพ มาตรฐาน ส 3.2 เขาใจระบบ และสถาบนทางเศรษฐกจตาง ๆ ความสมพนธทางเศรษฐกจ และความจาเปนของการรวมมอกนทางเศรษฐกจในสงคมโลก สาระท 4 ประวตศาสตร เวลาและยคสมยทางประวตศาสตร วธการทางประวตศาสตร พฒนาการของมนษยชาตจากอดตถงปจจบน ความสมพนธและเปลยนแปลงของเหตการณตางๆ ผลกระทบทเกดจากเหตการณสาคญในอดต บคคลสาคญทมอทธพลตอการเปลยนแปลงตางๆในอดต ความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรมและภมปญญาไทย แหลงอารยธรรมทสาคญของโลก และในหลกสตรไดกาหนดมาตรฐานการเรยนรเปนเปาหมายสาคญของการพฒนาคณภาพผเรยน ในสาระประวตศาสตร คอ มาตรฐาน ส 4.1 เขาใจความหมาย ความสาคญของเวลาและยคสมยทางประวตศาสตร สามารถใชวธการทางประวตศาสตรมาวเคราะหเหตการณตางๆ อยางเปนระบบ มาตรฐาน ส 4.2 เขาใจพฒนาการของมนษยชาตจากอดตจนถงปจจบน ในดานความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณอยางตอเนอง ตระหนกถงความสาคญและสามารถวเคราะหผลกระทบทเกดขน มาตรฐาน ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรม ภมปญญาไทย มความรก ความภมใจ และธารงความเปนไทย สาระท 5 ภมศาสตร ลกษณะของโลกทางกายภาพ ลกษณะทางกายภาพ แหลงทรพยากร และภมอากาศของประเทศไทย และภมภาคตางๆ ของโลก การใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตร ความสมพนธกนของสงตางๆ ในระบบธรรมชาต ความสมพนธของมนษยกบสภาพแวดลอมทางธรรมชาต และสงทมนษยสรางขน การนาเสนอขอมลภมสารสนเทศ การอนรกษสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยน และในหลกสตรไดกาหนดมาตรฐานการเรยนรเปนเปาหมายสาคญของการพฒนาคณภาพผเรยน ในสาระภมศาสตรคอ


14 | ห น า

มาตรฐาน ส 5.1 เขาใจลกษณะของโลกทางกายภาพ และความสมพนธของสรรพสงซงมผล ตอกนและกนในระบบของธรรมชาต ใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตร ในการคนหา วเคราะห สรป และใชขอมลภมสารสนเทศอยางมประสทธภาพ มาตรฐาน ส 5.2 เขาใจปฏสมพนธระหวางมนษยกบสภาพแวดลอมทางกายภาพทกอใหเกดการสรางสรรควฒนธรรม มจตสานก และมสวนรวมในการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม เพอการพฒนาทยงยน การออกแบบหนวยการเรยนรแบบยอนกลบและการประเมนตาม สภาพจรง การออกแบบหนวยการเรยนร การออกแบบหนวยการเรยนรถอเปนขนตอนทสาคญทสดในการนาหลกสตรสการปฏบต หนวยการเรยนรถอเปนหวใจของหลกสตร ในหลกสตรองมาตรฐานแบบยอนกลบ (Backward design) นน หนวยการเรยนรควรมลกษณะหนวยการเรยนรองมาตรฐาน คอมมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดชนปเปนเปาหมายของหนวย องคประกอบของหนวยการเรยนร วเคราะหคาสาคญในตวชวดชนปเพอกาหนดสาระหลกหรอกจกรรมตอไป (หรออาจเรมจากประเดนปญหาสาคญในทองถนหรอสงทผเรยนสนใจ แลวจงพจารณาวาประเดนปญหาดงกลาวเชอมโยงกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนปขอใด) องคประกอบสาคญ ไดแก - ชอหนวยการเรยนร - เวลาเรยน - สาระสาคญ

- สาระการเรยนร - ภาระงาน/ภาระงานทกาหนดใหผเรยนปฏบต - เกณฑการประเมนผลตามสภาพจรง (ตองเชอมโยงกบมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด) ทเปนเปาหมายของหนวย - กจกรรมการเรยนการเรยนร - สอและแหลงเรยนร หนวยการเรยนรบางหนวยอาจเปนหนวยการเรยนรทบรณาการขามกลมสาระการเรยนร การออกแบบหนวยการเรยนรครผสอนรายวชาทเกยวของควรรวมกนออกแบบ วางแผนการสอน วดและประเมนผลหนวยนน ๆ หลกฐานการเรยนร ทแสดงการประเมนตามสภาพจรง หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เนนการเรยนการสอนเพอใหผเรยนไดกระทา ลงมอปฏบตแสดงความสามารถมใชเพยงการบอกความรในเรองทไดเรยนมา การออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนจงเปนมากกวาการกาหนดความรหรอเรองท จะตองเรยน ดงนน เมอการเรยนการสอนถกกาหนดดวยกจกรรม ผลงาน ภาระงานทใหผเรยนทาเพอแสดง พฒนาการการเรยนรตามมาตรฐาน/ตวชวดในแตละสาระการเรยนร หลกฐานการเรยนร (Evidence of Learning) จงเปนสงทแสดงใหเหนผลการเรยนรของผเรยนทเปนรปธรรมวา มรองรอย/หลกฐานใดบางทแสดงถงผลการเรยนรของผเรยนทสมพนธโดย ตรงกบมาตรฐาน/ตวชวด โดยทวไปจาแนกหลกฐานการเรยนรเปน ๒ ประเภท คอ


15 | ห น า

1. ผลผลต: รายงานทเปนรปเลม สงประดษฐ แบบจาลอง แผนภม แฟมสะสมงาน ผงมโนทศน การเขยนโครงงาน คาตอบทผเรยนสรางเอง โครงงาน ฯลฯ 2. ผลการปฏบต: การรายงานดวยวาจา การสาธต การทดลอง การปฏบตการภาคสนาม การอภปราย การจดนทรรศการ การสงเกตพฤตกรรมผเรยนของคร รายงานการประเมนตนเองของผเรยน ฯลฯ ประเมนคาผลการปฏบตของผเรยนในภาระงาน/ชนงานทมความซบ ซอน เกณฑเหลาน คอ สงสาคญทผเรยนควรร และปฏบตได นอกจากนยงมระดบคณภาพแตละเกณฑและคาอธบายคณภาพทกระดบ ดงตวอยางตาราง เปนรปแบบการสรางเกณฑการประเมนแบบแยกประเดน (Analytic Rubrics) เปนรปแบบทผสอนสามารถนาไปใชไดกบสาระตางๆ การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ

เรองการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญเปนการจดการเรยนรทยดหลกการวาผเรยนทกตนสามารถเรยนรไดโดยการจดวธการเรยนรใหเหมาะสมกบความสามารถของผเรยนแตละคนใหสามารถพฒนาตนเองได การจดการเรยนรควรเปนสงทมความหมายตอผเรยนใหผ เรยนมความสขในการเรยนรโดยไดลงมอคนควา คดแกปญหาและปฏบตงานเพอสรางความรไดดวยตนเอง โดยมครผสอนเปนผสงเสรมสนบสนนการจดสถานการณทเออตอการเรยนร ในการจดการเรยนรสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม นอกจากจะเนนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญแลวยงตองคานงถงความแตกตางระหวางบคคลเพอพฒนาตามศกยภาพของผเรยน จดการเรยนรใหสอดคลองกบการพฒนาการทางสมองสรางสรรคการทางานพฒนาการทางอารมณและเนนคณธรรมจรยธรรมททาใหผเรยนไดบรณาการคณธรรมจรยธรรมมาใชในการพฒนาตนเองจนเปนคณลกษณะนสยทดเปนคานยมทดในการนามาใชในวถชวตตอไป กระบวนการวดและประเมนผลการเรยนรกลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม กระบวนการวดและประเมนผลการเรยนรกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมทผสอนควรปฏบต ม ขนตอน ดงน การวดและประเมนผลการเรยนรกาหนดสดสวนเวลาเรยนในแตละหนวยการเรยนรตามโครงสรางรายวชา โดยคานงถงความสาคญของมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด หรอผลการเรยนร และสาระการเรยนรในหนวยการเรยนร แลวดาเนนการ ดงน 1. กาหนดภาระงานหรอชนงาน หรอกจกรรมทเปนหลกฐานแสดงออกซงความรความสามารถทสะทอนตวชวด หรอผลการเรยนร การกาหนดภาระงานหรอชนงาน อาจมลกษณะดงน 1. บรณาการหลายสาระการเรยนรและครอบคลมหลายมาตรฐานการเรยนร หรอหลายตวชวด 2. สาระการเรยนรเดยวแตครอบคลมหลายมาตรฐานการเรยนร หรอหลายตวชวด 2. กาหนดเกณฑสาหรบประเมนภาระงาน/ชนงาน/กจกรรม โดยใชเกณฑการประเมน (Rubrics) หรอกาหนดเปนรอยละ หรอตามทสถานศกษากาหนด 3. สาหรบตวชวดทยงไมไดรบการประเมนโดยภาระงาน ใหเลอกวธการวดและประเมนผลดวยวธการและเครองมอทเหมาะสม


16 | ห น า

4. ชแจงรายละเอยดของการวดและประเมนผลใหผเรยนเขาใจถงวตถประสงค วธการ เครองมอ ภาระงาน เกณฑคะแนน ตามแผนการประเมนทกาหนดไว 5. การจดการเรยนรของแตละหนวยการเรยนร ควรวดและประเมนผลการเรยนรเปน ๓ ระยะ ไดแก ประเมนวเคราะหผเรยนกอนการเรยนการสอน ประเมนความกาวหนาระหวางเรยน และการประเมนความสาเรจหลงเรยน โดยมรายละเอยดดงน 5.1 ประเมนวเคราะหผเรยน 5.1.1 การประเมนวเคราะหผเรยน เปนหนาทของครผสอนในแตละรายวชา ทกกลมสาระการเรยนรเพอตรวจสอบความร ทกษะและความพรอมดานตาง ๆ ของผเรยนโดยใชวธการทเหมาะสม แลวนาผลการประเมนมาปรบปรงซอมเสรม หรอเตรยมผเรยนทกคนใหมความพรอมและมความรพนฐาน ซงจะชวยใหการจดกระบวนการเรยนรของผเรยนประสบ ความสาเรจในการเรยนไดเปนอยางด แตจะไมนาผลการประเมนนไปใชในการพจารณาตดสนผลการเรยน มแนวปฏบตดงน 5.1.2 วเคราะหความรและทกษะทเปนพนฐานของเรองทจะเรยนร 5.1.3 เลอกวธการและเครองมอสาหรบประเมนความรและทกษะพนฐานอยางเหมาะสม เชน การใชแบบทดสอบ การซกถามผเรยน การสอบถามผทเคยสอน การพจารณาผลการเรยนเดมหรอพจารณาแฟมสะสมงาน (Portfolio) ทผานมา เปนตน 5.1.4 ดาเนนการประเมนความรและทกษะพนฐานของผเรยน 5.1.5 นาผลการประเมนไปพฒนาผเรยนใหมความพรอมทจะเรยน เชน จดการเรยนรพนฐานสาหรบผทตองการความชวยเหลอ และเตรยมแผนจดการเรยนรเพอสนบสนนผเรยนทมความสามารถพเศษ เปนตน การประเมนความกาวหนาระหวางเรยน การประเมนความกาวหนาระหวางเรยน เปนการประเมนทมงตรวจสอบพฒนาการของผเรยนในการบรรลมาตรฐาน/ตวช วด ผลการเรยนรตามหนวยการเรยนรทผสอนไดวางแผนไว เพอใหไดขอมลสารสนเทศไปพฒนา ปรบปรงแกไข ขอบกพรอง และสงเสรมผเรยนใหมความรความสามารถ และเกดพฒนาการสงสดตามศกยภาพ นอกจากนยงใชเปนขอมลในการปรบปรงกระบวนการจดการเรยนรของผสอน การประเมนความกาวหนาระหวางเรยนทดาเนนการอยางถกหลกวชาและตอ เนองจะใหผลการประเมนทสะทอนความกาวหนาในการเรยนรและศกยภาพของ ผเรยนอยางถกตอง นาเชอถอ โดยผสอน เลอกวธการวดและประเมนผลทสอดคลองกบภาระงานหรอกจกรรมท กาหนดใหผเรยนปฏบต วธการประเมนทเหมาะสมสาหรบการประเมนความกาวหนาระหวางเรยน ไดแก การประเมนจากสงทผเรยนไดแสดงใหเหนวามการพฒนาดานความรความ สามารถ ทกษะ ตลอดจนมคณลกษณะ อนพงประสงคทเปนผลจากการเรยนร ซงผสอนสามารถเลอกใชวธการวดและประเมนผลไดหลากหลาย ดงน 1. เลอกวธและเครองมอการประเมนใหสอดคลองกบตวชวด หรอผลการเรยนร เชน การประเมนดวยการสงเกต การซกถาม การตรวจแบบฝกหด การประเมนตามสภาพจรง การประเมนการปฏบต เปนตน 2. สรางเครองมอวดและประเมนผลการเรยนใหสอดคลองกบวธการประเมนทกาหนด 3. ดาเนนการวดและประเมนผลการเรยนควบคไปกบการจดกจกรรมการเรยนรนาผลไปพฒนาผเรยน


17 | ห น า

การประเมนความสาเรจหลงเรยน เปนการประเมนเพอมงตรวจสอบความสาเรจของผเรยนใน 2 ลกษณะ คอ 1. การประเมนเมอจบหนวยการเรยนร เปนการประเมนผเรยนในหนวยการเรยนรทไดเรยนจบแลว เพอตรวจสอบผลการเรยนรของผเรยนตามตวชวดหรอผลการเรยนร พฒนาการของผเรยนเมอนาไปเปรยบเทยบกบผลการประเมนวเคราะหผเรยน ทาใหสามารถประเมนศกยภาพในการเรยนรของผเรยน และประสทธภาพในการจดการเรยนรของผสอน ขอมล ทไดจากการประเมนความสาเรจภายหลงการเรยนสามารถนาไปใชประโยชนในการ ปรบปรงแกไขวธการเรยนของผเรยน การพฒนากระบวนการจดการเรยนรของผสอน หรอซอมเสรมผเรยนใหบรรลตวชวดหรอผลการเรยนรการประเมนความ สาเรจหลงเรยนน จะสอดคลองกบการประเมนวเคราะหผเรยนกอนการเรยนการสอนหากใชวธการ และเครองมอประเมนชดเดยวกนหรอคขนานกน เพอดพฒนาการของผเรยนไดชดเจน 2. การประเมนปลายป/ปลายภาค เปนการประเมนผลเพอตรวจสอบผลสมฤทธของผเรยนในการเรยนรตามตวช วดหรอผลการเรยนร และใชเปนขอมลสาหรบปรบปรงแกไข ซอมเสรมผเรยนทไมผานการประเมนตวชวด การประเมนปลายป/ปลายภาคสามารถใชวธการและเครองมอประเมนไดอยางหลาก หลายและเลอกใชใหสอดคลองกบตวชวด อาจใชแบบทดสอบ ชนดตาง ๆ หรอประเมนโดยใชภาระงานหรอกจกรรม โดยมขนตอนหรอวธการดงน 1) เลอกวธการและเครองมอทจะใชในการวดและประเมนผล 2) สรางเครองมอประเมน 3) ดาเนนการประเมน 3. นาผลการประเมนไปใชตดสนผลการเรยน สงผลการเรยนซอมเสรม แกไขผล การเรยน 1) เลอกวธการและเครองมอทจะใชในการวดและประเมนผล 2) สรางเครองมอประเมน 3) ดาเนนการประเมน คณคาของการสอนรายวชาในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม คณคาของการสอนรายวชาในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมทจะนาไปใชในการดารงชวตในสงคมไทยและสงคมโลกทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวตลอดเวลาเปนไปตามทหลกสตรไดมงหวงไวใหเกดกบผเรยนคอ ชวยใหผเรยนมความร ความเขาใจ วามนษยดารงชวตอยางไร ทงในฐานะปจเจกบคคล และการอยรวมกนในสงคม การปรบตวตามสภาพแวดลอม การจดการทรพยากรทมอยอยางจากด นอกจากน ยงชวยใหผเรยนเขาใจถงการพฒนา เปลยนแปลงตามยคสมย กาลเวลา ตามเหตปจจยตางๆ ทาใหเกดความเขาใจในตนเอง และผอน มความอดทน อดกลน ยอมรบในความแตกตาง และมคณธรรม สามารถนาความรไปปรบใชในการดาเนนชวต เปนพลเมองดของประเทศชาต และสงคมโลก


18 | ห น า

หลงจากศกษาเนอหาสาระเรองท 1 แลว โปรดปฏบตใบงานท 1

สรป กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ไดกาหนดสาระตางๆไวดงน สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม สาระท 3 เศรษฐศาสตร สาระท 4 ประวตศาสตร สาระท 5 ภมศาสตร หลกสตรองมาตรฐาน (Standards-based curriculum) หมายถง หลกสตรทมมาตรฐานเปนเปาหมายในการพฒนาผเรยน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดกาหนดมาตรฐานการเรยนรซงเปนคณภาพทคาดหวงใหเกดขนในตวผเรยน การออกแบบหนวยการเรยนรถอเปนขนตอนทสาคญทสดในการนาหลกสตรสการปฏบต หนวยการเรยนรถอเปนหวใจของหลกสตร ในหลกสตรองมาตรฐานแบบยอนกลบ (Backward design) นน หนวยการเรยนรควรมลกษณะหนวยการเรยนรองมาตรฐาน คอมมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดชนปเปนเปาหมายของหนวย องคประกอบของหนวยการเรยนร วเคราะหคาสาคญในตวชวดชนปเพอกาหนดสาระหลกหรอกจกรรมตอไป


19 | ห น า

ตอนท 2 การจดการเรยนรสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม

สาระสาคญของสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการเรยนรสงคม ศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ไดกาหนดสาระและมาตรฐานการเรยนรไวดงน สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม มาตรฐาน ส 1.1 ร และเขาใจประวต ความสาคญ ศาสดา หลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอและศาสนาอน มศรทธาทถกตอง ยดมน และปฏบตตามหลกธรรม เพออยรวมกนอยางสนตสข มาตรฐาน ส 1.2 เขาใจ ตระหนกและปฏบตตนเปนศาสนกชนทด และธารงรกษาพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ นอกจากนยงกาหนดขอบขายเรยนรอะไรในสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม คอเรยนรแนวคดพนฐานเกยวกบศาสนา ศลธรรม จรยธรรมหลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ การนาหลกธรรมคาสอนไปปฏบตในการพฒนาตนเอง และการอยรวมกนอยางสนตสข เปนผกระทาความด มคานยมทดงาม พฒนาตนเองอยเสมอ รวมทงบาเพญประโยชนตอสงคมและสวนรวม การกาหนดมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางชนมธยมศกษาปท 1 – 3 ไวชดเจน เพอผสอนจะไดนาไปออกแบบหนวยการเรยนรโดยวเคราะหมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สมรรถนะสาคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงคโดยมหลกการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ การจดการเรยนรทคานงถงความแตกตางระหวางบคคล การจดการเรยนรทสอดคลองกบการพฒนาการทางสมอง และการจดการเรยนรทเนนคณธรรมจรยธรรม การจดการเรยนรสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม

กจกรรมการเรยนรสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม 1. ฝกทกษะการปฏบตธรรม การสวดทานองสรภญญะ การสวดบชาพระรตนตรย เปนตน 2. การเขาคายจรยธรรม การเขาคายพทธบตร การเขาคายคณธรรมจตอาสา เปนตน 3. การทาหนงสอพมพหนาเดยว หนงสอทามอ เพอเผยแพรหลกธรรมทางพระพทธศาสนา 4. การจดทศนศกษาแหลงเรยนร เชนวด โบสถ หรอ สถานทสาคญของศาสนาตาง ๆหลอหลอมจตใจใหปฏบตตนเปนคนดตามศาสนานน ๆ 5. สนทนาธรรมกบผร ปราชญทางศาสนา พระสงฆ หรอบคคลทปฏบตดปฏบตชอบในสงคม 6. การแสดงบทบาทสมมต เพออภปราย นาหลกธรรมมาแกปญหา 7. การสรางองคความร โดยการปฏบตโครงงาน การสรางนยาม คาจากดความ เปนตน 8. การสาธต สาธตมารยาทชาวพทธ การกราบ ไหว ในโอกาสตาง ๆ 9. กรณศกษา เปนการยกกรณตวอยางเพอวเคราะหการนาหลกธรรมทางศาสนา มาแกไขหรอพฒนาตนในวถชวตของบคคลโดยพฒนากระบวนการคด 10. การวเคราะห เชนวเคราะหแนวทางการปฏบตตามพระบรมราโชวาทหรอแนวพระราชดาร วเคราะหขอคดจากชาดก 11. การเชอมโยงหลกอรยสจ 4 กบการแกไขปญหา ฯลฯ


20 | ห น า

สอและแหลงเรยนรในสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม สอและแหลงเรยนรทผสอนควรเตรยมในการจดการเรยนรทสาคญ ไดแก - ขาวจากหนงสอพมพทเปนปญหาควรแกไขโดยใชหลกธรรมตามศาสนาทตนนบถอเปนองคประกอบในการแกไข - ชาดก พทธศาสนสภาษต หรอคาสอนของศาสดาในศาสนาตาง ๆ เพอใหผเรยนรจกวเคราะหหาเหตผลในความสาคญทจะนามาประยกตใชในวถชวต - หองจรยธรรมของโรงเรยน หองสมดของโรงเรยนหรอสถาบนตาง ๆเพอเปนแหลงคนควา - ขอมลสารสนเทศในระบบอนเทอรเนตเพอการคนควา - สออเลคทรอนคทครจดทา จดหาเพอการคนควา - วด โบสถ สเหรา หรอแหลงเรยนรทเหมาะกบศาสนาตาง ๆ - สถานท แหลงเสอมโทรม สถานสงเคราะห ทจะใหผเรยนแสดงออกถงกจกรรม จตสาธารณดวยวธการตาง ๆ - ใบความร ใบงาน แผนพบแสดงความรขององคกรตางๆ การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญในสาระท 1 ศาสนา ศลธรรมและจรยธรรมจงตองจดกจกรรมการเรยนรใหผเรยนรหลกธรรม นาหลกธรรมไปปฏบตหรอแกปญหาในวถชวต บาเพญประโยชนตอสงคมและสวนรวม การจดการเรยนรจงมใชการทองจา แตตองเนนการปฏบต รปแบบการเรยนรจงควรมหลากหลาย เชน กระบวนการสอนโดยสรางศรทธาและโยนโสมนสการ อนเปนกระบวนการแกปญหาอยางแยบคาย รปแบบการสอนนมงพฒนาความสามารถในการคด (โยนโสมนสการ) การตดสนและแกปญหาทเกยวของกบเนอหาสาระทเรยน ประกอบดวยกระบวนการตาง ๆ คอ 1. ขนนาการสรางเจตคตทดตอครวธการเรยนและบทเรยน 1.1. จดบรรยากาศในชนเรยนใหเหมาะกบผเรยน 1.2. สรางความสมพนธทดระหวางผสอนกบผเรยน 1.3. เสนอสงเราและแรงจงใจในการจดการเรยนการสอน 2. ขนสอน 2.1. ผสอนเสนอสาระทเปนปญหาของบทเรยน 2.2. แนะนาแหลงวทยาการแหลงขอมล 2.3. ฝกการรวบรวมขอมล 2.4. จดกจกรรมทกระตนใหผเรยนคด 2.5. ฝกการสรปประเดน 2.6. ใหผเรยนดาเนนการเลอกตดสนใจ 2.7. ทากจกรรมการฝกปฏบต ตดสนใจ 3. ขนสรป 3.1. ผสอนและผเรยนรวมกนรวบรวมขอมลจากการสงเกต 3.2. ผสอนและผเรยนอภปรายรวมกน 3.3. ผสอนและผเรยนสรปผลการปฏบต 3.4. ผสอนและผเรยนสรปบทเรยน


21 | ห น า

3.5. ผสอนวดและประเมนผลการสอน ผลทไดจากการจดการเรยนรตามรปแบบ ผเรยนจะพฒนาทกษะการคด การตดสนใจ การแกปญหาอยางเหมาะสมการจดการเรยนรทหลากหลายสอดคลองกบสาระการเรยนรท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรมตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดจงขนอยกบผสอนและผเรยนทจะรวมกจกรรมการเรยนรใหบรรลวตถประสงคตอไป ตวอยางโครงงานคณธรรม ตวอยางโครงงานของนกเรยนทแสดงถงการสรางองคความรดวยตนเองเปนการบรณาการความรเดมของตนเองเรองการทานาชวภาพเพอกาจดนาเสยมาทาใหเกดประโยชนตอชมชนโดยคนควาความรเรองหลกธรรมทางพทธศาสนามาใชในวถชวตทสามารถทาจตสาธารณแกชมชนและทองถน ตวอยางโครงงานคณธรรม

“รกในหลวง หวงใยสงแวดลอม พรอมใจทาความด” แนวทางการดาเนนงาน โครงงานของเราจดในรปแบบของกจกรรมทสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมในการแกไขปญหาสงแวดลอมในโรงเรยนและชมชนวดไผเงน โดยใชหลกธรรมทวา สปปรสะธรรม7 คอ รเหต รผล รตน รประมาณ รกาล รเวลา และรจกบคคล อรยสจ 4 คอ ทกข สมทย นโรธ มรรค และแนวพระราชดารสทนามาใชคอ “เขาใจ เขาถง พฒนา” กจกรรมของโครงการมดงน 1. กจกรรมการเขาสารวจปญหาในโรงเรยนและชมชนวดไผเงน 2. กจกรรมการเดนรณรงคเผยแพรความรเกยวกบปญหาสงแวดลอม แจกแผนพบใบความร นา EM และกอนหมกชวภาพ 3. กจกรรมการประกวดชดสรางสรรคตามจนตนาการ 4. กจกรรมเปดโลกยามเชากบเสยงสวรรค (วนพฤหสบดท โรงเรยน และวดศกรทชมชนวดไผเงน) 5. กจกรรมพฒนาคลองชมชนวดไผเงน โดยแกปญหานาเสยในคลองวดไผเงนดงน 1. ปลกผกตบชวาเพอดดสารพษเหนอนาและธปฤษเพอดสารพษใตนา 2. ใชนา EM และกอนหมกชวภาพเพอเพมออกวเจนในนา 3. มการตรวจวดคา BODในนา 6. กจกรรมการสาธตการทานา EM และกอนหมกชวภาพ 7. กจกรรมวนรกษโรงเรยน 8. รวมโครงการพทกษรกนาเพอชวตทดของชมชน 9. กจกรรมสรางกลมแกนนา30 คน เพอเปนตวแทนดแลคลองวดไผเงน


22 | ห น า

ผลทเกดขน นกเรยนโรงเรยนยานนาเวศวทยาคมและชาวชมชนวดไผเงนนาความรทไดรบเกยวกบสงแวดลอมไปใชในการดาเนนชวต ดไดจากจานวนขยะและนาในคลองชมชนวดไผเงนดมสดาจางกวาเดม โครงการของเราไดบาบดนาในคลองชมชนวดไผเงนเบองตนกอนสงไปยงโรงบาบดนาเสยทชองนนทร ถอไดวาโครงการของเราไดชวยชาตประหยดพลงงาน และทสาคญทสดโครงการของเราทาใหทกคนอยรวมกนไดอยางมความสขเพราะทกคนมคณธรรมประจาใจและมจตสาธารณะ



23 | ห น า

ตอนท 3 การจดการเรยนรสาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และ การดาเนนชวตในสงคม กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขน พนฐาน พทธศกราช 2551ไดกาหนดมาตรฐานการเรยนรสาระท 2 ไวดงน สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม มาตรฐาน ส 2.1 เขาใจและปฏบตตนตามหนาทของการเปนพลเมองด มคานยมทดงาม และ ธารงรกษาประเพณและวฒนธรรมไทย ดารงชวตอยรวมกนในสงคมไทย และ สงคมโลกอยางสนตสข


นอกจากนยงกาหนดขอบขายเรยนรอะไรในสาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวต ดงน เรยนรเรองระบบการเมองการปกครองในสงคมปจจบน การปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ลกษณะและความสาคญ การเปนพลเมองด ความแตกตางและความหลากหลายทางวฒนธรรม คานยม ความเชอ ปลกฝงคานยมดานประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข สทธ หนาท เสรภาพการดาเนนชวตอยางสนตสขในสงคมไทยและสงคมโลก การกาหนดมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางชนมธยมศกษาปท 1 – 3 ไวชดเจน เพอผสอนจะไดนาไปออกแบบหนวยการเรยนรโดยวเคราะหมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สมรรถนะสาคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงคโดยมหลกการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ การจดการเรยนรทคานงถงความแตกตางระหวางบคคล การจดการเรยนรทสอดคลองกบการพฒนาการทางสมอง และการจดการเรยนรทเนนคณธรรมจรยธรรม การจดการเรยนรสาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม ในการจดการเรยนรผเรยนสามารถนากจกรรมการเรยนรมาใชในการจดกจกรรมเชน 1. การเชอมโยงสถานภาพและบทบาทจากภาพ ในการเรยนเรองสถานภาพและบทบาทของบคคลอาจใชภาพ อาชพ ความสมพนธของกลมเครอญาต หรออน ๆใหผเรยนเรยนรสถานภาพของบคคลแลวเชอมโยงสบทบาทของบคคล 2. การแสดงบทบาทสมมต แสดงละคร เปนการแสดงบทบาทสมมต หรอแสดงละครทเกยวของกบสทธ เสรภาพ และหนาทของบคคลในสงคม แลวใหนกเรยนอภปรายถงสทธ เสรภาพ และหนาทนน ๆ 3. การวเคราะหบทบาทในการถวงดลอานาจของของอานาจอธปไตย 3 ฝาย คอ อานาจนตบญญต อานาจบรหาร หรออานาจตลาการ 4. การเลาประสบการณหรอเขยนเรยงความ โดยรวมกนกาหนดประเดนหรอหวขอเชน การเปนพลเมองดของเยาวชน สถาบนครอบครวของขาพเจา 5. จดกจกรรมนทรรศการ เชน นทรรศการประชาธปไตย สทธมนษยชน อาเซยน เปนตน 6. กรณตวอยาง คาพพากษาของศาลฎกา เปนการเรยนรกฎหมาย ใหนกเรยนวเคราะหในประเดนสาเหตของปญหา ประเภทของการกระทาผด ผลของกฎหมาย


24 | ห น า

7. การสบคน เปนการเรยนรโดยการสบคนพลเมองดในทองถน สบคนวฒนธรรมพนบาน เปนตน 8. การสาธต เปนการสาธตใหผเรยนมสวนรวมในการทากจกรรมสาธตเชน สาธตการลงคะแนนเสยงเลอกตง สาธตมรรยาท เปนตน 9. การทศนศกษา เชนทศนศกษา รฐสภา ททาการองคการบรหารสวนตาบล เปนตนแลวกลบมาสรปในประเดนตางๆ 10. การโตวาท เมอมประเดนทกอใหเกดความแตกตาง เปนการใหผเรยนเปนผกาหนดญตต เชน สงคมชนบทนาอยกวาสงคมเมอง สถาบนครอบครวไทยอบอนกวาสถาบนครอบครวในยโรป เปนตน 11. เกมส เพลง เปนการ เรยนรสาระสาคญจากเพลง เชนเพลงอาเซยนเปนหนง เพลประจาชาต เปนตน สอและแหลงเรยนร ตวอยางสอและแหลงเรยนร ไดแก 1. ใบความร ใบงาน ตารา เอกสาร แผนพบของหนวยงานหรอองคกรตาง ๆ 2. คดตวอยาง ตวอยางคาพพากษาของศาลฎกา ศาลแพง 3. เพลง ภาพบคคล ภาพสถานท ภาพปรศนา เกม 4. ขาวจากหนงสอพมพ ซด วดทศน 5. บตรคา 6. สถานทสาคญ เชนรฐสภา ศาล 7. หนงสอพมพ 8. สอสารสนเทศจากอนเทอรเนต 9. สอสงพมพ กระบวนการเรยนรทสอดคลองกบสาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม กระบวนการจดการเรยนรทสอดคลองกบสาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม ผสอนและผเรยนสามารถมสวนรวมในการจดกระบวนการเรยนร เชน 1. กระบวนการเผชญสถานการณและแกปญหา เปนการจดการเรยนรทฝกใหผเรยนแกปญหาโดยผานกระบวนการคดและการปฏบตจรงอยางเปนระบบจากสถานการณหรอปญหาทนาสนใจ ทาทาย โดยมแนวทางและขนตอน คอ - กาหนดปญหาและความเขาใจกบปญหา - วางแผนการแกปญหา - ดาเนนการแกปญหา - ตรวจสอบการแกปญหา 2. กระบวนการเรยนรจากประสบการณจรง - กระตนใหผเรยนอยากเรยนรโดยใชประสบการณ - ศกษาแนวคด ทฤษฎ เชอมโยงสการคนควา แสวงหาความรใหม แนวคดทฤษฎใหม - ฝกปฏบต เพอใหเกดทกษะ ความชานาญมากขน ก า ร น า ไ ป ใ ช หร อขยายผลเปนขนนาขอคนพบขนฝกปฏบตไปใช ณ สถานการณอน ๆ


25 | ห น า


สรป กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขน พนฐาน พทธศกราช 2551ไดกาหนดมาตรฐานการเรยนรสาระท 2 ไวดงน สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม มาตรฐาน ส 2.1 เขาใจและปฏบตตนตามหนาทของการเปนพลเมองด มคานยมทดงาม และ ธารงรกษาประเพณและวฒนธรรมไทย ดารงชวตอยรวมกนในสงคมไทย และ สงคมโลกอยางสนตสข



26 | ห น า

ตอนท 4 การจดการเรยนรสาระท 3 เศรษฐศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดกาหนดมาตรฐานการเรยนร สาระท 3 เศรษฐศาสตร ไวดงน มาตรฐาน ส.3.1 เขาใจและสามารถบรหารจดการทรพยากรในการผลตและการบรโภคการใช ทรพยากรทมอยจากดไดอยางมประสทธภาพและคมคา รวมทงเขาใจ หลกการของเศรษฐกจพอเพยง เพอการดารงชวตอยางมดลยภาพ มาตรฐาน ส.3.2 เขาใจระบบ และสถาบนทางเศรษฐกจตาง ๆ ความสมพนธทางเศรษฐกจ และความจาเปนของการรวมมอกนทางเศรษฐกจในสงคมโลก นอกจากนไดระบถงเรยนรอะไรในสาระท 3 เศรษฐศาสตรไววา“เศรษฐศาสตรเปนการเรยนร การผลต การแจกจาย และการบรโภคสนคาและบรการ การบรหารจดการทรพยากรทมอยอยางจากดอยางมประสทธภาพ การดารงชวตอยางมดลยภาพ และการนาหลกเศรษฐกจพอเพยงไปใชในชวตประจาวน” การกาหนดมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางชนมธยมศกษาปท 1 – 3 ไวชดเจน เพอผสอนจะไดนาไปออกแบบหนวยการเรยนรโดยวเคราะหมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สมรรถนะสาคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงคโดยมหลกการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ การจดการเรยนรทคานงถงความแตกตางระหวางบคคล การจดการเรยนรทสอดคลองกบการพฒนาการทางสมอง และการจดการเรยนรทเนนคณธรรมจรยธรรม การจดการเรยนรสาระท 3 เศรษฐศาสตร ในการจดการเรยนรผเรยนสามารถนากจกรรมการเรยนรมาใชในการจดกจกรรมเชน 1. การเขยนนยามศพท เปนแนวทางการสรางองคความรรปแบบหนงทผเรยนสามารถนยามศพทโดยสรางเปนความรของตนเองจากการใชความรเดมและการคนควาความรใหมแลวสรางเปนความรใหมของตนเองโดยนยามศพท เปนตน 2. อภปราย เชน ผลของการมกฎหมายทรพยสนทางปญญา เครองหมายการคา เปนตน 3. ยสบคาถาม เชน 20 คาถามเกยวกบอาชพ สถานททองเทยวและบรการ บคคลสาคญ เปนตน 4. บนทกรายจาย เชนทาบญชครวเรอน บญชการใชจายสวนตว 5. จดทาโครงงาน เชน โครงงานอาชพในโรงเรยน โครงงานเศรษฐกจพอเพยง เปนตน 6. การสบคน เชน การสบคนแหลงเรยนรในชมชน การสบคนนกธรกจตวอยางในชมชน เปนตน 7. การสมภาษณ เชนการสมภาษณแมคา นายธนาคาร เจาของโรงงานเกยวกบชวตธรกจแลวนามาสงเคราะหเปนขอมลสรปของอาชพนน ๆ 8. การแสดงบทบาทสมมต เชนบทบาทอาชพ แลวชวยกนอภปราย วเคราะห เปนตน 9. ทาแผนผงกราฟก เชนการทาแผนผงกราฟกสอาชพนกธรกจของตนเอง


27 | ห น า

10. ทา BLOG ผเรยนกาหนดหวขอทางเศรษฐกจดวยตนเอง เศรษฐกจพอเพยงกบวถชวตของคนไทย การเตรยมตวสรางงานทสนใจ 11. การวเคราะหขาวเศรษฐกจ ผเรยนเปนผกาหนดประเดนทจะวเคราะห เชน ประเดนขาวเกยวของกบใคร มปญหาอะไร ปญหาเกดจากอะไร มแนวทางปรบปรงพฒนาอยางไร 12. การเขยนเรยงความ ผเรยนกาหนดหวขอทสนใจจากเรองทเรยน เชนประเทศไทยเปนครวของโลก แนวทางสนกธรกจทใฝฝน 13. จดกจกรรมสาคญ เชน ตลาดนดในโรงเรยน ธนาคารโรงเรยน 14. ทศนศกษา เชน ทศนศกษาโรงงานผลตแกว ฟารมโคนม เปนตน สอและแหลงเรยนรสาระท 3 เศรษฐศาสตร 1. รปแบบการทาโครงงาน 2. ขาวจากหนงสอพมพ โทรทศน หรออน ๆ 3. ขอมลสถต รายไดประชาชาต ราคาสนคา ตลาดหน เปนตน 4. เวบไซตเกยวกบเศรษฐศาสตร 5. ใบความร ใบงาน ตารา เอกสาร แผนพบ 6. แหลงอาชพ ศนยพฒนาอาชพ กลมอาชพในชมชน 7. ตลาดในชมชน ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย หางสรรพสนคา 8. บทความทางเศรษฐกจจากแหลงเรยนรตาง ๆ 9. สถาบนการเงน 10. แหลงเรยนรดานเศรษฐกจของรฐ เชน กรมทรพยสนทางปญญา กระทรวงพาณชย การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญทสอดคลองกบสาระเศรษฐศาสตรมหลากหลายตวอยางทจะแนะนา เชน การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก หรอโดยการใชปญหาเปนฐาน(Problem – Based Instruction) การจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก หรอโดยการใชปญหาเปนฐาน (Problem – Based Instruction) หลกการสาคญคอการใหผเรยนเผชญปญหาตาง ๆและรวมกนคดหาทางแกปญหานน ๆ จะชวยใหผเรยนเกดกาเรยนรอยางมความหมาย และสามารถพฒนาทกษะกระบวนการตาง ๆอนเปนทกษะทจาเปนตอการดาเนนชวตวธดาเนนการเรยนรโดยใชปญหาเปนหลก หรอโดยการใชปญหาเปนฐาน (Problem – Based Instruction) 1. ผสอนและผเรยนรวมกนเลอกประเดนปญหาทรงตามความสนใจของผเรยน 2. ผสอนและผเรยนออกไปเผชญปญหา 3. ผเรยนวเคราะหปญหา หาเหตผลของปญหา 4. ผเรยนคนควาความรโดยมผสอนอานวยความสะดวกในการคนควา แสวงหาทางเลอกในการแกปญหา 5. ผเรยนรวบรวมขอมล วเคราะหขอมล สรปและประเมนผล ผสอนตดตามการปฏบตงาน 6. ผสอนประเมนผลการเรยนรทงดานผลงานและกระบวนการ การจดการเรยนรใชปญหาเปนหลก หรอโดยการใชปญหาเปนฐานชวยใหผเรยนเกดการใฝร เกดทกษะกระบวนการคด และกระบวนการแกปญหาตางๆ


28 | ห น า


สรป ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดกาหนดมาตรฐานการเรยนร สาระท 3 เศรษฐศาสตร ไวดงน มาตรฐาน ส.3.1 เขาใจและสามารถบรหารจดการทรพยากรในการผลตและการบรโภคการใช ทรพยากรทมอยจากดไดอยางมประสทธภาพและคมคา รวมทงเขาใจ หลกการของเศรษฐกจพอเพยง เพอการดารงชวตอยางมดลยภาพ มาตรฐาน ส.3.2 เขาใจระบบ และสถาบนทางเศรษฐกจตาง ๆ ความสมพนธทางเศรษฐกจ และความจาเปนของการรวมมอกนทางเศรษฐกจในสงคมโลก


29 | ห น า

ตอนท 5 การจดการเรยนรสาระท 4 ประวตศาสตร หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551ไดกาหนดมาตรฐานการเรยนร สาระท 4 ประวตศาสตรไว ดงน สาระท 4 ประวตศาสตร มาตรฐาน ส 4.1 เขาใจความหมาย ความสาคญของเวลาและยคสมยทางประวตศาสตร สามารถใชวธการทางประวตศาสตรมาวเคราะหเหตการณตางๆ อยางเปนระบบ มาตรฐาน ส 4.2 เขาใจพฒนาการของมนษยชาตจากอดตจนถงปจจบน ในดานความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณอยางตอเนอง ตระหนกถงความสาคญและสามารถ วเคราะหผลกระทบทเกดขน มาตรฐาน ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรม ภมปญญาไทย มความรก ความภมใจและธารงความเปนไทย นอกจากนยงกาหนดขอบขายผเรยนรอะไรในสาระท 4 ประวตศาสตร ไว คอใหเรยนรเวลาและยคสมยทางประวตศาสตร วธการทางประวตศาสตร พฒนาการของมนษยชาตจากอดตถงปจจบน ความสมพนธและเปลยนแปลงของเหตการณตางๆ ผลกระทบทเกดจากเหตการณสาคญในอดต บคคลสาคญทมอทธพลตอการเปลยนแปลงตางๆในอดต ความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรมและภมปญญาไทย แหลงอารยธรรมทสาคญของโลก การกาหนดมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางชนมธยมศกษาปท 1 – 3 ไวชดเจน เพอผสอนจะไดนาไปออกแบบหนวยการเรยนรโดยวเคราะหมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สมรรถนะสาคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงคโดยมหลกการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ การจดการเรยนรทคานงถงความแตกตางระหวางบคคล การจดการเรยนรทสอดคลองกบการพฒนาการทางสมอง และการจดการเรยนรทเนนคณธรรมจรยธรรม ประวตศาสตร คอ การศกษาเรองราวสาคญๆ ทเชอวาไดเกดขนจรง เกยวกบประสบการณดานตางๆ ของมนษยในสงคมใดสงคมหนง บนพนฐานการวพากษวเคราะหหลกฐานเอกสารชนตนและหลกฐานรวมสมยอนๆ เพอเขาใจปญหาทงหลายทเกดขนในสงคมปจจบน สงคมไทยในปจจบนไดกาวเขาสการเปนสงคมพหลกษณและสงคมพหวฒนธรรมมากขน การเรยนการสอนสงคมศกษา และโดยเฉพาะอยายงประวตศาสตร จาเปนตองปรบเปลยนใหสอดคลองกบสถานการณปจจบน ไมวาจะเปนในแงของวธการศกษา เนอหา หรอทศนคตการเรยนการสอนโดยทไมไดเนนการสอนหนงสอหรอเนนการทองจา แตตองเนนการสอนคนใหมปญญาในการคดวเคราะหเปน เพอใหผเรยนเขาใจตวเอง เขาใจสงคม เขาใจโลก และทสาคญยงคอ การเขาใจอตลกษณทางวฒนธรรมของตนเอง วชาประวตศาสตร เปนวชาทมความสาคญทาใหรจกตนเองเพอจะไดอยกบปจจบนและอนาคตไดอยางมความสข วตถประสงคของการเรยนการสอนประวตศาสตรตองเรยนเพอใหเดกเปนคนด รกชาตบานเมองและทองถน จะไดเปนพลเมองดการรจก“ผอน” การไดเหนพฒนาการในมตตางๆททาให“เขา”เปลยนแปลงมาอยในรปลกษณะปจจบน เขาใจความแตกตางและความเหมอนระหวาง “เขา” กบ “เรา” และนาไปสการใหความเคารพซงกนและกน ยอมรบฟงในสงทแตกตาง และอยรวมในสงคมโลกบนพนฐานแหงกฎหมายและคณคารวมกน


30 | ห น า

การจดการเรยนรสาระท 4 ประวตศาสตร ในการจดการเรยนรสาระท 4 ประวตศาสตรจะตองเขาใจสาระสาคญของประวตศาสตรคอเรองทเกยวของกบคน เวลา สถานท การกระทา ซงจะตองมเหตผลรองรบเพอใหมการตความเพราะเหตใดจงเปนเชนนน และจะมผลสบตอไปอยางไรตอคนอน ประวตศาสตรจงเปนเรองทเกดขนในอดตทมขอเทจจรงทจะตองสบคนเรองราว และการตความ กอนการจดการเรยนรสาระประวตศาสตร 1. ผสอนตองมความร ความพรอม ความเขาใจสาระทสอนอยางด 2. ศกษาศกยภาพและพฒนาการการเรยนรของผเรยนเพอจะไดวางแผนการจดการเรยนรของผเรยนมความรความเขาใจ แสดงทศนคตและนาไปใชไดในการอางอง วเคราะห เปรยบเทยบ ตความได 3. ศกษาวธการทางประวตศาสตร - กาหนดประเดนศกษา … เปนการตงคาถามเพอนาไปสบคนหาคาตอบ - การรวบรวมหลกฐาน…เปนการสบคนขอมลเพอใหเขาถงหลกฐานและขอเทจจรง - การคดเลอกหลกฐาน…เปนการคดขอมลทเกยวของเพอใชอางองหรออธบายสงทเกดขน - การวเคราะห/ตความ/ประเมนหลกฐาน…การไตสวนวเคราะหหลกฐานทเกยวของบนทก ประเมน ตรวจสอบความถกตอง - การเชอมโยงความสมพนธของหลกฐาน…ศกษาวาหลกฐานหลกฐานนไดนาไปเชอมโยงกบหลกฐานอนไดอยางไร - การนาเสนอขอเทจจรง…นาหลกฐานมาสรปเหตผลและสาเหตททาใหเกดเหตการณตาง ๆในอดต 4. นาวธการทางประวตศาสตรไปประยกตใช 4.1. ใชสบเรองใกลตวทอยากร สงสย 4.2. รจกเอกสารชนตน (เอกสารดงเดมทเกยวของกบเหตการณในอดตเชนจารก พระราชพงศาวดาร ปมโหร เอกสารจดหมายเหต เปนตน) หรอเอกสารชนรอง (เปนขอมลประวตศาสตรนกประวตศาสตรรวบรวมขนจากหลกฐานประวตศาสตรตาง ๆ เชน หนงสอ ตารา งานวจย เปนตน) 4.3. ประเมนคาของเอกสารกอนใช 4.4. ใชเหตการณในสงคมเปนเครองมอในการอธบายเหตการณทางประวตศาสตร 5. การจดกจกรรมการเรยนร 5.1. การเปรยบเทยบความแตกตางของเหตการณจากตาราง เชอมโยงความคด 5.2. การเรยงลาดบเรองจากเสนเวลา (Time Line) เชนเรยงลาดบเหตการณทเกดขนกอนหลงตามศกราช เชน พทธศกราช ครสตศกราช เปนตน


31 | ห น า

5.3. การวเคราะหเหตการณ เชนวเคราะหความสาคญของการศกษาประวตศาสตรเรองการเปลยนแปลงการปกครองสมยพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอหว หลกการทางประชาธปไตย เปนตน 5.4. การอภปราย การเลาขานตานาน พงศาวดาร สรปความนาเชอถอ 5.5. การจดทศนศกษา การสบคนแหลงเรยนร การชมภาพยนตร 5.6. การตงประเดนคาถามทเราใจนาไปสการสบคนและสรางองคความร 5.7. การใชแผนผงกราฟก เชนการจาแนกเหตการณประวตศาสตรยคตาง ๆ ของไทย 6. การใชสอและแหลงเรยนร 6.1. หนงสอเสรมการเรยน เชนบทเรยนการตน 6.2. หนงสออานเพมเตม เชนสารานกรมไทยฉบบตาง ๆ พงศาวดารฉบบตาง ๆ 6.3. ภาพวตถโบราณ สถานทสาคญเชนวด บาน วง เปนตน 6.4. บคคลสาคญทางประวตศาสตร สถาบนพระมหากษตรย บคคลระดบชาต บคลสาคญของโลก 6.5. ครภมปญญา ปราชญทองถน ผร เปนตน 7. กระบวนการจดการเรยนรหรอรปแบบการเรยนรทสอดคลองกบสาระประวตศาสตร 7.1. การจดการเรยนรตามทฤษฎการสรางองคความรดวยตนเอง เปนการเนนใหผเรยนสรางความรขนใหมจากความรเดมผสมผสานกบความรทคนควาใหมมาสรางเปนความรของตนเอง 7.2. วธสอนโดยใชกรณตวอยาง เปนการใหผเรยนศกษาเรองทสมมตขนจากความเปนจรง แลวตอบประเดนคาถามและอภปรายใหผเรยนเกดการเรยนร 7.3. วธสอนโดยใชสถานการณจาลองเปนการใหผเรยนลงไปเลนในสถานการณทมบทบาท ขอมลและกตกาการเลนทสะทอนความเปนจรงและมปฏสมพนธกบสงตาง ๆทอยในสถานการณนนโดยใชขอมลทมสภาพคลายความเปนจรงในการตดสนและแกปญหา 7.4. วธสอนโดยใชบทบาทสมมต เปนการใหผเรยนสวมบทบาทในสถานการณซงมความใกลเคยงกบความเปนจรงและแสดงออกตามความรสกนกคดของตน แลวนาเอาการแสดงออกของผเรยนทงทางดานความร ความคด ความรสกและพฤตกรรมทสงเกตพบมาเปนขอมลในการอภปรายเพอใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงค การจดกระบวนการเรยนรสาระประวตศาสตรผสอนจะตองใชวธการสอนทหลากหลายผสมผสานกน โดยจดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจ ความถนดและความแตกตางระหวางบคคล ผสอนตองฝกฝนใหผเรยนมทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชในการตความความเปนมาของสงคมตลอดจนการคาดการณอนาคตทจะเปนไปไดอยางมประสทธภาพ


32 | ห น า


สรป หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551ไดกาหนดมาตรฐานการเรยนร สาระท 4 ประวตศาสตรไว ดงน มาตรฐาน ส 4.1 เขาใจความหมาย ความสาคญของเวลาและยคสมยทางประวตศาสตร สามารถใชวธการทางประวตศาสตรมาวเคราะหเหตการณตางๆ อยางเปนระบบ มาตรฐาน ส 4.2 เขาใจพฒนาการของมนษยชาตจากอดตจนถงปจจบน ในดานความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณอยางตอเนอง ตระหนกถงความสาคญและสามารถ วเคราะหผลกระทบทเกดขน มาตรฐาน ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรม ภมปญญาไทย มความรก ความภมใจและธารงความเปนไทย


33 | ห น า

ตอนท 6 การจดการเรยนรสาระท 5 ภมศาสตร หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551ไดกาหนดมาตรฐานการเรยนร ในสาระท 5 ภมศาสตรไวดงน สาระท 5 ภมศาสตร มาตรฐาน ส 5.1 เขาใจลกษณะของโลกทางกายภาพ และความสมพนธของสรรพสงซงมผล ตอกนและกนในระบบของธรรมชาต ใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตร ในการคนหาวเคราะห สรป และใชขอมลภมสารสนเทศอยางมประสทธภาพ มาตรฐาน ส 5.2 เขาใจปฏสมพนธระหวางมนษยกบสภาพแวดลอมทางกายภาพทกอใหเกด การสรางสรรควฒนธรรม มจตสานก และมสวนรวมในการอนรกษ ทรพยากรและสงแวดลอม เพอการพฒนาทยงยน นอกจากนยงไดกาหนดสาระสาคญในการเรยนรสาระภมศาสตร ลกษณะของโลกทางกายภาพแหลงทรพยากร และภมอากาศของประเทศไทย และภมภาคตางๆ ของโลก การใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตร ความสมพนธกนของสงตางๆ ในระบบธรรมชาต ความสมพนธของมนษยกบสภาพแวดลอมทางธรรมชาต และสงทมนษยสรางขน การนาเสนอขอมลภมสารสนเทศ การอนรกษสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยน การกาหนดมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางชนมธยมศกษาปท 1 – 3 ไวชดเจน เพอผสอนจะไดนาไปออกแบบหนวยการเรยนรโดยวเคราะหมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สมรรถนะสาคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงคโดยมหลกการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ การจดการเรยนรทคานงถงความแตกตางระหวางบคคล การจดการเรยนรทสอดคลองกบการพฒนาการทางสมอง และการจดการเรยนรทเนนคณธรรมจรยธรรม การจดการเรยนรสาระท 5 ภมศาสตร ภม หมายถง พนดน หรอ พนโลก, ศาสตร หมายถง วชาความร ดงนนภมศาสตร หมายถง วชาความรทวาดวยพนดน หรอ พนโลก การศกษาวขาภมศาสตรในปจจบน แบงตามลกษณะเนอหาความรได 4 สาขา ดงน 1. ภมศาสตรภมภาค เนนศกษาภมศาสตรของแตละพนท ทงในระดบทวปหรอระดบภมภาคของโลก 2. ภมศาสตรกายภาพ เนนศกษาเกยวกบโครงสรางของเปลอกโลก 3. ภมศาสตรมนษย เนนศกษาเกยวกบลกษณะของประชากร ในดานชวตความเปนอย การประกอบอาชพ วฒนธรรมและประเพณ สภาพการเมอง สงคม และเศรษฐกจของมนษย เปนตน 4. เทคนคทางภมศาสตร เนนศกษาการใชเครองมอและเทคโนโลยทางภมศาสตร เชน การอานและเขยนแผนท การแปลความหมายรปถายทางอากาศ การใชโปรแกรมคอมพวเตอรเพอวเคราะหภาพจากดาวเทยม การจดเกบ และวเคราะหขอมลสารสนเทศทางภมศาสตร เปนตน การจดการเรยนรสาระท 5 ภมศาสตร 1. ศกษาภมศาสตรภมภาคใหไดผลด ควรใชเครองมอหรอสอทางภมศาสตร ไดแก ลกโลก แผนทชดแผนทเลม เปนตน ในการประกอบการเรยนรแลวใชกลยทธหรอเทคนคการสอนอนๆ


34 | ห น า

ประกอบ เชนการตงคาถาม ดภาพนาสนใจทชวนสงสยนาไปสการอยากเรยนรแลวคนควาหาความรตอไป 2. การศกษาภมศาสตรกายภาพ ควรใชวธการทางภมศาสตรประกอบการศกษา เชน ทศนศกษาหรอสารวจภาคสนามในพนทจรงพาเดกออกพนทมากกวาใหเดกนงเรยนอยแตในหอง การสมภาษณบคคลการวจย การสมมนาการทางานของระบบรโมทเซนซง ตวอยางเชน ทศนศกษาปาชายเลน คลอง แมนา เขอน แหลงทรพยากร และอาชพ เพราะเดกมสญชาตญาณและชางสงเกต เกดขอฉงน สงสย เกดความประทบใจ อนเปนจดเรมตนของการคดเพอคนควาหาคาตอบเพอสรางความรตอไป 3. การศกษาภมศาสตรมนษย ควร ศกษาจากแผนทชดทมผจดทาไวแลว และคนควาขอมลจากเครอขายอนเตอรเนต เพอใหไดขอมลทใหมและทนสมย เพอเสรม เรองทจะใชในการจดการเรยนรเชน อาชพ พชพรรณธรรมชาต สตวประจาทองถน ทเชอมโยงกบภมศาสตรกายภาพ และภมศาสตรภมภาคการใชแผนผงกราฟกแบบตางๆ เปนการเรยนรโดยใชอธบายหรอวเคราะหขอมลตาง ๆ การจาแนกลกษณะของภมศาสตรกายภาพในภมภาคตาง ๆ 4. การศกษา เทคนคทางภมศาสตร ตองใชความรในเทคโนโลยดานคอมพวเตอรการใชระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS) และการออกภาคสนามเพอสารวจขอมลในพนท เปนตน (1) เรยนรศกษาดงานการทางานของระบบ “รโมทเซนซง” (Remote Sensing) การบนทกขอมลของวตถหรอพนทเปาหมายทอยหางไกล โดยใชคลนแมเหลกไฟฟาเปนสอ ทาใหเกดภาพ การวเคราะหและแปลความหมายของภาพ (2) เรยนร“ระบบสารสนเทศภมศาสตร” (Geographical Information System: GIS) คอระบบการรวบรวม จดเกบ และวเคราะหขอมลทางภมศาสตร - องคประกอบของระบบสารสนเทศภมศาสตร ม 2 ประการ คอ คอมพวเตอรฮารดแวร หรอระบบฮารดแวร (Hardware) คอมพวเตอรซอฟตแวร หรอระบบซอฟตแวร (Software) 1) การนาระบบสารสนเทศภมศาสตร GIS มาใชในการทางาน ดานปาไม กรมปาไม กระทรวงเกษตรและสหกรณ ฯ ดงน - นาขอมลภาพถายการสารวจพนทปาไมทวประเทศจากดาวเทยมแลนดแซต ใชภาพจากดาวเทยมแลนดแซตศกษาสภาพความเปลยนแปลงของพนทปาชายเลนของประเทศไทย - งานดานการใชทดนเพอปราบปรามยาเสพตด โดยสานกงานคณะกรรมการปองกน และ-ปราบปรามยาเสพตด (ป.ป.ส.) กระทรวงยตธรรม ไดนาระบบ GIS มาผสมผสานกบเทคโนโลย การรโมตเซนซง (Remote Sensing) และการใชสญญาณดาวเทยมกาหนดตาแหนงบนโลก (GIS) - งานดานปองกนภยธรรมชาต ศกษากรณการเกดภยธรรมชาตจากดนถลมและนาทวมฉบพลน ศกษากรณการเกดไฟไหมปา โดยใชขอมล GIS ของกรมปาไม พ.ศ. 2545 รวมกบการรโมตเซนซง ทาใหพบวาสาเหตการเกดไฟไหมปาสวนใหญเกดจากกจกรรมตางๆ ทมนษยเปนผกระทา ฯลฯ


35 | ห น า

กระบวนการจดการเรยนรทสอดคลองกบสาระภมศาสตร การจดการเรยนรสาระภมศาสตรมกระบวนการเรยนรทขอเสนอแนะดงน 1. กระบวนการเผชญสถานการณและแกปญหา เปนการจดการเรยนรทฝกใหผเรยนแกปญหาโดยผานกระบวนการคดและการปฏบตจรงอยางเปนระบบจากสถานการณหรอปญหาทนาสนใจ ทาทายโดยมแนวทางการจดการเรยนร คอ - กาหนดปญหาและทาความเขาใจกบปญหา - วางแผนแกปญหา - การดาเนนการแกปญหา - ตรวจสอบการแกปญหา 2. กระบวนการวจย เปนการจดสถานการณการเรยนรทใหผ เรยนใชกระบวนการวจย หรอผลการวจยเปนเครองมอในการเรยนรเนอหาสาระตาง ๆ เชนใชการประมวลผลการวจย (Research review) มาประกอบการสอน ใชผลการวจยมาประกอบสาระการเรยนร ใชกระบวนการวจยในการศกษาเนอหาสาระหรอใหผเรยนลงมอทาวจยโดยตรง หรอชวยฝกฝนทกษะการวจยตาง ๆใหแกผเรยน โดยมแนวทางการจดการเรยนร คอ - เลอกประเดนปญหา - การนยามปญหา - การพฒนาวสยทศน - การลงมอปฏบต - ตรวจสอบผลการเปลยนแปลง - สรปและประเมนผล จากสาระภมศาสตรทเปนความรเกยวกบพนดนหรอพนโลกจงมขอบเขตกวางขวาง มการเปลยนแปลง และมอทธพลตอวถการดาเนนชวตของมนษยซงในปจจบนตองเรยนรและประยกตใชเครองมอสารสนเทศทนาสมย นอกจากนผสอนยงสามารถเลอกใชกระบวนการเรยนรรปแบบตาง ๆ ไดอกตามความเหมาะสมกบสาระภมศาสตร


หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551ไดกาหนดมาตรฐานการเรยนร ในสาระท 5 ภมศาสตรไวดงน มาตรฐาน ส 5.1 เขาใจลกษณะของโลกทางกายภาพ และความสมพนธของสรรพสงซงมผล ตอกนและกนในระบบของธรรมชาต ใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตร ในการคนหาวเคราะห สรป และใชขอมลภมสารสนเทศอยางมประสทธภาพ มาตรฐาน ส 5.2 เขาใจปฏสมพนธระหวางมนษยกบสภาพแวดลอมทางกายภาพทกอใหเกด การสรางสรรควฒนธรรม มจตสานก และมสวนรวมในการอนรกษ ทรพยากรและสงแวดลอม เพอการพฒนาทยงยน


36 | ห น า

ใบงานท 1

ชอหลกสตร รหส UTQ-2104 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมสาหรบผสอนระดบมธยมศกษา

ตอนท 1 หลกสตรและสาระการเรยนร คาชแจง ใบงานท 1 เปนการทดสอบความร ความเขาใจ ของความรพนฐานเรองหลกสตร

และสาระการเรยนร คาสง จงอธบายคณคาของการสอนรายวชาในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรม

คณคาของการสอนรายวชาในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................


37 | ห น า


ชอหลกสตร รหส UTQ-2104 กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบผสอนระดบมธยมศกษา

ตอนท 2 การจดการเรยนรสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม คาชแจง ใบงานท 2 เปนการทดสอบความร ความเขาใจ ของความรพนฐานเรองการ

จดการเรยนรสาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม คาสง จงอธบายสาระและมาตรฐานการเรยนร สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม

ในชองวางทกาหนดให สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม คาอธบาย

มาตรฐาน ส 1.1 .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... ....................................................................................

มาตรฐาน ส 1.2 .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... ....................................................................................


38 | ห น า



ตอนท 3 การจดการเรยนรสาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม

คาชแจง ใบงานท 3 เปนการทดสอบความร ความเขาใจ ของความรพนฐานเรองการจดการเรยนรสาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตในสงคม

คาสง จงอธบายสาระและมาตรฐานการเรยนร สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการ ดาเนนชวตในสงคม ในชองวางทกาหนดให

สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และ

การดาเนนชวตในสงคม คาอธบาย

มาตรฐาน ส 2.1 .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... ....................................................................................

มาตรฐาน ส 2.2 .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... .................................................................................... ....................................................................................


39 | ห น า



ตอนท 4 การจดการเรยนรสาระท 3 เศรษฐศาสตร คาชแจง ใบงานท 4 เปนการทดสอบความร ความเขาใจ ของความรพนฐานเรองการ

จดการเรยนรสาระท 3 เศรษฐศาสตร คาสง จงอธบายสาระและมาตรฐานการเรยนร สาระท 3 เศรษฐศาสตร ในชองวางท

กาหนดให

สาระท 3 เศรษฐศาสตร คาอธบาย มาตรฐาน ส.3.1 ....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

.................................................................................... มาตรฐาน ส.3.2 ....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................


40 | ห น า



ตอนท 5 การจดการเรยนรสาระท 4 ประวตศาสตร คาชแจง ใบงานท 5 เปนการทดสอบความร ความเขาใจ ของความรพนฐานเรองการ

จดการเรยนรสาระท 4 ประวตศาสตร คาสง จงอธบายสาระและมาตรฐานการเรยนร สาระท 4 ประวตศาสตร ในชองวางท


สาระท 4 ประวตศาสตร คาอธบาย มาตรฐาน ส 4.1 ....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

.................................................................................... มาตรฐาน ส 4.2 ....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

.................................................................................... มาตรฐาน ส 4.3 ....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................


41 | ห น า



ตอนท 6 การจดการเรยนรสาระท 5 ภมศาสตร คาชแจง ใบงานท 6 เปนการทดสอบความร ความเขาใจ ของความรพนฐานเรองการ

จดการเรยนรสาระท 5 ภมศาสตร คาสง จงอธบายสาระและมาตรฐานการเรยนร สาระท 5 ภมศาสตร ในชองวางท


สาระท 5 ภมศาสตร คาอธบาย มาตรฐาน ส 5.1 ....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

.................................................................................... มาตรฐาน ส 5.2 ....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

....................................................................................

และวัฒนธรรม...

Documents