รายงานเรอง การจดการชนเรยน ประถมศกษา : การวเคราะห

ปฏสมพนธระหวางบคคล

Primary Management : Transactional Analysis

นำาเสนอ

ดร.ประกอบ ใจมน

จดทำาโดย

นางสาวนศากร สทธผล

รหสนกศกษา 5411114014 คณะครศาสตร หลกสตรภาษาองกฤษ

รายงานนเปนสวนหนงของรายวชาการบรหารจดการในชนเรยน

มหาวทยาลยราชภฏนครศรธรรมราช

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556

คำานำา

ผจดทำาไดทำารายงานเรอง การจดการชนเรยน ประถมศกษา “ : การวเคราะหปฏสมพนธระหวางบคคล - Primary Management : Transactional Analysis ” ขนเพอเปนการศกษากระบวนการเรยนการสอนในกรณศกษาของครและนกเรยนทโรงเรยนเกรนมดเดล ในเมองฮารโรล โดยใชหลกการวเคราะหปฏสมพนธระหวางบคคล เพอใหผทสนใจไดศกษาและสามารถนำาไปใชไดอยางมประสทธภาพ

ผจดทำาหวงเปนอยางยงวา รายงานฉบบนคงจะเปนประโยชนตอผทเกยวของทกฝายทจะชวยสรางความร ความเขาใจเกยวกบการจดการชนเรยน

นศากร สทธผล

สารบญ

เรอง หนา

บทนำา 1

กระบวนการจดการชนเรยน 2

การวเคราะหปฏสมพนธระหวางบคคล3

- ความหมายของการวเคราะหปฏสมพนธระหวางบคคล

- ประโยชนของการวเคราะหปฏสมพนธระหวางบคคล

โครงสรางบคลกภาพ 4

บรรณานกรม

1

การจดการชนเรยน ประถมศกษา : การวเคราะหปฏสมพนธระหวางบคคล - Primary Management : Transactional

Analysis 

บทนำา

นกเรยน และครทโรงเรยนเกรนมดเดล ในเมองฮารโรล ใชการวเคราะหปฏสมพนธระหวางบคคล เพอชวยพฒนาการเรยนรทางอารมณ และปรบปรงพฤตกรรม การวเคราะหปฏสมพนธระหวางบคคลถกนำามาใชโดยนกจตวทยาในการใหคำาปรกษา และเรมไดรบความนยมนำามาใชในโรงเรยนเมอไมนานมาน การวเคราะหนมทมาจากทฤษฎของฟรอยด และทำางานดวยการพฒนาการรจกบคลกภาพสวนตน 3 สภาวะไดแก บคลกภาพททำาตวเปนผปกครอง บคลกภาพของผทมวฒภาวะสมบรณ หรอทำาตวเปนผใหญ และบคลกภาพแบบเดก เดกสามารถระบไดวาบคลกภาพสวนตนทพวกเขาใชในชวงเวลาหนงคออะไร และมนเปนบคลกภาพทเหมาะสมทสดทจะนำามาใชในชวงเวลานนหรอไม การวเคราะหปฏสมพนธระหวางบคคลขนอยกบการพบปะกนเปนประจำา และการทำากจกรรมเสรมประสบการณ ซงเดกๆ จะไดรบการกระตนใหพฒนาทกษะความสมพนธระหวางกน ผานการอภปรายในชนเรยน ประเดนสำาคญในเรองการวเคราะหการสอสารคอ ชวยปรบปรงพฤตกรรมในหองเรยน ชวยใหนกเรยนสามารถแสดงตวตนไดดขน ชวยสรางบรรยากาศการทำางาน และการเรยนรทมความสขขน

2

กระบวนการจดการชนเรยน

ในสงทไดรบชมในวดทศนน มกรณศกษาทสำาคญเกดขน 3 เหตการณ นนกคอ

กรณแรกคอเดกนกเรยนทใชความรนแรงและคำาพดหยาบคายในการระบายอารมณ ครไดใหนกเรยนระบายสเพอเปนการระบายความโกรธ ทำาใหนกเรยนรสกดขน และครยงไดใหคำาแนะนำาวาตองไปขอโทษคนทตนไดตะโกนหยาบคายใส

กรณทสองครใหนกเรยนแสดงบทบาทสมมตเกยวกบการทะเลาะกนและใชภาษาเขามามสวนรวมในการหามหรอยตการทะเลาะ โดยใหนกเรยนคดบทบาทและคำาพดดวยตวเอง จากนนครกจะแสดงความคดเหน แสดงใหเหนวาภาษามความสำาคญเพอใชวเคราะหสถานการณ

และกรณสดทายคอเดกนกเรยนสองคนใชความรนแรงทะเลาะกนครจงแนะนำาใหหนมาพดคยกนเพอคลคลายปญหา

3

ความหมายของการวเคราะหปฏสมพนธระหวางบคคล

               การวเคราะหปฏสมพนธระหวางบคคล หมายถง การวเคราะหการตดตอสมพนธระหวางกนของบคคลตงแตสองคนขนไปทมาเกยวของกนโดยเนนการวเคราะหพฤตกรรมตางๆเพอชวยใหบคคลเขาใจความสมพนธทมตอผอนดขนและเพอบคคลนนจะไดพฒนาการสอสาร และมนษยสมพนธของบคคลตอบคคลอนใหดยงขน

ความเชอเกยวกบธรรมชาตของมนษย ( View of Human Nature )

                นกจตวทยากลมนเชอวา บคคลสามารถทจะเขาใจบคลกภาพทเปนผลมาจากประสบการณในอดตของตนได และบคคลสามารถตดสนใจเลอกแนวทางการดำาเนนชวตใหมไดถาเขากลาทจะเปลยนแปลงตนเอง โดยการเปลยนบทบาทและตำาแหนงชวตของตนเองเสยใหม วางเปาหมายทจะนำาไปสพฤตกรรมใหมๆ ในอนาคต แตทงนไมไดหมายความวาบคคลจะมอสระจากอทธพลของสงคมหรอบคคลสามารถตดสนใจไดอยางอสระโดยขนอยกบความตองการของตวเองเทานน ในสภาพความเปนจรง บคคลเกดมาอยางอสระ มเสรภาพ แตบคคลไดรบอทธพลของความคาดหวง ความตองการของบคคลอนรอบตวเขาทมตอเขาตงแตยงเปนเดก เนองจากเขาตองพงพาและทำาตามผมอทธพลเหนอกวาเชน ผเลยงด พอ

แม ทบอกใหทำาอยางโนนอยางน  ฉะนนถาบคคลไดมการสำารวจและเขาใจบคลกภาพของตนเองไดอยางมเหตผลและพรอมทจะเปลยนแปลงบทบาทชวต ตำาแหนงชวตและแบบแผนในการดำาเนนชวต โดยกลาทจะสลดวธการใชชวตแบบเดมๆ กลาหลดจากอทธพลของชวตทสบเนองมาจากทศนคตทพอแมถายทอดให บคคลทสามารถเปลยนแปลงตนเองและเปนตวของตวเองไดอยางเตมท กลาตดสนใจเลอก โดยเชอมนในความสามารถทจะพงพาตนเองใหเตมศกยภาพ     อาภา  จนทรสกล ( 2529:145)            

ประโยชนของการวเคราะหปฏสมพนธระหวางบคคล

                1.  ทำาใหเขาใจพฤตกรรมการสอสารของมนษย เชน วตถประสงค วธการและผล

                2.  ทำาใหเขาใจคนอนและลดความรสกไมดทมตอบคคลอน

                3.  ทำาใหเขาใจผรวมงานไดดยงขน

                4.  ชวยกระตนใหเกดพฒนาการในดานตางๆ เชน การใชคำาพดลกษณะการเปนผนำา

                5.  ทำาใหเกดการปรบตนเพอพฒนาการและสมฤทธผลในการตดตอสอสารกบบคคลอน

                6.  ทำาใหเกดการทำางานเปนทมทมประสทธภาพเพมขน

4

โครงสรางบคลกภาพ ( Structure of Ppersonality )

อรค  เบอรน (Eric Berne ค.ศ. 1910-1970 ) จตแพทยชาวแคนนาดา ผสรางทฤษฏ ไดอธบายเรองของโครงสรางบคลกภาพวา

บคลกภาพของบคคลประกอบดวยสวนทเรยกวา Ego State หรอลกษณะของสภาวะและในตวบคคลจะม Ego State อยดวยกน 3 สวนบคคลแตละคนจะมบคลกภาพทงสามสวนมากนอยตางกน ซงเปนลกษณะทบคคลสะสมและสรางบคลกภาพมาตงแตยงเลกๆ โดยไมรตว สภาวะเปนบคลกภาพทบคคลแสดงออกในการดำาเนนชวตในสงคม โดยแบงสภาวะของบคคลออกเปน 3 แบบดวยกน ดงน

1. สภาวะ พอ แม (Parent Ego State - P)  คอ บคลกภาพทมลกษณะคลายพอแม หรอ

ผปกครอง ลกษณะบคลกภาพเชน ชอบสงสอน ตำาหน ใหความเอาใจใสดแลอยเกอบตลอดเวลา

2. สภาวะผใหญ (Adult Ego State - A) คอ บคลกภาพทมลกษณะเปนผใหญ หรอ  ผม

วฒภาวะสมบรณ ลกษณะบคลกภาพทชอบใชเหตผล หลกของความจรง

           3.   สภาวะเดก (Child Ego State - C) คอ บคลกภาพทมลกษณะของความเปนเดก ไดแกลกษณะบคลกภาพของคนชอบเลน แสดงตนเปดเผย เอาแตใจ

                บคคลโดยทวไปจะตองมบคลกภาพทงสามสวนนอยในตว แตบคลกภาพตางๆทปรากฎหรอแสดงออกจะเปนเพยงแบบใดแบบหนงเทานน เชน ถาบคคลใดกำาลงอยในสภาวะเดก สำาหรบสภาวะพอ แม หรอสภาวะผใหญกจะไมปรากฏใหเหน การทบคคลจะแสดงบคลกภาพเปนลกษณะใดขนอยกบอารมณ เหตผล สถานการณบรรยากาศของการตดตอเกยวของ การวนจฉยสงการ เปนตน

                1. สภาวะพอ แม  คอ  บคลกภาพทแสดงออกเมอบคคลมปฏสมพนธกบผอนจะม

ลกษณะปกปอง และแสดงใหเหนถงความมอำานาจ ตลอดจนแสดงออกถงความรบผดชอบ ซงมลกษณะแยกยอย ดงน

                   1.1 สภาวะพอ แม ทเจาระเบยบ (Critical Parent - CP) การแสดงออกจะเปนไปในลกษณะทเอาแตใจตวเอง ออกคำาสง เขมงวด จกจก จจ  และวพากษวจารณ

                   1.2 สภาวะพอ แม ทมเมตตากรณา (Nurtering Parent - NP) การแสดงออกจะเปนไปในลกษณะทเอาใจใส ยกยอง ชมเชย ปกปอง คมครอง ชวยเหลอ

3. สภาวะผใหญ คอ บคลกภาพทแสดงออกเมอบคคลมปฏสมพนธกบบคคลอนโดยใชเหตผลและความคดทมลกษณะเปนตรรกศาสตร การดำาเนนงานหรอการตดสนใจของบคคลทมสภาวะจตแบบผใหญจะไมมการใชอารมณหรอความรสกใด ๆ มาเกยวของ แตจะใชขอมลทเปนขอเทจจรงเปนปจจยในการตดสนใจ

5

                3. สภาวะเดก  คอ บคลกภาพทแสดงออกตามธรรมชาตตามความตองการของตนเองและตามสภาวะอารมณตาง ๆ นนคอ บคคลจะแสดงออกในสงทตนเองตองการทจะกระทำาโดยไมสนใจเรองของเหตผล ดงนน พฤตกรรมในสภาวะนจะเปนพฤตกรรมชอบเลน ชอบเยาแหยคนอน ๆ หวเราะ รองไห ฯลฯ ซงมลกษณะแยกยอย ดงน

                   3.1  สภาวะเดกทมความคด ( Little Professor- LP ) เปนสวนของ Child ego state ทแสดงออกถงลกษณะบางสวนทรจกใชความคด เหตผล การพจารณาสงตางๆ เปนสวนของความสามารถทางสตปญญาความเฉลยวฉลาดและสวนของความคดรเรมสรางสรรค โดยเขยนเปนภาพของโครงสรางบคลกภาพทงหมดได ดงน

  3.2  สภาวะเดกปรบตว (Adapted Child - AC) คอ บคลกภาพทมการปรบตวเพอใหบคคลอนเกดความพงพอใจซงจะอยรวมกบบคคลอนไดอยางมความสขเพราะเชอฟงยอมทำาตาม พงคนอน

                  3.3  สภาวะเดกตามธรรมชาต (Natural Child - NC) คอ บคลกภาพทมลกษณะเปนไปตามธรรมชาต   มการแสดงออกตามความตองการของตนเอง    เชน  ทบต   เยาแหย  หวเราะ รองไห ชอบเลน เปนบคลกภาพทแสดงออกมาตรงๆ โดยไมมการควบคม

ซงในสถานการณทไดรบชมจะเนนทฤษฎของซกมนด ฟรอยด ซงมรายละเอยดดงน

ทฤษฎจตวเคราะหคดคนโดย Sigmund Freud (1856-1939) ซงเปนจตแพทยชาวเวยนนส ทฤษฎของเขาไดรบการยอมรบเปนอยางมากในยคนน มแนวคดตาง ๆ เกยวกบปญหาดานจตใจทพฒนาตามมาอกมากมาย แมในปจจบนความสำาคญของทฤษฎจตวเคราะหจะมบทบาทลดลง ทฤษฎดานชวภาพและการรกษาดวยยามบทบาทมากขน แตกยงเปนทยอมรบกนวา ทฤษฎจตวเคราะหเปนสวนทชวยใหเขาใจปรากฏการณตาง ๆ ของจตใจไดเปนอยางด

ทฤษฎพนฐาน

จตใจของคนเราสามารถแบงไดเปน 3 ระดบตามการรบร ไดแก

1. จตสำานก (The conscious) เปนสวนของจตใจทคนเรารสกนกคดอยในแตละขณะ

2. จตกอนสำานก (The preconscious) เปนสวนของจตใจทตามปกตแลวเราไมไดตระหนกถง แตหากใชความตงใจกจะขนมาสจตสำานกได เชน การพยายามนกถงเหตการณบางอยางในอดต

3. จตไรสำานก (The unconscious) เปนความรสกนกคด หรอความตองการทอยในสวนลกของจตใจ ตามปกตไมอาจขนมาในระดบจตสำานกได อาจแสดงออกมาในความฝน หรอแสดงเปนอาการตาง ๆ ของผปวย ซงจะเบยงเบนไปจากความคดหรอความตองการดงเดม

และฟรอยดยงแบงกระบวนการคดออกเปน 2 ลกษณะ

6

1. Secondary Process เปนกระบวนการคดทเราคนเคยและใชกนอย ในระดบจตสำานกและจตกอนสำานกมกระบวนการคดเชนน เปนการคดทยดเหตผล มองสงตาง ๆ ตามความเปนจรง (reality principle) เชน คนเราบางครงผดหวงและบางครงกมสมหวง หรอสงทตองการบางอยางอาจตองรอคอยบาง

2. Primary Process เปนกระบวนการคดในระดบจตไรสำานก วธคดเปนแบบเดก ๆ ไมเปนเหตเปนผล ไมสนใจเรองเวลาหรอสถานท สงทตองการคอความสข ความสมหวง ซงหากตองการกจะตองไดรบการตอบสนองทนทจงจะพอใจ โดยไมคำานงวาผลตามมาจะเปนอยางไร (pleasure principle) 

ฟรอยดยงแบงโครงสรางของจตใจออกตามหนาทออกเปน 3 สวนดวยกน ไดแก

1. Id  เปนสวนทอยในจตไรสำานกเทานน เปนแรงผลกดนดงเดมของคนเรา แบงออกเปนแรงผลกดนทางเพศ (libidinal drive) และแรงผลกดนทางความกาวราว (aggressive drive) การแสดงออกของ id เปนไปตาม primary process และ pleasure principle

2. Ego  เปนสวนททำาหนาทอยทง 3 ระดบของจตใจ โดยจะควบคม บรหารจดการ ตอแรงผลกดนตาง ๆ ทมามปฏสมพนธกน ทำาหนาทประนประนอมระหวางแรงผลกดนจาก id กบระเบยบหรอขอจำากดจากสภาพเปนจรงภายนอก และแรงตอตานจาก superego โดยการทำาหนาทเปนไปตาม secondary process และ reality principle

3. Superego  เปนสวนของจตใจทพฒาขนมาในระยะ edipal แบงออกเปน conscience หรอมโนธรรมซงมหนาทคอยตดสนความคด การกระทำาวาถกหรอผด และ ego ideal ซงเปนสวนของบคคลในอดมคตทเราอยากเปนหรออยากเอาแบบอยาง

บรรณานกรม

อาภา  จนทรสกล. การวเคราะหปฏสมพนธระหวางบคคล. กรงเทพฯ : ไทยวฒนา , 2529.

สำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ. การจดการชนเรยน. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก http://www.thaiteachers.tv/vdo2.php?id=3003

(วนทสบคนขอมล : 20 มถนายน 2556 ).