ระบบสารสนเทศ -...

1

บทท 4

ระบบสารสนเทศ

1

ผชวยศาสตราจารย ดร. จนทมา เขยวแกว

UTCC_CA301 สารสนเทศเพองานนเทศศาสตร 1/2555_Chap4

วตถประสงค เมอศกษาจบบทเรยนนกศกษาจะมความรในหวขอตอไปน 1. แนวคดเกยวกบการประมวลผลขอมลกบระบบสารสนเทศ 2.ปจจยทผลกดนใหมการจดระบบสารสนเทศ 2. ปจจยทผลกดนใหมการจดระบบสารสนเทศ 3. แนวคดเกยวกบระบบภายในองคกร 4. ความหมายและลกษณะของระบบสารสนเทศ 5. องคประกอบของระบบสารสนเทศ 6 โครงสรางของระบบสารสนเทศ

2

6. โครงสรางของระบบสารสนเทศ 7. ประเภทของระบบสารสนเทศเพอการบรหารงานในองคกร 8. ระบบสารสนเทศทสนบสนนการดาเนนงานในองคการ ธรกจสมยใหม UTCC_CA301 สารสนเทศเพองานนเทศศาสตร 1/2555_Chap4

2

แฟมขอมลหลก แฟมขอมลปรบปรง

การประมวลผลขอมลกบระบบสารสนเทศ

กจกรรมประจาวนแฟมขอมลปรบปรงขอมล แฟมขอมลหลกปรบปรงแฟมหลก

3

เอกสารรายงานประจาวน รายงานแสดงการปรบปรง

ขนตอนท 1 การทางานประจาวน ขนตอนท 2 การปรบปรงแฟมหลกUTCC_CA301 สารสนเทศเพองานนเทศศาสตร 1/2555_Chap4

การประมวลผลขอมลกบระบบสารสนเทศ

แฟมขอมลหลก เกบรายละเอยดทงหมดทเกดขนในแตละวน

กจกรรมตางๆ ทมผลใหขอมลเปลยนแปลง

1 วน

4

แฟมขอมลปรบปรง ขอมลทมการปรบปรงในวนน

รายงานแสดงการปรบปรง UTCC_CA301 สารสนเทศเพองานนเทศศาสตร 1/2555_Chap4

3

ปจจยทผลกดนใหมการจดระบบสารสนเทศ

1. ความซบซอนของระบบการบรหารงาน การขยายตวขององคกร จานวนพนกงานทเพมขน

2. ความกาวหนาของเทคโนโลยการสอสารและการกระจายขาวสาร ทาใหเหนประโยชนในการประยกตใชเทคโนโลยมาพฒนาระบบการจดเกบขอมล

3. ความจาเปนในเรองกรอบเวลา การทางานทตองการความรวดเรว ในระดบspeed of light เพอจดการกบปญหาตางๆ ในการบรหาร

4. ความตองการดานมาตรฐานขอมลขององคกรทมโครงสรางสอดคลอง

5

ฐ สามารถรองรบการแลกเปลยนขอมลระหวางกนทงภายในและภายนอกองคกร

5. ความพยายามในการเพมศกยภาพและความไดเปรยบเชงกลยทธในการแขงขน ทสามารถนาระบบสารสนเทศมาสรางมลคาเพมใหองคกร


สภาพแวดลอมภายใน – ภายนอกปจเจก

ดนฟาอากาศระบบเศรษฐกจ, การเมองระบบการเงน, การตลาดระบบการแขงขน

คนทเกยวของ งานทตองการ

ประเทศบคคลกลมบคคล

ระบบการแขงขนระบบการสอสารและคมนาคม

ระดบภาพรวม, ภาพยอย ระดบการ

ป

6

สารสนเทศ บรหาร, ปฏบต

ปจจยทเกยวของกบการจดระบบสารสนเทศ


4

1. ระบบปฏบตการ คอ กจกรรมตางๆ วสด และคนทเกยวของและบทบาทในองคกร เชน ระบบการจดซอ ระบบการดาเนนงานดานพสด ระบบการตลาด ระบบการลงทะเบยนเรยนของนกศกษา ฯลฯ เปนระบบพนฐานทครอบคลม

ระบบภายในองคการ

ฐ กจกรรมการดาเนนงาน แนวการปฏบตในรปแบบตางๆ ขององคกร

2. ระบบการจดการ คอ ระบบทประกอบดวยคนและกจกรรมตางๆ ทเกยวของกบการวางแผน การควบคมและการตดสนใจของระบบปฏบตการ เชน การตดสนใจวาควรจะผลตสนคาเปนจานวนกชน กรปแบบ การตดสนใจขยายสาขา การตดสนใจปรบปรงอาคารสถานท เปนตน

7

ขยายสาขา การตดสนใจปรบปรงอาคารสถานท เปนตน

3. ระบบสารสนเทศ คอ การรวบรวมคน เทคโนโลย ความคด และกจกรรมตางๆ เพอประมวลผลขอมลใหออกมาเปนสารสนเทศทจาเปนตอการใชตดสนใจปฏบตการในทกระดบของการจดการภายในองคการ


ความสมพนธของทง 3 ระบบ

ระบบปฏบตการ ระบบการจดการ ระบบสารสนเทศ

การประมวลผลขอมลมหนาทควบคมการนาเขาขอมล การประมวลผลขอมล

บรหารงานในองคกร

ระบบยอย

8

ผลลพธ


5

อธการบด ระบบสารสนเทศ

ผบรหาร

การดาเนนการ ขอมลยอนกลบ

ระบบปฏบตการ ระบบการจดการ ระบบสารสนเทศ

ระบบมหาวทยาลย

ระบบ ระบบ ระบบ

ขอมลนาเขา

นกศกษาอาจารย

บคลากรสนบสนนอาคาร

ผลลพธ

บณฑตผลงานวจย

9

การจดการ ปฏบตการ สารสนเทศอาคารสถานทอนๆ

บรการชมชน

แผนภมแสดงความสมพนธของ 3 ระบบหลกในองคการUTCC_CA301 สารสนเทศเพองานนเทศศาสตร

1/2555_Chap4

ระบบ = ชดของสงของหรอความคดของคน กจกรรม เหตการณและอน ๆ อนเปนสมาชกของระบบและสงแวดลอมของระบบทม

ระบบ คอ อะไร?

ความสมพนธกน มการดาเนนงานรวมกนเพอใหบรรลเปาหมายเดยวกน

เชน รางกายของมนษย แสดงใหเหนถงการทางานอยางเปนระบบของสงทมชวตซงมการทางานอยางสอดประสานกนของอวยวะทก

10

ของสงทมชวตซงมการทางานอยางสอดประสานกนของอวยวะทกสวนภายในรางกาย อนไดแกระบบประสาท ระบบการหายใจ ระบบการขบถายของเสยออกจากรางกาย


6

ระบบสารสนเทศ (Information System)

= ระบบทผานกระบวนการกลนกรอง หรอประมวลผลขอมลเพอใหไดสารสนเทศทตองการเพอทจะสนบสนนการปฏบตงานขององคกร

ในกระบวนการทางานนขอมลนาเขาจะถกกลนกรองหรอประมวลผลใหไดผลลพธคอ สารสนเทศทสามารถนาไปใชประโยชนตามวตถประสงคได เชน ขอมลการลงทะเบยนเรยนของนกศกษา

ป ป

11

จะถกกระบวนการเรยนการสอนเปลยนเปนผลการศกษา วตถดบจะถกกระบวนการผลตเปลยนเปนสนคาสาเรจรป


ระบบ

กระบวนการวตถดบวตถดบ สนคาสาเรจรปสนคาสาเรจรป

ปจจยรบเขาinput

ปจจยสงออกoutput

ฝายบญช ฝายผลต

ฝายขาย ฝายบคคลรบเขา สงออก

รบ ออกใบ

ประเมนผลงาน

12แสดงองคประกอบและความสมพนธของระบบและระบบยอย

รบใบสงสนคา

ออกใบเสรจรบเงน

รบสมคร ผลงาน

ฝกอบรม


7

องคประกอบของระบบสารสนเทศ

13UTCC_CA301 สารสนเทศเพองานนเทศศาสตร

1/2555_Chap4

องคประกอบของระบบสารสนเทศ

Hardware - ตวเครองและอปกรณตอพวง

14


8

Software- โปรแกรม หรอชดคาสง

15UTCC_CA301 สารสนเทศเพองานนเทศศาสตร 1/2555_Chap4

Peopleware - คนทเกยวของ เชน เจาหนาทปฏบตการ

ผบรหาร นกวเคราะหและออกแบบระบบ

ผใชบรการ


9

Data- ขอมลนาเขา

ถาขอมลทปอนเขาไปไมถกตองผลลพธทออกมากไมถกตอง ไมสามารถนาไปใชประโยชนได= GIGO (Garbage in Garbage out)

17


Procedure – กระบวนการ หรอ ขนตอนการดาเนนงานตางๆ ทจะทาใหระบบสามารถทางาน คมอผใช คมอผดแลระบบ ฯลฯ

18UTCC_CA301 สารสนเทศเพองานนเทศศาสตร

1/2555_Chap4

10

โครงสรางของระบบสารสนเทศ

การวางแผนกลยทธ

ระดบทส


การใชคอมพวเตอรจดทาสารสนเทศ ใชในการ

สาหรบผบรหารระดบลางและระดบกลาง = Management Control

สาหรบผบรหารระดบสง

ระดบทสาม

ระดบทสอง

19

การใชคอมพวเตอรทาการประมวลผลขอมล

EX. การบนทกรายการชาระเงนคาสนคา, รายการซอขายสนคา, รายการสงสนคา

วางแผน ควบคม และตดสนใจ = Operational Control

ระดบลางสด

โครงสรางของระบบสารสนเทศในระบบงานยอย

ระดบทส


ระดบทสาม

ระดบทสอง

20

ฝายก

ารผล

ต

ระดบลางสด

11

Kind Of Information System Groups served

StrategicLevel

SeniorManagers

องคประกอบตางๆ และประเภทของระบบสารสนเทศ

e e

ManagementLevel

KnowledgeL l

a age s

MiddleManagers

Knowledge andData Workers

21Functional Areas

ฝายก

ารผล

ตLevel

OperationalLevel

Data Workers

OperationalManagers


โครงสรางระบบสารสนเทศทเชอมโยงดวยขอมล UTCC_CA301 สารสนเทศเพองานนเทศศาสตร

1/2555_Chap4

22

ระบบจดการฐานขอมล

ฐานขอมล

12

ประเภทของระบบสารสนเทศเพอการบรหารงานในองคการ


1. ระบบประมวลผลรายการธรกรรม- เปนระบบทอยในระดบระบบปฏบตการ- Transaction Processing Systems : TPS- เปนระบบทเกยวของกบการดาเนนงานขององค เปนระบบทจะชวยใหการดาเนนงานตางๆ ในแตละวนเปนไปอยางราบรน สะดวก และรวดเรวดาเนนงานตางๆ ในแตละวนเปนไปอยางราบรน สะดวก และรวดเรว

- มอปกรณหรอเครองมอตางๆ เขามาชวยในการทางาน โดยเฉพาะเครองคอมพวเตอร- เปนสวนทมการทาเปนประจาทกวน และเชอมโยงไปยงสวนอนๆ อก


13

Transactions

Key to TapeBatch ofTransactions

TransactionFile

Sorted Sort

โครงสรางการทางานของระบบประมวลผลรายการธรกรรม (TPS)

ขอมลในระบบ TPS TransactionFile Program

TPS

Program

OldMaster

File

NewMaster

File

ขอมลในระบบ TPS- ขอมลการขาย- ขอมลการชาระเงน- ขอมลการสงสนคา ฯลฯ

25

Reports

File

เปนระบบสารสนเทศพนฐาน จาเปนสาหรบผบรหารเพอใชในการตรวจสอบกระบวนการทเกดขนในองคกร และความสมพนธกบสงแวดลอมภายนอก UTCC_CA301 สารสนเทศเพองานนเทศศาสตร

1/2555_Chap4

2. ระบบผชานาญการ และระบบสารสนเทศสานกงาน- ระบบผชานาญการ

- เปนระบบทสรางขนเพอเกบรวบรวมขอมลสาหรบสนบสนนการทางานของ

- Knowledge Work System : KWS และ Office Information System : OIS

กลมผทมความรสง

- เปนระบบทออกแบบมาเพอใชกบงานในสานกงานโดยเฉพาะ

- รบผดชอบงานเกยวกบ การบนทกขอมล การผลตเอกสาร การจดเตรยมเอกสาร การตดตอประสานงาน และอานวยความสะดวกในการสงเอกสารระหวางผปฏบตงาน

26

- ตวอยางอปกรณทเกยวของกบระบบน เชน เครองคอมพวเตอร, Printer,Scanner, Modem, Internet และอนๆ ทมความจาเปนในการชวยทางานและประสานงานใหมประสทธภาพและรวดเรว


14

3. ระบบสารสนเทศเพอการจดการ- Management Information System : MIS

- เปนระบบทใชสนบสนนการทางานของผบรหารระดบลางและระดบกลางในการเสนอรายงาน ขอมลทวไป ขอมลเฉพาะดาน หรอขอมลในอดต

ป ไ ใ - เปนระบบทรบขอมลมาจาก TPS ตางๆ เพอมาเกบเขาไวในสวนน

- เมอขอมลถกเกบไวใน MIS แลว จงจะนามาประมวลผลแยกเปนรายงานตามหมวดหมทตองการเพอนาเสนอผบรหารดวยรายงานตอไป

- ขอมลสวนใหญจะเปนรายงานสรปการปฏบตงานประจาสปดาห ประจาเดอนหรอประจาป เปนขอมลทใชตอบคาถามทผบรการตองการทราบเปนปกต


D t MIS

MISData

ReportR tData

fromTPS

TPSExtract

MISPrograms

Report

User

Requests

28

โครงสรางระบบสารสนเทศเพอการจดการ (MIS)


15

4. ระบบสนบสนนการตดสนใจ

- เปนระบบทชวยในการจดเตรยมขอมล จดรปแบบขอมล การนาขอมลทมความจาเปนสาหรบผบรการมาใชในการตดสนใจแกปญหาตางๆ ภายในองคกร

- Decision Support System : DSS

เปนระบบทสนบสนนการทางานของผบรหารระดบกลาง เชนเดยวกบระบบ MIS- เปนระบบทสนบสนนการทางานของผบรหารระดบกลาง เชนเดยวกบระบบ MIS- แตกตางกบ MIS ตรงทชวยในการตดสนใจแกปญหาแบบกงโครงสราง คอ ปญหาทมความไมแนนอนเขามาเกยวของ ซงมลกษณะเฉพาะตวและมการเปลยนแปลงอยเสมอ


MIS DATA

โครงสรางระบบสารสนเทศเพอสนบสนนการตดสนใจ

TPS Data

DSSModels

DSSPrograms

DSS User

Data, Requests, Models

Responses

ExternalData

30

ReportsGraphs


16

5. ระบบสนบสนนผบรหารระดบสง

- Executive Support System : ESS

- เปนระบบทถกออกแบบมาใหผบรการระดบสงในการคนหาขอมลและสารสนเทศทสาคญตอการบรหาร มาใชงานไดเมอจาเปน

ใ - อานวยความสะดวกในการตดตามหารายละเอยดของขอมลบางรายการทมปญหา- ชวยในการตดสนใจของผบรหาร ใชในการวางแผนกลยทธ หรอแผนการดาเนนการระยะยาวขององคการ

- เปนระบบทมโครงสรางการทางานทเหมาะสมกบการนามาใชในการแกปญหาแบบไมมโครงสราง

31

แบบไมมโครงสราง- วตถประสงคของระบบน คอ เพอกลนกรองขอมลและนาเสนอเฉพาะสวน ทมความสาคญตอผบรหารระดบสง


DSSModels

MIS DATA

TPS Data

ESSPrograms

AdministrativeSupport

Workstation

OASData

ESSModels

32

ReportsGraphsExecutiveWorkstation

รปแบบการสรางระบบดวย ESS ApplicationUTCC_CA301 สารสนเทศเพองานนเทศศาสตร

1/2555_Chap4

17

Management Decision

Executive Support Systems (DSS)

a age e Information System (MIS)

Knowledge Transaction

Decision Support System (DSS)

33ความสมพนธระหวางระบบสารสนเทศตางๆ ในองคกร

Systems (KWS and Office Systems)

Transaction Processing Systems (TPS)


ระบบสารสนเทศทสนบสนนการดาเนนงานในองคการธรกจสมยใหม

ระบบสารสนเทศทางการตลาด ระบบสารสนเทศ

ระบบสารสนเทศดานทรพยากรบคคลทางการตลาด

ดานการผลต

ระบบสารสนเทศ

- ประวตบคคล

- บนทกการทางาน ฯลฯ- ขอมลการผลต - ขอมลคลงสนคา - ขอมลผขายวตถดบ ฯลฯ

- ขอมลการขายสนคา - ขอมลการวจยการตลาด - ขอมลคแขง ฯลฯ

GIS

34

ระบบสารสนเทศดานการเงน

ระบบสารสนเทศดานการบญช

- แผนทางการเงน - ขอมลการลงทน - การตรวจสอบการเงน ฯลฯ

- ขอมลบญชรายได - ขอมลบญชงบดล - ขอมลบญชกาไรขาดทน ฯลฯ

ระบบสารสนเทศทางภมศาสตร


18

ระบบสารสนเทศทางภมศาสตร• ระบบสารสนเทศทางภมศาสตร (Geographic Information System)

หรอ ระบบ GIS เปนเครองมอทใชในการวเคราะหขอมลเชงพนท ( โ ใ (Spatial Data) โดยขอมลลกษณะตางๆ ในพนทททาการศกษา จะถกนามาจดใหอยในรปแบบทมความสมพนธเชอมโยงกนและกน เพอใหไดผลลพธทดทสดตามตองการ

• เปนระบบโปรแกรมทสามารถนาไปใชในการสรางและวเคราะหขอมลรปทรงสณฐานของวตถทกอยางบนพนผวโลก (Spatial)

35

ฐ ( p )เกยวกบระบบแผนท ภาพถายทางอากาศและแผนผงตางๆ ของลกษณะภมประเทศทงทเกดขนเองตามธรรมชาต และมนษยสรางขน


ระบบสารสนเทศทางภมศาสตร สามารถจดการกบขอมลเชงภมศาสตรไดใน 4 รปแบบ คอ

1. การนาเขาขอมล (Data Input)

- ขอมลทปอนแลวสามารถจะเกบไวในฐานขอมลทเรยกวา ฐ Geographic Database- แบงเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ

•(1) Spatial Data ขอมลเชงพนท คอ ขอมลตาแหนงทางพนดน สามารถอางองทางภมศาสตรได (Geo reference) ซงแตกตางกบระบบ MIS (Management Information System) หรอระบบ

36

ระบบ MIS (Management Information System) หรอระบบสารสนเทศเพอการจดการ ทไมจาเปนตองอางองกบตาแหนงทางภมศาสตร ขอมลเชงพนทสามารถแสดงสญลกษณได 3 รปแบบ คอ....


19

- จด (point) ไดแก ทตงหมบาน ตาบล อาเภอ จดตดของถนน จดตดของแมนา

- เสน (line) ไดแก ถนน ลาคลอง แมนา เปนตน

– พนท หรอรปหลายเหลยม (Area or Polygons) ไดแก พนทเพาะปลกพช พนทปา ขอบเขตอาเภอ ขอบเขตจงหวด เปนตน


• (2) Non Spatial Data คอขอมลทเกยวกบคณลกษณะตางๆ ทเกยวของกบพนทนนๆ (Associated Attributes) เชน ขอมลผถอครองทดน ขอมลเกยวกบภาวะเศรษฐกจ เปนขอมลปรมาณธาตอาหารในดน และขอมลเกยวกบสภาวะเศรษฐกจและสงคม เปนตน

2. การจดการขอมล (Data Management)- การเกบขอมล และแกไขขอมลเชงภมศาสตรในฐานขอมล

3. การวเคราะหขอมล (Transformation หรอ Data Analysis)

-โดยการนาขอมล Spatial Data มาซอนกน (Overlay) ตามเงอนไขทกาหนดไว

38

p ( y)โดยใหสมพนธกบขอมล Non-Spatial Data เพอใหไดคาตอบหรอขอมลสารสนเทศทผใชตองการ

4. การแสดงผล (Data Display)การแสดงผลขอมลอาจจะอยในรปของตวเลขหรอ Graphic อาจแสดงผลทาง Printer หรอ Plotter UTCC_CA301 สารสนเทศเพองานนเทศศาสตร

1/2555_Chap4

20

ขอดของเทคโนโลย GIS

- ชวยในการจดการและบรหารขอมลเชงพนท สามารถทาใหเขาใจความสมพนธ ใ ไ ของสงตางๆ ในเชงพนทไดเปนอยางด

- ลดเวลาทตองเสยไปในการวเคราะหขอมลไดมาก และลดตนทนในการผลต การปรบปรง และการเผยแพรขอมล

- สามารถทาใหขอมลเชงพนทเปนทแพรหลายและแพรกระจายไปสผใชตางๆ ได


ตวอยางเปรยบเทยบระบบMIS กบ GIS


21

ประโยชนทไดจากการใช GIS

• 1. สามารถผสมผสานขอมลหลายรปแบบจากแหลงตางๆ ในการวเคราะห สามารถทาการปรบเปลยนมาตราสวน เสนโครงแผนท การเชอมตอระวาง

ไ ไ ของแผนท และการผสมผสานขอมลสารวจจากระยะไกลได

• 2. เพมความสามารถในการแลกเปลยนขอมลระหวางหนวยตางๆ ทเกยวของ

• 3. การประมวลและวเคราะหขอมลมประสทธภาพมากขน

• 4. สามารถสรางแบบจาลอง ทดสอบ และเปรยบเทยบทางเลอกกอนทจะม

41

การนาเสนอยทธวธในการปฏบตจรง

• 5. การปรบปรงแกไขขอมลใหทนสมยไดงาย

• 6. สามารถจดการกบระบบฐานขอมลขนาดใหญได


การใช GIS เพอประโยชนในดานตาง ๆ • 1. การอนรกษ และจดการสงแวดลอม (Environmental

Management, Conservation) การจดการทางพชและสตวในดน (Flora and Fauna) สตวปา (Wild Life) อทยานแหงชาต (National Park) การควบคมและตดตามมลภาวะ (Pollution Control and Monitoring) และแบบจาลองดานนเวศวทยา (Ecological Modeling)

• 2. การจดการดานทรพยากร/การเกษตร (Resources Management / Agriculture) การจดการระบบชลประทาน การพฒนาและจดการทดนเพอการเกษตร การอนรกษดนและนา การจดการ

ไ ไ

42

ทรพยากรธรรมชาต ปาไม และการทาไม ฯ3. การวางแผนดานสาธารณะภย (Disaster Planning) การบรรเทาสาธารณะภย การตดตามการปนเปอนของสารพษ และแบบจาลองผลกระทบอทกภย (Modeling Flood Impacts)


22

การใช GIS เพอประโยชนในดานตาง ๆ

• 4. ดานผงเมอง (Urban GIS) การวางแผนผงเมอง การ วเคราะหดานอาชญากรรม ทดนและภาษทดน ระบบการระบายนาเสย โครงการพฒนาทอยอาศย

• 5. การจดการสาธารณปโภค (Facilities Management) การจดการดานไฟฟา ประปา ทอสงกาซ หนวยดบเพลง ระบบ

โ

43

จราจรและโทรคมนาคม

• 6. การวเคราะหดานตลาด (Marketing Analysis) การหาทาเลทเหมาะสมในการขยายสาขา สานกงาน


ระบบสารสนเทศ -...

Documents