ข้อมูลพื้นฐาน 16 อําเภอ (หลัง)¸ำเภอ... ·...

135

บทท 3

ขอมลพนฐาน 16 อาเภอ (หลง)

3.1 อาเภอเมองนครราชสมา

3.1.1 ประวตความเปนมา

อาเภอเมองนครราชสมา มชอเรยกตามความถนดของชาวพนเมองวา “โคราช” เรยก

ตามภาษาราชการวา “เมองนครราชสมา” เหตทเรยก 2 ชอ ดวยปรากฏวาตามหลกฐานโบราณคดเรอง

งานวนจฉยชอเมองนครราชสมาวา กอนทจะสรางขนในสถานทปจจบน เดมมเมองโบราณอย 2 เมอง ซง

อยทางขวาของลาตะคอง ปจจบนอยในเขตอาเภอสงเนน และอกเมองหนงอยทางฝงซายของลาตะคองม

ชอเรยกวา “เมองโคราช” จากหลกฐานทไดสารวจพบวาในบรเวณเมองทงสองนน เมองเสมาสรางเมอง

ขนมาใหม ตอมาไดขามมาสรางเมองโคราชขนเปนเมองใหม ทงเมองเสมาใหเปนเมองรางในทสด

เมองโคราชทสรางขนมาใหมน สนนษฐานวาสรางขนในสมยขอม สวนชอเมองนน

เขาใจวา กลมพราหมณคงใชชอเมอง “โคราฆะประ” ในมชฌมประเทศมาตงเปนชอเมองในประเทศไทย

อยหลายเมอง ซงชอบานนนานเขาเสยงเรยกเพยนไปเปน “โคราช” ตอมาสมเดจพระนารายณไดยายเมอง

“โคราช” และเมองเสมา มาสรางในทตงปจจบน และตงชอใหมวา “เมองนครราชสมา”

เมองนครราชสมาทสรางเมองขนใหมน เปนเมองหนาดานมคลอมรอบและมประต

เมอง 4 ประต คอ ดานทศเหนอ เรยกวาประตพลแสน (ประตน า) ดานทศใตเรยกวาประตไชยณรงค

(ประตผ) ดานทศตะวนออก เรยกวาประตพลลาน และดานทศตะวนตก เรยกวา ประตชมพล ปจจบนอย

ในเขตเทศบาลนครนครราชสมา

3.1.2 ทตงอาเภอ อาณาเขต ขนาดพนท

อาเภอเมองตงอยบนทราบสงโคราช ระหวางเสนรงท 14 – 16 องศาเหนอ และเสนแวง

ท 101 – 103 องศาตะวนออก สงกวาระดบน าทะเลประมาณ 150 – 300 เมตร หางจากกรงเทพมหานคร

โดยทางรถยนตประมาณ 254 กโลเมตร ซงมอาณาเขตตดตอดงน ทศเหนอตดตอกบอาเภอโนนสงและ

อาเภอโนนไทย ทศใต ตดตอกบอาเภอปกธงชยและอาเภอโชคชย ทศตะวนออกตดตอกบอาเภอจกราช

อาเภอเฉลมพระเกยรต และอาเภอโชคชย ทศตะวนตก ตดตอกบ อาเภอขามทะเลสอ และอาเภอสงเนน

3.1.3 ลกษณะภมประเทศและลกษณะทางภมอากาศ

ลกษณะพนทโดยทวไปของอาเภอเมองนครราชสมา มพนททงสน 478,343 ไร 765.35

ตารางกโลเมตร ตงอยทางตอนกลางของจงหวดนครราชสมา โดยแบงสภาพพนทดงนคอ บรเวณพนท

ทางตอนใตของอาเภอ มลกษณะพนทเปนลกคลนลอนลาดชน ลาดเอยงจากทศใตไปทางทศเหนอ และ

บรเวณทางตอนใตคอนไปทางทศตะวนตก เปนพนทปาสงวนหวยยาง ครอบคลมพนทตาบลไชยมงคล

ตาบลหนองจะบก ตาบลบานใหม และตาบลโคกกรวด บรเวณพนทตอนลางมลกษณะเปนพนทราบลม

136

มลาตะคอง คลองสงนาชลประทานและเปนทตงของเขตเทศบาลเมองนครราชสมา และสวนบรเวณทาง

ตอนเหนอมลกษณะพนทเกอบราบถงราบ

ลกษณะทางภมอากาศเปนแบบมรสม ม 3 ฤด คอ ฤดรอนชวงระยะเวลาตงแตเดอนกมภาพนธถง

เดอนพฤษภาคม ฤดฝน ชวงระยะเวลาตงแตเดอนพฤษภาคมถงเดอนตลาคม ฤดหนาว ชวงระยะเวลา

ตงแตเดอนตลาคมถงเดอนกมภาพนธ

3.1.4 ลกษณะดานเศรษฐกจ

1) การประกอบอาชพ จากขอมลพนฐานพบวาประชากรในเขตอาเภอเมองนครราชสมา

โดยสวนใหญประกอบอาชพรบจางทวไป รองลงมาคอกลมการศกษา ประกอบดวย นกเรยน และ

นกศกษา

ตารางท 79 แสดงการประกอบอาชพของประชากรในพนทอาเภอเมอง

อาชพ เพศ

รวม (คน) ชาย (คน) หญง (คน)

ไมมอาชพ 3,048 4,756 7,804

นกเรยน 12,478 12,435 24,913

นกศกษา 1,689 2,107 3,796

ทานา 3,712 3,719 7,431

ทาไร 651 468 1,119

ทาสวน 545 527 1,072

ประมง 4 3 7

ปศสตว 69 38 107

รบราชการ 4,674 2,706 7,380

พนกงานรฐวสาหกจ 307 257 564

พนกงานบรษท 2,207 2,412 4,619

รบจางทวไป 27,383 25,444 52,827

คาขาย 3,115 5,662 8,777

ธรกจสวนตว 864 818 1,682

อนๆ 6,121 9,570 15,691

รวมทงสน 66,867 70,922 137,789

ทมา : ขอมล จปฐ.อาเภอเมองนครราชสมา (2553)

หมายเหต : จานวนประชากรทไดจากการสารวจน ไมเทากบจานวนประชากรทมอยในทะเบยนบานหรออาศยอยจรง

137

2) รายได จากขอมลพบวาตาบลสรนาร ประชากรอาเภอเมองมรายไดเฉลยจานวน 80,283.72

บาทตอคนตอป รองลงมาคอ ตาบลหนองจะบก มรายไดเฉลยจานวน 74,752.51 บาทตอคนตอป ซงทง

สองตาบลมรายไดเฉลยสงกวารายไดเฉลยของจงหวดนครราชสมา และพบวาตาบลทมรายไดเฉลยตา

ทสดคอ ตาบลหนองระเวยง มรายไดเฉลยจานวน 40,557.42 บาทตอคนตอป

ตารางท 80 แสดงรายไดแยกรายตาบลของอาเภอเมองนครราชสมา

ลาดบ ตาบล/เทศบาล รายไดเฉลยตอคนตอป (บาท)

1 โคกกรวด 47,922.19

2 โคกสง 57,991.45

3 จอหอ 59,737.09

4 ไชยมงคล 50,943.58

5 ตลาด 57,185.38

6 เทศบาลตาบลโพธกลาง 72,619.65

7 บานเกาะ 57,744.09

8 บานโพธ 54,529.13

9 บานใหม 57,119.87

10 ปรใหญ 67,917.14

11 พลกรง 47,830.99

12 พะเนา 45,792.51

13 พดซา 46,071.23

14 มะเรง 46,141.91

15 สมม 49,991.10

16 สรนาร 80,283.72

17 หนองกระทม 51,701.14

18 หนองไขนา 44,888,68

19 หนองจะบก 74,752.51

20 หนองบวศาลา 49,176.34

21 หนองระเวยง 40,557.42

22 หมนไวย 73,468.08

เฉลยรายไดตอคนตอปของคนในพนท 57,024.58

ทมา : ขอมล จปฐ.อาเภอเมองนครราชสมา (2553)

138

3) รายจาย จากขอมลพบวา ในพนทอาเภอเมองนครราชสมามคาใชจายในการเดนทาง (คาน ามน

เชอเพลง คาโดยสาร) สงทสด ซงรวมทงอาเภอจานวน 1,140,639,632 บาทตอป ซงนบวาเปนตวเลขทสง

ทสดในจงหวดนครราชสมา รองลงมาคอ คาใชจายเพอซออาหารทจาเปนจานวน 824,448,768 บาท

ตารางท 81 แสดงรายจายภาพรวม จาแนกตามประเภทของรายจาย ของอาเภอเมองนครราชสมา

ประเภทรายจาย รายจาย จานวนเงน (บาท)

คาพนธพช พนธสตว

รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 39,016,878

รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 0

จานวนรวม 39,016,878

คาสารเคมเพอการผลต




คาจาง คาแรงงาน คาเชา




คาเครองจกรตาง ๆ




คาใชจายเพอการซอขาวสาร

รายจายทเปนตนทนการผลต (บาท) 0

รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 261,061,769


คาใชจายเพอซออาหารทจาเปน




คาใชจายเพอซอขนมกรบกรอบ




คาใชจายเกยวกบเสอผา เครอง

แตงกาย




คาใชจายเกยวกบทอยอาศย




139

ตารางท 81 แสดงรายจายภาพรวม จาแนกตามประเภทของรายจาย ของอาเภอเมองนครราชสมา (ตอ)

ประเภทรายจาย รายจาย จานวนเงน (บาท)

คารกษาพยาบาล คายา




คาใชจายในดานการศกษา




คาการเดนทาง(คานามนรถ คา

โดยสาร)


รายจายในการอปโภคบรโภค (บาท) 1,140,639,632

จานวนรวม 1,140,639,632

คานา คาไฟ




คาโทรศพท บตรเตมเงน




คาใชจายสวนบคคล




คาบนเทง หวย และการพนน




คาบหร เหลา ยาดอง




คาใชจายอนๆ




รวมทงหมด 4,806,159,343

ทมา : สานกงานสถตจงหวดนครราชสมา (2553)

4) หนสนและ เงนออม จากขอมลของธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.) ป

พ.ศ. 2554 พบวา ประชากรอาเภอเมองกเงนจาก ธกส. เปนจานวน 1, 290.6 ลานบาท โดยสวนใหญกเงน

มาเพอทาการประกอบอาชพเปนจานวนเงน 1,250.5 ลานบาท และกมาเพอเปนเงนสาหรบการพฒนา

140

คณภาพชวตของคนในครอบครวเปนจานวนเงน 22.2 ลานบาท และกมาเพอชาระหนนอกระบบและหน

อน ๆ เปนเงนจานวน 17.9 ลานบาท

จากการสารวจขอมลความจาเปนพนฐาน (จปฐ.) อาเภอเมองนครราชสมา ป พ.ศ. 2553 พบวา

หนสนจากบญชครวเรอน 13,416,350,102.18 บาท เฉลยจานวน 35,118.30 บาทตอครวเรอนตอป เฉลย

จานวน 9,607.89 บาทตอคนตอป และมเงนออมจากบญชครวเรอนรวมจานวน 7,790,780,099.54 บาท

เฉลยจานวน 20,392.95 บาทตอครวเรอนตอป และเฉลยจานวน 5,579.23 บาทตอคนตอป

5) กลมองคกร

ก. กลมองคกรชมชนและ องคกรทางสงคมทเขมแขงในพนทอาเภอเมองนครราชสมา

ในทนนาเสนอทเปนกลมอาชพเปนหลก และโดยสวนใหญไดรบการพฒนาจากสานกงานพฒนาชมชน

อาเภอเมอง นครราชสมา รวมทงกลมองคกรอน ๆ ดวย ดงน

ตารางท 82 แสดงกลมองคกรในพนทอาเภอเมองนครราชสมา

ชอกลม สมาชก

(คน) กจกรรมหลก ชอประธานกลม

กลมเลยงปลาชอน0 5 เลยงปลา และลกพนธ

ปลาชอน0

นายเอยม พยคฆา

ม. 6 ต.หวทะเล

กลมเพาะเหด0 10 เพาะเหด และแปรรปเหด0 นางแปง หองกลาง

33 ม.3 ต.หวทะเล

กลมสตรทาขนม

0บานนาสองหอง0

10 ผลตขนมแหงจาหนาย นางสนทรยา กลาง

ประพนธ

300 ม.10 ต.หวทะเล

เครอขายกองทนหมบาน

และชมชนเมองอาเภอเมอง

5 บรหารกองทนหมนเวยน เสมอ คงมา

กลมผกผลไมปลอดสารพษ0 20 ผลตนาฝรงสด นายสมพร หลวงพล

ม.8 ต.หวทะเล

กลมสตรตาบลจอหอ0 50 ผลตนาพรก นางมารศร ศลปะชยเสร

19 ม.12 ต.จอหอ

ชมชนสมาอโศก0 ไมม

ขอมล

ผลตภณฑสมนไพร

หลากหลายชนด

นายดวนด รกษบญนยม

94 ม.5 ต.หนองบวศาลา

รวมดวยชวยกน หม 3 บาน

หนองปลง0

30 ผลตขนม นางสมาล บนลอศกด

34 ม.3 ต.หนองบวศาลา

http://www.thaitambon.com/tambon/tcommdesc.asp?ID=300111&SME=01115142349

http://www.thaitambon.com/tambon/tprdsdesc.asp?ID=300111&PROD=01115143449&SME=01115142349











141

ตารางท 82 แสดงกลมองคกรในพนทอาเภอเมองนครราชสมา (ตอ)


(คน) กจกรรมหลก ชอประธานกลม

กลมปลกผกปลอดสารพษ0 25 ผลตผกปลอดสารพษ นายรงโรจน เพชรกลนพะเนา

34 ม.10 ต.หนองระเวยง

กลมผลตปยธรรมชาต0 29 ผลตปยอนทรยใชในพนท นายแกว สงหมะเรง

127 ม. 11 ต.หนองระเวยง

กลมเกษตรกรทาสวนปรใหญ0 59 รวมกลมเพอชวยเหลอ

เกษตรกร

นางสวมล พนธเพยร

120/9 ม.5 ต.ปรใหญ

กลมขนมจนประโดก0 21 ผลตเสนขนมจน นางแยม สกลอสระธรรม

181 ม. 1 ต.หมนไวย

กลมปยชวภาพ0 25 ผลตปยชวภาพ นายอทศ เตยนพลกรง

82 ม.7 ต.พลกรง

ทมา :รวบรวมโดยคณะทางานโครงการทศวรรษใหม ปฏรปโคราช ปฏรปประเทศไทย อาเภอเมองนครราชสมา (2554)

ข. กลมผผลต ผประกอบการโอทอป ประชากรในอาเภอเมองไดมการรวมกลมกนผลตสนคา

จากภมปญญาทองถนตามโครงการสงเสรมอาชพ “หนงตาบลหนงผลตภณฑ” ดงน

ตารางท 83 แสดงรายชอกลมทผลตผลตภณฑโอทอป ของอาเภอเมองนครราชสมา


(คน)

กจกรรม/ผลผลต ประธาน/สถานทตดตอ

กลมสมนไพรแปรรปลกประคบ 32 แปรรปสมนไพรและทา

ลกประคบ

นางแววรตน นะโนนชย

334 ม. 3 ต.โพธกลาง

กลมพฒนาไทย 12 พฒนาผลตภณฑของ

ชมชนหลากหลายประเภท

ทดศร ลมจงเจรญ

159 ม. 6 ต.สรนาร

กลมศลปะประดษฐ 24 ผลตของทระลก

หลากหลายรปแบบ

นางเสงยมจตร ลองจานง

525/1 ม.1 ต.ในเมอง

กลมอนรกษหตถกรรมไทย

(เมองยาโม)

56 จกสาน นางศศประภา เกดคลาย

727/26 ต.ในเมอง

กลมหตถกรรมไมไผแปรรป 34 จกสานและผลตภณฑจาก

ไมไผ

นายสมคด เหขนทด

4 ม. 3 ต.หนองกะทม






142

ตารางท 83 แสดงรายชอกลมทผลตผลตภณฑโอทอป ของอาเภอเมองนครราชสมา (ตอ)


(คน)


กลมจกสานผกตบชวา 32 จกสานของใชจาก

ผกตบชวา

นางสาวตร ยนพมาย

8/1 ม. 10 ต.บานโพธ

กลมแมบานชมชนเดชอดม

พฒนา

45 แปรรปอาหาร นางสมพร อรามชย

507/1 ม. 1 ต.ในเมอง

กลมนาลกยอแมจาลอง 43 ผลตนาหมกจากลกยอ ร.ต.ไสว รชตเกรยงไกร

181/15 ม. 2 ต.บานเกาะ

กลมแมบานเกษตรกรทาไขเคม 22 ผลตไขเคม นางราพง เทาใหม

77 ม. 4 ต.โคกสง

กลมแมบานมะกอกพฒนา 45 แปรรปอาหาร นางจาลอง ประณตพลกรง

9 ม. 10 ต.สมม

กลมสตรแมบานบญเรอง 33 ผลตปลาราบองสมนไพร นางจราวรรณ ชยวรญรตน

3 ม. 5 ต.หนองจะบก

กลมสตรไขเคมดนสอพอง 34 ผลตไขเคมทพอกดวย

ดนสอพอง

นางทรงศร เหรยญทอง

31/2 ม. 2 ต.จอหอ

กลมอาชพบานขนมไทย

ชมชนหลงโพธ

34 ผลตขนมไทย นางสาวสดา เหรยญมณ

204 ม.1 ต.ในเมอง

กลมอาชพผลตปลาสมไรกาง 24 ผลตปลาสมไรกาง

จาหนายทวไป

น.ส.นนทวรรณ ทองสงห

1081/2 ม.1 ต.ในเมอง

กลมอาชพผลตปลาสมไรกาง

สตรสมนไพร

63 ผลตปลาสมไรกางโดยใช

สตรสมนไพรโบราณ

นางสาวรงนภา เพยแค

247 ม.8 ต.โพธกลาง

กลมผานวมแมกะวย 24 ผลตผานวมขนาดตาง ๆ นางกะวย โอดกระโทก

27/1 ม.17 ต.พดซา

กลมสตรแปรรปผลตภณฑจาก

ผาฝาย

35 ผลตผลตภณฑจากผาฝาย นายสวช ศรรฐ

268/3 ม. 5 ต.ปรใหญ

กลมอาชพแมบานทอพรมเชด

เทาคายสรธรรมพทกษ

35 ผลตพรมเชดเทารปแบบ

ตาง ๆ

นางเปรมปร มณกรรณ

489 ม. 2 ต.โพธกลาง

กลมทอเสอผลตภณฑตนกก 34 ทอเสอจากผลตภณฑ

ธรรมชาต

นางเหรยญ เชยวจอหอ

94 ม. 1 ต.ตลาด

กลมงานฝมอเอนกประสงค 23 ผลตของทระลก นางนาถนภา ธนานพรตนากร


143

ตารางท 83 แสดงรายชอกลมทผลตผลตภณฑโอทอป ของอาเภอเมองนครราชสมา (ตอ)


(คน)


กลมสตรแปรรปอาหาร ตาบล

บานใหม

32 แปรรปผลผลตทาง

การเกษตร

นางประสาร สขจตร

593 ม. 8 ต.บานใหม

กลมผานวมมณฑาบาน

หนองยารกษ

12 ผลตผานวม นางมณฑา พลด

31 ม. 17 ต.พดซา

กลมดอกไมประดษฐจากดน

ไทย-ญปน

23 ผลตดอกไมประดษฐจาก

ดน

นางอมพร พทธชาล

147/221 ม. 6 ต.ไชยมงคล

วสาหกจชมชนกลมองคกรสตร

ตาบลบานโพธ

54 แปรรปผลผลตตาง ๆใน

ชมชน

นางมาลา ปลงกลาง

ม. 8 ต.บานโพธ

กลมดอกไมประดษฐ 13 ผลตดอกไมประดษฐจาก

วสดธรรมชาต

นางทองปาน สบกาปง


กลมทอเสอกก 32 ทอเสอกก นางเพยร ขนแกวพะเนาว

88 ม. 8 ต.มะเรง

วสาหกจชมชนพรมเชดเทาดวย

เศษผา

24 ผลตพรมเชดเทาจากเศษ

ผา

นางเลก อยสาโก

576/18 ม. 5 ต.หนองจะบก

ผลตผาหมนวมหนองยารกษ 23 ผลตผานวมขนาดตาง ๆ นายปรชา ภททยะโพธทอง

151 ม. 12 ต.พดซา

กลมหตถกรรมจกสานจาก

ไมไผ

13 ผลตเครองจกสานจาก

ไมไผ

นางบวหลน คายสงเนน

54 ม. 5 ต.บานโพธ

กลมแมบานโปงดนสอ 32 ผลตและแปรรปผลผลต

จากการเกษตร

นางเสนห ดอกสนเทยะ

172 ม.1 ต.โคกกรวด

กลมตมด0 24 ตมดแบบดงเดม นายวนย ชวนโพธ

76 ม. 7 ต.ตลาด

กลมแหนมหมสดบาน

0หนองสายไพร0

10 ผลตแหนมหมสด นางอบล แกวมะเรง

59 ม. 3 ต.พะเนา

กลมทอผาไหมบานพะเนา0 7 ผลตผลตภณฑจากผาไหม0 คณสายบว สาระไทย

36 ม. 5 ตาบลพะเนา

ทมา : สานกงานพฒนาชมชนอาเภอเมอง (2554)






144

3.1.5 ลกษณะทางสงคม

1) ดานประชากร ประชากรในอาเภอเมองนครราชสมามจานวนทงสน 453,049 คน

แยกเปนชายจานวน 221,859 คน เปนหญงจานวน 231,066 คน โดยจาแนกเปนรายตาบล ดงน

ตารางท 84 แสดงจานวนประชากรจาแนกตามเพศ ในเขตอาเภอเมองนครราชสมา

ตาบล ประชากร (คน)

ชาย (คน) หญง (คน) รวม (คน)

โคกกรวด 5,994 6,181 12,175

โคกสง 4,543 4,857 9,418

จอหอ 5,713 6,078 11,791

ไชยมงคล 3,219 3,088 6,307

ตลาด 2,671 2,854 5,525

โพธกลาง 13,603 11,386 24,989

บานเกาะ 4,711 5,141 9,852

บานโพธ 4,216 4,485 8,801

บานใหม 8,217 9,007 17,224

ปรใหญ 4,388 4,657 9,045

พลกรง 2,392 2,396 4,788

พะเนา 2,321 2,494 4,815

พดซา 4,539 4,857 9,396

มะเรง 3,345 3481 6826

สมม 3027 3,164 6,191

สรนาร 7,514 8,380 15,894

หนองกระทม 3,120 3,339 6,459

หนองไขนา 2,937 2,897 5,834

หนองบวศาลา 7,355 7,870 15,225

เทศบาลนครนครราชสมา 78,918 88,245 167,163

หนองไผลอม 13,541 7,239 20,780

หนองจะบก 5,072 5,630 10,702

หวทะเล 11,205 12,172 23,377

หนองระเวยง 4,388 4,657 9,045

หมนไวย 4,674 5,117 9,791

เทศบาลตาบลจอหอ 6,781 7,671 14,452

เทศบาลโคกกรวด 3,455 3,723 7,184

รวมทงหมด 221,859 231,066 453,049

ทมา : สานกงานทะเบยนราษฎ อาเภอเมองนครราชสมา (2554)

145

ผลการจดเกบขอมลความจาเปนพนฐานระดบอาเภอ (จปฐ.2) ป พ.ศ. 2554 จากการสารวจ

จานวนประชากรทอาศยอยจรง ณ วนสารวจ พบวาอาเภอเมองนครราชสมา มประชากรจาแนกตามชวง

อาย ดงน

ตารางท 85 แสดงชวงอายของประชากรจาแนกตามเพศ ในอาเภอเมองนครราชสมา

ชวงอายประชากร (ป) ชาย (คน) หญง (คน) จานวนรวม (คน)

นอยกวา 1 ป 374 316 690

1 – 2 1,175 1,141 2,316

3 – 5 2,390 2,280 4,670

6 – 11 5,390 5,095 10,485

12 – 14 3,471 3,287 6,758

15 – 17 3,089 3,224 6,313

18 – 25 7,987 7,692 15,679

26 – 49 27,252 29,283 56,535

50 – 60 8,643 9,467 18,110

มากกวา 60 ปขนไป 7,096 9,137 16,233

รวมทงหมด 66,867 70,922 137,789

ทมา : ขอมล จปฐ. อาเภอเมองนครราชสมา (2554)

หมายเหต : จานวนประชากรทอาศยอยจรงจากการสารวจน อาจไมเทากบจานวนประชากรทมอยในทะเบยนบานได

2) ดานการศกษา

ก. ระดบการศกษาของประชากรในพนทอาเภอเมองนครราชสมา โดยสวนใหญจบ

การศกษาระดบชนประถมศกษา โดยเฉพาะในชวงชน ป.4 - ป.6 จานวน 53,396 คนรองลงมาคอ ผทจบ

การศกษาระดบชนมธยมศกษาตอนตน จานวน 20,211 คน

ตารางท 86 แสดงระดบการศกษาของประชากรอาเภอเมองนครราชสมา

ระดบการศกษา เพศ


ไมเคยศกษา 1,607 1,925 3,532

ตากวา ป.4 4,480 4,591 9,071

ป.4-6 24,955 28,411 53,396

146

ตารางท 86 แสดงระดบการศกษาของประชากรอาเภอเมองนครราชสมา (ตอ)

ระดบการศกษา เพศ


ม.ศ. 1-3 1,085 657 1,742

ม.1-3 10,609 9,602 20,211

ม.ศ.4-5 554 252 806

ม.4-6 7,414 7,201 14,615

ปวช. 2,380 1,853 4,203

ปวส. 2,920 2,482 5,402

ปรญญาตร 4,857 7,293 12,150

ปรญญาโท 310 337 647

ปรญญาเอก 41 27 68

อนๆไมระบ 5,655 6,261 11,916

รวมทงหมด 66,867 70,922 137,789

ทมา : ขอมล จปฐ. อาเภอเมองนครราชสมา (2553)

หมายเหต : จานวนประชากรทอาศยอยจรงจากการสารวจน อาจไมเทากบจานวนประชากรทมอยในทะเบยนบานได

ข. สถานศกษา คร และนกเรยน มสถานศกษาระดบประถมและมธยมศกษาทเปนโรงเรยนของ

รฐบาลมจานวน 95 แหง มนกเรยนจานวน 72,471 คน และครจานวน 3,367 คน โดยเฉลยจานวนคร 1

คนตอจานวนนกเรยนประมาณ 21 คน

ตารางท 87 แสดงจานวนโรงเรยน จานวนนกเรยนและจานวนคร อาเภอเมองนครราชสมา

ตาบล/เทศบาล จานวนโรงเรยน จานวน

นกเรยน จานวน

คร ศนยพฒนาเดกเลก ประถม มธยม ขยายโอกาส

โคกกรวด 2 3 1 3 2,360 101

โคกสง 1 3 1 0 1417 126

จอหอ 1 4 1 1 1,337 54

ไชยมงคล 1 0 0 2 1620 129

ตลาด 1 0 0 1 742 24

โพธกลาง 1 1 1 1 1,130 47

บานเกาะ 1 2 0 0 315 15

147

ตารางท 87 แสดงจานวนโรงเรยน จานวนนกเรยนและจานวนคร อาเภอเมองนครราชสมา (ตอ)

ตาบล/เทศบาล จานวนโรงเรยน จานวน

นกเรยน จานวน

คร ศนยพฒนาเดกเลก ประถม มธยม ขยายโอกาส

บานโพธ 1 3 1 1 721 41

บานใหม 1 3 1 1 1,881 143

ปรใหญ 1 1 0 0 82 7

พลกรง 1 2 0 0 315 21

พะเนา 1 1 0 0 91 7

พดซา 1 4 1 1 1,700 146

มะเรง 1 0 0 1 730 28

สมม 1 1 0 1 504 25

สรนาร 1 1 0 1 671 31

หนองกระทม 1 2 1 0 193 14

หนองไขนา 1 1 0 1 879 39

หนองบวศาลา 1 3 0 1 1,455 57

หนองไผลอม 1 1 0 0 243 15

หนองจะบก 1 2 0 0 499 17

หวทะเล 1 1 2 1 733 37

หนองระเวยง 1 5 0 1 1,518 67

หมนไวย 1 2 1 0 1,361 117

ในเมอง 0 13 1 0 44,357 1,750

เทศบาลนครราชสมา 8 0 0 6 5,617 309

เทศบาลตาบลจอหอ 1 0 0 0 0 0

เทศบาลโคกกรวด 1 0 0 0 0 0

รวม 35 59 12 24 72,471 3,367

ทมา : สานกงานเขตพนทการศกษานครราชสมา เขต 1 (2553)

- ในอาเภอเมองมมหาวทยาลยทงของรฐและเอกชนรวมกนจานวน 5 แหง ไดแก มหาวทยาลย

เทคโนโลยสรนาร มหาวทยาลยราชภฏนครราชสมา มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย วทยาเขตนครราชสมา และมหาวทยาลยวงษชวลตกล

- สถาบนการศกษาระดบอาชวศกษาทงภาครฐและเอกชน จานวน 8 แหง ไดแก วทยาลย

นครราชสมา วทยาลยอาชวศกษานครราชสมา วทยาลยเทคนคนครราชสมา วทยาลยสารพดชาง

148

นครราชสมา เทคโนโลยชางกลพานชยการ โรงเรยนเทคโนโลยชนะพลขนธนครราชสมา0 โรงเรยนเมร

เทคโนโลย0 โรงเรยนมารบรหารธรกจ0

ค. การศกษานอกระบบ (การศกษานอกโรงเรยน) อาเภอเมองมศนยการศกษานอกโรงเรยน

ระดบอาเภอจานวน 1 แหง โดยมกลมสนใจจานวน 110 กลม วชาชพระยะสนจานวน 248 หองเรยน ท

อานหนงสอประจาหมบานจานวน 38 แหง มหองสมดประชาชนจานวน 2 แหง และมศนยเยาวชน

จานวน 2 แหง

การศกษาอนๆ

โรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญ 3 แหง

โรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกบาล 3 แหง

โรงเรยนระปรยตธรรม แผนกธรรม 3 แหง

ศนยอบรมเดกกอนเกณฑในวด 2 แหง

โรงเรยนพทธศาสนาวนอาทตย 4 แหง

3) ดานการสาธารณสข

ก. สถานบรการดานการสาธารณสขและการสงเสรมคณภาพชวตในพนทอาเภอเมอง

นครราชสมา มทงสถานบรการของรฐและของเอกชน ดงน

ตารางท 88 แสดงจานวนสถานบรการสาธารณสข อาเภอเมองนครราชสมา

สถานบรการสาธารณสข จานวน (แหง) หมายเหต

โรงพยาบาลมหาราชนครราชสมา 1 ขนาด 1,000 เตยง

โรงพยาบาลคายสรนาร 1 ขนาด 150 เตยง

โรงพยาบาลจตเวช 1 ขนาด 400 เตยง

โรงพยาบาลหวทะเล 1 ขนาด 30 เตยง

โรงพยาบาลกองบน1 1

โรงพยาบาลแมและเดก 1

โรงพยาบาลเอกชน 8

สานกสาธารณสขอาเภอ 1

ศนยวณโรค 1

ศนยบาบดผวหนง 1

สถานบรการเอกชน 117

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล 27

รานขายยาแผนปจจบน 114

ทมา : สานกงานสาธารณสขอาเภอเมองนครราชสมา (2554)

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%B0%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%82%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B9%8C_%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A1%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%A2%E0%B8%B5&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%A2%E0%B8%B5&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%88&action=edit&redlink=1

149

ข. บคลากรทางดานสาธารณสข (ไมนบรวมเอกชน) ซงในทนหมายถงบคลากรในโรงพยาบาล

อาเภอเมองนครราชสมามบคลากรดงน

ตารางท 89 แสดงจานวนบคลากรทางดานการแพทยและสาธารณสข อาเภอเมองนครราชสมา

บคลากร จานวน (คน) ประชากรตอบคลากรทางการแพทย 1 คน

แพทย 230 1,968

ทนตแพทย 21 21,574

เภสชกร 44 10,297

พยาบาลวชาชพ 990 458

บคลากรสาธารณสข 105 4,315

เจาหนาทอน ๆ 105 4,315

อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน 3,055 148


ค. สถานการณดานสาธารณสข จากขอมลพบวา ในพนทอาเภอเมอง มโรคทตองเฝาระวง 10

อนดบแรกของอาเภอ โดยคดอตราปวยตอประชากรแสนคนไดดงน

ตารางท 90 แสดงโรคทตองเฝาระวงทางระบาดวทยา 10 อนดบ ของอาเภอเมองนครราชสมา

อนดบ ชอโรค จานวน (คน) 4อตราตอแสนประชากร

1 3อจจาระรวง 1,236 280.0

2 3สกใส 515 116.7

3 3อาหารเปนพษ 294 66.6

4 3ปอดบวม 239 54.1

5 3ตาแดง 184 41.7

6 3วณโรคปอด 80 18.1

7 3ไขเลอดออก 58 13.1

8 3ไขไมทราบสาเหต 57 12.9

9 3ฆาตวตาย 24 5.4

10 3กามโรคของตอมทอนาเหลอง 24 5.4


150

ง. อตราการเปลยนแปลงของประชากร อตราการเปลยนแปลงของจานวนประชากร ขอมลจาก

กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย พบวาในป พ.ศ. 2549 – 2553 ในพนทอาเภอเมองนครราชสมา ม

อตราการเปลยนแปลงของจานวนประชากร โดยใชอตรา 1: 1,000 ของประชากร ซงมรายละเอยดดงน

ตารางท 91 แสดงอตราการเปลยนแปลงของประชากรอาเภอเมองนครราชสมา

ป พ.ศ. จานวนประชากร อตราการเปลยนแปลง

2549 427,099 -

2550 429,853 0.64

2551 433,838 0.93

2552 435,699 0.43

2553 439,466 0.86

ทมา : กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2553)

4) ดานการสงเสรมคณภาพชวตความปลอดภยในชวตและทรพยสน อาเภอเมองนครราชสมา ม

สถานตารวจทงหมด 5 แหง ดงน

- สถานตารวจภธรเมองนครราชสมา มหนาทรบผดชอบเกยวกบการปองกนปราบปราม

อาชญากรรม บาบดทกข บารงสข และการพฒนาเสรมสราง รวมทงการใหบรการตางๆ เพอใหกอเกด

ความสงบสขแกประชาชนทกหมเหลา ภายในพนทอาเภอเมองนครราชสมา มพนทรบผดชอบ 252.61

ตารางกโลเมตร มประชาชนในพนท 248,234 คน เจาหนาทตารวจ 1 นายรบผดชอบประชาชน 711 คน

พนท 0.66 ตารางกโลเมตร

- สถานตารวจภธรโพธกลาง มพนทรบผดชอบทงสนจานวน 9 ตาบล พนทรบผดชอบ

262 ตารางกโลเมตร ประชากรในพนทความรบผดชอบ ไมรวมตาบลในเมองจานวน 100,712 คน

เจาหนาทตารวจ 1 นาย รบผดชอบประชาชน 1,036 คน พนท 207 ตารางกโลเมตร

- สถานตารวจภธรจอหอ มพนทเขตความรบผดชอบประมาณ 180.12 ตารางกโลเมตร

ประกอบดวยพนท 4 ตาบล คอ ตาบลจอหอ ตาบลโคกสง ตาบลบานโพธ และตาบลตลาด ประชากรใน

เขตพนทรบผดชอบจานวน 45,656 คน เจาหนาทตารวจ 1 นาย รบผดชอบประชาชน 606 คน พนท 2.4

ตารางกโลเมตร

- สถานตารวจภธรมะเรง มพนทเขตความรบผดชอบประมาณ 70.626 ตารางกโลเมตร

ประกอบดวยพนท 3 ตาบล คอ ตาบลมะเรง ตาบลหนองระเวยง และตาบลพะเนา ประชากรในเขตพนท

รบผดชอบ จานวน 13,676 คน เจาหนาทตารวจ 1 นาย รบผดชอบประชาชน 275 คน พนท 1.41 ตาราง

กโลเมตร

151

- สถานตารวจภธรพลกรง มพนทรบผดชอบประมาณ 98.875 ตารางกโลเมตร ประกอบดวย 3

ตาบล คอ ตาบลพลกรง ตาบลสมม และตาบลพดซา ประชากรในเขตพนทรบผดชอบ จานวน 13,442 คน

เจาหนาทตารวจ 1 นาย รบผดชอบประชาชน 464 คน พนท 3.41 ตารางกโลเมตร

5) ดานศาสนา องคกรทางศาสนาในพนทอาเภอเมองนครราชสมาการศาสนา ประชากรนบถอ

ศาสนาตาง ๆ คอ ศาสนาพทธ ประมาณ 450,393 คน ศาสนาอสลาม ประมาณ 1,736 คน ศาสนาครสต

ประมาณ 3,112 คน มสถาบนหรอองคกรทางศาสนา จาแนกเปน

พระอารามหลวง จานวน 3 แหง

วดราษฎร จานวน 126 แหง

ไดรบวสงคามสมา จานวน 115 แหง

ยงไมไดรบวสงคามสมา จานวน 14 แหง

มหานกาย จานวน 115 แหง

ธรรมยต จานวน 11 แหง

มสยด จานวน 1 แหง

โบสถของครสตจานวน 3 แหง

จานวนพระภกษและสามเณรในพนทอาเภอเมองมดงน

พระภกษมหานกาย จานวน 1,906 รป

พระภกษธรรมยต จานวน 322 รป

สามเณรมหานกาย จานวน 1,147 รป

สามเณรธรรมยต จานวน 87 รป

จานวนพระอปชฌายมหานกาย จานวน 24 รป

จานวนพระอปชฌายธรรมยต จานวน 4 รป

6) ภมปญญาทองถน อาเภอเมองนครราชสมา มภมปญญาดานการทาขนมจน การตมด การทา

ผาหมนวม งานทองเหลอง และยงมการเลยงปลาดกดวย

7) ดานวฒนธรรมประเพณทองถน ในอาเภอเมองนครราชสมามประเพณและการละเลนทองถน

ไดแก เพลงโคราช ซงถอวาเปนเสมอนสญลกษณ และเอกลกษณของจงหวดนครราชสมา และมการ

จดตงองคกรทางดานวฒนธรรม ไดแก สภาวฒนธรรมตาบลบานโพธ มโบราณสถาน ไดแก ปราสาทหน

พนมวน

8) ดานกฬาและนนทนาการ อาเภอเมองนครราชสมา มสนามกฬาและสวนสาธารณะหลายแหง

ทจดไวเพอการผอนคลายประชาชน ในชวงเชาและเวลาเยนประชาชนจะใชบรการสวนสาธารณะเพอ

การออกกาลงกาย และพกผอนหยอนใจของครอบครว

152

3.1.6 ลกษณะทางการเกษตร

การใหบรการดานการเกษตร จดตงศนยถายทอดเทคโนโลยทางการเกษตรระดบตาบล

จดต งกลมออมทรพยเพอการผลตในหมบาน ตาบล การพฒนาเกษตรแบบยงยน ตามแนวเศรษฐกจ

ชมชนพงตนเองแบบพอเพยง

1) ดานกสกรรม อาเภอเมองนครราชสมามพนทการเกษตรทงสน 478,344 ไร พนททา

การเกษตร 213,543 ไร พนททานา 101,013 ไร พนททาไร 69,376 ไร พนททาสวน 24,581 ไร และพนท

ไมดอกไมประดบ 171 ไร ไมใชสอย ไรนาสวนผสม รวม 18,751 ไร แยกรายละเอยดได ดงน

ตารางท 92 แสดงพชเศรษฐกจ พนทปลก ผลผลตเฉลยอาเภอเมองนครราชสมา

พชเศรษฐกจ พนทปลก (ไร) ผลผลตโดยเฉลย (กก./ไร) จานวนครวเรอนทปลก

ทานาขาว 106,743 450 4,270

มนสาปะหลง 61,893 3,250 4,269

ขาวโพด 3,200 650 267

ออย 185,679 15,000 12,805

ไมดอก 171 550 95

พชผก 7,389 1,200 1,479

ทมา : สานกงานเกษตรอาเภอเมองนครราชสมา (2554)

2) ดานปศสตว อาเภอเมองนครราชสมา มเกษตรกรททาการปศสตวจานวน 11,355 ครอบครว

ซงมขอมลการทาปศสตว ดงน

ตารางท 93 แสดงการทาปศสตว อาเภอเมองนครราชสมา

ประเภทปศสตว จานวน (ตว) จานวนครวเรอน

โคเนอ 16,266 1,627

กระบอ 1,699 567

สกร 6,211 1,423

แพะ 52 10

หาน 507 15

ไกเนอ 250,732 835

เปด 40,839 205

มา 104 15

ทมา : สานกงานปศสตวอาเภอเมองนครราชสมา (2554)

153

3) ดานการประมง การเพาะเลยงสตวน าในพนทน าจด จานวนบอ เนอท และปรมาณสตวน าจด

ทจบไดจากการทาประมงน าจดของอาเภอเมองนครราชสมา พบวามประชากรเพาะเลยงสตวน าจด

จานวน 720 ครวเรอน จานวน 720 บอ ใชเนอทการเพาะเลยงทงหมดจานวน 1,395 ไร ปรมาณทจบได

จานวน 72,000 กโลกรมตอครง

3.1.7 ลกษณะทางอตสาหกรรม

- เขตอตสาหกรรมในพนทตาบลหนองระเวยง และตาบลหนองบวศาลา ซงมโรงงาน

ขนาดใหญ กลาง และขนาดเลกจานวนมากมาย ซงนบเปนแหลงผลตผลตภณฑ วตถดบสงออกทสาคญ

ของประเทศ

- เขตอตสาหกรรมในพนทตาบลโคกกรวด ซงประชากรอาศยอยจานวนมาก และเปน

แหลงอตสาหกรรมอกพนทหนงของอาเภอ

จากขอมลสานกงานอตสาหกรรมจงหวดนครราชสมา ป พ.ศ.2553 พบวาพนทอาเภอ

เมองมสถานประกอบการอตสาหกรรมทงหมด 766 แหง จานวนเงนลงทนทงหมด 40,894,124,717 บาท

มแรงงานจานวนทงหมด 46,600 คน แบงเปนผหญงจานวน 2,427 คน และผชายจานวน 22,324 คน

3.1.8 ลกษณะทางพาณชยกรรม

1) ดานพาณชยกรรม ในอาเภอเมองนครราชสมามจานวนสถานประกอบการ จาแนก

ตามรปแบบการจดตงตามกฎหมาย จานวน 3,959 แหง เปนสวนบคคลจานวน 3,726 แหง เปนหาง

หนสวนจากด หางหนสวนสามญ นตบคคล จานวน 92 แหง บรษทจากด (มหาชน) จานวน 140 แหง ซง

ในอาเภอเมองมสถานประกอบการทางพาณชยกรรมดงน

- ธนาคารพาณชย จานวน 40 สาขา

- สถานบรการนามนเชอเพลง สหกรณ สมาคม มลนธ องคกรตาง ๆ

- หางสรรพสนคา จานวน 12 แหง

- การขายสงและขายปลกการซอมแซมยานยนตและจกรยานยนต จานวน 6,057 แหง

- รานคาสง จานวน 1,218 แหง

- รานคาปลก จานวน 32,444 แหง

- กจกรรมอสงหารมทรพย จานวน 2,528 แหง

- การจดการและการบาบดนาเสยของเสยและสงปฏกล จานวน 40 แหง

- การขนสงทางบกและสถานทเกบสนคา จานวน 726 แหง

- สถานธนานบาล จานวน 3 แหง

2) การบรการ รานอาหารและทพก อาเภอเมองมโรงแรม ในเขตอาเภอเมองนครราชสมา ม

โรงแรมทพกจานวน 45 แหง นอกจากนยงมทพกทเปนลกษณะของแมนชน หรอทพกใหเชารายวนและ

รายเดอนอกจานวนมาก โดยเฉพาะในเขตเทศบาลทมความแออดของประชากรสง มรานอาหารระดบ

154

ภตตาคารจานวน 37 แหง มรานอาหารขนาดกลาง และเลกทกระจายอยในพนทตาง ๆ จานวน 8,532 แหง

มรานบรการอนเทอรเนตจานวน 429 แหง

3) การทองเทยว อาเภอเมองนครราชสมา มศลปกรรมทมคณคาทางวฒนธรรม ประวตศาสตร

โบราณคด เทคโนโลย ทนาสนใจ ดงน

- อนสาวรยทาวสรนาร สรางขนเมอป พ.ศ. 2477 ตงอยหนาประตชมพล ซงเปนประต

เกาทางทศตะวนตก อนสาวรยเปนรปหลอทองแดงรมดา สง 1.85 เมตร หนก 325 กโลกรม ประดษฐาน

อยบนไพรสเหลยมยอมมไมสบสอง 2.5 เมตร รปหลอทาวสรนารตดผมทรงดอกกระทม แตงกายดวย

เครองพระยศพระราชทาน มอขวากมดาบ ปลายดาบจรดพน มอซายทาวสะเอว หนหนาไปทางทศ

ตะวนตก ซงเปนทตงของกรงเทพมหานคร

- ประตชมพล ในอดตเมองนครราชสมา มประตทงหมด 4 แหง ไดแก ประตพลแสน

ประตพลลาน ประตไชยณรงค และประตชมพล ประตชมพลแหงนเปนประตเดยวทเหลออยในปจจบน

ตงอยหลงอนสาวรยทาวสรนาร กรมศลปากร ไดขนทะเบยนเปนโบราณวตถ เมอวนท 27 กนยายน 2479

- วดศาลาลอย ตงอยททศตะวนออกเฉยงเหนอของตวเมองทางเขาจากถนนรอบเมอง

ประมาณ 500 เมตร อยตดกบลาตะคอง ซงไหลลงสแมน ามล ดานหนาอโบสถเปนสระน ามศาลากลาง

สระ ภายในมรปปนรปคณหญงโมนงพนมมอ สาหรบกาแพงแกวเปนรปเสมาลกษณะของเมองเสมาเดม

- พพธภณฑสถานแหงชาตมหาวรวงศ ตงอยในบรเวณวดสทธจนดา ตรงขามศาลา

กลางจงหวด มศลปวตถทงทสมเดจมหาวรวงศรวบรวมไว และโบราณวตถทกรมศลปากรไดสารวจขด

พบในจงหวดนครราชสมา จงหวดใกลเคยง และมผบรจาคใหพพธภณฑเปดใหเขาชมทกวน ระหวาง

เวลา 09.00 – 16.00 น. อตราคาเขาชมชาวไทย 5 บาท ชาวตางประเทศ คนละ 10 บาท

- วดพระนารายณมหาราช ตงอยทถนนประจกษ ในตวเมอง เปนวดสวยงาม มมวด

ดานถนนจอมพล เปนทตงศาลเจาหลกเมอง ประดษฐานหลกเมองนครราชสมา ซงเปนสงศกดสทธ

ประจาจงหวด ชาวเมองทงชาวไทย และจนเคารพนบถอไปสกการะเปนประจา

- ศาลเจาชางเผอก ตงอยรมคเมองทางทศเหนอ ตรงถนนมนส ตดกบถนนพลแสน ใน

อาเภอเมอง เปนศาลเจาสรางครอบหลกตะเคยนหน ซงเดมเปนหลกทชาวเมองภเขยวนาชางเผอกมาผก

ไว เพอพนกงานกรมคชมาลตรวจดลกษณะชางกอนกราบทลถวายพระบาทรบไวเปนพระราชพาหนะ

สมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลก

- วดศาลาทอง ตงอยทตาบลในเมอง เปนทประดษฐานพระบรมสารรกธาต ซงบรรจ

อยในพระเจดยองคเลก ปจจบนไดกอพระเจดยใหญครอบองคเดมไว

- วดเกาของเมองโคราช ไดแก วดบรพ วดอสาน วดพายพ ตงอยในเมองเกา ณ ทศตาม

ชอวด วดกลางอยกลางเมอง ปจจบนเปนพระอารามหลวง “วดพระนารายณมหาราช” นอกจากนยงมวด

สระแกว วดบง วดแจง วดสมอราย และวดสามคค ซงเปนวดทแมทพภาค 3 เหลาทพไดรวมกนสรางขน

155

เพอมาตงมนอยททงทะเล เพอรบศกฝรงเศส วดทงหมดนเปนวดโบราณคบานคเมองสมยเรมสรางเมอง

นครราชสมาทกวดอยในตวเมอง

- ปราสาทหนวดพนมวน ตงอยหางจากพนทอาเภอเมองนครราชสมา ประมาณ 20

กโลเมตร เดนทางไปตามถนนสายโคราช – ขอนแกน 95 กโลเมตร จะพบทางแยกขวามอบอกทางเขาวด

หนองบว เลยวซายไปตามถนนผานวดหนองบว จะพบปราสาทหนพนมวน ตวปราสาทเปนปรางคม

ฉนวน (ทางเดน) ตดตอกนเปนรปสเหลยมยาว 25.50 เมตร กวาง 10.20 เมตร พระปรางคมซมประต 3

ดาน ภายในเปนคหาประดษฐานพระพทธรปศลาปรางคตางๆ รอบปราสาทเปนลานกวาง มระเบยงกอ

ดวยหน กวาง 54 เมตร ยาว 63.30 เมตร ประกอบดวยประตทางเขา 4 ทศ ปราสาทแหงนเปนโบราณ

สถานทนาชมนาศกษาแหงหนง

- สวนสตวนครราชสมา อยหางจากตวเมองนครราชสมา ประมาณ 19 กม. บนถนน

เฉลมพระเกยรต รชกาลท 9 เปนสวนสตวแหงท 5 ของประเทศ ลกษณะเปนแบบซาฟารกงเปดและปด

แบงเปนโซนเอเชย และโซนแอฟรกา มพนทกวางทงสน 545 ไร 1 งาน 48 ตารางวา นบเปนสถานท

พกผอนหยอนใจและมคณคาแหงการศกษาชวตสตวแหงหนงของภาคอสาน เปดใหนกทองเทยวเขาชม

ทกวน

- อทยานไมกลายเปนหน ตงอยทบานโกรกเดอนหา หมท 7 ตาบลสรนาร ทางหลวง

หมายเลข 304 (นครราชสมา – ปกธงชย) ระยะทาง 19 กโลเมตร ในบรเวณนมการขดพบเศษไม ทอนไม

กลายเปนหน ตงแตระดบผวดนถงระดบความลกทประมาณ 8 เมตร มไมกลายเปนหนขนาดตาง ๆ กน

อายของไมกลายเปนหนอยในชวงอายประมาณ 1 ป ถงอาย 70 ลานป และทางจงหวดนครราชสมา ไดม

โครงการจดสรางเปนอทยานไมกลายเปนหนไวเปนมรดกโลก ในรปแบบของอทยานและพพธภณฑ

แหงแรกของทวปเอเชยเปนทเรยบรอยแลว

3.12.9 ลกษณะทางโครงสรางพนฐาน

1) การคมนาคม อาเภอเมองนครราชสมา เปนศนยกลางคมนาคมและการขนสง โดย

เปนชมทางสาหรบการตดตอกบจงหวดตางๆ ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง และภาคตะวนตก

โดยใชเสนทางรถยนต ทางรถไฟ และทางอากาศ มรายละเอยดดงน

ก. เสนทางรถยนต ถนนสายหลกทใชตดตอกบจงหวด และอาเภอใกลเคยง

- ทางหลวงแผนดนหมายเลข 2 (ถนนมตรภาพ) เสนทางสระบร - นครราชสมา -

หนองคาย ใชสาหรบตดตอกบจงหวดในภาคกลาง และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

- ทางหลวงแผนดนหมายเลข 224 เสนทางนครราชสมา - อบลราชธาน ใช

สาหรบตดตอกบจงหวดในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลาง

- ทางหลวงแผนดนหมายเลข 304 เสนทางนครราชสมา – ฉะเชงเทรา ใชสาหรบ

ตดตอกบจงหวดตาง ๆ ในภาคตะวนออก

156

- ทางหลวงแผนดนหมายเลข 205 (ถนนสรนารายณ) เสนทางอาเภอโนนไทยถง

อาเภอเมอง ใชสาหรบตดตอกบอาเภอเมองนครราชสมาและอาเภอโนนไทย

- ทางหลวงจงหวดหมายเลข 2162 เสนทางอาเภอเมองถงอาเภอหวยแถลง ใช

สาหรบตดตอกบอาเภอจกราชและอาเภอหวยแถลง

- ทางหลวงจงหวดหมายเลข 2198 เสนทางโคกสงถงอาเภอขามทะเลสอ ใช

สาหรบตดตอกบอาเภอเมองนครราชสมา กบอาเภอขามทะเลสอ

ข. เสนทางการคมนาคมทางรถไฟ ในเขตเทศบาลเมองนครราชสมา มสถานรถไฟท

สาคญๆ 2 แหง สถานรถไฟนครราชสมา เปนสถานรถไฟใหญของจงหวด ตงอยบรเวณถนนมขมนตร

ชมทางถนนจระ เปนสถานรถไฟทมขนาดและความสาคญรองลงมาจากสถานนครราชสมา โดยม

เสนทางรถไฟสายตะวนออกเฉยงเหนอ ผาน 2 สาย คอ

- สายกรงเทพ – อบลราชธาน ผานอาเภอปากชอง อาเภอสคว อาเภอสงเนน

อาเภอเมองนครราชสมา อาเภอจกราช และอาเภอหวยแถลง ระยะทางประมาณ 575 กโลเมตร

- สายกรงเทพ – หนองคาย ผานอาเภอปากชอง อาเภอสคว อาเภอสงเนน อาเภอ

เมองนครราชสมา อาเภอโนนสง อาเภอคง และอาเภอบวใหญ ระยะทางประมาณ 224 กโลเมตร

ค. การขนสงมวลชน ในอาเภอเมองมสถานขนสงจานวน 2 แหง คอ

- สถานขนสงผโดยสารแหงท 1 ตงอย 86 ถนนบรนทร ตาบลในเมอง อาเภอ

เมอง จงหวดนครราชสมา มเนอท 6 ไร 51 ตารางวา ประกอบดวยพนทบรการผโดยสาร ชานชาลาจอด

รถโดยสาร 24 ชองจอด มพนทของอาคารผโดยสารทงหมด 6,193.95 ตารางเมตร โดยเปนอาคารขนาด 2

ชน ชนบนเปนหองวาง และหองน าสาหรบรการประชาชน และชนลางเปนหองทางานของเจาหนาท

หองจาหนายตวรถโดยสารประจาทาง ในบรเวณสถานขนสงฯ ไมมสถานทสาหรบจอดพกรถโดยสาร

ประจาทาง ไมมสถานทสาหรบ จอดรถสาธารณะตาง ๆ โดยใชเปนสถานขนสงภายในจงหวดเปนหลก

สามารถรองรบผโดยสารไดประมาณวนละ 30,000 คน

- สถานขนสงผโดยสารแหงท 2 อยท ถนนมตรภาพ – หนองคาย ตาบลหมนไวย

อาเภอเมอง จงหวดนครราชสมา มจานวนชองจอดรถโดยสารไมนอยกวา 100 ชองจอด สถานขนสง

ผโดยสารแหงท 2 เปนสถานขนสงทสาคญของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ซงเปนสถานทพกผโดยสาร ใน

การทจะเดนทางมาตอรถไปยงภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคเหนอ และภมภาคอน ๆ ทใกลเคยง

2) การโทรคมนาคม ตดตอสอสาร

- อาเภอเมองนครราชสมามททาการไปรษณยโทรเลข จานวน 5 แหง มททาการ

ไปรษณยอนญาตเอกชนในสงกดสานกงานการสอสารไปรษณยเขต 3 นครราชสมาจานวน 148 แหง

- โทรศพท มหนวยงานทใหบรการดานโทรศพทพนฐานมในพนทจานวน 2 ราย

คอ องคการโทรศพท และบรษท ทท แอนดท จากด (มหาชน) มการใชบรการตดตอสอสารทางโทรศพท

157

โดยมจานวนเลขหมายประมาณ 43,181 เลขหมาย นอกจากนมบรการดานอนเทอรเนต ความเรวสงซง

อตราความเรวการรบสงขอมลขนอยกบเครอขายและพนทใหบรการ

- มหนวยบรการผใชไฟฟา สงกดการไฟฟาภมภาคจงหวด จานวน 1 แหง ไดแก

หนวยบรการผใชไฟฟา การไฟฟาสวนภมภาคจงหวดนครราชสมา

- ม สถานวทยกระจายเสยง ตงอยในเขตอาเภอเมอง รวม 13 แหง

- สถานวทยโทรทศน ตงอยในเขตเทศบาล รวม 7 แหง ไดแก ทว 3 ทว 5 ทว 7

ทว 9 NBT ทวไทย และ ศนยขาวภมภาค 7 ส นครราชสมา

- ระบบเคเบลทว 2 บรษท คอ KCTV และ DTV

3) ประปา นาดม การผลตนาประปาเพอใหบรการประชาชนในเขตเทศบาล อยในความ

รบผดชอบของกองประปา เทศบาลเมองนครราชสมา โดยอาศยแหลงน าดบจากเขอนลาตะคอง ตาบล

คลองไผ อาเภอสคว จงหวดนครราชสมา ปจจบนมอตรากาลงผลตน าประปา 3,600 ลกบาศกเมตรตอ

ชวโมง สามารถใหบรการน าประปาแกผใชน า จานวน 19,755 ราย การดาเนนงานตามโครงการแกไข

ปญหาน าอปโภค บรโภคในเขตเทศบาลเมองนครราชสมา แลวเสรจในป พ.ศ. 2534 ทาใหสามารถผลต

น าประปาเพอใชอปโภค บรโภค ไดวนละ 83,000 ลกบาศกเมตร สามารถใหบรการประชาชนไดอยาง

เพยงพอจนถงปจจบน นอกจากนยงมการประปาระดบอาเภอและตามตาบล หมบาน ดงน

- การประปาสวนภมภาค จานวน 1 แหง ไดแก การประปาสวนภมภาคนครราชสมา

- การประปาหมบาน จานวน 38 แหง

- บอนาตน จานวน 319 บอ

- ถงเกบนา จานวน 467 แหง

4) แหลงน า ลาน าทสาคญของอาเภอเมองนครราชสมา มแหลงกกเกบน าไวใชขนาดเลกระดบ

ครวเรอนและระดบชมชน

ตารางท 94 แสดงจานวนแหลงนา อาเภอเมองนครราชสมา ป พ.ศ. 2552-2554

ประเภทแหลงนา 2552 2553 2554

ทงหมด ทใชได

ในฤดแลง ทงหมด

ทใชได ในฤดแลง

ทงหมด ทใชได

ในฤดแลง

บอสวนตว 1142 1111 1142 1111 808 808

บอสาธารณะ 255 172 259 176 365 227

ทมา : ขอมล จปฐ. อาเภอเมอง (2554)

5) ไฟฟา อาเภอเมองนครราชสมามการไฟฟาจงหวดนครราชสมา ซงมหนวยงานรบผดชอบ 3

หนวยงาน คอ การไฟฟาจงหวดนครราชสมา สถานไฟฟายอย นครราชสมา 1 (นม. 1) สถานไฟฟายอย

158

นครราชสมา 2 (นม. 2) ปจจบนการบรการไฟฟาสามารถใหบรการแกประชาชนไดทกหมบานแตยงไม

ครบทกหลงคาเรอน

3.1.10 ดานการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

1) ทรพยากรดน อาเภอเมองนครราชสมา ลกษณะดนสวนมากเปนดนรวนปนทราย

บางแหงเปนดนเหนยวปนทราย ซงเปนดนทสามารถระบายนาไดด แตมความอดมสมบรณทางธรรมชาต

ตาถงปานกลาง บรเวณทอยใกลน า ในระยะ 5 กโลเมตร จะเปนดนตะกอน ซงเกดจากน าไดพดพามาใน

ฤดฝน ดนทกลาวแลวเปนดนทสามารถปลกพชผกตาง ๆ ไดด ชนดของดนสามารถจาแนกไดหลายชนด

เชน ชดดนพมาย ราชบร กลารองไห รอยเอด โคราช ซงชดของดนเหลาน เหมาะสมกบการปลกพช

2) ทรพยากรน า อาเภอเมองนครราชสมา สามารถแบงลมน า ออกเปน 3 ลมน า ไดแก

ลมนาลาตะคอง ลมนาลาชองโค ลมนาลาเชงไกร

- ลมน าลาตะคอง อยทางทศเหนอของอาเภอเมองนครราชสมา ลาน าตอนตน

ไหลผานหบเขาเขตพนทอาเภอปากชองและอาเภอสคว ทมความลาดชนสงมาก มหมบานทตงอยในเขต

ลมนาทงหมดจานวน 14 ตาบล 129 หมบาน

- ลมน าลาชองโค อยทางทศตะวนออกเฉยงใต ของอาเภอเมองนครราชสมา

เปนลาน าซงรบน ามาจากลามล มหมบานตงอยในเขตลมน า 1 ตาบล คอ ตาบลหนองระเวยง จานวน 6

หมบาน

- ลมน าลาเชงไกร อยทางทศเหนอของอาเภอเมองนครราชสมา ตนน าไหลมา

จากแมนาปาสก มหมบานตงอยในเขตลมนา 1 ตาบล คอ ตาบลโคกสง จานวน 12 หมบาน

พนทนอกเขตลมน า พนทตาบลโพธกลาง หนองบวศาลา ไชยมงคล สรนาร ตงอยในท

ราบสง ไมมน าไหลผาน และไมสามารถจะจดเปนลมน าได แตในแตละตาบลหมบานดงกลาว มหนอง

นาขนาดใหญ บงขนาดใหญ อางเกบนาของกรมชลประทานอยในหมบาน

3) ทรพยากรปาไม ในเขตอาเภอเมองนครราชสมา มปาสงวนแหงชาต จานวน 4 ปา และปาอนๆ

มเนอทในเขตควบคม ทงสน 132.29 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 82,685 ไร สภาพปาไมโดยทวไป

เปนปาเตงรง มชนดไมขนอยตามสภาพ มไมเตง รง แดง ประด กระบก เหยง พลวง ฯลฯ สภาพปาไมม

การบกรกแผวถางเปนทเกษตรกรรมของราษฎร มลกษณะเปนปาเสอมโทรม

3.1.11 ดานการเมอง

1) การเมองระดบชาต ในพนทอาเภอเมองมสาขาพรรคการเมองทตงอยในพนท

ดงน

- พรรคเพอฟาดน ตงอยบานเลขท 199 หมท 5 ตาบลหนองบวศาลา อาเภอ

เมอง จงหวดนครราชสมา โดยม ส.อ.กมล พรมมาก เปนประธานสาขาพรรค

159

- พรรครวมใจไทยชาตพฒนา ตงอยท 637 ถนนมตรภาพ ตาบลในเมอง อาเภอเมอง

จงหวดนครราชสมา โดยมนายชาญชย อนทรประวต เปนประธานสาขาพรรค

- พรรคเพอไทย ตงอยท 89/3 ถนนหนองบวรอง ตาบลในเมอง อาเภอเมอง จงหวด

นครราชสมา โดยมนายภาณ เลกสนทร เปนประธานสาขาพรรค

2) การเมองระดบทองถน ในอาเภอเมองการเมองระดบทองถนมหลายระดบ ไดแก การเมอง

ทองถนระดบเทศบาลนคร ระดบเทศบาลเมอง เทศบาลตาบล และองคการบรหารสวนตาบล ในแตละ

ระดบมการแขงขนทางการเมองทตางกน

3) การเมองภาคประชาชน ในพนทอาเภอเมองมกลมประชาชน กลมพลเมองทรวมกลมกนเพอ

ทางานทางการเมองภาคประชาชนทหลากหลาย เชน กลมประชาสงคมโคราช เครอขายธรกจเพอสงคม

โคราช (CSRโคราช)สภาองคกรชมชนตาบลจงหวดนครราชสมา ขบวนองคกรชมชนจงหวด

นครราชสมา กลมเสอสตาง ๆ เปนตน

3.1.12 ดานการจดการภาคราชการสวนภมภาคและสวนทองถน

การจดระเบยบการปกครองในเขตทองทอาเภอเมอง โดยจาแนกการปกครองตาม

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พทธศกราช 2534 และกฎหมายอนทเกยวของ ได ดงน

1) หนวยงานราชการสวนกลาง เชน โรงพยาบาลมหาราช นครราชสมา สานกงาน

ชลประทานท 8 สานกงานทางหลวงท 6 สานกงานสงแวดลอมภาค 11 สานกงานเขตการศกษาท 1

สานกงานสาธารณสขจงหวดนครราชสมา สานกงานสรรพากรจงหวดนครราชสมา และอน ๆ

2) หนวยงานราชการสวนภมภาคอยในพนทระดบอาเภอ ไดแก ททาการปกครอง

อาเภอ สถานตารวจภธรอาเภอ สานกงานสาธารณสขอาเภอ สานกงานพฒนาชมชน สานกงานสหกรณ

การเกษตรอาเภอ สานกงานเกษตรอาเภอ ศนยบรการการศกษานอกโรงเรยน สานกงานสสดอาเภอ

สานกงานปศสตวอาเภอ สานกงานทดนอาเภอ สานกงานวฒนธรรมอาเภอ สานกงานสรรพากรอาเภอ

3) หนวยงานรฐวสาหกจ เชน การไฟฟาสวนภมภาค ททาการไปรษณยโทรเลขอาเภอ

เมองจานวน 4 แหง การรถไฟแหงประเทศไทย สาขานครราชสมา องคการโทรศพท นครราชสมา สถาน

วทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย และบรษท ททแอนดท จากด (มหาชน)

4) การบรหารราชการสวนทองถน อาเภอเมองมการบรหารราชการสวนทองถน

3 รปแบบ คอ

ก. องคการบรหารสวนจงหวด คอ องคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา

ข. องคการบรหารสวนตาบล จานวน 18 แหง ไดแก องคการบรหารสวนตาบล

หนองกระทม องคการบรหารสวนตาบลบานโพธ องคการบรหารสวนตาบลบานใหม องคการบรหาร

สวนตาบลไชยมงคล องคการบรหารสวนตาบลโคกกรวด องคการบรหารสวนตาบลบานเกาะ องคการ

บรหารสวนตาบลหนองระเวยง องคการบรหารสวนตาบลสรนาร องคการบรหารสวนตาบลหมนไวย

160

องคการบรหารสวนตาบลหนองบวศาลา องคการบรหารสวนตาบลพดซา องคการบรหารสวนตาบลพล

กรง องคการบรหารสวนตาบลตาบลพะเนา องคการบรหารสวนตาบลตลาด องคการบรหารสวนตาบล

มะเรง องคการบรหารสวนตาบลสมม องคการบรหารสวนตาบลจอหอ และองคการบรหารสวนตาบล

หนองจะบก

ค. เทศบาล มเทศบาลนครจานวน 1 แหง คอ เทศบาลนครนครราชสมา ม

เทศบาลตาบลจานวน 8 แหง ประกอบดวย เทศบาลตาบลหนองไผลอม (เทศบาลทงตาบล) เทศบาล

ตาบลหวทะเล (เทศบาลทงตาบล) เทศบาลตาบลโพธกลาง (เทศบาลทงตาบล) เทศบาลตาบลจอหอ (มทง

เทศบาลและ องคการบรหารสวนตาบล) เทศบาลตาบลโคกกรวด (มทงเทศบาลและ องคการบรหารสวน

ตาบล) เทศบาลตาบลหนองไขน า (เทศบาลทงตาบล) เทศบาลตาบลปรใหญ (เทศบาลทงตาบล) และ

เทศบาลตาบลโคกสง (เทศบาลทงตาบล)

5) การปกครองทองทแบงเขตการปกครองตามพระราชบญญตลกษณะปกครองทองท

พทธศกราช 2547 อาเภอเมองนครราชสมา มดงน

ตารางท 95 แสดงจานวนหมบานและรายชอหมบาน อาเภอเมองนครราชสมา

ตาบล จานวนหมบาน

รายชอหมบาน

โพธกลาง 11 บานหนองปรอ บานหนองไผ บานหนองพลวงนอย บานหวหนองบว บาน

หนองพลวงมะนาว บานหนองพดซา บานบงแสนสข บานศรสมบรณ บาน

สรธรรมพทกษ บานหนองไผพฒนา และหนองพลวงพฒนา

โคกกรวด 15 บานหนองหวา บานโคกกรวด บานดอนแตว บานละลมหมอ บานเดอ บาน

โปงแมลงวน บานสระมโนรา บานคลองกระบอ บานหนองเปดน า บาน

ดอน บานหนองขอน บานหนองรงกา บานหนองกง บานโคกเพชร และ

บานโปงดนสอ

หวทะเล 12 บานหวทะเล บานดอนขวาง บานโนนฝรง บานหนองสองหอง บานพะไล

(ม.5) บานพะไล(ม.6) บานหวถนน บานขอยงาม บานทากระสงข บาน

หนองสองหองเหนอ บานบญนมต และบานทงทะเลรวมใจ

บานเกาะ 6 บานเกาะ บานเกา บานขนาย บานโคกไผนอย บานพงพญาปราบ และบาน

เกาะราชสามคค

หนองระเวยง 15 บานยองแยง บานหนองไทร บานหนองมวง บานหนองขาม บานทบชาง

(ม.5) บานทบชาง(ม.6) บานมาบมะคา บานชะอม(ม.8) บานชะอม(ม.9)

บานโตนด(ม.10) บานโตนด(ม.11) บานหนองระเวยง บานหนองสมอ บาน

โนนมะกอก และบานหนองพะลาน

161

ตารางท 95 แสดงจานวนหมบานและรายชอหมบาน อาเภอเมองนครราชสมา (ตอ)

ตาบล จานวนหมบาน

รายชอหมบาน

สรนาร 10 บานราชสมา บานโนนไมแดง บานยางใหญ บานตะเภาทอง บานหนองบง

บานมาบเออง บานโกรกเดอนหา บานสะพานหน บานยางใหญพฒนา และ

บานทาวสระ

หมนไวย 9 บานประโดก บานหมนไวย บานโนนตาสก บานโพนสง บานโคกไผ บาน

คลองบรบรณ บานหนองนาลม บานโคกผงาด และบานโคกไผสอง

หนองบวศาลา 9 บานหนองตะคลอง บานหนองตะลมปก บานหนองปลง บานหนองโสมง

บานหนองบวศาลา บานอางหนองแหน บานใหมหนองแหน บาน

หนองตาคง และบานหนองปลงใหม

พดซา 18 บานมะเดอ บานพดซา บานพดซารมบง บานดอนกระทง บานบกระถน

บานกลวย บานตะโก บานละลมโพธ บานสระโพธ บานศรษะชาง

บานเขวา บานหนองยารกษ บานลาโพง บานนอย บานละลมเหนอ บาน

ดอนพฒนา บานหนองยารกษเหนอ และบานลาโพงใต

ทมา : รวบรวมโดยคณะทางานโครงการทศวรรษใหม ปฏรปโคราช ปฏรปประเทศไทย อาเภอเมอง (2554)

3.1.13 การวเคราะหศกยภาพของอาเภอเมองนครราชสมา

จากการจดการประชม เมอวนท 9 ตลาคม พ.ศ. 2554 ซงมผเขารวมประชม 73 คน

ประกอบดวยผนากลมตาง ๆ จานวน 53 คน องคกรปกครองสวนทองถนจานวน 10 คน นกธรกจจานวน

5 คนหนวยงานราชการตาง ๆ จานวน 5 คน ผเขารวมประชมไดมสวนรวมในการระดมสมองและ

วเคราะหศกยภาพ (SWOT) ของอาเภอเมองนครราชสมาดงน

1) การวเคราะหจดแขง จดออน ผลการวเคราะหปจจยภายในทเปนปจจยหนนและปจจย

เออตอการพฒนาพนทอาเภอเมอง สามารถสรปไดดงน

162

ตารางท 96 วเคราะหศกยภาพ จดแขงและจดออน ของอาเภอเมองนครราชสมา

จดแขง จดออน

ก.ดานกายภาพ

- เปนทตงของสถาบนการศกษาทเปดสอน

ระดบปรญญาตร ปรญญาโท จานวนมาก

- มสนามกฬามาตรฐานสามารถรบการจดการ

แขงขนกฬาในระดบชาตและนานาชาต

- มสวนราชการมากทงสวนภมภาค สวนกลาง

และสวนทองถน

- มเสนทางการคมนาคมสะดวก อยไมไกลจาก

กรงเทพฯ และเชอมจงหวดตาง ๆ ในภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอ

- มสถานทสาหรบการออกกาลงในเขต

เทศบาลนคร เทศบาลตาบล และองคการ

บรหารสวนตาบลหลายแหง

- มสถานขนสงมวลชนทมรถโดยสารเชอมกบ

จงหวดตาง ๆ ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

- มสถานวทย โทรทศนอยในพนทครบทกชอง

รวมทงมเคเบลทวทองถนจานวน 2 แหง

- มแมนา ลาคลองไหลผานหลายแหง ในพนท

อาเภอเมอง

- มโรงงานอตสาหกรรมจานวนมากอยในเขต

อาเภอเมอง


- ปญหาเรองขาดแคลนแหลงน ารองรบการ

ขยายตวของอตสาหกรรมทอาศยนาเปนหลก

ระบบชลประทานไมทวถง และนามคณภาพตา

ขาดระบบบาบดนาเสยอยางประหยด และขาด

การบรหารจดการนาอยางเปนระบบ

- พนทมความอดมสมบรณตา บางพนทเปนดน

เคม พนทชลประทานมอยจากด

- ขาดการพฒนาระบบโครงสรางพนฐานเพอ

สนบสนนกจกรรมดานการเกษตร เชน แหลง

นา ระบบชลประทาน ไฟฟาเพอการเกษตรและ

อน ๆ

- ปญหาการจราจรตดขดโดยเฉพาะในเขต

เทศบาลนครนครราชสมา

- ไมมระบบขนสงมวลชนสาธารณะทมคณภาพ

และประสทธภาพ จงมความเสยงตอการเกด

อบตเหตไดงาย

- ในเขตเมองเรมมปญหามลพษทางอากาศทเกด

จากการใชรถยนต รถจกรยานยนต รานอาหาร

ปงยาง การเผาศพและอน ๆ

- การวางผงเมองยงไมมคณภาพและไมมการ

บงคบใชอยางจรงจง

163

ตารางท 96 วเคราะหศกยภาพ จดแขงและจดออน ของอาเภอเมองนครราชสมา (ตอ)


ข. ดานสงคม (การศกษา ครอบครว เยาวชน กลม

อาชพ ภมปญญา)

- มศนยรวมจตใจของชาวโคราช คอ ทานทาว

สรนาร (ยาโม)

- มประวตศาสตร ว ฒนธรรมทองถนทเปน

เอกลกษณกอใหเกดความภาคภมใจในการ

เปนคนโคราช

- มความเปนทองถน และความเปนเอกลกษณ

ของคนโคราช คอ ภาษาโคราช เพลงโคราช

- มแหลงหมอเพลงโคราชทมชอเสยงจานวน

มาก เชน กาปนบานแทน นายบญสม สงขสข

และคนอน ๆ

- มสถานบรการทางดานสขภาพ และม

บคลากรทมความรความสามารถทางดาน

สขภาพจานวนมาก

- มสถาบนการศกษาตงแตระดบอนบาล จนถง

ระดบปรญญาโท และปรญญาเอกอยในพนท

จานวนมาก

- คนในอาเภอเมองโดยเฉพาะเขตเมอง เปน

กลมคนทมโอกาสทางการศกษาสงกวาใน

พนทอน ๆ

- มนกวชาการในสาขาวชาตาง ๆ อยในพนท

จานวนมาก

- มเครอขายเยาวชนททากจกรรมทสรางสรรค

ตอบานเมอง

- มโรงพยาบาลทงของภาครฐและเอกชนอยใน

พนทจานวนมาก



- สถานบรการทางดานสขภาพไมเพยงพอ อาหาร

ไมปลอดภยและระบบคมครองผ บรโภคไม

ทวถง

- เปนอาเภอใหญประชากรมากตองอาศยปจจยใน

การพฒนาจานวนมาก

- ประชาชนไมมวนยในการจราจร เรองการใชรถ

ใชถนน

- ประชาชนในอาเภอเมองยงไมสามารถพงตนเอง

ทางสขภาพได จงเนนการพงหมอแผนปจจบน

ในโรงพยาบาลเปนหลก

- ปญหายาเสพตด ทเกดขนท งในเขตเมองและ

ชนบทของอาเภอเมอง

- ปญหาความรนแรงในครอบครว และครอบครว

แตกแยก

- ชมชนเมองออนแอ มการกระจกตวของ

ประชาชน (สลม) โดยสวนใหญเปนกลมคนจน

เมอง

- เดกและเยาวชนมพฤตกรรมเลยนแบบ

วฒนธรรมทอนมากขน และไมสนใจความเปน

วฒนธรรม ภมปญญาทองถน

- การรวมกลมกนเพอพฒนาอาชพในอาเภอเมอง

ยงมนอยเมอเทยบกบจานวนประชากรทม

- จานวนประชากรทเปนกลมผสงอายมแนวโนม

สงมากขนและประชากรวยแรงงานมจานวน

ลดลง

164



ค.ดานเศรษฐกจ/อตสาหกรรม

- มโรงแรมและทพกสาหรบรองรบ

นกทองเทยวจานวนมาก มความเพยงพอตอ

การจดงาน ระดบชาตและนานาชาต

- มอตสาหกรรมยานยนต ชนสวนยานยนต

และโรงงานแปรรปผลผลตทางการเกษตรท

ทนสมย

- มแหลงทองเทยวทหลากหลายและสงอานวย

ความสะดวกทไดมาตรฐาน เชน สวนสตว

นครราชสมา พพธภณฑไมกลายเปนหน

ฯลฯ

- มประชากรทมคณภาพ มความรหลากหลาย

อาชพ มแรงงานมาก เหมาะสมในการลงทน

- มกลมประชาชนทรวมกลมการทาการผลต

ผลตภณฑโอทอปในระดบทองถน

- มนกวชาการมความร ความเชยวชาญ

ทางดานเศรษฐศาสตรและอน ๆ จานวนมาก


- ขาดการจดการองคความรดานการเกษตรการผลต

และ การแปรรป

- มคนจานวนมาก และขาดโอกาส

- ปญหาแรงงานดอยคณภาพ ขาดทกษะและไมม

ความรบผดชอบตอหนาทของตนเอง

- มประชากรทวางงานจานวนมากทงในเขต

เทศบาลและเขตองคการบรหารสวนตาบล

- โรงงานอตสาหกรรมทมอยในพนท โดยสวน

ใหญเจาของหรอหนสวนไมใชคนในอาเภอเมอง

- กลมเกษตรกรมปญหาหนสนจานวนมาก ทง

จากการลงทนทาการเกษตรและอน ๆ

- แรงงานสวนใหญเปนแรงงานดานอตสาหกรรม

มากกวาแรงงานดานเกษตร

- ไมมผสบทอดภมปญญาดานการเกษตร

- ประชาชนในพนทจบจายใชสอยกนอยาง

ฟมเฟอย

ง. ดานการเมองการปกครอง

- เครอขายภาคภาคประชาสงคมทเขมแขง

หลากหลาย และเกดกลไกการมสวนรวม

- มกลมการเมองภาคพลเมองกระจายอยใน

หลายทองถนทงในเขตเทศบาลนคร เทศบาล

ตาบล และองคการบรหารสวนตาบล

- มกลมนกวชาการทใหความสนใจตอการเมอง

ทกระดบและมการจดเวทวชาการขนในพนท

อยางตอเนอง

- ภาคธรกจเอกชน โดยเฉพาะหอการคาจงหวด

น ค ร ร า ช ส ม า ท ม โ ค ร ง ก า ร ต อ ตา น ก า ร

คอรปชนทกระดบและมกจกรรมการรณรงค

อยางตอเนอง


- นกการเมองทองถนยงไมมความเปนเอกภาพ ม

การแบงพรรคแบงพวก

- ประชาชนยงไม เขาใจสทธของตนเอง และ

ชมชน ประชาชนบางแหลงขาดระเบยบวนย

- มการซอสทธขายเสยงกนจานวนมากในการ

เลอกตงทกระดบ

- ก า ร บ ร ห า ร จด ก า ร ทอ ง ถ น ไ ม โ ป ร ง ใ ส ม

คอรปชนสง จนประชาชนยอมรบเปนเรองปกต

จงไมสนใจเขาไปตรวจสอบการทางาน

- กลมพลเมองทางานการเมองภาคพลเมองยงม

จานวนนอย และประชาชนระดบรากหญาม

ความตนตวทางการเมองนอยมาก

165



จ. ดานศลปะ วฒนธรรม ประเพณ ความเชอ

- มความหลากหลายทางวฒนธรรม ความเชอ

ประเพณ

- มการจดงานประเพณของแตละทองถนตาง ๆ

เชน การแหเทยน ลอยกระทง และอน ๆ

- มกจกรรมทางวฒนธรรมประเพณทตอเนอง

ทกป เชน การราบวงสรวงทานทาวสรนาร

- สมาคมเพลงโคราช ภาคประชาสงคมม

บทบาทในการสอนเดกนกเรยนในโรงเรยน


- เยาวชนคนรนใหม ใสใจเรองศลปะ วฒนธรรม

ประเพณ ความเชอของทองถนนอยลง

- กลมผมความรเรองศลปะ วฒนธรรม ประเพณ

ความเชอของทองถนมจานวนนอยลงไปเรอย ๆ

- สถาบนการศกษาจานวนนอยทนาเอาผมความร

หรอครภมปญญาทองถนไปในกระบวนการ

เรยนการสอนในโรงเรยน

- สอทองถนไมคอยใหความสาคญตอการนาเสนอ

วฒนธรรม ประเพณ ความเชอของทองถน

2) การวเคราะห โอกาส และอปสรรคหรอขอจากด ผลการวเคราะหปจจยภายนอกทมผลตอ

กระบวนการพฒนาพนทอาเภอเมอง สามารถสรปไดดงน

ตารางท 97 วเคราะหศกยภาพ ดานโอกาส และอปสรรค ของอาเภอเมองนครราชสมา

โอกาส อปสรรค / ขอจากด


- รฐมนโยบายในการเชอมเสนทางกบประเทศ

เพอนบาน

- รฐบาลมนโยบายการพฒนาถนนจาก

กรงเทพมหานครสจงหวดนครราชสมาและภาค

อสาน

- รฐบาลมแนวโนมจะพฒนาเสนทางคมนาคม

สาย 304 เชอมจงหวดนครราชสมากบทาเรอนา

ลกแหลมฉบง


- ปญหาอทกภย ภยแลง ทเกดขนในพนททาให

ยากตอการคาดเดาเหตการณหรอเตรยมการ

ดานการผลตของเกษตรกร

- ปญหาโรคระบาดโดยเฉพาะโรคของพช เชน

เพลยแปง เพลยกระโดด และอน ๆ ททาใหม

ผลกระทบตอผลผลตทางการเกษตร

- การกาหนดนโยบายการพฒนาดานโครงสราง

พนฐานมาจากรฐสวนกลางเปนผกาหนดเปน

หลก ทาใหประชาชนในพนทไมคอยไดมสวน

รวมในการตดสนใจ

166

ตารางท 97 วเคราะหศกยภาพ ดานโอกาส และอปสรรค ของอาเภอเมองนครราชสมา (ตอ)




- มหนวยงานราชการทางานการพฒนาคน

สงเสรมกระบวนการเรยนร มากขน

- มนโยบายเรยนฟร 12 ป ทาใหเดกดอยโอกาส

ในพนทมโอกาสทางการศกษามากขน

- มนโยบายปราบปรามยาเสพตดกระตนให

องคกรปกครองสวนทองถนเหนความสาคญ

มากขน

- นโยบายหลกประกนสขภาพ ทาใหคนจนหรอ

คนดอยโอกาสเขา ถงการบรการทางดาน

สาธารณสขมากขน



- โรคอบตใหมทเกดขนและมความรนแรงขน

ยากตอการควบคมดแล

- สอสารเทคโนโลยททนสมยทาใหประชาชน

ไมคอยสอสารกนภายในชมชนระหวางกน

- สอกระแสหลกทมการนาเสนอขาว ละคร

โฆษณาทมผลตอพฤตกรรมการบรโภคนยม

และการเลยนแบบของประชาชนในพนท


- รฐบาลมนโยบายสง เส รมการคาและการ

ทองเทยว กบประเทศในภมภาคอนโดจน

- มศกยภาพในการเปนศนยกลางของอตสาหกรรม

แปรรปสนคาการเกษตรของภาคจากวตถดบและ

ทรพยากรจากกลมจงหวดและประเทศเพอนบาน

- กระแสรณรงคในเรองภาวะโลกรอนและวกฤต

พลงงานนามน ทาใหเกดนโยบายการใชพลงงาน

ทดแทนและวตถอนทรยเพอการเกษตร

- วกฤตอาหารโลก ทาใหสนคาเกษตรมราคาดขน

- นโยบายการประกนรายไดเกษตรกรทาให

ประชาชนมโอกาสทางดานการเกษตรมากขน

- มจานวนนกทองเทยวเขามาเทยวในพนท

อาเภอเมองนครราชสมาเพมขนทกป

- ยทธศาสตรของจงหวดในการพฒนาเศรษฐกจ

ดานการเกษตร

- มการทาการศกษาวจยเพอชวยเหลอและเพม

ผลผลตมนสาปะหลงใหกบเกษตรกรในพนท


- กฎหมา ยข อง ภาค รฐย ง ไม เ ออ ตอกา รคา

ระหวางประเทศ (ผลตภณฑแปรรปจาก มน

สาปะหลง)

- ความผนผวนทางราคาสนคาการเกษตร

- ขาดการเ ชอมโยงเครอขายการทองเ ทยว

ระหวางจงหวด และประเทศเพอนบาน และ

การจดการทองเทยวทเปนระบบ

- ชองวางระหวางคนจนและคนรวยมมากขนทก

ป รวมท งผ ทลมเหลวทางการเกษตรเขามา

ทางานในเมองมากขน

- ราคาปจจยการผลตทกประเภทมราคาสง

เกษตรกรกาหนดราคาผลผลตไมไดดวย

ตนเองทาใหเสยงตอการขาดทน

- เจาของธรกจ อตสาหกรรมขนาดใหญโดยสวน

ใหญไมใชชาวจงหวดนครราชสมา

167

ตารางท 97 วเคราะหศกยภาพ ดานโอกาส และอปสรรค ของอาเภอเมองนครราชสมา (ตอ)



- มภาคการเมองในพนทใหการสนบสนน และม

อานาจในการผลกดนนโยบายงบประมาณ

- นโยบายการกระจายอานาจสทองถนทาใหคนใน

ทองถนไดมโอกาสในการบรหารจดการทองถน

ดวยตนเอง

- สวนราชการในพนทมความมงมนใหประชาชน

เขาไปมสวนรวมทางการเมองใหมากขนโดยการ

ฝกอบรม และจดเวทสมมนา อยางตอเนอง

- มงบประมาณจากหนวยงานภายนอกเขามา

สนบสนนการทางานการเมองภาคพลเมองมาก

ขน


- การเมองระดบชาตมการเปลยนแปลงบอย

นโยบายรฐเปลยนแปลงไปตามตวผนารฐบาล

ขาดความตอเนอง

- มการซอสทธ ขายเสยง แขงขนทางการเมอง

- มกระบวนการคอรปชนทกระดบตงแตรฐบาล

ถงรากหญา

- ระ บบ ก ารบรหารจดก ารและ ระ บ บก า ร

สนบสนนงบประมาณจากภาครฐไมทวถง ทา

ใหประชาชนเขาไมถงแหลงงบประมาณ

- ความขดแยงของการเมองระดบประเทศท

สงผลตองบประมาณการพฒนาทองถน

- ยงไมไดมการกระจายอานาจใหกบทองถน

อยางแทจรง แคกระจายงาน


- มระบบการสอสารททนสมย และเยาวชน

สามารถเขาถงไดงาย

- การเปดประชาคมอาเซยนทาใหเดก เยาวชน และ

คนในพนทไดเรยนรว ฒนธรรมของประเทศ

เพอนบานมากขน


- กระแสของวฒนธรรมและเทคโนโลยของโลก

ทเขามากระทบตอวถการดา เนนชวตของ

ประชาชน

- สอกระแสหลกไมคอยมการนาเสนอเรองราว

ของทองถนท งในแงของศลปะ วฒนธรรม

ประเพณ และความเชอของทองถน

- กระแสโลกาภวฒนทาใหมการไหลเขามาของ

วฒนธรรมใหม และกระทบตอวธ คดของ

ประชาชนในพนท

3.1.13 ขอเสนอแนะการสรางเครอขายความรวมมอในการพฒนาจงหวดอยางเปนเอกภาพ

จากการจดเวทอาเภอเมอง ทประชมไดนาเสนอใหมการขบเคลอนประเดนเพอนาไปส

การสรางเครอขายความรวมมอในการพฒนาจงหวดอยางเปนเอกภาพทงภาครฐ (สวนกลาง สวนภมภาค

สวนทองถน) ภาคเอกชน รฐวสาหกจ ประชาชน นกวชาการ ปราชญชาวบาน นกการเมอง และอน ๆ

168

รวมทงเปนการแกปญหาทเกดขนในพนทไปพรอมกบการขบเคลอนงานปฏรปโคราช จงมขอเสนอแนะ

ใหทางานผานการขบเคลอนงานเชงประเดนดงน

ประเดนท 1 ประเดนการพฒนาเกษตรกรและองคกรเกษตรกรรม โดยการสนบสนนให

มองคกรเครอขายกลมเกษตรปลอดภยจากสารพษ และกลไกสนบสนนจากภาครฐและเอกชน (หอการคา

จงหวด) และเชอมโยงการเปนเครอขายผผลตและผบรโภค ใหเกษตรกรลด ละ เลก ใชปยเคม และใหม

การผลตปยน าหมกชวภาพ ปยพชสด ปยอนทรย ทดแทนในการผลตทางการเกษตร โดยการนาเอาองค

ความร การเรยนร ทกษะความชานาญ ใหผชานาญการและนกวชาการ ปราชญชาวบาน เปนผสรางเวท

การเรยนร รวมแลกเปลยนเรยนรกบเครอขายกลมเกษตรกรทเขมแขง และขยายความรการเรยนรทกษะ

ความชานาญการไปสเครอขายกลมเกษตรกรดวยกนเอง

ประเดนท 2 ประเดนการพฒนาเมอง ผงเมอง การจราจร และการจดการกบปญหาทอย

อาศยของประชากรผมรายไดนอย เนองจากผลกระทบจากการสรางถนน ไมมทอระบายน า เขตพนท

รอยตอระหวาง อบต. กบ อบต. และเทศบาล ไมสมพนธกน การถมทสรางบาน ทาถนนสง เสมอนเปน

เขอนกนทางนา นาไหลไมสะดวก แกไขโดยการขดลอก ค คลอง ทงสาย วางทอระบายนาใหเพยงพอ

ประเดนท 3 การพฒนาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมโดยเฉพาะปญหาน าทวม

น าแลง น าเสย ปญหามลภาวะทางเสยง ควนพษ ทงนเนนกระบวนการสรางสานกทางดานการดแล

ทรพยากรธรรมชาตและใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตอยางคมคา

ประเดนท 4 ประเดนการพฒนาคน ไดแก การพฒนากลมคนพการผสงอาย เยาวชน

พฒนากลมผนาดานตาง ๆ

ข้อมูลพื้นฐาน 16 อําเภอ (หลัง)¸ำเภอ... ·...

Documents