การบรรยายวชา รอ.605 ระบบสารสนเทศเพอการจดการManagement Information System

รศ.ดร.บญชย หงสจาร ครงท 1 วนท 8 กรกฎาคม 2549

หนงสอภาษาองกฤษ ทใชประกอบการเรยนการสอน จะเปนเลมททนสมยมาก เพราะปทพมพคอป 2007 ดงนน นกศกษาไดเรยนเร องนพรอมกบนกศกษาในสหรฐ อเมรกา การทตองใชตำาราททนสมยเชนนเพราะความรดาน IT จะลาสมยเรวมาก

วชาระบบสารสนเทศและการจดการเปนวชาทวาดวยการนำาขอมลไปใชในการจดการ เพราะทกวนนจะมขอมลมากมายในชวตประจำาวนของคนเรา กจกรรมตาง ๆ เตมไปดวยขอมล ไมวาจะเปนกจกรรมของภาครฐและเอกชน เราจงศกษาวชานในฐานะทระบบสารสนเทศและการจดการ เปนเครองมอทนำาไปใชในการจดการ ไมใชศกษาระบบของสารสนเทศโดยตรง

การวดผล1. การเขาชนเรยน 10 คะแนน2. สอบไล 72 คะแนน3. รายงานกลม รายงาน 18 คะแนน

รายงาน ใหศกษาระบบสารสนเทศในหนวยงานใดหนวยงานหนง และดวาจะปรบปรงใหดขนอยางไร และคาดหวงจากระบบสารสนเทศอยางไรบาง เชน ถาทำางานในโรงพยาบาลกอาจจะเลอกบางสวนมาศกษา เชน สารสนเทศในงานเภสชกรรม ขอมลขาวสารจะมทงฉลากยา การตดตอรบยา การจายเงนกอนการรบยา และการก ำาหนดเวลาในการรบยา การทกำาหนด 15 หนาทเปนเรองมการวางแผน เชน เพอทำาใหคนรอรบยาในเวลาทสนลง

วชานม 2 สวน คอ ระบบสารสนเทศ และ การจดการ สงทเราเรยนกคอการจดการ เพราะหลกสตรของนกศกษาคอหลกสตรการจดการ

วชานมความสำาคญมากและทกคณะของนดาจะเปดสอนวชาสารสนเทศทงหมด แตมจดเนนตางกน เชน คณะบรหารธรกจ และ รปส. เรยนเพอนำาไปใชในการจดการ คณะทางดาน Science จะเนนระบบสารสนเทศ คณะภาษาจะดถงกระบวนการในการสอสารและเทคโนโลยการสอสารสมยใหม

สวนคณะพฒนาสงคมจะสนใจวา เทคโนโลยสารสนเทศท ำา ใหส งคมมการเปลยนแปลงไปมากนอยแคไหน เราจะพบวาเวลานชวตสงคมของเรามการเปลยนแปลง คนเราใชเวลากบมอถอ อนเตอรเนต

หวขอการบรรยาย อ.ทพวรรณ 1. ความรเบองตนของระบบสารสนเทศ ความสำาคญ ความหมาย ลกษณะสำาคญ

ของสารสนเทศทด และการนำาระบบสารสนเทศไปใช2. การจดการความร (KM-Knowledge Management) 3. ประเภทของระบบสารสนเทศ จะแยกประเภทตามลำาดบชนของคนทำางานใน

องคการตงแตคนททำางานในระดบเกบขอมล รวบรวมขอมล กระทงถงระดบผบรหารระดบ

1

ตาง ๆ ทตองนำาเอาระบบขอมลไปใชในการสนบสนนการตดสนใจ จนถงผบรหารสงสดทตองนำาเอาระบบสารสนเทศไปใชในกำาหนดกลยทธขององคการเพอการสรางความไดเปรยบขององคการ

สมมตขอสอบถามวาจะเอาระบบสารสนเทศไปใชในการสรางความไดเปรยบขององคการไดอยางไร นกศกษาจะตองวเคราะหออกมาใหได เชน เอาสารสนเทศมาสรางความแตกตางไดอยางไร

เชนเวลานธนาคารเรมนำาเอาขอมลสารสนเทศมาใชมากขนสำาหรบลกคามากขน แตเรมจากลกคากลมเลก ๆ กอน

ระบบขอมลสารสนเทศเปนสงทจำาเปนในการพฒนาเพราะเปนขอมลทสามารถใชประโยชน

- เอาสารสนเทศมาสรางความแตกตางใหกบองคการ 4. รฐบาลอเลกทรอนกส พาณชยอเลกทรอนกส

อ.นพนธ 1. เทคโนโลยตาง ๆ ทง Hardware / Software - ขอมลและฐานขอมล- การสอสารระยะไกลและอนเตอรเนต เนตเวรค และเทเลคอมมวนเคชนเทคโนโลยเหลานทำาใหขอมลมการเคลอนทไปมาได2. จรยธรรมและผลกระทบทางสงคมจากระบบสารสนเทศ3. เศรษฐศาสตรทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ เชน การศกษาวาการลงทนทาง

เทคโนโลยสารสนเทศในองคการมความคมคาทางการเงนหรอไม

อ.บญชย1. บทบาทและความสำาคญของระบบสารสนเทศในการบรหาร2. การเกบขอมลเขาสระบบ และเครองมอในการเกบขอมลเขาในระบบ3. การบรณาการขอมลสารสนเทศ4. การนำาระบบสารสนเทศมาใชในการตดสนใจระดบกลวธ (Tactical)5. การนำาเอาระบบสารสนเทศมาใชในการตดสนใจทซบซอน 6. การพฒนาระบบสารสนเทศ เชน ทำาอยางไรใหเคร องมอทางดาน IT ใหคนใน

องคกรยอมรบ7. การบรหารทรพยากรทางระบบสารสนเทศในองคกร 8. ความปลอดภยของขอมล ระบบสารสนเทศเป นส งท เปล ยนแปลงได รวดเรว ขณะทการจดการมการ

เปลยนแปลงชา ดงนน ระบบสารสนเทศเพอการจดการกคอทำาอยางไรจะประยกตเอาระบบสารสนเทศใหเขากบระบบการจดการทมอย

คำาวาปญญาประดษฐ ยอมาจาก AI หมายถง เปนความพยายามของมนษยให คอมพวเตอรเลยนแบบมนษยใหไดมากทสด ซง

*********************การจดการระบบสารสนเทศ (Management Information System)ความหมาย

2

การจะเขาใจความหมายของการจดการระบบสารสนเทศจะตองทำาความเขาใจกบศพทตาง ๆ ดงนคอ

1. สารสนเทศ (Information) หมายถงขอมลดบ (Data) ทเอาไปใสความหมายและมประโยชนในบรบททเหมาะสม

ดงนนของทเปนขอมลเหมอนกนจะมความหมายตางกนหากอยในบรบททแตกตางกน เชนคำาวาเขยวเหลอง อาจจะหมายถงไฟจราจร หมายถงทมฟตบอลบราซล

หรอ ตวเลข 1 2 3 ......ถง 0 ทเปนขอมลดบ แตเมอเอามาใสความหมายและจดระบบกอาจจะเปนเลขประจำาตวนกศก เลขประจำาตวบตรประชาชน เลขประจำาตวคนไขของโรงพยาบาล

Information มหนวยเปน Bit ขอมลดบ ( Data ) ทสามารถจดการโดยระบบ IT ได 5 รปแบบ คอ1. ตวเลข (Number) มแค 10 ตว คอ 1-0 แตในคอมพวเตอรจะรจกแค 2 ตว

คอ 0-1 ดงนนตวเลขอน ๆ ทเหลอหากนำามาใชกบระบบของคอมพวเตอรจะถกแปลงใหเปน 0,1 ทเรยกวาระบบ Basic Data (เลขฐาน 2)

2. ตวหนงสอ กจะถกแปลงใหเปนตวเลข 0,1 แลวนำาไปประมวลผล 3. ภาพนง ปจจบนคอมพวเตอรสามารถประมวลผลภาพนงไดมากขน คมชดมาก

ขนละเอยดมากขน (ความละเอยดของภาพมหนวยเปน Pixel) 4. เสยง สามารถดดแปลงได ตดแปะได ประสานเสยง อดเสยงประสานได 5. ภาพทเคลอนทได (Motion Picture) ปจจบนคอมพวเตอรทำาไดทงภาพทง

เสยงพรอมกน ๆ เชน คลปวดโอตาง ๆแต IT ยงทำาไมไดอกหลายอยาง เชน กลน รสชาต ประสาทสมผส มนษยทำาไดแต

เครองทำาไมได เชน เราจะสงอาหารผานอเมลไปใหเพอนไมได แตคอมพวเตอรพยายามจะพฒนาใหไปถง

ดงนน Information จะมลกษณะการเกบขอมลดบใหเปนระบบๆ และระบบสารสนเทศทมการพสจนแลววาเปนจรงจะเรยกวาความร ( Knowledge ) ซงความร สามารถเปลยนแปลงไดตลอดเวลา เชน แตกอนสงทเรารตงแตแรกคอโลกแบนแตตอมากเปลยนเปนโลกกลม หรอตอนแรกเรารวาดาวพฤหสมดวงจนทรเปนบรวารนอยกวาดาวเสาร แตปจจบนความรใหมคอดวงพฤหสมดวงจนทรเปนบรวารมากทสดถง 200 กวาดวง

ความรจงเปลยนแปลงได ถามการพสจนหกลางการจดการกบความรจงเปนอกเรองหนงทเปนเรองททนสมยมาก โดยเฉพาะในองคการจะมความรมากมาย องคกรจะตองเกบความรเอาไวเอาไวใชประโยชนในการทำางานของคนรนตอ ๆ ไป โดยทคนเขามาใหมไมจำาเปนตองไปลองผดลองถกในการทำางานอกตอไป แตนำาความรทมการจดเกบเอาไวมาใชประโยชนในการทำางานไดทนท

ความรจงมมากมาย เชน ความรเร องสตรขนมไทยทอรอยมาตงแตโบราณกำาลงจะตายไป เพราะไมมการเกบความรในเรองนเอาไว หรอไมมการจดการกบความรนนเอง

บรษททเปนตนแบบในเรองการจดการกบความรคอบรษทเจนเนอรลอเลกทรกส 2. Management Information System เ ป น ก า ร ร ว ม ก น ข อ ง

คอมพวเตอรกบคนในการนำาเอาสารสนเทศมาใชในการจดการและการตดสนใจ

3

ในชวตประจำาวนเราตองเอาสารสนเทศมาใชในการตดสนใจอยตลอดเวลา เชนถาเราจะไปป นเกลาจะตองมขอมลวาจะไปเสนทางไหนเรวทสด

หรอกราฟๆตางของหนทบอกวาราคาสงสด -ตำาสดจะเปนสารสนเทศทนกลงทนใชในการตดสนใจซอขายหน

ดงนน MIS จงเปนวชาทศกษาการรวมกนของคนและคอมพวเตอร แตวชานเนนคน แตตองเขาใจการจดการกบคอมพวเตอรดวย

คำาวา Computer ตามรากศพทจะหมายถงเคร องคำานวณ การทมความหมายเชนนเพราะในยคเรมตนความสามารถในการจดการของคอมพวเตอรทำาไดเพยงการจดการกบขอมลดบทเปนตวเลขซงงายตอการจดการเพราะมจำานวนนอยมาก คอ 1-0

สำาหรบภาษาไทยมความพยายามทจะแปลคำาวา Computer ในระยะแรกวาศพทคณตกร (อานวาคะ-นด-ตะ-กอน) ซงความหมายดงกลาวเปนความหมายทแคบมากเพราะในระยะเวลาตอมาเครองคอมพวเตอรมความสามารถมากกวาการคำานวณ ทำาใหมการแปล Computer วาเปนสมองคน แตกเปนคำาแปลทเวอรเกนไป เพราะทกวนนคอมพวเตอรยงไมมความสามารถถงขนสมองกล

ดงนน Computer จงเปนสงทอยระหวางเครองคำานวณกบสมองกล คอมพวเตอรมหนาทในการประมวลผลสารสนเทศ และ Process Information

เชน ลบ ตด แปะ รวม หาสถตขอมลตาง ๆ3 .Information Technology; IT จง เป นค ำาท ด กว าคอมพว เตอร

คอมพวเตอรจงเปน Subset ของ IT เพราะคอมพวเตอรไปปรากฎอยในทกท IT จงเปนคำาทกวางกวา Computer เชน มอถอ หรอโทรทศนจะเปนเหมอนคอมพวเตอรเขาไปทกครง

การทเราพดถง MIS ในการจดการเพราะในการจดการจะม IT เขาไปใชในการจดการในทกหนาททางธรกจ เพอใหการทำางานเปนระบบและจดการกบขอมลทหลงไหลเขามาจากหลาย ๆ ดานไดมากขน ไมวาจะเปน

- การจดการในโรงงาน- การเงนการบญช- การจดการทรพยากรมนษย- การตลาด- การวางแผนกลยทธของผบรหารระดบสงรวมทง IT ยงเขาไปมบทบาทในการประเมนผลดวยปจจบนการเรยน MIS จะไมไดเรยนในเชงเทคนค แตจะเรยนเพอการประยกตใชโดย

เฉพาะใน 2 เรองใหญ คอ- ธรกจอเลกทรอนกส (E-Business)- พาณชยอเลกทรอนกส (E-Commerce) E-Commerce จะเป น Subset ของ E-Business เพราะ E-Commerce

เปนสวนหนงของธรกจ ทเปนการซอขายแลกเปลยนทางอเลกทรอนกสE-Commerce แยกออกเปน 2 สวนคอ

4

1. Business to Consumer ; B2C หมายถงการตดตอซ อขายธรกจกบผบรโภค

2. Business to Business ; B2B หมายถงการตดตอชอขายระหวางธรกจดวยกน

จำานวนเงนโดยรวมในธรกจ B2B จะใหญกวา B2C มาก ๆ ในสดสวน 80:20 เลยทเดยว แตสงทเราเหนมกจะเหนการ B2C ในความเปนจรงบรษทตาง ๆ จะมการตดตอซอขายกนผานระบบอเลกทรอนกสกนมากกวา เชน การสงซอขายวตถดบผานเวปไซตตาง ๆ

นอกจากนยง E-Commerce แลวใน E-Business ยงมกจกรรมอนๆ อกมากเชน

- การใชอนเตอรเนตในการเชอมตอระหวางองคการ- Intranet- สวนอน ๆ ทใชใน MIS ถอเปน Business ทงหมดIT มผลต อการเปล ยนแปลงล กษณะการจดการแบบอด ต (Traditional

Management) จะมการจดองคการเปนลำาดบชน คอ ตงแตผบรหารระดบสง ลงมาถง ผบรหารระดบกลาง จนมาถงระดบปฏบตการ

ในทกระดบจะมขอมลเขามาโดยตลอด ยกตวอยาง เวลาเราไปซอของทเซเวนอเลฟเวนพนกงานแคชเชยรทเปนระดบปฏบตกจะคยขอมล หรอเกบขอมล (Collective Data) เกยวกบปรมาณการซอขายสนคา ซงจะมขอมลทสามารถนำาไปวเคราะห (Analyze Data) เพอใชในการตดสนใจวาจะตองสงซอสนคาใดมากนอยแคไหน

แตปจจบน IT จะทำาใหการจดโครงสรางองคการเปลยนไปจากระบบชน ๆ มาเปนองคการแบบผอมมากขน หรอมการกระจายอำานาจมากขน การใชขอมลในองคการจะลกษณะการแชรขอมลกน แตการจะเอาขอมลไหนไปใชไดบางขนอยกบอำานาจหรอระดบของงานทรบผดชอบ โดยระบบจะกำาหนด User ID และ Password เชน คนทเปนผบรหารสามารถเขาไปดฐานขอมลเกยวกบเงนเดอนของพนกงานได แตพนกงานเขาถงขอมลเงนเดอนไมได เปนตน

ระบบ IT ทำาใหการจดการสมยใหมจงมลกษณะกระจายอำานาจ ใหคนระดบลางทำางานไดดวยตนเองไดมากขน เชน สาขาของธนาคารมอำานาจในการตดสนใจปลอยเงนกมากขน แตมการควบคมการตดสนใจโดยระบบ IT

แนวโนมทางธรกจทเกดจาก IT 1. เนนความจำาเพาะเจาะจง (Specialization) การทำางานทกวนนมลกษณะ

เจาะจง คอการทำางานเนนความสามารถเฉพาะทาง เชน พนกงานแคชเชยรจะรบผดชอบเครองของตนเอง คนอน ๆ ไมสามารถเขามาใชไดเพราะไมร User ID และ Password

เมอเทยบกบงานสมยโบราณ การทำางานแทนกนจะเปนไปไดมากกวา2. วธการทำางานเปลยนไปและมระบบ Franchises มากขน- ระบบ Franchises จะนำาเอาระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการทำาใหสงทก

อยางเปนมาตรฐานเดยวกน เพราะการจะทำาใหมาตรฐานเหมอนกนถอเปนหวใจของระบบ Franchises

5

เชน แมคโดนลลจะมขอกำาหนดเกยวกบกระบวนการทำางาน การทำาอาหารแตละอยางละเอยดมาก เพอรกษามาตรฐานของความเปนแมคโดนลล เชน มนฝรงทอดจะทอดแลวทงเอาไวไมเกน 7 นาท ทำาเบอรเกอรจะมการกำาหนดสดสวนทชดเจนวาตองใสอะไรเทาไหร

ประเดนน Franchises ไทยยงตองปรบปรงอกมาก เชน ชายสบะหมเกยว ถาจะใหมมาตรฐานเดยวจะตองเทรนผซอเฟรนไชสใหหนกกวาน เชน เสน สตรนำาแกง ไปจนถงการบรการ ความสะอาด ซงทำาไดโดยใชระบบ IT

สวนการปรบเปลยนวธการทำางาน เชน การทำา Re-engineering ทหมายถงการรอปรบโครงสรางองคการอยางถอนรากถอนโคน

แนวคดนเกดขนประมาณทศวรรษ 1990 ในชวงทเศรษฐกจของสหรฐตกตำาบรษทมรายไดนอยจงตองการลดคน ศ. Michel Hammer จากมหาวทยาฮารวารดจงเขยนหนงสอชอ The Re-engineering Corporation เปนแนวคดทบอกวาเราสามารถใช IT มาใชในการปรบรอองคการเพอสรางประสทธภาพใหองคการไดมากขน

คำาวาประสทธภาพในทนคอการใช Input ใหนอยลงแตม Output มากขนหรอเทาเดม ทำาใหมการเอาเทคโนโลยมาใชแทนคน

โดยทวไป Re-engineering จะมองคประกอบ 2 สวนคอ- Outsourcing หมายถงการปลอยงานทไมถนดใหคนอน ๆ ทำา เชน นดามการ

จางบรษทแมบานมาทำาความสะอาด หรอบรษทยาม - Downsizing หมายถงการลดจำานวนคนออกจากองคการ ในอดตจะเอาคนทม

เงนเดอนนอยออก แตมาปจจบนคนทถกเอาออกจากบรษท มกจะเปนพวกทท ำางานระดบ Middle Management เพราะคนพวกนเงนเดอนมาก แตคนระดบลางเงนเดอนนอย และยงใกลชดกบลกคา สวนระดบบนคอผกำาหนดนโยบายกจะไมเอาตวเองออกอยแลว

กรณตวอยางของธนาคารหรอโครงการเกษยนกอนอายกจะกำาหนดวาจะตองทำางานในบรษทไมตำากวา 20 ป ตอนทออกจะไดเงนเดอน 12 เดอนและคาตกใจอก 1 เดอน เชนเดยวกบระบบราชการ

เชน ในธนาคารคนททำาหนาทบางอยางทระบบ IT เขามาทำาแทนไดจะถกออกจากงานไดโดยงาย

คนอเมรกนทถกออกจากงานในชวงทศวรรษท 1990 จะไปเร มตนธรกจใหมเปนธรกจขนาดเลก หรอ SME และทำาใหเกดการขยายตวของการจางงานมากขน สงผลใหเกดการขยายตวทางเศรษฐกจ

ขณะทบรษทเกาทนำาเอา IT มาใชกทำาใหบรษทเตบโตขนเพราะสามารถลดตนทนรวมทงมการทำางานในแบบกระจายอำานาจมากขน ตรงนถอเปนผลระยะยาวของการทำารเอนจเนยรง

3. การควบรวมกจการ (Merger) เปนแนวโนมทสำาคญของธรกจในอนาคต เชนบรษทดานยา เชน การควบรวมของบรษทไฟเซอรกบบรษท ฟารมาเซย (Pharmacia) ในเดอน เมษายน ป 2547 กลายเปนบรษทยาทใหญทสดในโลก

หรอการควบรวมกจการธนาคารของไทยในป 2548 คอ IFCT ทหารไทย และดบเอสไทยทน

6

การควบรวมจะไมควบรวมเฉพาะการทำางานแตควบรวมขอมลดวย การควบรวมทำาใหบรษทเตบโตขน คอทำาให 1+1 ไดผลลพธมากขน ทำาใหลดตนทนในดานตางๆ และการไดประโยชนจากขนาดของธรกจทใหญขน

4. ก ร ะ จ า ย อ ำา น า จ แ ล ะ ม ข น า ด เ ล ก ล ง (Decentralization and Small Business) การกระจายอำานาจชวยใหการตดสนใจทำาไดดขน

5. Temporary Workers การใชพนกงานชวคราวจะมมากในสหรฐอเมรกา แตในเมองไทยไมสามารถทำาได เพราะกฎหมายแรงงานไทยบงคบวาจะตองจางพนกงานเปนประจำาเพราะไมอยางนนนายจางจะหลกเลยงการจายสวสดการ

การจางพนกงานชวคราวจะชวยบรษทลดตนทนดานสวสดการ ลดตนทนสถานททำางาน เพราะพนกงานชวคราวสามารถทำางานทบานได

6. Internationalization ความเปนสากลหรอความเปนนานาชาต ไมมพรมแดนทงสถานทและเวลา เชน การทำากจการบนเวปไซต จะตองทำา 24 ชวโมง ระบบ IT ทำาใหการซอขายทำาได 24 ชวโมงและเพม Productivity

7. Service-Oriented Business งานบรการจะไดประโยชนจาก IT มาก เชน การบรการลกคาจะตองใชขอมลทเปนประโยชน

เชน การสงพซซาแบบ Delivery จะมการเกบขอมลลกคา เพราะจะมการบนทกชอของลกคาทกครงทสงซอ พอลกคาสงครงตอไปจะมขอมลเดม จะรวาลกคาเคยสงกคร ง ร วาลกคาชอบอะไร

ลกษณะเชนนทำาใหพนกงานขายสามารถทำา Cross Sale คอขายขามผลต เชนพอเราสงพชซาพนกงานจะถามวาจะสงสเวนเซนสเพมขนหรอไม ขณะเดยวกนกสามารถ Up Sale คอการพยายามทำาใหลกคาจายเพมขน เชน จดเปนเซทตางๆ ทตรงกบความตองการของลกคา เพอสรางรายไดใหเพมขน

สวนเซเวนอเลฟเวนจะใชกลยทธแบบ Sale Plus คอชกชวนใหลกคารบสนคาอน ๆ เพมขน เชน ถาซอนำา พนกงานจะถามวาเอาซาลาเปาขนมจบเพมไมคะ แตกลยทธของเซเวนฯ ไมคอยไดผลเพราะพนกงานขายเดาใจผซอไมถก เนองจากไมมการเกบขอมล

การทำาธรกจถาคนขายเดาใจคนซอถกมกจะขายไดหรอคนขายรจกลกคาเปนอยางดนนเอง ซงจะรจกไดตองใชระบบ IT

ภาครฐนนในความเปนจรงสามารถสรางความรจกกบลกคาไดเปนอยางด แตไมไดทำา

ในตอนทมนโยบายเกษยนกอนอาย ครทอยากจะออกจากราชการมาก โดยเฉพาะครมธยมในสาขาขาดแคลน เชน ภาษาองกฤษ เลข อาชพรองลงมาคอพยาบาล ดงนน การตงกฎเกณฑในการเกษยณอาย

MIS Organizationระบบสารสนเทศจะแบงออกเปนระดบชนตามลำาดบในการจดการ คอ1. ระดบลาง คอระดบปฏบตการ (Business Operation) สารสนเทศทใชจะอย

จะเรยกวา สารสนเทศประมวลรายการ (Transaction Process Control; TPS)2. ระดบกลางหรอระดบกลวธ (Tactical Management) เปนระบบระดบทตอง

นำาเอาขอมลจากระดบปฏบตการมาตดสนใจ

7

3. ระดบสงหรอระดบกลยทธ (Strategic Management) ระบบสารสนเทศทใชกบระดบกลางและระดบสงประกอบไปดวย DSS = ระบบสนบสนนการตดสนใจES (Expert Systems) = ระบบผเชยวชาญEIS (Enterprise Information System) ระบบสารสนเทศขององคการดงรป

ความแตกตางของการจดการแตละระดบจะแตกตางตรงทอำานาจในการตดสนใจ ตวอยางถาเปนงานดานการตลาด1. ระดบปฏบตการ งานทรบผดชอบคอการดแลลกคา งานรบผดชอบจะเคลยรวน

ตอวน เชน พนกงานเทลเลอรของธนาคารจะเคลยรวนตอวน การตดสนใจจะเปนชวงแคบ ๆ วนตอวน

2. ระดบกลาง มหนาทกำาหนดราคา สรางแคมเปญโปรโมชนชวงสน ๆตงแต 3-6 เดอน ความรบผดยาวขน การตดสนใจทสำาคญจะเกยวกบการปรบปรงการทำางาน

3. ระดบสง ทำาหนาทตดสนใจเกยวกบผลตภณฑใหม ตลาดใหม ความรบผดชอบยาวนาน ถาตดสนใจผดความเสยหายจะเกดขนมากและอาจจะเปนระยะเวลายาว รวมทงตองตดสนใจเพอสรางความไดเปรยบในการแขงขนคอ ตองคดวาทำาอยางไรใหองคการไดเปรยบในดานตนทน การสรางความแตกตาง หรอสรางความเปนผนำาในตลาดได

ดงนน จงเปนหนาทของผบรหารระดบสงทจะตองดวาในระดบลาง และระดบกลางควรจะมเครองมอ IT ชวยในการตดสนใจอยางไรบาง แตผบรหารระดบสงจะไมมเครองมอทางดาน IT มาชวย เชน การจะตดสนใจวาจะสรางตกใหมหรอไมผบรหารจะตองคดเอง

ดงนน การจดการแตละระดบ จะม IT ทนำามาใชในการจดการแตกตางกน (อ.ทพวรรณ จะสอนการใชระบบสารสนเทศมาใชในการตดสนใจระดบ

Strategic สวนอาจารยบญชยจะสอนการนำาสารสนเทศมาใชในระดบ Operation และระดบ Tactical)

Case Studyเปนตวอยางบรษท Baxter บรษทจดจำาหนายเวชภณฑทางการแพทยทไมใชยา ท

พบวาโรงพยาบาลจะตองเสยเวลาในการจดหาเวชภณฑเหลาน ทงยงมปญหาการสตอกเวชภณฑเหลานนเอาไว ทำาใหตองเสยพนทในการจดเกบ

บรษทดงกลาวจงตดตอโรงพยาบาลเพอตดตงระบบคอมพวเตอรเชอมโยงขอมลเกยวกบการใชเวชภณฑเหลานของโรงพยาบาลกบซพพลายเออร เพอใหทราบขอมลการใช

8

Business Operati

Tactical Management

Strategic Mgt.

Transaction Process

EIS ESDSS

วายงเหลอสตอกมากนอยแคไหน ทำาใหโรงพยาบาลมเวชภณฑเอาไวเพยงพอ แตไมตองมากเกนไปจนตองเปนภาระในการจดเกบ

กลาวไดวาบรษทนำาเอาระบบบรหารสตอกมาใชกบโรงพยาบาลนนเอง ทำาใหโรงพยาบาลมพนทไปใชประโยชนอยางอนไดมากขน เชน เพมเตยงคนไขไดมากขน สรางหองผาตด ดงรป

การทบรษทดงกลาวมขอมลการใชเวชภณฑของโรงพยาบาล แตเกดปญหาการผกขาดเพราะสนคาทมาจากบรษทนมราคาแพง โรงพยาบาลจงหาทางแกดวยการเปดประมลใหม และเงอนไขกคอใครทจะซพพลายเวชภณฑใหโรงพยาบาลจะตองมระบบคอมพวเตอรทลงคกบโรงพยาบาล

การประมลจะประมลเปนปในราคาเดยวกนทงป เชน ผากอตจะใชราคาเดยวกนทงป ทำาใหโรงพยาบาลไดประโยชน

ปจจบนบรษทดงกลาวไมสามารถบบโรงพยาบาลไดอกตอไป แตในระยะแรกรายไดมหาศาล

แตโรงพยาบาลของรฐในเมองไทยทำาไมไดเพราะการจดซอเวชภณฑพวกนตองประมล และตองมการกำาหนดราคากลาง

ระบบสารสนเทศทใชในระดบปฏบตการระบบสารสนเทศในระดบปฏบตการจะมขนาดใหญเพราะมคนจำานวนมาก ลกษณะ

เดนของการทำางานในระดบปฏบตการ คอ เปนระดบทตองตดตอกบบคคลภายนอกองคการ คอลกคา ซพพลายเออร และธนาคาร

ในองคการคนทตดตอลกคาและรจกลกคามากทสดมกไดรบเงนเดอนนอยทสด เชน รถเมลคนทใกลชดกบลกคามากทสดคอกระเปารถเมล ถาเปนโรงแรมคนทใกลชดกบลกคาคอแมบาน

ระบบสารสนเทศทส ำาคญในระดบปฏบตการจะเรยกวา Transaction Process หรอระบบสารสนเทศแบบประมวลผล

คำาวา Transactions หมายถงธรกรรม ซงเกดจากการแลกเปลยนหรอตดตอซอขาย เชน เวลาเราไปกดเอทเอมจะมใบบนทกรายการออกมาเพอเปนหลกฐานการท ำาธรกรรม หรอขนรถเมลกจะมตวเปนหลกฐานในการทำาธรกรรม ธรกรรมจงเกดขนตลอดเวลาในการตดตอซอขาย

9

Supply Closets

Free space

CompWarehouse

Supplier Supplier

Supplier

H American M

onitor U

Deliver Supplier

Accurate

ธรกรรมสามารถเชอมโยงจากแหลงหนงไปยงแหลงหนงได เชน มการเชอมโยงขอมลของลกคาไปยงซพพลายเออร

ตวอยาง กจการคาปลกอยางวอลลมารทจะตดตงระบบคอมพวเตอรททำาหนาทเปนตวกลางระหวางลกคากบบรษท P&G นนคอ ขอมลทเกยวกบการซอสนคาของ P&G ในวอลลมารทจะมการบนทกเอาไวและสงไปให P&G ซง P&G สามารถนำาขอมลไปวเคราะหวาสนคาใดเปนทตองการ สนคาตวไหนใกลจะหมด สนคาตวไหนตองผลตเพม

ขณะทวอลลมารทจะไดผลประโยชนจากการไดรบสนคาจาก P&G ในราคาทตำากวารานคาปลกอน ๆ ทเปนคแขง ทำาใหวอลลมารทใชนโยบาย Everyday Low Price ได ซงตอมาเคมารทคแขงของวอลลมารทนำาเอากลยทธราคาตำามาใชดวย แตไมไดสรางระบบการเชอมโยงขอมลกบซพพลายเออร ทำาใหเคมารทตองเจงในเวลาตอมา (ตอนนกำาลงกลบมาอกครง)

เครองมอในการเกบขอมลทงนในระดบปฏบตการจะมหนาทหลกคอจดเกบขอมล (Data Capture) การจด

เกบขอมลในระดบปฏบตการจะม 3 สวนทสำาคญ คอ1. Point of Sale การเกบขอมล ณ จดขาย 2. Process Control3. Electronic Data Interchange 1. การเกบขอมล ณ จดขาย (POS ; Point of Sale ) เปนจดทมการไหล

เขาของขอมลมากทสด และขอมลตรงนจะถกสงเขาสวนกลาง โดยมเครองมอในการเกบขอมลทสำาคญ เชน

- เครองเกบเงน (Cash Register) จะมลกษณะเปนเครองคอมพวเตอร ปจจบนมการพฒนาไปมาก เชน มคำาสงเตอนใหพนกงานปดหรอเปดลนชก

ขอมลทถกเกบในเคร องนเกบเงนมากทสด คอ เกบผานบารโคด (Universal Product Code; UPC) หรอในภาษาไทยใชคำาวารหสสากล

บารโคดเปนขอตกลงระหวางประเทศทจะมการสรางสญลกษณทเปนสากลทสามารถเกบขอมลหรอระบบสารสนเทศเอาไววาผลตภณฑทกชนจะตองม Code มลกษณะเปนแทง แตละแทงหมายจะมตวเลข 13 ตว แบงออกเปนตวเลข 1 หลกทแสดงถงประเภทของสนคา ตวเลข 6 หลก 2 ชด ชดแรกแสดงถงแหลงผลต ชดหลงแสดงถงชนด กลน ส ของผลตภณฑ

เชน 9 789749 950067 จะเปน Code ของหนงสอทพมพในประเทศไทย (อาจารยบอกวารหสประเทศไทย คอ 812/815 แตดบารโคดจากหนงสอหลายเลมจะเปน 789- ผถอดเทปคะ)

บารโคดมประโยชนในการนบโดยไมตองใชการคยขอมล แตใชการสแกนโดยแสงเลเชอร

ในระบบการขนสงและถายเทกระเปาเดนทางในสนามบนกจะใชระบบสารสนเทศเขามาจดการกบจ ำานวนกระเปาทมจ ำานวนมาก โดยเฉพาะสนามบนทเปน Hub หรอเปนศนยกลางในการถายเทผโดยสารตอไปยงทอน ๆ ระบบสารสนเทศตรงนจะทำาใหกระเปาทกใบม Code ซงสามารถตรวจสอบไดในกรณเกดการสญหายดวย

10

(Hub Systems คอ ศนยรวมกอนการกระจายคนและสงของออกไป Hub จงคกบ Spoke ทเปนเหมอนกงในการกระจายคนและสงของ เชน Hub ของ ขสมก. จะอยทอนสาวรยชยฯ วงเวยนใหญ Hub ของรถไฟฟา BTS จะอยทสยาม Hub ของการบนไทยจะอยทสวรรณภม สวนยอยของ Hub จะเรยกวา Node)

- การใชคลนวทย Radio Frequency Identification - RFID เปนเครองมอทจะเขามาแทนทบารโคดในอนาคต มลกษณะเปน Ship ทจะฝงในตวผลตภณฑตาง ๆ เครองจะใชวธสแกน Identification

เวลาน RFID ยงมราคาแพง (ประมาณตวละ 6 บาท ) ในอนาคตถาถกลงจะถกนำามาใชมากขน

ขอดของ RFID คอ เครองสแกนสามารถอานไดทละจำานวนมาก เชน ถาเราซอของ 1 รถเขนกจะแสกนครงเดยวไมตองหยบสนคามาสแกนทละชน

เครองนมการใชกนแลวในการขนสงสนคาทางเรอในงานของศลกากรทใชดาวเทยมเปนเครองมอในการสแกนวาในเรอแตละลำาขนสงสนคาอะไรบาง

- ต ว เลขแม เหล ก (Magnetic Ink Character Recognition ; MICR ) ตวอยางการเกบขอมลดวยตวเลขแมเหลก คอ เชคธนาคาร จะมตวเลขแมเหลกก ำากบอย เลขแตละตวจะมความหมาย คอบอกชอธนาคาร สาขา ชนดบญช และเลขบญช เปนเครองมอททำาใหการทำาธรกรรมของเชครวดเรวมากขน เชน การเคลยรเชคระหวางธนาคารท ำาไดรวดเรวขน

ปจจบนเชคกำาลงเปนสงทเชยและคาดวาจะหายไปในไมกวนขางหนา เพราะกำาลงจะมระบบ E-checking นนคอจะนำาเอาระบบตดบญชโดยอตโนมตมาใชในธรกรรมทเกยวกบเชค

- แถบแมเหลก (Magnetic Stripe) ทพบมากคอในบตรเครดต เปนเคร องมอเกบขอมลทมความปลอดภยนอย เพราะเครองอานจะอานแถบแมเหลกไดงายไดมาก จนทำาใหเกดปญหาปลอมบตรเครดตกนบอย ๆ

เชนในมาเลเซยจะมการกอปป บตรเครดตบอยมาก จนกระทงมการแนะนำาวาใหรดการดไดแคครงเดยว หากมาเลเซยยงไมสามารถสรางระบบความปลอดภยของขอมลตรงนจะสงผลตอการทองเทยว เพราะนกทองเทยวไมกลาใชบตรเครดต

ถามปญหาการปลอมแปลงบตรเครดต ธนาคารเจาของบตรมกตองรบผดชอบโดยเฉพาะในกรณมการนำาไปรดในตางประเทศและเจาของบตรสามารถพสจนไดวาตนเองไมไดเดนทาง แตธนาคารกมกจะตามไดวานำาบตรไปใชทไหน

- Magnetic Ship เปนเคร องมอทเขามาแกปญหาแถบแมเหลก เพราะจะมทงแถบแมเหลกและชพรวมกน

ตวอยางของระบบขอมลทมการเกบโดยบตรทมทงแถบแมเหลกและชพคอบตรประชาชน หรอ Thai National ID Card ทมลกษณะเหมอนซมการด

อยางไรกตามแมวาบตรประชาชนจะเกบขอมลไดมากมาย แตการนำาไปใชประโยชนบางอยางยงทำาไมได เชน การเลอกตงเพราะยงถอวาไมมความปลอดภย แตกระทรวงการตางประเทศจะนำาไปใชในงานออกหนงสอเดนทาง โดยลงคขอมลกบกระทรวงมหาดไทยเพอดขอมลของบคคล

11

สำาหรบชพนนในยคแรก ๆ จะใชในการเกบขอมลทางการเกษตร คอ ตดชพไวทสตว เชน ในนวซแลนดซงมประชากรแกะจำานวนมากกตดชพเพอเกบขอมลจำานวน หรอตดชพในนกเพนกวนหรอเตาทะเลเพอดขอมลในการเดนทาง เชน มการเกบขอมลพบวาเตาทะเลทมาวางไขทภเกตจะเดนทางไปถงอนเดยกอนจะเดนทางกลบมาวางไขทกปทภเกต

สำาหรบคนไทยกระทรวงมหาดไทยจะมหนาทหลกในการเกบขอมลบคคลของคนไทย ซงจะเกบขอมลจำานวนมาก รวมทงขอมลเกยวกบเลอด ลายนวมอ และมการเชอมโยงใหหนวยงานตาง ๆ นำาไปใช เชน ตำารวจเอาไปใชในการตดตามหรอสอบสวนผตองสงสย

การมขอมลจำานวนมากจะทำาใหการตดสนใจทำาไดดมากขน การทำางานมความรวดเรวมากขน และนำาไปใชประโยชนในการซอขายสนคา

ขอมลทมการจดเกบ ณ จดขายจะถกเชอมตอไปยงคลงสนคา รวมทงเชอมโยงตอไปยงผบรหารสงสดหรอ CEO เพอเอาไปใชประโยชนตอไป

2. Process Control การเกบขอมลจากการควบคมกระบวนการทำางาน การเกบขอมลในสวนนจะพบมากในโรงงาน เชน เครองจกรทใชในการผลตสนคาจะเกบขอมลและรายงานสถานะการผลตไดดวยตนเอง เชน บอกถงคณภาพ ปรมาณ ของผลผลต เวลาทใชในการผลต

เชน แขนกลในโรงงานผลตรถยนตจะรายงานสถานะไดวาขนนอตไปแลวกตว ซงชวยปองกนปญหาของหายไดดวย

3. ระบบการแลกเปลยนขอมลทางอเล กทรอนกส (EDI; Electronic Data Interchange) เปนระบบทเขามาจดการกบแลกเปลยนขอมลของ 2 บรษทขนไป เชนขอมลเกยวกบใบสงซอ ใบเสรจรบเงน ถามการตดตอกนในปรมาณมาก ระบบ EDI จะเขามาชวยโดยการออกแบบระบบขอมลรวมกนโดยผานระบบคอมพวเตอร ซงจะท ำาใหประหยดกระดาษ

อยางไรกตาม ในระยะตอมา EDI ไมคอยไดรบความนยมมากนกเพราะการตดตอระหวางบรษทมมากกวาระหวาง 2 บรษท ทำาใหยากในการแลกเปลยนขอมลเพราะมาตรฐานของแตละแหงตางกน

อยางไรกตามปจจบน EDI กำาลงกลบมาอกครง แตกลายเปน EDI on Internet ซงมทงขอดและขอเสย

ขอด- ใชตนทนตำา - ทกคนสามารถเขาไปใชไดหมด- สามารถใชไดทกททกเวลา- สามารถ Support เครองมอไดทกอยาง- ปญหาระบบลมมนอยขอเสย- ไมมคนดแลระบบ เนองจากเวลาใชไมตองจายเงน- ปญหาความปลอดภยของขอมล เชน คแขงอาจจะเขามาดขอมล- ความนาเชอถออาจจะมนอย

12

กรมศลกากรเปนหนวยงานทใช EDI โดยการเชอมโยงระบบคอมพวเตอรกบบรษทนำาเขาสงออก

จากเดมทการนำาเขาและสงออกสนคาจะตองอาศยชปป งในการเดนเร องซงมหลายขนตอนและใชเวลานานมาก แตพอการสงออกและนำาเขามการขยายตวมากขนตงแตป 1990 ระบบ EDI กถกนำามาใช เชน เวลานการสำาแดงรายการสนคาทตองเสยภาษจะตองทำาโดยบรษทนำาเขาสงออก (จากเดมทตองมาสำาแดงทศลกากร) ซงจะตองสงขอมลผานระบบคอมพวเตอรใหกบกรมศลกากร และกลมศลกากรจะใชวธการสมตรวจ ท ำาใหพธการศลกากรตาง ๆ มความรวดเรวมากขน ทงยงชวยลดจำานวนกระดาษ

ปจจบนทกหนวยงานพยายามสรางระบบ Paperless ขนมา เชน สายการบนตางๆ เวลานจะไมมการออกตวทเปนกระดาษอกตอไป (เพราะตนทนตอใบตกประมาณใบละ 70 บาท) รวมทงการเชคอนจะเปนระบบ E- Check In

Transaction Risks ความเสยงในการทำาธรกรรมในการซอขายหรอการทำาธรกรรมตาง ๆ จะมความเสยงเกดขนเสมอ จงตองมการ

ปองกนความเสยงเพอใหเปนไปตามความตองการของผซอและผขายทงนผขาย (Vender) จะตองการสงตาง ๆ คอ- การไดรบเงนอยางถกตอง- ตองเปนการขายทถกกฎหมาย- ลกคาไมโตแยงการขาย- รฐบาลไมทำาใหการซอขายเปนโมฆะสวนลกคา ตองการในสงตาง ๆ คอ- ตองการไดรบสนคาอยางถกตอง- ไมตองจายเพม- ถกตองตามกฎหมายคำาถามกคอการซอขายผานอนเตอรเนตจะถกตองทงหมดหรอไม มนใจไดมากนอย

แคไหน ปญหานทำาใหประเทศไทยเปนประเทศหนงทมการซอขายผานระบบอเลกทรอนกสตำามากในเอเชยตะวนออกเฉยงใต เพราะยงไมมกฎหมายรองรบ เพราะอาจจะมการโตแยงไดวาในการทำาธรกรรมผานอนเตอรเนตไมมความนาเชอถอ

ดงนน รฐบาลตองทำาหนาทเปนตวกลางในการสรางความนาเชอใหการซอการขาย เชน เกบขอมลเกยวกบการซอขาย ใบสงซอ ใบสงของ การจดเกบภาษ การปองกนและระวงการฟอกเงน หรอเอาเงนทไมถกตองมาทำาธรกรรม

คณภาพของขอมล (Data Quality) ในการเกบขอมลในระดบปฏบตการจำาเปนอยางยงทจะตองไดขอมลทมคณภาพ การ

ออกแบบในการเกบขอมลทดจะทำาใหไดมาขอมลทมคณภาพ เชน คนทเปนเจาของขอมลควรจะเปนคนคยขอมล การคยขอมลควรจะทำาคร งเดยวและใชไดตลอด (เชน ถาคนไขไปโรงพยาบาลกควรจะกรอกขอมลแคครงแรก ครงตอไปไมควรจะกรอกขอมลอก)

คณภาพของขอมลเกดจาก1. Integrity ความเปนหนงเดยวของขอมล และสามารถบอกถงสงตอไปน- บอกไดถามขอมลทผดพลาด

13

- บอกไดถาไมมขอมล- บอกไดถาขอมลมความลาสมย2. Volume หรอจำานวนขอมล ถามากเกนไปจะทำาใหเกดปญหาคอ- ตนทนในการจดเกบ- เวลามความผดพลาดจะหาจดผดพลาดไดยาก- การสงผานขอมลมคาใชจายสง- หาขอมลทตองการยาก- อาจจะทำาใหระบบรบไมไดเพราะขอมลมากเกนไป3. Summary การยอขอมล หากมขอมลมากเกนไป บางครงจะมการยอขอมล แต

การยอจะตองไมมากจนไมมความเขาใจ 3. Time เวลา เชน

- การจดสงขอมลตดกบเสนตายหรอไม- แตละแผนกอาจจะใชขอมลในเวลาตางกน- การเรยงลำาดบของขอมล วาขอมลอะไรมากอน-หลง 4. ปญหาทเกดจากการทำางานหลายอยางในเวลาเดยวกน (Multitasking and

Concurrency) ปกตคอมพวเตอรทำางานหลายอยางไดในเวลาเดยวกน ถาไมมการวางระบบวาใหทำาตามการปอนขอมลกอนหนา-หลง การประมวลผลอาจจะผดพลาดได

น นค อ ระบบสารสนเทศในระด บปฏ บต การ (Corporation) ซ ง เป นระบบสารสนเทศแบบประมวลรายการ (Transaction Process) ซงจะพดถงวธการเกบขอมลเขาสระบบฐานขอมล เพอนำาเอาขอมลไปใชในระดบตอไปคอระดบ Tactical และระดบ Strategic

การบรณาการขอมล (Integration)เวลาเกบขอมลเขาสระบบขอมลจะมการกระจดกระจาย เชน ในแตละบรษทจะมหลาย

แผนกแตละแผนกกจะมการเกบขอมลของตนเอง ทำาใหขอมลจะกระจดกระจาย จงตองนำาขอมลมาบรณาการกน และมาใชประโยชนในการทำางานในแผนกตางๆ รวมทงนำาไปใชในการตดสนใจไดอยางไร

เชน หางสรรพสนคา จะมตารางขอมลทเปนของแผนกตาง ๆ (ในทนยกตวอยาง 3 ตารางคอ)

1. ฝายการตลาดจะตองทำาตารางขอมลเกยวกบปรมาณการขายสนคาแตละแผนก ราคาขาย จำานวนเงนทขายได

ตารางนไมไดใชประโยชนเฉพาะแผนกการตลาด แตการเงนบญชกตองนำาไปใช ฝายสตอกกตองนำาไปใช แผนกจดซอกตองด

2. ฝายลกคาสมพนธตองทำาตารางคนของฝายทตองดขอมลนแผนกทตองดคอ สโตร บญช แผนกการตลาด (ดวาทำาไมลกคา

จงคนของบางอยางมาก)3. ฝายขายจะทำาตารางแสดงขอมลคาคอมมชชนของพนกงานฝายทเขามาดขอมลนจะมตงแตฝายบญช ฝาย HR

14

จากตวอยางจะพบวาขอมล 3 ตารางจะมคนทเอาไปใชจำานวนมากจงควรจะมการบรณาการขอมลทง 3 ตารางเขาดวยกน และสามารถนำาเสนอเปนกราฟเพอแสดงการเปรยบเทยบเพอใหผบรหารเหนภาพรวมผลงานของแผนกตางๆ เพอใชในการตดสนใจ

(ดตวอยางเอกสาร อ.บญชย หนา 28) ววฒนาการของการบรณาการขอมลการบรณาการขอมลในแบบดงกลาวเปนเร องทท ำามานานแลว แตตองอาศยผ

จดการเปนคนทำา แตปจจบนการบรณาการขอมลมพฒนาการหรอการเปลยนแปลงไปตามพฒนาการของระบบคอมพวเตอรดวย

กลาวคอ (ดเอกสารหนา 29 ประกอบ)ทศวรรษท 1970 เมอมขอมลเขามาจากฝายขาย หลายแผนก กจะเขาสฐานขอมล

สวนกลาง ผจดการกจะทำาหนาทสรางภาพรวมและวเคราะหออกมาเปนกราฟ สงใหเลขาฯ พมพ กอนทผจดการจะนำาไปรายงานตอผบรหาร

หนาทของผจดการหรอผบรหารระดบกลางคอการทำา Reportทศวรรษท 1980 เมอขอมลเขามาจากแผนกเซลส ผจดการกท ำาหนาทในการ

รวบรวมขอมลเหมอนเดมแตทำาดวยคอมพวเตอรดวยตนเอง เนองจากเปนชวงทม PC ทำาใหไมตองมเลขาฯ และสามารถสงรายงานไปยงผบรหารได

ทศวรรษท 1990 ระบบขอมลจะเขามา จะมระบบจดการฐานขอมล (Data Base Management System ; DBMS) เปนระบบทสามารถสงใหเคร องดงขอมลออกมาตามทตองการ เชน ดงขอมลยอดขายรายสปดาห PC จะทำาใหผบรหารระดบสงเขาถงขอมลดงกลาวได รวมทงขอมลเกยวกบงานทไมปกต (ad hoc queries) ในยคนผจดการจงไมจำาเปนอกตอไป

ปจจบนผบรหารระดบสงพยายามหาขอมลดวยตนเองมากขนโดยเฉพาะขอมลทเปนความลบ

- แนวโนมการบรณาการขอมลในยค 2000 ขอมลจะเขามาสระบบการจดการฐานขอมล (DBMS) แตระบบฐานขอมลจะรบขอมลจากหลายแหลงทง เชน ลกคา ซพพลายเออร และธนาคาร (ปจจบนบรษทหรอบคคลสามารถดบญชของตนเอง พรอมทงทำาธรกรรมตาง ๆ ทางการเงนไดในระบบ E-bank โดยไมตองไปธนาคาร)

ผบรหารสามารถดงขอมลเหลานมาด (Query) ได โดยใชระบบสารสนเทศของผบรหาร (Executive Information System) โดยใช Personal Computer หรอ Personal Digital Assistant ; PDA (ยหอทดงคอปาลม) รวมทง Browser ตาง ๆ เชนแลปทอบ มอถอ (Brower หมายถงเครองมอสำาหรบด)

ขอมลทสามารถดงดไดทกททกเวลา เชน จ ำานวนปรมาณการผลตทโรงงานผลต ยอดขาย จำานวนลกคา

การดงขอมลจากหลายแหงมาด จะตองใชระบบการบรณาการ ซงระบบทใชในการดงขอมลมาดเรยกวา EPR - Enterprise Source Planning

แนวโนมของการบรณาการในยค 2000 จะเปนดงรป

15

Management

Sales TermiSales Termi

DBMSSales dat

Executive Information System

Personal Computer Or PDA Or Brower

SuppliersBanks

Production/ Servic

e

querydata

Enterprise Resource Planning

การบรณาการในธรกจ (Business Integration)การบรณาการขอมลในธรกจหรอการบรณาการขอมลภายในบรษทเปนสงทเกดขน

อยางมากเชนกน โดยเฉพาะการเชอมโยงขอมลระหวางผขายหรอคนทขายของ(Vender) หรอซพพลายเออร กบตวบรษท และลกคา

ในกจกรรมตาง ๆ ของบรษทจะมการนำาเอาระบบ IT มาใชอยตลอดเวลา ตงแตการซอวตถดบ การออกแบบการผลต การจดซอ การผลต การกระจายสนคาใหกบลกคา ในแตละชวงของกจกรรมเหลานจะการใชระบบ IT ตลอดเวลา

เชนในการจดซอวตถดบจากผขายระบบสารสนเทศกจะเขามาชวยใหเรารวาไดจะสงซอมากนอยแคไหน โดยใชระบบ Just –In- Time

หรอในการออกแบบผลตภณฑกจะตองดถงความเปนไปไดของการออกแบบและตนทนของการผลต ในการผลตกอาจจะตองนำาเอาระบบ Demand Pull หรอการเอาดมานดมาขบเคลอนระบบการผลต

รวมทงในการผลตโดยอาศยการผลตแบบ Mass Customization คอการผลตสนคาทเนนตามความตองการของลกคาแตละคน (เดลคอมพวเตอรจะเนน Customized มาก )

Mass Customization นำามาใชไดกบหลายสนคา ในตอนทกองทพสหรฐสงทหารเขาไปรบในอฟกานสถาน อเมรกาตองตดเสอใหมใหทหารเปนชดทะเลทราย เพอความรวดเรวและตองการใหเครองแบบเปนไปตามขนาดของทหารแตละคน จงใชวธการสแกนสดสวนของทหารและสงขอมลไปยงโรงงานผลตในระยะเวลาอนสน และทหารไดเสอในขนาดของตนเอง

ลวายเองกเนน Mass Customization โดยใหลกคาสแกนสดสวนกอนนำาไปตด และยงมการจดสงไปถงบานในภายหลงดวย

อาหาร Customized มาก คอ สก เพราะแตละคนสงไดตามความตองการ แมกระทงนำาจมกสามารถทำาเองได

16

ในสวนของการกระจายสนคา ลกคาจะตองการความรวดเรว ดงนนจงตองมการตรวจสอบความตองการของลกคา การควบคมคณภาพของการรบคำาสงจากลกคา

ทกกจกรรมเหลานจะทำาไดตองใช IT ทงสน และในบรษททกกจกรรมหรอทกแผนกงานบางอยางจะมความตองการใชขอมลในฐานขอมลทใชรวมกน พงพาอาศยกน จงตองมการโยงใยขอมลในแตละแผนก มการใชขอมลขามแผนก แมกระทงฝายสนบสนนตาง ๆ ดวย ดงรป

ERP ; Enterprise Resource Planning การวางแผนทรพยากรขององคการ จรง ๆ แลว ERP เปนซอฟแวรสำาเรจรปทมขนเพอบรณาการขอมลทอยในฐาน

ขอมลของแตละแผนกงานในองคการใหมาใชประโยชนรวมกน ERP จงมฐานขอมล (Data Base) เปนหวใจ และบรษททใช ERP จะเปนบรษทขนาดใหญ

ตวอยาง การนำา ERP ของบรษทหลยสวตตอง ซงจะมสำานกงานใหญทฝรงเศส และมโรงงานทสเปน

สำานกใหญจะมฐานขอมลเกยวกบ สถานะทางการเงนประจ ำาสปดาห กระแสเงนสด งบประมาณและตนทนการผลตทแทจรง

สวนโรงงานทสเปนจะมฐานขอมลเกยวกบ รายงานตนทนในการผลต รายงานการผลตเปนรายวน ทง 2 แหง จะตองการขอมลของกนและกน ซงนำาเอา ERP มาใชในการบรณาการขอมลเพอใหทงโรงงานและสำานกใหญนำาขอมลของแตละฝายมาใชประโยชน

ERP ทำาหนาทตาง ๆ ไดมากมาย เชน แปลคาเงนและอตราแลกเปลยน ตวอยางแบรนดของ ERP - SAP ของเยอรมน- Peoplesoft ปจจบนถก Oracle เทกโอเวอรไปแลว- lawson- J.D.Edward

17

Design & Engineering

Purchasing

Manufacturing

Marketing

Distribution

Customers

Ven

Design feasibility & production

Planning & monit

Just-in-Time

Designs and Quality

Product planning Planni

ng & monit

Quality control & Custom

Quick Response

Demand-pull Mass

Customization

Partnerships & joint develop

Partnerships & joint develop

Administration & ManagementHR

MAccounting

Finance M

สวนใหญแลว ERP จะเนนฟงกชนในการทำางาน ซอฟทแวรตวนจงมกจะมการแบงขายเปนโมดล ๆ ตามฟงกชนการทำางาน ทนยมใชกนมากจะมงาน บญช จดซอ HRM และ Investment Management

ขอควรระวงในการใช ERP ERP เปนซอฟทแวรทเหมาะสมสำาหรบบางบรษททอยในสภาวะแวดลอมทแตกตาง

หลากหลาย เชน- มการใชเงนหลายสกล- ตองใชหลายภาษา- มกระบวนการในการปฏบตและการทำางานทเปนระบบ - การทำาตามกฎหมายทแตกตางกน ERP จะใชกบบรษทขนาดใหญ เชน บรษทอเมรกนทไปเปดสาขาในยโรป ซงสามารถ

คยขอมลเพยงครงเดยวแตการรายงานผลจะไดทงแบบยโรปและแบบอเมรกนปจจบน ERP ขนาดเลกกเรมมมากขน แตการนำามาใช เปนการปรบคนเขาหาเครอง

เปนเรองทยงยากพอสมควร เพราะคนจะตองทกอยางทำาตามทโปรแกรมกำาหนด ทำาใหตองมการปรบการทำางานของคนพอสมควร บรษทเลก ๆ ไมจำาเปนตองนำามาใช

ในเมองไทย การไฟฟาฝายการผลตกนำาเอา ERP มาใชแลวในปจจบนERP ยหอ SAP (System and Application Product) ของเยอรมน เปน

ERP รายใหญทสดในโลก สนบสนนการทำาธรกรรมทงบรษท ทงในเยอรมนและทวโลก Support ฐานขอมลทมความหลากหลาย Support ทงบรษทใหญและเลก มโมดลทหลากหลาย เชน การเงน Logistics HRM

เชน โมดลการเงน SAP จะชวยรวบรวมขอมลทางการเงนจากฐานขอมลทงหมด และมการเก บรวบรวมขอม ลการเง นจากสวนยอยๆได บญช Payment ขอม ล Manufacturing และสารมารถทำาธรกรรมโอโตเมตก เชน อตราแลกเปลยน

ขอมลจะทนสมยอยตลอดเวลา สามารถแสดงผล รายงานผลในหนวยเงนอะไรกได การจายเงนสามารถ ระบบ EFT หรอการโอนเงนในระบบอเลกทรอนกส

CRM; Customer Relationship Management ระบบการจดการกบความ สมพนธกบลกคา

เปนซอฟทแวรสำาเรจรปขนาดใหญอกโปรแกรมหนงทท ำาขนมาเพอใชบรณาการขอมลของลกคา สามารถดงฐานขอมลเกยวกบลกคา และทำาใหเราเหนภาพรวมตางๆของกจกรรมของลกคา เพอใหพนกงานสามารถมปฏสมพนธกบลกคาอยางมประสทธภาพ ระบบนมกจะใชในงาน Marketing

CRM มฐานขอมลเปนหวใจสำาคญเชนเดยวกบ ERP และสามารถบรณาการขอมลไดจากหลาย ๆ แหลง ทสำาเปนตอการตอบสนองความตองการของลกคาเปนรายบคคล

ดงนน การเกบขอมลของลกคาใหครอบคลมใหมากทสด จะชวยใหตอบคำาถามของลกคาไดทกคำาถาม ตอบสนองความตองการของลกคาเปนรายบคคล ใหคำาแนะนำาลกคาได และสามารถขายสนคาขามผลตภณฑได

การทำางานเปนทม (Work Group)

18

การทำางานเปนทมหรอเปนคณะ มความสำาคญมากขน เปนการดงเอาคนจากหลายหนวยงานมาทำางานรวมกน เมอมอบหมายใหทำางานเปนคณะกตองมอบอำานาจในการเขาถงขอมลทตองการไดดวย

ในหนวยงานทมการกระจายอำานาจ การทำางานเปนคณะมกจะมความสำาเรจในการทำางานเปนคณะจะมระบบ IT ทชวยแกไขขอมลการทำางานของคณะทำางานทจะ

รไดวาใครเปนคนแก แกตรงไหนบาง แมกระทงใสเสยงเขาไปกได ปญหาในการแชรขอมลในการบรณาการขอมลจะตองมการแชรขอมลหรอแบงปนขอมลกน ปญหาทเกดขน

คอ- มปญหาทตวชอฟทแวร จะตองมการตกลงกนวาจะใชซอฟทแวรอะไร - สภาพแวดลอมของหนาจอ ขนาดตวหนงสอ ชนดของตวหนงสอ ควรจะตกลงกน

วาใชอะไร เพราะถาไมตกลงกนอาจจะเกดปญหาได ทำาใหเสยเวลาในการทำางาน- ชองทางทใชในการสงขอมล คอ ชองทางไหน และใชเวลานานหรอไม-สามารถดขอมลพรอมกนหรอไม เชน ดไดหรอไมวาใครเขามาดบาง ลอคขอมลได

หรอไม หรอสามารถกอบป ขอมลไดหรอไมGDSS ; Group Decision Support System ระบบสนบสนนการตดสนใจ

ของกลม เปนอกวธหนงในการบรการขอมล เปนระบบทชวยในการะดมสมอง การแชร การ

โหวต เชน การประชมผานการพมพโดยไมตองพด แกปญหาสำาหรบคนทพดไมเกง แตระบบนจะมปญหาสำาหรบคนทพมพไมเปน อาจจะมตนทน เพราะตองมผประสานงาน แตการโหวตจะเปนการโหวตลบ

เปนระบบทจะชวยแชรความคดในการประชมได

**********************

คลงขอมล (Data Warehouse) เปนหนวยยอยของฐานขอมล เปนขอมลทเราจะใชอยเปนประจำา

19