การบรรยายวชา รอ.602 การวจยทางการจดการรศ.ดร.อญชนา ณ ระนอง วนท 12

มนาคม 2549

Course Outline 1. Introduction (ประเดนนอาจารยทกทานจะสอน

หมด)2. Farllacy ความผดพลาดในเรองวธการคด เพราะ

ถาคดผดงานวจยกมโอกาสผด 3. วธการวจย จะเรมตนตงแต- ตงคำาถามและประเดนการวจย จะดวาคำาถามแบบไหน

คอคำาถามทดในการวจยระดบปรญญาโท - การทบทวนวรรณกรรม (Review Literature) จะ

เปนการรวบรวมความรตาง ๆทเกยวกบเรองทเราจะศกษากอนทนกวจยจะไปตอบคำาถามการวจยของตนเอง

ในหวขอนจะเรยนรถงวธการเขยนการทบทวนวรรณกรรม

- กรอบแนวคด (Conceptual Framework) หมายถง กรอบแนวคดของผวจยวาจะศกษาอะไรบาง รวมทงเปนกรอบความสมพนธของตวแปรทเราจะศกษา

- การออกแบบการวจย- ขอมล จะพดถงประเภทขอมล และวธการหาและ

รวบรวมขอมล - การวเคราะหขอมล- ขอสรปของงานวจยและขอเสนอแนะ

1

4. การวจยเชงคณภาพ

อ.พชต จะสอนเรองของศพท สมมตฐาน (Hypothesis) การวเคราะหขอมล ตรงนจะมเรองสถต (คา Chi-square )

อ.พรเพญ สอนเรอง การตงคำาถาม กรอบแนวคด การออกแบบขอมล มาตรวดของขอมล และการวเคราะหขอมล (สอนเรอง Pearson r)

อ.อญชนา จะปพนฐานเกยวกบวจยทงหมด

การเรยนวชานนกศกษาควรจะไดอานงานวจยมากอน จะทำาใหเขาใจมากขน โดยเฉพาะงานวจยทตพมพใน Journal ตาง ๆ

สำาหรบหนงสอเลมสสม จะเปนตำาราทเกยวกบการวจย และมบทความวจยทอาจารยเคยทำาเอาไวและรวบรวมมาใหอาน เชน

- บทความเรองการประกนสขภาพถวนหนา เปนการวจยเชงคณภาพ

- บทความเรองทนทางสงคมและเครอขายทางสงคม (Social Capital and Social Network ) ทมผลตอการจดการสงแวดลอมของประเทศไทย

- เรองการออกแบบสอบถาม เรองนอาจารยออกแบบมาเพอสอบถามเรองสขภาพอนามยของคนจน

สงทเราตองเกบคำาถามกคอคนจนอยทไหน เอกสารเลมนจงมประโยชนนอกจากใชเปนตวอยางของการออกแบบ

2

สอบถาม ซงคนททำาวจยโดยใชแบบสอบถามนาจะเอามาใชเปนตวอยางแลว ยงมขอมลเกยวกบคนจนอกดวย

- วธการทบทวนวรรณกรรม- วธการเสนอใหผตดสนใจกำาหนดนโยบายวาจะเลอก

ทางเลอกแบบไหน

ความรเบองตนเกยวกบการวจย- การวจย (Research) คอการแสวงหาคำาตอบใน

คำาถามทเราตองการจะร วธการเรยนวจยนน จะเนนการฝกปฏบตในหองเรยน (Hand on Approach)

- การเรยนวจยในแตละประเทศจะแตกตางกน เชน ในองกฤษจะเรมตนบอกนกศกษาวาอะไรทนกวจยทำาไมไดบาง (What should not be done)

ขณะทในสหรฐอเมรกาสอนวา จะทำาวจยอยางไร เชน ถาสมมตนกวจยมกรอบแนวคดวา อาย ประสบการณ การศกษา เพศ มผลตอรายได เราตองบอกใหไดวาเพราะอะไรอาย ประสบการณ เพศ และการศกษาจงมผลตอรายได และทำาไมปจจยอนจงไมอยในกรอบแนวคดของเรา

- ระเบยบวธวจยทางรฐประศาสนศาสตร (Research Methodology for Public Administration) จะมลกษณะใกลเคยงกบระเบยบวธวจยทางสงคมศาสตร (Social Science) อน ๆ กลาวคอ

1. การวจยทาง รปส. มลกษณะเปนสหวทยาการ (Interdisciplinary) คอตองนำาความรหลาย ๆ สาขาวชามาใชในการวจย

3

เชน ในการประเมนผลนโยบาย 30 บาทรกษาทกโรค ซงเปนนโยบายทเรมจากพรรคไทยรกไทยไดหาเสยงเอาไวในตอนเลอกตง การทนโยบายนดำาเนนการไดทนท กเพราะในความเปนจรงเรามนโยบายหลกประกนสขภาพอน ๆ เชนขาราชการกจะมสวสดการของขาราชการ พนกงานเอกชนจะมประกนสงคม โครงการบตรสขภาพ 500 บาททงครอบครว โครงการสวสดการสำาหรบผทมรายไดนอย ผสงอาย เดก ทหารผานศก นกบวช ทเรยกวา สปร.

พอ 30 บาทเขามา ขาราชการและพนกงานเอกชนกยงใชเหมอนเดม แตกลม รายไดนอย ผสงอาย เดก ทหารผานศก นกบวช กมาอาศย 30 บาทรกษาทกโรค และรฐบาลจดสรรงบประมาณเปนรายหว

เมอเราจะศกษาวจยโครงการน จะตองเอาความรเกยวกบการเงนการคลงมาใช เอาความรเกยวกบการนำานโยบายไปปฏบต (Policy Implementation) ขณะเดยวกนความรในทางการเมองกตองเอามาใชดวย เชน ตอนทรฐบาลออกทวรนกขมน รฐบาลจะแจกอนมตโครงการตาง ๆ ทชาวบานในแตละพนทขอ แตรฐบาลไมยอมเพมงบประมาณโครงการ 30 บาทรกษาทกโรค

สาเหตทรฐบาลไมยอมเพมงบประมาณ มเบองหลงกคอพรรคไทยรกไทยจะเปนพรรคการเมองททำาโพลสำารวจความคดเหนของประชาชนตลอดเวลา และสงทพบจากการสำารวจคอ ประชาชนพอใจกบนโยบาย 30 บาท เมอคนพอใจ รฐบาลกมองวาไมจำาเปนตองเพมงบประมาณ

4

ดงนน การวจยตองนำาเอาความรจากหลายสาขามาใช ความรจากวชาทนกศกษาเรยนมากจะชวยสราง

2. มลกษณะทวไป (Generalist) มากกวา Specialist คอมลกษณะทวไปมากกวามความเฉพาะเจาะจง

ดงนน คำาถามวจยทาง รสป. จงมกเปนคำาถามทวไปมากกวาคำาถามทเฉพาะเจาะจง เชน ถาเราศกษาเรองไขหวดนก เราจะไมตงคำาถามวา มวธการอยางไรจงจะปองกนโรคไขหวดนก คำาถามอยางนจะเปนคำาถามทเฉพาะเจาะจงเกนไป เหมาะสำาหรบการวจยทางการแพทยหรอสาธารณสข

สงทตองทำาความเขาใจกบเรองของการวจย- Research is not just polling การทำาโพลเปน

เพยงบางสวนของการวจย

นกศกษาจะพบเหนการทำาโพลอยแทบทกวนตามหนาหนงสอพมพตาง ๆ แตขอมลจากการทำาโพลเปนเรองของการสำารวจความคดเหน ซงมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ดงนน งานวจยทดมกจะไมตองการขอมลทเกยวของกบความคดเหนหรอเปนขอมลแบบ Subjective แตงานวจยทนาเชอถอจะเนนขอมลแบบ Objective

อยางไรกตาม การทำาโพลกตองใชระเบยบวธวจย เชน ถาเราจะสำารวจวาคนกรงเทพคดอยางไรกบการเลอกตง และเลอกเกบขอมลจากประชาชนในเขตตาง ๆ เทา ๆ กน โดยเลอกกลมตวอยางโดยการสมตวอยาง (Sampling) เพอมาเปนตวแทนของคนกรงเทพ จากนนกไปวจยกบกลมตวอยางทเลอกมา

5

คำาถามกคอวธการสมตวอยางโดยเลอกมาเขตละเทา ๆ กน คนทเลอกมาจะเปนตวแทน (Represent) ของคนกรงเทพทงหมดหรอไม ตรงนอาจจะมคนโตแยงไดวา แตละเขตมพนท มประชากร ไมเทากน การสมตวอยางมาเทา ๆ กนไมนาจะเปนตวแทน หรอบางคนอาจจะมองวาไมควรไปสมตวอยางโดยเนนพนท แตตองเนนทคน

เมอเราไดตวอยางมาแลวกตองไปเกบขอมลจากกลมตวอยาง เชน ถามเรองการไปเลอกตง ถาการเกบขอมลด ขอมลจากการวจยกบผลการเลอกตงจรงนาจะตองใกลเคยงกน

การทำาโพลจงตองอาศยระเบยบวธวจย แตขอมลทจะนำาเสนอในเชงนโยบายกจะมจำากด แตมประโยชนในการนำาเสนอขาวสารใหประชาชนทราบความเคลอนไหวหรอความคดเหนของสงคมในแตละประเดน

- Ability to evaluate research จะตองมการประเมนไดวางานวจยชนไหนดและชนไหนไมด แตละงานวจยมขอบกพรองตรงไหน ** ประเดนนจะเปนขอสอบ เพราะสงทอาจารยตองการจากการเรยนคอนกศกษาอานงานวจยแลวตอบคำาถามไดวางานวจยทอานไปมจดบกพรองตรงไหน มขอดตรงไหน หรอสามารถวจารณงานวจยไดนนเอง **

- To find practical policy solution งานวจยทดจะตองใหขอเสนอแนะเชงนโยบายทมความเปนไปได

ทงน สงทตองการจากการวจย คอ ขอสรป หรอขอเสนอแนะเชงนโยบายทสามารถนำาไปใชในการปฏบตได

6

(Particle) หมายถง ขอสรปทมขอมลพนฐานเพยงพอ ไมใชเปนขอสรปทมาจากความคดเหนของนกวจย

ปญหาของนกวจยใหม ๆ กคอนกวจยมคำาตอบหรอมความเชอพนฐานอยแลว แลวพยายามทำาวจยเพอมายนยนความเชอของตนเอง

ตวอยาง นกวจยลงไปทำาวจยเรองการดแลสขภาพของชาวบานในชนบท จากการเกบขอมลพบวาชาวบานมวธการดแลสขภาพ โดยการซอยาตามรานยาและรานของชำา

แตพอสรปและใหขอเสนอแนะ นกวจยบอกวารฐบาลควรใหความรกบประชาชนในการดแลรกษาสขภาพ อยางนถอเปนการสรปและใหขอเสนอแนะทไมถกตอง เพราะถาจะมขอเสนอแนะดงกลาวสงทนกวจยจะตองถาม หรอเกบขอมลจากกลมตวอยางตองเปนเรองเกยวกบความรของประชาชนในการดแลสขภาพ

การทนกวจยสรปวา รฐบาลตองใหความรกบประชาชน เนองจากนกวจยมความเชอวา ตงแตตนวาประชาชนในชนบทไมมความรในการดแลสขภาพ

ขณะเดยวกนการทประชาชนมพฤตกรรมในการไปซอยาตามรานชำามาใชเวลาปวยนนอาจจะเกดจากสาเหตอน ๆ ทอาจจะไมใชเรองของการไมมความรกได เชนฐานะทางเศรษฐกจ ความสะดวกในการเดนทาง

การสรปเชนน เปนเรองตองระมดระวง และเปนเรองททำาใหการวจยมความผดพลาดได

ตวอยาง นกวจยททำาวจยเรองชาเขยวทเนนทำาดาน Marketing และมขอเสนอวา อย. ควรจะมาดแลการผลต

7

ชาเขยว แตพบวาในการวจยทงหมด ไมมสวนใดทพดถงการผลต แตจะเนนเรองการตลาด การใหขอเสนออยางนเปนการเสนอทไมมขอมลสนบสนน

ตวอยาง นกวจยไปทำาวจยเรอง การกระทำารนแรงระหวางเพศ และบทบาทของรฐ ปรากฎวา นกวจยไปเนนขอมลทเปนกรณตาง ๆ ของการทำารนแรงทางเพศ จนลมขอมลทเกยวกบบทบาทของภาครฐไป แตพอสรปกเสนอแนะวารฐควรจะเพมบทบาทในการดแลเกยวกบความรนแรงในสงคม แสดงวาขอเสนอของผวจย ไมมขอมลสนบสนนอยเบองหลง ไมใชขอเสนอทมาจากการวจย

อยางไรกตาม ในทางปฏบตนกวจยใหขอเสนอแนะแบบนได แตตองระบใหชดเจนวาเปนขอเสนอทไมเกยวกบงานวจย ไมอยางนนถามคนเอางานวจยไปใชจะมผลเสย เพราะขอเสนอดงกลาวยงไมไดผานการวจยอยางแทจรง

งานวจยจะมหลายแบบ หลายระดบ เชน งานวจยสวนตว งานวจยในหนวยงาน งานวจยในระดบปรญญาตร ปรญญาโท (Thesis) งานวจยระดบปรญญาเอก (Dissertation) จะมความซบซอนกวาปรญญาโท

แตสวนสำาคญอยางหนงของงานวจยทกระดบกคอ การทำางานวจยจะตองมคณะกรรมการทำาหนาทวจารณงานวจย งานวจยทไมผานการวจารณมกไมเปนทยอมรบ การวจยกบการวจารณตองไปดวยกน เพราะผวจารณจะใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนสำาหรบผวจย

8

สวนการวจย หนวยงานสวนใหญหนวยงานมกจะจางบรษททปรกษามาทำางานวจย และมการจดทำาสมดปกขาว (White Paper) ทบรษททปรกษาจะนำาเสนอขอมลเพอเปนองคประกอบสำาหรบผตดสนใจ

ปญหาทเกดขนในการวจยระดบหนวยงานทมเสมอกคอ ในทางกฎหมายการจะทำาโครงการตาง ๆ จะตองมการวจยเพอจดทำารายงานผลกระทบจากสงแวดลอม (Environmental Impact Assessment) หรอ EIA วาโครงการทจะดำาเนนการมผลกระทบตอสงแวดลอมหรอไม และคำาตอบจากการวจยกมกจะบอกวาไมมผลกระทบ แตพอนำาโครงการไปปฏบตกลบมผลกระทบ

ปญหานเกดจากบรษททปรกษาไมมคณธรรมในการจดทำารายงาน ขณะเดยวกนอาจเปนเพราะหนวยงานทวาจางตองการใหผลการศกษาออกมาเปนเชนนน เพราะจะไดรบการอนมตงบประมาณมาดำาเนนโครงการ

เรองนจงมคำาถามวาจะแกปญหาอยางไร ในอนาคตกระทรวงวทยาศาสตรจะลงมาดแลการศกษาผลกระทบตอสงแวดลอมในโครงการตาง ๆ มากขน

สวนผลกระทบทางดานสงคม (SIA-Social Impact Assessment) ประเทศไทยยงใหความสำาคญนอยมาก ตวอยางของยายไฮ คอคนทไดรบผลกระทบทางดานสงคมจากโครงการของรฐบาลแตไมไดรบการดแล นอกจากนตองทำาผลกระทบทางดานสขภาพดวย

กระบวนการวจย (Research Process)

9

1. การตงคำาถามในการวจย ( Research Question ) การวจยจะเรมตนจากการมคำาถามหรอปญหา

เครองมอในการบรหาร หรอทฤษฎทเราศกษากนอยในวชา รปส. มกจะมาจากงานวจย และเรมตนจากการมคำาถามทงสน เชน ทำาไมองคกรจงมปญหา เราจะดำาเนนโครงการนดหรอไม

แมกระทงพรรคไทยรกไทยเองกบอกวาการทเขากำาหนดนโยบาย 30 บาทรกษาทกโรความงานวจยมารองรบมากพอสมควรแลว แตนกวชาการพากนคดคานวายงเรวเกนไปทดำาเนนนโยบายน แตพรรคไทยรกไทยไมรอเพราะไปสญญากบประชาชนเอาไวในตอนหาเสยง

ในตางประเทศกอนทรฐบาลจะกำาหนดนโยบายหรอออกกฎหมายจะตองผานการวจยเสยกอน ขณะทในหลายประเทศทกำาลงพฒนาอาจจะใชแคการทำาโพลเพอถามวาประชาชนตองการอะไรแลวกำาหนดออกมาเปนนโยบาย

ดงนน กอนจะทำาวจยตองมปญหาหรอคำาถามเสยกอน เพราะงานวจยทำาขนเพอตอบคำาถาม

ลกษณะคำาถามในการวจย- Positive Question คำาถามทตงขนมาเพอเขาใจ

ปรากฎการณ วาเรองนน ๆเปนอยางไร เชน ทำาไมจงมการขายเสยง ทำาไมมปญหาความยากจน ทำาไมวยรนหญงจงขายตว

- Normative Question จะเปนคำาถามทตงขนมาเพอตอบคำาถามวา ควรจะเปนอยางไร เชน วธการเรยนการสอนทดควรจะเปนอยางไร จะแกปญหา...อยางไร

10

การจะตอบ Normative Question ได จะตองตอบ Positive Question ใหไดเสยกอน เชน ถาเราจะตอบวาจะแกไขปญหาความยากจนอยางไร กจะตองรเสยกอนวาความยากจนคออะไร เปนอยางไร เกดจากอะไร

หรอจะแกปญหาหวดนกอยางไร ตองรวาหวดนกเกดขนไดอยางไร

การตงคำาถามเพอการวจยนกคดแตละกลมอาจจะมองตางกน เชน ถาจะทำาวจยเรองนกการเมองกบการซอขายเสยง เราอาจจะตงเปนสมมตฐานวานกการเมองคอรปชนเพราะซอเสยง กบการตงวานกการเมองยอมจายลวงหนาเพอตองการเขาไปคอรปชน

สมมตฐาน 2 อยางจะตางกน - สมมตฐานแรก เรามองวาการซอเสยงทำาใหเกดการ

คอรปชน ทางแกกคอจะตองแกไขไมใหมการซอเสยง -สมมตฐานทสองมองวานกการเมองมองวาจะตองซอ

เสยงเพอจะไดเขาไปคอรปชน โดยจะตองเขาไปเปนรฐบาลดวย

เมอตงสมมตฐานตาง ๆ กนความเปนเหตผลของตวแปรกจะตางกน

การเลอกคำาถามในการวจย - Interesting but not too obvious เรามกจะ

เลอกคำาถามจากความสนใจ แตคำาถามในการวจยไมควรจะตอบไดทนท เพราะถาเปนคำาถามทตอบไดทนทกไมตองเสยเวลาในการทำาวจย

11

ตวอยาง* แบบแผนการบางมรดกทเปลยนแปลงไปกบผลทม

ตอสถานภาพสตร* ไซโลเกบขาวทำาใหราคาขาวดขนจรงหรอไม เปนการ

ตอบคำาถามวาราคาขาวจะดขนหรอไมหากมการเกบขาวเอาไวในไซโล

ขอมลทจะตองเกบในเรองนคอ ปรมาณผลผลตขาว ปรมาณการสงออก ความตองการของตลาดโลก ความตองการบรโภคในแตละชวงเวลา สถานทจดเกบคณภาพ อตราดอกเบย และขอมลราคา

เชน ดวาราคามความแตกตางกนหรอไมกบชวงทเกษตรกรไมสามารถเกบขาวเอาไวในไซโล ถามการเกบในไซโลแลวอตราดอกเบยจะคมกนหรอไม

(เรองน TDRI ศกษาเอาไวแลว ในชอ ความจรงเรองขาว โดยศกษายอนหลง 15 ป)

- Simple but overlooked guest ions คำาถามงาย ๆ ทอาจจะมองขาม เชน

ตวอยาง*การพงตนเองทำาใหความเสยงลดลงและภมคมกนของ

ประเทศและเกษตรกรดขนคำากลาวนกลายเปนกระแสทมาแรงมากของสงคมไทย

ในชวงทเราพบกบวกฤตเศรษฐกจ จนกระทงมคนทเสนอใหปดประเทศ หนมาพงพาตนเอง

แตถาดจากขอมลพบวา

12

สมยกอนประเทศไทยสงออกสนคาหลกคอ ขาว ยาวพารา ดบก ไมสก ถาดจากขาวพบวาป 2472 ราคาสงออกขาวอยท 7 บาทตอหาบ ปรมาณสงออก 18.9 ลานหาบ มลคา 131.9 ลานบาท พอมาป 2473 เปนตนมาเกดภาวะเศรษฐกจตกตำาทวโลก ทำาให ราคาขาวลดลง 50% เหลอ 3.50 บาทตอหาบ ในป 1974 รฐบาลพยายามสงออกใหมากขนเพอใหไดเงนมากเทาเดม แตมลคากยงลดลง ดงตาราง

ป ปรมาณสงออก (ลาน

หาบ)

ราคาสงออกเฉลย(บาท/

หาบ)

มลคาการสงออก

2472247324742475

18.914.122.227.9

7.06.03.53.4

131.9103.177.594.2

มคนวเคราะหวาปญหานทำาใหเกดปฏวต 2475 เพราะถาไปดประกาศของคณะราษฎร บอกถงเหตผลของการทำาปฏวตวา เปนเพราะรฐบาลเอาคนงานออกอยางเกลอนกลาด ขาราชการโดนปลด นกเรยนทจบออกมาและทหารทถกปลดไมมงานทำา (เพราะตอนนนงานสำาหรบคนทมการศกษาคอการรบราชการเทานน ยงมไมพอกบความหลากหลายของอาชพอยางทกวนน)

ดงนน ในยคนนเมอราคาขาวตก ประเทศมความเสยงเพราะคนทเปนขาราชการลำาบากมาก คนทวไปเพราะไมมงาน

13

ทำา แตเกษตรกรไมมปญหา เพราะเกษตรกรอยไดเนองจากเวลานนยงมการปลกพชแบบผสมผสาน

ตอมาสดสวนสนคาเกษตรลดลงเรอย ๆ เมอเปรยบเทยบกบสนคาอตสาหกรรม

กลาวคอป 2526 สนคาเกษตรมถง 59.4% ของสนคาสงออกทงหมด แตมาถงป 2543 ลดลงเหลอ 10.6% แสดงวาสนคาเกษตรของเราลดความสำาคญลง

ดงนน ถาราคาขาวตก ประเทศไมรบผลกระทบ แตชาวนาไดรบผลกระทบอยางแนนอน เพราะเกษตรกรเปลยนมาปลกพชเชงเดยว เมอชาวนาเดอดรอนกจะเรยกรองตอรฐบาล

จากขอมลดงกลาว เราจะสรปวาในอดตประเทศของเรามความเสยงมากเพราะเราสงสนคาออกอยางเดยว แตเกษตรกรของเรามความเสยงนอยเพราะปลกพชผสมผสาน (พงพาตนเองได) แตเมอภาคเกษตรลดลงความสำาคญลง เกษตรกรกลบมความเสยงมากขน

ถาเราสรปอยางนแลวจะบอกวาถาพงตนเองไดภมคมกนของประเทศจะดขนและภมคมกนของเกษตกรดขน ซงตอนแรกเรามองวานาจะใช แตพอมขอมลมากขนกลบไมใช

เพราะความเสยงของประเทศอาจจะตางจากความเสยงของเกษตรกร

ดงนน คำาถามในวจยจะตองมทฤษฎมารองรบวาทฤษฎวาไวอยางไร อยาคดอะไรลอย ๆ โดยไมมทฤษฎมารองรบ

14

- Seek truth from reality การวจยจงตองหาสจจะความเปนจรง ไมใชเปนการแตงนทาน หรอการเชอตามความเชอทวาตามกนมา หรอเชอเพราะสอนำาเสนอ

ตวอยาง ความเชอทเชอตามกนมาโดยไมมการวจยรองรบ

*ประเทศไทยเราตองเอาดทางการเกษตรเพราะเรามขอไดเปรยบแทบทกดาน

เรองนเราอาจจะมองวาเปนจรงเพราะไดยนไดฟงมานาน แตถาเราศกษาจรง ๆอาจจะไมเปนอยางนนกได เชน ถาเทยบกบเวยดนาม หรอลาว เราอาจจะเสยเปรยบตงแตปจจยดานการผลต เชน นำา ทดน แรงงาน แตไทยอาจจะมขอไดเปรยบดานเทคโนโลย

*ยงพฒนายงจนลง เรามกจะเชอวายงพฒนายงยากจน โดยเฉพาะแนวคด

ของพวก NGOs แตถาดจากงานวจยจะพบวาคณภาพชวตของคนไทยดขน

*โสเภณเกดจากวฒนธรรมตะวนตก ตรงนคนไทยจำานวนไมนอยมองวาตะวนตกเขามาสราง

ปญหาใหเกดผหญงบรการ เชน ตอนททหารอเมรกนเขามาตงฐานทพในประเทศไทย และคนไทยเราโกรธมากตอนทมสอตะวนตกนำาเสนอขอมลวากรงเทพฯ เปนศนยกลางการคาทางเพศ

แตจรงถาเราขอมลเชงประวตศาสตรตงแตยคเกาจะพบวาจะมการสงผหญงไปเปนเมยของผนำาของเพอนบาน หรอพอแมสงลกสาวกบคนทมอำานาจ

15

*คนไทยมาจากเทอกเขาอลไต เดมเราเชอวาคนไทยนนมาจากเทอกเขาอลไตและความ

เชอนกมการเปลยนแปลงเพราะงานวจย เดกรนใหมเชอวาคนไทยมาจากสบสองปนนา

*30 บาทถงแตก ตรงนกเปนแคความเชอ เพราะจากการวจยโครงการนก

ยงไมอยในสภาพทเรยกวาถงแตก ความเชอแบบนอาจจะออกมาจากสอ ซงอาจจะไมจรงทงหมดกได คนทเปนนกวจยจงไมควรเชออะไรงาย ๆ

2. การทบทวนวรรณกรรม ( Review Literature ) เมอเรารวางานววจยตองการตอบคำาถามอะไร เราตองไปทบทวนความรเกยวกบคำาถามดงกลาวใหครอบคลมมากทสด

3. การกำาหนดกรอบความคด ( Conceptual Framework ) จากการทบทวนวรรณกรรมจะชวยใหเรากำาหนดกรอบความคดไดวา เรองทเราจะศกษามตวแปรอะไรบางทสำาคญ ตวแปรตาง ๆ มความสมพนธกนอยางไร

กรอบความคดอาจจะจะเปนกรอบความคดเชงทฤษฎ (Theoretical Framework) หรอกรอบความคดในรปแบบจำาลองเชงสถต (Statistic Model) กไดสำาหรบคนทใชการวจยเชงปรมาณ 4. การรวบรวมขอมล และการวเคราะหขอมล

5 . สรปผลการวจย 6. การวจารณงานวจยโดยคณะกรรมการ 7. การเผยแพรผลการวจย

16

อยางไรกตาม งานวจยจะมลกษณะทเปนขนตอนทตอเนอง เชน ถาเราตงคำาถาม แลวไปทบทวนวรรณกรรมพบวา คำาถามทเราตงขนมาเปนคำาถามทมคำาตอบ อยแลวแตตวนกวจยเองไมไดอานหรอไมสนใจ เรากไมจำาเปนตองทำาวจยในเรองนน และตองเปลยนปญหาในการวจย

หรอตงคำาถามแลว ทบทวนวรรณกรรมแลว ตงกรอบแนวคดแลว แตพอไปเกบขอมล พบวาขอมลทไดไมไดตอบคำาถามปญหาการวจย อาจจะตองไปเปลยนปญหาในการวจย

ดงนน ขนตอนในการวจยจงไมใชเรองงาย ๆ นกศกษาปรญญาเอกสวนใหญใชเวลา 2 ปเตมในขนตอนการวจยเหลาน

นอกจากน เรองหรอปญหาทเราจะทำาวจยจะตองมความเปนไปไดในแตละขนตอนดวย บางเรองไมสามารถเกบขอมลได งานวจยกไมเสรจ

มนกศกษาจำานวนไมนอยจบชากวาคนอนกเพราะไมยอมเปลยนแปลง หรอไมยอมยดหยน เชน ยดมนในหวขอททำาแมวาไมสามารถเกบขอมลไดกตาม

ตวอยางนกวจยตองการศกษาเรองการประหยดพลงงาน โดยม

คำาถามในการวจยวาปจจยอะไรทจะทำาใหเกดการมสวนรวมในการประหยดพลงงานในโรงงาน และจากการทบทวนวรรณกรรมพบวาปจจยทเกยวของ คอ

- ผบรหารมสวนสำาคญในการทำาใหเกดการประหยดพลงงานหรอไม

17

- การวดการใชพลงงานวาในแตละหองทำางาน หรอแตละตก จะชวยบอกใหรวาใครประหยดพลงงานหรอไมประหยดพลงงาน

- เทคโนโลยทใชในการทำางาน เพราะเทคโนโลยบางอยางคนเขาไปใชแลวทำาใหเกดการใชพลงงาน

- ความรอบรเกยวกบพลงงานและปญหาพลงงานของพนกงาน

นนคอ กรอบแนวคดทจะใชในการศกษา เมอไดกรอบคดแลวนกวจยกตองไปหาขอมล ซงตองคดตอไปวาจะเกบขอมลดวยวธใด

จากตวแปรการเกบขอมลผบรหาร ขอมลเกยวกบการวดการใชพลงงาน และขอมลจากเทคโนโลยไมใชเรองยากมากนก แตการจะเกบขอมลเกยวกบการมสวนรวมของพนกงานเปนเรองยาก เพราะตองไปเกบขอมลจากพนกงาน ถาโรงงานไมใหความรวมมองานวจยชนนกไมเสรจ

ความผดพลาดจากการคด (Fallacies)จากหลาย ๆ ตวอยางทอาจารยนำาเสนอ ทำาใหนกศกษา

พอจะมองภาพออกวาการใช Common Sense ในการทำาวจยอาจจะทำาใหเราตกอยในกบดกแหงความผดพลาด (Fallacy Trap) ได

ประเภทของ Fallacies1.Fallacy of Composition เปนการบอกวา

ในการวเคราะหจะม 2 ระดบคอ Micro กบ Macro แตสงทตองระวงคอ ความจรงในระดบ Macro อาจจะไมเปนจรงใน

18

ระดบ Micro หรอความจรงในระดบ Micro อาจจะไมใชความจรงในระดบ Macro กได

ตวอยาง *ถาไปดฟตบอลแลวมองไมชดคน ๆ หนงจงยนดซง

ทำาใหชดเจนขน (เปนจรงสำาหรบระดบบคคล) แตถาคนทกคนยนขนการดบอลกยอมไมชดเหมอนเดม (ไมเปนจรงสำาหรบคนสวนใหญ)

*ในชวงเศรษฐกจตกตำา คนถกไลออกจากงานจงตองประหยด จะชวยใหเศรษฐกจของบคคลดขน แตการรณรงคใหคนไทยทงประเทศประหยด ไมไดชวยใหเศรษฐกจดขน (ยงประหยดทำาใหเศรษฐกจไมหมนเวยน) ตรงนกสะทอนความความจรงในระดบบคคลกบความจรงในระดบภาพรวมตางกน

*ความเสยงของประเทศกบความเสยงของเอกชนตางกน (ดงตวอยางความเสยงทเกดจากราคาขาวตกตำา)

ดงนน เวลาวเคราะหจะตองแยกใหชดเจนวาวเคราะหระดบไหน ถาไมระวงอาจจะเกดความผดพลาดได

2. Post-hoc Fallacy หมายถงความผดพลาดจากการใหเหตผลแบบไมถกตอง (False Causality) ของตวแปร หรอเปนความสมพนธของตวแปรเปนความสมพนธแบบปลอม ๆ (Spurious Relationship) หรอ ความสมพนธของตวแปรเกดจากตวแปรอนทเราไมไดศกษา หรอปญหามอท 3 (Extraneous Variable)

ความผดพลาดทง 3 แบบ ทำาใหงานวจยผดพลาดได

19

ตวอยางถามรปหนมสาวนงใกลกนในสวนสาธารณะมอง

พระจนทรในยามคำา และเราคดไปถงทฤษฎความเขมของแสงทแปรผกผนตามระยะทาง แลวนำามาอธบายวาหนมสาวตองนงใกลกนเพราะความเขมของแสงมนอย (ถานงไกลกนจะมองไมเหน)

หรอ อธบายในเชงสมการไดวา ความมด นงใกลกน

การอธบายดงกลาวถอเปนความผดพลาดในการใหเหตผล ซงเปนปญหา Post-hoc Fallacy

เพราะความเปนจรง คน 2 คนอยากอยใกลชดกนจงไปนงในทมด ๆ

ดงนน ถาเราจะทำาวจยจะตองแนใจวาสรางกรอบความสมพนธระหวางตวแปรไมผด เพราะถาผดงานวจยของเราจะเพยนไปได

ตวอยาง เราสงเกตทหอนาฬกาแหงหนงทก ๆ วน และพบวาเมอ

นาฬกา A ชทเลข 3 ระฆงทนาฬกา B จะต แลวทำาใหเกดเสยงดง แลวเราสรปวา นาฬกา A ทำาใหระฆง B ตขน (หรอ A ทำาใหเกด B)

การสรปความสมพนธตรงนผด เพราะความจรงเกดจากการออกแบบมาใหนาฬกามเสยงระฆงในชวงเวลานน

ตวอยาง

20

ถาไปเกบขอมลจำานวนศนยการคาในพนทตาง ๆ พรอมกบเกบขอมลอาชญากรรม และมาหาความสมพนธของขอมล 2 ชด และพบวามความสมพนธกน สมมตพบวา พนททมศนยการคามาก มอาชญากรรมมาก พนททมศนยการคานอยอาชญากรรมนอย

เราจะสรปวา ศนยการคาทำาใหเกดอาชญากรรมไมได เพราะการเกดอาชญากรรมจะมตวแปรอน ๆ เขามาเกยวของ เชน จำานวนประชากรทเพมขน

เวลาเขยนความสมพนธระหวางตวแปรจะบอกวา ศนยการคา การเกดอาชญากรรม

(ไมได)ดงนน ขอมล 2 ชดอาจจะมความสมพนธกนไดเสมอ

แตอาจจะเปนความสมพนธทไมสมเหตผลกได ดงนน ขอมลจงไมใชสงทสำาคญทสด แตวธคดของนก

วจยตางหากทสำาคญทสด

ตวอยางการตงกรอบความคดทไมถกตอง *เกบขอมลพบวาทองทใดทมตำารวจมาก มกจะมคด

อาชญากรรมมาก สรปวา ตำารวจ อาชญากรรม

*เกบขอมลจากผลการเรยนในหอง แลวพบวาคนทสบบหรทกคนในหองไดเกรดตำา

สรป บหร เกรดตำา

*เกบขอมลพบวา ถนนสายหนงมอบตเหตมากจงมการสรางทางมาลาย ตอมาพบวาบรเวณตรงกลางทางมาลาย

21

เกดอบตเหต 60% ขณะท 2 ฝงของทางมาลายมอบตเหตผลนอยกวา

สรป ทางมาลาย เกดอบตเหต

*เกบขอมลพบวาอาชญากรรมมกจะเกดบนสะพานลอย สรป สะพานลอย คด

อาชญากรรม

*จากการสงเกตพบวา คนใชมอถอเปนคนรนใหม และพบวาคนรนใหมมความตนตวทางการเมอง (เชน ตอนมอบพฤษภาฯ คนทมาประทวงจำานวนไมนอยเปนพวกมมอถอและใชมอถอในการตดตอกน)

สรป โทรศพทมอถอ การสรางความตนตวทางการเมอง

กถอวาเปนความผดพลาดทางความคด เพราะการตนตวทางเมองเกดจากหลายปจจยไมใชมาจากการมมอถอ

จากตวเหลานลวนเปน Post hoc Fallacy ทงสน เพราะขอมลทดวามความสมพนธแตอาจจะเปนความสมพนธทไมเปนเหตเปนผล เปนความสมพนธโดยบงเอญ

นอกจากนจะพบวาปจจยตวหนงทำาใหเกดปจจยอกตวหนงทง ๆ ทอาจจะเกดจากหลาย ๆ ปจจย

ตวอยาง การบอกวาการตวทำาใหเศรษฐกจขยายตว ซงในทางทฤษฎกไมมทฤษฎอะไรมารองรบ แตผเสนอพยายามเอาไปเชอมโยงกบทฤษฎทนมนษย (Human Capital)

22

มนษยทไดรบการศกษามากขนจะทำาใหมทนมนษยสงขน มนษยทมทนมนษยสงขนจะทำาใหเศรษฐกจขยายตว

แตคำาถามกคอ การตวทำาใหมนษยมความรมากจรงหรอไม เพราะการตวเปนการเนนใหนกศกษาทำาขอสอบไดมากกวา (แตถาการตวทำาใหคนมความรมากขนจรงกอาจจะมสวน)

จากตวอยางนแสดงใหเหนวาบางครง การจะศกษาเรองอะไรกตามจะศกษาเพยงปจจยเดยวไมได

ทงนเพราะวธการวเคราะหจะแบงออกเปน 2 แบบ คอ1. Analytical คอ การวเคราะหแบบแยกสวน เปน

แบบทเนนกนในโลกตะวนตก คอจะเลอกศกษาปจจยตาง ๆ ออกมาเปนสวน เชน ศกษาเดกมพฤตกรรมกาวราววาเกดจากการดวดโอเกมส

การศกษาแบบนจะงายแตมโอกาสเกด Fallacy สง2. Holistic เปนการศกษาแบบองครวม หรอเปน

แบบของโลกตะวนออกเปนการมองวาสงตาง ๆ จะมหลายปจจยทเกยวของ และแตละปจจยจะมความเชอมโยงกน ซงจะตองทำาเปน Mind Map คอดความสมพนธทงหมดทเกยวของ

การศกษาแบบนจะยาก แตลดความผดพลาดในวธการคดลงไดมาก

ดงนน ความผดพลาดในการคดอาจจะเกดขนตงแตเรมตนในการทำาวจย คอการตงคำาถาม เพราะถาตงคำาถามผด งานวจยกจะผด นอกจากนการตงกรอบแนวคดผดงานวจยกจะผด การสรางกรอบความคดผด งานวจยจะไมมคณคา ดง

23

นน เมอเราอานงานวจยจงตองดวากรอบคดของนกวจยคออะไร

การตงกรอบความคดจะตององทฤษฎ เชน ตวอยางการตงกรอบความคดทไมอางองทฤษฎ เชน คนเปนโรคซาร ไปหาหมอแลวไมหาย แตไปกนเหลาแลวหาย จงสรปวา

กนเหลา หายจากโรค อยางนไมถกตองเพราะไมมทฤษฎรองรบ

ปญหา Post-hoc Fallacy อาจจะเกดในรปทแบบทเรยกวา Guilt by Association ดวย หมายถง การเขาใจผดอนเกดจากความสมพนธกนโดยบงเอญ

เชน ถาเราเกดพบคนนอนตายอยพรอมกบคน ๆ หนงทเดนออกมาจากรางของคนตายแลว เรามองวาเขาตองเปนคนฆา

หรอในชวงวกฤตเศรษฐกจ รฐบาลมโครงการมยาซาวาเปนโครงการกเงนเพอนำามาใชใหเกดการจางงาน และโครงการนมการวจารณกนอยางกวางขวางวา มการคอรปชน โดยเฉพาะพรรคพวกของกำานน มกจะไดเขามาทำางานภายใตโครงการ หากเราเปนนกวจยเขาไปประเมนโครงการซงจะตองตดตอกบกำานน เมอเราพบกำานนและเราสรปในใจวากำานนคนนตองโกงดวยแน ๆ อยางนเรยกวา Guilt by association

4. Tautology เปนความผดพลาดทเกดจากการใชคำาตางกนแตใหความหมายซำา ๆ กน เชน

- “พรงนฝนอาจจะตกหรออาจจะไมตกกได” (Either it will rain tomorrow or it will not rain

24

tomorrow) คำาพดนไมไดใหขอมลอะไรเพม ถาพดวาพรงนฝนมโอกาสตก 80% จะใหความหมายมากกวา

- ถาถามวารกแทแพใกลชดหรอไม แลวตอบวา “รกแทไมเคยแพอะไร รกทแพสงตาง ๆ นนไซรไมใชรกแท ”

- “ผมพสจนไดวาความสามารถในการมลก เปนคณสมบตทถายทอดทางพนธกรรม เพราะถาพอแมคณมลกไมได คณกมลกไมไดเหมอนกน”

เปนตนเหลานเปนคำาพดทไมไดใหความหมายอะไรเพม

นนคอความหมายของ Tautology ตามศพทภาษาองกฤษ แตในแงของงานวจย Tautology จะมความหมายเพมวาเปนความหมายโดยคำาจำากดความของนกวจย หรอนกวจยสรางมนขนมาใหเปนอยางนน

เชน ถานกวจยบอกวาสมมตถาดวงอาทตยขนทางไหน ใหกำาหนดเปนทศตะวนตก และดวงอาทตยตกทางไหนใหเปนทศตะวนออก อยางนแสดงวานกวจยสรางขนมาวาดวงอาทตยขนทางตะวนออก

ดงนนงานวจยขนอยกบการใหคำาจำากดความ ปญหา Tautology อาจจะเกดไดทงในขนของการ

ออกแบบงานวจยและขนการกำาหนดกรอบแนวคด- Tautology ทเกดจากการออกแบบงานวจย

ตวอยาง นกวจยกลมหนงไปศกษาความสมพนธระหวางการฝกอบรมกบผลตภาพ (Productivity) ขององคการหรอไม

25

วธการของนกวจยกคอ เอาพนกงานมาฝกอบรมและประเมนโดยแจกแบบสอบถาม โดยถามตรง ๆ วาหลงการฝกอบรมทานคดวา Productivity ขององคการจะเปนอยางไร

จากการเกบขอมล พบวาการฝกอบรม มผลตอผลตภาพทเพมขน

ตรงนถอเปนความผดพลาดในแบบ Tautology เพราะขอสรปทคนพบนนเกดจากนกวจยสรางขนมาเอง (แมวาจะเกบขอมลจากกลมตวอยางกตาม) แตเปนขอสรปทไมไดวดจากผลตภาพทเกดจากการทำางานอยางแทจรง แตเปนคำาตอบทเปนไปตามการออกแบบคำาถามในงานวจยของนกวจย

ทงน เพราะถาถามตรง ๆ อยางนนจะมคนตอบอย 2 แบบ คอ ถาคนทชอบการฝกอบรมจะตอบวาผลตภาพของการทำางานจะสง แตคนทไมชอบการฝกอบรมกจะตอบวาผลตภาพนาจะตำา ทำาใหขอมล 2 ชดมความสมพนธกน

ถาเราพบงานวจยทมลกษณะอยางนกวจารณไดทนทวาเปนงานวจยทมความผดพลาด

ตวอยางนเปนจดออนของคำาถามทเกยวกบความคดเหน (เพราะ Productivity ไมไดวดจากความคดเหนซงเปน Subjective แตงานวจยตองการ)

วธการแกปญหา Tautology ในเรองนทำาไดโดยตองวดจากการทำางานจรง ๆ หลงจากการฝกอบรมไปแลว

ดงนน ในงานวจยขอมลไมใชสงทสำาคญทสด แมไดขอมลมาแตมการออกแบบผดพลาด

- Tautology ทเกดจากกรอบความคดในการวจย

26

ตวอยางมนกวจยสนใจศกษาเรองมาตรการเรงรดการดำาเนนคด

ยาเสพตดทมปญหาความลาชาใหเรวมากขน โดยตองการจะร วาจะมปจจยอะไรทมผลตอมาตรการดงกลาว และสรางกรอบแนวคดดงน

- การประชาสมพนธ - เวลาในแตละขนตอน- แรงจงใจ- การตรวจสอบและการกระตน ขององคกรอสระ

ตวแปรตนใน 4 ตว ตวทมปญหา Tautology คอมตวแปร เวลาทใชในแตละขนตอน เพราะเวลาทใชในแตละขนตอนมความหมายเดยวกนกบตวแปรตาม คอความสำาเรจของการนำามาตรการเรงรดคดไปปฏบต (เปนตวแปรยอยของตวแปรตาม)

ตวอยาง นกวจยตองการศกษาวาปจจยอะไรทนำาไปสความสำาเรจของ OTOP โดยมตวแปร

X 1 วตถประสงคและเปาหมายของโครงการ

X 2 ความชดเจนของแผน

X 3 การสนบสนนและตดตามผล

X4 ความสนใจของประชาชน

27

ความสำาเรจของการนำามาตรการเรงรดการ

ความสำาเรจของโครงการ OTOP

X 5 ความพงพอใจของผเขารวมโครงการ

จากตวแปรทงหมดตวแปรทมปญหา Tautology คอความพงพอใจเพราะซำากบตวแปรตาม เนองจากความพอใจกบความสำาเรจคอสงเดยวกนเพราะ

X….1 2 3 4 ถาเราไมแกไขเวลา สรปจะบอกวาความพงพอใจนำาไปส

ความสำาเรจ ซงไมใชเพราะสวนหนงของความสำาเรจคอความพอใจอยแลว

ตวอยาง ไปสอบถามความพงพอใจของผมารบบรการในโรงพยาบาลสถานพยาบาลใน และสรปเปนกรอบแนวคดวา

ความสะอาด

ความสะดวกในการเดนทาง

ความรวดเรวในการรบบรการ

ตวแปรทง 3 ตวจะมลกษณะ Tautology เพราะทง 3 ตวคอความพงพอใจทงสน การจะบอกวา ความสะอาดเปนเหต ความพงพอใจเปนผลไมได

งานวจยนไมใชงานวจยทตองการแสดงความเปนเหตผลของตวแปร แตตองการสำารวจความพงพอใจเทานน

ตวอยาง

28

ความสำาเรจของโครงการ- ดานความพงพอใจ

ความพอใจตอ

1. ความสามารถในการบรหาร2. ความชดเจนของนโยบาย3. ภาวะผนำาในองคการ4. การทำางานเปนทม5. การบรหารการเงน6. การบรหารทรพยากรมนษย

ผลการบรหารงานของอบต.

จากกรอบแนวคดตวแปรท 5-8 จะมปญหา Tautology เพราะทงหมดเปนเรองเดยวกบผลการบรหารงานของ อบต. จงตองตดออกไป (แตจะซำากนหรอไมขนอยกบการนยามตวแปรดวยวา การบรหารของ อบต. คออะไร) สวนตวแปรตวท 9 มปญหา Post-hoc เพราะไมมความเปนเหตเปนผลอยางเพยงพอวาความคาดหวงของประชาชนจะมผลตอการบรหารงานทดขนหรอเลวลงของอบต.

ความสามารถในการบรหารจดการ

ความชดเจนของนโยบาย

ภาวะผนำา

การทำางานเปนทม

ตวอยาง การมสวนรวมของชมชนในโครงการอนรกษคลองใน กทม.เปรยบเทยบระหวางโครงการทรฐสนบสนน และโครงการทชมชนรเรมดำาเนนการเอง

และตงกรอบแนวคดวา

การวางแผนการปฏบตการการจดสรรผลประโยชน

29

ผลของการบรหารงานของอบต.ในดาน- การบรหารการเงน- การบรหารทรพยากรมนษย

การมสวนรวมในการอนรกษคลอง

การประเมน

ตวแปรตนทง 4 ตวมปญหา Tautology หมดทง 4 ตวเพราะ ทง 4 ตวเปนสวนหนงหรอเปนตวแปรยอยของการมสวนรวมในการอนรกษคลอง

ดงนน งานวจยชนนไมควรจะเปนงานวจยทตองการแสดงความเปนเหตผลของตวแปร แตเปนกรอบแนวคด ควรจะเปนกรอบคดในเชงสำารวจ คอ

1. การมสวนรวมวางแผน 1.1 1.2 1.32. การมสวนรวมในการปฏบตการ 2.1 2.2 2.33. การมสวนรวมในการจดสรรผลประโยชน 3.1 3.2 3.34. การมสวนรวมในการประเมน 4.1 4.2 4.3นนคอความผดพลาดในรปแบบ Tautology 5. Faith ความผดพลาดทเกดจากศรทธาประเดนนเปนการบอกวานกวจยจะตองแยกตนเองออก

จากความเชอและความศรทธา เพราะถาทำาวจยภายใตความ

30

เชอและความศรทธากอาจจะทำาใหไมมการคนพบบางอยางทเปนความจรง

ตวอยาง1. ในสมยทศาสนจกรรงเรอง ศาสนาสอนใหคนเชอวา

โลกแบนและโลกเปนศนยกลางของจกรวาล พอมนกคดคนพบวาโลกกลมและดวงอาทตยเปนศนยกลางของจกรวาลเมอเผยแพรความคดออกไปกถกกลาวหาวาทาทายอำานาจของศาสนจกรและลบหลความเชอความศรทธาของสงคมทมอย

ถามวา ถานกคดสมยนนยดมนในเรองศรทธา และไมยอมนำาเสนอแนวคดวาโลกกลม โลกเราจะมการพฒนาคดคนในเรองตาง ๆ อยางทกวนนหรอไม (เชนถาคนยงเชอวาโลกแบน การเดนทางทวโลกกจะไมเกดขนเพราะกลวตกทะเล)

2. กรณคณหญงโม ทมนกวจย คอ คณสายพณ แกวงามประเสรฐไปวจยแลวพบวาคณหญงโมไมไดมจรง เพยงแตเปนตำานานททางราชการสรางขนเพอใหเปนสญญลกษณของความรกชาตและความเปนอนหนงอนเดยวกนของคนในชาต

ประเดนคอ ควรจะทำาวจยในเรองทเกยวกบความศรทธาหรอไมศรทธา

3. เรองของศลาจารกทคนไทยสวนใหญเชอกนมานานวาเขยนขนในสมยพอขนรามคำาแหง แตมการวจยใหมพบวาศลาจารกหลกท 1 ทำาขนในรชกาลท 4 สาเหตททำาเพราะเวลาชาตตะวนตกเขามาลาอาณานคม รชกาลท 4 จงตองการจะบอกกบชาตตะวนตกวา ไทยเรามความทนสมย มการคาเสร

31

ถาประชาชนเดอดรอนแคมาสนกระดงกษตรยจะออกมารบฟง (ขณะทสมยรชกาลท 3 ใครมาถวายฎกาจะตองถกโบยเสยกอนถายอมใหถกโบยแสดงวาเปนเรองสำาคญ)

งานวจยนจะมไมได ถานกวจยยดตดอยกบความศรทธา แมวาโดยรวมแลวนกวจยจะพยายามหลกเลยงความเชอ ศรทธา แตถาจำาเปนตองทำากไมควรเอาทศนคตมาเกยวของในงานวจย แตใหพจารณาจากหลกฐาน และปรากฎการณทเปนจรง

เราจะพบวาเรองราวทางประวตศาสตรพอเวลาเปลยนไปและมการคนพบอะไรใหม ๆ กมกจะมการโตแยงกนไดเสมอ ทสำาคญ ประวตศาสตรนนขนอยกบวาใครเปนคนเขยน

ดงคำากลาวในหนงสอ Animal Farm ของ George Orwell บอกวาใครทมอำานาจควบคมในปจจบนกควบคมประวตศาสตร

อกตวอยางหนงทสะทอนในเรองนคอ หนงสอเรองแมงมมเพอนรก แมงมมตวหนงชอชารลอตจะชวยหมทกำาลงถกฆาเปนอาหาร โดยการชกใยเปนรปตวอกษรทพดถงสงทดงามของหม เมอคนมาอานจงเชอถอเพราะคดไปวาขนาดแมงมมยงชกใยใหกบหมเลย หมตวนจะตองไมธรรมดาแนนอน

หนงสอเลมนเปนการบอกวาอยาเชอเพราะเปนตวหนงสอ อยาเชอเพราะพดตามกนมา อยาเชอเพราะคนทพดนาเชอถอ อยาเชอเพราะมนเปนอยางนนเอง

6. Romanticism/Nostalgia เปนปญหาความเชอเรองในอดตทงดงาม หรอมองวาทกวนนแยกวาใน

32

อดต เชน เชอวาโลกจะดบสญไป หรอคนมกจะพดวาสงคมทกวนนแยกวาในอดต เดกไมเชอฟงผใหญ

แตถาอานงานวจยจะพบวา โดยภาพรวมมนษยมชวตทดขนกวาในอดตนกวจยจงไมควรเชออะไรงาย ๆ โดยเฉพาะ เชอเพราะศรทธา เชอเพราะยดถอตามกนมา และอยาเชอในทกสงทเหน “Don’t believe everything you see in printed”

นกวจยตองยดถอขอมลเชงประจกษและปรากฏการณจรง ถาเราทำางานวจยบนฐานขอมลทเปนขอเทจจรงทไมใชความเหน นกวจยทคนไปทำาวจย ผลการวจยกจะออกมาใกลเคยงกน

นนคอความผดพลาดทอาจจะเกดขนไดในงานวจย เปนสงทนกวจยตองระมดระวง ตงแตเรมตนตงคำาถาม รวมทงการตงกรอบแนวคด เพราะถาสงเหลานผดงานวจยกแทบจะไมมคณคา

การเลอกคำาถามในการวจย คำาถามในการวจยอาจจะมาจากปญหาในสงคม ซงจะม

ขอบขายกวางมากและมองไดหลายแงมม เวลาเราจะตงคำาถามในการวจยอาจจะสงตอไปน เชน

- ดทมาของปญหา เชน ทำาไมยาบาระบาด ทำาไมเดกวยรนจงขบรถซงบนถนน

- ดผลทตามมาของปญหา เชน ผลของวกฤตเศรษฐกจทมตอสงคม ผลกระทบของไขหวดนกทมตอเศรษฐกจของประเทศ

33

- ผลลพธของโครงตาง ๆ เชน ผลของนโยบายปราบปรามคอรปชน ผลของนโยบายประกนราคาขาวทำาใหเกษตรขาย

- การทดสอบทฤษฎ เชน ทฤษฎของเคนสทบอกวาหากมการกระตนเศรษฐกจจะทำาใหระบบเศรษฐกจมการหมนเวยน จรงหรอ

นอกจากน คำาถามในการวจยอาจจะไดจากการทเราไปอานงานวจย เพราะโดยทวไปงานวจยมกจะเขยนขอจำากดในการวจยเอาไววา สงทงานวจยเลมนนยงไมไดทำาอะไรบาง เราอาจจะ หรออาจจะตงโตแยงกบงานวจยททำาไวแลว

นอกจากนกสามารถเอาความรทเรยนมาจากวชาตาง ๆ มาตงเปนคำาถามในการวจย เชน ถาเราเรยนวชานโยบาย เรากอาจจะวจยเกยวกบนโยบาย เชน ประเมนผลนโยบาย...... หรอศกษานโยบายบางนโยบาย

หรอศกษาการนำานโยบาย....ไปปฏบต กจะใชความรจากทฤษฎการนำานโยบายไปปฏบตมาใช วานโยบายทนำาไปปฏบตใหสำาเรจจะมปจจยอะไรบาง เปนตน

ลกษณะทดของคำาถามในการวจย1. เปนคำาถามทมความสำาคญเพยงพอทจะทำาวจย

คำาถามนนจะสำาคญหรอไม ดจาก- คนทเกยวของกบปญหานนวามมากนอยแคไหน - ความรนแรงของปญหา เชน โรคเอดสสำาคญเพราะ

เปนโรคทรนแรง ถาคนในวยทำางานเปนกนมากกจะอน- ความถของปญหา ถาเปนปญหาทเกดบอยกจะมความ

สำาคญ

34

2. มความเปนไปไดในการศกษาทงในแง- ระเบยบวจย หมายถงตองเปนคำาถามทสามารถศกษา

ได หรอมวธการทจะนำาไปสคำาตอบได เชน ถาเราถามวาคนเราเกดมาทำาไม กจะหาคำาตอบไดยาก

- จรยธรรม คำาถามในการวจยจะตองมความเปนไปในทางจรยธรรมดวย

- ความเปนไปไดทางการเงน

3. เปนคำาถามทสามารถหาขอมลเชงประจกษได เชน ถาถามวานรกหรอสวรรคมจรงหรอไม กจะเปนเรองทหาขอมลยาก

การกำาหนดประเดนในการศกษาเมอมคำาถามในการวจย จะตองมการกำาหนดประเดนใน

การศกษาวาถาตองการตอบคำาถามดงกลาวจะตองศกษาประเดนอะไรบาง หลกเกณฑในการกำาหนดประเดนในการวจยมดงน

1. จะตองมความชดเจน เปนเรองทสามารถวจยได2. ประเดนตองอยในขอบเขตทสามารถวจยได3. ประเดนแตละประเดนตองไมซำาซอนกน4. แตละประเดนจะตองสมพนธกน

ตวอยาง ถาเราจะศกษา เรอง 30 บาทหางไกลโรค

35

ประเดนคอคำาถามยอย ๆ รองจากคำาถามใหญ ซงจะชวยกำาหนดขอบเขตในงานวจยของเราวามแคไหน เชน ในเรอง 30 บาทรกษาทกโรค เราจะศกษาประเดนดงตอไปน

1. คณภาพการใหบรการตามมาตรฐาน ในเรองนจะดถง

- เครองมอ เพยงพอหรอไม ใชงานไดหรอไม- บคลากร มความสามารถหรอไม Work Load หรอ

ไม

2. ความเหมาะสมของงบประมาณ จะดถง - รายรบ - รายจาย - เงนบำารง3. ความพงพอใจของผรบบรการ ดจาก - ความรวดเรว - ความสะดวก - การรกษา4. ความพงพอใจของผใหบรการ - คาคอบแทน - Work Load - สวสดการ5. ความรของประชาชนทมตอโครงการ - โรคทครอบคลม - สถานพยาบาล - ยา - คาใชจาย

36

- คณสมบตของผมสทธประเดนเหลานถอเปนงานเบองหลงของการวจยเพราะ

เราไมไดนำามาเขยนในรายงานการวจย แตสงทตองโชวกคอ หวขอการวจย

หวขอการวจยจะตองสะทอนหรอครอบคลมทกประเดนทเราจะคกษา เชน จากเรอง 30 บาท และประเดนทจะศกษาขางตน ชอเรองทเหมาะสมนาจะเปน การศกษาการดำาเนนการของโครงการสามสบบาทหางไกลโรค

เพราะถาใชชออน ๆ อาจจะแคบเกนไป กวางเกนไป หรอไมตรงประเดนทจะศกษา เชน

- ปจจยทมผลตอความสำาเรจของโครงการ 30 บาทรกษาทกโรค

- ทศทางของโครงการ 30 บาท กไมใชหวขอทดเพราะเราไมไดศกษาทศทางเลย

- ความพงพอใจ หวขอนแคบเกนไป- ผลดผลเสยของโครงการ 30 บาท เรากไมไดศกษา

ผลดผลเสยนอกจากนประเดนทเราตงขนมาวาจะศกษาเรองอะไร

บางกจะกลายเปนวตถประสงคในการวจยดงนนเบองหลงคอคำาถามในการวจย เบองหนาจะเปน

หวขอในการวจย

37

เบองหลงคอประเดนในการวจย เบองหนาจะเปนวตถประสงคใน

การวจย

จากตวอยาง ชอเรอง การศกษาการดำาเนนการของโครงการ

สามสบบาทหางไกลโรควตถประสงค จะมดงน1. ศกษาคณภาพการใหบรการ2. ศกษาความพงพอใจของผใหและผรบบรการ3. ศกษาความเหมาะสมของงบประมาณ4. ความรของประชาชนและการเลอกใชโครงการ 30

บาทของประชาชนกรอบแนวคด การวจยเรองนอาจจะมหลายกรอบ

แนวคด บางกรอบแนวคดจะเปนกรอบแนวคดเชงเหตผล (ตวแปรมความสมพนธกนเชงเหตและผล) หรอกรอบความคดเชงสำารวจ

***************************

ตวอยางงานวจยเรอง ปจจยทมผลตอประสทธภาพในการจดเกบภาษ 1. ความเปนมาและความสำาคญของปญหา (เรมตน

ตองเขยนสวนนกอนเสมอ โดยบอกวาเรองทศกษามความสำาคญอยางไร)

2. วตถประสงค3. ทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

38

บคลากร

4. กรอบแนวคด (ตรงนจะเปนตวอยางกรอบแนวคดทไม Fallacy)

โครงสรางและกระบวนการทำางาน

เทคโนโลยสารสนเทศ

ถาตวแปรแตละตวยงไมชดเจน จะตองอธบายใหชดเจนวาคออะไร เชน

- ตวแปรดานโครงสราง ประกอบดวย อำานาจหนาท การตดสนใจ การประสานงาน การกำากบดแล

- ตวแปรกระบวนการ คอ ความซำาซอนในการทำางาน ความพอเพยงของทรพยากร

- เทคโนโลยแบงออกเปนสารสนเทศสำาหรบเจาหนาท สารสนเทศสำาหรบผประกอบการ

- บคลากร ดถงอตรากำาลง และคณภาพของบคลากรสวนตวแปรตามจะดจาก จำานวนภาษทจดเกบได คาใช

จายในการจดเกบและความสามารถในการจดเกบภาษดงนนเวลาเขยนกรอบคดกตองทำาใหชดเจน

5. ระเบยบวธวจย - เปนการวจยเอกสารและวจยสำารวจ- ประชากรในการวจย คอเจาหนาทสรรพากรจำานวน

....และผประกอบการจำานวน.... 6. วธการเกบขอมล การเกบขอมลจะตองเกบตาม

กรอบแนวคด คอ

39

ประสทธภาพของการจดเกบภาษ

- ขอมลดานโครงสราง ไปดโครงสรางกอนและหลกการเปลยนระบบงาน วามการใชอำานาจหนาท การตดสนใจ การประสานงาน การกำากบดแลแตกตางกนหรอไม อยางไร

- กระบวนการ เกบขอมลขนตอนการทำางานในการเสยภาษทงกอนและหลงเปลยนระบบงาน ทงในดานความซำาซอน ความชดเจน และความเพยงพอของทรพยากรทใชวาแตกตางกนหรอไม

- สารสนเทศ ไปดวากอนและหลงเปลยนระบบงานเทคโนโลยและสานสนเทศทใหตอเจาหนาทและผประกอบการเปนอยางไร

- บคลากร ดวากอนและหลงเปลยนระบบงาน อตรากำาลงและคณภาพของบคลากรเปนอยางไร

ตวแปรตาม ประสทธผลของการจดเกบภาษ ดไดจาก- เงนภาษทจดเกบได- ตนทนในการจดเกบ- ความสามารถ ดวาเจาหนาท 1 คนเกบภาษไดเทาไหร

เปรยบเทยบกน7. วเคราะหขอมล8. สรปผลการวจยและนำาเสนอผลการวจย นนคอภาพกวาง ๆ ของงานวจย

ตวอยางงานวจยเรอง กระบวนการเขาสอาชพขายบรการทางเพศของ

นกเรยนหญงในอำาเภอเมอง จงหวดพษณโลก1. ความเปนมาและความสำาคญของปญหา2. วตถประสงค

40

2.1 ตองการศกษาลกษณะและสาเหตของปญหา 2.2 ตองการศกษากระบวนการเขาสอาชพขาย

บรการ3. กรอบแนวคด บคคลครอบครว กระบวนการเขาสอาชพขายบรการสงคมเศรษฐกจ4. วธการวจย เปนการวจยเชงคณภาพ 5. วธการเกบขอมล - สมภาษณเจาะลก ทงกลมและเดยว ทงนกศกษาและเอเยนต - โฟกสกรป6. วเคราะหขอมล7. สรปผล 7.1 ขอมลพนฐานของบคคล จะเขยนถงสงตอไปน - อาย ตองบอกวา 17 ป...คน 18 ป....

คน - การศกษา ปวช....คน ปวส.....คน

ปรญญาตร...คน - พนเพ … พษณโลก... คน สโขทย....คน

แพร...คน - สถานภาพสมรสของพอแม....อยดวยกน

รกใครกนด...คน หยา...คน อยดวยกนแตทะเลาะกน...คน

41

- อาชพของบดามารดา....รบราชการ....คาขาย....เกษตรกร....

- เอาเงนไปใช คาลงทะเบยน คาทพก คาใชจายประจำาวน คาโทรศพท เสอผา เครองสำาอาง คากน คาเทยว

- ทอย อยกบแม หอพก อยกบญาต - ทตง ใกลสถานบนเทง ไมใกลสรป ผลจาก กลมเพอนมสวนสำาคญในการโนมนาวให

ขายบรการทางเพศ สวนปจจยสวนบคคลทมสวนอยางสำาคญ คอ ถาเคยมเพศสมพนธมากอน จะขายบรการทางเพศไดมากกวา

สวนกระบวนการจะมทงปจจยทงทางเศรษฐกจ ครอบครว ปจจยสวนบคคล

(ใหอานรายละเอยดจากงานวจยทอาจารยใหไปนะคะ)*******************

แนวขอสอบสงทอาจารยตองการจากการสอนกคอนกศกษาอาน

งานวจยแลวตอบคำาถามไดวางานวจยชนนน ๆ ดหรอไมดอยางไร มความบกพรองหรอมปญหาตรงไหน (ขอสอบกจะออกในลกษณะอยางน) คอใหวจารณงานวจย และนกศกษาสามารถแยกงานวจยทดกบงานวจยทมปญหาได

42