บทความวชาการ

มโนสาเร

6-1

ปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทบางกะเจา จงหวดสมทรปราการ

Factors Affecting Participation of People for Solid Waste Management in Bangkajoa Area, Samut Prakan Province

ไพศาล ทาทราย1* เดชรต สขก าเนด2 และ เออวด เปรมษเธยร3

Paisal Tharsay1*, Decharut Sukkumnoed2 and Aerwadee Premashitra3

บทคดยอ

พนทบางกะเจา มแหลงของขยะมลฝอยตามชมชนตาง ๆ เพมขน ปญหาดงกลาวสงผลกระทบตอสงแวดลอมและคณภาพชวตของประชาชน การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทบางกะเจาจงหวดสมทรปราการดวยการใชแบบสมภาษณประชากร 400 ครวเรอน และท าการวเคราะหดวยแบบจ าลองโลจท (Logit Model)

ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางสวนใหญมความรความเขาใจสภาพปญหาทเกดขน อยในระดบมาก และมความตระหนกตอปญหาขยะทเกดขนกบชมชนในระดบมากเชนกน โดยจะเหนไดจากการทชมชนใหความรวมมอในการใชและน าขยะหรอบรรจภณฑกลบมาใชใหม นอกจากน การมสวนรวมกบกจกรรมตาง ๆ ในการก าจดขยะ ของชมชนอยในระดบนอย และผลการศกษาแบบจ าลองโลจทพบวาปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการจดการปญหาขยะมลฝอยของชมชน ไดแก เพศ ระดบการศกษา และความตระหนกตอปญหาขยะมลฝอย รายไดเฉลยครวเรอน หนาททางสงคม ตามล าดบ

ค าส าคญ: การมสวนรวม ,ขยะมลฝอย ,ความตระหนก

1 นสตปรญญาโท ภาควชาเศรษฐศาสตรเกษตรและทรพยากร สาขาการจดการทรพยากร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 2 อาจารย ดร. ประจ าภาควชาเศรษฐศาสตรเกษตรและทรพยากร คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 3 ผชวยศาสตราจารย ดร. ประจ าภาควชาเศรษฐศาสตรเกษตรและทรพยากร คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร *Corresponding author E-mail address: bankbas123@hotmail.com

6-2

Abstract

The objective of this research was to investigate the factors influencing public participation in solid waste management in the Bangkajoa Kachao district, Samut Prakan Province. Then, the simple random sampling technique was used to select a total of 400 households from the sampled villages. Questionnaire survey was carried out to collect data The survey data were analyzed using Logit Model.

The results of the analyses revealed that the knowledge and understanding in this situation was high level. Seemed that solid waste caused the most disorder and stench problem. However, the samplings were aware of solid waste management in community such as recycling and participating in solid waste management. In addition to the samples participating in activity of community was low level. Therefore, the factors influencing public participation in solid waste management were sex, level of education, awareness of solid waste, wage of month and social functions.

Keywords: solid waste; participation; awareness

บทน า

ปญหาขยะมลฝอยเกดขนในหลายพนทของประเทศ รวมถงพนทอนรกษ คอโครงการสวนกลางมหานครหรอพนทบางกะเจา ซงมประชากรทงสน 39,658 คน (กรมการปกครอง, 2554) พนทบางกะเจาจะมความเปนพนทสเขยวใหเหนอยางชดเจนเมอมองในมมสง โดยรอบพนทบางกะเจานนรายลอมไปดวยโรงงานอตสาหกรรมและอาคารบานเรอน อยางไรกตามความเปนพนทอนรกษและเปนพนทโครงการสวนกลางมหานคร ซงมจ านวนประชากรทอาศยอยในพนท 11,000 กวาครวเรอน จะท าให พนทบางกะเจา จะมปรมาณขยะมลฝอยเสยจากครวเรอนราว 59,467 กโลกรมตอวน

จากการส ารวจสภาพพนทโดยมการจดการประชมกลมยอยของผวจย ท าใหทราบวาปจจบนชมชนและสภาพทรพยากรธรรมชาต รวมถงสงแวดลอมตาง ๆ ท าใหไดรบทราบขอมลจากเจาหนาทวา พนทบางกะเจามถนนเพชรหงษเปนถนนสายหลกในการเขาออกเทานน โดยการเดนทางในพนทบางสวนจะใชสะพานทางเทาโครงสรางเหลกขนาดกวาง 1.50 เมตร หรอขนาด 1.20 เมตร เปนทางเทาคขนานแนวเดยวกบคลองและล าประโดง เชอมโยงตดตอกนทง 6 ต าบล เนองจากถนนมความแคบท าใหไมสะดวกส าหรบการใชรถขนขยะ สวนใหญการเกบขยะจะใชพนกงานขนยายออกสถนนใหญ ท าใหมพนทหลายสวนในพนทบางกระเจา เชน บรเวณชมชนวดปาจาก ซงเปนแหลงชมชน เกดปญหาขยะมลฝอย คอ มปรมาณขยะมลฝอยบางสวนถกทงสะสมในทรกรางวางเปลา พนทบางสวนททงขยะลงแหลงน าสาธารณะ จนท าให

6-3

สภาพแวดลอมเสอมโทรมลงและมผลกระทบเกดขน จากปญหาดงกลาวขางตนจะพบวาหากประชาชนมความรความเขาใจทถกตองและเกดความตระหนกในการจดการปญหาขยะมลฝอยจะเปนแนวทางหนงในการจดการปญหาขยะมลฝอยทมความเหมาะสม ดงนนการศกษาถงระดบความรความเขาใจและความตระหนกของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยและปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอยทท าใหประชาชนมความตระหนกในปญหานบวาเปนสงทมความส าคญเพอใหเกดการจดการขยะมลฝอยอยางมประสทธภาพและเปนแนวทางในการสรางความตระหนกและเกดความรวมมอของประชาชนในพนทตอไป

การทบทวนวรรณกรรม

กรอบแนวคดในการศกษาครงน ไดรวบรวมแนวคดของการศกษาดานกระบวนการ พฤตกรรม ทศนคตและปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอย โดยการศกษาของ อรณรตน (2548) ปภาญา (2549) ชชชย (2553) พบวาปจจยทมผลตอการจดการขยะไดแก การรบรขอมลขาวสาร และการมระบบการก าจดขยะ ความรในการก าจดขยะ เจตคตในการก าจดขยะและการรบรประโยชนของการก าจดขยะ รวมถงปจจยอน เชน เพศ ระดบการศกษา ระยะเวลาทอาศยอยในชมชน เปนตน นอกจากนการศกษาของ ศวพร (2550) กนกวรรณ (2551) ไดท าการศกษาถงความตระหนก ปจจยทมความสมพนธตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะพบวา ปจจยทส าคญทสงผลตอการจดการขยะ ไดแก อาชพ รายได และความรและความเขาใจเรองการก าจดขยะมลฝอย

ในการศกษาครงนจงท าการวเคราะหผลดวยการวเคราะหการถดถอยแบบจ าลองโลจท (Logit Model Analysis) เปนเทคนคการวเคราะหทางสถตใชในการพยากรณความนาจะเปนหรอโอกาสของการเกดเหตการณทนาสนใจจากตวแปรอสระ ในการวเคราะหมวตถประสงคเชนเดยวกบการวเคราะหสมการถดถอยทวไป นนกคอ การทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรอสระกบตวแปรตาม การค านวณทศทาง และอตราความสมพนธของตวแปรอสระกบตวแปรตาม แบบจ าลองโลจทจะขนอยกบฟงกชนความนาจะเปนสะสมแบบโลจสตก (Commulative Logistic Probability Function) (ยงยทธ แฉลมวงษ, 2529)

แบบจ าลองโลจท มฟงกชนความนาจะเปนสะสมแบบโลจท (Commulative Logistic Probability Function) โดยมรปแบบดงน (Gujarati, 2003)

Pi = E (Y=1|Xi) = F ( Zi) = 1

1+e-Zi =

1

1+e-(+Xi) ……….(1)

หรอ

Pi = 1

1+e-Zi =

eZi

1+e-Zi ……….(2)

เมอ

6-4

Zi = + Xi ……….(3) คณทงสองขางของสมการท (2) ดวย 1+e-Zi กจะได (1+e-Zi ) Pi = 1 ……….(4) หารทงสองขางของสมการ (4) ดวย Pi กจะได

(1+e-Zi) = 1

Pi ……….(5)

หรอ

eZi = Pi

1-Pi ……….(6)

คา Pi

1-Pi คอ อตราสวนระหวางความนาจะเปนของเหตการณทสนใจตอความนาจะเปนของ

เหตการณทไมสนใจ หรอเรยกอตราสวนนวา สดสวนของสงทสนใจ (Odds Ratio) คา Odds หรอคา Odds Ratio แสดงถงอตราสวนของโอกาสทจะเกดเหตการณเปนกเทาของโอกาสทจะไมเกดเหตการณ เชน ถา Pi = 0.8 หมายความวาคา Odd Ratio = 4: 1 นนคอโอกาสทจะเกดเหตการณเปน 4 เทาของโอกาสทจะไมเกดเหตการณ

หา log ของทงสองขางของสมการ (6) จะได

Zi = log Pi

1-Pi ……….(7)

log Pi

1-Pi = Zi = ( + Xi) ……….(8)

จากสมการท (8) เปนคา logarithm ของอตราสวนความนาจะเปน จงเรยกแบบจ าลองนวา Logistic Model

โดยท Pi = เปนโอกาสทจะเกดขนของเหตการณ e = ฐานของลอการทมธรรมชาตมคาเทากบ 2.71828 Xi = เปนตวแปรอสระสมเลอกตวอยางท i ใน matrix X = เปนคาคงท = เปนคาสมประสทธของตวแปรอสระตวท i

ดงนนตวแปรตามของสมการถดถอยในแบบจ าลองโลจทกคอ log ของเหตการณทสนใจ Pi

1-Pi หรอ

สดสวนของ Probability ทสนใจ กบ Probability ทไมสนใจ ในการประมาณคา พารามเตอร และ ของแบบจ าลองโลจทน จะประมาณคาพารามเตอรโดยวธความนาจะเปนสงสด (Maximum Likelihood) ซงจะเปนวธการค านวณทวนซ าเพอใหไดคาพารามเตอรทสามารถประมาณไดเทยงตรง และสามารถน ามาทดสอบคาตาง ๆ ทางสถตได

6-5

เมอไดคาสมประสทธของตวแปรอสระแตละตวแลว ตองท าการแปลงคาสมประสทธเหลานนใหอยในรปผลกระทบสวนเพม (Marginal Effect) เพอทจะทราบถงผลกระทบตอตวแปรอสระ (X) ทมตอตวแปรตาม (Z) จงตองแปลงคา Odds Ratio ของ Probability ทไดเปนคาอนพนธบางสวนของ X ตอ P โดยหลกความนาจะเปนของผลกระทบสวนเพม กคอ จะพจารณาคาอนพนธบางสวนของความนาจะเปนวาปจจยทท าการพจารณาอยนนจะสงผลตอความนาจะเปนในการมสวนรวมเพมขนหรอลดลง ซงมวธการแปลงคาสมประสทธของสมการใหอยในรปผลกระทบสวนเพม

โดยก าหนดให (ส าหรบในการศกษาน) Yi คอ การทประชาชนมสวนรวม จากแบบจ าลองโลจท

Pi = 1

1+e-Zi =

eZi

1+e-Zi ……….(9)

Yi = log Pi

1-Pi = + β0 + β1X1i + β2X2i + βnXni ……....(10)

โดยท i = (1 , 2 , 3 ,……..,n) และ matrix X = [X1 ,X2 , X3 ,………. Xn] ดงน นการหาผลกระทบสวนเพมของสมประสทธของตวแปรอสระ (Xi) ทมผลตอโอกาสทประชาชนจะไดรบมลคาผลกระทบสทธ สามารถหาโดยใชกฎลกโซ (Chain Rule) ในการหาคาอนพนธไดดงน

∂Pi

∂Xi =

∂ [ eZi

1+e-Zi]

∂Xi …….(11)

= ∂ [

eZi

1+e-Zi]

∂Xi * ∂Pi

∂Xi …….(12)

จะได ∂Pi

∂Xi =

eZi

(1+e-Zi)2 * βi …….(13)

6-6

วธการศกษา

กลมประชากรทใชในการศกษาน คอ กลมครวเรอนผทอยอาศยในพนทบางกะเจาท ง 6 ต าบลจ านวน 11,258 ครวเรอน เมอทราบจ านวนประชากรชดเจนแลว การก าหนดกลมตวอยางนน จะน ามาค านวณหากลมประชากรตวอยางทใชตอบแบบสมภาษณ โดยในการศกษานใชสตรหากลมประชากรตวอยางของ Yamane (Yamane, 1973: 888) โดยมรายละเอยดดงน

n = N 1+Ne2 เมอ n แทน ขนาดของกลมตวอยาง N แทน ขนาดของประชากร

e แทน ความคลาดเคลอนของการสมทยอมรบได (Sampling Error) ในทนก าหนดใหไมเกน 0.05 (ระดบความเชอมน 95.0%)

เมอน าขอมลขนาดของประชากรเพอค านวณหาขนาดกลมตวอยาง จะท าใหทราบขนาดกลมประชากรตวอยางของบางกะเจา ดงน

n = 11,258 1+11,258(.05)2

จากการค านวณท าใหสามารถทราบจ านวนกลมตวอยางจ านวน 388 ตวอยาง แตในการศกษานไดเพมจ านวนตวอยางเปน 400 ตวอยางโดยทในชวงแรกจะแบงตามสดสวนของครวเรอนแตละต าบล หมายความวา ต าบลทมกลมตวอยางมากจะมโอกาสทจะถกเลอกมากกวาต าบลทมกลมตวอยางนอย จากนนการลงพนทสมภาษณครวเรอนจะแบงตามลกษณะทตงเพอใหครอบคลมกลมตวอยาง โดยจะเลอกสมภาษณหวหนาครวเรอน หรอตวแทนของครวเรอน การแบงระดบ โดยมลกษณะเปนมาตรวดแบบ Likert scale คอ มระดบมากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด ตามล าดบ โดยใชเกณฑในการวเคราะหคาความถแสดงเปนจ านวน (Frequency) และรอยละ (Percentage) เพอบอกถงระดบในกจกรรมการอนรกษสงแวดลอม

6-7

เกณฑทใชในการก าหนด ระดบการมสวนรวม ความรความเขาใจ ความตระหนก ในการจดการขยะมลฝอย มลกษณะเปนมาตรวดแบบ Likert Scale แบงเปน 5 ระดบ ดงน

ระดบ อนตรภาคชนของการมสวนรวม(รอยละ) 5 หมายถง มากทสด 81-100 4 หมายถง มาก 61-80 3 หมายถง ปานกลาง 41-60 2 หมายถง นอย 21-40 1 หมายถง นอยทสด 1-20

การแปลผล

ใชเกณฑการใหคะแนนแบงออกเปน 5 ชวง จากการค านวณตามสตรหาความกวางของอนตรภาคชน ดงน

อนตรภาคชน = พสย จ านวนชน = คะแนนสงสด – คะแนนต าสด จ านวนชน = 5-1 5 = 0.80

การแปลความหมาย

จากเกณฑดงกลาวสามารถแปลความหมายได ดงน คะแนนเฉลย ความหมาย 1.00 – 1.80 อยในระดบ นอยทสด 1.81 – 2.60 อยในระดบ นอย 2.61 – 3.40 อยในระดบ ปานกลาง 3.41 – 4.20 อยในระดบ มาก 4.21 – 5.00 อยในระดบ มากทสด

6-8

การวเคราะหขอมล แบบจ าลองโลจทในสวนนเปนการวเคราะหปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอย

ของประชาชน เปนการวเคราะหเชงปรมาณ ซงน าแบบจ าลองโลจท มาใชในการวเคราะหตามแบบ จ าลองทางคณตศาสตร ดงตอไปน

Y = f (SEX,OCC, EDU, MEM, FINC, PCEP, TRAN, ROLE, CONF, SUG, AWAR)

รปแบบจ าลองโลจท Y = a + b1SEXi + b2OCCi + b3EDUi + b4FINCi + b5MEMi + b6 KNOWi + b7TRANi + b8ROLEi+ b9

AWERi + b10SUGi + 𝜀i โดยก าหนดตวแปรตามคอ Y หมายถง การมสวนรวม Y = 1 หมายถง โอกาสทประชาชนเขามามสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยในพนทบางกะเจา Y = 0 หมายถง โอกาสทประชาชนไมเขามามสวนรวมในการจดการมลฝอยในพนทบางกะเจา โดยมแปรอสระทก าหนดในแบบจ าลอง ดงน 1. SEX คอ เพศของผตอบแบบสมภาษณ เปนตวแปรเชงคณภาพ 2. OCC คอ อาชพของผตอบแบบสมภาษณ ใหอาชพรบราชการ/รฐวสาหกจ เปรยบเทยบอาชพ

อนๆเนองจากเปนอาชพทมความรบผดชอบตอหนาทการท างานเพอสงคมสวนรวม OCC = 1 หมายถง รบราชการ/รฐวสาหกจ = 0 หมายถง อน ๆ 3. EDU คอ ระดบการศกษาสงสดของผตอบแบบสมภาษณ (ป) เปนตวแปรเชงปรมาณ 4. MEM คอ จ านวนสมาชกในครวเรอน (คน) เปนตวแปรเชงปรมาณ

5. KNOW คอ ความรความเขาใจสภาพปญหาขยะในพนทมหนวยเปนระดบคะแนน ในสวนนจะก าหนดคะแนนเพอวดระดบความรความเขาใจดงน โดยก าหนดเปนตวแปรเชงคณภาพ การวดคาตวแปรโดยก าหนดคาคะแนนเฉลยรวมของคะแนนกลมตวอยางทงหมดในแบบสอบถามความรความเขาใจสภาพปญหา

= 1 ผทมคะแนนสงกวาหรอเทากบคาเฉลยความรความเขาใจ = 0 ผทมคะแนนต ากวาคาเฉลยความรความเขาใจ

6-9

6. AWAR คอ ความตระหนก เปนตวแปรเชงคณภาพ การวดคาตวแปรโดยก าหนดเปนตวแปรเชงคณภาพ การวดคาตวแปรโดยก าหนดคาคะแนนเฉลยรวมของคะแนนกลมตวอยางทงหมดในแบบสอบถามความตระหนก

= 1 หมายถง ผทมคะแนนสงกวาหรอเทากบคาเฉลยความตระหนก = 0 หมายถง ผทมคะแนนต ากวาคาเฉลยความตระหนก

7. FINC คอ รายไดเฉลยตอเดอนของครวเรอน เปนตวแปรเชงปรมาณ 8. TRAN คอ การฝกอบรมการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เปนตวแปรเชงคณภาพ

= 1 หมายถง เคยไดรบการฝกอบรม การอนรกษสงแวดลอม = 0 หมายถง ไมเคยไดรบการฝกอบรม การอนรกษสงแวดลอม

9. ROLE คอ การเขารวมมบทบาทในสงคม เปนตวแปรเชงคณภาพ การวดคาตวแปรจากผตอบแบบสมภาษณ

= 1 หมายถง เคยเปนสมาชกกลมอนรกษและสงแวดลอม = 0 หมายถง ไมเคยเปนสมาชกกลมอนรกษและสงแวดลอม

10. SUG คอ การชกชวนจากเพอนบานในการเขารวมกจกรรมอนรกษ เปนตวแปรเชงคณภาพ = 1 หมายถง มการชกชวนใหเขารวมกลมอนรกษจากญาตและเพอนบาน = 0 หมายถง ไมมการชกชวนใหเขารวมกลมอนรกษจากญาตและเพอนบาน

ผลการศกษา

ผลการศกษาสภาพเศรษฐกจและสงคม พฤตกรรมและความความคด ของประชาชนในพนทบางกะเจา จ านวน 400 ตวอยาง แสดงขอมลสวนบคคล เพศ อาชพ การศกษา รายได จ านวนสมาชกในครวเรอน ตลอดจน ขอมลทเกยวของกบความตระหนก ความรความเขาใจสภาพปญหาของขยะ การฝกอบรมการอนรกษสงแวดลอม การเขารวมมบทบาทในสงคมและการชกชวนจากเพอนบานในการเขารวมกจกรรมอนรกษสงแวดลอม มดงน

ตวแทนกลมตวอยางของครวเรอนเปนเพศชาย 158 คน คดเปน รอยละ 39.50 และเปนเพศหญง 242 คน คดเปนรอยละ 60.50 มอายนอยทสด 10 ป สวนอายมากทสด 82 ป และมอายเฉลย 49.7 ป

อาชพ กลมตวอยางสวนใหญมอาชพรบจางทวไปจ านวน 128 คน คดเปนรอยละ 32 รองลงมาประกอบอาชพคาขายจ านวน 66 คน คดเปนรอยละ 16.50 และประกอบอาชพเกษตรกรรมจ านวน 60 คนคดเปนรอยละ 15 และ อกรอยละ 14.75 เปนกลมอาชพอน ๆ เชน เปน แมบานดแลครอบครว นกเรยนทก าลงศกษาจ านวน 59 คน สวนอาชพราชการ/รฐวสาหกจมจ านวน 53 คน คดเปนรอยละ 13.25 และล าดบสดทาย ประกอบธรกจสวนตวมจ านวน 34 คนคดเปนรอยละ 8.50

6-10

ระดบการศกษา กลมตวอยางทจบ ประถมศกษาชนปท 4 จ านวน 88 คน คดเปนรอยละ 22 (4 ป) ประถมศกษาชนปท 6 จ านวน 52 คน คดเปนรอยละ 13 (6 ป) สวนกลมตวอยางทจบ ม.6 จ านวน 90 คนคดเปนรอยละ 22.50 (12 ป) และทจบระดบปรญญาตร มจ านวน 64 คน คดเปนรอยละ 16 (16 ป) โดยทจ านวนปการศกษาเฉลยท 9.37 ปหรอระดบ มธยมศกษาปท 3

จ านวนสมาชกในครวเรอน กลมตวอยางมจ านวนสมาชกในครวเรอนเฉลยทรอยละ 4.35 หรอเฉลย 4 คนตอ 1 ครวเรอน โดยทกลมตวอยางบวกดวยจ านวนสมาชกในครวเรอนจะมจ านวนเทากบ 1,741 คน

ระดบความรความเขาใจปญหาและสาเหตทเปนผลกระทบตอสงแวดลอม ซงจากการศกษา พบวา กลมตวอยางมความรความเขาใจปญหาและสาเหตทเปนผลกระทบตอสงแวดลอม ในระดบความรความเขาใจมากทสดจ านวน 177 ตวอยาง หรอคดเปนรอยละ 44.25 รองลงมาคอ ระดบความรความเขาใจมาก จ านวน 120 ตวอยาง คดเปนรอยละ 30 ซงผลทไดสอดคลองกบคะแนนเฉลยของความรความเขาใจปญหาและสาเหตทเปนผลกระทบตอสงแวดลอม ทระดบคะแนนเฉลย 3.82 ซงถอวา กลมตวอยางมระดบการรบรมาก

ระดบความตระหนกตอปญหาขยะ พบวา กลมตวอยางมระดบความตระหนกตอขยะมลฝอยในระดบตระหนกมากจ านวน 147 คนหรอคดเปนรอยละ 36.75 รองลงมาคอ ระดบตระหนกมากทสด จ านวน 124 คน คดเปนรอยละ 31 สวนระดบตระหนกปานกลาง ระดบตระหนกนอย และระดบตระหนกนอยทสด มจ านวน 87, 12,30 คน ตามล าดบ คดเปนรอยละ 21.75, 3.00,7.5 ตามล าดบซงผลทไดสอดคลองกบคะแนนเฉลยท 3.72 ซงถอวา กลมตวอยางอยในระดบมความตระหนกมาก

จ านวนรายไดเฉลยตอครวเรอนของจ านวนตวอยางจะอยทจ านวน 25,312.5 บาทตอครวเรอน การฝกอบรมการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประชาชนและบคลากรของแตละ

ต าบล กลมตวอยางทมการฝกอบรม 190 คน คดเปนรอยละ 47.50 ซงในจ านวนทมการฝกอบรมทงหมด 190 คน เปนเพศหญง 104 คน หรอคดเปนรอยละ 54.74 และเปนเพศชาย 86 คน หรอคดเปนรอยละ 45.26

การเขารวมมบทบาทในสงคมในการเปนสมาชกกลมอนรกษ ในจ านวนกลมตวอยางทงหมด มจ านวน 309 คนทไมไดเปนสมาชกกลมอนรกษ หรอคดเปนรอยละ 77.25 และทเคยเปนสมาชกกลมอนรกษแตปจจบนไมไดเปน มจ านวน 17 คน คดเปนรอยละ 4.25 สวนทเปนสมาชกกลมอนรกษในปจจบนมจ านวน 74 คน หรอคดเปนรอยละ 18.50 ซงในจ านวนทเปนสมาชกทงหมด เปนเพศหญง 44 คน และเปนเพศชาย 30 คน

การชกชวนจากเพอนหรอแนะน าใหเขารวมเปนสมาชกกลมอนรกษสงแวดลอม จากกลมตวอยางทเปนสมาชกกลมอนรกษทง 74 คน พบวา กลมตวอยางจ านวน 60 คนคดเปนรอยละ 81.08 ตอบวา เพอนบานเปนผชกชวนแนะน า รองลงมาเปน ญาตพนองเปนผชกชวนแนะน า จ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 13.51 สวนทตอบเจาหนาทรฐในทองถนชกชวนม 4 คนคดเปนรอยละ 5.40 เทานน

การมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชน พบวา กลมตวอยางสวนใหญมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทบางกะเจา อยในระดบการมสวนรวมนอย จ านวน 134 คน คด

6-11

เปนรอยละ 33.50 รองลงมาคอ ระดบการมสวนรวมปานกลาง จ านวน 113 คน คดเปนรอยละ 28.25 ระดบการมสวนรวมนอยทสด จ านวน 98 คน คดเปนรอยละ 24.50 ระดบการมสวนรวมมาก จ านวน 45 คน คดเปนรอยละ 11.25 และ ระดบการมสวนรวมมากทสด จ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 2.50 ตามล าดบ ผลทไดสอดคลองกบคะแนนเฉลยท 2.53 ซงถอวา กลมตวอยางอยในระดบการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยระดบนอย

ปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทบางกะเจา จงหวดสมทรปราการโดยการใชแบบจ าลองโลจท ดวยการประมาณคา Maximum Likelihood ท าใหทราบถงผลการศกษาตวแปรอสระทมความสมพนธกบตวแปรตาม อยางมนยส าคญทางสถต ดงแสดงในตารางท 1

ตารางท 1 ปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทบางกะเจา จงหวดสมทรปราการ

ตวแปรอสระ B Wald Sig. Marginal

effect คาคงท (C) -1.629 7.546 0.002 -0.403 เพศ (SEX) -0.682 8.870 0.003** -0.168 อาชพ(OCC) 0.545 2.361 0.124ns 0.134 ระดบการศกษา (EDU) 0.058 4.387 0.036** 0.014 จ านวนสมาชก (MEM) 0.060 0.995 0.318ns 0.014 ความรความเขาใจสภาพปญหา (KNOW) 0.089 0.768 0.381ns 0.022 พฤตกรรมความตระหนก (AWAR) 0.413 11.632 0.001** 0.102 รายไดครวเรอนเฉลยตอเดอน (FINC) 0.020 6.911 0.009** 0.005 การเขารวมอบรม (TRAN) -0.204 0.818 0.366 ns -0.050 หนาททางสงคม (ROLE) 1.153 14.794 0.000** 0.285 การชกชวนจากเพอนบาน (SUG) -0.318 1.520 0.218ns -0.078 R-squared 0.241

หมายเหต: ** มนยส าคญทางสถตทระดบรอยละ 95 ns ไมมนยส าคญทางสถต

ทมา: จากการวเคราะห

จากผลวเคราะหดวยแบบจ าลองโลจทจะพบวามปจจยของการเขามสวนรวมจดการขยะมลฝอยทมนยส าคญทางสถต ดงน

6-12

เพศ-พบวา-เครองหมายและคาสมประสทธทไดของเพศมความสมพนธในเชงลบตอโอกาสการเขามสวนรวมในการจดการขยะมลฝอย กลาวคอ เมอประชาชนกลมตวอยางเปนเพศชายสงขนจะมโอกาสเขามสวนรวมลดลง

ระดบการศกษา-พบวา-เครองหมายและคาสมประสทธทไดของระดบการศกษามความสมพนธในเชงบวกตอโอกาสการเขามสวนรวมในการจดการขยะมลฝอย กลาวคอ เมอประชาชนมการศกษาสงขนจะมโอกาสเขามสวนรวมมากขน

พฤตกรรมความตระหนก พบวา เครองหมายและคาสมประสทธของความตระหนก มความสมพนธในเชงบวกตอโอกาสการเขามสวนรวมในการจดการขยะมลฝอย กลาวคอ เมอมความตระหนกมากขนจะมโอกาสเขามสวนรวมเพมขน

รายไดเฉลยครวเรอน พบวา เครองหมายและคาสมประสทธของรายไดเฉลยครวเรอนมความสมพนธในทศทางเดยวกนกบโอกาสการเขามสวนรวมในการจดการขยะมลฝอย กลาวคอ เมอมรายไดเฉลยครวเรอนมากขนจะมโอกาสเขามสวนรวมเพมขน

บทบาทหนาททางสงคม พบวา เครองหมายและคาสมประสทธทไดของการเปนสมาชกในกลมอนรกษ มความสมพนธในทศทางเดยวกน กบโอกาสการเขามสวนรวมในการจดการขยะมลฝอย กลาวคอ เมอประชาชนไดเปนสมาชกกลมอนรกษเพมมากขนจะมโอกาสเขามสวนรวมการจดการขยะมลฝอย เพมมากขน

เมอน าผลวเคราะหตวแปรจากการค านวณ ท าใหสามารถหาความนาจะเปนทชาวบานในพนทบางกระเจามโอกาสเขามสวนรวมในการจดการขยะมลฝอยจากคาสมประสทธ ดวยวธการดงน

น าคาเฉลยของตวแปรมาแทนลงในสมการ ประกอบดวย มเพศชายเทากบ 1 มระดบการศกษาเฉลย 9.37 ป มพฤตกรรมความตระหนกเทากบ 1 มรายไดเฉลยเทากบ 25,312.5 บาท มบทบาทเปนสมาชกกลมอนรกษเทากบ 1 ตามแบบจ าลองดงน

Y = a + b1 SEX + b2 EDU + b3 AWAR + b4 FINC+ b5 ROLE Y = -1.629 + -0.682(1) + 0.058(9.377) + 0.413(1) + 0.020(25312.5) + 1.153(1) = -0.202 ดงนน ความนาจะเปนทชาวบานมโอกาสมสวนรวมในการจดการขยะมลฝอย คอ

Pi = 1

1+e0.202 = 0.4496

6-13

จากผลการค านวณขางตน หมายความวา หากตวแทนประชากรมเพศชาย มระดบการศกษาเฉลย 9.377 ป มพฤตกรรมความตระหนก มมรายไดเฉลยท 25,312.5 บาท และเปนสมาชกกลมอนรกษ จะมโอกาสมสวนรวมจดการขยะมลฝอย เทากบ 0.4496 หรอรอยละ 44

การค านวณหาผลกระทบสวนเพม (Marginal Effect) ของตวแปรอสระเชงปรมาณทมผลตอการมสวนรวมจดการขยะมลฝอยของประชาชนในพนทบางกะเจา ซงในทน คอ ระดบการศกษา (EDU) จากขอมลผลกระทบสวนเพม (Marginal Effect) ของแบบจ าลองการมสวนรวมจดการขยะมลฝอย สามารถสรปผลการประมาณคาไดดงน

คาสมประสทธของตวแปรระดบการศกษา (EDU) มเครองหมายเปนบวก โดยมนยส าคญทางสถตทระดบความเชอมนรอยละ 95 ซงตรงกบสมมตฐานของตวแปรทตงไว แสดงวา หากประชาชนในพนทมการศกษามากขนจะมผลตอความนาจะเปนในการตดสนใจเขารวมจดการขยะมลฝอยในพนทบางกะเจาเพมขน ซงสามารถค านวณหาผลกระทบของระดบการศกษาทมผลตอการตดสนใจเขารวมจดการขยะมลฝอยในพนทบางกะเจา ไดดงน

Marginal Effect = ∂Pi

∂EDU = Pi*(1-Pi)*bi

= 0.4496 * (1-0.4496) * 0.058 = 0.0143

จากคา Marginal Effect ทค านวณได หมายความวา เมอก าหนดใหปจจยอน ๆ คงท หากระดบการศกษาเพมขนรอยละ 1 จะท าใหมความนาจะเปนในการตดสนใจเขารวมจดการขยะมลฝอยในพนทบางกะเจาเพมขนรอยละ 0.0143

สรปและขอเสนอแนะ

สภาพปญหาและการจดการขยะมลฝอยในปจจบน ปญหาทเกยวของกบขยะมลฝอยในพนทบางกะเจา อาทเชน ปญหาจดทงขยะและถงขยะไมเพยงพอ

รวมถงขยะมลฝอยทตกคางในชมชนทเขาไมถง รวมทงการจดเกบขยะไมทนเวลา นอกจากนยงพบวามปญหาทเกดขน คอ ไมมระบบการคดแยกขยะ ไมมสถานททงขยะหรอสถานทก าจดขยะเปนของตนเอง ตองเชาพนทเอกชนในการก าจดขยะมลฝอย สถานทก าจดไมถกสขลกษณะ ระบบก าจดขยะมลฝอยขาดประสทธภาพ มการลกลอบทงขยะมลฝอยจากคนนอกพนทรวมถงนกทองเทยวในบรเวณทยงรกราง รวมทงการบงคบใชกฎหมายกบผททงขยะในสถานทสาธารณะยงไมไดผล เปนปญหาทไดรบการแกไขจากหนวยงานปกครองสวนทองถนโดยตรง คอ องคการบรหารสวนต าบล ซงไดมการจดสรรงบประมาณทกป ในการจดการและด าเนนการในการจดเกบและซออปกรณและอ านวยความสะดวกเพมเตม เหตเพราะกจกรรมในชวตประจ าวนของประชาชนมการกอขยะมลฝอยเพมขนและใชเวลาในการท างานทมากขน

6-14

นอกเหนอจากการแกปญหาดงกลาวแลว ยงไดจดสรรงบประมาณเพอจดกจกรรมประชมอบรมใหประชาชนเกดความตระหนกในการอนรกษสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต ทงนการด าเนนการหรอก าหนดกจกรรมในการพฒนาการจดการขยะมลฝอย แตละองคการบรหารสวนต าบล ในการวางแผนการจดการบรหาร ผานแผนพฒนาสามป ลกษณะของแผนพฒนาสามป เปนการแปลงแผนยทธศาสตรการพฒนาไปสการปฏบต นอกเหนอจากองคการบรหารสวนต าบลทก าลงด าเนนการแกไขนน คณะรฐมนตรไดมการมตอนมตหลกการรางกฎกระทรวงก าหนดใหพนทบางกะเจา อ าเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ เ ปนเขตพ น ท ค มครองสงแวดลอม และขอ เสนอเชงนโยบาย ตามทกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (ทส.) เสนอ

ปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะมลฝอย เมอวเคราะหดวยวธ Binary Logistic Regression พบวา ปจจยดานบคคล ไดแก เพศและระดบการศกษา ปจจยทางดานเศรษฐกจ คอ รายไดเฉลยของครวเรอน ความตระหนกตอปญหาขยะมลฝอย และ การเปนสมาชกกลมอนรกษ ซงเปนปจจยดานสงคม มนยส าคญทางสถต ทมผลตอการมสวนรวมจดการขยะมลฝอยในพนทบางกะเจา

ขอเสนอแนะตอประชาชนในพนทบางกะเจา

จากผลวเคราะหความตระหนกตอปญหาขยะมลฝอยของประชาชน ซงประชาชนในพนทบางกะเจามระดบความตระหนกสง และความตระหนกตอปญหาขยะมลฝอยมนยส าคญทางสถต ท าใหมขอเสนอแนะตอประชาชน ดงน

ส าหรบขอเสนอแนะจากผลการวจยมดงตอไปน 1. ระดบการศกษาซงจะเหนวาประชาชนในพนทบางกะเจามระดบการศกษาเฉลยทระดบ

มธยมศกษาตอนตน แตระดบการศกษา มนยส าคญทางสถต ตอการมสวนรวมจดการขยะมลฝอย ดงนน ผเกยวของกบการใหความรควรประสานความรวมมอกบโรงเรยนหรอสถานศกษาในเขตพนทบางกะเจา โดยการศกษาเพมความรความสามารถเกยวกบการจดการขยะมลฝอยใหกบเดกนกเรยนและผปกครอง เปนการเพมความรความเขาใจทถกตองในการอยรวมกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

2. ความตระหนกตอปญหาขยะ จากผลวเคราะหจะเหนวาประชาชนมระดบความตระหนกตอขยะมลฝอยมาก ดงนน เพอตอบโจทยความตระหนกของประชาชนทตองการรวมแกปญหาขยะควรมการสงเสรมใหประชาชนมการรวมจดการขยะมลฝอยภายในครวเรอนใหมากขน เพอใหประชาชนไดรสกภาคภมใจในการดแลอนรกษสงแวดลอมในพนทของตนเอง

3. การมสวนรวมของประชาชน จะเหนวาประชาชนมระดบการมสวนรวมนอย แตมระดบความตระหนกตอปญหาขยะสง ดงนน ควรจดฝกอบรมใหความรในการจดการขยะมลฝอยในครวเรอนใหแกประชาชนในพนท เพอลดปรมาณขยะเบองตนแกประชาชน เพอเปนทางเลอกใหกบประชาชนไดมสวนรวมการอนรกษสงแวดลอมทบานพกของตวเองไดทกวน

6-15

ขอเสนอแนะตอภาครฐและผทเกยวของ

1. หนวยงานกรมปาไมควรใหการสนบสนนดานการศกษา โดยการสงผเชยวชาญเขาอบรมประชนชนและเจาหนาทปกครองทองถนรวมถงสมาชกกลมอนรกษอยางสม าเสมอเพอเปนการอพเดทความรและเทคโนโลยตาง ๆ ในการจดการขยะมลฝอย

2. กรมควบคมมลพษและองคการบรหารสวนต าบลควรเขาตรวจวเคราะหคณภาพสงแวดลอมเปนประจ าทก 1 ป เพอตดตามความเปลยนแปลงตาง ๆ ในพนททเกดการเสอมโทรม

เอกสารอางอง

กรมการปกครอง, กระทรวงมหาดไทย. (2554). สถตจ านวนประชากรและบาน จงหวดสมทรปราการ. สบคนเมอ 15 ธนวาคม 2556, แหลงทมา http://www.dopa.go.th

สถาบนพระปกเกลา. (2545). กระบวนการมสวนรวม. ศนยราชการเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา, กรงเทพฯ ยงยทธ แฉลมวงษ. (2529). การวเคราะหเชงปรมาณขนสงทางเศรษฐศาสตรเกษตร. กรงเทพมหานคร ปภาญา บรรจงรงสมา. (2549). กระบวนการมสวนรวมในการจดการขยะของสมาชกองคการบรหารสวน

ต าบลอ าเภอบานแหลม จงหวดเพรชบร. วทยาศาสตรมหาบณฑต, สาขาวทยาศาสตรสงแวดลอม, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

กนกวรรณ เรองรกเรยน. (2551). ความตระหนกของชมชนในการจดการขยะมลฝอย : กรณศกษาต าบลเกาะเกรด จงหวดนนทบร. วทยาศาสตรมหาบณฑต, สาขาการจดการทรพยากร, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ศวพร เอกผกนาก. (2550). ปจจยทมความสมพนธตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะ กรณศกษา เทศบาลต าบลเมองแกนพฒนา อ าเภอแมแตง จงหวดเชยงใหม. วทยาศาสตรมหาบณฑต, สาขาวทยาศาสตรสงแวดลอม, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ชชชย ฉนทรตนโชค. (2553). ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการก าจดขยะของประชาชนต าบลบานปรก อ าเภอเมอง จงหวดสมทรสงคราม. วทยาศาสตรมหาบณฑต, สาขาสขศกษา, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อรณรตน หวงด. (2548). การมสวนรวมของประชาชนในการจดการขยะ กรณศกษา เทศบาลต าบลปากแพรก อ าเภอทงสง จงหวดนครศรธรรมราช. วทยาศาสตรมหาบณฑต, สาขาการจดการทรพยากร, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

Gujarati, Damodar N. (2003). Basic econometrics. 4th ed. Singapore: McGraw – Hill.

6-16

ปจจยทมผลตอการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอาย Factors Influencing Elderly Tourist’ Revisit to Floating Market in Bangkok

อตญา ศรแกวพนธ1* และ วฒยา สาหรายทอง2 Atiya Srikaewpun1* and Wuthiya Saraithong2

บทคดยอ การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอาย และศกษาปจจยทมผลตอการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอาย โดยรวบรวมขอมลทตยภม จากงานวจย หนงสอ และเอกสารตาง ๆ ทเกยวของ และขอมลปฐมภมจากแบบสอบถามจ านวน 400 ชด จากผสงอายทมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร ไดแก ตลาดน าขวญเรยม ตลาดน าคลองลดมะยม ตลาดน าตลงชน และตลาดน าบงพระยา ในชวง เดอนมนาคม – เมษายน 2560 วเคราะหขอมลโดยหาคาความถ คารอยละ คาฐานนยม และคาเฉลย สถตทใชในการวเคราะห คอ Chi-square, t-test และการวเคราะหการถดถอยโลจสตกส

ผลการศกษาพบวาปจจยทมผลตอการกลบมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครคอ ระดบการศกษาปรญญาตร การตดสนใจมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครดวยตนเอง ดานผลตภณฑ และดานสงอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอาย อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงผลการศกษาจะเปนประโยชนตอผประกอบธรกจทเกยวของกบการทองเทยวตลาดน า เพอน ามาพฒนาการใหบรการ การจ าหนายสนคาและบรการใหตอบสนองความตองการของผทมาทองเทยวภายในตลาดน า เพอใหเกดประโยชนแกธรกจตอไป และเปนประโยชนตอหนวยงานภาครฐและเอกชนผรบผดชอบแหลงทองเทยวส าหรบวางแผนการใหบรการแกกลมผสงอายและจดสรรสงอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอาย จดสภาพแวดลอมใหประชาชนทกคนสามารถใชพนทสาธารณะไดอยางไมมอปสรรค เพอรองรบสงคมผสงอายในปจจบนและในอนาคต กอใหเกดประโยชนตอคณภาพชวตของประชาชน เพอใหผสงอายกลบมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครเปนการสนบสนนการทองเทยววถไทยสงเสรมตลาดการทองเทยวของการทองเทยวแหงประเทศไทย เพอใหเกดประโยชนเศรษฐกจไทยตอไป ค าส าคญ: ผสงอาย, ตลาดน า, การมาเทยวซ า

1 นสตปรญญาโท สาขาเศรษฐศาสตรธรกจ ภาควชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 2 ผชวยศาสตราจารย ดร. ประจ าภาควชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร *Corresponding author E-mail address: atiya.sri@hotmail.com

6-17

Abstract

The objectives of this research were to study the behavior of elderly visitors to floating markets in Bangkok and to study the factors affecting their revisits to the floating markets in Bangkok. This was done by collecting secondary data from related researches, books and, documents. The primary data was collected from 400 questionnaires answered by the elderly who visited the floating markets in Bangkok, namely Kwan-Riam, Klong Lat Mayom, Taling Chan and Bueng Phraya, during March - April 2017. Data was analyzed for frequency, percentage, mean and mode. The statistics used in the analysis were Chi-square, t-test and logistic regression analysis.

From the study is results, it was found that the factors affecting the revisits to floating markets in Bangkok was respondents with an undergraduate degree, the decision to visit a floating market in Bangkok by himself/herself, products, and the facilities for the elderly with statistical significance at 0.05 level. The results of the study are beneficial to the business operators involved in floating market tourism to improve services in order to provide products and services to meet the needs of visitors to the floating market to further benefit the business. It will also be beneficial to public and private agencies that are responsible for tourist sites in planning services to the elderly, allocating facilities for the elderly, and providing an environment where everyone can use the public space without obstacles. This will also support the present and future elderly societies and contribute to the quality of life of the people. The elderly returning to floating markets in the Bangkok will support Thai tourism to promote the tourism market of the Tourism Authority of Thailand to further benefit the Thai economy. Keyword: Elderly, Floating Market, Revisit

บทน า ปจจบนสงคมไทยกาวเขาสสงคมผสงอายโดยประเทศไทยมประชากรสงอายจ านวนมากและมแนวโนมเพมมากขนในอนาคต สบเนองมาจากความกาวหนาทางเทคโนโลยทางการแพทยและการสาธารณสขทเจรญกาวหนา ท าใหประชากรมอายยนยาวกวาในอดต โดยส านกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (2557) ไดใชดชนการสงวยเปนตวบงชทแสดงใหเหนวาประเทศไดเขาสสงคมสงวย โดยดชนจะเปรยบเทยบโครงสรางการทดแทนกนของประชากรกลมผสงอายทมอาย 60 ปขนไป กบกลมประชากรเดกทมอายต ากวา 15 ป ดชนการสงวยจ าแนกสงคมไดดงน สงคมเยาววย

6-18

มคาดชนต ากวา 50 สงคมสงวย มคาดชนระหวาง 50 – 119.9 สงคมสงวยอยางสมบรณ มคาดชนระหวาง 120 – 199.9 และสงคมสงวยระดบสดยอดซงมคาดชน 200 ขนไป และขอมลจากส านกนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข (2559) พบวา ในป 2558 ประเทศไทยมจ านวนประชากรผสงอายทมอายตงแต 60 ปขนไป จ านวน 9,455,777 คน และมดชนการสงวยรอยละ 81.82 ในสงคมเมองหลวง พบวาในจงหวดกรงเทพมหานครมประชากรผสงอายทมอายตงแต 60 ปขนไป จ านวน 898,759 คน มดชนการสงวยรอยละ 104.11 จะเหนไดวาในป 2558 จงหวดกรงเทพมหานครมดชนการสงวยสงกวาดชนการสงวยทวประเทศ อาจเปนผลมาจากปจจยหลายดาน เชน แหลงทอยอาศย ผสงอายทอาศยอย ในเมองจะมโอกาสเขาถงเทคโนโลยทางการแพทยททนสมยมากกวาผสงอายทอาศยอยในชนบท รวมถงปจจยในดานเศรษฐกจทท าใหครอบครวในสงคมในปจจบนมบตรนอยลง สงผลใหมการเพมขนของผสงอายและดชนการสงวยมแนวโนมทจะเพมขนอกในอนาคต จะเหนไดจากการประมาณการดชนการสงวยของส านกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ดงตารางท 1 ตารางท 1 ประมาณการดชนการสงวย พ.ศ. 2563 – 2573

ป (พ.ศ.)

ทวประเทศ กรงเทพมหานคร จ านวนประชากร (คน) ดชน

การสงวย (รอยละ)

จ านวนประชากร (คน) ดชน การสงวย (รอยละ)

ผสงอาย เดก ผสงอาย เดก

2563 2568 2573

12,620,340 15,125,900 17,581,000

11,081,300 10,505,900 9,801,000

113.89 143.98 179.38

1,242,400 1,556,700 1,901,000

1,159,600 1,179,200

986,100

107.14 132.01 192.76

หมายเหต : ดชนการสงวย = รอยละของอตราสวนประชากรสงอาย (60 ปขนไป) ตอจ านวนประชากรวยเดก (ต ากวา 15 ป) (Index of Aging-IoA) = (P60/P15) x 100 ทมา: ส านกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (2557) จากแนวโนมการเพมขนของผสงอายนน จงตองใหความส าคญแกผสงอายซงถอเปนบคคลทควรไดรบการดแลเอาใจใส ใหอาศยอยในสงคมไดอยางมความสข และมอายยนยาวอยางมคณภาพ ครอบครวถอเปนสถาบนทางสงคมทมความส าคญทสด เนองจากปจจบนครอบครวในสงคมเปนครอบครวเดยว ทประกอบไปดวย พอ แม และลก อาจจะท าใหผสงอายรสกวาถกทอดทงจากลกหลาน แมวาอายของผสงอายจะเพมมากขนแตผสงอายกยงตองการสงคม จากทฤษฎล าดบขนความตองการของ Maslow (1954 อางใน รววรรณ โปรยรงโรจน, 2558) มนษยเปนสตวสงคมทจ าเปนตองอยรวมกบผอน จงตองการความรกจากบคคลอน ๆ และตองการไดมปฏสมพนธและความสมพนธทดกบผอน และจากแนวคดความตองการเฉพาะและพฤตกรรมของนกทองเทยว ของ Holden (2006 อางใน รววรรณ โปรยรงโรจน, 2558) ความตองการได

6-19

เสรมสรางความสมพนธอนดกบสมาชกในครอบครว และเพอน หรอกบบคคลอน การทองเทยวจงเปนกจกรรมหนงทเปนโอกาสใหไดผอนคลายและพบปะสงสรรคกบครอบครว ทงนการทองเทยวยงเปนการสงเสรมการท ากจกรรมภายในครอบครว ลดชองวางระหวางวยและลดการทอดทงผสงอาย ชวยสรางสมพนธภาพภายในครอบครวไดเปนอยางด เนองจากอายทเพมมากขนของผสงอาย รวมถงปญหาทางสขภาพทเพมขนยอมท าใหผสงอายมขอจ ากดในการทองเทยว การทองเทยวส าหรบผสงอายนนเหมาะกบการทองเทยวทไมหกโหมมากเหมอนวยอน ๆ กจกรรมการทองเทยวภายในกรงเทพมหานครจงเปนอกทางเลอกหนงทนาสนใจส าหรบผสงอายทตองค านงถงความสะดวกสบายในการเดนทาง กรงเทพมหานครเปนเมองแหงการทองเทยวทส าคญของประเทศไทย มสถานทมากมายทมความสวยงาม และ มความหลากหลายทางวฒนธรรมดงดดนกทองเทยวใหพากนหลงไหลมาทองเทยว ไมวาจะเปนความสวยงามของสถาปตยกรรมของวดพระแกวสงศกดสทธของกรงเทพมหานครและบรเวณเกาะรตนโกสนทรโดยรอบ หรอยานการคาธรกจทส าคญของกรงเทพมหานคร ยานราชประสงค สยาม สลม เปนตน และในความหลากหลายของแหลงทองเทยวในสงคมเมองยงมแหลงทองเทยวทางวฒนธรรมทน าเสนอรปแบบวถชวตของคนในชมชนทอาศยอยรมน า นนคอ ตลาดน าซงเปนแหลงทองเทยวทมคณคาทางขนบธรรมเนยมประเพณทบรรพบรษไดสรางสม และถายทอดเปนมรดกสบทอดกนมา แสดงใหเหนถงวถชวตความเปนอย วฒนธรรมของคนในชมชนทอาศยอยรมน า และสนคาทองถน ตลาดน าทง 4 แหงในพนทกรงเทพมหานคร ไดแก ตลาดน าขวญเรยม ตลาดน าคลองลดมะยม ตลาดน าตลงชน และตลาดน าบงพระยา ซงบรรยากาศภายในตลาดน าแตละแหงมความหลากหลาย เชน ไหวพระท าบญ ลองเรอชมบรรยากาศ รบประทานอาหาร ซอสนคาและบรการ ตลาดน าจงเปนสถานททเหมาะสมกบทกคนในครอบครว กจกรรมการทองเทยวของผสงอายน น มขอจ ากดในดานรางกายของผสงอายทเสอมสภาพไมสมบรณเหมอนวยอน และปญหาทางสขภาพมทเพมขนของผสงอาย เพอใหผสงอายมสวนรวมทางสงคมกบคนทวไป และลดอปสรรคในการทองเทยวสถานทนน ๆ ตองค านงถงสงอ านวยความสะดวกทรองรบแกผสงอาย เชน หองน า สถานทจอดรถ ลฟต ทางเดนลาด เพอสรางความปลอดภยในการใชงาน และอ านวยความสะดวกในการใชพนทซงจะสงผลใหผสงอายมคณภาพชวตทดยงขน และไมใหรสกวาเปนภาระของครอบครวในการเดนทางทองเทยว ผวจยจงสนใจทจะศกษาปจจยทมผลตอการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครทงหมด 4 แหง ไดแก ตลาดน าขวญเรยม ตลาดน าคลองลดมะยม ตลาดน าตลงชน และ ตลาดน าบงพระยา ของผสงอาย ซงผลการศกษาจะเปนประโยชนตอผประกอบธรกจทเกยวของกบการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร เพอน ามาพฒนาการใหบรการ การจ าหนายสนคาและบรการใหตอบสนองความตองการของผทมาทองเทยวภายในตลาดน า เพอใหเกดประโยชนแกธรกจตอไป และเปนประโยชนตอหนวยงานภาครฐและเอกชนผรบผดชอบแหลงทองเทยวส าหรบวางแผนการใหบรการแกกลมผสงอายและจดสรรสงอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอาย จดสภาพแวดลอมใหประชาชนทกคนสามารถใชพนทสาธารณะได

6-20

อยางไมมอปสรรค เพอรองรบสงคมผสงอายในปจจบนและในอนาคต กอใหเกดประโยชนตอคณภาพชวตของประชาชน เพอใหผสงอายกลบมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครเปนการสนบสนนการทองเทยววถไทยสงเสรมตลาดการทองเทยวของการทองเทยวแหงประเทศไทย เพอใหเกดประโยชนเศรษฐกจไทยตอไป

วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาพฤตกรรมการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอาย 2. เพอศกษาปจจยทมผลตอการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอาย

วธด าเนนการวจย การศกษาปจจยทมผลตอการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอาย โดยใชขอมล 2 ประเภท

1. ขอมลทตยภม (Secondary Data) ขอมลทตยภมทใชในการศกษา เกบรวบรวมขอมลจากแหลงขอมลทเกยวของ ไดแก สถตผสงอาย

ขอมลเกยวกบตลาดน าทง 4 แหง ทฤษฎ แนวคดเกยวกบปจจยทมผลตอการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอาย และงานวจยทเกยวของ

2. ขอมลปฐมภม (Primary Data) ในการจดท าการวจยผจดท าจะใชการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ ประกอบดวย การใชแบบสอบถาม ซงผจดท าไดศกษาคนควาและสรางขน โดยศกษาจากเอกสาร ต ารา และงานวจยทเกยวของ เพอใชเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถามใหมประสทธภาพและสอดคลองตามวตถประสงคของการวจย ประชากรทใชในการศกษาวจยครงน คอ ประชากรชาวไทยทมอายตงแต 60 ปขนไปทงเพศชายและเพศหญงทมาทองเทยวทตลาดน า 4 แหง ในพนทกรงเทพมหานคร

กลมตวอยางในการศกษาครงนไดท าการค านวณขนาดตวอยางทสามารถเปนตวแทนทดของประชากร อทยทพย เจยววรรธนกล (2559) อางองจากสตรการค านวณของ Cochran กรณไมทราบจ านวนประชากรทแนนอน โดยใหความผดพลาดไมเกนรอยละ 0.05 ดวยความเชอมน รอยละ 95 ขนาดของกลมตวอยางทควรใชในการวจยครงนเทากบ 400 ตวอยาง โดยมวธการเกบกลมตวอยาง 2 ขนตอนดงน

ขนตอนท 1 การสมตวอยางแบบโควตา (Quota Sampling) เลอกตวอยางจากผสงอายทมาทองเทยวตลาดน า4 แหง ดงน

1) ตลาดน าขวญเรยม 100 ตวอยาง

6-21

2) ตลาดน าคลองลดมะยม 100 ตวอยาง 3) ตลาดน าตลงชน 100 ตวอยาง 4) ตลาดน าบงพระยา 100 ตวอยาง

ขนตอนท 2 การสมตวอยางแบบบงเอญ (Accidental Sampling) จากกลมตวอยาง คอ ผสงอายชาวไทยทมอายตงแต 60 ปขนไป ทงเพศชายและเพศหญงทมาทองเทยวตลาดน า 4 แหง ไดแก ตลาดน าขวญเรยม ตลาดน าคลองลดมะยม ตลาดน าตลงชน และ ตลาดน าบงพระยา

โดยผวจยจะด าเนนการเกบรวบรวมขอมล ในชวงเดอน มนาคม – เมษายน 2560 โดยขอความรวมมอจากผสงอายทมาทองเทยว ตลาดน า 4 แหง ในพนทกรงเทพมหานคร ในการตอบแบบสอบถาม พรอมทงอธบายและแนะน าวธการตอบแบบสอบถามแลวรอเกบแบบสอบถามเพอน าขอมลทไดมาวเคราะหตอไป

การวเคราะหขอมล

1. การวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive statistic) 1.1 หาคาความถและรอยละ ส าหรบวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม ไดแก เพศ ลกษณะการอยอาศย ระดบการศกษาสงสด แรงจงใจในการเดนทางมาทองเทยวตลาดน า ผมสวนรวมในการตดสนใจทองเทยวตลาดน า พาหนะทใชในการเดนทางมาตลาดน า และการมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครซ าภายในระยะเวลา 3 เดอน 1.2 หาคาฐานนยม (Mode) ส าหรบวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม ไดแก รายไดตอเดอน และจ านวนครงทมาทองเทยว 1.3 หาคาเฉลย (Mean) ส าหรบวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม ไดแก รายไดตอเดอน จ านวนครงทมาทองเทยวตลาดน า และระดบความพงพอใจในการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร 1.4 หาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation: S.D.) ส าหรบวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามดานความพงพอใจในการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร 1.5 มาตรวดลเครท (Likert Scale) ส าหรบวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม ไดแก ระดบความพงพอใจในการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร แบงเปนระดบ ดงน ระดบพงพอใจในการตดสนใจทองเทยว เกณฑการใหคะแนน

พงพอใจมากทสด = 5 คะแนน พงพอใจมาก = 4 คะแนน

พงพอใจปานกลาง = 3 คะแนน พงพอใจนอย = 2 คะแนน พงพอใจนอยทสด = 1 คะแนน

6-22

2. การวเคราะหโดยใชสถตเชงอนมาน (Inferential Statistic) 2.1 การวเคราะห Correlation ทดสอบความสมพนธระหวางตวแปร 2 ตวทเปนอสระจากกน

2.2 การวเคราะห Binary Logistic Regression เพออธบายความสมพนธระหวางตวแปรอสระมากกวา 1 ตวและตวแปรตาม 2 ตวแปร อางองจาก อทยทพย เจยววรรธนกล (2553) ตวแปรตาม เปนตวแปรเชงคณภาพ ทมเหตการณทจะเกดขนได 2 เหตการณ ซงการวจยในครงนก าหนดตวแปรตาม ดงน การมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอาย โดย Y แทน ผลการมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครซ าภายในระยะเวลา 3 เดอน ของผสงอาย Y = 1 ผสงอายมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร

Y = 0 ผสงอายไมมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร ตวแปรอสระ ประกอบดวย เพศ ลกษณะการอยอาศย รายไดตอเดอน ระดบการศกษาสงสด จ านวน

ครงทมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร แรงจงใจในการมาทองเทยวในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร ผมสวนรวมในการตดสนใจมาทองเทยวตลาดน า พาหนะทใชในการเดนทางมาตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร และ ปจจยดานความพงพอใจในการทองเทยวตลาดน า ไดแก ดานผลตภณฑ ดานราคา ดานชองทางการจดจ าหนาย ดานสงเสรมการตลาด ดานบคคล ดานการสรางและน าเสนอลกษณะทางกายภาพ ดานกระบวนการใหบรการ และดานสงอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอาย สมการการวเคราะหการถดถอยโลจสตกส ก าหนดให P (Y = 1) คอ ความนาจะเปนทผสงอายมาเทยวซ าในตลาดน าในกรงเทพมหานคร P (Y = 0) คอ ความนาจะเปนทผสงอายไมมาเทยวซ าในตลาดน าในกรงเทพมหานคร จะไดแบบจ าลอง ดงน

P (Y = 1) = PI = eβ0 + β1X1+ ….+ βnXn

1+eβ0 + β1X1+ ….+ βnXn

P (Y = 0) = 1 – PI โดยจะประมาณคาสมประสทธβ0, β1 , …., βnโดยการใชวธ Maximum likelihood

จะไดแบบจ าลองในศกษาปจจยทมผลตอการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอายดงน

Y = β0 + β1SEX + β2HABIT+ β3EDU + β4INC +β5FREQ + β6WHY +

6-23

β7WHOM+ β8HOW + β9PROD + β10PRICE +β11PLACE + β12PROMO + β13PEOP + β14PHYSI + β15PROC + β16ELDERLY

ผลการวจย

สวนท 1 ผลการศกษาพฤตกรรมในการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอาย จากกลมตวอยาง 400 คน ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญงจ านวน 252 คน คดเปนรอยละ 63.00 อาศยอยกบคสมรสและบตรหลานจ านวน 152 คน คดเปนรอยละ 38.00 ระดบการศกษาสงสดคอ ระดบต ากวาปรญญาตร จ านวน 241 คน คดเปนรอยละ 60.25 รายไดตอเดอนเฉลย คอ 14,450.95 บาท สวนมากจะมรายไดตอเดอน 10,000 บาท จ านวนครงในการมาทองเทยวตลาดน าของผตอบแบบสอบถามนอยทสดคอ 1 ครง จ านวนครงในการมาทองเทยวตลาดน าของผตอบแบบสอบถามมากทสดคอ 50 ครง จ านวนครงเฉลยโดยประมาณจ านวน 3 ครง สวนมากมาทองเทยวตลาดน าเปนครงแรก แรงจงใจในการทองเทยวตลาดน า คอ การมาพกผอนกบครอบครว/กลมเพอนจ านวน 184 คน คดเปนรอยละ 46.00 ผมสวนรวมในการตดสนใจทองเทยวของผตอบแบบสอบถามสวนใหญ คอ บคคลในครอบครวจ านวน 304 คน คดเปนรอยละ 76.00 พาหนะทใชในการทองเทยวของผตอบแบบสอบถามสวนใหญคอ พาหนะสวนบคคลจ านวน 324 คน คดเปนรอยละ 81.00 ภายในระยะเวลา 3 เดอน ผตอบแบบสอบถามสวนใหญจะกลบมาทองเทยวตลาดน าซ าจ านวน 335 คน คดเปนรอยละ 83.75และ ไมกลบมาทองเทยว จ านวน 65 คน คดเปนรอยละ 16.25 ระดบความพงพอใจในการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผตอบแบบสอบถาม จากกลมตวอยาง 400 คน มความพงพอใจในดานผลตภณฑ ไดแก ความสวยงามของตลาดน า ขนาดพนทของตลาดน า และสภาพแวดลอมและบรรยากาศภายในตลาดน า โดยรวมอยในระดบมาก คาเฉลยเทากบ 4.05 ดานราคา ไดแก งบประมาณและคาใชจายในการทองเทยวตลาดน า และราคาสนคาและบรการภายในตลาดน ามความเหมาะสม โดยรวมอยในระดบมาก คาเฉลยเทากบ 3.91 ดานชองทางการจดจ าหนาย ไดแก ระยะทางในการเดนทางไป-กลบตลาดน า และความหลากหลายของกจกรรมภายในตลาดน า โดยรวมอยในระดบมาก คาเฉลยเทากบ 3.98 ดานสงเสรมการตลาด ไดแก การประชาสมพนธตลาดน าจากสอประชาสมพนธ และการจดกจกรรมพเศษในโอกาสตาง ๆ โดยรวมอยในระดบมาก คาเฉลยเทากบ 3.80 ดานบคคล ไดแก ประกอบการรานคามอธยาศยดและไมเอาเปรยบ และความรบผดชอบและความชวยเหลอจากเจาหนาทหรอผใหบรการภายในตลาดน า โดยรวมอยในระดบมาก คาเฉลยเทากบ 3.96 ดานการสรางและน าเสนอลกษณะทางกายภาพ ไดแก หองน าสะอาดและปลอดภย ประตหองน าสามารถเปด-ปดไดอยางสะดวก มราวจบเพอน าไปสสขภณฑอน ๆ ภายในหองน า โถสวมเปนชนดนงราบ และความเพยงพอของสถานททจดไวส าหรบนงพกผอน และรบประทานอาหาร โดยรวมอยในระดบมาก คาเฉลยเทากบ 3.71 ดาน

6-24

กระบวนการใหบรการ ไดแก สนคาและบรการทจ าหนายภายในตลาดมความสะอาด ปลอดภยและถกสขลกษณะ และมาตรการรกษาความปลอดภยภายในตลาดน า ในการเทยวชมตลาดน า และการขน – ลงเรอ โดยรวมอยในระดบมาก คาเฉลยเทากบ 3.99 และระดบความพงพอใจของดานสงอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอาย ไดแก ทจอดรถส าหรบผสงอายเพยงพอ ทจอดรถส าหรบผสงอายอยใกลตลาดน า ทางเขาสตลาดน ามทางลาดหรอราวจบทมนคงแขงแรง มลฟตส าหรบใหบรการ และมหองน าส าหรบผสงอายเพยงพอ โดยรวมอยในระดบมาก คาเฉลยเทากบ 3.53

จากการวเคราะหพฤตกรรมการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครโดยเปรยบเทยบการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครกบ เพศ ลกษณะการอยอาศย ระดบการศกษาสงสด และผมสวนรวมในการตดสนใจมาทองเทยวตลาดน าของผตอบแบบสอบถามจ านวน 400 คน พบวา เพศ แมวาผตอบแบบสอบถามเพศหญงจะมจ านวนมากกวาเพศชาย แตเพศชายมรอยละในการกลบมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมากกวาเพศหญง จงเลอกกลมผสงอายเพศชายเปนตวแปรในแบบจ าลองโลจท ลกษณะการอยอาศย แมวาผตอบแบบสอบถามทอาศยอยกบคสมรสและบตรหลานจะมจ านวนมากทสด แตรอยละของการกลบมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพของผตอบแบบสอบถามทมลกษณะการอยอาศยกบบตรหลานมจ านวนมากทสด จงเลอกกลมผสงอายทมลกษณะการอยอาศยกบบตรหลานเปนตวแปรในแบบจ าลองโลจท ระดบการศกษาสงสดของผตอบแบบสอบถาม แมวาผตอบแบบสอบถามทมระดบการศกษาต าวาระดบปรญญาตรจะมจ านวนมากทสด แตรอยละการกลบมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพของผตอบแบบสอบถามทมระดบการศกษาปรญญาตรมจ านวนมากทสด จงเลอกกลมผสงอายทมระดบการศกษาปรญญาตรเปนตวแปรในแบบจ าลองโลจท และผมสวนรวมในการตดสนใจมาทองเทยวตลาดน า แมวาผตอบแบบสอบถามทผมสวนรวมในการตดสนใจมาทองเทยวคอ ครอบครวจะมจ านวนมากทสด แตรอยละการกลบมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพของผตอบแบบสอบถามทตดสนใจมาทองเทยวดวยตนเองมจ านวนมากทสด จงเลอกกลมผสงอายตดสนใจมาทองเทยวดวยตนเองเปนตวแปรในแบบจ าลองโลจท

สวนท 2 ปจจยทมผลตอการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอาย ผลการวเคราะหปจจยทมผลตอการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร โดยใชแบบจ าลองโลจท มตวแปรอสระทงหมด 16 ตวแปร ดงน สมมตฐานการวจย

เพศ (SEX) เนองจากผลการศกษาการเปรยบเทยบการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครกบเพศ

ของผตอบแบบสอบถาม และเฉลมเกยรต เฟองแกว (2556) จงคาดวาเพศชายจะมความนาจะเปนในการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครมากกวาเพศหญง ผวจยจงก าหนดให SEX = 1 คอ เพศชาย

6-25

= 0 คอ เพศหญง ลกษณะการอยอาศย (HABIT) เนองจากผลการศกษาการเปรยบเทยบการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครกบ

ลกษณะการอยอาศย เมอผสงอายอาศยอยกบบตรหลาน การทองเทยวจงเปนกจกรรมทใชเวลารวมกนของสมาชกในครอบครวเพอสรางความสมพนธอนดของสมาชกในครอบครว ลดชองวางระหวางวย และลดการทอดทงผสงอาย ซงการพกผอนและการสรางความสมพนธอนด เปนแรงจงใจทส าคญหรอแรงจงใจระดบชนหลกในการเดนทางทองเทยว ในทฤษฎรปแบบอาชพของการเดนทาง Theory of travel career pattern (TCP) ของ Pearce (2005 อางใน รววรรณ โปรยรงโรจน, 2558) จงคาดวาผสงอายทมลกษณะการอยอาศยกบบตรหลานจะมแนวโนมความนาจะเปนในการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครมากกวาลกษณะการอยอาศยอน ๆ ผวจยจงก าหนดให

HABIT = 1 คอ บตรหลาน = 0 คอ อน ๆ

ระดบการศกษาสงสด (EDU) เนองจากผลการศกษาการเปรยบเทยบการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครกบระดบ

การศกษาสงสดของผตอบแบบสอบถาม ผตอบแบบสอบถามทมระดบการศกษาปรญญาตรจะกลบมาทองเทยวมากทสด และจากงานวจยของ วฒยา สาหรายทอง และ กนกวรรณ จนทรเจรญชย (2554) และงานวจยของ วศรต อกษรวงศวทยา (2557) จงคาดวาผสงอายทมระดบการศกษาปรญญาตรจะมแนวโนมความนาจะเปนในการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครมากกวาระดบการศกษาอน ๆ ผวจยจงก าหนดให EDU = 1 คอ ระดบปรญญาตร = 0 คอ อน ๆ

รายไดตอเดอน (INC) เมอมรายไดตอเดอนมากขนท าใหผสงอายมก าลงซอมากขน จากงานวจย เฉลมเกยรต เฟองแกว

(2556) และขาวทพย ออนอรณ (2553) จงคาดวาความสมพนธระหวางรายไดตอเดอนกบการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอายมทศทางบวกคอรายไดตอเดอนทสงขนผสงอายจะมแนวโนมความนาจะเปนในการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครเพมขน

จ านวนครงทเดนทางมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร (FREQ) กฎวาดวยการลดนอยถอยลงของอรรถประโยชนสวนเพมระบวา เมอผบรโภคไดบรโภคสนคาหรอ

บรการเพมขนทละ 1 หนวย อรรถประโยชนสวนเพมทผบรโภคไดรบจากสงนนจะลดลงตามล าดบ จงคาดวาความสมพนธระหวางจ านวนครงทเดนทางมาทองเทยวกบการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอายจะมทศทางลบคอจ านวนครงทเดนทางมาทองเทยวตลาดน าในพนท

6-26

กรงเทพมหานครทสงขนของผสงอายจะมแนวโนมความนาจะเปนในการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครลดลง แรงจงใจทท าใหเดนทางมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร (WHY) จากทฤษฎขนบนไดอาชพของการเดนทาง Theory of travel career ladder (TCL) ของ Pearce (1988) (อางใน รววรรณ โปรยรงโรจน, 2558) ความตองการในการพกผอนและความตองการมความสมพนธอนดกบผอน และแนวคดของ Holden (2006) (อางใน รววรรณ โปรยรงโรจน, 2558) ความตองการไดเสรมสรางความสมพนธอนดกบสมาชกในครอบครว และเพอน หรอกบบคคลอน จงคาดวาผสงอายทมแรงจงใจทท าใหเดนทางมาทองเทยว คอ การพกผอนกบครอบครว/เพอน จะมความนาจะเปนในการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครมากกวาแรงจงใจอน ผวจยจงก าหนดให WHY = 1 คอ พกผอนกบครอบครว/เพอน = 0 คอ อน ๆ

ผมสวนรวมในการตดสนใจทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร (WHOM) จากการเปรยบเทยบการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครกบผมสวนรวมในการ

ตดสนใจมาทองเทยวของผตอบแบบสอบถาม ผตอบแบบสอบถามทตดสนใจมาทองเทยวดวยตนเองจะกลบมาทองเทยวมากทสด และแนวคดของ Kotler and Armstrong (1997) (อางใน ดารา ทปะปาล, 2541) พฤตกรรมจะเกดขนตองมสาเหตหรอสงเรา ซงเกดจากกระบวนการตดสนใจของผซอเองทมผลกระทบตอพฤตกรรมของผซอ จงคาดวาผสงอายทตดสนใจทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครดวยตนเองจะมแนวโนมความนาจะเปนในการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครมากกวาผรวมเดนทางทองเทยวอน ผวจยจงก าหนดให WHOM = 1 คอ ตนเอง

= 0 คอ อน ๆ พาหนะทใชในการเดนทางทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร (HOW) เนองจากการใหพาหนะสวนบคคลจะท าใหสะดวกตอการเดนทางมากกวาพาหนะอน ๆ จงคาดวา

ผสงอายทใชพาหนะสวนบคคลในการเดนทางจะมแนวโนมความนาจะเปนในการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครมากกวาพาหนะทใชในการเดนทางอน ผวจยจงก าหนดให

HOW = 1 คอ พาหนะสวนบคคล = 0 คอ อน ๆ

ความพงพอใจในการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร ดานผลตภณฑ (PROD) ไดแก ความสวยงามของตลาดน า ขนาดพนทของตลาดน า และสภาพแวดลอมและบรรยากาศภายในตลาดน า โดยก าหนดคาระดบความพงพอใจตามความเปนจรง

จากแนวคดสวนประสมทางการตลาด และงานวจยของสชาณฐ วนชปรญญากล (2556) หากผสงอายใหระดบความพงพอใจดานผลตภณฑในการทองเทยวตลาดน ามากขน คาดวาแนวโนมความนาจะ

6-27

เปนในการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครจะเพมขน ซงคาดวาความสมพนธจะไปในทศทางบวก

ความพงพอใจในการทองเ ทยวตลาดน าในพ น ทก รง เทพมหานคร ดานราคา (PRICE) ไดแก งบประมาณและคาใชจายในการทองเทยวตลาดน า และราคาสนคาและบรการภายในตลาดน ามความเหมาะสม โดยก าหนดคาระดบความพงพอใจตามความเปนจรง

จากแนวคดสวนประสมทางการตลาด หากผสงอายใหระดบความพงพอใจดานราคาในการทองเทยวตลาดน ามากขน คาดวาแนวโนมความนาจะเปนในการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครจะเพมขน ซงคาดวาความสมพนธจะไปในทศทางบวก

ความพงพอใจในการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร ดานชองทางการจดจ าหนาย (PLACE) ไดแก ระยะทางในการเดนทางไป-กลบตลาดน า และความหลากหลายของกจกรรมภายในตลาดน า โดยก าหนดคาระดบความพงพอใจตามความเปนจรง

จากแนวคดสวนประสมทางการตลาด หากผสงอายใหระดบความพงพอใจดานชองทางการจดจ าหนายในการทองเทยวตลาดน ามากขน คาดวาแนวโนมความนาจะเปนในการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครจะเพมขน ซงคาดวาความสมพนธจะไปในทศทางบวก

ความพงพอใจในการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร ดานสงเสรมการตลาด (PROMO) ไดแก การประชาสมพนธตลาดน าจากสอประชาสมพนธ และการจดกจกรรมพเศษในโอกาสตาง ๆ โดยก าหนดคาระดบความพงพอใจตามความเปนจรง

จากแนวคดสวนประสมทางการตลาด และงานวจยของสชาณฐ วนชปรญญากล (2556) หากผสงอายใหระดบความพงพอใจดานสงเสรมการตลาดในการทองเทยวตลาดน ามากขน คาดวาแนวโนมความนาจะเปนในการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครจะเพมขน ซงคาดวาความสมพนธจะไปในทศทางบวก

ความพงพอใจในการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร ดานบคคล (PEOP) ไดแก ประกอบการรานคามอธยาศยดและไมเอาเปรยบ และความรบผดชอบและความชวยเหลอจากเจาหนาทหรอผใหบรการภายในตลาดน า โดยก าหนดคาระดบความพงพอใจตามความเปนจรง

จากแนวคดสวนประสมทางการตลาด และงานวจยของสชาณฐ วนชปรญญากล (2556) หากผสงอายใหระดบความพงพอใจดานบคคลในการทองเทยวตลาดน ามากขน คาดวาแนวโนมความนาจะเปนในการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครจะเพมขน ซงคาดวาความสมพนธจะไปในทศทางบวก

ความพงพอใจในการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร ดานการสรางและน าเสนอลกษณะทางกายภาพ (PHYSI) ไดแก หองน าสะอาดและปลอดภย ประตหองน าสามารถเปด-ปดไดอยางสะดวก มราวจบเพอน าไปสสขภณฑอน ๆ ภายในหองน า โถสวมเปนชนดนงราบ และความเพยงพอของ

6-28

สถานททจดไวส าหรบนงพกผอน และรบประทานอาหาร โดยก าหนดคาระดบความพงพอใจตามความเปนจรง

จากแนวคดสวนประสมทางการตลาด แนวคดของ Holden (2006) (อางใน รววรรณ โปรยรงโรจน, 2558) และงานวจยของสชาณฐ วนชปรญญากล (2556) หากผสงอายใหระดบความพงพอใจดานการสรางและน าเสนอลกษณะทางกายภาพในการทองเทยวตลาดน ามากขน คาดวาแนวโนมความนาจะเปนในการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครจะเพมขน ซงคาดวาความสมพนธจะไปในทศทางบวก

ความพงพอใจในการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร ดานกระบวนการใหบรการ (PROC) ไดแก สนคาและบรการทจ าหนายภายในตลาดมความสะอาด ปลอดภยและถกสขลกษณะ และมาตรการรกษาความปลอดภยภายในตลาดน า ในการเทยวชมตลาดน า และการขน – ลงเรอ โดยก าหนดคาระดบความพงพอใจตามความเปนจรง

จากแนวคดสวนประสมทางการตลาด และแนวคดของ Holden (2006) (อางใน รววรรณ โปรยรงโรจน, 2558) หากผสงอายใหระดบความพงพอใจดานกระบวนการใหบรการในการทองเทยวตลาดน ามากขน คาดวาแนวโนมความนาจะเปนในการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครจะเพมขน ซงคาดวาความสมพนธจะไปในทศทางบวก

ความพงพอใจในการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร ดานสงอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอาย (Elderly) ไดแก ทจอดรถส าหรบผสงอายเพยงพอ ทจอดรถส าหรบผสงอายอยใกลตลาดน า ทางเขาสตลาดน ามทางลาดหรอราวจบทมนคงแขงแรง มลฟตส าหรบใหบรการ และมหองน าส าหรบผสงอายเพยงพอ โดยก าหนดคาระดบความพงพอใจตามความเปนจรง

จากแนวคดของ Holden (2006) (อางใน รววรรณ โปรยรงโรจน, 2558) หากผสงอายใหระดบความพงพอใจดานสงอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอายในการทองเทยวตลาดน ามากขน คาดวาแนวโนมความนาจะเปนในการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครจะเพมขน ซงคาดวาความสมพนธจะไปในทศทางบวก จากตวแปร 16 ตวแปร สามารถอธบายผลการศกษาจากแบบจ าลองโลจทไดดงน

ตารางท 2 ผลการประมาณคาแบบจ าลองโลจท (Logit Model) Variable Coefficient Std. Error Z-Statistic Prob. Marginal

EDU 0.760 0.330 2.30 0.021* 0.083 WHOM 1.270 0.634 2.00 0.045* 0.106 PROD -0.724 0.341 -2.12 0.038* -0.085 Elderly 0.414 0.174 2.38 0.018* 0.048

N = 400 , R2 = 0.085 , Log likelihood = -162.351 หมายเหต: *มนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ทมา : จากผลการศกษา

6-29

ผลการศกษาแบบจ าลองโลจท (Logit Model) พบวา คา Pseudo R2 มคาเทากบ 0.085 หมายความวา ตวแปรอสระทงหมดสามารถอธบายตวแปรตามไดรอยละ 8.50 เมอพจารณาแตละตวแปรพบวา ระดบการศกษาปรญญาตร การตดสนใจในการมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครดวยตนเอง ปจจยดานผลตภณฑ และปจจยดานสงอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอาย เปนปจจยทมผลตอการกลบมาทองเทยวตลาดน า อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สามารถอธบายรายละเอยดในแตละตวแปรไดดงน

1) ระดบการศกษาปรญญาตรพบวา มคาสมประสทธเปนบวก จากคา marginal effect เทากบ 0.082 อธบายไดวา ถาผตอบแบบสอบถามมระดบการศกษาสงสดคอ ระดบปรญญาตร จะมความนาจะเปนในกลบมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครมากกวาระดบการศกษาอน ๆ รอยละ 8.2 ณ ระดบความเชอมนรอยละ 95 สอดคลองกบงานวจยของ วฒยา สาหรายทอง และ กนกวรรณ จนทรเจรญชย (2554) ปจจยทมผลตอความพงพอใจของนกทองเทยวชาวไทยจากการใชบรการโฮมสเตยไทย คอ การส าเรจการศกษาระดบปรญญาตร และงานวจยของ วศรต อกษรวงศวทยา (2557) ระดบการศกษามความสมพนธในทศทางเดยวกนกบโอกาสทนกทองเทยวชาวจนตองการมาทองเทยวซ าในจงหวดเชยงราย

2) การตดสนใจมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครดวยตนเองพบวา มคาสมประสทธเปนบวก จากคา marginal effect เทากบ 0.106 อธบายไดวา ถาผตอบแบบสอบถามตดสนใจในการมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครดวยตนเอง ความนาจะเปนทจะกลบมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร จะมากกวาผมสวนรวมในการมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครอน ๆ รอยละ 10.6 ณ ระดบความเชอมนรอยละ 95 สอดคลองกบแนวคดของ Kotler and Armstrong (1997) (อางใน ดารา ทปะปาล, 2541) พฤตกรรมจะเกดขนตองมสาเหตหรอสงเรา ซงเกดจากกระบวนการตดสนใจของผซอเองทมผลกระทบตอพฤตกรรมของผซอ

3) ปจจยดานผลตภณฑพบวา มคาสมประสทธเปนลบ จากคา marginal effect เทากบ -0.085 อธบายไดวา ถาผตอบแบบสอบถาม มความพงพอใจในปจจยดานผลตภณฑเพมขนหนงระดบตามมาตรวดลเครท ความนาจะเปนทจะกลบมาเทยวซ าจะลดลง รอยละ 8.5 ณ ระดบความเชอมนรอยละ 95 สอดคลองกบทฤษฎรปแบบอาชพของการเดนทางแรงจงใจทส าคญ การแสวงหาความแปลกใหมคอแรงจงใจระดบชนหลกในการทองเทยว และผลการศกษาของ Hui Wen Joyce Chen (2009) เรองแรงจงใจการเดนทางในประเทศของกลมเบบบมเมอรและกลมผสงอาย ในเมองไถหนน ประเทศไตหวน พบวาผสงอายจะเลอกสถานททองเทยวปลายทางทมความแปลกใหม

4) ปจจยดานสงอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอายพบวา มคาสมประสทธเปนบวก จากคา marginal effect เทากบ 0.048 อธบายไดวา ถาผตอบแบบสอบถาม มความพงพอใจในปจจยดานสงอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอายเพมขนหนงระดบตามมาตรวดลเครท ความนาจะเปนทจะกลบมาเทยวซ าจะเพมขน รอยละ 4.8 ณ ระดบความเชอมนรอยละ 95 สอดคลองกบแนวคดของ Holden (2006) (อางใน รววรรณ โปรยรงโรจน, 2558) ทนกทองเทยวจะเลอกจดหมายปลายทางการทองเทยวทคดวาปลอดภย

6-30

สรปผลการศกษา วตถประสงคในการศกษาครงน คอ ศกษาพฤตกรรมการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอาย และศกษาปจจยทมผลตอการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอาย โดยใชแบบสอบถามในการเกบรวบรวมจากผสงอายทมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร ไดแก ตลาดน าขวญเรยม ตลาดน าคลองลดมะยม ตลาดน าตลงชน และตลาดน าบงพระยา ในชวง เดอนมนาคม – เมษายน 2560 จ านวน 400 ชด โดยวเคราะหขอมลโดยหาคาความถ คารอยละ คาฐานนยม และคาเฉลย สถตทใชในการวเคราะห คอ Chi-square, t-test และการวเคราะหการถดถอยโลจสตกส ผลการศกษาพบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง อาศยอยกบคสมรสและบตรหลาน ระดบการศกษาสงสดคอ ระดบต ากวาปรญญาตร รายไดตอเดอนเฉลย คอ 14,450.95 บาท สวนมากจะมรายไดตอเดอน 10,000 บาท จ านวนครงในการมาทองเทยวตลาดน าของผตอบแบบสอบถามนอยทสดคอ 1ครง จ านวนครงในการมาทองเทยวตลาดน าของผตอบแบบสอบถามมากทสดคอ 50 ครง จ านวนครงเฉลยโดยประมาณจ านวน 3 ครง สวนมากมาทองเทยวตลาดน าเปนครงแรก แรงจงใจในการทองเทยวตลาดน า คอ การมาพกผอนกบครอบครว/กลมเพอน ผมสวนรวมในการตดสนใจทองเทยวของผตอบแบบสอบถามสวนใหญ คอ บคคลในครอบครวจ านวน พาหนะทใชในการทองเทยวของผตอบแบบสอบถามสวนใหญคอ พาหนะสวนบคคล ภายในระยะเวลา 3 เดอน ผตอบแบบสอบถามสวนใหญจะกลบมาทองเทยวตลาดน าซ า ระดบความพงพอใจในการทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานคร ไดแก ดานผลตภณฑ ดานชองทางการจดจ าหนาย ดานการสงเสรมการตลาด ดานบคคล ดานการน าเสนอทางกายภาพ ดานกระบวนการใหบรการ และดานสงอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอาย พบวาอยในระดบมาก จากการวเคราะหปจจยทมผลตอการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอายพบวา ผสงอายทมระดบการศกษาปรญญาตร ตดสนใจมาทองเทยวตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครดวยตนเอง และมความพงพอใจในปจจยดานสงอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอายเพมขนจะมความนาจะเปนในกลบมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครเพมขน ในขณะทหากผสงอายมปจจยดานผลตภณฑเพมขน จะมความนาจะเปนในกลบมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครลดลง แมวาผสงอายมความพงพอใจในปจจยดานผลตภณฑมากทสด แตจากผลการศกษาพบวาผมสวนรวมในการตดสนใจในการทองเทยวสวนใหญคอ สมาชกในครอบครว แรงจงใจในการทองเทยวสวนใหญ คอ พกผอนกบครอบครว และผรวมเดนทางสวนใหญคอ สมาชกในครอบครว อาจท าใหผสงอายไมใชผตดสนใจมาเทยวซ าทแทจรง อกทงผสงอายอาจจะเลอกสถานททองเทยวทมความแปลกใหมในการทองเทยวในครงตอไป

6-31

ขอเสนอแนะ จากผลการศกษาปจจยทมผลตอการมาเทยวซ าในตลาดน าในพนทกรงเทพมหานครของผสงอาย ผวจยมขอเสนอแนะดงน แมวากลมตวอยางผตอบแบบสอบถามในการศกษาครงนจะมความพงพอใจปจจยดานผลตภณฑมากทสด แตปจจยดานผลตภณฑมคาสมประสทธเปนลบ เนองจากการตอบแบบสอบถามขนอยกบความคดเหนของแตละบคคล ทอาจจะมปจจยอน ๆ มาเกยวของ เชน จากการศกษาพบวาผมสวนรวมในการตดสนใจสวนใหญคอ สมาชกในครอบครว แรงจงใจในการทองเทยวสวนใหญ คอ พกผอนกบครอบครว และผรวมเดนทางสวนใหญคอ สมาชกในครอบครว อาจท าใหผตอบแบบสอบถามไมใชผตดสนใจมาเทยวซ าทแทจรง และอาจเปนผลมาจากตลาดน าเปนแหลงทองเทยวทยงไมมเอกลกษณทจงใจใหผสงอายกลบมาเทยวซ า ดงนนหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนผรบผดชอบพนท ควรมการพฒนาพนทปรบปรงภมทศนใหมความสวยงาม คมคากบการมาทองเทยวหรอสงเสรมทงดานสนคาและบรการ ใหตลาดน าแตละแหงมเอกลกษณเฉพาะ เพอสงเสรมการทองเทยววถไทย ดงดดใหเกดแรงจงใจใหผสงอายกลบมาทองเทยวซ า ผตอบแบบสอบถามไดเสนอแนะดานการเดนทางทไมมปายบอกเสนทางไปยงตลาดน าทชดเจน ดงนนหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนผรบผดชอบพนท ควรมการตดปายบอกเสนทางตามจดตาง ๆ ใหชดเจนเพอใหนกทองเทยวไปถงจดหมายไดถกตอง และกลมตวอยางมความพงพอใจปจจยดานสงอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอายในระดบมาก ปจจยดานสงอ านวยความสะดวกส าหรบผสงอายมคาสมประสทธเปนบวก ดงน นหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนผรบผดชอบพนทควรสงเสรมและสนบสนนทางดานอารยสถาปตย การจดสภาพแวดลอมเพอใหผสงอาย สามารถเขาถงบรการตาง ๆ และพนทสาธารณะไดอยางไมมอปสรรค ใหความส าคญกบสงอ านวยความสะดวก ไมวาจะเปนทจอดรถ หองน า ทางลาด เปนตน โดยดแลใหมความเพยงพอ และพรอมใชงานอยเสมอเพอใหผสงอายไมรสกวาเปนภาระในการทองเทยว และเพอใหผสงอายเกดความพงพอใจและกลบมาทองเทยวตลาดน าซ ามากขน ส าหรบขอเสนอแนะเชงนโยบายในการศกษาครงน หนวยงานทเกยวของกบการทองเทยวทงภาครฐและภาคเอกชนควรสงเสรมการทองเทยวของกลมผสงอาย เพอรองรบการทองเทยวของกลมผสงอาย เนองจากปจจบนประเทศไทยไดเขาสสงคมผสงอาย และมแนวโนมทผสงอายมจะจ านวนเพมมากขน เพอใหเกดประโยชนตอคณภาพชวตของประชาชน สงคมและเศรษฐกจไทยตอไปและควรสงเสรมการสนบสนนทางดานอารยสถาปตย การจดสภาพแวดลอมใหประชาชนทกคนสามารถพนทสาธารณะไดอยางไมมอปสรรคเพอใหเกดประโยชนตอคณภาพชวตของประชาชน ในสวนของผประกอบการภายในตลาดน าควรน าผลการศกษาจากงานวจยตาง ๆ เพอน ามาพฒนาการใหบรการ การจ าหนายสนคาและบรการใหตอบสนองความตองการของผทมาทองเทยวภายในตลาดน า เพอใหเกดประโยชนแกธรกจตอไป

6-32

เอกสารอางอง ขาวทพย ออนอรณ. (2553). ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการทองเทยวภายในประเทศของนกทองเทยว

ผสงอายชาวไทย. การศกษาคนควาอสระเศรษฐศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เฉลมเกยรต เฟองแกว. (2556). ปจจยทสงผลตอการตดสนใจทองเทยวในชวงวนหยดสดสปดาหและ

วนหยดตอเนองของคนวยท างานในกรงเทพมหานคร. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ดารา ทปะปาล. (2541). การสอสารการตลาด. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร. อมรการพมพ. อางถง Kotler, P. & Armstrong, G. 1997 Marketing an introduction. New Jersey: Prentince Hall International.

รววรรณ โปรยรงโรจน. (2558). พฤตกรรมนกทองเทยว. กรงเทพมหานคร: ส านกพมโอเดยนสโตร. อางถง Abraham H. Maslow. 1954. Motivation and Personality. New York: Harper & Row.

_______. (2558). พฤตกรรมนกทองเทยว. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพโอเดยนสโตร. อางถง Andrew Holden. 2006. Tourism Studies and The Social Sciences. New York: Routledge.

_______. (2558). พฤตกรรมนกทองเทยว. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพโอเดยนสโตร. อางถง Pearce,P. L. 1988. The Ulysses Factor: Evaluating Visitors in Tourist Settings. New York: Springer-Verlag.

_______. (2558). พฤตกรรมนกทองเทยว. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพโอเดยนสโตร. อางถง Pearce, P. L. 2005. Tourist Behaviour: Themes and Conceptual Schemes. Clevedon: Channel View Publications.

วศรต อกษรวงศวทยา. (2557). ปจจยทมอทธพลตอความตองการทองเทยวซ าของนกทองเทยวชาวจนในจงหวดเชยงราย. การคนควาแบบอสระ เศรษฐศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม

วฒยา สาหรายทอง และ กนกวรรณ จนทรเจรญชย. (2554). พฤตกรรมและปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการโฮมสเตยของนกทองเทยวชาวไทยและชาวตางชาต. งานวจยภาควชาเศรษฐศาสตร คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

สชาณฐ วนชปรญญากล. (2556). สวนประสมทางการตลาดทมผลตอการตดสนใจทองเทยวเชงวฒนธรรมในกรงเทพมหานครของนกทองเทยวชาวตางชาตแบบสะพายเป. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ส านกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย. (2558). ประชากรสงอายไทย ปจจบนและอนาคต.สบคนเมอ30 กนยายน 2559, จาก http://www.society.go.th/article_attach/13225/ 17347.pdf.

ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. (2559). ประชากรกลางป 2558. สบคนเมอ 24 ธนวาคม 2559, จาก http://www.bps.moph.go.th/ new_bps/sites/default/files/pop2558_new.pdf.

6-33

อทยทพย เจยววรรธนกล. (2553). การวเคราะหการถดถอยพหโลจสตกส. สบคนเมอ 25 กนยายน 2559, จาก http://www.rlc.nrct.go.th/ download/Research_Zone/phase14_4.pdf.

_______. (2559). วธการสมตวอยาง. สบคนเมอ 24 ธนวาคม 2559, จาก www.priv.nrct.go.th/ewt_ dl.php?nid=648,

Hui Wen Joyce Chen. (2009). Baby Boomers’ and Seniors’ Domestic Travel Motivations: An Examination of Citizens in Tainan. Taiwan University of Waterloo the thesis for the degree of Master of Arts