การเรียนรู้ที่ 2 การเปลี่ยน...
TRANSCRIPT
ตวชวดและสาระการเรยนร จดประสงคการเรยนร ทกษะและกระบวนการทเปนจดเนน ความรเดมทผเรยนตองม สาระสำาคญ สอและอปกรณ แนวทางการจดการเรยนร การวดและประเมนผล ขอเสนอแนะ
การเปลยนแปลงของเทคโนโลย2แผนการจดการเรยนรท
ชนมธยมศกษาปท 1 เวลา 2 ชวโมง
44
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
1. ตวชวดและสาระการเรยนร
1.1 ตวชวด อธบายแนวคดหลกของเทคโนโลยในชวตประจำาวนและวเคราะหสาเหตหรอปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลง ของเทคโนโลย
1.2 สาระการเรยนร เทคโนโลยมการเปลยนแปลงตลอดเวลาตงแตอดตจนถงปจจบน ซงมสาเหตหรอปจจยมาจากหลายดาน เชน ปญหา ความตองการ ความกาวหนาของศาสตรตาง ๆ เศรษฐกจ สงคม
2. จดประสงคการเรยนร
วเคราะหสาเหตหรอปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย
แผนการจดการเรยนรท 2การเปลยนแปลงของเทคโนโลย
45
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
แผนการจดการเรยนรท 2 | การเปลยนแปลงของเทคโนโลยคมอครรายวชาพนฐานวทยาศาสตร | เทคโนโลย (การออกแบบและเทคโนโลย)
3. ทกษะและกระบวนการทเปนจดเนน
3.1 ทกษะการคดวเคราะห 3.2 ทกษะการสอสาร 3.3 ทกษะความคดสรางสรรค 3.4 ทกษะการทำางานรวมกบผอน
4. ความรเดมทผเรยนตองม
เทคโนโลย เปนสงทมนษยสรางหรอพฒนาขน ซงอาจเปนไดทงชนงานหรอวธการ เพอใชแกปญหา สนองความตองการ หรอเพมความสามารถในการทำางานของมนษย
5. สาระสำาคญ
การเปลยนแปลงของเทคโนโลย มสาเหตหรอปจจยมาจากหลายดาน เชน ปญหา ความตองการ ความกาวหนาของศาสตรตาง ๆ เศรษฐกจ สงคม โดยอาจเปนการปรบปรงกระบวนการผลต ลกษณะทางกายภาพ วสด หนาทใชสอย ระบบกลไก การทำางาน การใชงาน รวมถงประสทธภาพของวธการ สงของเครองใชหรอผลตภณฑ
6. สอและอปกรณ
6.1 ใบกจกรรม
6.2 สออน ๆ รปภาพหรออปกรณทใชเขยน เชน พกน ปากกาหมกซม ปากกาลกลน ปากกาแสง
ใบกจกรรม เรอง เวลา (นาท)
กจกรรมเสนอแนะท 1 การเปลยนแปลงของเทคโนโลยการซกผา 15
กจกรรมเสนอแนะท 2 เครองซกผาในอนาคต 10
กจกรรมท 2.1การวเคราะหสาเหตและผลการเปลยนแปลงของเทคโนโลย
20
กจกรรมทาทายความคด อะไรหนอคอ การเกษตรแนวดง 50
กจกรรมทายบทการวเคราะหสาเหตหรอปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย
20
46
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
แผนการจดการเรยนรท 2 | การเปลยนแปลงของเทคโนโลย คมอครรายวชาพนฐานวทยาศาสตร | เทคโนโลย (การออกแบบและเทคโนโลย)
7. แนวทางการจดการเรยนร
1) ผเรยนและผสอนรวมกนอภปรายเพอทบทวนความร เรอง ความหมายและประโยชนของเทคโนโลย โดยผเรยนยกตวอยางเทคโนโลยทอยรอบตว แนวคำาตอบ เทคโนโลย เปนสงทมนษยสรางหรอพฒนาขน ซงอาจเปนไดทงชนงานหรอวธการ เพอใชแกปญหา สนองความตองการ หรอเพมความสามารถในการทำางานของมนษย ซงเทคโนโลยทอยรอบตวเรา เชน เสอผา โตะ เกาอ สมด ปากกา ดนสอ ไมบรรทด ยางลบ กระเปา ถวย ชาม เปนสงทชวยอำานวยความสะดวกในการดำาเนนชวต ชวยแกปญหาหรอสนองความตองการ เพมความสามารถในการทำางานของมนษย ทำาใหมนษยทำางานไดดขน รวดเรวขน และมคาใชจายถกลง 2) ผสอนหยบภาพอปกรณทใชเขยน ใหผเรยนดทละภาพ ดงตอไปน
แลวรวมกนอภปรายในประเดนตอไปน 2.1) ประโยชนของอปกรณทใชเขยน แนวคำาตอบ เปนเครองมอทใชสำาหรบการเขยนเพอบนทกหรอสอสารกน 2.2) อปกรณในการเขยนเปนเทคโนโลยหรอไม เพราะเหตใด แนวคำาตอบ เปนเทคโนโลย เพราะ เปนอปกรณหรอเครองใชทมนษยคดคนขนเพอแกปญหาหรอสนองความตองการ เชน บนทกขอความเพอเตอนความทรงจำา ใชเขยนสงทตองการสอสารใหผอนไดรบร 2.3) ผเรยนคดวาเหตใดเทคโนโลยอปกรณการเขยนจงมการเปลยนแปลงไปจากอดตจนถงปจจบน แนวคำาตอบ มนษยตองการความสะดวกในการเขยน จงเกดการปรบปรง แกไข พฒนาอปกรณทใชเขยน ใหใชงานไดสะดวกยงขน รวมทงมความสวยงามนาใชงาน
พกน ปากกาหมกซม ปากกาลกลน ปากกาแสง(light pen)
รป 2.1 อปกรณทใชเขยน
47
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
แผนการจดการเรยนรท 2 | การเปลยนแปลงของเทคโนโลยคมอครรายวชาพนฐานวทยาศาสตร | เทคโนโลย (การออกแบบและเทคโนโลย)
รายการ
พกน
ปากกาหมกซม
ปากกาลกลนปากกาแสง(light pen)
ลกษณะทวไป
ในอดตหวพกนทำาจากขนสตว พกนไมมหมกในตว ดงนนตองจมหมกกอนใชวาดหรอเขยนทกครง
มหมกในตว สวนปากทำาจากโลหะและมรอยผากลาง จงไมตองจมหมก ทกครงทเขยน
ใชหมกแบบแหงเรว มลกบอลโลหะทหวปากกา ทำาใหเสนหมกสมำาเสมอ เขยนไดสะดวก
ใชเซลลแบบ Photo-electric ทมความไวตอแสงเปนตวกำาหนดตำาแหนงบนจอภาพ
จดดอย
ตองจมหมกกอนการเขยน รวมทง
หวพกนมความออน ทำาใหใชเขยนไมสะดวก
หมกเลอะไดงาย
เสนหมกไมสมำาเสมอ หมกแหงชา ทำาใหเปรอะเปอนไดงาย
ลบหมกยาก เมอหมกหมด
จะไมสามารถใชเขยนตอได
ปากกายงตองใชแบตเตอรในการทำางาน
อางองจาก http://www.lib.ru.ac.th/journal/penc.html http://www.material.chula.ac.th/RADIO44/september/RADIO9-8.HTM
48
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
แผนการจดการเรยนรท 2 | การเปลยนแปลงของเทคโนโลย คมอครรายวชาพนฐานวทยาศาสตร | เทคโนโลย (การออกแบบและเทคโนโลย)
3) ผสอนกระตนผเรยนในคำาถามทวาใครเคยซกผาบาง ผสอนกลาวชนชมผเรยนทเคยซกผา แลวถามตอวา ผเรยนคดวา จดประสงคของการซกผา คออะไร และเราซกผาอยางไร ใชอปกรณหรอเครองมออะไรในการซกผาบาง แนวคำาตอบ จดประสงคของการซกผา คอ ทำาใหผาสะอาด ขจดคราบสกปรก กำาจดเชอโรค กลน โดยใชมอขย ใชอปกรณหรอเครองมอในการซกผา เชน แปรงถ เครองซกผา 4) ผเรยนทำากจกรรม ดงน 4.1) ศกษาหนงสอเรยน หวขอ 2.1 เรอง การเปลยนแปลงของเทคโนโลย แลวตอบคำาถามในใบกจกรรมเสนอแนะท 1 เรอง การเปลยนแปลงของเทคโนโลยการซกผา ซงใหผเรยนระบสาเหตททำาใหเกดเทคโนโลยการซกผา และวเคราะหสาเหตหรอปจจยททำาใหเกดการเปลยนแปลงของเทคโนโลยการซกผา 4.2) นำาเสนอใบกจกรรมเสนอแนะท 1 เรอง การเปลยนแปลงของเทคโนโลยซกผา โดยผสอนเลอกผเรยนทจะมานำาเสนอ 4.3) รวมกนอภปรายและสรปสาเหตการเปลยนแปลงของเทคโนโลยการซกผา แนวคำาตอบ การเปลยนแปลงของเทคโนโลยการซกผามสาเหตหรอปจจยมาจากความตองการของมนษยทตองการความสะดวกสบายในการซกผา จงเกดการสราง ปรบปรง และพฒนาเครองชวยซกผา ใหมระบบการทำางาน ลกษณะรปทรง ทใชงานไดสะดวกสบายยงขน และตอบสนองกบความตองการของผใชมากขน 5) ผเรยนและผสอนรวมกนอภปรายในประเดนคำาถามชวนคดในหนงสอเรยนตอไปน 5.1) ผเรยนคดวา ถาในปจจบนเราไมมเครองซกผา แตเรายงคงใชกระดานซกผากนอย การดำาเนนชวตของเราจะเปนอยางไร แนวคำาตอบ ใชเวลาซกผานาน เกดความเหนอยลาจากการออกแรงขยผา สงผลใหภาระหนาทบางอยางอาจลาชาไป ทำาใหเสยโอกาสในการทำางานหรอหารายได 5.2) ผเรยนคดวา เครองซกผาฝาบนและฝาหนาทำางานแตกตางกนอยางไร แนวคำาตอบ
รายการ
เครองซกผาฝาบน เครองซกผาฝาหนา
ลกษณะการวางฝาถงซก ดานบน ดานหนา
ฟงกชนการทำางาน กลไกไมซบซอน กลไกซบซอน
ผงซกฟอก ชนดใดกได เฉพาะฝาหนา
ราคา ไมแพง แพงกวา
การทำางาน ถงขยบหมนไป-มา และใบพดหมนสลบ ใชถงเปนตวหมนใหผาตกลงกลบไปมา
ปรมาณนำา ใชนำามาก ใชนำานอย
การถนอมผา ไมถนอมผา ผาจะมรอยถลอกหรอเปนขย ถนอมผา ผาไมถลอก
การพนกนของผา มการพนของผา ผาไมพนกน
49
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
แผนการจดการเรยนรท 2 | การเปลยนแปลงของเทคโนโลยคมอครรายวชาพนฐานวทยาศาสตร | เทคโนโลย (การออกแบบและเทคโนโลย)
เทคโนโลย ลกษณะของเทคโนโลย จดเดน จดดอย
1. การเกบเหด ทเจรญเอง ตามธรรมชาต
มนษยเกบเหดทเจรญตามฤดกาล ซงตองอาศยปจจยความอดมสมบรณของอาหารและความชนทเหมาะสมทชวยใหเหดเจรญเตบโตตามธรรมชาต
ไมตองลงทน อาศยปจจยทางธรรมชาต เชน ความชนทเหมาะสมททำาใหเหดเจรญเตบโต ความสมบรณของธรรมชาต
สภาพฤดกาลมการเปลยนแปลงตลอดเวลาซงอาจไมเออตอสภาวะทเหมาะสมททำาใหเหดเจรญเตบโตตามตองการ
2. การเพาะเหด แบบโรงเรอน
การจดสภาวะแวดลอมเลยนแบบธรรมชาต มการตรวจสอบ อณหภม ความชน ในโรงเรอน โดยใชแรงงานคนในการฉดนำา เพอปรบอณหภม และความชนใหอยในสภาวะทเหดแตละชนดตองการ
สามารถสรางสภาวะทเหมาะสมสำาหรบการเจรญเตบโตของเหด เชน ความชน อณหภม ภายในโรงเรอน
การใชแรงงานคนควบคมความชน หรออณหภม อาจเกดความผดพลาด ไมแมนยำา
3. การเพาะเหด แบบฟารมอจฉรยะ
เปนการนำาระบบอเลกทรอนกสและการเชอมโยงการทำางานผานอนเทอรเนตและแอปพลเคชนบนสมารตโฟน เขามาควบคมดแลสภาวะแวดลอมในโรงเพาะใหเออตอการเจรญเตบโตของเหด
สามารถควบคมอณหภม ความชนในโรงเพาะไดอยางแมนยำา และทำางานอตโนมต
ดแลและตรวจสอบสภาวะในโรงเพาะเหดไดตลอดเวลา ไมวาจะอยทใด
การลงทนทสงขนในการสรางระบบควบคมอตโนมตทตองอาศยการเขยนโปรแกรมและการใชอปกรณอเลกทรอนกสตาง ๆ
6) ผเรยนทำากจกรรมเสนอแนะท 2 เรอง เครองซกผาในอนาคต โดยใหผเรยนออกแบบเครองซกผาในอนาคต ตามความคดของผเรยน สามารถนำาเสนอเปนรปวาด หรอการอธบาย เพอเสรมสรางทกษะความคดสรางสรรคของผเรยน แตไมนำามาประเมนดานทกษะความคดสรางสรรค ขอเสนอแนะเพมเตม ผเรยนอาจทำากจกรรมเสนอแนะท 2 เรอง เครองซกผาในอนาคต นอกเวลาเรยน 7) ผเรยนและผสอนรวมกนอภปรายในหวขอการเปลยนแปลงของเทคโนโลยการเพาะเหดและเกรดความรเรองฟารมอจฉรยะ (smart farm) ในประเดนตอไปน สาเหตททำาใหเกดเทคโนโลยการเพาะเหด ลกษณะของเทคโนโลย จดเดน จดดอยของแตละวธการ สาเหตหรอปจจยททำาใหเทคโนโลยการเพาะเหดเกดการเปลยนแปลง แนวคำาตอบ มนษยตองการมเหดไวบรโภคไดตลอดทงป จงเกดเทคโนโลยทเปนวธการเพาะเหด ลกษณะของเทคโนโลย จดเดน จดดอยของแตละวธการ แสดงดงตารางวเคราะหการเปลยนแปลงของเทคโนโลย การเพาะเหดตอไปน
50
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
แผนการจดการเรยนรท 2 | การเปลยนแปลงของเทคโนโลย คมอครรายวชาพนฐานวทยาศาสตร | เทคโนโลย (การออกแบบและเทคโนโลย)
สาเหตหรอปจจยททำาใหเทคโนโลยการเพาะเหดเกดการเปลยนแปลง เนองจากความตองการเพาะเหดใหเจรญเตบโตไดด ความกาวหนาของเทคโนโลยดานตาง ๆ ไมวาจะเปนอปกรณ เครองมอตาง ๆ ทเกดขน ระบบสญญาณอนเทอรเนต อปกรณทใชในการสงสญญาณ ตรวจจบสญญาณ การคนพบความรทเกยวของกบการเจรญเตบโตของเหดแตละชนด ปจจยตาง ๆ เหลาน ถกนำามาปรบใชเพอควบคมและปรบสภาวะแวดลอมใหเหมาะสมกบการเจรญเตบโตของเหด 8) ผเรยนและผสอนรวมกนอภปรายคำาถามชวนคด ในหนงสอเรยนทวา มสงของเครองใชรอบตวอะไรบาง ทเปลยนแปลงไปจากอดตอยางเหนไดชด และทำาไมจงมการเปลยนแปลง แนวคำาตอบ โทรศพทมอถอ จากทมขนาดใหญ ใชไดเพยงรบสายโทรเขาและโทรออก ไดรบการพฒนาใหมขนาดเลกลง ทำาใหสามารถพกพาไดสะดวก มฟงกชนการทำางานทหลากหลาย เชน คำานวณเลข สงขอความ เปนนาฬกาปลก ตอมาเมอความรทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยมความกาวหนามากยงขน จงเกดการพฒนามอถอเปนระบบหนาจอสมผส แทนการใชปมกด สามารถเชอมตอสญญาณอนเทอรเนตความเรวสง มฟงกชนการทำางานทตอบสนองความตองการของผใชงานมากยงขน หลอดไฟ มการเปลยนแปลงจากสมยกอนทผคนใชเทยนไขและตะเกยงในการจดไฟเพอใหแสงสวาง แตการใชงานยงไมสะดวก มเปลวไฟ ซงกอใหเกดอนตรายและเกดอคคภยไดงาย ตอมานกวทยาศาสตรไดใชความรในการประดษฐคดคนและพฒนาแหลงกำาเนดแสงสวางโดยใชพลงงานไฟฟา จงเกดเปนหลอดไส แตขณะใชงานจะเกดความรอนทตวหลอด จงไมทนทานในการใชงาน อกทงตองใชพลงงานสง เมอความรทางดานวทยาศาสตรกาวหนามากขน จงเกดการคดคนและประดษฐหลอดฟลออเรสเซนต ทใหความสวางมากกวาหลอดไส แตยงมความรอนเกดทตวหลอด ใชพลงงานสง และอาจกอใหเกดอนตรายตอมนษย เนองจากมสารปรอทอยภายในหลอด นอกจากนนความรทางวทยาศาสตร ถกนำาไปใชในการพฒนาหลอดไฟ LED ใหมประสทธภาพการใชงานทสงขน อายการใชงานยาวนาน ประหยดพลงงาน ไมเกด ความรอนทตวหลอด จะเหนไดวาหลอดไฟ LED สามารถแกปญหาการใชงาน และตอบสนองความตองการของผใชไดมากกวา หลอดฟลออเรสเซนต 9) แบงผเรยนเปนกลม กลมละ 4 คน แตละกลมศกษาหนงสอเรยนหวขอ 2.2 การวเคราะหการเปลยนแปลงของเทคโนโลย และจบสลากศกษาตวอยางการเปลยนแปลงเทคโนโลยกลมละ 1 เรอง ดงน เรองท 1 ศกษาเรอง การเปลยนแปลงของเทคโนโลยเตา เรองท 2 ศกษาเรอง การเปลยนแปลงของเทคโนโลยเครองมอเตรยมดนเพอทำานา เรองท 3 ศกษาเรอง การเปลยนแปลงของเทคโนโลยการถนอมอาหารประเภทนมโดยใชความรอน เรองท 4 ศกษาเรอง การเปลยนแปลงของเทคโนโลยการขยายพนธกลวย
จากนน ผเรยนแตละกลมวเคราะหและสรปสาเหตหรอปจจยททำาใหเกดการเปลยนแปลงและผลการเปลยนแปลง ของเทคโนโลยทกลมไดรบมอบหมาย ลงในใบกจกรรมท 2.1 เรอง การวเคราะหสาเหตและผลการเปลยนแปลงของเทคโนโลย หรอในกระดาษปรฟ เสรจแลวแตละกลมนำาผลงานไปตดขางฝา โดยตดทจดทเปนเรองเดยวกน และนำาเสนอโดยเปดโอกาสใหผเรยนกลมอนไดรวมซกถาม 10) ผเรยนและผสอนรวมกนสรปวาเทคโนโลยมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ซงสาเหตหรอปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลยเกดจาก ปญหา ความตองการ ความกาวหนาของศาสตรตาง ๆ เศรษฐกจ สงคม
51
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
แผนการจดการเรยนรท 2 | การเปลยนแปลงของเทคโนโลยคมอครรายวชาพนฐานวทยาศาสตร | เทคโนโลย (การออกแบบและเทคโนโลย)
เตากอนเสา เตาฟน เตาองโล ใชเชอเพลงทมาจากไมหรอฟน ทำาใหมการตดไมทำาลายปา และเขมาควนดำาจากการ เผาไมหรอฟนกอใหเกดมลพษทางอากาศ รถไถนาเดนตาม รถไถนานงขบ รถไถอเนกประสงค ใชนำามนเชอเพลงในการขบเคลอนเครองยนต ในขณะเครองยนตทำางานไดปลอยควนจากการเผาไหม ซงเปนมลพษทางอากาศ 12) ผเรยนทำากจกรรมทาทายความคด เรอง อะไรหนอคอ การเกษตรแนวดง โดยใหผเรยนแตละกลมสบคนและศกษาขอมลในเวบไซตทเกยวของกบการทำาเกษตรแนวดง แลวตอบคำาถามในกจกรรม
ขอเสนอแนะเพมเตม ควรเปนกลมเดมกบททำากจกรรมทาทายความคดในบทท 1
13) แบงกลมผเรยนเปนกลมละ 4 คน ทำากจกรรมทายบท เรอง การวเคราะหสาเหตหรอปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย โดยแตละกลมยกตวอยางผลตภณฑ 1 ประเภท หรอวธการ 1 เรอง ทสนใจ จากนนสบคนการเปลยนแปลง และวเคราะหสาเหตหรอปจจยททำาใหเกดการเปลยนแปลงของผลตภณฑหรอวธการตงแตอดตจนถงปจจบนในประเดนตอไปน เทคโนโลย (ผลตภณฑหรอวธการ) ทเปลยนแปลงตามลำาดบ ลกษณะหรอการทำางาน จดเดน จดดอย ของเทคโนโลย สาเหตหรอปจจยททำาใหเทคโนโลยเกดการเปลยนแปลง โดยนำาเสนอดวยวธตาง ๆ เชน แผนภาพ พรอมระบแหลงทมาของขอมล
8. การวดและประเมนผล
รายการประเมน วธการวด เครองมอทใชวด เกณฑการประเมนการผาน
1. การวเคราะหสาเหตหรอปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย
ตรวจกจกรรมทายบท กจกรรมทายบท เรองการวเคราะหสาเหตหรอปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย
คะแนน 5-6 หมายถง ดคะแนน 3-4 หมายถง พอใชคะแนน 1-2 หมายถง ปรบปรงผเรยนไดระดบคณภาพ พอใช ถอวาผาน
2. ทกษะการคดวเคราะห สงเกตพฤตกรรม แบบสงเกตพฤตกรรม ผเรยนไดระดบคณภาพพอใช ขนไปถอวาผาน(ดเกณฑการประเมนในภาคผนวก)
3. ทกษะการสอสาร สงเกตพฤตกรรม แบบสงเกตพฤตกรรม
4. ทกษะความคดสรางสรรค สงเกตพฤตกรรม แบบสงเกตพฤตกรรม
5. ทกษะการทำางานรวมกบผอน
สงเกตพฤตกรรม แบบสงเกตพฤตกรรม
11) ผเรยนรวมกนอภปรายวาในการสรางหรอเลอกใชเทคโนโลย เราควรคำานงถงสงใดบาง แนวคำาตอบ ในการสรางหรอเลอกใชเทคโนโลย ควรคำานงถงผลกระทบทจะเกดขนจากการใชเทคโนโลยนน ๆ เชน ความปลอดภยตอชวต สงคม โดยเฉพาะอยางยงผลกระทบตอธรรมชาตและสงแวดลอม ดงตวอยางการใชเทคโนโลย ทสงผลกระทบตอสงแวดลอม เชน
52
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
แผนการจดการเรยนรท 2 | การเปลยนแปลงของเทคโนโลย คมอครรายวชาพนฐานวทยาศาสตร | เทคโนโลย (การออกแบบและเทคโนโลย)
เกณฑการประเมน
ประเดนการประเมนระดบคะแนน
3 2 1
1. การวเคราะหสาเหตหรอปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย
1.1 การอธบายลกษณะหรอการทำางาน จดเดน จดดอยของเทคโนโลย
อธบายประเดนตอไปน1. ลกษณะหรอการทำางาน
ของเทคโนโลย2. จดเดนของเทคโนโลย3. จดดอยของเทคโนโลยไดครบและถกตองทง 3 ประเดน
อธบายประเดนตอไปน1. ลกษณะหรอการทำางาน
ของเทคโนโลย2. จดเดนของเทคโนโลย3. จดดอยของเทคโนโลยไดถกตอง 2 ประเดน
อธบายประเดนตอไปน1. ลกษณะหรอการทำางาน
ของเทคโนโลย2. จดเดนของเทคโนโลย3. จดดอยของเทคโนโลยไดถกตองเพยง 1 ประเดน
1.2 การวเคราะหสาเหตหรอปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย
แจกแจงสาเหตหรอปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลยไดอยางถกตองและสมเหตสมผล ในทกลำาดบการเปลยนแปลง
แจกแจงสาเหตหรอปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย ไมสมเหตสมผลในบางขอ
แจกแจงสาเหตหรอปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลยไดนอย ไมสมเหตสมผล
เกณฑการตดสนระดบคณภาพ คะแนน 5 - 6 คะแนน หมายถง ระดบคณภาพ ด คะแนน 3 - 4 คะแนน หมายถง ระดบคณภาพ พอใช คะแนน 1 - 2 คะแนน หมายถง ระดบคณภาพ ปรบปรง** เกณฑการวดและประเมนผลสามารถปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม
9. แหลงเรยนร
ววฒนาการของเทคโนโลย สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2558). หนงสอเสรมการเรยนร การออกแบบและเทคโนโลย กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551, (พมพครงท 2). กรงเทพฯ : โรงพมพ สกสค. ลาดพราว.
10. ขอเสนอแนะ
10.1 ผสอนนำาวสดจรงในทองถนมานำาเขาสบทเรยน แลวซกถามวาวสดใดเปนเทคโนโลยบาง 10.2 ผสอนนำาภาพจากหนงสอเรยนมาสรางเกมเสรมทกษะการจดกลมเทคโนโลย และบอกเหตผล 10.3 ผสอนแจงการนำาเสนอของแตละกลม วาจะทำาการสมผนำาเสนอในแตละกลมเพอกระตนใหผเรยนกระตอรอรน ในการทำางานกลมมากขน
เรอง การเปลยนแปลงของเทคโนโลยการซกผากจกรรมเสนอแนะท 1
10.4 ผสอนเพมเตมประเดนทเกยวกบขอควรคำานงในการเลอกใชเทคโนโลยวาการเปลยนแปลงของเทคโนโลยเกดขน อยตลอดเวลา และกลายมาเปนสงจำาเปนสำาหรบมนษย ดงนนผเรยนตองเลอกใชเทคโนโลยทเหมาะสมบนพนฐานของความ พอเพยง ผเรยนคดวาเราควรคำานงถงอะไรบางในการเลอกใชเทคโนโลยใหเหมาะสมกบบรบทของผเรยน 10.5 ในกรณทผสอนไมสามารถจดกจกรรมไดตอเนอง 2 คาบเรยน อาจแบงเนอหาและกจกรรมในหนงสอเรยนดงน คาบเรยนท 1 หวขอ 2.1 การเปลยนแปลงของเทคโนโลย 2.2 การวเคราะหการเปลยนแปลงของเทคโนโลย และกจกรรมท 2.1 เรอง การวเคราะหสาเหตและผลการเปลยนแปลงของเทคโนโลย คาบเรยนท 2 กจกรรมทาทายความคด เรอง อะไรหนอคอ การเกษตรแนวดง และกจกรรมทายบท เรอง การวเคราะหสาเหตหรอปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลย 10.6 กจกรรมเสนอแนะ เปนกจกรรมเสรมทใหผเรยนฝกปฏบตเพอใหเกดความเขาในเนอหาทเรยนมากยงขน ซงผสอนอาจจดกจกรรมเสนอแนะนอกเวลาเรยนหรอพจารณาตามความเหมาะสมของเวลา
11. แนวคำาตอบกจกรรม
ผเรยนบนทกผลการศกษาดงน 1. สาเหตททำาใหเกดเทคโนโลยการซกผา แนวคำาตอบ มนษยตองการทำาความสะอาดเสอผา จงเกดเทคโนโลยทเปนวธการและเครองมอทใชทำาความสะอาดเสอผา 2. การวเคราะหการเปลยนแปลงของเทคโนโลยการซกผา แนวคำาตอบ
53
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
แผนการจดการเรยนรท 2 | การเปลยนแปลงของเทคโนโลยคมอครรายวชาพนฐานวทยาศาสตร | เทคโนโลย (การออกแบบและเทคโนโลย)
ตารางวเคราะหการเปลยนแปลงของเทคโนโลยการซกผา
เทคโนโลย ลกษณะของเทคโนโลย จดเดน จดดอย
1. การตผากบกอนหน การตผากบกอนหน ใชไมตหรอขยดวยมอ ใชแรงงานคน
ใชกอนหนหรอไมชวยในการขยผาแทนมอ
การขจดคราบสกปรกออกไมหมด
เกดความเมอยลา นำาไปซกทแหลงนำา
2. กระดานซกผา เลยนแบบการซกผาดวยมอ กระดานไมเปนลกคลนเพอชวยขจบคราบสกปรกในการขยผา
ลดเวลาในการซกผา ใชไดกบทกสถานท มภาชนะบรรจนำา
ใชแรงงานคน
เทคโนโลย ลกษณะของเทคโนโลย จดเดน จดดอย
3. เครองซกผาแบบมกานโยก เลยนแบบการซกผาดวยมอโดยใชกานโยก
ใชแรงคนโยกกานแทนการขยดวยมอ
ชวยลดเวลาการซกผา ใชกอนหนทำาหนาทขยผาตามจงหวะของการโยก
ใชแรงคนโยก
4. เครองซกผาแบบมกลไก มกลไกในการปนผาและบบผาใหแหง
ใชแรงคนหมนกลไก ปนผาและบบผาใหแหงดวยกลไก
ใชแรงคนหมนกลไก
5. เครองซกผามอเตอรไฟฟา นำาระบบไฟฟามาขบเคลอนกลไกในการซกผา แตบบผาแทนแรงคน
ใชไฟฟาขบเคลอนกลไกหรอมอเตอร
ชวยลดเวลาในการ ซกผา
ใชแรงคนทำาใหผาแหงและควบคมการทำางานของเครองและการตกนำาใสเครอง
6. เครองซกผาแบบมทอ ปมนำาและถงปนแหง
มทอปมนำาเขาสภายในเครองและสรางถงปนแหง
เพมประสทธภาพในการซก มถงซกและถงปนแหง การตอทปมนำาเขาสเครองซกผา
ใชไฟฟาขบกลไกหรอมอเตอร
ใชคนควบคมการทำางานของเครอง ซกผา
เครองซกผามขนาดใหญเนองจากม 2 ถง
7. เครองซกผาแบบถงเดยว มระบบควบคมการทำางานอตโนมตในการซก-ปนแหงในถงเดยว
ถงซกผาและถงปนแหงอยภายในถงเดยวกน
มระบบควบคมการทำางานอตโนมต
ปรมาณความจผา ในถงนอย
54
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
เรอง เครองซกผาในอนาคตกจกรรมเสนอแนะท 2
เทคโนโลย ลกษณะของเทคโนโลย จดเดน จดดอย
8. เครองซกผาทใชระบบ ควบคมซบซอนขน
มการเพมความจของถงผา สามารถปรบโปรแกรมการซกใหเหมาะสมกบชนดของเนอผา
ถงซกทำาจากวสดเบาและ แขงแรง
รปทรงสวยงาม นาใช
ระบบการทำางานของเครองซกผามประสทธผลมากขน
ปรบวธการซกให เหมาะสมกบชนดผาได ผลตมาจากวสดทม
นำาหนกเบาและแขงแรง รปทรงและสสนของเครองซกผานาใชงาน
ขอสงเกตจดดอยในขอนจะรวมถง จดทสามารถพฒนาใหดยงขนกวาเดม เชน แหลงพลงงานทสามารถทดแทนพลงงานไฟฟา
นำาหนกตวเครอง เสยงในขณะทำางาน ฟงกชนการทำางาน
55
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
ขอเสนอแนะเพมเตม นอกจากการสรปเปนตารางวเคราะหดงตวอยางแลว ผสอนสามารถสรปในลกษณะอนได เชน ผงความคด ผงภาพ
3. สาเหตหรอปจจยททำาใหเทคโนโลยการซกผาเกดการเปลยนแปลง แนวคำาตอบ จากตารางวเคราะหขางตน สาเหตหรอปจจยททำาใหเทคโนโลยการซกผาเกดการเปลยนแปลงคอ ความตองการของมนษย ความกาวหนาของศาสตรตาง ๆ สภาพสงคมทเปลยนแปลงไป โดยมการสราง ปรบปรง และพฒนาเครองชวยซกผา ในดานระบบการทำางาน ลกษณะรปทรงใหใชงานไดสะดวกสบายยงขน และตอบสนองกบความตองการของผใชมากขน
ผเรยนคดวา ในอนาคตเครองซกผาจะเปนอยางไร ลองออกแบบโดยวาดรป หรออธบายเครองซกผาในอนาคต ตามความคดของผเรยน แนวคำาตอบ 1. เครองซกผาพรอมรดผาไดในเครองเดยว 2. เครองซกผาแบบไมใชนำา แตใชพลงงานลม 3. เครองซกผาพลงงานโซลาเซลล 4. เครองซกผาสงการทำางานผานสมารตโฟน
การวเคราะหสาเหตและผลการเปลยนแปลงของเทคโนโลยกจกรรมท 2.1
56
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
จากเนอหาในบทเรยนเรองการเปลยนแปลงของเทคโนโลยเตา เครองมอเตรยมดนเพอทำานา การถนอมอาหารประเภทนมโดยใชความรอน การขยายพนธกลวย ใหนกเรยนเลอกมา 1 เรอง แลววเคราะหในประเดนตอไปน 1. ปญหาหรอความตองการททำาใหเกดเทคโนโลยในเรองนน 2. การเปลยนแปลงของเทคโนโลยนน เปนสงของเครองใชหรอวธการ 3. สาเหตหรอปจจยใดบางททำาใหเกดการเปลยนแปลง และผลการเปลยนแปลงของเทคโนโลยนน 4. นกเรยนเลอกใชเทคโนโลยใดทเหมาะสมกบบรบทของตนเอง เพราะเหตใด
การเปลยนแปลงของเทคโนโลยเตา
1. ปญหาหรอความตองการคอ แนวคำาตอบ มนษยใชความรอนในการประกอบอาหาร จงเกดความตองการอปกรณหรอเครองมอสราง ความรอนทเหมาะสำาหรบการใชงาน เชน ตงภาชนะได จดไฟงาย 2. การเปลยนแปลงของเทคโนโลยนน เปนสงของเครองใชหรอวธการ แนวคำาตอบ สงของเครองใช 3. ตารางวเคราะหสาเหตหรอปจจยททำาใหเกดการเปลยนแปลงและผลการเปลยนแปลงของเทคโนโลยเตา
เทคโนโลย สาเหตหรอปจจยททำาใหเกดการเปลยนแปลงของเทคโนโลย ผลการเปลยนแปลงของเทคโนโลย
เตา ความตองการในการใชงานทสะดวกมากยงขน เชน การเคลอนยาย การปรบความรอน
การคนพบแหลงผลตความรอนและความกาวหนาของความรทางวทยาศาสตร ในเรองการเปลยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานความรอนโดยใชขดลวดไฟฟา การเหนยวนำาของสนามแมเหลกไฟฟาทำาใหเกดความรอนทภาชนะทเปนเหลก
ลกษณะสงคมทเปลยนไปและขอจำากดในการอย รวมกนทางสงคม เชน ผพกอาศยในคอนโดมเนยม
ไมสามารถใชเตาแกสได สภาวะทางเศรษฐกจและกำาลงทรพยของผบรโภค มผลตอการออกแบบและผลตเตาเพอจำาหนาย ออกสตลาด
รปรางทางกายภาพของเตาถกปรบเปลยน ใหเหมาะสมกบการใชงานมากยงขน มขนาดเลกลง
ทำาใหเคลอนยายสะดวก รวมทงมกลไกหรอฟงกชนการทำางานทหลากหลายมากยงขน เชน สามารถปรบระดบความรอนไดหลายระดบ
เกดเปนเตาหลายประเภท เชน เตาแกส เตาไฟฟา เตาแมเหลกไฟฟา ทำาใหผใชงานสามารถเลอกใชเตาไดอยางหลากหลาย
เหมาะสมกบบรบทของตนเอง
ผพกอาศยในคอนโดมเนยมตองใชเตาไฟฟาหรอเตาแมเหลกไฟฟา ทำาใหเกดการพฒนาเตาประเภทน
มเตาหลากหลายราคา แปรตามคณภาพและฟงกชนการใชงาน ผใชงานสามารถเลอกใชเตาไดตามกำาลงทรพยของตนเอง
57
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
4. ผเรยนเลอกใชเตาแบบใดทเหมาะสมกบบรบทตนเอง เพราะเหตใด แนวคำาตอบ ขนอยกบเหตผลของผเรยน เชน เลอกเตาองโล เพราะใชเชอเพลงจากวสดธรรมชาต ชวยประหยดเงนในสวน ของแหลงพลงงานทใชกบเตาองโล
ตารางวเคราะหการเปลยนแปลงของเทคโนโลยเตาเพมเตมสำาหรบผสอน
เทคโนโลย ลกษณะของเทคโนโลย จดเดน จดดอยสาเหตทนำาไปส
การเปลยนแปลงเทคโนโลย
เตากอนเสา ใชกอนหนสามกอน เพอใหสามารถตงภาชนะและมชองสำาหรบใสไมหรอฟน
ใชวสดธรรมชาตสรางเตาใหความรอน
ความรอนของการเผาไหมกระจดกระจาย
กอกองไฟบนพนดนเทานน
ความตองการในการควบคมความรอนไมใหกระจาย
เตาฟน เตาฟน อาศยความรการคมความรอนและเครองปนดนเผา นำาไปสการประดษฐเตาฟนครอบกองไฟ
ควบคมความรอนไมใหกระจายออกไปรอบ ๆ
มความสวยงามกวา เตากอนเสา
เตาฟนไมสามารถเคลอนยายระหวางการใชงานได
ความตองการเคลอนยายในการใชงาน
เตาองโล มรปทรงทใชงานไดสะดวก เชน วางภาชนะทใชในการประกอบอาหารไดสะดวก มชองใหอากาศ ไหลเขา มรงผงทมลกษณะเปนร ซงชวยระบายอากาศและขเถารวงลงไปกนเตาได
ขนาดเลก มรปทรงททำาใหใชงานสะดวก
เคลอนยายระหวาง การใชงานได
ใชฟนเปนเชอเพลง ใชเวลานานในการกอไฟ เกดเขมาดำาทมาจากการเผาไหมของถานและฟน
ใชฟนจำานวนมากและหายากขนเรอย ๆ
ความกาวหนาในการนำาแกสมาเปนเชอเพลง
การประกอบอาชพทำาอาหารทใชแกสเปน เชอเพลงมความสะดวก ประหยดเวลา สงผลถงรายไดทเพมมากขน
58
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
เทคโนโลย ลกษณะของเทคโนโลย จดเดน จดดอยสาเหตทนำาไปส
การเปลยนแปลงเทคโนโลย
เตาแกส มการนำาแกสมาใชเปน เชอเพลง เตาแกสรปรางกะทดรด ใชงานงาย สรางความรอนไดเรวกวาการ กอไฟ ปรบระดบและควบคมความรอนไดตามทตองการ
ใชงานงาย สามารถควบคมความรอนไดตามตองการ
จดไฟตดงาย
ตองระมดระวงในการใชงานและดแลรกษาอปกรณทเกยวของ เพอไมใหเกดการรวไหลของแกส
การนำาพลงงานไฟฟามาเปลยนเปนพลงงานความรอน
ขอจำากดทางสงคมในสวนของทอยอาศย เชน หอพกหรอคอนโดไมสามารถใชเตาแกสได
เตาไฟฟา เปลยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานความรอน โดยใชขดลวดนำาไฟฟา
ไมมเปลวไฟ ใชงานงาย สะดวก สวยงาม กะทดรด
ทนสมย เหมาะกบทอยอาศยทมพนทนอย
ระหวางการใชงานจะเกดความรอนทพนผวเตา อาจกอใหเกดอนตราย
การใชความรในเรองการเหนยวนำาสนามแมเหลกทำาใหเกดความรอนทภาชนะทเปนเหลกเทานน
เตาแมเหลกไฟฟา
การเหนยวนำาของสนาม แมเหลก ทำาใหเกดความรอนทภาชนะเทานน
ไมมความรอนบรเวณพนผว
ของเตา มความปลอดภย ในการใชงาน
ทำาความรอน ไดเรว กนไฟนอย ใชงานงาย สะดวก สวยงาม กะทดรด ทนสมย นาใชงาน
ราคาสงกวาเตา ชนดอน ตองใชกบภาชนะทใชกบเตาแมเหลกไฟฟาเทานน
59
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
1. ปญหาหรอความตองการคอ แนวคำาตอบ ในการทำานาตองมการเตรยมดนกอนการเพาะปลกขาว ดงนนมนษยตองการเครองมอทชวยในการ เตรยมดนเพอทำานา ทใชงานสะดวก ประหยดแรง 2. การเปลยนแปลงของเทคโนโลยนน เปนสงของเครองใชหรอวธการ แนวคำาตอบ สงของเครองใช 3. ตารางวเคราะหสาเหตหรอปจจยททำาใหเกดการเปลยนแปลง และผลการเปลยนแปลงของเทคโนโลยเครองมอ เตรยมดนเพอทำานา
เทคโนโลย สาเหตหรอปจจยททำาใหเกดการเปลยนแปลงของเทคโนโลย
ผลการเปลยนแปลงของเทคโนโลย
เครองมอเตรยมดนเพอทำานา
ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและวศวกรรมศาสตรในการออกแบบและสรางพาหนะ
ความตองการเครองมอเตรยมดนเพอทำานาททนการใชแรงงานคน ใชงานสะดวกและลดเวลาการทำางานลงได
ระบบกลไกและเครองยนตทชวยลดการใชแรงงานคน
เทคโนโลยทเกดขนตอบสนองความตองการของผใชงานไดมากขนเรอย ๆ เชน ลดแรงงานคน เพมความสะดวกสบายในการทำางาน ใชงานไดหลากหลายมากยงขน
4. ผเรยนเลอกใชเทคโนโลยใดทเหมาะสมกบบรบทของตนเอง เพราะเหตใด แนวคำาตอบ ตวอยางเชน รถไถเอนกประสงค เพราะสามารถทำาหนาทไดหลายอยาง ทง ไถ คราด ยกรอง พรวนดน ดนดนได
การเปลยนแปลงของเทคโนโลยเครองมอเตรยมดนเพอทำานา
ตารางวเคราะหการเปลยนแปลงของเทคโนโลยเครองมอเตรยมดนเพอทำานาเพมเตมสำาหรบผสอน
เทคโนโลย ลกษณะของเทคโนโลย จดเดน จดดอยสาเหตทนำาไปส
การเปลยนแปลงเทคโนโลย
ไถ ใชพลกหนาดนและกลบวชพชเปนการเตรยมดนเพาะปลก ซงชวยทนการใชแรงงานคน โดยใชแรงงานสตวในการลากไถ
ไมใชเชอเพลง ใชเวลานานเพอ เตรยมดนในพนทมาก ใชแรงคนเดนตาม การปรบระดบ
ความลกของจานไถไมสมำาเสมอ
การนำาเครองยนตมา สรางรถไถเดนตามแทนการใชแรงงานสตว
60
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
เทคโนโลย ลกษณะของเทคโนโลย จดเดน จดดอยสาเหตทนำาไปส
การเปลยนแปลงเทคโนโลย
รถไถนาเดนตาม
ใชเครองยนตในการ ขบเคลอน แทนการใชแรงงานสตว ซงใชนำามนเปนเชอเพลงสำาหรบ รถไถนาเดนตาม
ประหยดแรงและเวลาในการเตรยมดน
สามารถทำางานไดตลอดเวลาตราบเทาทมนำามนเชอเพลง
ใชแรงงานคนในการเดนตามรถไถเพอควบคมการเคลอนท
ชาวนาเกดความเมอยลาจากการเดนและบงคบรถไถ
การปรบระดบความลกของจานไถไมสมำาเสมอ
สนเปลองคานำามน
การพฒนารถไถนาทคนสามารถนงควบคมรถไถนาแทนการเดนตามรถไถ
รถไถนานงขบ
คนนงควบคมบนรถไถนาแทนการเดนตามรถไถ
ทำาใหสะดวกสบายมากขน
ทำางานไดเรวขน ลดการใชแรงงานคน ในการควบคมรถไถ
ลดความเมอยลา ระดบความลกของจานไถสมำาเสมอ
พลกหนาดนเพอเตรยมการเพาะปลกไดอยางเดยว
จากความกาวหนาทางดานวศวกรรมศาสตร ในการออกแบบ วจยและพฒนาพาหนะทตอบสนองกบความตองการ รวมทงเพม ขดความสามารถของการทำางานใหมากขน
รถไถเอนกประสงค
พาหนะทสามารถทนแรงในการเตรยมดนเพาะปลกทงหมด ตงแตการไถคราด ยกรอง พรวนดน ดนดน ซงชวยประหยดแรงและเวลาในการทำางานมากยงขน
ชวยทนแรงมนษยในงานดานเตรยมดนเพาะปลกทงหมดตงแต
การไถ คราด ยกรอง พรวนดน ดนดน
ประหยดแรงและเวลาในการทำางานมากยงขน
ใชคนในการควบคมรถไถ
การแจงเตอนขอบกพรองของระบบเครองยนต เพอการใชงาน
คาใชจายสงในการดแลรกษารถไถและ คานำามนเชอเพลง
61
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
3. ตารางวเคราะหสาเหตหรอปจจยททำาใหเกดการเปลยนแปลง และผลการเปลยนแปลงของเทคโนโลย การถนอมอาหาร ประเภทนมโดยใชความรอน
เทคโนโลยสาเหตหรอปจจยททำาใหเกด
การเปลยนแปลงของเทคโนโลยผลการเปลยนแปลง
ของเทคโนโลย
การถนอมอาหารประเภทนมโดยใชความรอน
การคนพบวธการฆาเชอจลนทรยททำาใหอาหารเนาเสย โดยใชความรอน ซงถกนำามาใชกบการถนอมอาหารประเภทนม
ความตองการยดอายการเกบรกษานมใหยาวนาน ยงขน
ความกาวหนาของความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยถกนำามาปรบใชในกระบวนการ
การปรบเปลยนอณหภมและเวลาในกระบวนการถนอมอาหารประเภทนม
อายการเกบรกษานมทยาวนาน มากยงขน
ทางเลอกทหลากหลายของ ผบรโภค
4. ผเรยนเลอกใชเทคโนโลยใดทเหมาะสมกบบรบทของตนเอง เพราะเหตใด แนวคำาตอบ ตวอยางเชน การตม เพราะทำาไดงาย ไมตองลงทนสง
ตารางวเคราะหการเปลยนแปลงของเทคโนโลยการถนอมอาหารประเภทนมโดยใชความรอนเพมเตมสำาหรบผสอน
เทคโนโลย ลกษณะของเทคโนโลย จดเดน จดดอยสาเหตทนำาไปส
การเปลยนแปลงเทคโนโลย
การตม การฆาเชอจลนทรย โดยใชความรอน
เปนวธการอยางงาย ในการฆาเชอจลนทรยในนมดวยความรอน เพอเกบรกษานม
ไมสามารถเกบรกษานมไวไดนาน
ความตองการทจะถนอมสารอาหารในนมรกษารสชาตของนมและยดอายการเกบรกษาใหยาวนานขน
1. ปญหาหรอความตองการคอ แนวคำาตอบ มนษยตองการเกบรกษานมไวบรโภคใหนานขน 2. การเปลยนแปลงของเทคโนโลยนน เปนสงของเครองใชหรอวธการ แนวคำาตอบ วธการ
การเปลยนแปลงของเทคโนโลยการถนอมอาหารประเภทนมโดยใชความรอน
62
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
เทคโนโลย ลกษณะของเทคโนโลย จดเดน จดดอยสาเหตทนำาไปส
การเปลยนแปลงเทคโนโลย
พาสเจอรไรส
ใชอณหภมไมตำากวา 63 °C เปนเวลาไมนอยกวา 30 นาท หรอใชอณหภมไมตำากวา 72 °C เปนเวลาไมนอยกวา 15 วนาท แลวทำาใหเยนลงทนททอณหภม ตำากวา 5°C
ไมทำาลายสารอาหารรวมถงรสชาตความสดใหมของนม เนองจากใชอณหภมไมสงมากนก
สามารถลดปรมาณเชอจลนทรยใหอยในระดบทปลอดภยตอผบรโภค
วธนยงคงมเชอจลนทรยหลงเหลออย ดงนนนมพาสเจอรไรสจงมอายการเกบรกษาประมาณ 7-10 วนและตองเกบในตเยน ถาเกบไวนานเกนกำาหนด เชอจลนทรยทเหลออยจะเพมจำานวน และทำาใหนมเสยได
ความตองการในการ เกบรกษาทนานขน
สเตอรไรส
ใชอณหภมไมตำากวา 100°C เปนเวลานาน
เชอจลนทรยและเอนไซมตาง ๆ ททำาใหนมเสยสภาพถกทำาลายไดทงหมด
เกบรกษาไดนานถง 12 เดอนโดยไมตองเกบในตเยน
การใชความรอนสงเปนเวลานานทำาใหเกดการสญเสยวตามนบางชนดและเกดการเปลยนสและกลนของนม โดยนมจะเปลยนเปนสเหลองเลกนอยและมกลนเฉพาะตว
ความตองการคงสารอาหาร สและกลนของนม โดยมอายการเกบรกษาทยาวนาน
ยเอชท
ใชอณหภมไมตำากวา 133 °C เปนเวลาประมาณ 2-3 วนาท
การสญเสยวตามน การเปลยนสและกลนของนมนอยกวาวธการ
สเตอรรไรส ฆาเชอจลนทรยและเอนไซมตาง ๆ ททำาใหนมเสยสภาพไดทงหมด
นมยเอชทมอายการเกบรกษาประมาณ 6-8 เดอนโดยไมตองเกบไวในตเยน
ไมสะดวกในการขนสงและการเกบรกษา
การเปลยนแปลงของเทคโนโลยการขยายพนธกลวย
63
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
เทคโนโลย ลกษณะของเทคโนโลย จดเดน จดดอยสาเหตทนำาไปส
การเปลยนแปลงเทคโนโลย
การทำาแหงแบบพนฝอย
ใชอณหภมประมาณ 150-300 °C นมจะถกพนออกมาเปนละอองขนาดเลกและสมผสกบความรอนทไหลผาน ทำาใหนำาในนมระเหยออกไปหมดอยางรวดเรวกลายเปนนมผง
วธนไมทำาใหนมสญเสยคณคาทางโภชนาการ แตอาจมการสญเสยกลนเฉพาะตวของนมระหวาง
เปนอกทางเลอกหนง ทไดรบความนยม เนองจากเกบไวไดนาน
งายในการขนสงและการเกบรกษา
ความชนอาจทำาใหคณภาพของนมผง ลดลง
3. ตารางวเคราะหสาเหตหรอปจจยททำาใหเกดการเปลยนแปลงและผลการเปลยนแปลงของเทคโนโลย การขยายพนธกลวย
เทคโนโลยสาเหตหรอปจจยททำาใหเกด
การเปลยนแปลงของเทคโนโลยผลการเปลยนแปลง
ของเทคโนโลย
การขยายพนธกลวย ปญหาการขยายพนธกลวยโดยวธธรรมชาต ไดตนออนจำานวนนอย
ความตองการบรโภคกลวย ของผคนเพมมากขน
เกดวธการขยายพนธกลวยทมา จากการประยกตใชความรทางดานวทยาศาสตร ทำาใหไดตนออนมากขน
จำานวนผลผลตของกลวยเพม มากขน
1. ปญหาหรอความตองการคอ แนวคำาตอบ เกษตรกรตองการตนออนกลวย เพอนำาไปปลกใหไดผลผลต จำานวนมาก 2. การเปลยนแปลงของเทคโนโลยนน เปนสงของเครองใชหรอวธการ แนวคำาตอบ วธการ
64
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
ตารางวเคราะหการเปลยนแปลงของเทคโนโลยการขยายพนธกลวยเพมเตมสำาหรบผสอน
เทคโนโลย ลกษณะของเทคโนโลย จดเดน จดดอยสาเหตทนำาไปส
การเปลยนแปลงเทคโนโลย
การเพาะเมลดและการแยก
หนอ
การเพาะเมลดเหมาะสำาหรบกลวยพนธทสามารถเพาะเมลด
การขยายพนธโดยใชหนอทเกดจากตนแม
เปนวธการตามธรรมชาต ตนทนในการขยายพนธตำา
การเพาะเมลด ใชเวลานานในการเจรญเปนตนออนเนองจากเมลดของกลวยมเปลอกหมทหนาและแขง
การแยกหนอจะไดตนใหมจำานวนนอย ขนกบจำานวนหนอทเกดจากตนแม
ความตองการขยายพนธกลวยใหไดจำานวนมาก
เทคโนโลยสาเหตหรอปจจยททำาใหเกด
การเปลยนแปลงของเทคโนโลยผลการเปลยนแปลง
ของเทคโนโลย
เกษตรกรหรอผปลกตองการเพมผลผลตของกลวยและเกบเกยวผลผลตไดพรอมกนหลาย ๆ ตนเพอใหพอกบความตองการของตลาด
ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและการนำาความร มาประยกตใชในการขยายพนธกลวย
เกษตรกรหรอผปลกมรายได เพมขน
ไดตนพนธและผลผลตทมลกษณะตามทตองการ
4. ผเรยนเลอกใชเทคโนโลยใดทเหมาะสมกบบรบทของตนเอง เพราะเหตใด แนวคำาตอบ ตวอยางเชน การผาหนอ เพราะตองการขยายพนธกลวยเพอปลกไวรบประทานภายในครอบครว เปนวธทไมตองใชเงนลงทนสง สามารถทำาไดเองทบาน
65
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
เทคโนโลย ลกษณะของเทคโนโลย จดเดน จดดอยสาเหตทนำาไปส
การเปลยนแปลงเทคโนโลย
การผาหนอ การนำาเอาหนอกลวยมาผาแบงเปนชน โดยใหมสวนตาตดอย แลวนำาไปชำาใหเกดรากและเพาะปลกตอไป
การปลกวธนทำาใหไดตนออนเจรญเรวและสามารถขยายพนธไดมากกวาหนงตน
ตนทนในการขยาย พนธตำา
จำานวนหนอของกลวยแตละตนมจำากด ทำาใหไมสามารถขยายพนธกลวยไดจำานวนมากตามทตองการ
หนอพนธทขดมาจากตนอาจจะมโรคและแมลงทระบาดตดมาดวย สงผลใหการเจรญของหนอชะงกหรอเจรญไดไมเตมท และอาจเกดการแพรระบาดไปยงตนพนธอนไดอกดวย
ความตองการขยายพนธกลวยใหไดจำานวนมากตามทตองการ
การกลายพนธของตนกลวย
การตดโรคหรอแมลงของตนกลวย
การเพาะเลยงเนอเยอ
ใชเนอเยอจากหนอกลวยนำามาเพาะเลยงในอาหารสงเคราะห
ไดตนออนจำานวนมากตามทตองการ
ไดตนพนธทสะอาด ปราศจากโรคและแมลง
ไดตนพนธทมลกษณะเหมอนตนแมพนธ
ไดตนปลกทมขนาดสมำาเสมอจำานวนมากและเกบเกยวผลจำานวนมากไดพรอมกน จงเหมาะสำาหรบการลงทนปลกเพอการคาและสงออก
การลงทนในการขยาย พนธสง
การขยายพนธตองทำา ในหองปฏบตการ
กจกรรมทาทายความคดเรอง อะไรหนอคอ การเกษตรแนวดง
ใหผเรยนศกษาขอมลในเวบไซตทกำาหนดให แลวตอบคำาถามตอไปน
1. การเกษตรแนวดง (vertical farm) มความแตกตางจากการทำาการเกษตรทเราเคยเหนอยางไร แนวคำาตอบ การเกษตรทเคยเหนจะปลกพชผกแนวราบไปกบพนดน แตการทำาเกษตรแนวดงเปนการ
ปลกพชผลในแปลงทตอกนขนไปเปนชน ๆ ตามแนวดง หรอปลกพชตามแนวดง ซงไดปรมาณผกมากกวาปลกในแนวราบในพนทเทากน
2. การทำาเกษตรแนวดง เปนประโยชนตอการดำารงชวตของคนในยคปจจบนอยางไร แนวคำาตอบ ผคนในยคปจจบนอาศยอยในอาคาร คอนโดมเนยม หอพก ซงมพนทอยอาศยทจำากด
การทำาเกษตรแนวดงชวยใหผคนสามารถปลกผกไวรบประทานไดในพนทจำากด3. ยกตวอยางความร แนวคด หรออปกรณทจำาเปนในการทำาเกษตรแนวดงทตางจากการทำาการเกษตร
แนวเดมมา 3 ขอ แนวคำาตอบ 1. ชนดของพชผกทสามารถปลกไดในพนททมอย 2. ระบบรดนำาแปลงผก 3. ขนาดและโครงสรางของแปลงผกทจะสรางในแนวดง
http://www.scimath.org/weblink/7764.php
http://www.scimath.org/weblink/7765.php
http://www.scimath.org/weblink/7766.php
66
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
4. ความร แนวคด หรออปกรณทผเรยนยกตวอยางในขอ 3 มความเกยวของกบความรวทยาศาสตร และคณตศาสตรทผเรยนเคยเรยนมาแลวหรอไม ถาใช มความเกยวของกบความรเรองใด แนวคำาตอบ 1. ชนดของพชทเหมาะสมกบพนท ชนดของดนทเหมาะสมสำาหรบพชแตละชนด
การลำาเลยงนำาของพช การสงเคราะหดวยแสงของพช ปรมาณนำาและแสงแดดทพช แตละชนดตองการ 2. สมบตของสาร ในทนคอนำามสถานะเปนของเหลว สามารถไหลหรอเปลยนแปลง
รปรางไดตามภาชนะทบรรจ 3. วสดทจะใชทำาแปลงผกควรเปนไม หรอพลาสตก ซงมความแขงแรง ทนทาน ตดใหม
ขนาดตามทตองการไดงาย และการคำานวณขนาดของแปลงผกใหเหมาะสมกบพนท ทตองการปลกผก
ชวนคด ชวยโปลศออกแบบแปลงผกแนวดง
ใหผเรยนพจารณาแปลงผกของโปลศทผเรยนชวยออกแบบในบทท 1 ผเรยนจะนำาความรเรองการเกษตรแนวดงไปชวยพฒนาแปลงผกนนอยางไร ใหเขยนภาพรางของโครงสรางแปลงผกทนกเรยนจะพฒนาใหโปลศ แนวคำาตอบ 1. พชทปลกเปนผกสวนครว เชน ผกสลด ผกช ตนหอม สามารถปลกไดในดนรวนทระบายนำา
ไดด ใชเนอทในการเจรญเตบโตไมมากจงสามารถปลกไดในพนททจำากด และควรให แสงแดดสองอยางทวถงผกทกตน
2. ระบบรดนำา ใชสายยางเจาะรเพอตอทอพลาสตกใหนำาไหลไปยงผกทปลก 3. ใชวสดประเภทไม เปนโครงแปลงผก ซงแปลงผกมขนาดความกวางไมเกน 1 เมตร x 3 เมตร และมพนทสำาหรบเดนไดรอบแปลงผก
ภาพรางแปลงผกวาลวนำาควบคมการเปด-ปด
วงจรวดความชน
67
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
68
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
การวเคราะหสาเหตหรอปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลยกจกรรมทายบท
ยกตวอยางเทคโนโลยทเปนสงของเครองใช 1 ประเภท หรอวธการ 1 วธ ทสนใจ จากนนสบคนการเปลยนแปลง และวเคราะหสาเหตหรอปจจยททำาใหเกดการเปลยนแปลงของผลตภณฑหรอวธการตงแตอดตจนถงปจจบนในประเดนตอไปน เทคโนโลย (สงของเครองใชหรอวธการ) ทเปลยนแปลงตามลำาดบ ลกษณะหรอการทำางาน จดเดน จดดอย ของเทคโนโลย สาเหตหรอปจจยททำาใหเทคโนโลยเกดการเปลยนแปลงโดยนำาเสนอดวยวธตาง ๆ เชน แผนภาพ พรอมระบแหลงทมาของขอมล
แนวคำาตอบ
ตวอยางการวเคราะหสาเหตหรอปจจยททำาใหเทคโนโลยอปกรณทำาความสะอาดพนเกดการเปลยนแปลงแสดงดงตารางตอไปน
เทคโนโลย ลกษณะและการใชงาน จดเดน จดดอยสาเหตหรอปจจยท
ทำาใหเทคโนโลยเกดการเปลยนแปลง
ไมกวาดดอกหญา
ทำาจากดอกหญา มขนออน สามารถเขาถงพนทไดหลายรปแบบ เชน ซอก มมตาง ๆ ใตต ใตโตะ และเหมาะสำาหรบฝนทมขนาดเลก
สามารถกวาดฝนทมขนาดเลก
มฝนฟงกระจายขณะกวาด
ทำาความสะอาดบรเวณ ทเปนมมไดไมด
ขณะกวาด ดอกหญา หลดรวง
เมอเปยกนำาจะทำาใหกวาดไดไมด
ใชแรงคนในการกวาด
ความตองการในการทำาความสะอาดพนทเปยกและทำาความสะอาดมมไดด
การแกปญหาการหลดรวงของดอกหญา
ไมกวาดมมเฉยง
ทำาจากวสดสงเคราะห มลกษณะแบน ปลายไมกวาดตดเฉยง สามารถทำาความสะอาดบรเวณทเปนมมและซอกตาง ๆไดด
ทำาความสะอาดบรเวณทเปนมมและซอกไดด
มความคงทน ไมกวาดทนนำา
มฝนฟงกระจายขณะกวาด
ใชแรงคนในการกวาด
ความตองการไมใหฝน ฟงกระจายขณะกวาด
ความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการสรางเครองมอหรออปกรณ
69
สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย
แหลงทมาของขอมล 1. อตสาหกรรมในครอบครว กรมสงเสรมอตสาหกรรม. เอกสารแนะแนวการประกอบอาชพ อตสาหกรรมในครอบครว และหตถกรรม เรอง การทำาไมกวาดดอกหญา http://library.dip.go.th/multim1/ebook/IH%20 %E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%AD10%20 %E0%B8%811%E0%B8%A1.pdf2. https://www.thairath.co.th/content/306411
เทคโนโลย ลกษณะและการใชงาน จดเดน จดดอยสาเหตหรอปจจยท
ทำาใหเทคโนโลยเกดการเปลยนแปลง
เครองดดฝน
ใชกลไกการดดวสดหรอฝนละอองขนาดเลกตามพน
ใชไฟฟาเปนแหลงพลงงาน
ไมมฝนฟงกระจายขณะทำาความสะอาด
ใชคนควบคมการใชงาน การใชความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ในการประดษฐคดคนและพฒนาเครองชวยทำาความสะอาดพน
ความตองการความสะดวกสบายในการทำาความสะอาดและประหยดแรงผใช
เครองดดฝนอตโนมต
ไรสาย
การทำางานของเครองควบคมดวยระบบอเลกทรอนกสและเซนเซอรควบคมการทำางาน ใชแบตเตอรเปนแหลงพลงงาน
ทำางานอตโนมต ลดการใชแรงคน ไมมสายไฟ เนองจากใชแบตเตอร
ตงเวลาในการทำาความสะอาดได
ขนาดเลกกะทดรด งายตอการดแลรกษาและทำาความสะอาด
ระยะเวลาในการใชงานแตละครงจำากด
ตองการเพมเวลาการใชงาน ใหนานขน