รายงานการวจย

งานวจยสรางสรรคบทเพลงประพนธส าหรบไวโอลน : สไตลเพลงพนบานภาคใต Research of music creation, composed for the violin

: in southern Thai folk music style.

ประภาส ขวญประดบ

รายงานวจยฉบบนไดรบเงนอดหนนการวจยจากงบประมาณกองทนวจย มหาวทยาลยราชภฏสงขลา

พ.ศ. 2557

ก

ชองานวจย งานวจยสรางสรรคบทเพลงประพนธส าหรบไวโอลน : สไตลเพลงพนบานภาคใต ผวจย ผชวยศาสตราจารยประภาส ขวญประดบ คณะ ศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสงขลา ป 2559

บทคดยอ

งานวจยเรอง งานวจยสรางสรรคบทเพลงประพนธส าหรบไวโอลน : สไตลเพลงพนบานภาคใต มวตถเพอศกษารปแบบการแสดงรองเงงและโครงสรางดนตรรองเงง เพอประพนธเพลงบรรเลงไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใต ผลการวจยพบวา รปแบบการแสดงรองเงงจงหวดชายแดนภาคใตมลกษณะนาฏศลปทมงความสวยงามของทาเตน สวนรปแบบการแสดงรองเงงจงหวดชายฝงทะเลอนดามนมการระบ าและการขบรอง โครงสรางดนตรรองเงง ประกอบดวย ท านอง บนไดเสยงเมเจอรและไมเนอร อตราจงหวะ 2/4 และ4/4 มการประสานเสยง เครองดนตรวงรองเงง ไดแก ไวโอลน แมนโดลน แอคคอเดยน ร ามะนาและฆอง ผวจยประพนธเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใต 4 เพลง ไดแก เพลงรกไวโอลน เพลงรองเงงในฝน เพลงมนตเสนหแดนใต เพลงสขใจกบดนตร พบวา ท านองบนไดเสยงเมเจอรและไมเนอร จงหวะ 2/4 และ4/4 เสยงประสานแบบ 4 แนว และเสยงประสานแบบสอดแทรกท านอง สงคตลกษณแบบเทอรนารฟอรม

ข

Research Title Research of music creation, composed for the violin : in southern Thai folk music style. Researcher Prapad Kwanpradub Faculty Faculty of fine arts Songkhla Rajabhat University Year 2016

Abstract

The research of music creation, composed for the violin is in the style of southern Thai folk music. The purpose of the research is to study rong – ngeng performance forms and rong – ngeng musical structures in order to compose instrumental folk music for violin in southern style. The research shows that rong – ngeng in the southern border provinces has the characteristics of drama that focuses primarily on the beauty of physical dance, while rong – ngeng from the Andaman coastal provinces is centered around both dance and voice. Rong – ngeng musical structure consists of melody, major and minor scales, rhythm in 2/4 and 4/4, harmony and tone color. The instruments in the rong – ngeng band are violin, mandolin, accordion, rammana (Thai hand drums) and khong (Thai gong). The researcher has composed four musical compositions for violin in southern Thai folk song style namely Rak Violin (Love Violin), Rong – ngeng Nai Fun (Rong – ngeng Dream), Monsanay Dantai (Southern Charm) and Sookjai Kab Dontri (Musical Delight). The research shows that the melody is in major and minor scale. The rhythm has a time signature in 2/4 and 4/4. The harmony consists of four – part harmony and note intervention. The form is in ternary form.

ค

กตตกรรมประกาศ

งานวจยเรอง งานวจยสรางสรรคบทเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลน : สไตลเพลงพนบานภาคใต เลมนส าเรจสมบรณไดผวจยขอขอบคณบคคลและหนวยงานทกลาวถง ดงตอไปน ขอขอบคณ นายวรรณชย สงเดช ผชวยจดพมพโนตเพลงและเรยบเรยงเสยงประสาน ขอขอบคณ นางสาววมล จสวสด ผชวยจดรปเลมรายงานการวจยฉบบสมบรณใหถกตองสวยงาม ขอขอบคณ MR.Ronald Van Deurzen ผชวยแปลบทคดยอภาษาองกฤษ ขอขอบคณสถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏสงขลา ผสนบสนนทนการวจยใหงานวจยฉบบนเสรจสมบรณ และมประโยชนตอผทสนใจศกษาตอไป ประภาส ขวญประดบ คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสงขลา มถนายน 2559

ง

สารบญ

เรอง หนา บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ค กตตกรรมประกาศ จ สารบญ ฉ

บทท 1 บทน า 1 1.1 ความส าคญและทมาของปญหา 1 1.2 วตถประสงค 1 1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 2 1.4 ขอบเขตการศกษา 1.5 นยามศพท

2

บทท 2 การทบทวนวรรณกรรม 3 2.1 ทฤษฎดนตรทเกยวของ 3 2.2 งานวจยทเกยวของ 4

บทท 3 วธด าเนนการวจย 6 3.1 ขอมลทใชในการศกษา 6 3.2 เครองมอทใชส าหรบการวจย 6 3.3 วธทใชส าหรบการวจย 6 3.4 การจดกระท ากบขอมล 7 3.5 การตรวจสอบขอมล 7 3.6 การวเคราะหขอมล 7 3.7 การน าเสนอขอมล 7

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล 8 4.1 รปแบบการแสดงรองเงงและโครงสรางดนตรรองเงง 8

4.1.1 รปแบบการเสดงรองเงง 8 4.1.2 โครงสรางดนตรรองเงง 9 4.1.3 เครองดนตรส าหรบการแสดงรองเงง 9

4.2 บทประพนธเพลงบรรเลงไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใต 10 4.2.1 เพลงรกไวโอลน 11 4.2.2 เพลงรองเงงในฝน 24

จ

สารบญ (ตอ)

เรอง หนา 4.2.3 เพลงมนตเสนหแดนใต 31 4.2.4 เพลงสขใจกบดนตร 44

บทท 5 สรปอภปรายผลและขอเสนอแนะ 51 5.1 สรปผลการวจย 51 5.2 อภปรายผลการวจย 53 5.3 ขอเสนอแนะ 53

บรรณานกรม 54 ภาคผนวก 55 ประวตผวจย 76

บทท 1 บทน ำ

1.1 ควำมส ำคญและทมำของปญหำ ดนตรเปนวชาทวาดวยศาสตรและศลปในการสรางเสยงใหเกดความไพเราะในอดตนกประพนธเพลงไดสรางสรรคผลงานเพลงในรปแบบตางๆ ซงไดรบการพฒนาไปตามยคสมยบทเพลงจงไดรบการสรางสรรคตามแนวคดและจตนาการของผประพนธการประพนธเพลงเปนศลปะการสรางผลงานดานดนตร ทผประพนธใชความรทฤษฏดนตรหลกวชาการดนตรในการสรางเสยงดนตรใหมความไพเราะตามแนวคดและจตนาการของผประพนธ ในอดตนกประพนธเอกของโลกทผลงานของทานไดรบการยกยองในผลงานการประพนธเพลง เชน บาค โมสารท เบโธเฟน เปนตน นกประพนธเพลงดงกลาวไดรบการยกยองวาเปนนกประพนธเอกของโลก ดวยการสรางสรรคบทเพลงทมความโดดเดนและมเอกลกษณมความสมบรณดานดนตรทงดานทวงท านอง จงหวะ การประสานเสยง โครงสรางของบทเพลง บทเพลงของทานจงเปนอมตะไดรบความนยมน ามาบรรเลงจนถงปจจบน ในการประพนธบทเพลงบรรเลง ไวโอลน เปนเครองดนตรสากลทนกประพนธนยมน ามาสรางสรรคผลงานในบทเพลงบรรเลงดวยเสยงของไวโอลนทมความไพเราะสามารถถายทอดอารมณเพลงไดอยางลกซง นกประพนธเพลงไดใชไวโอลนเปนเครองดนตรถายทอดอารมณและเทคนคการบรรเลงในรปแบบตางๆ เชน บทเพลงเดยว บทเพลงโซนาตา และบทเพลงคอนแชรโต ไวโอลนนอกจากไดรบความนยมมาบรรเลงในดนตรคลาสสกแลว ในดนตรพนบานภาคใตไวโอลนเปนเครองดนตรทใชบรรเลงท านองของวงดนตรรองเงงซงเปนดนตรพนบ านทมการผสมผสานดานวฒนธรรมดวยทวงท านองของดนตรรองเงงทบรรเลงไวโอลนทมความไพเราะออนหวานท าใหดนตรรองเงงเปนดนตรทแสดงถงเอกลกษณของชาวไทยมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต ผวจยมแนวคดทจะประพนธบทเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใตเพอการสรางสรรคบทประพนธดนตรทมเอกลกษณของทองถนภาคใตเพอการอนรกษพฒนาดนตรพนบานภาคใตสบไป 1.2 วตถประสงค 1.2.1 เพอศกษารปแบบและโครงสรางดนตรพนบานภาคใต (ดนตรรองเงง) 1.2.2 เพอสรางสรรคบทเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใต

2

1.3 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ 1.3.1 ท าใหเขาใจรปแบบและโครงสรางดนตรพนบานภาคใต (ดนตรรองเงง) 1.3.2 ท าใหไดผลงานบทประพนธเพลงบรรเลงไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใต 1.3.3 ผลการวจยสามารถน ามาใชในการเรยนการสอนวชาปฏบตไวโอลนและวชารวมวงของนกศกษาโปรแกรมวชาดนตรสากล 1.3.4 ผลงานวจยมประโยชนดานการอนรกษและพฒนาดนตรพนบานภาคใต 1.4 ขอบเขตกำรศกษำ งานวจยเปนงานวจยสรางสรรคทมแนวคดจากการศกษาดนตรพนบานภาคใต (ดนตรรองเงง) ผวจยน ามาสรางสรรคเปนบทเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลนทมสไตลเพลงพนบานภาคใต บทเพลงทผวจยประพนธบทเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลน สไตลเพลงพนบานภาคใตมจ านวน 4 เพลง 1.5 นยำมศพท 1.5.1 จงหวะ หมายถง ชวงของเสยงทเกดขนอยางสม าเสมอ 1.5.2 ดนตรรองเงง หมายถง ดนตรประกอบระบ าพนบานของชาวไทยมสลมในภาคใตของประเทศไทย 1.5.3 ท านอง หมายถง เสยงขนเสยงลงหลายเสยงแตละเสยงนอกจากมเสยงสงต าแลว ยงมความสนยาวตามลกษณะจงหวะ 1.5.4 รองเงง หมายถง ศลปะการแสดงพนบานภาคใตแบบหนงของชาวไทยมสลมเปนการเตนร าคชายหญงทไมมการถกเนอตองตวกนโดยมดนตรบรรเลงประกอบ 1.5.5 ระบ า หมายถง การร า การฟอนหรอการเตนทมแบบทาและลลาเขากบจงหวะดนตรหรอเพลงรอง 1.5.6 บนไดเสยง หมายถง เสยงทมระดบสง - ต า ตางไลกนล าดบเปนขนๆตามแบบแผนทก าหนดไว 1.5.7 สสนของเสยง หมายถง ลกษณะเสยงทตางกนของเครองดนตร 1.5.8 สงคตลกษณ หมายถง โครงสรางทเปนแบบแผนในการประพนธเพลง 1.5.9 องคประกอบดนตร หมายถง สวนประกอบตางๆ ทท าใหเกดดนตรในแงของแบบแผนทางทฤษฎทท าใหผลรวมทไดเปนดนตรทมลกษณะเฉพาะของดนตรประเภทนนๆ

บทท 2 การทบทวนวรรณกรรม

งานวจยสรางสรรคบทเพลงประพนธส าหรบไวโอลน : สไตลเพลงพนบานภาคใต ผวจยแบงหวขอในการทบทวนวรรณกรรมออกเปน 2 สวน คอ 2.1 ทฤษฎดนตรทเกยวของ เอกสารและต าราดานทฤษฎดนตรสากลทกลาวถงหลกวชาดานการประพนธเพลง และการเรยบเรยงเสยงประสานสามารถสรปได ดงตอไปน ณชชา โสคตยานเคราะห (2544 : 7) สงคตลกษณและการวเคราะห กลาวถง ท านอง คอ เสยงขนลงหลายเสยงทปะตดปะตอกนเปนชดแตละเสยงมระดบเสยงสงต าและยงมความสนยาวตามลกษณะจงหวะทอาจแตกตางกน ท านองตองมจงหวะเปนสวนหนงซงไมอาจแยกจากกนได ทงระดบเสยงและลกษณะจงหวะจะใชสญลกษณตวโนตบนบรรทดหาเสนเปนสอ ท านองอาจมความยาวตงแต 2-3 หองไปจนถง 10 หองหรอมากกวานน แตท านองทดตองมความหมายและจบในตวเองมเสยงขนลงทสมดลและมเอกลกษณทผฟงประทบใจ การเคลอนของท านองเกยวของกบขนคซงบอกระยะหางระหวางตวโนตตวหนงไปยงตวโนตถดไปและเปนตวแปรส าคญทแสดงวาท านองไดขยบขนหรอลงเปนระยะมากนอยเทาใด ท าใหเกดทศทางขนหรอลงในระยะชวงเสยงทงสนเทาใด ณรงคฤทธ ธรรมบตร (2552 : 45) การประพนธเพลงรวมสมย กลาวถง ดนตรตะวนตกกอนจะถงศตวรรษทยสบ ใหความส าคญกบบนไดเสยงทมโนต 7 ตว คอ บนไดเสยงเมเจอรและไมเนอรในปลายศตวรรษทสบเกา นกประพนธเพลงบางกลมไดขยายระบบองกญแจเสยงออกไปสบนไดเสยงโครมาตค และพฒนาไปสระบบไรกญแจเสยงไดมนกประพนธเพลงชาตนยมไดน าลลา และท านองมาจากเพลงพนเมองประจ าชาต นกประพนธกลมน เชน โชแปง ลสต ดโวชาค โบโรดน ทงไดน าบนไดเสยงเพนตาโทนค และโหมดมาใชท าใหเพลงมสสนแตกตางจากเพลงทวไป บรรจง ชลวโรจน (2542 : 51) การประสานเสยง กลาวถง บนไดเสยง หมายถง อนกรมของเสยงทจดเรยงตามล าดบขนจากเสยงต าไปหาเสยงสงหรอจากเสยงสงไปหาเสยงต า โดยมชวงเสยงไมนอยกวาขนค 8 โนตส าคญ คอ โนตตวโทนค บนไดเสยงแบงเปน 2 ประเภท คอ บนไดเสยงไดอาโทนคม 8 ขน 7เสยง มระยะหางระหวางขนครงเสยงและหนงเสยงครงแบงเปน 2 ชนด คอ บนไดเสยงเมเจอรและบนไดเสยงไมเนอร บนไดเสยงไมเนอรม 3 รปแบบ คอ เนเจอรลไมเนอร ฮารโมนคไมเนอรและเมโลดกไมเนอร บนไดเสยงโครมาตค ม13 ขน 12 เสยง มระยะหางระหวางขนครงเสยงตลอดแบงเปน 2 ชนด คอ บนไดเสยงฮารโมนคโครมาตคและบนไดเสยงเมโลดคโครมาตค ลญฉนะวต นมมานรตนกล (2552 : 79) ทฤษฎดนตรตะวนตก กลาวถง เรองบนไดเสยง หมายถง โนต 5-12 ตว ทเรยงกนตามล าดบจากระดบเสยงสงไปต ามโครงสรางระหวางตวโนตตวหนงไปยงโนตอกตวหนงเปนขนคทแนนอน ส าหรบบนไดเสยงแตละชนดบนไดเสยงมาตรฐานสากลในปจจบน

4

ไดแก บนไดเสยงเมเจอรและบนไดเสยงไมเนอร บนไดเสยงจะเปนหลกส าคญในการสรางเสยงทเปนอนหนงอนเดยวกนใหกบบทเพลง พระชย ลสมบรณผล (2542 : 72) กลาวถง การเรยบเรยงเสยงประสานผเรยบเรยงตองรจกแนวท านอง และเขาใจถงอารมณของบทเพลงวาผประพนธตองการสอหรอแสดงออกในเรองใด ผเรยบเรยงเสยงประสานจงสามารถสอความหมายของเพลงออกมาได แนวท านองหลกของบทเพลงหากผเรยงเรยงเปนผแตงท านองหลกของบทเพลง จะมความเขาใจในอารมณของบทเพลงวาตองการสอถงอะไร กรณทผเรยบเรยงเสยงประสานไมไดเปนผแตงท านอง ตองหาจดหมายของบทเพลงและท าความเขาใจในอารมณของบทเพลง สวนท านองสอดแทรกในเพลงเปนท านองสนๆ ทผเรยบเรยงเสยงประสานเปนผสรางขนเพอสอดแทรกท านองหลก ท าใหท านองมความไพเราะตามความคดสรางสรรคของนกเรยบเรยงเสยงประสาน วบลย ตระกลฮน (2558 : 53) ดนตรศตวรรษท 20 กลาวถง บารตอก ไดพฒนาดนตรโดยรวมเอาองคประกอบดนตรพนบาน โครงสรางดนตรทเปนแบบแผนดงเดมและเสยงของดนตรศตวรรษท 20 มาไวดวยกนเปนดนตรมลกษณะเฉพาะตว เขาเชอวาดนตรพนบานชวยใหดนตร มอสระจากระบบเสยงเมเจอรและไมเนอร โดยท านองเพลงพนบานมลกษณะใกลเคยงกบโมดเพลงโบสถหรอโหมดของกรกโบราณและเปนโหมดทใชกนดงเดม เชน โหมดเพนทาทอนค ท านองพนบานมอสระมากดานโครงสรางจงหวะและการเปลยนอตราจงหวะ บารตอกเรยบเรยงดนตรพนบานโรมาเนยและฮงการใหมโดยใชแนวประกอบซงมเสยงกระดาง สมชาย รศม (2542 : 1) เพลงพระราชนพนธแนวคดและหลกการเรยบเรยงเสยงเพลงส าหรบรองประสานเสยง กลาวถง การเขยนแนวท านอง คอ การน าระดบเสยงสงต ามาประดษฐใหเกดเปนงานศลปะทางเสยงแนวท านองประกอบดวยสวนส าคญสองสวน คอ เสยงสงต ากบลลาจงหวะ การสรางแนวท านอง คอ การก าหนดระดบเสยงกบลลาจงหวะขนมากอน แลวจงขยายท านองจนกลายเปนแนวท านองของบทเพลงเพลงหนง ต าราทใหความรดานทฤษฎดนตรไดมนกวชาการดนตรสากลเขยนไวจ านวนหนง ซงมประโยชนในงานวจยในดานความรดานวชาการ เพอการประพนธเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใต 2.2 งานวจยทเกยวของ งานวจยทนกวชาการไดกลาวถง หลกการประพนธเพลงและเกยวของกบงานวจยผวจยสามารถสรปไดดงตอไปน วรชาต เปรมานนท (2537 : 4) ปรชญาและเทคนคการแตงเพลงรวมสมย เปนงานวจยทน าบทเพลงรวมสมยของไทยทประพนธในชวงป พ.ศ.2520 - 2536 มาวเคราะหดานแนวคด ปรชญา เทคนคและทฤษฎในการวเคราะห ไดใชวธการประยกตเปรยบเทยบดวยระบบของอารโนลด โชเบรก และเฮนรคช เชงเกอร โดยในดานทฤษฎ แบงเปน 4 หวขอ คอ การเปลยนแปลงดานจงหวะ กฎเกณฑการประสานเสยง รปแบบของการบรรเลง ความซบซอนในโครงสรางของท านอง

5

วระศกด งามวงศรณชย (2554 : ง) การประพนธเพลงบรรเลงโดยใชแนวคดภาพ งานวจยชนนน าเสนอผลงานสรางสรรคดนตรของผวจย ทมแนวคดมาจากการมองภาพออโตสเตอรโอเกรม โดยผวจยใชหลกการท างานและการรบรของมนษยตอภาพออโตสเตอรโอเกรม ซงผวจยไดน ามาตความเปนแนวคดในการประพนธเพลงและท าการวเคราะหบทประพนธจ านวน 6 เพลงบทประพนธทสรางสรรคโดยผประพนธ ไดแก ผลงานเพลงครารเนททรโอ โฟเนย ดเพลสเมนท วาง ไมมชอ และดรม ทไดทดลองน าเอาแนวคดจากหลกการท างาน และการรบรของมนษยตอภาพออโตสเตอรโอเกรม มาเชอมโยงการใชเทคนคการประพนธตางๆ ยงยทธ เอยมสะอาดและชนดา ตงเดชะหรญ (2552 : บทคดยอ) ศกษาการเดยวไวโอลนเพลงลาวแพนของรองศาสตราจารยดร.โกวทย ขนธศร จากแนวคดทวา คนเลนไวโอลนกจะเลนแตบทเพลงคลาสสค สวนคนเลนซอไทยกจะเลนแตเพลงไทย ไมมใครน าสองสงมาหลอมรวมกนเพอท าอยางไรใหเกดการผสมผสานระหวางดนตรไทยกบดนตรคลาสสค แตตองไมทงความเปนไทยเพยงแตน าสสน ส าเนยงเอกลกษณของเสยง เทคนคไวโอลนมาใชอยางเหมาะสมเปนอตลกษณเพลงไทยเปนนวตกรรมขนมาใหมโดยไมท าลายใหเสยหายสามารถเรยกวาเปนอตลกษณเพลงไทยในการบรรเลงดวยเครองดนตรไวโอลน การวเคราะหเพลงเดยวบทเพลงลาวแพน ไดท าการวเคราะหในทอนเดยวโดยน าท านองลาวแพนทางของครดนตรไทยทมหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา ในแนวคดการผสมผสานระหวางดนตรไทยกบดนตรคลาสสคมาบรรเลงตามขนบแบบไทยน าสสน ส าเนยง เอกลกษณของเสยงและเทคนคขนสงมาใชอยางเหมาะสม ประภาส ขวญประดบ (2546 : บทคดยอ) ไดวจยเรองดนตรรองเงง กรณศกษาคณะขาเดย แวเดง การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาดนตรพนบานภาคใต ศกษาประวตรองเงง ตลอดจนวเคราะหดนตรรองเงงคณะขาเดย แวเดง ผลการวจยพบวา ดนตรพนบานภาคใตมวตถประสงคในการบรรเลงเพอประกอบพธกรรมและบรรเลงเพอความบนเทง สวนประวตดนตรรองเงงไดมการแสดงดนตรรองเงงในภาคใตเมอประมาณ 200 ป โดยจะพบบรเวณจงหวดชายแดนภาคใต เชน จงหวดปตตาน จงหวดยะลา และจงหวดนราธวาส สวนจงหวดชายฝงทะเลตะวนตกจะพบบรเวณจงหวดสตล จงหวดตรง และจงหวดกระบ องคประกอบของดนตรรองเงงคณะขาเดย แวเดง พบวา มบนไดเสยงแบบไดอาโทนค (diatonic) เมเจอรและไมเนอร มการประสานเสยงแบบ quasi homophony และ monophony ศกดทว จตไพศาลวฒนาและวรชาต เปรมานนท (2527 : บทคดยอ) การประพนธเพลงเสยงสะทอนแหงสหสวรรษส าหรบวงซมโฟนออเคสตรา ประพนธขนเพอแสดงออกถงมตของเสยงในชวงสหสวรรษทผานมาในบทเพลงนแบงโครงสรางเปน 3 กระบวน ในแตละกระบวนจะแสดงออกความเรวทแตกตางกนคอ อตราปานกลาง อตราชามากและอตราเรวมากตามล าดบ บทเพลงมเนอดนตรแบบโฮโมโฟนและโพลโฟนในบทเพลงมเทคนคทหลากหลายมาปรบใชในการประพนธเพลง เชน การซ า ซเควนซ การพลกกลบ การถอยหลง การขยายสวนลกษณะจงหวะ โนตเสยงคาง โดยบทเพลงจะมความยาว 32 นาท

บทท 3 วธด ำเนนกำรวจย

งานวจยสรางสรรคบทเพลงประพนธส าหรบไวโอลน : สไตลเพลงพนบานภาคใต เปนงานวจยสรางสรรค เพอศกษาการประพนธเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลน ศกษาโครงสรางของบทเพลงพนบานภาคใต (ดนตรรองเงง) ศกษาท านองและจงหวะดนตรรองเงง ศกษาเทคนคการเลนไวโอลน ประพนธท านองเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลน เรยบเรยงเสยงประสาน 3.1 ขอมลทใชในกำรศกษำ ผวจยไดก าหนดแหลงขอมลเพอใชส าหรบการศกษาวจย โดยจดแบงลกษณะขอมลไดดงตอไปน 3.1.1 เอกสาร ต าราและงานวจย 3.1.2 บทเพลงรองเงง 3.1.3 นกดนตรรองเงง 3.2 เครองมอทใชส ำหรบกำรวจย ผวจยเตรยมเครองมอและอปกรณเพอใชส าหรบงานวจย ดงตอไปน 3.2.1 เครองบนทกเสยง 3.2.2 กลองบนทกภาพดจตอล 3.2.3 สมดโนตเพลง 3.2.4 คอมพวเตอร 3.3 วธทใชส ำหรบกำรวจย ผวจยศกษาวจยโดยศกษาขอมลจากการศกษาดนตรพนบานภาคใต (ดนตรรองเงง) ดานองคประกอบของท านอง จงหวะ เสยงประสาน สงคตลกษณ และน าขอมลมาสรางสรรคเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลน โดยมรายละเอยดขนตอนดงตอไปน 3.3.1 ศกษาท านองและจงหวะดนตรรองเงง 3.3.2 ประพนธท านองเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลน 3.3.3 เรยบเรยงเสยงประสาน 3.3.4 วเคราะหองคประกอบดนตรและการเรยบเรยงเสยงประสาน

7

3.4 กำรจดกระท ำกบขอมล ผวจยไดจดกระท ากบขอมลตางๆตามขนตอนดงตอไปน

3.4.1 ขอมลจำกเอกสำรและงำนวจย ผวจยน าขอมลทไดจากเอกสาร และงานวจยมาจดระบบอยในบทท 2 คอ การทบทวนเอกสาร และงานวจยทเกยวของและใชเปนขอมลในบทท 4 คอ การประพนธเพลงบรรเลงไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใต

3.4.2 ขอมลจำกกำรศกษำท ำนองและจงหวะดนตรรองเงง ผวจยน าขอมลทไดมาวเคราะหและสรางสรรคท านองเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลน ทมสไตลเพลงพนบานภาคใต

3.4.3 ขอมลหลกจำกกำรประพนธเพลงบรรเลงส ำหรบไวโอลน ผวจยน าผลงานประพนธเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลนจ านวน 4 เพลง มาวเคราะหท านอง และการเรยบเรยงเสยงประสาน 3.5 กำรตรวจสอบขอมล ผวจยน าบทเพลงรองเงงในจงหวดชายแดนภาคใต มาศกษาองคประกอบของท านอง จงหวะ เสยงประสาน คตลกษณ เพอน ามาสรางสรรคบทเพลงบรรเลงไวโอลนสไตลเพลงเพลงพนบาน 3.6 กำรวเครำะหขอมล การวเคราะหบทประพนธเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใต ผวจยวเคราะหในประเดนดงตอไปน 3.6.1 วเคราะหท านอง 3.6.2 วเคราะหจงหวะ 3.6.3 วเคราะหเสยงประสาน 3.6.4 วเคราะหสงคตลกษณ 3.6.5 วเคราะหการเรยบเรยงเสยงประสาน 3.7 กำรน ำเสนอขอมล ผวจยน าเสนอผลการวจยตามวตถประสงคการวจยดงตอไปน วตถประสงคขอท 1 และวตถประสงคขอท 2 ผวจยน าเสนอในบทท 4 รปแบบและโครงสรางดนตรรองเงง

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การประพนธเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลนทมสไตลเพลงพนบานภาคใต (ดนตรรองเงง) ในการบรรเลงดนตรรองเงง เครองดนตรทมความส าคญในคณะดนตรรองเงง คอ ไวโอลน ซงถอเปนเครองดนตรทบรรเลงท านองหลกของดนตรรองเงง ท าใหดนตรรองเงงมเอกลกษณ และมความไพเราะดนตรรองเงงเปนดนตรบรรเลงประกอบการระบ า รปแบบการแสดง และโครงสรางของดนตรรองเงง มการผสมผสานดานวฒนธรรมของวฒนธรรมตะวนตกและวฒนธรรมตะวนออก 4.1 รปแบบการแสดงรองเงงและโครงสรางดนตรรองเงง 4.1.1 รปแบบการแสดงรองเงง

รองเงงเปนการแสดงระบ าพนบานภาคใต ซงนยมแสดงในแถบจงหวดชายแดนภาคใต ไดแก ปตตาน ยะลา และแถบจงหวดฝงทะเลอนดามน ไดแก สตล ตรง กระบ พงงา และภเกต การแสดงรองเงงในจงหวดชายแดนภาคใต ไดรบอทธพลการแสดงจากประเทศมาเลเซย และมการประยกตทาร า และดนตร เพอใชในราชส านกในการตอนรบแขกบานแขกเมองทมาเยอน รองเงงในจงหวดชายแดนภาคใต ไมคอยแพรหลายไปสชาวบานเนองจากความเชอดานศาสนา รองเงงในจงหวดชายเเดนภาคใต มรปแบบการแสดงทเนนความสวยงามของการเตนและดนตรทมความไพเราะ ในอดตรองเงงไดรบความนยมแสดงในบานขนนางหรอวงเจาเมอง เชน ทบานของพระยาพพธเสนามาตย เจาเมองยะหรงสมยกอนการเปลยนแปลงการปกครอง (2439 - 2449) มการฝกการแสดงรองเงงไวตอนรบแขกหรอแสดงในงานรนเรงและงานพธตางๆ การแสดงรองเงงไดรบการพฒนารปแบบการแสดงการร า และบทเพลงทาร ามความสวยงามประณต ตอมาบานเมองมการเปลยนแปลงการแสดงรองเงงในวงตางๆ ไดหมดไป ความนยมรองเงงไดนยมในหมชาวบาน การแสดงรองเงงไดรบการเผยแพรจากการแสดงมะโยง ซงเปนการแสดงของชาวไทยมสลมมลกษณะคลายการแสดงโนรา การแสดงมะโยงแตละครงใชเวลานาน ระหวางพกมการแสดงสลบฉากดวยรองเงง ตอมาความนยมการแสดงมะโยงลดลงการแสดงรองเงง มการปรบวธการแสดงมการร าเปนชดจะเหนไดจากการแสดงของนกเรยนนกศกษาทมการแสดงการระบ ารองเงงในปจจบน รองเงงฝงอนดามน มการแสดงในจงหวดชายฝงทะเลอนดามนโดยไดรบอทธพลการแสดงจากประเทศมาเลเซยรปแบบเดยวกบแถบจงหวดชายแดนภาคใต แตเขามาคนละเสนทางการแสดงรองเงงฝงอนดามน มการผสมผสานกบวฒนธรรมของชาวบาน บทเพลงมการผสมผสานกบวฒนธรรมพนบานภาคใต ปจจบนการแสดงรองเงงในฝงอนดามนจะพบไดในเกาะตางๆ เชน เกาะลนตา เกาะสเหร เกาะหลเปะ การแสดงรองเงงแบบดงเดมในการแสดงโดยชาวเลในเกาะลนตา ชาวเลใชเวลาวางหลงจากออกทะเลจบกลมแสดงรองเงง เพอความบนเทงและใชแสดงในเทศกาลตางๆ ตอมารองเงงไดมการแพรหลายเขาสฝงแผนดนใหญจงมคณะรองเงงเกดขนมาก ในอดตเพอสรางความบนเทงแกชาวบาน แตในปจจบนมคณะรองเงงแบบดงเดมเหลออยเพยงไมกคณะ และนกแสดงสวนใหญมอายมาก

9

4.1.2 โครงสรางดนตรรองเงง

ดนตรรองเงงเปนดนตรพนบานทใชประกอบการระบ า โครงสรางดนตรของดนตรรองเงงในจงหวดชายแดนภาคใตจากงานวจยทผวจยไดศกษาพบวาโครงสรางของของดนตรรองเงงมดงตอไปน ท านอง ชวงท านองของดนตรรองเงงในจงหวดชายแดนภาคใต พบวา มโครงสรางบนไดเสยงแบบเมเจอร และบนไดเสยงไมเนอร จงหวะ อตราจงหวะของดนตรรองเงงมอตราจงหวะ 2/4 และอตราจงหวะ 4/4 เสยงประสาน ในการบรรเลงดนตรรองเงง ไวโอลนมหนาทเลนท านองหลก มแมนโดลน และแอคคอเดยนบรรเลงท านองและเสยงประสาน ลกษณะการประสานเสยงแบบ quasi homophony และ monophony สสนของเสยง มไวโอลนบรรเลงท านองหลก แมนโดลน และแอคคอเดยน บรรเลงท านองและท าหนาทประสานเสยง เครองดนตรประกอบจงหวะไดแกร ามะนาและฆอง สงคตลกษณ บทเพลงรองเงงมท านองตงแต 2- 4 ทอน และมโครงสรางท านองแบบไบนารฟอรมและเทอรนารฟอรม 4.1.3 เครองดนตรส าหรบการแสดงรองเงง

ไวโอลน เปนเครองดนตรอยในกลมเครองสายสากล ทเขามามบทบาทในการแสดงรองเงง โดยไวโอลนท าหนาทบรรเลงท านองหลกในวงดนตรรองเงง ผฟงและผชมรองเงงจะซาบซงกบเสยงไวโอลนทมความไพเราะ มเอกลกษณ และส าเนยงลลาการบรรเลงไวโอลนแบบพนบาน ไวโอลนจงเปนเครองดนตรทมความส าคญในวงดนตรรองเงง แอคอเดยน เปนเครองดนตรในกลมคยบอรด ท าหนาทบรรเลงท านองและเสยงประสาน เพอเพมสสนและความไพเราะในบทเพลงรองเงง แอคคอเดยน ยงท าหนาทชวยเสรมเครองดนตรกลมจงหวะ โดยการจบคอรดซงมสวนชวยท าใหบทเพลงรองเงงมความไพเราะ แมนโดลน จดอยในกลมเครองสายสากล บรรเลงโดยการดดลกษณะการบรรเลงคลายกตารท าหนาทบรรเลงและใหเสยงประสานในบทเพลงรองเงง บางครงแมนโดลนจะท าหนาทสอดประสานในวงดนตรรองเงง ร ามะนา ในวงดนตรรองเงงจะมร ามะนาใบใหญท าหนาทด าเนนจงหวะหลก และควบคมจงหวะ เพอใหการรายร ามความพรองเพรยงเกดความสวยงามสวนร ามะนาใบเลกท าหนาทสอดแทรก และสงจงหวะสอดรบกบร ามะนาใบใหญ ในบทเพลงรองเงงร ามะนาใบเลกจะตจงหวะขดกบร ามะนาใบใหญ ฆอง เปนเครองดนตรท าหนาทก ากบจงหวะหนก ผเตนรองเงงจะฟงจงหวะหลกจากเสยงฆอง เครองดนตรในวงดนตรรองเงง เกดจากการผสมผสานของวฒนธรรมตะวนตก และวฒนธรรมตะวนออก เครองดนตรของวฒนธรรมตะวนตก ไดแก ไวโอลน แอคคอเดยน และแมนโดลน สวนเครองดนตรวฒนธรรมตะวนออก ไดแก ร ามะนาและฆอง

10

การแสดงรองเงงในภาคใตของไทยจะมการแสดงในจงหวดชายแดนภาคใตและจงหวดชายฝงทะเลอนดามน การแสดงรองเงงจงหวดชายแดนภาคใตมลกษณะการระบ าทมความสวยงามของทาเตนสวนการรองเงงบรเวณจงหวดชายฝงทะเลอนดามนมลกษณะการขบรองแบบเพลงปฏพากย มการขบรองโตตอบระหวางชายหญงและมการรายร า 4.2 บทประพนธเพลงบรรเลงไวโอลนสไตลเพลงพนพนบานภาคใต ผวจยไดประพนธเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใต โดยไดประพนธท านองส าหรบเครองดนตร คอ ไวโอลน บรรเลงท านองหลกของบทเพลงและไดเรยบเรยงเสยงประสาน บทเพลงบรรเลงทประพนธมจ านวน 4 เพลง ดงตอไปน 4.2.1 เพลงรกไวโอลน 4.2.2 เพลงรองเงงในฝน 4.2.3 เพลงมนตเสนหแดนใต 4.2.4 เพลงสขใจกบดนตร

11

4.2.1 เพลงรกไวโอลน

12

4.2.1.1 องคประกอบดนตร 1) ท านอง ท านองอยในบนไดเสยง A ไมเนอร

2) จงหวะ บทเพลงมอตราจงหาะ 4/4 3) เสยงประสาน เครองดนตรทท าหนาทเสยงประสาน คอ ฟลท ขนคเสยงทประสานคอ ค 3 เมเจอรและค 3 ไมเนอร 4) สสนของเสยง (1) บทเพลงมรปแบบวง popular band (2) เครองดนตรบรรเลงท านองหลก คอไวโอลน (3) เครองดนตรทท าหนาทประสานเสยง คอ ฟลท เปยโนและกตาร (4) เครองดนตรประกอบจงหวะ คอ กลองชด

5) สงคตลกษณ บทเพลงมโครงสรางแบบเทอรนารฟอรม AABA

13

4.2.1.2 Section เพลงรกไวโอลน

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

4.2.2 เพลงรองเงงในฝน

25

4.2.2.1 องคประกอบของดนตร 1) ท านอง ท านองอยในบนไดเสยง G ไมเนอร 2) จงหวะ บทเพลงอยในอตราจงหวะ 4/4 3) เสยงประสาน หลกการประสานเสยงแบบ four part hamony 4) สสนของเสยง บทเพลงมรปแบบวงสตรงควอเตท ประกอบดวยเครองดนตร 4 ชน คอ ไวโอลน 1 ไวโอลน 2 วโอลา เชลโล และดบเบลเบส 5) สงคตลกษณ บทเพลงอยในโครงสรางแบบเทอรนาร ฟอรม AABA

26

4.2.2.2 Section เพลงรองเงงในฝน

27

28

29

30

31

4.2.3 เพลงมนตเสนหแดนใต

32

4.2.3.1 องคประกอบของดนตร 1) ท านอง ท านองอยในบนไดเสยง A ไมเนอร

2) จงหวะ บทเพลงมอตราจงหวะ 4/4 3) เสยงประสาน เทนเนอรแซกโซโฟนท าหนาทสอดแทรกท านองหลก (noteintervention) 4) สสนของเสยง บทเพลงมรปแบบวง popular band ประกอบดวยเครองดนตร 6ชน คอ ไวโอลน เทนเนอรแซกโซโฟน เปยโน กตารคอรด กตารเบส กลองชด (1) เครองดนตรทบรรเลงท านองหลก คอไวโอลน (2) เครองดนตรทท าหนาทประสานเสยง คอ เทนเนอรแซกโซโฟน (3) เปยโนและกตาร (4) เครองดนตรประกอบจงหวะ คอ กลองชด 5) สงคตลกษณ บทเพลงอยในโครงสรางแบบเทอรนาร ฟอรม AABA

33

4.2.3.2 Section เพลงมนตเสนหแดนใต

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

4.2.4 เพลงสขใจกบดนตร

45

4.2.4.1 องคประกอบดนตร 1) ท านอง ท านองอยในบนไดเสยง A ไมเนอร 2) จงหวะ บทเพลงมอตราจงหวะ 2/4 3) เสยงประสาน หลกการประสานเสยงแบบ four part hamony 4) สสนของเสยง บทเพลงมรปแบบวงสตรงควอเตท มเครองดนตร คอ ไวโอลน 1 ไวโอลน 2 วโอลา เชลโล และดบเบลเบส 5) สงคตลกษณ บทเพลงอยในโครงสรางแบบเทอรนาร ฟอรม AABA

46

4.2.4.2 Section เพลงสขใจกบดนตร

47

48

49

50

บทท 5 สรปอภปรายผลและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการวจย การวจยเรองบทเพลงบรรเลงไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใต สามารถสามารถสรปจากวตถประสงคการวจยไดผลสรปดงตอไปน 5.1.1 รปแบบการแสดงรองเงงและโครงสรางดนตรรองเงง

5.1.1.1 รปแบบการแสดงรองเงง การแสดงรองเงงเปนการแสดงพนบานภาคใตทนยมแสดงในจงหวดชายแดนภาคใต และจงหวดฝงทะเลอนดามนรปแบบการแสดงรองเงงในจงหวดชายแดนภาคใต เปนการระบ าทมความสวยงามของทาร าและดนตรทมความไพเราะ สวนการแสดงรองเงงในจงหวดชายแดนภาคใต เปนการแสดงของชาวบานทประกอบดวยการระบ าดนตรและการขบรอง 5.1.1.2 โครงสรางของดนตรรองเงง ดนตรรองเงงในจงหวดชายแดนภาคใตมระบบเสยงแบบเดยโตนคเมเจอร และไมเนอรมอตราจงหวะ 2/4 และ4/4 มเสยงประสานแบบ และมเครองดนตรบรรเลงท านองหลกไดแก ไวโอลน มแมนโดลน และแอคคอเดยน บรรเลงท านองและเสยงประสาน ร ามะนาและฆอง ท าหนาทเปนเครองดนตรประกอบจงหวะ บทเพลงรองเงงมความยาว 2 ทอน และ 4ทอน มโครงสรางแบบไบนารฟอรมและเทอรนารฟอรม 5.1.2 องคประกอบของดนตร

งานวจยสรางสรรคบทประพนธเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใตผลการวจย พบวา จากการประพนธบทเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใตจ านวน 4 เพลง สามารถศกษาองคประกอบของบทเพลงไดดงตอไปน 5.1.2.1 เพลง รกไวโอลน องคประกอบดนตร ประกอบดวย 1) ท านอง ท านองอยในบนไดเสยง Aไมเนอร 2) จงหวะ บทเพลงมอตราจงหวะ 4/4 3) เสยงประสาน มเครองดนตรทท าหนาทเสยงประสาน คอ ฟลท ขนคทประสานคอ ขนค 3 เมเจอรแลค 3 ไมเนอร

52

4) สสนของเสยง - บทเพลงมรปแบบวง POPULAR BAND - เครองดนตรบรรเลงท านองหลก คอ ไวโอลน - เครองดนตรทท าหนาทประสานเสยง คอ ฟลท เปยโน และกตาร - เครองดนตรประกอบจงหวะ คอกลองชด

5) สงคตลกษณ บทเพลงอยในโครงสรางเทอรนารฟอรม AABA 5.1.2.2 เพลงรองเงงในฝน องคประกอบของดนตร ประกอบดวย 1) ท านอง ท านองอยในบนไดเสยง G ไมเนอร 2) จงหวะ บทเพลงอยในอตราจงหวะ 4/4 3) เสยงประสาน หลกการประสานเสยงแบบ 4 แนว( four part hamony) 4) สสนของเสยง บทเพลงอยในรปแบบวงสตรงควอเตท ประกอบดวยเครองดนตร 4 ชน คอ ไวโอลน 1 วโอลน 2 วโอลา เชลโล และดลเบลเบส 5) สงคตลกษณ บทเพลงอยในโครงสรางเทอรนารฟอรม AABA 5.1.2.3 เพลงมนตเสนหแดนใต องคประกอบของดนตร ประกอบดวย 1) ท านอง ท านองอยในบนไดเสยง A ไมเนอร 2) จงหวะ บทเพลงมอตราจงหวะ4/4 3) เสยงประสาน เทนเนอรแซกโซโฟนท าหนาทสอดแทรกท านองหลก 4) สสนของเสยง บทเพลงมรปแบบวง Popular band ประกอบดวยเครองดนตร 6 ชน คอ ไวโอลน เทนเนอรแซกโซโฟน เปยโน กตารเบส กลองชด 5) สงคตลกษณ บทเพลงอยในโครงสรางเทอรนารฟอรม AABA 5.1.2.4 เพลงสขใจกบดนตร องคประกอบของดนตร ประกอบดวย 1) ท านอง ท านองอยในบนไดเสยง A ไมเนอร

53

2) จงหวะ บทเพลงอยในอตราจงหวะ 2/4 3) เสยงประสาน หลกการประสานเสยง 4 แนว (four part hamony) 4) สสนของเสยง บทเพลงมรปแบบวงสตรงควอเตทมเครองดนตร คอ ไวโอลน 1 ไวโอลน 2 วโอลา เชลโล และดบเบลเบส 5) สงคตลกษณ บทเพลงอยในโครงสรางเทอรนารฟอรม AABA 5.2 อภปรายผลการวจย การวจยสรางสรรคบทเพลงบรรเลงไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใตผวจยสรางสรรคท านองเพลงโดยใชทฤษฎดนตรตะวนตกมาสรางสรรคท านองโดยศกษาท านอง จงหวะ เสยงประสานและคตลกษณของดนตรรองเงงและไดประพนธบทเพลงบรรเลงไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใตจ านวน 4 เพลง จากการวจยบทเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใต พบวา องคประกอบของดนตรมระบบบนไดเสยงเมเจอรและไมเนอร อตราจงหวะ 2/4 และ 4/4 เสยงประสานมการประสานเสยง 4 แนว คตลกษณมโครงสรางแบบเทอรนารฟอรม 5.3 ขอเสนอแนะ งานวจยสรางสรรคบทประพนธเพลงบรรเลงส าหรบไวโอลนสไตลเพลงพนบานภาคใต ผวจยมขอเสนอแนะดงตอไปน 5.3.1 ควรมบทประพนธเพลงทมท านองจากดนตรพนบานภาคใต โครงสรางบทประพนธรปแบบโซนาตา ซมโฟนและคอนแชรโต 5.3.2 ควรมการบนทกบทประพนธเพลงสไตลเพลงพนบานภาคใต ในรปแบบวดโอและซด เพอการประชาสมพนธและเผยแพรผลงานเพลงใหเปนทรจกอยางแพรหลาย 5.3.3 ควรมการแสดงและเผยแพรบทประพนธสรางสรรคทมสไตลดนตรพนบานภาคใต ในวงดนตรประเภทตางๆ เชน วงออเคสตรา วงบกแบนด วงโยธวาทต เพอเปนการเผยแพรดนตรพนบานภาคใตใหเปนทรจกทงในประเทศไทยและตางประเทศ