รายงานการวจย

เรอง

ทศนคต และความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา

วทยาลยราชพฤกษ Attitudes and Intention

of Ratchaphruek College’ s Students to Stop Smoking

โดย

นนทร สจจาธรรม

การวจยครงนไดรบเงนทนการวจยจากวทยาลยราชพฤกษ ปการศกษา 2555

ทศนคต และความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ นนทร สจจาธรรม 2555

ชอผวจย....(ไมตองใสค าน าหนา)................... ปการศกษา (ใสเฉพาะตวเลข)……

…

รายงานการวจย

เรอง

ทศนคต และความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา

วทยาลยราชพฤกษ Attitudes and Intention

of Ratchaphruek College’ s Students to Stop Smoking

โดย

นนทร สจจาธรรม

การวจยครงนไดรบเงนทนการวจยจากวทยาลยราชพฤกษ ปการศกษา 2555

ปทท าการวจยแลวเสรจ 2556

ก

ชองานวจย : ทศนคตและความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ

ชอผวจย : นนทร สจจาธรรม

ปทท าการวจย : 2555

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาทศนคตของนกศกษาตอความตงใจในการเลกสบบหร

ซงอาจจะน าไปสการเลกสบบหรในโอกาสตอไป วธการวจยเชงปรมาณแบบตดขวาง กลมตวอยาง

คอนกศกษา ชนปท 2 ของวทยาลยราชพฤกษ จ านวน 250 คน เกบขอมลโดยใชแบบสอบถาม

ระหวาง วนท 5 ถงวนท 19 กมภาพนธ 2556 การวเคราะหทางสถต โดยคะแนนรอยละ คะแนนเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบความสมพนธ โดยการวเคราะหถดถอยพห

ผลการวจย พบวา นกศกษากลมตวอยาง เพศชาย และเพศหญงรอยละ 38.4 และ 61.6

ตามล าดบ ครอบครวของนกศกษามผสบบหร รอยละ 55.6 นกศกษาสบบหร รอยละ 32 อายเฉลย ท

เรมสบบหร 16 ป ซงนกศกษาสวนใหญเหนวาการสบบหรเปนพฤตกรรมทไมเหมาะสม ระดบปาน

กลาง รอยละ 83.6 มทศนคตทดตอการไมสบบหร แรงจงใจ และความตงใจในการเลกสบบหรของ

นกศกษา ระดบปานกลาง รอยละ 65.2, 61.6 และ รอยละ 84.0 ตามล าดบ

ความคดเหนระหวางพษภยและโทษของบหร ทศนคต และแรงจงใจกบความตงใจในการเลก

สบบหรของนกศกษา พบความสมพนธเชงบวกทระดบ .001 เชนเดยวกน นอกจากนการ ทดสอบ

ความสมพนธโดยการวเคราะห ถดถอยพห พบวา ความคดเหนเกยวกบพษภย และโทษของบหร

ทศนคตและแรงจงใจ สามารถอธบายความแปรปรวนของความตงใจในการเลกสบบหร ของนกศกษา

กลมตวอยางไดรอยละ 28.2

การสบบหรตงแตเปนวยรนและยงคงสบตอไปเปนเวลานาน จะท าใหยากตอการบ าบดรกษา

ซงจะท าใหตดยาเสพตดทรนแรงตอไปไดในอนาคต

ค าส าคญ: ทศนคต, ความตงใจ, การเลกสบบหร

ข

Research Title : Attitudes and Intention of Ratchaphruek College ‘s Students to Stop

Smoking

Researcher : Nontraree Sajjathram

Academic year: 2013

Abstract

The objectives research were to study the attitudes to intention towards no smoking’s

students. The study of cross-sectional quantitative research, the samples size were 250 the second

undergraduated students at Ratchaphruek College. The data were collected by questionaires from 5

to 19 February in 2013. The data analyzed by percentage, mean, standard deviation, and multiple

regression.

Resulthy, it found that the male, and female students were 38.4 and 61.6, respectively,

smoking family students were 55.6 smoking’s students who average age were 16 years old, were

32.0 The opinions of majority smoking students were negative behavior at moderate level 83.6.

No smoking with attitude, motivation and intention among students at moderate level of 65.2, 61.6

and 84.0 respectively.

The opinions of relationship between toxicity and penalty of cigarette, attitude and

motivation among intention no smoking’s students were positive relationship with significant at

.001, as well as. Furthermore regression analysis, found that the opinions of toxicity and penalty of

cigarette, attitude and motivation could be explain the variance among intention towards no

smoking’s students about 28.2

Teenages who were continuous smoking for long time, is difficult to therapy. In the future,

they will be the progress of the other severe drug addictions.

Key word: Attitude, Intention, No smoking.

กตตกรรมประกาศ

การวจย ครงนไดรบการสนบสนนทนวจยจากวทยาลยราชพฤกษ โดยผบรหารระดบสงของ

วทยาลยไดมนโยบายใหการสงเสรมและสนบสนนการพฒนาศกยภาพของคณาจารยจากการ

ศกษาวจย เพอพฒนาองคความรอยางตอเนอง จงขอขอบพระคณเปนอยางสง

ขอขอบคณรองศาสตราจารย พศเพลน เขยวหวาน อาจารยประจ าหลกสตรบรหาร

การศกษาซงกรณาใหการปรกษาแนะน าการใชสถตวจย และอาจารยณฐน พงศไพฑรยสน ในการ

ชวยวเคราะหผลการวจย อกทงคณสนสา บญคลอง ผชวยนกวจย

ผวจยไดรบความรวมมออยางด จากหวหนาสาขาวชาของวทยาลยราชพฤกษทกทาน ใน

การจดสงแบบสอบถามและสงกลบคน โดยเฉพาะนกศกษาชนปท 2 (ปการศกษา 2555) ทก

สาขาวชาซงเปนกลมตวอยางในการวจย ไดตอบแบบสอบถามและใหขอมลเปนอยางด และเปน

ประโยชนตอการศกษา จงขอขอบคณเปนอยางยง

ผวจย

2556

ค

สารบญ

หนา กตตกรรมประกาศ บทคดยอ ภาษาไทย บทคดยอ ภาษาองกฤษ สารบญ สารบญตาราง สารบญแผนภม บทท 1 บทน า

ก ข ค จ ฉ 1

1. ความเปนมาและความส าคญของปญหา 2. วตถประสงคของการวจย 3. สมมตฐานการวจย 4. ประโยชนของการวจย 5. ขอบเขตของการวจย 6. นยามศพทเฉพาะ

1 3 3 3 4 4

บทท 2 เอกสารงานวจยทเกยวของ 5 1. ทฤษฎการกระท าดวยเหตผล

2. แนวคดเกยวกบความคดเหน 3. แนวคดเกยวกบทศนคต 4. แนวคดเกยวกบแรงจงใจ 5. พษภยและโทษของบหร 6. งานวจยทเกยวของ 7. กรอบแนวคดการวจย

5 7

11 14 19 28 31

บทท 3 วธด าเนนการวจย 32 1. รปแบบการวจย

2. ประชากรและกลมตวอยาง 3. วธการเลอกตวอยางและขนาดตวอยาง 4. เครองมอทใชในการวจย

32 33 33 34

ง

สารบญ (ตอ)

5. วธเกบขอมล 6. การเตรยมขอมลและการวเคราะหขอมล

หนา 36 37

บทท 4 การวเคราะหผลการวจย 38 1. การวเคราะหขอมล

2. การน าเสนอขอมล ตอนท 1 คณลกษณะกลมตวอยาง ตอนท 2 การวเคราะหความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของ

บหร ตอนท 3 การวเคราะหทศนคตตอการสบบหร ตอนท 4 การวเคราะหแรงจงใจเพอการเลกสบบหร ตอนท 5 การวเคราะหความตงใจในการเลกสบบหร ตอนท 6 การวเคราะหความสมพนธระหวางคณลกษณะกลม

ตวอยาง กบความตงใจในการเลกสบบหร ตอนท 7 การวเคราะหความสมพนธระหวางความคดเหนเกยวกบ

พษภยและโทษของบหร ทศนคตตอการสบบหรและแรจงใจเพอเลกสบบหร กบความตงใจในการเลกสบบหร

ตอนท 8 ขอเสนอแนะของนกศกษากลมตวอยาง

38 38 39 41

44 46 47 49

50

53 บทท 5 สรปผลการวจย การอภปราย และขอเสนอแนะ 55 1. สรปผลการวจย

2. การอภปราย 3. ขอเสนอแนะของการวจย

55 59 62

บรรณานกรรม ภาคผนวก ภาพค าเตอนบนซองบหร แบบสอบถาม

63 66 67 69

จ

สารบญตาราง ตารางท หนา

1 เปรยบเทยบลกษณะของแรงจงใจทางสรระและแรงจงใจทางสงคม 17 2 จ านวนและรอยละของคณลกษณะของกลมตวอยาง 39 3 คะแนนเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษ

ของบหร 42

4 ระดบความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร 43 5 คะแนนเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานทศนคตตอการสบบหร 44 6 ระดบทศนคตตอการสบบหร 45 7 คะแนนเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานแรงจงใจเพอเลกสบบหร 46 8 ระดบแรงจงใจเพอการเลกสบบหร 47 9 คะแนนเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานความตงใจในการเลกสบบหร 47

10 ระดบของความตงใจในการเลกสบบหร 48 11 ความสมพนธระหวางคณลกษณะกลมตวอยางกบความตงใจในการเลกสบบหร 49 12 ความสมพนธระหวางความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร ทศนคตตอ

การสบบหร แรงจงใจเพอเลกสบบหรกบความตงใจในการเลกสบบหร 50

13 การวเคราะหการถดถอยของความตงใจในการเลกสบบหรซงมตวแปรเปนตวท านาย (วธ เขาทละตว)

51

14 การวเคราะหการถดถอยของความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษาซงมตวแปรเปนตวท านาย (วธ เพมตวแปรอสระแบบขนตอน)

52

15 ขอเสนอแนะของนกศกษากลมตวอยาง 53

ฉ

สารบญภาพ แผนภาพท หนา

1 กระบวนการของแรงจงใจ 16 2 กรอบแนวคดการวจย 31

1

บทท 1 บทน า

1. ความเปนมาและความส าคญของปญหา การสบบหรเปนปจจยเสยง ทส าคญของการเกดมะเรง และการท างานของระบบตาง ๆ ภายในรางกาย เชน ระบบไหลเวยนโลหต มโอกาสเสยงตอโรคหวใจและหลอดเลอดในสมอง ผลตอระบบทางเดนหายใจ ซงเปนสาเหตส าคญของการเกดภาวะหลอดลมอกเสบเรอรง โรคถงลมโปงพอง การอกเสบของเนอเยอภายในปอด และตอระบบประสาท (สหดล ปญญถาวร, 2550: 10-11) ซงการวจยทางการแพทยพบวา ในบหรมสารเคมมากกวา 7,000 ชนด และเปนสารพษมากกวา 250 ชนด เชน ทาร นโคตน ฟอรมาดไฮด แอมโมเนย สารหน เปนตน อกทงสารกอมะเรงมากกวา 70 ชนด (ประกต วาทสาธกกจ, 2555)

องคการอนามยโลก ไดรายงานการเสยชวตของประชากรโลกดวยสาเหตจากมะเรง ป พ.ศ.

2551 จ านวน 7,600,000 คน ซงพบวาการเสยชวตจากมะเรง อนดบแรกคอ มะเรงปอดจ านวน

1,370,000 คน และ มะเรงกระเพาะอาหาร จ านวน 736,000 คน มะเรงตบจ านวน 695,000 คน มะเรง

ล าไสจ านวน 608,000 คน มะเรงเตานมจ านวน 453,000 คน และ มะเรงปากมดลกจ านวน 275,000

คน ตามล าดบ

ส าหรบประเทศไทยในป พ.ศ. 2552 คณะท างานภาระโรคและการบาดเจบทเกด จาก

พฤตกรรมสขภาพ และปจจยเสยง กระทรวงสาธารณสข ท าการศกษาพบวา คนไทยเสยชวตจาก

การสบบหร จ านวน 48,244 คน เพมขนจากจ านวนผเสยชวตจากการสบบหรในป พ.ศ. 2547 ท

เสยชวตเทากบ 41,183 คน โดยเสยชวตจากโรคมะเรงจากการสบบหร 18 ,041 คน ซงเปนมะเรง

ปอด 11,210 คน (ประกต วาทสาธกกจ, 2555: 21)

ในป 2552 อตราการ เสยชวต ดวยโรคมะเรงหลอดคอ หลอดลมใหญและปอด รอยละ 14.1 รองจากอตราการ เสยชวต ดวยโรคมะเรงตบ เมอเทยบกบป 2553 พบวามอตราตายสงขน จากรอยละ 14.1 เปน 14.6 (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2555) ป 2554 ส านกงานสถตแหงชาต ไดส ารวจพฤตกรรมการสบบหร โดยสรปประชากรอาย 15 ปขนไป จ านวน 53.9 ลานคน มผสบบหร 11.5 ลานคน เทากบรอยละ 21.4 โดยเพศชายจะสบมากกวาเพศหญง 20 เทา คอ เพศชาย สบเปนประจ ารอยละ 36.1 เพศหญงสบเปนประจ ารอยละ 1.7 เมอเปรยบเทยบอตราการสบบหรของประชากรไทยอาย 15 ปขนไป ระหวางป 2552 และ 2554 พบวามแนวโนมสงขนจากรอยละ 18.1 เปน 18.4 (ส านกงานสถตแหงชาต, 2555)

2

การสบบหรของวยรนยงเปนสารเสพตด “ตงตน” ทน าไปสการตดสงเสพตดอน ๆ ทงทถกกฏหมายและผดกฎหมาย (ประกต วาทสาธกกต, 2554: 3) การรเรมสบบหรเรวขนจะเพมโอกาสเสยงตอการเสยชวตกอนวยอนควร การสบบหรตงแตอายยงนอยจะมผลท าใหสบตดเปนนสย ซงมแนวโนมจะเปนคนสบบหรจดในอนาคต ท าใหยากตอการเลกสบและมโอกาสเจบปวยมากกวาคนทสบในวยผใหญ (ศรญญา เบญจกล, 2550 : 15) และจากรายงานการวจย เรองปจจยทเกยวของกบการสบบหร และพฤตกรรมการเลกบหรของนกศกษามหาวทยาลยเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร พบวานกศกษาทสบบหรสวนใหญเปนนกศกษามหาวทยาลยหอการคาไทยและเปนนกศกษาชนปท 2 ในคณะบรหารธรกจจ านวนมากทสด รอยละ 28.1 (สขมาลย ประสมศกด, 2552:1) การประชมวชาการ “บหรกบสขภาพแหงชาต” ครงท 11 เรอง “การแทรกแซงของอตสาหกรรมยาสบ” ณ โรงแรมมราเคล แกรนด คอนเวนชน กรงเทพฯ ประธานในพธเปดการประชม นพ. สรวทย คนสมบรณ รฐมนตรชวยวาการกระทรวงสาธารณสขไดกลาววา “ประเทศไทยมนโยบายควบคมยาสบทไดชอวาเขมแขง และมคนไทยเลกสบบหรไปแลวไมต ากวา 6 ลานคน แตกลบพบปญหาทนาวตกคอ ยอดรวมคนสบบหรยงไมลดลง โดยมเยาวชนเปน “นกสบหนาใหม” เขามาทดแทนในจ านวนเทา ๆ กน” แมจะมคนไทย เลกสบบหรกวา 6 ลานคน แตจ านวนคนไทยทสบบหรในป พ.ศ. 2554 ยงคงอยท 13 ลานคน จากจ านวนคนสบบหร 12 ลานคนเศษ เมอ พ.ศ. 2534 นนหมายความวามเดกไทยเขามาเสพตดบหรกวา 6 ลานคนในชวง 20 ปทผานมา ทดแทนทเลกบหร ขณะทอตราการสบบหรของชายไทยยงสงถงรอยละ 46.6 และแนวโนมอตราการสบกลบสงขน โดยสมศร เผาสวสด ประธานเครอขายวชาชพสขภาพเพอสงคมไทยปลอดบหร กลาววา อตราการบรโภคยาสบของคนไทยเพมขนชดเจนโดยเฉพาะในกลมเยาวชน สตร รวมไปถง นสตนกศกษาวชาชพสขภาพ เชน แพทย พยาบาล เภสชกร โดย เปนผลมาจากหลายปจจย เชน การท าการตลาดแบบ “ไวรล มารเกตตง” ทท าใหการโฆษณายาสบเขาถงตวเยาวชนไดโดยงายและใกลชดยงขน ในขณะทกฎหมายเดมทควบคมการโฆษณาผลตภณฑยาสบยงตามไมทนการตลาดรปแบบใหมน และนสตนกศกษาวชาชพสขภาพ ซง ในอนาคต จะเปนแพทย พยาบาล หรอบคคลากรดานสขภาพอน ๆ กลบเปนตวอยางทไมดแกผปวย และมอายขยสนลง สภาพเหลานยอมสงผล ตองบประมาณคาใชจาย ในการซอมแซมสขภาพและตองเรงผลตนสตนกศกษาวชาชพสขภาพตาง ๆ ทดแทนมากขนดวย (ประกจ วาทสาธกกจ, 2555: 16) วทยาลยราชพฤกษเปนสถาบนการศกษาทใหมการคมครองสขภาพของผไมสบบหร โดยก าหนดใหเปนเขตปลอดบหรทงหมด ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข (พ.ศ. 2549-2550) ออกตามความในพระราชบญญตควบคมผลตภณฑยาสบ พ.ศ. 2535 และพระราชบญญตคมครอง

3

สขภาพของผไมสบบหร พ.ศ. 2535 โดยจดเขตสบบหรไวให แตในความเปนจรงพบวา นกศกษาทสบบหรมกจะฝาฝนสบบหรบนอาคารชนลางของอาคารเรยนแมวาจะตดปาย “หามสบบหร” และหองเรยนทกชนทใชเปนหองเรยน โดยทงกนบหรบนระเบยงเปนประจ า ซงจะสงผลใหเกดความเคยชนและเปนแบบอยางของพฤตกรรมทไมเหมาะสมส าหรบนกศกษารนตอ ๆ ไป จากปญหาดงกลาว สาขาวชาสาธารณสขศาสตร ถอเปนภาระหนาทในการพฒนาสขภาพของประชาชน รวมถงการปองกนการบรโภคยาสบในกลมเยาวชน โดยการสรางคานยมทด ใหคนรนใหมปราศจากภยคกคามสขภาพ จากการบรโภคยาสบ และจดสงแวดลอมทเออตอสขภาพเพอสนบสนนใหเปนวทยาลยแหงการสรางเสรมสขภาพทปลอดควนบหร ผลการวจยครงนจะเปนขอมลพนฐานเพอใชในการจดโครงการเลกสบบหรของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษตอไป 2. วตถประสงคของการวจย 2.1 วตประสงคทวไป เพอศกษาทศนคตของนกศกษา ตอความตงใจในการเลกสบบหรซงจะน าไปสการเลกสบบหรในโอกาสตอไป 2.2 วตถประสงคเฉพาะ

1. ศกษาความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหรของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ 2. ศกษาทศนคต ตอการสบบหรของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ 3. ศกษาแรงจงใจเพอการเลกสบบหรของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ 4. ศกษาความตงใจในการเลกบสบหรของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ 5. ศกษาความสมพนธระหวางความคดเหนเกยวกบพษภย และโทษของบหร ทศนคตตอ

การไมสบบหร แรงจงใจ และความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ

3. สมมตฐานการวจย ความคดเหนเกยวกบพษภย และโทษของบหร ทศนคต และแรงจงใจ เพอการเลก สบบหรของนกศกษามผลตอความตงใจในการเลกสบบหร 4. ประโยชนของงานวจย 1. มขอมลจ านวนนกศกษาทสบบหรและมความตงใจ ทจะเลก สบบหรเพอรบการบ าบดรกษาใหสามารถเลกสบบหรไดตอไป

4

2. สงแวดลอมภายในวทยาลยเออตอการเปนวทยาลยแหงการสรางเสรมสขภาพ และผทไมสบบหรไดรบการคมครองสทธ

5. ขอบเขตของการวจย เปนการประยกตแนวคดทฤษ ฎทางพฤตกรรมศาสตรเพอท านายพฤตกรรมและศกษาจากงานวจยทเกยวของ ซงเปนการศกษาเฉพาะนกศกษาของวทยาลยราชพฤกษโดยคดเลอกนกศกษาชนปท 2 ของทกสาขาวชารวม 10 สาขาวชา จ านวน 250 คน ด าเนนการเกบขอมลตงแตวนท 5 กมภาพนธ 2556 ถงวนท 19 กมภาพนธ 2556 ณ. วทยาลยราชพฤกษ 6. นยามศพทเฉพาะ

ความตงใจในการเลกสบบหร หมายถง การก าหนดจดมงหมายทจะกระท าพฤตกรรม โดยวดจากปจจย 2 ประการ คอ การวด ทศนคตตอพฤตกรรม ( Attitude toward the Behavior) และการวดความคดเหนทเปนบนทดฐานของสงคม (Subjective Norms) ซงทศนคต ตอพฤตกรรม เปนความรสกตอพฤตกรรมทจะกระท า เมอไดตดสนวาการสบบหรเปนสงท ด หรอ ไมด โดยวดจากคว ามเชอเกยวกบผลการกระท าทเกดขน แลว (Behavior Beliefs) และการประเมนผลจากความตงใจในการเลกสบบหร (Evaluation of Outcomes) ทศนคต หมายถง ความรสกภายในของนกศกษาทพรอมจะแสดงพฤตกรรมในลกษณะของการยอมรบวาการสบบหรเปนสงทไมด

ความคดเหน หมายถง การแสดงออกทางความรสกของนกศกษาทมตอพษภยของบหร ซงความคดเหนของแตละคนไมจ าเปนตองเหมอนกนโดยขนอยกบประสบการณและสงแวดลอมทบคคลนนไดรบมา โดยบคคลนนอาจจะแสดงออกมาในลกษณะของการพด ลกษณะทาทาง หรอไมแสดงออกเลยกได แรงจงใจ หมายถง แรงผลกดนจากภายในทท าใหนกศกษาเกดพฤตกรรมตอบสนองแล ะมเปาหมายเพอเลก สบบหร แรงจงใจของมนษยจ าแนกเปน 2 ประเภท ไดแก แรงจงใจทางกาย ทท าใหมนษยแสดงพฤตกรรมสนองความตองการ เชน สขภาพ ความเจบปวย ความ หว กระหาย และแรงจงใจทางจตซงเกยวของกบความตองการทางสงคม เชน ค าชม การ ยอมรบของสงคม การไดรบความชวยเหลอ การสนบสนน และการมพวกพอง เปนตน

5

บทท 2

เอกสารงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจยครงนผวจยไดท าการศกษาคนควา แนวคดทฤษฏและงานวจยทเกยวของ เพอเปนแนวทางในการศกษา โดยแยกเปนประเดนดงน 1 ทฤษฏการกระท าดวยเหตผล 2 แนวคดเกยวกบความคดเหน 3 แนวคดเกยวกบ ทศนคต 4 แนวคดเกยวกบแรงจงใจ 5 พษภย และโทษของบหร 6 งานวจยทเกยวของ การน าเสนอตามล าดบตอไปน 1. ทฤษฎการกระท าดวยเหตผล Fishbein & Ajzen (ฟชเบยน และไอเซน , 1975)ไดเสนอทฤษฎ The Theory of Reasoned Action เพอท านายพฤตกรรมนษย โดยใชเวลาในการปรบปรง พฒนา และทดสอบเปนเวลากวา 15 ป จนเสรจสมบรณใน ค.ศ. 1975 โดยมขอตกลงเบองตนวามนษยมการใชเหตผล และขอมลอยางเปนระบบกอนทจะ ปฏบตหรอไมปฏบตพฤตกรรมใด ๆ ซงเปนความเชอมโยงระหวางทศนคต กบพฤตกรรม โดยเชอวาทศนคตเปนปจจยหนงทน าไปสการกอเกดพฤตกรรมได ทฤษฎการกระท าดวยเหตผล ของ ฟชเบยน และไอเซน ระบถงปจจยทก าหนดความสอดคลอง ของทศนคตกบพฤตกรรมโดยเชอวา บคคลมพฤตกรรมทสอดคลองกบเจตนาหรอความตงใจ (Intention) (อางถงใน จ าลอง เงนด , 2552: 81) และการทจะปฏบตพฤตกรรมทเฉพาะเจาะจง (Specific behavior) มาจาก 2 ปจจย (สปรยา ตนสกล, 2550: 5-6) คอ

1.1 ทศนคตตอพฤตกรรมนน (Attitude toward the Behavior) เปนความเชอของบคคลเกยวกบผลการกระท า และการประเมนคณคา ทเกดขน ซงการกระท าดงกลาวจะ น าไปสผลกรรมทางบวก บคคลกจะมทศนคตในทางทเหนดวยตอพฤตกรรมนน และในทางตรงขาม ถาบคคลเชอวาท าพฤตกรรมแลวจะไดรบผลกรรมทางลบ บคคลกจะมทศนคตทไมเหนดวย หรอตอตานพฤตกรรมนน

1.2 อทธพลของกลมอางองตอการปฏบตพฤตกรรม (Subjective Norms) ซงเปนความเชอของบคคล เกยวกบ ตวบคคล และหรอกลมทมความส าคญตอบคคลนน วาสมควรจะ ปฏบต

6

พฤตกรรมนนหรอไม (Icek Ajzen and Fishbein, 1980 อางถงใน สวรรณา จนทรประเสรฐ, 2538 : 35) บรรทดฐานกลมอางอง ทมความส าคญไดแกกลม ดงน

1.2.1 กลมเพอน (Peer group) เปนกลมทมความหมายและส าคญมากของวยรนในบางกรณจะพบวาวยรนตดสงเสพตดเพราะเพอนชกชวน

1.2.2 ครฝก เปนกลมททหารเกณฑใหความเกรงใจทสด เนองจากสามารถสงใหกลมทหารเกณฑกระท าการใด ๆ ได

1.2.3 ครอบครว เปนบคคลทส าคญ เนองจากคนในครอบครวจะเสยสละความสขของตนเพอครอบครวได จงพบวาพอบานเลกสบบหร เพราะภรรยา และบตร

พรชย ลขตธรรมโรจน , 2545 (อางถงใน ศรญญา คณตประเสรฐ , 2543) กลาววา ความตงใจ (Intention) คอการเอาใจจดจอเพอตดสนใจเลอกการกระท าวธใดวธหนง โดยมทศทางแนวแนของจต มจดมงหมายทชดเจนตอสงทปรารถนา และแสดงออกตามทม ทศนคต หรอความเชอตอสงนน

ความตงใจ เปนตวทสามารถบงชวาบคคลมการวางแผนมากนอยอยางไรในการกระท าพฤตกรรมใดพฤตกรรมหนง ซงความตงใจทจะกระท านจะฝงอยจนกระทงถงเวลาและโอกาสทเหมาะสมบคคลจงแสดงพฤตกรรมออกมาในลกษณะทสอดคลองกบความตงใจ พฤตกรรมของบคคลอยภายใตการควบคมของความตงใจในการกระท าพฤตกรรม ความตงใจสามารถน าไปสการกระท าของพฤตกรรมบคคลได บคคลจะพจารณาถงผลของการกระท าทงหลาย กอนทจะ ปฏบตหรอไมปฏบตพฤตกรรม ดงนน การอธบายหรอท านายพฤตกรรมทดทสด คอ การศกษาถงความตงใจในการกระท า ซงจะใกลเคยงกบความเปนจรงมากทสด ( Salazar, 1991; Ajzen+Fishbein,1980 :5 อางถงใน มณกานต เมฆรา, 2546)

ไอเชนและฟชเบยนเชอวา ความตงใจเปนปจจยส าคญทน าไปสการปฏบตและเปนตวท านายการปฏบตได อยางไรกตามยงมหลายกรณทมขอจ ากดเมอใหความตงใจอยางเดยวมาเปนปจจยหลกในการท านายพฤตกรรมนน 1.3 ขอจ ากดของการน าความตงใจมาเปนปจจยหลกเพยงอยางเดยวในการท านายพฤตกรรมไดแก

1.3.1 ชวงระยะเวลา ( Time interval) ระหวางการวดความตงใจทจะกระท าพฤตกรรมและการสงเกตพฤตกรรม ถาเวนระยะเวลานานขนความสมพนธระหวางความตงใจทจะท าพฤตกรรมและการแสดงพฤตกรรมอาจลดลงได

1.3.2 การไดรบขอมลขาวสารใหม ( Exposure to new information) อาจท าใหบคคลเปลยนความตงใจทจะพฤตกรรมได

7

1.3.3 ขนตอนของพฤตกรรม ( Steps of behavior) หากพฤตกรรมซบซอนและมขนตอนมากบคคลอาจเปลยนความตงใจและลมเลกการปฏบตได

1.3.4 ความสามารถของบคคล ( Abilities) ความตงใจเปนเพยงการตดสนใจทจะกระท าพฤตกรรม หากบคคลขาดความสามารถทจะท าพฤตกรรมกยอมเปนไปไมไดทจะเกดการกระท าขน

1.3.5 ความจ า (Memory) บอยครงทพบวาบคคลลม จ าไมไดวาตงใจจะท าอะไร เปนเหตใหไมเกดพฤตกรรมนน ๆ

1.3.6 อปนสยของบคคล ( Habit) หากการกระท าทตงใจ ขดกบอปนสย พฤตกรรมใหมจะไมเกดขน

การเลกสบบหรจะตองกระท าอยางตอเนองดวยความตงใจจรง หากเลกลมความตงใจกลบไปสบแมเพยงครงเดยวจะเทากบเปนการเรมตนใหม การประยกตแนวคดความเชอเกยวกบผลของการกระท าพฤตกรรมซงจะมอทธพลตอ ทศนคต และบรรทดฐานกลมอางอง สงผลตอความตงใจในการเลกสบบหร และจะมผลตอพฤตกรรมเลกสบบหรไดตอไป

2. แนวคดเกยวกบความคดเหน 2.1 ความหมายของความคดเหน ปทานกรมสงคมวทยา (ราชบณฑตยสถาน , 2532: 246) ไดบญญตค าวาความคดเหน หมายถง

2.1.1 ขอพจารณาเหนวาเปนจรงจากการใชปญญาความคดประกอบ ถงแมจะไมไดอาศยหลกฐานพสจนยนยนไดเสมอไป 2.1.2 ทศนะหรอประมาณการเกยวกบปญหาหรอประเดนใดประเดนหนง 2.1.3 ค าแถลงทยอมรบนบถอกนวาเปนผเชยวชาญในหวขอปญหาทมผน ามาขอปรกษา ค าวา “ความคดเหน” มความหมายใกลเคยงกบค าวา ทศนคต ซงมค าอธบายไววาแนวโนมบคคลไดรบมาหรอเรยนรมา และกลายเปนแบบอยางในการแสดงปฏกรยาสนบสนน หรอเปนปฏปกษตอบางสงบางอยางหรอตอบคคลบางคน

Kolasa (โคลาซา , 1969: 386) ใหความหมายวา ความคดเหนเปนการแสดงออกของบคคลในการพจารณาขอเทจจรงอยางใดอยางหนง หรอการประเมนผล (evaluation) เกยวกบสงใดสงหนงจากเหตการณแวดลอม (circumstances)

Hurlock (เฮอรลอค , 1995 อางถงใน ประสาร ฤทธมนตร , 2545: 11) ไดใหความหมายวา ความคดเหน คอการแสดงออกดานความรสกสงหนงสงใด เปนความรสกเชอถอทไมไดอยบน

8

ความแนนอนหรอความจรง แตขนอยกบจตใจบคคลจะแสดงออกโดยมขออาง หรอการแสดงเหตผลสนบสนน หรอปกปองความคดเหนนน ความคดเหนบางอยางเปนผลของการแปลความหมายของขอเทจจรง ขนอยกบคณสมบตเฉพาะตวของแตละคน เชน พนความร ประสบการณในการท างาน สภาพแวดลอม และมอารมณเปนสวนประกอบทส าคญ การแสดงความคดเหนอาจจะไดรบการยอมรบ หรอปฏเสธจากคนอน ๆ กได

Webster (เวบสเตอร , 1999: 385) ไดใหความหมายไววา ความคดเหนเปนการแสดงออกของการตดสนใจ หรอการลงความเหนเกยวกบบคคลใดหรอสงใด เ พอการประเมนสถานการณหรอประเมนคาตามความเชอหรอความรสก โดยความเชอนนมน าหนกมากกวาความประทบใจ แตนอยกวาความรสกอนแทจรง

จราย ทรพยสน ( 2540: 16) ไดสรปความหมายของค าวาความคดเหนไววา ความคดเหน หมายถงความรสกนกคดของบคคลทแสดงออกมา เพอใหผอนสามารถทจะรบรตลอดจนสามารถทจะประเมนคาในเรองใดเรองหนง หรอประเดนใดประเดนหนง การลงความเหนอาจจะเปนไปในลกษณะเหนดวย หรอไมเหนดวยกได อนเนองมาจากสถานการณสงแวดลอม การตดตอกบภายนอก การเขาเปนสมาชกกลมตาง ๆ และการพบปะสงสรรคประจ าวน

เสกสรร วฒนพงษ (2542 : 8) ไดสรปความคดเหน หมายถง การแสดงออกถงความเชอ ทศนะ การวนจฉย การพจารณาหรอการประเมนผลอยางมรปแบบ โดยไดรบอทธพลมาจากทศนคตและขอเทจจรง ความรทมอยของผแสดงความคดเหนตอเรองใดเรองหนง ซงขนอยกบสถานการณและสภาพแวดลอมตาง ๆ การแสดงความคดเหนอาจจะแสดงออกโดยการพดหรอการเขยน (ช านาญ อนทรชย. 2550: 7-8) ธรณศวร จตขวญ (2542 : 43) ใหความหมายของความคดเหนหมายถง ความเชอ หรอการลงความเหน ซงขนอยกบขอเทจจรงหรอขอมลทไดรบทราบ Maier (อางถงใน สชญา คปตยนวฒน , 2543: 43) ใหความหมาย ความคดเหนเปนการแสดงออกของทศนคตสวนหนง และเปนการแปลความหมายของขอเทจจรงอกสวนหนง ซงเปนการแปลความหมายยอมขนอยกบอทธพลของทศนคตของบคคลทมตอสงนน กด (อางถงใน สชญา คปตยานวฒน , 2543: 43) ใหความหมายวา ความคดเหนความเชอความคดหรอการลงความเหนเกยวกบสงหนงสงใด ซงไมอาจบอกไดวาถกตองหรอไม กมลรตน หลาสวงษ (อางถงใน สพนดา วงษบร , 2547: 10-11) ใหความหมายวา ความคดเหนเปนการแสดงออกโดยการพดหรอเขยนเกยวกบทศนคตหรอความเชอ หรอคานยมของบคคล ความคดเหนไมเหมอนกบทศนคต ทไมจ าเปนตองแสดงความรสก อารมณหรอการแสดงพฤตกรรมทจะตอบสนองตอสงใดสงหนง เปนค าพดพรอมเหตผลทบคคลคดขนมา และถาไมมคน

9

เหนดวยกอาจเปลยนค าพดดงกลาวได ดงนนบคคลทมทศนคตหรอความเชอหรอคานยมอยางใดอยางหนง แตถาไมแสดงความคดเหนออกมา กจะไมมผใดทราบวาบคคลนนมทศนคตความเชอหรอคานยมเชนใด

จากความหมายของความคดเหน สรปวา ความคดเหน คอการแสดงออกถ งความรสก ทบคคลใดบคคลหนงมตอสงใดสงหนง โดยไมจ าเปนจะตองเหมอนกนซงขนอยกบความรประสบการณ และสงแวดลอม ทบคคลนนไดรบมา โดยบคคลนนอาจจะแสดงออกมาในลกษณะของการพด ลกษณะทาทาง หรอไมแสดงออกมากได

2.2 ประเภทของความคดเหน

Remmer (เรมเมอร, 1996: 47) จ าแนกความคดเหนเปน 2 ประเภท คอ 2.2.1 ความคดเหนเชงบวกสด – เชงลบสด (Extreme Opinion) เปนความคดเหนทเกดจาก

การเรยนรและประสบการณ ซงสามารถทราบทศทางได ซงทางบวก ไดแก ความรก ความหลง และทางลบ ไดแก ความรงเกยจ โดยความคดเหนนรนแรง และเปลยนแปลงยาก

2.2.2 ความคดเหนจากความรความเขาใจ ( Cognitive contents) การมความเหนตอสงใดสงหนง โดยมพนฐานจากความรความเขาใจทมตอสงนน เชน ความรความเขาใจในทางทด ไดแก ชอบ ยอมรบ เหนดวย ความรความเขาใจในทางทไมด ไดแก ไมชอบ รงเกยจ ไมเหนดวย เปนตน

สรป ความคดเหนสามารถเกดจากการเรยนร เขาใจ ในสงตาง ๆ ทไดพบเหนในชวตประจ าวน หรอมาจากประสบการณทเกดจากสงใดสงหนงทมผลตอจตใจและความคด ประเภทของความคดเหน สามารถแบงไดทงในทางทด ไดแก การยอมรบ และในทางทไมด ไดแก การปฏเสธ อาจมระดบความคดเหนในระดบธรรมดา และรนแรง ทงนขนอยกบความรสกนกคดของผนน

2.3 ปจจยทมอทธพลตอความคดเหน

การแสดงออกในดานความคดเหนเปนเรองเฉพาะ ของปจเจกบคคลอยางอสระตอสงใดสงหนง หรอแมแตในสงเดยวกน จงไมจ าเปนจะตองมลกษณะคลายคลงกน หรอเหมอนกนเสมอไป ซงขนอยกบปจจยพนฐานของแตละบคคล ทไดรบอทธพลตอการแสดงออกของความคดเหนในสงนน ๆ ปจจยพนฐาน ไดมผเสนอแนวคด สรปไดดงน Foster (ฟอสเตอร,1992: 88) ไดสรปความคดเกดจาก ปจจย 2 ประการ คอ

10

- ประสบการณของบคคลทมตอสงของ บคคล หมคณะ เรองราวตาง ๆ หรอสถานการณ ความคดเหนเกดขนในตวบคคลจากการไดยน ไดพบเหน ความคนเคย อาจเปนประสบการณตรง หรออานจากหนงสอโดยไมไดพบเหนจรง เปนประสบการณทางออม - ระบบคานยม และการตดสนใจคานยมอนเนองจากกลมชน ซงแตละกลมมคานยมและการตดสนคานยมทเหมอนกน คนแตละกลมจงมความคดเหนในสงตาง ๆ แตกตางกน ศกด สนทรเสณ (2531 : 4) อธบายวา ความคดเหนเกดจากการเรยนรและประสบการณของบคคลทมตอสงใดสงหนง โดยเกดจากเงอนไข คอ - กระบวนการเรยนรทไดจากการเพมพนและบรณาการของการตอบสนองแนวความคดตาง ๆ เชน ความคดเหนจากครอบครว โรงเรยน คร การเรยนการสอนอน ๆ - ประสบการณสวนตวขนอยกบความแตกตางของแตละบคคล ซงมประสบการณตางกนไป ซงนอกเหนอจากประสบการณทสะสมขนเรอย ๆ แลว ยงท าใหเปนรปแบบของตนเอง ดงนน ความคดเหน บางอยางเปนเรองเฉพาะแตละบคคล แลวแตพฒนาการและความเจรญเตบโตของบคคลนน ๆ (ชนกสดา เพชรไทย, 2551: 25-27) 2.4 การวดความคดเหน วเชยร เกตสงห (2541 : 94-97) กลาววา การใชแบบสอบถามวดระดบความคดเหนตองระบวา ใหผตอบ ตอบวาเหนดวย หรอไมเหนดวยกบขอความทก าหนดให แบบสอบถามประเภทนนยมสรางตามแนวคดของลเครท ( Likert) ซงแบงน าหนกของความคดเหนโดยแบงออกเปน 5 ระดบ ไดแก เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง สวนการใหคะแนนนนขนอยกบใจความวาจะเปนเชง บวก หรอ ลบ วลลภ รฐฉตรานนท (2545 : 102-117) ไดเขยนในเอกสารประการเรยนการสอนของคณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เรองการเกบรวบรวมขอมลโดยการใชมาตรวดเจคตหรอทศนคต หรอความคดเหน ทนยมใชอยางแพรหลายม 4 วธ คอ 2.4.1 วธวดแบบสเกล วดความตางทางศพท ( S-D Scale = Semantic differential scale) เปนวธวดทศนคตหรอความคดเหน โดยอาศยคณสมบตทมความหมายตรงกนขาม เชน ด – เลว ขยน – ขเกยจ เปนตน 2.4.2 วธลเครทสเกล (Likert scale) เปนวธสรางมาตรวดทศนคตหรอความคดเหนทนยมกนมากทสด เพราะเปนวธสรางมาตรวดทงาย ประหยดเวลาผตอบ ผตอบสามารถแสดงทศนคตในทางทชอบหรอไมชอบ โดยยดอนดบความชอบหรอไมชอบ ซงอาจมค าตอบใหเลอก 5 หรอ 4 ค าตอบ และใหคะแนน 5 4 3 2 1 หรอ +1 +10 -1 -2 ตามล าดบ

11

2.4.3 วธกทแมนสเกล ( Guttman scale) เปนวธสรางมาตรวดทศนคต หรอความคดเหนในแนวเดยวกน และสามารถจดอนดบทศนคต สง – ต า แบบเปรยบเทยบกนและกนไดอยางต าสดหรอสงสด และแสดงถงการสะสมของขอความคดเหน 2.4.4 วธเทอรสโตนสเกล ( Thurstone scale) เปนวธการสรางมาตรวดออกเปนปรมาตรแลวเปรยบเทยบต าแหนงความคดเ หรอทศนคตไปในทางเดยว และเสมอนวาเปน Scale ทมชวงหางกน เบสท ( Best,1999 อางถงใน สชญา คปตยานวฒน , 2543: 43) ไดเสนอแนะวา วธทงายทสดทจะบอกความคดเหน กคอการแสดงใหเหนถงรอยละของค าตอบในแตละขอค าถาม เพราะจะท าใหเหนวาความคดเหนจะออกมาในลกษณะใด 2.5 ประโยชนของความคดเหน เบสท ( Best, 2007 อางถงใน ดวงอมา โสภา , 2551: 24) กลาวไววา ความคดเหนเปนการส ารวจศกษารสกของบคคลทมตอสงใดสงหนงแตละคนจะแสดงความเชอและความรสกใด ๆ ออกมาโดย ค าพด การเขยน การส ารวจความคดเหนจะเปนประโยชนตอการวางแผนนโยบายตาง ๆ เพราะจะท าใหส าเรจบรรลเปาหมายอยางแทจรง (ช านาญ อนทรชย, 2550) 3. แนวคดเกยวกบทศนคต ทศนคต ( Attitude) มรากศพทมาจากภาษาละตนวา “ Aptus” แปลวาโนมเอยง ตอมานกวชาการไดบญญตศพทใหม เพอใหใชศพทททนสมยมากขน คอค าวา “เจตคต” ซงไดบญญตไวในพจนานกรมฉบบราชบญฑตยสถาน พ.ศ. 2542 อธบายวาหมายถงทาท หรอความรสกของบคคล ตอสงใดสงหนง (ราชบญฑตยสถาน , 2542: 321) เปนพฤตกรรมทางดานจตใจเปนตวก าหนดการแสดงออกและบคลกภาพบางประการของบคคล ทบงบอกถงลกษณะของอารมณ ความรสก และคานยมในแตละบคคล ตอสงใดสงหนง การสรางหรอปลกฝงทศนคตทดงาม จงเปนจดมงหมายส าคญใหบคคลมพฤตกรรมทเหมาะสม การปลกฝงทศนคตทดงามตองใชเวลาและความพยายามในการจดประสบการณและสงแวดลอมเพอการเรยนรใหเกดทศนคตในแนวทางทตองการ ในการศกษาความคด ความรสก และทศนคตซงเปนพฤตกรรมภายในสวนทเปนนามธรรมซงไมสามารถวดดวยอปกรณโดยตรง เครองมอทใชจงนยมเปนแบบทดสอบ แบบสอบถาม แบบส ารวจ หรอแบบสงเกต เปนตน (เชาวลกษณ ฤทธสรไกร, 2551: 83) 3.1 ความหมายและลกษณะของทศนคต

3.1.1 ความหมายของทศนคต นกวชาการหลายทานไดใหทรรศนะไวดงน Newcomb, Theodore, Ralph, Turner (1965) ใหความหมายวา ทศนคตหมายถง ความรสก

ภายในของบคคลทมตอสงใดสงหนง อนเปนผลมาจากประสบการณการเรยนรเกยวกบสงนน และ

12

ความรสกดงกลาวจะเปนตวก าหนดใหบคคลนนแสดงพฤตกรรมหรอแนวโนมของการตอบสนองตอสงนนในทางใดทางหนง อาจเปนในทางสนบสนนหรอคดคานกได

Gibson (กบสน , 2000: 102) ใหความหมายวา ทศนคต คอ ตวตดสนพฤตกรรม เปนความรสกเชงบวก หรอเชงลบ เปนสภาวะจตใจในการพรอมทจะสงผลกระทบตอการตอบสนองของบคคลนน ๆ ตอบคคลอน ๆ ตอวตถหรอสถานการณ โดยทศนคตนสามารถเรยนรหรอจดการไดโดยใชประสบการณ

ศกดไทย สรกจบวร (2545 : 138) ใหความหมายวา ทศนคตคอสภาวะความพรอมทางจตทเกยวของกบความคด ความรสก และแนงโนมของพฤตกรรมบคคลทมตอบคคล สงของ สถานการณตาง ๆ ไปในทศทางใดทศทางหนงและสภาวะความพรอมทางจตนจะตองอยนานพอสมควร

พงศ หรดาล (2540 : 42) ใหความหมายวา ทศนคตคอความรสก ทาท ความคดเหนและพฤตกรรมของคนทมตอ เพอนรวมงาน ผบรหาร กลมคน องคกร หรอสภาพแวดลอมอน ๆ โดยการแสดงออกในลกษณะของความรสก หรอทาทไมยอมรบ หรอปฏเสธ

โดยสรป ทศนคต คอทาท ความรสกของบคคลทพรอมจะแสดงพฤตกรรมในลกษณะของการยอมรบหรอปฏเสธสงใดสงหนง ตอสถานการณใด ๆ กได 3.1.2 ลกษณะของทศนคต

นกจตวทยาไดศกษาไวในความหายทแตกตางกน แตจะกลาวในลกษณะโดยรวม (ศกดไทย สรกจบวร, 2545: 138) ดงน

1) ทศนคตเปนสงทเรยนรได 2) ทศนคตมลกษณะทคงทนถาวรอยนานพอสมควร 3) ทศนคตมลกษณะของการประเมนคาอยในตว คอบอกลกษณะ ด – ไมด ชอบ – ไม

ชอบ เปนตน 4) ทศนคตท าใหบคคลทเปนเจาของ พรอมทจะตอบสนองตอทหมายของทศนคต 5) ทศนคตบอกถงความสมพนธ ระหวาง บคคลกบบคคล บคคลกบสงของและบคคล

กบสถานการณ นนคอทศนคตยอมมทหมาย การทบคคลใดจะเกดทศนคตตอสงหนงสงใด ไมวาจะเปนทางบวกหรอทางลบกตาม บคคลนนจะตองผสมผสานคณลกษณะยอย ๆ หลาย ๆ อยาง เชน การรบร การประเมนคา ความซาบซง ความสนใจ คณลกษณะเหลานจะรวมตวกนขนเปนความรสกและทศนคตของบคคลนน 3.2 องคประกอบของทศนคต Schermerhom (2000: 76) ไดสรปองคประกอบทส าคญ 3 ดานซงจะท าใหบคคลเกดทศนคต ดงน

13

3.2.1 องคประกอบดานปญญา ( Cognitive component) ประกอบดวย ความร ความ เขาใจคอทศนคตทจะสะทอนใหเหนถงความเชอ ความคดเหน ความร และขอมล ในสงนนกอน จงมความความเชอทจะแสดงใหเหนถงความคดและขอสรปของบคคลตอสงนนๆตอไป 3.2.2 องคประกอบดาน อารมณ ความรสก ( Affective component) เปนองคประกอบเกยวกบความรสก หรออารมณของบคคลท เกยวของ กบผลกระทบ ตอสงหนงสงใดหลงจากรและเขาใจสงนนแลว ท าใหเกดทศนคต ตอสงนนเปนทพอใจหรอไม ส าคญหรอไม ด หรอเลว ซงเทากบเกดอารมณหรอความรสกตอสงนน 3. 2.3 องคประกอบดานพฤตกรรม (Behavior Component) เปนองคประกอบสดทาย คอความตงใจทจะประพฤตในทางใดทางหนงโดยมรากฐานมาจาก ความรสกเฉพาะเจาะจงของบคคลทมตอสงใดสงหนง จนท าใหเกดความโนมเอยงทจะปฏบตหรอตอบสนองตอสงนนทงในทางสนบสนน คลอยตามหรอขดแยง ตอตาน ตามความร และความรสกทเปนพนฐานนน 3.3 หลกของการวดทศนคต

Ajzen (ไอเซน , 1988) กลาววา โดยธรรมชาตแลวคณสมบตของทศนคตเปนสงทวดได แมวาทศนคตจะเปนภาวะของจตใจ ไมสามารถสงเกตไดหรอวดไดโดยตรง แตทศนคตกอาจวดไดโดยอาศยจากผลของการตอบสนอง ซงจะประเมนไดเปนทางบวก หรอทางลบ และมระดบความ มาก นอย การวดทศนคตนบวามความยงยากพอควร เพราะเปนการวดคณลกษณะภายในของบคคลซงเกยวของกบอารมณและความรสก ซงเปนลกษณะทางจตใจ คณลกษณะดงกลาวมการแปรเปลยนไดงาย แตถงอยางไรกตาม ทศนคตของบคคลทมตอสงหนงสงใดกยงสามารถวดได โดยอาศยหลกส าคญดงน

3.3.1. ตองยอมรบขอตกลงเบองตน (Basic Assumptions) เกยวกบการวดทศนคตคอ 1 ) ความคดเหน ความรสก หรอ ทศนคตของบคคลนน จะมลกษณะคงทหรอคงเสนคงวาอยชวงเวลาหนง นนคอความรสกนกคดของเราไมไดเปลยนแปลงหรอผนแปรอยตลอดเวลาอยางนอยจะตองมชวงเวลาใดเวลาหนงทความรสกของคนเรามความคงท ซงท าใหสามารถวดได 2 ) ทศนคตของบคคลไมสามารถวดหรอสงเกตเหนไดโดยตรง การวดจะเปนการวดทางออม โดยวดจากแนวโนมของบคคลทจะแสดงพฤตกรรมออกมา หรอประพฤตปฏบตอยางสม าเสมอ 3 ) ทศน คตนอกจากแสดงออกในรปทศทางของความคด ความรสก เชน สนบสนนหรอคดคาน ยงมขนาดหรอปรมาณของความคดความรสกนนดวย ดงนนในการวด

14

ทศนคต นอกจากจะท าใหทราบลกษณะหรอทศทางแลว ยงสามารถบอกระดบความมากนอย หรอความเขมขนของทศนคตไดอกดวย

3.3.2 การวดทศนคตดวยวธใดกตาม จะตองมสงประกอบ 3 อยางคอ ตวบคคลทถกวด มสงเรา เชนการกระท าหรอเรองราวทบคคลจะแสดง ทศน คตตอบสนอง และสดทายตองมการตอบสนองซงจะออกมาเปนระดบสงหรอต า มากหรอนอย ดงนนในการวด ทศนคตเกยวกบสงใดของบคคลกสามารถวดไดโดยน าสงเราซงสวนใหญจะเปนขอความเกยวกบรายละเอยดในสงนน ไปเราใหบคคลแสดงทาทความรสกตาง ๆ ทมตอสงนนใหออกมาเปนระดบหรอความเขมของความรสกคลอยตามหรอคดคาน 3.3.3 สงเราทจะน าไปใชเรา หรอท าใหบคคลไดแสดง ทศนคตทมตอสงหนงสงใดออกมา ทนยมใชคอ ขอความวดทศนคต (Attitude Statements) ซงเปนสงเราทางภาษาทใชอธบายถงคณคาคณลกษณะของสงนน เพอใหบคคลตอบสนองออกมาเปนระดบความรสก ( Attitude Continuous Scale) เชน มาก ปานกลาง นอย เปนตน 3.3.4 การวดทศนคตเพอทราบทศทางและระดบความรสกของบคคลนน เปนการสรปผลจากการตอบสนองของบคคลจากรายละเอยด หรอแงมมตาง ๆ ดงนน การวด ทศนคตของบคคลเกยวกบเรองใดสงใดจะตองพยายามถามคณคาและลกษณะในแตละดานของเรองนนออกมา แลวน าผลซงเปนสวนประกอบหรอรายละเอยดปลกยอย มาผสมผสานสรปรวมเปน ทศนคตของบคคลนนเพราะฉะนนจ าเปนอยางยงทการวดนน ๆ จะตองครอบคลมคณลกษณะตาง ๆ ครบถวนทกลกษณะเพอใหการสรปผลตรงตามความเปนจรงทสด 3.3.5 การวด ทศนคตตองค านงถงความเทยงตรง ( Validity) ของผลการวดเปนพเศษตองพยายามใหผลการวดตรงกบสภาพความเปนจรงของบคคล ทงในแงทศทางและระดบหรอชวงของทศนคต 4. แนวคดเกยวกบแรงจงใจ 4.1 ความหมายของแรงจงใจ นกจตวทยาใหความหมายไวหลากหลายดวยกน กลาวคอ

ศกดไทย สรกจบวร (2545) อางถงในจ าลอง เงนด , 2552: 111 ใหความหมายวา แรงจงใจหมายถงแรงกระตนหรอแรงผลกดนใหเกดพฤตกรรม เปนแรงทใหพลงงานกระตนใหรางกายท าพฤตกรรม มการก าหนดทศทางวาจะท าพฤตกรรมไปในทศทางใดและเปนแรงกระตนใหบคคลรกษาพฤตกรรมนนไว

สปราณ สนธรตน และคณะ (2545) ใหความหมายแรงจงใจ หมายถง สงใด ๆ ทท าใหเกดพฤตกรรมหรอการกระท าขน

15

Greenberg & Baron (2003) ใหความหมายวา แรงจงใจเปนชดของกระบวนการทปลกเรา ก าหนดทศทาง และรกษาพฤตกรรมของมนษยใหบรรลถงเปาหมายบางอยาง

Robbin (2005) ใหความหมายวา แรงจงใจหมายถงกระบวนการทท าใหเกดความตงใจ ก าหนดทศทางและความตอเนองของบคคล เพอใหบรรลเปาหมาย

สรป แรงจงเปนสงทผลกดนใหเกดกระบวนการกระท าของบคคล ทท าใหเกดความตงใจก าหนดทศทางพฤตกรรมตามความตองการของบคคล 4.2 ขนตอนแหงการเกดแรงจงใจ 5 ขนตอน (The five stages of motivation) ประกอบดวยขนตอนทเกยวเนองกน ดงน (จ าลอง เงนด, 2552: 111) 4.2.1 ขนความตองการ ( Need stage) เปนภาวการณสมดลทเกดขนทางรางกาย ทางจตใจ และทางสงคม ปจจยทท าใหมนษยขาดไปนนอาจเปนสงจ าเปนตอชวตมากนอยแตกตางกน เชน ขาดอาหารทท าใหเกดความตองการ อาหาร จตใจกระวนกระวายใจ ถาเกดความตองการทางจตใจ รสกขาดความรกหรอขาดการยอมรบทางสงคมกจะเกดความตองการ ความรกและตองการยอมรบทางสงคม เปนตน 4.2.2 ขนแรงขบ ( Drive stage) เปนผลเกดขนเนองจากความตองการ ซงความตองการจะกระตนใหเกดแรงขบ คอ เมอเกดความตองการอาหารหรอน า อาจน าไปสความกระวนกระวายไมเปนสข ภาวะทบคคลเกดความกระวนกระวายอยเฉย ๆ ไมไดนเรยกวาเกดแรงขบระดบความกระวนกระวายจะมมากนอยเพยงใดนนขนอยกบวามความตองการมากนอยเพยงใด 4.2.3 ขนพฤตกรรม ( Behaviors) เมอเกดแรงขบขนจะกอใหเกดภาวะกระวนกระวาย ความกระวนกระวายนนจะผลกดนใหบคคลแสดงพฤตกรรมออกมา แรงขบจะเปนพลงใหเกดพฤตกรรมไดมากนอยหรอรนแรงไมรนแรงนนขนอยกบระดบความตองการ ถาความตองการในระดบทสงมาก เชน ความหว ความเปนความตาย ความอยรอดของชวต บคคลกจะกระท าพฤตกรรมเพอใหพนจากภาวะทกลาว 4.2.4 ขนความตองการไดรบการตอบสนอง (Needs Satisfaction) เมอไดแสดงพฤตกรรมใดๆ เพอสนองความตองการแลว และเปนสงทพอใจ 4.2. 5 ขนลดแรงขบ ( Drive reduction stage) เปนขนสดทายของขนตอนการเกดแรงจงใจ เพราะเมอพฤตกรรมเกดขนหลงแรงขบ และสามารถสนองตอบความตองการไดแลวแรงขบจะลดลงเขาสภาวะปกต ขนตอนของแรงจงใจ 5 ขน ดงแสดงในแผนภาพท 1

16

แผนภาพท 1 กระบวนการของแรงจงใจ 5 ขน

ทมา : ประยกต จากแนวคดของ Greenberg & Baron, 2003 และ Robbins, 2005 4.3 ประเภทของแรงจงใจ การเกดแรงจงใจนน เปนภาวะของแรงขบหรอแรงกระตนตามสภาพแลวกอใหเกดพฤตกรรมออกมา นกจตวทยาไดพยายามแบงแรงจงใจใหเหนถงความชดเจนของลกษณะการเกดได 2 ชนด คอ (สถต วงศสวรรค, 2529 อางถงใน จ าลอง เงนด, 2552: 112) 4.3.1 แรงจงใจทางสรระ ( Physiological Motivation) หรอเรยกอกชอหนง ไดวา แรงจงใจทางชวภาพ (Biological Motivation) เปนแรงจงใจทเกดขนเองภายในอนทรย ไมตองอาศยการเรยนร แรงจงใจเหลานมาจากความตองการทจ าเปนตอการมชวตอยรอดของมนษยเกดขนเมอรางกายขาดความสมดล ท าใหมนษยเกดความเครยดจงจ าเปนตองหาทางลดความเครยดในดานนน ๆ เชน ความหว ความกระหาย ความตองการทางเพศ และการหลกหนความเจบปวด เปนตน 4.3.2 แรงจงใจทางสงคม ( Social Motivation) เปนแรงจงใจทเกดจากการเรยนรและการเกยวของสมพนธกบบคคลในสงคมเปนแรงจงใจทไมเกยวกบระบบประสาท เชน ความตองการการยอมรบ ความตองการความส าเรจ ความตองการพงพา ความตองการอ านาจ และความตองการความเจรญกาวหนาในอาชพ เปนตน

2

1 3

4 ความตองการไดรบการตอบสนอง (Needs Satisfaction)

แรงขบลดลง (Drive Reduction)

ความตองการ (Need)

พฤตกรรม (Behavior)

แรงขบ (Drive)

5

17

เพอใหเหนความชดเจนระหวางแรงจงใจทางสรระ ( Physiological Motivation) กบแรงจงใจทางสงคม (Social Motivation) ขอเสนอการเปรยบเทยบในตารางท 1 ดงน ตารางท 1 เปรยบเทยบลกษณะของแรงจงใจทางสรระ และทางสงคม

แรงจงในทางสรระ แรงจงใจทางสงคม 1. ถกกระตนจากระบบประสาท 1. ไมถกกระตนจากระบบประสาท หรอถามกนอยมาก 2. รางกายขาดสงทตองการ 2. อยในภาวะถกเกบใหอด ( Deprivation) และสามารถ

อยไดเปนเวลานาน ๆ 3. เกดจากขบวนการภายในอนทรย 3. เกดจากการเรยนร 4. ไมสามารถวเคราะหไดจากสงแวดลอม 4. สามารถศกษาและท าความเขาใจจากสงเราภายนอกได 5. เมอถกขดขวางนาน ๆ จะเสยชวตได 5. เมอถกขดขวางนาน ๆ จะกอใหเกดความผดปกตทางจต 4.4 ทฤษฎแรงจงใจ ทน ามาประยกตในการวจยครงน 4.4.1 ทฤษฎความตองการของ Murray (Murray’s Manifest Need Theory, 1983) แรงจงใจทเกดขนในมนษยโดยทว ๆ ไปนนสงผลตอพฤตกรรมมนษย นกจตวทยา Murray เชอวาพฤตกรรมมนษยมสาเหตมาจากทงทางรางกาย จตใจ และสงคม หรอทงแรงจงใจทางสรระและแรงจงใจทางสงคมโดยเชอวา มนษยเกยวของกบแรงจงใจ 20 ประการ (สถต วงศสวรรค , 2529) ดงน

1. ความตองการยอมรบโทษ Need for Abasement 2. ความตองการความส าเรจ Need for Achievement 3. ความตองการสมพนธกบผอน Need for Affiliation 4. ความตองการพงตนเอง Need for Affiliation 5. ความตองการปกปองตนเอง Need for Defendance 6. ความตองการการยกยอง Need for Deference 7. ความตองการความปลอดภย Need for Harmoavoidance 8. ความตองการเอาชนะอปสรรค Need for Rejection 9. ความตองการแสดงออก Need for Sentience 10. ความตองการมอ านาจเหนอคนอน Need for Dominance 11. ความตองการชวยเหลอผอน Need for Succorance 12. ความตองการขอความชวยเหลอ Need for Nurturance

18

13. ความตองการสงประทบใจ Need for Exhibition 14. ความตองการรเหนสงตาง ๆ Need for Understanding 15. ความตองการสนกสนาน Need for Play 16. ความตองการทางเพศ Need for Sex 17. ความตองการเปนระเบยบวนย Need for Order 18. ความตองการพนจากความอบอาย Need for Infavoidance 19. ความตองการปฏเสธตอสงรอบขาง Need for Counteraction 20. ความตองการกาวราว Need for Aggession

ความตองการตาง ๆ เหลานเกดขนกบมนษยในสถานการณตาง ๆ กนออกไปเมอไดรบการตอบสนองจากสงหนงแลว กจะมความตองการดานอน ๆ ตามมาอกได ซงจะเปนความตองการทไมสามารถก าหนดขอบเขตของความเพยงพอได 4.4. 2 ทฤษฎการจงใจของ David Mc Celland: (Achievement Theory) Mc Celland (แมคเคลแลนด, 1961 อางถงในรจรา ดวงสงค , 2550: 156) ไดเสนอแนวคดวา มแรงจงใจในการปฏบตงานอย 3 อยาง ดวยกน คอ 1) ความตองการความส าเรจ เปนแรงขบเพอทจะใหงานทท านนประสบผลส าเรจดทสดเมอเปรยบเทยบกบมาตรฐาน เปนแรงขบเพอใหไดมาซงความส าเรจหรอเปนแรงจงใจทจะกระท าสงหนงสงใดใหดกวา และมประสทธภาพสงกวาและมผลส าเรจตามความมงหมาย 2) ความตองการความรก ความเปนพวกพอง เปนความปรารถนาเพอความเปนมตรภาพและความสมพนธทสนทชดชอบกน เปนความตองการเพอสรางและรกษาสมพนธภาพกบบคคลอน 3) ความตองการมอ านาจบารม เปนความตองการทจะท าให ผอนมความประพฤตหรอมพฤตกรรมตามทตองการ ไมใหมพฤตกรรมอยางอนหรอผดไปจากทตองการ ซงเปนความตองการทจะมอ านาจในการบงคบบญชา และมอทธพลเหนอ หรอมอทธพลตอบคคลอนนนเอง บ คคลท มพฤตกรรมมงไปสความตองการทางดานความส าเรจ เพอจะใหบรรลความตองการเพยงอยางเดยว ซงแมคเคลแลนดเรยกแรงขบนวา ความตองการความส าเรจ จากการวจยของแมคเคลแลนดพบวา ผทประสบความส าเรจสงทงหลายแตกตางกบบคคลอน โดยทมความปรารถนาทจะกระท าสงตาง ๆ ใหดขนกวาเดมอยเสมอ และแสวงหาโอกาสทจะไดรบผดชอบแกไขปญหาทมอย แสวงหาขอมลปอนกลบเกยว กบผลการด าเนนงานอยางรวดเรว และจะแสวงหาลกษณะงานทสามารถก าหนดเปาหมาย ททาทายตอความสามารถ ไมชอบความส าเรจทเกดจากโชค

19

หรอจากโอกาส และหลกเลยงงาน ทรวาเปนสงทท าไดงาย โดยมกจะเปนผท วางแผนพฒนาและน ามาใชในการปฏบตงาน ความตองการมอ านาจ ของบคคล จะ แสดงออกในลกษณะท ตองการ ใหมการเปลยนแปลงหรอเปลยนแปลงเหตการณตาง ๆ ผทมแรงจงใจหรอถกจงใจอยางสงจากความตองการมอ านาจ สวนมากจะเปนคนทพดเกง ชอบการไดแยง ชอบตดตอสมพนธกบ ผอน และมการแสดงการใชอ านาจ ความตองการทางดานความรก ความเปนพวกพอง ตองการความยอมรบและความรกจากบคคลอน และใหคาของความเปนพวกพองสงมาก 5. พษภยและโทษของบหร

การสบบหรจะมผลโดยตรงตอสขภาพของผสบบหรท าใหเกดโรคตางๆ มากมาย และยงสงผลกระทบตอบคคลรอบขางทตองรบควนบหร จงไดมกฎหมายคมครองสขภาพของผไมสบบหรโดยก าหนดบทลงโทษ หากมผฝาฝนบทบญญตของกฎหมาย ดงรายละเอยดพษภย และโทษของบหรดงตอไปน 5.1 พษภยของบหร ควนบหรมสารประกอบทเปนสารพษและสารกอมะเรง ไดแกสารประกอบตาง ๆคอ 5.1.1 สารประกอบในบหร ควนบหรทเกดขนจากการเผาไหมบหรมสารประกอบทางเคมมากกวา 7,000 ชนด ในจ านวนนเปนสารพษและสารกอมะเรงไมต ากวา 72 ชนด (ประกต วาทสาธกกจ : 2554) นอกเหนอไปจากสารเสพตดและสารทกอใหเกดการระคายเคองสารประกอบทส าคญ เชน

1) นโคตน (Nicotine) เปนสารทท าใหตดบหร ออกฤทธโดยตรงตอสมอง เปนทงตวกระตนและกด

ประสาทสวนกลาง ถาไดรบสารนในปรมาณนอย เชน จากการสบบหร 1-2 มวนแรก อาจกระตนท าใหรสกกระปรกระเปรา แตถาสบหลายมวนกจะกดประสาทสวนกลาง ท าใหความรสกตาง ๆ ชาลง รอยละ 95 ของนโคตนจะไปจบอยทปอด บางสวนจบอยทเยอหมรมฝปาก และบางสวนถกดดซมเขาสกระแสเลอด มผลโดยตรงตอตอมหมวกไต กอใหเกดการหลงอพเนฟรน (Epinephrine) ท าใหความดนโลหตสงขน หวใจเตนเรวกวาปกต และเตนไมเปนจงหวะ หลอดเลอดทแขนและขาหดตวเพมไขมนในเสนเลอด บหร 1 มวนจะมนโคตน 0.8-1.8 มลลกรม บหรกนกรองไมไดชวยใหรางกายไดรบนโคตนนอยลง

20

2) ทาร (Tar) สารทารหรอน ามนดน มลกษณะเหนยวประกอบดวยสารหลายชนดเกาะกนเปนสารสน าตาลเขม เปนสารกอใหเกดมะเรงทอวยวะตาง ๆ ได เชน ปอด กลองเสยง หลอดลม หลอดอาหาร ไต กระเพาะปสสาวะ และอวยวะอน ๆ รอยละ 50 ของทารจะไปจบทปอดท าใหเกดการระคายเคอง เปนสาเหตของการไอเรอรง ไอมเสมหะ ผทสบบหรวนละซอง ปอดจะไดรบสารทารเขาไปประมาณ 30 มลลกรมตอวน หรอ ประมาณ 110 กรมตอป (บหรไทยมสารทารอย 12-24 มลลกรม/มวน)

3) คารบอนมอนอกไซด (Carbonmonoxide) เปนกาซทมความเขมขนทออกมาพรอมกบควนบหร สามารถดดซมเขาสกระแสเลอด

ไดอยางรวดเรวท าลายความสามารถในการจบออกซเจนของเมดเลอดแดงตามปกต ท าใหรางกายไดรบออกซเจนนอยลง เกดการขาดออกซเจน หวใจตองท างานหนกขน ท าใหมนงง หวใจเตนเรวขน เหนอยงาย เปนสาเหตส าคญของโรคหวใจ นอกจากนยงท าใหเกดอาการปวดศรษะ คลนไส กลามเนอแขนขาไมมแรง

4) ไนโตรเจนไดออกไซด (Nitrogen dioxide) เปนกาซพษทกอใหเกดการระคายเคอง ท าลายเยอบหลอดลมสวนปลายและถงลม ท า

ผนงถงลมบางและโปงพอง ถงลมเลกๆ แตกรวมกนเปนถงลมใหญ ท าใหจ านวน ถงลมนอยลงการยดหยนในการหายใจเขา-ออกลดลง ท าใหเกดโรคถงลมโปงพอง รางกายไดรบออกซเจนนอยลง เกดอาการแนนหนาอก ไอเรอรง หอบเหนอย

5) ไฮโดรเจนไซยาไนด (Hydrogen cyanide) เปนกาซพษทท าลายเยอบหลอดลมสวนตน ท าใหเกดหลอดลมอกเสบเรอรง มอาการ

ไอเรอรง มเสมหะเปนประจ าโดยเฉพาะในตอนเชาจะมเสมหะมากขน 6) สารกมมนตรงส โพโลเนยม 210 (Polonium 210) เปนสารกมมนตรงสทมในควนบหร สารนใหรงส

อลฟา ซงเปนสาเหตท าใหเกดมะเรงปอด และควนบหรยงเปนพาหะทมประสทธภาพรายแรงในการน าสารกมมนตภาพรงส ท าใหผทอยรอบขางไดรบสารพษนเขาไปกบลมหายใจดวย

7) แรธาตตางๆ แรธาตตาง ๆ เชน โปแตสเซยม แคดเมยม ทองแดง นเกล โครเมยม พบไดในควนบหร ธาตเหลานเปนสารตกคางในใบยาสบ เปนสารทกอใหเกดภาวะเปนพษตอรางกายได โดยเฉพาะ นเกล เมอท าปฎกรยากบสารเคมอนๆ จะเปนสารพษทท าใหเกดโรคมะเรงได

นอกจากนในควนบหรยงพบสารประกอบทเปนอนตรายตอรางกายชนดอนๆอกหลาย

21

ชนด เชน สารหน สารปรอท สารไนโตรซามน สารฟอรมาดไฮด เปนตน 5.1.2 สารปรงแตง ปจจบนนกวทยาศาสตรพบวา นอกจากสารเคมทมอยในใบยาสบตามธรรมชาต บรษทผผลตบหรกไดเตมสารเคมอน ๆ เขาไปในบหร ทงทผสมรวมเขาไปกบใบยาสบและในกระดาษมวนบหร สารเหลานเรยกรวม ๆ วาสารปรงแตง ( additives) เพอเพมรสชาต ท าใหล าคอโลง รสชาตนมนวลไมบาดคอ (เชน น าตาล เมนทอล กานพล) เพอใหมกลนหอม (เชน ลนกวาง-coumarin) เพอใหเกบไดทนนาน (เชน สารกนบด สารกนเชอราสารกนชน) สารบางชนดเปนตวเพมฤทธเสพตดของนโคตน (แอมโมเนย)

สารปรงแตงเหลานบางชนดโดยตวเองไมมอนตราย หรอหากน าไปใสในอาหารรบประทานกเปนทยอมรบวาปลอดภย แตเมอน ามาใสในบหรและถกเผาไหมรวมกบสารเคมอน ๆ อกหลายชนด จะกลายเปนสารทเปนอนตรายตอสขภาพได

สารปรงแตงทพบวามการน ามาใสในบหรมจ านวนมากกวา 2,000 ชนด บหรแตละตราจะผสมสารปรงแตงประมาณไมเกน 100 ชนด ในจ านวนนพบวามสารบางชนดทเปนอนตรายรายแรง

ในจ านวนสารปรงแตงกลนรสบหร 700 ชนดทบรษทบหรสหรฐอเมรการายงานตอรฐบาล มสารเคม 13 ชนดทคณะกรรมการอาหารและยาสหรฐฯ หามใชผสมในอาหาร และจ านวน 5 ชนดเปนสารอนตราย ระดบทองคการพทกษสงแวดลอมประกาศหามน าไปทงในบรเวณก าจดขยะ บรษทบหร ในยโรป และบรษทบหร ในนวซแลนดรายงานตอรฐบาลนวซแลนดวา มสารปรงแตงกลนรสถง กวา 2,000 ชนด ขณะทโรงงานยาสบของประเทศไทยรายงานวา มการเตมสารปรงแตงในบหรแตละตรา 15-20 ชนด

ตวอยางสารปรงแตงในบหรทพบวาเปนอนตรายตอสขภาพ

1) แอมโมเนย (Ammonia) แอมโมเนยและสารประกอบของแอมโมเนยเปนตวเพมนโคตนอสระ ( Free

nicotine) ท าใหเพมฤทธเสพตดของนโคตน เปนสารทกอใหเกดการ ระคายเคองเนอเยอนยนตา หลอดลม ผวหนง ท าใหแสบตา แสบจมก หลอดลมอกเสบ ไอมเสมหะมาก 2) โกโก (cocoa)

ท าใหเพมโอกาสเกดมะเรง อนญาตใหมไดในบหรไมเกนรอยละ 5 ของน าหนกยาสบ

22

3) ลนกวาง (Coumarin) นยมใสเพอเพมกลน (กลนวานลา) และรสชาตของบหร โดยเฉพาะในบหรทมทาร

ต า สารนเปนสารทเปนอนตรายตอตบ ใชเปนสารฆาหนและเปนสารกอมะเรง ในประเทศองกฤษไมอนญาตใหใสในอาหาร 4) กานพล (Clove) ใสเพอชวยท าใหสบบหรไดงายขน เพราะเมอเผาไหมจะเกด eugenol ซงเปนสารประกอบทมฤทธท าใหชาเฉพาะท และกดประสาทสวนกลาง คลายบารบทเรต ( barbiturates) และแอลกอฮอล สารนท าใหเกดเลอดออกในล าไส เลอดคงในปอด ถงลมโปงพอง น าทวมปอด 5) Diethyl glycol (DEG)

เปนสารเพมจดเยอกแขงทเตมในหมอน ารถยนต เมอใสในบหรจะเปนสารเพมความชมชน ชวยท าใหควนบหรนมนวลขน สบไดงายขน แตสารนมผลเสยตอไต แมวาจะมปรมาณเพยงเลกนอย และยงถาใสในบหรประเภทเคยวกยงเปนอนตราย 6) Freon-11

เปนสารทใชเพอท าใหใบยาสบขยายตว ลดมวลสารตอหนวย ท าใหลดปรมาณสารทาร แตเมอเกดการเผาไหมจะเกดกาซพษ คอ phosgene ซงท าลายชนบรรยากาศ หามใชกบเครองปรบอากาศ เปนกาซพษทใชในสงครามโลกครงท 1 5.1.3 โรคทเกดจากการสบบหร

บหรเปนสาเหตส าคญของการเกดโรคทคกคามชวตประชากรโลกอยางนอย 25 โรค โรคเหลานสามารถปองกนได หรอสามารถลดความรนแรงลงไดดวยการเลกสบบหร ในขณะทอายเฉลยของคนในประเทศก าลงพฒนาเพมมากขน แตอตราการเกดโรคและอตราตายจากโรคเรอรง เชน โรคหวใจและหลอดเลอด และ โรคมะเรงกเพมขนเรอย ๆ โรคเรอรงเหลานมความสมพนธใกลชดกบการสบบหร องคการอนามยโลกไดระบไววา 1 ใน 3 ของโรคมะเรงมสาเหตมาจากการสบบหร นอกจากบหรจะมผลตอสขภาพของตวผสบบหรโดยตรงแลว ควนบหรยงสงผลกระทบไปยงผใกลชดทตองสดดมควนบหรดวย โรครายแรงทเกดจากการสบบหร เชน 1) โรคหวใจและหลอดเลอด

โดยปกตหวใจของคนเราจะเตนประมาณ 60-80 ครงตอนาท เมอสบบหรเขาไป สารนโคตนและกาซคารบอนมอนอกไซดจะท าใหเกดการเปลยนแปลงภายในเสนเลอด เกดการจบตวของไขมนในรปคอเรสเตอรอล ท าใหเสนเลอดทวรางกายตบแคบลง เปนผลใหเลอดเลยงหวใจไมเพยงพอ หวใจขาดออกซเจน เกดภาวะหวใจวายเฉยบพลนไดและหากเกดกบเสนเลอดทไปเลยงสมองจะท าใหสมองเสอม น าไปสการเปนอมพฤ กอมพาตได ผสบบหรมความเสยงทจะเสยชวต

23

จากโรคหวใจเฉยบพลนมากกวาผทไมสบบหรในกลมอายเดยวกนถง 5 เทา และไดประมาณการวาบหรเปนสาเหตการเสยชวตจากโรคหวใจเฉยบพลนรอยละ 80 ในผสบบหรทมอายต ากวา 50 ป 2) โรคมะเรงปอด

มะเรงปอดจดวาเปนโรคมะเรงทพบเปนอนดบ 2 ในผชายไทย และพบวาผปวยมะเรงปอดชายมประวตสบบหรเฉลยถงรอยละ 94 การเกดมะเรงปอดในระยะแรก ๆ จะไมมอาการ เมอใดทมอาการแสดงวาโรคเปนมากแลว อาการทพบคอ ไอเปนเลอด น าหนกลด หอบเหนอย ปวดกระดกซโครง ไหปลารา ปวดกระดกสนหลงจากมะเรงกระจายไปกระดก บวมบรเวณหนา คอ แขนและอกสวนบน เนองจากกอนมะเรงกดทบเสนเลอดด าใหญ กลนอาหารล าบาก ฯลฯ โดยเฉลยผปวยทเปนมะเรงปอดจะมชวตอยไดหลงเรมมอาการประมาณ 6 เดอน และรอยละ 80 จะเสยชวตภายใน 1 ป หากผสบบหรสามารถหยดสบบหรไดกอนทจะเกดการเปลยนแปลงอยางถาวรในปอด ความเสยงของการเกดมะเรงปอดจะสามารถลดลงได ความเสยงของการเกดโรคมะเรงจะเพมขนตามปรมาณบหรทสบตอวนและขนกบระยะเวลาทสบบหร ผสบบหร 1-14 มวนตอวนจะมโอกาสเสยงทจะเสยชวตจากโรคมะเรงปอด มากกวาผไมสบบหรถง 8 เทา และหากสบมากกวา 25 มวนตอวน โอกาสเสยงทจะเสยชวตจะมากกวาผไมสบบหรถง 25 เทา ในกรณทเปนมะเรงปอดแลว แมผปวยจะไดรบการดแลรกษาอยางด อตราการรอดชวต 5 ปจะมเพยงรอยละ 15 เทา (วราภรณ ภมสวสด, 2546: 53-55)

3) โรคปอดอดกนเรอรง (Chronic Obstructive Pullmonary Disease) เปนสาเหตการตายอนดบ 5 ของโลก โรคปอดอดกนหลอดลมเปลยนไปจนแคบลง จากการสดสารพษ เชน ควนบหร หรอสารเคม มผลใหอาการอกเสบแพรขยายออกไปกวางขน สาเหตของโรคปอดอดกนเรอรง รอยละ 90 เกดจากการสบบหร ซงมประวตการสบบหรตงแต 20 ปขนไปเปนสวนใหญ และแกไขกลบคนยาก สมาล เกยรตบญศร กลาววา ถงแมวาการสบบหรจะเปนสาเหตใหญทสดของโรคปอดอดกนเรอรง แตไมไดหมายความวาการสบบหรจะเปนสาเหตใหญเพยงอยางเดยว ผทไมสบบหรเลยหรอเลกสบมานานแลวกอาจลมปวยจากโรคนไดเชนกน

โรคปอดอดกนเรอรง เปนกลมโรคเรอรงในระบบทางเดนหายใจ ประกอบดวย โรคหลอดลมอกเสบ และโรคถงลมโปงพอง (ประกต วาทสาธกกจ , 2555: 9) ซงอยอนดบหนงในสามโรคส าคญทเกดจากการสบบหร ผปวยดวยโรคปอดอดกนเรอรง เปนโรคระบบทางเดนหายใจทเกดจากสารพษในควนบหร ท าใหเนอเยอบภายในทางเดนหายใจ และถงลมปอดเกดความระคายเคองเรอรง สงผลใหมการสรางเสมหะมากท าใหผปวยไอมาก มการสลายตวของโปรตนภายในทางเดนหายใจเปนผลใหเยอบหลอดลมหนาขน หลอดลมตบเลกลง ท าใหตองออกแรงมากขนในการหายใจ ซงผปวยจะไดรบความทกทรมานมาก ในขณะทถงลมปอดกเกดการอกเสบ ผนงถงลม

24

บวมอกเสบ เปราะบางแตกฉกขาดมารวมกนเปนถงลมขนาดใหญแตไมสามารถ ฟอกเลอดได ผปวยไดรบออกซเจนไมเพยงพอ จงมอาการหอบเหนอยงาย ในระยะทเปนมากผปวยจะไมสามารถท างาน เดน หรอด ารงชวตประจ าวนตามปกตไดเพราะจะเหนอยมาก ตองไดรบออกซเจนชวยตลอดเวลา แตการใหออกซเจนกตองใหดวยความระมดระวง หากใหในปรมาณสงอาจท าใหผปวยหยดหายใจไดในบางครง หากผปวยหอบเหนอยมากๆ จ าเปนตองใชเครองชวยหายใจ 5.1.4 โรคในชองปาก

ผลการศกษาระบวา บหรเปนหนงในปจจยเสยงของการเกดโรคปรทนต สารเคมในควนบหรท าใหโรคปรทนตและแผลการผาตดในชองปากหายชาลง ผสบบหรจะมคราบหนปนฝงแนนทฟน ท าใหเกดชองวางระหวางฟนและเหงอก มกลนปาก ฟนเหลอง เหงอกรน ภายในคอมการระคายเคอง ความชกในการเกดโรค ปรทนตในผสบบหรสงกวาผไมสบ 2 เทา และหากยงสบปรมาณมาก ความเสยงในการเกดโรคปรทนตยงสงขน ส าหรบผทสบบหรมาเปนเวลามากกวา 20 ป มกเปนโรคมะเรงเยอบชองปาก เพราะควนบหรเขาไปท าลายเสนเลอดทสงไปหลอเลยงเยอบชองปาก ท าใหการรบรรสชาตของอาหารเปลยนไป มอาการปากแหง เจบบรเวณขากรรไกร ท าใหกลนอาหารและพดล าบาก 5.1.5 ผลกระทบอนๆ 1) ควนบหรในสงแวดลอม

เมอมผสบบหร ควนบหรจะถกพนหรอลอยอยในบรรยากาศซงมปรมาณมากกวา ควนทผสบบหรสดเขาไปเอง ควนบหรจงไมเพยงแตสรางความร าคาญแตยงเปนสงทเปนภยตอสขภาพของผทไมสบบหร ซงจะตองอยในสถานททมควนบหรในปรมาณมากเปนเวลานาน จะมโอกาสเปนโรคมะเรงปอด และโรครายแรงอน ๆ ได โดยเฉพาะ เดกทอยกบพอแมหรอผใกลชดทสบบหรจะไดรบสารพษจากควนบหรถง 1 ใน 3 ของผสบบหร ท าใหเดกเกดอาการของโรคทางเดนหายใจ โรคหลอดลมอกเสบ โรคปอดบวม มโอกาสเปนหดหอบเพมขนเปน 2 เทา หากเดกไดรบควนบหรในปรมาณมากในชวงอาย 6 เดอนถง 2 ขวบ จะท าใหเกดการตดเชอในหชนกลางท าใหปวดหหรอมหนองไหลออกจากห สงผลตอการพฒนาการเรยนร และการทรงตวของเดกในอนาคต ซงเดกทไดรบควนบหรเปนประจ าจะมโอกาสเปนผสบบหรและตดบหรไดในอนาคต 2) การเสอมสมรรถภาพทางเพศของเพศชาย

เนองจากสารพษในควนบหรท าใหเสนเลอดตบตนทวรางกาย การศกษาพบวา บหรมผลใหสมรรถภาพทางเพศของผชายทสบบหรลดลง เพราะเสนเลอดทไปเลยงอวยวะเพศเสอมหรอตบตน มผลตอการแขงตวของอวยวะเพศชาย ผสบบหรมความเสยงตอการเกดความเสอมสมรรถภาพทาง

25

เพศ 2 เทา และพบความเสอมสมรรถภาพทางเพศรวมกบโรคอน ๆ เชน โรคหลอดเลอดหวใจ และความดนโลหตสงเพมขน

3) สตรมครรภกบการสบบหร สารพษจากควนบหรสามารถดดซมเขาสทารกทอยในครรภได และสงผลตอสขภาพของ

ทารกโดยตรงมารดาทสบบหรจดมความเสยงตอการแทงโดยไมทราบสาเหต เลอดออกระหวางตงครรภ ภาวะตายคลอดคลอดกอนก าหนด ทารกทเกดมาจะมน าหนกตวนอยกวาปกต เมอทารกนเตบโตเปนผใหญจะเปนผทมอตราการเกดโรคหลอดลมอกเสบเรอรงและโรคถงลมโปงพองมากกวาทารกทมารดาไมสบบหร ซงมรายงานวาพบสารกอมะเรงทพบในควนบหรปนอยในปสสาวะของทารกแรกเกดทมารดาเปนผทสบบหร

นอกจากผลกระทบตอทารกในครรภแลว ผลการวจยโดยทมนกวจยจากศนยการแพทย ฮารเนอร ย ซ แอล เอ ในแคลฟอรเนย สหรฐอเมรกา พบวาหญงตงครรภทสบบหร อาจเพมความเสยงทางดานโรคภยใหกบคนรนหลาน เนองจากความผดพลาดของระบบยนทเกดกบลกในครรภจะสงผลตอไปยงคนรนตอไปอกทอดหนงได โดยนกวจยไดท าการทดลองในหน พบวา สารนโคตน อาจสงผลตอพฒนาการดานปอดของทารกในครรภ ซงอาจท าใหเดกโต ขนมาเปนโรคหด ซงจะสงผลตอไปยงคนรนท 3 ดวย แมวาคนในรนท 2 จะไมได เปนผท สบบหรกตาม (ประกต วาทสาธกกจ, 2555: 9)

5.2 โทษของบหร

ดวยเหตทบหรเปนอนตรายตอสขภาพ กอใหเกดโรคตาง ๆ มากมายดงทกลาวมา ควนบหรทออกจากผสบยงท ารายคนรอบขาง จงไดมกฎหมายคมครองสขภาพของผไมสบบหร และก าหนดบทลงโทษ หากฝาฝนบทบญญตกฎหมายดงน (ส านกมาตรการปองกนสาธารณภย, 2534: 1-3)

5.2.1 พระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหร พ.ศ. 2535 มเหตผลในการบงคบใช เนองจากเปนทยอมรบในวงการแพทยวา ควนบหรเปนผลเสยแกสขภาพของผสบและผไมสบบหรทอยใกลเคยงหลายประการ นอกจากนนยงพสจนไดวา การทผไมสบบหรตองสดควนบหรซงผอนสบเขาไปยงเปนผลเสยแกสขภาพของผนนเชนเดยวกบทเกดขนกบผสบบหรเอง โดยเฉพาะอยางยงกรณท ผสดควนบหรนนเปนเดก จงไดออกกฎหมายเพอคมครองสขภาพของ ผไมสบบหรมใหตองรบควนบหรในสถานทสาธารณะ โดยก าหนดหามสบบหรในบางสถานท หรอจดเปนเขตสบบหรไวโดยเฉพาะ หรอโดยวธอน ๆ ก าหนดสภาพ ลกษณะและมาตรฐานของเขตปลอดบหรและเขตสบบหร หลกเกณฑและวธการในการแสดงเครองหมายในเขตสบบหรหรอเขตปลอดบหร รวมทงก าหนดโทษกรณกระท าการฝาฝนบทบญญตกฎหมายดงกลาว

26

5.2.2 ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 19 พ.ศ. 25 53 เรอง ก าหนดชอหรอประเภทของสถานทสาธารณะทใหมการคมครองสขภาพของผไมสบบหร และก าหนดสวนหนงสวนใดหรอทงหมดของสถานทสาธารณะดงกลาวเปนเขตสบบหรหรอเขตปลอดบหร ตามพระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหร มผลใชบงคบในวนท 28 มถนายน 25 53 ออกโดยอาศยอ านาจตามความในมาตรา 4 (1) (2) และมาตรา 15 แหงพระราชบญญตคมครองสขภาพของ ผไมสบบหร พ.ศ. 2535 โดยสาระส าคญของประกาศฉบบนไดก าหนดพนทไว 3 ประเภท ดงน

ประเภทท 1 คอ เขตปลอดบหรทงหมด คอหามสบบหรทงในและนอกอาคาร สถานท ไดแก

1) สถานบรการสาธารณสขและสงเสรมสขภาพ เชน โรงพยาบาล สถานพยาบาลตามกฎหมายวาดวยสถานพยาบาล รานขายยา สถานประกอบกจการนวดแผนไทยหรอแผนโบราณ สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ เปนตน

2) สถานศกษา เชน โรงเรยนหรอสถานศกษาหรอสถาบนการศกษาระดบทต ากวาอดมศกษา สถานกวดวชา ศนยการเรยนร พพธภณฑ หรอสถานทจดแสดงศลปวฒนธรรม เปนตน

3) สถานทสาธารณะทใชประโยชนรวมกน เชน ศาสนสถาน ธนาคารหรอสถาบนการเงน อาคารหางสรรพสนคา อาคารหรอสถานทใชในการจดประชมสมมนา สนามกฬา (สนามกอลฟหรอสนามฝกซอมไดรฟกอลฟ เฉพาะบรเวณพนทอาคารและบรเวณทมหลงคา) สถานบนเทง สถานเสรมความงาม สถานทบรการคอมพวเตอร สถานทจ าหนายอาหาร เครองดม หรออาหารและเครองดมทมระบบปรบอากาศ (ถาไมมระบบปรบอากาศ เปนเขตปลอดบหรเฉพาะบรเวณทใหบรการอาหาร เครองดม) ตลาด สวนสาธารณะ สนามเดกเลน บรเวณโถงพกคอยและบรเวณทางเดนทงหมดภายในอาคารโรงแรม อพารทเมนต หรอคอนโดมเนยม ลฟทโดยสาร ยานพาหนะและสถานขนสงสาธารณะ เปนตน

ประเภทท 2 คอ ก าหนดเปนเขตปลอดบหรเฉพาะในอาคาร แตสามารถจดเขตสบบหรเปนการเฉพาะนอกพนทอาคารได เชน สถานทราชการ รฐวสาหกจ หรอหนวยงานอนของรฐ สถานทใหบรการน ามนเชอเพลง หรอแกสเชอเพลง สถานศกษาระดบอดมศกษา

ประเภทท 3 คอ จดใหมเขตสบบหรไดทงภายในและภายนอกอาคาร ซงปจจบนมแหงเดยวคอ สนามบนสวรรณภม ในพนทใหบรการระหวางประเทศเทานน

5.2.3 การจดเขตปลอดบหร และเขตสบบหร เมอไดประกาศก าหนดสถานทสาธารณะทตองจดใหมการคมครองสขภาพของผไมสบบหรแลว เจาของสถานทมหนาทตามนยมาตรา 5 แหงพระราชบญญตคมครองสขภาพของ ผไมสบบหร พ.ศ. 2535 ดงน

1) จดสวนหนงสวนใดหรอทงหมดของสถานทสาธารณะเปนเขตสบบหรและเขต

27

ปลอดบหร 2) จดเขตสบบหรและเขตปลอดบหรใหมสภาพ ลกษณะและมาตรฐานตามทก าหนด คอ

(1) เขตสบบหร ตองไมอยในบรเวณทกอใหเกดความเดอดรอนร าคาญแก ประชาชนทอยบรเวณขางเคยง ไมอยในบรเวณทางเขา - ออกของสถานททใหมการคมครองสขภาพของผไมสบบหร และไมอยในบรเวณทเปดเผยอนเปนทเหนไดชดแกผมาใชสถานทนน หากเปนบรเวณทมระบบปรบอากาศตองมการระบายอากาศถายเทหมนเวยนระหวางภายนอกอาคารและภายในเขตสบบหร ไมนอยกวา 50 ลกบาศกฟต/นาท/คน (ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 9) พ.ศ. 2550)

(2) เขตปลอดบหร ตองแสดงเครองหมายเขตปลอดบหรตามทกระทรวง สาธารณสขก าหนด ไมมการสบบหร รวมทงไมมอปกรณ หรอสงอ านวยความสะดวกส าหรบการสบบหรในบรเวณดงกลาว (ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2550

(3) จดใหมเครองหมายในเขตสบบหรหรอเขตปลอดบหร ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง หลกเกณฑและวธการในการแสดงเครองหมายของเขตสบบหรและเขตปลอดบหร พ.ศ. 2551 สรปไดดงน

ลกษณะเครองหมายของเขตสบบหรและเขตปลอดบหร ใหเปนตามท ประกาศก าหนด โดยอาจจดแสดงเปนปายถาวร ปายแขวน ปายตงโตะหรอปายสตกเกอรไดตามความเหมาะสมของถานท

การแสดงเครองหมายของเขตสบบหรและเขตปลอดบหร จะตองจด แสดงไวโดยเปดเผยและสามารถมองเหนไดอยางชดเจน กรณทสถานทดงกลาวมชองทางเขาอยางชดเจน จะตองแสดงเครองหมาย ณ บรเวณ ทางเขา ทกชองทาง ของสถานทดงกลาวดวย

สถานทสาธารณะทก าหนดใหเปนเขตปลอดบหรทงหมด แตมขอยก เวน ส าหรบบรเวณทจดเปนเขตสบบหรไวเปนการเฉพาะ เจาของสถานทอาจจดใหมขอความ “ยกเวน บรเวณทจดเปนเขตสบบหร ” หรอขอความท านองเดยวกน ประกอบอยกบขอความ “หามสบบหร ฝาฝนมโทษปรบ 2,000 บาท” กได

5.2.4 บทก าหนดโทษ กรณฝาฝนไมปฏบตตามบทบญญตกฎหมายดงกลาว มโทษดงน 1) ผทสบบหรในเขตพนทปลอดบหร มโทษปรบไมเกน 2,000 บาท 2) เจาของสถานทไมจดใหมเครองหมายเขตปลอดบหรหรอเขตสบบหร มโทษ

ปรบไมเกน 2,000 บาท

28

3) เจาของสถานทไมจดเขตสบบหรใหมสภาพ ลกษณะ และมาตรฐานตามทก าหนดมโทษปรบไมเกน 10,000 บาท

4) เจาของสถานทไมจดพนทใหเปนเขตปลอดบหรและเขตสบบหรมโทษปรบไมเกน 20,000 บาท 6. งานวจยทเกยวของ งานวจยทมผท าการศกษา และเกยวของกบการวจยครงนประกอบดวยงานวจยดงน

สธตา สมควรด (2542: 1) การวจยเรอง การเลกสบบหร ความตงใจและปจจยสาเหตทท าใหเลกสบบหรไดส าเรจ การศกษาเชงส ารวจโดยตดตามผลผทมารบบรการในคลนกอดบหร ของโรงพยาบาลมกดาหาร จ านวน 94 คน ผลการศกษาพบวาสามารถเลกบหรไดรอยละ 61.7 และความสมพนธ ของผทเลกสบบหรได มความตงใจสงกวา ผทเลกสบบหรไมได มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตท P<0.0001 ปจจยดานความรพษภยบหรตอสขภาพ ความรกความหวงใยตอสขภาพตนเอง และครอบครว สภาพแวดลอมและกฎของสงคม มผลตอความตงใจทจะเลกสบบหร ปจจยทท าใหเลกสบบหรไดส าเรจคอ ความรเรองพษภยตอสขภาพ ความตงใจทจะเลกสบบหรของตนเองซงมนยส าคญท P<0.05 วไลวรรณ วระยะไชโย และอภรด แซลม (2548 : 207) ไดศกษาวจย เรอง ทศนคตตอการสบบหรและสขภาพของบคคลากร นกศกษาแพทยและผปวยนอก และญาตของคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร โดยเกบขอมลจากบคลากร จ านวน 1,417 ราย จากนกศกษาแพทย จ านวน 500 ราย จากผปวยนอกและญาตทมารบบรการ จ านวน 347 ราย ผลการศกษาพบวา กลมการศกษาทกกลม มทศนคตในเรองของพษภยจากการสบบหรคลายคลงกน คอ รอยละ 99 เหนวาการสบบหรไมเปนผลดตอสขภาพ และตอคนรอบขาง มากกวารอยละ 70 เหนวาสงคมมคานยมทด วาผใหญไมควรสบบหร ผชายสบบหรไมจดเปนพฤตกรรมปกต ผหญงสบบหรเปนพฤตกรรมไมเหมาะสม วยรนทสบบหรเปนพฤตกรรมทไมเหมาะสมอยางยง และไมนาเลยนแบบ บคลากรและนกศกษายงมผสบบหร กลาวคอบคลากรรอยละ 3.1 กลมนกศกษารอยละ0.8 ซงรอยละ 66 ของผสบบหรในทกกลมเรมสบจากการอยากลอง และรอยละ 61 เรมสบจากเพอนชกน า โดยรอยละ 66 มความคดจะเลกบหร และรอยละ 75 มความตองการขอมลเรองวธการเลกดวยตนเองสงสด สวนผทไมคดเลกสบบหรสวนใหญเนองจากสภาพแวดลอมมผสบบหรมาก

ศรณญา เบญจกล และคณะ (2548:14) การวจยเรองประสทธผลของ โครงการคายเยาวชนไทยรนใหมหางไกลบหร โดยประเมนโครงการเพอศกษาพฤตกรรม และปจจยทมอทธพลตอการสบบหรของเยาวชนทเขาคายเยาวชนรนใหมหางไกลบหร และประสทธผลของคายเยาวชนตอ

29

พฤตกรรมการสบบหรในระยะ 1 เดอน และ 6 เดอน ผลการวจยพบวาปจจยดานสภาพแวดลอมครอบครวเปนทงปจจยเสรมและปจจยขดขวางทกอใหเกดโอกาสการสบบหรทตางกน โดยครอบครวทมจ านวนสมาชกมากหรอครอบครวขยายจะมความใกลชดอบอนการมสมพนธภาพทดของครอบครวจะชวยใหเยาวชนปฏเสธการสบบหรในขณะทครอบครวเดยวขาดความใกลชดและการดแลจากเครอญาตจงมโอกาสสงกวาในการตดบหรมากกวาเยานทอยในครอบครวขยาย

ปรยาพร ชเอยด และ นรลกขณ เออกจ (2550: 48-49) ศกษาปจจยคดสรรทสมพนธกบการสบบหรของนกศกษาวทยาลยสงกดกรมอาชวศกษาในเขตภาคใตตอนบนประเทศไทย กลมตวอยางคอนกศกษา จ านวน 400 คน ผลการวจยพบวา กลมตวอยางสวนใหญอาย 17 ป เพศชาย และเพศหญง มจ านวนเทากน คอ 200 คน มผเคยสบบหร รอยละ 56.25 โดยอทธพลของกลมเพอนและความคาดหวง ในผลลพธในทางบวก มความสมพนธทางบวกกบการสบบหรของกลมตวอยาง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 (r = 0.488) และ ระดบ .001 (r = 0.455) ตามล าดบ การวเคราะหถดถอยพหคณ โดยวธเขาทละตว พบวา เพศ อทธพลของกลมเพอน การรบรสมรรถนะแหงตน และความคาดหวง ในผลลพธในทางบวก รวมกนอธบายความแปรผนของการสบบหรได รอยละ 35.60 (Adjusted R2 = 0.356) อยางมนยส าคญทระดบ .001

สขมาลย ประสมศกด (2552: 1-6) ศกษาปจจยและผลทเกยวของกบการสบบหร และพฤตกรรมการเลกบหร ของนกศกษามหาวทยาลยเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร กลมตวอยางจ านวน 200 คน พบวานกศกษาสวนใหญศกษาอยชนปท 2 รอยละ 33.2 ในคณะบรหารธรกจ อายเฉลย 21.3 ป บคคลในครอบครวของนกศกษาทสบบหร คอ บดาและพชาย ปจจยดานความร ทศนคต และความเชอเกยวกบการสบบหรนน คะแนนเฉลยอยในเกณฑปานกลางคอ 6.12 ระดบทศนคตตอการสบบหรในภาพรวมสวนใหญไมเหนดวยกบการสบบหร พฤตกรรมการสบบหร ของนกศกษา สวนใหญจะเรมสบบหรระหวางอาย 16-18 ป ดวยสาเหตจากการอยากลองโดยเพอนชกชวน และเคยตงใจเลกสบบหรแตเลกไมส าเรจ

สภาวด ศรพน ( 2552: 60-61) ศกษาทศนคตทมตอการสบบหรของนกเรยนอาชวศกษา อาย 15-20 ป วทยาลยการอาชพบางแกวฟา ต าบลบางพระ อ าเภอนครชยศร จงหวดนครปฐม กลมตวอยาง จ านวน 549 คน ขอมลทสมบรณ 240 ชด ผลการวจย พบวา กลมตวอยาง 240 คน มบคคลใกลชดสบบหรมากทสด รอยละ 82.1 เปนบคคลในครอบครว รอยละ 48.8 กลมตวอยางมความรเรองบหร ระดบปานกลาง รอยละ 60.4 มทศนคตตอการสบบหรในภาพรวม ระดบมาก คาเฉลย 3.86 โดยเฉพาะดานสขภาพ กลมตวอยางมทศนคตตอการสบบหรระดบมาก คาเฉลย 3.94 และทศนคตทรสกวาบหรเปนสาเหตของการเกดมะเรงมากทสด คาเฉลย 4.32 ทศนคตเรองการสบบหร

30

เปนพฤตกรรมทไมนาเลยนแบบ ระดบมากทสด คาเฉลย 4.25 และหากมผฝาฝน การลงโทษตามกฎหมายมความเหมาะสมทสด ทศนคตระดบมากทสด คาเฉลย 4.26

ปรศนา ค าเงน (2553: 5-6) การวจยเรองความคดเหนตอปจจยจงใจทสงผลตอการสบบหรของนกศกษาระดบปรญญาตร คณะพฒนาการทองเทยวมหาวทยาลยแมโจ จงหวดเชยงใหม กลมตวอยางคอ นกศกษาระดบปรญญาตรทมพฤตกรรมการสบบหร 100 คน ผลการวจย พบวา กลมตวอยางมอายโดยเฉลย 19 ป โดยเหนวาปจจยจงใจภายในคอการอยากรอยากเหน และอยากลองสบเองอยในระดบปานกลาง ดานเจตคต กลมตวอยางมเจตคตทดตอการไมสบบหร คอเหนวาการสบบหรไมชวยใหเกดความมนใจ การเปนทสนใจของเพศตรงขามความเปนผน า หรอการเปนคนทนสมยกไมจ าเปนตองพงพาบหร ปจจยจงใจภายนอกทมอทธพลตอการสบบหร เหนวาอยในระดบปานกลาง คอ กลมเพอนทยงไมเลกสบบหร เมอมการสงสรรคกบเพอน ๆ จงตองสบบหร เพอใหเปนทยอมรบในกลมเพอน

ต ซา วน , จฑาธป ศลบตร และบญยง เกยวการคา (2554: 5) ศกษาเรองพฤตกรรมการสบบหรของนกศกษามหาวทยาลยฟอเรลสตในหมบานเยซน เมองพรนมานา ประเทศ เมยนมาร เปนการศกษาแบบตดขวาง ผลการศกษาพบวานกศกษาสบบหรรอยละ 35.6 และเรมสบเมออาย 17 ป โดยเสนอแนะใหมโครงการสขศกษาทเนนกระบวนการเพอนชวยเพอนเพอตานการสบบหรในมหาวทยาลย รวมถงจดสภาพแวดลอมใหปลอดจากการสบบหร

31

7. กรอบแนวคดการวจย จากแนวคดทฤษฎ และเอกสารรายงานการวจยทไดน าเสนอ ดงกลาว ผวจยจง ประยกต

แนวคดทฤษฎการกระท าดวยเหตผล มาเปนแนวทางในการศกษาเพอ อธบายความตงใจ ในการเลกสบบหร ของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ ดงกรอบแนวคดของการวจยในแผนภาพท 2

แผนภาพท 2 กรอบแนวคดในการวจย

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

คณลกษณะกลมตวอยาง -เพศ -อาย -สาขาวชาทศกษา -แหลงเงนทนในการศกษา -การสบบหรของคนในครอบครว -การสบบหรของนกศกษา -สาเหตทตดบหร -อายทสบบหรครงแรก

ความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษ ของบหร

ท ศนคตตอการสบบหร แรงจงใจเพอเลกสบบหร

ทศนคต และ ความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา

32

บทท 3

วธด าเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณ โดยน าแนวคดทฤษฏการกระท าดวยเหตผล และ

ผลการวจยทกลาวมาแลวในบทท 2 มาประยกตเปนแนวทางในการศกษาวจย ทศนคต และความ

ตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ ประกอบดวยขนตอนของการด าเนนการ

วจย ดงน

3.1 รปแบบงานวจย

3.2 ประชากรและกลมตวอยาง

3.3 วธการเลอกตวอยางและขนาดตวอยาง

3.4 เครองมอทใชในการเกบขอมล

3.5 วธเกบขอมลการเตรยมขอมลและการวเคราะหขอมล

1. รปแบบการวจย

การวจยเชงปรมาณ โดยการทบทวนเอกสารงานวจย ตามขนตอนดงน

1.1 การทบทวนเอกสารแนวคดทฤษฏ การกระดวยเหตผล แนวคดความคดเหนเกยวกบพษ

ภย ของการสบบหร แนวคดทศนคตตอการสบบหร แรงจ งใจเพอการเลกสบบหร และความตงใจ

เลกสบบหร

1.2 การทบทวนเอกสารกฎหมายทเกยวของกบการคมครองสขภาพของผไมสบบหร คอ

พระราชบญญตคมครองสขภาพของผไมสบบหร พ.ศ. 2535

1.3 การทบทวนเอกสารรายงานการวจยทเกยวของซงมผท าการศกษาวจยไวกอนแลว

1.4 การจดสรางเครองมอการวจยโดยแบบสอบถามทผวจยจดสรางและประยกตขอความ

บางสวนของงานวจย ของวไลวรรณ วรยะไชโย และอภรด แซลม (2548) เรองทศนคตตอการสบ

บหรและสขภาพของบคคลากร นกศกษาแพทยและผปวยนอกและญาตของคณะแพทยศาสตร

มหาวทยาลยสงขลา-นครนทร และแบบส ารวจพฤตกรรมและสถานการณการสบบหรในสถาน

ประกอบการโดยส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ

33

2. ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร คอ นกศกษาของวทยาลยราชพฤกษหลกสตรปรญญาตร ภาคปกต ซง

ลงทะเบยน ภาคการศกษาท 2/2555 จ านวน 1,156 คน การก าหนดกลมตวอยางโดยการใชสตร

ค านวณของ (Taro Yamane, 1973: 125)

n = N

1+Ne2

n = ขนาดของกลมตวอยาง

N = จ านวนประชากร

c = คาความคลาดเคลอน (ท 0.05)

n = 1,156

1 + 1,156 x (0.05)2

= 286

3. วธการเลอกตวอยางและขนาดตวอยาง

การเลอกกลมตวอยางแบบเฉ พาะเจาะจงโดยเลอกกลมนกศกษา ภาคปกตชนปท 2

เนองจากเปนกลมทมจ านวนคอนขางคงท การลาออกหรอยายสถานทเรยนนอย การตดตาม จงม

ความตอเนอง ซงมจ านวนนกศกษา ทลงทะเบยนเรยนภาคการศกษาท 2/2555 รวม 10 สาขาวชา ม

จ านวนนกศกษาทงหมด 279 คน (ไมนบสาขาวชาภาษาองกฤษธรกจ 7 คน เนองจากเปดรบ

นกศกษาเปนปแรก) โดยสรปนกศกษากลมตวอยางตามรายชอทลงทะเบยน แตละสาขาวชา ดงน

1. สาขาวชาบญช 2 1 คน

2. สาขาวชานตศาสตร 1 5 คน

3. สาขาวชาการโฆษณาและการประชาสมพนธ 2 0 คน

4. สาขาวชาคอมพวเตอรแอนเมชน 13 คน

5. สาขาวชาสาธารณสขศาสตร 3 7 คน

6. สาขาวชาการจดการโลจสตกส 40 คน

7. สาขาวชาการจดการจดการโรงแรมและการทองเทยว 2 7 คน

34

8. สาขาวชาการตลาด 23 คน

9. สาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ 38 คน

10. สาขาวชาการจดการ 66 คน

รวม 279 คน

4 เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลประกอบดวย แบบสอบถามทศนคตและความตงใจใน

การเลกสบบหรของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษซงเปนแบบสอบถามทผวจยจดสรางเพอเปน

เครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก

4.1 เครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ประกอบดวยเนอหา 4 ตอน คอ

ตอนท 1 ขอมลคณลกษณะกลมตวอยาง

ตอนท 2 ขอค าถามความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของการสบบหร

ตอนท 3 ขอค าถามทศนคตตอการสบบหร

ตอนท 4 ขอค าถาม แรงจงใจเพอการเลกสบบหร

ตอนท 5 ขอค าถามความตงใจในการเลกสบบหร

ดงรายละเอยดตอไปน

4.1.1 ขอมลคณลกษณะประชากร คอขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จ านวน

8 ขอ ไดแก เพศ อาย สาขาวชาทศกษา ขอมล ประเภทของแหลงเงนทนทใชในการศกษ การทม

บคคลในครอบครวทสบบหร การสบบหรของนกศกษา สาเหตทสบบหร และอายทเรมสบบหรครง

แรกของนกศกษา

4.1.2 ขอค าถามความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร ประกอบดวยขอ

ค าถาม 12 ขอ รปแบบการประเมนคา 3 ค าตอบคอ เหนดวย ไมแนใจ และไมเหนดวย เกณฑการให

คะแนนความคดเหน คอ

เหนดวย ใหคะแนน 3 คะแนน

ไมแนใจ ใหคะแนน 2 คะแนน

ไมเหนดวย ใหคะแนน 1 คะแนน

35

4.1.3 ขอค าถามเกยวกบทศนคตตอการสบบหรประกอบดวยขอค าถาม 15 ขอ

รปแบบการประเมน โดยใชแบบวดทศนคตของลเครท ( Likert Scale) มาตราสวนการประเมน 5

ระดบ คะแนนเตม 75 คะแนน ขอค าถามมความหมายเชงบวก และลบ

เกณฑการใหคะแนน ทศนคต ความหมายเชงบวกคอ

เหนดวยอยางยง ใหคะแนน 5 คะแนน

เหนดวย ใหคะแนน 4 คะแนน

ไมแนใจ ใหคะแนน 3 คะแนน

ไมเหนดวย ใหคะแนน 2 คะแนน

ไมเหนดวยอยางยง ใหคะแนน 1 คะแนน

เกณฑการใหคะแนน ทศนคต ความหมายเช งลบ คอ

เหนดวยอยางยง ใหคะแนน 1 คะแนน

เหนดวย ใหคะแนน 2 คะแนน

ไมแนใจ ใหคะแนน 3 คะแนน

ไมเหนดวย ใหคะแนน 4 คะแนน

ไมเหนดวยอยางยง ใหคะแนน 5 คะแนน

4.1.4 ขอค าถามแรงจงใจเพอเลกสบบหร ประกอบดวยขอค าถาม 13 ขอ รปแบบ

การประเมนโดยใชแบบประเมนคา 3 ค าตอบ คอ ใช ไมแนใจ และไมใช

เกณฑการใหคะแนนแรงจงใจ คอ

ใช ใหคะแนน 3 คะแนน

ไมแนใจ ใหคะแนน 2 คะแนน

ไมใช ใหคะแนน 1 คะแนน

4.1.5 ขอค าถามความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษาประกอบดวยขอค าถาม

12 ขอ รปแบบการประเมนของแบบสอบถามเปนแบบประเมนคา 2 ค าตอบ คอ ใชและไมใช

เกณฑการใหคะแนนความตงใจ คอ

ใช ใหคะแนน 2 คะแนน

ไมใช ใหคะแนน 1 คะแนน

36

4.2 การสรางเครองมอทใช ในการเกบขอมลด าเนนการดงน

4.2.1 ศกษาจาก เอกสาร แนวคดทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

4.2.2 ก าหนดขอบเขตและโครงสรางของเนอหาจากกรอบแนวคดและ

วตถประสงค

4.2.3 สรางขอค าถามของแบบสอบถาม และก าหนดเกณฑการใหคะแนนของแต

ละค าถาม

4.2.4 น าแบบสอบถามไปใหผทรงคณวฒ และทปรกษาตรวจแกไขความถกตอง

และความชดเจนของการใชภาษา โดยทดสอบคณสมบตของขอมลดานความตรง ( Validity) เชง

เนอหา ความเทยงในการวด เพอความสมบรณของแบบสอบถาม

4.2.5 น าแบบสอบถามไปทดสอบโดย ทดลองใชกบนกศกษาในวทยาลยราช

พฤกษจ านวน 3 3 คน และน ามาวเคราะหรายขอ เพอหาคาอ านาจจ าแนก คาความยาก – งาย และ

คดเลอกขอความทไมมคณภาพออก และเลอกขอค าถามขอความทมคาความเชอมนของ

แบบสอบถามไมนอยกวา .8 โดยคาความเชอมน = .81

5. วธเกบขอมล

น าแบบสอบถามทมความสมบรณไปด าเนนการ ดงน

1. ขนเตรยมการโดยประสานงานภายในกบหวหนาสาขาวชา แตละสาขาของวทยาลย

ราชพฤกษทง 10 สาขา เพอขอความรวมมอ และอธบายรายละเอยดในการจดสงแบบสอบถาม การ

เกบแบบสอบถามกลบคน การก าหนดระยะเวลาในการเกบรวบรวมขอมล

2. มอบหมายนกศกษาทเปนผชวยวจยเปนผจดสงและรวบรวมแบบสอบถามกลบคนโดย

การประชมชแจงผชวยวจย ใหมความเขาใจขนตอนและวธการทตรงกน

3. ผวจยท าหนงสอขอความรวมมอใหนกศกษากลมตวอยางตอบแบบสอบถาม โดยมอบ

ใหผชวยวจยน าแบบสอบถาม พรอมหนงสอขอความรวมมอถงหวหนาสาขาวชาของวทยาลยราช

พฤกษ ทง 10 สาขาวชาพรอมนดหมายขอรบแบบสอบถามกลบคนภายใน 2 สปดาห โดย

ด าเนนการระหวางวนท 5 – 19 กมภาพนธ 2556

37

6. การเตรยมขอมลและการวเคราะหขอมล

6.1 การเตรยมขอมล โดยการรวบรวมขอมลทไดจากแบบสอบถามน ามาตรวจสอบความ

สมบรณ ของแบบสอบถามท ผตอบแบบสอบถามตองกรอกขอความ หรอท าเครองหมาย ตามท

ผวจยไดชแจงทกขอความจงสามารถน ามาวเคราะหได หากขอความไมครบถวน ผวจยจะคดออก

และไมนบเปนขอมลทน ามาใชในการวเคราะห

6.2 การวเคราะหขอมล ด าเนนการโดยใชโปรแกรมส าเรจรป ดงน

ตอนท 1 ขอมลคณลกษณะ กลมตวอยาง เปนขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ประกอบดวย ขอมลทระบ เพศ อาย สาขาทศกษา ประเภทของแหลงเงนทนทใชในการศกษา การ

มบคคลในครอบครวทสบบหร พฤตกรรมการสบบหรของนกศกษา สาเหตทสบบหรและอายทเรม

สบบหรครงแรก วเคราะหขอมลโดยใชสถต คะแนนรอยละ และคะแนนเฉลย

ตอนท 2 ความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหรวเคราะห โดยคะแนนรอย

ละคะแนนเฉลย และระดบของพฤตกรรม 3 ระดบ คอ ระดบสง ระดบกลาง และระดบต า

ตอนท 3 ทศนคต ตอการสบบหร วเคราะหคะแนนรอยละ คะแนนเฉลยและระดบ

ของพฤตกรรม 3 ระดบ คอ ระดบสง ระดบกลาง และระดบต า

ตอนท 4 แรงจงใจเพอการเลกบหร วเคราะหคะแนนรอยละ คะแนนเฉลย และ

ระดบของแรงจงใจ 3 ระดบ คอ ระดบสง ระดบกลาง และระดบต า

ตอนท 5 ความตงใจในการเลกสบบหร วเคราะหคะแนนรอยละ และคะแนนเฉลย

ของความตงใจ

ตอนท 6 ความสมพนธระหวางคณลกษณะกลมตวอยาง กบความตงใจในการเลก

สบบหร โดยการทดสอบไควสแควร (Chi-Square)

ตอนท 7 วเคราะหความสมพนธระหวางความคดเหน ทศนคตตอการสบบหรและ

แรงจงใจทมผลตอความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา ดวยการวเคราะหการถดถอยพห

(Multiple Regression Analysis)

ตอนท 8 วเคราะหขอเสนอแนะของนกศกษา ดวยคะแนนรอยละ

38

บทท 4 การวเคราะหผลการวจย

การศกษาวจยเรองทศนคตและความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ โดยกลมประชากรคอนกศกษาของวทยาลยราชพฤกษหลกสตรปรญญาตร ภาคปกต ซงลงทะเบยนเรยน ภาคการศกษาท 2/2555 จ านวนนกศกษา 1,115 คน จ านวนกลมตวอยาง 2 79 คน การเกบรวบรวมขอมลจากแบบสอบถามไดรบแบบสอบกลบคน จ านวน 250 คน 1. การวเคราะหขอมล แบงออกเปน 8 ตอน ดงน ตอนท 1 การวเคราะหขอมลคณลกษณะกลมตวอยาง ซงเปนขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 การวเคราะหความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร ตอนท 3 การวเคราะหทศนคตตอการสบบหร ตอนท 4 การวเคราะหแจงจงใจเพอการเลกสบบหร ตอนท 5 การวเคราะหความตงใจในการเลกสบบหร ตอนท 6 การวเคราะหความสมพนธระหวางคณลกษณะกลมตวอยาง กบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา ตอนท 7 การวเคราะหความสมพนธระหวาง ความคดเหน ทศนคตตอการสบบหร และแรงจงใจทมผลตอความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา ตอนท 8 ขอเสนอแนะของนกศกษากลมตวอยาง 2. การน าเสนอขอมล โดยน าเสนอตารางประกอบค าบรรยายตามล าดบ ดงรายละเอยดตอไปน ตอนท 1 คณลกษณะกลมตวอยาง เปนขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ซงเปนนกศกษาของวทยาลยราชพฤกษ จ านวน 250 คน จ าแนกตาม เพศ อาย สาขาทศกษา แหลงเงนทนในการศกษา การมบคคลในครอบครวทสบบหร พฤตกรรมการสบบหรของนกศกษา สาเหตทสบบหร และอายทเรมสบบหรครงแรก ด าเนนการวเคราะหขอมลดวยสถต คะแนนรอยละ และคะแนนเฉลย รายละเอยด ดงตารางท 2

39

ตารางท 2 จ านวนและรอยละของคณลกษณะของกลมตวอยาง n = 250

คณลกษณะของกลมตวอยาง จ านวน รอยละ

เพศ ชาย หญง อาย ( X = 20.99, SD = 1.555, Minimum = 18, Maximum = 28) ต ากวา 20 ป ระหวาง 20 – 25 ป ตงแตขนไป 25 ป ไมระบอาย สาขาทศกษา คอมพวเตอรธรกจ การตลาด การจดการ การจดการโรงแรมและการทองเทยว การจดการโลจสตกส การบญช นตศาสตร การโฆษณาและการประชาสมพนธ คอมพวเตอรแอนเมชน สาธารณสขศาสตร แหลงเงนทนในการศกษา จายคาเรยนเอง กองทนกยมทางการศกษา ทนของวทยาลย อน ๆ (ทน สามจงหวดชายแดน, ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, นกกฬาของสถาบน)

96

154

99

128 4

19

14 22 36 30 42 27 20 16 8

35

76 138 28 8

38.4 61.6

39.6 51.2 1.6 7.6

5.6 8.8

14.4 12.0 16.8 10.8 8.0 6.4 3.2

14.0

36.4 55.2 11.2 3.2

40

ตารางท 2 จ านวนและรอยละของคณลกษณะของกลมตวอยาง (ตอ) n = 250

คณลกษณะของกลมตวอยาง จ านวน รอยละ

บคคลในครอบครวทสบบหร พอ แม ญาต พนอง ทงพอและแม บคคลในครอบครว ไมม พฤตกรรมการสบบหรของนกศกษา สบเปนประจ า (ทกวน) สบเปนบางครง ไมเคยสบ สาเหตทสบบหร (n = 101) ถกชกชวน ตามเพอน ตามอยางคนในครอบครว อยในกลมเพอนทสบบร อยากเปนผใหญ คลายเครยด อายทเรมสบบหรครงแรก (n = 71) ( X = 16, SD = 3.14, Minimum = 7, Maximum = 26) ต ากวา 11 ป ระหวาง 11 – 15 ป ระหวาง 16 – 20 ป ตงแต 20 ปขนไป

81 5

49 4 9

102

36 44

170

14 15 8

18 5

43

3 30 36 2

32.4 2.0

19.6 1.6 3.6

40.8

14.4 17.6 68.0

13.9 14.9 7.9

17.8 3.0

42.6

4.2 42.3 50.7 2.8

จากตารางท 2 ผลการวเคราะห พบวา นกศกษากลมตวอยางเปนเพศชาย รอยละ 38.4 และเพศหญง รอยละ 61.6 มอายเฉลย 20.99 อายนอยทสด 18 ป มากทสด 28 ป ชวงอายทมนกศกษา

41

จ านวนมาก ระหวาง 20 – 25 ป รอยละ 51.2 รองลงมาคออายต ากวา 20 ป รอยละ 39.6 ในจ านวนนกศกษากลมตวอยางทง 10 สาขาวชา พบวา จ านวนนกศกษาทมจ านวนมาก ตามล าดบ 4 สาขาวชา คอ สาขาวชาการจดการโลจสตกส รอยละ 16.8 รองลงมาคอสาขาวชาการจดการ รอยละ 14.4 สาขาวชาสาธารณสขศาสตร รอยละ 14.0 และสาขาวชาการจดการโรงแรมและการทองเทยว รอยละ 12.0 ตามล าดบ โดย สาขาวชาซงมนกศกษากลมตวอยางจ านวนนอยทสด 4 สาขาวชา คอ สาขาวชาคอมพวเตอรแอนเมชน รอยละ 3.2 รองลงมาคอสาขาวชา คอมพวเตอรธรกจ รอยละ 5.6 สาขาวชาการโฆษณาและการประชาสมพนธ รอยละ 6.4 และสาขาวชานตศาสตร รอยละ 8.0 ตามล าดบ แหลงเงนทนทใชในการศกษา นกศกษากลมตวอยางสวนใหญไดรบเงนสนบสนนการศกษาจากกองทนกยมทางการศกษา รอยละ 55.2 จายคาเลาเรยนเอง (โดยผปกครอง) รอยละ 36.4 ไดรบทนจากวทยาลย รอยละ 11.2 และแหลงเงนทนอนๆ เชน ส านกงานคณะกรรมการระดบอดมศกษา จงหวดชายแดนภาคใต และทนนกกฬา รอยละ 3.2 ดานขอมลการสบบหรของคนในครอบครว พบวา พอของนกศกษากลมตวอยางทสบบหร รอยละ 32.4 รองลงมาคอญาตและพนอง รอยละ 19.6 มแมสบบหร รอยละ 2.0 และทงพอและแมสบบหรรอยละ 1.6 โดยทนกศกษากลมตวอยาง สบบหรเปนบางครง รอยละ 1.6 นกศกษากลมตวอยาง สบบหรเปนบางครง รอยละ 17.6 สบเปนประจ า รอยละ 14.4 และไมสบรอยละ 68.0 สาเหตของการสบบหร เพอการคลายเครยด รอยละ 42.6 อยในกลมเพอนทสบบหรจงสบไปดวย รอยละ 17.8 เหนเพอนสบ รอยละ 14.9 และถกชกชวน รอยละ 13.9 ซงอายทเรมสบ คออายระหวาง 16 – 20 ป รอยละ 50.7 อายระหวาง 11 – 15 ป รอยละ 42.3 และอายต ากวา 11 ป รอยละ 4.2 อาย 20 ปขนไป รอยละ 2.8 ตามล าดบ อายทเรมสบบหร เฉลย 16 ป ตอนท 2 การวเคราะหความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร 2.1 พษภยของบหร โดยการวเคราะหความคดเหนเกยวกบการสบบหรมผลตอรางกายท าใหรางกายไดรบสารพษ เปนสาเหตของการเจบปวยดวยโรคตาง ๆ 2.2 โทษของการสบบหร โดยการวเคราะหความคดเหนเกยวกบกฎหมายคมครองสขภาพของผไมสบบหร และการควบคมผลตภณฑยาสบ ซงก าหนดโทษส าหรบผทฝาฝนสบบหรในบรเวณทหามสบ หรอไมจดเขตปลอดบหรตามประกาศของกระทรวงสาธารณสข ดงแสดงในตารางท 3

42

ตารางท 3 คะแนนเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร n = 250

ความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร X S.D.

การสบบหรเปนสาเหตท าใหเกดโรคมะเรงทอวยวะตาง ๆ ของรางกาย

การสบบหรเปนสาเหตท าใหเสนเลอดในสมองแตกและเปนอมพาตได

สารพษในควนบหรทท าใหผสบบหรอาการตดบหรคอสารนโคตน

ควนบหรทออกจากผสบไดท ารายคนขางเคยง เรยกวา “ควนบหรมอสอง”

2.84

2.72

2.76

2.85

.44

.51

.46

.38

โรคถงลมโปงพองเกดจากการสบบหร ท าใหถงลมปอดถกท าลายและมอาการหดเกรงของหลอดลม

กนกรองของบหรไมไดท าใหปรมาณของสารนโคตนลดลง ในควนบหรมสารตะกวซงเปนสารทยบยงการเจรญเตบโต

ของรางกาย และท าลายเนอเยอสมอง ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2551 ก าหนดให

แสดงเครองหมายของเขตสบบหรและเขตปลอดบหร ในทเปดเผยและสามารถมองเหนไดชดเจน

ผทฝาฝนสบบหรในเขตพนทปลอดบหรมโทษปรบไมเกน 2,000 บาท

เจาของสถานท ถาไมจดใหมเครองหมายเขตปลอดบหร หรอเขตสบบหรมโทษมโทษปรบไมเกน 2,000 บาท

เจาของสถานท ถาไมจดพนทใหเปนเขตปลอดบหร และเขตสบบหรมโทษปรบไมเกน 2,000

ผทสบบหรบนอาคารเรยน และบรเวณทมปาย “เขตปลอดบหร” ในวทยาลยราชพฤกษถอวาฝาฝนกฎหมายการคมครองสขภาพผไมสบบหร

2.81

1.41 2.65

2.69

2.76

2.65

2.66

2.77

.41

.53

.51

.50

.46

.53

.51

.46

43

จากตารางท 3 ความคดเหนเกยวกบพษภย และโทษของการสบบหรรายขอ คะแนนอยระหวาง 2.65 – 2.85 โดยเหนวา การสบบหรท าใหผสบบหรไดรบสารพษจากนโคตน และสารตะกวซงจะท าลายสมอง และยบยงการเจรญ เตบโตของรางกาย เปนสาเหตใหเกดโรคมะเรงทอวยวะตาง ๆ ของรางกายและมความเสยงตอการเสยชวตจากโรคหวใจ ทงเปนสาเหตใหเกดโรคถงลมโปงพองซงจะท าใหไดรบความทรมารจากถงลมปอดถกท าลาย เปนตน แตความคดเหนเกยวกบกนกรองของบหร มเพยง 1.41 ทมความคดเหนวากนกรองของบหรไมไดท าใหปรมาณของสารนโคตนลดลง ดานความคดเหนเกยวกบโทษของการสบบหรนกศกษากลมตวอยางมความคดเหนวา ในบรเวณทตดปายเขตปลอดบหร หากมการฝาฝนสบบหรในพนทเขตปลอดบหรจะมโทษปรบไมเกน 2,000 บาทซงเจาของสถานทตองใหมเครองหมายเขตปลอดบหร หรอเขตทใหสบบหรได โดยตดปายใหเหนชดเจนในทเปดเผย หากไมจดใหมเครองหมายดงกลาวจะมโทษปรบไมเกน 2,000 บาท และหากไมจดพนทใหเปนเขตปลอดบหร และเขตบหรกจะมโทษปรบไมเกน 20,000 บาท โดยกลมตวอยางมความคดเหน รายขอคะแนนเฉลยอยระหวาง 2.65 – 2.77 เมอจดระดบของความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของการสบบหร เปน 3 ระดบคอระดบสง ระดบกลาง และระดบต า ดงแสดงในตารางท 4 ตารางท 4 ระดบความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร

ระดบความคดเหน จ านวน รอยละ ระดบสง ระดบปานกลาง ระดบต า

8 209 33

3.2 83.6 13.2

X = 31.58, S.D. = 3.126, Minimum = 17, Maximum = 35

จากตารางท 4 การวเคราะหระดบความคดเหนเกยวกบพษภย และโทษ ของบหรในภาพรวม พบวา นกศกษากลมตวอยางมระดบความคดเหนระดบปานกลางจ านวนมากทสด 209 คน คดเปนรอยละ 83.6 คะแนนเฉลยรวม 31.58 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 3.126 คะแนนต าสด 17 และคะแนนสงสด 35

44

ตอนท 3 การวเคราะหทศนคตตอการสบบหร ดงตารางท 5 ตารางท 5 คะแนนเฉลยและ สวนเบยงเบนมาตรฐานทศนคตตอการสบบหร

n = 250 เจตคตตอการสบบหร X S.D.

การสบบหรเปนพฤตกรรมทไมเหมาะสมในสงคมไทย 3.62 1.114

ผชายสบบหรเปนพฤตกรรมทนารงเกยจ 3.36 1.101

ผหญงสบบหรเปนพฤตกรรมไมเหมาะสม 4.17 .992

ผใหญทสบบหรเปนตวอยางของพฤตกรรมทไมด และไมควรน ามาเปนแบบอยาง

3.67 1.071

วยรนสบบหรเปนพฤตกรรมทไมเหมาะสม 3.97 1.043

การสบบหรไมแสดงถงการเปนคนทนสมย หรอเทหแตอยางใด 4.07 1.071

การสบบหรไมไดท าใหไดรบความเชอถอหรอเปนทยอมรบของเพอน ๆ

3.78 1.226

การสบบหรเปนพฤตกรรมทไมนาเลยนแบบ 4.36 .867

บหรเปนสงเสพตด ท าลายสขภาพ 4.40 .791

บหรเปนสงเสพตดทอนตรายเพราะจะน าไปสสงเสพตดอน ๆ 4.16 .898

ทานรงเกยจเพอนหรอบคคลทสบบหร 3.48 1.216

ถาทานสบบหรเพอนหรอคนรอบขางรงเกยจ 3.63 1.109

ถาทานอยในกลมทสบบหร ทานจ าเปนตองสบดวย 3.26 1.508

การสบบหรท าใหสนเปลองคาใชจายในการรกษาโรคทมสาเหตจากการสบบหรโดยไมจ าเปน

4.21 .826

การเลกบหรท าใหเสยบคคลกภาพของตนเอง 2.89 1.495 จากตารางท 5 ทศนคตตอการสบบหรของนกศกษากลมตวอยาง พบวา คะแนนเฉลยรายขอสงสด คอ4.40 ซงเปน ทศนคตทรสกวาบหรเปนสงเสพตดทท าลายสขภาพ ล าดบตอมาคอ การสบบหรเปนพฤตกรรมทไมนาเลยนแบบ คะแนนเฉลย 4.36 ทศนคตตอการสบบหรซงท าใหสนเปลองคาใชจายในการรกษาโรคทมสาเหตจากการสบบหรโดยไมจ าเปน คะแนนเฉลย 4.21 ทศนคตตอการสบบหรเปนพฤตกรรมทไมเหมาะสมส าหรบผหญง รอยละ 4.17 และรสกวาการสบบหรเปน

45

อนตรายซงจะเปนตนเหตน าไปสการเสพ สงเสพตดอน ๆ ทรนแรงมากยงขน คะแนนเฉลย 4.16 และคะแนนเฉลยรายขอสงสดล าดบสดทายคอ 4.07 คอทศนคตทรสกวา การสบบหรไมไดแสดงวาเปนคนทนสมยหรอเทหแตอยางใด ส าหรบคะแนนเฉลยรายขอทต าสดคอ 2.89 ซงเปน ทศนคตทนกศกษารสกวาการทบคคลจะเลกสบบหร ไมท าใหบคคลนนเสยบคคลกภาพ การจดระดบของ ทศนคตตอการสบบหรเปน 3 ระดบ คอ ทศนคตระดบสง ทศนคตระดบปานกลาง และทศนคตระดบต า ดงแสดงในตารางท 6 ตารางท 6 ระดบทศนคตตอการสบบหร

ระดบทศนคต จ านวน รอยละ ระดบสง ระดบปานกลาง ระดบต า

45 163 42

18.0 65.0 16.8

X = 57.02, S.D. = 9.288, Minimum = 31, Maximum = 74 จากตารางท 6 ระดบทศนคตตอการสบบหร สวนใหญมทศนคตเกยวกบการสบบหรวาเปนสงทไมดเปนพฤตกรรมทไมเหมาะสม การสบบหรเปนสงทสงคมไมยอมรบและเปนพฤตกรรมทไมควรเลยนแบบ เปนทรงเกยจของคนรอบขาง นอกจากท าลายสขภาพแลวยงน าไปสการตดสารเสพตดอน ๆ ตามมา ซงกอใหเกดโรคและสนเปลองคาใชจายในการรกษาโดยไมจ าเปน ทศนคตของกลมนกศกษาสวนใหญระดบปานกลาง จ านวน 163 คน รอยละ 65.2 คะแนนเฉลยโดยรวม 57.02 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 9.288 คะแนนสงสด 74 และคะแนนต าสด 31 และทศนคตระดบสง รอยละ 18.0

46

ตอนท 4 การวเคราะหแรงจงใจเพอการเลกสบบหร ดงตารางท 7 ตารางท 7 คะแนนเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐานแรงจงใจเพอการเลกสบบหร

แรงจงใจเพอการเลกสบบหร X S.D. การเลกสบบหรจะท าใหมเพอนมากขน การเลกสบบหรจะชวยใหสขภาพดขน การเลกสบบหรจะท าใหการเจบปวยจากโรคทางเดนหายใจลดลง การเลกสบบหรท าใหมเงนเหลอไวใชจายในสงทจ าเปนมากขน การงดสบบหรชวยลดความเสยงของการเปนมะเรงปอด การงดสบบหรชวยลดความเสยงของการเปนโรคถงลมโปงพอง การเปนผน านกศกษาตองเปนตวอยางทดในการไมสบบหร ถามเพอนทตองการเลกสบบหรจะชวยใหนกศกษาตดสนใจเลกสบบหรดวย ครอบครวมสวนส าคญตอการเลกสบบหร บดา – มารดา มสวนส าคญตอการตดสนใจเลกสบบหร ศาสนาเปนเครองยดเหนยวจตใจใหเลกบหรได การปฏบตธรรมและนงสมาธชวยใหเลกสบบหรไดส าเรจ หากตองการเลกสบบหรควรเลอกวนส าคญทสดในชวตมาก าหนดเปนวนเรมตนงดสบบหร

2.36 2.78 2.78 2.82 2.81 2.85 2.77 2.64

2.72 2.68 2.41 2.43 2.40

.754

.495

.452

.405

.440

.392

.457

.536

.530

.530

.666

.638

.750

จากตารางท 7 แรงจงใจเพอการเลกสบบหร การวเคราะหรายขอพบวาคะแนนเฉลย รายขอสงสด อยระหวาง 2.78 – 2.85 ซงเปนแรงจงใจส าคญทจะท าใหเลกสบบหร ไดแก แรงจงใจทเกยวของกบความตองการปกปองตนเอง และความตองการการหลกหนจากความเจบปวด ดงเชน ตองการเลกสบบหรเพราะ เสยงของการเปนมะเรงปอด โดยเฉพาะอยางยงการเลกสบบหรจะชวยลดความเสยงจากการเปนโรคถงลมโปงพอง แรงจงใจในดานความตองการการยอมรบของสงคม พบวา คะแนนเฉลยอยระหวาง 2.66 – 2.77 กลาวคอ การเปนผน านกศกษาตองเปนตวอยางทดในการไมสบบหร และหากมเพอนทตองการเลกสบบหรกจะเปนแรงจงใจใหนกศกษาตดสนใจเลกสบบหรไดดวย

47

แรงจงใจดานความตองการความสมพนธ พบวา ครอบครวและบดา มารดา มสวนส าคญในการตดสนใจเลกสบบหร โดยคะแนนเฉลย 2.72 และ 2.68 ตามล าดบ โดยทเครองยดเหนยวจตใจทางศาสนา การปฏบตธรรมเพอฝกสมาธ และการเลอกวนทส าคญทสดในชวตมาก าหนดเปนวนเรมตนงดสบบหรนกศกษากลมตวอยางจะใหความส าคญ รองลงมาคอคะแนนเฉลยระหวาง 2.41, 2.43 และ 2.40 ตามล าดบซงการเลกสบบหรจะเปนแรงจงใจใหมเพอนมากขนเพยง 2.36

ระดบแรงจงใจตอการเลกสบบหร โดยแบงระดบของแรงจงใจเปน 3 ระดบคอ แรงจงใจระดบสง แรงจงใจระดบปานกลาง และแรงจงใจระดบต า ดงแสดงในตารางท 8 ตารางท 8 ระดบแรงจงใจตอการเลกสบบหร

ระดบของแรงจงใจ จ านวน รอยละ ระดบสง ระดบปานกลาง ระดบต า

55 154 41

22.0 61.6 16.4

X = 34.46, S.D. = 4.160, Minimum = 20, Maximum = 43

จากตารางท 8 ระดบแรงจงใจตอการเลกสบบหร พบวา สวนใหญ แรงจงใจระดบปานกลาง รอยละ 61.6 ระดบสง รอยละ 22.0 และระดบต า รอยละ 16.4 คะแนนเฉลยรวม 34.46 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 4.160 คะแนนต าสด 20 คะแนนสงสด 43 ตอนท 5 การวเคราะหความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา ดงแสดงในตารางท 9 ตารางท 9 คะแนนเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา

ความตงใจในการเลกสบบหร X S.D. ทานมความตงใจจะทงอปกรณทใชในการสบบหร ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอครอบครว ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอ พอ – แม ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอคนททานรก ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอสขภาพของตนเอง

.88

.91

.90

.87

.93

.322

.284

.306

.331

.263

48

ตารางท 9 คะแนนเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษ า (ตอ)

ความตงใจในการเลกสบบหร X S.D. ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอเปนตวอยางทดแกนกศกษา ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอเปนตวอยางทดแก พ – นอง ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอใหวทยาลยราชพฤกษเปนสถาบน

ปลอดบหร ทานตงใจจะหกมวนบหรทง ถาวทยาลยมคลนกใหการปรกษาเพอเลกบหรทานยนดเขารบการ

บ าบดรกษา ทานสามารถเลกบหรไดเองโดยไมตองเขารบการบ าบด ทานมความตองการทจะเลกสบบหร

.86

.90

.87

.87

.88

.89

.91

.345

.301

.341

.337

.327

.313

.290 จากตารางท 9 คะแนนเฉลยรายขอ ความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษากลมตวอยาง พบวา อยระหวาง .86 – .93 โดยมความตงใจทจะทงอปกรณทใชสบบหร ซงความตงใจในการเลกสบบหรเพอสขภาพของตนเอง เพอคนในครอบครว โดยเฉพาะ พอ – แม และบคคลทตนรก และการเปนตวอยางทดใหกบ พ – นอง เพอนนกศกษาดวยกน และการเปนสถาบนปลอดบหรของวทยาลยราชพฤกษ ทงมความตองการทจะเลกสบบหรดวยตนเอง แตถาวทยาลยมคลนกใหการปรกษากยนดเขารบบรการ การจดระดบความตงใจในการเลกสบบหร โดยแบงระดบความตงใจ เปน 3 ระดบ คอ ความตงใจระดบสง ความตงใจระดบปานกลาง และความตงใจระดบต า รายละเอยดดงตารางท 10 ตารางท 10 ระดบความตงใจในการเลกสบบหร

n = 241 ระดบของความตงใจ จ านวน รอยละ

ระดบสง ระดบปานกลาง ระดบต า

- 210 31

- 84.0 12.4

X = 10.51, S.D. = 4.827, Minimum = 0, Maximum = 12

49

จากตารางท 10 ระดบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษากลมตวอยางสวนใหญอยในระดบปานกลาง จ านวน 210 คน รอยละ 84.0 คะแนนเฉลยรวม 10.51 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.827 คะแนนสงสด 12 คะแนนต าสด 0 ตอนท 6 การวเคราะหความสมพนธระหวางคณลกษณะ กลมตวอยางกบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา คณลกษณะ กลมตวอยาง ประกอบดวย เพศ อาย แหลงเงนทนในการศกษา การมบคคลในครอบครวทสบบหร พฤตกรรมการสบบหรของนกศกษา สาเหตทสบบหร และอายทเรมสบบหรกบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา ดวยการทดสอบไคสแควร ( 2 ) ดงตารางท 11 ตารางท 11 ความสมพนธระหวางคณลกษณะกลมตวอยาง กบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา

คณลกษณะกลมตวอยาง ความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา

2 p-value เพศ อาย สาขาทศกษา ประเภทของนกศกษา บคคลในครอบครวทสบบหร พฤตกรรมการสบบหร สาเหตทสบบหร อายทเรมสบบหรครงแรก

3.749 5.142

43.833 3.741 8.439

32.969 3.396 2.960

.053

.162 .000* .291 .134

.000* .639 .398

*p≤ .001 จากตารางท 11 พบวา คณลกษณะกลมตวอยาง คอ สาขาทศกษาและพฤตกรรมการสบบหร มความสมพนธกบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา อยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ.001 ตอนท 7 การวเคราะหความสมพนธระหวางความคดเหนเกยวกบพษภย และโทษของบหร ทศนคตตอการสบบหร และแรงจงใจเพอเลกสบบหร กบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา แบงเปน 2 ขนตอนคอ

50

7.1 การหาคาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient) ดงตารางท 12 ตารางท 12 ความสมพนธระหวางความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร ทศนคตตอการสบบหรและแรงจงใจเพอเลกสบบหร กบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา

ตวแปรทศกษา ความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา

r p-value ความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร ทศนคตตอการสบบหร แรงจงใจเพอเลกสบบหร

.357

.387

.482

.000*

.000*

.000* *p≤ .001 จากตารางท 12 พบวา ความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหรมความสมพนธทางบวกกบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา (r = .357) อยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .001 นนคอ เมอนกศกษามความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหรมาก กจะมความตงใจในการเลกสบบหรมากขนตามไปดวย ทศนคตตอการสบบหรมความสมพนธทางบวกกบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา (r = .387) อยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .001 นนคอ เมอนกศกษามทศนคตทดตอการเลกสบบหรมาก กจะมความตงใจในการเลกสบบหรมากขนตามไปดวย

แรงจงใจเพอการสบบหรมความสมพนธทางบวกกบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา (r = .482) อยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .001 นนคอ เมอนกศกษาไดรบแรงจงใจเพอเลกสบบหรมากขน กจะมความตงใจในการเลกสบบหรมากขนตามไปดวย

7.2 การวเคราะหถดถอยพห (Multiple Regression) ของความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา ประกอบดวย ความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร ทศนคตตอการสบบหร แรงจงใจเพอการเลกสบบหร เปนตวพยากรณ โดยการสรางสมการท านายทมตวแปรตาม คอความตงใจในการเลกสบบหร และตวแปรตน 3 ตวแปร คอ ความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร ทศนคตตอการสบบหร และแรงจงใจเพอการเลกสบบหร ตามล าดบ โดยใชสตร (ลดดาวลย เพชรโรจน และคณะ , 2555: 129) การวเคราะห 2 แบบ คอแบบท 1วธ เขาทละตว ดงตารางท 13 และแบบท 2 วธ เพมตวแปรอสระแบบขนตอน ดงตารางท 14

51

y = a + b1 x1 + b2 x2 + b3 x3 y = ตวแปรตาม a = คาคงท bi = คาสมประสทธการถดถอยเมอ xi เปลยนแปลงคาไป 1 หนวย xi = ตวแปรตนตวท i โดย i มคา 1, 2, 3

ตารางท 13 การวเคราะหการถดถอยพหความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษาซงมตวแปรอสระ 3 ตวแปร เปนตวท านาย (วธเขาทละตว)

ตวแปร b Sb Beta t p-value ความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร เจตคตตอการสบบหร แรงจงใจเพอเลกบหร

.121

.055

.243

.057

.019

.042

.135

.181

.358

2.123 2.822 5.823

.035*

.005*

.000* R2 Adjusted = .282 Constant = 4.727

*p≤ .05 จากตารางท 13 การวเคราะหการถดถอยพหโดยวธ เขาทละตว พบวา ทระดบนยส าคญทางสถต .05 เมอควบคมตวแปรใหเปนคาคงท ตวแปรความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร ทศนคตตอการสบบหร และแรงจงใจเพอเลกสบบหร มความสมพนธกบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา และใชพยากรณความตงใจในการเลกบหรของนกศกษาได โดยมประสทธภาพของการพยากรณ 28.2% นนคอ ตวพยากรณทง 3 ตว รวมกนอธบายความแปรปรวนของความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษากลมตวอยางไดรอยละ 28.2 และถาทราบคาของตวแปรทง 3 ตว สามารถคาดคะเนคาของความตงใจในการเลกสบบหรไดจากสมการถดถอยดงน สมการถดถอยทค านวณโดยใชคะแนนดบ คอ

iY = -4.727 + .121X1i + .055X2i + .243X3i

สมการถดถอยทค านวณโดยใชคะแนนมาตรฐาน คอ YZ = .135Zx1i + .181Zx2i + .358Zx3i

52

ตารางท 14 การวเคราะหการถดถอยของความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา ซงมตวแปรเปนตวท านาย (วธ เพมตวแปรอสระแบบขนตอน)

ตวแปรทไดรบการคดเลอก R R2 R2 Change

F p-value

แรงจงใจเพอเลกสบบหร .482 .232 .229 72.368 .000* แรงจงใจเพอเลกสบบหร เจตคตตอการสบบหร .527 .278 .272 45.739 .000* แรงจงใจเพอเลกสบบหร เจตคตตอการสบบหร ความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร .540 .291 .282 32.444 .000* *p≤ .001 จากตารางท 14 ผลการวเคราะหการถดถอยโดยใชวธ เพมตวแปรอสระแบบขนตอน พบวา แรงจงใจเพอเลกสบบหรสามารถอธบายความแปรปรวนของความตงใจในการเลกสบบหรไดอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 มประสทธภาพของการพยากรณเทากบ 23.2% ( R2 = .232) นนคอ แรงจงใจเพอเลกสบบหรสามารถพยากรณความตงใจในการเลกสบบหรไดรอยละ 23.2 ขนท 2 เมอเพมตวพยากรณทศนคตตอการสบบหร คาประสทธภาพของการพยากรณเพมขนเปน 27.8% (R2 = .278) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 นนคอ แรงจงใจเพอเลกสบบหรและทศนคตตอการสบบหรสามารถรวมกนอธบายความแปรปรวนของความตงใจในการเลกสบบหรไดรอยละ 27.8 โดยททศนคตตอการสบบหรสามารถอธบายความแปรปรวนของความตงใจในการเลกบหรไดเพมขนรอยละ 27.2 (R2 Change = .272) ขนท 3 เมอเพมตวพยากรณความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร คาประสทธภาพของการพยากรณเพมขนเปน 29.1% ( R2 = .291) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 นนคอ แรงจงใจเพอเลกสบบหร ทศนคตตอการสบบหรและความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร สามารถรวมกนอธบายความแปรปรวนของความตงใจในการเลกสบบหรไดรอยละ 29.1 โดยทความคดเหนสามารถอธบายความแปรปรวนของความตงใจในการเลกสบบหรไดเพมขนรอยละ 28.2 (R2 Change = .282)

นอกจากนน พบวา คาสมประสทธสหสมพนธพหคณ ระหวางตวพยากรณ 3 ตว กบตวแปรอสระมคาเทากบ .540 แสดงวา ตวพยากรณทง 3 ตว รวมกนอธบายความแปรปรวนของความตงใจในการเลกสบบหรไดดกวาการใชตวพยากรณตวเดยว โดยตวพยากรณทง 3 ตว สามารถ

53

รวมกนอธบายความแปรปรวนของความตงใจในการเลกสบบหร ไดอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001

ตอนท 8 ขอเสนอแนะของนกศกษา ซงเปนค าถามปลายเปดจากจ านวนนกศกษา 250 คน มผใหขอเสนอแนะ 27 คน วเคราะหโดยคะแนนรอยละ ดงตารางท 15 ตารางท 15 รอยละของขอเสนอแนะของนกศกษา

n = 27 ขอความ จ านวน รอยละ

- ควรน าเงนทซอบหรไปซออาหารทมประโยชน 1 3.7 - การสบบหรเปนสงทไมด ไมควรสบเพราะท ารายคนรอบขาง 5 18.5 และเปลองเงน - ไมควรสบบหรเพอรกษาสขภาพของตนเองเพราะการสบบหร 4 14.8 มาก ๆ จะท าใหรางกายทรดโทรม - ควรเลกสบบหร เพราะจะท าใหเปนมะเรง 1 3.7 - ผหญงไมควรสบบหร 1 3.7 - อยากเลกสบบหรแตขอเวลา 1 3.7 - มนกศกษายนสบบหรโดยเปดเผยในเครองแบบนกศกษา อยาก 1 3.7 ใหแกปญหาเพราะมผลกระทบตอสถาบน และนกศกษาสวน ใหญทไมสบบหร โดยมกฎทเขมงวดกวานและปฎบตอยางจรงจง - ควรจะมการรณรงคหรอหามสบบหรอยางจรงจงโดยดวน 2 7.4 - การสบบหรในวทยาลยถอเปนความผดทางกฎหมาย และท าให 1 3.7 ชอเสยงของวทยาลยเสยหาย หากมผมาเยยมวทยาลยแลวพบเหน ภาพนกศกษาก าลงสบบหรท าใหภาพของวทยาลยไมด - มนกศกษาสบบหรตามบนไดหนไฟ หองน า โรงอาหารและใตตก 1 3.7 เสมอ ๆ - วทยาลยมทสบบหรมากเกนไป 1 3.7 - ไมสามารถเลกได 4 14.8 - ควรมพนทส าหรบใหผสบเพอปองกนกลนควนบหรรบกวนผอน 1 3.7 - อน ๆ ไมเขาใจ ค าถามควรใชแบบสอบถามกบผทสบบหร 3 11.1

รวม 27 100

54

จากตารางท 15 นกศกษากลมตวอยางเสนอแนะวา การสบบหรเปนสงทไมด ท าลายสขภาพของตนเอง และท ารายผอน การสบบหรในวทยาลยถอเปนความผด และท าใหภาพลกษณของวทยาลยเสยหาย ซงมนกศกษาสบหรตามบนไดหนไฟ หองน า โรงอาหาร และใตอาคารเสมอ ๆ ควรมการรณรงคหามสบบหรอยางจรงจง

55

บทท 5 สรปผลการวจย การอภปราย และขอเสนอแนะ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทเปนตวก าหนดความตงใจทจะกระท าพฤตกรรมเพอการเลกสบบหรของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ ไดแก ความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร ทศนคตตอการสบบหร และแรงจงใจเพอการเลกสบบหร เพอปองกนการบรโภคยาสบในกลมนกศกษา โดยการสรางคานยมใหกบคนรนใหมทปราศจากภยคกคามจากการบรโภคยาสบ และเปนขอมลพนฐานในการจดโครงการเลกสบบหรของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษในโอกาสตอไป กลมตวอยาง คอ นกศกษาของวทยาลยราชพฤกษ ซงเปนนกศกษาชนปท 2 ทกสาขาวชา จ านวน 250 คน ด าเนนการเกบรวมรวมขอมลตงแตวนท 5 ถง วนท 19 กมภาพนธ 2556 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลคอ แบบสอบถามทใชกบกลมตวอยางจ านวน 250 คน และน าขอมลทไดจากแบบสอบถามน ามาวเคราะหทางสถต โดยการแจกแจงความถรอยละ คาเฉลยของขอมลทเปนคณลกษณะประชากร ส าหรบขอมลดานความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร ทศนคตตอการสบบหร แรงจงใจเพอการเลกสบบหร และความตงใจในการเลกสบบหร ไดใชการวเคราะหโดย คะแนนรอยละ คะแนนเฉลย และการจดระดบของตวแปรแตละดานเปน 3 ระดบ คอ ระดบสง ระดบปานกลาง และระดบต า และวเคราะหความสมพนธเพอท านายตวแปร อสระ ทง 3 ดานวาจะมอทธพลตอตวแปรตาม โดยการวเคราะห การทดถอยพห ( Multiple Regression Analysis) ดงผลสรปการวจย การอภปราย และขอเสนอแนะตอไปน 1. สรปผลการวจย 1.1 คณลกษณะของประชากรกลมตวอยาง เปนนกศกษาเพศชาย รอยละ 38.4 และเพศหญง รอยละ 61.6 มอายเฉลย 20.99 ป อายนอยทสด 18 ป อายมากทสด 28 ป โดยชวงอายทมจ านวนนกศกษามาก อยในชวงอาย 20 – 25 ป รอยละ 51.2 รองลงมาคออายต ากวา 20 ป รอยละ 39.6 ซงสาขาทมจ านวนนกศกษามากทสด 4 สาขาวชา ไดแก สาขาวชาการจดการโลจสตกส รอยละ 16.8 รองลงมาคอสาขาวชาการจดการรอยละ สาขาวชาสาธารณสขศาสตร รอยละ 14.0 และสาขาวชาการจดการโรงแรมและการทองเทยว รอยละ 12.0 โดยสาขาวชาคอมพวเตอรแอนเมชน มจ านวนนกศกษานอยทสด รอยละ 3.2

56

ส าหรบแหลงเงนทนในการศกษา พบวา นกศกษาสวนใหญไดกเงนจากกองทนกยมเพอการศกษา เปนคาลงทะเบยนและคาใชจาย รอยละ 55.2 รองลงมาคอจายคาเลาเรยนเอง (โดยผปกครอง) รอยละ 36.4 ไดรบทนของวทยาลย รอยละ 11.2 และทนของส านกงานคณะกรรมการการศกษาระดบอดมศกษา รอยละ 3.2 การสบบหรของบคคลในครอบครว พบวา พอของนกศกษากลมตวอยางทสบบหร รอยละ 32.4 รองลงมาคอญาต พ – นอง รอยละ 19.6 โดยทมแมสบบหร รอยละ 2.0 และสบบหร ทงพอ และแม รอยละ 1.6 ซงเปนสงทควรตระหนกเปนอยางยง เนองจากครอบครว เปนรากฐานของการเรยนร และถายทอดแบบแผนของการประพฤตปฏบตเกยวกบพฤตกรรมสขภาพ ทงดานความร ทศนคตและการปฏบต ซงเดกและเยาวชนจะไดรบ อทธพลมาจากสถาบนครอบครว ส าหรบการสบบหรของนกศกษากลมตวอยาง รอยละ 17.6 สบเปนบางครง และทสบเปนประจ ารอยละ 14.4 ในขณะทไมสบบหร รอยละ 68.0 ดงนนจะเหนไดวานกศกษากลมตวอยางทสบบหรมจ านวนถง 1 ใน 3 ซงสาเหตของการสบบหรสวนใหญมาจากเพอน คอเมอเขาอยในกลมเพอนทสบบหรจงตองสบไปดวยรอยละ 17.8 และเหนเพอนนกศกษาดวยกนสบบหรจงสบตามเพอน รอยละ 14.9 ในขณะท รอยละ 13.9 ถกชกชวน และทสบบหรโดยคดวาเปนการคลายเครยด รอยละ 42.6 โดยสวนใหญเรมสบบหรเมออาย ระหวาง 16 – 20 ป รอยละ 50.7 อายระหวาง 11 – 15 ป รอยละ 42.3 และเรมสบบหรอายต ากวา 11 ป รอยละ 4.2 อายเฉลยทเรมสบบหร 16 ป ซงการสบบหรตงแตอายยงนอยจะเปนการสะสมสารพษในรางกายมากยงขนเรอย ๆ การสบบหรนอกจากจะเสยเงนซอบหรแลว เมอจดบหรเทากบเผาเงนไปกบมวนบหรแลว ยงเผาไฟเขาสรางกาย ซงจะบนทอนชวตใหสนลงไปดวย

1.2 ความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร ความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหรของนกศกษากลมตวอยางสวนใหญเหนวา

บหรมสารพษทเปนอนตรายตอรางกาย สารพษและสารตะกวในบหรจะท าลายสมอง และยบยงการเจรญเตบโตของรางกาย เปนสาเหตใหเกดโรคมะเรงทอวยวะตาง ๆ ของรางกายได ผทตดบหรยงมความเสยงตอการเสยชวตดวยโรคหวใจ และโรคถงลมโปงพอง ซงจะไดรบความทรมารเนองจากถงลมปอดถกท าลายเปนตน แตความคดเหนเกยวกบกนกรองบหร ซงมโฆษณาวาสามารถกรองสารพษจากนโคตนได นกศกษากลมตวอยางสวนนอยเทานนทเหนวากนกรองของบหรไมไดท าใหปรมาณของสารนโคตนลดลง

ความคดเหนเกยวกบโทษของการสบบหร นกศกษากลมตวอยางเหนวาผทฝาฝนสบบหร ในบรเวณทมปายหามสบบหรควรไดรบโทษปรบตามทกฎหมายก าหนด ไมเกน 2,000 บาท และเจาของสถานทตองด าเนนการจดเขตปลอดบหร และเขตสบบหร ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 19 พ.ศ. 2535 ก าหนดชอและประเภทของสถานทสาธารณทใหมการคมครอง

57

สขภาพของผไมสบบหร และก าหนดสวนใดสวนหนงหรอทงหมดของสถานทสาธารณดงกลาวเปนเขตสบบหรหรอเขตปลอดบหร ซงแบงพนทเปน 3 ประเภท คอ ประเภทท 1 คอเขตปลอดบหร ประเภทท 2 เขตทก าหนดเปนเขตปลอดบหรเฉพาะในอาคารหรอเปนการเฉพาะนอกพนทอาคารได และประเภทท 3 คอพนทซงจดใหมเขตสบบหรไดทงภายใน และภายนอกอาคาร ซงประเภทท 3 นมไดแหงเดยวคอสนามบนสวรรรณภม ส าหรบวทยาลยราชพฤกษจดเปนเขตปลอดบหรประเภทท 2 คอก าหนดเปนเขตปลอดบหรในอาคารและนอกพนทอาคารได แตตองจดเขตสบบหรทมลกษณะและมาตรฐานคอตองไมอยในบรเวณทกอใหเกดความเดอดรอนบรเวณขางเคยงไมอยบรเวณทาง เขา – ออก และไมอยในทเปดเผยหรอเปนทเหนไดเดนชด แกผมาใชสถานทนน หากเจาของสถานทไมด าเนนการจดใหเปนเขตดงกลาว จะมโทษรปรบตามกฎหมาย (ส านกมาตรการปองกนสาธารณภย, 2554: 1 – 2)

ระดบความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหรโดยรวม อยในระดบปานกลาง รอยละ 83.6 ความคดเหนโดยเฉลย 31.58 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 3.126 ความคดเหนคะแนนต าสด 17 และความคดเหนคะแนนสงสด 35

1.3 ทศนคตตอการสบบหร ทศนคตตอการสบบหรของนกศกษากลมตวอยาง สวนใหญมทศนคตตอการสบบหรวา

เปนพฤตกรรมทไมเหมาะสม เปนทรงเกยจของสงคม และคนรอบขางแลวยงท าลายสขภาพ อาจน าไปสการตดสารเสพตดทมอนตรายรนแรงมากยงขน ซงการสบบหรไมใชสงทแสดงวาเปนคนททนสมยหรอนาชนชมแตอยางใด และการทบคคลจะเลกสบบหรกไมไดท าใหสญเสยบคคลกภาพ โดยนกศกษากลมตวอยางสวนใหญ มทศนคตในระดบปานกลาง รอยละ 65.2 และระดบสง รอยละ 18.0 ทศนคตโดยเฉลย 57. 02 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 9.288 คะแนนต าสด 31 และคะแนนสงสด 74

1.4 แรงจงใจเพอการเลกสบบหร นกศกษากลมตวอยางมความตงใจทจะเลกสบบหรโดยมแรงจงใจซงจะกระตนหรอ

ผลกดนใหเลกสบบหรไดซงเปนแรงจงใจส าคญ คอความตองการของนกศกษาเองเพอปองกนสขภาพของตนเองใหปลอดภยจากสารพษทเกดจากการสบบหร และการเจบปวยจากโรคทางเดนหายใจ มะเรงปอด และโรคถงลมโปงพอง ซงเปนแรงจงใจดานความตองการปกปองตนเอง และความตองการหลกหนจากความเจบปวด (สถต วงศสวรรค , 2529) และแรงจงใจในการทจะไดรบการยอมรบจากเพอนนกศกษาในการเปนผน าและเปนตวอยางทด โดยเฉพาะหากมเพอน ๆ ทตองการจะเลกสบบหร กจะเปนแรงผลกดนใหนกศกษาตดสนใจเลกสบบหรดวย ทงนครอบครว และบดา – มารดามสวนส าคญตอการสบบหร ส าหรบแรงจงใจทเปนเครองยดเหนยวจตใจใหเลก

58

สบบหร เชน ค าสอน หลกปฎบตของศาสนา และวนส าคญทจะน ามาก าหนดเปนแรงจงใจเพอเรมตนงดสบบหร นกศกษากลมตวอยางจะใหความส าคญรองจาก แรงจงใจของครอบครวและบดา – มารดา

ระดบแรงจงใจเพอการเลกสบบหร นกศกษากลมตวอยางสวนใหญ ระดบแรงจงใจ ระดบปานกลาง รอยละ 61.6 แรงจงใจเฉลย 34.46 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 4.160 แรงจงใจระดบสง 22.0 คะแนนแรงจงใจต าสด 20 และคะแนนแรงจงใจสงสด 43

1.5 ความตงใจในการเลกสบบหร ความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษากลมตวอยาง โดยนกศกษามความตงใจทจะเลก

สบบหร และจะทงอปกรณทใชในการสบบหร ซงเปนความตงใจทจะเลกสบบหรเพอสขภาพของตนเอง เพอคนในครอบครว พอ – แม บคคลทตนเองรก เพอใหเปนตวอยางทดแก พ – นอง และเพอสถานบนการศกษาของนกศกษาเองคอวทยาลยราชพฤกษในการเปนสถาบนปลอดบหร โดยยนดทจะเขารบการบ าบดรกษา ถาวทยาลยมคลนกใหการปรกษาเพอเลกบหร โดยระดบความตงใจในการเลกสบบหรสวนใหญอยในระดบปานกลาง รอยละ 84.0 และระดบต า รอยละ 12.4 ซงความตงใจในการเลกสบบหรโดยรวมคะแนนเฉลย 10.51 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.827 คะแนนความตงใจต าสด 12

1.6 ความสมพนธระหวางคณลกษณะของกลมตวอยาง กบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา

ผลการวจยพบวาคณลกษณะของกลมตวอยาง ทมความสมพนธกบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษากลมตวอยางคอ สาขาทศกษา และพฤตกรรมการสบบหรมความสมพนธกบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา อยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .001 แสดงวา นกศกษาบางสาขาทสบบหร ไดมความตงใจทจะเลกสบบหร

1.7 ความสมพนธระหวางความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร ทศนคตตอการสบบหร และแรงจงใจเพอเลกสบบหร กบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา

1.7.1 ความสมพนธระหวางความคดเหนเกยวกบพษภย และโทษของการสบบหรของนกศกษากลมตวอยาง กบความตงใจในการเลกสบบหรมความสมพนธทางบวก ( r = .357) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 ทศนคตตอการสบบหรกบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษามความสมพนธในทางบวก ( r = .387) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 เชนกน โดยแรงจงใจเพอเลกสบบหรกบความตงใจในการเลกสบบหร พบวา มความสมพนธทางบวกเชนเดยวกบ ปจจยดานความคดเหนและทศนคต โดยแรงจงใจเพอเลกสบบหรกบความตงใจในการเลกสบบหร พบความสมพนธ ( r = .482) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 ซงแสดงวา เมอ

59

นกศกษามความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหรมาก และมทศนคตทดวาการสบบหรไมใชพฤตกรรมทเหมาะสม เมอมแรงจงใจใหเลกสบหร ความตงใจทจะเลกสบบหรกจะมากขนตามไปดวย 1.7.2 การวเคราะหถดถอยพหคณ ( Multiple Regression) โดยวธเขาทละตว ระหวางความคดเหนเกยวกบพษภย และโทษของบหร เจตคตตอการสบบหรและแรงจงใจเพอเลกสบบหรกบความตงใจในการเลกสบบหร และแรงจงใจเพอเลกสบบหรกบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษาของนกศกษา พบวา ตวแปรทง 3 ตว รวมกน อธบายความแปรปรวนของความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษากลมตวอยางไดรอยละ 28.2 (Adjusted R2 = .282) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดย แรงจงใจเพอเลกสบบหร มความสมพนธกบความตงใจในการเลกสบบหรมากทสด (Beta = .358, P < . 05) รองลงมาคอ เจตคตตอการสบบหร (Beta = .181, P < . 05) และความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร (Beta = .135, P < . 05) ซงความสมพนธอยในทศทางตามสมมตฐานการวจย ทวาความคดเหนเกยวกบพษภยและโทษของบหร ทศนคตและแรงจงใจเพอการเลกสบบหรของนกศกษา มผลตอความตงใจในการเลกสบบหร 1.8 ขอเสนอแนะของนกศกษา นกศกษาเหนวาการสบบหรท าลายสขภาพของตนเอง และคนรอบขางซงในวทยาลยราชพฤกษยงมนกศกษาสบบหร ในสถานทซงเปนเขตปลอดบหรอยางเปดเผย เชน โรงอาหาร โถงใตอาคาร ตามบนไดหนไฟและหองน า จงควรใหมการรณรงคหามสบบหรอยางจรงจง เพราะกระทบตอชอเสยงของวทยาลย 2. การอภปราย ผลการอภปรายตามล าดบดงน 1. นกศกษากลมตวอยางทสบบหรมจ านวน รอยละ 32 โดยมการสบบหรเปนประจ าทกวน รอยละ 14.4 สบเปนบางครง รอยละ 17.6 ซงเทากบมนกศกษาสบบหรถง 1 ใน 3 อายทเรมสบสวนใหญเรม เมออายระหวาง 16 – 20 ป รอยละ 50.7 อายระหวาง 11 – 15 ป รอยละ 42.3 อายทเรมสบโดยเฉลย 16 ป สอดคลองกบการส ารวจของส านกงานสถตแหงชาตซงท าการส ารวจ ป พ.ศ. 2554พบวา กลมเยาวชนทสบบหรเปนประจ า จะเรมสบตงแตอายยงนอย อายทเรมสบคอ 16.2 ป (วพรรณ ประจวบเหมาะ , 2555: 10) แสดงวานกศกษาเรมสบบหรตงแตเรยนในระดบมธยมศกษาและทนาเปนหวงอยางยงคอเรมสบบหรอายต ากวา 11 ป รอยละ 4.2 ซงการสบบหรตงแตอายยงนอยจะมผลท าใหสบบหรตดเปนนสย และมแนวโนมจะเปนคนสบบหรจดในอนาคต ท าใหยากตอการเลกสบและมโอกาสเจบปวยไดมากกวาคนทเรมสบบหรเมออยในวยผใหญ (ศรญญา เบญจกล

60

และคณะ , 2550: 16) และจากการทบคคลในครอบครวของนกศกษามผทสบบหร โดยเฉพาะพอทสบบหร รอยละ 32.4 ญาตพนอง 19.6 มแมทสบบหร รอยละ 2.0 และทงพอและแมสบบหรดวยกนทงค รอยละ 1.6 ดงเชนการศกษาของ สขมาลย ประสมศกด ( 2552: 1 – 6) เรองปจจยและผลทเกยวของกบการสบบหร และพฤตกรรมการเลกสบบหรของนกศกษามหาวทยาลยเอกชนเขตกรงเทพมหานคร ซงพบวาบคคลในครอบครวของนกศกษาทสบบหร คอบดาและพชาย ซงเปนสงทนากงวลเปนอยางมากเนองจาก พฤตกรรมของพอ แม หรอสมาชกในครอบครวจะมผลตอพฤตกรรมสขภาพ ทงพฤตกรรมดานความร ทศนคต การปฎบต โดยเดกจะไดรบอทธพลมาจากครอบครว ส าหรบเหตชกท าใหสบบหรสวนใหญมาจากเพอนในกลมเดยวกน เหนเพอนสบจงสบความเพอน เมออยในกลมเพอนนกศกษา หรอถกชกชวนจงตองคลอยตามไปดวย ซงสอดคลองกบการศกษาของ ปรยาพร ชเอยด (2550: 50) ทพบวา ลกษณะเฉพาะของวยรนเพศชายเปนวยทอยากร อยากลอง วยของความตองการยอมรบทงในกลมเพอนและในสงคม วยทตองการแสดงออกซงตวตนอยางเตมท ทงเปนวยทยงหามกเหมอนยงย เชนเดยวกบการศกษาของ ยวลกษณ ขนอาสา ทพบวานกเรยนทสบบหรมอทธพลของกลมเพอนอยในระดบปานกลาง และระดบสง รอยละ 56.10 และรอยละ 34.80 ตามล าดบ 2. ความคดเหนของนกศกษาเกยวกบพษภย และโทษของบหร นกศกษาเหนวาการสบบหรท าใหรางกายไดรบสารพษจากนโคตน และสารตะกว ซงจะท าลายสมอง ยบยงการเจรญเตบโตของรางกายเปนสาเหตใหเกดโรคมะเรงทอวยวะตาง ๆ ของรางกาย เชน มะเรงปอด มะเรงจมก มะเรงกลองเสยง (วราภรณ ภมสวสด,2546: 53) มความเสยงตอการเสยชวตดวยโรคหวใจ และถงลมโปงพอง ในสวนของโทษตอการฝาฝนไมปฎบตตามกฎหมายควบคมการบรโภค ยาสบ และการคมครองสขภาพของผไมสบบหร นกศกษาสวนใหญเหนดวยกบการจดเขตปลอดบหรและตดปายหามสบบหรในสถานทซงเปนเขตปลอดบหร โดยเฉพาะการสบบหรบนอาคารเรยนในวทยาลยราชพฤกษและบรเวณทมปาย “ปลอดบหร” ถอวาเปนการกระท าทฝาฝนกฎหมายการคมครองสขภาพของผไมสบบหร ซงมโทษปรบไมเกน 2,000 บาท ส าหรบระดบความคดเหน สวนใหญระดบปานกลาง รอยละ 83.6 ความคดเหนโดยเฉลย 31.58 สวนเบยงเบนมาตรฐาน 3.126 ความคดเหนต าสด 17 และความคดเหนสงสด 35 3. ทศนคตตอการสบบหรของนกศกษาเปนไปในทางทด โดยคะแนนเฉลยรอยละ 57.02 ซงมทศนคตตอการสบบหร เปนพฤตกรรมทไมเหมาะสม เปนทรงเกยจของคนรอบขาง นอกจากท าลายสขภาพแลวยงน าไปสการตดสารเสพตดอน ๆ ตามมา เชนเดยวกบการศกษาของ วไลวรรณ วรยะไชโย และอภรด แซลม ( 2548: 207) ซงศกษา เรองทศนคตตอการสบบหรและสขภาพของบคคลากร นกศกษาแพทย ผปวยนอกและญาตของคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

61

พบวา กลมตวอยางทศกษาทกกลม มทศนคตในเรองของพษภยจากการสบบหร คลายคลงกน รอยละ 99 เหนวาการสบบหรไมเปนผลดตอสขภาพและตอคนรอบขาง ส าหรบทศนคตตอการสบบหรเปนสงทไมแสดงวาเปนคนทนสมยหรอนาชนชมนน นกศกษาสวนใหญมทศนคตในทางทด และการเลกสบบหรกไมท าใหบคคลทเคยสบบหรเสยบคคลกภาพแตอยางใด ซงสอดคลองกบการศกษาของปรศนา ค าเงน ( 2553: 5 – 6) เรองความคดเหนตอปจจยจงใจทมผลตอการสบบหรของนกศกษาระดบปรญญาตร คณะพฒนาการทองเทยว มหาวทยาลยแมโจ จงหวดเชยงใหม พบวา กลมตวอยางมทศนคตทดตอการไมสบบหร คอ เหนวาการสบบหรไมชวยใหเกดความมนใจ และการเปนคนทนสมยกไมจ าเปนตองพงพาบหร 4. แรงจงใจเพอการเลกสบบหรของนกศกษา ทส าคญคอความตองการของตนเองทจะเลกสบบหร เพอปองกนตนเองใหปลอดภยจากอนตรายทเกดจากการสบบหร และไมตองการเจบปวยหรอทกทรมาน จากโรคทางเดนหายใจ มะเรงปอด และถงลมโปงพอง เปนตน โดยเฉพาะแรงจงใจทจะท าใหเลกสบบหรคอเพอน ๆ หากมกลมเพอนตองการเลกสบบหร นกศกษากจะตดสนใจเลกสบบหรไปดวย ทงนครอบครวและบดา – มารดา มสวนส าคญตอการเลกสบบหรของนกศกษาดวย ดงเชน วไลวรรณ วรยะไชโย และ อภรด แซลม ( 2549: 213) ทพบวาครอบครวเปนแรงจงใจอนดบตนในการเลกสบบหร 5. ความตงใจในการเลกสบบหร ผลการศกษาพบวา นกศกษามความตงใจทจะเลกสบบหรในระดบปานกลาง รอยละ 84.0 โดยความตงใจทจะเลกสบบหร เพอสขภาพของตนเอง เพอคนในครอบครว พอ – แม และบคคลทตนเองรก ซงสอดคลองกบการศกษาของ สธตา สมควรด (2542: 1) เรองการเลกสบบหร ความตงใจ และปจจยสาเหตทท าใหเลกสบบหรไดส าเรจ ทพบวาความรก ความหวงใยตอสขภาพตนเอง และครอบครว มผลตอความตงใจทจะเลกสบบหรและเพอเปนตวอยางทดแก พ – นอง และเพอสถาบนการศกษาของนกศกษาเอง คอ วทยาลยราชพฤกษใหเปนสถาบนปลอดบหร และยนดจะเขารบการบ าบดรกษาหากวทยาลยจดตงคลนก ใหการปรกษาเพอเลกบหร 6. ความสมพนธ ระหวางคณลกษณะกลมตวอยาง กบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา เนองจากกลมตวอยางเปนนกศกษา ชนปท 2 ของวทยาลยราชพฤกษ รวม 10 สาขาวชา โดยพบวานกศกษาบางสาขาวชา และนกศกษากลมทสบบหร มความสมพนธกบความตงใจในการเลกสบบหรอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .001 7. ความสมพนธระหวางความคดเหนเกยวกบพษภย และโทษของบหร ทศนคตตอการสบบหร และแรงจงใจเพอเลกสบบหร กบความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา ผลการศกษาพบวานกศกษามความคดเหน เกยวกบพษภย และโทษของบหรวาเปนอนตรายตอสขภาพ มทศนคต

62

ตอการสบบหรวาไมใชพฤตกรรมทเหมาะสม อกทงไดรบแรงจงใจใหเลกสบบหร ซงมผลตอความตงใจทจะเลกสบบหรมากขนตามไปดวย 8. ขอเสนอแนะของนกศกษา นกศกษาเสนอแนะวา การสบบหรท าใหสนเปลองเงน ท าลายสขภาพ ท าใหรางกายทรดโทรม และควนบหรยงท ารายคนขางเคยง วทยาลยควรมการรณรงคหามสบบหร อยางจรงจง เพราะกระทบตอชอเสยงของวทยาลย 3. ขอเสนอแนะของการวจย 3.1 ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 3.1.1 เนองจากวทยาลยราชพฤกษ เปนสถานศกษา ทใหมการคมครองสขภาพของผไมสบบหร โดยทวทยาลยก าหนดใหอาคารเรยนเปนเขตปลอดบหรและจดเขตสบบหรไวให แตยงมนกศกษาทสบบหรบนอาคารเรยน เชน ในหองน าชาย บรเวณระเบยงใกลหองน า ทางลงบนไดหนไฟ โดยเฉพาะอยางยงบรเวณโถงชนลางของอาคาร 4 จงควรมมาตรการอยางจรงจงในการใหนกศกษาและบคคลอน ๆ ทสบบหร ไปใชสถานทเขตสบบหรทวทยาลยจดไวให 3.1.2 ควรจดตงคลนกใหการปรกษาเพอเลกสบบหรส าหรบนกศกษา และบคคลากรทตองการเลกสบบหร 3.1.3 ควรสอดแทรกความรเรองพษภยของบหรใหกบนกศกษาทกสาขาวชา และทกชนปในการเรยนการสอนรายวชา เพอเสรมสรางคานยมทถกตองเกยวกบการดแลสขภาพของตนเอง เชน วชากลมสงคมศาสตรและมนษยศาสตร วทยาศาสตรสงแวดลอม การสรางเสรมสขภาพและกลมวชาพลศกษา และนนทนาการ เปนตน 3.1.4 เผยแพรผลงานวจยใหกบสถานศกษาระดบประถมศกษาและมธยมศกษา เนองจากมกลมนกศกษารอยละ 42.3 เรมสบบหร ตงแตอายระหวาง 11 – 15 ป อายโดยเฉลยทเรมสบบหร 16 ป เพอส ารวจนกเรยนทสบบหรและเรงใหการบ าบดรกษา สรางเสรมทศนคตทดโดยปลกจตส านกใหคอย ๆ ซมซบทศนคตตอการสบบหรใหรสกวาการสบบหร เปนพฤตกรรมทไมเหมาะสม ท าลายสขภาพและมผลตอการพฒนาสมองสวนทท าหนาทคด และตดสนใจดวยสตปญญาแบบมเหตผล 3.2 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป ควรศกษาวจยในกลมนกเรยนมธยมศกษาทงระดบมธยมศกษตอนตน และระดบมธยมศกษาตอนปลาย เนองจากอายทเรมสบบหรของนกศกษาโดยเฉลย 16 ป ซงเปนวยทก าลงศกษาในระดบมธยมศกษาใหตระหนกถงพษภยของบหร และปองกนเยาวชนใหปลอดภยจากบหร

63

บรรณานกรม

กระทรวงสาธารณสข. ประกาศกระทรวงสาธารณสข เพมเตม 5 ฉบบ (พ.ศ. 2549 – 2550). กลม

ควบคมการบรโภคยาสบและเครองดมแอลกอฮอล ส านกโรคไมตดตอ กรมควบคมโรค

กระทรวงสาธารณสข.

จ าลอง เงนด, (2552). จตวทยาสงคม. พมพครงท 1 โอ. เอส. พรนตง เฮาส.

ช านาญ อนทรชย. (2550) .ความคดเหนเกยวกบขวญและก าลงใจในการปฏบตงานของขาราชการ

ส านกงานเขตบางแค กรงเทพมหานคร. วทยานพนธ หลกสตรปรญญารฐ

ประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยบรพา 2550.

ชนกสดา เพชรไทย. (2551). ความคดเหนของนกทองเทยวกบกจกรรมและบรการการทองเทยว

เชงนเวศในทมปาชายเลน. ปรญญานพนธ วทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาการวางแผนและ

การจดการการทองเทยวเพออนรกษสงแวดลอม.

ต ซา วน, จฑาธป ศลบตร และบญยง เกยวการคา. (2555) . พฤตกรรมการสบบหรของนกศกษา

มหาวทยาลยฟอเรลสต ในหมบานเยซน เมองพรน นามา ประเทศพมา. วารสาร

สาธารณสขและการพฒนา ปท 10 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2555.

ทศน คตหรอเจตคต. (Attitude) สบคน 27/2/2556 http://www.gotoknow.org/blogs/post/280647

บหรกบสขภาพ. (2554). วารสารเพอคนรนใหมไมสบบหร ปท 12 ฉบบท 140 กนยายน 2554.

บญเยยม ตระกลวงษ. (2542). แนวคดทฤษฎ และการน าไปใชในการด าเนนงานสขศกษาและพฒนา

พฤตกรรมสขภาพ. กองสขศกษา ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข.

ปกต วาทสาธกกจ. (2554). ความรบผดชอบตอสงคมของบรษทบหร. วารสารคนรนใหมไมสบ

บหร. ปท 12 ฉบบท 140 กนยายน 2554.

ประกจ วาทสารธกกจ. (2554). การสบบหรกบสขภาพปากและฟนของคณ. เอกสารค าแนะน า

มลนธรณรงคเพอการไมสบบหร มนาคม 2554.

ประกจ วาทสารธกกจ. (2555). หองสมด ศจย. วารสารเพอคนรนใหมไมสบบหร. ปท 13 ฉบบท 151

กนยายน 2555.

64

ปรศนา ค าเงน. (2553) . ความคดเหนตอปจจยจงใจทสงผลตอการสบบหรของนกศกษาระดบ

ปรญญาตร คณะพฒนาการทองเทยว มหาวทยาลยแมโจ จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธ

หลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาบรหารการพฒนา มหาวทยาลยแมโจ จงหวด

เชยงใหม.

ปรยาพร ชเอยด (2550). ปจจยคดสรรทสมพนธกบการสบบหรของนกศกษาวทยาลยสงกดกรม

อาชวศกษาในเขตภาคใตตอนบนประเทศไทย. วารสารควบคม ยาสบ 2550 ปท 1 ฉบบท 2.

ยวลกษณ ขนอาสา . (2541). ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการสบบหรและไมสบบหร ของ

นกเรยนหญงในมธยมศกษาตอนปลายและประกาศนยบตรวชาชพ เขตกรงเทพมหานคร .

วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขาวชาเอกสขศกษาและพฤตกรรมศาสตรบณฑต

วทยาลย มหาวทยาลยมหดล.

รตตกรณ จงวศาล. (2551). มนษยสมพนธ พฤตกรรมมนษยในองคการ. พมพครงท 2 กรงเทพฯ :

ส านกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วราภรณ ภมสวสด. (2546).รายงานการวจย เรอง แนวทางเวชปฏบตเพอรกษาผตดบหร. กรมการ

แพทย กระทรวงสาธารณสข.

วพรรณ ประจวบเหมาะ. (2555, 10). บหร มมมองของประชากรศาสตรและสงคมวทยา. วารสาร

เพอคนรนใหมไมสบบหร ปท 13 ฉบบท 146 เมษายน 2555.

วไลวรรณ วรยะไชโย และอภรด แซลม. (254 8) . ทศนคตตอการสบบหรและสขภาพของ

บคลากร นกศกษาแพทยและผปวยนอกและญาต ของคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลย

สงขลานครนทร. สงขลานครนทร เวชสาร ปท 24 ฉบบท 3 พฤษภาคม – มถนายน 2549.

ศรณญา เบญจกล, อาทตยา โลหพฒนานนท, สนย สวางศร, ชตมา โฉมปรางค และปพช

คงพร. (2550). ประสทธผลของโครงการคายเยาวชนไทย. วารสารควบคมยาสบ ปท 1

ฉบบท 2 กนยายน– ธนวาคม 2550.

สหดล ปญญาถาวร. (2550). จลสารเครอขายวชาชพแพทยในการบรโภคยาสบ. ปท 1 ฉบบท 1

เมษายน- มถนายน 2550.

สธตา สมควรด. (2542). การเลกสบบหร ความตงใจและปจจยสาเหตทท าใหเลกสบบหรไดส าเรจ

การประชมวชาการกระทรวงสาธารณสข ครงท 7 พ.ศ. 2542.

65

สวรรณา จนทรประเสรฐ. (2538). ปจจยทสมพนธกบเจตคตและพฤตกรรมการเลอก

สถานพยาบาลคสญญาหลก ของผประกนตนในอ าเภอบางปะกงจงหวดฉะเชงเทรา

วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชาการพยาบาลสาธารณสขบณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยมหดล.

สภาวด ศรพน. (2552). ทศนคตทมตอการสบหรของนกเรยนอาชวศกษา อาย 15-20 ป วทยาลย

การอาชพบางแกวฟา ต าบลบางพระ อ าเภอนครชยศร จงหวดนครปฐม. วทยานพนธ

ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

สขสนต เสลานนท. (2556). ภาพค าเตอนบหร ยาเสน. วารสารเพอคนรนใหมไมสบบหร. ปท 14

ฉบบท 155 มกราคม 2556.

สขมาลย ประสมศกด. (2552). ปจจยและผลทเกยวของกบการสบบหร และพฤตกรรมการเลกบหร

ของนกศกษามหาวทยาลยในเขตกรงเทพมหานคร. สบคนวนท 11 พฤศจกายน 2555.

ส านกงานคณะกรรมการเศรษฐกจและสงคม แหงชาต. (2555). รายงานสงคมไทยไตรมาสหนง

ป พ.ศ. 2555.

ส านกบรการขอมลสารสนเทศ. (2553). ทฤษฎทางสงคมวทยา. (2553) .ส านกบรการขอมลและ

สารสนเทศ สบคนวนท 18 พฤศจกายน 2555.

ส านกงานสถตแหงชาต. (2555). สรปผลทส าคญการส ารวจพฤตกรรมการสบบหรและดมสราของ

ประชากร. พ.ศ. 2554 บรษทเทกซ แอนด เจอรนล พบลเคชน จ ากด, กรงเทพฯ.

ส านกกฎหมาย ส านกมาตรการปองกนสาธารณภย. สาระส าคญของกฎหมายเกยวกบการคมครอง

สขภาพของคนไมสบบหร. http://61.19.54.137/Law/dpmlaw/main/eontent.php?

Page=sub + category=65 สบคน 13/1/2556.

Ajzen, I and Fishbein, M. (1980) Underotomding attitudes and predicting Doeial behavior.

Englewood Cliffs. New Jersey: Prentice – Hall.

Fishbein and Ajzen. (1975). Belief Attitude Intention and Behavior: An Introduction to theory

and Reasearch. Mass: Addision – Wesley.

Yamane, Taro. (1975). Statistics: and Introductory analysis. 2 ed. New York: Harper and Row.

66

ภาคผนวก

67

68

69

แบบสอบถามงานวจย

เรอง

ทศนคต และความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ

สวนท 1 ขอมลคณลกษณะประชากร

ค าชแจง : โปรดท าเครองหมาย ในวงเลบหนาขอหรอเตมขอความทเปนขอมลของทาน

1. เพศ ( ) 1. ชาย ( ) 2. หญง 2. อาย ........................ ป

3. สาขาทศกษา

( ) 1. สาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ ( ) 2. สาขาวชาการตลาด

( ) 3. สาขาวชาการจดการ ( ) 4. สาขาวชาการจดการโรงแรมและการทองเทยว

( ) 5. สาขาวชาการจดการโลจสตกส ( ) 6. สาขาวชาการบญช

( ) 7. สาขาวชานตศาสตร ( ) 8. สาขาวชาการโฆษณาและการประชาสมพนธ

( ) 9. สาขาวชาคอมพวเตอรแอนเมชน ( ) 10. สาขาวชาสาธารณสขศาสตร

4. แหลงเงนทนทใชในการศกษา

( ) 1. จายคาเรยนเอง ( ) 2. ก กยศ.

( ) 3. ทนของวทยาลย ( ) 4. อน ๆ

5. ในครอบครวมบคคลใดทสบบหร

( ) 1. บดา ( ) 2. มารดา

( ) 3. ญาต – พนอง ( ) 4. ไมม

70

6. นกศกษาสบบหรเปนประจ าหรอไม

( ) 1. สบเปนประจ า (ทกวน) ( ) 2. สบเปนบางครง

( ) 3. ไมเคยสบ

7. สาเหตทตองสบบหร (ตอบขอทส าคญทสดเพยงขอเดยว)

( ) 1. ถกชกชวน ( ) 2. ตามเพอน

( ) 3. ตามอยางคนในครอบครว ( ) 4. อยในกลมเพอนทสบบหร

( ) 5. อยากเปนผใหญ ( ) 6. คลายเครยด

8. อายทเรมสบบหรครงแรก ...................................................................... (เฉพาะผทตอบขอ 7)

สวนท 2 ความคดเหนเกยวกบโทษและพษภยของบหร

ค าชแจง : โปรดท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสดเพยงชองเดยว

ขอท ขอความ เหนดวย

ไมแนใจ

ไมเหนดวย

1 การสบบหรเปนสาเหตท าใหเกดโรคมะเรงทอวยวะตาง ๆ ของรางกาย

2 การสบบหรเปนสาเหตท าใหเสนเลอดในสมองแตกและเปนอมพาตได

3 สารพษในควนบหรทท าใหผสบมอาการตดบหรคอสารนโคตน (Nicotine)

4 ควนบหรทออกจากผสบไดท ารายคนขางเคยงเรยกวา “ควนบหรมอสอง”

5 โรคถงลมโปงพองเกดจากการสบบหร ท าใหถงลมปอดถกท าลายและมอาการหดเกรงของหลอดลม

6 กนกรองของบหรไมไดท าใหปรมาณของสารนโคตนในบหรลดลง

71

ขอท ขอความ เหนดวย

ไมแนใจ

ไมเหนดวย

7 ในควนบหรมสารตะกวซงเปนสารทยบยงการเจรญเตบโตของรางกาย และท าลายเนอ เยอ สมอง

8 ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2551 ก าหนดใหแสดงเครองหมายของเขตสบบหรและเขตปลอดบหร ในทเปดเผย และสามารถมองเหนไดชดเจน

9 ผทฝาฝนสบบหรในเขตพนทปลอดบหรมโทษปรบไมเกน 2,000 บาท

10 เจาของสถานท ถาไมจดใหมเครองหมายเขตปลอดบหร หรอเขตสบบหร มโทษปรบไมเกน 2,000 บาท

11 เจาของสถานท ถาไมจดพนทใหเปนเขตปลอดบหร และเขตสบบหร มโทษปรบไมเกน 20,000 บาท

12 ผทสบบหรบนอาคารเรยน และบรเวณทมปาย “เขตปลอดบหร” ในวทยาลยราชพฤกษ ถอวา ฝาฝน กฎหมาย การคมครองสขภาพของผไมสบบหร

สวนท 3 ทศนคตตอการสบบหร

ค าชแจง : โปรดเลอกขอความทตรงกบความเปนจรงมากทสด โดยท าเครองหมาย เพยงชองเดยว

ขอท ขอความ เหนดวยอยางยง

เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

1 การสบบหรเปนพฤตกรรมไมปกตในสงคมไทย

2 ผชายสบบหรเปนพฤตกรรมไมปกต

3 ผหญงสบบหรเปนพฤตกรรมไมเหมาะสม

4 ผใหญสบบหรเปนพฤตกรรมทไมควรยอมรบ

72

ค าชแจง : โปรดเลอกขอความทตรงกบความเปนจรงมากทสด โดยท าเครองหมาย เพยงชองเดยว

ขอท ขอความ เหนดวยอยางยง

เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

5 วยรนสบบหรเปนพฤตกรรมทไมเหมาะสม

6 การสบบหรไมแสดงถงการเปนคนทนสมย เทห

7 การสบบหรไมท าใหคณเปนทยอมรบของเพอน ๆ

8 การสบบหรเปนพฤตกรรมทไมนาเลยนแบบ

9 บหรเปนสงเสพตด ท าลายสขภาพ

10 บหรเปนสงเสพตดทอนตรายเพราะจะน าไปสสงเสพตดอน ๆ

11 ทานรงเกยจเพอนหรอบคคลทสบบหร

12 ถาทานสบบหรเพอนหรอคนรอบขางรงเกยจ

13 ถาทานอยในกลมทสบบหร ทานจ าเปนตองสบดวย

14 การสบบหรท าใหสนเปลองคาใชจายในการรกษาโรคทมสาเหตจากการสบบหรโดยไมจ าเปน

15 การเลกบหรท าใหเสยบคคลกภาพของตนเอง

73

สวนท 4 แรงจงใจเพอเลกสบบหร

ค าชแจง : โปรดเลอกขอความทเปนจรงมากทสด โดยท าเครองหมาย เพยงชองเดยว

ขอท ขอความ ใช ไมแนใจ ไมใช 1 การเลกสบบหรจะท าใหมเพอนมากขน

2 การเลกสบบหรจะชวยใหสขภาพดขน

3 การเลกสบบหรจะท าใหการเจบปวยจากโรคทางเดน

หายใจลดลง

4 การเลกสบบหรท าใหมเงนเหลอไวใชจายในสงทจ าเปนมากขน

5 การงดสบบหรชวยลดความเสยงของการเปนมะเรงปอด

6 การงดสบบหรชวยลดความเสยงของการเปนโรคถงลมโปงพอง

7 การเปนผน านกศกษาตองเปนตวอยางทดในการไมสบบหร

8 ถามเพอนทตองการเลกบหรจะชวยใหนกศกษาตดสนใจเลกบหรดวย

9 ครอบครวมสวนส าคญตอการเลกสบบหร

10 บดา – มารดา มสวนส าคญตอการตดสนใจเลกสบบหร

11 ศาสนาเปนเครองยดเหนยวจตใจใหเลกสบบหรได

12 การปฏบตธรรมและนงสมาธชวยใหจตใจเขมแขงสามารถเลกสบบหรไดส าเรจ

13 หากตองการเลกสบบหรควรเลอกวนส าคญทสดในชวตมาก าหนดเปนวนเรมตนงดสบบหร

74

สวนท 5 ความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา

ค าชแจง : โปรดเลอกขอความทตรงกบความตองการของทานมากทสด ถามความตงใจเลกบหร โดยท าเครองหมาย เพยงชองเดยว

ขอท ขอความ ใช ไมใช 1 ทานมความตงใจจะทงอปกรณทใชสบบหรเพอเลกสบ

2 ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอครอบครว

3 ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอ พอ – แม

4 ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอคนททานรก

5 ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอสขภาพของตนเอง

6 ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอเปนตวอยางทดแกนกศกษา

7 ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอเปนตวอยางทดแก พ – นอง

8

ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอใหวทยาลยราชพฤกษเปนสถาบนปลอดบหร

9 ทานตงใจจะหกมวนบหรทงเพอเลกสบบหร

10 ถาวทยาลยมคลนกใหการปรกษาเพอเลกบหรทานยนดเขารบการบ าบดรกษา

11 ทานสามารถเลกบหรไดเองโดยไมตองเขารบการบ าบด

12 ทานมความตองการทจะเลกสบบหรทนท

สวนท 6 ขอเสนอแนะ

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

73

74

แบบสอบถามงานวจย

เรอง

ทศนคต และความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษาวทยาลยราชพฤกษ

สวนท 1 ขอมลคณลกษณะประชากร

ค าชแจง : โปรดท าเครองหมาย ในวงเลบหนาขอหรอเตมขอความทเปนขอมลของทาน

1. เพศ

( ) 1. ชาย ( ) 2. หญง

2. อาย ........................ ป

3. สาขาทศกษา

( ) 1. สาขาวชาคอมพวเตอรธรกจ ( ) 2. สาขาวชาการตลาด

( ) 3. สาขาวชาการจดการ ( ) 4. สาขาวชาการจดการโรงแรมและการทองเทยว

( ) 5. สาขาวชาการจดการโลจสตกส ( ) 6. สาขาวชาการบญช

( ) 7. สาขาวชานตศาสตร ( ) 8. สาขาวชาการโฆษณาและการประชาสมพนธ

( ) 9. สาขาวชาคอมพวเตอรแอนเมชน ( ) 10. สาขาวชาสาธารณสขศาสตร

4. แหลงเงนทนทใชในการศกษา

( ) 1. จายคาเรยนเอง ( ) 2. ก กยศ.

( ) 3. ทนของวทยาลย ( ) 4. อน ๆ

5. ในครอบครวมบคคลใดทสบบหร

( ) 1. บดา ( ) 2. มารดา

( ) 3. ญาต – พนอง ( ) 4. ไมม

6. นกศกษาสบบหรเปนประจ าหรอไม

( ) 1. สบเปนประจ า (ทกวน) ( ) 2. สบเปนบางครง

( ) 3. ไมเคยสบ

7. สาเหตทตองสบบหร (ตอบขอทส าคญทสดเพยงขอเดยว)

( ) 1. ถกชกชวน ( ) 2. ตามเพอน

( ) 3. ตามอยางคนในครอบครว ( ) 4. อยในกลมเพอนทสบบหร

( ) 5. อยากเปนผใหญ ( ) 6. คลายเครยด

8. อายทเรมสบบหรครงแรก ...................................................................... (เฉพาะผทตอบขอ 7)

สวนท 2 ความคดเหนเกยวกบโทษและพษภยของบหร

ค าชแจง : โปรดท าเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสดเพยงชองเดยว

ขอท ขอความ เหนดวย

ไมแนใจ

ไมเหนดวย

1 การสบบหรเปนสาเหตท าใหเกดโรคมะเรงทอวยวะตาง ๆ ของรางกาย

2 การสบบหรเปนสาเหตท าใหเสนเลอดในสมองแตกและเปนอมพาตได

3 สารพษในควนบหรทท าใหผสบมอาการตดบหรคอสารนโคตน (Nicotine)

4 ควนบหรทออกจากผสบไดท ารายคนขางเคยงเรยกวา “ควนบหรมอสอง”

5 โรคถงลมโปงพองเกดจากการสบบหร ท าใหถงลมปอดถกท าลายและมอาการหดเกรงของหลอดลม

6 กนกรองของบหรไมไดท าใหปรมาณของสารนโคตนลดลง

ขอท ขอความ เหนดวย

ไมแนใจ

ไมเหนดวย

7 ในควนบหรมสารตะกวซงเปนสารทยบยงการเจรญเตบโตของรางกาย และท าลายเนอ เยอ สมอง

8 ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2551 ก าหนดใหแสดงเครองหมายของเขตสบบหรและเขตปลอดบหร ในทเปดเผย และสามารถมองเหนไดชดเจน

9 ผทฝาฝนสบบหรในเขตพนทปลอดบหรมโทษปรบไมเกน 2,000 บาท

10 เจาของสถานท ถาไมจดใหมเครองหมายเขตปลอดบหร หรอเขตสบบหร มโทษปรบไมเกน 2,000 บาท

11 เจาของสถานท ถาไมจดพนทใหเปนเขตปลอดบหร และเขตสบบหร มโทษปรบไมเกน 20,000 บาท

12 ผทสบบหรบนอาคารเรยน และบรเวณทมปาย “เขตปลอดบหร” ในวทยาลยราชพฤกษ ถอวา ฝาฝน กฎหมาย การคมครองสขภาพของผไมสบบหร

สวนท 3 เจตคตและคานยมตอการสบบหร

ค าชแจง : โปรดเลอกขอความทตรงกบความเปนจรงมากทสด โดยท าเครองหมาย เพยงชองเดยว

ขอท ขอความ เหนดวยอยางยง

เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย

ไมเหนดวย

อยางยง

1 การสบบหรเปนพฤตกรรมไมปกตในสงคมไทย

2 ผชายสบบหรเปนพฤตกรรมไมปกต

3 ผหญงสบบหรเปนพฤตกรรมไมเหมาะสม

4 ผใหญสบบหรเปนพฤตกรรมทไมควรยอมรบ

5 วยรนสบบหรเปนพฤตกรรมทไมเหมาะสม

ขอท ขอความ เหนดวยอยางยง

เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย

ไมเหนดวย

อยางยง

6 การสบบหรไมแสดงถงการเปนคนทนสมย เทห

7 การสบบหรไมท าใหคณเปนทยอมรบของเพอน ๆ

8 การสบบหรเปนพฤตกรรมทไมนาเลยนแบบ

9 บหรเปนสงเสพตด ท าลายสขภาพ

10 บหรเปนสงเสพตดทอนตรายเพราะจะน าไปสสงเสพตดอน ๆ

11 ทานรงเกยจเพอนหรอบคคลทสบบหร

12 ถาทานสบบหรเพอนหรอคนรอบขางรงเกยจ

13 ถาทานอยในกลมทสบบหร ทานจ าเปนตองสบดวย

14 การสบบหรท าใหสนเปลองคาใชจายในการรกษาโรคทมสาเหตจากการสบบหรโดยไมจ าเปน

15 การเลกบหรท าใหเสยบคคลกภาพของตนเอง

สวนท 4 แรงจงใจเพอเลกบหร

ค าชแจง : โปรดเลอกขอความทเปนจรงมากทสด โดยท าเครองหมาย เพยงชองเดยว

ขอท ขอความ ใช ไมแนใจ ไมใช 1 การเลกสบบหรจะท าใหมเพอนมากขน

2 การเลกสบบหรจะชวยใหสขภาพดขน

3 การเลกสบบหรจะท าใหการเจบปวยจากโรคทางเดน

หายใจลดลง

ขอท ขอความ ใช ไมแนใจ ไมใช 4 การเลกสบบหรท าใหมเงนเหลอไวใชจายในสงท

จ าเปนมากขน 5 การงดสบบหรชวยลดความเสยงของการเปนมะเรง

ปอด 6 การงดสบบหรชวยลดความเสยงของการเปนโรคถง

ลมโปงพอง 7 การเปนผน านกศกษาตองเปนตวอยางทดในการไม

สบบหร 8 ถามเพอนทตองการเลกบหรจะชวยใหนกศกษา

ตดสนใจเลกบหรดวย 9 ครอบครวมสวนส าคญตอการเลกสบบหร

10 บดา – มารดา มสวนส าคญตอการตดสนใจเลกสบ

บหร 11 ศาสนาเปนเครองยดเหนยวจตใจใหเลกบหรได

12 การปฏบตธรรมและนงสมาธชวยใหเลกสบบหรได

ส าเรจ 13 หากตองการเลกสบบหรควรเลอกวนส าคญทสดใน

ชวตมาก าหนดเปนวนเรมตนงดสบบหร

สวนท 5 ความตงใจในการเลกสบบหรของนกศกษา

ค าชแจง : โปรดเลอกขอความทตรงกบความตองการของทานมากทสด ถามความตงใจเลกบหร โดยท าเครองหมาย เพยงชองเดยว

ขอท ขอความ ใช ไมใช 1 ทานมความตงใจจะทงอปกรณทใชสบบหร

2 ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอครอบครว

3 ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอ พอ – แม

4 ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอคนททานรก

5 ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอสขภาพของตนเอง

ขอท ขอความ ใช ไมใช 6 ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอเปนตวอยางทดแกนกศกษา

7 ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอเปนตวอยางทดแก พ – นอง

8

ทานตงใจจะเลกสบบหรเพอใหวทยาลยราชพฤกษเปนสถาบนปลอดบหร

9 ทานตงใจจะหกมวนบหรทง

10 ถาวทยาลยมคลนกใหการปรกษาเพอเลกบหรทานยนดเขารบการบ าบดรกษา

11 ทานสามารถเลกบหรไดเองโดยไมตองเขารบการบ าบด

12 ทานมความตองการทจะเลกสบบหร

สวนท 6 ขอเสนอแนะ

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................