กิตติกรรมประกาศ · 2018-11-26 · 1)...

โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม กตตกรรมประกาศ เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม

กรมทรพยากรนาบาดาล สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

กตตกรรมประกาศ

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง (สถาบนฯ) ขอขอบคณ กรมทรพยากรนาบาดาล กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทไดมอบความไววางใจใหสถาบนฯ ดาเนนงาน “โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม เพอการพฒนาและอนรกษ นาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล”

การดาเนนงานสาเรจลลวงเปนอยางด ดวยความอนเคราะหและอานวยความสะดวกตอการดาเนนงานในขนตอนตลอดจนขอมลตางๆ จากคณะผบรหารกรมทรพยากรนาบาดาล จากบคลากรในหนวยงานทงภาครฐและเอกชน ไดแก กรมทรพยากรนาบาดาล สถาบนนาเพอความยงยน สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย บรษท เชยงแสงเทกซไทลอนดสตรส จากด บรษท โรงงานทอผากรงเทพ จากด บรษท เอเชยไฟเบอร จากด (มหาชน) บรษท ทาไทย จากด บรษท ไทยยรเทนพลาสตก จากด บรษท โรงงานเภสชกรรม เกรทเตอรฟารมา จากด บรษท บสไพพฟตตง อนดสตร จากด บรษท ไทยสะเปเชยลไวร จากด บรษท แมนาสแตนเลสไวร จากด (มหาชน) บรษท ซ.พ. คาปลกและการตลาด จากด บรษท ไทยนาทพย จากด (ปทมธาน) บรษท ไทยยเนยน ฟดมลล จากด และบรษท โอสถสภา จากด สถาบนฯ ใครขอขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน

นอกจากนสถาบนฯ ใครขอขอบพระคณ นายฤทธไกร ภวภตานนท ณ มหาสารคาม ประธานคณะกรรมการตรวจการจาง คณะกรรมการตรวจการจาง รวมทงเจาหนาทของกรมทรพยากรนาบาดาลทกทานทมสวนรวมในการแสดงขอคดเหนทเปนประโยชนการดาเนนโครงการ การตรวจสอบความถกตองเรยบรอยของผลงานทนาเสนอ ตลอดจนใหขอเสนอแนะ ใหคาปรกษา และอานวยความสะดวกในการดาเนนงานดานตางๆ ของโครงการ สถาบนฯ ใครขอขอบพระคณเปนอยางสงอกครงมา ณ โอกาสน พรอมทงหวงวาจะไดมการนาผลการศกษาโครงการนไปใชประโยชนสมดงเจตนารมณของทกฝายทเกยวของตอไป

คณะทปรกษา

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม คณะกรรมการตรวจรบงาน เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม


รายชอคณะกรรมการตรวจรบงาน

1. นายฤทธไกร ภวภตานนท ณ มหาสารคาม ประธานกรรมการตรวจรบงาน

2. นายอภชาต จนทรเทยน กรรมการตรวจรบงาน

3. นายวรวฒน ยงยง กรรมการตรวจรบงาน

4. นายวชรเมธา จนทพมพะ กรรมการตรวจรบงาน

5. นายสกร บรณะสรรค กรรมการตรวจรบงาน

โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม คณะทปรกษาโครงการ เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม


รายชอคณะทปรกษาโครงการ บคลากรหลก

1. รศ.ดร.สชชวร สวรรณสวสด ทปรกษาโครงการ

2. รศ.ดร.สกล หอวโนทยาน ผจดการโครงการ

3. นายนรนดร บางทาไม ผชวยผจดการโครงการ/ผเชยวชาญดานการจดการ

นาบาดาลรวมกบนาผวดน

4. อาจารยอบะ ศรแกว ผเชยวชาญดานทรพยากรนาบาดาล (อทกธรณวทยา)

5. รศ.ขนษฐา เจรญลาภ ผเชยวชาญดานอตสาหกรรมสงทอ

6. ผศ.ดร.สรรพสทธ ลมนรรตน ผเชยวชาญดานอตสาหกรรมเคม

7. รศ.ดร.กอบบญ หลอทองคา ผเชยวชาญดานอตสาหกรรมโลหะ

8. ดร.กนตกนษฐ ขวญพฤกษ ผเชยวชาญดานอตสาหกรรมอาหารและเครองดม

9. รศ.พรศกด อรรถวานช ผเชยวชาญดานสงแวดลอม

10. รศ.ดร.อญชลพร วารทสวสด หลอทองคา ผเชยวชาญดานเทคโนโลยสะอาด

11. อาจารยทรงศร พนธเสว ผเชยวชาญดานประชาสมพนธและมวลชนสมพนธ

12. ผศ.อภสทธ แกวฉา ผเชยวชาญดานเศรษฐศาสตร บคลากรสนบสนน

1. ผศ.เขมชาต สรกล ผชวยผเชยวชาญดานอตสาหกรรมสงทอ

2. ดร.ปยะพร คามภรภาพพนธ ผชวยผเชยวชาญดานอตสาหกรรมสงทอ

3. ผศ.วระชย ลมพรชยเจรญ ผ ชวยผ เช ยวชาญดานอตสาหกรรมอาหารและ

เครองดม

4. นางสาวศรกญญา แสงสวาง นกวชาการดานอทกวทยา

5. นางสาวศภวรรณ โพธทอง เจาหนาทประสานงานโครงการ

6. นายจระพงษ แซซ เจาหนาทดานสารสนเทศภมศาสตร

7. นายพสณห ออนสกล เจาหนาทดานสารสนเทศภมศาสตร

โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม คณะทปรกษาโครงการ เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม


8. นางสาวนภาพร เจรญผอง เจาหนาทดานประชาสมพนธ

9. นางสาวมณฑรา พลเสม เจาหนาทวชาการ

10. นายไกรสร สงหนพ เจาหนาทวชาการ

11. นางสาวสพาภรณ วงศทอง เจาหนาทวชาการ

12. นายพรรษ อภมาศ เจาหนาทวชาการ

13. นางสาวฑรรชนก ประภาสวสด เจาหนาทวชาการ

14. นายพณเทพ เศรษฐโภคน เจาหนาทวชาการ

15. นางสาวรชวด อนทรจนทร เจาหนาทวชาการ

16. นางสาวพชราภรณ ปลมพนธ เจาหนาทวชาการ

17. นางสาวมนตนญา วชรศฤงคาร เจาหนาทวชาการ

18. นางสาวไหมแพร อางเงน เจาหนาทวชาการ

19. นางสาวนชาภา ชยธนบรณ เจาหนาทวชาการ

20. นางสาวพร ละครแกว เจาหนาทวชาการ

21. นายณฐ สทธ เจาหนาทวชาการ

22. นายธนวา ชสทธสกล เจาหนาทวชาการ

23. นายธต ขตวงศ เจาหนาทวชาการ

24. นายสนทร แซอง เจาหนาทวชาการ

25. นายพสษฐ ชวงโชต เจาหนาทวชาการ

26. นายสรยา จนทรมหา เจาหนาทวชาการ

27. นายวระชาต เมองจนทร เจาหนาทวชาการ

28. นางสาวหฤทย กองชย เจาหนาทวชาการ

โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม ผตรวจประเมนโครงการ เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม


รายชอผตรวจประเมนโครงการ จากสถาบนนาเพอความยงยน

1. นางสาวพรรรตน เพชรภกด ผจดการโครงการ

2. นายบญชวย กลอมมานพ ผเชยวชาญดานอตสาหกรรมสงทอ

3. นางสาวสกญญา กจเจรญธารงค ผเชยวชาญดานอตสาหกรรมเคม

4. นายสมคด คณธมาส ผเชยวชาญดานอตสาหกรรมโลหะ

5. นางสาวศรมา วฒนชยมงคล ผเชยวชาญดานอตสาหกรรมอาหารและเครองดม

6. นายสวทย วเศษสมมาพนธ ผเชยวชาญดานสงแวดลอม

7. นายมนตร ศรโยธ ผเชยวชาญดานเทคโนโลยสะอาด

รายชอสถาบนนาเพอความยงยน

1. นายเจน นาชยศร ประธานคณะกรรมการบรหารสถาบนนาฯ

2. นายบญยง กสวสด รองประธานคณะกรรมการบรหารสถาบนนาฯ

3. นายกฤตพฒน จยเตย รองประธานคณะกรรมการบรหารสถาบนนาฯ

4. นายสรยะ กจพาณชย เจาหนาทวชาการ สถาบนนาฯ

5. นางสาวนษฐานษฐ สายรตนทองคา เจาหนาทบรหารโครงการ สถาบนนาฯ

โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม คณะทางานเทคโนโลยสะอาด เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม


รายชอคณะทางานเทคโนโลยสะอาด

กลมอตสาหกรรมสงทอ

บรษท เชยงแสงเทกซไทลอนดสตรส จากด

1) นายสนท เสถยรสมฤทธ ประธาน

2) นางสาวปยะฉตร โชคพชต กรรมการ/ผประสานงาน

3) นายปรชญา เสถยรสมฤทธ กรรมการ/ผประสานงาน

4) นายสชาต วงศสทธพศาล คณะทางานปฏบตการ

5) นายจตรงค ตระการรงส คณะทางานปฏบตการ

6) นายธวชชย อครเรองยศ คณะทางานปฏบตการ

7) นายวฒนไชย พนธคลา คณะทางานปฏบตการ

บรษท โรงงานทอผากรงเทพ จากด

1) นายไพฑรย ศานตวงษการ ประธาน

2) นางสาวธตมา นพาสพงษ ประสานงาน

3) นายจมพฎ ยวะนยม คณะทางานปฏบตการ

4) นายสงวน ปญโญวฒนกล คณะทางานปฏบตการ

5) นายไพศาล วชรสทธานนท คณะทางานปฏบตการ

6) นายทว ชวยบารง คณะทางานปฏบตการ

บรษท เอเชยไฟเบอร จากด (มหาชน)

1) นายเสถยร เตชะนรราช ประธาน

2) นางสาวนาทพย เวยงแกว กรรมการ/ผประสานงาน

3) นายวนย ภมประเสรฐรง กรรมการ/ผประสานงาน

4) นายอดศกด มแสง คณะทางานปฏบตการ

5) นายอตยะ ประคองเกอ คณะทางานปฏบตการ

6) นายเอกชย แสงคาไพ คณะทางานปฏบตการ

7) นายธนวฒน เกตสะวา คณะทางานปฏบตการ

8) นางสาวเกษสดา สขกร คณะทางานปฏบตการ



กลมอตสาหกรรมเคม

บรษท ทาไทย จากด

1) นายทวศกด ไชยสวน ผจดการโรงงาน

2) นายดเรก เนวะมาตย ผจดการฝายผลตและซอมบารง

3) นายจกรพงษ วงษสวรรณ รองผจดการฝายผลตและซอมบารง

4) นายสมบรณ เอมโกษา หวหนาฝายผลต (โรงสารสม)

5) นายศรรกษ ชาวบานไร หวหนาฝายสงแวดลอมและความปลอดภย

6) นางสาวกนกวรรณ บญญบาล ผจดการสานกงาน และหวหนาฝายบญชและการเงน

7) นายธนกฤต คชพนธ หวหนาฝายควบคมคณภาพ

8) นายสมศกด ทองสมฤทธ ผจดการสงแวดลอมและความปลอดภย

บรษท ไทยยรเทนพลาสตก จากด

1) นายวรรณะ ปรชาธวนชย ผชวยผจดการโรงงาน

2) นายสวฒน เกอสงค ผจดการฝายวศวกรรม

3) นายอภชาต นฤมตร หวหนาแผนกพลงงานฯ

4) นายกมพล ศรวงษ หวหนาฝายผลตหนงเทยม

5) นายทศนยต ทศนยสวรรณ หวหนาฝายผลตเรซน

6) นางสาววรรณเพญ กองเทยม ผชวย QMR/EMR

บรษท โรงงานเภสชกรรม เกรทเตอรฟารมา จากด

1) น.ต.ณรงคศกด กาญจนธานนทร ร.น. ผจดการฝายวศวกรรม

2) นายสทธพร เคลอคลาย ผจดการแผนกวศวกรรม

3) นายทรงพล ผาสกตร ผชวยหวหนาสวนผลต 1

4) นายสรชย บวคา ผชวยหวหนาสวนผลต 2

5) นางสาวสวราณ แกวปตตะ ผชวยผจดการแผนกทรพยากรบคคล

6) นายพฑรย บนเทง ชางแผนกวศวกรรม



กลมอตสาหกรรมโลหะ

บรษท บสไพพฟตตง อนดสตร จากด

1) นายอภชต ประสพรตน ผจดการทวไป

2) นายปฏภาณ ชเรอง วศวกร

3) นายสกจ อภญญาณสจจะ หวหนาชาง

4) นายเสมยน พงญาต หวหนาชาง

5) นายสมคด สายไทยสงค เจาหนาทแรงงานสมพนธ

บรษท ไทยสะเปเชยลไวร จากด

1) นายเทวนทร เลศวาสนา ผจดการฝายโรงงาน

2) นายนรส โตเลศมงคล ผจดการแผนกผลต

3) นายสทธศกด พงจน ผจดการแผนกคณภาพ

4) นายทรงศกด เลศวาสนา Supervisor แผนกผลต

5) นายสงเวยน จเจก Supervisor แผนกผลต

6) นางสาวอมพกา ศศวชรางกล Senior Staff Sale

7) นายยทธนา สทธแกว Engineering & Maintenance

8) นายสมชาย จนทรทอง Engineering & Maintenance

บรษท แมนาสแตนเลสไวร จากด (มหาชน)

1) นายวชย แจมจนทก ผอานวยการโรงงาน/ทปรกษา

2) นายญาณเดช เครอพณ สมาชก

3) นายสนตชย ดวงกนยา สมาชก

4) นายนตนย เศษมาก สมาชก

5) นายบญชา รกมณ สมาชก

6) นายปญญา เกษแกว สมาชก/ เลขาฯ



กลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม

บรษท ซ.พ. คาปลกและการตลาด จากด

1) นายสราวธ เกตานนท ผชวยผจดการทวไปสวนธรการและสวสดการหอพก

2) นายยทธนา เอยดเกาะสมย ผจดการแผนกสาธารณปโภค

3) นายดนย ไหลรน ผจดการแผนกอนรกษพลงงาน

4) นางสาววภารตน ฉมบรษ รองผจดการแผนกธรการ

5) นางสาวสนสา สายม เจาหนาทประสานรฐกจ

บรษท ไทยนาทพย จากด (ปทมธาน)

1) นายเจรญวฒน ฟพฒนกมล ผจดการฝายซอมบารง

2) นางสาวปณรส สลตระกล ผจดการฝายประกนคณภาพ

3) นางสาวนยนา ผณนทร หวหนาแผนกสงแวดลอมและความปลอดภย

4) นายภมสวรรค พวงซอสตย วศวกร

บรษท ไทยยเนยน ฟดมลล จากด

1) นายวรศร ศขเกษม ผจดการฝายวศวกรรม

2) นายสมบต อนตรา หวหนาฝายวางแผนงานวศวกรรม

3) นางสาวใหม หาญเชงคา เจาหนาทฝายวศวกรรม

4) นายกมปนาท คาโทน เจาหนาทวศวกรรม

บรษท โอสถสภา จากด

1) นายธวชชย ศนสนะวาณ ผชวยผจดการฝายเทคนคและวศวกรรม

2) นายชยสทธ สขสมทพย ผชวยผจดการฝายผสมเครองดม

3) นายอภชย เมฆศขรน ผจดการกองโรงงานเครองดม 2

4) นายสกล ผลกระโทก ผชวยผจดการกองซอมบารง

กรมทรพยากรนาบาดาล I สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

รายงานสรปสาหรบผบรหารรายงานสรปสาหรบผบรหาร โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ

อตสาหกรรมอาหารและเครองดม

สารบญ

หนา

กตตกรรมประกาศ

รายชอคณะกรรมการตรวจการจาง

รายชอทปรกษาโครงการ

รายชอผตรวจประเมนโครงการ

รายชอคณะทางานเทคโนโลยสะอาด

สารบญ I

สารบญตาราง I

สารบญรป I

บทท 1 บทนา 1-1

1.1 ความเปนมาของโครงการ 1-1

1.2 วตถประสงค 1-2

1.3 พนทดาเนนการ 1-2

1.4 กลมอตสาหกรรมเปาหมาย 1-3

1.5 ขอบเขตการดาเนนงาน 1-3

1.5.1 การรวบรวมขอมล 1-3

1.5.2 การนารองการบรหารจดการนาในในภาคอตสาหกรรม 1-4

1.5.3 การจดทาคมอแนวทางการปฏบตทดดานการ 1-5

จดการทรพยากรนาในภาคอตสาหกรรม

1.5.4 การจดสมมนานาเสนอผลการดาเนนงาน 1-6

1.5.5 การเผยแพรผลการดาเนนงาน 1-6

โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม รายงานสรปสาหรบผบรหาร เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม สารบญ

กรมทรพยากรนาบาดาล II สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

สารบญ(ตอ)

หนา

บทท 2 สภาพทวไปของพนทโครงการ 2-1

2.1 สภาพทวไปของพนทดาเนนการ 2-1

2.1.1 สภาพภมประเทศ 2-1

2.1.2 สภาพอตนยมวทยาและอทกวทยา 2-1

2.2 สภาพการใชนาของอตสาหกรรมในปจจบน 2-3

2.2.1 การใชนาในกระบวนการผลต 2-3

2.2.2 ความตองการนาดานอตสาหกรรม 2-4

2.3 สถานการณทวไปของทรพยากรนาบาดาล

2.3.1 ศกยภาพของนาบาดาล 2-4

2.3.2 ศกยภาพของนาบาดาลทพฒนาได 2-5

2.3.3 คณภาพนาบาดาล 2-5

2.3.4 สภาพการใชนาบาดาล 2-6

2.3.5 สภาพปญหาของนาบาดาล 2-7

บทท 3 การรวบรวมขอมล 3-1

3.1 วตถประสงค 3-1

3.1.1 การสมภาษณเชงลก (Deep Interview) 3-1

3.1.2 การจดทาแบบสอบถาม 3-5

3.2 การจดทาแบบจาลองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรมเพอใชในการนารอง 3-9

บทท 4 การศกษาการนารองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรม 4-1

4.1 การคดเลอกสถานประกอบการนารอง 4-1

4.2 การดาเนนงานโครงการนารองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรม 4-2

4.2.1 การจดทาแผนงานโครงการนารอง 4-2

4.2.2 คณะทางานเทคโนโลยสะอาด 4-3


กรมทรพยากรนาบาดาล III สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

สารบญ(ตอ)

หนา

4.2.3 การตรวจประเมนเบองตน (pre-audit) 4-6

4.2.4 แผนผงสมดลนา 4-18

4.2.5 แนวทางการเพมประสทธภาพการใชนา 4-18

4.2.6 กาหนดแนวทางปฏบตทด (Best Practices) 4-22

4.2.7 ตรวจประเมนแนวทางการปฏบตทมความเหมาะสม 4-25

4.2.8 การตดตามและประเมนผล 4-29

บทท 5 การจดทาคมอแนวทางการปฏบตทดดานการจดการทรพยากรนาในภาคอตสาหกรรม 5-1

บทท 6 การจดสมมนาระดมความคดเหนและเผยแพรผลการดาเนนงาน 6-1

6.1 การจดสมมนาระดมความคดเหน 6-1

6.1.1 การปฐมนเทศโครงการ 6-1

6.1.2 การประชมเชงปฏบตการ 6-7

6.1.3 การจดสมมนาระดมความคดเหนและการเผยแพรผลการดาเนนงาน 6-9

6.2 การเผยแพรผลการดาเนนงาน 6-14

6.2.1 การจดทา Webpage 6-14

6.2.2 การประชาสมพนธผานสอตางๆ 6-18

บทท 7 สรปและขอเสนอแนะ 7-1

7.1 บทสรป 7-1

7.1.1 การรวบรวมขอมล 7-1

7.1.2 การนารองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรม 7-2

7.1.3 การจดทาคมอแนวทางการปฏบตทดดานการจดการทรพยากรนา 7-5

ในภาคอตสาหกรรม

7.1.4 การจดสมมนาระดมความคดเหน 7-5

7.1.5 การเผยแพรผลการดาเนนงาน 7-5

7.2 ขอเสนอแนะ


กรมทรพยากรนาบาดาล IV สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

สารบญตาราง

ตารางท หนา

4.2-1 แสดงแผนงานโครงการนารองและระยะเวลาของอตสาหกรรมนารอง 4 กลม 4-2

4.2-2 แสดงคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการนารองในกลมอตสาหกรรมสงทอ 4-3

4.2-3 แสดงคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการนารองในกลมอตสาหกรรมเคม 4-4

4.2-4 แสดงคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการนารองในกลมอตสาหกรรมโลหะ 4-5

4.2-5 แสดงคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการนารองในกลมอตสาหกรรมอาหาร 4-6

และเครองดม

4.3-6 ดชนการใชนาตอผลตภณฑของแตละผลตภณฑกอนเขารวมโครงการ 4-11

4.3-7 มาตรการอนรกษนาทเคยดาเนนการ 4-12

4.3-8 ดชนการใชนาตอผลตภณฑเฉพาะการผลตและดชนการใชนาทงหมดของโครงการกอนดาเนนงาน 4-12

4.3-9 สดสวนการใชนาและดชนการใชนาในกระบวนการผลต ป 2554 4-13

6.1-1 จานวนผเขารวมประชมปฐมนเทศโครงการ 6-2

6.1-2 แสดงรายชอและจานวนผเขารวมปฐมนเทศโครงการของแตละสถานประกอบการ 6-3

6.1-3 จานวนผเขารวมประชมเชงปฏบตการ 6-7

6.1-4 แสดงรายชอและจานวนผเขารวมประชมเชงปฏบตการของแตละสถานประกอบการ 6-8

6.1-5 จานวนผเขารวมประชมเผยแพรผลการดาเนนงาน 6-13

6.1-6 แสดงรายชอและจานวนผเขารวมประชมเผยแพรผลการดาเนนงานของแตละสถานประกอบการ 6-13


กรมทรพยากรนาบาดาล V สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

สารบญรป

รปท หนา

2.1-1 แสดงขอบเขตพนทศกษาโครงการ 2-2

3.1-1 การกระจายตวของขอมลอตสาหกรรม 4 ประเภท 3-5

3.1-2 ลกษณะการใชนาของกลมโรงงานตวอยางทตอบแบบสอบถาม 3-7

3.1-3 การแกปญหาการขาดแคลนนาของกลมโรงงานตวอยางทตอบแบบสอบถาม 3-8

3.1-4 รอยละของการใชเทคโนโลยสะอาดของกลมโรงงานตวอยางทตอบแบบสอบถาม 3-9

3.2-1 ตวอยางรปแบบของแบบจาลองแสดงแผนภมการบรหารจดการนาในโรงงานอตสาหกรรม 3-10

4.2-1 แสดงตวอยางแผนผงสมดลนาของกลมอตสาหกรรมสงทอ 4-18

4.2-2 แสดงตวอยางแผนผงสมดลนาของกลมอตสาหกรรมเคม 4-18

4.2-3 แสดงตวอยางแผนผงสมดลนาของกลมอตสาหกรรมโลหะ 4-19

4.2-4 แสดงตวอยางแผนผงสมดลนาของกลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม 4-19

6.1-1 บรรยากาศการประชมปฐมนเทศโครงการ 6-4

6.1-2 บรรยากาศการประชมเชงปฏบตการ 6-10

6.1-3 บรรยากาศการประชมเผยแพรผลการดาเนนงาน 6-15

6.2-1 ตวอยางหนา Webpage ของโครงการ 6-17

6.2-2 ตวอยางประชาสมพนธโครงการผานสอตางๆ 6-18

บทท 1 บทนา

โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม รายงานสรปสาหรบผบรหาร เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล บทท 1 กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม บทนา

กรมทรพยากรนาบาดาล 1-1 สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาของโครงการ

นาเปนทรพยากรธรรมชาตทมความสาคญอยางยง เพราะจาเปนในการดารงชวตและเปนปจจยการผลตทงในภาคเกษตรกรรม ภาคอตสาหกรรม และภาคบรการ ประมาณ 10% ของการใชนาในประเทศไทยใชเพออปโภคบรโภคสงกวา 80% ใชในภาคเกษตรกรรม และประมาณ 6 – 7% ใชในภาคอตสาหกรรมและพาณชย แตดวยเหตทปรมาณนาผวดนมอยจากด และบางสวนยงปนเปอนสารเคม ขยะมลฝอย กากของเสย และสงปฏกลจากการอปโภคและบรโภคของครวเรอนทอยรมนา ทาใหนาเนาเสยไมสามารถใชนาผวดนทมอยใหเกดประโยชนไดอยางเตมท จงเปนเหตใหเกดการขาดแคลนนาในภาคสวนตางๆ จนบางครงทาใหมความขดแยงระหวางผใชนาอปโภคบรโภคกบผใชนาในการประกอบอตสาหกรรม เนองจากความตองการใชนาในประเทศมแนวโนมเพมขนอยางตอเนองตามอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ทงในเขตพนทภาคกลาง ภาคตะวนออก ฯลฯ ดงนนการบรหารจดการนาใชใหพอเพยงกบทกภาคสวน และการใชนาอยางมประสทธภาพจงเปนประเดนสาคญททกฝายตองตระหนกใหมากขน จากรายงาน “แนวทางการสารวจการใชนาและการประมาณความตองการใชนาภาคอตสาหกรรม (สจรต คณธนกลวงศ และคณะ 2550)” และ “สถานการณนาในประเทศไทยป 2550 (สจรต คณธนกลวงศ และคณะ 2555)” ตงแตป พ.ศ. 2541 – 2550 การใชนาเพออตสาหกรรมมแนวโนมเพมขนในทกลมนา อตราการใชนาเพมขนรอยละ 3.04 ตอป แหลงนาใตดนหรอนาบาดาลในธรรมชาตสวนใหญนามาใชเสรมหรอทดแทนนาผวดนโดยเฉพาะในพนททไมสามารถเขาถงแหลงนาผวดน หรอนอกเขตเทศบาลทนาประปาบรการไมถง (ป พ.ศ. 2549 จงหวดอยธยา นครปฐม และสมทรสาคร เปนจงหวดทมสดสวนของโรงงานทยงไมเชอมตอกบระบบประปามากทสด) โรงงานอตสาหกรรมสวนใหญทยงคงใชนาบาดาลเพราะปจจยเรองของราคา คณภาพนา และการเขาถงของประปาผวดน แตเนองจากปรมาณการใชนาบาดาลเพมมากขน ดงนนในป 2546 ภาครฐเพมเตมแกไขกฎหมายวาดวยนาบาดาล หรอ พ.ร.บ. นาบาดาล (ฉบบท 3) พ.ศ. 2546 เพอจากดและควบคมการใชนาบาดาลในเขตพนทวกฤตการณนาบาดาล และเพมคาธรรมเนยมการใชนาบาดาลใหมราคาใกลเคยงกบคาธรรมเนยมการใชนาประปา รวมถงไดกาหนดนโยบายยกเลกการใชนาบาดาลสาหรบอปโภคบรโภคในพนททมนาประปาเขาถง กฎหมายดงกลาวไดสงผลใหผประกอบการตองเปลยนมาใชนาประปาและหานาจากแหลงอนเพมขน จงพบวาในป พ.ศ. 2549 พนทเขตวกฤตการณนาบาดาล 7 จงหวด ไดแก กรงเทพมหานคร สมทรปราการ สมทรสาคร นนทบร อยธยา นครปฐม และปทมธาน มการใชนาประปาเฉลยรวมรอยละ 69 นาบาดาลรอยละ 23 และแหลงนาผวดนรอยละ 8 โดยทกจงหวดมการใชนาประปามากทสด รองลงมาเปนการใชนาบาดาล และนาผวดน ตามลาดบ สดสวนการใชนาบาดาลลดลง เมอเปรยบเทยบกบป 2546 คอ รอยละการใชนาประปา : นาบาดาล: นาผวดนเทากบ 36 : 52 : 12 ตามลาดบ การประกาศใชพระราชบญญตฉบบน ยงสงผลกระทบตอภาคอตสาหกรรมกลมทใชนาบาดาล เพราะการเปลยนมาใชนาประปาทาใหตองรบภาระคาใชจายในการดาเนนการ ไดแก คาวางทอระยะไกล คาตดตงปมนาเพมแรงดน คาบาบดนาใหมคณภาพเหมาะสมกบกระบวนการผลต (เชน กรณทคลอรนในนาประปามผลกระทบตอกระบวนการผลต) และราคาตนทนคานาประปาทสงกวานาบาดาล สาหรบอตสาหกรรมบางประเภท เชน อตสาหกรรมผลตอาหารและเครองดมทลกษณะของผลตภณฑตองใชคณสมบตเฉพาะของนาบาดาล อาจตองพฒนาสตรการผลตขนใหมหากตองใชนาประปาในกระบวนการผลตแทนนาบาดาล คาใชจายทเพมขนเหลานกระทบตอศกยภาพและขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมไทยเปนอยางยง ซงตามขอเทจจรงตามทกลาวมาการใช



นาของภาคอตสาหกรรมนอยกวาการใชนาทงประเทศคอนขางมาก แตกลมอตสาหกรรมสามารถสรางรายไดมลคา 3.36 ลานลานบาท (รอยละ 39.6 ของรายไดมวลรวมประชาชาต (GDP) ของประเทศ ใน พ.ศ. 2550 รวม 8.49 ลานลานบาท) จากวกฤตการณการขาดแคลนนาของประเทศและมาตรการจากดและควบคมการใชนาบาดาลของภาครฐขางตน ยอมกระทบตอภาคอตสาหกรรมทจาเปนตองใชนาบาดาลเพราะเปนแหลงนาทมความเหมาะสมมากทสด โดยเฉพาะกลมอตสาหกรรมสงทอ เคม โลหะ อาหารและเครองดม ดงนน จงมความจาเปนอยางยงทจะตองดาเนนการโครงการนารอง “โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล” เพอรวบรวมขอมลสถานการณ สภาพปญหาดานการใชทรพยากรนาบาดาล และศกษาแนวทางการเพมประสทธภาพการใชนาบาดาลของอตสาหกรรมเปาหมายทง 4 กลม โดยใชหลกการเทคโนโลยสะอาด (Clean technology) และหลกการ 5 R (Reduce, Reuse, Recycle Reserve, Revisualize) ในการดาเนนงาน เพอหาแนวปฏบตทด (Best practices) ในการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพ และเปนตนแบบใหกบโรงงานหรออตสาหกรรมอนทใชนาบาดาลไดใชเปนแนวทางปฏบตในการใชนาบาดาลเชงอนรกษ เพอใหมนาบาดาลใชอยางยงยน

1.2 วตถประสงค

โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม มวตถประสงคหลกดงตอไปน

1) เพอรวบรวมขอมลสถานการณ และสภาพปญหาดานการใชทรพยากรนาบาดาลและนาประปาของภาคอตสาหกรรมในกลมอตสาหกรรมเปาหมาย

2) เพอศกษาแนวทางการเพมประสทธภาพการใชนาของภาคอตสาหกรรมในกลมอตสาหกรรมเปาหมาย โดยนาเอาหลกการเทคโนโลยสะอาด (Clean Technology) หลกการ 5 R (Reduce, Reuse, Recycle Reserve, Revisualize) รวมถงเทคโนโลยอน ๆ ทเหมาะสมมาประยกตใชในการดาเนนงาน

3) เพอหาแนวปฏบตทดทสด (Best Practice) ในการใชนาบาดาลและนาประปาของกลมอตสาหกรรมเปาหมายอยางมประสทธภาพ

4) เพอศกษาความจาเปนของการใชนาบาดาล และอตราสวนการใชนาบาดาลรวมกบแหลงนาอนๆ เชน นาประปา นาผวดน เปนตน ทเหมาะสมในกลมอตสาหกรรมเปาหมาย

5) เพอหาปรมาณนาใชตอผลตภณฑทดทสดของสถานประกอบการทเขารวมโครงการ

1.3 พนทดาเนนการ

พนทดาเนนการอยในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล 7 จงหวด ไดแก กรงเทพฯ สมทรปราการ สมทรสาคร นนทบร อยธยา นครปฐม และปทมธาน



1.4 กลมอตสาหกรรมเปาหมาย

กลมอตสาหกรรมเปาหมาย ไดแก โรงงานอตสาหกรรม 4 ประเภท ประกอบดวยอตสาหกรรมสงทอ เคม โลหะ อาหารและเครองดม ทอยในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล

1.5 ขอบเขตการดาเนนงาน

โครงการศกษาการใชนาบาดาลและนาประปาในภาคอตสาหกรรมอยางมประสทธภาพ เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล และสงเสรมการใชทรพยากรนาอยางคมคา มกจกรรมตางๆ ทจะตองดาเนนการดงน

1.5.1 การรวบรวมขอมล

โครงการศกษาการใชนาบาดาลและนาประปาในภาคอตสาหกรรมอยางมประสทธภาพ เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล และสงเสรมการใชทรพยากรนาอยางคมคา มกจกรรมตางๆ ทจะตองดาเนนการดงน

1) การทบทวนวรรณกรรม จากเอกสารทเกยวของกบการดาเนนงานโครงการ เพอใหทราบปรมาณ สดสวนการใชนาบาดาล นาประปา และตนทนการผลต ฯลฯ ในอตสาหกรรมแตละประเภท และแตละจงหวด

2) การรวบรวมขอมลเพอการศกษาสภาพการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรมดวยการสมภาษณบคคลและหนวยงานทเกยวของ โดยมแนวทางดาเนนการดงตอไปน

2.1) นาเสนอหลกเกณฑในการคดเลอกหนวยงานทเหมาะสมทจะทาการสมภาษณเชงลก และสถานประกอบการกลมอตสาหกรรมเปาหมาย

2.2) การสมภาษณเชงลก (Deep Interview) เพอใหทราบนโยบาย และการดาเนนงานทผานมา เกยวกบสถานการณ และสภาพปญหาทเกดขน ตลอดจนแนวทางการจดการ และแกไขปญหาทรพยากรนาในภาคอตสาหกรรม โดยการสมภาษณผบรหารของหนวยงานทเกยวของกบการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรม ไดแก กรมทรพยากรนาบาดาล กรมโรงงานอตสาหกรรม กรมควบคมมลพษ กรมทรพยากรนา อตสาหกรรมจงหวด องคการจดการนาเสย และหนวยงานอนทเกยวของ

2.3) การสอบถามความคดเหนสถานประกอบการทอยในกลมอตสาหกรรมเปาหมาย โดยกาหนดประชากรในการสมภาษณจานวน 200 ตวอยาง ซงแยกแบบสอบถามตามประเภทของอตสาหกรรมใหมความครบถวนและมสดสวนตวอยางทเหมาะสม โดยทใชแบบสอบถาม (Questionnaire) ทไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการตรวจการจางแลว



2.4) สรปสถานการณและปญหาจากผลการศกษาตามโครงการ รวมทงสรปผลจากการปฏบตการโครงการนารองการจดการนาในสถานประกอบการกลมอตสาหกรรมเปาหมายเพอใชประกอบการจดทาแบบจาลองเบองตนทจะนามาใชในการนารองดานการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรม

2.5) จดทาแบบจาลองเบองตนการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรมเพอใชในการนารอง

1.5.2 การนารองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรม

การนารองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรม มการดาเนนการดงน

1) ทปรกษาเสนอหลกเกณฑในการคดเลอกโรงงานอตสาหกรรมทเหมาะสม ทจะดาเนนการนารองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรม ภายใตความเหนชอบจากคณะกรรมการตรวจการจาง

2) ทปรกษาคดเลอกสถานประกอบการนารองตามหลกเกณฑในขอ 1) สาหรบใชเปนกลมตวอยางในการดาเนนการศกษาจานวน 13 โรงงาน ครอบคลมทง 4 กลมอตสาหกรรมเปาหมาย ประกอบดวยกลมสงทอ เคม และโลหะ กลมละ 3 โรงงาน และ กลมอาหารและเครองดม 4 โรงงาน ซงแยกเปนโรงงานขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ และโรงงานทคดเลอกนไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการตรวจการจางแลว

3) ทปรกษาทดลองโครงการนารองการจดการนาในสถานประกอบการทไดรบการคดเลอกใหเขารวมโครงการ โดยประยกตใชหลกการเทคโนโลยสะอาด และหลกการ 3 R และวธการอนๆ ทเหมาะสม ซงประกอบดวยกจกรรมตางๆ ดงน

3.1) จดทาแผนงานโครงการนารองน โดยครอบคลมทง กจกรรม ผรบผดชอบ ระยะเวลา และงบประมาณ

3.2) จดตงคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการทเขารวมโครงการ ซงประกอบดวยบคลากรทเปนผบรหารระดบสงและระดบพนกงาน โดยกาหนดใหมการจดประชมเพอสรางความเขาใจแนวทางของเทคโนโลยสะอาด และกาหนดบทบาทของคณะทางานเทคโนโลยสะอาดในแตละสถานประกอบการ

3.3) การตรวจประเมนเบองตน (Pre-audit) ทปรกษาใหคาแนะนาคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการในการทาแผนผงสมดลนา (Water Inflow - Outflow Diagram) และประยกตใชหลกการเทคโนโลยสะอาด (Clean Technology) หลกการ 3 R (Reduce, Reuse, Recycle) รวมถงเทคโนโลยอน ๆ ทเหมาะสมในการตรวจประเมนหาแหลงทมการสญเสยนา โดยพจารณาจาก 5 ประเดน ทเกยวของ ไดแก ชนดของวตถดบและการใชวตถดบ เทคโนโลยและวธปฏบตงาน การจดการ คณภาพของผลตภณฑ ปรมาณและคณภาพของนาเสยทเกดขน

ทปรกษาใหคาแนะนาคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการในการจดเกบขอมลทเกยวกบทรพยากรนาในสถานประกอบการ ทงในดานคณภาพ ปรมาณและประสทธภาพการใช โดยจดทาแผนภาพกระบวนการผลต (Process Flow Diagram) และแผนผงการใชนา (Water Flow Diagram) เพอประมวลปรมาณการใชนา หาสาเหตของการสญเสยนา และคดเลอกประเดน/บรเวณจดสาคญสาหรบการตรวจประเมนละเอยด ทงนกาหนดใหมการตรวจประเมนเบองตนในแตละสถานประกอบการ ไมตากวา 1 ครง



3.4) การตรวจประเมนละเอยด (Detailed Audit) คณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการ จดลาดบความสาคญของแตละสาเหต (ในเชงความเปนไปไดทางดานเทคนค ผลกระทบตอสงแวดลอม กฎหมายทเกยวของ ฯลฯ) เพอศกษาความเปนไปไดในการดาเนนการ

3.5) การศกษาความเปนไปได (Feasibility Study) ของแนวทางเทคโนโลยสะอาดเบองตนทไดจากการตรวจประเมนละเอยด ทปรกษารวมกบคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการประเมนพจารณาความเหมาะสมและความเปนไปไดทงทางดานเทคนค เศรษฐศาสตร และสงแวดลอม เพอคดเลอกแนวทางหรอมาตรการการดาเนนการทเหมาะสมกบแตละสถานประกอบการเพอการใชนาอยางมประสทธภาพ เชน เปลยน/ปรบปรงขนตอนการผลต หรอเทคโนโลย เปลยนวธการปฏบตงานหรอการจดการ เปนตน

3.6) สถานประกอบการแตละกลมลงมอปฏบตตามแนวทางการเพมประสทธภาพการใชนาทไดคดเลอกแลว ดวยหลกการเทคโนโลยสะอาด (Clean Technology) หลกการ 3 R (Reduce, Reuse, Recycle) รวมถงเทคโนโลยอน ๆ เพอใหสามารถบรหารจดการใชทรพยากรนาไดอยางมประสทธภาพ

3.7) ทปรกษาและคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของแตละสถานประกอบการ รวมกาหนดแนวปฏบตทดทสด (Best Practice) ในการใชนาบาดาลและนาประปาอยางมประสทธภาพของแตละสถานประกอบการ

3.8) ทปรกษาและคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการสรปความจาเปนของการใชนาบาดาล และอตราสวนการใชนาบาดาลรวมกบแหลงนาอนทเหมาะสม เชน นาประปา นาผวดน เปนตน ของแตละสถานประกอบการ และของกลมอตสาหกรรมเปาหมาย

3.9) ทปรกษาสรปผลปรมาณนาใชตอผลตภณฑทดทสดของแตละสถานประกอบการทเขารวมโครงการ และของกลมอตสาหกรรมเปาหมาย

3.10) จดประชมระหวางทปรกษากบคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการแตละกลมเพอสรปผลการดาเนนการของแตละสถานประกอบการในกลม และแลกเปลยนความคดเหน

3.11) จดประชมเชงปฏบตการ ทปรกษาของแตละกลมอตสาหกรรมนาเสนอผลการประเมนการดาเนนการในกลมโดยยอ และตวแทนของแตละสถานประกอบการรายงานแนวทางการปฏบตทไดดาเนนการและการลดการใชนาทได และจดทาแผนปฏบตการการใชนาอยางมประสทธภาพ

3.12) ทปรกษาตดตามและประเมนผล (Post-audit) การดาเนนงานของสถานประกอบการรวมกบคณะกรรมการตางๆ ทเกยวของ หลงจากทไดมการดาเนนการตามแผนปฏบตการ

1.5.3 การจดทาคมอแนวทางการปฏบตทดดานการจดการทรพยากรนาในภาคอตสาหกรรม

ทปรกษาและผแทนคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการ รวมกนจดทาคมอแนวทางการปฏบตทดดานการจดการทรพยากรนาในกลมอตสาหกรรมเปาหมาย รวมถงดชนชวดผลการดาเนนงาน (KPIs) เกณฑมาตรฐานสาหรบใชประเมนผล (Benchmark) จานวน 400 เลม



1.5.4 การจดสมมนานาเสนอผลการดาเนนงาน

ทปรกษาจดสมมนาเพอนาเสนอผลการดาเนนงานโครงการ และรบฟงความคดเหนและขอเสนอแนะจากผทเกยวของถงแนวทางการจดการนาของอตสาหกรรม ตงแตระดบนโยบายจนถงระดบปฏบตการ โดยเชญผแทนสวนราชการทเกยวของ ผเชยวชาญจากสถาบนการศกษา คณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการนารอง ผแทนจากสถานประกอบการอนๆ จานวนไมนอยกวา 50 คน

1.5.5 การเผยแพรผลการดาเนนงาน

ทปรกษาตองจดทารายงานความกาวหนาของการดาเนนงานตามโครงการในรปของ Webpage และนาเสนอผลการดาเนนงานตามโครงการทกงวดงาน ลงใน Website ของกรมทรพยากรนาบาดาล รวมทงดาเนนการเผยแพรผลงานทเสรจสนสมบรณในสอสงพมพของภาคอตสาหกรรม และหนงสอพมพรายวน รายปกษ หรอ โทรทศน กอนการจดสมมนานาเสนอผลงาน

บทท 2 สภาพทวไปของพนทโครงการ

โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม รายงานสรปสาหรบผบรหาร เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล บทท 2 กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม สภาพทวไปของพนทโครงการ


บทท 2

สภาพทวไปของพนทโครงการ

2.1 สภาพทวไปของพนทดาเนนการ

2.1.1 สภาพภมประเทศ

พนทศกษา ประกอบดวย พนทเขตวกฤตการณนาบาดาล 7 จงหวด ไดแก กรงเทพมหานคร สมทรปราการ สมทรสาคร นนทบร พระนครศรอยธยา นครปฐม และปทมธาน มพนท 10,277 ตร.กม ตงอยทละตจด 13o30’00”N ถง 14o13’22.2”N และลองตจด 100o15’00”E ถง 100o53’30.6”E ดงแสดงทตงขอบเขตพนทศกษาโครงการในรปท 2.1-1

สภาพภมประเทศของพนทศกษาสวนใหญเปนทราบลมแมนาเจาพระยาเชอมตอกบลมนาบางปะกงทางทศตะวนออก ลมนาทาจนทางทศตะวนตก และตอเนองไปถงพนทดานใตทเปนทราบชายฝงทะเลอาวไทย โดยมคาระดบความสงของพนททางดานใตเฉลยประมาณ 1-2 ม.รทก. และบรเวณทางทศเหนอเฉลยประมาณ 7-8 ม.รทก. โดยมแมนาสายหลกภายในพนทศกษา คอ แมนาเจาพระยา และแมนาทาจน

2.1.2 สภาพอตนยมวทยาและอทกวทยา

2.1.2.1 สภาพภมอากาศ

สภาพภมอากาศในพนทศกษาโดยทวไปอยภายใตอทธพลของลมมรสมตะวนตกเฉยงใตและลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ จงทาใหเกดฤดกาล 3 ฤด คอ ฤดฝนตงแตเดอนพฤษภาคมถงเดอนตลาคม ฤดหนาวตงแตเดอนพฤศจกายนถงกลางเดอนกมภาพนธ และฤดรอนตงแตกลางเดอนกมภาพนธจนถงตนเดอนพฤษภาคม นอกจากนนยงไดรบอทธพลจากลมพายดเปรสชนซงเขามาสลมนาเปนครงคราว

จากสถตขอมลภมอากาศทสถานกรมอตนยมวทยากรงเทพมหานครทใชเปนตวแทนในรอบ 30 ป ตงแตป พ.ศ. 2524–2553 สามารถสรปสถตขอมลทสาคญ ดงน

ตวแปรภมอากาศ หนวย คาเฉลยรายป ชวงพสยของคาเฉลยรายเดอน

อณหภม ความชนสมพทธ ความครมเมฆ ความเรวลม ปรมาณการระเหยจากถาดวดการระเหย

องศาเซลเซยส เปอรเซนต

0-10 ออกตา นอต

มลลเมตร

28.6 73.0 7.0 2.9

1,678

26.4 (ธ.ค.) –30.5 (เม.ย.) 66.0 (ธ.ค.) –79.0 (ก.ย.)

5.0 (ธ.ค.) –9.0 (ส.ค., ก.ย.) 1.8 (ต.ค.) – 4.2 (ม.ค.)

116.0 (ต.ค.) –174.0 (เม.ย.) ทมา : กรมอตนยมวทยา



รปท 2.1-1 แสดงขอบเขตพนทศกษาโครงการ



2.1.2.2 ปรมาณฝน

จากขอมลปรมาณฝนของสถานวดนาฝนตวแทนใน 7 จงหวด พบวาปรมาณฝนเฉลยรายปบรเวณพนทศกษามคาผนแปรระหวาง 988 – 1,520 มม. คดเปนคาเฉลยรายปของพนทประมาณ 1,211 มม. โดยเปนปรมาณฝนในฤดฝน (พฤษภาคมถงตลาคม) รวมเทากบ 1,054 มม. คดเปนรอยละ 87 ของปรมาณฝนเฉลยทงป สวนปรมาณฝนในฤดแลง (พฤศจกายนถงเมษายน) มคา 157 มม. คดเปนรอยละ 13 ของปรมาณฝนเฉลยทงป เดอนทมปรมาณฝนตาสดคอเดอนธนวาคม มคาเฉลย 6.77 มม.สวนเดอนทมปรมาณฝนสงสดคอเดอนกนยายน มคาเฉลย 265.43 มม.

2.2 สภาพการใชนาของอตสาหกรรมในปจจบน

2.2.1 การใชนาในกระบวนการผลต

ในขนตอนของกระบวนการผลตทางอตสาหกรรมประเภทตางๆ จาเปนตองใชนาเปนองคประกอบสาคญตงแตการใชนาเพอชาระลางวตถดบ ทาความสะอาดเครองมอ อปกรณตางๆ ไปจนถงการหลอเยนหรอการระบายความรอนของเครองจกรกล และการใชกบหมอนา แตหากนาไปเปรยบเทยบกบการใชนาในภาคการเกษตรแลวจะพบวาภาคอตสาหกรรมใชนาในปรมาณทนอยกวาภาคการเกษตรซงใชนามากเปน 30 เทาของปรมาณนาตอหนวยของ GDP ทภาคอตสาหกรรมใช เนองจากวงการอตสาหกรรมมกใชนาในพนทเฉพาะเปนแหงๆ ในขณะทภาคการเกษตรมการใชนาในปรมาณมากและกระจดกระจายอยทวไป นอกจากน ภาคการเกษตรยงสามารถใชนาจากแหลงนาตางๆ ไดมากกวาดวยนอกจากการใชนาในการกระบวนการผลตแลวยงมนาทใชในกระบวนการตางๆ สรปไดดงน

1) นาทใชในกระบวนการผลตเชน อตสาหกรรมสงทอใชนาในกระบวนการฟอกยอม ไมวาจะเปนขนตอนการเตรยมผาหรอเสนใยกอนยอมขนตอนการฟอกยอม พมพและตกแตงสาเรจซงนาใชในสวนนอาจมการระเหยไปบางในระหวางขนตอนการผลตแตสวนใหญจะถกปลอยออกเปนนาเสยภายหลงการผลต

2) นาทใชในหมอไอนามกจะมการอาศยไอนาเปนตวใหความรอนแกนาทใชในกระบวนการและเปนตวใหความรอนในตอบไอนาถาไอนาทใชถกปลอยใหเยนลงและกลนตวในทอไอนากจะไดนาทสะอาดสามารถนากลบไปใชใหมได

3) นาทใชในการหลอเยนมบอยครงททางโรงงานจาเปนตองลดอณหภมหรอระบายความรอนของเครองจกรหรอวตถดบตางๆ ในระยะเวลาอนสนซงจะทาไดโดยอาศยการใชนาหลอเยนซงนาหลอเยนนสวนใหญจะเปนนาสะอาดสามารถนากลบไปใชใหมได

4) นาทใชในการลางเครองจกรและทาความสะอาดโรงงาน

5) นาใชของคนงานหรอนาเพอสาธารณปโภคในโรงงาน

มการคาดหมายวาการเพมปรมาณการใชนาในภาคอตสาหกรรมจะเปนไปอยางตอเนองกบอตราการใชนาในรอบปประมาณ 10% หรอมากกวานน อนทจรงนาทใชในภาคอตสาหกรรมไมจาเปนตองเปนนาทมคณภาพสงเทาใดนก เพราะมกจะถกนาไปใชเพอทาใหเครองจกรเยนลงหรอการระบายความรอนเปนหลก อยางไรกตาม นารอน



ทออกมาในปรมาณมากโดยเฉพาะเปนนาทงจากการระบายความรอนของโรงกาเนดไฟฟาดวยพลงงานความรอน(Thermal power plant) อาจทาใหเกดปญหามลภาวะทางนาได จากการศกษาพบวา ปรมาณนาราว 60 – 80 % ทตองใชในกระบวนการผลตทางอตสาหกรรมถกนาไปใชหลอเยนเครองจกร หากเราสามารถหมนเวยนไปใชประโยชนไดอก กจะทาใหความตองการนาใชในอตสาหกรรมลดลงได

2.2.2 ความตองการนาดานอตสาหกรรม

1) จากรายงานโครงการประเมนผลกระทบจากการบงคบใชกฎหมายเกยวกบการกาหนดคาอนรกษนาบาดาลในเขตวกฤตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ป 2551 พบวาการใชนาบาดาลในนคมอตสาหกรรมบรเวณพนทศกษาจานวน 10 นคมอตสาหกรรมในพนทวกฤตนาบาดาลมปรมาณการใชนาในป 2551 จานวน 23,861,335 ลบ.ม.ตอป และมสดสวนการใชนาประปา นาบาดาล นาผวดน และนาอนๆ คดเปนรอยละ 62.29, 24.05, 11.14 และ 1.89 ตามลาดบ

2) การศกษาของกรมทรพยากรนาบาดาลโดยคณะวศวกรรมศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย (2548) ประเมนการใชนาบาดาลในปพ.ศ. 2546 ในพนทลมนาปาสกและเจาพระยาฝงตะวนออกโดยปรบแกอตราการสบกบขอมลทรวบรวมไดจากภาคสนามพบวาเฉพาะพนทกรงเทพฯและปรมณฑลมปรมาณการใชนาบาดาลรวม 578.18 ลานลบ.ม./ป หรอประมาณ 1,584,054 ลบ.ม./วน โดยแบงเปนการใชนาบาดาลเพออปโภคบรโภควนละ 490,520 ลบ.ม./วน อตสาหกรรม 927,288 ลบ.ม./วน และเกษตรกรรม 166,246 ลบ.ม./วน

จากปรมาณการใชนาบาดาลในพนทศกษาพบวาการใชนาบาดาลของภาคอตสาหกรรมมปรมาณการใชมากทสดถงรอยละ 59 ของปรมาณการใชทงหมด โดยเฉพาะในกลมอตสาหกรรมฟอกยอมทมปรมาณการใชนามากทสดคอ 240,720 ลบ.ม.ตอป

2.3 สถานการณทวไปของทรพยากรนาบาดาล

2.3.1 ศกยภาพของนาบาดาล

กรมทรพยากรนาบาดาลไดพจารณาถงผลกระทบของการใชนาบาดาลในเขตพนทกรงเทพมหานครและปรมณฑลซงมการใชนาบาดาลในปรมาณมาก และสงผลกระทบตอระบบนาบาดาล จงไดมการกาหนดอตราสบนาปลอดภย (Safe yield) ไวดงน (http://58.137.39.76/webdev/knowledgebase_e4.html)

(1) การลดลงของระดบนาบาดาลทยอมใหลดลงไดสงสดคอ ไมใหตากวา 30 เมตร และ/หรอควบคมระดบนาบาดาลไมใหตากวาในระดบป พ.ศ.2552

(2) ปรมาณคลอไรดทใชในการกาหนดคาความเคม โดยใชมาตรฐานนาทใชบรโภคไดของกรมทรพยากรนาบาดาลมเกณฑทเหมาะสมคอ ไมเกน 250 มก./ลตร และอนโลมสงสดไมเกน 600 มก./ลตร

(3) อตราการทรดตวของแผนดน ใหอางองจากการทรดตวในปจจบน คอ ป พ.ศ.2550 จากโครงการการศกษาหาอตราการทรดตวของแผนดนบรเวณกรงเทพมหานครและปรมณฑล



ชนนาบาดาล วตถประสงคของการใชนาอาจจะเปนไปเพออปโภคและบรโภค การเกษตรกรรมและอตสาหกรรม ในพนทศกษามการใชนาบาดาลปรมาณมากใน 3 ชนนาคอ ชนนาพระประแดง ชนนานครหลวงและ ชนนานนทบร ซงชนนาดงกลาวเปนสวนหนงของแองเจาพระยาตอนใต ซงมปรมาณนาบาดาลเกบกกประมาณ 6,470 ลบ.ม./วน มปรมาณนาทพฒนาไดตอปประมาณ 1,294 ลาน ลบ.ม./วน และปรมาณนาทพฒนาไดตอวนมประมาณ3,500,000 ลบ.ม./วน (http://archive.lib.cmu.ac.th/full/T/2552/ geomat0552rp_ch1.pdf) และศกยภาพการใหนาบาดาลของชนนาในพนทกรงเทพมหานครคดเปนปรมาณ 208,677 ลบ.ม./วน ในพนทปทมธานมศกยภาพในการใหนาบาดาลของชนนาประมาณ 202,958 ลบ.ม./วน พนทสมทรปราการมศกยภาพในการใหนาบาดาลประมาณ 133,532 ลบ.ม./วน ในพนทสมทรสาครมศกยภาพใหนาบาดาลในปรมาณ 115,976 ลบ.ม./วน ศกยภาพในการใหนาบาดาลในพน ทอยธยามประมาณ 272,065 ลบ .ม . /วน ศกยภาพในการให นาบาดาลในพนทนครปฐมมประมาณ 230,675 ลบ.ม./วน และศกยภาพในการใหนาบาดาลในพนทนนทบรมประมาณ 99,034 ลบ.ม./วน(http://conjgis.dgr.go.th/conjcenter/MIS/Content.aspx?id=150)

2.3.2 ศกยภาพของนาบาดาลทพฒนาได

บรเวณพนทศกษามปรมาณนาบาดาลทสามารถนามาใชไดโดยไมเกดผลกระทบตอแหลงนาบาดาลจนยอมรบไมได คอ 1.25 ลาน ลบ.ม./วน โดยในแตละจงหวดมศกยภาพปรมาณนาบาดาลในแตละจงหวดยงสามารถทจะพฒนานาบาดาลขนมาใชไดอกรวม 667,601.51 ลบ.ม./วน การใชนาบาดาลในเขตวกฤตนาบาดาลสวนใหญจะใชเพอการอปโภคบรโภค อตสาหกรรมและธรกจบรการ สวนการใชนาบาดาลเพอการเกษตรกรรมนนมในพนทปรมณฑลทไมมระบบชลประทาน การศกษาจากคาปรมาณนาบาดาลทสบขนมาใชแลวไมทาใหระดบนาบาดาลลดลง (Safe yield) หรอปรมาณนาบาดาลทใชงานได ในจงหวดตางๆ จะพบวาในบรเวณกรงเทพมหานครยงมการใชนาบาดาลในปรมาณทตากวาปรมาณนาบาดาลทสามารถนามาใชได (Safe Yield) ซงสามารถเพมไดอกเพมอกวนละ 180,000 ลบ.ม. ปรมาณนาทถกสบไปใชไดอกในพนทจงหวดนนทบรมประมาณ 87,701 ลบ.ม./วน ในพนทจงหวดปทมธานสามารถสบนาไดเพมอกในปรมาณ 42,620 ลบ.ม./วน จงหวดสมทรปราการ 157,086 ลบ.ม./วน สมทรสาคร 45,096 ลบ.ม. /วน และจงหวดพระนครศรอยธยา 183,418 ลบ.ม./วน สวนในจงหวดนครปฐมนนไดใชเกนปรมาณนาปลอดภยแลว 28,860 ลบ.ม./วน จงจาเปนตองมการลดปรมาณการใชนาบาดาลซงตองทาการตดตามควบคมการใชนาบาดาลในพนทจงหวดนครปฐมอยางเครงครด

2.3.3 คณภาพนาบาดาล

คณภาพนาบาดาลในชนนาตางๆ ในบรเวณกรงเทพมหานครและปรมณฑลโดยทวไปจะเปนนาจดทมคณภาพดอยในมาตรฐานนาดมขององคการอนามยโลก แตจะมปญหาคณภาพนาคอความเคม ซงจะอยในบรเวณทราบลมทมนาทะเลทวมถงมาแตโบราณจงยงนาเคมตกคางอยในชนนาตางๆ ซงจะมปรมาณคลอไรด ซลเฟต และปรมาณโซเดยมสงแสดงใหเหนถงใหไมสามารถนามาใชได โดยชนนาพระประแดงพบวาเปนนาเคมทมปรมาณคลอไรดมากกวา 5,000 มก./ลตร ในบรเวณใกลปากนาทาจน จงหวดสมทรสาครและในบรเวณปากแมนาเจาพระยาคลมจงหวดสมทรปราการ กรงเทพมหานคร และในบรเวณตอนเหนอจงหวดนนทบร ปทมธาน ในสวนของชนนานครหลวงในบรเวณใกลชายฝงทะเลของจงหวดสมทรปราการสมทรสาคร พบวาเปนนาเคมทมปรมาณคลอไรดในเกณฑตงแต3,000 - 16,000 มก./ลตร และในบรเวณ ฝงตะวนตกของแมนาเจาพระยาพบนาเคมทมปรมาณคลอไรดสงระหวาง 2,000 - 6,000 มก./ลตร นอกจากสภาพความเคมทเกดจากลกษณะทางธรณวทยาการเกดของชนหนอมนา



แลว จากผลการศกษาคาปรมาณคลอไรดในนาบาดาลของสถาบนเอไอท (2008) ไดนาเสนอขอมลการเปลยนแปลงของปรมาณคลอไรดในนาบาดาลเมอป พ.ศ. 2538 (ค.ศ.1995) เทยบกบพ.ศ.2548 (ค.ศ.2005) พบการเปลยนแปลงของปรมาณคลอไรดในนาบาดาลมเพมมากขน การมปรมาณคลอไรดทเพมขนอาจเปนไปไดวามการรกลาของนาทะเล ซงอาจจะเกดขนเมอแมนาลาคลองลดระดบในหนาแลงหรอเกดจากการสบนาบาดาลมากเกนไปในบางพนท การทบทวนขอมลเกาทาใหสามารถเปรยบเทยบขอมลในอดตกบขอมลผลการสารวจบอบาดาลและคณภาพนาบาดาลในเขตกทม.และปรมณฑลทงหมด7 จงหวด สารวจในชนนา 8 ชนนา มจานวนบอบาดาลทงสน 430 บอ ทางานในชวงพ.ศ. 2551- พ.ศ.2552 (http://www.dgr.go.th/newproject/52/bgsr/w_quality.htm) ซงขอมลประกอบดวยคาระดบนา คา pH คา Ec TDS ปรมาณเหลกและคลอไรด กลมโลหะหนก ไดแก แคดเมยม โครเมยมปรอท นเกล ซเลเนยม และสารพษจาพวกไซยาไนด ของชนนาในพนทศกษาเรยงลาดบจากความลก 50 ม. 100 ม. 150 ม. 200 ม. 300 ม. 350 ม. 450 ม. และ 550 ม. มชอชนนาเรยงลาดบจากชนนาทตนสดถงลกทสดมชอเรยกวา ชนนา โดยกาหนดคาแสดงเปนคาเฉลย คากลางและชวงคา พรอมแสดงจานวนตวอยางของขอมลและเทยบปรมาณตวอยางทมคาเกนกวาคามาตรฐานของกรมควบคมมลพษ(http://www.pcd.go.th/info_serv/reg_std_water03.html) และมคาอนโลมสงสดของคา TDS และ Cl ซงกรมทรพยากรนาบาดาลกาหนดไว หากพจารณาคา ปรมาณคลอไรดในหนวย มลลกรมตอลตร เมอพจารณาคาทอยในชวง(range value)พบวาทกชนนาในพนทศกษามปรมาณคลอไรดเกนกวาคาปรมาณคลอไรดทอนโลมไวคอ 600 มลลกรมตอลตร แตเมอพจารณาจานวนตวอยางทเกนกวาคามาตรฐานเทยบกบจานวนตวอยางของแตละชนนาพบวาชนนาทอยลกกวาความลก 175 ม. (ชนนานครหลวง)ถงความลก 450 ม.(ชนนาธนบร) มจานวนตวอยางนาทมคาปรมาณคลอไรดทเกนกาหนด จานวนรอยละ 30ถงรอยละ 50 ของตวอยางนาบาดาลทถกนามาทดสอบ และเมอพจารณาคากลางของปรมาณ Cl ชนนาดงกลาวมปรมาณ Cl อยในเกณฑมาตรฐาน เมอเปรยบเทยบผลปรมาณคลอไรด พบวาขอมลผลการวเคราะหมคาปรมาณคลอไรดสงเปนบางตาแหนง แสดงใหเหนวาปรมาณคลอไรดทสงของชนนานนเกดเปนจดเปนหยอม ไมไดแพรกระจายเปนโชน เมอพจารณาคากลางของคา TDS พบวาชนนานครหลวง นนทบร สามโคกและพญาไท มคากลางทอยในเกณฑมาตรฐาน สวนชนนาระดบลกไดแกชนนาธนบรและปากนา มคากลางของคา TDS สงกวาคาอนโลมสงสดคอ 1500 ม.ก./ลตร สาหรบคา pH แสดงสภาพของนาทเปนดางเพมขนในชนนาระดบลกโดยทวไปคา pH ของนามคา 7.3-10.0 โดยชนนาทมคา pH 8-10 เปนชนนาธนบรและชนนาปากนา สาหรบคาปรมาณเหลก มาตรฐานนาดมกาหนดใหไมเกน 0.5 มก.ตอลตรหรอมคา ทอน โลมสงสดไดไ มเกน 1 มก ./ลตร ทกชน นามคาเกนกวามาตรฐานนาดม (http://reg7.pwa.co.th/ index.php?option=com_content&task=view&id=34&Itemid=47) สาหรบสารพษทพบในนาบาดาลนน มเพยงบางตวอยางนาของชนนากรงเทพทพบสารพษอนไดแก ปรอท เซลเนยม และนเกล และชนนาธนบรและชนนาปากนาพบสารปรอททเกนกวาคามาตรฐานกาหนด เนอหาบางสวนของคณภาพนาบาดาลในพนทศกษาไดมการเผยแพรสสาธารณะและมการสรปไวในเวบไซดของกรมทรพยากรนาบาดาล (http://www.dgr.go.th/newproject/ 52/bgsr/home.htm)

2.3.4 สภาพการใชนาบาดาล

จากสถตของกรมทรพยากรนาบาดาล พบวา ตงแตป พ.ศ. 2538 ถงป พ.ศ. 2540 การใชนาบาดาลในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลมแนวโนมเพมขนโดยตลอด ในป พ.ศ. 2540 มปรมาณการใชนาสงถง 1,538,000 ลบ.ม./วน ซงศกยภาพนาบาดาลในเขตกรงเทพมหานครมเพยง 1.25 ลาน ลบ.ม./วน จากการดาเนนมาตรการแกไขปญหาการใชนาบาดาลอยางจรงจงของในชวงทผานมาทาใหการใชนาบาดาลชวงป พ.ศ. 2541 ถงปจจบน มแนวโนมลดลงเรอยๆ ในป พ.ศ. 2545 มปรมาณการใชนาบาดาลในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลลดลงเหลอประมาณ 584,000 ลบ.ม./วน (http://www.thaienvimonitor.net/ concept/ priority2.htm) ในป พ.ศ. 2552 ขอมลจาก



โครงการจดทาระบบสารสนเทศภมศาสตรเพอการบรหารจดการนาบาดาลในเขตวกฤตการณนาบาดาลแสดงการใชนาบาดาลเพอการอตสาหกรรมรวมทงหมดประมาณ 961,000 ลบ.ม./วน การใชนาบาดาลเพออตสาหกรรมในจงหวดนนทบร มประมาณ 21,000 ลบ.ม./วน โรงงานอตสาหกรรมในกรงเทพใชนาบาดาลประมาณ 60,000 ลบ.ม./วน โรงงานอตสาหกรรมในจงหวดปทมธานใชนาบาดาลประมาณ 101,000 ลบ.ม./วน โรงงานอตสาหกรรมในจงหวดนครปฐมใชนาบาดาลประมาณ 144,000 ลบ.ม./วน ซงใกลเคยงกบการใชนาบาดาลเพอการอตสาหกรรมในจงหวดอยธยาซงใชนาบาดาลจานวน 159,000 ลบ.ม./วน การใชนาบาดาลเพออตสาหกรรมในจงหวดสมทรปราการและจงหวดสมทรสาครมมากถง 231,000 ลบ.ม/วน และ 244,000 ลบ.ม/วน ตามลาดบ(http://58.137.39.76/ webdev/knowledgebase_e2.html) การใชนาบาดาลเพอการอตสาหกรรมในพนทศกษาคดเปนประมาณ รอยละ 66 ของการใชนาบาดาลทงหมดซงมประมาณ 1,444,000 ลบ.ม./วน ซงมากกวาการใชนาบาดาลเพออปโภคและบรโภคซงใชเพยงรอยละ 21 ขณะทนาบาดาลถกใชเพอการเกษตรกรรมมเพยงรอยละ 13

ในบรเวณกรงเทพมหานครและปรมณฑล (กรงเทพมหานคร สมทรปราการ สมทรสาคร นนทบร พระนครศรอยธยา นครปฐมและปทมธาน) นาใตดนเปนแหลงนาทสาคญทใชเพอการอปโภคบรโภคมาเปนเวลานานแลว จากหลกฐานและขอมลเชอไดวามการใชนาใตดนมาตงแตป พ.ศ. 2450 โดยมการเจาะบอลก 2 บอ ทบรเวณหนาวดสทศนและบรเวณตลาดมงเมอง ตงแตป พ.ศ. 2497 เปนตนมา มการใชนาบาดาลเพอการประปา โดยในระยะเวลาแรกใชเพยงวนละ 8,360 ลบ.ม. และเพมขนเรอยๆ จนในป พ.ศ. 2525 ใชวนละ 447,000 ลบ.ม. ในสวนภาคเอกชนไดมการเจาะและใชนาบาดาลเพมขนตลอดมา เชนกน ในป พ.ศ. 2525 ปรมาณนาทภาคเอกชนสบขนมาใชวนละประมาณ 944,000 ลบ.ม. รวมเปนปรมาณนาทสบใชถงวนละ 1.4 ลาน ลบ.ม. การสบนาขนมาใชมากเปนระยะเวลานานตดตอกนหลายป เปนผลทาใหระดบนาบาดาลลดตาลงไปทกทโดยไมมการคนตว การลดลงของระดบนาดงกลาวเปนตวบอชถงวกฤตการณนาบาดาล (http://www.pwa.co.th/document/performance_water.htm) และจากบทความพเศษในวารสารกรมทรพยากรนาบาดาล ฉบบเดอนพฤศจกายน 2552 ไดระบไววา ในอดตมการขออนญาตใชนาบาดาลของภาคเอกชนสงสดถง 2.4 ลาน ลบ.ม./วน ซงนบวาเปนปรมาณทสงมาก เมอเทยบกบปรมาณนาปลอดภยทประมาณการใหสบใชไดในพนทบรเวณนท 1.25 ลาน ลบ.ม./วน ซงภาคธรกจจะมการใชนาบาดาลสงกวาการใชเพออปโภคบรโภคแลเพอการเกษตร ขณะท ในป พ.ศ. 2552 พบวา เขตพนทกรงเทพฯ และปรมณฑล มการขออนญาตใชนาบาดาลของภาคเอกชนลดตาลงอยางเหนไดชด โดยมการขออนญาตใชเพยง 1.1 ลาน ลบ.ม./วน และมปรมาณการใชจรงเพยง 0.2 ลาน ลบ.ม./วน (กรมทรพยากรนาบาดาล, 2552) ซงสาเหตของการลดปรมาณการใชนาบาดาล นอกจากจะมปจจยมาจาก ภาวะทางเศรษฐกจแลว ยงเปนผลมาจากมาตรการของภาครฐทบงคบใชเพอควบคมปรมาณการใชนาบาดาลใหอยในระดบทไมเกนกวาปรมาณทกาหนดเพอลดผลกระทบทเกดจากการสบใชนาบาดาลในปรมาณทสงเกนกวาธรรมชาตจะรองรบไดหรอเสยสมดล ทาใหการสบใชนาบาดาลในพนทกรงเทพฯ และปรมณฑลลดลงอยางมากในปจจบน

2.3.5 สภาพปญหาของนาบาดาล

ปญหาหลกทเกดขนในการพฒนาและใชนาใตดนในพนทศกษาประกอบดวยทงปญหาดานปรมาณและคณภาพนา สรปไดดงน

1) ดานปรมาณ สวนใหญเกดขนเนองจากการใชนาใตดนมากเกนไป ทาใหปรมาณนาในแหลงเกบกกลดลง ไมเพยงพอทจะนาไปใชได และทาใหเกดผลกระทบทสาคญตามมา คอการลดลงของระดบนาใตดนและแผนดนทรดหรอนาเคมไหลเขาสแหลงนาจด ดงทเกดขนอยในบรเวณกรงเทพมหานครและปรมณฑลในปจจบน ปญหาเหลาน



มสาเหตมาจากแตเดมนาบาดาลเปนแหลงนาทมตนทนถกกวานาประปามาก โรงงานอตสาหกรรมตางๆ จงขดบอบาดาลเพอนานามาใชเปนจานวนมาก แตปญหาแผนดนทรดในบรเวณกรงเทพฯและปรมณฑล ผเชยวชาญจากเวทสมมนาของสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทยไดใหขอมลวา ปจจบนปญหาแผนดนทรดบรเวณกรงเทพฯและปรมณฑลมปญหานอยลงมาก จนไมนาวตกแตอยางใด แตปญหานาบาดาลกรอยในเขตจงหวดสมทรปราการเนองจากนาทะเลเขามาแทนทยงนาเปนหวงอย นาบาดาลในบรเวณดงกลาวมความเคมสงไมสามารถใชงานได และอกสาเหตหนงคอ การขดบอบาดาลเถอนโดยไมไดรบอนญาตมอยเปนจานวนมากจนไมสามารถควบคมปรมาณการใชนาบาดาลทเหมาะสมและเปนจรงได อกทงทาใหภาครฐ ขาดรายไดเปนจานวนมหาศาล สาหรบปญหานอาจเปนเหตผลหนงททาใหตนทนของผประกอบการบางรายสงขนเนองจากตนทนคานาในปจจบนไมใชตนทนทแทจรง

ภาครฐไดมการผลกดนใหภาคอตสาหกรรมหนมาใชนาประปาใหมากขนโดยการเพมคาธรรมเนยมการใชนาบาดาลเปนระยะ เปนเหตใหตนทนการผลตสงขนดวย ดงนนการลดปรมาณนาทใชในกระบวนการผลตและการบาบดนาเสยทมประสทธภาพจงเปนปจจยสาคญอยางหนงซงจะชวยลดคาใชจายในการผลต อนเปนผลใหเกดการเสรมสรางความสามารถในการแขงขนใหแกผประกอบการ นอกจากการเพมศกยภาพในการแขงขนใหแกผผลตแลว การลดการใชนาและการบาบดนาเสยจากโรงงานยงสงผลดตอสภาวะสงแวดลอมอกดวย จงนบไดวาวธการนเปน กลยทธทเปนผลดตอทงผประกอบการและสวนรวม นโยบายการปดบอบาดาลดงกลาวไดใชอยางเตมรปแบบแลวในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑลรวม 7 จงหวด ไดแก กรงเทพฯ สมทรปราการ สมทรสาคร นนทบร อยธยา นครปฐม และปทมธาน ทอยในบรเวณทนาประปาเขาถงและมเพยงพอ

อยางไรกตาม ยงมปญหาอยวาการประปาจะสามารถใหบรการนาไดเพยงพอกบความตองการของอตสาหกรรมหรอไม โดยทยงไมไดกลาวถงคาใชจายของผประกอบการในการดาเนนการเปลยนมาใชนาประปา เชน คาวางทอทระยะทางไกลๆ คาบาบดนาใหเหมาะสมกบกระบวนการผลต และราคาคานาประปาทสงกวานาบาดาล ซงปญหาเหลานคงตองมคาตอบทนาพอใจดวยกนทกฝาย

รายงานการวเคราะห SWOT ของจงหวดสมทรสาครและนครปฐมไดยนยนถงการประสบปญหาการขาดแคลนนาประปาผวดนในการใชเพออปโภคบรโภค จนตองมการขดเจาะนาบาดาลมาใชเปนจานวนมาก ถงแมรฐจะทาซงสญญาซอขายนาประปากบ บรษท นาประปาไทย จากด มกาหนดระยะเวลา 30 ป ตงแตป พ.ศ. 2547 ในปรมาณนา 200,000 ลบ.ม./วน โดยการประปาจะนาไปจาหนายตอใหประชาชนในเขตพนทจงหวดนครปฐม และจงหวดส มทรสาคร แตย ง ไมสามารถลดความขาดแคลนน า ได (www.samutsakhon.go.th/strategy/province_ develop/pd_03.doc)

2) ดานคณภาพนาใตดน เปนปญหาหลกสาหรบการใชเพอการบรโภคอปโภค ปญหาคณภาพนาทเกดขนมทงเกดขนเองตามธรรมชาต และเกดจากการปนเปอนจากแหลงของเสยหรอกจกรรมตางๆ ทมนษยทาขน เนองจากเปนแหลงนาธรรมชาตทอยใตดน คณภาพนาโดยทวไปจะขนอยกบลกษณะและชนดของชนนาและสภาพแวดลอมในการกาเนด ปญหาคณภาพนาใตดนทเปนปญหาหลกในประเทศ มดงตอไปน

1) ปรมาณสารละลายเหลกมมากเกนมาตรฐานนาใตดนทจะใชบรโภค พบในแหลงนาใตดนเกอบทกแหง ทาใหเกดปญหาในการนานานนมาใชในการบรโภคอปโภค

2) ปญหาเรองนาเคม เกดจากชนเกลอหนทอยใตชนนาใตดน โดยเฉพาะภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ทาใหนาใตดนมคณภาพไมเหมาะสมตอการนามาใช และสงผลใหมสารละลายอนๆ ในนาสงตามไปดวย เชน ซลเฟต แมกนเซยม โซเดยม ในบรเวณทราบชายฝงทะเล หรอบรเวณทราบปากแมนาสายใหญๆ จะมนาเคมแทรกอยใน ชนนาจด ทาใหมปญหาคณภาพนาเคมเชนเดยวกน



3) ในบางบรเวณของภาคเหนอและภาคตะวนออก พบนาใตดนมปรมาณฟลออไรทสงเกนมาตรฐานนาดมและเปนปญหาทาใหเกดโรคฟนตกกระและกระดกในกลมผบรโภคนาน ในบรเวณทแหลงนาใตดนอยในหนปน เชน บรเวณจงหวดสระบร จงหวดนครราชสมา และในบรเวณอนๆ อกหลายจงหวดมปญหาเรองนากระดาง ทาใหเกดปญหาตอการนาไปใช นอกจากนปญหาคณภาพนาใตดนทเกดจากการทาเหมองแรหรอแหลงแรทเกดอยตามธรรมชาต โดยเฉพาะพนทภาคใต ทาใหมการปนเปอนดวยสารพษจาพวกโลหะหนก เชน สารหน ทอาเภอรอนพบลย จงหวดนครศรธรรมราช เปนตน

4) ปญหาคณภาพนาอกสวนหนง จะเกดขนจากการปนเปอนของแหลงของเสยทมอยทงบนดนและใตดน ซงสวนใหญเปนกจกรรมทเกดขนจากมนษย เชน บรเวณชนนาใตดนทเปนพนทรบนาโดยตรง (Direct recharge) มโอกาสเกดการปนเปอนจากแหลงของเสยบนพนดน ทเกดจากการใชปยและสารเคมในทางเกษตรกรรม หรอในเมองใหญๆ จะมปญหาการปนเปอนจากนาเสย หรอของเสยจากบานเรอนและจากโรงงานอตสาหกรรมตลอดจนการทงขยะหรอการฝงกลมขยะและกากของเสย จากบานเรอนและโรงงานอตสาหกรรม เชน ใน ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พบวานาใตดนมปรมาณไนเตรทสงเกนมาตรฐานคณภาพนาใตดนเพอการบรโภคอยเปนจานวนมาก สามารถกออนตรายตอสขภาพของประชาชนทใชนาจากแหลงนาเหลานนเปนนาดมอยเปนประจา

5) ปญหาทางดานเทคนคในเรองของคลอรนในนาประปา เปนปญหาใหญเรองหนงทยงไมมผศกษาอยางจรงจง แตมคายนยนจากผรหลายๆ ทานทงจากภาคการศกษา ภาคราชการและภาคเอกชน ไดใหขอคดเหนพองกนสรปไดวา คลอรนในนาประปามผลตอการฟอกยอมอยางแนนอน โดยเฉพาะในเรอง Reproducibility ของอตสาหกรรมสงทอ

กรมทรพยากรนาบาดาลไดตระหนกเหนความสาคญของการ สถานการณนาบาดาลในพนทกรงเทพและปรมณฑล จงกาหนดแนวทางการปองกนและการแกไขสถานการณโดยดาเนนโครงการจดทาระบบตดตามตรวจสอบ ปรมาณ ระดบและคณภาพนาบาดาลดวยระบบตดตามระยะไกล ซงจะถกออกแบบใหสามารถรายงานขอมลเขาสสวนกลางผานระบบ GPRS โดยม PLC ประมวลผลขอมลจากบอนาบาดาลในพนท (Remote Stations) สงตอขอมลผานทาง Modem และระบบ GPRS พรอมประมวลผลและนาเสนอดวย Software (SCADA) ณ หองควบคมดงนน เพอใหกรมทรพยากรนาบาดาล สามารถรบทราบขอมลลาสดไดทนตอสถานการณและตอเนอง อนจะนาไปสการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตไดอยางเหมาะสมและยงยน (http://scada.dgr.go.th/index.php)

บทท บทท 33 การรวบรวมขอมลการรวบรวมขอมล

โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม รายงานสรปสาหรบผบรหาร เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล บทท 3 กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม การรวบรวมขอมล


บทท 3

การรวบรวมขอมล

3.1 วตถประสงค

1) เพอรวบรวมขอมลดานสถานการณ ความตองการใช สภาพปญหา และแนวทางในการแกไขปญหาการใชนาบาดาลในภาคอตสาหกรรม โดยเปนอตสาหกรรมทมการใชนาในกระบวนการผลตปรมาณมากและ อยในพนทเขตวกฤตนาบาดาล 7 จงหวด (กรงเทพฯ สมทรปราการ สมทรสาคร นนทบร อยธยา นครปฐม และปทมธาน) จานวน 4 อตสาหกรรมเปาหมาย (อตสาหกรรมสงทอ เคม โลหะ อาหารและเครองดม)

2) เพอรวบรวมขอมลการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรมจากหนวยงานทเกยวของตางๆ

3) เพอรบทราบขอคดเหนดานทรพยากรนาบาดาลจากสถานประกอบการ 4 อตสาหกรรมเปาหมายดงกลาว

3.1.1 การสมภาษณเชงลก (Deep Interview)

ทปรกษาไดดาเนนการคดเลอกหนวยงานทเกยวของกบการบรหารจดการนาทกภาคสวนทงหนวยงานราชการ รฐวสาหกจและเอกชน โดยไดดาเนนการคดเลอกหนวยงานทงหมด 17 หนวยงาน และไดทาการสมภาษณเชงลก (Deep Interview) หนวยงานทง 17 หนวยงานดงกลาว สามารถสรปผลการสมภาษณในประเดนตางไดดงน

1) ภารกจทเกยวของกบการใชนาภาคอตสาหกรรม

กรมทรพยากรนาบาดาล เปนองคกรหลกในการบรหารจดการนาบาดาล เสนอแนะในการจดทานโยบายแผนและมาตรการทเกยวของกบทรพยากรนาบาดาล สารวจ บรหารจดการ พฒนา อนรกษ ฟนฟ รวมทงควบคม ดแล กากบ ประสาน ตดตามประเมนผล และแกไขปญหาเกยวกบทรพยากรนาบาดาล พฒนาวชาการ กาหนดมาตรฐานและถายทอดเทคโนโลยดานทรพยากรนาบาดาล เพอการอปโภค-บรโภคในภาคประชาชน เพอการใชนาภาคการเกษตร รวมทงการใชนาภาคอตสาหกรรม

กรมทรพยากรนา มภารกจหลกในการเสนอแนะแผนแมบทและการใชประโยชนของทรพยากรนาแหงชาต ทาหนาทกากบและนาไปสการปฏบตกาหนดแนวทางการบรหารจดการแผนนโยบายและศกษาวจยดานการอนรกษและฟนฟทรพยากรนา และตดตามประเมนผลการจดการนาตามนโยบายแผนแมบท

กรมควบคมมลพษ ทาหนาทนาผลจากการใชนาในภาคอตสาหกรรมไปกาหนดมาตรฐานการควบคมนาทงจากภาคอตสาหกรรม รวมถงการพจารณาแกไขและปรบปรงปญหาในพนทอตสาหกรรม เชน การควบคมการปลอยนาเสยจากโรงงานสแหลงนาสาธารณะ

การประปานครหลวง เปนหนวยงานท เกยวของกบการใชนาในภาคอตสาหกรรมทสาคญ ทาหนาทผลตนาประปาสนองความตองการใหแกพนท 3 จงหวด ไดแก 1) กรงเทพมหานคร 2) นนทบร และ 3) สมทรปราการ เพอเออตอนโยบายของภาครฐทใหภาคเอกชนและอตสาหกรรมตางๆ ลดการใชนาบาดาลลง จากการ



สารวจและเกบรวบรวมขอมลพบวาในพนทรบผดชอบของการประปานครหลวงมการใชนาบาดาลเปนปรมาณทนอยมาก

การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย มภารกจหลกในการจดใหไดมาซงทดน จดเตรยมระบบสาธารณปโภคทเหมาะสมในการประกอบกจการอตสาหกรรมซงเปนภารกจหลกตามทกฎหมายกาหนด และการกากบดแลโรงงานภายใตกฎหมายโรงงาน กฎหมายการนคมอตสาหกรรมฯ กฎหมายควบคมอาคารหรอสงแวดลอม และการมสวนรวมรบผดชอบกบชมชน การนคมอตสาหกรรมฯ มภารกจหลายดานทเกยวของกบการใชนาในภาคอตสาหกรรม เชน การจดหานาใหแกโรงงานในเขตพนท รวมทงการนานาเสยจากโรงงานไปบาบดดวย

2) บทบาททเกยวของกบการใชนาภาคอตสาหกรรม

กรมทรพยากรนาบาดาล มบทบาทในการอนมตและใหใบอนญาตในการขดเจาะบอบาดาล และจดเกบคาธรรมเนยมการใชนาบาดาล

กรมทรพยากรนา ซงดารงตาแหนงเลขานการของคณะกรรมการทรพยากรนาแหงชาต และตาแหนงกรรมการลมนามบทบาทในการพจารณาเพอผานความเหนชอบการขอใชนาและประมวลการแกไขปญหานาเสย

กรมชลประทาน มหนาทในการจดหาแหลงนาเพอตอบสนองภาคการเกษตร ภาคอตสาหกรรม การพลงงาน การอปโภค-บรโภค รวมทงการรกษาระบบนเวศน

กรมควบคมมลพษ มแผนงานทชวยเหลอและแกไขปญหาพนทวกฤตดานสงแวดลอม โดยเฉพาะอยางยงวกฤตในพนทลมนา ไมวาจะเปนลมนาขนาดใหญหรอขนาดเลก รวมทงทะเลสาบ นอกจากนยงดาเนนการจดทาความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของเพอแกไขปญหาดานมลพษทเกดขน ไดแก กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอตสาหกรรม และกรมชลประทาน

กรมสงเสรมอตสาหกรรม มบทบาทในการแนะนาและแกไขปญหาใหกบผประกอบการโดยเฉพาะดานอตสาหกรรมฟอกยอม ซงอาจมปญหาเกยวกบการใชนา และใหคาปรกษาแนะนาดานราคา คณภาพ ปรมาณ รวมถงการจดโครงการประหยดนาอยางไรใหเกดประสทธผล

การประปานครหลวง มบทบาทในการจดเตรยมความพรอมดานปรมาณและคณภาพนาใหเพยงพอตอความตองการของโรงงานตางๆ มการเยยมเยยนลกคาซงหมายถงโรงงานอตสาหกรรมตางๆ และพบวาบางแหงใชนาบาดาลรวมกบนาประปา บางแหงใชนาประปาสาหรบกจการสานกงานและในการระบบการผลต ทงนการประปานครหลวงมนโยบายชวยเหลอผใชนา ดวยการสงเสรมใหเปลยนมาใชระบบนาประปาใหมากขนกวาเดมในอตราพเศษ และยงมการปรบปรงและดแลรกษาระบบการจดสงนาใหอยในสภาพพรอมใชตลอดเวลา

การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย มบทบาทในการจดการเพอใหไดมาซงระบบสาธารณปโภคตามความเหมาะสมของโรงงานอตสาหกรรมทเปนสมาชก ใหใชนาเพอการอตสาหกรรมตามความเหมาะสม และมบทบาทในการรณรงคใหเกดการใชนาอยางมประสทธภาพภายใตหลก 3R (Reduce – Reuse – Recycle) นอกจากนการนคมอตสาหกรรมฯ ยงมนโยบายสงเสรมการปรบเปลยนการใชนาจากนาบาดาลเปลยนเปนการใช นาผวดน ตวอยางการเปลยนแปลง ไดแก ในเขตนคมอตสาหกรรมบรเวณจงหวดสมทรปราการและบรเวณใกลเคยงไดปรบเปลยนการใชนาจากนาบาดาลไปสการใชนาจากแหลงอนๆ

3) ขอด-ขอเสยของนโยบายการจากดการใชนาบาดาล

ขอด โดยสวนรวมทกหนวยงานทเกยวของมความเหนสอดคลองเปนทศทางเดยวกนดานขอดของการจากดการใชนาบาดาล โดยหนวยงานภาคราชการ ไดแก กรมทรพยากรนาบาดาล กรมทรพยากรนา กรมทรพยากรธรณ กรมชลประทาน กรมโรงงานอตสาหกรรม กรมควบคมมลพษ และกรมสงเสรมอตสาหกรรม



พจารณาเหนวาเปนขอดเนองจากเปนการกากบ ควบคม การบรหารจดการการใชนาบาดาลทมคณภาพและเกดความสมดลในการบรหารจดการนาบาดาลไดเปนอยางด สามารถควบคมการใชนาไดอยางสมดลและเกดประโยชนสงสด การจากดการใชนาบาดาลอยางมเหตผลเปนเรองทตองใหความสาคญอยางยง แตควรพจารณาตามความเหมาะสมและความจาเปน นอกจากนยงเปนการสรางจตสานกใหตระหนกและเหนความสาคญของการใชทรพยากรอยางคมคา เพอสามารถดาเนนไดตามกฎระเบยบหรอกฎหมายทไดกาหนดไวเรองการใชนาบาดาล

ขอเสย การกาหนดนโยบายและการจากดการใชนาบาดาลนน จะไดผลดเมอใชกฎหมายเปนเกณฑควบคม แตบางหนวยงานไมเหนดวยกบนโยบายน เนองจากหากเปนนโยบายเฉพาะพนท ซงมขอมลวาหากใชแลวจะเกดปญหาวกฤตในอนาคตและมขอจากดทวประเทศ ในกรณทนาผวดนมปรมาณนอยไมสามารถสนบสนนไดเพยงพอ การจากดการใชนาบาดาลจะเปนการลดการพฒนาใหตาลง ทาใหประสทธภาพหรอผลสาเรจในการพฒนาอตสาหกรรมและเศรษฐกจตาลง นอกจากนผประกอบการบางแหง เชน อตสาหกรรมอาหารและเครองดมทอาจมความจาเปนตองใชนาบาดาลไมสะดวกหรอไมสามารถจดหานาจากแหลงอนๆ มาเพอใชในกระบวนการผลตจงอาจทาใหเกดความเสยหายอยางชดเจน

4) ภารกจทเกยวของกบการใชนาภาคอตสาหกรรม

กรมทรพยากรนาบาดาล ใหความสาคญกบการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพ จะเหนไดจากทกรมทรพยากรนาบาดาลไดใหการสนบสนนการศกษาทาโครงการลกษณะเชนนหลายๆ โครงการ ซงมโครงการทอยระหวางการดาเนนงานเชน “โครงการศกษาความตองการการใชนาภาคอตสาหกรรมเกยวกบการจดสรรเรองนาบาดาลเพอการอตสาหกรรม”

กรมชลประทาน ดาเนนการจดทาแผนบรหารจดการนา สามารถสงนาใหมใชไดตลอดระยะเวลาของการเพาะปลก เพอการอปโภค-บรโภค และสงนาเพอภาคอตสาหกรรมในเขตพนทชลประทาน

กรมโรงงานอตสาหกรรม มนโยบายสาคญในดานการใชนาของภาคอตสาหกรรม โดยใหโรงงานมนาใชอยางมประสทธภาพและประสทธผล หมายถง การนานาใตดนขนมาใชในกระบวนการไดตามความเปนจรงทระบบควรจะทาได แตไมควรเกนความสามารถในการใหนา (Safe yield) ของชนใหนาใตดน และการดแลควรจะพจารณาเรองของ Benchmark ประกอบดวย

กรมควบคมมลพษ มภารกจดาเนนการเชอมโยงดวยการสงเสรมใหมการนานาทงทผานการบาบดแลวมาใชประโยชนใหคมคา และหากนาทงนนไมสามารถบาบดไดตามมาตรฐานจะจดโครงการมารองรบ เพอใหการสนบสนนโดยใชวธการและเทคนคชวยในการบาบดใหเหมาะสม เชน การนานาทงมาพฒนา บาบด และหมนเวยนใหสามารถนากลบมาใชประโยชนไดอก

สถาบนนาเพอความยงยน สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย มวตถประสงคหลายประการ มวสยทศน “เปนสถาบนหลกในการสงเสรม สนบสนน และการถายทอดเทคโนโลยดานการบรหารจดการทรพยากรนาแบบบรณาการใหภาคอตสาหกรรมใชทรพยากรนาอยางมประสทธภาพ เพอการพฒนาประเทศทยงยน” มพนธะกจ “สงเสรม สนบสนน ถายทอดเทคโนโลยดานการบรหารจดการทรพยากรนาใหผประกอบการภาคอตสาหกรรม ตระหนกถงความสาคญในการนาทรพยากรมาใชอยางมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสด อกทงเปนสถาบนทใหบรการขอมลขาวสารพรอมทงคาปรกษาเกยวกบวธการบรหารจดการทรพยากรนาอตสาหกรรม รวมทงทาการศกษา วจย ทเกยวกบการจดการทรพยากรนา เพอใหเกดความรวมมอระหวางภาครฐและภาคเอกชน ตลอดจนสถาบนการศกษา เขาใจและใหความสาคญเกยวกบการจดหานาเพออตสาหกรรม” เปาหมายทสาคญ คอ การใหภาคอตสาหกรรมไดใชนาอยางมประสทธภาพและใชนาอยางรคณคา เพอสามารถอยรวมกนไดกบชมชน โดยใชหลก 3R ขณะเดยวกนไดใหความคดเหนวาควรเพมเตม 2R ทสามารถเขาไปเกยวของได ไดแก Reserve และ Revisualize พรอมทงการใหความรความเขาใจแกผประกอบการโดยการใชเทคโนโลยสะอาด (Clean technology)



สาหรบความเหนตอกลมอตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมเคม และ อตสาหกรรมอาหารและเครองดมนน มความเหนวา หากสามารถมนคมอตสาหกรรมเฉพาะกลมกจะเปนการงายตอการบรหารจดการและการใหบรการทด และไมเกดความคดแปลกแยกเรองการเอารดเอาเปรยบกน

5) ปญหาและอปสรรคในการดาเนนการเกยวกบการใชนาอตสาหกรรม

หนวยงานภาคราชการและรฐวสาหกจ ไมประสบปญหาและอปสรรคในการดาเนนการเกยวกบการใชนาภาคอตสาหกรรม เนองจากมบทบาทและภารกจดานการจดหานามากกวาเปนผใชนาในปรมาณมากเมอเทยบกบภาคเอกชน โดยเฉพาะอตสาหกรรมทใชนามาก

กรมทรพยากรนาบาดาล ไมประสบปญหาและอปสรรคใดๆ เนองจากใชวธประนประนอมและถอยทถอยอาศยตอกน

กรมสงเสรมอตสาหกรรม ไดใหขอคดเหนทควรนามาพจารณาวา ปญหาและอปสรรคในการดาเนนการเกยวกบการใชนาอตสาหกรรม ควรหาหนทางแกไขและชวยเหลอ โดยอาจจดการสมมนาเชญชวนหนวยงานทเกยวของเขารบฟงนโยบายของกรมสงเสรมอตสาหกรรม แลกเปลยนแนวคดกบภาคอตสาหกรรมและหนวยงานทเกยวของกบอตสาหกรรม พจารณาแนวโนมและทศทางของอตสาหกรรม โดยการพจารณาอยางเปนระบบ

หนวยงานภาคเอกชน ประสบกบปญหาและอปสรรคในการดาเนนงานบาง โดยเฉพาะกลมอตสาหกรรมโลหะควรเนนการรณรงคใหความรเกยวกบเทคนคการลดการใชนาโดยใชหลก 3R สวนกลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดมควรเนนใหความรเรองการอนญาตสบนาบาดาลทเกยวของกบความสามารถในการใหนา (Safe yield) ของชนใหนาใตดน และการเกบเงนเขาสกองทนพฒนานาบาดาล

6) อตราคาใชนาปจจบนมความเหมาะสมหรอไม

หนวยงานภาครฐและรฐวสาหกจ สวนใหญใหความเหนวาเปนเรองทเหมาะสมแลวสาหรบอตราคาใชนาในปจจบน เนองจากตองการใหประชาชนรคณคา และตระหนกในการใชนาอยางมประสทธภาพดวยการประหยดและคมคามากทสด ควรพจารณากลมเปาหมายใหถกตองและเรยกเกบคาใชจายตามความเหมาะสม ซงควรมความแตกตางระหวางภาครฐ ภาคเอกชน และภาคอตสาหกรรม ตองชแจงวตถประสงคในการเกบคานาบาดาลในอตราทแตกตางกน โดยแจงตอสาธารณะถงความจาเปนทเกดขน ควรนารายไดจากการเกบคานาบาดาลนไปใชเพอการพฒนานาผวดนซงเปนแหลงเตมนาตนทนใหกบนาบาดาลดวย

สาหรบหนวยงานภาคอตสาหกรรม ไดใหความคดเหนวาควรกาหนดอตราคานาตามอตราทเปนมาตรฐานและเปนสดสวนตามทใชจรง รวมถงการใหความสาคญกบระบบการกระจายนาและการดแลรกษาใหมสภาพดอยสมาเสมอ กลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดมใหความคดเหนวา อตราคานาบาดาลนเหมาะสมแลว แตอตราคาอนรกษนาทกาหนดไวยงคงอยในอตราทสงเกนไป

7) การพจารณาแกไขกฎหมายเกยวกบการใชนาบาดาลภาคอตสาหกรรม

หนวยงานภาครฐและรฐวสาหกจ ใหความคดเหนวา ในปจจบนใชกฎหมายทกาหนดแนนอนอย แตควรมการกาหนดกฎหมายเพอลงโทษผประกอบการททาใหเกดการปนเปอน โดยกฎกระทรวงอตสาหกรรมถอวาเกณฑการใชนาบาดาลทมอยในระดบทเหมาะสมแลว แตควรมการปรบปรงแกไขบางตามความเหมาะสมกบสภาวการณในปจจบนและมงเนนถงผลกระทบตอสงแวดลอมและอนาคต นอกเหนอจากเขตอนรกษ 7 จงหวดน ควรมกฎหมายเดยวกนทประกาศในเขตอนรกษหรอวกฤตอนๆ โดยเฉพาะบรเวณพนทมการใชนาเพอการอนรกษคอนขางสง



หนวยงานภาคเอกชน เนนเรองความเสมอภาคของรฐในการใหความเปนธรรม โดยรฐจะตองไมแสวงกาไรหรอผลประโยชนทเกยวของกบสาธารณปโภคแกประชาชน บางหนวยงานภาคเอกชนมนใจวาภาคธรกจอตสาหกรรมจะไมเปนผททานาเสยหรอสรางปญหาเรองนาอกตอไป

3.1.2 การจดทาแบบสอบถาม

จากการสารวจขอมลของตวแทนกลมอตสาหกรรมนารองของโครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพบรเวณพนทศกษา โดยการสมตวอยางจานวนรวม 222 ตวอยาง เปนโรงงานของอตสาหกรรมประเภทตาง ๆดงน

- อตสาหกรรมสงทอ จานวน 50 โรงงาน - อตสาหกรรมเคม จานวน 56 โรงงาน - อตสาหกรรมโลหะ จานวน 56 โรงงาน - อตสาหกรรมอาหารและเครองดม จานวน 60 โรงงาน

แสดงการกระจายของขอมลจากทกจงหวดในพนทศกษาดงรปท 3.1-1 ผตอบแบบสอบถามไดแก ผจดการโรงงาน เจาหนาทควบคมคณภาพ เจาหนาทสงแวดลอม วศวกรประจาโรงงานและเจาหนาทสายการผลต เจาหนาทปลอดภยและอาชวอนามย เจาหนาทสวนวศวกรรมงานซอมบารงอาคารสถานท และเลขานการผจดการ โรงงานขนาดใหญและโรงงานขนาดกลางมฝายหรอแผนกททาหนาทบรหารและจดการเรองการใชนาในโรงงาน สวนโรงงานขนาดเลกโดยสวนใหญไมมหนวยงานททาหนาทบรหารจดการเรองการใชนาโดยตรงเหมอนกบโรงงานขนาดกลางและขนาดใหญ

รปท 3.1-1 การกระจายตวของขอมลอตสาหกรรม 4 ประเภท



1) ลกษณะการใชนา กลมตวอยางซงเปนตวแทนโรงงานกลมอตสาหกรรมเปาหมาย มการใชนาประปา นาบาดาล และนาผวดน โรงงานทใชนาประปาเปนหลกสวนใหญจะตงอยในพนทนคมอตสาหกรรม มจานวนรอยละ 70 ของกลมตวอยางทใชนาประปาเปนหลก และโดยสวนใหญกลมตวอยางดงกลาวมบอบาดาลเปนแหลงนาสารอง ซงโรงงานทมบอบาดาลจะมโปรแกรมการสบนาและใชนาบาดาลเพอบารงรกษาบอบาดาลและระบบทอสงนา อกประมาณรอยละ 20 ของกลมตวอยางทงหมดมการใชนาบาดาลรวมกบนาประปาโดยมอตราสวนโดยเฉลยของการใชนาประปาตอนาบาดาลเฉลยเปนรอยละ 85 ถง 50 ตอ รอยละ 15 ถง 50 ทเหลออกรอยละ 5 ของกลมตวอยางใชนาบาดาลเปนหลกเนองจากตอนกอตงโรงงานยงไมมการใหบรการนาประปา จงพฒนาบอบาดาลเพอการอตสาหกรรม และยงคงใชนาบาดาลโดยไดรบการอนญาตจากกรมทรพยากรนาบาดาล ทงนอตสาหกรรมประเภทสงทอมการใชนาบาดาลเปนสวนใหญเนองจากไมมคลอรนรบกวนกระบวนการผลตนาเพอการฟอกยอม กลมโรงงานทใชนาบาดาลเปนหลก สวนใหญโรงงานจะตงอยในพนทจงหวดสมทรปราการ สมทรสาคร อยธยา และปทมธาน สวนโรงงานทใชนาผวดนจะมอางเกบนาหรอบอนาดบซงเปนนาฝนหรอสบจากแหลงนาใกลเคยง ซงมเพยงรอยละ 5 ของกลมตวอยางทงหมด

โรงงานอตสาหกรรมนานาดบจากแหลงตางๆ มาใช 2 ลกษณะ คอ ใชเพอการอปโภคบรโภค และใชในกระบวนการผลต สวนใหญนาดบจะถกนามาปรบปรงคณภาพกอนสงเขากระบวนการผลต บางโรงงานอาจใชนาทไดปรบปรงคณภาพเพอการอปโภคหรอบรโภค หากมการใชนาดงกลาวในปรมาณนอยและตามการออกแบบระบบนาใชของโรงงาน แตโดยสวนใหญโรงงานจะนยมนานาดบมาใชเพอการอปโภคโดยตรง ลกษณะการใชนาทแตกตางกนของแตละกลมอตสาหกรรมแสดงในรปท 3.1-2 โรงงานอตสาหกรรมสงทอมการใชนาเพอการอปโภคและบรโภคคดเปนรอยละ 25 สวนโรงงานทใชนาเพอการอปโภคและบรโภคและเพอการผลตดวยคดเปนรอยละ 75 ของจานวนกลมตวอยาง โรงงานตดเยบเสอผา โรงงานการเมนท ไมใชนาในกระบวนการผลต แตใชเพอการอปโภคและบรโภค บางโรงงานมจานวนพนกงานมาก การใชนาในการอปโภคและบรโภคจงมปรมาณสง โรงงานอตสาหกรรมเคมทงหมดมโรงงานทใชนาเพอการอปโภคและบรโภคคดเปนรอยละ 29 ของจานวนกลมตวอยางของโรงงานอตสาหกรรมเคม และมการใชนาเพอการอปโภคและบรโภคและเพอการผลตดวยคดเปนรอยละ 71 ของจานวนกลมตวอยาง ชนดของผลตภณฑทางเคมทใชนาในสวนของกระบวนการผลต ไดแก วคซน ส เลนส ทนเนอร นากรด เปนตน สาหรบลกษณะการใชนาของโรงงานอตสาหกรรมโลหะ มการใชนาเพอการอปโภคและบรโภคอยางเดยวคดเปนรอยละ 34 ของกลมตวอยางของโรงงานอตสาหกรรมโลหะ และมการใชนาเพอการอปโภคและบรโภคและเพอการผลตดวยคดเปนรอยละ 66 ของจานวนกลมตวอยาง โรงงานอตสาหกรรมกลมโลหะทใชนาในกระบวนการผลตนอย ไดแก การผลตนอต สกร อะไหลประกอบรถยนต เปนตน สาหรบอตสาหกรรมอาหารมการใชนาในกระบวนการผลตรวมกบการอปโภคและบรโภคมากถงรอยละ 90 โดยเฉพาะกลมผลตภณฑเครองดมจะมนาเปนองคประกอบหลกของผลตภณฑ นาจงเปนหวใจหลกของการผลต มเพยงรอยละ 10 ของกลมตวอยางเทานนทใชนาเพอการอปโภคและบรโภค กลมการผลตอาหารทใชนาในกระบวนการผลตนอย ไดแก กลมผลไมอบแหง อาหารทะเลตากแหง กลมบรรจหบหอขนม เปนตน สรปไดวากลมอตสาหกรรมเปาหมายมการใชนาในกระบวนการผลตโดยตรง หรออาจใชรวมกบการอปโภคและบรโภค นาจงเปนปจจยสาคญสาหรบทง 4 กลมอตสาหกรรมเปาหมาย ถงแมวาจะมบรการนาประปาในพนทตงของกลมอตสาหกรรมดงกลาว แตการมนาสารองไวเพอใชงานซงอาจจะเปนนาบาดาลหรอนาผวดนนน เปนสงจาเปนอยางยงของกลมอตสาหกรรมดงกลาวเพอหลกเลยงการหยดกระบวนการผลตเนองจากขาดนาเพอการผลต



รปท 3.1-2 ลกษณะการใชนาของกลมโรงงานตวอยางทตอบแบบสอบถาม

2) ความพงพอใจในปรมาณและคณภาพของนาทใชในโรงงาน พนทดาเนนการทเปนกรณศกษาโดยสวนใหญมนาประปาบรการเขาถง และมขอจากดการหามสบนาบาดาลในเนองจากอยในพนทวกฤตการณนาบาดาล ดงนนโรงงานจงเลอกใชนาประปากอนไดรบอนญาตใหใชนาบาดาล เพราะมอตราคานาใกลเคยงกน ผลการสารวจขอคดเหนเรองคณภาพและปรมาณของนาประปาและนาบาดาลทใชในโรงงาน รวมทงเรองอตราคาใชนา พบวาโดยสวนใหญถงรอยละ 85 ของกลมตวอยางโรงงานทงหมดมความพงพอใจระดบดตอปรมาณและคณภาพของนาทใชในโรงงาน รอยละ 10 ของกลมตวอยางเหนสมควรใหปรบปรงการใหบรการนาประปา โดยมขอเสนอแนะใหเพมแรงดนของการสงนาประปา และการแกไขปญหาการหยดไหลของนาประปาอยางเรงดวน ซงโดยสวนใหญเกดจากอบตเหตทอแตก ราคานาประปาในพนทเอกชนรวมทนกบการประปาภมภาค เชน พนทจงหวดปทมธาน อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม จงหวดสมทรสาคร เมอใชนาประปาปรมาณมากกวา 200 ลบ.ม.ตอเดอน อตราคานาประปาแพงมากกวาราคานาบาดาลและบางครงไหลออนมาก นอกจากนมกลมตวอยางโรงงาน เชน โรงงานฟอกยอม โรงงานผลตเครองดม ทใชนามาก ซงตงอยในพนทจงหวดสมทรปราการ กรงเทพมหานคร และนนทบรใหขอคดเหนเชนเดยวกนวานาประปามราคาแพง และเสนอแนะขอใหปรบลดราคาทงนาประปาและนาบาดาล มขอคดเหนของกลมตวอยางโรงงานทใชนาบาดาล เสนอแนะใหอนญาตเพมคาการสบนาในปรมาณทสอดคลองกบความจาเปนเนองจากไดรบอนญาตใหสบนาไมเพยงพอกบความตองการของการใชนาในโรงงาน กลมตวอยางทเหลออกรอยละ 5 ไมมขอคดเหนในประเดนน ผลสารวจความคดเหนสถานประกอบการแสดงใหเหนวาการใหบรการนาประปาเพอการอตสาหกรรมในกลมเปาหมายยงไมทวถง และยนยนความจาเปนของกลมอตสาหกรรมสงทอ ทตองใชนาบาดาลเพอหลกเลยงผลกระทบของปรมาณคลอรนในนาประปาตอกระบวนการผลต และกลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดมเพอรกษารสชาตของผลตภณฑ สาหรบกลมอตสาหกรรมโลหะ และโรงงานยาแมวาสวนใหญการใชนาประปาไมมผลตอกระบวนการผลต แตบางครงตองหยดผลตเพราะนาประปาไมไหลเนองจากทอประปาแตก จงจาเปนทตองมบอบาดาลและบารงรกษาระบบนาบาดาลสาหรบเปนนาสารองเพอการผลต บางโรงงานในกลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม และโรงงานยาไมใชนาบาดาลเนองจากไมมนใจคณภาพทางเคมและชวภาพของนาบาดาล



3) การแกปญหาการขาดแคลนนา ขอคดเหนเรองการแกปญหาการขาดแคลนนาของโรงงานในกลมอตสาหกรรมเปาหมาย ซงสวนใหญใชนาประปา รอยละ 65 ของกลมตวอยางขอมลทงหมด มวธแกปญหาโดยการบรหารจดการแบบพงพาตนเอง ไดแก การจดหาแหลงกกเกบนาเพม การหาซอจากแหลงอนเพมเตม การใชนาซา และการนานากลบมาใชใหม ทเหลอรอยละ 35 ยงคงตองพงบรการจดหาจากหนวยงานรฐ รปท 3.1-3 แสดงรอยละของจานวนโรงงานในแตละกลมอตสาหกรรมเปาหมายทแกปญหาการขาดแคลนนาดวยวธการตาง ๆ รอยละ 20-36 ของกลมตวอยางทงหมดมความสามารถทจะจดหาแหลงนาเพมเตมไดเอง ซงจากการสารวจพบวาโรงงานมแทงกเกบนา สระนา บอขด รวมทงมระบบนาบาดาล และถงสง และพนทเกบนาสารองเมอไมมการบรการนาประปา การสารองดงกลาวของบางโรงงานสามารถรองรบไดเพยงชวคราว ไมเกน 24 ชวโมง แตบางโรงงานทมการสารองไดระดบหนง และยงใชนาในกระบวนการผลตและนาอปโภคบรโภคนอย อาจจะสามารถสารองนาไดถง 1 เดอน รอยละ 13-30 ของกลมตวอยางมการใชนาซา (Reuse) พบการใชนาซามากในกลมอตสาหกรรมสงทอและอตสาหกรรมโลหะ สาหรบการนานากลบมาใชใหม (Recycle) สวนใหญพบในกลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม รอยละ 28 ของกลมตวอยาง สวนกลมอตสาหกรรมอน ๆ มการนานากลบมาใชใหมเพยง รอยละ 4-12 ของกลมตวอยาง มกลมตวอยางรอยละ 3-15 ทมความสามารถซอและจดหานาจากแหลงอนได และรอยละ 5-17 ของกลมตวอยางใชวธการอนๆ แกปญหาการขาดแคลนนา เชน การปรบปรงระบบการผลตเพอลดการใชนา การลดการใชนาในวตถดบ การกระจายภาระการใชนาใหกบกลมโรงงานเลกทมการผลตผลตภณฑชนดเดยวกนซงมโรงงานกระจายอยตางพนท เปนตน สาหรบการเลอกแนวทางการแกปญหาการขาดแคลนนาโดยขอรบบรการเพมจากการประปา มจานวนโรงงานรอยละ 17-33 ของกลมตวอยาง แสดงใหเหนวา โรงงานยงเหนความสาคญและเชอมนในการใหบรการของการประปาวาสามารถใหการบรการได ในปจจบนมโรงงานขนาดใหญทมระบบการจดการนาแบบไมปลอยนาทงสสาธารณะ (Zero discharge) ไดแก ซ.พ. คาปลกและการตลาด จากด และ บรษท แมนาสแตนเลสไวร จากด (มหาชน) เปนตน

รปท 3.1-3 การแกปญหาการขาดแคลนนาของกลมโรงงานตวอยางทตอบแบบสอบถาม



4) แผนการใชเทคโนโลยสะอาด จากการสมภาษณผแทนโรงงานของกลมอตสาหกรรมเปาหมาย พบวาบางโรงงานเคยมการใชเทคโนโลยสะอาดตงแต พ.ศ. 2537 ถง พ.ศ.2544 แตไมมการทาอยางตอเนอง และในปจจบนโรงงานอตสาหกรรมมโครงการตางๆ ทดาเนนการ อาท โครงการโรงงานสขาว(ปลอดยาเสพตด) โครงการอนรกษพลงงาน และ ซเอสอาร Corporate Social Responsibility (CSR) คอการดาเนนกจกรรมภายในและภายนอกองคกรทอยรวมกนในสงคมไดอยางเปนปกตสข สวนเรองขอคดเหนของกลมตวอยางในเรองแผนการมเทคโนโลยสะอาดของโรงงานนน พบวารอยละ 5-13 ของกลมตวอยางมแผนเทคโนโลยสะอาดของโรงงานและมการดาเนนการอยางตอเนอง สวนใหญเปนโรงงานขนาดใหญและมนโยบายเรองเทคโนโลยสะอาดทชดเจน มการเพมประสทธภาพของกระบวนการผลต ปรบปรงคณภาพผลตภณฑ มมาตรฐานระดบสากล ทเหลอรอยละ 87-95 ของกลมตวอยาง สวนใหญแจงวาเคยมเทคโนโลยสะอาด แตไดดาเนนการชวงระยะสน ๆ เมอประมาณ พ.ศ. 2538-2544 และในปจจบนและในอนาคตไมมแผนเทคโนโลยสะอาด โดยสวนใหญโรงงานแสดงความคดเหนวาเทคโนโลยสะอาดเปนเรองดและสมควรทาอยางตอเนอง ถงแมจะทาใหหนวยงานทรบผดชอบในเรองดงกลาวแบกภาระงานเพมขน กตาม รปท 3.1-4 แสดงใหเหนถง รอยละ 86-94 ของตวอยางกลมอตสาหกรรมเปาหมายไมมแผนการใชเทคโนโลยสะอาด บอกถงจดออนของการรณรงคในเรองดงกลาว ซงหากมการใชเทคโนโลยสะอาดเพมมากขนของหลายๆโรงงานจะชวยทาใหเศรษฐกจและสงแวดลอมในภาพรวมของประเทศดยงขน ดงนนภาครฐและหนวยงานทเกยวของควรมนโยบายและกองทนสนบสนนและสงเสรมการใชเทคโนโลยสะอาดของโรงงานอตสาหกรรม

รปท 3.1-4 รอยละของการใชเทคโนโลยสะอาดของกลมโรงงานตวอยางทตอบแบบสอบถาม

3.2 การจดทาแบบจาลองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรมเพอใชในการนารอง

จากผลการรวบรวมขอมลปฐมภมและทตยภมรวมทงขอมลของสถานประกอบการนารองทง 13 แหง สามารถนามาวเคราะหและจดทาเปนแบบจาลองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรมของกลมอตสาหกรรมทง 4 กลม สวนใหญมความคลายคลงกนจะแตกตางกนบางเลกนอยในรายละเอยดของแตละสถานประกอบการ โดยภาพรวมแลวสามารถวเคราะหเปนแบบจาลองเพอนาไปใชในการนารองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรมทง 4 กลม และสามารถนาไปปรบปรงใชกบกลมอตสาหกรรมอนไดอกดวย แบบจาลองดงกลาวแสดงในรปท 3.2-1 โดยมกระบวนการ 4 ขนตอน ดงน



1. กระบวนการเตรยมความพรอมเพอการจดการนาในโรงงาน 2. กระบวนการกอนการจดการนาในโรงงาน

1.1 ขอมลทวไปของสถานประกอบการ 2.1 ประชมเจาหนาทในกระบวนการผลตทเกยวของกบการจดการนาและแจง

1.2 แตงตงคณะทางานการจดการนา นโยบาย เปาหมาย แผนการจดการนาและวนเรมตนการจดการนา

1.3 กาหนดขอบเขตหนาทความรบผดชอบของคณะทางาน 2.2 จดทาแบบฟอรมในการบนทกขอมลทจะจดเกบ

1.4 วเคราะหปรมาณการใชนาทงในกระบวนการผลตและในโรงงานทงหมด 2.3 ตรวจสอบความเรยบรอยของระบบการใชนาในกระบวนการผลตทกขนตอน

1.5 วเคราะหศกยภาพของแหลงนาตนทน (นาประปา,นาบาดาล) 2.4 Test Run ระบบเพอตรวจสอบครงสดทายกอนเขาสกระบวนการผลตจรง

(ดขอมลสรปการใชนาจากแบบสอบถาม) 2.5 สภาพการใชนาของสถานประกอบการ

1.6 พจารณากฎหมาย ขอกาหนด กฎเกณฑตางๆ ในการใชนารวมถงราคาคานา

1.7 กาหนดสดสวนการใชนา (นาประปา:นาบาดาล) ทเหมาะสม

(ดขอมลสรปการใชนาจากแบบสอบถาม)

1.8 วเคราะหและกาหนดวธการจดการความเสยง

1.9 กาหนดแผนการและวนเรมตนการจดการนา

1.10 พจารณาเตรยมการจดการนา

4. กระบวนการภายหลงการจดการนาในโรงงาน 3. กระบวนการขณะจดการนาในโรงงาน

4.1 วเคราะหขอมลปรมาณการใชนาในกระบวนการผลตจากขอมลทจดบนทกไว 3.1 เรมเดนเครองตามแผนงานการผลตทกาหนดไว

4.2 วเคราะหปรมาณการใชนาตอผลตภณฑ 3.2 ตรวจสอบระบบการใชนาในกระบวนการผลตตงแตจดนาเขาจนถงจดนาออก

4.3 ศกษาความเปนไปไดในการลดปรมาณการใชนา 3.3 ตรวจวดนาในกระบวนการผลตตามจดตางๆ ทมมเตอรวดนาและบนทกขอมล

4.5 ทบทวนและปรบปรงแผนการจดการนา 3.4 เผาระวงตรวจตราความสมบรณเรยบรอยทกขนตอนการผลต

4.5 ประเมนสาเหตของปญหาและแนวทางแกไข 3.5 ตดตามสถานการณการใชนาในกระบวนการผลตตลอดเวลา

4.6 จดทารายงานประจาเดอน/ประจาป 3.6 สภาพปญหาจากการใชนาของสถานประกอบการ รปท 3.2-1 ตวอยางรปแบบของแบบจาลองแสดงแผนภมการบรหารจดการนาในโรงงานอตสาหกรรม

1) กระบวนการเตรยมความพรอมเพอการบรหารจดการนา เปนขนตอนเรมตนของการบรหารจดการนา โดยการเตรยมขอมลทวไปทเกยวของกบการบรหารจดการนา จดตงคณะทางานการบรหารจดการนาของสถานประกอบการ กาหนดขอบเขตหนาทความรบผดชอบของคณะทางานแตละคน โดยคณะทางานรวมกนวเคราะหปรมาณการใชนาในกระบวนการผลตทงหมดแลวตรวจสอบดวาจะใชนาดบจากแหลงใดประปาหรอนาบาดาลหรอนาผวดนอนๆ โดยจะตองวเคราะหถงความเหมาะสมของสดสวนการใชนาระหวางนาประปาตอนาบาดาลหรอนาผวดนทเหมาะสมโดยจะตองวเคราะหถงความเสยงถาแหลงนาใดแหลงนาหนงเกดขาดแคลนหรอใชไมได แหลงนาทเหลอจะเพยงพอตอการผลตหรอไม จาเปนตองมบอนา/สระนา สารองหรอไม พรอมทงกาหนดแผนการและวนเรมตนการจดการนา

2) กระบวนการกอนการบรหารจดการนา ภายหลงจากการไดเตรยมความพรอมเพอการบรหารจดการนาแลวกเขาสกระบวนการกอนการจดการนาในโรงงาน โดยคณะทางานการบรหารจดการนาจะตองทาการประชมเจาหนาททเกยวของกบกระบวนการผลตทงหมดเพอชแจงนโยบาย เปาหมายแผนการนาวนเรมตนการจดการนา จดทาแบบฟอรมสาหรบการใชบนทกขอมลทจาเปนทจะจดเกบใหเจาหนาททเกยวของไดเขาใจ เพอจะไดกรอกขอมลไดอยางถกตอง พรอมทงตรวจสอบความเรยบรอยของระบบการใชนาในกระบวนการผลตทกขนตอน ถามความจาเปนจะตอง Test Run ระบบเพอตรวจสอบครงสดทายกอนเขาสกระบวนการผลตจรง เพอความมนใจ

3) กระบวนการบรหารจดการนา เปนกระบวนการในขณะทาการผลต เรมตงแตการเดนเครองจกรตามแผนงานการผลตทกาหนดไวและเดนเครอง ผเกยวของทกฝายตรวจสอบระบบการใชนาในกระบวนการผลตตงแตจดนาเขาไปจนถงจดนาออก เพอตรวจดอปกรณทกสวนวาทางานตามปกตหรอไม พรอมทงตรวจวดและเกบขอมลปรมาณการใชนาทมเตอรวดนาเปนระยะๆ เชน ทก 1 ชม. หรอทก 6 ชม. เปนตน พรอมทงเฝาระวงตรวจตราความ



สมบรณเรยบรอยทกขนตอนการผลตตดตามสถานการณการใชนาในกระบวนการผลตตลอดเวลา ถาพบปญหาจากการจดการนาหรอจากการใชนาจะตองทาการเกบขอมล เพอวเคราะหถงสภาพปญหา สาเหต และหาแนวทางแกไขตอไป

4) กระบวนการหลงการบรหารจดการนา เปนการนาขอมลตางๆ ตงแตเรมตนขนตอน 1) ถง 3) มาใชวเคราะหดานตางๆ เชน ปรมาณการใชนาตอผลตภณฑ แลวนาไปเปรยบเทยบกบ Bench Mark ถายงมการใชในปรมาณทมากกวา กจะใชนาไปปรบปรงเพอลดปรมาณนาตอไป พรอมทงศกษาความเปนไปไดในการลดปรมาณการใชนาลงอก โดยการทบทวนแผนการจดการนา ประเมนสภาพปญหา สาเหต และแนวทางแกไขปรบปรง ทกขนตอนจะตองจดทาเปนรายงานประจาทกๆเดอน ทกๆป ดวย

บทท บทท 44 การการศกษาการนารองการบรหารจดการนาศกษาการนารองการบรหารจดการนา

ในภาคอตสาหกรรมในภาคอตสาหกรรม

โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม รายงานสรปสาหรบผบรหาร เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล บทท 4 การศกษาการนารองการบรหารจดการนา กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม ในภาคอตสาหกรรม


บทท 4

การศกษาการนารองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรม

4.1 การคดเลอกสถานประกอบการนารอง

สถานประกอบการทไดรบการคดเลอกเขารวมโครงกรมจานวนทงสน 13 โรงงาน โดยเปนสถานประกอบการของกลมอตสาหกรรมสงทอ เคม โลหะ กลมละ 3 โรงงาน และกลมอาหารและเครองดม 4 โรงงาน อยในเขตจงหวดกรงเทพมหานคร 1 สมทรปราการ 3 โรงงาน สมทรสาคร 4 โรงงาน นครปฐม 1 โรงงาน และปทมธาน 4 โรงงาน รายละเอยดดงตาราง

ลาดบ ชอบรษท ประเภทอตสาหกรรม ทตงโรงงาน

1 บรษท เชยงแสงเทกซไทล อนดสตรส จากด สงทอ 261 หม 2 ถ.สขาภบาล 1 ต.ออมนอย อ.กระทมแบน จ.สมทรสาคร

2 บรษท โรงงานทอผากรงเทพ จากด สงทอ 49 ถ.ปทมธาน-บางเลน ต.บางคหลวง อ.ลาดหลมแกว จ.ปทมธาน

3 บรษท เอเชยไฟเบอร จากด (มหาชน) สงทอ 406-7 ซ.สะพานสามพวง ต.บางปใหม อ.เมอง จ.สมทรปราการ

4 บรษท ทาไทย จากด เคม 52/3 หม 6 ถ.สชย ต.ทาทราย อ.เมอง จ.สมทรสาคร

5 บรษท ไทยยรเทนพลาสตก จากด เคม 76 ซอยธรรมศร ต.บางเสาธง อ.บางเสาธง จ.สมทรปราการ

6 บรษท โรงงานเภสชกรรม เกรทเตอรฟารมา จากด

เคม 55/2 หม 1 ถ.ศาลายา-นครชยศร ต.ศาลายา อ.พทธมณฑล จ.นครปฐม

7 บรษท บสไพพฟตตง อนดสตร จากด โลหะ 107 หม 4 ถ.เพชรเกษม ต.ออมนอย อ.กระทมแบน จ.สมทรสาคร

8 บรษท ไทยสะเปเชยลไวร จากด โลหะ 44 หม 7 ต.บางคหลวง อ.ลาดหลมแกว จ.ปทมธาน

9 บรษท แมนาสแตนเลสไวร จากด (มหาชน) โลหะ 299 หม 6 ต.บางเพรยง อ.บางบอ จ.สมทรปราการ

10 บรษท ซ.พ. คาปลกและการตลาด จากด อาหารและเครองดม 177 ถ.ปทมธาน-ลาดหลมแกว ต.ระแหง อ.ลาดหลมแกว จ.ปทมธาน

11 บรษท ไทยนาทพย จากด (ปทมธาน) อาหารและเครองดม 55 หม 2 ถ.กรงเทพฯ-ปทมฯ ต.บางแขยง อ.เมอง จ.ปทมธาน

12 บรษท ไทยยเนยน ฟดมลล จากด อาหารและเครองดม 89/1 หม 2 ถ.พระราม 2 ต.กาหลง อ.เมอง จ.สมทรสาคร

13 บรษท โอสถสภา จากด อาหารและเครองดม 348 ถ.รามคาแหง แขวงหวหมาก เขตบางกะป กรงเทพฯ



4.2 การดาเนนงานโครงการนารองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรม

4.2.1 การจดทาแผนงานโครงการนารอง

ทปรกษาไดจดทาแผนงานโครงการนารอง ครอบคลมกจกรรม ระยะเวลา ผรบผดชอบและงบประมาณ

ซงรายละเอยดของกจกรรมแสดงไวในตารางท 4.2-1 โดยงบประมาณทใชในการนารองทปรกษาไดกาหนดไวทโรงงานละ 93,000 บาท และผรบผดชอบหลกในกลมอตสาหกรรมนารอง 4 กลม มดงน

1) กลมอตสาหกรรมสงทอ รศ.ขนษฐา เจรญลาภ

2) กลมอตสาหกรรมเคม รศ.ดร.อญชลพร วารทสวสด หลอทองคา

3) กลมอตสาหกรรมโลหะ รศ.ดร.กอบบญ หลอทองคา

4) กลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม ดร.กนตกนษฐ ขวญพฤกษ

ตารางท 4.2-1 แสดงแผนงานโครงการนารองและระยะเวลาของอตสาหกรรมนารอง 4 กลม

ป พ.ศ. 2555 กจกรรม

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค.

1. การจดตงคณะทางานเทคโนโลยสะอาด

2. การตรวจประเมนเบองตน (pre-audit)

3. จดทาแผนผงสมดลนา (water inflow-outflow diagram)

4. การจดทาแนวทางการเพมประสทธภาพการใชนาของภาคอตสาหกรรม

5. การศกษาความเปนไปได (feasibility study) ของแนวทางเทคโนโลยสะอาด

6. การศกษาและกาหนดแนวปฎบตทดทสด (best practices)

7. การศกษาและสรปผลความจาเปนของการใชนาบาดาลรวมกบนาผวดน

8. การศกษาและสรปผลปรมาณนาใชตอผลตภณฑทดทสด (menchmark)

9. การนาเสนอผลการตรวจประเมน และแนวทางปฎบตทไดรบคดเลอกวาเหมาะสม

10. ตดตามและประเมนผล (post-audit) การดาเนนงานของสถานประกอบการ



4.2.2 คณะทางานเทคโนโลยสะอาด

สถานประกอบการทเขารวมโครงการนารองทง 13 โรงงาน ไดจดตงคณะทางานเทคโนโลยสะอาดซงประกอบดวยบคลากรทเปนผบรหารระดบสงและระดบพนกงาน รายละเอยดของคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของแตละสถานประกอบการในกลมอตสาหกรรมนารองแสดงไวในตารางท 4.2-2 ถง ตารางท 4.2.-5

ตารางท 4.2-2 แสดงคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการนารองในกลมอตสาหกรรมสงทอ

สถานประกอบการ คณะทางานเทคโนโลยสะอาด ตาแหนง

1. บรษท เชยงแสงเทกซไทล อนดสตรส จากด

1) นายสนท เสถยรสมฤทธ

2) นางสาวปยะฉตร โชคพชต

3) นายปรชญา เสถยรสมฤทธ

4) นายสชาต วงศสทธพศาล

5) นายจตรงค ตระการรงส

6) นายธวชชย อครเรองยศ

7) นายวฒนไชย พนธคลา

ประธาน

กรรมการ/ผประสานงาน


คณะทางานปฏบตการ




2. บรษท โรงงานทอผากรงเทพ จากด 1) นายไพฑรย ศานตวงษการ

2) นางสาวธตมา นพาสพงษ

3) นายจมพฎ ยวะนยม

4) นายสงวน ปญโญวฒนกล

5) นายไพศาล วชรสทธานนท

6) นายทว ชวยบารง

ประธาน

ผประสานงาน





3. บรษท เอเชยไฟเบอร จากด (มหาชน)

1) นายเสถยร เตชะนรราช

2) นางสาวนาทพย เวยงแกว

3) นายวนย ภมประเสรฐรง

4) นายอดศกด มแสง

5) นายอตยะ ประคองเกอ

6) นายเอกชย แสงคาไพ

7) นายธนวฒน เกตสะวา

8) นายเกษสดา สขกร

ประธาน










ตารางท 4.2-3 แสดงคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการนารองในกลมอตสาหกรรมคม


1. บรษท ทาไทย จากด

1) นายทวศกด ไชยสวน

2) นายดเรก เนวะมาตย

3) นายจกรพงษ วงษสวรรณ

4) นายสมบรณ เอมโกษา

5) นายศรรกษ ชาวบานไร

6) นางสาวกนกวรรณ บญญบาล

7) นายธนกฤต คชพนธ

8) นายสมศกด ทองสมฤทธ

ผจดการโรงงาน

ผจดการฝายผลตและซอมบารง

รองผจดการผจดการฝายผลตและซอมบารง

หวหนาฝายผลต (โรงสารสม)

หวหนาฝายสงแวดลอมและความปลอดภย

ผจดการสานกงาน และหวหนาฝายบญชและการเงน

หวหนาฝายควบคมคณภาพ

ผจดการสงแวดลอมและความปลอดภย

2. บรษท ไทยยรเทนพลาสตก จากด

1) นายวรรณะ ปรชาธวนชย

2) นายสวฒน เกอสงค

3) นายอภชาต นฤมตร

4) นายกมพล ศรวงษ

5) นายทศนยต ทศนยสวรร

6) นายวรรณเพญ กองเทยม

ผชวยผจดการโรงงาน

ผจดการฝายวศวกรรม

หวหนาแผนกพลงงานฯ

หวหนาฝายผลตหนงเทยม

หวหนาฝายผลตเรซน

ผชวย QMR/EMR

3. บรษท โรงงานเภสชกรรม เกรทเตอรฟารมา จากด

1) น.ต.ณรงคศกด กาญจนธานนทร ร.น.

2) นายสทธพร เคลอคลาย

3) นายทรงพล ผาสกตร

4) นายสรชย บวคา

5) คณสวราณ แกวปตตะ

6) นายพฑรย บนเทง


ผจดการแผนกวศวกรรม

ผชวยหวหนาสวนผลต 1

ผชวยหวหนาสวนผลต 2

ผชวยผจดการแผนกทรพยากรบคคล

ชางแผนกวศวกรรม



ตารางท 4.2-4 แสดงคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการนารองในกลมอตสาหกรรมโลหะ


1. บรษท ไทยสะเปเชยลไวร จากด 1) นายเทวนทร เลศวาสนา

2) นายนรส โตเลศมงคล

3) นายสทธศกด พงจน

4) นายทรงศกด เลศวาสนา

5) นายสงเวยน จเจก

6) นายอมพกา ศศวชรางกยล

7) นายยทธนา สทธแกว

8) นายสมชาย จนทรทอง

ประธาน








2. บรษท บสไพพฟตตง อนดสตร จากด

1) นายอภชต ประสพรตน

2) นายปฎภาณ ชเรอง

3) นายสกจ อภญญาณสจจะ

4) นายเสมยน พงญาต

5) นายสมคด สายไทยสงค

ผจดการทวไป

วศวกร

หวหนาชาง

หวหนาชาง

เจาหนาทแรงงานสมพนธ

3. บรษท แมนาสแตนเลสไวร จากด (มหาชน)

1) นายวชย แจมจนทก

2) นายญาณเดช เครอพณ

3) นายสนตชย ดวงกนยา

4) นายปญญา เกษแกว

5) นายนตนย เศษมาก

6) นายบญชา รกมณ

ประธาน



คณะทางานฯ/ เลขาฯ





ตารางท 4.2-5 แสดงคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการนารองในกลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม


1. บรษท ซ.พ. คาปลกและการตลาด จากด 1) นายสราวธ เกตานนท

2) นายยทธนา เอยดเกาะสมย

3) นายดนย ไหลรน

4) นายวภารตน ฉมบรษ

5) นางสาวสนสา สายม

ผช.ผจก.ทวไป

ผจดการแผนกสาธารณปโภค

ผจดการแผนกอนรกษพลงงาน

รองผจดการแผนกธรการ

เจาหนาทประสานรฐกจ

2. บรษท ไทยนาทพย จากด (ปทมธาน) 1) นายเจรญวฒน ฟพฒนกมล

2) นางสาวปณรส สลตระกล

3) นายนยนา ผณนทร

4) นายภมสวรรค พวงซอสตย

ผจดการฝายซอมบารง

ผจดการฝายประกนคณภาพ

หวหนาแผนกสงแวดลอมฯ

วศวกร

3. บรษท ไทยยเนยน ฟดมลล จากด 1) นายวรศร ศขเกษม

2) นายสมบต อนตรา

3) นางสาวใหม หาญเชงคา

4) นายกมปนาท คาโทน


หวหนาฝายวางแผนงานวศวกรรม

เจาหนาทฝายวศวกรรม

เจาหนาทวศวกรรม

4. บรษท โอสถสภา จากด

1) นายธวชชย ศนสนะวาณ

2) นายชยสทธ สขสมทพย

3) นายอภชย เมฆศขรน

4) นายสกล ผลกระโทก

ผชวยผจดการฝายเทคนคและวศวกรรม

ผชวยผจดการฝายผสมเครองดม

ผจดการกองโรงงานเครองดม 2

ผชวยผจดการกองซอมบารง

4.2.3 การตรวจประเมนเบองตน (pre-audit)

ทปรกษารวมกบคณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการจะทาการจดเกบขอมลทเกยวของกบทรพยากรนาของสถานประกอบการ ทงในดานคณภาพ ปรมาณ และประสทธภาพ โดยการจดทาแผนภาพกระบวนการผลต (process flow diagram) แผนผงการใชนา (water flow diagram) เพอคดเลอกประเดน/บรเวณจดสาคญสาหรบทาการตรวจประเมนละเอยดเพอนาไปสการดาเนนการปรบปรงการดาเนนงาน โดยกาหนดใหมการตรวจประเมนเบองตนในแตละสถานประกอบการไมตากวา 1 ครง รายละเอยดของการตรวจประเมนเบองตนมดงน



4.2.3.1 การประเมนเบองตนของกลมอตสาหกรรมสงทอ

(1) บรษท เชยงแสงเทกไทล อนดสตรส จากด กจกรรมการบรหารจดการนาอยางมประสทธภาพททามากอนเขารวมโครงการ มดงน

1) การนานากลบมาใชใหมของโรงงาน จากระบบหลอเยน (Cooling water) นานาทใชเปนตวแลกเปลยนความรอน ใหเครองฟอก, เครองยอมกลบมาใชใหม

2) ระบบนาคอนเดนเสท (Condensate return) นานาคอนเดนเสทกลบมาใชใหมทหมอไอนา 3) ระบบนาวงสวนทางกบผาของเครองฟอก CB (Counter-flow system) ใชระบบนาลางยอน

นานาทจากอางดานหลงทสะอาดกวาวงยอนขนมาลางผาในอางแรกๆ ทสกปรกกวา

ปญหาของอปกรณ/ระบบกอนการปรบปรง มดงน 1) กระบวนการลางเรซน

1.1) ถงกรองทรายและถงกรองเรซนชดเดมมปญหาทรายตน และเรซนเสอมสภาพทาใหเวลาของการลางคนสภาพเรซนสนลง จงตองลางคนสภาพเรซนบอยขน ทาใหตองทงเกลอลงในระบบบาบดมากขน เปนปญหาตอคา TDS ของนาทง

1.2) พนกงานเตรยมนาออนโดยใหความกระดางเปนศนย ซงในการยอมปกตความกระดางไมควรเกน 20 ถง 25 มลลกรม/ลตรของ CaCO3 2) กระบวนการผลต พบวาโปรแกรมคาสงของเครองยอม กบใบคาสงปอนโปรแกรม (ใบส) ไมตรงกน มผลใหสนเปลองนาและสารเคม 3) กระบวนการทา Reduction clearing พบวาการ Reduction clearing ดวย Sodium hydrosulphite ในสภาวะดาง ทาใหตองมการทา Neutralize ดวยกรด และลางจนสะอาดจงเสยเวลา และเปลองนา

4) กระบวนการเตรยมผา (Pretreatment) สาหรบผา 100% Mercerized cotton พบวาใชเครองเตรยมผาแบบตอเนอง ซงจะประหยดนาและพลงงานมากกวา แตไมสามารถเตรยมใหสะอาดเบดเสรจได เนองจากผาจากลกคามนามน และเปอนสงสกปรก รวมทงโลหะมาดวย ทาใหผาเปอยขาด เกดความเสยหาย จงตองนาผามาฟอกขาว (Bleaching) ซาทเครองยอม

5) คณภาพนาผวดน เพอใชทดแทนนาบาดาล การผสมนาผวดน มผลตอคณภาพนาออน โดยเฉพาะเรองส ซงสงผลตอคณภาพของผลตภณฑ

(2) บรษท โรงงานทอผากรงเทพ จากด กจกรรมการบรหารจดการนาอยางมประสทธภาพททามากอนเขารวมโครงการ โดยมการปรบปรงระบบการลางถงทราย และเรซน ดงน

1) การลางถงทรายและถงเรซน จากเดมใชนาลางปรมาณ 50 ลกบาศกเมตร/วน ปรบเปน 10 ลกบาศกเมตร/วน

2) การลางถงทรายดวยนาลางกลบ (Back wash) จากเดมใชเวลา 15 นาท แรงดน 2 บาร ปรบเปน 10 นาท แรงดน 2 บาร

3) การลางถงเรซนดวยนาลางกลบจากเดมใชเวลา 15 นาท ปรบเปน 5 นาท



ปญหาของอปกรณ/ระบบกอนการปรบปรง มดงน 1) การตดตงมเตอร พบวา โรงงานไมมมเตอรแยก ทาใหไมทราบปรมาณการใชนาในแตละจด 2) ปรมาณนาลางถงกรองทราย

2.1) โรงงานไมมการตดตงมาตรวดปรมาณนากอนเขาถงกรองทราย ทาใหไมทราบวานาเขาถงกรองทรายปรมาณเทาไร โดยโรงงานกาหนดการลางดวยเวลา

2.2) โรงงานมการตดตงมาตรวดความดนททอนากอนเขาถงและหลงออกจากถง แตเกจไมสามารถวดได

2.3) ไมมการตรวจสอบคณภาพนา คอไมมการตรวจสอบคาความขนของนา ไมมการตรวจสอบประสทธภาพวาสามารถลดคาความขนลงไดกเปอรเซนต ดวยการเปรยบเทยบคาความขนกอนและหลงผานถงกรองทราย

2.4) ไมมการบนทกการทางานตอรอบในการผลตนา ไมมขอมลปรมาณนาทใชในการลางยอนวาใชเทาไร เนองจากไมมมาตรวดปรมาณนา

3) การนาผวดนแทนนาประปาในการรดนาตนไม และทาความสะอาด ถนนรอบโรงงาน พบวาการใชนาประปารดนาตนไม และทาความสะอาดถนนรอบโรงงาน เปนการสนเปลองนาประปา ประกอบกบโรงงานไมมมเตอรแยก ทาใหไมทราบวาใชนาประปาเพอรดนาตนไม และทาความสะอาดถนนรอบโรงงานปรมาณเทาไหรตอเดอน

4) การบารงรกษาและทาความสะอาดหอผงเยนอยางสมาเสมอ พบวาหอผงเยนของทางโรงงานมสภาพเกา มอายการใชงาน 23 ป บรเวณแผงกระจายละอองนาทอากาศทางเขาและอางนามตะไครนาเกาะรอบๆเปนจานวนมาก ทาใหอากาศไมสามารถไหลเขาสหอผงเยนไดและนาไมสามารถกระจายตวไดทว สงผลใหความสามารถในการแลกเปลยนความรอนระหวางนากบอากาศลดลง สงเกตไดจากความแตกตางของอณหภมของนาททางเขาและทางออกหอผงเยน ทตางกนเพยง 4oC อกทงแผงเกลดกนนาปลว (Drift eliminator) แตกพงเสยหาย ทาใหนาเกดการกระเซนปลวไปกบอากาศ สงผลใหมปรมาณนาสญเสยทปลวไปกบอากาศ (Drift loss) เปนจานวนมาก

(3) บรษท เอเซยไฟเบอร จากด (มหาชน) กจกรรมการบรหารจดการนาอยางมประสทธภาพททามากอนเขารวมโครงการ เนองจากบรษททาธรกจอตสาหกรรมสงทอ ทรพยากรนาจงมความสาคญอยางมากในกระบวนการผลต ซงชนดและคณภาพของนาทใชในแตละกระบวนการผลตกจะแตกตางกนไป จงจาเปนอยางมากทจะตองมการวางแผนการบรหารจดการนาภายในโดยมการจดตงคณะกรรมการนาขนมา โดยมผชวยผจดการโรงงานเปนประธานและมตวแทนของแตละฝายเขารวมประชมทกเดอนเพอรายงานการใชทรพยากรนาแตละหนวยงาน (การทา Water balance) ผลการดาเนนโครงการ 3R คณภาพของนาทผลตแตละประเภท ผลการบาบดนาเสย ปรมาณการสารองนา การประเมนความเสยงของแหลงนาดบและนาทปลอยสนคมเปนตน นอกจากนยงมการจดทาประชาสมพนธเกยวกบการใชนาอยางประหยด การประกวดการลดใชนาภายในหอพกโดยมการมอบรางวล การจดโครงการ AFC รวมใจปลกตนไม

เนองจากทางบรษทมการใชทรพยากรนาในปรมาณมากและมตนทนการผลตนาแตละประเภทสงมาก ทางบรษทจงมนโยบายใหดาเนนโครงการตางๆ เพอลดตนทนในการผลตนาและเพอใหตอบสนองกบนโยบายของบรษทฯและภาครฐกฎหมายทเกยวของจงไดดาเนนโครงการ 3 R ขนมาซงประกอบดวย Reduce คอ การลดการใชนาหรอการใชนาเทาทจาเปน Reused คอ การนานาทใชแลวกลบมาใชประโยชนตอ Recycle คอ การปรบปรงสภาพนาเพอนากลบมาใชประโยชนใหม



ซงโครงการเหลานไดรบการสนบสนนจากผบรหารเปนอยางดและผลการประหยดของแตละปสามารถลดการใชนาไดถง 32% คดเปนเงนมากกวา 3.5 ลานบาทตอป

1) โครงการ Reduce (การลดการใชนาหรอการใชนาเทาทจาเปน) 1.1) โครงการลดการใชนาภายในหอพก โดยไดรบความรวมมอจากพนกงานทกคนทพก

อาศยอยภายในหอพกซงทกเดอนทมการประชมคณะกรรมการนากจะเชญพนกงานเขารวมประชมดวยเพอรบทราบการรายงานการใชนาของหอพกและใหพนกงานแสดงความคดเหนถงปญหาและแนวทางการแกไขปองกนการใชนาเกนความจาเปน ซงผลทไดทาใหบรษทสามารถควบคมการใชนาภายในหอพกไดเปนอยางด

1.2) โครงการนานา Brine จากการผลตนาออนมาใชประโยชน เชน นาไปใชกบชกโครกในหองนาทงในสวนของโรงงานและหอพก นาไปใชในการรดนาตนไม เปนตน โดยการนานา Brine จากกระบวนการผลตนาออนมาใชประโยชนซงสามารถลดคาใชจายไดปละ 228,000 บาทตอป

1.3) โครงการเกบนาฝนในชวงฤดฝนมาเปนนาดบ จากการดาเนนโครงการดงกลาวสามารถเกบนาฝนไดประมาณละ 1,500 ลกบาศกเมตรตอป ซงคดเปนคาใชจายในการลดการสบนาบาดาลทประหยดไดประมาณ 22,800 บาทตอป

2) โครงการ Reused (การนานาทใชแลวกลบมาใชประโยชนตอ) 2.1) การนานาลางกลบ (Back wash) จากถงกรองทรายมาเปนนาดบอกรอบ ในการลาง

กลบทถงกรองทราย (Sand filter) จะตองใชนาประมาณเดอนละ 1,860 ลบ.ม. เฉลยครงละ 62 ลบ.ม. ถาคดตนทนนาดบทเสยไปแตละเดอนจะตองสญเสยเงนเทากบ 35,340 บาท หรอเปนเงน 424,080 บาท/ป จงมโครงการตดตงถง Filter bag เพอใชกรองนาจากการลางถงกรองทรายทมเศษดนและตะกอนออกจากนา โดยนาทไดจะมความใส และคณภาพนาใกลเคยงกบนาทผานการกรองจากถงกรองทรายแลว โดยวสดททาถงกรองทาจากถงผา Nylon (HD) การตดตงถงกรองโดยจะออกแบบใหตออนกรมกน 2 ถงเพอใหประสทธภาพการกรองสงขน

2.2) การนานาทงมาใช Cooling เครองยอมดาย ในกระบวนการยอมเสนดายจะตองมการ Cooling หมอยอม เพอลดอณหภมและความดนของเครองหลงจากเสรจกระบวนการยอม นาทใชเปนนาออนมตนทนทสงโดยปกตจะใชนา Cooling ตอ 1 Batch ประมาณ 3.06 ลบ.ม.และจะมการยอมดายเฉลยเดอนละ 600 Batch จงมแนวคดทจะนานาทมตนทนตาหรอไมไดใชประโยชนมาใชในการ Cooling ซงแหลงนาทนามาใช คอนาทงจากโรงทอ นาเสยทผานกระบวนการบาบด (Water treatment) ในกรณทนาจากโรงทอไมพอ และนาดบเพลงทเปนนา Supply จากทอดบเพลง ใชในกรณนาทงจากโรงทอและนาจากบอบาบดไมพอ จากการดาเนนโครงการนทาใหสามารถประหยดคาใชจายได 418,608 บาทตอป

2.3) การ Reused นาจากเครองทอผา การทอผาโดยเครองชนด Water jet จะใชนาเปนตวพาเสนดายพง (Weft) ทาหนาทแทนกระสวย โดยจะใชนาออนทมตนทนประมาณ 31 บาท/ลบ.ม. โดยเฉลยจะใชนา 9.76 ลตร/หลา ถาทอผา 1,000,000 หลา จะใชนาประมาณ 9,760 ลบ.ม. จงมแนวคดในการนานาทผานการใชกลบมาใชใหม โดยมการดดแปลงเครองทอโดยนาทอและขอตอ PVC มากกเกบนาในสวนทพงเสนดาย และยงไมไหลลงสรางระบายนาใตเครองทอกลบมาใชผสมกบนาใหมในผาทอบางประเภท ไดมการเกบขอมลประสทธภาพเครองทอ เกรดผา และปรมาณนา Soft ทใชในแตละเดอน พบวาประสทธภาพและเกรดผาใกลเคยงกบการใชนาปกต และปรมาณนาโดยเฉลยอยท 5.96 ลตร/หลา ประหยดได 3.80 ลตร/หลา เมอคดทผาทอ 1,000,000 หลา/เดอน จะสามารถประหยดได 117,800 บาท/เดอน หรอ 1,413,600 บาท/ป



3) โครงการ Recycle (การปรบปรงสภาพนาเพอนากลบมาใชประโยชนใหม) 3.1) การ Recycle นาทงจากบอบาบดนาเสย การใชนาในกระบวนการยอมผา และยอม

เสนดายยด ทาใหเกดนาทงจากการผลตเปนจานวนมาก ซงบรษทฯ จะนานามาบาบดกอนสงนคมอตสาหกรรมบางป นาทผานการบาบดนมคณภาพทนาจะสามารถนามาใชใหมได โดยมการนาไปใช Cooling เครองยอมเสนดาย แตยงมเหลออกมาก จงไดศกษารวมกบบรษท จดการรกษาสงแวดลอม จากด (ECM) นาระบบ Reverse osmosis (RO) มาใชในการผลตนาออน ปจจบนสามารถนานาทงจากบอบาบดมาRecycle ใชแทนนาออนไดเดอนละประมาณ 9,000 ลบ.ม. ลบ.ม./เดอน คณภาพนาทไดหลงผานระบบ RO มคา Hardness ตากวา 10 ppm และไมมส ไดมการนากลบไปใชในกระบวนการยอมผา ยอมเสนดายยด Make up boiler และ Cooling tower ทาใหสามารถลดตนทนผลตนาออนประมาณ 12 บาท/ลบ.ม. เมอคดท 9,000 ลบ.ม./เดอน จะสามารถประหยดได 108,000 บาท/เดอน หรอ 1,296,000 บาท/ป

3.2) โครงการนานาจากระบบ RO ของ ECM มาผลตนา Demin เนองจากตนทนในการผลตนา Demin มตนทนทสงมาก เพราะตองผานกระบวนการหลายขนตอน และมการใชสารเคมในปรมาณมาก จงมแนวคดทจะลดขนตอนการผลตและลดการใชสารเคม เพอใหสอดคลองกบนโยบายของบรษทฯ โดยการทดลองนานาทผานระบบ RO ของ ECM มาผานเครองผลตนา RO ของบรษทฯ อกรอบ และตรวจเชคคณภาพของนาดทออกมาโดยมคณภาพอยในเกณฑมาตรฐานของนา Demin สวนนา Brine จากการตรวจวดคณภาพสามารถนาไปใชเปนนา Soft ได - อตราสวนปรมาณนา Demin ทไดเทากบ 56% - อตราสวนปรมาณนา Brine คดเปนนาออนเทากบ 44% - กาลงการผลตสงสดเทากบ 21,610 ลบ.ม./ ป - คาใชจายในการผลตนา Demin เทากบ 38.39 บาท/ลบ.ม.(ระบบเกาอยท 108

บาท/ลบ.ม.) - บรษทมการใชนา Demin ในกระบวนการผลตอยท 520 ลบ.ม./เดอน สามารถ

ประหยด คาใชจายได 36197.2 บาท/เดอน หรอเทากบ 434,366.4 บาท/ป 3.3) โครงการการนาความรอนจาก Condensate มาใชในการอบดาย ในกระบวนการผลต

เสนดายหลงจากผานการยอมสตามทตองการเสรจแลว กจะนาเสนดายไปสลดนาทอยในเสนดายออก หลงจากการสลดเสรจแลวเสนดายทเปนกอนกยงมความชนอย จากนนพนกงานจะนาเสนดายทเปนกอนไปตากในหองแอรทมอณหภม 23 oC (ขนาดเครองปรบอากาศ 30 ตน) และใชพดลมเปาเพอชวยใหเสนดายแหงเรว ในการตากเสนดายแตละครงตองใชเวลาถง 20 ชวโมง เสนดายถงจะแหงและมความชนตามมาตรฐานทกาหนด ในกระบวนการดงกลาวจะสนเปลองพลงงานอยางมาก ทงไฟฟาทใชผลตนาเยนของระบบแอร และพดลมทใชเปา จงมแนวคดทจะนาความรอนของ Condensate จากกระบวนการยอมทมอณหภมประมาณ 165 oC (ท Steam 6 bar) และนาทใชในการ Cooling ในกระบวนการยอมทมอณหภมประมาณ 80 oC ซงเมอผสมกนแลวอณหภมของนารอนกจะอยทประมาณ 80 – 95 oC แลวนาไปผานชดแลกเปลยนความรอน Heat exchanger, Radiator เพอจะนาลมรอนทไดไปใชในการอบเสนดาย โดยมการออกแบบหองและควบคมอณหภมภายในหองทใชอบระหวาง 50 – 60 oC ใชเวลาในการอบ 6 ชวโมง ซงคณภาพของเสนดายทออกมาจะมคณภาพตามมาตรฐานทกาหนด 3.4) การบาบดนาเสยภายในบรษทเอเชยไฟเบอรฯ เนองจากบรษทมการใชนาในกระบวนการยอมผาและยอมเสนดายยด ทาใหเกดนาทงจากการผลตเปนจานวนมาก บรษทฯ จะนานามาบาบดกอนสงนคมอตสาหกรรมบางป อกสวนหนงกนาไปผลตนาออนโดยผานระบบ RO ของ ECM และใช Cooling ในกระบวนการยอมดาย ซงนาเสยทผานกระบวนการบาบดจะตองอยในเกณฑทควบคมและตองไมเกนเกณฑทกฎหมายกาหนดโดยมการเกบตวอยางนาตรวจเชคทกวน ผลจากการดาเนนโครงการ 3R ในป พ.ศ. 2551 สรปไดดงน



1. นานา Brine จากการผลตนา Soft มาใชประโยชน จานวนเงนทประหยดได 228,000 บาท/ป

2. เกบนาฝนในชวงฤดฝนมาเปนนาดบ จานวนเงนทประหยดได 15,884 บาท/ป 3. นานา Back wash จากถงกรองทรายมาผานถง Filter Bag จานวนเงนทประหยด

ได 424,080 บาท/ป 4. นานาทงมา Cooling เครองยอมดาย จานวนเงนทประหยดได 1,535,771 บาท/ป 5. การ Reused นาจากเครองทอผา จานวนเงนทประหยดได 1,474,608 บาท/ป 6. การ Recycle นาทงจากบอบาบดนาเสย จานวนเงนทประหยดได 1,153,440

บาท/ป 7. การนานา RO ของ ECM มาผลตเปนนา Demin จานวนเงนทประหยดได

434,366.4 บาท/ป 8. การนาความรอนจาก Condensate มาใชในการอบดาย จานวนเงนทประหยดได

501,660 บาท/ป

ปญหาของอปกรณ/ระบบกอนการปรบปรง ในขนตอนการฟนฟสภาพเรซนโรงงานลางดวยนาเกลอทความเขมขน 11% จานวน 2 ครง ปรมาณ 1,400 ลตร ในการลางครงท 1 ใชเวลาเรมตนจนนาเกลอทวมเรซน 1 ชวโมงหลงจากนนปลอยนาเกลอทง พรอมกบเตมนาเกลอเพมอก 1,400 ลตรใชเวลาเตมและปลอยทงอก 1 ชวโมง รวมใชเวลา 2 ชวโมง ใชนาเกลอรวม 2,800 ลตร

4.2.3.2 การประเมนเบองตนของกลมอตสาหกรรมเคม

(1) บรษท ทาไทย จากด

กจกรรมการบรหารจดการนาอยางมประสทธภาพททามากอนเขารวมโครงการ ไดแก 1) ลดการรวของนาหลอเยนบรเวณปมนา โดยปรบปรงซอมปมนา และคอยตรวจเชคไมใหมนา

รวไหล 2) จดอบรมพนกงานในการประหยดใชทรพยากรนา ตรวจสอบและซอมแซมอปกรณตางๆ ท

ชารดเพอปองกนนารวไหล

ดชนการใชนาตอผลตภณฑกอนเขารวมโครงการ ดชนการใชนาตอผลตภณฑของแตละผลตภณฑ(ลบ.ม./ตน)กอนเขารวมโครงการ ไดแสดงไวในตารางท 4.2-6 ตารางท 4.2-6 ดชนการใชนาตอผลตภณฑของแตละผลตภณฑ(ลบ.ม./ตน)กอนเขารวมโครงการ

ผลตภณฑ ดชนการใชนารวม ดชนการใชนาประปาและบาดาล ดชนการใชนาผวดน

กรดซลฟวรก 3.33 3.33 -

สารสมอะลมนา 0.86 0.08 0.78

สารสมนาบอกไซต 0.91 0.06 0.85



(2) บรษท ไทยยรเทนพลาสตก จากด กจกรรมการบรหารจดการนาอยางมประสทธภาพททามากอนเขารวมโครงการ บรษทฯ มคณะกรรมการพลงงานและสงแวดลอม ทดแลโครงการ กจกรรม และกาหนดมาตรการการประหยดพลงงานและทรพยากร ตวอยางมาตรการการอนรกษนาทเคยดาเนนการ แสดงในตารางท 4.2-7 ตารางท 4.2-7 มาตรการการอนรกษนาทเคยดาเนนการ

มาตรการ ผลทไดรบ งบประมาณ ระยะเวลา คนทน

1. ลดการใชนาในระบบ Pre-treat ของระบบบาบดนาเสย

ประหยดนาไดเฉลย 50 ลบ.ม/วน (800 บาท/วน)

80,000 บาท 3.3 เดอน

(24,000 บาท/เดอน) 2. ใชนาจากการกลนในกระบวนการผลตหนงเทยม

ประหยดนาไดเฉลย 20 ลบ.ม/วน (320 บาท/วน) (ทางาน 20 วน/เดอน)

120,000 บาท 1.5 ป

( 6,400 บาท/เดอน ) 3. ลดการสญเสยนาในหอทาความเยน (Cooling tower) โดยปด Cooling fan ทไมจาเปน

ประหยดนาไดเฉลย 10 ลบ.ม/วน (160 บาท/วน) 0 บาท 4,800 บาท/เดอน

4. ใชนาหลงบาบดในระบบสครบเบอร

ประหยดนาไดเฉลย 5 ลบ.ม/วน (80 บาท/วน)

20,000 บาท 8.3 เดอน

(2,400 บาท/เดอน) ดชนการใชนาตอผลตภณฑกอนเขารวมโครงการ ดชนการใชนาเฉลยตอผลตภณฑกอนเขารวมโครงการ (มกราคมถงมนาคม 2555) รวมการผลตนาใชใหกบบรษทรวมทนอก 1 บรษท เทากบ 3.03 ลบ.ม./ตน

(3) บรษท โรงงานเภสชกรรม เกรทเตอรฟารมา จากด กจกรรมการบรหารจดการนาอยางมประสทธภาพททามากอนเขารวมโครงการ ไดแก

1) โครงการพฒนาเพมผลผลต (Productivity) ของผประกอบการผลตยาเพอ เพมขดความสามารถในการแขงขนอยางยงยน

2) โครงการพฒนาอตสาหกรรมการผลตเพอยกระดบความสามารถการแขงขน (Manufacturing Development to Improve Competitiveness Programme: MDICP) กระทรวงอตสาหกรรม รนท 12

ดชนการใชนาตอผลตภณฑกอนเขารวมโครงการ ดชนการใชนาตอผลตภณฑเฉพาะสวนการผลต และดชนการใชนาทงหมดในโรงงาน กอนการดาเนนงาน ไดแสดงไวในตารางท 4.2-8 ตารางท 4.2-8 ดชนการใชนาตอผลตภณฑเฉพาะสวนการผลต และดชนการใชนาทงหมดในโรงงาน กอนการดาเนนงาน

ผลตภณฑ ดชนการใชนาเฉพาะสวนการผลต ดชนการใชนาทงหมดในโรงงาน ยาเมด 0.185 มล./เมด ยาแคปซล 0.5 มล./แคปซล ยานา 135 มล./ขวด 60 มล. นายาบวนปาก 205 มล./ขวด 250 มล.

85.8 ลบ.ม./ตน



4.2.3.3 การประเมนเบองตนของกลมอตสาหกรรมโลหะ

(1) บรษท ไทยสะเปเชยลไวร จากด บรษท ไทยสะเปเชยลไวร จากด ไมมกจกรรมการบรหารจดการนาททามากอนเขารวมโครงการ ดชนการใชนาตอผลตภณฑกอนเขารวมโครงการ ไดแสดงไวในตารางท 4.2-9 โดยแสดงสดสวน

การใชนา และดชนการใชนาในกระบวนการผลต ป 2554 ไมรวมชวงประสบอทกภยเดอนตลาคมถง พฤศจกายน 2554 พบวาอตราสวนการใชนาสงสดประมาณ 92% อยทขนตอนการกดผวดวยสารละลายกรด (Pickling) ปรมาณผลผลต 2,361.56 ตน/เดอน ดชนการใชนาในกระบวนการผลต 0.46 ลบ.ม./ตน

ตารางท 4.2-9 สดสวนการใชนา และดชนการใชนาในกระบวนการผลต ป 2554

ขนตอน ปรมาณใชนาเฉลย

(ลบ.ม. /เดอน) ปรมาณนาใชทงป

(ลบ.ม. /ป) อตราสวนการใชนา (%)

Pickling 1,003 10,026 91.59 Drawing 25 247 2.26

Stress relieving 8 79 0.72 Hot stretching 60 595 5.43

รวมการใชนาทงสน 1,096 10,947 100 (2) บรษท บสไพพฟตตงอนดสตร จากด

บรษท บสไพพฟตตงอนดสตร จากด ไมมกจกรรมการบรหารจดการนาททามากอนเขารวมโครงการ

ดชนการใชนาตอผลตภณฑกอนเขารวมโครงการ ไดสารวจจากผลการดาเนนการ 10 เดอนของป 2554 (ไมรวมชวงอทกภยเดอนตลาคมและพฤศจกายน2554) พบวา คาดชนการใชนาเฉลย 9.25 ลบ.ม./ตน ปรมาณการใชนารวมทงหมด 58,541 ลบ.ม. ปรมาณการใชนาประปาและนาบาดาล คอ 28% และ 72% ตามลาดบ ใชในกระบวนการผลต 41,331 ลบ.ม.

ผลการดาเนนการ 4 เดอนแรกของป 2555 คอ มกราคม-เมษายน คาดชนการใชนาเฉลย 9.77 ลบ.ม./ตน ปรมาณการใชนารวมทงหมด 22,302 ลบ.ม. ปรมาณการใชนาประปาและนาบาดาล คอ 28% และ 72% ตามลาดบ ใชในกระบวนการผลต 15,187 ลบ.ม.

(3) บรษท แมนาสแตนเลสไวร จากด (มหาชน) กจกรรมการบรหารจดการนาอยางมประสทธภาพททามากอนเขารวมโครงการ บรษท แมนาสแตนเลสไวร จากด (มหาชน) เดมตงอยในเขตนคมอตสาหกรรมบางพล จ.สมทรปราการ กอนป พ.ศ. 2552 ใชนาสาหรบการผลตและเกดนาเสยเขาระบบบาบดมาก ประมาณ 4,000 ลบ.ม./ เดอน ปรมาณผลผลตเฉลย 500 ตน/เดอน คาดชนการใชนาเฉลยตอผลตภณฑ 8.00 ลบ.ม./ตน (ลตร/กก.) ผบรหารระดบสงของบรษทกาหนดนโยบายใหนานาทบาบดแลวกลบมาใชอก (Reuse) สวนหนงนามาใชในกระบวนการผลต คอ การลางลวด และอกสวนใชรดนาตนไม

หลงจากการเรมโครงการ “Green Factory” ป พ.ศ. 2552 บรษทไดยายโรงงานมาตงท หม 6 ต.บางเพรยง อ.บางบอ จ.สมทรปราการ ซงเปนเขตชมชนนอกเขตนคมอตสาหกรรม วถชวตความเปนอยของชาวบานยงคงดารงชวตแบบเกษตรกรรม มทงบอปลาและบอกง ผบรหารระดบสงบรหารงานผลตโดยไมใหเกดผลกระทบกบ



ชมชน ไดกาหนดนโยบายไมปลอยนาทบาบดแลวออกสชมชน (Zero discharge) การกอสรางโรงงานใหมจงออกแบบวธการนานาทบาบดแลวกลบมาใชในสวนการผลตทหนวยลางลวด สวนนาทเหลอนาไปรดนาตนไมรอบๆ พนทของบรษท เพอใหพนทรอบโรงงานเปนสเขยว

ผลจากการดาเนนการโครงการ “Green Factory” ปรมาณการใชนาประปาเฉลย 1,700 ลบ.ม/เดอน ลดปรมาณนาทงเขาบอบาบด 57.5% ไมมการปลอยนาเสยออกนอกโรงงาน

นาทเขาโรงงานเปน “นาประปา” เฉลย 1,700 ลบ.ม./เดอน แยกใช 3 สวน คอ โรงงาน 1,380 ลบ.ม/เดอน โรงอาหาร 150 ลบ.ม/เดอน สานกงานใหญ 3 ชน 170 ลบ.ม/เดอน สดสวนการใชนาของโรงงานสงทสด คดเปน 81.18 %

สวนโรงงานแยกการใชนาออกเปน 7 สวน คอ บอลางทแผนกอบออน (Annealing) ประมาณ 580 ลบ.ม./เดอน (34.11 %) ซงเปนสวนทการใชนาสงทสด แผนกรด ประมาณ 140 ลบ.ม./เดอน (8.23%) หองปฏบตการ (Lab/Test QA) ประมาณ 100 ลบ.ม./เดอน อางลางมอ ประมาณ 220 ลบ.ม./เดอน หองนาโรงงาน ประมาณ 120 ลบ.ม./เดอน บอตม ประมาณ 100 ลบ.ม./เดอน และหอทาความเยน ประมาณ 120 ลบ.ม./เดอน

นาทงมาจาก 4 สวน คอ บอลางทแผนกอบออน แผนกรด หองปฏบตการ และอางลางมอ จะเขาสระบบบาบด นาทงทผานการบาบดแลวจะนากลบมาใชลางลวด ประมาณ 415 ลบ.ม./เดอน สวนทเหลอจะนาไปรดตนไมประมาณ 625 ลบ.ม./เดอน นาทงหมดจะไมปลอยออกนอกโรงงาน ซงเปนจดเดนของบรษทจากการทาโครงการ “Green Factory” ดชนการใชนาตอผลตภณฑกอนเขารวมโครงการ ดชนการใชนาตอผลตภณฑ ป 2554 พบวาปรมาณการใชนาสงสดเทากบ 2,076 และตาสด 1,119 ลบ.ม./เดอน คาเฉลย 1,700 ลบ.ม./เดอน คาดชนการใชนาตอผลตภณฑสงสด 3.32 ลบ.ม./ตน (ลตร/กโลกรม) คาตาสด 1.56 ลบ.ม./ตน (ลตร/กโลกรม) คาเฉลย 2.62 ลบ.ม./ตน (ลตร/กโลกรม) จากการดาเนนการโครงการ “Green Factory” ดชนการใชนาตอผลตภณฑลดลง 67.3% (เดม 8.00 ลบ.ม./ตน)

4.2.3.4 การประเมนเบองตนของกลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม

(1) บรษท ซ.พ.คาปลกและการตลาด จากด

กจกรรมการบรหารจดการนาอยางมประสทธภาพททามากอนเขารวมโครงการมหลายกจกรรมดงน 1) โครงการลดปรมาณการใชนาโดยการปรบลดแรงดนการจายนา นาใชทงหมดภายในโรงงานจะ

ถกสงจากโรงกรองนา และจายเขากระบวนการผลต โดยควบคมแรงดนท 3.0 – 3.5 บาร มปรมาณการใชนาเฉลย 770 ลบ.ม./วน คดเปน 16,940 บาท/วน

หลงการปรบแรงดนใชงานลงจาก 3.0 ถง 3.5 บาร เหลอ 2.5 ถง 3 บาร พบวาปรมาณการใชนาในโรงงาน AB ลดลง 50 ลบ.ม./วน คดเปนคาใชจายทประหยดได 1,100 บาท/วน จงลดปรมาณนาเสยทจะสงเขาระบบบาบดดวย

2) โครงการเพมประสทธภาพการระบายความรอนของ Evaporative condenser ดวยระบบโอโซน จากการดาเนนการตดตงระบบโอโซนเพอปรบปรงคณภาพนาในการระบายความรอน สงผลใหประสทธภาพการระบายความรอนของ Evaporative condenser เพมขน และการเกดตะกรนลดลง

3) โครงการนานา RO reject มาเปนนาใชสาหรบระบบสขภณฑ กระบวนผลตนาดมและนาสาหรบผสมอาหารของบรษทฯ ใชระบบรเวรสออสโมซส (Reverse osmosis: RO) นาดบทอตราการไหล 15 ลบ.ม./ชม. เขาระบบการกรองดวยเมมเบรนขนาดความละเอยด 0.0001 ไมครอน สามารถผลตนาได 10 ลบ.ม./ชม. และทง RO reject โดยไมไดนามาใชประโยชน



หลงจากสรางบอกกเกบนา Reject จากระบบ RO และตดตงปมเพอนานา RO reject มาใชสาหรบระบบสขภณฑแทนนาประปา สามารถลดการใชนาประปาลงได 50 ลบ.ม./วน

4) โครงการนานาทงมาใชฉดลางสายพานเครองรดตะกอนในระบบบาบดนาเสย นาทงของโรงงานทผานระบบบาบดนาเสยเฉลยประมาณ 1,100 ลบ.ม./วน เปนตามขอกาหนดนาทงอตสาหกรรม บรษทไมไดนามาใชประโยชนใดๆ และจะปลอยออกนอกโรงงาน โครงการนเดนทอและตดตงปมนานาทผานกระบวนการบาบดนาเสยมาใชฉดลางสายพานของเครองรดตะกอนในระบบบาบดนาเสยแทนนาประปา สามารถลดการใชนาประปาลงได 100 ลบ.ม./วน

5) โครงการผลตนาใชจากนาทง บรษทมนโยบายใชประโยชนจากนาทงทผานกระบวนการบาบดนามาผลตนาใช โดยการกรองแบบอลตราฟลเตรชน (Ultra filtration) สามารถลดนาใชทเปนนาประปาลงได 600 ลบ.ม./วน เพราะนาทผลตไดมคณภาพเทยบเทามาตรฐานนาตามประกาศกระทรวงสาธารณสข

6) โครงการปรบปรงคณภาพนาทงสาหรบระบายความรอนหอทาความเยน บรษทใชนาทงทผานกระบวนการบาบดทเครองรดตะกอนในระบบบาบดนาเสย และผลตนาใช ดงนนเพอการปลอยนาทงโรงงานเปนศนย จงนานาทงทเหลอมาใชแทนนาออน (Soft water) ในการระบายความรอนทหอทาความเยน สามารถลดการใชนาได 400 ลบ.ม./วน ถามนาทงเหลอจากการรไซเคลจะถกปลอยไปสอางเกบนาภายในบรษทพนท 30 ไร ปจจบนบรษทไมไดปลอยนาออกแหลงนาสาธารณะ

ประโยชนสงสดจากการนานาทงทผานกระบวนการบาบดกลบมาใชในโครงการท 4 ถง 6 น คอ บรษทประหยดคาใชจายทไมตองตดตงระบบ BOD Online เนองจากการปลอยนาทงออกจากโรงงานตากวาเกณฑทกรมโรงงานอตสาหกรรมกาหนด

ดชนการใชนาตอผลตภณฑกอนเขารวมโครงการ อตราสวนการใชนาประปาและนาบาดาลในป 2554 ของบรษทเทากบ 95% และ 5% มดชนการใชนาตอผลตภณฑทคดจากการใชนารวมทงในสวนการผลต สานกงาน และสวนสนบสนนอนๆ 14.84 ลบ.ม.ตอตนผลตภณฑ

(2) บรษท ไทยนาทพย จากด (ปทมธาน)

กจกรรมการบรหารจดการนาอยางมประสทธภาพททามากอนเขารวมโครงการมหลายกจกรรมดงน 1) โครงการหมนเวยนนาทงจากระบบบาบดนาเสยกลบมาใชซา เพอหมนเวยนนาทงจากระบบ

บาบดนาเสยซงมปรมาณเฉลยวนละ 1,500 ถง 3,000 ลบ.ม. กลบมาใชซาในกจกรรมทเหมาะสม เพอลดการใชนาประปา และลดภาระการปลอยนาทงลงแหลงนาสาธารณะ

กจกรรมทนานาทงกลบมาใชประโยชน ไดแก การกาจดมลภาวะทางอากาศจากปลองระบาย การลางขวดสกปรกเบองตน การใชกบพนทสเขยวรอบโรงงาน การทาความสะอาดยานพาหนะ การทาความสะอาดพนทรอบนอกสวนการผลต

ประหยดนาดบประมาณ 250 ลบ.ม./วน หรอ 6,500 ลบ.ม./เดอน หรอ 7,800 ลบ.ม./ป ประหยดคาใชจาย 1,460,500 บาท/ป(คดทราคานาใชทรวมคาบาบดแลว 18.75 บาท/ลบ.ม.)

คาลงทน ประมาณ 200,000 บาท มจดคมทน 0.14 ป หรอประมาณ 1.64 เดอน 2) โครงการหมนเวยนนาลางขวดพลาสตก PET กลบมาใชซา เพอศกษาการนานาจากการลางขวด

PET กอนการบรรจกลบมาใชซา โดยนากลบไปผานกระบวนการบาบดกอน ขนตอนการลางขวด PET ใชนาออนประมาณ 833 ลบ.ม./เดอน ประมาณ 0.75 % ของปรมาณนาใชทงหมดของโรงงาน สามารถนานาในสวนนกลบมาไดประมาณ 90% ของปรมาณนาทงทงหมด (เนองจากภาชนะรองรบนาจากเครองลางขวดไมสามารถเกบนาไดทงหมด)



ผลทไดรบจากโครงการ ไดแก (1) ลดการใชนาประปาในกระบวนการผลตลงประมาณ 18 ลบ.ม./วน หรอ 468 ลบ.ม./

เดอน หรอ 5,616 ลบ.ม./ป (ลดนาทสงเขาระบบบาบดนาเสย ประมาณ 468 ลบ.ม./เดอน)

(2) มลคาทประหยดได ประมาณ 105,300 บาท/ป (คดทราคานาใชทรวมคาบาบดแลว 18.7 บาท/ลบ.ม.)

(3) คาลงทน ประมาณ 64,300 บาท (4) จดคมทน 0.61 ป หรอประมาณ 7.33 เดอน

3) โครงการหมนเวยนนาตวอยางจากระบบตกตะกอนกลบเขาถงปฏกรยาในระบบปรบสภาพนาทโรงผลตนา Plant AB เพอหมนเวยนนาจากทอการเกบตะกอนตวอยางทถกปลอยทงอยางตอเนองจากกระบวนการลดความกระดางของนากลบเขาระบบปรบสภาพนา

ผลทไดรบจากโครงการ ไดแก (1) ลดการใชนาประปาในกระบวนการผลตลงประมาณ 8 ลบ.ม./วน หรอ 208 ลบ.ม./เดอน หรอ 2,496 ลบ.ม./ป (ลดนาทสงเขาระบบบาบดนาเสย ประมาณ 208 ลบ.ม./เดอน) (2) มลคาทประหยดได ประมาณ 46,800 บาท/ป (คดทราคานาใชทรวมคาบาบดแลว 18.75

บาท/ลบ.ม.) (3) คาลงทน ประมาณ 30,000 บาท (4) จดคมทน 0.64 ป หรอประมาณ 7.7 เดอน

4) โครงการลดการสญเสยนาทรต (Treated water) จากขนตอนการสงนาทรตไปใชในกระบวนการ Clean in place: CIP เพอลดการสญเสยนาทรตทเกดจากการลางทาความสะอาดระบบทอสงนาเชอมทงหมดแบบ CIP โดยลดแรงดนของนาทสงมาไมใหเกนกวาแรงดนปฏบตการทปม เพอปองกนไมใหอปกรณเกดความเสยหาย โดยตดตงวาลว (Motor valve) ททอนาทรตบรเวณกอนเขาปม เพอควบคมการจายนาเขา จงหวะทปมทางาน วาลวจะเปดนาใหผานเขาไป สวนจงหวะทปมไมทางาน วาลวจะปดนาไมใหผานเขาไป การควบคมดวยวธน ไมจาเปนตองปลอยนาทงเพอลดแรงดนในระบบ

ผลทไดรบจากโครงการ ไดแก (1) ลดการสญเสยนาทรตในกระบวนการ CIP ของทง 6 สายการผลตลง ประมาณ 162

ลบ.ม./วน หรอ 4,212 ลบ.ม./เดอน หรอ 50,544 ลบ.ม./ป (ลดนาทสงเขาระบบบาบดนาเสย ประมาณ 4,212 ลบ.ม./เดอน)

(2) มลคาทประหยดได ประมาณ 1,415,000 บาท/ป (คดทราคานาทรต 28.00 บาท/ลบ.ม.) (3) คาลงทน ประมาณ 86,800 บาท (4) จดคมทน 0.06 ป หรอ ประมาณ 0.74 เดอน

ดชนการใชนาตอผลตภณฑกอนเขารวมโครงการ ป 2554 อตราสวนการใชนาประปาและนาบาดาลของบรษทเทากบ 73% และ 27% มดชนการใชนาตอผลตภณฑทคดจากการใชนารวมทงในสวนการผลต สานกงาน และสวนสนบสนนอนๆ เทากบ 2.81 ลบ.ม.ตอตนผลตภณฑ

(3) บรษท ไทยยเนยน ฟดมลล จากด

กจกรรมการบรหารจดการนาอยางมประสทธภาพททามากอนเขารวมโครงการ มหลายกจกรรมดงน



1) โครงการรวมสถานจดการและอนรกษพลงงาน มหาวทยาลยขอนแกน เปนโครงการทรวมกนวเคราะหการใชพลงงานในโรงงาน แลวนามาสรปออกเปนมาตรการดาเนนการทเกยวของกบการใชนา ดงน

(1) การตดตงถงเกบนาคอนเดนเสท (Condensate) จากการใชไอนา (2) การลดการรวไหลของไอนา เปนการสารวจคนหาเพมเตมในจดทมการรวไหลของไอนา

และนามาทาแผนแกไขตามลาดบการสญเสยมากนอย (3) การนาความรอนจากไอนาแฟลชกลบมาใชงาน (4) การนานารอนทงกลบมาใชประโยชน มาตรการท (1), (3) และ (4) นเปนการนานาคอนเดนเสทกลบมาใชประโยชน โดยเปนนา

เตมเขาหมอไอนา 2) โครงการจากกลมกจกรรมอนรกษพลงงาน เปนโครงการทเกดขนเนองจากนโยบายของบรษทท

ตองการใหพนกงานมสวนรวมในการเสนอความคดเหน โดยพนกงานมหนาทสารวจ เสนอแนะ ประชาสมพนธ และออกมาตรการประหยดพลงงานในทกๆ ดาน เชน ไฟฟา ความรอน อากาศอด (Compressed air) นา เปนตน และนาโครงการทผานความเหนชอบจากผบรหารมาจดทาเปนโครงการตอไป ตวอยางโครงการ ไดแก การตรวจสอบรอยรวของทอนาใตดนและตดตงมเตอรวดปรมาณนาทางจดใชงานยอย เพอคนหาจดรวและเปลยนทอทตรวจพบการรวไหล ดชนการใชนาตอผลตภณฑกอนเขารวมโครงการ บรษท ไทยยเนยน ฟดมลล จากด ใชเฉพาะนาดาล โดยนาบาดาลทสบขนมาจะนาไปใชในสวนหอพกคนงาน สานกงาน หองนา พนทสนามหญารอบโรงงาน สวนนาทใชในสวนการผลต ทางโรงงานจะปรบคณภาพนาใหเปนนาออน โดยผานหนวยกรองนาทใชตวกลางกรอง คอ ทราย คารบอน และเรซน นาออนทไดบางสวนจะเขาระบบรเวอรสออสโมซสเพอนานาทได (RO product) ไปใชเปนสวนผสมในผลตภณฑ ใชเปนนาดมภายในโรงงาน และสงเขาหมอไอนาเพอผลตไอนา

คาเฉลยการใชนาตอผลตภณฑทคดจากปรมาณนาทสบขนมาจากบอบาดาลกอนเขารวมโครงการ ในป 2554 เทากบ 1.37 ลบ.ม./ตนผลตภณฑ และเดอนมกราคม 2555 เทากบ 1.54 ลบ.ม./ตนผลตภณฑ

(4) บรษท โอสถสภา จากด

กจกรรมการบรหารจดการนาอยางมประสทธภาพททามากอนเขารวมโครงการ กระบวนการผลตจะตองใชอณหภมสงฆาเชอในผลตภณฑตามมาตรฐานทกาหนด แลวจงลด

อณหภมของผลตภณฑกอนการบรรจ ในขนตอนนจงตองใชนาหลอเยนผลตภณฑ ในอดตนาสวนนจะถกทงลงยงรางระบายนาทาใหสนเปลองคาใชจายมากจงมมาตรการนานาสวนนกลบมาใชใหม 2 โครงการ ดงน

โครงการท 1 การนานาจากเครองแลกเปลยนความรอนกลบมาใชทหมอไอนาแทนการใชนาจากระบบรเวรสออสโมซส (RO product) และนาพลงงานความรอนกลบมาใชใหม เงนลงทน 150,000 บาท ผลประหยด 1,920,000 บาท/ป ระยะเวลาคนทน 1 เดอน

โครงการท 2 การปรบปรงคณภาพนาหลอเยนจากเครองแลกเปลยนความรอนดวยระบบเตมโอโซน และใชแทนนาจากระบบรเวรสออสโมซส เงนลงทน 997,133 บาท ผลประหยด 1,017,393 บาท/ป ระยะเวลาคนทน 1 ป

ดชนการใชนาตอผลตภณฑกอนเขารวมโครงการ อตราสวนการใชนาประปาและนาบาดาลของบรษทในป พ.ศ. 2554 เทากบ 90% และ 10% สวนใหญนาทใชในกระบวนการผลตเปนนาออน ซงนาออนใชผลตนา RO ดวยระบบรเวอรสออสโมซสสาหรบเปนสวนผสมในผลตภณฑ ใชในหมอไอนา และระบบการลางแบบ CIP ดชนการใชนาตอผลตภณฑในป 2554 เทากบ 4.95 ลบ.ม.ตอตนผลตภณฑ



4.2.4 แผนผงสมดลนา

ทปรกษาไดรวมกบคณะเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการนารองตรวจประเมนและจดทาแผนผงสมดลนาของสถานประกอบการนารองทง 13 โรงงาน ตวอยางแผนผงสมดลนาของกลมอตสาหกรรมนารอง 4 กลม แสดงไวในรปท 4.2-1 ถงรปท 4.2-4

4.2.5 แนวทางการเพมประสทธภาพการใชนา

4.2.5.1 แนวทางการเพมประสทธภาพการใชนาของกลมอตสาหกรรมสงทอ

(1) บรษท เชยงแสงเทกไทล อนดสตรส จากด 1) ปรบปรงกระบวนการลางเรซน 2) ปรบปรงคณภาพกระบวนการ 3) ปรบเปลยนกระบวนการทา Reduction Clearing 4) ปรบปรงกระบวนการเตรยมผา (Pretreatment) 5) ปรบปรงคณภาพนาผวดน เพอใชทดแทนนาบาดาล

(2) บรษท โรงงานทอผากรงเทพ จากด

1) ตดตงมเตอร เพอวดการใชนาในแตละจด 2) การลดปรมาณนาลางถงกรองทราย 3) ใชนาผวดนแทนนาประปาในการรดนาตนไม และทาความสะอาด ถนนรอบโรงงาน 4) การบารงรกษาและทาความสะอาดหอผงเยนอยางสมาเสมอ

(3) บรษท เอเซยไฟเบอร จากด (มหาชน) 1) ปรบปรงกระบวนการฟนฟสภาพเรซนในการผลตนาออน

4.2.5.2 แนวทางการเพมประสทธภาพการใชนาของกลมอตสาหกรรมเคม


1) โครงการลดปรมาณการใชนาในบานพกพนกงานหลงเกาปรบปรง

(2) บรษท ไทยยรเทนพลาสตก จากด 1) ใชนาหลอเยนในระบบ colling tower แทนนาประปา ในเครอง extruder 2) ลดนาในกระบวนการฉดลางหนงเทยมโดยตดตงหว Sprinkle 3) ลดนาปอน boiler โดยการหาชวงระยะเวลา blow down ทเหมาะสม 4) มาตรการนานาหลงการบาบดมาใชลดนาตนไมภายในโรงงาน 5) มาตรการแยกระบบ soft ใน Boiler



รปท 4.2-1 แสดงตวอยางแผนผงสมดลนาของกลมอตสาหกรรมสงทอ

รปท 4.2-2 แสดงตวอยางแผนผงสมดลนาของกลมอตสาหกรรมเคม



รปท 4.2-3 แสดงตวอยางแผนผงสมดลนาของกลมอตสาหกรรมโลหะ

รปท 4.2-4 แสดงตวอยางแผนผงสมดลนาของกลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม



(3) บรษท โรงงานเภสชกรรม เกรทเตอรฟารมา จากด 1) นานา Reject จากระบบ RO มาใชสาหรบนาชกโครก นาลางพนรอบบรเวณโรงงาน 2) นานาทผานระบบบาบดแลวจากบอพก (สงตรวจสอบคณภาพนาทก 2 เดอน) กลบมารดตนไม 3) ตดตงมเตอร 1 ตว วดปรมาณนาใชซกชดพนกงาน

4.2.5.3 แนวทางการเพมประสทธภาพการใชนาของกลมอตสาหกรรมโลหะ

(1) บรษท ไทยสะเปเชยลไวร จากด 1) ปรบปรงระบบควบคม และเปลยนมเตอรนาบาดาลใหม 2) ปรบปรงนารวบรเวณ Valve Steam หนวย Pickling 3) ตดตงมาตรวดนาและลกลอยควบคมระดบนาเขา Scrubber 4) ปรบปรงการใชนารดตนไม โดยใชสปรงเกอรและตดตงมเตอรทอางลางจานหองอาหาร, จด

ลางรถ 5) ตดตงระบบเครองฉดนาลางลวดแบบแรงดนสงทหนวย Pickling 6) ปรบปรงระบบควบคมการจายนา ระบบหลอเยนของเครองจกรดวยระบบ VSD 7) ตรวจสอบการรวไหลของนานอกระบบกระบวนการผลตภายในบรษททงหมด 8) สรางจตสานกและประชาสมพนธการรณรงคการใชนาอยางมประสทธภาพ

(2) บรษท บสไพพฟตตงอนดสตร จากด

1) การตรวจสอบจดนารวในกระบวนการผลตและการแกไข 2) เพมถงลางผลตภณฑงานหลอหลงจากการแชในสารละลายกรดเกลอ 3) สาหรบการอาบนาของพนกงานหลงเลกงานใหใชฝกบวแทนการตกอาบ

(3) บรษท แมนาสแตนเลสไวร จากด (มหาชน)

1) ตดตงมเตอรวดนาทขนตอนการอบออน 1 ตาแหนง เพอใหทราบปรมาณนาเขากระบวนการ อบออน

2) นานาทไหลจากแผนกรดกลบมาใชทแผนกอบออนโดยการเตมใสทขนตอนการลางนาครงแรกหรอบอ 1 (ระบบการลางดวยนาหลงจากผานกดดวยกรดประกอบดวย 3 ขนตอน/บอ)

3) ตดตงมเตอรนาทหอหลอเยน (Cooling Tower)1 ตาแหนง เพอใหทราบปรมาณการใชนา

4.2.5.4 แนวทางการเพมประสทธภาพการใชนาของกลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม

(1) บรษท ซ.พ.คาปลกและการตลาด จากด 1) โครงการตดตงหวฉดนาทดแทนการใชสายยางแบบปลายเปด


1) โครงการหมนเวยนนาตวอยางของระบบตกตะกอนกลบเขาสถงปฏกรยาในระบบปรบสภาพนา Plant C,D &E ลดปรมาณการใชนาประปาในกระบวนการผลต



2) โครงการตดมเตอรวดนาตดตามการใชนาในจดทรวไหล 3) ปรบลดอตราการ Blow down ของหมอไอนาในการผลตจานวน 3 ชด

(3) บรษท ไทยยเนยน ฟดมลล จากด 1) การนานา Condensate กลบมาใชใหม 2) การนานา REJECT R/O มาใชเปนนาลางพนในสวนของโรงมารนโปรตน 3) การตดตงหวฉดทปลายทอนาลางพนในสวนของโรงมารนโปรตน 4) การนานา Backwash จากการผลตนา Soft ไปใชรดนาตนไม


1) ตดตงมเตอรนาประปากอนเขาหองนา 2) นานา Concentrate มาลางถง Filter

4.2.6 กาหนดแนวทางปฏบตทด (Best Practices)

4.2.6.1 กาหนดแนวทางปฏบตทดของกลมอตสาหกรรมสงทอ

1. บรษท เชยงแสงเทกไทล อนดสตรส จากด

1) การจดเกบขอมล หรอการจดหาขอมลของโรงงาน ‐ ไดจากการตรวจสอบ ตรวจวด วเคราะห และจดบนทก ‐ ขอมลสาคญทโรงงานควรจดเกบประจา คอ ปรมาณการใชสารเคม สยอม นา พลงงาน

รวมทงปญหาอปสรรค อนๆ ทเกดขนในแตละกระบวนการ 2) ลดปรมาณการใชนา

‐ ตดตงมาตรวดนา และตวควบคมระดบนา ในบรเวณหรอตาแหนงทตองใชนา ‐ ตรวจสอบและซอมแซมรอยรว หรอการชารดของทอนา วาลวและอปกรณการใชนา

ตางๆอยางสมาเสมอ ‐ การตดตงหวฉดควบคมการจายนาทปลายสายยางในการลางทาความสะอาด ‐ ตดตงอปกรณอตโนมต ควบคมการไหลของนาในทอ ‐ ตดตงหวฉดนาแรงดนสงสาหรบการทาความสะอาด ‐ ไมใชระบบนาลน (Overflow) ในการลางผา ควรใชการแชหรอระบบลางแบบไหลสวน

ทาง ‐ พยายามลดการยอมซา ซงเปนสาเหตของการสนเปลองนา สยอม พลงงานและสารเคม ‐ ใชเครองวดสคอมพวเตอร (Computer color matching:CCM) ชวยเทยบสไดอยาง

ถกตองเพอควบคมการออกสตรสยอมไดอยางถกตองแมนยา ‐ ชง ตวง ส และสารเคมดวยความระมดระวงเพอลดการตกหลนและรวไหล ‐ นานาจากอางลางสดทายทสะอาดทสดกลบมาใชซา



3) การประหยดนาในหมอตมไอนา ‐ นาระบบควบคมปรมาณของแขงละลายนามาควบคมระยะเวลาและจานวนครงในการ

ระบายไอนา (Blowdown) ‐ นานาควบแนนหรอนาคอนเดนเสท (Condensate water) ทมอณหภมสงกลบมาใช

ปอนหมอไอนาใหม ชวยประหยดนาและพลงงาน 4) การประหยดนาในระบบผลตนาออนและการฟนฟสภาพเรซน

‐ รปแบบของถงผลตนาออน มการตดตงหวกระจายนาอยางเพยงพอ ‐ ตดตงกระจก (Side glass) ทงดานบนและดานลาง ‐ ทอปลอยนาทงบรเวณกนถงตองสามารถปลอยนาหรอนาเกลอไดหมดถง ‐ ตรวจวดปรมาณเรซนทมอยจรงในถง ‐ ควรมชดทดสอบความกระดางทใชสาหรบหนางาน

(2) บรษท โรงงานทอผากรงเทพ จากด

1) ตดตงมาตรวดนา และตวควบคมระดบนา ในบรเวณหรอตาแหนงทตองใชนา 2) ตรวจสอบและซอมแซมรอยรว หรอการชารดของทอนา วาลวและอปกรณการใชนาตางๆ

อยางสมาเสมอ 3) การตดตงหวฉดควบคมการจายนาทปลายสายยางในการลางทาความสะอาด 4) ตดตงอปกรณอตโนมต ควบคมการไหลของนาในทอ 5) ตดตงหวฉดนาแรงดนสงสาหรบการทาความสะอาด 6) นาระบบควบคมปรมาณของแขงละลายนามาควบคมระยะเวลาและจานวนครงในการระบาย

ไอนา 7) นานาควบแนนหรอนาคอนเดนเสท(Condensate water) ทมอณหภมสงกลบมาใชปอนหมอ

ไอนาใหม 8) พดลมทหอหลอเยน ปรบปรงใหมการระบายอากาศทดขน แตอยาใหนากระเดนออกมากไปตว

ชวยกระจายนา ควรจะทาใหสามารถกระจายนาไดทวและสมาเสมอทาความสะอาด Media ไมใหอดตน เพอใหนาและลมสามารถผานไดสะดวก ระบบทอตองดแลไมใหอดตน หรอมตะกรน เพราะจะทาใหความเรวในการไหลของนาลดลง ทาใหไดปรมาณนาหมนเวยนนอยลง ควบคมคณภาพของนาทใชในระบบหอหลอเยนใหอยในมาตรฐาน (3) บรษท เอเซยไฟเบอร จากด (มหาชน)

การฟนฟสภาพเรซน 1) รปแบบของถงผลตนาออน มการตดตงหวกระจายนาอยางเพยงพอ 2) ตาแหนงทตดมาตรวดนา ควรตดทตาแหนงนาเขา เพอจะไดทราบปรมาณนาลางเกลอ นาลาง

ยอน และนาออนทผลตได 3) ตดตงกระจก (Side glass) ทงดานบนและดานลาง 4) ทอปลอยนาทงบรเวณกนถงตองสามารถปลอยนาหรอนาเกลอไดหมดถง 5) ตรวจวดปรมาณเรซนทมอยจรงในถง 6) ควรมชดทดสอบความกระดางทใชสาหรบหนางาน 7) มการกาจดคลอรนกอนกอนเขาถงเรซน



4.2.6.2 กาหนดแนวทางปฏบตทดของกลมอตสาหกรรมเคม


บรษท ทาไทย จากด ไดมการดาเนนงานทลดการใชนาในกระบวนการผลตกอนหนาโครงการนไดมากกวา 20% ทาใหคาดชนการใชนาตอผลตภณฑอยในเกณฑทตา

มาตรการการลดการใชนาในทนจงเปนการตรวจสอบและแกไขการรวไหลนอกกระบวนการผลต ในทนคอท บานพกพนกงาน บรษทไดวางระบบทอสงนาบนพนดน และตดตงมาตรวดนาใหมใหทราบปรมาณการใชนาทแนนอน

(2) บรษท ไทยยรเทนพลาสตก จากด หลกการใชนาเพอใหเกดประโยชนสงสดและลดการสญเสย จาเปนตองทราบปรมาณและคณภาพ

ของนาทใชวาเหมาะสมกบกจกรรมทดาเนนการหรอไม มาตรการในโครงการนทเปนแนวปฏบตทด เชน - การใชนาทสามารถนากลบมาใชใหมใหเหมาะสมกบกจกรรม - การลดการใชนาโดยใชอปกรณชวยประหยดนา เชน หวกระจายนา (Sprinkler)

- การควบคมชวงเวลากอนการ Blowdown นาจากหมอไอนา ทเหมาะสมกบคา TDS

(3) บรษท โรงงานเภสชกรรม เกรทเตอรฟารมา จากด การใชนา Reject จากระบบ RO และ EDI ในสวนทยอมรบคณภาพนาได

4.2.6.3 กาหนดแนวทางปฏบตทดของกลมอตสาหกรรมโลหะ

(1) บรษท ไทยสะเปเชยลไวร จากด

1) การลดสดสวนการใชนาบาดาล โดยพนกงานทกคนมสวนรวมและดาเนนกจกรรมอยางตอเนองสมาเสมอ สรางจตสานกการใชนาอยางประหยด ซงผบรหารใหความสาคญและสนบสนนอยางยง

2) การตรวจสอบซอมแซมแกไขรอยรวตาง ๆ เปนวธการพนฐาน ซงสวนใหญไมตองลงทนสงนก 3) การลางขดลวดหลงการกดผวดวยสารละลายกรดไฮโดรคลอรกดวยระบบฉดลางแบบไฮเจต ทา

ใหขดลวดสะอาดไมตองนากลบมาลางใหม ไมตองหยดรด และลกคาไมสงสนคาคน

(2) บรษท บสไพพฟตตงอนดสตร จากด การแกไขซอมแซมรอยนารวไหลเปนวธการปฏบตพนฐานทงายทสดทสามารถนาไปใชได โดยอาจ

เสยคาใชจายไมมากนก โครงการจะสาเรจลลวงดวยดถาไดรบความรวมมอจากฝายบรหารทงดานนโยบายและ การปฏบตการ


1) แนวคด “Zero discharge” คอ ไมยอมปลอยนาทงออกนอกโรงงาน ชวยกระตนใหมความพยายามนานากลบมาใชใหเกดประโยชนสงสด ถอวาเปนแนวคดทด เพราะอยางไรนาประปากเปนแหลงเตมนาตนทนใหกบนาบาดาล จงสอดคลองกบนโยบายการอนรกษนาบาดาลของกรมทรพยากรนาบาดาล



2) การวเคราะหคณภาพนาทงจากกระบวนการผลตกอนการนาไปบาบด เพอพจารณาวานาทงจากกระบวนการผลตยงมคณภาพเพยงพอทจะนากลบมาใชซาไดหรอไม ตวอยางในทนคอการวดคาความนาไฟฟา หากนานาทงกลบมาใชไดจะชวยลดทงปรมาณนาและคาการบาบด

4.2.6.4 กาหนดแนวทางปฏบตทดของกลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม

(1) บรษท ซ.พ.คาปลกและการตลาด จากด การประยกตใชหลกการ 3 R (Reduce, Reuse และ Recycle) ในการบรหารจดการระบบนาใช

โรงงานอตสาหกรรม ซงสามารถนานาทงกลบมาใชประโยชนไดทงหมด จนไมมนาทงปลอยออกสชมชน สงผลใหลดความกงวลใจดานมลพษทางนาของชมชน อกทงยงเปนการลดคาใชจายดานทรพยากรนาโดยรวมขององคกร


การตดมอเตอรวาลวททอนาเพอควบคมการจายนากอนเขาปม ทาใหไมตองปลอยนาเพอลดแรงดนในระบบ จงลดการสญเสยนา

(3) บรษท ไทยยเนยน ฟดมลล จากด

การนานาจากระบบรเวอรสออสโมซสมาใชในหมอไอนา เพอยดอายการใชงานทอภายในหมอไอนา และลดการโบลวดาวนนาออกจากหมอไอนาแบบฟลอดไดซเบด


โครงการนานา Concentrate ซงเดมปลอยทง มาใชในการลางกลบถงกรองของระบบผลตนาออนแทนการใชนาประปา

4.2.7 ตรวจประเมนแนวทางการปฏบตทมความเหมาะสม

4.2.7.1 ตรวจประเมนแนวทางการปฏบตทมความเหมาะสมของกลมอตสาหกรรมสงทอ

(1) บรษท เชยงแสงเทกไทล อนดสตรส จากด 1) กระบวนการลางเรซน ตรวจสอบการเปลยนถงกรองชดใหม ทงทรายและเรซน ปรบการลาง

เรซนเมอความกระดางทถงกรองประมาณ 200-250 มลลกรม/ลตรของ CaCO3 2) กระบวนการผลต

2.1) ตรวจสอบและแกไขกระบวนการในโปรแกรมควบคมของเครองยอมกบคาสงในใบสใหตรงกน

2.2) ตดขนตอนการลางทไมจาเปน 2.3) เลอกใชสารเคม ทาใหลดขนตอนลาง (ใชนา) ลงได

- Sirrix NE ซงเปน New neutralizing agent ทไมม Blocking effect ระหวางยอม - Catalase enzyme ซงสามารถยอมไดในนาเดยวกน โดยไมตองทงหรอลาง



3) กระบวนการทา Reduction clearing - ยกเลกการลางนากอนยอม - เปลยนไปใชเคมททาการ Clearing สสวนเกนในสภาวะทเปนกรด

4) กระบวนการเตรยมผา (Pretreatment) สาหรบผา 100% Mercerized cotton ปรบเปลยนขนตอนและกระบวนการโดยการนาผาเขาเครองเตรยมตอเนอง 2 รอบ

5) คณภาพนาผวดน เพอใชทดแทนนาบาดาล ปรบปรงคณภาพนาผวดนดวยวธธรรมชาต - บรเวณรอบสระปลกหญาแฝก กก พทธรกษา

- บรเวณกลางสระ ทาทนปลกผกตบชวา ประมาณ 30% ของพนทสระ (2) บรษท โรงงานทอผากรงเทพ จากด

1) ตดตงมเตอร เพอวดการใชนาในแตละจด 1.1) ตดตงมเตอร เพอวดการใชนา Soft ของ BDT และ BWM4 ทอปกรณ Cooling tower

(Air condition), Boiler 1.2) ตดตงมเตอร เพอวดการใชนาบรเวณหอพก, โรงอาหาร, BWM4, หองยอมแปง 1.3) เกบขอมลการใชนาเปนเวลา 3 สปดาห 1.4) จดกจกรรมในการลดปรมาณการใชนาในแตละจด

2) การลดปรมาณนาลางถงกรองทราย 2.1) เปลยนอปกรณวดความดนตดตงไวททอนาทงกอนเขาถงและหลงจากออกจากถงเพอให

ทราบคาความดนทลดลง และบนทกคาความดนทกวน 2.2) เปลยนวธการลางถงกรองทรายจากเดมอาทตยละ 2 ครง เปน 10 วนครง และเวลาการ

ลางยอน 25 นาท 3) ใชนาผวดนแทนนาประปาในการรดนาตนไม และทาความสะอาด ถนนรอบโรงงาน โรงงานม

สระนา ขนาด กวาง x ยาว x ลก เทากบ 40 x 135 x 6 เมตร ซงไมไดใชประโยชนนาจะนานาจากสระนามาใชเปนนารดนาตนไม และทาความสะอาดถนนรอบโรงงานแทนการใชนาประปา และตดตงมเตอรวดนาทออกจากสระ จะทาใหทราบวาโรงงานประหยดคานาประปาทใชในการรดนาตนไม และทาความสะอาดถนนรอบโรงงาน ไปเทาไหรตอเดอน

4) การบารงรกษาและทาความสะอาดหอผงเยนอยางสมาเสมอ โดยทวไปแลวเมอใชงานหอผงเยนเปนระยะเวลานาน มกจะประสบปญหาเรองตะกรนและการกดกรอน วสดทมตะกรนเกาะจบในระบบจะทาใหสมรรถนะของหอผงเยนลดลง ตามความหนาของตะกรนหรอสงเจอปน ดงนนจงตองมมาตรการในการบารงรกษาหอผงเยนอยางสมาเสมอ ซงเปนวธการทงายและสามารถลงมอทาไดทนท และมตนทนนอย โดยการบารงรกษาหอผงเยนอยางสมาเสมอ จะทาใหเปนการเพมประสทธภาพในการถายเทความรอนระหวางนากบอากาศ อกทงยงทาใหนาในระบบไหลเวยนไดดขน และสามารถปองกนการสญเสยนาโดยไมจาเปน ซงความถในการบารงรกษาสวนใหญจะขนอยกบสภาพของนาทไหลเวยนอยในระบบ ความสะอาดของอากาศแวดลอม ซงแนวทางในการบารงรกษาสามารถทาไดดงน

1. ตรวจสอบและทาความสะอาดเกยวกบสภาพตะกรนและสารจลชพตางๆ ทตดอยตามอางหรอตามแผนกนละอองนากระเซน

2. ปรบตงอปกรณควบคมคณภาพนาเตมตาง ๆ อปกรณควบคมการระบายนา ใหอยในสภาพพรอมใชงาน

3. การตรวจสอบระบบนาเตมไดแกทอนา วาลว ปมนาวายงทางานดอย 4. การตรวจสอบสภาพการทางานของอปกรณทางดานดดลม ไดแก ใบพดลม มอเตอร

สายพานของพดลมและแบรง



5. การตรวจสอบการทางานของอปกรณการฉดนาไดแก หวฉด ตรวจสอบวายงคงสามารถฉดนาไดเปนฝอยละออง แผนกนนากระเซน ตรวจสอบวายงคงสามารถกนนากระเซนออกจากหอผงเยนไดหรอไม (3) บรษท เอเซยไฟเบอร จากด (มหาชน)

1) ตดตงปมสบนาเกลอเขาถงเรซน เนองจากเดมถงมขนาดเลกนาเกลอไหลชา ใชเวลา 2 ชวโมงในการเตมนาเกลอ

2) จดซอเครองมอวดตรวจสอบนาออนและตรวจสอบความเขมขนของนาเกลอ เพอทดสอบคณภาพนาหนางาน

4.2.7.2 ตรวจประเมนแนวทางการปฏบตทมความเหมาะสมของกลมอตสาหกรรมเคม


สารวจระบบทอนาของบานพกพนกงานหลงเกา จานวน 18 หอง พบวาทอนาทฝงอยใต ผวดนชารด ทาใหมนารวไหล จงไดดาเนนการเปลยนทอนาใหมโดยตดตงเหนอพนดน และตดตงมาตรวดนาแยกกนแตละหอง ทงหมด 18 หอง

(2) บรษท ไทยยรเทนพลาสตก จากด 1) การใชนาหลอเยนจากหอทาความเยนแทนนาประปาทเครองอดรด(Extruder) ในหองปฏบตการ

ทดสอบสนคา 2) การลดนาในการฉดลางหนงเทยมโดยตดตงหวกระจายนา (Sprinkler) 3) การลดนาปอนหมอไอนาโดยขยายระยะเวลากอนการ Blowdown ทเหมาะสมกบปรมาณ TDS 4) การใชนาทงทผานการบาบดแลวรดนาตนไมในพนทอนภายในโรงงานนอกจากพนทบอบาบด

(3) บรษท โรงงานเภสชกรรม เกรทเตอรฟารมา จากด

การตรวจประเมนการลดการใชนาประปาจะทาไดกบสวนนอกกระบวนการผลต ซงม 2 มาตรการ ดงน

1) การใชนา RO reject และ EDI reject ลางภาชนะ อปกรณ และใชกบระบบสขภณฑ 2) การใชนาทงทผานระบบบาบดไปรดตนไมบรเวณรอบโรงงาน

4.2.7.3 ตรวจประเมนแนวทางการปฏบตทมความเหมาะสมของกลมอตสาหกรรมโลหะ

(1) บรษท ไทยสะเปเชยลไวร จากด 1) ปรบเปลยนมเตอรวดนาบาดาลใหม และตรวจสอบปรมาณการใชนา 2) ซอมวาลวไอนา (Steam valve) ทหนวย Pickling เพราะนารว 3) ตดตงมาตรวดนาและลกลอยควบคมระดบนาเขา



(2) บรษท บสไพพฟตตงอนดสตร จากด 1) การตดตงสปรงเกอรเพอรดนาตนไม และมเตอรวดการใชนาทอางลางจานในหองอาหาร และท

จดลางรถ 2) ตดตงระบบนาลางลวดแบบไฮเจตทหนวย Pickling 3) การปรบปรงระบบควบคมการจายนาของระบบหลอเยนเครองจกรดวยระบบ VSD (Variable

speed drives) 4) การตรวจสอบการรวไหลของนาใชภายในบรษททงหมด นอกเหนอจากกระบวนการผลต 5) สรางจตสานก ประชาสมพนธ และการรณรงคการใชนาอยางมประสทธภาพ


ผลตรวจประเมนปรมาณนาทงทแผนกรด พบวาจะสามารถนากลบมาใชซาทแผนกอบออนไดมากกวา 200 ลบ.ม./เดอน และไดตรวจวดคณภาพนาทงจากแผนกรด พบวาเหมาะสมทจะนากลบมาใชลางลวดทอางแรกของแผนกอบออน 4.2.7.4 ตรวจประเมนแนวทางการปฏบตทมความเหมาะสมของกลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม

(1) บรษท ซ.พ.คาปลกและการตลาด จากด การลดปรมาณการใชนาโดยการตดตงหวฉดนาประสทธภาพสงแทนการใชสายยางปลายเปดในการ

ลางเครองจกรและอปกรณตางๆ ทใชในกระบวนการผลต การใชนาจากสายยางธรรมดาแบบปลายเปด ใชนา 47.5 ลตร/นาท เมอตดตงหวฉดประสทธภาพสง โดยมวาลวเปด-ปดทปลายสายยาง สามารถใชงานไดสะดวก และไมมผลตอความเสยงในดานความปลอดภยในอตสาหกรรมอาหาร สามารถลดปรมาณการใชนาลงได 30 ลตรตอนาทตอหว ไดความแรงของนาเพมขน 2 เทา และระยะในการฉดทาความสะอาดไกลกวาแบบเดมถง 5 เทา


1) การตดมเตอรวดนาเพอตดตามการใชนาในจดทรวไหล 2) บรษทมโครงการทดาเนนการ ไดแก การหมนเวยนนาตวอยางจากระบบตกตะกอนกลบเขาถง

ปฏกรยาในระบบปรบสภาพนาทโรงผลตนา Plant C, D และ E เพอหมนเวยนนาจากทอการเกบตะกอนตวอยางทถกปลอยทงอยางตอเนองจากกระบวนการลดความกระดางของนากลบเขาระบบปรบสภาพนา ดงน

- ตรวจเชคระบบเดมทตดตงไวทโรงผลตนา Plant AB ทไดปรบปรงถงเกบนาตะกอนและปมใหใชงานได

- ตดตงระบบถงเกบนาตะกอนและปมทโรงผลตนา Plant C, D และ E เพอรวบรวมนาตวอยางทงหมด และสบกลบไปทระบบ Accelerator โดยนานาไปเตมลงในสวนทเปนชนตะกอน

- รวบรวมนาตวอยางทงหมดไปรวมกบนาทนากลบมาจากนาทงจากการลางไสกรอง และนาทงจากขนตอนสดทายของกระบวนการ CIP ไปเกบในถง และตดตงปมเพอสบกลบไปทระบบ Accelerator ทกชด โดยตองออกแบบใหนานาไปเตมลงในสวนทเปนชนตะกอน และควบคมอตราการเตมนาเขาส Accelerator แตละชดใหคงทเพอไมใหกระทบตอการควบคมตะกอนและคณภาพนาของระบบ

สามารถลดการใชนาประมาณ 487 ลบ.ม./เดอน จงลดนาทสงเขาระบบบาบดนาเสยดวย



(3) บรษท ไทยยเนยน ฟดมลล จากด การศกษาและจดทาโครงการและมาตรการใชนาทมประสทธภาพ สรปได 4 มาตรการหลก ดงน 1) การนานาคอนเดนเสทกลบมาใชใหม 2) การนานา RO reject มาใชเปนนาลางพนแทนนาบาดาลในสวนของโรงมารนโปรตน 3) การตดตงหวฉดทปลายทอนาลางพนแทนนาบาดาลในสวนของโรงมารนโปรตน 4) การนานา Backwash จากหนวยผลตนาออนไปรดนาตนไม


1) การนานา Concentrate หรอ RO reject ซงเดมปลอยทงลงรางระบายนาไปยงบอนาเสย มาใชในการลางกลบ (Backwash) กาจดสงสกปรกจากถงกรองของระบบผลตนาออนแทนการใชนาประปา 3,600 ลบ.ม./เดอน (นอกจากประโยชนจากการใชนา Concentrate ยงลดปรมาณนาทสงเขาระบบบาบดนาเสย) ปกตนา Concentrate ทเกดขนมปรมาณ 7,200 ลบ.ม./เดอน เพอการใชนาอยางคมคาจงจะสรางถงพกเกบนา Concentrate บางสวน

2) การตดตงมเตอรวดการใชนาทตาแหนงใชนามาก เชน หองนาพนกงาน 3) การรณรงคสรางจตสานกประหยดนาและพลงงาน

4.2.8 การตดตามและประเมนผล

4.2.8.1 การตดตามและประเมนผลของกลมอตสาหกรรมสงทอ

(1) บรษท เชยงแสงเทกไทล อนดสตรส จากด 1) ปรบปรงกระบวนการลางเรซน คาใชจายในการตดตงถงกรองชดใหม ถงเหลกขนาด 18 ลกบาศกเมตร x 3 ใบ (รวมคาประกอบตดตง) 469,800.00 บาท ทอ+หนาแปลน+วาลว 284,947.00 บาท อปกรณตอพวง (หวกรองเรซน, มาตรวดนา) 58,700.00 บาท คาเดนทอ 125,000.00 บาท เรซน+ทราย 436,453.00 บาท รวมเงนลงทนทงหมด 1,374,900.00 บาท ปรมาณนาทประหยดได 636 ลบ.ม/ป ประหยดนาลงได 5.08 % ปรมาณเกลอทประหยดได 95,580 กก./ป คดเปนเงนทประหยดได 266,649.36 บาท/ป ระยะเวลาคนทน 5.15 ป 2) ปรบปรงคณภาพกระบวนการผลต ลดการใชนาจากการลางผาทไมจาเปนลงประมาณ 3,076 ลบ.ม/ป ป 2554 ใชนา 150,220.55 ลบ.ม



เงนลงทน 0 บาท จะประหยดนาลงได 2.11 % คดเปนเงนทจะประหยดได 64,596 บาท/ป ระยะเวลาคนทน ทนท ป 3) ปรบเปลยนกระบวนการทา Reduction clearing ลดนาจากขนตอนยอมและ Reduction clearing จาก 80 ลตร/กโลกรมผา เหลอ 30 ลตร/

กโลกรมผา ป 2554 ยอมผา Polyesterสเขมท 11,246.9 กก. เงนลงทน 0 บาท ปรมาณนาทประหยดได 562.3 ลบ.ม/ป ประหยดนาลงได 37.50 % คดเปนเงนทประหยดได 11,809.2 บาท/ป ระยะเวลาคนทน ทนท ป 4) ปรบปรงกระบวนการเตรยมผา (Pretreatment) สาหรบผา 100% mercerized cotton ลดนาจากขนตอนยอมและ เตรยมผาจาก 65-75 ลตร/กโลกรมผา ลงเหลอ 30-40 ลตร/

กโลกรมผา ป 2554 ยอมผา Cotton mercerized ทงสน 416,152 กโลกรม 2,588,217 หลา เงนลงทน 0 บาท ปรมาณนาทจะประหยดได 12,484 -14,565 ลบ.ม/ป ประหยดนาลงได 8.3 – 9.7 % คดเปนเงนทจะประหยดได 262,164 -305,865 บาท/ป ระยะเวลาคนทน ทนท ป

(2) บรษท โรงงานทอผากรงเทพ จากด เงนลงทน 110,200 บาท

มเตอร 78,200 บาท ปมนา 17,000 บาท

ทอ, อนๆ 15,000 บาท ประหยดนา 3,983 ลบ.ม/ป ประหยดนา 79,660 บาท ปรมาณนาเสยทลดลง 3,983 ลบ.ม/ป รวมคาใชจายทประหยดได 79,660 บาท/ป ระยะเวลาคนทน 1 ป 5 เดอน

(3) บรษท เอเซยไฟเบอร จากด (มหาชน)

เงนลงทน (อปกรณวเคราะหนาหนางาน) 42,182 บาท ประหยดนา 101.5 ลบ.ม/ป

ประหยดนา 1,928.5 บาท/ป ประหยดนาเกลอ 149.13 ลบ.ม/ป ประหยดนาเกลอ 95,146 บาท/ป



ปรมาณนาเสยทลดลง 81.2 ลบ.ม/ป ประหยดคาใชจายในการบาบดนาเสย 812 บาท

4.2.8.2 การตดตามและประเมนผลของกลมอตสาหกรรมเคม


เงนลงทนสาหรบโครงการ 27,542 บาท ลดคานาประปาได (1,267-433 = 834 ลบ.ม./เดอน x 27บาท/ลบ.ม.) 22,533 บาท/เดอน ระยะเวลาคนทน 1.22 เดอน

(2) บรษท ไทยยรเทนพลาสตก จากด

งบประมาณลงทน รวม 341,000 บาท และผลตอบแทน รวม 137,410 บาท/เดอน คานวระยะเวลาการคนทนเฉลยได 2.48 เดอน 1) มาตรการใชนาจากหอทาความเยนแทนนาประปาสาหรบเครองอดรด (Extruder) งบประมาณ 18,000 บาท ประหยดนาได (เดนเครอง 26 วน) 10 ลบ.ม./วน ประหยดนาได 170 บาท/วน ระยะเวลาคนทน 4 เดอน

2) มาตรการตดตงหวกระจายนาลางผวหนาหนง งบประมาณ 8,000 บาท ประหยดนาได (เดนเครอง 160 ชม./วน) 2 ลบ.ม./ชม. ประหยดนาได 5,440 บาท/เดอน ระยะเวลาคนทน 1.5 เดอน 3) มาตรการขยายระยะเวลากอนการ Blowdown นาจากหมอไอนา จาก 30 นาท เปน 60 นาท งบประมาณ 300,000 บาท ประหยดนาได 90 ลบ.ม./เดอน ประหยดนาได 1,530 บาท/เดอน ประหยดสารเคมได 450 บาท/เดอน ประหยดนามนเตาได 120,000 บาท/เดอน ระยะเวลาคนทน 2.5 เดอน

4) มาตรการใชนาทงทบาบดแลวรดนาตนไมในพนทอนภายในโรงงานนอกจากพนทบอบาบด งบประมาณ 15,000 บาท ประหยดนาได (คดเวลาทางาน 30 วน/เดอน) 10 ลบ.ม./วน ประหยดนาได 170 บาท/วน ระยะเวลาคนทน 3 เดอน



(3) บรษท โรงงานเภสชกรรม เกรทเตอรฟารมา จากด ปรมาณนารดตนไมทหนาโรงงาน 3.34 ลบ.ม./วน ปรมาณนารดตนไมหนาศาลหลงโรงงาน 3.302 ลบ.ม./วน การใชนา RO reject และนา EDI reject 2.83 ลบ.ม./วน ลางอปกรณ และสาหรบระบบสขภณฑ ประหยดนาได (3.34+3.302+2.83) x 30 284.2 ลบ.ม./เดอน ลดคานาประปา 4,973 บาท/เดอน คาใชจายทงหมด 108,898 บาท ระยะเวลาคนทน 22 เดอน

4.2.8.3 การตดตามและประเมนผลของกลมอตสาหกรรมโลหะ

(1) บรษท ไทยสะเปเชยลไวร จากด 1) เปลยนมเตอรวดนาบาดาลใหม งบประมาณ 12,300 บาท ประหยดนาได 175 ลบ.ม./เดอน ประหยดนาได 2,975 บาท/วน ระยะเวลาคนทน 4 เดอน 2) ซอมวาลวไอนาทหนวย Pickling งบประมาณ 0 บาท ประหยดนาได 6 ลบ.ม./เดอน ประหยดนาได 121.25 บาท/เดอน ระยะเวลาคนทน ทนท เดอน 3) ตดตงมาตรวดนาและลกลอยควบคมระดบนาเขา Scrubber ท หนวย Pickling งบประมาณ 490 บาท ประหยดนาได 13.4 ลบ.ม./วน ประหยดนาได 7,055 บาท/เดอน ระยะเวลาคนทน 0.07 เดอน 4) ตดตงสปรงเกอรรดนาตนไม และมเตอรวดการใชนาทอางลางจานในหองอาหาร และจดลางรถ

งบประมาณ 1,710 บาท ประหยดนาได 3 ลบ.ม./วน ประหยดนาได 1,599 บาท/เดอน ระยะเวลาคนทน 1.1 เดอน 5) ตดตงระบบนาลางลวดแบบไฮเจตทหนวย Pickling งบประมาณ 660,000 บาท ความสะอาดของผวลวดดขนไมตองนาลวดเฉลยเดอนละ 10 มวน ประหยดได 2,975 บาท/วน ระยะเวลาคนทน 250 เดอน



6) ปรบปรงระบบควบคมการจายนาของระบบหลอเยนเครองจกรดวยระบบ VSD งบประมาณ 180,000 บาท ประหยดไฟฟาได 250 บาท/เดอน ประหยดนาได 7,880 บาท/เดอน ระยะเวลาคนทน 22.3 เดอน 7) ตรวจสอบการรวไหลของนาใชภายในบรษททงหมดนอกเหนอจากกระบวนการผลต งบประมาณ 43,000 บาท ประหยดนาได 2,148 ลบ.ม./เดอน ประหยดนาได 44,034 บาท/เดอน ระยะเวลาคนทน 1 เดอน

ในภาพรวมประหยดนาไดทงหมด เดอนละ 2,004 ลบ.ม. ประเมนผลในภาพรวมได ดงน

ใชนาประปาเพมเดอนละ 499 ลบ.ม. เปนเงน 11,727 บาท/เดอน ลดนาบาดาลไดเดอนละ 2,503 ลบ.ม. เปนเงน 42,551 บาท/เดอน

ประหยดคานารวมเปนเงน 30,824 บาท/เดอน เงนลงทนทงหมด 897,500 บาท ระยะเวลาคนทนภาพรวม 29.1 เดอน ผลประโยชนทไดรบและระยะเวลาคนทนน ไมสามารถประเมนมลคาทลกคาไมรองเรยนและ

สงสนคากลบคน และการหยดรด เนองจากการลางขดลวดทขนตอน Pickling ไมสะอาด และคาเสยโอกาสทตองนาลวดกลบมาทาความสะอาดใหม ไมเกดเปนผลตภณฑ

(2) บรษท บสไพพฟตตงอนดสตร จากด การประเมนเชงเศรษฐศาสตรในทนคดเฉพาะคานาประปาและนาบาดาลทประหยดไดโดยไมรวม

คาแรงงาน คาจาง และคาใชจายอน ๆ ดงน คาใชจายในการซอมแซมรอยรว 51,189 บาท มลคาทประหยดได ชวงพฤษภาคม-มถนายน 2555 เทยบกบมกราคม-เมษายน 2555 ลดปรมาณนาประปาไดเฉลยเดอนละ 162 ลบ.ม. 4,536 บาท

ลดปรมาณนาบาดาลไดเฉลยเดอนละ 292 ลบ.ม. 4,964 บาท รวมประหยดได 9,500 บาท/เดอน ระยะเวลาคนทน 5.4 เดอน (3) บรษท แมนาสแตนเลสไวร จากด (มหาชน)

1) การนานาทงทอางลางลวดแผนกอบออนกลบมาใชใหม งบประมาณ* 52,200 บาท ประหยดนาได* 6,389 บาท/เดอน ระยะเวลาคนทน 8.2 เดอน



2) การนานาทงจากการรดกลบมาใชซาทแผนกอบออน งบประมาณ* 48,900 บาท ประหยดนาได* 5,895 บาท/เดอน ระยะเวลาคนทน 8.3 เดอน

หมายเหต *รวมคาวสดอปกรณตาง ๆ และคาจาง **รวมคานา คาการบาบด คาไฟฟา และคาจาง สรปการตดตามและประเมนผลจากมาตรการทงการนานาทงทอางลางลวดแผนกอบออนกลบมาใชใหไดนานทสด และการนานาทงจากการรดกลบมาใชซาทแผนกอบออน แสดงในตารางท C3.3 คาเฉลยระยะเวลาการคนทนประมาณ 8.3 เดอน 4.3.8.4 การตดตามและประเมนผลของกลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม

(1) บรษท ซ.พ.คาปลกและการตลาด จากด คาใชจายc คาวสดอปกรณ (รวม 90 จด) 65,388 บาท

คาแรง 27,750 บาท รวม 93,138 บาท ผลทไดรบปรมาณนาทประหยดตอ 1 หวฉด 30 ลตร/นาท

ระยะเวลาในการลางทาความสะอาด 1 ชม./วน จานวนนาทประหยดไดตอป (30x60x300/1,000) 540 ลบ.ม./ป

ปรมาณการประหยดนารวม 90 หว (540x90) 48,600 ลบ.ม./ป ราคานาใชทรวมคาบาบดแลว 21 บาท/ลบ.ม. มลคาทประหยดไดตอป 1,020,600 บาท/ป

ระยะเวลาคนทน 0.09 ป ประมาณ 1 เดอน

(2) บรษท ไทยนาทพย จากด (ปทมธาน) 1) โครงการตดมเตอรวดนาเพอตดตามการใชนาในจดทรวไหล จะตดตงใหมและทดแทน ดงน

- ตดตงใหมทจดลางรถลาเลยง 1 จด (มเตอรขนาด 1 นว) - เครอง Warmer line PET 6 ทชารด 1 จด (มเตอรขนาด 1 นว) - จดทใชนา Recycle ทชารด 1 จด (มเตอรขนาด 3 นว) - ตดตงใหมตาแหนงทวดการนานา Backwash มาใช 1 จด (มเตอรขนาด 8 นว) งบประมาณคาใชจายในการตดตงมเตอร - ขนาด 1 นว 2 ตวๆ ละ 3,000 บาท 6,000 บาท - ขนาด 3 นว 1 ตวๆ ละ 18,000 บาท 18,000 บาท - ขนาด 8 นว 1 ตวๆ ละ 45,000 บาท 45,000 บาท รวมคาใชจายทงหมด 69,000 บาท

2) โครงการหมนเวยนนาตวอยางจากระบบตกตะกอนกลบเขาถงปฏกรยาในระบบปรบสภาพนาทโรงผลตนา Plant C, D และ E โครงการหมนเวยนนาตวอยางจากระบบตกตะกอนกลบเขาถงปฏกรยาในระบบปรบสภาพนาทโรงผลตนา Plant C, D และ E จะลดการใชนาในกระบวนการผลตลงประมาณ 19 ลบ.ม./วน หรอ 487



ลบ.ม./เดอน หรอ 5,841 ลบ.ม./ป มลคาทประหยดได ประมาณ 109,512 บาท/ป (คดทราคานาใชทรวมคาบาบดแลว 18.75 บาท/ลบ.ม.) โดยมคาลงทน ประมาณ 30,000 บาท และมจดคมทน 0.27 ป หรอ ประมาณ 3.29 เดอน

(3) บรษท ไทยยเนยน ฟดมลล จากด มลคาทประหยดไดและจดคมทนจากการดาเนนงานในโครงการ สรปไดดงน 1) การนานาคอนเดนเสทกลบมาใชใหม

เงนลงทนทงหมด 1,600,000 บาท การจดทาถงเกบนาคอนเดนเสท ประหยดได 110,649 บาท/ป การนาความรอนจากไอนาแฟลชกลบมาใชงาน ประหยดได 166,938 บาท/ป การนาความรอนทงระบบกลบมาใชประโยชน ประหยดได 266,832 บาท/ป

มลคาทประหยดได 544,419 บาท/ป ระยะเวลาคนทน 2.9 ป 2) การนานา RO reject มาใชเปนนาลางพนแทนนาบาดาลในสวนของโรงมารนโปรตน เงนลงทนทงหมด 100,000 บาท

นาบาดาลทประหยดได 10 ลบ.ม./วน มลคาทประหยดได เทากบ 10 x 360 x 15 (คานา 15 บาท/ลบ.ม.) 54,000 บาท/ป

ระยะเวลาคนทน 1.85 ป 3) การตดตงหวฉดทปลายทอนาลางพนแทนนาบาดาลในสวนของโรงมารนโปรตน เงนลงทนทงหมด 5,000 บาท นาบาดาลทประหยดได 2,700 ลบ.ม./ ป ราคานาบาดาล 15 บาท/ลบ.ม. มลคาทประหยดได 40,500 บาท/ป ระยะเวลาคนทน 0.12 ป 4) การนานา Backwash จากหนวยผลตนาออนไปรดนาตนไม เงนลงทนทงหมด 50,000 บาท

นาบาดาลทประหยดได 12 ลบ.ม./วน มลคาทประหยดได 64,800 บาท/ป ระยะเวลาคนทน 0.77 ป


การนานา Concentrate มาใช สามารถลดปรมาณนาประปาได (43,200ลบ.ม./ป) 3,600 ลบ.ม./เดอน มลคา 43,200 x 18.75 (ราคานาประปา 18.75 บาท/ลบ.ม. 810,000 บาท/ป) คาไฟฟา (18 กโลวตต x 2 ชวโมง/วน x 330 วน/ปx 3.28 บาท/หนวย) 38,966 บาท/ป ดงนน ประหยดได (810,000 - 38,966) 771,034 บาท/ป เงนลงทน 315,000 บาท จดคมทน 4.90 เดอน

บทท บทท 55 การจดทาคมอแนวทางการปฏบตทดการจดทาคมอแนวทางการปฏบตทด

ดานการจดการนาในภาคอตสาหกรรมดานการจดการนาในภาคอตสาหกรรม

โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม รายงานสรปสาหรบผบรหาร เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล บทท 5 การจดทาคมอแนวทางการปฏบตทด กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม ดานการจดการนาในภาคอตสาหกรรม


บทท 5 การจดทาคมอแนวทางการปฏบตทด

ดานการจดการทรพยากรนาในภาคอตสาหกรรม

ตามเงอนไขของ TOR ไดกาหนดใหทปรกษาตองจดทาคมอแนวทางการปฏบตทดดานการจดการทรพยากรนาในภาคอตสาหกรรมของกลมอตสาหกรรมเปาหมาย ซงรวมถงดชนชวดผลการดาเนนงาน (KPIs) เกณฑมาตรฐานสาหรบใชประเมนผล (Bench mark) จานวน 400 เลม ซงทปรกษาไดดาเนนการจดทาและจดสงใหกรมทรพยากรนาบาดาลเปนทเรยบรอยแลว และบางสวนไดนาไปแจกใหกบผเขารวมประชมสมมนานาเสนอผลการดาเนนงาน ในวนศกรท 17 สงหาคม 2555 ณ โรงแรมเดอะทวน ทาวเวอร ปทมวน กรงเทพฯ ทปรกษาไดสรปสาระสาคญของหนงสอคมอดงกลาว พอสงเขป ไดดงน

บทท 1 ความสาคญของโครงการและสรปบทสมภาษณ : เปนการกลาวถง ความเปนมาและความสาคญของโครงการ วตถประสงค พนทดาเนนการ กลมอตสาหกรรมเปาหมาย ขอบเขตการดาเนนงาน ผลสมฤทธของโครงการ สรปบทสมภาษณผบรหารของหนวยงานทเกยวของกบการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรม และสรปความคดเหนสถานประกอบการทอยในกลมอตสาหกรรมเปาหมาย

บทท 2 เทคโนโลยสะอาดและดชนการใชนาตอผลตภณฑ : กลาวถง หลกการเทคโนโลยสะอาด และหลกการ 5 R (Reduce Reuse Recycle Reserve Revisualize) การใชนาของอตสาหกรรม ดชนการใชนาตอผลตภณฑของอตสาหกรรมตางๆ และตวอยางแนวปฏบตทดทสด (Best Practices) ทพบในกลมอตสาหกรรมเปาหมาย

บทท 3 ผลการดาเนนงาน : กลาวถง ผลการดาเนนงานทดาเนนการเสรจสนแลว ของอตสาหกรรม นารอง 4 กลม ไดแก กลมอตสาหกรรมสงทอ กลมอตสาหกรรมเคม กลมอตสาหกรรมโลหะ และกลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม ไดแสดงดชนการใชนาตอผลตภณฑ ของ 13 สถานประกอบการทรวมโครงการ สรปและวเคราะหการใชหลกการ 5 R ในกลมอตสาหกรรมเปาหมาย

บทท 4 การผลต การปรบสภาพและการใชนาสาหรบอตสาหกรรม : กลาวถง การผลต การปรบสภาพและการใชนาสาหรบอตสาหกรรม แหลงนาหลกและสมบตทวไปของนาทใชผลตใชในอตสาหกรรม มาตรฐานคณภาพนาสาหรบอตสาหกรรม หนวยการผลตตางๆ เชน หนวยตะกอน หนวยกรองนาดวยตวกลางกรอง หนอยผลตนาออน ระบบรเวรสออสโมซส หนวยผลตนาบรสทธ หนวยบาบดดวยโอโซน หมอไอนาหรอเครองกาเนดไอนา หอทาความเยน หอหลอเยนหรอหอผงเยน ตลอดจนการปรบสภาพ และการใชนาสาหรบโรงงานอตสาหกรรม

นอกจากนยงมรายละเอยดของอตราคานาประปา หลกเกณฑการจายคานาบาดาลและอตราคาใชนาบาดาล ซงรายละเอยดตางๆ ไดกลาวไวในเลมรายงานคมอแนวทางการปฏบตทดดานการจดการทรพยากรนาในภาคอตสาหกรรมแลว

บทท บทท 66 การจดสมมนาระดมความคดเหนการจดสมมนาระดมความคดเหน

และเผยแพรผลการดาเนนงานและเผยแพรผลการดาเนนงาน

โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม รายงานสรปผบรหาร เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล บทท 6 การจดสมมนาระดมความคดเหน กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม และเผยแพรผลการดาเนนงาน


บทท 6 การจดสมมนาระดมความคดเหน และเผยแพรผลการดาเนนงาน

ตามขอกาหนดของ TOR ทปรกษาจะตองจดสมมนาเพอนาเสนอผลการดาเนนงานโครงการฯ และรบฟงความคดเหน/ขอเสนอแนะจากผเกยวของถงแนวทางการจดการนาของอตสาหกรรม ตงแตในระดบนโยบายจนถงระดบปฏบตการ โดยการเชญผแทนสวนราชการทเกยวของ ผเชยวชาญจากสถาบนการศกษา คณะทางานเทคโนโลยสะอาดของสถานประกอบการนารอง ผแทนจากสถานประกอบการอนๆ จานวนรวมไมนอยกวา 50 คน นอกจากนทปรกษาจะตองจดทารายงานความกาวหนาของการดาเนนงานตามโครงการในรปแบบของ Webpage และนาเสนอขอมลผลการดาเนนงานตามโครงการทกงวดงานลงใน Website ของกรมทรพยากรนาบาดาล รวมทงดาเนนการเผยแพรผลงานทเสรจสมบรณในสอสงพมพของภาคอตสาหกรรม และหนงสอพมพรายวน รายปกษ หรอโทรทศน

ทปรกษาไดดาเนนการจดสมมนาระดมความคดเหนและเผยแพรผลการดาเนนงานโครงการฯ ตามเงอนไขขอกาหนดของ TOR ครบถวนสมบรณ รายละเอยดการดาเนนงานดงไดกลาวตอไปน

6.1 การจดสมมนาระดมความคดเหน

ทปรกษาไดจดใหมการสมมนาระดมความคดเหนตลอดโครงการฯ จานวนทงหมด 3 ครง ดงน

6.1.1 การปฐมนเทศโครงการ

การปฐมนเทศโครงการนารองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรม ภายใตโครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรมเพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม จดประชมในวนพฤหสบดท 22 ธนวาคม 2554 ณ หองบษบา ชน 1 โรงแรมแมนดารน เขตปทมวน กรงเทพฯ ซงมรายละเอยดดงน

6.1.1.1 การดาเนนการปฐมนเทศ

(1) ผเขารวมการปฐมนเทศ การดาเนนการปฐมนเทศไดมผเขารวมลงทะเบยนจานวนทงสน 73 คน ซงประกอบดวย กรมทรพยากรนาบาดาล สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย กลมอตสาหกรรมสงทอ กลมอตสาหกรรมโลหะ กลมอตสาหกรรมเคม กลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม และประชาชนผสนใจทวไป ซงสามารถสรปผเขารวมการปฐมนเทศโครงการไดดงตารางท 6.1-1



ตารางท 6.1-1 จานวนผเขารวมประชมปฐมนเทศโครงการ

กลมเปาหมาย จานวนผเขารวมประชม (คน)

1. กรมทรพยากรนาบาดาล 6

2. สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง 9

3. สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย 10

4. กลมอตสาหกรรมสงทอ 9

5. กลมอตสาหกรรมโลหะ 8

6. กลมอตสาหกรรมเคม 5

7. กลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม 8

8. ประชาชนผสนใจทวไป 18

รวม 73

(2) พธเปดการปฐมนเทศโครงการ

1) กลาวรายงานในนามผแทนสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง โดย รศ.ดร. สกล หอวโนทยาน ผจดการโครงการ

2) กลาวรายงานในนามผแทนสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย โดยนายเจน นาชยศร รองประธานสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

3) กลาวเปดการปฐมนเทศโครงการ โดยนายสพจน เจมสวสดพงษ รองอธบดกรมทรพยากร นาบาดาล

(3) สรปสาระสาคญจากการปฐมนเทศโครงการ

1) จานวนสถานประกอบการทเขารวมการปฐมนเทศโครงการ การดาเนนการปฐมนเทศไดมสถานประกอบการทสมครเขารวมโครงการทงสน 12 สถานประกอบการ โดยมผเขารวมการปฐมนเทศจากสถานประกอบการจานวนทงสน 30 คน ซงแบงเปนแตละสถานประกอบการดงตารางท 6.1-2

(4) กลาวปดการปฐมนเทศโครงการ

ภายหลงจากไดเวลาอนสมควรแลว รศ.ดร.สกล หอวโนทยาน ผจดการโครงการ ไดกลาวปดการปฐมนเทศโครงการ



ตารางท 6.1-2 แสดงรายชอและจานวนผเขารวมปฐมนเทศโครงการของแตละสถานประกอบการ

ลาดบ ชอบรษท ประเภทอตสาหกรรม จานวน (คน)

1 บรษท เชยงแสงเทกซไทล อนดสตรส จากด สงทอ 2

2 บรษท โรงงานทอผากรงเทพ จากด สงทอ 3

3 บรษท เอเชยไฟเบอร จากด (มหาชน) สงทอ 4

4 บรษท ทาไทย จากด เคม 3

5 บรษท ลดดา จากด เคม 2

6 บรษท ไทยสะเปเชยลไวร จากด โลหะ 3

7 บรษท บสไพพฟตตง อนดสตร จากด โลหะ 1

8 บรษท แมนาแสตนเลสไวร จากด (มหาชน) โลหะ 4

9 บรษท ซ.พ. คาปลกและการตลาด จากด อาหารและเครองดม 2

10 บรษท ไทยนาทพย จากด (ปทมธาน) อาหารและเครองดม 1

11 บรษท ไทยยเนยน ฟด มลล จากด อาหารและเครองดม 2

12 บรษท โอสถสภา จากด อาหารและเครองดม 3

รวม 30

(5) การประเมนผลจากแบบสอบถาม

จากจานวนผเขารวมประชมทงสน 73 คน ซงประกอบดวย กรมทรพยากรนาบาดาล สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย กลมอตสาหกรรมสงทอ กลมอตสาหกรรมโลหะ กลมอตสาหกรรมเคม กลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม และประชาชนผสนใจทวไป ไดมผสมครใจตอบแบบสอบถามจานวนทงสน 32 คน คดเปนรอยละ 43.84 ของจานวนผเขารวมประชมทงหมด และการประเมนผลจากแบบสอบถามการปฐมนเทศโครงการสามารถอธบายรายละเอยดไดดงน

1) ในจานวนผตอบแบบสอบถามเปนเพศชายรอยละ 62.50 โดยสวนใหญคอรอยละ 28.13 อยในกลมอตสาหกรรมสงทอ รองลงมาคอ กลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม กลมอตสาหกรรมโลหะ และกลมอตสาหกรรมเคม รอยละ 25.00, 21.88 และ 9.38 ตามลาดบ

2) ผลจากการจดประชมปฐมนเทศโครงการ พบวา ผเขารวมประชมมความพงพอใจในระดบมาก ในเรองการดแลตอนรบและการอานวยความสะดวกของเจาหนาท ระยะเวลาการจดประชม เอกสารการประชมทไดรบ และความรและประโยชนทไดรบ รอยละ 68.75, 65.63, 62.50 และ 78.13 ตามลาดบ

3) ผลจากการสารวจความคดเหนในดานสถานทและสงอานวยความสะดวก พบวา ผเขารวมประชมมความพงพอใจในระดบมาก ในเรองสถานทจดประชมและหองประชม ระบบโสตทศนปกรณและสงอานวยความสะดวก อาหารเครองดมและอาหารวาง และสถานทจอดรถ ระบบการจราจร การเดนทาง รอยละ 56.25, 56.25, 62.50 และ 56.25 ตามลาดบ

บรรยากาศการประชมปฐมนเทศโครงการแสดงในรป6 7.1-1



ปายการประชมปฐมนเทศโครงการ การลงทะเบยนและรบเอกสาร

การลงทะเบยนและรบเอกสาร นายสพจน เจมสวสดพงษ (รองอธบดกรมทรพยากรนาบาดาล)

ประธานเปดการประชมฯ

นายเจน นาชยศร

(รองประธานสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย)

รศ.ดร.สกล หอวโนทยาน (ผจดการโครงการ)

กลาวรายงานการประชมฯ

รปท 6.1-1 บรรยากาศการประชมปฐมนเทศโครงการ



บรรยากาศการรบฟงการบรรยายหลกการจดการเทคโนโลยสะอาดในโรงงานอตสาหกรรมเพอการลดตนทน

โดย รศ.ดร.อญชลพร วารทสวสด หลอทองคา (ผเชยวชาญดานเทคโนโลยสะอาด)

รปท 6.1-1 (ตอ) บรรยากาศการประชมปฐมนเทศโครงการ



บรรยากาศการรบฟงการบรรยายหลกการจดการเทคโนโลยสะอาดในโรงงานอตสาหกรรมเพอการลดตนทน

โดย รศ.ดร.อญชลพร วารทสวสด หลอทองคา (ผเชยวชาญดานเทคโนโลยสะอาด)

รปท 6.1-1 (ตอ) บรรยากาศการประชมปฐมนเทศ โครงการ



6.1.2 การประชมเชงปฏบตการ

การประชมเชงปฏบตการโครงการนารองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรม ภายใตโครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรมเพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม จดประชมในวนศกรท 6 กรกฎาคม 2555 ณ หองรองเมอง ชน 4 โรงแรมเดอะทวน ทาวนเวอร เขตปทมวน กรงเทพฯ ซงมรายละเอยดของการจดประชมดงน

6.1.2.1 การดาเนนการประชมเชงปฏบตการ

(1) ผเขารวมการประชมเชงปฏบตการ การดาเนนการประชมเชงปฏบตการไดมผเขารวมลงทะเบยนจานวนทงสน 79 คน ซงประกอบดวย กรมทรพยากรนาบาดาล สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย กลมอตสาหกรรมสงทอ กลมอตสาหกรรมโลหะ กลมอตสาหกรรมเคม กลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม ซงสามารถสรปผเขารวมการประชมเชงปฏบตการไดดงดงตารางท 6.1-3

ตารางท 6.1-3 จานวนผเขารวมประชมเชงปฏบตการ

กลมเปาหมาย จานวนผเขารวมประชม (คน)

1. กรมทรพยากรนาบาดาล 19

2. สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง 7

3. สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย 7

4. กลมอตสาหกรรมสงทอ 12

5. กลมอตสาหกรรมโลหะ 9

6. กลมอตสาหกรรมเคม 11

7. กลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม 14

รวม 79

(2) พธเปดการประชมเชงปฏบตการโครงการ

1) กลาวรายงานในนามผแทนสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง โดย รศ.แหลมทอง เหลาคงถาวร (รองคณบด คณะวศวกรรมศาสตร)

2) กลาวเปดการประชมเชงปฏบตการ โดยนายสมฤทธ ชษณะทศน รองอธบดกรมทรพยากร นาบาดาล



(3) สรปสาระสาคญจากการประชมเชงปฏบตการ

1) จานวนสถานประกอบการทเขารวมการประชมเชงปฏบตการ มสถานประกอบการทสมครเขารวมโครงการทงสน 12 สถานประกอบการ โดยมผเขารวมการประชมเชงปฏบตการจากสถานประกอบการจานวนทงสน 46 คน ซงแบงเปนแตละสถานประกอบการดงตารางท 6.1-4

ตารางท 6.1-4 แสดงรายชอและจานวนผเขารวมประชมเชงปฏบตการของแตละสถานประกอบการ






5 บรษท ไทยยรเทน พลาสตก จากด เคม 4

6 บรษท โรงงานเภสชกรรม เกรทเตอรฟารมา จากด เคม 3


8 บรษท แมนาแสตนเลสไวร จากด (มหาชน) โลหะ 5


10 บรษท ไทยนาทพย จากด (ปทมธาน) อาหารและเครองดม 2



รวม 46

(4) กลาวปดการประชมเชงปฏบตการ

ภายหลงจากไดเวลาอนสมควรแลว นายฤทธไกร ภวภตานนท ณ มหาสารคาม ผอานวยการกลมวจยและพฒนางานอนรกษและฟนฟทรพยากรนาบาดาลไดกลาวปดการประชมเชงปฏบตการ


จากจานวนผเขารวมประชมทงสน 79 คน ไดมผสมครใจตอบแบบสอบถามจานวนทงสน 36 คน และการประเมนผลจากแบบสอบถามการปฐมนเทศโครงการสามารถอธบายรายละเอยดไดดงน

1) ผลจากการจดประชมปฐมนเทศโครงการ พบวา ผเขารวมประชมมความพงพอใจในการจดการเรองเนอหาสมมนา เอกสาร ในระดบมาก รองลงมาคอ สอระหวางอบรม ประโยชนของโครงการ การบรรลวตถประสงคโครงการ สถานทจดอบรม ความสามารถนาไปใชประโยชนได และระยะเวลาการจดอบรม ตามลาดบ



2) ผลจากการจดประชมปฐมนเทศโครงการ พบวา ผเขารวมประชมมความพงพอใจในการประเมนการนาเสนอเรองกจกรรมทนาเสนอในการอบรม ความเหมาะสมของเนอหาทใชอบรม และการเปดโอกาสในผฟงไดมสวนรวม ในระดบมาก รองลงมาคอ สอทใชในระหวางการอบรม ความสามารถนาไปใชประโยชนได การบรรลวตถประสงค (สรางความรความเขาใจ) และการบรหารเวลา ตามลาดบ

บรรยากาศการประชมเชงปฏบตการแสดงในรปท 6.1-2

6.1.3 การจดสมมนาระดมความคดเหนและการเผยแพรผลการดาเนนงาน

การประชมสมมนาระดมความคดเหนและเผยแพรผลการดาเนนงาน ภายใตโครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรมเพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม จดประชมในวนศกรท 17 สงหาคม 2555 ณ หองมงเมอง ชน 4 โรงแรมเดอะทวน ทาวนเวอร เขตปทมวน กรงเทพฯ ซงมรายละเอยดของการจดเผยแพรผลการดาเนนงานดงน

6.1.3.1 การดาเนนการประชมเผยแพรผลการดาเนนงาน

(1) ผเขารวมการประชมเผยแพรผลการดาเนนงาน การดาเนนการประชมเผยแพรผลการดาเนนงานไดมผเขารวมลงทะเบยนจานวนทงสน 123 คน ซงประกอบดวย กรมทรพยากรนาบาดาล สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย กลมอตสาหกรรมสงทอ กลมอตสาหกรรมเคม กลมอตสาหกรรมโลหะ กลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม สอมวลชน และผสนใจทวไป ซงสามารถสรปผเขารวมการประชมเผยแพรผลการดาเนนงานไดดงตารางท 6.1-5

(2) พธเปดการประชมเผยแพรผลการดาเนนงาน

1) กลาวรายงานในนามผแทนสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง โดย รศ.ดร. สกล หอวโนทยาน (ผจดการโครงการ)

2) กลาวเปดการประชมเผยแพรผลการดาเนนงาน โดยนายสมฤทธ ชษณะทศน รองอธบด กรมทรพยากรนาบาดาล

3) กลาวเปนเกยรตตอการประชมเผยแพรผลการดาเนนงาน โดยนายบญยง กสวสด รองประธานสถาบนนาเพอความยงยน สภาอตสาหกรรมแหงประเทศ

(3) สรปสาระสาคญจากการประชมเผยแพรผลการดาเนนงาน

1) จานวนสถานประกอบการท เขารวมการประชมเผยแพรผลการดาเนนงาน มสถานประกอบการทสมครเขารวมโครงการทงสน 13 สถานประกอบการ โดยมผเขารวมการประชมเผยแพรผลการดาเนนงานจากสถานประกอบการจานวนทงสน 42 คน ซงแบงเปนแตละสถานประกอบการดงตารางท 6.1-6



รศ.แหลมทอง เหลาคงถาวร กลาวรายงานการประชม

นายบญยง กสวสด

รองประธานกรรมการ สถาบนนาเพอความยงยน

บรรยากาศภายในหองประชม

รปท 6.1-2 บรรยากาศการประชมเชงปฏบตการ

นายฤทธไกร ภวภตานนท ณ มหาสารคาม

กลาวปดการประชม

นายสมฤทธ ชษณะทศน (รองอธบดกรมทรพยากรนาบาดาล) ประธานเปดการประชมฯ



ตวแทนบรษท เอเชยไฟเบอร จากด (มหาชน) ตวแทนบรษท เชยงแสงเทกซไทลอนดสตรส จากด

ตวแทนบรษท โรงงานทอผากรงเทพ จากด ตวแทนบรษท ไทยยรเทนพลาสตก จากด

ตวแทนบรษท โรงงานเภสชกรรม เกรทเตอรฟารมา จากด ตวแทนบรษท ทาไทย จากด

รปท 6.1-2 (ตอ) บรรยากาศการประชมเชงปฏบตการ



ตวแทนบรษท ไทยสะเปเชยลไวร จากด บรษท แมนาแสตนเลสไวร จากด (มหาชน)

ตวแทนบรษท ไทยนาทพย จากด (ปทมธาน) ตวแทนบรษท โอสถสภา จากด

ตวแทนบรษท ซ.พ.คาปลกและการตลาด จากด ตวแทนบรษท ไทยยเนยน ฟด มลล จากด

รปท 6.1-2 (ตอ) บรรยากาศการประชมเชงปฏบตการ



ตารางท 6.1-5 จานวนผเขารวมประชมเผยแพรผลการดาเนนงาน

กลมเปาหมาย จานวนผเขารวมประชม (คน) 1. กรมทรพยากรนาบาดาล 19 2. สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง 13 3. สถาบนนาเพอความยงยน สภาอตสาหกรรม 7 4. กลมอตสาหกรรมสงทอ 6 5. กลมอตสาหกรรมเคม 10 6. กลมอตสาหกรรมโลหะ 15 7. กลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม 11 8. สอมวลชน 7 9. ผสนใจทวไป 35

รวม 123

ตารางท 6.1-6 แสดงรายชอและจานวนผเขารวมประชมเผยแพรผลการดาเนนงานของแตละสถานประกอบการ






5 บรษท ไทยยรเทน พลาสตก จากด เคม 4

6 บรษท โรงงานเภสชกรรม เกรทเตอรฟารมา จากด เคม 4


8 บรษท บสไพพฟตตง อนดสตร จากด โลหะ 1

9 บรษท แมนาแสตนเลสไวร จากด โลหะ 6


11 บรษท ไทยนาทพย จากด อาหารและเครองดม 3



รวม 42



(4) กลาวปดการปฐมนเทศโครงการ

ภายหลงจากไดเวลาอนสมควรแลว นายอดศย จารรตน ผเชยวชาญเฉพาะดานวจยและพฒนาทรพยากรนาบาดาล ไดกลาวปดการประชมเผยแพรผลการดาเนนงาน


จากจานวนผเขารวมประชมทงสน 123 คน ซงประกอบดวย กรมทรพยากรนาบาดาล สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย กลมอตสาหกรรมสงทอ กลมอตสาหกรรมโลหะ กลมอตสาหกรรมเคม กลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม ไดมผสมครใจตอบแบบสอบถามจานวนทงสน 90 คน คดเปนรอยละ 73.17 ของจานวนผเขารวมประชมทงหมด และการประเมนผลจากแบบสอบถามการประชมเผยแพรผลการดาเนนงานสามารถอธบายรายละเอยดไดดงน

1) ผลจากการจดประชมเผยแพรผลการดาเนนงาน พบวา ผเขารวมประชมมความพงพอใจในการใหบรหารของฝายจดสมมนา เนอหาสมมนา เอกสาร สอระหวางการสมมนา และประโยชนของโครงการ รอยละ 57.85, 64.44, 51.11, 66.67 และ 63.33 ตามลาดบ

2) ผลจากการสารวจความคดเหนดานการนาเสนอ พบวา ผเขารวมประชมมความพงพอใจในความเหมาะสมของเนอหา กจกรรมทนาเสนอ สอทใช การเปดโอกาสการมสวนรวมและการบรหารเวลา รอยละ 70.00, 66.67, 68.89, 54.44 และ 46.67 ตามลาดบ

3) จากแบบสอบถามพบวารอยละ 65.56 มความสนใจในการเขารวมสมมนา และมความรกอนเขารบการสมมนามากถงรอยละ 50.00 และไดรบความรจากการสมมนาในระดบมากถงรอยละ 68.89

บรรยากาศการประชมปจฉมนเทศโครงการแสดงในรปท 6.1-3

6.2 การเผยแพรผลการดาเนนงาน

นอกจากการประชมระดมความคดเหนและเผยแพรผลการดาเนนงานแลว ทปรกษายงไดทาการเผยแพรผลการดาเนนงานทางสออนๆ อก ไดแก การเผยแพรทาง Website และหนงสอพมพ รายละเอยดดงน

6.2.1 การจดทา Website

ทปรกษาไดดาเนนการจดทา Website ของโครงการตงแตเรมตนดาเนนงานโครงการจนสนสดการดาเนนงาน ในชอ www.cleantech.kmitl/index.html โดยไดมการอพเดทขอมลใหมความสมบรณมากยงขนตลอดระยะเวลาของการดาเนนงานโครงการ ซง Website ดงกลาว ไดทาการเชอมโยงไปยง Website ของกรมทรพยากรนาบาดาลดวยแลว ตวอยาง Webpage ของหนา Website แสดงในรปท 6.2-1



นายสมฤทธ ชษณะทศน (รองอธบดกรมทรพยากรนาบาดาล) ประธานเปดการประชมฯ

รศ.ดร.สกล หอวโนทยาน กลาวรายงานการประชม

นายบญยง กสวสด

รองประธานกรรมการ สถาบนนาเพอความยงยน

นายอดศย จารรตน

กลาวปดการประชม

บรรยากาศภายในหองประชม

รปท 6.1-3 บรรยากาศการประชมเผยแพรผลการดาเนนงาน



ตวแทนกลมอตสาหกรรมสงทอ ตวแทนกลมอตสาหกรรมเคม

ตวแทนกลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม ตวแทนกลมอตสาหกรรมโลหะ

รปท 6.1-3 (ตอ) บรรยากาศการประชมเผยแพรผลการดาเนนงาน



รปท 6.2-1 ตวอยางหนา Webpage ของโครงการ



6.2.2 การประชาสมพนธผานสอตางๆ

จากการประชมระดมความคดเหนและเผยแพรผลการดาเนนงานของโครงการ ในวนท 17 สงหาคม 2555 ณ หองมงเมอง ชน 4 โรงแรมเดอะทวน ทาวนเวอร เขตปทมวน กรงเทพฯ นน ไดมสอหนงสอพมพตางๆ ไดนาผลการดาเนนงานไปเผยแพรในหนงสอพมพตางๆ ไดแก หนงสอพมพไทยรฐ เดลนวส ขาวสด และกรงเทพธรกจ นอกจากนยงเผยแพรผานสอออนไลน ไดแก MCOT Nation Channel และ Voice TV ตวอยางการประชาสมพนธผานสอตางๆ แสดงในรปท 6.2-2

ทมา: www.dailynews.co.th ทมา : หนงสอพมพไทยรฐ

ทมา : หนงสอพมพกรงเทพธรกจ ทมา : หนงสอพมพขาวสด

รปท 6.2-2 ตวอยางประชาสมพนธโครงการผานสอตางๆ

บทท บทท 77 สรปและขอเสนอแนะสรปและขอเสนอแนะ

โครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพในภาคอตสาหกรรม รายงานสรปสาหรบผบรหาร เพอการพฒนาและอนรกษนาบาดาลในพนทเขตวกฤตการณนาบาดาล กรณศกษา : อตสาหกรรมสงทอ อตสาหกรรมเคม อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมอาหารและเครองดม บทท 7 สรปและขอเสนอแนะ


บทท 7 สรปและขอเสนอแนะ

7.1 บทสรป

การศกษาโครงการฯ ซงมขอบเขตการดาเนนงาน 5 หวขอหลก ไดแก 1) การรวบรวมขอมล 2) การนารองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรม 3) การจดทาคมอแนวทางการปฏบตทดดานการจดการทรพยากรนาในภาคอตสาหกรรม 4) การจดสมมนานาเสนอผลการดาเนนงาน และ 5) การเผยแพรผลการดาเนนงาน ผลการศกษาสรปไดดงน

7.1.1 การรวบรวมขอมล

การรวบรวมขอมล ประกอบดวย การรวบรวมขอมลทตยภม (การทบทวนวรรณกรรม) และการรวบรวมขอมลปฐมภม ซงขอมลปฐมภมยงแบงไดเปน 2 อยาง ไดแก การสมภาษณเชงลก และขอมลจากแบบสอบถาม

7.1.1.1 การสมภาษณเชงลก

การสมภาษณเชงลกไดสมภาษณผบรหารสงสดของหนวยงานทเกยวของกบการบรหารการจดการ รวมจานวน 17 หนวยงาน ไดแก

1) กรมทรพยากรนาบาดาล 10) การประปาสวนภมภาค 2) กรมทรพยากรนา 11) การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย 3) กรมทรพยากรธรณ 12) สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย 4) กรมชลประทาน 13) สถาบนนาภาคอตสาหกรรม 5) กรมโรงงานอตสาหกรรม 14) กลมอตสาหกรรมสงทอ 6) กรมควบคมมลพษ 15) กลมอตสาหกรรมโลหะ 7) กรมสงเสรมอตสาหกรรม 16) กลมอตสาหกรรมเคม 8) คณะกรรมการทรพยากรนาแหงชาต 17) กลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม 9) การประปานครหลวง



7.1.1.2 ขอมลจากแบบสอบถาม

จากการสารวจขอมลของตวแทนกลมอตสาหกรรมนารอง 4 กลมเปาหมายของโครงการศกษาการใชนาบาดาลอยางมประสทธภาพ โดยการสมตวอยางจานวนรวม 222 ตวอยาง ผตอบแบบสอบถามไดแก ผจดการโรงงาน เจาหนาทควบคมคณภาพ เจาหนาทสงแวดลอม วศวกรประจาโรงงานและเจาหนาทสายการผลต เจาหนาทปลอดภยและอาชวอนามย เจาหนาทสวนวศวกรรมงานซอมบารงอาคารสถานท และเลขานการผจดการ โรงงานขนาดใหญและโรงงานขนาดกลางมฝายหรอแผนกททาหนาทบรหารและจดการเรองการใชนาในโรงงาน สวนโรงงานขนาดเลกโดยสวนใหญไมมหนวยงานททาหนาทบรหารจดการเรองการใชนาโดยตรงเหมอนกบโรงงานขนาดกลางและขนาดใหญ

7.1.2 การนารองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรม

ในการนารองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรม ม จานวนสถานประกอบการใน 4 กลมอตสาหกรรม ไดแก กลมอตสาหกรรมสงทอ กลมอตสาหกรรมเคม กลมอตสาหกรรมโลหะ กลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม สมครใจเขารวมจานวนทงสน 13 โรงงาน ดงน

1) บรษท เชยงแสงเทกซไทล อนดสตรส จากด อตสาหกรรมสงทอ

2) บรษท โรงงานทอผากรงเทพ จากด อตสาหกรรมสงทอ

3) บรษท เอเชยไฟเบอร จากด (มหาชน) อตสาหกรรมสงทอ

4) บรษท ทาไทย จากด อตสาหกรรมเคม

5) บรษท ไทยยรเทนพลาสตก จากด อตสาหกรรมเคม

6) บรษท โรงงานเภสชกรรม เกรทเตอรฟารมา จากด อตสาหกรรมเคม

7) บรษท บสไพพฟตตง อนดสตร จากด อตสาหกรรมโลหะ

8) บรษท ไทยสะเปเชยลไวร จากด อตสาหกรรมโลหะ

9) บรษท แมนาแสตนเลสไวร จากด (มหาชน) อตสาหกรรมโลหะ

10) บรษท ซ.พ. คาปลกและการตลาด จากด อตสาหกรรมอาหารและเครองดม

11) บรษท ไทยนาทพย จากด (ปทมธาน) อตสาหกรรมอาหารและเครองดม

12) บรษท ไทยยเนยน ฟดมลล จากด อตสาหกรรมอาหารและเครองดม 13) บรษท โอสถสภา จากด อตสาหกรรมอาหารและเครองดม



7.1.2.1 การนารองการบรหารจดการนาของกลมอตสาหกรรมสงทอ

ปรมาณการใชนา โรงงาน

ลดลง (ลบ.ม./เดอน) ลดลงรอยละ

1) บรษท เชยงแสงเทกซไทล อนดสตรส จากด

- ปรบปรงกระบวนการลางเรซน - ปรบปรงคณภาพกระบวนการผลต - ปรบเปลยนกระบวนการทา Reduction clearing - ปรบปรงกระบวนการเตรยมผา

53

256

47

1,040-1,214

5.08

2.11

37.50

8.30-9.70

2) บรษท โรงงานทอผากรงเทพ จากด - ลดปรมาณนาลางถงกรองทราย

268

6.45

3) บรษท เอเซยไฟเบอร จากด (มหาชน)

- ลดปรมาณการใชนาบาดาล และใชนาจากระบบรไซเคล - ลดปรมาณการใชนาในกระบวนการผลต และสวนอนๆ

2,704

2,783

7.26

7.60

7.1.2.2 การนารองการบรหารจดการนาของกลมอตสาหกรรมเคม



1) บรษท ทาไทย จากด

- ลดปรมาณการใชนาทบานพกคนงานหลงเกา

834

65.83

2) บรษท ไทยยรเทนพลาสตก จากด - ใชนาจากหอทาความเยนแทนนาประปาสาหรบเครองอดรด

- ตดตงหวกระจายนาลางผวหนาหนง

- ขยายระยะเวลากจกรรม Blow down จาก 30 นาท เปน 60 นาท

- ใชนาทงทบาบดแลวรดนาตนไม

300

1,440

90

10

11.46

3) บรษท โรงงานเภสชกรรม เกรทเตอรฟารมา จากด

- การใชนา RO reject และ EDI reject ลางภาชนะ อปกรณ และใชกบระบบสขภณฑ

- การใชนาทงทผานระบบบาบดไปรดตนไมบรเวณรอบโรงงาน

199.26

84.9

12.74



7.1.2.3 การนารองการบรหารจดการนาของกลมอตสาหกรรมโลหะ



1) บรษท ไทยสะเปเชยลไวร จากด - เปลยนมเตอรวดนาบาดาลใหม - ซอมวาลวไอนาทหนวย Pickling - ตดตงมาตรวดนาและลกลอยควบคมระดบนาเขา Scrubber ท หนวย Pickling - ตดตงสปรงเกอรรดนาตนไม และมเตอรวดการใชนาทอางลางจานในหองอาหาร และจดลางรถ - ปรบปรงระบบควบคมการจายนาของระบบหลอเยนเครองจกรดวยระบบ VSD - ตรวจสอบการรวไหลของนาใชภายในบรษททงหมดนอกเหนอจากกระบวนการผลต

175

6

402

90

10

2,148

30.12

2) บรษท บสไพพฟตตงอนดสตร จากด

- ซอมแซมรอยรว

- ลดการใชนาบาดาลทใชลางทแผนกชบสงกะส

162

292 13.6

3) บรษท แมนาสแตนเลสไวร จากด (มหาชน) - นานาทงทอางลางลวดแผนกอบออนกลบมาใชใหม - นานาทงจากการรดกลบมาใชซาทแผนกอบออน

130

120

7.64

7.05 7.1.2.4 การนารองการบรหารจดการนาของกลมอตสาหกรรมอาหารและเครองดม



1) บรษท ซ.พ. คาปลกและการตลาด จากด - การลดปรมาณการใชนาโดยการตดตงหวฉดนาแทนการใชสายยางปลายเปด

4,050

-

2) บรษท ไทยนาทพย จากด (ปทมธาน) - หมนเวยนนาตวอยางจากระบบตกตะกอนกลบเขาถงปฏกรยาในระบบปรบสภาพนาทโรงผลตนา Plant C, D และ E

487 -




ลดลง (ลบ.ม./เดอน) ลดลงรอยละ 3) บรษท ไทยยเนยน ฟดมลล จากด - การนานา RO reject มาใชเปนนาลางพนแทนนาบาดาลในสวนของโรงมารนโปรตน - การตดตงหวฉดทปลายทอนาลางพนแทนนาบาดาลในสวนของโรงมารนโปรตน - การนานา Backwash จากหนวยผลตนาออนไปรดนาตนไม

300

225

360

7

4) บรษท โอสถสภา จากด

- นานา Concentrate กลบมาใชใหม

3,600

12

7.1.3 การจดทาคมอแนวทางการปฏบตทดดานการจดการทรพยากรนาในภาคอตสาหกรรม

ทปรกษาไดจดทาคมอแนวทางการปฏบตทดดานการจดการทรพยากรนาในภาคอตสาหกรรมของกลมอตสาหกรรมเปาหมาย ซงรวมถงดชนชวดผลการดาเนนงาน (KPIs) เกณฑมาตรฐานสาหรบใชประเมนผล (Bench mark) จานวน 400 เลม ซงทปรกษาไดดาเนนการจดทาและจดสงใหกรมทรพยากรนาบาดาลเปนทเรยบรอยแลว และบางสวนไดนาไปแจกใหกบผเขารวมประชมสมมนานาเสนอผลการดาเนนงาน

7.1.4 การจดสมมนาระดมความคดเหน

ทปรกษาไดจดใหมการสมมนาระดมความคดเหนตลอดโครงการฯ จานวนทงหมด 3 ครง ดงน

ครงท 1 การปฐมนเทศโครงการ จดประชมเมอวนพฤหสบดท 22 ธนวาคม 2554 ณ หองบษบา ชน 1 โรงแรมแมนดารน เขตปทมวน กรงเทพฯ

ครงท 2 การประชมเชงปฏบตการ จดประชมเมอวนศกรท 6 กรกฎาคม 2555 ณ หองรองเมอง ชน 4 โรงแรมเดอะทวน ทาวนเวอร เขตปทมวน กรงเทพฯ

ครงท 3 การประชมสมมนาระดมความคดเหนและเผยแพรผลการดาเนนงาน จดประชมเมอวนศกรท 17 สงหาคม 2555 ณ หองมงเมอง ชน 4 โรงแรมเดอะทวน ทาวนเวอร เขตปทมวน กรงเทพฯ

7.1.5 การเผยแพรผลการดาเนนงาน

นอกจากการประชมระดมความคดเหนและเผยแพรผลการดาเนนงานแลว ทปรกษายงไดทาการเผยแพรผลการดาเนนงานทางสออนๆ อก ไดแก การเผยแพรทาง Website และหนงสอพมพ รายละเอยดดงน



7.1.5.1 การจดทา Website

ทปรกษาไดดาเนนการจดทา Website ของโครงการตงแตเรมตนดาเนนงานโครงการจนสนสดการดาเนนงาน ในชอ www.cleantech.kmitl/index.html โดยไดมการอพเดทขอมลใหมความสมบรณมากยงขนตลอดระยะเวลาของการดาเนนงานโครงการ ซง Website ดงกลาว ไดทาการเชอมโยงไปยง Website ของกรมทรพยากรนาบาดาลดวยแลว ตวอยาง Webpage ของหนา Website

7.1.5.2 การประชาสมพนธผานสอตางๆ

จากการประชมระดมความคดเหนและเผยแพรผลการดาเนนงานของโครงการ ในวนท 17 สงหาคม 2555 ณ หองมงเมอง ชน 4 โรงแรมเดอะทวน ทาวนเวอร เขตปทมวน กรงเทพฯ นน ไดมสอหนงสอพมพตางๆ ไดนาผลการดาเนนงานไปเผยแพรในหนงสอพมพตางๆ ไดแก หนงสอพมพไทยรฐ เดลนวส ขาวสด และกรงเทพธรกจ นอกจากนยงเผยแพรผานสอออนไลน ไดแก MCOT Nation Channel และ Voice TV

7.2 ขอเสนอแนะ จากผลการดาเนนการศกษาการนารองการบรหารจดการนาในภาคอตสาหกรรมทง 4 กลมดงกลาว ปรากฏวาการดาเนนการสามารถลดการใชนาลงไดประมาณรอยละ 10 ซงเปนระดบทนาพอใจเปนอยางยง ทปรกษาจงไดเสนอใหมการลองนารองในกลมอตสาหกรรมอนๆตอไป เชน กลมโรงงานกระดาษ กลมโรงงานผลตพลาสตก กลมโรงงานผลตยางและผลตภณฑยาง เปนตน และสาหรบกลมโรงงานทไดดาเนนการทง 4 กลม ควรนาผลการศกษาไปเผยแพรเพอเปนตวอยางใหกบโรงงานประเภทเดยวกนในกลมอตสาหกรรมสงทอ เคม โลหะ อาหารและเครองดมอนๆไดนาไปปฏบตจรงในโรงงานแตละโรงตอไป และควรนาเอา Best Practices ไปปฏบตควบคกนไปดวยจะเปนการด อยางยง

กิตติกรรมประกาศ · 2018-11-26 · 1)...

Documents