ชีวิตแห่งศรัทธา - ditpditp.go.th/contents_attach/86207/86207.pdfอ...

14
June 2014 www.facebook.com/thaitrademumbai.th @M UMBAI Volume 3.Issue 2 ชีวิตแห่งศรัทธา

Upload: others

Post on 27-Aug-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ชีวิตแห่งศรัทธา - DITPditp.go.th/contents_attach/86207/86207.pdfอ สลามใน ค.ศ.712 โดยชาวอาหร บในตะว นออกกลางเข

June 2014

www.facebook.com/thaitrademumbai.th

@ M U M BA I

Volume 3 .I ssue 2

ชวตแหงศรทธา

Page 2: ชีวิตแห่งศรัทธา - DITPditp.go.th/contents_attach/86207/86207.pdfอ สลามใน ค.ศ.712 โดยชาวอาหร บในตะว นออกกลางเข

www.facebook.com/thaitrademumbai.th

Page 2 Volume 3.Issue 2

Namaste India “Ramadan Mubarak” เขาสเดอนศกดสทธของพนองมสลมทวโลกกนอกวาระหนงมองไปทางไหน กจะได เหนพนองมสลมตง อกตงใจปฎบตหนาทของตนเองอยางสดความสามารถ @Munbai ฉบบนจง อยากน าเสนอเรองราวชวตจรงทนยายจะตองมาองแอบกนเลยทเดยวหากไดศกษาและท าความเขาใจใน หลกศาสนาอสลามจรงๆ จะพบวาศาสนานความสวยงามในรายละเอยดอยไมนอย “ศรทธา คอ ชวต และ

ชวต คอ ศรทธา” เปนสงทอธบายในทกสงไดอยางไมผดเพยนเลย ซงไมใชเพยงแคมสลมทอาศยอยใน อนเดยเทานนแตมนคอแนวทางเดยวกนทวโลกและยาวนาน @Mumbai ฉบบนเราจะไมพดถงเรองค าสอน ของศาสนาอสลามแตเราจะพดถงการเขามาของศาสนานในดนแดนตนก าเนดศาสนาฮนด พทธ ซกส ฯลฯ และวถการด ารงอยในปจจบน

@Mumbai ฉบบนอาจจะออกแนวประวตศาสตรสารคดไปซกหนอยดงนนเตรยมเกบกระเปาไปยอนอดตกนเลยเรมตนจากไป รจกทมาของประเทศนซกหนอย “อนเดย (India)” มาจากค าวา “สนธ” (Sindhu) ในภาษาสนสกฤต ซงเปนชอของแมน าสาย ส าคญทางตะวนตกเฉยงเหนอของอนเดย ชาวเปอรเซยไดเรยกกลมชนทอาศยอยบรเวณลมแมน าสนธวา ชาวฮนด (Hindu) และเรยกดนแดนแถบลมแมน าสนธวา ฮนดสถาน (Hindustan) ตอมาชาวกรกเขามาปกครองจงเรยกชาวฮนดดวยส าเนยง กรกวา อนโดส (Indos) และเรยกแมน าสนธวา อนดส (Indus) เรยกไปเรยกมากลายเปนอนเดยในทสด ตอมาไดขยายพนท ออกไปชาวตางชาตจงเรยกพนทภายใตการปกครองของชาวฮนดวา “อนทวป” แตคนอนเดยเรยกประเทศของตนวา “ภารตวรรษ” หมายถงดนแดนของชาวภารตะ เพราะคนอนเดยถอวาตนสบเชอสายมาจากทาวภรต กษตรยองคแรกในนยาย มหาภารตะ ตอมาไมนานพวกอารยน (Aryan) หรอเรยกอกอยางหนงวา “อนโด-อารยน” เขามาปกตรองอนเดยเปนจดเรมตน การเปลยนแปลงครงยงใหญทางดานศาสนาฮนดจากเดมทยดตามคมภรพระเวทแบบเรยบงายเปนการท าพธทมความสลบ ซบซอนสรางความส าคญกบกลมคนทมหนาทท าพธ ซงตอมากลมคนเหลานไดสรางเทพเจาในชอตางๆ กนขนมาหลายองค เชน พระพรหม พระศวะ พระวษณ เปนตนโดยอาศยการผกเรองราวตามคมภรพระเวทและเปนทมาของศาสนาฮนด ศาสนาหลกของอนเดยจนถงปจจบน

แตศาสนาฮนดกถกท าใหสนคลอนดวยการเขามาของศาสนา อสลามใน ค.ศ.712 โดยชาวอาหรบในตะวนออกกลางเขามามอ านาจ เหนอดนแดนลมแมน าสนธตอนลางและพวกอาฟฆานเตอรก (Afkan Turk) จากเมองกอรมชยชนะเหนอ กองทพราชปต พวกเตอรกไดตง ศนยกลางปกครองขนทเมองเดล และขยายอ านาจไปในภาคเหนอ ของอนเดยทงหมด ตอมาในสมยของพระเจาอลาอลดน คลจ (ค.ศ. 1296-1316) พวกมสลมกสามารถครอบครองอนเดยทงหมดไวไดส าเรจซงในชวงนเองททกศาสนาในแผนดนอนเดยถกกวาด ลางอยางจรงจงมการท าลายสญลกษณของแตละศาสนาเพอใหคงไว เพยงแตศาสนาอสลามเทานน รวมถงศาสนาพทธดวย ซงนบตงแตนนเปนตนมาพทธศาสนากหายไปจาก หนาประวตศาสตรของอนเดยกลายเปนชนกลมนอยนดจนถงปจจบน เกดอะไรขนบางในชวงนนกบพทธศาสนาขอละไวเลาในโอกาสหนานบจากการเขามาปกครองของ ชาวเตอรกกดเหมอนวาศาสนาอสลามจะรงเรองยงยนอยในอนเดยไดอยางไมยากเยนนก ไมมผ

Cheraman Juma Masjid ในรฐ Kerala มสยดแหงแรกของอนเดย

(รปภาพจาก internet)

Page 3: ชีวิตแห่งศรัทธา - DITPditp.go.th/contents_attach/86207/86207.pdfอ สลามใน ค.ศ.712 โดยชาวอาหร บในตะว นออกกลางเข

@Mumbai Page 3

www.facebook.com/thaitrademumbai.th

นบถอศาสนาอนทกลาแสดงตนในทสาธารณะถงแรงศรทธาของตนเอง แตแลวสญญาณของการเปลยนแปลงกเกดขนอกครงในชวงราชวงศ ตคหลคในขณะทสลตานแหงเดลกออนแอลงมาก จดเปลยนและดเหมอน จะเปนจดจบของราชวงศสญชาตอนเดยแทๆ ทางตอนเหนอและกลาง ของอนเดยกมาถงเมอนกรบชาวมองโกลหรอโมกล (Moghul) นามวา บาบร (Babur) จากเมองคาบล อฟกานสถาน มชยชนะเหนอสลตานแหง เดลตงตนเปนผปกครองบรเวณทราบลมแมนาคงคากนอาณาเขตครอบ- คลมทวทกสารทศ เหนอสดจรดแคชเมยร ใตสดจรดราบลมแมนากาเวรในรฐทมฬนาฑ ตะวนออกสดจรดบงคลาเทศและ ตะวนตกสดจรดคาบลในอฟกานสถาน สถาปนาราชวงศโมกลขนปกครองอนเดยสบมายาวนานกวา 300 ปจนถกองกฤษเขา มาปกครองนนเอง ในชวงทคน 2 ศาสนาสามารถอยรวมกนไดอยางสงบสขภายใตการปกครองของราชวงศโมกลคอรชสมย ของพระเจาอกบารมหาราช (Akbar the Great) ถอไดวาเปนชวงทรงเรองมากทสดของจกรวรรดโมกล สงททาใหทง 2 ฝายอยรวมกนไดหลกๆ คอนโยบายการยกเลกภาษทเกบเฉพาะคนทไมไดนบถอศาสนาอสลาม ทเรยกวาภาษจสยา (Jizya) หรอภาษศาสนา อนญาตใหชาวฮนดเขารบราชการในตาแหนงสงได ทรงสรางพนธมตรโดยการอภเษกสมรสกบเจาหญงชาว ราชปต ถอเปนยครงเรองของศลปวฒนธรรมทมการผสมผสานกนระหวางมสลมกบฮนดสบทอดกนจนถงปจจบน แตภาย หลงจากพระเจาอกบารสนพระชนตลง ทกอยางกเปลยนไปการ อยรวมกนดวยดของชาวฮนดและอสลามเปลยนเปนความ ขดแยงในทกดานถง มการรอฟนการเกบภาษจสยาขนมาอก หามไมใหชาวฮนดสรางโบสถ ใหชาวมสลมเขาไปแทนท ขาราชการชาวฮนด แผนดนอนเดยเรมแตกออกเปนสวนๆ ภายในเวลาไมกสบปหลงการสนพระชนมของพระเจาโอรงเซบ เกดจราจลของกลมกบฏไปทวกษตรยองคตอมาไมอาจจะปราบได ดนแดนท ถกปกครองดวยมสลมจงเหลอเพยงรอบๆ กรงเดล สวนอนเดยตอนใตไมได ปกครองดวยราชวงศโมกลกยงคงสบทอดศาสนาอสลามตอจนถงปจจบน คนฮนดแทๆ และฮนดผสมมสลมกแตกออกไปสรางอาณาจกรยอยอกมาก และสนสดการปกครองของราชวงศโมกลในเวลาตอมา ในชวงเวลานเองชาว ฮนดเรมกลบมามบทบาทอกครงหนง ชาวมสลมจงกลายเปนชนกลมนอยใน ประเทศเทานน การยดครองอนเดยของพวกมสลมไดกอใหเกดการแลก เปลยนทางวฒนธรรมซงกนและกนเปนอยางมากโดยเฉพาะอยางยงในชวง ราชวงศโมกลซงเรยกไดวาเปนชวงทอนเดยมการพฒนาในทกดาน มการนา ภาษาเปอรเซยเขามาใชในราชสานกเกดเปนภาษาอรดผสมผสานจากภาษาเปอรเซย สนสกฤต และอาหรบ ดานศลปกรรมม การผสมผสานศลปของมสลมกบฮนดเขาดวยกน มการสรางสเหรา พระราชวง สถาปตยกรรมตางๆ มากมายทปจจบนกยง พบเหนไดทวไปและสรางชอเสยงใหกบอนเดยอยางมาก ดานศาสนาเกดศาสนาใหมโดยนาหลกของศาสนาอสลามกบฮนด มาหลอรวมกนเกดเปน ศาสนาซกข และมการแลกเปลยนทางวรรณคด ปรชญา ดาราศาสตร การแพทย ฯลฯ อยางไรกตาม การเปลยนแปลงทางดานวฒนธรรมเหลานไมไดเปลยนความเชอและศรทธาของคนอนเดยสวนใหญไปจากศาสนาฮนดเลย

ภายหลงจากทองกฤษเขามาปกครองอนเดยความแตกแยกยงมชดเจนและรนแรงมากขน ซงเปนผลสบเนองมาจาก ในอดตทชาวฮนดไดโกรธแคนและไมพอใจในการปกครองของกลมคนชาวมสลม ความซบซอนใน ความราวฉานของคนทงสองศาสนาไมมททาวาจะลดนอยลงถงแมนวาทงสองฝายจะมอสระในการ

Jama Masjid ใน New Delhi มสยดทใหญทสดในอนเดย

(รปภาพจาก internet)

Page 4: ชีวิตแห่งศรัทธา - DITPditp.go.th/contents_attach/86207/86207.pdfอ สลามใน ค.ศ.712 โดยชาวอาหร บในตะว นออกกลางเข

Page 4 Volume 3.Issue 2

www.facebook.com/thaitrademumbai.th

ปกครองอาณาเขตของตวเองแลวกตามแตกลบทวความรนแรงและชดเจนมากขน เมอมฝายสนบสนนเปนชาตมหาอานาจอยเบองหลงคอองกฤษและฝรงเศษทในตอนนนตางพากนมาตงบรษททาการคาในอนเดยและมความตองการครอบครองอนเดยทงคโดยมผปกครองในแตละเมองเปนผใหการสนบสนน เกดสงครามระหวางเมองนบครงไมถวน มความสญเสยในดานตางๆ มากมายจนสดทายองกฤษไดรบชยชนะและเขาปกครองอนเดยแตกไมสามารถแกไขปญหาภายในประเทศไดแมนจะนาเอาการปกครองแบบประชาธปไตยมาใชและทาใหอนเดยเปนประเทศทมประชาธปไตยใหญทสดในโลกในปจจบน การแบงแยกระหวางกลมชนอสลามและฮนดในอนเดยเรมชดเจนตงแตองกฤษเขาครอบครองเบงกอลชนชนสงชาวมสลมตองตกอยในสภาพทยากลาบาก ถกกดกนไมใหเขามามบทบาททางการเมองและการปกครอง ขณะเดยวกนชนชนสงเหลานกไมยอมประกอบอาชพอน เพราะถอตววาเคยเปนผนาทางการปกครองและการทหารมากอนและดวยความยดมนในคาสอนของคมภร

กรอานเปนอนมากทาใหไมยอมเปดรบววฒนาการ ความรใหมงายๆซงสงนไดสงผลมาจนถงปจจบนทชาวมสลมในอนเดยสวนใหญจงเปนกลมคนทมรายไดนอย ยากจนและกลายเปนชนชนตาไปโดยปรยาย ทายสดกจะแยกไปอยในกลมเฉพาะของตนเองเปนชมชนเฉพาะ ถงแมนวาในอดตองกฤษไดพยามแกไขปญหาการแบงแยกทนบวนยงทวความรนแรงมากขนดวยการเปดโรงเรยนเฉพาะคนมสลมขนเพอหวงใหเปนแหลงใหความรกบชาวมสลมไดเทาเทยมกบชาวฮนดแตกยงไมสามารถทาใหคน2 กลมนพฒนาไดอยางเทาเทยมกน ชาวมสลมจงกลววาจะตกอยภายใตอทธพลของชาวฮนดตงแตนนเปนตนมาและมความพยายามในทก

รปแบบทจะเรยกรองใหเกดการปกครองเฉพาะกลมของตนเองและในรฐธรรมนญของอนเดย จนทาใหเกดการตงสนนบาตมสลมขนเพอใชเปนผแทนในการเรยกรองสทธตางๆ จากรฐบาลทเกอบทงหมดคอชาวฮนดแตองคกรนกลบสรางความราวฉานใหกบคน 2 กลมมากขนกวาเดมแตมพระเอกขมาขาวชอมหาตมะ คานธมาชวยกสถานการณใหดขนในระยะหนง การจราจลไดกลบมาเกดขนอกครงและกระจายทวไปในอนเดยภายหลงจากรฐบาลในตอนนนประกาศเขตการเลอกตงทดเหมอนจะเปนการแบงกลมชาวฮนดและอสลามอยางชดเจน จดเปลยนครงยงใหญของประเทศและกลายเปนจดเรมตนของสงครามครงยงใหญอกครงจนถงปจจบนของคน 2 ศาสนาคอเมอสนนบาตมสลมเรยกรองใหชาวมสลมไดมสทธเขามาบรหารงานและไดรบตาแหนงในรฐบาลบางแตรฐบาลในขณะนนกลบตงเงอนไขขนมากมายในขณะทการดารงชวตของชาวมสลมในขณะนนมความยากลาบากมากขนเพราะเกดการตอตานและปดกนสทธทางสงคมจากชาวฮนดซงเปนกลมคนสวนใหญและกมอานาจในประเทศ เกดการจราจล การลอบทารายและใสรายใหเกดความเกลยดชงไปทวประเทศ นายมฮมเหมด อาล จนนาห ผนาสนนบาตมสลมในขณะนนจงลงมตยนขอเสนอตอรฐบาลองกฤษขอมประเทศสาหรบชาวมสลมเมอองกฤษไดใหเอกราช ซงองกฤษพยายามทจะคลคลายสถานการณมาโดยตลอดแตกไมเปนผล เกดจราจลและมผเสยชวตมากถง 4,000 คนภายใน 4 วนถงแมนวาคานธจะพยายามเดนเทาไปทาความเขาใจแตกไมสามารถแกไขปญหาดงกลาวไดและไมมแนวโนมทจะหยดวนท 14 สงหาคม 1947 รฐบาลองกฤษจงประกาศแบงแยกดนแดนเกดประเทศปากสถานนบตงแตนนเปนตนมา ชอปากสถาน(Pakistan) ประกอบดวยตวอกษรซงเปนชอของรฐในอนเดยทมชาวมสลมเปนชนสวนใหญ เรยงตามลาดบไดแก Punjab, Afkan, Kashmire, Shind และ Baluchistan เมอรวมกนแลวมความหมายวา ดนแดนแหงความบรสทธ ซงจะรวมเอาดนแดน ทมชาวมสลมอาศยอยเปนสวนใหญเขาดวยกน ไดแกดนแดนดานตะวนออกและตะวนตกเฉยง เหนอสดของอนเดย ซงตอมาปากสถานตะวนออกไดกลายเปนประเทศบงกลาเทศ เหตการณน (รปภาพจาก internet)

Page 5: ชีวิตแห่งศรัทธา - DITPditp.go.th/contents_attach/86207/86207.pdfอ สลามใน ค.ศ.712 โดยชาวอาหร บในตะว นออกกลางเข

@Mumbai Page 5

www.facebook.com/thaitrademumbai.th

สรางความไมพอใจใหกบชาวฮนดเปนอยางมาก ความเชอและการยดมนในสงทตนเองคดวาถกตองของแตละฝายทาใหถกใชเปนเครองมอ ในการปลกระดมเพอฆาฟนกนมาตงแตอดตจนถงปจจบนแตใชวาอนเดยจะไมเคยมการรวมเลอดเนอชาตเชออนเดยเลยในประวตศาสตรมการรวมตวของคนอนเดยในทกศาสนาครงยงใหญและดเหมอนจะเปนครงแรกและครงเดยวคอ การรวมตวเรยกรองเอกราชจากการปกครองขององกฤษโดยมทานมหาตมะ คานธเปนผมบทบาทสาคญรวมกบ คาน อบดลย กาลฟเฟอร คาน การสรบกนของคน 2 ศาสนายงไมจบ ลงถงแมนวาจะมการแยกประเทศออกไปแลวกตาม ความไมพอใจของชาวฮนดหวรนแรงทมตอคานธมมากขนทนทเมอเกดการแบงแยกประเทศและการแสดงตนของคานธทยอมรบชาวมสลมในสทธทเทาเทยมกนจงเปนเหตใหองคกรฮนดหวรนแรงลอบสงหารคานธในเวลา

ตอมา การสนชพของคานธทาใหยตการฆากนในแผนดนอนเดยไดเกดการอพยพคน 2 ศาสนาจานวนมากโดยคนทเปนมสลมจะอพยพไปอยทปากสถานและคนทนบถอฮนดจะอพยพเขามาทอนเดย ความไมลงรอยกนของคน 2 ศาสนาใน 2 ประเทศนในปจจบนกยงคงมอยลกลามไปถงบงกลาเทศแตอาจจะไมรนแรงเทาในอดต การกดกนจากดสทธชาวมสลมในอนเดยยงคงมอยในหลายรปแบบ มการเรยกรองสทธตางๆ โดยเฉพาะเรองสทธในสงคมของชาวมสลมอยางตอเนอง การจราจลครงยงใหญในยคอนเดยใหมคอ ค.ศ. 2002 ชาวฮนดบกทาลายสเหราบาบร รฐคชราตเพอตองการสรางวดฮนดแทนทสเหราทสรางขนในสมยราชวงศโมกล มชาวมสลมราว 2,000 คนถกสงหาร ซงอยในสมยทนายนเรนทรา โมด นายกรฐมนตรคนปจจบนเปนมขมนตรแถมเจาตวยงประกาศชดเจนวาเปนผสนบสนนศาสนาฮนดอกดวยซงจดยนในครงนไดสรางความกงวลใจใหกบชาวมสลมมากเมอเขาไดชนะการเลอกตง แถมลาสดศาลสงอนเดยไดสรางประวตศาสตรหนาสาคญอกครงใหกบประเทศ เมอพพากษาใหศาลชารอะห (ศาลสาหรบชาวมสลม) หรอดารล คาซา (Darul Qaza) และศาสนจารยอสลามทเรยกวา มฟต (mufti) ไมสามารถออกคาสงฟตวา (fatwa) ทขดตอหลกสทธขนพนฐานได โดยศาลสงอนเดยไดวนจยวาฟตวามผลบงคบใชกบชาวมสลมทยอมรบเทานนแตไมอาจบงคบใหตองทาตามเพราะผดกฎหมาย นอกจากนศาลสงอนเดยยงชวาสถานภาพของศาลชารอะหขดกฎหมายรฐธรรมนญอนเดย แตไมหามใหชาวมสลมของอนเดยเขาสศาลแหงนหากผนนมความประสงค ศาสนาอสลามในอนเดยมหลายกลม ไดแก Sunni, Shia, Dawoodi Bohra,Sufis, Ahmadiyya Islam, Quranists แตทมจานวนมากทสดคอ Sunni และ Shia ในสวนของจานวนชาวมสลม อนเดยเปนประเทศทมจานวนชาวมสลมมากเปนอนดบท 3 ของโลกและเปนอนดบ 2 ในอนเดย ชาวมสลมมอตราการเพมขนมากกวาชาวฮนดถง 10% พบวาสตรมสลมจะมลกเฉลยคนละ 4 คนในขณะทสตรฮนดอยท 2 คน ดวยความเชอทางศาสนาทไมเหนดวยกบการคมกาเนดและอนๆ ปญหาการเขาถงสถานศกษาและการเพมขนของจานวนประชากรไมสอดคลองกบสาธารณปโภคททางรฐบาลอนเดยไดจดสรรใหชาวมสลมจงทาใหการดารงชวตของชาวมสลมไมงายนก แตถงกระนนรฐบาลอนเดยกมความพยายามทจะทาใหเกดการพฒนาทเทาเทยมกนระหวางทกศาสนาในประเทศอยางตอเนอง เรองราวของคน 2 ศาสนาในดนแดนแหงนยงคงเดนทางตอไปกไดแตหวงวา “ชวตแหงศรทธา” ของทง 2 ฝายจะทาใหทง 2 สามารถคนพบทางเดนทสนตและเทาเทยมกนไดในอนาคตเพอการพฒนาของประเทศ และสงคมทสวยงามตามเจตนารมณทแทจรงของทง 2 ศาสนาตอไป .... Salam …..

(รปภาพโดย :Dr. K. Jaishankar )

Page 6: ชีวิตแห่งศรัทธา - DITPditp.go.th/contents_attach/86207/86207.pdfอ สลามใน ค.ศ.712 โดยชาวอาหร บในตะว นออกกลางเข

Page 6 Volume 3.Issue 2

www.facebook.com/thaitrademumbai.th

Knock Door India เปดประตดตลาด HALAL

ดวยหลกปฎบตทพนองมสลมยดถอปฎบตมาชานานสงสาคญเรองหนงทก อยางจะตองไดรบการอนมตจากพระเจาเสมอหรอเรยกวาได “ฮาลาล” ซงครอบคลม ในทกดานแตทเปนทรจกโดยทวไปจะเปนเกยวกบเรองอาหารการกนทคนทวไป เรยกวา “อาหารฮาลาล” กอนอนไปรจกสงนกนกอน จากหนงสอฮาลาลและฮารอมในอสลาม ของเชคยซฟ อลกอรดอวย ไดอธบายวา คาวา “ฮาลาล” เปนคาภาษาอาหรบมความหมายทวไปวา อนมต เมอนามาใชในทางศาสนา จะมความหมายวา สงทศาสนาอนมต การอนมตสงใด หรอการหามสงใดใสศาสนาอสลามเปนประกาศตทมาจากอลเลาะหผเปนเจาและมาจากศาสนทตของพระองคเทานน ถอเปนหลกสาคญทมสลมทกคนตองปฏบตตามอยางเครงครดโดยไมตองคนหาเหตผลการอนมตหรอเหตผลการหามแตอยางใด สงทหามสรปสนๆ คอหามรบประทานซากสตวไดแก สตวทถกรดคอหรอทาใหหายใจไมออก ถกตจนตาย ตกจากทสง ถกขวดและถกสตวปากดตาย นอกจากนหามบรโภคเลอดสตว เนอหม สตวทเชอดโดยผทไมไดนบถอศาสนาอสลาม และหามรบประทานแอลกอฮอล คราวนมาเปดประตเขาสตลาดอนเดยกนวาตอนนตลาดฮาลาลเปนอยางไรกนบาง

ปจจบนอนเดยมชาวมสลมอย 14.6% หรอ 177 ลานคนมากใชเลน สวนใหญจะอยทรฐอตตระประเทศ เบงกอลตะวนตก พหาร มหาราษฎระและเกรละ ความตองการบรโภคอาหารฮาลาลคานวณจากคาเฉลยของรายจายตอเดอนของประชากรอนเดย จากการสารวจการใชจายเงนของผบรโภคอนเดย โดยกระทรวงสถตอนเดยในชวงเดอนกรกฎาคม 2552-มถนายน 2553 พบวาผบรโภคในเขตเมองมรายจายตอคนเฉลยเดอนละ 1,984.46 รป ในขณะทผบรโภคอนเดยในพนทชนบทมรายจายตอคนเฉลยเดอนละ 1,053.64 รป ซงเฉลยรวมกนแลวจะอยทคนละ 1,520 รปตอเดอนหรอประมาณ 18,240 รปตอป และ 50% จะเปนการใชจายสาหรบอาหาร ซงจะมคาเฉลยตอคนปละ 9,120 รป หรอคดเปนขนาดตลาดอาหารฮาลาลสาหรบประชากรมสลมของอนเดยจานวน 117 ลานคนไดประมาณ 1.46 ลานลานรปเปนเงนไทยกหารดวย 2

แลวบรโภคอะไร อยางไรกนบาง จะศาสนาไหนคนอนเดยกยงคอคนอนเดยพฤตกรรมการบรโภคยงคงนยมบรโภคอาหารปรงเอง สดใหมแบบอนเดยวตถดบหาซอไดในตลาดและรานคาทวไป ไมเวนแตในเมองใหญอยางเชนมมไบ แตปจจบนแนวโนมการรบประทานอาหารนอกบานและผลตภณฑอาหารประเภท Ready to eat จะไดรบความนยมเพมขนในกลมคนชนกลางทมรายไดสงขนตามภาวะเศรษฐกจ ในสวนทเกยวกบอาหารฮาลาล รฐบาลอนเดยโดยหนวยงานมาตรฐานและความปลอดภยดานอาหาร (Food Safety and Standards Authority of India: FSSAI) ไดจดทาตรารบรองฮาลาลขนเพออานวยความสะดวกใหกบพ นองมสลมไดเลอกบรโภคงายขนและสงเสรมใหผประกอบการอนเดยทสงออกอาหารฮาลาลโดย ใหขอตรารบรองฮาลาลจากหนวยงานทเกยวของซงมอยจานวน 12 หนวยงาน หนวยงานหลก

(รปภาพจาก internet)

Page 7: ชีวิตแห่งศรัทธา - DITPditp.go.th/contents_attach/86207/86207.pdfอ สลามใน ค.ศ.712 โดยชาวอาหร บในตะว นออกกลางเข

@Mumbai Page 7

www.facebook.com/thaitrademumbai.th

คอ Halal India เพอทสนคาอาหารของอนเดยจะเปนทนาเชอถอในตลาดมสลมและสามารถเขาไปแขงขนในตลาดโลกได สวนในดานการ น าเขาอาหารฮาลาล ไมมการใชตรารบรองฮาลาลเปนเครองมอกดกนทางการคาแตอยางใด ในสวนของอาหารฮาลาลนน ในปจจบนยงไมปรากฏวามการจาแนกออกชดเจนจากอาหารทวไปมากนก โดยมากผบรโภคทเปนมสลมมกจะซอสนคาประเภทอาหารสด เนอสตว และวตถดบตางๆ ในการปรงอาหารจากรานคาในทองถนททราบอยแลววาเปนมสลมดวยกน และเลอกรบประทานอาหารนอกบานเฉพาะในรานอาหารมสลมโดยเฉพาะ แตปจจบนเรมมหนวยงานดานศาสนาอสลามเขามาใหความสาคญกบตรารบรอง Halal มากขน โดยเฉพาะกบสนคาอาหารสาเรจรป มการนาเขาสนคาประเภทอาหารจากตางประเทศเปนปรมาณไมมากนกเมอเทยบกบขนาดของตลาด เนองจากมความสามารถในการผลตไดคอนขางเพยงพอตอความตองการ บรโภครวมทงยงเปนประเทศผสงออกอาหารรายสาคญของโลกอยแลว ทงน สนคาอาหารทอนเดยมการนาเขามกจะเปนสนคาทมลกษณะเฉพาะ เชน ผกผลไมทไมไดเพาะปลกเองในประเทศ เครองดมบางชนด เนอสตวและเนอสตวแปรรปบางชนด อาหารกระปอง อาหารสาเรจรป ซอสและเครองปรงรส เปนตน

การนาเขาสนคาอาหารจากตางประเทศสวนใหญผนาเขาจะเปนผกระจายสนคาเองดวย โดยสงตอไปยงตลาดคาสง รานคาปลกทองถน ซเปอรมารเกตทองถน สวนซเปอรมารเกตของหางสรรพสนคาและไฮเปอรมารเกตจะมแผนกจดซอของตนทาหนาทคดเลอกและสงซอสนคาเอง

มากมายหลายรปแบบ กบเครองหมาย Halal

แบงเปน 7 ประเภท ไดแก (1) ตรารบรองฮาลาลสาหรบรานอาหาร (Eating Establishment Scheme) เปนตรารบรองฮาลาลทออกใหสาหรบภตตาคาร รานอาหารขนาดเลก แผงขายอาหารในโรงอาหารโรงเรยน รานจาหนายอาหารวาง รวมไปถงแผงจาหนายอาหารชวคราวตามงานแสดงสนคาหรองานเทศกาลตางๆ (2) ตรารบรองฮาลาลสาหรบผลตภณฑ (Product Scheme) เปนการออกตรารบรองฮาลาลสาหรบสนคาทผลตในประเทศอนเดย (3) ตรารบรองฮาลาลสาหรบโรงงานผลต (Whole Plant Scheme) เปนการออกตรารบรองฮาลลาลสาหรบรบรองกระบวนการผลตทงโรงงาน (4) ตรารบรองฮาลาลสาหรบหนวยผลตอาหารและครว (Food Catering Scheme) (5) ตรารบรองฮาลาลสาหรบโรงชาแหละสตวปก (Poultry Abattoir) (6) ตรารบรองฮาลาลสาหรบสถานทเกบสนคาและคลงสนคา (Storage Facility Scheme) (7) ตรารบรองฮาลาลสาหรบผผลต ผนาเขาและผสงออกทประสงคจะสงออก สนคาทไดรบตรารบรองฮาลาล (Endorsement Scheme)

Page 8: ชีวิตแห่งศรัทธา - DITPditp.go.th/contents_attach/86207/86207.pdfอ สลามใน ค.ศ.712 โดยชาวอาหร บในตะว นออกกลางเข

Page 8 Volume 3.Issue 2

www.facebook.com/thaitrademumbai.th

อยากสงออกสนคาไปบางท าอยางไง ขนตอนการนาเขาสนคาอาหารฮาลาลเปนเชนเดยวกบการนาเขาสนคาอาหาร โดยทวไปโดยสนคาอาหารทจะสง เขาจะตองมการรบรองดานสขอนามยจากไทยกอน สวนการนาเขาสนคาทเปนเนอสตวจะตองไดรบอนญาตจากหนวยงาน Department of Animal Husbandry and Dairying ของรฐบาลอนเดยระบวาสนคาอาหารใดเปนอาหารฮาลาลอนเดยมองคกรทเกยวของ คอ Halal India Pvt. Ltd. ซงเปนหนวยงานทไดรบการรบรองจากรฐบาลอนเดยในการตรวจสอบและใหการรบรองผลตภณฑ ฮาลาลในประเทศและองคกรดงกลาวเปนสมาชกของ World Halal Congress แตไมมขอบงคบวาสนคาฮาลาลจะตองไดรบ การรบรองหรอได เครองหมายรบรองใดจงจะสามารถวางจาหนายได แตหากเหนวาการรบรองฮาลาลบนฉลากผลตภณฑ แลวจะทาใหเกดประโยชนทางการตลาดได กสามารถนาสนคาของตนเสนอขอรบการรบรองจากองคกรดงกลาวไดแตเราไม ตองวนวายขนาดนนเพราะ องคกรนไดทาความตกลงรวมกบคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทยไวแลวผประกอบ การไทยทมผลตภณฑทไดรบเครองหมายรบรองฮาลาลทออกโดยคณะกรรมการกลางอสลามแหงประเทศไทยแลวกสามารถ ขอรบการรบรองจากหนวยงานดงกลาวดวยเชนกน ใครยงไมมกรบดวนเลยจา

สนคาอาหารของไทยทมศกยภาพในการสงออกมายงตลาดอนเดย ไดแก อาหารสาเรจรป ขนมขบเคยว ซอสและเครองปรงรส ผลไมแปรรป อาหารทะเลแชแขง อาหารและเครองดมเพอสขภาพ เปนตน กลมผบรโภคคอ ผบรโภคระดบกลางขนไปทมรายไดคอน ขางสงและควรเนนกลมลกคาเปาหมายเปนผนาเขารายใหญและตวแทนหางสรรพสนคาทมศกยภาพในการทาการตลาดใหกบสนคา เมองเปาหมายควรเปนเมองใหญทมความสาคญทางธรกจ เชน มมไบ นวเดล เจนไน บงกาลอร ไฮเดอราบด เนองจากในเมองเหลานผบรโภคจะมกาลงซอสงกวาเมองอนทวไป และจะมบรษทใหญๆทประกอบธรกจในการกระจายสนคาไปทวอนเดยอยแลว และควรใหความสาคญกบการทาตลาดในพนททมประชากรมสลมจานวนมากและอยกนหนาแนน ทงนเสนอใหเนนการสงออกสนคาแปรรปทสามารถเกบไวไดนานและทนทานตอการขนสง เนองจากระบบโลจสตกสและการกระจายสนคาในประเทศอนเดยยงไมไดมาตรฐาน ขนตอนการตรวจสอบสนคาใช

ระยะเวลาคอนขางนาน หากเปนสนคาประเภทเนาเสยงายอาจเกดปญหาได รวมถงการเขารวมงานแสดงสนคาทจดขนทอนเดยเพอประชาสมพนธสนคาและเพมโอกาสในการพบกบผนาเขาและนกธรกจอนเดยทเกยวของในอตสาหกรรมอาหาร สรางภาพ ลกษณทดของสนคาตอผบรโภคชาวอนเดย แตปญหาอปสรรคทอาจจะพบเจอในกรณทตองการเขาไปตงโรงงานผลตทอนเดยคออาจจะไมไดรบการสนบสนนจากรฐบาลมากนก โดยเฉพาะดานความรและการเงน ผประกอบการอนเดยเองยงใหความสนใจในสนคาฮาลาลมากนกเนองมาจากความเชอทางศาสนาและสวนใหญเปนชาวฮนดเนนอาหารมงสวรตมากกวารวมถงในหลายรฐมกฏหมายหามทารายและฆาววทาให

การผลตสนคาอาหารททาจากเนอววไมสามารถทาได ..เมอพรอมแลวกไปกนเลย.....

จะขายใคร ท าไงด

Page 9: ชีวิตแห่งศรัทธา - DITPditp.go.th/contents_attach/86207/86207.pdfอ สลามใน ค.ศ.712 โดยชาวอาหร บในตะว นออกกลางเข

@Mumbai Page 9

www.facebook.com/thaitrademumbai.th

เลกๆ นอยๆ ของตลาดฮาลาลในอนเดย

Source: Tehelka– India’s Independent Weekly News Magazine,June 2011

ขอเทจจรงตลาดฮาลาลไมไดเฉพาะเจาะจงเฉพาะสนคาอาหารเทานนแต ยงครอบคลมไปถงสนคาและบรการทวไปดวย ไมเวนแตการทองเทยว การ รกษาพยาบาล การใหบรการทางการเงน ฯลฯ พบวาในป 2008 ธรกจฮาลาล สามารถสรางเมด เงนไดถงเกอบพนลานเหรยญดอลลาหสหรฐฯ สาหรบอนเดย ทถอวาเปนตลาดของคนมสลมใหญเปนท 3 ของโลก และจะมจานวนประชากร เปน 236.2 ลานคนในป 2030 หรอเทากบเพมขน 15.9% สวนใหญจะเปน ชนชนกลาง สวนใหญจะอยในชนบทของอนเดยมากกวาในเมอง

15% ของ Consumer Market ในประเทศคอชาวมสลม

Hub การสงออกสนคาเนอสตวสด และแปรรปไปยงประเทศมสลม เจาของตลาดเนอสตวแปรรป

ฮาลาลและสนคาอนๆ ของอนเดยในขณะน

Al Baraka Financial Services Ltd. (by Kerala Gov.)

Shariah-Compliant Companies

….2 หนวยงานนคอ Halal Financial Services หลกส าหรบพนองมสลมอนเดย...

Page 10: ชีวิตแห่งศรัทธา - DITPditp.go.th/contents_attach/86207/86207.pdfอ สลามใน ค.ศ.712 โดยชาวอาหร บในตะว นออกกลางเข

Page 10 Volume 3.Issue 2

www.facebook.com/thaitrademumbai.th

India..what’s happened?! สนคาแพงขนชวงรอมฎอน

แมวาเจาหนาทของรฐจะออกตรวจตลาดเพอควบคมไมใหพอคาฉวยโอกาสขน ราคาสนคาในชวงรอมฎอนหรอชวงเทศกาลถอศลอดของชาวมสลมในแถบแคชเมยรซง ประชากรสวนใหญนบถอศาสนาอสลาม แตปรากฏวาสนคาสวนใหญมราคาสงขน โดยเฉพาะอยางยงผลอนทผาลมแหงซงเปนผลไมทใชบรโภคตอนออกบวชในแตละวนมราคาสงขนกวาทแลว 30-100 รปตอกโลกรม หรอแมกระทงผกสดทปลกในทองถนกมราคาสงขน ราคาขนมปงและเบเกอรร เนอสตว ไกและไขกมราคาสงขนทงสน จากการสารวจตลาดในชวงเรมตนของเทศกาลรอมฎอนพบวาผกสดมราคาสงขนทกรายการ อยางเชน ดอกกะหลาราคา 30-40 รป จากราคา 20 รปในสปดาหกอนหนา แตงกวาราคา 40 รป จากทเคยขายในราคา 20 รปเมอสปดาหทผานมา กระเทยมราคากโลกรมละ 80 รป เปนตน ซงสะทอนใหเหนวาการควมคมราคาสนคาโดยเจาหนาทของรฐไมไดผลตามทไดประกาศไว (ทมา: United News of India : June,2014 )

อนทะผาลมแหงยอดขายกระฉดชวงรอมฎอน พอคาในเมองออรงกาบาด รฐมหาราษฏระขายอนทะ-ผาลมกนอยางถลมทะลายในชวงเรมตนเทศกาลรอมฎอน อนทะผาลมทวางจาหนายในตลาดมหลายพนธและหลายระดบราคา ตงแตกโลกรมละ 40 - 2,000 รป โดยอนทะผาลมเหลานนาเขามาจากหลายประเทศและนามาปรงแตงเพอใหมมลคาเพม เชน เคลอบชอกโกแลต ซงจะมราคาแพงกวาผลอนทะผาลมธรรมดา สาหรบอนทะผาลมในประเทศอนเดยสวนใหญจะนาเขามาจากประเทศซาอดอาระเบย อหราน และอรก แตทไดรบความนยมมากทสดในปนเปนอนทะผาลมทนาเขามาจากอหราน จาหนายเปนแพคๆ ละ 3 กโลกรม จากการสมภาษณพอคาในเมองออรงกาบาดบางรายพบวายอดขายอนทะผาลมในชวงเทศกาลรอมฎอนปนสงถงวนละประมาณ 1 แสนรป (ทมา: Asian News International : June,2014 )

ยอดขายหมวก กะปเยาะหพงสงขน

เทศกาลรอมฎอนปน ยอดขายหมวกกะปเยาะหในเมองออรงกาบาด

รฐมหาราษฏระเพมขนอยางมาก โดย เฉพาะหมวก กะปเยาะหทนาเขามาจากตางประเทศซงเปนหมวกทมการออกแบบอยางสวยงามและทาจากวสดคณภาพด ทงน หมวกกะปเยาะหทวางจาหนายในตลาดอนเดยจะนาเขามาจากประเทศจน อนโดนเซย ตรก ซดาน บงกลาเทศ อฟกานสถาน และปากสถาน โดยนาเขาผานเมองมมไบกอนทจะกระจายไปทวประเทศอนเดย จากการสมภาษณพอคาทขายหมวกกะปเยาะหพบวาในชวงเทศกาลรอมฎอนจะเปนชวงทประชาชนชาวมสลมจะซอหมวกกะปเยาะหกนถงแมราคาจะแพงกตาม ราคาทขายในเมองออรงกาบาดมราคาตงแต 10 รปไปจนถง 500 รป (ทมา: Asian News International : July,2014 )

Page 11: ชีวิตแห่งศรัทธา - DITPditp.go.th/contents_attach/86207/86207.pdfอ สลามใน ค.ศ.712 โดยชาวอาหร บในตะว นออกกลางเข

@Mumbai Page 11

www.facebook.com/thaitrademumbai.th

5 มสยตทสวยทสดในอนเดย

ตงอยในเขตเมองเดลเกา สรางสมย ราชวงศโมกลในศตวรรษท 17 สรางดวย หนทราย ศลปะแบบฮนดผสมอสลาม สามารถจคนไดถง

25,000 คน และไดชอวาเปนมสยตทใหญทสดในอนเดย

Jamal Masjid , New Delhi

เปนสถานทฝงศพของผนาศาสนาชาวเปอรเซบยคนสาคญ “Khwaja Moin-ud-din Chisti” สราง

สมยราชวงศโมกล ประตทางเขาทาดวยเงน เปดใหเขาไดทงชายหญงทกศาสนาเขาไปได

Haji Ali Mosque, Mumbai

เปนทงมสยตและทฝงศพตงอยบนเกาะกลางทะเลสรางในป 1631 โดยเศรษฐชอวา Haji Ali ภายใน

ประดบดวยกระจกสฟา เขยวและเหลอง เปดใหเขาไปละหมาดทกวนพฤหสบดและศกร

Taj ul Mosque, Bhopal เปนมสยตทตดอนดบสวยทสดในโลกและเปนหนงในมสยตทใหญทสดในเอเชย สรางสมยโมกลตามความประสงคของจกรพรรด Bahadur Shah Zafar สถาปตยกรรม

คลายกบมสยด Jama ในนวเดลสามารถจคนไดถง 200,000 คน เปนอาคารสชมพมงดวยสองเหลยมสง 18 ชน โดมหนออน ม 3 โดม

Tomb of Sheikh Salim

Chishti, Agra

เปนมสยตทไดชอวามสถาปตยกรรมแบบโมกลทสมบรณทสดสรางโดยกษตยรอคบารเพอเปนหลมฝงศพแกนกบญ Sufi ตวอาคารเปนหนออนแกะสลกอยางสวยงามและมลกษณะเหมอนงาชาง

อโมงคฝงศพตงอยในใจกลางของหองโถงใหญซงมโดมครงวงกลมเดยว ประดบดวยกระเบองโมเสคหนออนสดาและสเหลองจดใน

รปแบบทางเรขาคณตมะเกลอ "chhaparkhat" กรงลอมรอบอนสาวรยหนออนจะถกคลมดวยผาสเขยวหลงคาไม

Dargah Sharif, Rajasthan

Page 12: ชีวิตแห่งศรัทธา - DITPditp.go.th/contents_attach/86207/86207.pdfอ สลามใน ค.ศ.712 โดยชาวอาหร บในตะว นออกกลางเข

Page 12 Volume 3.Issue 2

www.facebook.com/thaitrademumbai.th

@ 3rd Floor News ผอ านวยการ สคร. มมไบ (นายอดลย โชตนสากรณ) และผชวย (นายสทธชาต นลคหา) ใหการตอนรบและประชม หารอ กบ Mr. Mohit Khattar กรรมการผจดการบรษท Godrej Nature’s Basket และ Mr. Sreejith Mohan หวหนาฝาย Buying & Category ทส านกงานฯ ณ เมองมมไบ เกยวกบการจด กจกรรม In-Store Promotion ในเดอนสงหาคม 2557 เพอ สงเสรมการ จ าหนายสนคาไทยในตลาดมมไบ ทงนไดเดนทาง ลงพนทเพอไปประชมเพอเตรยมความพรอมและท าความเขาใจ ในรายละเอยดการจดกจกรรมรวมกนกบผจดการสาขาของหาง Nature’s Basket สาขา Bandra ซงจะใชจดพธเปดโครงการ In-Store Promotion สงเสรมสนคาอาหารไทยและเปนสาขา Flagship Store ของ Godrej Nature’s Basket ภายใต โครงการนอกดวย

ผอ านวยการ สคร. มมไบ (นายอดลย โชตนสากรณ) และผชวย (นายสทธชาต นลคหา) พรอมคณะ

เดนทางไปประชมรวมกบผบรหารของ Bombay Exhibition และดสถานทส าหรบจดงาน Thailand Exhibition 2014

Page 13: ชีวิตแห่งศรัทธา - DITPditp.go.th/contents_attach/86207/86207.pdfอ สลามใน ค.ศ.712 โดยชาวอาหร บในตะว นออกกลางเข

@Mumbai Page 13

www.facebook.com/thaitra

บรรณาธการ: นายอดลย โชตนสากรณ ผอ านวยการส านกงานสงเสรมการคาระหวางประเทศ ณ เมองมมไบ

ผชวยบรรณาธการ : นายสทธชาต นลคหา ผชวยผอ านวยการ

ส านกงานสงเสรมการคาระหวางประเทศ ณ เมองมมไบ

เทคนคและกราฟฟก : ทมงานส านกงานสงเสรมการคาระหวางประเทศ ณ เมองมมไบ

จดหมายนอยจากมมไบ !! Ramadan Mubarak ! (เดอนรอมฎอนอนประเสรฐยง)

Ramadan Kareem ! (เดอนรอมฎอนอนทรงเกยรตยง)

ชวงนเปนชวงเทศกาลส าคญของชาวมสลมทวโลกรวมทงชาวมสลมอนเดยดวย นนคอเทศกาล รอมฎอนหรอเทศกาลถอศลอด ซงในปนเรมตนเมอวนจนทรท 30 มถนายนทผานมา @Mumbai ฉบบนเลยขอถอโอกาส เกาะกระแสดวยซะเลย พดถงประเทศอนเดยคนไทยสวนใหญมกจะคดถงแตศาสนาฮนดกบศาสนาพทธแตจรงๆ แลว แมวาประชากรสวนใหญของอนเดยประมาณ 80.5% จะนบถอศาสนาฮนด แตผทนบถอศาสนาอสลามอยจ านวนไมนอยเลย ทเดยว โดยถาค านวณจากสดสวนประชากรอนเดยทนบถอศาสนาอสลามตามผลการจดท าสมมะโนประชากรในป 2544 ซงพบวามประชากรทนบถอศาสนาอสลามประมาณ 14.6% แสดงวาในปจจบนอนเดยมประชากรทนบถอศาสนาอสลาม มากกวา 177 ลานคนเลยทเดยว หรอคดเปน 10.97% ของประชากรมสลมทวโลกซงมอยประมาณ 1,600 ลานคน และมแนวโนมการเจรญเตบโตอยางตอเนองในระดบสง ประชากรมสลมของอนเดยเกนครงอาศยอยในรฐหลกๆ 5 รฐ คอ รฐอตตระประเทศ รฐเบงกอลตะวนตก รฐพหาร รฐมหาราษฎระ และเกรละ โดยรฐทมจ านวนประชากรมสลมมากทสด คอ รฐอตตระประเทศ จ านวน 30.74 ลานคน รองลงมา คอ รฐเบลกอลตะวนตก จ านวน 20.24 ลานคน รฐพหาร จ านวน 13.72 ลานคน และรฐมหาราษฏระ จ านวน 10.27 ลานคนตามล าดบ

บอกแลววาประเทศอนเดยเปนประเทศทมอะไรเหลอเชอหลายอยางถงขนาดการทองเทยวของอนเดยเองยงตองใช สโลแกนสงเสรมการทองเทยวอนเดยวา “Incredible India” และหนงในความเหลอเชอของอนเดยกคอเรองราวของพนอง มสลมในประเทศอนเดยนแหละ สวนจะเหลอเชอยงไงกขอเชญตดตามอานกนไดใน @Mumbai ฉบบนนะครบ

อดลย โชตนสากรณ

ผอ านวยการ ส านกงานสงเสรมการคาระหวางประเทศ ณ เมองมมไบ

Page 14: ชีวิตแห่งศรัทธา - DITPditp.go.th/contents_attach/86207/86207.pdfอ สลามใน ค.ศ.712 โดยชาวอาหร บในตะว นออกกลางเข

www.facebook.com/thaitrademumbai.th

จดท าโดย. ..ส านกงานสงเสรมการคาระหวางประเทศ

ณ เมองมมไบ ประเทศอนเดย

กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย

Thai Trade Center @ Mumbai Address: Express Towers, 3rd Floor Nariman Point Mumbai India 400021

Tel: +91-22-2283 0242, 2283 0243 Fax: +91-22-2284 6859

E-mail: [email protected]

@M

UM

BA

I