กฎหมายประกนภย

บทท 6 หลกวาดวยการรบชวงสทธ

• เหตเกดขนขณะทสองตายายน าควายไปเลยง และเดนอยบนถนน โดยควายถกรถชนตาย ท าใหมความผดตาม พ.ร.บ.จราจร กระทงมการไกลเกลยเรยกคาเสยหายกวา 2 แสนบาท แตสองตายายไมมเงนจนน ามาสการฟองรอง ซงสองตายายกพยายามเกบเงนเพอมาชดใชคาเสยหาย

• คดรถชนควายของตายายชาวอ าเภอมหาชนะชย จ.ยโสธร เหตเกดตงแตวนท 18 พ.ค. 2557 เวลาประมาณ 17.30 น. โดยมการฟองเรยกคาเสยหายจากเจาของควาย คอ นายถนอม และ นางบน ลาดตะกว อาย 73 ป อยหม 3 บานหนองยาง ต.หวเมอง อ.มหาชนะชย จ.ยโสธร ซงเปนผสงวยไมมรายไดอนใด นอกจากเบยยงชพ คนละ 700 บาท/เดอน เทานน

บ.ประกนภยท าแบบนไดเหรออออออออ

• เมอเกดความเสยหายในทรพยสนทเอาประกนภย โดยมบคคลภายนอกเปนผกอ ผเอาประกนมทางเลอก 2 ทาง

1. เรยกคาสนไหมทดแทนจากผรบประกน(ผลโดยสญญา)

2. เรยกรองใหผท าละเมดชดใชคาเสยหาย(ผลโดยกฎหมาย)

“ถาวนาศภยเกดขนเพราะการกระท าของบคคลภายนอกไซร ผ รบประกนภยไดใชคาสนไหมทดแทนไปเปนจ านวนเพยงใด ผ รบประกนภยยอมเขารบชวงสทธของผ เอาประกนภยและของผ รบประโยชนซงมตอบคคลภายนอกเพยงนน ถาผ รบประกนไดใชคาสนไหมทดแทนไปแตเพยงบางสวนไซร ทานหามมใหผ รบประกนภยนนใชสทธของตนใหเสอมเสยสทธของผ เอาประกนภยหรอผ รบประโยชน ในการทเขาจะเรยกรองเอาคาสนไหมทดแทนจากบคคลภายนอกเพอเศษแหงจ านวนวนาศภยนน”

มาตรา 880

หลกวาดวยการรบชวงสทธ

1.ประกนวนาศภย

2.ประกนชวต

1. ประกนวนาศภย

การรบชวงสทธ หมายถง บคคลสองฝายตางเปนเจาหนและ ลกหนกนอยไดมบคคลภายนอกมาใชหนใหแกเจาหน และโดยผลของกฎหมาย บคคลภายนอกทใชหนกเขาสวมสทธเปนเจาหนแทนตอไป

- มบทบญญตทวไปตาม ม. 226,227

- ม. 880 เหตทตองบญญตหลกเกณฑเฉพาะม 2 ประการ คอ

1. มลหนในการรบชวงสทธ

2. เงอนไขการรบชวงสทธ

ฎ 1930/2538 การรบชวงสทธตามมาตรา 226 และ 880 หมายความวา เจาหนมสทธเพยงใด ผรบชวงสทธกไดรบสทธไปเพยงนน เมอขอเทจจรงฟงไมไดวารถยนตบรรทกทโจทกรบประกนภยไวไดรบความเสยหายเทาใด ศาลจงก าหนดใหตามควรแกพฤตการณและความรายแรงแหงละเมด มาตรา 438 การทโจทกไปตกลงคาเสยหายไปโดยไมปรากฏวาคาเสยหายจรงมเพยงใด โจทกจะเรยกรองเอาเงนทโจทกจายไปเตมจ านวนไมได

ม. 880 วรรคแรก ตองมความเสยหายซงเกดจากการกระท าของบคคลภายนอก และผ รบประกนภยไดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผ เอาประกนภยและผ รบประโยชนไปแลว ยอมรบชวงสทธของผ เอาประกนหรอผ รบประโยชนทจะเรยกรองเอาจากผท าละเมดได

การรบชวงสทธจะเกดขนเมอใด ม. 880

ฎ 1637/2530 เกดเหตไฟไหม แมโจทกจะไดชดใชคาเสยหายแกผเอาประกนภยแลว แตเมอเหตเพลงไหมมไดเกดจากความประมาทของจ าเลยหรอลกจางของจ าเลย โจทกจงไมอาจรบชวงสทธผเอาประกนภยได ฎ 987/2537 สนคาทเสยหายจากการขนสงทางทะเล จ าเลยซงเปนผขนสงตองรวมรบผดในความเสยหายดงกลาว เมอผรบประกนไดช าระแทนใหผรบตราสงไป จงรบชวงสทธจากผรบตราสงมาฟองเรยกคนจากจ าเลยได ฎ 3888/2537 การรบชวงสทธฟองเรยกจากผท าละเมด ไมอยในบงคบของ ป.พ.พ. มาตรา 867 วรรคแรก อนจะตองมหลกฐานเปนหนงสอลงลายมอชอฝายทตองรบผดจงจะฟองรองบงคบคดได

ผรบประกนซอมแซมรถใหผเอาประกนแลว แตยงไมจายคาซอมใหอซอมรถ ถอวาไดมการจายคา

สนไหมทดแทนใหแกผเอาประกนแลว จงรบชวงสทธได

ค าถาม นายเรนเปนลกจางขบรถของนายโดม ซงไดท าประกนภยค าจนกบบรษทอมรประกนภย จ ากด นายเรนขบรถโดยประมาทชนรถของนางฝนเสยหาย แลวนายเรนท าสญญาประนประนอมยอมความยอมรบผดใชเงนจ านวนหนงใหแกนางฝน ตอมานายเรนไมยอมช าระคาเสยหายตามสญญาประนประนอมยอมความ นางฝนจงเรยกใหบรษทไทยประกนภยจายคาซอมรถ เมอบรษทไทยประกนภยจายคาสนไหมทดแทนไปแลว จงฟองนายเรน นายโดม และบรษทอมรประกนภย จ ากด ตามจ านวนทตนไดจายไปจรง ดงนบรษทประกนภยสามารถฟองเรยกคาเสยหายจากบคคลท งสามไดหรอไม อยางไร

ใหเทยบเคยง ฎ. 380/2530 และ ฎ. 5515/2538

ฎ 1227/2523 เมอรถชนกนแลว เจาของรถบรรทกซงโจทกรบประกนภยไวไดท าสญญาประนประนอมยอมความกบจ าเลย แตเมอจ าเลยยงไมไดปฏบตตามสญญาดงกลาว ความผกพนตามสญญาประกนภยซงโจทกจะตองใชคาสนไหมทดแทนใหแกเจาของรถบรรทกยอมจะยงไมระงบไป เมอโจทกจายคาซอมรถไปแลว ยอมเขารบชวงสทธของผเอาประกนไดตามจ านวนทโจทกจายไปจรงและไมเกนจ านวนทเจาของรถบรรทกมสทธเรยกรองเอาแกจ าเลยตามสญญาประนประนอมยอมความเทานน

การขบรถยนตชนสตวเลยง เจาของรถยนตตองเปนผรบผดชอบจายคาเสยหายทเกดขนหรอไม ?

ตางตนตางประมาทและท ารายงานบนทกประจ าวนตางคนตางซอม เปนการสละสทธเรยกรองคาสนไหมทดแทนทพงมตอกน จงเปนสญญาประนประนอมยอมความ มลละเมดระงบตามมาตรา 850-852 ผรบประกนไมมอ านาจฟองจ าเลยใหรบผดในมลละเมดทระงบสนไปในฐานะผรบชวงสทธได (ฎ 1892/2538)

หากวาบคคลภายนอกหลดพนจากความรบผดตอผเอาประกนไปแลว ผรบประกนกไมอาจรบชวงสทธได

คกรณไมระบจ านวนเงนชดใชความเสยหายถอวาเปนสญญาประนอมยอมความไดหรอไม

รถยนตของนายสงเกตไดเอาประกนภยไวกบบรษทพมานประกนภย จ ากด เกดอบตเหตชนกบรถยนตของนายสงวรณ โดยรถยนตของนายสงเกตเปนฝายประมาท ทงสองฝายไดตกลงกนเองและลงบนทกประจ าวนเกยวกบคดไวทสถานต ารวจวานายสงเกตยนดชดใชคาเสยหายใหทงหมดไดแก รบซอมรถยนตใหอยในสภาพเรยบรอยและชดใชคาสนคาทบรรทกมาบนรถของนายสงวรณ แตจ านวนเงนทจะชดใชและวธการชดใชยงไมไดระบไว เนองจากยงไมไดมการตราคาคาเสยหายกนไว

• รายงานประจ าวนเกยวกบคดดงกลาวเปนเพยงหนงสอ ทนายสงเกตยอมรบสภาพหนตอนายสงวรณผเปนเจาหนตามสทธเรยกรองในมลละเมดเพราะไมมรายละเอยดหรอขอตกลงทแนนอนเกยวกบ จ านวนเงนทตองช าระและวธการช าระ อนจะท าใหปราศจากขอโตแยงกนอก จงมใชสญญาประนประนอมยอมความอนจะท าใหนายสงเกตหลดพนจากความรบผดใน มลละเมดแตประการใด ดงนนบรษทภมข ประกนภยฯ จงสามารถรบชวงสทธนายสงวรณมาไลเบยเอากบบรษทพมานประกนภยฯ ได (ค าพพากษาฎกาเลขท 127/2538)

• ในกระบวนการท างานของบรษทประกนภย เมอไดมการจายคาสนไหมทดแทน เรองกจะถกสงไปฝายกฎหมาย ซงจะพจารณาวาในแตละเรองนน บรษทฯจะมสทธฟองเรยกรองคาสนไหมทดแทนทจายไปกลบคนมาไดหรอไม

• กอนทจะฟองรองนน จะตองมการสงจดหมายเรยกมาเจรจากนกอน และถาไมไดขอยต จงคอยสงฟองศาล ในแงของกฎหมาย กรณละเมดตองฟองรองภายใน 1 ป

• ดงนน ตองระวง เมอเกดเหตรถยนตชนกนแลว อยาประนประนอมยอมความโดยไมมการบนทกประจ าวนทโรงพกเดดขาด !!!!!

• ม. 880 วรรค 2 การช าระคาสนไหมทดแทนในบางสวนของความเสยหาย ผรบประกนภยหามใชสทธของตนในทางเ สอมเสยสทธของผ เอาประกนภยหรอผ รบประโยชน ในการเรยกรองเอาคาสนไหม ทดแทนจากบคคลภายนอก

• เ ชน ผ รบประกนภย เ มอ รบชวงสทธแลว ฟอง รองบคคลภายนอกและยดทรพยของบคคลภายนอกมาช าระใหผรบประกนจนหมดสน ท าใหผเอาประกนไมอาจบงคบบคคลภายนอกในสวนทขาดไดอก

ก. เอาประกนภยรถยนต 3 แสนบาท ตอมา ข. ละเมดชนรถ ก. เสยหายทงคน เสยหาย 4 แสนบาท ปกตผรบประกนตองจายคาสนไหมทดแทน 3 แสนบาท แลวรบชวงสทธในเงน 3 แสนบาท สวน ก. สามารถเรยกจาก ข. 1 แสนบาท สมมต ข. มท.ส.เพยง 3 แสนบาท เชนน ก. มสทธไดรบช าระหน 1 แสนบาทกอนผ รบประกน ผรบประกนจะรบชวงสทธ 3 แสนบาทไมไดเพราะท าใหเสอมเสยสทธของผเอาประกนภยหรอผรบประโยชน

ตวอยางเชน

วธปฏบตเมอรบชวงสทธ

• การรบชวงสทธอาศยสทธตามกฎหมาย ม. 880 และ • ม. 226,227 ผรบประกนภยจงยอมจะใชสทธเรยกรองจากบคคลภายนอกในนามของตนเอง โดยไมจ าตองใหผเอาประกนหรอผรบประโยชนท าหนงสอโอนสทธเรยกรองตาม ป.พ.พ. ม. 306 ( ฎ 943/2510)

ผลของการรบชวงสทธ

• 1. ผรบประกนภยซงรบชวงสทธมสทธคดดอกเบยจากผละเมด • 2. ผรบประกนใชคาสนไหมทดแทนไปแลว ไดรบชวงสทธจากผเอาประกนฟองเรยกคาเสยหายจากผละเมดไดเอง ม. 213 , ม. 233 , ม. 237

ผรบประกนคดดอกเบยนบแตวนช าระคาสนไหมทดแทนเปนตนไป

ฎ 660/2529 บรษทประกนโจทกฟองจ าเลยทงสามใหรบผดในฐานะเปนผรบชวงสทธตาม ป.พ.พ. มาตรา 880 สทธของโจทกยอมเกดขนนบตงแตวนทโจทกไดช าระคาสนไหมทดแทนเปนตน โจทกจะคดดอกเบยนบแตวนท าละเมดเสมอนเปนผเสยหายโดยตรงมได เมอโจทกช าระคาสนไหมทดแทนแตละจ านวนไปในวนใด กคดดอกเบยในจ านวนดงกลาวนบแตวนนนเปนตนไป

ผรบชวงสทธสามารถใชสทธตอบคคลภายนอกไดในนามของตนเอง ไมใชในฐานะตวแทนของลกหน ดงนนแม ไมไดมอบอ านาจหรอเปนการขนใจผเอาประกนภย กชอบทจะท าได • ผรบชวงสทธใชสทธตอไปนได • สทธตามมาตรา 213 • สทธตามมาตรา 233 • สทธตามมาตรา 237 • ฎ 1118/2498 ผรบประกนภยซงใชคาสนไหมทดแทนไปแลว ยอมรบชวงสทธของผเอาประกนภยทจะฟองผท าละเมด ผรบชวงสทธฟองลกหนไดในนามของตนเอง

2. ประกนชวต ม. 896

• ผรบประกนชวตเมอไดใชเงนใหกบทายาทของผเอาประกนซงมรณะ หรอใชเงนใหกบผรบประโยชนแลว ไมมสทธเขารบชวงสทธของทายาทผตายไปไลเบยเอากบผท าละเมด

• ค าพพากษาฎกาท2361/2515 แมสามและบตรผเยาวของผตายจะไดรบชดใชคาสนไหมทดแทนจากบรษทประกนภยแลว กหาเปนการตดสทธทจะเรยกรองเอาคาสนไหมทดแทนทยงขาดอยจากผท าละเมดอกไม

• ค าพพากษาฎกาท 3026 /2540 ขอสญญาตามกรมธรรมประกนภย ในสวนทเปนการประสบอบตเหตทเกยวกบการเสยงภยถงชวตเปนสญญาประกนชวตอยางหนงเพราะอาศยความมรณะของบคคลเปนเงอนไขแหงการใชเงนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 889 หาใชเปนการประกนวนาศภยแตเพยงอยางเดยวไม ซงตามบทบญญตวาดวยการประกนชวตไมไดใหสทธแกผรบประกนภยทจะเขารบชวงสทธไดอยางกรณการประกนวนาศภย ดงนน แมโจทกจะไดจายเงนคาสนไหมทดแทนจ านวน 50,000 บาทใหแกผเอาประกนภยไป โจทกกหามสทธเพอฟองเรยกเงนดงกลาวจากจ าเลยทงสองไดไม

• ____________________________

• เนองจากโลกในยคปจจบนววฒนาการกาวหนาไปมาก ในการท าสญญาประกนภยชนดตาง ๆ ไดก าหนดเงอนไขในการประกนภยเอาไวหลากหลาย เพอดงดดลกคาใหเขาท าสญญาประกนภยดวย ท าใหเกดขอโตแยงวาขอก าหนดเงอนไขในการรบผดตามสญญาประกนภยเปนสญญาประกนภยประเภทใด โดยเฉพาะอยางยงระหวางการประกนภยค าจนกบประกนชวต

• ค าพพากษาศาลฎกาท 5089/2541

เฉพาะคาสนไหมทดแทนทผ รบประกนภย จาย เปนคารกษาพยาบาลแกผบาดเจบเทานนทจะรบชวงสทธตามมาตรา 880 มาเรยกจากผกระท าละเมดไดสวนการประกนทเกยวกบการเสยงภยถงชวตเปนสญญาประกนชวตอยางหนงเพราะอาศยความมรณะของบคคลเปนเงอนไขแหงการใชเงนตามมาตรา 889 ซงไมไดบญญตใหสทธผรบประกนภยทจะเขารบชวงสทธแทนกนไดเหมอนอยางการประกนวนาศภย

• โจทกไดรบประกนภยรถยนตจาก ว. เปนการประกนภยทเรยกกนทวไปวาเปนการประกนภยชน 1 ซงผรบประกนภยจะตองรบผดชอบชดใชคาสนไหมทดแทนในกรณทเกดเหตรถยนตคนทเอาประกนภยประสบอบตเหตหรอเฉยวชนกบรถยนตคนอน ไมวาจะเกดจากการกระท าความผดของผขบรถยนตคนทเอาประกนภยไวหรอไม ผรบประกนภยจะตองจายคาสนไหมทดแทนเกยวกบทรพยสน รางกาย และชวต

• มขอพจารณาวา

• 1. คาสนไหมทดแทนในกรณทเปนคารกษาพยาบาลผไดรบบาดเจบ • 2. ผทถงแกความตายกด ผรบประกนภยทไดจายคาทดแทนไปแลวจะรบ

ชวงสทธฟองเรยกจากผกระท าละเมดไดหรอไม ซงปญหานแยกพจารณาออกเปน 2 กรณ คอ

• 1. การประกนภยตามพระราชบญญตคมครองผประสบภยจากรถ พ .ศ . 2535 ซงในกรณ นกฎหมายดงกลาวไดบญญตวาผ รบประกนภยจะตองจายคาสนไหมทดแทนเปนคาเสยหายเบองตนโดยไมตองรอการพสจนความรบผดใหเสรจสนภายใน 7 วน นบแตวนทผรบประกนภยไดรบการรองขอซงเปนการปฏบตตามมาตรา 20 ผรบประกนภยยอมมสทธไลเบยเอาจากผขบรถทกอใหเกดความเสยหายเพราะประมาทเลนเลออยางรายแรงไดตามมาตรา 31 อนเปนสทธไลเบยทเกดขน โดยผลของกฎหมายโดยเฉพาะมใชเปนการรบชวงสทธตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 880 (ค าพพากษาศาลฎกาท 7625/2541)

• 2. กรณประกนตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ฎกาท 5089/2541 วา เฉพาะคาสนไหมทดแทนทผรบประกนภยจายเปนคารกษาพยาบาลแกผบาดเจบเทานนทจะรบชวงสทธตามมาตรา 880 มาเรยกจากผกระท าละเมดไดสวนการประกนทเกยวกบการเสยงภยถงชวตเปนสญญาประกนชวตอยางหนงเพราะอาศยความมรณะของบคคลเปนเงอนไขแหงการใชเงนตามมาตรา 889 ซงไมไดบญญตใหสทธผรบประกนภยทจะเขารบชวงสทธแทนกนไดเหมอนอยางการประกนวนาศภย

• สรปไดวา • สญญาประกนชวตกรณทมขอตกลงใหผรบประกนภยจะตองจายคาสนไหมทดแทนกรณทผเอาประกนชวตไดรบอนตรายแกกายเปนคารกษาพยาบาลดวยนน ยอมไมเปนการประกนชวต

• ดงนน ผรบประกนภยยอมมสทธรบชวงสทธเรยกคาสนไหมทดแทนทจายคนจากผกระท าละเมดได เชน ผเอาประกนภยถกนายแดงใชมดแทงไดรบบาดเจบ ตองเสยคารกษาพยาบาลเปนเงน 100,000 บาท ซงตามกรมธรรมประกนชวต ผรบประกนภยจะตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกผเอาประกนภย เชนน เมอผรบประกนภยไดจายคารกษาพยาบาลใหแกผเอาประกนภยไปแลวสามารถรบชวงสทธมาฟองเรยกจากนายแดงได

ค าพพากษาฎกาท 1150/2546

ตามกรมธรรมประกนภยรถยนตมขอสญญาเกยวกบความรบผดของผรบประกน ภยตอความบาดเจบหรอมรณะของบคคลภายนอก เฉพาะสวนทเกยวกบการเสยงภยถงชวต เปนสญญาประกนชวตเพราะอาศยความมรณะเปนเงอนไขแหงการใชเงนตาม ม. 889 ซงกฎหมายไมไดใหสทธผรบประกนภยทจะเขารบชวงสทธแทนกนได เหมอนอยางการประกนวนาศภย แตเงนสวนทโจทกจายเปนคารกษาพยาบาลกอนตายและคารกษาพยาบาลผบาด เจบซงเปนการจายตามกรมธรรมประกนภย ทโจทกตกลงคมครองหาใชเ ปนการ ประกนชวตไม