กรมการขนส่งทางบก -...

รายงานฉบบสมบรณ

กรมการขนสงทางบกโครงการศกษาเพอพฒนาระบบใบอนญาตขบรถ

ใหเหมาะสมกบประเทศไทย

คณะวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

พฤศจกายน 2557

โครงการศกษาเพอพฒนาระบบใบอนญาตขบรถใหเหมาะสมกบประเทศไทย รายงานฉบบสมบรณ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร i

สารบญ

หนา

สารบญ ............................................................................................................................................... I สารบญรป .......................................................................................................................................... VIII สารบญตาราง ..................................................................................................................................... VIII บทท 1 บทน า ................................................................................................................................. 1-1

1.1 หลกการและเหตผล ............................................................................................................. 1-1

1.2 วตถประสงค ......................................................................................................................... 1-1

1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ................................................................................................... 1-1

1.4 โครงสรางของรายงาน .......................................................................................................... 1-2

บทท 2 กระบวนการอนญาตใหขบรถในปจจบน .............................................................................. 2-1

2.1 ใบอนญาตขบรถในประเทศไทย ........................................................................................... 2-1

2.2 ใบอนญาตขบรถตามพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 ...................................................... 2-4

2.2.1 ใบอนญาตขบรถชวคราว ....................................................................................... 2-4

2.2.2 ใบอนญาตขบรถสวนบคคล ................................................................................... 2-6

2.2.3 ใบอนญาตขบรถสาธารณะ .................................................................................... 2-8

2.2.4 ใบอนญาตขบรถทมลกษณะพเศษ...................................................................... 2-11

2.2.5 ใบอนญาตขบรถระหวางประเทศ ....................................................................... 2-12

2.2.6 ใบอนญาตขบรถส าหรบคนพการ ....................................................................... 2-13

2.2.7 บตรประจ าตวคนขบรถ ...................................................................................... 2-14

2.3 ใบอนญาตเปนผขบรถตามพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522 .......................... 2-16

2.3.1 ใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคล ........................................................ 2-16

2.3.2 ใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภททกประเภท ....................................................... 2-18

2.4 การใชใบอนญาตขบรถชนดหนงแทนใบอนญาตขบรถชนดอน ......................................... 2-20

2.4.1 การใชใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยรถยนตในการขบรถลกษณะอน ตามกฎหมายวาดวยรถยนตดวยกน ................................................................... 2-20

2.4.2 การใชใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกในการขบรถ ขนาดหรอลกษณะอนตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกดวยกน ................. 2-20

2.4.3 การใชใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกขบรถ แทนใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยรถยนต ............................................. 2-20

2.5 สรปการอบรม ................................................................................................................... 2-21

2.5.1 ใบอนญาตขบรถตาม พ.ร.บ.รถยนต พ.ศ.2522 ................................................. 2-21

2.5.2 ใบอนญาตขบรถตาม พ.ร.บ.การขนสงทางบก พ.ศ.2522 ................................. 2-23

2.6 สรปการทดสอบสมรรถนะดานรางกาย ............................................................................ 2-24


มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ii

2.6.1 การทดสอบการมองเหนส .................................................................................. 2-24

2.6.2 การทดสอบระดบสายตา .................................................................................... 2-25

2.6.3 การทดสอบปฏกรยา .......................................................................................... 2-26

2.7 สรปการทดสอบภาคทฤษฎ ............................................................................................... 2-27

2.7.1 ใบอนญาตขบรถตาม พ.ร.บ.รถยนต พ.ศ.2522 ................................................. 2-27

2.7.2 ใบอนญาตขบรถตาม พ.ร.บ.การขนสงทางบก พ.ศ.2522 ................................. 2-27

2.8 สรปการทดสอบภาคปฏบต ............................................................................................... 2-28

2.9 ระบบโรงเรยนสอนขบรถ .................................................................................................. 2-28

2.9.1 โรงเรยนสอนขบรถทกรมการขนสงทางบกใหการรบรอง ................................... 2-28

2.9.2 คณสมบตของโรงเรยนสอนขบรถ....................................................................... 2-29

2.9.3 การวางหลกทรพย .............................................................................................. 2-32

2.9.4 สทธประโยชนของโรงเรยนสอนขบรถ ............................................................... 2-32

2.9.5 การควบคมก ากบดแล ........................................................................................ 2-33

2.9.6 รายชอโรงเรยนสอนขบรถ .................................................................................. 2-33

2.9.7 สถตจ านวนนกเรยน ........................................................................................... 2-35

2.9.8 ปญหาและอปสรรค ............................................................................................ 2-35

2.10 มาตรการลงโทษส าหรบผขบขทฝาฝนกฎหมาย ................................................................ 2-36

2.10.1 มาตรการลงโทษส าหรบผขบขทฝาฝนกฎหมายตาม พ.ร.บ.รถยนต พ.ศ.2522 . 2-36

2.10.2 มาตรการลงโทษส าหรบผขบขทฝาฝนกฎหมายตาม พ.ร.บ.การขนสงทางบก พ.ศ.2522 ........................................................................................................... 2-37

2.10.3 มาตรการลงโทษส าหรบผขบขทฝาฝนกฎหมายตาม พ.ร.บ.จราจรทางบก พ.ศ.2522 ........................................................................................................... 2-37

2.10.4 สรปมาตรการตดคะแนน .................................................................................... 2-39

บทท 3 พฤตกรรมและปจจยทกอใหเกดอบตเหต ............................................................................. 3-1

3.1 สถานการณเกยวกบอบตเหต ............................................................................................... 3-1

3.1.1 แนวโนมของอบตเหตทางถนน .............................................................................. 3-3

3.1.2 สาเหตการเกดอบตเหต ......................................................................................... 3-4

3.1.3 กลมเสยงจ าแนกตามเพศ ...................................................................................... 3-5

3.1.4 กลมเสยงจ าแนกตามกลมอาย ............................................................................... 3-7

3.1.5 อบตเหตจ าแนกตามชวงเวลาเดอน ....................................................................... 3-8

3.1.6 ประเภทยานพาหนะทเกดอบตเหต ....................................................................... 3-8

3.2 อบตเหตรถจกรยานยนต ...................................................................................................... 3-9

3.3 ปจจยทกอใหเกดอบตเหต ................................................................................................. 3-12

3.4 ผขบขมอใหม ..................................................................................................................... 3-17

3.4.1 ปญหาความปลอดภย ......................................................................................... 3-17

3.4.2 ปญหาของการขาดวฒภาวะและการขาดประสบการณ ..................................... 3-18

3.4.3 แนวทางลดความเสยงในกลมนกขบรถมอใหม ................................................... 3-20


มหาวทยาลยเกษตรศาสตร iii

3.5 การวเคราะหพฤตกรรมและทศนคตเกยวกบใบอนญาตขบรถ ......................................... 3-22

3.5.1 ทฤษฎพฤตกรรมตามแผน .................................................................................. 3-22

3.5.2 วธการส ารวจขอมล ............................................................................................ 3-25

3.5.3 ผลการส ารวจ...................................................................................................... 3-27

3.5.4 ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการมใบอนญาตขบรถ ............................................... 3-36

บทท 4 การวเคราะหขอสอบ ........................................................................................................... 4-1

4.1 การสอบขอเขยน .................................................................................................................. 4-1

4.2 ลกษณะของขอสอบ ............................................................................................................. 4-1

4.3 การวเคราะหคณภาพขอสอบ............................................................................................... 4-2

4.4 เกณฑในการวเคราะหคณภาพขอสอบ ................................................................................ 4-2

4.5 ขอมลทใชในการวเคราะหคณภาพขอสอบ .......................................................................... 4-4

4.6 ผลการวเคราะหคณภาพขอสอบ .......................................................................................... 4-5

4.7 บทสรปและขอเสนอแนะ ..................................................................................................... 4-8

บทท 5 การวเคราะหดานรางกาย .................................................................................................... 5-1

5.1 ปญหาสขภาพของพนกงานขบรถ ........................................................................................ 5-3

5.1.1 โรคหวใจและหลอดเลอด....................................................................................... 5-3

5.1.2 โรคปอด ................................................................................................................. 5-4

5.1.3 โรคกลามเนอ และกระดกโครงรางกบการออกใบอนญาตขบรถ .......................... 5-5

5.1.4 โรคระบบประสาท ................................................................................................. 5-6

5.1.5 โรคตอมไรทอ ........................................................................................................ 5-7

5.1.6 ปญหาทางจตเวช ................................................................................................... 5-7

5.2 ตวอยางแบบฟอรมการตรวจสขภาพ ................................................................................... 5-8

5.3 การออกใบอนญาต ............................................................................................................ 5-11

5.3.1 การอนญาตใหขบรถสาธารณะ ........................................................................... 5-11

5.3.2 ประเดนทตองพจารณาในการปรบปรงการออกใบรบรองแพทย ....................... 5-11

5.3.3 การปองกนและควบคมโรค PDCA .................................................................... 5-11

5.4 ขอคดเหนและเสนอแนะ ................................................................................................... 5-12

5.4.1 สภาพปจจบนและขอคดเหน .............................................................................. 5-12

5.4.2 แนวทางเพอน าสการปฏบต................................................................................ 5-13

5.5 บทสรป .............................................................................................................................. 5-14

บทท 6 การอนญาตใหผพการขบรถ ................................................................................................ 6-1

6.1 ความบกพรองทางการไดยน ................................................................................................ 6-1

6.2 ความบกพรองทางการมองเหน ............................................................................................ 6-3

6.2.1 ผลกระทบของสายตาและความผดปกตของดวงตาตอการขบข ........................... 6-3

6.2.2 การมองเหนดวยดวงตาขางเดยว ........................................................................... 6-4

6.2.3 การสญเสยการมองเหนขางใดขางหนงอยางฉบพลน ............................................ 6-5

6.2.4 การเหนภาพซอน ................................................................................................... 6-5


มหาวทยาลยเกษตรศาสตร iv

6.2.5 ภาวะโรคของนยนตาทเปลยนไป ........................................................................... 6-5

6.2.6 ภาวการณมองเหนส .............................................................................................. 6-5

6.2.7 มาตรฐานดานการแพทย กรณบกพรองทางการมองเหน ...................................... 6-6

6.3 ความบกพรองทางรางกาย ................................................................................................... 6-8

6.3.1 สภาวะทเปนมาแตก าเนดชนดทไมมการเปลยนแปลง .......................................... 6-8

6.3.2 สภาวะบกพรองดานกลามเนอและกระดกในระยะสน .......................................... 6-8

6.3.3 มาตรฐานดานการแพทย กรณมความบกพรองดานกลามเนอและกระดก ........... 6-9

บทท 7 การทบทวนและพฒนาใบรบรองแพทย................................................................................ 7-1

7.1 ขอพจารณาทวไป ................................................................................................................. 7-1

7.2 การทดสอบสมรรถภาพรางกายเพอการขบรถ ..................................................................... 7-8

7.2.1 การทดสอบสมรรถภาพของรางกายในปจจบน ..................................................... 7-8

7.2.2 มาตรฐานดานการแพทยในการทดสอบสมรรถภาพของรางกายส าหรบผขบข ..... 7-8

7.3 ระยะเวลาทตองเขารบการทดสอบสมรรถภาพของรางกาย ............................................. 7-11

7.4 การพจารณาสมรรถภาพของรางกายส าหรบใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข ................... 7-11

7.5 ใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไขส าหรบการขบรถเชงพาณชย ............................................ 7-13

7.6 การคนใบอนญาตขบรถหรอการยกเลกเงอนไขในใบอนญาตขบรถ.................................. 7-13

7.7 การพจารณาขอก าหนดเกยวกบสมรรถภาพของรางกายเพอการขบข ............................. 7-14

7.7.1 กระบวนการขบขและปจจยแวดลอมในการขบข ............................................... 7-14

7.7.2 สภาวะดานการแพทยทอาจสงผลตอการขบข ................................................... 7-16

7.7.3 การประเมนสภาวะดานการแพทยในเชงปฏบต ................................................. 7-22

7.7.4 ความเทาเทยมในการทดสอบสมรรถภาพของรางกาย ....................................... 7-23

7.8 การประเมนและกระบวนการรายงาน .............................................................................. 7-23

บทท 8 ใบอนญาตขบรถของตางประเทศ......................................................................................... 8-1

8.1 รปแบบของระบบใบอนญาตขบรถ ...................................................................................... 8-1

8.1.1 ระบบทวไป ............................................................................................................ 8-1

8.1.2 ระบบมใบอนญาตขบรถชวคราว ........................................................................... 8-1

8.1.3 ระบบการอนญาตแบบ 2 ระยะ ............................................................................ 8-2

8.1.4 ระบบใบอนญาตขบรถเปนล าดบขน...................................................................... 8-2

8.2 ใบอนญาตขบรถประเทศญปน ............................................................................................. 8-4

8.2.1 ประเภทใบอนญาตขบรถ ....................................................................................... 8-5

8.2.2 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถ ........................................................................ 8-7

8.2.3 การอบรมและทดสอบ ........................................................................................... 8-8

8.2.4 การตออาย ......................................................................................................... 8-15

8.2.5 ระบบสะสมแตมกระท าผด ................................................................................. 8-15

8.2.6 มาตรการจงใจรกษาคณภาพผขบข .................................................................... 8-16

8.2.7 ผขบขสงอาย ....................................................................................................... 8-17

8.2.8 โรงเรยนสอนขบรถ ............................................................................................. 8-18


มหาวทยาลยเกษตรศาสตร v

8.3 ใบอนญาตขบรถประเทศสหรฐอเมรกา ............................................................................. 8-24

8.3.1 ประเภทของใบอนญาต ...................................................................................... 8-24

8.3.2 ชนดของใบอนญาตขบรถ ................................................................................... 8-25

8.3.3 ระบบใบอนญาตขบรถแบบล าดบขน ................................................................. 8-26

8.3.4 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถ ..................................................................... 8-28

8.3.5 หลกสตรการอบรม ............................................................................................. 8-28

8.3.6 ใบอนญาตขบรถเชงพาณชย ............................................................................... 8-29

8.3.7 โรงเรยนสอนขบรถเชงพาณชย ........................................................................... 8-32

8.3.8 มาตรฐานโรงเรยนสอนขบรถ ............................................................................. 8-33

8.4 ใบอนญาตขบรถประเทศสงคโปร ...................................................................................... 8-35

8.4.1 ชนดใบอนญาตขบรถ .......................................................................................... 8-35

8.4.2 ประเภทใบอนญาตขบรถ .................................................................................... 8-35

8.4.3 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถสวนบคคล (Class3/3A) .............................. 8-36

8.4.4 ระบบแตมปรบปรงผขบรถ ................................................................................. 8-37

8.4.5 โรงเรยนสอนขบรถและศนยทดสอบ .................................................................. 8-41

8.5 บทสรป .............................................................................................................................. 8-42

บทท 9 ระบบใบอนญาตขบรถทเหมาะสม ....................................................................................... 9-1

9.1 แนวคดการพฒนา ................................................................................................................ 9-1

9.1.1 การผลกดนเชงนโยบาย ......................................................................................... 9-1

9.1.2 ปญหาเชงระบบ ..................................................................................................... 9-1

9.2 ระบบใบอนญาตขบรถทเสนอ .............................................................................................. 9-3

9.2.1 ใบอนญาตขบรถ .................................................................................................... 9-3

9.2.2 ใบรบรองเพมเตม................................................................................................... 9-5

9.2.3 ความแตกตางของระบบทเสนอกบระบบเดมในปจจบน ....................................... 9-6

9.2.4 คณสมบตของผขอรบใบอนญาต ........................................................................... 9-7

9.3 ใบอนญาตรถจกรยานยนต ................................................................................................... 9-9

9.3.1 ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตขนาดเลก (A) ......................................................... 9-9

9.3.2 ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตขนาดกลาง (A1)..................................................... 9-9

9.3.3 ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตขนาดใหญ (A2) ................................................... 9-10

9.4 ใบอนญาตขบรถยนตประเภท C, D, E .............................................................................. 9-10

9.5 การอบรม .......................................................................................................................... 9-11

9.5.1 ภาคทฤษฎ .......................................................................................................... 9-11

9.5.2 กรณใบอนญาตขบรถจกรยานยนต .................................................................... 9-21

9.5.3 ภาคปฏบต .......................................................................................................... 9-23

9.6 การหดขบรถบนถนน ........................................................................................................ 9-26

9.6.1 ใบอนญาตหดขบรถ ............................................................................................ 9-26

9.6.2 ประกนภยส าหรบผหดขบ .................................................................................. 9-26


มหาวทยาลยเกษตรศาสตร vi

9.6.3 ตวอยางการประกนส าหรบผหดขบในประเทศองกฤษ ...................................... 9-27

9.7 การทดสอบ ....................................................................................................................... 9-28

9.7.1 ภาคทฤษฎ .......................................................................................................... 9-28

9.7.2 ภาคปฏบต .......................................................................................................... 9-29

9.8 คาธรรมเนยม .................................................................................................................... 9-36

9.9 ใบรบรองแพทย ................................................................................................................. 9-36

9.9.1 ความเสยงดานโรคหรออาการทมผลตอความปลอดภยในการขบข ................... 9-37

9.9.2 สภาวะดานการแพทยทอาจสงผลตอสมรรถนะรางกายเพอการขบข ................ 9-38

9.9.3 ความเหมาะสมในการใชใบรบรองแพทยส าหรบกลมทมความเสยงสง .............. 9-39

9.10 คาธรรมเนยมในการขอรบใบอนญาต ............................................................................... 9-40

9.11 แนวทางการด าเนนการพฒนาระบบใบอนญาตขบรถ ...................................................... 9-41

9.12 มาตรการควบคมคณภาพผขบข ........................................................................................ 9-43

9.12.1 มาตรการตดคะแนน ........................................................................................... 9-43

9.12.2 การก าหนดอตราโทษ ......................................................................................... 9-44

9.13 การคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตขบรถในอนาคต ................................................. 9-45

9.14 โรงเรยนสอนขบรถ ............................................................................................................ 9-55

9.14.1 ประเภท .............................................................................................................. 9-55

9.14.2 คณสมบต ............................................................................................................ 9-55

9.14.3 บคลากร.............................................................................................................. 9-55

9.14.4 การก ากบดแล .................................................................................................... 9-55

9.14.5 สทธประโยชน..................................................................................................... 9-55

บทท 10 การระดมและรบฟงความคดเหน ....................................................................................... 10-1

10.1 การระดมความคดเหนรายประเดน................................................................................... 10-1

10.1.1 ประเดนเกยวกบใบรบรองแพทย ........................................................................ 10-1

10.1.2 ประเดนเกยวกบการอบรมและทดสอบ ............................................................. 10-5

10.1.3 ประเดนเกยวกบโรงเรยนสอนขบรถ................................................................... 10-7

10.1.4 ประเดนเกยวกบการบงคบใชกฎหมาย .............................................................. 10-8

10.2 การประชาสมพนธและรบฟงความคดเหน ..................................................................... 10-10

10.2.1 การรบฟงความคดเหน กรงเทพฯ (1) .............................................................. 10-10

10.2.2 การรบฟงความคดเหน ภาคเหนอ .................................................................... 10-11

10.2.3 การรบฟงความคดเหน ภาคใต ......................................................................... 10-12

10.2.4 การรบฟงความคดเหนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ............................................. 10-13

10.2.5 การรบฟงความคดเหน ภาคตะวนออก ............................................................ 10-14

10.2.6 การสมมนาประชาสมพนธผลการศกษา กรงเทพฯ (2) .................................... 10-15

10.3 ผลการส ารวจความคดเหนตอระบบใบอนญาตขบรถทเสนอ .......................................... 10-16

บทท 11 บทสรปและขอเสนอแนะ ................................................................................................... 11-1

11.1 ผลการศกษาและด าเนนการ ............................................................................................. 11-1


มหาวทยาลยเกษตรศาสตร vii

11.2 แผนส าหรบกรมการขนสงทางบก ..................................................................................... 11-4

11.3 การขยายผลการศกษาไปสการปฏบต ............................................................................... 11-5

11.4 ขอเสนอแนะอนๆ .............................................................................................................. 11-5


มหาวทยาลยเกษตรศาสตร viii

สารบญรป

หนา

รปท 2.1 ใบอนญาตขบรถยนต ......................................................................................................................... 2-2

รปท 2.2 ใบอนญาตขบรถจกรยานยนต ............................................................................................................ 2-3

รปท 2.3 การทดสอบการมองเหนส ............................................................................................................... 2-24

รปท 2.4 การทดสอบระดบสายตา ................................................................................................................. 2-25

รปท 2.5 การทดสอบปฏกรยา ....................................................................................................................... 2-26

รปท 3.1 แนวโนมอบตเหตของประเทศไทย ..................................................................................................... 3-3

รปท 3.2 อตราการเกดอบตเหต การตาย การบาดเจบ ตอประชากร 100,000 คน ........................................ 3-3

รปท 3.3 อตราการเกดอบตเหต การตาย การบาดเจบ ตอยานพาหนะจดทะเบยน 10,000 คน .................... 3-4

รปท 3.4 สาเหตการเกดอบตเหต ...................................................................................................................... 3-5

รปท 3.5 อตราการเสยชวตตอประชากร 100,000 คน จากอบตเหตทางถนนในผใชรถใชถนน จ าแนกตามเพศ .............................................................................................................................................. 3-6

รปท 3.6 การเสยชวตจากอบตเหตทางถนนในผใชรถใชถนน จ าแนกตามกลมอาย เฉลย 10 ป ..................... 3-7

รปท 3.7 ผปวยนอกตอประชากร 100,000 คน จากอบตเหตรถยนต ป พ.ศ.2551 ........................................ 3-8

รปท 3.8 ประเภทยานพาหนะทเกดอบตเหต .................................................................................................... 3-8

รปท 3.9 แนวโนมการเกดอบตเหตของเดกอายต ากวา 15 ป แยกตามประเภทรถ พ.ศ. 2541-2550 ........ 3-10

รปท 3.10 สดสวนผบาดเจบอายต ากวา 15 ป จ าแนกตามประเภทของผใชยานยนต .................................. 3-10

รปท 3.11 ผบาดเจบกลมอาย 15 ปขนไปจากการขบขจกรยานยนต พ.ศ.2541-2550 ............................... 3-11

รปท 3.12 ปจจยทกอใหเกดอบตเหต ............................................................................................................ 3-12

รปท 3.13 สถตอบตเหตรนแรงประเทศองกฤษ ป 2007 .............................................................................. 3-13

รปท 3.14 ปจจยดานบคคลทมผลตอการเกดอบตเหต .................................................................................. 3-14

รปท 3.15 สถตการเกดอบตเหตของผทไดรบใบอนญาตขบรถเมออายตางๆกน ........................................... 3-14

รปท 3.16 พฒนาการทกษะการขบข ............................................................................................................. 3-15

รปท 3.17 ความเสยงเกดอบตเหตในชวงเวลากลางคน ................................................................................. 3-15

รปท 3.18 ความสญเสยของอบตเหตเทยบกบปรมาณแอลกอฮอลในผขบขตามชวงอาย ............................. 3-16

รปท 3.19 การลดความเสยงเกดอบตเหต ...................................................................................................... 3-16

รปท 3.20 พฒนาการดานการเรยนรตามวยของมนษย ................................................................................. 3-17

รปท 3.21 การเกดอบตเหตของผขบขทมอายและประสบการณแตกตางกน ................................................ 3-18

รปท 3.22 ความเสยงในการเกดอบตเหตของผขบขในปแรก ........................................................................ 3-19

รปท 3.23 ผลของอายและประสบการณกบการเกดอบตเหต ....................................................................... 3-19

รปท 3.24 ความสมพนธระหวางปจจยทฤษฎพฤตกรรมตามแผน ................................................................. 3-23

รปท 3.25 การส ารวจโดยใชแบบสอบถาม..................................................................................................... 3-25

รปท 3.26 ทตงรายจงหวดของกลมตวอยาง .................................................................................................. 3-27

รปท 3.27 อายของกลมตวอยาง .................................................................................................................... 3-28


มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ix

รปท 3.28 รายไดของกลมตวอยาง................................................................................................................. 3-28

รปท 3.29 เพศของกลมตวอยาง .................................................................................................................... 3-29

รปท 3.30 ความสามารถขบรถ ...................................................................................................................... 3-29

รปท 3.31 ประสบการณในการขบข .............................................................................................................. 3-30

รปท 3.32 วตถประสงคของการเดนทางในการขบข...................................................................................... 3-30

รปท 3.33 การท าประกนภยรถยนต .............................................................................................................. 3-31

รปท 3.34 ประวตการเกดอบตเหตในชวง 2 ปทผานมา ................................................................................ 3-31

รปท 3.35 อายทเรมหดขบรถยนต ................................................................................................................. 3-32

รปท 3.36 อายทเรมหดขบรถจกรยานยนต ................................................................................................... 3-32

รปท 3.37 วธการหดขบรถ ............................................................................................................................. 3-33

รปท 3.38 ทานเคยขบรถโดยไมมใบอนญาตขบรถหรอใบอนญาตขบรถหมดอายหรอไม ............................. 3-33

รปท 3.39 สาเหตทไมท าใบอนญาตขบรถหรอไมตออายใบอนญาตขบรถ .................................................... 3-34

รปท 3.40 ผลการส ารวจทศนคตเกยวกบใบอนญาตขบรถ ............................................................................ 3-35

รปท 3.41 ทศนคตเกยวกบการตระหนกถงความปลอดภยและมใบอนญาตขบรถ ....................................... 3-36

รปท 3.42 การวเคราะหเสนทางของปจจยทมผลตอพฤตกรรมการมใบอนญาตขบรถ ................................. 3-37

รปท 5.1 ตวอยางใบรบรองแพทยทใชในปจจบน ............................................................................................. 5-2

รปท 5.2 การปองกนและควบคมโรค ............................................................................................................. 5-12

รปท 7.1 ใบรบรองแพทยเพอขอหรอตอใบอนญาตขบรถฉบบปรบปรงโดยแพทยสภา ................................... 7-4

รปท 8.1 ระบบทวไป......................................................................................................................................... 8-1

รปท 8.2 ระบบมใบอนญาตขบรถชวคราว ........................................................................................................ 8-2

รปท 8.3 ระบบแบบม 2 ระยะ.......................................................................................................................... 8-3

รปท 8.4 ระบบอนญาตเปนล าดบขน ................................................................................................................ 8-3

รปท 8.5 ใบอนญาตขบรถประเทศญปน ........................................................................................................... 8-5

รปท 8.6 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถประเทศญปน ............................................................................... 8-7

รปท 8.7 ตวอยางขอสอบขอเขยนภาค1 ........................................................................................................ 8-10

รปท 8.8 ขอสอบประเมนอนตราย (Hazard Perception) .......................................................................... 8-14

รปท 8.9 สญลกษณผขบขมอใหม .................................................................................................................. 8-14

รปท 8.10 ปญหาผขบขสงอาย ประเทศญปน ............................................................................................... 8-17

รปท 8.11 การรณรงคคนใบอนญาตขบรถส าหรบผขบขสงอาย .................................................................... 8-18

รปท 8.12 ใบรบรองประวตการขบข ............................................................................................................. 8-18

รปท 8.13 ตราสญลกษณโรงเรยนสอนขบรถทไดรบการรบรอง .................................................................... 8-19

รปท 8.14 เวบไซตสมาคมโรงเรยนสอนขบรถประเทศญปน ......................................................................... 8-19

รปท 8.15 ผงพนทของโรงเรยนสอนขบรถ Miyakojima .............................................................................. 8-20

รปท 8.16 เครอง Simulator จ าลองการขบข .............................................................................................. 8-21

รปท 8.17 หองเรยนภาคทฤษฎ ..................................................................................................................... 8-21

รปท 8.18 หองเรยนการปฐมพยาบาลเบองตน .............................................................................................. 8-21

รปท 8.19 สอการเรยนรดวยตนเอง ............................................................................................................... 8-22

รปท 8.20 หองนงรอ หองพกผอน ................................................................................................................. 8-22

รปท 8.21 หองรบฝากเลยงเดก...................................................................................................................... 8-23

รปท 8.22 ใบอนญาตหดขบ (Learner License) ประเทศสหรฐอเมรกา ..................................................... 8-24


มหาวทยาลยเกษตรศาสตร x

รปท 8.23 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถ ประเทศสหรฐอเมรกา ........................................................... 8-28

รปท 8.24 ใบอนญาตขบรถเชงพาณชยของรฐวอชงตน ................................................................................. 8-29

รปท 8.25 โรงเรยนสอนขบรถเชงพาณชย Midwest Technical Institute ในรฐอลนอยส ........................ 8-32

รปท 8.26 ใบอนญาตขบรถประเทศสงคโปร ................................................................................................. 8-35

รปท 8.27 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถยนต ประเทศสงโปร ............................................................... 8-36

รปท 8.28 โรงเรยนสอนขบรถ SSDC ประเทศสงคโปร ................................................................................. 8-41

รปท 9.1 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตขนาดเลก ประเภท A ............................................. 9-9

รปท 9.2 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตขนาดกลาง ประเภท A1 ........................................ 9-9

รปท 9.3 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถประเภท C, D, E ...................................................................... 9-10

รปท 9.4 ตวอยางสญลกษณแสดงระหวางการหดขบรถยนต ........................................................................ 9-26

รปท 9.5 การประเมนการรบรอนตราย ประเทศออสเตรเลย ........................................................................ 9-29

รปท 9.6 ตวอยางสนามทดสอบขบรถในประเทศญปน ................................................................................. 9-30

รปท 9.7 ตวอยางการขบรถถอยหลงเขาจอดในพนทดานหลงขวา ................................................................ 9-31

รปท 9.8 ตวอยางการขบรถถอยหลงเขาซองจากจดทก าหนด ....................................................................... 9-31

รปท 9.9 แบบรายการประเมนการสอบขบรถบนถนน .................................................................................. 9-35

รปท 9.10 ความสมพนธระหวางใบอนญาตขบรถยนตทมทงหมดกบผลผลตมวลรวมประชาชาตตอหวประชากร ...................................................................................................................................... 9-50

รปท 9.11 ความสมพนธระหวางใบอนญาตขบรถยนตชวคราวกบ GDP per Capita .................................. 9-50

รปท 9.12 ความสมพนธระหวางใบอนญาตขบรถจกรยานยนตชวคราวกบ GDP per Capita .................... 9-51

รปท 9.13 ความสมพนธระหวางใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคลกบ GDP per Capita .............. 9-51

รปท 9.14 ความสมพนธระหวางใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภททกประเภทกบ GDP per Capita ............ 9-52

รปท 9.15 การคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตขบรถยนตในชวง 10 ปขางหนา .................................... 9-53

รปท 9.16 การคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตในชวง 10 ปขางหนา ...................... 9-53

รปท 9.17 การคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคลในชวง 10 ปขางหนา......................................................................................................................................... 9-54

รปท 9.18 การคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภททกประเภทในชวง 10 ปขางหนา......................................................................................................................................... 9-54

รปท 10.1 ระดมความคดเหนเกยวกบใบรบรองแพทย .................................................................................. 10-2

รปท 10.2 การประชมระดมความคดเหนเรองการอบรมและทดสอบ ........................................................... 10-5

รปท 10.3 ระดมความคดเหนเรองโรงเรยนสอนขบรถ .................................................................................. 10-7

รปท 10.4 ระดมความคดเหนเรองการบงคบใชกฎหมาย .............................................................................. 10-9

รปท 10.5 การสมมนารบฟงความคดเหนในกรงเทพมหานคร .................................................................... 10-10

รปท 10.6 การสมมนารบฟงความคดเหนท จ.พษณโลก ............................................................................. 10-11

รปท 10.7 การสมมนารบฟงความคดเหนท จ.สราษฎธาน .......................................................................... 10-12

รปท 10.8 การสมมนารบฟงความคดเหนท จ.อดรธาน ............................................................................... 10-13

รปท 10.9 การสมมนารบฟงความคดเหนท จ.ชลบร ................................................................................... 10-14

รปท 10.10 การสมมนารบฟงความคดเหนท กรงเทพมหานคร (2) ............................................................ 10-15

รปท 10.11 ความคดเหนของผเขารวมสมมนาตอระบบใบขบขทเสนอ ...................................................... 10-16


มหาวทยาลยเกษตรศาสตร xi

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 2.1 ประเภทของใบอนญาตขบรถในประเทศไทย ............................................................................... 2-1

ตารางท 2.2 ทาทดสอบภาคปฏบต ................................................................................................................ 2-28

ตารางท 2.3 โรงเรยนสอนขบรถทกรมการขนสงทางบกใหการรบรอง .......................................................... 2-33

ตารางท 2.4 สถตจ านวนนกเรยนทผานการอบรมและจบหลกสตรของโรงเรยนสอนขบรถ ......................... 2-35

ตารางท 3.1 จ านวนและอตราการเสยชวตตอประชากร 100 ,000 คน จากอบตเหตทางถนนในผใชรถใชถนน จ าแนกตามเพศ ป พ.ศ.2543-2552 .................................................................. 3-6

ตารางท 3.2 จ านวนการเสยชวตจากอบตเหตทางถนนในผใชรถใชถนน จ าแนกตามกลมอาย ป พ.ศ.2543-2552 ........................................................................................................................ 3-7

ตารางท 3.3 ประเภทรถท เกยวของกบการบาดเจบและเสยชวตในเดกอายต ากวา 15 ป พ.ศ.2541-2550 ........................................................................................................................ 3-9

ตารางท 3.4 ผบาดเจบและเสยชวต จากรถจกรยานยนตในกลมเดก 0-15 ป พ.ศ.2541-2550 .................. 3-10

ตารางท 3.5 ผบาดเจบและเสยชวตจากอบตเหตอาย 15 ปขนไป แยกตามประเภทผบาดเจบ .................... 3-11

ตารางท 3.6 ผลการวเคราะหถดถอยปจจยทมผลตอความตงใจและพฤตกรรม ............................................ 3-37

ตารางท 3.7 น าหนกของปจจยทมผลตอความตงใจและพฤตกรรม ............................................................... 3-38

ตารางท 4.1 จ านวนชดของขอสอบและขอค าถาม จ าแนกตามประเภทของขอสอบ ....................................... 4-2

ตารางท 4.2 จ านวนผตอบขอสอบแตละประเภททน ามาใชในการวเคราะหคณภาพขอสอบ .......................... 4-4

ตารางท 4.3 คาอ านาจจ าแนกของขอสอบใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล..................................................... 4-5

ตารางท 4.4 คาอ านาจจ าแนกของขอสอบขอรบในอนญาตขบรถยนตสาธารณะ ............................................ 4-6

ตารางท 4.5 คาอ านาจจ าแนกของขอสอบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะ ........................................ 4-7

ตารางท 4.6 อ านาจจ าแนกของขอสอบใบอนญาตเปนผขบรถชนด ท1 และ ท2 ............................................ 4-8

ตารางท 4.7 สรปผลการวเคราะหคณภาพขอสอบขอเขยน .............................................................................. 4-9

ตารางท 5.1 ขอเสนอแนะแนวทางการออกใบรบรองแพทย ............................................................................ 5-3

ตารางท 5.2 ขอแนะน าการออกใบรบรองแพทย ส าหรบโรคหวใจขาดเลอด ................................................... 5-3

ตารางท 5.3 ล าดบขนการหลบแบบเอปเวอรธ ................................................................................................. 5-4

ตารางท 5.4 แบบทดสอบดวยตนเองเพอคดกรองปญหาเบองตนของการมอาการผลอยหลบแบบผดปกต ....................................................................................................................................... 5-5

ตารางท 6.1 มาตรฐานทางการแพทย กรณบกพรองทางการไดยน .................................................................. 6-1

ตารางท 6.2 มาตรฐานดานการแพทยเกยวกบการมองเหนและความผดปกตของดวงตา................................ 6-6

ตารางท 6.3 ตวอยางเงอนไขการขบขส าหรบผพการ ....................................................................................... 6-8

ตารางท 7.1 ขอดและขอจ ากดในแนวทางการด าเนนการเรองใบรบรองแพทย ............................................... 7-6

ตารางท 7.2 แนวทางในการพฒนาสมรรถภาพของรางกายตามมาตรฐานประเทศออสเตรเลย ................... 7-10

ตารางท 7.3 ตวอยางเงอนไขของใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข .................................................................. 7-12

ตารางท 7.4 ตวอยางสภาวะชวคราว ............................................................................................................. 7-17


มหาวทยาลยเกษตรศาสตร xii

ตารางท 8.1 ใบอนญาตขบรถประเภท 1 ประเทศญปน ................................................................................... 8-6

ตารางท 8.2 ใบอนญาตขบรถประเภท 2 ประเทศญปน ................................................................................... 8-6

ตารางท 8.3 จ านวนชวโมงฝกอบรมเพอขอรบใบอนญาตขบรถยนต ................................................................ 8-8

ตารางท 8.4 ทาและเกณฑการทดสอบขบรถภาคปฏบต ............................................................................... 8-13

ตารางท 8.5 คาใชจายและการอบรมเพอตออาย ........................................................................................... 8-15

ตารางท 8.6 บทโทษตามแตมกระท าผดสะสม .............................................................................................. 8-15

ตารางท 8.7 แตมและคาปรบตามฐานความผด ............................................................................................. 8-16

ตารางท 8.8 การทดสอบผฝกสอนและผทดสอบของโรงเรยนสอนขบรถ ...................................................... 8-23

ตารางท 8.9 การเรยนขบรถส าหรบผทมอายต ากวา 18 ป ............................................................................ 8-25

ตารางท 8.10 ชนดใบอนญาตขบรถประเทศสหรฐอเมรกา ........................................................................... 8-25

ตารางท 8.11 ประเภทรถเชงพาณชย ประเทศสหรฐอเมรกา ........................................................................ 8-30

ตารางท 8.12 ใบอนญาตเพมเตมส าหรบรฐอลนอยส .................................................................................... 8-31

ตารางท 8.13 ชนดใบอนญาตขบรถประเทศสงคโปร .................................................................................... 8-35

ตารางท 8.14 การตดแตมและฐานความผด .................................................................................................. 8-37

ตารางท 8.15 รายละเอยดการพกใชใบอนญาตและบทลงโทษ ประเทศสงคโปร ......................................... 8-39

ตารางท 8.16 คาใชจายในการเรยนและทดสอบใบอนญาตขบรถสวนบคคลประเทศสงคโปร ..................... 8-41

ตารางท 8.17 ระบบใบอนญาตขบรถของประเทศไทยเปรยบเทยบกบตางประเทศ ..................................... 8-42

ตารางท 9.1 สทธการขบรถในใบอนญาตขบรถ ................................................................................................ 9-4

ตารางท 9.2 ใบรบรองเพมเตม (รบจาง/ขนสงพเศษ) ....................................................................................... 9-5

ตารางท 9.3 คณสมบตดานอายของผขอรบใบอนญาตขบรถประเภทตางๆ ..................................................... 9-7

ตารางท 9.4 คณสมบตดานอายและสญชาตของใบรบรองเพมเตมส าหรบรถเชงพาณชย................................ 9-8

ตารางท 9.5 คณสมบตดานอายของใบรบรองเพมเตมส าหรบรถขนสงพเศษ ................................................... 9-8

ตารางท 9.6 การอบรมภาคทฤษฎเพอขอรบและตอใบอนญาตขบรถประเภทตางๆ ..................................... 9-12

ตารางท 9.7 การฝกภาคปฏบต ...................................................................................................................... 9-14

ตารางท 9.8 แนวทางการด าเนนการพฒนาระบบใบอนญาตขบรถ ............................................................... 9-42

ตารางท 9.9 มาตรการลงโทษผกระท าความผดตามกฎหมายตางๆ ทเกยวของกบการขบรถ ....................... 9-44

ตารางท 9.10 จ านวนใบอนญาตขบรถจ าแนกตามประเภทใบอนญาต ณ วนท 30 มถนายน 2556 ............ 9-46

ตารางท 9.11 จ านวนรถใหมทจดทะเบยน จ าแนกตามประเภทรถ พ.ศ. 2551 - 2555 .............................. 9-47

ตารางท 9.12 จ านวนใบอนญาตขบรถ(ออกใหม ,ตออาย ) ตามกฎหมายวาดวยรถยนต ปงบประมาณ 2553-2556 ..................................................................................................... 9-48

ตารางท 9.13 จ านวนใบอนญาตขบรถ จ าแนกตามประเภทใบอนญาต ณ วนท 30 กนยายน 2553-2556 ............................................................................................................................. 9-48

ตารางท 9.14 ขอมลทจ าเปนในการคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตขบรถในอนาคต ............................ 9-49


มหาวทยาลยเกษตรศาสตร 1-1

บทท 1 บทน า

1.1 หลกการและเหตผล

ตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท 29 มถนายน 2553 ใหด าเนนการตามกรอบปฏญญามอสโควและก าหนดใหป พ.ศ.2554 - 2563 เปนทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน โดยใหมการพฒนาสมรรถนะของผใชรถใชถนน เพอลดอตราการเสยชวตจากอบตเหตทางถนนของคนไทยลงครงหนง จาก 16.76 คนตอประชากรหนงแสนคนในปจจบน เหลอต ากวา 10 คนตอประชากรหนงแสนคนในป พ.ศ.2563 จากขอมลสถตการเกดอบตเหตทางถนนของประเทศไทยพบวามากกวารอยละ 90 ของจ านวนอบตเหตมสาเหตเกดจากคนซงไดแก ผขบรถ ดงนนจงมความจ าเปนทตองศกษาเพอพฒนากระบวนการอนญาตใหขบรถของประเทศไทย ตงแตคณสมบตและความสามารถของบคคล การใหความร การฝกอบรม การทดสอบ การตดตามและประมวลผล เพอใหการอนญาตขบรถมมาตรฐานและผทไดรบอนญาตขบรถมคณภาพ สามารถขบรถไดอยางปลอดภยอนจะสงใหอตราการเกดอบตเหตทางถนนลดลงและเกดสวสดภาพในการใชรถใชถนน

1.2 วตถประสงค

เพอศกษาและวเคราะหกระบวนการอนญาตใหขบรถทผานมาตงแตการก าหนดหลกเกณฑ วธการเงอนไขตางๆ การอบรมและทดสอบผขอรบใบอนญาตขบรถ พฤตกรรมของผขบรถ และเสนอแนะแนวทางและวธการในการพฒนาและปรบปรงกระบวนการอนญาตใหขบรถ ทเหมาะสมเพอยกระดบมาตรฐานของผขบรถใหมคณภาพเกดความปลอดภยในการใชรถใชถนน

1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1) สามารถน าผลการศกษามาพฒนาและปรบปรงกระบวนการอนญาตขบรถ ตงแตการปรบปรงหลกเกณฑ วธการ เงอนไขตาง ๆ การอบรมและทดสอบผขอรบใบอนญาตขบรถใหมมาตรฐานดขน

2) ผไดรบใบอนญาตขบรถมคณภาพ เกดความปลอดภยในการใชรถใชถนน



1.4 โครงสรางของรายงาน

รางรายงานฉบบสมบรณ ฉบบนแบงการน าเสนอเนอหาในเรองตางๆ ดงตอไปน

บทท 1 บทน า ดงทไดกลาวในบทน

บทท 2 กระบวนการอนญาตใหขบรถในปจจบน

บทท 3 พฤตกรรมและปจจยทกอใหเกดอบตเหต

บทท 4 การวเคราะหขอสอบ

บทท 5 การวเคราะหดานรางกาย

บทท 6 การอนญาตใหผพการขบรถ

บทท 7 การทบทวนและพฒนาใบรบรองแพทย

บทท 8 ใบอนญาตขบรถของตางประเทศ

บทท 9 ระบบใบอนญาตขบรถทเหมาะสม

บทท 10 การระดมและรบฟงความคดเหน

บทท 11 บทสรปและขอเสนอแนะ



บทท 2 กระบวนการอนญาตใหขบรถในปจจบน

2.1 ใบอนญาตขบรถในประเทศไทย

ระบบกฎหมายวาดวยใบอนญาตขบรถของไทยในปจจบน ไดแก พระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 และพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522 ซงก าหนดใหผทขบรถจะตองมใบอนญาตขบรถหรอใบอนญาตเปนผขบรถ เวนแตผฝกหดขบรถยนตตามพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 ซงมผไดรบใบอนญาตขบรถยนตมาแลวไมนอยกวาสามปควบคมอย ทงนตามกฎหมายในปจจบนไดก าหนดชนดของใบอนญาตขบรถไวดงน

ตารางท 2.1 ประเภทของใบอนญาตขบรถในประเทศไทย

ใบอนญาตขบรถ1 ตามพระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522

ใบอนญาตเปนผขบรถ2 ตามพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522

1) ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคลชวคราว 2) ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสวนบคคลชวคราว 3) ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสวนบคคลชวคราว 4) ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล 5) ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสวนบคคล 6) ใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ 7) ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสาธารณะ 8) ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสวนบคคล 9) ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะ 10) ใบอนญาตขบรถบดถนน 11) ใบอนญาตขบรถแทรกเตอร 12) ใบอนญาตขบรถชนดอนนอกจาก 1 ถง 11 13) ใบอนญาตขบรถตามความตกลงระหวางประเทศ

ทประเทศไทยเปนภาค

1) ใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคลชนดทหนง 2) ใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคลชนดทสอง 3) ใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคลชนดทสาม 4) ใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคลชนดทส 5) ใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภททกประเภทชนดทหนง 6) ใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภททกประเภทชนดทสอง 7) ใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภททกประเภทชนดทสาม 8) ใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภททกประเภทชนดทส

1มาตรา 43 แหงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 2มาตรา 95 ประกอบกบมาตรา 99 แหงพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522



ตวอยางใบอนญาตขบรถยนตและจกรยานยนตในปจจบนแสดงดงรปท 2.1 และรปท 2.2

รปท 2.1 ใบอนญาตขบรถยนต

Hologram:ภาพสะทอนแสง ปองกนการปลอมแปลง

ธงชาตไทย

ตราสญลกษณกรมการขนสงทางบก

ภาพถายจรงณ วนทท าใบอนญาต

จงหวดทออกใบอนญาตภาพพนหลงเหมอนภาพ

แผนปายทะเบยนรถทประมล

แถบส:แสดงชนดของใบอนญาต

ขอมล:ภาษาไทย

ขอมล:ภาษาองกฤษ

แถบแมเหลกเกบขอมลอเลกทรอนกส

ขอจ ากดในการใชใบอนญาต

ลายมอชอนายทะเบยน ภาพอธบายแสดงประเภทของรถทขบได



รปท 2.2 ใบอนญาตขบรถจกรยานยนต

Hologram:ภาพสะทอนแสง ปองกนการปลอมแปลง

ธงชาตไทย

ตราสญลกษณกรมการขนสงทางบก

ภาพถายจรงณ วนทท าใบอนญาต

จงหวดทออกใบอนญาตภาพพนหลงเหมอนภาพ

แผนปายทะเบยนรถทประมล

แถบส:แสดงชนดของใบอนญาต

ขอมล:ภาษาไทย

ขอมล:ภาษาองกฤษ

แถบแมเหลกเกบขอมลอเลกทรอนกส

ขอจ ากดในการใชใบอนญาต

ลายมอชอนายทะเบยน ภาพอธบายแสดงประเภทของรถทขบได



2.2 ใบอนญาตขบรถตามพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522

ใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยรถยนตเปนใบอนญาตขบรถทมขนาดเลก ไดแก รถทมทนงไมเกนเจดคน หรอรถสวนบคคลทมทนงเกนเจดคนแตไมเกนสบสองคน หรอรถยนตบรรทกสวนบคคลทมน าหนกรถไมเกนหนงพนหกรอยกโลกรม ซงมไดใชประกอบการขนสงเพอสนจางตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก อนไดแก รถยนต รถจกรยานยนต รถพวง รถบดถนน รถแทรกเตอร และรถใชงานเกษตรกรรม เปนตน โดยหากจะจดกลมประเภทใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยรถยนตแลว สามารถแบงไดเปน 5 กลม กลาวคอ ใบอนญาตขบรถชวคราว ใบอนญาตขบรถสวนบคคล ใบอนญาตขบรถสาธารณะ ใบอนญาตขบรถทมลกษณะพเศษ และใบอนญาตขบรถระหวางประเทศ นอกจากนตามกฎหมายวาดวยรถยนตยงไดเพมเตมหลกเกณฑเกยวกบใบอนญาตขบรถในอก 2 เรอง ไดแก ใบอนญาตขบรถส าหรบคนพการ และบตรประจ าตวคนขบรถ ทงน หลกเกณฑเกยวกบใบอนญาตขบรถในแตละกลมและบตรประจ าตวคนขบรถ มรายละเอยดโดยสรปได ดงตอไปน

2.2.1 ใบอนญาตขบรถชวคราว

ใบอนญาตขบรถชวคราว ไดแก

ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคลชวคราว ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสวนบคคลชวคราว ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสวนบคคลชวคราว

ใบอนญาตขบรถชวคราวเปนใบอนญาตขบรถทออกใหแกผทขอรบใบอนญาตขบรถในครงแรก โดยมวตถประสงคเพอเปนการอนญาตเบองตนใหแกผขบรถมอใหมไดใชรถในชวงเวลาหนงกอนทจะไดรบใบอนญาตขบรถจรง ซงหลกเกณฑเกยวกบใบอนญาตดงกลาว มดงน

1) คณสมบตและลกษณะตองหาม3

(1) มอายไมต ากวาสบแปดปบรบรณ แตถาเปนผขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสวนบคคลชวคราว ส าหรบรถจกรยานยนตทมขนาดความจของกระบอกสบรวมกนไมเกนหนงรอยสบลกบาศกเซนตเมตร4ตองมอายไมต ากวาสบหาปบรบรณ

(2) มความรและความสามารถในการขบรถ (3) มความรในขอบงคบการเดนรถตามกฎหมายวาดวยรถยนตและกฎหมายวาดวยการจราจรทางบก (4) ไมเปนผมรางกายพการจนเปนทเหนไดวาไมสามารถขบรถได (5) ไมมโรคประจ าตวทผประกอบวชาชพเวชกรรมเหนวาอาจเปนอนตรายขณะขบรถ (6) ไมเปนบคคลวกลจรตหรอจตฟนเฟอน

3มาตรา 46 แหงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 4กฎกระทรวงก าหนดขนาดความจของกระบอกสบของรถจกรยานยนตส าหรบผขอใบอนญาต

ขบรถจกรยานยนตสวนบคคลชวคราว พ.ศ.2548



(7) ไมมใบอนญาตขบรถชนดเดยวกนอยแลว (8) ไมเปนผอยในระหวางถกยดหรอเพกถอนใบอนญาตขบรถ

2) การอบรมและทดสอบ5

2.1) การอบรม

ผขอรบใบอนญาตขบรถชวคราวตองผานการอบรมตามหลกสตรในวชากฎหมายทเกยวของกบการขบรถ (กฎหมายวาดวยรถยนต กฎหมายวาดวยทางหลวง และกฎหมายวาดวยการจราจรทางบก) วชาเกยวกบ การขบรถอยางปลอดภย และวชาเกยวกบมารยาทในการขบรถเปนเวลาไมนอยกวา 4 ชวโมง

นอกจากน ในกรณของผขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสวนบคคลชวคราวท เคยไดรบใบอนญาต ขบรถจกรยานยนตสวนบคคลชวคราวมาแลวและมอายต ากวาสบแปดปบรบรณ ตองผานการอบรมตามหลกสตรวชาจตส านกและการขบรถอยางปลอดภยเปนเวลาไมนอยกวา 1 ชวโมงดวย

2.2) การทดสอบ

ผขอรบใบอนญาตขบรถชวคราวตองผานการทดสอบความสามารถในการขบรถไดแก การทดสอบสมรรถภาพของรางกาย การทดสอบขอเขยน และการทดสอบขบรถ ประกอบดวยความรในขอควรปฏบตหรอขอบงคบการเดนรถตามกฎหมายวาดวยรถยนต กฎหมายวาดวยการจราจรทางบกและความรอนๆ ทเกยวของกบการขบรถ ทงนผขอรบใบอนญาตขบรถชวคราวทจะท าการทดสอบขอเขยนและการทดสอบขบรถจะตองผานการอบรมตามหลกสตรและการทดสอบสมรรถภาพของรางกายกอน

ในกรณทตองการขอรบใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคลชวคราวโดยทใบอนญาตขบรถฉบบเดมสนอายลง ไมเกน 1 ป ใหตองผานการทดสอบสมรรถภาพของรางกายดวย แตหากใบอนญาตขบรถฉบบเดมสนอายเกน 1 ป แตไมเกน 3 ป ใหตองผานการทดสอบสมรรถภาพของรางกายและทดสอบขอเขยน ส าหรบผขอรบใบอนญาตขบรถฉบบเดมสนอายเกน 3 ป ใหตองผานการทดสอบสมรรถภาพของรางกาย ทดสอบขอเขยน และทดสอบขบรถ

3) อายและอตราคาธรรมเนยมใบอนญาตขบรถชวคราว

อายของใบอนญาตขบรถชวคราว มก าหนดหนงปนบแตวนออกใบอนญาตขบรถดงกลาว 6 และอตราคาธรรมเนยมใบอนญาตขบรถชวคราว มดงน7

5ระเบยบกรมการขนสงทางบกวาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการอบรมและทดสอบผขอรบใบอนญาตขบรถ ผขอตออายใบอนญาตขบรถ และผขอรบบตรประจ าตวคนขบรถตามกฎหมายวาดวยรถยนต (ฉบบท 3) พ.ศ.2557

6มาตรา 44 แหงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 7กฎกระทรวงก าหนดคาธรรมเนยมตามกฎหมายวาดวยรถยนต พ.ศ.2546



o ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคลชวคราวฉบบละ 100 บาท o ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสวนบคคลชวคราวฉบบละ 50 บาท o ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสวนบคคลชวคราวฉบบละ 50 บาท

2.2.2 ใบอนญาตขบรถสวนบคคล

ใบอนญาตขบรถสวนบคคล ไดแก

ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสวนบคคล ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสวนบคคล

ใบอนญาตขบรถสวนบคคลเปนใบอนญาตขบรถทออกใหแกผทมความสามารถและประสบการณในการขบรถมาแลวระดบหนง ซงหลกเกณฑเกยวกบใบอนญาตดงกลาว มดงน


(1) ไดรบใบอนญาตขบรถชวคราวส าหรบรถชนดนนมาแลวไมนอยกวาหนงป (2) มคณสมบตและไมมลกษณะตองหามเชนเดยวกบผขอรบใบอนญาตขบรถชวคราวตามขอ 2.2.1 (3) ไมเคยตองค าพพากษาถงทสดใหลงโทษหรอถกเจาพนกงานเปรยบเทยบปรบตงแตสองครงขนไป

ส าหรบความผดเกยวกบการขบรถอยางใดอยางหนงดงตอไปน เวนแตจะพนโทษครงสดทายไมนอยกวาหกเดอนแลว o ฝาฝนสญญาณจราจรหรอเครองหมายจราจร o ในขณะเมาสราหรอของเมาอยางอน o ในลกษณะกดขวางการจราจร o ใชความเรวเกนอตราทกฎหมายก าหนด o โดยประมาทหรอนาหวาดเสยวอนอาจเกดอนตรายแกบคคลหรอทรพยสน o โดยไมค านงถงความปลอดภยหรอความเดอดรอนของผอน

8มาตรา 47 แหงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522



2) การอบรมและการทดสอบ9


ผขอรบใบอนญาตขบรถสวนบคคล ไมวาเปนกรณทผนนเคยไดรบใบอนญาตขบรถชวคราวมาแลว และตองการเปลยนเปนใบอนญาตขบรถสวนบคคล หรอกรณทขอตออายใบอนญาตขบรถสวนบคคลเดม ผขอรบใบอนญาตขบรถสวนบคคลดงกลาวจะตองผานการอบรมตามหลกสตรในวชาเกยวกบการขบรถอยางปลอดภย และวชาเกยวกบมารยาทในการขบรถเปนเวลาไมนอยกวา 1 ชวโมง

ในกรณผขอตออายใบอนญาตขบรถสวนบคคล ซงใบอนญาตขบรถเดมสนอายเกนกวา 1 ป ตองผานการอบรมตามหลกสตรในวชาการขบรถอยางปลอดภยและวชาเกยวกบมารยาทในการขบรถเปนเวลาไมนอยกวา 2 ชวโมง

ผทไดรบใบอนญาตขบรถสวนบคคลชวคราว ซงใบอนญาตขบรถเดมสนอายเกนกวา 1 ป ประสงค จะขอรบใบอนญาตขบรถสวนบคคล ตองผานการอบรมตามหลกสตรในวชาทก าหนดตามหลกสตรในวชากฎหมาย ทเกยวของกบการขบรถ (กฎหมายวาดวยรถยนต กฎหมายวาดวยทางหลวง และกฎหมายวาดวยการจราจร ทางบก) วชาเกยวกบการขบรถอยางปลอดภย และวชาเกยวกบมารยาทในการขบรถเปนเวลาไมนอยกวา 4 ชวโมง


กรณผทขอตออายใบอนญาตขบรถทใบอนญาตเดมขาดตออายเกน 1 ป ตองผานการทดสอบขอเขยนดวยและในกรณผทขอตออายใบอนญาตขบรถทใบอนญาตเดมขาดตออายเกน 3 ป ตองผานการทดสอบขอเขยนและทดสอบขบรถดวย

ในการขอรบใบอนญาตขบรถสวนบคคล หากใบอนญาตขบรถสวนบคคลชวคราวสนอายลงไมเกน 1 ป ใหตองผานการทดสอบสมรรถภาพของรางกายดวย และในกรณผทขอรบใบอนญาตขบรถสวนบคคลทใบอนญาต ขบรถสวนบคคลชวคราวขาดตออายเกน 1 ป แตไมเกน 3 ป ตองผานการทดสอบสมรรถภาพของรางกายและการทดสอบขอเขยนดวย ส าหรบกรณทขอรบใบอนญาตขบรถสวนบคคลทใบอนญาตขบรถสวนบคคลชวคราวขาดตออายเกน 3 ป ตองผานการทดสอบสมรรถภาพของรางกาย การทดสอบขอเขยนและทดสอบขบรถดวย

3) อายและอตราคาธรรมเนยม

อายของใบอนญาตขบรถสวนบคคล มก าหนดหาปนบแตวนออกใบอนญาตขบรถดงกลาว ทงนในกรณท วนครบก าหนดอายใบอนญาตขบรถดงกลาวไมตรงกบวนครบรอบวนเกดของผไดรบใบอนญาตขบรถ ใหขยาย

9ระเบยบกรมการขนสงทางบกวาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการอบรมและทดสอบผขอรบใบอนญาตขบรถผขอตออายใบอนญาตขบรถ และผขอรบบตรประจ าตวคนขบรถตามกฎหมายวาดวยรถยนต(ฉบบท 3) พ.ศ.2557



อายใบอนญาตตอไปจนถงวนครบรอบวนเกดของผไดรบใบอนญาตขบรถในปนนหรอในปถ ดไปแลวแตกรณ โดยใหถอวาวนดงกลาวเปนวนทใบอนญาตขบรถครบก าหนดอาย เวนแตในกรณทผไดรบใบอนญาตขบรถเกดในวนท 29 กมภาพนธ และในปทใบอนญาตขบรถครบก าหนดอายนนไมมวนท 29 กมภาพนธ ใหถอเอาวนท 28 กมภาพนธ เปนวนครบรอบวนเกด10

อตราคาธรรมเนยมใบอนญาตขบรถสวนบคคล มดงน11

o ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคลฉบบละ 500 บาท o ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสวนบคคลฉบบละ 250 บาท o ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสวนบคคลฉบบละ 250 บาท

2.2.3 ใบอนญาตขบรถสาธารณะ

ใบอนญาตขบรถสาธารณะ ไดแก

ใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสาธารณะ ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะ

ใบอนญาตขบรถสาธารณะเปนใบอนญาตขบรถทออกใหแกบคคลทประสงคจะประกอบอาชพขบรถรบจางขนสงผโดยสาร ซงหลกเกณฑเกยวกบใบอนญาตดงกลาว มดงน


(1) ไดรบใบอนญาตขบรถชวคราวส าหรบรถชนดนนมาแลวไมนอยกวาหนงป (2) มอายไมต ากวายสบสองปบรบรณ ส าหรบผขอรบใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ ใบอนญาต

ขบรถยนตสามลอสาธารณะ และยสบปบรบรณ ส าหรบผขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะ

(3) มคณสมบตและไมมลกษณะตองหามเชนเดยวกบผขอรบใบอนญาตขบรถชวคราว (4) ไมเคยตองค าพพากษาถงทสดใหลงโทษหรอถกเจาพนกงานเปรยบเทยบปรบตงแตสองครงขนไป

ส าหรบความผดเกยวกบการขบรถอยางใดอยางหนงตามขอ 2.2.2 ขอ 1 (3) เวนแตจะพนโทษครงสดทายไมนอยกวาหกเดอนแลว

(5) มสญชาตไทย (6) รจกถนนและทางหลวงในจงหวดทขอรบใบอนญาตขบรถพอสมควร (7) ไมเปนผมโรคตดตอนารงเกยจ

10มาตรา 44 แหงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 11กฎกระทรวงก าหนดคาธรรมเนยมตามกฎหมายวาดวยรถยนต พ.ศ.2546 12มาตรา 49 แหงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522



(8) ไมเปนผตดสรายาเมาหรอยาเสพตดใหโทษ (9) ไมเคยเปนผไดรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคกในความผดตามกฎหมายวาดวยรถยนต

หรอความผดเกยวกบความสงบสขของประชาชน ความผดเกยวกบการกอใหเกดภยนตรายตอประชาชน ความผดเกยวกบเงนตรา ความผดเกยวกบเพศ ความผดตอชวต ความผดตอรางกาย ความผดตอเสรภาพ ความผดฐานลกทรพยและวงราวทรพย ความผดฐานกรรโชก รดเอาทรพย ชงทรพยและปลนทรพย ความผดฐานยกยอก ความผดฐานรบของโจร และความผดฐานท าให เสยทรพยตามประมวลกฎหมายอาญา หรอความผดเกยวกบยาเสพตดใหโทษตามกฎหมายวาดวย ยาเสพตดใหโทษหรอโดยค าสงทชอบดวยกฎหมายใหจ าคก เวนแตเปนโทษส าหรบความผดทไดกระท าโดยประมาทหรอความผดลหโทษ หรอพนโทษมาแลวไมนอยกวาสามป

ส าหรบผขอรบใบอนญาตขบรถสาธารณะทเคยเปนผไดรบโทษจ าคกตาม (9) แตพนโทษจ าคกมาแลวไมนอยกวาหกเดอนส าหรบโทษจ าคกตามค าพพากษาไมเกนสามเดอน หรอหนงปส าหรบโทษจ าคกตามค าพพากษา ไมเกนสามเดอนในคดเกยวดวยการใชรถกระท าความผด หรอหนงปหกเดอนส าหรบโทษจ าคกตามค าพพากษาเกนสามเดอนแตไมเกนสามป เมอไดยนค ารองตอนายทะเบยนโดยชแจงถงเหตผลทตนตองโทษพรอมกบแสดงหลกฐานวาตนเปนบคคลทมความประพฤตเรยบรอยควรไววางใจใหขบรถสาธารณะได ใหนายทะเบยนด าเนนการสอบสวนค ารองดงกลาว ถาเหนดวยกบค ารองกใหมอ านาจยกเวนลกษณะตองหามตาม (9) ได



ผขอรบใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ และใบอนญาตขบรถยนตสามลอสาธารณะตองผานการอบรมตามหลกสตรในวชากฎหมาย ระเบยบ และประกาศของทางราชการท เกยวของกบการขบรถยนตสาธารณะหรอรถยนตสามลอสาธารณะ วชาเกยวกบมารยาทส าหรบผขบรถยนตสาธารณะ วชากฎหมายวาดวยการจราจรทางบกทควรทราบ และวชาเกยวกบเทคนคการขบรถอยางปลอดภย เปนเวลาไมนอยกวา 5 ชวโมง และ ผขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะตองผานการอบรมตามหลกสตรในวชากฎหมาย ระเบยบ และประกาศของทางราชการทเกยวของกบการขบรถจกรยานยนตสาธารณะ วชาเกยวกบหนาทความรบผดชอบและมารยาทของผขบรถจกรยานยนตสาธารณะ และวชาเกยวกบสถานทและเสนทางภายในจงหวด เปนเวลาไมนอยกวา 3 ชวโมง

ผขอตออายใบอนญาตขบรถสาธารณะ ตองผานการอบรมตามหลกสตรในวชาการขบรถอยางปลอดภย วชาเกยวกบมารยาทในการขบรถ และวชาเกยวกบกฎหมาย ระเบยบ และประกาศของทางราชการทเกยวของกบการขบรถยนตสาธารณะหรอรถยนตสามลอสาธารณะ เปนเวลาไมนอยกวา 3 ชวโมง

13ระเบยบกรมการขนสงทางบกวาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการอบรมและทดสอบ ผขอรบใบอนญาตขบรถผขอตออายใบอนญาตขบรถ และผขอรบบตรประจ าตวคนขบรถตามกฎหมายวาดวยรถยนต (ฉบบท 3) พ.ศ.2557



ในกรณผขอตอใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสาธารณะซงใบอนญาตขบรถเดมสนอายเกนกวา 1 ป ตองผานการอบรมตามหลกสตรในวชากฎหมาย ระเบยบ และประกาศของทางราชการ ทเกยวของกบการขบรถยนตสาธารณะหรอรถยนตสามลอสาธารณะ วชาเกยวกบมารยาทส าหรบผขบรถยนตสาธารณะ วชากฎหมายวาดวยการจราจรทางบกทควรทราบ และวชาเกยวกบเทคนคการขบรถอยางปลอดภย เปนเวลาไมนอยกวา 5 ชวโมงดวย

ในกรณผขอตอใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะซงใบอนญาตขบรถเดมสนอายเกนกวา 1 ป ต องผานการอบรมตามหลกสตรในวชากฎหมาย ระเบยบ และประกาศของทางราชการท เกยวของกบการ ขบรถจกรยานยนตสาธารณะ วชาเกยวกบหนาทความรบผดชอบและมารยาทของผขบรถจกรยานยนตสาธารณะ และวชาเกยวกบสถานทและเสนทางภายในจงหวด เปนเวลาไมนอยกวา 3 ชวโมง


ผขอรบใบอนญาตขบรถสาธารณะตองผานการทดสอบความสามารถในการขบรถ ความรในขอควรปฏบตหรอขอบงคบการเดนรถตามกฎหมายวาดวยรถยนต กฎหมายวาดวยการจราจรทางบกและความรอนๆทเกยวของกบการขบรถ ซงไดแกการทดสอบสมรรถภาพของรางกาย การทดสอบขอเขยน และการทดสอบขบรถ

ในการขอรบใบอนญาตขบรถสาธารณะ หากใบอนญาตขบรถสวนบคคลชวคราวซงมอายไมนอยกวา 1 ป ใบอนญาตขบรถสวนบคคลซงยงไมสนอาย หรอใบอนญาตขบรถสวนบคคลตลอดชพตองผานการทดสอบสมรรถภาพของรางกาย และทดสอบขอเขยน ส าหรบการขอรบใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ (แทกซ) ตองทดสอบการขบรถบนถนนหรอทางหลวงตามเสนทางทนายทะเบยนก าหนดดวย และในกรณผทขอตออายใบอนญาตขบรถสาธารณะทใบอนญาตขบรถสวนบคคลชวคราวหรอใบอนญาตขบรถสวนบคคลสนอายเกน 1 ป แตไมเกน 3 ป ตองผานการทดสอบสมรรถภาพของรางกาย และทดสอบขอเขยน ส าหรบกรณทใบอนญาตขบรถสาธารณะทใบอนญาตขบรถสวนบคคลชวคราวหรอใบอนญาตขบรถสวนบคคลสนอายเกน 3 ป ตองผานการทดสอบสมรรถภาพของรางกาย การทดสอบขอเขยน และทดสอบขบรถในสนามทดสอบ แตถาเปนการขอรบใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ (แทกซ) ในกรณนตองทดสอบการขบรถทงในสนามสอบ และบนถนนหรอทางหลวงตามเสนทางทนายทะเบยนก าหนดดวย


อายของใบอนญาตขบรถสาธารณะ มก าหนดสามปนบแตวนออกใบอนญาตขบรถดงกลาวทงน ในกรณท วนครบก าหนดอายใบอนญาตขบรถดงกลาวไมตรงกบวนครบรอบวนเกดของผไดรบใบอนญาตขบรถ ใหขยายอายใบอนญาตตอไปจนถงวนครบรอบวนเกดของผไดรบใบอนญาตขบรถในปนนหรอในปถดไป แลวแตกรณ โดยใหถอวาวนดงกลาวเปนวนทใบอนญาตขบรถครบก าหนดอาย เวนแตในกรณทผ ไดรบใบอนญาตขบรถ เกดในวนท 29 กมภาพนธ และในปทใบอนญาตขบรถครบก าหนดอายนนไมมวนท 29 กมภาพนธ ใหถอเอาวนท 28 กมภาพนธ เปนวนครบรอบวนเกด14

14มาตรา 44 แหงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522



อตราคาธรรมเนยมใบอนญาตขบรถสาธารณะ มดงน15

o ใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะฉบบละ 300 บาท o ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสาธารณะฉบบละ 150 บาท o ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะฉบบละ 150 บาท

2.2.4 ใบอนญาตขบรถทมลกษณะพเศษ

ใบอนญาตขบรถทมลกษณะพเศษไดแก

ใบอนญาตขบรถบดถนน ใบอนญาตขบรถแทรกเตอร ใบอนญาตขบรถชนดอนนอกจากทกฎหมายก าหนดไว

ใบอนญาตขบรถทมลกษณะพเศษทออกใหแกบคคลทจะขบรถทมลกษณะพเศษเฉพาะตว เชน รถบดถนน รถแทรกเตอร หรอรถใชงานเกษตรกรรม เปนตน ซงหลกเกณฑเกยวกบใบอนญาตดงกลาว มดงน


o มคณสมบตและไมมลกษณะตองหามเชนเดยวกบผขอรบใบอนญาตขบรถชวคราว o มความรความสามารถในการขบรถในลกษณะนนๆ เปนอยางด



ผขอรบใบอนญาตขบรถทมลกษณะพเศษตองผานการอบรมตามหลกสตรในวชากฎหมายทเกยวของกบ การขบรถ (กฎหมายวาดวยรถยนต กฎหมายวาดวยทางหลวง และกฎหมายวาดวยการจราจรทางบก) วชาเกยวกบการขบรถอยางปลอดภย และวชาเกยวกบมารยาทในการขบรถเปนเวลาไมนอยกวา 4 ชวโมง


ผขอรบใบอนญาตขบรถทมลกษณะพเศษตองผานการทดสอบความสามารถในการขบรถ ความรใน ขอควรปฏบตหรอขอบงคบการเดนรถตามกฎหมายวาดวยรถยนต กฎหมายวาดวยการจราจรทางบกและความรอนๆ ทเกยวของกบการขบรถ ซงไดแก การทดสอบสมรรถภาพของรางกาย และการทดสอบขบรถ

15กฎกระทรวงก าหนดคาธรรมเนยมตามกฎหมายวาดวยรถยนต พ.ศ.2546 16มาตรา 51 แหงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 17ระเบยบกรมการขนสงทางบกวาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการอบรมและทดสอบ

ผขอรบใบอนญาตขบรถผขอตออายใบอนญาตขบรถ และผขอรบบตรประจ าตวคนขบรถตามกฎหมาย วาดวยรถยนต (ฉบบท 3) พ.ศ.2557




อายของใบอนญาตขบรถทมลกษณะพเศษ มก าหนดหาปนบแตวนออกใบอนญาตขบรถดงกลาวทงน ในกรณทวนครบก าหนดอายใบอนญาตขบรถดงกลาวไมตรงกบวนครบรอบวนเกดของผไดรบใบอนญาตขบรถ ใหขยายอายใบอนญาตตอไปจนถงวนครบรอบวนเกดของผไดรบใบอนญาตขบรถในปนนหรอในปถดไป แลวแตกรณ โดยใหถอวาวนดงกลาวเปนวนทใบอนญาตขบรถครบก าหนดอาย เวนแตในกรณทผไดรบใบอนญาตขบรถเกดในวนท 29 กมภาพนธ และในปทใบอนญาตขบรถครบก าหนดอายนนไมมวนท 29 กมภาพนธ ใหถอเอาวนท 28 กมภาพนธ เปนวนครบรอบวนเกด18

อตราคาธรรมเนยมใบอนญาตขบรถทมลกษณะพเศษ มดงน19

(1) ใบอนญาตขบรถบดถนนฉบบละ 250 บาท (2) ใบอนญาตขบรถแทรกเตอรฉบบละ 250 บาท (3) ใบอนญาตขบรถชนดอนนอกจากทกฎหมายก าหนดไวฉบบละ 100 บาท

2.2.5 ใบอนญาตขบรถระหวางประเทศ

ใบอนญาตขบรถระหวางประเทศ (ใบอนญาตขบรถตามความตกลงระหวางประเทศทประเทศไทยเปนภาค)เปนใบอนญาตขบรถสากลตามอนสญญาวาดวยการจราจรทางถนน ท า ณ นครเจนวา ค.ศ.1949 ซงประเทศไทยไดภาคยานวตเมอวนท 15 สงหาคม พ.ศ.2505 ซงหลกเกณฑเกยวกบใบอนญาตดงกลาว มดงน

1) คณสมบต

ตองเปนผไดรบใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล ใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสาธารณะ ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสวนบคคล ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะ20 หรอใบอนญาตเปนผขบรถตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก

2) อายและอตราคาธรรมเนยมใบอนญาตขบรถ

o อายของใบอนญาตขบรถระหวางประเทศ มก าหนด 1 ปนบแตวนออกใบอนญาตขบรถดงกลาว o อตราคาธรรมเนยมฉบบละ 500 บาท21

18มาตรา 44 แหงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 19กฎกระทรวงก าหนดคาธรรมเนยมตามกฎหมายวาดวยรถยนต พ.ศ.2546 20มาตรา 51 แหงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 21กฎกระทรวงก าหนดคาธรรมเนยมตามกฎหมายวาดวยรถยนต พ.ศ.2546



2.2.6 ใบอนญาตขบรถส าหรบคนพการ22

ใบอนญาตขบรถส าหรบคนพการเปนใบอนญาตขบรถทออกใหแกบคคลทมความบกพรองทางรางกาย แตพอจะขบรถในบางลกษณะไดหากมการตดตงอปกรณเสรม ซงหลกเกณฑเกยวกบใบอนญาตดงกลาว มดงน

1) ชนดของใบอนญาตขบรถส าหรบคนพการ (1) ใบอนญาตขบรถยนตและรถจกรยานยนตชนดชวคราว (2) ใบอนญาตขบรถยนตและรถจกรยานยนตชนดสวนบคคล

2) คณสมบตและลกษณะตองหาม

ผขอรบใบอนญาตขบรถส าหรบคนพการตองมคณสมบตและลกษณะตองหามเชนเดยวกบผขอรบใบอนญาตขบรถชวคราว หรอผขอรบใบอนญาตขบรถสวนบคคลแลวแตกรณ โดยลกษณะของคนพการนน หมายถง

(1) คนหหนวกหรอหตง (2) คนตาพการหรอตาบอดหนงขาง (3) คนพการทแขน ขา หรอล าตว

3) การอบรมและทดสอบ


ผขอรบใบอนญาตขบรถส าหรบคนพการตองผานการอบรมตามหลกสตรในวชากฎหมายทเกยวของกบ การขบรถ (กฎหมายวาดวยรถยนต กฎหมายวาดวยทางหลวง และกฎหมายวาดวยการจราจรทางบก) วชาเกยวกบการขบรถอยางปลอดภย และวชาเกยวกบมารยาทในการขบรถเปนเวลาไมนอยกวา 4 ชวโมง รวมทงตองไดรบการอบรมหรอค าแนะน าจากเจาหนาทเกยวกบหลกการหรอขอควรปฏบตในการขบรถอยางปลอดภย หรอขอแนะน าเกยวกบการใชหรออปกรณเพมเตมเพอความปลอดภยเบองตนดวย


ผขอรบใบอนญาตขบรถส าหรบคนพการตองผานการทดสอบความสามารถในการขบรถ ความรในขอควรปฏบตหรอขอบงคบการเดนรถตามกฎหมายวาดวยรถยนต กฎหมายวาดวยการจราจรทางบกและความรอนๆ ทเกยวของกบการขบรถ ซงไดแกการทดสอบสมรรถภาพของรางกาย การทดสอบขอเขยน และการทดสอบ ขบรถ

22ระเบยบกรมการขนสงทางบก วาดวยการด าเนนการเกยวกบใบอนญาตขบรถ การอบรมและทดสอบผขอรบใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยรถยนตส าหรบคนพการ พ.ศ.2547



4) ขอจ ากดการใชใบอนญาตขบรถส าหรบคนพการ

(1) คนพการทกลกษณะ ตองตดเครองหมายสญลกษณส าหรบคนพการทตวรถทขบดวย (2) คนหหนวกหรอหตง หรอบคคลตาพการหรอตาบอดหนงขางตองขบรถคนทมกระจกมองขาง

ทงดานซายและดานขวาของตวรถหรอรถคนทมระบบหรออปกรณทชวยในการมองเหน เพอชวยในการมองสภาพการจราจรดานทายและดานขางนอกจากกระจกมองหลงภายในตวรถดวย

(3) คนตาพการหรอตาบอดหนงขางทมปญหาการมองเหนและจ าเปนตองใสแวนตาหรอเลนสสมผสขณะเขารบการทดสอบการมองเหน ใหก าหนดขอจ ากดการใชใบอนญาตขบรถดวยวาตองใสแวนตาหรอเลนสสมผสขณะขบรถ

(4) กรณดดแปลงรถทใช รถนนตองเปนรถทไดจดทะเบยนผานการตรวจสภาพจากนายทะเบยน ตามกฎหมายแลว จงอนญาตใหยนค าขอได และใหมขอจ ากดการใชใบอนญาต คอ ตองขบเฉพาะรถคนทดดแปลงนน หรอในกรณทเหนวาคนพการนนจ าเปนตองใหขบเฉพาะรถบางลกษณะเทานน เชน รถเกยรอตโนมตหรอพวงมาลยเพาเวอร เปนตน ใหก าหนดขอจ ากดการใชใบอนญาตไวดวย

(5) ใหนายทะเบยนบนทกลกษณะความพการ และขอจ ากดการใชใบอนญาตขบรถไวดานหลงตนขวใบอนญาตขบรถ และในใบอนญาตขบรถใหบนทกเฉพาะขอจ ากดการใชใบอนญาตขบรถโดยดานหนาใหท าเครองหมายดอกจน (*) ตอจากชนดใบอนญาตขบรถ และบนทกขอจ ากดการใชทดานหลงใบอนญาตขบรถ

2.2.7 บตรประจ าตวคนขบรถ

ในการขบรถสาธารณะ รถยนตบรการธรกจ และรถยนตบรการทศนาจร นอกจากผขบรถตองมใบอนญาต ขบรถทสามารถขบรถนนไดแลว กฎหมายวาดวยรถยนตยงก าหนดใหบคคลดงกลาวตองแสดงบตรประจ าต วคนขบรถ โดยใสกรอบตดไวภายในรถดานหนาตอนบนและดานหลงของพนกพงทนงตอนหนา ในลกษณะทผโดยสารสามารถมองเหนไดชดเจน และไมมสงใดปดบงไวดวย23 ซงหลกเกณฑเกยวกบบตรประจ าตวคนขบรถมดงน

23กฎกระทรวงก าหนดเครองแตงกาย เครองหมาย ประวตคนขบรถ บตรประจ าตวคนขบรถและการแสดงบตรประจ าตวคนขบรถยนตสาธารณะ รถยนตบรการธรกจ รถยนตบรการทศนาจร และรถจกรยานยนตสาธารณะ พ.ศ.2555




(1) เปนผไดรบใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะหรอใบอนญาตขบรถยนตสามลอสาธารณะ หรอใบอนญาตเปนผขบรถในประเภทการขนสงประจ าทางการขนสงไมประจ าทางหรอการขนสง โดยรถขนาดเลกตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก ซงยงไมสนอาย

(2) มคณสมบตและไมมลกษณะตองหามส าหรบผไดรบใบอนญาตขบรถหรอใบอนญาตเปนผขบรถส าหรบชนดใบอนญาตนน ๆ

2) การอบรม25

ผขอรบบตรประจ าตวคนขบรถตองผานการอบรมตามหลกสตรในวชาสถานททองเทยว เสนทางการเดนรถ และสถานทส าคญในจงหวด วชาภาษาองกฤษส าหรบผขบรถยนตสาธารณะ และวชาการใหบรการผโดยสาร เปนเวลาไมนอยกวา 3 ชวโมง

ในกรณทผขอรบบตรประจ าตวคนขบรถเปนผไดรบใบอนญาตเปนผขบรถในประเภทการขนสงประจ าทาง การขนสงไมประจ าทาง หรอการขนสงโดยรถขนาดเลกตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกตองผานการอบรมตามหลกสตรวชากฎหมาย ระเบยบ และประกาศของทางราชการทเกยวของกบการขบรถยนตสาธารณะหรอรถยนตสามลอสาธารณะเพมเตมอก 1 ชวโมง


อายของบตรประจ าตวคนขบรถใหตรงกบวนสนอายของใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสาธารณะ ใบอนญาตเปนผขบรถในประเภทการขนสงประจ าทาง การขนสงไมประจ าทางหรอการขนสงโดยรถขนาดเลกตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกแลวแตกรณ26

อตราคาธรรมเนยมบตรประจ าตวคนขบรถ (คาธรรมเนยมอน) ฉบบละ 20 บาท27

24ระเบยบกรมการขนสงทางบก วาดวยการด าเนนการเกยวกบใบอนญาตขบรถและบตรประจ า ตวคนขบรถ ตามกฎหมายวาดวยรถยนต พ.ศ.2549

25ระเบยบกรมการขนสงทางบกวาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการอบรมและทดสอบ ผขอรบใบอนญาตขบรถผขอตออายใบอนญาตขบรถ และผขอรบบตรประจ าตวคนขบรถตามกฎหมายวาดวยรถยนต (ฉบบท 3) พ.ศ.2557

26ระเบยบกรมการขนสงทางบก วาดวยการด าเนนการเกยวกบใบอนญาตขบรถและบตรประจ าตวคนขบรถ ตามกฎหมายวาดวยรถยนต พ.ศ.2549

27กฎกระทรวงก าหนดคาธรรมเนยมตามกฎหมายวาดวยรถยนต พ.ศ.2546



2.3 ใบอนญาตเปนผขบรถตามพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522

ใบอนญาตเปนผขบรถตามพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522 แบงออกเปน 4 ชนด ไดแก

ชนดท 1 ใบอนญาตเปนผขบรถส าหรบรถทน าหนกรถและน าหนกรถบรรทกรวมกนไมเกนสามพน หารอยกโลกรม ทมไดใชขนสงผโดยสาร หรอส าหรบรถขนสงผโดยสารไมเกนยสบคน

ชนดท 2 ใบอนญาตเปนผขบรถส าหรบรถทมน าหนกบรรทกรวมกนเกนกวาสามพนหารอยกโลกรม ทมไดใชขนสงผโดยสาร หรอส าหรบรถขนสงผโดยสารเกนกวายสบคน

ชนดท 3 ใบอนญาตเปนผขบรถซงโดยสภาพใชส าหรบลากจงรถอนหรอลอเลอนทบรรทกสงใดๆ บนลอเลอนนน

ชนดท 4 ใบอนญาตเปนผขบรถส าหรบรถทใชขนสงวตถอนตรายตามประเภทหรอชนดและลกษณะการบรรทกตามทอธบดก าหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษา

ใบอนญาตเปนผขบรถ แบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก

(1) ใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคล หมายถง ใบอนญาตทน าไปขบรถทไดรบอนญาตใหประกอบการขนสงสวนบคคล หรอกลาวอกนยหนงน าไปใชขบรถเพอการคาหรอธรกจของตนเอง ดวยรถทมน าไปใชขบรถเพอการคาหรอธรกจของตนเองดวยรถทมน าหนกเกนกวาหนงพนหกรอยกโลกรม โดยไมไดน าไปใชรบจาง

(2) ใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภททกประเภท หมายถง ใบอนญาตทน าไปใชขบรถทไดรบอนญาตใหประกอบการขนสงประจ าทาง (การขนสงเพอสนจางตามเสนทางทคณะกรรมการก าหนด)การขนสงไมประจ าทาง (การขนสงเพอสนจางโดยไมจ ากดเสนทาง) การขนสงโดยรถขนาดเลก การขนสงคนหรอสงของหรอคนและสงของรวมกนเพอสนจางตามเสนทางทคณะกรรมการก าหนดดวยรถทมน าหนกรถและน าหนกบรรทกรวมกนไมเกนสพนกโลกรม) รวมถงการขนสงสวนบคคลตามทกลาวไวในขอ 1 ขางตน

ส าหรบหลกเกณฑเกยวกบใบอนญาตเปนผขบรถในแตละประเภทและชนดนน มรายละเอยดโดยสรปไดดงตอไปน

2.3.1 ใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคล

ใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคลเปนใบอนญาตขบรถส าหรบใชขบรถในการขนสงสวนบคคล กลาวคอ การขนสงเพอการคาหรอธรกจของตนเองดวยรถทมน าหนกเกนกวาหนงพนหกรอยกโลกรมซงหลกเกณฑเกยวกบใบอนญาตดงกลาว มดงน




(1) มอายไมต ากวาเกณฑดงน29 18 ปบรบรณ ส าหรบผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถชนดทหนง 20 ปบรบรณ ส าหรบผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถชนดทสองและชนดทสาม 25 ปบรบรณ ส าหรบผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถชนดทส

(2) มความรและความสามารถตามทก าหนด (3) ไมเปนผมรางกายพการจนเปนทเหนไดวาไมสามารถปฏบตหนาทไดดวยความเหมาะสม (4) ไมเปนผวกลจรตหรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ (5) ไมเปนผมโรคตดตออนเปนทรงเกยจ (6) ไมเปนผตดสรายาเมาหรอยาเสพตดใหโทษ (7) ไมเปนผมใบอนญาตปฏบตหนาทเปนผประจ ารถประเภทหรอชนดเดยวกบทไดรบอนญาตอยแลว (8) ไมเปนผอยในระหวางถกพกใชหรอเพกถอนใบอนญาตปฏบตหนาทเปนผประจ ารถ เวนแตการ

เพกถอนใบอนญาตนนพนก าหนดสามปแลวนบแตวนทมค าสงเพกถอนใบอนญาต (9) ไมเปนผเคยไดรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดหรอค าสงทชอบดวยกฎหมายใหจ าคก เวนแต

เปนโทษส าหรบความผดอนไดกระท าโดยประมาททมใชเกยวกบการใชรถในการกระท าผดหรอความผดลหโทษ หรอไดพนโทษมาแลวเกนสามป

(10) ไมเปนผเคยถกควบคมตวเพราะมพฤตการณเปนภยตอสงคม หรอเปนอนธพาล เวนแตไดพนจากการควบคมตวมาแลวเกนหนงป


อบรมและทดสอบความรเกยวกบกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก กฎหมายวาดวยรถยนต และกฎหมายวาดวยการจราจรทางบก ความรในการขบรถ ความรเกยวกบขอก าหนดวาดวยความปลอดภยในการขนสง และมารยาทในการขบรถ ตลอดจนความรทจ าเปนอยางอนตามความเหมาะสมของลกษณะการขนสง

ทดสอบสมรรถภาพของรางกายในดานปฏกรยา (ความสามารถในการใชเบรกเทา) สายตาทางลก สายตาทางกวาง และสายตาบอดส

28มาตรา 96 ประกอบกบมาตรา 99 แหงพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522 29กฎกระทรวง ฉบบท 52 (พ.ศ.2541) ออกตามความในพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522




อายของใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคล 3 ปนบแตวนออกใบอนญาตขบรถ30 อตราคาธรรมเนยมใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคลฉบบละ 200 บาท31

2.3.2 ใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภททกประเภท

ใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภททกประเภทเปนใบอนญาตขบรถส าหรบใชขบรถในการประกอบกจการขนสงเพอสนจาง กลาวคอ การประกอบการขนสงประจ าทาง (การขนสงเพอสนจางตามเสนทางทคณะกรรมการควบคมการขนสงทางบกก าหนด) การขนสงไมประจ าทาง (การขนสงเพอสนจางโดยไมจ ากดเสนทาง) และการขนสงโดยรถขนาดเลก (การขนสงคนหรอสงของหรอคนและสงของรวมกนเพอสนจางตามเสนทางทคณะกรรมการควบคมการขนสงทางบกก าหนดดวยรถทมน าหนกรถและน าหนกบรรทกรวมกนไมเกนสพนกโลกรม) รวมทงสามารถใชใบอนญาตประเภทนขบรถในการขนสงสวนบคคลไดดวยซงหลกเกณฑเกยวกบใบอนญาตดงกลาว มดงน


(1) มสญชาตไทย (2) มอายไมต ากวาเกณฑดงน33

- 22 ปบรบรณ ส าหรบผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถชนดท 1 ชนดท 2 และชนดท 3 - 25 ปบรบรณ ส าหรบผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถชนดท 4

(3) มความรและความสามารถตามทก าหนด34 และตองผานการศกษาอบรมจากโรงเรยนการขนสง กรมการขนสงทางบก หรอโรงเรยนสอนขบรถทกรมการขนสงทางบกรบรอง หรอหนวยงานทไดรบความเหนชอบในการสอนขบรถหรอศกษาอบรมวชาเฉพาะทเกยวของกบผขบรถจากกรมการขนสงทางบก

(4) ไมเปนผมรางกายพการจนเปนทเหนไดวาไมสามารถปฏบตหนาทไดดวยความเหมาะสม (5) ไมเปนผวกลจรตหรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ (6) ไมเปนผมโรคตดตออนเปนทรงเกยจ (7) ไมเปนผตดสรายาเมาหรอยาเสพตดใหโทษ (8) ไมเปนผมใบอนญาตปฏบตหนาทเปนผประจ ารถประเภทหรอชนดเดยวกบทไดรบอนญาตอยแลว

30มาตรา 100 แหงพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522 31กฎกระทรวง ฉบบท 2 (พ.ศ.2523) ออกตามความในพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522 ซงแกไข

เพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 48 (พ.ศ. 2537) ออกตามความในพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 32มาตรา 96 ประกอบกบมาตรา 97 แหงพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522 33กฎกระทรวง ฉบบท 52 (พ.ศ.2541) ออกตามความในพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522 34กฎกระทรวง ฉบบท 44 (พ.ศ.2537) ออกตามความในพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522



(9) ไมเปนผอยในระหวางถกพกใชหรอเพกถอนใบอนญาตปฏบตหนาท เปนผประจ ารถ เวนแตการเพกถอนใบอนญาตนนพนก าหนดสามปแลวนบแตวนทมค าสงเพกถอนใบอนญาต

(10) ไมเปนผเคยไดรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดหรอค าสงทชอบดวยกฎหมายใหจ าคก เวนแตเปนโทษส าหรบความผดอนไดกระท าโดยประมาททมใชเกยวกบการใชรถในการกระท าผดหรอความผดลหโทษ หรอไดพนโทษมาแลวเกน 3 ป

(11) ไมเปนผเคยถกควบคมตวเพราะมพฤตการณเปนภยตอสงคม หรอเปนอนธพาล เวนแตไดพนจากการควบคมตวมาแลวเกน 1 ป


ผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถใหมตองผานการศกษาอบรม ดงตอไปน35

(ก) ผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถชนดท 1 และชนดท 2 ตองผานการศกษาอบรมตามหลกสตรในวชากฎหมายวาดวยจราจรทางบกและกฎหมายวาดวยรถยนต กฎหมายวาดวยการขนสงทางบก กฎหมายแพงและกฎหมายอาญา เทคนคการขบรถอยางปลอดภย หนาทผขบรถและการบ ารงรกษารถ มนษยสมพนธและมารยาทในการขบรถ การสงเสรมสขภาพพลานามย หนาทและความรบผดชอบของผขบรถ หวใจของการบรการทางการขนสง และการตรวจความพรอมของรถกอนและหลงการใชงาน เปนเวลาไมนอยกวา 12 ชวโมง

(ข) ผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถชนดท 3 นอกจากตองผานการศกษาอบรมตามหลกสตรวชาใน (ก) แลว ตองศกษาอบรมในหลกสตรวชาความรเกยวกบรถลากจงและการขบรถลากจงอยางปลอดภย เปนเวลาไมนอยกวา 3 ชวโมงดวย

(ค) ผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถชนดท 4 นอกจากตองผานการศกษาอบรมตามหลกสตรวชาใน (ก) และ (ข) แลว ตองศกษาอบรมในหลกสตรวชาความรเกยวกบวตถอนตราย และความรเกยวกบรถบรรทกวตถอนตรายและความรเกยวกบหลกการบรรทกวตถอนตราย เปนเวลาไมนอยกวา 6 ชวโมงดวย

ผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถใหมตองผานการทดสอบสมรรถภาพของรางกายในดานปฏกรยาสายตาทางลก สายตาทางกวาง และสายตาบอดส การทดสอบขอเขยนตามหวขอความรทไดรบการศกษาอบรม และทดสอบความสามารถในการขบรถทงนตามหลกเกณฑทก าหนด


o อายของใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภททกประเภท มก าหนด 3 ป36 o อตราคาธรรมเนยมใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภททกประเภท ฉบบละ 200 บาท37

35ระเบยบกรมการขนสงทางบก วาดวยการศกษาอบรมและทดสอบผขอรบใบอนญาตปฏบตหนาทเปนผประจ ารถ พ.ศ.2547

36มาตรา 100 แหงพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522 37กฎกระทรวง ฉบบท 2 (พ.ศ.2523) ออกตามความในพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522 ซงแกไข

เพมเตมโดยกฎกระทรวง ฉบบท 48 (พ.ศ. 2537) ออกตามความในพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522



2.4 การใชใบอนญาตขบรถชนดหนงแทนใบอนญาตขบรถชนดอน

ตามหลกการกฎหมายในเรองใบอนญาตขบรถ ทงตามกฎหมายวาดวยรถยนตและกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก ก าหนดใหผทไดรบใบอนญาตขบรถชนดใดยอมจะสามารถขบรถไดเฉพาะตามลกษณะของรถทระบไวในใบอนญาตขบรถเทานน อยางไรกตาม ในบางกรณกฎหมายไดอนโลมใหผทไดรบใบอนญาตขบรถชนดหนงสามารถมาขบรถในอกลกษณะหนงหรอใชแทนใบอนญาตขบรถชนดอนไดดวย โดยมหลกเกณฑดงตอไปน

2.4.1 การใชใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยรถยนตในการขบรถลกษณะอนตามกฎหมายวาดวยรถยนตดวยกน38

ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล รถยนตสามลอสวนบคคล หรอรถจกรยานยนตสวนบคคลชวคราวสามารถใชส าหรบขบรถยนตบรการใหเชา เฉพาะในกรณทผขบรถเปนผเชาได

ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล สามารถใชส าหรบขบรถยนตบรการใหเชาได ใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ สามารถใชส าหรบขบรถยนตบรการและใชแทนใบอนญาตขบรถยนต

สวนบคคลไดดวย ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสาธารณะ สามารถใชแทนใบอนญาตขบรถยนตสามลอสวนบคคลได ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะ สามารถใชแทนใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสวนบคคลได

2.4.2 การใชใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกในการขบรถขนาดหรอลกษณะอนตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกดวยกน39

ใบอนญาตเปนผขบรถ ชนดทสอง ชนดทสาม และชนดทส สามารถใชแทนใบอนญาตเปนผขบรถ ชนดทหนงได

ใบอนญาตเปนผขบรถ ชนดทสามและชนดทส สามารถใชแทนใบอนญาตเปนผขบรถ ชนดทสองได ใบอนญาตเปนผขบรถ ชนดทส สามารถใชแทนใบอนญาตเปนผขบรถ ชนดทสามได

2.4.3 การใชใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกขบรถแทนใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยรถยนต40

ใบอนญาตเปนผขบรถในประเภทการขนสงประจ าทาง การขนสงไมประจ าทางหรอการขนสง โดยรถขนาดเลกตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก สามารถใชแทนใบอนญาตขบรถยนต สวนบคคลและใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะได

38มาตรา 43 แหงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 39มาตรา 95 แหงพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522 40มาตรา 43 ทว แหงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522



ใบอนญาตเปนผขบรถในประเภทการขนสงสวนบคคลตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก สามารถใชแทนใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคลได

2.5 สรปการอบรม

2.5.1 ใบอนญาตขบรถตาม พ.ร.บ.รถยนต พ.ศ.2522

1) กรณขอใหม

ผขอรบใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคลชวคราว ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสวนบคคลชวคราว ใบอนญาต ขบรถจกรยานยนตสวนบคคลชวคราว ใบอนญาตขบรถบดถนน ใบอนญาตขบรถแทรกเตอร ตองผานการอบรมตามหลกสตรดงน

เรองทอบรม ระยะเวลา (1) กฎหมายทเกยวของ (กฎหมายวาดวยรถยนต กฎหมายวาดวยทาง

หลวง กฎหมายวาดวยการจราจรทางบก) 4 ชวโมง

(2) การขบรถอยางปลอดภย (3) มารยาทในการขบรถ

ผขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสวนบคคลชวคราวทเคยไดใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสวนบคคลชวคราวมาแลว และมอายต ากวา 18 ปบรบรณ จะตองผานการอบรมตามหลกสตรวชาจตส านกและการขบรถ ใหปลอดภยเปนเวลา 1 ชวโมง

ผขอรบใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ หรอใบอนญาตขบรถยนตสามลอสาธารณะ ตองผานการอบรมตามหลกสตรดงน

เรองทอบรม ระยะเวลา (1) กฎหมายระเบยบ และประกาศของทางราชการทเกยวของกบการขบรถยนต

สาธารณะ หรอรถยนตสามลอสาธารณะ (2) มารยาทส าหรบผขบรถสาธารณะ

5 ชวโมง

(3) กฎหมายจราจรทควรทราบ (4) เทคนคการขบรถอยางปลอดภย

ผขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะ ตองผานการอบรมตามหลกสตรดงน

เรองทอบรม ระยะเวลา (1) กฎหมายระเบยบ และประกาศของทางราชการท เกยวของกบการขบ

รถจกรยานยนตสาธารณะ (2) หนาทความรบผดชอบและมารยาทของผขบรถจกรยานยนตสาธารณะ

3 ชวโมง

(3) สถานทและเสนทางภายในจงหวด



ผขอรบบตรประจ าตวคนขบรถ เพอขบรถยนตสาธารณะ รถยนตบรการธรกจ และรถยนตบรการทศนาจร ตองผานการอบรมตามหลกสตรดงน

เรองทอบรม ระยะเวลา (1) สถานททองเทยว เสนทางการเดนรถและสถานทส าคญในจงหวด (2) ภาษาองกฤษส าหรบผขบรถสาธารณะ (3) การใหบรการผโดยสาร

3 ชวโมง

กรณทผขอรบบตรประจ าตวคนขบรถเปนผไดรบใบอนญาตเปนผขบรถในประเภทการขนสงประจ าทาง การขนสงไมประจ าทาง หรอการขนสงโดยรถขนาดเลกตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก ตองผานการอบรมตามหลกสตรวชากฎหมาย ระเบยบ และประกาศของทางราชการทเกยวของกบการขบรถยนตสาธารณะ หรอรถยนตสามลอสาธารณะเพมเตมอก 1 ชวโมง

2) กรณตออาย

ผขอตออาย ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสวนบคคล ใบอนญาต ขบรถจกรยานยนตสวนบคคล (เมอครบ 5 ป) ตองผานการอบรมตามหลกสตรดงน

เรองทอบรม ระยะเวลา (1) การขบรถอยางปลอดภย 1 ชวโมง (2) มารยาทในการขบรถ

กรณผขอตออายใบอนญาตขบรถสวนบคคล ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสวนบคคล ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสวนบคคล ซงใบอนญาตขบรถเดมสนอายเกนกวา 1 ป ตองผานการอบรมตามหลกสตรในวชาเกยวกบการขบรถอยางปลอดภย และวชาเกยวกบมารยาทในการขบรถ เปนเวลาไมนอยกวา 2 ชวโมง

ผขอตออายใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ หรอใบอนญาตขบรถยนตสามลอสาธารณะ ตองผานการอบรมตามหลกสตรดงน

เรองทอบรม ระยะเวลา (1) การขบรถอยางปลอดภย (2) มารยาทในการขบรถ (3) กฎหมายระเบยบ และประกาศของทางราชการทเกยวของกบการขบรถยนต

สาธารณะ หรอรถยนตสามลอสาธารณะ

3 ชวโมง

กรณผขอตอใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสาธารณะซงใบอนญาตขบรถเดม สนอายเกนกวา 1 ป ตองผานการอบรมตามหลกสตรในวชากฎหมาย ระเบยบ และประกาศของทางราชการทเกยวของกบการขบรถยนตสาธารณะหรอรถยนตสามลอสาธารณะ วชาเกยวกบมารยาทส าหรบผขบรถยนตสาธารณะ วชากฎหมายวาดวยการจราจรทางบกทควรทราบ และวชาเกยวกบเทคนคการขบรถอยางปลอดภย เปนเวลาไมนอยกวา 5 ชวโมง



กรณผขอตอใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะซงใบอนญาตขบรถเดมสนอายเกนกวา 1 ป ตองผานการอบรมตามหลกสตรในวชากฎหมาย ระเบยบ และประกาศของทางราชการท เกยวของกบการข บรถจกรยานยนตสาธารณะ วชาเกยวกบหนาทความรบผดชอบและมารยาทของผขบรถจกรยานยนตสาธารณะ และวชาเกยวกบสถานทและเสนทางภายในจงหวด เปนเวลาไมนอยกวา 3 ชวโมงดวย

2.5.2 ใบอนญาตขบรถตาม พ.ร.บ.การขนสงทางบก พ.ศ.2522

การอบรมเพอขอรบใบอนญาตเปนผขบรถตาม พ.ร.บ.การขนสงทางบก พ.ศ.2522 เปนดงตอไปน

1) ใบอนญาตเปนผขบรถ ชนดท 1 และ 2 เรองทอบรม ระยะเวลา(ชวโมง)

(1) กฎหมายวาดวยการจราจรทางบก และกฎหมายวาดวยรถยนต 12 (2) กฎหมายวาดวยการขนสงทางบก กฎหมายแพงและกฎหมายอาญา (3) เทคนคการขบรถอยางปลอดภย (4) หนาทผขบรถและการบ ารงรกษารถ (5) มนษยสมพนธและมารยาทในการขบรถ (6) การสงเสรมสขภาพพลานามย (7) หนาทและความรบผดชอบของผขบรถ (8) หวใจของการบรการทางการขนสง (9) การตรวจความพรอมของรถกอนและหลงการใชงาน

2) ใบอนญาตเปนผขบรถ ชนดท 3 เรองทอบรม ระยะเวลา(ชวโมง)

ความรเกยวกบรถลากจงและการขบรถลากจงอยางปลอดภย 3

3) ใบอนญาตเปนผขบรถ ชนดท 4 เรองทอบรม ระยะเวลา(ชวโมง)

ความรเกยวกบวตถอนตราย 6 ความรเกยวกบรถบรรทกวตถอนตรายและหลกการบรรทกวตถอนตราย

ทงนผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถ ชนดท 3 จะตองเขาอบรมและผานหลกสตรตาม 1) และผขอรบใบอนญาต เปนผขบรถ ชนดท 4 จะตองเขาอบรมและผานหลกสตรตาม 1) และ 2) มาแลว

4) กรณตออาย

ผขอตออายใบอนญาตเปนผขบรถจะตองเขารบการอบรมหลกสตรการขบรถอยางปลอดภย เปนเวลา 2 ชวโมง



2.6 สรปการทดสอบสมรรถนะดานรางกาย

2.6.1 การทดสอบการมองเหนส

การทดสอบการมองเหนสในการขบรถใหดสเขยว สเหลอง และสแดง จากเครองทดสอบหรอแผนภาพทดสอบทกรมการขนสงทางบกก าหนดหรอเหนชอบ โดยอยหางจากเครองทดสอบหรอแผนภาพทดสอบในระดบสายตาระยะไมนอยกวา 3 เมตร ผทดสอบจะตองท าการอานสตามทเจาหนาททดสอบก าหนดสละ 3 ครง หากอานถกตองสองในสามครงถอวาผานการทดสอบดงรปท 2.3

รปท 2.3 การทดสอบการมองเหนส

7

1 2

• 3

•

•

•

: 2 3

7

1 2

• 3

•

•

•

: 2 3



2.6.2 การทดสอบระดบสายตา

การทดสอบระดบสายตาเปนการทดสอบเพอวดความสามารถในการมองเหนโดยใชเครองมอวดวดการกะระยะสายตาทงทางกวางและทางลก

รปท 2.4 การทดสอบระดบสายตา

: 1

1.

2. 3.

: 75 2 3

1. 2.50 –3.50 2

2.

3.

ขนตอนการทดสอบ 1. นงบนเกาอพรอมยนหนาเขาไปยง

อปกรณทดสอบ 2. ตงหนาตรงตามองจดทก าหนด 3. ตอบสสญญานทปรากฏบนเครองดวย

การใชตามอง

ขนตอนการทดสอบ 1. ผเขารบการทดสอบนงบนเกาอซงอยหางจาก

กลองทดสอบระยะ 2.50-3.5 เมตร ภายในกลองจะสามารถมองเหนหลก 2 หลก

2. หยบอปกรณส าหรบเลอนหลกโดยปมส 2 ปม ส าหรบเลอนหลกขนมาขางหนา/ ถอยหลง

เกณฑการผาน: สามารถมองเหนทงดานซายและดานขวาเปนมมกวางขางละ 75 องศา หากตอบไดถกตอง 2 ใน 3 ครงถอวาผานการทดสอบ

เกณฑการผาน: สามารถวางแนวของหลกหางจากจดทก าหนดไมเกนกวา 1 นว



2.6.3 การทดสอบปฏกรยา

การทดสอบปฏกรยาเปนการทดสอบความสามารถในดานการขบขวาจะสามารถหยดรถหรอเรงความเรวไดตามสญญาณไฟหรอเหตการณตางๆ ไดอยางทนทวงท วธการทดสอบแสดงดงรปท 2.5

รปท 2.5 การทดสอบปฏกรยา

1.

2.

3.

4.

-80-70-60-50

: 0.75 75 2 3

3.

2.



2.7 สรปการทดสอบภาคทฤษฎ

2.7.1 ใบอนญาตขบรถตาม พ.ร.บ.รถยนต พ.ศ.2522

การทดสอบภาคทฤษฎเปนการสอบวดความรเกยวกบกฎจราจร สญญาณไฟจราจร ปายจราจร ตลอดจนการขบขอยางปลอดภย ซงในปจจบนนเปนการทดสอบดวยคอมพวเตอรระบบ E-exam ท าใหผเขาทดสอบไดรบความสะดวกรวดเรว โปรงใสและเปนธรรม มระบบฟงเสยงภาษาไทยส าหรบผทไมรหนงสอ ขอทดสอบมหลายชด มใหเลอก 5 ภาษา ไดแก ไทย องกฤษ จน ญปน และยาว (ใชส าหรบจงหวดในแถบชายแดนภาคใต)

เกณฑการผาน

รถยนต ตองได 45 ขอจากทงหมด 50 ขอ รถจกรยานยนต ตองได 45 ขอจากทงหมด 50 ขอ

2.7.2 ใบอนญาตขบรถตาม พ.ร.บ.การขนสงทางบก พ.ศ.2522

การสอบขอเขยนมเกณฑการทดสอบดงน

ชนดท จ ำนวนขอสอบ (ขอ)

เกณฑกำรผำน (คะแนนไมต ำกวำรอยละ)

1 และ 2 45 – 60 75 3 30 75 4 30

และสอบขอเขยนวชาความรเกยวกบวตถอนตรายอก 30 ขอ

75



2.8 สรปการทดสอบภาคปฏบต

การทดสอบภาคปฏบตเปนการทดสอบขบรถโดยผเขารบการทดสอบจะตองเตรยมรถตามแตประเภททขอรบใบอนญาต โดยก าหนดใหใชทาในการทดสอบเดยวกนทงผขอรบใบอนญาตขบรถตามพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 และผขอรบใบอนญาตขบรถตามพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522 การทดสอบภาคปฏบตมทงหมด 7 ทา แตใชในการทดสอบเพยง 3 ทาคอ ทาท 1 และทาท 2 และเลอกทดสอบตามความเหมาะสมของสนามทดสอบอก 1 ทา ยกเวนรถยนตเกยรอตโนมตไมใชทาท 4 โดยมทาดงตารางท 2.2

ตารางท 2.2 ทาทดสอบภาคปฏบต

ทาท รายละเอยด ขอก าหนด 1 การขบรถเดนหนาและหยดรถเทยบทางเทา ทาบงคบ 2 การขบรถเดนหนาและถอยหลงในทางตรง ทาบงคบ 3 การขบรถถอยหลงเขาจอดและออกจากชองวางดานซาย เลอกทดสอบ 4 การหยดรถและออกรถบนทางลาด เลอกทดสอบ 5 การกลบรถ เลอกทดสอบ 6 การขบรถเดนหนาเขาจอดในชองทเปนมมฉาก เลอกทดสอบ 7 การขบรถโดยปฏบตตามเครองหมายจราจร เลอกทดสอบ

2.9 ระบบโรงเรยนสอนขบรถ

โรงเรยนสอนขบรถของประเทศไทยปจจบน มอย 2 รปแบบ

(1) โรงเรยนสอนขบรถทไดรบการรบรองจากกระทรวงศกษาธการ (2) โรงเรยนสอนขบรถทจดตงตามกฎหมายขนสงจดตงโดยอาศยอ านาจตามพระราชบญญตการขนสง

ทางบก พ.ศ.2522 “มาตรา 97 ภายใตบงคบตามมาตรา 96 ผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถตองมอาย ไมต ากวาทก าหนดในกฎกระทรวง และผานการศกษาและจบหลกสตรจากโรงเรยนการขนสงของกรมการขนสงทางบกหรอโรงเรยนสอนขบรถทกรมการขนสงทางบกรบรองโดยเปนโรงเรยนสอนขบรถทสอนหลกสตรการสอนขบรถเพอการขนสงทางบก”

2.9.1 โรงเรยนสอนขบรถทกรมการขนสงทางบกใหการรบรอง

โรงเรยนสอนขบรถทกรมการขนสงทางบกใหการรบรองม 4 หลกสตรดงน

(1) หลกสตรการสอนขบรถทใชเพอการขนสงทางบก (2) หลกสตรการสอนขบรถยนต (3) หลกสตรการสอนขบรถจกรยานยนต (4) หลกสตรการสอนขบรถอนๆ ตามทอธบดกรมการขนสงทางบกประกาศก าหนด(ปจจบนยงไมมการ

ก าหนด)



ผทประสงคจะขอรบการรบรองโรงเรยนสอนขบรถจะตองยนค าขอจดตงโรงเรยนฯ ตอกรมการขนสงทางบกกอน (กลมมาตรฐานโรงเรยนสอนขบรถ หรอส านกงานขนสงจงหวดตามแตกรณ) โดยหากมคณสมบตครบถวนตามหลกเกณฑทก าหนดกจะไดรบการรบรองเปน “โรงเรยนสอนขบรถทไดรบการรบรองจากกรมการขนสงทางบก”

2.9.2 คณสมบตของโรงเรยนสอนขบรถ

คณสมบตของโรงเรยนสอนขบรถทจะขอรบรองจากกรมการขนสงทางบกมดงน

1) หลกสตรการเรยนการสอนไมต ากวามาตรฐานทกรมการขนสงทางบกก าหนดดงน

หลกสตรการสอนขบรถยนตและหลกสตรการสอนขบรถจกรยานยนตจะตองมชวโมงเรยนจ านวนไมนอยกวา 15 ชวโมง โดยแยกเปน

o ภาคทฤษฎ ไมนอยกวา 5 ชวโมง ประกอบดวยวชาความรเกยวกบกฎหมายวาดวยจราจรทางบก กฎหมายวาดวยรถยนต และกฎหมายทเกยวของ ความรเกยวกบเทคนคการขบรถอยางปลอดภย มารยาทในการขบรถและสาเหตการปองกนอบตเหต ความรเกยวกบรถและการบ ารงรกษารถ

o ภาคปฏบต ไมนอยกวา 10 ชวโมง ประกอบดวยความรเบองตนเกยวกบรถและพนฐานการขบรถ การฝกหดขบรถตามทาฝกตางๆ ในสนามฝกหดขบรถทไดมาตรฐาน และการฝกหดขบรถนอกสถานทตามสภาพถนนจรง (เฉพาะหลกสตรการสอนขบรถยนต)

หลกสตรการสอนขบรถทใชเพอการขนสงทางบก แบงออกเปน 2 หลกสตร ดงน (ก) หลกสตรการสอนขบรถทใชเพอการขนสงทางบกส าหรบใบอนญาตขบรถ ชนดท 1

และ 2 จะแยกออกเปน 2 กรณ กรณท 1 ส าหรบผทยงไมเคยมใบอนญาตขบรถใดๆ เลย จะตองมชวโมงเรยนไมนอยกวา 41 ชวโมง ประกอบดวย

o ภาคทฤษฎ ไมนอยกวา 14 ชวโมง ประกอบดวยวชาความรเกยวกบกฎหมายวาดวยการการจราจรทางบก กฎหมายวาดวยรถยนต กฎหมายวาดวยการขนสง ทางบก กฎหมายแพงกฎหมายอาญาทเกยวของกบผขบรถ ความรเกยวกบหลกการขบรถอยางปลอดภยและการคาดการณ ความรเกยวกบรถและเครองยนต การบ ารงรกษา การบรรทกและแกไขขอขดของเบองตน ความรเกยวกบหนาทผขบรถ มนษยสมพนธของผขบรถและมารยาทในการขบรถ ความรเกยวกบการฝกหดขบรถเบองตน ความรเกยวกบสนคาและการขนสงวตถอนตราย

o ภาคปฏบต ไมนอยกวา 27 ชวโมง ประกอบดวยความรเบองตนเกยวกบรถและพนฐานการขบรถยนต การฝกหดขบรถตามทาฝกตางๆ ความรเบองตนเกยวกบรถและพนฐานการขบรถทใชเพอการขนสงทางบก และการฝกหดขบรถทใชเพอการขนสงทางบกในทาตางๆ การฝกหดขบรถนอกสถานทตามสภาพถนนจรง

กรณท 2 ส าหรบผทมใบอนญาตขบรถยนตแลว มชวโมงเรยนไมนอยกวา 30 ชวโมง ประกอบดวย



o ภาคทฤษฎ ไมนอยกวา 10 ชวโมง ประกอบดวยวชาความรเกยวกบกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก กฎหมายแพงกฎหมายอาญาทเกยวของกบผขบรถ ความรเกยวกบรถและเครองยนต การบ ารงรกษา การบรรทกและแกไขขอขดของเบองตน ความรเกยวกบการขบรถอยางปลอดภยและการคาดการณ ความรเกยวกบหนาทผขบรถ มนษยสมพนธของผขบรถและมารยาทในการขบรถ ความรเกยวกบสนคาและการขนสงวตถอนตราย

o ภาคปฏบต ไมนอยกวา 20 ชวโมง ประกอบดวยการทบทวนความสามารถในการขบรถยนต ความรเบองตนเกยวกบรถและพนฐานการขบรถทใชเพอการขนสง ทางบกเบองตน การฝกหดขบรถทใชเพอการขนสงทางบกตามทาฝกตางๆ การฝกหดขบรถนอกสถานทตามสภาพถนนจรง

(ข) หลกสตรส าหรบผขอรบใบอนญาตทใชเพอการขนสงทางบกส าหรบใบอนญาต ขบรถ ชนดท 3 รถพวงเปนการอบรมและฝกหดขบรถทตอเนองจากหลกสตรชนดท 1 และชนดท 2 แลว หรอกรณทผเขาอบรมไดรบใบอนญาตเปนผขบรถชนดท 2 แลว โดยผ เขาอบรมจะตองเขารบการอบรมและฝกหดขบรถเพมเตมอก 26 ชวโมง ประกอบดวย

o ภาคทฤษฎ ซงมเนอหาและชวโมงการอบรมและฝกหดขบรถลากจงจ านวนไมนอยกวา 6 ชวโมง ประกอบดวย ความหมายลกษณะรถและอปกรณสวนควบของรถลากจงการขบรถใหประหยดน ามน

o ภาคปฏบต ซงมเนอหาและชวโมงการอบรมและฝกหดขบรถลากจงจ านวนไมนอยกวา 20 ชวโมง ประกอบดวย ความรเบองตนเกยวกบรถลากจง และพนฐานการขบรถลากจงการฝกหดขบรถลากจงในทาตางๆ

2) อาคาร ส านกงาน และหองเรยน

ทท าการประกอบดวย หองท างานเจาหนาทและผฝกสอน สถานทรบสมคร พนทนงรอส าหรบผมาตดตอ หองสขาหองเรยนไมนอยกวา 1 หองเรยน ตอหนงประเภทหลกสตร มพนทรวมไมนอยกวา 30 ตารางเมตร

3) สนามฝกหดขบรถ

เปนสนามฝกหดขบรถทบรรจทาฝกตางๆ ตามทก าหนดไวในแตละประเภทหลกสตรไวอยางครบถวน เชน หลกสตรรถยนต และหลกสตรรถเพอการขนสงทางบกตองมไมนอยกวา 13 ทา หลกสตรรถจกรยานยนต ไมนอยกวา 8 ทา และมความยาวของทางวงแบบสวนทางกนไดรอบสนามไมนอยกวา 300 เมตร

4) อปกรณหรอสงอ านวยความสะดวกในการสอนและฝกหดขบรถ

ส าหรบหลกสตรการสอนขบรถยนต จะตองจดใหมรถยนตทมความมนคงแขงแรง มเขมขดนรภย มแปนเบรกส าหรบผฝกสอน 1 ชด มกระจกมองหลงตดตงทางดานซายส าหรบผฝกสอน 1 ชด กระจกมองดานซายส าหรบผฝกสอน 1 ชด และมแผนปาย “ฝกหดขบรถ” ตดตงบรเวณทสามารถมองเหนไดงายทงดานหนาและดานหลงของตวรถ



ส าหรบหลกสตรการสอนขบรถจกรยานยนต ตองจดใหมรถจกรยานยนตฝกหดขบไดมาตรฐานตามทก าหนด เชน สญญาณไฟทแสดงการใชเบรกมอและเบรกเทา หมวกนรภย ถงมอ สนบศอก สนบเขา 1 ชด ตอผเรยน 1 คน

ส าหรบหลกสตรการสอนขบรถทใชเพอการขนสงทางบก จะตองจดใหมรถยนตเกยรธรรมดา มความมนคงแขงแรง มคนบงคบค มเขมขดนรภย มแปนเบรกส าหรบผฝกสอน 1 ชด มกระจกมองหลงตดตงทางดานซายส าหรบผฝกสอน 1 ชด กระจกมองดานซายส าหรบผฝกสอน 1 ชด มเสยงสญญาณถอยหลง และมแผนปาย “ฝกหดขบรถ” ตดตงบรเวณทสามารถมองเหนไดงาย ทงดานหนา ดานหลงและดานขางของตวรถ

5) อปกรณหรอสงอ านวยความสะดวกในการทดสอบ

เครองทดสอบสมรรถภาพรางกาย ประกอบดวยเครองทดสอบสายตาทางกวาง สายตาทางลก การมองเหนส ประสาทเทา

เครองทดสอบภาคทฤษฎดวยระบบอเลกทรอนกส (E-exam) โดยจะตองจดใหมการทดสอบภาคทฤษฎดวยเครองทดสอบอเลกทรอนกส (E-exam) โดยใชขอสอบมาตรฐานเชนเดยวกบกรมการขนสงทางบก (ขอสอบชดเดยวกน) และจะตองบนทกภาพในหองสอบขณะท าการสอบดวยเครอง CCTV ไวทกครง

6) ผฝกสอนขบรถ

ผฝกสอนขบรถจะตองมคณสมบตตามทก าหนดและจะตองผานการอบรมทดสอบกอนจงจะไดรบใบอนญาตเปนผฝกสอนจากกรมการขนสงทางบก นอกจากนยงตองเปนผท ไดรบใบอนญาตขบรถตามประเภทท ขออนญาตเปนผฝกสอนขบรถมาแลวไมนอยกวา 3 ป (ปจจบนมครฝกทงสน 712 คน)

7) คาธรรมเนยมการอบรมและฝกหดขบรถ

ตามประกาศกรมการขนสงทางบก เรองก าหนดคาธรรมเนยมการอบรมและฝกหดขบรถของโรงเรยนสอน ขบรถ พ.ศ.2555 มดงน

(1) หลกสตรการสอนขบรถทใชเพอการขนสงทางบกส าหรบผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถ ชนดท 1 หรอชนดท 2 อตราคาธรรมเนยม 4,000 – 6,000 บาท ตอหลกสตร

(2) หลกสตรการสอนขบรถทใชเพอการขนสงทางบกส าหรบผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถ ชนดท 1 หรอชนดท 2 ซงไดรบใบอนญาตขบรถยนตมาแลว อตราคาธรรมเนยม 2,500 – 4,500 บาท ตอหลกสตร

(3) หลกสตรการสอนขบรถทใชเพอการขนสงทางบก ส าหรบผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถชนดท 3 (รถลากจง) ซงไดผานการอบรมและฝกหดขบรถตาม (1) หรอ (2) หรอไดรบใบอนญาตเปนผขบรถชนด ท 2 มาแลว อตราคาธรรมเนยม 2,500 – 4,000 บาท ตอหลกสตร

(4) หลกสตรการอบรมส าหรบผขอตออายใบอนญาตเปนผขบรถทใชเพอการขนสงทางบก อตราคาธรรมเนยม 200 – 300 บาท ตอหลกสตร

(5) หลกสตรการสอนขบรถยนต อตราคาธรรมเนยม 2,000 - 6,000 บาท ตอหลกสตร (6) หลกสตรการอบรมส าหรบผขอตออายใบอนญาตขบรถยนต อตราคาธรรมเนยม 100 – 200 บาท

ตอหลกสตร



(7) หลกสตรการอบรมภาคทฤษฎส าหรบผขอรบใบอนญาตขบรถยนตชวคราว อตราคาธรรมเนยม 300 – 500 บาท ตอหลกสตร

(8) หลกสตรการสอนขบรถจกรยานยนต อตราคาธรรมเนยม 500 – 1,000 บาท ตอหลกสตร (9) หลกสตรการอบรมส าหรบผขอตออายใบอนญาตขบรถจกรยานยนต อตราคาธรรมเนยม 100 – 200

บาท ตอหลกสตร (10) หลกสตรการอบรมภาคทฤษฎส าหรบผขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตชวคราว 300 – 500 บาท

ตอหลกสตร

2.9.3 การวางหลกทรพย

ผไดรบหนงสอรบรองโรงเรยนสอนขบรถทไดรบการรบรองแลว จะตองวางหลกทรพยเปนหนงสอค าประกนของธนาคารในประเทศ หรอพนธบตรรฐบาลไทย ตามหลกสตรทไดรบการรบรอง จ านวนมลคาหลกสตรละ 100,000 บาท (ภายใน 15 วน หลงจากไดรบการรบรอง) โดยหลกทรพยดงกลาวจะถกน าไปใชเพอเปนคาใชจายในการด าเนนการจดการเรยนการสอนแกนกเรยนหากโรงเรยนไมสามารถด าเนนการไดจากเหตตางๆ เชนถกยกเลก หรอถกพกใชหนงสอรบรอง เปนตน

2.9.4 สทธประโยชนของโรงเรยนสอนขบรถ

สทธประโยชนทโรงเรยนสอนขบรถทไดรบการรบรองจากกรมการขนสงทางบก จะไดรบซงกรมการขนสง ทางบกไดมอบใหเปน 2 ระดบ คอ

ระดบท 1 โรงเรยนสอนขบรถทไดรบการรบรองจากกรมการขนสงทางบกสามารถทดสอบสมรรถภาพรางกาย และอบรมภาคทฤษฎ แทนกรมการขนสงทางบก (ยกเวนการสอบภาคทฤษฎ และการทดสอบภาคปฏบตจะท าโดยเจาหนาทของกรมฯ ) โดยโรงเรยนสอนขบรถทไดรบการรบรองจากกรมการขนสงทางบกทไดรบการรบรองแลวจะไดรบสทธนเชนเดยวกนทกโรงเรยน

ระดบท 2 โรงเรยนสอนขบรถทไดรบการรบรองจากกรมการขนสงทางบกสามารถทดสอบสมรรถภาพรางกาย และอบรมภาคทฤษฎ ทดสอบภาคทฤษฎและทดสอบภาคปฏบตแทนกรมการขนสงทางบกได โดยโรงเรยนสอนขบรถทไดรบการรบรองจากกรมการขนสงทางบกทจะขอรบสทธนจะตองมคณสมบต ดงน

ตองไดรบการรบรองมาแลวไมนอยกวา 6 เดอน มผลการทดสอบภาคทฤษฎและภาคปฏบต โดยในการสอบครงแรกจะตองมผสอบ

ผานไมนอยกวารอยละ 80 ของผเขาสอบทงหมดและตอเนอง 6 เดอน ผลการสอบแกตวผสอบจะตองผานรอยละ 100 ตอเนอง 6 เดอน ไมเคยถกพกใชและหรอระงบหนงสอรบรองในชวง 6 เดอนทผานมา ตองใชเครองทดสอบอเลกทรอนกส (E-exam) ในการสอบภาคทฤษฎ



2.9.5 การควบคมก ากบดแล

หนวยงานผมหนาทรบผดชอบ มดงน

กลมมาตรฐานโรงเรยนสอนขบรถ ส านกสวสดภาพการขนสงทางบก มหนาทควบคมก ากบดแลโรงเรยนสอนขบรถทตงอยในเขตพนทกรงเทพมหานคร

ส านกงานขนสงจงหวดมหนาทควบคมก ากบดแลโรงเรยนสอนขบรถทตงอยในเขตพนทรบผดชอบซงกรมการขนสงทางบกจะเปนผก าหนดหลกเกณฑมาตรฐานทเกยวของกบการก ากบดแลเพอใหส านกงานขนสงจงหวดเปนผด าเนนการ โดยจะมการเผยแพรขอมลทเกยวของผานทางเวบไซตของกรมการขนสงทางบก www.dlt.go.th/school_driving/index.htm

วธการตรวจสอบก ากบดแลการด าเนนการของโรงเรยนฯ จะด าเนนการผานชองทางตางๆ ดงน

(1) ตรวจสอบผานระบบอเลกทรอนกส (ผานระบบงานโรงเรยนสอนขบรถ) โดยก าหนดใหโรงเรยนสอนขบรถตองบนทกขอมลเกยวกบนกเรยนและการท าการเรยนการสอนผานระบบงานฯ เชน การรบสมครเรยน บนทกผลการเรยนการสอน การออกหนงสอรบรองผลการเรยนเพอใชเปนหลกฐานในการขอรบใบอนญาตขบรถกบกรมฯ ซงผตรวจสอบจะสามารถตรวจสอบขอมลตางๆ ของโรงเรยนในเขตพนทรบผดชอบไดเปนปจจบนตลอดเวลา (Real time) ส าหรบในสวนของกรมฯ จะสามารถเขาตรวจสอบขอมลของโรงเรยนสอนขบรถทกแหงไดทวประเทศ

(2) ตรวจสอบจากเอกสารททางราชการก าหนดใหโรงเรยนฯ ตองจดท าเกบไวเปนหลกฐาน หรอตองจดท าสงใหกบทางราชการตรวจสอบ

(3) หนวยงานผรบผดชอบจดสงเจาหนาทไปท าการตรวจสอบการด าเนนการจรง ณ สถานประกอบการอยางตอเนองตามความเหมาะสม โดยจะไมแจงใหโรงเรยนฯ ทราบลวงหนา (ปจจบนก าหนดใหไมนอยกวา 1 ครง/โรงเรยน/ไตรมาส)

2.9.6 รายชอโรงเรยนสอนขบรถ

โรงเรยนสอนขบรถทกรมการขนสงทางบกใหการรบรองม 35 แหง (ขอมล ณ เดอนกมภาพนธ 2557) ตงอยใน 25 จงหวดดงน

ตารางท 2.3 โรงเรยนสอนขบรถทกรมการขนสงทางบกใหการรบรอง

ล าดบ โรงเรยน จงหวด หลกสตร/สถานะ

รบรองแลว 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

ศนยฝกขบขปลอดภยฮอนดา* ศนยฝกขบขปลอดภยฮอนดา กรนวง* ศนยฝกขบขปลอดภยฮอนดา เตชอมพรพาณชย* โรงเรยนสอนขบรถ ยพด * โรงเรยนสอนขบรถ แสงอาทตย * ศนยฝกขบขปลอดภยฮอนดา ท.เค.ซ. มอเตอรไบค โรงเรยนสอนขบรถ ไอด ไดรฟเวอร * โรงเรยนสอนขบรถเขาตนหยง *

สมทรปราการ เชยงราย ราชบร กรงเทพฯ กรงเทพฯ ก าแพงเพชร ขอนแกน นราธวาส

จยย. จยย. จยย. รย. รย. จยย. รย., จยย.,ขส รย., จยย.,ขส

http://www.dlt.go.th/school_driving/index.htm



ล าดบ โรงเรยน จงหวด หลกสตร/สถานะ

รบรองแลว 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25 26. 27 28 29 30 31 32 33 34 35

โรงเรยนสมารทไดรฟ อดรสอนขบรถ * ศนยฝกขบขปลอดภยฮอนดา เกยรตสรนนท* ศนยฝกขบขปลอดภยฮอนดา บรรมยยนตรการ* โรงเรยนทากลางสอนขบรถยนต * โรงเรยนเทคโนโลยชางอตสาหกรรม* สถาบนฝกขบขรถจกรยานยนตยามาฮา* ศนยฝกขบขปลอดภยฮอนดา ศภกจมอเตอร* โรงเรยนภมปญญาพฒนา ศนยฝกขบขปลอดภยกจชยฮอนดา* ศนยฝกขบขปลอดภยพรนภาพ* โรงเรยนสอนขบรถอดรยเซฟ ศนยฝกขบขปลอดภยฮอนดา* โรงเรยนสอนขบรถ ยดไดรเวอรสค* ศนยฝกขบขปลอดภยปยะ โรงเรยนสอนขบรถดลพรยานยนต* โรงเรยนสอนขบรถเขาตนหยงสาขาสงหนคร* โรงเรยนสอนขบรถ พะเยาเซฟตไดรฟวง* โรงเรยนสอนขบรถ ยพด แอดวานซ ไลเซน โรงเรยนสอนขบรถบงหวาย-อบล ขบขปลอดภย โรงเรยนสอนขบรถสมชยวทยายนต โรงเรยนสอนขบรถยศกร สภาบนออมนอยสอนขบรถ โรงเรยนสอนขบรถโชตมา โรงเรยนสอนขบรถ ธนาสอนขบรถยนต โรงเรยนสอนขบรถแอดวานซ ชลบร โรงเรยนสอนขบรถ หาดใหญยานยนตยะลา สถานสอนขบรถ อซ

อดรธาน อบลราชธาน บรรมย ตรง เชยงราย สมทรปราการ สราษฎรธาน รอยเอด พษณโลก เพชรบร อดรธาน กรงเทพฯ นครราชสมา ระยอง เชยงใหม สงขลา พะเยา สมทรปราการ อบลราชธาน ตรง นครศรธรรมราช สมทรสาคร ภเกต กรงเทพฯ ชลบร ยะลา กรงเทพฯ

รย., จยย. จยย. จยย. รย. รย.,จยย. จยย. จยย. รย. จยย. จยย. รย., จยย. รย., จยย. รย., จยย. จยย. รย., จยย. รย., จยย.,ขส รย.,จยย. รย.,จยย. รย.,จยย. รย.,จยย. รย. รย.,จยย. รย. รย. รย.,จยย. รย.,จยย. รย.

หมายเหต* เปนโรงเรยนทไดท าบนทกขอตกลงกบกรมการขนสงทางบก (MOU) (ไดรบสทธพเศษแลว) รวม 22 แหง

โรงเรยนสอนขบรถทกรมการขนสงทางบกใหการรบรองในปจจบนแยกตามหลกสตรทสอนไดดงน

โรงเรยนสอนขบรถทสอนเฉพาะรถจกรยานยนต จ านวน 11 แหง โรงเรยนสอนขบรถทสอนเฉพาะรถยนต จ านวน 8 แหง โรงเรยนสอนขบรถทสอนรถยนตและรถจกรยานยนต จ านวน 13 แหง โรงเรยนสอนขบรถทสอนรถยนต รถจกรยานยนต และรถขนสง จ านวน 3 แหง



2.9.7 สถตจ านวนนกเรยน

สถตจ านวนนกเรยนทผานการอบรมและจบหลกสตรของโรงเรยนสอนขบรถทไดรบการรบรองทวประเทศแสดงดงตารางท 2.4

ตารางท 2.4 สถตจ านวนนกเรยนทผานการอบรมและจบหลกสตรของโรงเรยนสอนขบรถ

ป จ านวนนกเรยน อตราการเพมขนของจ านวนนกเรยน (%)

จ านวนโรงเรยน

2551* 3,408 - 15 2552 11,838 247.36 20 2553 19,043 60.86 21 2554 23,820 20.05 24 2555 27,102 13.78 24 2556 39,666 46.35 28 รวม 124,877 - -

หมายเหต * ปทเรมใชระบบงานโรงเรยนสอนขบรถ ในการประมวลผลการด าเนนการของโรงเรยน

2.9.8 ปญหาและอปสรรค

ปจจบนมโรงเรยนสอนขบรถทกรมการขนสงทางบกใหการรบรองนอยมาก และยงไมครอบคลมทวประเทศเนองจากขาดผลงทน สาเหตมาจากคาใชจายในการลงทนจดตงโรงเรยนสอนขบรถสง เมอเปรยบเทยบกบรายไดทโรงเรยนไดรบจากผเรยนขบรถ ประกอบกบประชาชนมทางเลอกทจะฝกหดขบรถจากแหล งอนทอาจจะไมเสยคาใชจายหรอเสยนอยกวา แมจะตองเสยเวลาเขารบการอบรมและทดสอบจากกรมการขนสง ทางบกกตาม



2.10 มาตรการลงโทษส าหรบผขบขทฝาฝนกฎหมาย

เมอไดรบใบอนญาตขบรถแลว ผทใชรถตองขบรถดวยความระมดระวงและตองปฏบตตามกฎหมายวาดวยรถยนตหรอกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก แลวแตกรณรวมทงตองปฏบตตามกฎหมายวาดวยการจราจรทางบกอยางเครงครด ซงหากผไดรบใบอนญาตขบรถรายใดกระท าการฝาฝนกฎหมายยอมไดรบผลรายจากมาตรการลงโทษตามทกฎหมายก าหนดไว ซงมตงแตการตกเตอนจนถงโทษจ าคก ท งนอาจสรปสาระส าคญของมาตรการลงโทษส าหรบผขบขทฝาฝนกฎหมายไดดงน

2.10.1 มาตรการลงโทษส าหรบผขบขทฝาฝนกฎหมายตาม พ.ร.บ.รถยนต พ.ศ.2522

1) อ านาจนายทะเบยน

ก) การยดใบอนญาตขบรถ41นายทะเบยนมอ านาจเรยกใบอนญาตขบรถมายดไวได หากปรากฎวาผไดรบใบอนญาตขบรถรายใดตองค าพพากษาถงทสดวาไดกระท าความผดตามกฎหมาย ไมปฏบตตามค าสงอนชอบดวยกฎหมายของเจาพนกงานจราจร หรอพนกงานเจาหนาทตามกฎหมายวาดวยการจราจรทางบกตองค าพพากษาถงทสดวาไดกระท าความผดฐานขบรถหรอกระท าการใด ๆ อนนาจะเปนภยตอประชาชน หรอมผกลาวโทษวาท าลายความสงบสขของประชาชนในถนนหรอทางหลวงโดยขเขญ ดหมน รงแก หรอรบกวนคนขบรถดวยกนหรอผโดยสาร ทงน ในการยดใบอนญาตใหมการบนทกไวในใบอนญาตขบรถดงกลาว และหามมใหยดใบอนญาตนนเกนหนงป

ข) การพกใชใบอนญาตขบรถ42นายทะเบยนมอ านาจสงพกใชใบอนญาตขบรถ หากปรากฏวา ผไดรบใบอนญาตขบรถรายใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎหมายโดยการพกใชใบอนญาตขบรถนนใหกระท าไดคราวละไมเกนหกเดอน

ค) การเพกถอนใบอนญาตขบรถ43นายทะเบยนมอ านาจสงเพกถอนใบอนญาตขบรถหากปรากฎวาผไดรบใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะหรอรถจกรยานยนตสาธารณะรายใดกระท าความผดตามกฎหมายซ าในขอหาเดยวกบความผดครงกอนภายในเวลาหนงเดอนนบแตวนทความผดครงกอนเกดขนไมมารายงานตนตอนายทะเบยนตามทนายทะเบยนสงเปนหนงสอไปแลวไมนอยกวาสองครงโดยมระยะเวลาหางกนไมนอยกวาหนงเดอนโดยไมมเหตสมควร หรอเรยกเกบคาโดยสารหรอคาบรการอนเกนกวาอตราทก าหนดไว

41มาตรา 54 แหงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 42มาตรา 53/1 แหงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 43มาตรา 53/1 แหงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522



2) อ านาจผตรวจการ44

ผตรวจการมอ านาจสงใหผขบรถหยดรถเพอท าการตรวจสอบการปฏบตตามกฎหมาย กบมอ านาจสงใหบคคลใดปฏบตการเทาทจ าเปนเพอประโยชนแกการตรวจสอบได และเมอพบวาผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎหมาย จะวากลาวตกเตอนหรอสงเปนหนงสอใหผนนไปรายงานตนตอนายทะเบยนภายในเจดวนนบแตวนทมค าสงเพอด าเนนการเปรยบเทยบปรบกได เวนแตเปนกรณทความผดดงกลาวมโทษจ าคก ใหผตรวจการน าตวผนนสงพนกงานสอบสวนผมอ านาจเพอด าเนนคดตอไป โดยในการออกค าสงใหไปรายงานตนตอนายทะเบยนดงกลาว ผตรวจการจะเรยกเกบใบอนญาตขบรถของผนนไวเปนการชวคราวกได แตตองรบน าใบอนญาตขบรถทเรยกเกบไวไปสงมอบแกนายทะเบยนภายในแปดชวโมงนบแตเวลาทออกค าสงและใหถอวาค าสงนนเปนใบอนญาตขบรถชวคราวภายในก าหนดเวลาทใหไปรายงานตนดงกลาว

2.10.2 มาตรการลงโทษส าหรบผขบขทฝาฝนกฎหมายตาม พ.ร.บ.การขนสงทางบก พ.ศ.252245

ถาผไดรบใบอนญาตเปนผขบรถรายใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎหมาย ใหผตรวจการมอ านาจยดใบอนญาตเปนผขบรถของผนน และสงเปนหนงสอใหผนนไปรายงานตนตอนายทะเบยนภายในเจดสบสองชวโมง โดยใหถอวาค าสงนนเปนใบอนญาตเปนผขบรถชวคราวภายในก าหนดเวลาดงกลาวได ทงนใหนายทะเบยนมอ านาจสงพกใชใบอนญาตเปนผขบรถดงกลาวไดไมเกนหนงรอยแปดสบวน หรอจะสงเพกถอนใบอนญาตเปนผขบรถนนเสยกได

2.10.3 มาตรการลงโทษส าหรบผขบขทฝาฝนกฎหมายตาม พ.ร.บ.จราจรทางบก พ.ศ.2522

1) อ านาจยดใบอนญาตขบรถ46

เมอเจาพนกงานจราจรพบวาผขบขผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎหมาย จะวากลาวตกเตอนหรอออกใบสงใหผขบขช าระคาปรบตามทเปรยบเทยบกได ในการน เจาพนกงานจราจรจะเรยกเกบใบอนญาตขบรถไวเปนการชวคราวกได แตตองออกใบรบแทนใบอนญาตขบรถใหแกผขบขไว และเจาพนกงานจราจรตองรบน าใบอนญาตขบรถทเรยกเกบไวไปสงมอบพนกงานสอบสวนภายในแปดชวโมงนบแตเวลาทออกใบสง ทงน ใบรบแทนใบอนญาตขบรถทออกใหดงกลาวใชแทนใบอนญาตขบรถไดเปนการชวคราวไมเกนเจดวน โดย 16 ฐานความผดมดงน

(1) ขบรถในลกษณะกดขวางการจราจร (2) ขบรถบนทางเทาโดยไมมเหตอนควร (3) แซงรถดานซายและไมมความปลอดภย (4) แซงรถเมอขนทางชน ขนสะพาน ในทางโคง หรอแซงรถในระยะสามสบเมตรกอนถงทางขาม ทาง

รวมทางแยก วงเวยน หรอเกาะทสรางไว หรอแซงรถเมอมหมอก ฝน ฝน หรอควน จนไมอาจเหนทาง

44มาตรา 57 ทว แหงพระราชบญญตรถยนต พ.ศ.2522 45มาตรา 109 แหงพระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ.2522 46มาตรา 140 แหงพระราชบญญตจราจรทางบก พ.ศ.2522



ขางหนาไดในระยะหกสบเมตร หรอแซงรถเมอเขาทคบขนหรอเขตปลอดภย หรอแซงรถในทมเครองหมายแสดงเขตอนตราย

(5) จอดรถในทางเดนรถหรอไหลทาง โดยไมเปดไฟในเวลาทมแสงสวางไมเพยงพอ (6) ขบรถแทกซปฏเสธไมรบจางบรรทกคนโดยสา (7) ขบรถแทกซพาคนโดยสารไปทอดทงระหวางทาง (8) ขบรถในขณะหยอนความสามารถในอนทจะขบ (9) ขบรถประมาทหรอนาหวาดเสยว (10) ขบรถในลกษณะทผดปกตวสยของการขบรถตามธรรมดา (11) ขบรถโดยไมค านงถงความปลอดภยหรอความเดอดรอนของผอน (12) ขบรถดวยอตราความเรวเกนกวาทกฎหมายก าหนด (13) ไมหยดรถหลงเสนใหรถหยดตามสญญาณจราจรไฟสแดง หรอเคร องหมายจราจร สแดงทมค าวา

"หยด" (ขบรถฝาฝนสญญาณไฟแดง) (14) ขบรถในขณะเมาสราหรอของเมาอยางอน (15) ขบรถกอใหเกดความเสยหายแกบคคล หรอทรพยสนของผอน ไมหยดรถและใหความชวยเหลอตาม

สมควร ไมแสดงตวและไมแจงเหตตอพนกงานเจาหนาท ทใกลเคยงทนท (16) แขงรถในทาง

ผขบขทกระท าความผดใน 16 ฐานความผดจะตองถกด าเนนการดงน

(1) กระท าความผดครงแรก จะถกยดใบอนญาตขบรถครงละ 15 วน (2) กระท าผดครงท 2 ขนไป จะถกยดใบอนญาตขบรถครงละ 30 วน

หากกระท าผดขอหาซ าซากกนในเวลา 1 ป นบตงแตวนทกระท าผดครงแรก จะถกเรยกเขามาอบรมและทดสอบกอนทจะไดรบใบอนญาตขบรถคนในการทดสอบ ผเขารบการอบรมตองไดคะแนนมากกวารอยละ 50

หากกระท าผดและถกบนทกเกนกวา 60 คะแนน จะถกพกใชใบอนญาตขบรถไมเกน 90 วน (3) การเรมนบวนถกยด ใหเรมนบตงแตวนทผกระท าผดไดช าระคาปรบกบพนกงานสอบสวน (4) การขบรถในระหวางถกยดหรอพกใชใบอนญาตขบรถ

ขบขรถระหวางถกยดใบอนญาตขบรถ มโทษปรบไมเกน 2,000 บาท

ขบขรถในระหวางถกพกใชใบอนญาตขบรถ มโทษปรบไมเกน 1,000 บาท หรอจ าคกไมเกน 1 เดอน หรอทงจ าทงปรบ

(5) ผใดขบรถโดยไมมใบอนญาตขบรถ มโทษจ าคกไมเกน 1 เดอน หรอปรบไมเกน 1,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ



2) การตดคะแนนความประพฤต47

ในกรณทผขบขผใดไดกระท าความผดตามกฎหมาย ใหผบญชาการต ารวจนครบาล ผบญชาการต ารวจภธร ผบงคบการต ารวจจราจร ผบงคบการต ารวจทางหลวง หรอผซงไดรบมอบอ านาจจากผด ารงต าแหนงดงกลาวมอ านาจสงยดใบอนญาตขบรถของผนนมก าหนดครงละไมเกนหกสบวน โดยผสงยดใบอนญาตขบรถดงกลาวอาจบนทกการยดและคะแนนไวดานหลงใบอนญาตขบรถทถกยด และด าเนนการอบรม ทดสอบผขบ ขทกระท าผดซ าตงแตสองครงภายในหนงป รวมทงสงพกใชใบอนญาตขบรถทเสยคะแนนมากของผขบขนนมก าหนดครงละไมเกนเกาสบวน

2.10.4 สรปมาตรการตดคะแนน

มาตรการตดคะแนนดงทไดกลาวขางตน อาจสรปไดดงน

ตด 10 คะแนน (ตดสตกเกอรสเหลองรปตว A ทดานหลงใบอนญาตขบรถ) (1) ขบรถในลกษณะกดขวางการจราจร ปรบ 400 -1,000 บาท (2) ขบรถบนทางเทาโดยไมมเหตอนควร ปรบ 400 – 1,000 บาท

ตด 20 คะแนน (ตดสตกเกอรสเขยวรปตว B ทดานหลงใบอนญาตขบรถ)

(1) ขบรถแซงดานซาย และไมมความปลอดภย ปรบ 400 – 1,000 บาท (2) แซงในระยะ 30 เมตรกอนถงทางขาม ทางรวมทางแยก วงเวยน หรอเกาะทสรางไว ปรบ

400 – 1,000 บาท (3) แซงรถเมอมหมอก ฝน ฝน หรอควน จนท าใหไมอาจมองเหนทางขามไดในระยะ 60เมตร ปรบ

400 – 1,000 บาท (4) แซงรถเมอขนทางชน ขนสะพานหรอทางโคง ปรบ 400 – 1,000 บาท (5) แซงรถเมอเขาทคบขน หรอเขตปลอดภย ปรบ 400 – 1,000 บาท (6) แซงรถในททมเครองหมายแสดงเขตอนตราย ปรบ 400 – 1,000 บาท (7) จอดรถในทางเดนรถหรอไหลทาง โดยไมเปดไฟในเวลาทมแสงสวางไมเพยงพอ ปรบ 200 – 500

บาท (8) ขบรถแทกซ ปฏเสธไมรบผโดยสาร ปรบไมเกน 1,000 บาท (9) ขบรถแทกซพาผโดยสารไปทอดทงระหวางทาง จ าคกไมเกน 1 เดอน หรอปรบไมเกน 2,000 บาท

หรอทงจ าทงปรบ

47มาตรา 161 แหงพระราชบญญตจราจรทางบก พ.ศ.2522



ตด 30 คะแนน (ตดสตกเกอรสเหลองฟารปตว C ทดานหลงใบอนญาตขบรถ) (1) ขบรถในขณะหยอนความสามารถในอนทจะขบ จ าคกไมเกน 3 เดอน หรอปรบ 2,000-10,000 บาท

หรอทงจ าทงปรบ (2) ขบรถประมาทหรอนาหวาดเสยว ปรบ 400 –1,000 บาท (3) ขบรถในลกษณะผดปกตวสยของการขบรถตามธรรมดา จ าคกไม เกน 3 เดอน หรอปรบ

2,000 – 10,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ (4) ขบรถโดยไมค านงถงความปลอดภยหรอความเดอดรอนของผอน จ าคกไมเกน 3 เดอน หรอปรบ

2,000 – 10,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ (5) ขบรถดวยอตราความเรวเกนกวาทกฎหมายก าหนด ปรบไมเกน 1,000 บาท

ตด 40 คะแนน (ตดสตกเกอรสสมรปตว D ทดานหลงใบอนญาตขบรถ) (1) ไมหยดรถหลงเสนใหรถหยดตามสญญาณไฟจราจรสแดงหรอเครองหมายจราจรสแดงทมค าวา

“หยด” ปรบไมเกน 1,000 บาท (2) ขบรถในขณะเมาสราหรอของมนเมาอยางอน จ าคกไมเกน 3 เดอนปรบ 2,000 – 10,000 บาท หรอ

ทงจ าทงปรบ (3) ขบรถกอใหเกดความเสยหายแกบคคลหรอทรพยสนของผอน ไมหยดรถและใหความชวยเหลอตาม

สมควร ไมแสดงตวและไมแจงเหตพนกงานเจาหนาททใกลเคยงทนท (ชนแลวหลบหน) จ าคกไมเกน 3 เดอนปรบ 2,000 – 10,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

(4) แขงรถในทางสาธารณะ จ าคกไมเกน 3 เดอน ปรบ2,000 – 10,000 บาท หรอทงจ าทงปรบและใหศาลพกใชใบอนญาตขบรถไมนอยกวา 1 เดอน หรอเพกถอนใบอนญาตขบรถ



บทท 3 พฤตกรรมและปจจยทกอใหเกดอบตเหต

3.1 สถานการณเกยวกบอบตเหต

ปญหาอบตเหตการจราจรทางถนนถอเปนตนเหตส าคญประการหนงทสงผลตอการพฒนาเศรษฐกจ สงคม ตลอดจนน ามาซงความสญเสยและผลกระทบอยางมากมายทงตอชวตและทรพยสน ท าใหมการบาดเจบและเสยชวตกอนวยอนควร พบวา ในชวง 7 ปทผานมา ตงแตป 2549-2555 มผใชรถใชถนนประสบอบตเหตเสยชวตเฉลยปละ 10,326 คน บาดเจบ 50,988 คน โดยการศกษามลคาความเสยหายของอบตเหตในประเทศไทยของกรมทางหลวง ไดประมาณมลคาความสญเสยทางการเงนทเกดขนจากอบตเหตทงหมดในป พ.ศ. 2551 ไวสงถง 232,000 ลานบาท คดเปนอตรารอยละ 2.8 ของผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) โดยผลการวจยพบวาทกครงทมอบตเหตรายแรงเกดขนในประเทศไทยถงขนท าใหมผเสยชวตนน ความสญเสยทางเศรษฐกจทเกดขนจะมมลคาสงถง 5,300,000 บาทตอครงโดยเฉลย สวนอบตเหตทท าใหเกดผบาดเจบถงขนพการนนมมลคาสงกวาคอประมาณ 6,200,000 บาท โดยเฉลย โดยการประมาณการนเกดขนจากการน ามลคาความสญเสยทางแรงงานและผลผลต ความสญเสยคณภาพชวตมาค านวณรวมกบคาใชจายทางการแพทย ซงรวมไปถงคาใชจายในการรกษาพยาบาลฉกเฉน คารถพยาบาล และคาดแลรกษา นอกจากน แลวกยงค านวณคาใชจายในการสอบสวนของเจาพนกงานต ารวจ คาใชจายในการสงคดขนศาล คาทนาย คาใชจายของบรษทประกน ความเสยหายทเกดขนกบยานพาหนะและทรพยสนอนๆ เขาไวดวย สวนการจราจรทตดขดอนเนองมาจากอบตเหตนน กท าใหผประกอบการตองรบภาระคาใชจายในการขนสงทสงขน โดยปญหาดงกลาวไดกลายเปนขอกงวลของรฐบาลและหลายหนวยงานทเกยวของกบปญหาอบตเหตการจราจรทางถนนทไดตระหนกถงความจ าเปนในการแกไขปญหาอยางเปนระบบและจรงจง และตองมความรวมมอทงในระดบยทธศาสตรจนถงระดบแผนงานเพอใหเกดประโยชนสงสดคอ การลดอตราการสญเสยและความเสยหายทเกดขนจากอบตเหตการจราจรทางถนน

องคการอนามยโลกไดกลาวไววา ในแตละวนผคนจ านวนมากกวา 3,000 คนทตองเสยชวตจากอบตเหตทางถนน และไดมการคาดการณวาระหวางป พ.ศ.2543-2563 การเสยชวตจากการจราจรจะลดลงประมาณ 30% ในประเทศทมรายไดสง แตจะเพมขนอยางมากในประเทศทมรายไดต าและปานกลาง ถาปราศจากการด าเนนการแกไขปญหาทเหมาะสม สมชชาสหประชาชาตในการประชมครงท 64 เมอวนท 2 มนาคม 2553 ไดรบรองค าประกาศเจตนารมณปฏญญามอสโก และประกาศให ป พ.ศ. 2554 - 2563 เปนทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน (Decade of Action for Road Safety) และเรยกรองใหประเทศสมาชกมการด าเนนการจดท าแผนปฏบตการ พรอมทงก าหนดเปาหมายการลดการเสยชวตในระดบททาทายใหเหมาะสมกบปญหาอบตเหตทางถนนในแตละประเทศเมอสนสดทศวรรษ โดยมกรอบในการด าเนนงานทส าคญ 5 ประการ ดงน

การพฒนาความสามารถในการบรหารจดการ (Building management capacity)



การด าเนนการในการออกแบบถนนและการจดการโครงขายถนนทรองรบผใชถนนทกกลม (Influence road design and network management)

การด าเนนการเพอใหไดมาตรฐานความปลอดภยของรถ (Influence vehicle safety design) การด าเนนการเพ อใหมผลตอพฤตกรรมของผ ใชถนนทกกล ม ( Influence road user

behavior) การปรบปรงการดแลรกษาผบาดเจบจากอบตเหต (Improve post crash care)

ประเทศไทยในฐานะประเทศสมาชกองคการสหประชาชาต ควรมสวนรวมในการขบเคลอนวาระควา มปลอดภยทางถนนของโลก คณะกรรมการศนยอ านวยการความปลอดภยทางถนน (ศปถ.) จงไดด าเนนการพจารณาก าหนดแนวทางการด าเนนงานความปลอดภยทางถนนตามกรอบปฏญญามอสโก ดงน

(1) ก าหนดใหการด าเนนการในชวงทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน ระหวางป พ.ศ.2554-2563 ใหมเปาหมายตามมาตรฐานสากล คอ อตราการเสยชวตจากอบตเหตทางถนนของคนไทยลดลงครงหนงหรอในอตราทต ากวา 10 คนตอประชากรหนงแสนคน

(2) ก าหนดแนวทางการด าเนนงานใน “ทศวรรษแหงความปลอดภยทางถนน” เพอใชเปนกรอบในการจดท าแผนปฏบตการ ป 2554 - 2563 จ านวน 8 ประการ ไดแก สงเสรมการสวมหมวกนรภย โดยมเปาหมายใหผขบขและผซอนทายรถจกรยานยนตทกคนตอง

สวมหมวกนรภย ลดพฤตกรรมเสยงจากการบรโภคเครองดมแอลกอฮอลแลวขบขยานพาหนะ โดยมเปาหมายให

พฤตกรรมเมาแลวขบของผขบขยานพาหนะลดลง แกไขปญหาจดเสยง จดอนตราย โดยม เปาหมายใหจดเสยงทกจดไดรบการแกไขภายใน

ระยะเวลาทก าหนด ปรบพฤตกรรมของผขบขยานพาหนะใหใชความเรวตามทกฎหมายก าหนด โดยเฉพาะความเรว

ของรถจกรยานยนต รถโดยสารสาธารณะ และรถบรรทก ยกระดบมาตรฐานยานพาหนะใหปลอดภยโดยเฉพาะมาตรฐานของรถจกรยานยนต รถกระบะ

รถโดยสารสาธารณะ และรถบรรทก พฒนาสมรรถนะของผใชรถใชถนน (Road users) ใหมความปลอดภย พฒนาระบบการแพทยฉกเฉน การรกษาและฟนฟผบาดเจบ เพอใหการบรการระบบการแพทย

ฉกเฉน การรกษาและฟนฟผบาดเจบไดอยางทวถงและรวดเรว พฒนาระบบบรหารจดการความปลอดภยทางถนนของประเทศใหมความแขงแรงเพอให

หนวยงานทมหนาทรบผดชอบมความพรอมในการปฏบตภารกจทไดรบมอบหมายอยางมประสทธภาพมากยงขน

(อางองจาก สนข. “รายงานการวเคราะหอบตเหตทางถนน”)

จะเหนไดวาการด าเนนการตางๆ ขางตนนนเกยวของกบการปรบพฤตกรรมของผขบรถหลายประการ การพฒนาระบบใบอนญาตขบรถใหเปนเครองมอในการพฒนาคณภาพผขบรถจงมความส าคญเปนอยางยง



3.1.1 แนวโนมของอบตเหตทางถนน

จากการรวบรวมขอมลของศนยขอมลขอสนเทศ ส านกงานต ารวจแหงชาต พบวา การเกดอบตเหตในป 2547 จ านวน 124,530 ราย หลงจากนนมแนวโนมลดลง จนกระทงปจจบนในป 2556 เกดขน 61,246 ราย ส าหรบความสญเสยจากการเกดอบตเหตดงกลาว พบวา มผสญเสยชวตในป 2547 จ านวน 13,766 คน หลงจากนนมแนวโนมลดลง จนกระทงปจจบนในป 2556 มจ านวนคนสญเสยชวต 7,338 คน ขณะเดยวกนการไดรบบาดเจบของผใชทาง พบวา มคนบาดเจบ 94,164 คน ในป 2547 และมแนวโนมลดลงจนกระทงปจจบน ป 2556 มคนบาดเจบ 20,888 คน ดงแสดงในรปท 3.1

แหลงขอมล : ส านกอ านวยการความปลอดภย กรมทางหลวง

รปท 3.1 แนวโนมอบตเหตของประเทศไทย

เมอพจารณาอตราอบตเหตตอประชากรและจ านวนยานพาหนะทจดทะเบยน พบวา อตราการเกดอบตเหต อตราคนตาย และอตราการบาดเจบตอประชากร 100,000 คน และยานพาหนะทจดทะเบยน 10,000 คน ดงแสดงในรปท 3.2 และรปท 3.3


รปท 3.2 อตราการเกดอบตเหต การตาย การบาดเจบ ตอประชากร 100,000 คน




รปท 3.3 อตราการเกดอบตเหต การตาย การบาดเจบ ตอยานพาหนะจดทะเบยน 10,000 คน

3.1.2 สาเหตการเกดอบตเหต

ปจจยทสงผลใหเกดอบตเหตทางถนนประกอบไปดวย ความผดพลาดของผใชถนน ความบกพรองของรถ ถนนและสงแวดลอม โดยอาจเกดจากปจจยใดปจจยหนง หรออาจเกดจากปจจยรวมประกอบกนเปนเหตการณลกโซ จากสถตอบตเหตจราจรของส านกงานต ารวจแหงชาต ป พ.ศ.2556 ดงแสดงในรปท 3.4 จะเหนไดวาอบตเหตกวารอยละ 90 เกดจากความบกพรองของผขบขโดยตรง ไดแก ขบรถเรวเกนอตราก าหนด ตดหนาระยะกระชนชด หลบใน หรอ เมาสรา



ทมาของขอมล ส านกงานต ารวจแหงชาต (2556)

รปท 3.4 สาเหตการเกดอบตเหต

ทงนหากพจารณาบรรดาสาเหตของการเกดอบตเหตทางถนนและการบาดเจบทงหมดขางตน ปจจยดานคนเปนองคประกอบทส าคญทสดซงนอกเหนอไปจากปจจยดานยานพาหนะและดานถนน โดยจากขอมลสถตยอนหลงในชวง 10 ปทผานมากลมเสยงตออบตเหตและการบาดเจบยงคงมแนวโนมเปนเชนเดม ซงอาจแบงกลมเสยงไดดงตอไปน

3.1.3 กลมเสยงจ าแนกตามเพศ

ขอมลกลมเสยงตอการเสยชวตจากอบตเหตรถยนตจ าแนกตามเพศ แสดงดงตารางท 3.1 และรปท 3.5 โดยจากขอมลมรณบตร ส านกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข พบวาผทเสยชวตจากการเกดอบตเหตจากรถยนตสวนใหญเปนเพศชายมากกวาเพศหญงประมาณ 3 เทา จงอาจกลาวไดวาเพศชายมโอกาสเสยงตอการเสยชวตจากอบตเหตจราจรมากกวาเพศหญง สวนหนงเนองจากผขบขเพศชายมนสยชอบความเสยง ความทาทาย หรอมระดบความกาวราวทมากกวาผหญง

77.48%

7.67%

4.27%

2.30%

2.18%

1.38%

1.29%

1.15%

0.86%

0.55%

0.32%

0.16%

0.13%

0.09%

0.08%

0.04%

0.03%

ขบรถเรวเกนอตราก าหนด

มการตดหนาระยะกระชนชด

หลบใน

อปกรณ รถบกพรอง

เมาสรา

แซงรถผดกฎหมาย

อน ๆ

ฝาฝนสญญาณไฟ / เครองหมายจราจร

ขบรถไมช านาญ / ไมเปน

ไมใหสญญาณชะลอ / เลยว

บรรทกเกนอตรา

ไมใหสทธรถทมากอนผานทาง เชน ทางแยก

ไมใหสญญาณเขาจอดหรอออกจากทจอด

ไมขบรถในชองทางเดนรถซายสดในถนนทม 4 ชองทาง

รถเสยไมแสดงเครองหมายหรอสญญาณไฟทก าหนด

ฝาฝนปายหยดขณะออกจากทางรวมทางแยก

ขบรถไมเปดไฟ/ไมใชแสงสวางตามก าหนด



ตารางท 3.1 จ านวนและอตราการเสยชวตตอประชากร 100,000 คน จากอบตเหตทางถนนในผใชรถใชถนน จ าแนกตามเพศ ป พ.ศ.2543-2552

เพศ ป พ.ศ.

2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552

ชาย จ านวน 10,333 10,254 10,773 10,502 9917 8,980 8,397 7,943 7676 7562 อตรา 33.7 33.4 35.1 34.2 32.2 28.3 27.4 25.9 25.0 24.6

หญง จ านวน 2603 2468 2581 2309 2423 2061 2024 2046 2011 1928 อตรา 8.4 7.9 8.3 7.4 7.8 6.3 6.5 6.6 6.5 6.2

รวม จ านวน 12,936 12722 13354 12811 12340 11041 10421 9989 9687 9490 อตรา 20.9 20.5 21.3 20.4 19.7 17.1 16.4 15.9 15.3 15.0

แหลงขอมล : ขอมลมรณบตร ส านกนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข


รปท 3.5 อตราการเสยชวตตอประชากร 100,000 คน จากอบตเหตทางถนนในผใชรถใชถนน จ าแนกตามเพศ

0

5

10

15

20

25

30

35

40

2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552

อตรา

ตายต

อประ

ชากร

100

,000

คน

ชาย

หญง



3.1.4 กลมเสยงจ าแนกตามกลมอาย

จากขอมลมรณบตร ส านกนโยบายและยทธศาสตร กระทรวงสาธารณสข ป พ.ศ.2543-2552 พบวาเมอจ าแนกรายกลมอาย อตราการเสยชวตจากอบตเหตทางถนนของรถยนต เฉลย 10 ป กลมทเกดอบตเหตสงสด คอ กลมอาย 20-29 ป รองลงมาคอกลมอาย 30-39 ป ซงจะเหนไดวากลมเสยงสงสด คอ กลมอายในชวงระหวางวยรนกบวยผใหญตอนตน ซงมกจะมทศนคต (Attitude) และพฤตกรรมชอบความเสยงในการขบข มกมนใจในตวเองสง และประเมนสถานการณอนตรายทมกจะประเมนต ากวาความเปนจรง อกทงกลมอายในชวงระหวางวยรนกบวยผใหญตอนตน จะมประสบการณขบขนอยจงมโอกาสในการเกดอบตเหตมากกวา เนองจากผขบขทมประสบการณในการขบขนอยจะตดสนใจชากวา

ตารางท 3.2 จ านวนการเสยชวตจากอบตเหตทางถนนในผใชรถใชถนน จ าแนกตามกลมอาย ป พ.ศ.2543-2552



รปท 3.6 การเสยชวตจากอบตเหตทางถนนในผใชรถใชถนน จ าแนกตามกลมอาย เฉลย 10 ป

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

0-9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70+

จ านว

นการ

เวสย

ชวตเ

ฉลย

10ป

กลมอาย(ป)

ป กลมอาย (ป)

0-9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70+ 2543 471 1935 3372 2522 1850 1087 742 454 2544 417 1892 3297 2627 1849 1067 759 417 2545 388 2228 3594 2502 1880 1136 735 438 2546 354 2167 3600 2377 1753 1117 672 401 2547 321 2201 3292 2223 1653 1141 703 416 2548 270 1816 2824 1998 1528 985 604 353 2549 269 1754 2595 1893 1576 1051 621 418 2550 242 1697 2304 1765 1566 1076 650 437 2551 285 1550 2174 1761 1552 1042 625 436 2552 215 1478 2060 1685 1494 1150 691 485 เฉลย 323 1872 2911 2135 1670 1085 680 426



3.1.5 อบตเหตจ าแนกตามชวงเวลาเดอน

จากชดขอมลมาตรฐานโรงพยาบาล 12 แฟม เมอป พ.ศ.2551 จ าแนกรายเดอน จะพบวา ในชวงเดอนเมษายน มจ านวนและอตราผปวยนอกจากอบตเหตรถยนตสงทสด รองลงมาคอเดอนธนวาคม และเดอนพฤศจกายนตามล าดบ ซงจะเหนวาในชวงวนหยดเทศกาลจะมการเกดอบตเหตรถยนตสง เชน เทศกาลสงกรานต (เมษายน) และเทศกาลปใหม (ธนวาคม)


รปท 3.7 ผปวยนอกตอประชากร 100,000 คน จากอบตเหตรถยนต ป พ.ศ.2551

3.1.6 ประเภทยานพาหนะทเกดอบตเหต

จากการรวบรวมขอมลอบตเหตบนทางหลวงประจ าป 2556 พบวากลมผใชทางหลวงทเกดอบต เหตแยกตามประเภทยานพาหนะ ไดผลแสดงดงรปท 3.8


รปท 3.8 ประเภทยานพาหนะทเกดอบตเหต

0

10

20

30

40

50

60

70

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

อตรา

ตอปร

ะชาก

ร 100

,000

คน

จ านว

น(คน

)

รถจกรยานยนต17%

รถยนต+รถสามลอเครอง61%รถบรรทกตงแต 6

ลอแตไมเกน 10 ลอ6%

รถบรรทกมากกวา 10 ลอ

(รถพวง)7%

รถโดยสารขนาดใหญ2%

คนเดนเทา1%

อนๆ6%



3.2 อบตเหตรถจกรยานยนต

1) กลมอายต ากวา 15 ป

จากการศกษาขอมลของเฝาระวงการบาดเจบ (Injury Surveillance) ของส านกระบาดวทยาในชวงป พ.ศ. 2541-2550 ซงเปนขอมลทจดเกบในโรงพยาบาลทงสน 24 แหงจากทวประเทศพบวา ในกลมทมอายต ากวา 15 ป มจ านวนทงสน 75,807 ราย เสยชวต 2,281 ราย โดยผประสบอบตเหตเปนผขบขประมาณรอยละ 60 และเปนผ โดยสารประมาณ รอยละ 40 ในกล มผ ขบ ข รอยละ 31.69 มอายอย ในช วง 10-14 ป รถจกรยานยนตเปนยานพาหนะทเปนสาเหตมากทสดของอบตเหต คดเปนรอยละ 56.9 ของผประสบเหตทงหมด เมอพจารณาการขบขยานพาหนะพบวา เดกอาย 10-14 ป จะเปนผขบขจกรยานยนตเปนสวนใหญ โดยมแนวโนมสงขนทกป จากรอยละ 22.01 เปน 37.02 และเสยชวตรอยละ 75.0 ของเดกทเสยชวตทงหมด ซงเปนขอบงชใหเหนถง การขบขรถจกรยานยนตในกลมเดกทกฎหมายไมไดอนญาต และความพรอมในการ ขบขทงดานรางกาย และวฒภาวะทไมเหมาะสมกบการขบข ท าใหมความเสยงสงตอการเกดอบตเหตไดงาย

ตารางท 3.3 ประเภทรถทเกยวของกบการบาดเจบและเสยชวตในเดกอายต ากวา 15 ป พ.ศ.2541-2550

ยานพาหนะของผบาดเจบ ผเสยชวต ผบาดเจบ

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ คนเดนเทา 540 23.6 11,149 14.7 จกรยานและสามลอ 142 6.2 12,137 16 จกรยานยนต 1,225 55 43,164 56.9 สามลอเครอง 14 0.6 564 0.7 รถเกง 39 1.7 690 0.9 รถปกอพ 206 9.0 4,897 6.5 รถต 19 0.8 586 0.8 รถบรรทกหนก 4 0.2 71 0.1 รถพวง 5 0.2 459 0.6 รถโดยสารสองแถว 11 0.5 251 0.3 เรอทกชนด 14 0.6 768 1.0 รถใชงานเกษตรกรรม 5 0.2 317 0.4 อนๆ 27 1.1 455 0.6

รวม 2,281 100 75,807 100



รปท 3.9 แนวโนมการเกดอบตเหตของเดกอายต ากวา 15 ป แยกตามประเภทรถ พ.ศ. 2541-2550

ตารางท 3.4 ผบาดเจบและเสยชวต จากรถจกรยานยนตในกลมเดก 0-15 ป พ.ศ.2541-2550

กลมอาย บาดเจบ รอยละ เสยชวต รอยละ 0 ป 896 2.07 53 4.22 1 – 4 ป 5,444 12.61 120 9.56 5 – 9 ป 6,437 14.91 141 11.24 10 – 14 ป 30,387 70.40 941 75.0

รวม 43,164 100.0 1,255 100.0

รปท 3.10 สดสวนผบาดเจบอายต ากวา 15 ป จ าแนกตามประเภทของผใชยานยนต



2) กลมอายตงแต 15 ปขนไป

การบาดเจบและเสยชวตจากอบตเหตขนสงในอาย 15 ปขนไป ในชวงป 2541-2550 มจ านวนทงสน 530,594 ราย เปนผเสยชวตรอยละ 7.9 การบาดเจบสงสด อยในชวงอายระหวาง 15-29 ป รอยละ 37.5 โดยแนวโนมการบาดเจบลดลงตามกลมอายทสงขน ผบาดเจบสวนใหญ เปนผขบขรอยละ 72 โดยผขบขทมการบาดเจบและเสยชวตสงสดอยในกลมอายระหวาง 15-19 ป จกรยานยนตเปนพาหนะทส าคญทท าใหเกดการบาดเจบสงสด คดเปนรอยละ 79.8 ของจ านวนยานพาหนะทเกดอบตเหตทงหมด และมแนวโนมสงขนทกป โดยเฉพาะในกลม 15-24 ป

ตารางท 3.5 ผบาดเจบและเสยชวตจากอบตเหตอาย 15 ปขนไป แยกตามประเภทผบาดเจบ

ประเภทผบาดเจบ

ประเภทผปวย CFR

บาดเจบ รอยละ เสยชวต รอยละ รวม รอยละ คนเดนเทา 20,684 3.9 3,588 7.9 24,272 4.2 17.3 คนขบข 385,250 72.6 29,358 64.8 414,608 72.0 7.6 คนโดยสาร 116,144 21.9 8,898 19.6 125,042 21.7 7.7 ไมทราบ 8,516 1.6 3,470 7.7 11,986 2.1 40.7

รวม 530,594 45,314 575,908 8.5 ทมาของขอมล: ส านกระบาดวทยา กระทรวงสาธารณะสข

ทมาของขอมล: ส านกระบาดวทยา กระทรวงสาธารณะสข

รปท 3.11 ผบาดเจบกลมอาย 15 ปขนไปจากการขบขจกรยานยนต พ.ศ.2541-2550



3.3 ปจจยทกอใหเกดอบตเหต

โดยทวไปแลวอบตเหตทเกดกบผขบขสวนมากมสาเหตเกดจากลกษณะพนฐานและลกษณะเฉพาะทคลายๆกนดงน

(1) ลกษณะพนฐาน ไดแก อาย ประสบการณขบข และเพศ (2) สาเหตเฉพาะ ไดแกการใชความเรวสงการออนลา (Fatigue) การใชแอลกอฮอล สารเสพตด

ผโดยสาร การไมคาดเขมขดนรภย

จากผลการวจยเกยวกบปจจยทกอใหเกดอบตเหตอนเนองมาจากพฤตกรรมการขบขทไมเหมาะสมโดย Shope, J.T., & Bingham, C.R.(2008) ดงสรปในรปท 3.12 รายงานวาพฤตกรรมทกอใหเกดอบตเหตไดแก การขบดวยความเรวสง การแซงทไมปลอดภย การจตามรถคนหนา การไมหยดใหทาง การเมอยลา การขบขในสภาพรางกายไมพรอมการถกรบกวนจากสงเราภายนอก และการไมคาดเขมขดนรภย

รปท 3.12 ปจจยทกอใหเกดอบตเหต



กลาวคอพฤตกรรมการขบขเหลานเกดมาจากปจจยหลายดาน ดงตอไปน

ปจจยดานบคคล ไดแก อาย เพศ อาชพ การศกษา สถานะทางครอบครวของผขบรถ ปจจยดานนสย ไดแก นสยการชอบความเสยงความทาทาย ความกาวราว มความออนไหวตอแรง

กดดน นสยการยอมรบการเปลยนแปลง ปจจยดานพฤตกรรม ไดแก พฤตกรรมการตอตานสงคม การยอมรบความเสยง หรอการขบขโดยไม

มใบอนญาตขบรถ ปจจยดานพฒนาการ ไดแก ลกษณะทางกายภาพของรางกาย ระดบฮอรโมนของรางกาย พลงงาน

สมอง สภาวะการนอนหลบของรางกาย สภาพทางจต อารมณและสงคมของผขบรถ ความสามารถการขบรถ ไดแก ความร ทกษะ ประสบการณ สภาพแวดลอมทรบร ไดแก คานยมทางสงคม คานยมของผปกครอง ความคาดหวงกบพฤตกรรม

การมสวนรวมและการสงเกตของผปกครอง คานยมทางวฒนธรรม การโฆษณาของสอ แหลงบนเทง การรบรถงความเสยง

สภาพแวดลอมในการขบข ไดแก กลางวน/กลางคน สภาพอากาศ สมรรถนะของรถ ลกษณะของผโดยสารทเดนทางไปดวยกน (เชน อาย เพศ การใชสารเสพตดหรอเครองดม) วตถประสงคในการเดนทางนนๆ

การศกษาและวจยอนๆ กยนยนในท านองเดยวกน ตวอยางเชน สถตอบตเหตรนแรงของประเทศองกฤษในป 2007 แสดงใหเหนวาเพศชายมความเสยงเกดอบตเหตมากกวาเพศหญง ขณะทผขบขอายนอยกมความเสยงมากกวาผขบขอายมาก ดงแสดงในรปท 3.13 (ทมา ดดแปลงจาก A safer way: Consultation on making Britain’s roads the safest in the world’ (2009) Department for Transport ใ น Young and Emerging Drivers(2010) Devon County Council.) สวนรปท 3.14 แสดงใหเหนวาผขบขเพศหญง ทมอายมากกวา และมประสบการณมากกวา จะมโอกาสเกดอบตเหตนอยกวาผขบขเพศชายทมอายและประสบการณขบขนอย (ทมา Maycock, 2002)

รปท 3.13 สถตอบตเหตรนแรงประเทศองกฤษ ป 2007

ายเส ยงก า

อายนอยเส ยงก า



รปท 3.14 ปจจยดานบคคลทมผลตอการเกดอบตเหต

ในขณะทผลการวจยในประเทศเนเธอรแลนดโดย Vlakveld (2004) ดงแสดงในรปท 3.15 ชใหเหนวาการไดรบใบอนญาตขบรถเมออายมากขนจะมสถตการเกดอบตเหตทลดลง ทงนอาจเกดจากมความเปนผใหญและ มความรบผดชอบมากขน มความสามารถและพฒนาการทางอารมณเชงพฤตกรรมทดขน

รปท 3.15 สถตการเกดอบตเหตของผทไดรบใบอนญาตขบรถเมออายตางๆกน

มผลงานวจยในประเทศแคนนาดาในรปท 3.16 โดย Mayhew และคณะ (2003) ไดท าการเกบสถตของผขบข 40,661 คน พบวาอบตเหตทเกดมากในชวง 6 เดอนแรกมลกษณะคลายกน เชน การไถลตกถนน การชนคนเดยว การชนในชวงเวลากลางคนหรอวนหยด แตและหลงจากเดอนท 6 เปนตนไปสถตการเกดอบตเหตลดลงอยางมาก แสดงใหเหนวาในชวง 6 เดอนนเปนชวงทมความเสยงสงทสด ในขณะทพฒนาการขบขสามารถ

ม ประสบการณ เก

อบต เหตนอยก า

ไดรบใบอนญาตขบรถ ตอนอายมากเสยงนอยลง



เกดขนไดอยางรวดเรว หลงจากการไดขบขในสถานการณจรงไปแลวประมาณ 6 เดอน (ทมา Mayhew, D. R., Simpson, H. M. & Pak, A. (2003). Changes in collision rates among novicedrivers during the first months of driving. Accident Analysis & Prevention, 35, 683–691.)

รปท 3.16 พฒนาการทกษะการขบข

สถตอบตเหตในนครเมลเบรน ประเทศออสเตรเลย ในรปท 3.17 แสดงวาอบตเหตสวนมากเกดในชวงเวลากลางคน ทงนผถอใบอนญาตขบรถชวคราวมสถตการเกดอบตเหตในชวงกลางคนสงมาก (ทมา ดดแปลงจาก VicRoads (State of Victoria, Australia) (2005) Young Driver Safety and Graduated Licensing Discussion Paper. Have Your Say!, State of Victoria, Melbourne.)

รปท 3.17 ความเสยงเกดอบตเหตในชวงเวลากลางคน

รายงานการวจยจากประเทศนวซแลนด โดย Keall และคณะ (2004) ในรปท 3.18 แสดงใหเหนวาผขบขอายนอยมความเสยงเสยชวตสงกวาผขบขทมอายมากเมอเทยบในปรมาณแอลกอฮอลในเลอดทเทากน (ทมา Keall, M., W. Frith and T. Patterson (2004) “The Influence of Alcohol, Age and Number of

1

0,0

00 ขบทนท

านการห ขบ

อนตราย งก างคน



Passengers on the Night-time Risk of Driver Fatal Injury in New Zealand”, Accident Analysis & Prevention, Vol. 36, Issue 1, pp. 49-61.)

รปท 3.18 ความสญเสยของอบตเหตเทยบกบปรมาณแอลกอฮอลในผขบขตามชวงอาย

แนวทางการลดอบตเหตทเกดกบผขบขมอใหมสวนมากท าโดยจ ากดการขบขในชวงตนหรอชวงทใหใบอนญาตขบรถชวคราว โดยจ ากดไมใหผขบขประสบการณนอยไปอยในสภาวะเสยงเกดอบตเหต เชน การขบขในเวลากลางคนหรอการมผโดยสารนงไปดวยกน และเงอนไขเหลานจะหมดไปเมอไดรบใบอนญาตขบรถ เตมตว ดงสรปไดในรปท 3.19

รปท 3.19 การลดความเสยงเกดอบตเหต

การออกแบบระบบการอนญาตใหขบรถโดยหลกการแลวมเปาหมายเพอบงคบไมใหผมความสามารถและความช านาญในการขบขไมเพยงพอขบรถ ดงนนระบบการอนญาตแตละระบบจะเปนไปตามกฎระเบยบทเกยวของกบประเดนตางๆ ดงน

คณสมบตของผขอรบใบอนญาต เชน อาย ความสามารถขบข ประเภทของใบอนญาต ขอจ ากดการใชงาน ขนตอนการขอรบใบอนญาต การเพกถอน การตออาย ความพรอมดานรางกายของผขอรบใบอนญาต

ท ปร มาณ อ กอ อ ในเ อ เท ากน

ขบข อายนอยม ค ามเส ยงเส ย ตสงก า



3.4 ผขบขมอใหม

3.4.1 ปญหาความปลอดภย

องคประกอบส าคญทจะสรางความเขาใจถงปญหาความปลอดภยของนกขบขมอใหมคอปจจยหลก 2 ดาน นนคอ

(1) การขาดวฒภาวะ (Immaturity) ซงเปนพฒนาการตามวยหรอตามอายทมระดบไมเทากน แตสงผลตอพฤตกรรมของผขบขนนๆ ในแตละชวงอายทไมเทากน รวมไปถงความเขาใจเกยวกบความเสยง และการทาทายกบความเสยงเหลานน (Risk Taking Behavior)

(2) การขาดประสบการณ (Inexperience) ซงสะทอนถงการเรยนรการขบขบนทองถนนตามสภาพทเปนอยจรง

ส าหรบเรองพฒนาการตามวยนน จากการศกษาดานจตวทยาและพฒนาการของเดก โดย Kris BRUS และคณะ (อางองจากเอกสารประกอบการบรรยายเรอง Traffic Psychology ของ TU DELFT ประเทศเนเธอรแลนด) ชใหเหนวาพฒนาการของเดกมการพฒนาการรวม 4 ดาน ไดแก

(1) Cognitive Control (2) Social Emotional (3) Logical Reasoning (4) Risk Taking

รปท 3.20 พฒนาการดานการเรยนรตามวยของมนษย

โดยพฒนาการในแตละดานจะมพฒนาการในแตละชวงเวลาทไมเทากน สงผลใหความสามารถในการรบรและเรยนรของเดกในแตละดานไมเทากน ซงจะสงผลตอพฤตกรรมของเดกทแตกตางกนทงในดานบวกและดานลบ โดยในชวงอาย 15 ปจะเปนชวงทมพฒนาการสงทสดใน 3 ดานคอดาน Social Emotional ดาน Logical

0

1

2

3

4

0 11 15 18 23 30

age

Dev

elop

men

t

Cognitive control

Social emotional

Logical reasoning

Risk taking

BRIJS, Kris; Ruiter, Rob; BRIJS, Tom (2009), Naar een evidence-based en doelgroep-specifieke verkeerseducatie , Published in: Brijs, Kris & Ruiter, Rob & Brijs, Tom (Ed.) Jaarboek Verkeersveiligheid, p. 92-100.



Reasoning และดาน Risk Taking ซงหมายความวาในชวงอาย 15 ป วยรนมความสามารถในการท าความเขาใจเชงเหตและผล Logical Reasoning แตในขณะเดยวกนกออนไหวตอผลกระทบจากสภาพแวดลอม รอบขาง Social Emotional ซงท าใหคนกลมนงายตอการรบการกระตนจากเพอนเพอสรางการยอมรบตอการเปนสวนหนงของกลม สวนพฒนาการดาน Risk Taking ชใหเหนวาในวยรนกลมนมองความเสยงเปนสงทยอมรบได และแสวงหาสงเราทสงผลตอพฤตกรรมทเปนความเสยง สวนในดานสดทาย Cognitive Control หรอการควบคมทางความคดและการเรยนรจะไมพฒนาอยางเตมทจนกระทงอาย 23 ป ท าใหขาดความตงใจทจะเรยนรและพจาณาเรองตางๆอยางรอบคอบ

3.4.2 ปญหาของการขาดวฒภาวะและการขาดประสบการณ

จากปจจยของพฒนาการตามวยทเกดขนไมเทากนในแตละชวงอาย และปจจยของการสงสมประสบการณในการขบข ทมวจยของ Cooper ในป ค.ศ.1995 ไดท าการศกษาอบตเหตทเกดขนกบผขบขชาวบรตชโคลมเบย ประเทศแคนาดาจ านวน 140,000 คน

รปท 3.21 การเกดอบตเหตของผขบขทมอายและประสบการณแตกตางกน

จากงานวจยของ Cooper et at (1995) ซงไดท าการศกษาอตราการเกดอบตเหตของผทไดรบใบอนญาต ขบรถในชวง 3 ปหลงไดรบใบอนญาตทชวงอายตางๆของผขอรบใบอนญาตพบวาในชวงอายตงแต 35 ปขนไป ผขบขมอใหมในชวงอายน เรมเขาสชวงทช ใหเหนถงการมวฒภาวะและกระบวน การเรยนรเพอเพมประสบการณมระยะเวลาทสนลง ในขณะทตงแตอาย 16 ซงเปนระยะเรมตนใหมใบอนญาตไดส าหรบประเทศทท าการศกษาคอประเทศแคนาดา ชวง 16 ถงชวง 20 ตนๆ สะทอนใหเหนถงภาวะทผขบขมอใหมยงขาดทง วฒภาวะและประสบการณ และการเรยนรบนถนนในปแรกมลกษณะเดนชดทชใหเหนความแตกตางของการเกดอบตเหตในชวงปแรกเมอเปรยบเทยบกบปท 3



รปท 3.22 ความเสยงในการเกดอบตเหตของผขบขในปแรก

ในขณะทการศกษาเพอเปรยบเทยบผขบขในปแรกกบผขบขทไดขบขมาเปนเวลาหลายปแลวพบวา อตราการเกดอบตเหตของผขบขทไดรบใบอนญาตขบรถในปแรก เปรยบเทยบกบอตราการเกดอบตเหตของผขบขทวๆไปซงชใหเหนวาชวงปแรกจะมอตราสวนทสงกวาผขบขทวๆไป จากกราฟทจดเรมตนเปนจดเดยวกนเนองจากเปนปแรกทอนญาตใหมใบอนญาตขบรถไดจงยงไมมใบอนญาตขบรถสะสม

รปท 3.23 ผลของอายและประสบการณกบการเกดอบตเหต

การศกษาของ Maycock et at 1991 เปนการศกษาดวยแบบสอบถามผขบข 18,500 คน ซงขบขรถโดยเฉลยไมนอยกวา 7,500 ไมลตอป โดยกราฟแนวตงชใหเหนถงอตราสวนการเกดอบตเหต แนวนอนคอชวงอาย กลม A คอเรมมใบอนญาตขบรถเมออาย 17 กลม B เมออาย 20 กลม C เมออาย 25 กลม D เมออาย 36 และกลม E เมออาย 50 ซงเสนทบเปนแนวโนมการเกดอบตเหตของแตละกลมเมออายของคนกลมนนเพมขน สวนเสนประคอความแตกตางระหวางกลมหรอชวงอาย ซงชใหเหนวาผลจากอายทแตกตางกนยงคงสงผลไปจนถงชวงอาย 50 ขน แตมแนวโนมลดลง ตามแนวเสนประ แตผลของประสบการณในการขบขชวงปตนๆ ยงเกดขนกบคนทกกลมและเปนปจจยทท าใหเกดความแตกตางดานความถของการเกดอบตเหตอยางเหนไดชด

ผลจากวฒภาวะมแนวโนมลดลงตามอาย

ผลของประสบการณมอทธพลเขมขนในชวงแรก



3.4.3 แนวทางลดความเสยงในกลมนกขบรถมอใหม

1) บทสรป

ม Learning Curve เพอเพมพนประสบการณการขบขทกคน เนองจากปจจยเรอง Inexperience

ในขณะท ปจจยดานวฒภาวะ Immaturity จะขนกบอายของผขบข และลดลงเมออายเพมขน โดยความเสยงจะเกดขนสงในชวงวยรนจนถงชวง 20 ปตนๆ

2) แนวทางเพอลดความเสยง

เนนการเพมประสบการณการขบขในทกกลมอาย ในพนทซงสามารถควบคมสภาพแวดลอมได เชน การจดตงศนยฝกอบรม (Training Center) โดยการฝกอบรมมทางเลอกทงกอนจะไดใบอนญาต ขบรถ หรอ หลงจากไดใบอนญาตขบรถแลวในชวง 1-3 ปแรก ซงจะตองมการออกแบบหลกสตรอบรมทเหมาะสมโดยเนนการสรางเสรมประสบการณการขบขทเปนความเสยงหลกบนถนน

เนนการก ากบดแลการขบขในกลมทมความเสยงสงเนองจาก การขาด Maturityอยางเชนในกลมวยรน เพอลด Exposure ในชวงเวลาเสยง ถนนเสยง พฤตกรรมทมความเสยงสงอยาง เชน ดม แลวขบ และการขบรถเรว

3) การอบรมการขบขปลอดภย

ขอคนพบของ NTSB เกยวกบการอบรมการขบขในโรงเรยนสหรฐ พบวา ยงขาดความชดเจนถงประโยชนทไดรบ โดยงานวจยอนๆ กไดเสรมวา การสอนทเนนเฉพาะการเรยนรกฎหมาย การสอนทกษะการขบข แตเพยงอยางเดยว ไมสอดคลองกบพฒนาการทางสมองของเดก โดยเฉพาะกลมวยรนทยงไมสามารถเขาใจถงผลลพธทตามมา ยงมความพลงพลานทางอารมณทตองการจะเสยง Sensation Seeking และ Risk Taking การเรยนรแตเพยงอยางเดยวจงไมเพยงพอ ตองมกลไกก ากบดแลและตกเตอนจนกวาจะมพฒนาการทเหมาะสม ในโครงการศกษาของสหภาพยโรปไดเสนอรปแบบการเรยนรเพอการขบขทเหมาะสมเรยกวา General Driving Education หรอ GDE Model โดยแบงระดบการเรยนรเพอการขบขทปลอดภยออกเปน 4 ระดบดงน

ระดบบนสด จดมงหมายในชวตการก าหนดหรอมเปาหมาย การใหคณคาของชวตมความส าคญอยางมากตอการตดสนใจทจะกระท าการในๆ คนทใหความส าคญกบคนรอบขางนอย กอาจจะเลอกตดสนใจทจะขบตดหนารถคนอนอยางกระชนชดเพอความสะดวกของตนเอง หรอตดสนใจทจะขบรถฝาไฟแดงเมอไมมต ารวจควบคม โดยมองเหนความสะดวกมากอนความปลอดภย

ระดบทสอง จดมงหมายในการขบขเพอวตถประสงคในการเดนทางทแตกตางกนยอมสงผลตอการตดสนใจทแตกตางกนดวยเชนกน การขบขรถไปท างาน กบการขบขรถเพอการสนทนาการ เพอแขงขนกบเพอนฝง หรอเพอไปสงพซซาใหทนภายใน 30 นาท ยอมมผลตอการตดสนใจเลอกความเรว เลอกเสนทางได



ระดบทสาม ความสามารถในการขบขภายใตสภาพจราจรจรงความสามารถในการรบรถงความเสยงหรออนตรายทเพมขนอนเนองมาจากสภาพแวดลอมทมความซบซอนมากขน เชน มปรมาณรถหนาแนนขน มรถขนาดใหญวงตามหลงอยางกระชนชด สภาพถนนทไมปลอดภย เปนความสามารถทตองมการพฒนาผานประสบการณทแตกตางกน และตองอาศยระยะเวลาในการเรยนร

ระดบทส ทกษะในการขบขขนพนฐาน การทรงตว การหยดรถ ความเขาใจเกยวกบกฎหมาย

โดยหากจะเปรยบเทยบพฒนาการเพอสรางวฒนธรรมความปลอดภยในการขบขสามารถจ าแนกไดดงน

ระดบท 1 เนนการสราง Safety Mind ซงจะตองมความรและทกษะทสรางความเขาใจถงจดมงหมายในชวต ความเปลยนแปลงในแตละชวงอาย ผลจากสภาพแวดลอมและการหลอหลอมของสงคม วฒนธรรม ซงน าไปสการพฤตกรรมทสรางความตระหนกตอความรบผดชอบดานความปลอดภยตอสงคมโดยรวม ตองมความเขาใจถงแนวทางในการหลกเลยงหรอจดการความเสยงจากสงเรา แรงกดดนจากกลมหรอสภาพแวดลอมทอาจกอใหเกดพฤตกรรม วธการหรอแบบแผนการขบขทไมเหมาะสม การเรยนรทจะควบคมตนเองจากสงเราทมากระตน เงอนไขทเหมาะสมตอการขบขหรอไมควรขบข เชน สภาพรางกาย ความพรอม ทกษะ สมรรถนะ ทจ าเปนเพอการขบข

ระดบท 2 เนนการสราง Safety Conscious เรยนรทจะแสวงหาความปลอดภยใหกบตนเองในทกครงทตองเดนทาง รจกการประเมนความเสยงของรปแบบการเดนทางประเภทตางๆซงมระดบความปลอดภยทไมเทากน และเลอกรปแบบการเดนทางทปลอดภย หรอ วางแผนเสนทางและชวงเวลาการเดนทางทปลอดภยได สามารถบรหารจดการความเสยงทจะเกดกบตนเองหรอดแลตนเองใหอยในสภาพทพรอมและสามารถควบคมสงกระตนหรอสงเรา เชน การหลกเลยงการดมแอลกอฮอลลกอนขบรถ การพกผอนทเพยงพอ สามารถควบคมตวเองไดในสภาพการจราจรทตดขด และควบคมแรงกดดนทมาจากผโดยสารทนงมาดวยกนในรถ รจกการคดเชงวเคราะหตนเอง เพอหาความเหมาะสมและถกตองในสถานการณตางๆ

ระดบท 3 เนนการสราง Safety Sense เขาใจและรบรไดถงสถานการณทอนตราย (Hazard Perception) ขนตอนการขบขทปลอดภยในสถานการณตางๆ รวมไปถงการประสานงานรวมกบผขบขคนอนๆทใชถนนรวมกน เขาใจถงความเสยงจากการไมปฏบตตามกฎในการขบขทปลอดภยและกฎหมาย การขบรถใกลกบรถคนหนาจนเกนไป สภาพถนนทเปนอนตราย เขาใจถงความเสยงและความรนแรงทจะเกดขนกบผใชรถใชถนนทเปราะบางอยาง คนเดนขามถนน สรางแบบแผนการขบขทปลอดภยในสถานการณตางๆ

ในระดบท 4 เนนการสราง Safety Skill วธการขบขทปลอดภย การจดการและการควบคมรถในสถานการณฉกเฉน เชนรถเสย ยางแตก การใหความส าคญกบการใชอปกรณความปลอดภยในรถเพอความปลอดภยของตนเอง เชน การคาดเขมขดนรภย ความเสยงและความรนแรงทจะเกดขนหากไมปฏบตตามกฎดานความปลอดภยเหลานน การสรางทกษะการขบขทปลอดภยอยางเปนอตโนมต



จากการทบทวนงานวจยและทฤษฎดานการเรยนรและพฒนาการเชงพฤตกรรม ชใหเหนถงความจ าเปนทจะตองควบคมปจจยหลก 2 ดานคอ เรองความพรอมในเชงวฒภาวะ (Immaturity) กบความพรอมในการสะสมประสบการณการขบข (Inexperience) ซงมพฒนาการตามอายทแตกตางกน การควบคมจงอาจแบงการควบคมเปนชวงๆ ตามระดบความเสยงของพฒนาการของผขบขโดยเฉพาะในกลมวยรน โดยอาจแยกระดบการใหใบอนญาตขบรถควบคไปกบเงอนไขในการควบคมทเหมาะสม โดยอาจจ าแนกไดดงตอไปน

ในระดบใบอนญาตประเภท Learning ควรมความรความเขาใจพนฐานระดบท 4 ของ GDE โมเดล และความเขาใจเกยวกบกฎหมายจราจรโดยทวไป ส าหรบผทไดรบใบอนญาตประเภทนเรมตนทอายไมต ากวา 15 ป ซงเรมม Logical Reasoning แลว แตตองควบคมเรองของ Social Emotion และ Risk Taking ดวยการจ ากดเงอนไขทจะกระตนใหเกดความเสยงเหลานนเชน การตองมผทมประสบการณโดยสารไปดวย การจ ากดไมใหมผโดยสารทเสยงตอการสรางความกดดนในการขบข ใหกบผ ไดรบใบอนญาตประเภทน เชน เพอนในอายเดยวกน ส าหรบรถจกรยานยนต ซงอาจไมสะดวกใหมผทมประสบการณโดยสารไปดวย การจ ากดเวลาการขบขในเวลากลางคนเนองจากจะเปนชวงทระดบของความตองการในการกระท าเรองเสยงๆ มระดบทสง จ ากดประเภทของถนนทจะขบขได และระยะทางทจะขบขได การก าหนดใหมระดบแอลกอฮอลลในเลอดเปนศนย นอกจากนควรมการอบรมเพมเตมตามกรอบของ GDE ในระดบท 3 กอนจะไดรบการตอใบอนญาตในระดบทสงขน

ในระดบใบอนญาตประเภท Permit ในกรณทไมมการฝาฝนตามกฎเกณฑทไดก าหนดไว และไดรบการอบรมตามกรอบ GDE ในระดบท 3 แลว กสามารถขอรบใบอนญาตขบรถแบบทวไปได เมออาย 18 ป ซงมแนวโนมทจะท าพฤตกรรมทเสยงและเปนอนตรายนอยลง ในขณะทระดบการใชความคดและการเรยนรมพฒนาการทดขน

ในระดบสดทายเปนการขอใบอนญาตขบรถขนสง Advanced หรอ Professional ซงควรจะเรมตนทอาย 23 ปขนไปเนองจากมความพรอมทง 4 ดาน

หมายเหต: ถงแมจะมการก าหนดระดบใบอนญาตขบรถตามระดบความเสยงของพฒนาการของผขบขแลวแตเงอนไขของการขาดประสบการณยงเปนสงทปจจยหลกทส าคญอกปจจยหนงทจะตองค านงถง และตองแสวงหาแนวทางในการเพมพนประสบการณในสภาพแวดลอมทไมเสยงจนถงขนอาจเปนอนตรายตอรางการและชวตของผไดรบใบอนญาตใหมๆ ได

3.5 การวเคราะหพฤตกรรมและทศนคตเกยวกบใบอนญาตขบรถ

3.5.1 ทฤษฎพฤตกรรมตามแผน

การศกษานท าการวเคราะหพฤตกรรมของผขบขภายในกรอบของทฤษฎพฤตกรรมตามแผน (Theory of Planned Behavior หรอเรยกยอวา TPB) ทน าเสนอโดย Ajzen มการพฒนาตงแต ป 1985 เปนทฤษฎทางจตวทยาสงคม (Social psychology) ทพฒนามาจากทฤษฎการกระท าดวยเหตผล (Theory of Reasoned Action) ของ Ajzen และ Fishbein (1975) ทฤษฎนอธบายวา การแสดงพฤตกรรมของมนษยจะเกดจากการชน าโดยความเชอ 3 ประการ ไดแก ความเชอเกยวกบพฤตกรรม (Behavioral beliefs) ความเชอเกยวกบ



กลมอางอง (Normative beliefs) และความเชอเกยวกบความสามารถในการควบคม (Control beliefs) ซงความเชอแตละตวจะสงผลตอตวแปรตางๆ (Ajzen, 1991) ทมความสมพนธกนดงรปท 3.24

รปท 3.24 ความสมพนธระหวางปจจยทฤษฎพฤตกรรมตามแผน

พฤตกรรม (Behavior; B) สวนมากของบคคลอยภายใตการควบคมของเจตนาเชงพฤตกรรม (Behavioral Intention; I) หรอเรยกสนๆ วา เจตนาเชงพฤตกรรม (I) ของเขาทจะท าหรอไมท าพฤตกรรมนนๆ

เจตนาเชงพฤตกรรม (Behavioral Intention; I) ไดรบอทธพลจากตวก าหนด 3 ตว คอ เจตคต ต อพ ฤต ก รรม (Attitude toward the Behavior; AB) การคล อ ยต ามกล ม อ าง อ ง (Subjective Norm; SN) และการรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรม (Perceived Behavioral Control; PBC)

เจตคตตอพฤตกรรม (Attitude toward the Behavior;AB) เปนการประเมนทางบวกหรอลบตอการกระท านนๆ จดไดวา เจตคตตอพฤตกรรม (AB) เปนปจจยสวนบคคล(Personal Factors) ถาบคคลมความเชอวาการท าพฤตกรรมใดแลวจะไดรบผลทางบวก กจะมแนวโนมทจะมทศนคตทดตอพฤตกรรมนน ในทางตรงขาม หากมความเชอวาการท าพฤตกรรมนนแลวจะไดรบผลในทางลบ กจะมแนวโนมทจะมทศนคตทไมดตอพฤตกรรมนน (Attitude toward the behavior) และเมอมทศนคตทางบวกกจะเกดเจตนาหรอต งใจ ( Intention) ทจะแสดงพฤตกรรมนน

การคลอยตามกลมอางอง (Subjective Norm; SN) เปนการรบรของบคคลวาคนอนๆ ทมความส าคญส าหรบเขาตองการหรอไมตองการใหเขาท าพฤตกรรมนนๆ ถาบคคลไดรบรวาคนทมความส าคญตอเขาไดท าพฤตกรรมนน หรอตองการใหเขาท าพฤตกรรมนน กจะมแนวโนมทจะคลอยตามและท าตามดวย



การรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรม (Perceived Behavioral Control; PBC) เปนการรบรของบคคลวา เปนการยากหรองายท จะท าพฤตกรรมนนๆ ถาบคคลเชอวามความสามารถทจะกระท าพฤตกรรมในสภาพการณนนได และสามารถควบคมใหเกดผลดงตงใจ เขากมแนวโนมทจะท าพฤตกรรมนน

ทฤษฎพฤตกรรมตามแผนเปนทฤษฎทไดรบความนยมอยางแพรหลายในการศกษาทศนคตและอทธพลของทศนคตทมตอการเปลยนแปลงพฤตกรรม ทผานมามการวจยเพอวเคราะหพฤตกรรมของผขบขในหลายประเทศ เชน Poulterและคณะ (2008) ไดท าการวเคราะหพฤตกรรมและความตงใจของผขบรถบรรทกในประเทศองกฤษในการปฏบตตามกฎจราจรโดยใชทฤษฎพฤตกรรมตามแผน ผลการวเคราะหเสนทาง (Path Analysis) พบวาความเขมงวดของกฎหมายมความสมพนธโดยตรงตอทศนคต การคลอยตามกลมอางอง และคามตงใจทจะปฏบตตาม ปจจยเหลานมผลมากกวาปจจยดานการรบรความสามารถในการควบคมพฤตกรรม ผลการวจยพบวาปจจยทมผลตอพฤตกรรมการขบขนนมความแตกตางจากปจจยทมผลตอความตงใจในการ ขบขและสรปวามาตรการในอนาคตทเกยวกบการปรบพฤตกรรมการขบขหรอการปรบทศนคตในการขบขจะตองแตกตางกน



3.5.2 วธการส ารวจขอมล

การศกษานไดท าการส ารวจกลมตวอยางโดยการสมภาษณโดยเจาหนาทและการส ารวจทางออนไลนโดยใชแบบสอบถามตวอยางแบบสอบถามแสดงในรปท 3.25

รปท 3.25 การส ารวจโดยใชแบบสอบถาม

แบบสอบถามประกอบดวยค าถามใน 4 สวนดงน

สวนท 1 การหดขบรถและท าใบอนญาตขบรถ

ทานขบรถยนตเปนหรอไม ทานหดขบรถยนตครงแรกเมออายเทาใด ทานหดขบรถยนตอยางไร ทานขบรถจกรยานยนตเปนหรอไม ทานขบรถจกรยานยนตครงแรกเมออายเทาใด ปจจบนทานมใบอนญาตขบรถหรอไม กรณาระบใบอนญาตขบรถททานมในปจจจบน ทานเคยขบรถโดยไมมใบอนญาตขบรถ หรอ ใบอนญาตขบรถหมดอายหรอไม สาเหตททานไมท าหรอตออายใบอนญาตขบรถเพราะอะไร



สวนท 2 ประสบการณการขบข

ทานขบรถยนตหรอจกรยานยนตมาแลวกป รถคนททานขบเปนคนหลก เปนรถประเภทใด รถคนหลกททานตอบ มการท าประกนภยรถยนตหรอไม ถามเปนประเภทใด (ประกนภยรถยนต

เปนภาคสมครใจ นอกเหนอจากประกนผประสบภยจากรถ (พรบ.)ภาคบงคบ) ในชวง 2 ปทผานมา ทานเคยขบรถเกดอบตเหตกครง แบงตามความรนแรง ดงน มผเสยชวต/

มผบาดเจบแตไมมผเสยชวต/ทรพยสนเสยหาย

สวนท 3 ทศนคตเกยวกบใบอนญาตขบรถและความปลอดภย

สวนนสอบถามทศนคตโดยใหแสดงความเหนตอขอความตางๆน วดโดยใชไลเครทสเกล 5 ระดบ ไดแก ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย และเหนดวยอยางยง ตามล าดบ

ทานคดวาการขบขอยางปลอดภยเปนเรองส าคญ ทานคดวาการเรยนขบรถอยางจรงจง มความส าคญทจะท าใหคนขบรถไดอยางปลอดภย ทานคดวาการสอบใบอนญาตขบรถทเขมงวด มความส าคญทจะท าใหคนขบรถอยางปลอดภย ทานคดวาการตรวจสายตาและรางกายเบองตน มความส าคญทจะท าใหคนขบรถไดอยาง

ปลอดภย ทานคดวาการบงคบใชกฎหมายอยางจรงจง มความส าคญทท าใหคนขบรถอยางปลอดภย ทานคดวาการมใบอนญาตขบรถ เปนเรองส าคญทจะท าใหคนขบรถปลอดภย เพอน ญาต หรอ บคคลททานคนเคย ใสใจกบการมใบอนญาตขบรถ ทานมความรเพยงพอทจะผานการทดสอบในการท าใบอนญาตขบรถ หรอตออายใบอนญาต

ขบรถ ทานมนใจวาทานมความสามารถและทกษะขบรถอยางปลอดภยได ทานมความตงใจจะตออายใบอนญาตขบรถเมอครบก าหนดทกครง ทานมความตงใจทจะขบขอยางปลอดภย ทานมและพกใบอนญาตขบรถตลอดเวลาขณะขบข ทานขบขอยางปลอดภย

สวนท 4 ขอมลสวนบคคล

จงหวดทอยปจจบน เพศ อาย การศกษาสงสด รายได อาชพ



3.5.3 ผลการส ารวจ

1) ลกษณะของกลมตวอยาง

กลมตวอยางผขบขทไดจากการส ารวจจ านวน 2,281 คน มการกระจายตวอยทวประเทศ กลาวคอ ประมาณรอยละ 45 อยในกรงเทพฯ รองลงมาเปนจงหวดอนๆ เชน นนทบร ปทมธาน สมทรปราการ เชยงใหม เชยงราย สงขลา ขอนแกน เปนตน ดงแสดงรปท 3.26

รปท 3.26 ทตงรายจงหวดของกลมตวอยาง

อายของกลมตวอยางกระจายอยในชวงทมใบอนญาตขบรถมาแลวคอชวงมากกวา 21 ปและลดลงตามล าดบ ดงแสดงในรปท 3.27



รปท 3.27 อายของกลมตวอยาง

รายไดของกลมตวอยางมการกระจายตวตงแตรายไดต า ปานกลาง ถงสง ดงแสดงในรปท 3.28 โดยมสดสวนของเพศของกลมตวอยางเพศชายตอเพศหญง ประมาณ 60:40 ดงแสดงในรปท 3.29

รปท 3.28 รายไดของกลมตวอยาง



รปท 3.29 เพศของกลมตวอยาง

2) ประสบการณขบขและอบตเหต

กลมตวอยางจากการส ารวจสวนใหญมความสามารถขบรถได และมประสบการณขบขมาหลายป ดงแสดงใน รปท 3.30 และรปท 3.31 โดยทการเดนทางสวนใหญเปนการขบรถไปท างานและไปท าธระตางๆ เชน ชอปปง ดงรปท 3.32 ผขบขสวนใหญใสใจกบการประกนภยและมประวตการเกดอบตเหตดงแสดงในรปท 3.33 และรปท 3.34 ตามล าดบ ซงจะเหนไดวาผขบขรอยละ 31.91% ทเกดอบตเหตจ านวน 1-3 ครง มทรพยสนเสยหายแตไมมผบาดเจบหรอเสยชวตในชวง 2 ปทผานมา

รปท 3.30 ความสามารถขบรถ



รปท 3.31 ประสบการณในการขบข

รปท 3.32 วตถประสงคของการเดนทางในการขบข



รปท 3.33 การท าประกนภยรถยนต

รปท 3.34 ประวตการเกดอบตเหตในชวง 2 ปทผานมา

3) การหดขบรถ

ผลการส ารวจพบขอมลทนาสนใจคอ กลมตวอยางกวารอยละ 35 เรมหดขบรถยนตกอนอาย 18 ปซงเปนอายขนต าทกฎหมายก าหนด ดงแสดงในรปท 3.35 สวนกรณรถจกรยานยนตในรปท 3.36 พบวากวารอยละ 45 เรมหดขบรถยนตกอนอาย 15 ปซงกกอนเกณฑอายทกฎหมายก าหนดเชนกน และในจ านวนนพบวากวา รอยละ 75 หดขบดวยตนเองหรอใหญาตหรอคนรจกหดขบให มเพยงรอยละ 25 ทเรยนกบโรงเรยนสอนขบรถดงแสดงในรปท 3.37



รปท 3.35 อายทเรมหดขบรถยนต

รปท 3.36 อายทเรมหดขบรถจกรยานยนต



รปท 3.37 วธการหดขบรถ

4) การมใบอนญาตขบรถ

ผลการส ารวจเกยวกบการมใบอนญาตขบรถพบขอมลทนาสนใจวา กวารอยละ 40 เคยขบรถโดยไมมใบอนญาตขบรถหรอใบอนญาตขบรถหมดอาย ดงแสดงในรปท 3.38 โดยสาเหตทไมไปท าหรอไมไปตอนนมความหลากหลายดงแสดงในรปท 3.39 สวนใหญเปนเพราะไมมเวลาหรอไมสะดวกทจะไปตดตอด าเนนการ อยางไรกตามเปนทนาสนใจวามจ านวนไมนอยทไมเหนความส าคญของการม ใบอนญาตขบรถ ทงอาจเปนเพราะวาขบไมไกลหรอคดวาการมใบอนญาตขบรถไมไดแสดงวามความสามารถขบรถไดด บางสวนยงเหนวาไมจ าเปนเนองจากกฎหมายยงไมเขมงวด

รปท 3.38 ทานเคยขบรถโดยไมมใบอนญาตขบรถหรอใบอนญาตขบรถหมดอายหรอไม

เคย, 36.92%

ไมเคย, 63.08%



รปท 3.39 สาเหตทไมท าใบอนญาตขบรถหรอไมตออายใบอนญาตขบรถ

5) ทศนคตเกยวกบใบอนญาตขบรถ

การส ารวจทศนคตกยวกบใบอนญาตขบรถ เชน ความส าคญของการมใบอนญาตขบรถ กระบวนการขอรบใบอนญาตขบรถ รวมถงความตงใจและพฤตกรรมในการมใบอนญาตขบรถตามกฎหมาย กระท าโดยสอบถามความเหนกลมตวอยางวาเหนดวยกบขอความนนๆ อยางไร 5 ระดบตามไลเครทสเกลนน ไดผลแสดง ดงรปท 3.40

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

ไมมเวลา/ไมสะดวกไปท าหรอไปตออายใบอนญาตขบรถ

การท าใบอนญาตขบรถมความยงยาก/เสยเวลา

ระยะขบรถไมไกล จงเหนวาไมจ าเปนมากนก

สาเหตอน

ขาดคณสมบตบางขอ จงไมสามารถท าใบอนญาตขบรถได

รสกไมศรทธากบระบบใบอนญาตขบรถของประเทศไทย

เหนวาไมจ าเปน เนองจากกฎหมายไมเขมงวด



รปท 3.40 ผลการส ารวจทศนคตเกยวกบใบอนญาตขบรถ

ในภาพรวมแลวจะเหนไดจากกราฟวาคนสวนใหญกวารอยละ 80 ตระหนกถงวาความปลอดภยในการขบขเปนเรองส าคญ อยางไรกตามความเหนเกยวกบความส าคญของประเดนตางๆ ทมผลตอความปลอดภยนนยงแตกตางกนพอสมควร แตสวนใหญกยงเหนวาการเขมงวดบงคบใชกฎหมายอยางจรงจงมความส าคญตอความปลอดภย สวนในเรองเกยวกบระบบใบอนญาตขบรถนนจะเหนวาคนสวนใหญเหนดวยระดบปานกลาง กลาวคอ ยงไมเหนความส าคญของการมใบอนญาตขบรถในระดบสงสด ทงนผลการส ารวจกยงแสดงใหเหนถงความตงใจของคนสวนใหญทจะขบรถใหไดอยางปลอดภย แตความตงใจจะม ใบอนญาตขบรถกนอยกวาเลกนอย และยงมความมนใจนอยลงเลกนอยเกยวกบพฤตกรรมการขบขอยางปลอดภย และเมอน าค าตอบทไดมาค านวณโดยใหคะแนนตงแต 1 ถง 5 ส าหรบค าตอบจากไมเหนดวยอยางยงถงเหนดวยอยางยงตามล าดบ และน ามาหาคาเฉลยของค าตอบทไดจากกลมตวอยางไดผล ดงแสดงในรปท 3.41

0% 20% 40% 60% 80% 100%

ผลการส ารวจทศนคตเกยวกบความปลอดภยและใบอนญาตขบรถ

ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง

การขบขอยางปลอดภยเปนเรองส าคญ

การเรยนขบรถอยางจรงจง มความส าคญตอความปลอดภย

การสอบใบอนญาตขบรถทเขมงวด มความส าคญตอความปลอดภย

การตรวจรางกายและสายตา มความส าคญตอความปลอดภย

การบงคบใชกฎหมายจรงจง มความส าคญตอความปลอดภย

การมใบอนญาตขบรถ เปยเรองส าคญตอความปลอดภย

บคคลรอบขางใสใจกบการมใบอนญาตขบรถ

ทานมนใจวาจะผานทดสอบในการท าใบอนญาตขบรถ

ทานมนใจวาสามารถขบรถอยางปลอดภยได

ทานตงใจจะตออายใบอนญาตขบรถเมอครบก าหนดทกครง

ทานตงใจจะขบขอยางปลอดภย

ทานมและพกใบอนญาตขบรถตลอดเวลา

ทานขบขอยางปลอดภย



รปท 3.41 ทศนคตเกยวกบการตระหนกถงความปลอดภยและมใบอนญาตขบรถ

กราฟขางตนแสดงใหเหนวากลมตวอยางยงเหนวาการมใบอนญาตขบรถไมใชปจจยส าคญทสดในการทคนจะขบขปลอดภย และกลมตวอยางยงคอนขางมนใจวาจะผานการทดสอบเพอขอรบใบอนญาตขบรถ และบคคลรอบขางกใหความส าคญตอการมใบอนญาตขบรถ และสดทายพฤตกรรมการขบขอยางปลอดภยนนยงมคะแนนทต ากวาความตงใจจะขบปลอดภย ขณะทคะแนนความตงใจทจะท าใบอนญาตขบรถกยงมต ากวาคาพฤตกรรมการมใบอนญาตขบรถ จงเปนทนาสนใจวามปจจยใดบางทมอทธพลตอพฤตกรรมการม ใบอนญาตขบรถ

3.5.4 ปจจยทมผลตอพฤตกรรมการมใบอนญาตขบรถ

การศกษานท าการวเคราะหปจจยทมผลตอการมใบอนญาตขบรถ โดยใชขอมลทไดจากการส ารวจขางตน ตวแปรทศนคตทใชในการวจยน ประกอบดวย ทศนคตทมตอการม ใบอนญาตขบรถ(Attitude) พฤตกรรมคลอยตามเกยวกบการมใบอนญาตขบรถ (Subjective Norm) การรบรถงการควบคมพฤตกรรมในการท าใบอนญาตขบรถ (Perceived Behavioural Conrol) และความตงใจทจะมใบอนญาตขบรถอยางถกตองตามกฎหมาย (Intention) ส าหรบตวแปรสถานะทางเศรษฐกจและสงคมของกลมเปาหมาย ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษาจ านวนสมาชกในครวเรอน จ านวนและประเภทรถยนตในครอบครอง รายได การมใบอนญาตขบรถเปนตน

4.82

4.17

4.25

4.33

4.63

3.96

4.11

4.24

4.37

4.41

4.73

4.6

4.59

คาเฉลยทศนคตเกยวกบพฤตกรรมความปลอดภยและใบอนญาตขบรถ



การวเคราะหเสนทาง (Path Analysis) ของปจจยดานทศนคตตามทฤษฎพฤตกรรมตามแผนดงทไดกลาวไวขางตน การค านวณใชโปรแกรมวเคราะหทางสถต AMOS ไดผลดงสรปเปนแผนภาพความสมพนธระหวางตวแปร ดงแสดงในรปท 3.42

รปท 3.42 การวเคราะหเสนทางของปจจยทมผลตอพฤตกรรมการมใบอนญาตขบรถ

ผลการวเคราะหถดถอย (Regression Analysis) ของปจจยทมผลตอความตงใจและพฤตกรรมแสดงใน ตารางท 3.6 เหนวาปจจยทมผลตอความตงใจในการมใบอนญาตขบรถอยางมนยส าคญทางสถต ไดแก พฤตกรรมคลอยตาม และการรบรถงการควบคมพฤตกรรม สวนปจจยทมผลตอพฤตกรรมการมใบอนญาตขบรถอยางมนยส าคญทางสถต ไดแก ทศนคต พฤตกรรมคลอยตาม และการรบรถงการควบคมพฤตกรรม

ตารางท 3.6 ผลการวเคราะหถดถอยปจจยทมผลตอความตงใจและพฤตกรรม

Regression Coefficient

Standard Error

Critical Ratio

P-value

Intent <--- Attitude 0.018 0.019 0.974 0.33 Intent <--- PBC 0.436 0.022 20.081 *** Intent <--- SubNorm 0.197 0.025 7.761 ***

Behaviour <--- Intent 0.323 0.022 14.748 *** Behaviour <--- PBC 0.114 0.022 5.248 *** Behaviour <--- Attitude 0.131 0.015 8.462 ***

1.02

Attitude

.66

PBC

Intent

Behaviour

.19

.02.44

.32

.46

e1

.37

e21

1

.57

SubNorm

.20

.34 .17

.11.13



ตารางท 3.7 แสดง Standardized Coefficient ของปจจยทมผลตอความตงใจและพฤตกรรม จะเหนไดวาความมนใจวาจะไปท าใบอนญาตขบรถแลวสอบไดมผลตอความตงใจทจะมใบอนญาตขบรถมากทสด รองลงมาเปนคานยมของบคคลรอบขาง สวนพฤตกรรมทผขบขจะมใบอนญาตขบรถจรงๆหรอไมนนขนอยกบความตงใจทจะมใบอนญาตขบรถเปนหลก

ตารางท 3.7 น าหนกของปจจยทมผลตอความตงใจและพฤตกรรม

Standardized Coefficient Intent <--- Attitude 0.023 Intent <--- PBC 0.441 Intent <--- SubNorm 0.185 Behaviour <--- Intent 0.362 Behaviour <--- PBC 0.129 Behaviour <--- Attitude 0.185

ผลจากการศกษานสรปวาการจะท าใหผขบขมใบอนญาตขบรถอยางถกตองจะตองใหความส าคญกบการท าใหคนเหนวาการอบรมและทดสอบเปนเรองทไมยงยากและสามารถผานไดจากกระบวนการทเหมาะสม ทงนในปจจบนผคนคดเหนวาการสอบใบอนญาตขบรถเปนเรองงายมาก ไปสอบกนาจะผานไดไมยาก ซงหากจะปรบปรงระบบใบอนญาตขบรถในอนาคตกจะตองพยายามรกษาทศนคตตรงนไวโดยจะตองท าความเขาใจในรายละเอยดทอาจจะตองมเพมขนมา ในทางตรงกนขามหากผคนรสกวาการท าใบอนญาตขบรถเปนเรองยงยากมาก กจะท าใหคนไมมความตงใจทจะไปท าใบอนญาตขบรถและมพฤตกรรมการขบขโดยไมมใบอนญาตแทน

ผลการวเคราะหยงไดแสดงใหเหนวาพฤตกรรมคลอยตามสงคมรอบขางกมสวนส าคญ จงจ าเปนจะตองสรางหรอปรบคานยมเกยวกบการมใบอนญาตขบรถทเหมาะสม ท าใหการมใบอนญาตขบรถเปนเรองทนาภาคภมใจ ในทางกลบกนจะตองท าใหรสกวาการขบรถโดยไมมใบอนญาตขบรถเปนเรองทสงคมรบไมได ซงปจจยดานสงคมนมผลทางตรงตอความตงใจและสงผลทางออมตอพฤตกรรมการมใบอนญาตขบรถในทสด

นอกจากนปจจยดานทศนคตยงสงผลทางตรงตอพฤตกรรมการมใบอนญาตขบรถ เพราะฉะนนการปรบทศนคตโดยรวมถอเปนเรองทส าคญ ตองท าใหคนเชอมนวาการใบอนญาตขบรถเปนเครองมอแหงความปลอดภยทสามารถคดแยกไมใหผขบขทไมมความสามารถหรอขาดความพรอมทงดานรางกาย ดานจตใจ รวมถงความรและทกษะทเพยงพอมาขบรถบนถนนสรางความเดอดรอนกบสาธารณะได



บทท 4 การวเคราะหขอสอบ

4.1 การสอบขอเขยน

ในกระบวนการทดสอบขอเขยนมขอสอบทใชส าหรบการทดสอบเพอขอรบใบอนญาต 6 ประเภท ไดแก

(1) ขอสอบเพอขอรบใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล (2) ขอสอบเพอขอรบใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ (3) ขอสอบเพอขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะ (4) ขอสอบเพอขอรบใบอนญาตเปนผขบรถชนดท 1 และชนดท 2 (5) ขอสอบเพอขอรบใบอนญาตเปนผขบรถชนดท 3 (6) ขอสอบเพอขอรบใบอนญาตเปนผขบรถชนดท 4

ในปจจบนใชวธการสอบขอเขยน 2 วธ ไดแก

การสอบดวยระบบคอมพวเตอร (เฉพาะใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล) ใหเวลาท าขอสอบ 60 นาท มขอสอบทมาจากการสมดวยระบบคอมพวเตอรจ านวน 50 ขอ ผทสอบผานตองไดคะแนนรอยละ 90 หรอตอบถกจ านวน 45 ขอขนไป สวนกรณรถจกรยานยนตผทสอบผานตองไดคะแนนรอยละ 80 หรอท าถกจ านวน 24 ขอขนไป

การสอบดวยกระดาษและปากกา

ในโครงการศกษานไดด าเนนการวเคราะหขอสอบขอเขยนเมอป 2556 ซงเปนชวงเวลากอนทกรมการขนสงทางบกจะปรบเกณฑการทดสอบขอเขยน จากเดมมขอค าถาม 30 ขอเพมเปน 50 ขอ ดงนนผลการวเคราะหขอสอบทปรากฎในบทนจะอางองขอสอบแบบ 30 ขอเดมเปนหลก

4.2 ลกษณะของขอสอบ

ขอสอบทกประเภทเปนขอสอบแบบเลอกตอบ (multiple choices) โดยมค าตอบทถกทสดเพยงขอเดยว มตวเลอกตอบจ านวน 4 ตวเลอก (อยางไรกตาม มขอสอบบางชดทเปนการสอบดวยกระดาษและปากกา มรปแบบขอสอบแบบใหเขยนอธบาย ซงมเพยง 1 ขอเทานน) รายละเอยดของจ านวนขอค าถามและจ านวนชดของขอสอบแตละประเภทไดแสดงไวในตารางท 4.1



ตารางท 4.1 จ านวนชดของขอสอบและขอค าถาม จ าแนกตามประเภทของขอสอบ

ประเภทขอสอบ ชด ขอค าถาม ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล * 30 ใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ 4 20 ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะ 10 30 ใบอนญาตเปนผขบรถชนดท 1 และ ชนดท 2 5 60 ใบอนญาตเปนผขบรถชนดท 3 5 30 ใบอนญาตเปนผขบรถชนดท 4 5 30

* ขอสอบของใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคลเปนระบบคอมพวเตอร ใชวธการสมค าถาม จ านวน 30 ขอ จากค าถามทมอยในฐานขอมลจ านวน 301 ขอ

4.3 การวเคราะหคณภาพขอสอบ

ในการวเคราะหคณภาพขอสอบนน ขอมลทจ าเปนตองน ามาใชในการวเคราะห ไดแก ค าตอบของผเขาสอบ และเฉลยขอสอบขอมลทงสองนจะถกน ามาใชท าการประมวลผลเพอหาคาตางๆ ทบงชคณภาพขอสอบในมมตางๆ ไดแก คาความยาก (difficulty) ของขอค าถามแตละขอ คาอ านาจจ าแนก (discrimination) ของ ขอค าถามแตละขอ และคาความเชอมน (reliability) ของขอสอบทงชด

4.4 เกณฑในการวเคราะหคณภาพขอสอบ

การวเคราะหคณภาพขอสอบด าเนนการใน 3 ประเดน ไดแก การวเคราะหความยาก และอ านาจจ าแนก ซงเปนการวเคราะหคณภาพขอสอบเปนรายขอ และการวเคราะหความเทยง ซงเปนการวเคราะหขอสอบรายฉบบ รายละเอยดของเกณฑทใชในการวเคราะหมดงน

1) ความยาก (Power of difficulty)

ความยาก หมายถงสดสวนของจ านวนคนทตอบขอสอบขอนนไดถกตองตอจ านวนผเขาสอบท งหมด ดงนนหากขอสอบขอใดมผตอบถกจ านวนมากถอวาเปนขอสอบทงาย ขอสอบขอใดทมผตอบถกจ านวนนอยถอเปนขอสอบทยาก

เกณฑการพจารณาความยาก

0.00-0.19 ยาก ควรตดทง 0.20-0.39 คอนขางยาก สามารถเกบไวใชได 0.40-0.60 ยากพอเหมาะ สามารถเกบไวใชได 0.61-0.80 คอนขางงาย สามารถเกบไวใชได 0.81-1.00 งาย ควรตดทง



2) อ านาจจ าแนก (Discrimination index)

หมายถง ความสามารถของขอสอบในการจ าแนก/แยกความแตกตางระหวางผสอบทมผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกน ใหออกจากกนได

เกณฑการพจารณาอ านาจจ าแนก ต ากวา 0 จ าแนกไมได ควรตดทงหรอปรบปรง 0.00-0.19 จ าแนกไดต า ควรตดทงหรอปรบปรง 0.20-0.29 จ าแนกไดพอใช สามารถเกบไวใชได 0.30-0.39 จ าแนกไดด สามารถเกบไวใชได 0.40 ขนไป จ าแนกไดดมาก สามารถเกบไวใชได

อยางไรกตามเมอน าขอสอบรายขอไปพจารณาจะพจารณาเลอกใชขอสอบจากคาอ านาจจ าแนกกอน ถามคาตงแต 0.20 ขนไปถอวาเปนขอสอบทสามารถน าไปใชได ถงแมวาคาความยากจะยากเกนไป (ต ากวา 0.20) หรองายเกนไป (สงกวา 0.80) กตาม ซงผจดท าขอสอบสามารถปรบปรงขอสอบทงายหรอยากเกนไปตอไปได

3) ความเทยง (Reliability)

ความเทยงเปนการวเคราะหคณภาพของขอสอบทงฉบบ ความเทยง หมายถง ความคงท หรอความคงเสนคงวาของคะแนน ในชวงเวลาทแตกตางกน หรอความสอดคลองของคะแนนทวดในเนอหาเดยวกน ซงในทนเปนการวเคราะหคณภาพของขอสอบในดานความเทยงแบบความสอดคลองภายใน (Measure of internal consistency)

เกณฑการพจารณาความเทยงของขอสอบทงชด

ต ากวา 0.50 มความเทยงต า 0.50 - 0.70 มความเทยงปานกลาง อาจน ามาใชได 0.71-1.00 มความเทยงสง เหมาะสมทจะน ามาใช



4.5 ขอมลทใชในการวเคราะหคณภาพขอสอบ

ในสวนของขอสอบประเภทกระดาษกบปากกา ทปรกษาไดประสานงานกบกรมการขนสงทางบกเพอขอกระดาษค าตอบของผทมาขอสอบในชวงเดอนพฤษภาคม 2556 ซงไดรบความอนเคราะหมาดงรายละเอยดในตารางท 4.2 ส าหรบขอมลค าตอบของผเขาสอบนนเนองจากในระบบคอมพวเตอรไมมการบนทกขอมลการตอบของผสอบไว จงตองท าการจดขอสอบขนใหมในรปของขอสอบกระดาษและปากกา โดยการสมขอค าถามจากฐานขอมล จ านวน 301 ขอ ไดขอสอบทครอบคลมขอค าถามจ านวน 301 ขอ จ านวน 13 ชด แลวน าไปขอความอนเคราะหประชาชนทขอเขารบการสอบในการท าขอสอบให รายละเอยดของจ านวนผตอบขอสอบ ดงแสดงในตารางท 4.2 จะเหนวาขอมลทน ามาวเคราะหคณภาพขอสอบของขอสอบประเภทรถยนต สวนบคคลมจ านวนทงหมด 455 ราย ประเภทรถยนตสาธารณะมจ านวนทงหมด 526 ราย ประเภทจกรยานยนตสาธารณะมจ านวน 273 ราย และชนด ท1 ท2 มจ านวน 370 ราย รวมขอมลทงหมดทน ามาวเคราะหจ านวน 1,624 ราย

ตารางท 4.2 จ านวนผตอบขอสอบแตละประเภททน ามาใชในการวเคราะหคณภาพขอสอบ

ชดท ประเภท/ชนด สวนบคคล สาธารณะ จกรยานยนต ท1 และ ท2

1 35 112 49 81 2 35 110 47 69 3 35 111 41 74 4 35 109 39 72 5 35 84 32 74 6 35 13 7 35 12 8 35 14 9 35 13 10 35 13 11 35 12 35 13 35

รวมยอย 455 526 273 370 รวมทงหมด 1,624



4.6 ผลการวเคราะหคณภาพขอสอบ

1) ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล

เนองจากขอสอบประเภทนเปนระบบคอมพวเตอร ทมการสมขอค าถามครงละ 30 ขอ ในทางปฏบตจงไมสามารถระบไดวามขอสอบจ านวนทงหมดกชด ในการวจยครงน ไดใชการสรางขอสอบขนมาใหมจ านวน 13 ชด เพอไปเกบขอมลค าตอบของผเขาสอบมาใชในการวเคราะหคณภาพขอสอบในดานคาความยาก และคาอ านาจจ าแนกของขอค าถามแตละขอ สวนในดานความเชอมนของขอสอบทงชดนนจะไมน าไปสรปผลเพราะในทางฏบตขอสอบไมไดมจ านวน 13 ชด

ตารางท 4.3 คาอ านาจจ าแนกของขอสอบใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล

ชดท อ ำนำจจ ำแนก ระดบควำมเชอมน ดมำก ด ต ำ ไมได

1 จ านวน 5 12 7 6 0.80 รอยละ 8.47 20.34 11.86 10.17

2 จ านวน 7 16 6 1 0.912 รอยละ 11.86 27.12 10.17 1.69

3 จ านวน 5 12 8 5 0.777 รอยละ 8.47 20.34 13.56 8.47

4 จ านวน 7 9 7 7 0.799 รอยละ 11.86 15.25 11.86 11.86

5 จ านวน 5 5 19 1 0.842 รอยละ 8.47 8.47 32.20 1.69

6 จ านวน 4 1 13 12 0.425* รอยละ 6.78 1.69 22.03 20.34

7 จ านวน 4 17 6 3 0.690 รอยละ 6.78 28.81 10.17 5.08

8 จ านวน 6 8 7 9 0.505* รอยละ 10.17 13.56 11.86 15.25

9 จ านวน 4 13 0 13 0.303* รอยละ 6.78 22.03 0.00 22.03

10 จ านวน 3 10 13 4 0.689 รอยละ 5.08 16.95 22.03 6.78

11 จ านวน 3 6 10 11 0.686 รอยละ 5.08 10.17 16.95 18.64

12 จ านวน 1 3 16 10 0.768 รอยละ 1.69 5.08 27.12 16.95

13 จ านวน 0 9 12 9 0.639 รอยละ 0.00 15.25 20.34 15.25 รวม จ านวน 54 121 124 91 390

รอยละ 13.85 31.03 31.79 23.33



จากตารางท 4.3 พบวาขอค าถามสวนใหญจ านวนรอยละ 76.77 ของขอสอบขอรบใบอนญาตขบรถยนต สวนบคคลเปนขอค าถามทมอ านาจจ าแนกในระดบทสมควรน าไปใชเปนขอสอบได โดยมขอค าถามทจ าเปนตองตดออกเพราะคาอ านาจจ าแนกอยในระดบทไมสามารถจ าแนกผสอบได จ านวนรอยละ 23.33

2) ใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ

ขอสอบของรถยนตสาธารณะ มจ านวนทงหมด 5 ชด มขอค าถามชดละ 20 ขอ จากตารางท 4.4 พบวา ขอสอบชดท 1 ชดท 2 และชดท 4 เปนขอสอบทสมควรน าไปใชในการสอบได เพราะมคาความเชอมนของขอสอบอยในเกณฑทสามารถน าไปใชสอบได สวนขอสอบชดท 3 และชดท 5 ไมควรน าไปใชในการสอบ และเมอพจารณาขอค าถามรายขอ พบวา ขอค าถามสวนใหญจ านวนรอยละ 94.00 เปนขอค าถามทมอ านาจจ าแนกในระดบทสามารถน าไปใชเปนขอสอบได โดยแยกเปนขอค าถามทมอ านาจจ าแนกในระดบดมาก รอยละ 7.00 ระดบด รอยละ 33.00 และระดบต า รอยละ 54.00 มขอค าถามจ านวนรอยละ 6 ทตองตดออกเพราะไมสามารถจ าแนกผเขาสอบได

ตารางท 4.4 คาอ านาจจ าแนกของขอสอบขอรบในอนญาตขบรถยนตสาธารณะ


1 จ านวน 2 11 7 0 0.753 รอยละ 10.00 55.00 35.00 0

2 จ านวน 2 5 13 0 0.694 รอยละ 10.00 25.00 65.00 0

3 จ านวน 1 5 12 2 0.384* รอยละ 5.00 25.00 60.00 10

4 จ านวน 1 5 11 3 0.613 รอยละ 5.00 25.00 55.00 15.00

5 จ านวน 1 7 11 1 0.436* รอยละ 5.00 35.00 55.00 5.00

3) ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะ

ขอสอบของรถจกรยานยนตสาธารณะ มจ านวนทงหมด 10 ชด มขอค าถามชดละ 30 ขอ จากตารางท 4.5 พบวามขอสอบจ านวน 8 ชด ไดแก ขอสอบชดท 1 ชดท 2 ชดท 3 ชดท 4 ชดท 5 ชดท 7 ชดท 8 และชดท 9 เปนขอสอบทสามารถน าไปใชในการสอบได เพราะมคาความเทยงของขอสอบทงชดอยในเกณฑสวนขอสอบอกจ านวน 2 ชด ไดแก ชดท 6 และชดท 10 ไมควรน าไปใชในการสอบเพราะมคาความเทยงต ากวาเกณฑ และเมอพจารณาขอค าถามรายขอพบวา ขอค าถามสวนใหญจ านวนรอยละ 74.99 เปนขอค าถามทมอ านาจจ าแนกในระดบทสามารถน าไปใชเปนขอสอบได โดยแยกเปนขอค าถามทมอ านาจจ าแนกในระดบดมาก รอยละ 46.33 ระดบด รอยละ 19.33 และระดบต า รอยละ 9.33 โดยมขอค าถามจ านวนประมาณรอยละ 25 ทตองตดออกเพราะไมสามารถจ าแนกผเขาสอบได



ตารางท 4.5 คาอ านาจจ าแนกของขอสอบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะ


1 จ านวน 25 4 0 1 0.976 รอยละ 83.33 13.33 0.00 3.33

2 จ านวน 24 3 2 1 0.965 รอยละ 80.00 10.00 6.67 3.33

3 จ านวน 26 1 2 1 0.979 รอยละ 86.67 3.33 6.67 3.33

4 จ านวน 22 2 6 0 0.963 รอยละ 73.33 6.67 20.00 0.00

5 จ านวน 26 1 2 1 0.972 รอยละ 86.67 3.33 6.67 3.33

6 จ านวน 2 1 10 17 -0.098 รอยละ 6.67 3.33 33.33 56.67

7 จ านวน 4 9 3 14 0.559 รอยละ 13.33 30.00 10.00 46.67

8 จ านวน 4 19 0 7 0.757 รอยละ 13.33 63.33 0.00 23.33

9 จ านวน 4 8 0 18 0.634 รอยละ 13.33 26.67 0.00 60.00

10 จ านวน 2 10 3 15 0.014 รอยละ 6.67 33.33 10.00 50.00

4) ใบอนญาตเปนผขบรถชนด ท1 และ ท2

ขอสอบของรถยนตชนด ท1 และ ท2 มจ านวนทงหมด 5 ชด มขอค าถามชดละ 60 ขอ จากตารางท 4.6 พบวา เปนขอสอบทสมควรน าไปใชในการสอบไดทกชด เพราะมคาความเชอมนของขอสอบทงชดอยในเกณฑทสามารถน าไปใชสอบได และเมอพจารณาขอค าถามรายขอ พบวาขอค าถามสวนใหญจ านวนรอยละ 92.54 เปนขอค าถามทมอ านาจจ าแนกในระดบทสามารถน าไปใชเปนขอสอบได โดยแยกเปนขอค าถามทมอ านาจจ าแนกในระดบดมาก รอยละ 6.44 ระดบด รอยละ 35.56 และระดบต า รอยละ 52.54 โดยมขอค าถามจ านวนรอยละ 7.46 ทตองตดออกเพราะไมสามารถจ าแนกผเขาสอบได



ตารางท 4.6 อ านาจจ าแนกของขอสอบใบอนญาตเปนผขบรถชนด ท1 และ ท2


1 จ านวน 2 18 33 6 0.838 รอยละ 3.39 30.51 55.93 10.17

2 จ านวน 2 13 41 3 0.884 รอยละ 3.39 22.03 69.49 5.08

3 จ านวน 5 29 23 2 0.856 รอยละ 8.47 49.15 38.98 3.39

4 จ านวน 0 17 35 7 0.711 รอยละ 0.00 28.81 59.32 11.86

5 จ านวน 10 22 23 4 0.867 รอยละ 16.95 37.29 38.98 6.78

4.7 บทสรปและขอเสนอแนะ

การวเคราะหขอสอบไดผลทสรปไดดงน

ขอสอบทสอบดวยระบบคอมพวเตอรหรอขอสอบในการขอรบใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล มขอค าถามรอยละ 76.67 ทเปนขอค าถามทสามารถน ามาใชเปนขอสอบได และมขอค าถามรอยละ 23.33 ทไมควรใชเพราะไมมอ านาจจ าแนก

ขอสอบทสอบดวยกระดาษปากกา แตละประเภทมรายละเอยดดงน

o รถยนตสาธารณะ ขอสอบมทงหมดจ านวน 5 ชด เปนขอสอบทสามารถใชไดจ านวน 3 ชด และใชไมไดจ านวน 2 ชด

o รถจกรยานยนตสาธารณะ ขอสอบมทงหมด จ านวน 10 ชด เปนขอสอบทสามารถใชไดจ านวน 8 ชด และใชไมไดจ านวน 2 ชด

o ขอสอบใบอนญาตเปนผขบรถชนด ท1 และ ท2 ขอสอบทงหมดมจ านวน 5 ชด และสามารถน าไปใชสอบไดทกชด

รายละเอยดสรปดงแสดงในตารางท 4.7



ตารางท 4.7 สรปผลการวเคราะหคณภาพขอสอบขอเขยน

ประเภท ขอสอบชดท สำมำรถน ำไปใชได

ขอสอบชดท ไมสำมำรถน ำไปใชได

รอยละของขอค ำถำม ทตองตดออก

รถยนตสวนบคคล - - 23.33 รถยนตสาธารณะ 1,2,4 3,5 6.00 จกรยานยนตสาธารณะ 1,2,3,4,5,7,8,9 6,10 25.01 ท1 ท 2 1,2,3,4,5 7.46 รวม 16 ชด 4 ชด

การศกษามขอเสนอแนะเกยวกบการใชและการปรบปรงขอสอบดงน

ควรงดการใชขอสอบในชดทผลการวเคราะหระบวามคาความเทยงต า

ในขอสอบชดทพบวา มคาความเทยงสง แตเมอพจารณาขอค าถามรายขอแลวพบวามคาอ านาจจ าแนกไมอยในเกณฑ จงควรน าขอค าถามเหลานนมาปรบปรงเพอใหขอค าถามเหลานนมคณภาพดยงขน

จ าเปนอยางยงทจะตองท าการปรบปรงโปรแกรมคอมพวเตอรของการสอบเพอขอรบใบอนญาต ขบรถยนตสวนบคคล ใหมการบนทกค าตอบของผเขาสอบ เพราะขอมลดงกลาวจ าเปนตองใชในการวเคราะหคณภาพขอสอบ และสามารถการปรบปรงขอสอบสามารถท าไดอยางสม าเสมอและตอเนอง และท าใหไดขอสอบทมคณภาพดในทสด

ในการจดท าขอสอบนน ในขนแรกตองมการจดท าตารางวเคราะหคณสมบตขอสอบกอนจงจะสามารถออกขอสอบไดอยางมเปาหมายและครบถวน ในการวดคณสมบตทพงประสงคของผเขาท าการสอบ และตารางดงกลาวยงใชเปนกรอบในการประเมนคณภาพขอสอบและการปรบปรงขอสอบใหดยงขน หากไมมตารางวเคราะหคณสมบตขอสอบแลวจะท าใหการออกขอสอบเปนไปอยางไมมกรอบ ไมมทมาทไปทใชในการวเคราะหหรอประเมนคณภาพของขอสอบ

อยางไรกตามในการศกษาครงนไมสามารถวเคราะหคณภาพของขอสอบในมมของการตรงตามวตถประสงคของการสอบ เนองจากไมไดมการเกบบนทกขอมลตารางวเคราะหขอสอบไว กลาวคอ ควรมการเกบบนทกขอมล ตารางวเคราะหขอสอบ และค าตอบของผเขาสอบไวใชเพอการปรบปรงขอสอบใหมคณภาพดยงขน จนเปนขอสอบระดบมาตรฐาน มความทยงสงในการวดคณสมบตทตองการของผท าการทดสอบได



บทท 5 การวเคราะหดานรางกาย

จากรายงานสถานการณการบาดเจบและเสยชวตทวโลกทพบวาประเทศไทยมการตายจากอบตเหตดาน การขนสงสงเปนอนดบสามของโลก (รายงาน Global Status Report ของ Road Safety by World Health Organization 2013) โดยมอตราเสยชวต 38.2 คนตอแสนคน จากตวอยางเหตการณ เกดอบตเหตรถยนตชนผโดยสารรถประจ าทางเปนเหตใหมผบาดเจบและเสยชวตเปนจ านวนมากโดยสาเหตมาจากปญหาดานสขภาพของผขบข เหตการณดงกลาวเปนตวอยางทท าใหประชาชนตระหนกถงการไดมาซงใบอนญาตขบรถ ซงผขบขมความเสยงจากปญหาดานสขภาพ ใบรบรองแพทยทวไปทใชในการขอใบอนญาตขบรถในปจจบนแสดงดงรปท 5.1 ซงใบรบรองแพทยดงกลาวไมมการตรวจรบโรคบางประการทมความเสยงในการขบข จงควรมการพฒนาและปรบปรงใบรบรองแพทยในการขอใบอนญาตขบรถเพอชวยลดการเกดอบตเหตอนเนองมาจากปญหาดานสขภาพของผขบรถ

ใบรบรองแพทยเดมส าหรบรบรองหาโรคนน ไมสามารถลดอบตเหตหรอสรางความปลอดภยใหกบทงผขบขและผใชถนน ได เนองจากหลายโรคทกอใหเกดอบตเหตไมไดน ามาอยในชดตรวจสขภาพดงกลาว และเปนการยากทแพทยจะสามารถซกถามประวตการเจบปวยทงหมดของผขออนญาตกอนจะท าการออกใบรบรองสขภาพได เนองจากมความหลากหลายในประวตของผขอรบใบอนญาตขบรถ ดงนนการพฒนาใบรบรองแพทยจะปองกนความผดพลาดจากการทผปวยไมแจงประวตใหแพทยทราบชออาจเนองมาจากการไมรหรอการปกปดประวตการรกษา รวมทงรายละเอยดอนทจ าเปนตองตรวจอยางละเอยดเพอทราบโรคและอาการอยางชดเจนจากผเชยวชาญโดยเฉพาะการตรวจละเอยดส าหรบการออกใบอนญาตขบรถเชงพาณชยหรอ รถขนสงพเศษ เชน รถขนสงวตถอนตราย เปนตน



รปท 5.1 ตวอยางใบรบรองแพทยทใชในปจจบน



5.1 ปญหาสขภาพของพนกงานขบรถ

ปญหาสขภาพทมผลตอสมรรถภาพการขบข ไดแก โรคทางจตใจ (Mental Hazards) ทางรางกาย (Physical Hazards) และปจจยเสยงสวนบคคล (อางอง สมชย บวรกตต , สนธยา พงล าภ คมอการออกใบรบรองแพทยส าหรบผขบรถยนต : กรงเทพมหานคร ; ส านกพมพกรงเทพเวชสาร, 2548) ทควรจะใหความสนใจโดยเฉพาะกลมรถโดยสารสาธารณะ ไดแก

5.1.1 โรคหวใจและหลอดเลอด

1) โรคความดนเลอดสง

การออกใบรบรองแพทยประกอบใบอนญาตขบรถ ถาผขอรบใบอนญาตขบรถเปนโรคความดนเลอดสงรายแรง (malignant hypertension) หรอมโรคกลามเนอหวใจ โรคไตเสอม และโรคจอตาเสอมรวมดงตารางท 5.1 (อางอง ศภชย ไชยธระพนธ , สมชย บวรกตต. โรคหวใจและหลอดเลอด กบการขอใบอนญาตขบรถ. ธรรมศาสตรเวชสาร 2548; 6: กนยายน - ธนวาคม.)

ตารางท 5.1 ขอเสนอแนะแนวทางการออกใบรบรองแพทย

แรงดนเลอด กำรออกใบรบรองแพทย

140 – 159 / 90 – 99 ออกใหปเดยวแลวตรวจใหม 160 – 179 / 100 – 109 ออกให 3 เดอน แลวตรวจใหม 180 / 110 ขนไป ไมออกให ไปรกษา 6 เดอนแลวมาตรวจใหม

2) โรคหวใจขาดเลอด

การออกใบรบรองแพทยใหผขบรถสวนบคคลทเปนโรคหวใจขาดเลอดทไดรบการรกษาด และปลอดอาการนานเกน 2 เดอน แตส าหรบการขบรถสาธารณะใหใชหลกเกณฑในตารางท 5.2 (อางอง ศภชย ไชยธระพนธ, สมชย บวรกตต. โรคหวใจและหลอดเลอด กบการขอใบอนญาตขบรถ. ธรรมศาสตรเวชสาร 2548 ; 6: กนยายน- ธนวาคม)

ตารางท 5.2 ขอแนะน าการออกใบรบรองแพทย ส าหรบโรคหวใจขาดเลอด

โรค กำรออกใบรบรองแพทย

กลามเนอหวใจขาดเลอด ออกใหได – หากไมมอาการนานเกน 2 เดอน

อาการเจบหวใจ ไมออกใหถามอาการเปลยนแปลงภายใน 3 เดอน

หลงใสบอลลนขยายหลอดเลอดหวใจ ออกใหได ถาหลงท าแลว 1 สปดาหและไมมอาการหวใจขาดเลอด

หลงผาตดหลอดเลอดหวใจ ออกใหได หลงการผาตด 3 เดอน



5.1.2 โรคปอด

1) โรคตดเชอ

โรคตดเชอทางหายใจเฉยบพลน เชน หวด ไขหวดใหญ หลอดลมอกเสบเฉยบพลนจะมอาการชวระยะเวลาสนจงไมมผลตอการออกใบอนญาตขบรถ ส าหรบโรคปอดอกเสบเฉยบพลนเมอไดรบการรกษาหายเรยบรอยแลว จะไมเปนปญหาตอการขบรถ กลมผปวยโรคปอดเรอรง เชน โรคปอดอดกนเรอรง โรคหลอดลมโปงพองเรอรง เมอมการตดเชอส าทบจะท าใหโรคทเปนอยก าเรบ ซงจะท าใหความสามารถในการขบขลดลง ดงนนผปวย โรคปอดเรอรงจงตองผานการทดสอบสมรรถภาพปอดกอนไดรบอนญาตใหขบรถขนาดใหญในระยะทางไกล

ผปวยวณโรคปอดทผานการรกษาอยางไดผลแลวอยางนอย 2 เดอน หรอตรวจเสมหะไมพบเชอ และไมมโรคอนรวม สามรถอนญาตใหใบอนญาตขบรถได แตตองท าการตอใบอนญาตขบรถเปนรายป และผปวยวณโรคไมควรขบรถโดยสารสาธารณะตาง ๆ เชน รถประจ าทาง รถแทกซ เพราะอาจแพรโรคใหผโดยส ารทม ภมตานทานต า เชน เดกออน ผปวยโรคเบาหวาน

2) โรคหยดหายใจขณะหลบเหตอดกน

โรคหยดหายใจขณะหลบเหตอดกน (obstructive sleep apnea; OSA) เปนภาวะทผปวยหยดหายใจขณะหลบ เนองจากมการอดกนของทางหายใจสวนบน ซงสามารถเกดขนไดมากกวาสบครงตอคนหรอบางคนเปนไดมากวาสบครง การหยดหายใจมกนานครงละ 10 วนาท หรออาจนานถง 1 นาท สลบกบการกรน เสยงดง ผทเปนโรคนอาจไมทราบความผดปกตของตนเอง ผปวยจงมอาการงวงมากในเวลากลางวนซงสงผลใหเกดปญหาตอระบบจตประสาททงดานอารมณ พฤตกรรม และสตปญญา ล าดบขนการหลบแบบเอปเวอรธแสดงดงตารางท 5.3 ผปวยโรคหยดหายใจขณะหลบเหตอดกน จงเสยงตออบตเหตจากการใชเครองจกร รวมทงอบตเหตจากการขบขรถยนตไดมากกวา 2 ถง 3 เทาของผทไมเปนโรค และในบางรายเกดอบตเหตการขบขซ าซาก ผทมปญหางวงนอนในเวลากลางวน อาจเปนภาวะปกต (physiological sleepiness) หรอผดปกต (pathological sleepiness) ซงสามารถวนจฉยไดโดยใชค าถามเกยวกบการผลอยหลบในทงในขณะมกจกรรมหรอไมมกจกรรม

ตารางท 5.3 ล าดบขนการหลบแบบเอปเวอรธ

ดชนรบกวนกำรหำยใจ( RDI) SPo2 ขณะหลบ

คาเฉลย (%) คาต าสด (%) < 5 (ปกต)

5 – 15 (เลกนอย) > 90 > 85 15 – 30 (ปานกลาง) > 90 > 70 > 30 (รนแรง) < 90 < 70

ล าดบขนการหลบแบบเอปเวอรธ เปนการทดสอบดวยตนเองเพอคดกรองปญหาเบองตนของการมอาการผลอยหลบแบบผดปกตดงตารางท 5.4



ตารางท 5.4 แบบทดสอบดวยตนเองเพอคดกรองปญหาเบองตนของการมอาการผลอยหลบแบบผดปกต

กจกรรม ระดบความผดปกตของกจกรรม

ไมเคยเลย มเลกนอย มปากลาง มบอยมาก

1. ผลอยหลบชวขณะ

2. นงอานสงพมพ

3. ดโทรทศน

4. นงนง ๆ ในหองประชม โรงภาพยนตร

5. นงในรถตดตอกนนานเกน 1 ชวโมง

6. พกผอนในชวงบายตามโอกาส

7. นงพดคยกบผอนอย

8. นงเงยบ ๆ หลงอาหารกลางวน ไมม เครองดมแอลกอฮอล

9. ก าลงขบรถทตองหยดนง 2 – 3 นาท ตามจงหวะจราจร

ระดบชนการพกผอนแบงตามคะแนนรวม ได 3 ระดบดงน

1 – 6 คะแนน หมายถง ไดรบการพกผอนเตมท 7 – 8 คะแนน หมายถง ปกต มากกวา 9 หมายถง งวงนอนมากกวาปกต

การพจารณาออกใบอนญาตขบรถใหแกผปวยโรคระบบการหายใจ ตองอาศยสมรรถภาพปอดเปนส าคญ และดประวตการใชยาทอาจรบกวนสมรรถภาพการขบข (อางอง อรรถ นานา, สมชย บวรกตต .โรคปอดกบการออกใบรบรองแพทยเพอขอใบอนญาตขบรถ. สารศรราช 2548; 57 : กนยายน.)

5.1.3 โรคกลามเนอ และกระดกโครงรางกบการออกใบอนญาตขบรถ

โรคปวดหลงเปนปญหาทพบบอยทสดทมกเกดกบคนทตองนง โดยไมเปลยนอรยาบถเปนเวลานาน เปนประจ าจากการทมแรงดนชองไขสนหลงทเพมขน การตรวจพเศษทางรงสวทยา เชน คอมพวเตอรสแกน ถายภาพก าธรสนามแมเหลก (MRI) รวมไปกบการประเมนสมรรถภาพการท างาน จะชวยในการวนจฉยโรคและการออกใบรบรองสขภาพ ซงเปนขอก าหนดทควรพจารณาส าหรบผขบขระยะทางไกลทมการเปลยนอรยาบถนอย อาจจะกอความเสยงใหเกดอาการปวดหลงรนแรงจนเกดอบตเหตขณะขบขได

โรคปวดตนคอและโรคหมอนรองกระดกคอเปนโรคทพบบอยรองลงมาจากโรคปวดหลง ผปวยโรคนจะมสมรรถภาพการขบขลดลงจากพสยการเคลอนไหวจ ากดของคอ และอาจเกดอนตรายทางระบบประสาทได



รนแรงจากหมอนกระดกเลอนกดรากประสาทและไขสนหลง อาจท าใหผปวยหยดหายใจเสยชวตได (อางอง Hartenbaum NP. The Dot medical examination. A guide to commercial drivers’ medical certificate.3 rd. Beverly Farms, MA: OEM PRESS 2003, 132-133)

5.1.4 โรคระบบประสาท

ภาวะบาดเจบทสมองและไขสนหลง หากมการบาดเจบทางสมองโดยมระดบสตเปลยนแปลงเกน 24 ชวโมงรวมดวยควรหยดขบรถจนกวาจะมการประเมนโดยแพทยอยางละเอยดกอนกลบไปขบรถอกครง สวนผปวยทมการบาดเจบของไขสนหลงเกดความพการนน ไมควรจะขบรถสาธารณะเลยในกรณทผปวยมอมพาตทอนลาง (paraplegia) ทไมรนแรงนก และใชแขนไดตามปกต อาจพจารณาใหขบรถสวนบคคลไดเปนกรณพเศษโดยการดดแปลงรถใหเหมาะสมกบสภาวะของผปวย หากผปวยไดรบการผาตดสมองเนองจากเลอดคง หรอหลอดเลอดแตกในสมอง ไมควรใหขบรถจนกวาจะมการฟนตวกลบเปนปกต และรอจนครบ 1 ป หลงผาตดกอนตรวจใหใบอนญาตภาวะสมองเสอม ผปวยโรคอลซไฮเมอรระยะแรกทมความรนแรงนอย โดยวดจาก Clinical Dementia Rating (CDR) เทากบ 0.5 สามารถขบรถไดโดยมอตราเสยงไมตางจากประชากรกลมอน

การสญเสยการมองเหน โดยทวไปประสาทสมผสทางการไดยนจะมความส าคญนอยกวาการมองเหนเมอใชในการขบรถ อยางไรกตามเกณฑขนต าคอ ผขบขควรไดยนเสยงกระซบดงทระยะ 5 ฟต หรอสามารถนบเลขตามทบอกได หากตองการตรวจเพมเตมควรใชมาตรการไดยน (audiometer) ตรวจซ าเพอยนยน ผขบขควรไดยนอยางนอยขางใดขางหนงทความดงไมเกน 40 เดซเบล เอ ณ ความถ 500, 1,000 และ 2,000 เฮรทซ ซงอาจใชเครองชวยฟงเพอเสรมการไดยนนได

ขอก าหนดส าหรบผขอรบใบอนญาตขบรถสาธารณะ มดงน

สายตาทเทากบ ดกวา 20/40 ในตาทง 2 ขาง โดยอาจใชแวน หรอเลนสชวยกไดจากการตรวจดวย Snellen Chart

แยกสแดง เหลอง และเขยวได ลานสายตาเทากบอยางนอย 70 องศา ทางดานขางของตาแตละขาง

โรคปญหาการนอนหลบ (Sleep disorders) อาการนเปนสาเหตประมาณรอยละ 1 – 3 ของอบตเหตทาง รถทงหมด และมแนวโนมสงขนเรอย ๆ โดยรอยละ 96 ของอบตเหตทเกดขนจากการหลบนเกดกบรถโดยสาร และรอยละ 4 เกดกบรถบรรทก (อางอง Pakola SJ,Dinges DF, Pach AI. Review of regulations and guidelines for commercial and noncommercial drivers with sleep apnea and narcolepsy. Sleep 1995; 18: 787-96)

โรคของการนอนหลบทพบบอยไดแก



ภาวะงวงกลางวน (narcolepsy and excessive day time sleepiness) ผปวยมกมอาการงวงมากในเวลากลางวน ภาวะปวกเปยก (cataplexy) และออนแรงขณะหลบ (sleep paralysis) ผปวยโรคนไมควรอนญาตใหขบรถไมวาจะเปนรถโดยสาร หรอรถบรรทก เนองจากไมสามารถมสต และเฝาระวงอบตเหตไดเพยงพอ จงเกดอบตเหตไดงาย

โรคหยดหายใจขณะหลบเหตอดกน เปนภาวะทพบบอยในคนทอวนมาก นอนกรน นอนหลบไมสนท มกมอาการงวงซมในเวลากลางวน ขาดสมาธ ตอบสนองตอสงเราไดชา และหลบใน ท าใหเกดอบตเหตไดงาย

5.1.5 โรคตอมไรทอ

โรคทพบบอยไดแก โรคเบาหวานซงผปวยเบาหวานทไมสมควรอนญาตใหขบรถหากมสภาวะดงน

มเกณฑการมองเหนไมชด ผทมความผดปกตของระบบประสาทรนแรงถงขนประสาทรบรสกบรเวณเทาทง 2 ขางเสยหายมาก

ซงอาจมผลตอการสมผสแปนคลทช และ/หรอแปนหามลอในขณะขบรถ ผทมประวตภาวะเลอดมน าตาลต ารนแรงถงขนหมดสต ผททพพลภาพถาวรจากถกตดแขนหรอขา หรอจากอมพาต ผปวยเบาหวานชนดท 1 และชนดท 2 ทรกษาโดยการฉดอนซลน

(อางอง ชชลต รตรสาร, รชตะ รชตะนาวน. โรคตอมไรทอกบการออกใบอนญาตขบรถ. ธรรมศาสตรเวชสาร 2548;6: กนยายน-ธนวาคม)

5.1.6 ปญหาทางจตเวช

โรคจตประสาทและภาวะทเกยวของทไมสมควรอนญาตใหขบรถ ไดแก

1) โรควตกกงวลทวๆ ไป (generalized anxiety disorder) ผปวยมอาการส าคญคอ วตกกงวลมากกวาปกต รวมกบอาการทางกาย เชน หงดหงด ใจสน มอสน นอนไมหลบ ไมเปนปญหากบการขบรถ

2) โรคตนตระหนก (panic disorder) โรคซมเศรา และโรคอารมณแปรปรวน ถาเปนรนแรงและเกดขนขณะขบขรถอยในถนนอาจท าใหเกดอบตเหตได ทางทดจตแพทยควรเปนผประเมนความปลอดภยของผปวยในการขบขในทสาธารณะหรอไม

3) โรคทางอารมณ เชน โรคซมเศราทมอาการเศราซม หรอบางครงอาจมความตองการกระท าอตวนบาตกรรม และโรคสองอารมณ (bipolar disorder) ทมทงซมเศราและบาคลง (manic – depressive disorder) จะเกดอนตรายในการขบขได เมอแพทยผตรวจออกใบรบรองสงสยในพฤตกรรมของผขอรบใบอนญาตขบรถควรปรกษาขอความเหนจากจตแพทย

4) ความผดปกตดานบคลกภาพ หวาดระแวงตอตานสงคม ย าคด ย าท า กาวราว ในตางประเทศหลายประเทศจะไมยอมออกใบอนญาตขบรถใหผปวยโรคบคลกภาพผดปกตเหลาน นอกจากไดรบการรบรองจากจตแพทยเจาของไข



5) โรคจตเภท(Schizophrenia) จตเภทเปนโรคจตชนดหนง ซงมอาการแสดงโรคดวยความคด และการกระท าทผดปกต เชน ไมคบคาสมาคมกบผอน มอาการหลงผด และมภาพหลอน อารมณเฉอยเยนชา ผปวยตองปลอดอาการไมต ากวา 1 ป จงจะออกใบรบรองแพทยให

(อางอง ม.ล.สมชาย จกรพนธ, กองเกยรต กณฑกนทรากร, สมชย บวรกตต. โรคจตเวชกบการออกใบอนญาตใบอนญาตขบรถ.วารสารสขภาพจตแหงประเทศไทย 2548; 13: 188-90)

ในประเทศสหราชอาณาจกร มกฎวาผปวยตองปลอดอาการอยางนอย 3 ป จงจะออกใบรบรองแพทยให การใชยาออกฤทธตอจตประสาท ผทใชยาในกลมนสมควรสงใหจตแพทยลงความเหนเกยวกบสมรรถภาพการขบข เชนผทใชเบนโซไดอะเซฟน ยาตานซมเศราไตรศยคลค และบารบทเรตเปนประจ า และมอาการขางเคยงควรพจารณาลดยา พรอมกบประเมนความเหมาะสมดานการขบข และตอใบอนญาตขบรถเปนรายป

5.2 ตวอยางแบบฟอรมการตรวจสขภาพ

แบบฟอรมการตรวจสขภาพทพฒนาและปรบปรงการตรวจประเมนและครอบคลมโรคทอาจกอใหเกดอบตเหตรวมถงการใหประวตของผรบการตรวจเพอใชยนประกอบการขอรบใบอนญาตขบรถ แสดงดงตอไปน



สวนท 1 : ขอมลทวไปของพนกงำนขบรถ (กรอกโดยผรบกำรตรวจ)

ชอ .................................................................................... วน / เดอน / ป เกด ........................... อาย .......ป

เพศ ชาย หญง ทอย ......................................................................... โทรศพท ..............................

สวนท 2 : ประวตกำรปวย (กรอกโดยผรบกำรตรวจ แพทยซกเพมตำมควำมจ ำเปน) ม ไมม ม ไมม โรคหรอไดรบบาดเจบ โรคไต ในชวงเวลา 5 ปทแลว โรคตบ เคยชก หรอเปนโรคลมชก โรคเบาหวาน โรคตา หรอสายตาไมด โรคจตประสาท โรคห หรอการฟงไมด โรคไขสนหลง โรคหวใจ หรอหลอดเลอด โรคปวดหลง โรคความดนเลอด สญเสย มอ แขน โรคกลามเนอ สญเสย ขา เทา นว โรคปอด อาการหายใจขด เคยหมดสต เปนลม อาการวงเวยน นอนกรนดงหยดหายใจขณะหลบ อมพฤกษ อมพาต มอ แขน ขา เทา นวดวน โรคไขสนหลง โรคปวดหลง ใชเครองดมมแอลกอฮอล สบบหร กญชา ใชยาเปนประจ า ขาพเจา นาย / นาง / นางสาว ............................................................................. ขอรบรองวาขอมลขางตนถกตองตามความเปนจรงทงหมด

สวนท 3 : กำรตรวจ (กรอกโดยแพทยผตรวจ) ก. การตรวจสายตา - โดย Snellen chart อยางนอยได 20 / 40 ทง 2 ตา (ใส หรอไมใสแวน) ตาขวา ............... * ตาซาย ................* - สนามสายตาในแนวราบอยางนอย 70 องศา ตาขวา ................* ตาซาย ................* ลงชอผตรวจ .............................................. วนท ........................................ ข. การตรวจการไดยน - ตองไดยนเสยงกระซบหนก ๆ (forced whispered voice) อยางนอยทระยะ5 ฟตขนไป - การไดยนเฉลย ≤ 40 เดซเบล ในชวงความถ 500 , 1,000 , 2,000 เฮรทซ (โดยมาตรการไดยน –audiometer) ลงชอผตรวจ .............................................. วนท ........................................ ค. การตรวจรางกาย - น าหนกตว ................กโลกรม ความสง ................ เมตร - อตราชพจร ................ ครง / นาท แรงดนเลอด ................ มลลเมตร / ปรอท - ลกษณะทวไป อวนมาก บวม ตดเหลา ตดยา มอสน



- ปาก และคอ ............................ - หวใจ ปกต ไมปกต - ทรวงอก และปอด ปกต ไมปกต - ทอง - กระดกสนหลง และกลามเนอโครงราง - ระบบประสาท ลงชอผตรวจ .................................................... วนท ............................................ สวนท 4 : กำรตรวจทำงหองปฏบตกำร - ตรวจปสสาวะ : โปรตน เลอด และน าตาล สวนท 5 : กำรตรวจพเศษ หลงจากไดขอมลและผลการตรวจตามขนตอนขางตนแลว อาจจะตองท าการตรวจโดยวธพเศษอน ไดแก …………………………………………………………………………. พจารณาจากผลการตรวจสขภาพและรางกายของพนกงานขบรถดงแสดงไวขางตน บงชวา ไมสมควรอนญาตใหขบรถทกชนด อนญาตใหขบรถไดทกชนด อนญาตใหขบไดเฉพาะรถนงสวนบคคล อนญาตใหขบรถได ในกรณทผลการตรวจสขภาพพบวา…………………………………………………. ลงชอผออกใบรบรอง................................................................................. เมอวนท .................................................................................



5.3 การออกใบอนญาต

5.3.1 การอนญาตใหขบรถสาธารณะ

ในกรณผขบรถโดยสารสาธารณะขนาดใหญ รถบรรทกสงของทเปนอนตราย เนองจากผขบขมความเสยงตอผอนมากกวาความเสยงตอตนเอง สมรรถภาพทางดานสายตา (Reaction time) ความเมอยลาของกลามเนอ (Fatigue) โรคเรอรงทอาจก าเรบและความพการทอาจเปนขอจ ากด (แตอาจตองระวงในการสอสารเนองจาก ผพการบางคนอาจมสมรรถนะทด)

การออกใบอนญาตจงควรมรายละเอยดทางการแพทยรบรอง ดงน

1) การตรวจสขภาพทวไป 2) การตรวจสมรรถภาพทางการมองเหน Visual test ( Visual acuity, Visual Field) 3) การตรวจการไดยน Audiometry 4) การทดสอบ Reaction time 5) ความเมอยลาของกลามเนอ 6) การทดสอบทางจตใชแบบทดสอบทางจต 7) ประเมนโรคเรอรงทอาจก าเรบ ความดนโลหต หลอดเลอดสมอง/หวใจ 8) ความพการทอาจเปนขอจ ากดอนๆ

รายละเอยดทางการแพทยรบรองทง 8 ขอนควรตองตรวจเปนประจ าทกป

5.3.2 ประเดนทตองพจารณาในการปรบปรงการออกใบรบรองแพทย

สงทควรค านงถงเพอความเปนไปไดในการด าเนนการเพอการปรบปรงการออกใบรบรองแพทย

1) ผตรวจ a. โรงพยาบาลรฐ เอกชน คลนก b. แพทยอาชวเวชศาสตร

2) ผก าหนดมาตรฐานการตรวจ 3) ผจาย

a. เจาของอรถ b. คนขบ c. รวมจาย หรออนๆ

4) ผรวบรวมขอมลรวมถงการใชประโยชนจากขอมลเพอการพฒนา

5.3.3 การปองกนและควบคมโรค PDCA

การปองกนและควบคมโรค PDCA แสดงดงรปท 5.2



รปท 5.2 การปองกนและควบคมโรค

ตามโครงสรางในโรงพยาบาลศนยหรอโรงพยาบาลทวไป มกลมงานอาชวเวชกรรมโดยมระบบจดการระบบเฝาระวงและระบบบรการจงอาจใชหนวยนไปหนวยด าเนนการ เพอการออกใบรบรองแพทยในกลมพนกงานขบรถ ภายในแตละจงหวดได การก าหนดมาตรฐานจะตองมสมาคมแพทยทเกยวของกบอาการหรอโรคของผขบขทประเมนวาเปนความเสยงไดดงทกลาวถงโรคทงหมดดงขางตน รวมถงแพทยสภา โดยมแพทยอาชวเวชศาสตร เปนแกนการด าเนนการรวมถงการรวบรวมขอมล วเคราะหผล สการใชประโยชนขอมลในเชงปองกนและควบคมการบาดเจบ

5.4 ขอคดเหนและเสนอแนะ

ในสวนนจะน าเสนอบทวเคราะหและรายละเอยดเปรยบเทยบเกยวกบใบรบรองสขภาพในปจจบนและทเสนอปรบปรงในการอนญาตขบรถ

5.4.1 สภาพปจจบนและขอคดเหน

1) ในปจจบนหลกเกณฑการออกใบรบรองสขภาพแตละประเทศแตกตางกนไป ของไทยมเพยง 5 โรครบรอง

2) การรบรองสขภาพขนตนมกตองกรอกและรบรองดวยตวผขออนญาตเองซงมความส าคญมาก เนองจากแพทยไมสามารถทราบประวตทงหมดกอนมารบการตรวจได ในกรณทมโรคซงตองรกษา กนยาตอเนอง และผาตด จะตองแจงใหทราบ หากผขออนญาตรบรองวาไมมประวตโรคแลว เปนเทจ จะถกลงโทษ (ในองกฤษจะปรบสงถง

1,000 ปอนด และยดใบอนญาตขบรถ) 3) รายการโรคทเปนปญหาตอความปลอดภยในการขบข เมอผขออนญาตแจงวาจ าเปนจะตองขอค า

รบรองจากแพทยผดแลโดยตรง อาทเชน โรคเบาหวาน โรคเกยวกบการมองเหน โรคทางสมอง เชน ลมชก เปนตน

4) ในการตรวจรบรองสขภาพในตางประเทศนน มฟอรมชดเจนใหแพทยกรอกเชนเดยวกบประกนชวต โดยระบโรคตางๆ และใหแพทยท าเครองหมายถกผด โดยงาย และสะดวกทสด มการลงลงรายการนอกเหนอจากสวนสงและน าหนก ประกอบไปดวย



การสบบหร การดมสรา ระดบน าตาลในเลอด ชอโรคและสถานพยาบาลทรกษา (ถาม)

5) รายละเอยดอนๆ เพมเตมเกยวกบโรค เชน สขภาพดานสายตา (ตาสน ยาว ใสแวน หนงตาตก หรอภาพซอน ตามองเหนขางเดยว) ระบบประสาท เชน ประวตลมชก หมดสต อมพฤต อมพาต เนองอกสมอง ผาตดสมอง

ความจ าเสอม และพารกนสน เปนตน โรคเบาหวาน การรกษา กนยา ฉดยา และอวยวะทเสอมจากโรค เชน จอประสาทตาเสอม มอ

เทาชา ประวตน าตาลต าและเปนลม เปนตน ประวตทางจตเวช เชน การกนยาทางโรคจต ประวตโรคซมเศรา ตดสราเรอรงภายใน 3 ป ตด

ยานอนหลบทกชนด เปนตน 6) ประวตโรคหวใจ ไดแก หวใจขาดเลอด ผาตดหวใจขยายเสนเลอด หวใจเตนผดจงหวะ ใจสน เปนลม

หรอใสเครองกระตนหวใจ ประวตลนหวใจพการแตก าเนด โดยมลมเลอดไปอดปอด ประวตการตรวจหวใจ รวมถงการรกษาความดนโลหตสงดวย

7) การตรวจรางกายโดยทวไปจะเพมเตมบางรายการ เชน ความผดปกตของโครงสราง มอเทา แขนขาพการ กระดกสนหลงผดปกต โรคหตง หหนวก โรคตบ โรคไตวาย โรคมะเรงเนองอกตางๆ ระหวางการรกษา

8) ในหนวยงานตางประเทศนนมกมคมอชดเจนระบความผดปกตแตละชนด (ดงตวอยาง) ในสหรฐอเมรกามการควบคมอายของผขบข โดยถาหากอายมากกวา 60 ป และ 70 ป จะมการตรวจพเศษเพมขนใหสอดคลองกบอาย และตรวจสอบความเสอมอวยวะตางๆ เชน สายตา สมอง ความคด ความเรวของระบบประสาท เพอปองกนอบตเหตมใหเกดกบตวผขบขและผใชถนน

9) ในตางประเทศและในการขบข ปกตจะมการตรวจเปนระยะ ขนกบอาย โดยผตรวจตองกรอกฟอรมรบรองตวเองทกครง หากมโรคผาตดหรอรกษา จะตองน าใบรบรองแพทยและการรกษาโรคมารวมดวยในการพจารณา และหากโรคนนแกไขได เชน โรคทางประสาทสมผส จะมรายละเอยดการแกไขมาใหดวย เชน (ใสแวนตา)

5.4.2 แนวทางเพอน าสการปฏบต

1) ปจจบนอบตเหตทางการจราจรเปนอตราตายอนดบทสอง ของประเทศไทย ซงเกดจากการขบข ซงมสวนหนงเกดจากสขภาพผขบขยานพาหนะ โดยเฉพาะอยางยงผซงตองรบผดชอบพาหนะขนาดใหญทมผโดยสารจ านวนมาก เชน รถเมล รถทวร รถนกเรยน หรอผทรบผดชอบรถบรรทกทมวสดอนตราย เชน รถน ามน รถแกส เปนตน ควรจะมมาตรการดแลกลมนเปนพเศษ

2) ใบรบรองแพทยเพอใชในการรบรองสขภาพในปจจบนไมสามารถปองกนอบตเหตทเกดจากโรคทควรหามมใหขบข รถยนตไดซงมหลายอยาง ดงรายละเอยดของแตละประเทศ



3) เนองจากผปวยยอมรประวตของสขภาพของตนเองดทสด ควรใชการกรอกฟอรมเพอรบรองตนเองเชนนานาประเทศปฏบตอยในปจจบน เพอใหผปวยซงมโรคทอาจเกดอบตเหตการจราจรไดแสดงตนกอนใหแพทยซกถาม และหากมประวตเพมเตม ควรใหแพทยผอนญาต (กรมการขนสงทางบก) หรอ หนวยงานทกรมการขนสงทางบกท า contract ไว สามารถสอบถามขอมลเพมเตมได เพอคมครองประชาชน (ดงเชน การออกใบอนญาตขบรถของผบงคบอากาศยาน โดยกรมการขนสงทางอากาศ)

ตวอยางขนตอนการด าเนนการมดงน

1) แพทยสภา กรมการขนสงทางบก ผแทนอยการ ต ารวจ แพทยอาชวเวชศาสตร และ ผเกยวของ เขารวมประชมท าราง เปนชดอนกรรมการ ใบรบรองแพทยเพอการขอใบอนญาตขบรถ

2) สงรางรายละเอยดเบองตนไปยงราชวทยาลยทเกยวของทกแหง ขอความเหน เพมเตม และใหสงกลบ

3) น าความเหนจากราชวทยาลยมารวบรวม สรป น าเขา 4) เชญนกวชาการและผด าเนนการทเกยวของของกรมขนสงทางบกมารวมพจารณาราง ทแกไขแลว

และแนวทางปฏบต ทเหมาะสม รวมถงการรวมพจารณาการตรวจสอบระเบยบวา การแกไขหลกเกณฑ จ าเปนตองมการแกไขกฎหมายดวยหรอไม อยางไร

5) ประชมสรป ในชดคณะอนกรรมการใบรบรองแพทย 6) เสนอทประชม กรรมการบรหารแพทยสภา 7) น าสงใหอธบดกรมการขนสงทางบกเพอการพจารณาเพอรบรองโดย พรบ.กรมการขนสงทางบก และ

จดตงกรรมการแพทยของกรมการขนสงทางบกรวมดวย 8) กระบวนการเตรยมการด าเนนการ

(1) เตรยม ขอมล เพออบรม เจาหนาทกรมการขนสงทางบก และปรบขนตอนการท างาน (2) เตรยมขอมล อบรมแพทยใหเขาใจตรงกน

หมายเหต ควรมการจดท าคมอแนวทางการตรวจและการใหใบรบรองแพทย ทสามารถบงความเสยงในแตละระดบ ของโรคหรออาการ ซง ควรจดใหเหมาะสมกบลกษณะชนดของใบอนญาตขบรถตามเกณฑกรมการขนสงใหแกแพทย และหรอ อบรมแพทย ทเปนผออกใบรบรองแพทยทวประเทศ โดยเปนโครงการรวม แพทยสภา กบกรมการขนสงทางบก เพอรณรงค คมครองประชาชนผใชถนน และชใหเหนปญหาจากผขบขทสขภาพไมสมบรณ

(3) เตรยมประชาสมพนธใหประชาชนเขาใจ หลกการ และ เหตผลตรงกน (4) ออกเปนขอบงคบแพทยสภา

5.5 บทสรป

สขภาพของผขบขมความส าคญควรมการตรวจสขภาพทเหมาะสม ใบรบรองแพทยควรมรายละเอยดเพมเตม ตลอดจน ปรบใหมสวนทผขบขตองเปดเผยขอมลสขภาพของตนเอง (Self-certification declaration form) เพอขอใบอนญาตขบรถ โดยเฉพาะรถโดยสารสาธารณะขนาดใหญ รถบรรทกสงอนตราย จะตองมการตรวจเพมนอกเหนอจากแบบฟอรมทวไป ในหวขอดงตอไปน การตรวจสมรรถภาพทางการมองเหน Visual test ( Visual acuity, Visual Field), การตรวจการไดยน (Audiometry), การทดสอบ Reaction time , ความเมอยลาของกลามเนอ , การทดสอบทางจต , การประเมนโรคเรอรงทอาจก าเรบ เชน ความดนโลหต



หลอดเลอดสมอง/หวใจ,ความพการอนๆ ทเกดขนทอาจเปนขอจ ากด เพอประเมนวาอาการหรอโรคเหลานของผขบข มความเสยงมากนอยเพยงใดทจะเกดผลกระทบตอผใชรถใชถนนอนๆได นอกจากการปรบปร งแบบฟอรมใบรบรองแพทยเพอขอใบอนญาตขบรถ สงส าคญรวมดวยทควรค านงถง คอ กลไก กระบวนการขบเคลอน รวมถง การจดท ามาตรฐานส าหรบแพทย (Standard Guideline) ในการประเมนสมรรถภาพรางกายในกลมโรคตางๆ เพอการใหใบรบรองแพทยกอนไปขอใบอนญาตขบรถหรอการตอใบอนญาตขบรถมประสทธภาพสงสด การด าเนนการควรจดใหมการประชมยอยในแตละกลมแพทยเฉพาะทาง โดยถาเนนประเดนการขบขทางดานรถโดยสารสาธารณะและรถบรรทกวตถอนตราย ทางหนวยงานทดแลดานอาชวเวชศาสตรควรเขามามบทบาทในการก าหนดดวย เนองจากเปนกรณเกยวของกบงานซงเกยวของโดยตรงกบสขภาพผขบขและจะสามารถมขอมลทางดานการปองกนอบตเหตจากการท างานในกลมอาชพน ประเดนของแบบฟอรม ควรมการการรบรองฟอรมนจาก คณบดคณะแพทย 16 แหง ราชวทยาลย ตางๆ ปลดกระทรวงสาธารณสข อธบดกรมการแพทย กรมอนามย เจากรมแพทย 3 เหลาทพ และ อกหลายหนวยงานทางกฎหมาย กระทรวงสาธารณสข และควรมการประชมผมสวนไดสวนเสยในกลมทเกยวของเพมมากขนเพอหาขอสรปในประเมนความเปนไปไดความพรอมการด าเนนการสการเพมความปลอดภยบนถนนดวยการมมาตรฐานการรบรองสขภาพในกลมผขบขยวดยานทมความเสยงตอผอนสง นอกจากนเหตการณอบตเหตใหญทเกดขน ควรจดใหมการสอบสวนเพอคนหาผขบขบกพรองรวมไปดวยทกกรณ



บทท 6 การอนญาตใหผพการขบรถ

การออกใบอนญาตหรอตออายใบอนญาตขบรถส าหรบผทมปญหาเรองความบกพรอง หรอพการแบงออกเปน 3 ดาน ดงตอไปน

ความบกพรองทางการไดยน ความบกพรองทางการมองเหน ความบกพรองทางดานรางกาย หรอมขอจ ากดเฉพาะบคคลทเกยวของกบความบกพรองทางดาน

ระบบกลามเนอและกระดก

มรายละเอยดทางการแพทยและควรใหมการด าเนนการดงตอไปน

6.1 ความบกพรองทางการไดยน

มาตรฐานทางการแพทย กรณบกพรองทางการไดยนแสดงดงตารางท 6.1

ตารางท 6.1 มาตรฐานทางการแพทย กรณบกพรองทางการไดยน

สภำวะ มำตรฐำนรถสวนบคคล มำตรฐำนรถเชงพำณชย ความบกพรองทางการไดยน

ไมมมาตรฐานดานการแพทยส าหรบผขบรถสวนบคคล

บคคลทไมควรถอใบอนญาตขบรถแบบไมมเงอนไข

ถาบคคลนนมความบกพรองทางการไดยน หากไมมอปกรณชวยฟง มากกวาหรอเทากบ 40 เดซเบลในหขางทดกวา (เฉลยมากกวาความถ 0.5, 1 , 2 และ 3 KHz) บคคลนนอาจไดรบการพจารณาใหถอใบอนญาตขบรถแบบม เงอนไข โดยจะตองมการทบทวนเปนครงคราว โดยค านงถงลกษณะงานขบรถ และขอมลทไดรบจากแพทยเฉพาะทางดานหคอจมก ห ร อ audiologist แ ล ะ เป น ไป ต ามเงอนไขตอไปน เชน ผลการทดสอบการฟงอยในระดบมาตรฐานเมอมอปกรณชวยฟง



สภำวะ มำตรฐำนรถสวนบคคล มำตรฐำนรถเชงพำณชย การปฏบตใหเปนไปตามมาตรฐานควรประเมนททางคลนกกอน ถามขอสงสยจงจะท าการประเมนซ าด วย เครองม อทดสอบการไดยน

เฉพาะกลมผทขบรถเชงพาณชยเทานนทจะตองทดสอบการไดยนใหผานตามมาตรฐาน หรออาจมการพฒนาดานอนมาทดแทนเพอใหผขบรถสามารถขบรถไดอยางปลอดภยแมวาจะมความบกพรองเหลานนกตาม กลมผขบรถเชงพาณชยควรถกประเมนโดยแพทยเฉพาะทาง และอาจตองการค าแนะน ากอนการประเมนทางปฏบต กลมผขบรถเชงพาณชยทตองถอใบอนญาตขบรถชนดมเงอนไขในการดดแปลงสภาพรถ แตถาภาวะความบกพรองมความคงท อาจไมมความจ าเปนตองท าการตรวจประเมนสถานภาพใบอนญาตขบรถกเปนได

แมวาความบกพรองทางการไดยน ไมไดเปนอปสรรคตอการขบรถสวนบคคล แตบคคลทมความบกพรองทางการไดยนอยางรนแรงควรไดรบค าแนะน าเกยวกบเรองนและขอจ ากดในการไดยนสญญาณตางๆ คนทมเครองชวยฟง ควรไดรบค าแนะน าใหใสเครองชวยฟงขณะขบรถ นอกเหนอไปจากอปกรณชวยฟงทเหมาะสมแลวอาจมการดดแปลงทางวศวกรรมทจะชวยชดเชยความพการทางการไดยนเพอเพมความปลอดภยในการ ขบข เชน

กระจกมองหลงทเหมาะสม อปกรณเตอนภยทใหสญญาณทมองเหนได เมอตรวจจบเสยงไซเรน แตรรถ หรอเสยงดงอนๆไดขณะ

ขบข เทคโนโลยทใหสญญาณทมองเหนไดเพอชวยน าในการขบรถบรรทก เชน ความดนลมในระบบเบรค

ตววดระดบความดนลมยาง

อปกรณตางๆเหลานอาจใชในการประกอบการออกใบอนญาตขบรถเชงพาณชยและอาจมประโยชนส าหรบผทมความบกพรองทางการไดยนกลมอนๆดวย



6.2 ความบกพรองทางการมองเหน

6.2.1 ผลกระทบของสายตาและความผดปกตของดวงตาตอการขบข

การมองเหนมความจ าเปนตอการขบรถยนตเปนอยางมาก ซงการสญเสยความคมชดของการมองเหนหรอลานสายตาจะลดความสามารถในการขบขอยางปลอดภย ผขบขทมความบกพรองดานสายตาอาจมองไมเหนรถบนทองถนน คนเดนเทา และ/หรอปายจราจร และอาจใชเวลานานมากกวาคนทมการมองเหนปกต รวมถงระยะเวลาในการตอบสนองจากสงรอบขาง ท าใหมความเสยงในการเกดอบตเหต ในการมองเหนระยะไกลมความส าคญอยางยงในการขบรถ เชน การเขาไปสเขตทมการจราจรหนาแนนหรอการเปลยนเลน และการมองเหนคนเดนเทาและรถอนๆในขอบเขตสายตา

1) ความคมชดของการมองเหน (Visual acuity)

การมองเหน หมายถง การทบคคลหนงๆมองเหนสภาพรอบขางไดชดเจน ไมวาจะมแวนหรอไมมแวน หรอคอนแทกเลนสกตาม หากบคคลใดไมสามารถผานการทดสอบสายตาในการประเมนพนฐานรอบแรก จะตองถกสงไปวดสายตาโดยจกษแพทย

วธกำรประเมน

การวดความคมชดของการมองเหนจะท าการวดโดยวดความคมชดทละขางและวดโดยไมมอปกรณชวยเหลอพเศษ หากมความจ าเปนทจะตองใชเลนสการวดควรท าซ าเมอไดสวมใสเลนสทเหมาะสม

ความคมชดของการมองเหนควรวดดวยชารตมาตรฐาน (Snellen หรอ Logmar chart หรอเทยบเทา) ทมตวอกษร 5 ตวใน 6/12 บรรทด ชารตวดความคมชดควรหางจากตวผถกทดสอบ 6 เมตร หรอ อาจใช reverse chart ทมองผานกระจกเงาในระยะ 3 เมตร ชารตอนๆทใชเพอการวดโดยละเอยดควรใชในระยะหางอยางนอยทสด 3 เมตร การอานผดพลาดสองตวอกษรขนไปในแถวใดๆกตาม จะถอวาไมผานการทดสอบในบรรทดนน

ในกรณของผขบรถสวนบคคลถาความคมชดของการมองเหนต ากวามาตรฐานเลกนอย แตบคคลนนมความตนตว มระยะเวลาการตอบสนองเปนปกต และมการประสานงานดานกายภาพเปนอยางด ผประเมนสามารถใหใบอนญาตแบบมเงอนไขแกผทดสอบได การทดสอบดวย contrast sensitivity หรอการทดสอบเฉพาะทางอนๆอาจจะมประโยชนในการประเมน อยางไรกตาม บคคลนนจะไมไดรบใบอนญาตขบรถถาความคมชดของการมองเหน (ในดวงตาขางทดทสด) ต ากวา 6/24 ในบคคลทขบรถสวนบคคล ทงนอาจมความยดหยนส าหรบผทขบรถเชงพาณชยไดขนอยกบหนาทการขบรถ หากความคมชดของการมองเหน (ในดวงตาขางทดทสด) ไมวาจะใสแวนหรอไมกตาม สงกวา 6/9

หมายเหต การอานคาความคมชด 6/24 หมายถงผททดสอบมองเหนไดในระยะ 6 เมตร ในขณะทคนปกตมองเหนไดในระยะ 24 เมตร



2) ความกวางของลานสายตา (Visual fields)

ความกวางของลานสายตา หมายถง ระยะทบคคลสามารถมองเหนดานขางไดโดยผทมความผดปกตทางลานสายตาอาจเกดจากโรคหรอการบาดเจบทางดานระบบประสาท หรอดวงตา ในกรณทผขอรบใบอนญาตขบรถมอาการผดปกตทางตาขางเดยว อาจสามารถขอรบใบอนญาตขบรถสวนบคคลไดโดยใชเทคนคอนเพอชวยในการมองเหน เชน การหมนคอ ทงนตองผานการประเมนของแพทยเพอเหนสมควรในการขอรบใบอนญาต ขบรถสวนบคคล สวนกรณขอรบใบอนญาตขบรถเชงพาณชยจะไมสามารถขอรบไดเนองจากมความเสยงในการเกดอบตเหตสงส าหรบการขบรถเชงพาณชย

วธกำรประเมน

ความกวางของลานสายตาจะประเมนโดย แพทยจะนงใกลๆในทศตรงหนาของผทดสอบ และบอกใหผทดสอบนนปดตาขางหนง และท าการปดตาตนเองอกขางหนงเหมอนเงาในกระจก และบอกใหผทดสอบจองไปยงตาทไมไดปด และนบจ านวนนวมอทยกชขนในแตละดาน (ทง4 ดาน) ของลานสายตาของแพทย ขอบดานบน ลาง และดานขางอาจจะถกทดสอบดวย และท าการทดสอบแบบเดยวกนส าหรบตาอกขางหนง

ในการตรวจในขางตนนเปนการทดสอบโดยออม บคคลใดทมความผดปกตหรอสงสยวาจะมความบกพรองดานลาน ส ายต า ค วรถ ก ส ง ไป ให ผ เช ย วช าญ ด าน การว ด ส ายต า (optometrist) ห รอ จ กษ แพ ท ย (ophthalmologist) ท าการประเมน การประเมนจะประกอบไปดวยการวดลานสายตาดวยเครองอตโนมต เ ช น static perimeter (Kinetic Goldman Visual Field, Humphrey Field Analyser, Medmont M700, Octopus) ถาผลการวดดวยเครองอตโนมตแสดงผลทท าใหเหนวาไมสามารถทจะไดรบใบอนญาต ขบรถได ควรท าการทดสอบโดยใช Esterman binocular อกท แมวาความเหนตอสมรรถนะรางกายเพอการขบขจะขนอยกบผลการทดสอบลานสายตาส าหรบดวงตาแตละขาง แตการทดสอบ Esterman binocular field test กเปนการทดสอบทนยมใชกนในการประเมน ส าหรบผขบรถสวนบคคล ถาความคมชดของการมองเหนต ากวามาตรฐานเลกนอย แตบคคลนนมความตนตว มระยะเวลาการตอบสนองเปนปกต และมการประสานงานดานกายภาพเปนอยางด ผทดสอบจะสามารถมใบอนญาตแบบมเงอนไขได แตไมสามารถใชกบการขอรบใบอนญาตขบรถเชงพาณชยได

6.2.2 การมองเหนดวยดวงตาขางเดยว

ผขบขทมองเหนดวยดวงตาเพยงขางเดยว (Monocular vision) จะมลานสายตาทแคบกวาปกต เนองจากสนจมกจะบงสายตาไว คนกลมนจะไมสามารถมองภาพเปน 3 มตได และยงอาจมความบกพรองอนๆในการมองเหนอกดวยส าหรบผทขบรถสวนบคคล องคกรทมหนาทออกใบอนญาตสามารถใหใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไขไดถาลานสายตาของผบกพรองมคา 100 องศา และความคมชดของการมองเหนอยในระดบทมาตรฐานแตตองท าการตรวจสายตาทก 2 ป

บคคลทมองเหนดวยดวงตาเพยงขางเดยวไมควรทจะขบรถเชงพาณชยเนองจากมความเสยงในการเกดอบตเหตสง อยางไรกตาม หากผเชยวชาญในการวดสายตา หรอจกษแพทย ประเมนวา มความสามารถเพยงพอทจะขบรถไดอยางปลอดภย จะสามารถไดรบใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข โดยจะตองท าการตรวจสายตาทกป ซงบคคลทขบรถเชงพาณชยนน มกจะมทศนวสยในการมองทดกวา เนองจากระดบทนงบนรถ จะมความ



สงประมาณ 2-3 เมตร เหนอพนถนน และกระจกดานหนาทมมมมองกวาง อกทงยงมกระจกมองหลงทชวยในการมองเหนในระยะของลานสายตา แตอยางไรกตามควรมการตรวจสอบและประเมนผลเพอความปลอดภยในการขบรถอยเสมอ

6.2.3 การสญเสยการมองเหนขางใดขางหนงอยางฉบพลน

บคคลทสญเสยดวงตาขางหนงอาจจะตองใชระยะเวลาใหสายตาไดปรบตวกบคาสายตาใหม เพอปรบการมองเหนและการรบรของภาพ ดงนนผทสญเสยการมองเหนขางใดขางหนงอยางเฉยบพลน ควรงดการขบขยานพาหนะ (อยางนอยเปนเวลา 3 เดอน) และควรแจงหนวยงานทมหนาทออกใบอนญาตขบรถทราบ และเขารบการประเมนการมองเหนตามมาตรฐานการทดสอบลานสายตาตอไป

6.2.4 การเหนภาพซอน

บคคลทมการมองเหนภาพซอน (Diplopia) ไมควรขบรถ ซงบคคลทมอาการหรอสงสยวาจะมอาการเหนภาพซอนควรถกสงไปประเมนโดยผเชยวชาญการวดสายตา หรอจกษแพทย

6.2.5 ภาวะโรคของนยนตาทเปลยนไป

บคคลทมภาวะโรคของนยนตาทเปลยนไป (Progressive eye conditions) เชน ตอกระจก ตอหน พยาธสภาพของประสาทตา และจอประสาทตาเสอม ควรไดรบการตรวจอยางสม าเสมอ และค าแนะน าเกยวกบผลกระทบทอาจเกดขนกบการขบรถ

6.2.6 ภาวการณมองเหนส

ส าหรบผขบขทวไปในสภาพถนนและกฎจราจรปกต ผขบขทมปญหาเกยวกบภาวการณมองเหนส (Colour vision) ไมวาจะเปนกรณรถสวนบคคลหรอรถเชงพาณชย ควรไดรบค าแนะน าจากจกษแพทยหรอผเชยวชาญดานสายตาเกยวกบการปรบวธการขบขเพอลดผลกระทบทมผลตอการมองเหนสญญาณไฟจราจรหรอปายจราจรตางๆ ทงนการทดสอบภาวการณมองเหนส (Colour vision) ควรด าเนนการโดยการทดสอบผขบขในสถานการณขบขจรงวาผขบขสามารถมองเหนสญญาณไฟจราจรหรอปายจราจรตางๆ ไดหรอไม



6.2.7 มาตรฐานดานการแพทย กรณบกพรองทางการมองเหน

มาตรฐานดานการแพทยเกยวกบการมองเหน และความผดปกตของดวงตาแสดงดงตารางท 6.2

ตารางท 6.2 มาตรฐานดานการแพทยเกยวกบการมองเหนและความผดปกตของดวงตา

สภำวะ มำตรฐำนรถสวนบคคล มำตรฐำนรถเชงพำณชย ความคมชดของการมองเหน

บคคลทไมสามารถถอใบอนญาตแบบไมมเงอนไขได ถาบคคลนนมคาความคมชดของการ

มองเหน (ในขณะทยงไมไดปรบแตง) ในดวงตาขางทใชการไดดทสดหรอทงสองตา ไมถงระดบ 6/12

บ คค ล น น อ าจ ได ร บ ก ารพ จ ารณ าให ถ อใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข ซงสามารถท าไดตามมาตรฐานโดยการใสแวนหรอเลนส ซ งจะตองมการประเมนเปนครงคราว การพจารณ าเม อม การใชมาตรฐานอย างระมดระวงอาจท าไดโดยผ เชยวชาญการวดสายตา หรอจกษแพทย อยางไรกตาม บคคลนนจะไมสามารถถอใบอนญาตขบรถ หากมความคมชดของการมองเหนในดวงตาขางทดทสด ทมคานอยกวา 6/24

บคคลทไมสามารถถอใบอนญาตแบบไมมเงอนไขได ถาบคคลนนมคาความคมชดของการ

มองเหน (ในขณะทยงไมไดปรบแตง) ในดวงตาขางทใชการไดดทสดหรอทงสองตา ไมถงระดบ 6/12 หรอ

ถาบคคลนนมคาความคมชดของการมองเหน (ในขณะทยงไมไดปรบแตง) ในดวงตาขางใดขางหนง ไมถงระดบ 6/18

หากการมองเหนของบคคลนนมคานอยกวา 6/18 ในดวงตาขางทแยทสด บคคลนนอาจไดรบการพจารณาใหถอใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข โดยจะตองมการประเมนเปนครงคราว ถาความคมชดของการมองเหนในดวงตาขางทดกวาเทากบ 6/9 (โดยใชหรอไมใชเลนส) ตามความเหนของจกษแพทยทดแลหนวยงานทมหนาทออกใบอนญาตขบรถควรพจารณา ดงน ธรรมชาตของการขบรถ ธรรมชาตของโรคเดมทเปนอย ขอจ ากดตางๆ ทออกโดยจกษแพทย

ลานสายตา บคคลทไมสามารถถอใบอนญาตแบบไมมเงอนไขได ถาบคคลนนมคาความกวางของลานสายตา

(สองตา) ในแนวระดบราบ นอยกวา 110 องศา ภายใน 10 องศาทงดานบนและดานลางของแนวระดบราบ หรอ

มการสญเสยลานสายตาอยางมนยส าคญ (scotoma) ภายในรศม 20 องศาของ foveal fixation หรอ scotoma อนๆทอาจรบกวนการขบข

บ คค ล น น อ าจ ได ร บ ก ารพ จ ารณ าให ถ อใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข โดยพจารณาธรรมชาตของการขบรถ และขอมลทไดจาก

บคคลทไมสามารถถอใบอนญาตแบบไมมเงอนไขได ถาบคคลนนมความบกพรองของลานสายตาดวยประการใดๆ อาจไดรบการพจารณาใหถอใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข โดยตองมการประเมนทกป และพจารณาธรรมชาตของการขบรถ และขอมลทไดจากผเชยวชาญการวดสายตา หรอจกษแพทยท ดแล ตามเกณฑตอไปน ความกวางของลานสายตา (ทงสองตา) ไม

นอยกวา 140 องศา ภายใน 10 องศาทงดานบนและดานลางของแนวระดบราบ

บคคลนนไมมความบกพรองของลานสายตา (scotoma/ ตาบอดครงซก/



ผเชยวชาญการวดสายตา หรอจกษแพทยทดแล

quadrantanopia) ทอาจรบกวนการขบข การสญเสยลานสายตา เปนแบบไม

เปลยนแปลงและมแนวโนมวาจะไมมการด าเนนของโรคอยางรวดเรว

การมองเหนภาพซอน

บคคลนนไมสามารถถอใบอนญาตแบบไมมเงอนไขได ถาบคคลนนเคยมอาการมองเหนภาพซอน

(แบบอนๆนอกเหนอไปจาก physiological diplopia) เมอมองวตถทอยนงภายใน 20 องศาจากตรงกลางเมอมองไปตรงหนา

บ คค ล น น อ าจ ได ร บ ก ารพ จ ารณ าให ถ อใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข โดยจะตองมการตรวจทกป โดยพจารณาจากลกษณะของงานขบรถและขอมลทไดจากผเชยวชาญการวดสายตา หรอจกษแพทยวาเปนไปตามเกณฑเหลานหรอไม สภาวการณถกวางไวอยางเหมาะสม เมอม

แวน หรอ มแผนปดตา บคคลนนมคณสมบตตามเกณฑในเรองลาน

สายตา เงอนไขส าหรบใบอนญาตขบรถตอไปน อาจถกน ามาใช หากมการใชแวน หรอแผนปดตาในการปองกนการมองเหนภาพซอน มการใสแวนหรอแผนปดตาในขณะขบรถ

บคคลนนไมสามารถถอใบอนญาตแบบไมมเงอนไขได ถาบคคลนนเคยมอาการมองเหนภาพซอน

(แบบอนๆนอกเหนอไปจาก physiological diplopia) เมอมองวตถทอยนงภายใน 20 องศาจากตรงกลางเมอมองไปตรงหนา



6.3 ความบกพรองทางรางกาย

ความบกพรองทางรางกายหรอมขอจ ากดเฉพาะทสมพนธกบความบกพรองดานระบบกลามเนอและกระดก อาจอนญาตใหมการดดแปลงสภาพรถดงตารางท 6.3

ตารางท 6.3 ตวอยางเงอนไขการขบขส าหรบผพการ

ตวอยำงของควำมพกำร/สถำนกำรณ ตวอยำงเงอนไขกำรอนญำตขบข

แขนซาย/ขาซายพการ เกยรอตโนมต ล าตวสน ปรบเบาะ และแปนเหยยบ ขาพการ การควบคมรถโดยใชมอ ขาขวาพการ คนเรงดวยเทาซาย ขาออนแรง ใชเพาเวอรเบรค แขนออนแรง ใชพวงมาลยเพาเวอร ขาสน แปนเหยยบทยาวกวาปกต แขน/ขาขาดหายไป แขนหรอขาเทยม

6.3.1 สภาวะทเปนมาแตก าเนดชนดทไมมการเปลยนแปลง

ผขบขทมสภาวะพการถาวร (เชน ความพการดานแขนขาแตก าเนด) จะตองผานการประเมนโดยแพทยกอน และอาจไมจ าเปนตองมการประเมนเปนครงคราวอกถาสถานะพการนนเปนแบบถาวรไมมการเปลยนแปลง

6.3.2 สภาวะบกพรองดานกลามเนอและกระดกในระยะสน

บคคลทมความเจบปวดกลามเนอและกระดกอยางรนแรง (เชน การปวดคอหรอ thoracolumbarregion) และมผลท าใหมการจ ากดการเคลอนท รวมทงการปวดทเกดจากการใสสรอยหรออนๆ ควรไดรบค าแนะน าใหงดขบรถระหวางการรกษา อาการคอแขง ไมสามารถเคลอนไหวคอได อาจอนญาตใหขบรถไดถาไดดดแปลงสภาพรถเชนมการตดกระจกมองหลงทงภายในและภายนอกตวรถ และผขบขนนผานการทดสอบการมองเหนเพอการขบขและไมมขอจ ากดดานกระบวนความคดและความเขาใจทอาจสงผลกระทบตอการปรบตวในการใชอปกรณเสรมตางๆ



6.3.3 มาตรฐานดานการแพทย กรณมความบกพรองดานกลามเนอและกระดก

สภำวะ มำตรฐำนรถสวนบคคล มำตรฐำนรถเชงพำณชย ความบกพรองดานกลามเนอและกระดก

บคคลนนไมควรถอใบอนญาตขบรถ แบบไมมเงอนไข ถาบคคลนนไมสามารถท ากจกรรมทจ าเปนตอการขบรถได บคคลนนอาจไดรบการพจารณาใหถอใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข โดยจะตองมการทบทวนเปนครงคราว และตองค านงถงธรรมชาตของการขบรถโดยใชขอมลทไดจากแพทยทรกษาในเรองผลจากการรกษาทดขนโดยใชอปกรณทดแทนหรออปกรณอนๆ และการดดแปลงสภาพรถจ าเปนตองมการประเมนการขบขเชงปฏบต* * ผขบรถจกรยานยนตทมความบกพรองดานกลามเนอและกระดกจะตองมการประเมนการขบขเชงปฏบต

บคคลนนไมควรถอใบอนญาตขบรถ แบบไมมเงอนไข ถาบคคลนนไมสามารถท ากจกรรมทจ าเปนตอการขบรถได บคคลนนอาจไดรบการพจารณาใหถอใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข โดยจะตองมการทบทวนเปนครงคราว และตองค านงถงธรรมชาตของการขบรถโดยใชขอมลทไดจากแพทยทรกษาในเรองผลของการรกษา ทดขนโดยใชอปกรณทดแทนหรออปกรณอนๆ และการดดแปลงสภาพรถจ าเปนตองมการประเมนการขบขเชงปฏบต* * ผขบ รถเช งพาณ ชยท มความบกพรองดานกลามเนอและกระดกจะตองมการประเมนการขบขเชงปฏบต

หมายเหต การประเมนประสทธผลของอปกรณทดแทนและการระบชนดของการดดแปลงสภาพรถทจ าเปนในการควบคมรถเปนสงทตองการความช านาญพเศษ ดงนนบคคลนนจงควรถกสงไปปรกษานกอาชวบ าบดทมความช านาญ และรายงานจากผเชยวชาญควรถกสงไปใหองคกรทมหนาทออกใบอนญาตขบรถ



บทท 7 การทบทวนและพฒนาใบรบรองแพทย

7.1 ขอพจารณาทวไป

การพจารณาและทบทวนเพอขอใบอนญาตขบรถมความจ าเปนอยางยงในกระบวนการพฒนาระบบใบอนญาตขบรถใหเหมาะสมกบประเทศไทย เนองจากสามารถชวยลดความเสยงตออบตเหตบนทองถนนตอบคคลหรอชมชนทอาจเกดจากผขบขทมภาวะการบาดเจบหรอมโรคทเรอรงหรอถาวร ทงนการออกใบรบรองแพทยเพอขอรบใบอนญาตขบรถในปจจบนยงไมสามารถประเมนโรคประจ าตวทผประกอบวชาชพเวชกรรมเหนวาอาจเปนอนตรายขณะขบรถไดอยางชดเจน เนองจากเปนการลงความเหนของแพทยจากการตรวจรางกายเพยงเบองตนเทานน โดยมไดมการตรวจทางหองปฏบตการและการประเมนความรนแรงของโรคเพอการรบรองความสยงในการขบรถจากแพทยเฉพาะทางในแตละกลมโรค ดงนนกระบวนการออกใบรบรองแพทยในปจจบนจงไมสามารถลดอบตเหตหรอสรางความปลอดภยไดอนเนองมาจากภาวะการบาดเจบหรอมโรคทเรอรงหรอถาวรได ประกอบกบยงมโรคอกหลายโรคทไมไดน ามาพจารณาในการตรวจสขภาพของผขออนญาตในปจจบน เนองจากเปนโรคทยากตอการซกประวตการเจบปวยทงหมด รวมถงอาจมความหลากหลายในประวตการเจบปวยมากอนทไมอาจวนจฉยไดจากการตรวจเพยงครงเดยวไมวาจะเปนการขอครงแรกหรอการขอเพอการตออายซงโรคเหลานนอาจกอใหเกดอบตเหตได

ทผานมาแพทยสภาไดตระหนกถงความส าคญและไดมการทบทวนและพฒนาใบรบรองแพทยมาโดยตลอด โดยไดจดท ารายงาน “คมอการออกใบรบรองแพทยส าหรบผขบรถยนต” ป พ.ศ.2548 และไดจดใหมการทบทวนปรบปรงอกครงในป พ.ศ.2554 โดยมการรวบรวมความคดเหนจากราชวทยาลยแพทยในสาขาทเกยวของเพอจดท ารางใบรบรองแพทย ซงรางดงกลาวไดรบความเหนชอบจากอนกรรมการใบรบรองแพทย และแพทยสภาไดน าเสนอรางดงกลาวตอกรมการขนสงทางบกเพอพจารณาปรบปรงมาตรฐานการรบรองสขภาพของผขบขยานพาหนะ เนองจากรางใบรบรองแพทยดงกลาวยงไดมการพจารณาความเหมาะสมในหลายดานจากกรรมการวชาชพแลว ดงนนจงมความเหมาะสมอยางยงตอการน ามาพจารณาในการทบทวนและพฒนาใบรบรองแพทยเพอออกใบอนญาตในครงน โดยทปรกษาไดน ามาพจารณาความเหมาะสมในบรบทตางๆทเกยวของ เพอประโยชนตอการน าไปสการปฏบตของกรมการขนสงทางบกตอไป

ใบรบรองแพทยเพอขอหรอตอใบอนญาตขบรถตามฉบบปรบปรงโดยแพทยสภา ป 2554 (ดงรปท 7.1) ประกอบดวย 4 สวน ดงน

สวนท 1 รายละเอยดทวไปของผขอใบรบรองแพทย เชน ชอ นามสกล เลขทบตรประชาชน วนเดอนปเกด เพศ การออกใบอนญาตขบรถใหม/ตออาย/การออกใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข

สวนท 2 ประวตการปวยของผขอใบรบรองแพทยโดยผขอใบรบรองแพทยหรอการรบรองตวเอง สวนท 3 การตรวจโดยแพทย สวนท 4 การสรปและใหความคดเหนโดยแพทย



การพจารณาทบทวนการออกใบรบรองแพทยจ าเปนตองค านงถงมาตรฐานทางการแพทยและควรมคมอเพอแพทยในการลงความเหนในใบรบรองแพทยเพอขอใบอนญาตขบรถในโรคหรอกลมอาการทเกยวของกบความปลอดภยการขบขบนถนน ทงยงตองค านงถงการสงเสรมคณภาพและความเปนไปไดในการจดสรรทรพยากรทเออตอการด าเนนการของแพทยผมหนาทออกใบรบรองแพทยดวย



รปท 7.1 ใบรบรองแพทยเพอขอหรอตอใบอนญาตขบรถฉบบปรบปรงโดยแพทยสภา



ในการศกษาครงน ทปรกษาเสนอใหการด าเนนการออกใบรบรองแพทยเพอขอใบรบอนญาตขบรถสามารถกระท าได 3 แนวทาง ไดแก

แนวทางท 1 ใบรบรองแพทยส าหรบรถสวนบคคล โดยการรบรองตวเองเพยงอยางเดยว ใบรบรองแพทยส าหรบรถเชงพาณชยและรถสาธารณะ โดยการรบรองตวเองและการตรวจ

สขภาพตามระดบความเสยง (ใบรบรองแพทยทงชดตามฉบบปรบปรงโดยแพทยสภา) แนวทางท 2 ใบรบรองแพทยส าหรบรถสวนบคคล โดยการรบรองตวเองรวมกบใบรบรองแพทยหากลมโรค ใบรบรองแพทยส าหรบรถเชงพาณชยและรถสาธารณะ โดยการรบรองตวเองและการตรวจ

สขภาพตามระดบความเสยง (ใบรบรองแพทยทงชดตามฉบบปรบปรงโดยแพทยสภา) แนวทางท 3 ออกใบรบรองแพทยส าหรบรถสวนบคคล รถเชงพาณชยและรถสาธารณะ โดยการรบรอง

ตวเองรวมกบใบรบรองชนดปรบปรงโดยแพทยสภาทกประเดน

ทงนการด าเนนการออกใบรบรองแพทยเพอขอใบอนญาตขบรถสวนบคคล ตามแนวทางท 1 หรอแนวทางท 2 ซงมการรบรองตวเองเพยงอยางเดยวหรอมการรบรองตวเองรวมกบการใชใบรบรองแพทยหากลมโรค ยงตองมการทดสอบสมรรถภาพทจดโดยกรมขนสงทางบกทงทดสอบปฏกรยาและการทดสอบสายตารวมดวย

แนวทางการด าเนนการออกใบรบรองแพทยแตละแนวทางมความแตกตางกน โดยไดสรปขอดและขอจ ากดในการด าเนนงานดงตารางท 7.1



ตารางท 7.1 ขอดและขอจ ากดในแนวทางการด าเนนการเรองใบรบรองแพทย

แนวทาง ขอด ขอจ ากด หรอขอทควรค านง แนวทางท 1 ส าหรบรถสวนบคคล (Private) การรบรองตวเอง เพยงอยางเดยว ส าหรบรถเชงพาณชยและรถสาธารณะ (commercial) การรบรองตวเองและการตรวจสขภาพตามระดบความเสยง (ใบรบรองแพทยทงชดฉบบปรบปรงโดยแพทยสภา)

ลดคาใชจายแตละบคคลในการไดมาซงใบรบรองแพทยทมอาจตดสนดานสขภาพทเกยวของกบการขบขปลอดภยบนทองถนนได (ใบรบรองแพทยหากลมโรค)

มความปลอดภยบนทองถนนอนเนองมาจากการควบคมผขบขทมความเสยงสง

ความเปนไปไดในการจดสรรทรพยากรในการน าเขาเพอการจดการทอาจเปนไปไดมากทสด (แพทยและคลนก การขนทะเบยน)

เปนรปแบบทใชในตางประเทศ โดยเฉพาะประเทศทพฒนาแลว

เพมความส าคญในการไดพบแพทยอยางแทจรง

สามารถจดกระบวนการสการออกใบรบรองแพทยเพอใบอนญาตขบรถอยางมเงอนไขในโรคหรออาการจ าเพาะไดงาย

คาใชจายทเพมมากขนในสวนของการตรวจเพมตามความเสยงของรถสาธารณะ

ตองเพมเจาหนาทของกรมการข น ส งท า งบ ก ห ร อ จ ด จ า ง หนวยงาน ทสามารถตรวจสอบขอม ลและค ดกรองท ผ ดปกตเพอใหไปตรวจสขภาพในขนตอนตอไป

จ าเปนตองประเมน จ านวนและรปแบบของแพทยสาขาทควรเขามาเกยวของหรอแพทยเฉพาะทาง ทตองรวมใหความคดเหนกรณใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข

อาจมจดออนดานความนาเชอถอของการรบรองตวเองในประเทศทก าลงพฒนา เชนเดยวกบการใชใบ รบ รอ งแพทย แบบ เด มท มขอจ ากดอย ถาไมมบทลงโทษทจรงจงและไดรบผลทนท

จ าเปนตองมการบรณาการการใชขอมลสวนบคคลรวมกนในอนาคต

ควรจดหาหรอก าหนดรปแบบขนตอน และคณะท างานดานกฎหมายทสามารถควบคมความเสยงทอาจมไดจากประเดนกฎหมายสทธผปวยไดอยางทนทวงท

แนวทางท 2 ส าหรบรถสวนบคคล (Private) การรบรองตวเองรวมกบใบรบรองแพทยหากลมโรค ส าหรบรถเชงพาณชยและรถสาธารณะ (commercial) การรบรองตวเองและการตรวจสขภาพตามระดบความเสยง (ใบรบรองแพทยทงชดฉบบปรบปรง

ท าใหเกดความนาเชอถอมากกวาการรบรองตวเอง ในดานสขภาพเพยงอยางเดยวส าหรบรถสวนบคคล

สามารถจดกระบวนการสการออกใบรบรองแพทยเพอใบอนญาตขบรถอยางมเงอนไขในโรคหรออาการจ าเพาะไดงาย

มความเปนไปไดในการจดสรร

ประชาชนยงคงตองจายคาใชจายในการขอใบรบรองแพทยในรปแบบเดม (ใบรบรองแพทย 5 กลมโรค) และคาใชจายทเพมมากขนในสวนของการตรวจเพ มตามความเสยงของรถสาธารณะ

ตองเพ ม เจาหนาท หรอจดจางหนวยงานทสามารถตรวจสอบขอม ลและคดกรองท ผ ดปกต



แนวทาง ขอด ขอจ ากด หรอขอทควรค านง โดยแพทยสภา) ทรพยากรในการน าเขาเพอการ

จดการ เพอใหไปตรวจสขภาพในขนตอนตอไป

จ าเปนตองประเมน จ านวน และรปแบบของแพทยสาขาทควรเขามาเกยวของและ แพทย เฉพาะทาง ทตองรวมใหความคดเหนกรณขบขแบบมเงอนไข

ความนาเชอถอของการรบรองตวเองในประเทศทก าลงพฒนา จะเปนจดออน เชน เดยวกบการใชใบรบรองแพทยแบบเดมทมขอจ ากดอยไมเปลยนแปลง ถาไมมบทลงโทษทจรงจงและไดรบผลทนท

ควรมการบรณาการการใชขอมลสวนบคคลรวมกน ในอนาคต

ควรจดหาหรอก าหนดรปแบบขนตอน และคณะท างานดานกฎหมาย ทสามารถควบคมความเส ย งท อ าจม ได จ าก ป ระ เด นกฎ ห ม ายส ท ธ ผ ป วย ได อ ย า งทนทวงท

แนวทางท 3 ทงรถสวนบคคล (Private )และ รถเชงพาณชย และรถสาธารณะ (commercial) การรบรองตวเองรวมกบใบรบรองแพทยชนดปรบปรงโดยแพทยสภา ทกประเดน

ความปลอดภยทมากขนบนทองถนนอนเนองจากการควบคมความเสยงดานสขภาพของผขบข ทงน

ตองข นอย ก บความ เชยวชาญเฉพ าะด านของแพ ทย ในการประเมนและลงรายละเอยดแตละโรคหรออาการทเกยวของ

ความ เป น ไป ได ในการจ ดสรรทรพยากรในการน าเขา เพอการจดการอาจเปนไปไดนอยทงนตอง

อาศยผเชยวชาญลงรายละเอยดใบรบรองแพทยเฉพาะดานการตรวจของแตละโรคในทกประเภทของรถ

- คาใชจายเพอการตรวจทอาจเพมมากขนในทกประเภทรถ

- ตองมกระบวนการจดท าคมอใหกลมแพทยทตองท าหนาทตรวจและมการชแจงการใชคมอ

ตองมการสรางแรงจงใจขนสงและอาจจ าเปนตองมองคกรเฉพาะ (Driver License Agency) ส าหรบการตรวจรปแบบนในทกจงหวด



7.2 การทดสอบสมรรถภาพรางกายเพอการขบรถ

7.2.1 การทดสอบสมรรถภาพของรางกายในปจจบน

ตามระเบยบกรมการขนสงทางบกวาดวยหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการอบรมและทดสอบผขอรบใบอนญาตขบรถ ผขอตออายใบอนญาตขบรถ และผขอรบบตรประจ าตวคนขบรถตามกฎหมายวาดวยรถยนต พ.ศ.2554 ก าหนดใหการทดสอบสมรรถภาพของรางกาย ตองประกอบดวยการทดสอบปฏกรยาและการทดสอบสายตา ดงน

1) ทดสอบปฏกรยา

การทดสอบปฎกรยาเปนการทดสอบความสามารถในการใชเบรกเทารวม 3 ครง หากสามารถเหยยบเบรกไดในระยะเวลานอยกวา หรอเทากบ 0.75 วนาทเปนจ านวน 2 ใน 3 ครง ใหถอวาผานการทดสอบ

2) ทดสอบสายตา

การทดสอบสายตาประกอบดวย

ทดสอบสายตาทางกวาง ถาสามารถมองเหนทงดานซายและดานขวาเปนมมกวางขางละ 75 องศา 2 ใน 3 ครง ใหถอวาผานการทดสอบ

ทดสอบสายตาทางลก ทดสอบการมองเหนในระยะ 2.50 - 3.50 เมตร รวม 3 ครง หากผลการทดสอบหางจากจดทก าหนดไมเกนกวา 1 นว 2 ใน 3 ครงใหถอวาผานการทดสอบ

ทดสอบการมองเหนสทจ าเปนในการขบรถ (ทดสอบสายตาบอดส) เปนการทดสอบสายตาในการมองเหนสตางๆ คอ สเขยว สเหลอง สแดง โดยอาจเปนการทดสอบจากเครองทดสอบ หรอการอานแผนภาพทดสอบ โดยอยหางจากเครองทดสอบหรอแผนทดสอบในระดบสายตาไมนอยกวา 3 เมตร โดยใหอานรวม 3 ครง หากอานสถกตอง 2 ใน 3 ครงใหถอวาผานการทดสอบ

ในกรณททดสอบสมรรถภาพของรางกายแลวไมผาน จะสามารถขอทดสอบแกตวเฉพาะสวนททดสอบไมผานไดอกครงในวนนน หากยงไมผานการทดสอบอกจะใหมาท าการทดสอบแกตวในวนท าการถดไป แตไมเกน 90 วน นบจากวนทยนค าขอสอบ เวนแตมเหตสมควร โดยหากพนก าหนดเวลาดงกลาวใหยนค ารองเพอขอรบใบอนญาตขบรถใหม

7.2.2 มาตรฐานดานการแพทยในการทดสอบสมรรถภาพของรางกายส าหรบผขบข

การศกษานไดพจารณามาตรฐานดานการแพทยทเหมาะสมส าหรบการออกใบอนญาตขบรถโดยอางองมาตรฐานของประเทศออสเตรเลยนเปน 2 ระบบ ไดแกมาตรฐานสมรรถภาพของรางกายส าหรบผขบรถสวนบคคล (Private vehicle) และมาตรฐานสมรรถภาพของรางกายส าหรบผขบรถเชงพาณชย (Commercial vehicle)



ความเหมาะสมของมาตรฐานในการทดสอบสมรรถภาพรางกายตามชนดของพาหนะ ควรพจารณาตามระดบความปลอดภยของการยานพาหนะ โดยก าหนดใหมาตรฐานดานการแพทยส าหรบใบอนญาตขบรถ เชงพาณชย มความเขมงวดมากกวามาตรฐานส าหรบรถสวนบคคลเพอสะทอนใหระดบความเสยงทเพมขนหากมอบตเหตเกดขนบนทองถนน

1) มาตรฐานสมรรถภาพของรางกายส าหรบผขบรถสวนบคคล

มาตรฐานสมรรถภาพของรางกายส าหรบผขบรถสวนบคคลหมายรวมถงผทขอใบอนญาตขบรถยนตรถจกรยานยนต รถสามลอ หรอรถบรรทกเบา

2) มาตรฐานสมรรถภาพของรางกายส าหรบผขบรถเชงพาณชย

มาตรฐานสมรรถภาพของรางกายส าหรบผขบรถเชงพาณชย หมายรวมถง ผทขอใบอนญาต ขบรถบรรทกหนก รถโดยสาร รถสาธารณะ รถขนสงวตถอนตราย หรอรถขนสงพเศษ เพอใชส าหรบการขนสงคนหรอสงของทตองมความร ความเชยวชาญเฉพาะ

การพจารณาขอก าหนดดานการแพทยในการออกใบอนญาตขบรถเชงพาณชย ควรอยบนพนฐานของการประเมนความเสยงตอความปลอดภยของผขบขและผโดยสาร โดยพจารณาจากระดบความเสยงเปนส าคญซงความเสยงเปนผลคณของความนาจะเปนของอบตเหตกบความรนแรงยกก าลงสอง หรอสามารถแสดงเปนสมการไดดงน

ความเสยง = ความนาจะเปนของการเกดเหตการณ x (ความรนแรงของผลทตดตามมา)2

อบตเหตของรถเชงพาณชยอาจกอใหเกดอนตรายทงตอผขบข ผโดยสารและผใชถนน ซงหมายรวมถงคนเดนเทาและคนขจกรยาน หรอบคคลทสญจรและอาศยในบรเวณดงกลาว โดยความเสยหายจากอบตเหตของรถขนสงพเศษอาจมความรนแรงมากขนเนองจากการแพรกระจายของวตถอนตราย สารเคม การเกดอคคภย และการสญเสยชวตของประชาชนในบรเวณใกลเคยง นอกจากนระยะการเดนทางของรถขนสงเชงพาณชยโดยสวนมากจะมระยะทางมากกวารถยนตสวนบคคลจงมอตราเสยงทจะเกดอบตเหตทสงกวาเมอเทยบเปน คน-กโลเมตร ดงนนผขบรถเชงพาณชย จงตองมความพรอมของรางกายในการควบคมการท างานของอปกรณประจ ารถหลายอยาง ซงหากสภาพรางกายไมเอออ านวยอาจเสยงตอการเกดอบตเหตทรนแรงไดโดยงาย ดงนนเมอพจารณาธรรมชาตของงานขบรถและสภาวะดานการแพทย ขอก าหนดดานสมรรถภาพของร างกายของผขบรถเชงพาณชยควรจะมความเขมงวดมากกวาขอก าหนดดานสมรรถภาพของรางกายส าหรบรถสวนบคคล ซงจะท าใหความเสยงตอการเกดอบตเหตอนเนองมาจากการบาดเจบหรอการเจบปวยเรอรงนอยลง ทปรกษาจงเสนอใหแพทยทท าการตรวจรางกายผขบรถเชงพาณชยควรใหค าแนะน าตอผขบข ดงน

ผขบรถเชงพาณชยจะมระยะเวลาพกของการท างานหลงจากเกดการชกหรอโรคหวใจก าเรบนานกวาการพกของผขบรถสวนบคคล

การขอใบรบรองแพทยใหแกผขบรถขนสงพเศษ ควรมความเหนของแพทยเฉพาะทาง (ไมใชแพทยทวไป) ในการใหขอมลเกยวกบเงอนไขในการออกใบอนญาตขบรถ



สภาวะดานการแพทยบางชนดอาจจะเปนขอจ ากดในการหามไมใหบคคลบางประเภทมใบอนญาต ขบรถเชงพาณชย แตสามารถถอใบอนญาตขบรถสวนบคคลแบบมหรอไมมเงอนไขได เชน คนทเปนโรคสมองเสอมระยะตน

ชวงระยะเวลาการทดสอบสมรรถภาพของรางกายเพอออกใบอนญาตขบรถเชงพาณชยควรมระยะเวลามากกวาการทดสอบสมรรถภาพของผขบรถสวนบคคล

ทงนการพฒนาการทดสอบสมรรถภาพรางกายของผขบขของประเทศไทยอาจพจารณาตามมาตรฐานประเทศออสเตรเลย (ดงตารางท 7.2) ซงสามารถปรบใหเหมาะสมกบบรบทของประเทศไทยตอไป

ตารางท 7.2 แนวทางในการพฒนาสมรรถภาพของรางกายตามมาตรฐานประเทศออสเตรเลย

ประเภท ใบอนญาตขบรถ

ประเภทรถ มาตรฐาน (รถสวนบคคล/รถเชงพาณชย)

รถจกรยานยนต (R) รถจกรยานยนตสองลอหรอสามลอ ใชมาตรฐานส าหรบรถสวนบคคล ยกเวนผขบขทมใบอนญาตหรอก าลงขอใบอนญาตขบรถสาธารณะ ซงในกรณนตองใชมาตรฐานส าหรบรถเชงพาณชย

รถยนต (C) รถทมน าหนกรวมไมเกน 4.5 ตน และบรรทกผโดยสารไมเกน 12 คน เมอรวมคนขบ

ใชมาตรฐานส าหรบรถสวนบคคล ยกเวน ผขบขถอใบอนญาตขบรถหรอ

ก าลงขอใบอนญาตขบรถสาธารณะ (เชน ผขบรถแทกซ)

ผขบขถอใบอนญาตขบรถหรอก าลงขอใบอนญาตขบรถขนสงวตถอนตราย

ผขบขถอใบอนญาตขบรถหรอก าลงขอใบอนญาตขบรถแบบผสอนขบรถในกรณทกลาวมาน ใหใชมาตรฐานการออกใบอนญาตขบรถเชงพาณชย

Light Rigid (LR) รถบรรทกเบาทมน าหนกรวมเกน 4.5 ตน หรอรถทบรรทกผโดยสารเกน 12 คน (น าหนกไมเกน 8 ตน) รวมตวพวงทมน าหนกไมเกน 9 ตน

Medium Rigid (MR) รถสองเพลาทมน าหนกรวมมากกวา 8 ตน

ใชมาตรฐานการออกใบอนญาตขบรถเชงพาณชย

Heavy Rigid (HR) รถสามเพลาขนไปทมน าหนกรวมมากกวา 8 ตน

Heavy Combination (HC)

Prime mover รวมกบรถกงพวงตอนเดยวหรอรถบรรทกพวงทมน าหนกรวมมากกวา 9 ตน

Multiple Combination (MC)

รถพวงทมตวพวงบรรทกมากกวาหนงตอน



ตามมาตรฐานของประเทศออสเตรเลยก าหนดวาผขบรถเชงพาณชยทมคณสมบตไมครบตามขอก าหนดดานการแพทยอาจถอใบอนญาตขบรถสวนบคคลไดดงนนผประเมนตองพจารณาขอก าหนดของทงสองมาตรฐานไป พรอมๆกน ทงนมาตรฐานเหลานมวตถประสงคเพอน าไปใชในกลมผขบขภายใตกฎหมายการจราจรทวไป โดยผขบขทไมไดอยในกลมดงกลาว เชน ผขบรถพยาบาลควรไดรบการประเมนความเสยงและการทดสอบมาตรฐานดานการแพทยเพมเตม เปนตน

7.3 ระยะเวลาทตองเขารบการทดสอบสมรรถภาพของรางกาย

ผขบรถบางกลมตองไดรบการตรวจรางกายเปนครงคราวตามระยะเวลาทก าหนดตามขอก าหนดของการขอใบอนญาตขบรถ ซงขอก าหนดนนควรทบทวนเรองอายของใบอนญาตขบรถ และระยะเวลาการตรวจรางกาย เชน

ผขบรถทขบขไดยากอนเนองมาจากลกษณะทางกายภาพ หรอผขบรถทตองมความสามารถในการก ากบการท างานหลายๆอยางพรอมๆกน เชน รถพวงหลายตอน

ผขบรถทเสยงตอการเกดอบตเหตรนแรงอาจก าหนดใหมการตรวจรางกายเปนครงคราว เชน ผขบรถบรรทกสารเคม ผขบรถโดยสารสาธารณะ หรอผขบขสงอาย

ขอก าหนดเหลานควรถกก าหนดและควบคมโดยกรมการขนสงทางบก และนโยบายระดบประเทศ ซงขอก าหนดพเศษเหลานอยนอกเหนอมาตรฐานทอางองในเอกสารชดใบรบรองแพทยเพอการขอใบอนญาตขบรถ และสมรรถนะรางกายเพอการขบขน

7.4 การพจารณาสมรรถภาพของรางกายส าหรบใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข

การพจารณาออกใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไขควรเปนกระบวนการประนประนอมเพอใหไดประโยชนสงสดระหวางผขบขและความปลอดภยสาธารณะ ในขณะทผขบขทอาจมภาวะสขภาพหรอการบาดเจบระยะยาวทอาจสงผลกระทบตอความสามารถในการขบรถยงสามารถขบขไดโดยไดรบใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไขซงจะระบขอก าหนดในการรกษา การดดแปลงสภาพรถและ/หรอขอก าหนดในการขบขเพอใหผนนสามารถขบรถไดอยางปลอดภย ซงอาจมการก าหนดระยะเวลาในการทบทวนการใหใบอนญาตขบรถของบคคลนนโดยตองเขารบการตรวจรางกายเพอแสดงสมรรถภาพของรางกายเพอการขบข โดยการพจารณาออกใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไขตองพจารณาถงการยดใบอนญาตขบรถ

การพจารณาออกใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข ควรค านงถงขอมลทไดจากแพทยประกอบกบขอก าหนดเรองความปลอดภยบนถนน ซงในบางกรณหากผขบขมความออนแรงของกลามเนอแขนขา การพจารณาการตรวจโดยนกกายภาพบ าบดหรอนกอาชวบ าบดดวย ส าหรบการออกใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไขใหกบบคคลทมอาการบาดเจบ/โรคเรอรง สามารถกระท าไดหากความเสยงตอความไมปลอดภยยงอยในเกณฑทยอมรบได

การพจารณาออกใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไขควรมความเหนของแพทยประกอบในการตดสนใจดวย เชน

ปญหาทางแพทยทท าใหไมสามารถออกใบอนญาตขบรถได ความนาจะเปนทการรกษาหรอการดดแปลงสภาพรถจะชวยเพมความสามารถในการขบขของบคคล



การก ากบดแลความสามารถดานการขบขและสภาวะทางการแพทย รวมทงก าหนดระยะเวลาของการทบทวนเปนครงคราว

ขอมลก าหนดทเปนเงอนไขในการขบข เชน ชนดของรถทขบหรอขอก าหนด ในการหามขบรถในเวลากลางคน

ขอมลดานการแพทยอนๆทสมพนธกบการขบข ขอมลตางๆเหลานมความจ าเปนตอการตดสนใจในการพจารณาออกใบอนญาตขบรถ ซงจะต องก าหนดเปนเงอนไขทจะระบไวในใบอนญาตขบรถดงกลาวดวย

ตวอยางของเงอนไขในใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไขหรอการปรบปรงสภาพรถแสดงไวในตารางท 7.3 เงอนไขเหลานเปนขอเสนอแนะซงตองพจารณาตามสภาวะดานการแพทยและชนดของใบอนญาตขบรถ เงอนไขทพจารณาใหระบในใบอนญาตขบรถ เชน การใสแวนสายตา การใชเกยรอตโนมต การควบคมรถดวยมอ ซงจะระบดวยรหสตวเลขบนใบอนญาตขบรถ นอกจากนยงอาจระบเงอนไขทเปนขอแนะน าทอาจไมปรากฏในใบอนญาตขบรถประกอบไปดวย เชน การรบประทานยาทแพทยสงเปนประจ า การปรบปรงเบาะทนง จ านวนชวโมงทขบรถไดภายในระยะเวลา 24 ชวโมง เปนตน แพทยอาจใหความชวยเหลอผปวยในการขอรบใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข โดยการระบถงความจ าเปนในการขบรถ แตการตดสนใจในการออกใบอนญาตและควรเปนอ านาจของกรมการขนสงทางบก

ตารางท 7.3 ตวอยางเงอนไขของใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข

ตวอยางของความพการ/สถานการณ ตวอยางเงอนไขในใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข ขาซายพการ/ แขนซายพการ เกยรอตโนมต ตวสน การท าเบาะพเศษและแปนเหยยบพเศษ ขาท างานไดไมปกต การบงคบรถดวยมอ ขาออนแรง เบรคระบบเพาเวอร แขนออนแรง พวงมาลยเพาเวอร พวงมาลยแบบมปมหมน ขาสน แปนเหยยบทยนออกมามากขน หตง (ผขบรถเชงพาณชย) อปกรณชวยฟง หหนวกสองขาง (ผขบรถเชงพาณชย) รถจะตองมกระจกมองหลงสองขาง และอปกรณอนๆทชวย

ใหมการมองเหนภายนอกกวางกวาปกต และท าใหมองเหนรถฉกเฉน เชน กระจกมองหลงทมความโคงมากกวาปกต

สายตาผดปกต สวมแวนตาทเหมาะสม แขนขาออนแรง ใสอปกรณชวยเสรม โรคของความเสอม การไปทดสอบการขบขเปนครงคราว ตาบอดกลางคน ขบรถในเวลากลางวนเทานน ความเสอมตามอาย เชน ความสนใจ ขบรถนอกเวลาเรงดวน ขบรถในระยะหางไมเกน 20 กม.จาก

บาน ขบรถในเวลากลางวน ไมขบรถบนถนนหลวงระหวางจงหวด

การบาดเจบของไขสนหลง ไมขบรถเมออณหภมสงกวา 25 องศา ยกเวนในรถมระบบปรบอากาศ



ใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไขอาจตองมขอก าหนดใหทบทวนเปนครงคราวซงอาจเปนเดอนหรอเปนปแลวแตสภาวะทสนใจและการด าเนนของโรคเพอทจะไดก ากบดแลสภาวะดานการแพทยหรอความพการ รวมถงความรวมมอในการรกษา ความถของการทบทวนใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข ซงการทบทวนนแตกตางจากการตดตามตามปกตทแพทยกระท าตอผปวยในกระบวนการตรวจรกษาตามปกต ในบางกรณอาจตองมระบในใบอนญาตขบรถอยางชดเจน ซงสวนมากจะอยในดลพนจของแพทย เนองจากสภาวะความรนแรงดานการแพทย ความพการ และผลกระทบทอาจเกดขนในการขบขนนอาจเปลยนแปลงไปตามระยะเวลา

ในชวงเวลาทก าหนดใหมการทบทวน หรอในชวงระยะเวลาการตดตามการด าเนนของโรคตามปกต อาจพบวา ผปวยมคณสมบตไมครบตามเงอนไขของการออกใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข เนองจากสภาวะสขภาพทถดถอยลงดวยสาเหตบางประการ ควรแนะน าใหผปวยแจงตอกรมการขนสงทางบกทราบเกยวกบสภาวะสขภาพทเปลยนแปลงไปทอาจกระทบตอสมรรถนะในการขบข

7.5 ใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไขส าหรบการขบรถเชงพาณชย

ในกรณของผขบรถเชงพาณชยทตองการขอใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไขจ าเปนตองมความเหนของแพทยผเชยวชาญเพอประกอบพจารณาความเสยงตอความไมปลอดภย การออกใบอนญาตขบรถจะตองมการพจารณาเพมเตมดงน

การประเมนครงแรกและค าแนะน าของแพทยเฉพาะทางตอการออกใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข การประเมนเปนครงคราวในครงตอไป ซงอาจท าโดยแพทยทวไปทดแลรกษาผปวย รวมกบแพทย

เฉพาะทาง

ในกรณของผขอรบใบอนญาตขบรถเชงพาณชยทไมผานการตรวจรางกาย โดยแพทยระบวาไมผานเกณฑทจะไดรบใบอนญาตปกต สามารถยนขอใบอนญาตขบรถเชงพาณชยใหมได โดยเลอนระยะเวลาในการประเมนสมรรถภาพของรางกายจากแพทยผเชยวชาญออกไปกอนไดในกรณตอไปน

ผขออนญาตนนมนดทจะไปพบแพทยเฉพาะทางโดยเรวทสดทเปนไปได ผขออนญาตมความเหนจากแพทยทวไปทดแลยนยนวาจะไมท าใหเกดการไรความสามารถอยาง

เฉยบพลน หรอสญเสยการเพงความสนใจกอนทจะไดรบการประเมนจากแพทยเฉพาะทาง

ตวอยางของสถานการณดงกลาว เชน พยาธสภาพของปลายประสาทในระยะตน โรครมาตอยดระยะแรก หรอโรคเบาหวานทควบคมไดดวยอาหารและการออกก าลงกาย ซงสามารถระบสภาวะเหลานลงในใบอนญาต ขบรถรวมถงก าหนดเวลาการเลอนการขอตรวจสภาพรางกาย

7.6 การคนใบอนญาตขบรถหรอการยกเลกเงอนไขในใบอนญาตขบรถ

ในบางสถานการณสภาวะดานการแพทยของผขบขซงระบไวในใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไขอาจจะดขน จนสามารถไดรบการพจารณาเรองใบอนญาตขบรถอกครง ยกตวอยางเชน surgical ablation of the focus of cardiac arrhythmia หรอสภาวะดานการแพทยของผปวยดขนจนพนจากเงอนไขทจ ากดการขบข เชน ผขบขสามารถกลบมาด าเนนชวตตามปกตไดหลงจากภาวะบาดเจบในสมอง หรอโรคหลอดเลอดสมอง หรอไดรบการผาตดเพอแกไขความบกพรองดานกลามเนอและกระดก ซงภายใตสถานการณดงกลาวจะตองม



เอกสารยนยนจากแพทยผดแลผปวยเพอใชยนพจารณาในการขอใบอนญาตขบรถใหม หรอยกเลกเงอนไขเดม โดยสงทควรระบในหนงสอยนยนจากแพทยมดงน

รายละเอยดของสถานะสขภาพทเปนอปสรรคในการอนญาตครงกอน การตอบสนองตอการรกษาและการพยากรณโรคในระยะยาว ระยะเวลาของการฟนฟสภาพ ขอมลอนๆทเหมาะสมตอการพจารณาความสามารถในการขบรถ เชน ขอก าหนดใหบคคลนนขบรถใน

บรเวณใกลเคยงทอยอาศย

การพจารณาค ารองในการขอคนใบอนญาตขบรถหรอการยกเลกเงอนไขในใบอนญาตขบรถ นอกเหนอจากเอกสารยนยนจากแพทยผดแลผปวยแลว ผขอรบใบอนญาตขบรถจะตองผานการทดสอบการขบขบนถนนจรงเพอทจะแสดงใหเหนถงความสามารถในการขบขดวย

7.7 การพจารณาขอก าหนดเกยวกบสมรรถภาพของรางกายเพอการขบข

7.7.1 กระบวนการขบขและปจจยแวดลอมในการขบข

การขบขเปนกระบวนการทซบซอนและด าเนนไปอยางรวดเรวซงตองอาศยทกษะและความสามารถในการตดสนใจและโตตอบกบทงตวรถและสงแวดลอมภายนอกในเวลาเดยวกน โดยขอมลตางๆจะถกสงผานการสมผสดวยตาและห และจะถกประมวลผานกระบวนการจดจ า ทงความจ าระยะสนและความจ าระยะยาว โดยขอมลทประมวลผลแลวจะถกน าไปสการตดสนใจตอกระบวนการขบรถ โดยถกแปลงใหเปนการกระท าผานระบบกระดกและกลามเนอ เชน การหมนพวงมาลย การใชเกยรหรอการเบรก เปนตน กระบวนการในการขบรถจะขนอยกบ

สายตา Visuospatial perception การไดยน การเพงความสนใจและสมาธ ความจ า ความเขาใจ การประมวลผล/ดลพนจ ระยะเวลาการตอบสนอง สมผสตางๆ ก าลงของกลามเนอ การประสานงาน



ดงนนสมรรถภาพของรางกายจงมผลตอกระบวนการขบขเปนอยางยง ผขบขจงตองมความพรอมของรางกายหลายประการเพอใหกระบวนการตางๆประสานกนไดอยางมประสทธภาพ สามารถใชทกษะตางๆตอบสนองการขบขไดอยางทนทวงทเพอใหขบขไดอยางปลอดภย

ปจจยแวดลอมทมผลตอการขบขมหลายประการ ซงอาจเปนปจจยท เกดขนจาก ผขบรถยนตและสภาพแวดลอมภายนอกซงประกอบดวย

ประสบการณของผขบข การฝกฝนและทศนคต สภาพรางกาย สภาพจตใจ และอารมณของผขบข รวมทงความลาและผลของยาทรบประทานซง

มทงยาทสงโดยแพทยและยาทซอเอง สภาพถนน เชน เครองหมายจราจร ผขบรถอนๆ ลกษณะการจราจร และการวางผงถนน ขอกฏหมาย เชน การจ ากดความเรวและปรมาณแอลกอฮอลในเลอด สภาพแวดลอมทางธรรมชาต เชน เวลากลางคน สภาพอากาศรนแรง และแสงจา สภาพรถและอปกรณ เชน ชนดของรถ การท างานของเบรค และการบ ารงรกษา เงอนไขในการเดนทาง วตถประสงคของการเดนทาง จดหมายปลายทาง การนดหมาย ความกดดน

ดานเวลา เปนตน ผโดยสารและการดงความสนใจจากผขบข

ส าหรบผทขบรถเชงพาณชยซงจะมกระบวนการตดสนใจและตอบสนองมากขน ซงจะตองค านงถงปจจยแวดลอมเพมเตมอกหลายประการดงน

ปจจยจากการบรหารจดการขนสง เชน ระยะเวลาท างาน ผลดการท างาน ทกษะและประสบการณ ทไดจากการฝกขบรถ เปนตน

อปกรณและกระบวนการในการปฏบตงานและการควบคมรถซงตองมการตดสนใจและตอบสนองตออปกรณและเทคโนโลยภายในรถหลายอยางพรอมกน เชน จพเอส จอแสดงตารางงาน หรอระบบการสอสารอนๆ

ปจจยจากกระบวนการทเกยวของกบกฎหมาย เชน การจดบนทกการท างานและกระบวนการออกใบอนญาต

สถาวะของรถ เชน ขนาด ความสมดล และการกระจายน าหนกบรรทก ปจจยทเกยวของกบการโดยสาร เชน การดแลและการสอสารกบผโดยสาร ศกยภาพในการกอความ

รนแรงและอนตรายขณะโดยสาร ความเสยงในการขนสงวตถอนตราย ปจจยอนๆในการบงคบรถ เชน การเบรค การเลยว ความทนทาน/ความลา และการเฝาระวงใน

ขณะทขบขเปนเวลานาน



7.7.2 สภาวะดานการแพทยทอาจสงผลตอการขบข

สภาวะดานการแพทยจดเปนปจจยส าคญประการหนงทมผลตอความปลอดภยในการขบข ท งนการประเมนสภาวะดานการแพทยทมผลตออนตรายในการขบขท าไดยากอนเนองมาจากสภาวะดานการแพทยนนมหลายประการ ประกอบกบการรกษาความผดปกตซงมทงการรกษาดวยยาและวธอนๆอาจสงผลตอสมรรถภาพของรางกายเพอการขบขทงในกระบวนการคดและระยะเวลาในการตอบสนอง ตวอยางสภาวะทอาจเปนการบกพรองขนรนแรง เชน

การหมดสตอยางฉบพลน โรคหลอดเลอดหวใจ โรคเบาหวาน ความผดปกตของระบบกระดกและกลามเนอ ความผดปกตของระบบประสาท เชน โรคลมชก โรคสมองเสอม และกระบวนการคดบกพรอง ดวย

สาเหตอนๆ ปญหาสขภาพจต การใชยาผดประเภทและการตดสารเสพตด ความผดปกตดานการนอนหลบ ปญหาดานสายตา

สภาวะดานการแพทยมหลายอยาง ท งสภาวะทมผลกระทบตอสมรรถภาพของรางกายเพอการขบขเพยงชวคราว หรอสภาวะทมผลกระทบตอสมรรถภาพของรางกายเพอการขบขในอนาคต หรอการมสภาวะหลายอยางรวมกนซงท าใหยากตอการประเมน ซงการก าหนดนยามสภาวะดานคลนคของทกสวนของรางกายทมผลตอความปลอดภยสาธารณะนนท าไดยากดงททราบกนในวงการวชาชพ ผประเมนจงตองมความเชยวชาญและใชวจารณญาณในการประเมนอยางมาก ดงนนการพจารณาสภาวะดานการแพทยในการพฒนาระบบใบอนญาตขบรถจงควรมงความสนใจไปยงสภาวะทพบไดบอยและมผลกระทบโดยตรงตอสมรรถนะรางกายเพอการขบข โดยพจารณาประเมนความเสยงในการเกดอบตเหตจากซงผปวยไมสามารถท าการควบคมรถได

1) สภาวะชวคราว

สภาวะความเจบปวยชวคราวทมผลตอความปลอดภยในการขบขมอยหลายประการ เชน การผาตดใหญ ไมเกรนขนรนแรง หรอการบาดเจบของแขนขา ซงสภาวะชวคราวเหลานเปนสภาวะเฉพาะในวงจ ากด จงไมมผลกระทบตอการถอใบอนญาตขบรถ ดงนนจงไมจ าเปนตองแจงตอกรมการขนสงทางบก อยางไรกตามแพทยผดแลควรใหค าแนะน าในดานความปลอดภยในการขบข โดยเฉพาะผทขบรถเชงพาณชย โดยขอแนะน าเหลานนควรอยในพนฐานของความนาจะเปนทจะเกดผลกระทบจากสภาวะเจบปวยเหลานนทจะมตอความสามารถในการขบข ตารางท 7.4 แสดงตวอยางสภาวะและแนวทางในการจดการตอสภาวะบางประการทอาจมผลกระทบตอความสามารถในการขบขชวคราว



ตารางท 7.4 ตวอยางสภาวะชวคราว

สภาวะและผลกระทบตอการขบรถ แนวทางในการจดการ ภาวะสลบจากยาสลบ ความสามารถทางดานรางกายและสมอง อาจจะเสมอนไรความสามารถชวคราวภายหลงการฟนจากยาสลบ (รวมทงยาสลบทวไปและเฉพาะท) ผลของยาสลบทวไปจะขนอยกบปจจยตางๆ เชน ระยะเวลาทถกท าใหสลบ ยาทไดรบและการผาตดทไดรบ ผลของยาชาเฉพาะทจะขนอยกบปรมาณยาทไดรบและบรเวณทไดรบยา การใชยาแกไขแกปวดและยากลอมประสาท ควรไดรบการพจารณาดวย

ในกรณทฟนจากการผาตดหรอหตถการทตองมการไดรบยาสลบทวไปหรอเฉพาะท แพทยผาตด/ทนตแพทย/วสญญแพทยจะตองแนะน าผปวยวา หามขบขรถจนกวาสภาพรางกายจะฟนคนสสภาพปกตพอทจะขบขไดอยางปลอดภย ผปวยทท าหตถการยอยทอยภายใตยาชาเฉพาะท

และไมมการใชยากลอมประสาท เชน การบลอคประสาทฟน อาจจะขบขรถไดทนทหลงจากเสรจสน

ภายหลงการผาตดเลก หรอหตถการทใชยาสลบระยะสน ผปวยอาจจะขบรถไดหลงจากนอนหลบพกผอนอยางเตมทหนงคน

ภายหลงการผาตดใหญหรอหตถการทใชยาสลบทวไป อาจจะหามผปวยขบรถไมนอยกวา 24 ชวโมงหลงจากผาตด

สภาวะหลงการผาตด การผาตดมผลกระทบตอความสามารถในการขบขในระดบตางๆกน ขนอยกบอวยวะ ธรรมชาตและขนาดของการผาตด

ระยะเวลาหามขบรถภายหลงการผาตดควรอยในดลพนจของแพทยผดแล

การตงครรภ การตงครรภในสภาวะปกตไมเปนอปสรรคตอการขบข แตจะมภาวะการตงครรภบางประการทพงระวง ไดแก เปนลม หรอเวยนหว Hyperemesis gravidarum ภาวะความดนโลหตสงขณะตงครรภ หลงการผาตดคลอดบตร

การระมดระวงเรองการขบรถ ขนอยกบความรนแรงของอาการและผลของยาทคาดไว ควรแนะน าใหผขบขตองคาดเขมขดนรภยเสมอเพอความปลอดภยในการเดนทาง

ความบกพรองดานสายตาชวคราว/ระยะสน มสภาวะหลายอยางและการรกษาหลายอยางทท าใหมความบกพรองดานสายตาชวคราว เชน การใชแผนปดตาระยะสน การใชยาขยายมานตาหรอยาอนๆทท าใหเกดความบกพรองดานสายตาชวคราว หรอการผาตดดวงตา

บคคลทมความบกพรองดานสายตาชวคราว หรอหลงไดรบการรกษาดวงตาควรไดรบค าแนะน าเรองหามขบรถเปนชวระยะเวลาหนง

Deep vein thrombosis และpulmonary embolism ภ า ว ะ Deep vein throm-bosis อ า จ น า ไ ป ส pulmonary embolus แตกมหลกฐานนอยมากท

ผทขบรถสวนบคคลหรอรถเชงพาณชยควรหยดขบรถอย างน อย 2 สปดาห ภ ายหล งการเก ด deep vein thrombosis แ ล ะ 6 ส ป ด า ห ภ า ย ห ล ง ก า ร เก ด pulmonary embolism



สภาวะและผลกระทบตอการขบรถ แนวทางในการจดการ แสดงวา ภาวะนชกน าใหเกดอบตเหต ดงนน จงไมมขอหามดานการออกใบอนญาตขบรถ ควรมค าแนะน าด า น ร ะ ย ะ เ ว ล า ห า ม ข บ ร ถ ถ า ม ก า ร ใ ช anticoagulation treatment ในระยะยาว ควรท าตามขนตอนของ anticoagulation therapy

2) สภาวะทไมชดแจง

การประเมนสมรรถภาพของรางกายเพอการขบขโดยการตรวจเพยงครงเดยวอาจไมสามารถวนจฉยโรคใหชดเจนได เนองจากอาจจะตองมการตรวจรางกายโดยละเอยดซงจะตองใชระยะเวลาในการวนจฉยโรค ทงนขนอยกบความนาจะเปนของการเกดโรครายแรง หรอการบาดเจบเรอรงระยะยาว หรอการเจบปวยทอาจมผลกระทบตอสมรรถภาพของรางกายเพอการขบข ซงผปวยบางรายอาจมสภาวะรนแรงทอาจเปนผลตอการขบขได เชน อาการเจบหนาอก เวยนศรษะหรอหมดสตระยะสนๆ หรอประสาทหลอน ซงแพทยควรแนะน าใหงดการขบขไปจนกวาจะไดรบการตรวจรางกายอยางจรงจง ส าหรบผถอใบอนญาตขบรถเชงพาณชยควรไดรบค าแนะน าใหงดขบรถและแจงใหกรมการขนสงทางบกไดทราบ และควรไดรบการตรวจสภาวะดานการแพทยโดยเรวทสด แตหากเปนผถอใบอนญาตขบรถสวนบคคลอาจไมจ าเปนตองแจงไปยงกรมการขนสงทางบก

3) สภาวะหลายอยางรวมกนและการเปลยนแปลงทเกยวเนองกบอาย

ผขบขบางรายมสภาวะผดปกตหลายอยางรวมกนหรอสภาวะทมความเกยวเนองกนหลายอวยวะ ซงอาจมผลกระทบตอสมรรถภาพของรางกายเพอการขบขได เชน

ภาวะความผดปกตแตก าเนด เชน ภาวะสมองพการ spina bifida และกลมอาการอนๆ การบาดเจบหลายอวยวะทท าใหเกดการบาดเจบของกระดกและระบบประสาท และปญหาทาง

สขภาพจตทอาจตามมา โรคทเกยวพนในหลายอวยวะ เชน เบาหวาน โรคของเนอเยอเกยวพน และ HIV การปวยดวยโรคทางจต การตดสารเสพตดหรอแอลกอฮอล การเปลยนแปลงตามอายทมผลตอความสามารถในการเคลอนไหวกลามเนอ กระบวนความคด และ

ประสาทสมผสทมาพรอมกบโรคของความเสอม

จากสภาวะดานการแพทยทมอยหลายประการจงตองอาศยดลพนจดานคลนกในการประเมนผลกระทบเพ อการขบข ตวอยางเชน ตอหนทอาจท าใหเกดความบกพรองดานการมองเหนระยะไกล ซงหากภาวะนเกดรวมกบ cervical spondylosis และ low insight จะท าใหลานสายตาของผปวยแคบลงมากและท าให การรบรทางสายตาบกพรองไปและอาจเกดอนตรายในระหวางการขบขได

ปจจยดานอายไมไดเปนอปสรรคในการขบขโดยตรง แตการเสอมสภาพของรางกายเปนปจจยส าคญทสงผลตอความสามารถในการขบข ดงนนการประเมนสมรรถภาพรางกายของผสงอายเพอการขบข จะตองมการพจารณาการเปลยนแปลงดานรางกายและสมองทมผลกระทบตอระดบความสามารถเพอการขบขใหอยในระดบทยอมรบได ซงการประเมนระดบความสามารถทลดลงอาจพจารณาสภาพรางกายประกอบกบประวต



และประสบการณในการขบรถ โดยสามารถพจารณาก าหนดเงอนไขการขบขโดยการจ ากดเขตพนทและเวลาในการขบขได เชน หามมใหขบขในเวลากลางคน เปนตน ส าหรบกรณทผขบขไมสามารถฟนคนสภาพเดมได จากการเสอมสภาพอยางรนแรงผประเมนจะตองพจารณาอยางรอบคอบและรายงานตอกรมการขนสงทางบกโดยไดรบความเหนจากแพทยเฉพาะทาง

แนวทางการประเมนการเปลยนแปลงสภาพจากปจจยดานอายทเกยวกบสมรรถภาพของรางกายเพอการขบข มตวอยางแนวทางการประเมนดงน

ความบกพรองทมผลตอการขบขในดานตางๆ ไดแก ประสาทสมผส กระบวนความคด และระบบกระดกและกลามเนอ ความพการ และสมรรถภาพของรางกาย

ความสามารถในการขบขอาจพจารณาประกอบกบความสามารถในการกจวตรประจ าวนในบานหรอการประกอบอาชพ ซงอาจสอบถามขอมลจากญาตหรอผดแล ซงผปวยอาจมการปรบตวไดดกบความบกพรองดานกระบวนความคดหรอความบกพรองเมอเทยบกบการเจบปวย/การบาดเจบทเกดอยางฉบพลน

การประเมนดานคลนกทส าคญไดแก

- ดานประสาทสมผส โดยเฉพาะอยางยง ความคมชดของมองเหนและลานสายตา ระบบรบสมผสในผวหนง กลามเนอและขอ

- ดานการเคลอนไหว เชน การเคลอนไหวของขอตอ ความแขงแรง และการประสานงาน - ดานกระบวนความคด เชน การเพงความสนใจ สมาธ อาการประสาทหลอน ความเขาใจ

ดลพนจ ความจ า ทกษะการแกปญหา การประมวลความคดและ visuospatial skill

ผประเมนควรพจารณามาตรฐานดานการแพทยใหชดเจน เนองจากผขอรบใบอนญาตขบรถอาจมความบกพรองหลายอยางรวมกนซงอาจท าใหเกดอนตรายในการขบข ดงนนจงจ าเปนตองประมวลขอมลทางดานคลนกรวมกบปจจยตางๆทมผลตอความสามารถโดยรวมของผปวยในการควบคมยานพาหนะ และการกระท าหรอปฏกรยาโตตอบทเหมาะสมและทนทวงทหากมเหตฉกเฉนเกดขน

ความสามารถในการขบขของผขบขทมความพการหลายอยางรวมกน ซงบคคลเหลานควรไดรบการสอนโดยครทมประสบการณการสอนคนพการ และควรมการประเมนเบองตนโดยผเชยวชาญเพอจดใหมอปกรณชวยเหลอการขบขทเหมาะสม การดดแปลงสภาพรถ หรอเทคนคการขบรถตางๆ

การประเมนเพอการฟนฟอาชพ ควรใหประเมนโดยแพทยอาชวอนามย ซงจะท าการโดยรวมในดานการปฏบตหนาท ทงสวนบคคล ชมชน และกจกรรมในหนาทการงาน ประกอบผดวยการประเมนความสามารถในการขบข ซงการประเมนนอาจจะใหมใน Medicare Care Plan ส าหรบผทมความบกพรองซ าซอน และบคคลทมอายเกน 75 ป

การประเมนความสามารถในการขบขควรมการทดสอบขบรถบนถนนหรอในเครองจ าลองสภาพถนน ทงรถสวนบคคลและรถเชงพาณชย

โดยสรปการพจารณาขอก าหนดเกยวกบสมรรถภาพของรางกายเพอการขบข ควรใหแพทยเปนผประเมนซงแพทยอาจใหค าแนะน าแกผปวยเพอใหตระหนกถงความนาจะเปนทผขอรบใบอนญาตจะไมสามารถตอบสนองตอสภาพแวดลอมอยางเหมาะสม ซงหากความเสอมถอยของรางกายนนสงผลใหตอความบกพรองในการขบข



ควรก าหนดเงอนไขการขบขเพอใหลดกจกรรมการขบรถลงและมการตดตามดแลผปวยทถอใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไขอยางสม าเสมอ ซงอาจท าไดดวยการจ ากดการขบรถ เชน หามขบรถกลางคน หรอจ ากดประเภทของรถ การก าหนดเงอนไขใหใชเกยรอตโนมต เปนตน

4) ความผดปกตทเปลยนแปลงไปตามเวลา

การตรวจความผดปกตประเภทนตองใชเวลานานในการวนจฉยภาวะทเสยงตอความปลอดภยในการขบข เชน multiple sclerosis และผปวยตองอาศยเวลานานในการปรบตวในการด าเนนชวตและการประกอบอาชพ ดงนน ผปวยควรไดรบค าแนะน าเกยวกบสภาวะการเสอมถอยของโรคทสงผลตอการขบขซงอาจตองมการจ ากดการขบรถ และอาจจ าเปนตองมเวลาใหผปวยปรบวถชวตตอไป ซงในบางรายอาจตองไดรบความชวยเหลอจากนกอาชวบ าบด

5) สภาวะโดยก าเนด

บคคลทมภาวะบกพรองโดยก าเนดหรอเปนมาตงแตเดก อาจสามารถปรบตวใหขบรถไดอยางปลอดภย ถงแมวาจะมความพการนนอย ซงบคคลกลมนควรไดรบการประเมนโดยผเชยวชาญและอาจตองมการอบรมและการทดสอบ ซงอาจจะไดรบใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข หรอตองมการดดแปลงสภาพรถเฉพาะอยาง แตอาจจะไมตองไดรบการประเมนเปนครงคราวได

6) ยาและการขบรถ

ยาทมผลตอระบบประสาทสวนกลางจะมผลตอทกษะในการขบขดวยเชนกน เนองจากยากดประสาทสวนกลางอาจท าใหความตนตวลดลง ปฏกรยาชาลงและท าใหการตดสนใจบกพรอง ซงผลกระทบเหลาน จะเปนลกษณะเดยวกบผลของการดมแอลกอฮอล นอกจากนยงมยาทมผลตอพฤตกรรมยงอาจกระตนพฤตกรรมทไมเหมาะสมทมมาแตเดมและเพมพฤตกรรมการเสยงมากขน

ผลจากการใชยาและแอลกอฮอลอาจกอใหเกดความบกพรองเฉยบพลนซงอาจเกดจากการใชยาทซอมาใชเองและยาทสงโดยแพทย โดยรายละเอยดของความบกพรองจากการใชยาและแอลกอฮอลก าหนดโดยกฎหมายความปลอดภยบนถนนทหามการขบรถหากมระดบแอลกอฮอลในเลอด (Blood alcohol concentration - BAC) ซงควรไดรบการพจารณาใหเปนขอก าหนดดานการแพทยในการขอใบอนญาตขบรถ ซงรวมถงการใช สารเสพตด การใชสารผดประเภท และการใชยาเปนระยะเวลานาน

การรบประทานยาบางอยางมความสมพนธกบการประเมนสมรรถภาพของรางกายในการจดการกบสภาวะจ าเพาะบางประเภท เชน เบาหวาน โรคลมชก และสภาวะผดปกตทางจต ซงแพทยทสงยาและเภสชกร จะค านงถงผลทอาจเกดขนไดของยาและใหค าแนะน ากบผใชยา ยาบางประเภทเปนยาทมผลตอระบบประสาทสวนกลางมากทสด (ยกเวน benzodiazepines) ซงอาจมผลตอการขบขทอาจกอใหเกดอบตเหตบนถนนไดถงแมผปวยจะใชยานนตามค าสงแพทย แพทยควรใหค าแนะน ากบผปวยในเรองการขบรถทงในระยะสนหรอระยะยาว ดงตอไปน

ความสมดลระหวางความบกพรองทอาจเกดขนไดจากยาทจะมตอสมรรถนะในการขบขอยางปลอดภยและสขภาพทดขนของผปวย



การตอบสนองเฉพาะบคคลของผปวย เพราะบางคนอาจมการตอบสนองมากกวาอกคนหนง ผลการใชยาทอาจมตอการปฏบตงานขบรถเชงพาณชยทผปวยตองระมดระวงใหมากขน ผลของการใชยาหลายอยางรวมกนทอาจจะท าใหเกดความบกพรอง รวมถงผลจากการดม

แอลกอฮอลดวย ผลของการอดนอนและความเหนอยลาขณะขบรถ โดยเฉพาะอยางยงในการขบรถเชงพาณชย ผลของการเปลยนชนดและโดสของยาทไดรบ ผลสะสมของการไดรบยา สภาวะดานการแพทยอนๆทอาจสงผลตอสมรรถนะในการขบข ปจจยอนๆทอาจเพมความเสยง เชน ประวตการดมแอลกอฮอลและการใชยาอยางผดวธ

ตวอยางผลของยาบางประเภท

Benzodiazepines ยา Benzodiazepines อาจเพมความเสยงตอการเกดอบตเหตการชน ซงมขอมลทางสถตวามกถกพบใน 4% ของผปวยทตายและ 16% ของผบาดเจบจากอบตเหตการชน ผประสบอบตเหตบางรายมประวตการ benzodiazepines ผดวธหรอใชรวมกบสารอนๆ ซ งในบางครงหากตองการ hypnotic effect แพทยสามารถใชยาอนทมระยะออกฤทธสนกวา ความทนทาน (Tolerance) ตอผลการกลอมประสาทของยา benzodiazepines ทมระยะออกฤทธยาวทใชในการรกษาโรควตกกงวล ซงจะท าใหผลดานลบของยาตอทกษะในการขบขลดลง

ยาคลายเครยด อบตเหตเสยชวตจากการใชยาคลายเครยดมกพบไดบอยครง เนองจากยาชนดสามารถหาซอไดงายและมใชกนอยทวไป ซงยาจะมผลกระทบตอความสามารถในการขบข กอใหเกดความบกพรองในกลม tricyclic antidepressants เชน amitriptyline และ dothiepin มากกวากลมทมฤทธออนก ว า เช น serotonin แ ล ะ mixed reuptake inhibitors เช น fluoxetine แ ล ะ sertraline นอกจากนยาคลายเครยดอาจสงผลใหมการลดความบกพรองดานทกษะพสย (psychomotor) และกระบวนความคดอนเกดจากความเครยดและชวยใหอารมณกลบมาเปนปกต ซงอาจสงผลดตอการขบข

Antipsychotics ยากลมนอาจท าใหการควบคมพฤตกรรมดขนหากผปวยมภาวะ psychotic-related cognitive deficits อยางไรกตาม ยากลม antipsychotics มฤทธกดประสาทและอาจมผลขางเคยงทกระทบกบทกษะในการขบขผานกระบวนการ blockage of central dopaminergic และ receptors อนๆ ยากลมทเกากวาน เชน chlorpromazine มฤทธกดประสาทมากกวาเนองจากมผลตอ cholinergic และ histamine receptors ซงยากลมใหมๆทมฤทธกดประสาท เชน clozapine, olanzapine และ quetiapine เป น ต น ใน ขณ ะท aripiprazole, risperidone และ ziprasidone ม ฤท ธ กดประสาทนอยกวา ฤทธกดประสาทในยาพวกนจะพบไดมากเมอเขารบการรกษาใหมๆและเมอไดรบยาในปรมาณทสง



Opioids การศ กษ าผลการใช ย ากล ม opioid analgesics เช น hydromorphone, morphine หรอ oxycodone ตอผลกระทบทางลบตอพฤตกรรมการขบขยงมไมมากนก เนองจากกระบวนความคดอาจจะลดลงเมอไดรบการรกษาในระยะแรกจากฤทธกดประสาทของยา และจะสามารถปรบตวไดในภายหลง ซงหมายความวา ผปวยทไดรบยาประเภทนดวยขนาดยาทคงท อาจจะไมมผลตอความเส ยงตอการเกด อบ ต เหตการชนท เพ มขน รวมถงผป วยท ได รบยา buprenorphine และ methadone เพอรกษาการตดสารเสพตด ซงหากขนาดยาทไดรบคงทเปนเวลาหลายสปดาหโดยไมไดใชยาอนดวย อาจมปญหาในการขบรถในเวลากลางคนจาก miotic effect ของยากลมนทอาจจะลดขอบเขตของการมองเหนได

7.7.3 การประเมนสภาวะดานการแพทยในเชงปฏบต

การประเมนผขบขเชงปฏบตจะท าใหสามารถประเมนสภาวะสขภาพตอการขบข โดยมวตถประสงคเพอประเมนผลของการบาดเจบ ความเจบปวยหรอความเสอมตามอายตอทกษะในการขบข ประกอบกบดลพนจ ทกษะการตดสนใจ การสงเกตและการบงคบรถ ในการขอใบอนญาตขบรถ การดดแปลงสภาพรถ การฟนฟสมรรถนะหรอการฝกสอนซ า การก าหนดเงอนไขในใบอนญาตขบรถและการประเมนซ า ซงการประเมนนจะมประโยชนในการดดแปลงสภาพรถเพอใหเหมาะสมกบผทมความบกพรองในดานกลามเนอและกระดกและความพการอนๆ และมความแตกตางจากการทดสอบการขบขทใชกนอยทวไปในกรมการขนสงทางบก อยางไรกตาม การประเมนผขบขในทางปฏบตมขอจ ากดในจากสภาพของผปวยทอาจจะไมคงทในแตละวน และการทดสอบไมสามารถสรางสถานการณฉกเฉนขนมาเพอประเมนความรวดเรวของการตอบสนองได สภาวะดานการแพทยบางอยางทไมเหมาะสมกบการน าผปวยออกสสภาพถนนจรง เชน ความบกพรองดานสายตา หรอความบกพรองดานกระบวนความคดอยางรนแรง ดงนนการประเมนผขบขเชงปฏบตไดสามารถใชเปนขอมลประกอบการประเมนทางดานคลนกของแพทยผดแล

การประเมนผขบขเชงปฏบตสามารถท าไดหลายอยางทงการทดสอบบนถนนจรง การทดสอบนอกถนนหรอ และการใชเครองจ าลองสภาพถนน จงตองพจารณาใหเหมาะสม โดยอาจกระท าโดยนกอาชวบ าบดทไดรบการอบรมเรองการประเมนการขบขหรอโดยบคคลอนทไดรบการรบรองโดยกรมการขนสงทางบก การทดสอบในเชงปฏบตในหลายๆประเทศกมรปแบบและกระบวนการทแตกตางกนไปตามทรพยากร กระบวนการจดการ คาใชจายและสภาวะดานการแพทยเฉพาะบคคล ความตองการในการประเมนเชงปฏบตการอาจก าหนดโดยแพทยทอาจรองขอใหมการประเมนผขบขในทางปฏบตเพอใหไดขอมลเพมเตมในดานคลนกส าหรบในผปวยทอยในภาวะไมชดเจน หรอจากความตองการของกรมการขนสงทางบก ต ารวจ หรอผใบขออนญาตขบรถแจงขอความประสงคเอง เหตทตองมการประเมนเชงปฏบต ประกอบดวย

ความจ าเปนทจะตองมอปกรณพเศษหรอการดดแปลงสภาพรถ ความสามารถของบคคลในการบงคบรถ ความสามารถในการปฏบตของบคคล เชน ระบบความจ า ความแขงแรงของรางกายและทกษะ

ระยะเวลาการตอบสนอง ความเขาใจและความสามารถในการบงคบตวเองในการขบข วถชวตของบคคลนน และธรรมชาต ความถและความจ าเปนในการขบรถ และความเขาใจตอ

กฎหมายจราจร



7.7.4 ความเทาเทยมในการทดสอบสมรรถภาพของรางกาย

1) โอกาสการไดรบการจางงานอยางเสมอภาค (Equal employment opportunity)

การทดสอบสมรรภาพของรางกายจากสภาวะดานการแพทยตองกระท าอยางเทาเทยมเสมอภาค โดยอยางยงส าหรบผทขบรถเชงพาณชยทตองตระหนกถงความส าคญในการปกปองความปลอดภยตอสาธารณะ ไมควรถกใชเพอเปนอปสรรคตอการจางงาน ระบบทเออใหมใบอนญาตขบรถชนดมเงอนไขมวตถประสงคเพอสงเสรมการจางงานโดยไมลดระดบความปลอดภยบนถนน โดยก าหนดใหมการทบทวนสภาพทางการแพทยและเงอนไขการขบรถทเหมาะสม

2) การถกเลอกปฏบต (Discrimination)

การพจารณาขอก าหนดในการทดสอบสมรรถภาพตองมการปกปองไมใหมการถกเลอกปฏบต ตองปราศจากความไมเปนธรรมอนเนองมาจากความพการ โดยหากผปวยสงสยวาจะมการเลอกปฏบตกสามารถรองเรยนจากหนวยงานหรอองคกรสทธมนษยชน หรอคณะกรรมการอนๆทเกยวของได

3) ขอมลขาวสารและความชวยเหลอตอผปวย

ในกรณทมการพจารณาตดสนใหยกเลกเพกถอน หรอเปลยนแปลงเงอนไขในการอนญาตขบรถ จะตองมการแจงขอมลขาวสาร และใหค าแนะน าเพอแสดงความใสใจในภาวะสขภาพของผปวยทด าเนนอย และสภาวะทอาจลดผลกระทบตอความสามารถในการเลยงชพของผปวย แพทยควรขนตอนทางปฏบต ไดแก การชวยหาบรการเสรมใหทนเวลา และการแนะแนวทางในการปรบตวอาจชวยบรรเทาความกงวลหรอความกลวของผปวยได หากเปนไปไดแพทยควรสงตอผปวยไปยงแหลงขอมลทเปนประโยชน หรอใหค าปรกษาอนๆ เชน

การประเมนดานการอาชพวา ผปวยสามารถฟนฟ เรยนร และเสรมทกษะในดานอตสาหกรรมอนๆ หรอหนวยงานอนๆในกลมอตสาหกรรมเดยวกน

การใหขอมล ความชวยเหลอดานการฟนฟ การฝกอบรมดานการอาชพ และความชวยเหลออนๆ การเชอมขอมลและประสานงานกบหนวยงานทใหการสนบสนนและหนวยงานตวแทนทสามารถให

ค าแนะน า สนบสนนและใหบรการดานตางๆ

7.8 การประเมนและกระบวนการรายงาน

ขนตอนการประเมนสมรรถภาพของรางกายเพอการขบข ประกอบดวย

ขนตอนท 1 พจารณาประเภทของใบอนญาตขบรถ

ขนตอนแรกควรจ าแนกประเภทใบอนญาตขบรถทจะขออนญาตใหมหรอตออาย เนองจากใบอนญาตขบรถ เชงพาณชยมขอก าหนดทควรพจารณามากกวาใบอนญาตขบรถสวนบคคล กรมการขนสงทางบกควรระบประเภทของใบอนญาตในค าขอใหชดเจน ในกรณทการตรวจรางกายนเปนสวนหนงของความสมพนธใน การรกษา แพทยควรสอบถามประเภทใบอนญาตใหชดเจนกอนสภาวะรางกายเพอการขบข เนองจากขอก าหนดดานการแพทยเพอการขบขรถเชงพาณชยมความเขมงวดกวาผขบขขบรถสวนบคคล ดงนนบคคลท



มคณสมบตไมผานเกณฑส าหรบการขบรถเชงพาณชย อาจจะมคณสมบตครบเกณฑส าหรบการขบรถสวนบคคล ดงนนผประการควรพจารณาขอก าหนดของใบอนญาตขบรถทงสองประเภทไปพรอมๆกน

ขนตอนท 2 จดท าประวตดานการแพทยและการขบข

การจดท าประวตดานการแพทยควรก าหนดใหเปนไปตามค ารองขอของกรมการขนสงทางบก ขอมลทตองมในการจดท าประวตดานการแพทยในประเมนสมรรถภาพของรางกายเพอการขบขควรประกอบดวย

ประวตการถกหามหามขบรถพรอมสาเหต ประวตของโรคลมชก การหมดสต หรอสภาวะอนทมความบกพรองของสตสมปชญญะ รวมทงความ

ผดปกตดานการนอนหลบ สภาวะดานประสาทวทยา สภาวะดานจตวทยา ปญหาการตดแอลกอฮอลหรอสารเสพตด เบาหวาน โรคหวใจ โดยเฉพาะโรคหวใจขาดเลอด ความผดปกตของกลามเนอเคลอนไหว ปญหาดานการมองเหนและการไดยน

ประวตอบตเหตทางรถยนต เชน การชน หรอขอพพาทจากการขบรถ ประวตการรบประทานยาทอาจสงผลถงความสามารถในการขบข สภาวะดานการแพทยหลายอยางรวมกน ซงอาจมผลกระทบตอความปลอดภยในการขบข ระดบความเขาใจของผปวยเกยวกบความสามารถในการขบรถอยางปลอดภยของตนเอง ธรรมชาตของการขบรถและความจ าเปน เชน ความถในขบรถ วตถประสงคในการเดนทาง

ระยะทางเฉลยของการขบรถ ชวงเวลาของการเดนทาง

กรมการขนสงทางบก อาจรองขอใหมการตรวจรางกายแบบพเศษทเรยกวา“for cause” examination เนองจากอาจมความกงวลเกยวกบพฤตกรรมการขบรถในบางกรณ เชน บคคลทมอบตเหตเปนประจ า ซงในกรณนควรพจารณาปจจยแวดลอมในการขบขมากขน เชน ปจจยดานความเหนอยลาในคนขบรถเชงพาณชย เปนตน ควรท าการซกประวตดานการแพทยและประวตอบตเหตอยางละเอยดและท าการตรวจรางกายโดยละเอยดเพอประกอบกบสภาวะอาการผดปกตอนๆทอาจมผลตอความสามารถในการขบขเพอใหสามารถพจารณาไดอยางรอบคอบ ซงในบางกรณอาจตองไดรบการปรกษาจากแพทยเฉพาะทาง

ในกรณทการประเมนนเปนสวนหนงของความสมพนธในกระบวนการรกษา อาจพจารณารวมกบประวตดานการแพทยซงมขอมลประวตเดมอยแลว ประกอบกบการซกถามเพมเตมเรองประวตการเกดอบตเหตทผานมา

ขนตอนท 3 ท าการตรวจรางกาย

ในกรณทกรมการขนสงทางบกพจารณาใหมการตรวจรางกายเพมเตม แพทยมกใชการตรวจทางดานคลนกแบบเบดเสรจ ซงรวมถงการประเมนดานการท าหนาทของระบบตางๆของรางกาย ทงดานกายภาพและความจ า การตรวจรางกายควรมงความสนใจไปในการคนหาปจจยเสยงของผปวยทเกยวของกบการเกดอบตเหตรถชน เนองจากไมสามารถบงคบรถได หรอไมสามารถตอบสนองตอสถานการณไดอยางเหมาะสม

แพทยควรมงการวนจฉยสภาวะทพบบอย ซงมผลกระทบตอความสามารถในการขบขในระยะยาว หากไมสามารถทจะระบสภาพการณดานคลนกทกชนดทมผลกระทบตอความปลอดภยสาธารณะได ตวอยางเชน หากบคคลหนงมความผดปกตในทางระบบ (systemic disorders) หรอมสภาวะดานการแพทยหลายอยาง



รวมกน อาจเสนอผลการตรวจรวมกนตอดลพนจและการตรวจสอบท างานรวมกนของระบบตางๆ และเสนอใหมการตรวจพเศษเพมเตมจากแพทยเฉพาะทางตอไป

ขนตอนท 4 พจารณาผลการตรวจรางกายรวมกบประวตดานการแพทย ประวตดานการขบข และความจ าเปนในการขบข

เมอไดขอมลจากการท าประวตและการตรวจรางกายแลวจะตองน าขอมลทงหมดทมอยซงสามารถลงความเหนเปนขอสรปเกยวกบสมรรถภาพของทางรางกายเพอการขบขไดดงตวอยางตอไปน

ผปวยมภาวะปวยชวคราวทอาจมผลกระทบตอความสามารถในการขบขในระยะสน แตไมมผลตอการถอใบอนญาตขบรถ

ผปวยมคณสมบตครบถวนทจะสามารถถอหรอขอใบอนญาตขบรถได ผปวยขาดคณสมบตตอการถอใบอนญาตขบรถ แตการรกษาดานการแพทย และ/หรอ การดดแปลง

สภาพรถอาจจะท าใหผปวยสามารถมใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข ผปวยขาดคณสมบตทจะมใบอนญาตขบรถ ไมวาจะเปนแบบธรรมดาหรอแบบมเงอนไข แพทยไมสามารถสรปไดวา ผปวยมสมรรถภาพของรางกายเหมาะสมในการทจะขบรถหรอไม

ในกรณทแพทยไมสามารถสรปไดวาสมรรถภาพของรางกายมเหมาะสมกบการขบขตามมาตรฐานทไดก าหนดไวหรอไม ควรท าการสบสวนเพมเตม หรอพจารณาสงตอใหปรกษาแพทยเฉพาะทางเพอใหความเหนกบภาวะดงกลาวตอไป ในกรณทแพทยเฉพาะทางไมสามารถใหความเหนได อาจจ าเปนตองท าการทดสอบการขบรถเชงปฏบตหรอการทดสอบเชงบนถนนจรง เพอเสนอตอกรมการขนสงทางบกเพอการพจารณาอนญาตตอไป

ขนตอนท 5 แจงผลและใหค าแนะน าแกผปวย

แพทยควรใหค าแนะน ากบผปวยเกยวกบสภาวะการปวยทอาจสงผลกระทบตอการขบรถ โดยแจงเกยวกบสภาวะทเปนอย ระดบอาการและสภาวะ ความส าคญของการมาพบแพทยเปนระยะๆ และการรกษาโดยการใชยาอยางตอเนองหากมความจ าเปน ในกรณทเปนสภาวะการเจบปวยชวคราวทอาจกระทบตอการขบรถในระยะสน แพทยอาจไมจ าเปนตองรายงานตอกรมการขนสงทางบก แตควรใหค าแนะน าอยางเหมาะสมในเรองการงดขบรถ และการสนบสนนจากสมาชกครอบครว

ในกรณทกรมการขนสงทางบกรองขอใหมการตรวจสขภาพเพมเตมเพอการยนขอหรอการตออายใบอนญาตขบรถ หรอการตรวจเพอก าหนดเงอนไขของใบอนญาตขบรถ ผขอรบใบอนญาตจะตองน าใบรายงานของแพทยไปเสนอใหกรมการขนสงทางบกพจารณาเพอใหเปนไปตามขอระเบยบขอบงคบของกรมการขนสงทางบกตอไป ส าหรบในกรณทผปวยมคณสมบตไมครบตามเกณฑ แพทยมหนาทใหค าแนะน าแบบเปนมตรและใหก าลงใจโดยชแจงถงความเสยงตอตวเองและผอน และอนตรายทอาจเกดขนไดขณะขบขรถ แพทยควรจะตระหนกถงความตองการของผปวยซงความเปนอยของผปวยทอาจถกกระทบเนองจากไมไดรบอนญาตใหขบรถ หรอไดใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข ผปวยควรไดรบค าแนะน าใหสงรายงานนตอกรมการขนสงทางบกอยาง สมครใจ และควรไดรบค าบอกเลาดานขอผกพนทางดานกฎหมายในการกระท านดวย



ขนตอนท 6 สงรายงานถงกรมการขนสงทางบก

เมอเสรจสนการตรวจรางกายตามค ารองขอของกรมการขนสงทางบกแลว แพทยจะตองเขยนรายงานตามแบบฟอรมทไดมาจากกรมฯ ควรบนทกขอมลทเกยวของกบสมรรถนะรางกายเพอการขบขและลงนามรบรองโดยแพทยทท าการตรวจเพอใหผปวยน าสงแบบฟอรมตนฉบบกลบไปยงกรมการขนสงทางบกตอไป ทงนแพทยควรเกบส าเนาไวในแฟมเวชระเบยนผปวยดวย โดยไมมความจ าเปนตองลงนามในใบยนยอม (consent) เนองจากผปวยจะเปนผน ารายงานดงกลาวกลบไปใหกรมการขนสงทางบก ผปวยอาจถกขอใหลงนามในใบยนยอมเพอใหกรมการขนสงทางบกท าการขอขอมลจากแพทยเพมเตมเกยวกบสถานะสขภาพในการประเมนสมรรถนะรางกายดวย

ในกรณทการประเมนสมรรถนะรางกายเพอการขบขอยในชวงทแพทยท าการรกษาผปวย นอกจากจะแจงใหผปวยรายงานตอกรมการขนสงทางบกแลว แพทยควรจะใชแบบฟอรม Medical condition notification และใหผปวยน าไปสงใหกรมการขนสงทางบก แพทยควรจะเกบส าเนา Medical condition notification เอาไวในแฟมเวชระเบยนผปวย การสงใบรายงานในแบบฟอรมทก าหนดไวใหครบถวน จะชวยลดโอกาสทผปวยตองมารบการประเมนใหมอกครง และลดเวลาในการพจารณาออกใบอนญาตขบรถดวย ทงยงสามารถลดความไมแนนอนในการพจารณาออกใบอนญาตขบรถอกดวย

ขนตอนท 7 การเกบใบรายงาน

แพทยควรเกบจดเกบใบรายงานไวเพอความสะดวกหากมการรองขอขอมลจากกรมการขนสงทางบก

ขนตอนท 8 การตดตามผล

การตดตามผลในทนหมายถงการตดตามซกถามผปวยในการตรวจตดตามครงตอไปเกยวกบสมรรถภาพของรางกายทมผลตอการขบรถ ความบกพรองหรอความเสอมถอยดานกระบวนความคด ซงหากผปวยทไดรบค าแนะน าวาไมควรขบรถยงคงขบรถอย แพทยจงควรพจารณาแจงไปยงกรมการขนสงทางบกดวย

หากพบวาผปวยไมน าสงรายงานตอกรมการขนสงทางบก และผปวยเกยวของในอบตเหตจากการขบข และอบตเหตนนเปนผลสบเนองมาจากภาวะการปวยดงกลาว โดยในการตรวจแพทยไดใหความเหนและชแจงใหตระหนกถงถงความเสยงทรายแรงทอาจเกดขนไปในการตรวจวนจฉยแลว ความผดในกรณดงกลาวจงไมใชความผดของแพทยแตอยางใด



บทท 8 ใบอนญาตขบรถของตางประเทศ

8.1 รปแบบของระบบใบอนญาตขบรถ

ระบบการใบอนญาตขบรถทมใชกนอยทวไปในตางประเทศอาจจ าแนกไดเปน 4 รปแบบตอไปน ระบบทวไป ระบบมใบอนญาตชวคราว ระบบแบบแบงการอนญาตเปน 2 ระยะ ระบบใบอนญาตเปนล าดบขน

8.1.1 ระบบทวไป

ระบบการอนญาตใหขบรถแบบทซบซอนนอยทสดนนจะมการอบรมใหมความรภาคทฤษฎและอาจมการฝกทกษะการขบข ในภาคการทดสอบกจะมการทดสอบภาคทฤษฎและภาคปฏบต หากผานกจะไดรบใบอนญาตขบรถทนท ดงสรปในรปท 8.1

รปท 8.1 ระบบทวไป

8.1.2 ระบบมใบอนญาตขบรถชวคราว

ระบบมใบอนญาตขบรถชวคราวดงสรปในรปท 8.2 เปนการทดสอบเชนเดยวกบการทดสอบแบบทวไป แตจะมชวงเวลาในการถอใบอนญาตขบรถชวคราวกอนจะไดใบอนญาตขบรถถาวรปกตประมาณ 2 ป โดยในชวงของการถอใบอนญาตขบรถชวคราวจะมมาตรการในการก ากบดแลทเขมขนกวาปกต หากมการฝาฝนกจะถกตดคะแนน หากมคะแนนสะสมในชวงเวลาดงกลาวมากเกนเกณฑทก าหนดจะตองมการเขารบการอบรมเพมเตม ตวอยางมาตรการก ากบดแลทเขมขน ไดแก การก าหนดใหปรมาณแอลกอฮอลลในเลอดเปน 0 ในชวงเวลาดงกลาว หรอการฝาฝนกฎหมายทมความเกยวของกบความปลอดภยโดยตรงอยางเชนการขบรถเรวเกนกวาทกฎหมายก าหนด



รปท 8.2 ระบบมใบอนญาตขบรถชวคราว

8.1.3 ระบบการอนญาตแบบ 2 ระยะ

ระบบการอนญาตแบบ 2 ระยะ ดงแสดงในรปท 8.3 มลกษณะคลายกบประเภทกอนหนานยกเวนในชวงถอครองใบอนญาตขบรถชวคราวจะตองเขารบการอบรมเพมเตมทงภาคทฤษฎ และภาคปฏบต เพอเพมพนทกษะระดบสง เชน การขบขอยางปลอดภยในเวลากลางคน การขบขบนถนนลน การประเมนความปลอดภยดวยตนเอง การประเมนสถานการณอนตรายในขณะขบข

8.1.4 ระบบใบอนญาตขบรถเปนล าดบขน

การออกใบอนญาตขบรถแบบเปนล าดบขน (Graduate Licensing System) ดงสรปในรปท 8.4 ประกอบไปดวย 3 ระดบในการออกใบอนญาตขบรถ โดยจะมลกษณะใกลเคยงกบประเภทกอนหนาน แตมความชดเจนมากขน นนคอ มระดบเรยนร learner stage ระดบควบคมชวคราว provisional licence stage และระดบถาวร full licence stage การก าหนดระดบดงกลาวเกดขนเนองจากความสามารถในการเรยนรและเพมพนประสบการณจะเกดขนตามระยะเวลาในการไดรบประสบการณในการขบขทเพมขน ดงนนจงควรมการดแลการขบขของผขบขใหไดรบประสบการณทสอดคลองกบทกษะในขณะนน เมอประสบการณเพมขนการควบคมดแลกจะไดรบการผอนผนมากขนจนถงระดบทจะไดรบการครอบครองดวยใบอนญาตขบรถแบบถาวร



รปท 8.3 ระบบแบบม 2 ระยะ

รปท 8.4 ระบบอนญาตเปนล าดบขน



จากการศกษาขอมลในตางประเทศชใหเหนวาระบบใบอนญาตขบรถแบบเปนล าดบขน (Graduated Driver’s Licensing หรอ GDL) เปนระบบทเหมาะสมกบสภาพความเปนจรงมากทสดทงในสวนของรถยนต และรถจกรยานยนต การศกษาถงระบบ GDL ของประเทศสหรฐอเมรกาพบวาระบบดงกลาวสามารถลดการบาดเจบจากอบตเหตรถยนตลงไดถงรอยละ 23 ในกลมอาย 15-19 ป ทงนปจจยทส าคญทสดคอการลดความเสยงอนเนองมาจากระยะเวลาในการออกไปขบขยานพาหนะทลดลง ส าหรบประเทศนวซแลนดพบวาระบบดงกลาวสามารถลดอตราการเสยชวตลงไดรอยละ 36 และอตราการบาดเจบรอยละ 40 ในกลมผขบขอาย 16 ป

1) การจ ากดอายขนต า

จากการทบทวนโดย Senserrick and Whelan พบวาปจจยทมผลตอความสมพนธของอบตเหตกบการจ ากดอายขนต าทนอยเกนไปไดแก

การขาดความพรอมดานวฒภาวะ

เปนการเพมจ านวนผขบขมอใหมบนทองถนน

ระยะเวลาในการถอครองใบอนญาตขบรถประเภทชวคราวทสนจนเกนไป

ในประเทศออสเตรเลยพบวาอายขนต าของการขอใบอนญาตขบรถรถจกรยานยนตจะสงกวารถยนต นนคอในรฐ นวเซาทเวลสก าหนดใหอายขนต าส าหรบการขอใบอนญาตขบรถระดบเรยนร (Learner Permit) ของรถยนตอยท 16 ป ในขณะทของรถจกรยานยนตอยท 16 ป 9 เดอน ส าหรบอายขนต าส าหรบการขอใบอนญาตขบรถระดบชวคราว (Provisional Permit) ของรถยนตและรถจกรยานยนตอยท 18 ป ในมลรฐวคตอเรยก าหนดใหอายขนต าส าหรบการขอใบอนญาตขบรถระดบเรยนรของรถยนตอยท 16 ป ในขณะทของรถจกรยานยนตอยท 18 ป ส าหรบอายขนต าส าหรบการขอใบอนญาตขบรถระดบชวคราว (Provisional Permit) ของรถยนตอยท 18 ปในขณะทรถจกรยานยนตอยท 18 ป 3 เดอน จากขอมลดงกลาวชใหเหนถงประโยชนของการจ ากดอายขนต าดงตอไปน

เปนการวางมาตรฐานทางกฎหมายถงความเหมาะสมของอายผขบขทควรจะขบข

ท าใหผขบขมพฒนาการดานวฒภาวะทเพยงพอ

2) ระยะเวลาในการถอครองใบอนญาตขบรถชวคราว

วตถประสงคทส าคญของการก าหนดระยะเวลาในการถอครองใบอนญาตขบรถชวคราวกเพอใหผขบขไดมโอกาสในการพฒนาประสบการณในการขบขภายใตสถานการณทมความเสยงไมสงมากนก นอกจากนยงเปนการปองกนผขบขทขาดความพรอมทางดานทกษะและวฒภาวะเลอกทจะเสยงกบการเดนทางทเปนอนตราย

8.2 ใบอนญาตขบรถประเทศญปน

ใบอนญาตขบรถประเทศญปนตวอยางดงแสดงในรปท 8.5 เปนใบอนญาตขบรถทแสดงรายละเอยดตางๆทเกยวของ เชน ทอย วนหมดอาย และทส าคญประเภทรถทอนญาตใหขบไดส าหรบแตละบคคลนนๆ เชน



รถยนต รถจกรยานยนต รถขนาดใหญ ไดแก รถบรรทก หรอรถทใชส าหรบเพอโดยสารเชน รถโดยสาร รถแทกซ เปนตน

รปท 8.5 ใบอนญาตขบรถประเทศญปน

8.2.1 ประเภทใบอนญาตขบรถ

ใบอนญาตขบรถประเทศญปนแบงตามระดบความช านาญในการขบขและตามประเภทรถ

ใบอนญาตชวคราว (Provisional license) ออกใหส าหรบผทผานการอบรมเพอขอรบใบอนญาตประเภท 1 โดยผขบขจะตองแสดงปายผขบขฝกหดและมผควบคมทไดรบอนญาตนงไปดวย ใบอนญาตชวคราวนมอาย 6 เดอน

ใบอนญาตประเภท 1 (Class 1) ส าหรบการขบขรถสวนบคคลทวไป ใบอนญาตประเภท 2 (Class 2) ส าหรบการขบขรถเชงพาณชย เชน รถแทกซ รถโดยสาร เกณฑอาย

ขนต า 21 ป และมประสบการณการขบข 3 ปโดยมใบอนญาตประเภท 1

วนหมดอาย

ประวตการไดรบใบอนญาตขบรถประเภทอนๆ

ประเภทรถทไดรบใบอนญาต



ใบอนญาตประเภท 1 ส าหรบรถยนตสวนบคคล มประเภทยอยตางๆ ซงอนญาตใหขบรถประเภทตางๆ กนดงตารางท 8.1

ตารางท 8.1 ใบอนญาตขบรถประเภท 1 ประเทศญปน

ประเภทใบอนญาตขบรถ

ประเภทรถทสามารถขบได

รถขน

าดให

ญ

รถขน

าดกล

าง

รถยน

ตทวไ

ป

รถขน

าดให

ญพเ

ศษ

รถจก

ร ยา

นยนต

ขนาด

ใหญ

รถจก

ร ยา

นยนต

ทวไป

รถจก

ร ยา

นยนต

ขนาด

เลก

รถจก

ร ยา

นยนต

สกต

เตอร

รถขนาดใหญ 1 ● ● ● ● ● รถขนาดกลาง 1 ● ● ● ● รถยนตทวไป 1 ● ● ● รถขนาดใหญพเศษ 1 ● ● ● รถจกรยานยนตขนาดใหญ 1 ● ● ● ● รถจกรยานยนตทวไป 1 ● ● ● รถจกรยานยนตขนาดเลก 1 ● รถจกรยานยนต สกตเตอร ●

สวนใบอนญาตขบรถประเภทท 2 แบงประเภทการอนญาตตามประเภทรถดงแสดงในตารางท 8.2

ตารางท 8.2 ใบอนญาตขบรถประเภท 2 ประเทศญปน

ประเภทใบอนญาตขบรถ

ประเภทรถทสามารถขบได

รถขนาดใหญ รถขนาดกลาง รถยนตทวไป รถพเศษ

รถขนาดใหญ 2 ● ● ● รถขนาดกลาง 2

● ● รถยนตทวไป 2

● รถพเศษ 2

●

https://www.google.co.th/search?client=safari&rls=en&q=%E0%B8%AA%E0%B8%81%E0%B8%B9%E0%B8%95%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C&spell=1&sa=X&ei=FzpKVNT1HOO3mwXXpYKgBA&ved=0CBoQvwUoAA





8.2.2 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถ

ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถประเทศญปนแสดงดงรปท 8.6

รปท 8.6 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถประเทศญปน

ผขอรบใบอนญาตสามารถเลอกด าเนนการได 2 ชองทาง ดงน

ผานโรงเรยนสอนขบรถ เขาทดสอบโดยตรง

1) กรณผานโรงเรยนสอนขบรถ

โดยทวไปผขอรบใบอนญาตขบรถจะตองท าการสอบขอเขยน และสอบภาคปฏบตแตหากผขอรบใบอนญาตขบรถมใบรบรองผานการอบรมจากโรงเรยนสอบขบรถทไดรบการรบรอง จะไดรบการยกเวนไมตองท าการทดสอบภาคปฏบตซงยากมาก มอตราการผานต ามากดงนนผขอรบใบอนญาตขบรถ สวนใหญกวา 90% จงผานการอบรมจากโรงเรยนสอบขบรถคาใชจายขนต าประมาณ 300,000 เยนใชเวลาอบรมอยางนอย 15 วนส าหรบหลกสตรเรงรด จ านวนชวโมงการอบรมทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต เปนดงตารางท 8.3

การตรวจความพรอมรางกาย

อบรมเบองตน

อบรมภาคทฤษฏ หลกสตรความรเบองตน

ฝกทกษะขบข ภาคปฏบต

สอบขอเขยน สอบภาคปฏบต

ไดรบใบอนญาตขบรถชวคราวชวคราว

อบรมภาคทฤษฏ หลกสตรเฉพาะ

ฝกทกษะขบข ภาคปฏบต

ทดสอบขบขบนถนนจรง

ไดรบประกาศนยบตรจากโรงเรยน

ทดสอบ ณ ศนยใบอนญาตขบรถ

ไดรบใบอนญาตขบรถจรง



ตารางท 8.3 จ านวนชวโมงฝกอบรมเพอขอรบใบอนญาตขบรถยนต

กรณ เกยร ขนท 1 ขนท 2

บรรยาย ฝกขบข บรรยาย ฝกขบข ไมเคยมใบอนญาตขบรถ ออโต อบรม 10 ชม.และ

สอบขอเขยน 12 ชม. 16 ครง 19ชม.

ธรรมดา 15 ชม. มใบอนญาตขบรถรถจกรยานยนตแลว

ออโต สอบขอเขยน 10 ชม. 2 ครง 19ชม. ธรรมดา 13 ชม.

2) เขาทดสอบโดยตรง

ผขอรบใบอนญาตขบรถจะตองผานการสอบขอเขยนและสอบปฏบต ณ ทศนยการสอบประจ าจงหวด

8.2.3 การอบรมและทดสอบ

เกณฑการทดสอบเพอขอรบใบอนญาตขบรถในประเทศญปนสรปดงน

1) ทดสอบความพรอมดานรางกาย เกณฑการทดสอบความพรอมดานรางกาย ดงรายการตรวจดงน

ทดสอบสายตาแตละขางตองไมต ากวา 0.3 และสองขางไมต ากวา 0.7 ทดสอบตาบอดส ตองแยกแยะสแดง เขยว เหลอง ได ทดสอบการไดยน

2) อบรมภาคทฤษฎ

(1) หลกสตรภาคทฤษฎ ขนท 1 (10 ชวโมง) ประกอบดวยหวขอตางๆ ดงน จตส านกของผขบข สญญาณไฟจราจร ปายจราจร เครองหมายจราจร หลกการเดนรถ ทหามเขา การใหทางแกรถฉกเฉน รถประจ าทาง ความเรว/ระยะหางปลอดภย ทางแยก ทางขามทางรถไฟ การใหทางแกคนเดนถนน เดก และผพการ ผขบขมอใหม การยนยนความปลอดภย การใหสญญาณ การใชแตร การเปลยนเสนทาง การแซง บรเวณหามแซง ระบบใบอนญาตขบรถ การตออาย การบนทกแตมกระท าผด การเพกถอน



(2) หลกสตรภาคทฤษฎ ขนท 2 (16 ชวโมง) ประกอบดวยหวขอตางๆ ดงน การรบรอนตราย จดบอดสายตา การวเคราะหผลการทดสอบการขบข การรบร ตอบสนอง และทกษะการขบขของมนษย พลงงานขบเคลอน การเบรก การบรรทกสงของ การเขาโคง การขนเนน การลดการปลอย

มลพษ การขบขในภาวะไมปกต เชน กลางคน ควนไฟ ฝน หมอกควน ฟาคะนอง แผนดนไหว ยางแตก

กรณฉกเฉน การเกดอบตเหต และความเสยหายจากอบตเหต การดแลบ ารงรกษารถยนต การจอดรถ การหยดรถ การโดยสารและการบรรทก การลากรถ ขอปฏบตเมอเกดอบตเหต การปฐมพยาบาลเบองตน การครอบครองรถ ทะเบยนรถยนต การประกน การผานพนทด าเนนการกอสราง/ปรบปรง การขบรถบนทางพเศษ

3) สอบขอเขยน

ในการสอบขอเขยนภาค 1 เพอขอรบใบอนญาตหดขบ ขอสอบเปนแบบตอบถกหรอผด มทงหมด 50 ขอจะตองตอบถก 45 ขอ หรอคดเปนรอยละ 90 ใหเวลาท าขอสอบ 30 นาท ตวอยางในรปท 8.7 แสดงขอสอบประเภทถก-ผด เชน

ขอ 13 ผขบขรถยนตสลอในรปใหสญญาณมอแสดงวาก าลงจะหยดรถ ขอ 18 กรณใบอนญาตขบรถสญหาย หากไดด าเนนการแจงความแลวสามารถขบขได ขอ 22 ความเรวทขบขปลอดภย ถกก าหนดขนโดยพจารณาจากสภาพถนน สภาพ

อากาศ และทศนวสย ขอ 23 สญลกษณนแสดงวาหามขามถนน



รปท 8.7 ตวอยางขอสอบขอเขยนภาค1

4) สอบขบรถในสนามสอบ

กรณเรยนขบรถกบโรงเรยนสอนขบรถ ครผฝกสอนทไดรบอนญาตใหเปนผประเมนดวยจะท าการประเมนวานกเรยนมทกษะในการควบคมรถผานเกณฑหรอไม หากผานการประเมนในขนนและผานการสอบขอเขยนภาค 1 กจะไดรบใบอนญาตหดขบเพอใชในการหดขบรถบนถนนตอไป

การทดสอบขบรถในสนามจะประเมนทกษะและความสามารถในการขบขตามเสนทางทก าหนดในสนามสอบ ทประกอบไปดวยถนนและสงขดขวางทมลกษณะแตกตางกน ประเดนการทดสอบ เชน

การปฏบตกอนการขบรถ การใชอปกรณในการขบรถอยางถกตอง การออกรถและการหยดรถ



การควบคมรถ การเปลยนทศทาง และการใชความเรว การจอดในทจอดรถในสภาพพนทตางๆ การปฏบตตามกฎจราจร

การประเมนจะเรมตงแตกอนการขนรถ การปฏบตขณะการขบรถเมอผทดสอบขบไปยงพนทตางๆ อกทงการเปดสญญาณไฟ การมองกระจก การเหยยบเบรกและคนเรง และ การรกษาระยะหางทงดานหนา ดานหลง ดานขาง รวมถงการปฏบตเมอพบเครองหมายจราจร การประเมนใชวธตดคะแนนเมอผขบขกระท าผด คะแนนเตมม 100 คะแนน เมอสนสดการประเมนจะตองมคะแนนเหลออยไมต ากวาเกณฑจงจะผาน (รถทวไปก าหนดเกณฑผานท 70 คะแนน สวนรถขนาดกลางและรถขนาดใหญก าหนดเกณฑผานท 60 คะแนน)

การกระท าผดทจะถกตดครงละ 1 คะแนน มดงน

เลยวไมพน ตองเดนหนาถอยหลงซ าๆ เพอใหเลยวพน (ครงแรกยงไมถกตดแตม แตจากครงทสองเปนตนไปค านวณแตมตดรวมครงท 1 และหากถกตดแตมถง 4 ครงถอวาสอบตกทนท)

วงสวนทศทางจราจร (รวมถงกรณทลอหนาหรอลอหลงล าเสนแบงทศทางจราจร) ใชความเรวเกนก าหนด ใชความเรวไมเพยงพอ ไมไดลดกระจกลงในขณะทหยดกอนขามทางรถไฟ เปลยนเกยรขณะขบขามทางรถไฟ (กรณรถเกยรธรรมดา) ทงระยะหางไมเพยงพอ เบรกกะทนหน ดงเบรกมอรนแรง ออกตวรถกระชาก ไมใหสญญาณทศทางการเคลอนทของรถ ไมไดท าการตรวจสอบยนยนตางๆ ใชเวลาในออกตวรถนานเกนไป ตวงเลยวกวางเกน เครองดบระหวางทางกรณรถเกยรธรรมดา (ครงแรกยงไมถกตดแตม แตจากครงทสองเปนตนไป

ค านวณแตมตดรวมครงท 1 และหากถกตดแตมถง 4 ครงถอวาสอบตกทนท) พฤตกรรมทอาจกอใหเกดอนตรายตางๆ

ทงนหากผขบขกระท าผดอยางใดอยางหนงตอไปนถอวาสอบตกทนท

ฝาฝนสญญาณไฟจราจร ไมไดหยดในบรเวณทตองหยด เชน จดตดทางรถไฟ บรเวณทางขามถนน ขบรถชดทางขวา เชน ล าเสนแบงทศทางจราจรโดยไมมเหตอนควร



ไมไดใสใจกบความปลอดภยของคนเดนถนน เชน ไมหยดรถเมอเหนคนก าลงจะเดนขามถนนบรเวณทางขาม

รถไหลขณะออกตวบรเวณทางเนนขน เกดอาการลอหมนฟร จอดรถเบยดฟตบาท

5) หดขบรถบนถนน

การหดขบรถบนถนนจะตองมใบอนญาตหดขบ โดยจะตองหดขบขบนถนนจรง 10 ชวโมง โดยใชเวลาอยางนอย 5 วนภายใน 3 เดอน กรณหดขบกบโรงเรยนจะมครฝกสอนนงไปดวยและประเมนเพอเกบชวโมง หากนกเรยนไมปฏบตตามกฎจราจรและวธการขบขอยางปลอดภย ครผฝกสอนกจะไมเซนตรบรองชวโมงนนๆ ใหเนองจากครฝกจะตองรบผดชอบผลงานทใหนกเรยนเกบชวโมงฝกหดนน การเกบสะสมจ านวนชวโมงกบทางโรงเรยนมความส าคญเนองจากเมอครบชวโมงทก าหนด นกเรยนผนนกจะไดรบการยกเวนในการสอบปฏบตกบศนยสอบ เหลอแตเพยงการสอบขอเขยนเทานน ประเทศญปนจงเขมงวดอยางมากกบครฝกในการประเมนชวโมงการหดขบของนกเรยนในความดแลโดยเขมงวดกบผลงานของครผประเมนแตละคน

กรณไมไดฝกหดขบทางโรงเรยน การหดขบบนถนนจะตองมผไดรบใบอนญาตขบรถประเภท 1 มาแลวไมนอยกวา 3 ป หรอไดรบใบอนญาตขบรถประเภท2 หรอครฝกของโรงเรยนสอนขบรถทไดรบการรบรองนงไปดวย ทงนจะไมไดรบสทธการยกเวนการสอบปฏบตดงกรณผานโรงเรยนขางตน

6) สอบขบรถภาคปฏบต

เมอไดฝกขบรถจนครบชวโมงแลว จะตองสอบขบรถภาคปฏบต โดยท าการสอบทโรงเรยนสอนขบรถ

กรณ รถขนาดใหญ รถขนาดกลาง รถขนาดปกต ใบอนญาตประเภท 1 จะท าการทดสอบทาจอดเทยบฟตบาทและทากลบรถโดยการถอยหลงเลยวซายหรอเลยวขวา สวนใบอนญาตประเภท 2 จะทดสอบทาเลยวมมแหลมเพมเตมดวย

กรณ รถจกรยานยนต รถลากจง รถขนาดใหญพเศษ เนองจากไมมใบอนญาตหดขบ จงท าการทดสอบภายในสนามสอบเทานน

ในการทดสอบการขบบนถนนใชวธการประเมนโดยการหกแตมกระท าผดจากคะแนนเตม 100 คะแนน และเมอสนสดการทดสอบ จะตองมคะแนนเหลอไมต ากวา 70 คะแนนกรณใบอนญาตประเภท 1 และไมต ากวา 80 คะแนนส าหรบใบอนญาตประเภท 2 โดยในชวงครงเวลาแรกผประเมนจะก าหนดเสนทางขบรถให สวนครงเวลาหลงจะใหผขบขเลอกเสนทางขบรถดแผนทและเลอกเสนทางกลบไปยงจดทหมายเอง ทงนในขณะท าการทดสอบจะแสดงแผนปายขอความ “ก าลงทดสอบการขบรถ” บรเวณทายรถดวย รายละเอยดของการทดสอบและเกณฑแตละทาทดสอบแสดงดงตารางท 8.4



ตารางท 8.4 ทาและเกณฑการทดสอบขบรถภาคปฏบต

ประเภทใบอนญาต ทาทดสอบ/เกณฑการทดสอบ รถขนาดใหญ รถขนาดกลาง รถขนาดปกต

ขบรถบนถนน ถอยเปลยนทศทาง จอดเทยบฟตบาท การเวนระยะหางกบรถคนหนา

รถขนาดใหญพเศษ ขามทางรถไฟ ถอยเปลยนทศทาง

รถลากจง ขบรถรปตว S ขามทางรถไฟ ถอยเปลยนทศทาง

รถจกรยานยนต (ขนาดปกต และขนาดใหญ)

ขบรถบนทางรปตว S ขบรถขนเนน ขามทางรถไฟ ถอยเปลยนทศทาง เบรกกะทนหน

รถขนาดใหญ ความเรว 40 กม/ชม ระยะเบรกไมเกน 11 เมตร รถขนาดปกต ความเรว 30 กม/ชม ระยะเบรกไมเกน 8 เมตร

การทรงตวบนสะพานแคบ รถขนาดใหญ ใชเวลาไมนอยกวา 10 วนาท รถขนาดปกต ใชเวลาไมนอยกวา 7 วนาท

ขบซกแซกออมกรวย ใชเวลาไมเกน 8 วนาท

ขบบนทางคลนลกระนาด (เฉพาะรถขนาดใหญ) ใชเวลาไมนอยกวา 5 วนาท

เมอสอบขบรถผานแลว โรงเรยนจะออกใบรบรองผานการสอบขบขใหซงผขบขสามารถน าไปแสดงตอเจาหนาท ณ ศนยการสอบเพอขอยกเวนการสอบปฏบต เหลอเพยงแตการสอบขอเขยนขนสดทายเทานน

7) การสอบขอเขยนขนสดทาย

ในการสอบขอเขยนขนสดทายนขอสอบม 2 สวน สวนแรกเปนขอสอบแบบเลอกตอบถกหรอผด มจ านวน 90 ขอ คดคะแนนขอละ 1 คะแนน สวนทสองเปนการประเมนอนตราย (Hazard perception) เปนขอสอบแบบปรนยมจ านวน 5 ขอ ขอละ 2 คะแนน รวมเปนคะแนนทงหมด 100 คะแนนเกณฑผาน 90 คะแนน ใหเวลาท าขอสอบ 50 นาท

ตวอยางขอสอบประเมนอนตราย ดงแสดงในรปท 8.8 โจทยขอนระบวาขณะทสญญาณไฟจราจรส าหรบคนขามถนนบรเวณทางแยกขางหนาไดเรมกระพรบ ทานตองการจะเลยวซายททางแยกดงกลาว ทานจงลดความเรวลงเหลอ 10 กม/ชม ถามวาทานจะขบขอยางระมดระวงอยางไร



(1) รถจกรยานทขบมาดานขางอาจจะหกเลยวกะทนหนเพอขามถนนขางหนาน ทานจงจะหยดรถบรเวณกอนถงทางขามถนนเพอมองดรอบๆ

(2) เนองจากรถทานยงอยหางจากรถจกรยานพอสมควร ทานจงจะเรงความเรวเพอเลยวซายไปกอน (3) อาจจะมรถจกรยานหรอรถจกรยานยนตทอยในบรเวณมมอบสายตาบรเวณดานทายของรถของทาน

วงเขามา ทานจงจะลดความเรวและหนไปมองดดวยสายตาตนเองเพอความปลอดภย

รปท 8.8 ขอสอบประเมนอนตราย (Hazard Perception)

รปท 8.9 สญลกษณผขบขมอใหม

หลงจากไดรบใบอนญาตขบรถแลวในปแรก จะตองตดตราผขบขมอใหมดงรปท 8.9 ทตวถงรถในททมองเหนไดชดเจน หากไมตดจะถกปรบเปนเงน 4,000 เยน และบนทกแตมความผด 1 แตม ทงนในชวงระยะเวลา 1 ปแรก หากมการกระท าผดกฎจราจรหรอเกดอบตเหตขนและถกหกเกน 2 แตม ผขบขผนนจะตองเขารบการอบรมทบทวนเปนระยะเวลา 7 ชวโมง มคาใชจายในการอบรมประมาณ 15,050 เยน (คดเปนเงนไทยประมาณ 5,000 บาท) หลงจากอบรมทบทวนไปแลว หากถกหกแตมอกเกน 2 แตม จะถกเพกถอนใบอนญาตขบรถ หากตองการขอรบใบอนญาตขบรถใหมอกครงจะตองเรมกระบวนการอบรมและทดสอบทงหมดตงแตขนแรก



8.2.4 การตออาย

ใบอนญาตขบรถประเทศญปนจะหมดอายตามวนเกด ผขบขสามารถด าเนนเรองขอตออายใบอนญาตขบรถไดในชวง 1 เดอนกอนและหลงวนเกดในปทใบอนญาตหมดอายโดยมคาใชจายและจะตองเขารบการอบรมดงแสดงในตารางท 8.5

ตารางท 8.5 คาใชจายและการอบรมเพอตออาย

คาใชจาย (เยน) ระยะเวลาอบรม ผขบขประวตด 3,100 30 นาท ผขบขทวไป 3,450 1 ชวโมง ผขบขมประวตกระท าผด 4,000 2 ชวโมง ผขบขตออายครงแร 4,000 2 ชวโมง ผขบขสงอาย 8,300 ยกเวน

8.2.5 ระบบสะสมแตมกระท าผด

ประเทศญปนใชระบบแตมสะสมเมอผขบขกระท าความผด แตละแตมทถกบนทกจะมอาย 3 ป หากสะสมครบถงเกณฑทถกลงโทษกจะถกพกใชและยกเลกตามตารางท 8.6

ตารางท 8.6 บทโทษตามแตมกระท าผดสะสม

โทษ ครงท

จ านวนแตม

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

1 - - - - - พกใช 30 วน

พกใช 60 วน


เพกถอน

2 - - - พกใช 60 วน



เพกถอน

3 - พกใช 90 วน



เพกถอน

4 - พกใช

120 วน พกใช

150 วน เพกถอน

5 ขนไป - พกใช

150 วน พกใช

180 วน เพกถอน

ตวอยางแตมและคาปรบตามฐานความผดตางๆ กรณรถยนตสวนบคคลแสดงดงตารางท 8.7



ตารางท 8.7 แตมและคาปรบตามฐานความผด

ฐานความผด แตม คาปรบ ขบรถขณะเมาสรา 35

สงฟองศาลด าเนนคด (คดคาปรบ)

ขบรถโดยไมมใบอนญาต 25 ขบรถขณะมระดบแอลกอฮอลในเลอดเกน 25 มลลกรมเปอรเซนต 25 ขบรถขณะมระดบแอลกอฮอลในเลอด 15 - 25 มลลกรมเปอรเซนต 13 ขบรถตอเนองเกนเวลา 25 ขบรถขนาดใหญโดยไมไดรบอนญาต 12 ขบรถโดยใชใบอนญาตหดขบผดเงอนไข 12 ใชความเรวเกนทก าหนด มากกวา 50 กม/ชม 12 ใชความเรวเกนทก าหนด 30-50 กม/ชม (ทางธรรมดา) 6 ใชความเรวเกนทก าหนด 40-50 กม/ชม (ทางดวน) 6 ใชความเรวเกนทก าหนด 35-40 กม/ชม (ทางดวน) 3 35,000 เยน ใชความเรวเกนทก าหนด 30-35 กม/ชม (ทางดวน) 3 25,000 เยน ใชความเรวเกนทก าหนด ไมถง 15 กม/ชม 1 9,000 เยน ฝาฝนสญญาณไฟจราจร (ไฟแดง) 2 9,000 เยน ฝาฝนสญญาณไฟจราจร (ไฟเหลองกระพรบ) 2 7,000 เยน ไมระวงคนขามถนน 2 9,000 เยน ไมหยดในบรเวณทตองหยด 2 7,000 เยน บรรทกน าหนกเกนมากกวา 10 เปอรเซนต (กรณรถขนาดใหญ) 6 ขนศาล กดขวางทางเดนเดกเลก 2 7,000 เยน ไมใหทางแกรถประจ าทาง 1 6,000 เยน กดขวางรถพยาบาล 1 6,000 เยน จอดรถในทหามหยด หามจอด 3 18,000 เยน บรรทกผโดยสารเกนจ านวน 1 6,000 เยน เปดประตรถทงไวกอใหเกดอนตราย 1 6,000 เยน ไมคาดเขมขดนรภย 1 - ไมพกใบอนญาตขบรถตดตว - 3,000 เยน ใชโทรศพทขณะขบรถ 2 9,000 เยน

8.2.6 มาตรการจงใจรกษาคณภาพผขบข

ใบอนญาตขบรถประเทศญปนตวอยางดงทไดแสดงในรปท 8.5 นนจะมแถบสบรเวณขอความแสดงวนหมดอาย ซงเปนหนงในสามสดงตอไปน

ใบอนญาตขบรถแถบสเขยว แสดงวาเปนใบอนญาตขบรถใบแรกของบคคลนน ใบอนญาตขบรถแถบสน าเงน แสดงวาเปนใบอนญาตขบรถใบทสองเปนตนไปหลงจากการตออาย



ใบอนญาตขบรถแถบสทอง แสดงวาในชวง 5 ปทผานมา ไมเคยเกดอบตเหตหรอไมมความผดจราจรเลย

การมใบอนญาตขบรถแถบสทองหรอเรยกยอวา บตรทอง (Gold License) นนมสทธประโยชนทส าคญคอ บรษทประกนเชอมนวาผขบขผนมวนยการขบขทด มโอกาสเกดอบตเหตนอยโดยพจารณาจากประวตทผานมา จงลดคาเบยประกนอบตเหตลงใหสวนหนง ผขบขสวนมากจงมความตงใจทจะรกษาวนยจราจรเพอใหได บตรทอง

8.2.7 ผขบขสงอาย

ประเทศญปนไมมการจ ากดอายขนสงทจะไดรบอนญาตขบรถ อยางไรกตามในการตออายใบอนญาตขบรถ แตละครง ปกตตออายครงละ 5 ปจนถงอาย 70 ป แตหากผขบขมอาย 71 ป ณ วนทยนเรอง อายของใบอนญาตขบรถทตอไดจะลดลงเหลอ 4 ป และหากมอาย 72 ปหรอมากกวา อายใบอนญาตขบรถทไดกจะเปน 3 ป ซงในการตออายแตละครงกจะตองตรวจสายตาและตรวจการไดยน ซงจะยนยนถงความพรอมของ ผขบขสงอายวามสมรรถนะทจะขบขไดอยางปลอดภย อยางไรกตามจากสถตทผานมาพบวาอบตเหตทเกดขนกบผขบขสงอายมสงขน ตวอยางสถตของนครโอซากาแสดงในรปท 8.10 จะเหนวาแมจ านวนอบตเหตโดยรวมลดลงแตจ านวนทเกดกบผขบขสงอายมจ านวนเพมขนอยางตอเนอง ภาครฐของประเทศญปนจงพยายามหามาตรการทจะท าลดจ านวนผขบขสงอายลง

รปท 8.10 ปญหาผขบขสงอาย ประเทศญปน

นครโอซากามโครงการคนใบอนญาตขบรถส าหรบผสงอาย สรปดงแสดงในรปท 8.11 คอมการรณรงคใหผมใบอนญาตขบรถทมอายตงแต 65 ปขนไปท าเรองขอคนใบอนญาตขบรถโดยทางการจะออกใบรบรองประวตการขบข ตวอยางดงแสดงในรปท 8.12 ซงมลกษณะคลายคลงกบใบอนญาตขบรถ แตเรยกวาใบรบรองประวตการขบขและแสดงขอความวาไมสามารถใชขบขได กลาวคอแสดงวาบคคลผนเคยมใบอนญาตขบรถแตปจจบนประสงคจะไมขบรถแลว ใบรบรองประวตการขบขนสามารถใชแสดงเพอรบสทธประโยชนตางๆ จากทงภาครฐและเอกชน เชนการใชระบบขนสงสาธารณะไดฟร การไดรบสวนลดจากรานคาตางๆ เปนตน

ผขบขสงอาย

อบตเหตท งหมด

2012201120102009200820072006200520042003



รปท 8.11 การรณรงคคนใบอนญาตขบรถส าหรบผขบขสงอาย

รปท 8.12 ใบรบรองประวตการขบข

8.2.8 โรงเรยนสอนขบรถ

1) ประเภทโรงเรยนสอนขบรถ

โรงเรยนสอนขบรถในประเทศญปนอาจแบงไดเปน 3 ประเภท ดงน

(1) โรงเรยนทไดรบการรบรองจากคณะกรรมการความปลอดภยแหงชาต ตามกฎหมายการขนสงทางบก มาตรา 919 วรรค 9 โดยจะไดรบตราสญลกษณแสดงการรบรองดงแสดงในรปท 8.13 ผทผานการอบรมจากโรงเรยนเหลานจะไดรบการยกเวนการสอบปฏบต เหลอเพยงการสอบขอเขยนเทานน ปจจบนมโรงเรยนทไดรบการรบรองทวประเทศญปนประมาณ 1,450 โรงเรยน และมการจดตงเปนสมาคมโรงเรยนสอนขบรถประเทศญปน (Japan Federation of Authorized Drivers School Associations) รปท 8.14 แสดงเวบไซตของสมาคมซงเปนแหลงรวบรวมรายละเอยดตางๆ เกยวกบโรงเรยนทไดรบการรบรอง

ทท าการต ารวจประจ าจงหวด

รบสทธพเศษตางๆมากมาย

ใบรบรองประวตการขบข(ไมสามารถใชขบขได)

ประวตการไดรบใบอนญาต

ไมไดรบอนญาตใหขบรถประเภทใด



รปท 8.13 ตราสญลกษณโรงเรยนสอนขบรถทไดรบการรบรอง

รปท 8.14 เวบไซตสมาคมโรงเรยนสอนขบรถประเทศญปน

(2) โรงเรยนทขนทะเบยนกบคณะกรรมการความปลอดภยแหงชาต ตามกฎหมายการขนสงทางบก มาตรา 98 วรรค 1 ซงโรงเรยนเหลานเนนการสอน การอบรมใหความรเกยวกบการขบข ผทผานการอบรมจะไมไดรบสทธประโยชนดานการสอบใดๆ ดงเชนโรงเรยนทไดรบการรบรองขางตน ทางการจงมไดเขมงวดเรองมาตรฐานของการด าเนนการมากนก ท าใหแตละโรงเรยนมความแตกตางกนมาก



รวมถงหลกสตร และราคาคาใชจายในการเรยนซงจะถกกวาโรงเรยนประเภทแรกอยางมาก อยางไรกตามโรงเรยนประเภทนมบทบาทมากส าหรบผทมใบอนญาตขบรถแลวแตตองการทบทวนความร หรอถกตดแตมจนถงระดบทจะตองเขาอบรมทบทวน หรออยระหวางการพกใชใบอนญาตขบรถ และเตรยมสอบใหม ปจจบนทวประเทศมโรงเรยนประเภทนอยประมาณ 130 โรงเรยน

(3) โรงเรยนไมไดรบการรบรอง โรงเรยนเหลานเนนใหความรเกยวกบการขบขเทานนบางแหงไมมสถานทฝกสอนเฉพาะ สวนใหญท าการฝกหดบนถนนจรงเลย โรงเรยนประเภทนไมคอยไดรบความนยมเทาไรนก

2) การรบรองโรงเรยนสอนขบรถ

เพอใหโรงเรยนสอนขบรถประเภทแรกมมาตรฐานทด คณะกรรมการความปลอดภยแหงชาตก าหนดมาตรฐานเกยวกบโรงเรยนสอนขบรถ 3 ดานดงน

(1) บคลากรจะตองเปนผทผานการฝกอบรมและทดสอบตามมาตรฐาน (2) สถานทก าหนดพนทอยางนอย 8,000 ตร.ม. ส าหรบโรงเรยนสอนขบรถยนตและ 3,500 ตร.ม.

ส าหรบโรงเรยนสอนขบรถจกรยานยนต (3) หลกสตรจะตองท าการเรยนการสอนตามหลกสตรมาตฐานทก าหนด

ตวอยาง โรงเรยนสอนขบรถ Miyakojima ตงอยในจงหวดโอซากา มสถานทเรยนและฝกหดการขบข 4 สนาม พรอมสงอ านวยความสะดวกททนสมยตางๆ ครบครน แผนผงภายในโรงเรยนแสดงดงรปท 8.15 ซงมสนามฝกขบข 3 สนาม ไดแก สนามขบขเรมตน สนามขบขมาตรฐาน และสนามขบขประยกต

รปท 8.15 ผงพนทของโรงเรยนสอนขบรถ Miyakojima

Main Trackส าหรบหดขบเตมรปแบบ

Basic Track (1)ส าหรบเรมฝกหดขบรถ

Basic Track (2)ฝกหดเลยวรถ

Advanced Trackเพมทกษะการขบข



นอกจากนยงมสงอ านวยความสะดวกตางๆ เพอสนบสนนการเรยนขบรถดงแสดงในรปท 8.16 ถงรปท 8.21

รปท 8.16 เครอง Simulator จ าลองการขบข

รปท 8.17 หองเรยนภาคทฤษฎ

รปท 8.18 หองเรยนการปฐมพยาบาลเบองตน



รปท 8.19 สอการเรยนรดวยตนเอง

รปท 8.20 หองนงรอ หองพกผอน



รปท 8.21 หองรบฝากเลยงเดก

3) บคลากรของโรงเรยนสอนขบรถ

บคลากรโรงเรยนสอนขบรถทเปนผฝกสอนและผประเมนจะตองไดรบอนญาตจากคณะกรรมการความปลอดภยแหงชาตตามกฎหมายการจราจรทางถนน มาตรา 919 ซงก าหนดคณสมบตดานอายไวดงน

ผฝกสอน มอายไมต ากวา 21 ป ผทดสอบ มอายไมต ากวา 25 ป

ทงผฝกสอนและผทดสอบจะตองผานการทดสอบความรและทกษะในเรองทเกยวของดงสรปในตารางท 8.8

ตารางท 8.8 การทดสอบผฝกสอนและผทดสอบของโรงเรยนสอนขบรถ

ผฝกสอน ผทดสอบ สอบขอเขยน

1) กฎหมายการขนสงทางถนน 2) กฎหมายโรงเรยนสอนขบรถ 3) ความรเกยวกบการสอน 4) การสอนเกยวกบการขนสง 5) ความรเกยวกบความปลอดภยจราจร 6) ความรเกยวกบรถยนต

สอบขอเขยน ความรเกยวกบการทดสอบ

สอบปฏบตการขบข สอบปฏบตการขบข สอบปฏบต ทกษะการสงเกตและใหคะแนน

สอบสมภาษณ สอบสมภาษณ



8.3 ใบอนญาตขบรถประเทศสหรฐอเมรกา

ใบอนญาตขบรถในประเทศสหรฐอเมรกานนแตละรฐ พนทอาณานคมและกรงวอชงตนดซ จะเปนผออกใหผทอยอาศยในรฐหรอเขตการปกครองนนๆ และแตละรฐมการยอมรบใบอนญาตขบรถทออกใหโดยตางรฐโดยอยบนพนฐานของอายผขบขเปนหลก แตละรฐมการแบงประเภทและชนดใบอนญาตขบรถทคลายคลงกน และมการแบงประเภทใบอนญาตขบรถเชงพาณชยทเปนมาตรฐานเดยวกนตามกฎหมายรฐบาลกลาง (49CFR:Code of Federal Regulationspart 383) ในรายงานฉบบนจะยกตวอยางใบอนญาตขบรถมลกษณะทวๆไปของประเทศสหรฐอเมรกาไมเฉพาะเจาะจงวาเปนของรฐใดรฐหนง

8.3.1 ประเภทของใบอนญาต

1) ใบอนญาตหดขบ

ใบอนญาตหดขบ (Learner License) เปนใบอนญาตเพอใชในการเรยนและฝกขบรถ ผขอรบใบอนญาตหดขบจะตองมอายไมต ากวา 15 ป โดยในการหดขบจะตองมผทไดรบใบอนญาตขบรถทมอายไมต ากวา 21 ปและมประสบการณขบขไมนอยกวา 1 ปนงก ากบทกครง โดยจะตองบนทกชวโมงทท าการฝกหดลงในสมดบนทก ใบอนญาตหดขบมลกษณะเปนใบอนญาตแนวตงเพอแสดงใหเหนความแตกตางจากใบอนญาตขบรถปกต ดงแสดงในรปท 8.22

รปท 8.22 ใบอนญาตหดขบ (Learner License) ประเทศสหรฐอเมรกา

ในการขอรบใบอนญาตจรง จะมการสอบทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต ส าหรบผทผานการอบรมโดยแสดง ใบประกาศนยบตรทโรงเรยนออกใหหรอใบรบรองตามทรฐก าหนด จะไดรบการยกเวนการสอบขอเขยน เหลอแตการสอบขบขภาคปฏบตเทานน ผทจะไดรบการยกเวนการสอบขอเขยนนนจะตองผานการเรยนภาคทฤษฎและฝกขบขภาคปฏบตตามทก าหนดในตารางท 8.9



ตารางท 8.9 การเรยนขบรถส าหรบผทมอายต ากวา 18 ป

เรยนกบโรงเรยนสอนขบรถ

เรยนกบ ผปกครองทลงทะเบยนไวกอน

เรยนกบโรงเรยนมธยม

เรยนภาคทฤษฎ 32 ชม. 32 ชม. 32, 40 หรอ 56 ชม.

แลวแตโรงเรยน ฝกขบขภาคปฏบต 44 ชม. 44 ชม. 44 ชม. โอนยายชวโมงเรยน ได ไมได ได เปลยนผฝกสอน ได กรณยายโรงเรยน ไมได ไมได

2) ใบอนญาตขบรถชวคราว

ใบอนญาตขบรถทกชนดทออกใหแกผทมอายต ากวา 18 ป ยกเวนใบอนญาตหดขบ (Learner License) และจะแสดงค าวา “ชวคราว (PROVISIONAL)” บนใบอนญาตขบรถจนกวาผขบขจะมอายครบ 18 ป และใบอนญาตขบรถทไมใชเพอขบรถเชงพาณชยส าหรบผทมอายตงแต 18 ปขนไปจะมอาย 6 ป โดยผทมอาย ต ากวา 21 ปจะมการแสดงค าวา “ต ากวา 21 ป (UNDER21)” บนใบอนญาตขบรถ

8.3.2 ชนดของใบอนญาตขบรถ

การแบงชนดของใบอนญาตขบรถพจารณาลกษณะตางๆ ไดแก กายภาพของรถน าหนกของยานพาหนะหรอน าหนกของยานพาหนะรวมกบน าหนกบรรทกพวง และจ านวนผโดยสาร โดยทวไปแบงไดดงแสดง

ตารางท 8.10 ชนดใบอนญาตขบรถประเทศสหรฐอเมรกา

Class ลกษณะ ตวอยางรปรถ A Combination vehicles ท มน าหนกบรรทกรวม (Gross

combined weight rating, GCWR) ม า ก ก ว า 26,000 ปอนด ซงใชลากรถทมน าหนกเกน 10,000 ปอนด

B Single vehicle ทมน าหนกรถ (GVWR) มากกวา 26,000 ปอนด ซงใชลากรถทมน าหนกไมเกน 10,000 ปอนด

C รถประเภทใดๆทม GVWR ระหวาง 16,000– 26,000 ปอนด

ซงใชลากรถทมน าหนกไมเกน 10,000 ปอนด หรอรถอนทสามารถโดยสารไดมากกวา 16 ทนง (รวมผขบข) และรถขนสงวตถอนตราย

D รถประเภทใดๆทมน าหนกบรรทก (GVWR) ไมเกน 16,000 ปอนด ทไมใชรถใน Class A, B, C, L, หรอ M โดยมากเปนรถยนตสวนบคคล

L รถทมขนาดนอยกวา 150 cc. M รถจกรยานยนต หรอรถทใชเครองยนต (motor-driven

cycle)



8.3.3 ระบบใบอนญาตขบรถแบบล าดบขน

การวจยในสหรฐอเมรกาและยโรปพบวา ผขบขทมอายต ากวา 20 ป มอตราการเกดอบตเหตและเสยชวตสงมากกวาผขบขทมอายระหวาง 25-64 ปถง 4 เทาตว จงมความจ าเปนทจะตองเพมมาตรการควบคมพฤตกรรมเสยงของผขบขเหลาน โดยในตางประเทศไดก าหนดมาตรการการจ ากดการขบขของผขบขทมอายนอยใน 2 ลกษณะคอ

1) การควบคมเชงเวลา โดยการจ ากดชวงเวลาทอนญาตใหผขบขทไดใบอนญาตขบรถในชวง 1 ปแรกไดเฉพาะชวงเวลา 6:00-21:00 เทานน หากมความจ าเปนตองขบขนอกชวงเวลาดงกลาว ผขบขจะตองมผปกครองควบคมมาดวยเทานน

2) การควบคมความเรว โดยการก าหนดจ ากดความเรวในการขบขของผขบขทมอายนอย ซงความเรวทอนญาตใหขบรถจะต ากวาความเรวทอนญาตผขบขทมใบอนญาตแบบเตมขน ซงมาตรการดงกลาวจะเปนการชวยลดความเสยงของผขบรถจกรยานยนตทมอายนอย ซงยงมประสบการณในการขบขนอย และมกจะมพฤตกรรมเสยง ซงผลการศกษาประสทธผลของมาตรการนในสหรฐอเมรกาพบวาสามารถลดจ านวนอบตเหตทเกดกบผขบขวยรนไดถงรอยละ 25

ในประเทศสหรฐอเมรกามการใชระบบ Graduated Licensing มาตงแตป 1990 โดยแตละรฐจะเรมมการจ ากดใหอายของผทอยากจะมใบอนญาตขบรถและแบงออกเปน 3 ขนเพอการฝกฝน ไดแก

ขนเรมตน ผขบขสามารถขบรถได โดยตองมเสนทางระหวางจากทโรงเรยนหรอทท างานไปบาน ภายใตรถของผปกครอง

ขนกลาง เนนในการเพมพนประสบการณทจ าเปนเชนการขบขกลางคน และ การเอาตวรอดในสภาวะเสยงภย โดยมการนบชวโมงอบรม

ขนเตมตว คอมใบอนญาตขบรถเปนของตวเองภายใตเงอนไขดงกลาวมาขางตน

ตวอยางรายละเอยดเงอนไขและการจ ากดการขบขของรฐหนงแสดงดงน

1) ระยะหดขบ (Permit phase)

ส าหรบผทมอายต ากวา 18 ป ตองถอใบอนญาตหดขบ (Learner License)อยางนอย 6-9 เดอน กอนทจะไดรบใบอนญาตขบรถประเภทชวคราว ชนด A, B หรอ C ส าหรบใบอนญาตขบรถชนด M รถจกรยานยนตและรถจกรยานยนตไฟฟา ไมมการจ ากดเวลาในการถอครองใบอนญาตหดขบ (Learner License)ทงนหากถาใบอนญาตขบรถในระยะท 1 ถกระงบ กรอบระยะเวลาถอใบอนญาตขบรถหดขบ 6-9 เดอนกจะตองขยายออกไปอก

ในชวงระยะอนญาตใหหดขบมขอจ ากดโดยทวไปดงตอไปน

หามขบข ในเวลากลางคน ระหวาง 22:00 – 6:00 ของวนอาทตยถงพฤหสบด และระหวาง 23:00 – 6:00 ของวนศกรและเสาร

ผขบขทอาย 16 ป ตองถอใบอนญาตขบรถประเภทนอยางนอย 9 เดอน



ตองผานการหดขบอยางนอย 50 ชวโมง โดยเปนการขบในเวลากลางคนอยางนอย 10 ชวโมง โดยตองมผควบคมการขบข ซงเปนผปกครองหรอผทมอาย 21 ปขนไปทมใบอนญาตขบรถสวนบคคล นงไปดวยทกครง

ตองไมกระท าผดกฎจราจรในชวงระยะ Permit phase 9 เดอน

จ านวนผโดยสารจ ากดไดเพยง ผโดยสารดานหนา 1 คน และผโดยสารดานหลงตามจ านวนเขมขดนรภยทม และผโดยสารทกคนตองคาดเขมขดนรภยตลอดการขบข

ผขบขทอายนอยกวา 19 ป หามใชมอถอหรออปกรณสอสารไรสายใดๆ หรอสงขอความ (texting) ระหวางขบข ซงรวมถง Hand-free device ยกเวนในกรณฉกเฉน

2) ระยะอนญาตชวงตน Initial licensing phase

ระยะอนญาตชวงตนนท าการควบคมผขบขทมอายต ากวา 18 ป เปนเวลา 12 เดอน โดยจะอนญาตใหเปนใบอนญาตขบรถชวคราว กอนทจะไดรบใบอนญาตขบรถฉบบจรง ซงผทมใบอนญาตขบรถชวคราวมขอจ ากดการขบขดงตอไปน

ส าหรบชวง 12 เดอนแรกหรอจนกวาผขบขจะมอายครบ 18 ป (นบเวลาทถงกอน) ใหจ ากดใหมผโดยสารทอายไมเกน 20 ปไดเพยง 1 คน หลงจากชวงเวลาดงกลาวใหสามารถมผโดยสารดานหนา 1 คน และผโดยสารดานหลงตามจ านวนเขมขดนรภย และผโดยสารทกตองคาดเขมขดนรภยตลอดการขบข

หามขบขในเวลากลางคน ระหวาง 22:00 – 6:00 น. (สทมถงหกโมงเชา) ของวนอาทตย ถง พฤหสบด และระหวาง 23:00 – 6:00 น. (หาทมถงหกโมงเชา) ของวนศกรและเสาร

ตองไมกระท าผดกฎจราจรระหวาง 6 เดอนกอนทอายจะครบ 18 ป หากกระท าผดกฎจราจรในชวงดงกลาว จะตองขยายเวลาส าหรบการจ ากดการขบขออกไปมากกวาอาย 18 ป

ผทมอายต ากวา 18 ปตองตดเครองมอสอสารไวในรถขณะขบรถจนกวาจะมอายครบ 18 ป

ผขบขทอายนอยกวา 19 ป หามใชมอถอหรออปกรณสอสารไรสายใดๆ หรอสงขอความ (texting) ระหวางขบข ยกเวนกรณฉกเฉน

3) ระยะอนญาตเตมตว (Full licensing phase)

ส าหรบผขบขทมอาย 18-20 ป มเงอนไขในการขบขดงตอไปน

จ ากดการใชโทรศพท หามใชมอถอหรออปกรณสอสารไรสายใดๆ หรอสงขอความ ระหวางขบข ส าหรบผขบขทอายนอยกวา 19 ป ยกเวนในกรณฉกเฉน

เมอผขบขมอายครบ 18 ป และผาน Driver’s Education สามารถยนขอใบอนญาตขบรถเตม (Valid license)ได



8.3.4 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถ

ในการขอรบใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคลจะตองผานการอบรมและทดสอบตางๆ รายละเอยดขนอยกบอายของผขอรบใบอนญาตขบรถ ดงแสดงในรปท 8.23

(ก) กรณอายต ากวา 21 ป (ข) กรณอายมากกวา21 ป

รปท 8.23 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถ ประเทศสหรฐอเมรกา

8.3.5 หลกสตรการอบรม

โดยทวไปการอบรมเพอขอรบใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคลประกอบดวยหวขอดงตอไปน

การออกรถและหยดรถ Starting and stopping การเลยว Turning การถอยหลง Backing up การเปลยนทศทาง Changing directions การจอด Parking การใหทางในสถานการณตางๆ Establishing Right-of-Way การเปลยนชองจราจร Changing lanes การเปลยนขบเคลอนผานทางแยก Managing Intersections การเวนระยะหางในกระแสจราจร Following other vehicles การขบขเชงปองกน Defensive driving

อบรมภาคทฤษฎ หลกสตรความรเบองตน 30

ชม.

สอบขอเขยน

ไดรบใบอนญาตขบรถชวคราว

ฝกทกษะขบข กลางวน 40 ชม. กลางคน 10 ชม. ถอ ใบอนญาตชวคราวไมนอยกวา 9 ดอ

ฝกทกษะขบข กลางวน 40 ชม. กลางคน 10 ชม.

อาย 15 ป อาย 61-20 ป

ทดสอบขบขบนถนนจรง

ไดรบประกาศนยบตรจากโรงเรยน ทดสอบ ณ ศนยใบอนญาตขบรถ


ผาน ไมผาน


ไดรบใบอนญาตขบรถชวคราว

ฝกทกษะขบข กลางวน 40 ชม .กลางคน 10 ชม.

ทดสอบ ณ ศนยใบอนญาตขบรถ




การประเมนสภาพจราจรและการแซง Assessing Highway condition and passing การควบคมการขบขในสถานการณฉกเฉน Handling adverse driving conditions

8.3.6 ใบอนญาตขบรถเชงพาณชย

กฎหมายวาดวยเรองความปลอดภยของรถเชงพาณชย (Commercial Motor Vehicle Safety Act of 1986) ก าหนดใหผขบรถทมน าหนกมากกวา 26,000 ปอนด (ประมาณ 11,793 กโลกรม) เพอการพาณชยหรอเพอการขนสงวตถอนตรายหรอเพอขนสงผโดยสารตงแต 16 คนขนไป (รวมคนขบ) เชน รถบรรทก รถบรรทกพวง รถหวลากตคอนเทนเนอร รถบสโดยสาร เปนตน จะตองมใบอนญาตขบรถเชงพาณชย(Commercial Driver License หรอเรยกยอวา CDL) โดยแตละรฐเปนผออกใบอนญาตขบรถเชงพาณชยโดยจะตองสอดคลองกบเกณฑขนต าทก าหนดโดยรฐบาลกลาง (Federal Government)

อายขนต าส าหรบผขอรบใบอนญาตขบรถเชงพาณชย คอ 21 ปทงนบางรฐมการออกใบอนญาตขบรถ เชงพาณชยใหผทมอาย 18-20 ปขบรถเชงพาณชยได แตจ ากดการขบขอยภายในเขตรฐนนๆเทานนแตเมออายครบ 21 ปกจะเปลยนเงอนไขใหสามารถขบไดในตางรฐทง 50 รฐไดตวอยางใบอนญาตขบรถเชงพาณชยของรฐวอชงตนแสดงในรปท 8.24 ซงแสดงวาบคคลทถอใบอนญาตขบรถผนสามารถขบรถประเภท A เพอการพาณชยได แตมขอจ ากด U คอใหขบผขบขทมอายนอยกวา 21 ปใหขบไดเฉพาะในเขตรฐเทานน

รปท 8.24 ใบอนญาตขบรถเชงพาณชยของรฐวอชงตน



1) ประเภทรถเชงพาณชย

โดยทวไปแลวรถเชงพาณชยหมายความถงรถทมลกษณะดงตอไปน

ตารางท 8.11 ประเภทรถเชงพาณชย ประเทศสหรฐอเมรกา

ประเภท ลกษณะ Class A รถลากจงมน าหนกมากกวา 26,000 ปอนด (ประมาณ 11,793 กโลกรม)

และรถมน าหนกมากกวา 10,000 ปอนด (ประมาณ 4,536กโลกรม) Class B รถทมน าหนกมากกวา 26,000 ปอนด (ประมาณ 11,793 กโลกรม)

หรออาจลากจงรถทมน าหนกนอยกวา 10,000 ปอนด (ประมาณ 4,536กโลกรม) Class C รถทไมเขาขายประเภท A หรอ B แตใชเพอบรรทกผโดยสาร 16 คนรวมคนขบ

หรอขนสงวตถอนตราย

นอกจากนแตละรฐอาจก าหนดใหการขบรถประเภทอนๆ ตองมใบอนญาตขบรถเชงพาณชย เชน มลรฐ นวเจอรซบงคบใชกบรถโดยสาร รถทวร รถเชาทองเทยวทมผโดยสาร 8 ถง 15 คนดวย มลรฐนวยอรคบงคบใชกบรถโรงเรยน มลรฐแคลฟอรเนยก าหนดใหผขบรถเปนอาชพตองมใบอนญาตขบรถเชงพาณชยไมวาในความเปนจรงจะขบรถเพอการคาหรอไมกตาม

2) การขอรบใบอนญาตขบรถเชงพาณชย

โดยทวไปแลวในการขอรบใบอนญาตขบรถเชงพาณชยไมมขอบงคบเกยวกบการอบรม แมวาบางรฐอาจมขอก าหนดเพมเตมเลกนอยทอาจแตกตางกนไปตามแตละรฐ

ผขอรบใบอนญาตขบรถเชงพาณชยจะตองผานการทดสอบทงขอเขยนภาคทฤษฎและการสอบขบขภาคปฏบต การสอบขอเขยนทดสอบความรเกยวกบความปลอดภยในการขบรถบนทางหลวงและทดสอบความรเกยวกบตวรถบรรทก ขอสอบประกอบดวยค าถามอยางนอย 30 ขอ สมจากถงค าถาม 140 ขอ โดยจะตองตอบถก รอยละ 80 จงจะถอวาผาน สวนการสอบภาคปฏบตประกอบดวยการทดสอบการขบขทาตางๆ โดยจะตองทดสอบบนรถประเภททผนนๆจะท าการขบขจรง และหากเปนการทดสอบเพอขอรบใบอนญาตเพมเตม เชน การรบรถทใชเบรกลม การทดสอบกจะตองขบรถทตดตงเบรคลมดวย

ผขอรบใบอนญาตขบรถเชงพาณชยจะตองพสจนไดวามสขภาพแขงแรงเพยงพอทจะขบรถบรรทกหรอ รถโดยสาร โดยจะตองแสดงใบรบรองแพทยและสงส าเนาเกบไวททท าการรฐนนๆ ตวอยางปญหาดานสขภาพทไมท าใหขาดคณสมบตในการรบใบอนญาตขบรถเชงพาณชย เชน ปญหาในการจบพวงมาลยรถยนต หรอ ปญหาในการเหยยบแปนควบคมทเทา การใชยาอนซลน ปญหาเกยวกบการเตนของหวใจและระบบทางเดนหายใจ ความดนโลหตสง การตดสราเรอรงเปนตน

3) การอนญาตเพมเตม

ในการขบรถทมลกษณะพเศษดงตอไปน ผขบขจะตองไดรบอนญาตเพมเตม (Endorsement) โดยจะตองท าการสอบเพมเตมซงอาจเปนการสอบขอเขยนภาคทฤษฎหรอสอบขบขภาคปฏบต ตวอยางการสอบใบอนญาตเพมเตมส าหรบรฐอลนอยสแสดงในตารางท 8.12



ตารางท 8.12 ใบอนญาตเพมเตมส าหรบรฐอลนอยส

ประเภทรถ ใบอนญาตเพมเตม ภาคทฤษฎ ภาคปฏบต รถลาก (รถ Class A) T (Trailer) ขอเขยน สอบขบ รถโดยสาร P (Passenger Vehicle) ขอเขยน สอบขบ รถโรงเรยน S (School Bus) ขอเขยน สอบขบ รถตดตงถง N (Tank Truck) ขอเขยน สอบขบ รถวตถอนตราย H (Hazardous materials) ขอเขยน สอบขบ รถตดตงถงและบรรทกวตถอนตราย

X(Tank Vehicle and Hazardous Materials)

ขอเขยน สอบขบ

4) ขอจ ากด

ใบอนญาตขบรถแตละประเภทอาจมการก าหนดขอจ ากดการใชงานส าหรบแตละบคคลได ขอจ ากดทวๆไปมดงตอไปน

ขอจ ากด ค าอธบาย A ตองสวมใสเลนสปรบแกสายตา B จะตองมผทมใบอนญาตขบรถอาย 21 ปหรอมากกวานงอยทนงดานหนาไปดวย C ขบไดเฉพาะตอนกลางวน D ความเรวไมเกน 45 ไมลตอชวโมง E หามขบบนทางดวน F ตองมใบอนญาตหดขบจนถงวนททปรากฏ H น าหนกรถไมเกน 26,000 ปอนด I รถมเครองยนตไมเกน 250 ซซ J ภายในการดแลของผทมใบอนญาตขบรถอาย 21 ปหรอมากกวา K รถจกรยานไฟฟา L รถทไมมระบบเบรกลม M ใบอนญาตขบรถเชงพาณชยใชภายในเขตรฐเทานน N ตองมระบบ Ignition interlock O ใบอนญาตขบรถเพอประกอบอาชพหรอความจ าเปนเฉพาะ P สถานภาพทระบไวบนใบอนญาต S กระจกมองหลงดานนอกหรอเครองชวยการไดยน T เกยรอตโนมต U อวยวะเทยม W พวงมาลยเพาเวอร X รถไมเกนประเภท (Class)C Z อปกรณเพมเตมของรถ P2 เดนทางไป/จาก ทท างาน/โรงเรยน P3 เดนทางไป/จากสถานทท างาน P4 เดนทางไป/จากโรงเรยน P11 รถโดยสารน าหนกไมเกน 26,000 ปอนด



5) ระบบขอมลผขบรถเชงพาณชย

ในการออกใบอนญาตขบรถเชงพาณชย แตละรฐจะตองตรวจสอบขอมลประวตการกระท าผดและคณสมบตของผขบขกบศนยขอมลใบอนญาตขบรถเชงพาณชย (Commercial Driver's License Information System, CDLIS) และศนยขอมลใบอนญาตขบรถแหงชาต (National Driver Register) ทงนผประกอบการขนสงสามารถขอรหสผานในการเขาสระบบเพอตรวจสอบประวตใบอนญาตขบรถเพอในการรบสมครพนกงานขบรถไดเชนกน

8.3.7 โรงเรยนสอนขบรถเชงพาณชย

การเรยนฝกหดขบรถเชงพาณชยสวนใหญด าเนนการโดยโรงเรยนสอนขบรถใหญ (รถบรรทก) ซงมความเชยวชาญในการสอนทกษะและความรในการขบรถบรรทกใหไดอยางปลอดภย รวมถง การอานแผนท การวางแผนการเดนทาง การปฏบตตามกฎหมาย การขบขบนถนน การถอยหลง การเลยว การเชอมตอรถ หางลาก โรงเรยนเหลานจะสอนใหมความพรอมและสอบผานในการสอบเพอขอรบใบอนญาตขบรถ เชงพาณชยและสอนทกษะขนสงเพมเตม เชน การหลกเลยงการไถล การตอบสนองในกรณเกดเหตฉกเฉน เชน การเหนน า เปนตน หลกสตรเหลานเปนความรเฉพาะดาน ทมากกว าหลกสตรการขบขรถทวไปทสอนในโรงเรยนมธยม ในสหรฐอเมรกามโรงเรยนสอนขบรถเชงพาณชยอยหลายแหงทวประเทศ ซงมบรษทขนสงหลายแหงมโรงเรยนสอนขบรถของตนเอง

ในทนจะยกตวอยางโรงเรยน Midwest Technical Institute ในรฐอลนอยส เปนโรงเรยนเอกชนท ใหการศกษาเพอการอาชพในสาขาตางๆ เชน ชางเชอม ชางแอรและเครองปรบอากาศ ชางซอมอปกรณไฟฟา ผชวยแพทย ผชวยทนตแพทย นกกายภาพบ าบด ผชวยพยาบาล รวมถงพนกงานขบรถบรรทก

รปท 8.25 โรงเรยนสอนขบรถเชงพาณชย Midwest Technical Institute ในรฐอลนอยส



หลกสตรขบรถบรรทกประกอบดวยการเรยนภาคทฤษฎ 20 วน หรอ 168 ชวโมง ไดแก การเรยน 40 ชวโมงในหองเรยนเพอเตรยมสอบใบอนญาตหดขบ (Learner Permit) และการเรยน 128 ชวโมงเพอเตรยมสอบใบอนญาตขบรถเชงพาณชย หลงจากไดใบอนญาตหดขบแลว จะมการฝกหดขบรถในสนามภายในบรเวณโรงเรยน 16 ชวโมง และหดขบบนถนน 16 ชวโมง ซงมการหดขบทงถนนทางหลวง ทางดวนรถระหวางรฐ และถนนในเขตเมองคาเรยนตลอดหลกสตรรวมคาสอบใบอนญาตขบรถเทากบ 2,500 ดอลลาร ประกอบดวย

คาเลาเรยน 2,350 ดอลลาร คาตรวจรางกาย 50 ดอลลาร คาตรวจสารเสพตด 50 ดอลลาร คาสอบท าใบอนญาตขบรถ 50 ดอลลาร

ภาครฐท าการรบรองโรงเรยนสอนขบรถเชงพาณชย โดยโรงเรยนจะตองไดรบใบอนญาต (Entity License) และครผสอนตองมใบรบรอง Safety officer license และโรงเรยนตองเกบขอมลตอไปนไวอยางนอย 4 ป

ชอและทอยของผไดรบใบอนญาต ผสมครเรยนทมใบอนญาตฝกหด (Instruction permit number) คะแนนและผลการสอบ ผด าเนนการสอบ และเลขทะเบยนรถทใชในการสอบ หลกฐานเกยวกบคณสมบตของผเรยน หลกฐานเกยวกบการเรยนส าหรบผทไมเคย CDL ตามแบบฟอรมของ DOT

ภาครฐการก ากบดแลการด าเนนงานของโรงเรยน โดยก าหนดใหโรงเรยนตองอนญาตให DOT เขาตรวจสอบโดยการสมตรวจโดยไมตองแจงใหทราบลวงหนา รวมถงการตรวจเอกสารหลกฐานของผเรยน และผทผานการทดสอบ อยางนอยหนงครงในทก 2 ป และตองอนญาตใหมการตรวจสอบสถานท (on-site inspections) อยางนอยปละครง (federal requirement ก าหนดไวอยางนอย 2 ปครง) กฎหมายรฐบาลกลางก าหนดใหรฐตางๆตองด าเนนการอยางใดอยางหนงตอไปน อยางนอย 2 ปครง

ตรวจผลการสอบ โดยอาจตรวจสอบการทดสอบทมคะแนนสงหรอต าผดปกต สงตวแทนเขารวมเปนกรรมการสอบ ท าการสอบใหมโดยการสมจากผทผานการสอบและไดรบใบรบรองจากทาง รร.

8.3.8 มาตรฐานโรงเรยนสอนขบรถ

โรงเรยนสอนขบรถทจะไดรบการรบรองจะตองเปนไปตามขอก าหนดดงตอไปน

1) ขอก าหนดดานต าแหนงทตง (Location Requirements)

ตงอยในยานธรกจ (Commercial zone) ในรฐนนๆ โดยสามารถออกใบอนญาตขบรถใหรฐทมเขตตดตอกนทก าหนดไวได

ขนาดพนทส านกงานไมนอยกวา 150 ตารางฟต (อยางนอยกวาง 15 ฟต และยาว 100 ฟต)



เบอรตดตอตองแจงวาเปนประเภท โรงเรยนสอนขบรถ มปายโรงเรยน ใหเหนไดชดจากระยะ 100 ฟต มเวลาท าการทแนนอน (ไมนอยกวา 8 ชวโมงตอสปดาห) ตองเปนเจาของหรอเชาเพอด าเนนกจการเปนโรงเรยนสอนขบรถ

2) ขอก าหนดดานหองเรยน (Classroom Requirements)

มขนาดไมนอยกวา 300 ตารางฟต มปายประกาศหรอภาพประกอบการสอน มอปกรณการสอน เชน กระดาน มหนงสอเรยน หนงสออางอง หรอสอประกอบการสอน มอปกรณดบเพลง มมาตรฐานทาง Public health and Safety Standard: Public building Egress Act, Natural

Gas Odor Injection Act, Environmental Barriers Act มเกาอนงเรยน แสงสวาง หองน า

3) ขอก าหนดดานรถฝกหด (Training vehicle requirements)

ตองมประกนภยทรพยสน $10,000 ประกนอบตเหต และประกนชวต $50,000 ตอ 1 คนมประกนอบตเหตและประกนชวต $100,000 ส าหรบสองคนขนไป

โรงเรยนตองมรถฝกหดในประเภททไดรบอนญาต และตองเปนรถทไดรบการตรวจสอบจาก DOT มรถยนตทจดทะเบยนและมใบอนญาตขบรถในประเภททไดรบอนญาต

ใบอนญาตโรงเรยนสอนขบรถมอาย 2 ป โดยโรงเรยนจะตองเสยคาใชจายดงน คาธรรมเนยมโรงเรยน 500 ดอลลาร และคาธรรมเนยมผสอน 70 ดอลลารตอคน



8.4 ใบอนญาตขบรถประเทศสงคโปร

8.4.1 ชนดใบอนญาตขบรถ

ชนดของใบอนญาตขบรถของประเทศสงคโปรแบงตามลกษณะทางกายภาพของรถแสดงดงในตารางท 8.13

ตารางท 8.13 ชนดใบอนญาตขบรถประเทศสงคโปร

Class 1 รถดดแปลงส าหรบผพการ มน าหนกไมเกน 250 กก. Class2B รถจกรยานยนตทมความจเครองยนตไมเกน 200cc

หรอรถจกรยานยนตไฟฟาทจดทะเบยนถกตองตามกฎหมาย Class2A รถจกรยานยนตทมความจเครองยนต 201 แตไมเกน400cc Class2 รถจกรยานยนตทมความจเครองยนตเกน 400cc Class3 รถยนตผโดยสารไมเกน 7 คน (ไมรวมคนขบ) และมน าหนกไมเกน 3,000 กก.

หรอรถแทรกเตอรและรถประเภทอนๆ ทมน าหนกไมเกน 2,500 กก. Class3A รถยนตหรอยานพาหนะในประเภทท 3 ทขบเคลอนดวยระบบเกยรอตโนมต Class4 รถขนาดใหญและรถแทรกเตอรทมน าหนกบรรทกมากกวา 2,500 กก. Class4A รถโดยสารขนาดใหญใชส าหรบระบบขนสงสาธารณะทมการเกบคาบรการ Class5 รถหวลากขนาดเลก น าหนกพวงไมเกน 11,500 กก.

รถหวลากขนาดใหญ น าหนกพวงมากกวา 11,500 กก.

8.4.2 ประเภทใบอนญาตขบรถ

ใบอนญาตขบรถประเทศสงคโปรม 3 ประเภทดงน

(1) Provisional Driving License (PDL) ใบอนญาตขบรถชวคราว (2) Qualified Driving License (QDL) ใบอนญาตขบรถทวไป (3) Vocational Driving License (VDL) ใบอนญาตขบรถเชงพาณชย ม 2 ชนด ไดแก รถแทกซ และ

รถโดยสาร ผขอรบจะตองมใบอนญาตประเภท 3 มาไมนอยกวา 1 ป

รปท 8.26 ใบอนญาตขบรถประเทศสงคโปร



8.4.3 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถสวนบคคล (Class3/3A)

ขนตอนการอบรมและทดสอบเพอขอรบใบอนญาตขบรถชนดท 3 และ 3A แสดงดงรปท 8.27

รปท 8.27 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถยนต ประเทศสงโปร

1) การอบรมเบองตน

ขนแรกสดในการขอรบใบอนญาตขบรถ จะตองเขารบการอบรมเปนระยะเวลาประมาณ 4 ชวโมงเพอใหความรทเกยวของดงน

ความรเบองตนและการเคารพกฎจราจร ชนดและประเภทใบอนญาตขบรถ การฝาฝนกฎจราจรและผลทตามมา เครองหมายและสญญาณจราจร สญญาณไฟจราจรและสญญาณมอโดยเจาหนาทต ารวจ กฎจราจรและระเบยบตางๆ

2) การสอบขอเขยนภาค 1

หลงจากอบรมจะเปนการสอบขอเขยนภาค 1 หรอเรยกวา Basic Theory Test (BTT) ท าการทดสอบความรพนฐานตางๆ เชน กฎระเบยบ กฎจราจรปายและเครองหมายจราจรสญญาณไฟจราจร เปนตน

3) การหดขบรถ

1

+

4

2

+



เมอผานการสอบขอเขยนภาค 1 จะไดรบใบอนญาตขบรถชวคราว (Provisional Driving License; PDL) เพอใชในการหดขบรถ โดยจะตองมครฝกทไดรบอนญาตนงไปดวยตลอดเวลาตองแสดงปายสญลกษณผหดขบข ทงทบรเวณดานหนารถและดานหลงรถรถทใชในการหดขบจะตองท าประกนความเสยหายทอาจเกดขน มการก าหนดหามขบขบนถนนบางแหงและบางเวลาเพอความปลอดภยอกดวย

4) การสอบขอเขยนภาค 2

ในชวงระหวางการหดขบบนถนน ผขอรบใบอนญาตจะตองท าการนดเพอขอทดสอบขอเขยนภาค 2 หรอ Final Theory Test (FTT)และจะตองผานกอนจงจะสามารถขอนดสอบขบขภาคปฏบตได โดยก าหนดวาจะตองสอบภาคปฏบตใหผานภายใน 2 ป มฉะนนจะตองกลบไปสอบขอเขยนภาคทฤษฎใหมตงแตขนแรก

5) การสอบขบขภาคปฏบต

การสอบขบขภาคปฏบต หรอเรยกวา Practical Driving Test (PDT) ด าเนนการโดยศนยสอบทแตงตงโดยหนวยงานต ารวจจราจร สามารถใชรถของตนเองในการทดสอบได แตรถทใชทดสอบจะตองมความพรอมตามทก าหนด การทดสอบการขบขประกอบการดวยการสอบขบในสนามสอบเพอทดสอบทกษะการขบขและการประเมนทกษะในการขบรถ และการสอบขบบนถนนจรงเพอทดสอบปฏสมพนธกบผขบขอนบนถนนอยางปลอดภยและปฏบตตามกฎจราจรอยางเครงครด โดยจะท าการประเมนโดยใช Checklist การกระท าผดตางๆ และจะหกคะแนนตามการท าผดครงละ 2-10 แตม

8.4.4 ระบบแตมปรบปรงผขบรถ

ระบบแตมปรบปรงผขบรถ หรอ Driver Improvement Points System (DIPS) น ามาใชเพอใหผขบขตระหนกถงการขบขอยางปลอดภยและปฏบตตามกฎจราจรอยางเครงครด เกณฑการตดแตมตามฐานความผดตางๆ แสดงดงตารางท 8.14

ตารางท 8.14 การตดแตมและฐานความผด

จ านวนแตม ฐานความผด

3 แตม

ฝาฝนกฎจราจรหรอเจาหนาทต ารวจ บรรทกผโดยสารเกดกวากฎหมายก าหนด ผขบขหรอผโดยสารไมคาดเขมขดนรภย จอดรถในพนทหามจอด หยดรถบนพนทหามหยดรถ ไมจดผโดยสารใหนงอยในพนทโดยสารทก าหนด (รถขนสงผโดยสาร) จอดซอนคน จอดรถบนทางมาลาย

รถขนาดเลกคาปรบ 120 ดอลลาร รถขนาดใหญคาปรบ 150 ดอลลาร




4 แตม

ขบเกนความเรวทก าหนดของรถ 1-20 กโลเมตรตอชวโมง ขบเกนความเรวทก าหนดบนถนน 1-20 กโลเมตรตอชวโมง ไมใหทางในพนททางแยกหรอจดเชอมตอตางๆ กดขวางการจราจร ไมใหทางรถฉกเฉน บรรทกของใสลกษณะทอาจกอใหเกดอนตราย จอดรถรมทางหรอไหลทางบนทางดวน


6 แตม

ขบรถสวนกบทศทางจราจร ขบรถบนไหลทางบนทางดวน ขบเกนความเรวทก าหนดบนถนน 21-30 กโลเมตรตอชวโมง ไมหยดรถหรอใหทางกบคนเดนเทา ขบรถโดยประมาท บรรทกหรอพวงวสดในลกษณะทอาจกอใหเกดอนตราย ขบรถสวนทางบนทางดวนโดยไมจ าเปน


8 แตม

ขบเกนความเรวทก าหนดบนถนน 31-40 กโลเมตรตอชวโมง ขบเกนความเรวทก าหนดของรถ 31-40 กโลเมตรตอชวโมง


9 แตม

ขบรถในลกษณะทไมเหมาะสมทอาจกอใหเกดอนตรายแกผรวมใชรถใชถนน บรรทกผโดยสารในลกษณะทอาจกอใหเกดอนตราย


12 แตม

ขบเกนความเรวทก าหนดบนถนน 41-50 กโลเมตรตอชวโมง ขบเกนความเรวทก าหนดของรถ 41-50 กโลเมตรตอชวโมง

โดยผกระท าผดจะถกด าเนนคดในศาล ฝาฝนสญณาณไฟจราจร ใชโทรศพทหรออปกรณสอสารขณะขบรถ

กระท าผดครงแรกปรบไมเกน 1,000 ดอลลาร หรอจ าคกไมเกน 6 เดอน หรอทงจ าทงปรบ กระท าผดซ าสองปรบไมเกน 2,000 ดอลลาร หรอจ าคกไมเกน 1 ป หรอทงจ าทงปรบ รถขนาดเลกคาปรบ 200 ดอลลาร รถขนาดใหญคาปรบ 230 ดอลลาร




18 แตม ขบเกนความเรวทก าหนดบนถนน 51-60 กโลเมตรตอชวโมง ขบเกนความเรวทก าหนดของรถ 51-60 กโลเมตรตอชวโมง

โดยผกระท าผดจะถกด าเนนคดในศาล

24 แตม

ขบเกนความเรวทก าหนดบนถนน มากกวา 60 กโลเมตรตอชวโมง ขบเกนความเรวทก าหนดของรถ มากกวา 60 กโลเมตรตอชวโมง ขบรถในลกษณะกาวราวรนแรงกอใหเกดความเสยงในการเกดอบตเหต

โดยผกระท าผดจะถกด าเนนคดในศาล เมอผขบรถถกบนทกแตมกจะตองปฏบตตามเงอนไขตางๆ ตามทสรปในตารางท 8.15

ตารางท 8.15 รายละเอยดการพกใชใบอนญาตและบทลงโทษ ประเทศสงคโปร

การพกใชใบอนญาตขบรถ

การพกใชใบอนญาตส าหรบใบอนญาตขบรถชวคราว ส าหรบใบอนญาตขบรถชวคราวทไดยงไมไดรบใบอนญาตจรง ซงอยภายในระยะเวลา 1 ป นบตงแตวนทไดรบใบอนญาตขบรถชวคราว ถาผขบขถกบนทกคะแนนเทากบหรอมากกวา 13 คะแนน จะถกเพกถอนใบอนญาตกอนระยะเวลาทก าหนด โดยผทถกเพกถอนใบอนญาตจะตองสอบภาคทฤษฎและภาคปฏบตใหมทงหมดอกครง

ครงทพกใชใบอนญาต

เกณฑทจะถกพกใชใบอนญาต

ระยะเวลาของการพกใชใบอนญาต

การลดหยอนการพกใช

ใบอนญาตสงสดทท าได

ระยะเวลาทเหมาะสมของการพกใชใบอนญาตหลงไดเขารบ

การอบรม

1 24 คะแนนหรอมากกวาภายใน 24 เดอน

12 สปดาห 8 สปดาห หลงผานการ

อบรม

4 สปดาห


24 สปดาห 12 สปดาห หลงผานการ

อบรม

12 สปดาห


12 เดอน - 12 เดอน (เพกถอนใบอนญาต)



5 (เปนตนไป) 12 คะแนนหรอมากกวาภายใน 12 เดอน




การพกใชใบอนญาตขบรถฉบบเตม ส าหรบผขบขทไมเคยถกบนทกคะแนนมากอน ถาผขบขถกบนทกคะแนนเทากบหรอมากกวา 24 คะแนน ภายในระยะเวลา 24 เดอน จะถกระงบใบอนญาตขบรถครงแรกเปนเวลา 12 สปดาห

ส าหรบผขบขทถกบนทกคะแนนมากอน ถาผขบขถกบนทกคะแนนเทากบหรอมากกวา 12 คะแนน ภายในระยะเวลา 12 เดอน จะถกพกใชใบอนญาตขบรถ

ระยะเวลาในการพกใชใบอนญาตขบรถ

ครงท 1 พกใชใบอนญาตขบรถ เปนเวลา 12 สปดาห

ครงท 2 พกใชใบอนญาตขบรถ เปนเวลา 24 สปดาห

ครงท 3 พกใชใบอนญาตขบรถ เปนเวลา 1 ป

ครงท 4 พกใชใบอนญาตขบรถ เปนเวลา 2 ป

ครงท 5 พกใชใบอนญาตขบรถ เปนเวลา 3 ป การอบรมทบทวนและสอบใหม

ถาถกพกใชใบอนญาตขบรถเปนระยะเวลาตงแต 1 ปเปนตนไป นบตงแตถกพกใชใบอนญาตขบรถครงท 3 ผทถกเพกถอนใบอนญาตจะตองสอบภาคทฤษฎและภาคปฏบตใหมทงหมดอกครง

ผขบขทถกเพกถอนใบอนญาตขบรถครงท 1 และครงท 2 จะตองรบการฝกอบรม เพอแกไขพฤตกรรมการขบขใหถกตอง ถาผานการฝกอบรมตามหลกสตรดงกลาว จะลดระยะในการเพกถอนใบอนญาตขบรถ - ครงท 1 เปนเวลา 12 สปดาห เหลอเพยง 4 สปดาห - ครงท 2 เปนเวลา 24 สปดาห เหลอเพยง 6 สปดาห

ผขบขทถกเพกถอนใบอนญาตขบรถตงแตครงท 3 จะไมไดรบสทธในการฝกอบรมหรอสทธในการลดระยะเวลาการเพกถอนใบอนญาตขบรถ

ในกรณทผขบขไมไดถกบนทกคะแนนเพม ภายในระยะเวลา 12 เดอนนบจากผขบขทถกเพกถอนใบอนญาตครงสดทาย ประวตการบนทกคะแนนทงหมดจะถกลบทง



8.4.5 โรงเรยนสอนขบรถและศนยทดสอบ

ประเทศสงคโปรมโรงเรยนสอนขบรถและเปนศนยทดสอบเพอขอรบใบอนญาตขบรถ 3 แหงดงน

(1) Bukit Batok Driving Centre (BBDC) (2) ComfortDelGro Driving Centre (3) Singapore Safety Driving Centre (SSDC)

ตวอยางโรงเรยนสอนขบรถ Singapore Safety Driving Centre แสดงในรปท 8.28

รปท 8.28 โรงเรยนสอนขบรถ SSDC ประเทศสงคโปร

คาใชจายในการเรยนและทดสอบกรณใบอนญาตขบรถสวนบคคล (class3/3A) เปนดงตารางท 8.16 จะเหนวาการเรยนตลอดหลกสตรทงการอบรมภาคทฤษฎ การสอบขอเขยน 2 ครง การหดขบและทดสอบ มคาใชจายประมาณ 4,000 บาทซงถอวาคอนขางถกเมอเทยบกบคาครองชพในประเทศสงคโปร ทงนหากผานการสอบแตละครงมาแลว หรอมาเรยนเพยงทฤษฎอยางเดยวกจะมคาใชจายลดลงไปอก

ตารางท 8.16 คาใชจายในการเรยนและทดสอบใบอนญาตขบรถสวนบคคลประเทศสงคโปร

หลกสตร สอบทฤษฎ 1

สอบทฤษฎ 2

เขำอบรม

คำแรกเขำ (บำท)

คำอบรม (บำท)

รวม (บำท)

เรยนทฤษฎภาค 1+2 และภาคปฏบต

- - 4 ครง 2,200 1,800 4,000

เรยนทฤษฎภาค 2 และภาคปฏบต

ผานแลว - 2 ครง 2,200 800 3,000

ผานสอบขอเขยนแลว เรยนเพมเรองการขบขเชงปองกน 1 ครง

ผานแลว ผานแลว 1 ครง 2,300 400

2,700

เขาอบรมแตไมสอบ - - 4 ครง 800 1,800 2,600



8.5 บทสรป

จากทไดน าเสนอขางตนสามารถเปรยบเทยบระบบใบอนญาตขบรถของแตละประเทศสรปไดดงตารางท 8.17

ตารางท 8.17 ระบบใบอนญาตขบรถของประเทศไทยเปรยบเทยบกบตางประเทศ

ประเดน ประเทศไทย (ปจจบน)

ประเทศญปน ประเทศสหรฐอเมรกา ประเทศสงคโปร

แนวคดการแบงประเภท/ชนด

ใบอนญาตแบงตามลกษณะของรถและการใชงานทคอนขางละเอยด มใบอนญาตรวม 20 ชนด

ใบอนญาตแบงตามลกษณะและขนาดของรถและการใช งาน 2 ประเภท รวมมใบอนญาตทงหมด 12 ชนด

ใบอนญาตแบงตามลกษณะของรถ ม 6 ชนด

แบงตามลกษณะและรปแบบของรถ มใบอนญาตรวม 9 ชนด

ใบอนญาตหดขบ ไมม ม (ตองผานการอบรมและทดสอบภาคปฏบต)

ม (ตองผานการสอบขอเขยนเกยวกบกฎจราจรเทานน)

ม (ตองผานการสอบขอเขยนเกยวกบกฎจราจรเทานน)

ใบอนญาตชวคราว ม อาย 1 ป แตไมมขอจ ากดการใชงาน สามารถขบรถไดตามปกต

ไมม ไมม ไมม

ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล มอาย 5 ป มเงอนไขวาตองผานการอบรมและ

ถอใบอนญาตชวคราวมาแลว

มอาย 5 ป มอาย 4-8 ป แตกตางกนไปตามแตละรฐ

ตลอดชพ

ใบอนญาตเพมเตมเพอขบรถเฉพาะ ไมม ไมม ม ส าหรบการใชงานแบบตางๆ เชน รถผโดยสาร รถโรงเรยน

รถบรรทกวตถอนตราย เปนตน

ไมม

ระบบแตมกระท าผด ไมไดใชงานอยางมประสทธภาพ มระบบสะสมแตมกระท าผด มระบบสะสมแตมกระท าผด มระบบสะสมแตมกระท าผด





วธการขอรบใบอนญาตขบรถ ทไดรบความนยม

เข า ร บ ก ารอ บ รม แ ละ ท ดส อ บภาคทฤษฎและปฏบตในสนามสอบกบภาครฐกรมการขนสงทางบก

ผานโรงเรยนสอนขบรถ โดยผทผานการอบรมและผ านการทดสอบภาคทฤษฎและผานการประเมนการขบรถทโรงเรยนสอนขบรถแลวจะไดรบการยกเวนการสอบภาคปฏบตกบภาครฐ เหลอแตเพยงการสอบขอเขยนเทานน

ม ว ช า ส อ น ข บ ร ถ ใน ห ล ก ส ต รมธยมศกษาอยแลว จงเหลอเพยงขนตอนการสอบทจะตองด าเนนการกบภาครฐ

เรยนขบรถกบโรงเรยนสอนขบรถและทดสอบทศนยทดสอบ 3 แหงซงด าเนนการรวมกบโรงเรยนสอนขบรถ

การขอรบใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล การตรวจความพรอมของรางกาย ใชใบรบรองแพทย

ทดสอบการมองเหนส ทดสอบสายตาทางลก ทดสอบสายตาทางกวาง ทดสอบปฏกรยาเทา

ทดสอบสายตา ทดสอบการมองเหนส 3 ส (แดง เขยว เหลอง) ทดสอบการไดยน

ใบรบรองแพทยและรบรองตนเอง -

การอบรมภาคทฤษฎ 4 ชวโมง 26 ชวโมง 30 ชวโมง ศกษาดวยตนเอง การสอบขอเขยน ขอสอบปรนย 50 ขอ

เกณฑผาน 45 ขอ สอบครงท 1 เพอขอรบใบอนญาตหดขบ ขอสอบแบบถก-ผด 50 ขอ เกณฑผาน 45 ขอ สอบครงท 2 เพอขอรบใบอนญาตจรง มขอสอบแบบถก-ผด 90 ขอๆละ 1 คะแนน และขอสอบปรนย 5 ขอๆละ 2 คะแนน 90 คะแนน

สวนท 1 เกยวกบเครองหมายจราจร 10 ขอ หามผดเลย สวนท 2 ขอมลทวไปในการขบรถม 25 ขอ ผดไดไมเกน 4 ขอ

สอบคร งท 1 Basic Theory Test ขอสอบปรนย 50 ขอ เกณฑผาน 45 ขอ สอบครงท 2 Final Theory Test ขอสอบปรนย 50 ขอ เกณฑผาน 45 ขอเชนกน

การสอบภาคปฏบต สอบในสนามสอบ จ านวน 3 ทาจากทงหมด 7 ทา ( 2 ทาตามทก าหนดและอก 1 ทาตามความเหมาะสมของสนามสอบ)

ภ าค แ รก สอ บ ใน สน าม เพ อ ร บใบอนญาตหดขบ ภาคทสอง สอบบนถนน ทงสองครงสอบโดยการประเมนจากครฝกท ไดรบอนญาต (กรณผานโรงเรยน)

สอบบนถนน สอบบนถนน





การตออาย ทดสอบสมรรถภาพรางกาย อบรม 1 ชวโมง

อบรมเปนระยะเวลาขนอยกบประวตการขบข

ไมตองอบรม -

บทบาทโรงเรยนสอนขบรถ เปนทางเลอกใหกบประชาชน เป น ช อ งท างห ล ก ใน ก ารขอรบใบอนญาตขบรถ

สอนขบรถเชงพาณชย อบรมทบทวนให แก ผ ข บข ท ถ กลงโทษ

สอนความรภาคทฤษฎและฝกปฏบต

การรบรองมาตรฐานโรงเรยน กรมการขนสงทางบกด าเนนการ คณ ะกรรมการความป ลอดภ ยแหงชาตด าเนนการ

ด า เน นการโดย Department of Motor Vechicle

-

ภารกจหลกของโรงเรยน ไมบงคบใหเขาเรยนผานโรงเรยนเนองจาก สามารถเขาไปสอบไดเลยโดยไมตองผานกระบวนการทซบซอนมาก

อบรมภาคทฤษฎ ฝกฝนภาคปฏบต ทดสอบและประเมนผล อบรมใหความรแกผขบขทถกลงโทษ

สวนใหญสอนขบรถเชงพาณชย เนนความรและทกษะขนสง

สอนใหความรและฝกทกษะ

สทธประโยชนของผทผานโรงเรยน ตรวจรางกาย อบรม สอบขอเขยน สอบปฏบตทโรงเรยนได

ยกเวนการสอบภาคปฏบตกบทางราชการ

ยกเวนการสอบภาคปฏบตกบทางราชการ

-



บทท 9 ระบบใบอนญาตขบรถทเหมาะสม

9.1 แนวคดการพฒนา

ดงทไดน าเสนอในเนอหารายงานขางตนแลววาใบอนญาตขบรถของประเทศไทยควรไดรบการปรบปรง เพอใหสอดคลองกบความจ าเปนทงดานพฤตกรรมการขบข สถตอบตเหต สมรรถภาพทางรางกาย และการเปลยนแปลงทางทางวศวกรรมของยานพาหนะ ทงลกษณะกายภาพ รปแบบการใชงานบนทองถนน ซงในหลายประเทศไดมการปรบเปลยนหลกเกณฑและขนตอนในการออกใบอนญาตขบรถใหสอดคลองกบบรบทดงทไดกลาวมาในบททแลวมา เนอหารายงานในบทนจะไดน าเสนอระบบใบอนญาตขบรถทเหมาะสมเพอเปนแนวทางไปสการก าหนดระบบใบอนญาตขบรถทเหมาะสมกบบรบทของประเทศไทยในอนาคตตอไป ซงตองค านงถงความสอดคลองกบนโยบายของหนวยงานตางๆทเกยวของและปญหาเชงระบบซงมความซบซอนและตองอาศยความรวมมอจากหลายหนวยงานอยางตอเนองเพอใหเกดผลในการพฒนาระบบใบอนญาตใหเปนรปธรรมในระยะยาว

9.1.1 การผลกดนเชงนโยบาย

ตาม มต สมชชาสขภาพ ครงท 2 เมอวนท 18 ธนวาคม 2552 ใหกรมการขนสงทางบกรวมกบกระทรวงสาธารณสข ส านกงานต ารวจแหงชาต ผลกดนใหยกระดบมาตรฐานการออกใบอนญาตขบรถมคณภาพโดย ประกาศใชหลกสตรการอบรม 15 ชวโมง ของกรมการขนสงทางบก เพอเนนในการใหความรเรองกฎหมาย ทเกยวของ ทกษะการขบข สรางความตระหนก จตส านก หนาทในการขบข ทปลอดภย การปฏบตตามกฎหมายจราจร อยางมประสทธภาพ หลกสตรความปลอดภยบนทองถนน และหลกสตรการปฐมพยาบาลเบองตน ซงการผลกดนเชงนโยบายนนจะสามารถน าไปสกระบวนการปฏบตและเหนผลเปนรปธรรมได จะตองมการพฒนาระบบใบอนญาตขบรถใหชดเจน สอดคลองกบนโยบายและการปฏบตงานของหนวยงานทเกยวของซงจะตองปรบหลกเกณฑและขนตอนตางๆ เพอใหผปฏบตงานทงทเปนเจาหนาทของรฐ และหนวยงานเอกชนทอยภายใตการก ากบดแล อาทเชน โรงเรยนสอนขบรถ เปนตน เพอใหสามารถพฒนาระบบใบอนญาตขบรถไดอยางเปนรปธรรม

9.1.2 ปญหาเชงระบบ

เนองดวยระบบใบอนญาตขบรถในปจจบนแยกเปน 2 กฎหมาย คอ กฎหมายวาดวยรถยนต ซงครอบคลมรถทมขนาดเลก และกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก ซงครอบคลมรถทมขนาดใหญ ทใชในการประกอบการขนสงตาง ๆ ท าใหระบบใบอนญาตขบรถมความซ าซอนกน นอกจากน ในกฎหมายแตละฉบบมการวางระบบใบอนญาตขบรถทแตกตางกน โดยพจารณาใน 2 มต คอบางกรณมการจ าแนกใบอนญาตขบรถตามความสามารถในการขบรถตามกายภาพของรถนน แตในบางกรณแบงประเภทใบอนญาตขบรถตามลกษณะการใชงาน ยกตวอยางเชน ตามกฎหมายรถยนต มการแบงใบอนญาตขบรถตามกายภาพรถเปนใบอนญาต ขบรถส าหรบรถจกรยานยนต ใบอนญาตขบรถส าหรบรถสามลอ และใบอนญาตขบรถส าหรบรถยนต แตใน



ขณะเดยวกนกมการจ าแนกใบอนญาตขบรถส าหรบการขบรถสวนบคคล และการขบรถสาธารณะ เชนเดยวกบตามกฎหมายการขนสงทางบกทบางกรณแยกประเภทใบอนญาตขบรถตามกายภาพรถ เชน ใบอนญาตเปน ผขบรถขนสงขนาดเลก ใบอนญาตเปนผขบรถขนสงขนาดใหญ และใบอนญาตเปนผขบรถพวง เปนตน แตในบางกรณกจ าแนกตามลกษณะการใชงาน เชน ใบอนญาตเปนผประจ ารถขนสงทกประเภทกบใบอนญาตเปน ผประจ ารถส าหรบขนสงวตถอนตราย และในระบบใบอนญาตแตละกฎหมายมการใชแทนกนได รวมทง สามารถน าใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกมาใชแทนใบอนญาตขบรถตามกฎหมายรถยนตไดดวย ดวยเหตดงกลาวกอใหเกดปญหาในระบบใบอนญาตขบรถปจจบนในหลายประเดน

(1) มการออกใบอนญาตขบรถซ าซอนโดยบคคลคนเดยวอาจมใบอนญาตขบรถมากกวาหนงใบขนไป เชน บคคลอาจมใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล ใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ และใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก ซงใบอนญาตขบรถทงสามประเภทดงกลาวสามารถขบรถยนตสวนบคคลไดเชนเดยวกน ท าใหการบงคบใชกฎหมายมความยงยากเนองจากในกรณทบคคลนนกระท าความผดและมการถกยดใบอนญาตขบรถหนง เขายอมสามารถใชใบอนญาตขบรถส าหรบขบรถประเภทอนทใชแทนใบอนญาตขบรถทถกยดขบรถยนตนนตอไปได ท าใหมการฝาฝนกฎหมายและผขบรถขาดระเบยบวน ยเนองจากระบบมชองวาง

(2) ระบบใบอนญาตขบรถของกฎหมายรถยนตและกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกไมสอดคลองกน ทงท เปนใบอนญาตขบรถในลกษณะใกลเคยงกนแตหลกการกฎหมายบางอยางยงไมเปนไปในทศทางเดยวกน เชน ในเรองการหดขบรถ ทกฎหมายวาดวยรถยนตสามารถฝกหดขบรถบนถนนไดโดยตองอยในความควบคมดแลของผไดรบใบอนญาตขบรถมาแลวไมนอยกวาสามป ในขณะทใบอนญาตขบรถตามกฎหมายการขนสงทางบกไมเปดชองใหมการฝกหดขบรถ ซงไมสอดคลองกบขอเทจจรงทางปฏบตทบคคลใดจะขบรถไดยอมสมควรตองมการฝกหดขบรถโดยอยภายใตการควบคมดแลของผมความรความเชยวชาญในระดบนงเสยกอนจงจะไดรบใบอนญาตขบรถส าหรบรถนน และอกกรณหนงทระบบกฎหมายไมสอดคลองกนคอ เรองใบอนญาตขบรถชวคราวทกฎหมายรถยนตก าหนดใหกอนทบคคลจะไดรบใบอนญาตขบรถอยางสมบรณจ าเปนจะตองผานการมใบอนญาตขบรถชวคราวกอนไมนอยกวาหนงป ในขณะทตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกบคคลสามารถไดรบใบอนญาตขบรถอยางสมบรณไดเลย โดยไมจ าเปนตองไดรบใบอนญาตขบรถชวคราวแตอยางใด ท าใหระบบการออกใบอนญาตขบรถระหวางสองกฎหมายมความลกลนกน

(3) ปญหาในเรองการรบรองทางการแพทยทงดานรางกายและจตใจทไมสามารถสะทอนตามความเปนจรง เนองจากการพจารณาคณสมบตของผขอรบใบอนญาตขบรถทงในดานรางกายและจตใจมขนตอนทยงยากซบซอน ระบบในปจจบนทก าหนดใหผขอรบใบอนญาตขบรถมเพยงใบรบรองแพทยซงไมสามารถจะยนยนคณสมบตของบคคลนนไดจรง ๆ ยอมเปนปญหา และความปลอดภยในการใชรถและถนน

(4) การอบรมและทดสอบยงไมมประสทธภาพครอบคลมหวขอความรทส าคญในหลายประเดนท าใหผทไดรบใบอนญาตขบรถขาดความรความเขาใจ เชน ในเรองมารยาทการขบรถ ทศนคตในการขบรถ และทฤษฎการตดสนใจในสถานการณฉกเฉน



(5) ระบบใบอนญาตขบรถในปจจบนวางหลกการใหกรมการขนสงทางบกเปนผออกใบอนญาตขบรถ โดยยงเปดโอกาสใหโรงเรยนสอนขบรถเอกชนมบทบาทนอย ท าใหกรมการขนสง ทางบกจ าเปนตองรบภาระในการออกใบอนญาตขบรถอยางมาก ซงไมสอดคลองกบขอเทจจรงในปจจบนทมผตองการขอรบใบอนญาตขบรถเปนจ านวนมาก และงบประมาณทกรมการขนสงทางบกไดรบจดสรร ท าใหการอบรมและทดสอบผขอรบใบอนญาตขบรถยงไมมประสทธภาพเทาทควร

จากเหตผลดงกลาวสมควรใหมการปรบปรงระบบใบอนญาตขบรถใหม โดยมการวางหลกการใหสอดคลองกบสภาพขอเทจจรงของประเทศไทย และทศทางของกฎหมายวาดวยใบอนญาตขบรถในตางประเทศ

9.2 ระบบใบอนญาตขบรถทเสนอ

9.2.1 ใบอนญาตขบรถ

ระบบใบอนญาตขบรถทเสนอก าหนดใหแบงประเภทใบอนญาตขบรถโดยพจารณาตามลกษณะกายภาพรถเทานน และตองมใบรบรองเพมเตมส าหรบกรณทจะน ารถดงกลาวไปใชงานในลกษณะแตกตางจากการใชงานสวนรถบคคลทวไป โดยก าหนดใหใบอนญาตขบรถมเพยงหนงใบตอผขบขหนงคน และมสทธในการขบรถในใบอนญาตขบรถใหแตกตางกนไปตามทกษะความสามารถในการขบรถของแตละบคคลนนๆ ดงตารางท 9.1



ตารางท 9.1 สทธการขบรถในใบอนญาตขบรถ

ประเภทใบอนญาต ลกษณะรถ

A รถจกรยานยนตขนาดเลกไมเกน 125 cc

A1 รถจกรยานยนตขนาดกลางไมเกน 400 cc A2 รถจกรยานยนตขนาดใหญเกน 400 cc B รถยนตสามลอ C รถยนตสลอ

B+/C+ รถยนตสามลอหรอรถยนตสลอพวง D รถบรรทกหนกไมเกน 3,500 กโลกรม D1 รถบรรทกหนกเกน 3,500 กโลกรม

D+ รถบรรทกพวง

E รถโดยสารไมเกน 20 คน E1 รถโดยสารเกน 20 คน E+ รถโดยสารพวง S รถแทรกเตอรรถบดถนน และรถลกษณะพเศษ

นอกจากนส าหรบกรณของคนพการ ผสงอาย หรอบคคลทมโรคประจ าตว สามารถมการก าหนดเงอนไขเพมเตมในสทธของการขบรถของบคคลดงกลาวได เชน

คนพการ สามารถขอรบใบอนญาตขบรถไดโดยมสทธขบรถเฉพาะรถจกรยานยนต รถยนตสามลอหรอรถยนตสลอเทานน โดยรถดงกลาวจะตองมการก าหนดเงอนไขเพมเตมเกยวกบสภาพของรถอปกรณเสรมรวมทงตดเครองหมายพเศษ เปนตน

ผสงอายทมอายเกนกวา 70 ปขนไป ไมวาจะเปนกรณเคยเปนผไดรบใบอนญาตขบรถมาแลวหรอยงไมเคยไดรบใบอนญาตขบรถมากอนกตาม หากประสงคจะขอรบใบอนญาตขบรถจะตองมการทดสอบเพมเตม รวมทงมการตรวจสขภาพเปนประจ าตามระยะเวลาทก าหนด

ผมโรคประจ าตวทไมถงกบเปนอนตรายในการขบรถ แตมขอจ ากดบางประการทจ าเปนตองมอปกรณพเศษส าหรบชวยเหลอ ใหสามารถขอรบใบอนญาตขบรถไดภายใตเงอนไขทก าหนด เชน หามการใชรถในบางกรณหรอบางลกษณะ ตองมอปกรณเพมเตมประจ ารถหรอการตดตงเครองหมายพเศษ เปนตน



9.2.2 ใบรบรองเพมเตม

ในกรณทผไดรบใบอนญาตขบรถประสงคจะมการใชรถในลกษณะพเศษนอกเหนอจากการใชงานสวนบคคลตามปกต เชน ใชในการรบจางขนสง หรอขนสงคนหรอสงของทตองใชความระมดระวงเปนการเฉพาะ จ าเปนตองมการขอรบใบรบรองพเศษเพมเตมจากกรมการขนสงทางบก โดยใบรบรองเพมเตมดงกลาวแบงไดเปน 2 ประเภท กลาวคอ

ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถเชงพาณชย (การรบจาง) เพอใชส าหรบการประกอบการรบจางขนสงคน สตว หรอสงของ โดยมการแบงใบรบรองเพมเตมเปน 4 กลม ไดแก (1) ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถจกรยานยนตเชงพาณชย (A1, A2) (2) ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถยนตเชงพาณชย (B, C) (3) ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถบรรทกเชงพาณชย (D, D1, D+) (4) ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถโดยสารเชงพาณชย (E, E1, E+)

ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถขนสงพเศษ เพอใชส าหรบการขนสงคน หรอสงของทตองมความร ความเชยวชาญเฉพาะไมวากรณดงกลาวจะเปนการขนสงเพอสนจาง หรอเปนการขนสงในกจการสวนตวกตาม โดยแบงออกเปน 3 กลม ไดแก (1) ใบรบรองเพมเตมส าหรบขนสงวตถอนตราย (2) ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถโรงเรยน (3) ใบรบรองเพมเตมส าหรบกรณอนตามทประกาศก าหนด

ตารางท 9.2 ใบรบรองเพมเตม (รบจาง/ขนสงพเศษ)

ใบอนญาตประเภท

สทธการขบข รถเชงพาณชย รถขนสงพเศษ

A รถจกรยานยนตขนาดเลก A1 รถจกรยานยนตขนาดกลาง A2 รถจกรยานยนตขนาดใหญ B รถยนตสามลอ C รถยนตสลอ

B+/C+ รถยนตสามลอหรอรถยนตสลอ พวง D รถบรรทกขนาดเลก D1 รถบรรทกขนาดใหญ D+ รถขนสงบรรทกพวง E รถโดยสารขนาดเลก E1 รถโดยสารขนาดกลาง E+ รถโดยสารพวง S รถแทรกเตอร รถบดถนน และรถลกษณะ

พเศษ



9.2.3 ความแตกตางของระบบทเสนอกบระบบเดมในปจจบน

ส าหรบระบบใบอนญาตขบรถทออกแบบใหมตามทกลาวมาขางตน จะเปนการแกปญหาของระบบใบอนญาตขบรถเดม และจะมแนวทางทสอดคลองกบระบบกฎหมายในตางประเทศ อนจะเปนผลดใหระบบใบอนญาตขบรถของไทยมทศทางเดยวกบระบบใบอนญาตขบรถของตางประเทศ ซงกลาวโดยสรปไดวาระบบใบอนญาตขบรถใหมดงกลาวมความแตกตางจากระบบใบอนญาตขบรถในปจจบนดงน

(1) มการปรบปรงโครงสรางใบอนญาตขบรถโดยก าหนดใหหนงคนมเพยงหนงใบอนญาตขบรถ โดยใบอนญาตขบรถดงกลาวจะก าหนดสทธในการขบรถของแตละบคคลแตกตางกนตามกายภาพของรถ ซงขนอยกบทกษะความสามารถในการขบรถของบคคลนน ๆ และในกรณทมการใชรถนอกเหนอจากกรณทวไป เชน ใชในการรบจาง หรอขนสงในลกษณะพเศษใหบคคลนนมใบรบรองเพมเตม

(2) มการยบรวมใบอนญาตขบรถจากระบบกฎหมายเดมทก าหนดใหมหลายใบเปนใบอนญาตขบรถใบเดยว โดยใหแตกตางกนในเรองสทธการใชรถ ซงจะมการปรบปรงการแบงลกษณะทางกายภาพรถในใบอนญาตขบรถใหมใหสอดคลองกบระบบสากลมากขน

(3) ก าหนดคณสมบตและลกษณะตองหามของผขออนญาตรบใบอนญาตขบรถใหเหมาะสม รวมทงปรบปรงขนตอน การอบรม และการทดสอบใบอนญาตขบรถใหสามารถคดกรองบคคลทเหมาะสมในการขบรถบนถนนไดอยางแทจรง

(4) ก าหนดเงอนไขพเศษเพมเตมในการขอรบใบอนญาตขบรถส าหรบผทมความบกพรองในการขบรถบางประการแตยงสามารถขบรถได เชน ผสงอาย หรอผพการ เปนตน

(5) ปรบปรงคณสมบตดานอายของผขอรบใบอนญาตขบรถ (6) ยกเลกใบอนญาตขบรถชวคราวโดยมการปรบปรงขนตอน การอบรม และการทดสอบใบอนญาตขบ

รถใหม



9.2.4 คณสมบตของผขอรบใบอนญาต

ผขอรบใบอนญาตขบรถสวนบคคลตองมคณสมบตดงแสดงในตารางท 9.3

ตารางท 9.3 คณสมบตดานอายของผขอรบใบอนญาตขบรถประเภทตางๆ

ประเภทใบอนญาต

สทธการขบข คณสมบต ผขอรบ

ใบอนญาต

อายใบอนญาต

(ป)

ขอจ ากดการใชงาน

A รถจกรยานยนตขนาดเลก 16 ปขนไป 1 หามขบรถในเวลากลางคน

หามมผโดยสารซอน มแอลกอฮอลลเปน 0 บนทกแตมความผด

A1 รถจกรยานยนตขนาดกลาง 18 ปขนไป 5 - A2 รถจกรยานยนตขนาดใหญ 20 ปขนไป 5 - B รถยนตสามลอ 18 ปขนไป 5 - C รถยนตสลอ 18 ปขนไป 5 -

B+/C+ รถยนตสามลอหรอรถยนตสลอ พวง 20 ปขนไป 5 - D รถบรรทกขนาดเลก 18 ปขนไป 5 - D1 รถบรรทกขนาดใหญ 20 ปขนไป 5 - D+ รถขนสงบรรทกพวง 20 ปขนไป 5 - E รถโดยสารขนาดเลก 18 ปขนไป 5 - E1 รถโดยสารขนาดกลาง 20 ปขนไป 5 - E+ รถโดยสารพวง 20 ปขนไป 5 - S รถแทรกเตอร รถบดถนน และรถ

ลกษณะพเศษ 18 ปขนไป 5 -



ผขอรบใบรบรองเพมเตมส าหรบขบรถเชงพาณชยและรถขนสงพเศษตองมคณสมบตดานอายดงแสดงในตารางท 9.4 และตารางท 9.5

ตารางท 9.4 คณสมบตดานอายและสญชาตของใบรบรองเพมเตมส าหรบรถเชงพาณชย

ใบอนญาต อายและสญชาต ของผขอรบใบอนญาตขบรถ (ป)

อายใบอนญาต (ป)

ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถจกรยานยนตขนาดกลางและขนาดใหญเชงพาณชย (A1, A2)

20 ปขนไป สญชาตไทย

3

ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถยนตสามลอและสลอเชงพาณชย (B, C)


3

ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถบรรทกขนาดเลก รถบรรทกขนาดใหญ และรถบรรทกพวงเชงพาณชย (D, D1, D+)


3

ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถโดยสารขนาดเลก รถโดยสารขนาดกลาง และรถโดยสารพวง (E, E1, E+)


3

ตารางท 9.5 คณสมบตดานอายของใบรบรองเพมเตมส าหรบรถขนสงพเศษ

ใบอนญาต อายของผขอรบ ใบอนญาตขบรถ (ป)

อายใบอนญาต (ป)

ใบรบรองเพมเตมส าหรบขนสงวตถอนตราย 25 ปขนไป 3 ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถโรงเรยน 25 ปขนไป 3 ใบรบรองเพมเตมส าหรบกรณอนตามทประกาศก าหนด

25 ปขนไป 3



9.3 ใบอนญาตรถจกรยานยนต

9.3.1 ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตขนาดเลก (A)

ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตขนาดเลก ประเภท A ทมขนาดเครองยนตไมเกน 125 cc ก าหนดอายขนต า 16 ป มขนตอนการขอรบใบอนญาตดงสรปในรปท 9.1

รปท 9.1 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตขนาดเลก ประเภท A

9.3.2 ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตขนาดกลาง (A1)

ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตขนาดกลาง เครองยตไมเกน 400 cc ก าหนดอายขนต า 18 ป มขนตอนการขอรบใบอนญาตดงสรปในรปท 9.2

รปท 9.2 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตขนาดกลาง ประเภท A1

ทดสอบความพรอมดานรางกาย

อบรม


สอบปฏบต (ในสนาม)

รบใบอนญาตขบรถ (มเงอนไขการใชงาน)

อบรม


สอบปฏบต

รบใบอนญาตขบรถประเภท A1

ไมเคยม ใบอนญาตมากอน

ประวตด

อบรมทบทวน

มใบอนญาตขบรถประเภท A มาแลว

มประวตตดแตม

อบรม 15 ชวโมง



9.3.3 ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตขนาดใหญ (A2)

ในการขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตขนาดใหญทมขนาดเครองยนตเกน 400 cc ก าหนดอายขนต า 20 ป หากยงไมเคยมใบอนญาตประเภท A1 มากอนจะตองผานขนตอนการอบรมและทดสอบเหมอนกบประเภท A1 และตองผานการอบรมหลกสตรรถจกรยานยนตขนาดใหญจงจะไดรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตขนาดใหญ แตหากมเคยใบอนญาตประเภท A1 มาแลว สามารถเขาการอบรมหลกสตรรถจกรยานยนตขนาดใหญไดเลย

9.4 ใบอนญาตขบรถยนตประเภท C, D, E

ระบบใบอนญาตขบรถยนตทเสนอมขนตอนทผขอรบใบอนญาตขบรถตองท าการทดสอบความพรอมดานรางกาย การอบรม การทดสอบทงภาคทฤษฎทเปนขอเขยนและการทดสอบขบขภาคปฏบตในสนามสอบ เมอผานการทดสอบดงกลาวมาทงหมดแลวจงสามารถรบใบอนญาตหดขบ (Learner License) เพอใหสามารถ ขบรถบนถนนสาธารณะได โดยจะตองท าการหดขบรถบนถนนจรงตากหลกเกณฑอยางถกตองกบครฝกหรอ ผประเมนทไดรบการแตงตงจากกรมการขนสงทางบกเปนจ านวนสะสมอยางนอย 20 ชวโมง จงจะไดรบสทธยกเวนการสอบขบขภาคปฏบตบนถนน และสามารถน าหลกฐานมาขอรบใบอนญาตขบรถยนตไดทนท แตหากหดขบขเองภายใตเงอนไขการใชงานใบอนญาตหดขบ จะตองมาสอบขบขภาคปฏบตบนถนนซงด าเนนการโดยกรมการขนสงทางบก เมอผขอใบรบอนญาตขบรถทผานเกณฑดงกลาวจงจะไดรบใบอนญาตขบรถทมอาย 5 ป เมอครบอายแลวจะตองเขารบการอบรมทบทวนเพอขอตอใบอนญาตตอไป สรปขนตอนส าหรบการขออนญาตขบรถยนตแสดงดงรปท 9.3

(ก) กรณผานโรงเรยน

(ข) กรณไมผานโรงเรยน

รปท 9.3 ขนตอนการขอรบใบอนญาตขบรถประเภท C, D, E


อบรม


สอบขบในสนาม

รบใบอนญาตหดขบ

หดขบขบนถนนกบ ครฝกของโรงเรยน

ครบ 20 ชม.

รบใบอนญาตขบรถ


อบรม


สอบขบในสนาม

รบใบอนญาตหดขบ

หดขบภายใตเงอนไขใบอนญาตหดขบ

รบใบอนญาตขบรถ

สอบขบบนถนนกบกรมฯ



9.5 การอบรม

เพอใหผขอรบใบอนญาตขบรถมทกษะและความสามารถทสอดคลองกบประเภทใบอนญาตทก าหนดขนใหมและสอดคลองกบสถานการณในปจจบน ทปรกษาจงเสนอใหมการปรบปรงการอบรมภาคทฤษฎและภาคปฏบต ทงส าหรบกรณขอใหมและตออายดงทจะน าเสนอตอไปน

9.5.1 ภาคทฤษฎ

ในการอบรมภาคทฤษฎมเนอหาทจดแบงออกเปนวชาตางๆ ทงส าหรบกรณขอใหมและกรณตออายส าหรบใบอนญาตแตละประเภทดงสรปในตารางท 9.6



ตารางท 9.6 การอบรมภาคทฤษฎเพอขอรบและตอใบอนญาตขบรถประเภทตางๆ

กรณขอรบใบอนญาตขบรถ กรณตออายใบอนญาตขบรถ

ความรเกยวกบกฎหมาย 2 • O • O • O • O • O • O • O • O • O • O • O • O • O

ความรเกยวกบเทคนคการขบข 3 • O • O • O • O • O • O • O • O • O • O • O • O • O

ความรเกยวกบรถและเครองยนต • ความรเกยวกบรถยนตและเครองยนต 1 • • • •

• ความรเกยวกบรถบรรทกและเครองยนต 3 • • • • ความรเกยวกบรถโดยสารและเครองยนต 3 • • •การขบรถในสภาพการจราจร 2 • • • • • • • • • • • •

มารยาท ทศนคตและจตส านกในการขบรถ 1 • • • • • • • • • • • • •

ผลกระทบตอสมรรถนะการขบขจากแอลกอฮอลหรอยาเสพตดและจากสภาพรางกาย

1 • • • • • • • • • • • •

การขบรถอยางประหยด 3 • O • O • O

การฝกหดขบรถเบองตนและการควบคมรถ 1 • • • • • • • • • •

การขบขในสภาวะทไมปกต 1 • • • • • •

สนคา การบรรทก และการขนถายสนคา 1 • O • O • O • O • O • O

รถลากจง และพนฐานการขบรถลากจง 3 • O • O

D+ E E1 E+ SCวชาจ านวนชวโมง

Aสทธการขบรถในใบอนญาตขบรถ

A1 A2 B B+ /C+ D D1




ใบรบรองเพมเตมกรณส าหรบรถเชงพาณชยความรเกยวกบกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก 2 • • • • • • • •

ความรเกยวกบกฎหมายทเกยวของกบผขบรถ เชนกฎหมายแพง กฎหมายอาญา

1

• O • O • O • O • O • O • O • O

การวางแผนการเดนทางและเสนทางการเดนรถ 1 • • • • • • • •

การขนสงผโดยสาร 2 • • • O • O • O

ภาษาองกฤษส าหรบผขบรถยนตสาธารณะ 2 • O • O • O • O • O • O • O • O

กรณส าหรบการขนสงพเศษความรเบองตนเกยวกบวตถอนตราย การขนสงวตถอนตราย การขนถายสนคา และการจดการกบเหตฉกเฉน

2 • O • O • O

ความรเบองตนเกยวกบอปกรณตามมาตรฐานความปลอดภยและเหตฉกเฉน

1 • O • O • O • O • O • O • O • O

การปฐมพยาบาลเบองตน 1 • • • O • O • O • O • O

Cวชาจ านวนชวโมง


A1 A2 B B+ /C+ D D1 D+ E E1 E+ S



ตารางท 9.7 การฝกภาคปฏบต


ความรเบองตนเกยวกบรถและพนฐานการขบรถยนต 3 • • • • • •

ความรเบองตนเกยวกบรถและพนฐานการขบรถบรรทก

4 • • •

ความรเบองตนเกยวกบรถและพนฐานการขบ รถโดยสาร

4 • • •

การหดขบรถยนตตามทาฝกตางๆ 4 • • • • • • • • •

การอบรมการหดขบรถบรรทกตามทาฝกตางๆ 5 • • •

การอบรมการหดขบรถโดยสารตามทาฝกตางๆ 5 • • •

การอบรมการหดขบรถทใชเพอการขนสงทางบกตามทาฝกตาง ๆ

5 • • • • • •



A1 A2 B B+ /C+ D D1 D+ E E1 E+ S




ความรเบองตนเกยวกบรถและพนฐานการขบรถทใชเพอการขนสงทางบกเบองตน (รถขนาดใหญ)

3 • • • • • •

พนฐานการขบลากจง • พนฐานการขบรถยนตสลอพวงและรถสามลอพวง 5 •

• พนฐานการขบรถบรรทกพวงและรถโดยสารพวง 5 • •

การฝกหดขบรถลากจงในทาตางๆ • การฝกหดขบรถยนตลากจงในทาตางๆ 15 • • การฝกหดขบรถบรรทกและรถโดยสารลากจงใน ทาตางๆ

15 • •



A1 A2 B B+ /C+ D D1 D+ E E1 E+ S



เนอหาสาระของแตละวชาทอบรมสรปดงตอไปน

1) ความรเกยวกบกฎหมาย

เพอใหผเขารบการอบรมมความรเกยวกบกฎหมายทเกยวของ เชน กฎหมายวาดวยรถยนต กฎหมายวาดวยการจราจรทางบก และกฎหมายอนทเกยวของทส าคญเบองตน

2) ความรเกยวกบเทคนคการขบข

มงเนนใหผเขารบการอบรมมความรเกยวกบเทคนคการขบขตางๆและเรยนรสาเหตและการปองกนอบตเหตเพอชวยลดการเกดอบตเหตจากการขบขได ซงประกอบดวย

การขบขอยางปลอดภย ม 4 องคประกอบทส าคญ คอ รอบร (Define) การจ าแนก (Analyze) การคดตดสนใจ (Decide) และ ปฏบตจรงตามแผน (Act)

การขบรถเชงปองกนอบตเหต เปนการเรยนรเกยวกบปรชญาการขบรถในเชงปองกนอบตเหต สาเหตทท าใหผขบรถเสยสมาธ และรวมถงวธการเตรยมรถกอนออกเดนทาง

การตระหนกและรบรถงอนตราย แบงไดเปน การตอบสนองตออนตรายทอยกบท (Static hazard) เชน ทางโคง ทางแยก วงเวยน และพนผวถนน และการตอบสนองตออนตรายทเคลอนทได (Dynamic hazard) เชน คนเดนเทา รถจกรยาน รถจกรยานยนต รถบรรทก และรถบรรทกวตถอนตราย และการตระหนกถงอนตรายของสภาพอากาศ (ฝนตก หมอกลง และแดดจา) ตอการมองเหนและการควบคมรถ เมอผขบขรถงอนตรายทอาจเกดขนจงท าใหผขบขมความระมดระวงในการขบขมากขนและชวยลดความเสยงในการเกดอบตเหต

สาเหตและการปองกนอบตเหต อาจเกดจากการขบรถเรว การขบรถตดหนา การขบรถตามกระชนชด การใชสงมนเมา และการแซงรถอยางผดกฎหมาย รวมถงปจจยในการเกดอบตเหตทเกดจากสภาพของผขบ สภาพของรถ สภาพถนน และสภาพของสงแวดลอมความเสยง การบรหารจดการความเสยง การศกษากรณตวอยาง และความรความเขาใจเกยวกบเทคนคการสงเกตและการคาดการณ สามารถคดวเคราะหถงพฤตกรรมของผใชทางรวมกนเพอเตรยมการและหาทางออกใหตนเอง และเกดความปลอดภยทงตอตนเองและผใชทางรวมกน ยกตวอยางเชน จดมงหมายในการมองเพอความปลอดภย ปจจยทมผลกระทบตอการมองเหน เทคนคการมองเพอความปลอดภย พฤตกรรมของผใชทาง และการเตรยมความพรอมความรเกยวกบการขบรถในสภาพการจราจร

3) ความรเกยวกบรถและเครองยนต การตรวจสภาพ การบ ารงรกษารถ และการแกไขขอขดของเบองตน

มงเนนใหผ เขารบการอบรมไดรบความรเกยวกบการใชรถ การท างานของเครองยนต รวมถงการตรวจสอบสภาพรถและการบ ารงรกษาเบองตน เพอใหพรอมใชงาน อกทงสามารถแกไขปญหาเบองตนเมอเกดเหตขดของขณะขบขได ซงผขบขจะตองทราบถงต าแหนงและการใชอปกรณควบคมตางๆภายในรถเบองตน เชน คนเรง เบรก เขมขดนรภย อปกรณเปดสญญาณไฟทางจราจร เปนตน อกทงการจดบนทกลงในสมดประจ ารถ และการตรวจสอบสภาพรถใหพรอมกอนและหลงการใชงาน รวมถง



การดแลรกษารถยนตจะชวยลดการเกดอบตเหตหรอขอขดของขณะขบขและสามารถขบขไปถงจดหมายไดอยางปลอดภยซงมตวอยางเนอหาการตรวจสอบสภาพรถดงน

เบรก คนเรง เกยร และเบรกมอ ไฟรถและไฟใหสญญาณทางจราจร กระจกและอปกรณปดน าฝน การตรวจวดลมยาง การตรวจวดเชอเพลง สภาพลอและอปกรณกนสะเทอน หมอน าและน ามนเครอง การขบขบนทองถนนเมอเกดเหตขดของรถเสยหรอเกดความผดปกตขณะขบรถ ผขบขสามารถ

ชวยเหลอตวเองในการแกไขเบองตนเพอความปลอดภยและลดความเสยหายของรถเพมเตมทอาจเกดขนจากความไมรถงหลกการแกไขและความรเกยวกบรถยนตเบองตน

4) ความรเกยวกบการขบรถในสภาพการจราจร

มงเนนใหผขบขไดรบความรเกยวการขบขในพนททมสภาพการจราจรตางๆทแตกตางกน โดยในสภาพการจราจรในพนทสามารถแบงออกไดเปน 3 กลมใหญๆ คอ สภาพการจราจรในเมอง สภาพการจราจรในชนบท และสภาพการจราจรบนทางดวน ซงจะมเนอหาทแตกตางกนออกไป โดยผขบขจะไดรบความรในการขบขเพอความปลอดภยบนสภาพการจราจรในพนทตางๆดงน

เขาใจในลกษณะและความหนาแนนของการจราจรในพนทนนๆ

เครองหมายและสญลกษณทางจราจรในพนทนนๆ ซงอาจมความแตกตางกน

การควบคมความเรวและระยะหางของรถ

การเขาและออกจากถนนสายหลก

การขบรถในสภาพภมประเทศตางๆเชน ทางในชนบท ทราย ภเขา ถ า ฯลฯ

อบตเหตหรอเหตทไมคาดคดทอาจเกดขนเชน การยอนศร สตวเดนผาน การเปลยนทศทางการเดนรถ ชองเดนรถประจ าทาง การขบรถทางเดยว

เนอหาวชาจะสามารถชวยลดความเสยงในการเกดอบตเหตและเพมความปลอดภยใหกบผขบขไดอยางมประสทธภาพ รวมถงการเขาใจในสภาวะการจราจรทตางกนทผขบขตองประสบเหต

5) มารยาท ทศนคตและจตส านกในการขบรถ

ใหความส าคญถงการขบขอยางมมารยาทตอผรวมใชรถใชถนนประกอบไปดวย การสตารรถยนต การเคลอนรถออกจากทจอด การเรงความเรว การใชความเรว การแซง การขบรถในกรณทมแซง การเปลยนชองเดนรถ การขบรถสวนทางกน การใชสญญาณแตร การเปดไฟสง การขบรถลยฝนหรอน า



การใชไฟตดหมอก การหยดรถ การเบรก การจอดรถ (แบบมชองจอด แบบไมมชองจอด และการจอดซอนคน) การแบงบนน าใจและการใหทางแกผใชรถใชถนนรวมทงรถฉกเฉน เพอปลกฝงใหผขบขมจตส านกทดในการขบขและลดความเสยงในการเกดอบตเหตอนเนองมากจากลกษณะนสยการขบรถทไมด

6) ผลกระทบตอสมรรถนะการขบขจากการดมสราหรอของมนเมา หรอยาเสพตดใหโทษหรอวตถทออกฤทธตอจตและประสาท ความลาและแนวทางการจดการ และการถดถอยของสขภาพตามอาย

ผลของแอลกอฮอลตอความโกรธ ความกาวราวและพฤตกรรมของมนษย ความสมดลระหวางความบกพรองทอาจเกดขนไดจากยาทมตอสมรรถนะในการขบขอยางปลอดภย และตวอยางผลของยาบางประเภทตอสมรรถนะการขบข เชน Benzodiazepines ยาคลายเครยด Antipsychotics และOpioids

สาเหตและผลกระทบตอสมรรถนะการขบขจากความลา การจดการความลาในสภาวะตางๆ ตวชวดของความลาชวโมงในการขบและระยะเวลาในการพก และความรบผดชอบของตวผขบรถ

ความบกพรองทมาจากการถดถอยของสขภาพตามอายทมผลตอการขบขในดานตางๆ ไดแก ประสาทสมผส กระบวนความคด และระบบกระดกและกลามเนอ ความพการ และสมรรถภาพของรางกาย และการประเมนความสามารถในการขบข

7) ความรเกยวกบการขบรถอยางประหยด

ใหความส าคญตอการขบรถใหประหยดน ามนเพอขบขอยางชาญฉลาดและประหยดคาใชจายยงขน พฤตกรรมการขบขทมผลไดแก การออกตว การเพมความเรว การรกษาความเรว การลดความเรว และการเบรก และปจจยทมผลตอการประหยดน ามนประกอบไปดวย ลมยาง อปกรณไฟฟา น าหนกการบรรทก การวางแผนการเดนทาง และการตรวจเชคเครองยนตเปนประจ า

8) ความรเกยวกบการฝกหดขบรถเบองตน การควบคมรถ

การขบรถเบองตนและการควบคมรถทถกตองเพอเปนประโยชนตอผขบข โดยแนะน าอปกรณตางๆ และการใชงานของรถ เชน เบรก คลช คนเรง เกยร พวงมาลยรถ ไฟเลยว ซาย-ขวา และระบบไฟตางๆของรถ การปรบระยะหางในการนงขบใหเหมาะสม การวางต าแหนง เทาซาย -ขวา และมอใหพอด ในการขบรถ การใชมอในการบงคบควบคมอปกรณตางๆของรถ การจบพวงมาลยรถ การสตารทและการออกรถ การหยดรถ การเหยยบเบรก การใชเบรกมอ และการเขาเกยรทงเกยรกระปกและเกยรอตโนมต การเลยวรถ การถอยหลง การเดนหนาถอยหลงทางตรง การจอดรถ การแซงและการเปลยนชองทางจราจร

9) ความรเกยวกบการขบขในสภาวะทไมปกต

เพอใหผขบขสามารถปฏบตไดอยางถกตองเมอเกดเหตการณสภาพวะทไมปกต เพอลดการเกดอบตเหตและสามารถขบขไดอยางปลอดภย ในสภาวะทไมปกตนนจะเปนสถานการณทกอใหเกดอนตรายทไมคอยไดพบบนทองถนนและมความเสยงในการเกดอบตเหตสง โดยมตวอยางการขบขในสถานการณ



ตางๆ เชน กลางคน ควนไฟ ฝนตกฟาคะนอง หมอก แผนดนไหว รถเบรกแตก รถยางแตก ไมสามารถควบคมรถได เปนตน โดยผขบขจะตองทราบถงหลกปฏบตและของควรระวงในการขบรถในสภาวะทไมปกตเหลานเนองจากในสภาวะเหลานไมสามารถจ าลองเพอการอบรมทดสอบในภาคปฏบตได แตเปนสถานการณทสามารถเกดขนไดจรงในการขบขบนทองถนน จงเปนสงส าคญทผขบขควรทราบและเรยนรในขอปฏบตและขอควรระวงเมอประสบกบการขบรถในสภาวะทไมปกต

10) ความรเบองตนเกยวกบสนคา การบรรทก และการขนถายสนคา

การขนสงบรรทกของนนผขบขจ าเปนทจะตองทราบและเขาใจถงขอมลประเภทชนดสนคาหรอสงทบรรทก และการขนสงผโดยสาร รวมถงวธการบรรทกและขนถายสนคา เพอใหเกดความปลอดภยและมประสทธภาพในการขนสง การทราบถงน าหนกบรรทกและเขาใจถงวสดทบรรทกจะท าใหผขบขสามารถลดการเกดความเสยหายของวสดบรรทกขณะท าการขบขไดและชวยเพมความปลอดภยส าหรบสนคาหรอวสดบรรทกบางประการทตองค านงถงความปลอดภยเปนพเศษ ในการบรรทกสนคาผขบขจะตองท าการตรวจสอบสนคาหรอสงทบรรทกกอนการออกเดนทาง รวมถงการตรวจสอบระหวางทเดนทางเมอขบขไปแลว หรอตรวจสอบทกครงเมอท าการหยดรถ หรอตามทเหนสมควร นอกจากนในการวางวสดบรรทกกจะตองวางอยางถกตองตามหลกการเพอใหเกดความสมดลของรถหรอการบรรทกวสดในสถานะตางๆ ซงสงผลตอการขบขทงในดานความปลอดภยของสนคา และความเสยงในการเกดอบตเหตขณะบรรทกสนคา อกทงการขนถายสนคาขนและลงจากรถซงในแตละประเภทของสนคาหรอสงของบรรทกอาจมการขนถายทมความแตกตางกน เชน ของแขง ของเหลว กาซ เปนตน

11) ความรเบองตนเกยวกบรถลากจง และพนฐานการขบรถลากจง

เนนใหผขบขเรยนรถงลกษณะและอปกรณสวนควบคมของรถลากจงรวมถงวธการขบรถลากจงเบองตน เนองจากการขบรถลากจงซงเปนรถขนาดใหญและตองอาศยความสามารถในการขบขสง เพราะมความแตกตางจากการขบรถประเภทอน มการแนะน าอปกรณสวนควบของรถลากจงและการใชงาน วธการขบรถลากจงเบองตนเชน การเดนหนาและถอยหลง การเลยว การเปลยนชองจราจร การกลบรถ การขบรถในทางแคบ การควบคมรถพรอมกบตวพวง การใชเบรกลม วธการหยดรถและจอดรถลากจงในสภาพพนทตางๆ วธการตอและปลดหวงพวงส าหรบรถพวง 2 ตอน หรอ 3 ตอน

12) ความรเกยวกบกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก

เพอใหผเขารบการอบรมมความรเกยวกบกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกและน าปฏบตตามกฎหมายไดอยางถกตอง

13) ความรเกยวกบกฎหมายทเกยวของกบผขบรถ

เพอใหผเขารบการอบรมมความรเกยวกบกฎหมายแพง กฎหมายอาญาทเกยวของกบผขบรถเบองตนและน าปฏบตตามกฎหมายไดอยางถกตอง



14) การวางแผนการเดนทาง การคนหาสถานทและเสนทางการเดนรถ

เนนในดานการใหความรในการเตรยมและวางแผนการเดนทางทงการเดนระยะสนและการเดนทางไกล การศกษาแผนทและเสนทางในการเดนทาง เพอใหสามารถไปถงจดหมายไดอยางปลอดภยและประหยดเวลา อกทงชวยในการประหยดคาใชจายทางดานเชอเพลง

15) ความรเกยวกบการขนสงผโดยสาร

ผขบขทท าการบรรทกผโดยสารจะตองทราบถงหลกการโดยสารในการขนสงผโดยสารอยางปลอดภย ทงน ผขบขจะตองมความรบผดชอบและมความรเกยวกบหลกการโดยสาร โดยมเนอหาโดยสงเขปดงน

ความรเกยวกบรถโดยสารและอปกรณภายในรถเพอการขนถายผโดยสาร การตรวจสอบผโดยสารระหวางขนรถและลงรถ การควบคมความเรว การจอดรถและการหยดรถขณะการขนสงผโดยสาร

16) ภาษาองกฤษส าหรบผขบรถยนตสาธารณะ

ภาษาองกฤษส าหรบผขบรถยนตสาธารณะมเพอใหผขบรถมความรพนฐานตลอดจนทกษะการใชภาษาองกฤษทจ าเปนในการบรการลกคา มเนอหาดงน

ค าทกทายตอนรบ ประกอบดวย การกลาวทกทาย การแนะน าตนเอง การแนะน าทพก เสนทาง และสถานททองเทยวในไทย ประกอบดวย ค าศพทเกยวกบทศทาง

ค าบพบทบอกต าแหนง และการสนทนาโตตอบเกยวกบต าแหนงของสถานท การบอกถงอตราคาโดยสาร ประกอบดวย การบอกเลขจ านวนนบ การเปรยบเทยบเงนตราสกล

ตางๆกบเงนไทย และการแจงราคาคาบรการไดถกตอง การใหขอมล ประกอบดวย การบอกค าศพทเกยวกบสถานท และขอมลรายละเอยดเกยวกบ

สถานททองเทยวตางๆ การขอโทษ ประกอบดวยการกลาวค าขอโทษ การขอบคณ การตอบรบการขอบคณและการกลาวลา ประกอบดวย การกลาวค าขอบคณ ค า

กลาวขอบคณ และกลาวลาและเชญชวนใหลกคามาใชบรการอก

17) ความรเบองตนเกยวกบวตถอนตราย การขนสง การขนถายวตถอนตราย และการจดการกบ เหตฉกเฉน

การขนสงวตถอนตรายผขบขจะตองมความระมดระวงและมความช านาญเปนอยางมากเนองจากสงของทบรรทกมอนตรายและเมอเกดอบตเหตขนจะเกดความเสยหายอยางมากและอาจกอใหเกดการบาดเจบหรอเสยชวตจากอบตเหตได โดยเนอหามงเนนใหผขบขไดรบความรเกยวกบประเภทของวตถอนตราย การบรรทกและการขนถายวตถอนตรายในแตละชนดและการขนสง โดยมเนอหาการอบรมดงน



การระบ แยกประเภท และการจดการกบวตถอนตรายแตละประเภท การบรรจวตถอนตราย ขอปฏบตระหวางการขนสง การตดเครองหมาย ฉลาก และปาย ส าหรบบงชประเภทของวตถอนตราย การขนถายวตถอนตราย และขอก าหนดทวไปในการขนถายวตถอนตราย เอกสารก ากบการขนสงวตถอนตราย การใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล

อกทงการปองกนและระงบอบตภยจากการขนสงวตถอนตราย ซงจะชวยลดความเสยงในการเกดอบตภย และความสญเสยทอาจเกดขนในระหวางการขนสงวตถอนตราย ประกอบไปดวยเนอหาดงน

ขนตอนการปฏบตงานส าหรบเหตฉกเฉน และแผนฉกเฉน แนวทางการด าเนนการเมอเกดภาวะฉกเฉน เครองมอและอปกรณความปลอดภยส าหรบรถบรรทกวตถอนตราย

18) ความรเบองตนเกยวกบอปกรณตามมาตรฐานความปลอดภยและเหตฉกเฉน

เพอใหผขบขรวธการใชและการตรวจสอบอปกรณตามมาตรฐานความปลอดภยและเหตฉกเฉน เชน ถงดบเพลง คอนทบกระจก มดตดเขมขดนรภย ไฟฉายสงสญญาณและอปกรณฉกเฉนอนๆ เพอเตรยมความพรอมในการใชงานอยางถกตองและเกดประสทธภาพสงสด พรอมทงรจกการตรวจสอบสภาพอปกรณตามมาตรฐานความปลอดภยและเหตฉกเฉนใหมอายการใชงานทยาวนาน และการหาจดเหมาะสมในการตดตงอปกรณตามมาตรฐานความปลอดภยและเหตฉกเฉน

19) การปฐมพยาบาลเบองตน

เนอหาการปฐมพยาบาลเบองตนนจะสามารถท าใหผเขาอบรมเกดความรความเขาใจในหลกการและวธการในการปฐมพยาบาลเบองตนอยางถกวธทงนเพอเปนการลดความเสยงตอการเสยชวตและลดคาใชจายทางดานคารกษาพยาบาลอกดวย โดยการปฐมพยาบาลเบองตนประกอบดวย หลกการปฐมพยาบาล คณสมบตของผปฐมพยาบาล การประเมนสถานการณและการประเมนผบาดเจบ การปฐมพยาบาลและการดแลบาดแผลเบองตน การปฐมพยาบาลผบาดเจบทอาการเปนลมชก ทางเดนหายใจอดกน การปฐมพยาบาลผบาดเจบทมการบาดเจบกลามเนอกระดก ขอ และการปฐมพยาบาลผบาดเจบทไดรบสารพษและสงแปลกปลอม

9.5.2 กรณใบอนญาตขบรถจกรยานยนต

ส าหรบการอบรมในแตละหลกสตรและหวขอทควรจะไดรบการอบรมมดงตอไปน

1) การอบรมพนฐาน

ใหใชหลกสตรมาตรฐานของกรมการขนสงทางบก 15 ชวโมง โดยเพมเนอหาเรองการปฐมพยาบาลเบองตน



2) การอบรมทบทวน

เปนการอบรมทควรบงคบใหเขาอบรมทกครงทมการตอใบอนญาตโดยมวตถประสงคเพอ ใหความรถงกฎหมายใหมๆทไดรบการปรบปรง ทบทวนความเสยงและปจจยเสยงหลก ตลอดจนปจจยเสยงใหมๆทอาจจะเกดขน สรางความตระหนกและจตส านกดานความปลอดภยทตองมการฟนฟอยางตอเนอง

3) การอบรมขนสงส าหรบรถจกรยานยนตทมขนาดมากกวา 400 ซซ ขนไป

เนอหาในการอบรมประกอบดวย การวางแผนการเดนทางเพอความปลอดภย การเตรยมตวอยางเหมาะสมในการเดนทาง ความรเบองตนเกยวกบความลาและแนวทางการจดการ ผลกระทบจากยา สารเสพตด ตอสมรรถนะการขบข การขบขอยางปลอดภยบนทางหลวง อนตรายจากความเรว การระบและตอบสนองตออนตรายบนถนน การขบขทเปนมตรตอสงแวดลอม การขบขเปนกลมอยางปลอดภย การควบคมความเสยงทอาจเกดขนจากการบรรทกผโดยสารและน าหนกทบรรทก

4) การอบรมเฉพาะส าหรบรถจกรยานยนตรบจาง

เนอหาในการอบรมประกอบดวย ความรเบองตนเกยวกบความลาและแนวทางการจดการ การควบคมความเสยงทอาจเกดขนจากการบรรทกผโดยสารและน าหนกทบรรทก การดแลความปลอดภยของผโดยสาร ผลกระทบจากยา สารเสพตด ตอสมรรถนะการขบข การระบและตอบสนองตออนตรายบนถนน การดแลสขภาพ และการถดถอยของสขภาพตามอาย การดแลสขภาพเบองตน มารยาทในการใหบรการ กฎหมายวาดวยความปลอดภยในการท างาน



9.5.3 ภาคปฏบต

การอบรมภาคปฏบตเพอใหผขบขมความรและทกษะทเพยงพอในการขบขไดอยางปลอดภย จงควรมการสอนในวชาตางๆ ทมเนอหาสรปดงตอไปน

1) ความรเกยวกบรถและวธการขบรถ ใหผขบขไดรบความรและฝกหดขบรถในเบองตนและการควบคมอปกรณตางๆ ภายในรถเพอชวยใหผขบขมความคนเคยกบรถและเทคนคการขบรถในสภาพจรงและชวยใหผขบขฝกหดขบรถไดอยางมประสทธภาพ โดยมเนอหาวชาการควบคมรถเบองตนดงน

การใชรถยนตเกยรธรรมดาหรอเกยรอตโนมตในการขบรถเพอใหเกดความปลอดภยในการขบรถ ทงนรถยนตในแตละระบบเกยรมวธการขบทแตกตางกน

การบ ารงรกษารถและการตรวจเชครถประจ าวน สวนทตองตรวจเชคเปนประจ าเพอความปลอดภยกอนออกเดนทาง รวมถงการปฏบตในการบ ารงรกษารถเบองตน

การควบคมและบงคบรถใหเคลอนท และการหยดรถ ผขบขจะสามารถกะระยะในการเคลอนทรวมถงระยะหางในการหยดรถทเหมาะสม

การใชสญญาณไฟ ในการเปลยนทศทางจราจร การขอทาง การใชไฟสงในการสอความหมาย การใชสญญาณไฟในกรณฉกเฉน และหลกการมองกระจกในการขบรถเพอการตดสนใจในการขบรถ

การใชคลตช คนเรง และเบรกอยางถกตอง เพอใหเกดความปลอดภยและลดความเสยหายของรถยนตหากใชงานอยางไมถกตอง

การใชเกยรในระดบความความเรวทแตกตางของรถยนตเกยรธรรมดาหรอเกยรอตโนมต เพอลดการสกหรอของเกยรและเครองยนต

การใชเกยรในสถานการณตางๆเชน สะพาน เนนเขา การลงเขา เนองจากในการใชเกยรในบางพนทถาใชไมถกตองอาจเกดอบตเหตได

การขบรถเดนหนาและถอยหลงในทางตรง

2) การฝกหดขบรถยนต

ฝกหดขบรถทาตางๆ ดงน

การออกรถและหยดรถ o การขบรถเดนหนาและหยดรถเทยบทางเทา o การหยดรถ การจอดรถ และออกรถบนทางลาดชนหรอสะพาน o การหยดรถบนทางราบ



การควบคมความเรวของรถ การขบรถซกแซกหรอการขบรถในทางโคงรปตวเอส รวมถงการเวนระยะหางในการขบรถ

การขบรถเลยวมมตางๆ การเลยวซาย การเลยวขวา การเลยวในสภาพถนนตางๆ เชน วงเวยน สแยก ทกลบรถ การกลบรถในทแคบ

การจอดรถ o การขบรถเดนหนาและถอยหลงเขาซองตรง o การขบรถถอยหลงเขาจอดและเดนหนาออกจากชองวางดานซายขนานกบขอบทาง o การขบรถถอยหลงเขาจอดและเดนหนาออกจากชองวางดานซายมมฉาก o การขบรถถอยหลงเขาจอดและเดนหนาออกจากชองวางดานขวามมฉาก o การขบรถเดนหนาเขาจอดและถอยหลงออกจากชองวางดานซายมมฉาก o การขบรถเดนหนาเขาจอดและถอยหลงออกจากชองวางดานขวามมฉาก

การปฏบตตามกฎหมายวาดวยการจราจรทางบกเมอพบเครองหมายจราจร

3) รถขนาดใหญและวธการขบรถขนาดใหญ ใหความรและการฝกหดภาคปฏบตส าหรบรถขนาดใหญ ซงมความยากในการขบมากกวารถทวไปและมความเสยงในการเกดอบตเหตสง ในกรณสวนมากรถขนาดใหญจะเปนรถทใชบรรทกสนคา ผโดยสาร หรอวตถอนตราย ทงนผขบขจะตองมความรความช านาญในการขบขและความรบผดชอบสง เพอใหเกดการขบขอยางปลอดภยโดยมเนอหาวชาการควบคมรถเบองตน ดงน

แนะน าอปกรณทตองควบคมและวธการใชอปกรณภายในรถ

การเตรยมความพรอมในหองโดยสารกอนออกรถ การบ ารงรกษารถ การตรวจเชครถประจ าวน สวนทตองตรวจเชคเปนประจ าเพอความปลอดภยกอนออกเดนทาง รวมถงการปฏบตในการบ ารงรกษารถเบองตน

การควบคมและบงคบรถใหเคลอนท และการหยดรถ ผขบขจะสามารถกะระยะในการเคลอนทรวมถงระยะหางในการหยดรถทเหมาะสม

การใชสญญาณไฟ ในการเปลยนทศทางจราจร การขอทาง การใชไฟสงในการสอความหมาย การใชสญญาณไฟในกรณฉกเฉน และหลกการมองกระจกในการขบรถเพอการตดสนใจในการขบรถ

การใชคลตช คนเรง และเบรกอยางถกตอง เพอใหเกดความปลอดภยและลดความเสยหายของรถยนตหากใชงานอยางไมถกตอง

การใชเกยรในระดบความความเรวทแตกตางของรถยนตเกยรธรรมดาหรอเกยรอตโนมต เพอลดการสกหรอของเกยรและเครองยนต

การใชเกยรในสถานการณตางๆเชน สะพาน เนนเขา การลงเขา เนองจากในการใชเกยรในบางพนทถาใชไมถกตองอาจเกดอบตเหตได




4) การขบรถลากจง ใหความรและการฝกหดภาคปฏบตส าหรบรถลากจงขนาดเลกและขนาดใหญ ซงมความยากในการขบมากกวารถทวไปเนองจากมอปกรณตดพวงและมความเสยงในการพลกคว าและเกดอบตเหตสง ในกรณสวนมากรถลากจงจะเปนรถทใชบรรทกสนคา ผโดยสาร หรอวตถอนตราย ทงนผขบขจะตองมความรความช านาญในการขบขและความรบผดชอบสงเพอใหเกดการขบขอยางปลอดภย โดยมเนอหาวชาดงน

ความรเบองตนและพนฐานการขบรถลากจง ไดแก การแนะน าอปกรณสวนควบของรถลากจงและการใชงาน การบ ารงรกษารถและการตรวจเชครถประจ าวน ความเสยงในการพลกคว าและการเลอนไถลของตวพวง จดบอดของรถลากจง การแนะน าอปกรณสวนควบของรถลากจง และการใชงาน การฝกหดขบรถลากจง โดยการเปลยนเกยรสงขน การใชสญญาณตางๆ การฝกการตอและปลดหวงพวง การฝกหดขบรถลากจง ขบเดนหนาและถอยหลง การฝกขบรถลากจงในสภาพถนนตางๆทมความยากตอผขบรถลากจง เชน ทางแคบ ทางโคง วงเวยน ทางลาดชน ทางเลยวมมฉาก ทกลบรถ

การฝกหดขบรถลากจงตามทาฝกตางๆ ไดแก การขบรถเดนหนาและหยดรถเทยบทางเทา การเลยวและกลบรถ การขบรถเดนหนาและถอยหลงซองตรง การขบรถถอยหลง เขา-ออกจากชองวางดานซาย การขบรถเดนหนาเขา-ออกในชองทเปนมมฉาก การหยดรถและออกรถบนทางลาดชนหรอสะพาน



9.6 การหดขบรถบนถนน

9.6.1 ใบอนญาตหดขบรถ

ในการหดขบรถบนถนน ผขบรถจะตองมใบอนญาตหดขบรถ (Learner License) โดยมเงอนไขดงน

ตองมผมประสบการณขบขไมนอยกวา 3 ปโดยสารไปดวยกน หามขบเวลากลางคน หามใชอปกรณสอสารในขณะขบรถ ตองแสดงสญลกษณพเศษทรถ ตวอยางสญลกษณการหดขบแสดงในรปท 9.4

รปท 9.4 ตวอยางสญลกษณแสดงระหวางการหดขบรถยนต

ใบอนญาตหดขบมอาย 1 ป โดยจะตองตองสอบใบอนญาตขบรถฉบบเตมใหไดภายใน 1 ป มฉะนนผขอรบใบอนญาตขบรถจะตองเรมขนตอนใหมตงแตตน

การหดขบกบครฝกทผานการอบรมและไดรบการแตงตงจากกรมการขนสงทางบกเปนเวลา 20 ชวโมง นบเฉพาะชวโมงทผานเกณฑ) จะไดรบสทธยกเวนการสอบขบรถภาคปฏบตบนถนนกบกรมการขนสงทางบก ซงอางองจากผลการวจยทแสดงใหเหนวาการฝกหดขบในสถานการณจรงจะชวยเพมทกษะการขบขทดได โดยทกษะและความสามารถจะสรางขนไดอยางรวดเรวในชวงแรกของการหดขบ ทงนในการหดขบจะตองมหลกฐานและแบบฟอรม หรอ Checklist มาตรฐานและครฝกจะตองประเมนและลงชอก ากบทกชวโมง

9.6.2 ประกนภยส าหรบผหดขบ

ตามกรมธรรมประกนภยรถยนต ประเภทท 1 (ภาคสมครใจ) หมวดการคมครองความเสยหายตอรถยนต ในขอ การยกเวนการใชอนๆ การประกนภยนไมคมครอง ขอยอยท 9.4 ระบไววากรมธรรมดงกลาวจะไมคมครองกรณการขบขโดยบคคลทไมเคยไดรบใบอนญาตขบขใดๆ หรอเคยไดรบแตถกตดสทธตามกฎหมาย หรอใชใบขบขรถจกรยานยนตไปขบขรถยนต ทงนแตในกรณทเปนการประกนภยประเภทระบชอผขบข การยกเวนตาม 9.4 จะไมน ามาใชบงคบ หากผขบขในขณะเกดความเสยหายเปนผขบขทถกระบชอในกรมธรรม

ดงนนในกรณการหดขบรถตามระบบทเสนอใหมน แมวาจะก าหนดใหผหดขบจะตองมใบอนญาตหดขบกตามแตใบอนญาตดงกลาวกมใชใบอนญาตใหขบรถ ตามเงอนไขของกรมธรรมในปจจบนจงไมคมครองความเสยหายทจะเกดขน ยกเวนในกรณเดยวคอผหดขบไดท าประกนภยรถยนตแบบระบชอผขบขโดยระบชอผหดขบนนๆ เปนผขบขซงอาจเปนไปไดนอยในความเปนจรง



กลาวคอมความจ าเปนจะตองมกรมธรรมพเศษเพอใชส าหรบการหดขบโดยเฉพาะ โดยอาจใหความคมครองเพมเตมจากกรมธรรมปกต (ภาคสมครใจ) โดยอาจมเงอนไขเพมเตมตามความเหมาะสม เพอใหไมกระทบกบความคมครองของกรมธรรมหลกทเจาของรถยนตทใชหดขบไดท าประกนภยเอาไวแลว

9.6.3 ตวอยางการประกนส าหรบผหดขบในประเทศองกฤษ

ในทนแสดงตวอยางรายละเอยดการประกนภยส าหรบผหดขบในประเทศองกฤษ ซงเปนประกนเพมเตมจากการประกนภยรถยนต เพอเปนการเพมความคมครองชวคราวส าหรบการหดขบโดยใชรถของผอนในการหดขบ เพอมใหมผลกระทบตอการเรยกรองคาเสยหายของเจาของรถในกรณเกดความเสยหายในขณะทใชรถคนดงกลาวในการหดขบ (รวมถงมผลตอสวนลดคาเบยประกนส าหรบประวตดในปถดไป) โดยกรมธรรมส าหรบผหดขบทวไปจะก าหนดใหมการตดแผนปายสญลกษณ (L) แสดงไวทหนารถและทายรถใหชดเจน และจ ากดมใหขบรถบนทางดวนพเศษหรอมอเตอรเวย โดยก าหนดเงอนไขใหผท าประกนจะตองมใบอนญาตหดขบและมบคคลทมใบอนญาตขบรถรวมเดนทางไปดวยตลอดเวลา โดยทผรวมเดนทางนจะตองมอาย 25 ถง 72 ปและมใบอนญาตข บรถมาแลวเปนเวลาอยางนอย 3 ป

การท าประกนภยส าหรบผหดขบในประเทศองกฤษสามารถเลอกระยะเวลาการคมครองไดตามระยะเวลาทตองการตงแต 1 วน ถง 1 ป ซงบรษทประกนภยจะคดคาเบยในอตราทแตกตางกนไปตามความเหมาะสม ทงนสวนใหญจะคมครองในชวงเวลา 6:00 -22:00น เทานน สรปสาระส าคญในการคมครองดงน

(1) รถยนตสญหายหรอเกดความเสยหายตอรถยนต กรณรถสญหาย ถกขโมยหรอเสยหาย ประกนจะคมครองคาใชจายส าหรบการซอมแซมรถยนต หรอใหรถไปใชทดแทน หรอจายเงนเทากบความสญเสยหรอความเสยหายของรถยนต แตจะไมคมครองในกรณตอไปน

ความเสยหายทเกดขนในชวงเวลา 22:00 ถง 06:00 น. ความเสยหายทเกดในขณะทผประกนไมไดขบขมาพรอมกบผรวมเดนทางอาย 25-72

ปทมใบอนญาตขบรถมาแลวอยางนอย 3 ป ความเสยหายทเกดขนเมอผเอาประกนไดผานการทดสอบการขบรถผานและไดรบ

ใบอนญาตขบรถฉบบเตมแลว

(2) ความรบผดชอบตอบคคลทสาม

กรมธรรมคมครองความเสยหายทเกดขนกบบคคลทสาม ทงการเสยชวต การบาดเจบ หรอความเสยหายตอทรพยสน นอกจากนยงรบผดชอบคาใชจายอนใดๆ ทเกยวของกบเหตการณทเกดขน เชน คาธรรมเนยมทนายความ เปนตน

(3) การรกษาพยาบาลกรณฉกเฉน

ประกนจะชดใชคาเสยหายใหบคคลใดๆทใชรถของผท าประกนภายใตกฎหมายการจราจรทางถนน



อยางไรกตามการประกนส าหรบผหดขบนนมขอยกเวน ทกรมธรรมจะไมคมครอง ไดแก กรณรถคนนนๆ ถกขบโดยผเอาประกนทไมมใบอนญาตหดขบ หรอถกตดสทธจากการมหรอไดรบใบอนญาตหดขบแลว ทงนประเทศองกฤษก าหนดใหรถยนตทกคนจะตองมประกนภยรถยนตส าหรบคมครองบคคลทสาม (ภาคบงคบ) การขบรถทไมมประกนภยมความผดตามกฎหมายและมคาปรบสงมาก เชน อาจโดนคาปรบกวา 300 ปอนด (ประมาณ 16,000 บาท) ถกตดคะแนนความผด 6 แตม และอาจถกตดสทธการขบรถตลอดชพได

9.7 การทดสอบ

9.7.1 ภาคทฤษฎ

การทดสอบภาคทฤษฎในรปแบบขอสอบขอเขยนควรจดท าเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษ เนองจากเปนภาษาราชการ ทงนอาจพจารณาเพมเตมภาษาอนทเปนภาษาทคนไทยในบางภมภาคใชเปนภาษาหลก เชน ภาษามลาย หรอภาษายาว เปนตน

ขอสอบควรเปนขอสอบแบบปรนย ใหเวลา 1 ชวโมง มจดประสงคเพอวดความรความเขาใจ โดยใชค าถามในลกษณะตรงไปตรงมา ไมซบซอน ตวเลอกค าตอบไมลวง เนนใหความรจากการท าขอสอบไปดวยในคราวเดยวกน และนอกจากจะทดสอบความรเกยวกบกฎจราจร เครองหมายจราจร หรอความรเกยวกบรถแลว เสนอวาควรจะมการประเมนความสามารถของผขบขในการรบรอนตราย (Hazard PerceptionTest)

รปท 9.5 แสดงตวอยางการประเมนการรบรอนตรายของประเทศออสเตรเลยซงท าการสอบบนคอมพวเตอร โดยการดใหวดโอและใหตดสนใจเพอแตะแปนเบรกเมอผเขาสอบประเมนวาจะตองชะลอรถ มเวลา 45 นาท เกณฑผานท 54%



รปท 9.5 การประเมนการรบรอนตราย ประเทศออสเตรเลย

9.7.2 ภาคปฏบต

1) การสอบส าหรบรถจกรยานยนต

จากการทบทวนรปแบบการทดสอบการขบขภาคสนามในตางประเทศพบวาจะมรปแบบการทดสอบอย 2 รปแบบคอการทดสอบในพนททจะไวให หรอการทดสอบบนถนนจรง โดยแตละประเทศจะเลอกการทดสอบทแตกตางกนตามความเหมาะสมของประเทศนนๆ โดยค านงถง

ความปลอดภยของผทดสอบ และครผสอบ ทามาตรฐานทตองการทดสอบ และความเรวทตองการทดสอบ โครงขายถนนทเหมาะสมส าหรบการทดสอบ

จากเงอนไขดงกลาวและจากการสมภาษณผมสวนเกยวของ และสมมนารบฟงความคดเหน มความเหนวาส าหรบประเทศไทยควรจ ากดใหมการทดสอบเฉพาะในพนททจดสอบแตเพยงอยางเดยวกอน เพอความปลอดภยของผทดสอบและครผสอบ เนองจากในบางพนทการทดสอบในถนนจรงอาจไมมความเหมาะสมเนองจากอยบนถนนทางหลวงทมการใชความเรวสงและมการคละกนของยานพาหนะหลายประเภท นอกจากนยงเปนการล าบากส าหรบครผทดสอบในการโดยสารซอนทาย หรอขบรถจกรยานยนตตามรถผสอบอยางประเทศองกฤษ



2) การสอบในสนามส าหรบรถยนต

การทดสอบขบรถในสนามเพอวดความสามรถของผขอรบใบอนญาต เปนการจ าลองสถานทในการขบรถโดยมลกษณะและพนททแตกตางกนในการวดความสามารถในการขบรถในดานตางๆ ในการทดสอบการขบรถในประเทศไทยจะมการวดผลโดยใหผทดสอบปฏบตตามทาทใชในการทดสอบตางๆ เพอผานการทดสอบโดยมทาทดสอบในสนาม 7 ทา โดยทดสอบ 2 ทาหลกและเลอกทดสอบอก 1 ทา ซงไมสามารถวดความสามารถในการขบรถของผทดสอบไดเพยงพอ ทงนในการทดสอบขบรถในสนามควรมการเพมทาทดสอบหรอใชสนามสอบทมการจ าลองสภาพการขบขจรงบนถนน เชน ทางแยก วงเวยน ทางโคง ทางซกแซก เปนตน ตวอยางสนามสอบในประเทศญปนแสดงดงรปท 9.6

รปท 9.6 ตวอยางสนามทดสอบขบรถในประเทศญปน

ทาสอบควรมดงตอไปน

การขบรถเดนหนาและหยดรถเทยบทางเทา


การขบรถถอยหลงเขาจอดและออกจากชองวางดานซาย

การหยดรถและออกรถบนทางลาด

การกลบรถ

การขบรถเดนหนาเขาจอดในชองทเปนมมฉาก

การขบรถโดยปฏบตตามเครองหมายจราจร

ทงนผทดสอบจะตองใชประเภทรถในการสอบทตรงกบใบอนญาตของผทดสอบขอรบ และจะตองผานการทดสอบในแตละทาถงจะผานการประเมนในการทดสอบขบรถ

3) การสอบในสนามส าหรบรถขนาดใหญ

ในการทดสอบขบรถขบรถขนาดใหญอาจมปญหาทางดานพนทในการใชพนททดสอบเนองจากรถทใชทดสอบมขนาดใหญจงใชการทดสอบเปนทาตามลกษณะตางๆเปนเกณฑในการทดสอบเพอใหครอบคลมในการประเมนความสามารถในการขบรถของผขอทดสอบ การทดสอบควรม 9 ทาสอบดงน



การขบรถเดนหนาและหยดรถเทยบทางเทา การขบรถเดนหนาและถอยหลงในทางตรง การขบรถถอยหลงเขาจอดและออกจากชองวางดานซาย การหยดรถและออกรถบนทางลาด การกลบรถ การขบรถเดนหนาเขาจอดในชองทเปนมมฉาก การขบรถถอยหลงเขาจอดในพนทดานหลงขวาหรอซาย ตวอยางแสดงในรปท 9.7 การขบรถถอยหลงเขาซองจากจดทก าหนด ตวอยางแสดงในรปท 9.8 การขบรถโดยปฏบตตามเครองหมายจราจร

รปท 9.7 ตวอยางการขบรถถอยหลงเขาจอดในพนทดานหลงขวา

รปท 9.8 ตวอยางการขบรถถอยหลงเขาซองจากจดทก าหนด

4) การสอบในสนามส าหรบรถพวงหรอลากจง

การสอบทกษะการขบรถพวงหรอลากจงควรเพมเตมทาสอบดงน



การทดสอบขบรถบนทางโคงรปตวเอส เพอวดความสามารรถในการขบรถขอผทดสอบในการควบคมตวรถและตวพวง

การหยดรถ เนองจากในการขบรถลากจงจะมเรองของน าหนกบรรทกและตวพวงเขามาเกยวของซงท าใหมผลตอระยะในการหยดรถ

การประกอบพวงและการถอดพวง ส าหรบรถลากจง

5) การสอบขบบนถนน การทดสอบขบรถบนถนนนนเปนการทดสอบเพอวดความรความเขาใจและหลกการปฏบตอยางถกตองในการขบรถของผขบข ซงผขบขจ าเปนทจะตองน าความรความสามารถทงหมดทไดรบจากการอบรมและฝกหดขบรถในสนามมาใชในชวตจรง และเพอใหแนใจวาผขบขทไดผานการทดสอบในสนามและไดรบใบอนญาตหดขบสามารถขบรถบนทองถนนจรงได ในการทดสอบขบรถบนถนนจรงจะมเจาหนาทจากกรมการขนสงทางบกเปนผประเมนการขบรถนงรถไปดวย โดยมขอปฏบตในการทดสอบขบรถบนถนนจรงดงน

การตรวจสอบกอนการขบรถ การทดสอบการขบขบนถนนจรงผขบขจะตองท าการตรวจสอบอปกรณภายในรถใหอยในสภาพทพรอมจะออกเดนทาง โดยผตรวจประเมนจะท าการตรวจสอบผทดสอบตงแตเขามาในรถและการปฏบตตนของผทดสอบในการเตรยมความพรอมกอนการขบรถ ไดแก

การปรบกระจกมองขางและกระจกมองหลงกอนการขบรถ

การจดทานงในการขบรถใหเหมาะสมกอนการขบรถ

การรดเขมขดนรภยกอนการขบรถ

การตรวจสอบและปลดเบรกมอ การตรวจสอบขณะขบรถ ผตรวจประเมนจะท าการประเมนผขบขในระหวางทท าการขบรถวาผขบขท าการขบรถอยางถกตองตามพนฐานการขบรถและหลกปฏบตหรอเปลา โดยในการประเมนขณะท าการขบรถจะแบงออกเปน 6 กลมไดแก การขบรถทางตรง การหยดรถ การเลยวรถ การขบรถถอยหลง การแซงและการเปลยนชองจราจร การใชสญญาณไฟจราจร ในการขบรถทงหมดในขางตนผขบขจะตองปฏบตตามกฎจราจรอยางเครงครด รวมถงการขบรถอยางปลอดภย โดยมเนอหาการตรวจสอบขณะขบรถมดงน

การขบรถทางตรง - มอทงสองขางจบอยบนพวงมาลย - รกษาระยะหางระหวางรถคนขางหนา ไมขบชดรถคนขางหนาเกนไป - ชะลอรถเมอถงทางแยกทไมมสญญาณไฟจราจร - ขบรถตรงชองจราจรหรอไมไดคอมชองจราจร



การหยดรถ - หยดหลงทางมาลายหรอเสนหยดรถ - เครองยนตดบ ตอนหยดรถ (ส าหรบเกยรธรรมดา) - แตะเบรกหรอดงเบรกมอ ตอนรถหยดนง (เพอปองกนรถไหล)

การเลยว - ลดความเรวขณะเขาโคง - เลยวโคงอยในชองจราจร (ไมเกนชองจราจรอน) - ใหทางแกรถทางเอก ขณะเลยวเขาทางเอก - ใหสญญาณไฟเลยวกอนเลยว

การขบรถถอยหลง - ดกระจกขางและกระจกหลงกอนถอย - ถอยรถโดยไมตองเอยวตวไปมองทายรถ

การแซงและการเปลยนชองจราจร - ใหสญญาณไฟกอนแซงและกอนเปลยนชองจราจร - มองกระจกขางและกระจกหลงกอนแซงและเปลยนชองจราจร - คงความเรวไวขณะผอนแซง

สญญาณไฟจราจร - เตรยมหยดรถหลงเสนหยดรถ เมอสญญาณจราจรไฟสเหลอง เวนแตไดขบเลยเสน

ใหหยดไปแลว - หยดรถหลงเสนหยด เมอสญญาณจราจรไฟกระพรบ เมอเหนวาปลอดภยแลวจง

ขบรถผานไป ทงนในการทดสอบบนถนนจรง ถาผขบขไมปฏบตตามหลกการขบรถหรอตามกฎหมายจราจรจะไมผานการตรวจประเมนทนท โดยมขอไมควรปฏบตในการขบรถดงน

ไมรดเขมขดนรภยกอนการขบรถ

ไมไดเขาชองจราจรตามเครองหมายบนพนถนน (อยชองทางตรงหรอชองทางเลยวซายแตเลยวขวา)

ไมไดมองกระจกกอนเปลยนชองจราจรหรอแซง

ไมไดใหทางแกผขามถนนททางขาม

ขบรถขามเสนแบงทศทางจราจรหามแซง

ใชความเรวเกนก าหนด

ถอยหลงกลบเพอเลยวเขาซอย (เลยวไมพน)

หยดรถทบเสนทแยงหามหยดรถ



ฝาฝนสญญาณจราจร (ไฟแดง)

การประเมนกระท าโดยโดยเจาหนาทกรมการขนสงทางบก ก าหนดสอบบนเสนทางและชวงเวลาทก าหนด การสอบบนถนนใชเวลาและทรพยากรคอนขางมาก จงจะเกดขอจ ากดดานจ านวนเจาหนาทของกรมการขนสงทางทม และขอจ ากดดานเสนทางทจะใชในการสอบได และจะยงมปญหาในกรณเมองใหญทมสภาพการจราจรตดขด เหลานจะท าใหการสอบปฏบตกระท าไดคอนขางล าบาก สามารถรองรบผใชบรการไดจ านวนนอย

ตวอยางแบบฟอรมทใชในการประเมนผรบการทดสอบแสดงดงรปท 9.9



รปท 9.9 แบบรายการประเมนการสอบขบรถบนถนน



9.8 คาธรรมเนยม

คาธรรมเนยมในการเขาอบรมและทดสอบควรจะสะทอนตนทนการด าเนนการจรงเพอใหครอบคลมคาใชจายตางๆ เชน

คาแรงเจาหนาท คาสถานท คาสาธารณปโภค คาเสอมราคาของอปกรณ คาวสดสนเปลอง คาประกนตางๆ

การคดคาธรรมเนยมทสะทอนคาใชจายจรงจะเปนผลดกบหนวยงานภายนอกทมสวนรวมกบกรมการขนสงทางบก เชน โรงเรยนสอนขบรถเอกชน หรอสถาบนการศกษาในพนทในการท าหนาทอบรมและทดสอบผขอรบหรอตออายใบอนญาตขบรถ กลาวคอ จะท าใหหนวยงานนนๆ มศกยภาพในการแขงขนเชงการคามากขน

9.9 ใบรบรองแพทย

ผขบขจะตองมใบรบรองแพทยในดานของสมรรถนะรางกายเพอการขบขเมอจะขอหรอตออายใบอนญาตขบรถ ขอเสนอแนะ ใบรบรองแพทยทใชควรเปน รปแบบทถกปรบปรงโดยแพทยสภา 2554 ซงประกอบดวยขอมล 4 สวนดงน

สวนท 1 ขอมลสวนบคคล สวนท 2 ประวตสขภาพและ การรบรองตวเอง สวนท 3 รายละเอยดการตรวจรางกาย สวนท 4 สรปความเหนและค าแนะน าของแพทย

จะถกใชเพอใหมการตรวจรางกายเพมเตมบางรายในการขบรถทมความเสยงสง หรอ ถกใชในการตรวจทกรายและมรายละเอยดทงสสวนส าหรบผขอรบใบอนญาตขบรถ หรอ ใหมการรบรองตวเองดานสขภาพ (สวนท 1 และ2) ทกรายเปนการคดกรองโดยเมอพบความผดปกต หรอสงสย กจดใหมระบบสงตอเพอการตรวจโดยแพทย (น ามาปรบใชแบบแยกสวน) ทงหมดอยในการพจารณาของกรมขนสงทางบก หรอ หนวยงานตวแทนของกรมขนสงทางบก ซงสดทายจะเปนการพจารณาใหใบอนญาตขบรถ แบบมเงอนไขหรอไมมเงอนไข หรอการปฏเสธไมออกใบอนญาตกเปนได ตามแตทกรมขนสงทางบก หรอ หนวยงานตวแทนของกรมขนสงทางบกมความเหนนอกจากน ขอบงคบทอาจแตกตางกนในเรองของการตรวจรางกายหรอการทดสอบบนถนน ขนอยกบอายของผขออนญาตและชนดของรถ ทควรพจารณารวมดวยมแนวทางทเสนอ ดงน



หมายเหต การตรวจรางกายตามเงอนไขขางบน หมายถงการตรวจรางกายโดยแพทยเทานน โดย กระบวนการตรวจแบบคดกรองทท าโดยกรมการขนสงทางบกเอง ยงคงสามารถด าเนนการไดปกต

9.9.1 ความเสยงดานโรคหรออาการทมผลตอความปลอดภยในการขบข

การขบขเปนกระบวนการซบซอนและเปนวงจรท เปนไปอยางรวดเรวทตองการทกษะระดบหนง และความสามารถในการโตตอบกบทงตวรถและสงแวดลอมภายนอกในเวลาเดยวกน ขอมลเกยวกบสงแวดลอมภายนอกจะถกสงผานทางการสมผสดวยตาและห ขาวสารเหลานจะถกประมวลผานกระบวนการจดจ า ทงความจ าระยะสนและความจ าระยะยาว และผานการประมวลผล ซงจะน าไปสการตดสนใจตอกระบวนการขบรถ การตดสนใจถกแปลงใหเปนการกระท าผานระบบกระดกและกลามเนอ ซงท าหนาทหมนพวงมาลย ใชเกยรและเบรคเพอใหรถแลนไปตามทางทถกตอง กระบวนการซ าๆนขนอยกบ

สายตา Visuospatial perception การไดยน การเพงความสนใจและสมาธ ความจ า

ผขบรถสวนบคคล ทดสอบการมองเหนเมอมาขอใบอนญาตขบรถ และทกป หากมอาย 80 ปขนไป

มการตรวจรางกายทกป หากมอาย 75, 78 ปและทกปเมอมอาย 80 ปขนไป ยกเวนกรณทจ าเปนตองตรวจรางกายกอนนน

มการทดสอบการขบขบนถนนทกป เมอมอาย 85 ปขนไป

ผขบรถเชงพาณชย

ผขบรถบรรทกหนก ทดสอบการมองเหนเมอมาขอใบอนญาตครงแรก และเมอตองการเปลยนประเภทใบอนญาต และเมอมอาย 75, 78 ป และทกปเมอมอาย 80 ปขนไป

ผขบรถบรรทกหนกมการตรวจรางกายเมอมอาย 75 , 78 ป และทกปเมอมอาย 80 ปขนไป

ผขบรถบรรทกหนกมการทดสอบการขบขบนถนนเมอมอาย 85 ปขนไป และทกปหลงจากนน

ผขบรถขนสงสาธารณะ ทดสอบการมองเหนเมอมาขอใบอนญาตครงแรก และเมอตองการเปลยนประเภทใบอนญาต และตรวจรางกายทก 5 ป จนถงอาย 45 ป และทก 2ป จนถงอาย 65 ป และทกปหลงจากนน

ผขบรถขนสงสาธารณะ มการตรวจรางกายเมอมาขอใบอนญาตครงแรก และตรวจรางกายทก5 ป จนถงอาย 45 ป และทก 2ป จนถงอาย 65 ป และทกปหลงจากนน

ผขบรถขนสงสาธารณะ การทดสอบบนถนนเมอมอาย 65, 70 ป และทกปหลงจากนน



ความเขาใจ การประมวลผล/ดลพนจ ระยะเวลาการตอบสนอง สมผสตางๆ ก าลงของกลามเนอ การประสานงาน

ดงนนกระบวนการในรางกายหลายอยางตองท างานประสานกนได เพอทจะท าใหแนใจวาการขบขเปนไปอยางปลอดภยและการใชทกษะตางๆเปนไปอยางทนทวงท

9.9.2 สภาวะดานการแพทยทอาจสงผลตอสมรรถนะรางกายเพอการขบข

สภาวะดานการแพทยทอาจสงผลตอสมรรถนะรางกายเพอการขบข (Medical conditions likely to affect fitness to drive) หรอมผลตอกระบวนการของรางกายทตองท างานประสานกนเพอการขบขปลอดภยเนองจากมปจจยหลายอยางทเปนสาเหตของการเกดอบตเหต ดงนนการประเมนผลของปจจยดานการแพทยทมตอการเกดอบตเหตจงยากทจะท าไดครบถวน อยางไรกตามจากการศกษาพบวา มปจจยบางประการทเปนสาเหตความบกพรองขนรนแรง คอ

การหมดสตอยางฉบพลน

โรคหลอดเลอดหวใจ

โรคเบาหวาน

ความผดปกตของระบบกระดกและกลามเนอ

ความผดปกตของระบบประสาท

o สมองเสอม (dementia)

o การชก และโรคลมชก (seizures and epilepsy)

o Vestibular disorders

o อาการของโรคทางระบบประสาทอนๆ (other neurological conditions) ไดแก

- หลอดเลอดในสมองโปงพอง และ ภาวะหลอดเลอดผดรป (unruptured intracranial aneurysms and other vascular malformations)

- สมองพการ (cerebral palsy)

- การบาดเจบทศรษะ (head injury)

- สภาวะทางระบบประสาทกลามเนอ (neuromuscular conditions)

- Parkinson’s disease



- Multiple sclerosis

- โรคเสนเลอดสมอง (stroke)

- สมองขาดเลอดชวคราว (transient ischemic attacks)

- เลอดออกในสมอง (subarachnoid haemorrhage)

- กอนและเนองอกในสมอง (space-occupying lesions including brain tumours)

- ความบกพรองของการพฒนาระบบประสาท (neurodevelopmental disorders)

ปญหาสขภาพจต

การใชยาผดประเภท การตดสารเสพตด

ความผดปกตดานการนอนหลบ

ปญหาดานสายตา

หมายเหต โดยมคมอการประเมนผลสขภาพเพอสมรรถนะการขบรถอยางปลอดภยส าหรบแพทย

9.9.3 ความเหมาะสมในการใชใบรบรองแพทยส าหรบกลมทมความเสยงสง

กลมทมความเสยงสง ไดแก กลมผขบรถสาธารณะ รถเพอการพาณชย และรถบรรทกวตถอนตราย

ในการพจารณานนควรพจารณาใชรปแบบใบรบรองแพทยเดยวกบททางแพทยสภาเสนอ เพอลดความสบสนของประชาชน แตควรมกระบวนการอนๆ ประกอบเปนใบอนญาตขบรถทมเงอนไข กรณตรวจเชคพบความผดปกต หรอความเสยงดานโรคหรออาการทางกายในหวขอทกลาวถง ใน เรองความเสยงดานโรคหรออาการทางกายทส าคญทใบรบรองแพทยควรชวยระบปญหาเพอเสรมความปลอดภยในการขบขยวดยาน อยางไรกดเนองจากเมอพจารณาถงความเสยงทสงมากกวารถประเภทอนอน จ าเปนตองมการควบคมปจจยอนอนดงตอไปนรวมดวย

สภาพทางรางกาย สภาพจตใจ และอารมณของผขบข รวมทงความลาและผลของยาทรบประทาน ทงทสงโดยแพทยและซอมาเอง

สภาพถนน เชน เครองหมายจราจร ผขบรถอนๆ ลกษณะการจราจร และการวางผงถนน

ขอกฎหมาย เชน การจ ากดความเรวและปรมาณแอลกอฮอลในเลอด

สภาพแวดลอมทางธรรมชาต เชน เวลากลางคน สภาพอากาศรนแรง และแสงจา

สภาพรถและอปกรณ เชน ชนดของรถ การท างานของเบรค และการบ ารงรกษา

ขอก าหนดในแตละบคคล วตถประสงคของการเดนทาง จดหมายปลายทาง การนดหมาย ความกดดนดานเวลา เปนตน

ผโดยสารและศกยภาพในการดงความสนใจจากผขบข



ส าหรบผทขบรถเชงพาณชยหรอรถบรรทกหนก มปจจยอนๆมาประกอบเพมเตมเชน

ขอก าหนดดานธรกจ เชน กะเวลางาน การฝกพลขบ และอปสงคของสญญาจางงาน

การทตองท างานหลายอยางพรอมกน เชน ปฏกรยาตอบสนองตอเทคโนโลยภายในรถ เชน จพเอส จอแสดงตารางงาน หรอระบบการสอสารอนๆ

ขอก าหนดดานกฎหมาย เชน การจดบนทกการท างานและกระบวนการออกใบอนญาต

เรองเกยวกบรถ เชน ขนาด ความสมดล และการกระจายน าหนก

เรองเกยวกบผโดยสาร เชน หนาทดแลผโดยสาร การสอสาร และศกยภาพในการกอความรนแรงดานอาชพ

ความเสยงในการขนสงวตถอนตราย

ทกษะอนๆทจ าเปนในการบงคบรถ เชน การเบรกและการเลยว

ความทนทาน/ความลา และการเฝาระแวดระวงในขณะทขบรถเปนระยะเวลานาน

หมายเหต ผออกใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไขการตดสนใจออกใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข ขนอยกบองคกรทรบผดชอบการออกใบอนญาตขบรถ การตดสนใจน อยบนขอมลทไดจากแพทยและขอก าหนดเรองความปลอดภยบนถนน ในบางกรณ หากผขบขมความบกพรองเรองความออนแรงของกลามเนอแขนขา การตรวจโดยนกกายภาพบ าบดหรอนกอาชวบ าบดอาจเปนประโยชนตอการพจารณาใหใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไข องคกรทมหนาทออกใบอนญาตขบรถจะออกใบอนญาตขบรถแบบมเงอนไขใหกบบคคลทมอาการบาดเจบ/โรคเรอรง บนพนฐานกรณทความเสยงตอความไมปลอดภยบนถนนทเกนปกตนนอยในระดบทยอมรบได

9.10 คาธรรมเนยมในการขอรบใบอนญาต

คาธรรมเนยมทตองค านงถงในการขอรบใบอนญาตขบรถทตองค านงถง ในการพจารณาแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1) คาธรรมเนยมจากการขอใบอนญาตขบรถดวยตนเอง

คาใชจายในการตรวจรางกาย

- คาเสอมของเครองมอในการตรวจ

คาใชจายในการตรวจสารเสพตด


คาใชจายในการท าเอกสารประกอบการขอรบใบอนญาต



คาใชจายในการสอบใบอนญาตขบขรถยนต

- คาสมครสอบ

- คาไฟฟาในการสอบทฤษฎและปฏบต

- คาเสอมสภาพของถนนและอปกรณตางๆทใชในการสอบภาคปฏบต

คาใชจายในการจางวทยากรในการอบรม

2) คาธรรมเนยมจากการขอใบอนญาตขบรถโดยผานโรงเรยน

คาใชจายในการตรวจรางกาย


คาใชจายในการตรวจสารเสพตด


คาใชจายในการท าเอกสารประกอบการขอรบใบอนญาต

คาใชจายในการสอบใบอนญาตขบขรถยนต

- คาสมครสอบ

- คาไฟฟาในการทฤษฎและปฏบต

- คาเสอมสภาพของถนนและอปกรณตางๆทใชในการสอบภาคปฏบต

คาใชจายในการจางวทยากรในการอบรม

คาใชจายในการจางครฝกสอนในโรงเรยน

คาเสอมสภาพของรถยนตทใชในการฝกและการทดสอบ

9.11 แนวทางการด าเนนการพฒนาระบบใบอนญาตขบรถ

ตามแนวคดทเสนอขางตนนน กรมการขนสงทางบกจะตองมแผนการด าเนนการตางๆ ทงระยะสน กลาง ยาวสรปดงตารางท 9.8



ตารางท 9.8 แนวทางการด าเนนการพฒนาระบบใบอนญาตขบรถ

แผน แนวทางการด าเนนการ ระยะสน แผนระยะสน เปนแผนปฏบตงานทกรมการขนสงทางบกสามารถด าเนนการได

ทนท โดยมบทบญญตกฎหมายรองรบไวแลว

(1) ด าเนนการประชาสมพนธเพอปรบทศนคตเกยวกบใบอนญาตขบรถ (2) ปรบปรงการอบรมและทดสอบในการขอรบใบอนญาตขบรถ (3) พฒนาฐานขอมลกลางเกยวกบผกระท าความผดในการใชรถ โดย

เชอมโยงฐานขอมลต ารวจและทางหลวง เพอรองรบระบบการตดคะแนนความประพฤตใหมประสทธภาพยงขน

(4) สงเสรมและผลกดนโรงเรยนสอนขบรถทมคณภาพใหมจ านวนมากขน ระยะกลาง แผนระยะกลาง เปนแผนปฏบตงานทกรมการขนสงทางบกจ าเปนตองมการ

แกไขกฎหมาย ซงคาดวานาจะตองใชเวลาด าเนนการประมาณ 3 ถง 5 ป

(1) ปรบปรงกฎหมายวาดวยรถยนตและวาดวยการขนสงทางบกในเรองเกยวกบใบอนญาตขบรถ ใบรบรองเพมเตม การฝกหดขบรถ และโรงเรยนสอนขบรถ

(2) ผลกดนใหมการเรยนการสอนเรองการขบรถในโรงเรยนใหเปนวชาเลอก

ระยะยาว แผนระยะยาว เปนแผนปฏบตงานทกรมการขนสงทางบกจ าเปนตองมการปฏรปกฎหมายทอยในความรบผดชอบทงระบบ รวมทง ประสานความรวมมอจากหนวยงานทเกยวของตาง ๆ ซงคาดวานาจะใชเวลาด าเนนการมากกวา 5 ป

(1) ปรบปรงกฎหมายวาดวยรถยนตและวาดวยการขนสงทางบกใหเปนฉบบเดยวกน เพอรวมระบบใบอนญาตขบรถใหอยบนพนฐานกฎหมายฉบบเดยว

(2) ปรบปรงบทก าหนดโทษเกยวกบการฝาฝนดานการขบข (3) ปรบปรงฐานขอมลสารสนเทศอเลกทรอนกสดานใบอนญาตขบรถให

สามารถยนยนสทธการขบรถไดโดยผานทางระบบเลขบตรประจ าตวประชาชน เพอลดความจ าเปนในการตองมใบอนญาตขบรถตดตวไวเพอแสดงแกเจาพนกงาน



9.12 มาตรการควบคมคณภาพผขบข

กฎหมายวาดวยรถยนตและกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกไดมมาตรการบงคบใชกฎหมายแกผขบขทฝาฝนกฎหมายไว แยกเปน 6 ล าดบ กลาวคอ

(1) ตกเตอน (2) ตดคะแนน (3) พกใชใบอนญาตขบรถ (4) เพกถอนใบอนญาตขบรถ (5) ปรบทางอาญา (6) จ าคก

จากการศกษาไดขอสรปวา มาตรการทางกฎหมายทมอยดงกลาวเพยงพอตอการบงคบใชกฎหมายแลว เพยงแตปญหาทมอยในปจจบนเปนเรองทางปฏบตของพนกงานเจาหนาทเพอบงคบการใหเปนไปตามกฎหมายเทานน อยางไรกตามมขอเสนอแนะดงน

9.12.1 มาตรการตดคะแนน

ในปจจบนมาตรการตดคะแนนมทงทงตามกฎหมายวาดวยจราจรทางบก และกฎหมายวาดวยรถยนตและกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก แตดวยระบบของส านกงานต ารวจแหงชาตกบกรมการขนสงทางบกยงมปญหาในเรองการเชอมโยงขอมลกน จงสมควรตองมการพฒนาระบบสารสนเทศดงกลาวและท าความเขาใจรวมกนระหวางทงสององคกร เพอใหมาตรการตดคะแนนมประสทธภาพมากขน เมอเทยบกบมาตรการ ตดคะแนนในตางประเทศแลว นบไดวามาตรการตดคะแนนของประเทศไทยทใชในปจจบนอยในเกณฑทดตามทไดน าเสนอไวในบทท 2 หากแตตองมการบงคบใชทเขมงวดเพอใหการควบคมการขบขเปนไปอยางมประสทธภาพ

1) มาตรการลงโทษ

มาตรการลงโทษผกระท าความผดตามกฎหมายทเกยวของกบการขบรถทง 3 ฉบบสรปดงตารางท 9.9



ตารางท 9.9 มาตรการลงโทษผกระท าความผดตามกฎหมายตางๆ ทเกยวของกบการขบรถ

กฎหมาย มาตรการลงโทษ พ.ร.บ.รถยนต พ.ศ.2522 การยดใบอนญาตขบรถ โดยหามมใหยดใบอนญาตนนเกน 1 ป

การพกใชใบอนญาตขบรถ โดยการพกใชใบอนญาตขบรถนนใหกระท าไดคราวละไมเกน 6 เดอน

การเพกถอนใบอนญาตขบรถ โดยมระยะเวลาหางกนไมนอยกวา 1 เดอนโดยไมมเหตสมควร

พ.ร.บ.การขนสงทางบก พ.ศ.2522 การพกใชใบอนญาตเปนผขบรถ ไดไมเกน 180 วน หรอจะสงเพกถอนใบอนญาตเปนผขบรถ

พ.ร.บ.จราจรทางบก พ.ศ.2522 การยดใบอนญาตขบรถ มก าหนดครงละไมเกน 60 วน โดยผสงยดใบอนญาตขบรถดงกลาวอาจบนทกการยดและคะแนนไวดานหลงใบอนญาตขบรถทถกยด และด าเนนการอบรม ทดสอบผขบขทกระท าผดซ าตงแต 2 ครงภายใน 1 ป รวมทงสงพกใชใบอนญาตขบรถทเสยคะแนนมากของผขบขนนมก าหนดครงละไมเกน 90 วน

9.12.2 การก าหนดอตราโทษ

ในกรณไมแสดงใบอนญาตขบรถตอพนกงานเจาหนาทมระวางโทษปรบเพยงไมเกนหนงพนบาทซงเปนความผดลหโทษ ท าใหพนกงานเจาหนาทมขอจ ากดในการใชมาตรการบงคบทางอาญาในเรองการควบคมตวผตองหา จงเหนวาสมควรมการปรบปรงอตราโทษทางอาญาส าหรบความผดดงกลาว โดยสามารถพจารณาการก าหนดอตราโทษของประเทศสงคโปรซงนบไดวาเปนประเทศทมการรกษาระเบยบวนยในการจราจรอยางเขมงวด



9.13 การคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตขบรถในอนาคต

ทปรกษาไดคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตขบรถ 10 ปขางหนา โดยไดพจารณาอางองจากฐานขอมลเกยวกบสถตการออกใบอนญาตขบรถในชวง 5 ปทผานมา

1) ขอมลทใชในการคาดการณ

การคาดการณอาศยหลกการทางสถตจากฐานขอมลการออกใบอนญาตขบรถในชวง 5 ป เพอการจดท าการคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตขบรถแสดงเปนคาอนกรม 10 ป คอ พ.ศ. 2557 – พ.ศ. 2566 การวเคราะหภาวการณแนวโนมการขอรบใบอนญาตขบรถพจารณาจากการเปลยนแปลงสถตประชากร แนวโนมการเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศ ซงมความสมพนธกบอตราการเปลยนแปลงจ านวนประชากรและผลตภณฑมวลรวมของประเทศ (Gross Domestic Product, GDP) ประกอบกบการพจารณาการเปลยนแปลงเนองจากอตราการเปลยนแปลงของจ านวนผขอรบใบอนญาตจ านวนรถยนตทจดทะเบยนใหม และจ านวนใบอนญาตทออกใหโดยจ าแนกตามประเภทใบอนญาตขบรถ

การน าเสนอบทวเคราะหและขอมลสถตน ทปรกษาไดท าการคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตขบรถทางสถต ทงในระดบประเทศ ระดบภมภาค และจ านวนผขอรบใบอนญาตขบรถในกรงเทพมหานคร ขอมลทส าคญในการพจารณา ประกอบดวย

จ านวนใบอนญาตขบรถจ าแนกตามประเภทใบอนญาตขบรถ จ านวนรถใหมทจดทะเบยน จ าแนกตามประเภทรถ จ านวนใบอนญาตขบรถ(ออกใหม,ตออาย) ตามกฎหมายวาดวยรถยนต จ านวนใบอนญาตขบรถ จ าแนกตามประเภทใบอนญาต จ านวนประชากร ผลตภณฑมวลรวมของประเทศ จ านวนรถยนตจดทะเบยน

ซงจากสถตปลาสด พ.ศ. 2556 พบวาจ านวนใบอนญาตขบรถของประเทศไทยพบวา จ านวนใบอนญาตขบรถของประเทศไทยมมากกวา 47 ลานราย ซงมากกวารอยละ 15 ทอนญาตในกรงเทพมหานคร เมอพจารณาตาม ใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยรถยนต พบวาสวนมากเปนใบอนญาตขบรถจกรยานยนตและรถยนตสวนบคคล โดยมสดสวนของรถจกรยานยนตเปนจ านวนมากกวา 7.5 ลานราย และรถยนตประมาณ 7.3 ลานราย และมแนวโนมการขอรบใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยรถยนตเพมขนตามล าดบจากป พ.ศ. 2553 ถง พ.ศ. 2556 ตวอยางขอมลส าคญทใชในการพจารณาแสดงดงตารางท 9.10



ตารางท 9.10 จ านวนใบอนญาตขบรถจ าแนกตามประเภทใบอนญาต ณ วนท 30 มถนายน 2556

ทมา: กลมสถตการขนสง กองแผนงาน กรมการขนสงทางบก

ประเภทรถ ทวประเทศ กรงเทพฯ สวนภมภาค

Type of Vehicle Whole Kingdom Bangkok Regional

รวมใบอนญาตทงสน 41,269,023 6,284,612 34,984,411 Grand Total

ก. รวมใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยรถยนต 37,866,959 5,887,070 31,979,889

Total Driving Licence under Motor Vehicle Act

1. ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคลชวคราว Private Automobile (Temporary) 2,272,697 256,799 2,015,898

2. ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสวนบคคลชวคราว Private Motor Tricycle (Temporary) 98,175 4,327 93,848

3. ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตชวคราว Motorcycle (Temporary) 4,126,051 234,978 3,891,073

4. ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคลหนงป Private Automobile (One Year) 1,155,438 249,195 906,243

5. ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสวนบคคลหนงป Private Motor Tricycle (One Year) 44,952 3,421 41,531

6. ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตหนงป Motorcycle (One Year) 1,744,158 194,359 1,549,799

7. ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล Private Automobile (Five Years) 7,316,881 1,191,274 6,125,607

8. ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสวนบคคล Private Motor Tricycle (Five Years) 30,781 3,174 27,607

9. ใบอนญาตขบรถจกรยานยนต Motorcycle (Five Years) 7,503,265 705,939 6,797,326

10. ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคลตลอดชพ Private Automobile (Life) 6,180,628 1,587,712 4,592,916

11. ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสวนบคคลตลอดชพ Motor Tricycle (Life) 4,858 501 4,357

12. ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตตลอดชพ Motorcycle (Life) 5,988,848 652,830 5,336,018

13. ใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ Public Automobile 478,564 241,974 236,590

14. ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสาธารณะ Public Motor Tricycle 70,982 20,071 50,911

15. ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะ Public Motorcycle 241,058 90,031 151,027

16. ใบอนญาตขบรถระหวางประเทศ International Driving Licence 508,506 449,613 58,893

17. ใบอนญาตขบรถบดถนน Tractor 1,139 116 1,023

18. ใบอนญาตขบรถแทรกเตอร Tractor Driving Licence 34,580 694 33,886

19. ใบอนญาตขบรถใชงานเกษตรกรรม Farm Vehicle Driving Licence 65,244 36 65,208

20. ใบอนญาตขบรถอนๆ Others Driving Licence 154 26 128

ข. รวมใบอนญาตผประจ ารถตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก 3,383,543 395,173 2,988,370

Total Transport Personnel Licence under Land Transport Act

1. ผขบรถ Driver Licence 3,147,915 293,109 2,854,806

แยกเปน - ชนดท 1 Truck & Bus (Class I) 70,068 34,053 36,015

- ชนดท 2 Truck & Bus (Class II) 2,377,463 203,035 2,174,428

- ชนดท 3 Truck & Bus (Class III) 593,535 49,980 543,555

- ชนดท 4 Truck & Bus (Class IV) 106,849 6,041 100,808

2. นายตรวจ Inspector Licence 10,706 5,027 5,679

3. ผเกบคาโดยสาร Conductor Licence 196,997 92,896 104,101

4. ผบรการ Bus Hostess 27,925 4,141 23,784

ค. รวมใบอนญาตขบขลอเล อน (Total Driving Licence under Non Motorized Vehicle Act) 18,521 2,369 16,152



ตารางท 9.11 จ านวนรถใหมทจดทะเบยน จ าแนกตามประเภทรถ พ.ศ. 2551 - 2555


2551 2552 2553 2554 2555

(2008) (2009) (2010) (2011) (2012)

2,561,944 2,292,041 2,880,733 3,159,852 3,723,339 Total

พระราชบญญตรถยนต พ.ศ. 2522 2,495,697 2,227,828 2,801,946 3,071,249 3,617,830 Motor Vehicle Act B.E. 2522 รถยนตนงสวนบคคลไมเกน 7 คน 329,290 309,150 465,738 541,681 894,183 Sedan (Not more than 7 passengers) รถยนตนงสวนบคคลเกน 7 คน 21,329 16,842 23,568 24,962 28,122 Microbus and passenger pick up รถยนตบรรทกสวนบคคล 287,568 206,068 263,500 293,635 351,721 Van and pick up รถยนตสามลอสวนบคคล 75 88 76 86 133 Motortricycle รถยนตรบจางบรรทกคนโดยสารไมเกน 7 คน 10,973 10,926 8,801 9,371 11,000 Urban taxi (Sedan) รถยนตสลอเลกรบจาง 1,089 119 90 102 98 Fixed route taxi รถยนตรบจางสามลอ 247 181 186 193 213 Motortricycle taxi (Tuk Tuk) รถยนตบรการธรกจ 266 147 107 217 94 Hotel taxi (Sedan) รถยนตบรการทศนาจร 23 33 27 56 103 Tour taxi (Sedan) รถยนตบรการใหเชา 5 0 3 4 33 Car for hire (Sedan) รถจกรยานยนต 1,796,376 1,635,807 1,978,907 2,134,377 2,257,376 Motorcycle รถแทรกเตอร 42,248 42,254 54,395 59,412 67,890 Tractor รถบดถนน 379 638 733 661 560 Road roller รถใชงานเกษตรกรรม 2,917 2,927 3,183 3,179 3,410 Farm's vehicle รถพวง 259 300 219 481 355 Automobile's trailer รถจกรยานยนตสาธารณะ 2,653 2,348 2,413 2,832 2,539 Public motorcycle

พระราชบญญตการขนสงทางบก พ.ศ. 2522 66,247 64,213 78,787 88,603 105,509 Land Transport Act B.E. 2522 รถโดยสาร 10,934 9,930 14,225 11,199 11,542 Bus รถประจ าทาง 5,922 6,118 10,122 6,708 5,524 Fixed route bus รถไมประจ าทาง 4,101 3,105 3,455 3,847 5,383 Non-fixed route bus รถสวนบคคล 911 707 648 644 635 Private bus รถบรรทก 55,050 54,013 64,299 77,219 93,935 Truck รถไมประจ าทาง 13,964 11,889 16,161 18,350 27,729 Non-fixed route truck รถสวนบคคล 41,086 42,124 48,138 58,869 66,206 Private truck รถขนาดเลก 263 270 263 185 32 Small rural bus

ประเภทรถ Type

รวม



ตารางท 9.12 จ านวนใบอนญาตขบรถ(ออกใหม,ตออาย) ตามกฎหมายวาดวยรถยนต ปงบประมาณ 2553-2556

ตารางท 9.13 จ านวนใบอนญาตขบรถ จ าแนกตามประเภทใบอนญาต ณ วนท 30 กนยายน 2553-2556


ออกใหม ตอออาย ออกใหม ตอออาย ออกใหม ตอออาย ออกใหม ตออาย

ใบอนญาตขบรถ 2,763,201 1,627,425 2,925,761 1,397,621 2,857,735 1,234,156 3,002,652 1,070,868

ตามกฎหมายวาดวยรถยนต

ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคลชวคราว 723,404 631 777,123 866 805,626 1,082 960,050 1,671

ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสวนบคคลชวคราว 1,406 0 1,356 2 1,516 - 1,795 1

ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสวนบคคลชวคราว 828,683 318 784,056 1,260 686,156 2,821 694,778 4,132

ใบอนญาตขบรถยนตสวนบคคล 619,704 748,929 693,972 596,870 738,079 605,750 782,276 575,530

ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสวนบคคล 985 3,047 1,016 1,838 781 1,013 913 775

ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสวนบคคล 519,886 815,084 583,078 740,960 533,400 577,030 483,818 446,084

ใบอนญาตขบรถยนตสาธารณะ 8,440 11,180 9,987 29,212 30,210 31,234 13,170 13,220

ใบอนญาตขบรถยนตสามลอสาธารณะ 430 993 422 3,395 999 2,570 575 920

ใบอนญาตขบรถจกรยานยนตสาธารณะ 5,684 39,873 19,353 20,852 5,859 11,413 4,777 27,497

ใบอนญาตขบรถระหวางประเทศ 52,718 0 54,109 - 53,982 - 59,339 -

ใบอนญาตขบรถชนดอน 1,861 7,370 1,289 2,366 1,127 1,243 1,161 1,038

ป 2553ประเภทใบอนญาต

ป 2554 ป 2555 ป 2556

ออกใหม ตอออาย ออกใหม ตอออาย ออกใหม ตออาย ออกใหม ตออาย

ผขบรถสวนบคคล 43,159 101,110 44,072 81,463 26,654 77,631 30,555 106,052 - ชนดท 1 443 360 416 281 428 263 460 379 - ชนดท 2 36,554 90,222 37,079 74,323 21,890 69,885 24,616 94,071 - ชนดท 3 5,814 10,273 6,110 6,641 4,200 7,241 5,268 11,218 - ชนดท 4 348 255 467 218 136 242 211 384 ผขบรถทกประเภท 67,897 446,604 79,682 292,884 101,268 316,647 107,997 457,057 - ชนดท 1 626 2,262 829 1,569 870 1,870 1,038 2,446 - ชนดท 2 44,545 324,546 53,621 218,195 70,793 233,774 73,136 328,306 - ชนดท 3 14,216 94,367 16,686 53,070 21,737 60,337 25,124 94,216 - ชนดท 4 8,510 25,429 8,546 20,050 7,868 20,666 8,699 32,089 นายตรวจ 192 304 131 266 126 220 116 247 ผเกบคาโดยสาร 1,529 4,632 1,394 3,606 960 3,171 882 3,937 ผบรการ 772 469 682 501 604 416 776 395

รวม 113,549 553,119 125,961 378,720 129,612 398,085 140,326 567,688

ป 2555 ป 2556ชนดใบอนญาต

ป 2553 ป 2554



ขอมลอนๆ ทจ าเปนในการวเคราะหอนๆ แสดงในดงตารางท 9.14

ตารางท 9.14 ขอมลทจ าเปนในการคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตขบรถในอนาคต

พ.ศ. GDP

(ลานบาท)

ประชากร

(คน)

จ านวนรถจดทะเบยน (คน)

2545 5,450,643 62,554,380 24,517,250 2546 5,917,369 62,939,819 26,378,862 2547 6,943,899 62,526,693 20,624,719 2548 7,586,327 62,195,839 25,266,294 2549 8,365,342 62,623,416 24,807,297 2550 9,037,775 62,933,515 25,618,447 2551 9,659,635 63,214,022 26,417,353 2552 9,590,722 63,457,439 27,184,577 2553 10,709,814 63,701,703 28,484,829 2554 11,120,518 64,181,001 30,194,937 2555 11,699,200 64,266,365 32,476,977 2556 11,941,926 64,785,909 34,624,406

2) การวเคราะหเพอคดเลอกรปแบบสมการและการคาดการณ

จากการวเคราะหเพอคดเลอกรปแบบสมการทจะใชในการคาดการณ สรปไดวาการคาดการณจ านวนใบอนญาตขบรถในอนาคตควรจะอางองกบสภาพเศรษฐกจของประเทศ ซงสามารถแสดงความสมพนธทางสถตแบบเอกซโพเนนเชยล (Exponential Regression) โดยแสดงอตราการเปลยนแปลงของจ านวนใบอนญาตขบรถยนตตามสมการเอกซโพเนนเชยลเทยบกบผลผลตมวลรวมประชาชาตตอหวประชากร (GDP per capita) หนวยเปนดอลลาร

ผลการวเคราะหทางสถตแสดงใหเหนแนวโนมของการเพมจ านวนใบอนญาตขบรถยนตทมทงหมดของทงประเทศจากการเพมขนของผลตภณฑมวลรวมของประเทศไทย ซงสามารถดงแสดงในรปท 9.10 เชนเดยวกนกบการเพมขนของจ านวนใบอนญาตขบรถยนตชวคราวทมแนวโนมเพมขนตามผลตภณฑมวลรวมของประเทศเชนกน



รปท 9.10 ความสมพนธระหวางใบอนญาตขบรถยนตทมทงหมดกบผลผลตมวลรวมประชาชาตตอหวประชากร

ทงนหากพจารณาจ านวนใบอนญาตขบรถทออกใหมแตละป โดยทใบอนญาตขบรถยนตชวคราว ใบอนญาต ขบรถจกรยานยนตชวคราว และใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคล เลอกใชสมการเอกโพเนนเชยล เทยบจ านวนใบอนญาตขบรถกบผลผลตมวลรวมประชาชาตตอหวประชากร หนวยเปนดอลลาร และใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภททกประเภท เลอกใชสมการเสนตรงเทยบจ านวนใบอนญาตขบรถกบผลผลตมวลรวมประชาชาตตอหวประชากร หนวยเปนดอลลาร ไดผลดงแสดงในรปท 9.11 ถงรปท 9.14 ตามล าดบ

รปท 9.11 ความสมพนธระหวางใบอนญาตขบรถยนตชวคราวกบ GDP per Capita

y = 6E+06e0.0001x

R² = 0.9442

13,500,000

14,000,000

14,500,000

15,000,000

15,500,000

16,000,000

16,500,000

17,000,000

17,500,000

7,500 8,000 8,500 9,000 9,500 10,000

จ านว

นใบอ

นญาต

ขบรถ

ยนต

GDP Per Capita (US$)

y = 757788e0.0001x

R² = 0.9113

2,000,000

2,050,000

2,100,000

2,150,000

2,200,000

2,250,000

2,300,000

8,800 9,000 9,200 9,400 9,600 9,800 10,000

ใบอน

ญาต

ขบรถ

ยนตช

วครา

ว




รปท 9.12 ความสมพนธระหวางใบอนญาตขบรถจกรยานยนตชวคราวกบ GDP per Capita

รปท 9.13 ความสมพนธระหวางใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคลกบ GDP per Capita

y = 5E+06e-1E-04x

R² = 0.9558

1,150,000

1,200,000

1,250,000

1,300,000

1,350,000

1,400,000

8,600 8,800 9,000 9,200 9,400 9,600 9,800 10,000

จ านว

นใบอ

นญาต

ขบรถ

จกรย

านยน

ต


y = 2E+06e-5E-04x

R² = 0.8608

20,000

25,000

30,000

35,000

40,000

45,000

50,000

8,600 8,800 9,000 9,200 9,400 9,600 9,800 10,000

ใบอน

ญาตเ

ปนผข

บรถ

ประเ

ภทสว

นบคค

ล

GDP per capita(US$)



รปท 9.14 ความสมพนธระหวางใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภททกประเภทกบ GDP per Capita

ผลการวเคราะหดวยสมการเอกโพเนนเชยลและสมการเสนตรง

• ส าหรบใบอนญาตขบรถยนตชวคราว แสดงไดดงสมการ y = 757788e0.0001x สมการนมคา R2 = 0.9113

• ส าหรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตชวคราว แสดงไดดงสมการ y = 4000000e−0.0002x สมการนมคา R2 = 0.9539

• ส าหรบใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคล แสดงไดดงสมการ y = 2000000e−0.0005x สมการนมคา R2 = 0.8608

• ส าหรบใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคล แสดงไดดงสมการ y = 36.118x − 246749 สมการนมคา R2 = 0.9808

โดยท y เปน จ านวนใบอนญาตขบรถยนตทกรมการขนสงทางบกออกแตละป x เปน ผลผลตมวลรวมประชาชาตตอหวประชากร หนวยเปนดอลลารสหรฐอเมรกา

ซงใชในการคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตขบรถในอนาคต หากสมมตวาอตราการเพมขนของ GDP เทากบ 4 เปอรเซนตตอป จะสามารถคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตขบรถในชวง 10 ปขางหนา ไดดงรปท 9.15 ถงรปท 9.18 ตามล าดบซงจะเปนขอมลส าคญในการจดท าแผนการด าเนนงานของกรมการขนสงทางบกในอนาคต

y = 36.118x - 246749

R² = 0.9808

40,000

50,000

60,000

70,000

80,000

90,000

100,000

110,000

120,000

8,600 8,800 9,000 9,200 9,400 9,600 9,800 10,000

ใบอน

ญาต

เปนผ

ขบรถ

ประ

เภทท

กประ

เภท

GDP per capita(US$)



รปท 9.15 การคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตขบรถยนตในชวง 10 ปขางหนา

รปท 9.16 การคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตขบรถจกรยานยนตในชวง 10 ปขางหนา

-

500,000

1,000,000

1,500,000

2,000,000

2,500,000

3,000,000

3,500,000

2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566

จ านว

นการ

ขอรบ

ใบอน

ญาต

ขบรถ

ยนตใ

หม

-

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000

600,000

700,000

800,000

900,000

จ านว

นการ

ขอรบ

ใบอน

ญาตข

บรถจ

กรยา

นยนต

ใหม



รปท 9.17 การคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภทสวนบคคลในชวง 10 ปขางหนา

รปท 9.18 การคาดการณจ านวนผขอรบใบอนญาตเปนผขบรถ ประเภททกประเภทในชวง 10 ปขางหนา

-

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

35,000

40,000

45,000

50,000

2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566

จ านว

นใบอ

นญาต

เปนผ

ขบรถ

ประ

เภทส

วนบค

คล

-

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

300,000

2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566

จ านว

นใบอ

นญาต

เปนผ

ขบรถ

ประ

เภทท

กประ

เภท

โครงการศกษาเพอพฒนาระบบใบอนญาตขบรถใหเหมาะสมกบประเทศไทย ร างรายงานฉบบสมบรณ


9.14 โรงเรยนสอนขบรถ

9.14.1 ประเภท

การแบงประเภทโรงเรยนสอนขบรถขนกบหลกสตรของการเรยนการสอนขบรถนน ๆ โดยจดแบงกลมตามลกษณะทางกายภาพของรถทมการเรยนการสอนใน 3 ประเภท ไดแก

โรงเรยนสอนขบรถจกรยานยนต โรงเรยนสอนขบรถยนต โรงเรยนสอนขบรถขนสง

9.14.2 คณสมบต

คณสมบตและลกษณะตองหามของผขอจดตงและด าเนนการโรงเรยนสอนขบรถมดงตอไปน

(1) มสญชาตไทย

(2) เปนนตบคคล

(3) มสนามฝกหดขบรถทเพยงพอตอการเรยนการสอนขบรถ

(4) มบคลากรในการฝกสอนขบรถทเหมาะสม

(5) มหลกสตรการสอนขบรถทไดมาตรฐาน ซงอยางนอยตองประกอบดวยเรองทกษะการขบรถความรเกยวกบเครองยนตและตวรถ กฎระเบยบและมารยาท การขบขอยางปลอดภยและการแกไขปญหายามฉกเฉน จตวทยาและทศนคตในการขบรถ และเสนทางและถนน

9.14.3 บคลากร

กรมการขนสงทางบกควรก าหนดใหผฝกสอนขบรถภาคปฏบต ทงกรณการขบรถในสนามฝกหดและบนถนนจรง ตองไดรบใบอนญาตจากกรมการขนสงทางบก เพอใหกรมการขนสงทางบกไดทดสอบและอบรมความรและทกษะการสอนขบรถทถกตองเหมาะสมแกบคคลดงกลาว

9.14.4 การก ากบดแล

จากการศกษาแนวทางการใหการรบรองและการก ากบดแลโรงเรยนสอนขบรถเอกชนของกรมการขนสงทางบก พบวามแนวทางการด าเนนการทเปนระบบและมประสทธภาพอยแลว จงเหนควรใหด าเนนการตอไป

9.14.5 สทธประโยชน

กรมการขนสงทางบกควรก าหนดใหสทธประโยชนของโรงเรยนสอนขบรถทไดการรบรองจากกรมการขนสงทางบก แตกตางจากโรงเรยนสอนขบรถกรณทวไป เสนอเชน

โครงการศกษาเพอพฒนาระบบใบอนญาตขบรถใหเหมาะสมกบประเทศไทย ร างรายงานฉบบสมบรณ


ก าหนดใหการฝกหดขบรถบนถนนสาธารณะจะกระท าไดเฉพาะภายใตการก ากบควบคมของโรงเรยนสอนขบรถเทานน

ใหอ านาจโรงเรยนสอนขบรถมอ านาจในการอบรมหรอทดสอบผขอรบใบอนญาตขบรถแทนกรมการขนสงทางบกในบางกรณ

ใหรถทใชในการฝกหดขบรถไดรบยกเวนคาธรรมเนยมและภาษรถประจ าป



บทท 10 การระดมและรบฟงความคดเหน

การพฒนาระบบใบอนญาตขบรถของประเทศไทยตองอาศยความรวมมอกบหนวยงานหลายฝายทงจากฝายนโยบาย ฝายปฏบต และประชาชนชนผเกยวของจากทงภาครฐและเอกชน ซงตองมการระดมความคดและรบฟงความคดเหนทรอบดานจากผมสวนรวม และการประชาสมพนธใหประชาชนหลายภาคสวนไดรบทราบ ดงนนทางทปรกษารวมกบกรมการขนสงทางบกจงไดจดการประชมสมมนาเพอระดมและรบฟงความคดเหนจากผทมสวนเกยวของในหลายองคกรทวทกภาคของประเทศขนจ านวน 4 ครง การจดการสมมนาประชาสมพนธผลการศกษาทไดด าเนนการเพอใหประชาชนในกรงเทพมหานครและทกภมภาคของประเทศไดเขารวม โดยการสมมนาประชาสมพนธไดขนเปนจ านวน 5 ครง ดงสรปประเดนส าคญจากการประชมในครงตางๆซงสรปสาระส าคญไดดงน

10.1 การระดมความคดเหนรายประเดน

การจดประชมเพอระดมความคดเหนจดขนทงหมด 4 ครง ทงนเพอรบฟงความคดเหนในประเดนเกยวกบใบรบรองแพทย การอบรมและทดสอบ ประเดนเกยวกบโรงเรยนสอนขบรถ และการบงคบใชกฎหมาย ซงไดรบความสนใจและมผเขารวมการประชมจากทงภาครฐและเอกชนทเกยวของ สาระส าคญของการประชมครงตางๆ มดงน

10.1.1 ประเดนเกยวกบใบรบรองแพทย

การประชมระดมความคดเหนครงท 1 ในประเดนเกยวกบใบรบรองแพทยจดเมอวนท 30 กนยายน 2556 ณ หองประชม 2 ชน 3 อาคาร 1 กรมการขนสงทางบก จ านวนผเขารวม 14 คน ซงมประเดนการรบฟงความคดเหนเกยวกบรปแบบและขนตอนในการขอใบรบรองแพทยเพอการขอใบอนญาตขบรถทงรถยนตสวนบคคลและรถเชงพาณชย ซงทปรกษาไดสรปความคดเหนทไดจากการประชมสมมนาและไดน าเสนอใหกรมการขนสงไดพจารณาในการพฒนาระบบใบอนญาตในอนาคต โดยไดเสนอในเนอหารายงานทในแตละสวนทเกยวของไวแลวในบทตางๆ ขางตนแลว



รปท 10.1 ระดมความคดเหนเกยวกบใบรบรองแพทย

1) ประเดนเสนอแนะ จากสถตขอมลผเกดอบตเหต เหนไดวารถจกรยานยนตจะมอตราการเกดอบตเหตและบาดเจบสงสด รองลงมาจะเปนรถกระบะและรถยนตนงสวนบคคล โดยผไดรบบาดเจบจะมอายในชวง 15-19 ป โดยเฉพาะรถจกรยานยนตจะมอตราสงสด โดยเกบขอมลจากโรงพยาบาลของรฐ 33 โรงพยาบาล

ในปจจบนใบรบรองแพทยมอยดวยกน 5 กลมโรคแตไมละเอยดในขนทบอกไดวามโรคประจ าตวหรอไม โดยผทมความจ าเปนตองไดรบการตรวจโรคประจ าตวทส าคญไดแก

คนทขบรถระยะไกลประจ า

คนทขบรถรบสงผโดยสาร

คนทขบรถบรรทกสารเคม ซงในการออกใบอนญาตขบรถกจะพจารณาสภาพของผขบขเปนหลก ตวอยางในตางประเทศ เชน มการรบรองโรคของตวเองเบองตนทมผลตอใบอนญาตขบรถ ผขอรบใบอนญาตขบรถบรรทก รถโดยสาร หรอ ผทมอาย 75 ปขนไปตองไปพบแพทยเพอตรวจโรค รวมถงมการตรวจสายตา ลกษณะของใบรบรองแพทยตองเหมาะสมกบโรคตางๆ โดยในขอเบองตน ตองท าการคดกรองกอนแลวจงพบแพทยเฉพาะทาง โดยในการตรวจโรคตามใบรบรองแพทยสภา มรายละเอยดการตรวจ เชน

ประวตคนไข (เปนโรคอะไรมาบาง) การมองเหน การไดยน ตรวจระบบประสาท กระดก แขน ขา ความดน

ในกรณทไปตรวจรางกายแตไมพบแพทยเฉพาะทางกจะตองพจารณาวาหนวยงานใดจะเปนผตรวจสอบ ในการตรวจของประเทศออสเตรเลย จะพจารณารวมไปถงการตรวจสายตาและการไดยน และนอกจากใบรบรองแพทยแลว ประเดนทส าคญ คอ ทกษะ ความทนทาน ความลา กลาวโดยสรปคอ ใบรบรองของแพทย 5 กลมโรคใชไมได จะตองใชใบรบรองของแพทยสภา โดยทางแพทยเสนอใหกรมการขนสงทางบกออกกฎเกณฑ คอ ตองท าการกรอกประเมนตนเองทกครงพรอมกบใบรบรองแพทย ซงแบงเปนประเภทรถสวนบคคลและรถเชงพาณชย



ในประเดนเกยวกบคาใชจายนนในเบองตนในการตรวจรางกายเพอขอใบรบรองแพทยเปรยบเทยบกบของกรมบญชกลาง เชน

ตรวจหวใจ 150 บาท ตรวจปอด 170 บาท ตรวจการไดยน 200 บาท ตรวจดานจตเวช 500 – 600 บาท คาตรวจทางหองปฏบตการ 1000 บาท

ถาผเขารบการตรวจพบโรคกจะตองสงตรวจโรคเพม น าไปสการตรวจรกษาเพมเตมจงจะสามารถใชสทธ 30 บาทมารองรบได รปแบบของการขอใบรบรองแพทย มอยดวยกน 3 ทางเลอกคอ

ทางเลอกท 1 รถยนตสวนบคคลมการรบรองตวเองเพยงอยางเดยว ไมตองพบแพทย รถเชงพาณชย (ใชชดของแพทยสภา คาใชจายประมาณ 1,000 บาท) ไดแก รถโดยสาร รถบรรทก รถบรรทกวตถอนตราย - รถโรงเรยน ทางเลอกท 2 มการประเมนตนเอง และใบรบรองแพทย 5 กลมโรค (มปญหาเรองความนาเชอถอ

ของการรบรองตนเอง) ทางเลอกท 3 รถยนตสวนบคคลและรถเชงพาณชยใชใบรบรองแพทยจากแพทยสภา (มคาใชจายสง)

2) ประเดนขอสอบถาม ประเดนขอสอบถามจากผเขารวมประชมและค าชแจงตอขอสอบถามเปนรายขอดงน

(1) ในการตรวจโรงทงหมด ใชโครงการ 30 บาท ไดหรอไม ? > ถาไมเปนโรคจะใชไมได แตจะเขาขายการตรวจสขภาพ แตถาในกรณทมการตรวจแลวมอาการกสามารถท าได ซงใบรบรองตนเองจะชวยในการบงบอกโรคไดดยงขน

(2) ในขนตอนการขอใบอนญาตขบรถส าหรบรถบรรทก ถาพจารณาจากคาใชจายเบองตนถอวาสงมาก ? > คาตรวจรางกาย แบงเปน 2 สวน คอ ตรวจปกต ซงมคาใชจายตามจรง ตรวจปกตแลวพบโรค ซงสามารถเขาโครงการ 30 บาท ดงนนเพอแกปญหาเรองคาใชจายจงใหท าการรบรองการประเมนตนเองมากอน ซงประโยชนทจะไดรบคอ ไดขอมลตามจรง ไดขอมลผปวยเพอท าการรกษา และผเขารบการตรวจสามารถใชสทธในการรกษาได

(3) การรบรองตนเอง กรมการขนสงทางบกสามารถท าเองไดหรอไม ? > ตองมหนวยงานทส าหรบตรวจสอบความนาเชอถอ ทางทดทสดควรจะผานการพจารณาจากแพทย

(4) การรบรองตนเองถาไมพบแพทยไมสามารถท าได เพราะจะไมมผประกอบวชาชพควบคมตามกฎหมาย? > แบบฟอรมส าหรบการประเมนตนเองนนไดออกโดยแพทยสภา ซงการรบรองตนเองของตางประเทศจะขนอยกบกฎหมายของกรมการขนสงดวย ซงในตางประเทศสามารถท าได โดยผานหนวยงานตวแทนของกรมการนสงเอง



(5) การทจะรบรองตนเองโดยไมมการควบคมไมสามารถท าได แลวถาการทตองหาหนวยงานตวแทนนน ควรหาอยางไร ? > ระบบเอกชนนาจะมความนาเชอถอ แตคาใชจายจะมราคาทสงกวา ซงจากทไดเสนอมานนเปนตวเลขของรฐบาลจะไมสงมาก ซงถาทางเลอกท 1 ไมเหมาะสม ทางเลอกท 2 และ 3 กยงคงใชไดเนองจากตองพบแพทยโดยตรง โดยในตางประเทศการตรวจจะมตามคลนคทกระจายในพนท วาแตละทตรวจอะไรบาง

(6) ประเดนการรบรองตนเองคงท าไมได หรอถาจะท าตองรบรองตอหนาแพทยและใหแพทยรบรองอกครงหนง ซงในกรณปกตอาจจะตรวจไมเขมขน แตในกรณของรถสาธารณะ รถบรรทกจะตองตรวจสอบเขมขน

(7) ตองการใหใบรบรองแพทยมความหมาย และผทมาขอใบอนญาตขบรถมสขภาพทแขงแรง ซงถาตองการขอมลจากแพทยทมความละเอยดจะสงผลตอคาตรวจทเพมขน ซงปญหาในปจจบนคอ การรบรองตนเองขาดความนาเชอถอ ซงควรออกแบบใบรบรองแพทยทใหไดขอมลถกตองทสดและกระทบตอประชาชนนอยทสด ซงแตละทางเลอกของการขอใบรบรองแพทยควรทจะมคาใชจายแนบมาดวย เพอน ามาพจารณาในการเลอกแบบตางๆ ซงคาใชจายเปนปญหาหลกของประชาชน หากใหสาธารณสขเขามาสนบสนนดานการบรการคาตรวจใหมคาใชจายถกลง หรอกองทนกลางเพอชดเชยใหพนกงานขบรถ

(8) ในการตรวจเบองตน เชน การตรวจสายตากจะตองมเครองมอในการวดและระดบการวดโดยไมตองพบแพทย > หากสนง.ขนสงจงหวดสามารถท าไดกจะเปนผลด เชน การตรวจลานสายตา ระยะมองเหน เปนตน

(9) การตรวจตา การไดยน มความละเอยดเพยงใด ? > ตรวจการไดยนจะใชเครองตรวจ การตรวจสายตาใหด chart ดลานสายตา แตไมรวมในกรณตรวจรมานตา

(10) การวดการไดยน ทางกรมการขนสงทางบกมการวธวดอยางไร > จะท าการเปดเสยงเพอวดวาไดยนระดบไหน ซงของกรมฯ จะเรยกชอ วาไดยนหรอไมในเบองตน

(11) การไดยนขางเดยว หรอ 2 ขางไมเทากนถอวารบไดหรอไม เพราะถารบการตรวจสามารถบอกได > ถอวารบได ถอวาไดยน โดยจะพจารณาจากความพการ ไมไดพจารณาวาไดยนมากนอยเพยงใด และไมไดก าหนดคาระดบสายตาเทาไหร ระดบการไดยนเทาไหร

(12) ในบางโรคตรวจจากเลอดไดไหม หากตรวจจากเลอดคาใชจายจะสงขนมากนอยเพยงใด ? > ขนอยกบโรคแตจากใบประเมนในเบองตนหากประเมนในเบองตนแลวเขาขายคนไขควรตองตรวจเพมเตมในแตละโรคกจะเขาขายสทยการรกษาพยาบาล แตขอจ ากดคอหากพบในกรณนเขาไปจะไมไดใบรบรองแพทยเลยซงอาจตองรอตรวจตามนดของแพทย ท าใหประเดนคาตรวจไดตดทงไป แตประเดนเขาไปแลวประชาชนไดใบรบรองแพทยยงคงอย

(13) ทางกรมการขนสงทางบกเหนวาหากประชาชนไปตรวจเพอขอใบรบรองแพทยแลวไดผลการตรวจสขภาพดวยจะท าใหประชาชนแหนถงความคมคามากยงขน

(14) หากกรมการขนสงทางบกก าหนดหรอออกระเบยบวาผทจะมาขอรบใบอนญาตจะตองผานการตรวจจากหนวยงานทกรมการขนสงทางบกรบรองเทานน เชน โรงพยาบาลของภาครฐ และหากออกระเบยบมาเชนนทางสมาคมแพทยคลนคจะไดรบผลกระทบหรอไม และหากเปนเชนนจะมโรงพยาบาลทจะอ านวยความสะดวกใหกบประชาชนไดไหม ?



> คาดวาหากเปนเชนนประชาชนจะไดรบความเดอนรอน (15) กรมการขนสงทางบกเสนออาจจะแบงกลมเปาหมายวากลมใดควรเรมกอน หรอควรก าหนดแผนวา

แตละระยะควรท าอยางไร ขาดปจจยใดทไปไมถงเปาหมาย เชนทางกรมการขนสงทางบกอยากไดสงทดทสด แตยงขาดปจจยหลายๆอยาง เชน บางกลมคดวาใบอนญาตเปนเรองของการบรการประชาชนไมไดมองในเรองของความปลอดภย โดยเสนอใหทางกระทรวงสาธารณสขวาสงใดควรท ากอนหรอควรท ากบกลมใดกอนเสนอดงน

เนนในกลมท 4 คอวตถอนตราย ในการเลอกการตรวจเสนอใหเลอกทางเลอกทดทสดแตควรจดท าแผนแตละขนตอนและ

ค านงถงคาใชจาย

10.1.2 ประเดนเกยวกบการอบรมและทดสอบ

การประชมระดมความคดเหนในประเดนเกยวกบการอบรมและทดสอบจดขนเมอวนท 4 ธนวาคม 2556 ณ โรงแรมรามาการเดนส กรงเทพฯ จ านวนผเขารวม 34 คน

รปท 10.2 การประชมระดมความคดเหนเรองการอบรมและทดสอบ

ความคดเหนและประเดนเสนอแนะเกยวกบการอบรมและทดสอบ (1) การก าหนด CC. ของรถจกรยานยนต ของประเทศไทยปจจบน 110 CC. คออายไมเกน 18 ป แตใน

กรณมากกวา 110 CC. ควรท าอยางไร และการก าหนด CC. ทมากกวา 110 CC. จะมเกณฑอยางไรในการก าหนด

(2) การทดสอบในสนามจรงส าหรบรถจกรยานยนต เหนวาไมเหมาะสม อาจจะมปญหาอปสรรค แตในกรณของรถยนตอาจเปนไปได แตการทดสอบในสนามจรงบคลากรของกรมอาจไมเพยงพอดงนน



อาจตองมการมสวนรวมของโรงเรยนสอนขบรถ และขอจ ากดของทองถนนทจะควบคมระบบความปลอดภยเพอไมใหเกดอบตเหตได และหากใชจรงจะใชพนทใดทเหมาะสม

(3) การฝกหดขบรถส าหรบประเทศไทยควรเปนอยางไรเนองจากทผานมาเปนการสอนจากรนตอรน จากวถชวตสงคม และเมอสามารถขบไดแลวจงมาขอใบอนญาตขบรถแตในปจจบนมรถมากขนมผขออนญาตมากขนปญหาคอในปจจบนบางคนไมมประสบการณในการขบรถเมอไปขอใบอนญาตมาและไดใบอนญาตชวคราวแตในใบอนญาตชวคราวไมมการก าหนดเงอนไขบางประการไวจนกระทงครบ 1 ป ดงนนควรท าอยางในและใหใครหรอหนวยงานใดเปนผฝกสอนหรอบงคบใหเขาโรงเรยนสอนขบรถหรอจะมการบงคบใหเขาโรงเรยนทงหมดหรอจะใหเปดไว 2 ชองทางทงทางภาครฐและภาคเอกชน

(4) การแบงขนาด CC. ของรถจกรยานยนต ในปจจบนแนวโนมของรถจกรยานยนตทม CC. สงมแนวโนมสงขนดงนนควรก าหนด CC. ของรถทงขนาดกลางและขนาดใหญคอ 400 CC. เนองจากในอนาคตเปด AEC แนวโนมทชาวตางชาตจะขบรถ CC. สงเพอการทองเทยวมมากขน

(5) ส าหรบบรษท Honda แนวโนมการเตบโตของตลาดรถ CC. ขนาดใหญมมากขน การแบงทเหมาะสม ควรเปน ไมเกน 125 CC., 125 CC. ถง 400 CC. และ 400 CC. ขนไป

(6) การฝกอบรมของ Honda ส าหรบรถไมเกน 400 CC. ตามมาตรฐานของกรมการขนสงทางบก แตในกรณทรถทมขนาด CC. ทสง (Big Bike) จะมการอบรมทกษะเพมเตม และการเรยนรคนทเขามาเรยนสวนใหญเปน Big Bike

(7) การอบรมในปจจบน เปน 4 ชวโมงและจาก มต ครม. มก าหนดไววาจะใหเปน 15 ชวโมง ซงทางกรมการขนสงทางบกก าลงพจารณาเพมเตมเพอใหเปน 15 ชวโมง เชนหลกสตร การปฐมพยาบาล,การบ ารงรกษารถยนต เปนตน

(8) ในสวนของการทดสอบการขบรถปจจบนมทาทดสอบ 7 ทา แตทางกรมการขนสงทางบกน ามาทดสอบ 3 ทาซงสามารถเปนเครองยนยนไดวาสามารถพอทจะขบรถได และการน าอเลกทรอนกสมาชวยในการทดสอบ ท าใหการทดสอบเปนไปไดยากมากขน และหากจะก าหนดการทดสอบควรพจารณาใหเปนการทดสอบ 7 ทาในภาคสนามใหครบ

(9) ในระหวางทไดรบ ใบอนญาตชวคราว จะตองผานการทดสอบเชน มการทดสอบโดยผฝกสอนหรอผทไดรบมอบหมายจากกรมฯ ในการขบรถสนามจรงไมนอยกวากชวโมง หากไมผานกเปนชวคราว 1 ปไปเรอยๆ แตในแงของกฎหมายควรศกษาใหสอดคลองตาม

(10) ตวอยางการประกนภยเชน การไดรบใบอนญาตชวคราวควรก าหนดใหมประกนภยในอกประเภทหนง แตการก าหนดเงอนไขควรดความเหมาะสมเนองจากเงอนไขบางอยางจะสงผลกระทบตอประชาชน

(11) การสอบฝกหดขบรถยนตของ Honda ในปจจบน รถเกยร ออโต เปน 17 ชวโมง เมอใดใบอนญาตแลวกจะมการอบรมขบขเชงปองกนอบตเหต 6 ชวโมง



(12) ในปจจบนการอบรม จ านวน 4 ชวโมงซงถอวานอยเกนไป แตในภาคเอกชน การอบรมและหลกสตรมความกาวหนาไปมากหากน าหลกสตรมาประยกตกบการศกษานาจะเปนประโยชนมากขน

10.1.3 ประเดนเกยวกบโรงเรยนสอนขบรถ

การประชมระดมความคดเหนในประเดนเกยวกบโรงเรยนสอนขบรถจดขนเมอวนจนทรท 9 ธนวาคม 2556 ณ โรงแรมรามาการเดนส จ านวนผเขารวม 60 คน

รปท 10.3 ระดมความคดเหนเรองโรงเรยนสอนขบรถ

เนองจากกฎหมายในปจจบนก าหนดบทบญญตเกยวกบโรงเรยนสอนขบรถไวเพยง 2 มาตรา คอ มาตรา 97 แหงพระราชบญญตการขนสงทางบกฯ และมาตรา 5 (16) แหงพระราชบญญตรถยนตฯ กรณดงกลาวท าใหเกดปญหาในเรองการพฒนาโรงเรยนสอนขบรถในประเทศไทยในหลายประการ เชน การไมสามารถก าหนดสทธทแตกตางกนระหวางโรงเรยนสอนขบรถทไดการรบรองจากกรมการขนสงทางบกกบโรงเรยนสอนขบรถกรณทวไป หรอขาดมาตรการทางกฎหมายในการก ากบดแลและลงโทษแกโรงเรยนสอนขบรถหรอบคลากรของโรงเรยนดงกลาว ดวยเหตน เมอคณะผวจยไดศกษาแนวทางโรงเรยนสอนขบรถของประเทศญปนและประเทศสงคโปรแลว เหนวาสมควรมการปรบปรงกฎหมายวาดวยรถยนตและกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก เพอรองรบโรงเรยนสอนขบรถรปแบบใหม โดยในเบองตนไดมการรบฟงความคดเหนเกยวกบการก าหนดบทบญญตดงกลาว ในประเดนดงตอไปน

1) ประเภทโรงเรยนสอนขบรถ

ทประชมพจารณารวมกนแลว เหนวา การแบงประเภทโรงเรยนสอนขบรถสมควรขนกบหลกสตรของการเรยนการสอนขบรถนน ๆ โดยจดแบงกลมตามลกษณะทางกายภาพของรถทมการเรยนการสอนใน 3 ประเภท คอ โรงเรยนสอนขบรถจกรยานยนต โรงเรยนสอนขบรถยนต และโรงเรยนสอนขบรถขนสง



2) บคลากรของโรงเรยนสอนขบรถ

ทประชมพจารณารวมกนแลว เหนวา สมควรก าหนดใหผฝกสอนขบรถภาคปฏบต ทงกรณการขบรถในสนามฝกหดและทองถนนจรง ตองไดรบใบอนญาตจากกรมการขนสงทางบกดวย เพอใหกรมการขนสงทางบกไดทดสอบและอบรมความรและทกษะการสอนขบรถทถกตองเหมาะสมแกบคคลดงกลาว

3) คณสมบตและลกษณะตองหาม

ทประชมไดพจารณาคณสมบตและลกษณะตองหามของผขอจดตงและด าเนนการโรงเรยนสอนขบรถแลว เหนวา สมควรมการก าหนดคณสมบตดงตอไปน

(1) มสญชาตไทย (2) เปนนตบคคล (3) มสนามฝกหดขบรถทเพยงพอตอการเรยนการสอนขบรถ (4) มบคลากรในการฝกสอนขบรถทเหมาะสม (5) มหลกสตรการสอนขบรถทไดมาตรฐาน ซงอยางนอยตองประกอบดวยเรองทกษะการขบรถ

ความรเกยวกบเครองยนตและตวรถ กฎระเบยบและมารยาท การขบขอยางปลอดภยและการแกไขปญหายามฉกเฉน จตวทยาและทศนคตในการขบรถ และเสนทางและถนน

4) อายการอนญาตด าเนนการโรงเรยนสอนขบรถ

ทประชมพจารณารวมกนแลว เหนวา สมควรตองมการศกษาเพมเตมเกยวกบระยะเวลาของอายใบอนญาตทเหมาะสม โดยพจารณาจากจดคมทนในการด าเนนการ ซงค านวนจากจ านวนทรพยสนทลงทนและรายรบทคาดวาจะได นอกจากน อายใบอนญาตควรมความสมพนธเชอมโยงกบระยะเวลาทสมควรมการเปลยนแปลงหรอปรบปรงหลกสตรการเรยนการสอนขบรถดวย

5) สทธประโยชนของโรงเรยนสอนขบรถ

ทประชมพจารณารวมกนแลว เหนวา สมควรก าหนดใหสทธประโยชนของโรงเรยนสอนขบรถทไดการรบรองจากกรมการขนสงทางบก แตกตางจากโรงเรยนสอนขบรถกรณทวไป โดยในเบองตนมความเหน ดงน

(1) ก าหนดใหการฝกหดขบรถบนถนนสาธารณะจะกระท าไดเฉพาะภายใตการก ากบควบคมของโรงเรยนสอนขบรถเทานน

(2) ใหอ านาจโรงเรยนสอนขบรถมอ านาจในการอบรมหรอทดสอบผขอรบใบอนญาตขบรถแทนกรมการขนสงทางบกในบางกรณ

(3) ใหรถทใชในการฝกหดขบรถไดรบยกเวนคาธรรมเนยมและภาษรถประจ าป

10.1.4 ประเดนเกยวกบการบงคบใชกฎหมาย

การประชมระดมความคดเหนในประเดนเกยวกบการบงคบใชกฎหมายจดขนเมอวนจนทรท 9 ธนวาคม 2556ณ โรงแรมรามาการเดนส มจ านวนผเขารวม 60 คน



รปท 10.4 ระดมความคดเหนเรองการบงคบใชกฎหมาย

สรปประเดนเสนอแนะเกยวกบกฎหมายมเนอหาส าคญเกยวกบกฎหมายวาดวยรถยนตและกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกไดมมาตรการบงคบใชกฎหมายแกผขบขทฝาฝนกฎหมายไว ซงไดแยกเปน 6 ล าดบ กลาวคอ ตกเตอน ตดคะแนน พกใชใบอนญาตขบรถ เพกถอนใบอนญาตขบรถ ปรบทางอาญา และจ าคก ซงทประชมพจารณารวมกนแลว เหนวา มาตรการทางกฎหมายทมอยดงกลาวเพยงพอตอการบงคบใชกฎหมายแลว เพยงแตปญหาทมอยในปจจบนเปนเรองทางปฏบตของพนกงานเจาหนาทเพอบงคบการใหเปนไปตามกฎหมายเทานน อยางไรกตาม ทประชมมขอสงเกตเพมเตม ดงน

มาตรการตดคะแนนในปจจบน มทงตามกฎหมายวาดวยจราจรทางบก และกฎหมายวาดวยรถยนตและกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก แตดวยระบบของส านกงานต ารวจแหงชาตกบกรมการขนสงทางบกยงมปญหาในเรองการเชอมโยงขอมลกน จงสมควรตองมการพฒนาระบบสารสนเทศดงกลาวและท าความเขาใจรวมกนระหวางทงสององคกร เพอใหมาตรการตดคะแนนมประสทธภาพมากขน

การก าหนดอตราโทษในกรณไมแสดงใบอนญาตขบรถตอพนกงานเจาหนาทมระวางโทษปรบเพยงไมเกนหนงพนบาทซงเปนความผดลหโทษ ท าใหพนกงานเจาหนาทมขอจ ากดในการใชมาตรการบงคบทางอาญาในเรองการควบคมตวผตองหา จงเหนวาสมควรมการปรบปรงอตราโทษทางอาญาส าหรบความผดดงกลาว



10.2 การประชาสมพนธและรบฟงความคดเหน

การจดสมมนาประชามสมพนธและรบฟงความคดเหนจากประชาชนไดจดขนทงทงหมด 5 ครง ทงในสวนกลางทกรงเทพมหานคร และในแตละภมภาคอนไดแก ภาคเหนอ ภาคใต ภาคตะวนอออกเฉยงเหนอ และภาคตะวนตก ซงไดรบความสนใจและมผเขารวมการประชมจากทงภาครฐและเอกชนทเกยวของ สาระส าคญของการประชมครงตางๆมดงน

10.2.1 การรบฟงความคดเหน กรงเทพฯ (1)

การสมมนาเพอประชาสมพนธผลการศกษาและรบฟ งความคดเหนครงท 1 จดทขนทกรงเทพมหานคร ในวนพฤหสบดท 9 มกราคม 2557 ณ โรงแรมมราเคล แกรนด คอนเวนชน มผเขารวมทงหมด 171 คน

รปท 10.5 การสมมนารบฟงความคดเหนในกรงเทพมหานคร

สรปประเดนขอเสนอแนะมดงน

(1) การเสนอแนวทางการท าใบอนญาตขบรถส าหรบคนตาบอด (2) การผลกดนใหคลนกไดรบการรบรองจากกรมการขนสงทางบก เพอใหประชาชนสามารถเขาถงการ

ตรวจสขภาพไดงาย และใหทางกรมการขนสงทางบกควบคมมาตรฐาน (3) ผลกดนใหมการบงคบใชกฎหมายทเขมงวดขน (4) การตอใบอนญาตขบรถควรมการสอบ เนองจากการดวดโอไมไดรบความสนใจเทาทควร (5) การยดใบอนญาตขบรถควรมบทลงโทษทจรงจงพรอมกบการหามขบขอยางจรงจง (6) ควรมการตรวจรางกายโดยละเอยด เนองจากบางโรคไมปรากฏอาการ (7) การจ ากดประเภทใบอนญาตขบรถรถจกรยานยนตดวยขนาดของรถ



10.2.2 การรบฟงความคดเหน ภาคเหนอ

การสมมนาเพอประชาสมพนธผลการศกษาและรบฟงความคดเหนครงท 2 ทจงหวดพษณโลก วนศกรท 24 มกราคม 2557 ณ โรงแรมเรอนแพ รอยลปารค จ.พษณโลก มผเขารวมทงหมด 103 คน

รปท 10.6 การสมมนารบฟงความคดเหนท จ.พษณโลก

สรปประเดนความคดเหนจากการประชมในครงนมดงน

(1) แนะน าใหมการจดอบรม และใหความรดานใบอนญาตขบรถตงแตชวง ม.ตน ทางโรงเรยนควรมการใหความรทงในภาคทฤษฎ และทางภาคปฏบต และมการรวมมอกบหนวยงานอนๆมาใหความรเพมเตม

(2) เสนอแนะให รถกภย รถพยาบาล เสนอใหมใบอนญาตขบรถเพมเตมเกยวกบรถกภย รถโรงพยาบาล เปนตน

(3) เสนอแนะใหมการออกใบอนญาตขบรถยนตใหเปนใบเดยว ท าอยางอยางใหเหลอใบอนญาตขบรถรถยนตเพยงใบเดยว ยกตวอยางของตางประเทศ เชน ญปน เปนตน



(4) การตอใบอนญาต จะมการตรวจสอบประวตใชเวลานาน ปญหาของคนขบรถ(รถบรรทก) และขาดโรงเรยนสอนขบรถบรรทก ควรมการขอขยายเวลาตรวจสอบประวตลวงหนาไดหรอไม เพราะปญหาคนขบรถบรรทกไมเพยงพอ

(5) ควรมสถาบนการศกษาเฉพาะ เพอผลตบคลากรทางดานใบอนญาตขบรถ เชน ขบขรถสาธารณะ ขบขรถบรรทก

(6) การปฐมพยาบาลขนพนฐาน ควรใหความรทางดานการปฐมพยาบาลผบาดเจบ (7) อายขอผขอรบใบอนญาตขบรถ ควรมมาตรการ จดท าหลกสตรการเรยนรในสถานบนการศกษา (8) ใบรบรองแพทยมาตรการทเขมงวดเกยวกบโรคประจ าตว เชน โรคลมชก (9) ใบอนญาตขบรถสาธารณะในปจจบนมอบตเหตสง ควรยกระดบคนทประกอบอาชพขบขสาธารณะ

10.2.3 การรบฟงความคดเหน ภาคใต

การสมมนาเพอประชาสมพนธผลการศกษาและรบฟงความคดเหนครงท 3 ทจงหวดสราษฎธาน วนจนทรท 27 มกราคม 2557 ณ โรงแรมเคพารคแกรนด อ าเภอเมอง จ.สราษฎรธาน มผเขารวมทงหมด 156 คน

รปท 10.7 การสมมนารบฟงความคดเหนท จ.สราษฎธาน

สรปประเดนความคดเหนจากการประชมในครงนมดงน

(1) เพอปองกนการออกใบอนญาตขบรถซ าซอน ควรทจะน าใบอนญาตขบรถใบแรกมาคนกอนทจะออกใบทสอง

(2) ในกรณรวมใบอนญาตขบรถไวในใบเดยวการยดใบอนญาตขบรถเมอกระท าผดมวธการอยางไร (3) ควรบรรจหลกสตรขบขปลอดภยในหลกสตรโรงเรยน (4) โรงเรยนในพนทมสวนรวมกบโรงเรยนสอนขบรถนอย ควรทจะสงเสรมใหมการอบรมเกยวกบการขบ

ขปลอดภยในทกๆสถาบนการศกษา



(5) อาการวบมการสงเกตอาการเบองตนอยางไร (6) ในปจจบนยงไมมการรวม พรบ.รถยนต และ พรบ.ขนสง เขาดวยกน ดงนนการทจะรวมใบอนญาต

ขบรถเปนใบเดยวสามารถท าไดหรอไม (7) ควรทจะมการยนยนการตรวจสขภาพจากแพทย เนองจากการรองรบตนเองจะไมสามารถทราบโรคท

แฝงอยได (8) การฝกขบรถบนถนนจรงควรมการขนบญชผฝกสอนและผลกดนใหโรงเรยนสอนขบรถมมาตรฐาน

มากยงขนโดยมกรมการขนสงทางบกเปนผดแล

10.2.4 การรบฟงความคดเหนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

การสมมนาเพอประชาสมพนธผลการศกษาและรบฟงความคดเหนครงท 4 ทจงหวดอดรธาน วนจนทรท 3 กมภาพนธ 2557ณ โรงแรมเซนทาราคอนเวนชน เซนเตอร จ.อดรธาน ผเขารวมทงหมด 132 คน

รปท 10.8 การสมมนารบฟงความคดเหนท จ.อดรธาน

สรปประเดนความคดเหนจากการประชมในครงน มดงน

(1) การออกใบอนญาตขบรถ และการตอใบอนญาตขบรถทกๆ5ปนน ควรมใบรบรองแพทยทออกจากโรงพยาบาลภาครฐอยางเดยวไดหรอไม

(2) การออกขอสอบตอนทอบรมในหองอบรมนน อยากใหมการเผยแพร DVD สาธารณะเพอจะไดศกษาขอมลมากอนอบรม และมการเพอขอมลการอบรม เชน เรองการปฐมพยาบาล และการปองกนการเกดอคคภยในรถยนต



(3) โรงเรยนสอนขบรถในปจจบนยงไมมการสนบสนนของทางภาครฐ ควรมการการลงทนของภาครฐเพมเตม เพราะปจจบนทางโรงเรยนสอนขบรถมคาใชจายทสงขน

(4) ควรมการเพมภาษาในการสอบใบอนญาตขบรถ ทงภาษาไทย ภาษาองกฤษ ภาษาจน ภาษาฮนด เปนตน

10.2.5 การรบฟงความคดเหน ภาคตะวนออก

การสมมนาเพอประชาสมพนธผลการศกษาและรบฟงความคดเหนครงท 5 ทจงหวดชลบร วนจนทรท 10 กมภาพนธ 2557 ณโรงแรมชลอนเตอร จ.ชลบรมผเขารวมทงหมด 57 คน

รปท 10.9 การสมมนารบฟงความคดเหนท จ.ชลบร

สรปประเดนความคดเหนจากการประชมในครงน ไดดงน

(1) มโรงเรยนสอนขบรถของกรมการขนสงทางบกโดยตรงหรอไม (2) ปญหารถตสาธารณะใชใบอนญาตขบรถสวนบคคลในการขบข ใครจะเปนรบผดชอบ และใบอนญาต

นนจะมบทลงโทษอยางไร



(3) การตอใบอนญาต จะมการตรวจสอบประวตใชเวลานาน ปญหาของคนขบรถ(รถบรรทก) และขาดโรงเรยนสอนขบรถบรรทก ควรมการขอขยายเวลาตรวจสอบประวตลวงหนาไดหรอไม เพราะปญหาคนขบรถบรรทกไมเพยงพอ

10.2.6 การสมมนาประชาสมพนธผลการศกษา กรงเทพฯ (2)

การสมมนาเพอประชาสมพนธผลการศกษา จดขนเมอวนจนทรท 17 กมภาพนธ 2556 ณ โรงแรมมราเคลแกรนดคอนเวนชน กรงเทพฯ

รปท 10.10 การสมมนารบฟงความคดเหนท กรงเทพมหานคร (2)

สรปประเดนความคดเหนจากการประชมในครงน ไดดงน

(1) ควรมการตรวจสอบประวตอาชญากรรมส าหรบผขอรบใบอนญาตรถโดยสารสาธารณะ (2) ควรเขมงวดในการบงคบใชกฎหมายพกใบอนญาตหรอระบบตดแตม (3) ตองการใหมการศกษาเทคนค เครองมอ หรอทฤษฏทท าใหผขบขมจตส านกมากขน (4) ในสนามทดสอบควรมการจ าลองสถานการณฉกเฉน เชน รถตดหนา แซงในทคบขน เนองจาก

อบตเหตสวนใหญเกดจากผขบขไมมประสบการณในการแกปญหาหรอตดสนใจมากพอ (5) การทดสอบบนถนนจรงส าหรบประเทศไทยอาจยงไมเหมาะสมในปจจบน แตหากจะใชพนทถนนใน

การทดสอบขบจรงกควรเลอกหาพนททเหมาะสม (6) ควรมมาตรฐานในการควบคมหนวยงานภาคเอกชน (โรงเรยนสอนขบรถ) ใหมมาตรฐาน



10.3 ผลการส ารวจความคดเหนตอระบบใบอนญาตขบรถทเสนอ

ผเขารวมสมมนามความเหนตอระบบใบขใบอนญาตขบรถบขทเสนอในประเดนตางๆ สรปในรปท 10.11 จะเหนไดวาสวนใหญกวารอยละ 90 เหนดวยกบระบบทเสนอวาสามารถน าไปใชงานไดจรง และคดวาระบบใหมจะสามารถท าใหผขบรถมวนยการขบขมากยงขน อนจะชวยลดอบตเหตลงได นอกจากนผลยงแสดงใหเหนวาสวนใหญเหนดวยวาโรงเรยนสอนขบรถจะเปนประโยชนตอระบบใบอนญาตขบรถในอนาคต

รปท 10.11 ความคดเหนของผเขารวมสมมนาตอระบบใบขบขทเสนอ

0% 20% 40% 60% 80% 100%

ระบบทเสนอมความเหมาะสม

ระบบโรงเรยนสอนขบรถเปนประโยชน

ระบบทเสนอสามารถน าไปใชไดจรง

ระบบทเสนอจะท าใหผขบรถมวนยมากยงขน

ระบบทเสนอจะท าใหอบตเหตลดลง

ไมเหนดวยอยางยง ไมเหนดวย เฉยๆ เหนดวย เหนดวยอยางยง



บทท 11 บทสรปและขอเสนอแนะ

11.1 ผลการศกษาและด าเนนการ

โครงการศกษาเพอพฒนาระบบใบอนญาตขบรถใหเหมาะสมกบประเทศไทย ไดท าการศกษาและวเคราะหกระบวนการอนญาตใหขบขรถทผานมาตงแตการก าหนดหลกเกณฑ วธการเงอนไขตางๆ การอบรมและทดสอบผขอรบใบอนญาตขบรถ พฤตกรรมของผขบขรถ และเสนอแนะแนวทางและวธการในการพฒนาและปรบปรงกระบวนการอนญาตใหขบขรถ ทเหมาะสมเพอยกระดบมาตรฐานของผขบขรถใหมคณภาพ เกดความปลอดภยในการใชรถใชถนน

ในขนตอนการศกษาสถานะใบอนญาตขบรถปจจบน มการรวบรวมขอมลทมอยในปจจบนจากหนวยงานทเกยวของ การสมภาษณผเชยวชาญ และการประชมกลมยอยระดมสมอง โดยมประเดนการศกษา ไดแก ขนตอนการอนญาตใหขบขรถของกรมการขนสงทางบกในปจจบน คณสมบตและความสามารถของผขอรบใบอนญาตขบรถแตละประเภทในดานอาย สภาพรางกาย ระดบการศกษา หลกสตรวชา เนอหาและระยะเวลาการอบรมส าหรบผขอรบใบอนญาตแตละประเภท กระบวนการทดสอบภาคทฤษฎและภาคปฏบตส าหรบผขอรบใบอนญาตขบรถแตละประเภท ระบบโรงเรยนสอนขบรถทงโรงเรยนของภาครฐและเอกชน กฎหมายทเกยวของกบการออกและตออายใบอนญาตขบรถ รวมทงระเบยบตาง ๆ ทเกยวของ กระบวนการบงคบใชกฎหมาย การควบคม และลงโทษผขบรถทมประสทธภาพและเกดประสทธผล

ผลการศกษาทบทวนกระบวนการอนญาตใหขบขรถในปจจบนของประเทศไทยพบวายงมปญหาในหลายสวน เชน กระบวนการอบรมยงไมเพยงพอทจะใหผขบขทราบและเขาใจถงกฎจราจรเพอใหมความรและสามารถการขบขอยางปลอดภย กระบวนการทดสอบยงมขอจ ากดคอ การสอบภาคทฤษฎยงไมสะทอนถงความรตางๆ สวนการสอบภาคปฏบตจะตองในสนามสอบเทานน นอกจากนการบงคบใชกฎหมายเพอใหผขบขร กษาวนยจราจรอยางเครงครดกยงมปญหาทงเกดจากขอจ ากดดานกฎหมาย อ านาจหนาทของเจาหนาททเกยวของยงไมเพยงพอ อกทงอตราก าลงเจาหนาทกไมเพยงพอเชนกน การทบทวนในแงกฎหมายพบวาระบบใบอนญาตขบรถในปจจบนแยกเปน 2 กฎหมาย คอ กฎหมายวาดวยรถยนต ซงครอบคลมรถทมขนาดเลก และกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก ซงครอบคลมรถทมขนาดใหญ ทใชในการประกอบการขนสงตางๆ ท าใหระบบใบอนญาตขบรถมความซ าซอนกน นอกจากน ในกฎหมายแตละฉบบมการวางระบบใบอนญาตขบรถแตกตางกน โดยพจารณาใน 2 มต คอบางกรณมการจ าแนกใบอนญาตขบรถตามความสามารถในการขบรถตามกายภาพของรถนน แตในบางกรณแบงประเภทใบอนญาตขบรถ ตามลกษณะการใชงาน เชน ตามกฎหมายรถยนต มการแบงใบอนญาตขบรถตามกายภาพรถเปนใบอนญาตขบรถส าหรบรถจกรยานยนต ใบอนญาตขบรถส าหรบรถสามลอ และใบอนญาตขบรถส าหรบรถยนต แตในขณะเดยวกนกมการจ าแนกใบอนญาตขบรถส าหรบการขบรถสวนบคคล และการขบรถสาธารณะ เชนเดยวกบตามกฎหมายการขนสงทางบกทบางกรณแยกประเภทใบอนญาตขบรถตามกายภาพรถ เชน ใบอนญาตเปนผขบรถขนสงขนาดเลก ใบอนญาตเปนผขบรถขนสงขนาดใหญ และใบอนญาตเปนผขบรถพวง เปนตน แตในบางกรณกจ าแนกตามลกษณะการใชงาน



เชน ใบอนญาตเปนผประจ ารถขนสงทวไปกบใบอนญาตเปนผประจ ารถส าหรบขนสงวตถอนตราย และในระบบใบอนญาตแตละกฎหมายมการใชแทนกนได รวมทง สามารถน าใบอนญาตขบรถตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกมาใชแทนใบอนญาตขบรถตามกฎหมายรถยนตไดดวย ดวยเหตดงกลาวกอใหเกดปญหาในระบบใบอนญาตขบรถปจจบนในหลายประเดน

การศกษาระบบใบอนญาตขบรถของตางประเทศ รวบรวมขอมล และวเคราะหในรายละเอยดของระบบใบอนญาตขบรถของประเทศทพฒนาแลว เชน ญปน และสหรฐอเมรกา พบวาระบบใบอนญาตขบรถสวนใหญมการแบงประเภทตามลกษณะทางกายภาพของรถ ซงมนยวาผทจะไดรบอนญาตใหขบขรถทมความแตกตางกนทางกายภาพจะตองมทกษะความสามารถทแตกตางกนออกไป แตมไดน ารปแบบการใชงานเขามาเปนเกณฑในการแบงประเภทใบอนญาตขบรถแตอยางใด เชน ผขบรถแทกซซงเปนรถลกษณะ 4 ลอ กจ าเปนจะตองมใบอนญาตขบรถรถยนต 4 ลอปกต ซงเปนการทดสอบความรเกยวกบทกษะการขบขรถยนตประเภทน แตการจะไปขบขรถแทกซกจ าเปนจะตองมใบอนญาตเพมเตม โดยจะตองผานการอบรมและทดสอบความรทเกยวของเพมเตม กลาวโดยสรปคอ ระบบใบอนญาตขบรถในตางประเทศสวนใหญไดแยกทกษะการขบรถแตละประเภทออกจากการใชงาน โดยอาจแบงเปนประเภทใบอนญาตขบรถเชงพาณชย หรอใบอนญาตเพมเตม แลวแตๆละประเทศ การศกษายงพบวาผขอรบใบอนญาตขบรถสวนใหญผานการอบรมและฝกทกษะจากโรงเรยนสอนขบรถ ซงถอวาเปนกลไกส าคญอยางมากในการควบคมคณภาพผขบข ใหมความรเกยวกบกฎจราจร มารยาท และความรอนๆ ทเกยวของ เชน การด าเนนการกรณเกดอบตเหต การปฐมพยาบาล และมทกษะความสามารถในการขบขไดอยางมประสทธภาพและสามารถใชถนนรวมกบผอนไดอยางปลอดภย

จากผลการศกษาและวเคราะหระบบใบอนญาตขบรถของประเทศไทยในปจจบนขางตน และผลการเปรยบเทยบกบหลกทฤษฎและหลกคดในการออกแบบระบบใบอนญาตขบรถ รวมถงรปแบบทมการใชงานในตางประเทศ ทปรกษาไดเสนอระบบใบอนญาตขบรถทเหมาะสมกบประเทศไทย โดยมการวางหลกการใหสอดคลองกบสภาพขอเทจจรงของประเทศไทย และทศทางของกฎหมายวาดวย ใบอนญาตขบรถในตางประเทศ ระบบทเสนอนมการแบงประเภทใบอนญาตขบรถโดยพจารณาตามลกษณะตามกายภาพรถเทานน สวนในกรณทจะน ารถดงกลาวไปใชงานในลกษณะแตกตางจากการใชงานสวนตวทวไป ก าหนดใหจะตองมการขอใบรบรองเพมเตม ก าหนดใหใบอนญาตขบรถมเพยงหนงใบตอผขบขหนงคน โดยก าหนดสทธในการขบรถในใบอนญาตขบรถนนแตกตางกนไปตามทกษะความสามารถในการขบรถของแตละบคคลนนๆ โดยมการจ าแนกสทธในการขบรถในใบอนญาตขบรถ 13 ประเภทดงน



ประเภท ลกษณะรถ A รถจกรยานยนตขนาดเลก ไมเกน 125 cc A1 รถจกรยานยนตขนาดกลาง ไมเกน 400 cc A2 รถจกรยานยนตขนาดใหญ เกน 400 cc B รถยนตสามลอ C รถยนตสลอ B+/C+ รถยนตสามลอหรอรถยนตสลอ พวง D รถบรรทกหนกไมเกน 3,500 กก D1 รถบรรทกหนกเกน 3,500 กก D+ รถบรรทกพวง E รถโดยสาร ไมเกน 20 คน E1 รถโดยสาร เกน 20 คน E+ รถโดยสารพวง S รถแทรกเตอร รถบดถนน และรถลกษณะพเศษ

กรณของคนพการ ผสงอาย หรอบคคลทมโรคประจ าตว สามารถมการก าหนดเงอนไขเพมเตมในสทธของการขบรถของบคคลดงกลาวได เชน คนพการ ผสงอายทมอายเกนกวา 70 ปขนไป หรอผมโรคประจ าตวทไมถงกบเปนอนตรายในการขบรถแตมขอจ ากดบางประการทจ าเปนตองมอปกรณพเศษส าหรบชวยเหลอ เปนตน

ในกรณทผไดรบใบอนญาตขบรถประสงคจะมการใชรถในลกษณะพเศษนอกเหนอจากการใชงานสวนบคคลตามปกต เชน ใชในการรบจางขนสง หรอขนสงคนหรอสงของทตองใชความระมดระวงเปนการเฉพาะ จ าเปนตองมการขอรบใบรบรองพเศษเพมเตมจากกรมการขนสงทางบก โดยใบรบรองเพมเตมดงกลาวแบงไดเปน 2 ประเภท ไดแก ใบรบรองเพมเตมส าหรบการรบจาง เพอใชส าหรบการประกอบการรบจางขนสงคน สตว หรอสงของ โดยมการแบงใบรบรองเพมเตมเปน 4 กลม ไดแก ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถจกรยานยนตสาธารณะ (A1, A2) ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถยนตสาธารณะ (B, C) ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถบรรทกสาธารณะ (D, D1, D+) ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถโดยสารสาธารณะ (E, E1, E+) และใบรบรองเพมเตมส าหรบการขนสงพเศษ เพอใชส าหรบการขนสงคน หรอสงของทตองมความร ความเชยวชาญเฉพาะไมวากรณดงกลาวจะเปนการขนสงเพอสนจาง หรอเปนการขนสงในกจการสวนตวกตาม โดยแบงออกเปน 3 กลม ไดแก ใบรบรองเพมเตมส าหรบขนสงวตถอนตราย ใบรบรองเพมเตมส าหรบรถโรงเรยน และใบรบรองเพมเตมส าหรบกรณอนตามทประกาศก าหนด

ส าหรบระบบใบอนญาตขบรถทไดเสนอขางตนจะเปนการแกปญหาของระบบใบอนญาตขบรถเดมและจะมแนวทางทสอดคลองกบระบบกฎหมายในตางประเทศ อนจะเปนผลดใหระบบใบอนญาตขบรถของไทยมทศทางเดยวกบระบบใบอนญาตขบรถของตางประเทศ ซงกลาวโดยสรปไดวา ระบบใบอนญาตขบรถใหมดงกลาวมความแตกตางจากระบบใบอนญาตขบรถในปจจบน ดงน



(1) มการปรบปรงโครงสรางใบอนญาตขบรถโดยก าหนดใหหนงคนมเพยงหนงใบอนญาตขบรถ โดยใบอนญาตขบรถดงกลาวจะก าหนดสทธในการขบรถของแตละบคคลแตกตางกนตามกายภาพของรถ ซงขนอยกบทกษะความสามารถในการขบรถของบคคลนน ๆ และในกรณทมการใชรถนอกเหนอจากกรณทวไป เชน ใชในการรบจาง หรอขนสงในลกษณะพเศษใหบคคลนนมใบรบรองเพมเตม

(2) มการยบรวมใบอนญาตขบรถจากระบบกฎหมายเดมทก าหนดใหมหลายใบเปนใบอนญาตขบรถใบเดยว โดยใหแตกตางกนในเรองสทธการใชรถ ซงจะมการปรบปรงการแบงลกษณะทางกายภาพรถในใบอนญาตขบรถใหมใหสอดคลองกบระบบสากลมากขน

(3) ก าหนดคณสมบตและลกษณะตองหามของผขออนญาตรบใบอนญาตขบรถใหเหมาะสม รวมทงปรบปรงขนตอน การอบรม และการทดสอบใบอนญาตขบรถใหสามารถคดกรองบคคลทเหมาะสมในการขบรถบนถนนไดอยางแทจรง

(4) ก าหนดใหผทมความบกพรองในการขบรถบางประการแตยงสามารถขบรถได เชน คนพการ ผสงอาย หรอผมโรคประจ าตว สามารถขอรบใบอนญาตขบรถไดโดยตองปฏบตตามเงอนไขพเศษทมการก าหนดเพมเตม

11.2 แผนส าหรบกรมการขนสงทางบก

ตามแนวคดทเสนอขางตนทปรกษาเสนอใหกรมการขนสงทางบกก าหนดแผนการด าเนนการตางๆ ดงตอน

แผนระยะสน สามารถด าเนนการไดทนท โดยมบทบญญตกฎหมายรองรบไวแลว ไดแก

ด าเนนการประชาสมพนธเพอปรบทศนคตเกยวกบใบอนญาตขบรถ ปรบปรงการอบรมและทดสอบในการขอรบใบอนญาตขบรถ พฒนาฐานขอมลกลางเกยวกบผกระท าความผดในการใชรถ โดยเชอมโยงฐานขอมลต ารวจและทาง

หลวง เพอรองรบระบบการตดคะแนนความประพฤตใหมประสทธภาพยงขน สงเสรมและผลกดนโรงเรยนสอนขบรถทมคณภาพใหมจ านวนมากขน

แผนระยะกลาง จ าเปนตองมการแกไขกฎหมาย ซงคาดวานาจะตองใชเวลาด าเนนการประมาณ 3 ถง 5 ป ไดแก

ปรบปรงกฎหมายวาดวยรถยนตและวาดวยการขนสงทางบกในเรองเกยวกบ ใบอนญาตขบรถ ใบรบรองเพมเตม การฝกหดขบรถ และโรงเรยนสอนขบรถ

ผลกดนใหมการเรยนการสอนเรองการขบรถในโรงเรยนใหเปนวชาเลอก

แผนระยะยาว จ าเปนตองมการปฏรปกฎหมายทอยในความรบผดชอบทงระบบ รวมทง ประสานความรวมมอจากหนวยงานทเกยวของตาง ๆ ซงคาดวานาจะใชเวลาด าเนนการมากกวา 5 ป ไดแก

ปรบปรงกฎหมายวาดวยรถยนตและวาดวยการขนสงทางบกใหเปนฉบบเดยวกน เพอรวมระบบใบอนญาตขบรถใหอยบนพนฐานกฎหมายฉบบเดยว

ปรบปรงบทก าหนดโทษเกยวกบการฝาฝนดานการขบข



ปรบปรงฐานขอมลสารสนเทศอเลกทรอนกสดานใบอนญาตขบรถ ใหสามารถยนยนสทธการขบรถไดโดยผานทางระบบเลขบตรประจ าตวประชาชน เพอลดความจ าเปนในการตองมใบอนญาตขบรถตดตวไวเพอแสดงแกเจาพนกงาน

11.3 การขยายผลการศกษาไปสการปฏบต

เพอใหผลการศกษาในโครงการนไดรบการขยายผลไปสการปฏบตไดอยางเปนรปธรรม ทปรกษาจงขอเสนอใหกรมการขนสงทางบกพจารณาบรณาการเขากบหนวยงานอนๆ ภายนอกทงภาครฐและเอกชน ตวอยางเชน

ประสานกบสวนราชการระดบนโยบายของประเทศด านความปลอดภยทางถนน เชน คณะกรรมการนโยบายปองกนและลดอบตเหตทางถนนแหงชาต เพอพจารณาก าหนดใหการปรบปรงระบบใบอนญาตขบรถเปนวาระเรงดวนของชาตอนจะสงผลโดยตรงตอความปลอดภยทางถนน

ประสานกบกระทรวงคมนาคมเพอจดท าแผนแมบทการปรบปรงระบบใบอนญาตขบรถซงจ าเปนจะตองมหนวยงานหลายหนวยเขามามสวนรวมในการด าเนนการทงหนวยงานภายในสงกดกระทรวงคมนาคมและหนวยงานภายนอก โดยอางองผลการศกษาในโครงการนเพอน ามาจดท าเปนแผนแมบททงแผนยทธศาสตร แผนกลยทธ และแผนปฏบตงานของประเทศไทยตอไป

ประสานกบส านกงานต ารวจแหงชาต เพอท าความเขาใจเกยวกบแนวคดการพฒนาระบบใบอนญาตขบรถของประเทศไทย ซงบทบาทของเจาหนาทต ารวจในการการบงคบใชกฎหมายเปนเรองส าคญยง เพอจะไดหาแนวทางรวมกนในปรบปรงและพฒนาระบบงานทเกยวของ เชน ระบบบนทกแตมกระท าผด หรอแนวปฏบตการจบกมผกระท าผดเกยวกบใบอนญาตขบรถ

ประสานกบส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย (คปภ.) เพอหาแนวทางในการใหสทธประโยชนเกยวกบประกนภยรถยนตแกผขบรถทมประวตการขบรถดไมเคยเกดอบตเหต นอกเหนอเพมเตมจากการลดคาเบยประกยกรณไมมประวตการเคลมดงทมในปจจบน

ประสานกบกระทรวงศกษาธการในการเพมหรอสอดแทรกเนอหาเกยวกบการขบรถและการมใบอนญาตขบรถในหลกสตรการเรยนปกต

ประสานกบภาคเอกชนเพอรณรงคใหประชาชนใหความส าคญกบการมใบขบอนญาตขบรถเพอการขบขทปลอดภย เชน ผผลตและจ าหนายรถยนตจดรายการสงเสรมการขายดวยการแถมคอรสอบรมขบรถปลอดภยเพมเตมจากรายการของแถมทวไป หรอการก าหนดใหการซอรถยนตจะตองแสดงใบอนญาตขบรถเพอรบสทธพเศษในรายการสงเสรมการขาย เปนตน

11.4 ขอเสนอแนะอนๆ

เพอใหการด าเนนการพฒนาระบบใบอนญาตขบรถของประเทศไทยเปนไปอยางมประสทธภาพ ทปรกษาเสนอใหกรมการขนสงทางบก ด าเนนการศกษาและด าเนนการตางๆ เพมเตมดงตอไปน

(1) ท าการศกษาและประเมนคณภาพของผทไดรบใบอนญาตขบรถไปแลวในระยะเวลาตางๆ เชน หลงจากผนนไดรบใบอนญาตขบรถทนท และหลงจากไดรบใบอนญาตขบรถไปแลวทก 5 ป เพอพฒนาและปรบปรงเนอหาการอบรมและทดสอบ



(2) สรางระบบฐานขอมลประวตผมใบอนญาตขบรถ โดยจะตองรวมมอกบหนวยงานทเกยวของ เชน ส านกงานต ารวจแหงชาต กระทรวงสาธารณสข บรษทประกนภย เปนตน ขอมลดงกลาวจะตองประกอบดวย รายละเอยดการเกดอบตเหตในแตละครง สาเหตการเกดอบตเหต ความรนแรงและความเสยหาย รวมถงประวตการมใบอนญาตขบรถของแตละบคคล ขอมลนจะเปนประโยชนอยางยงในการพฒนาระบบใบอนญาตขบรถของประเทศ รวมถงสามารถใชเปนขอมลในการแกไขและปรบปรงพฤตกรรมรวมถงวนยการขบขของแตละบคคลดวย

(3) สงเสรมใหโรงเรยนสอนขบรถมบทบาทในการพฒนาผขบรถมากยงขน โดยจะตองก าหนดใหสทธประโยชนของโรงเรยนสอนขบรถทไดการรบรองจากกรมการขนสงทางบก แตกตางจากโรงเรยนสอนขบรถกรณทวไป เชน ก าหนดใหการฝกหดขบรถบนถนนสาธารณะจะกระท าไดเฉพาะภายใตการก ากบควบคมของโรงเรยนสอนขบรถเทานน หรอใหอ านาจโรงเรยนสอนขบรถมอ านาจในการอบรมหรอทดสอบผขอรบใบอนญาตขบรถแทนกรมการขนสงทางบกในบางกรณ เปนตน

(4) หากกรมการขนสงทางบกสามารถพฒนาระบบโรงเรยนสอนขบรถใหไดมาตรฐานจนไดรบการยอมรบทวไปแลว จะมประชาชนเลอกชองทางในการขอรบใบอนญาตผานโรงเรยนสอนขบรถเปนจ านวนมากขนจนท าใหมโรงเรยนสอนขบรถจ านวนมากขน กรมการขนสงทางบกจงตองมแนวทางในการก ากบดแลโรงเรยนสอนขบรถทชดเจรอยางเปนระบบ ไดมาตรฐานสากล เพอใหมนใจไดวาโรงเรยนสอนขบรถด าเนนการไดตามมาตรฐานทกรมการขนสงทางบกก าหนด โดยอาจมอบหมายใหหนวยงานภายนอกเปนผด าเนนการแทนภายใตเงอนไขของกรมการขนสงทางบกทจะตองก าหนดขนตอไปในอนาคต

กรมการขนส่งทางบก -...

Documents