วทยาล ยการทพบก

เอกสารประกอบการศกษา

เทดพระเกยรต รชกาลท 10

ฉบบปรบปรง ป 63

สวนการวจยและพฒนาและวชาการบรหาร

ค าน า

เอกสารฉบบน ผเรยบเรยงไดจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอเทดพระเกยรตพระบาทสมเดจพระปรเมนทรรามาธบดศรสนทรมหาวชราลงกรณ พระวชรเกลาเจาอยหว ซงพระองคทรงเปนศนยรวมใจของคนไทยทงชาต โดยการรวบรวมพระอจฉรยภาพ และโครงการตามแนวพระราชด ารทส าคญ ซงเปนเพยงสวนหนงเทานน เพราะตลอดระยะเวลานบแตยงทรงพระเยาวตราบจนปจจบน พระบาทสมเดจพระปรเมนทรรามาธบดศรสนทร มหาวช ราลงกรณ พระวช รเกล าเจ าอย ห ว ทรงเจรญรอยตามเบ องพระย คลบาท พระบาทสมเด จ พระบรมชนกาธเบศร มหาภมพลอดลยเดชมหาราช บรมนาถบพตร พระบรมชนกนาถ ในการบ าบดทกข บ ารงสข แกอาณาประชาราษฎร และยงทรงยดมนในพระปฎญญาทรงพระวรยอตสาหะ มงมนปฏบต พระราชกรณยกจนานปการ เพอประเทศชาตและประชาชนชาวไทย โดยมไดทรงยอทอแตประการใด นบเปนพระมหากรณาธคณตอพสกนกรชาวไทยอนหาทสดมได

ขอพระองคทรงพระเจรญยงยนนาน

ผจดท า สวนการวจยและพฒนาและวชาการบรหาร

วทยาลยการทพบก

สารบญ

หนา

ประวตกรงรตนโกสนทรและขอมลส าคญในยคสมยรตนโกสนทร 1 พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช 2 พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย 2 พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว 3 พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว 3 พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว 4 พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว 6 พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว 6 พระบาทสมเดจพระปรเมนทรมหาอนนทมหดล 7 รชกาลท 9 พระบาทสมเดจพระบรมชนกาธเบศร มหาภมพลอดลยเดชมหาราช 7 บรมนาถบพตร

รชกาลท 10 พระบาทสมเดจพระปรเมนทรรามาธบดศรสนทรมหาวชราลงกรณ 9 พระวชรเกลาเจาอยหว บรมครการทหาร 10

ปรชญาพระราชทาน 10 คมอการฝกพระราชทาน 11 กจกรรมทส าคญ 13 โครงการจตอาสา เราท าความด ดวยหวใจ 13 เปาหมายและวตถประสงคของโครงการ 14 ประเภทของกจกรรม 14 ขอพงปฏบต 15 สบสานพระราชปณธาน “อบรมจตอาสา” 904 เปนเบา เปนแมพมพ 15 จตอาสา 904 วปร. หลกสตร พนฐาน 17 อนไอรก 18 โครงการจตอาสาพระราชทาน 904 วปร. 19 ทาออกก าลงกายพระราชทาน 29 บทสรป 31 เอกสารอางอง 32

- 1 -

ประวตกรงรตนโกสนทรและขอมลส าคญในยคสมยรตนโกสนทร

พระบาทสมเดจ พระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราชซงทรงปราบดาภเษก ปฐมกษตรยแหงราชวงศจกร ทรงเสดจขนเสวยราชสมบต เมอวนท 13 มถนายน พ.ศ. 2325 ทรงพระราชทานนามพระนครนวา

“กรงเทพมหานคร บวรรตนโกสนทร มหนทรายธยามหาดลก ภพนพรตนราชธานบรรมย อดมราชนเวศน มหาสถานอมรพมาน อวตารสถต สกกะทตตยะ วษณกรรมประสทธ"

เมอถงสมยรชกาลท 4 ทรงเปลยนนามพระนครจาก "บวรรตนโกสนทร" เปน "อมรรตนโกสนทร" ซงการปกครองในระยะแรกนนเปนการปกครองแบบ สมบรณาญาสทธราชย และมการเปลยนแปลง เมอ พ.ศ. 2475 เปนระบอบประชาธปไตย โดยมพระมหากษตรยเปนประมข

"ราชธานแหงใหมไดมการพฒนา และเจรญขนเปนล าดบจนกระทงกลายเปน กรงเทพมหานครในทกวนน" พระมหากษตรยในราชวงศจกร ม 10 พระองค ไดแก

1. พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช รชกาลท 1 ครองราชยวนท 6 เมษายน พ.ศ. 2325 - วนท 6 กนยายน พ.ศ. 2352

2. พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย รชกาลท 2 ครองราชยวนท 7 กนยายน พ.ศ. 2352 - วนท 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367

3. พระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว รชกาลท 3 ครองราชยวนท 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367 - วนท 2 เมษายน พ.ศ. 2394

4. พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 4 ครองราชย วนท 2 เมษายน พ.ศ. 2394 - วนท 1 ตลาคม พ.ศ. 2411

5. พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว (พระปยะมหาราช) รชกาลท 5 ครองราชยวนท 1 ตลาคม พ.ศ. 2411 - วนท 23 ตลาคม พ.ศ. 2453

6. พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว (พระมหาธรราชเจา) รชกาลท 6 ครองราชยวนท 23 ตลาคม 2453 - วนท 26 พฤศจกายน พ.ศ. 2468

7. พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว รชกาลท 7 ครองราชยวนท 26 พฤศจกายน พ.ศ. 2468 – วนท 2 มนาคม พ.ศ. 2477 (ทรงสละราชสมบต)

8. พระบาทสมเดจพระเจาอยหวอานนทมหดล รชกาลท 8 ครองราชยวนท 2 มนาคม พ.ศ. 2477- วนท 9 มถนายน พ.ศ. 2489 (ถกลอบปลงพระชนม)

9. พระบาทสมเดจพระบรมชนกาธเบศร มหาภมพลอดลยเดชมหาราช บรมนาถบพตร รชกาลท 9

ครองราชย วนท 9 มถนายน พ.ศ. 2489 - 13 ตลาคม พ.ศ. 2559

- 2 - 10. พระบาทสมเดจพระปรเมนทรรามาธบดศรสนทรมหาวชราลงกรณ พระวชรเกลาเจาอยหว ทรงเปน “พระมหากษตรยโดยสมบรณ” หลงเขาพธสรงมรธาภเษก ทรงรบน าอภเษกและ ทรงสวมพระมหา พชยมงกฎ เมอวนท 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 ทรงเฉลมพระปรมาภไธยวา “พระบาทสมเดจ พระปรเมนทรรามาธบดศรสนทรมหาวชราลงกรณ พระวชรเกลาเจาอยหว”

สมยรตนโกสนทรตอนตน : เปนสมยฟนฟบานเมอง อยในหวง รชกาลท 1-3 (พ.ศ.2325-2394)

รชกาลท 1 พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช

กรงเทพมหานครเปนราชธานใหมของไทย สรางขนโดยเลยนแบบกรงศรอยธยาก าหนดพนทเปนสามสวน คอ บรเวณพระบรมมหาราชวง ประกอบดวย วงหลวง วงหนา วงในพระบรมมหาราชวง (วดพระศรรตนศาสดาราม) และรวมทงทงพระเมร (ทองสนามหลวง) บรเวณทอยอาศยภายในก าแพงเมอง อาณาเขตก าแพงเมองประตเมองและปอมปราการ สรางขนตามแนวคลองรอบกรง ไดแก คลองบางล าพ และคลองโองอาง บรเวณ ทอยอาศยภายนอกก าแพงเมอง เปนพนทเกษตรกรรม มบานเรอนราษฎรตงอยดานนอกของคลองรอบกรง มคลองขด ในรชกาลท 1 คอคลองมหานาค

การปรบปรงกฎหมาย : กฎหมายตราสามดวง พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกฯโปรดเกลาฯใหรวบรวมและช าระกฎหมายเกาทใชกนมาตงแตครงกรงศรอยธยา และคกลอดไว 3 ฉบบ ทกฉบบประทบ ตราคชสห ตราราชสห และตราบวแกว จงเรยกวากฎหมายตราสามดวง รชกาลท 1 ใชเปนหลกปกครองประเทศมาจน ถงสมยรชกาลท 5 กอนท จะมการปฏรปกฎหมายไทยและการศาลใหเปนระบบสากล

ดานเศรษฐกจ : เศรษฐกจของไทยในสมยรตนโกสนทรตอนตนเรมฟนตวในตอนปลายรชกาลท 2 เปนตนมาและเจรญรงเรองอยางมากในสมยรชกาลท 3 ผลผลตทางการเกษตรและการคาทางเรอส าเภากบตางประเทศขยายตวขนมาก รายไดของประเทศในสมยรตนโกสนทรตอนตน มทมา 2 ทาง คอ รายไดจากการคากบตางประเทศ เชน การคาส าเภาหลวง ภาษปากเรอหรอภาษเบกรอง เปนตน และ รายไดภายในประเทศ เปนรายไดของรฐ ทไดจากภาษอากรภายในประเทศและมมาตงแตสมยอยธยา

รชกาลท 2 พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย

พระราชกรณยกจส าคญทมตอการสรางสรรคชาตไทยสามารถสรปไดดงน

ดานการเมองการปกครอง : 1) ทรงตรากฎหมายหามสบซอขายฝนใน พ.ศ. 2354 และ พ.ศ.2362 โดยก าหนดบทลงโทษแกผสบฝนไวอยางหนก 2) ทรงปรบปรงกฎหมายพระราชก าหนดสกเลกเมอ พ.ศ. 2353 เพอเรยกเกณฑไพรพลเขารบราชการ โดยลดเวลาใหไพรมารบราชการเพยง 3 เดอน ท าใหไพร มเวลาท ามาหากนสวนตวมากขน

ดานสงคมและวฒนธรรม : 1) โปรดเกลาฯ ใหมการบรณปฏสงขรณวดแจงดวยการสถาปนาโบสถและ วหารใหม เสรมพระปรางคองคเดมใหใหญขน และพระราชทานนามใหมวา "วดอรณราชวราราม" ทรงให

- 3 -

แปลบทสวดมนตจากภาษาบาลเปนภาษาไทย เพอใหคนทวไปเขาใจค าสอนตาง ๆ ไดงายขน 2) ทรงฟนฟ พระราชพธวสาขบชาขนมาใหมเมอ พ.ศ. 2360 ตามทเคยปฏบตกนมาในสมยสโขทย

ดานศลปกรรมและวรรณกรรม : 1) ทรงปรบปรงทาร าตางๆ ทงโขนและละคร ทรงประพนธเพลง "บหลนลอยเลอน" หรอ "บหลนลอยฟา" 2) ทรงพระราชนพนธวรรณกรรมมากมาย เชน ขนชาง ขนแผน คาว สงขทอง ไกรทอง อเหนา 3) ทรงแกะสลกบานประตวหารพระศรศากยมน ทวดสทศนเทพวราราม

รชกาลท 3 เมอเสดจขนครองราชยเปนพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว

ความเจรญรงเรองทางเศรษฐกจ ทรงใหการสนบสนนการฟนฟเศรษฐกจของประเทศอยางจรงจง เปนผลให การคาขายกบตางประเทศขยายตวอยางกวางขวางกวา 2 รชกาลแรก ทรงการฟนฟดานสงคม และวฒนธรรม การควบคมก าลงคน โครงสรางชนชนของสงคมไทย ในสมยรตนโกสนทรตอนตนโครงสรางชนชนของส งค ม ไท ย ย งค งค ล า ย ก บ ส ม ย อ ย ธ ย า ก ล า ว ค อ ป ระก อบ ด ว ย 2 ช น ช น ให ญ ๆ ค อ ช น ช นปกครอง (พระมหากษตรย พระบรมวงศานวงศ และขาราชการ) และชนชนผอยใตปกครอง (ไพรและทาส) การทะนบ ารงพระพทธศาสนา เชน การสงคายนาพระไตรปฎก การจดระเบยบการปกครองคณะสงฆและกวดขนพระธรรมวนย การสงสมณทตไปลงกามการแลกเปลยนสมณฑตไทยกบลงกา เพอตรวจสอบกจการของพระศาสนาทงสองฝาย มการน าหนอ พระศรมหาโพธจากลงกา 6 ตน มาปลกในไทย การฟนฟพระราชพธตางๆทเคยมมาในสมยอยธยา งานสถาปตยกรรม งานศลปกรรมแขนงอนๆ เปนผลงานของ”ชางสบหม” เชน เครองราชปโภคขององคพระมหากษตรย เรอพระทนงสพรรณหงส ราชรถ ตพระไตรปฏกลายรดน า และเครองถวยชามเบญจรงค ฯลฯ งานจตกรรม ซงมกเปนภาพเทพชมนม ภาพพทธประวต หรอ ทศชาตชาดก เปนตน นาฏศลป และดนตรไทย งานสงเสรมวรรรณกรรม ซงมผลงานทงบทละคร เสภา นราศ กาพย และกลอน รวมทง การเจรจา แกไขสนธสญญาของประเทศตะวนตก

กรงรตนโกสนทร ตอนกลาง อยในหวง รชกาลท รชกาลท 4-6 (พ.ศ. 2394 - 2500)

การเมองการปกครองในสมยกรงรตนโกสนทรตอนกลาง : เปนชวงเวลาปรบปรงเปลยนแปลงประเทศใหเขาสความทนสมย โดยรบอทธพลอารยธรรมตะวนตก เนองจากถกคกคามจากลทธจกรวรรดนยมของชาตตะวนตก เปนสมยทประเทศไทยพฒนาการเขาสความเปนรฐชาต สมยนเปนสมยแหงการปรบปรงเปลยนแปลงทงทาง

ดานการเมอง การปกครอง เศรษฐกจ สงคม ศลปวฒนธรรม การเปลยนแปลงทส าคญในสมยน คอ การเลกทาสและการเปลยนแปลงการปกครอง

รชกาลท 4 พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว

ทรงพจารณาวาประเพณบางอยางทเคยปฏบตกนมาแตเดม เปนประเพณทลาสมยจงโปรดใหยกเลกประเพณดงกลาว เชน หามราษฎรเขาใกลชดรวมทงมการยงกระสน เวลาเสดจพระราชด าเนนและบงคบใหราษฎร ปดประตหนาตางบานเรอน ทรงตงสภาทปรกษาราชการแผนดน มหนาทในการออกกฎหมายและ ยกเลก

- 4 -

กฎหมาย รวมทงยกเลกประเพณโบราณตางๆ ทเหนวาไมเหมาะสม การปฏรปการปกครองในชวงหลง มการจดแบงหนวยงานการปกครองออกเปน 12 กรม ซงตอมาเปลยนไปใชค าวา "กระทรวง" แทน และไดประกาศ ตงเสนาบดเจากระทรวงตางๆ ขน ยบต าแหนงอครมหาเสนาบดและเสนาบดจตสดมภทกต าแหนง มสทธเทาเทยมกนในทประชม ตอจากนนไดยบกระทรวงและปรบปรงเปลยนแปลงเสยใหมเหลอไวเพยง 10 กระทรวง

สนธสญญาเบารง ในสมยรชกาลท 4 ท าใหสภาพสงคมไทย เปลยนแปลง ทงในดานการปกครอง เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม เพอน าประเทศใหเจรญกาวหนา ตามแบบอารยธรรมตะวนตก การเปลยนแปลง ในดานตาง ๆ คอ ดานการปกครอง ทรงแกไขเปลยนแปลงประเพณบางอยาง เพอใหราษฎร มโอกาสใกลชดกบพระมหากษตรย เขาเฝาไดโดยสะดวก ใหราษฎรเขาเฝาถวายฎการองทกขได การปฏรปกฎหมายและ การศาล ทรงตรากฎหมายขนหลายฉบบ เพอใหทนสมยและเหมาะสมกบสภาพบานเมอง เชน กฎหมายเกยวกบมรดก สนสมรส ฯลฯ

รชกาลท 5 พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว

ทรงเลกประเพณหมอบคลาน เลกต าแหนงวงหนา สถาปนาต าแหน งสมเดจพระบรมโอรสาธราช สยามมกฎราชกมาร ทรงพระราชด ารวา ต าแหนงพระมหาอปราชกรมพระราชวงบวรสถานมงคลเปลยนแปลงมาหลายชน และไดบงเกดความยงยากระหวางวงหลงกบวงหนามาแตโบราณกาลเกอบทกสมย จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหยบเลกต าแหนงกรมพระราชวงบวรสถานมงคลโปรดฯ ใหตงต าแหนง สมเดจพระบรมโอรสาธราชสยามมกฎราชกมาร ขนแทน ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯสถาปนา สมเดจพระเจาลกยาเธอ เจาฟามหาวชรณหศ ทรงด ารงต าแหนงสมเดจพระบรมโอรสาธราช สยามมกฎราชกมาร พระองคแรก เมอวนท 15 มกราคม พ.ศ.2429 ตอมาสมเดจพระบรมโอรสาธราช เจาฟามหาวชรณหศ สยามมกฎราชกมารเสดจสวรรคต เมอวนท 4 มกราคม พ.ศ. 2437 พระชนมาย 16 ป 6 เดอน 7 วน ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯสถาปนาสมเดจพระเจาลกยาเธอเจาฟามหาวชราวธ ขนด ารงต าแหนงแทนขณะยงเสดจประทบศกษา ณ ประเทศองกฤษ

การปองกนพระราชอาณาเขต : ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหยกกรมยทธนาธการขนเปนกระทรวงยทธนาธการ เมอจดระเบยบกระทรวงกลาโหมใหม ไดน ากฎบงคบบญชาไปรวมขนกบกระทรวงกลาโหม ทรงพระกรณา โปรดเกลาฯใหยายทวาการกระทรวงจากศาลายทธนาธการ ทท าการกระทรวงกลาโหมทกวนน “ถาความ เปนเอกราชของกรงสยามไดสนสดไปเมอใดชวตฉนกคงสดไปเมอนน” ด าเนนไปทอดพระเนตรทรงตดตามความ กาวหนา เมอแลวเสรจพระราชทานนามวา ปอมจลจอมเกลา ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหจดหาเรอทเปนก าลงรบในการปองกนทางทะเล เชน เรอมกฎราชกมาร เรอสครพครองเมอง เรอพาลรงทวป เรอหาญ หกศตร ฯลฯ

การศกษา ทรงใหตงโรงเรยนในพระบรมมหาราชวง ใหพระยาศรสนทรโวหาร (นอย อาจารยางกร) เปนอาจารยใหญ เปนโรงเรยนส าหรบพระบรมวงศานวงศ ตอมาทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหตงโรงเรยนส าหรบ

- 5 -

พระอารามหลวงใหบตรหลานไพรฟาขาแผนดนไดเลาเรยนโดยสะดวก วชาหนงสอ เปนวชาทนบถอ แลเปนทสรรเสรญมาแตโบราณวาเปนวชาอยางประเสรฐทผทเปนใหญยงนบแตพระมหากษตรยเปนตน

การจดตงโรงเรยนทหาร : โรงเรยนนายรอย เพอเตรยมบคคลทมความรความสามารถส าหรบเปนก าลงส าคญในราชหารทหาร ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหจดตงโรงเรยนนายรอยส าหรบทหารบก เรยกวา คะเดตสคล เปดสอนเมอวนท 5 สงหาคม พ.ศ. 2535 ในรชกาลท 6 โปรดใหเรยกวา โรงเรยนนายรอยทหารบก คอ โรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา ปจจบน โรงเรยนนายเรอ ภายหลงวกฤตการณ ร.ศ. 112 (พ.ศ. 2436) พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ทรงตระหนกถงความจ าเปนในการพฒนากจการทหารทางเรอใหกาวหนาทนสมย ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหสถาปนาโรงเรยนนายเรอขนทพระราชวงเดม เสดจพระราชด าเนนไปทรงเปดโรงเรยน พระราชทานลายพระราชหตถในสมดเยยมของโรงเรยนความวา “วนท 20 พฤศจกายน ร.ศ. 125 เราจฬาลงกรณปรมราชาธราช ไดมาเปดโรงเรยนน มความปลมใจ ซงไดเหนการทหาร เรอมรากหยงลงแลวจะเปนทมนสบไปในภายหนา”

ดานการคมนาคม : การสรางทางรถไฟ รถไฟพาหนะสมยใหมอ านวยความสะดวกในการเดนทางไปยงหวเมองตางๆ ในพระราช อาณาเขต รถไฟสายแรก คอ สายเมองสมทรปราการ และทางรถไฟสายแรกไปยงหวเมอง คอ ทางรถไฟสายนครราชสมา เปดรบคนโดยสารถงกรงเกาใน ร.ศ. 115 (พ.ศ. 2439) ถงปากชองเมอ พ.ศ. 2442 และถงมณฑลนครราชสมา ใน ร.ศ. 119 (พ.ศ. 2443) เราไดรสกแนอยวาธรรมดาความเจรญรงเรองของชมชนยอมอาศยถนนหนทางไปมาหากนเปนใหญเปนส าคญเมอมหนทางคนจะไดไปมาไดงาย ไดไกล ไดเรวขนเพยงใด กเปนการขยายชมชนใหไพศาลยงขนเพยงนน...(พระราชด ารสตอบในการเรมท าทางรถไฟสายนครราชสมา) การกอสรางสะพาน ทรงใหซอมแซมสะพานเกาแกทช ารดใหใชการไดสรางสะพานใหมทแขงแรงทนทานและสวยงามในโอกาสวนเฉลมพระชนมพรรษาของทกป ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหสรางสะพานชดเฉลมตามล าดบจ านวนพระชนมพรรษาตงแตสะพานเฉลม 42 ถง สะพานเฉลม 58 การสรางถนนหนทาง การขดคลอง การกสกรรม การจดตงโรงพยาบาล และการประปา เปนตน

ราชกจทส าคญทสด : ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯให “เลกทาส” พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ไดมพระราชด าร วาการมทาสเปนเครองถวงความเจรญของบานเมอง ปญหาเรองทาสเกยวของกบคนหมมาก ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหผอนผนเลกทาสตามล าดบเวลาอยางเหมาะสม การประชมสภาทปรกษาแผนดน ณ พระทนงสมมตเทวราชอปบตในพระบรมมหาราชวง มก าหนดทจะใหมการเลกทาสเปนคราวแรก เมอวนพธ เดอน 8 ขน 9 ค า จลศกราช 1236 ตรงกบวนท 22 กรกฎาคม พ.ศ.2417 ไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหออกประกาศวาดวยเรองเกษยณอายลกทาสลกไท และตอมาทรงตราพระราชบญญตทาษ รตนโกสนทรศก 124 บงคบใชทวพระราชอาณาจกร ใน พ.ศ. 2448

- 6 -

รชกาลท 6 พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว

ดานกฎหมาย : ตงกรมรางกฎหมาย รางกฎหมายแพงและพาณชย ทรงด าเนนการเพอหาทางแกไขสทธสภาพนอกอาณาเขต เชน การสงทหารเขารวมรบในสงครามโลกครงท 1

ดานเศรษฐกจ ภายหลงการท าสนธสญญาเบารงแลว การคาของไทยเจรญกาวหนาขนมาก ทรงเปลยนการใชเงนพดดวงมาเปนเงนเหรยญ และขดคลอง ตดถนนเพมขนหลายสาย โปรดใหตงคลงออมสนขน (ปจจบนคอ ธนาคารออสน)

ดานการศกษา ไดตงโรงเรยนชายขนทต าบลส าเหร ซงปจจบน คอ โรงเรยนกรงเทพครสเตยนวทยาลย สวนโรงเรยนสตรแหงแรกในไทย คอ โรงเรยนกลสตรวงหลง (ปจจบน คอ โรงเรยนวฒนาวทยา) ดานศาสนา ทรงประกาศใชพระราชบญญต ลกษณะการปกครองสงฆเปนฉบบแรก โดยมสมเดจพระสงฆราช เปนผปกครองบงคบบญชาสงสด มมหาเถรสมาคมใหค าปรกษา โปรดใหสรางวดขนหลายแหง เชน วดโสมนสวหารวดราชประดษฐ วดปทมวนาราม

ดานขนบธรรมเนยมประเพณ ทรงประกาศใหขาราชการสวมเสอเวลาเขาเฝา ทรงใหเสรภาพประชาชน ในการนบถอศาสนาและประกอบอาชพ โปรดใหสตรไดยกฐานใหสงขน

สมยรตนโกสนทรตอนปลาย อยในหวง รชกาลท 7 เปนตนมา (พ.ศ. 2501 ถง...ปจจบน) รชกาลท 7 พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว

ทรงตงทปรกษาราชการแผนดนขน 5 สภา คอ อภรฐมนตรสภา องคมนตรสภา เสนาบดสภา สภาปองกนพระราชอาณาจกร และ สภาการคลง ทรงจดการปกครอง มการจดการปกครอง เปนสองสวนคอ การปกครองสวนกลาง และ การปกครองสวนภมภาค การเปลยนแปลงการปกครองเปนระบอบประชาธปไตย คณะราษฎร ผเปลยนแปลงการปกครอง “คณะราษฎร” เปนชอทคณะผกอการปฏวตเรยกตนเอง การพระราชทานรฐธรรมนญ

คณะราษฎรไดท าหนงสอไปกราบบงคมทลเชญพระองคเสดจกลบกรงเทพมหานคร เปนพระมหากษตรยอยภายใตรฐธรรมนญ พระองคทรงยอมรบขอเสนอของคณะราษฎร เพราะทรงเหนแกความสงบสขของประชาราษฎร ไมตองการเสยเลอดเนอกน ถาเกดจลาจลจะท าใหบานเมองเสยหาย

ระบบกฎหมายและการศาล : กฎหมาย สมยรชกาลท 7 ไดมการรางกฎหมายแพงและพาณชย ประกาศใช พ.ศ. 2478 การปฏรปกฎหมายไดด าเนนการมาเรอยๆ จนกระทงเปนทยอมรบของตางชาต ใน พ.ศ. 2481

ไทยสามารถยกเลกสทธสภาพนอกอาณาเขตไดอยางเดดขาดและไดเอกสทธทางการศาลอยางสมบรณซงตรงกบ สมยรชกาลพระบาทสมเดจพระเจาอยหวอานนทมหดล

- 7-

รชกาลท 8 พระบาทสมเดจพระปรเมนทรมหาอานนทมหดล

ทรงเยยมชาวไทยเชอสายจนเปนครงแรก ณ ส าเพง พระนคร ซงเปนชวงทเกดความขดแยงกนระหวางชาวไทย และชาวไทยเชอสายจนจนเกอบเกดสงครามกลางเมอง เมอพระองคทรงทราบเรอง มพระราชด ารวา หากปลอยความขนของบาดหมางไวเชนน จะเปนผลรายตลอดไป จงทรงตดสนพระทยเสดจพระราชด าเนน ส าเพง ซงใชระยะเวลาประมาณ 4 ชวโมง และพระองคทรงพระราชด าเนนดวยพระบาทเปนระยะประมาณ 3 กโลเมตร การเสดจพระราชด าเนนส าเพงในครงนจงเปนการประสานรอยราวทเกดขนใหหมดไป

ดานศาสนา ในการเสดจนวตพระนครครงแรกนน พระองคไดประกอบพธทรงปฏญาณตนเปนพทธมามกะ ทามกลางมณฑลสงฆในพระอโบสถวดพระศรรตนศาสดาราม พระองคยงทรงพระราชทานพระราชทรพยบ ารงวดวาอาราม กบพระราชทานพระบรมราชปถมภแกศาสนาอนตามสมควร

ดานการศกษา ทรงไดประกอบพระราชกรณยกจทเกยวของกบการศกษาของประเทศ โดยเสดจพระราชด าเนนทอดพระเนตรกจการของหอสมดแหงชาต รวมทง เสดจพระราชด าเนนไปทรงเยยมสถานศกษาหลายแหง เชน จฬาลงกรณมหาวทยาลย โรงเรยนเทพศรนทร ซงเปนโรงเรยนททรงศกษาขณะทรงพระเยาว นอกจากน พระองคยงไดเสดจพระราชด าเนนพระราชทานปรญญาบตรเปนครงแรกของพระองค ณ หอประชมจฬาลงกรณมหาวทยาลย และอกครงท หอประชมราชแพทยาลย ศรราชพยาบาล มหาวทยาลยแพทยศาสตร โดยในการพระราชทานปรญญาบตรครงน มพระราชปรารภ ใหมการผลตแพทยเพมมากขน เพอใหเพยงพอทจะชวยเหลอประชาชน โรงเรยนแพทยแห งท 2 จ งไดถอก าเนดขนท โรงพยาบาลจฬาลงกรณ ซ งในปจจบน คอ คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

รชกาลท 9 พระบาทสมเดจพระบรมชนกาธเบศร มหาภมพลอดลยเดชมหาราช บรมนาถบพตร

ทรงพระปรชาสามารถในศลปะแขนงตาง ๆ หลายแขนง จงทรงไดรบการยกยองใหเปนองคอครศลปนแหงชาต และบดาแหงการดนตร พระองคยงทรงสนพระราชหฤทยในการฝกเขยนภาพ และมพระปรชาสามารถ ในเรองการถายภาพ และมการพฒนาอยางตอเนอง ตลอดจนมพระปรชาสามารถปนพระพทธรปพระสมเดจจตรลดาดวยพระองคเอง ทรงเอาพระทยใสในศลปวฒนธรรม ซงเปนสงแสดงความเกาแกและความเจรญรงเรองของชนชาตไทยทมมานานนบพนปนน ทรงทะนบ ารงอยเสมอ ทรงเปนนกพฒนาและแสวงหาวทยาการใหม ๆ เพอสงเสรมการประกอบอาชพของมวล พสกนกร แตในขณะเดยวกนกทรงเปนนกอนรกษผค านงถงอดตอนดงามของชาตไทยอยตลอดเวลา ในดานการฟนฟพระราชประเพณส าคญนน ทรงฟนฟพระราชพธพชมงคลจรดพระนงคล แรกนาขวญขนมาใหมหลงจากทไดเลกรางไป ทรงพระราชด ารวาเปนพระราชพธทกระท าเพอความเปนสรมงคลแกพชพนธธญญาหาร ใหรก าหนดน าฝนน าทา และเพอบ ารงขวญเพมพนก าลงใจ

- 8 -

แกเกษตรกร พระองคทานทรงฟนฟในดานศลปวฒนธรรมทางขนบประเพณอนงดงามยงใหญ ซงอนชนรนหลงควรไดรเหน จะไดเกดความภาคภมใจในชาตของตน ทงนเปนการชวยบรณะและอนรกษมรดก ของวฒนธรรมไทย ซงเปนของดงามของชาต ใหคงอยคบานเมองตลอดไป และยงเผยแพรใหชาวโลกไดประจกษในความเปนชาตเกาแกของไทยอกดวย ทรงสงเสรมศลปวฒนธรรมไทยแขนงอน ๆ ไมวาจะเปนภาษาไทย ประวตศาสตรไทย สถาปตยกรรม จตรกรรม นาฏศลป การดนตรและศลปะอน ๆ เชน โปรดเกลาฯ ใหกรมศลปากรจดท าโนต เพลงไทยตามระบบสากลและ จดพมพขนดวยพระราชทรพยสวนพระองค โปรดเกลาฯ ใหอาจารยและนสต คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย วจยหาระดบเฉลยมาตรฐานของเครองดนตรไทย ทรงสนบสนน ใหมการจดตงสมาคมดนตรแหงประเทศไทย เสดจพระราชด าเนนไปทรงรวมการอภปรายของชมนมภาษาไทย คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยอกท งยงพระราชทานพระบรมราโชวาทท เตอนใจใหคนไทย เหนคณคาของวฒนธรรมไทย และชวยกนธ ารงรกษาวฒนธรรมทดงามของชาตไว ดงพระบรมราโชวาท ทพระราชทานในโอกาสตาง ๆ

"ศลปวฒนธรรมไทยทมมาแตโบราณกาลยอมเปนประจกษพยานไดวาชาตของเราเปนชาตทม เอกราชมา เปนเวลาชานาน และในการรกษาการสรางความรงเรองของชาตในอดตสมยไวในรปแบบเดม เราตองรวบรวมผลงานทกชนทเกยวกบศลปวฒนธรรมไทย และจดการด าเนนตอไปอยางดทสดเทาทจะท าได"

งานทางดานวรรณศลป พระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ รชกาลท 9 ทรงเชยวชาญในภาษาหลากหลายภาษา ทรงพระราชนพนธบทความ แปลหนงสอ เชน นายอนทรผปดทองหลงพระ ตโต พระมหาชนก และพระมหาชนก ฉบบการตน เรอง ทองแดง เปนพระราชนพนธเกยวกบคณทองแดง สนขทรงเลยง เปนตน

ดานการพฒนาชนบท : ทรงเปนหวงและทรงหาวธการแกไขอยกคอ เรองการพฒนาชนบทใหเจรญกาวหนา เพราะทรงทราบดวามขอจ ากดและมอปสรรคในดานตางๆ มาก ท งดานเศรษฐกจและสงคม ทส าคญคอ ชาวชนบท ขาดความรความสามารถ และสงจ าเปนขนพนฐานในการด ารงชวต โดยเฉพาะอยางยงการทเกษตรกรขาดความร ในเรองการประกอบอาชพเกษตรกรรม อยางมหลกวชา รวมทงอปสรรคปญหาอนๆ เชน ขาดทดน ท ากน เปนของตนเอง ขาดแคลนแหลงน าทจะใชท าการเกษตรและ ใชอปโภคบรโภคเปนตน แตดวยพระราชหฤทยทมงมน ในการชวยเหลอราษฎรใหพนหรอบรรเทาจากความเดอดรอนดงนน แนวพระราชด ารทจะชวยพฒนาชนบทจงออกมาในรปของโครงการตาง ๆ อนเนองมาจากพระราชด าร ซงมลกษณะแตละโครงการ แตกตางกนออกไปตามปญหาและสภาพภมประเทศในแตละแหง แตมจดประสงคเดยวกน คอ การพฒนา บทเพอใหราษฎรในชนบทไดมความเปนอยตลอดจนสามารถประกอบอาชพ เลยงครอบครวใหดขน มงชวย ใหชาวชนบทไดสามารถชวยเหลอพงตนเองได

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ รชกาลท 9 เสดจฯ ไปทกหนแหงไมวาดนแดนแหงนนจะทรกนดารเพยงใด ไมวาใกลไกลแคไหน พระองคจดท าโครงการพฒนาชนบทตามแนวพระราชด ารควบคไปในทกๆ ดาน พระองค มจดประสงคเดยวคอ เพอขจดความทกขยากของชาวชนบท และสนบสนนสงเสรมใหมความเปนอยทดขน

- 9 -

โครงการอนเนองมาจากพระราชด ารเกยวกบปรบปรงถนนหนทาง การกอสรางถนนเพอการสญจรไปมาไดสะดวก และทวถง การคมนาคมเปนปจจยพนฐานท ส าคญของการน าความเจรญไปสชนบท การสอสาร ตดตอทด ยงผลส าคญท าใหเศรษฐกจของราษฎรในพนทดขน ราษฎรกมความเปนอยทดขน ทงน ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเปนสงทพระองคทานวางรากฐานไวเพอใหปวงชนชาวไทยไดยดถอเปนแนวทางปฏบตเพอความมนคง ยงยนตงแตระดบครอบครวและระดบประเทศ

พระบาทสมเดจพระปรเมนทรรามาธบดศรสนทรมหาวชราลงกรณ พระวชรเกลาเจาอยหว

พระบาทสมเดจพระปรเมนทรรามาธบดศรสนทรมหาวชราลงกรณ พระวชรเกลาเจาอยหว ทรงเปนพระมหากษตรย ล าดบท 10 แหงราชวงศจกร เสดจพระราชสมภพ ณ พระทนงอมพรสถาน พระราชวงดสต เมอวนจนทรท 28 กรกฎาคม พ.ศ.2495 เมอครงทรงมพระชนมายครบ 20 พรรษา ทรงไดรบพระมหากรณาธคณสถาปนาจากพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ขนเปนสยามมกฎราชกมาร เมอวนท 28 ธนวาคม พ.ศ. 2515 มพระนามตามจารกในพระสพรรณบฏวา "สมเดจพระบรมโอรสาธราช เจาฟามหาวชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร สรกตยสมบรณสวางควฒน วรขตตยราชสนตตวงศ มหตลพงศ อดลยเดช จกรน เรศยพราชวสทธ สยามมกฎราชกมาร" นบเปนสยามมกฎราชกมารพระองคท 3 แหงสยามประเทศ

พระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอยหว ทรงสนพระราชหฤทยในวทยาการดานการทหารมาตงแตยงทรง พระเยาว นอกจากทรงรบการศกษาดานการทหารจากประเทศออสเตรเลยแลว ยงทรงพระวรยะอตสาหะเพมพนความรและประสบการณทรงเขาศกษาในวทยาลยการทหารชนสงทวทยาลยการทหารดนทรน กรงแคนเบอรรา ประเทศออสเตรเลย

เมอนวตประเทศไทยทรงรบราชการทหารมาโดยตลอด และไดทรงปฏบตพระราชกรณยกจดานการทหาร โดยทรงเขารวมปฏบตการรบในการตอตานการกอการรายในภาคเหนอ และภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทย ซงแมเปนพระราชภารกจทตองทรงเสยงภยนตราย แตดวยความททรงเปนชาตชายทหารและ เปนพระราชภารกจเพอความผาสกของพสกนกร จงทรงปฏบตพระราชภารกจดงกลาวโดยเตมพระราชก าลง สงเหลานลวนกอใหเกดความเทดทนและความจงรกภกดแกเหลาทหารเปนอยางยง

จากการทไดทรงศกษาดานวชาทหารมานาน ทรงมความรเชยวชาญอยางมาก และไดพระราชทานความรเหลานนใหแกทหาร 3 เหลาทพ ทรงปฏบตพระองคเปนแบบอยางแกนายทหาร เอาพระทยใสในความเปนอยทกขสขของทหารผอยใตบงคบบญชาอยางทวถง

-10-

ขณะทรงรบราชการ ทรงมพระราชวรยะอตสาหะเขารบการศกษา และส าเรจหลกสตรทางการทหารทงในประเทศและตางประเทศหลาย ทรงด ารงต าแหนงทางทหารตงแตระดบรองผบงคบกองพน, ผบงคบกองพน, ผบงคบการกรมทหารมหาดเลกราชวลลภรกษาพระองค และองคผบญชาการหนวยบญชาการถวายความปลอดภยรกษาพระองค ทรงด ารงพระองคเปนแบบอยางและพระราชทานค าสงสอนแกขาราชบรพารทกหมเหลาดวยพระองคเองอยเสมอ ซงขาราชบรพารในพระองคลวนส านกในพระมหากรณาธคณ และเทดทนยกยองพระองคทานเปน “บรมครทางการทหาร”

“บรมครทางการทหาร”

ปรชญาพระราชทาน ททรงสงสอนขาราชบรพารลวนมความลกซงถงแกนแหงความร อนเกดจากพระราชวรยะอตสาหะในการฝกฝนพระองคเอง จนเกดเปนความรอยางแทจรง ทรงมความมงมนปรชญาพระราชทาน ททรง

สงสอนขาราชบรพารลวนมความลกซงถงแกนแหงความร อนเกดจากพระราชวรยะอตสาหะในการฝกฝน

พระองคเอง จนเกดเปนความรอยางแทจรง ทรงมความมงมน ทจะศกษาหาความรดวยพระองคเองอยเสมอ และเมอทรงปฏบตพระราชกรณยกจใดๆ จะทรงปฏบตอยางเตมขดความสามารถ และจะไมทรงโปรดความหยอนยาน หรอความไรระเบยบวนย

ปรชญาพระราชทาน

ความเปนบรมครทางการทหาร ไดถกถายทอดจากหลกปรชญาทพระราชทานแกขาราชบรพารและผใตบงคบบญชาในวาระส าคญตางๆ ซงจะขออญเชญปรชญาพระราชทานทส าคญ ดงตอไปน

1. ปรชญาทหารมหาดเลกฯ พระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอยหว พระราชทานแกผใตบงคบบญชาและ ขาราชบรพารในพระองคไดยดถอเปนแนวทางปฏบตไว 3 ประการ ไดแก 1.1 ผบงคบบญชา ผปกครองหรอผฝกทหารมหาดเลกฯ หากไมมความรเรองทหารมหาดเลกฯ จนถงแกนแทแลว จะไปปกครองหรอฝกผอนใหเปนทหารมหาดเลกฯ ทด มคณภาพยอมเปนไปไมได 1.2 ผบงคบบญชา หรอผปกครองทหารมหาดเลกฯ ตองรจกพระรตนตรย หรอแกว 3 ประการ คอ แกวดวงท 1 ตองรจกการบงคบบญชา (Command) แกวดวงท 2 ตองรจกงานอ านวยการ (Staff) แกวดวงท 3 ตองรจกการฝก (Training) 1.3 การตงเปาหมาย (Objective) ของการฝก จะตองตงไวในระดบมาตรฐานและบวกเพมขนไปเสมอ (เกนกวา 100%) เมอมปจจย (Factor) ใดๆ มากระทบ มาตรฐานอาจจะลดลงไปบาง แตกยงอยในเกณฑมาตรฐานทยอมรบได

2. ปรชญาการ Simmer หรอการตนไขพะโล ทรงเปรยบเทยบลกษณะการฝกอบรมทหารเหมอนกบการตนไขพะโลใหมรสชาตอรอย แมครวจะตองน าไขตมมาแกะปอกเปลอก แลวน าไปตนในน าพะโล โดยใชความ

- 11 -

รอนและเวลาทเหมาะสม น าพะโลจงจะคอยๆ แทรกซมเขาไปยงเนอไข หากแมครวเรงรบเกนไป เมอผาไขออกมากจะเหนเพยงภายนอกทมสน าตาลแตเนอในยงมสขาว เนองจากน าพะโลยงไมแทรกซมเขาเนอไขอยางแทจรง เปรยบเสมอนกบการฝกหากฝกอบรมแบบไมจรงจง ปฏบตแบบยวบยาบ เนนแตภาพลกษณทดสวยงาม แตไมเนนเนอหาสาระ ไมเคยว ไมอบ ไมกลนใหผรบการฝกไดมความรอยางแทจรง กจะไมสามารถน าความรไปใชใหเกดประโยชนได

3. ปรชญามาตรฐานหนวย ทม.รอ. พระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอยหว ทรงด ารงต าแหนงองค ผบญชาการหนวยบญชาการถวายความปลอดภยรกษาพระองค ตงแตครงยงทรงด ารงพระอสรยยศเปน สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมารซงพระองคทรงสงสอนใหขาราชบรพารไดยดถอและรกษาไวซงเกยรตยศเกยรตศกดของทหารมหาดเลกราชวลลภรกษาพระองคทมเกยรตประวตของหนวยมาอยางยาวนาน การจะรกษาไวซงเกยรตยศและเกยรตศกดของหนวยนน หนวยจะตองมมาตรฐานการฝกการปฏบตทถกตองเปนไปตามพระราชประเพณ พระราโชบาย และพระราชนยม และตองมความตอเนองในการถายทอดองคความรใหกบคนรนหลงทเขามาถวายงานใหม โดยทรงยกตวอยางเหมอนผลตภณฑย หอตางๆ (Brand) ทมคณภาพ กจะพยายามรกษามาตรฐานผลตภณฑของตน เพอใหผบรโภคมความเชอมน หนวยทหารมหาดเลกราชวลลภ รกษาพระองค จงมหนาทในการรกษา “มาตรฐานหนวย ทม.รอ.”เพอทจะสามารถปฏบตหนาทถวายงานตอสถาบนพระมหากษตรยไดอยางมประสทธภาพสบไป

4. ปรชญารถ SIKU (SIKU, ซก เปนยหอรถยนตของเลนจ าลองขนาดเลก) ท พระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอยหว โปรดตงแตเมอครงยงทรงพระเยาว ซงจะทรงเลอกรถ SIKU ชนดเดยวกนจ านวนหลายๆ คน และจะทรงทดสอบทกคนดวยพระองคเอง หากรถSIKU คนใดมไดมาตรฐาน ระบบขบเคลอนยงไมด เขนรถแลววงไมตรงทศทาง เอยงซายเอยงขวา กจะทรงถอดชนสวนน ามาปรบแตง ทดสอบจนกวาจะไดมาตรฐาน เปรยบเสมอนการทครฝกสอนจะตองมนสงเกต ใหค าแนะน าเคยวเขญใหผรบการฝกสามารถเรยนร และปฏบตไดอยางถกตอง

5. ปรชญารากหญา พระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอยหว พระราชทานค าสอนใหขาราชบรพารและผใตบงคบบญชาของพระองคเรยนร ใหลกซงถงรายละเอยดของแตละภารกจ ใหถงในระดบพนฐานหรอระดบลาง ททรงเปรยบเทยบกบค าวา “รากหญา” ครนเมอรบราชการจนมความเจรญกาวหนาเปนผบงคบบญชาแลว จะไดใหค าแนะน าและใหความชวยเหลอแกผใตบงคบบญชา รวมทกขรวมสข พรอมทงด ารงตนเปนแบบอยางทด เปนทเลอมใสศรทธาแกผใตบงคบบญชา

คมอการฝกพระราชทาน

และดวยพระมหากรณาธคณ ท พระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอยหว ไดทรงพระราชทานค าสงสอน และ พระราโชบายดานการฝกใหขาราชบรพารและผใตบงคบบญชาของพระองคเรยนรนน ไดน ามาสการเรยบเรยง

- 12 -

จดท าเปนเอกสารอางอง และคมอส าหรบการฝกใหแกก าลงพลของหนวย อาท หนวยในพระองค, หนวยทหารรกษาพระองค, หนวยทหารมหาดเลกรกษาพระองค, หนวยทหารมหาดเลกราชวลลภรกษาพระองค และหนวยอนๆ ทมหนาทถวายพระเกยรต ถวายความปลอดภยแดองคพระมหากษตรย แลพระบรมวงศานวงศ น าไปฝกก าลงพลใหปฏบตไดถกตอง ไดมาตรฐานตามแบบธรรมเนยมสบไป ไดแก

คมอการฝก วาดวย แบบฝกบคคลทามอเปลา ประกอบดวย บคคลทามอเปลา, การฝกแถวชด, ทากายบรหารมอเปลา

คมอการฝก วาดวย แบบฝกบคคลทาอาวธ ประกอบดวย บคคลทาอาวธ, การฝกแถวชด, ทากายบรหารประกอบอาวธ

คมอการฝก วาดวย แบบฝกบคคลทาอาวธปนเลกสนไมโครทาโวร (Micro tavor X 95) และ อาวธปนเลกสน เอม 4 เอ 1 (M4 A1) ประกอบดวย บคคลทาอาวธปนเลกสนไมโครทาโวร (Micro tavor X 95), บคคลทาอาวธปนเลกสน เอม 4 เอ 1

คมอการฝก วาดวย แบบฝกทากระบ และ การปฏบตของผอญเชญธงชยเฉลมพล ประกอบดวย ทากระบส าหรบนายทหาร, ทาธงชยเฉลมพล

นอกจากน พระองคฯ ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯพระราชทาน ทา "ยกอก" เสรมเขาไปในการท าวนทยาหตถ อกดวย เพอความสงางาม ยงชน ทายกอก เปนทาฝกพระราชทาน สบเนองมาจากการท พระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอย ตงแตเมอครงยงทรงด ารงพระอสรยยศ เปนสมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร ทรงสงเกตและทอดพระเนตรเหนเหลาบรรดาทหารหลายนาย มบคลกลกษณะทไมสงาผาเผย มกจะยนคอมตว ไมยดอก และปลายคางเชด จงพระราชทานค าสอน พรอมทงทรงพระเมตตาแสดงพระองคเปนตวอยาง ดวยการยดอก เกบคาง และสะบดหนาไปยงผรบการเคารพ ซงทายกอกนสามารถน าไปปฏบตประกอบกบทาการฝกในขนตอนสดทายของแตละทาได ในระยะแรกทรงเรยกทาการฝกนแบบล าลองวา “ทาแกเขน” ตอมาพระราชทานชอทานวา “ทายกอก”

- 13 -

กจกรรมทส าคญ

โครงการจตอาสา “เราท าความด ดวยหวใจ”

และเนองในวโรกาสเฉลมพระชนมพรรษา 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2560 พระองคฯ ทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมให หนวยราชการในพระองค รวมกบหนวยราชการตางๆ และประชาชนทกหมเหลาทม จตอาสา บ าเพญสาธารณประโยชนในพนทตางๆ เพอบรรเทาความเดอดรอน และแกไขปญหาใหแกประชาชน เพอสบสานพระราชปณธาน พระบาทสมเดจพระบรมชนกาธเบศร มหาภมพลอดลยเดช มหาราชบรมนาถบพตร ททรงหวงใยปญหาน าทวมและปญหาการจราจรในเขตพนทกรงเทพมหานครและจงหวดตางๆ

ในการน พระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอย ทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอม ใหจดโครงการจตอาสา “เราท าความด ดวยหวใจ” เพอเปนโครงการฯ ตนแบบ ทเปนแบบอยางในการพฒนาสภาพแวดลอม และความเปนอยในชมชนใหมสภาพทดขน ทงน จดใหมการลงทะเบยนจตอาสาจากทกจงหวดทวประเทศ และไดรบการตอบรบเปนอยางด มประชาชนทกเพศทกวยมาลงทะเบยน เพอรวมท ากจกรรมจตอาสาพฒนาชมชนกนเปนจ านวนมาก

ในการน พระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอย ทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมใหจดท าหมวกแกปพระราชทานและผาพนคอประชาชนจตอาสาพระราชทาน พรอมดวยสมดบนทกความด พระราชทานแกประชาชนทมาลงทะเบยนและเขารวมท ากจกรรมในโครงการจตอาสา “เราท าความด ดวยหวใจ”

และดวยทรงมพระราชอนสรณค านงถง พระมหากรณาธคณ ของ พระบาทสมเดจพระบรมชนกาธเบศร มหาภมพลอดลยเดช มหาราช บรมนาถบพตร เปนลนเกลา ลนกระหมอมอยางหาทสดมได ไดทรงเลงเหน และทรงรบรจากพระราชหฤทยของพระองค ถงพลงแหงคณคาของความรก ความศรทธาเทดทนและความจงรกภกด ทปวงชนชาวไทยทกหมเหลา นอมเกลานอมถวายแดพระองคทานซงทรงประจกษความตอสาย พระเนตรพระกรรณมาโดยตลอด ถงพลงน าใจ พลงความรก อนประเสรฐสดของทานทงหลาย นบตงแตวนทพระบรมชนกนาถเสดจสวรรคต ตราบจนทกวนน

และเพอทรงสนองตอบตอความรก และน าใจอนประเสรฐสดของทานทงหลาย พระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอย จงไดพระราชทานพระมหากรณาธคณใหประชาชนทกภาคสวน ไดมสวนรวมถวายความอาลยรก นอมสงเสดจพระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท 9 ในพระราชพธถวายพระเพลงพระบรมศพ ในหวงเดอนตลาคม พ.ศ. 2560 และเพอเปนการสานตอพระราชด ารโครงการจตอาสา “เราท าความ ด ดวยหวใจ” ซงเปนโครงการท าความดรวมกบสมเดจพระเจาอยหว ถวายเปนพระราชกศลแดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาล

-14-

ท 9 ทไดปฏบตภารกจมาโดยตลอด จงไดพระราชทานพระราชานญาตใหจดตง “ จตอาสาเฉพาะกจ งานพระราชพธถวายพระเพลงพระบรมศพ ” ขนกอนเสดจสสวรรคาลย โดยแบงประเภทจตอาสาออกเปน งานดอกไมจนทน, งานดานประชาสมพนธ, งานโยธา, งานขนสงเพอความปลอดภยของประชาชน, งานบรการประชาชน, งานการแพทย, งานรกษาความปลอดภย และงานจราจร โดยมประชาชนสมครเขารวมโครงการเปนจ านวนมากถงจ านวน 4,006,825 คน นบเปนการรวมพลงความรกอนมคา รวมพลงน าใจ ของปวงชนชาวไทยทกหมเหลาทจะนอมถวายแดพระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอย และพระบาทสมเดจพระบรมชนกาธเบศร มหาภมพลอดลยเดช มหาราช บรมนาถบพตร จนเปนทประจกษแกสายตาของทานทงหลายอยแลวนน

เปาหมายและวตถประสงคของโครงการจตอาสาพระราชทาน

พระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอย ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหจดตงโครงการจตอาสาพระราชทานขน เพอเปนการรวมความสมครสมานสามคคของคนไทยทกคนในการท ากจกรรมสาธารณะประโยชนเพอพฒนาพนทในชมชนตางๆ ใหมความเจรญ เพอใหเกดประโยชนตอชมชนอยางถาวร โดยมศนยอ านวยการใหญโครงการจตอาสาพระราชทานเปนผควบคมก ากบดแล และใหผวาราชการจงหวดในแตละจงหวดเปนผใหการสนบสนนและรวมการปฏบตของทกกจกรรมจตอาสาพระราชทานใหเปนไปดวยความเรยบรอยตามพระราโชบาย และวตถประสงคของกจกรรมทหารในพนทนนๆ จะเปนผรบผดชอบในการระดมสรรพก าลงประชาชนจตอาสารวมการปฏบตกบก าลงพลของหนวยราชการทหารและหนวยราชการตางๆ การด าเนนการกจกรรมจตอาสาพระราชทานทกหนวยงานสามารถรเรมกจกรรมไดเองแตตองแจงการด าเนนการกจกรรมใหผรบผดชอบทราบเพอเตรยมการใหการสนบสนนตามความจ าเปนและตามความเหมาะสม

ประเภทของกจกรรมจตอาสาพระราชทาน

กจกรรมจตอาสาพระราชทานแบงเปน 3 ประเภท คอ จตอาสาพฒนา จตอาสาภยพบต และจตอาสาเฉพาะกจ มรายละเอยดในการปฏบตกจกรรมดงน

1. จตอาสาพฒนา ไดแกกจกรรมจตอาสาพระราชทานทมวตถประสงคเพอพฒนาทองถนของแตละชมชนใหมคณภาพชวตและความเปนอยทดขนไมวาจะเปนกจกรรมบ าเพญสาธารณประโยชน การอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม การอ านวยความสะดวกและความปลอดภยในการด ารงชวตประจ าวน การประกอบอาชพ รวมทงการสาธารณสข ฯลฯ

- 15 -

2. จตอาสาภยพบต ไดแกกจกรรมจตอาสาพระราชทานทมวตถประสงคเพอเฝาตรวจ เตอน และเตรยมรองรบภยพบต ทงทเกดจากธรรมชาตและทเกดจากสาเหตอนๆ ทสงผลกระทบตอประชาชนในพนทโดยรวม และการเขาชวยเหลอบรรเทาความเดอดรอนของประชาชนจากภยพบตดงกลาว เชน อทกภย วาตภย อคคภย เปนตน

3. จตอาสาเฉพาะกจ ไดแกกจกรรมจตอาสาพระราชทานทมวตถประสงคใหปฏบตในงานพระราชพธ การรบเสดจ ในโอกาสตางๆ เปนการใชก าลงพลจตอาสารวมปฏบตกบสวนราชการทเกยวของในการชวยเหลอหรออ านวยความสะดวกแกประชาชนทมารวมงาน รวมทงการเตรยมการ การเตรยมสถานทการฟ นฟสถานทภายหลงการปฏบตในพระราชพธ และการเสดจฯ นนๆ ใหเปนไปดวยความเรยบรอย

ขอพงปฏบตของก าลงพลจตอาสา

1. ก าลงพลจตอาสาพระราชทานเปนบคคลทพระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอยหว พระราชทานใหมาปฏบตหนาทดวยความเสยสละ เพอบ าเพญสาธารณประโยชนเพอสวนรวมตามวตถประสงค ไมประพฤตปฏบตไปในทางทอาจจะเกดความเสอมเสยตอภาพลกษณ และอาจจะมขอครหาได เชนการเรยไรเงนโดยอางกจกรรม จตอาสา การเรยกรองและแสวงหาผลประโยชนสวนตนหรอเพอบคคลบางกลม ตลอดจนไมยงเกยวกบกจกรรมทางการเมอง

2. เครองแบบของก าลงพลจตอาสาพระราชทานประกอบดวยหมวกและผาพนคอจตอาสาพระราชทาน และบตรประจ าตวก าลงพลจตอาสา ซงควรน าตดตวมาดวยทกครงในการรวมกจกรรม

3. ไมควรน าก าลงพลจตอาสาไปปฏบตภารกจในกจกรรมอนนอกเหนอจากประเภทของกจกรรมจตอาสาประเภทขางตน

สมาชกก าลงพลจตอาสาพระราชทานตองชวยกนตรวจสอบ แนะน า และตกเตอนการปฏบตของเพอนก าลงพลจตอาสาตามขอพงปฏบตทไดกลาวไปแลว หากมปญหา หรอขอสงสยใดๆ กตามสามารถตดตอสอบถามไปทหนวยราชการทรบผดชอบในแตละจงหวด หรอตดตอสอบถามศนยอ านวยการใหญโครงการจตอาสาพระราชทานโดยตรง

สบสานพระราชปณธาน “ อบรมจตอาสา 904 เปนเบา เปนแมพมพ ”

ดวยโครงการจตอาสาเราท าความดดวยหวใจก าลงขยายไปทกจงหวดทวประเทศ จงจ าเปนตองมการบรหารจดการจตอาสาทวประเทศ เพอปฏบตภารกจไดอยางถกตองในขอบเขต ตรงตามพระราชปณธานของ พระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอยหว พระองคจงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหหนวยทหารมหาดเลกราชวลลภรกษาพระองค จดเตรยมหลกสตรฝกระยะเวลา 6 สปดาหใน 6 วชาความร เพอใหผเขารบการอบรมน า

- 16 -

ความรออกไปใชใหเกดประโยชนแกตวเอง ครอบครว ชมชน ตลอดจนหนวยราชการทปฏบตหนาท รวมถงเปนแมพมพของจตอาสาในจงหวดตางๆ ทวประเทศ และพรอมทจะน าความรไปชวยเหลอประชาชนทเผชญสถานการณตางๆ อาท อทกภย วาตภย

สวนดานวชาการพระองคทรงพจารณาจดหาวทยากรทมความรความสามารถ ทงในประเทศและตางประเทศ เพอมาถายทอดวชาความรตางๆ รวมถงปราชญชาวบานทไดนอมน าแนวพระราชด าร

พระบาทสมเดจพระบรมชนกาธเบศร มหาภมพลอดลยเดช มหาราช บรมนาถบพตร และพระบาทสมเดจ พระวชรเกลาเจาอย ไปปฏบตจนเกดประโยชน ใหน าความรมาถายทอดใหเขาใจถงโครงการพระราชด าร โครงการเศรษฐกจพอเพยง ศาสตรพระราชา เขาใจ เขาถงและพฒนา

ส าหรบหลกสตรฝกอบรมแบงออกเปน 6 กลมวชาไดแก

1. วชาทหารทวไปและความสมบรณของรางกาย สอนเกยวกบการพฒนาบคลกภาพ ระเบยบวนยตามลกษณะทหาร การตอสปองกนตว

2. วชาอดมการณและสถาบนพระมหากษตรย สอนเกยวกบประวตศาสตร พระราชกรณยกจของพระมหากษตรย สถาบนพระมหากษตรยกบประเทศไทย

3. วชาอบรมความรจตอาสา สอนเกยวกบการบรรเทาสาธารณภย ภยจากยาเสพตดสอโซเซยล

4. วชาชพบงคบ สอนเกยวกบศาสตรพระราชา โครงการพระราชด าร สงเสรมการทองเทยวในทองถน

5. วชาชพเลอก สอนวชาชางตางๆ อาท ไฟฟา ประปา ไม ปน ส เชอม การท าอาหารไทย ถนอมอาหาร แปรรปอาหาร ใหเลอกเรยนได 2 วชา

6. การศกษาดงาน ซงจะพาไปดงานสถานท อาท โครงการสวนพระองคสวนจตรลดา ดงานบานอางตะแบก (ตนแบบเศรษฐกจพอเพยง) จ.ฉะเชงเทรา โครงการชงหวมนฯ จ.เพชรบร เปนตน

โดยผผานการฝกอบรม“หลกสตรหลกประจ า” “เปนเบา เปนแมพมพ” จะไดรบพระราชทานเครองหมายหลกสตรจตอาสา 904 อนทรงเกยรตประดบกบชดเครองแบบ

ทงน โดยการอบรมตลอดหลกสตร พระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอยหว พระราชทานพระราชทรพยสวนพระองค ส าหรบใชเปนงบประมาณในการฝกอบรมปรบปรงอาคารโรงนอน อาคารอเนกประสงค และ โรงประกอบเลยง เพอใหผเขารบการอบรมมความสะดวกสบายอนจะสงผลใหเกดการเรยนรสงตางๆ ไดอยางรวดเรว ทงยงทรงออกแบบเครองแตงกายและเครองหมายประจ าหลกสตร เพอใหผเขารบการอบรมเกดความ

- 17 -

ภาคภมใจและมงมนทจะท าหนาทเปนก าลงส าคญในการถายทอดความรสภาคประชาชนผเปนจตอาสา 904 ตามพระราโชบายโครงการในรนตอๆ ไป จะเปดใหประชาชนสามารถสมครเขารบการฝกอบรมไดและไดเครองหมายจตอาสาพระราชทาน เมอผานการฝก อบรมหลกสตร 6 สปดาหเชนกน

เพอสรางผน าทมคณสมบต พรอมทจะเปนตนแบบและเปนผถายทอดความรแกประชาชนจตอาสา พฒนาชวตความเปนอยของประชาชนและประเทศชาต ใหมความกาวหนามนคง โดยผผานการอบรมทกนายสามารถ เปนวทยากร เพอขยายผลการอบรมในเหลาทพของตน และในพนททไดรบมอบหมาย สามารถเปนแกนน า จตอาสาทวไป เพอใหปฏบตหนาทจตอาสาทง 3 ประเภท ไดอยางมประสทธภาพ สามารถใหขอเสนอแนะงาน จตอาสาในภมภาค เพอใหศนยอ านวยการใหญน ามาวเคราะหในการพระราชทานความชวยเหลออยางเปนรปธรรมตอไป รวมถงเปนครและผชวยครใหแกจตอาสาในรนตอไปได

จตอาสา 904 วปร. หลกสตร “พนฐาน”

จากทพระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอยหว ทรงหวงใยและทรงค านงถงความอยดมสขของประชาชน ทรงเหนปญหาของสงคมไทย ททกวนนผคนใชชวตแบบตวใครตวมนมากขน พระองคจงทรงมพระราชปณธานแนวแนทจะปลกความเปนจตอาสาของคนในสงคมใหกลบคนมา โดยทรงเปดโอกาสใหประชาชนทวประเทศ สมครเขารวมเปน “จตอาสาพระราชทาน 904 วปร.”

โดยผสมครทกคนจะไดรบเครองแบบ เครองหมาย หมวกแกป ผาพนคอ และบตรประจ าตวจตอาสาสฟา ซงพระองคทานทรงออกแบบดวยพระองคเอง ทงยงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ พระราชทานชอ “904 วปร.” ใหอยในชอของจตอาสานดวย นบวาเปนพระมหากรณาธคณยงตอพวกเราชาวจตอาสาทกคน

ในเครองแบบจตอาสาพระราชทาน 904 วปร. อนเปนสรมงคลน ไมวาจะเปนลวดลายทปรากฏบนเสอ หรอผาพนคอ จะมภาพการตนฝพระหตถ ทตอกย าวา เราทกคนตองรวมกนท าความดดวยหวใจ มความเปน จตอาสา มความเสยสละ เพราะพระองคทานตองการเหนสงคมทดขน

สวนสทอยในเครองแบบ ส าหรบสเหลองนน คอสประจ าวนพระราชสมภพของ พระบาทสมเดจพระบรม ชนกาธเบศร มหาภมพลอดลยเดชมหาราช บรมนาถบพตร และของพระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอยหว และสฟา คอสประจ าวนพระราชสมภพของสมเดจพระนางเจาสรกต พระบรมราชนนาถ พระบรมราชชนน พนปหลวง ทเมอพวกเราชาวจตอาสาไดสวมเครองแบบน จะถอวาเปนบญ และเปนมงคลอยางยงตอชวต

หลกสตร “พนฐาน” มหนาทส าคญในการเปนผน าของประชาชนจตอาสา รวมท ากจกรรมเพอประโยชน แกสวนรวม และประเทศชาต

โดยหลกสตรการอบรมแบงเปน 3 ระดบ ไดแก หลกสตรพนฐาน หลกสตรหลกประจ า และหลกสตรพเศษส าหรบหลกสตรพนฐาน เนนการฝกปฏบตและแลกเปลยนประสบการณในรปแบบการศกษาเปนคณะ เพอให

- 18 -

เกดการบรณาการในการปฏบตงานในอนาคต มระยะเวลา 15 วน โดยการฝก ในเรองตางๆ ประกอบดวย องคความร, อดมการณและสถาบนพระมหากษตรยกบประเทศไทย, องคความรจตอาสา, องคความรศาสตรพระราชา และการฝกเพอพฒนาบคลกภาพ ทงน บคลากรจตอาสา จะมหนาทส าคญในการควบคมระบบการท างานของศนยอ านวยการจตอาสาภาค การสรางเครอขายประชาชนจตอาสาใหมวนยและความเขมแขง เปนแกนหลกในการสรางจตส านกในหนาทการเปนพลเมองทด รวมทงการจดระบบการด าเนนงานโครงการฯ ใหมความสมบรณมากยงขน

อนไอรก คลายความหนาว ปลกกระแสนยมไทยคกคก

จากพระราชปณธานททรงหมายมนของ พระบาทสมเดจพระวชรเกลาเจาอยหว ทจะทรงบ าบดทกข บ ารงสข ใหกบอาณาประชาราษฎร สบสานพระราชปณธานขององคบรพมหากษตรยาธราชเจา ททรงปกครองดแลชาตบานเมองใหอยรอดปลอดภยจากภยนตรายนานปการ มผนแผนดนใหประชาราษฎรไดอยอาศยประกอบสมมาอาชวะ ด าเนนวถชวตไดจวบจนปจจบนนจงทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอม ฯ ใหจดงานพระราชทานความสขใหกบประชาชนและเผยแพรความเปนไทยในรปแบบตางๆ ในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว และพระบาทสมเดจพระบรมชนกาธเบศร มหาภมพลอดลยเดช มหาราช บรมนาถบพตร องคพระมหากษตรยผเปนทรกเคารพยงของปวงชนชาวไทย ภายใตชองานวา “อนไอรก คลายความหนาว”

ไดปลกกระแสความภาคภมใจในศลปวฒนธรรมไทยและความเปนไทยแกคนไทย ทงชาต ซงเปนงานเดยวท ทงคนรนใหม และคนรนพอแม ปยาตายาย สามารถเพลดเพลนไปดวยกน รวมทงไดศกษาประวตศาสตรของชาต การกอก าเนดดานสาธารณปโภคส าคญๆ ทงการรถไฟ การไฟฟา การประปา และการไปรษณย รวมไปถงธนาคารแหงแรกของไทยอกดวย และทส าคญไดกระตนจตส านกในการรวมอนรกษและสงเสรมศลปวฒนธรรมไทยอนดงามใหคงอยสบไป โดยเฉพาะการแตงกายชดไทยงานนไดจดกระแสความนยมการแตงกายชดไทยอนงดงาม และเปนเอกลกษณของชาต ใหกลบสใจคนไทยอกครง โดยทกคนพรอมทจะสวมใสชดไทยยอนยค หรอผาไทย ดวยความภาคภมใจ

สงทไดนอกเหนอจากการถายภาพในชดไทยทงดงาม เขากบบรรยากาศอนสวยงาม เพอเกบไวเปนทระลกแลว กระแสความนยมนยงท าใหคนไทยรนใหม ไดรจกการแตงกายชดไทยในยคลนเกลาฯรชกาลท 5 รวมทงชดไทยในยคอนๆ พรอมกบไดเรยนรศลปวฒนธรรมไทยในแขนงตางๆ ไมวาจะเปนการไดลมลองอาหารไทยโบราณ ทหารบประทานไดยาก หรอ ชมการสาธตงานฝมอ ไมวาจะเปนการร อยมาลยทงดงาม, การท าหวโขน , การปกผา ฯลฯ

เปนความประทบใจทไดมาเหน ไดมาสมผส ถกทอรอยดวงใจคนไทยใหเกดความสขใจ และพรอมจะมสวนรวมอนรกษวฒนธรรมอนดงามของไทยเราไวสบไป