• คณะกรรมการบรษท (มาตรา 1150 – 1170)

• ทประชมใหญผ ถอห น (มาตรา 1171- 1195)

ลกษณะส ำคญทำงกฎหมำยทเกยวกบ“อ ำนำจจดกำรบรษท”

1) การจดการบรษทอย ในการครอบง าของ “ทประชมใหญผ ถอห น”

มาตรา 1144 บรรดำบรษทจ ำกดใหมกรรมกำรคนหนงหรอหลำยคนดวยกนจดกำรตำม “ขอบงคบของบรษท” และ

“อย ในความครอบง าของทประชมใหญแหงผ ถอห นทงปวง” (เชนกำรแตงตงหรอปลดกรรมกำรโดยทประชมใหญผ

ถอหน)

2) สทธ-หนาทระหวาง “กรรมการบรษท” และ “บรษท” อย ภายใตบงคบแหง

กฎหมายวาดวยเรอง “ตวแทน”

มาตรา 1167 ควำมเกยวพน(สทธ-หนำท)ในระหวำงกรรมกำรและบรษทและบคคลภำยนอกนนใหบงคบตำม

บทบญญตแหงกฎหมำยวำดวย “ตวแทน” (อนโลมใชมำตรำ 798-831 มำใชบงคบ)

กรรมกำรตองกระท ำกำรภายใตขอบอ านาจเทำนนจงจะผกพนบรษทใหตองรบผด

กรรมกำร “กระท าเกนขอบอ านาจ” ในหนงสอบรคณหสนธนน “บรษทอำจใหสตยำบนได ” ถำกำรนนอยภำยใต

วตถประสงคของบรษทเปนส ำคญ

กรรมกำรยอมตองรบผดเปนกำรสวนตวส ำหรบทกกำรกระท ำทอยนอกวตถประสงค(Ultra Vires)

บรษทไมอาจใหสตยาบนใดๆไดกบการกระท าทอย นอกวตถประสงค เพราะบรษทกไมมอ านาจ

เชนนนเชนกน

ลกษณะส ำคญทำงกฎหมำยทเกยวกบ“อ ำนำจจดกำรบรษท” (ตอ)

3) กรรมการมใชตวแทนรบมอบอ านาจทวไป

กรรมกำรบรษทถอวำเปน “ผ แทน” ตำมมำตรำ 1144 บรรดำบรษทจ ำกดใหมกรรมกำรคนหนงหรอหลำยคน

ดวยกนจดกำรตำมขอบงคบของบรษท... เพยงแตกฎหมำยใหน ำหลกเรองตวแทนมำใชบงคบ

กรรมกำรบรษทเปน “ผ แทน” ตำมควำมในมำตรำ 70 ปพพ. ทวำ “วตถประสงคของบรษทตองแสดงออกในทำง

ผแทน” ซงกคอ “กรรมกำรผมอ ำนำจ” ดงนนกรรมกำรจงสำมำรถท ำกำรงำนอยำงใดไดเองตำมทระบไวในหนงสอ

รบรองของบรษทและขอบงคบบรษท

ค าพพากษาฎกาท 1808/2494 เมอขอบงคบของบรษทระบใหอ ำนำจกรรมกำร 2 คนท ำนตกรรมแทนบรษท

ได ฉะนนกรรมกำรของบรษท 2 คนจงมอ ำนำจเปนผแทนบรษทในกำรฟองคดได และในกรณเชนนกรรมกำร2

คนนนไดชอวำ ผแทน(REPRESENTATIVE)ของบรษทตำม ประมวลกฎหมำยแพงและพำณชยมำตรำ 75 หำใชตวแทน

(AGENT)ตำมมำตรำ 801 ไม

ลกษณะส ำคญทำงกฎหมำยทเกยวกบ“อ ำนำจจดกำรบรษท” (ตอ)

4) ผ ถอห นไมมอ านาจบรษทกจการบรษท

หมายถงผ ถอห นไมมอ านาจกระท าการใดๆแทนบรษท คงมเพยงการควบคมการ

ด าเนนงานของบรษทไดเทานน แตไมใชการกาวเขาไปจดการงานของบรษทเสยเอง

กรรมการผ มอ านาจตามเงอนไขของบรษทเทานนทจะเปนผ แทนของบรษทในการด าเนนการ

ใดๆของบรษทได

ตวอยางเชน

หากกรรมการผ มอ านาจไปตกลงซอทดนซงอาจจะมราคาแพงเกนไปในความเหนของผ ถอ

ห น ผ ถอห นเองกไมมอ านาจไปฟองเพอขอใหเพกถอนการซอขายดงกลาวได หรอ

ผ ถอห นไปฟองบคคลภายนอกในนามบรษทกท าไมไดเชนกน

มาตรา 1150 - 1170

มาตรา 1151 อนผ เปนกรรมการนนเฉพาะทประชมใหญเทานนจะตง

หรอถอดถอนได

ประเดน: ศาลกไมมอ านาจถอดถอนกรรมการบรษทได เพรำะเปนเรอง

ของผถอหน แตผถอหนอำจฟองกรรมกำรตอศำลโดยกลำวหำวำ “กรรมกำร

ท ำผดหนำทและขอเรยกคำเสยหำย” ได (มำตรำ 1168 – 1169)

ค ำพพำกษำศำลฎกำท 310/2510 เฉพำะแตทประชมใหญเทำนนอำจตงหรอ

ถอนกรรมกำรไดตำมมำตรำ 1151 ฉะนนเมอบรษทไมมกำรประชมใหญ ผถอ

หนจะมำฟองขอใหเพกถอนกำรตงกรรมกำรมได

มำตรำ 1152 ในเมอมกำรประชมสำมญครงแรกภำยหลงแตจดทะเบยนบรษทกด และในเมอมกำรประชมสำมญครง

แรกในปทก ๆ ปตอไปกด ผเปนกรรมกำรตองออกจำกต ำแหนงโดยจ ำนวนหนงในสำมเปนอตรำ ถำและจ ำนวน

กรรมกำรจะแบงออกใหตรงเปนสวนสำมไมได กใหออกโดยจ ำนวนใกลทสดกบสวนหนงในสำม

มำตรำ 1153 ตวกรรมกำรทจะตองออกจำกต ำแหนงในปแรกและปทสองภำยหลงจดทะเบยนนน ถำกรรมกำร มได

ตกลงกนไวเองเปนวธอนไซรกใหจบสลำกกน สวนปหลงๆ ตอไป ใหกรรมกำรคนทไดอยในต ำแหนงนำนทสดนนเปนผ

ตองออกกรรมกำรผออกไปนนจะเลอกเขำรบต ำแหนงอกกได

มำตรำ 1150 ผเปนกรรมกำรจะพงมจ านวนมากนอยเทาใดและจะพงได

บ าเหนจเทาใดใหสดแลวแตทประชมใหญจะก ำหนด

จ ำนวนและผลตอบแทน

การพนจากต าแหนงตามวาระประจ าป

คอ ใหกรรมการออกจากต าแหนง 1 ใน 3 ทกป

ในปแรกและปสองถาไมไดตกลงวธการออกไวให “จบสลาก”

หลงจากนนกใชหลกใครอย นานสดกออกกอน อยางไรกตามเลอกตงกลบมาใหมได

ปญหำของกำรเปนกรรมกำรคอ “อำจตองรวมรบผดในหนสนของบรษท” ดงนนเพอใหชดแจงถงกำร

ลำออกจงก ำหนดวธกำรคอ “ใหยนใบลำออกตรงตอบรษท” และ “ใหถอวำมผลนบแตวนทใบลำออกไป

ถงบรษท”

กำรก ำหนดใหกรรมกำรอำจแจงกำรลำออกของตนให “นำยทะเบยน” (กระทรวงพำณชย)ทรำบดวยก

ไดเพอเปนมำตรกำรส ำรองในกรณบรษททรำบกำรลำออกแลวแตไมยอมแกไขทำงทะเบยนใหตนเอง

กฎหมำยจงอนญำตใหกรรมกำรนนสำมำรถปกปองตนเองไดโดยกำรยนเรองลำออกของตนแจง ไปยง

กระทรวงพำณชยทรำบโดยตรงอกชนหนงได

มำตรำ 1153/1 กรรมกำรคนใดจะลำออกจำกต ำแหนง ใหยนใบลำออกตอบรษท

กำรลำออกมผลนบแตวนทใบลำออกไปถงบรษท กรรมกำรซงลำออกตำมวรรค

หนง จะแจงกำรลำออกของตนใหนำยทะเบยนทรำบดวยกได

วธกำรสมครใจลำออกจำกกำรเปนกรรมกำร

มำตรำ 1154 ถำกรรมกำรคนใด(ศำลพพำกษำให)ลมละลำย หรอตกเปนผไร

ควำมสำมำรถไซร ทำนวำกรรมกำรคนนนเปนอนขำดจำกต ำแหนง

ขอสงเกต:ไมพบวำ “การตาย” เปนเงอนไขกำรพนจำกต ำแหนงกรรมกำร เพรำะควำมตำยเปน

ขอเทจจรงทเมอพสจนทรำบแลวยอมท ำใหบคคลสนสถำนะทกอยำงตำมกฎหมำยโดยปรยำย กรณจง

ไมจ ำเปนตองบญญตไวในกฎหมำยกเปนทเขำใจและน ำไปสกำรปฏบตทตรงกนได

กำรพนต ำแหนงโดยบกพรองในสถำนะบคคลของกรรมกำร

กรรมการมสทธเลอก “กรรมการ” ทดแทนกรรมการทออกดวยเหตอนอนมใชการออกตาม

วาระตามมาตรา 1152 แตใหเหลอเวลาด ารงต าแหนงเทากบกรรมการทเขามาแทนท

(มำตรำ 1155 ถอเปนขอยกเวน มำตรำ1151)

มำตรำ 1155 ถำต ำแหนงวำงลงในสภำกรรมกำรเพรำะเหตอนนอกจำกถงครำวออกตำมเวรไซร ทำน

วำกรรมกำรจะเลอกผอนตงขนใหมใหเตมทวำงกได แตบคคลทไดเปนกรรมกำรใหมเชนนนใหมเวลำอยใน

ต ำแหนงไดเพยงเทำก ำหนดเวลำทกรรมกำรผออกไปนนชอบทจะอยได

มำตรำ 1156 ถำทประชมใหญถอนกรรมกำรผหนงออกกอนครบกำลก ำหนดของเขำและ

ตงคนอนขนไวแทนทไซร ทำนวำบคคลทเปนกรรมกำรใหมนนใหอยในต ำแหนงไดเพยงเทำท

ก ำหนดเวลำทกรรมกำรผถกถอนนนชอบทจะอยได

หำกทประชมใหญถอดถอนกรรมกำรคนใด

และตงคนใหมใหคนใหมมวำระเหลอเทำคนทถกถอดถอน

ค าพพากษาฎกาท 310/2510 กรรมกำรบรษทผหนงอยในต ำแหนงไดถงป พ.ศ. 2497

เมอกรรมกำรนนตำย ปรำกฎวำกรรมกำรทเหลอเลอกบคคลอนเปนกรรมกำรแทนในป พ.ศ.

2505 วำระกำรเปนกรรมกำรไดหมดแลว ดงนนกำรตงกรรมกำรครงนจงไมชอบดวย

กฎหมำยมำตรำ 1155 เพรำะวำต ำแหนงเดมหมดไปแลวจะมำตงแทนไมได

(หลกการนน ามาปรบใชกบมาตรา 1156ไดเชนกน)

(ดมำตรำ 1160) กรรมกำรอำจวำงขอก ำหนดไวไดวำ “องคประชม” ควรมจ ำนวนเทำใด แต

ถำไมไดก ำหนดไวกฎหมำยก ำหนดวำ “หำกมกรรมกำรเกน 3 คนกใหองคประชมเปน 3 คน

เปนอยำงนอย”

(ดมำตรำ 1159) จ ำนวนกรรมกำรอำจวำงและไมเลอกใหมกไดหำกบรหำรงำนได แตถำ

ลดลงนอยกวำจะเปนองคประชมยอมประชมท ำกจกำรอนใดไมไดนอกจำกเรอง

“เพมกรรมการใหครบจ านวน หรอนดเรยกประชมใหญบรษทเทานน”

ดงนนหากเมอใดกตามทต าแหนงกรรมการวางลง กรรมการทเหลออาจไมเลอก

กรรมการใหมทดแทนกไดหากคดวาบรหารจดการบรษทได แตถาเมอใดกรรมการ

บรษทลดลงเหลอนอยกวา 3 คนกจะถอวาไมเปนองคประชมตาม มาตรา 1160 ท า

ใหกรรมการไมสามารถประชมบรษทงานอนๆไดอกตอไปและจะตองท าไดเ พยง

ประชมเพอเลอกกรรมการเพมหรอเรยกประชมใหญเทานนตาม มาตรา 1159

มำตรำ 1161 ขอปรกษำซงเกดเปนปญหำในทประชมกรรมกำรนนใหชขำดตดสนเอำเสยง

ขำงมำกเปนใหญ ถำและคะแนนเสยงเทำกนใหผเปนประธำนเปนผออกเสยงชขำด

ประธำนกรรมกำรบรษทออกเสยงเพอชขำดได (DOUBLE VOTE)

โดยปกตจ ำนวนกรรมกำรควรเปน “จ ำนวนเลขค” เพอใหหำมตของกรรมกำรเสยง

ขำงมำกได อยำงไรกตำมมไดมขอบงคบตำยตวและอำจเปนกรณกรรมกำรทงสอง

ฝำยมอ ำนำจตอรองเทำกนจงท ำใหจ ำนวนกรรมกำรอำจจบท “จ ำนวนเลขค” กได

ดงนนฝายทร กฎหมายในขอนอาจพยายามขอเปน “ประธานกรรมการบรษท” เพราะหากม

ปญหาลงมตเรองใดแลวมคะแนนเสยงเทานนทงฝาย “เหนดวย” กบ “ไมเหนดวย” คนทเปน

ประธานกจะสามารถใชสทธ “ลงมตชขาด” ในฐานะประธานไดอกครงหนง

กำรคมครองบคคลภำยนอกในกำรกระท ำของกรรมกำร

มาตรา 1166 บรรดำกำรซงกรรมกำรคนหนงไดท ำไปแมในภำยหลงควำมปรำกฏวำกำร

ตงแตงกรรมกำรคนนนมขอบกพรองอยบำงกด หรอเปนผบกพรองดวยองคคณควรแก

ต ำแหนงกรรมกำรกด ทานวาการทไดท านนยอมสมบรณเสมอนดงวาบคคลผ นนไดรบ

การแตงตงโดยถกตองและบรบรณดวยองคคณของกรรมการ

มำตรำนถอเปน “กฎหมายปดปาก” ทมใหกรรมกำรใดๆ หรอบรษทอำง

ควำมไมชอบ ไมสมบรณอนเกดจำกกำรตงกรรมกำรกนเองขนตอส

บคคลภำยนอก

ดงนนแมจะมกำรตงกรรมกำรทขำดคณสมบต หรอตงโดยไมครบองคประชม

แตไดมกำรน ำ “กรรมกำรใหม” ไปจดเปลยนแปลงทกระทรวงพำณชยจนมชอ

กรรมกำรใหมเหลำนนอยในหนงสอรบรองของบรษท และกรรมกำรเหลำนน

ไดเรมปฏบตหนำท เชน ไปลงนำมสญญำใดๆในนำมบรษทแลวกตองถอ

ตำมนน

ควำมเกยวพนระหวำงกรรมกำรกบบรษทใหน ำกฎหมำย “ตวแทน” มำใชบงคบ

มาตรา 1167 ควำมเกยวพนกนในระหวำงกรรมกำรและบรษทและบคคลภำยนอกนน

ทำนใหบงคบตำมบทบญญตแหงประมวลกฎหมำยน วำดวยตวแทน

หลก 3 ประการ

1) ถำกรรมกำร “ท านอกขอบวตถประสงค” ผลคอ “ไมผกพนบรษท” เพรำะบรษทยงไมมสทธท ำสงใดทอยนอก

วตถประสงคของบรษทเลย และกรรมกำรตองรบผดในกำรนนแบบ “รบผดเปนการสวนตว” (ดมำตรำ 72 วรรค

สอง)

2) ถำบรษทมขอบงคบทจดทะเบยนแลววำ “กรรมกำรตองสองคนลงนำมรวมกนและประทบตรำบรษท” แตกรรมกำร

เพยงคนเดยวกลบไปลงนำมและประทบตรำบรษท ผลคอ “กระท านอกขอบอ านาจ” แตตวกำรคอ “บรษท” ให

สตยำบนโดยตรงผำนทประชมผถอหนกได หรอโดยปรยำยเชน รบสนคำทสง หรอรบปฏบตสญญำทเกดจำกลง

นำมไมถกตองกได (ดมำตรำ 823) แตการนนตองอย ในขอบวตถประสงคของบรษทเปนส าคญ

3) ถำกรรมกำรใดไดรบมอบหมำยโดยมตของคณะกรรมกำรใหกระท ำกำรใดและ “กระท ำกำรนนนอกขอบอ ำนำจท

ไดรบมอบหมำยมำ” หำกอยในวตถประสงคของบรษท บรษทกสำมำรถใหสตยำบนทงโดยตรง หรอโดยออมกได

เชนกน (ดมำตรำ 823) เชน มอบอ านาจไปซอทดน 1 ไรราคาไรละ 1.0 ลบ. ปรากฎวาไปตกลงซอเกนกวา

1 ไรกด หรอตกลงซอ 1 ไรแตราคาเกนกวา 1.0 ลบ.กด กรณนสามารถใหสตยาบนได แตถาบรษทไม

ยอมรบกจะกลายเปน “ความรบผดสวนตว)

มำตรำ 1168 ในอนทจะประกอบกจกำรของบรษทนน กรรมการตองใชความเออเฟอสอดสอง

อยางบคคลคาขาย ผ ประกอบดวยความระมดระวงวำโดยเฉพำะกรรมกำรตองรบผดชอบ

รวมกนในประกำรตำงๆ ดงจะกลำวตอไปน คอ

(1) การใชเงนคาห นนนไดใชกนจรง

(2) จดใหมและรกษาไวใหเรยบรอยซงบรรดาสมดบญชและเอกสารทกฎหมายก าหนดไว

(3) การแจก เงนปนผลหรอดอกเบยใหเปนไปโดยถกตองตามทกฎหมายก าหนดไว

(4) บงคบการใหเปนไปโดยถกตองตามมตของทประชมใหญ

อนง ทำนหำมมใหผเปนกรรมกำรประกอบกำรคำขำยใดๆ อนมสภำพ เปนอยำงเดยวกนและ

เปนกำรแขงขนกบกำรคำขำยของบรษทนนไมวำท ำเพอประโยชนตนหรอเพอประโยชนผอนหรอไปเขำ

หนสวนไมจ ำกดควำมรบผดในหำงคำขำยอนซงประกอบกจกำรมสภำพเปนอยำงเดยวกนและแขงขน

กบกจกำรของบรษทโดยมไดรบ ควำมยนยอมของทประชมใหญของผถอหน (หามกรรมการ

คาขายแขงกบบรษท)

บทบญญต ทกลำวมำขำงบนนใหใชบงคบตลอดถงบคคลซงเปนผแทนของกรรมกำรดวย

ค ำพพำกษำฎกำท 2191/2541 ...สวนมาตรา 1168 เปนบทบญญตวาดวยหนาท และความรบผดชอบของกรรมการ ซงมาตรา 1168 วรรคแรก บญญตใหกรรมการใชความเออเฟอสอดสองอยางบคคลคาขาย ผประกอบดวยความระมดระวง สวนวรรคสองหมายถง กจการทจะตองระมดระวงเปนพเศษมาขน หาไดหมายความวา กรรมการจะตองรวมกนรบผดเฉพาะกจการ 4 ประการ ทบญญตในวรรคสอง มาตรา 1168 เทานนไม เมอมำตรำ 1168 บญญตใหกรรมกำรทกคนตองมหนำทเออเฟอสอดสอง กำรจะเปนกรรมกำรของบรษทใด กรรมกำรผนนจงตอง ประกอบดวยควำมรควำมเขำใจในกำรประกอบกจกำรของบรษทนนดวย มฉะนนกรรมกำรกไมอำจเออเฟอสอดสองกจกำรใหดได ธรกจกำรธนำคำรพำณชยตองอำศยกรรมกำรผมควำมรอบรในธรกจกำรธนำคำรพำณชยดวย เพอใหเออเฟอสอดสองกจกำรของธนำคำรใหลลวงไปดวยด การทธรกจของโจทกประสบปญหามาเปนเวลานานตงแตป 2523ไมวาการด ารงสนทรพยสภาพคลองอยในระดบไมพอใชจนถงดอยคณภาพจดชนเปนสญและสงสยจ านวนสง การแสดงผลก าไรตงแตป 2522 ผดพลาดเพราะแทจรงแลวธรกจของโจทก ขาดทนมใชก าไร มการใหสนเชอแกกลมผบรหารมาก แมวาการใหสนเชอดงกลาวจะไมขดตอพระราชบญญต การธนาคารพาณชยฯ มาตรา 12(2) และมาตรา 12 ทวกตาม แตหนในกลมดงกลาว หลกประกนไมคมหรอไมมเลยดงนน เมอไดควำมวำจ ำเลยท 2 ท 5 ท 6 และท 7เปนกรรมกำรของโจทกมหนำทตองดแลกำรบรหำรกจกำรของโจทกมใหเสยหำย กลบปลอยใหมกำรใหสนเชอโดยหลกประกนไมคม เมอหนถกจดเปนหนเสยกมไดเรงร ดตดตำมหน แมธนำคำรแหงประเทศไทยจะแจงใหมกำรแกไขขอผดพลำดในกำรปฏบตงำนดงกลำวจ ำเลยท 2 ท 5 ท 6 และท 7 กหำไดด ำเนนกำรใดเพอแกไขไม ดงนนเมอตำมพฤตกำรณควรจะรขอปญหำดงกลำว หรอโดยสำมญส ำนกของวญญชนผประกอบกำรคำเชนนนควรจะพงรได แตมไดกระท ำกำรใดเพอปกปองควำมเสยหำยอนจะเกดแกโจทก จงถอไดวาจ าเลยท 2ท 5 ท 6 และท 7 มไดใชความเออเฟอสอดสองในการประกอบกจการของโจทก จะอางวาไมรบรการบรหารงานของโจทกหรอมไดมาท างานเปนประจ ากด ไมมหนาทกดเพอปดความรบผดของตนหาไดไม

ค าพพากษาฎกาท 1980/2519 กรรมกำรบรษททไมใช “ผจดกำร” ไมมหนำทจดธรกจ

บรษท คงเปนเพยง “ผแทนของบรษทในฐำนะทบรษทเปนนตบคคล” และมหนำทใหค ำปรกษำ

ในกำรประชมกรรมกำรแกผจดกำรเทำนน ปรำกฎวำกำรจดธรกจขอบรษทซงอยในควำมรบ

ผดของผจดกำรไดท ำใหบรษทตองเสยหำย

ดงนนหำกกำรกระท ำนนมไดอยในขอหนงขอใดตำมมำตรำ 1168 ซงกรรมกำรของบรษท

จะตองรบผดชอบรวมกนแลว กรรมกำรทไมใชผจดกำรกไมตองรวมรบผดดวย

หำกกรรมกำรท ำใหเกดควำมเสยหำย

บรษทกด หรอผถอหน(คนเดยว)กด(แบบมเงอนไข)มสทธฟองรองเรยกคำเสยหำยได (MINORITY PROTECTION)

มาตรา 1169 ถำกรรมกำรท ำใหเกดเสยหำยแกบรษท บรษทจะฟองรองเรยกเอำสนไหมทดแทนแก

กรรมกำรกได หรอในกรณทบรษท ไมยอมฟองรอง ผถอหนคนหนงคนใดจะเอำคดนนขนวำกได

อนง กำรเรยกรองเชนนเจำหนของบรษทจะเปนผเรยกบงคบ กไดเทำทเจำหนยงคงมสทธเรยกรองแก

บรษทอย

อยำงไรกตำม “ผ ถอห น” แมเพยงคนเดยวกมสทธฟองกรรมการเพอเรยกความเสยหายไดก

ตามกตองเปนการฟองแทนบรษท เพอประโยชนของบรษท มใชเปนกำรเพอเรยกควำมเสยหำย

เปนกำรสวนตวซงในกรณน ผถอหนตองฟองในฐำนะของตนเองแยกตำงหำก(ถำม)

อายความฟองรอง:กรณถอเปนเรอง “ละเมด” ตองฟองรองภายใน 1 ป

นบแตร ถงการละเมดและร ตวผ ละเมด หรอ10 ปนบแตท าละเมด

ค าพพากษาฎกาท 1910/2538 ปกตเมอกรรมกำรผใดท ำใหบรษทเสยหำยบรษทยอมเปนผฟองเรยกใหกรรมกำรผนนชดใชคำเสยหำยแกบรษทสวนผถอหนจะเปนผฟองตำมประมวลกฎหมำยแพงและพำณชยมำตรำ1169วรรคแรกตองเปนกำรฟองแทนหรอฟองเพอประโยชนของบรษทเฉพำะกรณทบรษทไมยอมฟองและเปนกำรฟองเพอเรยกรองเอำสนไหมทดแทนเทำนน กำรทโจทกซงเปนผถอหนคนหนงของบรษท ก. น ำหนคำสนไหมทดแทนซงจ ำเลยในฐำนะกรรมกำรบรษท ก. ทยกยอกเงนของบรษท ก. และตองรบผดตอบรษท ก. มำฟองจ ำเลยขอใหลมละลำยหำใชเปนกรณกำรฟองเพอเรยกรองเอำสนไหมทดแทนจำกจ ำเลยแทนหรอฟองเพอประโยชนของบรษท ก. ไมโจทกซงเปนเพยงผถอหนของบรษท ก. จงมไดอยในฐำนะเจำหนของจ ำเลยทจะฟองจ ำเลยใหลมละลำยตำมพระรำชบญญตลมละลำยพ.ศ.2483มำตรำ9ได

ค าพพากษาศาลฎกาท 4546/2540 กรณทบรษทจะฟองรองเรยกเอาสนไหมทดแทนแกกรรมการตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 1169วรรคแรกนน จะตองเปนกรณทกรรมการท าใหเกดเสยหายแกบรษท และความเสยหายดงกลาวจะตองเปนผลโดยตรงจากการกระท าหรองดเวนในสงทควรกระท า

เมอควำมเสยหำยเกดจำกกำรท ส. ลกจำงของจ ำเลยท 1 ขบรถบรรทกแกสดวยควำมประมำทเลนเลอท ำใหรถพลกคว ำ แมควำมเสยหำยทเกดขนเปนเพรำะรถบรรทกแกสมสภำพและอปกรณไมถกตองกเปนเพยงเหตประกำรหนงทท ำใหไดรบผลรำยแรงเทำนน แตการทรถบรรทกแกสมสภาพและอปกรณไมถกตองนนมใชผลโดยตรงของความเสยหาย หำกจะเปนควำมผดกฎหมำยกเปนควำมผดกฎหมำยในสวนของกำรทน ำรถยนตมำใชงำนโดยไมไดรบอนญำตจำกพนกงำนเจำหนำท

บรษทจ ำเลยท 1 จงไมมสทธเรยกรองใหจ ำเลยท 2ถงท 5 กรรมกำรบรษทชดใชคำเสยหำย ดงนนโจทกซงเปนเจำหนในมลละเมดของบรษทจ ำเลยท 1 จงไมมสทธทจะเรยกใหจ ำเลยท 2 ถงท 5 ชดใชคำเสยหำยตำมประมวลกฎหมำยแพงและพำณชย มำตรำ 1169 วรรคสองได

มาตรา 1169 ถำกรรมกำรท ำใหเกดเสยหำยแกบรษท บรษทจะฟองรองเรยกเอำสนไหมทดแทนแกกรรมกำรกได หรอในกรณทบรษท

ไมยอมฟองรอง ผถอหนคนหนงคนใดจะเอำคดนนขนวำกได

อนง การเรยกรองเชนนเจาหนของบรษทจะเปนผ เรยกบงคบ ก ไดเทาทเจาหน

ยงคงมสทธเรยกรองแกบรษทอย

หมายถง “เจาหนบคคลภายนอก” กอาจใชสทธเรยกรองเอากบ “กรรมการบรษท”

ในสงทกรรมการบรษทไดท าใหเกดความเสยหายไดเชนกน แตจะเรยกรองไดไม

เกนกวา “สทธเรยกรองทเจาหนนนมตอบรษท” พจารณาตวอยาง

บรษทมก ำไร แตจำยภำษไมถกตอง สวนกรรมกำรเหนทำไมดกเลยเอำเงนออกจำกบรษท

(ยกยำยหนหนภำษ) และปลอยใหบรษทลมละลำย สรรพำกร(เจำหนบรษท)กจะฟองรอง

กรรมกำรบรษททมสวนเกยวของใหตองรบผดเทำทสรรพำกรจะเรยกรองเงนภำษท

บรษทคำงช ำระเปนหลก มใชเรยกรองในจ ำนวนเงนเทำใดกได

บรษทปลอยกใหแกผถอหนโดยไมมหลกฐำนกำรกยมเงน(โดยเจตนำ) และไมฟองรอง

ปลอยใหคดขำดอำยควำม บรษทถกฟองลมละลำย สรรพำกรกมสทธฟองกรรมกำร

บรษททมสวนเกยวของใหรบผดเทำทบรษทคำงหนภำษ

กำรปลดเปลองควำมรบผดของกรรมกำรบรษท

มาตรา 1170 เมอการซงกรรมการคนใดไดท าไปไดรบอนมตของทประชมใหญแลว

ทำนวำกรรมกำรคนนนไมตองรบผดในกำรนนตอผถอหนซงไดใหอนมตหรอตอบรษทอก

ตอไป ทำนหำมมใหผถอหนซงมไดใหอนมตดวยนนฟองคดเมอพนเวลำหกเดอนนบแตวนท

ประชมใหญใหอนมตแกกำรเชนวำนน

มำตรำ 1170 เปนทำงแกไขในกรณท “กรรมการไดท าการใดไปแลวในนามบรษทและ

เหนวาการนนอาจเสยงถกผ ถอห นฟองเรองการท าผดหนาทตามมาตรา 1168”

หำกกำรนนไดรบกำรพจำรณำและอนมต(เหนชอบ)โดยทประชมใหญผถอหน กรรมกำรคน

นนกไมตองรบผดในกำรนนอกตอไป ดงนนกรรมกำรจงอำจอำศยอ ำนำจในกำรเรยกประชม

ใหญผถอหนเพอพจำรณำอนมตได

อยางไรกตาม มาตรา 1170 ตอนทายกยงใหสทธ “ผ ถอห นคนทไมไดใหอนมตแก

เรองนนกบกรรมการ” มสทธฟองคดกรรมการนนไดแตตองภายใน 6 เดอนนบแต

ทประชมใหญไดอนมตการนนแกกรรมการแลว

การประชมใหญในทน หมายความถง การประชมใหญของผถอหนภายหลงจากบรษทไดจดทะเบยนเรยบรอยแลว ซงเปนโอกาสทผถอหนท งหลายจะไดแสดงความคดเหน พบปะและไตถามเกยวกบกจการของบรษท นบเปนวธการควบคมการด าเนนงานของฝายบรหารไดอกทางหนง เพราะผถอหนนนไมอาจเขาไปบรหารงานของบรษท คงไดเพยงควบคมกจการโดยอาศยทประชมใหญ ซงการใชอ านาจของผถอหนจะสามารถแสดงออกโดยการลงคะแนนเสยงใหการเหนชอบ หรอยนยอม รบรอง หรอแกไขเรองส าคญ ๆ ซงไมใชกจการประจ า

ทประชมใหญผ ถอห น

มาตรา 1171-1195

การประชมใหญเปนเรองส าคญทจะตอง

ปฏบต ใหถ กตองตามขอบงคบ และ

กฎหมายทเกยวของ เพราะหากปฏบตไม

ถกตอง มตทประชมใหญในเรองนนๆ

อาจถกเพกถอนได การเพกถอนใน

ภายหลงอาจสรางความเสยหายใหบรษท

เพรำะกจกำรทมมตไดกระท ำไปแลวอำจตอง

เสยไป จงตองมควำมระมดระวงปฏบตให

ถกตอง ดงนนในกำรจดประชมใหญแตละ

ครงตองพจำรณำในเรองส ำคญ

ชนดของการประชมใหญ

การประชมใหญอาจแบงไดเปน 3 ชนด ดงน

1) การประชมตงบรษท

2) การประชมใหญสามญประจ าป (Annual General Shareholder Meeting)

3) การประชมใหญวสามญ (Extra General Shareholder Meeting)

1. การประชมตงบรษท

ถอเปนกำรประชมใหญครงแรกของบรษทนน ๆ เพอกอตงบรษท ถอเปนหนำทส ำคญของบคคลทเปน

ผเรมกอกำรจะตองออกหนงสอนดประชมไปยงบรรดำผถอหนพรอมแจงระเบยบวำระกำรประชมให

ทรำบลวงหนำกอนวนประชมไมนอยกวำ 7 วนและตองสงส ำเนำหนงสอนดประชมพรอมดวยระเบยบ

วำระกำรประชมไปยงนำยทะเบยนโดยพลน

โดยเรองทตองประชมกอยางนอยตองเปนไปตามทก าหนดในมาตรา 1108

มตของทประชมตงบรษทใหเปนไปตามมาตรา 1109

มาตรา 1171 วรรคแรก บญญตวา “ใหมการประชมผ ถอห นทวไปเปนประชมใหญภายในหกเดอนนบแตวนทไดจดทะเบยนบรษท และตอนนไปกใหมการ

ประชมเชนนครงหนงเปนอยางนอยทกระยะเวลาสบสองเดอน”

การประชมใหญสามญครงแรก ปกตเปนกำรประชมเพอแถลงกจกำรของบรษทหลงจำก

จดทะเบยนและด ำเนนงำนมำชวงระยะเวลำหนงแลวและเปนกำรเปดโอกำสใหปรกษำหำรอเก ยวกบ

กจกำรในอนำคตตอไปอกดวย

การประชมสามญครงตอ ๆ ไป กฎหมำยก ำหนดใหจดกำรประชมสำมญอยำงน

ครงตอ ๆ ไป อยางนอย 1 ครงทก ๆ 12 เดอน นบแตกำรประชมสำมญครงแรก

โดยปกตถำเปนกำรประชมสำมญในชวงสนปทำงบญชของบรษท จะมการพจารณางบ

ดลของบรษท รายงานของผ สอบบญช พจารณาเงนปนผล พจารณาเรองการ

เสยภาษ และแถลงถงกจการทกระท าไปในรอบป (มำตรำ 1198) หรอกำรเลอกตง

กรรมกำรใหม (มำตรำ 1151 1152 ) และเลอกผสอบบญช (ม. 1209)

เปนกำรเรยกประชมในกรณทบรษทมควำมจ ำเปนเรงดวนในกำรตดสนใจ

ด ำเนนกำรใด ๆ และบรษทอำจตองเสยหำยไดหำกจะรอใหถงเวลำประชมใหญ

สำมญ จงจ ำเปนทตองจดใหมกำรประชมใหญวสำมญเพอขอมตในกำร

ด ำเนนกำรแกไขเกยวกบปญหำเรงดวนนน ๆ ทงนกำรจะเรยกประชมใหญ

วสำมญไดนนกฎหมำยก ำหนดหลกเกณฑไวในมาตรา 1172 1173 1174

และ 1211 ( 5 เหตในกำรเรยกประชมใหญวสำมญ)

1.กรรมการเหนสมควรเอง มำตรำ 1172 วรรคแรก “กรรมการจะเรยกประชมวสามญ

เมอใดกไดสดแตจะเหนสมควร” กรณนเปนเรองทกจกำรบำงอยำงทมควำมเสยงมำก แม

คณะกรรมกำรจะมอ ำนำจกระท ำไดเองกตำม แตกรรมกำรเหนวำเปนเรองทอำจกระทบต อ

ผลประโยชนของบรษท ผถอหนสวนใหญ หรอมควำมเสยงภยมำก เพอควำมรอบคอบกอำจใหท

ประชมใหญเหนชอบกอนกได เพอประโยชนทจะไดรบควำมรวมมอจำกผถอหนท งหมด และ

กรรมกำรกจะพนควำมรบผด ในกรณทควำมผดพลำดเกดขน

ข อ ส ง เ กตค อ ค ำ ว ำ “กรรมการ” ในมาตรา น ศาลฎ ก า ว น จฉย ว า หมาย ถ ง

“คณะกรรมการ”

ค าพพากษาฎกาท 2564/32 ค ำวำ "กรรมกำร" ตำม ป.พ.พ.มำตรำ 1172 วรรคแรกหมำยถง คณะกรรมกำรมได

หมำยถงกรรมกำรคนหนงคนใดหรอหลำยคน เมอกรรมกำรคนใดเหนสมควรจะเรยกประชมวสำมญผถอหนกชอบทจะนด

เรยกประชมกรรมกำรเพอพจำรณำกนเสยกอน และมตของกรรมกำรจะตองถอเอำเสยงขำงมำกเปนใหญเมอผคดคำนเรยก

ประชมใหญวสำมญ โดยมไดกระท ำตำมขนตอนดงกลำว กำรนดเรยกประชมใหญตลอดจนกำรประชมและกำรลงมตจงเปน

กำรฝำฝนบทบญญตแหง ประมวลกฎหมำยแพงและพำณชยลกษณะหนสวนและบรษท แตกหำท ำใหกำรประชมใหญ และ

กำรลงมตทไดเกดขนจรงไมเปนกำรประชมใหญและกำรลงมตตำมกฎหมำยไม ดงนน กำรรองขอใหศำลเพกถอนมตทประชม

ใหญดงกลำวจงรองขอภำยในก ำหนด 1 เดอน นบแตวนลงมตตำมมำตรำ 1195

2.เมอบรษทขาดทนถงกง(ครง)จ านวนตนทน มาตรา 1172 วรรคสอง กรณน

กฎหมำยบงคบใหตองเรยกประชมใหญวสำมญ กรรมการจะใชดลพนจไมไดและตอง

เรยกทนท คอ โดยเรวทสดทจะท ำไดนบแตทรำบวำบรษทขำดทนเพอแจงใหผถอหนทรำบ

กำรภำวกำรณขำดทนนน และหำวธกำรแกไข หรออำจมมตใหเลกบรษทเลยกได

ขอสงเกตคอ :ถำกรรมกำรเพกเฉยไมเรยกประชมโดยเรวจะมควำมผดตำมพระรำชบญญตควำมผดเกยวกบหำงฯ

พ.ศ. 2499 มำตรำ 27 ปรบไมเกน 20,000 บำท นอกจากน ถาบรษทเสยหายเพราะการละเลยหนาทน

กรรมการกตองรบผดชดใชคาเสยหายตามมาตรา 1169

3. เมอผ ถอห นมจ านวนห นรวมกนไมนอยกวาหนงในหารองขอใหเรยกประชม

มาตรา 1173 กบมาตรา 1174 โดยผถอหนจะเขำชอกนท ำหนงสอทระบวตถประสงค

ชดเจนในกำรเรยกประชม เมอกรรมกำรไดรบหนงสอดงกลำวตองเรยกประชมใหญ วสำมญ

โดยพลน และไมเกนกวำ 30 วนนบแตวนยนค ำรอง เมอพนก าหนดกรรมการยงไมเรยก

ประชม ผ ถอห นสามารถรวมกนใหไดจ านวนห นไมนอยกวา 1 ใน 5 อกครงเพอเรยก

ประชมใหญวสามญไดเอง

มาตรา 1174 บญญตให กรรมการตองเรยกประชมโดยพลน กรณจงไมใชเปนเรอง

ดลพนจของกรรมกำรวำจะเหนสมควรหรอไม เมอตรวจสอบสทธควำมเปนผถอหนทยนค ำ

รองและจ ำนวนถกตองตำมทกฎหมำยก ำหนดแลว กรรมกำรตองเรยกประชมทนททจะท ำ

ได

และแมกฎหมำยไดบญญตใหผถอหนแจงวตถประสงคในกำรเรยกประชมกเพอกรรมกำรจะไดแจงถง

วตถประสงคในกำรเรยกประชมใหผถอหนอน ๆ ไดทรำบ มใชมความม งหมายเพอใหกรรมการใช

ประกอบการพจารณาจะเหนสมควรเรยกประชมใหญวสามญหรอไม

4. เมอผ สอบบญชวางลง มาตรา 1211 “ถำมต ำแหนงวำงลงในจ ำนวนผสอบบญชใหกรรมกำรเรยกประชมวสำมญ เพอใหเลอกตงขนใหมใหครบ

จ ำนวน” เชน ผสอบบญชทบรษทเลอกไวในตอนจดทะเบยนจดตงบรษทตำย

ขอถอนตว หรอถกถอดถอนใบอนญำตเปนผสอบบญชเพรำะทจรตท ำบญช

ปลอมใหบรษทอน ๆ ท ำใหถกเพกถอนใบอนญำต

5. เมอขอบงคบของบรษทก าหนดเหตความจ าเปนเรงดวนอน ๆ

โดยปกตกำรเรยกประชมเปนอ ำนำจหนำทของกรรมกำร คอ ทประชมคณะกรรมกำร

เหนสมควรใหเรยกประชม แมกรรมการวางลงไมครบองคประชม กอาจประชมกน

เพอเรยกประชมใหญได (ม. 1159)

นอกจำกคณะกรรมกำรแลว ผ ถอห นซงมห นรวมกนไมนอยกวาหนงในหาแหงจ านวน

ห นของบรษท กอำจเรยกประชมไดในกรณทไดยนค ำรองขอใหกรรมกำรเรยกประชมแลว

แตกรรมกำรมไดเรยกประชมภำยใน 30 วนนบแตวนรองขอ ทงนตำมทก ำหนดไวใน

มาตรา 1173

อยางไรกตาม “การเรยกประชมตองมการบอกกลาวตามวธการทกฎหมาย

ก าหนด” มฉะนนการประชมนนอาจถอวาไมชอบ อาจเปนผลใหมตทประชมใหญถก

เพกถอนได ( มาตรา 1195)

การเรยกประชมใหญผ ถอห น

วธการเรยกประชม

มาตรา 1175 มขนตอนคอ ตองบอกกลาวโดยวธใดวธหนงใน 2 วธ คอ

ตพมพค าบอกกลาวนดประชมอยางนอย 2 ครงในหนงสอพมพแหงทองทฉบบหนงกอนวนนดประชมไม

นอยกวา 7 วน (หรอ)

และ

สงค าบอกกลาวไปยงผ ถอห นตามชอในทางทะเบยนของบรษททางไปรษณยกอนวนนดประชมไมนอย

กวา 7 วน

ขอสงเกต:กำรสงค ำบอกกลำว กฎหมำยบงคบแตเพยงใหสงค ำบอกกลำวนดประชมกอนวนประชมไมนอยกวำ 7 วน แตไมไดก าหนดวา ตองใหค าบอกกลาวไปถงผ

ถอห นกอนวนนดประชมไมนอยกวา 7 วน ยอมแสดงวำ ค ำบอกกลำวอำจไปถงผ

ถอหนกอนวนนดประชมเพยง 3-5 วน กถอวำค ำบอกกลำวไดสงโดยชอบแลว

เพมเตม มำตรำ 1175 วรรคแรก (ป พ.ศ. 2551)

ค าบอกกลาวตองระบสถานทประชม วนและเวลาประชม และสภาพแหงกจการท

จะประชมดวย เรองทส ำคญทสดคอ เรองสภำพแหงกจกำรทจะประชม กลำวคอ เรอง

ระเบยบวำระทจะประชมกน มเรองใดบำง เชน รบรองรำยงำนกำรประชมคร งทแลว

พจำรณำรำยงำนคณะกรรมกำร อนมตงบดล จดสรรก ำไร จำยเงนปนผล ตงกรรมกำร

แทนซงออกตำมวำระ หรอตงผสอบบญช

สวนเรองวสามญกเชน เรยกประชมเพอแจงการขาดทน การแกไขเพมเตม

ขอบงคบบรษท การเพมทน หรอการรวม หรอเลกบรษท

ค าบอกลาวทไมถกตองตามมาตรา 1175 ถอเปนการประชมทไมชอบ

ดวยกฎหมาย กรรมการหรอ ผ ถอห นคนหนงคนใดอาจรองขอใหศาล

เพกถอนไดตามมาตรา 1195

หากไดมการสงค าบอกกลาวเรยกประชมโดยชอบไปแลว ตอมามการ

เปลยนแปลงวนเวลาประชม การแจงเปลยนแปลงวนเวลาใหมไมอย ใน

บงคบตองปฏบตตามมาตรา 1175 อกแตอยางใด

ผ มสทธเขาประชม

มาตรา 1176 ผถอหนทวทกคนมสทธจะเขำประชมในทประชมใหญไดเสมอ ไมวำจะเปน

ประชมชนดใดครำวใด มาตรานหมายถงสทธในการเขาประชมเทานน สวนเมอเขา

ประชมแลวจะมสทธลงคะแนนเสยงหรอไมเปนอกกรณหนง เพราะอาจถกตดสทธ

ไดตามมาตรา 1184, 1185 เชน เนองจำกไมช ำระคำหน หรอมสวนไดเสยเปนพเศษ

หรอมขอบงคบใหตองมจ ำนวนหนตำมก ำหนดจงลงมตได (1183)

ขอสงเกต

บรษทไมอำจออกขอบงคบใด ๆ อนเปนกำรหำมผถอหนเขำประชมได เพรำะโดยหลกตอง

ถอวำผถอหนทกคนมสทธเขำประชม

แตถาหลายคนถอห นห นเดยว ตองมอบใหคนใดคนหนงเทานนเปนผ

เขาประชม 1118 วรรคสอง

วธการประชม

ขอบงคบของบรษทอาจก าหนดเกยวกบวธการประชม องคประชม ผ มสทธเขา

ประชมและการลงคะแนน ประธานทประชม การเลก และเลอนการประชมไวกได

หากมขอบงคบบญญตไวเปนพเศษกตองปฏบตตามนน เวนแตจะขดกบบท

กฎหมายทเกยวดวยความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน

ถามไมขอบงคบ มาตรา 1177 ใหบงคบตามกฎหมายแพงและพาณชย คอ

องคประชม

มาตรา 1178 ก าหนดวา “ตองมผ ถอห นรวมกนไดถง 1 ใน 4 แหงทนของบรษท................” การนบองคประชมใหพจารณาจ านวนทนของบรษท มใช

พจำรณำทจ ำนวนผถอหนเปนเกณฑ

แตอยางไรกตามเมอเปนการประชมอยางนอยจะตองมผ ถอห นมาประชมกนไม

นอยกวา 2 คนจงถอวาเปนการประชม

มาตรา 1179 บญญตหลกเกณฑคอ เมอลวงเวลานดประชม 1 ชวโมง

แลวยงมผ ถอห นมาประชมไมครบองคประชม ใหปฏบตดงน

เลกประชม (เมอการประชมนนเรยกโดยผ ถอห นรองขอ) หมำยถง ใหเลกประชมใน

ครงน โดยไมตองมกำรนดประชมใหมอก

นดประชมใหม (ถาการประชมนนเรยกโดยกรรมการเอง มใชตามทผ ถอห นรอง

ขอ) โดยการนดประชมใหมตองเรยกนดใหมภายใน 14 วน และการประชมครง

หลงน ไมจ าตองครบองคประชม แตกนาจะตองมคนประชมอยางนอย 2 คน

ขอสงเกตคอ กรณเหลานมใชเปนการเลอนการประชม เพราะ การประชมยงไม

เกดขน เนองจากไมครบองคประชม และกไมไดเปนการยกเลกการประชม จงให

นดประชมใหม

มาตรา 1181 หลกคอ ประธำนทประชมใหญจะเลอนกำรประชมไปเวลำอนกไดโดยควำม

ยนยอมของทประชม แตมเงอนไขเพยงประกำรเดยวทส ำคญคอ การประชมในครงหลงท

เลอนมานนตองประชมกนในวาระทยงประชมในครงแรกไมครบจะน าเอาวาระ

เรองใหมมาพจารณาไมได

การจะเลอนประชมไดนนตองเปนกรณทมการเรมประชมโดยชอบดวยกฎหมาย

กอน เชน มครบองคประชมแลว แตวำในครงนกจกำรทจะปรกษำหำรอนนไมหมดภำยใน

วนเดยว หรอเพรำะมควำมจ ำเปน หรอเหตผลอนอนสมควร จงเลอนไปประชมตอวนหลง

มใชเปนกรณทไมครบองคประชมเลยตองมการนดประชมกนใหม อนนเปนไปตาม

หลกเกณฑมาตรา 1178 และ 1179 ซงกรณอยางนกไมใชการเลอนประชมตาม

ความหมายในมาตรา1181

การเลอนประชมตามมาตรา 1181 น กฎหมายมไดก าหนดใหตองบอกกลาวนดประชมอก

ตามมาตรา 1175

อยางไรกตาม หากบรษทจดใหมการบอกกลาวลวงหนาตามกฎหมายก าหนด บรษทก

สามารถบรรจเรองหรอวาระใหมรวมเขาไปดวยกได

ประธานทประชม

มาตรา 1180 วรรคแรก และวรรคสอง

1) ถำมประธำนสภำกรรมกำรและประธำนสภำกรรมกำรมำประชมดวย ประธำนสภำ

กรรมกำรกเปนประธำนทประชมผถอหนดวย (มำตรำ 1180 วรรคแรก)

2) ถำไมมประธำนกรรมกำร เชน ไมมกำรตงบคคลใด หรอมแตต ำแหนงวำงลง หรอมแต

ไมมำจนเลยเวลำไปแลว 15 นำท ผเขำประชมอำจเลอกผถอหนคนใดทมำประชมเปน

ประธำนกำรประชมได (1180 วรรคสอง)

สทธลงคะแนนเสยงในทประชม

ตามทไดกลาวมาแลวขางตนวา ผ ถอห นทกคนมสทธเขาประชมในการประชมใหญ

เสมอ แตอาจถกจ ากดสทธในการลงคะแนนเสยงได ดงนนจงตอง

พจารณาหลกเกณฑการมสทธลงคะแนนเสยงในทประชมใหญ ตามมาตรา 1183-

1186 ดงน

มาตรา 1183 ก ำหนดวำ ขอบงคบของบรษทอำจจ ำกดสทธของผถอหนจ ำนวนไมมำก

ไมใหออกเสยงได หำกผถอหนประสงคจะออกเสยงในทประชมใหญจะตองรวมจ ำนวนหนกบ

บรรดำผถอหนคนอน ๆ ใหไดจ ำนวนตำมทก ำหนดไวในขอบงคบ แลวตงใหผถอหนคนใดคน

หนงเปนผแทนกจะสำมำรถมสทธออกเสยงในทประชมใหญได เชน ขอบงคบบรษทอำจ

ก ำหนดวำ ผถอหนทมสทธออกเสยงในทประชมใหญไดตองมจ ำนวนหนรวมกนไมนอยกวำ

1,000 หน

มาตรา 1184 ผ ถอห นทคางช าระคาห นทบรษทเรยกใหช าระกไมมสทธ

ออกเสยงลงคะแนนดวย

ค ำวำ “ยงมไดช าระคาห นซงบรษทไดเรยกเอาแตตนใหเสรจส น” นนไมได

หมำยควำมวำ หนนนตองช ำระคำหนจนครบเตมจ ำนวนกอนจงจะมสทธออกเสยงได แต

หมายความเพยงผ ถอห นไดช าระคาห นครบถวนเทาทบรษทเรยกใหช าระเทานน

เชน บรษทเรยกใหช ำระคำหนครงแรกรอยละ 25 และครงทสองเรยกใหช ำระคำหนอก

รอยละ 25 หำกเพยงช ำระครบตำมทบรษทเรยกใหช ำระกถอวำมสทธลงคะแนนเสยงได

มาตรา 1185 ถาผ ถอห นคนใดมสวนไดเสยเปนกรณพเศษยงกวาสวนได

เสยในฐานะผ ถอห น ผ น นกไมมสทธออกเสยงลงคะแนนในปญหานน ๆ

ดวย เชน กรณมกเปนกำรออกเสยงในเรองทมตทประชมทออกเสยงจะท ำใหตนเองได

ประโยชนเปนกำรสวนตว เชน กำรออกเสยงลงมตใหทประชมอนมตซอทดนของตนเอง

เพอกอสรำงส ำนกงำนเพมเตม

กำรทผถอหนออกเสยงลงคะแนนใหตนเองเปนกรรมกำรนน หรอ

กำรออกเสยงลงคะแนนมอบอ ำนำจใหตนเองเปนผไปจดทะเบยนเพมเตมกรรมกำรบรษท หรอ

กำรลงมตใหจำยเงนใหแกเจำหนของบรษทแตละรำยซงหนงในนนมผถอหนทรวมลงมตเปน

เจำหนอยดวย เหตทไมเปนเพรำะมกำรเปนหนกนอยแลว เจำหนยอมชอบทจะไดรบช ำระหนคน

เปนเรองถกตองอยแลว

มาตรา 1186ผ ทรงใบห นชนดผ ถอไมมสทธออกเสยงลงคะแนน เวนเสยแต

วาจะไดน าใบห นของตนมาวางไวแกบรษทกอนเวลาประชม

มาตรา 1190 “ในการประชมใหญใด ๆ ขอมตอนเสนอใหลงคะแนน ทาน

ใหตดสนดวยวธชมอ เวนแตเมอกอนหรอในเวลาทแสดงผลแหงการชมอนนจะ

ไดมผ ถอห นสองคนเปนอยางนอยตดใจรองขอใหลงคะแนนลบ”

ลงคะแนนโดยวธชมอ เปนการออกเสยงลงคะแนนโดยวธเปดเผยทวไป โดยใหผ ถอห นหรอ

ผ รบมอบอ านาจทไมตองหามมใหออกเสยงสามารถออกเสยงได และใหนบผ ถอห น หรอ

ผ รบมอบฉนทะเทากบ 1 คน 1 เสยง ไมค านงวาผ นนจะถอห นมากนอยเพยงใด

ลงคะแนนโดยวธลบ กระท าตอเมอมผ ถอห นอยางนอย 2 คนรองขอกอนมการลงมต โดย

นบจ านวนห น 1 ห นเทากบ 1 เสยง โดยไมค านงถงจ านวนผ ถอห น

การออกเสยงลงคะแนน ม 2 วธ คอ

กรณผ ถอห นทรองขอใหลงคะแนนลบตามมาตรา 1190 ทตองมอยาง

นอยสองคนตดใจรองขอนน อาจจะมหนงสอรองขอใหลงคะแนนลบมา

ลวงหนาโดยทตนเองไมไดไปประชมดวยกได (ด ฎ.310/2510 กำรขอให

ลงคะแนนลบไมใชเปนกำรเขำประชมแทนผถอหนและกำรขอใหลงคะแนนลบไมม

กฎหมำยบงคบวำผถอหนตองไปรวมประชมดวย)

การลงคะแนนเสยงชขาดของประธาน (มาตรา 1193) ในกำรลงมตปญหำใด ๆ ท

ประชมใหญนน โดยปกตกตองถอเสยงขำงมำกเปนมตของทประชม ถามกรณทคะแนน

เสยงเทากน ประธานทประชมกมสทธลงคะแนนชขาดไปอกครงหนง ไมวาการลง

มตนนจะเปนวธชมอ หรอลงคะแนนลบกตาม และแมวาตนจะไดลงมตไปแลวครง

หนงในฐานะผ ถอห นกตาม

การตดสนใจส าหรบการบรหารกจการประเภทบรษทนน แบงมตทประชมเปน 2 ประเภท คอ

มตสามญ คอการลงมตตกลงในทประชมใหญ ส าหรบกจการธรรมดาซงกฎหมายมได

บงคบใหตองตกลงความเหนกนดวยมตพเศษการลงมตสามญใหถอเสยงขางมากทประชม

ลงคะแนนเสยง อาจเปนวธชมอ หรอลบกได

มตพเศษ การลงมตตกลงในทประชมใหญ ส าหรบกจการบางชนดทกฎหมายก าหนดไว

วาจะตองลงดวยมตพเศษ โดยตองลงมตเปนล าดบ 2 ครงประชม ตามวธการทก าหนดใน

มาตรา 1194

กจกำรเรองใดบำงททประชมใหญตองลงมตดวย “มตพเศษ”

การตงขอบงคบใหมหรอเพมเตมขอบงคบหรอหนงสอบรคณหสนธ (มาตรา 1145) การเพมทนโดยออกห นใหม (มาตรา 1220)

การออกห นใหมใหช าระคาห นดวยสงอนนอกจากช าระดวยเงน (มาตรา 1221) การลดทน (มาตรา 1224)

ทประชมใหญใหเลกบรษท (มาตรา 1236(4)) การควบบรษทเขาดวยกน (1238)

กฎหมายเดม

1) ประชมครงแรก การประชมครงแรกตองเรยกประชมโดยสงค าบอกกลาวนดประชมครงแรกตองแจงขอความทเสนอ

ใหลงมตไปดวย ทประชมใหญตองเหนดวยกบขอเสนอใหลงมตมจ านวนถง 3 ใน 4 ของจ านวนเสยงทงหมด (ไมวาจะเปน

ชมอ หรอลบ)

2) ประชมครงทสอง ตองนดเรยกและไดประชมภายในเวลาไมนอยกวา 14 วนและไมมากกวา 6 สปดาห คะแนนเสยงทจะ

ถอวาผานความเหนชอบส าหรบการประชมมมตของครงทสองตองไดคะแนนเสยงไมนอยกวา 2 ใน 3 ของจ านวนเสยง

ทงหมด (ขนอย กบใชวธใด ชมอ หรอ ลบ)

มาตรา 1194 การใดทกฎหมายก าหนดใหตองท าโดยมตพเศษ ทประชม

ใหญตองลงมตในเรองนนโดยคะแนนเสยงขางมากไมต ากวาสามในสของ

จ านวนเสยงทงหมดของผ ถอห นทมาประชมและมสทธออกเสยงลงคะแนน

(แกไขเพมเตม ป พ.ศ. 2551) (ขนอย กบใชวธใด ชมอ หรอ ลบ)

เหตทจะถอนได ตองเปนกรณทมการฝาฝนบทบญญตของกฎหมาย หรอฝาฝนขอบงคบของ

บรษทในเรอง ดงน

1.การนดเรยกประชม นดประชมใหญโดยบอกกลำวลวงหนำเพยง 4 วนยอมฝำฝน

มาตรา 1175

2.การประชมทขดตอกฎหมาย หรอขอบงคบของบรษท

3.การลงมตทขดตอกฎหมายหรอขอบงคบ ขอใหลงมตดวยคะแนนลบ แตทประชมไมลงคะแนนลบ ถอวำฝำฝนมำตรำ 1195 ผถอหนขอใหเพกถอนได

ผ มสทธขอใหเพกถอน ตองเปนกรรมการบรษท หรอ ผ ถอห น หรอ ทายาทของผ ถอห น แมยง

ไมจดทะเบยนเปลยนแปลงทางทะเบยนกตาม

ก าหนดเวลาทขอใหเพกถอน ตองรองขอตอศาลเพอใหเพกถอนภายในระยะเวลา 1 เดอน นบ

แตวนทลงมต (1 เดอนถอเปนขอกฎหมำยทเกยวดวยควำมสงบฯ ศำลสำมำรถยกขนพจำรณำเอง)

เพอปองกนมใหผ ใดแสวงประโยชนทหามฟองเพกถอนภายในระยะเวลา 1 เดอน

ค าพพากษาศาลฎกาท 2362/2520 กำรประชมใหญทโจทกฟองขอใหเพกถอน

มใชเปนกำรประชมใหญทผดระเบยบตำมควำมหมำยของประมวลกฎหมำยแพงและพำณชย

มำตรำ 1195 แตเปนรำยงำนกำรประชมเทจ เพรำะไมมกำรประชมกนจรง จงไมอย ใน

บงคบใหตองฟองเพกถอนภำยในก ำหนดเดอนหนงตำมบทบญญตดงกลำว

ค าพพากษาศาลฎกาท 1661/2534 โจทกฟองวำ รำยงำนกำรประชมใหญนนไมมกำร

ประชมกนจรงและเปนเทจไมมผลตำมกฎหมำย จงมใชเปนกรณทโจทกฟองขอใหเพกถอนมต

ทประชมใหญอนผดระเบยบ ซงจะตองฟองรองเสยภำยในก ำหนดหนงเดอนนบแตวนลงมต

นน ตำมประมวลกฎหมำยแพงและพำณชยมำตรำ 1195

(มาตรา 1200-1201, 1203-1205)

(มาตรา 1202)

เงนปนผลอตราการจายปนผล

จายปนผลตามสดสวนทสง

ใชเงนคาห น

มำตรำ 1200 กำรแจกเงน

ปนผลนน ตองคดตำมสวน

จ ำนวนซงผถอหนได สงเงน

แลวในหนหนง ๆ เวนแตจะได

ตกลงกนไวเ ปนอยำงอนใน

เรองหนบรมสทธ

คำงคำหน 50% หำกปนผลจำยหนละ 5 บำทกจะไดรบปน

ผลเพยง 2.50 บำทตอหน

เงอนไขทจะจายปนผลได

มำตรำ 1201 หำมมใหประกำศอนญำตเงนปนผล นอกจำก

โดยมต(ธรรมดา)ของทประชมใหญ

กรรมกำรอำจจำยเงนปนผลระหวำงกำลใหแกผถอหนไดเปน

ครงเปนครำว ในเมอปรำกฏแกกรรมกำรวำบรษทมก ำ ไร

สมควรพอทจะท ำเชนนน (โดยทวไปมกจะเปนการจายชวงกลาง

ป สวนปลายปใหเปนเรองของทประชมใหญ)

หำมมใหจำยเงนปนผลจำกเงนประเภทอนนอกจำกเงนก ำไร ถำ

หำกบรษทขำดทน หำมมใหจำยเงนปนผลจนกวำจะไดแกไขให

หำยขำดทนเชนนน

กำรจำยเงนปนผลนนใหกระท ำภำยในหนงเดอนนบแตวนทท

ประชมใหญหรอกรรมกำรลงมต แลวแตกรณ

การจายเงนปนผลนนไมมกฎหมายก าหนดใหบรษทตองจาย

แมมก าไร บรษทอาจเกบเงนเหลานนไวหมนเวยนในบรษทได ผ ถอห นจะฟองรองกไมได

กรณทการจายเงนปนผลกระท าไมถกตองตามกฎหมาย ในมาตรา

1201 และ 1202

มาตรา 1203 ก าหนดไววา เจาหนของบรษทมสทธฟองเรยกเงน

นนกลบเขาบรษท เพอเจาหนจะฟองบรษทใหช าระหนได เวนแตผ ถอ

ห นคนใดรบเงนปนผลมาโดยสจรต คอไมร ถงความไมถกตองนน ก

ไมตองคน

ทกครงทบรษทจายเงนปนผล บรษทจะตองจดสรรผลก าไรไวเปนเงน “ทนส ารอง”ของบรษทเสยกอน

อยางนอย “หนงในยสบสวน” หรอรอยละ 5 ของผลก าไรทบรษทท ามาหาได

บรษทตองหกเงนทนส ารองเชนนทกครงจนกวาทนส ารองนนจะมยอดสะสมกนเปน

จ านวนถง “หนงในสบสวน” หรอรอยละ 10 ของทนจดทะเบยนของบรษท หรอ

มากกวานนถาไดก าหนดไวในขอบงคบของบรษท

หำกบรษทมทนจดทะเบยน 1.0 ลบ. ทนส ำรองเตมทคอ 100,000 บำท หำกปแรกบรษทม

ก ำไร 500,000 บำท บรษทตองหกทนส ำรองออกกอน 5%= 25,000 บำท แลวคอยน ำ

ก ำไรทเหลอ 475,000 บำทไปพจำรณำจำยปนผลตอไป ท ำเชนนไปทกครงทมกำรจำยปน

ผลจนกวำทนส ำรองจะเกบไดถงจ ำนวน 100,000 บำทกหยดหกทนส ำรองในปถดไปได

**ถาบรษทไมจายเงนปนผลในปใด แมจะมก าไร กไมจ าเปนตองหกเงนทนส ารองไว**

หลงจำกบรษทประกอบกจกำรไป กจกำรอำจตองกำรขยำยตว หรอตองกำร

เงนทนหมนเวยนมำกขน เพอลงทนในกำรผลตใหทนตอควำมตองกำรของ

ตลำด ซอเครองจกร วตถดบ จำงพนกงำนเพม ขยำยโรงงำน ฯลฯ บรษท

จ าเปนตองเพมทน หรอระดมทนเพมขน โดยการออกห นเพมเพอขาย

ห นเอาเงนเขาบรษท แตการเพมทนของบรษทจะตองกระท าตามท

กฎหมายก าหนด ดงน

ตองมการประชมผ ถอห นเพอลงมตพเศษวาจะเพมทน (มาตรา 1220)

ห นเพมทนทออกมาใหมนน จะตองน าเสนอขายใหกบผ ถอห นเดม ตาม

อตราสวนการถอห นของเขาเสยกอน เชน

ตวอยาง เดม นาย ก. ถอห นอย 1,000 ห นในบรษทแหงหนงเทยบได

เทากบ 10 %ของทนจดทะเบยนบรษท คอ 1,000,000 บาท หาก

บรษทเพมทนอก 500,000 บาท นายแดงกจะมสทธซอห นอก 500

ห น หรอ 10 % ของจ านวนทนทเพม

การเสนอขายห นเพมทนตองท าเปนลายลกษณอกษรไปยงผ ถอห นทก

คน เพอใหตอบกลบวาสามารถซอห นไดเปนจ านวนกห น โดยก าหนด

ระยะเวลาไวดวย (ม. 1222)

ถาผ ถอห นไมตอบรบกลบภายในก าหนดเวลา หรอตอบวาไม ซอ

กรรมการกสามารถเอาห นนนขายผ ถอห นคนอนได หรอกรรมการจะ

รบซอไวเองกได

บรษทไมสามารถน าห นทเหลอออกขายใหบคคลภายนอกได

เลยเพราะกฎหมายก าหนดไวชดเจน สวนผ ถอห นหรอ

กรรมการทรบซอไวเองจะเอาไปโอนตอใหใครกสามารถท า

ได ไมมขอหามอะไร แตตองท าตามแบบวธการโอนห น

มาตรา 1129 หรอ 1130

เปนกรณทบรษทมเงนทนมากเกนความจ าเปน อยางนบรษทกสามารถลดทนจด

ทะเบยนของบรษทลงได หรอ

บรษทอาจประสบปญหาขาดทนสะสมหลายป การลดทนบรษทลงจะท าใหตวเลข

ในทางบญชของบรษทไมแสดงสถานะวาขาดทน เชน บรษทมทนจดทะเบยน 1.0

ลบ. ประกอบกจการมาหลายปประสบภาวะขาดทนสะสมรวม 400,000 บาทแลว

ในทางบญชกแสดงสถานะวาขาดทน บรษทอาจเลอกวธลดทนจาก 1.0 ลบ. ให

เหลอ 600,000 บาท กเทากบบรษทมไดขาดทน(ในทางบญช)

ในการลดทน บรษทสามารถเลอกท าได

2 วธ คอ (มาตรา 1224)

ลดราคาพารของห นลง เชน ห น

ราคา 100 บาท ลดเปน 50 บาท

แตจ านวนห นเทาเดม

ล ด จ า น ว น ห น ล ง เ ช น ม

1,000,000 ลานห น ลดลงเหลอ

500,000 ห น แตราคาพารเทา

เดมกได

มาตรา 1224

บรษทจ ำกดจะลดทนของ

บรษทลงดวยลดมลคำแต

ละหนๆใหต ำลง หรอลด

จ ำนวนหนใหนอยลงโดย

มตพเศษ ของประชมผถอ

หนกได

การลดทนของบรษทมหลกเกณฑตามกฎหมายเพมเตมอกดงน

บรษทจะตองเรยกประชมผ ถอห นเพมลงมตพเศษ ท าการลดทน ( มำตรำ

1224) (กำรลงมตพเศษ ดมำตรำ 1195)

ในการลดทนนนบรษทจะลดทนใหลงไปต ากวา 25% ของทนจดทะเบยน

ไมได (ม. 1225) หมำยควำมวำ ถำทนจดทะเบยน 1.0 ลำนบำทกจะลดทนได

ไมเกนกวำ 750,000 บำท เหลอทนเพยง 250,000 บาท

บรษททจะท ำกำรลดทนจะตองโฆษณำขอควำมประสงคจะลดทนในหนงสอพมพรำยวน

ฉบบหนง อยำงนอย 1 ครง (เดมตอง 7 ครง) และ ตองมจดหมำยบอกกลำวไปยง

บรรดำเจำหนใหทรำบ และขอใหเจำหนแจงควำมประสงคจะคดคำนกำรลดทนไดสงค ำ

คดคำนไปยงบรษท ภำยใน 30 วน (เดม 3 เดอน) นบจำกวนทบอกกลำวซงกคอวนทได

แจงใหเจำหนทรำบนนเอง (ม.1226)

ถำไมมใครคดคำนภำยใน 30 วน (เดม3เดอน)กสำมำรถลดทนได แตถำมเจำหน

คดคำน บรษทกจะลดทนไมได ตองท ำกำรใชหนรำยนน หรอใหหลกประกนแก

เจำหน (ม. 1226)

เมอลดทนแลว เงนจ านวนทลดลงกตองสงเงนคนใหกบผ ถอห นตามสวนของ

แตละคน เชน บรษทตกลงลดทนจาก 1.0 ลบลงเหลอ 500,000 บาท ท า

ใหผ ถอห นไดรบเงนคาห นคนห นละ 5 บาท เวนแตเปนกรณทลดทน เพอ

ลางขาดทนสะสมของบรษท กจะไมมการจายเงนคนผ ถอห น

กรณเจาหนไมไดคดคาน “การลดทน” เพราะไมทราบเรองและเหตทไม

ทราบมใชเปนความผดของเจาหน กฎหมำยก ำหนดใหผถอหนทไดรบเงนทน

คนไปตำมสวนทไดลดทนนนยงคงตอง “รบผดตอเจาหนคนนนเพยงจ านวนท

ไดรบทนคนไป” แตจ ำกด “ไมเกน 2 ปนบแตวนทไดจดทะเบยนลดทน”

เหตในการเลกบรษท 3 ประการ

1) เลกโดยผลของกฎหมาย ตามมาตรา 1236

2) เลกโดยค าสงศาล มาตรา 1237

3) เลกโดยนายทะเบยนขดชอบรษทออกจากทะเบยน

เพราะเปนบรษทราง (มาตรา 1246) (ยกเลกการ

ใชเมอวนท 3 มนาคม 2551)

มำตรำ 1236 อนบรษทจ ำกดยอมเลกกนดวยเหตดงจะกลำวตอไปน คอ

(1) ถำในขอบงคบของบรษทมก ำหนดกรณอนใดเปนเหตทจะเลกกน เมอมกรณนน

(2) ถำบรษทไดตงขนไวเฉพำะก ำหนดกำลใด เมอสนก ำหนดกำลนน

(3) ถำบรษทไดตงขนเฉพำะเพอท ำกจกำรอยำงหนงอยำงใดแตอยำงเดยว เมอเสรจ

กำรนน

(4) เมอมมตพเศษใหเลก

(5) เมอบรษทลมละลำย

การเลกโดยผลของกฎหมายตามขอน เปนการเลกโดยอตโนมตเมอมสาเหต

ดงกลาว โดยไมตองไปรองขอตอศาลเพอใหศาลสงใหเลกอก

มาตรา 1237 นอกจากนศาลอาจสงใหเลกบรษทจ ากดดวยเหตตอไปน คอ

(1) ถำท ำผดในกำรยนรำยงำนประชมตงบรษทหรอท ำผดในกำรประชมตงบรษท

(2) ถำบรษทไมเรมท ำกำรภำยในปหนงนบแตวนจดทะเบยนหรอหยดท ำกำรถงปหนงเตม

(3) ถำกำรคำของบรษทท ำไปกมแตขำดทนอยำงเดยวและไมมทำงหวงวำจะกลบฟนตวได

(4) ถำจ ำนวนผถอหนลดนอยลงจนเหลอไมถงสำมคน

(5) เมอมเหตอนใดท ำใหบรษทนนเหลอวสยทจะด ำรงคงอยตอไปได

แตอยำงไรกด ในกรณท ำผดในกำรยนรำยงำนประชมตงบรษท หรอท ำผดในกำรประชมตงบรษท

ศำลจะสงใหยนรำยงำนประชมตงบรษท หรอใหมกำรประชมตงบรษทแทนสง ใหเลกบรษทกได

แลวแตจะเหนควร

**การเลกบรษทตามมาตราน แมจะมเหตใหเลกบรษทไดแลว แตบรษทกยงไมเลกกน

จนกวาศาลจะสงใหเลกซงศาลจะสงใหเลกบรษทหรอไมกขนอย กบดลพนจ

นายทะเบยนมเหตอนควรเชอวา บรษทไมไดประกอบการคา หรอประกอบการงานแลว

ใหสงจดหมายไปสอบถามวาบรษทยงประกอบการคาอย หรอไม

เมอสงจดหมายไปแลว มไดค าตอบกลบมาภายใน 1 เดอน ใหสงจดหมายไปอกครง

ภายใน 14 วน โดยตองเตอนวา ถาไมไดรบตอบอกภายใน 1 เดอน จะแจงเพอขดฆา

ชอบรษทออกเสยจากทะเบยน

แตมการบญญตหมวด 6 (ใหม) เรองการถอนทะเบยน “หางห นสวน

จดทะเบยน” “หางห นสวนจ ากด” และ “บรษทจ ากด” ราง (มาตรา

1273/1-1273/4)

ผลการเลกบรษท มาตรา 1249

ตองมการช าระบญชบรษท (มาตรา 1247-1273)

กรรมการนนหมดอ านาจบรหารงานบรษทลง

แตบรษทยงคงตงอย ตราบเทาทจ าเปนเพอการช าระบญช

กำรควบรวมบรษทสองบรษทหรอมำกกวำนนเขำดวยกนตองอำศย “มตพเศษ” จำกทประชมใหญของ

ทกบรษท (1238) และตองน ำมตพเศษไปจดทะเบยนใหเสรจภำยใน 14 วนนบแตวนลงมต (1239)

บรษทตองโฆษณำในหนงสอพมพทองทอยำงนอย 1 ครง +สงค ำบอกกลำวไปยงเจำหนบรษท+เจำหนท

คดคำนตองท ำภำยใน 60วนนบแตวนบอกกลำว+บรษทตองจดช ำระหนหรอหำประกนมำใหเจำหน

คดคำน+หำกพนก ำหนด 60 วนไมมผใดคดคำนใหด ำเนนกำรควบรวมได (1240)

บรษททควบรวมกนแลวตำงฝำยตองน ำควำมไปจดทะเบยนใหเสรจภำยใน 14 วนและตองจดทะเบยน

บรษทใหมทเกดจำกกำรควบรวมกนดวย (1241)

ทนของบรษททควบรวมตองมจ ำนวนเทำกบทนเดมของ 2 บรษทรวมกน และบรษทใหมตองรบไปทง

สทธหนำททมอยกอนควบรวมกนทงหมด (1242-1243)