CU 474 1

วตถประสงคการเรยนร

เมอศกษาบทเรยนนแลวนกศกษาสามารถ

1. บอกสงทสงเกตไดจากหลกสตรชววทยาในชวงเวลาตาง ๆ ไดวามจดออนจดแขง

อยางไรบาง

2. อธบายความแตกตางของหลกสตรชววทยาชวงกอนการปฏรปการศกษากบ

หลกสตรสถานศกษาได

3. ออกแบบหลกสตรสถานศกษาสาระการเรยนรชววทยาใหสอดคลองกบทองถนได

4. วางเคาโครงการใชสอและอปกรณการเรยนรในการจดกจกรรมการเรยนรชววทยาได

การจดการเรยนการสอนในสถานศกษาจาเปนตองจดทากรอบของสาระวชา เพอให

สามารถดาเนนการเรยนการสอนบรรลเปาหมายทวางไว คอ สงทเรยกวาหลกสตร การเรยน

การสอนวชาชววทยาในประเทศไทยไดจดทาหลกสตรมาพรอม ๆ กบการจดการเรยน

การสอนวทยาศาสตรในระบบโรงเรยนและมววฒนาการเรอยมาจนถงปจจบน หลกสตร

จะสอดคลองกบบรบทของสงคมและวสยทศนของผกากบดแลการศกษาในชวงเวลานน ๆ

ดงนนบางชวงเวลาหลกสตรชววทยากไดรบความสนใจนอย ทาใหการศกษาวทยาศาสตร

ชวภาพไมกาวหนา ตางกบปจจบนทวชาชววทยาไดรบความสนใจมาก ทงนเปนไปตาม

กระแสการเปลยนแปลงทางการศกษาวทยาศาสตรของโลก ทาใหหลกสตรชววทยาใน

ประเทศไทยมพฒนาการทสงขนอยางเหนไดชด

1.1 พฒนาการของหลกสตรชววทยา ระดบมธยมศกษา

ประเทศไทยไดมการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรมาเปนเวลากวา 70 ปแลว

ชวงเวลาดงกลาวไดมการเปลยนแปลงเรอยมา ภาพโดยรวมหลกสตรวทยาศาสตร ระดบ

มธยมศกษาตอนปลาย ประกอบดวย วชาฟสกส เคม และชววทยา โดยใหความสาคญกบ

บทท 1 หลกสตรชววทยา ระดบมธยมศกษาตอนปลาย

Biology Curriculum in fourth interval level

2 CU 474

วชาฟสกสและเคม มากกวาชววทยา ดงจะเหนไดจาก บางชวงวชาชววทยาถกจดไวใน

วทยาศาสตรทวไป แมวาในบางชวงจะแยกเปนวชาเฉพาะ แตกจดอยในกลมวชาเลอก

เนอหาสาระทจดใหเรยนกเปนเรองของสงมชวตทวไป ไมเนนชวโมเลกล ซงแตกตางจาก

ปจจบนทวงการวทยาศาสตรในระดบสากล ใหความสนใจชววทยามากในความสาคญท

เปนวทยาศาสตรของชวต (Life Science) มความสาคญตอการดารงชวตความเปนอยของ

คนและสงมชวตอน ๆ ทมความสมพนธกบสงแวดลอม

หลกสตรชววทยา ระดบมธยมศกษาตอนปลาย มพฒนาการของหลกสตรทเรมมา

ตงแตป พ.ศ. 2480 และมการเปลยนแปลงทชดเจน แบงไดเปน 3 ชวงเวลา ไดแก

หลกสตรชววทยาสมยแรก พ.ศ. 2480-2518 สมยใหม พ.ศ. 2519-2543 และสมยปจจบน

พ.ศ. 2544-ปจจบน

หลกสตรชววทยาสมยแรก (พ.ศ. 2480-2518)

หลกสตรวทยาศาสตรเรมแรก พ.ศ. 2480 เปนหลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย

สายสามญศกษา หลกสตรชววทยา เปนเรองของพชและสตว ศกษา เซลล อวยวะ และระบบ

อวยวะทสาคญ ไดแก การหายใจ อาหารและการยอยอาหาร การไหลเวยนโลหตและ

การสบพนธ จดแบง พช เหด และแบคทเรยอยในกลมเดยวกน สตวแบงเปน 2 กลม ไดแก

สตวไมมกระดกสนหลง พวกอะมบา ไฮดรา ไสเดอนและแมลง สตวมกระดกสนหลง พวกปลา

และกบ หลกสตร พ.ศ. 2480 ใชอย 10 จงเรมมการเปลยนแปลง

พ.ศ. 2491 มการเปลยนมาเปนหลกสตรขนอดมศกษา ใชเวลาเรยน 2 ป แบงเปน

2 แผนก ไดแก แผนกอกษรศาสตร บงคบเรยนวทยาศาสตรทวไป และแผนกวทยาศาสตร

เรยนวทยาศาสตร 4 หมวดวชา บงคบเรยน 3 หมวดวชา คอ ความรอนแสงเสยง แมเหลกไฟฟา

และเคม กบวชาเลอก 1 หมวดวชา ใหเลอกเรยนระหวางกลศาสตรและไฮโดรสแตตกส กบ

ชววทยา เนอหาวชาชววทยาเปนเรองของเซลล เนอเยอ และระบบอวยวะ ไดแก ทฤษฎเซลล

การแบงเซลลและการเปลยนแปลงรปรางเซลล เนอหาเรองพช ศกษาโครงสรางและการดารง

ชวตของพช ไดแก ดอก ผล เมลด และการงอกของเมลด เนอเยอและอวยวะของพช

กระบวนการออสโมซส การแพร การสงเคราะหดวยแสง การสงเคราะหเคม การหายใจ

การคายนา และการเคลอนไหวของพช สงมชวตชนตาพวกสาหรายสเขยวเซลลเดยว บกเตร

เชอหมก อะมบา และพารามเซยม สงมชวตพวกสตว ไดแก ไฮดรา ไสเดอนดน ปลาและกบ

ความแตกตางระหวางพชและสตว การจดจาพวกพชและสตว การตงชอวทยาศาสตรของ

CU 474 3

สงมชวต การขยายพนธพช กรรมพนธตามหลกเมนเดล กรรมพนธและสงแวดลอม

การปรบตวใหเหมาะสมกบสงแวดลอม และทฤษฎววฒนาการ

ในป พ.ศ. 2493 มการเปลยนแปลงหลกสตร ชววทยาถกจดใหเปนสวนหนงในวชา

วทยาศาสตรทวไป มเนอหานอยลง สาระสาคญของวชา เนนทพช เปนการศกษาโครงสราง

ของดอก การผสมเกสร ผลและเมลด การออสโมซส การแพร เกลอแรทพชตองการ ป ย

การสงเคราะหดวยแสง พชไรดอก เหดรา เชอหมก จลชวน สวนสตว ศกษาเกยวกบ

ไสเดอนดน แมลง ปลา กบ การหายใจ อาหารและการยอยอาหาร การสบพนธ ความ

แตกตางและความสมพนธระหวางพชและสตว

ป พ.ศ. 2498 หลกสตรระดบเตรยมอดมศกษา แผนกอกษรศาสตรไมบงคบเรยน

วทยาศาสตร โดยจดวชาวทยาศาสตร 2 วชา ใหเลอกเรยนตามความสมครใจ แผนกวทยาศาสตร

บงคบเรยนวทยาศาสตร 3 หมวดวชา คอ เคม ชววทยา และฟสกส

ชววทยา ประกอบดวยเนอหาสาระ เนอเยอ ลกษณะเนอเยอของอวยวะพช หนาท

ของราก ออสโมซส การแพร หนาทของใบในการสงเคราะหดวยแสง สงเคราะหเคม การหายใจ

การคายนา การทดลอง เกยวกบหนาทของใบ การเคลอนไหวของพช การจดจาพวกพช

และสตว ไสเดอนดน แมลง ปลา กบ สตวเลยงลกดวยนานม กรรมพนธตามหลกเมนเดล

การปรบตวใหเหมาะสมกบสงแวดลอม และความรเกยวกบววฒนาการ

ในชวงเวลา 8 ป (พ.ศ. 2491-2498) มการเปลยนแปลงหลกสตรชววทยา 3 ครง

จากครงแรกทใหความสาคญกบชววทยามาก บรรจเนอหาสาระทครอบคลมและทนสมย

กบวทยาการสมยใหม เปลยนกลบมาเปนเพยงสวนหนงของวทยาศาสตรทวไป ตดทอน

เนอหาลงไปมาก และทสาคญคอการไมเนนวทยาศาสตรสงแวดลอม แตหลกสตรกลบมา

ใหความสาคญกบชววทยาอกครง ในการปรบปรง พ.ศ. 2498 โดยจดใหเปนวชาบงคบใน

แผนกวทยาศาสตร แตการจดเนอหาวชากยงไมครอบคลมในทกเรอง และเนนไปในเรองพช

เปนสวนใหญ แตกยงใหความสนใจกบวทยาศาสตรสงแวดลอมอยบาง

พ.ศ. 2503 มการเปลยนแปลงหลกสตรโดยจดระดบชนเรยนใหม เปนประถมศกษา

เรยน 7 ป ระดบมธยมศกษา 5 ป แบงเปนมธยมศกษาตอนตน 3 ป (ม.ศ.1-3) และมธยมศกษา

ตอนปลาย 2 ป (ม.ศ.4-5) ม 3 แผนก ไดแก

แผนกวทยาศาสตร เรยนวชาบงคบเฉพาะแผนก 8 ชวโมง/สปดาห โดยเลอกเรยน

4 แขนง จากฟสกส 3 แขนง เคม 1 แขนง และชววทยา 1 แขนง และเรยนภาคปฏบต 2

ชวโมง/สปดาห

4 CU 474

แผนกศลปะ เรยนวชาบงคบเฉพาะแผนก 4 ชวโมง/สปดาห คอ วทยาศาสตรทวไป

แผนกทวไป เรยนวชาบงคบเฉพาะแผนก 4 ชวโมง/สปดาห โดยเรยนวชาวทยาศาสตร

ทวไป หรอเลอกเรยน เคม ชววทยา และฟสกส รวมกน 4 ชวโมง/สปดาห

เนอหาชววทยา ไดแก การจดจาพวกพชและสตว โรคและการปองกนโรคการใชยา

คณคาของอาหาร การถนอมอาหาร วสดทใชทาเครองนงหม การอนรกษทรพยากรธรรมชาต

ดน นา ปาไม สตว พช แร สงมชวตและสงไรชวต เซลล เนอเยอ อวยวะ และระบบอวยวะ

โครงสรางของพชและการดารงชพของพช สงมชวตเซลลเดยว ชวตสตว กรรมพนธตาม

หลกเมนเดล และววฒนาการ

สาหรบภาคปฏบต ใหเลอก 2 แขนง 22 การทดลอง ตลอดการเรยน 2 ป

จากหลกสตรพทธศกราช 2503 ระดบมธยมศกษาตอนปลายใชเวลาเรยนนอยลง

คอ 2 ป แตมเนอหาเพมขน และยงเนนฟสกส โดยใหเลอกเรยน 3 แขนงวชา ชววทยา

เปนวชาบงคบในแผนกวทยาศาสตร เนนการเรยนภาคปฏบตการ โดยเลอกเรยน 2 แขนง

จากเคม ชววทยา และฟสกส เรยนสปดาหละ 2 ชวโมง รวม 22 การทดลอง แสดงถงการให

ความสาคญกบวทยาศาสตร และพยายามจะปรบมาตรฐานการเรยนวทยาศาสตรใหเทา

เทยมกบนานาชาต

ในดานเนอหาชววทยา หลกสตรใหความสนใจกบวทยาศาสตรสขภาพ เนนเรองโรค

การปองกนโรค การใชยา คณคาอาหาร และการถนอมอาหาร นอกจากนยงใหความสาคญ

กบวทยาศาสตรสงแวดลอม ซงเนนการใชและดแลรกษาทรพยากรธรรมชาต

หลกสตรพทธศกราช 2503 เมอใชมาไดระยะหนง พบวา มปญหามาก ทงนเปนผล

มาจากการจดระบบชนเรยนทไมสอดคลองกบการบรรจเนอหาวชาทมากและเรงรดเกนไป

นกเรยนสวนใหญไมประสบความสาเรจในการเรยน มนกเรยนสอบตกจานวนมาก รวมทง

มปญหาในการศกษาตอในระดบทสงขนดวย เปนปญหาทตองการการแกไขเรงดวน ดงนน

ในป พ.ศ. 2510 จงเกดหลกสตรซอนหลกสตรเดม คอ มการจดทาหลกสตรมธยมแบบ

ประสมขนมาใชกบเฉพาะโรงเรยนในสวนกลาง และสวนภมภาคบางจงหวดเทานน

หลกสตรมธยมแบบประสม วทยาศาสตร แบงเปน 2 ภาค คอ ภาคบงคบ และภาค

ใหเลอกตามความถนดและความสนใจ ซงจดใหเรยนในระดบมธยมศกษาตอนตน (ม.ศ. 1-3)

โดยตองเรยนภาคบงคบ และมธยมศกษาปท 2 เรยนวชาเลอก ซงเนนวทยาศาสตรสขภาพ

กบมธยมศกษาปท 3 วชาเลอก ม 2 หมวด หมวดท 1 วทยาศาสตรกายภาพ และหมวดท 2

วทยาศาสตรชวภาพ จดมงหมายเพอใหนกเรยนเลอกเรยนเปนพนฐานทจะเรยนตอใน

CU 474 5

ระดบมธยมศกษาตอนปลาย แผนกวทยาศาสตร ในหมวดท 2 เปนเนอหาชววทยา 5 เรอง

คอ การเรยนรวทยาศาสตรดวยการทดลอง จลชวน เอนไซม กจกรรมทสาคญบางอยาง

ของสงมชวต และความสมพนธของสงมชวตกบสงแวดลอม

หลกสตรมธยมศกษาตอนปลายของโรงเรยนมธยมแบบประสมเปนหลกสตรตอเนอง

มาจากมธยมศกษาตอนตน เวลาเรยน 2 ป โดยใชหลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย พ.ศ.

2503 ทง 3 แผนก โดยเนนวชาสายอาชพในแผนกทวไป

หลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย พ.ศ. 2503 ใชมาจนถงป พ.ศ. 2518 จงเรมมการ

เปลยนแปลง โดยรฐบาลจดตงหนวยงานเฉพาะขนมาดแลการเรยนการสอนวทยาศาสตร

อยางเปนระบบ คอ สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ทาให

การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรของประเทศไทย เขาสสมยใหม มความเปนสากล

มากขน

หลกสตรชววทยาสมยใหม (พ.ศ. 2519-2547)

การจดตงสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ขนมาดแล

การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร นบเปนความกาวหนาของวงการศกษาวทยาศาสตร

ของประเทศไทย มการจดทาหลกสตร การพฒนาบคลากร และการพฒนาสอการเรยนร

ใหมความทนสมยยงขน

ป พ.ศ. 2519 สถาบนไดจดทาหลกสตร แบบเรยน คมอคร และอปกรณการทดลอง

จดอบรมครประจาการในการจดการเรยนการสอนดวยการกระตนใหนกเรยนคนหาคาตอบ

ดวยตนเอง เนนการใชคาถามในกระบวนการเรยนการสอน

ป พ.ศ. 2524 มการเปลยนแปลงระบบชนเรยน จาก 7-3-2 มาเปน 6-3-3 จงมการ

จดการเรยนการสอนวทยาศาสตรใหสอดคลองกบระดบชนเรยนมธยมศกษาตอนปลาย ซง

จากเดมเรยนวทยาศาสตร วชาละ 4 คาบ/สปดาห เวลา 2 ป เปลยนเปน 3 คาบ/สปดาห

เวลา 3 ป จงตองมการจดเนอหาใหเหมาะสมกบเวลาเรยนทเปลยนไป

ชววทยา มการปรบปรงรายละเอยดของเนอหา เปน 6 กระบวนวชา เวลาเรยน 6

ภาคการศกษา ใน 3 ป มรายละเอยดดงน

6 CU 474

รหสวชา เวลาเรยน

(คาบ/สปดาห/ภาค) หนวยการเรยน หวขอเรอง

ว. 041 ชววทยา 3 1.5 เราจะศกษาชววทยากนอยางไร ระบบ

นเวศ โภชนาการ ประชากร หนวยของ

สงมชวต

ว. 042 ชววทยา 3 1.5 อนกรมวธาน อาณาจกรสตว อาณาจกร

พช อาณาจกรโปรตสตา สมดลธรรมชาต

ว. 043 ชววทยา 3 1.5 การสรางอาหารของพช การลาเลยงสาร

เขาและออกจากเซลล การลาเลยงในพช

การยอยอาหาร การลาเลยงในสตว

ว. 044 ชววทยา 3 1.5 การหายใจ การขบถาย การสบพนธ การ

ถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

ว. 045 ชววทยา 3 1.5 การเคลอนไหวของสงมชวต ระบบประสาท

และอวยวะรบสมผส ฮอรโมน พฤตกรรม

การรกษาสมดลของรางกาย

ว. 046 ชววทยา 3 1.5 การหายใจระดบเซลล กลไกการสงเคราะห

แสง ยน และโครโมโซม ววฒนาการของ

สงมชวต สภาวะแวดลอม และการอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาต

หลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย พทธศกราช 2524 ใชมาจนถงป พ.ศ. 2533 ไดม

การปรบปรงเพอใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคม และความกาวหนา

ทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยมจดมงหมายทจะพฒนาคนไทยทงดานความร ดาน

คณธรรม สามารถพงตนเองได และนาเทคโนโลยทเหมาะสมมาใชในการพฒนาคณภาพ

ชวต

หลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย พทธศกราช 2524 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533)

เปนหลกสตรโครงสรางท 2 มความยดหยนกวาเดม ทงนเพอใหสามารถนาไปใชไดตาม

นโยบาย เปาหมาย และความตองการพฒนาของแตละทองถน มการลดจานวนหนวย

การเรยนในวชาบงคบ และเพมหนวยการเรยนในวชาเลอก เพอใหนกเรยนไดเลอกเรยน

ตามความถนดและความสนใจของตนเอง มการจดการเรยนการสอนโดยเนนใหผเรยน

สามารถนาไปใชปฏบตจรง

CU 474 7

หลกสตรชววทยา โครงสรางท 2 จดรายวชาบงคบ 1 รายวชา 2 หนวยการเรยน

กบ 4 รายวชาเลอก รายวชาละ 1.5 หนวยการเรยน ดงน

รหสวชา เวลาเรยน

(คาบ/สปดาห/ภาค)

หนวยการเรยน

(น.ก.)

หวขอเรอง

ว. 441 ชววทยา 4 2 เราจะศกษาชววทยากนอยางไร สงมชวต

กบสภาวะแวดลอม ความหลากหลาย

ของสงมชวต หนวยของสงมชวต

ว. 041 ชววทยา 3 1.5 สารอาหารกบการดารงชวต การยอย

อาหาร การลาเลยงสารในรางกาย การ

รกษาสมดลของแรธาต

ว. 042 ชววทยา 3 1.5 พลงงานในสงมชวต การหายใจ

ว. 043 ชววทยา 3 1.5 การสบพนธของสงมชวต การเจรญเตบโต

ของสงมชวต

ว. 044 ชววทยา 3 1.5 ระบบประสาท และอวยวะรบสมผส ฮอรโมน

การเคลอนไหวของสงมชวต พฤตกรรม

ว. 045 ชววทยา 3 1.5 การถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

ววฒนาการ

ในป พ.ศ. 2539 ไดมการพฒนาหลกสตรระดบมธยมศกษาตอนปลาย โครงสราง

ท 3 หลกสตรชววทยา มการจดเรยงเนอหาและปรบปรงเนอหาใหทนสมย สอดคลองกบ

ทองถน โดยผสมผสานความรวทยาศาสตรและเทคโนโลยกบความรเดมทเปนภมปญญา

ทองถน ปรบเงอนไขใหเลอกเรยนไดตามศกยภาพของผเรยน และความพรอมของโรงเรยน

โดยนกเรยนสามารถเลอกเรยนรายวชาในกลมชววทยามากกวา 1 รายวชาในภาคเรยน

เดยวกนได นกเรยนแตละคนสามารถเรยนจบหลกสตรในเวลาทเทากนได

ชววทยาโครงสรางท 3 มเนอหาสาระในรายวชาดงน รหสวชา เวลาเรยน

(คาบ/สปดาห/ภาค)

หนวยการเรยน

(น.ก.)

หวขอเรอง

ว. 442 ชววทยา 1 3 1.5 เราจะศกษาชววทยากนอยางไร หนวยของ

สงมชวต สารเคมในเซลลของสงมชวต การ

ลาเลยงสารเขาและออกจากเซลล การ

เจรญเตบโตและการแบงเซลล

8 CU 474

รหสวชา เวลาเรยน

(คาบ/สปดาห/ภาค)

หนวยการเรยน

(น.ก.)

หวขอเรอง

ว. 048 ชววทยา 2 4 2 พนธศาสตร ววฒนาการ ความหลากหลาย

ของสงมชวต

ว. 449 ชววทยา 3 4 2 โ ค ร ง ส ร า ง แ ล ะ ห น า ท ข อ ง พ ช ด อ ก

การสงเคราะหดวยแสง การแลกเปลยนแกส

การคายนาและการลาเลยงสารในพช การ

สบพนธของพชดอก การงอกของเมลด การ

ตอบสนองของพช

ว. 0410 ชววทยา 4 3 1.5 ระบบยอยอาหาร การลาเลยงสาร ภมคมกน

ของรางกาย การหายใจ การขบถายและ

รกษาสมดลของรางกาย

ว. 0411 ชววทยา 5 3 1.5 ระบบโครงสรางรางกาย ระบบประสาทและ

ฮอรโมน ระบบสบพนธและการเจรญเตบโต

พฤตกรรม

ว. 442 ชววทยา 1 เปนรายวชาบงคบเลอก ว. 048 ชววทยา 2 เปนวชาพนฐาน

ของชววทยา 3-5 และชววทยา 3-5 จะเลอกเรยนวชาใดกอนหรอหลงกได

หลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย พทธศกราช 2524 เปนหลกสตรทใชมาเปน

ระยะเวลายาวนานมาก มการปรบปรงในป พ.ศ. 2533 และพฒนาในป พ.ศ. 2539 ใชมา

จนถง พ.ศ. 2543 จงเปลยนมาใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ซงเปน

หลกสตรสถานศกษา

หลกสตรชววทยาสมยปจจบน (พ.ศ. 2544-ปจจบน)

หลกสตรชววทยาในปจจบนมการเปลยนแปลง โดยเรมจากหลกสตรขนพนฐาน

พทธศกราช 2544 โดยกระทรวงศกษาธการไดจดทาหลกสตรนเพอพฒนาใหเปนไปตาม

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 และพระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พ.ศ. 2542 ซงไดกาหนดใหการจดการศกษาตามหลกสตรตองเปนไปเพอพฒนา

คนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ ความรและคณธรรม มจรยธรรม และ

วฒนธรรมแหงความเปนคนไทยในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

CU 474 9

เปดโอกาสใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา พฒนาสาระและกระบวนการเรยนรให

เปนไปอยางตอเนอง

กระทรวงศกษาธการไดมคาสงใหหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544

ในโรงเรยนนารองและโรงเรยนเครอขายการใชหลกสตร ตงแตปการศกษา 2545 ในชน

ป.1 ป.4 ม.1 และ ม.4 ซงจะใชครบทกชนในปการศกษา 2527 และจะใชในโรงเรยนทว

ประเทศทจดการศกษาขนพนฐานในปการศกษา 2546 สาหรบชน ป.1 ป.4 ม.1 และ ม.4

จนครบทกชนปการศกษา 2548

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 เปนหลกสตรแกนกลางทมลกษณะ

เปนกรอบและแนวทางในการจดการศกษาเพอพฒนาผเรยนใหเปนไปตามจดมงหมายของ

หลกสตร มโครงสรางหลกสตรยดหยน กาหนดจดมงหมายซงเปนมาตรฐานการศกษาขน

พนฐาน กาหนดสาระและมาตรฐานการเรยนรในภาพรวม 12 ป และมาตรฐานการเรยนร

ชวงชนละ 3 ป ทง 8 กลมสาระ สาหรบใหสถานศกษาไดจดทาสาระของหลกสตร และ

จดการเรยนการสอนใหสอดคลองกบแนวทางของหลกสตร

การจดทาหลกสตรขนอยกบสถานศกษา โดยตองจดใหอยในกรอบของหลกสตร

แกนกลางของประเทศ โดยสถานศกษาเปนผจดทาหลกสตรไดตามความเหมาะสมกบ

ผเรยนและทองถนทเปนทต งของสถานศกษา ภายใตกรอบสาระการเรยนร และมาตรฐาน

การเรยนรในแตละกลมสาระของชวงชนตาง ๆ ทกระทรวงศกษาธการกาหนดไว

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ประกอบดวย สาระทเปนองคความร 8 สาระ

และแตละสาระไดกาหนดมาตรฐานการเรยนรของผเรยนไวดวย สาหรบสาระทเปน

องคความรของชววทยา ประกอบดวย สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต และ

สาระท 2 ชวตกบสงแวดลอม

1.2 การจดทาหลกสตรสถานศกษา สาระการเรยนรชววทยา

การจดทาหลกสตรสาระการเรยนรชววทยา ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2544 จะประกอบดวย ขนตอนของการจดทาสาระของหลกสตร สาระและ

มาตรฐานการเรยนร คาอธบายรายวชา

10 CU 474

การจดทาสาระของหลกสตร

การจดทาสาระของหลกสตรในกลมสาระการเรยนร มข นตอนดงน

1. กาหนดผลการเรยนรทคาดหวงรายปหรอรายภาค โดยวเคราะหจากมาตรฐาน

การเรยนรชวงชน ทกาหนดไวในแตละกลมสาระการเรยนร นามาจดทาเปนผลการเรยนร

ทคาดหวงรายปหรอรายภาค ซงจะเกดขนภายหลงจากการเรยนรในแตละปหรอภาคนน

สวนการกาหนดผลการเรยนรทคาดหวงรายปหรอรายภาคของสาระการเรยนรของรายวชา

ทมความเขมขน (Honour Course) นน ใหสถานศกษากาหนดไดตามความเหมาะสม และ

สอดคลองกบรายวชาทจะจด

2. กาหนดสาระการเรยนรรายปหรอรายภาค โดยทาการวเคราะหจากผลการเรยนร

ทคาดหวงรายปหรอรายภาค ซงไดกาหนดไวแลวนน ใหมความสอดคลองกบสาระและ

มาตรฐานการเรยนร กลมสาระและมาตรฐานการเรยนรชวงชน รวมทงมความสอดคลอง

กบสภาพ และความตองการของทองถนและชมชน

3. กาหนดเวลา และ/หรอ จานวนหนวยกต สาหรบการเรยนรรายปหรอรายภาค

ทงสาระการเรยนรพนฐานและสาระการเรยนรเพมเตม ในชวงชนท 4 คอ ชนมธยมศกษาป

ท 4-6 ใหกาหนดสาระการเรยนรเปนรายภาค และกาหนดจานวนหนวยกตใหเหมาะสม

สอดคลองกบมาตรฐานและสาระการเรยนร โดยเกณฑการพจารณาใชเวลาจดการเรยนร

40 ชวโมงตอภาคเรยน มคาเทากบ 1 หนวยกต สาหรบสาระการเรยนรทสถานศกษา

จดทาเพมขน ซงเปนวชาเฉพาะของสายอาชพหรอโปรแกรมเฉพาะทางอน ๆ เกณฑการ

พจารณาใชเวลาจดการเรยนร ระหวาง 40-60 ชวโมงตอภาคเรยน มคาเทากบ 1 หนวยกต

ทงนสถานศกษาสามารถกาหนดไดตามความเหมาะสม และใชหลกเกณฑเดยวกน

4. จดทาคาอธบายรายวชา โดยการนาผลการเรยนรทคาดหวงรายปหรอรายภาค

สาระการเรยนรรายปหรอรายภาค รวมทงเวลา และจานวนหนวยกตทกาหนดไวแลวมา

เขยนเปนคาอธบายรายวชา โดยประกอบดวย ชอรายวชา จานวนเวลา จานวนหนวยกต

มาตรฐานการเรยนร และสาระการเรยนรของรายวชานน ๆ

ชอรายวชาของสาระการเรยนรใหใชตามชอกลมสาระการเรยนร สวนชอทสถานศกษา

จดทาเพมเตม สามารถกาหนดไดตามความเหมาะสม โดยตองสอความหมายไดชดเจน

และมความสอดคลองกบสาระการเรยนรทกาหนดไวในรายวชานน

5. จดทาหนวยการเรยนร โดยการนาสาระการเรยนรรายปหรอรายภาคทกาหนด

ไวไปบรณาการจดทาหนวยการเรยนรหนวยยอย ๆ เพอความสะดวกในการจดการเรยนร

CU 474 11

และผเรยนไดเรยนรในลกษณะองครวม หนวยการเรยนรตองประกอบดวยมาตรฐาน การ

เรยนร สาระการเรยนร และจานวนเวลา สาหรบการจดการเรยนร เมอเรยนครบทกหนวย

ยอย ผเรยนจะบรรลผลการเรยนรทคาดหวงรายปหรอรายภาคของทกรายวชา

การจดทาหนวยการเรยนรอาจบรณาการทงภายในและระหวางสาระการเรยนร

หรอเปนการบรณาการเฉพาะเรองตามลกษณะสาระการเรยนรหรอการบรณาการทสอดคลอง

กบวถชวตของผเรยน โดยพจารณาจากมาตรฐานการเรยนรทเกยวเนองสมพนธกน สวน

การจดการเรยนรสาหรบหนวยการเรยนรในแตละชวงชน สถานศกษาตองจดใหผเรยนได

เรยนรโดยการปฏบตโครงงาน อยางนอย 1 โครงงาน

6. จดทาแผนการจดการเรยนร โดยวเคราะหจากคาอธบายรายวชา รายปหรอรายภาค

และหนวยการเรยนรทจดทา กาหนดเปนแผนการจดการเรยนรของผเรยนและผสอน

สาระและมาตรฐานการเรยนรชววทยา

หลกสตรสาระการเรยนรชววทยาในชวงชนท 4 (มธยมศกษาปท 4-6) ไดกาหนด

คณภาพของผเรยน สาระและมาตรฐานการเรยนรไวดงน

1. คณภาพของผเรยน

ก. ดานเนอหา

1) เขาใจกระบวนการทางานของเซลลและกลไกการรกษาดลยภาพของ

สงมชวต

2) เขาใจกระบวนการถายทอดพนธกรรม การแปรผน มวเทชน

ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายของสงมชวต และปจจยทมผลตอการอยรอด

ของสงมชวตในสงแวดลอมตาง ๆ

3) เขาใจกระบวนการความสาคญและเทคโนโลยชวภาพตอคน สงมชวต

และสงแวดลอม

ข. ดานกระบวนการวทยาศาสตร

1) เขาใจความสมพนธของความรวทยาศาสตรทมผลตอการพฒนา

เทคโนโลยประเภทตาง ๆ และการพฒนาเทคโนโลยทสงผลใหมการคดคนความรทาง

วทยาศาสตรทกาวหนา ผลของเทคโนโลยตอชวตสงคมและสงแวดลอม

12 CU 474

2) ระบปญหา ตงคาถามทจะสารวจตรวจสอบ โดยมการกาหนด

ความสมพนธระหวางตวแปรตาง ๆ สบคนขอมลจากหลายแหลง ตงสมมตฐานทเปนไปได

หลายแนวทาง ตดสนใจ เลอก ตรวจสอบสมมตฐานทเปนไปได

3) วางแผนการสารวจตรวจสอบ เพอแกปญหาหรอตอบคาถาม วเคราะห

เชอมโยงความสมพนธของตวแปรตาง ๆ โดยใชสมการคณตศาสตรหรอสรางแบบจาลอง

จากผลหรอความรทไดรบจากการสารวจตรวจสอบ

4) สอสารความคด ความรจากผลการสารวจตรวจสอบโดยการพดเขยน

จดแสดงหรอใชเทคโนโลยสารสนเทศ

5) ใชความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรในการดารงชวต การหา

ความรเพมเตม ทาโครงงานหรอสรางชนงานตามความสนใจ

6) แสดงถงความสนใจ มงมน รบผดชอบ รอบคอบ และซอสตย ในการสบ

เสาะหาความร โดยใชเครองมอและวธการททาใหผลถกตองเชอถอได

ค. ดานการมจตสานกทด

1) ตระหนกในคณคาของความรวทยาศาสตรและเทคโนโลยทใชใน

ชวตประจาวน การประกอบอาชพ แสดงถงความชนชม ภมใจ ยกยอง อางองผลงาน

ชนงานทเปนผลจากภมปญญาทองถนและการพฒนาเทคโนโลยททนสมย

2) แสดงถงความซาบซง หวงใย มพฤตกรรม เกยวกบการใชและรกษา

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางรคณคา เสนอตวเองรวมมอปฏบตกบชมชนใน

การปองกนดแล ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของทองถน

3) แสดงถงความพอใจ ซาบซงในการคนพบความร พบคาตอบหรอ

แกปญหาได

4) ทางานรวมกบผอนอยางสรางสรรค แสดงความคดเหนโดยมขอมล

อางอง และเหตผลประกอบเกยวกบผลของการพฒนา และการใชวทยาศาสตรและ

เทคโนโลยอยางมคณธรรมตอสงคมและสงแวดลอม และยอมรบฟงความเหนของผอน

CU 474 13

2. สาระและมาตรฐานการเรยนรชววทยา ชวงชนท 4 (ม.4-6)

กลมสาระการเรยนรและมาตรฐานการเรยนรชววทยา ชวงชนท 4 ไดแก

สาระท 1 : สงมชวตกบกระบวนการดารงชวต

มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง

และหนาทของระบบตาง ๆ ของสงมชวตททางานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหา

ความร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชในการดารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

มาตรฐานการเรยนรชวงชน

1. สารวจตรวจสอบ อภปราย และอธบายการรกษาดลยภาพของเซลลและ

รางกาย พช สตว กลไกการควบคมดลยภาพของรางกายมนษยและนาความรไปใชในชวต

และในการศกษาหาความรเพมเตม

มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจกระบวนการและความสาคญของการถายทอดลกษณะ

พน ธกรรม วว ฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การ ใช

เทคโนโลยชวภาพทมผลตอมนษยและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและ

จตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

มาตรฐานการเรยนรชวงชน

1. สบคนขอมล อภปราย และอธบาย กระบวนการถายทอดสารพนธกรรม การ

แปรผนทางพนธกรรม การเกดมวเทชน และการเกดความหลากหลายทางชวภาพ

2. สบคนขอมล อภปราย และอธบายถงประโยชนของเทคโนโลยชวภาพ ความ

หลากหลายของสงมชวตทมตอสงคมและสงแวดลอม

3. สรางสถานการณจาลองทแสดงถงการเปลยนแปลงปจจยตาง ๆ ใน สงแวดลอม

ทมผลตอการอยรอดของสงมชวตแตละชนด และการอยรอดของสงมชวตสมพนธกบความ

หลากหลายของสงมชวต

สาระท 2 : ชวตกบสงแวดลอม

มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสงแวดลอมในทองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอม

กบสงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศมกระบวนการสบเสาะหา

ความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนาความร ไปใชประโยชน

14 CU 474

มาตรฐานการเรยนรชวงชน

1. วเคราะห อภปราย และอธบาย กระบวนการเปลยนแปลงแทนทของสงมชวต

ความสาคญของความหลากหลายทางชวภาพ ความหลากหลายของระบบนเวศ และดลยภาพ

ของระบบนเวศ

มาตรฐาน ว 2.2 เขาใจความสาคญของทรพยากรธรรมชาต การใชทรพยากร

ธรรมชาตในระดบทองถนและโลก นาความรไปใชในการจดการทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมในทองถนอยางยงยน

มาตรฐานการเรยนรชวงชน

1. สารวจ วเคราะหสภาพ ปญหาสงแวดลอมและการใชทรพยากรธรรมชาตใน

ระดบทองถน ระดบประเทศและระดบโลก วเคราะหสาเหตของปญหา วางแผนและลงมอ

ปฏบตรวมกบชมชน ปองกน แกปญหาเฝาระวง อนรกษ และพฒนาทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม

การจดทาคาอธบายรายวชา

การจดทาอธบายรายวชาใหพจารณาจากสาระการเรยนร ผลการเรยนรทคาดหวง

รายป/รายภาค (ชวงชนท 4 เปนรายภาค) ทกาหนดไว โดยนาคาสาคญหรอประเดนท

ตองการใหผเรยนศกษามาเขยนเปาหมายและภาพรวมรายภาคของความรความสามารถ

ในการใชทกษะกระบวนการวทยาศาสตรทผเรยนจะปฏบตหลงจากเรยนจบรายวชานน ๆ

คาอธบายรายวชาประกอบดวย ชอรายวชา จานวนเวลา หรอจานวนหนวยกต

รายวชาของสาระการเรยนรใหชอตามชอกลมสาระการเรยนร เชน กลมสาระการเรยนร

วทยาศาสตรใชรหส ว. แลวตอดวยเลขรหสวชา เปนตน สวนชอรายวชาของสาระการเรยนร

ทสถานศกษาจดทาเพมเตม กาหนดไดตามความเหมาะสม โดยตองสอความหมายได

ชดเจน และสอดคลองกบสาระการเรยนรทไดกาหนดไวในรายวชานน เชน ชววทยา 1

เคม 1 ฟสกส 1 เปนตน

คาอธบายรายวชาสามารถเขยนไดหลายรปแบบ ไดแก

รปแบบท 1 เขยนเปนความเรยง เสนอภาพรวมมาตรฐานการเรยนรและสาระ การเรยนร

รปแบบท 2 เขยนเปน 2 สวน ซงประกอบดวย

CU 474 15

1) มาตรฐานการเรยนรเขยนเปนความเรยง สรปภาพรวมของมาตรฐานการ

เรยนร

2) สาระการเรยนรเขยนเปนความเรยงของขอบขายเนอหา

รปแบบท 3 เขยนเปนความเรยงประกอบดวย 3 สวน คอ

1) ขอบขายกจกรรมทกาหนดกวาง ๆ สอดคลองกบ

2) มาตรฐานการเรยนรของรายวชา

3) ขอบขายเนอหาทสอดคลองกบสาระการเรยนรของรายวชาและพฤตกรรมท

คาดหวงทจะเกดขนกบผทเรยนอยางกวาง ๆ

รปแบบท 4 เขยนเปนความเรยงประกอบดวย 4 สวน คอ

1) จดประสงคของรายวชาทสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรรายวชา

2) ขอบขายสาระการเรยนร

3) กจกรรมการเรยนร

4) วธการวดและประเมนผล

รปแบบท 5 เขยนแยกเปน 2 สวน ประกอบดวย

1) มาตรฐานการเรยนร เขยนครอบคลมเปนขอ ๆ

2) สาระการเรยนร เขยนเปนความเรยงครอบคลมเนอหา

แนวทางการจดสาระการเรยนรชววทยา

สาระการเรยนรชววทยาพนฐานและเพมเตมอาจจดใหครอบคลมสาระตอไปน

สวนท 1 การศกษาเรองของชวต (The study of Life)

การศกษาชววทยา (The Science of Biology)

เคมทเปนสวนประกอบพนฐานของชวต (The Chemistry of Life)

เซลลของสงมชวต (Cells of Organism)

สวนท 2 การสบทอดของชวต (The Continuity of Life)

พนธศาสตรเบองตน (Foundation of Genetics)

การทางานของยน (The working of Genes)

16 CU 474

ยนเทคโนโลย (Gene Technology)

ววฒนาการและการคดเลอกโดยธรรมชาต (Evolution and Natural Selection)

สวนท 3 ความหลากหลายของชวต (The Diversity of Life)

ชอของสงมชวต (Name of Living Things)

สงมชวตเซลลเดยวพวกแรก (The First Single - Celled Creatures)

การเกดของยคารโอต (Advent of the Eukaryotes)

ววฒนาการของสงมชวตหลายเซลล (Evolution of Multicellular Life)

การเกดพชดอก (Rise of the Flowering Plants)

การดารงชวตของพช (The Living Plan)

สวนท 4 ชวตสตว (Animal Life)

ววฒนาการของสตว (Evolution of the Animal)

สตวบกทมกระดกสนหลง (Terrestrial Vertebrates)

ววฒนาการของมนษย (Humans Evolved)

สวนท 5 ชวตมนษย (Human Life)

รางกายมนษย (The Human Body)

การไหลเวยนโลหตและการหายใจ (Circulation and Respiration)

วถของอาหารทผานรางกาย (The Path of Food Through the body)

การปองกนตวเองของรางกาย (The Body Defends Itself)

ระบบประสาท (The Nervous System)

สารเคมเพอการสอสารภายในรางกาย (Chemical Signaling Within the body)

การสบพนธและการเจรญเตบโตของมนษย (Human Reproduction and Development)

CU 474 17

สวนท 6 สงแวดลอมของการดารงชวต (Our Living Environment)

ระบบนเวศ (Ecosystems)

การดารงชวตในระบบนเวศ (Living in Ecosystems)

โลกภายใตสภาวะทกดดน (Planet Under Stress)

ตวอยาง

หลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

รายวชา ชววทยา (พนฐานและเพมเตม) ชวงชนท 4 ชนมธยมศกษาปท 4-6

ตวอยาง

สาระการเรยนรวทยาศาสตรรายภาค ภาคเรยนท 1 รายวชาชววทยา ชนมธยมศกษา

ปท 4

1. การสบคนขอมลและอภปรายเกยวกบความหมาย ความสาคญ และสาขายอยของวชา

ชววทยา

2. การสารวจ การสงเกต สวนประกอบของกลองจลทรรศนเลนสประกอบทใชแสง (Light

compound microscope)

3. การทดลอง เกยวกบการทางานของกลองจลทรรศนเลนสประกอบทใชแสง

4. การสารวจ การสงเกต สวนประกอบของเซลลของสงมชวตและสบคนหนาทของเซลล

ของสงมชวต

5. การทดลองเตรยมสไลดของเนอเยอสงมชวต เพอศกษาโครงสรางเซลลของสงมชวต

โดยใชกลองจลทรรศน

6. สบคนขอมลและอภปรายสวนประกอบและการทางานของกลองจลทรรศนอเลคตรอน

7. การสบคนขอมลและอภปรายเกยวกบสารเคมทเปนสวนประกอบพนฐานของเซลลของ

สงมชวต

8. สบคนขอมลเกยวกบโครงสรางทางเคมของสารเคมทเปนสวนประกอบพนฐานของเซลล

ของสงมชวต

9. การทดลอง ทดสอบสารเคมทเปนสารอาหารบางกลม

10. สบคนขอมลและอภปรายเกยวกบการลาเลยงของสารผานเยอเซลลของสงมชวต

18 CU 474

11. การทดลองและการสงเกตการแพร (Diffusion) และการออสโมซส (Osmosis)

12. สบคนขอมลเกยวกบการเจรญเตบโตและการแบงตวของเซลลของสงมชวต

13. การทดลองเกยวกบการแบงเซลลของพช (เซลลรากหอม)

14. สบคนขอมล สงเกตและอภปรายเกยวกบการชราภาพของเซลลของสงมชวต

สาระการเรยนรวทยาศาสตรรายภาค ภาคเรยนท 2 รายวชาชววทยา ชนมธยมศกษา

ปท 4

1. การสารวจ การสงเกต และการอภปรายเกยวกบลกษณะทถายทอดทางพนธกรรม

การแปรผนของลกษณะทางพนธกรรมและความสมพนธระหวางลกษณะทางพนธกรรม

กบสงแวดลอม

2. สบคนขอมล กฎการถายทอดลกษณะพนธกรรมของเมนเดล และการคดคานวณ

อตราสวนลกผสม โดยใชหลกของโอกาส (probability)

3. การทดลองหาอตราสวนแปรปรวนของลกผสมทไมเปนไปตามกฎของเมนเดล

4. สบคนขอมลและอภปรายลกษณะโครโมโซม ความผดปกตของโครโมโซมทมผลตอการ

แสดงออกของลกษณะตาง ๆ และแบบแผนการถายทอดลกษณะทควบคมโดยยนบน

ออโตโซม (autosome) และโครโมโซมเพศ (Sex chromosome)

5. การทดลองและสงเกตโมเดลเกยวกบโครงสรางทางเคมของ ด เอน เอ (DNA) และ อาร

เอน เอ (RNA) และสบคนขอมลการทดลองเพอพสจนวา ด เอน เอ เปนสารถายทอด

ลกษณะพนธกรรม

6. สบคนขอมล และอภปราย ความสมพนธของ ด เอน เอ และ อาร เอน เอ ในกระบวนการ

สรางโปรตน

7. สบคนขอมลและอภปรายเกยวกบหลกการและวธการพนธวศวกรรมและการนาไปใช

ประโยชน

8. สบคนขอมลและอภปรายเปรยบเทยบทฤษฎววฒนาการตามแนวคดของลารมารกและ

ดารวน หลกฐานทสนบสนนววฒนาการของสงมชวต และกลไกการเกดววฒนาการ

9. สบคนขอมลและการคานวณพนธศาสตรประชากรโดยกฎของฮารด-ไวนเบรก

กระบวนการเกดสปชสใหมและววฒนาการของมนษย

10. สบคนขอมล ทดลองและอภปรายเกณฑทใชจาแนกหมวดหมของสงมชวต ลาดบของ

หมวดหมของสงมชวตและหลกเกณฑการตงชอวทยาศาสตรของสงมชวต

CU 474 19

11. สบคนขอมลและสงเกตลกษณะสาคญของสงมชวตในแตละอาณาจกร และอภปราย

ความสาคญของสงมชวตทมผลกระทบตอระบบนเวศและมนษย

12. การสารวจและการอภปรายความหลากหลายของสงมชวตทเปนแหลงทรพยากรทม

ความสาคญตอมนษย

ตวอยาง

ผลการเรยนร ชววทยาพนฐานและเพมเตม ชนมธยมศกษาปท 4

ภาคเรยนท 1

1. อธบาย ความหมาย ความสาคญ และจาแนกสาขายอยของชววทยา

2. อธบายกระบวนการคนควาหาความรของนกชววทยา โดยกระบวนการวทยาศาสตร

3. อธบายการทางานของกลองจลทรรศน อธบายและเขยนแผนภาพแสดงสวนประกอบ

ของกลองจลทรรศนเลนสประกอบแบบใชแสงและภาพวตถทเกดจากกลองจลทรรศน

4. อธบายและเขยนแผนภาพสวนประกอบของกลองจลทรรศนอเลคตรอนและภาพวตถท

เกดจากกลองจลทรรศนอเลคตรอนสองผานและสองกราด

5. อธบายและเขยนแผนภาพแสดงลกษณะและรปรางของเซลลตาง ๆ ของสงมชวตเซลล

เดยว (unicellular) และสงมชวตหลายเซลล (multicellular)

6. อธบายและเขยนแผนภาพแสดงสวนทสาคญของพชและสตวจากตวอยางสไลดสดและ

สไลดถาวรในกลองจลทรรศน

7. อธบายหนาทของสวนประกอบของเซลลพช สตว และสงมชวตอน ๆ (แบคทเรย ;

สาหราย) ทศกษาจากกลองจลทรรศนอเลคตรอน

8. อธบาย ธาต และสารประกอบทเปนองคประกอบของสงมชวต การเกดโมเลกลของธาต

บรสทธและสารประกอบ โดยแรงยดเหนยวระหวางอะตอม คอ พนธะเคมชนดตาง ๆ

9. อธบายและเขยนโครงสรางทางเคมของสารเคมทเปนสวนประกอบพนฐานของเซลล

ของสงมชวต ไดแก นา คารโบไฮเดรต ไขมน โปรตน กรดนวคลอก

10. ทดลองและอธบายการทดสอบสารเคมทเปนสารอาหาร

11. อธบายการรกษาดลยภาพของเซลลโดยกระบวนการลาเลยงของสารผานเยอเซลลของ

สงมชวต โดยการแพร การอออสโมซส การใชพลงงานและการสรางถงหมสารจากเยอ

เซลล

20 CU 474

12. ทดลองและอธบายการเกดกระบวนการแพรและออสโมซสและยกตวอยางการนา

หลกการแพรและออสโมซสไปใชในชวตประจาวน

13. อธบายการเจรญเตบโตและกระบวนการแบงเซลลแบบไมโตซสและไมโอซสและการ

ทดลองการแบงเซลลแบบไมโตซสของเซลลพช

14. อธบายวงชวตของสงมชวตโดยผานกระบวนการเจรญเตบโต การสบพนธของเซลล

การผสมพนธ การสรางเซลลสบพนธ การพฒนาตวออนไปเปนตวเตมวย และการชรา

ภาพของเซลล

ตวอยาง

ผลการเรยนร ชววทยาพนฐานและเพมเตม ชนมธยมศกษาปท 4

ภาคเรยนท 2

1. อธบายการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม การแปรผนของลกษณะทางพนธกรรมและ

ความสมพนธระหวางลกษณะทางพนธกรรมกบสงแวดลอม

2. อธบายกฎการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของเมนเดล และคดคานวณอตราสวน

ลกผสมโดยใชหลกของโอกาส (probability)

3. คานวณอตราสวนแปรปรวนของลกผสมทไมเปนไปตามกฎของเมนเดลและอธบาย

ความหมายของคาศพททเกยวของกบการถายทอดทางพนธกรรม

4. อธบายลกษณะของโครโมโซม ความผดปกตของโครโมโซมทมผลตอการแสดงออกของ

ลกษณะทปรากฏ แบบแผนการถายทอดลกษณะทควบคมโดยยนบนออโตโซม

(autosome) และโครโมโซมเพศ (sex chromosome)

5. อธบายโครงสรางทางเคมของ ด เอน เอ (DNA) และ อาร เอน เอ (RNA) การทดลอง

เพอพสจนวา ด เอน เอ เปนสารถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

6. อธบายความสมพนธของ ด เอน เอ และ อาร เอน เอ ในกระบวนการสรางโปรตน

7. อธบายหลกการและวธการพนธวศวกรรม การนาพนธวศวกรรมมาใชประโยชนทางดาน

การเกษตร , การอตสาหกรรม , การแพทย

8. อธบายเปรยบเทยบ ทฤษฎววฒนาการตามแนวคดของลามารคและดารวน หลกฐานท

สนบสนนวาสงมชวตมววฒนาการ กลไกการเกดววฒนาการ

9. อธบายและคานวณพนธศาสตรประชากรโดยกฎของฮารด-ไวนเบรก กระบวนการเกดส

ปชสใหม และววฒนาการของมนษย

CU 474 21

10. อธบายเกณฑทใชจาแนกหมวดหมของสงมชวต ลาดบหมวดหมของสงมชวตและ

หลกเกณฑการตงชอวทยาศาสตรของสงมชวต สามารถใชไดโคโตมสคยอยางงายใน

การจาแนกหมวดหมของสงมชวตบางกลม และเขยนชอวทยาศาสตรของสงมชวต

11. สามารถสรปลกษณะสาคญของสงมชวตแตละหมวดหมในอาณาจกรของสงมชวต

ไดแก อาณาจกรสตว พช ฟงไจ โพรตสตา มอเนอรา และไวรา อธบายความสาคญของ

สงมชวตแตละอาณาจกรทมผลกระทบตอระบบนเวศและมนษย

12. มความเขาใจและตระหนกวาสงมชวตบนโลกมมากมายและมความหลากหลาย

เปนแหลงทรพยากรธรรมชาตทสาคญยงตอมนษยจาเปนตองศกษาและอนรกษไวไมให

สญพนธไปจากโลก

ตวอยาง

รายวชาและคาอธบายรายวชา ชววทยาพนฐานและเพมเตม ชนมธยมศกษาปท 4

ภาคเรยนท 1

รายวชา ชววทยา 1 เวลา 60 ชวโมง 1.5 หนวยกต

คาอธบายรายวชา

ศกษาวเคราะหกระบวนการทางวทยาศาสตร ขอบขายวชาชววทยา ทาปฏบตการ

ใชกลองจลทรรศน สารประกอบเคมทเปนพนฐานในเซลลของสงมชวต ปฏกรยาเคม

เอนไซม และการทางานของเอนไซม พลงงานกบสงมชวต เซลลและสวนประกอบของเซลล

ของสงมชวต การลาเลยงสารเขาออกเซลลผานทางเยอเซลล การแพรและออสโมซส

การกลนอนภาคของอาหารของเซลล การเลอกลาเลยงโมเลกลของสารของเซลล

การเจรญเตบโต การแบงเซลล การสรางเซลลสบพนธ การผสมพนธ การเปลยนสภาพของ

เซลล เนอเยอของสงมชวต และการชราภาพของเซลลของสงมชวต โดยใชกระบวนการทาง

วทยาศาสตร การสบเสาะหาความร การสารวจตรวจสอบ การสบคนขอมล และการอภปราย

เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยนร มความสามารถใน

การตดสนใจ นาความรไปใชในชวตประจาวน มจตวทยาศาสตร จรยธรรม คณธรรม และ

คานยมทเหมาะสม

22 CU 474

ตวอยาง

รายวชาและคาอธบายรายวชา ชววทยาพนฐานและเพมเตม ชนมธยมศกษาปท 4

ภาคเรยนท 2

รายวชา ชววทยา 2 เวลา 60 ชวโมง 1.5 หนวยกต

คาอธบายรายวชา

ศกษาวเคราะหกระบวนการการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม การคนพบกฎ

การถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของเมนเดล ความผดปกตและโรคทางพนธกรรม

โครงสรางและการทางานของยน รหสพนธกรรม การลอกรหสพนธกรรม การแปลรหส

พนธกรรมในขบวนการสรางโปรตน พนธวศวกรรม พนธศาสตรท เกยวของกบ

ความกาวหนาของวทยาศาสตรการเกษตร การแพทย ทฤษฎเกยวกบววฒนาการ

หลกฐานทสนบสนนการเกดวว ฒนาการพนธศาสตรประชากร กลไกการเกด

ววฒนาการ การเกดสปชสใหม การปรบตวของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ

ชอวทยาศาสตรและอาณาจกรของสงมชวต โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การ

สบเสาะหาความร การสารวจตรวจสอบ การสบคนขอมลและการอภปราย เพอใหเกด

ความร ความคด ความเขาใจ สามารถสอสารสงทเรยนร มความสามารถในการ

ตดสนใจ นาความรไปใชในชวตประจาวน มจตวทยาศาสตร จรยธรรม และคานยมท

เหมาะสม

ตวอยาง

หนวยการเรยนร

วชา ชววทยา 1 ชนมธยมศกษาปท 4

หนวยการเรยนร 4 หนวย ภาคเรยนท 1 เวลา 60 ชวโมง

หนวยการเรยนรท ชอหนวยการเรยนร เวลา (ชวโมง)

1 การศกษาวทยาศาสตรชวภาพ

- กระบวนการทางวทยาศาสตร

- ขอบเขตของวชาชววทยา

- กลองจลทรรศน

- การเตรยมสไลดเพอการศกษาทางชววทยา

12

CU 474 23

หนวยการเรยนรท ชอหนวยการเรยนร เวลา (ชวโมง)

2 เคมพนฐานของสงมชวต

- เคมเบองตนในเซลลของสงมชวต

- สารประกอบในเซลลของสงมชวต

- ปฏกรยาเคมในเซลลของสงมชวต

- เอนไซมและการทางานของเอนไซม

- สารเกบพลงงานในสงมชวต

18

3 เซลลของสงมชวต

- โลกของเซลลของสงมชวต

- การสารวจผวเซลลของสงมชวต

15

- แบคทเรย : ตวอยางของเซลลอยางงายทสด

- โครงสรางของเซลลยคารโอต

4 การดารงชวตและการสบพนธของเซลล

- การลาเลยงสารเขาและออกจากเซลล

- การรบรขอมลของเซลลของสงมชวต

- การแบงเซลลของสงมชวต

- การเปลยนแปลงสภาพของเซลล

- เนอเยอของสงมชวต

15

ตวอยาง

หนวยการเรยนร

วชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4

หนวยการเรยนร 4 หนวย ภาคเรยนท 2 เวลา 60 ชวโมง

หนวยการเรยนรท ชอหนวยการเรยนร เวลา (ชวโมง)

1 พนธศาสตรเบองตน

- การถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

- เมนเดลกบกฎการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

- จากจโนไทปถงฟโนไทป

- พนธกรรมในมนษย

9

2 การทางานของยน

- ยน : หนวยการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมใน DNA

9

24 CU 474

หนวยการเรยนรท ชอหนวยการเรยนร เวลา (ชวโมง)

- กระบวนการลอกรหสพนธกรรม

- กระบวนการแปลรหสพนธกรรม

- กระบวนการสงเคราะหโปรตน

3 ยนเทคโนโลย

- พนธวศวกรรม

- การเปลยนแปลงพนธกรรมในเกษตรกรรม

- ความกาวหนาทางการแพทย

9

4 ววฒนาการและการคดเลอกโดยธรรมชาต

- ดารวนกบทฤษฎการคดเลอกโดยธรรมชาต

- หลกฐานทางววฒนาการ

- ววฒนาการในประชากร

- การปรบตว : การกระทาทกอใหเกดการววฒนาการ

- การเกดสปชส

- ววฒนาการของมนษย

18

5 ความหลากหลายของสงมชวต

- การจดหมวดหมของสงมชวต

- ชอของสงมชวต

- สปชสของสงมชวต

- อาณาจกรของสงมชวต

15

1.3 สอการเรยนร

สอการเรยนรตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

หลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2544 เปนหลกสตรแกนกลางซงม

โครงสรางของหลกสตรทประกอบดวยการจดหลกสตร การจดเวลาเรยน สอและเทคโนโลย

เพอการศกษา และการวดและประเมนผลการเรยนร

สาหรบสอและเทคโนโลยเพอการศกษาทจะนามาใชจดการเรยนรตามหลกสตร

การศกษาขนพนฐาน ควรมความหลากหลายเนนสอเพอการศกษาคนควาดวยตนเอง

ผเรยนและผสอนสามารถจดทา และพฒนาสอขนเองหรอนาสอตาง ๆ ทมอยรอบตวและใน

CU 474 25

ระบบสารสนเทศมาใชในการเรยนร โดยใชวจารณญาณในการเลอกใชสอและแหลงความร

เพอสงเสรมใหการเรยนรเปนไปอยางมประสทธภาพ

ความสาคญของสอการเรยนร

สอเปนเครองมอของการเรยนรทสาคญยงใชถายทอดความร ความเขาใจ ความรสก

ทาใหมทกษะและประสบการณเพมขน ใชสรางสถานการณการเรยนรแกผเรยน ตลอดจน

กระตนใหผเรยนเกดการพฒนาดานความคด สอทดจะชวยสรางเสรมคณภาพ จรยธรรม

และคานยมขนในตวผเรยน ประโยชนทจะไดรบจากสอการเรยนรมากมาย

1. ชวยใหผเรยนเขาใจความคดรวบยอดไดโดยงายและเรว

2. ชวยใหผเรยนเขาใจสงทเรยนไดอยางเปนรปธรรมและเปนกระบวนการ

3. ชวยใหผเรยนเรยนไดดวยตนเอง

4. สรางสภาพแวดลอมและประสบการณการเรยนรทแปลกใหมนาสนใจและกระตน

ใหเกดความอยากรอยากเหน

5. สงเสรมใหเกดกจกรรมระหวางผเรยน

6. ชวยใหผเรยนสามารถเรยนรไดเทาเทยมกน

7. ชวยใหเกดบรณาการสาระการเรยนรตาง ๆ

8. ชวยใหผเรยนเกดการเรยนรวธใชสอและแหลงเรยนรเพอการคนควา

9. ชวยใหผเรยนเรยนรในหลายมตจากสอทหลากหลาย

10. ชวยนาสงทอยไกลตวใหเขามาสหองเรยนหรอสการเรยนรของผเรยน

ประเภทของสอการเรยนร

นอกจากสอทนามาใชตามวตถประสงคเพอการเรยนการสอนโดยตรงแลว สงตาง ๆ ท

อยรอบตวเราทงคน สตว สงของ สถานท เหตการณ หรอความคด ทเราไดเรยนรหรอนา

สงตาง ๆ เหลานเขาสการเรยนรกจดเปนสอทงสน ดงนนเราอาจจาแนกสอเปนประเภทได

ดงน

1. สอสงพมพ หมายถง หนงสอ ตารา และเอกสารสงพมพตาง ๆ ทแสดงสาระ

โดยใชตวหนงสอเปนสอแสดงความหมาย ไดแก เอกสาร หนงสอ ตารา วารสาร จดหมาย

เหต รายงาน วทยานพนธ เปนตน

26 CU 474

2. สอเทคโนโลย หมายถง สอทผลตขนเพอใชกบเครองมอ โสตทศวสด หรอ

เครองมอทเปนเทคโนโลยใหม ๆ เชน แถบบนทกภาพพรอมเสยง (วดทศน) แถบบนทกเสยง

สไลด คอมพวเตอรชวยสอนและการประยกตเทคโนโลย เพอการเรยนการสอน เชน

อนเตอรเนตเพอการเรยนการสอน การศกษาทางไกลโดยสอนผานดาวเทยม เปนตน

3. สอธรรมชาตและสงแวดลอม หมายถง สงทเกดขนเองตามธรรมชาต หรอสงท

อยรอบตวผเรยน ไดแก พช สตว ปรากฏการณธรรมชาต หองเรยน แหลงเรยนรในชมชน

หองสมด สงคม และวฒนธรรม เปนตน

4. สอวสด เครองมอและอปกรณ หมายถง วสดทประดษฐขนเพอประกอบการเรยนร

เชน หนจาลอง แผนภม แผนภาพ รปภาพ รวมถงเครองมอและอปกรณทใชในการปฏบตการ

ไดแก อปกรณทดลองทางวทยาศาสตรและเครองมอวชาชาง เปนตน

5. สอกจกรรม หมายถง กจกรรมหรอกระบวนการทครหรอผเรยนจดทาเพอชวย

เสรมประสบการณการเรยนร ใชเพอการฝกทกษะซงตองใชกระบวนการคด การปฏบต

การแกไขสถานการณ และการประยกตความรของผเรยน เชน การสาธตสถานการณ

จาลอง การจดนทรรศการ การแสดงละคร บทบาทสมมต การไปทศนศกษา การทาโครงงาน

เปนตน

6. สอบคคล หมายถง บคคลทมความรความสามารถ ความเชยวชาญเฉพาะดาน

สามารถถายทอดความร แนวคด เจตคต และการปฏบตไปสผอ น เชน ผบรหารสถานศกษา

ครผสอน ตวผเรยน เจาหนาทของโรงเรยน รวมถงบคลากรในทองถนทมความเชยวชาญ

ในสาขาอาชพตาง ๆ เปนตน

หลกการเลอกสอการเรยนร

การจดการเรยนการสอน ผสอนจาเปนตองวางแผนการสอนโดยจดทาแผนการสอน

ลวงหนาเสมอ ผสอนจะตองมความสามารถในการเลอกสอการเรยนรทเหมาะสม หลกการ

เลอกสอการเรยนรทผสอนควรพจารณา ไดแก

1. สอการเรยนรตองสมพนธกบจดมงหมายและเนอหาทจะสอน

การจดการเรยนการสอนเรองใดในแตละครง ผสอนจะตองกาหนดจดมงหมาย

ใหชดเจนวาตองการใหผเรยนเกดการเรยนรอะไรบาง ผเรยนควรมความรในเรองใดสามารถ

ทาอะไรได และมเจตคตทถกตองอยางไร จากนนจงจะพจารณาวาจะใชสอการเรยนร

CU 474 27

ประเภทใดทมสภาพเหมาะสมทจะทาใหผเรยนเกดการเรยนรตามจดมงหมายทไดกาหนด

ไว เพราะสอการเรยนรแตละประเภทมประสทธภาพในการสรางประสบการณการเรยนร

แตกตางกน

สอการเรยนรแตละประเภทมคณสมบตแตกตางกน จงไมมสอใดทสนองจดมงหมาย

การจดการเรยนรการสอนไดทกเรอง เชน

ภาพนง (picture) เปนสอการเรยนรทใชบอกลกษณะหรอสวนประกอบของสง

ตาง ๆ สามารถใชประกอบการอธบายเพอใหผเรยนเกดการเรยนรไดดข น นอกจากนยง

เปนสอททาหรอจดหาไดงาย ราคาไมแพง ใชสะดวกเหมาะสมกบผเรยนทกระดบ

แถบบนทกภาพพรอมเสยง (วดทศน) ชวยใหเกดความเขาใจความคดรวบยอด

หรอขนตอนการปฏบต ผเรยนสามารถเรยนรปรากฏการณบางอยางได เชน การเกดคลน

ยกษสนาม สตวปาซาฟาร เปนอปกรณทใชงายและใชซาไดหลายครงเหมาะสาหรบ การฝก

ปฏบต แถบบนทกภาพพรอมเสยงมขอจากดทกระบวนการจดทาคอนขางยงยาก

คอมพวเตอรชวยสอน เปนสอทมท งภาพ ส เสยง มการเคลอนไหวทชวยให

ผเรยนรสกสนกและเราความสนใจ เปนสอทมปฏสมพนธกบผเรยนไดโดยตอบสนอง

ผเรยนทนท เมอผเรยนตอบคาถามกจะใหขอมลกลบทนท ผเรยนสามารถเรยนรไดตาม

ความสามารถของตนเองโดยไมจากดเวลา แตสอประเภทนกมขอจากดในเรองของราคา

แพง ตองใชเปนรายบคคลและการพฒนาโปรแกรมดานการศกษายงมนอย

2. สอการเรยนรตองเหมาะสมกบผเรยน ผสอนตองวเคราะหลกษณะผเรยน

เพอพฒนาการทงดานรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคมของผเรยน ในทางจตวทยา

พบวา เดกเลกจะเรยนรไดดดวยการกระทา จงควรเลอกใชสอพวกเกม หรอของเลน เมอโต

ขนจะเรยนรดวยการใชสายตาและความคดมากขน สอทเหมาะสมจงอาจเปนประเภทภาพ

และตอมาจงจะเรยนรโดยใชสญลกษณทเปนนามธรรมหรอภาพ สอทใชจงอาจเปนหนงสอ

ตาง ๆ

นอกจากนการจดการเรยนรจะตองคานงถงความแตกตางระหวางบคคลดวย

เพอผเรยนจะไดเกดการเรยนรเตมตามศกยภาพ พบวา บคคลมวธการเรยนรไดดดวยวธท

ตางกน เชน เรยนรไดดโดยชอบปฏบต ดภาพ อานหนงสอ การบอกเลา เปนตน ผสอนจง

ควรไดศกษาวธการเรยนรของแตละคนโดยศกษาวาผเรยน

มความร ประสบการณ หรอทกษะในการเรยนรทจะตองเรยนรเพยงใด

มความร หรอทกษะในสงทจะตองเรยนรบางหรอไม

28 CU 474

มทกษะดานภาษา การคานวณ ฯลฯ ซงจาเปนทจะชวยในการเรยนรระดบใด

มเจตคตอยางไรตอสาระการเรยนรทผเรยนจะตองเรยนร เพอจะไดปรบเจตคต

ของผเรยนใหเปนไปในแนวทางทพงประสงค

3. พจารณาความเปนไปไดและคาใชจาย การนาผเรยนไปศกษาจากของจรง เชน

โบราณสถาน โบราณวตถ แหลงเรยนรตามธรรมชาต การทาเครองป นดนเผา เปนตน ถาไม

ตองใชจายมากนก เชน อยในหรอไมไกลจากชมชนมากนกกควรจะพาไปดของจรง ซงเปน

ประสบการณตรง แตถามขอจากดดานคาใชจาย เวลา ความไมสะดวกกควรใชสอการเรยน

ประเภทสไลด ซงใหผลการเรยนรทไมแตกตางกนมากนกกควรเลอกใชวธการทประหยด

จะดกวา

4. พจารณาความสะดวกและความสามารถในการใชสอการเรยนร สอการเรยนร

บางชนดเปนสอสมยใหม เชน สออเลกทรอนกสผใชอาจไมมความชานาญในการใช ผใช

ตองศกษาและใชสอนนโดยขอความรวมมอจากผเชยวชาญ สอบางอยางมความยงยากใน

การจดหาและเทคนคการใช เชน ภาพยนตร สไลดมลตวชน อาจใชสอชนดอนทจะ

กอใหเกดการเรยนรไดเชนเดยวกนแทนกได

สอบางชนดอาจตองใชเวลาในการจดทามากซงอาจไมคมคากบเวลาทเสยไป

เชน การนาเสนอดวยคอมพวเตอร โปรแกรมพาวเวอรพอยท อาจใชแผนใสหรอแผนพบ

แทน แตถาเหนวาสอนนแมวธการจดทายงยากแตใหผลการเรยนรทมประสทธภาพสงก

อาจเลอกใชกได

หลกการใชสอการเรยนร

การจดกระบวนการเรยนการสอนเพอใหผเรยนเกดการเรยนร นอกจากเลอกใชสอ

ไดเหมาะสมแลว สงทสาคญทสด คอ การใชสอไดอยางมประสทธภาพ ซงมหลกการดงน

1. การเตรยม (Preparation)

1.1 การเตรยมตวของผสอน ผสอนจะตองเตรยมการดานตาง ๆ กอนทจะนา

สอไปใช ไดแก

ศกษาเนอหาในสอการเรยนรทไดเลอกไว โดยตรวจสอบวาเนอหาสมบรณ

ตามตองการและยงตองจดหาสอชนดอนเพมหรอไม

CU 474 29

ทดลองใชสอ เพอไมใหเกดความผดพลาดในขณะทาการสอนหรอเพอ

ทดสอบประสทธภาพของสอ หรอเพอดลาดบขนตอนการนาเสนอพจารณา การสรางความ

เขาใจใหกบผเรยนตลอดจนความเหมาะสมกบเวลาเรยน เมอมขอบกพรองจะไดแกไขกอน

นาไปใชสอน

จดเตรยมอปกรณ เครองมอใหเปนระบบ เพอลดเวลาการจดเตรยมในชน

เรยนถาใชเวลานานเกนไปหรออปกรณใชงานไมไดจะทาใหลดแรงจงใจของผเรยน

1.2 การเตรยมสภาพแวดลอม จดเตรยมบรเวณจดตงสอใหอยในสภาพทเหมาะสม

กบการใชสอชนดนน ๆ แจงใหทราบวาจะตองทากจกรรมอะไรบาง เพอผเรยนจะไดม

เปาหมายในการเรยนร และเตรยมพรอมในการเรยนรจากสอนน ๆ

2. การใชสอการเรยนร (Presentation)

ผสอนจะตองใชสอการเรยนรตามแผนทไดกาหนดไว การจดการเรยนการสอน

จงจะดาเนนไปไดอยางราบรน และเกดการเรยนรตามตองการ ขณะใชสอผสอนตองสงเกต

ปฏกรยาผเรยนวามความสนใจ ตงใจ กระตอรอรนหรอไม ปฏกรยาของผเรยนทมตอ

สอการเรยนรใชเปนเครองชวดความเหมาะสมกบกจกรรมผเรยนเพยงใด

3. การประเมนการใชสอการเรยนร (Evaluation)

เมอเสรจสนการเรยนการสอนแลวจะตองนาขอมลทไดจากการใชสอมาวเคราะหวา

มความเหมาะสมกบกจกรรมและกลมผเรยนในระดบใด โดยพจารณาทงลกษณะทางกายภาพ

ของสอและสาระทส อสารไปยงผเรยน สอทนามาใชอาจมความเหมาะสมเฉพาะดานกายภาพ

แตคณคาดานสาระยงไมทาใหผเรยนเกดการเรยนรไดตามเปาหมาย นอกจากนตองประเมนวา

มอปสรรคปญหาจากการใชสอในเรองใดบาง การประเมนจะชวยการตดสนใจเลอกใชการ

จดการเรยนการสอนในครงตอไป ซงอาจมการพฒนาโดยดดแปลง ปรบปรง แกไข จดทา

เพมเตมกอนนามาใชใหม รวมทงการพฒนาสออน ๆ เขามาเสรมดวย

สอการเรยนรสาหรบชววทยา

ในกระบวนการเรยนการสอนนน สอการสอนถอวาเปนองคประกอบทสาคญอยางยง

เพราะสอทนามาใชในการสอนจะชวยใหผเรยนเขาใจในบทเรยนไดดยงขน ทาใหสามารถ

พฒนาความรทกษะและเจตคตใหบรรลตามผลการเรยนทคาดหวงไดอยางรวดเรว

30 CU 474

วชาชววทยาเปนวทยาศาสตรชวภาพซงเกยวของกบสงมชวตและชวเคมซงม

ลกษณะเฉพาะตวคอนขางมาก ครชววทยาจงตองมความรเกยวกบสอการสอนเฉพาะทาง

โดยสามารถเลอกและใชสอสาหรบเนอหาไดอยางเหมาะสม นอกจากเปนผใชแลวจะด

ยงขนไปอกถาสามารถจดซอ จดทาวสดอปกรณสาหรบการสอนชววทยาไดเอง

ประเภทของสอการสอนชววทยา

สอการสอนชววทยาแบงตามลกษณะโครงสรางของสอจะแบงได 3 ประเภท คอ

สอทเปนวสด สอทเปนอปกรณ และสอทเปนวธการ

สอการสอนประเภทวสด

วสดทใชเปนสอการสอนทมลกษณะเฉพาะสาหรบวชาชววทยา ไดแก

1) สารเคมทใชในการทดลอง

สารเคมทจาเปนสาหรบการทดลองชววทยาในระดบมธยมศกษา ซงควรจดเตรยม

ไวเฉพาะ ไดแก สยอมเซลลเนอเยอพชและสตวชนดตาง ๆ นายาดองพชและสตวพวก

อลกอฮอล ฟอรมาลน สารทใชทดสอบ เชน สารละลายเบเนดกซ กรดไนตรกเขมขน

บรอมไทมอลบล สารละลายไอโอดน นาปนใส

2) ตวอยางของสงมชวต

ในการเรยนการสอนชววทยา สอทดทสดกคอการไดศกษาจากของจรง ในทาง

ปฏบตเปนเรองทยากมากในการทจะใหผเรยนไดศกษาจากของจรงทงหมด ดงนนตวอยาง

ของพชและสตวรวมทงชนสวนของพชและสตวซงหมายถงสงทไมมชวตแลว อาจจะเปน

ตวอยางทผานกระบวนการทาแหงหรอการดองในสารเคม เชน อลกอฮอลหรอฟอรมาลน

การใชตวอยางสงมชวตในการเรยนการสอนคอนขางมความยงยากและเปนภาระ

มาก คอ เมอจดหาสงมชวตทตองการไดแลวจะตองเลยงดใหอาหาร ในบางครงสงมชวตท

นามาเลยงอาจไมคนเคยกบสถานทหรอทอยอาศยผดไปจากเดม ทาใหไมยอมกนอาหาร

และตายไป ดงนนการนาตวอยางสงมชวตมาใชจงควรไดศกษาความเปนอยของสงมชวตนน ๆ

ใหดเสยกอนและตองมนใจวาจะไมทาอนตรายหรอนาโรคภยมาสคน

การไดศกษาจากของจรงทมชวตกเปนสงดเพราะจะไดขอมลความรทตรงกบ

ความเปนจรงมากทสด สงมชวตบางชนดนามาใชเพอการทดลอง เชน กบ แมลง ปลา

ไสเดอน สตวเหลาน นามาเพอศกษาทางดานสณฐานวทยา (Morphology) และโครงสราง

CU 474 31

และอวยวะภายใน (Anatomy) จาเปนตองใชการผาตดควรใชความระมดระวงไมใหเกด

อบตเหต

3) รปภาพ (Picture) และวสดสงพมพ

รปภาพตาง ๆ ไมวาเปนรปถาย รปโปสเตอรของสตวและพชลวนแตม

ความสาคญ สงมชวตบางอยางไมมอยในทองถนหรอในประเทศ การเกบสะสมภาพตาง ๆ

เหลานจงมประโยชน โดยเฉพาะอยางยง ถาครชววทยาเปนคนทชอบถายรปกจะดยงขนก

จะมภาพถายของสงทหายากไวสาหรบใชสอนนกเรยนได รปภาพและวสดสงพมพมขอด

คอ

เปดโอกาสใหผเรยนเรยนตามความสามารถของตนเอง

ผเรยนสามารถศกษาดวยตนเอง (self-study) และใชในการจดแสดง (display)

เปนสอทสามารถนามาใชไดโดยไมตองมอปกรณประกอบอยางอน

สาหรบขอจากดของสอ รปภาพ และวสดสงพมพมอยบาง คอ ไมเหมาะกบการ

เรยนเปนกลมใหญ และบางครงตองอาศยทกษะและฝมอในการถายภาพ

จากภาพถาย ภาพลายเสน (graphic) ทเกยวกบลกษณะโครงสรางรางกาย

หรออวยวะของสงมชวตทไดพบเหนทเปนประโยชนมาก โดยเฉพาะถาครมทกษะในการ

เขยนภาพจะชวยสงเสรมการเรยนการสอนใหมประสทธภาพยงขน ในปจจบนภาพถาย

และภาพลายเสนตาง ๆ ทอดหรอเขยนบนกระดาษนนใชกบเครองฉายภาพทบแสงไดด

มาก

4) แผนใส (Transparency plates)

แผนใสเปนสอวสดทเหมาะสมกบการสอนชววทยาในสมยกอน ๆ มาก แมใน

ปจจบนจะลดความสาคญลงไป แตขอดของแผนใสกยงมอยมาก เชน ใชทาเปนภาพซอน

ซงเทคนคการผลตกไมมความยงยากอะไรมากนก โดยมแผนใสหลกเปนภาพโครงราง

ทงหมด และมภาพรายละเอยดแตละสวนของโครงสรางนนอยในแผนอน ๆ ทาใหสามารถ

แสดงสวนตาง ๆ ทละสวนได

5) สไลดและฟลมสตรป (Slides and Film stripes)

สไลดและฟลมสตรปเปนวสดแผนใสทใชกบเครองฉายสไลดและเครองฉาย

ฟลมสตรป ตามลาดบ ใหสสนของของจรงไดถกตองเปนวสดเกบรกษางาย ใหขอมลท

ถกตอง โดยเฉพาะอยางยงนาเสนอลกษณะทใชงายและสวนตาง ๆ ของสงมชวตทหาดได

32 CU 474

ยากไดเปนอยางด ปจจบนสอชนดนลดความสาคญไปมากจนเกอบจะไมมคนรจก

เนองจากมการพฒนาสอแบบอนทมประสทธภาพสงและใชงานงายมาแทนท

6) ภาพยนตร ภาพเคลอนไหว และเทปโทรทศน

ภาพยนตร ภาพเคลอนไหว และเทปโทรทศน เปนสอวสดทนาเสนอการเคลอนไหว

ของสงมชวต การเคลอนไหวทเรวเกนไปจนไมสามารถสงเกตไดโดยตรงกสามารถศกษา

ไดจากภาพชา เชน ศกษาการเคลอนไหวของปกแมลงในขณะทาการบน พฒนาการ

บางอยางของสงมชวตทมลาดบขนชามากจนสงเกตไดยากกสามารถรนระยะเวลาใหเรว

ขนได เชน การบานหรอหบของดอกไม เปนตน

7) หนจาลอง (model)

หนจาลองเปนสอวสดทจาลองมาจากของจรงมลกษณะใกลเคยงกบของจรง

มากทสด การใชหนจาลองแบบของจรง เนองมาจากของจรงมขอจากดบางประการ เชน

การศกษาอวยวะภายในของคน ถาจะศกษาจากคนดองในหองทดลองของโรงเรยนคงทา

ไมไดในทก ๆ โรงเรยน ดงนนการศกษาจากหนจาลองจะสะดวกและไดรบประโยชนคมคา

นอกจากนหนจาลองยงสามารถถอดชนสวนและประกอบกลบเขาสตาแหนงเดมได ทาให

ผเรยนสามารถหาคาตอบจากหนจาลองดวยตนเองได

สอประเภทอปกรณ

สอการสอนประเภทอปกรณ ไดแก เครองมอตาง ๆ ซงใชรวมกบวสดอน ๆ ไดแก

1) อปกรณเครองเสยง ไดแก เครองเลนและแถบบนทกเสยง, เครองรบโทรทศน

2) อปกรณเครองฉาย ไดแก เครองฉายสไลด, เครองฉายภาพยนตร, เครองฉาย

ภาพทบแสง, เครองฉายภาพขามศรษะ

3) อปกรณทดลองวทยาศาสตร ไดแก เครองมอทดลองวทยาศาสตรตาง ๆ

ไดแก กลองจลทรรศน, แวนขยาย, อปกรณเกบตวอยางแมลง ฯลฯ

สอประเภทวทยาการ

วธการเปนสอการสอนทนกเรยนไดมสวนรวมในการเรยนมากทสด นกเรยนจะ

ไดรบประสบการณตรงจากทไดปฏบตดวยตนเอง

ในวชาชววทยาสอทเปนวธการ ไดแก การสาธต การทดลอง การปฏบตจรงจาก

ทฤษฎทไดเรยนมา การไปทศนศกษานอกสถานท กจกรรมโครงงาน การจดนทรรศการ

CU 474 33

1) การศกษานอกสถานท คอ การพานกเรยนไปศกษายงแหลงความรทอยนอก

โรงเรยน เชน ตองการใหนกเรยนศกษาเรองระบบนเวศแบบนาเชยวกอาจพานกเรยนไป

ศกษาบรเวณนาตก ตนนาลาธาร หรอแมนาลาคลอง ซงนกเรยนจะไดพบเหนการดารงชวต

ของพชและสตว การปรบตวใหเหมาะสมกบแหลงทอยอาศย หรอตองการศกษาเรองการ

จดหมวดหมกอาจจดใหนกเรยนเกบตวอยางสตว เพอนามาศกษาในหองปฏบตการ เชน

การไปจบแมลง, ไปรวบรวมสตวนาจากสะพานปลา เปนตน

สอวธการทจดใหนกเรยนไปศกษานอกสถานทมจดเดนมากเพราะเปนการศกษา

จากสภาพการณทเปนจรง นกเรยนจะไดรบประสบการณตรง เพราะสงทไดเหนในธรรมชาต

บางอยางไมสามารถนาเขามาในหองเรยนได และบางอยางยากทจะอธบายใหเขาใจเทากบ

การศกษาจากของจรง นอกจากนการเดนทางยงทาใหเกดความตนเตน รสกผอนคลาย

ความเครยด

อยางไรกตาม การศกษานอกสถานทกมขอจากดอยมากโดยเฉพาะเรองเวลาทไม

เอออานวย คาใชจายมาก และมความเสยงในเรองของอบตเหต

การศกษานอกสถานทตองเตรยมการใหดจงจะไดประโยชนสงสด ตองกาหนด

วตถประสงค วางแผนการไปศกษา กจกรรมระหวางการเดนทางและขณะทาการศกษา

การวดและประเมนผล

สอประสม (multimedia)

ในการเรยนการสอนครอาจใชสอการสอนทเปนสอประสม (multimedia) คอ การ

นาสอการสอนมากกวา 2 ชนดขนไป มาใชรวมกนอยางผสมกลมกลนและตอเนองกนโดย

สอทนามาใชนนสงเสรมกนเปนอยางด เชน สอชนดหนงสรางความสนใจผเรยนในขณะท

อกอยางหนงอธบายขอเทจจรงของเนอหาทเรยน และสออกชนดชวยใหเกดความเขาใจใน

ระดบทลกซงขน

คอมพวเตอรระบบมลตมเดยเปนสอการสอนทแสดงผลโดยใชหลายรปแบบใน

เวลาเดยวกน เพอใหบรรลวตถประสงคทตองการ เชน ในการเรยนการสอนครอาจใชสอท

เปนภาพกราฟฟกรวมกบสอทเปนเสยงและภาพเคลอนไหว ซงจะทาใหนกเรยนเขาใจ

บทเรยนไดงาย เกดการเรยนรไดรวดเรวกวาการใชสอชนดเดยว

34 CU 474

ตวอยาง

การเลอกใชสอการเรยนร กลมสาระวทยาศาสตร สาระการเรยนรชววทยา

ในแผนการจดการเรยนร

เรอง องคประกอบหลกและหนาทของออรแกเนลลภายในเซลล

แผนการจดการเรยนร

กลมสาระวทยาศาสตร สาระการเรยนรชววทยา ชน ม.4 ภาคเรยนท 1-2550

ชอแผน โครงสรางของเซลล เวลา 2 ชวโมง

จดประสงค

1. รและเขาใจความหมายของออรแกเนลลของเซลล

2. รและเขาใจหนาทของออรแกเนลลตาง ๆ ของเซลล

3. เขาใจความสมพนธของออรแกเนลลชนดตาง ๆ

4. นาความรจากการทางานของออรแกเนลลมาเปนแนวทางปฏบตตนในสงคม

สาระการเรยนร

1. ความหมายของออรแกเนลล

2. หนาทของออรแกเนลล

3. ออรแกเนลลบางชนดทาหนาทรวมกน

4. แนวทางการปฏบตตนทอยบนพนฐานความพอด การควบคม การอนรกษ

การปองกนกาจด และนามาใชใหม

กระบวนการเรยนร

กจกรรมการเรยนร สอการเรยนร เหตผลการเลอกใชสอ

1. ขนเราความสนใจ

ครสนทนาซกถามนกเรยนวา “องคประกอบ

แตละออรแกเนลลของเซลลมหนาทและความ

สาคญตอเซลลอยางไร”

1. ภาพหรอสไลด

หรอ วดทศนเกยวกบ

เซลลชนดตาง ๆ

1 . จด ห า ไ ด ง า ย จ า ก

หนงสอหรอซอจากทม

ผจดทาและจาหนายซงม

อยมากมาย

2. เหมาะสมกบวยของ

ผเรยน

3. เหมาะสมกบจดประสงค

ของกจกรรมน

4. เปนสอทใชงาย

CU 474 35

กจกรรมการเรยนร สอการเรยนร เหตผลการเลอกใชสอ

2. ขนอภปราย / ตงสมมตฐาน

1) ใหนกเรยนแตละกลมอภปรายแลกเปลยน

ความคด เหนในประเดนทครต งค าถามวา

“องคประกอบแตละออรแกเนลลของเซลลมหนาท

และความสาคญตอเซลลอยางไร” (ใบงานท 1)

2) ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนออกมา

นาเสนอความคดเหนของกลมหนาชนเรยน

3) ครกระตนใหนกเรยนทงชนรวมกนอภปราย

โดยใชขอมลทไดจากการนาเสนอของแตละกลม

4) หากแตละกลมมคาตอบทซาหรอคลายกน

ใหครพยายามกระตนใหนกเรยนคดหาคาตอบท

แตกตางกนออกไป เพอชวยใหนกเรยนชวยกน

แสวงหาคาตอบทแสดงถงความหลากหลายใน

การทางานของออรแกเนลลตาง ๆ

5) ครแนะนาใหนกเรยนทกคนจดบนทกขอมล

ทไดจากการอภปรายในกลมการนาเสนอหนาชน

เรยนและการอภปรายรวมกนทงชนเรยน

1. ภาพ

2. โมเดลโครงสราง

ของเซลล

3. กระดาษสาหรบ

เขยนภาพ

1. เปนการใชสอเดมให

เกดผลคมคา

2. สงเสรมใหผเรยน

เรยนรดวยการฝกทกษะ

การวเคราะห และนาเสนอ

ผลงาน

3. ขนสารวจ / ปฏบตการทดลอง

1) ครใหนกเรยนแตละกลมสบคนขอมลเกยวกบ

องคประกอบแตละออรแกเนลลของเซลลวาม

หนาทและความสาคญตอเซลลอยางไร โดย

ศกษาจากแหลงเรยนรตาง ๆ

2) นกเรยนจดบนทกขอมลทไดจากการสบคน

อยางละเอยด

3) นกเรยนแตละกลมสงตวแทนออกมา

รายงานผลการสบคนหนาชนเรยน

1. อนเตอรเนตใน

หองสมดโรงเรยน

ห อ ง ส ม ด ห ม ว ด

วทยาศาสตร หอง

สมดมหาวทยาลย

หองสมดประชาชน

2. เอกสาร ตารา

1. เปนสอททนสมย สนอง

จดมงหมายของกจกรรม

ไดด

2. เปนสอทมแหลงเรยนร

ทหางาย

3. เปนการเรยนรโดยชมชน

มสวนรวม

4. ขนการอธบาย

1) นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายโดยใช

ขอมลทไดจากการสารวจ / ปฏบตการทดลอง

และใหจดบนทกความคดเหนของแตละคน และ

ผลการอภปราย เพอเตรยมเสนอหนาชนเรยน

1. หนงสอสาหรบ

การคนควา

2. ภาพ สไลด วดทศน

3. สอตาง ๆ ตามท

แตละกลมจดหามา

1. เปนสอทสนองจดมง

หมายของกจกรรมไดด

2. เปนสอทจดทาไดงาย

3. เปนการเรยนรโดย

ทกคนมสวนรวม

36 CU 474

กจกรรมการเรยนร สอการเรยนร เหตผลการเลอกใชสอ

2) แตละกลมสงตวแทนเสนอผลการอภปราย

หนาชนเรยน

3) นกเรยนรวมกนอภปรายและเขยนผลการ

อภปรายบนกระดานดา

เอง

5. ขนขยายมโนทศน

1) น ก เ ร ย น ว า ด ภ า พ แ ล ะ ช ต า แ ห น ง

องคประกอบภายในเซลล (ใบงานท 2)

2) นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายและ

สรปผลเสนอหนาชนเรยน

3) นกเรยนแตละกลมสงตวแทนนาเสนอหนา

ชนเรยน

4) นกเรยนรวมกนอภปรายและเขยนบน

กระดานดา

สอทนกเรยนทา

มาเอง

1. เปนสอทสนองจดมง

หมายของกจกรรม ทให

นกเรยนนาเสนอผลงาน

จากการเรยนร

6. ขนการทบทวน / สรป

ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเพอใหได

ขอสรปทเกยวกบออรแกเนลลตาง ๆ ภายใน

เซลล

1) สารเคลอบเซลล (cell coat) เปนสวนท

หอหมเซลล ในเซลลพชเปนสารพวกโปลแซคคา

ไซดทเรยกวาผนงเซลลใหความแขงแรงแกเซลล

2) เยอเซลล (cell membrane) ทาหนาท

หอหมสวนตาง ๆ ภายในเซลล ประกอบดวย

ไขมนและโปรตนมรใหสารละลายผานเขา-ออกได

3) ไมโทคอนเดรย (mitochondria) มเยอหม

2 ชน เยอชนนอกเรยบ เยอชนในบางสวนยนเขา

ไปขางในพบทบเปนทอ ไมโทคอนเดรย ทา

หนาทสรางพลงงานโดยการเผาผลาญสารอาหาร

ดวยออกซเจนในกระบวนการหายใจระดบเซลล

4) กอลจ คอมเพลกซ (golgi complex) ลกษณะ

เปนทอหรอถงแบนเรยงซอนกน ทาหนาท

รวบรวมโปรตนใหมความเขมขนกอนทจะปลอย

1. หนงสอสาหรบ

การคนควา

2. ภาพ สไลด วดทศน

3. สอตาง ๆ ตามท

แตละกลมจดหามา

เอง

1. เปนสอทสนองจดมง

หมายของกจกรรมไดด

2. เปนสอทจดทาไดงาย

3. เปนการเรยนรโดยทกคน

มสวนรวม

CU 474 37

กจกรรมการเรยนร สอการเรยนร เหตผลการเลอกใชสอ

ออกไปนอกเซลลและเปนแหลงสรางคารโบไฮ-

เดรตโมเลกลใหญ ๆ จากโมเลกลเลก ๆ

5) เอนโดพลาสมก เรตควลม (endoplasmic

Reticulum : ER) ลกษณะเปนทอขนาดใหญ ทา

หนาทลาเลยงสารตาง ๆ ภายในเซลลไปยงเซลล

ขางเคยง เปนทางผานของอาหารหรอสารทผาน

กระบวนการเมตาบอรซมทแพรเขามาทเซลลและ

ทาหนาทรวมกบไรโบโซมในการสรางโปรตนและ

เอนไซม

6) ไรโบโซม (Ribosome) เปนสารประกอบ

พวกโปรตนและไรโบโซมอล ไรโบนวคลอก-แอ

ซด (rRNA) ประกอบดวย 2 หนวยยอย ตรง

กลางมรองสาหรบให mRNA พาดผาน ทาหนาท

เปนแหลงสงเคราะหโปรตน

7) ไลโซโซม (lysosome) มลกษณะเปนถงม

เยอชนเดยว พบในเซลลสตว ทาหนาทเกบ

เอนไซม เพอยอยสารโมเลกลใหญรวมทงสลาย

แบคทเรยหรอสงแปลกปลอมทเขามาในเซลล

8) แวควโอ (vacuole) พบทงในเซลลพชและ

เซลลสตว ทาหนาทเกบของเสยบางชนดทละลาย

นาไดยาก เปนทพกอาหาร และเปนถงเกบนา

สวนเกนทเขาสเซลลในพวกโปรโตซว

9) พลาสตด (plastid) พบเฉพาะในเซลลพช

มหลายชนด ชนดทมความสาคญตอพชมากทสด

คอ คลอโรพลาสต (chloroplast) ซงมสารสเขยว

(chlorophyll) ทาหนาทจบพลงงานแสงเพอใชใน

ขบวนการสรางอาหาร คอ การสงเคราะหดวย

แสง

10) นวเคลยส (nucleus) พบในเซลลเกอบทก

ชนด ยกเวน เซลลทอตะแกรง (sieve tube

member) ของพชดอกและเซลลเมดเลอดแดง

38 CU 474

กจกรรมการเรยนร สอการเรยนร เหตผลการเลอกใชสอ

ของสตวเลยงลกดวยนม ทาหนาทเปนศนยกลาง

ในการควบคมกระบวนการตาง ๆ ของเซลล

ไดแก การแบงเซลล การสงเคราะหโปรตนและ

เอนไซม กระบวนการเมตาโบลซมตาง ๆ ควบคม

ลกษณะตางของสงมชวต และควบคมการถายทอด

ลกษณะทางพนธกรรมจากพอแมไปยงลก

7. ขนการประเมนผล

1) ใหนกเรยนจดบนทกความรทไดเรยนอยาง

ละเอยดรวมถงสงทนกเรยนยงไมเขาใจอยาง

แทจรงและตงคาถามคนละ 5 ขอ

2) ใหนกเรยนแลกเปลยนสมดกบเพอนเพอ

แลกเปลยนการประเมนความรใหเพอน และ

อธบายสวนทเพอนยงเขาใจไมชดเจนและตอบ

คาถามของเพอน

- สงสมดคนเจาของเพอตรวจคาตอบทเพอน

ตอบคาถาม

- ครตรวจผลงานนกเรยน

CU 474 39

แบบฝกหดทายบท

1. ใหนกศกษาแสดงความคดเหนเกยวกบพฒนาการของหลกสตรชววทยาใน

ประเทศไทย ตงแตเรมแรกจนถงปจจบน ในแตละชวงเวลามจดเดน จดดอยอยางไรบาง

2. ในสภาวการณในธรรมชาตของโลกปจจบน นกศกษาคดวาหลกสตรชววทยา

ทใชอยในปจจบนมความเหมาะสมมากนอยเพยงใด

3. ถานกศกษาไดมโอกาสรวมจดทาหลกสตรสถานศกษา สาระการเรยนรชววทยา

นกศกษามแนวคดวาควรจะเนนในเรองใดมากทสด

4. เลอกสาระการเรยนรชววทยา 1 เรอง เพอวเคราะหเนอหาจดทาแผนการเรยนร

ทกาหนดสอการเรยนรทกขนของกจกรรม พรอมบอกเหตผลของการใชสอแตละชนด