เอกสารทางวิชาการ เรื่อง...
TRANSCRIPT
โดย พนเอกหญง เจษฎา มบญลอ
ศนยศกษายทธศาสตร
สถาบนวชาการปองกนประเทศ
เอกสารเอกสารทางทางวชาวชาการการ
เรองเรอง
ความมนคงแหงชาต ความมนคงแหงชาต ::
การสรางชาตไทยใหยงยนการสรางชาตไทยใหยงยน
ขอมลทางบรรณานกรมของสานกหอสมดแหงชาต
National Library of Thailand Cataloging in Publication Data
เอกสารทางวชาการ เรอง ความมนคงแหงชาต : การสรางชาตไทยใหยงยน
พมพครงท ๑ – กรงเทพฯ
ศนยศกษายทธศาสตร สถาบนวชาการปองกนประเทศ, ๒๕๕๓
๕๔ หนา
๑. ความมนคงแหงชาต ๒. การสรางชาตไทยใหยงยน
สงวนลขสทธตาม พ.ร.บ. การพมพ พ.ศ.๒๕๓๗
© ลขสทธภาษาไทยเปนของศนยศกษายทธศาสตร สถาบนวชาการปองกนประเทศ
อยางถกตองตามกฎหมาย
ผอานวยการ : พลตร สรสทธ ถนดทาง
ทปรกษา : พลตร สรยทธ ชาญกลราว
พนเอก ชยฤทธ ขวญสอน
พนเอก ไชยอนนต จนทคณานรกษ
พนเอก นเรศน วงศสวรรณ พนเอก ธรนนท นนทขวาง
ผเขยน : พนเอกหญง เจษฎา มบญลอ
ศลปกรรม : นางสาว ปนนาท ธวชโชคทว
พสจนอกษร : นาวาอากาศเอกหญง กญญา หาญเดนศรกล
จดพมพโดย
ศนยศกษายทธศาสตร สถาบนวชาการปองกนประเทศ
๖๒ ถนนวภาวดรงสต แขวงดนแดง เขตดนแดง กรงเทพฯ ๑๐๔๐๐
โทร. ๐ ๒๒๗๕ ๕๙๘๗ เวบไซต www.sscthailand.org
ขอคดเหนใดๆ ในเอกสารฉบบนเปนขอคดเหนของผเขยน ไมผกพนกบหนวยราชการใดๆ
“...ทก ๆ คนในชาตยอมมหนาททจะตองปฏบต
ถาแตละคนปฏบตหนาทของตนใหเปนผลดทสดทจะกระทาได
ดวยความรกชาต และมความสามคคกลมเกลยวกนแลว
ชาตของเรา จะเจรญรงเรองยงขนสบไป...”
พระบรมราโชวาท พระบาทสมเดจพระเจาอยหว
ในพธตรวจพลสวนสนาม
เนองในโอกาสเฉลมพระชนมพรรษา
ณ ลานพระราชวงดสต
๓ ธนวาคม ๒๕๐๔
คานาคานา
ชาต ศาสน กษตรย จะมความมนคงเปนปกแผนมากนอย
เพยงใดยอมขนอยกบจตสานกในความเปนคนไทยทกคน
ในฐานะทเราเปนพลเมองคนหนงของชาต คงปฏเสธไมไดวา
บานเมองของเราขณะน กาลงประสบปญหา “วกฤตความ
มนคง” ทงทางดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม ฯลฯ โดยเฉพาะ
เหตการณความขดแยงทางความคดและความไมสงบทเกดขน
ในกรงเทพมหานครระหวาง ๑๔ - ๑๙ พฤษภาคม ๒๕๕๓
ไดสงผลกระทบตอสงคมไทย จนเกดการสญเสยชวตและ
บาดเจบของประชาชน และทหารจานวนมาก อยางทไมเคย
ปรากฏมากอนในประวตศาสตรการเมองไทย ซ งถอวาเปน
บทเรยนประวตศาสตรชาตทสาคญยง ถงเวลาแลวทคนไทยทกคน
ควรหนมารวมมอซงกนและกน เพอสรางชาตใหมความมนคง
เพราะความมนคงจะเกดขนได กตอเมอ ทกคนจะตองชวยกน
พทกษรกษา ปกปองหวงแหน ชาต ศาสน กษตรย การสราง
ความมนคงใหเกดขน จงมไดเปนหนาทของประชาชนคน
หนงคนใด หากแตเกดขนจากคนไทยทกคนในชาต
ทจะตองรกษาแผนดนไทยใหกบอนชนรนหลง อนจะ
นาไปสความเปนปกแผน ทาใหชาตเกดความมนคงได
อยางยงยนในทสด
ศนยศกษายทธศาสตร สถาบนวชาการปองกนประเทศ
โดยพนเอกหญง เจษฎา มบญลอ นายทหารปฏบตการ ไดจดทา
เอกสารทางวชาการ เรอง ความมนคงแหงชาต : การสราง
ชาตไทยใหยงยน เพอเปนการใหความรพนฐานเกยวกบความ
มนคงแหงชาต ความหมายของความมนคง องคประกอบของ
ความมนคงแหงชาต ภยคกคามตอความมนคง ตลอดจนเราใน
ฐานะประชาชนคนไทยจะมสวนชวยสรางความมนคงใหเกดขน
ภายในชาตไดอยางไร
เอกสารทางวชาการฉบบน หากทานผอานมขอคดเหน
และขอเสนอแนะในการปรบปรง หรอเพมเตมประการใด
ขอความกรณาใหคาแนะนาหรอแลกเปลยนความคดเหนไดท
ศนยศกษายทธศาสตร สถาบน วชาการปองกนประเทศ
เพอความสมบรณของเอกสารอนจะเปนประโยชนตอทางราชการ
และประเทศชาตโดยสวนรวม
พลตร สรสทธ ถนดทาง
ผอานวยการศนยศกษายทธศาสตร
สถาบนวชาการปองกนประเทศ
สงหาคม ๒๕๕๓
สารบญสารบญ หนา
กลาวนา ๑
ความหมายของความมนคงแหงชาต ๓
ความมนคงแหงชาตดานรปธรรม ๗
ความมนคงแหงชาตดานนามธรรม ๑๐
องคประกอบของความมนคงแหงชาต ๑๓
องคกรทเกยวของกบความมนคงแหงชาต ๒๑
ความสมพนธระหวางความมนคงแหงชาต
กบผลประโยชนของชาต ๒๒
ความสมพนธระหวางความมนคงแหงชาต
กบยทธศาสตรชาต ๒๔
นโยบายความมนคงแหงชาต ๒๕
พลงอานาจแหงชาตเกยวของกบความมนคงแหงชาต
อยางไร ๒๖
ภยคกคามเกยวของกบความมนคงแหงชาตอยางไร ๒๗
ภยคกคามตอความมนคงแหงชาตรปแบบใหม ๒๙
ความสมพนธระหวาง ความมนคงแหงชาต,
พลงอานาจแหงชาตและภยคกคาม ๓๑
ความไมมนคงของชาต เกดขนไดอยางไร ๓๒
เราในฐานะประชาชนคนไทยจะมสวนชวยสราง
ความมนคงใหเกดขนภายในชาตไดอยางไร ๓๓
เอกสารอางอง ๓๙
ความมนคงแหงชาต :
การสรางชาตไทยใหยงยน
กลาวนา
การทประเทศชาต มระบบการเมองทมเสถยรภาพ
มระบบเศรษฐกจทเจรญเตบโต คนในชาตมความรก มความ
สามคค เปนอนหนงอนเดยวกน มกาลงกองทพทจะสามารถ
ปองกนรกษาเอกราชและอธปไตยของชาต มการพงพาตนเองใน
ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ตลอดจนมพลงงานภายในประเทศ
ทเพยงพอตอการใชภายในประเทศทงในปจจบนและอนาคต
ลวนแลวแตเปนรากฐานของการนาไปสการสรางความมนคง
แหงชาตแทบทงสน แต ณ ปจจบน จากสภาพแวดลอมของโลกท
มการเปลยนแปลงไปอยางพลวต การเกดแรงขบเคลอนของ
เทคโนโลยใหมๆ ทาใหความมนคงแหงชาตดานการเมอง
เศรษฐกจ สงคม การปองกนประเทศ วทยาศาสตรและ
เทคโนโลย พลงงานและสงแวดลอม มผลกระทบตอกนอยาง
หลกเลยงไมได หากองคประกอบของความมนคงหนงความ
ม น ค ง ใ ด อ อ น แ อ ล ง
กจะสงผลกระทบตอองคประกอบความม น ค งด า น อ น ๆ
ใหออนแอตามไปดวย
จา กสถานการณ ความ ไม ส งบ ท เ ก ดข น ใน
กรงเทพมหานคร ระหวาง ๑๔ - ๑๙ พฤษภาคม ๒๕๕๓ คง
จะเปนคาตอบทประชาชนคนไทยทกคนไมอาจปฏเสธไดเลยวา
ความขดแย งทางความคด ไ ด น า ไปสก าร ใ ช ก าลง เ ข า
ประหตประหารระหวางคนไทยดวยกนเองทงสน แมวาปจจบน
สถานการณจะเรมคลคลายลง แตผลทเกดขนไดกระทบตอ
ความเชอมนทงดานเศรษฐกจในประเทศและตางประเทศ ดาน
การเมอง ประเทศยงตองเผชญกบวกฤตทางการเมอง ตลอดจน
การสรางความเขาใจทถกตองกบนานาประเทศ ดานการปองกน
ประเทศ การทาหนาทของทหารทเปนรวของชาตยงอยใน
สถานการณทเปราะบาง ดานสงคม สงผลใหเกดการแตกแยก
ทางความคด ดานวทยาศาสตรเทคโนโลย ความรวดเรวของ
เทคโนโลยทาใหสอแพรกระจายอยางไมจากดขอบเขต ถงเวลา
แลวทคนไทยทกคนควรหนมารวมมอซ งกนและกน เพ อ
สรางชาตใหมความมนคง เพราะความมนคงของชาตจะเกดขน
ได มใชเปนหนาทของประชาชนคนหนงคนใด แตทกคนจะตอง
ชวยกนพทกษ รกษา ปกปองหวงแหน เพอใหประเทศชาตม
ความมนคงถาวรสบตอไปจนถงอนชนรนหลง
ความหมายของความมนคงแหงชาต (National
Security)
๑. ความหมายทวไป ความมนคงแหงชาต หมายถง
ความอยรอดปลอดภย (Survival) และความเจรญกาวหนา
(Growth) ของชาต ตลอดจนความเปนปกแผนแนนแฟนคงทน
ของชาต พรอมทจะเผชญกบสถานการณทกรปแบบไดใน
อนาคต และการทชาตจะมความมนคงและปลอดภยจาก
อนตรายทงปวงไดนน จะตองปราศจากสงทเรยกวา ภยคกคาม
(Threats) ทงปวง
๒. ความหมายเฉพาะ ความมนคงแหงชาต หมายถง
การดารงรกษาไวซ งเอกราชของชาต บรณาภาพแหงดนแดน
สวสดภาพของประชาชน การปกครองระบอบประชาธปไตยอนม
พระมหากษตรยเปนประมข และการยอมรบนบถอจากนานา
ประเทศ หรอกลาวอกนยหนง ความมนคงแหงชาต หมายถง
ความมนคงของแกนทง ๓ ไดแก ชาต ซงเกดจากประชาชนเปน
พนฐาน ทจะตองเสรมสรางใหมความมนคง ไมแตกแยก และม
จตสานกทด ศาสนา เปนศนยรวมของศรทธาประชาชนททาให
เกดความเปนปกแผนมนคง พระมหากษตรย เปนศนยรวมของ
ศรทธาประชาชน ทาใหเกดความเปนปกแผน ประชนชนคนไทย
ทกคนตองเทดทนเหนอสงอนใด
อนง รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช
๒๕๕๐ ไดกลาวถง หนาทของรฐ และ หนาทของประชาชน
ชาวไทย ไวอยางชดเจน ตามทปรากฏอยใน หมวด ๕ สวนท ๒
แนวนโยบายดานความมนคงของรฐ มาตรา ๗๗ กลาววา “รฐ
ตองพทกษรกษาไวซงสถาบนพระมหากษตรย เอกราช
อธปไตย และบรณภาพแหงเขตอานาจรฐ และตองจดใหม
กาลงทหาร อาวธยทโธปกรณ และเทคโนโลยททนสมย
จาเปนและเพยงพอ เพอพทกษรกษาเอกราช อธปไตย
ความมนคงของรฐ สถาบนพระมหากษตรย ผลประโยชน
แหงชาต และการปกครองระบอบประชาธปไตยอนม
พระมหากษตรยทรงเปนประมข และเพอการพฒนา
ประเทศ”
หนาทของชนชาวไทย ปรากฏอย ใน หมวด ๔
มาตราท ๗๐ และ ๗๑ มาตรา ๗๐ กลาววา “บคคลมหนาท
พทกษรกษาไวซง ชาต ศาสนา พระมหากษตรย และการ
ปกครองระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรง
เปนประมข” มาตรา ๗๑ กลาววา “บคคลมหนาทปองกน
ประเทศ รกษาผลประโยชนของชาต และปฏบตตาม
กฎหมาย”
นอกจากนนกวชาการยงไดใหความหมายของความ
มนคงแหงชาตในอกแงมมหนงของกลมประเทศทกาลงพฒนา
ซงประกอบไปดวย ๒ ปจจย ดงน
- ปจจยระดบ (Level Factor) ประกอบดวย ความ
มนคงของบคคล ความมนคงของกลมผปกครอง ความมนคง
ของชาต ความมนคงของรฐ
- ปจจยมต (Dimensional Factor) ประกอบดวย ดาน
การเมอง การปองกนประเทศ เศรษฐกจ สงคม และอนๆ
ซ งทง ๒ ปจจยไมไดยดรฐเปนหลกในการพจารณา
แตคานงถงประชาชนและสงคมเปนหวใจสาคญในการพจารณา
โดยมองวารฐนนไมมตวตนทแทจรง แตประชาชนตางหากทเปน
ฐานอานาจทแทจรงของประเทศ หากรฐไมใหความสาคญอยาง
แทจรงกบความอยรอดปลอดภยของประชาชนเปนสาคญแลว
รฐจะดารงอยไมได ดงนน ความมนคงในความหมายน คอ สวสด
ภาพ ความปลอดภย ตลอดจนความผาสกของประชาชนและ
ของสงคม โดยยดถอคนเปนหลกในการคดและเปนการให
ความสาคญกบการแกไขปญหาตางๆ ของประชาชน
ปจจบนความมนคงแหงชาตถกมองวา “เปนความ
มนคงในลกษณะองครวมทมความหมายกวางขนครอบคลม
ถงปจจยทกๆ ดาน โดยไมมองเฉพาะในความหมายเพยง
เพอความอยรอดความปลอดภยของรฐ หรอความเขมแขง
ของชาต ของชมชน และของประชาสงคมในทกดาน แตจะ
หมายความรวมไปถงความมนคงของประเทศเพอนบาน
ดวย เนองจากประเทศไมสามารถดารงอยตามลาพงได
หากประเทศเพ อนบานยงไมมความมนคง แนวคดใน
ลกษณะองครวมดงกลาว เรยกวา เปนความมนคงสมบรณ
แบบ หรอความมนคงแบบเบดเสรจ (Comprehensive
Security)”
สรป อยางไรกตาม ความมนคงแหงชาตเปนเรองท
กวางขวาง เกยวของ และครอบคลมทกเรองของกจการ
ตางๆ ภายในประเทศ ไมวาจะเปนเรองของความมนคง
ท างก า ร เ มอง เ ศร ษ ฐ ก จ สงคม ก าร ป องกน ป ระ เ ท ศ
วทยาศาสตร เทคโนโลย สงแวดลอม และพลงงาน ความมนคง
แหงชาตจงไมใชเรองของการปองกนประเทศเหมอนในอดต ท
ความมนคงตองขนอยกบความสามารถทางดานการปองกน
ประเทศเปนสาคญ แตเปนปรากฏการณ (Phenomenon)
และสถานการณของประเทศทรวมเอากจกรรมตางๆ อน
จะทาใหชาตเกดความมนคงขน
ความมนคงแหงชาตดานรปธรรม
ความมนคงแหงชาตดานรปธรรมประกอบดวย ชาต
และองคประกอบของชาต
๑. ชาต ห มาย ถ งคน ท ม
วฒนธรรมรวมกน มความรสกรวมกน
ในสายเลอด และมประวตศาสตร
รวมกนอย ใ น รฐ เดยวกน ภายใ ต
ประมขของรฐคนเดยวกน และธงชาตผนเดยวกน
๒. องคประกอบของชาต ไดแก ดนแดน ประชากร
รฐบาล ความมเอกราช และการรบรองของสงคมนานาชาต
ประเทศจะมความมนคงหรอไมเ พยงใดพจารณาไดจาก
องคประกอบเหลาน
๒.๑ ดนแดน ความมนคงของดนแดน คอการไม
สญเสยบรณาภาพแหงดนแดน
๒.๒ ประชากร เปนองคประกอบทสาคญของ
ชาต เพราะชาตจะมขนไมไดถาดนแดนนนไมมประชากรทเปน
คนของชาต ความมนคงแหงชาตในเรองของประชากรขนอยกบ
ฐานะทางเศรษฐกจ การศกษา ความร ความสามารถหรอทกษะ
ตลอดจนจรยธรรม และความสามคคของประชากรภายในชาต
๒.๓ รฐบาล เปนสถาบนการเมองของชาตทรฐ
จะขาดเสยมไดรฐบาลเปนผดาเนนการบรหารประเทศตาม
ค ว า ม ต อ ง ก า ร ข อ ง
ประชากร ประชากรท
รวมตวกนเปนกลมอย
ในดนแดนทมขอบเขตท
แนนอนแหงหน ง จะยง
ไมมสภาพเปนรฐจนกระทงไดมองคกรทางการเมององคกรหนง
เกดขน คอ รฐบาลซ งองคกรนอาจจะแตกตางกนไปตาม
รปลกษณะและความเหมาะสมของแตละประเทศ
๒.๔ เอกราช ประเทศทมเอกราชคอ ประเทศท
มไดตกไปอยภายใตการปกครองของประเทศอน มอสระทจะ
ดาเนนการปกครองตนเองมอานาจอธปไตยทจะดาเนนกจการ
ทงภายในและภายนอกประเทศโดยปราศจากการบงการจากชาตอน
มความเสมอภาคในการตดตอสมพนธกบองคการระหวาง
ประเทศ ดงนน ความมนคงแหงชาตของประเทศในเรองเอกราช
ก ค อ
การไมสญเสยเอกราช สามารถดาเนนกจการทงปวงของ
ประเทศไดโดยเสร
๒.๕ การรบรองโดยสงคมนานาชาต ความ
มนคงแหงชาตของประเทศจะมผลสมบรณไดประเทศนนๆ
จะตองไดรบการรบรองในความมเอกราชและอธปไตยจาก
ส ง ค ม น า น า ช า ต
แตถาขาดการรบรองจากสงคมนานาชาต ยอมแสดงวาชาตนนๆ
ขาดความเชอถอและขาดการดารงความสมพนธในสภาพปกต
ระหวางรฐ ฉะนน จะถอวาชาตนนมความมนคงเพยงพอทจะ
ดาเนนกจการระหวางประเทศไมได ดวยเหตนการทตหรอการ
เจรญทางไมตรระหวางประเทศในอนทจะผกมตรกบนานาชาต
จงมความสาคญตอความมนคงแหงชาตของประเทศเปนอยาง
ยง
อน งความมน คงแห งชาต ด าน รปธรรมห รอ
ความมนคงในเชงรปแบบน จะมมากนอยเพยงใด พจารณาได
จากปจจยพนฐานของพลงอานาจแหงชาต ซงเปนองคประกอบ
หลกของความมนคงแหงชาต อนไดแก องคประกอบดาน
การเมอง เศรษฐกจ สงคมจตวทยา การปองกนประเทศ
วทยาศาสตรและเทคโนโลย พลงและสงแวดลอมซงจะไดกลาว
ในรายละเอยดตอไป
ความมนคงแหงชาตดานนามธรรม
ความมนคงแหงชาต ดานนามธรรมหมายถง ความ
มนคงแหงชาตในรปลกษณะทจบตองไมได ประกอบดวย:-
๑. ความเปนธรรมของสงคม ไดแกความเปนธรรม
ในการไดมาซงบคคลและคณะบคคลทจะเปนตวแทนของรฐใน
การบรหารประเทศ ความเปนธรรมของกระบวนการยตธรรม ท
จะตดสนคดความระหวางคนในสงคม ความเปนธรรมในการ
ดารงชวตในอนทจะประกอบกจการงานตาง ๆ ทงทางสวนตว
และราชการ ตลอดจนความเปนธรรมทางเศรษฐกจในวถ
ชวตประจาวน
๒. ความจงรกภกดตอชาต ประชาชนเชอชาต
เ ด ย ว ก น ห ร อ แ ม แ ต ต า ง เ ช อ ช า ต ก น
แตอยภายใตประมขของรฐคนเดยวกน ภายใตธงชาตผน
เดยวกนยอมมจตใจผกพนอยกบชาต มความกตญ�รคณ ม
ความจงรกภกดตอชาต จตใจของประชาชนทมความจงรกภกด
ตอชาตจะสรางความมนคงใหแกชาตสามารถดารงความเปน
ประเทศอยในสงคมและนานาชาตไดอยางมเกยรต สามารถพล
ไ ดแ ม ช วตและ เ ล อด เ น อ เ พ อ ป องกน ช าต ดงตวอย า ง
ทเคยปรากฏมาแลวในประวตศาสตรชาตไทย
๓. ความรสกทดของประชากรทมตอรฐบาล คอ
คณะบคคลท ไดอานาจรฐ
รวมกนบรหารประเทศตามความ
ตอ งก า รข อง ป ระ ช า ช น ถ า
รฐบาลไดอานาจรฐมาโดยมชอบ
แ ล ะ
ไมสามารถจะบรหารประเทศให
เปนไปตามความตองการของประชาชนได ประชาชนยอมม
ความรสกวาตนตกอยในสงคมทขาดความชอบธรรมและอาจจะ
กอปฏกรยาใดๆ ทเปนผลกระทบ ตอเสถยรภาพของรฐบาลได
เมอรฐบาลขาดเสถยรภาพทางการเมองของรฐ การบรหาร
ประเทศกไมอาจดาเนนไปตามเปาหมายทวางไวได ความมนคง
แหงชาตของประเทศยอมจะไดรบความกระทบกระเทอนไปดวย
๔. นสยประจาชาต หรอนสยของคนภายในชาตจะด
ไดจากการประพฤตและปฏบตของคนสวนใหญภายในชาต
ซงเปนอปนสยโดยกาเนดสบตอกนมา เชน ชนชาตไทยมนสยรก
ความเปนอสระ ปราศจากการเบยดเบยน และมความฉลาดใน
การประสานประโยชน นสยเหลานไดชวยสรางความมนคงใหแก
ประเทศชาตมาแลว การมนสยรกความอสรเสรไดชวยใหชนชาต
ไทย ไมยอมอยภายใตอานาจของชนชาตอน สามารถผนกกาลง
ส ร างความเ ป น ป ก แผน ม ด น แ ด น
ครอบครองดารงความเปนเอกราชม
อธปไตยรอดพนอนตรายมาไดจวบจน
ทกวนน
๕. ความสมพนธระหวางคน
ในครอบครวและกลมสงคมทอย
ใกลชดครอบครวเปนสถาบนแหงแรก
ทเปนจดเรมตนของการขยายตวของประชาชนภายในชาต และ
เปนจดเรมตนของการแพรขยายสถาบนตางๆ ทางสงคม เชน
วด โรงเรยน ทวาการอาเภอ จงหวด กระทรวง ทบวง กรม
ตลอดจนพรรคการเมอง และอนๆ ครอบครวคนไทยโดยทวไป
สมาชกของครอบครวมกจะอาศยอยรวมกนแมเมอแตงงานไป
แลวสวนมากมกจะไมแยกบานไปอยตางหาก หรอแมแตแยก
บานไปแลวกจะไปมาหาสกนสมาเสมอ ความสมพนธระหวาง
บคคลในครอบครวจะเปนไปอยางแนนแฟน ตามหลกอาวโส
โดยมหวหนาเปนผ รบผดชอบประกอบสมมาอาชพในลกษณะท
ชวยกนทา รกถนทอย ยดม นอยในขนบธรรมเนยมประเพณ
สภาพชวตความเปนอยดาเนนไปอยางงายๆ ไมมพธรตอง
มากมาย ความมนคงแหงชาตของประเทศจงข นอยกบ
ความสมพนธอนราบรนระหวางสถาบนทางสงคมตางๆ แมจะม
การแตกแยก ขดแยง หากไดรบการขจดปดเปาไปไดโดยสนต
วธหรอดวยความเปนธรรมแลว สงคมจะเกาะกมกนอยไดอยาง
แนนแฟน ภยคกคามใดๆ ไมอาจกลากรายเขามาได ถาสามารถ
ดารงไวซงวฒนธรรมอนดงามดงกลาวไวได จะเปนการปองกน
ประเทศชาตใหมความมนคงมากขน
องคประกอบของความมนคงแหงชาต
ดงไดกลาวมาแลววา ปจจยพนฐานของพลงอานาจ
แหงชาตเปนองคประกอบหลกของความมนคงแหงชาต หรอเปน
ขดความสามารถท จะทาใ หประเทศนนๆ มความมนคง
ซ ง ป ร ะ ก อ บ ด ว ย อ ง ค ป ร ะ ก อ บ ห ลก ใ ห ญ ๆ อน ไ ด แ ก
องคประกอบดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม การปองกน
ประเทศ วทยาศาสตรและเทคโนโลย พลงงานและสงแวดลอม
(วทยาลยปองกนราชอาณาจกร ไดแบงองคประกอบความ
มนคงออกเปน ๘ ดาน โดยเพมดานทรพยากรธรรมชาต และ
ดานการบรหารจดการขอมลขาวสารสาธารณะ) ดงน
๑. ความมนคงแหงชาตดานการเมอง หมายถง
การทประเทศมระบบการเมองทมเสถยรภาพอยบรหาร
ประเทศไดครบตามวาระ มคณะรฐบาลทมคณภาพ ม
คณธรรม มความเสยสละและมงมนทจะทางานเพ อ
ประเทศชาตอยางแทจรง บรหารงานดวยความสะอาดโปรงใส
ไดรบความเลอมใสและไววางใจจากประชาชน ตลอดจนกาหนด
นโยบายทมประสทธภาพตอการพฒนาประเทศ พฒนาเศรษฐกจ
และสงคมของชาตใหมความเจรญกาวหนา สงคมมความเขมแขง
มความสามคคเปนอนหนงอนเดยวกน ทาใหประชาชนในชาต
มความอยดกนด มสงบรการและอานวยความสะดวกอยางครบ
ครน มความเสมอภาคเทาเทยมกน มความสามารถในการรกษา
กฎหมายและกฎระเบยบตางๆ ภายในประเทศใหประชาชนใน
ชาตไดอยรวมกนอยางสงบสข มความปลอดภยในชวตและ
ท ร พ ย ส น ด า น ก า ร ต า ง ป ร ะ เ ท ศ จ ะ ต อ ง ม ร ฐ บ า ล ท ม
ความสามารถทางการทต นาพาใหประเทศสามารถแขงขนกบ
นาน าประเท ศได ในดานเ ศรษฐก จและการคา เ พ อน า
ผลประโยชนและเงนตราเขาประเทศ และนาพาประเทศใหพน
จากภยคกคามในดานตางๆ นอกจากน จะตองมผ นาทมความร
ความสามารถ มประสบการณมความซอสตย มความเสยสละ
มวสยทศนทกวางไกล สามารถรเทาทนเหตการณตางๆ ของ
โลกทเปลยนแปลงไปและปรบตวเพอรองรบสถานการณใหมๆ
ในการทจะรกษาผลประโยชนของชาตไวได
๒. ความมนคงแหงชาตดานเศรษฐกจ หมายถง
การทประเทศมระบบเศรษฐกจทเจรญเตบโตโดยตอเน อง
ไมหยดชะงก ทงเศรษฐกจภายในประเทศและเศรษฐกจ
ระหวางประเทศ เศรษฐกจภายในประเทศ ประเทศจะตองม
โครงสรางพนฐานทาง
เ ศ รษ ฐ ก จ ท เ ขม แข ง
สมบรณ และกระจาย
ออกไปทวประเทศ เพอ
เ อ อ อาน วยใ ห แก ก าร
ประกอบอาชพตางๆ ของคนในชาต ไมเกดการสญเปลาทาง
เศรษฐกจและเออประโยชนตอการดงดดนกลงทนจากตางชาต
ใหนาเงนมาลงทนในประเทศ นอกจากนประเทศจะตองมระบบ
การเงนและการคลงทด ยดมนในระเบยบวนย มความโปรงใส
กฎหมายและระเบยบตางๆ จะตองเออประโยชนใหการทาธรกจ
ของคนในชาต เปนไปอยางราบรน ดานเศรษฐกจระหวาง
ประเทศ รฐบาลจะตองสงเสรมและสนบสนนใหธรกจของคน
ไทยสามารถแขงขนกบตางชาตในเวทการคาและการลงทน
ระหวางประเทศ ชวยศกษาและหาตลาดสนคาใหมๆ ใหนก
ธรกจไทยสามารถนากาไรทเปนเงนตราตางประเทศเขามา
ภายในประเทศไดอยางตอเนอง การคาขายและการสงออกม
การเจรญเตบโต ไดเปรยบดลการคาและดลบญชเดนสะพด ทา
ใหมเงนตราตางประเทศเพอนาไปพฒนาประเทศใหมความ
เจรญกาวหนา
๓. ความมนคงแหงชาตดานการทหาร (การ
ปองกนประเทศ) หมายถง การท
ประเทศมความพรอมทางดาน
กาลงพลและกองทพทจะสามารถ
ปองกนรกษาเอกราชและอธปไตย
รวมทงผลประโยชนอนๆ ของชาต
จากการใชกาลงทหารของตางชาต
เขามาคกคาม ดงนน ความมนคงทางดานการทหารนนจง
หมายถง กองทพจะตองมความพรอมทางดานกาลงพล
และยทโธปกรณ และจะตองมประสทธภาพในการทจะ
ปองกนและตอบโตประเทศทคดจะใชกาลงเขารกราน
ประเทศเรา นอกจากน กองทพจะมความมนคงไดจะตอง
มผนาทเฉลยวฉลาด มความรความสามารถ มความเปนผ นา
สง ใหความสนใจและเอาใจใสผ ใตบงคบบญชาอยางใกลชด
เปนทเลอมใสศรทธาของทหารในกองทพ มความรกในวชาชพ
ยอมสละเวลาและชวตเพอการพฒนากองทพใหมความทนสมย
และมประสทธภาพสงอยางแทจรง ใหความสนใจและเฝา
ตดตามสถานการณตางๆ ของโลก ของภมภาคและของประเทศ
เพอใหมความพรอมทจะเผชญกบภยคกคามทกรปแบบ สดทาย
สาหรบงานขาวกรองของกองทพ จะตองมความพรอมอย
ตลอดเวลา ตลอดจนดาเนนการทางการทตเพอรกษาเอกราช
และอธปไตยของชาต
๔. ความมนคงแหงชาตดานสงคม หมายถง การท
ประเทศมสงคมของคนในชาตทเขมแขง มความรกและ
ความสามคค เปนอนหนงอนเดยวกนภายในชาต อยรวมกน
อยางสงบสข คนในชาตม ความปลอดภยในชวตและทรพยสน
ซงเกยวโยงกบความอยดกนดของคนในชาต ประชาชนมความ
เชอ มคานยม มวฒนธรรมทเกอกลตอการพฒนาประเทศ และ
พฒนาคณภาพของประชาชน เชน มความขยน อดทน ใฝหา
ความร มความรกชาต ประพฤตตนอยในศลธรรมอนด ม
ความสนใจและมสวนรวมในการบรหารบานเมองรฐบาล
คอยสอดสองส งไมดงามตาง ๆ ชวยเปนหเปนตาใหแก
รฐบาล ใหคาเสนอแนะในทางทดตอรฐบาล รจกประหยด อด
ออม พรอมทจะเสยสละเพอชาต ไมมการเอารดเอาเปรยบ
กนภายในชาต มความรวมมอชวยเหลอเกอกลกน หากสงคมของ
คนในชาตใดมลกษณะดงกลาว กจะทาใหชาตพฒนาไปไดเรว
เพราะคนเปนศนยกลางของการพฒนาในทกๆ ดาน
ประเทศใดมคนทมคณภาพ มความรความสามารถสง
จานวนมาก ประเทศนนกจะเจรญกาวหนาไปไดเรว
๕. ความมนคงแหงชาตดานวทยาศาสตรและ
เทคโนโลย หมายถง การท
ประชาชนภายในชาต มการ
คดคนดานวทยาศาสตรและ
เทคโนโลย เพอใชในเชงการคา
และอตสาหกรรมของประเทศ
อยางตอเนองและสมาเสมอ อนเปนการพงพาตนเองในดาน
วทยาศาสตรและเทคโนโลย และลดการสญเสยเงนตราของ
ประเทศจากการทตองไปซอและพงพาเทคโนโลยของตางชาต
๖. ความ มนคงแห งชาต ด านพลงงานและ
สงแวดลอม หมายถง การทประเทศมพลงงานภายในประเทศ
เพยงพอตอการใ ช
ภายในประเทศ ทงใน
ป จ จ บ น แ ล ะ ใ น
อน าคต พลง งาน น
รวมทงพลงงานในรป
ข อ ง น า ม น
กระแสไฟฟา และวสดอน ๆ ทมความจาเปนตอความเปนอย
ของประชาชนภายในชาตและการประกอบธรกจอตสาหกรรม
ทกชนด หากประเทศขาดพลงงานหรอมไมเพยงพอแลว จะ
สงผลกระทบตอชวตความเปนอยของประชาชนและเศรษฐกจ
ของชาต ตลอดจนความอยรอดของชาตอกดวย สวนดาน
สงแวดลอมนน จะมผลตอความเปนอยของประชาชนในชาต
รวมถงผลกระทบตอสภาวะแวดลอมของโลก และการดงดด
นกทองเทยวทจะนารายไดเขาประเทศ รฐบาลจงจาเปนตอง
รกษาสมดลใหมการใชทรพยากรอยางเหมาะสม รกษา
สภาวะแวดลอมของประเทศใหประชาชนไดมอากาศ และนาท
บรสทธไวเพอดารงชวตและเพอประกอบอาชพ มการรกษา
ความสะอาด และความเปนระเบยบเรยบรอยตอสภาวะ
แวดลอม รวมถงสงกอสรางตางๆ ทสรางขนมาในประเทศดวย
จากขอ ๑ – ๖ สามารถสรปความสาคญ องคประกอบ
ของความมนคงไดดงน:-
ความมนคงดานการเมอง
ความมนคงดานเศรษฐกจ
ความมนคงดานสงคม
ความมนคงดานการทหาร
(การปองกนประเทศ)
ความมนคงดาน
วทยาศาสตรและ
เทคโนโลย
ความมนคงดานพลงงาน
และสงแวดลอม
=
=
=
=
=
=
ค ว า ม เ ข ม แ ข ง ข อ ง ร ะ บ บ
การเมอง , การปกครอง
ความเขมแขงของระบบการคา
ความอยดกนดของคนในชาต
ความเขมแขงของชมชนและ
ส งค ม ส าม าร ถด า ร ง ไ ว ซ ง
ขนบธรรมเนยม วฒนธรรม
ประเพณอนดงาม ความผกพน
ของคนในสงคมและความอย
เยนเปนสขของคนในสงคม
ความเขมแขงของระบบการ
ปองกนประเทศทงปวง
ความเขมแขงของวทยาการ
อนทนสมยและมประสทธภาพ
ความเขมแขงของพลงงาน ทงใน
ปจจบนและอนาคต และการใช
ทรพยากรอยางย งยน
สรป อยางไรกตาม ดงทไดกลาวแลววาความมนคง
แหงชาตหลงยคสงครามเยนไดเปลยนแปลงไป และเปนเรองท
มความซบซอนมากขน การจาแนกองคประกอบความมนคงท
เคยกระทามา ทง๖องคประกอบอาจทาใหการพจารณาไม
ครอบคลมในทกประเดน ความมนคงหลงยคสงครามเยนจงม
ลก ษณะเปนองครวม (Holistic) หรอทเรยกวา ความมนคง
แบบเบดเสรจ (Comprehensive Security) ซงครอบคลมทง
ความมนคงของมนษย ความมนคงดานสารสนเทศ ความ
มนคงดานระบาดวทยา ความมนคงดานการอพยพยายถน
ฐาน ความมนคงดานภยพบต ความมนคงดานวฒนธรรม
และชาตพนธ เปนตน ซงจะทาใหสามารถทาความเขาใจ
กบองคประกอบของความมนคงแหงชาตไดดยงขน
องคกรทเกยวของกบความมนคงแหงชาต
ในการจดการเรองความมนคงแหงชาตนน ตองอาศย
การดาเนนงานของฝายตางๆ รวมกน ไดแก หนวยขาว
ตางๆในประชาคมขาวกรองทาการพสจนทราบปญหา หรอภย
คกคามทมตอความมนคงแหงชาต สานกงานสภาความมนคง
แหงชาตทาการศกษาและวเคราะหนโยบายความมนคง
แหงชาต คณะกรรมการของสภาความมนคงแหงชาตทาการ
พจารณาและตกลงในการกาหนดนโยบายความมนคงแหงชาต
เพอใหบงเกดผลตามนโยบายความมนคงแหงชาต
นอกเหนอจากองคกรดงกลาวทมสวนเกยวของและ
มอานาจหนาทโดยตรงเกยวกบความมนคงแหงชาตแลว
สวนราชการทกกระทรวง ทบวง กรม ถอวามสวนรวมใน
การดาเนนงานดวยทงสน ในกจการทเกยวกบการเสนอ
นโยบาย การปฏบต การประเมนผลตามมาตรการ แผนงาน
และโครงการตางๆ ตามทรฐบาลกาหนด นอกจากนยงมองคกร
ททาหนาทสนบสนนนโยบายความมนคงแหงชาต ไดแก องคกร
พฒนาเอกชน หนวยงานขององคกรระหวางประเทศทปฏบต
ภารกจในประเทศ หรอเกยวของตอผลประโยชนแหงชาต
ตลอดจนความรวมมอของคนในชาต
ความสมพนธระหวางความม นคงแหงชาตกบ
ผลประโยชนของชาต
จากการเปลยนแปลงของสถานการณความมนคงทงใน
ระดบสงคม ระดบภมภาค และระดบโลก ไดสงผลใหประเทศ
ตางๆ ตองเผชญกบปญหาความมนคง หรอภยคกคามในรปแบบ
ใหมมากมาย รวมทงปญหาทเกดจาก ปจจยภายในประเทศ
และปจจยทเกดจากภายนอกประเทศซงเชอมโยงกบประเทศ
เพอนบาน อนนามาสผลประโยชนแหงชาต ซ งเปนความ
ตองการหรอความปรารถนาอนสาคญยงของคนในชาตทจะขาด
เสยมได ไดแก การมเอกราช อธปไตย และบรณภาพแหงเขต
อานาจรฐ การดารงอย
อยางมนคงของสถาบน
ห ลก ข อ ง ช า ต ค ว า ม
ปรองดอง ความสามคค
ของคนในชาต การดารง
อยอยางมนคงของชาตและประชาชนความปลอดภย ความเปน
ธรรม อยดมสข มเกยรตศกดศร การดารงอยอยางม นคงของ
ทรพยากรธรรมชาต การอยรวมกนอยางสนตสขกบประเทศ
เพอนบาน การมเ กยรต
ศกดศรในประชาคมระหวาง
ประเทศ อยางไรกตาม ความ
มนคงของชาตถอวาเปนส ง
สาคญตอความอยรอด หรอ
ความเสอมสลายของประเทศชาต และไมควรนาคาวาความ
มนคงของชาตไปใชในทางทมชอบ โดยมวาระซอนเรนเพอ
ผลประโยชนของตนเองและพรรคพวก
ความสมพนธระหวางความมนคงแหงชาตกบ
ยทธศาสตรชาต
ความอยรอดของชาตยอมมความสาคญตอชาตอยาง
ยง หากมสงใดๆ กตามทจะมผลกระทบตอความอยรอดของชาต
แลว ชาตนนๆ ยอมจะไมมความมนคงปลอดภย และสง
ดงกลาวนนเองกอยในขอบเขตของผลประโยชนของชาตทงสน
สงนนกยอมมผลกระทบตอความอยรอดของชาตดวย ขอให
สงเกตวาผลประโยชนของชาตนนเปนเปาหมายหรอจดหมาย
ปลายทางอนสาคญทชาตมงใหบรรลถง หรออกนยหนงกคอ
ผลประโยชนของชาตคอหวใจสาคญของยทธศาสตรชาต
นนเอง (ยทธศาสตรชาต คอ ศลปและศาสตรในการพฒนาและ
ใชกาลงอานาจทงปวงของชาตเพอบรรลวตถประสงคแหงชาต)
ดงนนจงอาจกลาวไดวา ความสมพนธระหวางความ
มนคงของชาตกบยทธศาสตรชาตเปนสงทแยกออกจาก
กนไดยาก และจะตองมการปฏบตควบคกนตลอดไป
โดยเฉพาะอยางยง การวางแผนและปฏบตการตางๆ เพอทจะ
รกษาผลประโยชนของชาตอนเปนเปาหมายสาคญไวใหไดนน
จาเปนจะตองทาแผนรายละเอยดในเรองนโยบายความมนคง
แหงชาต เพอยดถอเปนหลกปฏบตตอไป
นโยบายความมนคงแหงชาต
นโยบายความมนคงแหงชาตคอ นโยบายของชาต
(National Policy) ทเ กยวกบการธารงไวซ งเอกราช
อธปไตย เอกภาพของชาต บรณภาพแหงดนแดนและ
สถาบนอนเปนหลกของชาต ตลอดจนการปกปอง
คมครองสวสดภาพของประชาชนและผลประโยชนของ
ชาต
ในสวนของการกาหนดรปแบบนโยบายความมนคง
แหงชาต สานกงานสภาความมนคงแหงชาต จะทาหนาทในการ
กาหนดนโยบายความมนคงแหงชาตขน ซงนายกรฐมนตรใน
ฐานะประธานสภาความมนคงแหงชาตจะเปนผอนมตนโยบายฯ
สาหรบนโยบายความมนคงแหงชาตไทยฉบบปจจบน
พ . ศ . ๒ ๕ ๕ ๐ - ๒ ๕ ๕ ๔
คณะรฐมนตรไดมมตใหความ
เหนชอบเมอ ๑ สงหาคม ๒๕๕๐
น โ ย บ า ย ฉ บ บ น ไ ด เ น น ใ ห
ค ว า ม ส า คญ ก บ ก า ร ร ก ษ า
เสถยรภาพความมนคงภายในประเทศ และการปองกน ภย
คกคามรปแบบใหม โดยเฉพาะการดแลใหสงคมรเทาทน และ
สามารถปรบตวผานพนวกฤตในชวงเปลยนผานทางการเมอง
สามารถปองกนความเสยงของการเกดวกฤตการณใชความ
รนแรงใหไดมากทสด มการจดการใหคนในชาตสามารถอย
รวมกนดวยสนตวธได แมมความเหนตางกน สามารถสรางความ
เปนธรรมและความยตธรรมในสงคม รวมทงนาคณธรรม
จรยธรรม และวถชวตแหงปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ทเปนความ
ดงามของสงคมไทยกลบคนมา ทกคนเหนคณคาของสนตวธ
และความสมานฉนทภายในชาต เปนพลงในการเสรมสราง
พนฐานทมนคงในการเตรยมความพรอมทจะเผชญภาวะความ
เปลยนแปลงดานตางๆ
พลงอานาจแหงชาต เก ยวของกบความม นคง
แหงชาตอยางไร
ในการทจะดาเนนการเพอใหบรรลเปาหมายของชาต
นน จาเปนจะตองใชเครองมอของชาตทงปวงทมอย ให เกด
ประโยชนสงสดและอยางมประสทธภาพ เครองมอดงกลาวนกคอ
พลงอานาจแหงชาต (National Power) หรอกลาวอกนยหนง
พ ล ง อ า น า จ แ ห ง ช า ต ค อ เ ค ร อ ง ม อ ท ก อ ใ ห เ ก ด
ความสามารถในการดารงไวซงความมนคงของชาตใน
ทกๆดานเพอผลสาเรจของวตถประสงคของชาตและ
ผลประโยชนของชาตอนเปนจดหมายปลายทางของชาตท
ไดวางไวนนเอง ทงพลงอานาจแหงชาตและความมนคง
แหงชาตตางกมองคประกอบในลกษณะเดยวกน ไดแก พลง
อานาจแหงชาตดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม การปองกน
ประเทศ วทยาศาสตรและเทคโนโลย พลงงานและสงแวดลอม
หรอกลาวอกนยหนงไดวา พลงอานาจแหงชาต คอ ศกยภาพ
ของความมนคงแหงชาตนนเอง ในฐานะทพลงอานาจแหงชาต
เปนขดความสามารถทจะทาใหประเทศชาตมความมนคงไดใน
ทสด
ภยคกคามเกยวของกบความมนคงแหงชาตอยางไร
การทชาตจะมความมนคงและปลอดภยจากอนตราย
ทงปวง ชาตนนๆจะตองปราศจากสง
ทเรยกวา ภยคกคาม (Threats) หรอ
กลาวอกนยหนง ภยคกคามคอการ
กระทาอนจะเปนอนตรายหรอ
สนคลอนตอความมนคงของชาต
ในทกๆ ดาน ซงจะสงผลกระทบตอความลมเหลวของ
วตถประสงคของชาต และเสยหายตอผลประโยชนของชาต ม
ทงภยคกคามทเกดจากภายในและภายนอก ภยคกคามภายใน
อาจเกดจากการกอการราย การกอความไมสงบ ความขดแยง
ท า ง อ ด ม ก า ร ณ ท า ง
ก า ร เ ม อ ง ห ร อ ค ว า ม
ขด แ ย ง ท า ง เ ช อ ช า ต
ศาสนา ตวอยางทเหนได
ชดค อ ก า ร เ ก ด วก ฤ ต
ความมนคงของประเทศไทยในขณะน นบตงแตการเกดความ
ขดแยงทางการเมองทไดกอตวและพฒนาขนตงแตป ๔๗ จนถง
ปจจบน (๒๕๕๓) โดยเฉพาะการขยายตวของกลมคนเสอแดง
ในการชมนมตอตานรฐบาล รวมทง ความขดแยงภายในพรรค
รวมรฐบาล ซงเปนรฐบาลผสม ทาใหเกดความไมชดเจนของ
สถานการณการเมอง ตลอดจนปญหาการกอความไมสงบใน
สามจงหวดชายแดนภาคใตกเปนอกประเดนหนงทกระทบตอ
ความมนคงประเทศ และเปนภยคกคามภายในทตองรบแกไข
สวนภยคกคามภายนอก สวนใหญเกดจากการกระทาของฝาย
ตรงขามทงทางตรงและทางออม
อนงจากกระแสการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรว
ในโลกยคปจจบน ไดทาใหขอบเขตของภยคกคามและความ
มนคงเปลยนแปลงไป มอาณาเขตครอบคลมถงกจกรรมทสงผล
กระทบในวงกวาง ไดแก อาชญากรรมขามชาต ภยธรรมชาต
อบตเหตขนาดใหญ ปญหาสขภาพ และโรคระบาด ปญหา
พลงงานและสงแวดลอม วกฤตการณทางเศรษฐกจ ปญหาทาง
สงคมและวฒนธรรม รวมไปถงความขดแยงทางการเมองและ
การทหารระหวางประเทศ
ภยคกคามตอความมนคงแหงชาตรปแบบใหม
(Non Traditional Threat)
ภายหลงจากการยตลงของสงครามเยน ไดสงผลใหเกด
การเปลยนแปลง อนเปนปรากฏการณของโลกในศตวรรษท ๒๑
ศตวรรษแหงการเปลยนแปลงทสบสนอลหมาน (Disorder)
สลบ ซบ ซ อ น ( Complexity) ม ก า รแ ข ง ขน ส ง ( High
Competition) พยากรณไมได (Unpredictable) รวดเรว
(Speed) มความเกยวโยงกน (Concerned) และมเครอขายท
เหนไดชด (Network) ทาใหสภาพแวดลอมของโลกอยในภาวะ
ไรระเบยบ ไมสามารถจดระเบยบโลกได เกดความไมปลอดภย
และความไมม นคงตอชวตมนษยตลอดจนรวมไปถงมตดาน
การเมอง เศรษฐกจ สงคม การปองกนประเทศ (การทหาร)
วทยาศาสตรและเทคโนโลย พลงงานและสงแวดลอม ลวน
แลวแตมการเปลยนแปลงไปอยางพลวต (Dynamics) ทงสน
ผลการเปลยนแปลงดงกลาวไดทาใหรปแบบของภยคกคาม
ไปสยคทเวลาและสถานทไมเปนขอจากดใดๆ ทาใหภย
คกคามทกรปแบบถกนามาผนวกเขากนอยางเปนองครวม
ทกประเทศในโลกลวนแตกาลงเผชญกบภยคกคาม
รปแบบใหม จนบางครงนามาซงความเสยหาย ความรนแรง
และความสญเสย ทเกดขนกบมวลมนษยชาต กลบไมใชมาจาก
ความขดแยงจนเกดเปนสงครามในอดตหรอการใชกาลงทหารเขา
ทาการรบ ทเรยกวาภยคกคามแบบดงเดม (Traditional Threat)
แตเปนภยคกคามในทกๆ มต เชน การเปลยนแปลงภมอากาศ
ทาใหเกดปญหาโลกรอน เกดผลกระทบตอความเปนอยของ
มนษย และระบบนเวศนการเคลอนยายทนจากบรรษทขามชาต
ทสงผลใหประเทศบางประเทศลมละลายไดภายในชวระยะเวลา
ขามคน การกอการรายและการกอความไมสงบทกระทาตอผ
บรสทธดวยความรนแรงและความหวาดกลว การแพรกระจาย
ของเทคโนโลย และอาวธนวเคลยรทมอานาจทาลายลางสง
ภ ย ค ก ค า ม ใ น เ ร อ ง ข อ ง ก า ร ร ะ บ า ด ว ท ย า ข อ ง
กลมผตดเชอเอชไอว โรคไขหวดนก เปนตน
ควา มสม พนธ ระหวาง ควา มมนคงของชาต ,
พลงอานาจของชาต และภยคกคาม
ภยคกคามจะมผลกระทบตอความมนคงของชาต
ซงความมนคงของชาตจะใชพลงอานาจของชาตเขาตอสกบ
ภยคกคามนนๆ
ความมนคงแหงชาต
กระทบ ใช
ภยคกคาม
ตอส
พลงอานาจของชาต
ผลประโยชนแหงชาต
หากพลงอานาจของชาตมความเขมแขงกจะสามารถ
ตอส เพอเอาชนะหรอลดคาภยคกคามทเกดขนได เมอเปนดงน
ภยคกคามกจะมศกยหรอพลงนอยจนไมมผลกระทบตอความ
มนคงของชาต นนคอชาตนนๆ จะมความมนคงเขมแขงขน
ในทางกลบกน หากชาตนนมพลงอานาจของชาตทออนแอกจะ
ไมสามารถตอสกบภยคกคามได จงทาใหภยคกคามมศกยหรอ
มพลงมากจนมผลกระทบตอความมนคงของชาต ซงหมายถง
ชาตนนๆ จะไมมความมนคงหรอไมมเสถยรภาพดานความ
มนคงของชาตนนเอง
ความไมมนคงของชาต เกดขนไดอยางไร
ชาตอาจมความไมมนคงปลอดภยได ทงนเ กดจาก
สาเหตทสาคญ ๒ ประการ
๑. เกดจากความขดแยงเรองผลประโยชนของ
ชาต (National Interests)
๒. เกดจากภยคกคาม (Threats) ทงภายในและ
ภายนอก
๒.๑ ภย คกคามภายใน เ ก ด ข น จ า ก ก า ร
ปฏบตการกอการราย หรอ
การกอความไมสงบของกลม
บคคลทมอดมการณทางการเมองทแตกตางกน หรอเกดจาก
ก ล ม ท ม คว า มไ มพ อ ใ จ ก าร ปก ค รอ ง ขอ ง ร ฐ บา ล เ ช น
การกอการจลาจล การกอวนาศกรรม การลอบยง สงหารบคคล
สาคญ การบอนทาลาย เปนตน ณ วนนอาจกลาวไดวา ภย
คกคามตอความมนคงของชาตไทย เกดจากคนไทยดวยกนเอง
ทงสน ถอวาเปนภยคกคามเรงดวนเฉพาะหนาทเหนไดชดเจน
ทสด เปนภยคกคามทกวางและลก เกยวพนกนในทกมต ท
กอใหเกดความแตกแยกของคนไทยอยางทไมเคยปรากฏมากอน
อนเกดจากความแตกแยกทางความคด และผลประโยชนทางการ
เมองไดกระจายครอบคลมไปทวประเทศ ในขณะทประชาชนคน
ไทยแตละภาค ซงมขนบธรรมเนยมประเพณ ภาษาพดแตกตาง
กน แตกไมเคยแตกแยกกนเหมอนในขณะน ซ งทาใหเกดผล
กระทบตอประเทศอยางใหญหลวง
๒.๒ ภยคกคามภายนอก ไดแก การรกราน ซง
เกดขนจากการกระทาของฝายตรงขามทงทางตรงและทางออม
ไมวาจะเปนการประกาศสงครามหรอไมประกาศสงครามกตาม
เราในฐานะประชาชนคนไทยจะมสวนชวยสราง
ความมนคงใหเกดขนภายในชาตไดอยางไร
การทประเทศ
ใดจะมความมนคงมาก
นอยเพยงใด ขนอยกบ
จตสา นกและความ
รบผดชอบของคนใน
ชาต ใหตระหนกในหนาทและปฏบตตนอยในกรอบ ยด
มนในสงทถกตองและชอบธรรม ประเทศไทยเรา
โชคดทมพระบาทสมเดจ
พระเ จาอย ห วฯ เ ปน
องคศนยรวมแหงความ
จงรกภกด และความ
ศรทธาของปวงชนชาว
ไทย พระองคทรงมพระราชดา รสใหคนไทย “ร รก
สามคค” เพราะความรกและความสามคคเปนพลงในการ
สรางชาต ชาตใดไรรกสมครสมาน จะทาการสงใดกไรผล ชาต
ใดไรพลงความสามคคแมมคนมากกเหมอนมคนเพยงคนเดยว
การสรางชาตนอกจากตองใชงบประมาณแลว ตองใชพลงความ
รกความสามคคของคนไทยในชาตทตองเสยสละทมเทควบคไป
กบการทมเทงบประมาณ ดงนนการจดสรรงบประมาณทควรทา
เปนอยางยงในเวลานกคอตองชวยกนจดสรรงบประมาณ
แผนดน ในการเสรมสรางพลงความรกและพลงความสามคคให
พอเพยง ทจะดารงความเปนไทไวใหยงยนจะมคณคาอยางยง
และเมอคนในชาตเตมเปยมไปดวยพลงความรก พลงความ
สามคค และพลงแหงความจงรกภกดตอแผนดน เกดจะคดทา
การส งใดยอมมแตความสาเรจ ความเจรญ ความมนคง เปน
คณคาแกชาตบานเมอง
นอกจากน ทกภาคสวนของรฐยงสามารถมสวนรวม
ในมตของความ “รกสามคค” เพอนาสงคมไทยไปสความมนคง
ของชาตได จากโครงการ ๘๔ พรรษา ประชาสมานฉนท ซง
เปนโครงการหนงทไดผานความเหนชอบใหเปนหนงใน
โครงการเพอรวมเฉลมพระเกยรตในมหามงคล โอกาสท
พระบาทสมเดจพระเจาอย หวทรงเจรญพระชนมพรรษา
๘๔ พรรษา ในปพทธศกราช ๒๕๕๔ ทงน เพอเปนการปลก
จตสานก สรางกระแสความรก ความสามคค ความสมานฉนท
และการมสวนรวมรบผดชอบตอประเทศชาตของคนใน
ชาต โดยการรวมโครงการและทากจกรรมในรปแบบ
ตางๆ เชน การจดทาบทความสารคดเผยแพรทางสอสงพมพ
ตางๆ การจดทาสปอตเผยแพรทางสอ วทย โทรทศน การจด
กจกรรมเพอปลกจตสานก โดยการใชเสยงเพลงเปนสอนา การ
จดอบรมสมมนาฯ การใชสถานวทยเครอขายความมนคงชวยใน
การขบเคลอนใหเกดกจกรรมและการดาเนนการ ซงจะเหนไดวา
กจกรรมดงกลาว เปนการแสดงออกทเปนรปธรรม โดยเนนยาใน
ประเดนความรก ความสามคค ความสมานฉนท และความ
รบผดชอบตอประเทศชาตของคนในชาตทงสน
ศนยรวมความศรทธาของประชาชนในชาตททาใหเกด
ความเปนปกแผนมนคงของชาต อกประการหนง ทคนไทย
ควรนอมนามาปฏบตและจะขาดเสยมได กคอ หลกธรรมของ
พ ร ะ พ ท ธ ศ า ส น า ด ง ค า
ปรารภของสมเดจพระญาณ
สงวร เ มอ เม .ย.๒๕๓๐ วา
“พระพทธศาสนา เปนศาสนา
ประจาชาตไทยมาตลอดเวลา
ชานาน บรรพบรษสตรไทย
ต ง แ ต ส มย เ ก า ก อ น ไ ด ร บ
พระพทธศาสนามาประพฤตปฏบต และรกษาสงเสรมสบตอกน
มาไมข าดสา ย พระ รตน ต รย แล ะห ลก ธ รรมป ฏบต ใ น
พระพทธศาสนาไดซมซาบเขาไปเปนจตสนดาน เปนสายเลอด
เนอของคนไทย ชาตไทยตลอดมาจนถงปจจบน แตก ม
ภาวการณในปจจบนหลายอยาง ซงทาใหนาเปนหวงสถานะของ
พระพทธศาสนา ทงโยงไปใหนาเปนหวงสถานะของคนไทยชาต
ไทยดวย ถาพากนประมาทวาไมเปนไรอยเฉยๆ เพราะคนไทย
เปนพทธศาสนกชนโดยจตใจเลอดเนอ และเปนคนไทยอยแลว
เมอพากนคดอยางนกทาใหไมสนใจทจะมอบใหเหนเปนขอท
ควรทาตางๆ เกยวแกพระพทธศาสนา เชน การศกษา การเผยแพร
การสาธารณสงเคราะห เปนตน ฉะนน บดนจงถงเวลาททกคน
จะพา ก น ต นต ว ต นใจ ร วม ม อก น ร กษ า ส ง เ ส ร ม
พระพทธศาสนาให เกดสภาพเ ปนอย ก บชาต ไทย
พระมหากษตรย ประชาชนชาวไทย อานวย สนตสข สวสด
วฒนสถาพร ตลอดถงแกชาวตางชาต ตางศาสนา ผเขามา
พงพระบรมโพธสมภาร...”
บทสรปทาย ขอยก พระราชดารสอนเปนพระอมตวาจา
ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ในพระราชพธบวงสรวง
สมเดจพระบรพมหากษตรยาธราชเจา ณ ทองสนามหลวง
วนจนทรท ๕ เมษายน พทธศกราช ๒๕๒๕ ซงพสกนกร
ทกหมเหลาควรพงถอปฏบตตามอยางเครงครดและ
อยางจรงจงตลอดไป ในอนทจะทาใหชาตเกดความมนคง
ในทสด ดงน
ประการแรก คอ การ รก ษาความสจ ความจ รงใ จ
ตอตวเอง ทจะประพฤตปฏบตแตสงทเปนประโยชน และเปน
ธรรม
ประการท ๒ คอ การรจกขมใจตนเอง ฝกใจ ตนเอง ให
ประพฤตปฏบตอยในความสจความดนน
ประการท ๓ คอ การอดท น อดก ลน และอดออม
ทจะไมประพฤตลวงความสจ สจรต ไมวาจะดวยเหตประการใด
ประการท ๔ คอ การรจกละวางความชว ความทจรต
และรจก “เสยสละประโยชนสวนนอยของตน เพ อ
ประโยชนสวนใหญของบานเมอง”
ทง ๔ ประการน ถาแตละคนพยายามปลกฝง และบารง
คณธรรมใหเจรญ งอกงามขน โดยทวกนแลว จะชวยให
ประเทศชาตบงเกดความมนคง ความสข ความรมเยนและ
มโอกาสทจะปรบปรงพฒนาใหมความมนคงกาวหนาตอไป
เมอทานไดพจารณาจากพระบรมราโชวาทนแลว
ทานคงสามารถประจกษไดวา ทกคนในสงคมควรตงปณธาน
อนแนวแนทจะบาเพญตนตามพระบรมราโชวาทน โดย
ไมหวนเกรงตออทธพลใดหรอภยนตรายใดๆ หากทกคน
ปฏบตไดดงนแผนดนไทยของเรายอมจะมความมนคง
ยงยนสบไป……….
เอกสารอางอง
๑. คาพอสอน ภมพลอดลยเดช , พระบาทสมเดจพระ
ปรมนทรมหาราช หนงสอเฉลมพระเกยรตในโครงการ
ตามรอยพระราชปณธาน (๒๕๔๔) โรงพมพ กรงเทพฯ
๒. สถาบนวชาการทหารบกชนสง โรงเรยนเสนาธการ
ทหารบก สวนวชายทธวธ (๒๕๕๐) เอกสารประกอบการ
ศกษาวชา หลกพนฐานยทธศาสตรและการกาหนด
ยทธศาสตร กรงเทพฯ
๓. วรพล วรานนท พลเรอโท (๒๕๔๖) ยทธศาสตรและการ
กาหนดกาลงรบ บรษท กราฟค แมส จากด กรงเทพฯ
๔. สานกกรรมาธการ๒ สานกงานเลขาธการวฒสภา ปฏบต
หนาทสานกงานเลขาธการสภานตบญญตแหงชาต
(๒๕๕๐) รายงานการพจารณาศกษาปญหาการปกครอง
ในเขตชายแดน สานกการพมพสานกงานเลขาธการ
วฒสภา กรงเทพฯ
๕. ดารง ศรประเสรฐ พนเอก (๒๕๔๔) การประชมเชง
ปฏบตการเรองการวเคราะหทางยทธศาสตร กรงเทพฯ
๖. พจน พงศสวรรณ พลตร (๒๕๓๖) หลกยทธศาสตร โอ
เอส พรนตงเฮาส กรงเทพฯ
๗. วทยาลยเสนาธการทหาร (๒๕๓๘) เอกสารแนะนาฝาย
เสนาธการรวม ภาคท ๒ เรองยทธศาสตรชาต กรงเทพฯ
๘. สานกงานเลขาธการวฒสภา ปฏบตหนาทสานกงาน
เลขาธการสภานตบญญตแหงชาตรฐธรรมนญแหงชาต
ราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ สานกการพมพ
สานกงานเลขาธการวฒสภา กรงเทพฯ
๙. สานกงานสภาความมนคงแหงชาต นโยบายความมนคง
แหงชาต (พ.ศ.๒๕๕๐-๒๕๕๔) โรงพมพสานกเลขาธการ
คณะรฐมนตร เขตดสต กรงเทพฯ
๑๐. ดเรก ดประเสรฐ พนเอก (๒๕๕๐) เอกสารประกอบการ
บรรยายวชานโยบายสาธารณะและความมนคงแหงชาต
มหาวทยาลยบรพา กรงเทพฯ
๑๑. ธานนทร กรยวเชยร (๒๕๕๐) เอกสารประกอบการ
ประชมสมมนาทางวชาการ เรอง คณธรรมนาชาตสความ
มนคงตามแนวพระราชดาร สถาบนวจยทางยทธศาสตร
สถาบนวชาการปองกนประเทศ
๑๒. ธานนทร กรยวเชยร (๒๕๕๐) ปาฐกถาพเศษ ในพธเปด
งานสมชชาคณธรรมแหงชาตและตลาดนดคณธรรม ครง
ท ๓ เรองคณธรรม จรยธรรม ในสงคมไทย ศนยสงเสรม
และพฒนาพลงแผนดนเชงคณธรรม สานกงานบรหาร
และพฒนาองคความร แขวงสามเสนใน เขตพญาไท
กรงเทพฯ
๑๓. สรปผลการเขารวมประชมสมมนา เรองสถานการณและ
ภยคกคามความมนคงของไทย : มมมองจากภาครฐ
เอกชน และประชาสงคม (๒๕๕๑) โรงแรมสยามซต
กรงเทพฯ
๑๔. ศภลกษณ สวรรณชฏ พนเอก (๒๕๔๑) การกาหนด
ยทธศาสตรชาตทเหมาะสม เพอลดความตงเครยด และ
การเผชญหนาทางทหารลง เอกสารวจยสวนบคคล
วทยาลยการทพบก รนท ๔๓
๑๕. กรมกจการพลเรอนทหาร (๒๕๕๒) วารสารกองทพไทย
ฉบบท ๔ ก.ค.-ก.ย.๕๒
๑๖. สานกงานปลดกระทรวงกลาโหม (๒๕๕๑, ๒๕๕๒ )
วารสารหลกเมอง ฉบบท ๒๑๓ ธ.ค.๕๑ ฉบบท ๒๒๒
ก.ย.๕๒ และฉบบท ๒๒๓ ต.ค.๕๒
๑๗. ศนยสงเสรมพระพทธศาสนาแหงประเทศไทย (๒๕๕๒-
๒๕๕๓) วดบวรนเวศวหาร คาปรารภ สมเดจพระญาณ
สงวร เนองในเทศกาลวสาขบชา
๑๘. สรชาต บารงสข การเมองและความมนคงไทย ๒๕๕๓
จลสารความมนคงศกษา ฉบบท ๗๒ (ม.ค.๕๓) โครงการ
ความมนคงศกษา สานกงานกองทนสนบสนนการวจย
๑๙. http://www.kanchanpisek.or.th
http://www.bulgaric2net.com
http://www.mfa.co.th
http://www.matichon.co.th
http://www.cmmba14.com
http://www.tortaharn.net
http://www.geozigzag.com
http://www.nidambe11.net
http://www.senate.go.th
http://www.mod.go.th
http://www.sentangonline.com
http://www.cgsc.rta.mi.th