คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑...

51
คู่มือปฏิบัติงาน กองทุนหลักประกันสุขภาพในระดับท้องถิ่นหรือพื้นที

Upload: others

Post on 19-Sep-2019

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

คมอปฏบตงาน

กองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท

Page 2: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

คมอปฏบตงาน

กองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท จดพมพเผยแพรโดย สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) อาคาร B ชน ๒,๓ และ ๔ ศนยราชการเฉลมพระเกยรต ๘๐ พรรษา ๕ ธนวาคม ๒๕๕๐ ถนนแจงวฒนะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส กรงเทพมหานคร ๑๐๒๑๐ โทรศพท ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ www.nhso.go.th

ทปรกษา นพ. วนย สวสดวร เลขาธการสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต นพ. ประทป ธนกจเจรญ รองเลขาธการสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต นพ. วระวฒน พนธครฑ รองเลขาธการสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต คณะผจดท า นางอรจตต บารงสกลสวสด ผอานวยการสานกสนบสนนการมสวนรวมของภาค นายประมวล ปาละกอน สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต ๑ เชยงใหม นางสาวกาญจนา แสงรตน สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต ๒ พษณโลก นางดรณ เลศปรชา สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต ๓ นครสวรรค นายประพจน บญม สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต ๔ สระบร นางสาวสายพนธ พงพระคมครอง สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต ๕ ราชบร นายศรศกด เผอกวฒนะ สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต ๖ ระยอง นายดสต ศรโคตร สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต ๗ ขอนแกน นางสาวเยยมอบล สขเสรม สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต ๘ อดรธาน นายวระชย กอนมณ สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต ๙ นครราชสมา นายสกล วนศร สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต ๑๐ อบลราชธาน ดร.วชราภรณ สกลพงศ สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต ๑๑ สราษฎรธาน ภญ.เสาวภา กาวสมบรณ สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต ๑๑ สราษฎรธาน นายสายนต อาจณรงค สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เขต ๑๒ สงขลา นางกฤดาญชล เพญภาค สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต สานกงานใหญ นายอาทตย วสรตน สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต สานกงานใหญ พมพครงท ๑ มนาคม ๒๕๕๓ จ านวน ๒๐,๐๐๐ เลม ISBN

Page 3: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

สารบญ

หนา บทน า บทท ๑ การจดตงกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท บทท ๒ แนวทางการบรหารจดการกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท บทท ๓ แนวทางการจดบรการสรางเสรมสขภาพ ปองกนโรค และ ฟนฟสมรรถภาพ ตามชดสทธประโยชน บทท ๔ แนวทางการจดทาแผนงานกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท บทท ๕ การบรหารงบประมาณ การรายงานการเงน บทท ๖ การพฒนาศกยภาพคณะกรรมการบรหารกองทนหลกประกนสขภาพ บทท ๗ การตดตามประเมนผล

ภาคผนวก ภาคผนวก ๑ ประกาศ คณะกรรมการหลกประกนสขภาพแหงชาต เรองการกาหนดหลกเกณฑเพอสนบสนน

ใหองคการบรหารสวนตาบลหรอเท ศบาลดาเนนงานและบรหารจดการกองทน หลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท พ.ศ. ๒๕๕๒

ภาคผนวก ๒ ประกาศ สปสช. เรองแนวทางการรบเงน การจายเงน การเกบรกษาเงน และการจดทาบญชเงนหรอทรพยสนในกองทนหลกประกนสขภาพ

ภาคผนวก ๓ บนทกความรวมมอ เพอสนบสนนการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนในเรอง การบรหารจดการระบบหลกประกนสขภาพและสวสดการชมชนในระดบทองถนหรอพนท

ภาคผนวก ๔ หนงสอ กระทรวงมหาดไทย ดวนทสด ท มท.๐๘๙๑.๓/ว.๑๑๑๐ ลงวนท ๓ เมษายน ๒๕๕๐ เรอง การดาเนนงานระบบหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท ภาคผนวก ๕ หนงสอ กรมสงเสรมการปกครองทองถน ดวนทสด ท ๐๘๙๑.๓/ว.๒๑๙๙ ลงวนท ๑๐ พฤศจกายน ๒๕๕๒ เรอง การดาเนนงานกองทนหลกประกนสขภาพในระดบ

ทองถนหรอพนท ภาคผนวก ๖ ขอตกลงการดาเนนงานและบรหารจดการกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท

ระหวางสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตกบองคการบรหารสวนตาบลหรอเทศบาล ภาคผนวก ๗ ขนตอนการดาวนโหลดหนงสอแจงการโอนเงนสมทบกองทนหลกประกนสขภาพ ในระดบทองถนหรอพนทและตวอยางแบบฟอรมตาง ๆ ภาคผนวก ๘ ความหมายของคา

Page 4: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

“ กองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท ซงส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) ยนดออกเงนสมทบ บาง อบต./เทศบาล กยนด (ออกเงน) สมทบ โรงพยาบาลชมชนบางแหงกยนด (ออกเงน) สมทบ กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยกยนดสมทบ ทงหมดแสดงวาน าใจและเงนนนม ขาดแตการจดการ ฉะนน อบต./เทศบาล และสภาผน าชมชนระดบต าบล ควรเปนองคการจดการเรองการไมทอดทงกน ทกต าบลควรมอาสาสมครเพอสงคมหรอเพอนมนษย ” นพ. ประเวศ วะส ราษฎรอาวโส จากหนงสอ ยทธศาสตร อบต.จดเปลยนประเทศไทย

Page 5: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

บทน า

กองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนทนบเปนนวตกรรมทสาคญในระบบสขภาพ

ของประเทศ ไทยในการสงเสรมการมสวนรว มดแลสขภาพของประชาชนจากหลายภาคสวนในสงคม โดยมองคกรปกครองสวนทองถนเปนกลไกสาคญในการ ประสานห นวยงาน องคกร แ ละภาคเครอขาย ในพนทเขามารวมคนหาปญหาและความตองการของประชาชน รวมวางแผน และสงเสรมใหเกดการรวมดาเนนกจกรรมดานสขภาพ โดยสามารถตดตามประเมนผลการดาเนนงานใหเกดขนอยางเปนรปธรรมกบประชาชน

กองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท นอกจากมเจตนารมณในการสรางการมสวนรวมของ องคกรปกครองสวนทองถนใหเขามามบทบาท ในการดแลสขภาพ ของประชาชนในพนท แลว ยงสนบสนนใหประชาชนไดแสดงบทบาทในการพงตนเองดานสขภาพ และสงเสรมใหบคลากรดานสาธารณสขในพนทไดแสดงบทบาทในการสนบสนนประชาช นในการดแลสขภาพตนเอง ทงน ยงสง เสรมใหทกฝายทเกยวของเกดความตระหนกตอการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพของประชาชน สามารถดแลสขภาพไดดวยตนเองและการสรางกลไกในสงคมทจะตองเขามารวมกนแกปญหาตางๆ ทมผลตอสขภาพใหลลวง

การดาเนนงานกองทน หลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนทเรมดาเนนการนบตงแต ไดมประกาศคณะกรรมการหลกประกนสขภาพแหงชาต เรองการกาหนดหลกเกณฑเพอสนบสนนใหองคการบรหารสวนตาบลหรอเทศบาลดาเนนงานและบรหารจดการ ระบบหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท เมอวนท ๒๘ มถนายน พ.ศ. ๒๕๔๙ ซงในปแรก มองคการบรหารสวนตาบลและเทศบาลนารอง จดตงกองทนรวม ๘๘๘ แหงจนถงป พ.ศ. ๒๕๕๓ มการขยายไปถง ๕,๕๒๐ แหง คดเปนรอยละ ๗๑.๐๐ ของจานวนองคกรปกครองสวนทองถนทงหมดของประเทศ สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช .)ตระห นกถงความสาคญของการตดตามประเมนผลกองทน จงพฒนาระบบการรายงานผล การดาเนนงานและดานการเงนของแตละกองทนผานเวบไซตของสปสช.โดยใหกองทนเปนผบนทกขอมลเปนระยะอยางตอเนอง ทาใหสามารถตดตามการดาเนนงานได ครอบคลมทกกองทน นอกจากน คณะเศรษฐศาสตร มห าวทยาลยธรรมศาสตร โดย ดร. ดเรก ปทมศรวฒน และเครอขายนกวจยในทกภมภาค ไดเขามาดาเนนการวจย นโยบายสาธารณะกองทนหลกประกนสขภาพทองถน ในป พ.ศ. ๒๕๕๐ และ ๒๕๕๒ ทาใหไดขอสรปและขอเสนอ แนะท เปนประโยชนตอการพฒนานโยบาย และกา รดาเนนงานในพ นท นามาสการแกไข ประกาศคณะกรรมการหลกประกนสขภาพแหงชาต เรองการกาหนดหลกเกณฑเพอสนบสนนใหองคการบรหารสวนตาบลหรอเทศบาลดาเนนงานและบรหารจดการกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท เมอวนท ๒๙ กนยายน พ.ศ. ๒๕๕๒ และประกาศสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตเรองแนวทางการรบเงน การจายเงน การเกบรกษาเงน และการจดทาบญชเงน หรอทรพยสนใน กองทนหลกประกนสขภาพ ลงวนท ๑๖ ธนวาคม พ.ศ.๒๕๕๒ เพอเพมความคลองตวในการบรหารจดการกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท

คมอททานถออยในมอฉบบน ไดบรรจเนอหาสาระทเปนประโยชนตอ การบรหารจดการกองทนในภาพรวม สาหรบก รณศกษา และ ตวอยางแผนงาน ไดนา ไปเผยแพร ในเวบไซต http://tobt.nhso.go.th/ เพอใหทานนาไปปรบใชตามความเหมาะสมกบสภาพพนทตอไป

Page 6: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

บทท ๑ การจดตงกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท

เพอเปนการสรางหลกประกนสขภาพใหกบประชาชนทกคนในพนท โดยสงเสรมกระบวนการการมสวนรวมตามความพรอม ความเหมาะสมและความตองการของประชาชนในทองถน จงสมควรกาหนดหลกเกณฑเพอใหองคการบรหารสวน ตาบลและเทศบาลเป นผดาเนนงานและบรหารจดการ กองทนหลกประกนสขภาพ ทเกยวกบการสร างเสรมสขภาพ การปองกนโรค การฟนฟสมรรถภาพ และการรกษาพยาบาลระดบปฐมภม เชงรกในพนทไดอยางทวถงและทจาเปนตอสขภาพและการดารงชวต ในการ จดตงกองทนหล กประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท ไดมการกาหนดเปาหมายรวมกนระหวางสปสช. กระทรวงสาธารณสข กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงมหาดไทย สมาคมองคการบรหารสวนจงหวดแหงประเทศไทย สมาคมสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย และ สมาคมองคการบรหารสวนตาบลแหงประเทศไทย ดงตอไปน ระยะทหนง พ.ศ. ๒๕๔๙-๒๕๕๐ องคการบรหารสวนตาบลหรอเทศบาลนารองทวประเทศ ระยะทสอง พ.ศ. ๒๕๕๑-๒๕๕๒ องคการบรหารสวนตาบลหรอเทศบาลทมความพรอม ระยะทสาม ตงแต พ.ศ. ๒๕๕๓ เปนตนไป องคการบรหารสวนตาบลหรอเทศบาลทผานการประเมน ๑. วตถประสงค ๑.๑ เพอสนบสนนและสงเสรมการจดบรการสาธารณสขของหนวยบรการหรอสถานบรการอน รวมทงสถานบรการทางเลอกในพนท โดยเนนเรองการสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค การฟนฟสมรรถภาพ และการรกษาพยาบาลระดบปฐมภมทจาเปนตอสขภาพและการดารงชวต ๑.๒ เพอสงเสรมใหกลมแมและเดก กลมผสงอาย กลมผพการ และกลมผ ประกอบอาชพทม ความเสยงและกลมผปวยโรคเรอรงทอยในเขตพนท สามารถเขาถงบรการสาธารณสขไดอยางทวถงและ มประสทธภาพ ตามประเภทและขอบเขตของบรการสาธารณสขทคณะกรรมการหลกประกนสขภาพแหงชาตกาหนด ๑.๓ เพอสนบสน นคาใชจายใหกลมประชาชน หรอ องคกรประชาชนในพนทจดทากจกรรมเพอ การสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรคหรอการฟนฟสมรรถภาพใหแกประชาชนในพนท ๑.๔ เพอสนบสนนคาใชจายในการบรหารหรอพฒนากองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถ นหรอพนทใหมประสทธภาพ ทงนตองไมเกนรอยละ ๑๐ ของคาใชจายทงหมดของกองทนหลกประกนสขภาพ ในรอบปงบประมาณนน และในกรณทจาเปนตองใช จายเพอซ อครภณฑทเกยวของโดยตรง ครภณฑนน จะตองมราคาไมเกน ๒๐,๐๐๐ บาทตอหนวย ๒. หลกเกณฑการจดตงกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนทใหม

องคการบรหารสวนตาบล หรอเทศบาล ทสนใจเขารวมจดตงกองทน ตองมคณสมบตในการพ จารณา ใหเขารวมจดตงกองทน ดงตอไปน

Page 7: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

ขนตอนทหนง ๑. นายกองคการบรหารสวนตาบลหรอ นายกเทศมนตร เหนชอบและประสงคเขารวมดาเนนงานกองทนหลกประกนสข ภาพในระดบทองถนหรอพนทโด ยสงหนงสอ แสดงความ จานงตามท สปสช . กาหนด กรณทนายกองคการบร หารสวนตาบลหรอนายกเทศมนตรไมสามารถปฏบต หนาทไดใหผปฏบตหนาท แทนหรอผรกษาการแทน เปนผลงนามในแบบแสดงความจานง ๒. มความพรอมในการสมทบงบประมาณในปทสมครจดตงกองทน ๓. มความพรอมในการคดเลอกคณะกรรมการบรหารกองทนแบบมสวนรวม ขนตอนทสอง

๑. มขอมลสขภาพชมชน แผนสขภาพชมชน หรอแผนททางเดนยทธศาสตร ๒. ประธานกรรมการ เจาหนาทสาธารณสข และเลขานการ เขารบการอบรมเตรยมความพรอม สรปขนตอนการจดตงกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท

ขนตอน ระยะเวลา หนวยงานทเกยวของ หมายเหต ๑. อบต./เทศบาล สงหนงสอแสดงความจานง ตามแบบฟอรมทกาหนดไปยงหนวยงานทเกยวของ

ม.ย. - ส.ค. สานกงานสาธารณสขจงหวด / สปสช.เขต

ทาหนงสอจาก อบต./เทศบาล พรอมแนบหนงสอแสดงความจานง และเอกสารทเกยวของดาวนโหลดไดทhttp://tobt.nhso.go.th/

๒. ตรวจสอบคณสมบต ส.ค. - ก.ย. สานกงานสาธารณสขจงหวด / สปสช.เขต

ตรวจสอบคณสมบตและตอบรบการเขารวมกองทน

๓. อบต./เทศบาล สงหลกฐานการจดตงกองทน ไดแก - บนทกขอตกลง(MOU) - สาเนาหนาบญชกองทน - รายชอคณะกรรมการตามประกาศทกาหนด

ก.ย. - ต.ค. สปสช.เขต เปดบญชเงนฝากกบธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.)ประเภทบญชออมทรพย ชอบญช “กองทนหลกประกนสขภาพ (ชอ อบต.หรอเทศบาล...) อาเภอ.......จงหวด......

๔. การโอนเงน สปสช.การสมทบ อบต./เทศบาล

ต.ค.-ธ.ค. สปสช.สวนกลาง สปสช.เขต

เขตตงเรองเบกจายเงนสวนกลางโอนเงน อบต./เทศบาลสมทบเงน

Page 8: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

๓. หลกเกณฑการพจารณากองทนเพอสนบสนนการด าเนนงานตอเนอง ในการดาเนนงานกองทน หาก สปสช.หรอองคการบรหารสวนตาบล/เทศบาลไมไดบอกเลกขอตกลงใหขยายระยะเวลาการดาเนนงาน กองทนออกไป ทกๆ หนงปงบประมาณ สาหรบกองทนทจดตงและดาเนนงานตอเนอง ทกป สปสช.จะมการประเมน เพอสนบสนนการดาเนนงานตอเนอง ดงน ๓.๑ มการบนทกขอมลพนฐาน รายงานกจกรรม รายงานดานการเงนผานโปรแกรมบรหารจดการ

กองทนระบบออนไลน http://tobt.nhso.go.th/ ครบทกรายการและเปนปจจบน ๓.๒ ภายในปงบประมาณทผานมา ตองมการสมทบงบประมาณไดตามเกณฑ ๓.๓ มแผนงาน/โครงการรองรบกจกรรมครบทง ๔ ประเภท ๓.๔ มผลการดาเนนงานตามเกณฑการประเมนท สปสช.กาหนดในแตละป ๔. การยบเลกกองทน ๔.๑ กองทนใดทไมมเงนสมทบจากองคการบรหารสวนตาบลหรอเทศ บาล หรอไมมการดาเนนกจกรรมใดๆ ตอเนองตงแต ๒ ปขนไป ๔.๒ ในกรณทกองทนไมสามารถดาเนนการไดตามขอ ๓ หรอขอ ๔.๑ สปสช. อาจประกาศยบเลกการดาเนนงานกองทนนน ทงน หากยบเลกกองทน ทรพยสนทเหลอ ของกองทนใหตกเปนของหนวยบรการปฐมภมของรฐทอยในพนทนนและใหโอนเงนหรอทรพยสนของกองทน ใหแกหนวยบรการดงกลาว ตามวธการท สปสช.กาหนด ๕. แหลงทมาของเงนหรอทรพยสนในกองทน ประกอบดวย ๕.๑ เงนคาบรการสาธารณสขทไดรบจากกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาตในสวนของการสรางเสรมสขภาพและปองกนโรค ตามทคณะกรรมการหลกประกนสขภาพแหงชาตกาหนด ๕.๒ เงนอดหนนหรองบประมาณทไดรบจากองคการบรหารสวนตาบลหรอเทศบาลหรอองคกรปกครองสวนทองถนอน ตามสดสวนดงน

๕.๒.๑ เงนสมทบขององคการบรหารสวนตาบลขนาดใหญหรอเทศบาล ตองไมนอยกวารอยละ ๕๐ ของคาบรการสาธารณสขทไดรบจากกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต ๕.๒.๒ เงนสมทบขององคการบรหารสวนตาบลขนาดกลาง ตองไมนอยกวารอยละ ๓๐ ของคาบรการสาธารณสขทไดรบจากกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต ๕.๒.๓ เงนสมทบขององคการบรหารสวนตาบลขนาดเลก ตองไมนอยกวารอยละ ๒๐ ของคาบรการสาธารณสขทไดรบจากกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต ๕.๓ เงนสมทบจากประชาชน ชมชนหรอกองทนอน ๆ ในชมชน อาทเชน การทอดผาปา การระดมทนจากประชาชน ๕.๔ รายไดอนๆ หรอทรพยสนทไดรบมาในกจการของกองทนหลกประกนสขภาพ ในระดบทองถนหรอพนท

Page 9: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

๖. คณะกรรมการบรหารกองทน องคการบรหารสวนตาบลหรอเทศบาลทเขารวมดาเนนงานจะตองจดใหมคณะกรรมการชดหนง เรยกวา คณะกรรมการบรหารกองทนโดยองคประกอบของคณะกรรมการ ตองสรรหาตามหลกเกณฑท สปสช .กาหนดและสงรายชอให สปสช. เขต เพอออกคาสงแตงตง คณะกรรมการบรหารกองทนหลกประกนสขภาพ ประกอบดวย ผอานวยการโรงพยาบาล เปนทปรกษา สาธารณสขอาเภอ เปนทปรกษา

๑. นายกองคการบรหารสวนตาบลหรอนายกเทศมนตร เปนประธานกรรมการ ๒. ผทรงคณวฒในพนท คนท ๑ เปนรองประธานกรรมการ ๓. ผทรงคณวฒในพนท คนท ๒ เปนรองประธานกรรมการ ๔. สมาชกองคการบรหารสวนตาบลหรอสภาเทศบาล เปนกรรมการ

ทสภามอบหมาย จานวน ๒ คน ๕. หวหนาหนวยบรการปฐมภมในพนททกแหง เปนกรรมการ ๖. อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานในพนท

ทคดเลอกกนเอง จานวน ๒ คน เปนกรรมการ ๗. ผแทนหมบานหรอชมชนทประชาชนในหมบานหรอชมชน

คดเลอกกนเอง จานวนไมเกน ๕ คน เปนกรรมการ ๘. ผแทนศนยประสานงานหลกประกนสขภาพประชาชน

หรอศนยรบเรองรองเรยนอสระในพนทหนวยละ ๑ คน (ถาม) เปนกรรมการ ๙. ปลดองคการบรหารสวนตาบลหรอปลดเทศบาล

หรอเจาหนาทอนทนายกองคการบรหารสวนตาบลหรอนายกเทศมนตรมอบหมาย เปนกรรมการและเลขานการ

กองทนหลกประกนสขภาพ

ในระดบทองถนหรอพนท

๔ รายไดอน และทรพยสน

ทเกดจากกจการกองทน

รวมทงเงนอดหนนจาก

หนวยงานตางๆ

เงนอดหนนหรองบประมาณ

จาก อบต.หรอเทศบาล (จดสรรตามสดสวนท

สปสช.ก าหนด/เปนรายป)

เงนคาบรการสาธารณสข

จากกองทนหลกประกนสขภาพแหงชาต หมวดบรการสงเสรมปองกน (จดสรรให เปนรายปตามจ านวนประชากร)

เงนสมทบจากชมชนหรอกองทน

ชมชน (สมทบตามมตของกลม)

Page 10: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

การคดเลอกกรรมการกรณผทรงคณวฒในพนทใหกรรมการประชมคดเลอกผทรงคณวฒ ในพนท ซงมความรความสามารถเปนทเคารพนบถอและเปนทยอมรบในพนทจานวน ๒ คน การแตงตงคณะก รรมการในกรณหวหนาหนวยบรการปฐมภมในพนท หมายถงหวหนาสถานอนามยหรอผอานวยการโรงพยาบาลทมหนวยบรการปฐมภม (เชน ศนยแพทยชมชน ) หากเทศบาลมศนยบรการสาธารณสขเทศบาลทขนทะเบยนเปนหนวยบรการในระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา จงจะเปนหนวยบร การปฐมภมตามประกาศ และหวหนาศนยบรการสาธารณสขเทศบาลนน จะเปนกรรมการบรหารกองทนโดยตาแหนงดวย (หากมขอสงสยตดตอสอบถามไดท งานประกนสขภาพ สานกงานสาธารณสขจงหวด ) ทงนจานวนกรรมการตองเทากบจานวนหนวยบรการปฐมภมทตงอยในพนท อบต./เทศบาล นน

การคดเลอกกรรมการจากอาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานในพนท และผแทนหมบานหรอชมชนทประชาชนในหมบานหรอชมชน คดเลอกกนเองใหองคการบรหารสวนตาบลหรอเทศบาลจดประชมเพอใหบคคลในแตละกลมไดคดเลอกกนเองดวยวธการทเหนสมควร เพอใหไดกรรมการตามจานวนทกาหนดไว

การคดเลอกผแทนศนยประสานงานหลกประกนสขภาพประชาชนหรอศนยรบเรองรองเ รยนอสระในพนท เปนกรรมการ เฉพาะองคการบรหารสวนตาบลหรอเทศบาลทมศนยประสานงานหลกประกนสขภาพประชาชนหรอศนยรบเรองรองเรยนอสระต งอยในพนทเทานน ใหมผแทนของศนยดงกลาวเปนกรรมการดวยศนยละหนงคน ในกรณประธานกรรมการไมมหรอมแตไมอาจปฏบตหนาทไดใหรองประธานกรรมการ ทาหนาทประธานในทประชมไดตามลาดบ ๗. คณะกรรมการบรหารกองทน มอานาจหนาทดงตอไปน

๗.๑ บรหารจดการกองทนใหเปนไปตามวตถประสงคของกองทน ๗.๒ รบผดชอบการรบเงน การจายเงน การเกบรกษาเงนและการจดทาบญชเงนหรอทรพยสน

ในกองทนใหเปนไปตามท สปสช. กาหนด ๗.๓ ดาเน นการใหประชาชนกลมเปาหมายตาง ๆ ในคว ามรบผดชอบสามารถเขาถงบรการ

สาธารณสขทงทบาน ในชมชนหรอหนวยบรการไดอยางทวถงและมประสทธภาพ ๗.๔ จดทาขอมลและแผนดาเนนงานทเกยวกบปญหาสาธารณสข กลมเปาหมายและหนวยบรการ

ตางๆ ทเกยวของ ๗.๕ จดทาสรปผลการดาเนนงาน รายงานการรบจา ยและเงนคงเหลอของกองทน เมอสน

ปงบประมาณ เพอเสนอ สปสช. และองคการบรหารสวนตาบลหรอเทศบาลภายในเดอนธนวาคมของทกป ๗.๖ แตงตงคณะอนกรรมการหรอคณะทางาน เพอดาเนนงานทเกยวของไดตามความจาเปน

๘. วาระของคณะกรรมการบรหารกองทน คณะกรรมการมวาระอยในตาแหนงคราวละ ๒ ป (นบจากวนท สปสช .ออกคาสงแตงตง ) หากครบ

๒ ปแลวยงมไดมการแตงตงคณะกรรมการขนใหม ใหคณะกรรม การทครบวาระนนอยในตาแหนง เพอดาเนนการตอไปจนกวาคณะกรรมการซงไดรบการแตงตงใหมเขารบหนาท

กรณท กรรมการในตาแหนง ผทรงคณวฒในพนท สมาชกองคการบรหารสวนตาบลหรอ สภาเทศบาล อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบานในพนท ผแทนหมบานหรอชมชนทประชาชนในหมบานหรอ

Page 11: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

ชมชนคดเลอกกนเอง ผแทนศนยประสานงานหลกประกนสขภาพประชาชนหรอศนยร บเรองรองเรยนอสระในพนทพนจากตาแหนงกอนครบวาระใหมการคดเลอกผแทนเปนกรรมการในตาแหนงทวางโดยใหมวาระการดารงตาแหนงเทากบวาระทเหลอของกรรมการทพนจากตาแหนง สาหรบนายกองคการบรหารสวนตาบลหรอนายกเทศมนตร หวหนาหนวยบรการปฐมภมในพนท และปลดองคการบรหารสวนตาบลหรอปลดเทศบาล (กรณไดรบการแ ตงตงเปนเลขานการโดยตาแหนง ) หากมการเปลยนแปลงในตาแหนงดงกลาว ถอวาเปนกรรมการทไดรบการแตงตงโดยตาแหนง ดงนนจงไมตองสงรายชอมาขอรบการแตงตงอก นอกจากการพนจากตาแหนงตามวาร ะแลว กรรมการทมาจากการคดเลอกตามขอ ๖ ลาดบท ๒, ๓, ๖ และ ๗ พนจากตาแหนงในกรณดงตอไปน

(๑) ตาย (๒) ลาออก (๓) ยายไปดารงตาแหนงหรอประกอบวชาชพหรออาชพในทองถนหรอพนทอน (๔) เปนคนไรความสามารถหรอเสมอนไรความสามารถ (๕) เปนบคคลลมละลาย

Page 12: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

บทท ๒ แนวทางการบรหารจดการกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท

กองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท ออกแบบการบรหารจดการใหดาเนนงานในรปแบบกองทน โดยมคณะกรรมการบรหารกองทนหลกประกนสขภาพ ท สปสช .แตงตงทาหนาทในการบรหารจดการ มองคประกอบในการดาเนนงานดงตอไปน ๑. องคประกอบของการด าเนนงานกองทนม ๔ ประการ ดงน ๑.๑ มคณะกรรมการบรหารกองทน ซงสปสช.เปนผออกคาสงแตงตง (ดรายละเอยดในบทท ๑ ขอ ๖) ๑.๒ เงนของกองทนอยางนอยตองประกอบดวย เงนคาบร การสาธารณสขจาก สปสช. และเงนสมทบจากองคการบรหารสวนตาบลหรอเทศบาล สวนเงนสมทบจากชมชนหรอกองทนชมชนหรอรายไดอนใหเปนไปตามความพรอมของกองทน ๑.๓ มแผนงานหรอ โครงการท ครอบคลม กจกรรม ทง ๔ ประเภท โดยไดรบการ อนมต จากคณะกรรมการกองทน(ดรายละเอยดในขอ ๓) ๑ .๔ มระบบรายงาน ของกองทนผาน โปรแกรมบรหารจดการกองทนใน ระบบออนไลน http://tobt.nhso.go.th/ ๒. การด าเนนงานของคณะกรรมการบรหารกองทนหลกประกนสขภาพ ๒.๑ การประชมคณะกรรมการบรหารกองทน

ก . กรณ กองทนทเขารวมด าเนนการในปแรก (กองทนใหม )ใหจดการประชมคณะกรรมการบรหารกองทนเปนประจาอยางนอยเดอนละ ๑ ครง ดงน

การประชมครงท ๑ เพอชแจงเปาหมาย วตถประสงค และแนวทางการบรหารจดการกองทน บทบาทหนาทของคณะกรรมการ และยกรางระเบยบกองทน (สามารถดาว นโหลดตวอยางไดท http://tobt.nhso.go.th/ )

การประชมครงท ๒ เพอเหนชอบและประกาศใชระเบยบกองทน และพจารณาปญหาสขภาพในพนท โดยใชขอมลจากหนวยบร การ องคกรปกครองสวนทองถน เวทประชาคม และก ารระดมความคดเหนจากคณะกรรมการ โดยการทาแผนททางเดนยทธศาสตร หรอ แผนสขภาพชมชนของกองทน หลงเสรจสนการประชมมการ เผยแพร ระเบยบกองทน หรอหลกเกณฑการสนบสนนงบประมาณโครงการและแผนงานดานสขภาพใหหนวยบรการแล ะภาค เครอขาย ในชมชน เพอรบรและ สงแผนงานโครงการขอรบการสนบสนนจากกองทนตอไป

การประชมครงท ๓ เพอพจารณารายละเอยดของแตละโครงการ ควรครอบคลมกจกรรมทง ๔ ประเภทและอนมตการใชงบประมาณทสอดคลองกบแผนททางเดนยทธศาสตร แผนสขภาพชมชน หรอปญหาสาธารณสขในพนท รปแบบการนาเสนอ โครงการอาจใหผเสนอมาเสนอโครงการตอคณะกรรมการดวย

Page 13: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

ตนเองหรอเสนอโครงการตอคณะอนกรรมการหรอคณะทางานทกองทนมอบหมาย ทงนทกโครงการตองผานการพจารณาจากคณะกรรมการบรหารกองทน

การประชมครงถดไป อยางนอยควรมการประชมทก ๒ เดอนตอครง เพอพจารณาโครงการทขอรบการสนบสนนงบประมาณจากกองทนระหวางป รวมทงตดตามผลการดาเนนงานโครงการทกองทนใหการสนบสนนไปแลว รายงานสถานะการเงนทกไตรมาส ทบทวนปญหาสาธารณสขในพนท ตดตามการบนทกรายงานผานระบบออนไลน http://tobt.nhso.go.th/ ใหถกตองและเปนปจจบน

ข. กองทนทด าเนนการตอเนอง (กองทนเกา) ควรมการประชมอยางนอยทก ๑-๓ เดอน ดงน ในชวงเดอนตลาคม-ธนวาคม ควรมการประชมเพอ

- สรปผลการดาเนนงานในปทผานมา - กาหนดกรอบแผนงานโครงการของปงบประมาณใหม - พจารณารายละเอยดของแตละโครงการ โดยครอบคลมกจกรรมทง ๔ ประเภท สาหรบ

รปแบบการนาเสนอโครงการ อาจใหผ รบผดชอบโครงการนา เสนอโครงการตอคณะกรรมการดวยตนเองหรอ นาเสนอโครงการตอคณะอนกรรมการหรอคณะทางานทกองทนมอบหมาย

- อนมตการใชงบประมาณทสอดคลองกบแผนท ทางเดนยทธศาสตร แผนสขภาพชมชน หรอปญหาสาธารณสขในพนท ทงน ทกโครงการตองผานการพจารณาจากคณะกรรมการบรหารกองทน

ในชวงเดอนมกราคม-กนยายน ควรมการประชมเพอ - พจารณาโครงการทขอรบการสนบสนนงบประมาณจากกองทนระหวางป - กากบตดตามผลการดาเนนงานโครงการทกองทนใหการสนบสนน - รายงานสถานะการเงนทกไตรมาส - ทบทวนปญหาสาธารณสขในพนท - ตดตามการบนทกรายงานผาน โปรแกรมระบบออนไลน http://tobt.nhso.go.th/ ใหถกตอง

และเปนปจจบน ๒.๒ กรรมการและเลขานการกองทนจดทาระเบยบวาระการประชม และบนทกรายงานการประชม ๒.๓ การประชมแตละครง องคประชมตองไมนอยกวากงหนงและใชความเหนชอบรวมกนของ

คณะกรรมการเปนเกณฑ ๒.๔ ในการประชมคณะกรรมการทกครง ใหฝายเลขานการถอเปนวาระประจาทจะตองมการรายงานบญชการรบเงน -การจายเงน และสถานการณการเงนของกองทนใหทประชม รบทราบ (สามารถดาว นโหลดตวอยางไดท http://tobt.nhso.go.th/ ) ๒.๕ การจดทาบนทกรายงานการประชมคณะกรรมการ ใหทาเปนลายลกษณอกษรในรปแบบใดรปแบบหนงกได เพอเกบรกษาไวสาหรบใชในการอางองและตรวจสอบ โดยมอบใหประธาน กรรมการและเลขานการเปนผลงนามและรบผดชอบความถกตองและความสมบรณครบถวนของรายงานทกครง

Page 14: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

๓. ลกษณะของกจกรรมทจะของบประมาณสนบสนนจากกองทน กจกรรมทกองทนจะสนบสนนสามารถแยกไดเปน ๔ ประเภท คอ ๓.๑ กจกรรมการจดบรการสขภาพตามชดสทธประโยชน ๓.๒ กจกรรมสนบสนนงบประมาณแกหนวยบรการสาธารณสขทอยในชมชนทองถน ๓.๓ กจกรรมการสนบสนนการสรางเสรมสขภาพโดยประชาชนและชมชนทองถน ๓.๔ กจกรรมการบรหารกองทน พฒนาศกยภาพกรรมการ และพฒนาระบบบรหารจดการ

ทงนสามารถอธบายกระบวนการพจารณากจกรรมทจะสนบสนนหรอไมไดตามแผนภมตอไปน

เหนชอบโดย ใชงบจากแหลงอน

ประเภทท ๑ กจกรรมการจดบรการสรางเสรมสขภาพ ปองกนโรค และฟนฟสมรรถภาพตามชดสทธประโยชน

ประเภทท ๒ กจกรรมสนบสนน งบประมาณหนวย บรการสาธารณสข

อนมตโดยใช งบจากกองทน

ผลการพจารณา ไมอนมต

ประเภทท ๓ กจกรรมการสราง เสรมสขภาพโดยประชาชน และชมชนทองถน

ประเภทท ๔ กจกรรมการบรหารกองทน/พฒนาศกยภาพกรรมการ/และพฒนาระบบบรหารจดการ

คณะกรรมการบรหาร กองทนหลกประกนสขภาพ

พจารณา

ท าบนทกขอตกลง

น าเขาสกระบวนการพจารณา งบประมาณของแหลงทนอน

น ากลบไปแกไข/ ปรบปรง/ยกเลก

แสดงกระบวนการพจารณาการสนบสนนกจกรรมของกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท

การเบกจายเงนสนบสนน

รายงานผลการด าเนนงานผานระบบ

ออนไลน

บนทกแผนงานโครงการใน เวบไซต

Page 15: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

ประเภทท ๑ จดบรการสรางเส รมสขภาพ ปองกนโรคและ ฟนฟสมรรถภาพตา มชดสทธ

ประโยชน : โดยสนบสนนงบประมาณเพอจดบรการแกกลมเปาหมายหลก ๕ กลม ประกอบดวย กลมแมและเดก กลมผ สงอาย กลมผพการ และกลมผประกอบอาชพทมความเสยงและกลมผปวยโรคเรอรงทอยในเขตพ นทซงการจดกจกรรมประเภทน คณะกรรมการบรหารกองทนหลกประกนสขภาพจะตองมขอมล ประชากรกลมเปาหมายหลกดงกลาววามจานวนเทาใด และมการจดทาแผนงาน /โครงการ ในแตละปวาจะตงเปาหมายในการจดบรการแกกลมใดบางและเปนจานวนเทาใด ประเภทท ๒ สนบสนนงบประมาณแกหนวยบรการสาธารณสข : โดยสนบสนนงบประมาณเพอสนบสนนและสงเสรมการจดบรการในการสงเสรมสขภาพ การปองกนควบคมโรค การฟนฟสมรรถภาพ และการรกษาพยาบาลระดบปฐมภม เชงรกทจาเปนตอสขภาพและการดารงชวต หรอใชปองกนและแกไขปญหาเรงดวน เชน การปองกนโรคตดตอตามฤดกาล ใหแก สถานอนามย โรงพยาบาลชมชน ศนยบรการสาธารณสข คลนกชมชนอบอน เปนตน ประเภทท ๓ สนบสนนการสรางเสรมสขภาพโดยประชาชนและชมชนทองถน : โดยสนบสนนงบประมาณเพอสงเสรม การสรางเสรมสขภาพ การควบคมปองกนโรค การฟนฟสมรรถภาพ และการสงเสรมภมปญญาพนบาน ทเกดจาก ความคดรเรมของประชาชน และองคกร ในชมชนทองถน ครอบคลม ๕ กลมเปาหมาย ประกอบดวย กลมแมและเดก กลมผ สงอาย กลมผพการ และกลมผประกอบอาชพทมความเสยงและกลมผปวยโรคเรอรงทอยในเขตพนท ประเภทท ๔ การบรหารก องทน การพฒนาศกยภาพ คณะกรรมการ และการพฒนาระบบบรหารจดการ : โดยสนบสนนงบประมาณเพอ เปนคาใชจา ยในการบรหารจดการหรอการพฒนาศกยภาพคณะกรรมการหรอคณะอนกรรมการหรอคณะทางานอน ๆ ทกรรมการกองทนแตงตง ใหมประสทธภาพรวมถงการจดซอครภณฑท สนบสนนการดาเนนงาน โดยตรง ครภณฑนนจะตองมราคาไมเกน ๒๐,๐๐๐ บาทตอหนวย สาหรบคาตอบแทนคณะกรรมการหรอคณะอนกรรมการหรอคณะทางานอน ๆทเขารวมประชมจายไดไมเกนคนละ ๒๐๐ บาทตอครง ทงนงบประมาณประเภทท ๔ สปสช.ไดกาหนดเกณฑการใชจายในประเภทนตองไมเกนรอยละ ๑๐ ของคาใชจายทงหมดของกองทนในรอบปงบประมาณนน

Page 16: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

บทท ๓ แนวทางการจดบรการสรางเสรมสขภาพ ปองกนโรค และ ฟนฟสมรรถภาพตามชดสทธประโยชน

****************************************************************************

กจกรรมบรการสรางเสรมสขภาพ ปองกนโรค และฟนฟสมรรถภาพตามชดสทธประโยชน เปนบรการทภาครฐจดใหกบประชาชนคนไทยทกคน ซงโดยปกตการใหบรการดงกลาว หนวยบรการจะเปนผใหบรการแกกลมเปาหมายตาง ๆ อยแล ว ทผานมาพบวาไมสามารถสรางการเขาถงบรการไดอยางครอบคลม โดยเฉพาะกลมแมและเดก กลมผสงอาย กลมผพการ กลมผประกอบอาชพทมความเสยง และกลมผปวยโรคเรอรงทอยในพนท ดงนนกองทน จงตองดาเนนการใหประชาชนในพนทรบผดชอบเข าถงชด สทธประโยชน ซงบรการเหลานควรเปนไปตามกรอบแนวคดการจดบรการสาธารณสขของหนวยบรการในการสรางเสรมสขภาพ ปองกนโรค และฟนฟสมรรถภาพของชมชน โดยสามารถจาแนกตามชดสทธประโยชน ๕ กลมเปาหมาย

ทงน เนองจากการจดกจกรรมตามชดสทธประโยชนก ลมผใหญ (อายตงแต ๒๕ ปขนไป)ไดรวมกลมผสงอาย กลมผประกอบอาชพทมความเสยง และกลมผปวยโรคเรอรง ไวแลว ดงนนจงจาแนกกจกรรมตามชดสทธประโยชนเปน ๔ กลมดงน

๑. การจดกจกรรมตามชดสทธประโยชนส าหรบกลมแมและเดก (เดกแรกเกด ถงตากวา ๖ ป)

วตถประสงค กจกรรมตามชดสทธประโยชนกลมหญงตงครรภ ๑. เพอดแลกลมหญงตงครรภในชมชนทกคนเพมเตมจากการใหบรการตามปกต เชน การเยยมบาน การฝากครรภในชมชน (บรการฝากครรภตามปกต หนวยบรการไดรบคาใชจายเหมาจายจากสาน กงานหลกประกนสขภาพแลว) โดยเปาหมายคอ ลดอตราการเสยชวตของมารดา ทารก และอตราทารกแรกเกดนาหนกนอย

๑. การสารวจ คนหา หญงตงครรภรายใหม ๒. โภชนาการหญงตงครรภ เชน การประเมนภาวะโภชนาการหญง

ตงครรภ การสนบสนนนมกลองในหญงตงครรภทม ภาวะโภชนาการตา การสนบสนนเกลอเสรมไอโอดน ฯลฯ ๓. กจกรรมการเยยมบานทงกอนคลอดและหลงคลอด ๔. การตดตาม คนหา เชน การขาดนด กลมเสยง ฯลฯ ๕. กจกรรมการใหสขศกษาในชมชน / โรงเรยนพอแมในชมชน

๒. เพอจดบรการสขภาพสาหรบเดกเลกแบบเหมารวมหรอเปนราย ๆ เพมเ ตมจากทหนวยบรการใหบรการตามปกต เชน จดบรการเชงรกในชมชน

๑. มบรการซกประวต ประเมนพฤตกรรมสขภาพ และตรวจรางกาย พรอมกบจดทาสมดบนทกสขภาพ

๒. การแกไขปญหาภาวะโภชนาการเดกเลก เชน การประเมนภาวะโภชนาการ

๓. การคนหา / สารวจ เดกเกดใหม เดกยายเขา-ออก ๔. การตดตาม คนหา เดกขาดนด ขาดวคซน สทธบตร ๕. การตดตามผลการรกษา สงตอ การดแลหลงรบวคซน การดแลตอเนอง ๖. การประเมนพฒนาการเดก / การประเมนออทสตก ฯลฯ ๗. การประเมน แกไขความพการ และฟนฟสมรรถภาพ

Page 17: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

๒. การจดกจกรรมตามชดสทธประโยชนส าหรบเดกโต (อาย ๖ ป ถงอายต ากวา ๒๕ ป)

วตถประสงค กจกรรมตามชดสทธประโยชน เพอจดบรการสขภาพส าหรบกลมเปาหมาย แบบเหมารวมหรอเปนราย ๆ เพมเตมจากทหนวยบรการใหบรการตามปกต เชน จดบรการเชงรกในชมชน

๑. การบรการซกประวต ประเมนพฤตกรรมสขภาพ และตรวจรางกายพรอมกบจดท าสมดบนทกสขภาพ

๒. การแกไขปญหาภาวะโภชนาการเดกโต เชน ประเมนภาวะโภชนาการ ฯลฯ

๓. การคนหา ส ารวจ และตดตามการไดรบวคซนตามอาย ๔. การตดตาม คนหา เดกขาดนด ขาดวคซน สทธบตร ผลการรกษา

สงตอ การดแลหลงรบวคซน การดแลตอเนอง ฯลฯ ๕. ตรวจวดสายตา ตรวจห ๖. การประเมน แกไขความพการ ฟนฟสมรรถภาพ ๗. การประเมนและจดกจกรรมสงเสรมกระตนความฉลาดทางอารมณ ๘. สนบสนนกจกรรมการออกก าลงกาย เชน อบรมผน าออกก าลงกาย

ฯลฯ ๙. สนบสนนกจกรรมปองกนและแกไขปญหายาเสพตด เชนชมรม To

Be Number One การพฒนาความฉลาดทางอารมณ การใหค าปรกษา การจดกจกรรมเชงสรางสรรค

๑๐. การปองกน แกไขปญหา เรองเอดส เพศศกษา รกในวยเรยน การตงครรภไมพงประสงค สอลามกอนาจาร

๑๑. สนบสนนโครงการโรงเรยนสงเสรมสขภาพ เดกไทยท าได ๑๒. การควบคม ปองกนโรค ๑๓. คดกรองโรคโลหตจาง และแกไขภาวะโลหตจาง

๓. การจดกจกรรมตามชดสทธประโยชนกลมผใหญ (อายตงแต ๒๕ ปขนไป) กลมทมอาชพเสยง และ

ผปวยโรคเรอรง

วตถประสงค กจกรรมตามชดสทธประโยชน เพอจดบรการสขภาพส าหรบกลมเปาหมาย แบบเหมารวมหรอเปนราย ๆ เพมเตมจากทหนวยบรการใหบรการตามปกต เชน จดบรการเชงรกในชมชน

๑. การบรการซกประวต ประเมนพฤตกรรมสขภาพ ตรวจรางกาย วดดชนมวลกาย วดรอบเอว จดท าสมดบนทกสขภาพ

๒. การคดกรอง วนจฉย สงตอ เชน โรคหวใจและหลอดเลอด โรคเบาหวาน ความดนโลหตสง ฯลฯ

๓. การคดกรองมะเรงปากมดลก มะเรงเตานม ๔. กจกรรมปองกน โรคตดตอทางเพศสมพนธ ๕. การคนหาวณโรค โรคเรอรงอน ๆ เชงรก ๖. คดกรองสารเคมตกคางในรางกาย ๗. ตรวจหาหนอนพยาธเชงรก ๘. การสงเสรมสขภาพชองปาก ๙. คนหา ปองกนโรคอบตใหม โรคประจ าถน ๑๐. คนหาและคดกรองภาวะเสยงตอสารเสพตด

Page 18: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

๑๑. กจกรรมสรางเสรมสขภาพจต เชน คดกรองและปองกน ภาวะซมเศรา ฯลฯ

๑๒. การเยยมบานกลมตางๆ ๑๓. สงเสรม ถายทอดภมปญญาทองถน นวตกรรมสขภาพ ๑๔. ปรบเปลยนพฤตกรรมกลมเสยง กลมโรค ตามปญหาทเกดใน

ทองถนทเกยวกบปญหาสขภาพ ๑๕. ประเมนความเสยงจากลกษณะการท างาน ๑๖. ตรวจคดกรองคนหาตาตอกระจก

๔. การจดกจกรรมตามชดสทธประโยชนกลมผพการและทพพลภาพ

วตถประสงค กจกรรมตามชดสทธประโยชน เพอจดบรการฟนฟสมรรถภาพทางการแพทยใหแกคนพการในพนท

๑. มบรการซกประวต ประเมนพฤตกรรมสขภาพ และตรวจรางกาย จดทาสมดบนทกสขภาพ

๒. สารวจ คนหา สนบสนนกจกรรมขนทะเบยน รบเอกสารรบรองความพการ

๓. เยยมบาน เชน การเยยมบานในรายทไมสามารถมารบบรการไดเองอาจมปญหาเรองการเดนทาง ไมมผดแล เปลยนสายสวนปสสาวะ เปลยนสายใหอาหาร ทาแผล

๔. มบรการฟนฟสมรรถภาพปองกนภาวะแทรกซอน เชน มบรการกายภาพบาบด การฝกสอนญาต ผดแล และการอาชวะบาบด

๕. คนหาและสงตอคนพการใหไดรบอปกรณเครองชวยความพการ

ทงนหากกองทนจะจดบรการตามชดสทธประโยชนเพมเตมจากทกลาวมาแลว สามารถศกษาชดสทธประโยชนไดท http://tobt.nhso.go.th/

ตวอยางโครงการตามชดสทธประโยชนดแลประชาชน ๕ กลมเปาหมาย

กลมแมและเดก

โครงการใหความรหญงตงครรภใน การดแลบตร

โครงการใหความรเรองภาวะแทรกซอนระหวางตงครรภ

กลมเดกแรกเกดถง ๖ ป

โครงการตรวจสขภาพและตรวจพฒนาการเดก โครงการสอน/สาธตการใหนมลก การดแลเตานม โครงการจดกจกรรมสงเสรมความฉลาดทางอารมณ

กลมเดกโตอาย ๖ ป ถงอายต ากวา ๒๕ ป

โครงการตรวจสขภาพชองปากและฟน โครงการใหความรเรองเพศศกษา โครงการเยาวชนหางไกลยาเสพตด

กลมผใหญอายตงแต ๒๕ ปขนไป

• โครงการคนไทยไรพง • โครงการปรบเปลยนพฤตกรรมกลมเสยงโรคเบาหวาน • โครงการตรวจคดกรองโรคเบาหวานและความดนสง • โครงการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลก หรอมะเรงเตานม

Page 19: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

กลมผพการและทพลภาพ

• โครงการออกเยยมบานผพการ • โครงการคดกรองและจดทะเบยนผพการ • โครงการฟนฟสมรรถภาพโดยชมชน (Community base rehabilitation:CBR)

Page 20: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

บทท ๔ แนวทางการจดทาแผนงานกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถ นหรอพนท

*********************************************************************************************************

เนองจากปญหาดานสขภาพสวนใหญเปนปญหาดานพฤตกรรมของบคคลทมสาเหตมาจาก ปจจย

หลายๆดานทผสมผสานกนอน ไดแก ปจจยสวนบคคลทมาจากพนธกรรม เจตคต ความร และความเขาใจ ปจจย

ดานครอบครว ชมชน สงคม ทมสาเหตมาจากสภาพเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และวถชวต ซงการแกไข

จะตองใชกลวธการดาเนนงานในหลายวธ และใชระยะเวลาในการดาเนนงานทตอเนอง โดยอาศยความรวมมอ

ของทกภาคสวนและบคคลทเปนเจาของสขภาพ ดงนนเพอใหการบรหารจดการกองทนบรรลวตถประสงค

จงตองมระบบการจดทาขอมล มการจดทาแผนงานทใชเปนแนวทางการแกไขปญหาและกาหนดทศทางการ

ดาเนนงานในการสนบสนนงบประมาณใหแกหนวยบรการ ประชาชน และภาคทเกยวของ การจดทาแผนงาน

ดงกลาว อาจใชเครองมอเชน แผนสขภาพชมชน แผนททางเดนยทธศาสตร เปนตน โดยในระยะแรก

อาจเลอกใชแผนสขภาพชมชน และในระยะตอไปมการพฒนาขนโดยนาแผนททางเดนยทธศาสตร มาใชเปน

เครองมอในการบรหารจดการกองทน เพอพฒนาใหเกดสขภาวะของประชาชนในพนทรบผดชอบตอไป

๑. ความหมายของแผนสขภาพชมชน แผนสขภาพชมชน หมายถง แผนงานดานสขภาพของประชาชนโดยประชาชนเพอประชาชน เปนกระบวนการทชมชนมสวนรวมคด รวมคนหา รวมเรยนร รวมก าหนดทศ ทาง รวมจดกจกรรมการพฒนา และรวมรบผลประโยชน โดยเรมจากการคดเลอกแกนน า การทบทวนงานในอดตเพอก าหนดอนาคต การส ารวจขอมล วเคราะหขอมล สภาพปญหา และการประเมนศกยภาพของชมชน เพอใชเปนเครองมอ ใหเกดการทบทวนตนเอง โดยค านงถงศกยภาพ ทรพยากร ภมปญญา วถชวต วฒนธรรมและสงแวดลอม ในชมชน รวมทงแกไขปญหาทเกดขนตามศกยภาพของชมชน กระตนประชาชนใหเกดความกระตอรอรน ในการพฒนาชมชนของตนเอง ตลอดจนใหความรวมมอกบกจกรรมดานสขภาพ และรวมตดตามประเมนผล โดยสามารถขอรบการสนบสนนจากหนวยงานภายนอกได

๒.หลกการของแผนสขภาพชมชน ในการจดท าแผนสขภาพชมชน ควรยดหลกการดงน

๒.๑ ใชพนทเปนตวตง ชมชนเปนศนยกลาง และประชาชนเปนเจาของ ๒.๒ รวมพลงทกภาคสวนของสงคม เพอการอยเยนเปนสข ตามแนวพระราชด ารปรชญา เศรษฐกจ

พอเพยง ๒.๓ บรณาการกระบวนการจดท าแผนและงบประมาณเพอแกไขปญหาแบบองครวม ๒.๔ สงเสรมและพฒนากระบวนการเรยนรของชมชน เพอการพฒนาสความยงยน

Page 21: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

ขนเตรยม

คน

ขนเตรยม

คน

๓. การจดทาแผนสขภาพชมชนของกองทน ในการจดท าแผนสขภาพชมชน มขนตอนการด าเนนการดงน

ขนตอนการจดท าแผนสขภาพชมชนของกองทน

ขอมล พนท

สขภาวะ ของประชากร

ทวไปของ หมบาน/ชมชน

สราง ความเขาใจ

สราง แกนน า

สรางเครอขาย

คน

บคลากร ในชมชน

องคกร ภาค

ทรพยากร

การวเคราะหและจดล าดบ

ความส าคญของปญหา

แผนงาน / โครงการ

แผนงาน/โครงการ

ขอมล พนท

ทวไป

ดานประชากร

สขภาวะ ของประชากร

ทวไปของ หมบาน/ชมชน

สราง ความเขาใจ

สราง แกนน า

สรางเครอขาย

คน

บคลากร ในชมชน

องคกร ภาค

ทรพยากร

การวเคราะหและจดล าดบ

ความส าคญของปญหา

แผนงาน / โครงการ

แผนงาน/โครงการ

Page 22: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

๔. ขอมลท จาเปนในการจดทาแผนสขภาพชมชน ในการจดท าแผนสขภาพช มชน จะตองมขอมลทเปนปจจบน ครบถวนและมความครอบคลมทกดาน ประกอบดวยขอมลดงน ๔.๑ ขอมลท วไปดานประชากร ล าดบ ขอมล แหลงขอมล

๑. จานวนประชากรแยกชาย-หญง รายหมบาน ชมชน ตาบล

ทะเบยนราษฎร / จากการสารวจ

๒. จานวนประชากรทงหมดแยกกลมอาย เชน เดกตากวา ๑ป เดก ๑ – ๔ ป กลมวยทางาน ๒๐-๕๙ป อาย ๓๕ ปขนไป อาย ๖๐ ปขนไป

สถานอนามย / จากการสารวจ

๓. จานวน และรายชอประชากรจาแนกตามกลมเปาหมายของกองทนฯ ๕ กลม ( พรอมขอมลสขภาพทสมควรไดรบการดแล )

๓.๑. แมและเดก สถานอนามย/โรงเรยน ( หญงตงครรภ หญงหลงคลอด เดกแรกเกดเดกวยเรยน

เยาวชน )

๓.๒ ผสงอาย/ผดอยโอกาส เชน สถานอนามย - ถกทอดทง อบต. / เทศบาล - ไมไดรบเงนชวยเหลอ อบต. / เทศบาล - มปญหาสขภาพ อบต. / เทศบาล ๓.๓ ผพการ สถานอนามย - ดานรางกาย / ดานสตปญญา อบต. / เทศบาล ๓.๔ ผปวยโรคเรอรง สถานอนามย/ โรงพยาบาล - เบาหวาน ความดนโลหตสง มะเรง หวใจ ผตดเชอ HIV ๓.๕ ผประกอบอาชพเสยงตอการเกดโรค สถานอนามย เชนเกษตรกร เปนตน

๔.๒ ขอมลดานสขภาวะของประชากร

ลาดบ ขอมล แหลงขอมล ๑ การเจบปวย โรงพยาบาล สถานอนามย - ผปวยนอก รายโรค

- ขอมลการระบาดของโรค ทงในอดตและปจจบน

๒. ขอมลสขภาวะทางอารมณ และสงคมในหมบานหรอต าบล เชน

โรงพยาบาล สถานอนามย สถานต ารวจ

- สขภาพจต เชน การฆาตวตาย - การตดยาเสพตด อาชญากรรม

Page 23: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

๔.๓ ขอมลท วไปของหมบาน ชมชน ลาดบ ขอมล แหลงขอมล ๑. จ านวนครวเรอน ทะเบยนราษฎร/จากการส ารวจชมชน ๒. อาชพ จากการส ารวจชมชน ๓. สถานทส าคญในหมบาน (โรงเรยน วด สถานอนามย หอ

กระจายขาว ฯลฯ) จากการส ารวจชมชน

๔. กลมองคกร แกนน าในหมบาน(ผน าชมชน สตรแมบาน อสม.ฯลฯ)

จากการส ารวจชมชน

๕. กองทนประเภทตาง ๆ ในหมบาน / ต าบล จากการส ารวจชมชน ๖. อน ๆ ขอเสนอหรอ มตกรรมการกองทน

๕. การวเคราะหปญหาและจดลาดบความสาคญของปญหา มแนวทางการด าเนนการดงน

๕.๑ การประชาคมในชมชน ซงประกอบดวยผใหญบาน ผน าชมชน ปราชญชาวบาน ประชาชนจากกลมตางๆเชนกลมอาชพ องคกรชมชน เปนตน ประชาชนจากคมและจากครวเรอนจ านวน ไมนอยกวาครงหนงของผมสทธเขารวมประชาคม โดยใชเทคนคการระดมความคดดงน

เวทแลกเปลยนเรยนร : โดยใหผทมสวนไดเสย (เทศบาล /กรรมการชมชน /ผน ากลมองคกร/ภาค/หนวยงาน) ไดมารวมคด/รวมวางแผน/ตดสนใจ และมขอสรป

การแบงกลมยอย : กลมละ ๗-๑๕ คน โดยใหทกคนไดแสดงความคดเหน และมขอสรป การใชบตรค า : เขยนความคดเหนโดยใหทกคนมสวนรวม และมการจดหมวดหมค วาม

คดเหนเหลานน และหาขอสรปรวมกนในกลม แผนทความคด : ใชรวบรวมความคด โดยมการเชอมโยงความคดของแตละบคคล

๕.๒ การวเคราะหปญหาของชมชน โดยน าขอมลทไดจากการประชาคม เชน สถานการณโรค การปวย การตาย หรอกลมเสยงตอการเกดโรคจากพ ฤตกรรมตางๆ ความเสยงดานสขภาพของชมชน / ครอบครว / บคคล น ามาวเคราะหสภาพปญหาตามสถานการณจรง ๕.๓ การจดล าดบความส าคญของปญหาและความยากงายในการแกไขปญหา โดยใชเทคนค ๔ องคประกอบ ดงน

(๑) ขนาด ไดแก ความกวางขวางของการระบาดของโรคตอคนจ านวนมากเพยงใด (๒) ความรนแรง ไดแก โรคทเกดมอนตรายมากหรอนอยเพยงใด (๓) ความยากงาย ไดแก มเทคนควธการทไดผลมากนอยเพยงใด สาเหตมความซบซอน ยาก

ตอการแกไขหรอไม การมสวนรวมในการแกไขปญหาจากหนวยงานอน (๔) ปฏกรยาของชมชน ไดแก ความตระหนก การรบร ความรวมมอของชมชน

วธการใหคะแนนเพ อจดลาดบความสาคญของปญหา การจดล าดบความส าคญของปญหา สามารถกระท าโดยการใหคะแนน โดยใหผปฏบตและผม

ประสบการณรวมกนพจารณาแตละปญหา และใหคะแนนรายองคประกอบๆละ ๐-๔ คะแนน ตามความส าคญ

Page 24: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

นอยหรอมาก หลงจากนนน าคะแนนแตละองคประกอบรวมกน แลวดวาปญหาขอใดไดคะแนนสงสด ดงตวอยางตอไปน

สาธารณสข ช อปญหา

ขนาดของปญหา

ความรนแรง ความยากงายในการแกไข

ปฏกรยาของชมชน

รวมคะแนน ลาดบความสาคญ

๑ .การขาดสารอาหาร

๒ ๒ ๒ ๒ ๘ ๔

๒ .เบาหวาน /ความดน

๓ ๓ ๓ ๔ ๑๓ ๑

๓. โรคอวน ๒ ๓ ๒ ๒ ๙ ๓ ๔. มะเรง ๒ ๔ ๑ ๒ ๙ ๓ ๕.โรคเอดส ๓ ๔ ๒ ๒ ๑๑ ๒

จากตาราง จะเหนวาปญหาเบาหวาน /ความดน ไดคะแนนรวมสงสด ๑๓ คะแนน มากกวาปญหา

อนๆ ดงนนปญหาเบาหวาน /ความดนจงมล าดบความส าคญของปญหา เปนอนดบ ๑ ซงจะตองไดรบการแกไขกอนปญหาอนๆ ๖. การเขยนแผนงาน/โครงการ

แผนงาน/โครงการ ม ๓ ประเภท ดงน ๖.๑ แผนงาน/โครงการทสามารถด าเนนการไดเองโดยชมชนโดยใชท รพยากรทมในชมชน เชน โครงการ

กองทนเงนสจจะหมบาน โครงการธนาคารหมบาน โครงการกองทนขยะ เปนตน ๖.๒ แผนงาน /โครงการทบรณาการกบแผนงาน /โครงการของหนวยงาน เชน โครงการของสถาน

อนามย หรอองคการบรหารสวนต าบล เปนตน ๖.๓ แผนงาน /โครงการทขอรบการสนบสนนงบประมาณจากองคกรตางๆ เชน ชมชนขอรบการ

สนบสนนจากองคการบรหารสวนต าบลหรอเทศบาล เปนตน การเขยนแผนงาน/โครงการ อาจใชวธการหาค าตอบจากค าถามดงน

ท าอะไร? หมายถง “ ชอแผนงาน/ โครงการ ” ท าแลวชมชนจะไดอะไร? หมายถง “ วตถประสงค ” ท าอยางไรบาง? หมายถง“ วธด าเนนการ/ เปาหมาย ” ใชทรพยากรอะไรบาง? งบเทาไร? จากไหน? หมายถง “ งบประมาณ/แหลงงบประมาณ ” ท าทไหน? หมายถง “ สถานทปฏบตการ ” ท าเมอไร? หมายถง “ ระยะเวลาด าเนนโครงการ ” การตดตามความกาวหนา มความส าเรจอยางไรบาง? หมายถง “ การตดตาม/ประเมนผล” ใครบางจะชวยท า? หมายถง “ ทมท าแผน ” ใครเปนผรบผดชอบ? หมายถง “ คณะกรรมการแผน ”

Page 25: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

๗. การนาเสนอแผนงาน /โครงการใหกองทนพจารณา เมอมการจดท าแผนงาน/โครงการแลว จะตองน าเสนอแผนงาน /โครงการดงกลาวตอคณะกรรมการ

กองทน เพอขอรบการสนบสนนงบประมาณในการด าเนนกจกรรมตอไป จากหลกการส าคญในการจ ดการสขภาพชมชนทตองสงเสรมใหประชาชนแสดงบทบาทในการดแล

สขภาพของตนเอง ครอบครว ชมชน สภาพแวดลอมและสงคมโดยรวมไดอยางยงยน ดวยความตงใจ เตมใจ

มจตส านกทดและมศรทธาในการพฒนา ซง หวใจของความสาเรจ คอ การปรบเปล ยนพฤตกรรม

ดงนนเพอใหการด าเนนงานกองทนสอดคลองกบหลกการดงกลาว กองทนจงควรใชเครองมอทชวยใหการจดท า

แผนสขภาพชมชนด าเนนไปอยางมประสทธภาพ สามารถตอบสนองความตองการของชมชนไดอยางแทจรง

นนคอแผนท ทางเดนยทธศาสตร ซงถอวาเปนเครองมอส าคญทจะชวยใ หประชาชนกาวไปส “สขภาวะ ”

อยางมประสทธภาพและยงยนตอไป

หมายเหต : กองทนหลกประกนสขภาพท สนใจในการจดทาแผนท ทางเดนยทธศาสตร สามารถตดตอประสานงานไดท สานกงานสาธารณสขจงหวดทกจงหวด และสามารถดตวอยางแผนททางเดนยทธศาสตรไดท http://tobt.nhso.go.th/

Page 26: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

บทท ๕ การบรหารงบประมาณ การรายงานการเงน

การบรหารจดการดานการเงนของกองทนตองปฏบตตามประกาศสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต เรองแนวทางการรบเงน การจายเงน การเกบ รกษาเงนและการจดทาบญชเงนหรอทรพยสนในระบบหลกประกนสขภาพ ลงวนท ๑๖ ธนวาคม ๒๕๕๒ และหนงสอกระทรวงมหาดไทย ดวนทสด ท มท.๐๘๙๑.๓ / ว ๑๑๑๐ ลงวนท ๓ เมษายน ๒๕๕๐ ซงมการกาหนดไว ดงน ๑. แหลงทมาของเงนกองทน เงนหรอทรพยสนของกองทนไดมาจาก

๑.๑ เงนคาบรการสาธารณสขทไดรบจากสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต ซงจะมประกาศอตราการสนบสนนเปนรายป

๑.๒ เงนทไดรบการสมทบจากองคกรปกครองสวนทองถน ซงทองถนตองตงงบประมาณสมทบตามอตราตามประกาศฯของ สปสช . โดยองคกรปกครองสวนทอ งถนตองตงงบประมาณสมทบไวในรายจายงบกลาง ประเภทรายจายตามขอผกพน โดยเขยนคาชแจงเงนสมทบกองทนหลกประกนสขภาพ ในระดบทองถนหรอพนท หรอหากไมไดตงงบประมาณไวใหพจารณาโอนงบประมาณทเหลอจายหรอทยงไมมความจาเปนตองใชไปตงจาย

๑.๓ เงนสมทบจากชมชนหรอกองทนชมชน ๑.๔ รายไดอน ๆ หรอทรพยสนทไดรบมาจากการดาเนนกจการของกองทน

ทงนเงนรายรบตาม ขอ ๑.๑ – ๑.๔ ตองนาสงเขาบญชเงนฝากของกองทน การเปดบญชของกองทน ใหเปดไวกบธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) ประเภท

บญชเงนฝากออมทรพย การเปดบญชของกองทน ใหใชชอบญชวา “กองทนหลกประกนสขภาพ .......... (ชอ อบต.หรอเทศบาล )

อาเภอ.......................จงหวด................” ในการเปดบญชของกองทน คณะกรรมการตองมอบหมายใหประธานกรรมการและกรรมการอนอก

๓ คนรวมเปน ๔ คนรวมกนลงนามในการเปดบญช สาหรบการเบกจายเงนจากบญช แตละครงตองใหกรรมการ ๒ ใน ๔ คนทรวมกนลงนามเปดบญชเปนผรวมกนลงนามในการเบกจายตามจานวนทคณะกรรมการอนมต

๒. การรบเงนของกองทน การรบเงนเขาเปนเงนของกองทนใหรบใน ๔ ลกษณะ ดงน ๒.๑ เงนสดหรอการรบเงนโดยการโอนผานทางธนาคาร ๒.๒ เชค ๒.๓ ตวแลกเงน

๒.๔ ธนาณต เมอกองทนไดรบเงนตามขอ ๒.๑-๒.๔ แลว ใหคณะกรรมการมอบหมายใหกรรมการคนใด

คนหนงเปนผรบผดชอบนาเงนสงเขาบญชเงนฝากของกองทนภายใน ๓ วนทาการธนาคาร

Page 27: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

๓. หลกฐานในการรบเงนของกองทน ๓.๑ ในการรบเงนจากบคคล กลมบคคลหรอนตบคคล กองทนตองออกใบเสรจรบเงนในนาม

ของคณะกรรมการ ใหกบผชาระเงนทกครง สาหรบแบบฟอรมใบเสรจรบเงน ใหคณะกรรมการเปนผกาหนดแบบขนเอง

๓.๒ การรบเงน คาบรการสาธารณสข จาก สปสช .ใหใชหนงสอแจงการโอนจาก สปสช .เปนหลกฐานแลวออกใบเสรจรบเงนตามขอ ๑.๑ แลวสงใบเสรจรบเงนไปท สานกบรหารกองทน สานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต อาคาร B ชน ๒ - ๔ ศนยราชการเฉลมพระเกยรต ๘๐ พรรษา ๕ ธนวาคม ๒๕๕๐ ถนนแจงวฒ นะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส กรงเทพมหานคร ๑๐๒๑๐ ทงนหนงสอแจงการโอนสามารถ ดาวนโหลดไดท http://www.nhso.go.th เลอกเมนสาหรบ ผใหบรการ แลวเลอก เมนยอย NHSO budget เลอกรายงานการจายเงนกองทน เลอกปงบประมาณทตองการทราบ

๓.๓ การรบเงนสมทบจากองคกรปกครองสวนทองถน ใหใชสาเนาใบนาฝากเงนของธนาคารเปนหลกฐานแลวออกใบเสรจรบเงนตามขอ ๒) สงใหองคกรปกครองสวนทองถนทเปนเจาของงบประมาณ

ทงนคณะกรรมการอาจกาหนดใหมหลกฐานการรบเงนในรปแบบอนเ พมเตมไดตามทเหนสมควร

๔. การสงจายเงน คณะกรรมการกองทนเปนผมอานาจในการสงจายเงน ของกองทน ภายใตกรอบแผนงาน หรอโครงการ หรอกจกรรมทผานการอนมตของคณะกรรมการ โดยมการแยกประเภทรายจาย ตาม กจกรรม ๔ ประเภท ดงน

๔.๑ คาใชจายเพอจดซอชดสทธประโยชน ๔.๒ คาใชจายเพอสนบสนนแกหนวยบรการ ๔.๓ คาใชจายเพอสนบสนนองคกร ภาค ภาคประชาชน ในการจดกจกรรมสงเสรม

สขภาพปองกนโรค ๔.๔ คาใชจายเพอการบรหารจดการกองทน

ในการปฏบตงานจรงการกาหนดประเภทราย จายตาง ๆ จะถกกาหนดมาตงแตในขนตอนของการอนมต แผนงาน โครงการ แลว สวนกรอบ รายจายใน แตละ ประเภ ท สปสช . ไมไดมการกาหนดสดสวนของงบประมาณในแตละประเภทไว ยกเวนประเภทท ๔.๔ คาใชจายในแตละปตองไมเกนรอยละ ๑๐ ของคาใชจายทงหมดของกองทนในปงบประมาณนน

๕. วธจายเงนกองทน ใหจายไดดงน ๕.๑ จายเปนเงนสดหรอจายโดยการโอนผานทางธนาคาร ๕.๒ จายเปนเชค ๕.๓ จายเปนตวแลกเงน ๕.๔ จายเปนธนาณต ในการจายเงนดงกลาวกองทน ตองจายใหกบผทเปนเจาของหรอหนวยงานทเปนเจาของโครงการ ทม

การอนมตจากคณะกรรมการแลว สาหรบรายจายในประเภทท ๔.๔ อาจจายเปนรายโครงการหรอเปนการจายตามกจกรรม เชน การจดประชมกรรมการ การเดนทางไปประชม สมมนา แตทงนอยางนอยตองมกาหนดเปนแผนงานไวเพอใหคณะกรรมการไดพจารณาอนมต

Page 28: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

๖. หลกฐานในการจายเงนของกองทน ๖.๑ การจายเงนใหบคคล กลมบคคลหรอนตบคคล กองทนตองจดใหมหลกฐานใบสาคญการ

จายเงน และใหผมสทธรบเงนลงลายมอชอไวเปนหลกฐานทกครง สาหรบแบบฟอรมใบสาคญการจายเงน ใหคณะกรรมการเปนผกาหนดแบบขนเองในกรณผมสทธ รบเงนไมสามารถมารบเงนไดดวยตนเองอาจมอบหมายใหผอนเปนผรบเงนแทนได

๖.๒ การจายเงนใหกบหนวยงาน ในกรณทผมสทธรบเงนเปนหนวยงานราชการหรอเอกชน และหนวยงานนน ๆ สามารถออกใบเสรจรบเงนข องหนวยงานตามแบบของหนวยงานนน ๆ ใหกองทนเกบใบเสรจรบเงนนนเปนหลกฐานประกอบการจายเงน

๖.๓ การจายเงนโดยการโอนผานธนาคาร ใหกองทนเกบหลกฐานการนาเงนเขาบญชของ ผมสทธรบเงนไวเปนหลกฐาน

ทงนคณะกรรมการอาจกาหนดใหมหลกฐานการจายเงนในรปแบบอนเพมเตมไดตามทเหนสมควร

๗. การเกบรกษาเงนสด ในกรณทมความจาเปนคณะกร รมการอาจมอบหมายใหประธานกรรมการ หรอ กรรมการและ

เลขานการ เกบรกษาเงนสดไวเพอสารองจายภายในวงเงนไมเกน ๑๐,๐๐๐ บาท (หนงหมนบาทถวน) ๘. ระบบบญชของกองทน

วนทกองทน ไดรบเงนจากสานกงานหลกประกนสขภาพแห งชาตหรอวนทไดรบเงนจากองคกรปกครองสวนทองถน ใหถอวาเปนวนเรมระบบบญชของกองทน รอบระยะเวลาของบญชใหถอตามปงบประมาณ สาหรบระบบบญชของกองทนใหแยกการจดทาบญชออกจากระบบบญชขององคกรปกครองสวนทองถน สวนการบนทกบญชใหบนทกตามระบบบญช ขององคการบรหารสวนตาบลหรอเทศบาล ซงในปจจบนการจดทาบญชการรบ การจายเงน สานกงานหลกประ กนสขภาพแหงชาตไดกาหนดให มการบนทกผานระบบออนไลนท เวบไซต http://tobt.nhso.go.th/ กองทนตองรายงานผลเปนประจา ทกเดอน โปรแกรมรายงานผลดงกลาว จะออกรายงานบญชการรบเงน การจายเงนประจาเดอน (แยกรายวน) ของกองทนซงบนทกการรบจายเงนน กองทนตองจดพมพเกบไวเปนประจาทกเดอน (ภายในวนท ๑๐ ของเดอนถดไป ) ผรบผดชอบการจดทารายงานตองเสนอรายงานดงกล าวตอประธานกรรมการ กรรมการและเลขา นการ และใหผรบผดชอบการจดทารายงาน ลงลายมอชอไวเปนหลกฐานแล วจดเกบไว เพอเปนหลกฐาน ในการตรวจสอบจากสานกงานตรวจเงนแผนดนหรอหนวยงานทเกยวของ

๙. ระบบรายงานการเงนของกองทน เพอเปนการกากบตดตามและตรว จสอบ สถานการณการเงนของกองทน สานกงานหลกประกน

สขภาพแหงชาต จงกาหนดใหกองทนตองมการจดทารายงานการเงนผานระบบออนไลน ดงน ๙.๑ รายงานการรบจายเงนประจาเดอน กองทนทกแหงมหนาทตองจดทาแบบบนทกรายการรบจายเงนกองทนไวเปนประจาทกครงทมรายการรบหรอจายเงน และเมอถงสนเดอนกองทนตองจดพมพรายงานออกจากระบบออนไลน เสนอประธานกรรมการ กรรมการและเลขา นการ และผรบผดชอบการจดทารายงาน ลงลายมอชอไวเปนหลกฐานแลวจดเกบไว เพอเปนหลกฐาน ในการตรวจสอบจากสานกงานตรวจเงนแผนดนหรอหนวยงานทเกยวของ

Page 29: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

๙.๒ รายงานการเงนรายไตรมาส เมอสนสดแตละไตรมาสกองทนตองจดพมพรายงานออกจากระบบออนไลน ใหประธานกรรมการ

กรรมการและเลขานการ และผรบผดชอบการจดทารายงาน ลงลายมอชอไวเปนหลกฐาน รายงานนใหจดทาขนเปน ๒ ชด คอ ชดท ๑ ใหเกบไวเปนหลกฐานทกองทน ชดท ๒ ใหจดสงใหองคกรปกครองสวนทองถนตามเวลา ทกาหนดดงน

๙.๒.๑ ไตรมาสท ๑ รวบรวมรายการรบจายเงนกองทนในเดอนตลาคม- ธนวาคม และจดสงใหองคกรปกครองสวนทองถน ภายในวนท ๑๐ ของเดอนมกราคม

๙.๒.๒ ไตรมาสท ๒ รวบรวมรายการรบจายเงนกองทนในเดอนมกราคม- มนาคม และจดสงใหองคกรปกครองสวนทองถน ภายในวนท ๑๐ ของเดอนเมษายน

๙.๒.๓ ไตรมาสท ๓ รวบรวมรายการรบจายเงนกองทนในเดอนเมษายน- มถนายน และจดสงใหองคกรปกครองสวนทองถน ภายในวนท ๑๐ ของเดอนกรกฎาคม

๙.๒.๔ ไตรมาสท ๔ รวบรวมรายการรบจายเงนกองทนในเดอนกรกฎาคม- กนยายน และจดสงใหองคกรปกครองสวนทองถน ภายในวนท ๑๐ ของเดอนตลาคม ๙.๓ รายงานสรปผลการดาเนนงานประจาป ทกสนป บญช (เดอนกนยายน )กองทนตองมการจดทารายงานสรปผลการดา เนนงานประจาปใหแลวเสรจภายในเดอนธนวาคมของทกป โดยรายงานสรปตองประ กอบดวยองคประกอบสาคญอยางนอย ๓ สวน คอ

สวนท ๑ ขอมลทวไป สวนท ๒ สรปผลการดาเนนงานตามแผนงานโครงการ สวนท ๓ รายงานสรปสถานการณการเงน

รายงานสรปนจดสงใหองคกรปกครองสวนทองถน จานวน ๑ ชด และเกบไวทกองทนจานวน ๑ ชด นอกจากรายงานทางการเงนและแบบบนทกทางการเงนทกลาวถงแลว กองทน หลกประกนสขภาพ อาจมการจดทารายงานทางการเงนอนๆ เพมเตมไดตามทเหนสมควร ๑๐. ลกษณะการจายเงนกองทน

กอนมการเบกจายเงนกองทนตองมองคประกอบครบทง ๔ องคประกอบคอ

๑๐.๑ มคณะกรรมการบรหารกองทนหลกประกนสขภาพ ซงสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต สาขาเขต เปนผออกคาสงแตงตงคณะกรรมการบรหารกองทน

๑๐.๒ มงบประมาณทไดรบการสมทบจากสานกงานหลกประกนสขภาพแหง ชาตและองคกรปกครองสวนทองถน และหากมการดาเนนงานตอเนองในปตอไป องคการบรหารสวนตาบลและเทศบาลตองจดทาขอบญญตหรอเทศบญญตอดหนนงบประมาณเขากองทนเปนประจาทกป

๑๐.๓ มระเบยบการใชเงนกองทน โดยคณะกรรมการ กองทน ตองจดทา ระเบยบการใชเงนกองทน ทผานมตเหนชอบจากคณะกรรมการกองทน

Page 30: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

๑๐.๔ มแผนงานหรอโครงการดานสขภาพทผานการอนมตจากคณะกรรมการ กองทน เมอมองคประกอบดงกลาวครบถวนแลวตอไปกจะเปนขนตอนในการปฏบตงานจรง นนคอผรบผดชอบโครงการตองไปดาเนนงานตามแผนงานหรอโครงการหรอกจกรรมทไดรบการอนมต เ พอใหเกดความสะดวกและสอดคลองกบการปฏบตงานจรง ประกอบกบสวนใหญผรบผดชอบโครงการจะเปนหนวยงานสาธารณสขหรอองคกรภาคตาง ๆ ในพนท จงอาจไมมงบประมาณในการทดรองจายกอน กองทนจงอาจพจารณาการเบกจายเงนใหกบผรบผดชอบโครงการ เปน ๓ ลกษณะ คอ

ก. การจายตามขอตกลง การจายเงนในลกษณะนเปนการจายลวงหนาบางสวนหรอเตมจานวน ตามทคณะกรรมการเหนสมควรเปนรายขอตกลง(จดทาเปนเงอนไขการจายเงน ) ซงการจายโดยวธนจะเหมาะสมกบการจายกบแผนงาน โครงการทผร บผดชอบตองมการใชจายเงนลวงหนาหรอ จายขณะทางาน เชน การรณรงคงานดานสขภาพ การจดประชมสม มนา เปนตน ขอดของการจายเงนตามวธน คอ ผทรบผดชอบโครงการจะตองเปนผจดเกบหลกฐานประกอบการจายตางๆ เพอรอการตรวจสอบไวเอง ดงน

(๑) แผนงานหรอโครงการทผานการอนมต และประธานกรรมการไดลง นามเปนลายลกษณอกษรแลว

(๒) แบบบนทกขอตกลง กองทนตองระบรายละเอยดอนเปนสาระ สาคญในขอตกลงใหครบถวน (ตวอยางในภาคผนวก ๗) ประกอบดวย

(๒.๑) รายละเอยดโครงการ เชน ชอโครงการ ผรบผดชอบ ทอย เปนตน (๒.๒) รายละเอยดงวดเงน (เงอนไขการจายเงน )วามการจายอยางไร กงวด

งวดละเทาไร จายเมอไร เชน งวดท ๑ จายใหผรบผดชอบโครงการ รอยละ ….ของเงนทงหมดเปนเงน ……

บาท (...............................) เมอมการลงนามในขอตกลงแลว งวดท ๒ (งวดสดทาย ) จายใหผรบผดชอบโครงการ รอยละ .... ของเงน

ทงหมดเปนเงน …… บาท (...............................) เมอผรบผดชอบสงรายงานผลสรปตามโครงการทงหมด (๒.๓) งวดงาน เปนการกาหนดการสงมอบงาน หรอรายงานผลงานทเกดขน

ในการปฏบตงานตามโครงการ ซงขอมลนจะเปนสวนประกอบสวนหนงในการพจารณาการเบกจายเงน (๒.๔) การกาหนดหรอแตงตงผรบผดชอบในการตรวจสอบหรอตดตามผล

การดาเนนงาน (๒.๕) หลกฐานการรบเงนของผรบผดชอบโครงการ (๒.๖) หลกฐานการสงมอบงานหรอรายงานผลกา รดาเนนงาน จดทาหรอสง

ตามการกาหนดงวดงาน งวดเงน ข. การจายตามใบยม การจายเงนในลกษณะนเปนการจายลวงหนาบางสวนหรอหมดทง

จานวน ตามทคณะกรรมการเหนส มควรคลายกบการจายในลกษณะ ขอ ก แตจะแตกตางในการจดสงเอกสารประกอบการใชคนเงนยม ซงผทยมเง นตองสงเอกสารการจาย หล กฐานการจายมาใหกบกองทนดวย ซงการจายโดยวธนจะเหมาะสมกบการจายกบกจกรรมทผรบผดชอบตองมการใชจายเงนลวงหนา เชน การตองเดนทางไปประชมสม มนา โครงการทมกาหนดงบประมาณตามรายผลงาน การออกเยยมบาน ทงนการจายในลกษณะนตองมเอกสารหลกฐานประกอบสาคญคอ

Page 31: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

(๑) แผนงาน และโครงการทผานการอนมตแลว และมการจดทาโครงการ และรายละเอยดตางๆ ใหผมอานาจในการอนมตโครงการลงนามเปนลายลกษณอกษรแลว

(๒) บนทกขอตกลงระหวางกองทนกบเจาของโครงการ (๓) เอกสารใบยม (ภาคผนวก ๗) ทงนในใบยมควรระบรายละเอยดประมาณการใช

งบประมาณตาง ๆ ใหครบถวนมากทสด (๔) หลกฐานการรบเงนยมของผยม (๕) หลกฐานการใชคนเงนยม ประกอบดวย (๕.๑) บนทกการใชคนเงนยม (๕.๒) เอกสารแสดงรายละเอยดการจดซอ จดจาง (ถาม) (๕.๓) เงนสดคน (ถาม) (๕.๔) สรปผลการดาเนนงานในกรณทมการกาหนดไว

ค. การจายตามกจกรรม การจายเงนในลกษณะนจะเปนการจายหลงมการดาเนนงานเกดขนตามกจก รรม หรอโครงการแลว การจายในลกษณะนกองทนจะตองเปนผรบผดชอบในการจ ดทาเอกสารการเบกจา ยเองทงหมด สวนใหญกจกรรมจะเปนกจกรรมในหมวดของการบรหารจดการกองทน เชน การจดประชมกรรมการ การจดหาพสด ครภณฑเพอการบรหาร ซงการจายในลกษณะน ตองมเอกสารสาคญ ประกอบดวย

(๑) แผนงานหรอโครงการทผานการอนมตแลว (บางรายการอาจจาเปนตองจดทาโครงการแสดงรายละเอยด) โดยตองมการอนมตโครงการลงนามเปนลายลกษณอกษรแลว

(๒) บนทกขอตกลงระหวางกองทนกบเจาของโครงการ หรอบนทกขออนมตดาเนนงาน

(๓) เอกสารการจดซอจดจาง (ถามการดาเนนการ) (๔) เอกสารบนทกแสดงถงผลการดาเนนงาน เชน บนทกการประชม

การกาหนดเ อกสาร หลกฐานตามทกลาวมาเบองตน ดงกลาว คณะกรรมการ บรหารกองทนหลกประกนสขภาพ อาจมการกาหนดเอกสารทางการเงนอนๆ เพมเตมไดตามทเหนสมควร

ในกรณผรบผดชอบโครงการเปนหนวยราชการหรอหนวยงานของราชการ เชน สถานอนามย โรงพยาบาล และมการนาเงนท ไดรบสนบสนนจากกองทน หลกประกนสขภาพ เขาเปนเงนของหนวยงาน โดยหนวยงานตอง ออกใบเสรจรบเงนของหนวยงาน สงคนกองทน เพอ เปนหลกฐานในการรบเงน ดงนน เมอจะมการเบกจายเงนตามโครงการทไดรบไปใหถอปฏบตตามแนวทางหรอกฎหมายทเกยวของของหนวยงานนน ๆ

Page 32: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

บทท ๖ การพฒนาศกยภาพคณะกรรมการบรหารกองทนหลกประกนสขภาพ

การพฒนาศกยภาพคณะกรรมการบรหารกองทนหลกประกนสขภาพ เปนกลไกสาคญตอความสาเรจของการดาเนนงานกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท เพราะคณะกรรมการเปนบคคลสาคญในการประสานความรวมมอระหวางภาครฐ องคกรปกครองสวนทองถน และภาคประชาชน ทจะทาใหเกดการทางานใหบรรลวตถประสงคของกองทนและเรยนรรวมกน พฒนาการดาเนนงานของกองทนใหมประสทธภาพ ซงจะสงผลใหประชาชนมสขภาพดทงกายและจต ดงนนคณะกรรมการจงจา เปนทจะตองพฒนาความร สรางจตสานกรวมกน รวมเปนเจาของและรวมกนบรหารจดการกองทน คณะกรรมการควรไดรบการพฒนาศกยภาพในการบรหารจดการกองทนมความร ความเขาใจในบทบาทหนาท มวสยทศน มทศนคตเชงบวกตอการดาเนนงานกองทนเหนความสาคญของการมส วนรวมของประชาชน ใหโอกาสในการมสวนรวมของทกภาคสวนอยางเสมอภาค เปดโอกาสใหแสดงความคดเหนรวมตดสนใจ มการตรวจสอบและใหเขารวมกจกรรมไดอยางเทาเทยมกน ซงสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตไดกาหนดโครงสรางของคณะกรรมการใหทกภาคสวนในพนทเขามามสวนรวมบรหารจดการอยแลว คณะกรรมการทกคน จงควรมเจตคตความเขาใจทมงสเปาหมายเดยวกน คอทาใหประชาชนทกคนในพนทมคณภาพดทงรางกายและจตใจอยางยงยน

คณะกรรมการบรหารกองทนหลกประกนสขภาพ ควรมการอบรมสรางความรความเขาใจและการประชมส มมนาและการศกษาแลกเปลยนองคความรระหวางพนทในจงหวดทมกองทนตนแบบในเรองตางๆ ไดแก

๑. การสรางกระบวนการ การมสวนรวมในการทางาน การสรางจตสานก ๒. การทางานเปนทม และการสรางผนา ๓. การสรางเสรมสขภาพในทกกลมอาย ๔. การปองกนโรคตดตอและไมตดตอ ๕. การฟนฟสมรรถภาพคนพการ ๖. ระบบการบรหารจดการทด มธรรมาภบาล ยดระบบคณธรรม ๗. อบรมการบนทกโปรแกรมขอมลกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท ๘. การจดทาแผนททางเดนยทธศาสตร แผนสขภาพชมชน ๙. การวเคราะหขอมล การจดลาดบความสาคญของปญหา ๑๐. การเขยนโครงการ และการตดตามประเมนผลโครงการ เปนตน

Page 33: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

ตวอยาง การพฒนาศกยภาพคณะกรรมการบรหารกองทนหลกประกนสขภาพ กองทนหลกประกนสขภาพต าบลบางน าผง จงหวดสมทรปราการ

ดร.ปยะธดา นาคะเกษยร อาจารยสนนทา บญรกษา อาจารยพทรญา แกวแพง “ตาบลบางนาผง ” ตงอยใน พนทบางกะเจา ซงอยหางจากตวอาเภอพระประแดงประมาณ ๕ กโลเมตร ตาบลบางนาผงเปนพนทสเขยวขนาดใหญและเปนทราบลมรมนาเจาพระยาทมความอดมสมบรณอดมไปดวยพชพนธนานาชนด อาชพดงเดมของคนในตาบลบางนาผง คออาชพทาสวนผลไม ซงมมะมวงนาดอกไม และกลวยหอมเปนผลไมทสรางชอเสยงเปนอยางมาก ความทพนทแถบนมสวนผลไมมากมายนาหวานจากดอกไมนานาชนดไดดงดดใหผงมาอาศยทารงอยโดยทวไป ในพนทนชาวบานไดนานาผงมาตกบาตร จงไดขนานนามแผนดนแหงนวา "บางนาผง"

ดวยสภาพแวดล อมและองคประกอบของพนทดงกลาวขางตน จงทาใหตาบลบางนาผงมแหลงทองเทยวทมความโดดเดน และหลากหลายทอยใกลเมองหลวงอยางกรงเทพมหานคร ทงมแหลงทองเทยวเชงนเวศ แหลงทองเทยวเชงศลปวฒนธรรม เชน การปนจกรยานชมธรรมชาตรอบตาบล ตลาดนาบ างนาผง บานธปสมนไพร ดอกไมประดษฐจากเกลดปลา เปนตน

บรบทของพนทส....การด าเนนการกองทนหลกประกนสขภาพ พ.ร.บ.หลกประกนสขภาพแหงชาตพ .ศ. ๒๕๔๕ กาหนดใหทองถนมสวนรวมในระบบหลกประกน

สขภาพถวนหนาโดยสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนไดดา เนนการบรหารจดการในพนท เพอจดตงกองทนสขภาพชมชน และกาหนดใหมพนทนารองในการจดตงกองทนขนในทกภมภาคนน ทาใหพนทตาบลบางนาผงไดเขารวมเปนพนทนารอง ๑ ใน ๘๘๐ พนท ทไดดาเนนงานกองทนระบบหลกประกนสขภาพระดบทองถน ภายใ ตชอ “กองทนหลกประกนสขภาพตาบลบางนาผง ” จากการศกษายอนหลงไปพบวา จดเรมตนของกองทน เกดขนจากการทนายกองคการบรหารสวนตาบลบางนาผง (คณสาเนาว รศมทต ) ไดเขารวมประชมกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท และเลงเหนถงความสาค ญของการจดตงกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท จงไดนาหลกการ แนวคด การดาเนนการกองทนมาปรกษาหารอกบสมาชก อบต . หลงจากนนจงไดจดใหมการประชม ปรกษาหารอรวมกน โดยเชญชวนผใหญบาน สมาชก อบต. อาสาสมครสาธารณสข ซงเปนตวแทนแต ละหมบาน รวมถงเจาหนาทสถานอนามยมาพดคยหาขอสรปรวมกน และเมอทกฝายเหนพองตองกนจงไดนาประเดนของการจดตงกองทนไปพดคยกบชาวบาน ซงเปนการพดคยผานเวทประชมคมของทกหมบาน ทงนเพอระดมความคดเหนของประชาชนทมตอการจดตงกองทน รวมถงประเดนของการวางแผนการดาเนนงานกองทน เสยงจากเวทประชาคม สะทอนใหเหนวา ประชาชน ตางเหนดวยและสนบสนนใหมการจดตงกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนทขนในพนท

Page 34: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

“ผมมโอกาสไดเขารวมประชมกองทนหลกประกนสขภาพครงแรก ประ ชมกบ

สมาคม อบต. เลยคดวานาจะเสนอตวกอน เพราะคดวาเปนเรองของการสงเสรม การพฒนาคณภาพชวตของประชาชนในพนทเลย เสนอตวเปนพนทนารองของจงหวดสมทรปราการ คดวาทาได สามารถบรหารจดการได ไมขาดทน และกองทนเปนเรองสาคญ เรองสขภาพเปนเรองท อบต. ตองทา”

สาเนาว รศมทต นายก อบต.บางนาผง (ประธานกรรมการกองทน) การหลอมรวมและขยายทนทางสงคมทอยสการพฒนากองทน : ความโดดเดนของกองทนหลกประกนสขภาพบางน าผง

จากการศกษาและวเคราะหขอมลนบตงแตจดเร มตนทมความคดทจะใหมกองทนเกดขนในตาบลบางนาผง จนกระทงมการดาเนนการจดตงกองทนไดสาเรจ ชใหเหนวา กองทนหลกประกนสขภาพตาบลบางนาผงเปนกองทนทเกดขนจากการหลอมรวมและขยายทนทางสงคมทมอยสการพฒนาการดาเนนการกองทน เนองจากพนทตาบลบางนาผงมทนทางสงคมทหลากหลาย ทงทนคน ทนทรพยากรทางธรรมชาตตางๆ การดาเนนการกองทนไดนาทนทางสงคมทมอยเดมเหลานนมาหลอมรวมกบการบรหารจดการกองทน จากการศกษาเสนทางความเปนมาของกองทน การดาเนนการกองทนทาใหมองเหนประเดนทนาสนใ จของการเปนกองทนตนแบบทสามารถนาไปขยายผลการดาเนนการเพอการเรยนรสพนทอนๆ ดงประเดนทไดนาเสนอดงตอไปน

๑. การด าเนนการกองทนสขภาพต าบลบางน าผง ดาเนนการภายใตหลกการทสาคญคอ (๑) หลอมรวมการด าเนนการกองทนใหเปนเนองานเดยวกบการด าเนน งานในการ

พฒนาต าบล การดาเนนการกองทน ของพนทตาบลบางนาผง อยภายใตหลกการแนวคดของการบรหารจดการใหสอดคลองตามนโยบายการบรหารจดการของพนท กลาวคอ การดาเนนการกองทน ดาเนนการโดยนานโยบาย แผนการพฒนา พนธกจ คาขวญของตาบลทวา “ตาบลบางนาผงเปนตาบลปลอดความยากจนโดยยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง” มาเปนตวตงในการดาเนนการ เนองจากตาบลบางนาผง ไดรบการคดเลอกเปนตาบลพฒนาดเดน ตาบลเขยวขจดเดน หมบานเศรษฐกจพอเพยง อยเยนเปนสข เปนหมบานโอวซ (Otop Village Champion) นบเปนตาบลตนแบบตาบลเขมแขงพงตนเองไดอยางยงยน และในปจจบนกระทรวงมหาดไทยยงไดมหนงสอประกาศฉบบแรกของประเทศไทย ประกาศใหตาบลบางนาผงเปนตาบลปลอดคนจนโดยปรชญาเศรษฐกจพอเพยงแหงแรกของประเทศไทยอกดวย ดงนนการดาเนนการกองทน ซงเปนการพฒน าระบบสขภาพของชมชนจงเปนสงทสาคญ โดยมองวาสขภาพดเปนสงสาคญการทชมชนจะเขมแขงไดนนประชาชนจะตองมสขภาพดมคณภาพชวตทด และดาเนนชวตโดยยดหลกของความพอเพยง ดงนนการจดทาแผนสขภาพของตาบล การออกแบบกจกรรมดานสขภาพจะมงเนนการพฒนาค ณภาพชวตของประชาชนในพนท โดยเฉพาะกลมเปาหมายทตองการการดแล อาทเชน กลมผพการ กลมผสงอาย กลมเดกและวยรน จะตองสอดคลองและดาเนนการไปในทศทางเดยวกบการแผนพฒนาตาบล

Page 35: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

(๒) เนนการพฒนาศกยภาพประชาชน การสรางเสรมพลงอ านาจใหกบประช าชนในพนทในฐานะของการเปนเจาของสขภาพของตนเอง

จากการทพนทตาบลบางนาผงเปนพนททมทนทางสงคมทหลากหลาย โดยเฉพาะทนมนษย หรอทนคน มผนาผทมจตอาสาทพรอมเสยสละทางานเพอสวนรวม ดงเหนไดจากการเขารวมเปนคณะกรรมการกลมหรอช มรมตางๆ การชวยเหลอกนในชมชน เปนตน สงตางๆ ทเกดขนในชมชนทาใหผบรหารกองทนไดเลงเหนถงศกยภาพของประชาชนและชมชนในการรวมกลมเพอชวยเหลอกนเองทงในระดบครอบครว ระดบเครอญาตหรอเพอนบาน รวมถงการรวมกนพฒนาชมชนใหเปนชมชนเขมแขง ดงนนการดาเนนการกองทน จงมงสงเสรมใหประชาชนมองเหนศกยภาพของตนเอง มองเหนถงความสาคญของการดแลสขภาพ การสรางเสรมสขภาพเพอการมคณภาพชวตทด เนนใหประชาชนสามารถดแลตนเองได ดแลกนเองไดในชมชน เมอประชาชนในชมชนมสขภาพทสมบรณแขง แรงแลวนนหมายถง ชมชนจะเปนชมชนทเขมแขง ปราศจากคนเจบไขไดปวย มแตคนทมสขภาพดทพรอมจะรวมกนพฒนาชมชนโดยมองคการบรหารสวนตาบลเปนองคกรหลกทชวยหนนเสรมและพฒนาโครงสราง การบรหารจดการดานตางๆ โดยเฉพาะการดแลดานสขภาพใหครอบคลมประชาชนทกคนในพนท

(๓) น าทนทางทางสงคมทมอยมาใชใหเกดประโยชนสงสด จากลกษณะภมประเทศซงมขอไดเปรยบเชงยทธศาสตร ทงการเปนแหลงชมชน แหลงทองเทยวทมการคาขายตลอดทงปโดยมการจดตงเปนตลาดนา นอกจากนยงมบางพน ทของตาบลบางนาผง ทมการนาทรพยากรธรรมชาตมาใชเปนแหลงสรางรายไดอยางเปนกอบเปนกาใหกบคนชมชน ซงไดแก การจดตงตลาดนาบางนาผง และกลมอาชพตางๆ ซงไดแก กลมนวดแผนไทย กลมโฮมสเตย กลมดอกไมเกลดปลา เปนตน ในสวนนเองทาใหมองวาคนในชมชนสวนใหญมรายไดทพอเพยงกบรายจาย ทาใหเชอไดวา นาจะมความเปนไปไดทจะใหกลมอาชพตางๆ เขารวมมามสวนรวมในการสมทบเงนเขากองทนสขภาพ ดงนนสมาชกกลมตางๆ จงไดมสวนรวมในการรวมลงขนงบประมาณกองทน นบเปนการทาใหใหประชาชนได มสวนรวมรบผดชอบในดแลสขภาพของตนเองและของคนในชมชน

(๔) มงเนนการมสวนรวมของทกภาคสวนทเกยวของ ในการดาเนนงานของกองทน คณะกรรมการบรหารกองทนหลกประกนสขภาพ ไดให

ความสาคญกบการมสวนรวมของทกภาคสวนทเกยวของ ซงไดแก ๑) กลมองคกรชมชน หนวยงาน /สถาน

บรการในพนท อาทเชน สภาองคการบรหารสวนตาบ ล สถานอนามย สานกงานสาธารณสขอาเภอ โรงเรยน

ชมชน วด ๒) กลมประชาชน โดยเฉพาะประชาชนในสวนของกลมอาชพ และชมรมตางๆ ไดเขามามสวนรวม

ในการสมทบเงนกองทนสขภาพ และยงมสวนรวมในการทาความเขาใจแนวคด รวมทงการรวมตดสนใจใน

Page 36: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

แผนงาน โครงการ การเขารวม แสดงความคดเหนในเวทประชาคมในพนท โดยหลกในการดาเนนการกองทน

สขภาพ ประชาชนในพนทตองเขามามสวนรวม ไมเพยงแตขณะเจบปวยทตองพงพาการรกษาจากบคลากร

ทางดานสขภาพ หรอการรวมลงขนและใหทนทางสงคมมาใชในการดาเนนงานของกองทนสขภาพเทานน แต

ตองตระหนกถงความสามารถในการดแลตนเอง เพอปองกนโรค และสงเสรมสขภาพดวย ซงกองทนจะตองม

หนาทเปนตวเชอมประสาน สงเสรมจดกจกรรมตางๆใหประชาชนเกดการเรยนรในการดแล สงเสรมสขภาพ

ของตนเองมากขน และ ๓) หนวยงานภายนอกพนท ทชวยเสรมหนนกระบวนการดาเนนงาน ซงไดแก สปสช .

ในฐานะทเปนพเลยงในการดาเนนงาน สานกงานสาธารณสขจงหวด กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของ

มนษย (ศนยฟนฟผพการ อาเภอพระประแดง) โรงพยาบาลจงหวดสมทรปราการ เปนตน

๒. การใชขอมลเชงประจกษเปนขอมลส าคญในการด าเนนการกองทน ในกระบวนการดาเนนการกองทนของพนทตาบลบางนาผงมจดเดนทสาคญคอ การใชขอมลเชง

ประจกษทเกดขนจรงในพนทเปนฐานในการออกแบบกระบวนการดาเนนงานกองทน และทสาคญใชเปนฐานคดทสาคญในการออกแบบกจกรรมการบรการสขภา พโดยเนนประชาชนชนเปนตวตง โดยทขอมลเชงประจกษเหลานน เปนขอมลทไดมาจากแหลงขอมลตางๆ ซงไดแก

(๑) ฐานขอมลประชากรจากหนวยงานตางๆ เชน สานกงานสาธารณสขอาเภอ องคการบรหารสวนตาบล

(๒) ฐานขอมลดานสขภาพของประชาชนจากสถานอนามยในพนท ซงขอมลดานสขภาพทสถานอนามยมอยนน มชองทางของการไดรบขอมลซงมาจากการคดกรองผปวยโรคตดตอและโรคไมตดตอตางๆ ขอมลเกยวกบภาวะสขภาพ โรคและความเจบปวยของประชาชนกลมวยตางๆ และขอมลการเฝาระวงโรคและขอมลทางระบาดวทยา เชน โรคไขเลอดออก โรคตดตอตางๆ เปนตน

(๓) ขอมลทไดจากการลงสารวจปญหาในพนท เชน ปญหาตามกลมวยประชากรไดแกผสงอายถกทอดทง ปญหาเดกวยรนไมยอมศกษาตอ ปญหาดานสงแวดลอมไดแก นาในคลองเนาเสย พนทปาเปนแหลงเพาะพนธสตวนาโรคตางๆ รวมทงปญหาการใชสารเคมในการเพาะปลก เปนตน ๓. เงอนไขทชวยหนนเสรมการด าเนนการกองทนหลกประกนสขภาพ การดาเนนการกองทนจะตองอาศยปจจยเงอนไขทชวยหนนเสรมและนาไปสความสาเรจของการดาเนนการกองทนดงเปาหมายทตงไวได ซงเงอนไขตางๆ เหลานนประกอบดวย

(๑) มผน าทมวสยทศน กลาคด กลาตดสนใจ กลมผนาชมชนเปนกลมทมอทธพลทางความคด การดาเนนวถชวตของประชาชนในพนท บคคลเหลานมความสาคญและสามารถทจะทาใหเกดนโยบายและการดาเนนการดานสขภาพในพนทได ด งนน หากสามารถหาผนาชมชนทมอทธพลตอความคดของประชาชนรวมถงมวสยทศน เขาใจชมชนและใหความสาคญตอปญหาสขภาพของประชาชนในพนท จะทาใหสามารถดาเนนการจนเกดเปนกองทนสขภาพได

(๒) การใชการมสวนรวมของประชาชนและทนทางสงคมทมสรางวธการด าเนนงานกองทน

Page 37: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

ทงนหากเฉพาะผนาชมชนดงทกลาวถง แตคนในชมชนไมเหนความสาคญและไมเขาใจในแนวคดของกองทนแลวนน กไมอาจสงผลใหเกดกองทน ดงทคาดหมายไดจากประสบการณของกระบวนการพฒนากองทนหลกประกนสขภาพตาบลบางนาผงชใหเหนวา การมสวนรวมของคนใ นชมชน กลมอาชพ และชมรมตางๆ มสวนสาคญในการดาเนนงานของกองทน

๓) เงอนไขในการบรหารจดการกองทน ซงไดแก กองทนตองมหลกการบรหารงบประมาณอยางโปรงใส ประชาชนสามารถตรวจสอบได กองทนตองมกลมบคคลไดรบความไววางใจมาบรหารจดการ ซงกองทนหลกประกนสขภาพตาบลบางนาผงมคณะกรรมการทเกยวของ คอ คณะกรรมการบรหารกองทนซงเปนบคคลทไดรบมอบหมายโดยแบงเปน ๒ สวน คอมาจากตาแหนง และมาจากการคดเลอกของหมบานแตละหมซงเปนไปตามระเบยบของกองทน และกองทน ตองม การบรหารจดการทประชาชนยอมรบได จากการศกษาประสบการณกองทนหลกประกนสขภาพตาบลบางนาผง พบวารปแบบการประชมของคณะกรรมการกองทนนนมการประชมสมาเสมอทกเดอน รวมถงมการดแลรบผดชอบ กากบและตดตามการทางานของผดาเนนการ และบรหารงบประมาณกองทนเพอใหเกดประโยชนสงสดตอประชาช นในพนท โดยจะรบฟงความคดเหน และปญหาทเกดขนกบประชาชนในพนทเปนหลก และกองทนมกจกรรมทเขาถงกลมเปาหมาย เนองจากในการดาเนนงานของกองทนหลกประกนสขภาพตาบลบางนาผงนน ไดเรมการจดทาโครงการซงสอดคลองกบวตถประสงคของกองทน ซงม กลมประชากรเปาหมายทสาคญ คอ ในกลมวยทางานจดกจกรรมสงเสรมการออกกาลงกาย การสงเสรมอาชพของประชาชนในพนทในการจดตงตลาดนาและใหความสาคญกบตรวจคณภาพของอาหารเพอสขภาวะทดของผซอและผขาย การใหบรการสาหรบกลมผสงอาย และผพการ ก องทน ไดจดใหมผดแลผพการและผสงอายทบาน รวมถงจดกจกรรมสขสนตวนเกดแกผสงอาย กจกรรมสงเสรมอาชพแกผสงอายและผพการ เปนตน

สรปบทความฉบบนเปนการถอดบทเรยนการดาเนนการกองทนหลกประกนสขภาพตาบล บางนาผง ซงผลการถอดบทเรยนไดสะทอนใหเหนวาการดาเนนการกองทนหลกประกนสขภาพตาบลบางนาผงสามารถเปนกองทนตนแบบจงหวดสมทรปราการทสามารถนาไปขยายผลการเรยนรสพนทอนๆ กลาวคอ กองทนหลกประกนสขภาพตาบลบางนาผงมความโดดเดนทงในดานการบรหารจดการกองทน กระบวนการดาเนนการกองทน โดยมกลวธและกลไกในการดาเนนการกองทนทหลากหลาย มรปแบบและแนวทางในการดาเนนการทใชความรและการเรยนรของทกภาคสวนทเกยวของมาใชในการปรบเปลยนวธคดและวธการดาเนนการ โดยมเปาหมายสาคญสงสดคอ การพฒนาคณภาพชวตทดใหแกปร ะชาชนในพนท กลวธการดาเนนการทสาคญ จงประกอบดวย ๑) การหลอมรวมการดาเนนการกองทนใหเปนเนองานเดยวกบการดาเนนงานในการพฒนาตาบล ดงนนการดาเนนการกองทน จะตองอยภายใตหลกการแนวคดของการบรหารจดการใหสอดคลองตามนโยบายการบรหารจดการของพนท ๒) เนนการพฒนาศกยภาพประชาชน การสรางเสรมพลงอานาจใหกบประชาชนในพนทในฐานะของการเปนเจาของสขภาพของตนเอง โดยเนนการสรางเสรมสขภาพ เนนใหประชาชนสามารถดแลตนเอง สรางระบบดแลกนเองในชมชน ๓) นาทนทางทางสงคมทมอยมาใชใหเกดประโยชนสงสด ท งทนซงเปนบคคล ทนทางธรรมชาตตางๆ และ ๔) มงเนนการมสวนรวมของทกภาคสวนทเกยวของ ทงในและนอกพนท

Page 38: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

ในกระบวนการดาเนนการกองทนสขภาพของพนทตาบลบางนาผง ยงมแนวทางการดาเนนการทสาคญคอ การใชขอมลเชงประจกษทเกดขนจรงในพน ท เปนฐานในการออกแบบกระบวนการดาเนนงานกองทน และการออกแบบกจกรรมการบรการสขภาพทเนนประชาชนชนเปนตวตง

บทเรยนจากการศกษาการดาเนนการกองทนสขภาพตาบลบางนาผง สะทอนใหเหนวา การ

ดาเนนการกองทนสขภาพจะประสบผลสาเรจไดนน จะตองอาศยความรวมมอรว มใจจากทกฝายทเกยวของ

โดยเงอนไขทนาไปสความสาเรจของการดาเนนการกองทน มดงน คอ ๑) มผนาทมวสยทศน กลาคด กลา

ตดสนใจ ๒) การมสวนรวมของประชาชนและภาคสวนทเกยวของ รวมถงการนาทนทางสงคมทมอยมาใชใน

การดาเนนการกองทน ๓) การมการบรหารจดการกองทนทด ทงในสวนของการบรหารจดการงบประมาณท

โปรงใส ตรวจสอบได และการบรหารการดาเนนการทประชาชนใหการยอมรบ เนนการบรการทเขาถง

ประชาชนทกกลมวย เปนตน

ภาพประกอบ กระบวนการดาเนนการกองทนหลกประกนสขภาพตาบลบางนาผงทใชกลว ธทหลากหลายนา สผลลพธการพฒนาคณภาพชวตของประชาชนในพนท

กองทน

หลกประกนสขภาพ

ต าบลบางน าผง

อบต.

ชาวบาน

สถานอนามย ผน าชมชน

หนวยงานนอกพนท

หลอมรวมใหเปนงานเดยวกบนโยบายพฒนา

ต าบล

พฒนาศกยภาพ

สรางเสรมพลงอ านาจ ใหกบประชาชน

น าทนทางสงคมมาใชใหเกดประโยชนสงสด

เนนการมสวนรวม

จากทกภาคสวนทเกยวของ

ผลลพธทเกดขน

การพฒนาคณภาพชวต

ของประชาชนในพนท

Page 39: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

บทท ๗ การตดตามประเมนผล

การบรหารจดการกองทนหลกประกนสขภาพในร ะดบทองถนหรอพนทขอ งคณะกรรมการบรหารกองทน หลกประกนสขภาพ จะประสบความสาเรจหรอสามารถเผยแพรผลงานตอประชาชนหรอหนวยงานทเกยวของได ตองมการ ตดตามประเมนผลการดาเนนงานของตนเองอยางตอเนองและหรอมองคกรภายนอกมาประเมน สปสช. จงกาหนดแนวทางการประเมนผล ๒ รปแบบ ซ งคณะกรรมการบรหารกองทนและทมประเมนจากหนวยงานตาง ๆ ทงในระดบประเทศ ระดบเขต และระดบอาเภอ จะไดยดถอรปแบบการประเมนนไวเปนขนพนฐาน โดย มวตถประสงคใหเกดการพฒนา การบรหารจดการกองทนใหมประสทธภาพตอไป ดงน

๑. แบบประเมนการบรหารจดก ารกองทน เปนการประเมนกระบวนการบรหารจดการของคณะกรรมการเพอใหกองทนประเมนตนเองและผเกยวของประเมนกองทน ซงจะชวยตรวจสอบการดาเนนงานวามความครบถวน ถกตอง และควรจะพฒนางานดานไดบาง โดยกาหนดเกณฑการประเมนไว ๓ หมวด คอ การบรหารจดการกองทน (๕๗ คะแนน ) ๕ ประเดน การมสวนรวม (๓๓ คะแนน ) ๓ ประเดน และการสรางนวตกรรม (๑๐ คะแนน) ๑ ประเดน รวมทงสน ๙ ประเดน คะแนนรวม ๑๐๐ คะแนน ทงนไดแบงระดบการประเมนเปน ๔ ระดบ ไดแก

ระดบ A+ ๙๐ - ๑๐๐ คะแนน เปนกองทนทมศกยภาพสงและเปนศนยเรยนร ระดบ A ๗๐ - ๘๙ คะแนน เปนกองทนทมศกยภาพด ระดบ B ๕๐ - ๖๙ คะแนน เปนกองทนทมศกยภาพปานกลาง ระดบ C นอยกวา ๕๐ คะแนน เปนกองทนทยงขาดความพรอมตองเรงพฒนา ๒. แบบประเมนความพงพอใจและการรบรขอมลขาวสารประชาชน

การประเมนผลโดยใชแบบประเมนน จดประสงคเพอประเมนความพงพอใจและการรบรของประชาชนตอการดาเนนงานของกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท ซงคณะกรรมการบรหารกองทนหลกประกนสขภาพ ควรดาเนนการสารวจอยางนอยปละ ๑ ครง และนาขอมลการสารวจมาสรางการมสวนรวมของประชาชนในการจดการสขภาพโดยชมชน เพอใหเกดความยงยนตอไป

Page 40: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

แบบประเมนการบรหารจดการกองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถ นหรอพนท

ช อกองทน …………………………..อาเภอ ………………….จงหวด ……………………..

หมวดการประเมน

ขอ

ประเดนประเมน

คะแนน เตม

คะแนนท ไดจาก การประเมน

เปาหมาย / แนวทางประเมน / แหลงขอมล

ก. การบรหารจดการกองทน (๖๐ คะแนน)

๑ ศกยภาพของคณะกรรมการบรหารกองทน

๑๒

เปาหมาย : คณะกรรมการมศกยภาพในการบรหารจดการใหเปนไปตามวตถประสงคของกองทน สอดคลองกบสภาพปญหาและความตองการของชมชนจนน าไปสการปรบเปลยนพฤตกรรมดานสขภาพของประชาชน รวมทงการบรหารจดการงบประมาณกองทนมความโปรงใสและสามารถตรวจสอบได

๑.๑ กรรมการมความร ความเขาใจในเรองวตถประสงค กลมเปาหมายทตองดแล อ านาจหนาท และการใชจายงบประมาณใน ๔ หมวดกจกรรม

๓ แนวทางประเมนขององคกรภายนอก : สอบถามหรอสมภาษณหรอสนทนากลม กรรมการบรหารกองทนอยางนอย ๔ คน หรอพจารณาจากขอมลการน าเสนอ เอกสารอางอง กระบวนการพจารณาอนมตแผนงาน โครงการ วาท ากนอยางไร ใครมบทบาทอะไร ผลทไดเปนอยางไร และเปนทยอมรบของคณะกรรมการหรอไม ฯลฯ

Page 41: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

หมวดการประเมน

ขอ

ประเดนประเมน

คะแนน เตม

คะแนนท ไดจาก การประเมน

เปาหมาย / แนวทางประเมน / แหลงขอมล

๑.๒ กรรมการผานการอบรมหรอประชมหรอสมมนาหรอเวทแลกเปลยนเรยนร

๒ แหลงขอมล: ระเบยบกองทน แผนททางเดนยทธศาสตรหรอแผนสขภาพชมชน ขอมลดานสขภาพของชมชน รายงานการประชม แผนงานโครงการ บนทกขอตกลง รายงานผลการด าเนนงานเมอสนสดโครงการของผรบผดชอบโครงการ เอกสารการรบ-จายเงน หนงสอเชญประชมหรอแผนงาน/โครงการทมการพฒนาศกยภาพกรรมการ การบนทกรายงานตาง ๆ (คาใชจายของกรรมการในการไปเขารวมประชม ความถกตองของการจ าแนกคาใชจายตามหมวดกจกรรม ๔ ประเภท ฯลฯ) รายงานผลการประเมนการบรหารจดการตนเองของกองทนหรอการน าผลการประเมนไปปรบปรงการบรหารจดการกองทน

๑.๓ การประชมคณะกรรมการบรหารกองทน มกรรมการเขารวมประชมอยางนอย ๘๐% ทกครง

Page 42: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

หมวดการประเมน

ขอ

ประเดนประเมน

คะแนน เตม

คะแนนท ไดจาก การประเมน

เปาหมาย / แนวทางประเมน / แหลงขอมล

๑.๔ มการประเมนผลการบรหารจดการกองทนอยางนอยตามแบบประเมนทก าหนดเพอการพฒนากองทน

๒ กระบวนการใชจายงบประมาณ ๙

๒.๑ มการจดท าระเบยบขอบงคบของกองทน

๒.๒ มรายงานการประชมทมมตการอนมตแผนงาน/โครงการครบ

๒.๓ กจกรรมหมวด ๑-๓ มโครงการรองรบ และทกโครงการมการท าขอตกลงและมหลกฐานการรบ - จายเงน

๒.๔ กจกรรมหมวด ๔ (การบรหารจดการกองทน) มบนทกมตกรรมการหรอมการใชจายตามระเบยบขอบงคบของกองทน และมหลกฐานการรบ - จายเงน

Page 43: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

หมวดการประเมน

ขอ

ประเดนประเมน

คะแนน เตม

คะแนนท ไดจาก การประเมน

เปาหมาย / แนวทางประเมน / แหลงขอมล

๒.๕ ไมมโครงการทไมสอดคลองกบวตถประสงคหรอขอหามในการใชจายเงนของกองทน เชน การจายเบยยงชพ การศกษาดงาน การแจกจายสงของ การกอสรางตาง ๆ

๓ ระบบควบคม ตรวจสอบ ตดตาม และประเมนผล

๓.๑ มการรายงานดานการเงนตอคณะกรรมการอยางนอยทกไตรมาส

๓.๒ มการตดตามการด าเนนโครงการ ๓

๓.๓ มการรายงานผลการด าเนนงานของแตละโครงการเมอสนสดโครงการ

๔ ผลการดาเนนงานของกองทนในหมวดกจกรรม ๔ ประเภท ๑. จดซอบรการตามชดสทธประโยชน ๒. สนบสนนหนวยบรการ ๓. สรางเสรมสขภาพโดยประชาชนและชมชนทองถน

๑๕

Page 44: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

หมวดการประเมน

ขอ

ประเดนประเมน

คะแนน เตม

คะแนนท ไดจาก การประเมน

เปาหมาย / แนวทางประเมน / แหลงขอมล

๔. การบรหารจดการกองทน

๔.๑. มผลการด าเนนงานตามหมวดกจกรรม ดงน

๔.๑.๑ ด าเนนงานครบ ๔ หมวดกจกรรม ( ๕ คะแนน)

๔.๑.๒ ด าเนนงานครบ ๓ หมวด กจรรม ( ๒ คะแนน)

๔.๑.๓ ด าเนนงานครบ ๒ หมวด กจรรม ( ๑ คะแนน)

๔.๑.๔ ด าเนนงาน ๑ หมวดกจรรม ( ๐ คะแนน)

๔.๒ มการรายงานการใชเงนตามกจกรรม/โครงการครบถวนและถกตองอยางนอยทกไตรมาสใน Website สปสช.

๔.๓ มการใชจายงบประมาณอยางนอย ๕๐% ของเงนในบญชทงหมดในปงบประมาณนน ๆ

Page 45: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

หมวดการประเมน

ขอ

ประเดนประเมน

คะแนน เตม

คะแนนท ไดจาก การประเมน

เปาหมาย / แนวทางประเมน / แหลงขอมล

๕ การนาแผนท ทางเดนยทธศาสตรหรอแผนสขภาพชมชนมาใชในการบรหารจดการกองทน

๑๕

( ) ไมม ๐

( ) ม

- น าไปปฏบตทงหมด ๑๕

- น าไปปฏบตบางสวน ๑๐

- ไมไดน าไปปฏบต ๒

ข. การมสวนรวม (๓๐ คะแนน)

๑ การคดเลอกและการมสวนรวมของคณะกรรมการบรหารกองทน

เปาหมาย : มกจกรรมสงเสรมการมสวนรวมของทกภาคสวน(อปท. ภาครฐ และ คนในชมชน) ในการจดการสขภาพชมชนอยางยงยนและเหมาะสมในพนท

Page 46: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

หมวดการประเมน

ขอ

ประเดนประเมน

คะแนน เตม

คะแนนท ไดจาก การประเมน

เปาหมาย / แนวทางประเมน / แหลงขอมล

๑.๑ คณะกรรมการผานการคดเลอกตามประกาศ สปสช.

แนวทางประเมนขององคกรภายนอก : สอบถามหรอสมภาษณหรอสนทนากลมกรรมการบรหารกองทนอยางนอย ๔ คน หรอพจารณาจากขอมลการน าเสนอ เอกสารอางอง ฯลฯ ในการคดเลอกกรรมการโดยเฉพาะในสวนของสมาชกสภา อสม. ผแทนชมชน/หมบาน และผทรงคณวฒ รวมทงการมระบบเพอสรางการการรบร ความเขาใจและสรางความสนใจของชมชนตอบทบาท ภารกจ และผลงานของกองทน

๑.๒ มการก าหนดบทบาทหนาทใหคณะกรรมการ

แหลงขอมล : ระเบยบกองทน รายงานการประชม สมดบญชและรายงานทางการเงน เอกสารการเผยแพรประชาสมพนธในรปแบบตาง ๆ แผนหรอผลการส ารวจความพงพอใจและการรบรขอมลขาวสารตอการด าเนนงานกองทนหรอการน าผลการส ารวจไปปรบปรงการบรหารจดการกองทน

๑.๓ มการประชมอยางตอเนองอยางนอยปละ ๔ ครง

๑.๔ มบนทกรายงานการประชมทกครง

๑.๕ ทปรกษากองทนเขารวมประชมอยางนอย ๒ ครงตอป

Page 47: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

หมวดการประเมน

ขอ

ประเดนประเมน

คะแนน เตม

คะแนนท ไดจาก การประเมน

เปาหมาย / แนวทางประเมน / แหลงขอมล

๒ การสรางการรบร ความเขาใจ และความสนใจของชมชนตอบทบาท ภารกจ และผลงานของกองทน

๑๖

๒.๑ มการประชาสมพนธ ผานสอตาง ๆ

๒.๒ มการเผยแพรขอมลตามหลกธรรมาภบาลขาวสารหรอผลการด าเนนงานของกองทนผานสอตาง ๆ

๒.๓ มเวทประชาคมเกยวกบการด าเนนงานกองทน

๒.๔ มการส ารวจความพงพอใจและการรบรขอมลขาวสารตอการด าเนนงานกองทนหลกประกนสขภาพ

Page 48: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

หมวดการประเมน

ขอ

ประเดนประเมน

คะแนน เตม

คะแนนท ไดจาก การประเมน

เปาหมาย / แนวทางประเมน / แหลงขอมล

๓ การสมทบเงนเขากองทน อปท. และประชาชน

๓.๑ มการสมทบเงนกองทนจาก อปท.ครบทกปอยางตอเนองและตามเกณฑ ดงน

๓.๑.๑ ตามเกณฑขนต าทก าหนดหรอมากวาเกณฑขนต าไมเกน ๒๐% ( ๑ คะแนน)

๓.๑.๒ มากกวาเกณฑขนต า ๒๐% ( ๒ คะแนน)

๓.๑.๓ มากกวาเกณฑขนต า ๕๐% ( ๓ คะแนน)

๓.๒ มการสมทบเงนกองทนจากประชาชนหรอจากกองทนอน ๆ

Page 49: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

หมวดการประเมน

ขอ

ประเดนประเมน

คะแนน เตม

คะแนนท ไดจาก การประเมน

เปาหมาย / แนวทางประเมน / แหลงขอมล

ค.การสรางนวตกรรม (๑๐ คะแนน)

๑ มนวตกรรมสขภาพชมชนท สามารถแกไขปญหาสขภาพหรอสามารถปรบเปล ยนพฤตกรรมสขภาพของประชาชนอยางเปนรปธรรมชดเจน

๑๐

เปาหมาย : มการสรางหรอดดแปลงสงทมอยแลวใหดขนเพอใหตอบสนองวตถประสงคของกองทน จนน าไปสความส าเรจในการแกไขปญหาสาธารณสขหรอการปรบเปลยนพฤตกรรมดานสขภาพของประชาชน

( ) ไมม ๐

แนวทางประเมนขององคกรภายนอก : สอบถามหรอสมภาษณหรอสนทนากลม กรรมการบรหารกองทนอยางนอย ๔ คน หรอพจารณาจากขอมลการน าเสนอและเอกสารอางอง

( ) ม ๑๐

แหลงขอมล : แผนงาน /โครงการ และรายง านผลการด าเนนงาน เมอสนสดโครงการของผรบผดชอบโครงการ

รวมคะแนน ๑๐๐

Grade A+ ๙๐-๑๐๐ คะแนน = กองทนท มศกยภาพสง

Grade B ๕๐-๖๙ คะแนน = กองทนท มศกยภาพปานกลาง

Grade A ๗๐-๘๙ คะแนน = กองทนท มศกยภาพด

Grade C ๐-๔๙ คะแนน = กองทนท ยงขาดความพรอมตองเรงพฒนา

Page 50: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

แบบสอบถาม

ส ารวจความพงพอใจและการรบรขอมลขาวสารตอการด าเนนงาน กองทนหลกประกนสขภาพ อบต. .........................หรอเทศบาล………………………………

กรณาทาเครองหมาย เพอตอบคาถามตอไปน สวนท ๑ ขอมลทวไป ๑. เพศ [ ] ชาย [ ] หญง ๒. อาย………………. ป ๓. ระดบการศกษาสงสด [ ] ประถมศกษา [ ] มธยมศกษาตอนตน [ ] มธยมศกษาตอนปลาย/เทยบเทา [ ] ปวส./ อนปรญญา [ ] ปรญญาตร/เทยบเทา หรอสงกวา [ ] อนๆ ระบ................. ๔. อาชพ [ ] เกษตรกรรม [ ] คาขาย /ธรกจ/กจการสวนตว

[ ] พนกงานบรษท/โรงงาน [ ] พอบาน, แมบาน [ ] นกเรยน, นกศกษา [ ] ผใชแรงงาน/รบจางทวไป [ ] รบราชการ / รฐวสาหกจ [ ] อสม. [ ] อนๆ โปรดระบ…………………………………………… สวนท ๒ การรบรและความพงพอใจตอการด าเนนงานของกองทนหลกประกนสขภาพ ๑. ทานรจก กองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท หรอไม

[ ] รจก [ ] ไมรจก ๒. กองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท มการดาเนนงานดานใด [ ] สงเสรมและจดกจกรรมเพอสรางเสรมสขภาพของคนในชมชน [ ] จดสรรเงนกหรอจดสวสดการใหกบคนในชมชนทมปญหาทางการเงน

๓. ทานไดรบบรการใดจาก กองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท (ตอบไดมากกวา ๑ ขอ) [ ] ไดรบการสงเสรมสขภาพดวยการออกกาลงกาย [ ] ไดรบความรปองกนโรค [ ] ไดรบการตรวจสขภาพ [ ] ไดรบการจดสรรเงนก [ ] อน ๆ โปรดระบ ......................................... ๕. ใครเปนเจาของ กองทนหลกประกนสขภาพในระดบทองถนหรอพนท (ตอบไดมากกวา ๑ ขอ) [ ] องคการบรหารสวนตาบล/เทศบาล [ ] สปสช. [ ] อสม. [ ] ประชาชนในชมชน [ ] โรงพยาบาล/สถานอนามย [ ] รฐบาล

Page 51: คู่มือปฏิบัติงาน · โทรศัพท์ ๐๒ ๑๔๑ ๔๐๐๐ โทรสาร ๐๒ ๑๔๓ ๙๗๓๐ ที่ปรึกษา

๖. ทานมความพงพอใจตอการดาเนนงาน กองทนหลกประกนสขภาพ ในระดบใด [ ] ด เหตผล............................................................................................................................. ........................... [ ] ตองปรบปรง เหตผล........................................................... ............................................................................................. [ ] เฉย ๆ เหตผล............................................................................................................................. ........................... ๗. ทานมขอคดเหนเพมเตม เกยวกบการดาเนนงาน กองทนหลกประกนสขภาพ อยางไร? ............................................................................................................................. ........................... ๘. ทานทราบขอมลเกยวกบ กองทนหลกประกนสขภาพ จากแหลงใด (ตอบไดมากกวา ๑ ขอ) [ ] จดหมายจากทางราชการ [ ] วทย [ ] โทรทศน [ ] หนงสอพมพ [ ] แผนพบ/โปสเตอร [ ] จดหมายขาว สปสช. [ ] แพทย/พยาบาล/บคลากรดานสาธารณสข [ ] ญาต/เพอนบาน [ ] ผนาชมชน/กานน/ผใหญบาน [ ] อาสาสมครประจาหมบาน (อสม.) [ ] เสยงตามสายในหมบาน [ ] สายดวน บตรทอง โทร. ๑๓๓๐ [ ] องคการบรหารสวนตาบล/เทศบาล [ ] อน ๆ โปรดระบ......................................... ๙. ทานพงพอใจในการประชาสมพนธขอมลขาวสารเกยวกบ กองทนหลกประกนสขภาพ ในระดบใด [ ] ด เหตผล............................................................................................................................. ........................... [ ] ตองปรบปรง เหตผล.................................................................................................................................................... [ ] เฉย ๆ เหตผล............................................................................................................................ ............................ ๑๐. ถาคะแนนความพงพอใจเตม ๑๐ คะแนน ทานใหคะแนนความพงพอใจตอการทางานของกองทนหลกประกนสขภาพในตาบลของ ทาน เทาใด (ระบ ) ....................................คะแนน

คณะกรรมการบรหารกองทนหลกประกนสขภาพอบต ./เทศบาล................. ขอบพระคณทานทเออเฟอเวลาในการตอบแบบสอบถามครงน

ลงชอ …………………….

(......................................................) นายก อบต./เทศบาล..........................................

ประธานกรรมการบรหารกองทนหลกประกนสขภาพ