ซาดลมะอาดฉบบยอ (2)] ไทย – Thai – تايالندي [

ชยค มหมมด บน อบดลวะฮาบ

แปลโดย : อสรน นยมเดชาตรวจทานโดย : ซฟอม อษมาน

ตนฉบบเดม : http://IslamHouse.com/264166

2014 - 1436

(2خمترص زاد املعاد )» باللغة اتلايالندية «

الشيخ حممد بن عبد الوهاب

عرصان نيومديشا: ترمجةصايف عثمانمراجعة:

http://IslamHouse.com/264166 :املصدر

2014 - 1436

ดวยพระนามของอลลอฮ ผทรงเมตตา ปรานยงเสมอ

ซาดลมะอาดฉบบยอ (2)

(17) ขณะอยระหวางการเดนทาง

การเดนทางของทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม นนมเพยงส

กรณคอ การเดนทางเมอครงททานอพยพ (ไปยงมะดนะฮ) การเดนทางเพอญฮาด ซง

การเดนทางของทานสวนใหญกเปนกรณน อกสองกรณคอการเดนทางเพอทำาอมเราะฮ

และการเดนทางเพอทำาหจญ เมอทานประสงคจะออกเดนทาง ทาน

จะจบสลากวาภรรยาคนใดจะไดรวมเดนทาง ไปพรอมกบทาน ยกเวนเมอครงททานเดน

ทางไปทำาหจญ ซงทานไดใหภรรยาของทานทกคนรวมเดนทางไปดวย

ทานมกจะออกเดนทางตงแตชวงเชา ตร โดยทานชอบออกเดนทางวนพฤหสบด

ซงทานไดวงวอนขอใหอลลอฮทรงประทานบะ

3

เราะกตความจำาเรญแกประชาชาตของทานท ดำาเนนกจกรรมในชวงเวลาเชาตร เมอทานจะ

จดทพเพอออกไปทำาสงคราม ทานกจะจดใหออกไปในชวงเชาตรเชนกน

ทานกำาชบใหผเดนทางซงมจำานวนสามคนขนไปเลอกคนใดคนหนงในกลมเปน

หวหนาคณะ โดยทานหามมใหเดนทางคน เดยวตามลำาพง แตควรจะมเพอนรวมทางไป

ดวยมรายงานระบวาเมอทานเตรยมออก

เดนทาง ทานกลาวهت، إ9يلك امهلل» مت، وب9ك توج BBين9 ما اكف9ين9 امهلل اعتص هم

هتم ال وما أ

هل، أ

، يل واغفBB9ر اتلقBBوى، زودين9 امهلل هين9 ذنيب9 9لخري9 ووج ينما لهت أ ]رواه«تBBوج

[ 1342مسلم برقم

“ ความวา โออลลอฮ พระองคเทานนคอผทขา พระองคมงหา และขาพระองคขอยดตดกบ

พระองคเพยงผเดยว โออลลอฮ ขอพระองคทรงใหขาพระองคหางไกลจากสงททำาใหขา

พระองคกงวลใจ และสงทขาพระองคไมไดให ความสำาคญ โออลลอฮ ขอพระองคทรงใหขา

4

พระองคมความยำาเกรง ขอทรงอภยในบาป ความผดของขาพระองค และขอทรงชนำา

หนทางแหงความดงามแกขาพระองคในทก”แหงหนทขาพระองคมงหนาไปดวยเถด

( บนทกโดยมสลม หะดษเลขท 1342)

ขณะปนขนนงบนสตวพาหนะทเตรยม ไวเพอเรมออกเดนทาง ทานกลาว “บสมล

”ลาฮ เมอขนไปนงเรยบรอยแลวทานจะกลาววา

ن9ني وإ9نا إ9ىل ربنBBا لمنقل9بBBون » ر نلا هذا وما كنا هل مقBBر9 ي سخ 9 «احلمد هلل9 اذل

[ 1342]رواه مسلم برقم

“ ความวา ขอสรรเสรญอลลอฮ ผทรงสราง สงนใหเปนประโยชนแกเรา มเชนนนแลว

พวกเรากคงไมสามารถทจะบงคบมนได และทายทสดแลวพวกเราตางกตองกลบไปยง

” พระองคอยางแนนอน ( บนทกโดยมสลม หะ ดษเลขท 1342)

หลงจากนนทานกลาว “อลหมดล”ลาฮ สามครง ตามดวย “ ”อลลอฮอกบร

อกสามครง แลวจงกลาววา5

نت»نوب إ9ال أ ، إ9نه ال يغفBB9ر اذل ذنBBويب9 ر يل9 ، فاغف9 «سبحانك إ9ين ظلمت نفيس9

[ 1342]رواه مسلم برقم

“ความวา พระองคคอผทรงบรสทธจากความ บกพรองทงปวง แทจรงขาพระองคได

อธรรมตอตวขาพระองคเอง ดงนน ขอพระองคทรงอภยใหแกขาพระองคซงบาป

ความผดทงหมดดวยเถด นอกจากพระองคแลวไมมผใดทจะอภยในบาปความผดทง

” หลายได ( บนทกโดยมสลม หะดษเลขท1342)

และทานยงเคยกลาววาن العمBBل9 مBBا ترىض، امهلل» واتلقBBوى، وم9 نا هBBذا الرب9 لك يف9 سفر9

امهلل إ9نا نسأ

، فر9 BBب يف9 الس اح9 BBنت الصو9 عنا بعBBده، اللهم أ BBذا، واطBBفرنا ه BBن علينا س هو

، ، وكآبBBة9 المنقلب9 فر9 BBاء9 السBBن وعث عوذ ب9ك م9، اللهم إ9ين أ هل9

واخلل9يفة يف9 األ

هل9 واملال9 [ 1342 ]رواه مسلم برقم «وسوء9 المنظر9 يف9 األ

“ ความวา โออลลอฮ ขอพระองคทรงใหการเดนทางของเราในครงนเตมไปดวยความด

งามและความยำาเกรง ขอพระองคทรงใหเรา ไดปฏบตการงานทพระองคทรงพอพระทย

6

โออลลอฮ ขอพระองคทรงใหการเดนทาง ของเราในครงนเปนไปอยางราบรน ขอ

พระองคทรงใหระยะทางอนยาวไกลนนไม เปนอปสรรคแกพวกเรา โออลลอฮ พระองค

คอผทรงคมครอง ผทรงชวยเหลอตลอด การเดนทาง และเปนผทรงดแลครอบครว

ของเรา โออลลอฮ ขอพระองคทรงคมครองขาพระองคจากความยากลำาบากระหวางการ

เดนทาง และจากความโศกเศราเสยใจเมอ กลบจากการเดนทาง ตลอดจนสงทไมพง

ปรารถนา ไมวาจะเกยวกบครอบครวหรอ” ทรพยสมบตกตาม ( บนทกโดยมสลม หะดษ

เลขท 1342)

เมอกลบจากเดนทาง ทานกกลาวด อาอเหลานเชนกน โดยกลาวเพมวา

دون » 9ربنا حام9 ومسBBلم1703 ]رواه ابلخاري برقم «آي9بون، تائ9بون، اعب9دون، ل [ 1344برقم

“ ความวา พวกเราเปนผทกลบเขาหาอลลอฮ เปนผทเตาบตกลบตว และเปนผทเคารพ

”ภกด และสรรเสรญพระผอภบาลของเรา 7

( บนทกโดยอลบคอรย หะดษเลขท 1703 และมสลม หะดษเลขท 1344)

เมอทานและบรรดาเศาะหาบะฮเดนขน เนนสง พวกทานจะกลาวตกบร “อลลอฮอก

” บร เมอเดนลงตำาระหวางหบเขา พวกทานก ลาวตสบห “ ”สบหานลลอฮ

และเมอทานเดนทางถงหมบานใดท ทานประสงคจะแวะพก ทานจะกลาวดอาอวา

قللن،»بع9 ومBBا أ BBني الس 9BBرض

ظللن، ورب األ

بع9 ومBBا أ موات9 الس امهلل رب الس

ه9 القريBBة9 لك خري هذ9ياح9 وما ذرين، أسأ ضللن، ورب الر

ني9 وما أ ياط9 ورب الش

هل9ها، ورش مBBا ف9يهBBا ها، ورش أ ن رش عوذ ب9ك م9

هل9ها، وخري ما ف9يها، وأ

«وخري أ

[ 2709 وابن حبان برقم 543]رواه النسايئ برقم

“ ความวา โออลลอฮ ผทรงเปนพระผอภบาล แหงชนฟาทงเจดและทกสงทมนปกคลม

พระผพระอภบาลแหงชนดนทงเจดและทก สงทอยบนชนแผนดน พระผอภบาลแหงบร

รดาชยฏอนมารรายและสงทพวกมนลอลวง ใหหลงผด พระผอภบาลแหงสายลมและสงท

มนพดพาไป ขอพระองคทรงใหขาพระองคม ความปลอดภยขณะพำานกอยในหมบานน ได

8

พานพบกบคนทด และไดรบแตสงด ๆ ทม อย ณ ทน และขอพระองคทรงคมครองขา

พระองคใหรอดพนจากความชวรายของ หมบานน ตลอดจนความชวรายของผคนท

” อยในหมบานน และสงตาง ๆ ทน (บนทก โดยอนนะสาอย หะดษเลขท 543 และอ

บนหบบาน หะดษเลขท 2709)

ในระหวางเดนทางทานจะยอละหมาด ซงเดมมสรอกอตเหลอเพยงสองรอกอต อ

“มยยะฮ บน คอลด เคยกลาววา เราพบวาอลกรอานไดกลาวถงการละหมาดในกรณปกต

ทวไป และการละหมาดในยามทเผชญกบ ความหวาดกลว แตเรากลบไมพบวาอลก

รอานไดกลาวถงการละหมาดขณะอยระหวาง” การเดนทางเลย ทานอบนอมร จงกลาวแก

“เขาวา พงทราบเถดวาอลลอฮไดทรงสงทาน นบมหมมด ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม มา

ในขณะทพวกเราไมมความรใด ๆ เลย ทงน สงทพวกเราปฏบตกคอสงทเราเหนมหมมด

ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม ปฏบตไวเปน”แบบอยางทงสน

9

ตามแบบฉบบของทานแลว ขณะเดน ทางทานจะละหมาดเฉพาะฟรฎ ทงน ไมม

รายงานบนทกวาทานละหมาดสนตกอนหรอ หลงละหมาดฟรฎ ยกเวน สนตกอนศบห

และละหมาดวตร แตถงกระนนทานกมไดหามละหมาดสนตกอนหรอหลงละหมาดฟรฎ

หากจะทำากถอวาเปนละหมาดสนตทว ๆ ไปท มไดเจาะจง โดยไมถอวาเปนการละหมาดส

นตทสงเสรมใหปฏบตเปนประจำา (เราะวาตบ) แตอยางใด

และมรายงานหะดษระบวา ในวนพชตมกกะฮทานไดละหมาดสนตจำานวนแปดรอกอตในชวงสาย

และตามแบบฉบบของทานนน ทานจะ ละหมาดสนตบนสตวพาหนะของทาน ไมวา

มนจะเดนไปทศทางใดกตาม โดยทานรกอดวยการกมศรษะลงตำา

ในกรณทออกเดนทางกอนทจะไดเวลา ซฮร ทานจะยกละหมาดซฮรไปละหมาดรวม

ในเวลาอศร แตถาไดเวลาซฮรกอนออกเดน ทาง ทานกจะละหมาดซฮรกอนแลวจงออก

10

เดนทาง และถาการเดนทางอยในชวงทตอง รบเรงทำาเวลา ทานกจะยกละหมาดมฆรบไป

ละหมาดรวมในเวลาอชาอ (18) การอานอลกรอาน

ทานอานอลกรอานจำานวนหนงอยาง สมำาเสมอทกวน โดยทานจะอานชา ๆ ออก เสยงอกขระตาง ๆ อยางชดเจน และอานท

ละอายะฮ จดใดทตองอานเสยงยาว (มดด) ทานกอานเสยงยาว เชนกรณของคำาวา الرمحن

หรอ يم الرح9

เมอเรมอานอลกรอาน ทานจะกลาวขอ ความคมครองใหพนจากชยฏอน โดยกลาว

วาيم9» يطان9 الرج9 ن الش عوذ ب9اهلل9 م9

[2610 ومسلم برقم 5764]رواه ابلخاري برقم « أ

“ ความวา ฉนขอความคมครองจากอลลอฮ”ใหรอดพนจากชยฏอนมารรายทถกสาปแชง

( บนทกโดยอลบคอรย หะดษเลขท 5764 และมสลม หะดษเลขท 2610)

บางครงทานกลาววา11

عوذ ب9ك»ن اللهم إ9ين أ ، م9 يم9 ، ونفثBB9ه9 الشيطان9 الرج9 ه9 BB9ن همز9ه9، ونفخ ]رواه«م9

[ 775 وأبو داود برقم 242الرتمذي برقم

“ ความวา โออลลอฮ ฉนขอความคมครอง จากพระองค ใหรอดพนจากชยฏอนมารราย ทถกสาปแชง ไมวาจะเปนการกระซบกระซาบ

ของมน ความโอหงหยงผยองของมน (อนนำาไปสการปฏเสธศรทธา) และคณไสยมนต

” ดำาของมน ( บนทกโดยอตตรมซย หะดษเลข ท 242 และอบดาวด หะดษเลขท 775)

ทานชนชอบการฟงผอนอานอลกรอาน ทานเคยขอใหอบนมสอดอาน แลวทานกนง

ฟงดวยความสงบนง กระทงหลงนำาตาออกมา

ทานอานอลกรอานในหลายอรยาบถ ไม วาจะเปนขณะยน นง หรอนอนเอนตว ทาน

อานทงขณะทมนำาละหมาด และมหะดษ ยกเวนขณะมญะนาบะฮ

ทานอานดวยนำาเสยงและทวงทำานองท ไพเราะ บางครงทานกเออนเสยงยาว

(ตรญอ) ดวย ซงถาหากเอาหะดษอกบทหนง12

ททานกลาววา “พวกทานทงหลายจงทำาใหอล”กรอานงดงามดวยนำาเสยงของพวกทาน

( บนทกโดยอนนะสาอย หะดษเลขท 1015 และอบดาวด หะดษเลขท 1468) มาพจารณา

ประกอบกจะทราบวา ทานเจตนาอานโดย เออนเสยง มใชเกดจากการสนไหวขณะทอฐ

ขยบตวเดนอยางทบางคนเขาใจแตอยางใดซงการอานดวยนำาเสยงทไพเราะนนม

สองกรณ คอกรณแรก เปนการอานดวยนำาเสยงท

ไพเราะอยางเปนธรรมชาต โดยไมมการฝน หรอดดเสยงจนเกนพอด เชนนถอวากระทำา

ได แมวาจะเปนพยายามอานใหเสยงไพเราะนาฟงมากกวานำาเสยงปกตกตาม

ดงททานอบมซา เราะฎยลลอฮอนฮ กลาวแกทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม

“ วา ถาฉนรวาทานกำาลงฟงฉนอาน แนนอน” วาฉนจะอานใหไพเราะยงขน สงนเปน

แนวทางของบรรดาชนยคแรก ซงตวบท หลกฐานตาง ๆ ทกลาวถงการอานอลกรอาน

ดวยนำาเสยงทไพเราะกเขาใจไดดงนทงสน13

กรณทสอง คอกรณทเปนการอาน ดวยรปแบบทเปนศาสตรเฉพาะ ในลกษณะ

ของการอานเลยนเสยงเพลงตามระดบเสยง ของโนตดนตรทประดษฐขน เชนนเปนสงท

ชาวสลฟยคแรกเหนวาไมสมควร ซงตวบทหลกฐานทระบวาการอานดวยเสยงทไพเราะเปนทนารงเกยจนนกหมายถงกรณนนนเอง (19) การเยยมคนปวย

เมอมเศาะหาบะฮทานใดลมปวย ทาน นบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม กมกจะไป

เยยม แมกระทงเมอคราวทเดกหนมชาวยว ซงเคยรบใชทานไมสบาย ทานกไปเยยม เมอ

ลงของเดกหนมคนดงกลาวปวยทานกไป เยยมเชนกน ทงทเขาเปน

มชรกผตงภาค พรอมกนนนทานกไดเชญ ชวนโนมนาวทงสองใหเขารบอสลามดวย ซง

ในทสดเดกหนมชาวยวกเขารบอสลาม ทานจะเขาใกลคนปวย แลวนงลงใน

แนวเดยวกบศรษะของเขา และถามไถอาการ ทานจะใชมอขวาลบตวคนปวย พรอมกลาววา

14

فاؤك،» 9BBفاء إ9ال ش 9BBال ش ، ايف9 BBنت الشه9 وأ ذه9ب9 ابلأس، اشف9

اللهم رب انلاس9 أ

ر سقما فاء ال يغاد9 [ 2191 ومسلم برقم 5418 ]رواه ابلخاري برقم «ش9

ความวา “โออลลอฮ พระผอภบาลแหงมวลมนษย ขอพระองคทรงใหทกขภยความเจบปวดตาง ๆ จงมลายหายไป ขอพระองคทรงรกษาเขาใหหายปวยดวยเถด พระองคคอผทรงทำาใหหายปวย ไมมการรกษาใดนอกจากการรกษาของพระองค เปนการรกษาซงไมทงความเจบปวยใหหลงเหลออยอกตอไป” (บนทกโดยอลบคอรย หะดษเลขท 5418 และมสลม หะดษเลขท 2191)

ทานจะขอดอาอใหแกคนปวยจำานวน สามครง ดงททานเคยกลาววา

[1628 ومسلم برقم 5335 ]رواه ابلخاري برقم «امهلل اشف9 سعدا»

“ ความวา โออลลอฮ ขอพระองคทรงบำาบด รกษาสะอดใหหายปวยดวยเถด (สามครง)”

(บนทกโดยอลบคอรย หะดษเลขท 5335 และมสลม หะดษเลขท 1628)

และเมอทานเขาหาคนปวย ทานจะกลาววา

س طهور إ9ن شاء اهلل »[3420 ]رواه ابلخاري برقم « ال بأ

15

“ ความวา ไมเปนไร ความเจบปวยนจะลบลาง ”บาปความผดของทาน อนชาอลลอฮ (บนทกโด

ยอลบคอรย หะดษเลขท 3420)

บางครงทานกลาววาارة وطهور » [7030 ]رواه ابلخاري برقم « كف

“ความวา ความเจบปวยนนเปนการลบลาง ” บาปความผด และทำาใหทานบรสทธ (บนทก โดยอลบคอรย หะดษเลขท 7030)

บางครงทานเปารกษาผทมบาดแผล หรอมอาการเจบปวด โดยใชนวช (จมนำาลาย

เลกนอย) แลวแตะลงบนพนดน กอนจะยกนว ขน (แตะตรงสวนทเจบปวด) พรอมกลาววา

يمنا، بBB9إ9ذن9 ربنBBا » ق9 BBىف س BBنا، يش 9BBة9 بعضBBيق نا، ب9ر9 9BBرض ]رواه« مسب اهلل9، تربة أ

[2194 ومسلم برقم 5413ابلخاري برقم

“ความวา ฉนขอรกษาดวยพระนามขอ งอลลอฮ นคอดนของเรา ผสมกบนำาลายของ

บางคนจากพวกเรา เพอใหคนปวยของเราหาย จากอาการปวย ดวยพระประสงคของพระผ

16

” อภบาลของเรา ( บนทกโดยอลบคอรย หะดษ เลขท 5413 และมสลม หะดษเลขท 2194)

ทงน ทานไมเคยเจาะจงวนหรอเวลา เฉพาะสำาหรบการเยยมคนปวย แตทาน

อนญาตใหเยยมไดทงในเวลากลางวนและกลางคน

บางครงทานวางมอของทานลงบน หนาผากของคนปวย แลวลบอกและทอง

ของเขาพรอมกลาววาه9»امهلل [1628 ومسلم برقم 5335 ]رواه ابلخاري برقم « اشف9

“ ความวา โออลลอฮ ขอทรงโปรดใหเขาหาย” ปวยดวยเถด ( บนทกโดยอลบคอรย หะดษ

เลขท 5335 และมสลม หะดษเลขท 1628)

บางครงทานกลบหนาคนปวยดวย เมอเหนวาผปวยใกลจะสนลมหายใจ

ทานจะกลาววาعون » [918 ]رواه مسلم برقم « إنا هلل9 وإ9نا إ9يله9 راج9

17

“ความวา แทจรงเรานนเปนกรรมสทธขอ งอลลอฮ และเรายอมตองกลบไปหา” พระองค ( บนทกโดยมสลม หะดษเลขท

918)(20) การจดการศพ

แนวทางของทานนบ ศอลลลลอฮอะ ลยฮวะสลลม ในการจดการศพนน ถอเปน

แบบฉบบทสมบรณแบบทสด และตางจาก แนวทางของประชาชาตอน ๆ โดยทานเนน

หนกในเรองของการปฏบตดตอผตายและ ญาตพนองของเขา และตอกยำาใหเหนวา

มนษยนนมสถานะเปนเพยงบาวของอลลอฮตะอาลา

ทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม จดการกบศพซงกลบไปสอลลอฮ ตะอาลา

อยางดทสด ทานและบรรดาเศาะหาบะฮจะยน เรยงเปนแถว เพอสรรเสรญสดดอลลอฮ

และขออภยโทษใหแกผตาย หลงจากนนทานกจะเดนตามไปยงสสานกระทงศพดงกลาว

ถกวางลงในหลมฝงทเตรยมไว จากนนทานและบรรดาเศาะหาบะฮกจะยนขอดอาอใหผ

18

ตายไดรบความปลอดภยจากการลงโทษใน หลมศพ นอกจากนทานยงไปเยยมสสาน ให

สลาม และขอดอาอใหแกผตายอยเปนประจำา แนวทางของทานในการจดการศพนน

เรมตงแตการเตอนสตผทกำาลงเจบปวย ให รำาลกถงชวตในโลกอาคเราะฮ พรอมทง

กำาชบใชใหจดทำาพนยกรรมสงเสย และเตา บตกลบตว ทานยงใชใหผทอยกบผปวยใกล

ตายสอนใหเขากลาวชะฮาดะฮปฏญาณวา“ ”ลาอลาฮะ อลลลลอฮ (ไมมพระเจาอนใดท

ควรคแกการเคารพสกการะ นอกจากอลลอฮ) เปนคำากลาวสดทายกอนสนลมหายใจ

ทานหามมใหเลยนแบบแนวทางของประชาชาตทไมศรทธาตอการฟ นคนชพหลง

ตาย ไมวาจะเปนการตบตใบหนา รองไห ฟมฟายเสยงดง และพฤตกรรมอน ๆ ของ

พวกเขาทแสดงถงความเสยใจกบการตายจนเลยเถด

ทงน ทานสงเสรมใหวางตวดวยอาการ สงบเมอมการตายเกดขน แตทานกอนญาต

19

ใหมความรสกโศกเศราเสยใจ หรอแมแต รองไหโดยทปราศจากเสยงดงฟมฟายได ซง

ตวทานเองกเคยทำาเชนนน โดยทานเคยกลาววา

، وحيزن القلب، وال نقول إ9ال ما يريض9 الBBرب » ]رواه ابلخBBاري« تدمع العني[2315 ومسلم برقم 1241برقم

“ ความวา นำาตารนไหลเจงนอง หวใจโศก เศราเจบปวด แตเรากจะไมเออนเอยกลาวคำา

พดใด นอกจากสงททำาใหพระผอภบาลทรง” พอใจเทานน ( บนทกโดยอลบคอรย หะดษ

เลขท 1241 และมสลม หะดษเลขท 2315)

ทานยงกำาชบใหประชาชาตของทาน กลาวสรรเสรญสดดอลลอฮ กลาวอส

ตรญาอ ( อนนาลลลาฮ วะอนนา อลยฮ รอญอน) และพงพอใจในสงทอลลอฮทรงกำาหนด

ตามแบบฉบบของทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮะวะสลลม นน ทานจะใชให

รบเรงจดการศพใหเรยบรอยโดยไมรอชาดวยการชำาระลางทำาความสะอาดรางกายให

ทว และใชเครองหอม แลวจงหอศพดวยผาส20

ขาว จากนนศพจงถกนำามาวาง แลวทานกละหมาดญะนาซะฮให

ทงน ในวาระสดทายกอนทคนคนหนง จะเสยชวต ทานมกจะไดรบเชญใหอยรวม

ดวย ซงทานกจะอยกบเขาจนกระทงเขา สนลมหายใจ จากนนทานกอยรวมขนตอน

การจดการศพ และนำาละหมาดญะนาซะฮให แลวจงตามไปสงถงหลมฝงศพ แตภายหลง

เศาะหาบะฮเหนวาขนตอนเหลานอาจสราง ความลำาบากใหแกทานนบ ศอลลลลอฮอะลย

ฮวะสลลม มากเกนไป ดงนน เมอมคนตาย พวกทานจงจดการศพใหเรยบรอย กอนทจะ

นำาไปใหทานละหมาดญะนาซะฮภายนอก มสยด แตในบางครงทานกละหมาดใหภายใน มสยด ดงททานละหมาดใหแก สะฮล บน

บยฎออ และนองชายของเขา สงทเปนแบบฉบบของทานเชนกนคอ

การคลมหนาและรางกายผตาย และปดตา ทงสองขาง บางครงทานกจบผตายดวย ดง

ททานจบ อษมาน บน มซอน พลางหลงนำาตารองไห

21

ทานใชใหอาบชำาระลางรางกายผตาย จำานวนสามหรอหาครง ตามแตผทำาการอาบ

จะเหนวาเหมาะสม โดยทานสงใหใชการบรประกอบการลางในครงสดทาย

สวนผทตายชะฮดในสมรภมรบนน ทานจะไมอาบนำาให โดยทานจะถอดเครอง

หนงและชดเกราะออก แลวฝงพวกเขาพรอม กบเสอผาทพวกเขาสวมใส และทานจะไมละ

หมาดญะนาซะฮใหแกพวกเขา สวนผทตายขณะครองอหรอม

(ระหวางทำาหจญหรออมเราะฮ) นน ทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม ใชใหอาบนำาศพ

โดยชำาระลางดวยนำาและใบพทรา แลวจง ทำาการหอดวยผา อหรอมทงสองผนทเขา

สวมใส โดยในกรณนทานหามมใหพรม นำาหอม หรอปดคลมศรษะผตาย

ทานกำาชบผททำาหนาทจดการศพใหจดแจงหอศพดวยความประณตโดยใชผาส

ขาว แตทงน ทานกหามมใหหอศพดวยผาทม ราคาแพงหรอหรหราจนเกนไป ในกรณทผา

หอศพสนเกนกวาทจะปดคลมรางกายทก22

สวนได ทานกจะคลมปดสวนศรษะ แลววางหญาปดคลมสวนเทา

(21) การละหมาดญะนาซะฮ

เมอศพหนงศพใดถกยกมา ทานจะสอบถามกอนวาผตายมหนสนตดคางอยหรอไม? ถาไมม ทานกจะละหมาดใหทนท แต

ถาปรากฏวามหนสนอย ทานจะไมละหมาดให แตจะใชใหเศาะหาบะฮละหมาดใหแทน ทงน

เนองจากการททานละหมาดญะนาซะฮใหนน ถอเปนชะฟาอะฮ (ความชวยเหลอ) ซง

แนนอนวาชะฟาอะฮของทานนนยอมไดรบ การตอบรบ ในขณะทหนสนนนจะยงคง ตดตวผตาย โดยเขาจะไมไดเขาสวรรค

จนกวาหนดงกลาวจะไดรบการชดใชสะสางแตภายหลงจากทอลลอฮไดทรงใหรฐ

อสลามภายใตการปกครองของทานมความ เขมแขงมากขน ทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮ

วะสลลม กละหมาดใหแกผทยงคงมหนสน ตดคางดวย โดยทานเปนผรบผดชอบหนสน

23

เหลานนแทน แลวเกบทรพยสนเงนทองของ ผตายไวใหทายาทของเขา

เมอเรมละหมาดญะนาซะฮ ทานนบ กลาวตกบร แลวกลาวสดดสรรเส รญอลลอฮ ครงหนง ทาน อบน อบบาส ละ

หมาดญะนาซะฮโดยททานอานฟาตหะฮเสยงดงหลงจาก

ตกบรครงแรก ซงทานอธบายวาททำาเชนน “น กเพอใหผคนทราบวาการอานฟาตหะฮนน

”เปนสนนะฮ อาจารยของเรา (อบนตยมยะฮ) กลาว

“วา การอาน ”ฟาตหะฮนนไมวาญบ แตเปนสนนะฮ

อบอมามะฮ บน สะฮล ไดรายงานจาก เศาะหาบะฮกลมหนงวา สงเสรมใหกลาวเศาะ

ละวาตแกทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะ สลลม ในละหมาดญะนาซะฮ

และมรายงานวา อบฮรอยเราะฮ ได ถาม อบาดะฮ บน อศศอมต เกยวกบการละ

หมาดญะนาซะฮ แลวทานตอบวา ขอสาบาน

24

ตออลลอฮ ฉนจะบอกใหทานทราบ ทานจง เรมดวยการตกบร จากนนใหกลาวเศาะละ

วาตแกทานนบแลวกลาววาنت ب9ك، يرش9ك ال اكن فالنا عبدك إ9ن امهلل»

علم وأ

، أ نا اكن إ9ن ب9ه9 يف فز9د حمس9

، يئا اكن وإ9ن إ9حسان9ه9 منا ال عنه، امهلل فتجاوز مس9 جره حتر9لنا وال أ بعBBده تض9

[533 ]رواه مالك «

“ ความวา โออลลอฮ บาวของพระองค (เอยชอผตาย) ไมเคยกระทำาชรก (ตงภาค) ตอ

พระองค ซงพระองคกทรงรดทสดเกยวกบ ตวเขา ถาหากเขาเปนผทกระทำาความด กขอ

พระองคทรงเพมพนความดงามใหแกเขา แตถาหากเขาเปนผทไมด กขอพระองคทรง

อภยใหแกเขา โออลลอฮ ขอโปรดอยาใหผล บญ (ทเราละหมาดญะนาซะฮและขอดอาอให

แกเขา) ตองสญเปลา และขอพระองคทรงอยาใหเราตองหลงผดหลงจากทเขาไดตาย

”ไปแลว ( บนทกโดยมาลก หะดษเลขท 533)

ทงน จดประสงคหลกของการละหมาด ญะนาซะฮนน คอการขอดอาอใหแกผตาย

ดงนน จงพบวามบนทกรายงานหลายสาย25

ระบถงตวบทดอาอททานนบ ศอลลลลอฮอะ ลยฮวะสลลม อาน ตางจากกรณของกา รอานฟาตหะฮ หรอการกลาวเศาะละวาต

สวนหนงจากดอาอททานอานกเชนت9ك، يف فالن ابن فالن إ9ن »امهلل م وار9ك، وحبل9 ذ9 ه9 ج9 ، ف9تنBBة فق9 وعBBذاب القرب9، نت انلار9

هل وأ

، أ ر واحلق، الوفاء9 نت إ9نك وارمحه هل، فاغف9

يم الغفBBور أ «الBBرح9

[3202]رواه أبو داود برقم

“ ความวา โออลลอฮ แทจรงคนนน บตรของ คนนน (ระบชอ) ไดกลบคนสพระองคแลว

ขอพระองคทรงใหเขารอดพนจากการลงโทษ ในหลมฝงศพและในนรกดวยเถด พระองค

คอผทรงรกษาสญญา และเป ยมดวย สจธรรม ขอพระองคทรงอภยใหแกเขา และ

ขอพระองคทรงเมตตาเขา แทจรง พระองค” คอผทรงใหอภยและเมตตายง (บนทกโด

ยอบ ดาวด หะดษเลขท 3202)

และมรายงานวาทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม เคยกลาวดอาอ

บทตอไปนดวยเชนกน

26

نت امهلل»نت ربها، أ

نت خلقتها، وأ

نت رزقتها، وأ

، هديتها وأ الم9 BBنت ل9إل9س

وأ

ها تعلم روحها، قبضت ئنا وعالن9يتهBBا، رس9 فعاء ج9 BBر ش ]رواه أمحد«لها فBBاغف9[8545برقم

“ ความวา โออลลอฮ พระองคคอพระผอภบาล ของชวตน พระองคทรงสรางเขาขนมา ทรง

ประทานปจจยยงชพ และทรงนำาทางเขาส อสลาม บดน พระองคทรงปลดวญญาณของ

เขาไปแลว ซงพระองคยอมรดเกยวกบสงท เขากระทำา ไมวาจะลบหลงหรอในทแจง ทเรา

มาในวนนกในฐานะผขอความชวยเหลอใหกบ ”เขา ขอพระองคทรงอภยใหแกเขาดวยเถด

( บนทกโดยอะหมด หะดษเลขท 8545)

ทงน ทานกำาชบใหขอดอาอแกผตายดวยความบรสทธใจ

ทานกลาวตกบรจำานวนสครง แตกม บางรายงานระบวาทานตกบรหาครง ในสวน

ของเศาะหาบะฮนน บางทานตกบรสครง บางทานตกบรหาครง และบางทานตกบรหก

ครง

27

อลเกาะมะฮ เลาวา ฉนเคยกลาวแก อบ ดลลอฮ บน

“มสอด วา สหายของมอาซบางคนเดนทาง มาจากเมองชาม แลวฉนพบวาพวกเขากลาว

” ตกบรในละหมาดญะนาซะฮหาครง ทานอบ “ดลลอฮจงกลาววา การตกบรในละหมาดญะ

นาซะฮนนไมมกำาหนดจำานวนครงทแนนอน แตทานจงตกบรพรอม ๆ กบอหมาม เมอ

อหมามใหสลามเสรจสนจากการละหมาด ก”จงใหสลามตาม

“มคนถามอมามอะหมดวา ทานเคยพบ รายงานใดไหม ทระบวามเศาะหาบะฮทานใด

เคยใหสลามสองครง ในละหมาดญะนาซะฮ?” “ ทานตอบวา ไมเคย แตทพบคอมรายงาน

จากเศาะหาบะฮหกทาน ระบวาพวกทานให ”สลามสน ๆ ทางขวาเพยงครงเดยว

ในบรรดาเศาะหาบะฮทอมามอะหมด กลาวถงนน ม

อบน อมร, อบน อบบาส และอบ ฮรอยเราะฮ รวมอยดวย

28

สวนการยกมอขณะกลาวตกบรนน อ มามชาฟอยมทศนะใหยก โดยอางองรายงาน

ทปรากฏในอะษร และการกยาส (เทยบ) กบส นนะฮในการละหมาดทวไป อะษรทวาน หมาย

ถงรายงานทบนทกจากอบนอมร และอนสซงระบวาทงสองทานไดยกมอขนทกครงขณะกลาวตกบรในละหมาดญะนาซะฮ

ในกรณททานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮ วะสลลม ไมทนละหมาดญะนาซะฮพรอมคน

อน ทานจะไปละหมาดใหทหลมศพ ครงหนงทานละหมาดทหลมศพหลงจากผตายเสย

ชวตไปแลวหนงคน บางรายกเสยชวตไปแลว สามคน และกมกรณททานละหมาดทหลม

ศพหลงจากผานไปแลวหนงเดอน ทงน ทานไมไดกำาหนดชวงเวลาของการละหมาดทหลมศพแตอยางใด

ในประเดนนอมามมาลกมทศนะวาไม อนญาตใหละหมาดทหลมศพเชนนน ยกเวน

ผปกครองของผตายซงไมไดอยรวมในขณะทมการละหมาดญะนาซะฮ

29

กรณทผตายเปนผชาย ทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม จะยนละหมาด

บรเวณจดทตรงกบศรษะของผตาย หากเปน ผหญง ทานจะยนประมาณชวงลำาตว

ทงน ทานละหมาดญะนาซะฮใหเดก ดวยเชนกน แตจะไมละหมาดใหผทฆาตวตาย

หรอผทยกยอกทรพยสนสวนกลางทไดจากศกสงครามไปเปนของตน

สวนผทตายดวยโทษประหารชวตใน ความผดฐานกระทำาซนานน มรายงานทแตก

ตางกนวาทานละหมาดใหหรอไม? โดยใน “ ” กรณของสตรคนหนงจากเผา ญฮยนะฮ

ซงทานลงโทษนางดวยการขวางดวยกอนหน จนเสยชวตนน มรายงานถกตองยนยนวา

ทานละหมาดใหนาง แตในกรณของชายทชอ“ ” มาอซ นนมรายงานทแตกตางกนวาทานละหมาดญะนาซะฮใหเขาหรอไม

ทงน อาจอธบายไดวาในความเปนจรง แลวรายงานเหลานนไมไดขดแยงกน กลาว

คอ รายงานทระบวาทานไมไดละหมาดใหนน หมายถงทานไมไดขอดอาอให เพราะคำาวา

30

“ ” อศเศาะลาฮ นอกจากจะหมายถง (الصالة) การละหมาดแลว ยงหมายถงการขอดอาอ

อกดวย ซงตามความเขาใจน สรปไดวาทานละ

หมาดญะนาซะฮใหมาอซ แตทานละเวนการ ขอดอาอใหแกเขาขณะยนละหมาด เพอ

แสดงใหเหนถงความรนแรงของบาปความ ผดดงกลาว และเตอนสตผอนไมใหเอาเปน

เยยงอยางนนเอง หรอถาจะมองวารายงาน เหลานนขดแยงกน เรากสามารถยดหะดษ

อกบทหนงทระบชดวาทานละหมาดใหแกผทตายดวยโทษประหารชวตเนองจากกระทำาซนาเปนหลกฐานแทนได

เมอเสรจสนจากการละหมาดญะนาซะฮ แลว ทานจะเดนนำาหนาศพไปยงสสาน โดย

ทานแนะนำาใหผทขพาหนะอยในตำาแหนงขาง หลงศพ และใหผทเดนเทาอยใกล ๆ กบศพ

ไมวาจะเปนขางหลง ขางหนา ขางซาย หรอ ขางชวา ทงน ทานใชใหรบเรงหามศพไปยง

สสานกระทงวาผคนแทบจะกงเดนกงวง

31

เวลาทานตดตามศพไปยงสสานทาน มกจะเดนเทาไป โดยทานกลาววา

ركب والمالئ9كة يمشون »كن أل9

[3177 ]رواه أبو داود برقم « لم أ

“ ความวา ฉนไมอยากขพาหนะ ในขณะทบร” รดามลาอกะฮตางเดนเทากน (บนทกโดยอ

บดาวด หะดษเลขท 3177)

แตขากลบจากสสานทานกอาจจะขพาหนะบางเปนบางครง

ทานจะไมนงจนกวาศพจะถกวางลงโดยทานกลาววา

[1043]رواه الرتمذي برقم « إ9ذا تب9عتم اجلنازة فال جتل9سوا حىت توضع »

“ ความวา หากพวกทานตดตามญะนาซะฮ (ไปยงสสาน) กอยาไดนงจนกวาศพจะถกวางลง

” ในหลม ( บนทกโดยอตตรมซย หะดษเลขท1043)

ทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม ไมไดละหมาด ฆออบ (กรณทผละหมาดอย

คนละทกบผตาย) ใหทกคนทเสยชวต โดยมรายงานทถกตองระบวาทานเคยละหมาดฆ

32

ออบใหอนนะญาชย (กษตรยอบสเนยทเขารบอสลามกอนเสยชวต)

ซงการละหมาดฆออบนนเปนสนนะฮแตการงดเวนไมกระทำากถอเปนสนนะฮเชน

กน โดยอาจสรปไดวา ถาเปนกรณทผตาย เสยชวต ณ สถานทซงไมมผใดละหมาดญะ นาซะฮให เชนนกควรละหมาดฆออบให ดง

กรณของอนนะญาชยซงเสยชวตทามกลางบรรดาผปฏเสธศรทธา

และมรายงานทถกตองระบวา ทานสง ใชใหยนขนขณะทศพถกยกผานตอหนา แตก

มรายงานทถกตองอกเชนกนระบวาทานนง อยกบทไมไดยนขนแตอยางใด ซงกมการ

วเคราะหกนวา คำาสงใชใหยนขนนนถก ยกเลกไปแลว บางกเขาใจวาการกระทำาทง

สองแบบลวนเปนทอนญาต โดยการททานยนขนนนกเพอทจะบอกวาการยนใหเกยรต

ศพเปนสงทสงเสรมใหกระทำา สวนกรณท ทานไมไดยนขนนน กเพอทจะบอกวาการนง

ขณะทศพผานตอหนาเปนสงทกระทำาได ซงการอธบายเชนนนาจะเหมาะสมกวา

33

(22) การฝงศพ

ทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลมจะไมฝงคนตายในชวงเวลาทดวงอาทตย

กำาลงขน ชวงทดวงอาทตยกำาลงลบขอบฟาและชวงเวลาเทยงวน

ซงตามแบบฉบบของทานนน ใหขด หลมฝงศพลกแบบละหด (คอการขดหลมลก

ลงไปในแนวดง แลวขดเขาไปเปนชองดานขางทางทศกบลตเพอวางมยยตในชองดงกลาวในลกษณะทหนหนาเขาหากบลต) โดยขดสวนของศรษะและเทาใหกวางเปนพเศษ

และมรายงานวาขณะวางมยยตลงในหลมทานกลาววา

لة9 رسول9 اهلل9» 9سم9 اهلل9 وىلع م9 وأبBBو داود بBBرقم1046]رواه الرتمذي بBBرقم « ب3214]

“ความวา (เราทำาสงน) ดวยพระนามขอ งอลลอฮ และตามแบบฉบบของเราะสล

34

” ลลอฮ ( บนทกโดยอตตรมซย หะดษเลขท1046 และอบดาวด หะดษเลขท 3214)

รายงานหะดษอกสำานวนหนงระบวาทานกลาว

لة9 رسول9 اهلل9 » 9سم9 اهلل9، ويف سب9يل9 اهلل9، وىلع م9 [3213]رواه الرتمذي برقم « ب

“ความวา (เราทำาสงน) ดวยพระนามขอ งอลลอฮ ในหนทางของอลลอฮ และตาม

” แบบฉบบของเราะสลลลอฮ (บนทกโดยอ บดาวด หะดษเลขท 3213)

มรายงานวาขณะฝงศพ ทานโปรยดน ทางดานศรษะของผตายจำานวนสามครง

เมอฝงเสรจ ทานและเศาะหาบะฮจะยนบน หลมศพเพอขอดอาอตษบตใหผตาย ซงทาน

กกำาชบใหเศาะหาบะฮขอดอาอดวยและไมปรากฏวาทานเคยนงอานอลก

รอานบนหลมศพ หรอกลาวตลกนสอนผตายแตอยางใด

สวนการทำาหลมศพใหสงเดน การกอสงปลกสรางหรอทำาโดมหลงคาเหนอหลม

35

ศพนน ลวนเปนสงทไมมในแบบฉบบของ ทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม ทงสน

มรายงานวาทานอะล บน อบฎอลบ ไดเคยสง คนไปตรวจตรา โดยสงวาถาพบรปปนรป

เคารพอยทใดกใหดดแปลงแกไขจนเปลยน สภาพ และหากพบวามหลมศพใดทำาสงขน ก

ตองปรบใหราบเสย ทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม

หามมใหกออฐฉาบปนกอสงปลกสรางเหนอ หลมศพ ทงยงหามมใหขดเขยนสงใดบน หลมศพ โดยในสมยนนหากประสงคจะจดจำา

หลมศพใดกเพยงวางกอนหนเปน สญลกษณเทานน นอกจากนทานยงหามมให

สรางมสยดบนพนทสสาน หรอจดไฟตะเกยง สองสวางประดบประดาสสาน โดยทานได

สาปแชงผทกระทำาการดงกลาว และทาน หามมใหละหมาดหนเขาหาสสาน และหามมให

ยดหลมศพของทานเปนสถานทร นเรงเฉลมฉลอง

ตามแบบฉบบของทานนบนน หามมให กระทำาการใด ๆ ทเปนการไมใหเกยรตตอ

36

หลมศพ ไมวาจะเปนการเดนยำา นง หรอเอน พงหลมศพ แตในขณะเดยวกนกตองไมให

ความสำาคญกบหลมศพถงขนใชเปนสถานท ละหมาด จดงานรนเรงเฉลมฉลอง หรอ

เคารพกราบไหว

(23) การเยยมสสาน

ทานมกจะไปเยยมสสานของบร รดาเศาะหาบะฮ เพอขอดอาอ และขออภย

โทษใหแกพวกเขา โดยทานใชใหผทไปเยยมสสานกลาววา

الم » BBل عليكم السBBهيار9 أ ن ادل ن9ني م9 ني، املؤم9 اء إ9ن وإ9نا والمسBBل9م9 BBاهلل ش

قون، ب9كم ل الح9ية ولكم نلا اهلل نسأ [975]رواه مسلم برقم « العاف9

“ความวา ขอความสนตจงประสบแดพวก ทาน โอบรรดาผศรทธาและมสลมอาศยอยใน

ทแหงน สวนพวกเรานน อนชาอลลอฮ กจะ

37

ตามพวกทานไป ขออลลอฮทรงใหเราและ” พวกทานปลอดภยดวยเถด (บนทกโดย

มสลม หะดษเลขท 975)

ทงน ขณะเยยมสสานนนทานกลาวและทำาเชนเดยวกบในกรณของละหมาดญะนา

ซะฮ แตบรรดาผตงภาคกลบหนไปวงวอนขอ ใหผตายดลบนดาลใหไดมาซงสงทตองการ

หรอขอความชวยเหลอในเรองตาง ๆทงหมดนลวนตรงกนขามกบสงทเปนแบบ

ฉบบของทานนบอยางสนเชง เพราะแบบฉบบของทานนนคอการยนยนเนนหนกใน

หลกเตาฮด (เคารพสกการะอลลอฮเพยงพระองคเดยว) และการทำาดตอผตาย

ทานสงเสรมใหแสดงความเสยใจแก ญาตพนองของผตาย สวนการรวมตวกนอา

นอลกรอานอทศผลบญใหผตายนน ไม ปรากฏวามในแบบฉบบของทานแตอยางใด

ไมวาจะเปนทหลมศพหรอทใดกตาม และตามแบบฉบบของทานนน ญาตพ

นองผตายไมใชผทตองลำาบากจดเตรยม

38

อาหารเลยงผอน แตทานใชใหผอนนำาอาหารมาใหแกพวกเขา

ทานไมอนญาตใหปาวประกาศขาวการตายดวยความโศกเศราเสยใจฟมฟายจนเกน

เลย หรอในลกษณะทเปนการไมยอมรบใน กำาหนดของอลลอฮ โดยทานกลาววาการ

กระทำาดงกลาวเปนพฤตกรรมของพวกญาฮลยะฮ

(24) การละหมาดในสถานการณทมความหวาดกลวในกรณทมความหวาดกลวและอยระหวางการเดนทาง

นน อลลอฮไดทรงอนญาตใหทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม ละหมาดโดยยอจำานวนรอกอตและสงทเปนองคประกอบหลก (รกน) ของการละหมาดได

แตถาเปนกรณทอยระหวางการเดนทางโดยทไมไดมความหวาดกลวใด ๆ จะอนญาตใหยอเฉพาะจำานวนรอกอต

สวนในกรณทมความหวาดกลวเพยงอยางเดยวโดยทไมไดอยระหวางการเดนทาง กใหยอเฉพาะองคประกอบหลกของการละหมาด

39

ทงน จะเหนวาอายะฮอลกรอานทบญญตใหละหมาดยอนน ไดระบเงอนไขสำาคญคอ การเดนทาง และความหวาดกลว

ทงน แบบฉบบของทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม สำาหรบการละหมาดในสถานการณทมความหวาดกลวนน ถาเปนกรณททพศตรอยดานหนาระหวางทานกบทศกบลต ทานจะจดแถวฝายมสลมทยนขางหลงทานเปนสองแถว เมอทานเรมตกบร มะอมมทงหมดกตกบรตาม หลงจากนนทงหมดกกมรกอและเงยขนตรงพรอม ๆ กน จากนนกลมทอยแถวแรกกลงสญดพรอมกบทาน ในขณะทอกแถวหนงยงคงยนอยเพอเฝาระวงขาศกศตร เมอแถวแรกลกขนจากการสญดและละหมาดตอในรอกอตทสอง กลมทอยแถวทสองกลดตวลงสญดสองครง เมอพวกเขาลกขนจากการสญดกกาวขนไปขางหนาเพอยนในแถวแรก สลบกบกลมทเคยอยแถวแรกซงถอยหลงไปอยแถวทสองแทน ทงน เพอใหทงสองกลมไดรบผลบญความประเสรฐของการละหมาดในแถวแรกอยางเทาเทยมกน และเพอใหกลมทอยแถวหลงในชวงแรกไดสญดพรอมกบทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม ในรอกอตทสอง ซงวธการเชนนถอเปนการยตธรรมตอทงสองกลม เมอทานนบกมรกอ ทงสองกลมกทำาอยางทไดทำาไปในรอกอตแรก และเมอทานนงตะชะฮด ผทอยแถวหลงกลงสญดสองครงแลวนงตะชะฮดตาม

40

ทาน จากนนทงหมดกใหสลามพรอม ๆ กนภายหลงจากททานใหสลาม

สวนในกรณทศตรมไดอยดานทศกบลต บางครงทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม แบงเศาะหาบะฮออกเปนสองกลม โดยใหกลมหนงยนเฝาระวงศตร และอกกลมหนงละหมาดพรอมกบทาน โดยกลมทละหมาดพรอมกบทานจะละหมาดเพยงหนงรอกอต แลวละหมาดตอกนเองจนเสรจสนการละหมาด จากนนกไปยนเฝาแทนอกกลมหนงทยนเฝาในตอนแรก เพอใหกลมดงกลาวไปละหมาด โดยกลมนจะเรมละหมาดกบทานนบในรอกอตทสอง เมอทานใหสลาม พวกเขากลกขนยนละหมาดเพมอกหนงรอกอต

บางครงทานละหมาดนำากลมหนงในรอกอตแรก เมอทานยนขนละหมาดรอกอตทสอง กลมดงกลาวกละหมาดรอกอตทสองตอกนเอง โดยททานยงคงยนอยอยางนนตอไป กระทงกลมนใหสลามเสรจสนการละหมาดกอนททานจะรกอ ในจงหวะนนอกกลมหนงกจะมาละหมาดพรอมกบทานในรอกอตทสอง เมอทานนงตะชะฮด กลมทสองนกลกขนยนละหมาดเพมอกหนงรอกอต โดยททานนงตะชะฮดรอพวกเขา เมอพวกเขานงตะชะฮดจนจบแลว ทานจงใหสลามเสรจสนการละหมาดพรอมกบพวกเขา

41

อกวธการหนงคอ ทานนำาละหมาดกลมหนงจนจบสองรอกอตแลวกใหสลามพรอม ๆ กน จากนนทานกละหมาดนำาอกกลมหนงสองรอกอตกระทงใหสลามเชนกน

และมอกรปแบบหนงคอทานละหมาดนำากลมหนงเพยงหนงรอกอต จากนนกลมนกแยกยายกนไปโดยทยงไมไดละหมาดเพมในรอกอตทเหลอแตอยางใด จากนนทานกละหมาดนำาอกกลมหนงจำานวนหนงรอกอต แลวกลมนกแยกยายกนไปโดยทไมไดละหมาดเพมเชนกน กลาวคอทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะสลลม ละหมาดสองรอกอต ในขณะทเศาะหาบะฮละหมาดเพยงกลมละหนงรอกอต

ทกลาวมาทงหมดน ลวนเปนรปแบบการละหมาดซงเปนทอนญาตทงสน

อมามอะหมด กลาววา “มรายงานระบวธการละหมาดในกรณเชนนหกหรอเจดรป

แบบ ซงทงหมดนนลวนเปนทอนญาต” จากคำากลาวของอมามอะหมดน เขาใจไดวาทานมความเหนวารปแบบการละหมาดทแตละกลมละหมาดพรอมกบทานนบเพยงหนงรอกอต โดยมไดละหมาดรอกอตทเหลอเพมนนเปนทอนญาต ซงทศนะดงกลาวนเปนทศนะของทานญาบร อบนอบบาส ฏอวส มญาฮด หะสน เกาตาดะฮ และอสหาก

42

นอกจากนยงมรายงานทระบวธการละหมาดในลกษณะอน ๆ ซงทงหมดลวนจดอยในรปแบบทกลาวมาทงสน โดยอละมาอบางทานระบวาวธการละหมาดในกรณนมสบลกษณะ บางทานกระบวามถงสบหาลกษณะ แตทถกตองกคอตามคำาอธบายทเราไดกลาวไวขางตน

43