บทบรรณาธการ

กรมการศาสนา ปท ๗ ฉบบท ๔ เดอนมกราคม ๒๕๕๓ วารสารสายตรงศาสนา สารประชาสมพนธ กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม

Journal of the Religious Affairs Department สารบญ

สบเนองจากปก

วสยทศน กรมการศาสนา นำหลกธรรม เสรมภมคมกน

สานสมพนธศาสนา สรางคนดสสงคม

สารคด บทความ บทวจารณ ความคดเหน และขอเขยนตาง ๆ

ทปรากฏในสายตรงศาสนาฉบบน เปนความคดเหนสวนตว

ของผเขยน กรมการศาสนาไมจำเปนตองเหนดวย

หรอรวมรบผดชอบไมวากรณใด

โปรดใหขอเสนอแนะหรอสงขาวสาร เพอประชาสมพนธงานของทานไดท...

งานบรหารทวไป

สำนกงานเลขานการกรม กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม

๖๖๖ อาคารธนาลงกรณทาวเวอร ถนนบรมราชชนน แขวงบางบำหร

เขตบางพลด กรงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร. ๐-๒๔๒๒-๘๗๗๖-๙

หนา ✤ พระราชดำรส ๒ ✤ บทบรรณาธการ ๓ ✤ สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช ๔ สกลมหาสงฆปรณายก ทรงประทานพระพรปใหม ๒๕๕๓ ✤ พระบาทสมเดจพระเจาอยหว อวยพรปใหม/ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร อวยพรปใหม ๕ ✤ ศาสนาอสลาม ๖ ✤ งานกรมการศาสนา ๗-๘ สงทายปเกาวถไทย ตอนรบปใหมวถพทธ ✤ อบาสก พทธสาวก ๙-๑๐ ๗๕ อบาสก พทธสาวกอดตชาตของพทธศาสนาในสมยพทธกาล จตตคฤหบด อบาสกผเลศในการแสดงธรรม (ตอจากฉบบทแลว) ✤ มมธรรมะ ๑๑-๑๓ การบวชอยทบาน โดย ทานพทธทาสภกข (ตอจากฉบบทแลว) ✤ การตนธรรมะ ๑๔ หมอเทศนดกวาพระ ✤ ภาพกจกรรม ๑๕-๒๐ ✤ เขาวดวนธรรมสวนะ ๒๑-๒๕ - วดยานนาวา - วดอรณราชวราราม - วดปากนำ ภาษเจรญ - วดบณยประดษฐ ✤ นทานธรรมะ ๒๖ คนชวสรรเสรญกนเอง ✤ อาโรคยา ปรมา ลาภา ลาภทงหลาย มความไมมโรคเปนอยางยง ๒๗ แนะนำวธบรรเทาปวดหลงทำงาย ๆ ดวยตวคณ ✤ ธรรมภาษต ๒๘ นำขนใหรบตก ✤ ปกณกสารธรรม ๒๙-๓๐ สมดลงาน สมดลชวต ✤ ภาษตนทศน ๓๒ เปลอกหอยดอยคา

เจาของ กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรมคณะทปรกษา นายสดแดงเอยด อธบดกรมการศาสนา นายกฤษศญพงษศร รองอธบดกรมการศาสนา นายเอนกขำทอง รกษาราชการแทนผอำนวยการ สำนกพฒนาคณธรรมจรยธรรม นายพสทธนรตตวงศกรณ ผอำนวยการกองศาสนปถมภบรรณาธการ นางสาวภคสจภรณจปภพเลขานการกรมการศาสนา ผชวยบรรณาธการ นางพทธธราวรมศร นกจดการงานทวไปชำนาญการกองบรรณาธการ ๑. นายสเทพเกษมพรมณ ๒. นายชมพลอนกานนท ๓. นายวเชยรอนนตศรรตน ๔. นายชวลตศรภรมย ๕. นางฉววรรณวงคศร ๖. นายอรรถกรมณจนทร ๗. นางอมรศรหอมาลยกล ๘. นางสาวดวงเดนเดนหล ๙. นางสปรยาฉลาดสนทรวาท ๑๐.นางสาวสทศาเถอนถาด

สว สด ป ข าล ๒๕๕๓ ท านผ อ านท กท าน

ดวยพรจากสมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ

สยามบรมราชกมาร ททรงประทานพรปใหมแกปวงชนชาวไทย

ทกทาน และนายอภสทธ เวชชาชวะ นายกรฐมนตร ไดมอบคำขวญ

วนเดกแหงชาต ประจำป ๒๕๕๓ “คดสรางสรรค ขยนใฝร

เชดชคณธรรม” ซงในปนตรงกบวนท ๙ มกราคม ๒๕๕๓

คณะผจดทำวารสารสายตรงศาสนา ขออาราธนาคณ

พระคณศรรตนตรยและสงศกดสทธททกทานนบถออำนวยพร

ใหทกทานมความสข สขภาพแขงแรง ปรารถนาสงใดขอให

สมปรารถนาทกประการ และขอขอบคณทกทานทตดตาม

อานวารสารสายตรงศาสนาอยางตอเนอง พรอมทงใหคำตชม

เพอจะไดนำไปพฒนาใหดยง ๆ ขนไป

พระบาทสมเด จพระเจ าอย ห ว

พระราชทาน ส.ค.ส. แก ประชาชน

ในปพทธศกราช ๒๕๕๓ เปนพระบรมฉายาลกษณ

ท พระองคทรงประทบพระเกาอ ทรงแยม

พระสรวลพระพกตรแจมใส มสนขทรงเลยง

ทองแดงและทองหลางนงเฝาทงสองขางแบบ

“วนทยาหตถ” กรอบของ ส.ค.ส. พระราชทาน

มภาพใบหนาคนยม ๔๐๘ หนา

สายตรงศาสนา �

ขออำนวยพร วดบวรนเวศวหาร ๒๖ ธนวาคม ๒๕๕๒ เวลา ๑๐:๓๖ น.

เนนสรางสนตภาพของโลกดวยความเมตตา ลดความโลภ โกรธ หลง หนมาใชสตปญญาทำใหใจสงบ โดยเรมตนจากการปรบเปลยนตวเอง

สมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก

ทรงประทานพระพรปใหม ๒๕๕๓ ใหแกประชาชนชาวไทย ความวา

“โลกจะมสนตภาพเพราะเมตตายง

ปใหมแลว ทกคนขอใหเรมแกทตวเองกอน

แกทใจวนวาย เรารอนดวยอำนาจจตของกเลส

ใหกลบเปนใจทสงบเยนบางเบาจากกเลส

ทเคยโลภมาก กใหลดลงเสยบาง

ทเคยโกรธแรง กขอใหโกรธเบาลง

ทเคยหลงจด กขอใหพยายามใชสตปญญา

ตนเองจะเปนผสงบเยนกอน

ซงจะเปนเหตใหเกดความสงบเยน

กวางขวางออกไป อยางไมตองสงสยเลย

โลกเยน เพราะเมตตายง โลกรอน เมตตาหยอน

นเปนความจรงทควรยอมรบและควรแกไข

อนการแกนนกตองไมไปแกผอน

ตองแกทตวเอง แกตวเองใหยงดวยเมตตา

หรอใหมเมตตายงขนนนเอง

เมอมเมตตาอยางจรงใจแลว

จะเปนเหตใหเกดผลงานมากมาย

เปนคณทงแกผรบ และเปนคณทงแกผให”

�สายตรงศาสนา

พระราชดำรส พระราชทานแกประชาชนชาวไทยในโอกาสขนปใหม พทธศกราช ๒๕๕๓

วนพฤหสบด ท ๓๑ ธนวาคม ๒๕๕๒

ประชาชนชาวไทยทงหลาย

บดนถงวาระจะขนปใหม ขาพเจาขอสงความปรารถนาดมาอวยพรแกทานทก ๆ คน ทงขอขอบใจทานเปนอยางมาก ท วตกหวงใยในการเจบปวยของขาพเจา และแสดงออกโดยประการตาง ๆ จากใจจรง ท จะใหขาพเจาหายเจบปวย และมความสขสวสด ความสขสวสดน เปนสงทพงปรารถนาอยางยงของคนเรา แตจะสำเรจผลเปนจรงไดมากนอยเพยงใด ยอมขนอยกบความสามารถและสตปญญา ในการประพฤตตวปฏบตงานของแตละบคคล ในปใหมน จงขอใหชาวไทยทกคน ไดตงจตตงใจใหเทยงตรงแนวแนทจะประพฤตตวปฏบตงานใหเตมกำลงความสามารถ โดยมสตรตวและปญญารคดกำกบอยตลอดเวลา กลาวคอ จะคดจะทำสงใด ตองคดหนาคดหลงใหด ใหรอบคอบ ทำใหด ใหถกตอง ขอสำคญจะตองระลกรโดยตระหนกวา ประโยชนสวนรวมนน เปนประโยชนทแตละคนพงยดถอเปนเปาหมายหลก ในการประพฤตตวและปฏบตงาน เพราะ เปนประโยชนท ย งยนแทจรง ซ งทกคนมสวนไดรบท วถงกน ความสขความสวสดจกไดเกดมข น ท งแกบคคลทงแก ชาตบานเมองไทยดงททกคนทกฝายตงใจปรารถนา ขออานภาพแหงคณพระศรรตนตรยและสงศกดสทธทชาวไทยเคารพบชา จงอภบาลรกษาทานทกคน ใหปราศจากทกข ปราศจากโรคภย ใหมความสขกายสขใจและความสำเรจสมประสงค ตลอดศกหนานโดยทวกน

สายตรงศาสนา �

ศาสนาอสลาม

ทมา : หนงสอศาสนาสรางสนต กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม

ำวา “อสลาม” เปนภาษาอาหรบ หมายถง “การมอบตน (ตอพระเจา)” จากรากศพทเดมวา “สะลมะ” หมายถง “ความปลอดภย ความสนตสข” โดยนยดงกลาว จงหมายความไดวา การมอบตนตอพระเจา ดวยการปฏบตตนไปตามบทบญญตของพระองคโดยสนเชง จกนำมา

ซงความปลอดภยและความสนตสขทงในโลกน (ตนยา) และโลกหนา (อาคเราะฮ) คำวาอสลาม ไดนำมาเรยกเปนชอของศาสนาอนเปนระบอบแหงการดำเนนชวต ซงไดจากพระโองการของพระผเปนเจาโดยผานบรรดาศาสนทต ในแตละยค ดงปรากฏในอลกรอาน ความวา “แทจรงศาสนา ณ อลเลาะฮ คออสลาม” และอลเลาะฮ ทรงกลาวไวในอลกรอาน ความวา “และเรา (อลเลาะฮ) ไดโปรดใหอสลามเปนศาสนาสำหรบสเจา” การเรยกชอศาสนาน จงไมไดเรยกตามชอองคศาสดา ผประกาศ หรอชอของเผาพนธใด ชาวตะวนตกมกจะเรยกผด ๆ วา “ศาสนามฮำหมด” หร อ “ลทธมฮมหมด” ซ งผ ดเพ ยนและบดเบ อนไปจากความจร ง ทำใหชาวโลกเกดความไขวเขวในชอของศาสนาอสลาม

มสลม คำวา “มสลม” มาจากคำวา “อสลาม” แปลวา “ผมอบตน (ตอพระเจา)” กลาวคอ เปนผปฏบตตนตามบทบญญตของพระองคอลเลาะฮ ซ.บ. ยอมรบในอำนาจอนสงสงของพระองค ไมปฏเสธ ไมเนรคณ ไมดอดง ไมนบถอส งอ นเทยบเทยมกบพระองค ความศรทธาในลกษณะเชนน มการสบทอดจากยคหนงไปสยคหนงอยางตอเนอง โดยมไดจำกดอยใน เผาพนธใด ๆ ทงสน ดงปรากฏในอลกรอานความวา “จงประกาศเถด เราศรทธาในอลเลาะฮ และสงทถกประทานลงมาแกเรา สงทถกประทานลงมาแกอบรอฮม อสมาอล ยะอกบ และเผาพนธทงหลาย ตลอดจนสงทถกประทานแกมซา อซา และศาสนทตทงปวงจากองคอภบาลของพวกเขา เรามไดถอความแตกตางระหวาง ผใดในหมเหลานน และเราเปนผมอบตนตอพระองค (มสลม)”

อสลามจงเปนศาสนาสากลสำหรบมนษยชาต ซ งปจจบนม

ประชาชนชาวโลกนบถอเปนจำนวนมากกวา ๑,๘๐๐ ลานคน กระจายอยใน

สวนตาง ๆ ของโลกท ง ๕ ทวป สวนใหญอาศยอย ในแอฟรกาเหนอ

ตะวนออกกลาง ตอนเหนอของคาบสมทรอนเดย ตอนกลางของทวปเอเชย

หมเกาะอนโดนเซย กบคาบสมทรมาลาย และมอยในยโรป แอฟรกาใต

และออสเตรเลย ฐานะของมสลมในดานศาสนาเทาเทยมกนหมด ในอสลาม

ไมมนกบวช ไมมฆราวาส ทกคนตองปฏบตภารกจหนาท ของตนเอง

โดยเสมอภาค ภายใตบทบญญตจากคมภรเลมเดยวกน บทบญญตตาง ๆ

มผลในทางปฏบตแกมสลมทกคน แมกระทงศาสดาผประกาศอสลามกตองอย

ภายใตบงคบแหงบทบญญตนน

ประวตศาสตรอสลาม อ สลามเร มมาแตมนษย คนแรก ค อ ท านศาสนทตอาดม

(อะลยอสสะลาม) ในยคตอ ๆ มาพระผเปนเจาทรงคดเลอกบคคลขนมาเปน

ศาสนทตหรอศาสดาทำการประกาศหลกการแหงอสลามแกมนษยชาต

ในยคนน ๆ สบตอจากทานศาสดาอาดมเรอยมาจนถงปจจบน ซงเปนยค

แหงการประกาศของทานศาสดามฮมมด (ซอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม)

ตะวนออกกลางอ ของอารยธรรม นกปราชญอาจขดแยงกนถง

แหลงท แนชดของเช อชาตด งเดมของมนษยแตไมมผ ใดขดแยงกนถง

แหลงของอารยธรรมทมอยในตะวนออกกลาง อนเปนบอเกดของศาสนาบชาธรรมชาต

เทวรปยดาย โซโรอาสเตอร และครสต ตอมาเมออสลามไดอบตขนในภาคน

กไดลบลางวฒนธรรมดงเดม เปลยนภมศาสตรของหลายจกรวรรด อำนาจ

และอทธพลของกรกโรมนและเปอรเซยสลายตวลง ไดเกดวฒนธรรมใหม

และธรรมนญของชว ตตามระบบใหม ภาษาอาหรบเปนภาษาโบราณ

ภาษาหนงทแพรหลายไปทวตะวนออกกลาง ครอบคลมภาคเหนอทงหมด

ของทวปแอฟรกา และเปนรากศพทจำนวนมากของภาษาตาง ๆ ในยโรป

อารยธรรม หลกปรชญา และศาสตรตาง ๆ ทเกดขนในยคทองของอสลามนน

เปนรากเหงาของวทยาการหลายแขนงในศตวรรษน

(อานตอฉบบหนา)

ค

�สายตรงศาสนา

งานกรมการศาสนา

นชวงเทศกาลวนสงทายปเกาตอนรบปใหม

ของทกป หนวยงานท งภาครฐและเอกชน

ตางใหความสำคญกบการจดงานบนเทงรนเรง

และมหรสพหลากหลายรปแบบ งานและ

กจกรรมสวนใหญจะเนนไปในเร องนนทนาการ

งานร นเรง งานเล ยงสงสรรค บางแหงเตมไปดวย

การจดงานทเตมไปดวยความฟงเฟอ มแตอบายมข

ม วส มกนเหลายา ทำใหขาดสต จนนำไปส การ

ทะเลาะววาท และเกดอบต เหต ซ งเหนไดตาม

หนาหนงสอพมพเปนประจำทก ๆ ป

กรมการศาสนาไดตระหนกถงสาระดงกลาว

ขางตน จงไดจดกจกรรม “สงทายปเกาวถไทย

ตอนรบปใหมวถพทธ พ.ศ. ๒๕๕๓” ซงไดดำเนนการ

ผานพนไป ระหวางวนท ๓๑ ธนวาคม ๒๕๕๒ ถง

วนท ๑ มกราคม ๒๕๕๓ เพ อใหพทธศาสนกชน

ใ

สงทายปเกาวถไทย ตอนรบปใหมวถพทธ

ไดรวมกจกรรมสงทายปเกาและเขาส ปใหม ดวย

ความพอเพยงและเรยบงาย ปราศจากอบายมข ดวย

การเขาวดฟงธรรม สวดมนต เจรญจตภาวนา

ท งน กรมการศาสนา ได ร วมดำเน นการ

ตามแนวทางจดเทศกาลวนปใหม ประจำป ๒๕๕๓

กระทรวงวฒนธรรม ภายใตช อ “ปใหมวถไทย

ปลอดภย พอเพยง” รณรงคใหหนวยงานทงภาครฐ

ภาคเอกชน จดงานปใหมบนพนฐานของความเปนไทย

ใหความสำคญกบความปลอดภยในชวตและทรพยสน

ในปนกรมการศาสนา ไดรบความรวมมอจาก

วดตาง ๆ ในกรงเทพมหานคร จำนวน ๕๑ วด อาท

วดราชาธวาสวหาร วดบวรนเวศวหาร วดมหาธาต

ยวราชรงสฤษฎ วดสทศนเทพวราราม วดยานนาวา

วดกลยาณมตร วดดาวดงษาราม เปนตน และในสวน

ภมภาคทวประเทศ จดกจกรรมสงทายปเกาวถไทย

สายตรงศาสนา �

ตอนรบปใหมวถพทธ ในวนท ๓๑ ธนวาคม ๒๕๕๒

ถงว นท ๑ มกราคม ๒๕๕๓ ดวยกจกรรมทาง

พระพทธศาสนา ฟงธรรม พระสงฆเจรญพระพทธมนต

รบศลรบพร รวมสวดมนตถวายเปนพระราชกศล

แดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว นงสมาธ ทำจตใจ

ใหผองแผว

สำหรบกลมผเขารวมกจกรรม จะมครอบครว

คณตา คณยาย พรอมลกหลาน ประชาชน ยงมกลม

นกเรยน นกศกษา โดยเฉพาะกลมวยรนรวมกลมกน

เขาวด นบเปนคนรนใหมไมหางไกลวด จงนบเปน

การสรางภมค มกนทางจตใจเปนอยางด ทำใหปน

มประชาชนเขารวมกจกรรมตามวดตาง ๆ ท งใน

กร งเทพมหานครและสวนภม ภาค ๗๕ จ งหว ด

มากขนเกอบทกจงหวด

กรมการศาสนาไดรบการตอบรบจากประชาชน

วาเปนกจกรรมท ด สงเสรมใหคนเขาวดและเปน

ทางเลอกในการใชมตทางศาสนา ตอนรบศกราชใหม

ในรปแบบท เร ยบงาย เนนการใชหลกธรรมทาง

พระพทธศาสนามาเปนแนวทางในการดำเนนงาน

เพ อใหเก ดความสขร มเยน ปลอดจากอบายมข

และเปนทางเลอกใหกบประชาชนในการจดเทศกาล

สงทายปเกาตอนรบปใหมดวยความพอเพยงใหเกด

ในสงคมไทย

�สายตรงศาสนา

แสดงธรรมแกหมภกษ

คร งน น ว ดอ มพาฏกว น ใกล ปาม จฉ กาสณฑ มพระภกษระดบพระเถระ (ผบวชมานาน) อยอาศยมากรป กลบจากบณฑบาต ฉนแลวนงประชมสนทนาธรรมกนทอาคารกลม สนทนากนวา “ดกอนทานผมอาย

ทงหลาย ธรรมเหลาน คอ สงโยชนกด สงโยชนยธรรมกด มอรรถตางกน มพยญชนะตางกน หรอมอรรถเหมอนกน พยญชนะเทานนตางกน” ปญหานพระเถระเหลานนตอบไมตรงกน ไมลงกน ครงนนแล จตตคฤหบดเสรจธระแลวจงไดเขาไปหาพระเถระทงหลาย ไหวแลวนงกราบเรยนวา ตนไดยนคำถามและคำตอบนนแลว ภกษเหลานนตอบวาเปนอยางททานไดยนนนแหละ จตตคฤหบดตอบปญหาน นวา ธรรมเหลาน คอ สงโยชนกด สงโยชนยธรรมกด มอรรถตางกน และมพยญชนะตางกน ถาอยางนนกระผมจะอปมาใหพวกทานฟง เพราะวญญชนบางพวกในโลกน จะสามารถเขาใจเนอความแหงภาษต ไดดวยขออปมา จากนน อธบายดวยการยกอปมาวา “เปรยบเหมอนมโคดำตวหนง กบโคขาวตวหนง เขาผกโคไวดวยเชอกเสนเดยวกน ใครเลาจะพดไดวา โคดำผกโคขาว หรอโคขาวผกโคดำ หากพดวาโคมนผกกนไว จะเรยกวา พดถกหรอ?” ภกษเหลานนตอบวา ไมถกหรอก เพราะโคดำไมไดผกโคขาว โคขาวกไมไดผกโคดำ แตเชอกตางหากทผกโคทงสองเขาไวดวยกน ชอวาเปนเครองผก จตตคฤหบดกลาววา ขาแตทานผ เจรญท งหลาย ฉนนนเหมอนกนแล ตาไมไดผกรป รป (สงทตาเหน) กไมได

✤

๗๕ อบาสก พทธสาวก อดตชาตของพทธศาสนาในสมยพทธกาล จตตคฤหบด อบาสกผเลศในการแสดงธรรม

ผกตา แตฉนทราคะ (ความยนดดวยราคะ) ทเกดขนโดยอาศยตา

เหนรปตางหากเปนตวผก...หไมไดผกเสยง แมเสยงกไมไดผกห

แตฉนทราคะทอาศยหไดยนเสยงตางหากเปนตวผก...จมกไมได

ผกกลน แมกลนกไมไดผกจมก...ลนไมไดผกรส (อาหาร) แมรสกไมได

ผกลน (ชวหา)...กายไมไดผกโผฏฐพพะ (สงสมผสทางกาย)

แม โผฏฐ พพะก ไม ได ผกกาย. . .ใจไม ได ผกธ มมารมณ

(สงทร ไดทางใจ) แมธมมารมณกไมไดผกใจ แตฉนทราคะ

ทเกดขนโดยอาศยใจรธมมารมณตางหากเปนตวผก ดงน

ภกษเหลานนกลาววา

“ดกอนคฤหบด การททานมปญญาจกษ

หยงทราบในพระพทธพจนอยางลกซง เปนลาภของทาน

ทานไดดแลว” (ส.สฬ.ขอ ๕๓๗-๕๔๐)

อรรถกถาแกวา ครงนน เวลานนพระภกษจะสนทนา

กนดวยธรรม ไมสนทนาถงดรจฉานกถา จตตคฤหบดไปทบาน

สวยมคปถกะ ซงอยดานหนาอมพาฏกวน ทานไดยนปญหา

ของภกษเหลาน นจงคดวา เราจะไปอธบายปญหาน นแก

พระเถระทงหลาย

(ส.อ.๔/๒/๑๓๒)

เร องน บอกสภาพการศกษาพทธพจนสมยน นวา

ความเขาใจในพทธพจนของพระเถระทงหลายยงไมเทากน

คำถามนตองการใหร ความตางของสงโยชนกบสงโยชนยธรรม

เหมอนกนหรอตางกน? คำตอบของทานคฤหบด คอ มความ

ตางกน คอ สงโยชน ไดแก กเลสทผกมดใจสตวทงหลาย

๑๐ อยาง มสกกายทฏฐ เปนตน สงโยชนยธรรม ไดแก

ธรรมทเปนอารมณของสงโยชน (สญโญชนกเขยน) ไดแก

อารมณทงหลายมรปและเสยง เปนตน

อบาสก พทธสาวก

(ตอจากฉบบทแลว)

สายตรงศาสนา 10

✤ ถามปญหาธรรมเรองธาต พระอสทตตะตอบ

วนหน ง จตตคฤหบดเขาไปหาพระเถระท งหลาย

ผอยในอมพาฏกวน กลาวอาราธนานมนตใหพระเถระเหลานน

เขาไปฉนอาหารทบานในวนรงขน

รงเชา พระเถระทงหลาย “นงแลวถอบาตรและจวร

พากนไปยงบานของจตตคฤหบดแลวนงบนอาสนะทจด

เตรยมไว” จตตคฤหบดเขาไปหา ไหวแลวน ง เรยนถาม

พระเถระผเปนประธานวา

“ขาแตพระเถระผเจรญ คำทกลาวกนวา ความตาง

แหงธาต พระผมพระภาคเจาตรสไวดวยเหตเทาไรหนอ

แล?”

เม อจตตคฤหบดเขาไปหา ไหวแลวน ง เรยนถาม

พระเถระผเปนประธานวา

“ขาแตพระเถระผเจรญ คำทกลาวกนวา ความตาง

แหงธาต ๆ ดงน ความตางแหงธาต พระผมพระภาคเจา

ตรสไวดวยเหตเทาไรหนอแล?

เมอจตตคฤหบดถามอยางน แมครงท ๒-๓ พระเถระ

ผเปนประธานกไดแตนงอย (อรรถกถาวาแมพระเถระจะรคำตอบ

แตไมตอบเพราะไมกลา)

ครงนน พระอสทตตะซงเปนผมพรรษาออนสด ไดขอโอกาส

กบพระเถระผ เปนประธานวา “ขาแตพระเถระผเจรญ

กระผมขอตอบปญหาขอน” พระเถระอนญาตใหตอบได

(อรรถกถาวา ทานเหนวา หากไมตอบ อบาสกจะเบยดเบยนสงฆ)

พระอสทตตะตอบปญหานนดวยการอางวา พระผม

พระภาคเจาตรสจำแนกความตางของธาตไว ๑๘ ประการ คอ

จกขธาต...มโนวญญาณธาต

จตตคฤหบดชนชมอนโมทนาคำตอบของพระอสทตตะ

แลวไดถวายภตตาหารแดภกษสงฆดวยมอของตนจนฉนเสรจ

พากนลกจากอาสนะไป (สตรน จตตคฤหบดถามปญหากอน

ถวายอาหาร)

พระเถระผ เปนประธานไดช นชมพระอสทตตะวา

“ดแลว ทานอสทตตะปญหาขอนนแจมแจงแกทาน มได

แจมแจงแกเรา ตอไปถาปญหาเชนนมมาอก ทานนนแหละ

พงกลาวตอบปญหานนในกาลตอไป”

(ส.สฬ.ขอ ๕๔๑-๕๑๕)

✤ ถามปญหาเรองสาเหตของมจฉาทฏฐ ๑๐ พระอสทตตะตอบ

อกวนหนง จตตคฤหบดเขาไปนมนตใหพระเถระทงหลาย

ไปฉนอาหารทเรอนของตน เวลาเชา ภกษเหลานนเขาไปยง

เร อนของคฤหบด น งบนอาสนะท เขาตระเตรยมไวแลว

คฤหบดเข าไปหา ไหวแล วน งลง แลวได ถามพระเถระ

ผเปนประธานวา

ขาแตทานผ เจรญ ทฏฐ (มจฉาทฏฐ) หลายอยาง

ยอมเกดขนในโลกอยางนวา

๑. โลกเทยงบาง

๒. โลกไมเทยงบาง

๓. โลกมทสดบาง

๔. โลกไมมทสดบาง

๕. ชพอนนน สรระกอนนนบาง

๖. ชพเปนอยางอน สรระกเปนอยางอนบาง

๗. สตวตายแลวยอมเปนอกบาง

๘. สตวตายแลวยอมไมเปนอกบาง

๙. สตวตายแลวยอมเปนอกกม ยอมไมเปนอกกมบาง

๑๐. สตวตายแลวยอมเปนอกกหามได ยอมไมเปนอก

กหามได

ทมา : หนงสอชวประวตแหงการบรรลธรรม อบาสก พทธสาวก อดตชาตของพทธสาวกในสมยพทธกาล

(อานตอฉบบหนา)

11สายตรงศาสนา

มมธรรมะ

โดย ทานพทธทาสภกข

(ตอจากฉบบทแลว)

การบวชอยทบาน

อใหเราทกคนดำรงจตไวในลกษณะอยางน ในลกษณะอยางน คอวามพระนพพานเปนทหมาย มพระนพพานเปนจดหมาย จะตองถงท น นใหจงไดเรวท สด โดยเรวท สดเทาไรกย งด น คอ สมาธท มประโยชน สมาธโดยความหมายทแทจรง ท มนมประโยชน คอความมงตอพระนพพานเปนอารมณ

อยทบานนนแหละ ทำอะไรกทำไปเถด แตขอใหญใจความนนไมลม ไมลมวาเรามพระนพพานเปนทจดหมายปลายทาง ทงหมดทเราทำน มนจะรวมกนเขา แลวกไปสจดหมายปลายทางคอนพพาน สมมตวา จะทำนา มนกหาขาวใหไดกนขาว ใหไดกนขาว แลวกมชวตอย แลวกทำพระนพพานใหแจง แมแตทำสวนกไดเงน มากนมาใช กเพอจะมชวตอย เพอจะทำพระนพพานใหแจง จะคาขายหรออาชพอะไรอยกตาม ตอใหเปนอาชพถบสามลอเหงอไหลทวมตวอยทงวน ๆ มนกสามารถจะมเอกคคตาจตทมพระนพพานเปนอารมณได โดยมงหวงอย วา เราจะเล ยงชวตใหรอดอยได เพ อทำใหปรากฏ เฉพาะซงภาวะทไมมความทกขเลย ทเรยกวา นพพาน คอชวตท เยอกเยน ชวตทเยอกเยนไมมความทกขเลย เรยกวา นพพาน เราจะม ทน นเปนจดหมาย แมวาจะทำงานอยางตำ ลางทอถนน กวาดถนน ถบสามลอ แจวเรอจาง กยงสามารถทจะมงพระนพพานเปนอารมณ วาจะตองไดพบกนในโอกาสขางหนา ทน จะพดใหสนสดเสยเลยวา แมเปนคนขอทานนงขอทานอยก ย งทำได เด ยวน กย งต องขอทาน ก ขอทานใหช ว ตม นรอด ชวตมนรอดแลวกจะทำตอไป ปฏบตมสตระวงสงวรเรอยไป แลวกจะมนพพานเปนจดหมายปลายทางไดเหมอนกน นไมใชแตเปนชาวบานธรรมดาแหละ ใหเปนขอทานอย มนกยงมโอกาส ยงมความหวงจะมสมาธ สมาธ สมาธเรยกอยางนแปลวา เอกคคตาจต คอ จตดวงเดยว เดยวโดด หนกแนน มพระนพพานเปนทหมาย ฉะนนใคร ๆ ทกคนทเปนฆราวาสอย จงดำรงตนใหมพระนพพานเปนทหมาย เปนจดหมายปลายทาง กจะเรยกวามสมาธ เตมตามความหมายของคำคำน มสตเปนเครองชกนำใหจตมสมาธ มสตอยางทวามาแลว ชกนำใหจตมสมาธ รสกตวอย เมอแรกระลกได แรกระลกถงความจรง ความรอะไรได นเรยกวา มสต ครนระลกไดแลว รกษาความรนนไว ใหอย ยาวไป กเร ยกวา สตสมปชญญะ สตกบสมปชญญะน น มนเปนคแฝดกน สต คอ ความระลกได สมปชญญะ คอ ความรตว คอ รกษาความระลกไดนนใหยงคงอย เชน สตระลกถงความถกตอง

อยางใดอยางหนงขนมา แวบขนมาได แลวกรกษาไว นนกคอ สมปชญญะ สตกบสมปชญญะกตองทำงานรวมกนอยางน ฉะน นเรา ถามสตสมปชญญะแลว จะไมทำอะไรผดพลาด จะทำอะไรถกตอง ไดรบผลดของสงทตองทำ ทนก มสมาธ กหมายความวา จตมนมนคง ตงมน ขณะนน กไมมกเลสรบกวน ขณะนนจตกวองไวในการทจะคดจะนก หรอจะทำหนาทของจต คำวา ทำสมาธ ทำสมาธไมใชหมายถงไปนงหลบตา ตวแขงทอเปนทอนไม ไมใชหมายความวาอยางนน หมายความวา ทำทกอยางทกทาง กลอมเกลาจตใจใหเปนจตทมจดหมายเดยว อารมณเดยว ท เรยกวา เอกคคตา แลวมนกปราศจากกเลส แลวมนกเขมแขง มนกเขมแขง เพราะมนรวมแสงรวมกำลง แลวมนกไวตอหนาทของมน จตมหนาท คด จตท เปนสมาธจะไวตอการคด จตท ไมเปนสมาธ มนงมงามเคอะคะ มนคดไมได หรอมนไมไวตอการคด สมาธนนหมายความวา จตมกำลงเขมแขงอยท จดเดยว ไมมกเลสรบกวน แลวกวองไวในหนาททจะคดจะนก จะคดจะนก จะทำจะตดสนใจ จะทำอะไรกตาม ถาทำดวยสมาธมนทำไดด ทำดวยจตทเปนสมาธ ฉะนนคนทมหนาทจะตองคด จะตองนก จะตองตดสนใจ จะตอง สงงานผอน อะไรกตาม จะตองทำดวยจตทเปนสมาธ ทนก จะตองฝกใหเปนสมาธ มสตชกหนวงดงจตใหตดอย ทอารมณใดอารมณหนง ตามเวลาทตองการจะทำอะไร ตามเวลา ท ตองการจะทำอะไร ทำดวยสมาธเสมอไป คอวาจะมสมาธจต ตงแตกอนทำ แลวกเมอกำลงทำ และทำเสรจแลวดวย ตงแตกอนทำ กมสมาธในเรองนน กำลงทำอย กมสมาธในเรองนน ทำเสรจแลว กมสมาธในเรองนน มนจะผดไดอยางไร ลองคดดเถอะ มนไมมทาง ทจะผดได มนมแตจะถกถงทสด ทน เราบวชอย ท บาน กหาโอกาสท จะฝกสมาธ เวลาท เอาไปใชเหลวไหลเสยวนหนง ๆ ตงมากมาย ขอเปลยนเอามาทำสมาธ และเมอกำลงทำการงานอย กทำสมาธได โดยทำดวยจตทเปนสมาธ ทำการงานอะไรอยกตาม ถาวาเปนชาวนา กำลงไถนาอย กำลงไถนาอย เดนตาม หลงควายอย ขอใหจตมนอยตรงทปลายไถนาอย จตอยทปลายไถ ท มนแหลมท มนตดดนอย ตรงน นเร อยไป มนกเปนการทำสมาธ ตลอดเวลาทไถนา ถาทำสวน เมอเอาจอบฟนดนลงไปกระทบดนยกขนมานน กมสมาธอยทจอบมนตกดน เอาทบานทเรอนกนกได งานอน ๆ นนมนมคา หรอวามนนาด แตเด ยวน เราเอางานช นตำสดนะ วาถาเราจะตองกวาดบาน กวาดพนบาน หรอกวาดลานบาน เมอกำลงกวาดอยนน ขอใหจตมน

ข

สายตรงศาสนา 12

กำหนดอยทปลายไมกวาดทจดดน ทำอยางนนไมยาก จตอยทปลายไมกวาด ทจดดนอยเรอยไป ๆ กวาดเรอยไป จตอยตรงนนตลอดเวลา นเปนสมาธชนด เปนสมาธชนด หรอวาเมอลางจาน กขอใหจตมนอยตรงทปลายนวทมนถจาน เมอลางจานธรรมดาสามญ คนทวไปกตองเอามอถจาน ใหปลายนวทถจานแตะจานอย จตกำหนดอยทตรงนน จนกวาจะลางจานเสรจ กเปนการทำสมาธทดทสด เมอกำลงลางจาน ทน เมอลางหมอ ลางกระทะ กเหมอนกนนนแหละ เมอเอาอะไรมาถหมอถกระทะอย เครองถหมอนนแหละ เมอมนจดจออยกบหมอหรอจดจออยกบกระทะ มจตอยทตรงนนส คณกเปนผมสมาธ เหมอนกบนงสมาธอยในปานนแหละ แตวาเดยวนทำสมาธทบาน ถาวาจะผาฟน เอา ผาฟน สมาธอยทคมขวาน เมอไมฟนกระทบขวาน แลวแตจะผากนทาไหน แตทตรงคมขวานทชำแรกไมออกไปนน จตอยทตรงนน ทนก ทำทกอรยาบถ ยน เดน นง นอน เมอยนเทาแตะพนตรงไหน กำหนดตรงนน เมอเดนกเหมอนกน มนจดลงไปแลว มนยกขนมา มนจดลงไป มนยกขนมา จตอยทนน เมอนงกนงถกทพน โดย ไมไดกำหนดอะไรอน กำหนดทกนมนแตะพนนนแหละ มนกเปนสมาธ แตเขามอยางอนหลายวธ เชน กำหนดลมหายใจ กำหนดพทโธ อะไรกได แตทแทจรงแลว มนอยทสงทมนเปนธรรมดาเปนเจาของเรอง น เร องบวชอยท บาน เหนไหมเลา พดเร องบวชอยท บาน บวชอยแตทบาน มโอกาสจะทำ ประพฤตธรรมในเรองศล สมาธ ปญญา ไดอยางมากมาย มสตประกอบอย ก บสมาธในทก ๆ อร ยาบถ ทก ๆ การงาน นบตงแตวาไถนา สมาธจตอยทปลายไถทตดดน, ถาพายเรอ จตอยทปลายพายทมนแตะนำ แจวเรอกเหมอนกน อยทแจวมนตดนำ น จะเปนสมาธจรง สมาธท จะเอามาใชเปนประโยชนอยางอ นได ทก ๆ ความหมาย ทก ๆ ชนด ๕. มปญญา-รความจรงทควรร เอา ทนขอสดทายวา มปญญา มปญญา ขอ ๑ มศรทธา, ขอ ๒ มวรยะ ขอ ๓ มสต, ขอ ๔ มสมาธ, ขอ ๕ มปญญา ปญญา แปลวา ความร คอ รสงทควรร รความจรงทควรร ความจรงทดบทกขไดนน เปนความจรงทควรร ขอใหร ความจรงน นอย ตลอดเวลา อย ตลอดเวลาดวยสต สตระลกเอามา แลวสมปชญญะกำหนดเอาไว แลวกอย อยางเปน ความรรอบ เปนปญญาอยตลอดเวลา อยาใหเกดการปรงแตงในจต จนเกดความคดชนดตวกของก นคำพดมนคอนขางจะหยาบคาย แตมน จำเปนวา ความคดชนดทมความหมายเปนตวก หรอเปนของกนน เปนความคดผด พรอมทจะทำใหเกดความทกขอยางยง มนเปนความคด ทผด เปนความรทผด เรยกวา เปนความผดนนแหละ น ปญญาตองรอบร ร ท ถก มนร ทกอยางท ควรจะร ร ได ทกอยางทควรจะร แตอยาไปรชนดทวาเปนตวก เปนของก เปนตวตน เปนของตน นมนกเปนของละเอยดประณตลกซงอยมาก คอมนจะตอง รจกทำความละเอยดประณตในทางจต ความคดมนปรงแตงกนไดอยางทวามาแลวในเรองของผสสะ นเราอยาใหความคดหรอความรเกดขน มความหมายเปนตวก เปนของก ทำงานดวยความรอยวา ควรจะทำอยางไร ฟงใหด ๆ วา ถาทำงาน ทำงานอยทออฟฟศ หรอทไหนกตาม จงทำดวยสตปญญาทร วา ควรทำอยางไร แลวระวงอยาใหความคดประเภทตวกของก

ทำเพอก กจะได กจะอะไร อยาใหเกดขนมา ความคดความรสกประเภท ตวกของกอยาไดเกดขนมา อยาใหความอยากจะไดผลงานเรว ๆ เกดขนมา อยาใหความหวงจะไดผลงานเรว ๆ เกดขนมา นนเปนของผดทงนน อนตรายทงนน มแตความรทถกตองวา ทำอยางไร ทำอยางไร ททำ ถกตองนนทำอยางไร แลวกสนใจทำแตอยางนน นแหละเรยกวา ทำงาน อยดวยปญญาอยางยง ไมเกดความผดพลาด ไมเกดความหวง ไมเกดกเลสตณหา ซงมนเปนเรองททำใหเกดความทกข ฉะนนเรามความรทถกตองเรองอทปปจจยตา วามนเปนไป ตามเหตตามปจจยของมน และวา ตถตา มนจะตองเปนอยางนน มนเปนอยางอนไมได มความรเรองอทปปจจยตา ตถตา เตมทแลว กทำงานอย สวนความหวงความอยากวาจะไดผล เอาผลมากน มาใชกนใหสนกสนานเอรดอรอยนน อยาตองมผล ถามมนเปนความคดหรอความรสกประเภทตวกของก มนจะตองเปนทกข ขอนก ในพระบาลใหตวอยางไวอยางดทสด ทอาตมากเอามาเลาบอย ๆ วา แมไกฟกไขใหดกแลวกน ไมตองคดวาลกไกจงออกมา นแมไกนะฟกไขใหถกตองตามวธของธรรมชาต จะเขย จะกก จะกลบ จะทำใหอนใหเยนอะไรกแลวแต ใหมนถกตองตามวธของการฟกไข แลวลกไกกจะออกมาเอง โดยทแมไกไมตองหวงวา ลกไกจงออกมา ลกไกจงออกมา ถาแมไกตวไหนมนหวงวาลกไกจงออกมา บนวา ลกไกจงออกมา มนเปนแมไกบามนใชไมได น กเหมอนกนแหละ จงทำงานใหถกตองดวยสตปญญา เกยวกบการกระทำนน โดยไมตองม ความคดหวงเปนตวกของก วาออกมา จงออกมา จงไดมา จงไดกำไร จงอยางนน จงอยางน ซงเปนเรองของตวก ของกอยางนน มนทำใหเปนทกขเปลา ๆ แลวมนกไมไดดวย แลวมนจะทำใหงานเสยกได เดยวน เราสอนกนผด ๆ อย บางอยางทวาใหใชความหวงมาก เกนไป ทจรงถาความหวงมากเกนไป แทรกแซงเขามาในขณะทำงานแลวมนฟงซาน ทำไมไดด ทำไมไดถกตองอยางด มนตองใหเหลอไว มแตสตปญญา วาจะทำอยางไรเทานน ใหมมากทสด ใหทำอยางด สวนทจะหวงผลอยางนนอยางน อยาใหมนเกดขนมาในความคด มนมาทำใหฟงซาน ใหมสมาธแนวแนอยแตวา ทำอยางไร เรองน ทำอยางไร เรองนทำอยางไร นนแหละเรยกวา มชวตอยดวยปญญา มจตวางจากความคดความนกรสกวาตวตนหรอของตน วางจากความรสกคดนกวา ตวกของก แลวกเปนจตวางแหละ จะคดอยางไรกได จะคดเร องจะทำใหดใหน นอยางไรกได แตอยาใหมนแลบเลยไป ถงวาเพอตวก หรอของก กจะเอา กจะได พอความดเกดขนอยางนน มนจะมด มนจะกลมมนจะรอน มนจะเปนทกข นเรยกวา เคลดหรอศลปะในการทจะทำงานใหดทสด โดยเฉพาะสำหรบพทธบรษท เด ยวน เราจะบวชอย ท บาน เราจะบวชอย ท บานขอใหม การกระทำงานดวยปญญา มชวตอยดวยปญญา ใหไดผลดท สด ของการทเกดมาเปนมนษย เปนมนษยเกดมาแลว จะตองไดอะไรดทสด กใหมนไดอยางน นแหละ แลวมนกจะไดดวยการกระทำดวยปญญา อยาทำดวยกเลสตณหา หวงวาจะไดอยางนน หวงวาจะไดอยางนแกตวก แกของกนนไมตองไปหวงดอก เมอทำถกตองตามกฎของธรรมชาตแลว มนกตองออกผลมาเอง ไปหวงใหมนฟงซาน หรอจะเปรยบดวยตวอยางงาย ๆ อกทหนงวา ไปซอลอตเตอรมาแลว อยามาหวงใหมนรบกวนจตใจเปนโรคประสาท ซอแลวกแลวไป ถงเวลามนออกกไปตรวจด มนถกหรอไมถก แตบางคนเขาไมชอบอยางนน เขาชอบซอ

13สายตรงศาสนา

เอามาทำใหมนบา ใหมนหวง ใหมนนอนหวง นงหวง นอนหวง แลวในทสด มนจะเปนโรคประสาท ไดจรงเหมอนกนแหละ เราจงทำงานหรอมชวตอยดวยปญญา อยาประมาทปญญา พอกพนปญญา คอความร ส กค ดน กท ถกต องอย ตลอดเวลา เมอจะทำงานกมปญญาในงานทจะทำ เมอทำงานอย กมปญญาในงานท กำลงทำ เมอทำงานเสรจไดผลงาน กมปญญาอยในการไดผลงาน อยาใหไดผลงานดวยกเลสตณหา แตไดดวยสตปญญา ออ มนอยางนเองน ทำอยางนมนกไดอยางนเอง ไมตองไปหลงใหลมวเมา ใหมน สญเสยสตสมปชญญะ หรอจะเกบผลงานไวกนไวใชรกษาไว กดวยสตปญญา เกบไวดวยสตปญญา อยาใหมนทรมานใจ เมอจะเอาผลงานมากนมาใช กทำดวยสตปญญา อยาใหมนผดพลาด เมอจะแบงปน ใหแกผอนบาง ทำบญทำงาน กทำดวยสตปญญา แปลวา เปนฆราวาส ทมชวตอยดวยปญญาทงกอนทำงาน กำลงทำงาน ไดผลงาน เกบผลงาน ใชผลงาน กนผลงาน แบงปนผลงาน อะไรกทำดวยปญญา ไมม กระหดกระหอบดวยกเลสตณหา บวชอยท บานทำไดจรงกมผลด เทาทควรได นจะบวชอยทบาน แลวจะเปนพระอรหนตอยทบาน พอเปนพระอรหนตแลว มนกเลกหมด ไมตองบวชตองอะไรดอก เมอเปน พระอรหนตแลวมนเลกบวช เลกความหมายของคำวา บวช บวช หรอประพฤตพรหมจรรย ไมตองมแลว แตเดยวนยงไมเปนพระอรหนต กขอใหเปนผบวชดวยจตใจทงหมดทงสนอยทบาน โดยเฉพาะผหญง ไมตองสนใจวา ผหญงบวชไมได แตเราบวชอยทบานไดอยางนแลว เหมอนกน หรออยางเดยวกน หรอเทากน แมไมมโอกาสไปบวชกบเขาบาง เขาบวชกนเกรอหมด บวช ๙ วน ไมรวาจะไดผลอยางไร แตอาตมาขอยนยนวาบวชอยางทวานเถด มศรทธา วรยะ สต สมาธ ปญญาอยท บาน บวชอยท บานบรบรณอยดวยธรรมะ ๕ ประการ ซงทบทวนอกทหนงกวา มศรทธา เชอมนในสงทตนถอเอาเปนทพง คอการปฏบตหรอคำสอนนน แลวกเชอมนวาตวเองทำได เราทำได ไมเหลอวสย เราทำไดแลวกปลอยใหทำไปดวยศรทธา พรอมกนนนก มวรยะ คอ ความกลาหาญ ความพากเพยร ความบากบ น สนกสนานในการทำ พอใจในการทำ เปนสขเสย เมอกำลงทำ ไมตองรอตอผลงานไดมา กำลงทำอยมนกพอใจและเปนสข อมอยดวยความสข ไดความสขโดยไมตองเสยเงน ทนก มสต เฝาระวงรกษาปองกน ไมใหเกดความผดพลาดขน ในความคด ความนกหรอในการกระทำ โดยเฉพาะอยางยง เมอมผสสะทาตา ทางห ทางจมก ทางลน ทางกาย และทางใจเอง มสมาธ คอ จตแนวแนต อพระนพพานเปนอารมณอย ตลอดเวลา ตลอดเวลาทกลมหายใจเขาออก มจดมงมนตอพระนพพาน เรยกวา มเอกคคตาจตมงพระนพพานอยตลอดเวลา แลวกทำทกอยาง ทรกษาจตชนดนนไว กคอแบบสมาธวธตาง ๆ มนจะตางกนอยางไร มนกอยท มพระนพพานเปนอารมณทงนน คอมความหลดพนจากความทกขเปนอารมณดวยกนทงนน

แลวในทสด กมชวตอยดวยปญญา คอ ความรอยางถกตองชดเจน ในสงทตองกระทำ หรอควรกระทำ อยาใหความอยาก เชน กเลสตณหา เพอตวกของก เขามาแทรกแซง นนมนจะทำใหเสยหมด นเรยกวา ทำงานทกชนดดวยจตวาง แหละ “ทำงานทกชนดดวยจตวาง ยกผลงานใหความวางทกอยางส น กนอาหารของความวางอยาง พระกน ตายเสรจสนแลวในตวแตหวท” ตงแตตนเรองจนจบเรอง ไมมตวก ไมมของก มนไมมความทกข ไมมปญหาอะไร มจตทบรสทธ อยดวยปญญา และความสขสงบ นคอบวชอยทบาน. ใครเหนดวยกลองด บวชอย ท บ านท ชะเงอหาบวชท ว ด บวชในปานน บางทจะเปนความโง ลำบากมากกวาคนทบวชอยทบานกได ระวงใหด ถามความตงใจจรง ระมดระวงจรง บวชอยทบานจะไดผลมากกวาบวชอยทวดหรอในปา กยงเปนไปได เพราะวาการบวชอยทวด หรอในปา มนยงเหลวไหลอยท ว ๆ ไป มนยงไมสำเรจประโยชน เตมตามความหมายทควรจะไดเลย เอาละ เปนอนวา วนนเราพดกนดวยเรองทคอนขางจะแปลก โดยใชชอวาบวชอยทบาน เวนจากสงทควรเวนโดยประการทงปวง อยทบาน แลวกประพฤตหนาททควรประพฤตปฏบตอยอยางดทสด อยางเตมกำลง เตมสตปญญาสามารถอยางดทสด ในหนาทของตน ๆ แลวกเปนสขอย กบการทำหนาท ไมมกเลสตณหา ท จะหวงผล อยางอยางน มาสนองกเลส เรองกมทาน วาบวชอยทบาน ไมไดหมายความวา ใหสกไปอยท บานกนเสยใหหมด แตหมายความวา แมอย ท บาน กอยานอยใจ อยาเสยใจ, แมอยท บานกสามารถทจะทำไดดท สด ทบานนนเอง เพราะคนทอยบานมนยงมมากกวาคนทอยทวด คนเหลานน ไมควรจะเสยประโยชนอะไร ควรจะไดประโยชนทกอยางทกประการ เทาทพทธบรษทในพระพทธศาสนาจะพงได ขอใหผทอยบานหรอยงอยทบานนน จดแจงปรบปรงใหชวต การเปนอยของตนนน อนโลมเขากนกบการบวช โดยสมาทานสกขาบท คอ ศรทธา วรยะ สต สมาธ ปญญาธรรม ๕ ประการน แทรกอยในการ ปฏบตธรรม ทงแตตนจนถงขนสดทาย ถาปฏบตกรรมฐานอยอยางเครงครดในปา ในวดในดงกตาม เขากระวงใหศรทธา วรยะ สต สมาธ ปญญา ในการปฏบตนนเปนไปอยางเตมทแลวผลกแนนอน สำเรจตามความปรารถนา การบรรยายในวนนกสมควรแกเวลา แมจะวามนเปนเร องทแปลกออกไป กควรจะไดพจารณาดจะไดใชเวลาทบาน ใหเปนประโยชนมากทสด แมจะตองยงอยทบานกไมเสยเปรยบเสยหาย ไมเสยเปรยบแกผทจะทงบานออกไปไดโดยนาอศจรรย พดงาย ๆ วา ถาทำไดนะ ถาทำไดบวชอยทบาน นาอศจรรยกวาบวชอยทวด ขอยตการบรรยายน ดวยความสมควรแกเวลา เปนโอกาสใหพระคณเจาทงหลาย สวดบทพระธรรม ในรปคณสาธยายสงเสรมกำลงใจของทานทงหลาย ใหเขมแขงในการประพฤตปฏบตธรรมะ สบตอไปในบดน

ทมา : คดจากหนงสอ บวชทำไม โดย ทานพทธทาสภกข จดพมพโดย สำนกพมพ สขภาพใจ ธรรมบรรยายประจำวนเสาร

ภาคมาฆบชา ครงท ๑๒

สายตรงศาสนา 1�

การตนธรรมะ

ทมา : ฮาธรรมะกบพระพยอม

1�สายตรงศาสนา

ภาพกจกรรม

อวยพรปใหม

ปลดกระทรวงวฒนธรรม

นายสด แดงเอยด อธบดกรมการศาสนา

พรอมดวยขาราชการกรมการศาสนา

รวมอวยพรปใหม แกนายวระ โรจนพจนรตน

ปลดกระทรวงวฒนธรรม เมอวนท

๒๙ ธนวาคม ๒๕๕๒ ณ กระทรวงวฒนธรรม

อวยพรปใหมสอมวลชน

คณะผ แทนจากกรมการศาสนา เข าพบส อมวลชนใน

แขนงตาง ๆ เพออวยพรและมอบกระเชาของขวญ เน องในโอกาส

วนขนปใหม ๒๕๕๓

สายตรงศาสนา 1�

เขาวดวนธรรมสวนะ วดปฐมบตรอศราราม

นายกฤษศญพงษ ศร รองอธบดกรมการศาสนา พรอมดวยขาราชการ เจาหนาทกรมการศาสนา

หนวยงานราชการตาง ๆ และประชาชน เขารวมกจกรรมในวนธรรมสวนะ ณ วดปฐมบตรอศราราม เขตบางกอกนอย

กรงเทพมหานคร เมอวนท ๒๔ ธนวาคม ๒๕๕๒

1�สายตรงศาสนา

เขาวดวนธรรมสวนะ วดบวรนเวศวหาร

นายสด แดงเอยด อธบดกรมการศาสนา พรอมดวยขาราชการ เจาหนาทกรมการศาสนา หนวยงาน

ราชการ และประชาชน เขารวมกจกรรมในวนธรรมสวนะ ณ วดบวรนเวศวหาร เขตพระนคร กรงเทพมหานคร

เมอวนท ๓๑ ธนวาคม ๒๕๕๒

สายตรงศาสนา 1�

สงทายปเกาวถไทย ตอนรบปใหมวถพทธ

นายธระ สลกเพชร รฐมนตรวาการกระทรวงวฒนธรรม พร อมดวยนายสด แดงเอยด

อธบดกรมการศาสนา ขาราชการ เจาหนาทกรมการศาสนา และประชาชน รวมงานสงทายปเกาวถไทย ตอนรบปใหม

วถพทธ ดวยการปฏบตธรรม สวดมนต เจรญจตภาวนา เนนความพอเพยง ปลอดจากอบายมขทงปวง

เพอความเปนสรมงคลและเปนแบบอยางใหกบสงคมในการนำมตทางศาสนามารวมกบกจกรรมตอนรบปใหม

ในคนวนท ๓๑ ธนวาคม ๒๕๕๒ ณ วดราชาธวาสวหาร และวดชนะสงคราม กรงเทพมหานคร

กจกรรมสงทายปเกาวถไทย ตอนรบปใหมวถพทธ ณ วดราชาธวาสวหาร

1�สายตรงศาสนา

กจกรรมสงทายปเกาวถไทย ตอนรบปใหมวถพทธ ณ วดชนะสงคราม

สายตรงศาสนา 20

ถวายสกการะสมเดจพระพฒาจารย

นายสด แดงเอยด

อธบดกรมการศาสนา พรอมดวย

ขาราชการกรมการศาสนา ถวายสกการะ

สมเด จพระพฒาจารย ประธาน

คณะผปฏบตหนาทสมเดจพระสงฆราช

กรรมการมหาเถรสมาคม เจาอาวาส

ว ด ส ร ะ เ ก ศ ร า ช ว ร ม ห า ว ห า ร

เน องในโอกาสครบรอบว น เก ด

เมอวนท ๑๑ มกราคม ๒๕๕๓

เขาวดวนธรรมสวนะ วดยานนาวา

นายสด แดงเอยด อธบดกรมการศาสนา พรอมดวยขาราชการ เจ าหนาท กรมการศาสนา

หนวยงานราชการ นกศกษา และประชาชน เขารวมกจกรรมในวนธรรมสวนะ ณ วดยานนาวา เขตสาทร กรงเทพมหานคร

เมอวนท ๘ มกราคม ๒๕๕๓

21สายตรงศาสนา

เขาวดวนธรรมสวนะ

ประวตความเปนมา วดยานนาวา เปนวดโบราณ สรางตงแตสมยกรงศรอยธยา เดมนามวา วดคอกควาย ไมปรากฏนามผสรางในสมยกรงธนบรเปน พระอารามหลวง เรยกในทางราชการวา วดคอกกระบอ สมยกรงรตนโกสนทร พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟา จฬาโลกมหาราช ทรงสรางพระอโบสถ ตอมาไดรบการปฏสงขรณ ในสมยพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว และไดทรงสรางสำเภาแทนพระสถปเจดยท ว ๆ ไป เปนสำเภาจนมพระเจดย ๒ องค อย บนเร อ เม อสร างสำเภาพระเจดย แลว จ งโปรดพระราชทานนามพระอารามใหมวา วดยานนาวา พระเจดยทง ๒ องค ท อย บนพระสำเภา มความงามและเปนเอกลกษณย ง เพอใหอนชนรนหลงไดศกษาเหนรปแบบเรอสำเภา สถานะและทตง วดยานนาวา เปนพระอารามหลวงช นตร ชนดสามญ ต งอย เลขท ๑๖๔๘ ถนนเจรญกรง แขวงยานนาวา เขตสาทร กรงเทพมหานคร มทดนตงวด เนอท ๒๓ ไร ๒ ตารางวา

สงสำคญในพระอาราม พระอโบสถ สร างในร ชสม ยพระบาทสมเด จ พระพ ทธยอดฟ าจ ฬาโลกมหาราช ล กษณะก ออ ฐถ อปน เครองบนเปนไม ตอมาในรชสมยพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว โปรดใหเขยนภาพจตรกรรมรปกระทงใหญตามแบบ ซ งทำใน พระราชพธลอยพระประทปทหลงบานประตพระอโบสถ และเขยนรป โถยาคตามแบบอยาง ซ งทำเล ยงพระในพระราชพธ สารท ในรชสมยของพระองค ภายในมพระพทธรปปนปน ๔ องค เปนพระประธาน ๑ องค ปางสมาธ ๑ องค และปางมารวชย ๑ องค

พระประธาน ในพระอโบสถ เปนพระพทธรปปางสมาธ หนาตกกวาง ๓ ศอก ๘ นว สง ๔ ศอก ๑๐ นว สำเภาเจดย สรางในรชกาลท ๓ มลเหตการสราง เพราะทรงพยากรณวาเรอสำเภาจะสญไป จงโปรดเกลาใหสรางขน โดยสรางดวยคอนกรตเสรมเหลก มพระเจดย ๒ องค แทนท เสากระโดงเรอ องคใหญยอมมไม ๒๕ สวนองคเลกมฐานยอมมไม ๑๖ ลกษณะคลายพระเจดยวดพระเชตพน และมรปพระเวสสนดร กบรปกณหาชาล หลอประดษฐานไวท หองบาหล มศลาจารกภาษาไทย ๑ แผน ภาษาจน ๑ แผน และมพระบรมราชานสาวรยพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหวอยบรเวณดานหนา อาคารมหาเจษฎาบดนทร เปนอาคารอเนกประสงค วางรปแบบเปนอาคารทใชสอยประโยชนรวมในตวอาคาร เชน ใชเปนเมร ศาลาบำเพญกศล ศาลาการเปรยญ และหอประชม โดยมสณฐานเปนอาคารทรงไทยประดบยอดปราสาท ๕ ยอด หลงคามงดวยกระเบองกาม ๓ ส หอพระไตรปฎก เปนอาคาร ๓ ชน มสณฐานเปนอาคาร ทรงไทยประดบยอดปราสาท ๓ ยอด ใชเกบรวบรวมตพระไตรปฎก ปจจบน พระพรหมวชรญาณ (ประสทธ เขมงกโร) เปนเจาอาวาส

วดยานนาวา

สายตรงศาสนา 22

วดอรณราชวราราม

ประวตความเปนมา วดอรณราชวราราม เปนวดโบราณ สรางสมยกรงศรอยธยา เดมชอ วดมะกอก สมยกรงธนบร สมเดจพระเจาตากสนมหาราช โปรดใหปฏสงขรณ แลวเปลยนชอเปน วดแจง ปพทธศกราช ๒๓๑๑ โปรดใหสรางพระราชวงใหม โดยขยายเขตพระราชฐานใหกวางออกไป ทำใหวดแจงตงอยใน เขตพระราชวง เปนวดไมมพระสงฆ และโปรดใหสรางกำแพงพระราชวงโอบลอมวด สมยกร งธนบร เป นราชธาน ถ อก นว าว ดแจ งเป น วดค บานคเมอง เปนทประดษฐานพระแกวมรกตและพระบาง ซงสมเดจเจาพระยามหากษตรยศก (พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช) ไปตเมองเวยงจนทนได แลวอญเชญพระพทธรป สำคญ ๒ องค คอ พระแกวมรกตและพระบาง ลงมากรงธนบรดวย ตอมาไดอญเชญพระแกวมรกตและพระบางขนประดษฐานในมณฑป ซงอยดานหลงพระอโบสถและพระวหารเกา

เม อพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช เสดจเถลงถว ลยราชสมบต โปรดใหสร างพระนครข นใหม ดานฝงตะวนออกของแมนำเจาพระยา แลวโปรดใหร อกำแพงพระราชวงกรงธนบรออก ดวยเหตนวดแจงจงอยนอกพระราชวง โปรดใหเปนวดมพระสงฆจำพรรษา โดยนมนตพระโพธวงศาจารยจากวดบางหวาใหญ (วดระฆงโฆสตาราม) มาครองวด ว ดแจงไดร บการบรณปฏสงขรณใหมท งพระอาราม โดยพระเจาลกยาเธอ เจาฟากรมหลวงอศรสนทร (พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย เม อคร งดำรงพระราชอสรยยศเปน พระโอรส) ตอมาเม อพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ขนครองราชยสมบต โปรดใหสรางพระอโบสถ พระวหาร และ พระปรางค พรอมทงทรงปนหนพระพทธรปดวยฝพระหตถของพระองคเอง และโปรดใหหลอข นประดษฐานเปนพระประธาน ในพระอโบสถ และพระราชทานนามใหมวา วดอรณราชธาราม สมยร ชกาลท ๓ โปรดใหปฏส งขรณใหมท งหมด แลวโปรดใหกอสรางพระปรางคจนแลวเสรจ ซงเปนสถาปตยกรรม ทมความงดงาม ปจจบนเรยกกนวา พระปรางควดอรณ สมยรชกาลท ๔ โปรดใหสรางและปฏสงขรณสงตาง ๆ เพมเตม เชน บษบกยอดพระปรางคเปนทประดษฐานพระพทธรปฉลองพระองค พระนามวา พระพทธนฤมตร และไดอญเชญ พระบรมอฐของพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย มาบรรจไวทพระพทธอาสนของพระประธานในพระอโบสถ เมอปฏสงขรณพระอโบสถเรยบรอยแลว พระราชทานนามวา วดอรณราชวราราม ปพ ทธศกราช ๒๔๓๙ เกดอคคภ ยไหมพระอโบสถ พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ไดเสดจพระราชดำเนน ไปอำนวยการด บเพล งด วยพระองค เอง และโปรดให กรมหมนปราบปรปกษเปนแมกองปฏสงขรณพระอโบสถ ตลอดจน เขยนภาพผนงดานในและปฏสงขรณพระระเบยงรอบพระอโบสถ พร อมท งถาวรว ตถ อ น ๆ และโปรดใหพระยาราชสงคราม (กร หงสกล) เปนนายงานอำนวยการปฏสงขรณ

23สายตรงศาสนา

สถานะและทตง ว ดอร ณราชวราราม เป นพระอารามหลวงช นเอก ชนดราชวรมหาวหาร ตงอยทางทศตะวนตกของแมนำเจาพระยา เลขท ๓๔ ถนนอรณอมรนทร แขวงวดอรณ เขตบางกอกใหญ กรงเทพมหานคร มทดนตงวด เนอท ๒๙ ไร ๑ งาน ๙๓ ตารางวา

สงสำคญในพระอาราม พระอโบสถ อยทางทศเหนอของวด เปนอาคารกออฐถอปน ยกพนสง หลงคาลด ๒ ชน มงดวยกระเบองเคลอบ ประดบชอฟา ใบระกา หางหงส ลงรกปดทองประดบกระจก หนาบนดานหนาและดานหลงเปนรปเทวดาถอพระขรรคประทบในปราสาท เปนไมแกะ มสงขและคนโทนำวางอยบนพานขางละพาน ประดบลายกระหนก ชอวา ชอกระหนกหางโตลงรกปดทอง มมขดานหนาและดานหลง มเสารบเชงชายท งดานทศเหนอและทศใต พ นหนามขและ พนรอบพระอโบสถปดวยหนออน ดานหนาอยระหวาง ๒ ขาง มบษบกยอดปรางคเปนทประดษฐานพระพทธนฤมตร ซ งเปนพระพทธรปฉลองพระองคในรชกาลท ๒ ท ห มกลองดานหลงระหวางประตเหมอนกนมบษบกยอดปรางคมพาน ๒ ชนลงรก ปดทอง มพมเทยนตงอย ผนงดานนอกถอปนประดบกระเบอง ลายดอกไมรวง บวหวเสา และบวเชงเสาลงรกปดทองประดบกระจก หนาตางม ๑๔ ชอง บานหนาตางดานนอกเปนลายรดนำซอมใหม ภายในมภาพจตรกรรมฝาผนงทง ๔ ดาน พระประธาน ในพระอโบสถเปนพระพทธรปปางมารวชย เฉพาะพระพกตร เปนฝพระหตถในรชกาลท ๒ ซ งทรงปนห น ดวยพระองคเอง ท ฐานผาทพยไดบรรจพระอฐของพระบาท สมเดจพระพทธเลศหลานภาลย มเครองหมายตราครฑจบนาค และระหวางพระอครสาวก มพดยศตงอย ๑ เลม พระพทธรปองคน พระนามวา พระพทธธรรมศราชโลกธาตดลก พระวหาร สรางสมยพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย เป นอาคารก ออ ฐถ อปนยกพ นสงเช นเด ยวก บพระอ โบสถ หลงคาลด ๓ ชน มงดวยกระเบองเคลอบ หนาบนเปนภาพเทวดาถอพระขรรคอยบนแทน ประดบดวยลายกระหนกลงรกปดทอง ประดบกระจก มมขทงดานหนาและดานหลง ผนงภายนอกประดบ

กระเบองเคลอบ ผนงภายในฉาบปนสเหลอง ภายในพระวหาร ประดษฐานพระพทธรปปางมารวชย พระนามวา พระพทธชมภนทมหาบรษลกขณาอสตยานบพตร บนฐานชกช มพระอรณหรอ พระแจง หนาตกกวาง ๕๐ เซนตเมตร ประดษฐานอยบนแทน ถดลงมาช นลางสด มพระพทธรปหลอดวยสำรดลงรกปดทอง ศลปะสมยสโขทย หนาตกกวาง ๗๐ เซนตเมตร ประดษฐาน อยบนแทนลงรกประดบกระจก พระระเบยงหรอพระวหารคด เปนอาคารกออฐถอปน หลงคามงกระเบองเคลอบ มประตอยกงกลางทงสทศ มซมจระนำเหนอประต หนาบนเปนรปพระนารายณทรงครฑประดบลายกระหนกลงรกปดทอง พระปรางคใหญ ตงอยหนาวดทางทศใต เปนของโบราณ พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย โปรดใหก อเสร ม พระปรางคองคเดมทมขนาดสง ๘ วา เปน ๓๓ วาเศษ เพอใหเปนพระมหาธาตประจำกรงรตนโกสนทร แลวเสรจในสมยรชกาลท ๓ ลกษณะกออฐถอปน ประดบดวยชนกระเบองเคลอบสตาง ๆ และจานชามของโบราณทมลวดลายสวยงาม เชน ชามเบญจรงค เปนตน ยอดพระปรางคมพระมงกฎประดษฐานเหนอยอดนภศล พระปรางค อย ภายในร วลอมท ง ๔ ดาน ดานทศ ตะวนออก ทศเหนอ และทศตะวนตก ตอนลางเปนกำแพงกออฐถอปนเต ย ๆ ทาดวยนำปนสขาว ตอนบนเปนร วลกกรงเหลก ทาสแดง มรปครฑจบนาคตดอยบนทกชอง แตละชองกนดวยเสากออ ฐถ อปนเหมอนกำแพง ตอนลางด านทศตะว นตกหลง พระปรางคมเกงจนแบบของเกา ๑ เกง พระเจดย ๔ องค ลกษณะกออฐถอปน ยอเหลยมไมย สบ ประดบดวยกระเบ องสตาง ๆ เปนลวดลายดอกไมและ ลายอ น ๆ งดงามมาก พ นปดวยกระเบ องหน เปนพระเจดย แบบเดยวกน และมขนาดเทากนทงหมด คอ มฐานทกษณสำหรบข นไปเดนรอบองคพระเจดย ๑ ช น มบนไดข นทางทศเหนอ บรเวณพระเจดยตดกบพระระเบยงพระอโบสถ สรางในรชกาลท ๓ ปจจบน พระเทพเมธ (สมเกยรต โกวโท) รกษาการ เจาอาวาส

สายตรงศาสนา 2�

วดปากนำ ภาษเจรญ

ประวตความปนมา วดปากนำ เปนวดโบราณ สรางสมยกรงศรอยธยา เปนวดสำคญประจำหวเมองหนาดานทางทะเลมาตงแตสมยกรงศรอยธยา สมเด จพระเจ าตากสนมหาราช พระราชทานทร พย ในการ บรณปฏสงขรณ และไดมการบรณปฏสงขรณมาโดยตลอด สมยรชกาลท ๓ มการบรณปฏสงขรณครงใหญ ตอมาสมยรชกาลท ๕ โปรดใหบรณปฏส งขรณท งพระอาราม โดยใหอนร กษศ ลปะเดมไว และโปรดใหพระบรมวงศานวงศนำพระกฐนหลวงมาถวายตลอดรชกาล สมยร ชกาลท ๖ ว ดปากนำไม ม เจ าอาวาส พระราชสธ วดพระเชตพนวมลมงคลาราม เจาคณะปกครอง ไดสงพระสมหสด จนทสโร มาดำรงตำแหนงเจาอาวาส สรางเสนาสนะ โรงเรยนพระปรยตธรรม และสอนวปสสนากมมฏฐาน มพระภกษสามเณร และสาธชนเขามาศกษาปฏบตธรรมเปนจำนวนมาก เปนศนยกลางการปฏบตธรรม การศกษาภาษาบาล ตอมา พระสมหสด จนทสโร ไดเลอนสมณศกดมาโดยลำดบ สมณศกดสดทายเปน พระมงคลเทพมน หรอเรยกวา หลวงพอวดปากนำ ตอมาวดปากนำไดรบการปรบปรงทศนยภาพและบรณปฏสงขรณพระอโบสถ พระวหาร สวนเคร องบนเปนศลปะสมยกรงรตนโกสนทร แตตวฐานรากและอาคารยงเปนแบบสมยกรงศรอยธยา

พระพทธนรสห สมเดจพระเจาภคนเธอ เจาฟาเพชรรตนราชสดา สรโสภาพรรณวด พระราชทาน พระพทธรปปางสมาธ สมเด จพระบรมโอรสาธ ราชฯ สยามมกฎราชกมาร พระราชทาน พระพทธรปปางหามสมทร ๒ องค เปนของเกาคพระประธาน พระพทธรปปางฉนสมอ และปางประทานพร พระนามวา โคตโมพทโธ พระวหาร ม ๓ หลง คอ หลงท ๑ อยทศเหนอของพระอโบสถ ลกษณะทรงโรง มงกระเบอง ขนานกบพระอโบสถ หนาบนประดบลายปนปน มกำแพงแกวกนเปนขอบเขต หลงท ๒ และ ๓ อยดานขวาและดานซายพระอโบสถ เรยกวา วหารสมเดจ ศลปะสมยรชกาลท ๓ หนาบนกออฐถอปน ป นลวดลาย ตดกระเบอง พระวหารคด เปนอาคารกออฐถอปน ลกษณะทรงไทย ประดบชอฟา ใบระกา ผนงภายในเปนท บรรจอ ฐ ประดษฐานพระพทธรป ปนสมยอยธยา จำนวน ๑๔ องค หอไตร หรอหอพระไตรปฎก สร างสมยกร งศร อย ธยา อยในสระนำ เปนไมจำหลกทงหลง และบรณปฏสงขรณในสมยรชกาลท ๕ โดยบรณะอนรกษของเดมไว ปพทธศกราช ๒๕๒๙ หอไตรอยในสภาพทรดโทรม จงมการบรณะใหมทงหลง ถอดแบบของเดม ทำลวดลายเหมอนเดม ฝาผนงดานนอกลงรกปดทองทบทงหลง ผนงดานในเขยนภาพ บนฝาเพดานทงดานในและดานนอกปดทองทบ เสาทกตนตดกระจกประดบลาย และจารกอกษรไวดานนอก ทางทศใตวา เฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช องคเอกอครศาสนปถมภก พระชนมพรรษา ๕ รอบ ๕ ธนวาคม ๒๕๓๐ ศาลาการเปรยญ ม ๒ หลง หลงเดมเปนอาคารทรงไทยโบราณ ทำดวยไมสก หลงคามงกระเบอง ประดบชอฟา ใบระกา หางหงส มการบรณปฏสงขรณหลายครง หลงใหมเปนอาคารคอนกรตเสรมเหลก ประดบลวดลายปนป น ศลปะสมยกรงศรอยธยา ต งอย บรเวณศาลาหลงเดม ชอวา ศาลาสด สรางเมอปพทธศกราช ๒๕๑๘ มรปปนหนขผงพระมงคลเทพมน ประดษฐานบนมหาธรรมาสนชนบน หอระฆง ม ๒ หลง หลงเดมตงอยระหวางพระวหารและพระอโบสถ เปนของโบราณค ก บวด และรกษาอย ในสภาพเดม มลวดลายปนป น ศ ลปะสมยกร งศร อย ธยา ยอดทำเปนทรงแหลมคลายมม ขส ด าน เปนรปโคงกลบบว หลงใหมตงอยดานหลงพระอโบสถ ปจจบน สมเดจพระมหารชมงคลาจารย (ชวง วรปญโญ) เปนเจาอาวาส

สถานะและทตง วดปากนำ เปนพระอารามหลวงชนตร ชนดสามญ ตงอยเลขท ๘ แขวงปากคลองภาษเจรญ เขตภาษเจรญ กรงเทพมหานคร มทดนตงวด เนอท ๒๐ ไร ๘๘ ตารางวา

สงสำคญในพระอาราม พระอโบสถ เปนอาคารกออฐถอปน ลกษณะทรงไทย หลงคาลด ๒ ชน มมขเดจหนาและหลง มงกระเบอง ประดบชอฟา ใบระกา หางหงสเปนหวนาค หนาบน ซมหนาตาง และประตหนาหลงประดบดวยลายดอกไม บานประตเขยนลายรดนำเปนรปตนไม ผนงภายในเขยนลายประแจจน โดยรอบ พระประธาน ในพระอโบสถ เปนพระพทธรปปางมารวชย ลงรกปดทอง เปนศลปะสมยกรงศรอยธยา บดวยทองคำบรสทธ พระนามวา พระพทธมหามงคล บนฐานชกชมพระพทธรปบรวารประดษฐาน ดงน

2�สายตรงศาสนา

วดบณยประดษฐ

ประวตความเปนมา วดบณยประดษฐ เดมชอ วดใหมบญนวม ตามชอของ ผทยกทดนใหเปนทสรางวด คอ นายบญและนางนวม โพธนมต ไดอาราธนาพระอาจารยสวาท จากวดศาลาแดง มาอยจำพรรษาและเปนผดแลวดชาวบานเรยกวดนวา วดใหมตานวม ป พ ทธศกราช ๒๔๘๒ ทายกทายกาได อาราธนา หลวงพอสน ตสโส มาอยจำพรรษา ตอมาไดรบแตงต งใหเปนเจาอาวาส วดบณยประดษฐเปนรปแรก ทานเปนพระนกพฒนา นกปกครอง และไดเปดใหมการเรยนการสอนแผนกธรรมตงแตนนเปนตนมา ไดรบยกฐานะเปนพระอารามหลวง ปพทธศกราช ๒๕๔๗

สถานะและทตง วดบณยประดษฐ เปนพระอารามหลวงชนตร ชนดสามญ ตงอยเลขท ๙ แขวงบางไผ เขตบางแค กรงเทพมหานคร มทดนตงวด เนอท ๒๓ ไร ๑๕ ตารางวา

สงสำคญในพระอาราม พระอโบสถ เปนอาคารคอนกรตเสรมเหลก หลงคามงดวย กระเบ อง หนาบนและซ มลงรกปดทอง ผนงดานนอกหนลาง ผนงดานในเขยนภาพพระพทธประวตและเลาเรองพระเวสสนดร พนปดวยหนออน สรางสมยพระครพพฒนโกวท เมอปพทธศกราช ๒๕๓๑ พระประธาน ในพระอโบสถเปนพระพทธชนราชจำลอง ขนาดหนาตกกวาง ๖๙ นว พระวหาร เดมเปนพระอโบสถ เปนอาคารกออฐถอปน หลงคามงกระเบอง ประดบชอฟา ใบระกา ตอมาเมอปพทธศกราช ๒๕๓๘ ไดบรณะเปลยนกระเบองมงหลงคาเปนกระเบองเคลอบสโขทย ประดบชอฟา ใบระกา มทวยรองรบ บวปลายเสาประดบกระจกสทอง ซมประต ซมหนาตางเปนลวดลายปนปนแบบโบราณ พ นและผนงดานในปดวยหนออน ดานนอกฉาบดวยหนลาง ภายในพระวหารประดษฐานพระพทธรปปางมารวชย มขนาดหนาตก กวาง ๕๙ นว เปนพระประธานในพระอโบสถหลงเกา ตอมาไดรบการบรณปฏสงขรณลงรกปดทอง พระปรางค สรางเมอปพทธศกราช ๒๕๓๙ ลกษณะ ยอมมไมสบสอง สำหรบประดษฐานพระพทธรปตาง ๆ และ อฐหลวงพอสน ตสโส อดตเจาอาวาส

ศาลาการเปรยญ เปนอาคารครงตกครงไม ผนงดานนอก ฉาบดวยหนล าง พ นปด วยกระเบ อง ประตด านหนาเป น กรอบอะลมเนยมตดกระจก บานหนาตางไมสกทองใสกระจก หน าบ นลายปนป นส ญล กษณ งานพระราชพ ธ มหามงคล เฉลมพระชนมพรรษา ๖ รอบ ๕ ธนวาคม ๒๕๔๒ ประดบดวย กระจกส หลงคามงกระเบอง มชอฟา ใบระกา ประดบดวยกระจกสทอง หอระฆง เปนอาคารคอนกรตเสรมเหลก ๒ ชน ลกษณะทรงจตรมข หลงคามงกระเบองเคลอบ ประดบชอฟา ใบระกา หนาบนมลวดลาย มทวยปลายเสา หลวงพอปาน พระพทธรปศกดสทธประจำวด มมาตงแตสมยเรมสรางวด พระมงคลเทพมน (หลวงพอสด วดปากนำ) รปเหมอน หลอเทาขนาดองคจรง ประดษฐานอยในพระวหาร หลวงพอสน ตสโส รปเหมอน หลอเทาขนาดองคจรง อดตเจาอาวาสวดบณยประดษฐ ประดษฐานอยในพระวหาร ปจจบ น พระราชรตนโสภณ (ทวนทอง ชนวโส) เปนเจาอาวาส

สายตรงศาสนา 2�

นทานธรรมะ

นสมยหนง พระพทธเจาประทบอย ณ วดเชตวน

เม องสาว ตถ ทรงปรารภพระเทวทตก บ

พระโกกาลกะตางสรรเสรญกนเอง ไดตรส

อดตนทานมาสาธก วา…

กาลคร งหน ง

นานมาแลว พระโพธสตว

เก ด เป นร กข เทวดา

ประจำอย ท ต นละห ง

ในบรเวณบานหลงหนง

วนหนงมโคแกตวหนง

ในบานน นได ตายลง

เจ าของบ านได ลาก

ซากศพมนไปท งเป น

อาหารส ตว ไว ท ข าง

ตนละหงนน ตอมาไมนาน

มสนขจ งจอกตวหน ง

มาแทะกนเนอโคนนอย และมกาตวหนงบนมาจบ

ทตนละหงนน ดวยหวงจะกนเนอโคนนเชนกน จงพด

ยกยองสนขจงจอกขนวา

ใ คนชวสรรเสรญกนเอง

“ทานพญาเนอ ผมรางกายเหมอนโคถก

มความองอาจดงราชสห ขาพเจาขอนอบนอมแกทาน

ทำอยางไร ขาพเจาจกไดอาหารสกหนอยหนง”

สนขจ งจอกไดฟงคำยกยองน นแลวช นใจ

พดตอบวา “กลบตรยอม

สรรเสรญกลบตรดวยกน

ทานกาผมสรอยคอ

งามเดนเชนนกยง

เชญทานลงมาจาก

ตนละหง มากนเนอ

ใหสบายใจเถด”

รกขเทวดาเหน

กาก บส น ขจ งจอก

กลาวยกยองกนตามท

ไมเปนจรง จงกลาว

คาถาวา

“บรรดามฤคชาตทงหลาย สนขจงจอก

เปนสตวเลวทสด บรรดาปกษทงหลาย กาเปน

สตวท เลวทสดและบรรดารกขชาตทงหลาย

ตนละหงเปนตนไมท เลวทสดทสด ๓ อยาง

มาประจวบกนเขาแลว”

ทมา : http://xn--๑๒cr๔akjb๘ocn.whitemedia.org/

นทานเรองนสอนใหรวา คนเลวยกยองกนเอง ชอเสยงมกไมปรากฏ

คนดยกยองคนดเหมอนกน ชอเสยงยอมปรากฏ

2�สายตรงศาสนา

อาโรคยา ปรมา ลาภา ลาภทงหลาย มความไมมโรคเปนอยางยง

บรรเทาปวดหลงทำงาย ๆ ดวยตวคณ

ททำงานในออฟฟศคงเคยมอาการปวดหลงและคอ เน องมาจากการน งพ มพ งานหนาคอมพวเตอร เปนเวลานาน หรออาจเกดมาจากโรคตาง ๆ ทไมเกยวกบกระดกสนหลง ซงบางครงอาจกนเวลานาน และสราง

ความทรมานเปนอยางยง อาการปวดเหลานนสามารถรกษาใหหายดวยว ธ ง าย ๆ ท สามารถทำไดเอง ทบาน น.พ.นนทเดช หรณยญฐต ศ ลยแพทย ปวดหล ง และข อ โรงพยาบาลบำรงราษฎร อนเตอรเนชนแนล กลาววา สาเหตททำใหทกคนมอาการปวดหลงและคอนน เกดจากหลงสวนลางเปนบรเวณ ทรบนำหนกของรางกายมากทสด และเก ดอาการปวดบ อยท ส ด อาการปวดหลงโดยท วไปมกเก ยวของกบกระดกสนหลง หมอนรองกระดกสนหลงหรอกลามเน อท คอยพยงหลง และจะปวดขนมาเมอไรกได ในหลาย ๆ กรณ ผปวยสวนใหญอาจหายจากอาการปวดเลก ๆ นอย ๆ ไดภายใน ๒ สปดาห ดวยการบำบดเพยงเลกนอย แตในกรณทอาการปวดคงอยเปนเวลาเกนกวา ๔ สปดาห ควรไปพบแพทยเพอรบการตรวจเพมเตม เพราะอาจเปนสญญาณของ โรคราย สวนมากแลว ประมาณรอยละ ๘๐ ของโรคปวดหลงจะมสาเหตมาจากอาการหลงตง สวนสาเหตอน ๆ มดงน การบาดเจบจากอบตเหตหรอหกลม, หมอนรองกระดกเสอม อนเปนผลมาจากกระดกออนทหมกระดกสนหลงแตละปลองเกดการฉกขาด และสาเหตอน ๆ ทไมเกยวกบกระดกสนหลง เชน มะเรง นวในไต หรอภาวะตดเชอตาง ๆ สำหรบการรกษาโรคปวดหลงและคอนน สวนใหญอาจรกษาใหหายไดโดยไมตองใชวธทซบซอนนก เพยงพกผอน

ผ ประมาณ ๒-๓ ว น ร บประทานยาแกอ กเสบร วมกบ การประคบเยนเพ อลดอาการบวม และลดการหดเกรง ของกลามเน อก จะดข นได ภายใน ๒ สปดาห สำหรบ

อาการปวดหลงเรอรง แพทยจำเปนตองใชวธการรกษาท ครอบคลมหลายดานมากข น โดยอาจรวมการทำกายภาพบำบด เปนตน สำหรบคนทยงไมมอาการปวดหลงและคอ กควรสรางความแข งแรงให ก บหล งเป นด ท ส ด ด วยทาบร หารง าย ๆ ต อไปน คณสามารถทำทบาน โดยไมตองอาศยอปกรณพเศษใด ๆ เรมท

การยกของหนกหรอเบา ควรปฏบตดงตอไปน - ย อเข าเพ อทำการยก

โดยพยายามใหหลงตรงเสมอ ไมควรโนนตวลง - เกรงกลามเนอหนาทองแลวยกโดยใชกลามเนอขา - ยดเขาขนยนใหมนคง - พยายามอยายกของหนกซงตงอยสงกวาระดบเอว - ยกของโดยใหของอยชดตวเพอกระจายนำหนก - เมอจะวางของยอเขาลง ใชกลามเนอขาอยาใหหลงงอ

คงปฏเสธไมไดวาการนอนนนมผลทำใหหลงของเราปวดได ดงนนทานอนทดตองเรมจาก - ไมควรวางหมอนไวใตไหล วางหมอนไวใตศรษะอยาใหหมอนหนาเกนไป - พยายามนอนในทาทหลงโคงไดอยางเปนธรรมชาต - อยานอนคดค - ไมควรนอนควำ เพราะจะทำใหคณเมอยคอและหลง - เลอกทนอนทดตอสขภาพหลง อยาใหนมจนเกนไป

ทมา : หนงสอพมพผจดการรายวน

แนะนำวธ

สายตรงศาสนา 2�

ธรรมภาษต

ปนสำนวนสภาษตทหมายถงวา เมอมโอกาสหรอไดจงหวะในการทำมาหากน หรอชองทางทจะทำให

ไดผลประโยชนแกตนแลว กควรจะรบควาหรอรบฉวยโอกาสอนดน เสย อยาปลอยโอกาสหรอ

จงหวะเวลาใหผานพนไปอยางนาเสยดาย สำนวนนเอาไปเปรยบกบอกสำนวนทวา “ชา ๆ ไดพรา

เลมงาม” แลวหากคณไมเขาใจความหมายกอาจจะทำใหพะวกพะวงใจอยบาง เพราะไมรวาจะเชอ

สำนวนไหนด อยางไรกควรดคำแปลความหมายของอกสำนวนนนเสยกอน

เ

นำขนใหรบตก

ทมา : http://thaiidiom.kapook.com/wp-content/uploads/๒๐๐๙/๐๕/s๑๑๐vl.jpg

2�สายตรงศาสนา

ปกณกสารธรรม

ต ใหตนเอง ผลขางเคยงของการใชชวตสดโตงกคอภาวะ

“งานไดผล แตคนไมเปนสข” นนทำใหคนยคนมรายไดสง

แตมคณภาพชวตตำ หรอเปนสขยากแตเปนทกขงาย

สมดลงาน สมดลชวต

เคยสงเกตบางไหมวา หลายปมาน ทำไมคำวา

“กร, สปา, โยคะ, สมาธ, สขภาพ” จงไดรบความนยม

สงมาก จนเดยวน คำเหลานกลายเปนคำทถกใชทบศพทกน

เป นเร องธรรมดาในหม ชาวไทยและชาวตะว นตก

แททจรงชดถอยคำทกลาวมาขางตนลวนองอยกบบรบท

ทางศาสนา และภมปญญาตะวนออก

การท โลกสนใจพ ทธศาสนาและภม ป ญญา

ตะวนออก นคอสงทสะทอนใหเหนวา โลกกำลงเตมไปดวย

ความทกขมากดวยปญหา คกรนดวยวกฤตการณ ดงนน

ชาวโลกจงกำลงมงมองหาทางออกเมอมองหาในตะวนตก

ไมพบภมปญญาจากตะวนออกจงคอคำตอบสดทาย

ทามกลางชว ตท มากดวยความเร ง ความเร ว

และความเลว (ของคณภาพชวต) พทธศาสนาเสนอทางออกไววา

เราไมจำเปนตองลาออกจากงานมาบวชกนเสยทงหมด

เราเพยงแตแสวงหา “สมดล” หรอ “ทางสายกลาง” ใหพบคำตอบกจะอยตรงนน

ทางสายกลางทจะทำใหคนรนใหมมชวตทรนรมย

มการงานทประสบความสำเรจกคอ เราจะตองพยายาม

สมดลงาน… …สมดลชวต

อนรบปใหม พระมหาวฒชย หรอ ทาน ว.วชรเมธ พระนกเทศนชอดง ไดแนะนำการประพฤตปฏบตตนเพอคนรนใหม นอมนำไปปฏบต

ชวตบนความเรงของการแขงขน = งานไดผล

คนไมเปนสข

โลกในยคทนนยม คนสวนใหญถกกระตนใหกาว

เขาสล ว งของการแขงขนกนทกรปแบบตงแตแขงกนเขา

โรงเรยนอนบาลด ๆ ไปจนถงแขงกนแยงทนงบนรถเมล

บนรถไฟฟา แขงขนเขาส ตำแหนงแหงหน แมกระท ง

แขงกนกนแขงกนใชจนดเหมอนวาการแขงขนกลายเปน

สวนหนงของชวตประจำวน

เม อตองแขงกนจนชาชนส งหน งท ตามมากคอ

ทำใหนำใจหายไปจากชวตของผคนมากยงข น เราเร ม

มองเหนคนทอยตรงหนาดวยสายตาของการจบจอง มองหาวา

เขาจะใหอะไรแกเราไดมากนอยเทาไหร ความสมพนธ

ของคนเปลยนไปกลายเปนความสมพนธเชงแลกเปลยน

ผลประโยชนมากขน

นเอง คอสาเหตททำใหศกยภาพแหงความเปนคน

ของมนษยในยคนลดลง

และย งเราถกกระต นใหทำงานมากข นหนกข น

ผลกคอ คนจำนวนมากบางาน เสพตดงาน จนปลอยไมลง

ปลงไมเปน มเวลาใหกบงานมากลน แตกลบแทบไมมเวลา

สายตรงศาสนา 30

สรางสมดลงาน สมดลชวตใหเกดขนใหได สตรของสมดลงาน

สมดลชวตกคอ

“การทำงานประสานกบคณภาพชวต = ผลสมฤทธ ของทางสายกลาง” (งาน + คณภาพชวต = ทางสายกลาง,

สมดลงาน, สมดลชวต)

ศลปะแหงการประสบความสำเรจ

การประสบความสำเรจในชวตจะเกดขนไดกดวย

การวางแผนการทำงาน และการดำเนนชวตอยางรอบคอบ

ซงพระพทธศาสนาใหสตรไวงาย ๆ วาถาอยากประสบ

ความสำเรจในชวตในฐานะ

๑. คนทำงาน กตองปฏบตตามหลกอทธบาท ๔

(มใจรก, พากเพยรทำ, จดจำจอจต, วนวจย)

๒. ชวตค กตองปฏบตตามหลกการครองเรอน ๔

(รกเดยวใจเดยว, อดทนอดกลน, หมนเรยนร, เสยสละ

อตตาทงความเปนเธอความเปนฉนหลอมกนเปนเรา)

๓. สมพนธภาพ กตองปฏบตตามหลกมนษยสมพนธ ๔

(เอออาร, วจไพเราะ, สงเคราะหมวลชน, เขากบคนไดทกชน)

๔. ผ บร หาร ก ต องร จ กปฏบ ต ตนตามหลก

พรหมวหารธรรม ๔ (ในยามปกตตองเมตตา, ในยามมปญหา

ต องกร ณา, ในยามประสบความสำเร จต องมท ตา/

ไมรษยา, ในยามทำผดตองอเบกขา/ลงโทษตามความผด

อยางตรงไปตรงมา)

ไมวาคณจะประสบความสำเรจในฐานะไหนกตาม

มความสำเร จประการหน งซ งไม ควรมองขาม กค อ

การประสบความสำเรจในฐานะทเปนมนษยซงมเกณฑวด

งาย ๆ ตรงท

๑. ตนเปนทพงของตน

๒. ใหคนอนเขาไดพง

ถาสามารถบรหารตนใหมคณสมบตสองประการน

ไดเปนอยางดแลว กไดชอวาเปนบคคลทประสบความสำเรจ

ทงทางโลกทางธรรม เปนไปตามหลกงานกไดผลคนกเปนสข

ว.วชรเมธ

คนเกยจครานนานไปจะไรทรพย

จะอาภพยากไรหลายสถาน

นอนตนสายความทกขเขารกราน

หาชนบานเมอบนปลายในชวา

จงควรเรงทำความดมขยน

ไมรอวนผลดไปในวนหนา

ทำวนนดวนนดทนตา

ดวนหนาอาจไมดทแนนอน

หากตนสายอายทำกนกสนศกด

เงนนอยนกอยาประมาทวาทคำสอน

ไมตองคอยวาสนาเพมคาพร

ดจะยอนตองทำดวนนเอยฯ

ทมา : หนงสอพมพเดลนวส ฉบบวนอาทตยท ๓ มกราคม ๒๕๕๓ หนา ๒๖

ทมา : หนงสอบทกลอนสอนใจ โดย เพมศกด เพมพน

ดวนน

31สายตรงศาสนา

กรมการศาสนาจดงานวนเดกแหงชาต

กรมการศาสนาไดเขารวมจดกจกรรมในงานวนเดกแหงชาต ประจำป ๒๕๕๓ เมอวนเสารท ๙ มกราคม ๒๕๕๓

ณ บรเวณอาคารนมตบตร สนามกฬาแหงชาต กรงเทพมหานคร ซ งไดจดกจกรรม อาท การตอบปญหาธรรมะ

การเลนเกมคณธรรม แจกหนงสอการตนธรรมะ แจกซดเกมคณธรรม โดยมเดก ๆ เขารวมกจกรรมเปนจำนวนมาก

ภาษตนทศน

ขอรบบรการศนยขอมลขาวสาร ชน ๑๕/ตดตอสอบถาม/แจงขาวสาร/ขอรองเรยน ขอคดเหน ขอเสนอแนะ และคำชมเชย

ไดท กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม ถนนบรมราชชนน แขวงบางบำหร เขตบางพลด กรงเทพฯ ๑๐๓๐๐

โทรศพท ๐-๒๔๒๒-๘๗๗๖-๙ www.dra.go.th, E-mail : dra@m-culture.go.th

เศษเปลอกหอย ดอยคา นำมาแตง

ประดษฐ ใหด กมคา

ลกคนจน ฝกด มวชา

ไมนอยหนา ใครใคร ในสงคมฯ

ทมา : หนงสอภาษตนทศน โดย พระธรรมกตตวงศ (ทองด สรเตโช ป.ธ. ๙ ราชบณฑต)

เปลอกหอยดอยคา