การประเมินสมรรถนะ 3d iptv แบบมัลติ...
TRANSCRIPT
การประเมนสมรรถนะ 3D IPTV แบบมลตคาสต
มนตร งามวงศ
วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต
สาขาวศวกรรมคอมพวเตอรและโทรคมนาคม คณะวศวกรรมศาสตร
มหาวทยาลยธรกจบณฑตย
พ.ศ. 2556
DPU
Performance Evaluation of Multicast 3D IPTV
Montree Ngamwong
A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements
for the Degree of Master of Engineering
Department of Computer and Telecommunication Engineering
Faculty of Engineering, Dhurukij Pundit University
2013
DPU
ค
หวขอวทยานพนธ การประเมนสมรรถนะ 3D IPTV แบบมลตคาสต
ชอผเขยน มนตร งามวงศ
อาจารยทปรกษา อาจารย ดร.ชยพร เขมะภาตะพนธ
สาขาวชา สาขาวศวกรรมคอมพวเตอรและโทรคมนาคม
ปการศกษา 2556
บทคดยอ
งานวจยนน าเสนอการประเมนสมรรถนะการสงผานวดโอสามมตไอพทวแบบมลต
คาสตบนโครงขายอนเตอรเนต โดยใชโปรแกรม NS2 ในการจ าลอง การสงขอมลวดโอจาก
แหลงขอมลจรงของภาพยนตเรอง Tangled 3D เพอท าการเปรยบเทยบสมรรถนะระหวาง Protocol-
Independent Multicast (PIM) สามแบบคอ PIM-Dense Mode, PIM-Sparse Mode และ Bi-
directional PIM โดยท าการวดอตรสญหายของขอมล อตรลาชาทางหนวยเวลา และอตราความ
เบยงเบนทางเวลา
ผลการวจยพบวาอตราการสญหายของขอมล อตราความลาชาทางหนวยเวลา และอตรา
ความเบยงเบนทางเวลาของโพรโทคอลมลตคาสตทงสามแบบ แทบจะไมมความแตกตางกนมาก
เทาใด ผลการทดลองชใหเหนวาโพโทรคอลมลตคาสต ทตางกนไมมผลกบสมรรถนะของการ
รบสงขอมลในโครงขาย 3D IPTV บนโครงขายอนเตอรเนต อยางไรกตามขนาดแบนวดธและ
บพเฟอรของอปกรณบนโครงขายจะมผลกบการรบสงขอมลในระบบมากกวา ซงเมอขนาดของ
แบนวดธและบพเฟอรมขนาดเพมมากขน เปนผลใหอตราสญหายของขอมล อตราลาชาทางหนวย
เวลา และอตราความเบยงเบนทางเวลาจะลดลง และระบบมความคงทมากขนเมอแบนวดธและ
บพเฟอรเพมมากขน
ฆ
DPU
ง
Thesis Title Performance Evaluation of Multicast 3D IPTV
Author Montree Ngamwong
Thesis Advisor Chaiyaporn Khemapatapan, Ph.D
Department Computer and Telecommunication Engineering
Academic Year 2013
ABSTRACT
This study proposed the performance evaluation of Multicast transmission 3DIPTV
over Internet system. By tracing data from the real video file “Tangle 3D”, the simulated IPTV
packets are derived and applied for evaluating the studied systems. The performance is compared
among three multicast protocols which are PIM-Dense Mode, PIM-Sparse Mode and Bi-
directional PIM by tracing and filtering packet loss rate, delay and jitter.
The studied results found that these three Protocol-Independent Multicast, PIM-
Dense Mode, PIM-Sparse Mode and Bi-directional Mode, do not have much difference in term of
transmission performance across the network. On the other hands, bandwidth and buffer of the
network devices significantly impact to the system performances. The results shows that the
more bandwidth and buffer increase the less packet loss, delay and jitter occurred in the system.
DPU
จ
กตตกรรมประกาศ
วทยานพนธเลมนส าเรจไดดวยความกรณาของ อาจารย ดร.ชยพร เขมะภาตะพนธ
อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ซงไดใหค าปรกษา เสนอแนะ และความชวยเหลอหลายสง ท าใหทก
อยางส าเรจไดดวยด ขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ ทนดวย
ขอกราบขอบคณกรรมการสอบวทยานพนธ อาจารย ดร.ประศาสน จนทราทพย อาจารย ดร.ณรงคเดช กรตพรานนท และ อาจารย ดร.เจนจบ วระพานชเจรญกจ ทสละเวลามาเปนกรรมการสอบวทยานพนธ ทไดใหขอเสนอแนะ ใหขอคดเหน รวมทงแนวทางการปรบปรงแกไขงานวจยนใหมความสมบรณมากทสด และขอขอบคณเพอนนกศกษาชวยตรวจทานการเขยนวทยานพนธ
ทายสดนประโยชนและความดของวทยานพนธฉบบน ขอมอบแตผมพระคณทกทานทใหความชวยเหลอและเสรมสรางก าลงกาย ก าลงใจให จนการท าวทยานพนธฉบบนส าเรจลงไดดวยด
มนตร งามวงศ
DPU
ฉ
สารบญ
หนา บทคดยอภาษาไทย................................................................................................................ ฆ บทคดยอภาษาองกฤษ........................................................................................................... ง กตตกรรมประกาศ................................................................................................................. จ สารบญตาราง........................................................................................................................ ซ สารบญภาพ........................................................................................................................... ฌ ประมวลศพทและค ายอ......................................................................................................... ฎ บทท 1. บทน า…………………………………………………………..………………… 1 1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา………………………………….….. 1 1.2 วตถประสงคของการวจย………………………………………………….… 2 1.3 สมมตฐานของการวจย………………………………………………….…… 2 1.4 ขอบเขตของการวจย………………………………………………………… 2 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ…………………………………………….……. 3 2. แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ……………………………………….. 4 2.1 Internet Protocol Television: IPTV…………………………………………. 4 2.2 สถาปตยกรรม IPTV………………………………………………………… 4 2.3 การเขารหสแบบ H.264……………………………………………………... 10 2.4 Protocol Independent Multicast (PIM)……………………………………… 13 2.5 งานวจยทเกยวของ…………………………………………………………... 16 3. ระเบยบวธวจย……………………………………………………………………. 25 3.1 แนวทางการวจยและพฒนา…………………………………………………. 25 3.2 เครองมอทใชในงานวจย…………………………………………………….. 25 3.3 แผนการด าเนนงาน……………………………………………………..…… 25 3.4 ขนตอนและวธการด าเนนงาน……………………………………………….. 28
DPU
ช
สารบญ (ตอ)
บทท หนา 4. ผลการทดสอบ…………………………………………………………………… 42 4.1 Average Packet loss…………………………………….…………………… 42 4.2 Average Delay………………………………………………………………. 51 4.3 Average Jitter……………………………………………………………….. 59 5. บทสรปและขอเสนอแนะ………………………………………………………… 70 5.1 สรปผลการวจย……………………………………………………………… 70 5.2 ขอจ ากดและแนวทางแกไขของงานวจย…………………………………….. 71 5.3 ขอเสนอแนะและแนวทางการพฒนาในอนาคต…………………...………… 71 บรรณานกรม………………………………………………………………………………. 73 ประวตผเขยน........................................................................................................................ 77
DPU
ซ
สารบญตาราง
ตารางท หนา 3.1 แสดงแผนการด าเนนงาน…………………...……………………..………….. 27 3.2 คาคณลกษณะของวดโอทใช...……………………………………………….. 35 3.3 ประเภทของโหนดตางๆ ในโครงขาย……………………………...…………. 36 4.1 คาเฉลย Packet Loss Rate ทขนาดบพเฟอร1500 แพคเกจ……………......…... 43 4.2 คาเฉลย Packet Loss Rate ทขนาดบพเฟอร4500 แพคเกจ……………...…….. 44 4.3 คาเฉลย Packet Loss Rate เปรยบเทยบระหวางบพเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ
และ 4500 แพคเกจ……………………………………………………………
46 4.4 คาเฉลย Packet Loss Rate เปรยบเทยบระหวางบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ
และ 4500 แพคเกจ……………………………………………………………
48 4.5 คาเฉลย Packet Loss Rate เปรยบเทยบระหวางบพเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ
และ 4500 แพคเกจ……………………………………………………………
49 4.6 คาเฉลย Delay เปรยบเทยบทบพเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ…………………... 51 4.7 คาเฉลย Delay เปรยบเทยบทบพเฟอรขนาด 4500 แพคเกจ…………...……… 53 4.8 คาเฉลย Delay เปรยบเทยบระหวางบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ……………………………………………………………………….
54 4.9 คาเฉลย Delay ของ PIM-SM ระหวางบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ…………………………………………………………………….…
56 4.10 คาเฉลย Delay ของ Bi-directional PIM ระหวางบฟเฟอรขนาด 1500
แพคเกจ และ 4500 แพคเกจ………………………………………..……...…
58 4.11 คาเฉลย Jitter เปรยบเทยบทบพเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ………………….. 60 4.12 คาเฉลย Jitter เปรยบเทยบทบพเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ………………….. 62 4.13 คาเฉลย Jitter ของ PIM-DM ระหวางบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ และ
4500 แพคเกจ……………………………………...…………………………
64 4.14 คาเฉลย Jitter ของ PIM-SM ระหวางบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ………………………………………………………………………
66 4.15 คาเฉลย Jitter ของ PIM-SM ระหวางบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ……………………………………………………...……………….
68
DPU
ฌ
สารบญภาพ
ภาพท หนา
2.1 การท างานของ IPTV บน SIP ฝง server…………………………...…….…… 5 2.2 การท างานของ IPTV บน SIP ฝง Client……………………………………… 7 2.3 IMS IPTV functional architecture for ScaleNet…………………………...… 8 2.4 สถาปตยกรรม IPTV บน IMS……………………………………………...… 9 2.5 รปแบบการคาดการณของ GoP………………………………………………. 12 2.6 วธการของ PIM-DM…………………………………………………………. 14 2.7 วธการของ PIM-SM………………………………………………………….. 15 2.8 วธการของ Bi-directional PIM……………………………………………….. 16 2.9 Traffic Model………………………………………………………………… 17 2.10 (a) การทดสอบแบบสภาพแวดลอมในอาคาร
(b) การทดสอบสภาพแวดลอมภายนอกอาคาร……………………….………
18 2.11 (a) คาเฉลย Delay ส าหรบ 1 Multicast channel
(b) คาเฉลย Jitter ส าหรบ 1 Multicast channel …………….………….……..
19 2.12 (a) คาเฉลย Packet loss ส าหรบ 1 Multicast channel
(b) คาเฉลย Bandwidth ส าหรบ 1 Multicast channel………………….……..
19 2.13 Test Bench network Topology………………………………………………. 21 2.14 โครงขายสารสนเทศภาครฐ……………………………………………….…. 22 3.1 Network Topology…………………………………………………………... 28 3.2 ผล Packet Loss………………………………………………………………. 29 3.3 ผล Packet Loss ทไดจากการจ าลองระบบโครงขายดวย NS2……………….. 29 3.4 Verbose Trace File จากวดโอ “From Mars to China”……………………….. 31 3.5 ขอมลทไดจาก mkvinfo สวนของ Header…………………………………… 32 3.6 ขอมลทไดจาก mkvinfo สวนของ Frame และ Timestamp……………..…… 32 3.7 New Trace File ส าหรบการจ าลองระบบดวย NS2…………………………... 37 3.8 แบบจ าลองโครงขาย…………………………………………………………. 35 3.9 รายละเอยดของ Trace File…………………………………………………... 38
3.10 รปแบบของ Trace File………………………………………………………. 39
DPU
ญ
สารบญภาพ (ตอ)
ภาพท หนา
3.11 ตวอยางผล Packet Loss Rate………………………………………………… 40 3.12 ตวอยางผล Delay…………………………………………………………….. 40 3.13 ตวอยางผล Jitter………………………………………………...…………… 41 4.1 คาเฉลย Packet Loss Rate ทบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ…………………… 43 4.2 คาเฉลย Packet Loss Rate ทบฟเฟอรขนาด 4500 แพคเกจ…………………… 45 4.3 คาเฉลย Packet Loss Rate เปรยบเทยบระหวางบพเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ
และ 4500 แพคเกจ……………………………………………………………
47 4.4 คา Packet Loss Rate ของ PIM-SM เปรยบเทยบระหวางขนาด 1500 แพคเกจ
และ 4500 แพคเกจ……………………………………………………………
48 4.5 คา Packet Loss Rate ของ Bidir-PIM เปรยบเทยบระหวางขนาด 1500
แพคเกจ และ 4500 แพคเกจ…………………………………………………..
50 4.6 คาเฉลย Delay ทบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ……………………………….. 52 4.7 คาเฉลย Delay ทบฟเฟอรขนาด 4500 แพคเกจ……………………………….. 53 4.8 คา Average Delay ของ PIM-DM เปรยบเทยบระหวางขนาด 1500 แพคเกจ
และ 4500 แพคเกจ……………………………………………………………
55 4.9 คา Average Delay ของ PIM-SM เปรยบเทยบระหวางขนาด 1500 แพคเกจ
และ 4500 แพคเกจ……………………………………………………………
57 4.10 คา Average Delay ของ Bidir-PIM เปรยบเทยบระหวางขนาด 1500 แพคเกจ
และ 4500 แพคเกจ……………………………………………………………
58 4.11 คาเฉลย Jitter ทบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ……………………………….. 61 4.12 คา Average Jitter ทบฟเฟอรขนาด 4500 แพคเกจ…………………………… 63 4.13 คา Average Jitter ของ PIM-DM เปรยบเทยบระหวางขนาด 1500 แพคเกจ
และ 4500 แพคเกจ……………………………………………………………
65 4.14 คา Average Jitter ของ PIM-SM เปรยบเทยบระหวางขนาด 1500 แพคเกจ
และ 4500 แพคเกจ……………………………………………………………
67 4.15 คา Average Jitter ของ Bidir-PIM เปรยบเทยบระหวางขนาด 1500 แพคเกจ
และ 4500 แพคเกจ……………………………………………………………
69
DPU
ฎ
ประมวลศพทและค ายอ
AS Application Server AVC Advance Video Coding B-frame Bi-predictive picture Bi-directional PIM Bi-directional Protocol-Independent Multicast CBR Constant Bit Rate CoD Content on Demand HD High Definition IASF Internet Protocol Television Application Server Functions I-frame Intra-coded picture IMS Internet Protocol Multimedia Subsystem IPTV Internet Protocol Television MCF Media Control Functions MDF Media Delivery Functions MSCF Multimedia Service Control Function MVC Multiview Video Coding NGN Next-generation network P-frame Predicted picture PIM Protocol-Independent Multicast PIM-Dense Mode Protocol-Independent Multicast Dense Mode PIM-Sparse Mode Protocol-Independent Multicast Sparse Mode RACS Resource and Admission Control Subsystem SIP Session Initiation Protocol SVC Scalable Video Coding UE User Equipment VBR Variable Bit Rate GoPs Groups of Pictures RP Rendezvous Point DF Designate Forwarding
DPU
ฏ
ประมวลศพทและค ายอ (ตอ)
SDTV Standard Definition Television QoS Quality of Service HD Hi-Definition Mbps Megabit per second
DPU
บทท 1
บทน า
1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา
Internet Protocol TV (IPTV) ถอวาเปนการพฒนาในสวนของโทรทศนผานทาง
อนเทอรเนต โดยบรการหลกทโดดเดนของ IPTV นนจะเปนรปแบบ Video on Demand ซงอนญาต
ใหผใชบรการเลอกดในสงทตองการ โดยไมยดตดกบตารางเวลาทก าหนดไวซงแตกตางกบการ
บรการผานเคเบลและดาวเทยมทวไป และผใชบรการยงสามารถก าหนดและจดตารางรายการตางๆ
โดยตนเอง ผานทางคอมพวเตอรหรอโทรศพทมอถอได โดยบรการใหมอกรปแบบหนงทไดรบ
ความนยมอยางมาก คอการรบชมรายการตางๆในรปแบบ High Definition (HD) ซงคณภาพของ
ภาพมความละเอยดของภาพสงขนกวารายการธรรมดาทวไป แตจะม Traffic สงมากกวาปกต ท าให
ตองใช Bandwidth ทสงขน สงผลใหการบรการรปแบบนถอเปนสวนเสรมจากรายการปกต และมผ
ใหบรการนอยกวารปแบบอน โดยกาวตอไปทเหลาผใหบรการไดตงเปาไว คอการใหบรการ
รายการตางๆ ในรปแบบสามมต (3D) ซงใชเทคนค Stereoscopic หรอมมมองภาพคแบบ 2D ทม
ความแตกตางกนเลกนอย เพอสรางภาวะความลกลวงตาของภาพวดโอท าใหเกดการนนขนของภาพ
เปนมตความหนาขนมา
ปญหาหลกของ 3D-IPTV นนเปนสงทตอเนองออกมาจากแบบ HD นนคอผใหบรการ
ตองมปรมาณ Bandwidth สงในระดบหนง โดยปกตแลว HD นนจะมขนาดขอมลทใหญมากกวา
รายการทวไป และโดยทวไปแลวความละเอยดของวดโอ 3D นนจะมขนาดเทยบเทากบวดโอแบบ
HD ซงนอกจากความละเอยดทสงแลวตววดโอ 3D นนในบางฉากทการใชเทคนค Stereoscopic นน
จะเปนตองใชเฟรมภาพในหลายมมมองท าใหมปรมาณขอมลทสงขน ซงมความเปนไปไดวาวดโอ
3D นนจะมการใช Bandwidth ทสงกวาวดโอแบบ HD
ในการศกษาวจยฉบบนจงไดท าการศกษาวเคราะหระบบ โดยใชการจ าลองโครงขาย
ดวยโปรแกรม NS2 และใช video trace 3D ทท าการวดคาจากวดโอจรงมาเปนตวทดสอบ เพอศกษา
และประเมนสมรรถนะ 3D-IPTV แบบมลตคาสตบนโครงขายอนเตอรเนต ในสภาวะการใชงานทม
DPU
2
ขอจ ากดทางดาน Bandwidth และ Buffer โดยหาอตราลาชาตอหนวยเวลา (Delay) อตราการสญหาย
ของขอมล (Packet Loss Rate) และคาผดพลาดทางหนวยเวลา (Jitter) ตามการเปลยนแปลงของคา
Queue ในระบบทจ าลองไว
1.2 วตถประสงคของการวจย
1. ศกษารปแบบการสรางขอมล Traffic ส าหรบวดโอแบบ 3D ทเขารหสโดยใช Codec
มาตรฐาน H.264 เพอใชในการสงขอมลในการจ าลองระบบ ดวย Protocol-Independent Multicast
(PIM) สามแบบไดแก PIM-Dense Mode, PIM-Sparse Mode และ Bi-directional PIM
2. เพอจ าลองโครงขาย 3D-IPTV โดยใชโปรแกรม NS2 และใชการสงขอมลแบบ 3D ดวย
Protocol-Independent Multicast (PIM) ทไดศกษาไว
3. เพอทจะประเมนสมรรถนะของ 3D-IPTV แบบมลตคาสตบนโครงขายอนเตอรเนต
1.3 สมมตฐานของการวจย
1. คาดวาระบบ 3D-IPTV ทท าการสงดวย Bi-directional PIM มประสทธภาพดกวา PIM-
Dense Mode และ PIM-Spares Mode
2. คาดวาการใชทราฟฟกทเปนวดโอซงจ าลองมาจากแบบ 3D รวมกบ Background Traffic จะ
ท าใหเกดความลาชาตอหนวยเวลา (delay) อตรการสญหายของขอมล (Packet loss rate) และคา
ผดพลาดทางหนวยเวลา (Jitter) มากขนเมอแบนวดธต าและจะมประสทธภาพทดขนเมอแบนวดธ
มากขน
3. การก าหนดคา Buffer มากขน จะท าใหปรมาณอตราการสญหายของขอมล (Packet loss
rate) ลดลง
1.4 ขอบเขตของการวจย
งานวจยนเปนการจ าลองสถานการณและวเคราะหประสทธภาพการใชงานวดโอ 3D
ในการสงดวย Protocol-Independent Multicast (PIM) สามแบบไดแก PIM-Dense Mode, PIM-
DPU
3
Sparse Mode และ Bi-directional PIMในโครงขาย IPTV โดยใชโปรแกรม NS2 เวอรชน 2.35 โดย
มสภาวะแวดลอมจ าลองทก าหนดไว
1. วเคราะหและศกษารปแบบการสงขอมลวดโอในรปแบบ 3D ทมการเขารหสแบบ H.264
จากวดโอจรงในระดบความละเอยด 1920x1080p
2. จ าลองการท างานระบบ 3D-IPTV โดยใช NS2 โดยใชขอมลวดโอ 3D ทไดเปนตวก าหนด
ขนาดการสงขอมล เพอใหไดมาซง Trace File ส าหรบการประเมนระบบ โดยใชพารามเตอรของ
ระบบ และ Protocol-Independent Multicast (PIM) แบบตางๆ ในขอบเขตทก าหนดไว
3. น าขอมลจาก Trace File หาคา Packet loss, Delay และ Jitter ของระบบ
1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
ทราบปรมาณและขอบเขตรปแบบ Traffic ส าหรบวดโอ 3D และน าผลลพธทไดไปใช
ส าหรบการสรางรปแบบการสงขอมลจ าลองในโครงขายจ าลองของ NS2 เพอน าไปวดผล
ประสทธภาพของโครงขายทไดออกมา
DPU
บทท 2
แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ
2.1 Internet Protocol Television: IPTV
เทคโนโลย IPTV เปนการน าเทคโนโลยดานโครงขายอนเตอรเนตมาประยกตใชงาน
กบเทคโนโลยทางดานการถายทอดผานโทรทศน ซงเปนการแพรสญญาณภาพและเสยงผานทาง
โครงขายอนเตอรเนต เทคโนโลย IPTV เปนมลตมเดยชนดหนง โดยมการใหบรการทนาสนใจอย
หลายรายการ ยกตวอยางเชน Video on Demand การรบชมการถายทอดสด และการรบชมยอนหลง
Video on Demand เปนการรบชมรายการแตละรายการทผใชบรการสนใจสามารถเขารบชมได
ในทนทโดยการเลอกรายการทสนใจรบชมนน แตอาจตองเสยคาบรการเพมเตมการรบชมการ
ถายทอดสด เปนการรบชมรายการทมอยในชวงเวลานนๆไดอยางทนทวงทและสามารถสงขอความ
ตอบโตหรอแสดงความคดเหนผานหนาจอของผรบชมไดทนทโดยไมตองผานโครงขายโทรศพท
หรออนๆในการรบชมยอนหลง รายการทผานมาแลวททางผรบชมไมไดตดตามแตตองการทจะ
รบชมกสามารถยอนกลบไปรบชมยอนหลงไดตามตองการ
2.2 สถาปตยกรรม IPTV
สถาปตยกรรม IPTV ในปจจบนทมอยนนมการคดคนพฒนาจากหลายๆแหง ทงใน
ระดบองคกรและระดบบคคล โดยมการน าสถาปตยกรรมทคดคนขนมาเผยแพรใหบคคลทวไป
ไดรบทราบแตทงนยงไมมการก าหนดมาตรฐานของสถาปตยกรรม IPTV ทมรปแบบทชดเจนและ
ไดรบการยอมรบจากองคกรทเกยวของ โดยภายในหวขอนจะยกตวอยางสถาปตยกรรมบางตวทม
การใชงานแพรหลายเพอใหทราบถงสถาปตยกรรม IPTV มากยงขน
DPU
5
2.2.1 SIP based IPTV architecture for heterogeneous networks1
IPTV AS Modules สวนประกอบหลกของ IPTV AS เปน Server และ Session Block
ดงรปท 2.1
รปท 2.1 การท างานของ IPTV บน SIP ฝง server
ทมา: R.S.Nunes, M.S.Menezes & L.Domingues. (2009, June). SIP based IPTV architecture for
heterogeneous networks. ConTEL 2009 10th International Conference on Computer Communicat-
ions
Server Block บลอกนมการก าหนดคาเซรฟเวอรและการควบคมและท าหนาทเปนหลก
ยดส าหรบการเชอมตอผรบชม บลอกนจะประกอบดวยบลอกยอยๆตอไปน
1R.S.Nunes, M.S.Menezes & L.Domingues. (2009, June). SIP based IPTV architecture
for heterogeneous networks. ConTEL 2009. 10th International Conference on Computer Commu-
nications. pp. 421 – 428.
DPU
6
Configuration Block บลอกนรบผดชอบการตงคาคณสมบตของเซรฟเวอร ส าหรบ
เสนทางทวไปใหบรการผรบชมดวยคณลกษณะของสตรมทมอย ส าหรบเสนทาง Per-client ม
ลกษณะสตรมส าหรบผรบชม
Admission Control Block บลอกนรบผดชอบการสรางเซสชนผรบชมใหมทกครงท
ผรบชมใหมขอเชอมตอ
Session Block เปน Per-client ทใหบรการแกผรบชม บลอกนจะประกอบดวยบลอก
ยอยๆ ตอไปน
Signaling and Control Block บลอกนรบผดชอบการตงคาเซสชนการควบคมและทขาด
หายบลอกนมหนาทใหสญญาณและการควบคมส าหรบ IPTV Trick นอกจากนการปรบตวแสดง
มลตมเดยจากผรบชมมการประมวลผลในบลอกน ซงในทางกลบกนสญญาณจะด าเนนการ
ปรบปรง Streaming Block บลอกนใหฟงกชนจ าเปนส าหรบการสงขอมลมลตมเดยและการ
ด าเนนการตามหนาท Trick หาก Per-client ตองไปตามเสนทางตามขอก าหนดทก าหนดโดยคา
เซสชน
IPTV Client คออปกรณทสถานผรบชมเรยกใช IPTV Client โดยประกอบดวย
มลตมเดยสตรมมง กบ IMS หนาทควบคมตามเซสชนและหนาทควบคมสอ
IPTV Client Modules: IPTV Client Modules ทตดตอโดยตรงกบ IPTV AS มสญญาณ
ท RTP Extractor และตดตาม QoS Modules
DPU
7
รปท 2.2 การท างานของ IPTV บน SIP ฝง Client
ทมา: R.S.Nunes, M.S.Menezes & L.Domingues. (2009, June). SIP based IPTV architecture for
heterogeneous networks. ConTEL 2009, 10th International Conference on Computer Communicat-
ions
2.2.2 IMS based IPTV services - Architecture and Implementation2
IMS (IP Multimedia Subsystem) เปนสถาปตยกรรมโครงขายส าหรบสงขอมลการ
บรการมลตมเดยผานทาง IP สถาปตยกรรม IMS ในบทความนไดอางองแนวคดของ TISPAN เพอ
น ามาใชเปนมาตรฐานส าหรบ IPTV นนท าใหไดรบฟงคชนตางๆ ของ IMS มา ซงท าใหมขอ
ไดเปรยบในการจดการขอมลสวนตว รวมถงการบรการดาน Voice, Data, Video ในแนวคดของ
ScaleNet
2 Eugen Mikoczy, Dmitry Sivchenko & Veselin Rakocevic. (2007, August). IMS
based IPTV services - Architecture and Implementation. MobiMedia 07 Proceedings of the 3rd
international conference on Mobile multimedia communications. p.15-21.
DPU
8
รปท 2.3 IMS IPTV functional architecture for ScaleNet
ทมา: Eugen Mikoczy, Dmitry Sivchenko & Veselin Rakocevic. (2007, August). IMS based IPTV
services - Architecture and Implementation. MobiMedia 07 Proceedings of the 3rd international
conference on Mobile multimedia communications.
จากรปท 2.3 UE (User Equipment) ท าการตดตอสอสารกบบรการ IPTV ผานการ
ควบคมทาง core IMS โดมเซสชนควบคมในชองทาง Xt เพอใชในการก าหนดการใหบรการ
แอพพลเคชนเซรฟเวอรของ IPTV
IPTV application server functions (IASF) ใชอนเตอรเฟส ISC ใชตดตอสอสารและ
ควบคมกบ IMS บน NGN (Next-generation network) และในบทความนมการปรบปรงในสวนของ
Multimedia Service Control Function (MSCF) ใชส าหรบการควบคมการสงขอมลและการกระจาย
ขอมล
DPU
9
2.2.3 IPTV Architecture; IPTV functions supported by the IMS subsystem3
สถาปตยกรรม IMS (IP Multimedia Subsystem) เปนแนวคดของ TISPAN แบงการ
ท างานของระบบออกเปน 2 สวน สวนแรกเปนของ Customer Network เปนโครงขายของลกคา
สวนทสองเปนสวนของ Network Service Provider เปนสวนของผใหบรการโครงขาย ดงรปท 2.4
รปท 2.4 สถาปตยกรรม IPTV บน IMS
ทมา: ETSI. (2008). Telecommunications & Internet converged Services & Protocols for
Advanced Networking (TISPAN); IPTV Architecture; IPTV functions supported by the IMS
subsystem. Sophia Antipolis Cedex: FRANCE.
รปท 2.4 แสดงสถาปตยกรรม IPTV บน IMS ทก าหนดโดย TISPAN สถาปตยกรรมน
ไดรบการออกแบบมาเพอรองรบบรการ IPTV หลากหลายรปแบบ เชน content on demand (CoD),
broadcast (BC) TV และ network PVR (N-PVR)
3 ETSI. (2008). Telecommunications & Internet converged Services & Protocols for
Advanced Networking (TISPAN); IPTV Architecture; IPTV functions supported by the IMS
subsystem. Sophia Antipolis Cedex: FRANCE.
DPU
10
สถาปตยกรรม IPTV บน IMS มองคประกอบดงน
User Equipment ท าหนาทโตตอบกบผชมหมายถงการเรยกดและเลอกหนงในบรการท
ใชไดใหกบผชม (ชองโทรทศน เปนตน)
IMS Core ระบบยอยทบรการ layer ในสถาปตยกรรม TISPAN NGN ทสนบสนนการ
ให บรการมลตมเดยบน SIP ท าหนาทจ ากดสวนทควบคมการปฏบตการได
Transport Function ผใหบรการ IPTV เชอมตอไปยง Server ปลายทาง ฟงกชนเหลาน
สามารถแยกยอยตอไปเปนชดของหนาทควบคมการสงและชดของการด าเนนการสงในฟงกชน
หนาทการควบคมการสง Resource and Admission Control Subsystem (RACS) ไดมาเกยวของเปน
พเศษ จะด าเนนการควบคมนโยบาย จองทรพยากร และรบหนาทควบคมการจราจรในชองทางเดยว
และหลายๆชองทางส าหรบโครงขายการสง บรการ RACS ใชงานเกยวกบการจองทรพยากรการสง
และการรบประกนการใหบรการในโครงขาย
User Preference Serving Function ท าหนาทเกบโปรไฟลผใช IPTV โปรไฟลน
ครอบคลมถงการตงคาผใชทจ าเปนในการด าเนนการบรการ IPTV เชนการตงคาภาษาหรอชอง
รายการโทรทศน
Application and IPTV service functions เปนชดของฟงกชนนชวยใหการด าเนนงาน
ของบรการIPTV
Media delivery, distribution and storage ท าหนาทเกยวของกบชดของฟงกชนโดยแบง
ออกเปน 2 สวนทส าคญ Media Control Functions (MCF) สวนใหญเปนฟงกชนการจดการขอมล
และ Media Delivery Functions (MDF) ท าหนาทจดการสอสารกบอปกรณตวอน และ MDF เปน
หลกใชสอการจดการฟงกชน เชนการจดเกบ ประมวลผล และจดสงขอมล
2.3 การเขารหสแบบ H.2644 H.264/MPEG-4 Part 10 หรอ AVC (Advance Video Coding) เปนมาตรฐานชนดหนง
ส าหรบการบบอดวดโอ (Video Compression) และถอเปนรปแบบ (format) หนงทมการใชงาน
4 P.Seeling and M.Reisslein. (2005, October). Evaluating multimedia networking
mechanisms using video traces. IEEE Potentials, pp. 21-25.
DPU
11
ส าหรบบนทก บบอดและการกระจายขอมลส าหรบวดโอความละเอยดสง (High Definition Video) โดยตว H.264/MPEG-4 AVC นนเปน block-oriented motion-compensation-based codec ซงถกพฒนาโดย International Telecommunication Union (ITU-T) รวมกนกบ International Organization for Standardization (ISO)/ International Electro technical Commission (IEC) ซงมาตรฐาน H.264 ของ ITU-T และมาตรฐาน MPEG-4 AVC ของ ISO/IEC นนจะเปนการรวมกนท างาน ท าใหมเนอหาทเหมอนกน โดย H.264 นนจะถกใชเปน codec มาตรฐานส าหรบแผนบลเรยตางๆท าใหเครองเลนบลเรยนนจะตองสามารถถอดรหส H.264 ได นอกจากนนแลว H.264 ยงถกใชในงานดานตางๆไดแก streaming internet source, web software, broadcast service, cable TV และ real-time videoconferencing ในปจจบน H.264 ไดมการเพมโครงสรางหลกเขาไปอก 2 แบบนนคอ SVC และ MVC
2.31 SVC (Scalable Video Coding)
เปนชอของสวนเสรมประเภท Annex G ของมาตรฐาน H.264/MPEG-4 AVC โดย SVC นนจะเปนการวางมาตรฐานในการเขารหส HD video bit stream ทมการบรรจ subset bitstream มากกวาหนงตว โดย subset bitstream นนสามารถปรบเปลยนการแสดงความละเอยดของภาพ หรอลดคณภาพของสญญาณวดโอลงได
2.3.2 MVC (Multiview Video Coding)
เปนสวนเสรมประเภท Annex H ของมาตรฐาน H.264/MPEG-4 AVC โดย MVC จะท าให bitstream นนสามารถท าใหวดโอแสดงผลมากกวาหนงมมมองได ตวอยางหลกของการใชงานประเภทนคอการเขารหสวดโอ stereoscopic 3D โดยตวMVC นนมความสามารถ backward compatible กบ H.264/AVC ท าใหสามารถถอดรหสโดยใชแค AVC ได แตจะไมแสดงผลมมมองอนๆ ลกษณะกระบวนการหลกในการเขารหสของ H.264 มองคประกอบหลกคอ
Inter frame coding โดยใชการประมาณการเคลอนไหวและการชดเชยระหวางเฟรมของวดโอทตอเนองกน
โดยในกระบวนการ Inter frame Coding เฟรมของวดโอจะถกแบงออกเปนรปบลอก 8x8 โดยทกๆ บลอกจะถกเปลยนโดยการใช DCT จะกลายเปนสมประสทธการแปลงขอมล (transform coefficient) ขนาดบลอก 8x8 ซงแสดงถงสวนประกอบความถเชงพนท (spatial frequency) ในบลอกตนแบบ โดยปกตแลวขอมลเฟรมของวดโอนนจะถกรวบรวมไวในสวน ประกอบความถเชงพนทซงมจ านวนนอย ท าใหวดโอเฟรมทถกแสดงนนถกบบอดไดมากขน จากนนสมประสทธการแปลงขอมลจะถก quantize โดยระดบของความหยาบของการ quantization นนจะถกควบคมโดยการตงคา quantization step size (quantization scale) ซงถา quantization scale
DPU
12
สง จะท าใหการ quantization ทหยาบขนตามอตราสงผลใหเฟรมของวดโอมขนาดเลกขนแตคณภาพของวดโอกจะตางไปดวย ซงการเขารหส Constant Bit Rate (CBR) นน quantization scale จะถกปรบในอตราทแตกตางกนเพอรกษาระดบ bit rate ใหคงท ในทางกลบกน การเขารหสแบบ Variable Bit Rate (VBR) quantization scale จะถกรกษาระดบไวใหคงท สงผลใหวดโอมคณภาพทคงท แต bit rate ทไดจะไมคงทแตกตางกนไป
ส าหรบการ Inter frame coding นน MPEG ไดแบงประเภทของเฟรมออกเปน 3 ประเภท
1) I-frame (Intra-coded picture) เปนเฟรมหลก เปนรปภาพทเกบขอมลเฉพาะของตว เองเหมอนรปภาพนงทคงท ท าใหมอตราการบบอดทนอยทสดแตไมตองการเฟรมอนมาใชในการถอดรหส (Decode)
2) P-frame (Predicted picture) เกบเฉพาะการเปลยนแปลงทเกดขนจากเฟรมกอนหนา (สวนใหญจะเปน I-frame) โดยการถอดรหสนนจะดงขอมลจากเฟรมกอนหนามาใช ท าใหสามารถบบอดขอมลไดมากกวา I-frame
3) B-frame (Bi-predictive picture) เกบเฉพาะการเปลยนแปลงจากเฟรมกอนหนาและ
เฟรมถดไปตอจากตวมนเอง ท าใหไดอตราการบบอดขอมลสงสด
โดยเฟรมทแตกตางกนนจะถกน า มาจดรวมกนเรยกวา groups of pictures (GoPs) โดย
อาจกลาวไดวา ล าดบความตอเนองของกลมเฟรมทเรมจากเฟรม I หนงไปจนถงเฟรมกอนหนา
เฟรม I ทอยถดไปจะถกเรยกวา GoP ซงรปแบบของ I, P และ B เฟรมทรวมกนเปน GoP นนจะถก
เรยกวา GoP Pattern หรอ GoP structure ตามทแสดงไวในรปท 2.5 ซงแสดง GoP Pattern ทมสาม P
เฟรมและมสอง B เฟรมทงหนาและหลง P เฟรม
รปท 2.5 รปแบบการคาดการณของ GoP
ทมา: P.Seeling & M.Reisslein. (2005, October) Evaluating multimedia networking mechanisms
using video traces. IEEE Potentials.
DPU
13
จากทกลาวไวขางตน I-frame ในรปท 2.5 นนสามารถเขารหสและถอดรหสไดในตวของมนเองโดยไมตองพงหรออางองจากเฟรมอน ในขณะท P-frame นนจะใชการอางองจากตว I-frame หรอ P-frame กอนหนาเรยกวา Forward Prediction ซงแสดงไวเปนลกศรสเขมในรป สวนตว B-frame นนจะใชการอางองแบบ Forward Prediction และ Backward Prediction หรอกคอการอางอง แบบยอนหลงจากตว I-frame หรอ P-frame เบองหนา ซงแสดงไวเปนรปลกศรประจดในรป 2.5
ในกระบวนการอางองซงใชในการ Prediction นน การจบคเหมอนของบลอกตางๆจะ ถกวเคราะหและตดสนโดยการใช motion vector ซงกระบวนการนจะถกเรยกวา motion estimation โดยขอแตกตางระหวางบลอกจะถกน าไปเขารหส ในขณะทบลอกทเหมอนกนมากทสดจะถกน าไป เปลยนแปลงโดยใช DCT และการ quantize ตามทกลาวไวขางบน โดยกระบวนการนเรยกวา motion compensation ซงถาไมสามารถหาคทเหมอนกนของเฟรมทน ามาอางองได แสดงวาเฟรม นนเปน I-frame 2.4 Protocol Independent Multicast (PIM)
เปนหนงในตระกลของมลตคาสตโปรโตคอล บนโครงขายอนเตอรเนตทจะกระจาย
ขอมลแบบ one-to-many และ many-to-many บนโครงขาย LAN, WAN หรอ อนเตอรเนต ทเรยกวา
Protocol independent กเนองมาจากวา PIM จะไมมกลไกในการเรยนรโครงสรางเนตเวรค แตจะใช
ขอมล routing จาก routing protocol ตางๆ ทอยบนเนตเวรคนนๆ เชน Open Shortest Path First,
Routing Information Protocol และ Border Gateway Protocol เปนตน
PIM Protocol ทเปนทรจกมดงตอไปน
2.4.1 Protocol Independent Multicast Dense Mode: PIM-DM5
โปรโตคอล PIM-DM มการท างานสองขนตอน ในขนตอนแรกของโครงขายมลตคาส
จะท าการสงขอมลเพอทจะทราบเสนทางทสามารถใชงานไดของเราเตอรทงหมดของโครงขาย
ยกเวนเราเตอรตนทางทปกตจะใชการสงแบบยนคาสตไปยงเราเตอรทเปนมลตคาส เพอใหเราเตอร
ทเปนมลตคาสท างานตอไป หลงจากขนตอนแรกสงขอมลไปยงเราเตอรทเปนโหนดทงหมดของ
5 A. Adams NextHop Technologies, J. Nicholas ITT A/CD, W. Siadak NestHop
Technologies (2005, January). Protocol Independent Mulitcast – Dense Mode (PIM-DM): Protocol Specification (Revised). Pp. 5 – 6.
DPU
14
โครงขายแลวเรยกวาการ Flooding ท าใหทราบวาไดใชงานทรพยากรของโครงขายมากเกนความ
จ าเปน ดงนนในขนตอนทสองของโปรโตคอล PIM-DM ทเรยกวา prune phase จะท าการตด
เสนทางทไมจ าเปนทจะใชงานออกไปดวยวธการ Prune message โดยเราเตอรท าการรบขอมล
Prune เมอถงจดจบของเสนทางของโครงขายนปลายทางของเสนทางนนจะถกก าหนดใหเปน Prune
และเสนทางนนจะถกปองกนไมใหสงขอมลไปยงเสนทางนตอไป ดงรปท 2.7
รปท 2.6 วธการของ PIM-DM
2.4.2 Protocol Independent Multicast Sparse Mode: PIM-SM6
ในการสงขอมลไปยงผรบปลายทาง สวนกลางจะท าการสงขอมลไปยงเราเตอรทไดรบ
ขอความ Join(*, G) และจะท าการสงขอความนไปยงเราเตอรตอไปเพอใหทราบเสนทางทตอง
สงไปยงผรบปลายทางทงหมด PIM-SM จะสราง Share Tree ส าหรบแตละ Multicast group ใช
Rendezvous Point (RP) เปนจดหลกในการกระจายขอมล แตละ Multicast group ม Rendezvous
Point (RP) ตางกน การสงขอมลของ PIM-SM จะอยสองขนตอน ขนตอนแรก เมอ source เรมสง
6 B. Fenner ATT&T Labs – Research, M. Handley UCL, H. Holbrook Arastra, I.
Kouvelas Cisco, (2006 August). Protocol Independent Multicast – spare Mode (PIM-SM): Protocol Specification (Reversed). pp.18 – 62.
DPU
15
ขอมลออกไปยงเราเตอรตวแรกจะท าการ encapsulate ขอมลพรอมกลบ control message (Register)
แตจะเปนการสงแบบ unicast ไปยง RP เมอ RP ไดรบขอมลแลวจะท าการ de-capsulate ขอมลออก
แลวกระจายออกไปยง Shared tree หลายเสนทางแหลงขอมลทงหมดทจะผานมลตคาสตองผาน
โหนดสวนกลางของ RP ดงรปท 2.8
รปท 2.7 วธการของ PIM-SM
2.4.3 Bidirectional Protocol Independent Multicast Mode: Bidirectional PIM7
เปนโปรโตคอลตามมาตรฐาน IETF ใน RFC 5015 เปนโปรโตคอลทพฒนาตอ
เนองมาจาก โปรโตคอล PIM-SM ซง Bidirectional PIM จะสงขอมลไปยง RP ตาม share tree ท
สรางขนมา แลวสงขอมลออกไปยงโหนดตางๆ เปนสองทศทาง แต RP ไมไดท าหนาทเปน source
– base tree แตจะท าหนาทเปน share tree เทานน และไมมการท า encapsulation แพคเกจกอน
สงไปท RP ใน Bidirectional PIM โหนด RP ทเปน share tree จะไมสามารถเปลยนเปน Source-
base tree ได ใน Bidirectional PIM แตจะถอวาเราเตอรเปน share tree ทกเราเตอรในแตละลงคจะ
ถกเลอกเปน Designate Forwarding (DF) ซงจะเกดขนในชวงเรมตนกอนการสงขอมล (Discovery
7 M. Handley UCL, I. Houvelas, T. Speakman Cisco & L. Vicisano Digital Fountain
(October 2007). Bidirectional Protocol Independent Multicast (BIDIR-PIM). RFC5015.
DPU
16
time) ขอดของ Bidirectional PIM คอ สามารถรองรบการขยายของ share tree และ receiver node
ไดมากกวา เนองจากไมจ าเปนตองมการเลอก Designate router เพอใชเปน source – base tree
รปท 2.8 วธการของ Bi-directional PIM
2.5 งานวจยทเกยวของ
2.5.1 A Simple Two-level Markovian Traffic Model for IPTV Video Sources8
บทความนไดกลาวถง IPTV Traffic ทเปน High Definition (HD) ทมการเขารหสเปน
MPEG-4 (H.264) และบทความนกลาวถงการสรางแบบจ าลอง video traffic โดยใชกระบวนการ
ของ Markov chain สองระดบโดยแบงกระบวนการสรางแบบจ าลอง video traffic ออกเปนสอง
ระดบดวยกนดงน
1) GoP-level Markov chain
GoP level Markov chain กลาวถงกระบวนการจ าลอง video traffic โดยมการจ าลอง
กระบวนการนออกเปนสองระดบใหญๆ ดวยกนคอความสมพนธเชงเวลา (temporal correlations)
8 F. Wan, L. Cai & T.A. Gulliver. (2008, November). A Simple, Two-Level Markovian
Traffic Model for IPTV Video Sources. Global Telecommunications Conference 2008. pp. 1-5.
DPU
17
และความสมพนธเชงพนท (spatial correlations) โดยมวธการก าหนดประเภทของวดโอเปนระดบ
S และ T ตามล าดบ ทงหมดนสามารถใช S×T เปนตวแทนความสมพนธทงหมดได และสรปผลได
วาจากการทดลองให S=3, T=3 เปนการเลอกล าดบทดทสด โดยจะแสดงเปนสามระดบ คอ
ความสมพนธของ low (L), medium (M) และ high (H) โดยแบงไดเปนทงหมดเปน 9 ระยะ
(3×3)โดยการใชกระบวนการ transition probability ดงรปท 2.9 (a)
รปท 2.9 Traffic Model
ทมา : F. Wan, L. Cai & T.A. Gulliver. (2008, November). A Simple, Two-Level Markovian
Traffic Model for IPTV Video Sources. Global Telecommunications Conference 2008.
2) Frame-level Markov chain
Frame-level Markov chain ในระดบนไดแบงรปแบบของ GoP level ออกเปน 12 ระยะ
โดยแจกแจงออกเปนระยะ I B1 B2 P1 B3 B4 P2 B5 B6 P3 B7 B8 ดงรปท 2.6 (b) แตละเฟรมจะม
กระบวนการคดตามระดบของ GoP โดยมการคดกระบวนการของระยะของ GoP มทงหมด 3 ระดบ
ทกลาวไวใน GoP level
DPU
18
2.5.2 IPTV Performance in IEEE 802.11n WLAN9
บทความนมจดเดนโดยการน ามาตรฐานโครงขายไรสาย IEEE 802.11n มาใชในการ
ทดสอบ ซงมอตราการสงขอมลทสงและขอบเขตทกวางกวามาตรฐาน IEEE 802.1a/b/g โดย
น ามาใชในการใหบรการโครงขายของ IPTV และบทความนไดท าการทดสอบจรง (Test Benches)
เพอวดสมรรถภาพของระบบตามอตราการเปลยนแปลงของผใชงานในระบบจากรปท 2.10 (a), (b)
แสดง Topology ทใชในการทดสอบทงแบบภายในและภายนอกอาคาร โดยวดโอทใชในการ
ทดสอบนนจะอยในรป SDTV MPEG-2 โดยมความละเอยดอยท 720x576 เฟรมเรตอยท 25 fps
และมความยาวของวดโอทงหมด 70 นาท โดยในการทดสอบทงแบบภายในและภายนอกอาคาร
สามารถจ าแนกการทดสอบออกเปนสแบบคอ Delay, Jitter, Packet loss และ Bandwidth โดยจะสง
ในรป Multicast 1 channel
(a) (b)
รปท 2.10 (a) การทดสอบแบบสภาพแวดลอมในอาคาร
(b) การทดสอบสภาพแวดลอมภายนอกอาคาร
ทมา: Marcelo Atenas, Sandra Sendra, Miguel Garcia & Jaime Lloret. (2010, December). IPTV
Performance in IEEE 802.11n WLANs. IEEE GLOBECOM Workshops (GC Wkshps) 2010.
9 Marcelo Atenas, Sandra Sendra, Miguel Garcia & Jaime Lloret. (2010, December).
IPTV Performance in IEEE 802.11n WLANs. IEEE GLOBECOM Workshops (GC Wkshps)
2010. pp. 929 – 933.
DPU
19
ผลการทดสอบการใหบรการโครงขาย IPTV จากการทดสอบแบบภายในและภายนอก
อาคารดงรปท 2.11 (a), (b)
(a) (b)
รปท 2.11 (a) คาเฉลย Delay ส าหรบ 1 Multicast channel
(b) คาเฉลย Jitter ส าหรบ 1 Multicast channel
ทมา: Marcelo Atenas, Sandra Sendra, Miguel Garcia & Jaime Lloret. (2010, December). IPTV
Performance in IEEE 802.11n WLANs. IEEE GLOBECOM Workshops (GC Wkshps) 2010.
(a) (b)
รปท 2.12 (a) คาเฉลย Packet loss ส าหรบ 1 Multicast channel
(b) คาเฉลย Bandwidth ส าหรบ 1 Multicast channel
ทมา: Marcelo Atenas, Sandra Sendra, Miguel Garcia & Jaime Lloret. (2010, December). IPTV
Performance in IEEE 802.11n WLANs. IEEE GLOBECOM Workshops (GC Wkshps) 2010.
DPU
20
โดยสรปวาบทความนไดท าการทดสอบแลวนน ท าใหรวาคา Delay, Jitter, Packet loss
และ Bandwidth ไมไดเพมขนเปนลกษณะเชงเสนหรอตามจ านวนของผใชบรการแตขนลงตาม
สภาพแวดลอมทมในชวงทมการใหบรการเวลานนดงรปท 2.10-2.11
2.5.3 3D-IPTV Study and Performance10
บทความนไดแบงออกเปนสองสวนโดยสวนแรกของบทความจะท าการวเคราะหขอมล
ปจจยตางๆในการสงผานวดโอ 3D ผานทาง IPTV โดยมการกลาวถงขอจ ากดตางๆของ 3D-IPTV ท
ยงเปนปญหาอยในขณะนเชน การทขอมลมขนาดใหญเกนไป รปแบบทใชในการ encode แบบ
ตางๆ ส าหรบ stereoscopic video ส าหรบ MPEG4 part 10 (H.264) ขดจ ากดทางดานมมตางๆ ใน
การมองรป 3D จากโทรทศน จากนนสวนทสองไดท าการจ าลองโครงขายแบบใชอปกรณจรง (Test
Bench) โดยมขอก าหนดตางๆ ดงน
โครงขายมความ scalability ในระดบสง (10-100 Terabit/s)
สามารถให QoS ทเชอถอไดโดยการรวม delay, jitter และ packet loss ในการคด
ค านวณ ซงตองทดสอบการสงผานทง CBR และ VBR
การใหการบรการตางๆ นนเปนไปไดในขณะทม TCP traffic โดยการบรการนน ตอง
อยในระดบดทสด และไมถกรบกวนโดย traffic ตางๆ
โดย Topology ทใชในการทดลองจะถกแสดงไวทรปท 2.13
10 A. Canovas, M. Garcia, J. Lloret & J. Toma s. (2010, September). 3D-IPTV Study
and Performance. Evolving Internet (INTERNET) 2010 Second International Conference. pp 55-
60.
DPU
21
รปท 2.13 Test Bench network Topology
ทมา : A. Canovas, M. Garcia, J. Lloret & J. Toma s. (2010, September). 3D-IPTV Study and
Performance. Evolving Internet (INTERNET) 2010 Second International Conference.
โดยการประเมนจะถกแบงออกเปนสองสวน ซงสวนแรกจะประเมนการ coding 3D
video โดยทดสอบวาหลงจากถก encode โดย H.264 แลว performance ของระบบจะไดผลขนาด
ไหน และสวนทสองจะท าการทดสอบในโครงขายแบบอนๆ วา 3D video จะมผลของ delay, jitter
และ packet loss อยางไรในโครงขายทก าหนดผลรปแบบตางๆ เชน ม jitter เปน exponential, ไมม
jitter เปนตน
2.5.4 การประเมนคณภาพไอพทวแบบหลายชองทางบนโครงขายสารสนเทศภาครฐ11
วทยานพนธนประเมนการใชงานเทคโนโลยโทรทศนผานอนเทอรเนตหรอ IPTV บนโครงขายสารสนเทศภาครฐ โดยศกษาในกรณของการประยกตใชงาน IPTV แบบทนกาลและหลายผใชงานทเหมาะสมกบการใชงานในราชการเชน การประชมทางไกลผานวดโอ เปนตนโดยการจ าลองจะใชโพรโทคอลแบบ PIM-DM โดยใชแหลงก าเนดสญญาณวดโอทมความละเอยดของภาพ
11 อนพงษ ทองมอญและชยพร เขมะภาตะพนธ. (2012, March). การประเมนคณภาพไอพทวแบบหลายชองทางบนโครงขายสารสนเทศภาครฐ. The National Conference on Computer Information Technologies.
DPU
22
อยท 1080i และ 720i บนโครงขายทมโหลดอนๆ ขนาดตางๆ และขนาดของบฟเฟอรของเราเตอรทแตกตางกนสกรณ คอ กรณทหนง ขนาดของบฟเฟอรทงหมดอยท 600 แพคเกต กรณทสอง ขนาดของบฟเฟอรทงหมดอยท 1200 แพคเกต กรณทสามขนาดของบฟเฟอรตนทางอยท 600 แพคเกต ปลายทางอยท 1200 แพคเกต กรณทส ขนาดของบฟเฟอรตนทางอยท 1200 แพคเกต ปลายทางอยท 600 แพคเกต
รปท 2.14 โครงขายสารสนเทศภาครฐ ทมา: อนพงษ ทองมอญและชยพร เขมะภาตะพนธ. (2012, March). การประเมนคณภาพไอพทวแบบหลายชองทางบนโครงขายสารสนเทศภาครฐ. The National Conference on Computer Information Technologies.
ผลการวจยพบวาโครงขาย GIN ยงไมเหมาะทจะน ามาใหบรการระบบ IPTV ได โดยพบตวแปรทส าคญสงผลกระทบตอสมรรถนะคอแบนดวดทและโหลดอนๆ ทใชงานอยบนโครงขาย อยางไรกตามขนาดของบฟเฟอรและระยะทางระหวางแหลงก าเนดวดโอกบโหนดปลายทางมผลกระทบเพยงเลกนอยตอสมรรถนะดงกลาว นอกจากนพบวาสญญาณวดโอทมความละเอยด 720i นนมอตราการสญหายขอมลนอยกวาสญญาณวดโอทมความละเอยด 1080i อยางเหนไดชด อนงถาตองการใชงานระบบ IPTV บนโครงขายสารสนเทศภาครฐ ส าหรบสญญาณวดโอทมความละเอยด 720i จะตองมการเพมแบนดวดทหลกของการเชอมโยงของโครงขายสารสนเทศภาครฐ ไมต ากวา 30 Mbps
DPU
23
2.5.5 การประเมนประสทธภาพของระบบไอพทวสามมต12 วทยานพนธนน าเสนอการประเมนสมรรถนะการสงผานวดโอ 3 มตบนโครงขายไอพ
ทวแบบจดตอจด โดยใชโปรแกรม NS2 ในการจ าลอง ซงมการใชขอมลของวดโอจากแหลงขอมลจรงของภาพยนตร 2 เรองคอ Tangled และ Tron และท าการเปรยบเทยบสมรรถนะระหวางวดโอ 3 มตกบวดโอแบบความละเอยดสงทมความละเอยดเทากนท 1080p โดยจะท าการวดอตราการสญหายของขอมล อตราลาชาของเวลา และความแปรปรวนของความลาชาของเวลา
ผลการวจยพบวาแบนดวดทของการเชอมโยงมผลกระทบอยางมากตอสมรรถนะทกตวแปร โดยเฉพาะอยางยงอตราการสญหายของขอมล โดยในโครงขายทมแบนดวดทท 20 Mbps วดโอแบบความละเอยดสงจะมอตราการสญหายของขอมลประมาณ 1-20 % แตส าหรบวดโอแบบ 3 มตนน จะมอตราการสญหายประมาณ 20-50% ตามการเปลยนไปของปรมาณของโหลดอนๆ ทใชงานอยบนโครงขายตามล าดบ เมอแบนดวดทมคาเพมเปน 40 Mbps และคาโหลดอนๆ ทใชงานอยบนโครงขายมคาไมเกน 50% อตราการสญหายของขอมลของวดโอแบบความละเอยดสงจะมคาเปน 0 แตส าหรบวดโอ 3 มต จะมการสญหายของขอมล ประมาณ 1-10% ทงนขนาดของบฟเฟอรของเราเตอรมสวนชวยลดอตราการสญหายไดในระดบหนง ส าหรบอตราลาชาทางเวลานนจะไดรบผลกระทบโดยตรงจากแบนดวดทของการเชอมโยงเชนกน นอกจากนยงพบอกวาปรมาณของโหลดอนๆ ทใชงานอยบนโครงขาย จะมผลกระทบอยางมากตออตราการสญหายของขอมลและอตราลาชาทางเวลา 2.5.6 Internet Multicasting of IPTV with Essentially-Zero Delay Jitter 1713
งานวจยนน าเสนอเกยวกบ IPTV แบบมลตคาสตบนโครงขายอนเทอรเนตแบบ
แพคเกจสวชตโดยใชเทคโนโลยทเรยกวา Essentially-zero delay jitter และ Essentially-zero packet
loss rate และน าอลกอรธม Guarantee Rate scheduling มาค านวณหาคา jitter ทสงผานออกไปใน
แตละ input และ output พอรทของเราเตอรทเปนมลตคาสตทร ดวยอลกอรธม low-jitter GR
12 อนพงษ ทองมอญและชยพร เขมะภาตะพนธ. (2012, March). การประเมนคณภาพ
ไอพทวแบบหลายชองทางบนโครงขายสารสนเทศภาครฐ. The National Conference on Computer Information Technologies.
13 Ted H. Szymanski & Dave Gilbert (2009, March). Internet Multicasting of IPTV
With Essentially-zero Delay Jitter. IEE Transections on Broadcasting, 55(1).
DPU
24
scheduling จะแยกเซลล delay ซงมความแปรผนภายใน scheduling algorithms และชวยลดจ านวน
ของบพเฟอรทเราเตอรตองการลงได
การจ าลองชใหเหนวา Essentially-zero delay jitter สามารถท าไดส าเรจ โดยการยนยน
ในทางทษฤฏวาและผลการทดลองวา แตละเราเตอรจะพบเฟอรเพยงแค 2 เซลล (cell) หรอ 128
ไบท (bytes) ของขอมลวดโอ ตอหนง output พอรทส าหรบ IPTV สงผานแบบมลตคาสต ซงจะใช
พบเฟอรนอยกวาทระบบปจจบนทใชอยเทคโนโลยนยงสามารถท าไปใชมลตมเดยแบบอนท
สงผานขอมลบนโครงขายอนเทอรเนตไมวาจะเปน VOIP, Video-on-Demand, Telemedicine และ
Telerobotic control over IP เปนตน DPU
บทท 3
ระเบยบวธวจย
ในบทนจะกลาวถงการออกแบบระบบของโครงงานรวมทงอธบายถง แนวทางการวจย
และพฒนา เครองมอทใชในงานวจย แผนการด าเนนงาน ขนตอนและวธการด าเนนงาน
3.1 แนวทางการวจยและพฒนา
IPTV นบวาเปนรปแบบหนงของการใหบรการสอโทรทศนผานทางระบบอนเตอรเนท
โดยจดวาเปนเทคโนโลยดานมลตมเดยทมการแพรหลายเปนอยางด โดยในปจจบนมผเปด
ใหบรการดาน IPTV โดยบรษทเอกชนหลายแหง ซงมการแขงขนและพฒนากนมาอยางตอเนอง
และบรการรปแบบใหมทเรมเปดใหใชนนคอการรบชมภาพยนตตางๆผานระบบ HD หรอวดโอ
ความละเอยดสง ซงมการใช Bandwidth ทสงขนมาอกระดบหนง โดยกาวตอไปในการพฒนาของ
การใหบรการ IPTV นนคอการรบชมผานระบบสามมต ซงยงไมมผเปดใหบรการ ในบทความนจง
ไดท าการทดลองจ าลองระบบโครงขายผานโปรแกรม NS2 โดยใชตว Traffic ตนแบบมาจากวดโอ
สามมต เพอน ามาท าการประเมนประสทธภาพของโครงขายจ าลอง เพอหาคณภาพทเปนไปไดใน
การเปดใหบรการภาพยนตสามมตจากระบบโครงขาย IPTV
3.2 เครองมอทใชในงานวจย
3.2.1 เครอง Laptop ส าหรบการจ าลองระบบ จ านวน 1 เครอง
3.2.2 โปรแกรม NS2 เวอรชน 2.35 ส าหรบจ าลอง Network Topology
3.3 แผนการด าเนนงาน
3.3.1 ศกษา คนควา และรวบรวมงานวจยทเกยวของกบ IPTV และการเขารหสแบบ H.264
ท าการศกษาทฤษฎและรปแบบของ IPTV ส าหรบการจ าลองระบบและ คนควา Protocol
Independent Multicast 3 แบบ ไดแก PIM-SM, PIM-DM และ Bidirectional PIM
DPU
26
อปกรณและโปรแกรมทใชท าการจ าลองระบบ
ท าการศกษาคนหาและรวบรวมโปรแกรมทจะท าการจ าลองระบบเพอทจะสามารถ
ประยกตใชในการจ าลองระบบของ IPTV บนระบบโครงขายทซงสามารถน าเสนอไดอยางถกตอง
ซงในงานวจยนใชโปรแกรม NS2 ซงเปนโอเพนซอสหรอซอสทเปดใหใชงานไดฟร
3.3.3 ศกษาหลกการท างานหลกการของ IPTV ทมการสงขอมลวดโอทมการเขารหสแบบ
H.264 เพอตรวจสอบวาโครงขายมประสทธภาพทสามารถใชงาน IPTV ซงรองรบทราฟฟกรปแบบ
H.264 โดยผาน Protocol Independent Multicast ทง 3 แบบ ไดแก PIM-SM, PIM-DM และ
Bidirectional PIM ได
3.3.4 ออกแบบและพฒนาระบบทท าการทดสอบออกแบบระบบโดยใชโปรแกรมทท าการ
ศกษาจากขางตน พรอมทงรวบรวมขอมลในการออกแบบ เพอทจะท าการทดสอบสมรรถนะ 3D-
IPTV แบบมลตคาสตบนโครงขายอนเตอรเนต
3.3.5 สรางจ าลองระบบทน าเสนอ หลงจากท าการออกแบบและรวบรวมขอมลทจะใชในการ
ออกแบบ น าขอมลเหลานนมาท าการจ าลองระบบเพอแสดงในเหนถงประสทธภาพของระบบทท า
การทดสอบ
3.3.6 เปรยบเทยบ วเคราะหผลทได และสรป เมอท าการจ าลองระบบทท าการน าเสนอเสรจ
แลว และท าการวเคราะหเปรยบเทยบถงประสทธภาพของระบบทท าการน าเสนอ เพอทจะสรปผล
การจ าลองระบบวาประสทธภาพของระบบนนเปนอยางไร
3.3.7 รวบรวมขอมลทไดทงหมดจดท าวทยานพนธ ท าการรวบรวมขอมลของระบบทท าการ
น าเสนอ ทไดท ามาตงแตตนเพอจดท าเปนวทยานพนธ แผนการด าเนนงานทไดวางแผนไว แสดงอย
ในตารางท 3.1
DPU
27
ตารางท 3.1 แสดงแผนการด าเนนงาน
เดอน งาน
ก.ค. -
ธ.ค. 54
ม.ค. -
ม.ค. 55
เม.ย. -
ม.ย. 55
ก.ค. -
ธ.ค. 55
ม.ค. -
ม.ค. 56
เม.ย -
ม.ย. 56
ก.ค. -
ต.ค. 56
ศกษาขอมล เอกสารและงานวจยทเกยวของ
ศ กษ าสถา ปต ยก ร ร ม IPTV ท เ ก ยวของกบงานวจย
ศกษาการใชโปรแกรม NS2
วเคราะหและศกษาแนวทางการพฒนา ท าการเปรยบเทยบผลการจ าลองระบบ
รวบรวมขอมลและวเคราะหผลทไดทงหมดแลวสรปผล
รวบรวมขอมลทไดทงหมดจดท าวทยานพนธ
DPU
28
3.4 ขนตอนและวธการด าเนนงาน
จากการทดลองจ าลองระบบโครงขายโดยอางองตนแบบของ Network Topology มา
จากบทความ A Simple, Two-Level Markovian Traffic Model for IPTV Video Sources1 มตนแบบ
ดงรปท 3.1
รปท 3.1 Network Topology
ทมา: A Simple, Two-Level Markovian Traffic Model for IPTV Video Sources
จากรปท 3.1 ก าหนดใหวาตว Node S1-n นนมคาแทน Video Source ทใชเปน Traffic
ในการจ าลองซงวดโอทใชนนจะอยในระดบความละเอยด HD 1920x1080 ซงจะถกสงผาน R1 และ
R2 ไปยง D1-n ทเปน Destination Node โดยลงคระหวาง R1 และ R2 นนม Bandwidth เทากบ 15
Mbps โดยถอเปนจดคอขวดหลกทไชในการเกบขอมล Traffic สวนลงคอนๆ นนมคา Bandwidth
เทากบ 100 Mbps โดยเมอน าไปใชในการจ าลองระบบ IPTV เพอหาคา Packet loss นนจะไดผล
ตามรปท 3.2 และท าการทดลองจ าลองโครงขายโดยใชขอมลเดยวกนในการจ าลองระบบจะไดผล
ตามรปท 3.3
1 F. Wan, L. Cai & T.A. Gulliver. (2008, November). Ibid.
DPU
29
รปท 3.2 ผล Packet Loss
ทมา: A Simple, Two-Level Markovian Traffic Model for IPTV Video Sources
รปท 3.3 ผล Packet Loss ทไดจากการจ าลองระบบโครงขายดวย NS2
DPU
30
โดยรปท 3.2 นนเปนคาทไดจากบทความ A Simple, Two-Level Markovian Traffic
Model for IPTV Video Sources ซงในสวนนจะแสดงไวเปนทบใหเหนในภาพหรอเสนทเรยกวา
Simulation โดยเมอเทยบจากรปท 3.3 ผลการทดลอง Simulation ทไดจาก NS2 โดยการจ าลอง
ระบบกมคา Packet loss ทไดใกลเคยงกน ซงเราสามารถอนมานไดวา Network Topology ทใชม
ความเหมอนหรอใกลเคยงกน และสามารถน าไปใชในการปรบปรงสวนของ Video Source เพอใช
ในการหาคาส าหรบวดโอสามมตได
3.4.1 การท า Video Source สามมตโดยใชวดโอจรง
จากบทความ A Simple, Two-Level Markovian Traffic Model for IPTV Video
Sources2 ไดใช Video Source จาก Video Trace Library3 4 5 ซงมตว Video Trace File จากวดโอ
จรงๆเกบไวและอนญาตใหบคคลทวไปน าไปใชส าหรบงานวจยระบบได แตเนองจากใน Video
Trace Library นนไมม Video Trace File ส าหรบวดโอสามมตทเหมาะสม ดงนนผท าวจยจงได
ศกษารปแบบของ Video Trace File ทมและใชโปรแกรมในการหาคาทจ าเปนจากตววดโอสามมต
ตวจรง โดยตวอยางของ Video Trace File 3D ทไดจาก Video Trace Library แสดงไวในรปท 3.4
2 F. Wan, L. Cai & T.A. Gulliver. (2008, November). Ibid. 3 Patrick Seeling, Martin Reisslein & Beshan Kulapala. (2004, Third Quarter).
Network Performance Evaluation with Frame Size and Quality Traces of SingleLayer and Two-Layer Video: A Tutorial. IEEE Communications Surveys and Tutorials. pp. 58-78.
4 Geert Van der Auwera, Prasanth T. David & Martin Reisslein. (2008, September). Traffic and Quality Characterization of Single-Layer Video Streams Encoded with H.264/MPEG-4 Advanced Video Coding Standard and Scalable Video Coding Extension. IEEE Transactions on Broadcasting. pp. 698-718.
5 Geert Van der Auwera, Prasanth T. David & Martin Reisslein. (2009, September). Implications of Smoothing on Statistical Multiplexing of H.264/AVC and SVC Video Streams. IEEE Transactions on Broadcasting. pp. 541-558.
DPU
31
รปท 3.4 Verbose Trace File จากวดโอ ‚From Mars to China‛
ทมา: A Simple, Two-Level Markovian Traffic Model for IPTV Video Sources
จากรปท 3.4 ตวเลขทถกแสดงไวตามล าดบนนคอ ล าดบเฟรม Timestamp (ของเวลาท
เรมสงในรป millisecond) ชนดของเฟรม ขนาดของเฟรม (ในรป bit) และคา quantize 3 ระดบของ
เฟรม โดยการน าไปใชในการสง Traffic นนจะเนนไปทตว Timestamp และขนาดของเฟรมเปน
หลกเพยงสองคา ซงการหาขอมลสองชนดจากวดโอจรงสามารถใชโปรแกรม mkvinfo ซงเปนฟร
แวรส าหรบการหาขอมลของตววดโอทมนามสกลไฟลเปน .mkv ได และหากเปนวดโอทเปน
นามสกลไฟลอนกสามารถใชโปรแกรม Convert ชนดตางๆเปลยนใหมาอยในรปทจ าเปนได โดย
รปแบบขอมลทไดจาก mkvinfo จะอยในรปท 3.5 และ 3.6
DPU
32
รปท 3.5 ขอมลทไดจาก mkvinfo สวนของ Header
ทมา: A Simple, Two-Level Markovian Traffic Model for IPTV Video Sources
รปท 3.6 ขอมลทไดจาก mkvinfo สวนของ Frame และ Timestamp
ทมา: A Simple, Two-Level Markovian Traffic Model for IPTV Video Sources
DPU
33
เนองจากขอมลทไดจากวดโอหนงๆ มจ านวนปรมาณขอมลและสวนทไมจ าปนใน
ปรมาณมาก ดงนน จงจ าเปนทจะตองกรองขอมล Text ทจ าเปนออกมาโดยใช Gawk ซงเปน
โปรแกรมในรปแบบ Command line ส าหรบการกรอง Text โดยเฉพาะ โดยคยเวรดทใชกรองนน
คอ ‘Frame’ และ ‘timecode’ ตามทเหนในรปท 3.6 โดยเมอน ามารวมกนในรป Trace File ท
สามารถน าไปใชไดแลวจะอยในรปท 3.7
DPU
34
71162 0 12996 41 6843 83 35160 85 5695 125 8105 166 35192 170 5482 208 5358 250 35232 256 5551 291 5792 333 35356 341 5825 375 6128 417 35484 426 6348 458 6374 500 35528 512 6352 542 6360 583 35568 597 6235 625 6091 667 35708 682
รปท 3.7 New Trace File ส าหรบการจ าลองระบบดวย NS2
DPU
35
จากรปท 3.7 ตามล าดบขอมลคอ ขนาดของเฟรม (ในรป Byte), Timestamp (ของเวลาท
เรมสงในรป millisecond ) ซงตว Video Trace File นสามารถน าไปใชในการอาน Trace ของ NS2
เพอสราง Traffic ส าหรบการจ าลองระบบได
3.4.2 แบบจ าลองระบบโครงขาย IPTV โดยใช Video Source 3D บน Protocol Independent
Multicast
การวดประสทธภาพของโครงขายทก าหนดไว Video Trace ไดถกเลอกน ามาใช
ทดสอบนนคอ Tangled 3D โดยคาลกษณะตางๆมคาตามตารางท 3.2
ตารางท 3.2 คาคณลกษณะของวดโอทใช
Video Resolution Format Overall video bit rate
Frame rate
Tangled 3D 1920 X 1080 MPEG4 AVC
19.6 Mbps 23.976 fps
รปท 3.8 แบบจ าลองโครงขาย
DPU
36
ตารางท 3.3 ประเภทของโหนดตางๆ ในโครงขาย
โหนด อปกรณ Content Provider Video Source FTP server Background Traffic R1,R2,R3,R4,R5 Router Receiver1, Receiver2, Receiver3 Video Sink client1, client2 Background Traffic Sink
จากตารางท 3.3 บอกประเภทของแตละโหนดวาเปนอปกรณชนดใดบางโดยก าหนด
ดงตอไปน
1) Content Provider เปนอปกรณประเภท Video Source
2) FTP server เปนอปกรณประเภท Background Traffic Source
3) R1,R2,R3,R4,R5 เปนอปกรณประเภท Router
4) Receiver1, Receiver2, Receiver3 เปนอปกรณประเภทของ Video Sink ในสวนน
เปนปลายทางของผรบชมวดโอ
5) client1, client2 เปนอปกรณประเภทของ Background Traffic ในสวนของปลายทาง
ของ Background Traffic
แบบจ าลองของโครงขายไดถกแสดงไวทรป 3.8 โดยรปแบบทใชคอ dumbbell ซงเปน
รปแบบพนฐาน ซง Content Provider เปน Video Source ทใชการสงขอมลไปยงปลายทางจดตางๆ
FTP server เปนขอมลทมอยแลวในระบบหรอเรยกวา Background Traffic สวน R1,R2,R3,R4,R5
เปนโหนดสวนกลางทขอมลตองผานไปปลายทาง ซง Receiver1, Receiver2, Receiver3 เปน
จดหมายปลางทางในการสงขอมล Video Source แบบมลตคาสตท งสามแบบ คอ PIM-Dense
Mode, PIM-Sparse Mode และ Bidirectional PIM โดย Receiver1, Receiver2, Receiver3 มการ
Join Group, Leave Group และเวลาในการรบขอมลจาก Video Source ตางกนไป client1, client2
เปนจดหมายปลายทางของ Background Traffic ซงก าหนดสงทขนาด 50MB และ 100MB จนครบ
หรอจบเวลาจ าลอง โดยโครงขายนจะจ าลองการสง 3D-IPTV เพอประเมนสมรรถนะ 3D-IPTV
DPU
37
แบบมลตคาสตท งสามแบบ เพอหาวามลตคาสตแบบไดมประสทธภาพทเหมาะสมทสดส าหรบ
โครงขาย 3D-IPTV โดยมเงอนไขของแบนดวธตงแต 20 Mbps ถง 80 Mbps ของ Receiver1 ถง
Receiver3 และ client1 ถง client2 โดยขนาดของบพเฟอรในแบบการจ าลองนจะถกก าหนดให
เปลยนตงแต 1500 และ 4500 ตามขนาดของเราเตอรทวไป เพอวดการเปลยนแปลงทเกดขน และตว
เราเตอรนนจะใชการควบคมการเขาควแบบ Drop-Tail
โดยวดโอทใชนนจะท าการทดสอบ 30 ครง ครงละ 3 นาท ซงแตละวดโอจะท าการสม
ชวงทน ามาใชเพอหลกเลยงคาทเหมอนกน แลวน ามาหาคาเฉลยทยอมรบได ในการจ าลองแตละ
ครงจะมการปรบแบนดวธ และ Background Traffic ในแตละครงเพอทดสอบและหาผลกระทบทม
ตอระบบ
ส าหรบการจ าลองระบบของ NS2 นนเมอเสรจสนแลว เราจะไดตวไฟลทมนามสกล .tr
มาโดยไฟลจะมชอตามทเราก าหนดไวตอนเขยนโปรแกรมไฟล tcl จะมชอเปน multioutput.tr ซง
ในตว Trace นจะบรรจการสงขอมลทงหมดทเกดขนในระบบในรปแบบของ Text ตามรปท 3.9
DPU
38
+ 0.86316 2 3 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1081 1081 - 0.86316 2 3 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1081 1081 r 0.86324 1 2 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1082 1082 + 0.86324 2 3 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1082 1082 - 0.86324 2 3 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1082 1082 r 0.86332 1 2 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1083 1083 + 0.86332 2 3 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1083 1083 - 0.86332 2 3 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1083 1083 r 0.8634 1 2 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1084 1084 + 0.8634 2 3 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1084 1084 - 0.8634 2 3 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1084 1084 r 0.86348 1 2 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1085 1085 + 0.86348 2 3 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1085 1085 - 0.86348 2 3 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1085 1085 r 0.86356 1 2 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1086 1086 + 0.86356 2 3 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1086 1086 - 0.86356 2 3 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1086 1086 r 0.86364 1 2 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1087 1087 + 0.86364 2 3 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1087 1087 - 0.86364 2 3 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1087 1087 r 0.86372 1 2 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1088 1088 + 0.86372 2 3 udp 1000 ------- 2 1.0 3.1 1088 1088
รปท 3.9 รายละเอยดของ Trace File
DPU
39
รปท 3.10 รปแบบของ Trace File6
ทมา: จตตมา นตยวรรณ โสฬส ชคตตรยาพงษและอไรรตน พงสนทรบตร (2550)
จากรปท 3.10 จะเปนการแสดงรายละเอยดของแตสวนใน Trace File ซงมคาทงหมด
12 คาดงน
1) Event คอ Event type ซงมสญลกษณอย 4 ชนดคอ r, +, -, dโดย r หมายถง receive,
+ หมายถง enqueue, - หมายถง dequeue, d หมายถง drop
2) Time คอเวลาขณะทเกด event
3) From node คอ input node ของ link ทเกด event
4) To_node คอ output node ของ link ทเกด event
5) Pkt_type คอ Packet type หรอชอของตวแปรทถกก าหนดคาใหเปน Application
6) Pkt_size คอ Packet Size
7) Flags
8) Fid คอ Flow id (ตวแปรทเกบคาส)
9) Src_addr คอ source address
10) Dst_addr คอ destination address
11) Seq_num คอ Sequence number ของ packet ใน Network Layer
12) Pkt_id คอ unique id ของ packet
ซงในการจ าลองระบบบน NS2 นนสามารถจดเตรยมรายละเอยดของขอมลในแตละ
เหตการณบนโครงขายได ซงถาหากตองการทจะวเคราะหขอมลตางๆ นนเราสามารถทจะท าการได
6 จตตมา นตยวรรณ โสฬส ชคตตรยาพงษและอไรรตน พงสนทรบตร. (2550)
DPU
40
จาก Trace ไฟลนโดยใชภาษาทใชในการเขยนโปรแกรมตางๆ ในการจดการกบไฟล Trace ซงใน
ทนเราไดท าการจดการไฟลขอมลดวย Gawk ทสามารถเขยนโปรแกรมในการกรองขอมลทจ าเปน
ออกมาและน ามาค านวณหาคา Packet Loss, Delay และ Jitter ได ดงรปท 3.11, 3.12 และ 3.13
รปท 3.11 ตวอยางผล Packet Loss Rate
รปท 3.12 ตวอยางผล Delay
DPU
41
รปท 3.13 ตวอยางผล Jitter DPU
บทท 4
ผลการทดสอบ
เนอหาบทนกลาวถงผลการศกษาวจยและอภปรายผลการวจย โดยผวจยท าการจ าลอง
การใชงาน IPTV โดยใช Video Source จากภาพยนตแบบ 3มต โดยภาพยนตมความละเอยดอยท
1920 X 1080p การทดสอบจะแบงสภาพแวดลอมของโครงขายเปนสามแบบคอ PIM-Dense Mode,
PIM-Sparse Mode และ Bi-directional PIM โดยทงสามแบบม Background Traffic ทโดยก าหนด
สงทขนาด 50MB และ100MB จนครบหรอจบการจ าลอง โดยเรมสง ณ วนาทท 1 และวนาทท 100
ตามล าดบ และมขนาดของบฟเฟอรคอ 1500 แพคเกจ และ 4500 แพคเกจ และแบนวธดขนาด
20Mbps, 40Mbps, 60Mbps และ 80Mbps ซงจะไดแสดงผลไวตามกราฟในสวนถดไป
4.1 Average Packet loss
4.1.1 Average Packet loss ของ PIM-DM, PIM-SM และ Bidir-PIM
ตารางท 4.1 แสดงอตรการสญหายของขอมลของโพรโทคอลมลตคาสตทงสามแบบ
แบบ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ ปรากฏวา ทแบนวธด 20Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมล
ของ PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท 0.092313, PIM-Sparse Mode คาเฉลยอยท 0.054117 และ Bi-
directional PIM คาเฉลยอยท 0.092718 ทแบนวธด 40Mbps มอตราการสญหายของขอมลของ
PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท 0.030789, PIM-Sparse Mode คาเฉลยอยท 0.017625 และ Bi-
directional PIM คาเฉลยอยท 0.029213 ทแบนวธด 60Mbps มอตราการสญหายของขอมลของ
PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท 0.011916, PIM-Sparse Mode คาเฉลยอยท 0.006455 และ Bi-
directional PIM คาเฉลยอยท 0.011138และทแบนวธด 80Mbps มอตราการสญหายของขอมลของ
PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท 0.001516, PIM-Sparse Mode คาเฉลยอยท 0.000773 และ Bi-
directional PIM คาเฉลยอยท 0.001428
DPU
43
ตารางท 4.1 คาเฉลย Packet Loss Rate ทขนาดบพเฟอร1500 แพคเกจ
Bandwidth PIM-DM PIM-SM Bidir-PM
20 0.092313 0.054117 0.092718
40 0.030789 0.017625 0.029213
60 0.011916 0.006455 0.011138
80 0.001516 0.000773 0.001428
รปท 4.1 แสดงใหเหนวาทแบนวธด 20Mbps มอตราการสญหายของขอมลมากทสด
และลดลงตามล าดบตามขนาดของแบนวธดทเพมมากขน และนอยสดทแบนวธด 80Mbps เมอ
เปรยบเทยบอตราการสญหายของขอมลของทงสามโพรโทคอลมลตคาสตไมตางกนมากนก แตจะ
พบวา PIM-Sparse Mode มการอตราการสญหายของขอมลนอยกวาโพรโทคอลมลตคาสตแบบ
PIM-Dense Mode และ Bi-directional PIM
รปท 4.1 คาเฉลย Packet Loss Rate ทบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ
0
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
0.06
0.07
0.08
0.09
0.1
20 40 60 80
Aver
age P
acke
t los
s rate
Bandwidth (Mbps)
Packet loss (buffer1500)
PIM DM
PIM SM
Bidir PIM
DPU
44
แสดงอตรการสญหายของขอมลของโพรโทคอลมลตคาสตท งสามแบบ บฟเฟอรท
4500 แพคเกจ ปรากฏวา ทแบนวธด 20Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ PIM-Dense
Mode คาเฉลยอยท 0.088295, PIM-Sparse Mode คาเฉลยอยท 0.051504 และ Bi-directional PIM
คาเฉลยอยท 0.088368 ทแบนวธด 40Mbps มอตราการสญหายของขอมลของ PIM-Dense Mode
คาเฉลยอยท 0.029617, PIM-Sparse Mode คาเฉลยอยท 0.016776 และ Bi-directional PIM คาเฉลย
อยท 0.02793 ทแบนวธด 60Mbps มอตราการสญหายของขอมลของ PIM-Dense Mode คาเฉลยอย
ท 0.011649, PIM-Sparse Mode คาเฉลยอยท 0.006226 และ Bi-directional PIM คาเฉลยอยท
0.010905 และทแบนวธด 80Mbps มอตราการสญหายของขอมลของ PIM-Dense Mode คาเฉลยอย
ท 0.001395, PIM-Sparse Mode คาเฉลยอยท 0.00065 และ Bi-directional PIM คาเฉลยอยท
0.001331 อางองจากตารางท 4.2
ตารางท 4.2 คาเฉลย Packet Loss Rate ทขนาดบพเฟอร4500 แพคเกจ
Bandwidth PIM-DM PIM-SM Bidir-PM
20 0.088295 0.051504 0.088368
40 0.029617 0.016776 0.02793
60 0.011649 0.006226 0.010905
80 0.001395 0.00065 0.001331
อตรการสญหายของขอมลของโพรโทคอลมลตคาสตทงสามแบบ บฟเฟอรท 4500
แพคเกจ ปรากฏวา ทแบนวธด 20Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลมากทสด และลดลง
ตามล าดบตามขนาดของแบนวธดทเพมมากขน และนอยสดทแบนวธด 80Mbps เมอเปรยบเทยบ
อตราการสญหายของขอมลของทงสามโพรโทคอลมลตคาสตไมตางกนมากนก แตจะพบวา PIM-
Sparse Mode มการอตราการสญหายของขอมลนอยกวาโพรโทคอลมลตคาสตแบบ PIM-Dense
Mode และ Bi-directional PIM
DPU
45
รปท 4.2 คาเฉลย Packet Loss Rate ทบฟเฟอรขนาด 4500 แพคเกจ
ในการทดลองของพบวา PIM-Spares Mode มการอตราการสญหายขอมลนอยสด ทง
ในขนาดบพเฟอร1500 และ 4500 ทงนเนองจาก PIM-Spares Mode ท าการสงขอมลแบบยนคาสต
ซงเปนการสงขอมลเพยงแพคเกจเดยวจนไปถงจด RP จงท าใหอตราการสญหายนอยทสด สวน
PIM-Dense Mode จะสงขอมลไปในระบบตามจ าวนปลายทางทรบ และท าการ pruning เพอหา
เสนทางอยเสมอ เชนนท าใหสนเปลองแบนวดธและบพเฟอรทมในระบบ เปนเหตใหเกดการสญ
หายของขอมลเพมมาขนไดเชนกน และ Bi-dir PIM จะสงแพคเกจตามจ านวนของ share tree
ดงนนจะท าใหจ านวนแพคเกจในระบบนนมากขน อกทงขนาดของแบนวธดและขนาดบพเฟอรท
จ ากดจงท าใหเกดคอขวดในระบบ ดงนนจงมอตราการสญหายของขอมลเพมมากขนในโครงขายท
แบนวดธนอย และจะลดลงเมอแบนวธดเพมขนทงนเนองจากระบบสามารถสงขอมลออกไปยง
ปลายทางไดมากขนและการเกดคอขวดในระบบลดลง
4.1.2 Average Packet Loss Rate ของ PIM-DM
ตารางท 4.3 เปนการเปรยบเทยบคาเฉลย Packet Loss Rate ของ PIM-DM เปรยบเทยบ
ระหวางขนาดบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ ปรากฏวาทแบนวธด
20Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0923
0
0.02
0.04
0.06
0.08
0.1
20 40 60 80
Aver
age P
acke
t los
s
Bandwidth (Mbps)
Packet loss (buffer 4500)
PIM DM
PIM SM
Bidir PIM
DPU
46
และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0883 แบนวธด 40Mbps พบวามอตราการสญ
หายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0308 และขนาดบพเฟอรท 4500
แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0296 แบนวธด 60Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท
1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0119และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0116 และท
แบนวธด 80Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท
0.0015 และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0014
ตารางท 4.3 คาเฉลย Packet Loss Rate เปรยบเทยบระหวางบพเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ
Bandwidth (Mbps) PIM-DM-1500 PIM-DM-4500 20 0.0923 0.0883
40 0.0308 0.0296
60 0.0119 0.0116
80 0.0015 0.0014
การเปรยบเทยบคาเฉลย Packet Loss Rate ของ PIM-DM เปรยบเทยบระหวางขนาด
บพเฟอรท 1500 แพคเกจ และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ พบวาอตรการสญหายของขอมลของ
โพรโทคอลมลตคาสต แบบ PIM-DM ทแบนวธด 20Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลมาก
ทสด และลดลงตามล าดบตามขนาดของแบนวธดทเพมมากขน และนอยสดทแบนวธด 80Mbps
เมอเปรยบเทยบอตราการสญหายของขอมลของโทคอลมลตคาสตแบบ PIM-DM ไมตางกนมากนก
แตจะพบวาทบพเฟอร 4500 แพคเกจ มการอตราการสญหายของขอมลนอยกวา ขนาดพบเฟอร
1500 แพคเกจ ดงรปท 4.3
DPU
47
รปท 4.3 คาเฉลย Packet Loss Rate เปรยบเทยบระหวางบพเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ
4.1.3 Average Packet Loss Rate ของ PIM-SM
ตารางท 4.4 แสดงการเปรยบเทยบคาเฉลย Packet Loss Rate ของ PIM-SM
เปรยบเทยบระหวางขนาดบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ ปรากฏวา
ทแบนวธด 20Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท
0.0541 และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0515 แบนวธด 40Mbps พบวามอตรา
การสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0176 และขนาดบพเฟอรท
4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0168 แบนวธด 60Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ
บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0065และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท
0.0062 และทแบนวธด 80Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ
คาเฉลยอยท 0.0008 และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0007
0.0000
0.0200
0.0400
0.0600
0.0800
0.1000
20 40 60 80
Pack
et los
s rate
Bandwidth (Mbps)
Packet loss comparision PIM DM - 1500
PIM DM - 4500
DPU
48
ตารางท 4.4 คาเฉลย Packet Loss Rate เปรยบเทยบระหวางบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ
Bandwidth (mbps) PIM-SM-1500 PIM-SM-4500
20 0.0541 0.0515
40 0.0176 0.0168
60 0.0065 0.0062
80 0.0008 0.0007
การเปรยบเทยบคาเฉลย Packet Loss Rate ของ PIM-SM เปรยบเทยบระหวางขนาด
บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ พบอตรการสญหายของขอมลของ
โพรโทคอลมลตคาสต แบบ PIM-SM ทแบนวธด 20Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลมาก
ทสด และลดลงตามล าดบตามขนาดของแบนวธดทเพมมากขน และนอยสดทแบนวธด 80Mbps
เมอเปรยบเทยบอตราการสญหายของขอมลของโทคอลมลตคาสตแบบ PIM-SM ไมตางกนมากนก
แตจะพบวาทพบเฟอร 4500 แพคเกจ มการอตราการสญหายของขอมลนอยกวา ขนาดพบเฟอร
1500 แพคเกจ ดงรปท 4.4
รปท 4.4 คา Packet Loss Rate ของ PIM-SM เปรยบเทยบระหวางขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ
0.0000
0.0100
0.0200
0.0300
0.0400
0.0500
0.0600
20 40 60 80
Pack
et los
s rate
Bandwidth (Mbps)
Packet loss comparision
PIM SM - 1500
PIM SM - 4500
DPU
49
4.1.4 Average Packet Loss Rate ของ Bidir-PM
ตารางท 4.5 แสดงการเปรยบเทยบคาเฉลย Packet Loss Rate ของ Bidir-PM เปรยบ
เทยบระหวางขนาดบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ ปรากฏวาทแบน
วธด 20Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0927
และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0884 แบนวธด 40Mbps พบวามอตราการสญ
หายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0292 และขนาดบพเฟอรท 4500
แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0279 แบนวธด 60Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท
1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0111 และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0109 และท
แบนวธด 80Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท
0.0014 และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0013
ตารางท 4.5 คาเฉลย Packet Loss Rate เปรยบเทยบระหวางบพเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ
Bandwidth (Mbps) Bidir-PM-1500 Bidir-PM-4500
20 0.0927 0.0884
40 0.0292 0.0279
60 0.0111 0.0109
80 0.0014 0.0013
การเปรยบเทยบคาเฉลย Packet Loss Rate ของ Bidir-PIM เปรยบเทยบระหวางขนาด
บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ พบวาอตรการสญหายของขอมลของ
โพรโทคอลมลตคาสต แบบ Bidir-PIM ทแบนวธด 20Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมล
มากทสด และลดลงตามล าดบตามขนาดของแบนวธดทเพมมากขน และนอยสดทแบนวธด
80Mbps เมอเปรยบเทยบอตราการสญหายของขอมลของโทคอลมลตคาสตแบบ Bidir-PIM ไม
DPU
50
ตางกนมากนก แตจะพบวาทพบเฟอร 4500 แพคเกจ มการอตราการสญหายของขอมลมากกวา
ขนาดพบเฟอร 1500 แพคเกจ ทแบนวธดขนาด 20Mbps และ 40Mbps ดงรปท 4.5
รปท 4.5 คา Packet Loss Rate ของ Bidir-PIM เปรยบเทยบระหวางขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ
เมอเปรยบเทยบในสวนของบพเฟอรของทงสามโพรโทคอล ผลปรากฏวา เมอขนาด
ของบพเฟอรใหญขนท าใหอตราการสญหายลดลง จะสามารถเหนไดชดเชนวาทแบนวดธ 20 Mbps
และ 40 Mbps นน จะมอตราการสญหายของขอมลมากและลดลงเรอยๆ ทแบนวดธ 60 Mbps และ
80 Mbps ทงนเปนผลมาจากทระบบทอปกรณเนตเวรคมบพเฟอรมากขน จะสามารถส ารองขอมล
ไดมากกวาจงสามารถรองรบขอมลทสงมาไดดกวา สงออกไปยงปลายทางไดอยางตอเนองและ
ราบรน โดยมอตราการสญหายของขอมลนอยกวาอปกรณทบพเฟอรนอย
0.0000
0.0200
0.0400
0.0600
0.0800
0.1000
20 40 60 80
Aver
age P
acke
t los
s
Bandwidth (Mbps)
Packet loss comparision Bidir PIM - 1500
Bidir PIM - 4500
DPU
51
4.2 Average Delay
4.2.1 Average Delay ของ PIM-DM, PIM-SM และ Bidir-PIM
ตารางท 4.6 แสดงอตรลาชาทางเวลาเฉลยของโพรโทคอลมลตคาสตทงสามแบบ แบบ
บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ ปรากฏวา ทแบนวธด 20Mbps พบวามอตราลาชาทางเวลาเฉลยของ PIM-
Dense Mode คาเฉลยอยท 366.8847 milliseconds, PIM-Sparse Mode คาเฉลยอยท 376.415
milliseconds และ Bi-directional PIM คาเฉลยอยท 381.5969 milliseconds ทแบนวธด 40Mbps ม
อตราลาชาทางเวลาเฉลยของ PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท 66.75049 milliseconds, PIM-Sparse
Mode คาเฉลยอยท 69.7441 milliseconds และ Bi-directional PIM คาเฉลยอยท 76.73718
milliseconds ทแบนวธด 60Mbps มอตราลาชาทางเวลาเฉลยของ PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท
42.23324 milliseconds, PIM-Sparse Mode คาเฉลยอยท 46.7727 milliseconds และ Bi-directional
PIM คาเฉลยอยท 52.2138 milliseconds และทแบนวธด 80Mbps มอตราลาชาทางเวลาเฉลยของ
PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท 37.25188 milliseconds , PIM-Sparse Mode คาเฉลยอยท 42.5666
milliseconds และ Bi-directional PIM คาเฉลยอยท 47.2405 milliseconds
ตารางท 4.6 คาเฉลย Delay เปรยบเทยบทบพเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ
Bandwidth PIM-DM (ms) PIM-SM (ms) Bidir-PM (ms)
20 366.8847 376.415 381.5969
40 66.75049 69.7441 76.73718
60 42.23324 46.7727 52.2138
80 37.25188 42.5666 47.2405
อตราลาชาทางเวลาเฉลยของโพรโทคอลมลตคาสตทงสามแบบทบฟเฟอรขนาด 1500
แพคเกจ ปรากฏวา ทแบนวธด 20Mbps พบวามอตราการลาชาทางเวลามากทสด และลดลง
ตามล าดบตามขนาดของแบนวดธทเพมมากขน และนอยสดทแบนวธด 80Mbps เมอเปรยบเทยบ
อตราการลาชาของเวลาของทงสามโพรโทคอลมลตคาสตพบวา PIM-Sparse Mode มอตราการ
DPU
52
ลาชาของเวลานอยวา PIM-Dense Mode และ Bi-directional PIM อยางเหนไดชดเจน ในขณะท
PIM-Dense Mode และ Bi-directional PIM มผลลพธทใกลเคยงกน ดงรปท 4.6
รปท 4.6 คาเฉลย Delay ทบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ
อตราลาชาทางเวลาเฉลยของโพรโทคอลมลตคาสตทงสามแบบ โดยมบฟเฟอรท 4500
แพคเกจ ผลปรากฏวาทแบนวธด 20Mbps อตราลาชาทางเวลาเฉลยของ PIM-Dense Mode คาเฉลย
อยท 1036.717 milliseconds, PIM-Sparse Mode คาเฉลยอยท 1055.676 milliseconds และ Bi-
directional PIM คาเฉลยอยท 841.9843 milliseconds ทแบนวธด 40Mbps มอตราลาชาทางเวลา
เฉลยของ PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท 102.6034 milliseconds, PIM-Sparse Mode คาเฉลยอยท
106.6717 milliseconds และ Bi-directional PIM คาเฉลยอยท 85.33665 milliseconds ทแบนวธด
60Mbps มอตราลาชาทางเวลาเฉลยของ PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท 45.61716 milliseconds,
PIM-Sparse Mode คาเฉลยอยท 54.23246 milliseconds และ Bi-directional PIM คาเฉลยอยท
40.92923 และทแบนวธด 80Mbps มอตราลาชาทางเวลาเฉลยของ PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท
38.09191 milliseconds , PIM-Sparse Mode คาเฉลยอย 45.06894 milliseconds และ Bi-directional
PIM คาเฉลยอย 35.62546 milliseconds ดงตารางท 4.7
1
10
100
1000
20 40 60 80
Avea
ge D
ealy
(ms)
Bandwidth (Mbps)
Delay (buffer 1500) PIM DM
PIM SM
Bidir PIMDPU
53
ตารางท 4.7 คาเฉลย Delay เปรยบเทยบทบพเฟอรขนาด 4500 แพคเกจ
Bandwidth(Mbps) PIM-DM (ms) PIM-SM (ms) Bidir-PM (ms)
20 1036.717 1055.676 841.9843
40 102.6034 106.6717 85.33665
60 45.61716 54.23246 40.92923
80 38.09191 45.06894 35.62546
อตราลาชาทางเวลาเฉลยของโพรโทคอลมลตคาสตทงสามแบบทพบเฟอรขนาด 4500
แพคเกจ ปรากฏวาทแบนวธด 20Mbps พบวามอตราการลาชาทางเวลามากทสด และลดลง
ตามล าดบตามขนาดของแบนวดธทเพมมากขน และนอยสดทแบนวธด 80Mbps เมอเปรยบเทยบ
อตราการลาชาของเวลาของทงสามโพรโทคอลมลตคาสตพบวา PIM-Sparse Mode มอตราการ
ลาชาของเวลานอยวา PIM-Dense Mode และ Bi-directional PIM อยางเหนไดชดเจน ในขณะท
PIM-Dense Mode และ Bi-directional PIM มผลลพธทใกลเคยงกน ดงรปท 4.7
รปท 4.7 คาเฉลย Delay ทบฟเฟอรขนาด 4500 แพคเกจ
1
10
100
1000
10000
20 40 60 80
Aver
age d
elay (
ms)
Bandwidth (Mbps)
Average delay (buffer 4500)
PIM DM
PIM SM
Bidir PIM
DPU
54
เมอเปรยบเทยบอตรการลาชาทางเวลาของขอมลทสงผานทงสามโพรโทคอลทขนาด
บพเฟอร 1500 และ 4500 ผลปรากฏวาผลของอตราการลาชาทางเวลาไมตางกนมากนก ผลปรากฏ
วาเมอขนาดของแบนวดธเพมมาขนท าใหอตราการลาชาของขอมลลดลง ทงนเนองจากวาขนาดของ
แบนวดธทมากขนจะท าใหการสงผานขอมลไดมากขน และอปกรณในระบบไมจ าเปนตองบพเฟอร
ขอมลไวทอปกรณนนๆ แลว จงคอยสงผานไปในระบบ
4.2.2 Average Delay ของ PIM-DM
ตารางท 4.8 แสดงการเปรยบเทยบคาเฉลย Delay ของ PIM-DM เปรยบเทยบระหวาง
ขนาดบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ ปรากฏวา ทแบนวธด 20Mbps
พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 366.8847
milliseconds 0. และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 1036.7171milliseconds แบนวธด
40Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 66.7505
milliseconds และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 102.6034 milliseconds แบนวธด
60Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 42.2332
milliseconds และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 45.6172 milliseconds และทแบน
วธด 80Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท
37.2519 milliseconds และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 38.0919 milliseconds
ตารางท 4.8 คาเฉลย Delay เปรยบเทยบระหวางบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500 แพคเกจ
Bandwidth (Mbps) PIM-DM-1500 (ms) PIM-DM-4500 (ms)
20 366.8847 1036.7171
40 66.7505 102.6034
60 42.2332 45.6172
80 37.2519 38.0919
DPU
55
อตราลาชาทางเวลาเฉลยของโพรโทคอลมลตคาสตแบบ PIM-Dense Mode
เปรยบเทยบบพเบฟอรระหวางขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500 แพคเกจ เมอเปรยบเทยบอตราการ
ลาชาของเวลาของโพรโทคอลมลตคาสตแบบ PIM-Dense Mode พบวาทพบเฟอรขนาด 1500
แพคเกจ มอตราการลาชาของเวลาโดยคดเปน 35.38% ท แบนวดธ 20Mbps, 65.05% ทแบนวดธ 40
Mbps, 92.58% ทแบนวดธ 60Mbps, 97.79% ทแบนวดธ 80Mbps ของขนาดบพเฟอร 4500
แพคเกจ โดยทงพบเฟอรขนาด 1500 และ 4500 แพคเกจ พบวาทแบนวธด 20Mbps มอตราการลาชา
ทางเวลามากทสด และลดลงตามล าดบตามขนาดของแบนวดธทเพมมากขนและนอยสดทแบนวธด
80Mbps ดงรปท 4.8
รปท 4.8 คา Average Delay ของ PIM-DM เปรยบเทยบระหวางขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ
4.2.3 Average Delay ของ PIM-Sparse Mode
ตารางท 4.9 แสดงการเปรยบเทยบคาเฉลย Delay ของ PIM-Spare Mode เปรยบเทยบ
ระหวางขนาดบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ ปรากฏวาทแบนวธด
20Mbps มอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 376.4150
milliseconds และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 1055.6759 milliseconds แบนวธด
0.0000
200.0000
400.0000
600.0000
800.0000
1000.0000
1200.0000
20 40 60 80
Aver
age d
elay
Bandwidth (Mbps)
Delay comparision PIM DM - 1500
PIM DM - 4500
DPU
56
40Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 69.7441
milliseconds และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 106.6717 milliseconds แบนวธด
60Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 46.7727
milliseconds และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 54.2325 milliseconds และทแบน
วธด 80Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท
42.5666 milliseconds และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 45.0689 milliseconds
ตารางท 4.9 คาเฉลย Delay ของ PIM-SM ระหวางบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500 แพคเกจ
Bandwidth PIM-SM - 1500 PIM-SM - 4500 20 376.4150 1055.6759 40 69.7441 106.6717 60 46.7727 54.2325 80 42.5666 45.0689
รปท 4.9 แสดงอตราลาชาทางเวลาเฉลยของโพรโทคอลมลตคาสตแบบ PIM-Sparse
Mode เปรยบเทยบบพเบฟอรระหวางขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500 แพคเกจ เมอเปรยบเทยบอตรา
การลาชาของเวลาของโพรโทคอลมลตคาสตแบบ PIM-Sparse Mode พบวาทพบเฟอรขนาด 1500
แพคเกจ มอตราการลาชาคดเปน 35.66% ท แบนวดธ 20Mbps, 65.38% ทแบนวดธ 40 Mbps,
86.24% ทแบนวดธ 60Mbps, 94.45% ทแบนวดธ 80Mbps ของขนาด 4500 แพคเกจ โดยทง
พบเฟอรขนาด 1500 และ 4500 แพคเกจ พบวาทแบนวธด 20Mbps มอตราการลาชาทางเวลามาก
ทสด และลดลงตามล าดบตามขนาดของแบนวดธทเพมมากขน และนอยสดทแบนวธด 80Mbps
DPU
57
รปท 4.9 คา Average Delay ของ PIM-SM เปรยบเทยบระหวางขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ
4.2.4 Average Delay ของ Bi-directional PIM
ตารางท 4.10 แสดงการเปรยบเทยบคาเฉลย Delay ของ Bi-directional PIM เปรยบ
เทยบระหวางขนาดบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ ปรากฏวา ทแบน
วธด 20Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท
381.5969 และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 841.9843 milliseconds แบนวธด
40Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 76.7372
milliseconds และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 85.3367 milliseconds แบนวธด
60Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 52.2138
milliseconds และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 40.9292 milliseconds และทแบน
วธด 80Mbps พบวามอตราการสญหายของขอมลของ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท
47.2405 milliseconds และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 35.6255 milliseconds
0.0000
200.0000
400.0000
600.0000
800.0000
1000.0000
1200.0000
20 40 60 80
Aver
age d
elay
Bandwidth (Mbps)
Delay comparision
PIM SM - 1500
PIM SM - 4500
DPU
58
ตารางท 4.10 คาเฉลย Delay ของ Bi-directional PIM ระหวางบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ และ
4500 แพคเกจ
Bandwidth Bidir PIM - 1500 Bidir PIM - 4500 20 381.5969 841.9843 40 76.7372 85.3367 60 52.2138 40.9292 80 47.2405 35.6255
รปท 4.10 แสดงอตราลาชาทางเวลาเฉลยของโพรโทคอลมลตคาสตแบบ Bi-directional
PIM เปรยบเทยบบพเบฟอรระหวางขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500 แพคเกจ เมอเปรยบเทยบอตรา
การลาชาของเวลาของโพรโทคอลมลตคาสตแบบ Bi-directional PIM พบวาทพบเฟอรขนาด 1500
แพคเกจ มอตราการลาชาของเวลาคดเปน 45.32% ทแบนวดธ 20Mbps, 89.92% ทแบนวดธ 40
Mbps, 127.57% ทแบนวดธ 60Mbps, 132.60% ทแบนวดธ 80Mbps ของขนาด 4500 แพคเกจ
โดยทงพบเฟอรขนาด 1500 และ 4500 แพคเกจ พบวาทแบนวธด 20Mbps มอตราการลาชาทางเวลา
มากทสด และลดลงตามล าดบตามขนาดของแบนวดธทเพมมากขน และนอยสดทแบนวธด
80Mbps
รปท 4.10 คา Average Delay ของ Bidir-PIM เปรยบเทยบระหวางขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ
0.0000
200.0000
400.0000
600.0000
800.0000
1000.0000
20 40 60 80
Aver
age d
elay (
ms)
Bandwidth (Mbps)
Delay comparision Bidir PIM - 1500
Bidir PIM - 4500
DPU
59
เมอเปรยบเทยบคาเฉลยของอตราลาชาทางเวลาจะพบวา บพเฟอรทมขนาด 4500 จะม
อตราลาชาทางเวลามากกวา บพเฟอรขนาด 1500 ทงนเนองจากวา อปกรณเนตเวรคทมบพเฟอร
ขนาดใหญจะสามารถบพเฟอรขอมลไดมากกอนทจะสงออกไปยงเนตเวรค ดงนนอตราการสญหาย
ของขอมลกจะลดลงดวยเชนกน จากผลการทดลองปรากฏวา บพเฟอรขนาด 1500 มอตราลาชาทาง
เวลานอยซงควรจะเปนระบบทมความสเถยร แตเมอศกษาในรายละเอยดมากขนพบวา ขนาดของ
บพเฟอร 1500 นน มอตราการสญหายของขอมลมากกวา บพเฟอร 4500 ทงนเนองจาก ขนาดของ
บพเฟอรทเลกกวา เปนผลใหการเกบขอมลนอยกวา และเมอขอมลทสงมาเรอยๆ เตมความจของ
บพเฟอรแลว อปกรณนนๆ จะท าการดรอปขอมลทงไปและไมสามารถสงไปยงปลายทางได
อยางไรกตาม ผลการทดลองยงพบวาแนวโนมของอตรลาชาทางเวลาของบพเฟอรทงสองขนาดจะ
ลดลงเรอยๆ ตามขนาดของแบนวดธทเพมมากถงซงจะสงผลใหระบบมความสเถยรมากยงขน
4.3 Average Jitter
4.3.1 Average Jitter ของ PIM-DM, PIM-SM และ Bidir-PIM
ตารางท 4.11 แสดงอตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของโพรโทคอลมลตคาสตทงสาม
แบบ แบบ บฟเฟอรท 1500 แพคเกจ ปรากฏวา ทแบนวธด 20Mbps พบวามอตราอตราความ
เบยงเบนทางหนวยเวลาของ PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท 0.03999, PIM-Sparse Mode คาเฉลยอ
ยท 0.070132 และ Bi-directional PIM คาเฉลยอยท 0.053840 ทแบนวธด 40Mbps มอตราอตรา
ความเบยงเบนทางหนวยเวลาของ PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท 0.04343, PIM-Sparse Mode
คาเฉลยอยท 0.050240 และ Bi-directional PIM คาเฉลยอยท 0.025080 ทแบนวธด 60Mbps มอตรา
อตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของ PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท 0.000006, PIM-Sparse
Mode คาเฉลยอยท 0.000277 และ Bi-directional PIM คาเฉลยอยท 0.000002 และทแบนวธด
80Mbps มอตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของ PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท 0.000116, PIM-
Sparse Mode คาเฉลยอยท 0.000075 และ Bi-directional PIM คาเฉลยอยท 0.000012
DPU
60
ตารางท 4.11 คาเฉลย Jitter เปรยบเทยบทบพเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ
Bandwidth PIM-DM PIM-SM Bidir PIM 20 0.03999 0.070132 0.053840 40 0.04343 0.050240 0.025080 60 0.000006 0.000277 0.000002 80 0.000116 0.000075 0.000012
รปท 4.11 แสดงอตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของโพรโทคอลมลตคาสตแบบ
PIM-Dense Mode, PIM-Sparse Mode และ Bi-directional PIM พบวาผลของอตราความเบยงเบน
ทางเวลาของทงสามโพรโทคอลนนมความแตกตางอยางชดเจนทแบนวธด 20Mbps และ40Mbps
เนองจากอตราความลาชาของเวลาในระบบมเพมมากขนจะเกดการสญหายของแพคเกจจงท าให
แพคเกจถดมาถกสงมาเรวกวาเวลาทควรจะเปนจงท าใหระบบค านวณว าไมมการเกดคาความ
ผดพลาดของหนวยเวลาเปนผลใหคาจตเตอรของ PIM-Sparse Mode และ Bi-directional PIM เปน
คาตดลบ จากนนเมออตราความลาชาของหนวยเวลาลดลงจงสงผลใหอตราความเบยงเบนทาง
หนวยเวลาของทงสามโพรโทคอลมลตคาสตมความคงทมากขน เมอแบนวธดมคาท 60Mbps และ
80Mbps อยางไรกตามอตราความเบยงเบนทางเวลาของโพรโทคอล Bi-directional PIM มแนวโนม
ทลดลงอยางตอเนองเมอแบนดวดธมคาเพมมากขน
DPU
61
รปท 4.11 คาเฉลย Jitter ทบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ
ตารางท 4.12 แสดงอตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของโพรโทคอลมลตคาสตทง
สามแบบ แบบ บฟเฟอรท 4500 แพคเกจ ปรากฏวา ทแบนวธด 20Mbps พบวามอตราความ
เบยงเบนทางหนวยเวลาของ PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท 0.137263, PIM-Sparse Mode
คาเฉลยอยท 0.327674 และ Bi-directional PIM คาเฉลยอยท 0.043389 ทแบนวธด 40Mbps มอตรา
ความเบยงเบนทางหนวยเวลาของ PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท 0.078317, PIM-Sparse Mode
คาเฉลยอยท 0.057067 และ Bi-directional PIM คาเฉลยอยท 0.029193 ทแบนวธด 60Mbps มอตรา
ความเบยงเบนทางหนวยเวลาของ PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท -0.000108, PIM-Sparse Mode
คาเฉลยอยท 0.000219 และ Bi-directional PIM คาเฉลยอยท 0.000356 และทแบนวธด 80Mbps ม
อตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของ PIM-Dense Mode คาเฉลยอยท 0.000009, PIM-Sparse
Mode คาเฉลยอยท 0.000137 และ Bi-directional PIM คาเฉลยอยท 0.000071
0
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
0.06
0.07
0.08
20 40 60 80
Aver
age J
itter
(ms)
Bandwidth (Mbps)
Jitter (buffer 1500)
PIM DM
PIM SM
Bidir PIM
DPU
62
ตารางท 4.12 คาเฉลย Jitter เปรยบเทยบทบพเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ
Bandwidth PIM-DM PIM-SM Bidir PIM 20 0.137263 0.327674 0.043389 40 0.078317 0.057067 0.029193 60 0.000108 0.000219 0.000356 80 0.000009 0.000137 0.000071
แสดงอตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของโพรโทคอลมลตคาสตแบบ PIM-Dense
Mode, PIM-Sparse Mode และ Bi-directional PIM พบวาผลของอตราความเบยงเบนทางเวลาของ
ทงสามโพรโทคอล ทบฟเฟอร 4500 แพคเกจ มความแตกตางอยางชดเจนทแบนวธด 20Mbps และ
40Mbps เนองจากอตราความลาชาของเวลาในระบบมเพมมากขนจะเกดการสญหายของแพคเกจจง
ท าใหแพคเกจถดมาถกสงมาเรวกวาเวลาทควรจะเปนจงท าใหระบบค านวณวาไมมการเกดคาความ
ผดพลาดของหนวยเวลาเปนผลใหคาจตเตอรของ PIM-Sparse Mode และ Bi-directional PIM เปน
คาตดลบ จากนนเมออตราความลาชาของหนวยเวลาลดลงจงสงผลใหอตราความเบยงเบนทาง
หนวยเวลาของทงสามโพรโทคอลมลตคาสตมความคงทมากขน เมอแบนวธดมคาท 60Mbps และ
80Mbps อยางไรกตามอตราความเบยงเบนทางเวลาของโพรโทคอล Bi-directional PIM มแนวโนม
ทลดลงอยางตอเนองเมอแบนดวดธมคาเพมมากขน อางองจาก รปท 4.12
DPU
63
รปท 4.12 คา Average Jitter ทบฟเฟอรขนาด 4500 แพคเกจ
จากผลการทดลองปรากฏวาคาเฉลยอตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของทงสามโพร
โทรคอลมความผนผวนในชวงแบนวดธขนาด 20 Mbps และ 40 Mbps และระบบจะมความสเถยร
มากขนเมอแบนวดธขนาดใหญขนในชวงแบนวดธ 60Mbps และ 80Mbps อตราลาชาทางเวลา
(Delay) มผลโดยตรงกบอตราความเบยงเบนทางเวลา (Jitter) ซงถาอตราลาชาทางเวลาของระบบม
ความสเถยรมากขน อตราความเบยงเบนทางเวลากมความสเถยรมากขนเชนกน โดยสงเกตจากผล
การทดลองซงกราฟจะวงเขาหา 0
4.3.2 Average Jitter ของ PIM-Dense Mode
ตารางท 4.13 แสดงการเปรยบเทยบคาเฉลย Jitter ของ PIM-Dense Mode เปรยบเทยบ
ระหวางขนาดบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ ปรากฏวา ทแบนวธด
20Mbps พบวามอตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท -
0.0399922 และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.1372628 แบนวธด 40Mbps พบวาม
อตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0434344 และ
ขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0783174 แบนวธด 60Mbps พบวามอตราความ
เบยงเบนทางหนวยเวลาของบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0000065 และขนาดบพเฟอรท
0.000000
0.050000
0.100000
0.150000
0.200000
0.250000
0.300000
0.350000
20 40 60 80
Aver
age j
itter
(ms)
Bandwidth (Mbps)
Average jitter (buffer 4500) PIM DM
PIM SM
Bidir PIM
DPU
64
4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0001076 และทแบนวธด 80Mbps พบวามอตราความเบยงเบนทาง
หนวยเวลาของบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0001156 และขนาดบพเฟอรท 4500
แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0000095
ตารางท 4.13 คาเฉลย Jitter ของ PIM-DM ระหวางบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ
Bandwidth PIM-DM - 1500 PIM-DM - 4500 20 0.0399922 0.1372628 40 0.0434344 0.0783174 60 0.0000065 0.0001076 80 0.0001156 0.0000095
แสดงอตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของโพรโทคอลมลตคาสตแบบ PIM-Dense
Mode พบวาผลของอตราความเบยงเบนทางเวลา ทบฟเฟอร 4500 แพคเกจ และ บฟเฟอร 1500 ม
ความแตกตางอยางชดเจนทแบนวธด 20Mbps และ40Mbps เนองจากอตราความลาชาของเวลาใน
ระบบมเพมมากขนจะเกดการสญหายของแพคเกจจงท าใหแพคเกจถดมาถกสงมาเรวกวาเวลาทควร
จะเปนจงท าใหระบบค านวณวาไมมการเกดคาความผดพลาดของหนวยเวลาเปนผลใหคาจตเตอร
ของบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ เปนคาตดลบ สวนทขนาดบพเฟอร 4500 แพคเกจ มการสญหาย
ของแพคเกจนอยกวาแตแพคเกจถกสงมาลาชากวาทควรจะเปนจงเปนผลใหคาจตเตอรทเกดขนนน
มากกวาแตจะไมมคาตดลบ เมอขนาดของแบนวดธเพมมากขนอตราความลาชาของหนวยเวลา
ลดลงจงสงผลใหอตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของ PIM-Dense Mode ความคงทมากขน เมอ
แบนวธดมคาท 60Mbps และ 80Mbps อยางไรกตามอตราความเบยงเบนทางเวลาของบพเฟอร
ขนาด 4500 แพคเกจ มแนวโนมทลดลงอยางตอเนอง ดงรปท 4.13
DPU
65
รปท 4.13 คา Average Jitter ของ PIM-DM เปรยบเทยบระหวางขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ
4.3.3 Average Jitter ของ PIM-Sparse Mode
ตารางท 4.14 แสดงการเปรยบเทยบคาเฉลย Jitter ของ PIM-Sparse Mode เปรยบเทยบ
ระหวางขนาดบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ ปรากฏวา ทแบนวธด
20Mbps พบวามอตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท
0.0701323 และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.3276738 แบนวธด 40Mbps พบวาม
อตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0502396 และ
ขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0570672 แบนวธด 60Mbps พบวามอตราความ
เบยงเบนทางหนวยเวลาของบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0002773 และขนาดบพเฟอรท
4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0002187และทแบนวธด 80Mbps พบวามอตราความเบยงเบนทาง
หนวยเวลาของบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0000746 และขนาดบพเฟอรท 4500
แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0001369
0.0000000
0.0200000
0.0400000
0.0600000
0.0800000
0.1000000
0.1200000
0.1400000
0.1600000
20 40 60 80
Aver
age J
itter
Bandwidth (Mbps)
Jitter comparision PIM DM - 1500
PIM DM - 4500
DPU
66
ตารางท 4.14 คาเฉลย Jitter ของ PIM-SM ระหวางบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500 แพคเกจ
Bandwidth PIM-SM - 1500 PIM-SM - 4500 20 0.0701323 0.3276738 40 0.0502396 0.0570672 60 0.0002773 0.0002187 80 0.0000746 0.0001369
แสดงอตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของโพรโทคอลมลตคาสตแบบ PIM-Sparse
Mode พบวาผลของอตราความเบยงเบนทางเวลา ทบฟเฟอร 4500 แพคเกจ และ บฟเฟอร 1500 ม
ความแตกตางอยางชดเจนทแบนวธด 20Mbps และ40Mbps เนองจากอตราความลาชาของเวลาใน
ระบบมเพมมากขนจะเกดการสญหายของแพคเกจจงท าใหแพคเกจถดมาถกสงมาเรวกวาเวลาทควร
จะเปนจงท าใหระบบค านวณวาไมมการเกดคาความผดพลาดของหนวยเวลาเปนผลใหคาจตเตอร
ของบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ และ บพเฟอร 4500 แพคเกจ เปนคาตดลบเมอขนาดของแบน
วดธเพมมากขนอตราความลาชาของหนวยเวลาลดลงจงสงผลใหอตราความเบยงเบนทางหนวยเวลา
ของ บพเฟอร 4500 แพคเกจ ความคงทมากขน เมอแบนวธดมคาท 60Mbps และ 80Mbps อยางไรก
ตามอตราความเบยงเบนทางเวลาของบพเฟอรมแนวโนมทลดลงอยางตอเนองเมอแบนวดธเพมมาก
ขน ดงรปท 4.14
DPU
67
รปท 4.14 คา Average Jitter ของ PIM-SM เปรยบเทยบระหวางขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ
4.3.4 Average Jitter ของ Bi-directional PIM
ตารางท 4.15 แสดงการเปรยบเทยบคาเฉลย Jitter ของ Bi-directional PIM เปรยบเทยบ
ระหวางขนาดบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ ปรากฏวา ทแบนวธด
20Mbps พบวามอตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท
0.0538398 และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0433891 แบนวธด 40Mbps พบวาม
อตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0250800 และขนาด
บพเฟอรท 4500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0291932 แบนวธด 60Mbps พบวามอตราความเบยงเบน
ทางหนวยเวลาของบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0000018 และขนาดบพเฟอรท 4500
แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0003565และทแบนวธด 80Mbps พบวามอตราความเบยงเบนทางหนวย
เวลาของบฟเฟอรท 1500 แพคเกจ คาเฉลยอยท 0.0000119 และขนาดบพเฟอรท 4500 แพคเกจ
คาเฉลยอยท 0.0000711
0.0000000
0.0500000
0.1000000
0.1500000
0.2000000
0.2500000
0.3000000
0.3500000
20 40 60 80
Aver
age j
itter
Bandwidth (Mbps)
Jitter comparision PIM SM - 1500
PIM SM - 4500
DPU
68
ตารางท 4.15 คาเฉลย Jitter ของ PIM-SM ระหวางบฟเฟอรขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500 แพคเกจ
Bandwidth Bidir PIM - 1500 Bidir PIM - 4500 20 0.0538398 0.0433891 40 0.0250800 0.0291932 60 0.0000018 0.0003565 80 0.0000119 0.0000711
แสดงอตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของโพรโทคอลมลตคาสตแบบ Bi-directional
PIM พบวาผลของอตราความเบยงเบนทางเวลา ทบฟเฟอร 4500 แพคเกจ และ บฟเฟอร 1500
แพคเกจ มความแตกตางอยางชดเจนทแบนวธด 20Mbps และ40Mbps เนองจากอตราความลาชา
ของเวลาในระบบมเพมมากขนจะเกดการสญหายของแพคเกจจงท าใหแพคเกจถดมาถกสงมาเรว
กวาเวลาทควรจะเปนจงท าใหระบบค านวณวาไมมการเกดคาความผดพลาดของหนวยเวลาเปนผล
ใหคาจตเตอรของบฟเฟอร 4500 แพคเกจ เมอขนาดของแบนวดธเพมมากขนอตราความลาชาของ
หนวยเวลาลดลงจงสงผลใหอตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของ บพเฟอร 4500 แพคเกจ ความ
คงทมากขน เมอแบนวธดมคาท 60Mbps และ 80Mbps อยางไรกตามอตราความเบยงเบนทางเวลา
ของบพเฟอรมแนวโนมทลดลงอยางตอเนองเมอแบนวดธเพมมากขน รปท 4.15
DPU
69
รปท 4.15 คา Average Jitter ของ Birdir-PIM เปรยบเทยบระหวางขนาด 1500 แพคเกจ และ 4500
แพคเกจ
ผลของอตราความเบยงเบนทางหนวยเวลาของโพรโทคอลมลตคาสต ท งสามแบบ
เปนไปในทศทางเดยวกนคอ เมอขนาดแบนวดธเพมมากขนเปนผลใหอตราความเบยงเบนทาง
หนวยเวลามความคงทมากยงขน โดยจะเหนวาผลของการทดลองนนเขาใกลศนยมากเทาได กแสดง
วาระบบมความสเถยรมากขน ทงนเนองจากเมอบฟเฟอรและขนาดของแบนวดธมผลกบอตรา
เบยงเบนทางเวลา ทขนาดแบนวดธ 20 Mbps - 40 Mbps และพบเฟอร 4500 จะมความผนผวนของ
อตราเบยงเบนทางเวลามาก เนองจากมการเกบขอมลไวบนอปกรณเนตเวรคไดมากขนแตแบนวดธ
ทใชในการสงออกไปยงปลายทางนนยงไมดเทาทควรจงท าใหเกดการสญหายของขอมลและจงเปน
เหตใหเกดความผนผวนของอตราความเบยงเบนทางเวลา
0.0000000
0.0100000
0.0200000
0.0300000
0.0400000
0.0500000
0.0600000
20 40 60 80
Aver
age j
itter
Bandwidth (Mbps)
Jitter comparision Bidir PIM - 1500
Bidir PIM - 4500
DPU
บทท 5
บทสรปและขอเสนอแนะ
ในบทนจะเปนการอภปรายเพอสรปผลทไดจากการทดสอบงานวจยรวมทงขอจ ากดของระบบทพบจากการจ าลองโครงขายของระบบ และขอเสนอแนะส าหรบแนวทางในการพฒนางานวจยนตอไป เพอแกขอบกพรองของระบบใหมประสทธภาพมากขน 5.1 สรปผลการวจย
งานวจยนจ าลองการใชงาน IPTV โดยใช Video Source จากภาพยนตแบบ 3มต โดยภาพยนตมความละเอยดอยท 1920 X 1080p การทดสอบจะแบงสภาพแวดลอมของโครงขายเปนสามแบบคอ PIM-Dense Mode, PIM-Sparse Mode และ Bi-directional PIM โดยทงสามแบบม Background Traffic ทโดยก าหนดสงทขนาด 50MB และ100MB จนครบหรอจบการจ าลอง โดยเรมสง ณ วนาทท 1 และวนาทท 100 ตามล าดบและมขนาดของบฟเฟอรคอ 1500 แพคเกจ และ 4500 แพคเกจ โดยมแบนวธดขนาด 20Mbps, 40Mbps, 60Mbps และ 80Mbps
จากการศกษาแสดงใหเหนวาอตราการสญหายของขอมล อตราความลาชาของหนวย
เวลา และอตราคาผดพลาดของหนวยเวลาของโพรโทคอลมลตคาสตแบบ PIM-Dense Mode, PIM-
Sparse Mode และ Bi-directional PIM แทบจะไมมความแตกตางกนมากเทาใด ผลการทดลองชเหน
วาโพรโทคอลมลตคาสตสามแบบไมมผลกบการสงขอมลบนโครงขาย 3D-IPTV บนโครงขายอน
เทอรเนตมากเทาใด แตตรงกนขามขนาดแบนวดธจะมผลตอการรบสงขอมลในระบบมากกวาโพร
โทคอลมลตคาสต ซงเมอขนาดของแบนวดธมขนาดเพมขน อตราการสญหายของขอมลลดลง
อตราความลาชาของเวลา จะลดลง และอตราความผดพลาดทางหนวยเวลามความคงทมากยงขน
ผวจยแนะน าใหผใหบรการโครงขายท าการประเมนความคมคาของการลงทนในโครงขาย IPTV แบบ 3D นนกอนการตดตงเพอใชงานจรงโดยควรจะลงทนโดยมระดบแบนดวดธเทาเทยมหรอมากกวา 60Mbps ขนไปในสภาพแวดลอมของระบบทม Background Traffic และควรออกแบบการท าเราตงใหเหมาะสมกบโครงขายทใชงานรวมกบโพรโทรคอลมลตคาสตทงสามแบบ
DPU
71
สรปผลตามวตถประสงคของงานวจย สามารถสรปผลไดดงน 1) สามารถท า Trace File ส าหรบวดโอ 3D โดยมการเขารหสแบบ H.264 เพอใชในการ
สงขอมลในการจ าลองระบบดวย Protocol-Independent Multicast สามแบบซงไดแก PIM-Dense Mode, PIM-Sparse Mode และ Bi-directional Modeได
2) สามารถจ าลองระบบใชงาน 3D-IPTV โดยใชโปรแกรม NS2 และใชการสงขอมลแบบ 3D ดวย Protocol-Independent Multicast (PIM) ทไดศกษาไวได
3) สามารถประเมนสมรรถนะของ 3D-IPTV แบบมลตคาสตบนโครงขายอนเตอรเนตได
สรปผลตามขอบเขตของงานวจย ตามขอบเขตของระบบ สามารถสรปผลไดดงน 1) สามารถวเคราะหและศกษารปแบบการสงขอมลวดโอในรปแบบ 3D ทมการ
เขารหสแบบ H.264 จากวดโอจรงในระดบความละเอยด 1920x1080p ได 2) สามารถพฒนาโครงขายสาหรบการจ าลอง 3D-IPTV โดยใช NS2 ทใชขอมลวดโอ
3D ทไดเปนตวก าหนดขนาดการสงขอมล เพอใหไดมาซง Trace File ส าหรบการประเมนระบบโดยใชพารามเตอรของระบบ และ Protocol-Independent Multicast (PIM) แบบตางๆ ในขอบเขตทก าหนดได
3) สามารถน าขอมลจาก Trace File หาคา Packet loss, Delay และ Jitter ของระบบ และน าไปประเมนสมรรถภาพของระบบได 5.2 ขอจ ากดและแนวทางแกไขของงานวจย
โปรแกรม NS2 ปจจบน version 2.35 ทเปน stable version เปนโปรแกรมทตองใช C++ และ TCL อกทงยงเปนการใชค าสงแบบ Command line ซงตองใชเวลาในการศกษาพอสมควรอกทงตวโปรแกรมยงไมสมบรณในบางโมดลของงานวจย และไมสนบนนนในบางเรอง ดงนนผใชตองควรท าความเขาใจในการใชปลกอนจากภายนอกเพอให NS2 สามารถท างานในขอบเขตของงานวจยได
5.3 ขอเสนอแนะและแนวทางการพฒนาในอนาคต
5.3.1 ควรจะท าใหระบบสามารถท าทดลองโดยตดตงระบบจรงควบคไปกบการจ าลองระบบเพอใชเปรยบเทยบผลการทดลองวาสามารถใชงานไดเหมอนกนหรอไม
DPU
72
5.3.2 เพมระดบของแบนทวดททใชในการทดสอบใหมากขนเพอหาจดทใชงานไดคมคามากยงขน
5.3.3 ไฟลวดโอสามมตส าหรบการทดสอบควรมความหลายหลายมากขนทงดาปรมาณบทเรตแลเขารหสแบบอน
5.3.4 ควรจะท าใหระบบสามารถจ าลองโดยใช IPV6 และโทโพโลยเปนแบบไรสายเพอประ เมนสมรรถนะของการรบสงขอมลของ 3D-IPTV
5.3.5 ควรจ าลองโพรโตคอลมลตคาสตทใชในการรบสง 3D-IPTV กบเราตงโพรโตคอลหลายๆ แบบ เพอใหทราบวาเราตงโพรโตคอลแบบใดเหมาะสมทสด
DPU
บรรณานกรม
DPU
74
บรรณานกรม
ภาษาไทย
จตตมา นตยวรรณ โสฬส ชคตตรยาพงษ และอไรรตน พงสนทรบตร. (2550).โปรแกรมบรหาร
จดการแบนดวธของเครอขาย QoS Generator. กรงเทพฯ: ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกส
และคอมพวเตอรแหงชาต.
อนพงษ ทองมอญและชยพร เขมะภาตะพนธ. (2554). การประเมนคณภาพไอพทวแบบหลาย
ชองทางบนโครงขายสารสนเทศภาครฐ. The National Conference on Computer
Information Technologies.
อฐพร คงถาวรและชยพร เขมะภาตะพนธ. (2554). การประเมนประสทธภาพของระบบไอพทว
สามมต. The National Conference on Computer Information Technologies.
ภาษาองกฤษ
A. Adams NextHop Technologies, J. Nicholas ITT A/CD & W. Siadak NestHop Technologies
(2005, January). Protocol Independent Mulitcast – Dense Mode (PIM-DM): Protocol
Specification (Revised) . pp 5 – 6.
A. Canovas, M. Garcia, J. Lloret & J. Toma s. (2010, September). 3D IPTV Study and
Performance. Evolving Internet (INTERNET) 2010 Second International Conference.
Pp. 55-60
B. Fenner ATT&T Labs – Research, M. Handley UCL, H. Holbrook Arastran & I. Kouvelas
Cisco. (2006, August). Protocol Independent Multicast – spare Mode (PIM-SM):
Protocol Specification (Reversed). pp 18 – 62
DPU
75
ETSI. (2008). Telecommunications and Internet converged Services and Protocols for Advanced
Networking (TISPAN); IPTV Architecture; IPTV functions supported by the IMS
subsystem. Sophia Antipolis Cedex; France.
Eugen Mikoczy, Dmitry Sivchenko & Veselin Rakocevic. (2007, August). IMS based IPTV
services - Architecture and Implementation. MobiMedia 07 Proceedings of the 3rd
international conference on Mobile multimedia communications. pp.15-21.
F. Wan, L. Cai & T.A. Gulliver. (2008, November). A Simple, Two-Level Markovian Traffic
Model for IPTV Video Sources. Global Telecommunications Conference 2008. pp.1-5.
Geert Van der Auwera, Prasanth T. David & Martin Reisslein. (2008, September). Traffic and
Quality Characterization of Single-Layer Video Streams Encoded with H.264/MPEG-4
Advanced Video Coding Standard and Scalable Video Coding Extension. IEEE
Transactions on Broadcasting. pp. 698-718.
Geert Van der Auwera, Prasanth T. David & Martin Reisslein. (2009, September). Implications of
Smoothing on Statistical Multiplexing of H.264/AVC and SVC Video Streams. IEEE
Transactions on Broadcasting..pp. 541-558.
Marcelo Atenas, Sandra Sendra, Miguel Garcia & Jaime Lloret. (2010, December). IPTV
Performance in IEEE 802.11n WLANs. IEEE GLOBECOM Workshops (GC Wkshps)
2010. pp. 929 – 933.
M. Handley UCL, I. Houvelas, T. Speakman Cisco & L. Vicisano Digital Fountain (2007,
October). Bidirectional Protocol Independent Multicast (BIDIR-PIM). RFC5015.
Patrick Seeling, Martin Reisslein & Beshan Kulapala. (2004, Third Quarter). Network
Performance Evaluation with Frame Size and Quality Traces of SingleLayer and Two-
Layer Video: A Tutorial. IEEE Communications Surveys and Tutorials. pp. 58-78.
P.Seeling and M.Reisslein. (2005, October). Evaluating multimedia networking mechanisms
using video traces. IEEE Potentials. pp. 21-25.
DPU
76
R.S.Nunes, M.S.Menezes & L.Domingues, (2009, June). SIP based IPTV architecture for
heterogeneous networks. ConTEL 2009 10th International Conference on Computer
Communications. pp. 421 – 428.
Ted H. Szymanski & Dave Gilbert. (2009, March). Internet Multicasting of IPTV With
Essentially-zero Delay Jitter. IEE Transections on Broadcasting. 55(1).
DPU
77
ประวตผเขยน
ชอ-นามสกล นายมนตร งามวงศ
ประวตการศกษา ปรญญาตร พ.ศ. 2549
บศ.บ (การจดการสารสนเทศคอมพวเตอร)
มหาวทยาลยเซนตจอรน
ต าแหนงและสถานทท างานปจจบน Managing Director
บรษท แวสวอคซ จ ากด
ผลงานตพมพทางวชาการ การประเมนสมรรถนะ 3D IPTV แบบมลตคาสต
Performance Evaluation of Multicast 3D IPTV
การประชมวชาการทางวศวกรรมไฟฟาครงท 36
วนท 11-13 ธนวาคม 2556
ณ เฟลกซ รเวอรแคว รสอรท จงหวดกาญจนบร
DPU
ปัจจัยการตัดสินใจเข้าเรียนในโรงเรียนกวดวิชาของผู้เรียน ...libdoc.dpu.ac.th/thesis/Ann.Red.pdfFactors
ความพึงพอใจของพนักงานในอุตสาหกรรมชิ้นส่วนยานยนต์ต่อระบบการ ...libdoc.dpu.ac.th/research/120271.pdf ·