สานกพมพอมรนทรเฮลทกรงเทพมหานคร

คมอเอาตวรอดจาก

นายแพทยจางเหวนหง เขยน

รำพรรณ รกศรอกษรแปล

张文宏教授支招防控新型冠状病毒

คำนำสำนกพมพ (8)คำนำผเขยน (10)เกยวกบผเขยน (12)เกยวกบหนงสอ (14)

รจกโรคตดเชอ COVID-19 ในหนงนาท 1• ทมาของชอ 2• แหลงแพรเชอ 2• เสนทางการตดตอ 2• กลมเสยงตอการตดเชอ 3• ระยะฟกตว 3• อาการ 3• การรกษา 4• การพยากรณโรค 4

เรองควรรเกยวกบการปองกนสวนบคคล 7

การกกตวอยบาน... จดประสงคของการกกตวอยบานคออะไร 8

ใครบางควรกกตวอยบาน 9

การกกตวอยบานตองทำอยางไร 10

หนากากอนามย... ควรสวมหนากากอนามยเมอไร 13

ควรสวมหนากากอนามยแบบไหน 13

ควรสวมหนากากอนามยอยางไร 14

ควรใชหนากากอนามยชนดมวาลวเปด - ปดหรอไม 15

หนากากอนามยใชไดนานแคไหน ควรใชหนากากอนามย

แบบใชครงเดยวทงหรอไม 15

ควรดแลรกษาหนากากอนามยแบบใชซำอยางไร 15

ควรทงหนากากอนามยทใชแลวอยางไร 16

สารบญ

สตรมครรภและเดกควรเลอกหนากากอนามยอยางไร 16

ผสงอายและผปวยโรคอนทสวมหนากากอนามย

แลวรสกอดอดควรทำอยางไร 16

ถงมอ... ในชวตประจำวนจำเปนตองสวมถงมอหรอไม 17

แวนตาปองกน... ในชวตประจำวนจำเปนตองสวมแวนตาปองกนหรอไม 17

การฆาเชอ... การฆาเชอมวธใดบาง 18

การฆาเชอในบานมวธใดบาง 18

การลางมอ... ควรลางมอเมอไร 20

ควรใชอะไรลางมอ 20

ควรลางมออยางไร 21

การไอ... ขอควรระวงในการไอ 23

การดแลตนเองหากมอาการไอ 24

การตดตอผาน

อจจาระเขาปาก... COVID-19 ตดตอผานอจจาระเขาปากไดหรอไม 24

ลฟต... เวลาใชลฟตตองสวมหนากากอนามยหรอไม

การกดปมในลฟตมความเสยงหรอไม 25

เครองปรบอากาศ... ควรเปดเครองปรบอากาศหรอไม 26

สตวเลยง... สตวเลยงสามารถแพรเชอ COVID-19

ไดหรอไม 27

เมอสตวเลยงออกไปนอกบานควรฆาเชออยางไร 27

ปลอยสตวเลยงไปเลนนอกบานไดหรอไม 27

สตวเลยงทมประวตสมผสผตองสงสยตดเชอ

COVID-19 จำเปนตองแยกออกไปหรอไม 28

ผสมผสใกลชด... ผสมผสใกลชดหมายถงใคร 29

จะรไดอยางไรวาตนเปนผสมผสใกลชดหรอไม 30

ผสมผสใกลชดตองใสใจอะไรบาง 30

วธควบคมและปองกน COVID-19 ในสถานทตาง ๆ 33

เมออยบาน... เมออยบานจะปองกนและควบคม COVID-19

ไดอยางไร 34

การฆาเชอในบานตองทำอยางไร 35

กนผงชงแกหวดหรอใชนำสมสายชรม

ปองกน COVID-19 ไดหรอไม 35

การกนอาหารควรใสใจเรองอะไรบาง 35

สนคาทซอมาจากซเปอรมารเกตตองฆาเชอหรอไม 36

อาหารทซอกลบบานปลอดภยหรอไม

จำเปนตองฆาเชอหรอไม 36

ไปรษณยภณฑจากอฮนหรอพนทเสยงอน

ควรจดการอยางไร 37

การอาบนำอนหรออบซาวนาฆาเชอ COVID-19

ไดหรอไม 37

เปดเครองปรบอากาศเมออยบานปลอดภยหรอไม 38

เมอมผปวยในชมชน... สงของสาธารณะในชมชน เชน ราวบนได

ม COVID-19 หรอไม 38

การใชลฟตเสยงตอการตดเชอหรอไม 39

สงของทผปวยใชสามารถแพรเชอไดหรอไม 39

เมอเดนทาง... เมอเดนทางมขอควรระวงอะไรบาง 40

เมอกลบจากนอกบานควรใสใจอะไรบาง 40

เมอออกกำลงกายนอกบานจะปองกนอยางไร 41

เมอตองโดยสารรถสาธารณะมขอควรระวงอะไรบาง 42

หากนงรถสวนตวดวยกนหลายคน

ควรปองกนอยางไร 42

การโดยสารรถไฟและเครองบน

มขอควรระวงอะไรบาง 42

เมอไปทำงาน... ผทไมอยในพนทเสยงสามารถไปทำงานไดหรอไม

และควรใสใจเรองอะไรบาง 44

ผทอาศยหรอทองเทยวในพนทเสยงภายในสองสปดาห

จะกลบไปทำงานไดอยางไร 44

ในททำงาน... การใชลฟตเสยงหรอไม 46

เมอสงเอกสารควรทำอยางไร 46

ตองฆาเชอโทรศพทมอถอ โทรศพทสำนกงาน

และแปนพมพคอมพวเตอรหรอไม 46

เมอตองทำงานในหองทอยรวมกนหลายคน

ควรปองกนอยางไร 47

ในการประชมตองสวมหนากากอนามยหรอไม 48

ททำงานสามารถเปดเครองปรบอากาศแบบรวมศนย

ไดหรอไม ถาเปดจำเปนตองฆาเชอหรอไม 49

การออกปฏบตหนาทตอนรบผมาเยอน

ควรใสใจอะไรบาง 50

สถานทสาธารณะ... เมอไปซอของในซเปอรมารเกตหรอตลาดสด

ควรปองกนอยางไร 50

เมอไปโรงพยาบาลควรปองกนอยางไร 51

เมอไปรานอาหารควรปองกนอยางไร 51

การไปตรวจรกษา... ถามอาการนาสงสยควรไปตรวจรกษาเมอไร 51

การตรวจรกษาควรใสใจอะไรบาง 54

สตรมครรภสามารถตรวจครรภไดตามปกตหรอไม 55

ชวงทมการระบาด เดกสามารถรบการฉดวคซน

ไดหรอไม 55

คำนำสำนกพมพ

หากนบยอนกลบไปในอดตจนถงปจจบน จะพบวามนษยชาตลวน

เผชญโรคตดตอรายแรงซงคราชวตผคนบนโลกไปเปนจำนวนมาก ไมวา

จะเปนกาฬโรค ไขทรพษ ไขเหลอง โรคซารส ไขหวดใหญสายพนธใหม

ไขหวดนก ไวรสอโบลา ไปจนถง COVID-19 ซงสรางปรากฏการณ

สนสะเทอนใหทวโลกตนตระหนกอยทกวนน ทงขาวจรง ขาวปลอม

ถกแชรสงตอกนอยางแพรหลายในโซเชยลมเดยแบบเรยลไทม

ในประเทศไทยเอง หนวยงานตาง ๆ ทเกยวของกใหความสำคญกบ

สถานการณทเกดขนจนจดเปนวาระแหงชาตเลยกวาได โดยยกระดบให

โรคตดเชอ COVID-19 เปน “โรคตดตออนตราย ตามพระราชบญญต

โรคตดตอ พ.ศ. 2558” ซงมการรายงานตวเลขผปวยและผอยในกลม

เฝาระวงแบบวนตอวน นอกจากนยงมสายดวนกรมควบคมโรค 1422

สำหรบตอบคำถามประชาชนเรอง COVID-19 และประสานงานแจงเหต

ผมความเสยงเขาเกณฑตลอด 24 ชวโมง

แมสถานการณของโรคจะรนแรง และการใชชวตทกวนนเราไมอาจร

เลยวาใครเปนกลมเสยงหรอไม คนทขนรถคนเดยวกบเราเพงกลบมา

จากพนทเสยงหรอเปลา การกนรอน ชอนกลาง ลางมอ และสวมหนากาก

อนามย จงเปนเกราะคมกนภยดานแรกทชวยปองกนเราจากโรคตดตอ

ตาง ๆ ไมจำเพาะแต COVID-19 เทานน

“คมอเอาตวรอดจาก COVID-19” เลมน เขยนโดย จางเหวนหง

แพทยผ เชยวชาญการรกษาโรคตดเชอ COVID-19 หวหนาแผนก

โรคตดตอ โรงพยาบาลหวซาน ในสงกดมหาวทยาลยฟตน เพอเปน

คมอสขภาพประจำบานใหผอานไดร เทาทนและรบมอกบ COVID-19

ไดอยหมด รวมทงโรคตดตออน ๆ ทอาจเกดขนในอนาคต พรอมตอบ

ทกขอสงสยของเรา ๆ ประชาชนทวไปวาสงไหนทำได สงไหนทำไมได และ

ควรปฏบตตวอยางไร ไมวาจะเปน…

จดประสงคและความสำคญของการกกตวอยบาน

วธการสวมหนากากอนามยทถกตอง

การลางมอทถกวธ

วธการฆาเชอโรคในบานตองทำอยางไร

การปฏบตตวเมออยในททำงานและทสาธารณะตาง ๆ

การสงผานเชอโรคเขาสปากเกดขนไดอยางไร

สตวเลยงจะเปนพาหะแพรเชอ COVID-19 ไดหรอไม

ปลอยสตวเลยงไปวงเลนนอกบานไดไหม

ฯลฯ

เพราะความรพนฐานสำคญทสด แครเทาทนและปองกนตนเองอยาง

ถกวธกเอาตวรอดจาก COVID-19 ไดอยางปลอดภย

มนาคม 2563

คำนำผเขยน

การระบาดของโรคตดเชอ COVID-19 สงผลกระทบไปทวโลก

สรางความตนตระหนกใหกบทกคน เราควรกาวพนจากการทำอะไรไมถก

ในชวงเรมแรกมาเปนการคำนงถงหลกการ แลวกำหนดเปนนโยบาย

ปองกนและควบคมในระยะยาว เมองอฮน ประเทศจน เวลานกำลงตอส

เพอควบคมโรคระบาด รวมทงเขตอนในประเทศจนกกำลงตอสเพอปองกน

โรคระบาดน เชนกน รฐบาลไดทมเทกำลงเพอดำเนนการปองกนและ

ควบคม เพมความเขมงวดในการคดกรองผปวยและรายงานตวเลข

ทแทจรง จงไมสงสยเลยวาการตอสครงนเราตองชนะอยางแนนอน การ

จดการกบโรคตดเชอ COVID-19 ไมเพยงแตอาศยความกลาหาญเทานน

หากยงตองมหลกการ ความอดทน และมเหตผลทเปนวทยาศาสตรดวย

การควบคมการระบาดทสำคญทสดคอ “ควบคมแหลงแพรเชอ”

“ตดเสนทางการตดตอ” และ “ปกปองกลมเสยง” นอกจากอาศยนโยบาย

การปองกนและควบคมท เขมแขงของทางการแลว ทำอยางไรจงจะ

ดำเนนการควบคมและปองกนไดอยางแทจรง ทสำคญกวานนคอเราทกคน

ตองปองกนตนเองใหด ใหความรวมมออยางเตมท จงจะชวยใหการตอสน

ยตเรวขน

ผเขยนหวงวาหนงสอเลมนจะชวยใหทกคนปองกนตนเองไดดขน

ถาแตละคนปองกนตนเองได กจะตดวงจรการระบาด โรคตดเชอ

COVID-19 เปนโรคตดตอเฉยบพลน ไมมพาหะของโรคอยางถาวร และ

มนษยไมใชแหลงอาศยโดยธรรมชาตของไวรสชนดน

มคำกลาววา “เรารแตเสยงตกตอกของนาฬกา แตไมรวาเวลาน

กโมงแลว” ไมมใครรวาจดสงสดและจดสนสดของโรคจะเกดขนเมอไร

บางทการตอสครงนอาจตอเนองไปอกระยะหนง ดงนนงานปองกนโรค

ตดเชอ COVID-19 อาจดำเนนไปพรอมกบการใชชวตและการรกษาสขภาพ

ตามปกต

ในการเผชญหนากบโรคตดเชอ COVID-19 เราตองชนะอยาง

แนนอน แตไมใชมองในแงดไปเสยหมด แลวกไมไดมองในแงรายจนเกนไป

ถาเรารวมแรงรวมใจกน ไมแพรเชอ ไมรบเชอ โรคนกจะหายไปจาก

สงคมมนษยอยางรวดเรว

เนองจากการเรยบเรยงหนงสอเลมนมเวลาจำกด เพราะตองการให

ผอานรเทาทนและปองกนตนเองจากโรคตดเชอ COVID-19 โดยเรวทสด

ซงความรเกยวกบโรคชนดนกเปลยนแปลงทกวน ผเขยนจงขออภยไว

ณ ทน และหวงวาจะไดรบคำชแนะจากผอาน

จางเหวนหง

เกยวกบผเขยน

จางเหวนหง

เปนศาสตราจารยทปรกษาหลกสตรปรญญาเอก หวหนาคณะ

ผเชยวชาญการรกษาโรคตดเชอ COVID-19 หวหนาแผนกโรคตดตอ

โรงพยาบาลหวซาน ในสงกดมหาวทยาลยฟตน สำเรจการศกษาจากคณะ

แพทยศาสตรบณฑต มหาวทยาลยการแพทยเซยงไฮ

ปจจบนเปนหวหนาแผนกอายรศาสตร สถาบนการแพทยเซยงไฮ

มหาวทยาลยฟตน รองประธานกรรมการฝายการแพทย สมาคมแพทย

แหงประเทศจน รองหวหนาแผนกปองกนควบคมโรคตดตอ สมาคมแพทย

เซยงไฮ นายกกตตมศกดสมาคมแพทยโรคตดตอเซยงไฮ บรรณาธการ

วารสารโรคตดตอแหงประเทศจน รองบรรณาธการวารสาร Emerging

Microbes and Infections และรองบรรณาธการวารสาร International

Journal of Tuberculosis and Lung Diseases

ภายใตการนำของจางเหวนหง แผนกโรคตดตอ โรงพยาบาลหวซาน

ในสงกดมหาวทยาลยฟตนไดรบคดเลอกใหเปนหนวยงานยอดเยยมระดบ

ประเทศ (จดโดยทางการเมองฟตน) ตอเนองถง 9 ปซอน เคยไดรบรางวล

การแพทยแหงประเทศจน รางวลการพฒนาเทคโนโลยเซยงไฮ ฯลฯ

หลายครง เขยนบทความโรคตดตอตาง ๆ กวา 20 เรอง ไดรบเลอกเปน

บคลากรดเดนแหงศตวรรษดานการศกษา บคลากรดเดนดานผนำเซยงไฮ

บคลากรดเดนดานผนำเทคโนโลยเซยงไฮ ฯลฯ

จางเหวนหงยนหยดทำงานรกษาผปวยมาตลอดหลายป มประสบ-

การณการวนจฉยรกษาโรคระบาดหลายตอหลายเหตการณ ดงน

ป ค.ศ. 2003 ไดรวมงานรกษาและปองกนควบคมโรคซารส (SARS)

และรวมเขยนหนงสอแนะนำการรบมอโรคซารส

ป ค.ศ. 2013 ไดดำเนนงานปองกนควบคมโรคไขหวดนก H7N9

และเปนผนำในการปองกนรกษาโรคไขหวดนกของโรงพยาบาลในเซยงไฮ

ป ค.ศ. 2016 ไดรบรางวลบคลากรดเดนในการปองกนและควบคม

โรคไขหวดนก H7N9 ระดบประเทศ และไดรบเลอกเปนคณะผเชยวชาญ

ลงพนทไปรกษาโรคไวรสอโบลาทแอฟรกา

ในเดอนมกราคม ค.ศ. 2020 หลงจากมการระบาดของโรคตดเชอ

COVID-19 ไดรบเลอกเปนหวหนาคณะผเชยวชาญการรกษาทางการแพทย

นครเซยงไฮ ดแลงานการรกษาผปวยหนก ขณะเดยวกนยงไดเขยน

บทความอยางตอเนอง รายงานการระบาดของโรคตดเชอ COVID-19 ลง

ในเวบไซตของโรงพยาบาลหวซาน ในสงกดมหาวทยาลยฟตน และไดรบ

การตอบรบจากผอานเปนอยางด

เกยวกบหนงสอ

หนงสอเลมนผเขยนคอศาสตราจารยจางเหวนหง หวหนาแผนก

โรคตดตอ โรงพยาบาลหวซาน ในสงกดมหาวทยาลยฟตน หวหนาคณะ

ผเชยวชาญการรกษาทางการแพทยนครเซยงไฮ

เนอหาในเลมเนนใหความรเกยวกบการปองกนและควบคมโรค

ตดเชอ COVID-19 อยางรอบดาน เชน เมอเกบตวอยในบานตองทำ

อยางไร เมอออกไปนอกบานตองปฏบตตวอยางไรบาง หรอเมออยใน

ททำงานตองปองกนตนเองอยางไร เปนตน เพอเปนแนวทางปฏบต

เบองตนทเขาใจงาย นำไปใชไดจรง มหลกเหตผลทางวทยาศาสตร และ

เหมาะสำหรบผอานทกเพศทกวย

ทสำคญยงชวยแกไขความเขาใจผดเรองโรคตดเชอ COVID-19 ซง

มขอมลเผยแพรมากมายอยบนอนเทอรเนต

รจกโรคตดเชอCOVID-19ในหนงนาท

2

จางเหวนหง

ทมาของชอ

เดมองคการอนามยโลก (WHO) ตงชอเชอไวรสชนดนวา 2019-nCoV

ซงเปนชอทใชเรยกชวคราว1 โดย n หมายถง novel (ใหม) CoV ยอ

มาจาก coronavirus

ตอมาไดประกาศชอทเปนทางการสำหรบใชเรยกโรคทางเดนหายใจ

ทเกดจากเชอไวรสโคโรนาสายพนธใหมวา COVID-19 (โควด-ไนนทน)

ซงมาจากคำยอในภาษาองกฤษของคำวา coronavirus disease โดย CO

แทน corona, VI แทน virus, D แทน disease และ 19 แทน 2019

แหลงแพรเชอ

ปจจบนเทาททราบ แหลงแพรเชอทสำคญคอ ผตดเชอ COVID-19

ทงนผตดเชอบางคนแมไมมอาการแตกเปนแหลงแพรเชอได

เสนทางการตดตอ

สามารถตดตอจากคนสคน เสนทางสำคญคอผานทางละอองฝอย

จากการไอหรอจามรดกนโดยตรงและการสมผสใกลชด สวนการตดตอ

ผานฝนละอองยงไมแนชด

1 สวนชอทเปนทางการของเชอไวรส 2019-nCoV ซงเปนชอทใชเรยกชวคราวนน คณะกรรมการระหวางประเทศวาดวยอนกรมวธานวทยาของไวรส (International Committee on Taxonomy of Viruses) ไดกำหนดใหใชชอใหมวา SARS-CoV-2 หรอไวรสโคโรนา โรคทางเดนหายใจเฉยบพลนรนแรงชนดทสอง (Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2) เนองจากมความเกยวของทางพนธกรรมอยางใกลชดกบเชอไวรสโรคซารส

มไขออนเพลย

ไอแหง

คมอเอาตวรอดจาก COVID-19

3

กลมเสยงตอการตดเชอ

คนทวไปเปนกลมเสยงตอการตดเชอ ผสงอายและผทมโรคเรอรง

อยกอนเมอตดเชอจะมอาการคอนขางหนก เดกและทารกกปวยได

ระยะฟกตว

ระยะฟกตวของโรคคอ 1 - 14 วน2 สวนใหญ 3 - 7 วน

อาการ

อาการสำคญคอ มไข ออนเพลย ไอแหง ผปวยบางรายมอาการ

คดจมก นำมกไหล ทองเสย ฯลฯ ผปวยสวนหนงอาจมเพยงไขตำ

ออนเพลยเลกนอย ฯลฯ หากอาการหนก หลงจากตดเชอหนงสปดาห

มกจะหายใจลำบาก

2 ขอมลจากแพทยสภา โดยศาสตราจารยเกยรตคณ นายแพทยอมร ลลารศม ระบวา ขอมลจากผปวย 1,099 รายในโรงพยาบาล 522 แหง พบวา มเพยง 14 รายจาก 1,099 ราย หรอรอยละ 1.27 เทานนทมระยะฟกตวระหวาง 15 - 24 วน และมรายเดยวทมระยะฟกตว 24 วน ดงนนผปวยรอยละ 98 ขนไปจะมอาการภายใน 14 วน และสวนมากมอาการ ระหวาง 3 - 7 วน

จางเหวนหง

4

การรกษา

ยาทใชรกษายงอยระหวางการวจย ปจจบนยงไมมวธตานไวรส

อยางไดผล

การพยากรณโรค

ผปวยสวนใหญมโอกาสหาย สวนนอยทมอาการหนก ผสงอายและ

ผทปวยดวยโรคอนอยกอนมโอกาสหายนอย สวนในเดกจะมอาการ

คอนขางเบา

เรองควรรเกยวกบการปองกน

สวนบคคล

8

จางเหวนหง

การกกตวอยบาน

จดประสงคของการกกตวอยบานคออะไร

การกกตวอยบานมจดประสงคเพอตดโอกาสการสมผสทางกายภาพ

ไมใหผปวยเปนแหลงเพาะเชอและแพรเชอสสงคม ปองกนการเกดผปวย

รนทสองและรนทสาม

หากเกดสภาพทมคนจำนวนมากสมผสใกลชดกบผปวยทไมมอาการ

หรอผปวยระยะฟกตว การแยกตวเองกกตวอยบานเปนเวลา 14 วนคอ

ทางเลอกทดทสด หากมอาการไอ เจบคอ มไข นำมกไหล หรอหายใจ

เหนอยหอบ ใหสวมหนากากอนามยแลวรบไปพบแพทย ชวงทกกตวอย

ในบานยงทำกจกรรมตาง ๆ ได เชน สนทนากบกลมเพอนในสงคมออนไลน

ดโทรทศน อานหนงสอ ฯลฯ ทำให เชอ COVID-19 หมดโอกาส

แพรกระจายและถกทำลายในทสด

คมอเอาตวรอดจาก COVID-19

9

ใครบางควรกกตวอยบาน

ผทเดนทางไปเทยวหรออาศยอยในอฮนและพนทโดยรอบ หรอ

พนททมการระบาดของโรคตดเชอ COVID-19 อยางตอเนองภายใน 14 วน

ผทสมผสใกลชดผตองสงสยหรอผตดเชอ COVID-19 ภายใน 14

วน (อานรายละเอยดเรอง “ผสมผสใกลชด” หนา 29)

ถาไมมอาการทสงสยวาตดเชอ COVID-19 (อานรายละเอยดเรอง

“อาการ” หนา 3) ควรกกตวอยในบาน ถามอาการทนาสงสยควรรบ

เขารบการรกษา (อานรายละเอยดเรอง “การไปตรวจรกษา” หนา 51)

จางเหวนหง

10

การกกตวอยบานตองทำอยางไร

การจดสภาพแวดลอม

ผแยกตวเองกกตวอยบานควรอยในหองแยกตางหากทมอากาศ

ถายเท พนททใชรวมกนกบคนอน เชน หองครว หองนำ ฯลฯ ควร

เปดหนาตางใหอากาศถายเทไดสะดวก

สมาชกครอบครวควรแยกอยในหองอน ถาไมสามารถทำได ควร

รกษาระยะหางจากผปวยอยางนอย 1 เมตร

จำกดขอบเขตสำหรบผกกตว พยายามลดพนททใชรวมกนกบ

สมาชกครอบครว และควรเลยงการกนอาหารรวมกน

ไมใชสงของรวมกน เชน แปรงสฟน ผาเชดหนา ผาเชดตว

ภาชนะกนอาหาร หองนำ ผาหม ฯลฯ

งดเยยมเดดขาด

การดแล

กำหนดใหคนทรางกายแขงแรงไมมโรคประจำตวเปนผดแล

เมออยในหองเดยวกน ทงผดแลและผกกตวควรสวมหนากาก

อนามย (อานรายละเอยดเรอง “หนากากอนามย” หนา 13)

หลงจากสมผสผกกตวโดยตรงหรอเขาไปในเขตกกตวควรรกษา

ความสะอาดของมอ (กอนเตรยมอาหาร กอนกนอาหาร หลงเขาหองนำ

หลงสมผสสงสกปรก) ถามอไมสกปรกมากอาจใชเจลแอลกอฮอลลางมอได

ถามอสกปรกมากควรลางดวยสบกบนำสะอาด

การฆาเชอ

ใชนำยาฆาเชอทมคลอรนเปนสวนประกอบทำความสะอาดเครองเรอน

ในหองนอนและพนผวในหองนำทกวน

คมอเอาตวรอดจาก COVID-19

11

ใชนำรอนอณหภม 60 - 90 C กบนำยาซกผาในการซกเสอผาและ

เครองนอนของผปวย อยาใหเสอผาและเครองนอนทผปวยใชแลวสมผส

กบเสอผาและเครองนอนทสะอาด

ควรสวมถงมอแบบใชครงเดยวทงในการทำความสะอาดดงกลาว

ควรลางมอทงกอนและหลงการทำความสะอาด

จางเหวนหง

12

สารคดหลงและสงขบถาย

สารคดหลงจากระบบหายใจ : เวลาไอหรอจามควรสวมหนากาก

อนามยทางการแพทย ใชผาเชดหนาหรอแขนเสอปดปาก และหลงไอ

หรอจามควรทำความสะอาดมอทนท การจดการกบหนากากอนามย

ทใชแลว หากเปนแบบใชครงเดยวใหนำไปทง หรอหากเปนแบบผา

ใหทำความสะอาดอยางถกวธ เชน ซกดวยนำยาซกผากบนำสะอาด

ส งขบถ าย : การสมผสสารคดหล งจากปาก ระบบหายใจ

ปสสาวะหรออจจาระของผกกตว ควรสวมถงมอแบบใชครงเดยวทง

สงขบถายจากผกกตวควรผนกใหสนท แลวนำไปทงในถงขยะคดแยก

“ขยะตดเชอ” และปดฝาชกโครกทกครงกอนกดนำชำระ

ขยะตดเช อ : เชน ถงมอ กระดาษชำระ หนากากอนามย

ผาปดปาก ฯลฯ ควรเกบรวบรวมไวในหองผกกตว ทำเครองหมายไว

แลวทงในถงขยะตดเชอ

จานชาม : จานชามทผกกตวใชใหทำความสะอาดดวยนำยาลางจาน

กบนำเปลา ไมจำเปนตองทง แตอยาใชรวมกนกบคนอน

การยกเลกการกกตวอยบาน

ถาไมมอาการปวย เชน ไอหรอจาม เจบคอ มนำมก หายใจ

เหนอยหอบ หรอมไข หลงจากกกตวอยทบานเปนเวลา 14 วนแลว

ถามอาการปวย ใหรบเขารบการตรวจรกษา (อานรายละเอยด

“การตรวจรกษาควรใสใจอะไรบาง” หนา 54)

13

คมอเอาตวรอดจาก COVID-19

หนากากอนามย

ควรสวมหนากากอนามยเมอไร

ควร : สวมหนากากอนามยในชวงทมการระบาดของโรค ออกไป

พบปะผคน อยในทสาธารณะทมผคนแออดหรอสถานทปดมดชด นง

รถโดยสารสาธารณะ ฯลฯ

ไมควร : สวมหนากากอนามยเวลาอยตามลำพงหรอในทโลงแจง

ควรสวมหนากากอนามยแบบไหน

คนทวไป (ไมใชบคลากรทางการแพทยหรอเจาหนาททเกยวของ)

ควรใชหนากากอนามยแบบใชครงเดยวทง

พนกงานททำงานในสถานทผคนแออด (เชน โรงพยาบาล สนามบน

สถานรถไฟ สถานรถไฟฟา รถโดยสารประจำทาง เครองบน รถไฟ

หางสรรพสนคา รานอาหาร ฯลฯ) รวมทงตำรวจ ยามรกษาการณ

พนกงานสงของ ฯลฯ ผทตองกกตวอยบานและผทอยรวมกบผกกตว

ควรใชหนากากอนามยทใชทางการแพทย หรอหนากากอนามยทไดมาตรฐาน

N95, KN95 หรอสงกวานน

ไมควรใชหนากากอนามยททำจากกระดาษ ผงถาน ผากอซ หรอ

ฟองนำ

1 2

3 4

จางเหวนหง

14

ควรสวมหนากากอนามยอยางไร

หนากากอนามยแบบใชครงเดยวทง และหนากากอนามยแบบทใช

ทางการแพทย มวธใชดงน1 นำดานทมโลหะขนบน ดานสเขมไวขางนอก (หรอใหรอยพบ

หนลงดานลาง)2 ดงรอยพบคลหนากากใหปดปาก จมก และคาง 3 ใชนวหวแมมอกบนวชกดทโลหะบนสนจมก รดออกดานขาง

ใหหนากากแนบกบสนจมก 4 จดหนากากใหแนบใบหนามากทสด

หนากากอนามยทไดมาตรฐานตองมสามชน ชนนอกชวยกนนำ

ปองกนละอองนำซมผาน ชนกลางชวยระบายอากาศเขา - ออก สวนชนในสด

ชวยดดความชน

คมอเอาตวรอดจาก COVID-19

15

ควรใชหนากากอนามยชนดมวาลวเปด - ปดหรอไม

ใชได : สำหรบบคคลทวไป เพราะชวยปองกนได

ใชไมได : สำหรบผตองสงสยหรอผตดเชอ COVID-19 ไมควรใช

หนากากอนามยชนดมวาลวเปด - ปด เพราะวาลวไมสามารถปองกนนำลาย

แพรกระจายสภายนอก

หนากากอนามยใชไดนานแคไหนควรใชหนากากอนามยแบบใชครงเดยวทงหรอไม

คนทวไปหากไมไดสมผสกบผตองสงสยหรอผตดเชอ COVID-19

อาจใชหนากากอนามยไดนานขนตามระดบความสะอาด และใชซำไดตาม

ความเหมาะสม แตตองใชเฉพาะของตนเองเทานน กอนสวมควรลางมอ

ตามขนตอนและระวงอยาใหมอสมผสกบดานในของหนากากอนามย

หากหนากากอนามยเปอนนำลายหรอสงสกปรกอน หรอหนากาก

อนามยเปลยนรป เสยหาย มกลนผดปกต ควรเปลยนทนท

ควรดแลรกษาหนากากอนามยแบบใชซำอยางไร

ควรแขวนหนากากอนามยแบบใชซำไวในทสะอาด แหง มลมโกรก

หรอใสในถงกระดาษทสะอาด มอากาศถายเท

หนากากอนามยควรเกบแยกเฉพาะของแตละคน ไมควรใหสมผส

กบของคนอน และทำเครองหมายแสดงเจาของใหชดเจน หนากากอนามย

แบบทใชทางการแพทยไมสามารถนำไปทำความสะอาดและฆาเชอดวย

นำยาหรอผานความรอนได สวนหนากากอนามยทวไปใหจดการตาม

คำแนะนำการใช

จางเหวนหง

16

ควรทงหนากากอนามยทใชแลวอยางไร

หนากากอนามยของคนทวไป ไมเสยงตอการแพรเชอ COVID-19

เมอใชแลวใหใสในถงพลาสตก ผกถงใหมดชด แลวทงลงถงขยะทวไป

หนากากอนามยของผตองสงสยวาอาจตดเชอ COVID-19 และ

บคลากรทางการแพทย เมอใชแลวใหทงลงถงขยะตดเชอ หลงจากจดการ

หนากากอนามยแลวตองลางมอใหสะอาด

สตรมครรภและเดกควรเลอกหนากากอนามยอยางไร

สตรมครรภควรเลอกสวมหนากากทใสสบาย พจารณาใหเหมาะสม

ตามสภาพรางกายของตน

เดกวยกำลงเตบโต มใบหนาเลก ควรเลอกใชหนากากอนามย

สำหรบเดก

ผสงอายและผปวยโรคอนทสวมหนากากอนามยแลวรสกอดอดควรทำอยางไร

ผสงอายและผปวยโรคเรอรง เชน โรคหวใจจากปอด ฯลฯ หาก

สวมหนากากอนามยอาจรสกอดอดหรอทำใหอาการหนกขน ควรปรกษา

แพทยเฉพาะทาง