เอกสารประกอบการสอนportal5.udru.ac.th/ebook/pdf/upload/17x093474xg004895244.pdf ·...

เอกสารประกอบการสอน

วชาวทยาศาสตรเพอคณภาพชวต

(Science for Quality of Life)

เอกชย จารเนตรวลาส

วท.ม. (วทยาศาสตรและเทคโนโลยทางอาหาร)

ส านกวชาศกษาทวไป

มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

2556

[ก]

ค ำน ำ

เอกสารประกอบการสอนรายวชาวทยาศาสตรเพอคณภาพชวต รหสวชา GE40002 เปนวชาพนฐานของส านกวชาศกษาทวไป มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน ทท าใหนกศกษาเกดความรความเขาใจเกยวกบกระบวนคด การวเคราะห การแกปญหาตามหลกการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร ตลอดจนผเรยนสามารถตระหนกถงความเจรญกาวหนาและผลกระทบของวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทมตอตนเอง และสงคม ซงจะท าใหผเรยนเกดองคความรทจะน าไปประยกตใชในชวตประจ าวนและพฒนาคณภาพชวตตนเองได พรอมทงสามารถปรบตวใหเขากบวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเปลยนแปลงไดอยางมความสข

เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชาวทยาศาสตรเพอคณภาพชวตเลมน ไดมการเรยบเรยงขนเพอใชประกอบการเรยนการสอนเพอท าใหนกศกษาสามารถน ามาศกษาและท าความเขาใจไดดวยตนเองแลวเกดเปนความรทสามารถน ามาใชพฒนาคณภาพชวตกบตนเองไดดยงขน

เอกชย จารเนตรวลาส

1 พฤศจกายน 2556

ข

สารบญ

หนา

ค าน า……………………………………………………………………………………………………...ก

สารบญตาราง.............................................................................................................................. ฉ

สารบญภาพ................................................................................................................................. ช

แผนบรหารการสอน...................................................................................................................... ช

บทท 1 วทยาศาสตร เทคโนโลย กบ คณภาพชวต…………………………………............................ 3

สาขาของวทยาศาสตร…………………………………………………………………............ 4

ความรทางวทยาศาสตร.................................................................................................... 5

กระบวนการทางวทยาศาสตร............................................................................................ 6

วธการทางวทยาศาสตร..................................................................................................... 6

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร................................................................................... 7

จตวทยาศาสตร................................................................................................................. 13

วทยาศาสตรและคณภาพชวต………………………………………………………………...... 14

สรป…………………………………………………………………………………………....... 16

เอกสารอางอง.................................................................................................................. 17

ค าถามทายบทท 1........................................................................................................... 19

บทท 2 อาหาร............................................................................................................................. 25

อาหารหลก 5 หม............................................................................................................ 25

สารอาหาร........................................................................................................................ 26

อาหารฟงกชน................................................................................................................. 33

ผลตภณฑเสรมอาหาร..................................................................................................... 34

ขอมลโภชนาการ............................................................................................................. 35

วตถเจอปนในอาหาร......................................................................................................... 38

สารปนเปอนในอาหาร..................................................................................................... 41

อาหารเปนพษ................................................................................................................ 43

การถนอมอาหาร............................................................................................................. 46

อาหารเพอคณภาพชวต................................................................................................... 49

สรป................................................................................................................................. 51

ค

สารบญ (ตอ)

เอกสารอางอง............................................................................................................................... 53

ค าถามทายบทท 2..................................................................................................................... 55

บทท 3 สารเคมในชวตประจ าวน................................................................................................... 61

สาเหตของสารเคมทท าใหเกดอนตราย............................................................................... 61

สงทควรปฏบตเพอใหเกดความปลอดภย............................................................................ 61

ผลตภณฑภายในบาน....................................................................................................... 63

เครองส าอางและความสวยความงาม................................................................................. 78 อนๆ................................................................................................................................ 82 พลาสตก……………………………………………………………....................................... 82

กาซหงตมอาหาร………………………………………………………………........................ 84

ยาฆาแมลง...................................................................................................................... 84น ามนเบนซน.................................................................................................................... 85

สรป……………………………………………………………………………………………… 85

เอกสารอางอง.................................................................................................................. 87

ค าถามทายบทท 3……………………………………………………………………………… 89

บทท 4 การสงเสรมสมรรถภาพทางกาย………………………………………………………………... 95

ลกษณะของผมสมรรถภาพทางกายทด..............................................................................96

ความส าคญของสมรรถภาพทางกาย................................................................................. 96

ประเภทกลามเนอโครงราง................................................................................................ 97

ความส าคญในการออกก าลงกายเพอเสรมสรางสมรรถภาพทางกาย..................................... 97

ประเภทของการออกก าลงกาย.......................................................................................... 98 หลกการฝกหรอก าลงกายเพอเสรมสรางสมรรถภาพทางกาย……………………………......... 100

วธกาจดความหนกของการฝก........................................................................................... 101

T25………………………………...................................................................................... 102

องคประกอบของสมรรถภาพทางกายเพอสขภาพ................................................................ 102

วธการทดสอบสมรรถภาพทางกาย..................................................................................... 105

นนทนาการ......................................................................................................................112....11

หนา

ง

สารบญ (ตอ)

ลกษณะกจกรรมนนทนาการ.............................................................................................. 112

จดมงหมายของกจกรรมนนทนาการ................................................................................... 113

ประเภทของกจกรรมนนทนาการ........................................................................................ 114

สรป................................................................................................................................. 130

เอกสารอางอง................................................................................................................... 131

ค าถามทายบทท 4.......................................................................................................... 133

บทท 5 พลงงานในชวตประจ าวน................................................................................................. 139

รปแบบพลงงาน.............................................................................................................. 139

แหลงพลงงาน.................................................................................................................. 140

พลงงานจากถานหน........................................................................................................ 141

ปโตรเลยม...................................................................................................................... 142

ผลตภณฑทไดจากการแยกปโตรเลยม............................................................................... 142

พลงงานนวเคลยร.............................................................................................................. 143

พลงงานแสงอาทตย............................. ............................................................................ 147

พลงงานลม....................................................................................................................... 148

พลงงานน า...................................................................................................................... 149

พลงงานชวมวล........................................................ ....................................................... 150

พลงงานความรอนใตพภพ........................... .............................. ..................................... 153

เชอเพลงไฮโดรเจน.......................................................... ................................................. 154

เซลลเชอเพลง................................................................................................................... 154

ไดเมทลอเทอร.................................................................................................................. 154

ผลกระทบจากพลงงานประเภทตางๆ................................................................................. 155

การเปลยนหนวยพลงงาน………………………………………………………………………. 156

การอนรกษพลงงาน…………………………………………………………………………….. 157

สรป............................................................................................................................... 165

เอกสารอางอง.................................................................................................................. 169

ค าถามทายบทท 5…………………………………………………………………………….... 167

หนา

จ

สารบญ(ตอ)

หนา

บทท 6 ความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลย.................................................................... 175 นาโนเทคโนโลย……………………………………………………………………………….... 175

เทคโนโลยการผลตระดบนาโน........................................................................................... 177

ผลตภณฑของนาเทคโนโลย.............................................................................................. 177

จเอมโอ………………………………………………………………………………………..... 187

ตวอยางของ พช GMOs หรอ พชดดแปลงพนธกรรม………………………………………….. 188

เทคนคทใชในการถายฝากยนเขาสพช…………………………………………………………..193

ขอด หรอ ประโยชน ของ GMOs……………………………………………………………….. 194

ขอเสย หรอ ผลเสย ของ GMOs………………………………………………………………… 196

ความพรอมทางเทคโนโลยของประเทศไทย…………………………………………………….. 198

การโคลนนง…………………………………………………………………………………….. 199

ประโยชนหรอขอดของการโคลนนง…………………………………………………………….. 200

ขอเสยหรอผลเสยของการโคลนนง……………………………………………………………... 202

สรป………………………………………………………………......................................... 202

เอกสารอางอง………………………………………………………………............................203

ค าถามทายบทท 5……………………………………………………………………………… 205

บรรณานกรม............................................................................................................................... 207

ประวตผเขยน............................................................................................................................... 211

ฉ

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 1.1 การจดท าสอความหมายขอมลในรปแบบตาราง…………………………………………. 11

ตารางท 2.1 แสดงขอมลทางโภชนาการเตมรปแบบมาตรฐาน………………………………………… 36

ตารางท 4.1 เปรยบเทยบความเปลยนแปลงในผทออกก าลงกายและผไมออกก าลงกาย.................... 98

ตารางท 4.2 การด าเนนการทดสอบความสมบรณทางกาย……………………………………………. 104

ตารางท 4.3 เกณฑมาตรฐาน WHR……………………………………………………………………. 107

ตารางท 5.1 การเปรยบเทยบหนวยการวดพลงงานทใชระบบองกฤษ ระบบ SI และระบบเมตรก……. 156

ตารางท 5.2 แสดงการเปรยบเทยบคาของพลงงานท 1 หนวยการวดตางๆ……………...................... 157

ช

สารบญภาพ

หนา

ภาพท 1.1 อปกรณ เครองมอและหนวยทใชในการวด…………………………………………………. 8

ภาพท 1.2 การจดท าสอความหมายขอมลของการเจรญเตบโตของพชในรปแบบกราฟเสน................. 11ภาพท 3.1 โครงสรางทางเคมของสารลดแรงตงผว........................................................................... 75 ภาพท 3.2 สญลกษณแสดงประเภทของพลาสตกทน ากลบมาใชใหมได………………………………. 83

ภาพท 4.1 กลามไบเซพและไตรเสพของกลามเนอแขน ขา…………………………………………….. 97

ภาพท 4.2 เครองมอการวดปรมาณไขมนในรางกาย……………………………………………………. 108

ภาพท 4.3 เครองมอวดแรงบบมอ…………………………………………………………………......... 109

ภาพท 4.4 เครองมอวดความจปอด…………………………………………………………………….. 109

ภาพท 4.5 เครองมอวดความออนตว.............................................................................................. 110

ภาพท 4.6 อปกรณการยนกระโดดไกล………………………………………………………………….. 110

ภาพท 4.7 เครองมอวดแรงเหยยดขา……………………………………………………………………. 111

ภาพท 4.8 จกรยานวดงาน………………………………………………………………………………. 111

ภาพท 5.1 การผลตไฟฟาจากพลงงานน า....................................................................................... 149

ภาพท 5.2 อตราสวนของเบนซนและแอลกอฮอลในการผลตแกสโซฮอล…………………………......... 150

ภาพท 6.1 ขนาดของนาโนเทคโนโลย…………………………………………………………………… 176

ภาพท 6.2 การตดตอพนธกรรมดวยการถายฝากยน

โดยใชแบคทเรย Agrobacterium และโดยใชเครองยงอนภาค…………………….............. 192

ภาพท 6.3 กระบวนการสรางตนมะเขอเทศโดยวธการตดตอทางพนธกรรมดวยปนยงอนภาค...............193

ภาพท 6.4 วธการโคลนนงแกะ…………………………………………………………………………... 199

ซ

GE40002

รายวชา วทยาศาสตรเพอคณภาพชวต 2(1-2-3)

(Science for Quality of Life)

ค าอธบายรายวชา

ศกษาวเคราะหธรรมชาตของวทยาศาสตร กระบวนการเรยนรทางวทยาศาสตร การแกไขปญหาโดยใชวธการทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร มจตวทยาศาสตร น าความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชและสรางเสรมสขภาวะแบบองครวม เพอเปนการพฒนาคณภาพชวตใหด ารงอยอยางมความสข

วตถประสงคทวไป

1. สามารถเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตร กระบวนการเรยนรทางวทยาศาสตร การแกปญหาโดย

ใชวธการทางวทยาศาสตร และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2. สามารถน าความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาใชสรางเสรมสขภาวะแบบองครวมได 3. สามารถตระหนกถงความเจรญกาวหนา และผลกระทบของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอ

คณภาพชวต

‘

ฌ

เนอหา

สปดาหท เนอหา เวลา(ชวโมง)

1-2 แนะน ารายวชา

บทท 1 วทยาศาสตร เทคโนโลย กบ คณภาพชวต สาขาของวทยาศาสตร ความรทางวทยาศาสตร กระบวนการทางวทยาศาสตร วทยาศาสตรและคณภาพชวต

6

3-5 บทท 2 อาหาร

อาหารหลก 5 หม สารอาหาร อาหารฟงกชน

ผลตภณฑเสรมอาหาร ขอมลโภชนาการ วตถเจอปนในอาหาร สารปนเปอนในอาหาร อาหารเปนพษ

การถนอมอาหาร อาหารเพอคณภาพชวต

9

6-7 บทท 3 สารเคมในชวตประจ าวน

สาเหตของสารเคมทท าใหเกดอนตราย

สงทควรปฏบตเพอใหเกดความปลอดภย

ผลตภณฑภายในบาน

เครองส าอางและความสวยความงาม

พลาสตก

6

ญ

เนอหา (ตอ)


8-10 บทท 4 การสงเสรมสมรรถภาพทางกาย

ประเภทกลามเนอโครงราง

ความส าคญในการออกก าลงกายเพอเสรมสรางสมรรถภาพทางกาย

ประเภทของการออกก าลงกาย หลกการฝกหรอก าลงกายเพอเสรมสรางสมรรถภาพทางกาย

T25

องคประกอบของสมรรถภาพทางกายเพอสขภาพ

วธการทดสอบสมรรถภาพทางกาย

นนทนาการ ลกษณะกจกรรมนนทนาการ จดมงหมายของกจกรรมนนทนาการ ประเภทของกจกรรมนนทนาการ

9

11-13 บทท 5 พลงงานในชวตประจ าวน

รปแบบพลงงาน

แหลงพลงงาน

พลงงานจากถานหน

ปโตรเลยม

ผลตภณฑทไดจากการแยกปโตรเลยม

พลงงานนวเคลยร พลงงานแสงอาทตย พลงงานลม

พลงงานน า

พลงงานชวมวล

พลงงานความรอนใตพภพ

ผลกระทบจากพลงงานประเภทตางๆ

การอนรกษพลงงาน

9

ฎ

เนอหา (ตอ)


14-16 บทท 6 ความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลย นาโนเทคโนโลย ผลตภณฑของนาเทคโนโลย จเอมโอ

ตวอยางของ พช GMOs หรอ พชดดแปลงพนธกรรม

เทคนคทใชในการถายฝากยนเขาสพช

ขอด หรอ ประโยชน ของ GMOs

ขอเสย หรอ ผลเสย ของ GMOs

ความพรอมทางเทคโนโลยของประเทศไทย

การโคลนนง

ประโยชนหรอขอดของการโคลนนง

ขอเสยหรอผลเสยของการโคลนนง

9

สอบกลางภาค(บทท1-3)

สอบปลายภาค(บทท4-6)

ฏ

วธสอนและกจกรรม

1. ศกษาเอกสารประกอบการสอน การวเคราะหเชงปรมาณ การวเคราะหด าเนนงาน หรอการวจย เชงปฏบตการ 2. ศกษาแผนภม แผนภาพ แผนใส แผนภาพเลอน และวดทศนทเกยวของ 3. แบงกลมศกษาเนอหาและการจดกจกรรมการเรยนการสอน เพอใหนกศกษาทเรยนรเรว

ชวยเหลอนกศกษาทเรยนรชา

4. รวมอภปรายเนอหาและท าแบบฝกหดในชนเรยน

5. มอบหมายแบบฝกหดเปนการบาน

6. สนทนาแลกเปลยนความคดเหนในชนเรยน

7. แบงกลมผเรยนสนทนากลม ตามหวขอทไดรบมอบหมาย

8. ศกษาดวยตนเองผานแหลงขอมลตางๆ ทเหมาะสม

9. ถาม-ตอบ และแสดงความคดเหน

สอการเรยนการสอน

1. Power pointประกอบการสอน

2. ต ารา

3. เอกสารหลก

4. เวปไซตรายวชาวทยาศาสตรเพอคณภาพชวต

5. ขาว บทความ

6. โปรแกรมส าเรจรป

7. เครองคอมพวเตอร

ฐ

การวดผลและประเมนผล

การวดผล

1. คะแนนระหวางภาครอยละ 60 สอบกลางภาครอยละ 20

กจกรรม ใบงานและจตพสยรอยละ 40

2. สอบปลายภาครอยละ 40

รวมรอยละ 100

การประเมนผล ใชแบบองเกณฑดงน

คะแนน ระดบคะแนน หมายถง คาระดบคะแนน

80 – 100 A ดเยยม 4.0

75 – 79 B+ ดมาก 3.5

70 - 74 B ด 3.0

65 – 69 C+ ดพอใช 2.5

60 – 64 C พอใช 2.0

55 – 59 D+ ออน 1.5

50 – 54 D ออนมาก 1.0

0 – 49 F ตก 0.0

1

แผนบรหารการสอนประจ าบทท 1

วทยาศาสตร เทคโนโลย กบ คณภาพชวต 6 ชวโมง

หวขอเรอง

ความหมายของวทยาศาสตร เทคโนโลย และคณภาพชวต

สาขาวทยาศาสตร ความรทางวทยาศาสตร กระบวนการทางวทยาศาสตร วทยาศาสตรและคณภาพชวต

วตถประสงคเชงพฤตกรรม

1. อธบายความหมายของวทยาศาสตร เทคโนโลย และคณภาพชวต

2. อธบายถงวทยาศาสตรและเทคโนโลยทชวยสงเสรมคณภาพชวตใหดขน

3. บอกถงสาขาและความรทางวทยาศาสตร 4. อธบายกระบวนการทางวทยาศาสตร 5. สามารถยกตวอยางการน ากระบวนการทางวทยาศาสตรไปใชแกปญหาในการชวตได

วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอนประจ าบท

1. บรรยาย สรปเนอหา 2. ยกตวอยาง

3. สมซกถามระหวางการบรรยายเพอกระตนความสนใจ

4. มอบหมายใบงาน

5. ท าแบบฝกหด

2


1. เอกสารประกอบการสอน

2. ใบงาน

3. Power point

4. แบบฝกหด


1. การเขาชนเรยน ตรงตอเวลา

2. การสงใบงาน

3. การท าแบบฝกหด

4. การตอบค าถามระหวางการบรรยายและสรปเนอหา

3

บทท 1

วทยาศาสตร เทคโนโลย กบ คณภาพชวต

ในการด าเนนชวตปจจบนวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนสงจ าเปนในแตละวน ไมวาตงแตตนนอนขนมาในการทจะตองดแลสขภาพโดยการอาบน า แปรงฟน ซงเราตองทราบวาตองท าความสะอาดรางกายเพอปองกนโรคหรอลดปรมาณของเชอโรค ความรดงกลาวเปนวทยาศาสตร สวนแปรงสฟน กเปนเทคโนโลยทเกดจากวทยาศาสตร วาจะใชวสดอะไร รปรางแบบใดเพอทจะเหมาะสมในการท าความสะอาดฟนและปลอดภย นอกจากนการด าเนนชวตตางๆมากมายกยงอาศยวทยาศาสตรและเทคโนโลย อกดวย

วทยาศาสตร (science) มาจากภาษาลาตน ค าวา scientia ซงหมายความวา ความรในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ไดใหความหมายของวทยาศาสตร คอ ความรทไดโดยการสงเกตและคนควาจากปรากฏการณธรรมชาตแลวจดเขาเปนระเบยบ วชาทคนควาไดหลกฐานและเหตผลแลวจดเขาเปนระเบยบ พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน (2542 : 538) ไดใหความหมายวา เทคโนโลย หมายถง วทยาการทน าเอาความรทางวทยาศาสตรมาใชใหเกดประโยชนในทางปฏบต และอตสาหกรรม

ดงนนวทยาศาสตรและเทคโนโลยจะท าใหคณภาพชวตดขนเนองจากในการผลตอาหาร เสอผา เครองนงหม ตองใชความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย หรอการทจะมสขภาพทดตองมความรเรองทางดานรางกาย การปฏบตตว การสงเสรมสขภาพ นอกจากนการทเราจะพงพอใจตนเอง สงคม และสงแวดลอมไดอาจจะตองอาศย ความรทางดานจตวทยา พฤตกรรมมนษย สงเหลานกเปนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99

4

สาขาของวทยาศาสตร

วทยาศาสตรธรรมชาต

ฟสกส ฟสกสเชงทฤษฎ (theoretical physics) ฟสกสเชงทฤษฎ (theoretical physics) ดาราศาสตร (Astronomy) ฟสกสดาราศาสตร (Astrophysics) จกรวาลวทยา (Cosmology) พลศาสตร (Dynamics) พลศาสตรของไหล (Fluid dynamics) กลศาสตร (Mechanics) นวเคลยรฟสกส (Nuclear

physics)

เคม เคมวเคราะห (Analytical chemistry) เคมอนทรย (Organic chemistry) วสดศาสตร(Materials science) เคมอนนทรย (Inorganic chemistry) เคมไฟฟา (Electrochemistry) เคมความรอน (Thermochemistry)

วทยาศาสตรโลก ภมมาตรศาสตร (Geodesy) ภมศาสตร (Geography) ธรณวทยา (Geology)

อตนยมวทยา (Meteorology) สมทรศาสตร (Oceanography) ชลธารวทยา (Limnology)

วทยาแผนดนไหว (Seismology)

ชววทยา กายวภาคศาสตร (Anatomy) ชวฟสกส (Biophysics) พฤกษศาสตร (Botany)

ชววทยาของเซลล (Cell biology) วทยาเซลล (Cytology) นเวศวทยา (Ecology) กฏวทยา (Entomology)

วทยาการระบาด (Epidemiology) วทยาภมคมกน (Immunology) สณฐานวทยา (Morphology)

จลชววทยา (Microbiology) อณชววทยา (Molecular Biology) สรรวทยา (Physiology) อนกรมวธาน

(Taxonomy) พษวทยา (Toxicology) สตววทยา (Zoology)

วทยาศาสตรสงคม (Social sciences) มานษยวทยา (Anthropology) โบราณคดวทยา

(Archaeology)เศรษฐศาสตร (Economics) ภมศาสตร (Geography) ภาษาศาสตร (Linguistics)

สณฐานวทยา (Morphology) ปรชญา (Philosophy) รฐศาสตร (Political Science) จตวทยา

(Psychology)

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%A4%E0%B8%A9%E0%B8%8E%E0%B8%B5

http://en.wikipedia.org/wiki/theoretical_physics

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%A4%E0%B8%A9%E0%B8%8E%E0%B8%B5

http://en.wikipedia.org/wiki/theoretical_physics

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C


http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B9%8C%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%AB%E0%B8%A5

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%B5

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B8%94%E0%B8%B8%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C


http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%99

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%99

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%A5%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%AB%E0%B8%A7

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A4%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%A8%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B8%8F%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%94

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B9%89%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%99

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%93%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%93%E0%B8%B9%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%99

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A9%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A1

http://en.wikipedia.org/wiki/Social_sciences

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A9%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://en.wikipedia.org/wiki/Anthropology

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1

http://en.wikipedia.org/wiki/Archaeology

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%A9%E0%B8%90%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C

http://en.wikipedia.org/wiki/Economics


http://en.wikipedia.org/wiki/Geography


http://en.wikipedia.org/wiki/Linguistics

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%93%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://en.wikipedia.org/wiki/Morphology

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%8A%E0%B8%8D%E0%B8%B2

http://en.wikipedia.org/wiki/Philosophy

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C

http://en.wikipedia.org/wiki/Political_Science

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://en.wikipedia.org/wiki/Psychology

5

วทยาศาสตรประยกต

วศวกรรมศาสตร(engineer) ทนตแพทยศาสตร (Dentistry) สตวแพทยศาสตร (Veterinary

medicine) แพทยศาสตร (Medicine) เกษตรศาสตร(Agriculture) วทยาศาสตรการอาหาร(Food

Science)

ความรทางวทยาศาสตร

1. ขอเทจจรง (Fact) หมายถง ความรทสงเกตไดโดยตรง โดยสามารถทดสอบ ไดผลเหมอนเดมทกครง เชน แมลงสาบม 6 ขา น าแขงลอยน าได น าเดอดท 100 องศาเซลเซยส ไอน ามแรงดน 2. ความคดรวบยอด (Concept) หมายถง ความคดทคนเรามตอสงใดสงหนง โดยทความเขาใจดงกลาวจะแตกตางไปตามประสบการณของแตละบคคล เชน คารโบไฮเดรตเปนแหลงพลงงาน

3. หลกการ (Principle) หมายถง ความคดรวบยอดทไดรบการทดสอบวาเปนจรง สามารถใชเปนหลกในการอางอง และเปนทเขาใจตรงกน เชน คารโบไฮเดรต โปรตน และไขมน เปนสารทใหพลงงานแกรางกาย แมเหลกขวชนดเดยวกนจะผลกกนขวตางกนจะดดกน 4. กฎ (Law) หมายถง หลกการทสามารถเขยนสมการแทนความสมพนธระหวางเหตและผลได เชน กฎของโอหม กลาววา “ถาอณหภมคงทแลว อตราสวนระหวางความตางศกยของปลายทงสองของตวน า และกระแสไฟฟาทไหลในตวน านนยอมมคาคงท” เขยนเปนความสมพนธไดวา V = IR เมอ V แทนความตางศกย (โวลต), I แทนกระแสไฟฟา (แอมแปร), R แทนความตานทาน (โอหม)

5. ทฤษฎ (Theory) หมายถง ขอความทบรรยายถงปรากฏการณใดปรากฏการณหนง ซงสามารถน าไปใชอธบายหรอท านายปรากฏการณนนๆ ได เชน ทฤษฎเซลล กลาววา สงมชวตทกชนดประกอบดวยเซลลและผลตภณฑของเซลล

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C

http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C

6

กระบวนการทางวทยาศาสตร (Process of Science)

กระบวนการทางวทยาศาสตร คอ กระบวนการทใชคนควาหาความรทางวทยาศาสตร กระบวนการทางวทยาศาสตร ประกอบดวย

1. วธการทางวทยาศาสตร 2. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 3. จตวทยาศาสตร

1. วธการทางวทยาศาสตร (Scientific method)

วธการทางวทยาศาสตร คอวธการท างานอยางเปนระบบในการคนควาหาความรของนกวทยาศาสตรและบคคลทวไป มขนตอนดงน ระบปญหา ตงสมมตฐาน ทดลอง วเคราะหผลการทดลองวธการทางวทยาศาสตร มขนตอนตาง ๆ ดงตอไปน 1. การตงปญหา หลงจากทนกวทยาศาสตรสงเกตเหตการณหรอเรองราวตาง ๆ แลวจะท าใหเกดปญหาหรอค าถามตางๆ ขน ซงเปนสงทนกวทยาศาสตรตองหาค าตอบตอไป

2. การตงสมมตฐาน เปนการคาดคะเนค าตอบของปญหาอยางมเหตผล ซ งอาจถกตอง หรอไมถกตองกได โดยจะทราบไดจากการศกษาคนควาและรวบรวมขอมล

3. การทดลอง เปนการตรวจสอบวาสมมตฐานทตงขนนนถกตองหรอไม ในขนตอนนจะมการสงเกตการวดปรมาณตางๆ การคดค านวณ และการจดบนทกผลการทดลอง 4. การสรปผล เปนการน าขอมลทไดจากการทดลองซงเรยกวา “ผลการทดลอง” มาสรป เพอน าเสนอใหผอนเขาใจ

http://pioneer.netserv.chula.ac.th/~cpornth1/web_lesson1/method.htm

http://pioneer.netserv.chula.ac.th/~cpornth1/web_lesson1/skill.htm

http://pioneer.netserv.chula.ac.th/~cpornth1/web_lesson1/mind.htm

7

2) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร (Scientific process skills)

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง พฤตกรรมทเกดจากการคดและการปฏบตการทางวทยาศาสตรจนเกดความช านาญและ ความคลองแคลวในการใชเพอแสวงหาความรทางวทยาศาสตรตลอดจนหาวธการ เพอแกปญหาตางๆทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เปนทกษะการคดของนกวทยาศาสตรทน ามาใชในการศกษาคนควา สบเสาะหาความร และแกปญหาตางๆ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไดแบงออกเปน 13 ทกษะ โดยยดตามแนวของสมาคมอเมรกาเพอความกาวหนาทางวทยาศาสตร (The American Association for the Advancement of Science – AAAS) ซงประกอบดวย ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน 8 ทกษะ และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนผสม 5 ทกษะ ดงน

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน

1. ทกษะการสงเกต

2. ทกษะการลงความเหนจากขอมล

3. ทกษะการจ าแนกประเภท

4. ทกษะการวด

5. ทกษะการค านวณ 6. ทกษะการสอความหมายขอมล 7. ทกษะการพยากรณ 8. ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปส และสเปสกบเวลา

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนผสม ไดแก 1. ทกษะการก าหนดและควบคมตว 2. ทกษะการตงสมมตฐาน

3. ทกษะการก าหนดนยามเชงปฏบตการ 4. ทกษะการทดลอง

5. ทกษะการตความหมายขอมลและลงขอสรป

http://www.aaas.org/

8

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

1. ทกษะในการสงเกต หมายถง ความสามารถในการใชประสาทสมผส อยางใดอยางหนง หรอหลายอยาง เพอหาขอมล หรอรายละเอยดของปรากฏการณและการเปลยนแปลงตางๆโดยแสดงความคดเหน ลงไป การสงเกตโดยใชตา เชน ใบไมมสเขยว น าแขงลอยเหนอน า น าเดอด 100 องศาเซลเซยส (๐

C) การสงเกตโดยใชจมก เชน เคกมกลนเนย ขาวมกลนไหม การสงเกตโดยใชลน เชน น าชามรสขม น าตาลมรสหวาน การสงเกตโดยใชการสมผสทางผวหนง เชน น าสมผสแลวรสกรอน กระดาษทรายมผวทหยาบ การสงเกตโดยใชห เชน นอกหองเรยนมเสยงนกรอง ในหองดนตรมเสยงกตาร

2. ทกษะการวด คอ การเลอกและการใชเครองมอท าการวดหาปรมาณของสงตาง ๆ ออกมาเปนตวเลขทแนนอนไดอยางเหมาะสม และถกตอง โดยมหนวยก ากบเสมอ เชน

ความยาว อาจจะวดในหนวย มลลเมตร (mm)เซนตเมตร (cm) เมตร (m) พนท อาจวดในหนวย ตารางมลลเมตร(mm

2) ตารางเซนตเมตร (cm2)

ตารางเมตร (m2)ปรมาตร อาจวดในหนวย ลกบาศกมลลเมตร(mm3) ลกบาศกเซนตเมตร(cm

3) ลกบาศกเมตร (m3)

ภาพท 1.1 อปกรณ เครองมอและหนวยทใชในการวด

มวลกรม(g), มลลกรม(mg)

ไมบรรทด เครองชง(ดจตอล) นาฬกา กระบอกตวง เทอรโมมเตอร

ความยาวเซนตเมตร(cm),

มลลมตร(mm)

เวลา นาท(min.),

วนาท(s)

ปรมาตร

ลกบาศกเซนตเมตร(cm

3),

มลลลตร(ml)

อณหภม

องศาเซลเซยส(o

C)

9

ระบบเมตรก

ปรมาณการวด หนวยการวด (มาตรา) วดความยาว (ระยะ) 10 มลลเมตร (mm) = 1 เซนตเมตร (cm) 100 เซนตเมตร (cm) = 1 เมตร (m) 1,000 เมตร (m) = 1 กโลเมตร (km) วดพนท 10,000 ตารางเมตร (m2) = 1 เฮกตาร (ha) วดปรมาตร 1,000 มลลลตร (ml) = 1 ลตร (l) 100 ลตร (l) = 1 เฮกโตลตร (hl)

วดมวล 1,000 มลลกรม (mg) = 1 กรม (g) 1,000 กรม (g) = 1 กโลกรม (kg) 1,000 กโลกรม (kg) = 1 เมตรกตน (t) วดอณหภม องศาเซลเซยส (O

C) ระบบหนวยเอสไอ

การวด หนวยการวด

วดความยาว (ระยะ) เมตร (m),เซนตเมตร (cm) วดพนท ตารางเมตร (m2) ตารางเซนตเมตร (cm

2) วดปรมาตร ลกบาศกเซนตเมตร (cm

3) ลกบาศกเมตร (m3) วดมวล กโลกรม (kg)กรม (g) วดอณหภม เคลวน (K) องศาเซลเซยส (๐

C) วดเวลา วนาท (s)

ระบบหนวยเอสไอ (SI) นยอมาจากค าวา System International of Units ซงพฒนามาจากระบบเมตรก เปนระบบสากลทนานาประเทศตกลงใหใชเปนหนวยชง ตวง วดรวมกน เพอใหเปนทเขาใจตรงกนในปจจบน

3. ทกษะการค านวณ คอ ความสามารถในการคดค านวณโดยการบวก ลบ คณ หาร หรอหาคาเฉลย รวมทงการแปลความหมายของจ านวนตางๆไดอยางถกตอง แมนย า และรวดเรว เชน การค านวณผลรวมของรายรบ รายจาย ค านวณเกรดเฉลย เปนตน

10

4. ทกษะการจ าแนกประเภท คอ การแบงพวก หรอเรยงล าดบวตถ หรอสงทอยในปรากฏการณ โดยใชเกณฑ ความเหมอน ความแตกตาง หรอความสมพนธอยางใดอยางหนง เชน การแบงพชออกเปนพชใบเลยงเดยวใบเลยงค การแบงอาหารออกเปน 5 หม วตามนแบงเปน 2 ประเภท คอ ละลายในน าและละลายในไขมน เปนตน

5. ทกษะในการหาความสมพนธระหวางสเปส และสเปสกบเวลา หมายถง ความสามารถทจะหาความสมพนธระหวางมตตางๆทเกยวกบสถานท รปทรง ขนาด ทศทาง และระยะทาง รวมทงความสมพนธมตตางๆใหเชอมโยงกบเวลา ยกตวอยาง

ความสมพนธระหวางมต เชน การมองวตถจากภาพ 3 มต ใหเปนรป 2 มต ทมองจากดานบน ดานขางได การหาเสนสมมาตรของรปตางๆได

มตกบเวลา เชน การเคลอนทของเงาเสาธงสามารถเชอมโยงกบเวลาได 6. ทกษะการจดท าและสอความหมายขอมล เปนการน าผลการสงเกต การวด การทดลองจากแหลง

ตาง ๆ โดยการหาความถ เรยงล าดบ จดแยกประเภท หรอค านวณหาคาใหม เพอใหผอนเขาใจความหมาย ของขอมลดยงขน โดยอาจเสนอในรปแบบของตาราง แผนภม แผนภาพ วงจร กราฟ สมการ และการเขยนบรรยายเชน การบนทกผลการเจรญเตบโตของตนไมลงในตารางและแปลผลการทดลองจากตารางใหอยในรปของกราฟ

11

ตารางท 1.1 การจดท าสอความหมายขอมลในรปแบบตาราง

B

ภาพท 1.2 การจดท าสอความหมายขอมลของการเจรญเตบโตของพชในรปแบบกราฟเสน

วนท การเจรญเตบโตของพช(mm)

1 5

2 10

3 15

4 20

5 25

6 30

0

5

10

15

20

25

30

35

0 2 4 6 8

ความสง(mm)

วนท

12

7. ทกษะการลงความเหนจากขอมล คอ การเพมความคดเหนใหกบขอมลทไดจากากรสงเกตอยางมเหตผล โดยอาศยความรหรอประสบการณเดมมาชวยการลงความเหนจากขอมลไมใชการเดาสม (guess) เพราะการเดาสมเปนการคดแบบไมมหลกของเหตผลหรอขาดหลกฐานมาสนบสนน สวนการลงความเหนเปนการอธบายเหตการณทมหลกฐานสนบสนน ซงหลกฐานทมาสนบสนนอาจจะมาจากความรและประสบการณเดมทเคยพบเหนมาแลว นอกจากนการลงความเหนไมใชการพยากรณเนองจากการลงความเหนจากขอมลไมบอกเหตการณในอนาคต เปนเพยงแตอธบายความหมายจากขอมลการลงความเหนขอมลจะถกตองเพยงใดขนอยกบปจจยหลกดงน คอ

7.1 ความถกตองของขอมล ถาขอมลทเราสงเกตไดมความคลาดเคลอน การลงความเหนกจะไมถกตองดวย

7.2 จ านวนขอมล ถาเรามขอมลมากเพยงพอ การลงความเหนจะตองถกมากยงขน

7.3 ประสบการณเดม การลงความเหนสวนหนงจะเกยวของกบประสบการณเดมทเราเคยพบเหตการณนน ๆ มาแลว ถาเรามประสบการณเกยวกบเรองนนด กจะท าใหการลงความเหนถกตองมากขน

8. ทกษะการพยากรณ คอ การสรปค าตอบลวงหนา กอนการทดลองโดยอาศยประสบการณ ทเกดขนซ า ๆ หลกการ กฎ หรอทฤษฎทมอยแลวในเรองนน มาชวยในการสรป การพยากรณมสองทาง คอ การพยากรณภายในขอบเขตของขอมลทมอยและ การพยากรณนอกขอบเขตขอมลทมอย

9. ทกษะการตงสมมตฐาน คอ การคดหาค าตอบลวงหนา กอนจะท าการทดสองโดยอาศยการสงเกต ความร ประสบการณเดม เปนพนฐานค าตอบทคดลวงหนาซงยงไมทราบ หรอยงไมเปนหลกการ กฎ หรอ ทฤษฎมากอน สมมตฐานหรอค าตอบทคดไวลวงหนา มกกลาวไวเปนขอความ ทบอก ความสมพนธ ระหวางตวแปรตน กบตวแปรตาม สมมตฐานทตงไว อาจถก หรอผดกได ซงจะทราบภายหลง การทดลอง หาค าตอบเพอสนบสนน หรอคดคานสมมตฐานทตงไว

10. ทกษะการก าหนดและควบคมตวแปร การก าหนดตวแปร เปนการชบงตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรทตองการควบคม ในสมมตฐานหนง ๆ การควบคมตวแปร เปนการควบคมสงอน ๆ นอกเหนอจากตวแปรตน ถาหากไมควบคมใหเหมอนๆ กน กจะท าใหผลการทดลองคลาดเคลอนตวแปรตน คอ สงทเราตองจดใหแตกตางกน ซงเปนตนเหต ท าใหเกดผล ซงเราคาดหวงวาจะแตกตางกน ตวแปรตาม คอ สงทเราตองตดตามด ซงเปนผลจากการจดสถานการณบางอยางให

13

แตกตางกน ตวแปรควบคม คอ สงทเราตองควบคมจดใหเหมอนกนเพอใหแนใจวา ผลการทดลอง เกดจากตวแปรตนเทานน

11. ทกษะการตความหมายขอมล และลงขอสรป การตความหมายขอมล คอ การแปรความหมาย หรอ การบรรยาย ลกษณะและสมบตของขอมลทมอย การลงขอสรป คอ การสรปความสมพนธของขอมลทงหมด

12. ทกษะการก าหนดนยามเชงปฏบตการ คอ การก าหนดความหมายและขอบเขตของสงตาง ๆ (ทอยในสมมตฐานทตองทดลอง) ใหเขาใจตรงกน และสามารถสงเกตหรอวดไว

13. ทกษะการทดลองเปนความช านาญในการจดกระบวนการปฏบตกบตวแปรตางๆเพอทดสอบ สมมตฐานทเกดขน

การทดลองประกอบดวย 3 ขนตอน

1. การออกแบบการทดลอง การออกแบบการทดลองจะตองสมพนธกบสมมตฐานทตองการจะ

ตรวจสอบ ในการออกแบบจะตองก าหนดสงตอไปน 1.1 วธทดลอง ตองระบตวแปรตน ตวแปรตาม ตวแปรควบคม และเขยนวธการทดลอง

ตามล าดบขนตอนปฏบตกอนหลง

1.2 วธวดหรอสงเกตการณทดลองรวมถงระยะเวลาททดลอง

1.3 ออกแบบบนทกผลการทดลองใหสอดคลองกบสงทตองการทดลอง

1.4 อปกรณทใชในการทดลอง

2. การปฏบตการทดลอง ปฏบตการทดลองจรงตามทก าหนดไวในวธทดลอง

3. การบนทกผลการทดลอง บนทกผลการทดลองตามแบบบนทกทไดออกแบบไวแลว

3. จตวทยาศาสตร (Scientific mind)

หมายถง คณลกษณะหรอลกษณะนสยของบคคลทเกดขนจากการศกษาหาความรโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร จตวทยาศาสาสตรประกอบดวยคณลกษณะตาง ๆ ไดแก ความสนใจใฝร ความมงมน อดทน รอบคอบ ความรบผดชอบ ความซอสตย ประหยด การรวมแสดงความคดเหนและยอมรบฟงความคดเหนของผอน ความมเหตผล การท างานรวมกบผอนไดอยางสรางสรรค

14

วทยาศาสตรและคณภาพชวต

ในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ไดใหความหมายของค าวา คณภาพ หมายถง ลกษณะทดเดนของบคคลหรอสงของ สวนค าวา ชวต หมายถง ความเปนอย ดงนน คณภาพชวต หมายถง ลกษณะความเปนอยทดของบคคล ฮนเตอร (Hunter 1992:17-20) กลาววา คณภาพชวต หมายถง การมชวตความเปนอยทดทงทางดานรางกาย จตใจ สงคมและเศรษฐกจ ยพา อดมศกด (2516: 82) ไดใหความหมายของคณภาพชวต หมายถง คณภาพในดานสข ภาพ สงคม เศรษฐกจ การศกษา การเมอง และศาสนา ซงเปนคาเทยบเคยงไมมเกณฑตายตวในแตละคน และแตละประเทศอาจก าหนดมาตรฐานตางๆ ตามตองการ เกณฑคณภาพชวตยอมเปลยนแปลงไปตามกาลเวลาและสภาพการณดงนน คณภาพชวต หมายถง การทชวตไดรบการตอบสนองตอความตองการทางรางกาย จตใจ สงคม และสงแวดลอม แลวท าใหเกดความพงพอใจเกดขน

ลกษณะชวตทมคณภาพ

นโคลส เบนเนต (Nicolus Bennet อางถงในหนงสออเทศประชากรศกษา,2519 : 688-689) ได สรปถงลกษณะบคคลทมคณภาพชวตไวดงน

1. บคคลนนมสงจ าเปนพนฐานแกความตองการของชวต ไดแก อาหาร ทอยอาศย เสอผา สขภาพ ความมนคง เศรษฐกจ สงคมด

2. ความพงพอใจตอตนเอง สงคม และสงแวดลอม

วทยาศาสตรและเทคโนโลยมสวนเกยวของโดยตรง มความจ าเปนในการพฒนาคณภาพชวตอยางแทจรง และมบทบาทส าคญตอการพฒนาประเทศและพฒนาคณภาพชวตเปนอยางยง ประเทศทพฒนาแลวยอมมประชากรทมคณภาพชวตทด และมความเจรญทางดานเทคโนโลยเปนอนมาก ทงในดานการผลต การอตสาหกรรม การเกษตร การแพทย และอนๆ โดยควรค านงถงความส าคญของการสรางและการใชประโยชนจากบคคลทมความรทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ตลอดจนพฒนาเทคโนโลยใหกาวหนามากขนเพอน ามาใชในการพฒนาประเทศ

ซงในปจจบนมนษยไดน าเอาวทยาศาสตรและเทคโนโลยมาประยกตใชในชวตประจ าวนไดหลายๆ ดาน ซงมผลตอการพฒนาคณภาพชวตทงทางดานเศรษฐกจ และมอทธพลตอความกาวหนาในดานตางๆ ทท าใหมนษยไดรบประโยชน ไดแก เทคโนโลยชวภาพ เทคโนโลยคอมพวเตอร เทคโนโลยเลเซอร เทคโนโลยนวเคลยร และเทคโนโลยอวกาศ

15

การใชวทยาศาสตรและเทคโนโลย มสวนท าใหคณภาพชวตของบคคล สงคม และประเทศชาตพฒนายงขน

1. การสงเสรมและพฒนาคณภาพชวตของบคคลโดยรวม ใหกาวหนา และกาวทนโลก แมจะอย ในโลกไรพรมแดน กมคณภาพทดขน

2. การสรางสรรคและพฒนาประเทศในทกดาน ทงเศรษฐกจ สงคม การเมอง และองคความร ใหม ๆ ทจะชวยใหเกดการเรยนร พงตนเองได และแกปญหาประเทศได

3. การสรางมลคาเพมใหแกผผลต โดยใชวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาชวยในการสราง การพฒนาสนคา และบรการแบบใหม ๆ เพอสรางรายได และยกระดบคณภาพชวตดานความเปนอยของคนในประเทศใหดขน

4. การศกษาตลอดชวตมบทบาทส าคญมากขน เนองจากการเปลยนแปลงอยางรวดเรวทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย ท าใหการศกษามความส าคญมากยงขน โดยเปลยนจากการศกษาทเกดขนเฉพาะวยเดก วยหนมสาว เปนการศกษาตลอดชวต ทมความจ าเปน ใหสามารถปรบตวเขากบสงคมทเปลยนแปลงของเทคโนโลย ท าใหเกดการเรยนรไดดวยตนเอง เชน อนเตอรเนต ดาวเทยม เปนตน

5. ดานอตสาหกรรมการบรการ ซงเปนอตสาหกรรมใหม ทใชเทคโนโลยสารสนเทศ และเทคโนโลยอน ๆ เขาไปเชอมโยงกบ การบรการมากขน เพอสนองความตองการของสงคม เชน ธนาคาร สอสารมวลชน การรกษาพยาบาล การทองเทยว ดานการศกษา ชวยใหสอการเรยนการสอน มรปแบบทนาสนใจมากขน

6. ดานการชวยอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ใหดขน เชน การลดมลภาวะ ดวยการผลตทใชเทคโนโลยสะอาด การใชพลงงานทดแทน เปนตน

7. ดานการสาธารณสข วทยาศาสตรและเทคโนโลยมบทบาทส าคญทชวยสนองความตองการของบคคล และชมชน ทงดานการปองกน การสงเสรมสขภาพอนามย และวทยาการ ดวยเครองมอ วธการททนสมยมประสทธภาพสง

8. ดานการเกษตร วทยาศาสตรและเทคโนโลย ชวยใหลดการพงสารเคม และหนมาพ ง สารชวภาพ และวธการทางธรรมชาตมากขน ดานการเกบเกยว ตองใชเครองทนแรง เพอชวยลดความเสยหายระหวางการเกบเกยว และชวยยดระยะเวลาการเกบรกษาใหนานขน

ในขณะเดยวกนการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย ยงมอทธพลตอคณภาพชวตของบคคล ชมชน และสงคมลดลง ดงน 1. การพฒนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยไมค านงถงสงแวดลอม การใชพลงงานอยางสนเปลอง กระทบตอคณภาพชวตของบคคลและสงคม

16

2. การใชวทยาศาสตรและเทคโนโลย สรางความไดเปรยบในการแขงขน ทงทางเศรษฐกจ สงคมการเมอง ซงสงผลใหคณภาพชวต ดานจตใจลดต าลง เพราะมงแตผลประโยชนสวนตน เชน การใชอาวธททนสมยท าลายลางมนษยดวยกนเอง การโจรกรรมขอมลในระบบอนเตอรเนต เปนตน

3. ความหมกมนกบเทคโนโลยเกนพอด ท าใหคนเราเหนหางจากธรรมชาต เชน เดกตดเลนเกม จนไมสนใจพอแม การท างานโดยอาศยเทคโนโลย หรอเครองผอนแรง จนไมใสใจตอความรสกของผรวมงาน ท าใหความสมพนธระหวางมนษยดวยกนนอยลง

4. การใชชวตทพงพาเทคโนโลยมากเกนไป โดยมงหวงแตสงอ านวยความสะดวก ท าใหสญเสยศกยภาพในการพงพาตนเอง และเกดความเคยชน สงผลใหมนษยตกเปนทาสของเทคโนโลย

สรป

วทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนสงทสามารถสงเสรมหรอท าใหเกดคณภาพชวตทดได ซงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ไดมาจากกระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตรทสามารถน าไปใชในการแกไขปญหาทเกดขนในชวตประจ าวนได นอกจากน วทยาศาสตรและเทคโนโลยยงชวยพฒนาคณภาพชวต ไปสการกนดอยดของประชากรโดยสวนรวมนน คอ การมฐานทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเขมแขง มการน าเทคโนโลยไปใชในการด าเนนชวต เพอประโยชนทางเศรษฐกจ และสงคม

19

ค ำถำมทำยบทท 1

1. วทยาศาสตรและเทคโนโลยมความหมายทแตกตางกนอยางไร เกยวของอยางไรกบคณภาพชวต

_____________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________

2. ในการหาความรจากภาพตองใชทกษะในการหาความรอยางไร ____________________________________________

____________________________________________ ____________________________________________

____________________________________________

____________________________________________ ____________________________________________

____________________________________________

____________________________________________

____________________________________________ ____________________________________________

____________________________________________

3. รอบตวเรามอะไรบางทเปนวยาศาสตรและอะไรบางทเปนเทคโนโลย

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

20

ก. วทยาศาสตรธรรมชาต ดานฟสกส ข. วทยาศาสตรธรรมชาต ดานเคม ค. วทยาศาสตรธรรมชาต ดานชววทยา ง. วทยาศาสตรธรรมชาต ดานสงคม

จ. วทยาศาสตรธรรมชาต ดานวทยาศาสตรโลก

4. จากตวเลอกดานบนจงจบคค าถามดงตอไปน 4.1 ภาษาศาสตร______________ 4.2 อตนยมวทยา______________

4.3 จลชววทยา ______________ 4.4 วสดศาสตร______________

4.5 ดาราศาสตร______________ 4.6 วทยาศาสตรการอาหาร______________

5. หากเราไดพนธขาวมา 3 พนธ อยากทราบวาพนธใดเหมาะสมกบนาขาวของเราจะตองใชกระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตรอยางไร _______________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________


http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2



21

6. จงยกตวอยางการน ากระบวนการทางวทยาศาสตรไปใชแกปญหาในการชวตประจ าวน

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

เอกสารอางองบทท 1

ยพา อดมศกด. (2516). ประชากรศกษากบคณภาพชวต ใน รายงานการสมมนาประชากรศกษากบ

การปรบปรงคณภาพชวต,กทม. ราชบณฑตยสถาน.(2546). พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542.กรงเทพ:

นานมบคสพบลเคชนส. วภาพร มาพบสข. (มปป.). การพฒนาคณภาพชวตและสงคม.กทม.:ศนยสงเสรมวชาการ. Hunter,S.,(1992). Adult Day Care:Promoting Quality of Life for the Flderly. Journal of

Gerontological Nursing,18,17-21.

21


อาหาร 9 ชวโมง


อาหาร 5 หม สารอาหาร อาหารฟงกชน

ผลตภณฑเสรมอาหาร ขอมลโภชนาการ วตถเจอปนในอาหาร สารปนเปอนในอาหาร อาหารเปนพษ

การถนอมอาหาร


1. อธบายความหมายของอาหาร สารอาหาร อาหารฟงกชน ผลตภณฑเสรมอาหาร 2. สามารถแบงประเภทของอาหาร 5 หม และสารอาหารได 3. สามารถอธบายขอมลโภชนาการ 4. ยกตวอยางวตถเจอปนในอาหาร สารปนเปอนในอาหารได 5. สามารถบอกสาเหตของอาหารเปนพษและยกตวอยางได

6. อธบายหลกการถนอมอาหารวธตางๆ


1. บรรยาย สรปเนอหา 2. ยกตวอยาง 3. สมซกถามระหวางการบรรยายเพอกระตนความสนใจ



22

6. คนควาดวยตนเอง

7. รายงานหนาชนเรยน



2. ใบงาน

3. Power point








25

บทท 2

อาหาร

อาหารคอสงจาเปนตอการดารงชวตทรางกายขาดไมได ซงเราตองรบประทานอาหารทกวน โดยหากรางกายไดรบอาหารทไมจาเปนหรอไดรบไมเพยงพอ รวมทงอาหารทไมปลอดภย อาจจะทาใหรางกายผดปกตหรอเกดโรคได ดงนน เราควรรจกการบรโภคอาหารทมประโยชน๑ตอรางกายไมวาจะเปน การรบประทานอาหารใหครบ 5 หม เพอใหไดรบสารอาหารครบทกชนด และรจกรบประทานอาหารทไมปนเปอนเชอโรคหรอสารเคมทอนตราย รวมทงหลกในการเลอกซออาหาร โดยการอานขอมลโภชนาการเพอทาใหรางกายเกดสขภาพทด

อาหารหลก 5 หม

อาหารทรางกายบรโภคเพอการดารงชวตและมประโยชน๑ตอรางกาย แบงออกเปน อาหารหลก 5 หม เพอทาใหทราบวาในแตละมอรางกายไดรบสารอาหารทครบและปรมาณทเพยงพอตอรางกาย โดยแบงไดดงน

อาหารหมท 1 เนอนมไข และถวตาง ๆ

หมท 1 เนอสตว๑ ไข นม และถวตาง ๆ อาหารหมนสวนใหญจะใหโปรตนประโยชน๑ทสาคญคอ ทาใหรางกายเจรญเตบโต ทาใหรางกายแขงแรงมภมตานทานโรค นอกจากนยงชวยซอมแซมสวนตาง ๆ ของรางกายทสกหรอ อาหารหมนจะถกนาไปสรางกระดก กลามเนอ เลอด เมดเลอด ผงหนงนายอย ฮอร๑โมน ตลอดจนภมตานทานเชอโรคตางๆจงถอไดวาอาหารหมนเปนอาหารหลกทสาคญในการสรางโครงสรางของรางกายในการเจรญเตบโต และทาใหอวยวะตาง ๆ ในรางกายทางานไดเปนปกตอาหารทสาคญของหมน ไดแก เนอสตว๑ นานม ไข รวมทงถวเมลดแหงตางๆ

อาหารหมท 2 ขาว แปง นาตาล เผอก มน

หมท 2 ขาว แปง นาตาล เผอก มน จะใหสารอาหารประเภทคาร๑โบไฮเดรตซงจะใหพลงงานแกรางกาย ทาใหรางกายสามารถทางานไดและยงใหความอบอนแกรางกายอกดวยพลงงานท ไดจากหมนสวนใหญจะใชใหหมดไปวนตอวน เชน ใชในการเดนทางาน การออกกาลงกายตาง ๆแตถากนอาหารหมนมากจนเกนความตองการของรางกายกจะถกเปลยนเปนไขมน และทาใหเกดโรคอาหารทสาคญของหม

26

น ไดแก ขาว แปงและผลตภณฑ๑ทไดจากแปง เชน ก๐วยเตยวรวมทงเผอก มนตาง ๆ นาตาลททามาจากออยและมาจากนาตาลมะพราว

อาหารหมท 3 ไขมนและนามน

หมท 3 ไขมนและนามน จะใหสารอาหารประเภทไขมนมาก จะใหพลงงานแกรางกายทาใหรางกายเจรญเตบโตรางกายจะสะสมพลงงานทไดจากหมนไวใตผวหนงตามสวนตาง ๆ ของรางกาย เชน บรเวณสะโพก ตนขา เปนตนไขมนทสะสมไวเหลานจะใหความอบอนแกรางกายและใหพลงงานทสะสมไวใชในเวลาทจาเปนระยะยาวอาหารทสาคญ ไดแกไขมนจากสตว๑ เชน นามนหม ไขมนทไดจากพช เชน กะทมะพราวนามนรา นานมถวเหลอง นามนปาล๑ม เปนตนนอกจากนนจะมไขมนทแทรกอยในเนอสตว๑ตางๆ ดวย

อาหารหมท 4 ผกตาง ๆ

หมท 4 อาหารหมนจะใหวตามนและเกลอแรแกรางกายชวยเสรมสรางทาใหรางกายแขงแรง มแรงตานทานเชอโรคและชวยใหอวยวะตาง ๆ ทางานไดอยางเปนปกตอาหารทสาคญของหมน คอผกตาง ๆ เชน ตาลง ผกบง ผกกาดและผกใบเขยวอน ๆ นอกจากนนยงรวมถงพชผกอน ๆ เชน มะเขอ ฟกทอง ถวฝกยาว เปนตน นอกจากนนอาหารหมนจะมกากอาหารทถกขบถายออกมาเปนอจจาระทาใหลาไสทางานเปนปกต

อาหารหมท 5 ผลไมตาง ๆ

หมท 5 ผลไมตาง ๆ จะใหวตามนและเกลอแร ชวยทาใหรางกายแขงแรง มแรงตานทานโรค และมกากอาหารชวยทาใหการขบถายของลาไสเปนปกตอาหารทสาคญ ไดแก ผลไมตาง ๆ เชน กลวย มะละกอ สม มงคด ลาไย เปนตน

สารอาหาร

ตามหลกโภชนาการ สามารถแบงไดเปน 5 ประเภท คอ

1. คาร๑โบไฮเดรต 2. โปรตน

3. ไขมน 4. เกลอแร 5. วตามน

27

การแบงสารอาหารโดยใชเกณฑ๑การใหพลงงานของสารอาหาร จะแบงไดเปน 2 กลมใหญ คอ

กลมสารอาหารทใหพลงงาน ไดแก คาร๑โบไฮเดรต โปรตน และไขมน

กลมสารอาหารทไมใหพลงงาน ไดแก เกลอแร และวตามนตางๆ

คารโบไฮเดรต (carbohydrate)

คาร๑โบไฮเดรตเปนสารอาหารทใหพลงงานและความรอน เชนเดยวกบโปรตน และไขมน โดย คาร๑โบไฮเดรต 1 กรม ใหพลงงาน 4 แคลอร (calorie) หนวยยอยทเลกทสดของคาร๑โบไฮเดรต คอนาตาลโมเลกลเดยว (monosaccharide) ซงเชอมตอกน ดวยพนธะไกลโคไซด๑ (glycosidic linkage) ทาใหโมเลกลใหญขน เกดเปนคาร๑โบไฮเดรตทหลากหลายชนด ไดแก

คาร๑โบไฮเดรตแบงออกเปน ๓ ประเภท

๑. โมโนแซกคาไรด (monosaccharide) เปนคาร๑โบไฮเดรตทมโมเลกลเลกทสด เมอกนแลวจะดดซมจากลาไสไดเลยไมตองผานการยอย ตวอยางของนาตาลประเภทนไดแก กลโคส (glucose)และฟรกโทส (fructose) ทงกลโคสและฟรกโทสเปนนาตาลทพบไดในผก ผลไมและนาผง นาตาลสวนใหญทพบในเลอด

คอ กลโคสซงเปนตวใหกาลงงานทสาคญ

๒. ไดแซกคาไรด (disaccharide) เปนคาร๑โบไฮเดรตทประกอบดวยโมโนแซกคาไรด๑ 2 ตวมารวมกนอยเมอกนไดแซกคาไรด๑เขาไปนายอยในลาไสเลกจะยอยออกเปนโมโนแซกคาไรด๑กอนรางกายจงสามารถนาไปใชเปนประโยชน๑ได ไดแซกคาไรด๑ทสาคญทางดานอาหาร คอ แลกโทส lactose) และ ซโครส (sucrose) แลกโทสเปนนาตาลทพบในนานม แตละโมเลกลประกอบดวยกลโคส และกาแลกโทส

(galactose) สวนนาตาลทรายหรอซโครสนนพบอยในออยและหวบต แตละโมเลกล ประกอบดวย กลโคส และฟรกโทส

๓. พอลแซกคาไรด (polysaccharide) เปนคาร๑โบไฮเดรตทมขนาดโมเลกลใหญ และมสตรโครงสรางซบซอน ประกอบดวยโมโนแซกคาไรด๑จานวนมากมารวมตวกนอย พอลแซกคาไรด๑ทสาคญทางอาหาร ไดแก ไกลโคเจน (glycogen) แปง (starch) และเซลลโลส (cellulose) ไกลโคเจนพบในอาหารพวกเนอสตว๑และเครองในสตว๑สวนแปงและเซลลโลสพบในพชแมวาไกลโคเจน แปงและเซลลโลสประกอบดวยกลโคสเหมอนกนแตลกษณะการเรยงตวของกลโคสตางกนทาใหลกษณะสตรโครงสรางตางกนไปเฉพาะไกลโคเจนและแปงเทานนทนายอยในลาไสสามารถยอยได นาตาลประเภทโมโนแซกคาไรด๑และไดแซกคาไรด๑เปนนาตาลทมรสหวานแตมรสหวานไมเทากนนาตาลฟรกโทส กลโคสและแลกโทสมความหวานเปนรอยละ 110, 61 และ 16 ของนาตาลทรายตามลาดบ

28

คาร๑โบไฮเดรตบางชนดเชอมตอกนดวยพนธะไกลโคไซด๑ ทรางกายไมสามารถยอยได จะเปนสารอาหารทไมใหพลงงาน เชน เซลลโลส (cellulose)

หนาทของคารโบไฮเดรต

คาร๑โบไฮเดรตมบทบาทสาคญตอรางกายดงน 1. ใหกาลงงาน 1 กรมของคาร๑โบไฮเดรตให 4 กโลแคลอรคาร๑โบไฮเดรตเปนสารอาหารทใหกาลงงานไมตากวารอยละ 50 ของแคลอรทงหมดทไดรบในแตละวน ชาวไทยในชนบทบางแหงไดกาลงงานจากคาร๑โบไฮเดรตถงรอยละ 80

2. สงวนคณคาของโปรตนไวไมใหเผาผลาญเปนกาลงงาน ถาไดกาลงงานจากคาร๑โบไฮเดรตเพยงพอ

3. จาเปนตอการเผาผลาญไขมนในรางกายใหเปนไปตามปกตถาหากรางกายไดคาร๑โบไฮเดรตไมพอจะเผาผลาญไขมนเปนกาลงงานมากขนเกดสารประเภทคโทน (ketone bodies) ซงกอใหเกดอนตรายตอรางกายได

4. กรดกลคโรนก (glucuronic acid) ซงเปนสารอนพนธ๑ของกลโคสทาหนาทเปลยนสารพษทเขาสรางกายเมอผานไปทตบ ใหมพษลดลงและอยในสภาพทขบถายออกได 5. การทางานของสมองตองพงกลโคสเปนตวใหกาลงงานทสาคญ

6. อาหารคาร๑โบไฮเดรตพวกธญพช เปนแหลงใหโปรตน วตามน และเกลอแรดวย

โปรตน (protein)

โปรตน เปนสารอาหารทมในรางกายมากเปนทสองรองจากนา เปนสารอาหารทใหพลงงานและความรอน เชนเดยวกบคาร๑โบไฮเดรตและไขมน โดย โปรตน 1 กรม ใหพลงงาน 4 แคลอร (calorie) หนวยยอยทเลกทสดของโปรตน คอกรด อะมโน (amino acid) แบงเปน กรดแอมโนทจาเปนตอรางกาย (essential amino acid) และกรดแอมโนทไมจาเปนตอรางกาย (non essential amino acid)

1. กรดอะมโนจาเปนเปนกรดอะมโนทรางกายสรางไมได ตองไดจากอาหารทกนเขาไปเทานนกรดอะมโนทอยในกลมนมอย ๙ ตว คอ ฮสตดน (histidine) ไอโซลวซน (isoleucine) ลวซน (leucine) ไลซน ( lysine) เมไทโอนน ( methionine) เฟนลอะลานน (phenylalanine) ทร โอนน ( threonine) ทรปโตเฟน (tryptophan) และวาลน (valine) 2. กรดอะมโนไมจาเปนเปนกรดอะมโนทนอกจากไดจากอาหารแลว รางกายยงสามารถสรางได เชน อะลานน (alanine) อาร๑จนน (arginine) ซสเตอน (cysteine) โปรลน (proline) และไทโรซน (tyrosine) เปนตน

29

เมอโปรตนเขาสลาไส นายอยจากตบออนและลาไสจะยอยโปรตนจนเปนกรดอะมโนซงดดซมเขาสรางกาย รางกายนาเอากรดอะมโนเหลานไปสรางเปนโปรตนมากมายหลายชนด โปรตนแตละชนดมสวนประกอบและการเรยงตวของกรดอะมโนแตกตางกนไป

หนาทของโปรตน

โปรตนมบทบาทสาคญตอรางกายอย 6 ประการ คอ

1. เปนสารอาหารทจาเปนตอการเจรญเตบโตไขมนและคาร๑โบไฮเดรตไมสามารถทดแทนโปรตนได

เพราะไมมไนโตรเจนเปนองค๑ประกอบ

2. เมอเตบโตขน รางกายยงตองการโปรตนเพอนาไปซอมแซมเนอเยอตางๆทสกหรอไปทกวน

3. ชวยรกษาดลนา โปรตนทมอยในเซลล๑และหลอดเลอดชวยรกษาปรมาณนาในเซลล๑ และหลอดเลอดใหอยในเกณฑ๑ทพอเหมาะถารางกายขาดโปรตน นาจะเลดลอดออกจากเซลล๑และหลอดเลอดเกดอาการบวม

4. กรดอะมโนสวนหนงถกนาไปสรางเปนฮอร๑โมน เอนไซม๑ สารภมคมกนและโปรตนชนดตางๆ ซงแตละตวมหนาทแตกตางกนไปและมสวนทาใหปฏกรยาตางๆ ในรางกายดาเนนตอไปไดตามปกต

5. รกษาดลกรด-ดางของรางกาย เนองจากกรดอะมโนมหนวยคาร๑บอกซล (carboxyl) ซงมฤทธเปนกรด และหนวยอะมโนมฤทธเปนดางโปรตนจงมสมบตรกษาดลกรด-ดางซงมความสาคญตอปฏกรยาตางๆภายในรางกาย

6. ใหกาลงงาน โปรตน 1 กรมใหกาลงงาน 4 กโลแคลอร อยางไรกตามถารางกายไดกาลงงานจากคาร๑โบไฮเดรตและไขมนเพยงพอจะสงวนโปรตนไวใชในหนาทอน

ไขมน (fat)

ไขมน หมายถงสารอนทรย๑กลมหนงทไมสามารถละลายไดในนา แตละลายไดดในนามนและไขมนดวยกน ตวอยางของไขมนทเกยวของกบสขภาพของคน คอ ไตรกลเซอไรด๑ (triglyceride) และคอเลสเทอรอล สวนใหญของไขมนทอยในอาหาร คอไตรกลเซอไรด๑ ดงนน เมอพดถงไขมนเฉยๆ จงหมายถงไตรกลเซอไรด๑ แตละโมเลกลของไตรกลเซอไรด๑ ประกอบดวย กลเซอรอล (glycerol) และกรดไขมน (fatty acid)

โดยกลเซอรอลทาหนาทเปนแกนใหกรดไขมน 3 ตวมาเกาะอย กรดไขมนทง 3 ชนดอาจเปนชนดเดยวกนหรอตางชนดกได ไตร-กลเซอไรด๑ทสกดจากสตว๑มลกษณะแขงเมอทงไวทอณหภมหอง สวนไตรกลเซอไรด๑ทสกดจากเมลดพชผลไมเปลอกแขงและปลามลกษณะเปนนามน

30

กรดไขมน

เปนสารทประกอบดวยธาตคาร๑บอน ไฮโดรเจนและออกซเจน กรดไขมนแบงเปน ๒ ประเภท คอ 1. กรดไขมนไมจาเปนเปนกรดไขมนทนอกจากไดจากอาหารแลว รางกายยงสามารถสงเคราะห๑ไดดวย เชน กรดสเตยรก (stearic acid) กรดโอเลอก (oleic acid) 2. กรดไขมนจาเปน เปนกรดไขมนทรางกายสงเคราะห๑เองไมได ตองไดจากอาหารทกนเขาไป มอย 3 ตวคอ กรดไลโนเลอก ( linoleic acid) กรดไลโนเลนก (linolenic acid) และกรดอะแรคโดนก (arachidonic acid) กรดไลโนเลอกเปนกรดไขมนจาเปนทพบมากทสดในอาหารสวนกรดอะแรคโดนกนอกจากไดจากอาหารแลว รางกายยงสรางไดจากกรดไลโนเลอก

หนาทของไขมน

ไขมนมความสาคญในดานโภชนาการหลายประการ นบตงแตเปนตวใหกาลงงาน ไขมน 1กรม ใหกาลงงาน 9 กโลแคลอรใหกรดไขมนจาเปนชวยในการดดซมของวตามนเอ ด อ และเครสชาตของอาหารจะถกปากตองมไขมนในขนาดพอเหมาะและชวยทาใหอมทองนานนอกจากนรางกายยงเกบสะสมไขมนไวสาหรบใหกาลงงานเมอมความตองการ

เกลอแร (Dietary mineral)

เกลอแร มบทบาทและหนาทสาคญในรางกายหลายอยางโดยเฉพาะอยางยงทาหนาทเปนโครงสรางของรางกาย เปนองค๑ประกอบของ เซลล๑เนอเยอและเสนประสาทเปนองค๑ประกอบของเอนไซม๑ ฮอร๑โมน และวตามน นอกจากน เกลอแรยงทาหนาทควบคมการทางานของกลามเนอในทกอวยวะ จากความสาคญและหนาท ดงกลาวนน จะเหนวา เกลอแรเปนสารอาหารทมความสาคญยงตอรางกาย ซงรางกายตองได รบเพยงพอ รางกายจงจะเจรญเตบโตไดอยางเตมทและแขงแรง อาหารทวไปทเปนแหลงของเกลอแรทงชนดหลกและชนดปรมาณนอยแตกตางกนออกไปแลวแตชนดของอาหาร ตวอยาง เกลอแรทมความสาคญตอรางกายประกอบดวย แคลเซยม ฟอสฟอรส ไอโอดน เหลก แมกนเซยม สงกะส ทองแดง และโพแทสเซยม

เกลอแรเปนกลมของสารอนนทรย๑ทรางกายขาดไมได มการแบงเกลอแรทคนตองการออกเปน 2 ประเภท คอ

1. เกลอแรทคนตองการในขนาดมากกวาวนละ 100 มลลกรม ไดแก แคลเซยม ฟอสฟอรส โซเดยม โพแทสเซยม คลอรน แมกนเซยม และกามะถน

31

2. เกลอแรทคนตองการในขนาดวนละ 2 – 3 มลลกรม ไดแก เหลก ทองแดงโคบอลต๑ สงกะส แมงกานส ไอโอดน โมลบดนม ชลเนยมฟลออรนและโครเมยม

หนาทของเกลอแร

รางกายมเกลอแรเปนสวนประกอบอยประมาณรอยละ4ของนาหนกตวเกลอแรแตละชนดมหนาทเฉพาะของตวเอง อยางไรกตามหนาทโดยทวไปของเกลอแรมอย 5 ประการ คอ

1. เปนสวนประกอบของเนอเยอ เชน แคลเซยม ฟอสฟอรส และแมกนเซยมเปนสวนประกอบสาคญของกระดกและฟน ทาใหกระดกและฟนมลกษณะแขง

2. เปนสวนประกอบของโปรตน ฮอร๑โมนและเอนไซม๑ เชนเหลกเปนสวนประกอบของโปรตนชนดหนง เรยกวา เฮโมโกลบน (hemoglobin) ซงจาเปนตอการขนถายออกซเจนแกเนอเยอตางๆ ทองแดง เปนสวนประกอบของเอนไซม๑ซงจาเปนตอการหายใจของเซลล๑ไอโอดนเปนสวนประกอบของฮอร๑โมน ไทรอกซนซงจาเปนตอการทางานของรางกาย ถาหากรางกายขาดเกล อแรเหลานจะมผลกระทบตอ การทางานของโปรตน ฮอร๑โมน และเอนไซม๑ทมเกลอแรเปนองค๑ประกอบ

3. ควบคมความเปนกรด-ดางของรางกาย โซเดยม โพแทสเซยม คลอรนและฟอสฟอรส ทาหนาทสาคญในการควบคมความเปนกรด-ดางของรางกายเพอใหมชวตอยได

4. ควบคมดลนา โซเดยม และโพแทสเซยมมสวนชวยในการควบคมความสมดลของนาภายในและภายนอกเซลล๑ 5. เรงปฏกรยา ปฏกรยาหลายชนดในรางกายจะดาเนนไปไดตองมเกลอแรเปนตวเรง เชน แมกนเซยมเปนตวเรงปฏกรยาทเกยวกบการเผาผลาญกลโคสใหเกดกาลงงาน

อาหารทใหเกลอแรตนตอสาคญของเกลอแรชนดตางๆ นน มอยในอาหารทใหโปรตน เชนเนอสตว๑ นม ถวเมลดแหงผกและผลไมกใหเกลอแรบางชนดดวย เชนโพแทสเซยม แมกนเซยมสวนโซเดยมและคลอรนนนรางกายไดจากเกลอทใชปรงอาหาร

วตามน(vitamin)

เปนกลมของสารอนทรย๑ ซงรางกายตองการจานวนนอยเพอทาใหปฏกรยาตางๆ ในรางกายเปนไปตามปกตรางกายไมสามารถสรางวตามนได หรอสรางไดกไมเพยงพอแกความตองการโดยอาศยสมบตการละลายตวของวตามน ทาใหมการแบงวตามนเปน 2 พวก คอวตามนทละลายในไขมน และวตามนทละลายในนา

32

วตามนทละลายตวในไขมน

วตามนในกลมนม 4 ตว คอ เอ ด อ และเคการดดซมของวตามนกลมนตองอาศยไขมนในอาหารมหนาททางชวเคมเกยวของกบการสงเคราะห๑โปรตนบางชนดในรางกาย

วตามนเอ มชอทางเคมวา เรทนอล (retinol) มหนาทเกยวกบการมองเหน โดยเฉพาะในททมแสงสวางนอยการเจรญเตบโต และสบพนธ๑ อาหารทใหเรทนอลมากเปนผลตผลจากสตว๑ไดแก นานม ไขแดง ตบนามนตบปลา พชไมมเรตนอล แตมแคโรทน (carotene)ซงเปลยนเปนเรตนอลในรางกายได การกนผลไม ผกใบเขยว และผกเหลองทใหแคโรทนมาก เชน มะละกอสก มะมวงสก ผกบง ตาลง ในขนาดพอเหมาะจงมประโยชน๑และปองกนการขาดวตามนเอได

วตามนด มมากในนามนตบปลาในผวหนงคนมสารทเรยกวา 7-ดไฮโดรคอเลสเทอรอลซงเมอถกแสงอลตราไวโอเลตจะเปลยนเปนวตามนดไดเมอวตามนดเขาสรางกายแลวจะถกเปลยนแปลงทตบและไตเปนสารทมฤทธชวยในการดดซมแคลเซยมจากลาไสและการใชแคลเซยมในการสรางกระดกการขาดวตามนดจะทาใหเกดโรคกระดกออน

วตามนอ มหนาทเกยวกบการตอตานออกซไดซ๑สารพวกกรดไขมนไมอมตว วตามนเอ วตามนซและแคโรทน วตามนอมมากในถวเปลอกแขง ถวเปลอกออน และนามนพช เชน นามนรานามนทานตะวน นามนดอกคาฝอยในเดกคลอดกอนกาหนดการขาดวตามนอทาใหซดได

วตามนเค มหนาทสรางโปรตนหลายชนดทเกยวของกบการแขงตวของเลอด การขาดวตามนเค ทาใหเกดภาวะเลอดออกไดงายวตามนเคมมากในตบววและผกใบเขยว เชน ผกกาดหอม กะหลาปลนอกจากนบคเตรในลาไสใหญของคนสามารถสงเคราะห๑วตามนเคซงรางกายนาไปใชได

วตามนทละลายตวในนา

วตามนในกลมนมอย 9 ตวคอ วตามนซ บ1บ2บ6ไนอาซนกรดแพนโทเทนก (pantothenic acid) ไบโอตน (biotin) โฟลาซน (folacin) และบ๑๒ สาหรบวตามน 8 ตวหลงมกรวมเรยกวาวตามนบรวมหนาททางชวเคมของวตามนทละลายตวในนา คอเปนตวเรงปฏกรยาหรอทาใหปฏกรยาของรางกายดาเนนไปไดวตามนพวกนตองถกเปลยนแปลงจากสตรโครงสรางเดมเลกนอยกอนทาหนาทดงกลาวได วตามนซ มหนาทเกยวกบการสรางสาร ซงยดเซลล๑ในเนอเยอชนดเดยวกน ทสาคญไดแก เนอเยอหลอดเลอดฝอย กระดก ฟน และพงผด การขาดวตามนซ ทาใหมอาการเลอดออกตามไรฟน ทเรยกวา โรคลกปดลกเปดและอาจมเลอดออกในทตางๆของรางกาย อาหารทมวตามนซมากคอผลไมทมรสเปรยวเชน สม มะนาว และผกสดทวไป

วตามนบ1 ทาหนาทเกยวกบปฏกรยาการเปลยนแปลงของคาร๑โบไฮเดรตในรางกาย ถาขาดจะเปนโรคเหนบชา อาหารทมวตามนบ1 มากคอเนอหมและถว สวนขาวทสแลวมวตามนบ1 นอย

33

วตามนบ2 มหนาทในขบวนการทาใหเกดกาลงงานแกรางกายอาหารทมวตามนนมาก คอ ตบ หวใจ ไข นม และผกใบเขยว

วตามนบ6 มหนาทเกยวกบการเผาผลาญโปรตนภายในรางกาย ถาไดวตามนบ6 ไมพอ จะเกดอาการชาและซดได อาหารทใหวตามนบ6ไดแก เนอสตว๑ เครองในสตว๑ ถว กลวย และผกใบเขยว

ไนอาซน มหนาทเกยวกบปฏกรยาการเผาผลาญสารอาหารเพอใหเกดกาลงงานการหาย ใจของเนอเยอและการสรางไขมนในรางกายการขาดไนอาซนจะทาใหมอาการผวหนงอกเสบบรเวณทถกแสงแดดทองเดนและประสาทเสอม ความจาเลอะเลอน อาหารทมวตามนนมาก ไดแกเครองในสตว๑และเนอสตว๑รางกายสามารถสรางไนอาซนไดจากกรดอะมโนทรปโตเฟน

กรดแพนโทเทนก มหนาทเกยวกบการเผาผลาญสารอาหารเพอใหเกดกาลงงานอาหารทใหวตามนตวน ไดแก ตบ ไต ไขแดง และผกสดโอกาสทคนจะขาดวตามนตวนมนอย

ไบโอตน มบทบาทสาคญในปฏกรยาของกรดไขมนและกรดอะมโนโอกาสทคนจะขาดวตามนตวน มนอย เพราะอาหารทใหวตามนตวนมหลายชนด เชน ตบ ไต ถว และดอกกะหลา

โฟลาซน มหนาทเกยวกบการสงเคราะห๑กรดนวคลอกและโปรตน ถาขาดวตามนตวนจะเกดอาการซด ชนดเมดเลอดแดงโตอาหารทใหโฟลาซนมาก คอ ผกใบเขยวสด นาสม ตบและไต

วตามนบ12 มสวนสาคญตอการทางานของเซลล๑ในรางกายโดยเฉพาะอยางยงตอไขกระดก ระบบประสาท และทางเดนอาหารมสวนสมพนธ๑กบหนาทบางอยางของโฟลาซนดวย การขาดวตามนบ12จะมอาการซดชนดเมดเลอดแดงโต และมความผดปกตทางระบบประสาท วตามนบ12 พบมากในอาหารจากสตว๑ เชน ตบ ไตนาปลาทไดมาตรฐานปลารา แตไมพบในพช จะเหนไดวา วตามนบางชนดมอยเฉพาะในพชหรอสตว๑บางชนดมทงในพชและสตว๑ การกนขาวมากโดยไมไดอาหารพวกเนอสตว๑ ถวพช ผก ไขมน และผลไมทเพยงพอ ยอมทาใหขาดวตามนไดงายขนเพราะขาวทขดส แลวมระดบวตามนเอ บ1และบ12 ตามาก

อาหารฟงกชน

อาหารฟงก๑ชน, อาหารเชงหนาท หรอ ผลตภณฑ๑อาหารสขภาพ (องกฤษ: Functional food) เปนอาหารทมการเตมสวนผสมใหม หรอเพมสวนผสมทมอยแลว เพอเพมความสามารถของกลไกในรางกายในการดแลสขภาพหรอปองกนโรคอาหารฟงก๑ชนเปนอาหารตอเนองชนดหนงซงผบรโภคอาจเลอกบรโภคเพอเสรมสขภาพหรอเพอบรรเทาโรคไดอาหารฟงก๑ชนมคณสมบตทสาคญคอ มลกษณะเปนอาหาร บรโภคลกษณะเดยวกบอาหาร

อาหารฟงก๑ชนสามารถแบงไดเปนอาหารจาพวกจดเตรยมเพอความสะดวกในการรบประทาน หรออาหารทมการเพมคณคาทางอาหารเพอเสรมสรางการทางานของรางกาย เชน ผลดภณท๑เสรมวตามนอาหารหมกทมเชอมชวตทเมอเพาะแลวมประโยชน๑ตอรางกาย (ตวอยางไดแก จลนทรย๑) ซงมการเพาะไว

34

แลวนามาทาเปนนมเปรยว) แตทงนไมนบอาหารทเพมสวนผสมหนง ๆ เขาไปเพอใหเปนไปตามระเบยนปฏบตของทางราชการ และไมมการแสดงขอมลสวนผสมทเพม เพอประโยชน๑ในการลดปญหาสาธารณสข เชน โรคกระดกออน อาหารทเตมสวนผสมแตไมนบเปนอาหารฟงก๑ชน อาทเชนเกลอเสรมไอโอดน การเตมวตามนดในนม เปนตน อาหารฟงก๑ชนเปนสาขาวชาเกดใหมสาขาหนงในวทยาศาสตร๑การอาหาร เนองจากผบรโภคปจจบนใหความตระหนกถงสขภาพตนเองมากขน รวมถงความสามารถของผขายทจะสรางจดขายใหมในผลตภณฑ๑ของตน

ตวอยางอาหารฟงกชน

อาท ผกและผลไมตางๆ เชน พรน มสารแอนตออกซแดนท๑และใยอาหารสงมาก, แครอท มสารเบตาแคโรทนสารทดแทนนาตาล (sugar substitute) เชน ฟรกโทโอลโกแซกคาไรด๑ (fructo-ligosaccharide) สารทดแทนไขมน (fat substitute) เชน มอลโทเดกซ๑ตรน (maltodextrin) อนลน (inulin) เสนใยอาหาร (dietary fiber) เชน บตา-กลแคน (beta-glucan) พรไบโอตก (prebiotic) biologicallyactive substances

เชน phytoestrogen สารตานอนมลอสระ (antioxidant) และ probiotics กรดแกมมา-แอมโนบวทรก (Gamma-aminobutyric acid, GABA ) เปนตน หนงในบรรดาอาหารฟงก๑ชนทไดรบความนยมมากในเอเชย ไดแก ซปไกสกด

ผลตภณฑเสรมอาหาร (Dietary supplement)

ผลตภณฑ๑เสรมอาหาร คอ ผลตภณฑ๑ทรบประทานไดโดยตรง นอกเหนอจากการรบประทานอาหารหลกตามปกต ซงมกอยในรปลกษณะเปนเมด แคปซล ผง เกลด ของเหลวปรอลกษณะอน และมจดมงหมายสาหรบบคคลทวไปทมสขภาพปกต (มใชผปวย)

ตวอยางของผลตภณฑเสรมอาหาร

นามนปลา มสวนประกอบดงนคอ กรดไขมนไมอมตวเชงซอน ชวยในการลดปรมาณไขมนในเลอด รวมถงการปองกนโรคหวใจ ตวอยางอกชนดคอ ซปไกสกด ซงสกดมาจากไกทงตวผานกรรมวธกาจดไขมน ซงประกอบไปดวยกระอะมโนรวมหลายชนดทชวยในการดดซมของธาตเหลก รวมถงกระตนการเผาผลาญอาหารใหเปลยนรปเปนพลงงานแทนการเกบสะสมเปนไขมน และ สาหรายสไปรลนา กระดกออนปลาฉลาม นามนอฟนงพรมโรส กลโคแมนแนน ไคโตซาน เสนใยอาหาร คอลลาเจนอดเมด ชาเขยวชนดสกดบรรจแคปซล โค เอนไซม๑ควเทน แคปซล ฯลฯ

35

ขอมลโภชนาการ

ในการเลอกซออาหารสาเรจรปนนจะพบวาในฉลากจะมขอมลโภชนาการใหกบผบรโภค ในการพจารณาเลอกซอ ซงเปนประโยชน๑ตอผบรโภคทดแลสขภาพ ขอมลโภชนาการ คอ ขอมลทปรากฏอยในกรอบจากอาหารซงแสดงคณคา ชนด และปรมาณของสารอาหารทมในอาหารนนๆ ขอมลเหลานไดจากการตรวจวเคราะห๑อาหาร แลวนามาคานวณและแสดงไวในกรอบตามรปแบบทกาหนดเพอความสะดวกตอผบรโภค ทงน รวมถงการกลาวอาง เชน แคลเซยมสง ดวย

36

ตารางท 2.1 แสดงขอมลทางโภชนาการเตมรปแบบมาตรฐาน

ขอมลโภชนาการ

หนงหนวยบรโภค : …………….(…………….) จานวนหนวยบรโภคตอ ………… : …………

คณคาทางโภชนาการตอหนงหนวยบรโภค

พลงงานทงหมด ………….. กโลแคลอร(พลงงานจากไขมน …………กโลแคลอร) รอยละของปรมาณทตองการตอวน* ไขมนทงหมด……..ก. ……….%

ไขมนอมตว……..ก. ……….%

โคเลสเตอรอล……..มก. ……….%

โปรตน……..ก. ……….%

คาร๑โบไฮเดรต……..ก. ……….%

ใยอาหาร……..ก. ……….%

นาตาล……..ก. ……….%

โซเดยม……..มก. ……….%

รอยละของปรมาณทตองการตอวน* วตามนเอ ……….% วตามนบ1 .………%

วตามนบ2 ……….% แคลเซยม ……….%

เหลก ……….%

*รอยละของปรมาณสารอาหารทแนะนาใหบรโภคตอวนสาหรบคนไทยอายตงแต 6 ปขนไป(Thai RDI)โดยคดจากความตองการพลงงานวนละ 2,000 กโลแครอร ความตองการพลงงานของแตละบคคลแตกตางกน ผทตองการพลงงานวนละ 2,000 กโลแครอรควรไดรบสารอาหารตางๆดงน ไขมนทงหมด นอยกวา 65 ก. ไขมนอมตว นอยกวา 20 ก. โคเลสเตอรอล นอยกวา 300 ก. คาร๑โบไฮเดรตทงหมด 300 ก. ใยอาหาร 25 ก. โซเดยม นอยกวา 2,400 มก. พลงงาน(กโลแคเรอร)ตอกรม : ไขมน = 9 ; โปรตน = 4 ; คาร๑โบไฮเดรต = 4

37

ขอมลโภชนาการสามารถพจารณาจากกรอบขอมลโภชนาการตามลาดบ ดงน

“หนงหนวยบรโภค” หมายถง ปรมาณการกนหรอดมตอครง เชน “หนงหนวยบรโภค: 1 กลอง (220 มลลลตร)” หมายถงบรโภคครงละ 1 กลอง หรอ 220 มลลลตร แตถาเขยนวา “หนงหนวยบรโภค :5 ลก (120 กรม)” หมายความวา บรโภคครงละ 5 ลก

“จานวนหนวยบรโภคตอภาชนะบรรจ” หมายถง หอน ขวดน หรอกลองน บรโภคไดกครง เชน ถาเขยนวา “จานวนหนวยบรโภคตอกลอง :1” หมายความวา สามารถบรโภคใหหมดกลองภายใน 1 ครง แตถาเขยนวา “จานวนหนวยบรโภคตอกลอง : 5” หมายความวา 1 กลองสามารถบรโภคได 5 ครง

“คณคาทางโภชนาการตอหนงหนวยบรโภค” หมายถง พลงงานและสารอาหารทรางกายจะไดรบเมอบรโภคตามปรมาณทระบตอครง กลาวคอ จะไดสารอาหารอะไรบางในปรมาณนาหนกจรงเทาใดและปรมาณทไดนคดเปนรอยละเทาไรของปรมาณทควรไดรบตอวน

ประโยชนของขอมลโภชนาการ

1. เลอกซออาหารและเลอกบรโภคใหเหมาะสมกบความตองการ หรอภาวะทางโภชนาการของ ตนได เชน เลอกอาหารทระบวามโคเลสเตอรอลตา หรอ มโซเดยมตา

2. เปรยบเทยบเลอกซอผลตภณฑ๑อาหารชนดเดยวกน โดยเลอกทมคณคาทางโภชนาการดกวาได

3. ในอนาคต เมอผบรโภคสนใจ ตองการขอมลโภชนาการของอาหาร ผผลตกจะแขงขนกนผลตอาหารทมคณคาทางโภชนาการสงกวา แทนการแขงขนกนในเรองหบหอ ส หรอสงจงใจภายนอกอน ๆ

“รอยละของปรมาณทแนะนาตอวน” หมายถง สารอาหารทไดรบจากการบรโภคแตละครงนนคดเปนสดสวนเทาใดของปรมาณสารอาหารทแนะนาใหบรโภคตอวน (Thai RDI) เชน การบรโภคหนงครงไดรบคาร๑โบไฮเดรต 8 กรม ซงคดเปนรอยละ 3 ของปรมาณทแนะนาโดย Thai RDI ดงนนควรบรโภคคาร๑โบไฮเดรตจากอาหารอนๆ อกประมาณ 97%

Thai Recommended Daily Intakes หรอ Thai.RDI หมายถง ปรมาณสารอาหารทแนะนาใหบรโภคตอวน สาหรบคนไทยอาย 6 ปขนไป โดยคดจากความตองการพลงงานวนละ 2,000 กโลแคลอร ตวอยางเชน วนหนงๆ ควรไดรบคาร๑โบไฮเดรตประมาณ 300 กรม ไขมนนอยกวา 65 กรม เปนตน

38

ฉลากโภชนาการ มขอมลทเปนประโยชน๑ทาใหสามารถเลอกบรโภคอาหารสาเรจรป/กงสา เรจรปทมปรมาณคณคาสารอาหารตรงตามความตองการของรางกายไดอยางเหมาะสม ดงนน ผบรโภคจงไมควรละเลยหรอมองขามฉลากโภชนาการ การอานขอมลโภชนาการบนฉลากผลตภณฑ๑อาหารกอนการตดสนใจเลอกซอ จะทาใหซอผลตภณฑ๑อาหารตามทตองการได

วตถเจอปนในอาหาร (Food additive)

ปจจบน อตสาหกรรมอาหารของประเทศไทยมการใชวตถเจอปนอาหาร (Food additive ) ในกระบวนการผลต และในกระบวนการเตรยมอาหารในธรกจเพมมากขน เพอทาใหอาหารมคณลกษณะทผผลตตองการ หรอยดอายการเกบผลตภณฑ๑อาหารจงอาจทาใหมความเสยงตอการไดรบสารเคมทเปนอนตรายตอสขภาพของผบรโภคเพมขน ทงในระยะสนและในระยะยาวไดหากมการใชวตถนทไมถกตองหรอไมเหมาะสมผบรโภคจงควรรจกวตถเจอปนอาหารในอาหารชนดตางๆไว เพอการเลอกซออาหารทไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพ

ความหมายของวตถเจอปนอาหาร

วตถเจอปนในอาหารคอสารซงปกตไมไดเปนสวนประกอบหลกของอาหารแตผผลตเตมลงในอาหารอยางตงใจ เพอประโยชน๑ในดานการผลต, การรกษาคณภาพและคณคาทางโภชนาการ, การแตงส กลน รสของอาหารโดยอาจเตมลงไป ในระหวางขบวนการแปรรปอาหาร หรอในระหวางการบรรจสารเหลานจะตองผานการทดสอบ และผานการประเมนทางพษวทยา และไดรบอนญาตใหใชไดตามกฎหมายในปรมาณทกาหนด ซงผานการศกษาแลววา จะไมทาใหเกดอนตรายตอสขภาพของผบรโภค วตถเจอปนอาหารทนยมใช เชน วตถกนเสย, สผสมอาหารตางๆ, สารใหความหวาน, วตถกนหน (กลนทเหมนเหมอนกลนนามนมะพราว เมอเกบอาหารไวนานๆ) เปนตน

วตถประสงคของการใชวตถเจอปนอาหาร

1. เพอยดอายการเกบอาหาร

1.1 ชวยทาลายหรอชะลอการเจรเตบโต ของเชอจลนทรย๑ทปนเปอนมาในอาหาร

1.2 ชวยปองกนการเสอมคณภาพของอาหาร

1.3 ชวยถนอมคณคาอาหารสารกนเสย, สารกนหน

http://haamor.com/th/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3/







http://haamor.com/th/%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%96%E0%B8%B8%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3/



http://haamor.com/th/%E0%B8%95%E0%B8%B2/


http://haamor.com/th/%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7/


http://haamor.com/th/%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C



39

2. เพอปรงแตงส กลน รส

2.1 ชวยใหอาหารมลกษณะนากน

2.2 ชวยปองกนการเปลยนเปนสนาตาลในผก ผลไมสารปรงแตง ส กลน รส

3. เพอชวยในกระบวนการผลตชวยใหเขาเปนเนอเดยวกน

3.1 ชวยใหเขาเปนเนอเดยวกน

3.2 ชวยใหขน เพมความหนด 3.3 ชวยปองกนการจบตวเปนกอน

3.4 ชวยปองกนการเกดฟองทมากกนไป

3.5 ชวยลดอณหภมทตองใชในการแปรรปสารชวยใหอาหารคงตว, สารชวยดดความชนไวทาให

อาหารทเปนผงแหงไมชนงาย

3.6 เพอพฒนาผลต ภณฑ๑อาหารชนดใหมๆทาใหอาหารมความหลากหลาย

ชนดของวตถเจอปนอาหาร

1. สารกนเสย คอสารทเตมในอาหารเพอปองกนการเสย การบดเนาของอาหารสารนจะไปควบคมการเจรญเตบโต หรอทาลายเชอจลนทรย๑ทเปนสาเหตของการเสอมคณภาพของอาหารสารกนเสยทใชแพรหลาย ไดแก 1.1 กรดและเกลอของกรดตางๆ เชน กรดนาสม (Acetic acid), กรดเบนโซอค (Benzoic acid), กรดซอร๑บค (Sorbic acid), กรดโพรพออนค (Propionic acid)

1.2 สารประกอบไนไตรท๑ (Nitrite) มกเตมในเนอสตว๑ เพอใหเนอสตว๑มสชมพหรอสแดงนากน และ เพอชะลอการเจรญเตบโตของเชอจลนทรย๑คอสตเดยมโบทลนม (Clostridium

botuli num) ซงผลตสารพษ Botulinumtoxin ทเปนอนตรายถงชวตไดอาหารทใสสารประกอบชนดน เชน เนอเคม เนอแดดเดยว ปลาแดดเดยว ไสกรอก หมแฮม เบคอน

เปนตน

1.3 โซเดยมเบนโซเอท (Sodium benzoate) หรอโปแตสเซยมเบนโซเอท (Potassium

benzoate) โซเดยมซอร๑เบท (Sodium sorbate) หรอโปแตสเซยมซอร๑เบท (Potassium

sorbate) โดยทง เบนโซเอทและซอร๑เบตจะมประสทธภาพด ในอาหารทเปนกรด (pHตา) จงเหมาะกบการใชใน แยม เยลล และอาหารหมกดอง

1.4 คลอรน ใชผสมในนาลางวตถดบหรอลางเครองมอเพอฆาเชอโรค


http://haamor.com/th/%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%95%E0%B8%B2/










http://haamor.com/th/%E0%B9%84%E0%B8%95



http://haamor.com/th/%E0%B9%82%E0%B8%8B%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A1/


http://haamor.com/th/%E0%B9%82%E0%B8%9E%E0%B9%81%E0%B8%97%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A1/






http://haamor.com/th/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%94%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87/



http://haamor.com/th/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%84-%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3-%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B0

40

2. สารกนหน คอ สารทใชเพอชะลอการเสยของอาหารอนเนองมาจากมส กลน รส ผดไปจากเดม ทอาจเกดเปนสารประกอบใหม ทอาจเปนอนตรายตอรางกายได นยมใชในผลตภณฑ๑อาหารประเภทไขมนและนามน นมผง เนย เปนตน

3. สารปรงแตงส กลน รส เพอแตงสใหอาหารมลกษณะคลายธรรมชาต หรอเพอใหมสสมาเสมอ และเพอแตงส กลนรสของอาหารใหไดตรงตามตองการของผบรโภค เปนกลมวตถเจอปนทชวยคงรปผก ผลไมทผานกระบวนการแปรรปใหคงสภาพเดมมากสด

3.1 กรดมะนาว หรอ กรดซตรค (Citric acid) ใชในผลตภณฑ๑ผกและผลไม เพอปรบปรงกลน รส

และสของผลตภณฑ๑ใหดขน ปองกนปฏกรยาการเกดสนาตาล และชวยยบยงการเจรญ เตบโตของจลนทรย๑ทาใหเกบผลตภณฑ๑ไดนานขนนอกจากนกรดยงชวยลดอณหภมทตองใชในการแปรรป แตการเลอกใชกรดจะตองขนอยกบชนดของกรดทมอยมากในผลไมนนๆ ผลไมทวๆไป จะมกรดซตรค (กรดมะนาว) สวนองนมกรดทาร๑ทารค/Tataric acid (หรอเรยกวากรดมะขาม) นอกจากนนยงมการใชกรดอะซตคหรอนาสมสายชในอาหารหมกดองดวย กรดมะนาวนยม เตมลงในนาลวก หรอนาแชผกและผลไมกอนการแปรรป ชวยใหสของผกผลไมขาว หรอไมเปลยนส

3.2 แคลเซยมคลอไรด๑ (Calcium chloride) ใชเตมลงในนาลวกนาแชผกและผลไม ทาให ผลตภณฑ๑มความแขงหรอกรอบ ลกษณะเนอสมผสดขน เนอแนน สมยโบราณใชนาปนใส (ใชปนขาวหรอปนแดงผสมกบนาแลวปลอยใหปนตกตะกอน) หรอใชสารสมแกวงในนาแตสารเหลานจะมปญหาเรองความเขมขนทใชไมแนนอน ปจจบนจงนยมใชแคลเซยมคลอไรด๑แทนอาหารทใช เชน ผกดอง ผลไมดอง ผลไมแชอม ผลไมกวน ผกผลไมบรรจกระปอง เปนตน

3.3 โซ เ ดยม เม ตา ไบซลไ ฟท๑ หร อ โปแตสเซยม เม ตาไบซลไ ฟท๑ ( Sodium/Potassium metabisulfile,KMS) เปนสารเคมทมคณสมบตชวยปองกนไมใหเกดเชอราในผกและผลไม นอกจากนยงชวยใหผลไมคงสธรรมชาตไวโดย

3.1.1 ผสมลงไปในนาเชอมรวมกบกรดมะนาว ในการแปรรปผก และผลไมแชอม

3.1.2 ใชในนาลวกผลไมแชอม กอนการอบแหงเพอลางนาตาลทผวและปองกนเชอรา

3.1.3 ใชในผกผลไมอบแหงโดยจมชนผกผลไม ลงในสารละลายโซเดยมหรอโปแตสเซยม

เมตาไบซลไฟท๑กอนนาไปอบแหง

3.4 เกลอซลไฟท๑ (Sulfite) และซลเฟอร๑ไดออกไซด๑ (Sulfurdioxide) เปนสารปองกนการเปลยนเปนสนาตาล ซงเมอรวมตวกบนาจะเปลยนเปนกรดซลฟรส (Sulfurous acid) ซงมฤทธใน การทาลายหรอชะลอการเจรญเตบโตของจลนทรย๑ใชในอาหารพวกผก ผลไมนาหวานตาง ๆ ไวน๑ วนเสนแหง เสนก๐วยเตยวแหง เสนหมแหง ผลตภณฑ๑มนฝรงและผลไมบรรจกระปอง



http://haamor.com/th/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88

http://haamor.com/th/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88








http://haamor.com/th/%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A1/









http://haamor.com/th/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0/










http://haamor.com/th/%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B2/









41

4. สารชวยใหอาหารมความคงตว เชน

4.1 สารอมลซไฟเออร๑ (Emulsifier) เปนสารทชวยใหของเหลวสองชนดทไมละลายซงกนและกน รวมกนได เชน ทาใหนามนและนาสามารถรวมกนเปนเนอเดยวกนได เปนกลมวตถเจอปนทชวยทาใหอาหารเปนเนอเดยวกนโดยไมแยกชน อมลซไฟเออร๑ตามธรรมชาตเชน เลซทน(Lecitin) ในไขแดง และในถวเหลอง อมลซไฟเออร๑สงเคราะห๑ไดแก โมโนแซคคาไรด๑ (Mono

saccaride) และอนพนธ๑โพรพลนไกลคอลเอสเทอร๑ (Propylene glycol ester) เชน การเตมอมลซไฟเออร๑ ในผลตภณฑ๑นาสลด มายองเนส ซอส และนาจมบางชนด

4.2 สารชวยใหขน ทาใหอาหารมลกษณะคงตวเปนเนอเดยวกน

5. สารชวยดดความชน เปนสารปองกนการจบตวเปนกอนของอาหารใชเตมในอาหารผงแหงตางๆ เชน เครองดมผง กาแฟผง ซปผงมกพบปญหาการรวมตวเปนกอนแขง จงตองเตมวตถปองกนการรวมตวเปนกอนเพอทาใหอาหารคงสภาพเปนผงแหงอาหารทใชวตถเจอปนกลมน เชน ครมเทยมผง กาแฟผง เครองดมผงนาตาลทรายชนดผงละเอยด เกลอ เจลาตนผง หวหอมผงกระเทยมผง ซอสผง แปงเคกสาเรจรป ผงฟ ซปผง เปนตน

ในการเลอกซออาหารไมวาจะเปนอาหารสดอาหารกระปอง หรออาหารผานการแปรรปตางๆ ในปจจบนมแนวโนมใชวตถเจอปนอาหารทงสน ผบรโภคตองศกษาใหรจกเอาไว เพอเลอกซออาหารทปลอดภย และใหประโยชน๑กบสขภาพสงสด

สารปนเปอนในอาหาร

อาหารหลายชนดทเรากนโดยไมรวามสารเคมปนเปอนอย ซงเปนอนตรายตอสขภาพและ อาจเปนตนเหตใหเกดโรครายแรงได สารเคมสาคญๆ ทมกจะปนเปอนในอาหาร 5 ชนด ทมกตรวจพบในอาหาร ไดแก

1. สารบอแรกซ๑ (Borax) มลกษณะเปนผงสขาวมชออนๆ อก เชน นาประสานทอง สารขาวตอก ผงกนบด เพงแซ ผงเนอนมสารบอแรกซ๑ เปนสารทใชในอตสาหกรรม เชนทาแกว เพอทาใหทนความรอนเปนสารประสานในการเชอมทองเปนสารหยดยงการเจรญเตบโตของเชอราในแปงทาตว เปนตนแตแมคามกนามาผสมในอาหาร เพอใหอาหารมความหยนกรอบ คงตวไดนาน ไมบดเสยงายอาหารทมกพบวามสารบอแรกซ๑ ไดแก หมบด ลกชน ทอดมน หมสด เนอสด ไสกรอก ผลไมดอง ทบทมกรอบ ลอดชอง เปนตนพษของสารบอแรกซ๑เกดไดสองกรณ คอ

1.1 แบบเฉยบพลน จะมอาการคลนไส อาเจยน อจจาระรวง ออนเพลย ปวดศรษะ หงดหงด ผวหนงอกเสบ ผมรวง


















42

1.2 แบบเรอรง จะมอาการออนเพลย เบออาหาร ผวหนงแหง หนาตาบวม เยอตาอกเสบ ตบไตอกเสบคาแนะนาเพอหลกเลยงสารบอแรกซ๑ในอาหาร

1.2.1 ผบรโภคไมซอเนอหมทผดปกตจากธรรมชาต

1.2.2 ไมซอหมบดสาเรจรป ควรซอเปนชนแลวนามาบดหรอสบเอง

1.2.3 ไมกนอาหารทมลกษณะกรอบเดง หรออยไดนานผดปกต

โทษของการผลตหรอจาหนายอาหารซงปนเปอนสารบอแรกซ๑ ถอเปนการฝาฝนพระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522 มาตรา 25(1) เปนอาหารไมบรสทธ ตามมาตรา 26(1) มโทษตามมาตรา 58 ตองระวางโทษจาคกไมเกน 2 ป หรอปรบไมเกน 20,000 บาท หรอทงจาทงปรบ

2. สารกนรา หรอสารกนบด เปนกรดทมอนตรายตอรางกายมาก ซงผผลตอาหารบางรายนามาใสเปนสารกนเสยในอาหารแหง เพอปองกนเชอราขนอาหารทมกพบวามสารกนรา ไดแก นาผกดอง นาดองผลไม แหนม หมยอ เปนตน

พษของสารกนรา เมอกนเขาไปจะทาลายเซลล๑ในรางกายใหตาย หากกนเขาไปมากๆ จะทาลายเยอบกระเพาะอาหารและลาไส ทาใหเปนแผลในกระเพาะอาหารและลาไสได ความดนโลหตตาจนชอกได หรอในบางรายทกนเขาไปไมมากแตแพ จะทาใหเปนผนคนขนตามตว อาเจยน หออ มไข

หลกเลยงพษจากสารกนราไดโดย เลอกกนอาหารทสดใหม ไมกนอาหารหมกดอง หรอเลอกซอจากแหลงผลตทเชอถอได ซงไดรบการรบรองคณภาพ มเครองหมาย อย.

3. สารฟอกขาว หรอผงซกมงหรอ สารโซเดยมไฮโดรซลไฟต๑(Sodium Hydrosulfite) เปนสารเคมทใชฟอกแห อวน แตแมคาบางรายนามาใชฟอกขาวในอาหาร เพอใหอาหารมสขาว ซงเปนอนตรายตอสขภาพ อาหารทมกพบวามการใชสารฟอกขาว ไดแก ถวงอก ขงฝอย ยอดมะพราว กระทอน หนอไมดอง นาตาลมะพราว ทเรยนกวน

อนตรายของสารฟอกขาวคอ เมอสมผสโดยตรงจะทาใหผวหนงอกเสบ เปนผนแดง และถากนเขาไป จะทาใหเกดอาการอกเสบในอวยวะทสมผสอาหาร เชน ปาก ลาคอ กระเพาะอาหาร เกดอาการปวดหลง ปวดศรษะ อาเจยน แนนหนาอก หายใจไมสะดวก ความดนโลหตลดลง และหากกนมากอาจเสยชวตไดหลกเลยงสารฟอกขาวไดโดยการเลอกกนอาหารทมสใกลเคยงธรรมชาต ไมขาวจนเกนไป

4. สารฟอร๑มาลน(Formalin) หรอนายาดองศพเปนสารอนตรายทแมคาบางราย นามาใชราดอาหารสด เพอให คงความสดอยไดนาน ไมบดเนางาย

43

อาหารทมกตรวจพบวามสารฟอร๑มาลนปนเปอนอย เชน ผกสดตางๆ อาหารทะเลสด และเนอสตว๑สด เปนตนอนตรายของสารฟอร๑มาลน เมอกนเขาไปจะเกดเปนพษเฉยบพลน ตงแตปวดทองอยางรนแรง อาเจยน ทองเสย หมดสต และอาจตายไดหากไดรบในปรมาณมาก

5. ยาฆาแมลง หรอ สารเคมสาหรบกาจดแมลงซงเกษตรกรบางคนใชในปรมาณมากเกนไป จนทาใหอาจตกคางมากบผก หรอผลไมสด ปลาแหง

อนตรายจากยาฆาแมลง เมอเรากนเขาไปมากๆ ในครงเดยว จะเกดพษแบบเฉยบพลน เชน ทาใหกลามเนอสน กระสบกระสาย ชกกระตก และหมดสต หายใจขด และอาจหยดหายใจได แตพษทพบมากทสดคอ คลนไส อาเจยน ทองเดน เกดสะสมในรางกาย ทาใหเกดโรคมะเรงได

การหลกเลยงจากยาฆาแมลงทปนเปอนมากบอาหารคอ เลอกกนผก ผลไมตามฤดกาล หรอผกพนบาน เลอกผกทมรพรนจากการเจาะของแมลงบาง กนผกใบมากกวาผกหว เพราะผกหวจะสะสมสารพษไวมากกวา ลางและปอกเปลอก(ในชนดททาได) กอนนามาบรโภค และเลอกซอจากแหลงทเชอถอได เชน ผกอนามย ผกกางมง เปนตน

6. สารเรงเนอแดง (ซาลบตามอล)

ในทองตลาดผบรโภคเคยเหนหมเนอแดงซงมแตเนอลวนๆ ไมมมนเลย ซงมาจากความตองการของผบรโภค ทตองการเนอแดงลวนๆไมมมนเลย ผเลยงจงใหหมกนสารเคม คอ ซาลบตามอล

ซาลบตามอล เปนยาสาคญทใชในผปวยทเปนโรคหอบหด ชวยในการขยายหลอดลม และมฤทธชวยกระตนการเตนของหวใจ เมอมการนาสารซาลบตามอลไปใชเรงเนอแดงในหม โดยใหหมกนสารน เมอตกคางมาถงผบรโภค อาจมผลขางเคยงทาใหมอาการมอสน กลามเนอกระตก ปวดศรษะ หวใจเตนเรวผดปกต กระวนกระวาย วงเวยนศรษะ บางรายมอาการเปนลม คลนไสอาเจยน เปนอนตรายมากสาหรบผทเปนโรคหวใจ ความดนโลหตสง ผปวยเบาหวาน หญงมครรภ๑คาแนะนา ผบรโภคควรหลกเลยง ไมกนเนอหมทมสารดงกลาว โดยเลอกหมทมชนมนหนา และเลอกหมทอยในลกษณะสไมแดงมากาหารกระปองในทองตลาดมหลากหลายยหอ ซงคณภาพและราคาแตกตางกน การเลอกซอควรเลอก

อาหารเปนพษ

สาเหตการเกดโรค

การเลอกรบประทานอาหารนบเปนสงสาคญและจาเปนอยางยงในชวตประจาวนเนองจากมแบคทเรย หรอสารพษตางๆ ทอาจปนเปอนอยในนา อาหาร อากาศ ซงแบคทเรยหรอสารพษเหลานเปนสาเหตสาคญททาใหเกดอาการเจบปวยดวยโรคอาหารเปนพษ ซงเปนอนตรายรนแรงถงขนเสยชวตได ถาไมรบพามาพบแพทย๑ นอกจากนอาหารทปรงสกๆดบๆ จากเนอสตว๑ อาหารกระปอง อาหารทะเล นมท

44

ปนเปอนเชอหรอหมดอาย อาหารคางมอและไมไดแชเยน ถาไมอนใหเดอดทวถงกอนการรบประทาน กอาจทาใหเกดโรคอาหารเปนพษได

อาการของโรค

อาหารเปนพษมกเกดอาการตงแต หนงชวโมงจนถง 8 วนหลงรบประทานอาหารทปนเปอนเชอเขาไป มกจะพบวาในหมคนทกนอาหารรวมกนมกจะมอาการพรอมกนหลายคน ซงอาจมอาการมากนอยแตกตางกนไปแลงแตละบคคลและปรมาณทกน อาการทพบคอ คลนไส อาเจยน ตามดวยอาการ ไข เบออาหาร อจจาระรวง มตงแตอาการอยางออนจนถงรนแรง อาจถายมมกปนเลอดได

การปองกนอาหารเปนพษ โดยแยกประเภทดงน

อาหารประเภทแปง ไดแกขาวผด ขนมจน ขนมปง ขนมเอแคร๑ ฯลฯเปนตน ทปรงทงไวนานหรอหมดอายอาจจะมสารพษจากเชอแสตปฟลโลคอกคส ออเรยส (Staphylococcus aureus) และแบซลลสซเรยส(Bacillus cereus)

ซงเปนสาเหตใหเกดโรคอาหารเปนพษ

การปองกน

1. ขนมจน ควรนงกอนรบประทาน

2. ขนมปง ขนมเอแคร๑และเบเกอรตางๆ ควรเลอกรบประทานใหมๆ ไมหมดอาย ไมมรา

3. ควรเกบอาหารทยงไมรบประทานไวในตเยนทอณหภม 4 องศาเซลเซยส

4. ขาวกลองและอาหารท เตรยมสาหรบคนหมมาก เชน อาหารกลางวนสาหรบนกเรยน อาหารบ๏พเฟ งานเลยงไมควรเตรยมไวขามมอ

5. ควรเนนความสะอาดเวลาปรงและเลอกรายการอาหารทไมบดงาย ขาวผดปควรนงปเพอฆาเชออกครง กอนใสในขาวผด

อาหารทะเล

เชน ปลาหมก กง หอย ป ปลา ทเตรยมไมสะอาด ปรงไมสกหรอสกไมทวถง อาจมเชอแบคทเรยกอโรคหลายชนดเชน เชอวบรโอ พาราฮโมไลตคส(Vibrio parahaemolyticus) ซงเปนสาเหตทาใหเกดโรคอาหารเปนพษ

45


1. อาหารทะเลควรเลอกซอทสดและสะอาด

2. รบประทานอาหารทะเลทมนใจปรงสข

3. หอยแมลงภควรดงเสนใยออกกอนรบประทาน

4. ปเคม ปดอง หอยแครงควรทาใหสกกอนรบประทาน

5. ไมควรวางอาหารทปรงสกปะปนกบอาหารดบ

อาหารประเภทเนอสตว

ไดแกอาหารประเภทเนอสตย๑ทกชนดเชน เนอวว เนอหม เนอไก เครองในสตย๑ รวมทงนม และไข ซงมกปนเปอนเชอแบคทเรยกอโรคหลายชนดเชน(Vibrio cholerae),ซลโมเนลลา(Salmonella), เอนเทอโรพาโทเจนนค เอสเซอรเซยโคไล (Enteropathogenic;E.coli),แคมฟลโลแบคเตอร๑ (Campylobacter) และ เยอชเนย เอนเทอโรโคไลตคา (Yersinia enterlocolitica)


1. ควรแยกเขยงทใชกบอาหารดบและสก

2. เลอกซอเนอ นม และไขสดและสะอาด

3. หลกเลยงการใชมอสมผสอาหารโดยตรง เพอปองกนการปนเปอนเชอลง ในอาหาร ทงนรวมทงผจาหนาย ผปรงและผบรโภค

4. ผจาหนายเนอสตย๑ ควรใหความสาคญกบการทาความสะอาด มด เขยง ทวางเนอสตว๑จาหนาย

5. หลกเลยงการรบประทานอาหารประเภทเนอทสกๆดบ เชนลาบ,กอย

นาดม

หากบรโภคนา หรอเครองดมทไมสะอาดและปลอดภยเพยงพออาจทาใหปวยดวยโรคอจจาระรวงจากเชอแบคทเรยกอโรคทปนเปอนได


1. ดมนาตมสก

2. ควรบรโภคนาหรอเครองดมทมเครองหมายรบรองคณภาพจาก สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา

3. เลอกรบประทานนาทสะอาดไมมตะกอน

4. ไมควรดมนาจากแมนา ลาคลอง หนองบงทยงไมผานการบาบด

46

ผกและผลไม

อาจมสารเคมและยาฆาแมลงตกคางอย หรออาจมเชอแบคทเรยกอโรคและ/หรอไขพยาธปนอย เมอรบประทานเขาไปอาจทาใหเกดอาการอาหารเปนพษทบรโภคไมได


1. เลอกซอผก ผลไมทสดสะอาด ปลอดสารเคมและยาฆาแมลง

2. ลางผกและผลไมใหสะอาด คลใบลางผานนาใหสะอาดหลายๆครง

3. หลกเลยงการรบประทานผกดบ

4. เลอกซอและรบประรบประทานเหดทไมเปนพษและเหดทรจกจรง เทานน

อาหารกระปอง

อาทปลากระปอง ผกกระปอง แกงกระปอง หรอผลไมกระปองทเกบไวนานๆ จนเปนสนมหรอกระปองบบ หากนามาปรงรบประทานอาจทาใหปวยดวยโรคคลอสทรเดยมเพอร๑ฟรนเจนส๑ (Clostridium

perfringens ) และคลอสทรเดยมโบทลนม (Clostridium botulinum )


1. หลกเลยงการรบประทานอาหารกระปองทหมดอายหรอกระปองเปนสนม บบบวมหรอโปงพองออกมา

2. เลอกซออาหารทบรรจในกระปองทสภาพดควรดวนหมดอายทกครงกอนนามารบประทาน

3. อนอาหารใหเดอดท 100 องศาเซลเซยสนาน 10 นาท เพอทาลายสารพษ หรอท 120 องศาเซลเซยสนาน 10 นาท เพอทาลายสปอร๑ของเชอ

รกษาอาการเบองตน

ผปวยโรคอาหารเปนพษ มกมอาการอาเจยนเปนอาการเดนการรกษาตามอาการ คอ ¡ ถาผปวยยงพอรบประทานได ควรใหดมสารละลายนาตาลเกลอแร เพอปองกนการขาดนาและเกลอแร ¡ ถาอาเจยนมาก รบประทานไมได ถายเปนมกเลอด ถายเปนนา มไข ควรนาสงโรงพยาบาล

การถนอมอาหาร

อาหารเปนหนงในปจจยสทมความจาเปนตอการดาเนนชวตของมนษย๑ การถนอมอาหารไดเขามามบทบาทสาคญตอมนษย๑เปนอยางมาก เนองจากพฤตกรรมการบรโภคอาหารมการเปลยนแปลงไปจากเดม

47

เนองจากคนสวนใหญตองการความสะดวก รวดเรว และตองการเกบรกษาอาหารไวบรโภคไดนานๆ การถนอมอาหารนนมมาตงแตสมยโบราณ โดยชาวโรมนคนพบการรมควนเนอสตว๑ การหมกเครองดมแอลกอฮอล๑ การทาเนยแขง จนกระทงป ค.ศ. 1864 หลยส๑ ปาสเตอร๑ ไดพบวาไวน๑ และเบยร๑เกดการบดเสยจากสงมชวตเลกๆ ทมองไมเหนดวยตาเปลา ทเรยกวา “จลนทรย๑” มผใหคาจากดความของการถนอมอาหารไวหลายอยาง ซงอาจสรปไดวา การถนอมอาหาร เปนการเกบรกษาอาหารไวใหไดนาน โดยไมทาใหอาหารนนเกดการเสอมเสย และยงคงอยในสภาพทเปนทยอมรบของผบรโภค

สาหรบการถนอมอาหารโดยการยบยงการเจรญของจลนทรย๑นนสามารถแบงไดดงน

1. การถนอมอาหารโดยใชความรอน ความรอนจะสามารถทาลายจลนทรย๑ และเอนไซม๑ทมอยตามธรรมชาตในอาหารได แตกจะทาใหโปรตนเปลยนสภาพไปดวย การถนอมอาหารโดยใชความรอนอาจแบงไดคอ

1.1 การใชความรอนระดบพลาสเจอร๑ไรซ๑ (pasteurization) เปนกระบวนการใหความรอนทไมรนแรง โดยอณหภมทใชจะตากวา 100o

Cเพอยดอายของผลตภณฑ๑อาหารใหนานหลายวน เชน นม นาผลไม วธนสามารถใชในการถนอมอาหารได โดยการยบยงการทางานของเอนไซม๑และทาลายจลนทรย๑ทมความทนทานตอความรอนตา เชน แบคทเรยทไมสรางสปอร๑ ยสต๑ และรา และทาใหเกดการเปลยนแปลงคณคาของอาหารนอยทสด แบงได 2 วธ 1.1.1 Low temperature long time (LTLT) เปนวธทใหความรอนตาประมาณ 60o

C นาน 30 นาท แลวทาใหเยนทนท 1.1.2 High temperature short time (HTST) เปนวธทใหความรอนสงประมาณ 72o

C นาน 15 วนาท แลวทาใหเยนทนท 1.2 การใชความรอนระดบสเตอรไลซ๑ (sterilization) เปนการทาใหอาหารปราศจากเชอโรค ทเปนอนตรายตอผบรโภค และทาลายจลนทรย๑ หรอสปอร๑ทเปนสาเหตทาใหเกดการเนาเสย ซงสามารถ ทจะเจรญเตบโตในอาหารไดท อณหภมในการเกบรกษาตามปกต และไมตองแชเยน โดยความรอนในการสเตอรไลซ๑จะสงกวาจดเดอด คอประมาณ 100-130o

C วธนจงเปนวธทมประสทธภาพสง เชน UHT

(Ultra High Temperature) โดยจะใชอณหภม 135-150oC เปนเวลา1-4 วนาท

2. การถนอมอาหารโดยใชความเยน เปนการลดอณหภมของอาหารลงใหตากวา 10oC เพอทาให

กระบวนการmetabolism การเจรญของจลนทรย๑รวมทงกจกรรมของเอนไซม๑เกดไดชา จงเปนการยบยง การเจรญของจลนทรย๑ ชะลอการเนาเสย และลดอตราการเปลยนแปลงทางเคมทาใหสามารถยดอาย การเกบรกษาอาหารไดระยะหนง

48

2.1 การแชเยน (chilling) เปนกรรมวธทควบคมอณหภมของอาหารไวทอณหภม -1oCถง 8o

C

เพอลดอตราการเกดปฏกรยาทางชวเคม และการเปลยนแปลงเนองจากจลนทรย๑ วธนจะทาใหเกด การเปลยนแปลงคณคาทางโภชนาการ และคณสมบตทางประสาทสมผสนอยทสด โดยมกจะใชการแชเยนควบคกบกรรมวธแปรรปอนๆ เชน การหมก การฉายรงส 2.2 การแชเยอกแขง (freezing) การแชเยอกแขงเปนกรรมวธการลดอณหภมของอาหารใหตาลงกวาจดเยอกแขง โดยสวนของนาจะเปลยนสภาพไปเปนผลกนาแขง การตรงนากบนาแขง และผลจากความเขมขนของตวทาละลายในนาทยงไมแขงตวจะทาใหคา water activity ของอาหารลดลง จลนทรย๑จงไมสามารถนานามาใชในการเจรญได สาหรบอาหารทนยมแชเยอกแขง ไดแกอาหารทะเล เชน กง เนอป

3. การถนอมอาหารโดยการทาใหแหง หมายถง การกาจดนาสวนใหญทอยในอาหารออกจากอาหาร ซงจะมผลใหกระบวนการ metabolism และการเจรญของจลนทรย๑เกดไดชาลง ทงยงเปนการลดอตราเรวของปฏกรยาการหนของไขมนเนองจากปฏกรยา hydrolysis

3.1 การทาใหอาหารแหงโดยอาศยธรรมชาต เปนการอาศยแหลงความรอนจากแสงอาทตย๑หรอผงลม วธนนยมใชในประเทศแถบรอนเขตศนย๑สตร เพราะตนทนตา ทาไดงาย แตผลตภณฑ๑ทไดจะมคณภาพตา เนองจากไมสามารถควบคมอตราเรวในการทาแหงได

3.2 การทาใหอาหารแหง โดยอาศยวธกลเขาชวย วธนเปนการนาหลกการทางวทยาศาสตร๑และเทคโนโลยเขาชวย เชน การใชเมมเบรน การระเหย และการอบ การทาใหแหงโดยวธกลตองหาสภาวะทเหมาะสมสาหรบการถนอมอาหารแตละชนด เพอใหมการสญเสยคณคาทางโภชนาการนอยทสด การทาใหแหงสวนใหญจะอาศยหลกการนาความรอน และการพาความรอน การแผรงส ซงวธนจะสามารถควบคมสภาวะแวดลอมได เชน อณหภม ความชน ทาใหผลตภณฑ๑ทไดมคณภาพสมาเสมอ

4. การถนอมอาหารโดยการหมกดอง เปนกระบวนการทเกดขนเนองจากจลนทรย๑ยอยสลายคาร๑โบไฮเดรตหรอสารอน ภายใตสภาวะทมหรอไมมอากาศ ซงจะแตกตางจากการถนอมอาหารอนทมวตถประสงค๑ในการทาลายจลนทรย๑ และเอนไซม๑ธรรมชาตในอาหาร การหมกดองจะทาให pH ของอาหารลดตาลง ซงจะเปนการปองกนไมใหเชอจลนทรย๑ทกอใหเกดโรคเจรญได

5. การถนอมอาหารโดยการใชสารเคม มจดประสงค๑เพอยดอายการเกบรกษาอาหาร โดยมผลยบยงการเนาเสยเนองจากจลนทรย๑ สารเคมทมฤทธยบยงการเจรญของจลนทรย๑ ไดแก เกลอนาตาล กรด สารกนเสย สารกนหน

6. การถนอมอาหารโดยการใชรงส การฉายรงสอาหารเปนวธการถนอมอาหารทตองการเลยง การใชความรอน เนองจากความรอนสามารถเปลยนแปลงสมบตดานประสาทสมผสของอาหารนนๆ ได รงสชนดทแตกตวได (ionizing radiation) ทมชวงคลนสน สามารถทจะยบยงการเจรญของจลนทรย๑ การทางานของเอนไซม๑ และการเจรญเตบโตของไข และตวออนของแมลงไดด ทงยงสามารถปองกน การงอกของผก และผลไม โดยยงคงคณคาทางโภชนาการ เนอสมผส และรสชาตของอาหารไดดโดยรงสท

49

ใชในการถนอมอาหารม 3 ชนดคอ รงสแกมมา (gamma radiation) รงสเอกซ๑ (x-radiation) และอเลกตรอนกาลงสง (high speed electron)

ปจจบนเทคโนโลยไดเขามามบทบาทสาคญตออตสาหกรรมอาหารทงการแปรรป และการถนอมอาหาร ทาใหผบรโภคสามารถเลอกซออาหารไดหลากหลายชนดมากขน โดยในการเลอกซออาหาร นอกจากจะพจารณาจากรสชาต และราคาแลว ยงตองคานงถงคณคาทางโภชนาการ และความปลอดภยดวย

อาหารเพอคณภาพชวต

ขาวกลอง ขาวกลองคอขาวทผานการขดสนอยมาก ทาใหเมลดขาวยงคงมจมกขาว และเยอหมเมลดขาวชนในเหลออยจงทาใหขาวกลองมคณประโยชน๑มากกวาขาวขาวทวไป คอมโปรตนประมาณรอยละ 7 -12 ขาวกลองยงมปรมาณไขมนซงไมมคลอเลสเตอรอล วตามนบหนง บสอง และแรธาตในปรมาณทสง ชวยปองกนโรคเหนบชา และโรคปากนกกระจอก นอกจากนขาวกลองยงมเสนใยอาหารมากกวาขาวขาวอกดวย

รา

ราเปนของทมราคาถกมาก แตมกากใยประมาณรอยละ 12 และมผลในการเพมกากไดดกวาแปงททาจากขาวกลองถงประมาณ 5 เทาตว

เหด

คณคาทางอาหารของเหดคอมโปรตนสง อดมดวยวตามนและแรธาตทสาคญมากกวาพช ผก ชนดอนๆ เหดเปนพชทมแครอรตาและโซเดยมตา แตอดมดวยเรตนซงสามารถชะลอการเตบโตของเนองอกในรางกาย นอกจากนเหดยงวายตอการปรงเปนอาหารรสด ราคาถกและยอยงาย เหมาะสาหรบคนปวย เพราะประกอบดวยอาหารทบารงสขภาพ

อาหารบารงสมองและระบบประสาท

1. กรดโฟลค (Folic acid) มอยในผกใบเขยวจดทกชนด แครอท ตบ ไขแดง แคนตาลป ฟกทอง อะโวคาโด ถวดา ถวแดง ถวเหลอง ขาวซอมมอ และขาวสาลไมขดขาว

2. ไนอะซน (Niacin) มในขาวซอมมอ ขาวสาลไมขดขาว จมกขาว ปลา ไข ถวลสงคว อะโวคาโด อนทผลม มะเดอ ไก

50

3. สงกะส (Zinc) มในจมกขาว เมลดฟกทอง บรเวอร๑ยสต๑ ไข นม มสตาดผง

4. โปตสเซยม (Potassium) มในสม แคนตาลป มะเขอเทศ แหว ผกใบเขยว สระแหน เมลดทานตะวน กลวยนาวา มนเทศ มนฝรง

5. เคลป (Kelp) คอตนไมทะเล สงทตองการจากเคลปคอไอโอดน 6. ทรปโตแฟน (Tryptophan) มในคอตเตจชส นม เนอสตว๑ ปลา กลวย อนทผลม ถวลสง

7. เฟนลานน (Phenylanine) มในถวเหลองและผลตผลจากถวเหลอง เนอสตว๑ กง หอย คอตเตจชส นม งา ถวอลมอนต๑ ถวลสง เมลดฟกทอง

8. วตามนบหนง มในขาวซอมมอ ราขาว ขาวสาลไมขดขาว ขาวโอ๏ต ถวลสง เนอหม ผก นม

9. วตามนบหก มในขาวซอมมอ ขาวสาลไมขดขาว จมกขาว ตบ แคนตาลป กะหลาปล โมลาส นม ไข เนอ

10. วตามนบ12 มในตบ เนอสตว๑ ไข นม เนย

11. ดเอนเอ/อาร๑เอนเอ มในจมกขาว ราขาว ผกโขม หรอไมฝรง เหดทกชนด ปลา ตบไก ขาวโอ๏ต หวหอม

อาหารเสนใย

เสนใย เปนสวนของอาหารทไดจากพชซงชวยดดซมสารพษท เปนตวกอกาเนดมะเรง และหรอชวยเจอจางสารพษ ตวอยางอาหารทมเสนใยสง เชน ขาวกลอง ขาวเหนยวดา ขาวโพด ลกเดอย ผกกาด ผกคะนา ผกกะหลา ตนหอม ยอดกระถน ผกบง ชะอม ดอกและใบขเหลก หนอไม ใบตาลง ฝรง มะมวง สบปะรด พทรา มะขาม มนฝรง มนสาปะหลง แหว เมดแมงลก

โยเกรต

โยเกร๑ต เปนอาหารทมโปรตนคณภาพสง มสารอาหาร วตามน เกลอแร และเอนไซม๑นานาชนด รวมทงวตามนทหาไดยากในอาหาร ไดแกวตามนดและบ 12 โยเกร๑ตเปนอาหารทยอยงายสามารถนาสารอาหารไปใชไดเรวกวานมหลายเทา นอกจากนมแบคทเรยทมประโยชน๑ทชวยหลกเลยงการบดเนาของอาหารทตกคางอยในลาไสใหญ อนเปนสาเหตสาคญของหลายๆโรค เชน โรคอาหารไมยอย ทองผก โรคกระเพาะ มะเรง เปนตน

51

สรป

ในแตละวนเราจาเปนตองรบประทานอาหารมากมายซงอาหารเปนสงจาเปนตอการดารงชวตซงเราควรรจกการบรโภคซงอาหารมหลายชนดทเราตองพจารณาเลอกรบประทานเพอทาใหเกดสขภาพ โดยควรรบประทานอาหารในแตละมอใหครบอาหาร 5 หม เพอทาใหรางกายไดรบสารอาหารทครบทกชนดไมวาจะเปนคาร๑โบไฮเดรต โปรตน ไขมน แรธาต และวตามน ในการเลอกซออาหารนนควรเลอกซออาหารอยางถกวธโดยดขอมลของโภชนาการ รวมทงหลกการถนอมอาหารทใชกนทวไป นอกจากนควรหลกเลยงอาหารทอาจปนเปอนสารเคมและเชอโรคทอาจเปนอนตรายตอสขภาพ

55


1. จงบอกความหมายของอาหาร สารอาหาร อาหารฟงกชน ผลตภณฑเสรมอาหาร ___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

2. หากมอกลางวนรบประทานขาวผดหม แสดงวาอาหารมอดงกลาวเรารบประทานอาหารหมใด และจะไดสารอาหารอะไรบาง

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

3. “หนงหนวยบรโภค” หมายถง

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

4. “รอยละของปรมาณทแนะน าตอวนหมายถง

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

____________________________________________________________

5. จงยกตวอยางสารเจอปนอาหาร และวตถประสงคของการเจอปนอาหาร

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

____________________________________________________________

56

6. ในกวยเตยวอาจจะมสารปนเปอนอะไรไดบาง

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

___________________________________________________________

7. Thai RDI คอ

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

______

8. ปลากระปอง ผกกระปอง แกงกระปอง หรอผลไมกระปองทเกบไวนานๆ จนเปนสนมหรอกระปองบบ หากน ามาปรงรบประทานอาจท าใหปวยดวยโรค

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

9. การปองกนอาหารเปนพษเนองจากเนอสตวควรแยกเขยงอยางไร

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

10. การรบประทานหอยแมลงภควรท าอยางไร

___________________________________________________________________________

11. Low temperature long time (LTLT) คอ

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

12. High temperature short time (HTST) คอ ___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

57

13. UHT คอ

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

14. อาหารทนยมแชเยอกแขง ไดแก

_________________________________________________________

15. เพราะเหตใดการท าแหง การแชเยอกแขง และการหมกดองจงสามารถถนอมอาหารได ___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

16. รงสทใชในการถนอมอาหารม 3 ชนด คอ

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

53


ธรรม ปราโมทย.(2549). อาหารกบสขภาพ.กทม.: สถาบนบนลอธรรม. นฤดม บญหลง และ กลาณรงค ศรรอต.(2545). อาหารเพอมนษยชาต. กทม.: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2545.

ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 281) พ.ศ. 2547. (2547). วตถเจอปนอาหาร. กระทรวง สาธารณสข

พรพล รมยนกล.(2545).การถนอมอาหาร. กทม.: ส านกพมพโอเดยนสโตร. พระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522.(2543). ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข พมพเพญ พรเฉลมพงศ และ นธยา รตนาปนนท. อาหารฟงชน. [Online] Avialable:

http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/0878/functional-food-อาหารฟงชนนล [ 2 มกราคม 2556].

พระพรรณ โพธทอง.วตถเจอปนอาหาร.[Online] Avialable: http://haamor.com/th/วตถเจอปนอาหาร

[4 มนาคม 2556]. ราชบณฑตยสถาน. (2542). พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพ: นานมบคส พบลเคชนส. วนย ดะหลน และคณะ. 2545. อาหาร โภชนาการและผลตภณฑเสรมอาหาร. พมพครงท 3. กทม.: จฬาลงกรณมหาวทยาลย

วไล รงสาดทอง.(2545). เทคโนโลยการแปรรปอาหาร. กทม.: Text and Journal Publication Ltd.

ศวพร ศวเวช.(2535). วตถเจอปนในผลตภณฑอาหาร. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพ. แสงโฉม ศรพานช. อนตรายจากการรบประทานอาหารทสารไนเตรทและไนไตรท.(2555). รายงานการเฝา ระวงทางระบาดวทยาประจ าสปดาห,ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข. 43(23),353-356.

ส าเนาประกาศฯ (ฉบบท 182) .ฉลากโภชนาการ.[Online] Avialable:http://

www.fda.moph.go.th [21 เมษายน 2556]

หทยา กองจนทก.(2546).ฉลากโภชนาการใหอะไรกบผบรโภค.[Online] Avialable:http://

www.fda.moph.go.th/project/foodsafety/label46.doc [5 มกราคม 2556]

[Online] Avialable: http://www.baanjomyut.com/library/staphylococcus_aureus [2 กมภาพนธ]

[Online] Avialable: http://www.chemtrack.org/default.asp [28 กมภาพนธ 2556].

[Online] Avialable: http://www.cugateway.chula.ac.th/node/19 [28 กมภาพนธ 2556].

[Online] Avialable: http://webdb.dmsc.moph.go.th/ifc_food [28 กมภาพนธ 2556].

http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/0878/functional-food-อาหารฟงชนนล%20%5b%202

http://www.baanjomyut.com/library/staphylococcus_aureus/

54

[Online] Avialable: http://122.155.3.189/~clickchill/file/02-3.html [3 เมษายน 2556].

[Online] Avialable: http://th.wikipedia.org/wiki/อาหารฟงชน [4 เมษายน 2556]

[Online] Avialable: http://th.wikipedia.org/wiki/ผลตภณฑเสรมอาหาร [20 เมษายน 2556]

[Online] Avialable:http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/2250/nutrient-สารอาหาร

[21 เมษายน 2556]

[Online] Avialable: http://th.wikipedia.org/wiki/อาหารฟงชน [25 เมษายน 2556]

[Online] Avialable: http://www.fda.moph.go.th/project/foodsafety/foodsafety46f11.htm/ อาหาร

กระปอง...เลอกอยางไร [10 มถนายน 2556].

http://122.155.3.189/~clickchill/file/02-3.html

http://th.wikipedia.org/wiki/อาหารฟงชน

http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/2250/nutrient-สารอาหาร

http://th.wikipedia.org/wiki/อาหารฟงชน

59


สารเคมในชวตประจ าวน 6 ชวโมง

หวขอเรอง สาเหตของสารเคมทท าใหเกดอนตราย



ไธมอล (Thymol) น ายาบวนปากฆาเชอ

กอนดบกลน ลกเหมน

น ายาลางจาน น ายาซกผาขาว

สารขจดสงอดตนในทอน าทง น ายาเชดกระจก

น ายาท าความสะอาดพน

กาวตราชาง : เอธล ไซยาโนอะครเลต

ชอรกขดจ ากดแมลงคลาน

เครองส าอางและความสวยความงาม ยายอมผม

เครองส าอางผสม Alpha - Hydroxy Acids หรอ เอ เอช เอ (AHAs)

สารปองกนแสงแดด

อนๆ

พลาสตก

กาซหงตมอาหาร

ยาฆาแมลง

น ามนเบนซน

สรป

60


1. อธบายสาเหตของสารเคมทท าใหเกดอนตราย

2. อธบายถงสงทควรปฏบตเพอใหเกดความปลอดภยในการใชสารเคม

3. อธบายหลกการใชอาการพษขอควรระวงการปฐมพยาบาลการเกบรกษาของผลตภณฑภายใน

หองน าและหองครว เครองส าอาง และอนๆ


1. ซกถามกอนเขาเนอหา

2. บรรยาย สรปเนอหา 3. ยกตวอยางสารเคมทใชภายในบาน






2. ใบงาน

3. Power point







61

บทท 3

สารเคมในชวตประจ าวน

ทกครวเรอนจ าเปนตองใชผลตภณฑตางๆ ทมสารเคมเปนสวนประกอบ ซงไดแก ผลตภณฑท าความสะอาดหองน า ผลตภณฑทใชในหองครว ผลตภณฑทใชสวนบคคล หรอแมแตยาฆาแมลง เปนตน ซงผลตภณฑตางๆทใชภายในบานเหลานประกอบ ดวยสารเคมบางชนดทเปนอนตรายตอสมาชกในครอบครวและสตวเลยงในบาน โดยถาน าไปใช เกบ หรอท าลายทง อยางไมถกวธ อาจเปนอนตรายตอสขภาพ และสงแวดลอม หรออาจตดไฟได อยางไรกตาม ถาเรารจกใช เกบ และทงผลตภณฑเหลานอยางถกวธ เรากจะสามารถปองกนอนตรายทอาจเกดขนไดและใชผลตภณฑเหลานได อยางปลอดภย

สาเหตของสารเคมทท าใหเกดอนตราย

ผลตภณฑสารเคมทใชภายในบานมอนตราย โดยอยางนอยมคณสมบตขอใดขอหนงดงน เปนพษ กดกรอน ตดไฟได หรอท าปฏกรยาทรนแรงได ผลตภณฑทมสารเคมทเปนอนตรายเปนสวนประกอบ ไดแก น ายาท าความสะอาดทวไป ยาฆาแมลง สเปรยชนดตางๆ น ายาขจดคราบไขมน น ามนเชอเพลง สและผลตภณฑทถกทาสมาแลว แบตเตอร และหมก ผลตภณฑและสารเคมตางๆเหลานสวนมากถาไดรบหรอสมผสในปรมาณท นอยคงไมกอใหเกดอนตรายมากนก แตถาไดรบหรอสมผสในปรมาณทมาก หรอในกรณอบตเหต เชน สารเคมหก รดรางกาย หรอรวออกจากภาชนะบรรจ กอาจท าใหเกดอนตรายถงชวตได


1. จดเกบผลตภณฑตางๆไวในททแหงและเยน หางจากความรอน จดวางบนพนหรอชนทมนคง และเกบใหเปนระบบ ควรแยกเกบผลตภณฑทมฤทธกดกรอน ตดไฟได ท าปฏกรยาทรนแรงได หรอเปนพษ ไวบนชนตางหาก และท าความคนเคยกบผลตภณฑแตละชนด ควรจดจ าใหไดวาเกบไวทไหน และแตละผลตภณฑมวตถประสงคในการใชอยางไร เมอใชเสรจแลวควรน ามาเกบไวทเดมทนท และตรวจใหแนใจวาภาชนะทกชนมฝาปดทแนนหนา ผลตภณฑ บางชนดอาจเปนอนตรายไดมาก ผลตภณฑเหลานไดแก 1.1 ผลตภณฑท าความสะอาดภายในบาน เชน น ายาเชดกระจก แอมโมเนย น ายาฆาเชอ

1.2 ผลตภณฑซกผา เชน ผงซกฟอก น ายาปรบผานม น ายาฟอกสผา เปนตน

1.3 ผลตภณฑเพอสขภาพและความงาม เชน สเปรยใสผม น ายาทาเลบ น ายาลางเลบ เปนตน

1.4 ผลตภณฑทใชในสวน เชน ปย ยาก าจดวชพช ยาฆาแมลง เปนตน

62

1.5 ผลตภณฑเพอการบ ารงรกษาบาน เชน สทาบาน กาว น ายากนซม น ามนลางส เปนตน

1.6 ผลตภณฑส าหรบรถยนต เชน น ามนเชอเพลง น ามนเบรค น ามนเครอง น ายาลางรถ น ายาขดเงา เปนตน

2. ผลตภณฑสารเคมทกชนดตองมฉลากและตองอานฉลากกอนใชงานทกครงผลตภณฑทเปนอนตรายควรตองใชดวยความระมดระวง อานฉลากและท าตามวธใชอยางถกตองรอบคอบ โดยเฉพาะอยางยง ถาฉลากมค าวา “อนตราย (DANGER)”, “สารพษ (POISON)”, “ค าเตอน (WARNING)”, หรอ“ขอควรระวง (CAUTION)” โดยมรายละเอยดอธบายไดดงน 2.1 อนตราย (DANGER) แสดงใหเหนวาควรใชผลตภณฑดวยความระมดระวงเพมมากขนเปนพเศษ สารเคมทไมไดถกท าใหเจอจาง เมอสมผสถกกบตาหรอผวหนงโดยไมไดตงใจ อาจท าใหเนอเยอบรเวณนนถกกดท าลาย หรอสารบางอยางอาจตดไฟไดถาสมผสกบเปลวไฟ

2.2 สารพษ (POISON) คอ สารทท าใหเปนอนตราย หรอ ท าใหเสยชวต ถาถกดดซมเขาสรางกายทางผวหนง รบประทาน หรอ สดดม ค านเปนเปนขอเตอนถงอนตรายทรนแรงทสด

2.3 เปนพษ (TOXIC) หมายถง เปนอนตราย ท าใหอวยวะตางๆท าหนาทผดปกตไป หรอ ท าใหเสยชวตได ถาถกดดซมเขาสรางกายทางผวหนง รบประทาน หรอ สดดม

2.4 สารกอความระคายเคอง (IRRITANT) หมายถง สารทท าใหเกดความระคายเคอง หรออาการบวมตอผวหนง ตา เยอบ และระบบทางเดนหายใจ

2.5 ตดไฟได (FLAMMABLE หรอ COMBUSTIBLE) หมายถง สามารถตดไฟไดงาย และมแนวโนมทจะเผาไหมไดอยางรวดเรว

2.6 สารกดกรอน (CORROSIVE) หมายถง สารเคม หรอไอระเหยของสารเคมนนสามารถท าใหวสดถกกดกรอน ผ หรอสงมชวตถกท าลายได

3. เลอกซอผลตภณฑเทาทตองการใชเทานน อยาซอสงทไมตองการใช เพราะเสมอนกบเปนการเกบสารพษไวใกลตวโดยไมจ าเปน พยายามใชผลตภณฑทมอยเดมใหหมดกอนซอมาเพม ถามของทไมจ าเปนตองใชแลวเหลออย ควรบรจาคใหกบผทตองการใชตอไป หรอไมกควรเกบและท าฉลากใหด

โดยเฉพาะอยางยงเมอฉลากใกลหลดหรอฉกขาด และควรทงผลตภณฑทเกามากๆ ซงไมควรน ามาใชอกตอไป

4. เกบใหไกลจากเดก สารท าความสะอาด หรอ สารเคมทใชภายในบานอาจท าใหเปนอนตรายถงแกชวต ควรเกบในตทเดกเออมไมถง อาจลอคตดวยถาจ าเปน สอนเดกๆในบานใหทราบถงอนตรายจากสารเคม นอกจากน ควรจดเบอรโทรศพทฉกเฉนไวใกลกบโทรศพท เบอรโทรศพทเหลาน ไดแก เบอรรถพยาบาลหรอโรงพยาบาลทใกลบาน สถานดบเพลง สถานต ารวจ หนวยงานทท าหนาทเกยวกบ การควบคมสารพษ และแพทยประจ าตว

63

5. ไมควรเกบสารเคมปะปนกบอาหาร ทงนเนองจากสารเคมอาจหกหรอมไอระเหยท าใหปนเปอนกบอาหารได และเมอใชผลตภณฑสารเคมเสรจแลวควรลางมอใหสะอาดทกครง

6. ไมควรเกบของเหลวหรอกาซทตดไฟไดไวในบาน น ามนเชอเพลงส าหรบรถยนตหรอถงบรรจกาซถาสามารถท าไดไมควรน ามา เกบไวภายในบาน ถงบรรจกาซควรเกบไวนอกบานในบรเวณใตรมเงาทมอากาศถายเทไดสะดวก ตองไมเกบของเหลวหรอกาซทตดไฟไดไวใกลกบแหลงของความรอนหรอเปลว ไฟ และเกบไวในภาชนะบรรจดงเดมหรอภาชนะทไดรบการรบรองแลวเทานน

7. เกบสารเคมไวในภาชนะบรรจดงเดมเทานน ไมควรเปลยนถายสารเคมทใชภายในบานลงในภาชนะชนดอนๆ ยกเวนภาชนะทตดฉลากไวอยางเหมาะสมและเขากนไดกบสารเคมนนๆโดยไมท า ใหเกดการรวซม นอกจากน ไมควรเปลยนถายสารเคมลงในภาชนะทใชส าหรบบรรจอาหาร เชน ขวดน าอดลม กระปองนม ขวดนม เปนตน เพอปองกนผทรเทาไมถงการณน าไปรบประทาน

8. ผลตภณฑหลายชนดสามารถน าไปแปรรปเพอน ากลบมาใชใหมได เพอลดปรมาณสารเคมทเปนพษในสงแวดลอม

9. ใชผลตภณฑอนๆทมอนตรายนอยกวาทดแทนส าหรบงานบานทวๆไป ตวอยางเชน สามารถใช ผงฟ และน าสมสายชเทลงในทอระบายน า เพอปองกนการอดตนได 10. ทงผลตภณฑและภาชนะบรรจใหถกตองเหมาะสม ไมเทผลตภณฑลงในดนหรอในทอระบายน าทง ผลตภณฑหลายชนดไมควรทงลงในถงขยะหรอเทลงในโถสวม ควรอานฉลากเพอทราบวธการทงทเหมาะสมตามค าแนะน าของผผลต


1. ไธมอล (Thymol) น ายาบวนปากฆาเชอ

น ายาบวนปากเปนหนงในผลตภณฑท าความสะอาดชองปากทนยมใชเพอชวยเสรมการดแลรกษาสขภาพชองปากนอกเหนอไปจากการแปรงฟนและใชไหมขดฟน โดยมอยหลากหลายชนดใหผบรโภคไดเลอกใชทงแบบชนดทมรสหอม เพอชวยท าใหชองปากสดชน ชนดทมฟลออไรดปองกนฟนผ และชนดทมสารระงบเชอเพอชวยลดปรมาณคราบจลนทรยซงเปนสาเหตหนงของการเกดกลนปาก ผลตภณฑน ายาบวนปาก สวนใหญทมจ าหนายอย ในทองตลาดนนมกมสารตานเช อแบคท เรยเปนสวนผสมนอกเหนอไปจากการมรสหอมนาใช เพอชวยใหผลตภณฑมประสทธภาพในการปองกนรกษาโรคเหงอกและฟนและปญหากลนปากไดดขน โดยหนงในสารระงบเชอทพบวามการเตมลงในผลตภรฑน ายาบวนปากคอ ไธมอล

64

อาการพษ

หากรบประทานไธมอลทมความเขมขนสง ๆ จะท าใหเกดพษเชนเดยวกบฟนอล แตอาจมความเปนพษนอยกวา โดยท าใหเกดการระคายเคองตอเยอเมอกกระเพาะอาหาร คลนไส อาเจยน เหงออก ทองเสย ไปจนถงหมดสต

อยางไรกตามในกรณของไธมอลทใชผสมในน ายาบวนปาก (มไธมอลผสมอยในปรมาณประมาณรอยละ 0.05 ถง 0.06) ยงไมมรายงานถงอนตรายหรอความเปนพษ

ขอควรระวง

ตองหลกเลยงการสมผสไธมอลทมความเขมขนสงโดยตรง ส าหรบน ายาบวนปากทมไธมอลเปนองคประกอบมกพบวาเปนชนดทมแอลกอฮอลผสมในปรมาณคอนขางสง (เพอชวยในการละลายของ ไธมอลทละลายไดไมดในน า) จงตองระมดระวงในการใช ใหอานวธใชขางขวดใหรอบคอบ ไมควรใชบอยหรอในปรมาณมากกวาทก าหนด และอยาเผลอกลน เพราะอาจท าใหเกดการระคายเคองตอเยอ เมอก ตาง ๆ ไดบาง ทงนขนกบปรมาณและความถของการใช

การปฐมพยาบาล

เนองจากไธมอลทผสมในน ายาบวนปากมในปรมาณนอย และยงไมมรายงานถงอนตรายและการเกดพษ ในกรณทเผลอกลนลงไปในปรมาณเพยงเลกนอยไมควรทจะท าใหเกดการระคายเคอง อยาง ไรกตามหากกระเดนเขาตา ใหรบลางดวยน าสะอาดจนอาการระคายเคองทเลา หากมอาการรนแรงใหไปพบแพทย

การเกบรกษา

ตามวธทระบไวบนฉลากของแตละผลตภณฑทมไธมอลเปนสวนผสม

2. กอนดบกลน

ประโยชน

1. ใชในการปองกนควบคม ไล ก าจดแมลง และสตว อน ๆ เพอประโยชนในการดบกลน

2. สารนใชเปนสารวเคราะหและทดสอบ (Reagent) ทางเคมในหองปฏบตการ

65

กลไกการออกฤทธ

เนองจากคณสมบตสามารถระเหดกลายเปนไอยางชาๆ และไอทเกดขนจะท าหนาทดบกลน หรอฆาแมลง

อนตราย

1. เปนพษอยางมากตอสงมชวตในน า, อาจกอใหเกดผลเสยระยะยาวตอสภาวะแวดลอมในน าและเปนอนตรายตอสงแวดลอม

2. ถาหายใจเขามากไปท าใหปวดศรษะ คลนไส อาเจยน เวยนศรษะ เซองซม ท าใหระคายเคองตอระบบทางเดนหายใจสวนบนและกดระบบประสาทสวนกลาง หมดสต

3. หากกลนหรอกนเขาไปท าใหปวดศรษะ มอาการอาเจยน มนงง ระคายเคองตอกระเพาะอาหารและล าไส สารทท าใหระคายเคองตอตาและผวหนง


1. เมอสดดมสารในปรมาณมาก

ถาสดดมเขาไป ใหยายผปวยไปททมอากาศบรสทธ ถาไมหายใจ ใหการชวยหายใจ

ถาหายใจล าบากใหออกซเจน

2. เมอสมผสสาร

ในกรณทถกผวหนง ใหลางออกดวยน าปรมาณมาก เปนเวลาอยางนอย 15 นาท ถอดเสอและรองเทาทเปอนสาร ไปพบแพทย 3. เมอสารเขาตา

ในกรณทเขาตา ใหลางดวยน าปรมาณมาก เปนเวลาอยางนอย 15 นาท ตองแนใจวาไดลางตาอยางเพยงพอ โดยใชนวมอแยกเปลอกตาออกจากกนระหวางลาง ไปพบแพทย 4. เมอกลนกน

เมอกลนกน ใหใชน าบวนปากในกรณทผปวยทยงมสตอย ไปพบแพทย ศนยคอมพวเตอร

3. ลกเหมน

“ลกเหมน” เปนผลตภณฑใกลตวทถกน ามาใชกนอยางแพรหลายในการปองกนแมลงกดกนเสอผาในตเสอผา หรอใชเพอดบกลนในหองน า ลกเหมนมทงชนดกอน ชนดเมดและชนดผลก ซงประกอบไปดวยสารเคมทมชอวา “แนพทาลน (naphthalene)” มากกวารอยละ 99 โดยน าหนก สารชนดนสามารถระเหดหรอเปลยนสถานะทอณหภมหองจากของแขงกลายเปนไอทมกลนปองกนแมลงได แนพทาลนเปน

66

สารประกอบทเกดขนเองในธรรมชาต พบไดในถานหน น ามนปโตรเลยม และเกดจากการเผาไหมของสารประกอบอนทรย เชน ไม บหร ปจจบนนอกจากมการน าแนพทาลนไปใชเปนลกเหมนกนแมลงแลว ยงมการผลตแนพทาลนเพอน าไปใชในการผลตพลาสตกพวซ เรซน สารฟอกหนง สยอม และสารฆาแมลงบางประเภทอกดวย


โดยปกตแนพทาลนสามารถเขาสรางกายของเราไดโดยการหายใจเอาอากาศทมไอระเหยของ แนพทาลนจากเสอผาหรอผาหมทมการใชลกเหมน หรอสมผสกบลกเหมนหรอเสอผาหรอผาหมทมการใชลกเหมน รวมไปถงจากการกนดวยความรเทาไมถงการณหรอจากอบตเหต เชน ในเดก ในชวตประจ าวน ทมการสดดมไอของแนพทาลนทคอยๆ ระเหดออกมาจากกอนลกเหมนเขาไปในปรมาณไมมากและไมตอเนองกอาจไมแสดงอาการของการเกดอนตราย อยางไรกตามการไดรบแนพทาลนเขาสรางกายในปรมาณมากอาจมผลตอสขภาพดงน

การสมผส

1. การสมผสทางผวหนง

อาจท าใหเกดการระคายเคองผวหนง

2. การสมผสทางตา

อาจท าใหเกดการระคายเคองดวงตา เปนพษตอเรตนา ไอของแนพทาลนทมความเขมขนมากกวา 15 ppm อาจท าใหเกดตอกระจก ประสาทตาอกเสบ เกดการบาดเจบของกระจกตา และระคายเคองตาอยางรนแรง

การสดดม

อาจเปนอนตรายหากสดดม. สารนอาจจะท าใหเกดการระคายเคองทแผนเยอเมอก และบรเวณทางเดนหายใจสวนบน

การกลนกน

ท าใหคลนไส อาเจยน ทองเดน เมอแนพทาลนถกดดซมเขาสรางกายจะท าใหเกดเมธฮโมโกลบนซงจะกอใหเกดอาการตวเขยวไดถามความเขมขนสงพอ การเรมแสดงอาการอาจจะเกดชาไดภายใน 2 ถง 4

ชวโมง หรอมากกวานน อาจมเลอดออกในปสสาวะ และอาจเสยชวตได

67


1. เมอสดดม

ใหรบอากาศบรสทธ น าสงแพทยถาจ าเปน

2. เมอถกผวหนง

ชะลางออกดวยน าปรมาณมาก ถอดเสอผาทเปอนออกทนท

3. เมอเขาตา

ชะลางออกดวยน าปรมาณมาก โดยลมตากวางในน า น าสง / พบจกษแพทย

4. เมอกลนกน ดมน าปรมาณมาก ท าใหอาเจยน หลงจากนนใหกน คารบอนกมมนต ( Activated

charcoal) ปรมาณ 20-40 กรมละลายในน า 200-400 มลลลตร น าสงแพทย หามใหกนนม หามใหกนน ามนละหง หามใหกนแอลกอฮอล

ขอควรปฏบตและการเกบรกษา

เมอไมไดใชควร ปดใหแนน เกบในทแหง เกบในทเยน บรเวณทมการถายเทอากาศไดด เกบหางจากแหลงก าเนดประกายไฟและความรอน และพนมอเดก กอนจะใชเสอผาหรอผาหมทมการใชลกเหมนปองกนแมลง ใหน าออกมาตากแดดหรอผงลมเพอก าจดกลนและไอระเหยของแนพทาลนทตกคางเสยกอน และควรซกอกครงกอนทจะสวมใส หลกเลยงการใชลกเหมนกบเสอผาของเดกและทารก ลดปรมาณการใชกอนดบกลนโดยไมจ าเปน

4. น ายาลางจาน


ใชท าความสะอาดภาชนะหรอเครองใชในครว

68


ความเปนพษของสารนตอมนษยจดวาเปนพษนอย โดยทวไปอาจกอใหเกดอาการระคายเคองตอผวหนง หรอตาไดเลกนอย ในการทดลองการกอการระคายเคองของสารนตอผวหนงและตาในกระตาย

พบวาสารนสามารถกอใหเกดการระคายเคองทตาไดในความเขมขน 5% สวนทผวหนงตองใชในความเขมขนทสงประมาณ 47-50% สวนความเปนพษเมอรบประทานนน ตองไดรบสารนในความเขมขนมากกวา 65% และจากการทดลองในหนพบวาปรมาณสารมากทสดทยงปลอดภยเมอรบประทาน คอ 85

มลลกรมตอกโลกรมตอวน อาการเปนพษทพบไดในหนจะพบความผดปกต ดงน เดนโซเซ ขนตงชน

การหายใจลดลง งวงซม หนงตาตก ทองเสย เปนตน

การวนจฉย

1. กรณรบประทาน หากรบประทานในปรมาณไมมากจะไมพบอาการผดปกต แตเมอไดรบในปรมาณมากอาจมอาการเจบปากและลน คลนไส อาเจยน ทองเสย

2. กรณเขาตา ท าใหรสกระคายเคอง ปวดแสบทตา


1. กรณรบประทาน หามท าใหอาเจยน ใหรบดมน าหรอนมมาก ๆ เพอลดการดดซม แลวรบน าผปวยสงแพทยทนท

2. กรณเขาตา ใหรบลางตาดวยน ามาก ๆ จนอาการระคายเคองตาหายไป หากไมดขนควรน าผปวยพบแพทย

5. น ายาซกผาขาว

สารเคมชนดหนงทเปนองคประกอบส าคญ ในน ายาซกผาขาวทผผลตนยมใชคอ “โซเดยมไฮโปคลอไรท” ซงนอกจะมคณสมบตในการขจดคราบเปอนและฟอกผาขาว ยงมฤทธในการฆาเชอไดดวย ในบางกรณ จงมการน าน ายาซกผาขาวมาใชประโยชนเปนน ายาฆาเชอส าหรบราดพน

การใชเปนน ายาซกผาขาว

สารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรท ทอยในผลตภณฑน ายาซกผาขาวมอยประมาณ 3-6% ขนอยกบบรษทผผลตและระยะเวลาการเกบ เนองจากโซเดยมไฮโปคลอไรทไมคอยเสถยร เสอมสลายไปตามระยะเวลา โซเดยมไฮโปคลอไรทออกฤทธขจดคราบเปอนออกจากเสอผาไดด โดยเฉพาะทท าจากผาฝาย นอกจากนยงจดเปนน ายาซกผาขาวเพยงชนดเดยวทมฤทธฆาเชอ แบคทเรยไปดวยในตวความเปนพษโซเดยมไฮโปคลอไรทในน ายาซกผาขาว ไมเพยงแตจะมความสามารถในการขจดคราบเปอนบนเสอผา

69

แลว สารนยงมฤทธกดกรอนสง เปนผลมาจากคณสมบตในการเปนสารออกซแดนททแรง ดงนนจงตองระวงการสมผสถกผวหนง การกระเดนเขาตาหรอการสดดมโดยตรงจากขวดผลต


สารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรททอยในน ายาซกผาขาว มฤทธกดกรอนทรนแรง คณแมบานทนยมใชผลตภณฑนในการท าความสะอาดเสอผา ตองระวงเปนอยางยง โดยเฉพาะควรเกบใหพนมอจากเจาตวเลกทงหลาย เพราะหากเผลอรบประทานเขาไปแลวจะเกดการระคายเคองตอเยอบทปากและล าคอ ปวดทองและแผลเปอยตามบรเวณทางเดนอาหาร ในกรณทหากเผลอเทหกจากขวดรดมอโดยตรง อาจเกดการระคายเคองไดปานกลางและมผนแดงไดบาง แตหากกระเดนเขาตาแลวจะเกดการระคายเคองอยางรนแรง หากสดดมโดยตรงจะท าใหเกดการระคายเคองตอเยอเมอกของทางเดนหายใจได


หากคณแมบานหรอสมาชกในบานเผลอตวไปสมผสเขาโดยตรง ไมตองตกใจใหรบปฏบตดงน

1. ถาสมผสถกผวหนง

ใหฉดลางผวหนงดวยน าปรมาณมากๆ

2. ถาสมผสถกตา

ใหฉดลางตาทนทดวยน าปรมาณมากอยางนอย 15 นาท พรอมกระพรบตาถๆ ขณะท าการลาง หากมอาการรนแรงใหน าสงไปพบแพทย 3. ถาหายใจเขาไป

ใหเคลอนยายผปวยออกสบรเวณทมอากาศบรสทธ หากมอาการรนแรงใหน าสงไปพบแพทย

4. ถากลนหรอกนเขาไป

หามไมใหสงใดเขาปากผปวยทหมดสต หากผปวยยงมสตอยใหดมสารละลายโปรตน หรอถาไมสามารถหาไดกใหดมน าปรมาณมากๆ อยาใหผปวยดมน าสม เบคกงโซดา ยาทมฤทธเปนกรด จากนนใหน าสงไปพบแพทย


แมบานบางทานอาจอยากเปลยนขวดภาชนะบรรจใหสวยงามขน กสามารถท าไดแตตองถายเกบในภาชนะพลาสตกประเภท PVC อยาถายลงหรอเจอจางผสมน าในภาชนะประเภทโลหะหนก เชน

70

กะละมงโลหะเพราะจะท าปฏกรยากนได นอกจากนควรเกบใหพนจากความรอน แสงแดด เพราะผลตภณฑจะมอายการใชงานและประสทธภาพต าลง

6. สารขจดสงอดตนในทอน าทง

สารเคมทน า มาใชในการขจดสงอดตนในทอน าทง จะเปนสารทอนตรายมฤทธกดกรอน อยางแรง ไดแก โซเดยมไฮดรอกไซด หรอกรดซลฟรก สารเคมเหลานท างานโดยการกดกรอนสง อดตน ในขณะเดยวกน กมคณสมบตกดผวหนงอยางรนแรงดวย แมกระทงไอระเหยของสารเหลานกมอนตรายอยางแรงเชนกน ไมแนะน าใหใชสารเคมเหลานในเชงปองกนการอดตน แตใหใชน าตมเดอด หรอผงฟหนงก ามอ

และน าสมสายชครงถวยเทลงในทอน าทงสปดาหละครง ซงจะมประสทธภาพเทยบเทาสารขจดสงอดตนในทอน าทง รวมทงปลอดภยตอผใชและสงแวดลอม มากกวา ขณะใชสารเคม ประเภทกรดหรอดางอยางแรง เพอขจดสงอดตนตองสวมถงมอ และแวนนรภยปองกนการกระเดนเขาตา หลกเลยงการสดดมไอทเกดขน ถาใชแลวยงไมไดผลทอยงอดตนอย อยาพยายามใชตวปมดนสงอดตนลงไป ซงอาจจะท าใหสารเคมในทอถกดนกลบขนมาดานบน และไมควรใชผลตภณฑในกลมเดยวกน แตตางยหอมาใชเพมเขาไป การใชสารเคมตางชนดผสมกนอาจท าใหเกดกาซพษ หรอเกดปฏกรยาแลวดนกลบขนมาดานบนได ถาสารเคมดงกลาวไมไดผลทอยงคงมการอดตนอยควรเรยกชางมาซอม โดยตองบอกดวยวาใชผลตภณฑอะไรไปแลว เพอใหชางหาอปกรณปองกน อนตรายแกตวชางเอง การเกบสารเคมดงกลาวควรเกบใหพนมอเดก ถาผลตภณฑในการก าจดส งอดตนมการกลาวอางวาไมมการกดกรอน ผลตภณฑนนตองบอกองคประกอบใหชดเจน เนองจากอาจเปนอนตราย ถามการสดดมสารในความเขมขนสงหรอการกนเขาไป

ผลตภณฑอนๆ ทมการน ามาใชเปนสารขจดสงอดตนในทอน าทง ไดแก พวกเอนไซมและจลนทรย มความปลอดภยตอสขภาพ และสงแวดลอมมากกวา แตอาจไมไดผลเรวอยางทคาดหวง

โซเดยมไฮดรอกไซด (Sodium hydroxide) ชอพอง โซดาไฟ, โซดาไฮเดรท, โซดาแผดเผา, Caustic

soda, Sodium hydrate, Lye, Soda lye, Caustic flake

ความเขมขนในผลตภณฑขจดสงอดตนในทอน าทง

ในรปของแขง ประมาณ 53-55% โดยน าหนก

ในรปสารละลาย ประมาณ 24-25% โดยน าหนก


เกดจากการรบประทาน การสมผส หรอการสดดมไอระเหย ทเขมขนหรอมากเกนไป

71

กลไกการออกฤทธ / การเกดพษ

มฤทธกดกรอนอยางแรง

ประโยชน โซเดยม ไฮดรอกไซดถกน ามาใชในอตสาหกรรมกระดาษ สารเคมอนนทรย สารเคมอนทรย สบ เทกซไทล ใชท าความสะอาดขวดทน ากลบมาใชใหมในอตสาหกรรมเบยรและเครองดม โดยทวไปจะใชเพอฆาเชอและท าความสะอาด ใชเพอขจดสงอดตนในทอน าทง การท าไม ใชในแบตเตอร อาการแสดงพษและการวนจฉย

1. ระบบหายใจ (จากการสดดมไอระเหยเขาไป) 1.1 การหายใจเอาไอระเหยทขนจากทอหลงการเทสารลงไป ท าใหหายใจตดขด ล าบาก ท าลายเนอเยอปอด

1.2 คอบวม

1.3 ตา, ห, จมก, และ ล าคอ

1.4 ท าใหเจบปวดอยางรนแรงและเปนแผลพพองในล าคอ จมก ตา ห รมฝปาก และลน

1.5. รนแรงถงขนตาบอดได

1.6 ผทเคยไดรบสารเขาทางปาก อาจมการพฒนากลายเปนมะเรงทางเดนอาหารไดในภายหลง 12-42 ป

2. กระเพาะอาหาร และล าไส 2.1 ถารบประทานเขาไป จะระคายเคองหลอดอาหารอยางรนแรง เปนแผลไหม 2.2 ปวดทองอยางรนแรง

2.3 อาเจยน

2.4 อาเจยนเปนเลอด

2.5 มเลอดออกในอจจาระ

3. หวใจและหลอดเลอด

3.1 ความดนต าอยางรวดเรว

3.2 หลอดเลอดตบ

72

4. ผวหนง

4.1 ระคายเคอง จนถงผวหนงไหมพพอง

4.2 ผวหนงและเนอเยอขางใตผวหนงตาย

4.3 หากสมผสสารซ าๆเปนระยะเวลานาน จะท าใหเกดอาการแหงแตก เกดอาการอกเสบของผวหนง

4.4 นอกจากนผวหนงทถกสารกดอยางรนแรงกอาจเปนมะเรงได

5. เลอด

5.1 ความเปนกรดดางเปลยนแปลงอยางรนแรง น าไปสการท าลายอวยวะตางๆทวรางกาย

5.2 ความรนแรงของการเกดพษขนกบปรมาณ และความเขมขนของสารทรางกายไดรบ รวมทงการเจอจางและการสะเทนดางอยางรวดเรว อาจเกดการท าลายอยางรนแรงทเนอเยอปาก ล าคอ ตา ปอด หลอดลม จมกและกระเพาะอาหาร การท าลายหลอดลมและกระเพาะอาหารจะยงคงอยอกหลายสปดาห ซงท าใหเสยชวตไดถงแมเวลาผานไปแลวเปนเดอนหลงการรบประทานเขาไป การปฐมพยาบาลเบองตน

ไมมยาตานพษ วธปฐมพยาบาลจะท าตามอาการ

1. ถาสมผสถกผวหนง

ใหรบลางดวยน ามากๆ เปนเวลาอยางนอย 15 นาท พรอมกบถอดชดอปกรณตางๆ ทเปอนสารออก หากยงไมหายระคายเคองใหท าซ า แลวรบน าสงแพทย

2. ถาสมผสถกตา

ใหรบลางดวยน าอนโดยคอยๆ ใหน าไหลผานตาอยางนอย 15 นาท ระวงอยาใหน าลางตาไหลเขาตาขางทไมโดนพษ หากยงไมหายระคายเคอง ใหท าซ า แลวรบน าสงแพทย

3. ถารบประทานเขาไป

อยาท าใหคนไขอาเจยนออกมา ใหคนไขดมน าหรอนมทนท แตถาคนไขก าลงอาเจยนหรอหมดสต ไมควรใหของเหลวใดๆ

4. ถาคนไขสดดมเขาไป

เคลอนยายคนไขไปในทอากาศบรสทธ ใหพกผอน ในลกษณะกงตงตรง อาจตองใหเครองชวยหายใจ

73


1. เกบในภาชนะบรรจทปดฝาแนนเรยบรอย ใหหางไกลจากเดกและสตวเลยง

2. ไมควรใชภาชนะทท าจากอลมเนยม สงกะส ดบก ตะกว แกว ในการบรรจ 3. ไมเกบในทมความชน และใหหางไกลจากน า

4. เวลาเกบตงภาชนะใหตรง เกบในบรเวณทแหงและมอากาศถายเทสะดวก

5. เวลาเปดจกควรเปดดวยความระมดระวง ปองกนแรงดนภายในภาชนะ

การก าจด

6. สารละลายโซเดยมไฮดรอกไซดเจอจางปรมาณนอย สามารถเททงลงอางน า แลวเปดน าตามปรมาณมากๆ แตถามปรมาณมากควรสะเทนเสยกอนคอยเททง

7. ไมควรเททงบนพนดน และไมทงรวมกบขยะในบาน

7. น ายาเชดกระจก

น ายาท าความสะอาดสารพดประโยชน และน ายาเชดกระจกหลายยหอมแอมโมเนยเปนสวนผสม แอมโมเนยมฤทธเปนดางและสามารถกดกรอน มสตรเคมคอ NH3 ซงปกตจะอยในสถานะกาซไมมสทมกลนฉนเฉพาะตว แตเมอละลายน า จะอยในรปสารละลายของ แอมโมเนยมไฮดรอกไซด(NH4OH) อยางไรกตามแอมโมเนยสามารถระเหยออกมาเปนกาซ และอาจเปนอนตรายตอทางเดนหายใจและดวงตาได โดยทวไปความเขมขนของแอมโมเนยในผลตภณฑทใชในครวเรอนอยระหวาง 5 – 10%

น าหนกตอปรมาตร

ผลของแอมโมเนยตอสขภาพ

1. ผลจากการสดดม

หากไดรบใน ปรมาณไมมากอาจท าใหเกดอาการระคายเคอง แสบจมกและล าคอ ไอหรอจาม แตถาไดรบในปรมาณทสงขนอาจถงขนหายใจผดปกต น าคงในปอดและอาจน าไปสการอดตนของทางเดนหายใจได เดกทสมผสกาซแอมโมเนยในปรมาณเทากบผใหญ อาจจะไดรบผลกระทบจากแอมโมเนยมากกวาผใหญ และอาจท าใหมอาการทรนแรงกวา เนองจากเดกมพนทผวของปอดทจะสมผสกบแอมโมเนยมากกวาผใหญ 2. ผลเมอเขาตาแอมโมเนย สามารถซมซาบเขาสดวงตา และเปนอนตรายไดมากกวาดางชนดอนๆ ดงนนเมอผลตภณฑทมแอมโมเนยเขาตาโดยตรง หรออาจเปนไอของแอมโมเนย แมในปรมาณต า (100 สวนในลานสวน) จะท าใหเกดการระคายเคองเปลอกตาปด และเปนอนตรายตอกระจกตาได หากไดรบแอมโมเนยในปรมาณมาก ๆ อาจถงขนตาบอดชวคราวหรอถาวรได

74

3. ผลจากการสมผสทางผวหนง

ท าใหเกดการระคายเคองและผวหนงอกเสบและไหม ซงความรนแรงขนอยกบความแรงของแอมโมเนย ระยะเวลาทสมผส

4. ผลเมอรบประทานเขาไป

ท าใหคลนไส อาเจยน ปวดทอง และในบางรายมอาการไหมของปาก คอหอย หลอดอาหารและกระเพาะอาหาร

การปฐมพยาบาลเมอไดรบแอมโมเนย

หากสมผสแอมโมเนยทางผวหนงใหลางออกดวยน าปรมาณมาก หากเขาตาใหชะลางดวงตาดวยน าสะอาดปรมาณมาก ๆ ถอดคอนแทคเลนสออกแลวน าตวไปสงแพทย หากรบประทานเขาไปใหดมน าหรอนม 1 - 2 แกวทนท อยาพยายามท าใหอาเจยน อยาใหดมสารละลายของกรดเขาไป เพอท าใหแอมโมเนยเปนกลาง รวมทงอยาใหรบประทานผงถาน (activated carbon) แลวจงน าตวผปวยสงแพทย

ขอแนะน าและขอควรระวง

1. หามผสมผลตภณฑทมแอมโมเนย เขากบผลตภณฑทมคลอรนเปนสวนประกอบ เชน น ายาฟอกขาวโดยเดดขาด เนองจากจะเกดปฏกรยาไดกาซคลอรามน(chloramine) ซงเปนอนตรายอยางมากตอระบบทางเดนหายใจ รวมถงไฮดราซนซงเปนสารกอมะเรง

2. หลกเลยงการใชผลตภณฑทมแอมโมเนย หากคณหรอคนในครอบครวเปนโรคหอบหด เนองจากมโอกาสไดรบผลกระทบจากแอมโมเนยมากกวาคนปกต

3. ระบายอากาศในหอง หรอบรเวณทมการใชผลตภณฑทมแอมโมเนยดวยการเปดหนาตาง หรอใชพดลมเปา

4. ภาชนะบรรจผลตภณฑเปลาทใชหมดแลว สามารถทงลงในถงขยะได แตหากจ าเปนตองทงผลตภณฑทยงใชไมหมดดวยใหเจอจางดวยน าปรมาณ มากกอนทงภาชนะ


ควรปดฝาใหสนท และเกบในทมดชด หางจากเดกและอาหาร

8. น ายาท าความสะอาดพน

น ายาท าความสะอาดพน เปนหนงในผลตภณฑท าความสะอาดบานทนยมใชกนอยางแพรหลาย ในปจจบน โดยมผลตภณฑในทองตลาดหลายยหอใหเลอกซอ สวนประกอบส าคญซงมบทบาทใน การช าระลางคราบมนสกปรกคอสารลดแรงตงผว (surfactant) นอกจากนยงมการเตมสารอน ๆ และ

75

สารปรงแตง ไดแก สารขจดคราบ สารใหกลนหอม และ ส เปนตน เพอชวยใหผลตภณฑมประสทธภาพดและนาใชมากยงขน

โครงสรางทางเคมของสารลดแรงตงผวประกอบดวยสองสวนหลกคอ สวนหวซงมคณสมบตชอบน า (hydrophilic head group) และสวนหางซงไมมขวและมคณสมบตชอบไขมน (hydrophobic tail)

ภาพท 3.1 โครงสรางทางเคมของสารลดแรงตงผว

สารลดแรงตงผวแตละประเภทดงขางตนมการน ามาใชเปนสวนประกอบส าคญในผลตภณฑช าระลางชนดตาง ๆ เชน สารลดแรงตงผวชนดประจลบมกเปนชนดทนยมใชกนมากในผลตภณฑท าความสะอาดทวไป เนองจากมคณสมบตในการช าระลางไดด สารลดแรงตงผวชนดประจบวกอาจมการน ามาผสมในน ายาท าความสะอาดสตรฆาเชอโรค สารลดแรงตงผวชนดทมทงประจบวกและลบมก ใชในผลตภณฑช าระลางส าหรบเดก เนองจากมคณสมบตกอการระคายเคองตอตา และผวหนงคอนขางนอย ส าหรบผลตภณฑท าความสะอาดประเภทน ายาท าความสะอาดพน มกนยมใชสารลดแรงตงผวชนดทไมมประจ เนองจากใหฟองนอย สามารถท าความสะอาดพนผวไดด หนงในสารลดแรงตงผวชนดน ทมกพบไดบอยในผลตภณฑน ายาท าความสะอาดพนผวยหอตาง ๆ คอ สารกลมอลคล ฟนอล เอธอกซเลต เชน โนนล ฟนอล อธอกซเลต (15 EO) (nonyl phenol ethoxylates (15 EO) หรออาจเรยกวา เอธอกซเลตเตท โนนล ฟนอล (ethoxylated nonyl phenol) (ใชชอยอวา NPE-15EO) เปนสารอนพนธในกลมโนนลฟนอลทมการเตมหมเอธลน ออกไซด (ethylene oxide) เปนตน

ความเปนพษและอาการพษ

มรายงานความเปนพษแบบเฉยบพลนของสาร NPE เชน หากรบประทาน สดดม หรอสมผสกบผวหนงทความเขมขนสง ๆ จะท าใหเกดการระคายเคองเยอบทางเดนหายใจ ทางเดนอาหาร ตา และผวหนงอยางรนแรง มอาการไอ วงเวยน หายใจหอบถ อาเจยน

76


ในกรณทไดรบน ายาท าความสะอาดพนทมสารนผสมอยในปรมาณเลกนอย มกไมเกดการระคายเคองทรนแรงแตอยางใด อาจเพยงแตลางบรเวณสมผสดวยน า แตหากกรณทไดรบสารในปรมาณมากใหปฏบตดงน

หากสมผสผวหนงใหลางออกดวยน าจ านวนมาก หากเปอนเสอผาใหถอดออกและลางรางกายดวยน ามาก ๆ หากเขาตาใหรบลางดวยน าสะอาด จนอาการทเลา ตรวจดบรเวณทสมผสสารหากอาการไมบรรเทาใหรบน าสงแพทย

หากรบประทาน ในกรณทปรมาณนอยใหดมน า เพอเจอจางจดรางกายใหอยในทาศรษะสง เพอปองกนการส าลก ในกรณทไดรบปรมาณมาก หามท าใหอาเจยนและรบน าสงแพทย


เกบในทมดชดหางจากเดก อาหารและสตวเลยง

9. กาวตราชาง : เอธล ไซยาโนอะครเลต

กาวตราชาง : เอธล ไซยาโนอะครเลต (ethyl cyanoacrylate, ECA) เปนสารเคมในกลมไซยาโนอะครเลตทใชเปนสารยดตด (adhesive) ชนดแหงเรว ซงมกรจกกนในชอของซเปอรกล (Super glue)

พาวเวอรกล (Power glue) หรอ กาวตราชาง เอธล ไซยาโนอะครเลตสามารถเกดปฏกรยาพอลเมอรไรเซชน (polymerization) ไดอยางรวดเรวเมอมน าอย ท าใหไดเปนสายยาวเชอมตอกนและยดวสดใหตดแนนกนดงนนการเกบรกษาจงตองเกบไวในภาชนะทปองกนอากาศ สวนการทท าใหสายยาวของเอธล ไซยาโนอะครเลตออนนม (softening) สามารถท าไดโดยน าไปแชในตวท าละลายอนทรย เชน อะซโทน ไนโตรมเทน เมทลลน คลอไรด เปนตน

ชอทางการคา

Super Glue®, Krazy Glue®, Power Glue®


ใชเปนสวนประกอบหลกในกาวยดตดชนดแหงเรว ใชในการยดตดกนของพนผววสด

77

ขอมลความปลอดภย

การสดดมไอของสารน สามารถท าใหเกดการระคายเคองตอเนอเยอทางเดนหายใจได ซงอาจท าใหการหายใจตดขดได การสมผสสารน จะท าใหผวหนงทสมผสกบสารนยดตดกน และเกดการระคายเคอง หากสารนถกตา จะเกดการระคายเคองทตา ท าใหน าตาไหลมาก หรออาจท าใหเปลอกตายดตดกน และหากกนเขาไป จะท าใหเนอเยอในปากยดตดแนนกน

วธการแกไขพษเบองตน

1. หากไดรบพษจากการสดดม ใหรบน าผปวยออกไปยงทมบรเวณอากาศถายเทสะดวก หากไมทเลาใหรบไปพบแพทย

2. หากถกผวหนง อยาพยายามดงหรอแยกรอยทตดออก ใหลางดวยน าจ านวนมาก ๆ แลวจงคอย ๆ ดงออก

3. หากเขาตาใหลางดวยน าสะอาดจ านวนมาก ๆ อยางนอย 15 นาท แลวรบไปพบแพทย 4. หากกนเขาไป ใหตรวจดวาไมมสงใดอดหลอดลมของผปวยและผปวยมการหายใจปกต แลวรบไปพบแพทย

ค าเตอน

1. ระวงอยาใหเขาตา ถกผวหนง เพราะจะท าใหเกดอาการระคายเคองและยดตดกนอยางรวดเรว 2. หามรบประทานหรอสดดม

3. หามทงลงในแมน า คคลอง แหลงน าสาธารณะ


เกบในภาชนะทปองกนอากาศ ในทแหงและเยน มดชด หางจากเดก หางจากอาหารและสตวเลยง ความรอนและเปลวไฟ

10. ชอรกขดจ ากดแมลงคลาน

ชอรกขดจ ากดแมลงคลานเปนยาฆาแมลง ( insecticide) ทนยมใชกนมากในครวเรอน ออกฤทธก าจดแมลงคลาน เชน มด แมลงสาบ และปลวก โดยใชขดตาม มมหอง รอบขาตอาหาร และรอบถงขยะ เปนตน สารส าคญทออกฤทธฆาแมลง คอ deltamethrin

78

สารออกฤทธ

Deltamethrin 0.06 %w/w

วธใช

1. ทกครงทใชใหจบแทงชอลกดวยถงพลาสตกหรอกระดาษทหมหอ

2. ลากเสนขนานหลาย ๆ เสน ยาวประมาณ 2-3 เซนตเมตร ขวางทางทแมลงคลานชอบเดนผาน เชน ขอบหรอมมหอง หรอบรเวณทหลบซอน

3. ลากเสนวงกลม 2-3 วง รอบขาตอาหาร ตเอกสาร และถงขยะ เปนตน

4. ใชชอลกขดในเวลากลางคน แลวเชดออกในตอนเชา

วธเกบรกษา

เกบในทแหงมดชด หางจากเดก อาหาร และสตวเลยง

ค าเตอน

1. ภายหลงจากหยบจบชอลก ควรลางมอดวยน าและสบทกครง

2. ระวงอยาใหเดกและสตวเลยงสมผสชอลกทขดไว

วธแกพษเบองตน

1. หากกลนกนชอลก รบท าใหอาเจยน โดยใหดมน าสะอาด 2 แกวแลวท าการลวงคอ

2. หากมอาการรนแรง ใหรบน าสงแพทย พรอมภาชนะบรรจ ฉลาก หรอใบแทรก

เครองส าอางและความสวยความงาม

1. ยายอมผม

ยายอมผม เปนผลตภณฑทใชในการเปลยนสผม ทงเพอท าใหดออนกวาวยจากการเปลยนผมสเทาหรอขาวใหเปนสเดม หรอเพอความสวยงามตามแฟชน ดงนนยายอมผมจงเปนผลตภณฑทใชไดตงแตวยรนถงผสงอาย ทงเพศหญงและชาย

79

ประเภทของยายอมผม

ผลตภณฑเปลยนสผมในทองตลาด แบงออกเปน 3 กลม คอ

1. ยายอมผมชนดชวคราว ประกอบดวยสทมขนาดโมเลกลใหญ เคลอบบนชนนอกของเสนผม ซงสนจะหลดออกภายหลงจากการสระผมดวยแชมพเพยงครงหรอสองครง

2. ยายอมผมชนดกงถาวร ประกอบดวยสทมขนาดโมเลกลเลก ซงสามารถซมเขาไปถงชนกลางของเสนผมได สจะคงทนไดนาน 3-5 สปดาห

3. ยายอมผมชนดถาวร ยายอมผมชนดนตดทนบนเสนผม และทนตอการสระดวยแชมพ ซงยายอมผมชนดถาวรนม 2 ชนด คอ ยาเคลอบสผม ซงสจะสะสมทชนนอกของเสนผมเทานน (โดยสทใชม 3ประเภท ไดแก สมนไพรยอมผม เกลอโลหะยอมผม และสผสม) และอกชนดหนง คอ ยายอมผมชนดทซมเขาเสนผม ซงเปนทนยมใชในการเปลยนสผม ยายอมผมชนดนประกอบดวยน ายา 2 ขวด คอ ขวดท 1 ครมส เปนของเหลวหรอครม ซงประกอบดวยสทใชในการเปลยนสผม ทเรยกวา สออกซเดชน หรอสพารา ท าใหชนนอก ของเสนผมบวม พอง และแยกออกท าใหสซมเขาสชนกลางของเสนผม แตถาน ายาเปนดางมากจะละลายชนนอกของเสนผม ท าใหผมหยาบกระดาง นอกจากนยงมสวนผสมของสารลดแรงตงผว ทชวยใหสซมเขาเสนผมไดด และสารทท าใหขนเพอใหสไมไหลออกจากเสนผม ขวดท 2 น ายาโกรก ประกอบดวย 6% ของ ไฮโดรเจนเปอรออกไซด (Hydrogen peroxide) ซง ท าหนาทออกซไดซ สพาราใหเกดสยอมผม หากไฮโดรเจนเปอรออกไซดมความเขมขนมากกวา 6% จะท าลายเสนผมและระคายเคองหนงศรษะ แตถาความเขมขนต ากวานกจะไมสามารถออกซไดซสพาราไดอยางม ประสทธภาพ ในการใชยายอมผมชนดนตองผสมน ายาทง 2 ขวดทนทกอนใชยอมผม เพอใหไฮโดรเจนเปอรออกไซด ปลอยออกซเจนอสระไปออกซไดซสพาราใหเกดส ส าหรบการเปลยนสผม

ขอควรระวงในการใชยายอมผม

1. ไมควรยอมผมหากมแผลบนศรษะ

2. ทดสอบการแพกอนยอมผม 24-48 ช.ม.

3. สวมถงมอยางขณะท าการยอมผม

4. ท าตามวธใชของแตละผลตภณฑ 5. ใหหยดใช และลางออกดวยน าทนท เมอมอาการคน ผนแดง ปวดแสบปวดรอนบรเวณทใช หรอทถกน ายา

6. เกบผลตภณฑยอมผมในทมด และเยน

7. ไมเทน ายาผสมทเหลอกลบขวด เนองจากภาชนะบรรจอาจระเบด ใหทงในททเหมาะสม

8. ไมใชยายอมผม ยอมขนตา หรอขนคว เพราะอาจท าใหตาบอด

9. หญงมครรภควรหลกเลยงการใชยายอมผม

80

หากเกด อาการแพเมอใชยายอมผมชนดถาวรแบบทซมเขาเสนผมตามทได กลาวไปแลว กยงมผลตภณฑเปลยนสผมชนดอนๆ ใหคณเลอกใชได โดยเฉพาะผลตภณฑทประกอบดวยสารจากธรรมชาต ดงนนการอานฉลากทระบสวนประกอบส าคญในยายอมผมจะชวยใหคณเลอกผลตภณฑทเหมาะสมกบตวเอง และท าใหคณสวยสมวยอยางปลอดภยได

2. เครองส าอางผสม Alpha - Hydroxy Acids หรอ เอ เอช เอ (AHAs)

ปจจบนมการใชเครองส าอางผสม Alpha - Hydroxy Acids หรอ เอ เอช เอ (AHAs) เชน กรดกลยคอลค (glycolic acid) กรดแลคตค (lactic acid) และ Beta – Hydroxy Acids หรอ บ เอช เอ (BHAs)

เชน กรดซาลซลค (salicylic acids) อยางแพรหลาย ในขณะทมรายงานอาการไมพงประสงคจากการใช เอ เอช เอ ไดแก อาการระคายเคองเลกนอย แสบผว ผวหนงรอนแดง มตมพอง และไหม

AHAs [Alpha-Hydroxy Acids] และ BHAs [Beta-Hydroxy Acids] เปนสารทนยมน ามาใชเปนสวนผสมในเครองส าอาง แตเนองจากสารทงสองกลมนมไดเปนสารหามใช หรอสารควบคมพเศษ หรอสารควบคม ดงนนเครองส าอางทผสมสารเหลานและไมมสวนผสมของสารควบคมพเศษหรอ สารควบคม จดเปนเครองส าอางทวไป มวางจ าหนายทวไปทงทผลตในประเทศและทน าเขาจากตางประเทศ

AHAs เปนกรดทมอยตามธรรมชาต บางครงเรยก กรดผลไม ( fruit acid) เนองจากทมาของ กรดน คอ glycolic acid มาจากน าออย lactic acid มาจากนมเปรยว citric acid มาจากมะนาว สบประรด pyruvic acid มาจากมะละกอ malic acid มาจากแอปเปล tartaric acid มาจากเหลาองน สารในกลม AHAs ทนยมใชในเครองส าอาง คอ glycolic acid และ lactic acid

BHAs ทมการกลาวถง คอ Salicylic acid ซงใชในทางการแพทยมานานแลว เปนยาทาภายนอก ใชรกษาโรคผวหนงทมลกษณะหนา แขงกระดาง เชน Salicylic acid 6% + Benzoic acid 12%

ใชรกษาเชอราทผวหนง Salicylic acid 10-12%, Salicylic acid 2-4% + Talcum ใชโรยเทาทมเหงออกมาก ผดปกต Salicylic acid ทใชในเครองส าอางนนใชเพอเปนสารระงบเชอในผลตภณฑ ทาผวบรเวณ ทแขงกระดาง เชน สนเทา/ขอศอก ชวยลดรวรอย จดดางด าไดบาง ใหใชทความเขมขนไมเกน 2% การโฆษณาสรรพคณของเครองส าอางทผสม AHAs หรอ BHAs ทปรากฏทางสอตางๆ เชน

1. ท าใหผวเรยบ แลดละเอยดมากขน

2. ท าใหผวแลดสดใสมากขน

3. ท าใหผวแลดเตงตงมากขน

4. ลดรวรอยเหยวยน

5. ชวยใหสผวจางลง

6. ลดการอดตนของรขมขน จงใชในผลตภณฑส าหรบสว

81

กลไกการรกษา

AHAs และ BHAs เปนสารทมคณสมบตเปนกรด จะชวยใหผวหนงชนนอกหลดลอกออกไปไดเรวขน มองเหนผวทอยชนถดไปทยงอยในสภาพด จงแลดผวดขน AHAs เมอถกทาลงบนผวหนงจะถกดดซมไปยงผวหนงชนในสด และไปท าลายแรงยดเกาะระหวางเซลลผวหนงทตายแลวในชน horny layer ท าใหเซลลเหลานลอกหลดงายขน ซงผลใหเซลลชนลางลงไปขนมาแทนท ท าใหผวหนาเรยบเนยน สดใสกวาเดมเนองจากเซลลในชน hormy layer ทเกาะตดกนแนนและไมหลดลอกออกจะไปอดตนรขมขน เปนสาเหตของการเกดสว AHAs จงชวยใหเกดสวลดลง

ความเปนพษ

USFDA แจงวาจากการศกษา การใชผลตภณฑทม AHAs เปนองคประกอบอาจท าใหผใชมความไวตอแสงแดดมากขน โดยเฉพาะกบรงสอลตราไวโอเลตซงอาจท าลายผวหนง และการใชยาขนาดสง

โดยเฉพาะอยางยงในการใชระยะยาว อาจเปนสาเหตท าใหเกดมะเรงผวหนง ซงทง USFDA และ EU อยในระหวางตดตามความปลอดภยของสารน แตยงมไดมการประกาศใชบงคบในเรองปรมาณ หรอความเขมขนของสารแตอยางใดUSFDA ไดมการประชมเกยวกบการใช AHAs ในเครองส าอางอยางปลอดภยนน ความเขมขนของ AHAs ตองไมเกน 10 เปอรเซนต และสตรต ารบมพเอชมากกวา หรอเทากบ 3.5 สวนผลตภณฑในรานเสรมสวยส าหรบการลอกหนานน ความเขมขนของ AHAs ตองไมเกน 30 เปอรเซนต และสตรต ารบมพเอชมากกวา หรอเทากบ 3.0 ซงตองใชโดยผทไดรบการฝกอบรมมาแลว


ส านกงานคณะ กรรมการอาหารและยา ไดตดตามขอมลความปลอดภยของการใชสารกลมนในเครองส าอาง เพอใหผบรโภคใชผลตภณฑไดปลอดภยยงขน และพบวา USFDA ไดรบรายงานอาการไมพงประสงคจากการใช AHAs 100 ราย มอาการตงแตระคายเคองเลกนอย แสบผว ผวหนงรอนแดง เปนตมพอง และผวไหม ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยาตดตามอาการไมพงประสงค หรอ ทเรยกอกอยางวา อาการแพจากการใชเครองส าอาง โดยสงแบบรายงานการแพใหแพทยทพบผปวยทมารบการรกษา

เนองจากแพเครองส าอางแลวรายงานมายง ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา พบวาอาการแพทเกดจากเครองส าอางผสม AHAs และ BHAs คอ ระคายผว แสบผว มเมดผนคน ผวหนงรอนแดง และเกรยม รายงานการแพทไดรบเปนเพยงสวนหนงเทานน เนองจากผทมอาการแพบางราย อาจมไดไปพบแพทย หรอมไดแจงใหแพทยทราบ หรอ แพทยมไดบนทกลงในรายงาน

82

ขอควรระวง

เครองส าอาง ทกชนดตองมฉลากภาษาไทยทแสดงขอความบงคบอยางครบ ถวน (ชอ ชนด สวน ประกอบส าคญ ชอและทตงผผลต วนเดอนปทผลต และปรมาณสทธ) การใชเครองส าอางใดเปนครงแรก ควรทดสอบการแพกอนใช โดยทาผลตภณฑในปรมาณ เลกนอย ลงบนบรเวณทองแขน ทงไว 24-48

ชวโมง ถาไมมความผดปกตใดๆเกดขน แสดงวาใชได เนองจาก ประเทศไทยอากาศรอน แสงแดดจดจา ตามปกตควรหลกเลยงแสงแดดอยแลว และ โดยเฉพาะผทใชเครองส าอางผสม AHAs และ BHAs ตองหลกเลยง หรอ ปองกนผวจากแสงแดดเปนพเศษโดยการ ไมออกไปอยกลางแจงขณะแดดจด

1. สวมเสอผาทปกปดผวมดชดหรอกางรมเมออยกลางแจง

2. ใชเครองส าอางผสมสารปองกนแสงแดด ทระบคา SPF ตงแต 15 ขนไป

หากใชแลวเกดอาการระคายเคองแสบผว หรอผวหนงรอนแดงเปนระยะเวลานาน ใหหยดใชและปรกษาแพทย รวมทงหลกเลยงการใชผลตภณฑนในเดกและเดกทารกดวย

3. สารปองกนแสงแดด

สารปองกนแดด เปนเครองส าอางในรปของครมหรอโลชนทใชทาเพอปองกนผวหนงอกเสบจากการถกแสงแดด ในผทจ าเปนตองท างานกลางแดด นกวายน า หรอผทไปเทยวทะเล สารปองกนแสงแดดมหลายชนด ผใชตองรจกเลอกใชใหเหมาะสมกบสถานการณ โดยพจารณาจากชนดของสารทเปนสวนประกอบและคาของสารปองกนแสงแดด (Sun Protection Factor,SPF) SPF เปนตวเลขทบงบอกถงประสทธภาพของสารปองกนแดดในการปองกนไมใหผวหนงเกรยมจากแสงแดด เชน ถาสารปองกนแดดมคา SPF-15 แสดงวาเมอทาสารปองกนแดดนแลวจะสามารถตากแดดไดนานเพมเปน 15 เทาของผวหนงซงไมไดทาสารปองกนแดด

ขอควรปฏบตทถกตองในการใชสารปองกนแดด กอนทาตองมผวหนงทสะอาดและแหง ควรทาสารปองกนแดดครงชวโมงกอนถกแดด หลงจากทาควรใหสารปองกนแดดแหงเสยกอนแลวจงคอยสวมเสอผาหรอแตงหนา ในการวายน าควรทาสารปองกนแดดทกนน าไดและควรทาซ าทก 2 ชวโมง หรอทก 1 ชวโมง

อนๆ

1. พลาสตก (Plastic)

พลาสตกเปนวสดทใชกนอยางแพรหลายเนองจากความสะดวกในการใช ราคาไมแพง น าหนกเบา และสามารถท าใหเปนรปรางตาง ๆ เชน ฟลม หรอไฟเบอร ได พลาสตกเกยวของกบชวตประจ าวนของมนษยโดยเปนวสดส าหรบการผลตของ เลน ภาชนะใสอาหาร เครองมอเครองใชตาง ๆ เชน เลนส

83

สวนประกอบในสายไฟ ทอน า อปกรณประกอบในรถยนต สารเคลอบภายในกระปองหรอกลองบรรจอาหาร เปนตน อยางไรกตามปจจบนความรเชงวทยาศาสตร ความปลอดภย และการบงคบควบคมการใชพลาสตก ยงไมทนสมยเพยงพอ

ในชวงครสศตวรรษ 1990 ไดมการน าพลาตกกลบมาเวยนท าใหม (plastic recycling program)

พลาสตกกลม thermoplastic สามารถน ากลบมาหลอมและใชใหมได สวนกลม thermoset สามารถน ามาบดและใชเปน filler ปจจบนมการแบงประเภทของผลตภณฑจากพลาสตกตามชนดของพลาสตกเพอ

ประโยชนในการเวยนท าใหม โดยใหสญลกษณเปนตวเลข ดงน

ภาพท 3.2 สญลกษณแสดงประเภทของพลาสตกทน ากลบมาใชใหมได

PET (PETE) หรอ Polyethylene Terephthalate พลาสตก PET เปนขวดใสใชบรรจน าดม น าอดลมขนาด 2 ลตร ขวดน ามนพช และกระปกเนยถว

HDPE หรอ High Density Polyethylene เปนขวดสขาว ทบแสง หรอสทบอน ๆ มกใชบรรจน าดม นม ยาเมด ผงซกลาง น ายาลางหองน า แปงฝน

PVC หรอ Polyvinyl Chloride พลาสตกพวซมกใชเปนทอประปา เฟอรนเจอร ขวดน า แผนฟลมถนอมอาหาร ภาชนะบรรจน าสลดและน ายาซกลาง

LDPE หรอ Low Density Polyethylene มกใชเปนถงซกแหง ภาชนะเกบอาหาร สารเคลอบกระปอง

PP หรอ Polypropylene มกใชเปนภาชนะบรรจอาหาร อาหารทารก ฝาขวด หลอดดดน า

PS หรอ Polystyrene มกถกน ามาใชผลต ถวย ชาม ถาดอาหาร ภาชนะบรรจอาหารกลบบาน

Other หมายถงพลาสตกชนดอน ๆนอกเหนอจากชนดท 1-6 มกเปนพวก Polycarbonate ซงใชเปนภาชนะบรรจอาหาร ทพเพอรแวร แกลลอนน าดม และขวดนลจน (nalgene) รวมทงใชในการเคลอบดานในของกระปองบรรจอาหาร (metal can linings)

ชนดและประโยชนใชสอยของพลาสตก

Polyethylene (PE) ใชท าถงพลาสตก ขวดพลาสตก

Polypropylene (PP) ใชท าภาชนะบรรจอาหาร กนชนรถ

Polystyrene (PS) ใชท าโฟมบรรจอาหาร ถวยใชแลวทง กลองใสซดและเทป

High impact polystyrene (HIPS)

84

Acrylonitrile butadiene styrene (ABS) ใชท าโครงของอปกรณไฟฟา เชน จอเครองพมพ แปนพมพคอมพวเตอร Poly (ethylene terephthalate) (PET) ใชท าขวดบรรจน าอดลม แผนฟลมพลาสตก ภาชนะทเขาเครองไมโครเวฟ

Polyester (PES) ใชท าไฟเบอร ผา

Polyamides (PA, Nylons) ใชท า ไฟเบอร ขนแปรงสฟน

2. กาซหงตมอาหาร

กาซหงตมอาหาร จดอยในกลม “ยาสลบ” เพราะถาสดดมกาซนในปรมาณทมาก จะเกดอาการงวงเหงาหาวนอน เมอสมผสกาซนจะเกดอาการระคายเคองตอเยอบตางๆ ท าใหผวแหง ถาหายใจไปมากๆ จะท าใหเกดโรคปอดอกเสบปอดบวม ท าใหรางกายขาดออกซเจนถงตายได

กรณทกาซรวออกมามาก ท าใหปรมาณกาซในบรเวณนนมมาก เมอมประกายไฟทจดขน กาซจะตดไฟ อาจเกดระเบดขน

3. ยาฆาแมลง

ยาฆาแมลง แบงออกเปน 3 ประเภทใหญๆดงน 1. พวกคลอรเนเตดไฮโดรคารบอน ไดแก ดดท คลอเดน ลนเดน แอลดรน เดลเธน เฮปตาคลอ และ

เมททอกซคลอ ยาในกลมนมพษและมปญหาตกคางเปนเวลาหลายสบป ปจจบนจงพบวาตวยาเหลานมพษตกคางในอาหาร ในสงมชวตตางๆรวมทงในคนดวย

2. พวกอรกาโนฟสเฟต ไดแก มาลาไทออน พาราไทออน เมวนฟอส ยาในกลมนมพษสงมากกวากลมอนๆ แตพษทตกคางในสงแวดลอมมนอย เพราะสลายตวไดเรว ระหวางการใชจงควรระมดระวงใหมาก

3. พวกคารบาเมท ไดแก คารบารล หรอเซวน สามารถฆาแมลงไดกวางขวาง มพษตกคางในพชผก และสงแวดลอมในระยะสน แตมขอเสยคอ จะมพษสงตอผง และปลา

ยาฆาแมลง เปนพษตอมนษยโดยตรง เพราะสามารถสะสมในรางกายไดโดยการบรโภค สดดม หรอ ซมเขาผวหนง

85


หากถกผวหนงบอยๆ มอาการอกเสบ นอกจากนยงมอาหารทางประสาท ตนเตนงาย หนงตากระตก สน บางชนดท าใหกลามเนอออนเพลยดวย หากรบเขาสรางกายมากอาจตายได

4. น ามนเบนซน

เมอถกผวหนงท าใหระคายเคอง หายใจเขาไปอาจท าใหเวยนศรษะ เบนซนอนตรายเยอตา และท าใหตาเคองอกเสบได

ไอเบนซนนอกจากจะมสารตะกวแลว ยงมสารประกอบเบนซนอยดวย ซงเชอกนวาถาเขารางกายมากๆ อาจท าใหเปนมะเรงได ถาไอเบนซนมมากๆ จะท าใหมอากาศนอยไมพอหายใจ อาจท าใหตายโดยขาดอากาศได

สรป

สารเคมทใชในชวตประจ าวนมอยมากมายไมวาจะอยในรปของแขง ของเหลว หรอกาซซงเราควรใชใหถกหนาทและถกตองดวยความระมดระวง นอกจากนกควรเกบรกษาใหถกวธเพอปองกนอนตราย ทอาจจะมตอตนเอง ครอบครว ชมชนและสงแวดลอม ซงหากเกดอบตระหวางการใชเรากควรรจกวธ การปฐมพยาบาลเบองตนกอนสงแพทย ดงนนกอนจะใชควรอานดทฉลากของผลตภณฑหรอศกษาขอมลของผลตภณฑกอนทจะใชเพอท าใหเกดความปลอดภย

89


1. อธบายสาเหตของสารเคมในชวตประจ าวนทท าใหเกดอนตราย

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________

2. อธบายถงสงทควรปฏบตเพอใหเกดความปลอดภยในการใชสารเคม

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

90

3. จงสรปหลกการใช อาการพษ ขอควรระวง การปฐมพยาบาล การเกบรกษาของผลตภณฑ ภายในหองน าและหองครว เครองส าอาง และอนๆ

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

91

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________


ช านาญ เชาวกรตพงศ และคณะ.(2548).เอกสารการสอนชดวชา วทยาศาสตรเทคโนโลยและ

สงแวดลอมเพอชวต.พมพครงท 2.กทม:มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. นตยา แซซม.(2530).สารเคมในบาน.กทม.:สวยาสาสน. อ านาจ เจรญศลป.(2549).วทยาศาสตรกายภาพ.กทม.:โอ.เอส.พรนตง เฮาส. [Online] Avialable: http://oldweb.pharm.su.ac.th/Chemistry-in-Life/index2.html [11 มนาคม 2555]

[Online] Avialable: http://www.neutron.rmutphysics.com/science-news/index.php?option

=com_content&task=view&id=1686&Itemid=4&limit=1&limitstart=6 [ 13 มนาคม 2555]

http://oldweb.pharm.su.ac.th/Chemistry-in-Life/index2.html

http://www.neutron.rmutphysics.com/science-news/index.php?option%20=com_content&task=view&id=1686&Itemid=4&limit=1&limitstart=6

http://www.neutron.rmutphysics.com/science-news/index.php?option%20=com_content&task=view&id=1686&Itemid=4&limit=1&limitstart=6

93


การสงเสรมสมรรถภาพทางกาย 9 ชวโมง

หวขอเรอง ประเภทกลามเนอโครงราง


ประเภทของการออกก าลงกาย

หลกการฝกหรอก าลงกายเพอเสรมสรางสมรรถภาพทางกาย

T25


ตารางการด าเนนการทดสอบความสมบรณทางกาย


นนทนาการน สรป


1. สามารถอธบายความส าคญการท างานของสมรรถภาพทางกาย

2. สามารถอธบายองคประกอบของสมรรถภาพทางกาย

3. สามารถทดสอบสมรรถภาพทางกายของตนเองและผอนได

4. สามารถน าความรเรองสมรรถภาพทางกายไปใชในชวตประจ าวน

5. สามารถเลอกพฤตกรรมนนทนาการทเหมาะสมกบตนเองและครอบครวได


1. ซกถามกอนเขาเนอหา

2. บรรยาย สรปเนอหา

94

3. ค านวณหาน าหนกตนเอง คาดชนมวลกาย สดสวนรอบเอวตอรอบสะโพก อตรากาเตนของ ชพจรทเหมาะสมในการฝกสมรรถภาพทางกาย




7. แบงท ากจกรรมทตนเองชนชอบ



2. ใบงาน

3. Power point




2. การค านวณ



5. การท ากจกรรมนนทนาการ

95

บทท 4

การสงเสรมสมรรถภาพทางกายและนนทนาการ

มนษยเราทกคนนอกจากมความตองจะมสขภาพแลวยงมความปรารถนาทจะมสมรรถภาพทางกายทด โดยทมกจกรรมนนทนาการชวยผอนคลายความตงเครยด เพอท าใหการท างานไดอยางมประสทธภาพ

สมรรถภาพทางกาย หมายถง ความสามารถของรางกายในการท ากจกรรมหรอท างานไดอยางมประสทธภาพ โดยทวไปแบงสมรรถภาพทางกายออกเปน 2 ประเภท คอ สมรรถภาพทางกายทวไป (General

Physical Fitness และสมรรถภาพทางกายพเศษ

(Special Physical Fitness)

1. สมรรถภาพทางกายทวไป : คณะกรรมการนานาชาตเพอจดมาตรฐานการทดสอบความสมบรณทางกาย (International Committee for the Standardization of Physical Fitness Research) ไดจ าแนกความสมบรณทางกายออกเปน 7 ประเภท คอ ความเรว (Speed) พลงกลามเนอ (Muscle Power) ความแขงแรงของกลามเนอ (Muscle Strength) ความอดทนของกลามเนอ (Muscle Endurance) ความแคลวคลองวองไว (Agility) ความออนตว (Flexibility) และความอดทนทวไป (General Endurance,

Aerobic Capacity) องคประกอบเหลานเกดจากสมรรถภาพการท างานทสมพนธ กนของระบบอวยวะ ตาง ๆ เชน ระบบกลามเนอ ระบบหายใจ ระบบประสาท และระบบไหลเวยนเลอด หากระบบหนงระบบใดท างานขดของจะเปนเหตใหสมรรถภาพทางกายทวไปลดลง และอาจเปนอปสรรคตอการท างานของระบบอน ๆ อกดวย

2. สมรรถภาพทางกายพเศษ : เปนสมรรถภาพทนกกฬาจะตองมเฉพาะส าหรบนกกฬาทจะท าการแขงขน กลาวคอ นกกฬาวายน าจะตองมสมรรถภาพทางกายพเศษแตกตางจากนกฟตบอล และนกกรฑาในการเสรมสรางสมรรถภาพทางกายพเศษ ตองมการฝกนอกเหนอจากการฝกสมรรถภาพทวไป เชน นกฟตบอลตองฝกกลามเนอขา ไหล และล าตวพเศษ นกมวยตองฝกก าลงกลามเนอแขน ไหล อก ขา และล าตว เปนตน กฬาบางประเภทตองการแรงกลามเนอ ไมตองการความอดทน บางอยางไมตองการใชแรงมากนก บางประเภทตองการสมรรถภาพหลาย ๆอยางรวมกน อยางไรกตาม กฬาทไมตองการเทคนคมาก

ผลการแขงขนจะขนอยกบสมรรถภาพทางกายเพยงอยางเดยว แตกฬาทใชเทคนคมากการมสมรรถภาพทางกายทด จะชวยใหนกกฬาสามารถปฏบตตามเทคนคทฝกมาไดอยางถกตองและมประสทธภาพ กลาวไดวาสมรรถภาพทางกายเปนสงทจ าเปนส าหรบกฬาทกประเภท

96

ลกษณะของผมสมรรถภาพทางกายทด ตองประกอบดวย

1. สขภาพจตด หมายถง เปนผทอารมณเบกบานยมแยมแจมใสอยเสมอ มอารมณทมนคงไมหวนไหวตอภาวการณแวดลอมไดงาย รวมทงสามารถควบคมอารมณและจตใจได

2. สขภาพขงรางกายด หมายถง สขภาพของอวยวะตางๆของรางกายสามารถท างานเปนไปดวยความปกต ไมมความบกพรองหรอเจบปวย รวมทงมกลามเนอทแขงแรง มความเรว พลงงานกลามเนอ ความอดทนของกลามเนอ ความคลองตว ความออนตว ความอดทนทวไป การประสานงานระหวางระบบประสาทกบระบบกลามเนอทด

ความส าคญของสมรรถภาพทางกาย

การทบคคลมสมรรถภาพทางกาทด ท าใหตนเองไดรบประโยชนหลายดาน นอกจากจะท าใหสขภาพรางกายแขงแรงสมบรณแลว ยงชวยสรางความมนคงในการด าเนนชวตในครอบครว และสงผลถงสงคมประเทศชาตอกดวย

1. สขภาพ

หวใจมขนาดใหญขน กลามเนอหวใจมความแขงแรง อตราการเตนของหวใจต าลง หลอดเลอดมความยดหยน ปรมาณเมดเลอดเพมมากขน ความจปอดเพมขน อตราการหายใจลดลง นอกจากนกลามเนอโครงรางมขนาดใหญขน กลามเนอสามารถท างานไดนานหรอทนทานขน ระบบประสาทรบร และตอบสนองตอสงเราไดอยางรวดเรวและแมนย า ในดานความตานทานตอโรคสงขน สขภาพจตกดเชนกน

2. ครอบครว

คนในครอบครวสามารถท าหนาทของตนไดอยางมประสทธภาพ ไมปวย ชวยเพมความมนคงทางเศรษฐกจ ครอบครวจงอยรวมกนอยางมประสทธภาพ

3. สงคมประเทศชาต

เมอบคคลในชาตซงถอวาเปนทรพยากรทมคายง เปนผมสมรรถภาพทางกายด รางกายแขงแรงสมบรณ สามารถประกอบอาชพของตนไดอยางมประสทธภาพ ผลผลตของประเทศชาตกสามารถเพมขนได การพฒนาประเทศกสามารถด าเนนกาวหนาไปไดดวยด สภาวะทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศกมนคง บานเมองสงบเรยบรอย ท าใหประเทศชาตมความมนคง

97

ประเภทกลามเนอโครงราง

กลามเนอตนแขนของเราประกอบไปดวยกลามเนอดานหนาเรยกวา ไบเซป (biceps) และกลามเนอแขนหลง เรยกวา ไตรเซป (Triceps ) ซงการทเราจะเลนเวทใหกลามแขนใหญโตสวยงามไดนน จ าเปนตองบรหารกลามเนอทงสองสวน ไมใชเพยงสวนใดสวนหนงเทานน

ภาพท 4.1 กลามไบเซพและไตรเสพของกลามเนอแขน ขา

(ทมา http://saturdayplayground.com/2012/02/17/firmup-biceps-triceps สบคน 4 พฤษภาคม 2556)

ไบเซพหรอ (Flexors) คลายตว ไตรเสพ หรอ (Extensors) หดตว »» แขนเหยยดออก ไบเซพหรอ (Flexors) หดตว ไตรเสพ หรอ (Extensors) คลายตว »» แขนงอเขา


ปจจยทท าใหคนเราด ารงชวตอยไดอยางเปนปกตสข ไดแก อาหาร น า อากาศ แสงแดด การออกก าลงกาย การพกผอน และสงยดเหนยวทางจตใจ จะเหนไดวาการออกก าลงกายนบเปนปจจยทส าคญมาก เพราะเปนกจกรรมทท าใหรางกายเกดการเคลอนไหว อนเปนบอเกดแหงพฒนาการดานตางๆ

98

ความกาวหนาทางเทคโนโลย ท าใหมนษยไดรบความสะดวกสบายยงขน ผลทางมมกลบทเกดขนกคอ การขาดการออกก าลงกาย ซงความเจบไขไดปวยกจะตามมา เชน ความอวน โรคความดนเลอดสง โรคเกยวกบหวใจ เปนตน

การออกก าลงกาย นอกจากจะชวยเพมพนสมรรถภาพทางกายแลว ยงมประโยชนอนๆ อกเชน รปรางดขน ชะลอความเสอมของอวยวะ ชวยใหผมอาการผดปกตมอาการดขน ระบบขบถายดขน นอนหลบไดดขน พลงทางเพศดขน หวใจ ปอดและหลอดเลอดท าหนาทไดดขน ชวยใหอาการของโรคหลายโรคดขน ชวยใหตงครรภและคลอดไดงายขน ชวยประหยดคารกษาพยาบาลเพราะมแอนตบอดสง สรปแลวกคอความมสขภาพดนนเอง

ตารางท 4.1 เปรยบเทยบความเปลยนแปลงในผทออกก าลงกายและผไมออกก าลงกาย

ความเปลยนแปลง ผทออกก าลงกาย ผไมออกก าลงกาย

ประสทธภาพของหวใจ

น าหนกของหวใจ

จ านวนโลหตฝอย

ปรมาตรของหวใจ

อตราการเตนขงหวใจขณะพกผอน

ปรมาณงานของหวใจ

ท างานโดยประหยด

ความดนโลหตแดงขนสง

ความเรวในการไหลของเลอด

ลกษณะของหลอดเลอด

หวใจมประสทธภาพด 350-500 กรม

มาก

900-1,200 ซซ

30-60 ครง/นาท

5,000-10,000 แอมเคพ หวใจบบต า

ชา

ยดหยน

หวใจเลกตามแบบคนไมฝก

250-300 กรม

นอย

700-800 ซซ

70-80 ครง/นาท

10,000-15,000 แอมเคพ หวใจบบสง

เรว

ยดหยน

ประเภทของการออกก าลงกาย

การออกก าลงกาย มหลายลกษณะ ในทนจะแบงตามลกษณะวธฝก ไดดงน 1. การออกก าลงกายแบบไอโซเมตรก (Isometric Exercise) เปนการออกก าลงกายโดย การเกรงกลามเนอ โดยไมมการเคลอนไหวสวนใดๆ ของรางกาย ไดแก การเกรงกลามเนอมดใดมดหนงหรอ

99

กลมหนงสกคร แลวคลายและเกรงใหม ท าสลบกนหรอการออกแรงดน ดงวตถทไมเคลอนไหว เชน การดนก าแพง ดนวงกบบานประต หรอพยายามยกเกาอตวทเรานงอย เปนตน

2. การออกก าลงกายแบบไอโซทอนก (Isotonic Exercise) เปนการออกก าลงกายตอสกบแรงตานทาน โดยใหกลามเนอมการหดตวหรอคลายตวดวย ซงหมายถง มการเคลอนไหวขอตอหรอแขนขาดวยไดแก การยกหรอวางสงของ 3. การออกก าลงกายแบบไอโซคเนตก (Isokinetic Exercise) เปนการออกก าลงกายโดยใหรางกายตอสกบแรงตานทานดวยความเรวคงท นบเปนการออกก าลงกายแบบใหม เชน การวงบนลกล หรอการขจกรยานวดงาน เปนตน

4. การออกก าลงกายแบบไมใชออกซเจน (Anaerobic Exercise) เปนการออกก าลงกายโดยใชพลงงาน ATP ทสะสมอยในเซลลกลามเนอ ไดแก การออกก าลงกายเบาๆ หรอการออกก าลงกายทหนกในชวงเวลาสนๆ เชน ยกน าหนก วงเรว 100 เมตร การฝกแบบไมใชออกซเจนจะใชวธการฝกน าหนกหรอฝกแบบมชวงพกเขาชวย ซงโอกาสทจะท าใหกลามเนอฉกขาดมสง การอบอนรางกายจงมความส าคญมากโดยยดหลก "FITT" ดงน F = Frequency ความถของการฝก 2-3 วนตอสปดาห I = Intensity ความเขมของการฝกประมาณ 90 เปอรเซนตของ HRmax

T = Time ระยะเวลาของการฝกแตละครง 3-5 นาท T = Type ชนดของกจกรรมทใชฝกควรสอดคลองกบกฬาทเลน

5. การออกก าลงกายแบบใชออกซเจน (Aerobic Exercise) มกเรยกทบศพทวา " การออกก าลงกายแบบแอโรบก" ศาสตราจารย นายแพทยอวย เกตสงห นกวทยาศาสตรการกฬาของไทยไดใชค าวา "อากาศนยม" เปนการออกก าลงกายทท าใหรางกายเพมพนความสามารถสงสดในการรบออกซเจนท าใหไดบรหารปอด หวใจและกลามเนอเปนเวลานานพอทจะกอใหเกดการเปลยนแปลงทเปน ประโยชนขนตอรางกายดวยความเรวต าหรอปานกลาง ในระยะเวลาอยางนอย 15 นาทขนไป การออกก าลงกายแบบแอโรบกนบวาเปนประโยชนตอสขภาพมากทสด จะเปนการออกก าลงกายชนดใดกไดทจะกระตนใหหวใจและปอดตองท างานมากขนถงจดๆ หนง และดวยระยะเวลาหนงซงนานพอทจะท าใหเกดการเปลยนแปลงทเปนประโยชนตอรางกาย เชน วายน า วง ขจกรยาน เดนเรว เตนร าแอโรบก กรรเชยงเรอ กระโดดเชอก เปนตน ค าวา "แอโรบก" ถกน ามาใชในการออกก าลงกายเมอป ค.ศ.1968 โดยนายแพทยคเปอร (Kenneth H. Cooper) และคณะ นายแพทยคเปอรไดเขยนหนงสอขนเลมหนงชอ "Aerobic" ซงไดรบความสนใจมากในระยะนน การออกก าลงกายแบบแอโรบกนน รางกายจะท างานอยางตอเนองชาๆ เปนเวลานาน และใชระยะทางไกล โดยยดหลก "FITT" เชนกน ดงน F = Frequency ความถของการฝก 3-5 วนตอสปดาห I = Intensity ความเขมของการฝก 70 - 85 เปอรเซนตของ HRmax

100

T = Time ระยะเวลาของการฝกแตละครง 15-60 นาท หรอมากกวา

T = Type ชนดของกจกรรมทใช เชน วายน า วงเหยาะ เดนเรว เตนร าแอโรบก ขจกรยาน กระโดดเชอก ยกน าหนกแบบแอโรบก เปนตน

หลกการฝกหรอก าลงกายเพอเสรมสรางสมรรถภาพทางกาย

มปจจยส าคญ 4 ประการ 1. ความถของการฝก ควรฝกหรอออกก าลงกาย 3-5 วนตอสปดาห หรอฝกวนเวนวนกได 2. ความเขมของการฝก การฝกควรมความเขมพอควร โดยใหอตราการเตนของหวใจทเปนเปาหมายอยระหวาง 60-90 เปอรเซนตของอตราการเตนสงสดของหวใจ (ตรวจสอบโดยการจบชพจรแทน) ในขนตนน เราสามารถค านวณหาอตราการเตนสงสดของหวใจได โดยใชสตร อตราการเตนสงสดของหวใจ (HRmax) = 220 - อาย

ในกรณทเปนการออกก าลงกายแบบแอโรบกนน จะตองใหอตราการเตนของหวใจอยระหวาง 70-85 เปอรเซนตของอตราการเตนสงสดของหวใจ จงจะเปนผลดตอสขภาพโดยรวมๆ

3. ระยะเวลาของการฝก (Duration of Training) แบงออกไดดงน 3.1 ระยะเวลาในการฝกตอครง การออกก าลงกายทเขมและตอเนองควรใชเวลาระหวาง 5 - 30 นาทตอวน แตถาเปนการออกก าลงกายเพอสขภาพ ซงความเขมจะต าหรอปานกลาง จะตองใชเวลา 15 -

60 นาท หรอมากกวา

3.2 ระยะเวลาในการฝกตอสปดาห จะใช 3-5 วนตอสปดาห หรอฝกวนเวนวน ดงไดกลาวมาแลว ส าหรบกรฑาบางประเภทอาจจ าเปนตองฝกทกวน โดยเฉพาะประเภทลาน

3.3 ระยะเวลาในการฝกทงก าหนดการ ขนอยกบความสามารถของแตละบคคล โดยทวไปจะใชเวลาทงก าหนดการอยระหวาง 8-18 สปดาห แตถาเปนการฝกเพอความทนทานหรอก าลง อาจใชเวลาฝกตลอดทงปกได

3.4 แบบของการออกก าลงกาย (Mode of Exercise) โดยทวไปการออกก าลงกายจะตองค านงถงการใชกลามเนอใหญ ความตอเนองของกจกรรม ความเปนจงหวะ และการใชออกซเจนแบบธรรมชาต กจกรรมทสงเสรมลกษณะดงกลาว ไดแก วายน า วงเรวสลบวงเหยาะ เดนธรรมดาสลบเดนเรว ขจกรยาน พายเรอ วงทางไกล กระโดดเชอก รวมถงการเลนกฬาตางๆ ทกชนด

ระดบของอตราการเตนชพจรทใชเปนเกณฑในการฝก ประกอบดวย

ระดบทมการเผาผลาญไขมนในรางกายความหนก 50-60 % ของอตราการเตนสงสดของหวใจ(Maximum heart rate : HRmax)

101

ระดบทชวยรกษาสขภาพปอดและหวใจใหแขงแรงความหนก 60-80 % ของอตราการเตนสงสดของหวใจ(Maximum heart rate : HRmax)

ระดบทชวยพฒนาระบบการท างานแบบใชออกซเจนความหนก 70-80 % ของอตราการเตนสงสดของหวใจ(Maximum heart rate : HRmax)

ระดบทชวยพฒนาระบบการท างานแบบไมใชออกซเจน ความหนก 80-90 % ของอตราการเตนสงสดของหวใจ(Maximum heart rate : HRmax)

ระดบทตองระมดระวงอนตรายทอาจเกดกบรางกายความหนก 90-100 % ของอตราการเตนสงสดของหวใจ(Maximum heart rate : HRmax)

โดยการค านวณอตราการเตนของหวใจสงสด ท าไดโดยน า 220-อาย

วธการจดความหนกของการฝก

ดร.สมชาย ประเสรฐศรพนธ(2536) ไดเสนกฎเกณฑเบองตนบางอยาง ทเกยวของกบล าดบของทาฝก การจดเตรยมพนทวางอปกรณและการใชอปกรณตางๆ ตลอดจนการเลอกทาฝก ดงน 1. การใชทาฝกหลายๆ ทา

2. คอยๆเพมความหนกขนอยางมระบบ

3. การเลอกแบบฝกและการจดล าดบการเคลอนไหว ตองท าใหงายเทาทจะท าได

4. การจดระเบยบการฝกซอมสมรรถภาพโดยทวไปและแผนการฝกแตละชวโมงอยางมความหมาย

ตามล าดบ

นอกจากน ดร.สมชาย ประเสรฐศรพนธ(2536) ไดเสนอแนะวธการเพมความหนกไวดงน 1. ฝกแบบไหลเวยนและท าซ าในทาเกาดวยอตราเรวคงท(สม าเสมอ) 2. ฝกแบบไหลเวยนและท าซ า(ชาสลบเรว) 3. แบบคหรอฝกเปนกลมยอยในเวลาเดยวกนและเวลาเทากน

4. การเปลยนจากทาวงและกระโดด

5. เพมความหนกของงานโดยใชน าหนกและอปกรณทใชมอ

6. เปลยนทาในขณะเคลอนท 7. เปลยนเงอนไขของอปกรณและสถานทฝก

8. เปลยนทาการเรมตน โดยเฉพาะการฝกแบบวงจร 9. ใชจงหวะกบแบบฝกทตองท าตดตอกน

สงส าคญในการฝกซอมอกประการคอ การพกชวงเวลาของการฝกทนานเกนไปหรอนอยเกนไป มผลตอรางกายของผฝกซอม การพจารณาชวงเวลาในการพก สามารถสงเกตจากการแสดงทางสรรวทยาไดดงน

102

1. ชพจร พกจนกระทงชพจรอยระหวาง 80-90 ครง/นาท จงคอยเรมฝกตอไป

2. อาการแสดงภายนอก ผฝกมอาการสดชน กระปรกระเปรา แสดงวาหายเหนอยแลวจงเรมในชวงตอไป

T25

การออกก าลงกายแบบ T25 มชอเตม ๆ วา Focus T25 คดคนโดย Shaun T เทรนเนอรมากประสบการณผเปนเจาของโปรแกรมออกก าลงกายแบบอนแซนนต (Insanity) หรอการออกก าลงกายแบบเตนไปเตนมา ใชการเคลอนไหวของรางกายเยอะ ๆ ตดตอกนเปนเวลา 60 วน ซงกเปนการออกก าลงกายทฮตในหมคนไดเอตและคนรกสขภาพมากอนหนาน

แตหลงจากสงโปรแกรมอนแซนนต (Insanity) ในรปแบบ DVD ออกมาเขยาวงการออกก าลงกายไดสกระยะ ทาง BEACHBODY (http://www.beachbody.com) และ Shaun T กสง Focus T25 ออกมาอกชดเพอตอกย าวาเวลาไมใชปญหาของคนอยากมหนสวยสขภาพดอกตอ ไป เนองจากการออกก าลงกายแบบ T25 เปนการออกก าลงอยางหนกตดตอกนเพยง 25 นาทตอวนเทานน และในอก 50 วน เจาโปรแกรม T25 จะเปลยนคณเปนคนละคนแบบทตองตะลงงน !

การออกก าลงแบบ T25 จะเนนการออกก าลงแบบคารดโอ เคลอนไหวกลามเนอทกสดสวนตอเนองนาน 25 นาทโดยไมหยดพก และออกก าลงแค 5 วนตอสปดาหเทานน

ทงน การออกก าลงกายแบบ T25 ยงตอบโจทยไลฟสไตลของคนยคใหมไดอยางถกเผง เพราะ T25

ไมจ าเปนตองใชอปกรณออกก าลงกายหลายชน เพยงแคดมเบลขนาดพอเหมาะกบยางยดกพอ ไมตองใชพนทเยอะ สามารถออกก าลงกายไดเองทบานโดยไมตองเสยเวลาไปฟตเนสทไหน อาศยแครองเทาผาใบทถกกจจะลกษณะกบใจทมงมนแนวแนเทานน

โดย T25 จะแบงการออกก าลงเปน 3 เฟส เรมจาก Alpha ซง เปนเวอรชนส าหรบออกก าลงเสรมสรางกลามเนอทกสดสวนโดยพนฐานกอน เปนเวลา 5 สปดาห เพอเตรยมพรอมรางกายใหแขงแรงกอนจะกาวเขาสเฟส Beta ในเดอนท 2 โดยเฟส Beta จะเนนออกก าลงสวนกลางของล าตว ซงกคอสวนหนาทองนนเองคะ และสดทายกบเฟส Gamma เปนการรวบรวมทง 3 เฟสเขาดวยกน


ความสามารถของระบบตางๆ ในรางกายประกอบดวย ความสามารถเชงสรรวทยาดานตางๆ ทชวยปองกนบคคลจากโรคทมสาเหตจากภาวะการขาดการออกก าลงกาย นบเปนปจจยหรอตวบงชส าคญของการมสขภาพด ความสามารถหรอสมรรถนะเหลาน สามารถปรบปรงพฒนาและคงสภาพได โดยการออกก าลงกายอยางสม าเสมอ สมรรถภาพทางกายเพอสขภาพมองคประกอบ ดงน

http://www.beachbody.com/

http://www.beachbody.com/

103

1. องคประกอบของรางกาย ( Body Composition) ตามปกตแลวในรางกายมนษยประกอบดวยกลามเนอ กระดก ไขมน และ สวนอนๆ แตในสวนของสมรรถภาพทางกายนน หมายถง สดสวนปรมาณไขมนในรางกายกบมวลรางกายทปราศจากไขมน โดยการวดออกมาเปนเปอรเซนตไขมน (% fat)

2. ความอดทนของระบบไหลเวยนเลอด (Cardiorespiratory Endurance) หมายถง สมรรถนะเชงปฏบตของระบบไหลเวยนเลอด (หวใจ หลอดเลอด) และระบบหายใจในการล าเลยงออกซเจนไปยงเซลลกลามเนอ ท าใหรางกายสามารถยนหยดทจะท างานหรอออกก าลงกายทใชกลามเนอมด

ใหญเปนระยะเวลายาวนานได 3. ความออนตวหรอความยดหยน (Flexibility) หมายถง พสยของการเคลอนไหวสงสดเทาทจะท า

ไดของขอตอหรอกลมขอตอ

4. ความอดทนของกลามเนอ ( Muscular Endurance) หมายถง ความสามารถของกลามเนอมดใดมดหนงหรอกลมกลามเนอ ในการหดตวซ าๆ เพอตานแรงหรอความสามารถในการหดตวครงเดยวไดเปนระยะเวลายาวนาน

5. ความแขงแรงของกลามเนอ ( Muscular Strength) หมายถง ปรมาณสงสดของแรงทกลามเนอมดใดมดหนงหรอกลมกลามเนอสามารถออก แรงตานทานได ในชวงการหดตว 1 ครง

104

ตารางท 4.2 การด าเนนการทดสอบความสมบรณทางกาย

รายการ วธการ ผตรวจ

1. ตรวจสขภาพ โรคตาง ๆ

ชพจร ความดนโลหต อณหภม อตราการหายใจ

ทนตกรรม

แพทย

พยาบาล

ทนตแพทย

2. ทดสอบสมรรถภาพ

ทางกาย

ขนาดรปราง

- น าหนก สวนสง - ปรมาณไขมนในรางกาย

ความแขงแรง

- กลามเนอมอ

- กลามเนอขา พลงกลามเนอ

- ยนกระโดดสง

- ยนกระโดดไกล ความจปอด ความออนตว

- นงงอตว ความแคลวคลองวองไว - วงเกบของ

- กาวเตน 20 วนาท ความเรว

- วงเรว 50 เมตร สมรรถภาพการใชออกซเจน(แอโรบค)

นกวทยาศาสตรการกฬา นกพลศกษา นกสรรวทยาการออกก าลงกาย

105

รายการ วธการ ผตรวจ

2. ทดสอบสมรรถภาพ

ทางกาย(ตอ)

สมรรถภาพการไมใชออกซเจน

(แอนแอโรบค)

- พลง - สมรรถภาพ

3. ปฏบตการชวเคม ฮมาโตครต ฮโมโกลบน หมเลอดเมดเลอดแดง เมดเลอดขาว ฯลฯ

เทคนคการแพทย นกวทยาศาสตรการแพทย


การทดสอบสมรรถภาพการท างานของรางกายทวไป

1. การจบชพจร (วดสภาพหวใจ) ผชายจะอตราการเตนหวใจ 70-75 ครง/นาท สวนผหญง 74-78 ครง/นาท

2. ทาลก-นง (วดความแขงแรงของกลามเนอหนาทอง) นอนหงาย เหยยดขา แขนเหยยดเหนอศรษะแตราบแตะพน ยกล าตวทอนบนขนมาในทานง กมตวใหมอแตะหรอเกอบแตะปลายเทา ท าเพยงครงเดยว หากลกขนนงไดแสดงวากลามเนอทองแขงแรง

3. ทานงเปนรปตวว (v) (วดความแขงแรงของกลามเนอทอง) นงลงเหยยดขาไปขางหนา สองมอจบเอว หรอยกขนมาเสมอไหล คอยๆยกขาทงสองขน ล าตวเอนมาขางหลง ใหน าหนกตกลงทกน อยในทาท าล าตวและขาเปนมมแหลมใหนานนบ 1 ถง 15 หรอ 15 วนาท ถาท าไดแสดงวากลามเนอทองมความแขงแรงด

4. ทากมแตะ (วดความออนตวของล าตวโดยทวไป) จากทายนตรง เทาแยกจากกน 1 ชวงไหล ขาเหยยดตง กมพบล าตวทอนบนลงมา ไดนวมอแตะหรอเกอบแตะนวเทา

ส าหรบชายปลายนวสงจากพน 1 นว หญงปลายนวแตะพน จงจะแสดงวารางกายมความออนตว สามารถเคลอนทไดมมกวาง

5. ทานอนคว ายกอก (วดความแขงแรงของกลามเนอหลง)นอนคว ากบพน สองมอประสานใตศรษะ ยกเฉพาะล าตวทอนบนขนจากพน หากระดบอกสงจากพนมากเทาใด แสดงวาหลงแขงแรงด โดยวดความสงจากพนถงคาง ประมาณ 15 เซนตเมตร

106

6. ทายนไขว-นง-ยน (วดอ านาจบงตว) ยนตรงไขวขาขวามาดานหนาขาซาย สองมอประสานใตศรษะ คอยๆ ลดล าตวลง หยอนกนลงนงในทาขดสมาธ แลวลกยนขนโดยไมใชมอแตะพน หากท าไดแสดงวามอ านาจบงคบตวใหสมดลได

7. ทายนขาเดยวหลบตากางแขน (วดการประสานงานของประสารทกบกลามเนอ) ยนตรงกางแขนออกเสมอระดบไหล ยกขาซาย หรอยาขวาไปดานหลง ยนทรงตวใหนานอยางนอยนบถง 10 หากท าไดแสดงวาประสาทกบกลามเนอท างานประสานกนด มประสาทท 6 หรอการทรงตวไดด

8. ทายนกระโดดไกล (วดก าลงขา) ยนยอเขาทงสอง กระโดดมาขางหนาใหไกลทสด ส าหรบชายหากกระโดดไดระยะเทากบความสงของตนเอง หรอหญงเทากบความสงลบดวย 20 เซนตเมตร แสดงวามก าลงขาทด

9. ทาเดน-วง 10 นาท (วดความอดทนของหวใจ) ใหเดนเรวหรอวงเหยาะในเวลา 10 นาท ชายควรท าไดระยะทาง 1,500 เมตร หญงระยะทาง 1,200 เมตร จงจะแสดงวารางกายมความอดทน หวใจและการไหลเวยนเลอดท างานไดด

แบบทดสอบสมรรถภาพทางกายมาตรฐานระหวางประเทศ

ICSPFT-International Committee for the Standardization of Physical fitness Test

แบบทดสอบมาตรฐานระหวางประเทศ

ประกอบดวยขอทดสอบ 8 รายการดงน 1. วง 50 เมตร (50 Meter Sprint)

2. ยนกระโดดไกล (Standing Broad Jump)

3. แรงบบมอ(Grip Strength)

4. ลก - นงใน 30 วนาท

5. ก. ดงขอ(Pull-ups) ชายอาย 12 ปขนไป

ข. งอแขนหอยตว ชายอายต ากวา 12 ป และหญง 6. วงเกบของ

7. งอตวไปขางหนา

8. วงระยะไกล (Distance Run)

1000 เมตร ส าหรบชายอายตงแต 12 ปขนไป

800 เมตร ส าหรบหญงอายตงแต 12 ปขนไป

600 เมตร ทงชาย - หญงทอายต ากวา 12 ป

107

รปรางทเหมาะสม

รปรางทเหมาะสมสามารถค านวณไดงายๆ ดงน

ดชนมวลกาย (Body mass index:BMI)

BMI = น าหนกตว(กโลกรม) / สวนสง(เมตร)ยกก าลงสอง

เกณฑการแปลผล BMI ส าหรบชาวเอเชย

คา BMI (kg/m2) การแปลผล

ต ากวา 18.5 น าหนกต ากวามาตรฐาน

18.5 – 22.9 น าหนกอยในเกณฑปกต (รปรางสมสวน) 23.0 – 24.9 น าหนกเกนกวามาตรฐาน

25.0 – 29.9 อวนระดบท 1

มากกวา 30.0 อวนระดบท 2

สดสวนรอบเอวตอรอบสะโพก (WHR)

WHR = รอบเอว (นว) / รอบสะโพก (นว)

ตารางท 4.3 เกณฑมาตรฐาน WHR

ระดบปกตของเพศชาย ระดบปกตของเพศหญง

อาย 20 - 29 ป 0.83 - 0.88 อาย 20 - 29 ป 0.71 - 0.77

อาย 30 - 39 ป 0.84 - 0.91 อาย 30 - 39 ป 0.72 - 0.78

อาย 40 - 49 ป 0.88 - 0.95 อาย 40 - 49 ป 0.73 - 0.79

อาย 50 - 59 ป 0.90 - 0.96 อาย 50 - 59 ป 0.74 - 0.81

อาย 60 - 69 ป 0.91 - 0.98 อาย 60 - 69 ป 0.76 - 0.83

108

เครองมอวดสมรรถภาพทางกาย

ปรมาณไขมนในรางกาย (Body Fat)

เครองมอ Lange skinfold caliper

ภาพท 4.2 เครองมอการวดปรมาณไขมนในรางกาย

(ทมา www.langeservicecenter.com/lange 20manual.pdf สบคน 23 พฤษภาคม 2556)

TRICEPS BICEPS

SUBSCAPULAR SUPRAILIAC

109

แรงบบมอ (Grip Strength)

เครองมอ Hand grip dynamometer

ภาพท 4.3 เครองมอวดแรงบบมอ

(ทมา http://kwoodhambtg.weebly.com/blog/muscular-strength สบคน 25 พฤษภาคม 2556)

ความจปอด (Vital Capacity)

เครองมอ Spirometer

ภาพท 4.4 เครองมอวดความจปอด

(ทมา http://www.medicalexpo.com/prod/beijing-m-b-electronic-instruments/table-spirometers-

67760-418303.html สบคน 26 พฤษภาคม)

110

ความออนตว (Flexibility)

เครองมอ Sit and Reach Test Box

ภาพท 4.5 เครองมอวดความออนตว

(ทมา http://www.prohealthcareproducts.com/flexibility-testing สบคน 26 พฤษภาคม)

กระโดดสง (Vertical Jump)

เครองมอ เครองมอวดการกระโดดสง (Yardstick)

ยนกระโดดไกล (Long Jump)

เครองมอ แผนยางยนกระโดดไกลพรอมเบาะรอง

ภาพท เครองมอวดการกระโดดสง

ภาพท 4.6 อปกรณการยนกระโดดไกล

(ทมา http://www.amazon.com/S-Worldwide-Broad-Jump-Mat/dp/B000IELJZS สบคน 27 พฤษภาคม 2556)

http://www.prohealthcareproducts.com/flexibility-testing

http://www.amazon.com/S-Worldwide-Broad-Jump-Mat/dp/B000IELJZS

111

แรงเหยยดขา (Leg Strength)

เครองมอ Back and leg dynamometer

ภาพท 4.7 เครองมอวดแรงเหยยดขา

(ทมา http://www.panchalhealthcare.com/evaluation-systems.html สบคน 30 พฤษภาคม 2556)

กาวเตน 20 วนาท (Nine-Square 20 sec.)

เครองมอ ตารางสเหลยมจตรส

วงเกบของ (Shuttle Run)

เครองมอ นาฬกาจบเวลาอยางละเอยด 1/10 วนาท

สมรรถภาพการใชออกซเจน (Aerobic capacity)

เครองมอ จกรยานวดงาน (Bicycle ergometer)

ภาพท 4.8 จกรยานวดงาน

(ทมา http://mobilehealthnetwork.ca/what-is-maximal-oxygen-uptake-or-vo2-max สบคน 31 พฤษภาคม 2556)

http://www.panchalhealthcare.com/evaluation-systems.html%20สบคน

http://mobilehealthnetwork.ca/what-is-maximal-oxygen-uptake-or-vo2-max

112

สมรรถภาพการไมใชออกซเจน

(Anaerobic Capacity)

เครองมอ จกรยานวดงานแบบ Monark

นนทนาการน

ลกษณะกจกรรมนนทนาการ นนทนาการ 1. เกยวของกบกจกรรม ไมวาจะเปนกจกรรมทเปนผกระท า หรอเปนผถกกระท า และมรปแบบท

หลากหลาย

2. เขารวมกจกรรมดวยความสมครใจ มแรงจงใจ โดยมไดถกบงคบ และไมหวงผลตอบแทนใดๆ

3. สามารถจดไดโดยไมจ ากดเวลา

4. เปนกจกรรมทสามารถยดหยนเปลยนแปลงไดตามความเหมาะสม

5. เปนกจกรรมทพงประสงคของสงคม ทงนเพราะ คานยม วฒนธรรม ประเพณ ศาสนา เปนขอบขายการด าเนนชวตของชมชน ดงนน กจกรรมนนทนาการจะตองเปนทยอมรบของคนในสงคมนนๆ

นนทนาการ เปนค ามาจากค าเดมวา "สนทนาการ" ซงพระยาอนมานราชธน หรอเสถยรโกเศศไดบญญตไวเมอป พ.ศ.2507 และตรงกบศพทภาษาองกฤษวา "Recreation" มนกวชาการไดใหความหมายของนนทนาการไวหลากหลาย ซงสามารถสรปไดดงน

นนทนาการ หมายถง การท าใหชวตสดชน โดยการเสรมสรางพลงงานขนใหม หลงจากทรางกายใชพลงงานแลวเกดเปนความเหนอยเมอยลาทางรางกาย จตใจและทางสมอง เมอบคคลเขารวมกจกรรมนนทนาการจะชวยขจด หรอผอนคลายความเหนอยเมอยลาทางดานรางกายและจตใจ ในความหมายน นนทนาการจง เปนการตอบสนองความตองการทางกายและจตใจของบคคลไดอยางแทจร ง

นนทนาการ หมายถง กจกรรม (Activities) ตางๆ ทบคคลเขารวมในชวงเวลาวาง โดยไมม การบงคบหรอเขารวมดวยความสมครใจ มผลกอใหเกดการพฒนาอารมณสข สนกสนานหรอความสขสงบ

และกจกรรมนนๆ จะตองเปนกจกรรมทสงคมยอมรบ ซงเปนกจกรรมทมความหลากหลาย เชน กจกรรมศลปหตกรรม การอาน-เขยน กจกรรมอาสาสมคร ศลปวฒนธรรม งานอดเรก เกม กฬา การละคร ดนตร กจกรรมเขาจงหวะ และนนทนาการกลางแจงนอกเมอง

นนทนาการ หมายถง กระบวนการ (Process) หรอประสบการณทบคคลไดรบโดยอาศยกจกรรมนนทนาการในชวงเวลาวางเปน สอ กอใหเกดการพฒนาหรอความเจรญงอกงามทางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาของบคคล

113

นนทนาการ หมายถง เปนสถาบนทางสงคมหรอแหลงศนยกลางของสงคม เพอใหบคคล หรอสมาชกเขารวมกจกรรมนนทนาการแลวกอใหเกดความเจรญงอกงามทางราง กายและพฒนาทางดานอารมณ จตใจ และสงคม ซงโดยปกตรฐมหนาทจดแหลงนนทนาการในรปแบบตางๆ เชน สวนสาธารณะในเมอง สวนหยอม ศนยเยาวชน หองสมดส าหรบประชาชน ดนตรส าหรบประชาชน วนอทยาน และอทยานแหงชาต

จดมงหมายของกจกรรมนนทนาการ

1. เพอพฒนาอารมณ กจกรรมนนทนาการเปนกระบวนการเสรมสราง และพฒนาอารมณของบคคลและชมชน โดยอาศยกจกรรมตางๆ เปนสอกลางในชวงเวลาวาง หรอเวลาอสระ การเขารวมกจกรรมตองเปนไปดวยความสมครใจ และกจกรรมนนจะตองเปนกจกรรมทสงคมยอมรบ สามารถกอใหเกดความสข สนกสนาน เพลดเพลน

2. เพอเสรมสรางประสบการณใหม กจกรรมนนทนาการ ชวยสรางประสบการณใหมใหแกผรวมกจกรรม ทงนเพราะความหลากหลายกจกรรม เชน การทองเทยว ทศนศกษา การเสรมสรางประสบการณใหมในสถานทและทรพยากรทองเทยว

ขนอยกบประสบการณ และพนฐานเดมของบคคลหรอชมชน

3. เพอเพมพนประสบการณ กจกรรมสรางเสรมประสบการณ หรอกจกรรมบางอยางทเคยเขารวมมาแลว แตผเขารวมอยากสรางความประทบใจ หรอความทรงจ าเดม กจะเปนการเพมพนประสบการณทงสน

4. เพอสงเสรมการมสวนรวม

กจกรรมนนทนาการ จะสงเสรมการมสวนรวมของบคคลและชมชน ฝกใหมโอกาสเขารวมกจกรรมของชมชนดวยความสนใจและสมครใจ สงเสรมการท างานรวมกนเปนทม เปนสวนหนงของกลม รจกสทธและหนาท ตลอดจนความรบผดชอบตอตนเองและผอนในฐานะองคกรของสงคม

5. เพอสงเสรมการแสดงออก

กจกรรมนนทนาการหลายประเภท เปนการสงเสรมใหบคคลไดแสดงออกทางดานความรสกนกคด

สรางสรรค การระบายอารมณ การเลยนแบบสถานการณ หรอพฤตกรรมตางๆ ท าใหสามารถเรยนรและรจกตนเองมากขน สรางความมนใจ ความเขาใจและการควบคมตนเอง 6. เพอสงเสรมคณภาพชวต

กจกรรมนนทนาการเปนกจกรรมทชวยพฒนาอารมณ ความสข ความสามารถของบคคล สขภาพและสมรรถภาพทางกายและจตใจ ความสมดลทางกาย และจต สงเหลานจะชวยพฒนาคณภาพชวต ของสงคมทกเพศและวย นอกจากน ย งช วยพฒนาคณภาพช วตของกล มประชากรทกกลม ดวย

114

7. เพอสงเสรมความเปนมนษยชาต กจกรรมนนทนาการจะชวยสงเสรมพฤตกรรม และพฒนาความเจรญงอกงามของบคคลทงทางกาย อารมณ สงคม สตปญญา และจตใจของคนทกคน ทกเพศ ทกวย ตามความสนใจและความตองการของบคคล เชน การจดกจกรรมนนทนาการนานาชาต คอ มหกรรมกฬาโอลมปค ซงจะชวยสงเสรมความเขาใจอนดและมตรภาพของมวลมนษยชาต

8. เพอสงเสรมความเปนพลเมองดกจกรรมนนทนาการเปนการใหการศกษาแกเยาวชนในดานการชวยเหลอตน เอง รจกสทธ หนาท ความรบผดชอบ ระเบยบวนย และการปรบตวใหเขากบกลมและสงคมไดเปนอยางด เปนการพฒนาบทบาทของการเปนพลเมองด ไมเหนแกตว ชวยเหลอสงคมสวนรวมเปนส าคญ สงผลใหสงคมอบอน และเพมพนคณภาพชวต

ประเภทของกจกรรมนนทนาการ

นนทนาการเพอความบนเทง

เปนกจกรรมทใหคณคาพฒนาการ ทางดานรางกาย อารมณ จตใจ และสงคม เชน การรองเพลง

การเลนละคร สงเสรมการแสดงออก สรางมนษยสมพนธ และสะทอนภาพความเปนอยของสงคมหรอ การด าเนนชวตประจ าวน การสรางความรสก เชน การดโทรทศน ดภาพยนตร ดละคร เลนดนตร เตนร า เลนเกมส สงสรรค พกผอนชายทะเล สวนสตว สวนสนก งานเทศกาล งานประเพณ ถอเปนกจกรรมทางวฒนธรรมของมนษยทมประวตศาสตรมาเปนเวลาอนยาวนาน

การเตนร า เปนกจกรรมทางสงคมทใหคณคาพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ จตใจ และสงคม สงเสรมการแสดงออก สรางมนษยสมพนธ ความคดสรางสรรค รจกมารยาทของสงคมและวฒนธรรม สวนกจกรรมเขาจงหวะ เปนกจกรรมการเคลอนไหวทใชเสยงจงหวะของดนตรมาประกอบ

คณคาของการเตนร าและกจกรรมเขาจงหวะ

1. ท าใหเกดความสนกสนาน และพฒนาสมรรถภาพทางรางกาย

2. ไดเรยนรมารยาทในการเขาสงคม

3. สงเสรมและประสานการท างานของระบบประสาทกบกลามเนอไดอยางมประสทธภาพ

4. เสรมสรางบคลกภาพ มทรวดทรงด 5. สงเสรมการแสดงออกของแตละบคคล

6. สงเสรมการมมนษยสมพนธ และการปรบตวของบคคล

115

งานอดเรก

งานอดเรก หมายถง กจกรรมทท าในชวงเวลาวางของตน นายแพทย วลเลยม ออสเลอร (Dr.William

Osler) ชาวองกฤษกลาวถงคณคาของงานอดเรกวา ชวตของคนเรา จะไมมความสขหรอขาดความอบอน ถาขาดงานอดเรก งานอดเรกกอใหเกดคณคาดานธรรมชาตศกษา การแสวงหาความรแปลกใหมๆ เกดความคดสรางสรรค และไดออกก าลงกาย หรอเพลดเพลนไปกบกจกรรมนนๆ งานอดเรกจดเปนกจกรรมนนทนาการ ทสงเสรมการพฒนาคณคาชวตของมนษยตงแตวยเดก เยาวชน และผสงอาย เปนการสงเสรมการสรางประสบการณชวต เปนการบ าบดทางกายและจตใจ สงเสรมใหบคคลไดเลอกกจกรรมตามความสนใจ สมครใจ และกระท าดวยความเตมใจ โดยใชเวลาวางทมอยปฏบตกจกรรม

ประเภทของกจกรรมงานอดเรก

1. งานอดเรกประเภทสะสม ไดแก การสะสมวตถสงของตางๆ เชน รปภาพ เหรยญ สตางค ของเกาแก รถยนต แสตมป เครองลายคราม พนธไม เปลอกหอย ฯลฯ

2. งานอดเรกประเภทสรางสรรคประดษฐ เปนงานประเภทประดษฐ หรอตกแตง เชน การประดษฐของเลน ตกแตงบานเรอน อปกรณของเดกเลน ฯลฯ

คณคาของงานอดเรก

1. ชวยผอนคลายความเครยดของบคคลและชมชน

2. สงเสรมสขภาพจต

3. เปนการบรการตนเองและชมชน

4. เปนการแสดงออกเชงสรางสรรค

5. เปนสงทมจดมงหมายหรอทดแทนโอกาสขณะตกงาน

6. เปนสอความรและทกษะการเรยนรในสงทตนไมรมากอน

7. สงเสรมความสมดลในกจกรรมการงาน เวลาวาง และนนทนาการ 8. สงเสรมและตอบสนองความตองการของสงคม

9. สงเสรมการไดกระท ากจกรรมทกอใหเกดคณคาและมจดมงหมาย สรางความสมดลของชวต

ใหแกผสงอาย 10. มความซาบซงในศลปะ มความประทบใจ

11. ชวยพฒนาทกษะจนกลายเปนรายไดเสรม หรอเกดอาชพเสรมทางเศรษฐกจของบคคลและ

สงคม

116

นนทนาการพเศษ

เปนกจกรรมทจดขนในเทศกาลพเศษ ตองมการจดเตรยมอาคารสถานทเพอเปดโอกาสใหชมชนไดรวมกจกรรม เชน เทศกาลสงกรานต ลอยกระทง ครสตมาส ตรษจน ปใหม รวมทงกจกรรมในวนพเศษของบคคลในครอบครว เชนวนเกด วนครบรอบแตงงาน เปนตน

ประเภทของกจกรรมนนทนาการพเศษ

1. วนกจกรรมนนทนาการพเศษ ในเทศกาลมหกรรมตางๆ เชนวนสงกรานต วนลอยกระทง และวนสถาปนาสถาบน

2. นทรรศการสงเสรมความรความเขาใจแกชมชน เชนงานอดเรก การประกวดสงประดษฐ การประกวดสตวเลยง

3. การแสดงบนเวท เชนละคร ดนตร และลเก

4. การประกวดทกษะความสามารถ เชน การจดกระเชาดอกไม การจดสวนหยอม การจดตปลาสวยงาม และการแขงขนกฬา

5. กจกรรมเตนร า ลลาศ ดนตร ศลปหตถกรรม และกฬาพนเมอง

คณคาของนนทนาการพเศษ

1. เปนศนยกลางของชมชน และเปดโอกาสใหชมชนไดท างานรวมกน ชวยเหลอซงกนและกน

2. ใชเปนสอประชาสมพนธของชมชน เพอกอใหเกดเจตคตทดของชมชน

3. เปนการท างานรวมกน โดยมเปาหมายเดยวกน

นนทนาการเพอการเรยนรและทกษะ

เปนกจกรรมทสามารถสงเสรมความสามารถ และทกษะ เพอกอใหเกดการพฒนาทางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา เชน การอานหนงสอ การเลานทาน การอาน การเขยน การพด การโตวาท อานกลอน ทศนศกษาตามโบราณสถาน โบราณวตถ พพธภณฑ และกจกรรมทเปนทกษะ เชน การจดสวน การตกปลา แกะสลก งานศลปและงานหตถกรรมตางๆ ฯลฯ

ศลปหตถกรรม

กจกรรมนนทนาการประเภทศลปหตถกรรม จะสงเสรมความสามารถ ทกษะ สมาธ ความประณตและความอตสาหะ ใหแกบคคลทเขารวมกจกรรมไดเปนอยางด ท าใหผเขารวมกจกรรมไดรบการพฒนาทางดานรางกาย อารมณ สงคมและสตปญญา ไปพรอมๆกน

http://www.dpe.go.th/2014/link/forlive/content.htm

117

ประเภทของกจกรรมศลปหตถกรรม

1. การประดษฐของเลน ของใช 2. การพมพภาพ และลวดลายตางๆ

3. ศลปะการตกแตงบาน

4. การเยบปกถกรอย

5. การประกอบอาหาร 6. ศลปะการแกะสลก

7. ศลปะการปน

8. ศลปะการวาดภาพ

คณคาของกจกรรมศลปหตกรรม

1. เปนกจกรรมสรางสรรค จงเหมาะแกบคคลทกวย

2. ชวยประสานงานของสมองและมอ ตลอดจนความคด

3. ท าใหผอนคลายอารมณ ใชพลงงาน และเปดโอกาสใหผเขารวมไดพฒนาอารมณ 4. ชวยพฒนานสย และเจตคตทพงประสงค

5. ท าใหบคคลและชมชน สามารถชวยเหลอตนเองไดเมอมโอกาสเลอกตดสนใจทจะเขารวมกจกรรม ตามความสามารถของตน

6. สรางความภาคภมใจในผลงานของตน และชวยสรางความมนใจใหกบตนเอง

7. ผลงานของศลปหตถกรรม สามารถน าไปใชในชวตประจ าวนได

วรรณกรรม (อาน พด เขยน)

กจกรรมนนทนาการทางวรรณกรรม สงเสรมใหบคคลพฒนาดานทกษะ ความร ไดรบความสนกสนานเพลดเพลน และแสดงออกอยางสรางสรรค

ประเภทของกจกรรมทางวรรณกรรม

การอาน เปนการใชเวลาวางใหเกดประโยชน จากการอานหนงสอหลายๆ ประเภท ไดแก - ประวตศาสตรบคคลส าคญ - หนงสอพมพ - นวนยาย - การตน

- รายสปดาห รายเดอน - หนงสอปรทศน - วรรณกรรม

118

การเขยน รปแบบการเขยนไดแก

- จดหมายธรกจ - รอยแกว รอยกรอง - คอลมนนสต - รายปกษ - นยาย - เอกสารต าราการเรยน - การพฒนาทกษะการเขยน

การพด ลกษณะการพด สามารถสอไดหลากหลายเชน

- โตวาท - วทย โทรทศน - เลานทาน - พดในทชมชน

- พดในเชงธรกจ - การอภปราย - การบรรยาย

คณคาของกจกรรมวรรณกรรม

1. ฝกทกษะเพอพฒนาการอาน การเขยน และการพด

2. ท าใหผอนคลายอารมณ และสนกสนานเพลดเพลน

3. มความคดสรางสรรค และไดแสดงออก

4. ไดรบความร และสาระททนสมย

5. เปนทยอมรบของสงคม

6. ไดรบการพฒนาการทางดานสมองอยางตอเนอง

การทองเทยวทศนศกษา

กจกรรมการทองเทยวทศนศกษา เปนกจกรรมทสรางเสรมประสบการณชวต สรางความประทบใจ

มความซาบซงในธรรมชาต ศลปวฒนธรรมประเพณ วถชวตของชมชน และสงคมในลกษณะทแตกตางกนออกไป การทองเทยวสงเสรมพฒนาการดานรางกาย จตใจอารมณ สงคม และสตปญญา รวมทงบคลกภาพ การไดรบประสบการณตรงจากแหลงนนทนาการนอกหองเรยน เปนการศกษาธรรมชาตของชมชนทแทจรง นอกจากน การทองเทยวทศนศกษายงเปนการชวยพฒนาทางดานเศรษฐกจชวยกระจายรายได ลงสชนบท และเปนการสรางความเขาใจอนดระหวางเพอนมนษยทมตอธรรมชาต สงแวดลอม และวฒนธรรมไดอยางแนนแฟน

ประเภทของกจกรรมนนทนาการ เพอการทองเทยว ทศนศกษา

1. ดานศลปและดนตร หมายถงกจกรรมทแสดงออกทางดานศลป และดนตรรวมถงกระบวนการ ผลตศลปและดนตร สถานทรวบรวมผลงานทางดานน คอพพธภณฑ โรงละครแหงชาต ศนย วฒนธรรม หอศลป โรงภาพยนตร และสงคตศาลา

119

2. ดานวรรณกรรมและประวตศาสตร หมายถงกจกรรมทศนศกษาทเปนการศกษาทางดานวรรณกรรม และประวตศาสตร เชน วด โบราณสถาน พพธภณฑ หอสมดแหงชาต หองสมดประชาชน อทยานประวตศาสตร ไดแก เมองโบราณ หลกศลาจารก และอนสาวรยบคคลส าคญของชาต

3. การตดตอสอสารคมนาคม คอกจกรรมทศนศกษาทางดานกจกรรมการตดตอสอสารคมนาคม เชนระบบวทย โทรทศน ทาเรอ สถานรถไฟ และทาอากาศยาน เปนตน

4. ดานสถานททางราชการ เปนกจกรรมทเนนการศกษาการบรหารงานของหนวยงาน หรอองคการของรฐ เพอใหเขาใจถงระบบการท างานของทางราชการ เชนท าเนยบรฐบาล รฐสภา กระทรวง ทบวง กรม โรงเรยน และศาลากลางจงหวด

5. ดานสภาพแวดลอมทางธรรมชาต ท าใหไดสมผส มความเขาใจ กอใหเกดความซาบซงประทบใจ และการอนรกษธรรมชาต เชน การทองเทยวศกษาอทยานแหงชาต วนอทยาน สวนสตว สวนสมนไพร สวนไมทางวรรณคด เขตอนรกษพนธสตวปา น าตก ปาเขา ล าธาร และพนธไม

6. ดานโรงงาน และสถานทประกอบการ เปนกจกรรมทศนศกษาอตสาหกรรมในทองถนและครวเรอน เชน ฟารม โรงงานสงทอ โรงงานรองเทา โรงงานเสอผา โรงงานกระดาษ และโรงงานผลไมอดกระปอง

7. ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย เชน พพธภณฑสตวน าทางทะเล พพธภณฑวทยาศาสตร ทองฟาจ าลอง และนทรรศการทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย

8. แหลงพฒนาสขภาพอนามย เชนสวนสาธารณะตางๆ ศนยกฬา และศนยสขภาพ

คณคาของกจกรรมทองเทยวทศนศกษา

1. ไดรบประสบการณทแปลกใหม 2. ไดรบความรความเขาใจทางดานศลปวฒนธรรม และประเพณทองถน

3. พฒนาการทางดานรางกาย จตใจ สงคม และสตปญญา

4. เหนคณคาของธรรมชาต และการอนรกษธรรมชาต

5. ชวยสงเสรมใหชนบทมรายไดเพมขน

6. เสรมสรางความคดสรางสรรคใหกบบคคล

120

นนทนาการกลางแจง/นอกเมอง

เปนกจกรรมทมความหลากหลาย สงเสรมใหบคคลมโอกาสสมผสธรรมชาต และสภาพแวดลอม

ปลอดภยจากมลภาวะเปนพษ แหลงนนทนาการประเภทนไดแก สวนสาธารณะ สนามเดกเลน ฟารมเลยงสตว คายพกแรม สวนหยอม สวนสตว สวนผลไม พพธภณฑ หรอศนยชมชนทนอกเหนอจากสภาพแวดลอมในบานหรอในหองเรยน

กจกรรมนนทนาการคายพกแรม เปนกจกรรมกลางแจงนอกเมองทส าคญยงอยางหนง เพราะเปนการผสมผสานกจกรรมตางๆเขาดวยกน เชนศลปหตถกรรม การด ารงชวตในปา การสรางวสดอปกรณจากธรรมชาต การตกปลา ศกษาธรรมชาต อนรกษธรรมชาต และคณคาทางสงคม

นอกจากนยงมกจกรรมททาทายความสามารถทมบคคลอกกลมหนง ใหความสนใจ เชนการแขงรถ แขงเรอ ไตเขา ผจญภยในปา การเดนทางไกล เปนตน

คณคาของนนทนาการกลางแจง / นอกเมอง

1. สงเสรมการอนรกษธรรมชาต

2. สรางความสนกสนานตนเตน สนกสนานเพลดเพลน

3. รจกการแกไขปญหาเฉพาะหนา

4. ด ารงชวตเขากบธรรมชาตได

5. เรยนร และเหนคณคาของธรรมชาตโดยตรง

นนทนาการเพอสขภาพ

สขภาพเปนสงส าคญส าหรบทกคน จดมงหมายของนนทนาการประการหนง กเพอพฒนาสขภาพกายและสขภาพจตของคนใหสมบรณยงขน ดงนน กจกรรมนนทนาการเปนอกกจกรรมหนงทมความส าคญเพมขนพรอมกบความ สนใจในสขภาพของคนในปจจบนคอ นนทนาการเพอสขภาพ เชน เตนร า รองเพลง

กฬาชนดตางๆ ออกก าลงกาย เตนแอโรบค การฝกสมาธ โยคะ

เกม กฬาและกฬาเพอการแขงขน

ประเภทของกจกรรมกฬา แบงออกเปน 6 ประเภทใหญๆ ดงน

1. เกม คอ กจกรรมทมความหลากหลายในรปแบบตางๆ เชนเกมเบดเตลด เกมทน าไปสกฬาใหญ เกมประกวด เกมสรางสรรค เกมกลมสมพนธ เกมสงเสรมคณคาทางศลปวฒนธรรม และการละเลนพนบาน เชน ชกเยอ วงเปยว ลงจบหลก อกาฟกไข และมอญซอนผา

121

2. กฬาประเภทเดยวและประเภทค เชน ยงธน กรฑา วายน า แบดมนตน ปงปอง เทนนส และแขง

เรอ

3. กฬาประเภททม ปจจบนไดรบความนยมสง เนองจากกฬาประเภททม จะชวยสงเสรมคณคาทาง

สงคม ความสามคค มนษยสมพนธ การรวมกลมเปนสมาชกของกลม การแสดงออกในความ มงมนสความส าเรจ กฬาประเภททม ไดแก ฟตบอล บาสเกตบอล ตะกรอ ฮอกก วอลเลยบอล และแชรบอล

4. กฬาส าหรบสตรและเดก เปนการจดการกฬา เพอสงเสรมใหสตรมโอกาสไดเขารวมกจกรรมกฬา

มากขน เชน หวงยาง แชรบอล วายน า วอลเลยบอล และยมนาสตก สวนในเดกนน ปจจบนองคกรทเกยวของกบการจดกจกรรมกฬา ไดมการสงเสรมและเปดโอกาสใหเดกไดมสวนใน การเลนและแขงขนกฬา ตามความเหมาะสมกบสภาพรางกาย เชน ฟตบอล วายน า กรฑา

(ระยะสน) ยมนาสตก และวอลเลยบอล

5. กฬานนทนาการ หมายถง กฬามวลชน (Mass Sport) หรอกฬาทนยมเลนกนทงชาย หญง เดก

ผใหญ และผสงอาย และกฬาในกลมคนพเศษ เชน คนพการ โดยมจดมงหมายเพอใหผเขารวม เลนกฬาในชวงเวลาวาง เปนการสงเสรมคณคาการพฒนาคณภาพชวต โดยมไดมงผลสมฤทธ จากการแขงขน เชน เดน วง เพอสขภาพ กฬาระหวางเมอง แรลลทวร การทดสอบ สมรรถภาพ ทางกาย ด าน า และปนเขา

6. กฬาเพอการแขงขน หมายถง กฬาทเปนเรองทกษะทางการกฬาเพอความเปนเลศในการแขงขน

มการฝกซอมกนอยางตอเนอง โดยหวงผลประโยชนจากการแขงขน ฉะนนในสวนของผเลนจะไม ถอวาเปนกจกรรมนนทนาการ แตในสวนของผชมนนถอวาใช เพราเปนการใหความสนกสนาน เพลดเพลน พกผอนหยอนใจ เสรมสรางประสบการณ พฒนาการทางดานอารมณและมสวนรวม ไดอกดวย เชน ฟตบอล เซปกตะกรอ มวยสากล เทนนส และบาสเกตบอล

คณคาของกจกรรมกฬา

1. พฒนาทางดานรางกาย จตใจ สงคม และสตปญญา

2. สรางความสมครสมานสามคคในหมคณะและตางคณะ

3. สงเสรมการมมนษยสมพนธกบบคคลอนไดด

4. มความรบผดชอบตอตนเองและสวนรวม

5. พฒนาบคลกภาพ

6. มจตใจเออเฟอเผอแผตอบคคลอน และมน าใจเปนนกกฬา

7. เสรมสรางการท างานรวมกนเปนทม

122

นนทนาการประเภทพฒนาสขภาพและสมรรถภาพทางกาย

เปนกจกรรมทมงเนนทางดานการสงเสรมความแขงแรงสมบรณใหแกรางกาย

ประเภทของกจกรรมเพอพฒนาสขภาพ และสมรรถภาพ มดงน 1. การออกก าลงกายเพอสขภาพ

2. การพกผอน

3. การสงเสรมสขภาพจต เชน ไปเทยว ชมภาพยนตร ฝกสมาธ

คณคาของกจกรรมพฒนาสขภาพ และสมรรถภาพ

1. พฒนาคณภาพชวต ทางดานสขภาพกาย และจตใจ

2. พฒนาสมรรถภาพทางกาย

3. สรางความสมดลของรางกาย

4. ผอนคลายความตงเครยด จากการด าเนนชวตประจ าวน

นนทนาการประเภทกลมสมพนธหรอมนษยสมพนธ เปนกจกรรมทชวยสงเสรมใหเกด การเรยนรไดหลายอยาง โดยเฉพาะในเรองของการท างานเปนทม

ซงมกจะเปนปญหาและอปสรรคในการท างานรวมกนส าหรบสงคมไทยในปจจบน ดงนนกจกรรมประเภทน จงเหมาะกบการน าไปใชในชมชน หรอในหนวยงานทมจ านวนบคลากรมากๆ เชน กระทรวง ทบวง กรม

หนวยงานภาคเอกชน และในสถานศกษาทกระดบ เปนตน โดยมกจกรรมกลมสมพนธใหเลอกจดไดตามความเหมาะสม และโอกาส ดงตอไปน

ประเภทของกจกรรมกลมสมพนธ มนษยสมพนธ

1. การอภปราย เชนปญหา และอปสรรคของการท างาน เศรษฐกจ และสงแวดลอม

2. เกมสงเสรมคณคาประชาธปไตย

3. เกมการท างานเปนทม

4. เกมคานยม

5. เกมสงเกตพฤตกรรม

6. เกมฝกการฟง - พด – คด

7. เกมการปกครอง และบรหารกลม

8. เกมการสรางความคนเคย เชนเปดหนาตางหวใจ และสมภาษณสมาชกกลม เปนตน

123

คณคาของกจกรรมนนทนาการกลมสมพนธ มนษยสมพนธ

1. รจกการท างานรวมกนเปนกลม

2. สามารถด าเนนชวตอยรวมกบสงคมไดอยางมความสข

3. ท าใหบคคลเกดความรสกในการเหนคณคาแหงตน

4. ฝกทกษะการเปนผน า และ ผตามทด

5. เปนกจกรรมพฒนาสงคมและทรพยากรมนษย 6. ชวยละลายพฤตกรรมของกลม

7. ชวยลดความเหนแกตว มความเหนใจและเขาใจบคคลอน

8. ท าใหเกดความรวมมอ และท าใหประสบผลส าเรจตามจดมงหมายทตงใจไวไดงายขน

นนทนาการเพอการบ าบด

นนทนาการเพอการบ าบด เปนการน ากจกรรมในแงของการบนเทง และนนทนาการเพอสขภาพมาใชกบผปวย เพอใหผเขารวมกจกรรมไดผอนคลายความเครยด และไดเคลอนไหว เชน การบรหารกาย กลมสมพนธ เกมส งานฝมอ ดโทรทศน ดนตร ละคร

การละคร เปนกจกรรมการแสดงออกทสะทอนภาพ ความเปนอยของสงคมหรอการด าเนนชวตประจ าวน การสรางความรสก การแสดงออก นนทนาการประเภทละครเกดไดหลายวธการ เชน เกดจากการแสดงพธการทางศาสนา ความฝนหรอจนตนาการทชวยสงเสรมทางดานความสนกสนานรนเรงใหแกผ แสดงและผชมไดเปนอยางด

ประเภทของกจกรรมการละคร

1. การละครในลกษณะการเลยนแบบ สงเสรมจนตนาการการเลยนแบบพฤตกรรมของคน สตวหรอ

ธรรมชาต

2. การละครแบบสรางสรรค สงเสรมการแสดงออก ท าใหเกดจนตภาพ ภาพพจน แนวคด เพอปลก

อารมณในแบบตางๆ

3. การละครเปนพธ ซงเปนการแสดงทแสดงถกก ากบบทบาท ลลา ทาทาง ใหเปนไปตามขนตอน เพอใหผชมเกดความพงพอใจในการใชความสามารถของผแสดงจากการทองบท การเลยนแบบ และวนยของผแสดง

124

4. ละครรอง 5. ละครร า

6. ละครชาตร 7. มโนราห

8. โขน

9. หนงตะลง 10. หนกระบอก

11. นาฏศลป

12. ละครพด

คณคาของการละคร

1. เปนการสงเสรมการแสดงออก

2. เปนศลปวฒนธรรม และเอกลกษณของชนชาต

3. สงเสรมการเลยนแบบพฤตกรรมของมนษย 4. เปนการพฒนาทางอารมณ สนกสนานเพลดเพลน

5. ชวยสงเสรมความคดสรางสรรคและจนตนาการ

ดนตร และการรองเพลง

เสยงดนตรเปนภาษาสากลทใหสอสารกนทวโลก สามารถถายทอดความรสกของมนษยจงเปน สวนหนงของการด าเนนชวตประจ าวน มนษยมความคนเคยกบดนตร ทงในดานการเรยนร การสอสาร

การแสดงออก การทาทาย การแสดงความสามารถชนสงทบคคลพงกระท าได กจกรรมดนตรชวยระบายอารมณ เปนการผอนคลายความเครยดขณะท างาน หรอเวลาวาง กลาวโดยสรป ดนตรเปนกจกรรมนนทนาการทตองมควบคกบสงคม และเปนสวนหนงในชวตประจ าวนทมบทบาทตอบคคล ชมชนและประเทศชาต

ประเภทของกจกรรมดนตร ประกอบดวย 6 กจกรรม คอ

การรองเพลง เปนการแสดงถงความสามารถ โดยเฉพาะของแตละบคคลสามารถน าไปประกอบกจกรรมนนทนาการในวาระ และโอกาสท แตกตางกนออกไป การเลนหรอบรรเลงดนตร เปนกจกรรมนนทนาการทสามารถปฏบตไดทงดนตรไทยและดนตรสากล เชน การเลนกตาร เปยโน ออรแกน หรอเลนเครองดนตรไทย เชน พณ ซอ ซง ระนาด ขลย ป เปนตน

125

เปนความสามารถเฉพาะบคคล โดยอาศยการฝกฝน และมทกษะของการเลนดนตรทถกตองอยางมแบบแผน จงมความไพเราะเพลดเพลนใจ และท าใหมความสข

การฟงดนตร เปนการรวมกจกรรมโดยการฟง การไดยน กอใหเกดความเพลดเพลน ความซาบซงในจงหวะท านองดนตร ในปจจบนจดเปนการศกษาแขนงหนงเรยกวา สงคตนยม ซงรวมไปถงการฟงเพลงจากการรอง เทปหรอแผนดสก วทย โทรทศน คอนเสรต และการขบรอง

กจกรรมเพลงประกอบจงหวะ เปนการฟงเพลงจงหวะดนตร แลวมการเคลอนไหวทางรางกายประกอบ เชน ลลาศ กจกรรมเขาจงหวะ ลาวกระทบไม ร าวง ร ากลองยาว ซงสวนใหญจะเปนการแสดงออกถงวฒนธรรมทองถน

กจกรรมดนตรแบบสรางสรรค เปนการแสดงออกถงความสามารถทางดานความคดและจนตนาการ ในเชงสรางสรรค เชน การแตงเพลง การประดษฐเครองดนตร การก าหนดเสยงดนตร กจกรรมสวนผสมดนตร เปนการแสดงออกโดยมดนตรเปนองคประกอบ เชน การเตนร าพนเมอง หนงตะลง โอเปรา สเกตน าแขง ยมนาสตก ประเภท Floor Exercise การบรหารรางกายประกอบดนตร สรปคณคาของกจกรรมนนทนาการดนตรและการรองเพลง นอกจากทไดกลาวมาแลวกจกรรมทางดานน ยงสามารถเสรมสรางใหบคคลมรสนยม มเสนห มคณวฒและสามารถท าใหการท างานของอวยวะตางๆในรางกายเกดความพรอม เพราะในขณะทฟงเสยงดนตรนน สมองจะหลงฮอรโมน เอนดอรฟน

(Endorphin) ซงเปนสารกอใหเกดความสขออกมา

นนทนาการสงคม ดงททราบกนโดยทวไป มนษยเปนสตวสงคมทมความตองการความรก ความเขาใจ ความสมพนธ ความอบอน และการเปนเจาของ ดงนน กจกรรมนนทนาการทางสงคมจงเปนกจกรรมทชวยสงเสรมโอกาสใหบคคลม มนษยสมพนธ มความเขาใจ มความสามคคอนดตอเพอนมนษยดวยกน

ประเภทของกจกรรมนนทนาการทางสงคม สามารถใชกจกรรมดงตอไปน 1. เกม เชน กลมสมพนธ เกมสรางสรรค เกมเบดเตลด เกมการแขงขน และการจนตนาการ 2. ละคร เพอเปนการสงเสรมกจกรรมทางสงคม เสรมสรางการแสดงออก การจนตนาการ และ

ความสนกสนานเพลดเพลน

3. ดนตร เพอการสรางสรรคในกลมคน และเปนการระบายอารมณ สรางความรก ความเขาใจมตรภาพ และวฒนธรรมประเพณ

4. การเตนร า กจกรรมเขาจงหวะ ลลาศ การละเลนพนบาน และการเตนร าประกอบจงหวะดนตร เปนการเปดโอกาสทางสงคมใหแกชมชน ความสมพนธระหวางเพศ และทางสงคม

126

5. กฬาเพอนนทนาการ สงเสรมคณคาความสามคค การใชเวลาวางของสมาชกเพอทางสงคมมนษยสมพนธ เสรมสรางสมรรถภาพทางกายและจตใจ

6. ศลปหตถกรรมมประโยชนตอชมชน ใชเปนสอสมพนธภายในชมชนไดเปนอยางด เชน งานจกรสาน เยบปกถกรอย เครองปนดนเผา และการตกแตงสถานทส าคญของหมบาน

7. งานเลยงสงสรรค การรบประทานอาหารนอกบาน รวมงานปารต ถอไดวาเปนกจกรรมทางสงคม ทเสรมสรางบรรยากาศใหแกครอบครว และชมชน เกดความอบอน และความสามคคในหมคณะ

คณคาของกจกรรมทางสงคม

1. เสรมสรางความสมพนธอนดในครอบครวและชมชน

2. ไดเปลยนบรรยากาศ ท าใหชวตกระชมกระชวย

3. มความเหนอกเหนใจและเขาใจกน

4. ชวยพฒนาทางดานรายกาย อารมณ จตใจ และสงคม

5. ท าใหสงคมมความเปนอยอยางสงบสข

นนทนาการประเภทพฒนาจตใจและความสงบสข

เปนกจกรรมทสอนคณคาในเรองของการพฒนาสมาธ จตใจ และความสขสงบ ซงไมไดเนนในเรองของการเคลอนไหว ความตนเตน หรอความสนกสนาน ถอวาเปนกจกรรมทมความส าคญไมยงหยอนไปกวากจกรรมนนทนาการอนๆ ทกลาวไปแลว

ประเภทของกจกรรมนนทนาการประเภทพฒนาจตใจและความสขสงบ

1. กจกรรมฝกสมาธ โยคะ

2. การฟงเพลง

3. ศกษาธรรม

4. ปรชญามวยจน

คณคาของกจกรรมนนทนาการประเภทพฒนาจตใจและความสขสงบ

1. สรางความสมดลระหวางการท างานกบการพกผอน

2. ลดความตงเครยดและความวตกกงวล

3. ชวยพฒนาทางจตใจ

4. เสรมสรางความสมดลระหวางสขภาพรางกาย กบจตใจ

127

5. สรางความอดทน และความอสาหะพยายาม

6. ฝกความสขมรอบคอบ และเยอกเยน

นนทนากการเพอสงคม

เปนกจกรรมทสงเสรมในเรองคณธรรม จรยธรรม การใหและการรบ ความรวมมอของ มชน อนจะกอใหเกดความพงพอใจ และการพฒนาจตใจของบคคลและสงคม เชน สมาคม มลนธ องคกร อาสาสมคร สภากาชาดไทย ชมรมอนรกษธรรมชาต ฯลฯ

การบรการอาสาสมคร กจกรรมบรการอาสาสมคร เปนกจกรรมทสงเสรมในเรองคณธรรม จรยธรรม การให และการรบ

ความรวมมอของชมชน อนจะกอใหเกดความพงพอใจ และการพฒนาจตใจของบคคล และสงคม กจกรรมอาสาสมครเปนการใหการบรการโดยปราศจากสนจางรางวล เปนการเสรมสรางทกษะและการสรางคณภาพชวต การใหบรการอาสาสมครท าใหชมชนและประเทศชาตทไดรบการพฒนา จากความรวมมอของกลม ดงนนหนวยงานเอกชน ชมชน และองคกรธรกจการคา จงมสวนรวมทส าคญตอการจดบรการอาสาพฒนาชมชนเปนอยางยง

ประเภทของกจกรรมนนทนาการบรการอาสาสมคร

1. การพฒนาชมชน ไดแก วด โรงเรยน สถานทราชการ โบราณสถาน และสถานททองเทยว

2. ลกเสอชาวบาน และพฒนาชมชน

3. กฬา ทจดโดยสโมสร ชมรม และสมาคม

4. กจกรรมศลปชมชน และวฒนธรรมประเพณ 5. นนทนาการนอกเมอง กลางแจง ชวยสงเสรมคณคาอาสาสมคร การให การรบ การเปนผน า และ

ผตามทด

6. สมาคม Y.M.C.A สมาคม Y.W.C.A และบานพกเยาวชน จดกจกรรมเพอบรการชมชนในเมอง และนานาชาต

7. ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานเยาวชนแหงชาต จดกจกรรมพฒนาอาสาส าหรบเยาวชน เพอใหเกดการพฒนาลกษณะนสยทพงประสงค

8. ศนยเยาวชน สงเสรมการพฒนาเยาวชนทางดานรางกาย จตใจ สงคม และสตปญญา

9. โรงเรยน และสถาบนอดมศกษา ฝกอบรมนกเรยน นสต นกศกษา ใหรจกกจกรรมบรการอาสาสมครและสามารถรวมด าเนนการได

128

10. สมาคม และมลนธทเปนองคการเอกชนอาสาสมคร จดกจกรรมอาสาสมคร เพอบรการชมชน

และสงคมประเภทตางๆ เชน สมาคมแมบาน สมาคมนกสงคมสงเคราะหแหงประเทศไทย มลนธสายใจไทย มลนธรวมกตญญ มลนธปอเตกตง สโมสรโรตารไลออน

คณคาของการบรการอาสาสมคร

1. ไดบ าเพญตนใหเปนประโยชนตอสงคม

2. ไดมสวนรวมในการพฒนาชมชน สงคม และประเทศชาต

3. เปนบคคลตวอยางใหแกสงคม และลกหลาน

4. เกดความสบายใจและมความสข

นนทนาการกบศาสตรทเกยวของ การศกษาศาสตรทางดานนนทนาการมขอบเขตและเนอหาทเกยวของกบศาสตร สาขาตางๆ อยางกวางขวาง หรอเรยกวา นนทนาการเปนการศกษาแบบสหวทยาการ (Interdisciplinary) ซงมความสมพนธกบศาสตรอนดงตอไปน นนทนาการกบศาสตรทเกยวของ นนทนาการกบสงคมวทยา (Sociology) วชาทางดานนนทนาการ ศกษาเกยวกบพฤตกรรม ความเปนอย วถชวตของสงคมและชมชน ในพฤตกรรมการเลน การใชเวลาวาง และการเขารวมกจกรรมนนทนาการ เพอพกผอนหยอนใจจง เกดเปนทฤษฎการเลน เวลาวาง และทฤษฎนนทนาการ

นนทนาการกบเศรษฐศาสตร (Economics) นนทนาการธรกจการคา มบทบาทส าคญตอเศรษฐกจของชาต ไดแก อตสาหกรรมทองเทยว สวนสนก เปนแหลงนนทนาการทกอใหเกดการสรางงาน

การไหลเวยนของกระแสการเงน ชวยพฒนาเศรษฐกจอยางกวางขวาง นนทนาการกบเกษตรศาสตร (Agriculture) แหลงนนทนาการระดบใหญ เชนอทยานแหงชาต วนอทยานแหงชาต สวนพฤกษศาสตร สวนรกขชาต นอกจากจะเปนสถานทพกผอนหยอนใจ ทส าคญของชมชนแลว ยงชวยอนรกษทรพยากรธรรมชาตทส าคญสงเสรมสภาพแวดลอมใหเกดระบบ นเวศวทยาของสงมชวตใหนาอยอาศย

นนทนาการกบการศกษา (Education) นนทนาการชวยพฒนาคณภาพชวต เปนทงการแสดงออก การศกษาเรยนรอยางตอเนอง การสอนหลกสตร นนทนาการเพอเตรยมอาชพผน าทางดานน มการศกษาตงแตระดบเบองตน จนถงระดบปรญญาขนสง เชน ปรญญาตร โท และปรญญาเอก นนทนาการมบทบาทส าคญตอบคคลและชมชนทกระดบวย ตงแตเดก เยาวชน ผใหญ ตลอดจนวยสงอาย จงมความจ าเปนทจะตองจดการเรยนการสอน ทงในและนอกระบบ

129

นนทนาการกบบรหารธรกจ (Business Administration) ปจจบนการจดการและบรหารองคกรทเกยวของกบนนทนาการมการขยายตวอยางตอเนอง ภาคเอกชนใหความสนใจลงทนเปนธรกจบรการ และอตสาหกรรมทเกยวของกบนนทนาการ เชนเครองเลนไฟฟา เกมนนทนาการ การบรการจดการ ศนยสขภาพ ศนยกฬา แหลงนนทนาการส าหรบครอบครว ซงจ าเปนตองมการวางแผนบรหารธรกจ เพอเกดประสทธผลและประสทธภาพ กอใหเกดเปนอตสาหกรรมธรกจ เชนการจดคอนเสรต มหกรรมกฬา ดนตร ละคร หรอการแสดง ตลอดจนการทองเทยว นนทนาการกบวทยาการจดการ (Management Science) การจดการอยางเปนระบบในองคกร

และหนวยงานของนนทนาการทกระดบ ตลอดจนการจดโปรแกรมนนทนาการส าหรบสงคมมความจ าเปนทจะตองใชวทยาการ จดการ เพอชวยใหการจดและบรหารองคกรเกดประสทธภาพ และคณภาพ ผน าหรอผจดการเปนหวใจส าคญของหนวยงานหรอองคกร ดงนนนนทนาการจงมความสมพนธเกยวของกบศาสตรทางดานวทยาการ จดการเปนอยางด

นนทนาการกบวทยาศาสตรการกฬา (Sport Science) นนทนาการเปนศาสตรทเกยวของกบพลศกษา สขศกษา และวทยาศาสตรการกฬา อยางลกซง ทงนเพราะมงพฒนาเอกตตบคคลและสงคมทงทางดานกาย อารมณ จตใจ และสตปญญา สงเสรมคณภาพชวต การพฒนากฬา เพอมวลชน กฬาเพอสขภาพเปนแรงจงใจเพอใหบรรลเปาหมายทวางไว นนทนาการกบรฐศาสตรการปกครอง (Political Science) นนทนาการถอวาเปนองคกร สถาบนสงคมทรฐพงจะตองจดเปนสวสดการสงคม (Social Welfare) ดงนนจงเปนสวนหนงของการจดบรหารทองถน เชน เทศบาลเมอง เทศบาลต าบล จะตองจดแหลงนนทนาการ เชนสถานทพกผอนหยอนใจ สวนสาธารณะ สวนสขภาพ สถานทแสดงดนตร อาคารอเนกประสงค เพอเปนกจกรรมนนทนาการทางสงคม เพอชมชนอยอยางมความอบอน ความสข มเจาหนาทดแลรบผดชอบ และจดบรการกจกรรมนนทนาการ นนทนาการกบนเวศวทยา (Ecology Science) นนทนาการประเภทกลางแจง หรอนอกเมอง (Outdoor Recreation) ชวยสงเสรมใหมนษยทไดสมผสเขาใจธรรมชาต เกดความซาบซง และจะชวยสงเสรมการลดการท าลายธรรมชาตและสงแวดลอม ซงก าลงเปนปญหาของสงคมในเมอง และสงคมชนบท และเปนปญหารบดวนทจะตองรบแกไข นนทนาการจะชวยสรางความซาบซง และความเขาใจในธรรมชาต

และชวยกลอมเกลาใหมนษยมความเขาใจในระบบนเวศวทยา ทจะตองสรางความสมดลกบธรรมชาต และสงมชวต

นนทนาการกบศลปศาสตร (Fine and Liberal Arts) กจกรรมนนทนาการประเภทศลปกรรม

ศลปหตถกรรม การละคร ดนตร การเตนร า เปนตน ลวนเปนกจกรรมทสอนใหบคคลมความเขาใจซาบซงในศลปะ วฒนธรรม ประเพณ และพฒนาทางอารมณเปนอยางด

130

สรป

นอกจากเราควรจะมสขภาพทดแลว รางกายควรจะมสมรรถภาพทายกายทดอกดวยเพอท าให การท างานเปนไปอยางมประสทธภาพ ไมวาจะรางกายควรจะมความแขงแรง ความอดทนของกลามเนอ ระบบทางเดนหายในและการไหลเวยนของเลอด ความยดหยนตวและรปรางทด ซงในเมอเรามสมรรถภาพกายในการท างานและเราควรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความตงเครยดทอาจจะเกดขนไดในระหวางการท างานหรออาจจะเกดขนในแตละวน

133


จงอธบายอยางละเอยด

1. เพราะเหตใดจงตองสงเสรมสมรรถภาพทางกาย

________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

2. องคประกอบของสมรรถภาพทางกายประกอบไปดวยอะไร

________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

3. จงคานวณหานาหนกของตนเอง ( 2 สตร )

________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

134

4. จงหาอตราการเตนของชพจรสงสด

________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

5. จงคานวณระดบการเตนของชพจรเพอฝกสมรรถภาพทางกาย

การเผาผลาญไขมนในรางกาย

________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

รกษาสขภาพปอดและหวใจใหแขงแรง

________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

พฒนาระบบการทางานแบบใชออกซเจน

________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

พฒนาระบบการทางานแบบไมใชออกซเจน

________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

ระดบทตองระมดระวงอนตรายทอาจเกดกบรางกาย

________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

135

6. จงหาคา BMI และ WHR พรอมทงบอกดวยวาตนเองมรปรางอยางไร

________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

7. จงบอกชนดของเครองมอทวดความแขงแรงของกลามเนอ ปรมาณไขมน ความออนตว ความจปอด

________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

136

8. จงบอกวธการสงเสรมสมรรถภาพทางกาย

________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

9. นกศกษาจงจดกจกรรมนนทนาการทเหมาะสมกบครอบครวของตนเอง โดยใหทกคนใน

ครอบครวมสวนรวมในกจกรรม และอธบายความเหมาะสมของกจกรรมทนกศกษาจดใหกบครอบครว

________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

131


บนเทง เกดปรางค.(2541).การเสรมสรางสมรรถภาพทางกาย.กทม.:ส านกพมพศนยสงเสรมวชาการ. พชต ภตจนทร.(2547).วทยาศาสตรการกฬา.กทม.:โอเดยนสโตร. มนส ยอดค า.(2548). สขภาพกบการออกก าลงกาย.กทม.:โอ.เอส. พรนตง เฮาส. วฒพงษ ปรมตถากร และ อาร ปรมตถากร.(2532).วทยาศาสตรการกฬา.กทม.:ไทยวฒนาพานช. ศนยพฒนาหนงสอ,กรมวชาการ.(2538).มาสนกกบวทยาศาสตรการกฬา.กทม:ผแตง. สมชาย ประเสรฐศรพนธ.(2536).หลกการและวธการฝกเพอเพมสมรรถภาพทางกาย ในการฝก สมรรถภาพทางกาย,การกฬาแหงประเทศไทย, กทม. สมรรถภาพนกกฬา,กอง.(2549).การทดสอบสมรรถภาพนกกฬาเยาวชนแหงชาตและนกกฬา แหงชาต.กทม: ผแตง. [Online] Avialable: http://saturdayplayground.com/2012/02/17/firmup-biceps-triceps

[4 พฤษภาคม 2556]

[Online] Avialable: http://www.thaigoodview.com/node/32442 [6 พฤษภาคม 2556]

[Online] Avialable: http://www.l3nr.org/posts/367287 [9 พฤษภาคม 2556]

[Online] Avialable: http://www.baanjomyut.com/library_2 /health_related_physical_fitness

/index.html [10 พฤษภาคม 2556]

[Online] Avialable: http://health.kapook.com/view91311.html [15 พฤษภาคม 2556]

[Online] Avialable: http://www.dpe.go.th/2014/link/forlive/content2.htm [20 พฤษภาคม 2556]

[Online] Avialable: http://www.langeservicecenter.com/lange 20manual.pdf [23 พฤษภาคม 2556]

[Online] Avialable: http://kwoodhambtg.weebly.com/blog/muscular-strength [25 พฤษภาคม 2556]

[Online] Avialable: http://www.medicalexpo.com/prod/beijing-m-b-electronic-instruments/

tablespirometers-67760-418303.html [ 26 พฤษภาคม]

[Online] Avialable: http://www.prohealthcareproducts.com/flexibility-testing [ 26 พฤษภาคม]

[Online] Avialable: http://www.amazon.com/S-Worldwide-Broad-Jump-Mat/dp/B000IELJZS [ 29 พฤษภาคม 2556]

http://www.l3nr.org/posts/367287

http://www.baanjomyut.com/library_2

http://www.medicalexpo.com/prod/beijing-m-b-electronic-instruments/

http://www.prohealthcareproducts.com/flexibility-testing

http://www.amazon.com/S-Worldwide-Broad-Jump-Mat/dp/B000IELJZS

132

[Online] Avialable: http://www.panchalhealthcare.com/evaluation-systems.html [30 พฤษภาคม 2556]

[Online] Avialable: http://mobilehealthnetwork.ca/what-is-maximal-oxygen-uptake-or-vo2-max [31 พฤษภาคม 2556]

http://www.panchalhealthcare.com/evaluation-systems.html

http://mobilehealthnetwork.ca/what-is-maximal-oxygen-uptake-or-vo2-max

137


พลงงานในชวตประจ าวน 9 ชวโมง




พลงงานทไมสามารถน ากลบมาใชใหมได



พลงงานนวเคลยร พลงงานหมนเวยน

พลงงานแสงอาทตย พลงงานลม






สรป


1. อธบายความหมายของพลงงานได

2. สามารถบอกรปแบบพลงงานและแหลงก าเนดพลงงานได

3. สามารถอธบายผลกระทบของการใชพลงงาน

4. สามารถอนรกษพลงงานได

138


1. ซกถามกอนเขาเน อหา

2. บรรยาย สรปเน อหา 3. ชมวดทศน 4. สรปเน อหาจากการชมวดทศน 5. มอบหมายใบงาน




2. วดทศน 3. Power point



1. การเขาช นเรยน ตรงตอเวลา

2. การสรปเน อหาจากการชมวดทศน 3. การท าแบบฝกหด

4. การตอบค าถามระหวางการบรรยายและสรปเน อหา

139

บทท 5

พลงงานในชวตประจ าวน

พลงงานเปนสงจ าเปนในชวตซงเราและมการใชพลงงานอยทกวนเพอท าใหเกดความสะดวกสบาย หรอแมกระทงในรางกายของเรากมพลงงานซงไดจากพลงงานเคมทไดจากการเผาผลาญสารอาหารประเภทโปรตน ไขมนและคารโบไฮเดรต เพอน าพลงงานเหลานนไปใชในการเจรญเตบโต ซอมแซมรางกายและน าไปใชในการท ากจกรรมในแตละวน แตพลงงานทใชกนในทกวนนหากใชโดยไมค านงถงคณคากอาจท าใหแหลงพลงงานบางแหลงอาจหมดไปได นอกจากนอาจมผลกระทบตอสงแวดลอมและคณภาพชวตได ดงนนเราควรจะเขาใจถงแหลงก าเนดพลงงาน การน าไปใชของพลงงานในรปแบบตางๆและผลกระทบของการใชพลงงานเพอท าใหเรารจกคณคาและการอนรกษพลงงาน

พลงงาน หมายถง ความสามารถซงมอยในตวของสงทอาจใหแรงงานได (พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒)


รปแบบพลงงานสามารถจ าแนกไดหลายลกษณะขนอยกบวตถประสงคของการศกษา และการน าไปใชประโยชน ซงพลงงานรปแบบหนงสามารถเปลยนไปเปนอกรปหนงไดโดยทวไปสามารถจ าแนกได ดงน

พลงงานเคม (Chemical Energy) เปนพลงงานทอยในสารเคมหรอวตถอนตรายซงจะปลอยออกมาเมอเกดปฏกรยาเคม เชน การเผาทใชฟน, ถาน, ไม เปนตน และพลงงานอนๆ เชน พลงงานไฮโดรเจน ,

พลงงานเคมทอยในแบตเตอร หรออาหารทอยในทอง ซงตองเกดปฏกรยาเคมแลวปลอยพลงงานออกมา

พลงงานความรอน (Heat Energy/Thermal Energy) เกยวของกบการเคลอนไหวของโมเลกลของวตถตางๆ ซงพลงงานความรอนตองเกดจากการกระตน เชน ไมโครเวฟ ตองมการสนสะเทอนของโมเลกลของน า ท าใหเกดความรอนขนมาได

พลงงานจลน (Kinetic Energy) เปนพลงงานทเกดขนเมอวตถเคลอนท เชน รถทก าลงวง หรอรถยนตเผาน ามนท าใหเกดพลงงานจลน เปนตน

พลงงานศกย (Potential Energy) เปนพลงงานทเกยวกบต าแหนง น าหนก และแรงโนมถวงของโลกนนคอ ถาเราอยในต าแหนงทสง จะมพลงงานศกยสงขน แลวกเปลยนเปนพลงงานจลน

140

พลงงานไฟฟา (Electric Energy) เปนพลงงานทใชมากทสดในปจจบนเนองจากเปนพลงงานทสามารถเปลยนเปนพลงงานรปอนไดงาย เชน เปลยนเปนพลงงานกล จากพดลม หรอเปนพลงงานความรอนจากหมอหงขาว เปนตน

พลงงานคลนแมเหลกไฟฟา (Electromagnetic Energy) เปนลกษณะการแผรงสของพลงงาน เชนคลนวทยและคลนไมโครเวฟ ซงเปนคลนทเกดจากเครองใชไฟฟา

รปแบบพลงงานตางๆเหลานสามารถเปลยนรปแบบได โดยกฎ Mass Energy จากกฎของโรเบรตไอสไตน กลาววา “พลงงานกบสสาร สามารถเปลยนแปลงได ทเหนเปนสสาร จรงๆแลวกมพลงงานอยภายใน” สวนใหญจะอยในรปการเปลยนปฏกรยานวเคลยร เชน พลงงานนวเคลยรทเกดจากดวงอาทตย ซงสตรพลงงานทสะสมอยในสสาร คอ E = mc

2 โดยท E คอ พลงงาน, m คอ มวลของสสารและ c คอ ความเรวแสง


แหลงพลงงานสามารถแบงไดตามเกณฑตางๆไดเกณฑ แตในเนอหานแบงตามแหลงทน ามาใชประโยชน โดยแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1. พลงงานทไมสามารถน ากลบมาใชใหมได (nonrenewable energy)หรอ พลงงานสนเปลอง(conventional energy) หรอพลงงานฟอสซล(Fossil energy) เปนพลงงานทเกดหรอสรางขนได

ในอตราทนอยกวาอตราการใชงาน ปรมาณจงมจ ากดเปนพลงงานทมาจากธรรมชาตตองใชเวลา

ในการเกดมากกวาเชอเพลงชนดอนแตมนษยใชหมดไดในเวลาอนรวดเรว

2. พลงงานทสามารถน ากลบมาใชใหมได (renewable energy) หรอพลงงานหมนเวยน เปนพลงงานทมการเกดหรอสรางขนในอตราทเทากบหรอมากกวาอตราการใชงาน

พลงงานทไมสามารถน ากลบมาใชใหมได (nonrenewable energy)

เปนพลงงานทธรรมชาตตองใชระยะเวลายาวนานมากส าหรบกระบวนการสรางแหลงพลงงานขนมาทดแทน เชน พลงงานจากถานหน น ามนและกาซธรรมชาต เปนตน

141


ถานหนจดไดวาเปนเชอเพลงฟอสซลประเภทหนงทถกสะสมใตพนดนทมแรงกดดนและมความรอนสงใตผนโลก ซงสามารถแลงชนดของถานหนตามคณภาพได 5 ชนด ไดแก 1. พต (Peat) เปนขนแรกในกระบวนการเกดถานหน ประกอบดวยซากพชซงบางสวนไดสลายตวไป

แลวสามารถใชเปนเชอเพลงได

2. ลกไนต (Lignite) มซากพชหลงเหลออยเลกนอย มความชนมาก เปนถานหนทใชเปนเชอเพลง 3 ซบบทมนส (Subbituminous) มสด า เปนเชอเพลงทมคณภาพเหมาะสมในการผลตกระแสไฟฟา

3. บทมนส (Bituminous)เปนถานหนเนอแนน แขง ประกอบดวยชนถานหนสด ามนวาว ใชเปนเชอเพลงเพอการถลงโลหะ

4. แอนทราไซต (Anthracite) เปนถานหนทมลกษณะด าเปนเงา มนวาวมาก มรอยแตกเวาแบบกน

หอย ตดไฟยาก

การใชประโยชนถานหน

ถานหนถกน ามาใชประโยชนอยางแพรหลาย เนองจากมแหลงส ารองกระจายอยทวโลกและปรมาณคอนขางมาก การขดถานหนขนมาใชประโยชนไมยงยากซบซอน ถานหนราคาถกกวาน ามน ถานหนสวนใหญจงถกน ามาเปนเชอเพลงในอตสาหกรรมตาง ๆ ทใชหมอน ารอนในกระบวนการผลต เชน การผลตไฟฟา การถลงโลหะ การผลตปนซเมนต การบมใบยาสบ และการผลตอาหาร เปนตน นอกจากนนยงมการใชประโยชนในดานอน เชน การท าถานสงเคราะห (Activated Carbon) เพอดดซบกลน การท าคารบอนดไฟเบอร (Carbon Fiber) ซงเปนวสดทมความแขงแกรงแตมน าหนกเบา และการแปรสภาพถานหนเปนเชอเพลงเหลว (Coal liquefaction) หรอ เปนแปรสภาพกาซ (Coal Gasification) ซงเปนการใชถานหนแบบเชอเพลงสะอาดเพอชวยลดมลภาวะจากการใชถานหนเปนเชอเพลงไดอกทางหนง ภายใตกระบวนการแปรสภาพถานหน จะสามารถแยกเอากาซทมฤทธเปนกรดหรอเปนพษ และสารพลอยได ตาง ๆ ทมอยในถานหนน าไปใชประโยชนอนไดอก เชน ก ามะถนใชท ากรดก ามะถนและแรยปซม แอมโมเนยใชท าปยเพอเกษตรกรรม เถาถานหนใชท าวสดกอสราง เปนตน

142

แหลงถานหนในประเทศไทย

ประเทศไทยมแหลงถานหนกระจายอยทวทกภาค มปรมาณส ารองทงสน ประมาณ 2,197 ลานตน แหลงส าคญอยในภาคเหนอประมาณ 1,803 ลานตน หรอรอยละ 82 ของปรมาณส ารองทวประเทศ สวนอก 394 ลานตน หรอ รอยละ 18 อยภาคใต ถานหนสวนใหญมคณภาพต าอยในขนลกไนตและซบบทมนส มคาความรอนระหวาง 2,800 - 5,200 กโลแคลอรตอกโลกรม หรอ ถานลกไนต 2 - 3.7 ตน ใหคาความรอนเทากบน ามนเตา 1 ตน ลกไนตเปนถานหนทพบมากทสดในประเทศไทย ทแมเมาะ จ.ล าปาง และ จ.กระบ จดวาเปนลกไนตทคณภาพแยทสด พบวาสวนใหญ มเถาปนอยมากแตมก ามะถนเพยงเลกนอย คารบอนคงทอยระหวางรอยละ 41 - 74 ปรมาณความชนอยระหวางรอยละ 7 - 30 และเถาอยระหวางรอยละ 2 - 45 โดยน าหนก ในชวงทราคาน ามนยงไมแพงประเทศไทยไมนยมใชลกไนตมากนกแตภายหลงทเกดวกฤตน ามน จงไดมการน าลกไนตมาใชแทนน ามนเชอเพลงมากขนทงในดานการผลตกระแสไฟฟาและอตสาหกรรม แหลงถานหนทมการส ารวจพบบางแหลงไดท าเหมองผลตถานหนขนมาใชประโยชนแลว แตบางแหลงยงรอการพฒนาขนมาใชประโยชนตอไป


ปโตรเลยม คอ สารทเกดขนตามธรรมชาต เปนของผสมของโฮโดรคารบอนชนดตางๆ ทยงยากและซบซอน ทงทอยในสภาพของแขง ของเหลว และกาซ หรอทงสามสภาพปะปนกน แตเมอตองการจะแยกประเภทออกเปนปโตรเลยมชนดตางๆ จะใชค าวา น ามนดบ (Crude oil) กาซธรรมชาต (Natural gas)

ผลตภณฑทไดจากการแยกปโตรเลยม

1. กาซธรรมชาต

NGV ยอจาก Natural Gas for Vehicle กคอ กาซธรรมชาตส าหรบใชกบรถยนต ซงตองบรรจในถงโดยอดดวยความดนสง จงมอกชอหนงวา CNG ยอจาก Compressed Natural Gas ดงนนNGV กบ CNG กคอเชอเพลงตวเดยวกน มองคประกอบหลกคอ กาซมเทน

LNG ยอจาก Liquefied Natural Gas คอ กาซธรรมชาตทถกท าใหอยในสถานะของเหลวเพอลดปรมาตรลงส าหรบประโยชนในการขนสงกาซธรรมชาตจากแหลงผลตใหไดปรมาณมากขนตอเทยว ถาจะใชเปนเชอเพลงรถยนตกตองเปลยนLNG ใหกลบมสถานะเปนกาซ คอ NGV นนเอง

143

LPG ยอจาก Liquefied Petroleum Gas คอ กาซปโตรเลยมเหลว มองคประกอบหลกคอกาซ โพรเพน และกาซบวเทนทถกอดใหเปนของเหลว ปรกตใชส าหรบการหงตมตามบานเรอน แตปจจบนน ามาใชเปนเชอเพลงรถยนตดวย

กาซมเทนเบากวาอากาศ สวนกาซโพรเพนและกาซบวเทนหนกกวาอากาศ หากเกดการรวไหล กาซมเทนจะกระจายหายไปในอากาศไดงาย สวนกาซโพรเพนและกาซบวเทนจะเกาะกลมตามพน จงอาจถกประกายไฟท าใหตดไฟงายกวา NGV จงปลอดภยกวา LPG

1. น ามนเบนซน ( Gasoline) เปนน ามนทไดจากการปรงแตงคณภาพของผลตภณฑทไดจากการกลนโดยตรง

2. น ามนเชอเพลงเครองบน ( Aviation Fuels) ม 2 ประเภท คอน ามนเชอเพลงเครองบนใบพด ( Aviation Gasoline)และน ามนเชอเพลงเครองบนไอพน ( Aviation Turbine Fuels หรอ Jet

Fuels)

3. น ามนดเซล ( Desel Fuel) ไดจากการกลนน ามนดบ แตมชวงจดเดอดและความขนใสสงกวาน ามนเบนซน

4. น ามนกาด (Kerosine) ไดจากการกลนน ามนดบ สมยกอนนยมน าน ามนกาดไปใชส าหรบจดตะเกยงเพอใหความรอนและแสงสวางตามครวเรอน แตปจจบนมการน าน ามนกาดไปใชประโยชนอนอกมากมาย เชน ใชเปนเชอเพลงเครองยนต หรอเครองบน น าไปเปนสวนผสมของยาฆาแมลง น ามนชกเงา สน ามน และอตสาหกรรมอนๆ เปนตน

5. น ามนเตา (Fuel Oils) ไดจากสวนลางของหอกลนน ามนดบ น ามนเตาจดเปนเชอเพลงทมความส าคญกบอตสาหกรรมมาก เพราะมราคาถก ใชงาย ใหคาความรอนสง ซงสวนใหญน าไปใชกบเตาเผา หมอไอน า เครองยนตผลตไฟฟา หรอเรอเดนทะเล

6. ยางมะตอย ( Asphalt) เปนสารผสมทประกอบดวยไฮโดรคารบอนหลายชนด และสารอนทรยอนๆ ซงเรยกรวมๆ กนวา บทเมน มลกษณะเปนของเหลวหนดกงแขง สด าหรอน าตาลเขม เปนผลพลอยไดจากการกลนน ามนดบ ซงอยดานลางสดของหอกลน น าไปใชประโยชนในการท าผวถนน และท าวสดกนซมตางๆ

พลงงานนวเคลยร นบตงแตออตโต ฮาฮน (Otto Hahn)และฟรทซ สตรสสมนน (Fritz Strassmann)คนพบการแตกตวของยเรเนยมดวยการยงยเรเนยมดวยนวตรอนจากตนก าเนดรงส เรเดยม-เบรลเลยม ในป พ.ศ.2481

ความหวงของมนษยทจะกาวสยคปรมาณไดเรมเปนจรง ปจจบนมนษยชาตไดใชประโยชนจากพลงงาน

144

นวเคลยร โดยเฉพาะอยางยงในการผลตพลงงานไฟฟาและในอตสาหกรรม รวมทงพลงงานใน การขบเคลอนเรอเดนสมทรและเรอด านาทเคลอนไหวในมหาสมทรตางๆ

พลงงานนวเคลยร คอ พลงงานทไดจากการทนวเคลยสแตกตว ขณะทนวเคลยสแตกตว ปลอยอนภาคออกมา จะเกดนวเคลยสธาตใหมพรอมทงพลงงานนวเคลยรมคามากมายมหาศาล นกวทยาศาสตรแบงปฏกรยานวเคลยรออกเปน 2 ชนดคอ ปฏกรยาฟชชน (Fission) หรอปฎกรยา แตกตว และปฏกรยาฟวชน (Fusion) หรอปฎกรยาหลอมตว ปจจบนพลงงานนวเคลยรทสามารถน ามาใชประโยชนในทางสนต โดยเฉพาะอยางยงในการผลตพลงงานไฟฟาไดจากปฎกรยาแตกตว

การใชพลงงานนวเคลยรในประเทศไทย

ส านกงานพลงงานปรมาณเพอสนต ไดถกจดตงขนเมอ พ.ศ. 2504 เรยกยอวา พปส เปนหนวยงานในสงกดของกระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม ไดเรมเดนเครองปฏกรณปรมาณ เมอวนท 27 ตลาคม พ.ศ. 2505 ใชในการผลตไอโซโทปบางชนด ซงเปนสารกมมนตภาพรงส เชน131

I 99

Tc ใชในทางการแพทยเพอวนจฉยและบา บดโรค

32P ใชในการเกษตร นอกจากนยงวเคราะหธาตโดยใชเทคนคทาง

นวเคลยร (Neutron activation analysis) เปน การหาชนดและปรมาณของธาตตาง ๆ ทมอยในสาร

ประโยชนของพลงงานนวเคลยรในเชงการแพทย

1. ดานการตรวจและวนจฉยโรค เชน การถายเอกซเรย เพอตรวจความผดปกตของอวยวะ การตรวจการท างานระบบอวยวะ โดยใหผปวยรบประทานหรอฉดสารกมมนตรงสเขาไปในรางกาย แลวท าการถายภาพอวยวะ อาท ใชไอโอดน-131 ตรวจความผดปกตของตอมไทรอยด

2. ดานการบาบดรกษาโรค โดยทวไปใชรงสในการรกษาโรคมะเรงและเนองอก เชน ใชฟอสฟอรส

-32 ในการรกษาภาวะทมเมดเลอดแดงมากเกนไป

3. ดานการทาใหปลอดเชอของผลตภณฑทางการแพทย เชน ใชรงสแกมมาจากโคบอลต-๖๐ ในการท าใหผลตภณฑทไมทนความรอนมรปรางสลบซบซอน หรออยในภาชนะบรรจขนสดทายปลอดเชอ

วธนจะชวยปองกนการปนเปอนทเกดจากการบรรจหบหอ มความปลอดภยตอผปฏบตงานและคนไข

การใชประโยชนของพลงงานนวเคลยรในดานอตสาหกรรม

1. อตสาหกรรมดานพลงงาน เชน การผลตเรอสนคา เรอตดนาแขง การสรางโรงไฟฟานวเคลยร 2. อตสาหกรรมการฉายรงส เชน การฉายรงสอาหารและผลตผลการเกษตร การทาใหผลตภณฑทางการแพทยปลอดเชอโรค การผลตสารพวกพอลเมอรตางๆ

145

3. การตรวจวดและควบคมในโรงงานอตสาหกรรมโดยการใชเทคนคนวเคลยร ดวยการใชวสดกมมนตรงสและเทคนคทางรงส ซงเรยกวา “เทคนคนวเคลยร” มาใชประโยชนในระบบวดและควบคมของโรงงานอตสาหกรรม

การใชประโยชนของพลงงานนวเคลยรทางดานการเกษตร

สงเสรมการเกษตรเพอเพมปรมาณเพมคณภาพผลผลตทางการเกษตร เชน ปรบปรงพนธพช การถนอมอาหารดวยรงส ศกษาเกยวกบการดดซมแรธาตและปยของตนไมและพชเศรษฐกจตางๆ เพอปรบปรงการใชปยใหมประสทธภาพยงขน

การใชประโยชนของพลงงานนวเคลยรดานการศกษาวจยทางวทยาศาสตร

เชน การวเคราะหธาตปรมาณนอยและสารพษในสงแวดลอม การศกษาอายของวตถโบราณ

ศกษาวฏจกรหรอวงชวตของพชและสตวบางชนด การศกษาการเคลอนทของนาใตดนและนาผวดน ศกษาแหลงพลงงานความรอนใตพภพ ศกษาการสะสมการเคลอนทของตะกอนในเขอน แมน า ล าคลอง และแหลงนาตางๆ นอกจากน ยงมการใชรงสเพอการก าจดน าเสย การผลตปยธรรมชาต การพฒนาทดนทางการเกษตร กจกรรมทางปาไมและอทกวทยา เปนตน

โรงไฟฟานวเคลยร

โรงไฟฟานวเคลยรเปนโรงไฟฟารปแบบหนงทใชพลงงานจากกฏกรยาฟสชนของยเรเนยมในการผลตไฟฟา พลงงานทไดจะถกถายทอดไปยงตวกลางในรปของความรอน ถาตวกลางเปนน ากจะกลายเปนไอน าไปหมนกงหนไอน า อปกรณส าหรบใหเกดปฏกรยาลกโซทควบคมไดเรยกวา เครองปฏกรณนวเคลยร หรอเครองปฏกรณปรมาณ

องคประกอบของเครองปฏกรณนวเคลยร

1. เชอเพลงนวเคลยร สวนใหญประกอบดวยเมดยเรเนยมหรอยเรเนยมผสมพลโทเนยมในรปออกไซดเซรามก เรยกวา เมดเชอเพลง

2. มอเดอเรเตอรหรอสารหนวงความเรวของนวตรอน ท าหนาทลดพลงงานของนวตรอนทไดจากฟสชนของยเรเนยมและพลโทเนยม

3. แทงควบคม เปนตวควบคมปฏกรยาลกโซ รวมทงใหปฏกรยาหยด

146

4. ระบบระบายความรอน สารระบายความรอน เชน โลหะเหลวประเภทโซเดยม โพแทสเซยม หรอแกส เชน ฮเลยม และคารบอนไดออกไซด

5. อาคารคลมเครองปฏกรณ คอ อาคารหรอสงกอสรางชนนอก

ขอด-ขอเสยของโรงไฟฟานวเคลยร

ขอด

1. เชอเพลงมราคาถก

2. สามารถผลตพลงงานไฟฟาไดปรมาณมาก

3. ปรมาณของเสยนอยเมอเทยบกบวธการผลตไฟฟาแบบอนๆ

โรงไฟฟานวเคลยรทปอนไฟฟาใหกบประชาชนในเมองขนาด 550,000 คน จะมกากเปนของแขงเพยง 40 ตนตอป ในขณะทโรงไฟฟาถานหน มเถาทเหลอจากการเผาถานหนถง 1,000,000 ตน

4. สามารถยดอายการใชงานของเชอเพลงและโรงไฟฟาไดตามหลกวทยาศาสตร 5. สามารถขนสงเชอเพลงไดงาย

6. ไมสรางกาซเรอนกระจกและฝนกรด ปรากฎการณเรอนกระจก เกดจากกาซคารบอนไดออกไซตในอากาศ

ขอดอย

การแกไขปองกน

1. เนองจากมระบบความปลอดภยและการปองกนรงสทเขมงวด จงใชเงนลงทนมาก

2. เชอเพลงนวเคลยรใชแลว สามารถน าไปผลตอาวธนวเคลยรได แตภายใตพนธสญญา "ไมเผยแพรอาวธนวเคลยร" และการควบคมของ IAEA หากประเทศไทยจะม รฟ.นวเคลยรจะควบคมไมใหน าไปผลตอาวธได

3. การเกบรกษาเชอเพลงใชแลว มกมมนตรงสระดบสง ตองควบคมอยางเขมงวด

การจดการเชอเพลงทใชแลวซงปกตจะอยในรปของมดเชอเพลงและถกบรรจในชองเกบ (Rack) ซงแชอยในบอน าภายในโรงไฟฟาซงสามารถเกบเชอเพลงใชแลวไดตลอดอายการใชงานของโรงไฟฟา ถายงไมมนโยบายจดการดวยวธอน หรอหลงจากผานไปแลว1-5 ป น าไปเกบไวภายนอกอาคาร ทเรยกวาแทงบรรจกากเชอเพลงกได หรอสามารถจดเกบได โดยฝงลกลงไปใตพนดนมากกวา500m. ในบรเวณทไมท าใหเกดอนตราย

147

พลงงานหมนเวยน (Renewable energy)

คอ แหลงพลงงานทไดจากธรรมชาตรอบตวเรา หามาใชไดไมมวนหมด ซงสามารถสรางทดแทนไดในชวงเวลาสนๆ โดยธรรมชาตหลงจากมการใชไป จงมหลายชอทใชเรยก - พลงงานทดแทนและพลงงานใชไมหมด รวมถงพลงงานสะอาดและพลงงานสเขยว เนองจากไมท าใหเกดมลพษตอสงแวดลอมนนเอง ตวอยางของพลงงาน ไดแก พลงงานแสงอาทตย, พลงงานลม, พลงน า, พลงงานคลนในทะเล, พลงงานน าขนน าลง, พลงงานชวมวล, พลงงานความรอนใตพภพและพลงงานไฮโดรเจน ฯลฯ

พลงงานแสงอาทตย

แสงอาทตยเปนพลงงานทไดจากดวงอาทตยและมการน ามาใชประโยชนมาแตสมยโบราณ เชน การตาก หรอ อบสนคาเกษตร การท าใหนาอน เปนตน ไดพยายามน าพลงงานแสงอาทตยมาท าใหเกดกระแสไฟฟา

การน าแสงอาทตยมาใชประโยชน

ในปจจบนไดมการนาพลงงานแสงอาทตยมาใชเพอลดตนทนการผลตหลายแนวทางดวยกน

1. การทานาใหอน ดวยพลงงานแสงอาทตย โดยสบน าขนไปผานเครองทานาอนจากพลงงานแสงอาทตย แลวน ามาเกบในถงกกอณหภม ซงวธนถาหากตองการเพยงแคน าอนอณหภมไมเกน 70 องศากสามารถน าน ามาใชไดเลย แตถาหากตองการน ารอน กน าน าอนนไปเขาเครองท าน ารอนอกทหนง

(สามารถประหยดพลงงานในการท าน าใหรอนไดประมาณ 30 องศาเซลเซยส)

2. ใชแสงอาทตยฆาเชอโรค เนองจากในแสงอาทตยมคลนแมเหลกไฟฟาทหลากหลายความถ ซงความถ UV เปนความถทสามารถฆาเชอแบคทเรยไดด ในปจจบนไดใชวธนในการฆาเชอในน าประปา

3. การท าเตาอบพลงงานแสงอาทตย ส าหรบสนคาเกษตรทเพยงแตตองการลดความชนของสนคา

กเพยงแตออกแบบเตาอบพลงงานแสงอาทตยใหเหมาะสมกบสนคาชนดนนๆ ซงท าใหไมตองใชถานหน

หรอไฟฟาในการใหความรอน

4. การใชเซลลแสงอาทตย ในการผลตกระแสไฟฟา ในปจจบน มการใชเพยงกรณทคาตงสายสงมราคาสงมาก ๆ เชน หมบานทหางไกล เนองจากประสทธภาพในการแปลงพลงงานของเซลลแสงอาทตยยงต าอยเมอเทยบราคาของเซลลแสงอาทตย

148

พลงงานลม

ลมเปนปรากฏการณทางธรรมชาต ซงเกดจากความแตกตางของอณหภม ความกดดนของบรรยากาศและแรงจากการหมนของโลก สงเหลานเปนปจจยทกอใหเกดความเรวลมและก าลงลม

เปนทยอมรบโดยทวไปวาลมเปนพลงงานรปหนงทมอยในตวเอง ในปจจบนมนษยจงไดใหความส าคญและน าพลงงานจากลมมาใชประโยชนมากขน เนองจากพลงงานลมมอยโดยทวไป ไมตองซอหา เปนพลงงานทสะอาดไมกอใหเกดอนตรายตอสภาพแวดลอมและสามารถน ามาใชประโยชนไดอยางไมรจกหมดสน

เทคโนโลยกงหนลม

กงหนลม คอ เครองจกรกลอยางหนงทสามารถรบพลงงานจลนจากการเคลอนทของลมให เปนพลงงานกลได จากนนน าพลงงานกลมาใชประโยชนโดยตรง เชน การบดสเมลดพช การสบน า หรอในปจจบนใชผลตเปนพลงงานไฟฟา การพฒนากงหนลมเพอใชประโยชนมมาตงแตชนชาวอยปตโบราณและมความตอ เนองถงปจจบน โดยการออกแบบกงหนลมจะตองอาศยความรทางดานพลศาสตรของลมและหลก วศวกรรมศาสตรในแขนงตางๆ เพอใหไดก าลงงาน พลงงาน และประสทธภาพสงสด

รปแบบเทคโนโลยกงหนลม

กงหนลมสามารถแบงออกตาม ลกษณะการจดวางแกนของใบพดได 2 รปแบบ คอ

1. กงหนลมแนวแกนตง (Vertical Axis Turbine (VAWT)) เปนกงหนลมทมแกนหมนและใบพดตงฉากกบการเคลอนทของลมในแนว ราบ

2. กงหนลมแนวแกนนอน (Horizontal Axis Turbine (HAWT)) เปนกงหนลมทมแกนหมนขนานกบการเคลอนทของลมในแนวราบโดยมใบพดเปนตวตงฉากรบแรงลม

สวนประกอบของ เทคโนโลยกงหนลม

1. กงหนลมเพอสบน า (Wind Turbine for Pumping) เปนกงหนลมทรบพลงงานจลนจากการเคลอนทของลมและเปลยนใหเปน พลงงานกลเพอใชในการชกหรอสบน าจากทต าขนทสงเพอใชในการเกษตร การท านาเกลอ การอปโภคและการบรโภคจจบนมใชอยดวยกน 2 แบบ คอ แบบระหด

และ แบบสบชก

http://www.dede.go.th/dede/index.php?option=com_content&view=article&id=98%3A2010-05-04-10-46-05&catid=54&Itemid=68&lang=th




149

2. กงหน ลมเพอผลตไฟฟา (Wind Turbine for Electric) เปนกงหนลมทรบพลงงานจลนจาก การเคลอนทของลมและเปลยนใหเปน พลงงานกล จากนนน าพลงงานกลมาผลตเปนพลงงานไฟฟา ปจจบนมการน ามาใชงานทง กงหนลมขนาดเลก (Small Wind Turbine) และ กงหนลมขนาดใหญ (Large Wind Turbine)


พลงงานน า เปนการอาศยหลกการของการเคลอนทของน าจากทสงสทต า รปแบบทเราคนเคยคอ การสรางเขอนเกบกกน า เพอสะสมพลงงานศกย เมอเปดประตทปดกนทางเดนของน า พลงงานศกยทสะสมอยจะเปลยนเปนพลงงานจลน สามารถน าไปฉดกงหน และตอเชอมเขากบเครองก าเนดไฟฟาเกดเปนกระแสไฟฟาขน

ภาพท 5.1 การผลตไฟฟาจากพลงงานน า

(ทมา http://science.howstuffworks.com/environmental/energy/hydropower-plant1.htm สบคน 9

มถนายน 2556 )

150


ชวมวล (Biomass) เปนแหลงกกเกบพลงงานจากธรรมชาตทอยในรปของสารอนทรยและสามารถ

น าพลงงานทกกเกบไวเหลานน มาใชผลตพลงงานได สารอนทรยทเปนแหลงกกเกบพลงงานไดแก เศษไม ขยะ วสดเหลอใชทางการเกษตร เปนตน การผลตพลงงานจากชวมวล อาจท าไดโดยการน ามาเผา เพอน า

ความรอนไปผลตกระแสไฟฟาแทนการใชพลงงานจากฟอสซล ซงเปนพลงงานทมอยอยางจ ากด ตวอยาง ชวมวลในประเทศไทย เชน แกลบ ชานออย เศษไม กากปาลม กากมน ซงขาวโพด เปนตน

การน าพลงงานจากชวมวลไปใชประโยชน

ผลตภณฑทไดจากชวมวลดวยเทคโนโลยตางๆนนมอยหลายชนดดวยกน ดงน 4.1 เอทานอล (C2H5OH) เปนของเหลวไมมสมจดเดอดอยท 78

oC ในทนหมายถงเกรนแอลกอฮออล

(grain alcohol) หรอเอทลแอลกอฮอล (ethyl alcohol) ซงผลตไดจากออย ขาวโพดและไม เอทานอลชวยปรบปรงสมรรถนะของเครองยนต (vehicle performance) ปลอยกาซพษนอยกวาน ามนเบนซน แตตนทนการผลตเอทานอลสงกวาปโตรเลยม เอทานอลสามารถน ามาใชเปนพลงงานเชอเพลงไดเลยหรอสามารถน าไปใชรวมกบน ามนเบนซนได ยกตวอยาง เชน

น ามนแกสโซฮอล

แกสโซฮอล คอ สวนผสมของน ามนเบนซนและเอทานอล ปจจบนไดมการผลตและจ าหนายแกสโซฮอล ม 3 ชนด คอ

1. น ามนแกสโซฮอล E10 แบงเปน

1.1 น ามนแกสโซฮอล ออกเทน 91

1.2 น ามนแกสโซฮอล ออกเทน 95

ภาพท 5.2 อตราสวนของเบนซนและแอลกอฮอลในการผลตแกสโซฮอล

151

โดยมสวนผสมของเอทานอลไมเกน 10 % และไมต ากวา 9 % กบน ามนเบนซน 90 % โดยปรมาตร 1. น ามนแกสโซฮอล E20 มสวนผสมของเอทานอลไมเกน 20 % และไมต ากวา 19 % กบน ามน

เบนซน 80 % โดยปรมาตร 2. น ามนแกสโซฮอล E85 มสวนผสมของเอทานอลไมเกน 85 % กบน ามนเบนซน 15 % โดย

ปรมาตร

ขอดของการใชเอทานอลมาผลตเปนพลงงาน คอ

1. ไดจากชวมวลหลากหลายชนดเชน ออย บท ขาวโพด ขาวฟาง และมนส าปะหลง 2. ท าใหมการจางงานมากขนและลดการอพยพยายถนฐานเมอเปรยบเทยบกบการใชพลงงานจาก

เชอเพลงฟอสซล

3. เทคโนโลยเรมเปนทรจกและเปดกวางใหสามารถเขาถงไดท าใหสามารถมการพฒนาเทคโนโลย ใหกวางหนามากยงขนได

4. ความสมดลของพลงงานในชวมวลตางๆ มคาสง 5. ผลพลอยได (by product) สามาถน าไปท าประโยชนได เชน น าไปท าปย

6. เอทานอลเปนพลงงานทดแทนทสามารถหาใหมไดไมมวนหมดและลดการปลดปลอย CO2 ออกส ชนบรรยากาศ

7. มความปลอดภยในการด าเนนงานและดแลจดเกบไดงายกวาเชอเพลงฟอสซล

8. สามารถน าไปผสมกบน ามนชนดอนได เชน น ามนเบนซน

9. สามารถเพมคาออกเทนในน ามนเบนซนโดยน ามาใชทดแทนสารตะกวเพอลดสารประกอบ อะโรมาตกส ซงจะเปนการชวยลดมลพษและเปนการลดตนทนไดอกดวย

การหมกเพอใหเกดเอทานอลยงตองมการพฒนาตอไปเพอท าใหมตนทนในการผลตนอยทสด ซงเปนแรงจงใจใหคนหนมาใชพลงงานจากเอทานอลกนมากขนแตจะตองมการพฒนาอกหลายประการ เชน

การหาสายพนธแบคทเรยชนดใหมทสามารถใหผลผลตเอทานอลในปรมาณสง การท าเอทานอลใหบรสทธ เทคโนโลยการกลน การลดการเกดกรดในกระบวนการหมก การใชวตถดบในกระบวนการหมกใหยาวนานขน การลดตนทนในการบมของเอนไซมใหนอยลง การพฒนาวธในการแยกลกนนออกจากวตถดบไดอยางมประสทธภาพส าหรบการหมกพชทมลกนนเปนองคประกอบ และการสรางโรงงานผลตแบบตอเนองและลดตนทนดานการด าเนนการ 4.2 เมทานอล (CH3OH) เปนของเหลวไมมสมจดเดอดอยท 65

oC เรยกอกอยางวา วดแอลกอฮอล

(wood alcohol) หรอเมทลแอลกอฮอล (methyl alcohol) สามารถผลตไดจากชวมวลทมคารบอนเปนองคประกอบ ถานหนและกาซธรรมชาต ประเทศเยอรมนใชเมทานอลตงแตในสงครามโลกครงท 2 ส าหรบ

152

เครองบนและเรอด าน าและใชเพอการเผาไหมภายในเครองยนต หรอ เปนเชอเพลงในรถแขง เมทานอลจากกาซธรรมชาต ถอไดวาราคาถกทสด เชอเพลงเมทานอลสามารถผลตไดจากชวมวลเกอบทกชนดและสามารถน าไปผสมกบน ามนเบนซนรอยละ 15 เพอใชในเครองยนตโดยไมตองมการปรบแตง แตเมทานอลไมสามารถใชทดแทนเชอเพลงฟอสซลไดเนองจากวตถดบมราคาสงและความไมคมทน แตมการศกษาการน าเมทานอลไปใชในรถยนต ซงในทวปยโรปจะมการน าใชในรถยนตป ค.ศ. 2010

4.3 ไบโอดเซล (biodiesel) มสมบตคลายดเซลปกตโดยสามารถน าไปใชกบเครองยนตปกตได

ซงไบโอดเซลสามารถผลตไดจากพชในตระกลละหง ถวเหลอง ปาลม ดอกทานตะวน น ามนจากสาหรายนอกจากน ไบโอดเซลยงสามารถผลตไดจากน ามนประเภทตางๆ ขางตนทผานการใชงานมาแลวไดอกดวย

แตมการจ ากดอยเฉพาะในบางพนทเทานนเนองจากตลาดมขนาดเลกและใชในบางทองถนเนองจากมตนทนสงและความสามารถในการผลตไมเพยงพอ โดยน าไปใชในการใหแสงสวาง ปมน า ไบโอดเซลเปนเชอเพลงทปนมตรกบสงแวดลอมเนองจากไมมก ามะถนและอนภาคขนาดเลก รวมทงยงสามารถยอยสลายไดตามธรรมชาตดวยไบโอดเซลเปนสารในกลม monoalkylester ซงเกดจากปฏกรยา transesterification

ระหวาง triglyceride และmonohydric alcohol (Hossain, ABMS., et al., 2008 Hall, DO. and Rosillo

– Calle, F., 1999)

4.4 ไบโอกาซ (biogas) สามารถผลตไดจากการหมกโดยไมใชออกซเจนของอนทรยวตถ มระบบการผลตทงายไมสลบซบซอน สามารถผลตไดทงในระดบเลกและใหญ ไบโอกาซน าไปใชประโยชนไดในการใหความรอนและใชในเครองยนต คอ CBG (Compressed Bio-Methane Gas) กาซชวภาพมาปรบปรงคณภาพโดยลดกาซคารบอนไดออกไซด (CO2) และกาซไฮโดรเจนซลไฟด (H2S) และความชนออกจนมปรมาณกาซมเทน (CH4) ทใกลเคยงกบกาซ NGV หรอ CNG ทใชกบยานยนต จากนนน ามาอดลงถงทแรงดน 200 บารเกจ สามารถผลตจากวตถดบหลายชนดเชน มลสตวและกากอตสาหกรรรมในประเทศจนประสบความส าเรจในการผลตไบโอกาซจากชวมวลในระดบกลางและระดบใหญจากโรงงานอตสาหกรรมและกากเหลอทงอนทรย ซงท าในฟารมเลยงสตวโดยการหมกทอณหภมหองและมการก าจดก ามะถนออกกอนน าไปใช จากนนน าสงทเหลอจากการผลตไบโอกาซไปท าเปนปยไดอกดวย

4.5 ไฟฟาชวมวล โรงไฟฟาจากชวมวลเปนโรงไฟฟาทดแลสงแวดลอม และมความรบผดชอบตอสงคมพรอมกบการด าเนนธรกจ ตวอยางในประเทศไทย คอ โรงไฟฟารอยเอดกรน และ โรงไฟฟาเอ.ท. ไบโอพาวเวอร โดยโรงไฟฟารอยเอดกรน ใชแกลบเปนเชอเพลงในการเผาไหม ในหมอไอน าท าใหเกดไอน าทแรงดนและอณหภมสง ซงจะน าไปหมนเครองกนหนไอน า เมอเครองกนหนไอน าหมนเพลาทตออยจะหมนเครองก าเนดไฟฟา กอใหเกดการเหนยวน าและกระแสไฟฟาไหลออสระบบสายสง สวนโรงไฟฟาเอ.ท. ไบโอพาวเวอร จะใชวสดเชอเพลงชวมวล เชน แกลบ ชานออย เศษไม กากปาลม กากมนส าปะหลง ซง

153

ขาวโพด กากและกะลามะพราว สาเหลา โดยขนตอนการผลตไดน าวสดเชอเพลงชวมวลมาเขาเตาเผาจะไดความรอนเพอใชในการผลตไอน า ไอน าทมแรงดนสง จะหมนกงหนของเครองก าเนดไฟฟาเพอผลตไฟฟา

อนาคตของเช อเพลงชวภาพ

เชอเพลงชวภาพไดกลายเปนแหลงพลงงานทส าคญส าหรบหลายประเทศไปแลว ใน 100 ปขางหนา เชอเพลงชวภาพเหลานจะสามารถแทนทเชอเพลงฟอสซลไดในปรมาณทมากขน ชวมวลในแบบทองถน เชน ฟางขาว สาหราย หรอไม อาจใหผลลพธทดกวาพลงงานในไรขนาดใหญ การใชชวมวลจากไรนาหรอของเสยจากมนษยจะชวยลดการใชพนทไรนาในการปลกพชพลงงานแทนการปลกพชอาหาร เชอเพลงชวภาพรนใหม สามารถพฒนาขนจากเซลลโลสทเปนสวนของพชทเราไมน าไปบรโภค อยางกานหรอล าตน สงนท าใหเราสามารถผลตเอทานอลจากสวนของพชทดยงขน และยงมงานวจยวาสาหรายทะเลซงโตเรวสามารถน าไปท าเชอเพลงชวภาพไดหรอไม ในป 2008 เวอรจน แอตแลนตก เปนสายการบนแรกทน าเครองจมโบเจต( jet) ขนบน (บนจากลอนดอนไปยงซดนย) โดยใชน ามนเจต 75% ผสมกบเชอเพลงชวภาพ 25% โดยเชอเพลงชวภาพดงกลาวมาจากน ามนมะพราวผสมกบน ามนบาบาสส ในปเดยวกน บรษทโซลาไซม ประเทศสหรฐอเมรกา ผลตเครองบนเจตเชอเพลงชวภาพทผลตจากสาหราย บรษทเพาะเลยงสาหรายในแทงกทปราศจากสาหราย บรษทเพาะเลยงสาหรายในแทงกทปราศจากแสงอาทตย และเลยงดวยน าตาลสาหรายแทนทจะเปนแหงอาทตย

นกวทยาศาสตรพยายมทจะเพาะพนธสาหราย(algae) ใหไดน ามนมากขน หรอกลนน ามนใหไดราคาถก


พลงงานความรอนใตพภพ เปนการน าเอาพลงงานความรอนทอยใตดนขนมาใช ความรอนดงกลาวอยในแกนกลางของโลกเกดขนมาตงแตโลกก าเนดขน อณหภมอาจสงถง 5000°C ความรอนดงกลาวท าใหน าทเกบกกอยในโพรงหน รอนมอณหภมอาจสงถง 370°C ความดนภายในโลก ดนน าขนมาผวดน กลายเปนไอ ลอยขนไปบนชนบรรยากาศ แลวตกลงมาเปนฝนหรอหมะ แลวไหลกลบลงไปใตดนน าความรอนขนมาอก

คนสวนใหญจะใชประโยชนจากพลงงานความรอนใตพภพเพอใหความอบอนแกบานพกของพวกเขาและใชผลตกระแสไฟฟา กระบวนการนคอการขดลงใตดนเพอดงเอาน าหรอไอน ามาใชบนผวโลก แตเราสามารถใชอณหภมทคงทใกลผวโลกเพอใหความอบอนและความเยน แกตวอาคาร

154

พลงงานความรอนใตพภพมใชกน อยางแพรหลาย เชนประเทศไอซแลนด ทเปนตวอยางของการใชประโยชนจากพลงงานความรอนใตพภพ ความจรงแลว ประเทศไอซแลนดคอผน าของโลก ดานการพฒนาพลงงานความรอนใตพภพ พวกเขาเพมการจายไฟของประเทศถง 2 เทา อยทประมาณ 500 เมกะวตต

ตามจ านวนความตองการกระแสไฟฟา นอกจากน ประเทศเยอรมนพยายามกาวขนมาเปนประเทศทใชพลงงานความรอนใตพภพอก ดวย ประเทศเยอรมนมการใชพลงงานความรอนใตพภพสงถง 100 เมกะวตต ในขณะทประเทศอตาล กตามมาแบบไมหางนก

เช อเพลงไฮโดรเจน (hydrogen fuel)

เชอเพลงไฮโดรเจนเปนเชอเพลงสะอาดผลตไดจากกาซธรรมชาต (จากการทน าCH4 ท าปฏกรยากบไอน าแลวได CO2และ H2) ถานหนหรอการแยกน าดวยไฟฟา (electrolysis of water)ซงเชอเพลงทไดจากกาซธรรมชาตมราคาถกทสด เชอเพลงไฮโดรเจนสามารถใชกบเครองยนตเบนซนปกตได แตจะใหประสทธภาพทดมากขนเมอใชกบเครองยนตทผานการดดแปลงแลว เชอเพลงไฮโดรเจนจะถกเกบในรปของกาซภายใตความดนสง ไฮโดรเจนเหลวหรอโลหะไฮไดรด (metal hydride) การใชพลงงานจากเชอเพลงไฮโดรเจนจะตองศกษาตนทนและผลผลตทได ซงจะตองท าใหมตนทนทต าและใหผลผลตสงจงสามารถน าไปใชเปนเชอเพลงในการขนสงไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนยงตองมการพฒนาวธการผลต การเปลยนรปพลงงาน การจดเกบ การขนสงและการน าไปใชประโยชน

เซลลเช อเพลง (fuel cell)

เซลลเชอเพลงเปนการสรางกระแสไฟฟาโดยใชการรวมตวกนของ H2 และ O2 พบวามการใชกนอยางกวางขวางในรถยนต

ไดเมทลอเทอร (dimethyl ether)

เปนเชอเพลงทนาสนใจเนองจากมความเหมาะสมกบความตองการทหลากหลาย เชน การน าไปหงตมอาหาร การใหความรอน การน าไปผลตเชอเพลงส าหรบการขนสงและการน าไปผลตกระแสไฟฟา ในประเทศจนมการน า dimethyl ether จากถานหนมาใชประโยชนในการหงตมอาหารซงมคณสมบตเหมอนกบ LPG โดยในสภาวะปกต dimethyl ether จะมสถานะเปนกาซซงสามารถน าไปเกบภายใตความดนทไมรนแรง นอกจากน dimethyl ether ยงใชเปนเชอเพลงในรถยนตไดเนองจาก dimethyl ether มคาซ

155

เทนสง (การจดตดดวยแรงอด) การเผาไหมทปราศจากเขมาและมการปลดปลอยNO2 นอยซงเปนกาซเรอนกระจกทท าใหเกดภาวะโลกรอน


1. ผลกระทบจากการใชพลงงานนวเคลยร รงสทเกดจากปฏกรยานวเคลยรอาจรวไหลซงเปนอนตรายมาก โดยเฉพาะอยางยงถาเกดการระเบดฝนรงสจะฟงกระจายท าอนตรายตอสงมชวตในทนททนใดและเกดผลกระทบระยะยาว นอกจากนน าเสยจากการระบายความรอนทปลอยออกสแหลงน ากจะท าใหเกดความเสยหายตอระบบนเวศ

2. ผลกระทบจากการใชผลตภณฑปโตรเลยม การเผาไหมปโตรเลยมจะกอใหเกดมลภาวะทางอากาศ โดยการปลอยไอเสยออกมาจากปลองควนของโรงงานอตสาหกรรมโรงจกรไฟฟาและจากรถยนตสารมลพษดงกลาวคอ กาซซลเฟอรไดออกไซด ( SO2 ) กาซไนโตรเจนออกไซด ( NOX ) กาซคารบอนมอนอกไซด ( CO ) สารไฮโดรคารบอนและฝนละอองและเขมาตางๆ

3. ผลกระทบจากการใชถานหนลกไนต การใชถานหนลกไนตมาเปนเชอเพลงผลตกระแสไฟฟาหรออตสาหกรรมตางๆถงแมจะไดประโยชนอยางมากมาย แตการพฒนาถานหนมาใชประโยชนจะกอใหเกดมลภาวะตอสงแวดลอมหลายดาน ทงจากการท าเหมองและการเผาไหมเนองจากสมบตและองคประกอบของถานหนเอง 3.1 เกดน าเสยจากบอเหมอง น ากระดาง มสารแขวนลอยและซลเฟตสงมาก

3.2 ท าใหเกดฝนละอองทงของแขวนลอยโลหะหนกลอยอยทวไปรอบๆบรเวณเหมอง

3.3 เกดปญหาตอระบบนเวศ กลาวคอ เมอขดหนาดนทงไปท าใหสงมชวตเสยสมดลปลกพชไมได มการท าลายปาไม เสยดลธรรมชาต

3.4 ตองอพยพราษฎร เพราะตองใชบรเวณกวางในการเปดหนาเหมอง 3.5 เกดกาซจากการเผาไหมถานหน เชน ไฮโดรเจนซลไฟด ( H2S )และสารไฮโดรคารบอน

นอกจากนนยงมออกไซดของไนโตรเจนและก ามะถนท าใหเกดภาวะการเปนกรดตอสงแวดลอม

4. ผลกระทบจากการใชกงหนลม

4.1 ผลตอทศนยภาพ เนองจากตองใชกงหนขนาดใหญ อาจบดบงสวนตางๆของพนทไป

4.2 การเกดมลภาวะทางเสยงเมอใบพดขนาดใหญท างานจะเกดเสยงดงมากรบกวนผอยใกลเคยง 5. ปญหาสงแวดลอมจากการใชพลงงานความรอนใตพภพ ถงแมความรอนใตพภพจะเปนพลงงานไดเปลาจากธรรมชาต สามารถน ามาผลตกระแสไฟฟาทมตนทนต า แตอยางไรกตามการน าพลงงานชนดนมาใชงานอาจกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมได

156

5.1 สารเคมอนตรายทละลายปนอยอาจปนเปอนระบบน าบาดาลหรอน าผวดน เชน สารหน ปรอท เปนตน

5.2 มกาซอนตราย เชน ไฮโดรเจนซลไฟด และกาซอนๆ ระเหยออกมาดวย กอใหเกดผลกระทบตอระบบหายใจ

6. ผลกระทบจากการใชพลงน าผลตกระแสไฟฟา

การใชพลงน าเพอผลตกระแสไฟฟาจดเปนพลงงานบรสทธไมกอใหเกดมลพษทางอากาศ เหมอน กบการใชพลงงานจากการเผาไหมเชอเพลงและมตนทนในการผลตต า อยางไรกตามการพฒนาพลงน าโดยการสรางเขอนกกเกบน า จะมปญหาสงแวดลอมทควรค านงเปนอยางมากในเรองของการสญเสยพนท ปาไมเพอใชเปนอางเกบน าเหนอเขอน ราษฎรในพนทน าทวมตองอพยพยายทตงถนฐานใหม สตวปาสญเสยทอยอาศยหรออาจสญพนธไปนอกจากนนแรธาตตางๆทมอยในพนทอาจถกทงใหจมอยใตน า โดยไมมโอกาสน าขนมาใชประโยชนดงนนจงมขอแมวาจะท าการพฒนาอยางไรผลกระทบจงเกดขนนอยทสดและใหคมคากบสงทสญเสยไป

การเปลยนหนวยพลงงาน

เนองจากพนฐานของระบบการวดทแตกตางกนท าใหหนวยของวดพลงงานแตกตางกน ดงนนจงสามารถเปรยบเทยบหนวยการวดพงงานของระบบการวดแบบระบบองกฤษ ระบบเมตรก และระบบ SI

ดงน

ตารางท 5.1 การเปรยบเทยบหนวยการวดพลงงานทใชระบบองกฤษ ระบบ SI และระบบเมตรก

พลงงาน หนวยวดระบบองกฤษ หนวยวดระบบเมตรก หนวยวดระบบ SI

พลงงานความรอน บทย แคลอร จล

พลงงานกล ฟต.ปอนด จล จล

พลงงานไฟฟา วตต-ชวโมง

ตวอยางท 5.1 หากตองการทราบวาพลงงาน 1 บทยจะเทยบเทาพลงงานกกโลแคลอร และกจล

วธท า พลงงาน 1 บทย = 0.252 กโลแคลอร = 1,055 จล

157

ตารางท 5.2 แสดงการเปรยบเทยบคาของพลงงานท 1 หนวยการวดตางๆ

หนวย บทย กโลแคลอร ฟต-ปอนด จล แ ร ง ม า -

ชวโมง ก โ ล ว ต ต -ชวโมง

1 บทย 1 0.252 788 1055 3.93x10-4 2.93x10

-4

1 แคลอร 3.968 1 3090 4200 0.00156 0.0012

1 ฟต-ปอนด 0.0013 0.00032 1 1.4 5.0x10-7 3.8x10

-7

1 จล 0.94x10-3 0.00024 0.7376 1 3.7x10

-7 2.778x10

-7

1แรงมา-ชวโมง 2544.52 640 2.0x106 2.7x10

6 1 0.75

1กโลวตต-ชวโมง 3412 860 2.65x106 3.6x10

6 1.3410 1

ตวอยางท 5.2 พลงงาน 1 กโลวตต-ชวโมงเทากบ 3,412 บทยซงพลงงาน 1 วตต-ชวโมงจะเทากบ 3,412 บทย

วธท า พลงงาน = 1,260 วตต-ชวโมง = 1,260x3,412 บทย

= 4,299.12 บทย


การใชพลงงานอยางรคณคาเปนเรองทส าคญของประเทศ นอกจากจะชวยท าใหลดคาใชจายสวนตวแลว ยงท าใหประเทศเราไมตองน าเขาเชอเพลงจากตางประเทศ อกทงการใชเชอเพลงบางชนดยงมผลตอสงแวดและคณภาพชวต ดงนนเราควรมวธการประหยดพลงงาน ดงน

วธประหยดน ามน

1. ตรวจตราลมยางเปนประจ า เพราะยางทออนเกนไปนน ท าใหสนเปลองน ามนมากกวายางทมปรมาณลมยางตามทมาตรฐานก าหนด

2. สบเปลยนยาง ตรวจตงศนยลอตามก าหนด จะชวยประหยดน ามนเพมขนอกมาก

3. ดบเครองยนตทกครงเมอตองจอดรถนานๆ แคจอดรถตดเครองทงไว 10 นาท กเสยน ามนฟรๆ 200 ซซ

4. ไมควรตดเครองทงไวเมอจอดรถ ใหดบเครองยนตทกครงทขนของ ลงของ หรอคอยคน เพราะการตดเครองทงไว เปลองน ามนและสรางมลพษอกดวย

158

5. ไมออกรถกระชากดงเอยด การออกรถกระชาก 10 ครง สญเสยน ามนไปเปลาๆ ถง 100 ซซ น ามนจ านวนนรถสามารถวงไดไกล700 เมตร 6. ไมเรงเครองยนตตอนเกยรวางอยางทเราเรยกกนตดปากวาเบลเครองยนต การกระท าดงกลาว 10 ครง สญเสยน ามนถง 50 ซซ ปรมาณน ามนขนาดนรถวงไปไดตง 350 เมตร 7. ตรวจตงเครองยนตตามก าหนด ควรตรวจเชคเครองยนตสม าเสมอ เชน ท าความสะอาดระบบไฟจดระเบด เปลยนหวคอนเดนเซอร ตงไฟแกออนใหพอด จะชวยประหยดน ามนไดถง 10%

8. ไมตองอนเครอง หากออกรถและขบชาๆ สก 1-2 กม. แรกเครองยนตจะอนเอง ไมตองเปลองน ามนไปกบการอนเครอง

9. ไมควรบรรทกน าหนกเกนพกด เพราะเครองยนตจะท างานตามน าหนกทเพมขน หากบรรทกหนกมาก จะท าใหเปลองน ามนและสกหรอสง

10. ใชระบบการใชรถรวมกน หรอคารพล (Car pool) ไปไหนมาไหน ทหมายเดยวกน ทางผานหรอใกลเคยงกน ควรใชรถคนเดยวกน

11. เดนทางเทาทจ าเปนจรงๆ เพอประหยดน ามน บางครงเรองบางเรองอาจจะตดตอกนทางโทรศพทกได ประหยดน ามนประหยดเวลา

12. ไปซอของหรอไปธระใกลบานหรอใกลๆ ทท างาน อาจจะเดนหรอใชจกรยานบาง ไมจ าเปนตองใชรถยนตทกครง เปนการออกก าลงกายและประหยดน ามนดวย

13. กอนไปพบใคร ควรโทรศพทไปถามกอนวาเขาอยหรอไม จะไดไมเสยเทยว ไมเสยเวลา ไมเสยน ามนไปโดยเปลาประโยชน 14. สอบถามเสนทางทจะไปใหแนชด หรอศกษาแผนทใหดจะไดไมหลง ไมเสยเวลา ไมเปลองน ามนในการวนหา

15. ควรใชโทรศพท โทรสาร ไปรษณย อนเตอรเนท หรอใชบรการสงเอกสาร แทนการเดนทางดวยตวเอง เพอประหยดน ามน

16. ไมควรเดนทางโดยไมไดวางแผนการเดนทาง ควรก าหนดเสนทาง และชวงเวลาการเดนทางทเหมาะสมเพอประหยดน ามน

17. หมนศกษาเสนทางลดเขาไว ชวยใหไมตองเดนทางยาวนานไมตองเผชญปญหาจราจร ชวยประหยดทงเวลาและประหยดน ามน

18. ควรขบรถดวยความเรวคงท เลอกขบทความเรว 70-80 กโลเมตรตอชวโมงท 2,000-2,500 รอบเครองยนต ความเรวระดบน ประหยดน ามนไดมากกวา

19. ไมควรขบรถลากเกยร เพราการลากเกยรต านานๆ จะท าใหเครองยนตหมนรอบสงกนน ามนมาก และเครองยนตรอนจดสกหรองาย

159

20. ไมตดตงอปกรณตกแตงทจะท าใหเครองยนตท างานหนกขนเชน การท าใหเกดการตานลมขณะวง หรอท าใหเครองยนต ไมสามารถถายเทความรอนไดด

21. ไมควรใชน ามนเบนซนทออกเทนสงเกนความจ าเปนของเครองยนต เพราะเปนการสนเปลองพลงงานโดยเปลาประโยชน 22. หมนเปลยนน ามนเครอง ไสกรองน ามนเครอง ไสกรองอากาศตามระยะเวลาทเหมาะสม เพอประหยดน ามน

23. ส าหรบเครองยนตแบบเบนซน ควรเลอกเตมน ามนเบนซนใหถกชนด ถกประเภท โดยเลอกตามคาออกเทนทเหมาะสมกบรถแตละยหอ (สงเกตจากฝาปดถงน ามนดานใน หรอรบคมอทปมน ามนใกลบาน

24. ไมจ าเปนตองใชเครองปรบอากาศตลอดเวลา ยามเชาๆเปดกระจกรบความเยนจากลมธรรมชาตบางกสดชนด ประหยดน ามนไดดวย

25. ไมควรเรงเครองปรบอากาศในรถอยางเตมทจนเกนความจ าเปนไมเปดแอรแรงๆ จนรสกหนาวเกนไป เพราะสนเปลองพลงงาน

วธประหยดไฟฟา 1. ปดสวตชไฟ และเครองใชไฟฟาทกชนดเมอเลกใชงาน สรางใหเปนนสยในการดบไฟทกครงทออกจากหอง

2. เลอกซอเครองใชไฟฟาทไดมาตรฐาน ดฉลากแสดงประสทธภาพใหแนใจทกครงกอนตดสนใจซอ หากมอปกรณไฟฟาเบอร 5 ตองเลอกใชเบอร 5

3. ปดเครองปรบอากาศทกครงทจะไมอยในหองเกน 1 ชวโมง ส าหรบเครองปรบอากาศทวไป และ 30 นาท ส าหรบเครองปรบอากาศเบอร 5

4. หมนท าความสะอาดแผนกรองอากาศของเครองปรบอากาศบอยๆ เพอลดการเปลองไฟในการท างานของเครองปรบอากาศ

5. ตงอณหภมเครองปรบอากาศท 25 องศาเซลเซยส ซงเปนอณหภมทก าลงสบาย อณหภมทเพมขน 1 องศา ตองใชพลงงานเพมขนรอยละ 5-10

6. ไมควรปลอยใหมความเยนรวไหลจากหองทตดตงเครองปรบอากาศ ตรวจสอบและอดรอยรวตามผนง ฝาเพดาน ประตชองแสง และปดประตหองทกครงทเปดเครองปรบอากาศ

7. ลดและหลก เล ยงการ เกบเอกสาร หรอวส ด อนใดท ไม จ า เปน ตองใช งานในหองท มเครองปรบอากาศ เพอลดการสญเสย และใชพลงงานในการปรบอากาศภายในอาคาร 8. ตดตงฉนวนกนความรอนโดยรอบหองทมการปรบอากาศเพอลดการสญเสยพลงงานจาก การถายเทความรอนเขาภายในอาคาร

160

9. ใชมลกนสาดปองกนแสงแดดสองกระทบตวอาคาร และบฉนวนกนความรอนตามหลงคาและ ฝาผนงเพอไมใหเครองปรบอากาศท างานหนกเกนไป

10. หลกเลยงการสญเสยพลงงานจากการถายเทความรอนเขาสหองปรบอากาศ ตดตงและใชอปกรณควบคมการเปด-ปดประตในหองทมเครองปรบอากาศ

11. ควรปลกตนไมรอบๆ อาคาร เพราะตนไมขนาดใหญ 1 ตนใหความเยนเทากบเครองปรบอากาศ 1 ตน หรอใหความเยนประมาณ 12,000 บทย

12. ควรปลกตนไมเพอชวยบงแดดขางบานหรอเหนอหลงคา เพอเครองปรบอากาศจะไมตองท างานหนกเกนไป

13. ปลกพชคลมดนเพอชวยลดความรอนและเพมความชนใหกบดน จะท าใหบานเยนไมจ าเปนตองเปดเครองปรบอากาศเยนจนเกนไป

14. ในส านกงาน ใหปดไฟ ปดเครองปรบอากาศ และอปกรณไฟฟาทไมจ าเปน ในชวงเวลา 12.00-

13.00 น. จะสามารถประหยดคาไฟฟาได 15. ไมจ าเปนตองเปดเครองปรบอากาศกอนเวลาเรมงาน และควรปดเครองปรบอากาศกอนเวลาเลกใชงานเลกนอย เพอประหยดไฟ

16. เลอกซอพดลมทมเครองหมายมาตรฐานรบรอง เพราะพดลมทไมไดคณภาพ มกเสยงาย ท าใหสนเปลอง

17. หากอากาศไมรอนเกนไป ควรเปดพดลมแทนเครองปรบอากาศ จะชวยประหยดไฟ ประหยดเงนไดมากทเดยว

18. ใชหลอดไฟประหยดพลงงาน ใชหลอดผอมจอมประหยดแทนหลอดอวน ใชหลอดตะเกยบแทนหลอดไส หรอใชหลอดคอมแพคทฟลออเรสเซนต

19. ควรใชบลลาสตประหยดไฟ หรอบลลาสตอเลกโทรนกคกบหลอดผอมจอมประหยด จะชวยเพมประสทธภาพในการประหยดไฟไดอกมาก

20. ควรใชโคมไฟแบบมแผนสะทอนแสงในหองตางๆ เพอชวยใหแสงสวางจากหลอดไฟ กระจายไดอยางเตมประสทธภาพ ท าใหไมจ าเปนตองใชหลอดไฟฟาวตตสง ชวยประหยดพลงงาน

21. หมนท าความสะอาดหลอดไฟทบาน เพราะจะชวยเพมแสงสวางโดยไมตองใชพลงงานมากขน ควรท าอยางนอย 4 ครงตอป 22. ใชหลอดไฟทมวตตต า ส าหรบบรเวณทจ าเปนตองเปดทงไวทงคน ไมวาจะเปนในบานหรอขางนอก เพอประหยดคาไฟฟา 23. ควรตงโคมไฟทโตะท างาน หรอตดตงไฟเฉพาะจด แทนการเปดไฟทงหองเพอท างานจะประหยดไฟลงไปไดมาก

161

24. ควรใชสออนตกแตงอาคาร ทาผนงนอกอาคารเพอการสะทอนแสงทด และทาภายในอาคารเพอท าใหหองสวางไดมากกวา

25. ใชแสงสวางจากธรรมชาตใหมากทสด เชน ตดตงกระจกหรอตดฟลมทมคณสมบตปองกนความรอน แตยอมใหแสงผานเขาไดเพอลดการใชพลงงานเพอแสงสวางภายในอาคาร

26. ถอดหลอดไฟออกครงหนงในบรเวณทมความตองการใชแสงสวางนอย หรอบรเวณทมแสงสวางพอเพยงแลว

27. ปดตเยนใหสนท ท าความสะอาดภายในตเยน และแผนระบายความรอนหลงตเยนสม าเสมอ เพอใหตเยนไมตองท างานหนกและเปลองไฟ

28. อยาเปดตเยนบอย อยาน าของรอนเขาแชในตเยน เพราะจะท าใหตเยนท างานเพมขน กนไฟ มากขน

29. ตรวจสอบขอบยางประตของตเยนไมใหเสอมสภาพ เพราะจะท าใหความเยนรวออกมาได ท าใหสนเปลองไฟมากกวาทจ าเปน

30. เลอกขนาดตเยนใหเหมาะสมกบขนาดครอบครว อยาใชตเยนใหญเกนความจ าเปนเพราะกนไฟมากเกนไป และควรตงตเยนไวหางจากผนงบาน 15 ซม. 31. ควรละลายน าแขงในตเยนสม าเสมอ การปลอยใหน าแขงจบหนาเกนไป จะท าใหเครองตองท างานหนก ท าใหกนไฟมาก

32. เลอกซอตเยนประตเดยว เนองจากตเยน 2 ประต จะกนไฟมากกวาตเยนประตเดยวทมขนาดเทากน เพราะตองใชทอน ายาท าความเยนทยาวกวา และใชคอมเพรสเซอรขนาดใหญกวา

33. ควรตงสวตชควบคมอณหภมของตเยนใหเหมาะสม การตงทตวเลขต าเกนไป อณหภมจะ เยนนอย ถาตงทตวเลขสงเกนไปจะเยนมากเพอใหประหยดพลงงานควรตงทเลขต าทมอณหภมพอเหมาะ

34. ไมควรพรมน าจนแฉะเวลารดผา เพราะตองใชความรอนในการรดมากขน เสยพลงงานมากขน เสยคาไฟเพมขน

35. ดงปลกออกกอนการรดเสอผาเสรจ เพราะความรอนทเหลอในเตารด ยงสามารถรดตอไดจนกระทงเสรจ ชวยประหยดไฟฟา

36. เสยบปลกครงเดยว ตองรดเสอใหเสรจ ไมควรเสยบและถอดปลกเตารดบอยๆ เพราะการท าใหเตารดรอนแตละครงกนไฟมาก

37. ลด ละ เลยง การใสเสอสท เพราะไมเหมาะสมกบสภาพอากาศเมองรอน สนเปลองการตด ซก รด และความจ าเปนในการเปดเครองปรบอากาศ

38. ซกผาดวยเครอง ควรใสผาใหเตมก าลงของเครอง เพราะซก 1 ตวกบซก 20 ตว กตองใชน า ในปรมาณเทาๆ กน

162

39. ไมควรอบผาดวยเครอง เมอใชเครองซกผา เพราะเปลองไฟมาก ควรตากเสอผากบแสงแดดหรอแสงธรรมชาตจะดกวาทงยงชวยประหยดไฟไดมากกวา

40. ปดโทรทศนทนทเมอไมมคนด เพราะการเปดทงไวโดยไมมคนด เปนการสนเปลองไฟฟาโดย ใชเหต แถมยงตองซอมเรวอกดวย

41. ไมควรปรบจอโทรทศนใหสวางเกนไป และอยาเปดโทรทศนใหเสยงดงเกนความจ าเปนเพราะเปลองไฟ ท าใหอายเครองสนลงดวย

42. อยบานเดยวกน ดโทรทศนรายการเดยวกน กควรจะดเครองเดยวกน ไมใชดคนละเครอง คนละหอง เพราะจะท าใหสนเปลองพลงงาน

43. เชดผมใหแหงกอนเปาผมทกครง ใชเครองเปาผมส าหรบแตงทรงผม ไมควรใชท าใหผมแหง เพราะตองเปานาน เปลองไฟฟา

44. ใชเตาแกสหงตมอาหาร ประหยดกวาใชเตาไฟฟา เตาอบไฟฟาและควรตดตงวาลวนรภย (Safety Value) เพอความปลอดภยดวย

45. เวลาหงตมอาหารดวยเตาไฟฟา ควรจะปดเตากอนอาหารสก 5 นาท เพราะความรอนทเตา จะรอนตออกอยางนอย 5 นาทเพยงพอทจะท าใหอาหารสกได 46. อยาเสยบปลกหมอหงขาวไว เพราะระบบอนจะท างานตลอดเวลา ท าใหสนเปลองไฟเกน ความจ าเปน

47. กาตมน าไฟฟา ตองดงปลกออกทนทเมอน าเดอด อยาเสยบไฟไวเมอไมมคนอย เพราะนอกจากจะไมประหยดพลงงานแลวยงอาจท าใหเกดไฟไหมได

48. แยกสวตชไฟออกจากกน ใหสามารถเปดปดไดเฉพาะจด ไมใชปมเดยวเปดปดทงชน ท าใหเกดการสนเปลองและสญเปลา

49. หลกเลยงการตดตงอปกรณไฟฟา ทตองมการปลอยความรอน เชน กาตมน า หมอหงตม ไวในหองทมเครองปรบอากาศ

50. ซอมบ ารงอปกรณไฟฟาใหอยในสภาพทใชงานได และหมนท าความสะอาดเครองใชไฟฟาอยเสมอ จะท าใหลดการสนเปลองไฟได

51. อยาเปดคอมพวเตอรทงไวถาไมใชงาน ตดตงระบบลดกระแสไฟฟาเขาเครองเมอพกการท างาน จะประหยดไฟไดรอยละ 35-40และถาหากปดหนาจอทนทเมอไมใชงาน จะประหยดไฟไดรอยละ 60

52. ดสญลกษณ Energy Star กอนเลอกซออปกรณส านกงาน(เชน เครองคอมพวเตอร เครองโทรสาร เครองพมพดดไฟฟาเครองถายเอกสาร ฯลฯ) ซงจะชวยประหยดพลงงาน ลดการใชก าลงไฟฟา เพราะจะมระบบประหยดไฟฟาอตโนมต

163

วธประหยดน า

1. ใชน าอยางประหยด หมนตรวจสอบการรวไหลของน า เพอลดการสญเสยน าอยางเปลาประโยชน 2. ไมควรปลอยใหน าไหลตลอดเวลาตอนลางหนา แปรงฟน โกนหนวด และถสบตอนอาบน า เพราะจะสญน าไปโดยเปลาประโยชน นาทละหลายๆ ลตร 3. ใชสบเหลวแทนสบกอนเวลาลางมอ เพราะการใชสบกอนลางมอจะใชเวลามากกวาการใชสบเหลว และการใชสบเหลวทไมเขมขน จะใชน านอยกวาการลางมอดวยสบเหลวเขมขน

4. ซกผาดวยมอ ควรรองน าใสกาละมงแคพอใช อยาเปดน าไหลทงไวตลอดเวลาซก เพราะสนเปลองกวาการซกโดยวธการขงน าไวในกาละมง

5. ใช Sprinkler หรอฝกบวรดน าตนไมแทนการฉดน าดวยสายยาง จะประหยดน าไดมากกวา

6. ไมควรใชสายยางและเปดน าไหลตลอดเวลาในขณะทลางรถเพราะจะใชน ามากถง 400 ลตร แตถาลางดวยน าและฟองน าในกระปองหรอภาชนะบรรจน า จะลดการใชน าไดมากถง 300 ลตรตอการลางหนงครง

7. ไมควรลางรถบอยครงจนเกนไป เพราะนอกจากจะมความสนเปลองน าแลว ยงท าใหเกดสนมทตวถงไดดวย 8. ตรวจสอบทอน ารวภายในบาน ดวยการปดกอกน าทกตวภายในบาน หลงจากททกคนเขานอน (หรอเวลาทแนใจวา ไมมใครใชน าระยะหนง จดหมายเลขวดน าไว ถาตอนเชามาตรเคลอนทโดยทยงไมมใครเปดน าใช กเรยกชางมาตรวจซอมไดเลย) 9. ควรลางพชผกและผลไมในอางหรอภาชนะทมการกกเกบน าไวเพยงพอ เพราะการลางดวยน า ทไหลจากกอกน าโดยตรง จะใชน ามากกวา การลางดวยน าทบรรจไวในภาชนะถงรอยละ 50

10. ตรวจสอบชกโครกวามจดรวซมหรอไม ใหลองหยดสผสมอาหารลงในถงพกน า แลวสงเกตด ทคอหาน หากมน าสลงมาโดยทไมไดกดชกโครก ใหรบจดการซอมไดเลย

11. ไมใชชกโครกเปนททงเศษอาหาร กระดาษ สารเคมทกชนดเพราะจะท าใหสญเสยน าจากการ ชกโครก เพอไลสงของลงทอ

12. ใชอปกรณประหยดน า เชน ชกโครกประหยดน า ฝกบวประหยดน า กอกประหยดน า หวฉดประหยดน า เปนตน

13. ตด Areator หรอ อปกรณเตมอากาศทหวกอก เพอชวยเพมอากาศใหแกน าทไหลออกจาก หวกอก ลดปรมาณการไหลของน า ชวยประหยดน า

14. ไมควรรดน าตนไมตอนแดดจด เพราะน าจะระเหยหมดไปเปลาๆ ใหรดตอนเชาทอากาศยงเยนอย การระเหยจะต ากวาชวยใหประหยดน า

164

15. อยาทงน าดมทเหลอในแกวโดยไมเกดประโยชนอนใด ใชรดน าตนไม ใชช าระพนผว ใชช าระความสะอาดสงตางๆ ไดอกมาก

16. ควรใชเหยอกน ากบแกวเปลาในการบรการน าดม และใหผทตองการดมรนน าดมเอง และควรดมใหหมดทกครง

17. ลางจานในภาชนะทขงน าไว จะประหยดน าไดมากกวาการลางจานดวยวธทปลอยใหน าไหลจากกอกน าตลอดเวลา

18. ตดตงระบบน าใหสามารถใชประโยชนจากการเกบและจายน าตามแรงโนมถวงของโลก เพอหลกเลยงการใชพลงงานไปสบและจายน าภายในอาคาร

วธประหยดพลงงานอนๆ

นอกจากนยงมอกหลายวธเพอชวยในการประหยดพลงงาน

1. ในส านกงานใหใชการสงเอกสารตอๆ กน แทนการส าเนาเอกสารหลายๆ ชด เพอประหยดกระดาษประหยดพลงงาน

2. ลดการสญเสยกระดาษเพมมากขน ดวยการหลกเลยงการใชกระดาษปะหนาโทรสาร ชนด เตมแผน และหนมาใชกระดาษขนาดเลก ทสามารถตดพบบนโทรสารไดงาย

3. ใชการสงผานขอมลขาวสารตางๆ ผานระบบคอมพวเตอร โดยโมเดม หรอแผนดสก แทนการสงขาวสารขอมลโดยเอกสาร ชวยลดขนตอนการท างาน ลดการใชพลงงานไดมาก

4. หลกเลยงการใชจานกระดาษ แกวน ากระดาษ เวลาจดงานสงสรรคตางๆ เพราะสนเปลองพลงงานในการผลต

5. รจกแยกแยะประเภทขยะ เพอชวยลดขนตอน และลดพลงงานในการท าลายขยะ และท าให ขยะทงหลายงายตอการก าจด

6. หนงสอพมพอานเสรจแลวอยาทง ใหเกบไวขาย หรอพบถง เกบไวท าอะไรอยางอน ใชซ าทกครงถาท าได ชวยลดการใชพลงงานในการผลต

7. ขนลงชนเดยวหรอสองชน ไมจ าเปนตองใชลฟท จ าไวเสมอวาการกดลฟทแตละครงสญเสยพลงงานถง 7 บาท

8. งด เลก บรโภคผลตภณฑทใชแลวทงเลย เพราะเปนการสนเปลองพลงงานในการผลต ใชทรพยากรธรรมชาต สนเปลอง เพมปรมาณขยะ เปลองพลงงานในการก าจดขยะ 9. ลดการใชผลตภณฑ ทมบรรจภณฑทยากตอการท าลาย เชน โฟม หรอพลาสตก ควรเลอกใชบรรจภณฑทน ากลบมาใชใหมได (Reuse) หรอน าไปผานกระบวนการผลตมาใชใหมได (Recycle)

165

10. สนบสนนสนคาทมบรรจภณฑเปนวสดทสามารถน ามาผานกระบวนการน ามาใชใหม (Recycle)

เชน แกว กระดาษ โลหะ พลาสตกบางประเภท โดยจดใหมการแยกขยะในครวเรอนและในส านกงาน

11. ใหความรวมมอ สนบสนน หรอเขารวมกจกรรมกบหนวยงานตางๆ ทงภาครฐและเอกชนทรณรงคสงเสรมใหมการอนรกษพลงงาน

12. กระตนเตอนใหผอนชวยกนประหยดพลงงาน โดยการตดสญลกษณ หรอเครองหมายใหชวยประหยดไฟ ตรงบรเวณใกลสวทชไฟ เพอเตอนใหปดเมอเลกใชแลว

สรป พลงงานเปนสงทจ าเปนของชวตเพอท าใหคณภาพชวตดขน โดยพลงงานในรปแบบตางๆเหลานเกดจากแหลงพลงงานทแตกตางกน โดยแหลงพลงบางชนดอาจเปนแหลงพลงทตองใชเวลานานในการทจะเกดขน ซงอาจท าใหทรพยากรธรรมชาตหมดไปจากโลกได ซงการใชพลงงานในบางแหลงอาจท าใหมผลกระทบตอสงแวดลอม ท าใหสงแวดลอมเกดมลพษและเกดการเปลยนแปลงของโลกทท าใหคณภาพชวตลดลง ดงนนเพอปองกนผลกระทบดงกลาวเราจงควรรจกการใชพลงงานอยางรคณคาและม การอนรกษพลงงานเพอท าใหมพลงงานบนโลกไวไดนาน

169


1. พลงงาน คอ ______________________________________________________________

2. จงยกตวอยางรปแบบพลงงานทนกศกษาใชขณะนงเรยนในหองพรอมทงบอกแหลงพลงงานของรปแบบพลงงานดงกลาว

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

3. กาซทไดจากปโตรเลยมมอะไรบางและน าไปใชประโยชนอยางไร

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

4. พลงงานชวมวลมอะไรบาง และแตละประเภทผลตไดอยางไร

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

170

5. LPG คอ____________________________________________________________________

6. NGV คอ ____________________________________________________________________

7. Biodiesel คอ________________________________________________________________

8. E 20 คอ________________________________________________________________

9. E 85 คอ _______________________________________________________________

10. จงบอกผลตภณฑทไดจากการกลนปโตรเลยมมอะไรบาง

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

11. พลงงานในรปแบบไฟฟาสามารถเปลยนจากพลงงานใดไดบาง

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

12. จงบอกผลกระทบตอคณภาพชวตจากการใชพลงงาน

_____________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

171

13. จงอธบายวาการประหยดน าสามารถอนรกษพลงงานและสงแวดลอมไดอยางไร

___________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

167


กรรตกา ศรเสนา.(2550).กมมนตภาพรงส พลงงานนวเคลยร มนษย สงแวดลอม และสงคม.กทม.: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ปยาวนทน ประยกตศลป.(บก.).(2551). พลงงานกโลกรอน เชอเพลงทางเลอก ทางรอดประเทศ

ไทย.กทม.:เนชนมลตมเดย กรป จ ากด. ราชบณฑตยสถาน. (2542). พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กทม.: นานมบคส พบลเคชนส. สมนก พานชกจ.(บก.).(2557).พลงงานโลก:เชอเพลงชวภาพ.กทม.:สวรยาสาสน. สนทร บญญาธการ และคณะ.(2545). พลงงานใกลตว.กทม.:เฟสท ออฟเซท (1993). สารคด.(2555,กมภาพนธ).[Online] Avialable: http://www.sarakadee.com/2012/03/12/ngv-lpg-lng-

cng/#sthash. jUKk2Sch. dpuf [7 มถนายน 2556].

[Online] Avialable: http://www.kruapirat.files.wordpress.com/2013/10/energy-001.pdf‎ [1 มถนายน 2556]

[Online] Avialable: http://www.eppo.go.th/coal/data.html [5 มถนายน 2556]

[Online] Avialable: http://www.electron.rmutphysics.com/sciTech/pdf/c07_2554_energy.pdf‎ [7 มถนายน 2556]

[Online] Avialable: http://www.energysavingmedia.com/news/page.php?a =10&n=124& cno= 2911 [8 มถนายน 2556]

[Online] Avialable: http://science.howstuffworks.com/environmental/energy/hydropower-

plant1.htm [9 มถนายน 2556]

http://www.sarakadee.com/2012/03/12/ngv-lpg-lng-cng/#sthash.jUKk2Sch.dpuf


http://www.eppo.go.th/coal/data.html

http://science.howstuffworks.com/environmental/energy/hydropower-%20%20%20%20plant1.htm%20%5b9

http://science.howstuffworks.com/environmental/energy/hydropower-%20%20%20%20plant1.htm%20%5b9

173


ความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลย 9 ชวโมง

หวขอเรอง นาโนเทคโนโลย (Nanotechnology)

เทคโนโลยการผลตระดบนาโน

ผลตภณฑของนาเทคโนโลย

จเอมโอ (GMOs)


ขอด หรอ ประโยชน ของ GMOs

ขอเสย หรอ ผลเสย ของ GMOs

การโคลนนง (Cloning)

ประโยชนหรอขอดของการโคลนนง

ขอเสยหรอผลเสยของการโคลนนง

สรป


1. อธบายความหมายของนาโนเทคโนโลยได

2. สามารถยกตวอยางผลตภณฑทไดจากนาโนเทคโนโลย

3. สามารถอธบายเทคนคทใชในการถายฝากยนเขาสพช

4. สามารถบอกขอดและขอเสยของGMOsได

5. สามารถอธบายหลกการของโคลนนง

6. บอกขอดและขอเสยของโคลนนงได

174


1. บรรยาย สรปเนอหา

2. ยกตวอยาง 3. สมซกถามระหวางการบรรยายเพอกระตนความสนใจ


5. ท าใบงาน

6. คนควาดวยตนเอง




2. ใบงาน

3. Power point

4. ค าถามทายบท




3. การท าค าถามทายบท



175

บทท 6

ความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ความกาวหนาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทาใหมการพฒนาคดคนสงอานวยความสะดวกสบายตอการดารงชวตเปนอนมาก เทคโนโลยไดเขามาเสรมปจจยพนฐานการดารงชวตไดเปน อยางด เทคโนโลยทาใหการสรางทพกอาศยมคณภาพมาตรฐานสามารถ ผลตสนคาและบรการตางๆ ทาใหการคมนาคม การตดตอสอสาร การแพทย การศกษา เปนตน ซงวทยาศาสตรและเทคโนโลยชวยตอบสนองความตองการของมนษยมากขน ปจจบนเกดความรทางวทยาศาสตรใหมมากมายและทาใหเกดมการพฒนาของเทคโนโลยทหลากหลายตามมา ซงเราจาเปนทควรจะทราบถงวทยาศาสตรและเทคโนโลยใหมๆเหลานนวามผลเกยวของกบคณภาพชวตเราอยางไร ในเอกสารประกอบการสอนนจะตวอยางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทสาคญ ไดแก นาโนเทคโนโลย(Nanotechnology) จเอมโอ (GMOs) และ การโคลนนง (Cloning)

นาโนเทคโนโลย (Nanotechnology)

นาโน มรากศพทมาจากภาษากรก แปลวา 1 ในพนลานสวน (nm) เทากบ 1/1,000,000,000 เมตร ขนาดเทากบ 1 ใน 50,000 สวนของเสนผม สงเลกจวทสดทมนษยสามารถมองเหนไดโดยไมตองมเครองชวยมขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 10,000 นาโนเมตรนาโนเทคโนโลย คอ การทาใหโครงสรางนาโนกลายเปนวสด อปกรณนาโนทมประโยชนใชสอยได

176

รปท 6.1 ขนาดของนาโนเทคโนโลย ทมา : http://www.nanotec.or.th/th/?p=1137 สบคน 10 ตลาคม 2556

นาโนศาสตร (nanoscience) คอ การศกษาหลกการพนฐานของโมเลกลและโครงสรางขนาด 1 ถง 100 นาโนเมตร โครงสรางเลานเรยกโดยรวมวา “โครงสรางนาโน (nanostructures)” นาโนเทคโนโลย คอ การทาใหโครงสรางนาโนกลายเปนวสด/อปกรณนาโนทมประโยชนใชสอยได

ศาสตรและวศวกรรมระดบนาโน หมายถง ความเขาใจพนฐานและความกาวหนาดานเทคโนโลยเปนผลมาจากการใชประโยชนจากคณสมบตใหมๆทางฟสกส เคม และชววทยาของระบบทอยกงกลางระหวางอะตอม โมเลกล กบวตถขนาดใหญ โดยสามารถควบคมคณสมบตเหลานนได

นาโนเทคโนโลยไมใชมเพยงแตมนษยสรางขนเทานนในธรรมชาตกสามารถเกดขนไดเองเชนเดยว กน เชน ผวหนาของใบบวซง ประกอบดวยโครงสรางขนาดเลกคลายหนามจานวนมหาศาลและม การกระจายตวอยางเปนระเบยบ โดยหนามแตละอนมความเลกขนาดนาโนเมตร และเปนสารทมคณสมบตคลายขผงซงไมชอบนา เคลอบอยภายนอกอก ดวยเหตดงกลาวจงทาใหนาทตกลงมาบนใบบวมพนทสมผสนอยมาก และไมสามารถซมผานหรอกระจายตวแผขยายออกในแนวกวางบนใบบวได

http://www.nanotec.or.th/th/?p=1137%20คดคน

177

นอกจากนสงสกปรกทงหลาย ไมวาจะเปนผงฝน เชอแบคทเรย และ เชอรากไมสามารถเกาะตดแนนอยกบใบบวได นอกจากนโครงสรางของเทาตกแกกเปนสงเกดจากนาโนเทคโนโลยททาใหตกแกสามารถเกาะผนงหรอเพดานได โดยเทาจะประกอบดวยขนเสนเลก ๆ จานวนมากนบเปนลานเสนแตละเสนจะมบรเวณปลายซงแตกแขนงออกเปนเสนขนเลก ๆ อกจานวนนบรอยและมขนาดเลกมากประมาณ 200 นาโนเมตร

เทคโนโลยการผลตระดบนาโน

การผลตระดบนาโน (nanofabrication) จาเปนตองใชวธการหรอเครองมอชนดพเศษในกระบวน การผลต โดยสามารถแบงออกไดเปน 2 แนวทาง ไดแก การผลตจากใหญไปเลก (top-down) และ การผลตจากเลกไปใหญ (bottom-up) วธการจากใหญไปเลก (top-down)อยางเชน นาโนลโทกราฟ (Nanolithography) ซงเปนการเขยนหรอการประทบเพอกาหนดลกษณะโครงสรางทตองการ สวนวธการจากเลกไปใหญ (bottom-up) สามารถทาไดทงกระบวนการทสามารถเกดขนเองได เชน ลาดบการเกดเปนมหโมเลกล (supramolecule) หรอเปนการออกแบบการสรางจากความเลกระดบอะตอมไปสระดบใหญมากขน อยางเชน การสงเคราะหโดยจดวางโมเลกลอยางเปนระเบยบไดดวยตนเอง (Self-assembly)

เปนตน

ผลตภณฑของนาเทคโนโลย

นาโนไททาเนยมไดออกไซด

นาโนไททาเนยมไดออกไซดชวยฟอกอากาศ กาจดเชอแบคทเรยและการปองกนคราบยดเกาะพนผว อกทงไมเสอมสภาพหลงการใชงาน ทาความสะอาดงาย ไมทงสารตกคางทเปนอนตรายตอชว ตและสงแวดลอม ทาใหนาโนไททาเนยมไดออกไซดไดรบความนยมเพมขนอยางรวดเรว ถกนาไปใชในสนคาตางๆ ทงสนคาสขภาพ เครองสาอาง เสอผา อาหารและเครองดม ตลอดจนสนคาเกยวกบบานและสวน

สารหลอลนส าหรบเลนสก

สารหลอลนสาหรบเลนสกใชเทคโนโลยทางดานเคมระดบนาโน เพอสรางสารเคลอบพนผววสดใหคณสมบตของวสดมความหลากหลายมากขน ซงในสารหลอลนสาหรบเลนสกน อาศยคณสมบตการจดตวเองไดของสารฟลออไรดพอลเมอรและคณสมบตเฉพาะของอนภาคนาโนทผสมอย ทาใหเมอใชสารหลอลนนทาเคลอบพนผวของอปกรณทใชสาหรบการเลนสกแลวจะทาใหอปกรณนนมพนผวสมผสทสามารถทนตอสภาพอากาศทเปลยนแปลงบอยๆ หรอสภาพอากาศทหนาวเยนมากไดเปนอยางด ดงนนจงทาให

http://www.il.mahidol.ac.th/e-media/nano/Page/Unit2-4.html





178

การเลนสกมความคลองตวและสามารถทควบคมการไถลไดมากขน ทาใหนกกฬาสามารถควบคมการเรงความเรวอยางสงสดไดบนพนผวหมะ

เสอคลมนาโนส าหรบเลนสก

เสอสกกนนาใชสาหรบสวมใสคลมในขณะททาการเลนสก ซงเปนเสอสกกนนาแบบใหมลาสดทใชเทคโนโลยระดบนาโนในการสรางวสดของเสอ โดยผลตขนมาเปนเสอทมลกษณะเปนสองชน สามารถใชตานทานกระแสลม ปองกนการเปยกนา ระบายอากาศภายในไดด และปองกนการจบตวของฝนละอองตางๆ ทอยในอากาศได และทสาคญเสอสกกนนานมอายการใชงานทนาน โดยไมจาเปนตองซกทาความสะอาดจะกวาจะหมดชวงฤดกาลของการเลนสก โดยเสอกไมเกดการเสอมสภาพจากการทไมตองซกทาความสะอาด

เสอนาโน

เสอผาทไมยบและไมสกปรกน เปนเสอผาทสามารถดบกลนอบและฆาเชอแบคทเรย โดยวธการผสมโครงสรางระดบโมเลกลของอนภาคนาโนของไททาเนยมไดออกไซด เขาไปยดตดกบเสนใยภายในเนอผา ทาใหเกดพนผวปดกนทมขนาดเลกระดบนาโนเมตรบนเนอผา ทาใหเสอผาไมเกดรอยยบจาก การสวมใส อกทงทาใหฝนละออง เชอแบคทเรย เชอรา คราบสกปรก และของเหลวตางๆ ทตกกระทบไมสามารถทจะซมผานโครงสรางระดบนาโน หรอกระจายตวเกาะตดกบเสอผานไดอกดวย (เหมอนกบหลกการของนากลงบนใบบว) จงทาใหของเหลวทตกลงมากลงหรอไหลหลดออกจากเนอผาโดยปราศจากรองรอยใดๆ และเทคโนโลยระดบนาโนนกไมทาใหผสวมใสเสอผามความรสกแตกตางจากการสวมใสเสอผาททาจากเสนใยธรรมชาตแตอยางใดเลย และยงสามารถรสกไดถงความนมและโปรงโลงสบายของเนอผาได และเมอใชโครงสรางระดบนาโนนผสมแลว จะทาใหเสนใยเนอผามอายการใชงานทยาวนาน มากขน ไมเสอมประสทธภาพเรว แมวาจะผานการซกรดเปนระยะเวลานานกตาม

ครมบ ารงผว

ครมบารงผวทซมซาบอยางลกซงได โดยเปนการผลตครมบารงผวทใชเทคนคการบรรจเนอครมทมไวตามนตางๆ เพอบารงผวทมขนาดเลกมากไวภายในแคปซลพอลเมอรขนาดเลกจวระดบนาโนเมตร โดยทแคปซลพอลเมอรทใชหอหมนมขนาดเสนผานศนยกลางเพยง 200 นาโนเมตร ซงสงเคราะหขนมาจากพอลเมอรชวภาพทปลอดภยและสามารถยอยสลายไดเอง ดวยคณสมบตของขนาดแคปซลน จงทาใหเนอครมสามารถแทรกซมเขาไปในชนใตผวหนงไดในระดบลกมากยงขน และเมอแคปซลเขาไปภายในรางกาย

179

แลวกจะเกดการละลายตว และคอยๆปลอยไวตามนตางๆ ทบรรจไวออกมา ทาใหชวยบารงผวหนงใหกระชบมากขน และสามารถลดรวรอยหรอรอยยนของผวหนงไดเปนอยางด

กลองดจตอลเทคโนโลยโอแอลอด

กลองระบบดจตลเปนกลองดจตอลเทคโนโลยโอแอลอดน เปนกลองถายรประบบดจตลทใหภาพทคมชดดวย อปกรณแสดงผลฟลมบางอนทรยเปลงแสงหรอโอแอลอด (OLED : organic light-emitting

diode) ทถกสรางขน โดยมความบางในระดบนาโนเมตรและถกนามาใชแทนจอภาพแบบแอลซด (LCD :

liquid crystal disply)ทกาลงนยมใชกนมากสาหรบทวจอแบนหรอจอภาพของคอมพวเตอร ซงเทคโนโลยโอแอลอด นทาใหจอภาพไดภาพทคมจดมากยงขน มมมของการมองทกวางมากขน ไมจาเปนตองใช การใหแสงทางดานหลง (backlighting) เหมอนจอแอลซด และยงใชพลงงานนอยในการทางานอกดวย

แวนตากนแดด

แวนตากนแดดนผลตขนมาโดยใชเทคโนโลยฟลมบางระดบนาโนหรอทเรยกกนวานาโนฟลม (nanofilm) ซงเปนการเคลอบพนผวดานหนาเลนสแวนตากนแดดดวยวสดพอลเมอรชนดบางพเศษ ในระดบนาโนเมตร โดยเทคโนโลยนเปนการนาฟลมบางทมขนาดความหนาเพยง 150 นาโนเมตรมาใชเคลอบทบกนหลายๆ ชนจนกระทงมความหนาประมาณ 20 ไมครอน หลงจากนนใชกระบวนการของ การสงเคราะหโดยจดวางโมเลกลอยางเปนระเบยบไดดวยตนเอง (self-assembly) ไดเชงเคมของพอลเมอรเคลอบทบทผวชนนอกสดของฟลมบาง ซงชนเคลอบนจะมความหนาประมาณ 3 – 10 นาโนเมตร ทาใหเลนสของแวนตากนแดดมความแขงแรงมากขน สามารถลดรอยขดขวนและคราบสกปรกของเลนสแวนตาไดอยางมประสทธภาพ อกทงสามารถปองกนแสงสะทอนกลบภายในตวเลนสเพอถนอมดวงตา

โลชนครมกนแดดผลกนาโน

โลชนหรอครมกนแดดทจาหนายตามทองตลาดโดยทวไป จะมคาเอสพเอฟ (SPF: sun protection

factor) อยในชวงทสามารถปองกนรงสอลตราไวโอเลตชนดบ (UV-B) ได แตดวยคณสมบตพเศษทเกดขนในโครงสรางระดบนาโนของซงคออกไซด โลชนกนแดดทผสมดวยผลกนาโนของซงคออกไซดสามารถทจะปองกนรงสในชวงสเปกตรมทกวางมากขนกวาโลชนกนแดดทวไป โดยสามารถปองกนรงสอลตราไวโอเลตไดทงชนดเอ (UV-A) และชนดบ (UV-B)


180

ไมเทนนสและลกเทนนสไฮเทค

ไมเทนนสไฮเทคนเปนไมเทนนสทถกผลตขนจากวสดทเปนสวนผสมระหวางกราไฟตกบทอนาโนคารบอน (carbon nanotube) ดวยคณสมบตพเศษทางโครงสรางของทอนาโนคารบอน จงทาใหไมเทนนสทผลตขนมาจากวสดนมความแขงแรงและทนทานสงมาก (กลาววาแขงแกรงกวาเหลกกลาเกอบ 100 เทา) ในขณะเดยวกนกทาใหไมเทนนสนนมนาหนกทเบากวาเดมมาก และยงมคณสมบตตานทานตอการคดงอของไมไดดมากขนถง 20 % ของไมเทนนสแบบเดมทผลตขนมาจากคารบอน อกทงยงมประสทธภาพในการเพมโมเมนตในการบดหรอการหมนวงแขนตลกไดดขนมากกวาเดมถง 50 % อกดวย ดวยคณสมบตพเศษเหลานจงทาใหนกเทนนสหรอผเลนสามารถเพมแรงสงลกไดดยงขน และสามารถควบคมทศทางในการตไดงายมากขนดวย

ลกเทนนสไฮเทคนเปนลกเทนนสทผลตโดยใชเทคโนโลยระดบนาโน เนองดวยความพเศษของ การเคลอบแกนในของลกเทนนสดวยพอลเมอรวสดผสมระดบนาโน (nanocomposite) ทมความหนาเพยง 1 นาโนเมตรทละชน โดยเคลอบจนกระทงมความหนาประมาณ 20 ไมครอน ดงนนแลวลกเทนนสไฮเทคน สามารถทจะปองกนการทรดตวของอากาศภายในลกเทนนสไดอยางมประสทธภาพ ในขณะเดยวกนกไมมผลขางเคยงใดๆ ตอการกระเดงและนาหนกของลกเทนนส อกทงลกเทนนสนสามารถเกบรกษาไวไดนานกวาลกเทนนสธรรมดาหลายเทาตว

สารเคลอบกระจกนาโน

สารเคลอบกระจกนเปนผลตภณฑทใชเทคโนโลยระดบนาโนของฟลมบางนาโนหรอ ทเรยกวา นาโนฟลม (nanofilm) ในการผลตเปนสารเคลอบสาหรบกระจกรถยนตเปรยบเสมอนวารถยนตทใชสารเคลอบกระจกนาโนนมกาบงหนารถทไมสามารถมองเหนได ซงเปนกาบงทมคณสมบตสามารถปองกนการเกาะตวของนาฝน การจบตวของหมะ หมอกและไอนาทจะเกดขนกบกระจกรถยนตไดเปนอยางด ทาใหเพมทศนวสยในการขบขสาหรบผใชรถยนตยามคาคนหรอในขณะทมทศนวสยทไมด เชน ฝนหรอหมะตกไดเพมมากขนถงรอยละ 34 ของกระจกทวไป

กาวพเศษส าหรบตดฟน

กาวพเศษสาหรบตดฟนน เปนผลผลตหนงทเทคโนโลยระดบนาโนถกนามาใชในการผลตกาวเพอใชในการยดตดฟนใหเขากน โดยเปนกาวชนดพเศษทใชโครงสรางระดบนาโนของอนภาคนาโนซลกาเตมลงไปในเนอกาว เพอใหไปทาหนาทเปนตวยดเกาะสาหรบโครงสรางของฟน สงผลทาใหเกดการสรางพนธะทแขงแรงมากขนในการอดฟนหรอยดตดฟนให จบตวกนได โดยททนตแพทยไมจาเปนตองใชวธการกรอฟน


181

เดมของผเขารบการรกษากอน เพอปองกนการจบกลมกนเปนกอนของอนภาคภายในเนอกาว เพราะอาจจะเปนการลดความสามารถในการยดตดของกาวลงได

แผนรองรองเทานาโนใหความอบอน

แผนรองรองเทานเปนแผนรองรองเทาทมคณสมบต พเศษทสามารถใหความอบอนกบเทาไดด ซง

ถกใชกนอยางแพรหลายในกลมของนกกฬาสกหรอผทเลนสก หรอแมแตใชสาหรบเปนแผนรองรองเทาบทในกองกาลงทหารพเศษ สงกดทหารบกของสหรฐอเมรกา ทตองปฏบตภารกจในบรเวณพนททหนาวเยนอยางมาก ผลตภณฑนเปนการประยกตใชเทคโนโลยของแผนความรอน (hotbeds) ผนวกกบเทคโนโลยแอโรเจล (aerogel) ทมคณลกษณะเปนฉนวน และเปนวสดทมรพรนระดบนาโน (nanoporous) อยเปนจานวนมาก โดยมอากาศอยในโครงสรางมากถงรอยละ 95 ของนาหนก จงทาใหสามารถเปนฉนวนกนความรอนทใหความอบอนไดดกวาเดมถง 3 - 20 เทาของแผนรองรองเทาทใชวสดแบบเดม และมคณสมบตเศษทเปนแผนรองรบนาหนกจากการกระแทกไดเปนอยางด ในขณะทแผนรองรองเทานมลกษณะทบางมาก โดยมขนาดความหนาอยในชวงระหวาง 2.0 - 2.5 มลลเมตรเทานนเอง

หวไมกอลฟและลกกอลฟนาโน

หวไมกอลฟชนดพเศษนผลตขนมาจากวสดไทเทเนยม (titanium) ทผสมกบโครงสรางระดบนาโนของฟลเลอรน ซงวสดไทเทเนยมฟลเลอรนชนดใหมนชวยเสรมคณสมบตพเศษของหวไมกอลฟ โดยสามารถทนแรงบดไดมากขนถงรอยละ 12 มความแขงแรงมากขนรอยละ 3.6 และมความยดหยนมากขนรอยละ 20 อกทงยงทาใหสามารถตลกไดระยะทางไกลมากขนกวาเดมประมาณ 15 หลา เมอเทยบกบหวไมกอลฟแบบเดมททามาจากวสดไทเทเนยมเพยงอยางเดยว

นอกจากนยงมการผลตลกกอลฟชนดพเศษทผลตขนมาจากวสดระดบนาโน ทสามารถรองรบ การถายเทพลงงานจากหวไมกอลฟทมากระทบกบลกกอลฟไดดยงขน สามารถปรบมมการหมนของ ลกกอลฟไดเอง ทาใหลดอตราการหมนของลกกอลฟไดมากขนทจะทาใหทศทางกาเคลอนทของ ลกเกด การเลยวเบนไป ทาใหนกกฬากอลฟทมปญหาในการตลกทเอยงไปทางดานซายหรอขวานน สามารถตลกไดตรงตามทศทางทบงคบไดมากขนดวย

น ายาฆาเชอนาโน

นายาฆาเชอนาโนเปนนายาทใชสาหรบฆาเชอโรคทมสวนผสมของหยดนามนระดบนาโน หรอทถกเรยกวา นาโนอมลชน (nanoemulsion) ซงเปนลกษณะของหยดนามนระดบนาโนทแขวนลอยอยใน

182

สารละลายทเปนนา และสามารถทจะเขาทาปฏกรยากบจลนทรยชนดตางๆ โดยหยดนามนนาโนเหลานจะเขาจบตวกบจลนทรยและเจาะทาลายบรเวณเยอ หมเซลลของจลนทรย จนสดทายทาใหเซลลจลนทรยตายไปในทสด ซงเปนนายาฆาเชอทมประสทธภาพสงและสามารถทางานไดอยางรวดเรว นายาฆาเชอ นาโนนเปนนายาฆาเชอเพยงชนดเดยวทผานการตรวจสอบ และเปนทยอมรบตามมาตรฐานของประเทศสหรฐอเมรกาวามความปลอดภย ไมเปนอนตรายตอผวหนง ลกนยนตา ระบบทางเดนหายใจ และระบบยอยอาหารของผใชแตอยางใด ซงในปจจบนถกนาไปใชอยางแพรหลายในกองทพและศนยบรการสขภาพในสหรฐอเมรกา

ครมบรรเทาอาการกลามเนออกเสบ

ครมบรรเทาอาการกลามเนออกเสบนเปนครมทมสวนผสมโครงสรางระดบนาโนของไลโปโซม (liposome) ทมขนาดเพยง 90 นาโนเมตรผสมอยภายในเนอครม โดย ภายในโครงสรางของไลโปโซมจะบรรจตวยาออกฤทธทใช เพอการบรรเทาอาการเจบปวดของกลามเนออนเนองมาจากการอกเสบดวยลกษณะเชงโครงสรางของไลโปโซมทมขนาดเลกมากและสามารถซมซาบไดดน ทาใหตวยาออกฤทธไดอยางรวดเรวและมเพมประสทธภาพในการบรรเทาอาการอกเสบไดมากขน ซงครมบรรเทาอาการกลามเนออกเสบนปจจบนถกใชกนมากในหมผฝกสอนนกกฬาอาชพและเหลานกกฬาฟตบอลและกฬาอนๆ

ครมบ ารงผวเฉพาะบคคล

ครมบารงผวเฉพาะบคคลนเปนครมบารงผวทใช เทคโนโลยระดบนาโนในการผลต เพอทจะผลตครมบารงผวชนดพเศษทเหมาะกบลกษณะทแตกตางกนผใช หรอตามลกษณะการใชงาน โดยเทคโนโลยนาโนทนามาใชในการผลตครมเพอทจะบารงผวหนา มอ และโดยรอบลาตวนน ผผลตจะพจารณาถงคณลกษณะเฉพาะบคคลของผใช ไดแก อาย เพศ เชอชาต ชนดของผวหนง และรปแบบการดาเนนชวตสวนตวของแตละบคคล เชน ระดบในการออกกาลงกาย เปนตน เพอทจะนามาเปนขอมลในการผลตผลตภณฑทเหมาะสมกบแตละบคคลโดย เฉพาะ ซงผลตภณฑนมการผลตออกมาเพอใชแลวโดยเฉพาะสาหรบการแขงขนเทนนส แกรน สแลม (Grand Slam) ผผลตไดผลตครมบารงผวทเหมาะสาหรบนกกฬาทเขาแขงขนในรายการน โดยแบงออกเปน 4 ชนดตามฤดกาลทเปลยนแปลงไปของทง 4 ทวรนาเมนทหลกของรายการแขงขนน ไดแก ครมบารงผวสาหรบผวทโดนแดดแรงในฤดกาลของทวรนาเมนทออสเตรเลยน โอเพนท (Australian Open) ครมบารงสาหรบผวทจะตองสมผสกบฝนหรอกรวดทรายของสนามเทนนสในฤดกาลของทวรนาเมนทโรแลน การรอส (Roland Garros) ครมบารงสาหรบผวในสภาพอากาศทเปยกในฤดกาล

183

ของทวรนาเมนทวมเบลดน (Wimbledon) และสดทายครมบารงสาหรบผวในสภาพบรรยากาศชนและมมลภาวะในฤดกาลของ ทวรนาเมนทนวยอรค ยเอส โอเพนท (NYC's U.S. Open)

พลาสเตอรนาโนส าหรบปดแผลไฟไหม

พลาสเตอรนาโนนเปนพลาสเตอรสาหรบปดแผลทเกดจากถกไฟไหม และแผลเรอรงตางๆ โดยการผสมอนภาคของนาโนของเงน (silver nanoparticle) ทมคณสมบตในการฆาเชอแบคทเรยไดถง 150 ชนดลงไปเปนสวนประกอบของพลาสเตอร ซงพบวาพลาสเตอรนาโนนสามารถฆาเชอแบคทเรยไดอยางรวดเรว โดยใชเวลาอยางรวดเรวเพยง 30 นาทเทานนนบจากทตดพลาสเตอรนาโนนลงบนบาดแผล อกทงอนภาคนาโนของเงนทเคลอบไวกบพลาสเตอร ยงสามารถคงประสทธภาพในการฆาเชอแบคทเรยไดอยางตอเนองนานหลายวน ซงพลาสเตอรนาโนน ถกนามาใชในโรงพยาบาลเพอรกษาผปวยทไดบาดแผลจากไฟไหมอยางรนแรง และบาดแผลเรอรงทเสยงสาหรบการตดเชอประมาณ 100 แหงในทงหมด 120 แหงของอเมรกาเหนอแลวดวยความกาวหนาทางดานนาโนเทคโนโลย ทาใหอตสาหกรรมเกยวกบการผลตวสดทนามาใชในการกอสรางสงปลกสราง ตางๆ เปลยนแปลงรปแบบการผลตไปจากเดม โดยเฉพาะอยางยงในวสดทเปนคอนกรต อฐบลอก หนปน และปนฉาบผนง ซงอตสาหกรรมการผลตเหลานไดมการลงทนเพอศกษาเกยวกบการผลตสาร เคลอบกนนา เพอนามาใชประโยชนสาหรบวสดในการกอสรางเหลาน ไดแก เทคโนโลยการเคลอบดวยของเหลวททางผผลตเรยกวา Mincor ซงเปนสงทชวยสรางปฏกรยาการไมชอบนาใหแกพนผวของ วสดตางๆ เหลาน โดยของเหลวทเรยกวา Mincor นจะบรรจอนภาคนาโนไวภายใน ซงมผลทาใหของเหลว Mincor สามารถทาใหนาไมสามารถทจะเกาะตดกบพนผวของวสดทถกเคลอบได สงสกปรกตางๆ และอนภาคของฝนละอองกสามารถทจะถกชะลางออกไปกบนาฝนทตกลงมากระทบ กบพนผววสดน ดงนนแลว Mincor จงถกนามาใชในอตสาหกรรมเพอชวยใหวสดกอสรางมคณสมบตพเศษท สามารถกนนา กนฝนละออง และคราบสกปรกตางๆ ได อกทงกยงสามารถทาความสะอาดตวเองไดทกครงเวลาทฝนตกดวย

ฟกรองเตยงซกได

ฟกรองเตยงซกไดนเปนนวตกรรมใหมทผจาหนายเรยกวา เตยงอจฉรยะเพอสขภาพ (HealthSmart

Bed) ซงเปนนวตกรรมสาหรบเตยงนอนทประกอบไปดวยฟกรองทนอนหลายชนท สามารถถอดนาไปซกทาความสะอาดและรดได โดยอาศยเทคโนโลยการผลตออกแบบใหสวนบนสดของเตยงนอนมลกษณะทเปนซป สามารถเปด-ปดได และออกแบบการสรางสวนทเปนฟกรองเตยงโดยแบงออกเปน 3 ชน ไดแก ชนท 1

เปน ชนบนของฟกทาดวยเสนใยสงเคราะหทมชองทสามารถระบายความชนได อยางรวดเรว ซงจะทาให

184

ผใชรสกเยนสบายในขณะทกาลงหลบ แมวาจะมเหงอออกมากตามกสามารถทจะระบายความชนเหลานนได สวนชนท 2 ถดมา ทาดวยเสนใยและสรางใหมลกษณะเปนแบบกงทบ ซงใชสาหรบดกของเหลวหรออนภาคตางๆ และเปนสวนทสามารถทาการถอดออกมา เพอลางทาความสะอาดสงสกปรกทถกดกไวได สวนชนท 3 ชนลางสดทายทาดวยเสนใย เทฟลอน (Teflon) ซงจะทาใหฟกดงกลาวมความทนทานและสามารถกนนาไดอยางมประสทธภาพ

เครองเลนเพลงเอมพ 3

เครองเลนเพลงเอมพ 3 (mp3 หรอทเรยกอกอยางหนงคอ mpeg - 3 ซงยอมาจาก Moving Picture

Experts Group - 3) หรอทสวนมากจะเปนทรจกกนวา "ไอพอดนาโน (ipod nano)" ซงไอพอด นาโนนถกผลตขนมาโดยใชชพหนวยความจา (memory chip) ทมขนาดเลกมากเปนพเศษ โดยชพหนวยความจาทใชนประกอบขนมาจาก สารกงตวนา (semiconductor) ทมขนาดทเลกกวาระดบ 100 นาโนเมตร โดยผานกระบวนการสรางตามวธการของเทคโนโลยระดบนาโนทมความแมนยาและ ถกตองสง และโดยกระบวนการสรางตามแนวทางนาโนเทคโนโลยน ทาใหชพหนวยความจาของไอพอดนาโนในปจจบนน สามารถเกบบนทกขอมลทเปนไฟลเอมพ 3 ไดมากสงสดถง 8 กกะไบต (เมอเทยบกบขนาดแลวในปจจบนนบวาเปนหนวยความจาทมประสทธภาพใน การเกบขอมลไดมาก)

น ามนนาโนรกษาสขภาพ

นามนนาโนเพอรกษาสขภาพนสกดมาจากสวนทเปนเมลดของพช โดยบรรจเปนแคปซลทมขนาดเลกมากเพยง 30 นาโนเมตร ดวยขนาดของแคปซลทเลกมากในระดบนาโนน จงทาใหนามนสามารถทจะซมซาบเขาสชนผวหนง และผานเนอเยอของรางกายไดดกวาสารอาหารบางอยางทรางกายจาเปนเสยดวยซา และนามนนาโนรกษาสขภาพน มคณสมบตทสามารถจะตอตานการดดซมโคเลสเตอรอลเขาสกระแสเลอดภายในรางกายได ทาใหผใชลดอตราการเสยงตอการเกดโรคตางๆ ทมผลเนองมาจากโคเลสเตอรอลและลดอตราการเสยงตอสภาวะการเกดโรคหวใจได ซงจากผลการศกษาพบวาสามารถชวยลดระดบ คลอเรสเตอรอลภายในรางกายไดถงรอยละ 14 โครงสรางระดบนาโนทเปน แคปซลของนามนรกษาสขภาพน ยงมสรรพคณทจะสามารถชวยเหลอและปรบปรงเกยวกบกระบวนการดดซมสารตางๆ ภายในรางกายได สาหรบผทปวยหรอมปญหาเกยวกบกระบวนการดดซมของรางกายอกดวย

185

หมากฝรงชอกโกแลตเทคโนโลยนาโน

โดยปกตแลวไขมนทอยในเนยปรงแตงโกโกไมสามารถ ทจะจบตวกนไดกบสายพอลเมอรตางๆ

อยางเชนพอลเมอรทใหคณสมบตความยดหยนแบบเปนยางในหมากฝรง และไขมนนนยงทาใหคณสมบตความยดหยนแบบเปนยางของพอลเมอรเสอม สภาพไปดวย แตสาหรบหมากฝรงชอกโกแลต เทคโนโลยนาโนนเปนการใชคณสมบตพเศษของผลกระดบนาโน เพอเปนตวเชอมประสานระหวางไขมนและพอลเมอรทใหคณสมบตความยดหยน โดยการใชโครงสรางผลกนาโนผสมลงไปเพอปรบเปลยนคณลกษณะของพนผว และชวยแกปญหาใหเกดการสรางพนธะได ทาใหหมากฝรงนสามารถคงคณสมบตความยดหยนแบบเปนยางกบพนผวทมเปนลกษณะเปนครมได อกทงสามารถใหปรงแตงรสชาตของชอกโกแลตไดอกดวย ซงในปจจบนนหมากฝรงชอกโกแลตนมวางจาหนายแลวในตลาดตางประเทศ และกาลงเปนทนยมบรโภคอยางมาก

ครมบ ารงผวบคกบอล

ครมบารงผวบคกบอลเปนครมสาหรบใชนวดหนา ทผลตขนมาโดยใชโครงสรางระดบนาโนของบคกบอลหรอบคมนเสตอรฟลเลอรน (หรอคารบอน - 60 นนเอง) เปนสวนผสมของเนอครม ซงความมหศจรรยของโครงสรางบคกบอลนกคอ มนมคณสมบตเปนตวทสามารถตอตานการออกซไดซ (antioxidant) ซงอาจจะเกดขนจากอนมลอสระเปนอยางด การเกดออกซไดซนนเปนสาเหตหนงททาใหผวหนงเสอมสภาพเรวกวาปกต โดยจากการศกษาพบวาในปรมาณความเขมขนทเทากนระหวางเนอครมทผสม วตามนอ (vitamin-E) กบเนอครมทผสมโครงสรางของบคกบอลลงไป ครมบารงผวบคกบอลมประสทธภาพทดกวาครมบารงผววตามนอถง 100 เทาเลยทเดยว ดงนนครมบารงผวบคกบอลนจงสามารถทจะชวยแกปญหานไดเปนอยางด

ไมเบสบอลนาโนจอมพลง

ไมเบสบอลนาโนจอมพลง เปนไมเบสบอลทผลตขนมาโดยใชโครงสรางระดบนาโนของทอนาโนคารบอน (carbon nanotube) เปนองคประกอบหนงในการผลตขนมา โดยปกตแลวไมเบสบอลนนจะประกอบไปดวยเสนใย (fibers) ตางๆ และมพนทวางระหวางเสนใยนน ซงในไมเบสบอลทวไปทใชกนอยจะบรรจ เรซน (resin) เพยงอยางเดยวเทานนลงไปในพนทวางระหวางเสนใยทเกดขน ทาใหไมเบสบอลแบบเดมอาจจะไมมความแขงแรงเทาทควร และชวยสงกาลงในการตลกไดไมดนก แตสาหรบไมเบสบอลนาโนจอมพลงน ไดใชทอนาโนคารบอนเขาไปยดตดกบเรซนทอยในพนทวางระหวางเสน ใย ผลทไดคอทา





186

ใหไมเบสบอลนาโนนสามารถชวยสงกาลงใหกบลกเบสบอลทถก ตออกไปไดมากยงขน และผใชสามารถออกแรงตลกไดอยางเตมประสทธภาพ

เครองนงหมตามสไตลนาโน

เครองนงหมตามสไตลนาโนน เปนเครองนงหมทมคณสมบตพเศษของการเปนผทาใหตวเองแหงได

ลดการเกดประจไฟฟาสถตของตวเองได ปราศจากการจบตวกบสงสกปรกทงหลาย และไมสงผลกระทบตอความรสกสบายตวของผใชในขณะสวมใสไดเปนอยางด โดยเครองนงหมตามสไตลนาโนน ผลตขนมาโดยใช เสนใยทประกอบไปดวยขนขนาดเลกระดบนาโนจานวนมาก มาจดเรยงตวกนในตาแหนงทเหมาะสม เพอตอตานคณสมบตการซมผานไดของของเหลวและการจบตวกนกบประจไฟฟาทอยในอากาศ

ถงเทานาโนปราศจากเชอราและกลน

การประยกตใชคณสมบตพเศษของโครงสรางนาโนอก อยางหนง กคอการนามาใชในการผลตถงเทา ซงเปนถงเทาพอลเอสเตอร (polyester) ทในปจจบนมวางจาหนายกนอยางแพรหลายในตางประเทศ โดยถงเทานถกผลตขนมาจากการใช อนภาคนาโนของธาตเงน (nano silver) ทมขนาดโครงสรางเพยง 19

นาโนเมตรเขาไปยดตดกบเสนใยพอลเอสเตอรของถงเทา ซงอนภาคนาโนของธาตเงนมคณสมบตสามารถฆาเชอแบคทเรยได ทาใหถงเทานาโนนสามารถปองกนการเกดกลนอบ และการเกดเชอราไดเปนอยางด

แตโดยปกตแลวธาตเงนจะไมคอยสรางพนธะทแขงแรง กบพอลเมอร ดงนนสวนมากแลวอนภาคนาโนของธาตเงนจงถกนามาใชโดยวธการฉดพรมเขา สโครงสรางของวตถ หรอโดยการถกทอโดยตรงเขากบเสนใยของเนอผา แตสาหรบถงเทานาโนชนดนมกระบวนการเฉพาะทสามารถแกปญหา โดยทาใหเกด การสรางพนธะระหวางธาตเงนกบพอลเมอรขนได ซงสดทาย จะไดเปนสารประกอบทสามารถชวยใน การสงเคราะหเสนใยทสามารถปองกนการเกดกลนอบ และปองกนการเกดเชอราได

บานท าความสะอาดดวยตนเอง

เทคโนโลยระดบนาโนทนามาใชสาหรบการทาสบานในปจจบนนนเปนการเพมโครงสรางระดบ นาโนใหกบยางเรซนอะครลก (acrylic) ทอยกบของเหลวภายในเนอส ซงทาหนาทเปนตวทาแหงใหกบ เนอส เพอจะเปนการเพมความหนาแนนในระดบนาโนใหกบเนอส ดงนนบานทใชเทคโนโลยสนจะชวยใน การเสรมสรางความแขงแรงใหกบตว บาน ชวยยดอายการใชงานของสไดมากขนจากการชะลางของนาฝน

187

ทตกลงมา ปองกนการเกดเชอราจากสททา ปองกนการเกดคราบรอยเปอน และคราบนามนบนพนผวผนงบาน ดงนนดวยคณสมบตพเศษนจงทาใหบานททาสน สามารถทจะทาความสะอาดตวเองไดอยตลอดเวลาอยางมประสทธภาพและยงมเทคโนโลยระดบนาโนทสามารถปองกนความเสยหายของบาน อนเกดจากผลของการเกดปฏกรยาเคมระหวางแสงแดดทแผดเผากบสงสกปรกท ปกคลมอยบนพนผวบาน

โดยการใชกระจกทมประสทธภาพในการทาความสะอาดตวเองไดเชนเดยวกน ซงเกดจากการเคลอบกระจกดวยฟลมบางทมความหนาประมาณ 12 นาโนเมตร จงทาใหกระจกนมคณสมบตพเศษทตอตานการยดเกาะของของเหลว และสงสกปรกทมาจบตวจะถกชะลางไปไดดวยนาฝนทตกลงมา

เครองปรบอากาศนาโน

ทอนาโนคารบอนถกนามาใชเปนสวนประกอบทสาคญ สาหรบการผลตตวกรองทาความสะอาดอากาศในเครองปรบอากาศทใชเทคโนโลย ระดบนาโน โดยทอนาโนคารบอนจะถกใชในการหอหมตะแกรงไฟเบอรกลาสทถกเคลอบดวย ผลกนาโนของไททาเนยมไดออกไซด ทมขนาดเพยง 40 นาโนเมตร เมอทาการเปดเครองปรบอากาศนเพอใชงาน ทอนาโนคารบอนจะเปลงแสงอลตราไวโอเลต ในขณะเดยวกนกเปนการอดประจไฟฟาใหกบผลกนาโนของไททาเนยมไดออกไซด ทาใหเกดออกซเจนกมมนขนมาทจะชวยในการทาลายจลนทรยทถกลาเลยง มาตามอากาศ และทาลายสภาพของมลภาวะทจะเกดขนโดยรอบพนผวของตวกรองไ ด อกดวย ด งน นแล วอากาศท ออกมาจากเคร องปรบอากาศน จ ง เปนอากาศท บรสทธ ปราศจากเชอจลนทรยทเปนอนตราย

จเอมโอ (GMOs)

จเอมโอ ยอมาจากคาภาษาองกฤษวา Genetically Modified Organisms (GMOs) คอ สงมชวตซงไมวาจะเปนพช หรอสตว หรอแบคทเรย หรอ จลนทรย ทถกดดแปลง พนธกรรม จากกระบวนการทาง พนธวศวกรรม (Genetic Engineering) โดยจากการตดเอายน(gene)ของสงมชวตชนดหนง มาใสเขาไปในยน(gene)ของสงมชวตอกชนดหนง โดยตามปกตไมเคยผสมพนธกนไดในธรรรมชาต เพอใหสงมชวตชนดนน ทมคณลกษณะหรอคณสมบตตามทตองการ ซงสงมชวตทถกนายน(gene)มาใสเขาไปแลวกคอ จเอมโอ(GMOs) ตวอยางเชน นายน(gene)ทนความหนาวเยนจากปลาขวโลกมาผสมกบมะเขอเทศเพอใหมะเขอเทศปลกในททอากาศหนาวเยนได นายน(gene)จากแบคทเรยชนดหนงมาใสในยน(gene)ของถวเหลองเพอใหถวเหลองทนทานตอยาปราบวชพช นายน(gene)จากไวรสมาใสในมะละกอเพอใหมะละกอตานทานโรคไวรสใบดางวงแหวนได เปนตน

188

โดยพชทไดรบการตดตอยน(gene)จากกระบวนการทางพนธวศวกรรม (Genetic Engineering)

อาจเรยกแบบเฉพาะไดวา Transgenic Plant สวนคาวา จเอมโอ(GMOs) เปนคาทเรยกสงมชวตทวไปทไดรบการตดตอยน(gene)

พชจเอมโอ (GMOs)ทมขายตามทองตลาดในปจจบน ไดแก ถวเหลอง, ขาวโพด, มนฝรง, มะเขอเทศ, มะละกอ, ฝาย, คาโนลา (Canola) (พชใหนามน) และ สควอช (Squash)

ตวอยางของ พช GMOs หรอ พชดดแปลงพนธกรรม (Examples of GMOs, Plants)

มะเขอเทศ GMOs

ทาใหไดมะเขอเทศมลกษณะทดขน มความทนทานตอโรคมากขน จากการทใส antisense gene

ของยน(gene)ทผลตเอนไซม polygalacturonase (PG) ทาใหเอนไซม polygalacturonase ถกรบกวน การแสดงออก มผลทาใหเนอของมะเขอเทศมความแขงมากขนทาใหลดความเสยหายหรอการบอบชาขณะทาการขนสงลง ทาใหมะเขอเทศเนาชาลงหลงจากทเกบเกยวแลว

มะละกอ GMOs

ทาใหไดมะละกอทตานทานโรคหาได หรอตานทานโรคไวรสใบดางวงแหวนได และทาใหไดมะละกอมจานวนเมลดทนอยลง

ถวเหลอง GMOs

ทาใหไดถวเหลองทมลกษณะทดขนจากการนายน(gene)จากแบคทเรยใสลงไปในดเอนเอ(DNA) ของถวเหลอง ทาใหถวเหลองมความสามารถททนทานตอสารเคมทปราบวชพชชนด Roundup

(glyphosate) หรอ glufosinate ไดดกวาถวเหลองแบบทวไป มผลทาใหสามารถใชสารเคมชนด Roundup

ไดในปรมาณทมากขน กอใหเกดไดผลผลตของถวเหลองมจานวนมากขนไปดวย , จากการททาการ knocked out ยน(gene)เดมททาใหเกดไขมนชนดอมตว ทาใหไดถวเหลองทมไขมนชนดอมตวนอยลงจากการทนายน(gene)พวกยนบทใสลงไปในถวเหลองทาใหถวเหลองสามารถฆาหนอนแมลงทเปนศตรของถวเหลองได

189

ฝาย GMOs

ทาใหไดฝายทสามารถฆาหนอนทเปนศตรของฝายได โดยไดใสยน(gene)ของแบคทเรยทชอ Bacillus thuringiensis var. kurataki (B.t.k) แทรกเขาไปในโครโมโซม(chromosome)ของตนฝาย ทาใหฝายสามารถทจะสรางโปรตน Cry 1A ทสามารถฆาหนอนทเปนศตรของฝายได

มนฝรง GMOs

ทาใหไดมนฝรง (Potato)ทมลกษณะทดขน มคณคาทางสารอาหารทเพมมากขนโดยไดใสยน(gene)ของแบคทเรยทชอ Bacillus thuringiensis แทรกเขาไปในยน(gene)ของมนฝรง ทาใหมนฝรง GMOs มคณคาทางสารอาหาร(เพมปรมาณโปรตน)ทเพมมากขน และในบางชนดอาจมประโยชนในทางการแพทยทสามารถผลตวคซนทเปนประโยชนกบมนษยไดอกดวย

ขาวโพด GMOs

ทาใหไดขาวโพดทมลกษณะทดขน สามารถสรางสารพษทาใหแมลงทมากดกนขาวโพดตายได โดยไดใสยน(gene)ของแบคทเรยทชอ Bacillus thuringiensis แทรกเขาไปในยน(gene)ของเมลดขาวโพด จงสามารถทาใหขาวโพดสรางสารทเปนพษตอแมลงทเปนศตรของขาวโพดได โดยเมอแมลงทเปนศตรของขาวโพดมากดกนขาวโพด GMOs แมลงกจะตายลง

ออย GMOs

ทาใหไดออยทมลกษณะทดขน ทาใหสามารถตอตานยาฆาแมลง และมปรมาณนาตาลซโครสในปรมาณทสงขน

ขาว GMOs

ทาใหไดขาวทมลกษณะทดขน สามารถทนแลง ทนเคมได หรอ มสารอาหารอยางบตาแคโรทน(beta-carotene) ทเปนสารเรมตน (precursor)ของวตามน A ได

พรกหวาน GMOs

ทาใหไดพรกหวานทมลกษณะทดขน จากการทใสยน(gene) coat protein ของไวรสลงไปในดเอนเอ(DNA)ทาใหสามารถตานทานไวรสได

190

สตรอเบอร GMOs

ทาใหไดสตรอเบอรทมลกษณะทดขน อยางเชน ผลของสตรอเบอรเนาเสยไดชาลง กอใหเกดความสะดวกในการขนสงมากยงขน ทาใหผลของสตรอเบอรมสารอาหารเพมมากขน

แอปเปล GMOs

ทาใหไดแอปเปลทมลกษณะทดขน คอ ทาใหแอปเปลมความสดใหมและมความกรอบของผลแอปเปลเปนระยะเวลาทยาวนานขนหรอคอทาใหระยะเวลาในการเนาเสยชาลง (delay ripening) ทาใหแอปเปลทนทานตอแมลงตางๆ ทเปนศตรของแอปเปล

วอลนท GMOs

ทาใหไดเมดวอลนทมลกษณะทดขน คอ ทนทานตอโรคของวอลนทมากขน

คาโนลา(Canola) GMOs

ทาใหไดคาโนลา(Canola)มลกษณะท ดขน ตานทานยาปราบวชพชพวก glyphosate หรอglufosinate ได ทาใหไดนามนจากคาโนลา(Canola)มากขน

สควอช(Squash) GMOs

ทาใหไดสควอช(Squash)มลกษณะทดขน จากการทใสยน(gene) coat protein ของไวรสลงไปในดเอนเอ(DNA)ทาใหสามารถตานทานไวรสได


ในการทาพช GMOs ตองใชเทคนคในการถายฝากยนเขาสพช เพอใหพชนนสามารถแสดงออกในลกษณะตามทตองการได โดยเทคนคเหลานจะทาการสงถายสารพนธกรรมจากภายนอก[ซงอาจมาจากแหลงอน เชน ยน(gene)จากแบคทเรย]เขาสภายในเซลลของพช ทาใหสารพนธกรรมจากภายนอกสามารถแทรกตวเขาสจโนม(genome)หรอดเอนเอ(DNA)ของพชชนดทตองการได แลวทาใหเกดการแสดงออกในลกษณะทยน(gene)(ทแทรกตวเขาไป)นนควบคมอยได รวมทงยงสามารถทจะถายทอดลกษณะทางพนธกรรมนนตอไปยงรนลกรนหลานไดอกดวย พช GMOs ซงถกโอนถายยนเขาไปนอาจเรยกอกชอหนงวา

191

transgenic plants ในปจจบนการถายฝากยนจากภายนอกเขาสพช สามารถทจะทาไดหลายวธ ขนอยกบชนดของเซลลหรอกลมเซลลหรอเนอเยอของพชเปาหมายทนามาถายฝากยน

วธการในการถายฝากยนเขาสพช สามารถแบงออกเปน 2 วธการหลกๆ คอ

1. การถายฝากยนโดยตรง (direct gene transfer) เชน การถายฝากยนโดยใชเครองยงอนภาค (biolistic technique), การถายฝากยนโดยใชเขมฉด (microinjection), การถายฝากยนโดยใชกระแสไฟฟา (eletroporation) เปนตน

2. การถายฝากยนโดยใชพาหะ (vector-mediated gene transfer) เชน การถายฝากยนโดยใชแบคทเรย Agrobacterium (Agrobacterium-mediated gene transfer) เปนตน

ในปจจบน วธการทนยมและประสบความสาเรจในการถายฝากยนเขาสพชไดหลายชนด ไดแก 1. การถายฝากยนโดยใชแบคทเรย Agrobacterium

2. การถายฝากยนโดยใชเครองยงอนภาค (biolistic technique)

192

ภาพท 6.2 การตดตอพนธกรรมดวยการถายฝากยนโดยใชแบคทเรย Agrobacterium

และโดยใชเครองยงอนภาค

ทมา: http://www.viewzone.com/morgellons2.html สบคน 11 ตลาคม 2556

http://www.viewzone.com/morgellons2.html%20สบคน

193

ภาพท 6.3 กระบวนการสรางตนมะเขอเทศโดยวธการตดตอทางพนธกรรมดวยปนยงอนภาค

ทมา: http://learn.genetics.utah.edu/content/science/gmfoods/สบคน 11 ตลาคม 2556

http://learn.genetics.utah.edu/content/science/gmfoods/

194

ขอด หรอ ประโยชน ของ GMOs (Advantages of GMOs)

ประโยชนทางดานการเกษตร

1. ทาใหเกดพชทใหผลผลตมากขน ตวอยางเชน ผลมขนาดใหญขน (เชน มะเขอเทศมผลขนาดใหญขน), ผลมปรมาณมากขน (เชน ปรมาณเมลดขาวตอตนมากขน), ผลมนาหนกมากขน (เชน มะละกอทมนาหนกมากกวามะละกอปกตทวไป) 2. ทาใหเกดพชทมความทนทานตอสภาพแวดลอม โดย ทนตอสภาพดนฟาอากาศทไมเอออานวยตอการเพาะปลกหรอเจรญเตบโตของพช ตวอยางเชน พชททนแลง (เชน ขาวทนแลง) , พชททนตอดนเคม (เชน ขาวทนดนเคม), พชททนตอดนเปรยว เปนตน

3. ทาใหเกดพชททนตอศตรพช เชน พชททนตอเชอไวรสทกอใหเกดโรคพช พชททนตอเชอราทกอใหเกดโรคพช พชททนตอแบคทเรยทกอใหเกดโรคพช ทนตอแมลงศตรพช หรอแมแตทนตอยาฆาแมลง และทนตอยาปราบวชพช

4. เมอทาใหพชลดการใชสารเคม พษจากสารเคมทกอใหเกดอนตรายตอเกษตรกรกลดลง

5. ทาใหเกดพชทมผลผลตทสามารถเกบรกษาเปนเวลานาน และอยไดนาน ทาใหขนตอนใน การขนสงสามารถขนสงในระยะไกลโดยไมเนาหรอเสย เชน มะเขอเทศทถกทาใหสกชา หรอถงแมจะสกแตกไมงอม เนอยงแขงและกรอบ ไมเละเมอไปถงมอผบรโภค

ประโยชนตอผบรโภค

1. ทาใหเกด พช ผก ผลไม มคณคาทางโภชนาการเพมมากขน เชน ทาใหมะเขอเทศมวตามนอมากขน ทาใหสมหรอมะนาวทมวตามนซเพมมากขน ทาใหกลวยมวตามนเอเพมขน เปนตน

2. ทาใหลดการขาดแคลนอาหารได เนองจากการปรบปรงพนธใหมผลผลตและความตานทานตางๆมากขน ทาใหมผลผลตทเพมมากขน ตอบสนองตอความตองอาหารทเพมมากขน

ประโยชนดานการพาณชย

1. ลดขนตอนและระยะเวลาของการผสมพนธพช ซงหากชวงชวตของพชทตองการปรบปรงพนธดวยวธเดมยาวนานกวาจะไดผล และตองทาการคดเลอกพนธอยหลายครง การทา GMOs ทาใหขนตอนนเรวและแมนยายงขนกวาเดมมาก

195

2. ทาใหเกดพชพนธใหมๆ ทมประโยชนในการพาณชย เชน ดอกไมหรอพวกไมประดบทมรปรางแปลกกวาเดม มขนาดใหญกวาเดม สสนแปลกไปจากเดม (เชน กหลาบสนาเงน) หรอมความคงทนกวาเดม

ประโยชนตอดานการอตสาหกรรม

1. หากทาพช GMOs ใหสามารถลดการใชสารเคม และชวยใหมผลผลตมากขนกวาเดม ทาใหตนทนการผลตลดตาลงและเวลาทใชกลดลงดวย วตถดบทไดมาจากภาคการเกษตร เชน ซงขาวโพด แกลบ กากถวเหลอง อาหารสตว จงมราคาถกลง

2. ม GMOs หลายชนดทไมใชพช ทใชกนอยในอตสาหกรรมอาหาร เชน เอนไซมทใชในการผลตนาผกผลไม หรอ เอนไซม ไคโมซน (Chymosin) ทใชในการผลตเนยแขงเปนผลตภณฑทไดจาก GMOs และทามาเปนเวลานานแลว ทาใหลดทงตนทนการผลตและเวลาทตองใชลง

ประโยชนตอดานการแพทย

1. การผลตวคซน หรอยาชนดตางๆ ในอตสาหกรรมยาปจจบนนลวนแลวแตใช GMOs ชวยแทบทงสน อกไมนานน เราอาจมนานมววทมสวนประกอบของฮอรโมนหรอตวยาทจาเปนตอมนษย 2. ชวยลดการขาดแคลนยาหรอวคซนไดมากขน เพราะ GMOs สามารถชวยเพมการผลตสงเหลานใหเพมขนได

ประโยชนตอดานสงแวดลอม

1. หากทาพช GMOs ใหสามารถปองกนศตรพชไดเอง จานวนการใชสารเคมชนดตางๆเพอการปราบศตรพชกจะลดนอยลงจนอาจถงไมตองใชเลยกได ทาใหมลภาวะตอสงแวดลอมทเกดจากสารเคมลดลง

2. กอใหเกดความหลากหลายทางชวภาพมากขน เนองจากยนทมการแสดงออกทมประโยชนถกเลอกใหรบโอกาสในการแสดงออกในสงมชวตหลากหลายชนดมากขน

196

ขอเสย หรอ ผลเสย ของ GMOs (Disadvantages of GMOs)

ปญหาดานของความเสยงตอผบรโภค

1. ปญหาเรอง อาจมสงอนเจอปนททาใหเกดอนตรายจากสารอาหารทไดจากจเอมโอ(GMOs) ได เชน เคยมขาววา คนในสหรฐอเมรกาเกดการลมปวยและเสยชวตเกดขน ซงม สาเหตมาจากการบรโภค กรดอะมโน L-Tryptophan ซงเปนสารอาหารทไดจากจเอมโอ(GMOs)โดยเปนผลตภณฑของบรษท Showa Denko แตความจรงแลวจเอมโอ(GMOs) ไมไดเปนสาเหตของอนตราย แตเกดจากความผดพลาดในกระบวนการหลงการทาใหบรสทธของผลตภณฑ โดยในขนของการควบคมคณภาพ (Quality Control)

มความบกพรองจนมสงเจอปนทไมตองการเหลออย 2. ปญหาเรอง จเอมโอ(GMOs)อาจเปนพาหะของสารทเปนอนตรายได อยางในการทดลองของ Dr.Pusztai ไดทาการทดลองใหหนกนมนฝรงดบทมสารเลคตน( lectin)เจอปนอย แลวผลออกมาวาหนมภมคมกนลดลง รวมถงลาไสของหนมลกษณะบวมอยางผดปกต นกวทยาศาสตรจานวนมากวจารณ การทดลองนวา มความบกพรองในการออกแบบการทดลองรวมถงในวธการทดลอง ซงเชอวาตอไปจะมการทดลองทรดกมมากขน และมคนกงวลวา ดเอนเอ (DNA) จากไวรสทใชในการทาจเอมโอ(GMOs) อาจเปนอนตรายได

3. ปญหาเรอง อาจมสารบางอยางจากจเอมโอ(GMOs) มไมเทากบปรมาณสารปกตในธรรมชาต (สารทไมไดเกดจากการตดตอพนธกรรมแลวใสยน(gene)ทจะผลตสารนนโดยตรงลงไป) อยางมรายงานวาถวเหลองทเกดจากการตดตอพนธกรรมมสาร isoflavone {เปนสารจาพวก phytoestrogen [ซงคลายสารจาพวกฮอรโมนเอสโตรเจน(estrogen)ในคน]} มากกวาถวเหลองในธรรมชาตเลกนอย ซงยงไมแนใจวา การเพมขนของฮอรโมน estrogen อาจทาใหเปนอนตรายตอผบรโภค จเอมโอ(GMOs) หรอเปลา โดยเฉพาะในเดกทารก

4. ปญหาเรอง อาจการเกดสารภมแพ(allergen)ซงอาจไดมาจากสงมชวตทเปนแหลงเดมของยน(gene)ทนามาใชทาจเอมโอ(GMOs) นน อยางการใชยน(gene)จากถว Brazil nut มาทาจเอมโอ(GMOs)เพอเพมคณคาของโปรตนในถวเหลองใหมากขนสาหรบเปนอาหารสตว กอนทจะออกจาหนายพบวาจเอมโอ(GMOs)ทเปนถวเหลองชนดนอาจทาใหคนกลมหนงเกดอาการแพได เนองจากไดรบโปรตนทเปนสารภมแพจากถว Brazil nut ทางบรษทจงไดระงบการพฒนาและการจาหนายจเอมโอ(GMOs)ชนดน แตถงอยางนนพชจเอมโอ(GMOs)ชนดอนๆ ทมจาหนายอยทวโลกในขณะน อยางพวกถวเหลองและขาวโพดนน ไดมการประเมนแลววา มอตราความเสยงไมแตกตางจากถวเหลองและขาวโพดทปลกอยทวไปในธรรมชาต

197

5. ปญหาเรอง ความปลอดภยตอผบรโภคในการตดตอพนธกรรมในสตว อยางใน วว หม ไก รวมถงสตวชนดอนทจะไดรบ recombinant growth hormone ทาใหอาจมคณภาพทไมเหมอนจากในธรรมชาต และอาจมสารตกคาง โดยไมมขอยนยนชดเจนในเรองน ซงในระบบสรระวทยาของสตวนนมความซบซอนมากกวาทงของในพชและจลนทรย อาจมผลกระทบอนๆ ทไมคาดคดไดจากการตดตอพนธกรรมในสตว ซงอาจมสารพษอนๆทไมตองการตกคางได ทาใหในการตดตอพนธกรรมในสตวทเปนอาหารโดยตรง ตองมการพจารณาของขนตอนในการประเมนในดานความปลอดภยทครอบคลมมากกวาการตดตอพนธกรรมในจลนทรยและพช

6. ปญหาเรอง การดอยาในการทาจเอมโอ(GMOs)จะใช selectable marker ทมกเปนยน(gene)ทสรางสารตานยาปฏชวนะ (antibiotic resistance) ในจเอมโอ (GMOs) อาจมสารตานยาปฏชวนะอย ซงถาผบรโภคจเอมโอ(GMOs)กาลงอยระหวางการใชยาปฏชวนะ อาจทาใหการรกษาไมไดผล โดยเรองนนกวทยาศาสตรบอกวาโอกาสทจะเกดขนมนอยและสามารถหลกเลยงหรอแกไขได และถาหากเชอจลนทรยทมตามปกตในรางกายเกดไดรบ marker gene เขาไปในสวนดเอนเอ(DNA)ของมน อาจทาใหเกดจลนทรยสายพนธใหมทอาจดอยาปฏชวนะได ซงนกวทยาศาสตรบอกวามโอกาสเกดขนนอยมาก แตในตอนนนกวทยาศาสตรกไดคดหาวธใหมทไมตองใช selectable marker ทเปนสารตานยาปฏชวนะ หรอนายน(gene)ในสวนทสรางสารตานปฏชวนะออกไปกอนเปนจเอมโอ(GMOs)เปนผลตภณฑเตมตว

7. ปญหาเรอง อาจมสวนของยน(gene)จาพวก 35S promoter และ NOS terminator ทอาจมอยในเซลลของจเอมโอ(GMOs)ซงอาจจะไมถกยอยในสวนของกระเพาะอาหารและสวนของลาไส แลวเขาสเซลลปกตของคนทรบประทานจเอมโอ(GMOs)เขาไป แลวอาจทาใหมการ active ของสงเหลานเกดขน มผลอาจทาใหยน(gene)ของคนทรบประทานเขาไปเกดการเปลยนแปลงได แตจากผลการทดลองทผานๆมาไดมการยนยนวา มโอกาสเปนไปไดนอยมาก

8. ปญหาเรอง บางสงเลกนอยทตองระวง เชน เดกทารกซงอาจยอยดเอนเอ(DNA)ในอาหารไดไมสมบรณหากเทยบกบผใหญ เนองจากเดกทารกมระบบทางเดนอาหารทสนกวาของผใหญ แตอาจทาใหเกดอนตรายคอนขางตา แตกตองทาการศกษาวจยตอไป

ปญหาดานของความเสยงตอสงแวดลอม

1. ปญหาเรอง สารพษบางชนดทใชปราบแมลงศตรพช อาจกระทบถงแมลงและสงมชวตชนดอนๆทมประโยชนตอพช เชน Bt toxin ทมกใสในจเอมโอ(GMOs) อยางผลการทดลองของ Losey มหาวทยาลย Cornell ไดศกษาผลกระทบของสารฆาแมลงของเชอ Bacillus thuringiensis (บท) ในขาวโพดตดตอพนธกรรมทมตอผเสอ Monarch ในการทดลองนทาในสถานททดลองภายใตสภาวะเงอนไขท Stress โดย

198

ใหผลเพยงในขนตนเทานน ซงตองมการทดลองในภาคสนามอกเพอใหไดผลทมนยสาคญ กอนทจะมการสรปผลและมการนาไปขยายความตอไป

2. ปญหาในเรอง การนาจเอมโอ(GMOs)ออกสสงแวดลอมทวไป โดยอาจมผลกระทบตอความหลากหลายทางชวภาพ ซงอาจทาใหเกดสงมชวตสายพนธใหมทมลกษณะเดนเหนอกวาสายพนธดงเดมในธรรมชาตมากจนกลนสายพนธดงเดมในธรรมชาตใหหายไปหรอสญพนธไป หรออาจเกดลกษณะเดนอะไรบางอยางถกถายทอดไปยงสายพนธทไมตองการ หรออาจทาใหศตรพชดอตอสารเคมปราบศตรพช อาจทาใหเกด “สดยอดแมลง(super bug)” หรอ “สดยอดวชพช(super weed)”ได

ปญหาดานของเศรษฐกจและสงคม

1. ปญหาในเรองอน ทไมใชเรองวทยาศาสตร เชน การผกขาดทางสนคาจเอมโอ(GMOs)ของบรษทเอกชนทจดสทธบตรเกยวกบจเอมโอ(GMOs)นน ทาใหในอนาคตอาจเกดความไมมนคงทางดานอาหารไดและไมสามารถพงพาตนเองไดตอไป รวมถงปญหาในเวทการคาระหวางประเทศทกดกนสนคาจเอมโอ(GMOs)

ความพรอมทางเทคโนโลยของประเทศไทย

การศกษาวจยเกยวกบ GMOs

ขณะนประเทศไทยมการดาเนนการวจยดาน GMOs ซงอยในขนทดลองในหองปฏบตการ ตลอดจนการทดลองปลกในโรงเรอนทมดชด สวนในดานของการประเมนความปลอดภยทางชวภาพภาคสนามกมการดาเนนอยภายใตความดแลของคณะกรรมการความปลอดภยทางชวภาพดานการเกษตร กรมวชาการเกษตร

การตรวจสอบ GMOs

ปจจบนประเทศไทยมความพรอมทางเทคโนโลยชวภาพและพนธวศวกรรมสามารถตรวจหายนทเปนองคประกอบเฉพาะในวตถดบหรอผลตภณฑ GMOs ได และศนยไดตงโครงการพเศษ “หนวยปฏบตการ DNA Technology Service Laboratory” ซงมความสามารถในการตรวจสอบตวอยางพชผลหรออาหารแปรรปวามาจากขบวนการตดแตงยนโดยใชเทคโนโลยดเอนเอ

199

การโคลนนง (Cloning)

การโคลนนง (Cloning) เปนการคดลอก หรอการทาซา ใหมลกษณะเหมอนเดมทกประการ หากกลาวเรอง การโคลนนง (Cloning) ในแงของสงมชวตทเกยวพนถงเทคโนโลยชวภาพแลว ตวอยางของลกษณะสงมชวตทไดจากการโคลนนง (Cloning) เชน มเพศเหมอนกน มหมเลอดเหมอนกน เปนตน

การโคลนนง (Cloning) คอ การสรางสตวตวใหมขนมาโดยไมใชเซลลสบพนธของสตวเพศผหรออสจของสตวเพศผ แตใชนวเคลยสจากเซลลเตมวยของเซลลรางกายของสตวเพศอะไรกไดใสลงไปทเซลลสบพนธของสตวเพศเมยหรอเซลลไขโดยนาสารพนธกรรม หรอ DNA ทมอยในเซลลสบพนธของเพศเมยหรอเซลลไขออกกอน แลวนาเซลลสบพนธของเพศเมยหรอเซลลไขใสไปในตวเพศเมยเพอใหคลอดออกมา เมอคลอดออกมาทาใหไดสตวตวใหมทม รปราง หนาตา ลกษณะภายนอก เหมอนกบสตวตวทเปนเจาของเซลลเดมเกอบทกประการ และมพนธกรรมเหมอนกบสตวตวทเปนเจาของเซลลเดมทกประการ ถาเจาของเซลลเปนเพศเมยกจะไดสตวใหเปนเพศเมย ถาเจาของสตวเปนเพศผจะไดสตวใหมเปนเพศผ เหมอนกบเจาของเซลลเดมทกประการ

ภาพท 6.4 วธการโคลนนงแกะ

ภาพท 6.4 วธการโคลนนงแกะ

ทมา:http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/science/21c/genes/cloning_stem_cellsrev3.

shtml สบคน 12 ตลาคม 2556

200

ประโยชนหรอขอดของการโคลนนง (Advantages of Cloning)

1. ชวยในการเพมจานวนพนธสตวและพนธพชหายาก หรอเพมจานวนพนธสตวและพนธพชทใกลทจะสญพนธ ไดเรวกวาการผสมพนธกนแบบปกตตามธรรมชาต

2. ชวยในการเพมจานวนสตวทมลกษณะทางพนธกรรมทด เชน หมทใหเนอในปรมาณมากหรอโคทใหนานมในปรมาณมากทมความตานทานโรคสง เปนตน

3. ชวยในการเพมจานวนสตวทไดมการปรบปรงลกษณะทางพนธกรรม ทงสตวทผสมพนธกนดวยวธทางธรรมชาตหรอผสมเทยมหรอสตวทเปนจเอมโอ(GMOs) โดยสตวเหลานอาจปรบปรงพนธมาเพอผลตยารกษาโรคได

4. ชวยในการทดลองทางวทยาศาสตรทตองใชสตวทดลองทมพนธกรรมและลกษณะทเหมอนกนเปนจานวนมาก

5. เพอชวยในการผลตอวยวะของสตวทมลกษณะเหมอนกนเพอทจะใชในการยายฝาก

6. ชวยในการปลกถายทดแทนอวยวะของมนษย ซงอาจไดอวยวะทเขากนไดโดยภมคมกนตวเองไมตอตานอวยวะใหมทรบเขาไปซงชวยทาใหลดความเสยงในการใชยากดภมคมกน

7. ชวยใหนกวทยาศาสตรเขาใจกลไกการทางานของยน(gene)มากขน อยางเชนในกรณ ผปวยทสมองตายจากการเปนอมพาตโดยทอาจสามารถทาการกระตนใหเซลลสมองเกดการแบงตวทดแทนเซลลเดมทตายไปได หรอในกรณของผปวยทไตวาย อาจสามารถทาการกระตนการทางานของไตและทา การกระตนใหเซลลไตทเหลออยเกดการแบงตวแลวทาหนาทแทนกนได

8. สตวโคลนเปนแหลงผลตยาใหแกมนษยไดเปนปรมาณมาก และอยางมราคาถก โดยเรมตนจากการสรางสตวพนธใหมจากกระบวนการพนธวศวกรรม ใหเกดเปนสตวตวใหมหรอพนธใหมทมยา หรอเอนไซม หรอสารเคม หรอโปรตน อยในนานมของสตว หรออยในเนอของสตว จากนนจงใชโคลนนงสรางกอบปสตวตวใหมหรอพนธใหมขนมามากๆเปนแหลงยา หรอเอนไซม หรอสารเคม หรอโปรตน

การรกษาโรคดวยการท าโคลนนง

1. การทาเซลลตนกาเนดแรกสดของมนษย

ขณะนงานวจยมความพยายามสรางเซลลอเอสหรอเซลลตนกาเนดแรกสด(embryonic stem

cell หรอ ES cell) โดยใชเทคนคการทาโคลนนงดวยนวเคลยสของ somatic cell จากเซลลเมดเลอด และเซลลบแกมภายในชองปาก ซงเมอสรางเซลลอเอสดวยวธนกจะนาไปสการรกษาโรคตางๆได ไดแก โรคมะเรง โรคสนนบาต (Parkinson’s disease) และโรคเบาหวาน เปนตน การสรางเซลลอเอส ดวยวธโคลนนงจากนวเคลยสของ somatic cell น จะทาใหไดเซลลทมพนธกรรมเหมอนกบเจาของ somatic cell

201

ทกประการและเมอนาเซลลอเอส มาปรบดวยสารกระตนบางอยาง เชน growth factors กจะทาให เซลลอเอสพฒนากลายเปนเซลลจาเพาะชนดตางๆ ได และเมอนาเซลลทพฒนามาเปนเซลลจาเพาะไดแลวมาเพาะเลยงในหองปฏบตการ ซงถามจานวนมากเพยงพอกสามารถนาไปใสกลบในผปวยไดการทาวธดงกลาวนเปนการปลกถายระดบเซลลซงถาหากมการพฒนาโดยสรางโครงราง (scaffold) ดวยสารสงเคราะหบางอยาง โดยทารปรางใหเปนอวยวะนนสาหรบใหเซลลเหลานมาเกาะกจะไดเปน “อวยวะใหม”ขนมา เชน ตบ ตบออน ไต หรอ หวใจในอนาคต

2. ความกาวหนาของการทาโคลนนงเซลล การทาโคลนนงเซลลตองสรางเซลลชนดหนงคอ เซลลตนกาเนดออนแรกสด (embryonic stem

cell) เรยกวา ES cell ซงเปนเซลลในกลมชนใน (inner cell mass) ของตวออนระยะ blastocyst ES cell นเปนเซลลตนกาเนดของเซลลตางๆในรางกาย เปนเซลลทมศกยภาพทจะกลายชนด (differentiate) เปนเซลลอนๆไดเกอบทงหมด (pluripotent) หรอทงหมด (totipotent)

3. ความกาวหนาของการสรางอวยวะ

การทาโคลนนงเซลลโดยใช ES cell ยงไมเพยงพอในการแกไขปญหาผปวยได ถาทางการรกษาตองการเซลลใหม เนอเยอใหมหรออวยวะใหม กตองมกระบวนการเลยงเซลลใหเปนเนอเยอหรออวยวะทตองการเลยงเซลล เพอสรางใหเปนอวยวะเปนความหวงอนสงสดของนกวทยาศาสตร

การสรางอวยวะม 2 วธ คอ 1. ทาขนมาใหม 2. ใส “ตวชกนา” เขาไปรางกายใหรางกายสรางขนมาเอง

การสรางอวยวะขนมาใหม ตองทา 3 สวน ดงน 1. เซลล (cell)

2. โครงราง (scaffold)

3. ระบบหลอดเลอด (vascular system)

จะเหนไดวาการโคลนนง(cloning)นนมขอดหรอประโยชนทง ดานทางการแพทย การทดลองทางวทยาศาสตร การรกษาพนธ ดานการเกษตรกรรม แตการโคลนนง(cloning)ยงมปญหาทางดานจรยธรรมจากการปลกถายทดแทนอวยวะของมนษยเพราะตองโคลนนง(cloning)คนทเหมอนกนแลวนาอวยวะของโคลนมาใชกบคนทเปนเจาของเดมทาใหคนทถกโคลนออกมามอวยวะไมครบ แตถงอยางนนยงมวธการอนทไมใชการโคลนนง(cloning)ในการสรางอวยวะอย เชน สเตมเซลล(stem cell) เปนตน นอกจากน การโคลนนง(cloning)ยงไมเปนทยอมรบจากทางศาสนาอยางนกายโรมนคาทอลก และยงไมเปนทยอมรบของนกสงคมศาสตรในแงมมของการพสจนเอกลกษณบคคลอาจทาไดยากขนหากยอมใหมการโคลนนง

202

(cloning) เกดขน ดงนนในปจจบนนการโคลนนง(cloning)มนษยจงยงไมอาจจะทาได และทาใหขอมลทางรายงานการวจยเกยวกบการโคลนนง(cloning)มนษยยงมอยนอยมาก

ขอเสยหรอผลเสยของการโคลนนง (Disadvantages of Cloning)

1. ทาใหเกดความไมเปนเอกลกษณของสงมชวตทเปนตวตนแบบ

2. ทาใหเกดการขาดความหลากหลายทางชวภาพ

3. อาจทาใหการพฒนาสายพนธทดมนอยลงเพราะมลกษณะเหมอนกนไปหมดไมเปลยนแปลง

4. อาจทาใหมววฒนาการลดลง และอาจลดความอยรอดของเผาพนธได(เพราะมความเหมอนกนเปนจานวนมาก) 5. มนษยยงมปญหาดานจรยธรรม เชน อยางในกรณการปลกถายทดแทนอวยวะของมนษยเพราะตองทาการโคลนนงคนทเหมอนกนออกมาแลวนาอวยวะของโคลนนนมาปลกถายแทนทอวยวะคนทเปนตนแบบ ซงทาใหคนทถกโคลนออกมามอวยวะไมครบ

6. มปญหาในทางดานกฎหมายในการพสจนจาแนกผกระทาผดในคดตางๆ โดยใชการตรวจดเอนเอ(DNA) เพราะโคลนมดเอนเอ(DNA) เหมอนกบคนตนแบบทาใหยากทจะจาแนกไดวาคนทเปนตนแบบหรอโคลนเปนผกระทาผด หรอแมแตลกษณะรปรางหนาตาทเหมอนกนอาจทาใหพยานระบผดคน เปนตน

7. การโคลนนงทหากเกดคดสายพนธทเปนตนแบบในการโคลนนง(cloning)ผดหรอมลกษณะทไมดตามคาดอาจมผลเสยอนตามมาทหลงได

สรป

ปจจบนความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยเกดขนมากมาย เชน นาโนเทคโนโลยสามารถผลตสงอานวยความสะดวกตางๆ หรอ ผลตสงทเราใชในชวตประจาวน สวน GMOs กเปนเรองทนาสนใจซงเปนเทคโนโลยในการตดตอพนธกรรมเพอทาใหไดสงมชวตท ดขน และการโคลนนงคอการคดลองสงมชวตเพอใหไดสงมชวตทมลกษณะเหมอนสงมชวตตนแบบ ซงการโคลนนงสามารถนามาใชประโยชนทางการแพทยได วทยาศาสตรและเทคโนโลยทาใหคณภาพชวตของมนษยดขนแตในความกาวหนาตางๆ กอาจทาใหคณภาพชวตลดลงหากใชโดยไมคานงถงผลเสย ขาดความระมดระวงและขาดคณธรรมและจรยธรรม ดงนน การใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางไมเอารดเอาเปรยบ มการศกษาผลกระทบตางๆ รอบดาน และมการจดการกบวทยาศาสตร เทคโนโลย กจะทาใหเกดประโยชนแกสงคมและโลกสงสด

205


1. จงอธบายความหมายของนาโนเทคโนโลย และยกตวอยางของผลตภณฑนาโนเทคโนโลย

_____________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

2. จงอธบายวธการท าการโคลนนง และ GMOs รวมถงขอดและเสยในการท าการโคลนนง และ GMOs

_____________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

206

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________

203


ชยวฒน คประตกล.(2541).จาก โคลนนงสคนหวใจหม.กทม.:สารคด. มลนธบณฑตยสภาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย.2547.GMOs มหศจรรยหรอมหนตภย ของสหสวรรษ.พมพครงท 4. ปทมธาน:ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต. รอฮม ปรามาส.2547.นาโนเทคโนโลย นวตกรรมจวปฏวตโลก.พมพครงท 6.กรงเทพมหานคร:มตชน. อานนท บณยะรตเวช.(2544).โคลนนง เทคโนโลยสะทานโลก.กรงเทพมหานคร:ส านกงานพฒนา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต. [Online] Avialable: http://www.il.mahidol.ac.th/e-media/nano/Page/Unit5-6.html [6 ตลาคม 2556]

[Online] Avialable: http://www.thaibiotech.info/what-is-stem-cell.php [8 ตลาคม 2556]

[Online] Avialable: http://www.nanotec.or.th/th/?p=1137 [10 ตลาคม 2556]

[Online] Avialable: http://www.nanotec.or.th/th/?p=1137 [10 ตลาคม 2556]

[Online] Avialable: http://www.viewzone.com/morgellons2.html [11 ตลาคม 2556]

[Online] Avialable: http://learn.genetics.utah.edu/content/science/gmfoods [11 ตลาคม 2556]

[Online] Avialable: http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/science/21c/

genes/cloning_stem_cellsrev3.shtml [12 ตลาคม 2556]

http://www.il.mahidol.ac.th/e-media/nano/Page/Unit5-6.html%20%5b6

http://www.thaibiotech.info/what-is-stem-cell.php%20%5b8

http://www.nanotec.or.th/th/?p=1137

http://www.nanotec.or.th/th/?p=1137%20คดคน

http://www.viewzone.com/morgellons2.html%20สบคน

http://learn.genetics.utah.edu/content/science/gmfoods/

http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/science/21c/

207

บรรณานกรม

กรรตกา ศรเสนา.(2550).กมมนตภาพรงส พลงงานนวเคลยร มนษย สงแวดลอม และสงคม.กทม.: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ชยวฒน คประตกล.(2541).จาก โคลนนงสคนหวใจหม.กทม.:สารคด. ช านาญ เชาวกรตพงศ และคณะ.(2548).เอกสารการสอนชดวชา วทยาศาสตรเทคโนโลยและ

สงแวดลอมเพอชวต.พมพครงท 2.กทม:มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ธรรม ปราโมทย.(2549). อาหารกบสขภาพ.กทม.: สถาบนบนลอธรรม. นฤดม บญหลง และ กลาณรงค ศรรอต.(2545). อาหารเพอมนษยชาต. กทม.: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2545.

นตยา แซซม.(2530).สารเคมในบาน.กทม.:สวยาสาสน. บนเทง เกดปรางค.(2541).การเสรมสรางสมรรถภาพทางกาย.กทม.:ส านกพมพศนยสงเสรมวชาการ. ประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 281) พ.ศ. 2547. (2547). วตถเจอปนอาหาร. กระทรวง สาธารณสข

ปยาวนทน ประยกตศลป.(บก.).(2551). พลงงานกโลกรอน เชอเพลงทางเลอก ทางรอดประเทศ

ไทย.กทม.:เนชนมลตมเดย กรป จ ากด. พรพล รมยนกล.(2545).การถนอมอาหาร. กทม.: ส านกพมพโอเดยนสโตร. พระราชบญญตอาหาร พ.ศ. 2522.(2543). ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข พมพเพญ พรเฉลมพงศ และ นธยา รตนาปนนท. อาหารฟงชน. [Online] Avialable:

http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/0878/functional-food-อาหารฟงชนนล [ 2 มกราคม 2556].

พชต ภตจนทร.(2547).วทยาศาสตรการกฬา.กทม.:โอเดยนสโตร. พระพรรณ โพธทอง.วตถเจอปนอาหาร.[Online] Avialable: http://haamor.com/th/วตถเจอปนอาหาร

[4 มนาคม 2556]. มนส ยอดค า.(2548). สขภาพกบการออกก าลงกาย.กทม.:โอ.เอส. พรนตง เฮาส. มลนธบณฑตยสภาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย.2547.GMOs มหศจรรยหรอมหนตภย ของสหสวรรษ.พมพครงท 4. ปทมธาน:ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต. ยพา อดมศกด. (2516). ประชากรศกษากบคณภาพชวต ใน รายงานการสมมนาประชากรศกษากบ

การปรบปรงคณภาพชวต,กทม. รอฮม ปรามาส.2547.นาโนเทคโนโลย นวตกรรมจวปฏวตโลก.พมพครงท 6.กรงเทพมหานคร:มตชน.



208

ราชบณฑตยสถาน. (2542). พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพ: นานมบคส

______________________. พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กทม.: นานมบคสพบลเคชนส.

______________.(2546). พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542.กรงเทพ:

นานมบคสพบลเคชนส. วนย ดะหลน และคณะ. (2545). อาหาร โภชนาการและผลตภณฑเสรมอาหาร. พมพครงท 3. กทม.: จฬาลงกรณมหาวทยาลย

วภาพร มาพบสข. (มปป.). การพฒนาคณภาพชวตและสงคม.กทม.:ศนยสงเสรมวชาการ. วไล รงสาดทอง.(2545). เทคโนโลยการแปรรปอาหาร. กทม.: Text and Journal Publication Ltd.

วฒพงษ ปรมตถากร และ อาร ปรมตถากร.(2532).วทยาศาสตรการกฬา.กทม.:ไทยวฒนาพานช. ศนยพฒนาหนงสอ,กรมวชาการ.(2538).มาสนกกบวทยาศาสตรการกฬา.กทม:ผแตง. ศวพร ศวเวช.(2535). วตถเจอปนในผลตภณฑอาหาร. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพ. สมชาย ประเสรฐศรพนธ.(2536).หลกการและวธการฝกเพอเพมสมรรถภาพทางกาย ใน การฝก

สมรรถภาพทางกาย,การกฬาแหงประเทศไทย, กทม. สมรรถภาพนกกฬา,กอง.(2549).การทดสอบสมรรถภาพนกกฬาเยาวชนแหงชาตและนกกฬา แหงชาต.กทม: ผแตง. สมนก พานชกจ.(บก.).(2557).พลงงานโลก:เชอเพลงชวภาพ.กทม.:สวรยาสาสน. สารคด.(2555,กมภาพนธ).[Online] Avialable: http://www.sarakadee.com/2012/03/12/ngv-lpg-lng-

cng/#sthash. jUKk2Sch. dpuf [7 มถนายน 2556].

ส าเนาประกาศฯ (ฉบบท 182) .ฉลากโภชนาการ.[Online] Avialable:http://

www.fda.moph.go.th [21 เมษายน 2556]

สนทร บญญาธการ และคณะ.(2545). พลงงานใกลตว.กทม.:เฟสท ออฟเซท (1993). แสงโฉม ศรพานช. อนตรายจากการรบประทานอาหารทสารไนเตรทและไนไตรท.(2555). รายงานการเฝา

ระวงทางระบาดวทยาประจ าสปดาห,ส านกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข. 43(23),353-356.

หทยา กองจนทก.(2546).ฉลากโภชนาการใหอะไรกบผบรโภค.[Online] Avialable:http://

www.fda.moph.go.th/project/foodsafety/label46.doc [5 มกราคม 2556]

อานนท บณยะรตเวช.(2544).โคลนนง เทคโนโลยสะทานโลก.กรงเทพมหานคร:ส านกงานพฒนา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต.



209

อ านาจ เจรญศลป.(2549).วทยาศาสตรกายภาพ.กทม.:โอ.เอส.พรนตง เฮาส. Hunter,S.,(1992). Adult Day Care:Promoting Quality of Life for the Flderly. Journal of

Gerontological Nursing,18,17-21.

217

ประวตผเขยน

ชอ เอกชย จารเนตวลาส

วน เดอน ปเกด 4 กมภาพนธ 2519

สถานทเกด อดรธาน ประวตการศกษา วท.บ.วทยาศาสตรการอาหาร มหาวทยาลยหอการคาไทย พ.ศ.2540

วท.ม.เทคโนโลยทางอาหาร จฬาลงกรณมหาวทยาลย พ.ศ. 2544

สถานทท างาน มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน เบอรโทรศพท 091-0500296

เรมปฏบตงาน 15/05/2545

กลมวชา วทยาศาสตรและเทคโนโลย ส านกวชาศกษาทวไป

วชาทสอน GE 40002 วทยาศาสตรเพอคณภาพชวต

ต าแหนง อาจารย

เอกสารประกอบการสอนportal5.udru.ac.th/ebook/pdf/upload/17x093474xg004895244.pdf ·...

Documents