แนวทางการดำเนินงาน ศูนย์ ... · 2020. 5. 14. ·...

โดยศนยพฒนาวชาการอาชวอนามยและสงแวดลอม จงหวดสมทรปราการ

กองโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอมกรมควบคมโรค

แนวทางการดำเนนงานศนยสขภาพดคนทำงานองครวม


โดย ศนยพฒนาวชาการอาชวอนามยและสงแวดลอม จงหวดสมทรปราการ

กองโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม กรมควบคมโรค


จดทำและเผยแพร : ศนยพฒนาวชาการอาชวอนามยและสงแวดลอม จงหวดสมทรปราการ

กองโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม

โทร : ๐ ๒๓๙๔ ๐๑๖๖, ๐ ๒๓๙๔ ๗๙๓๖

โทรสาร : ๐ ๒๓๙๔ ๐๒๑๔

E-mail address : [email protected]

บรรณาธการ : แพทยหญงรชนกร วระเจรญ นายแพทยชำนาญการ

ดร.อรพนธ อนตมานนท นกวชาการสาธารณสขชำนาญการพเศษ

รวบรวมเรยบเรยง : นางสาวธนาพร ทองสม นกวชาการสาธารณสข

สถานทพมพ :

จำนวน :

ISBN :

ก

คำนำ แนวทางการดำเนนงานศนยสขภาพด คนทำงานองครวม ฉบบน พฒนาขนเพอเปนแนวทาง

ในการดำเนนงานใหแกสถานพยาบาลและสถานประกอบการทสนใจพฒนาศนยสขภาพดวยทำงาน (ชอเดม) ซงกรมควบคมโรคไดดำเนนงานมาตงแตป ๒๕๖๒ และมสถานพยาบาล จำนวน ๔๓ แหง และสถานประกอบการ จำนวน ๕๓ แหง เขารวมโครงการ ทงนการดำเนนงานทในปทผานมาพบวาในการคดกรองพฤตกรรมเสยง และการจดทำโปรแกรม (intervention) ยงขาดการเชอมโยงระหวางการสงเสรมสขภาพและการปองกนความเสยงจากการทำงาน ด งน น เพ อให เกดการดแลส ขภาพแบบองค รวม ศนย พฒ นาวชาการอาชวอนามย จงหวดสมทรปราการ รวมกบกองโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม จงไดพฒนาแนวทางฉบบนขน เพอเปนแนวปฏบตในการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานใหเปนไปในทศทางเดยวกน ทงกรณการดำเนนงาน ใน โรงพยาบ าล (hospital-based) และสถาน ป ระกอบ การ (factory-based) อ น จะท ำให คน ท ำงาน ไดรบการดแลสขภาพกอใหเกดสขภาวะทด โดยมกลมเปาหมายผใช คอ ผรบผดชอบงานศนยสขภาพดวยทำงาน ของสถานพยาบาลและสถานประกอบการ รวมทงผรบผดชอบงานอาชวอนามยของสำนกงานสาธารณสขจงหวดและสำนกงานปองกนควบคมโรค และบคลากรสาธารณสขอนๆทสนใจ

ผจดทำขอขอบคณสำนกงานปองกนควบคมโรค สำนกงานสาธารณสขจงหวด โรงพยาบาลอตรดตถโรงพยาบาลทาโรงชาง สถาบนราชประชาสมาสย บรษทอตสาหกรรมทำเครองแกวไทย จำกด (มหาชน) และบรษท ไทยนำมนสำปะหลง จำกด ทสนบสนนเนอหาในสวนของกรณศกษาการดำเนนงานของโรงพยาบาลและสถานประกอบการ

คณะทำงาน พฤศจกายน ๒๕๖๒

ข

สารบญ

หนา

คำนำ ก สารบญ ข สารบญตาราง ค สารบญภาพ ค บทท ๑ บทนำ 1 บทท ๒ แนวคด ทฤษฎ การจดโปรแกรม wellness และโปรแกรมการดแลสขภาพองครวม 7

บทท ๓ แนวทางการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานในหนวยบรการสาธารณสขและสถานประกอบการ ๓.๑ แนวทางการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานในหนวยบรการ 20 ๓.๒ แนวทางการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการ 30

ภาคผนวก ภาคผนวก ก. แบบคดกรองและคำอธบายแบบคดกรองพฤตกรรมสขภาพ (แบบ TWH ๐๑) ภาคผนวก ข. แบบประเมนตนเองในการดำเนนงานโรงพยาบาลตนแบบเพอควบคมความเสยงจากการ

ทำงานและเออตอการมสขภาวะทด (TWH 02) ภาคผนวก ค. แบบสรปขอมลการดำเนนการโรงพยาบาลศนยสขภาพดวยทำงาน (TWH 03) ภาคผนวก ง. ผลการดำเนนงานตามตวชวดประจำปงบประมาณ 2562 ภาคผนวก จ. กรณศกษาการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานในโรงพยบาลและสถานประกอบการ

ค

สารบญตาราง

หนา ตารางท ๑-๑ แสดงจำนวนและรอยละตามประเภทแรงงาน 1 ตารางท ๑-2 แสดงขอมลการสมผสสงคกคามของบคลากรในโรงพยาบาล 2

ตารางท ๑-3 แสดงขอมลการตรวจสขภาพประจำปของบคลากร ในโรงพยาบาล 3 ตารางท ๑.4 แสดงการเฝาระวงโรคและการบาดเจบทสำคญของบคลากรในโรงพยาบาล 3 ตารางท 2-1 ตวอยางมาตรการในการสงเสรมการออกกำลงกาย (ใชงบประมาณนอย) 9 ตารางท 2-2 ตวอยางมาตรการในการสงเสรมการออกกำลงกาย (ใชงบประมาณปานกลาง) 9 ตารางท 2-3 ตวอยางมาตรการในการสงเสรมการออกกำลงกาย (ใชงบประมาณสง) 10 ตาราง 2-4 รายการประเมนความเสยงองครวม (holistic risk assessment) 14 ตาราง 2-5 ตวอยางโปรแกรม TWH 16 ตารางท ๓-๑ แบบสรปผลสภาวะสขภาพองครวม (TWH 01) 24 ตารางท 3-2 แสดงแผนการดำเนนงานศนยสขภาพคนทำงานองครวม 27

สารบญภาพ หนา

ภาพท 2-1 การประมาณสดสวนการใชเวลาใน 1 วนของคนอเมรกน 11 ภาพท 2-2 ปจจยทมผลตอสภาวะสขภาพ 11 ภาพท 2-3 Hierarchy of Controls Applied to NIOSH Total Worker Health® 13 ภาพท ๓-๑ ขนตอนการดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงานในโรงพยาบาล 21

สำหรบบคลากรโรงพยาบาล ภาพท ๓-๒ ขนตอนการดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงานในโรงพยาบาล 22

สำหรบกรณการใหบรการแกผประกอบอาชพ

ภาพท 3-3 แนวทางการดำเนนงานศนยสขภาพคนทำงานองครวม 26

ภาพท 3-4 ขนตอนการใชแบบฟอรม TWH 01, TWH 02 และ TWH 03 แบบอเลกทรอนกสไฟล 28

แนวทางการดำเนนงานศนยสขภาพดคนทำงานองครวม 1

บทท ๑

บทนำ

๑.๑ ทมาและความสำคญ

ปจจบนรฐบาลใหความสำคญในการพฒนาแรงงานไทยสความมนคง มงคง ยงยน ตามยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (ป 2561 – 2580) และกระทรวงสาธารณสขไดใหความสำคญในการพฒนาสขภาพตามกลมวย ไดแก กลมสตรและเดกปฐมวย กลมวยเรยน กลมวยรน กลมวยทำงาน และกลมวยผสงอาย ซงมความเชอมโยงกบยทธศาสตรชาตประเดนท 3 การพฒนาและเสรมสรางศกยภาพคน โดยกระทรวงสาธารณสขจดทำแผนยทธศาสตรช าต ร ะยะ 2 0 ป (ด านส าธารณ ส ข ) เพ อ เป าห ม าย “ป ระชาชน ส ขภ าพ ด เจ าห น าท ม ค ว ามส ข ระบบสขภาพยงยน” และกรมควบคมโรคไดรบมอบหมายในการดแลสขภาพกลมวยทำงาน โดยมการจดทำ แผนบรณาการพฒนาศกยภาพคนตามชวงวย ป 2561 “สรางความมนคงในชวตใหแรงงาน (วยแรงงาน 15-59 ป)”

จากขอมลสถตของสำนกงานสถตแหงชาต ป 2561 พบวาประเทศไทยมประชากรทมงานทำ จำนวน 38.3 ลานคน เปนแรงงานในระบบ จำนวน 17.1 ลานคน ซงประกอบดวยแรงงานในระบบประกนสงคม โดยเปนผทปฏบตงานอยในสถานประกอบการตาง ๆ และเปนแรงงานในระบบทเปนผปฏบตงานในภาคราชการและวสาหกจอนรวมถงบคลากรทางการแพทยและสาธารณสข และเปนแรงงานนอกระบบ จำนวน 21.2 ลานคน แรงงานนอกระบบมากกวาครงหนงทำงานอยในภาคเกษตรกรรมโดยมจำนวนถง 11.7 ลานคน ถงรอยละ 55.5 ของจำนวนแรงงานนอกระบบทงหมด (สำนกงานสถตแหงชาต, 2561) รายละเอยดตามตารางท ๑-๑

ตารางท ๑-๑ แสดงจำนวนและรอยละตามประเภทแรงงาน (n=38.3 ลานคน)

ประเภทแรงงาน จำนวนลานคน (รอยละ)

แรงงานในระบบ 17.1 (44.7)

แรงงานนอกระบบ (รวมภาคเกษตรกรรม*) 21.2 (55.3) หมายเหต * ภาคเกษตรกรรมทเปนแรงงานนอกระบบ 11.7 ลานคน (รอยละ 55.5) ของจำนวนแรงงานนอกระบบทงหมด

ขอมลจากระบบคลงขอมลดานการแพทยและสขภาพ กระทรวงสาธารณสข ป 2561 มสถานการณปญหาโรคและภยสขภาพจากการประกอบอาชพทสำคญ ไดแก 1) โรคปอดจากฝนหน พบอตราปวยตอแสนคนเทากบ 0.31

2) โรคจากพษโลหะหนก พบอตราปวยตอแสนคน เทากบ 0.003

3) โรคปอดจากแรใยหน พบอตราปวยตอแสนคน เทากบ 0.27

4) โรคกระดกและกลามเนอ พบอตราปวยตอแสนคน เทากบ 166.77

5) โรคจากสารทำละลายอนทรย พบอตราปวยตอแสนคน เทากบ 0.03


6) โรคประสาทหเสอมจากเสยงดง มผปวยโรคการไดยนเสอมเหตเสยงดง พบอตราปวยตอแสนคน เทากบ 79.91

จากขอมลสถานการณโรคและสงคกคามสขภาพจากการทำงานของบคลากรทปฏบตงานในโรงพยาบาล โดยเปนขอมลจากแบบรายงานสถานการณโรคและสงคกคามสขภาพจากการทำงานของบคลากรทปฏบตงาน ในโรงพยาบาล (แบบ RAH06) ท มการรายงานออนไลน (ขอมล ณ 16 ตลาคม 2561) จำนวน 57 แหง เปนโรงพยาบาลในสงกดสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข จำนวน 55 แหง และนอกสงกดสำนกงานปลดกระทรวงสาธารณสข จำนวน 2 แหง มจำนวนบคลากรทงหมด 45,012 ราย พบวา บคลากรมการสมผส สงคกคาม ดงแสดงในตารางท ๑-2 ตารางท ๑-2 แสดงขอมลการสมผสสงคกคามของบคลากรในโรงพยาบาล (n = 55 แหง)

สงคกคามสขภาพ จำนวนโรงพยาบาล (รอยละ)

จำนวนบคลากรทมความเสยง (ราย)

ดานการยศาสตร

- การยกของหนก 49 (85.9) 7,469

- ทาทางการทำงานทไมเหมาะสม 44 (77.1) 4,818

ทางชวภาพ

- เชอโรคตางๆ 42 (73.6) 6,848

ดานจตวทยาสงคม 37 (64.9) 5,866

ทางกายภาพ

- แสงสวางไมเพยงพอ 41 (71.9) 5,397

- เสยงดง 41 (71.9) 1,606

ดานเคม

- ฝน 22 (38.5) 516

- กาซเอธลนออกไซด 20 (35.0) 263

สวนขอมลการตรวจสขภาพประจำปของบคลากรและขอมลการตรวจสขภาพตามปจจยเสยง

จากการทำงาน จากการสำรวจบคลากรไดรบการตรวจฯ จำนวน 27,571 ราย รายละเอยดตามตารางท ๑-3 และขอมลการเฝาระวงโรคและการบาดเจบทสำคญของบคลากร ดงรายละเอยดตามตารางท ๑-4


ตารางท ๑-3 แสดงขอมลการตรวจสขภาพประจำปของบคลากร ในโรงพยาบาล (n=27,571 ราย)

รายการตรวจ จำนวนบคลากรทเขารบ การตรวจ

จำนวนบคลากรทผลผดปกต (รอยละ)

การตรวจสขภาพทวไป

1. การตรวจไตรกลเซอรไรดในเลอด 14,383 3,768 (26.1)

2. ดชนมวลกาย (BMI) 27,571 12,170 (44.1)

3. การตรวจไขมนในเลอดกลมโคเลสเตอรอล 16,589 9,064 (54.6)

4. โรคความดนโลหตสงรายใหม 27,571 727 (2.6)

5. โรคเบาหวานรายใหม 27,571 240 (0.8)

การตรวจสขภาพตามปจจยเสยง

การตรวจสมรรถภาพการไดยน 1,915 -

- มผลการตรวจทตองเฝาระวง 144 (7.5)

- มภาวะการสญเสยการไดยนจากเสยงดง 130 (6.7)

การตรวจสมรรถภาพการทำงานของปอด 2,445 1,689 (40.6)

การตรวจสมรรถภาพการมองเหน 4,160 1,689 (40.6)

การตรวจระดบสารตะกวในเลอด 91 4 (4.3)

ตารางท ๑.4 แสดงการเฝาระวงโรคและการบาดเจบทสำคญของบคลากรในโรงพยาบาล (n=45,012 ราย)

การเฝาระวงโรคและการบาดเจบ จำนวนบคลากรทเปนโรคและบาดเจบจากการทำงาน

(รอยละ)

บคลากรถกเขม หรออปกรณแหลมคมทใชในการทำหตถการทมตำ 556 ราย (รอยละ 1.2)

ความผดปกตของกระดกและกลามเนอจากการทำงาน 464 ราย (รอยละ 1.0)

ความเครยดจากการทำงานจำนวน 8 ราย (รอยละ 0.01)

วณโรคจากการทำงาน (รายใหม) 38 ราย (รอยละ0.08)

โรคตบอกเสบ (รายใหม) 41 ราย (รอยละ 0.09)


การสำรวจขอมลการบรโภคยาสบประชากรไทย ท มอาย 15 ปขน ไป ของป พ .ศ. 2560 ของสำนกงานสถตแหงชาต พบวา มผสบบหรจำนวน 10.7 ลานคน คดเปนรอยละ 19.1 ไดรบควนบหรมอสองในบาน รอยละ 36 (19.5 ลานคน) และไดรบควนบหรในสถานททำงาน รอยละ 27.2 (4.2 ลานคน) นอกจากนยงพบเหน/ไดกลน/พบเหนกนบหรภายในสถานทสาธารณะ ซงเปนเขตปลอดบหรตามกฎหมาย จากรายงาน ภาระโรคและการบาดเจบของประชากรไทย พ.ศ. 2557 (สำนกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ) พบวา การสบบหรทำใหเกดภาระโรคสงเปนอนดบ 1 ของปจจยเสยงจากพฤตกรรม และทำใหประชากรไทยเสยชวต จำนวน 54,610 คน จากขอมลและสถานการณปญหาดงกลาว

จากรายงานประจำปของสำนกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล ป พศ. ๒๕๕๙ พบวา ประชากรอาย 15 ปขนไป ดมแอลกอฮอลรอยละ 32.29 (17.7 ลานคน) เดกและเยาวชน (อายตำกวา 20 ป) ดมแอลกอฮอลรอยละ 19.4 (850,000 คน) ชวงอาย 15 – 19 ป มแนวโนมความชกของการดมเพมขน กลมผหญงและเยาวชน ยงคงเปนกลมเปาหมายหลกทมแนวโนมความชกของการดมเพมขนอยางตอเนอง และจากขอมลการรองเรยนของประชาชน พบวา มการกระทำผดพระราชบญญตควบคมเครองดมแอลกอฮอล พ.ศ. 2551 ในสถานทหามขายและหามบรโภคตามกฎหมาย เชน สถานทราชการ โรงพยาบาล สถานศกษา โรงงาน เปนตน ๑.๒ สถานการณการดำเนนงานการดแลสขภาพดวยทำงาน

กระทรวงสาธารณสข โดยกรมควบคมโรค ไดดำเนนการโครงการสถานประกอบการปลอดโรค ปลอดภย กายใจเปนสขอยางตอเนอง โดยมวตถประสงคเพอสงเสรมและสนบสนนใหประชากรวยทำงานมสขภาพด ลดการเจบปวยจากโรคไมตดตอเรอรงและการบาดเจบ รวมทงโรคทเปนปญหาสาธารณสขของพนท ปลอดภย จากการประกอบอาชพและสงแวดลอม และมสขภาพจตทด เปนการดแลสขภาพลกจางแบบองครวม รวมถงสามารถดำเนนการจดบรการอาช วอนามยในสถานประกอบการแบบครบวงจรได การดำเนนการน เปนการบรณาการรวมกบหนวยงานทเกยวของ ทงภายในและภายนอกกระทรวงสาธารณสข โดยประกอบดวยคณะกรรมการ 3 คณะ ไดแก คณะทปรกษา คณะอำนวยการ และคณะทำงาน (คณะทำงานพฒนาเกณฑฯ คณะทำงานตรวจประเมน และคณะทำงานดานสอสารประชาสมพนธ) ซงมาจากผแทนกรมควบคมโรค กรมอนามย และกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข และกระทรวงแรงงาน กระทรวงอต สาหกรรม และกระทรวงเกษตรและสหกรณ โดยมเกณฑและแนวทางการดำเนนงานสถานประกอบการปลอดโรค ปลอดภย กายใจเปนสข ทพฒนามาจากกรอบแนวคดจาก WHO’s Healthy Workplace 2008 guideline โครงการนดำเนนการมาตงแตป 2555 – ปจจบน และในปงบประมาณ 2562 กรมควบคมโรคไดรวมกบหนวยงานเคร อข ายท เก ย วข อ ง ข บ เคล อนการดำเนนงานศนยสขภาพวยทำงาน ท งในหนวยบรการสาธารณสข และสถานประกอบการ เพอเปนการตอยอดการดแลสขภาพวยทำงานแบบองครวม โดยมงหวงใหเปนมาตรการ ทสำคญในการทเชอมโยงการดำเนนงานสงเสรมสขภาพ ปองกน ควบคมโรค ระหวางสถานประกอบการ และหนวยบรการสาธารณสข เพอใหประชาชนกลมวยทำงานในสถานประกอบการมสขภาพทแขงแรงในทกมต มกลไกการดแลสขภาพและมการบรหารจดการไดดวยองคกรอยางยงยน โดยมหนวยบรการสาธารณสข เปนทปรกษา เปนพเลยงในการใหคำแนะนำดานสขภาพ ลดการพงพาภาครฐ ลดคาใชจายของประเทศ จนนำไปสการพฒนาประเทศไดอยางแทจรง โดยผลการดำเนนงานทผานมาสามารถศกษาเพมเตมไดในภาคผนวก ซงจะเหนไดวาผลการดำเนนงานตามทผานมาในการดแลสขภาพวยทำงานทผานมานนเปนการดำเนนการเปนแบบแยกสวน


ของการสงเสรมสขภาพและการปกปองความเสยงจากการทำงาน คอ ขาดการเชอมโยงการสงเสรมสขภาพ และการปองกนความเสยงจากการทำงานตามแนวคดการดแลสขภาพแบบองครวม ซงเปนแนวคดการดแลสขภาพวยทำงานแนวใหม ท เนนการดแลสขภาพใหครอบคลมในปจจยกำหนดภาวะสขภาพทงหมด แนวทาง การดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานฉบบน จงไดพฒนาขนเพอใหการดำเนนงานพฒนาศนยสขภาพดวยทำงาน ทเนนการบรณาการระหวางการสงเสรมสขภาพและการปองกนความเสยงจากการทำงาน เพอนำไปสสขภาวะทดของคนทำงาน (well-being)


บรรณานกรม 1. สำนกงานประกนสงคม สถานการณการประสอบอนตรายหรอเจบปวยเนองจากการทำงาน

ป 2557 – 2561 [เขาถงเมอ 20 กนยายน 2562]. เขาถงไดจาก:

https://www.sso.go.th/wpr/assets/upload/files_storage/_th/110b4f37a38dc8c4d5f21908bf

c898d3.pdf

2. สำนกงานสถตแหงชาต การสำรวจแรงงานนอกระบบ ปพ.ศ. 2561 [เขาถงเมอ 22 กนยายน 2562].

เขาถงไดจาก: http://www.nso.go.th/Informal_work_force/2562/2562_Full_Report.pdf

3. กองโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม รายงานสถานการณโรคและภยสขภาพจากการประกอบ

อาชพและสงแวดลอม ป พ.ศ. 2561 เขาถงเมอ 19 กนยายน 2562]. เขาถงไดจาก:

http://envocc.ddc.moph.go.th/contents/view/790

4. ระบบคลงขอมลดานการแพทยและสขภาพ กระทรวงสาธารณสข ป 2561 เขาถงเมอ 22 กนยายน

2562]. เขาถงไดจาก:

https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/page.php?cat_id=f16421e617aed29602f9f09d9

51cce68

5. สำนกงานคณะกรรมการควบคมเครองดมแอลกอฮอล รายงานประจำปของสำนกงานคณะกรรมการ

ควบคมเครองดมแอลกอฮอล ป พศ. ๒๕๕๙เขาถงเมอ 19 กนยายน 2562]. เขาถงไดจาก:

https://ddc.moph.go.th/uploads/files/2b6cc6553d1a9a24721e7762b55014d4.pdf

https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/page.php?cat_id=f16421e617aed29602f9f09d951cce68

https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/page.php?cat_id=f16421e617aed29602f9f09d951cce68

https://ddc.moph.go.th/uploads/files/2b6cc6553d1a9a24721e7762b55014d4.pdf


บทท 2

แนวคด ทฤษฎ การจดโปรแกรม wellness และโปรแกรมการดแลสขภาพองครวม

ในบทท 2 น จะเปนการทบทวน แนวคด ทฤษฎทเกยวของในการดำเนนงานจดโปรแกรมสขภาพด (wellness programs) รวมท งโปรแกรมการสงเสรม ปองกนท เนนการดแลสขภาพองครวมของลกจาง (Total Worker Health: TWH) 2.1 การจดโปรแกรม Wellness

Wellness คอ การมสขภาพทด แขงแรงสมบรณ (English-Thai Longdo Dictionary) Wellness (ความสขสมบรณ) เปนสภาวะทแสดงถงความสมบรณของการเชอมโยงระหวางรางกาย

ความคด อารมณ สงคม และจต (ซงในทนหมายถงความเชอ ความศรทธา รวมไปจนถงความผกพน) ทบคคลใชดำเนนชวต ยงความสมบรณนนมความสมดลมากขนเทาใด เรยกวายงม high-level ของ wellness มากขนเทานน

ดงนนการทเราจะมความสขสมบรณในปจจบนไดนน อาจตองมการเปลยนพฤตกรรมบางอยาง เชน พฤตกรรมการปองกนโรค พฤตกรรมการดแลตวเองเมอเกดการเจบปวย เปนตน ความแตกตางระหวาง health และ wellness

Health (สขภาพ) หมายถง ความสมบรณแขงแรงของรางกาย และจตใจ รวมถงความสามารถ ในการดำรงชวตอยในสงคมดวยด

ทงนประโยชนของการจดโปรแกรม wellness ไดแก ลกจางสขภาพด ทำใหการทำงานเตมท ผลผลตของสถานประกอบการเพมขน ลกจางรสกมคณคา เพมระยะเวลาในการคงอยในสถานททำงานเดม ไมเปลยนงานบอยเนองจากลกจางไดรบการดแลสขภาพ ลดความเสยงตอการเกดโรคตางๆ ลดวนลาปวย และเพม ความสนทสนมระหวางเพอนรวมงานในการทำกจกรรมตางๆ 2.1.1 มตของ wellness ไดแก

1) Occupational wellness: ความสข ความพงพอใจ ในการทำงานและความสมดลระหวางงาน และการใชชวต

2) Emotional wellness: เขาใจและเคารพความรสกและคณคาของตนเอง เขาใจความรสกคนอน และมการจดการเพอการแสดงออกทางอารมณทเหมาะสม กระตอรอรน และมองบวก

3) Physical wellness: สรางสขภาพใหแขงแรง กระตอรอรน สรางทกอยางใหสมดล มการดแลสขภาพ และรจกเลอกใชบรการสขภาพ

4) Spiritual wellness: คนหาเปาหมาย คณคา และความหมายของชวต มสวนรวมตอกจกรรมตางๆ ทสอดคลองกบตวเอง

5) Intellectual wellness: เรยนรตลอดชวต นอกเหนอจากในตำรา เพอพฒนาความคดสรางสรรค


6) Social wellness: มความเขาใจและใหคณคาของความสมพนธระหวางบคคล ครอบครว ชมชนผานการสอสารทมประสทธภาพ สนใจดแลคนอน และใหคนอนดแลตนเอง และสนบสนน ชวยเหลอชมชนทอย

7) Environmental wellness: เขาใจสงคม ธรรมชาต และการสรางสงแวดลอมทมผลกระทบ ตอสขภาพและการอยดมสข (well-being) รวมทงตระหนกถงความไมแนนอนของสงแวดลอมทจะมผลกระทบตอการดำเนนชวตประจำวน

8) Financial wellness: พงพอใจกบสถานะการเงนท งปจจบนและอนาคต และมการวางแผน ดานการเงนทงระยะสนและระยะยาว 2.1.2 รปแบบการจดบรการ wellness

1) Wellness clinic มลกษณะเปนการจดบรการเชอมตอการจดบรการทางการแพทยทมอย 2) Wellness center เนนการจดบรการ wellness เปนการจำเพาะ โดยจดตามกลมเปาหมายทชดเจน

เชน กลมเปาหมายทมฐานะทางเศรษฐกจทด (elite or private wellness center) หรอการจดบรการบรณาการไปกบการจดบรการการแพทยทางเลอกหรอแพทยพนบาน การจดบรการทมงเนนกลมผสงอายหรอผพการ หรอสถานะสขภาพจำเพาะ รวมไปถงการจดบรการทมงเนนกลมชาตพนธจำเพาะ หรอ wellness ทแบงตามสถานท เชน workplace wellness program, school wellness program เปนตน 2.1.3 กจกรรมของการใหบรการ

1) การประเมนสขภาพ โดยเนนทพฤตกรรม 2) ใหบรการโปรแกรมทางสขภาพ เชน การออกกำลงกาย การรบประทานอาหารเพอสขภาพ

การลดนำหนก การเลกบหร แอลกอฮอลหรอสงเสพตดอนๆ การจดการความเครยด ฯลฯ 3) ใหคำปรกษาหรอสนบสนนเกยวกบการพฒนาพฤตกรรมทางสขภาพ 4) การใหวคซนปองกนโรคตามกลมอาย 5) ใหคำปรกษาและสงตอเกยวกบการเจบปวยเปนโรคตางๆ

2.1.4 ทมงาน ไดแก ทมของหนวยบรการสขภาพ และของสถานประกอบการ 1) หนวยบรการสขภาพประกอบดวย แพทย พยาบาล นกจตวทยา นกกำหนดอาหาร (dietitians)

หรอ นกโภชนาการ (nutritionist) นกวทยาศาสตรการกฬา (sport scientist) นกบำบดในสาขาตางๆ โคชสขภาพ (health coach or wellness coach)

ทงน wellness coach เปนผทมบทบาทสำคญทจะชวยใหเหนประเดนปญหาอยางชดเจนรวมทงตระหนกถงความจำเปนในการปรบปรงตนเองหรอปรบเปลยนพฤตกรรม ชวยวางหรอกำหนดเปาหมายใหชดเจน ระดมสมองหรอแลกเปลยนขอคดเหน เพอใหเหนกจกรรมทจะกระทำตอไป วางขนตอนในการดำเนนกจกรรม สรางแรงจงใจหรอขอตกลงทจะดำเนนกจกรรมทวางไวใหประสบความสำเรจ รวมทงวางกำหนดเวลาในการดำเนนกจกรรม โดย wellness coach จะตองไดรบการฝกอบรมกอนทจะมาใหบรการ

2) สถานประกอบการ ประกอบดวยผบรหาร ฝายทรพยากรบคคล ทมงานอาชวอนามยและสขภาพ เชน เจาหนาทความปลอดภย แพทย พยาบาล ผแทนชมรม/คลบตางๆ ผแทนลกจางจากแผนกตางๆ 2.1.5 กลวธในการดำเนนงาน wellness programs


1) พฒนาตวชวดผลงาน และเปาหมาย เชน อตราการปวยของลกจางลดลง รอยละ 10 ตอป 2) พฒนาโปรแกรม กำหนด เปาหมาย วตถประสงค 3) หาแหลงสนบสนนการดำเนนงานตามโปรแกรม 4) ประเมนความเสยง เชน ความเสยงในการไมเขารวมโปรแกรม 5) ประชาสมพนธและใหขอมลตางๆ ทเกยวของ และรบฟงขอเสนอแนะตางๆ 6) ประเมนผลโปรแกรม ทงนการดำเนนงานจะเกยวของ 3 สวน ไดแก ระดบบคคล (individual) สงแวดลอม (environment)

และองคกร (organization) โดยตวอยางมาตรการในการสงเสรมการออกกำลงกายทเกยวของกบ 3 สวน และมการทใชงบประมาณ นอย ปานกลาง และมาก รายละเอยดตามตารางท 2-1 ถงตารางท 2-3 ตารางท 2-1 ตวอยางมาตรการในการสงเสรมการออกกำลงกาย (ใชงบประมาณนอย)

กจกรรม ระดบบคคล สงแวดลอม องคกร

1. ยดหยนเวลาการทำงานเพอสนบสนนการออกกำลงกาย

2. จดเวลาพกสน ๆ เพอยดเหยยด หรอเดน

3. สนบสนนการจดทำเสนทางการเดนทใกลสถานททำงาน

4. สนบสนนการใชรถสาธารณะไปกลบสถานททำงาน

5. สนบสนนการใชรถสาธารณะไปกลบสถานททำงาน โดยลงทปายรถเมลทไกลจากสถานททำงาน หรอจอดรถไกลจากจากสถานททำงาน

6. เรมกลมเดนชวงเวลาพกกลางวน

ตารางท 2-2 ตวอยางมาตรการในการสงเสรมการออกกำลงกาย (ใชงบประมาณปานกลาง)


1. วางตารางเวลาการใหยมอปกรณการเดนนบกาว

2. แขงขนการเดนนบกาว

3 . ส น บ ส น น ล ก จ า ง เข า ร ว ม ก า ร ว ง ก า ร เด น ต า ง ๆ ในนามทมของสถานประกอบการ

4. สนบสนนสถานทอาบนำ เปลยนเสอผาหลงออกกำลงกาย

5. จดทมเพอดำเนนการในการเลน หรอแขงกฬาของหนวยงาน

6 . ให ล ก จ า งท ำแ บ บ ส อ บ ถ าม เก ย วก บ ก ารจ ด ก จ ก ร รม การออกกำลงกาย


ตารางท 2-2 ตวอยางมาตรการในการสงเสรมการออกกำลงกาย (ใชงบประมาณปานกลาง) (ตอ)


7 . จ ด ก า ร ฝ ก อ บ ร ม โด ย เช ญ ว ท ย า ก ร จ า ก ภ า ย น อ ก เชน ในวน health day

8. พฒนาแผนการดำเนนงาน

9 . สน บ สน นการใช รถสาธารณ ะ เช นการให ต วฟ ร กรณ ไปเขารวมประชมนอกสถานท

10 . สนบสนนการเดน โดยการให รม ครมกนแดด กรณ ไปเขารวมประชมนอกสถานททไมไกล

1 1 . ส ร า งค ว าม ร ว ม ม อ ก บ ร า น ข า ย จ ก ร ย า น ใน พ น ท เพอจดจกรยานราคาถกใหลกจาง

ตารางท 2-3 ตวอยางมาตรการในการสงเสรมการออกกำลงกาย (ใชงบประมาณสง)


1. สมครสมาชกศนยออกกำลงกายใหกบลกจาง

2. จดการอบรม เชน โยคะ ซมบา ใหกบลกจาง

3. จดซออปกรณการเดนนบกาวใหกบลกจาง

4. จดหาอปกรณการออกกำลงกายไวในสถานททำงาน

5. มครสอนการออกกำลงกายในสถานททำงาน

6. มผเชยวชาญการออกำลงกายมาใหความรสมำเสมอ

7. มตวแทนลกจางเปนผนำดานการออกกำลงกาย

8. สนบสนนจกรยานใหลกจางกรณไปเขารวมประชมนอกสถานททไมไกล

9. ใหวนลาพเศษสำหรบลกจางทเปนนกกฬาทมชาตเขารวมในการแขงขนตางๆ

2.2 โปรแกรมการดแลสขภาพองครวม 2.2.1 ทมาและแนวคดการดแลสขภาพองครวม (Total Worker Health: TWH)

การดำเนนงานทางเพอดแลสขภาพผประกอบอาชพทผานมานนเนนผลกระทบทางสขภาพทเกดจาก การส มผ สกบป จจ ย เส ย งจาก การประกอบอาช พ เป นหล ก ต ามความหมายของ “อาช วอนาม ย”


หรอ “occupational health” โดยแยกปญหาสขภาพท เกดจากการทำงานและสขภาพทวไปออกจากกน แตในความเปนจรง ในแตละวน คนทำงานจะมการทำกจกรรมตางๆ หลายกจกรรมดวยกบ และพบวาแคประมาณรอยละ 40 ของเวลาทงหมดทใชในการทำงาน รายละเอยดตามภาพท 2-1 ดงนนสภาวะสขภาพของคนทำงาน จงมปจจยหลายๆอยางเขามาเกยวของโดยการทำงานเปนปจจยหนงทเกยวของ รายละเอยดตามภาพท 2-2

ดวยเหตนปจจยท เกยวกบงาน (work-related factors) และปจจยดานสขภาพ (health factors) ทอยนอกเวลาการทำงานมผลตอสภาวะสขภาพคนทำงาน การสงเสรมใหคนทำงานมสขภาพดนอกเหนอจากปกปองสขภาพจากปจจยเสยงจากการทำงานแลวและการปองกนและการสงเสรมสขภาพทเกดจากปจจยนอกงาน เพอใหเกดการดแลสขภาพองครวมจงมความสำคญเปนอยางมาก

ภาพท 2-1 การประมาณสดสวนการใชเวลาใน 1 วนของคนอเมรกน

ทมา NIOSH http://oidprd.sbs.gob.ec:7778/medios/PORTALDOCS/downloads/eventos/ PONENCIAS_SSS/margaret_kitt_en.pdf

ภาพท 2-2 ปจจยทมผลตอสภาวะสขภาพ ทมา NIOSH http://oidprd.sbs.gob.ec:7778/medios/PORTALDOCS/downloads/eventos/ PONENCIAS_SSS/margaret_kitt_en.pdf

http://oidprd.sbs.gob.ec:7778/medios/PORTALDOCS/downloads/eventos/

http://oidprd.sbs.gob.ec:7778/medios/PORTALDOCS/downloads/eventos/


National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH) ซ ง เป น อ งค ก รท ม ห น าทรบผดชอบดานการสงเสรมความรและการวจยทางดานอาชวอนามยและความปลอดภยของสหรฐอเมรกา จงไดจดทำโครงการ Total Worker Health (TWH) ซงเปนโครงการดแลสขภาพของคนทำงานแบบองครวม ท ร วม เร อ งอาช วอน าม ยและความปลอดภ ย เข าก บ เร อ งการส ง เส รม ส ขภ าพ (health promotion) จาก occupational health จงกลายมาเปน worker health โดยใหความหมาย วา A Total Worker Health approach is defined as policies, programs, and practices that integrate protection from work-related safety and health hazards with promotion of injury and illness–prevention efforts to advance worker well-being. หมายความถง นโยบาย โปรแกรมและการปฏบตทบรณาการการคมครอง ดานอาชวอนามยและความปลอดภยเขากบการสงเสรมสขภ าพในการปองกนการบาดเจบและเจบปวย ของคนทำงานเพอยกระดบเรองสขภาพและความเปนอย ขอสงเกตทตองยำคอ TWH เปนเรองการบรณาการ การคมครองทางอาชวอนามยและความปลอดภยเขากบการสงเสรมสขภาพ ถาขาดซงการบรณาการทง สองสงน กไมเปน TWH ดงนนเพอไมใหนำเรองนไปใชในลกษณะทแตกตางไปจากแนวคดท NIOSH กำหนดไว NIOSH จงกำหนด TWH TM เปนเครองหมายการคาของเรองน โดยไมไดมเจตนาวาใครจะมาใชคำนไมได เพยงแตใหเขาใจกนวาเมอพบคำน กใหทราบวาเปนเรองการบรณาการของสองเรองท NIOSH กำหนดไวนนเอง

ทงน NIOSH ไดสรปเหตผลความสำคญของการดำเนนงาน TWH ไวดงน

• สขภาพคนทำงานจะมความเสยงมากยงขนเมอสมผสทงปจจยเสยงในงานและมพฤตกรรมสขภาพทเสยง มขอมลทแสดงใหเหนวาการสมผสสารเคมในขณะทำงานทควบคไปกบการมพฤตกรรมสขภาพทไมดนน จะมผลใหมความเสยงตอการไดรบอนตรายจากสารเคมมากขน เชน พนกงานททำงานกบสารเบนซนและเปนคน ทสบบหรดวยนน จะมโอกาสทไดรบสารเบนซนทงทมในบหรและทฟงกระจายในขณะทำงานหรอในบางกรณ ควนบหรกบสารเคมบางชนด จะมผลตอสขภาพแบบเสรมฤทธ (synergistic effect) เชน คนทหายใจเอาควนบหรและแรใยหนเขาสรางกายในเวลาเดยวกน เปนตน

• คนทำงานททำงานทมความเสยงมากกคอกลมคนทมพฤตกรรมสขภาพท เสยงดวยเชนกน มงานวจยหลายชนในสหรฐอเมรกาทพบวาคนงานททำงานทมความเสยงมาก (งานทมอนตราย) หรอคนงาน ทมการศกษานอย ซงสวนใหญกจะไดทำงานทอนตราย หรอตองใชแรงงานมาก สวนใหญคนกลมนจะมพฤตกรรมสขภาพทไมด เชน มการสบบหรและดมมากกวา คนททำงานไมอนตราย จงสงผลใหสขภาพโดยรวมไมดไปดวย 2.2.2 หลกการดำเนนงานและตวอยาง

1) หลกการดำเนนงาน แนวคดการดำเนนงานของ NIOSH Total Worker Health® ไดมการประยกตมาจาก Hierarchy

of Controls โดยมกรอบการดำเนนงานตงแตการกำจด (eliminate) การทดแทน (substitute) การออกแบบงานใหม (redesign) การใหความร (educate) การสงเสรม (encourage) โดยมรายละเอยดดงน

• เรมดวยการกำจดสภาพการทำงานทเปนสาเหตทจะทำงานคนทำงานเกดโรคหรอบาดเจ บ หรอเกดผลกระทบทางลบตอความเปนอยทด (well-being) ของคนทำงาน

• ทดแทนสภาพการทำงานทไมปลอดภย หรอสงผลกระทบตอสขภาพดวยนโยบาย โปรแกรม และการจดการ ทจะปรบปรงวฒนธรรมความปลอดภย และสขภาพในสถานททำงาน


• ปรบปรงสภาพการทำงานทจำเปนสำหรบ ความปลอดภย สขภาพ และความเปนอยทด ของคนทำงาน เพมการมสวนรวมของนายจาง และวางแผนการทำงานใหมความยดหยนใหมากขน

• จดใหความร หรอจดอบรมดานความปลอดภย สขภาพ รวมทงจดหาแหลงทเพมการเรยนร • สงเสรมการเปลยนแปลงทดของบคคลอนจะนำไปส ความปลอดภย สขภาพ และความเปนอยทด

ของคนทำงาน ใหความชวยเหลอคนทำงานทมความเสยง รวมทงสนบสนนในเรองตางๆ เพอนำไปสสขภาพทดกวา รายละเอยดตามภาพท 2.3

ภาพท 2.3 Hierarchy of Controls Applied to NIOSH Total Worker Health®

ทมา Fundamentals of Total Worker Health® Approaches, NIOSH

2) ตวอยางการใช Hierarchy of Controls Applied to NIOSH Total Worker Health

ตวอยางท 1 โปรแกรมการลดปญหา musculoskeletal disorders มขนตอนการดำเนนงานดงน

• ออกแบบการทำงานใหม (redesign) เพอลดการทำงานทมการเคลอนไหวซำซาก การทำงานทใชแรงมากเกนกำลง (excessive force) และทาทางการทำงานทอดอด ผดธรรมชาต (awkward postures)

• ใหคำปรกษาแกคนทำงาน เพอปรบปรงงาน การออกแบบสถานงาน รวมไปกบการฝกอบรมทางดาน การยศาสตร โดยเนนการมสวนรวมของคนทำงาน ในการออกแบบตางๆ

• ประเมน วย อาย และความตองการทางดานสขภาพ เพอใหความรใหคนทำงานมการจดการ ดวยตนเอง เชน preventive exercise สำหรบผทเปนโรค arthritis หรอ โรคอน ๆ ทเกยวของกบระบบกระดกและกลามเนอซงมผลกระทบตอความสามารถทางรางกาย (physical ability) ตวอยางท 2 โปรแกรมการลดปญหา work-related stress มขนตอนการดำเนนงานดงน

• ดำเนนการดานนโยบายและองคกร เพอใหคนทำงานมตารางงานทยดหยน และมโอกาส ในการจำแนกและกำจดสาเหตของความเครยด (root causes of stress)

• ฝกอบรมหวหนางาน เพอใหสามารถประเมนปญหาความเครยดทเกดจากการทำงานของลกจางได


• จดโปรแกรมเพอลดความเครยดสำหรบลกจางทกคน และใหลกจางเขาถงโปรแกรมชวยเหลอหากลกจางมปญหา ๒.๒.๓ ขนตอนการดำเนนงาน

(สวนใหญ อางองมาจากการดำเนนงาน Total Workplace Safety and Health ของ Workplace Safety and Health Council, Ministry of Manpower, Workplace Safety and Health Institute and the Health Promotion Board ของประเทศสงคโปร) โดยขนตอนการดำเนนงานในสถานททำงาน (รวมทงโรงพยาบาลทดำเนนการดแลบคลากรสขภาพของโรงพยาบาลเอง) มดงน

1) จดตงคณะทำงาน หรอทบทวนทม โดยตองมเจาหนาทฝายบคคล เปนทมดวย 2) ทบทวน ปรบนโยบายเพอใหสอดคลอง และสนบสนนการดำเนนงานตามแผนงาน หรอกจกรรม

ทมงจะใหเกดในองคกร 3) การประเมนความเสยง โดยเปนแบบ holistic risk assessment โดยมการประเมนดานตางๆ ดงน

• Personal health เชน เพศ อาย การสบบหร นำหนกเกน ตงครรภ โรคประจำตว (e.g., diabetes mellitus, high blood pressure, asthma, colour blindness, allergies)

• สภาพแวดลอมการทำงาน เชน การทำงานทสง การทำงานซำ ๆ การทำงานในทลน เสยงดง สมผสสารเคม

• Work organization เชน work overload, prolonged working hours, shift work, การจดการ returning to work การฝกอบรม การสอสารความเสยงและระบบการจายเงนสำหรบการทำงาน เปนตน

ตารางท 2-4 เปนรายละเอยดขอมลของสถานประกอบการแหงหนงทดำเนนการเกบรวบรวมตามประเดนทกลาวมา ตาราง 2-4 รายการประเมนความเสยงองครวม (holistic risk assessment)

Factors Hazard ขอมล

สภาวะสขภาพสวนบคคล

1. ขอมลดานประชากร เพศ อาย เชอชาต 2. โรคประจำตว (e.g. Asthma, Diabetes Mellitus, high blood pressure, allergies, hearing loss, visual impairment etc.) 3. ป จ จ ย เส ย ง อ น ๆ เช น obesity, smoking, especially smokers who also handle chemicals as part of their work, obese workers having added musculoskeletal strain 4. กล ม เป ราะบ าง เช น แรงงาน ส งอาย ต งค รรภ ท ใช แ ร ง ในการทำงาน


ตาราง 2-4 รายการประเมนความเสยงองครวม (holistic risk assessment) (ตอ)


*Work Environment & Work Process

Physical 1. การทำงานก บ เคร อ งจ ก รห รอบ างส วนของเคร อ งจ ก ร รวมทงเครองจกรทเคลอนไหว 2. Working at heights 3. Exposure to excessive noise levels 4. Exposure to excessive/prolonged heat 5. Ionising and non-ionising radiation, etc.

Electrical 6. Contact with exposed cables, live wires, etc.

Chemical 7. Exposure to hazardous/toxic substances 8. Exposure to flammable materials, etc.

Biological 9. Exposure to infectious agents, viruses, bacteria etc.

Ergonomics 10. Manual handling, manual lifting 11. Repeated movements 12. Prolonged posture, force 13. Work with visual display units, etc.

Work Organisation Factors 1.ความรบผดชอบในงาน โดยเฉพาะงานทเกยวของกบการควบคมการทำงานใหผลงานตามเปาหมาย 2. ความชดเจนของาน 4. การไดรบการฝกอบรม หรอมการเตรยมความพรอมท ด กอนทำงาน 5. จำนวนชวโมงการทำงาน 6. ภาระงานและความเรงดวนของงาน 7. การบรหารจดการ Return to work หลงจากปวยหรอบาดเจบและหยดงานเปนระยะเวลานาน เชน การออกแบบสถานงาน ทเหมาะสม 8. ระดบการสนบสนนจากหวหนางาน เพอนรวมงาน หรอผบรหาร 9. Work-life balance initiatives 10. การใหรางวลและไดรบการยอมรบ


ตาราง 2- รายการประเมนความเสยงองครวม (holistic risk assessment) (ตอ)


Work Organisation Factors 11. การจดการในเรองการแบงแยก และการลวงละเมดตางๆ 12. การสอสารอยางมคณภาพ 13. คาตอบแทนทเหมาะสม 14. การตรวจสขภาพแรกรบเขาทำงาน และระหวางการทำงาน เพอเฝาระวงกลมเสยง

*Only items in the box are included in a typical occupational health risk assessment. ท ม า : Workplace Safety and Health Institute, Singapore: Total Workplace Safety and Health Case Study of NatSteel Holdings Pte Ltd, 2016

4) วเคราะหขอมลจากการประเมน และพฒนาโปรแกรมดำเนนงาน (intervention) ตามความเสยงทพบ รายละเอยดตามตารางท 2-5 ตาราง 2-5 ตวอยางโปรแกรม TWH

สงคกคามในงาน ผลกระทบตอสขภาพ ปจจยนอกงาน โปรแกรม TWH

สารเคม ฝน โรค ระบ บ ท าง เด นหายใจจากการทำงาน

การสบบหร โปรแกรมการปองกนระบบทางเดนห า ย ใ จ พ ร อ ม ก บ เน น ก า ร ล ด การสบบหร Clean air and tobacco free workplace (ดำเนนการในสถานประกอบการทเสยงตอโรคระบบทางเดนหายใจจากการทำงานเปนหลก)

สารตะกว โรคพษตะกว การสบบหร โปรแกรมการปองกนโรคพษตะกวพรอมกบเนนการลดการสบบหร

ความรอน Heat stroke ความอวน โรคป ระจำต ว เช น โรคความดนโลหตสง โรคหวใจ

Weight control program อาชพเสยง firefighters, bakery workers, farmers, construction workers, miners, boiler room workers, หลอ หลอมโลหะ ผลตแกว เปนตน


ตาราง 2.5 ตวอยางโปรแกรม TWH

สงคกคามในงาน ผลกระทบตอสขภาพ ปจจยนอกงาน โปรแกรม TWH

แ ส ง ส ว า ง ไ มเพยงพอ

eyestrain ใชสายตากบกจกรรมตางๆ (มอถอ)

โครงการอนรกษสายตา (เชน สถานประกอบการทมการใชสายตาในการมองชนงานระยะใกล เชน ผลตชนสวนอเลคทรอนกส , Jewelry)

การยศาสตร โร ค ก ร ะ ด ก แ ล ะกลามเนอทมสาเหตจากการทำงาน

- โรคประจำตว เชน ขออกเสบ (arthritis) หรอโรคกระดกและกลามเนออนๆ - ภาวะอวน

โปแกรมทางดานการยศาสตรเนนการบรณาการการปองกนโรคอนๆ ทเกยวของกบทาทางการทำงาน

ความเครยด เครยดจากการทำงาน เครยดจากสาเหตอน ๆทมผลตอการทำงาน เ ช น เ ค ร ย ด จ า กครอบครว

Work-life stress management ระดบองคกร (ในงาน) ระดบบคคล (นอกงาน) ส ถ าน ป ระก อบ ก าร ท น า จ ะมความเครยดสง เชน มสถตการลาปวย สถตอบตเหตสง

อบต เหตจากการทำงาน

บ า ด เจ บ จ า ก ก า รทำงาน

อบตเหตทางถนน โปรแกรมปองกนการบาดเจบจากอบต เหตทางถนน (motor vehicle safety driving on and off the job)

ทมา: ปรบจาก NIOSH

5) การตดตามประเมนผล หลงสนสดกจกรรมในแตละครง ภาพรวมกจกรรม เชน ประเมนทกสนป การประเมนผลลพธ อาจแบงเปน 2 ระดบ ไดแก

รายบคคล โดยใชแบบสอบถาม หรอการวดโดยตรง เชน นำหนก ระดบไขมนในเลอด เปนตน รายกลม เชน สถตการเกดอบตเหต จำนวนกลมเสยง กลมปวยดวยโรคไมตดตอ อตราการคงอย

หรอลาออกของพนกงาน 6) การบนทกผลการดำเนนงาน และขอเสนอแนะ โดยบนทกผลการประเมนตางๆ กอนเรมโครงการ

และบนทกผลการจดกจกรรมตางๆ ทเกยวของ


๒.๒.๔ บทบาทของหนวยบรการสขภาพ ม 2 กรณ 1) กรณดำเนนการเพอดแลสขภาพบคลากรสขภาพทปฏบตงานอย ในโรงพยาบาลดำเนนการ

ตามรายละเอยดทกลาวมา 2) กรณดำเนนการเพอจดโปรแกรมใหกบคนทำงานภายนอก หนวยบรการมบทบาทในการประเมน

ความเสยงทงจากการทำงานและจากพฤตกรรมสขภาพ ใหคำปรกษา หากพบความเสยง จดโปรแกรมลดความเสยง โดยเนนแนวคดการดแลสขภาพองครวม หรอสงตอคลนกเฉพาะทาง และมการประเมนตดตามการดำเนนงาน หรอ การจดบรการเชงรกรวมดวย รายละเอยดอยในบทท 3 สรป

การดำเนนงาน wellness programs เปนทศทางในการดแลสขภาพ โดยเนนการปองกนโรค และสงเสรมสขภาพ มากกวาการวนจฉยโรคและรกษา รปแบบการจดบรการอาจเชอมตอกบหนวยบรการสขภาพ หรอจดเปนศนยบรการเปนการจำเพาะ หรอไปจดในสถานททำงาน โดยกจกรรมจะมงเนนทการประเมนความเสยงทางสขภาพและปรบเปลยนพฤตกรรมเสยงนนๆ อาศยการมสวนรวมของตวผรบบรการ กลยทธทสำคญ คอการมนโยบาย การจดตงทมงานขนมารบผดชอบ การสนบสนนทรพยากร และการมสวนรวมของกลมเปาหมาย

สวนโปรแกรมการดแลสขภาพองครวม (TWH) ขนตอนการดำเนนงานจะเหมอนกบ wellness programs แตการประเมนพฤตกรรมเสยง และลกษณะของโปรแกรมท เสนอใหองคกรดำเนนงานจะเปน การบรณาการระหวางการสงเสรมสขภาพกบการปกปองคมครองอนตรายจากการทำงาน


บรรณานกรม

๑. สมเกยรต ศรรตนพฤกษ เอกสารการบรรยาย เรอง การจดบรการ Wellness program ในการประชมเชงปฏบตการเพอเสรมพลงสรางสรรคความสำเรจคลนกโรคจากการทำงาน วนท 22-23 พฤศจกายน 2561 ณ โรงแรมทเค พาเลซ แจงวฒนะ กรงเทพมหานคร

๒. สราวธ สธรรมาสา Total Worker Health: อกแนวทางของการดำเนนงานดานอาชวอนามย [อนเทอรเนต]. [เขาถงเมอ 17 พฤษภาคม 2562]. เขาถงไดจาก: https://www.stou.ac.th/ Schools/Shs/booklet/ book574/fromMag574.pdf

๓. Gundu R. Workplace Wellness Programs (A concept Paper with useful notes) [เขาถงเมอ 17 กมภาพนธ 2563]. เขาถงไดจาก: https://www.researchgate.net/publication/287391827_ Workplace_Wellness_Programs_A_concept_Paper_with_useful_notes/link/56763a1b08ae125516e73141/ download

๔. Margaret M. NIOSH Total Worker Health™ Integrated Approaches to Health Protection and Health Promotion [Internet]. [Accessed 6 May 2019]. From oidprd.sbs.gob.ec:7778/medios/ PORTALDOCS/downloads/.../margaret_kitt_en.pdf

๕. NIOSH [2016]. Fundamentals of total worker health approaches: essential elements for advancing worker safety, health, and well-being. By Lee MP, Hudson H, Richards R, Chang CC, Chosewood LC, Schill AL, on behalf of the NIOSH Office for Total Worker Health.Cincinnati, OH: U.S. Department of Health and Human Services, Centers for Disease Control and Prevention, National Institute for Occupational Safety and Health. DHHS (NIOSH) Publication No. 2017-112.

๖. Workplace Safety and Health Council, Ministry of Manpower, Workplace Safety and Health Institute and the Health Promotion Board. [2014]. Guide to Total Workplace Safety and Health. [Internet]. [Accessed 14 May 2019]. From https://www.wshc.sg/files/wshc/upload/ cms/file/2014/Guide_to_TotalWSH.pdf

๗. Workplace Safety & Health Institute. [2016] Total Workplace Safety and Health : A Case Study of NatSteel Holdings Pte Ltd. [Internet]. [Accessed 18 May 2019]. From https://www.wsh-institute.sg/-/media/wshi/past-publications/2015/twsh-case-study-report_final.pdf?la= en&hash =E4D0FE26D66BA073A4410A7FAA39B677

https://www.stou.ac.th/

https://www.researchgate.net/publication/287391827_%20Workplace_Wellness_Programs_A_concept_Paper_with_useful_notes/link/56763a1b08ae125516e73141/



https://www.wshc.sg/files/wshc/upload/

https://www.wsh-institute.sg/-/media/wshi/past-publications/2015/twsh-case-study-report_final.pdf?la

https://www.wsh-institute.sg/-/media/wshi/past-publications/2015/twsh-case-study-report_final.pdf?la


บทท 3

แนวทางการดำเนนงานศนยสขภาพดในหนวยบรการสาธารณสขและสถานประกอบการ

๓.๑ แนวทางการดำเนนงานศนยสขภาพดในหนวยบรการสาธารณสข ศนยสขภาพดวยทำงานเปนหนวยงานหลกของสถานพยาบาล (โรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป

โรงพยาบาลชมชน) ในการสนบสนนการดแลสขภาพของคนทางานทครอบคลมความเสยงทงในงานและนอกงาน ตามแนวคดการดแลสขภาพแบบองครวม (Total Worker Health) เพอใหคนทางานมสขภาวะทด

กลมเปาหมายในการดำเนนงาน คอ กลมวยแรงงาน ซงหากวเคราะหกลมเปาหมายของศนยสขภาพดวยทำงานในสถานพยาบาลแลว จะประกอบดวยกลมเปาหมาย ดงน

• กลมวยแรงงานทปฏบตงานในสถานพยาบาล (บคลากรของโรงพยาบาล) • กลมวยแรงงานอนๆ ทไมไดปฏบตงานภายในสถานพยาบาล (ผประกอบอาชพ)

การแบงกลมเปาหมายแบบน มประโยชนในการดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงาน เพอแสดงใหเหนความชดเจนในบทบาทหนาทของศนยสขภาพดวยทำงานในโรงพยาบาล ทำใหศนยสขภาพดวยทำงานสามารถจดบรการทเหมาะสมตามกลมเปาหมายมากทสด โดยบทบาทของศนยสขภาพดวยทำงานในโรงพยาบาล ในการดแลสขภาพวยแรงงาน สามารถแบงได ดงน

• บทบาทในการจดบรการสงเสรมสขภาพและปกปองความเสยงจากการทำงานแกบคลากร (workplace health promotion)

• บทบาทในการใหบรการแกผประกอบอาชพ (service provider) • บทบาทในการเปนพเลยงใหสถานประกอบการในการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงาน

ในสถานประกอบการ (facilitator) ๓.๑.๑ บทบาทในการจดบรการแกบคลากรและผประกอบอาชพ

๑) บทบาทในการจดบรการสงเสรมสขภาพและปกปองความเสยงจากการทำงานแกบคลากร (Workplace Health Promotion) เปนบทบาททศนยสขภาพดวยทำงานตองดำเนนการในฐานะตวแทนหรอผแทนนายจางในการใหบรการแกบคลากรภายในโรงพยาบาล โดยการจดบรการอาจเรมตนในชวงเวลา ของการตรวจสขภาพบคลากร เพอจะไดขอมลการประเมนความเสยงในระดบบคคล นอกจากนเพอประเมน ความเสยงในระดบองคกรศนยสขภาพดวยทำงานควรมการนำขอมลสถานะสขภาพองคกร ขอมลการบาดเจบ และการเจบปวย รวมถงขอมลสภาพแวดลอมในการทำงาน มารวมพจารณาในการกำหนดและจดลำดบความสำคญของปญหาเพอเปนขอมลประกอบการจดชดกจกรรมสงเสรมสขภาพและปกปองความเสยง

บทบาทของศนยสขภาพดวยทำงานในโรงพยาบาลในการจดบรการแกบคลากรนน สามารถอธบาย เปนขนตอนการดำเนนงานไดดง ภาพท ๓-๑


๒) บทบาทในการใหบรการแกผประกอบอาชพ (Service Provider) เปนบทบาทในการจดบรการเชงรบของศนยสขภาพดวยทำงานในโรงพยาบาลทใหบรการแกผประกอบอาชพนอกเหนอจากขอ ๑ โดยแบงเปนกจกรรมการดำเนนการทประกอบดวยกจกรรมหลก คอ การประเมนความเสยง การวเคราะหขอมล การจดกจกรรม การตดตามประเมนผลการดำเนนงานและการสรปผลการดำเนนงาน ซงแสดงขนตอนการดำเนนงานไดดง ภาพท ๓-๒

สวนการใหบรการแกผประกอบอาชพเชงรกในสถานประกอบการนนจะเปนบทบาทในขอ ๓ การเปนพเลยงใหสถานประกอบการในการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการ (Facilitator)

ภาพท ๓-๑ ขนตอนการดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงานในโรงพยาบาลสำหรบบคลากรโรงพยาบาล

บคลากรโรงพยาบาลเขารบการตรวจสขภาพประจำป

ซกประวตและคดกรองความเสยงพฤตกรรมสขภาพ

และความเสยงจากการทำงาน ตามแบบประเมนพฤตกรรมสขภาพ

การวเคราะหขอมล

- ขอมลบคคล

- ขอมลองคกร

การจดกจกรรม (Intervention) - Individual - Group

การตรวจสขภาพและการตรวจทางหองปฏบตการ

การประเมน และการตดตาม

วเคราะหความสนใจ และความตองการของ

ผรบบรการ

การบนทกและการจดเกบขอมล

สรปผลการดำเนนงานและจดทำสถานการณการดแลสขภาพบคลากร


ภาพท ๓-๒ ขนตอนการดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงานในโรงพยาบาล

สำหรบกรณการใหบรการแกผประกอบอาชพ

ผประกอบอาชพเขารบบรการ

ซกประวตและคดกรองความเสยงพฤตกรรมสขภาพ

และความเสยงจากการทำงาน ตามแบบประเมนพฤตกรรมสขภาพ

1. เดนเขามารบบรการเอง 2. รบสงตอจากหนวยอน

- สถานประกอบการ

- ชมชน

- คลนกอนๆในรพ.

การวเคราะหขอมล

- ขอมลบคคล

- ขอมลองคกร

การจดกจกรรม (Intervention) - ระดบบคคล - ระดบกลม

การตรวจสขภาพและการตรวจทางหองปฏบตการ

การประเมน และการตดตาม

วเคราะหความสนใจและความตองการของผรบบรการ

การบนทกและการจดเกบขอมล

สรปผลการดำเนนงานและจดทำสถานการณการดแลสขภาพบคลากร


๓.๑.๒ กจกรรมการดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงานในโรงพยาบาล

เมอพจารณาจากแผนภาพขนตอนการดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงานในโรงพยาบาล จะเหนวาท งบทบาทในการใหบรการแกบ คลากร หรอแกผ ประกอบอาชพ อ นๆ น น ม ข นตอนการดำเน นงาน ทเหมอนกน ซงเมอนำขนตอนการดำเนนงานมาแยกยอยเปนกจกรรมการดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงานในโรงพยาบาล จะประกอบดวยกจกรรมตางๆ ดงน

๑) การจดตงคณะทำงานหรอคณะกรรมการของหนวยบรการสาธารณสข การจดต งคณะทำงานหรอคณะกรรมการของโรงพยาบาล โดยมกล มงานใดงานหน ง

ของโรงพยาบาลเปนแกนหลก และจดตงเปนคลนกสขภาพคนทำงาน หรอศนยสขภาพคนทำงาน เพอให มการประสานงานในการรบ–การสงตอของงานหรอคลนกตาง ๆ ในโรงพยาบาลและเชอมตอการดำเนนงาน กบสถานประกอบการและมการกำหนดผรบผดชอบงานเพอใหการบรการแกผ รบบรการในโรงพยาบาล มความตอเนองและเกดประโยชนสงสด

๒) การประเมนและการคดกรองความเสยงสขภาพ การคดกรองความเสยงสขภาพคนทำงานดวย verbal screening เชน แบบคดกรองภาวะสขภาพ

ทวไปทโรงพยาบาลดำเนนการอยแลว ไดแก แบบคดกรองโรคหวใจและหลอดเลอด แบบคดกรองความเครยด หรอภาวะทางสขภาพจต เปนตน หรออาจใชแบบคดกรองพฤตกรรมเสยงสขภาพ (แบบ TWH ๐๑) กได

๓) การตรวจสขภาพทวไป ประกอบดวยกจกรรมตางๆ ไดแก การชงนำหนก วดสวนสง วดรอบเอว การตรวจความสมบรณ

ของเมดเลอด ตรวจระดบนำตาลในเลอด ตรวจระดบไขมนในเลอด ตรวจอจจาระ ตรวจปสสาวะ ตรวจการทำงานของตบ ไต การถายภาพรงสทรวงอก การตรวจสขภาพชองปาก เปนตน

๔) ตรวจสขภาพตามปจจยเสยงจากการทำงาน ประกอบดวยกจกรรมตางๆ ไดแก การตรวจสมรรถภาพการไดยน การตรวจสมรรถภาพ

การมองเหน การตรวจสมรรถภาพการทำงานของปอด การตรวจเลอดเพอหาเมตาโบไลทของสารเคม และรวมถงการตรวจสขภาพเพอประเมนความเหมาะสมกบลกษณะงาน (fit for work)

๕) การวเคราะหและสรปผล โดยการนำขอมลสถานะสขภาพของบคคลซงอาจไดมาจากจากแบบสรปผลสภาวะสขภาพองครวม

TWH ๐๑ (ตารางท ๓-๑) และขอมลสถานะสขภาพขององคกรมาวเคราะห เพอกำหนดกลมเปาหมายทควร ไดรบการจดบรการใหเหมาะสม โดยในระยะนหากคดกรองแลวพบวาผรบบรการมอาการปวยตองใหบรการ ในการสงตอเพอรบการรกษาทเหมาะสมอยางรวดเรว เพอลดการเกดภาวะแทรกซอน รวมถงการใหบรการ ในการประเมนการกลบเขาทำงานแกลกจางทปวยดวย สวนผรบบรการในกลมปกตและกลมเสยงกใหทำ การพจารณาในการวางแผนกำหนดกจกรรมสงเสรมสขภาพทเหมาะสมตามความเสยงตอไป โดยทำการวเคราะหความสนใจและความตองการของกลมเปาหมายในการรบบรการ (need and interesting assessment) มาประกอบเพมเตม เพอใหสามารถจดชดกจกรรมทเหมาะสมและเพอเพมการมสวนรวมของกลมเปาหมาย


จากนนทำการกำหนดจดตงเปาหมาย (set goal) ทกลมตองการ เพอวางแผนในการจดชดกจกรรมสงเสรมสขภาพและปกปองความสยงทเกดจากการทำงาน และเพอสะดวกตอการประเมนและการตดตามผล การดำเนนงานกจกรรมฯ ตารางท ๓-๑ แบบสรปผลสภาวะสขภาพองครวม (TWH 01)

สรปผลความเสยงดานสขภาพทวไป และพฤตกรรมสขภาพ

สรปผลความเสยงจากการ

ทำงาน

ไมมความเสยง มความเสยง

ไมมความเสยง

(........) มสขภาพด สงเสรมสขภาพและปองกนโรค เพอธารงไวซงการมสขภาพด

(........) มความเสยงโรคทวไป เนน การ สงเสรมสขภาพและปองกนโรค โดยคานงถงปญหาสขภาพจากโรคทวไป

ไมมความเสยง

(........) มความเสยงโรคจากการทางาน เนนการสงเสรมสขภาพและปองกนโรค โดยคานงถงปจจยเสยงจากการทางาน

(........) มความเสยงทงโรคทวไปและโรคจากการทางาน เนนการสงเสรมสขภาพและปองกนโรค โดยคานงถงปจจยเสยงจากการทางานและปญหาสขภาพจากโรคทวไป

๖) การจดชดกจกรรม (Intervention) ดานการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรคทคำนงถง

การบรณาการในการจดการความเสยงดานสขภาพทวไปและความเสยงจากการทำงาน โดยกจกรรมตองสอดคลองทงการปองกนความเสยงทเกดจากการทำงานและการสงเสรมสขภาพ โดยเปนกจกรรมทงเชงรบในสถานพยาบาลหรอเปนกจกรรมเชงรกในสถานประกอบการโดยการดำเนนการรวมกบสถานประกอบการกได กจกรรมนนๆ ควรไดรบการสงเสรมและสนบสนนจากผบรหาร โดยอาจผานทางงานทรพยากรบคคลกได รายละเอยดแนวทาง การจดกจกรรมสามารถศกษาเพมเตมไดในบทท ๒

๗) การตดตามและการประเมนผล เพอประเมนประสทธภาพและประสทธผลในการดำเนนงาน ของโครงการทจดใหลกจางหรอผปฏบตงานในสถานพยาบาล แบงออกเปน

การตดตามประเมนผล

1. การประเมนผลหลงการสนสดกจกรรมในแตละครง 2. การประเมนผลภาพรวมกจกรรมหลงจากเสรจสนกจกรรมทงหมด โดยอาจจดใหม

การประเมนผลทกสนป การประเมนผลลพธ

1. การประเมนผลลพธรายบคคล โดยการใชแบบสอบถามหรอการวดโดยตรง เชน นำหนก หรอระดบไขมนในเลอดทเปลยนแปลงไปหลงการเขารวมกจกรรม เปนตน 2. การประเมนผลลพธรายกลม เชน สถตการเกดอบตเหตของสถานประกอบการ จำนวน กลมเสยงหรอกลมปวยดวยโรคไมตดตอเรอรง อตราการคงอยหรอลาออกของพนกงาน


๘) การบนทก การจดเกบขอมล และการจดทำรายงานสถานการณสขภาพขององคกร ในการดแลสขภาพลกจางควรจดใหมการเกบขอมลอยางเปนระบบเพอการปกปองสทธลกจาง

โดยเฉพาะกลมทเปราะบาง เชน กลมทมการเจบปวยดวยโรคจตเวช เปนตน รวมถงการปฏบตตามกฎหมาย ในการจดเกบขอมลสขภาพลกจางเพอประโยชนในการเฝาระวงโรคจากการทำงานและโรคทเกยวเนองจากการทำงาน

การจดทำรายงานสถานการณ สขภาพขององคกร อาจประกอบดวยขอมลด งตอไปน ผลการประเมนคดกรองภาวะสขภาพ verbal screening ผลการตรวจสขภาพเพอเฝาระวงสขภาพในภาพรวม การจดโปรแกรมการสงเสรมปองกนทดำเนนการและผลการประเมนโปรแกรม

๓.๑.๓ บทบาทในการเปนพ เลยงใหสถานประกอบการในการดำเนนงานศนยสขภาพดวย ทำงานใน สถานประกอบการ (facilitator)

บทบาทในการเปนพเลยงใหสถานประกอบการในการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการ (facilitator) เปนการทศนยสขภาพดวยทำงานในโรงพยาบาลใหการสนบสนนสถานประกอบการในการดำเนนการศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการ โดยมบทบาทในการสนบสนนการดำเนนงานฯ ดงน

1) มการจดประชมหรอเขาเยยมสถานประกอบการเพอใหขอเสนอแนะในการดำเนนงานแกสถานประกอบการ

2) คดกรองสภาวะสขภาพลกจางดวยแบบประเมน TWH 01 หรอแบบประเมนอนๆ ทสามารถประเมนความเสยงดานโรคทวไปและความเสยงจากการทำงานได หรอสนบสนนใหสถานประกอบการมการดำเนนการ

3) มการใหคำปรกษาในการจดหรอรวมจดกจกรรมใหกบลกจาง โดยเนนการสงเสรมสขภาพและปกปองสขภาพจากการทำงาน

4) มการตดตามผลการดำเนนงานของสถานประกอบการ

3.1.4 แนวทางการดำเนนงานศนยสขภาพคนทำงานองครวม/ศนยสขภาพดวยทำงานสำหรบโรงพยาบาล ประจำป 2563 โดยมรายละเอยดตามภาพท ๓-3 ถงภาพท 3-4 และตารางท 3-2

1) ขนตอนการเตรยมการ 1.1 โรงพยาบาลสงหนงสอแจงความจำนงเขารวมโครงการผานสำนกงานสาธารณสขจงหวดไปยง

สำนกงานปองกนควบคมโรค 1.2 โรงพยาบาลทบทวนการดำเนนงานตามแบบประเมนตนเอง TWH 02 ผาน google form

ภายในวนท 31 มนาคม 2563 2) ขนตอนการดำเนนงาน

ตามกจกรรมการดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงานในโรงพยาบาลในหวขอ ๓.๑.๒ รวมถงการสนบสนนการดำเนนงานศนยสขภาพคนทำงานองครวมของสถานประกอบการ ตามหวขอ ๓.๑.๓

3) ขนตอนการสรปผล โรงพยาบาลรวมรวบผลการดำเนนงานและรายงานตามแบบ TWH 03 ผานไฟล excel

สงสำนกงานปองกนควบคมโรคภายในวนท 15 สงหาคม 2563 ท งน แบบฟอรมการดำเน นงานของโรงพยาบาลท งหมด สามารถดาวน โหลดได จากล งค

https://sl.moph.go.th/LDq5B1p

https://sl.moph.go.th/LDq5B1p


ภาพท 3-3 แนวทางการดำเนนงานศนยสขภาพคนทำงานองครวม ประจำป 2563

โรงพยาบาลทสนใจเขารวมโครงการ

สงหนงสอแจงความจำนงเขารวมโครงการผานสำนกงานสาธารณสขจงหวดไปยงสำนกงานปองกนควบคมโรค

โรงพยาบาลทบทวนการดำเนนงานตามแบบประเมนตนเอง TWH ๐๒ ผาน google form ตามลงค

https://docs.google.com/forms/d/1h2YuWvzmWSCy8GSOMrT3W8ZrCaRuZ-CpwmXy2gVGjDM/edit

หรอ

ภายในวนท 31 มนาคม

โรงพยาบาลรวมรวบผลการดำเนนงาน รายงานตามแบบ TWH03 ผานไฟล excel

สงสำนกงานปองกนควบคมโรค

ภายในวนท 15 สงหาคม 2563

โรงพยาบาลดำเนนการตามแนวทาง การดำเนนงาน ตามเอกสารแนบ

สำนกงานปองกนควบคมโรค แจงรายชอโรงพยาบาล

ทเขารวมโครงการมายงสวนกลาง

สวนกลางวเคราะหผลการดำเนนงาน

และแจงกลบไปยง

สำนกงานปองกนควบคมโรค

สวนกลางรวบรวม

ผลการประเมนตนเอง แจงกลบไปยง

สำนกงานปองกนควบคมโรค เพอใหขอเสนอแนะ

สำนกงานปองกนควบคมโรค หรอสวนกลาง ตดตามเยยมเสรมพลง

โรงพยาบาลในโครงการ

สำนกงานปองกนควบคมโรค รวบรวมสงสวนกลาง

สงภายในวนท 31 สงหาคม 2563


ตารางท 3-2 แสดงแผนการดำเนนงานศนยสขภาพคนทำงานองครวม

กจกรรม ธค. มค. กพ. มค. เมย. พค. มย. กค. สค. กย.

1. การประชมถายทอดแนวทางการดำเนนงานโรงพยาบาลตนแบบฯ

2. ขนตอนการเตรยมการ - โรงพยาบาลสงหนงสอแจงความจำนงเขารวมโครงการผาน

สำนกงานสาธารณสขจงหวดไปยงสำนกงานปองกนควบคมโรค - สำนกงานปองกนควบคมโรค แจงรายชอโรงพยาบาลทเขารวมโครงการ

มายงสวนกลาง - โรงพยาบาลทบทวนการดำเนนงานตามแบบประเมนตนเอง TWH02

3. ขนตอนการดำเนนงาน - โรงพยาบาลดำเนนการตามแนวทางการดำเนนงาน (เอกสารแนบ) - สวนกลางรวบรวมผลการประเมนตนเองแจงกลบไปยง

สำนกงานปองกนควบคมโรค เพอใหขอเสนอแนะ - สำนกงานปองกนควบคมโรค หรอสวนกลาง ตดตามเยยมเสรมพลง

โรงพยาบาลในโครงการ

4. ขนตอนการสรปผล - โรงพยาบาลรวมรวบผลการดำเนนงานรายงานตามแบบ TWH 03

ผานไฟล excel สงสำนกงานปองกนควบคมโรค - สำนกงานปองกนควบคมโรค รวบรวมผลการดำเนนงานสงสวนกลาง - สวนกลางวเคราะหผลการดำเนนงานและแจงกลบไปยงสำนกงานปองกนควบคมโรค


ภาพท 3-4 ขนตอนการใชแบบฟอรม TWH 01, TWH 02 และ TWH 03 แบบอเลกทรอนกสไฟล

ใหกรอกขอมลใน ใหกรอกขอมลใน ใหกรอกขอมลใน

สงขอมล ตาม "แบบฟอรม TWH 03" ทไดจากขอ 4

5. สง "แบบฟอรม TWH 03 สง 15 สงหาคม ของทกป"

ไปยงส านกงานปองกนควบคมโรค

(ภายในวนท 15 สงหาคม ของทกป)

4. กรณใชแบบฟอรมอน ๆ ใหโรงพยาบาล

สรปขอผลการด าเนนงาน ใน

"แบบฟอรม TWH 03 สง 15 สงหาคม

ของทกป "

6. ส านกงานปองกนควบคมโรค รวบรวมผลการด าเนนงานของโรงพยาบาลในพนท

สงขอมลใหกบ

ศนยพฒนาวชาการอาชวอนามยและสงแวดลอม จงหวดสมทรปราการ

ทาง E-mail: [email protected] ภายใน 31 สงหาคม ของทกป

1.1 กรณใชแบบคดกรองพฤตกรรมเสยงสขภาพ (TWH 01) ท

เปนไฟลอเลกทรอนกสประเภท excel ทจดเตรยมให

แบบฟอรม "1. แบบฟอรม TWH 01 และ 03

ส าหรบ บคลากรในโรงพยาบาล"


ส าหรบผประกอบอาชพ (เชงรบ)"


ส าหรบผประกอบอาชพ (เชงรบ)"

1.2 กรณทโรงพยาบาลเคยด าเนนการมาแลวและใชแบบฟอรมอน ๆ

ในการคดกรองพฤตกรรมเสยงทางสขภาพ ใหสรปผลการ

ด าเนนงานตามขนตอนขอ 4

ขนตอนการใชแบบฟอรม TWH 01, TWH 02 และ TWH 031. โรงพยาบาล ประเมนตนเองในการด าเนนงานโรงพยาบาลตนแบบเพอควบคมความเสยงจากการท างานและ

เออตอการมสขภาวะทด ตามแบบ TWH 02

ตามลงค https://docs.google.com/forms/d/1h2YuWvzmWSCy8GSOMrT3W8ZrCaRuZ-CpwmXy2gVGjDM/edit หรอ

3. ใหน าขอมลทสรปผลการด าเนนการโรงพยาบาลศนยสขภาพดวยท างาน ใน Sheet ชอ "TWH

03" ของทกไฟล (ไฟลบคลากรโรงพยาบาล ไฟลผประกอบการ เชงรกและเชงรบ)

มาสรปขอมลผลการด าเนนงานทงหมด ใน "แบบฟอรม TWH 03 สง 15 สงหาคม ของทกป"

บคลากรในโรงพยาบาล ผประกอบอาชพ (เชงรบ) ผประกอบอาชพ (เชงรก)

2. การใชงาน 1 Sheet เทากบ 1 คน หากตองการเพม Sheet ใหท าตามข นตอน ดงน 2.1 คลกขวาท sheet ทอยในล าดบกอนคน sheet ชอ คนสดทาย เลอกค าสง Move or Copy” ตามรป ท 1.1 จะพบหนาตางใหม Move or Copy” ตามรป 1.2

า า

2.2.จากขอ 2.1 จะพบหนาตางใหม Move or Copy” ใหเลอก คลก Sheet ชอ คนสดทาย ใหข นแถบสน าเงน หลงจากน นให ต กเลอก Create a copy" ตามรป 1.2

1

1 1

1 2.3 ถากรณทมจ านวนผรบบรการจ านวนมาก ไ ลจะมขนาดให และคอมพวเตอรไมสามารถท างานได ใหเจาหนาทสามารถ Copy ไ ลเพมได แตในการสรปผลการด าเนนงานปลายป ตองน าขอมลจาก Sheet ชอ TWH 03" ตามรปท 1.3 ของทกไ ลมาสรปรวมกนอกคร ง ตามข นตอนท 3

1 3


อธบายภาพท 3-4 ขนตอนการใชแบบฟอรม TWH 01, TWH 02 และ TWH 03 แบบอเลกทรอนกสไฟล ขนตอนท 1 โรงพยาบาลประเมนตนเองในการดำเนนงานโรงพยาบาลตนแบบเพอควบคมความเสยง

จากการทำงานและเออตอการมสขภาวะทด ตามแบบ TWH 02 ตามลงค https://docs.google.com/forms/d/1h2YuWvzmWSCy8GSOMrT3W8ZrCaRuZ-CpwmXy2gVGjDM/edit

1.1 กรณ ใชแบบคดกรองพฤตกรรมเสยงสขภาพ (TWH 01) ท เปนไฟล อเลกทรอนกส ประเภท excel ทจดเตรยมให

1.2 กรณทโรงพยาบาลเคยดำเนนการมาแลวและใชแบบฟอรมอน ๆ ในการคดกรองพฤตกรรมเสยงทางสขภาพ ใหสรปผลการดำเนนงานตามขนตอนท 4

ขนตอนท 2 เลอกใชแบบฟอรมกรอกขอมลโดยแบงตามกลมเปาหมาย 2 .1 บ ค ล าก ร ใน โร งพ ย าบ าล แ บ บ ฟ อร ม “ 1 . แ บ บ ฟ อร ม TWH 0 1 แ ล ะ 0 3

สำหรบบคลากร ในโรงพยาบาล” 2.2 ผ ป ระก อบ อาช พ (เช งร บ ) แบ บ ฟ อร ม “2 . แ บ บ ฟ อร ม TWH 0 1 แล ะ 0 3

สำหรบผประกอบอาชพ (เชงรบ)” 2 .3 ผ ป ระกอบ อาช พ (เช งร ก ) แบ บ ฟ อร ม “3 . แบ บ ฟ อร ม TWH 0 1 และ 0 3

สำหรบผประกอบอาชพ (เชงรก)” เมอเลอกแบบกรอกขอมลทตองการแลว การใชงานแบบฟอรมกรอกขอมลน จะแบงเปน

การกรอกขอมล 1 Sheet เทากบ 1 คน หากตองการเพม Sheet ใหทำตามขนตอน ดงน 1) คลกขวาท sheet ทอยในลำดบกอนคน sheet ชอ "คนสดทาย) เลอกคำสง “Move or

Copy” ตามรป ท 1.1 จะพบหนาตางใหม “Move or Copy” ตามรป 1.2 2) ถากรณทมจำนวนผรบบรการจำนวนมาก ไฟลจะมขนาดใหญ และคอมพวเตอรไมสามารถ

ทำงานได ใหเจาหนาทสามารถ Copy ไฟลเพมได แตในการสรปผลการดำเนนงานปลายป ตองนำขอมล จาก Sheet ชอ "TWH 03" (ตามรปท 1.3) ของทกไฟลมาสรปรวมกนอกครง ตามขนตอนท 3

โดยการดำเนนงานตามขนตอนนเพอปองกนไมใหสตรในการคำนวณเพอสรปขอมลทงหมดใน Sheet ชอ "TWH 03" มการคลาดเคลอน

ขนตอนท 3 ใหนำขอมลทสรปผลการดำเนนการโรงพยาบาลศนยสขภาพดวยทำงาน ใน Sheet ชอ "TWH 03" ของทกไฟล (ไฟลบคลากรโรงพยาบาล ไฟลผประกอบการ เชงรกและเชงรบ) มาสรปขอมลผล การดำเนนงานทงหมด ใน "แบบฟอรม TWH 03 สง 15 สงหาคม ของทกป"

ขนตอนท 4 กรณใชแบบฟอรมอน ๆ ใหโรงพยาบาลสรปขอผลการดำเนนงาน ใน "แบบฟอรม TWH 03 สง 15 สงหาคม ของทกป "

ขนตอนท 5 สง "แบบฟอรม TWH 03 สง 15 สงหาคม ของทกป" ไปยงสำนกงานปองกนควบคมโรค (ภายในวนท 15 สงหาคม ของทกป)


ขนตอนท 6 สำนกงานปองกนควบคมโรค รวบรวมผลการดำเนนงานของโรงพยาบาลในพนทสงขอมลใหกบศนยพฒนาวชาการอาชวอนามยและสงแวดลอม จงหวดสมทรปราการ ทาง E-mail: [email protected] ภายใน 31 สงหาคม ของทกป ๓.๒ แนวทางการดำเนนงานศนยสขภาพดในสถานประกอบการ

การดำเนนงานศนยสขภาพดในสถานประกอบการ มรายละเอยดและขนตอน ดงน ๓.๒.๑. การดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการ

๑) วตถประสงคการดำเนนงาน (1) เกด “ศนยกลาง” ในการใหคำปรกษา และดแล สงเสรมสขภาพทครอบคลมในทกมต

ทงทางดานโรคจากการทำงาน โรคตดตอ โรคไมตดตอ โรคปองกนไดดวยวคซน และ ปญหาดานสขภาพจต (สขภาพแบบองครวม : Total worker health) นำไปสการมสขภาพรางกายและจตใจทสมบรณของประชากร วยทำงานในสถานประกอบการ

(2) เกดกลไก หรอ platform การเชอมโยงการดำเนนงานในการดแลและสงเสรมสขภาพ ระหวาง สถานประกอบการ กบ หนวยบรการสาธารณสข จนไปนำสการดำเนนงานสงเสรมสขภาพในองคกร ทยงยน

(3) เกดการบรณาการการดำเนนงานดานสงเสรมสขภาพ การปองกน ควบคมโรค ระหวางหนวยงานสาธารณสขสวนกลาง และ พนท รวมถง การบรณาการระหวางกระทรวงทเกยวของ

2) กลมเปาหมาย ประชากรวยทำงาน (15 - 59 ป) ทยงไมปวย หรออาจเปนกลมเฝาระวง หรอเปนกลมเสยง

ของโรค และทำงานในสถานประกอบการ โดยวยทำงาน แบงเปน 3 กลมหลก คอ วยทำงานตอนตน วยทำงานตอนกลาง และวยกอนเกษยน/วยทอง ซงอาจมชดกจกรรมทมความจำเพาะตอกลมทแตกตางกนในบางรายการ

3) บคลากรในการรวมดำเนนงาน ควรประกอบดวย 1. เจาหนาทความปลอดภยในการทำงานทกระดบ 2. เจาหนาทฝายบคคลและธรการหรอทรพยากรมนษย 3. แพทย และพยาบาลประจำหองรกษาพยาบาล โดยอาจอยในรปของการแตงตงคณะกรรมการศนยสขภาพดวยทำงาน โดยมผแทนจากกลมงาน

ตางๆ มารวมในการดำเนนงานเพอใหเกดการมสวนรวมและขบเคลอนงานไปพรอมกนทงองคกร ทงนควรมการดำเนนงานรวมกบหนวยบรการสาธารณสขในพนท เชน ศนยสขภาพดวยทำงาน

ของโรงพยาบาลในพนท เปนตน 4) แนวทางการดำเนนงานศนยสขภาพดในสถานประกอบการ

ศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการ เปนศนยกลางในการดแลสขภาพของลกจาง ทผสมผสานในดานการสงเสรมสขภาพ ปองกน โรคในทกดาน และหากพบวาลกจางมปญหาเฉพาะหรอเจบปวยเปนโรค ศนยสขภาพดวยทำงานน จะเปนหนวยประสานการสงตอโรงพยาบาลหรอคลนกเฉพาะดานตอไป


๓.๒.๒. หลกในการบรหารจดการศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการ มดงน ๑) ควรเนนเปนลกษณะท เปน จดบรการสขภาพแบบแบบองครวม ผสมผสาน (Holistic)

ในการสงเสรมสขภาพปองกนโรคทกดานสำหรบลกจางในสถานประกอบการ โดยอาจผสานการดำเนนงาน ในหองรกษาพยาบาล ใหเปน “หองสงเสรมสขภาพ” หรอ ผสานการดำเนนงานใน คลนกความปลอดภยฯ ใหเปน “ศนยจดการสขภาพและความปลอดภย” ในองคกร

๒) รปแบบ วธการจดศนยฯ ควรเปนลกษณะทดงดดนาสนใจ ใหความรสกทมาใชบรการแลวสบาย เชญชวนจงใจใหลกจางอยากมาใชบรการ จดชวงเวลาในการใหบรการทสะดวก เหมาะสมกบเวลาของลกจาง ในองคกร

๓) มพ นท สำหรบการสอน สาธต ฝกหดการปฏบตตน สำหรบแพคเกจการสง เสรมสขภาพ ในรปแบบตางๆ ไดอยางชดเจน เพอใหลกจางท เขารวมแพคเกจการสงเสรมสขภาพนน สามารถเขาใจถง วธการปฏบตตนไดอยางถกตอง จนนำไปสการปรบเปลยนพฤตกรรมไดอยางถกตองและเหมาะสมตอไป

๔) เนนใหมการเขาถงไดงาย มผใหคำปรกษาและแนะนำตลอดเวลาในศนยสขภาพดวยทำงาน ทงนสถานประกอบการสามารถพฒนารปแบบการเปนศนยสขภาพดวยทำงานทเหมาะสมตามบรบทขององคกรได แตตองยดหลก “การสงเสรม ดแลสขภาพทครอบคลมในทกมต หรอ สขภาพแบบองครวม : Total worker health” เปนสำคญ ๓.๒.๓. ตวอยางการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการ ขนตอนอาจมกจกรรม ในการดำเนนงาน ดงน

๑) Establish committee : การจดตงทมงาน หรอ ผรบผดชอบ มการจดตงทมงาน หรอ ผรบผดชอบในการดำเนนกจกรรมตางๆ ในศนยสขภาพดวยทำงาน

โดยมาจากทกฝาย เพอใหเกดการมสวนรวมและสนบสนนการดำเนนงานไปพรอมกน 2) Assessment : การวเคราะหขอมลทางดานสขภาพ

ทมงาน หรอ ผ รบผดชอบมการนำสถานการณทางสขภาพของผ ปฏบตงานในทกดาน (ทงดานสขภาพ ทางกาย และสขภาพจต) มาประเมนและวเคราะหผล หากพบความเสยงหรอประเดนปญหาสำคญจงจะมการประเมนเฉพาะดานตอไป

ท งน ใน ส วนของการว เค ราะห ข อม ล จ ากผลการตรวจส ขภ าพท พบความผ ดปกต หรอการเจบปวยของลกจางในสถานประกอบการ สามารถใช ระบบ Smart Detect (ระบบเฝาระวงสขภาพดานโรคจากการประกอบอาชพและส งแวดลอม) ของกองโรคจากการประกอบอาชพและส งแวดลอม กรมควบคมโรค ชวยวเคราะหสภาพปญหาและความสำคญได

๓) Screening : คดกรองความเสยงจำเพาะดาน เมอไดผลการวเคราะหขอมลสขภาพแลว จะเหนถงปญหาทสำคญในภาพรวมขององคกร

วาเปนเรองใด หรอ ประเดนใด หลงจากนนควรดำเนนการคดกรองความเสยงเฉพาะดานรวมดวย การคดกรองความเส ยงในดานตางๆ ท อาจจะเปนปญหาทางสขภาพทสำคญของคนวยทำงานในสถานประกอบการ มดงตอไปน


(1) ดานโรคจากการประกอบอาชพ (2) ดานโรคไมตดตอเรอรง เชน ภาวะอวน เบาหวาน ความดนโลหต โอกาสเสยงตอการเกด

โรคหลอดเลอดหวใจ เปนตน (3) ดานโรคตดตอ เชน วณโรค เอดส ไขหวดใหญ เปนตน (4) ดานพฤตกรรมการสบบหร ดมสรา (5) ดานสขภาพชองปาก (6) ดานสขภาพจต ทงนตวอยางแบบคดกรองสขภาพจะแนบไวใหภาคผนวก โดยในสวนนองคกรสามารถขอรบ

คำปรกษา คำแนะนำ ไดจากศนยสขภาพดวยทำงานในหนวยบรการสาธารณสขในพนทได 4) Summary and Planning : การสรปผลและการวางแผนการดำเนนงาน

การสรปขอมลภาวะสขภาพ สมรรถนะในดานตางๆ ทงดานกาย และใจของลกจาง ทไดจากข นตอนท 2 และ 3 นำไปส การวางแผนการดแลสขภาพท จำเพาะแตละบคคล หรอรายกล ม ท งท เปน แผนระยะสน ระยะกลาง หรอระยะยาว

๕) Intervention: การจดชดกจกรรมเพอสงเสรมหรอลดความเสยงทางสขภาพ คอ การสนบสนน ใหคำปรกษา แนะนำ และใชชดแพคเกจสรางเสรมสขภาพเพอปองกนโรค

รวมถงการสาธตกระบวนการสงเสรมสขภาพ ตลอดจนใหคำปรกษา แนะนำทเปนปญหาเฉพาะรายบคคล (การออกกำลงกาย อาหารทเหมาะสมกบสขภาพ วคซน การลดเหลา บหร การลดความเครยด) ซงกระบวนการทเปนมาตรการสงเสรมนตองเปนระดบทมคณภาพ สามารถออกแบบตามลกษณะเฉพาะบคคลทแตกตางกนได และการประสาน สงตอ เชอมโยงกบหนวยบรการสาธารณสข ในกรณทมปญหาเฉพาะ เช น เปนโรคเรอรง ปญหาโรคจากการประกอบอาชพ หรอ มปญหาสขภาพทซบซอนทตองการการดแลเฉพาะทาง รวมถง มการบรหารจดการเพอดแลสขภาพผ ป วยและผ ไดรบบาดเจบกอนกลบเขาทำงาน (Return to work management) รวมถงผทมสภาพรางกายทไมเออตอการทำงานในหนาทเดม

6) Monitoring and Evaluation : การตดตามและประเมนผล ตดตามภาวะสขภาพ ความแขงแรงตอเนอง และตดตามความกาวหนาในสวนทดำเนนการตามท

ไดรบคำปรกษาของลกจาง พรอมกบมการบนทกภาวะสขภาพอยางตอเนอง โดยมสมดสขภาพ (ทงทเปนเอกสาร หรอ electronic) ประจำต วผ ใชบรการ เพ อตดตามภาวะสขภาพ ได อย างตอ เน อง พรอมกบบนท ก โปรแกรมการสรางเสรมสขภาพ และตองมการประเมนผลลพธอยางชดเจนวา กจกรรมในการสงเสรมสขภาพ หรอลดความเสยงของลกจางทไดดำเนนการนนสามารถลดความเสยงไดจรงหรอไม โดยสามารถประเมนออกมาในรปแบบของ จำนวนกลมเสยง สถตการลาปวย สถตการประสบอบตเหตทลดลง หรอคารกษาพยาบาลทลดลง เพอใหสามารถสะทอนผลลพธของกจกรรมทดำเนนการทงหมดภายใตศนยสขภาพดวยทำงานไดวา สามารถทำใหผปฏบตงานมสขภาพทแขงแรงขนไดจรงหรอไม

ทงนการดำเนนงานในแตละสวนสามารถขอรบคำปรกษา คำแนะนำ ไดจากศนยสขภาพดวยทำงานในหนวยบรการสาธารณสขในพนทไดเชนกน


แผนผงแสดงตวอยางขนตอนการดำเนนงานของศนยสขภาพดวยงานในสถานประกอบการ

แผนเชอมโยงการดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการและโรงพยาบาล


และหากสถานประกอบการใด สามารถดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานไดอยางมประสทธภาพ และประสทธผลแลว สามารถแสดงความประสงคในการยนสมครเขารวมการประกวดตนแบบศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการได ตามขนตอนการดำเนนงาน ดงน

ขนตอน า ะ นผ ตนแบบศ น ส ขภาพด ว ำงานในสถาน ะ อบ า


การดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการนน จะมหลกสำคญในการบรหารจดการฯ คอ ๑) ควรเนนเปนลกษณะทเปน จดบรการสขภาพแบบแบบองครวม ผสมผสาน (Holistic) ในการสงเสรมสขภาพปองกนโรคทกดานสำหรบลกจางในสถานประกอบการ ๒) รปแบบ วธการจดศนยฯ ควรเปนลกษณะ ทดงดดนาสนใจ ใหความรสกทมาใชบรการแลวสบาย เชญชวนจงใจใหลกจางอยากมาใชบรการ จดชวงเวลา ในการใหบรการทสะดวก เหมาะสมกบเวลาของลกจางในองคกร ๓) มพ นทสำหรบการสอน สาธต ฝกหด การปฏบตตน สำหรบแพคเกจการสงเสรมสขภาพในรปแบบตางๆ ไดอยางชดเจน และ ๔) เนนใหม การเขาถงไดงาย มผใหคำปรกษาและแนะนำตลอดเวลาในศนยสขภาพดวยทำงาน ทงนสถานประกอบการสามารถพฒนารปแบบการเปนศนยสขภาพดวยทำงานทเหมาะสมตามบรบทขององคกรได แตตองยดหลก “การสงเสรม ดแลสขภาพทครอบคลมในทกมต หรอ สขภาพแบบองครวม : Total worker health” เปนสำคญ

หวใจสำคญ คอ จะทำอยางไรใหสามารถคนหาความเสยงในทกดานทองคกรม ไดอยา งครอบคลม และนำไปส การจดการดแลสขภาพ ท งการจดโปรแกรมการดแลหรอปรบ เปลยนพฤตกรรมสขภาพ และการปรบเปลยนสภาพแวดลอมในการทำงานทเออตอการสรางเสรมสขภาพสำหรบกลมผทมความเสยง และ ใสใจไปถงการทำใหกลมผทสขภาพปกตแขงแรง เหนความสำคญในการดแลตนเอง และมสขภาพแขงแรง ไดอยางตอเนอง โดยอาจประสาน ขอรบคำแนะนำไดจาก Health Coach ของศนยสขภาพดวยทำงาน ในโรงพยาบาล และแนนอนวาการดำเนนงานจะไมสามารถประสบความสำเรจไดเลย หากไมไดรบการสนบสนนและผลกดนการดำเนนงานจากผบรหารสงสดขององคกร และการทมเทในการทำงานของคณะทำงานศนยสขภาพดวยทำงานและแกนนำดานการดแลสขภาพแบบองครวม (Worker Health Leader) ขององคกรเอง


ภาคผนวก


ภาคผนว แบบคดกรองพฤตกรรมสขภาพวยทำงาน (แบบ TWH ๐๑)

สวนท 1 ขอมลทวไป 1. ชอ (นาย/นาง/นางสาว) …………………………....... นามสกล………………..................................…………

2. เพศ □ ชาย □ หญง 3. วน/เดอน/ปเกด…………………………………… 4. การตรวจสขภาพเบองตน

ความดนโลหต…………………….มลลเมตรปรอท รอบเอว............................................เซนตเมตร

นำหนก………………………………กโลกรม สวนสง……………............................เซนตเมตร BMI…………....................................กโลกรมตอเมตร2

5. อาชพปจจบน

□ รบจางทวไป

□ ลกจางในธรกจบรการ

□ คาขาย

□ บคลากรทางการแพทย

□ อนๆ ระบ..........................................................

□ ลกจางในสถานประกอบการ

□ เกษตรกรรม ประมง ปศสตว

□ ตำรวจ ทหาร

□ บคลากรในหนวยงานรฐ รฐวสาหกจอนๆ

โปรดระบ ลกษณะงาน............................................................................................................................................................................................. 6. โรคประจำตว

□ ไมมโรคประจำตว □ มโรคประจำตว โปรดระบ

□ เบาหวาน

□ ความดนโลหตสง

□ โรคถงลมโปงพอง

□ มะเรง ระบ.............................................................

□ โรคไขมนในเลอดสง

□ โรคหวใจและหลอดเลอด ระบ....................................................

□ อนๆ ระบ...................................................................................

7. การเจบปวยโรค/การบาดเจบจากการทำงาน

□ ไมมประวต □ มประวต หากมประวต โปรดระบละเอยด......................................................................................................................................................

8. ขอมลการทำงานในปจจบน 8.1 สถานททำงานปจจบน........................................................................................................................................................................... 8.2 อายการทำงาน………………ป…………เดอน 8.3 ทำงานวนละ………………...ชวโมง ตงแตเวลา………………….ถงเวลา……………………. 8.4 การทำงานลวงเวลา

□ ทำเปนครงคราว รวม......ช.ม./สปดาห □ ทำเปนประจำ รวม......ช.ม./สปดาห □ ไมทำ

8.5 การทำงานเปนกะ □ ทำ □ ไมทำ


9. ขอมลสงคกคามสขภาพจากการทำงาน

สงคกคามสขภาพ ไมใช ใช

9.1 ทานทำงานอยในบรเวณทมเสยงดงมาก

9.2 ทานทำงานอยในบรเวณทมแสงสวางไมเพยงพอ/แสงจามากเกนไป เชน แสงจากการเชอม แสงจากเตาหลอม

9.3 ทานทำงานบรเวณทมอณหภมสง หรอตำเกนไป

9.4 ทานทำงานอยในบรเวณทมความสนสะเทอน หรอใชเครองมอ อปกรณทมความสนสะเทอน

9.5 ทานทำงานในสถานททมโอกาสสมผสรงส

9.6 ทานใชสารเคมในกระบวนการทำงาน กลมสารทำละลายอนทรย กลมโลหะหนก สารเคมทางการเกษตร สารเคมอนๆ........................................................................................................................................................

9.7 ทานทำงานในบรเวณทมฝนฟงกระจาย ฝนฝาย ฝนหนทราย แรใยหน ฝนละอองทวไป ควน

9.8 ทานทำงานอยในบรเวณทมเชอโรค สตว/แมลงมพษ

9.9 ทานทำงานโดยใชเครองมอ/อปกรณไฟฟาทไมมสายดน หรอระบบตดไฟฉกเฉน

9.10 ทานทำงานกบยานพาหนะ/เครองจกรทเคลอนไหว

9.11 ทานทำงานบนทสง/ตองปนปาย

9.12 ทานทำงานดวยทาทางทฝนธรรมชาต เชน บด หรอเอยวตวนง หรอยนนานๆ ออกแรงดง ดน ลาก หรอ ยกสงของทมนำหนกมากๆ

9.13 ทานทำงานกบคอมพวเตอร หรอการทำงานทตองใชสายตาในการเพงมองหนาจอ

9.14 ทานทำงานอยบรเวณทมการระบายอากาศไมด อบอาว อดอด

9.15 สถานททำงานของทานมความเสยงทจะเกดความรนแรง เชน จากผรบบรการ เพอนรวมงาน หรอ บคคลภายนอก จาก หรอ ลกคา

10. ทานทำพฤตกรรมเหลานบอยเพยงใด ทำเครองหมาย O รอบตวเลข ในชองทตรงกบตวคณ ตามความรสกของคณเองและตามความเปนจรง

หวาน ดมนำเปลา กาแฟดำ ชาไมใสนำตาล โซดา

ดมนำอดลม กาแฟ 3in1 กาแฟเยน กาแฟปน เครองดมชง นำหวาน นมเปรยว

ดมนำผกผลไมสำเรจรป

กนไอศครม เบเกอร ขนมหวานไทย

เตมนำตาล นำผง นำเชอม เพม ลงในอาหาร

ทกวน/เกอบทกวน 1 3 3 3 3

3-4 ครงตอสปดาห 2 2 2 2 2

แทบไมทำ/ไมทำเลย 3 1 1 1 1

วธการคดคะแนน ใหรวมคะแนนการเลอกรบประทานอาหารหวานทคณเลอกในแตละชอง (ทงหมด 5 ชอง) รวม คะแนนหวาน........................คะแนน


ไขมน เลอกกนเนอสตวตดมน ตดหนง ไขมนแทรก

กนอาหารทอด อาหารฟาสฟด อาหารผดนำมน

กนอาหารจานเดยวไขมนสง หรออาหารประเภทแกงกะท

ดมเครองดมทชงผสมนมขนหวานครมเทยม วปปงครม

ซดนำผดนำแกง หรอราดนำผดนำแกงลงบนขาว




รวม คะแนนไขมน........................คะแนน

เคม ชมอาหารกอนปรงซอส นำปลา ซอว ปรงนอยหรอไมปรงเพม

ใชสมนไพรหรอเครองเทศเปนสวนประกอบอาหารแทนเครองปรง

กนเนอสตวแปรรป ไสกรอก หมยอ แฮม ปลาเคม กงแหง ปลารา

กนบะหม โจกกงสำเรจรป หรอ อาหารกลองแชแขง

กนผกผลไมดอง หรอ ผลไมแชอม จมพรกเกลอ นำปลาหวาน




รวม คะแนนเคม........................คะแนน สรปตามเกณฑ ทมา : แบบประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร หวาน มน เคม (Eat Test) : โรงพยาบาลศรราช ความเสยงตำ (5 คะแนน) ความเสยงปานกลาง (6-9 คะแนน) ความเสยงสง (10-13 คะแนน) ความเสยงสงมาก (14-15 คะแนน)

11. ในระยะเวลา 2-4 สปดาหทผานมา คณมอาการ พฤตกรรม หรอความรสกตอสงรอบขาง มากนอยเพยงใด กรณาตอบตามความเปนจรง

อาการ พฤตกรรม ความรสก ระดบอาการ

ไมเคย บางครง บอยครง ประจำ

1. มปญหาเรองการนอน นอนไมหลบหรอนอนมาก 0 คะแนน 1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน

2. มสมาธนอยลง 0 คะแนน 1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน

3. หงดหงด กระวนกระวาย วาวนใจ 0 คะแนน 1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน

4. รสกเบอ เซง 0 คะแนน 1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน

5. ไมอยากพบปะผคน 0 คะแนน 1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน

วธการคดคะแนน ใหรวมคะแนนอาการ พฤตกรรม ความรสกทคณเลอกในแตละขอ (ทงหมด 5 ขอ) สรปคะแนน ความเครยด ทมา : สมดประจำตวสขภาพวยทำงาน, สำนกงานบรหารยทธศาสตรสขภาพดวถชวตไทย

□ ความเครยดนอย (0-4 คะแนน)

□ ความเครยดปานกลาง (5-7 คะแนน)

□ ความเครยดสง (8-9 คะแนน)

□ ความเครยดสงมาก (10-15 คะแนน)


12. การดมเครองดมแอลกอฮอล คำตอบของคณจะเปนความลบ กรณาให X ลงในชองคำตอบทตรงความเปนจรงมากทสดในแตละขอคำถาม

ขอคำถาม 0 คะแนน 1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน

1.คณดมเครองดมแอลกอฮอลบอยเพยงไร ไมเคยเลย เดอนละครง หรอนอยกวา

2-4 ครง ตอเดอน

2-3 ครง ตอสปดาห

4 ครงขนไป ตอสปดาห

2.เลอกตอบเพยงขอเดยว เวลาทคณดมสรา โดยทวไปแลวคณดมประมาณเทาไรตอวน 2.1 ถาโดยทวไปดมเบยร เชน สงห ไฮเนเกน ลโอ เชยร ไทเกอร ชาง ดมประมาณเทาไรตอวน หรอ

1-1.5 กระปอง/ 1/2-3/4 ขวด

2-3 กระปอง/1-1.5 ขวด

3.5-4 กระปอง/ 2 ขวด

4.5-7 กระปอง/ 3-4 ขวด

7 กระปอง/ 4 ขวดขนไป

2.2 ถาโดยทวไปดมเหลา เชน แมโขง หงสทอง หงสทพย เหลาขาว 40 ดกร ดมประมาณเทาไรตอวน

2-3 ฝา 1/4 แบน 1/2 แบน 3/4 แบน 1 แบนขนไป

3.บอยครงเพยงไรทคณดมเบยร 4 กระปองขนไป หรอ เหลาวสก 3 เปกขนไป

ไมเคยเลย นอยกวา เดอนละครง

เดอนละครง สปดาหละครง ทกวน หรอ เกอบทกวน

วธการคดคะแนน ใหรวมคะแนนในขอคำถามทคณเลอกในแตละชอง (ทงหมด 3 ขอคำถาม) สรปคะแนน.........................คะแนน ทมา : *Adapted 5 A’s guideline for NCD risk behaviours (CDIA, Stellenbosch University) กรณไดมากกวาหรอเทากบ 5 คะแนน สงสยวามความเสยงในการดม ควรทำการประเมนตอตามแบบฉบบสมบรณเพอประเมนความเสยง 13. พฤตกรรมการสบบหร

□ ไมสบ 1. ปกตสบบหรวนละกมวน □ 0-10 มวน (0 คะแนน) □ 11-20 มวน (1 คะแนน)

2 หลงตนนอนตอนเชา คณสบบหรมวนแรกเมอไร □ ภายใน 5 นาทหลงตนนอน (3 คะแนน) □ 6-30 นาทหลงตนนอน (2 คะแนน)

สรปคะแนนความเสยง ทมา :*Adapted 5 A’s guideline for NCD risk behaviors □ ระดบความเสยงตำมาก (0-2 คะแนน)

□ ระดบความเสยงตำ (3 คะแนน) □ ระดบความเสยงปานกลาง (4 คะแนน)

□ สบ หากสบบหร ใหตอบขอ 1-2 เพมเตม □ 21-30 มวน (2 คะแนน) □ 31 มวนขนไป (3 คะแนน)

□ 31-60 นาทหลงตนนอน (1 คะแนน) □ 60 นาทขนไปหลงตนนอน (0 คะแนน)

(CDIA, Stellenbosch University) □ ระดบความเสยงสง (5 คะแนน) □ ระดบความเสยงสงมาก (6 คะแนน) (*short Fagerstrom test for nicotine dependence)

14. ความถของกจกรรมเคลอนไหวรางกาย ทมา : สมดประจำตวสขภาพวยทำงาน, สำนกงานบรหารยทธศาสตรสขภาพดวถชวตไทย □ นงทำงานอยกบทและไมไดออกกำลงกายเลย □ ออกกำลงกายหรอเลนกฬาเลกนอย ประมาณสปดาหละ 1-3 วน □ ออกกำลงกายหรอเลนกฬาปานกลาง ประมาณสปดาหละ 3-5 วน

□ ออกกำลงกายหรอเลนกฬาอยางหนก ประมาณสปดาหละ 6-7 วน □ ออกกำลงกายหรอเลนกฬาอยางหนก แบบซอมเพอการแขงขน เปนประจำทกวน


สวนท 2 สรปความเสยง ผลการตรวจทางหองปฏบตการ และแนวทางการจดโปรแกรมสงเสรมสขภาพและปองกนโรค (สำหรบเจาหนาทประเมน)

2.1 ตารางสรปความเสยงจากขอมลสวนท 1

ความเสยง ไมเสยง เสยง เกณฑความเสยง

1. ความดนโลหตสง SBP ≥ 140 มลลเมตรปรอท หรอ DBP ≥ 90 มลลเมตรปรอท

2. นำหนกเกน/อวน ดชนมวลกาย มากกวาหรอเทากบ 23.00 (ทวม/อวบ)

3. เสนรอบเอว สวนสง (ซม.) ÷ 2 ≤ เสนรอบเอว

4. ปจจยเสยงการทำงาน การสมผสสงคกคาม 1 อยางถอวาเสยง

5. การรบประทานอาหาร 5.1 อาหารหวาน 5.2 อาหารไขมน 5.3 อาหารเคม

ความเสยงสง-สงมาก (10-15 คะแนน)

6. ความเครยด ความเครยดปานกลางขนไป (5-15 คะแนน)

7. การดมแอลกอฮอล มากกวาหรอเทากบ 5 คะแนน สงสยวามความเสยงในการดม

8. การสบบหร ความเสยงปานกลางขนไป (4-6 คะแนน)

9. กจกรรมเคลอนไหวรางกาย เสยง คอ ออกกำลงกายหรอเลนกฬานอยกวา 3 วนตอสปดาห

2.2 ผลการตรวจสขภาพทวไปทางหองปฏบตการ

รายการทตรวจ วนท ผลการตรวจ

□ ปกต □ ผดปกต ระบ................................................................................................................

□ ปกต □ ผดปกต ระบ.................................................................................................................

□ ปกต □ ผดปกต ระบ................................................................................................................

□ ปกต □ ผดปกต ระบ...............................................................................................................

□ ปกต □ ผดปกต ระบ...............................................................................................................

□ ปกต □ ผดปกต ระบ...............................................................................................................

□ ปกต □ ผดปกต ระบ...............................................................................................................


2.3 สรปผลการประเมนเพอวางแผนจดโปรแกรมสงเสรมสขภาพ และปองกนโรค โปรดใสเครองหมาย √ ลงใน (.........)

การทำงาน (ขอมลจากตารางสรปสวนท 1 ขอ 4)

ไมม ความเสยง

พฤตกรรมสขภาพ (ขอมลจากตารางสรปสวนท 1) และผลการตรวจทางหองปฏบตการ (ถาม)

ไมมความเสยง มความเสยง

(........) มสขภาพด สงเสรมสขภาพและปองกนโรค เพอธำรงไวซงการมสขภาพด

(........) มความเสยงโรคทวไป เนนการสงเสรมสขภาพและปองกนโรค โดยคำนงถงปญหาสขภาพจากโรคทวไป

ม ความเสยง

(........) มความเสยงโรคจากการทำงาน เนนการสงเสรมสขภาพและปองกนโรค โดยคำนงถงปจจยเสยงจากการทำงาน

(........) มความเสยงทงโรคทวไป และ โรคจากการทำงาน เนนการสงเสรมสขภาพและปองกนโรคโดย

คำนงถงปจจยเสยงจากการทำงานและปญหาสขภาพ จากโรคทวไปตามแนวคดของการดแลสขภาพองครวม


คำอธบายแบบคดกรองพฤตกรรมสขภาพวยทำงาน (แบบ TWH ๐๑) แบบคดกรองพฤตกรรมสขภาพวยทำงานนมวตถประสงคเพอสอบถามและบนทกขอมลพฤตกรรมสขภาพ

ของผมารบบรการ ณ ศนยสขภาพวยทำงานเปนรายบคคล หรอสามารถนำไปปรบใชกรณการดำเนนการเชงรก ในสถานประกอบการ โดยเปนการประเมนพฤตกรรมสขภาพ และพฤตกรรมการทำงานจากการสอบถามเบองตนจากผรบบรการเทานน หากพบความเสยงควรมการดำเนนการตามแนวทางทกำหนดไว

แบบคดกรองฯ แบงออกเปน 2 สวน ไดแก สวนท 1 ประกอบดวย ขอมลทวไป รวมถงประวตการเจบปวยดวยโรคหรอการบาดเจบจากการทำงาน

ขอมลการทำงานในปจจบน ขอมลสงคกคามสขภาพจากการทำงาน ขอมลพฤตกรรมการบรโภคอาหาร ขอมลการประเมนความเครยด ขอมลพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ขอมลพฤตกรรมการสบบหร และกจกรรมเคลอนไหวรางกาย โดยสวนนสำหรบผรบบรการสามารถกรอกขอมลเองได

สวนท 2 สรปความเสยง ผลการตรวจทางหองปฏบตการ และแนวทางการจดโปรแกรมสงเสรมสขภาพและปองกนโรค (สำหรบเจาหนาทประเมนและสรปผล) คำอธบายสวนตางๆ ของแบบคดกรองพฤตกรรมสขภาพวยทำงาน สวนท 1 ไดแก

1. ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม (ขอ 1-4) สำหรบการบนทกชอ-สกล เพศ วน/เดอน/ปเกด ขอมลการตรวจสขภาพเบองตน ประกอบดวย นำหนก สวนสง ความดนโลหต ความยาวเสนรอบเอว

2. อาชพป จจบ น (ขอท 5) ขอน ใช สำหรบการบ นท กอาชพป จจบ นซ ง เป นกล มอาชพกว างๆ ไดแก รบจางทวไป ลกจางในธรกจบรการ คาขาย บคลากรทางการแพทย กรณประกอบอาชพอนนอกจากน ใหเลอกชองอนๆ และระบอาชพในชองวาง โดยขอคำถามลกษณะงานซงมความสำคญในการประเมนความเสยง จากการทำงาน จงขอใหระบรายละเอยดการทำงานนน (Task) ของผรบบรการทกราย

3. โรคประจำตว (ขอท 6) ขอนใชสำหรบการบนทกโรคประจำตวของผ รบบรการ หากเลอกตอบวาไมม โรคประจำตวใหข ามไปตอบท ขอ 7 ได เลย กรณ ม โรคประจำตว ไดแก เบาหวาน ความด น โลหตส ง โรคถงลมโปงพอง โรคไขมนในเลอดสง กรณมโรคมะเรง ใหระบชนดของมะเรงในชองวาง และกรณมโรคหวใจ และหลอดเลอด ใหระบชนดของโรคหวใจและหลอดเลอดในชองวาง กรณมโรคประจำตวอนนอกเหนอจากน ใหเลอกชองอนๆ และใหระบโรคประจำตวนน

4. ขอมลเกยวกบการทำงาน (ขอ 7-8) ประวตการเจบปวยดวยโรคหรอการบาดเจบจากการทำงาน ของผรบบรการ หากเคยมประวตฯ ใหระบรายละเอยดของโรคหรอการบาดเจบ และอาการทเกดในชองวาง

ขอมลการทำงานในปจจบน ซ งประกอบดวยขอคำถามยอย ดงน สถานททำงานปจจบน ใหระบชอสถานประกอบการททำงานอย อายการทำงานในสถานททำงานปจจบน ชวโมงการทำงานโดยการระบรายละเอยดชวงเวลาเขางานและเลกงานปกต กรณมการทำงานทำงานลวงเวลาใหระบเปนจำนวนชวโมงททำงานลวงเวลารวมทงหมดตอสปดาห และการทำงานเปนกะ (Shift Work)

5. ขอมลส งคกคามสขภาพจากการทำงาน ทำงาน (ขอ 9) สำหรบบนทกการสมผสส งคกคาม ในสถานทปฏบตงานปจจบนของผรบบรการ จำแนกตามปจจยทางกายภาพ เคม ชวภาพ การยศาสตร


จตวทยาสงคม อบตเหตจากการทำงาน ฯลฯ โดยมขอคำถามจำนวน 15 ขอ แตละขอม 2 คำตอบ (ไมใชหรอใช) ใหตอบคำถามทกขอ

6. ขอมลพฤตกรรมสขภาพ ประกอบดวย 6.1 สอบถามพฤตกรรมการบรโภคอาหาร หวาน ไขมน เคม

ขอ 10 สอบถามพฤตกรรมการบรโภค สำหรบบนทกการบรโภคอาหาร 3 ประเภท ไดแก อาหารหวาน อาหารไขมนและอาหารเคม โดยแบงขอคำถามเปน 3 ตารางตามประเภทอาหาร (หวาน ไขมน เคม) ในตาราง ของแตละประเภทอาหารนนจะมขอคำถาม 5 ขอยอยทแบงตามพฤตกรรมการรบประทานอาหารประเภทนนๆ

การตอบแบบสอบถามใหผรบบรการตอบทกขอ (5 ขอยอย) ตามความถทตรงกบพฤตกรรมการบรโภคอาหารแตละขอนนๆ และตอบทกประเภทอาหาร ความถของพฤตกรรมการบรโภคอาหารทใหเลอกตอบ แบงเปน 3 ระดบ ไดแก ทกวน/เกอบทกวน 3-4 ครงตอสปดาห และแทบไมทำ/ไมทำเลย โดยมคะแนนตงแต 1-3 คะแนน (ตามตาราง)

การคำนวณคะแนนใหคำนวณแยกตามประเภทอาหาร แตละประเภทอาหารจะมคะแนนระหวาง 5-15 คะแนน (5 ขอยอย ขอยอยละ 1-3 คะแนน) จากนนนำคะแนนพฤตกรรมการรบประทานอาหารทคำนวณได ไปแปลผลความเสยงตามเกณฑความเสยงในตารางสรปความเสยงสวนท 1

6.2 สอบถามพฤตกรรม หรออาการทเกยวของกบความเครยด ขอ 11 สอบถามอาการ พฤตกรรมหรอความรสกตอสงรอบขางเพอป ระเมนระดบความเครยด

ในระยะเวลา 2-4 สปดาหทผานมา โดยขอนจะมขอคำถาม 5 ขอยอยแบงตามอาการ พฤตกรรม หรอความรสก ใหผรบบรการตอบทกขอตามความถของระดบอาการพฤตกรรมหรอความรสกทมตอสงรอบขาง

การคดคะแนนเปน 0-3 คะแนนตามความถของอาการตงแตนอยไปมาก คอ ไมเคย บางครง บอยครง ประจำ การคำนวณคะแนนใหคำนวณจากทกขอคำถามตามระดบความถทเลอกตอบ โดยจะมคะแนนระหวาง 0-15 คะแนน (5 ขอยอย ขอยอยละ 0-3 คะแนน) จากนนนำคะแนนทคำนวณไดไปแปลผลความเสยง ตามเกณฑความเสยงในตารางสรปความเสยงสวนท 1

6.3 สอบถามพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล ขอ 12 สอบถามพฤตกรรมการดมเครองดมแอลกอฮอล มขอคำถาม 3 ขอยอย ขอยอย 1 ถามความถของการดมเครองดมแอลกอฮอล ขอนจะมคะแนนระหวาง 0-4 คะแนน แบงตาม

ระดบความถของการดมจากนอยไปมาก ไดแก ไมเคยเลย เดอนละครงหรอนอยกวา 2-4 ครงตอเดอน 2-3 ครงตอสปดาหและ 4 ครงขนไปตอสปดาห

ขอยอย 2 เปนคำถามปรมาณการดมเครองดมแอลกอฮอลใหผรบบรการเลอกตอบขอเดยวตามชนด ของเครองดมทดมบอยทสด เชน กรณดมเบยรใหตอบขอ 2.1 และ กรณดมเหลาใหตอบขอ 2.2 ขอใดขอหนงเท านน ท งขอ 2.1 และ 2.2 น จะมคะแนนระหวาง 0-4 คะแนน แบ งตามปรมาณของการดมตอวน โดยเรยงคะแนนจากนอยไปมาก

ขอยอย 3 ใหผรบบรการเลอกตอบคำถามตามความถของการดมแตละครงทมการดมปร มาณมาก คอ การดมเบยร 4 กระปองขนไป หรอเหลาวสก 3 เปกขนไป โดยเรยงลำดบความถจากนอยไปหามาก (0-4 คะแนน) ไดแก ไมเคยเลย นอยกวาเดอนละครง เดอนละครง สปดาหละครง และ ทกวนหรอเกอบทกวน


การคดคะแนน ใหรวมคะแนนในขอคำถามทเลอกในแตละชอง (ทงหมด 3 ขอคำถาม) กรณไดมากกวาหรอเทากบ 5 คะแนนใหสงสยวามความเสยงในการดม ควรทำการประเมนตอตามแบบฉบบสมบรณเพอประเมนความเสยง และนำคะแนนทคำนวณไดไปแปลผลความเสยงตามเกณฑความเสยงในตารางสรปความเสยงสวนท 1

6.4 สอบถามพฤตกรรมการสบบหร ขอ 13 สอบถามพฤตกรรมการสบบหร หากผรบบรการตอบแบบคดกรองตอบวาไมสบบหรใหขามไปขอ

ถดไป หากผรบบรการตอบวาสบบหร ใหผรบบรการตอบคำถามเพมเตมอก 2 ขอยอย ขอยอย 1 ปรมาณทสบตอวน ขอนจะมคะแนนตงแต 0-3 คะแนนตามลำดบปรมาณทสบบหรตอวน

จากนอยไปหามาก ขอยอย 2 ระยะเวลาทเรมสบบหรหลงตนนอน ขอนจะมคะแนนตงแต 0-3 คะแนน ตามระยะเวลา

ทเรมสบบหรหลงตนนอน การตอบคำถามเพมเตม 2 ขอยอยน เพอเปนการประเมนความเสยงการตดบหร การคดคะแนน

ใหรวมคะแนนในขอคำถามทเลอกในแตละชอง (ทงหมด 2 ขอคำถาม) และนำคะแนนทคำนวณไดไปแปลผล ความเสยงตามเกณฑความเสยงในตารางสรปความเสยงสวนท 1

6.5 สอบถามพฤตกรรมการเคลอนไหวรางกาย ขอ 14 สอบถามความถของกจกรรมเคลอนไหวรางกาย โดยใหผรบบรการเลอกคำตอบตามความถ

ของกจกรรมเคลอนไหวรางกาย และนำคำตอบไดไปแปลผลความเสยงตามเกณฑความเสยงในตารางสรป ความเสยงสวนท 1

เจาหนาทจะเปนผสรปผลความเสยงและแจงใหผรบบรการรบทราบ และใหขอเสนอแนะตางๆ ตามแนวทางทกำหนดไว เชน การจดโปรแกรมสงเสรม ปองกนโรค การสงตอแผนกทเกยวของ เปนตน

สวนท 2 ของแบบคดกรองฯ ใหสำหรบเจาหนาทประเมนและสรปผลความเสยง ผลการตรวจทางหองปฏบตการ และแนวทางการจดโปรแกรมสงเสรมสขภาพและปองกนโรค แบงเปน 3 ขอ ดงน

2.1 ตารางสรปความเสยงสวนท 1 สำหรบสรปเบองตนวา ผรบบรการรายนมความเสยงพฤตกรรมสขภาพทวไปและความเสยงจากการทำงานหรอไม โดยมเกณฑความเสยงดงน

ความเสยง เกณฑความเสยง 1. ความดนโลหตสง SBP ≥ 140 มลลเมตรปรอท หรอ DBP ≥ 90 มลลเมตรปรอท 2. นำหนกเกน/อวน ดชนมวลกาย มากกวาหรอเทากบ 23.00 (ทวม/อวบ) 3. เสนรอบเอว สวนสง (ซม.) ÷ 2 ≤ เสนรอบเอว 4. ปจจยเสยงการทำงาน การสมผสสงคกคาม 1 อยางถอวาเสยง 5. การรบประทานอาหาร

5.1 อาหารหวาน 5.2 อาหารไขมน

ความเสยงสง-สงมาก (10-15 คะแนน)


ความเสยง เกณฑความเสยง 5.3 อาหารเคม

6. ความเครยด ความเครยดปานกลางขนไป (5-15 คะแนน) 7. การดมแอลกอฮอล มากกวาหรอเทากบ 5 คะแนน สงสยวามความเสยงในการดม 8. การสบบหร ความเสยงปานกลางขนไป (4-6 คะแนน) 9. กจกรรมเคลอนไหวรางกาย เสยง คอ ออกกำลงกายหรอเลนกฬานอยกวา 3 วนตอสปดาห

2.2 ผลการตรวจทางหองปฏบตการ เปนตารางทใชกรอกขอมลผลการตรวจสขภาพทวไปทางหองปฏบตการ ทอาจใชรวมกบการประเมน

ความเสยงทางสขภาพ เชน ผลตรวจระดบนำตาลในเลอด ผลตรวจระดบไขมนในเลอด เปนตน 2.3 ตารางสรปผลการประเมนเพอวางแผนจดโปรแกรมสงเสรมสขภาพ และปองกนโรค เปนการสรปผลสภาวะสขภาพแบบองครวม โดยอาศยขอมลจากตารางสรปความเสยงสวนท 1

หรอผลตรวจทางหองปฏบตการขอ 2.2 (หากมผลตรวจทางหองปฏบตการ) ของผ รบบรการ จากนน จงพจารณากำหนดแนวทางการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรคใหสอดคลองกบความเสยงตอไป


ภาคผนวก ข. แบบประเมนตนเองในการดำเนนงานโรงพยาบาลตนแบบเพอควบคมความเสยง

จากการทำงานและเออตอการมสขภาวะทด (TWH 02) การประเมนตนเองฯ มวตถประสงคเพอใหโรงพยาบาลทราบ gap หรอสงทตองพฒนาตอเพอใหมกจกรรมการดำเนนงานทเปนไปตามแนวทางทกำหนด

จ า ดำ นนงานศ น ส ขภาพคน ำงานองค ว ผ า ดำ นนงาน

ไ

า ดำ นนงานพฒนาศ น ส ขภาพคน ำงานองค ว ของโ งพ าบา อง

1. มการต งคณะทำงานเพอดำเนนงาน โดยประกอบดวยแผนก/ฝายทเกยวชอง เชน โภชนาการ เวชกรรมสงคม สขศกษา เปนตน

2. มการประเมนและการคดกรองความเสยงสภาวะสขภาพตามแนวคดการดแลสขภาพองครวมตามแบบประเมน TWH 01 หรอแบบประเมนอนๆ ทสามารถประเมนความเสยงดานโรคทวไปและความเสยงจากการทำงานได

3. มการวเคราะหขอมลและการจดกลมผรบบรการตามความเสยงตามแบบสรปผลสภาวะสขภาพองครวมตามแบบประเมน TWH 01

4. มการจดชดกจกรรม Intervention) ทสอดคลองท งการสงเสรมสขภาพและปกปองสขภาพจากการทำงาน

5. มการตดตามและการประเมนผลระหวาง หรอส นสดการดำเนนงาน 5.1 ประเมนกระบวนการดำเนนงาน

5.2 ประเมนผลลพท เชน น ำหนกลด ระดบไขมนลดลง เปนตน

6. มการจดทำรายงานสถานการณสขภาพของบคลากรในโรงพยาบาล หรอผประกอบอาชพภายนอก

า สนบสน น า ดำ นนงานศ น ส ขภาพคน ำงานองค ว ของสถาน ะ อบ า

1. มการจดประชมหรอเขาเยยมสถานประกอบการเพอใหขอเสนอแนะในการดำเนนงานแกสถานประกอบการ

2. มการคดกรองสภาวะสขภาพลกจางดวยแบบประเมน TWH01 หรอแบบประเมนอนๆ ทสามารถประเมน

ความเสยงดานโรคทวไปและความเสยงจากการทำงานได หรอสนบสนนใหสถานประกอบการมการ

ดำเนนการ

3. มการใหคำปรกษาในการจดหรอรวมจดกจกรรม โดยเนนการสงเสรมสขภาพและปกปองสขภาพจากการทำงาน

4. มการตดตามผลการดำเนนงานของสถานประกอบการ


คำอธบา แบบ ะ นตน องใน า ดำ นนงานโ งพ าบา ตนแบบ พ อควบค ควา ส งจา า ำงาน

แ ะ ออตอ า ส ขภาวะ ด (TWH 02)

โรงพยาบาลตนแบบเพอควบคมความเสยงจากการทำงานและเอ อตอการมสขภาวะทด คอ สถานพยาบาลทมการ

ดำเนนงานศนยสขภาพคนทำงานองครวม (Worker Health Center) ภายใตแนวคดการดแลสขภาพแบบองครวมทปองกนป หา

สขภาพท งจากการทำงานและจากสาเหตอน เพอความเปนอยทดของผประกอบอาชพ โดยการดำเนนงานแบงออกเปน 2 สวน

า ดำ นนงานพฒนาศ น ส ขภาพคน ำงานองค ว ของโ งพ าบา อง

1. การต งคณะทำงานหรอคณะกรรมการเพอดำเนนงานศนยสขภาพคนทำงานองครวม โดยประกอบดวยสหวชาชพ จากแผนก/ฝายทเกยวของ เชน เชน โภชนาการ เวชกรรมสงคม สขศกษา เปนตน

2. มการประเมนและการคดกรองสภวะสขภาพตามแนวคดการดแลสขภาพองครวมตามแบบประเมน TWH01 หรอแบบประเมนอนๆ ทสามารถประเมนความเสยงดานโรคทวไปและความเสยงจากการทำงานได

3. การวเคราะหขอมลและการจดกลมผรบบรการตามความเสยง การวเคราะหขอมลรายบคคลตามแบบสรปผลสภาวะสขภาพองครวม TWH 01 และจดกลมผรบบรการตามความเสยง

โดยแบงเปน กลมปกต กลมเสยง กลมปวย เพอใหการดแลทเหมาะสมกบแตละกลม และอาจมการวเคราะหขอมลองคกรอนๆ เพมเตม เชน ขอมลทวไป ขอมลโครงสรางและสภาวะสขภาพของบคลากร ขอมลความเสยงและการบรหารจดการความเสยงขององคกร ขอมลสถตอบตเหตและการเจบปวยของบคลากร เพอใชในการจดลำดบความสำค ของป หาและวางแผนการจดกจกรรมฯ ตอไป

4. การจดชดกจกรรม Intervention) ทสอดคลองท งการสงเสรมสขภาพและปกปองสขภาพจากการทำงาน เชน การจดโปรแกรมการเลกสบบหรในกลมลกจางทเสยงตอการทำงานสมผสสงคกคามทมผลตอระบบทางเดนหายใจ หรอโปรแกรมอนๆ ตามแนวทางการดำเนนงานศนยสขภาพคนทำงานองครวม

5. การตดตามและการประเมนผล โดยอาจประเมนผลหลงการส นสดกจกรรมในแตละคร ง หรอ การประเมนผลภาพรวมกจกรรมหลงจากเสรจส นกจกรรมท งหมดทกส นป

5.1 ประเมนกระบวนการดำเนนงาน เปนการประเมนกจกรรมการดำเนนงานตางๆ วาเปนไปตามแผน หรอ วตถประสงคหรอไม

5.2 ประเมนผลลพท การประเมนผลรายบคคลโดยการใชแบบสอบถามหรอการวดโดยตรง เชน น ำหนก หรอระดบไขมนในเลอดทเปลยนแปลงไปหลงการเขารวมกจกรรม เปนตน หรอ การประเมนรายกลม เชน สถตการเกดอบตเหตของบคลากรโรงพยาบาล จำนวนกลมเสยงหรอกลมปวยดวยโรคไมตดตอเร อรงรายใหม สถตการลาปวยตางๆ เปนตน

6. การจดทำรายงานสถานการณสขภาพขององคกร มการจดทำรายงานสถานการณสขภาพขององคกรตามแนวคดระบาดวทยาเชงพรรณนา ทอาจประกอบดวยขอมลดงตอไปน เชน ผลการประเมนคดกรองภาวะสขภาพ ผลการตรวจสขภาพเพอเฝาระวงสขภาพในภาพรวม การจดโปรแกรมการสงเสรมปองกนทดำเนนการและผลการประเมนโปรแกรม เปนตน ข า สนบสน น า ดำ นนงานศ น ส ขภาพคน ำงานองค ว ของสถาน ะ อบ า 1. มการจดประชมหรอเขาเยยมสถานประกอบการเพอใหขอเสนอแนะในการดำเนนงานแกสถานประกอบการ 2. คดกรองสภาวะสขภาพลกจางดวยแบบประเมน TWH01 หรอแบบประเมนอนๆ ทสามารถประเมนความเสยงดานโรคทวไปและความเสยงจากการทำงานได หรอสนบสนนใหสถานประกอบการมการดำเนนการ 3. มการใหคำปรกษาในการจดหรอรวมจดกจกรรมใหกบลกจาง โดยเนนการสงเสรมสขภาพและปกปองสขภาพจากการทำงาน 4. มการตดตามผลการดำเนนงานของสถานประกอบการ


ภาคผนวก ค. แบบส ขอ า ดำ นน า โ งพ าบา ศ น ส ขภาพด ว ำงาน (TWH 03)

สวน 1 ขอ วไ สคร...................ชอโรงพยาบาล......................................................อำเภอ................................จงหวด.................... สวน 2 ผ า ดำ นนงาน

1. จำนวนผเขารบบรการของศนยฯ ท งหมด......................................คน 2. อายเฉลย....................................ป 3. กลมเปาหมายผเขารบบรการของศนยฯ

า า จำนวน (คน)

1. บคลากรโรงพยาบาล รวม.........................

ชาย = …………..........

ห ง = …………………

2. ผประกอบอาชพ รวม.........................

ชาย = …………..........

ห ง = …………………

2.1 รบจางทวไป

2.2 ลกจางในธรกจบรการ

2.3 คาขาย

2.4 บคลากรทางการแพทย

2.5 ลกจางในสถานประกอบการ

2.6 เกษตรกรรม ประมง ปศสตว

2.7 ตำรวจ ทหาร

2.8 บคลากรในหนวยงานรฐ รฐวสาหกจอนๆ

2.9 อนๆ ระบ 1. .................................... 2.....................................


4. ขอมลการคดกรองความเสยง ตามแบบคดกรอง TWH 01 ควา ส ง ไ ส ง (คน) ส ง (คน)

10. ความดนโลหตสง

11. น ำหนกเกน/อวน

12. เสนรอบเอว

13. ปจจยเสยงการทำงาน

14. การรบประทานอาหาร

14.1 อาหารหวาน

14.2 อาหารไขมน

14.3 อาหารเคม

15. ความเครยด

16. การดมแอลกอฮอล

17. การสบบหร

18. กจกรรมเคลอนไหวรางกาย

5. ขอมลการสรปความเสยง ตามแบบคดกรอง TWH 01 ควา ส ง บ ค า พ (คน) ผ ะ อบอาช พ (คน)

( ชง บ)

ผ ะ อบอาช พ (คน)

( ชง )

สขภาพด

มความเสยงโรคทวไป

มความเสยงโรคจากการทำงาน

มความเสยงโรคทวไปและโรคจาก

การทำงาน

6. การจดกจกรรมสงเสรมสขภาพและปกปองความเสยงจากการทำงาน

ไมม ม ระบรายละเอยดในตารางดานลาง


6.1 บคลากรโรงพยาบาล ำดบ า า

แผนก

โ แ / จ า ด แ ส ขภาพแบบองค ว ต ผ ใน า จด จ

6.2 ผประกอบอาชพ ำดบ

ช อสถาน

ะ อบ า

ะ ภ สถาน

ะ อบ า 1

โ แ / จ า ด แ

ส ขภาพแบบองค ว

ต ผ ใน า จด จ

โ งพ าบา า งานผ า ดำ นนงาน ตา แบบฟอ น ภา ใน 31 สง าค 2563

หมายเหต : 1 ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง กจการทเปนอนตรายตอสขภาพ พ.ศ. ๒๕๕๘


ภาคผนวก ง.

ผลการดำเนนงานตามตวชวดประจำปงบประมาณ 2562 ในการดำเนนงานการขบเคลอนศนยสขภาพดวยทำงานในหนวยบรการสาธารณสขและสถานประกอบการ

ประจำปงบประมาณ 2562 มผลการดำเนนงานตามตวชวด ดงน

๑. เกดศนยสขภาพดวยทำงานในหนวยบรการสาธารณสขและสถานประกอบการ อย างนอย 24 แหง ทวประเทศ ผลการดำเนนงาน คอ เกดศนยสขภาพดวยทำงานในหนวยบรการสาธารณสข จำนวน ๔๓ แหง และ ในสถานประกอบการ จำนวน ๕๔ แหง

๒. เกดการจบค การดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงานในหนวยบรการสาธารณสข และสถานประกอบการ อยางนอย 24 ค ผลการดำเนนงาน คอ เกดการจบคการดำเนนงานของศนยสขภาพด วยทำงานในหนวยบรการสาธารณสขและสถานประกอบการ จำนวน ๕๒ ค

โดยมจำนวนประชากรวยทำงานทไดรบการดแลผานศนยสขภาพดวยทำงาน จำนวนทงหมด 42,733 คน โดยเปนแรงงานไทย จำนวน 42,537 คน และ แรงงานขามชาต จำนวน 196 คน โดยแบงเปน

(๑) ไดรบการดแลผานศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการ จำนวน 29,791 คน

(๒) ไดรบการดแลผานสถานประกอบการทขอรบรองตนแบบศนยสขภาพดวยทำงาน ในสถานประกอบการ จำนวน ๑๓,๔๕๔ คน

(๓) ไดรบการดแลผานศนยสขภาพดวยทำงานในหนวยบรการสาธารณสข จำนวน 12,942 คน รายละเอยดในการดำเนนงาน แยกรายสำนกงานปองกนควบคมโรคท ๑ - ๑๒ สามารถจำแนกไดตามตารางท ๑

ตารางท ๑ แสดงรายชอหนวยบรการสาธารณสขและสถานประกอบการทดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงาน แยกตามสำนกงานปองกนควบคมโรค (สคร.)

สคร. รายชอศนยสขภาพด วยทำงาน

ในหนวยบรการสาธารณสข

รายชอศนยสขภาพด วยทำงาน

ในสถานประกอบการ

1 1. โรงพยาบาลเชยงราย ประชานเคราะห จ.เชยงราย บรษท เกรซฟด จำกด

2. โรงพยาบาลแมจน จ.เชยงราย บรษท ดอยคำผลตภณฑอาหาร จำกด โรงงานหลวงอาหารสำเรจรปท 2 (แมจน)

2 1. โรงพยาบาลอตรดตถ จ.อตรดตถ บรษท นำตาลไทยเอกลกษณ จำกด

2. โรงพยาบาลพทธชนราช จ.พษณโลก บรษท พ.อ.เทคนค จำกด

๓ 1. โรงพยาบาลสรรพยา จ.ชยนาท บรษท เฟมนาเลซไดยเวรคส จำกด

2. โรงพยาบาลชยนาทนเรนทร จ.ชยนาท -






3. โรงพยาบาลอทยธาน จ.อทยธาน -

4. โรงพยาบาลทพทน จ.อทยธาน -

๔ 1. โรงพยาบาลพระนครศรอยธยา จ.พระนครศรอยธยา

1. บรษท โตโย ไซกน (ประเทศไทย) จำกด 2. บรษท แมกเนคอมพ พรซซน เทคโนโลย จำกด (มหาชน) 3. บรษท ฮทชนสน เทคโนโลย โอเปอเรชนส (ประเทศไทย) จำกด 4. บรษท นากาชมา รบเบอร (ประเทศไทย) จำกด 5. บรษท อนโดไทย ซนเทตคซ จำกด

2.โรงพยาบาลปทมธาน จ.ปทมธาน 1. บรษท โซน ดไวซ เทคโนโลย (ประเทศไทย) จำกด 2. บรษท ซงเดนเกน (ประเทศไทย) จำกด

3. โรงพยาบาลสระบร จ.สระบร 1. บรษท ไทยมาลายา กลาส จำกด สำนกงานใหญ 2. บรษท ไทยมาลายา กลาส จำกด สาขา ๑

๕ 1. โรงพยาบาลสมทรสาคร จ.สมทรสาคร บรษท ลกก ยเนยนฟดส จำกด

2. โรงพยาบาลหวหน จ.ประจวบครขนธ 1. สถานวทยโทรทศนการศกษาทางไกลผานดาวเทยม 2. โรงแรมฮลตน หวหน รสอรท แอนด สปา 3. บรษท โดลเฟรชโพรดวซ (ไทยแลนด) จำกด

3. โรงพยาบาลนครปฐม จ.นครปฐม บรษท ไทยโทเรเทกซไทลมลส จำกด (มหาชน)

4. โรงพยาบาลบางเลน จ.นครปฐม บรษท ทเอฟพอนดสเตรยล จำกด

๖ 1. สถาบนราชประชาสมาสย จ.สมทรปราการ 1. บรษท ศนยบรการเหลกสยาม จำกด 2. บรษท สยามธาน จำกด

บรษท อตสาหกรรมทำเครองแกวไทย จำกด (มหาชน)

2. โรงพยาบาลพนมสารคาม จ.ฉะเชงเทรา บรษท สยามคโบตาเมททลเทคโนโลย จำกด

3. โรงพยาบาลพทธโสธร จ.ฉะเชงเทรา บรษท เค จ เลศพนธ จำกด

4. โรงพยาบาลระยอง จ.ระยอง บรษท รโก แมนแฟคเจอรง (ประเทศไทย) จำกด






5. โรงพยาบาลตราด จ.ตราด -

6. โรงพยาบาลชลบร จ.ชลบร -

7. โรงพยาบาลพระปกเกลา จ.จนทบร -

๗ 1. โรงพยาบาลกาฬสนธ จ.กาฬสนธ บรษท สยามแมคโคร จำกด (มหาชน) สาขากาฬสนธ

2. โรงพยาบาลสมเดจพระยพราช กฉนารายณ จ.กาฬสนธ

1. บรษท มตรผล ไบโอฟเอล จำกด 2. บรษท นำตาลมตรกาฬสนธ จำกด

3. โรงพยาบาลมหาสารคาม จ.มหาสารคาม บรษท ขอนแกนแหอวน จำกด สาขามหาสารคาม

4. โรงพยาบาลสรนธร จ.ขอนแกน องคการสงเสรมกจการโคนมแหงประเทศไทย ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (ขอนแกน)

5. โรงพยาบาลรอยเอด จ.รอยเอด บรษท ราชามอเตอร จำกด

๘ 1. โรงพยาบาลหนองคาย จ.หนองคาย บรษท ไทยนำมนสำปะหลง จำกด

๙ 1. โรงพยาบาลปราสาท จ.สรนทร บรษท พซเอส แมชนกรป โฮลดง จำกด

2. โรงพยาบาลภเขยว จ.ชยภม บรษท รวมเกษตรกรอตสาหกรรม จำกด

3. โรงพยาบาลเทพรตนนครราชสมา จ.นครราชสมา

บรษท พ.ซ.เอส. พรซชน เวรค จำกด

4. โรงพยาบาลสงเนน จ.นครราชสมา 1. บรษท เอนเค เมคคาทรอนกส (สาขา 1) จำกด 2. บรษท สยามคลอลต สตารช จำกด (บำเหนจณรงค)

๑๐ 1. โรงพยาบาลมกดาหาร จ.มกดาหาร บรษท สหเรอง จำกด

2. โรงพยาบาลอำนาจเจรญ จ.อำนาจเจรญ 1. บรษท นำตาลมตรผล จำกด (สาขาอำนาจเจรญ) 2. บรษท โตโยตาอำนาจเจรญ จำกด

3. โรงพยาบาลยโสธร จ.ยโสธร บรษท ซาบนา จำกด (มหาชน) สาขายโสธร

4. โรงพยาบาล 50 พรรษา มหาวชราลงกรณ จ.อบลราชธาน

หางหนสวนจำกด ศนยรถยนตอบลเซอรวส 1997

๑๑ 1. โรงพยาบาลทาโรงชาง จ.สราษฎรธาน 1. บรษท หาดทพย จำกด (สราษฎรธาน)





ในสถานประกอบการ 2. บรษท ซพ ออลล จำกด (มหาชน) ศนยกระจายสนคา RDC สราษฎรธาน 3. บรษท ซพ ออลล จำกด (มหาชน) ศนยกระจายสนคา CFDC สราษฎรธาน

2. โรงพยาบาลสราษฎรธาน จ.สราษฎรธาน บรษท หองเยนเอเชยนซฟด (สราษฎรธาน) จำกด

3. โรงพยาบาลกระบ จ.กระบ บรษท โตโยตา อนดามน กระบ จำกด

4. โรงพยาบาลทาศาลา จ. นครศรธรรมราช 1. บรษท ทาศาลาเรสซเดนซ จำกด 2. บรษท เอเชยเหมองแร จำกด

๑๒ 1. โรงพยาบาลหาดใหญ จ.สงขลา บรษทเบทาโกร จำกดผลตภณฑอาหารสตว สาขารตภม

2. โรงพยาบาลสงขลา จ.สงขลา 1. หางหนสวนจำกด ออนชอร เซอรวสเซส แอนด ซพพลาย 2. บรษท คงฟชเชอร จำกด (มหาชน)

ขอมล ณ วนท ๕ กนยายน ๒๕๖๒

๓. การดำเนนงานจดการความเสยงของศนยสขภาพดวยทำงานในหนวยบรการสาธารณสข และสถานประกอบการ ๓.๑การดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงานในหนวยบรการสาธารณสข แบงการดำเนนงานออกได เปน ๔ กลมปญหาสำคญ รายละเอยดตามตารางท ๒


ตารางท ๒ แสดงผลการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานของหนวยบรการสาธารณสข

ปญหาสขภาพสำคญ จำนวนผไดรบการคดกรอง (ราย)

มาตรการจดการความเสยง

๑. กลมความเสยงโรคความดนโลหตสง/เบาหวาน

10,599 ๑. โครงการปรบเปลยนพฤตกรรม กลมเสยง ตอโรคความดนเบาหวาน ๒. โครงการคลนกไรพง ๓. โครงการปรบเปลยนพฤตกรรม 3อ 2ส 1ฟ ๔. กจกรรมใหความรดานสขภาพตามปญหา ของแตละบคคล ๕. โครงการเสรมทกษะและสงเสรมความสามารถในการดแลตนเองของกลมเสยงตอการเกดโรคหลอดเลอดและหวใจ

๒. คดกรองโรคปอด และวณโรค

4,331 ๑. นโยบายเอกซเรยทรวงอกในบคลากรโรงพยาบาล 100% ๒. การใชแบบคดกรองวณโรคในบคลากรโรงพยาบาล

๓. โรคจากการประกอบอาชพ

1,404 ๑ . จ ดท ำโครงการตรวจวดสภ าพแวดล อม ในสถานททำงาน ๒. โครงการสอน/สาธตการใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล (PPE) ๓. โครงการยดเหยยดกลามเนอพชต Office Syndrome

๔. ปญหาดานสขภาพจต 2,834 ๑. การจดโปรแกรมสรางสข ๒. โครงการคดกรองโรคซมเศราในกลมเจาหนาท ปละ 1 ครง ๓. กจกรรมการตดตามเฝาระวง ตดตามกลมเสยงตอโรคซมเศรา ๔. กจกรรมการใหคำปรกษา ๕. สอนเทคนคคลายเครยด

รวมจำนวนผไดรบ การคดกรองทงหมด (ราย)

19,168


๓.๒. การดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการ แบงการดำเนนงาน ออกได เปน ๔ กลมปญหาสำคญ รายละเอยดตามตารางท ๓

ตารางท ๓ แสดงผลการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานของสถานประกอบการ

กลมปญหาสำคญ จำนวนผไดรบการคดกรอง (ราย)

มาตรการจดการความเสยง

๑. กลมความเสยงโรคความดนโลหตสง/เบาหวาน

3,273 ๑. โครงการปรบเปลยนพฤตกรรมกลมเสยง ตอโรคความดนโลหตสงโรคเบาหวาน ๒. โครงการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพ ดวยหลก 3 อ.2 ส. 1 ฟ. ๓. โครงการแขงขนลด BMI ๔. โครงการพฒนาหองพยาบาลและมอปกรณ คดกรองสขภาพเบองตน เชน เครองวดความดนโลหต สายวดรอบเอว เครองชงนำหนก ๕. กจกรรมการตรวจคดกรอง CVD Risk Score ๖. กจกรรมการตรวจคดกรองผสบบหร ๗. ตนแบบบคคลเลกบหร

๒. โรคทปองกนไดดวยวคซน

35 ๑. การใหขอมลประโยชนของวคซน

๓. โรคจากการประกอบอาชพ

1,494 ๑. การจดทำโครงการอนรกษการไดยน ๒. การสนบสนนอปกรณปองกนอนตราย สวนบคคล (PPE) ๓. โครงการสงเสรมการออกกำลงกาย ๔. กจกรรมการยดเหยยดกลามเนอกอนทำงาน ๕. การใหความรในการปองกนโรคจากการทำงาน ๖. การใหอาชวสขศกษาเปนรายบคคล

๔. ปญหาดานสขภาพจต 1,314 ๑. การจดโปรแกรมสรางสขในสถานประกอบการ

รวมจำนวนผไดรบ การคดกรองทงหมด (ราย)

6,116


ภาคผนวก จ.

กรณศกษาการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานในโรงพยาบาล การขบเคลอนงานศนยสขภาพดวยทำงานของกรมควบคมโรคไดมการดำเนนการมาตงแตป ๒๕๖๒

มสถานพยาบาลและสถานประกอบการเขารวมโครงการ จำนวน ๔๓ และ ๕๔ แหง ตามลำดบ โดยในบทน จะเปนการถอดบทเรยนกรณศกษาการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานจากป ๒๕๖๒ บางสวน เพอเปนแนวทางในการพฒนาศนยสขภาพดวยทำงานแกโรงพยาบาลอนๆ ตอไป ๑.โรงพยาบาลอตรดตถ เปนโรงพยาบาลท ผ านการรบรองผลการประเมนมาตรฐ านการจดบรการ อาชวอนามยและเวชกรรมสงแวดลอมสำหรบโรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป ระดบดเดน ป 2561 และมกจกรรมการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงาน ดงน 1) การกำหนดนโยบายองคกร และผรบผดชอบศนยฯ มการจดตงคณะกรรมการศนยสขภาพดวยทางาน ประกอบดวย 13 หนวยงาน ไดแก กลมงานเวชกรรมสงคม งานปองกนควบคมโรค กลมงานอาชวเวชกรรม คณะกรรมการสรางเสรมสขภาพ ดานบคลากร กลมงานผปวยนอก กลมงานเวชกรรมฟนฟ กลมงานจตเวช กลมงานทนตกรรม และหนวยสนบสนนบรการ: สขศกษา โภชนศาสตร งานประกนสขภาพ การเงน ประชาสมพนธ โดยมกลมงานอาชวเวชกรรม เปนแกนหลกในการดำเนนงาน 2) กจกรรมการใหบรการ

เน น การด แลส ขภ าพบ ค ล ากร ใน โรงพ ยาบ าล ใน รป แบ บ ของคล น กบ รก าร ได แก คลนกตรวจสขภาพ คลนกพฤตกรรมสขภาพ คลนก DPAC (ลดพง ลดโรค) คลนกโรคจากการทำงาน เปนตน

คลนกพฤตกรรมสขภาพ (หองสขศกษา) ใหบรการทกวนจนทร-วนศกรเวลา 08.30 น.-16.30 น. ตามภาพท 1 ในกลมเสยงโรคไมตดตอเรอรง (NCD) และกลมปวย NCD

มสอเผยแพร ไดแก โรคไมตดตอเรอรง (NCD) เบาหวาน (DM) และมศนยการเรยนร สะดวก ในการรบบรการ เขาถงงาย ไมแยกสทธ

กจกรรมสงเสรมสขภาพบคลากรสำหรบกลมปกตและกลมเสยง เชน เมนชสขภาพ ชนนสาสมาธ สงเสรมการออกกำลงกาย “เกาอขยพง”และกจกรรมบคลากรกล มเสยง ดมสรา บหร นำหนกเกนหรออวน โรคความดน โรคเบาหวาน เรยนรเรองโรคหลอดเลอดและสมอง ตามภาพท 2

ภาพท 1 คลนกพฤตกรรมสขภาพและคลนกใหคำปรกษา


ภาพท 2 กจกรรมสงเสรมสขภาพของศนยสขภาพดวยทำงาน กจกรรมการคดกรองความเสยงสขภาพคนทำงาน ดวย (Verbal screening) จำแนก 2 กลม คอ กลมทมความเสยงสขภาพทวไปและพฤตกรรมสขภาพ และกลมทมความเสยงสงคกคามสขภาพจากการทำงาน โดยใชแบบ WellnessOcc01 ในการคดกรอง ตามภาพท 3

ภาพท 3 การประเมนพฤตกรรม ประเมนสงคกคามจากการทำงาน (สอบถาม แบบคดกรอง) 3) การประสานความรวมมอระหวางโรงพยาบาลและสถานประกอบการในพนท

โรงพยาบาลมการประเมนพฤตกรรม ประเมนส งคกคามจากการทำงาน มตรวจสขภาพ ตามความเสยงจากการทำงานและสรางเสรมสขภาพในสถานประกอบการ ตามภาพท 4

ภาพท 4 การตรวจสขภาพตามความเสยงจากการทำงาน/สรางเสรมสขภาพในสถานประกอบการ


การจดกจกรรมดานสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในสถานประกอบการ ตามภาพท 5 เชน การอบรมใหความรเรองโรคหลอดเลอดและสมอง ในบคลากรกลมเสยง เชน ดมสรา บหร นำหนกเกน หรออวน โรคความดนโลหตสงและโรคเบาหวาน

ภาพท 5 การสรางเสรมสขภาพในสถานประกอบการ

4) ขอเสนอแนะเชงพฒนา 1. การพฒนาระบบขอมล เชน ลงทะเบยนเขาคลนก จดใหมสมดสขภาพ ดแลเบองตน จำแนกขอมลตามพนท และสงตอสถานบรการในพนท 2. การตดตามประเมนผล โดยจดใหม เฝ าระวงตดตาม การสอบสวนโรค และส งตอ การรกษา จดเกบขอมลการคดกรองความเสยงและโรค และทำการประเมนผล โดยกำหนดตวชวด ความพงพอใจ หรอระดบความสำเรจ 3. ก ารป ระส าน ค วาม ร ว ม ม อ เ พ อ ให ม ก ารด ำ เน น งาน ศ น ย ส ขภ าพ ด ว ย ท ำ งาน ในสถานประกอบการอยางนอย 1 แหง ๒ . สถาบ น ราชประชาสมาส ย เป น โรงพยาบาล เฉพาะทางระดบตต ยภ ม ส งก ดกรมควบคม โรค เรมดำเนนการจดตงศนยสขภาพดวยทำงาน ในวนท 1 ตลาคม พ.ศ. 2561 โดยงานคลนกโรคจากการทำงาน รวมกบสหสาขาวชาชพ ประกอบดวย แพทยอาชวเวชศาสตร นกกายภาพบำบด นกโภชนาการ พยาบาล ใหคำปรกษา มบทบาทหนาทและขนตอนการดำเนนงาน ดงน

1) ขนตอนการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงาน สถาบนราชประชาสมาสย 1. จดตงคณะทำงาน/คณะกรรมการ

2. ประเมนความเสยง คดกรองความเสยงสขภาพคนทำงาน เชน การเดนสำรวจสถานททำงานคดกรองความเสยงสขภาพคนทำงาน

3. ตรวจสขภาพทวไป โดยแบง 2 กลม คอ กลมอายตำกวา 35 ป กลมอาย 35 ปขนไป ประเมนภาวะสขภาพดวยเครอง Body Scan

4. ตรวจสขภาพตามปจจยเสยงจากการทำงาน เชน การตรวจสมรรถภาพการไดยน การตรวจสมรรถภาพการมองเหน การตรวจสมรรถภาพการทำงานของปอด การตรวจเลอดเพอหาเมตาโบไลทของสารเคม ตรวจการทำงานตบ


5. วเคราะหผลการตรวจสขภาพทวไป และสขภาพตามปจจยเสยงจากการทำงาน 6. จดชดกจกรรม โครงการสรางเสรมสขภาพดวยทำงาน (Healthy Shape 3M : 3อ)

ประกอบดวย

แนว าง า ดำ นนงานศ น ส ขภาพด ว ำงาน

สถาบน าช ะชาส าส

1.จดต งคณะทำงาน /คณะกรรมการของโรงพยาบาล

2. ประเมนความเสยง คดกรองความเสยงสขภาพคนทำงาน: 2.1 เดนสำรวจสถานททำงาน ตรวจวดเสยง แสง ความรอนในททำงาน 2.2 คดกรองภาวะสขภาพทวไปและตามความเสยง

3. จดบรการตรวจสขภาพ

3.1 ตรวจสขภาพทวไป - อายตำกวา 35 ป - อาย 35 ปข นไป - คดกรองภาวะสขภาพดวยเครอง Body Scan

3.2 ตรวจสขภาพตามปจจยเสยงจากการทำงาน - ตรวจสมรรถภาพการไดยน - ตรวจสมรรถภาพปอด - ตรวจสมรรถภาพการมองเหน - คดกรองสขภาพอนๆ เชน ตรวจการทำงานตบ สารตวทำละลาย

4. วเคราะหผลการตรวจสขภาพทวไป พฤตกรรมสขภาพ ผลการตรวจสขภาพตามปจจยเสยงจากการทำงาน และผลสรปความเสยง

5.จดชดกจกรรม Intervention) ดานการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรค

ญ า างส ขภาพ กลมปวย

- ประสานงานสงตอพบแพทยเฉพาะทาง เชน โรคเร อรง โรคจากการทำงาน มป หาสขภาพซ ำซอน และประเมนสขภาพกอนกลบเขาทำงาน

ไ ญ า างส ขภาพ กลมด กลมเสยง - ใหคำปรกษา/แนะนำ เชน 3 อ เลกเหลา บหร คลายเครยด - กจกรรมปองกนโรคจากการทำงาน

6. ตดตามประเมนผล การดำเนนงานเปนระยะๆ อยางตอเนอง ลงบนทกภาวะสขภาพในสมดสขภาพ


2) ผลการดำเนนงาน 1. ออกกำลงกาย ทกวนจนทร พธ และศกร เวลา 15.00 – 16.00 น. 3 วนตอสปดาห โดยทมนกกายภาพบำบดสถาบนราชประชาสมาสย 2. อาหาร ประเมนพฤตกรรมการรบประทานอาหารรายบคคล แนะนำอาหารทางเลอก/อาหารเพอสขภาพ โดยทมนกโภชนาการ บนทกขอมลการบรโภคอาหารในแตละวนของแตละบคคลสงเขาไลนกลม เพอประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหารและสดสวนความตองการพลงงาน 3. อารมณ เนนการสรางเสรมพลงอำนาจในตนเองของแตละบคคล จดกจกรรมกลม (Focus group) เดอนละ 1 ครง เพอนำไปส เป าหมายการลดนำหนก เสนรอบพง และการมสขภาพด โดยทมพยาบาลใหคำปรกษา

บคลากรสถาบนราชประชาสมาสยทสมครใจเขารวมโครงการฯ จำนวน 7 ราย ระหวาง วนท 1 ตลาคม – 30 ธนวาคม 2561 พบวา รอยละ 100 ( 7 ราย) มนำหนกตวลดลงทกราย เฉลย 2.55 กก. (นอยทสด 1 กก.และมากทสด 6.5 กก.) และเสนรอบพงลดลง ทกราย เฉลย 4.71 ซม. (นอยทสด 1 ซม. และมากทสด 11 ซม.) ภายในระยะเวลาทดำเนนโครงการฯ

3) แผนการดำเนนงานป 2562 - 2563 1. ออกแบบโปรแกรมกจกรรมสรางเสรมสขภาพใหเหมาะสมกบภาวะสขภาพ และความเสยง ในการทำงานของบคลากร โดยเนนโปรแกรมเฉพาะบคคลมากขน รวมทงการตดตามประเมนผลโดยการประเมนผลสำเรจของการทำกจกรรมเปนระยะๆ ใหผเขารวมโครงการรบทราบเพอสรางเสรมแรงบนดาลใจทางบวก 2. ขยายการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการ

4) ปญหาอปสรรค 1. สถานทในการจดกจกรรมโครงการฯ โดยเฉพาะการออกกำลงกาย ไมเหมาะสม แกไขโดย การเนนการออกกำลงกายทกสถานท ไมเนนการใชอปกรณ

2. อปกรณกฬาไมพอเพยง แกไขโดยการเสนอผบรหารเพอพจารณาจดสรรสถานทสำหรบดำเนนโครงการทเหมาะสม โดยใชสถานท ชน 9 รวมทงการของบประมาณในการจดซอวสดอปกรณ ในการดำเนนงานในป 2562 ซงอยระหวางการดำเนนการจดซอ

กจกรรมสรางเสรมสขภาพเจาหนาสถาบนราชประชาสมาสย ตามภาพท 6 และกจกรรม สรางเสรมสขภาพพนกงานในสถานประกอบการ ตามภาพท 7

ภาพท 6 กจกรรมสรางเสรมสขภาพเจาหนาสถาบนราชประชาสมาสย


ภาพท 7 กจกรรมสรางเสรมสขภาพพนกงานในสถานประกอบการ ๓. โรงพยาบาลทาโรงชาง จงหวดสราษฎรธาน เปนโรงพยาบาลชมชน ขนาด M2 ทผานมาตรฐาน การจดบรการอาชวอนามยและสงแวดลอมสำหรบโรงพยาบาลชมชน ระดบดเดน ป 2561 และมกจกรรม การดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงาน ดงน 1) การกำหนดนโยบายองคกร และผรบผดชอบศนยฯ การจดตงคณะทำงานศนยสขภาพดวยทำงาน และมการดำเนนงานระหวางงานอาชวอนามย และฝายตาง ๆ ในโรงพยาบาล เชน แพทย งานอาชวอนามย งานทนตกรรม งาน ANC งาน OPD งานยาเสพตด งานเวชปฏบตครอบครว งานกายภาพบำบด และงานแพทยแผนไทย 2) กจกรรมการใหบรการ ใหบรการคดกรองความเสยงสขภาพและการใหบรการในดานตาง ๆ เชน โรคประสาทหเสอม สงตอแพทยเฉพาะทางหและแพทยอาชวเวชศาสตร โรคไมตดตอเรอรง โรคตดตอ โรคระบาด (ใหวคซน) สขภาพชองปาก อนามยแมและเดกและสขภาพจตและยาเสพตด รวมทงสนบสนนใหสถานประกอบการดำเนนการ คดกรอง สงตอผปวยหรอผสงสยโรคจากการทำงานมายงหนวยใหบรการ พฒนาการสอนดานการยศาสตร ในสถานประกอบ กจกรรมบรการอาชวอนามยทงภายในและภายนอกโรงพยาบาล ตามภาพท 8

ภาพท 8 การใหบรการคดกรองความเสยงสขภาพ 3) การประสานความรวมมอระหวางโรงพยาบาลและสถานประกอบการในพนท มการดำเนนการดงน 1. เนนการพฒนาศกยภาพในพนทสถานประกอบการ ในการดแลสขภาพตามปญหา และความตองการระดบบคคล 2. ดแลสขภาพแบบองครวมตามบรบทของสถานประกอบการ โดยรวมมอระหวางทมสหวชาชพ


3. ใชความเปนหนสวนกนตงแตการกอตงและการดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงาน 4. รปแบบบรการจะเกยวของกบการประสานงาน สงตอ case ทตองพบแพทย หรอการดแลเฉพาะทาง นดควลวงหนาโดยบรการแบบ One Stop Service 5. ใหขอมลสนบสนนการจดโปรแกรมสขภาพ

6. การพฒนาการดำเนนการงาน Return to work เชน รวมกนตดตามเยยมบานพนกงาน ทปวยโรคหลอดเลอดสมองกบทมงานศนยสขภาพดวยทำงาน ทมสถานประกอบการ ทมกายภาพบำบด ทมรพ.สต. ในพนทในการดแลตอเนอง และประเมน return to work รวมกบแพทยเฉพาะทางทเกยวของ 4) ขอเสนอแนะเชงพฒนา 1. การสนบสนนสอเรองอาหารเพอสขภาพ และขอมลวชาการททนสมยดานการออกกำลงกาย 2. พฒนาองคความรดานการจดการความเสยงในการทำงาน ดานโภชนาการ และดานกจกรรมการออกกำลงกายทหลากหลายในแตละกลมเปาหมาย 3. การสนบสนนงบประมาณในกจกรรมการแลกเปลยนเรยนร การปรบเปลยนพฤตกรรม สรป จากกรณตวอยางการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานของโรงพยาบาลสวนใหญนนจะมกลมงาน อาชวเวชกรรม หรอคลนก DPAC เปนแกนการดำเนนงาน โดยทำหนาทประสานคลนกตาง ๆท เกยวของ กบเรองการสงเสรมสขภาพของโรงพยาบาล เพอจดกจกรรมแกกลมเปาหมาย มกจกรรมการใหบรการ ในกลมบคลากรของโรงพยาบาลเปนหลกและหลาย ๆโรงพยาบาลอยระหวางการใหบรการเชงรกและพฒนา สถานประกอบการเพอดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานของสถานประกอบการ อยางไรกตาม หากพจารณา จากแนวคดการใหบรการของศนยสขภาพดวยทำงาน โรงพยาบาลควรมการคดกรองสขภาพคนทำงานแตละคน ใหมความครอบคลมในประเดนความเสยงสขภาพทวไป (รวมพฤตกรรมดานสขภาพ) และความเสยงสงคกคามสขภาพจากการทำงานเพอวเคราะหและจำแนกคนทำงานดงกลาวใหไดรบกจกรรมหรอโปรแกรมการสงเสรมสขภาพและการจดการความเสยงจากสงคกคามสขภาพจากการทำงานทเหมาะกบคนทำงานนน ซงการจดกจกรรม หรอโปรแกรมอาจกำหนดรายบคคลหรอรายกลม โดยเนนการบรณาการรวมกนท งการสงเสรมสขภาพ และการปกปองความเสยงทเกดจากการทำงาน ซงจะสงผลใหคนทำงานมสภาวะสขภาพทด (Wellbeing) นอกจากน การดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานของโรงพยาบาล ควรใหความสำคญและรวมมอ กบ สถานประกอบการ โดยการประสานผ แทนสถานประกอบการจ ดต งศ นย ส ขภ าพด วยทำงาน ของสถานประกอบการทมความพรอม เพอรวมมอกนสนบสนนการดแลสขภาพลกจาง การจดการสภาพแวดลอมในสถานประกอบการทเออตอการสงเสรมสขภาพของลกจาง รวมถงสภาพแวดลอมการทำงานใหอยในระดบ ทปลอดภยตอการปฏบต งาน นอกจากน ย งสามารถชวยโรงพยาบาลในการต ดตาม และประเมนผล การปรบพฤตกรรมสขภาพตามกจกรรม หรอโปรแกรมทกำหนดไวดวย


กรณศกษาการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการ การขบเคลอนงานศนยสขภาพดวยทำงานของกรมควบคมโรคไดมการดำเนนการมาตงแตป ๒๕๖๒

มสถานประกอบการเขารวมโครงการ จำนวน ๕๔ แหง และมสถานประกอบการทไดรบรางวลตนแบบศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการ ประจำปงบประมาณ 2562 จำนวน ๘ แหง โดยในบทนจะเปนการถอดบทเรยนกรณศกษาการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานของสถานประกอบการ มาจากตนแบบศนยสขภาพดวยทำงาน ในสถานประกอบการ จำนวน ๒ แหง โดยในการดำเนนงานของสถานประกอบการนน จะเปนไปตามขนตอน การดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการ เพอเปนแนวทางในการพฒนาศนยสขภาพดวยทำงานแกสถานประกอบการอน ๆ ตอไป

1. บรษท อตสาหกรรมทำเครองแกวไทย จำกด (มหาชน) จ.สมทรปราการ (๑) การกำหนดนโยบาย บรษทฯ ไดใชนโยบายตาง ๆ ทเกยวของขององคกรทมการกำหนดและประกาศใชอยแลว มาสนบสนนการดำเนนงานในเรองน ประกอบไปดวย นโยบายความปลอดภย อาชวอนามย และสงแวดลอม นโยบายโครงการสถานประกอบการปลอดโรค ปลอดภย กายใจเปนสข และ นโยบายคลนกความปลอดภย พรอมทงไดประกาศใหผรบผดชอบและผปฏบตงานทกคนในองคกร ไดรบทราบอยางทวถง (๒) การแตงตงคณะทำงานในการสนบสนนดำเนนงาน บรษทฯ ไดใชคณะกรรมการชดต าง ๆ ท เกยวของขององคกรทมการแตงต งอยแลว มาสนบสนนการดำเนนงานในเรองน ประกอบไปดวย คณะกรรมการโครงการสถานประกอบการปลอดโรค ปลอดภย กายใจเปนสข และคณะกรรมการคลนกความปลอดภย (๓) การจดสรรงบประมาณเพอสนบสนนการดำเนนงาน บรษทฯ ได ใชงบประมาณของแผนกความปลอดภย อาชวอนามยและส งแวดลอม มาสนบสนนการดำเนนงาน (๔) รปแบบ/ชองทางการสอสารการดำเนนงานแบบสองทางทสามารถสอสารไปยงผปฏบตงานไดอยางครบถวนและทวถง คอ วารสาร , บอรดประชาสมพนธ, การประชมชแจง, ประกาศ, VDO, Email, Drive กลางบรษทฯ, SMS, Facebook, Website (๕) การจดสรรพนทของศนยสขภาพดวยทำงานทเปนสดสวนและผปฏบตงานสามารถเขาถงไดงาย โดยการใชพนทของหองพยาบาล เพอดำเนนการเปน ศนยสขภาพดวยทำงานของบรษทฯ (๖) เครองมอในการคดกรองสขภาพเบองตนในศนยสขภาพดวยทำงาน

ประกอบดวย เทอรโมมเตอร เครองชงนำหนก วดไขมน วดสวนสง เครองวดความดนโลหต เครองกระตกหวใจไฟฟาอตโนมต (AED) และ เครองตรวจห


(๗) า ว ค าะ ผ า คด องควา ส ง แ ะ า ต วจส ขภาพ

บรษทฯ มการคดกรองความเสยง และ มการตรวจสขภาพ ท ง ตรวจสขภาพทวไป และ ตรวจสขภาพตามปจจยเสยง พรอมทงมการสรปขอมล ผลการตรวจสมรรถภาพการไดยน สรปผลการตรวจสมรรถภาพปอด สรปภาวะเสยงเบาหวาน สรปภาวะเสยงความดนโลหต สรประดบไขมนในเลอด สรปภาวะเสยงโรคหลอดเลอดและหวใจ สรปขอมลการสบบหรและดมสรา โดยมการแบงกลมปกต กลมเสยง และกลมปวย ไดอยางชดเจน (๘) การรวมดำเนนงานกบศนยสขภาพดวยทำงานของหนวยบรการสาธารณสข โดยรวมดำเนนการกบ คลนกบานแพว จ.สมทรสาคร (เรอง การรกษาทนตกรรม) โรงพยาบาลบางพล จ.สมทรปราการ (เรอง โภชนาการ การวดสมรรถภาพรางกาย) และโรงพยาบาลสมทรปราการ (เรอง การบรการตรวจฟนฟร) (๙) การดำเนนงานดานการสงเสรมสขภาพของศนยสขภาพดวยทำงาน รวมกบชมชน หรอหนวยงานอนในพนทอยางเปนรปธรรม โดยมกจกรรมการดำเนนงาน คอ 1. สนบสนนวคซนไขหวดใหญใหกบครอบครวพนกงานเพอนพนกงาน และชมชนมารบวคซนไดในราคาถก (300 บาท) 2. โครงการครบานแกว สอนเดกนกเรยน เรอง สขภาพและความปลอดภย (๑๐) การเกดชดกจกรรม (Intervention) ทสอดคลองกบความเสยง

เมอบรษทฯ ไดพบความเสยงสำคญ ขององคกร คอ ปญหาการรบสมผสเสยงดง จากการทำงาน และ คา BMI ทเกนมาตรฐานของผปฏบตงานทเพมมากขน ทำใหบรษทฯ จดทำ Intervention ในการจดการปญหาทสำคญ ดงน ๑. การจดการเรอง การอนรกษการไดยน และ การจดการปญหาเสยงดง ๒. การดแลสขภาพตามเกณฑมาตรฐาน BMI และ กจกรรม BJC Glass Smart Body (๑๑) า ดนวต (Innovation) ใน า ดโ ค อพฤต ส งฯ สอดคลอง กบความเสยง บรษทฯ ไดจดทำ Innovation ในการลดโรคหรอพฤตกรรมเสยงฯ ทสอดคลองกบความเสยงสำคญขององคกร คอ 1. นวตกรรม Audio Repeat Program (โปรแกรมวเคราะหผลการตรวจสมรรถภาพ การไดยนเพอใหทราบผลทนทวาคาการไดยนแตกตางไปจากคาการยนพนฐานทความถใดความถหนงตงแต 15 เดซ เบลหรอไม ) และ 2 . App AMPOS เพ อใช ในการบรหารคา BMI ของผปฏบ ต งาน พรอมท ง เปน Application ในการใหความรดานสขภาพใหกบผปฏบตดวย (๑๒) การประเมนผลลพธเปรยบเทยบผลกอน หลง การดำเนนงาน บรษทฯ ไดทำการวเคราะหผลลพธการดำเนนงาน โดย

• ใชสถตการลาปวยของผปฏบตงานมาวดผลการดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงาน พบผลลพธ คอ กอนทำศนยสขภาพดฯ : จำนวนลกจาง 1,134 คน วนลารวม 1 ป 3,974 วน เฉลย/คน/ป 3.5 วน หลงทำศนยสขภาพดฯ : จำนวนลกจาง 1,170 คน วนลารวม 1 ป 2,985 วน เฉลย/คน/ป 2.55 วน


วนลาเฉลยลดลง 0.95 วน/คน/ป

• ใชการเบกจายคารกษาพยาบาลของผปฏบตงานมาวดผลการดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงาน พบผลลพธ คอ กอนทำศนยสขภาพดฯ : คารกษาพยาบาล 4,584,198.3 บาท หลงทำศนยสขภาพดฯ : คารกษาพยาบาล 3,668,086.8 บาท คารกษาพยาบาลลดลง 916,111.5 บาท คดเปน รอยละ ๑๙.๙๘ (๑๓) คำแนะนำในการตอยอดพฒนาการดำเนนงานฯ จากคณะผเยยมประเมนตนแบบ ศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการ มดงน 1. ในประเดนการเกบขอมลคาใชจายทางดานสขภาพของผปฏบตงาน ประเดน การลดลงของการเบกจายเวชภณฑยานน ควรพจารณาเพมเตมการเปรยบเทยบราคายากบราคายากลาง เพอใหสะทอนผลลพธในการดำเนนงานฯ ไดชดเจนขน

2. ควรพจารณาเพมเตมการสรปสถตการลาปวยเปนจำนวนคน เพมเตมจากจำนวนครง ทไดสรปและนำเสนอ เพอใหสามารถทราบถงความถของการลาปวยของผปฏบตงาน และนำไปส การจดกจกรรมการสงเสรมดานสขภาพใหกบผปฏบตงานทเหมาะสมมากขน

3. ควรพจารณาเพมเตมการวเคราะห เรอง การดมสราของผปฏบตงานใหชดเจนมากขน 4. ในระยะตอไปควรเพมเตมขอมลการเชอมโยงความเสยงทางสขภาพกบลกษณะ

การทำงาน (Work Related) ทองคกรไดดำเนนการในขอมลการนำเสนอ เพอเปนตนแบบการดำเนนงานใหกบหนวยงานอน ๆ ทสนใจตอไป

ขอขอบพระคณในความอนเคราะหขอมล จากบรษท อตสาหกรรมทำเครองแกวไทย จำกด (มหาชน) จ.สมทรปราการ และการรวมขบเคลอนดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานของเครอขายทเขมแขง ประกอบไปดวย สำนกงานสาธารณสขจงหวดสมทรปราการ โรงพยาบาลบางพล สำนกงานปองกนควบคมโรคท 6 จงหวดชลบร


๒. บรษท ไทยนำมนสำปะหลง จำกด จ.อดรธาน (๑) การกำหนดนโยบาย บรษทฯ ไดกำหนดนโยบายศนยสขภาพดวยทำงาน มาสนบสนนการดำเนนงานในเรองน โดยเฉพาะ พรอมทงไดประกาศใหผรบผดชอบและผปฏบตงานทกคนในองคกร ไดรบทราบ (๒) การแตงตงคณะทำงานในการสนบสนนดำเนนงาน บรษทฯ ไดแตงตงคณะกรรมการศนยสขภาพดวยทำงาน มาสนบสนนการดำเนนงาน ในเรองน โดยเฉพาะ (๓) การจดสรรงบประมาณเพอสนบสนนการดำเนนงาน บรษทฯ ไดจดสรรงบประมาณของโครงการศนยสขภาพด วยทำงาน มาสนบสนน การดำเนนงาน (๔ ) รปแบบ/ช องทางการส อสารการดำเน นงาน แบบสองทางท สามารถส อสาร ไปยงผปฏบตงานไดอยางครบถวนและทวถง คอ การประชมชแจง และการตดบอรดประชาสมพนธ (๕) การจดสรรพนทของศนยสขภาพดวยทำงานทเปนสดสวนและผปฏบตงานสามารถเขาถงไดงาย โดยการใชพนทของหองพยาบาล เพอดำเนนการเปน ศนยสขภาพดวยทำงานของบรษทฯ (๖) เครองมอในการคดกรองสขภาพเบองตนในศนยสขภาพดวยทำงาน

ประกอบดวย แบบคดกรองสขภาพ อปกรณปฐมพยาบาล เครองวดความดนโลหต เครองชง นำหนกวดสวนสง (๗) า ว ค าะ ผ า คด องควา ส ง แ ะ า ต วจส ขภาพ

บรษทฯ มการคดกรองความเสยง และ มการตรวจสขภาพ ท ง ตรวจสขภาพทวไป และ ตรวจสขภาพตามปจจยเสยง พรอมทงมการสรปขอมล ผลการตรวจสมรรถภาพการไดยน สรปผล การตรวจสมรรถภาพปอด สรประดบไขมนในเลอด สรปขอมลการสบบหรและดมสรา โดยมการแบงกลมปกต และกลมปวย (๘) การดำเนนงานดานการสงเสรมสขภาพของศนยสขภาพดวยทำงาน รวมกบชมชน หรอหนวยงานอนในพนทอยางเปนรปธรรม โดยมกจกรรมการดำเนนงาน คอ โครงการสงเสรมสขภาพกาย จต ผสงอายในชมชน เพอคณภาพทด

(๙) การเกดชดกจกรรม (Intervention) ทสอดคลองกบความเสยง

เม อบรษ ทฯ ไดพบความเส ย งสำคญ ขององค กร ค อ ค า BMI ท เกนมาตรฐาน ของผปฏบตงานทเพมมากขน ทำใหบรษทฯ จดทำ Intervention ในการจดการปญหาทสำคญ คอ การใหความรเรองโรคจากการทำงานและโรคจากชวตประจำวน และเกดกจกรรมออกกำลงกายเพอลดพง ลดโรค


(๑๐) า ดนวต (Innovation) ใน า ดโ ค อพฤต ส งฯ สอดคลอง กบความเสยง บรษทฯ ไดจดทำ Innovation ในการลดโรคหรอพฤตกรรมเสยงฯ ทสอดคลองกบความเสยงสำคญขององคกร คอ กจกรรมออกกำลงกายเพอลดพง ลดโรค (๑๑) การประเมนผลลพธเปรยบเทยบผลกอน หลง การดำเนนงาน บรษทฯ ไดทำการวเคราะหผลลพธการดำเนนงาน โดย

• ใชสถตการลาปวยของผปฏบตงานมาวดผลการดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงาน พบผลลพธ คอ กอนทำศนยสขภาพดฯ : จำนวนลกจาง ๑๗๒ คน วนลารวม ๑ ป ๔๙๖ วน เฉลย/คน/ป ๒.๘๘ วน

หลงทำศนยสขภาพดฯ : จำนวนลกจาง 96 คน วนลารวม 1 ป 178 วน เฉลย/คน/ป 1.85 วน

วนลาเฉลยลดลง 1.03 วน/คน/ป

• ใชการเบกจายคารกษาพยาบาลของผปฏบตงานมาวดผลการดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงาน พบผลลพธ คอ กอนทำศนยสขภาพดฯ : คารกษาพยาบาล 187,600 บาท หลงทำศนยสขภาพดฯ : คารกษาพยาบาล 86,000 บาท คารกษาพยาบาลลดลง 101,๖๐๐ บาท คดเปน รอยละ ๕๔.๑๖ (๑๒) คำแนะนำในการตอยอดพฒนาการดำเนนงานฯ จากคณะผเยยมประเมนตนแบบ ศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการ มดงน 1. ควรพจารณาเพมเตมการวดผลลพธกจกรรมการสงเสรมสขภาพของกลมปกต เพอใหทราบไดวาหลงจากจดกจกรรมฯ แลวนน เกดผลลพธดานสขภาพเปนอยางไร โดยอาจอยในรปแบบของการลดคารกษาพยาบาล การลดวนลาปวย หรอ การลดการเบกจายเวชภณฑยา (ตามทองคกรเลงเหนวาเหมาะสม สอดคลอง และสะทอนผลลพธไดชดเจน) ทงนอาจวดผลลพธเปนรายกลม หรอรายบคคล ทองคกรดำเนนการตามลำดบความสำคญ

2. ควรเพมเตมขอมลการใหความร/ชดความร (Intervention) ในการลดความเสยง จากปจจยเสยงจากการทำงาน (เสยงดง การทำงานบนทสง การทำงานกบไฟฟา การทำงานในพนท ทฝนละออง) ในขอกำหนดท 5 การเกดชดกจกรรมในการสงเสรมปองกน และจดการลดโรค หรอพฤตกรรมเสยงทางสขภาพทสำคญขององคกร รวมถงการใหความสำคญในการจดการดานการปองกนการรบสมผสเสยงดงของผปฏบตงานเพมขน

3. ควรเพมเตมการจดทำระบบการใหคำปรกษาทงทางดานสขภาพกายและสขภาพจต ใหชดเจนและเปนรปธรรมมากขน

4. ควรพจารณาเพมเตมการดำเนนงานดานโภชนาการและสงเสรมสขภาพตาง ๆ เชน การตดปายสงเสรมการลดการบรโภคอาหารลดหวาน มน เคม ณ จดสงซออาหาร การตดปายเตอน ณ จดวางเครองปรงรส การเรมดำเนนการเมนอาหารเพอสขภาพในแตละวน เพอเปนการกระตน


และสรางใหผปฏบตงานไดเหนความสำคญและเลอกบรโภค การรณรงคการบรโภคเครองดมรสหวาน เชน กจกรรมหวานนอยสะสมแตม เปนตน

สรป การดำเนนงานของศนยสขภาพดวยทำงานในสถานประกอบการน น มความจำเปนอยางย ง ทตองสรางความเขาใจใหกบผรบผดชอบหลกขององคกร ในทน โดยสวนใหญ คอ พยาบาล ทปฏบตงาน ในห องพยาบาล ท อ งค ก รน ำมาประย กต ให เป น ศน ย ส ขภ าพด ว ยท ำงาน ของสถานประกอบการ เพราะหากผรบผดชอบหลกมความเขาใจทชดเจนแลว จะทำใหการดำเนนงานในเรองน ไมวาจะเปนการคดกรองความเสยง การสรปและวเคราะหขอมลทางสขภาพ การจดชดกจกรรมเพอปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพทเสยง และ การสงเสรมผทมสขภาพแขงแรงใหมความแขงแรงตอเนอง รวมถงการใหคำปรกษากบผปฏบตงาน กลมปกต กลมเสยง และกลมปวย ไดอยางถกตอง เปนไปตามวตถประสงคของการดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงาน ในสถานประกอบการไดอยางแทจรง หวใจทสำคญทพบจากการลงเยยมประเมนในพนท คอ การคนหาความเส ยงทครอบคลมในทกดาน ท งดานโรคจากการทำงาน ดานโรคตดตอ ดานโรคไมตดตอ ดานสขภาพจต และ กำหนดชดกจกรรม หรอ นวตกรรมทสอดคลองกบความเสยงสำคญทพบขององคกร เพอใหเกดการจดการปญหานนจรง ๆ

ขอขอบพระคณในความอนเคราะหขอมล จากบรษท ไทยนำมนสำปะหลง จำกด จ.อดรธาน และการรวมขบเคลอนดำเนนงานศนยสขภาพดวยทำงานของเครอขายทเขมแขง ประกอบไปดวย สำนกงานสาธารณสขจงหวดอดรธาน

โรงพยาบาลอดรธาน และ สำนกงานปองกนควบคมโรคท 8 อดรธาน


คณะผจดทำ ทปรกษา

1. ดร.นพ.สมเกยรต ศรรตนพฤกษ นายแพทยทรงคณวฒ กรมควบคมโรค 2. นพ.จมพล ตนตวงษากจ ผอำนวยการศนยพฒนาวชาการอาชวอนามยและ

สงแวดลอม จงหวดสมทรปราการ คณะผจดทำเนอหา

บทท ๑ นางสาวรงประกาย วฤทธชย นางสาวเยาวลกษณ แกวแกมจนทร

กองโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม กองโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม

บทท ๒ ดร.อรพนธ อนตมานนท ศนยพฒนาวชาการอาชวอนามยและสงแวดลอม จงหวดสมทรปราการ

บทท ๓ แพทยหญงรชนกร วระเจรญ นางสาวรงประกาย วฤทธชย

ศนยพฒนาวชาการอาชวอนามยและสงแวดลอม จงหวดสมทรปราการ กองโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม

ภาคผนวก นายโกวทย บญมพงศ

นางสาวธนาพร ทองสม นางสาวสกญญา เทยงคำด นายวรชาต ถดหลาย นางสาวรงประกาย วฤทธชย

ศนยพฒนาวชาการอาชวอนามยและสงแวดลอม จงหวดสมทรปราการ ศนยพฒนาวชาการอาชวอนามยและสงแวดลอม จงหวดสมทรปราการ สถาบนราชประชาสมาสย สถาบนราชประชาสมาสย กองโรคจากการประกอบอาชพและสงแวดลอม

บรรณาธการ 1. แพทยหญงรชนกร วระเจรญ

ศนยพฒนาวชาการอาชวอนามยและสงแวดลอม จงหวดสมทรปราการ

2. ดร.อรพนธ อนตมานนท ศนยพฒนาวชาการอาชวอนามยและสงแวดลอม จงหวดสมทรปราการ

รวบรวมเรยบเรยง 1. นางสาวธนาพร ทองสม ศนยพฒนาวชาการอาชวอนามยและสงแวดลอม

จงหวดสมทรปราการ

แนวทางการดำเนินงาน ศูนย์ ... · 2020. 5. 14. ·...

Documents