การวิจัยเชิงคุณภาพ (qualitative research)2 ว ตถ...

70
การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) อาจารย์สิริกร เลิศลัคธนาธาร สาขาวิชาอุตสาหกรรมท่องเที่ยว คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม 1

Upload: others

Post on 10-Jan-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research)

อาจารยสรกร เลศลคธนาธาร สาขาวชาอตสาหกรรมทองเทยว

คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษม

1

Page 2: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

2

วตถประสงคการเรยนร (โครงการอบรมลกไก วช. ป 2559 รน 5) 1. หลกการพนฐานของการวจยเชงคณภาพ 2. รปแบบการวจยเชงคณภาพทเหมาะสม 3. การเลอกผใหขอมลหลก 4. เทคนคการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ

การวจยเชงคณภาพ

Page 3: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ความหมายของการวจยเชงคณภาพ

ระเบยบวธวจยในการแสวงหาองคความร เพอศกษาปรากฏการณทางสงคม เกยวของกบการกระท าของมนษย โดยพสจนและตรวจสอบเรองราว ดวยการสบคนขอมลในมมมองของนกวจย

3

Page 4: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

หลกการพนฐานของการวจยเชงคณภาพ

• 1. เปนการศกษาปรากฏการณในภาพรวม

ไมแยกบางสวนหรอบางองคประกอบมาศกษา

• 2. ผวจยวางตวเขาไปอยในสนามและสงเกตสงทศกษาอยางเปนธรรมชาต

3. การรบรความหมายของสงทเกดขนหรอเปนไปในการวจยอยางเปนจรงทสด

4. ขอตกลงเบองตนใด ๆ สามารถเปลยนแปลงไดโดยขอตกลงใหม

หรอขอสรปทคนพบใหม

5. ปรากฎการณ คอ รปแบบโครงสรางหลวม ๆ ทมความยดหยนในการท านาย

ไมเฉพาะตายตว

• (Wiersma.W, 2000 ; 198-199) 4

Page 5: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ลกษณะทส าคญของการวจยเชงคณภาพ

1. Holistic and Multi-facet Approach

ศกษาปรากฏการณจากหลากหลายแงมม

2. Natural or Field Setting

ศกษาในสภาวะแวดลอมและบรบทสงคม

3. Intangible Variables

ตวแปร เนนเกยวกบความรสก นกคด จตใจ และความหมาย

5

Page 6: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

4. Human Value

เนน คณคาความเปนมนษยของผถกวจย 5. In-depth and Long-term Study

ศกษาเจาะลก ระยะเวลาศกษายาวนาน 6. Descriptive and Inductive Analysis

วเคราะหและน าเสนอ เปนลกษณะพรรณนาและบรรยาย

6

Page 7: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ลกษณะส าคญของการวจยเชงคณภาพ

• เนนการมองปรากฏการณแบบองครวม (Holistic) เปนสหวทยาการ (มองหลายแงมม) • การศกษาตดตามระยะยาวและเจาะลก (Longitudinal –Indepth) • ศกษาปรากฏการณในสภาพแวดลอมตามธรรมชาต • ค านงถงความเปนมนษยของผถกวจย (Humanistic) • ใชการพรรณนาและวเคราะหแบบอปนย (Inductive Analytic) • เนนตวแปรดานความรสก จตใจ เปนส าคญ และเนนการน าเสนอแบบ Descriptive

7

Page 8: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ลกษณะส าคญของการวจยเชงคณภาพ

ใชขอมลเชงคณภาพเปนหลก

มงท าความเขาใจทางลก มากกวาในทางกวาง - รายละเอยด

- บรบทของสงทศกษา

- องครวม

ใชวธการเกบขอมลไดหลากหลายแบบ

มวธการออกแบบทยดหยนได

วเคราะหขอมลโดยอาศยการตความ

8

Page 9: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

รปแบบการวจยเชงคณภาพ

การวจยเชงชาตพนธวรรณนา หรอเชงมานษยวทยา (Ethnographic/

Anthropological Research)

การวจยทเนนประวตชวตบคคล (Biographical Research)

การวจยเชงคณภาพแนวปรากฏการณวทยา (Phenomenological

Research)

การวจยเชงคณภาพแบบสรางทฤษฎจากขอมล (Grounded Theory

Research)

การวจยเชงคณภาพแบบศกษาเฉพาะกรณ (Case Study Research)

9

Page 10: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

Qualitative Method • การปฏบตกระท ากบ ขอมลทแจงนบไมได (หรอไมเปนตวเลข) นนคอ ไมไดใชวธวเคราะหทางสถตมาวเคราะหทงหมด

• เนนการสรางแนวคด การตความเพอใหเกดความเขาใจในมนษยและสงคม

• ใชการสงเกต สมภาษณ สนทนาและจดบนทกทก

10

Page 11: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

Qualitative Method • ใหความส าคญกบขอมลประเภทอตชวประวต โลกทศนและความรสกนกคดของปจเจกบคคลเปนหลก • ไมจ าเปนตองใชสถตชนสงในการวเคราะห แตใช การอปมาน (Induction Approach)

11

Page 12: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การวจยเชงคณภาพ: แบงตามลกษณะการด าเนนการวจย

1. การวจยเชงคณภาพทนกวจยใชเวลามาก เฝาสงเกตและมสวนรวมอยกบกลมเปาหมายเปนเวลานาน • เชงชาตพนธวรรณนา (Ethnographic / Anthropological

Research)

2. การวจยเชงคณภาพทนกวจยใชเวลานอยกบกลมเปาหมาย แตคงลกษณะส าคญของการวจยเชงคณภาพไวเกอบทกประการ • การวจยทใชวธการสนทนากลม (Focus Group Research)

• การวจยทใชวธการสมภาษณเชงลก(In-depth Interview Research)

12

Page 13: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ค าถามการวจย

• เชงพรรณนา (Descriptive) – เพอตอบค าถามประเภท “ใคร” “อะไร” “ทไหน” ฯลฯ

• เชงวเคราะห หรอเชงอธบาย ( Explanatory,

Analytical) – มงหาค าอธบายดวยการวเคราะห

• ไมตองมาก (1-3 ค าถามกมากพอแลว ส าหรบการวจยเรองหนงๆ/ขนกบบรบทเปนหลก)

13

Page 14: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การเลอกตวอยางในการวจยเชงคณภาพ

• ตวอยาง 2 ประเภท – ตวอยางทเครงครดในเรองการเปนตวแทน (Representatively Oriented)

– ตวอยางทเลอกโดยค านงถงความเหมาะสมกบทฤษฎเปนหลก (Theoretically Oriented)

• การวจยเชงคณภาพใหความสนใจตวอยาง ทค านงถงความเหมาะสมกบทฤษฎมากกวา • เลอกตวอยาง “แบบเจาะจง” (Purposive)

ค านงเรองความหลากหลายของประชากรเปนหลก • Information-rich Cases

คอลกษณะของตวอยางในอดมคตของเชงคณภาพ 14

Page 15: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ลกษณะความจรงทางสงคม

• มความหมาย

• มความสลบซบซอน

• มการเปลยนแปลงตลอดเวลาในระดบสง หรอ พลวตร (Dynamic)

• มความเกยวกนพนระหวางกนและกน

15

Page 16: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ระเบยบวธวจยเชงคณภาพ

• ก าหนดประเดนปญหาหรอหวขอการวจย • ก าหนดวตถประสงคการวจย –วตถประสงคเฉพาะหนา –วตถประสงคทายสด

• สรางกรอบความคด • สรางแนวค าถาม • การวางแผนเพอวเคราะหขอมล • วเคราะหขอมลและการเขยนรายงานวจย

16

Page 17: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

หลกเกณฑการท าวจยคณภาพ วธการเกบขอมล

- สมผส ตรง ไมผานสอกลาง (Proxy) - ไมใช ทฤษฎ น าทาง, ก าหนดวธคด

-ปราศจากอคตทางวชาการ (Intellectual Bias)

-Facts VS Truth

17

Page 18: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ความสมพนธ

- แลกเปลยน - เสร อสระ - มสวนรวม - เทาเทยม

- ไววางใจ (Good Rapport)

18

Page 19: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ลกษณะขอมล

- ขอมลบรบท - ขอมลธรรมชาต - ขอมลเชงลก, สาเหต(เดยว, สะสม, ซบซอน) - กระบวนการ

19

Page 20: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การใชวธวจยเชงคณภาพ • เมอตองการสรางสมมตฐานหรอทฤษฎใหม ๆ

• เมอตองการศกษากระบวนการ/ความตอเนอง/พลวตร

• เมอตองการท าความเขาใจปรากฏการณในระดบลกซง ความหมายทซอนเรน

• เมอท าวจยในสงคมผไมรหนงสอ

• เมอตองการท าวจยในเรองทมความเปนนามธรรม

• เมอตองการขอมลระดบลกมาประกอบการตดสนใจในการวางแผน

20

Page 21: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

วตถประสงคของการวจยเชงคณภาพ

• เนนความเขาใจ ความหมาย ไมใชความถกตอง โดยไมตงอยบนพนฐานของการทดสอบสมมตฐาน และนยส าคญทางสถต

21

Page 22: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การออกแบบการวจยเชงคณภาพ

• สงทนกวจยอยากร (หวขอและค าถามการวจย) • สงทตองการบรรลถง (จดมงหมาย) และสงทจะตองท า

(วตถประสงค) ในการวจย • แนวคดทจะใชเปนกรอบในการวจย (กรอบแนวคด) • แหลงทจะหาขอมลเพอตอบ และเครองมอทจะใชในการรวบรวม

ขอมล ตลอดจนวธการวเคราะหขอมลเพอตอบค าถามการวจย (วธการวจย)

• แนวทางตรวจสอบความถกตองและความนาเชอถอของการวจย

22

Page 23: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ขนตอนการท างานวจยเชงคณภาพ

23

Page 24: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

องคประกอบและขนตอนในการวางแผนการวจยเชงคณภาพ

• ปญหาชวคราว • เลอกพนท • เวลาศกษา • ตวแปรตางๆ ทศกษา

• สมมตฐาน • ไดปญหาวจย

• สมภาษณ • สงเกตแบบมสวนรวม • ขอมลเอกสาร • ปรบวธการเกบ • ปรบสมมตฐาน

• ลดทอนขนาดขอมล • จดท าใหเปนระบบ • การแสดงหลกฐาน • ตรวจสอบขอมล / ทฤษฎ • การสรป

• รปแบบ • วธเขยนแสดงหลกฐาน • การพมพ • การตรวจสอบ

การวางแผน สมมตฐานในการท างาน การเกบขอมล

การเขยน การวเคราะหแปลผล 24

Page 25: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

เทคนคการรวบรวมขอมลเชงคณภาพ

25

Page 26: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

วธการเกบขอมลเชงคณภาพ

• การสงเกต (Observation)

• การสมภาษณเชงลก (In-depth Interview - IDI)

• การสนทนากลม (Focus Group Discussion - FGD)

• การรวบรวมขอมลเอกสาร (Documentary Search)

• วธการศกษาจากเรองเลา (Narrative Approach)

• การถอดบทเรยน (Lesson Learned)

26

Page 27: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ความแตกตางในการเกบขอมล • การวจยเชงคณภาพ –เนนการวจยภาคสนาม –ไมมโครงสรางค าถามตายตว

27

Page 28: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ความแตกตางในลกษณะของขอมล

• ตองการหาขอมลประเภท “ท าไม” และ “อยางไร” มากกวา ใครท าอะไรเทานน

• ใหความส าคญกบความหมาย ในทศนะของผตอบ ไมใชผศกษา

28

Page 29: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ความแตกตางในการวเคราะหขอมล

• ไมจ าเปนตองใชสถตขนสง • เนนการอธบายระบบโดยรวม

29

Page 30: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ขนตอนส าคญของการเขาสนาม

1.ขนเลอกสนาม 2.ขนแนะน าตว 3.ขนสรางความสมพนธ 4.ขนเรมท างาน

30

Page 31: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การเลอกสนาม 1. การเลอกทพก

2. การใชเวลาในสนาม

3. การเตรยมตวเขาสนาม

4. การเลอกผใหขอมลส าคญ

31

Page 32: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การแนะน าตว

คอ การก าหนดสถานภาพและบทบาทของนกวจย

- เปดเผย (Overt Role)

- ปดบง (Covert Role)

32

Page 33: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การเลอกผใหขอมลหลก • การเลอกผใหขอมลหลก ไดแก Purposive Selection,

Snowball Technique,

Extreme Cases , Critical Cses,

Typical Cases, Homogeneous a

เปนตน

33

Page 34: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

วธการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ

• การสมภาษณแบบไมมโครงสราง (Unstructured Interview) หรอการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview)

• การสนทนากลม (Focus Group Interview)

• การสงเกตโดยตรง (Direct Observation)

• การวเคราะหเนอหาของเอกสาร

(Content Analysis of Written Material)

34

Page 35: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ประเภทของเครองมอ : การสงเกต

• การสงเกตแบบมสวนรวม

(Participant Observation)

• การสงเกตแบบไมมสวนรวม

(Non – participant Observation)

35

Page 36: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

สงทตองสงเกต • กรอบการสงเกตของลอฟทแลนด (Loftland) - การกระท า (acts) - แบบแผนการกระท า (activities) - ความหมาย (meaning) - ความสมพนธ (relationship) - การมสวนรวม (Participation) - ฉาก และบคคล (Setting)

36

Page 37: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

แนวทางการสงเกต กรอบการสงเกต รายการทสงเกต ผลการสงเกต

กจกรรมการเรยน/

การอบรม

-มการฝกปฏบตในกจกรรมการเรยนการสอน ของคร

สงเกต จากการมอบหมายงาน ใบงาน

วธการอบรม -มเทคนควธการสอนทเนนกระบวนการคด การใชเหตผล

-การอาน เขยน

บรรยากาศ

การอบรม

-สภาพการเรยนการสอน

-ความสมพนธระหวางผสอนและผเรยน

-การโตตอบ ซกถาม การแสดงความคดเหน

การมสวนรวม

ของผอบรม

-ผเรยนมการสะทอนกลบ

-รอยยม /ความสนใจของผเรยน

บคลกทาทาง -บคลกทาทางของวทยากร

-บคลกทาทางของผอบรม

ภาพรวม -ตามบรบทของโรงเรยนและเหตการณทเกดขน

37

Page 38: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การสงเกตในการวจยเชงคณภาพ • การเฝาดและการพรรณนาปรากฏการณ หรอพฤตกรรมทศกษาอยางเปน

ระบบในขณะทสงตางๆ ด าเนนไปตามธรรมชาต

– ศกษาปรากฏการณตามทมนเกดขนและเปนไป ไมมการดดแปลง

– บทบาทของนกวจย

• ไมมสวนรวม ในปรากฏการณทศกษา (คนนอก)

• มสวนรวม (เสมอนวาเปนคนใน)

• ด ฟง ซกถาม บนทก

• ควรใชควบคกบวธอน เชน การสมภาษณ

• ทกษะทจ าเปนของนกวจย

– ทกษะในการสงเกต

– ทกษะในการจดบนทกอยางเปนวตถวสย (Objective)

38

Page 39: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

Hall 1959 อางใน DENZIN, 1978 : 269 ใกลชดกนมาก (ระยะหาง 3 – 6 นว) กระซบกระซาบ ลบสดยอด

ใกลชด (ระยะหาง 8 – 12 นว) กระซบพอไดยน ไวใจกนมาก

ใกล (ระยะหาง 12 – 20 นว) พดเบาๆ ในหอง นอกหอง พดเตมเสยง ไวใจ

ปกตธรรมดา (ระยะหาง 20 – 36 นว) พดเบาๆ เสยงต า เรองสวนตว

ปกตธรรมดา (ระยะหาง 4 ½ - 5 ฟต) พดเตมเสยง เรองการงาน

ระยะหางในทสาธารณะ (ระยะหาง 5 ½ - 8 ฟต) พดเตมเสยง ดงพอประมาณ ใหขอมลแกคนอนๆ

ขามหอง (ระยะหาง 8 - 20 ฟต) เสยงดง พดกบกลมคน

ระยะหางมาก (ระยะหาง 20 - 24 ฟต) ตะโกน อ าลา 39

Page 40: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การจดบนทกภาคสนาม • บนทกยอ

• บนทกภาคสนาม (Field Note)

40

Page 41: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

1. ประเดน สงเกต

เวลา /วน เดอน ป /สถานท ......

2. สงทสงเกต บรรยาย? ใคร? ท าอะไร? ทไหน? อยางไร? กบใคร?ท าไม.......

3. ตความเบองตน แสดงความคดเหน ตความ สรป (สมมตฐานเบองตนชวคราว)

4. ระเบยบวธ วธการทผวจยใช ความบกพรอง การสงเกต ขอมลตกหลน

บนทก (Field Note) บนทกขอมลจากการสงเกต • บนทกยอ ไมโจงแจง เปนธรรมชาตไมใหสะดด

• บนทกภาคสนาม มกท าภายหลงไมควรทงไวหลายวนจะลม

41

Page 42: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การสมภาษณ • การสมภาษณแบบมโครงสราง

• การสมภาษณแบบไมมโครงสราง

- การสมภาษณแบบไมเปนทางการ (Informal Interview)

- การสมภาษณแบบมจดสนใจเฉพาะ (Focus Interview)

- การตะลอมกลอมเกลา (Probe)

- การสมภาษณแบบเจาะลก (In-depth Interview)

- การสนทนากลม (Focus Group Discussion) 42

Page 43: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การสมภาษณเชงคณภาพ • การสมภาษณแบบมโครงสราง vs การสมภาษณแบบไมมโครงสราง หรอ

แบบกงโครงสราง • การวจยเชงคณภาพใชการสมภาษณแบบไมมโครงสราง หรอแบบกงโครงสราง

• ค าถามปลายเปด /ยดหยน • การสมภาษณด าเนนไปเสมอนเปนการสนทนาในชวตประจ าวน

• ความส าเรจขนอยกบ – ผใหสมภาษณ (Key Informant, Information-rich Cases)

– ทกษะการสมภาษณของนกวจย และการ “ท าการบานอยางด” กอนการสมภาษณ

• แนวค าถาม (Interview Guidelines) 43

Page 44: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

คณสมบตของผสมภาษณเชงคณภาพทด มความรลกและกวางในเรองทสมภาษณ ด าเนนการสมภาษณอยางเปนระบบและมโครงสรางทเหมาะสม ถามค าถามชดเจน เขาใจงาย สภาพ จบประเดนเกง เปดกวาง ส าหรบค าตอบทกรปแบบ คมสถานการณในการสมภาษณเกง เปนนกฟงทด จ าเกง ตความเกง

44

Page 45: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

เทคนคการสมภาษณสวนบคคลเชงลก

• บรรยากาศเปนสวนตว • เปนการสอความหมายแบบโตตอบกนทง 2 ฝาย • ควรตองใชเทปบนทกเสยง • ไมมค าถามตายตว • ถามกคน?: หยดเมอค าตอบเรมเหมอนกนมากขน และสรปผลไดในทสด

45

Page 46: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

แนวค าถามในการสมภาษณ

• มเคาโครง (Outline) • มความยดหยน (Flexibility) • มการเรยงล าดบค าถาม • เนอหาของค าถามในการศกษาเรองเดยวกน ไมจ าเปนตองเหมอนกน • ความยาวของแนวค าถาม

46

Page 47: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ขนตอนการสนทนากลม

• วางแผนการสนทนากลม • เตรยมเลอกผเขารวมสนทนา (7-12 คน) • นดหมายวน เวลา สถานท • เตรยมชดค าถาม ทดลองใชค าถาม • ท าการสนทนากลม • ถอดเทป • วเคราะหขอมล

47

Page 48: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ผด าเนนการสนทนากลมทด • มความรในเรองทท าการเกบขอมล

• เขาใจแนวค าถามและเจตนารมณของค าถามอยางด

• มบคลกทอบอน นาคยดวย

• ใจเยน ไมวอกแวก

• เปนผฟงทด จบประเดนสงทฟงไดเรว และแมนย า

• มความสามารถในการคมเกมสการสนทนา

48

Page 49: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การสนทนากลม

• กลมตวอยางทคดเลอกมาเพออภปรายกนในประเดน การวจยเรองใดเรองหนงเปนการเฉพาะ • สมาชกกลมจะตองมทงลกษณะทคลายกน และลกษณะทแตกตาง • ปฏสมพนธของกลมคอกญแจส าคญสขอมลทด • ผด าเนนการสนทนา ตองมทงความรในเรองทสนทนา • มทกษะในการจดการกลม และทกษะในการด าเนนการสนทนากลม • มแนวค าถามทผานการกลนกรอง และทดสอบมาแลว • มการสรางบรรยากาศทดในการสนทนา

49

Page 50: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การจดบนทกและท าดชนขอมล • หลงจากทไดจดบนทกแลวนกวจยกจะเรมท าดชนขอมล เพอจดหมวดหม เพอสะดวกในการวเคราะหขอมลตอไป

• ดชนแบงออกเปน 3 ประเภท –ดชนเชงบรรยาย : มคคเทศก แหลงทองเทยว –ดชนเชงตความ : มคคเทศกตางประเทศ ประเภทของแหลงทองเทยว –ดชนเชงอธบาย มการเชอมโยงความสมพนธ เชน มคคเทศกตางประเทศกบนกทองเทยวชาวตางชาต

50

Page 51: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

วธการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ ม 2 วธหลก ดงน

วธท 1 การวเคราะหขอมลแบบสรางขอสรป ม 3 ชนด คอ 1. วเคราะหแบบอปนย (Analytic Induction) ตความสรางขอสรปจากสงทเปนปรากฎการณทมองเหน 2. การวเคราะหโดยการจ าแนกชนดขอมล (Typological Analysis) ม 2 วธ 2.1 แบบใชทฤษฎ แยกชนดในเหตการณนนๆ โดยการยดทฤษฎเปนกรอบ 2.2 แบบไมใชทฤษฎ จ าแนกขอมลทจะวเคราะหตามความเหมาะสมกบขอมล 3. วเคราะหโดยการเปรยบเทยบขอมล (Constant Comparison) สงเกต รวบรวมขอมล วเคราะหหลายๆ อยาง น ามาแยกตามชนด

ประเภท และน ามาเปรยบเทยบกน 51

Page 52: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

วธท 2 การวเคราะหเนอหา (Content Analysis)

บรรยายเนอหาของขอความหรอเอกสารโดยใชวธการเชงปรมาณอยางเปนระบบ และเนนความเปนวตถวสย (Objectivity) องกรอบทฤษฎ

การบรรยายจะเนนเนอหาตามทปรากฏ ไมเนนการตความหรอการหาความหมายทซอนไว

52

Page 53: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ขนตอนการวเคราะหเนอหา (ตอ) 1. ตงกฎเกณฑส าหรบคดเลอกเอกสาร และหวขอ

2. วางเคาโครงของขอมล

3. ค านงถงบรบท หรอสภาพแวดลอมประกอบของขอมล

ทน ามาวเคราะห

4. วเคราะหเนอหา ตามเนอหาทปรากฏ

(Manifest Content)ในเอกสารมากกวา

กระท ากบเนอหาทซอนอย (Latent Content)

53

Page 54: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ

กระบวนการท าใหขอมล “พด” ออกมา

อยางมความหมาย และสมเหตสมผลทสด

54

Page 55: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การวเคราะหขอมล

• การวเคราะหขอมลเรมกระท าพรอมกบการเกบรวบรวมขอมล และท าตอไปจนสนสดการเกบขอมล

• การวเคราะหขอมลตองอาศยสมมตฐานชวคราว (Working Hypothesis) จ านวนมาก ทผวจยคดขนเองตลอดเวลา

• การวเคราะหขอมลตองมทศนะของคนใน (Emic Perspective)

• ผวจยตองเปนผวเคราะหขอมลดวยตนเอง

55

Page 56: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ขนตอนการวเคราะหขอมล 1. การใชแนวคดทฤษฎและการสรางกรอบแนวคดส าหรบการ

วเคราะห 2. การตรวจสอบขอมล 3. การจดบนทกและท าดชนขอมล 4. กาท าขอสรปชวคราวและการจดท าขอมล 5. การสรางขอสรปและการพสจนขอมล

56

Page 57: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

วธวเคราะหขอมลพนฐาน

• การจ าแนกประเภทขอมล

• การเปรยบเทยบขอมล

• การสรางขอสรปขอมล

• การเชอมโยงขอมล

57

Page 58: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การวเคราะหเกดขนไดในทกขนตอนของการวจย

การเกบขอมล

การจดระเบยบขอมล

การแสดงขอมล

หาขอสรป / ตรวจสอบความถกตอง

ระหวางเกบขอมล หลงเกบขอมล

กจกรรมการวจย

ทมา: ปรบปรงจาก Miles and Huberman, 1994: 10

กระบวน

การ

วเคราะห

58

Page 59: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การใหรหสขอมล

อานขอมล ใหเขาใจ

ก าหนด ประเดนหลก

มองหาขอความ ทมความหมาย สอดคลองกบ ประเดนหลก

ก าหนดรหส ส าหรบ แตละ

ความหมาย

ท า Codebook

การใหรหสขอมล

59

Page 60: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การแสดงขอมล

จดกลมขอมล ทใหรหสแลว

ตามประเดนหลก และประเดนยอย

ท าตาราง เปรยบเทยบ

ขอมล/ ความหมาย จากแตละกลม

มองหา Concepts

ทจะตอบค าถาม การวจย

เชอมโยง Concepts ทสมพนธกน

ใหมความหมาย

บรรยายผลทได อยางละเอยด

การแสดงขอมล

60

Page 61: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

แนวทางหาขอสรป มองหาสงตอไปนในขอคนพบ

แบบแผน (Patterns) ของสงทไดพบจากขอมล (Findings)

ความนาจะเปน (Probability, Likelihood)

ความสมพนธของสงตางๆ (กลม, ประเภท)

(Relationships)

ความเหมอน ความตาง (Similarities & Differences)

ทงหมดจะตองสอดคลองกบขอเทจจรงในขอมล

61

Page 62: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การตความ

ถามตวเองวา: • สงทไดพบและไดสรปมาจากการศกษานน มความหมาย

และส าคญอยางไร ทงในแงทฤษฎ และในแงปฏบต

• ขอคนพบจากการวจยนน มนยอยางไรในเชงนโยบาย หรอในแงของกจกรรมทนาจะท า

62

Page 63: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

เทคนคในการสรางขอสรป • การนบ ตองคงเสนคงวา (Consistency) • การหาแบบแผน (Pattern) • การจดกลมขอมล (Clustering) • การหาความคลายคลงของขอมล • การแตกขอมลหรอตวแปรใหละเอยดลงไป • การประมวลขอมลเขาดวยกน • การท าขอมลเปนองคประกอบตางๆ • การเรยงล าดบขอมลโดยใชตรรกะเชอมโยง

63

Page 64: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ขอเดนของการวจยเชงคณภาพ

• ขอเดน – มความตองการขอมลทรอบดาน – มวตถประสงคทจะอธบายปรากฏการณอยางลกซง – ตองการเขาใจระบบความคด ระบบความเชอของผตอบโดยตรง – แสดงความสมพนธระหวางสมาชกของกลม – คนหาสาเหตและความสมพนธระหวางองคประกอบตางๆ – เกบขอมลจากบคคลทไดเลอกสรรมาอยางดแลว

64

Page 65: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ขอดของการวจยเชงคณภาพ

• ขอด –ท าใหเขาใจปรากฏการณตางๆ อยางลกซง – ชวยเสรมสรางการศกษากระบวนการอยางลกซงรอบดาน – เปนการศกษาเพอหาขอสมมตฐานเพอน าไปสเชงปรมาณ – เปนประโยชนเมอท าวจยในกลมคนขนาดเลก หรอมขอจ ากดบางประการ

65

Page 66: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ขอดของการวจยเชงคณภาพ

• ขอด – เปนงานวจยทเออตอการวจยในลกษณะทเปนนามธรรม – ชวยเสรมงานวจยเชงปรมาณ ใหค าตอบทชดเจนและหนกแนนยงขน

– สงเสรมใหเกดการมสวนรวมของประชาชน

66

Page 67: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

ขอจ ากดของการวจยเชงคณภาพ

• ขอจ ากด – เปนงานทเกยวกบสถานการณเฉพาะ –ความแมนตรงเชอถอไดของเทคนคการเกบรวบรวมยากจะทดสอบ

–ตองมปฏสมพนธระหวางนกวจยและประชากรทศกษา –ไมมโครงสรางการเกบขอมลทแนนอน จงยากตอการน าไปใชซ า

67

Page 68: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

การเขยนรายงานวจยเชงคณภาพ

• เขยนเปนภาษาพดมากกวาภาษาทางการ • ตองระวงการบรรยายเพราะมผลตอการตความ • เปนการเขยนแบบเลาเรอง (Narrative)

68

Page 70: การวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)2 ว ตถ ประสงค การเร ยนร (โครงการอบรมล กไก

Q & A

THANK YOU 70